BAKIM ONARIMDA GVENL Gnmz al anlar n n en nemli sorunlar n n ba nda Sa l ve Gvenli i'nin geldi i konusunda hi ku ku bulunmamaktad r.

Sanayi toplumlar nda toplam nfusun 2/3 nn sanayide ali ti i gz nne al n rsa Sa l ve Gvenli i sorununun toplumun temel sorunlar n n ba nda yer almas do al bir sonutur. te yandan sanayile menin temelinde makir ala ma vard r. Her geen gn de yeni ve daha komplike makinalar bu olu umda yer almaktad r, Sa l ve Gvenli i sorunun zmnde makinalarla-insan ili kilerinin dzenlenmesi, bu ili kilerin belirli kurallara ba lanmas ve standartla t r lmas bir zorunluluk olmaktad r. Yap lan istatikler gstermektedir ki, i kazalar sebeplerine gre s n rland r ld klar nda makine kazalar 3. s ray teshil etmektedir. Ayr ca kazalardan meydana gelen lmler ve maluliyetler incelenecek olursa mekanik sebeplerinin 4. s rada oldu u, daimi, k smi maluliyet kazalar na gre ise makine kazalar n n ba tan birinci s ray te kil etti i grlr. Kazalar, makina-insan ili kileri ynnden incelendi inde en tehlikeli kazalar n, yani lmcl ve sakatl k b rakan kazalar n byk bir k sm n n, makinalarda yap lan Bak m-Onar m esnas nda meydana geldi i grlmektedir. Ayr ca Sa l ve Gvenli i ynnden Bak m-Onar mda yap lan hatalar i yerinde al an di er personeli de tehlikeye sokmaktad r. te yandan Bak m-Onar mda i Gvenli i kurallar koymu ve bu kurallar standarda ba lam olan i yerleri ve i letmelerde i kazalar , sadece Bak m-Onar m servislerinde de il, i letmenin di er nitelerinde de byk oranda azalmaktad r. Bu bak mdan Bak m-0nar mda i gvenli i, Gvenliligi'nin en nemli halkalar ndan birini te kil etmektedir. Bak m-Onar mda Gvenli i'ni drt ba l k alt nda inceleyebiliriz. 1- Makina Bak mlar nda Gvenli i 2- Kaynak i lerinde Gvenli i 3- Kapal yerlerde yap lan al malarda Gvenli i 4- Yksekte yap lan al malarda Gvenli i MAK NA BAKIMLARINDA GVENLi i Bilindi i zere i kazalar be tane temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu olu maktad r. Bunlardan biri olmad ka bir sonraki ortaya kmamakta ve dizi tamamlanmad ka da kaza ve yaralanma olmamaktad r. S ras yla her halka bir sonrakinin nedeni olup; dizili genelden zele do rudur. Bu be temel faktre "KAZA NEDENLER Z NC R de denilmektedir. Bunlar; 1- nsan bnyesinin do a ya da sosyal evrim kar s ndaki zay fl . 2- Ki isel zrler (insanlar n drt drtlk olmay , bir tak m husurlar n n veya zaaflar n n bulunmas ) 3- Tehlikeli durumlar ve tehlikeli davran lar. 4- Kaza olay (Kazan n olu mas ) 5- Yaralanma (Zarar veya Hasar) Gvenli inin temel ilkelerinin birinci maddesi, "Kaza nedenleri dizisinin be halkadan ancak ncsne etki edilebilir. Gvenli inin sa lanmas al malar gvensiz ko ullar n ve hareketlerin ortadan kald r lmas konusunda yo unla r" denilmektedir. Gvenli ini sa lamak iin: 1- Tehlikeli durumlar n ve tehlike kaynaklar n n ortadan kald r lmas . 2- Tehlikeli davran lar n nlenmesi eklinde birinci temel ilke olarak kar m za kmaktad r. Konumuz Makina - Bak mlar nda Gvenli i oldu una gre, bak mlarda tehlikali durumlar va tehlike kaynaklar nelerdir? Tehlikeli davran lar nas l nlenir? Her eyden nce bu sorunlar n muhatab insanlard r. Bir i yerinde, i yapt ran ve yapan insanlar,

yapt rd klar ve yapt klar i lerle ilgili tehlikeli durumlar va tehlikeli davran lar bilmeleri gerekir. Bunun iin de, i i yapt ran va yapar ki ilerde u kavramlar n yerle mesi gerekir." 1. Gvenlik Bilinci: Ki inin gvensiz durum ve davran lar tan yabilmesinin ve bu i lere zaman ay rmas n n bir lsdr. B L NL OLMAK GVENL N TEMEL ANAHTARIDIR. Yap lan her i bilinli olarak yap lmal d r. Ki i i ini, akl n kullanarak ve akl n i ine vererek yapmal d r. Bilmeden ve bilinsiz yap lan i lerin, i i yapan ki iye ve di erlerine her zaman zarar varebilece i unutulmamal d r. Gvenlik bilinci mant k ve ngr gerektirir. Gvenlik bilincini alm olan i iler, dikkatli ve iyi al ma al kanl klar olanlard r. Bu bilinteki insanlar konulmu olan Gvenli i kural ve standartlar na uyarlar. \ 2- Do ru ve Gvenli al ma Al kanl : "YAPTI INIZ GVENL DE LSE DO RU DA DE LD R. DO RULU UNDAN EM N OLMADI INIZ LER YAPMAYINIZ." sloganlar al t ran ve al an herkes taraf ndan benimsenmeli ve uygulanmal d r. 3- Gr-D n-Yap Prensibi: YAPILAN HER TE GR-D N-YAP PRENS B UYGULANMALIDIR. Ki i yapaca her i i grp ve nas l yapac n d ndkten sonra yapmal d r. Bu kurala uymadan yap lan her i te ki i kaza yapmaya adayd r. 4- Koruyucu malzome kullanma al kanl : GEREKL OLAN YERLERDE VER LM OLAN KORUYUCU MALZEMELER MUTLAKA KULLANILMALIDIR. Ki i, ne kadar deneyimli olursa olsun, gerekli olan yarlerde koruyucu malzeme takmadan al mamal d r. Baret giymek, emniyet kemeri takmak ve gzlk kullanmaktan ki iye bir zarar gelmez. Ancak takmamaktan ok ey kaybedebilir. 5- Gvenlik Kurallar na Uyma Al kanl : GVENL K KURALLARINA UYAN K LER N KEND MENFAATLARINA HAREKET ETT KLER N B LMELER D R. Kaza yapt nda her eyden nce ki inin kendisi zarar grecektir. Bu temel bilgilerden sonra makina bak mlar nda uyulmas gerekli Gvenli i kurallar na yle s ralamak mmkndr: l- al an makina zerinde hi bir surette bak m yap lmamal d r. Makina tamamen durduktan sonra bak m, temizlik ve ya lama gibi i lemler yap lmal d r. 2- Bak ma al nan makinan n elektrik devresinin ak m kesilmeli ve alter kilitlenmeli, kilitleme tertibat yok ise sigorta al nmal d r ve alter zerine ikaz levhas as lmal d r. 3- nitedeki makina ve donan mlar nda yap lacak bak mlarda, i in yap lma ekli ve zaman iin i in sahibi olan k s mla anla ma sa lanmal ve gerekli hallerde zehirli, zararl ve yan c maddelerin olupolmad konusunda GVENL servisine kontrol ettirilip al ma izni al nmal d r. Gvenli i yetkililerin ngrd nlemler al nmadan al maya ba lanmamal d r. 4- Bas nl kaplar ve kazanlar bas n alt na iken bak m-onar m yap lmamal d r. 5- Zorunlu olmad ka zehirli ve tehlikeli i ler hava kararmaya ba lad ktan sonra yap lmamal d r. 6- Bak m ve onar m i inin yap lmas iin koruyucu aksam n kar lmas durumlar nda, bak m i i bittikten sonra koruyucu tekrar yerine tak lmal d r. Koruyucu aksam tak lmadan makina al t r lmamal d r. 7- Asit, kostik gibi korozif maddeler ile parlay c ve zehirli maddelerin ta nd borular n man on ve flan lar n n sklmesi gerekti inde, nce flan lar n alt k s mlar ndaki somunlar s z nt ba lay ncaya dek gev etilmeli, s z nt bittikten sonra flan lar tamamen a lmal d r. Birbirine kaynam olan flan lar uygun bir aletle s z nt alttan olacak ekilde a lmal d r. 8- al mada sak nca grlen, koruyucusu olmayan veya yetersiz olan makinalar devreye al nmamal , al yor ise hemen durdurulmal , makinan n al t rma butonu yan na lehva as lmal ve ilgililere haber verilmelidir. 9- Makinan n dnen k s mlar na el srlmemelidir. Kay lar dnerken ya , raine vb. maddeler

srlmemelidir. 10- lenecek paralar tezgahlara sa lam olarak ba lanmal d r. kan tala lar elle temizlenmemelidir. 11- Tak mlar, temizleme malzemeleri gibi alet ve edavatlar makinalar n zerine ve di li kutular iine konulmamal d r. 12- Bas nl hava k hortumlar n n nnde ve makina gvdesinin a kta dnen yerleri yak n nda durulmamal d r. 13- Zemine dklen, a nd r c , yan c ve kayganl k yarat c maddeler hemen temizlenmelidir. 14- Para temizli inde zorunlu olmad ka benzin, tiner gibi patlay c maddeler kullan lmamal d r. Para temizli i mazot, gaz ya gibi daha az yan c larla ve a k havada yap lmal d r. 15- Y rt k, skk ve sark nt l elbiseler giyilmemeli ve bak m an nda kolye, saat ve yzk tak lmamal d r. ATELYELER ZEL GVENL K NLEMLER REHBER 1. Atelyelerin al ma ko ullar n n daha gvenli ve daha verimli olmas iin yerini tezgah n temiz tut. 2. e ba lamadan ve i bitiminde daire yetkilisine kesinlikle haber ver. 3. Cihaz bakimi veya kazanlar n veya tesisat n al mas na engel olmayacak grlebilir yerlere gerekli ikaz levhalar n asmadan i e ba lama. 4. Daima i e uygun sa lam avadanl k kullan. 5. Kriko veya kald ra ile al rken dayanma noktas n n sa lam olmas na dikkat et. 6. Z mpara ta , seyyar ta lama ve keski kullan rken kesinlikle gzlk tak. 7. Ta lama tezgahlar n yan ve n korkuluksuz kesinlikle kullanma. 8. Z mpara ta lar n , teknisyen veya usta ba na sormadan de i tirme. 9. Kordon ve fi leri sa lam olmayan elektrikli el aletlerini kullanma. Onar lmas iin yetkililere ikazda bulun. 10. Matkap, freze, torna tezgahlar ndan kan tala lar , el ile temizleme. Bu i iin uygun f ra veya aparatlar kullan. 11. Dnen paralar kesinlikle stp ve bez ile silme elle frenleme yapma, sa n ve giysilerini kapt rmaktan koru. 12. Tezgah ndan kan tala n ba kas na zarar vermemesi iin paravan kullan. 13. Torna tezgah n al t rmadan ne mutlaka ayna anahtar n kar. 14. Tazyikli hava ile temizlik yaparken kesinlikle gzlk kullan. Yak n evrende bir ba kas n n bulunmamas na dikkat et. 15. Tornada uzun para i lerken k nt yapan k sm n kimseye zarar vermemesine dikkat et. 16. Uzun paralar fabrika iinde veya d nda ta rken gerekli i aretlemeyi yap. 17. Kald rma makinalar na (Vin, jaraskal, trifor, asansr ve forklift v.s) zerinde yaz l tonajdan fazla yk ykleme. 18. Kald rma makinalar nda anormal bir durma grrsen kullanma. Hemen amirine haber ver. 19. Yk kald rma ve indirmesinde, ykn alt nda kesinlikle durma. 20. Kazan veya kaplarda al aca n zaman s cakl k 50C'ye d meden ieri girme. 21. Bak m ve onar m personeli olarak, yaln z bu emniyet kaidelerinden ba ka, fabrikan n di er k s mlar n n emniyet nlemlerini ren. 22. Matkapla al rken, delece in paray matkap masas na (veya mengenesine) iyice tuttur, sonra delik del, matkab durdurmadan, paraya veya matkaba hi bir i lemde bulunma. 23. Arkada n n eki veya a r bir eyle zerine vurdu u aleti elle tutma, uygun bir pena, k ska gibi aletler kullan.

24. Besleme ve kaynak kablolar n , zerinden araba, ta t gemesi halinde zedelenmeyecek ve bozulmayacak ekilde d e ve emniyete al. 25. Yksek yerlerde al rken mutlaka emniyet kemeri kullan. Kemerin ipini sa lam yere ba la. 26. skele kullanman gereken yerde mutlaka iskele kullan. 27. skele zerindeki gezinti tahtalar n her iki ucundan iskeleye sa lamca ba la / ak. 28. ekil vermek iin s t lm borular n kimseye zarar vermemesi iin tebe ir ile i aret et. 29. Is t larak ve kum doldurularak boru bkerken temiz ve kuru kum kullan. 30. Is t lmakta olan bir borunun ucunda durma. 31. aplar dar veya ileri ya l maddelerle kirli borular s t rken tedbirli ol. 32. Asetilen ve oksijen tplerini f rlatmak, yuvarlamak, zedemelere ve iddetli sars nt lara sebebiyet verecek ekilde b rakmak tehlikeli ve yasakt r. 33.Asetilen ve oksijen tplerini kullan rken, depolarken, do rudan do ruya gne klar n n alt nda ve a r so ukta b rakma. 34. Asetilen ve oksijen tplerini ate bulunan yerler civar na koyma ve yanma tehlikesi olan maddelerle birlikte depolama. 35. Dik duran tpleri (ember veya uygun bir eyle) d meye kar emniyete al. 36. Oksijen tplerini, ventil gibi aksam n ya l maddelerle temas ettirme. 37. Katiyyen ya l ellerle ya l stp veya bezlerle oksijen tplerinin ventillerini ama. 38. Asetilen, oksijen tpleri gibi yksek bas nl tplerin armatr ve ba lant lar nda conta olarak ksele kullanma. Yaln z bu i iin haz rlanm hususi contalar kullan aksi taktirde ventil yanmalar meydana gelebilir. Paslanan ventil ve aksam tel f ralarla temizlenir. 39. Tp ventillerini s k kapat, nce ventili az olarak a, bylece pas ve pislikleri a z ndan uzakla t r. Sonrada bas n d rme manometresini tak. 40. Bas n d rme manometresi ba lang ta yava a l r, e er h zl a l rsa, yksek bas nla gelen oksijen ierde kalan hava ve gaz s tarak s k t rma salamastralar veya burada bulunan tozlar n n testil ile tutu ur ve dolay s yla manometrenin yanmas na sebep olur. 41. Donan ventilleri (oksijen veya asetilen) s cak su veya s cak havlu ile z. Bu i iin asla a k alev veya ate kullanma. 42. Asetilen ve oksijen tplerinin ventillerini yava yava a, genel olarak bu ventillerin V olanlar n 1/4 veya 1/2 defa dndrmek kafidir. 43. Kaynak i lerini bitirir bitirmez, tplerin ventillerini kapat ve bas n d rme manometresini gev et. 44. Oksijen ve asetilen tplerini, yatay olarak bulundurmak isteniyorsa, ba k sm n n alt na bir altl k koyarak yukar kald r ve manometreyi st k s mda b rak. Ad geen tplerin ba l k k sm n hi bir ekilde a a da bulunacak ekilde kullanma. 45. Bo alan asetilen ve oksijen tplerinin ventillerini kapat, muhafazas n tak. Dolu tpler gibi muhafaza et. 46. Asetilen ve oksijen tplerinin ventillerini kapat, bu i iin herhangi bir alet kullanma. 47. Asetilen ve oksijen tplerinin ventil millerinin s zd r p s zd rmazh n kontrol etmek iin sabunlu ve ventilleri tplere takmadan s zd rma olup olmad n iyice kontrol et. 48. Oksijen ve asetilen tplerini manyetik krenlerle nakletme. 49. Asetilen ve oksijen tplerini yatay olarak istif etmek istersen, istif yksekli ini 4 tpen fazla yapma ve alt s raya tpleri yerle tir. Yanlar da iyice takozla. 50. Oksijen tplerini hi bir zaman asetilen tpleri ile birlikte depolama. 51. Yanar haldeki flecleri tplerin stne asma.

52. Oksijen tplerini destek olarak kullan p, zerinde kaynak yapma. 53. Kaynaktan sonra flece ait paralar tekrar kutusuna veya duvardaki ask s na koy hi bir zaman f rlat p atma. 54. Kaynak iin kullan lan oksijen ve asetilen hortumlar n s zd rmazl k durumlar n s k s k kontrol et ve daima hortum kelepeleri kullan. 55. Kaynak flelerinin a z beklerini a p kapamak iin daima kendilerine mahsus zel anahtarlar n kullan. Kaynak flecini so utmak istedi in zaman, yan c gaz kapat, oksijeni a ve fleci temiz su iine dald r. 56. Kaynak esnas nda alev geriteperse hemen kapat ve tplerin s n p, s nmad n kontrol et. Is nma var ise derhal ilk amirine haber ver. 57. Kaynak flecinin a z n n t kamas halinde her iki gaz kapat ve zel a z raybalar ile flecin a z n temizle. 58. Kaynak esnas nda yanar haldeki fleci devirilerek herhangi bir tehlikeye meydan vermeyecek ekilde kaynak masas n n zerindeki hususi fle ask s na as. 59. Asetilen tplerinde hortum ba lant s olarak bak r boru kullanma. 60. Kaynak i leri bittikten sonra, fleci yerine kald rmadan evvel iyice temizle ve iinde gaz b rakma, aksi taktirde art k gazlar yay larak patlay c gaz kar m has l edilebilir. 61. Elektrik ark kayna yaparken kuru eldiven kullan ve penselerinin, kablolar n n tamamen izole edilmi oldu unu kontrol et. 62. Elektrik ark kayna yaparken kaynak aralar nda, yani makina bo ta al rken elektrod pensesini koltu unun alt nda tutma, izole edilmi bir para zerine (mesela bir tahta paras gibi) b rak. 63. Elektrik ark kaynak kablosunu takarken veya kutuplar de i tirirken makinay bo ta al t rma. Yani bu i leri makinada cereyan yokken yap. 64. Elektrik ark kayna n kapal kab, kazan depo v.s gibi dar yerlerde yap yor isen yaln z do ru ak m, bo ta al ma gerilimini s n rlayan koruyucu alterler ve kendini metal k s mlarla temas n kesecek lastik veya tahta altl k, ayakkab vs. kullan. 65. erisine alkol, benzin, aseton, benzol, katran ve ya gibi ate ile temas halinde tehlike arz eden kat , s v ve gazlar bulunan veya daha evvel bu maddeleri ihtiva edip de bo olan f , bidon, varil vs. kablar n kaynak, tamirat ve vs. i lemleri iin a a daki hususlara uy. a.Kullan lm bu kablar n a lmas , tamiri, kontrol ve temizlenmesi iin yetkililerden izin al. b.Bu kablar zerinde bulunan civata, perin, kaynak, s kma emberi gibi k s mlar n s k mas veya bozulmas halinde k v lc m husule getirmeyen zel tak mlar kullan, bu i ler iin hi bir surette kaynak alevi gibi a k alev veya tavla demir kullanma. c. Bu kaplar n iini ayd nlatmak istedi in taktirde, en fazla 42 volt ile al an lamba kullan, hi bir surette bu i iin a k alev bulundurma. d. Ad geen bu kablar n temizlenmesi iin izin ald ktan sonra, temizleme usuln semek iin daha evvel bu kab n nerede kullan ld n ren, buna gre temizle. Ancak temizleme usuln bilmiyorsan ren. e. Temizlenmi kablar n henz temizlenmemi kablarla kar mamas iin zerlerini i aretle ve ayr bir yerde muhafaza et. f. Temizlenmemi ve a lmam kablar n yan nda sigara ime.