Inaartlfri

Heimadmi 9
Danel Sigrnarson Hjrvar
19. mars 2010

Dmi 13.8
Nota MATLAB vi treikninga.
Hfum fylki:

x138 =
14.8
14.6
12.7
14.2
ar sem stak

a)

yij

14.8
15
11.6
14.4

14.7
14.9
12.4
14.4

tknar Transition hitastig

Tc

14.8
14.8
12.7
12.2
fyrir

i-aferir

og

14.9
14.7
12.1
11.7
j

sni.

Er sta til a tla a nrvera srefnis ha hrif mealhitastig

Notum

Tc

(afer 3 og 4).

= 0.05

Lausn :
Viljum athuga tilgtu

H0 : 1 = 2 = 3 = 4 = 0
H1 : i 6= 0

fyrir a.m.k. eitt

Setjum upp ANOVA fyrir ggnin.

Finnum fyrst:

SST =

a X
n
X

(yij y..)2

i=1 j=1

5
4 X
X

y 2 ..
N

2
yij

i=1 j=1
ar sem

N =an

og

y..

er summa allra staka

yij .

Fum a

SST = 14.82 + 14.82 + 14.72 + ... + 11.72

Finnum svo:

SStreatment =

a
X
y2
1

i=1

276.42
= 30.072
20

y 2 ..
N

742 + 742 + 61.52 + 66.92 276.42

= 22.124
5
20

A lokum fst:

SSE = SST SStreatment = 30.072 22.124 = 7.948

ar sem

f,(a1),a(n1) = f0.05,3,16 = 3.24 < SSE

hfnum vi

b)

Finnum

H0

og gerum annig r fyrir a srefni ha hrif.

p-gildi:

M Streatment
p = P F3,16 > f0 =
= 14.846
M SE
ar sem M Streatment = SStreatment /(a1) = 7.3747 og M SE = SSE /(a(n1)) = 0.49675
5 sem er talsvert minna en = 0.05 svo a styur enn
annig verur p 6.9518 10
frekar a vi hfnum H0 .


c)

Skoum restlii, mismun milli upprunalegra

sem

yi

er mealtal af summu

i-tu

y -gilda

og tted values ea

eij = yij y i

ar

lnu upprunalegs fylkis.

>> mean(x138')
ans =
14.8

Dreg svo stk

y1,j

14.8

12.3

fr fyrsta staki mealtals,

y2,j

13.38

fr ru staki mealtals o.s.frv. og f

restlidir =
0
-0.2
0.4
0.82

0
0.2
-0.7
1.02

-0.1
0.1
0.1
1.02

Set svo ll stk eina lnu og plotta

>> normplot(restlidir)

0
0
0.4
-1.18

0.1
-0.1
-0.2
-1.68

>> plot([1:4], restlidir,'o')

>> hold on; fplot(@(x)0,[0 5])

>> plot([mean(x138')], res,'o')

>> hold on; fplot(@(x)0,[12 15])

Sjum a a er sta til ess a gera r fyrir a nrvera srefnis ha hrif hitastig.

d)

Finnum 95% ryggisbil fyrir mealtal

Tc

egar afer 1 er notu.

Lausn:
Finnum ryggisbil fyrir

ea

y i t/2,a(n1)

M SE
i y i + t/2,a(n1)
n

M SE
n

Setjum inn gildi ofangreinda jfnu og fum

14.8 2.120

0.49675
14.8 14.8 2.120
5
14.132 14.8 15.468

0.49675
5

Dmi 13.20
a)

Eigum a beita LSD afer dmi

13.8 me

= 0.05

og komast a v hvar mismunur

liggur aferum 1-4.

Lausn:
Hfum mealgildi afera r dmi

12.8 c) og

LSD = t/2,a(n1)
s

= (2.120)

2M SE
n

(2)(0.49675)
= 0.94501
5

etta ir a hvert par af aferarmealgildum sem hafa mismun strri en 0.94501

gefur til kynna a aferarmealgildin eru mismunandi.

4vs1
4vs2
4vs3
3vs1
3vs2
2vs1

=
=
=
=
=
=

|13.38
|13.38
|13.38
|12.30
|12.30
|14.80

14.80|
14.80|
12.30|
14.80|
14.80|
14.80|

=
=
=
=
=
=

1.42
1.42
1.08
2.50
2.50
0

>
>
>
>
>
<

0.94501
0.94501
0.94501
0.94501
0.94501
0.94501

Af essari greiningu m sj a a er marktkur munur milli allra para nema milli 2

og 1 sem ir a hitastig me afer 1 og 2 er nnast hinn sami og ll nnur pr hafa
mismunandi gildi.

b)

Notum grafska afer til a bera sama mealgildi og enn fremur bera saman vi LSD afer.
Finnum staalfrvik fyrir normaldreinguna

M SE /n =

0.49675/5 = 0.3152

Teiknai grega a sem kemur fram bls. 513 bk.

Dmi 13.13
Setjum upp tu:

x1313 =
21.8
21.7
21.9
21.9

21.9
21.4
21.8
21.7

Hr tkna stkin

a)

yij

21.7
21.5
21.8
21.8

21.6
21.5
21.6
21.7

ttleika mrsteina mia vi

i-tu

21.7
0
21.5
21.6

21.5
0
0
21.8

hitastig 100, 125, 150 og 175

21.8
0
0
0
F .

Hefur hitastig hrif ttleika?

Lausn:

= 0.05.

Notum

Setjum fram tilgtu.

H0 : 1 = 2 = ... = j = 0 , j = 1, 2, ..., 7
H1 : i 6= 0

fyrir eitthva

i = 1, 2, 3, 4

urfum a athuga a mligildin eru mismrg fyrir hitastigin. Setjum upp ANOVA skema:
Reiknum mealtl fyrir hvert hitastig:

yi
Mealtal y i
152.0
152/7 = 21.714
86.1 86.1/4 = 21.152
108.6 108.6/5 = 21.720
130.5 130.5/6 = 21.750

Summa

477.2

86.709

>> SS_T = sum(sum(x1313.^2')) - sum(sum(x1313))^2/(7+4+5+6)

SS_T =
0.45818
>> sum(x1313.^2')
ans =
3300.7

1853.3

2358.9

>> sum(ans)
ans =
10351
>> SS_treatment = 10351 - (477.2^2)/(7+4+5+6)
6

2838.4

SS_treatment =
0.13911
>> SS_E = SS_T-SS_treatment
SS_E =
0.31907

F -gildi. a er lti ml a nna M Streatment = SStreatment /(a1) =

0.13911/3 = 0.04637 en M SE er aeins snnara en a er essa lei:

Finnum svo loksins

M SE = SSE /[a(n 1)] = 0.31907/(6 + 3 + 4 + 5) = 0.0177

annig verur

F0 =
t fr tu bk gefur

0.04637
M Streatment
=
= 2.6159
M SE
0.0177

f0.05,3,22 = 3.05 > F0

svo vi hfnum ekki tilgtunni, m..o.

hitastig hefur ekki marktk hrif ttleika mrsteinanna.

b)

Finnum

p-gildi

fyrir

F -tlfrina

reiknaa a)-li.

Notum anova1 falli MATLAB sem gefur okkur

p-gildi

0.0827.

c)

Greinum restlii fr tilraun.

e:

0.085714 0.18571 0.014286 0.11429 0.014286 0.21429 0.085714

0.175 0.125
0.025
0.025
0
0
0

0.18
0.08
0.08
0.12
0.22
0
0
0.15
0.05
0.05
0.05
0.15
0.05
0

Setjum upp normalgraf en sleppum eim gildum sem eru 0

Eins og sj m normalgra er ekki sta fyrir a gera r fyrir ru en a hitastig

mlinga ha ekki hrif ttleika mrsteina.

Hinsvegar eru rr punktar sem fara fr

normallnu en a gti vel veri a a s vegna ess a mlingar eru mismargar svo a
eiri snatkur vri skilegri eirri von um a f nkvmari niurstur.

Dmi 3 - Prfdmi
a)

Notum afer

Kruskal-Wallis til ess a kanna hvort essi meferarrri ha sambrileg

hrif vagrennsli. Aferin mlir ann mismun sem er milli raunmealstu (ranks ),

Ri ,

og vntigilda

E(Ri = (N + 1)/2.

Ef munurinn er mikill, er nlltilgtu

H0

hafna.

Setjum fram tilgtu:

H0 : 1 = 2 = 3
H0 : i 6= 0

fyrir eitthva

i = 1, 2, 3

Set ranks gildin:

fylki =
1.1
1
2.9
8
4
12

1.4
3
3.7
11
5.2
15

1.3
2
3.4
9.5
5
14

1.9
5
3.4
9.5
4.7
13

1.6
4
2.8
7
0
0

0
0
2.2
6
0
0

>> summurank = [15 51 54];

ar sem lnur 1,3 og 5 tkna

Getum n reikna

yij

gildin og lnur 2,4 og 6

rij .

Kruskal-Wallis :
a
X
12
Ri2
H=
3(N + 1)
N (N + 1) i=1 ni

12
H=
15(16)
Fyrst

h > 2,2

fyrir ll

152 512 542

+
+
5
6
4

gen tu

3(15 + 1) = 12.375

IV hfnum vi nlltilgtunni og komumst a

eirri niurstu a aferir hafa mismunand hrif vagrennsli.

Til a leysa dmi MATLAB er hgt a gera svipa og g er a gera vi treikninga og
sl beint inn skv. formlu en annars er einnig hgt a nota

kruskalwallis fall MATLAB

beint.

b)

Notum einva ANOVA greiningu til ess a kanna hvort essi meferarrri ha
sambrileg hrif vagrennsli.
Setjum fram tilgtu:

H0 : 1 = 2 = ... = j
H1 : i 6= 0

fyrir

j = 1, 2, ..., 7

fyrir eitthva

Anova skema:
Sum of squares:

SST = 11.03 + 57.90 + 90.13

9

(7.3 + 18.4 + 18.9)2

= 26.4493
15

7.32 18.42 18.92 (7.3 + 18.4 + 18.9)2

+
+

= 23.7765
5
6
4
15
SSE = SST SStreatment = 2.67283

SStreatment =

Mean square: (nota

n = 6,

hsta gildi

n)

M SE = SSE /(a(n 1)) = 2.67283/(3(5)) = 0.178189

M Streatment = SStreatment /(a 1) = 23.7765/2 = 11.8883
F0 :
F0 =

11.8883
M Streatment
=
= 66.7171
M SE
0.178189

Sjum a vi hfnum alltaf tilgtunni ar sem

c)

f,2,n1 < 66.72

fyrir ll

og

4 n 6.

Notum LSD-afer ggn.

Tkum eftir a vi hfum mismunandi gildi
fyrir

LSD

svo vi notum aeins ruvsi formlu

ea:

LSD = t/2,N a
Finnum gildi

r tu V. Nota

v
u
u
tM S

1
1
+
ni nj

= 0.05
s

1 1
+
5 6

1 1
+
LSD2 = (2.179) 0.178189
5 4

LSD1 = (2.179) 0.178189

s

1 1
LSD3 = (2.179) 0.178189
+
6 4
Mealgildi

= 0.556972
= 0.617027
= 0.593734

eru

>> medaly = [7.3/5 18.4/6 18.9/4]

medaly =
1.46

3.0667

4.725

Skoum n pr:

3vs1 = |4.725 1.460| = 3.265 > 0.617027

3vs2 = |4.725 3.067| = 1.658 > 0.593734
2vs1 = |3.067 1.460| = 1.607 > 0.556972
LSD-aferin gefur okkur a a er marktkur munur milli allra afera.

d)

Ofangreindar aferir benda allar smu niurstu, .e. a a er greinilegt a aukning

vagrennsli er h v hvort sjklingur gangist undir lyfjagjf, rbylgjumefer ea
skurager.

Kruskal-wallis, sem tekur mi af fjlda staka

i-tu

lnu,(n), og ranks

(R), gefur afgerandi niurstu sem og ANOVA. LSD-aferin smuleiis gefur nokku
afgerandi niurstu v a arf a breyta

yij

gildum frekar miki svo a au ha

hrif paraskounina og smuleiis gefur aferin okkur hvaa mealgildi eru ruvsi,
eitthva sem ANOVA gerir ekki.

10