Ceylan nkol Mtalaa

stem:

Prof.Dr.mit Bier

28.09.2009 gn Diyarbakr li, Lice lesi, enlik Ky, Aa Hambas Mezras, Cemal Tepe Mevkiinde, Refik- Saliha kz, 1997 doumlu, Bingl Gen Yayla Ky nfusuna kaytl Ceylan NKOL'un lm ile neticelenen patlama olaynn incelenmesinde; a) 40 mm bomba atar mhimmatnn yerde patlamas halinde insan vcudunda nasl bir etki brakaca, b) Uzaktan atlmas halinde insan vcudunda nasl bir etki brakacann ayrntl ve hatta varsa buna benzer olaylara ait fotoraflarnda dosyaya sunularak sz konusu olan olayda maddi gerein ortaya karlmas amacyla yeni bir deerlendirme; Deerlendirilen materyal: 1. Lice le Jandarma Komutanl'nn 28 -30 Eyll 2009 tarihli "Olay Yeri nceleme Raporu"; 2. T.C. Lice Cumhuriyet Basavcl'nn 28 Eyll 2009 tarihli "Adli Muayene Tutana"; 3. rfan zhan (Bakomiser, Bomba Uzman) ve nal ztrk (Polis Memuru, Bomba Uzman) tarafndan dzenlenmi 12.10.2009 tarihli "Bilirkii Raporu"; 4. Diyarbakir ili Lice ilesi enlik ky Xambaz mezrasnda 28.09.2009 tarihinde meydana gelen olayda yaamn yitiren ceylan nkol ile ilgili yaplan "Aratrma nceleme Raporu"; 5. Olay yeri ncelemesi srasnda ekilen 7 (yedi) adet fotoraf; 6. Adli Muayene srasnda ekilen ve Ceylan nkol'a ait olan 20 (yirmi) adet fotoraf; Olayn zeti ve Bulgular: a) 28.09.2009 gn saat 13:20 sralarnda Lice lesi, enlik Ky, Aa Hambas Mezras, Cemal Tepe mevkiinde meydana gelen patlama sonucu Refik - Saliha kz, 1997 doumlu Ceylan NKOL isimli ahsn olay yerinde ld ve olay srasnda 1 olan telef olduu olay; b) Olay sonras saat 17:45 sralarnda maktule ait cesedin ky halk ve kalabalk bir grup tarafndan Abal J.Krk.'na getirildii; c) Otopsi ilemleri iin karakol ierisinde konteynr iinin ayarland ve adli muayene ilemine baland; 1. Cesedin 1.50 boylarnda 40-45 kg arlnda, siyah sal kahve renkli gzl, 12-13 yalarnda bir kz ocuunun ait olduu grld, cesedin st ksmnda bordo renkli hrka olduu, altnda desenli koyu renkli tirt olduu, alt ksmnda beyaz renkli i amar olduu, stnde pantolon olduu, 2. Yz blgesinin sanda yaklak 5 cm uzunluunda 2-3 cm geniliinde cilt cilt alt dokuya haiz doku kayb mevcut olduu, onun yaklak 2 cm gerisinde 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde cilt ve cilt alt dokuya ait doku kayb mevcut olduu, sol kulak n ksmnda 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde doku kayb mevcut olduu grld. Sal deride herhangi bir yara izinin olmad grld, boyun blgesinin salam olduu belirlendi. 3. Sa kolda dirsek blgesinde yaygn doku kayb ve yank olduu, sa kolda humerus mediyal ksmna uyan cilt blgesinde 4 cm uzunluunda 2 cm geniliinde ve sa aksilla st ksmnda 1 cm uzunluunda 1 cm geniliinde cilt kayb mevcut olduu, Sa bilek mediyal ksmnda 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde cilt kayb ve yank mevcut olduu, 4. Sol dirsekte yaygn doku kayb mevcut olduu, sol bilekte yine ayn ekilde doku kayb ve yank mevcut olduu, 5. Sa ve sol meme ba blgesinde cilt kayb mevcut olduu, toraks sa ksmnda midaksiller 6 kosta stnde dzgn kenarl 2 cm yar apnda giri deliinin olduu, sternum zerinde 4 kosta hizasnda solda 0.5 cm apnda dzgn kenarl giri deliinin olduu, sa meme alt ksmnda 1 cm yar apnda giri delii mevcut olduu, sternum alt ksmnda 1 cm geniliinde yaklak olarak 3 adet giri deliinin olduu, sol meme alt ksmnda 2 cm yar apnda cilt kayb mevcut olduu, 6. batn n duvarnn olmad ve batn i organlarnn yaygn ekilde dald ve yank olduu, karacier paralanm olduundan alt ksm tespit edilemedii, diyafram ksmnn salam olduu, 7. sa uyluk n ksmnda yaygn ekilde kayp ve yank mevcut olduu, sa femur paralanm, sa baldr proksimal blgede orta/ksmda kas dokusuna kadar 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde doku kayb mevcut olduu 8. sol uyluk n ksmnda yaygn doku kayb ve yank mevcut olduu, sol femur paralanm olduu, sa bacakta dizital ksmda krk mevcut olduu, sol ayak baldr ksmnda elips eklinde 1 cm yarapnda cilt kayb, onun 2 cm dizitalinde yaklak 1 cm uzunluunda 0.5 cm geniliinde cilt

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

kayb mevcut olduu, sol dizde mediyal ksmda 1 cm yarapnda cilt ve cilt alt doku kayb mevcut olduu, 9. cesedin srt blgesinde herhangi bir patalojik bulgunun olmad 10. cinsel organnn incelenmesinde; herhangi bir zorlanmann olmad 11. yz blgesinde ve kollarda arapnel parasna rastlanlmad, gs blgesinde ve vcudun deiik yerlerinde irili ufakla ok sayl arapnel paras olduu; 12. gs blgesinden, sa bacandan, sa kalasndan, sol bacandan tand tabut ierisinden metal paralar elde edildii, Cumhuriyet Savcsnn yazdrd harici l muayene bulgularna doktor bilirkiinin katld ve bu bulgular benimle birlikte tespit edilmitir. lmn yaklak 6-7 saat nce meydana geldiini belirledim. Ceset zerinde ve organlar zerinde arapnel paras arand, benim de itirakimle bulunan paralar teslim edildi. lmn patlayc madde sonucu ortaya kan blastik etkiyle i organlarn paralanmas sonucu belirledim. Kesin lm nedeni budur. klasik otopsi yaplmasna gerek yoktur mtalaas verdii "Adli Muayene Tutana"; d) Olay yeri incelemesinin 30.09.2009 gn saat: 09.00 sralarnda yapld; tutanakta: 1. 2 Nolu Giysi Paras: Patlama merkezinin 200 cm dousunda, yerdeki youn kurumu kan ve doku paralarnn yannda, patlamann etkisiyle paralanm, yanm ve islenmi, 5 cm geniliinde, pembe ve beyaz renkli, iplikten mamul giysi paras, 2. 4 Nolu Giysi Paras: Patlama merkezinin 171 cm kuzey dousunda, patlamann etkisiyle paralanm, yanm ve islenmi, 10 cm geniliinde, pembe ve beyaz renkli, iplikten mamul giysi paras, 3. 5 Nolu Giysi Paras: Patlama merkezinin 335 cm kuzeyinde, patlamann etkisiyle paralanm, yanm ve islenmi, 5 cm geniliinde, pembe ve beyaz renkli, iplikten mamul giysi paras 4. Metal paralar: Patlamann meydana geldii nokta ve yakn civarndan kazlarak alman topran zel elekler ile elenmesi sonucunda mknats marifetiyle tespit edilen metal paralar, merkezin 370 cm gney dousunda, patlamann etkisiyle deforme olmu, ve islenmi, 2 cm geniliinde metal paras, merkezin 75 cm gneyinde, patlamanm etkisiyle deforme olmu ve islenmi, 0,3 cm uzunluunda metal paralar bulunduu; e) Avukat Serdar elebi tarafmdan 08.10.2009 tarihinde C.Savcsma olay gn Ceylan NKOL'un takt, mavi zemin zerine san renkli izgileri ve "BAD TO THE BONE" ibareleri bununan, patlamadan dolay zarar grm apka ve olay giydii elbiselere ait lifler teslim edildii f) rfan zhan (Bakomiser, Bomba Uzman) ve nal ztrk (Polis Memuru, Bomba Uzman) tarafndan dzenlenmi 12.10.2009 tarihli "Bilirkii Raporu"nda 1. Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu, zerlerinde kk oval kntlar bulunan, muhtelif ebatlarda 12 adet metal paralarnn 40 mm'lik bombaatar mhimmat i gvdesinde yer alan ve para tesiri yaratmak amacyla kullanlan metal aksama ait olduklar, 2. Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu, altn sars rengi ksmen silinmi, muhtelif ebatlarda, 3 adet metal paralarnn 40 mm'lik bombaatar mhimmatnn d ceket ksmna ait olduklar, 3. Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu, zerlerinde kanallar bulunan 2 adet metal paralarnn 40 mm'lik bombaatar mhimmatta para tesiri yaratmak amacyla kullanlan metal aksama ait olduklar, 4. Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu, 1 adet metal parasnn zerinde "2" ibaresinin fabrikasyon olarak yazl bulunduu; belirtildikten sonra Patlama neticesinde Ceylan NKOL'un vcudunun n tarafnn paralanm olmasna ramen, her iki dirseinde ve n kollarnn i ksmlannda paralanmalann olmas ile zellikle her iki bileinin i ksmlarnda patlamann ilk annda meydana gelen flash alev yanklarnn bulunmas sebebiyle, (Fotoraf 64-65-66-67-68-69) patlamann Ceylan NKOL'un elindeki tahra ile 40 mm'lik bombaatar mhimmatna vurmas neticesinde meydana geldii 40 mm'lik bombaatar mhimmatlan emniyetli ata olanak vermek amacyla namludan ktktan belli bir mesafe (tapa modeline gre deien 14-28 mt. veya 18-36 mt.) sonra kurulurlar ve hassas tapalar aktif hale gelir. Ancak her tr fabrikasyon mhimmatn atldktan sonra dt yerde patlamamas olas bir durumdur. Sz konusu 40 mm'lik bombaatar mhimmat da daha nce atlm ancak patlamam, sert bir cisimle zerine vurulmas neticesinde patlamtr. Ceylan

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

Deerlendirme: Yukarda yer verilen belgelerin incelenmesinde saptanan bulgular ve yaplan yorumlar deerlendirildiinde; a) Olay yeri incelemesinin iki gn sonra yapld ve olay yerine uzmanlardan nce ky halknn ulat cesedi ve olay yerinde bulduklar kimi materyali teslim ettikleri anlalmaktadr. b) Cesette yaplan inceleme ve deerlendirme uzman olmayan bir hekim tarafndan yaplm, usulune uygun bir l muayenesi, metal partikller iin radyolojik inceleme ve bylesi bir olayda mutlak yaplmas gereken otopsi yaplmamtr. c) 28-30 Eyll 2009 tarihli "Olay Yeri nceleme Raporu"; 28 Eyll 2009 tarihli "Adli Muayene Tutana";12.10.2009 tarihli "Bilirkii Raporu" ile "Aratrma nceleme Raporu" olarak dzenlenen belge ve tutanaklarda eksiklikler, tanmlama ve deerlendirme hatalar ve uzmanlk alan d yorumlar bulunmaktadr. Patlama ve patlaycnn tr: 28.09.2009 gn Diyarbakr li, Lice lesi, enlik Ky, Aa Hambas Mezras, Cemal Tepe Mevkiinde 40 mm'lik bombaatar mhimmatnn patlad, Patlama sonucu Refik - Saliha kz, 1997 doumlu Ceylan NKOL isimli ahsn olay yerinde ld ve 1 olan telef olduu, kiiye ait doku ve giysi paralarnn etrafa dald anlalmaktadr. Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu paralarn 40 mm'lik bombaatar mhimmatna ait (12.10.2009 tarihli "Bilirkii Raporu") olduu, bakaca bir patlaycdan sz edilmedii anlalmaktadr. Patlamann olu ekli: Patlamann olu ekli hakknda mevcut veriler ve yorumlar deerlendirildiinde; Patlama sonrasnda olay yerinde bulunan cesedin 17.30a kadar olay yerinde kald anlalmakla birlikte; cesedin patlama merkezi ve tarif edilen mee aalarna gre "nerede ve hangi pozisyonda bulunduu"na ayrca patlamann sorumlusu olarak deerlendirilen tahra nn olay yerinde nerede bulunduuna dair herhangi bir bilgi yer almamaktadr. Lice le Jandarma Komutanl'nn 28 -30 Eyll 2009 tarihli "Olay Yeri nceleme Raporu'nda olayda kullanld ileri srlen tahra hakknda herhangi bir bilgi yer almazken; "Bilirkii raporu"nda patlama merkezine yakn bir noktada grntlendii belirtilmitir (sz konusu fotograf tarafmdan grlmedii iin bu elikinin neden kaynakland yorumlanamamtr). "Bilirkii raporu"nda tahra zerinde patlamann para tesirinden meydana geldii deerlendirilen bir deforme izinden sz edilmektedir. Patlama merkezinin her iki tarafnda birbirlerinden 60-80 cm uzaklkta bulunan mee aalarnda kavrulma ve islenme raporda belirtilmi, tahrada ise baka bir zellikten sz edilmemitir. ncelenen materyal arasnda tahra bulunmamaktadr. Fotorafta grlen deformasyon zerinden nasl bu sonuca ulald anlalamamaktadr. Patlama srasnda ortamda bulunan nesnelerin etkilenmeleri olaandr. Tahrada grlen deformasyon bomba mhimmatna vurulma srasnda

NKOL'un olay annda elinde olduu iddia edilen ve olayn hemen akabinde patlama merkezine yakn bir noktada grntlenen tahra zerinde de patlamann para tesirinden meydana geldii deerlendirilen bir deforme izi mevcuttur. (Fotoraf 70) Olay yerinde sk tabir edilebilecek kadar mee aac bulunmaktadr. (Fotoraf 71) Bu aalarn yaprak ve gvdeleri incelenmi ve sadece 1 ve 3 nolu olarak numaralandrlan aalarda patlamann s ve para tesiri izlerine rastlanmtr. evredeki aalarn tepe ve dallarnda havan atna benzer artma at izine rastlanmamtr. Patlama neticesinde Ceylan NKOL'un vcut btnl bozulmam ve paralara ayrlmamtr. ayet Ceylan NKOL'un vcuduna havan, roket veya top mhimmat isabet etmi olsayd vcut btnl bozulacak ekilde paralara ayrlm olmas gerekirdi. Ayrca Ceylan NKOL'a yakn bir noktaya havan, roket veya top mhimmat dm olsa daha derin bir patlama ukuru olumas, etraftaki dier aalarda da s ve para etkisiyle zarar meydana gelmesi gerekirdi. Havan mhimmatlarnn cidar kalnl fazladr. Bu sebeple olay yerine 60 mm'lk veya 81 mm'lik bir havan mhimmat dseydi mutlak surette ok daha byk paralar ile kuyruk ksmlar olay yerinde tespit edilirdi. rnek olmas asndan sz konusu mhimmatlara ait baka bir olayda elde edilen patlama sonras grntleri fotoraflar arasna eklenmitir. (Fotoraf 72-73) Tm bu hususlar dikkate alnarak yaplan genel deerlendirme neticesinde; Ceylan NKOL'un, menei ve modeli tespit edilemeyen, daha nce araziye atlm ancak patlamadan kalm 40 mm'lik bombaatar mhimmatna elindeki tahra ile vurarak patlatmas neticesinde hayatn kaybettii kanaatine varld yer almaktadr.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

oluabilecei gibi, patlama merkezine yakn olarak bulunan kiinin elinde veya zerinde bulunmas durumunda da oluabilir, mevcut bulgularla dier olaslklarn nasl ekarte edildii bilirkii raporunun incelenmesinden anlalamamaktadr (hangi aratrma yntemi ile bu yoruma ulald ve ayet varsa bu yntemin doruluu ve kesinlii belirtilmelidir). 37SF 28743-68722 koordinatnda 5cm derinliinden 20x25 cm ebatlarnda patlama ukuru olarak nitelendirilen bir alann mevcut olduu bu alana komu olan ve merkezin 60cm kuzey dousunda yer alan mee aalarnda kavrulma ve islenme bulunduu, Ceylan'a ait giysi paralarnn iki mee aacnn ukura Lice le Jandarma Komutanl'nn 28 - bakan taraflarnda ve kuzey, kuzey-dou, dou ynlerinde bulunduu belirtilmitir 30 Eyll 2009 tarihli "Olay Yeri nceleme Raporu" (Olay yerine Ceylan'n yaknlarnn ve kyllerin girdii cesedi tad ve incelemenin iki gn sonra yaplm olduu dikkate alndnda baz bulgularn kaybolaca ve tanabilecei dikkate alnmaldr). Olay yerinde sk tabir edilebilecek kadar mee aac bulunduu, sadece 1 ve 3 nolu olarak numaralandrlan aalarda patlamann s ve para tesiri izlerine rastland evredeki aalarn tepe ve Lice le Jandarma Komutanl'nn 28 -30 Eyll 2009 tarihli "Olay dallarnda havan atna benzer artma at izine rastlanmad Yeri nceleme Raporu belirtilmektedir. Buna karn bu sonuca nasl bir inceleme ile ulaldnn bilgisi ve yaplan yorumun objektif kantlar raporlarda bulunmamaktadr (Bilirkii raporunda; olay yerine 60 mm'lk veya 81 mm'lik bir havan mhimmat dmesi olaslndan yola klarak benzerlikler kurulduu ve yorum yaplmaya alld dnlmektedir). Mevcut raporlarda olay srasnda telef olduu bildirilen olak hakknda herhangi bir bilgiye ulalamamtr. Bunun yansra telef olan hayvana ait herhangi bir paralanma veya organlarnn etrafa dalmasndan veya bulunan materyal arasnda bu hayvana ait herhangi bir dokudan sz edilmemektedir. Bomba uzman iki polis tarafndan dzenlenen "Bilirkii Raporu"nda cesedin grnm ve yaralanmalarn ekli zerinden patlamann nasl olutuu deerlendirilmitir. Cesede ait incelemelerin nasl yaplaca ve lm ekline ait deerlendirmenin nasl yaplaca bilimsel olarak da mevzuatta ta ak olarak tanmlanmtr. raporda: "....vcudunun n tarafnn paralanm olmasna ramen, her iki dirseinde ve n kollarnn i ksmlannda paralanmalann olmas ile zellikle her iki bileinin i ksmlarnda patlamann ilk annda meydana gelen flash alev yanklarnn bulunmas sebebiyle, (Fotoraf 64-65-66-67-68-69) patlamann Ceylan NKOL'un elindeki tahra ile 40 mm'lik bombaatar mhimmatna vurmas neticesinde meydana geldii .... ....vcut btnl bozulmam ve paralara ayrlmamtr. ayet Ceylan NKOL'un vcuduna havan, roket veya top mhimmat isabet etmi olsayd vcut btnl bozulacak ekilde paralara ayrlm olmas gerekirdi... ...Ceylan NKOL'un, menei ve modeli tespit edilemeyen, daha nce araziye atlm ancak patlamadan kalm 40 mm'lik bombaatar mhimmatna elindeki tahra ile vurarak patlatmas neticesinde hayatn kaybettii... " belirtilerek lm mekanizmas iki bomba uzman tarafndan aklanmtr. Szkonusu aklamalar bilimsel bir deer tamamaktadr. Buna karn ilede adli tabip ve patalog bulunmad iin Lice Devlet Hastanesi'nde doktor olarak grev yapan Dr. Deniz AKELMA'nn cesedi ve fotoraflar deerlendirerek "...bu bulgular benimle birlikte tespit edilmitir. lmn yaklak 6-7 saat nce meydana geldiini belirledim. Ceset zerinde ve organlar zerinde arapnel paras arand, benim de itirakimle bulunan paralar teslim edildi. lmn patlayc madde sonucu ortaya kan blastik etkiyle i organlarn paralanmas sonucu belirledim. Kesin lm nedeni budur. Klasik otopsi yaplmasna gerek yoktur" mtalaas verdii ve bakaca bir deerlendirmede bulunmad anlalmaktadr. Bu konuda bilimsel yaznda yer alan almalar mevcut bulgularla birlikte ele alnmtr. Patlayclarda vcut hasarnn mekanizmas (mayn ve dier patlayclar) Patlayc mhimmat ve silahlar ykc etkileri; patlama sonrasnda ortaya kan yksek enerji dalgalar ve arapnel paralarnn yol at yaralanmalarla ortaya kar. Patlaycnn neden olduu yaralanma; kullanlan patlaycnn tipi, kullanlan arapnel ve patlaycda yer alan metal miktar, patlamann yeri, kiinin bulunduu yer, kurban ile patlama arasnda bulunan maddelerin varl, kurbann ya, kilosu ve salk durumu gibi unsurlara bal olarak deiir.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

Bilimsel almalarda; hasarn maynla temas eden blgeden balayarak dier blgelere doru etkisinin giderek azald, mayna temas eden ekstremitelerde genellikle amptasyon (eklemlerin kopmas, ayrlmas) grld belirtilmektedir. Terrist saldr olarak snflanan saldrlarda yaplan almalarda da, patlaycy kullanan veya patlamann merkezinde yer alan kiide hasarn en yksek dzeyde grld, vcudun btnln sklkla korumad patlamann birincil, ikincil ve ncl yaralanmalarnn tmnn gzlendii bildirilmektedir. (Adli Tp Kurumu'nda yaplan bir almada intihar eylemlerinde len 13 olgudan 4'nde st ve alt ekstremite, 9 olguda ise st ekstremite (7 sa kol, 2 sol kol) kopmas, 3 bombacda ise alt ekstremite kopuklar bulunduu belirtilmitir. ) M.S. Yavuz et
al. Deaths due to terrorist bombings in Istanbul (Turkey).Journal of Clinical Forensic Medicine 11 (2004) 308315

Patlama olduunda oksijenin etkisiyle enerji aa kar ve gazlarn hacmi artar, s ve ses dalgalar yaylr. Gaz, arapnel paralar, alev nesnelere etki eder. Zarar arapnel paralarna bal olmakla birlikte, patlaycnn cinsi, arapnel paralarnn byklne bal olarak deiir. Yaknda olan bir patlamada kulak zar ilk etkilenen blm olmakta, akcierler, alveoller hasar grmekte ve pnmotoraks olmaktadr. Alveollerde kanama olmakta ve emboliler grlmektedir. Batn organlar da ayn ekilde etkilenmektedir. Barry Morleya, Gavin D.
Leslie. Terrorist bombings: Motives, methods and patterns of injuries. Australasian Emergency Nursing Journal (2007) 10, 512

Adli muayene tutananda tanmlanan belirtiler, lezyonlarn zellikleri dikkate alndnda ve fotoraflarla birlikte yorumlandnda;

a. Yzde grlen yaralanmalar ene altndan balayarak yukarya doru ykselmekte sa yanakta ve sol kulakta kesik tarz yaralanmalar tanmlanmakta; burun srt, gzler, aln, kafa ve sal deride herhangi bir lezyon tanmlanmamaktadr. Metal partikllere ait lezyonlarn yzn alt blgesine, her iki yanaa ve kulaklara doru yaylmas, burun srt, gzler, aln ve sal deride lezyon bulunmamas metal partikllerinin yzn patlama merkezine dnk olmayp kafann dik ve ileri bakt srada isabet ettiini dndrmektedir. Bilimsel makalelerde patlama etkisiyle kulak zarnn ve gzn en hassas organlar olduu bildirilmesine karn, gzde herhangi bir kanama tarif edilmemitir. Mevcut fotoraflarla salkl bir deerlendirme yapmak g olmakla birlikte grnr bir lezyon farkedilmemektedir. Keza kulaklarn ve kulak zarlarnn incelenip incelenmedii de anlalamamaktadr. Tanmlanan yaralanmalar arasnda kulak zar yer almamtr. Yank veya baka bir lezyon bulunmad boynun korunduu anlalmaktadr. Vcudun dier blmleri ile kyaslandnda kafa ve yz blgesinde yank tanmlanmamas, oluan hasarn dier blgelere gre daha az olmas, yksek enerjili patlamalarda patlama merkezine yakn yaplarda belirtilen kopma ve ayrlmann da grlmemesi kafann vcudun dier blgelerine gre patlama merkezinden daha uzak bir mesafede bulunduunu anlatmaktadr. Kiinin yerde bulunan bir nesneye kollar veya elinde olduu varsaylan mdahale etmesi durumunda eilmesi veya dizlerinin krarak yaklamas gerekmektedir. Her iki durumda da kafas dahil olmak zere vcudun dier blmleri nesneye ve bir anlamda patlama merkezine yaklaacaktr. Patlaycnn gc bilinmemekle birlikte bu pozisyonda olan bir kiide gs ve kafada grlecek lezyonlarla batnda tanmlanan lezyonlar arasnda belirgin bir fark olmayacak, mdahaleyi yapan uzuvlarda krklar ve kopmalar olmas beklenecektir.

b.

c.

d.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

c.

d.

Vcudun alt blgesinde hasarn daha fazla olduu, Sa ve sol meme ba blgesinde cilt kayb mevcut olduu, toraks sa ksmnda midaksiller 6 kosta stnde dzgn kenarl 2 cm yar apnda giri deliinin olduu, sternum zerinde 4 kosta hizasnda solda 0.5 cm apnda dzgn kenarl giri deliinin olduu, sa meme alt ksmnda 1 cm yar apnda giri delii mevcut olduu, sternum alt ksmnda 1 cm geniliinde yaklak olarak 3 adet giri deliinin olduu, sol meme alt ksmnda 2 cm yar apnda cilt kayb mevcut olduu, Batn n duvarnn olmad ve batn i organlarnn yaygn ekilde dald ve yank olduu, karacier paralanm olduundan alt ksm tespit edilemedii, diyafram ksmnn salam olduu;

tanmlanmtr. Bilimsel almalarda; Batn organlarnn, almalarda daha az yaraland belirtilmekte ise de deneysel almalarda gsle batnn ayn oranda etkilendii. Karacier dalak gibi solid organlarn yrtld saptanmtr.Maria A. Mayorga. The pathology of primary blast overpressure injury. Toxicology 121 (1997) 17-28 Karacier, dalak, bbrek gibi yumuak organlarda yrtlmalar, infarktlar ve kanamalar madurun patlama merkezine yaknlna bal olarak ortaya kan yksek enerji dalgas ile ilgili hasarlardr.CL
Horrocks. Blast Injuries: Biophysics, Pathophysiology and Management Principles. J R Army Med Corps 2001; 147: 28 -40

Yaknda olan bir patlamada kulak zar ilk etkilenen blm olmakta, akcierler, alveoller hasar grmekte ve pnmotoraks olmaktadr. Akcier alveollerinde kanama olmakta ve emboliler grlmektedir. Batn organlar da ayn ekilde etkilenmektedir. Barry Morleya, Gavin D. Leslie. Terrorist bombings: Motives,
methods and patterns of injuries. Australasian Emergency Nursing Journal (2007) 10, 512

Gs blgesinde yank tanmlanmamas, gsn batn gibi patlama sonras ortaya kan enerji ve basntan daha az etkilenmesine karn; batn blgesinde yank tanmlanmas patlama merkezine batn ve batn organlarnn daha yakn olduunu (ayn zamanda gs organlarnn altnda yer alan diyaframn salam olarak tanmlanmas nedeniyle) dndrmektedir.

sa

sol

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

Yksek hzl patlayclar, patlama merkezine yaknlkla orantl olarak kafa ve kemiklerde kopmalara ve hasarlara yol amaktadr. Bununla birlikte, postmortem veriler travmatik eklem kopmalarnn yksek enerjiyi takiben uzun kemiklerin shaftlarnda olumakta ve eklemlerle ilikisizdir. Hull ve ark. deneysel almalarnda da saptanan bu durum stres dalgalarnn etkisinden kaynaklanmaktadr. Bu durum genellikle tibia 1/3 st ila femur 1/3 alt blgede grlmektedir. S.A. Stapley_, L.B. Cannon.An overview of the
pathophysiology of gunshot and blast injury with resuscitation guidelines. Current Orthopaedics (2006) 20, 322332

Patlamaya bal travmatik uzuv kopmalarnda, ayakta tibial kemik tuberositial blgeden, st ekstremite ise distal blgeden ayrlmalarn balarn kopmasna bal ayrlmalarndan daha az grld belirtilmektedir (23, 24). Barry Morleya, Gavin D. Leslie. Terrorist bombings: Motives, methods and patterns of injuries. Australasian
Emergency Nursing Journal (2007) 10, 512

e.

f. g. h.

i. j. Yorum:

Uzuvlar ynnden saptanan bulgular ve fotoraflara bakldnda; Sa kolda dirsek blgesinde yaygn doku kayb ve yank olduu, sa kolda humerus mediyal ksmna uyan cilt blgesinde 4 cm uzunluunda 2 cm geniliinde ve sa aksilla st ksmnda 1 cm uzunluunda 1 cm geniliinde cilt kayb mevcut olduu, Sa bilek mediyal ksmnda 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde cilt kayb ve yank mevcut olduu, Sol dirsekte yaygn doku kayb mevcut olduu, sol bilekte yine ayn ekilde doku kayb ve yank mevcut olduu, Sa uyluk n ksmnda yaygn ekilde kayp ve yank mevcut olduu, sa femur paralanm, sa baldr proksimal blgede orta/ksmda kas dokusuna kadar 3 cm uzunluunda 2 cm geniliinde doku kayb mevcut olduu Sol uyluk n ksmnda yaygn doku kayb ve yank mevcut olduu, sol femur paralanm olduu, sa bacakta dizital ksmda krk mevcut olduu, sol ayak baldr ksmnda elips eklinde 1 cm yarapnda cilt kayb, onun 2 cm dizitalinde yaklak 1 cm uzunluunda 0.5 cm geniliinde cilt kayb mevcut olduu, sol dizde mediyal ksmda 1 cm yarapnda cilt ve cilt alt doku kayb mevcut olduu tanmlanmtr. El ayalarnda herhangi bir yaralanma olmad Vcudun arka blmnde herhangi bir yaralanma olmad belirtilmitir.

Adli muayenede yer alan bilgiler ve fotoraflar, patlamann etkilerine bal deiimleri aktaran bilimsel makalelerle birlikte ele alndnda; 1. Patlamann oluturulduu etkilerin aratrlmas ve deerlendirme iin usulne uygun otopsi yaplmas ve otopsinin biri adli tp uzman olmak zere iki hekim tarafndan yaplmas/yaptrlmas gerektii bilinmektedir. Adli tp uzman bulunmayan ve usulne uygun olarak yaplmayan otopsilerde deerlendirme yetersiz olmakta, deliller elde edilememekte, otopsiler eksik, hatal olarak nitelendirilmektedir. Olayda deerlendirme tek pratisyen hekim tarafndan yaplm, vcuda yaylan metal partikllerin saptanmas iin radyoloji inceleme gerektii halde radyolojik incelemeye ve klasik otopsiye gerek grlmeyerek patlamann vcuttaki etkileri eksik deliller ve usulne uygun olmayan adli muayene ile saptanmtr. Olay yeri incelemesi; ortama yetkili olmayan kiilerin mdahalesi sonras ve iki gn sonra yaplmtr. Patlamaya ait tm delillerin incelenip incelenmedii veya incelendiyse hangi yntemle incelendii (iki mee aac dnda dier aalarda artma izi, telef olduu belirtilen olak, tahra) raporlarda yer almam, buna 7

2.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

karn bomba uzman olarak imza atan bilirkiiler vcuttaki yaralanmalardan yola karak patlamann kiinin elindeki tahra ile meydana getirildiini ileri srmtr. 3. Patlama sonras ortaya kan yksek enerji dalgalar ve alev dairesel bir dalm gsterdii patlama merkezine en yakn organlardan balayarak etkisinin azald ve patlama merkezine yakn uzuvlarda kemiklerden kopmalar grld bildirilmitir. a. Patlayaclarn vcuda isabet etmesi ve vcut iinde patlamas halinde oluan hasar byk olmakta, vcut blmlerinde kopmalar, ayrlmalar ve ciddi yanklar olumaktadr. Patlamann isabet ettii blmde dokularn btn katmanlarnda yksek enerji ve alevin etkileri grlmekte, organlarda da yank, paralanma ve kopmalar grlmektedir. Bilimsel makalelerde bu tr yksek enerjili patlamann vcutta meydana gelmesi halinde, vcudun btnlnn korunamayaca ve paralara ayrlarak dalacandan sz edilmektedir. Dier taraftan patlama sonras mhimmata ait metal paralar merkezden evreye doru tm ynlerde uzaklaarak vcudu terk edecektir. Srtta hi lezyon bulunmamas, vcudun n ksmnda tanmlanan yaralanmalarn tmnn metal girilerine ait olmas ve girilerin dalm gz nne alndnda bomba mhimmatnn batn veya gs blgesine isabet etmedii ve patlamann vcut iinde olmad anlalmaktadr. b. Patlamann etkisi, patlaycnn zellii, patlama yeri, zemin ve ortamn zellii, ierdii patlayc miktar gibi zelliklerin yan sra kiinin ya, boy kilo zellikleri, salk durumu, patlaycya olan mesafe ile ok yakn ilikilidir. Yaplan almalarda vcut blmlerinin nmerik olarak puanlanmas zerinden bilgisayar programlarnda analiz edilebilmektedir. Olguda grlen lezyonlar, almalarda elde edilen sonularla birlikte ele alnd ve patlama sonrasnda ok dalgalarnn merkezden yaklak 400 lik ayla evreye dald dnldnde Vcutta tanmlanan lezyonlar ve fotoraflar, (lezyonlarn ayak bilekleri ve ayan 1/3 alt blmnden itibaren balam olduu, tibia 1/3 altta krk grld, snn batn ve uyluk blgesinde hasara yol at, vcudun sa veya sol tarafnda belirgin bir farkllk olumad, , srtta herhangi bir yaralanma tanmlanmad dier yaralanmalarn ise patlamann ikincil etkisi olan metal paracklarnn vcuda isabet etmesi sonucu olutuu) patlamann kiinin nnde ve ayaklarndan belli bir mesafe uzaklnda gerekletiini dndrmektedir; c. Yzde saptanan bulgular ve fotoraflar; kiinin yznn aaya deil karya dnk pozisyonda bulunduu srada metal paracklarnn isabet ettiini dndrmektedir (kafada burun srt, gzler, aln, sal deride patlaycya ait metal paracklarn grlmemesi, gzde konjonktival kanamann bulunmamas). d. Ellerde kopma krklarnn bulunmamas ve n kolda, kolda grlen yaralanmalar (her iki kol ve nkolda yaralarn kolun i arkaya bakan yznde bulunmas) metal paracklarn kollarn nde, savunma pozisyonunda olduu srada isabet ettiini dndrmektedir. Bu deerlendirmelere gre oluturulan ekil stte yer almaktadr. Patlama ve ortamda bulunan nesneler, patlamann etkilerinin deerlendirilmesi iin nemlidir. Patlama sonucu birincil, ikincil, ncl ve drdncl yaralanmalar olmakta, yaralanmann tipi patlama merkezine yaknlk, patlaycnn tipi, evrede bulunan nesnelerle ilgili olarak deimektedir. Birincil etkilenmenin gaz ve yksek basn nedeniyle hava ieren organlarn yaralanmas ve hasar olduu, ikincil yaralanmann patlaycnn metal paracklarnn oluturduu hasar, ncl yaralanmann enerji dalgasnn frlatt vcutta meydana gelen mekanik hasar, drdncl yaralanmann ise patlamaya ve oluan zarara bal olarak gelien hastalklar olduu eklinde snfland dikkate alndnda: patlamann birincil (barsaklarn ve 8

4.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr

Ceylan nkol Mtalaa

Prof.Dr.mit Bier

barsaklar iindeki yumuak organlarn paralanmas, ayak kemiklerinde tanmlanan krklar, yank dokular) ve ikincil etkilerinin (mhimmata ait metal paralarnn vcuda isabet etmesi) olutuu anlalmaktadr. Sonu: 1. 2. Kiinin patlayc madde sonucu ortaya kan blastik etkiyle i organlarn paralanmas sonucu lm T.C. Lice Cumhuriyet Basavcl'nn 28 Eyll 2009 tarihli "Adli Muayene Tutana" olduu; Patlamadan mtevellit paralanm, deforme olmu paralarn 40 mm'lik bombaatar mhimmatna ait rfan zhan (Bakomiser, Bomba Uzman) ve nal ztrk (Polis Memuru, Bomba Uzman) olduu, bakaca bir patlaycdan sz edilmedii; tarafndan dzenlenmi 12.10.2009 tarihli "Bilirkii Raporu" Vcuttaki lezyonlar ve fotoraflar bir btn olarak deerlendirildiinde; patlamann kiinin mdahalesi olmakszn nnde yerde veya yere yakn olarak meydana geldii, kiinin eli veya elinde bulunan bir nesneyle mdahalesinin dnlmedii kanaatini bildirir uzman mtalaasdr. Prof.Dr.mit Bier Adli Tp Uzman Yararlanlan Kaynaklar
Explosion and blast-related injuries: effects of explosion and blast from military operations and acts of terrorism. editors, Nabil M. Elsayed, James Atkins.Elsevier Inc. (2008) Barry Morley, Gavin D. Leslie. Terrorist bombings: Motives, methods and patterns of injuries. Australasian Emergency Nursing Journal (2007) 10, 512 CL Horrocks. Blast Injuries: Biophysics, Pathophysiology and Management Principles. J R Army Med Corps 2001; 147: 28 -40 Maria A. Mayorga. The pathology of primary blast overpressure injury. Toxicology 121 (1997) 17-28 S.A. Stapley, L.B. Cannon. An overview of the pathophysiology of gunshot and blast injury with resuscitation guidelines. Current Orthopaedics (2006) 20, 322332 Blast Injuries, Ralph G. DePalma, M.D., David G. Burris, M.D., Howard R. Champion, F.R.C.S., and Michael J. Hodgson, M.D., M.P.H.N Engl J Med 2005;352:1335-42. Suicide Bombers Form a New Injury Profile, Limor Aharonson-Daniel, PhD,* Yoram Klein, MD, Kobi Peleg, PhD,* and the ITG. Ann Surg 2006;244: 10181023 Hull, J. B.(1992) 'Blast: injury patterns and their recording', Journal of Visual Communication in Medicine, 15: 3, 121 127 Kluger Y. Bomb explosions in acts of terrorism detonation, wound ballistics, triage and Medical Concerns. IMAJ. 2003. Primary blast injuries, Yancy Y Phillips, Annals of Emergency Medicine, Volume 15, Issue 12, December 1986, Pages 1446-1450 Patterns in Blast Injuries to the Hand Ron Hazani & Rudolf F. Buntic & Darrell Brooks, HAND (2009) 4:4449 Blunt thoracic trauma: flail chest, pulmonary contusion, and blast injury, Sandra Wanek, MD, John C. Mayberry, Crit Care Clin 20 (2004) 718 Explosions and Blast Injuries, John M. Wightman, Sheri L. Gladish, Annals Of Emergency Medcne 37:6 June 2001 Blast Injuries: Biophysics, Pathophysiology and Management Principles, CL Horrocks, J R Army Med Corps 2001; 147: 28 -40 Blast injuries Stephen J Wolf, Vikhyat S Bebarta, Carl J Bonnett, Peter T Pons, Stephen V Cantrill, Lancet 2009; 374: 40515 Predictors of Mortality in Close Proximity Blast Injuries, Nelson et al, Vol. 202, No. 3, March 2006 Blast Trauma: The Fourth Weapon Of Mass Destructon C. T. Born, Scandinavian Journal of Surgery 94: 279285, 2005.

3.

Prof.Dr.mit Bier, Kocaeli niversitesi Tp Fakltesi Adli Tp AD, Umuttepe Kocaeli Tel:90 262 3037451 Fax: 90 2623037510 e-mail:biceru@kocaeli.edu.tr