Professional Documents
Culture Documents
Dink cinayeti de, Uludere katliam da Her ey apak ortada! Herkes gryor!
Hkmet, bombalayanlarn deil, kaymakam dvenlerin peinde. Zira bombardman emri, Ne pahasna olursa olsun vurun! diyen babakan tarafndan verilmi. Tpk aralarnda 3, 8, 9 yalarnda bebek ve ocuklarn da bulunduu onlarca kiinin hayatn kaybettii Mart 2006 Diyarbakr olaylar srasnda olduu gibi; Babakann Kadn da olsa ocuk da olsa talimat bu kez sivil de olsa... eklinde tekrarlanm. Hrant Dink suikast davasnda yarg rgt gremedi.
Bir vatandann, Ermeni olduu iin sivil eteler ve resmi glerce elbirliiyle ldrlmesini iki yarm akll faistin zerine ykan hkmet, Ermeni soykrmn inkr etmeyi su sayan yasay kabul eden Fransaya insan haklar dersi vermekle megul. nk Dink davasnda mesaisini, dnemin stanbul Emniyet Mdr Celalettin Cerrahn rgt balants yok, pheli, milliyeti duygularla su ilemi aklamasyla bitirdiini sanyor. Diyarbakrdaki eski JTEM kararghndan karlan kafatas says 23e ykseldi. Babakan topran altndaki faili mehullerin kemiklerini biz ortaya karyoruz diyor. Kemikleri siz deil, kaz almas yapan iiler tesadfen ortaya kard. Siz ise, kayp yaknlarnn kaz taleplerine yllarca kulak tkadnz, imdi de toplu mezara toprak kaymasdr diyorsunuz Sizin iktidarnz, Fratn batsnda Ali kran ba kesen, dousunda Ergenekondur!
B S
Necdet Adaly and iin tutuklu yarglanan genlerin olduu bir lkenin baabakan imdi kalkm Uludere meselesinin de, Hrant Dink cinayetinin de, devletin derin bakan, timsah gzyalarn nce Anadehlizlerinde kaybolmasna msaade etmeyeceiz. diyor. Kendisi devletin derin dehlizlerinde yasa referandumu ncesi aktt kendi gizlenen bir hkmetin bana da ancak byle bir faist riyakarlk yakrd! gzyalarnda aramaldr. Uluderenin mimar olan, Hrantn katillerini koruyup iz khne bir zihniyeti deitirmeye deil kendi khne zihniyetinizi kanla, gazla, barutla halk- kollayan bu iktidarn yapaca, tesadfen lara dayatmaya alyorsunuz. Sizin btn abanz gereklerin stn yalanla rtmek iindir. alan mezarlarn da stn yalanla kank oktan kirli bir savan iine girdiniz. Artk herkesten ok sizin yalana ve ikiyzlle ihtiya- patmak olacaktr.
cnz var. Siz kaybedeceksiniz.
Trkiyeyi yasta da mutlulukta da blen; yalan ne kadar byk olursa, inanan o kadar ok olur dsturuyla hareket eden babakan, son grup konumasnda aktif agresif slubu ile bir Ali kesen ba kran performans daha sergiledi. Iraktan Fransaya kadar herkese esip grledikten alisi, emniyet mdrleri, polisi, jandarmas, MTiyle btn devlet organlarnn iin iinde ol- sonra, Uludere katliamnn hesabnn sorulmasn talep edenleri timsah gzyaduu Hrant Dink cinayetinin arkasndaki karanlk ebekeyi gizlemek iin 5 yldr elinden geleni lar dkmekle sulad.
AKPnin insan haklar anlaynn izdmleri Hrant Dink cinayeti, Uludere katliam, ROJ TVnin kapatlmas
YEM ERGN
Trkiye basn zgrlnde dnyada 179 lke arasnda 148. srada gelirken, 6 bini akn aydn, sanat, akademisyen, demokrat, siyaseti, gazeteci KCK ad altnda Krt siyaseti avna dnen operasyonlarla sorgusuz sualsiz cezaevlerine atlmken, babakan dnce zgrlnden bahsedebiliyor ve hatta Fransaya ders bile veriyor. Fransann insan haklar konusunda ders almaya ihtiyac olmadndan deil elbette. Sadece ROJ TVnin yaynnn durdurulmas srecinde Trkiye tarafndan uygulanan basklara bakmak bile AKP hkmetinin ifade zgrl konusunda ders vermeye deil ders almaya ihtiyac olduunu gstermeye yeter.
Babakan Erdoan 24 Ocak Sal gn yaplan grup toplantsnda, Hrant Dink meselesinin de Uludere meselesinin de devletin derin dehlizlerinde kaybolmasna izin vermeyeceini, Uluderede hayatn kaybeden vatandalarn yaknlarna 123 bin lira verileceini ve bu parann da onlara analarnn ak st gibi helal olduunu syledi. Babakan bu konumay Uur Mumcunun katlediliinin zerinden tam 19 yl gemiken ve failleri hala bulunamamken yapt. Babakan bu konumay, Ceylan nkolun ldrlmesinin zeriden 2 yl 4 ay gemiken ve yaplan onlarca aratrmada Ceylann havan mermisiyle ldrld belirtilmesine ramen yetkililer dosyay patlayc madde sonucu lmn gerekletii ve paralanm cesette patlayc maddeler bulunmas nedeniyle otopsiye gerek duyulmadna karar verildi diyerek kapatmken yapt. Babakan bu konumay Uur Kaymaz davasnn zerinden 8 yl gemiken, Uuru ve babasn ldrenler hakknda hibir ceza verilmemiken yapt. Babakan bu konumay, 10 yandaki Diren polis akrebinin altnda kalp ezilerek can vermi ve yine yetkililer, Ceylanda olduu gibi kovuturmaya bile gerek duymamken yapt. Babakan bu konumay, lkenin her yerinden insan kemikleri karken yapt. Babakan bu konumay emdinli olay hala aydnlatlmamken, bu lkede binlerce faili mehul varken, Cumartesi Anneleri yllardr her cumartesi kaybolan ocuklarnn hesabn sorarken ve cmle devlet yetkilileri maymunu oynarken yapt. Anlalan babakan ya bu lkede yaamyor ya da derin dehlizlerden bahsederken suyun yzeyinde olan gerekleri suyun derinliklerine atmakla urayor. Bir yandan hkmet ve ordu sanki halkn zerine bombalar uzayllar tarafndan yadrlm gibi bir zr bile ok grerek sorumluluktan kamaya alrken bir yandan Hrantn katillerini aklama derdine dlyor. Ve babakan diyor ki hibir ey derinlerde kalmayacak. Medya TVnin kapand yl alan ROJ TV, Danimarka zerinden yaynna balar balamaz, Trkiye ROJ TVnin kapatlmas ile ilgili bavurularda bulunmaya balad. 2005 ylnda televizyonun kapatlmamas iin Danimarka babakanna bavuruda bulunan eski DTPnin 56 belediye bakan hakknda soruturma balatld ve 53 hakknda 2 ay Babakan Uluderede hangi lkenin olduunu bil- 15 gn hapis cezas verildi. medii uaklar gelmi de 50 kylnn zerine bomba yadrm gibi davranrken, diledii davay Nisan 2009daki NATO zirvesinde Trkiye, DaniErgenekona balamak konusunda hibir zorluk marka eski Babakan Rasmussenin NATO Genel ekmeyen AKP iktidarnn, Hrant Dink suikast da- Sekreteri olmasna veto tehdidini koydu. Ksa bir vasnda rgt bulamayan yargs kyor karm- sre sonra yrtlen kirli pazarlklarn ardnda za. Trkiyenin ROJ TV antajnn olduu ortaya kt. Kriz sonrasnda Danimarkal st dzey iki savc Daha ilk gn cinayetin rgtl olmadn ilan ROJ TV soruturmasnn hzlandrlmas iin edecek kadar bilgi sahibi emniyet mdr vali ya- Trkiyeye geldi. plarak, Dinki makamna arp tehdit eden vali AKP milletvekili yaplarak, muhbirinden istihbarat 2010da Danimarka Adalet Bakan Lars Berfoed, 5 dairesi bakanna kadar cinayetle balantl polisler yllk soruturma sonucunda Kopenhag Basavcs korunup aklanyor ve Dink cinayeti iki milliyeti- Jrgen Steen Srensenin talebi zerine ROJ TV nin bireysel eylemi derecesine indirgeniyor. Ve hakknda terrle mcadele yasasndan dava albabakan diyor ki hibir ey derinlerde kalmaya- masna karar verdi. Savc, ROJ TVnin PKK procak. Bu olay zmek iin daha ka 5 yl gerekiyor? pagandas yapt ve bu rgt tarafndan finanse Babakan derinler/karanlklar tartmas yaparken edildiini iddia ederek, kapatlmasn ve kamubir olay daha oktan zmemek zere derinlere latrlmasn istedi. Soruturma srecinde de attn anlatmak istiyor olmasn? Trklerin talepleri zerine savclar Trkiyeye giderek baz itiraflarla grt ve u anki iddianaYine ayn grup toplantsnda Babakan Fransa menin byk ksmnn itiraflarn konumalarna ulusal meclisinde, ardndan senatoda yaplan oyladayand renildi. ma ve kabul edilen teklif aleni bir ayrmclktr, rklktr. ok ak bir ekilde dnce zgrl katliamdr diyerek insan hak ve zgrlkleri nu- 10 Ocak 2012 Dnya Gazeteciler Gnnde Cemil tuklar ekerken, Trkiyede 247 Trke yayn ya- iek Zamann canl tan olan gazeteciler, kapan kanal dnda Krte yayn yapan (TRT-6 bir lemlerini tarafsz, zgr ve halkn yararna kullanayana braklrsa) tek kanal olan ROJ TVnin yayn, bildikleri lde dnyann daha yaanabilir hale Trkiyenin basklar sonucunda daha Danimarka getirilmesi iin hizmet verebileceklerdir aklamamahkemesinin verdii kararn temyiz sreci bile larn yaparken Trkiyenin basklar sonucunda alan ROJ TVye kapatma davas Danimarkada bekletilmeden durduruluyor. grlmekteydi. Mahkeme, Krt televizyonunu Babakan acaba kulland szcklerin anlamn PKK lehine propaganda yapmakla sularken, ROJ bilmiyor mu? Trkiye basn zgrlnde dnya- TVnin lisansn iptal etmedi. da 179 lke arasnda 148. srada gelirken, 6 bini akn aydn, sanat, akademisyen, demokrat, siya- Ve en son Fransann soykrm inkar etmeyi su seti, gazeteci KCK ad altnda Krt siyaseti avna kabul eden yasay kabul ettii gnlerde Fransa, dnen operasyonlarla sorgusuz sualsiz cezaevleri- Eutelsata bal uydular zerinden yayn yapan ne atlmken, babakan dnce zgrlnden ROJ TVnin yaynna eriimi engelledi. bahsedebiliyor ve hatta bata Fransaya ders bile veriyor. Fransann insan haklar konusunda ders ou Krt basn emekisi 100 akn gazeteci haalmaya ihtiyac olmadndan deil elbette. Sadece piste. AKP hkmeti Krt halknn sesini ksmak ROJ TVnin yaynnn durdurulmas srecinde iin elinden geleni ardna koymuyor. Bu kadar Trkiye tarafndan uygulanan basklara bakmak ifade zgrl nutuklar atmalarna bakp kebile AKP hkmetinin ifade zgrl konu- ke soykrm yoktur diye Paris sokaklarnda zsunda ders vermeye deil ders almaya ihtiyac ol- grce barabilmek hakk elden gidince de olsa dnce zgrlnn kymetini anladlar diyeduunu gstermeye yeter. bilseydik!
DEVRM N SOSYALST DEMOKRAS www.sosyalistdemokrasigazete.net e-posta: posta@sosyalistdemokrasigazete.net 15 Gnlk Gazete Yerel Sreli Yayn Sahibi: Devinim Yaynclk Adna Yeim Ergn Yazileri Mdr: Aziz Gler Adres: ehit Muhtar Mahallesi Yourtu Faik Sk. No:14 D:2 Beyolu-stanbul Tel.: 0212 256 10 08 Bask: Ezgi Matbaaclk Sanayi Cad. Altay Sk. No:10 Yenibosna-stanbul Tel: 0212 452 23 02 SDP Genel Merkez: Merutiyet Cad. Merutiyet Apt. No:42/10 Yeniehir-Ankara Tel: 0312 433 29 66 Fax: 0312 434 53 30 www.sdp.org.tr e-posta: sdp@sdp.org.tr
ULA BAYRAKTAROLU
Hepimiz Hedefiz
lamaya kalkmtr. Gkek bu saygszln gcn ald egemen burjuva snfndan edinmitir. Elbette dayand asalak snfn tarihsel mr bittiinde halka saygszlklarnn hesabn verecektir. Bugn benzer yaklamlarla gecekondularda yaayan ve yllarca skntlarna katlanan emekilerin hibir hakk tannmamaktadr. Bu gasp plan vadeye yaylarak adm adm gerekletirilmektedir. nce TOK ucuza halka ev satyor diyerek uzunca bir dnem burjuva medyasndan propaganda yapld. Durumun propaganda edildii gibi olmad ksa bir zaman sonra ortaya kt. TOKnin ucuza satt evlerden ok daha yksek fiyata pazarlad evlerin varl ortaya kt. Sonra varolarda oturan halk haksz rant elde ediyormu gibi gsterilmeye alld. Ve emeki semtlerindeki halk ykm sopas zaman zaman gsterilerek korkutulmaya alld. Bir semtteki evlerin tm deil, birka tanesi yklarak dier gecekondu sahiplerine gzda verilmeye alld. Ykm sopasyla korkutulan halkn evleri ucuza kapatlmaya alld. nsanlara evlerini satmazlarsa hibir ey elde edemeden balarna yklaca tehditleri yapld. Emeki semtleri zerine yaplan projeler oralarda yaayan halka danlmadan gizlice yapld. En son olarak da deprem bahanesi kullanlarak ykm saldrsnn merulatrlarak hzlandrlmas amaland. Son olarak emeki semtler evik kuvvet kuatmasyla tehdit edilerek ak zor yoluyla boaltlmak istenmektedir. Ksaca adm adm kuatarak en sonunda vurucu darbeyi indirmek suretiyle bu hkmet btn hedeflerine ulamak istemektedir. Bu durumun farkna varmadan sreci geitirmek isteyen her hkmet yanls olmayan kesim ya da odak, sonunda avcya av olunca durumun farkna varmtr. Bugn egemenler arasndaki kavgann sonucu olarak byk oranda bastrlm olan eski statko zorunlu olarak toplumsal muhalefet odaklar ile ilgilenmek durumunda kalmtr. Eski statkonun basiretsiz partisi CHP bu alanda verebilecei mcadelede bile muvaffak olamamaktadr. nk en genel anlamda ipleri tekelci burjuvazinin elindedir. Dolaysyla mevcutta gzken glerini hkmet karsnda tekelci burjuvaziden icazet almadan kullanabilmesi mmkn deildir. Bu nedenle srekli polis operasyonlaryla ypratlan belediyelerine yaplan saldrlar karsnda hibir ey yapamamaktadr. En son hakknda karlan fezleke zerinden CHP genel bakannn madur edebiyat yapmas aresizliinin rndr. Bugn iktidara kar mcadele verebilen iki dinamik kuvvetten bahsedebiliriz. Birincisi Krt zgrlk hareketi, ikincisi ise sosyalist harekettir. Krt zgrlk hareketinin iktidara kar mcadelesi dieriyle karlatrlamayacak kadar gldr. Ayn oranda devletin Krt halkna ynelik saldrlar da olduka younlamtr. Son dnemde KCK operasyonlaryla binlerce kii tutuklanmtr. Ve demokratik siyasetin kanallar neredeyse tmyle kapanmtr. Bu durumun nedeni hkmetin askeri yntemlerle Krt halkn sindirebileceini dnmesi deildir. Daha ok askeri yntem siyasi yntemlerle beraber kar taraf zayflatmak iin kullanlmaktadr. Aslnda sorunun artk masada konuulmak zere kendini dayattn akl banda herkesin kabul ettii grlmektedir. Masaya bir dzeyde uzlama iin oturulduunda kimin ne kadar pazarlk gcyle oturduu nem arz etmektedir. AKP, blgede emperyalistlerin icazeti ile edindii saldrgan roln, Krt halkna kar da bir koz olarak kullanmaktadr. Ortadouda talarn yerinden oynad, sava borazanlarnn tt bu dnemde blgedeki her odak, dmanlarna kar pozisyon elde etmek istemekte ve hegemonyasn arttrmaya almaktadr. Bu erevede, ran, yine ABDnin ban ektii emperyalist odan ba hedefi haline gelmitir. Hrmz Boaznda ABD nclndeki emperyalistler gler ile ran arasnda artan gerilim, yeni bir paylam savana evrilebilecek scak atma ihtimalini artrmaktadr. Avrupa Birlii lkelerinin rana petrol ambargosu koyma karar almalarna kar ran hkmeti Hrmz Boazn mutlaka kapatacaklarn aklamtr. ABD ile birlikte Fransz ve ngiliz sava gemileri ise Hrmz Boazndan geerek gvde gsterisi yaptlar. Dnya petrol rezervlerinin yzde 20sinin Hrmz Boazndan geerek dald gz nne alndnda blgesel bir savan yan sra dnya apnda bir krizin kapda olduunu belirtmek gerekmektedir. ran ile ekimenin bir paras olarak alglanmas gereken dier bir konu, Suriyedeki i sava durumudur. Bu i savata, TCnin muhalifleri aka destekledii ortadadr. Son zamanlarda muhaliflerin Suriyede baz blgeleri ele geirdii haberleri gelmektedir. Aka grlmektedir ki emperyalistler, Suriyeyi Libya modeli bir i kargaaya srklemek ve bu kargaay bahane
Evlerimizi ykanlarla Hrant ldrenler, 34 kiiyi sava uaklaryla bombalayp yanllk oldu diyenler, halklar, mezhepleri birbirine kar kkrtanlar, periyodik operasyonlarla demokratik siyaset kanallarn tkayanlar ayn anlayn rnleridir.
Bu hkmetin dneminde sermayedarlar ve uaklar geceleri rahat uyku uyurlarken halkn tm hayat tam bir kabusa dnt. Hkmetin politikalarna onay vermeyen, ne zaman tutuklanrm diye; ban sokacak bir evi zar zor edinmi emeki, evimi bama ne zaman ykacaklar diye; Krt zaten Krt olduu iin; kyl, doal yaam alanlarn (HES projeleri v.b. ile) kaybetmemek iin endie iinde yaamaktadr. Hrant Dink davasnn katliamn sorumlularnn aklanmas ile sonulanmas, halkn bu endielerinin ne kadar hakl olduunun en yakn rneidir. Ayrca 34 kiinin sava uaklar ile bombalanarak katledilmesinde, yanllkla olmutur gibi pikince bir aklama yaplmas, hkmetin iktidar ynteminin gelecekteki slubunu da ak etmektedir. yle ki AKP blgede Suriyeye kar emperyalist politikalarn birebir uygulaycs olmaktan kanmamtr. Yetkililer icap ettii koullarda Suriyeye kar tampon blge oluturacaklarn sylemektedirler. Hkmetin saldrgan politikalarnda ite ve dta diyalektik bir btnlk vardr. Memleketin byk kentlerinde TOK ile beraber kentsel dnm projesi kapsamnda halkn barnaklarna el koyma plan balatlmtr. ktidarn en densiz uaklarndan Ankara Bykehir Belediye Bakan Melih Gkek, Dikmen vadisi halknn evlerini gasp edebilmek iin ne yapacan ard. Dikmen halknn arkasnda yasa d rgtlerin olduunu iddia etmektedir. Aslnda bu retorik yeni icat edilmi deildir. Hkmetin sklkla kulland bir argmanla kar karyayz. Halkn yllarca alarak edindii evlerine el koymak nasl bir yasal uygulamadr? Bu yasalar kimin iin ilemektedir? Grlyor ki oligarik diktatrlk, yasalar kendi lehine iletmektedir. Dikmen ya da Trkiyede emekilerin yaad birok semtte iktidar ykm ve srgn politikalar uygularken, ormanlar katleden (ki orman katletmenin TCKda ciddi bir karl da vardr) Acarkent inaatna dokunulmamaktadr. Yine babakann eski evinin de bulunduu skdar Emniyet Mahallesi gibi semtlerin de yasal durumu bugn tehdit altnda olan emeki halkn yaam alanlar ile aynyken buralara da dokunulmamaktadr. ktidarn Dikmen halkna evlerini boaltmalar karlnda nerisi TOK konutlarndan satn almalardr. Blgede ortalama TOK dairesinin 100 bin TLye satld dnlrse halkn bu evleri alabilme olaslnn ok az olduu grlecektir. Bu alm gcne sahip olmayanlarla dalga geen iktidar ua Gkek, limon satn diyerek halk aa-
ederek Suriyeye mdahale etmek istemektedirler. TC bu emperyalist mdahale kapsamnda bir rol kapm durumdadr. Dier taraftan in ve Rusyann ABDnin ban ektii emperyalist odan Ortadouya mdahalesinden olduka rahatsz olduklar ortadadr. Fakat alt izilmesi gereken nokta emperyalistler aras bu elikilerin uzlamaz olmaddr. in ile ABDnin iktisadi ilikileri, herhangi bir kopma durumunda iki taraf da krize sokabilecek derinliktedir. Bu nedenle askeri karlk verme anlamnda esas olarak Rusya etkinlik gstermektedir ve gsterecektir. Elbette Rusyann da karlarna uyduu lde ABD ile uzlamas (daha evvel olduu gibi) azmsanmayacak bir olaslktr. Dolaysyla blge halklarnn birbirlerinden baka dostlar yoktur. Bu durumu ak bir ekilde tespit eden emperyalistler, Ortadou halklarn, mezhepleri ve kabileleri birbirlerine kar kkrtmak iin ellerinden geleni yapmaktadrlar. Hrant Dink suikast byle bir anlayn rndr. Snf bilinci, halklar aras dmanlkla, rklkla, nefretle bulandrlmak istenmektedir. Yine 35 Krtn katledilmesi halklar birbirilerine krdrmaya alan anlayn rndr. Bu katliamlar tek bayrak, tek millet slogan ile propaganda yapan anlayn rnleridir. Ve topluma farkl olan yok ederiz mesaj verilmeye allmaktadr. Hepimiz Hrantz, hepimiz Ermeniyiz, hepimiz Krtz gibi halklarn kardeliini ifade eden sloganlara iktidarn bu lde kar kmas, hkmetin smrgeci anlayndan kaynaklanmaktadr. Bu sloganlar canl tutmak ve halklarn kardelii iin gereken mcadele pratiini sergilemek temel grevlerimizdendir.
M.ZLEM
Hkmetin temel ynelimi Krt zgrlk hareketinin nder kadrosunu hedef alacak askeri operasyonlar dzenlemektir. Bylesi bir operasyon ancak ve ancak srail ve ABDnin hem teknik hem de istihbarat destei ile mmkn olabilir.
muhatap olaca bilinmelidir. Trk devletinin yeni stratejisinin btn ipular ABDnin askeri ve siyasi operasyonlarnda mevcuttur. Pakistan ve Afganistanda El Kaide operasyonu ad altnda binlerce sivilin insansz uaklar tarafndan ldrld bilinmektedir. Eer strateji ABDden ithal edildiyse varaca noktann Usame Bin Ladin operasyonunu andran bir operasyon olaca kabul edilmelidir. Hkmetin temel ynelimi Krt zgrlk hareketinin nder kadrosunu hedef alacak askeri operasyonlar dzenlemektir. Bylesi bir operasyon ancak ve ancak srail ve ABDnin hem teknik hem de istihbarat destei ile mmkn olabilir. AKP hkmeti zgrlk hareketini basz brakarak teslim olmaya zorlamaya alacaktr. Ayn ekilde zgrlk hareketinin Krt halk zerinde salad hegemonyay krmak iin Krt halknn cezalandrlaca da grlmelidir. KCK operasyonlar bir yanyla zgrlk hareketine deen herkesin Yahudilerin toplanmas misali ceza evlerinde toplanmas anlamna gelirken, ehirlerde siyaseti imkansz hale getirmeye, bylece olas operasyonlara verilecek cevab batan engellemeye almaktadr. Uludere katliam devletin yarg terrne askeri terrn de elik edeceinin gstergesidir. Devlet Krt halkna sava amtr. zgrlk hareketine verilen destek cezalandrlmaktadr. Bu uygulamann baka bir versiyonu da Van depremi sonrasnda da sergilenmektedir. Hkmet Krt zgrlk hareketini siyasi, ekonomik ya da fiziki hangi yntemle olursa olsun destekleyen herkesi, her ekilde cezalandrarak onu yalnzlatrmaya ve marjinalletirmeye almaktadr. Bu abann nmzdeki srete devlet terrnn daha da trmandrlmasna ve Trkiyeli enternasyonal gleri kapsamasna amamak gerekir. Bu noktada Roj TVnin tm hukuk ve iktisat ileyiine aykr bir ekilde uydu irketi tarafndan susturulmas manidardr. TC uzun sredir Roju susturmaya almaktadr. Ancak iinden getiimiz konjonktrde meydana gelen gelime sadece Krt halknn susturulmas ve gemi politikann uygulanmas olarak alglanmamaldr. Bu ynelim esas olarak nmzdeki srete meydana gelecek ktcl gelimelerin habercisi olabilir. Uludere katliamnn Roj TV ve internet siteleri tarafndan deifre edilmesinin gizlenemez hale getirildii dnldnde Roj TVnin susturulmasnn ancak gizlenecek yeni katliamlar gsterdii olgusu ile karlarz. Yukarda szn ettiimiz yeni askeri stratejik ynelimin, Pakistan ve Afganistanda binlerce sivilin ldrlmesi ile uyguland dnldnde TCnin de Uluderede provasn yapt operasyonel giriimleri artraca kabul edilmelidir. Katliamlar gizlenmelidir. Gemite ilkel bir ekilde toprak altnda toplu mezarda gizleme abasnn yerine zihinleri toplu mezara eviren enformasyon ve iletiim gizlilii alacaktr. Bu ynelim ancak ve ancak halklarn ortak duruu ile engellenebilir. Hrant Dink eylemlerinde ortaya kan vicdann, Krdistandaki katliamlar karsnda kendini ortaya koymas gerekir. Trkler Krtlerin ln duymazsa, yalnzla iteklenen Krtler kadar Trkler de olacaktr.
Diyarbakrda, Kale iinde restorasyon amacyla kazmay topraa vuran iiler, herkesin bildii bir gerei herkesin yzne vuracak bir dizi gelimeye sebep oldular. Kazma vurulan alandan u ana kadar 24 insann kemikleri kt. Bunu takip eden srete rnak tabur komutanlnda drt insann kemikleri bulundu. Diyarbakrda toplu mezar bulunan blgenin JTEM komutanl olduu, burada karlan insanlarn, ikence ile ldrlp gizlice gmld blge halk tarafndan biliniyordu. Eski itiraf ve JTEMci Abdulkadir Aygan itiraflarnda bizzat devlet tarafndan gerekletirilen yargsz infazlar tek tek anlatm ve sz konusu blgede ondan fazla insann cesedinin gmldn aklamt. Diyarbakrda ortaya karlan kemikler buz dann grnen yznden ibarettir. Herkes bilmektedir ki devlet Krt corafyasn toplu mezarla evirmitir. Ciddi ve bamsz bir aratrma kayplarn tek tek yerlerinin bulunmasn ve devlet tarafndan ilenen cinayetlerin ortaya karlmasn salayacaktr. Bunu devlet ve onun medyas da bildii iin baka bir lkede yeri yerinden oynatacak toplu mezar kazs sessizlik ierisinde geitirilmeye allmaktadr. Sessizlik, ykselen ac lklar etkisiz hale getirilip, boulmas iin bavurulan temel yntem haline gelmitir. Uluderede gerekletirilen katliam ve katliam sonras taknlan grmezden, duymazdan gelme tavr ile Diyarbakrdaki toplu mezar karsndaki tavr ayndr. Hkmet, Uludere gibi toplu mezar da tek tek kiilerin hatas ya da suu olarak aklamaya almaktadr. Suu stlenmeyecektir. Tam tersine hem Uludere katliamn hem de toplu mezarlar Krt zgrlk hareketinin stne ykp su yzne kmaya almaktadr. Dnemin ideolojik silah kendini Krt diye lanse eden, AKP hkmetinin tetikiliini stlenen rm karakterlerdir. Cemaat medyasnda ke ve ikbal kapm, kimisi milletvekilliine kapak atm, kimisi ise Tayyip Erdoann ltfu gerei lkeye dnp, devlet sularn gizlemek iin kurulan meclis komisyonlarnda onun lkeye dnmesine sebep olan koullarn yaratlmas iin hayatn ortaya koyan binlerce militann lme yollayan, Krt zgrlk hareketine sven bu tipler, ayn zamanda hkmetin niyetlerinin de belli oranda deifre olmasna yol amaktadrlar. AKP hkmeti Ortadoudaki gerilim stratejilerini Krt sorununu imha ve kanla zme stratejisinin arac haline getirmeye almaktadr. Ortada duran
BARITA ERDOST
Hep Ak Veriyor
de ihracat artnn (yatrm ve ara mallarna bamllk nedeniyle) ithalat da dorudan artrarak d ticaret an bytmesi gibi, blgesel nfuz iin Mslman demokrasi siyasal ihrac da, ABD taeronluunu ve NATO uakln dorudan artrarak d politika an bytt. Sorun gelip SuriyeIrak-ran hattnda dmlenmeye balaynca hayali sfr sorunun yerini reel bin operasyon ald. Trkiyenin d politika amaznn kkeninde iki dinamik yatyor: Birincisi Krt sorununda zmszlk dinamiidir. Tm 2. AKP hkmeti dnemi boyunca, Trkiyenin Krt sorununun aslnda drt paral bir sorun olduu gereiyle ba edilmeye alld ve Krt sorunu, teki paralar olan ran ve Suriye ile Erbil zerinden kuatlmak istendi. 3. AKP hkmeti ise Krt sorununu, corafi olarak daha geni (ama etnik ve mezhepsel bakmdan daha dar) bir embere srayarak kuatma stratejisi zerine kuruldu. Suriyede rejim yklacak, Irakta ak igalin sona ermesiyle ii-Snni-Krt ayrl derinleecek, ran ABD ve AB tarafndan daha da sktrlacakt. Bu, Trkiyenin tm gney ve gneydou hatt boyunca ve drt para Krdistan zerinde altst olulara yol aacak bir sreti. AKP hkmeti hzla ikinci embere srayp kl sallamaya balamazsa drt parada da etkili tek Krt siyaseti olan Krt zgrlk hareketi karsnda mevzi kaybedeceini ngrerek am-Tahran eksenini terk etti. Bu ierde ve darda savaa hazrlk anlamna geliyordu.
Tpk ekonomide ihracat artnn (yatrm ve ara mallarna bamllk nedeniyle) ithalat da dorudan artrarak d ticaret an bytmesi gibi, blgesel nfuz iin Mslman demokrasi siyasal ihrac da, ABD taeronluunu ve NATO uakln dorudan artrarak d politika an bytt. Sorun gelip Suriye-Irak-ran hattnda dmlenmeye balaynca hayali sfr sorunun yerini reel bin operasyon ald.
Irak Babakan Malikinin Trkiyenin Irakn iilerine mdahalesinden rahatszln dile getirmeyi srdrmesi ve en son bir televizyon kanalnda Trkiyenin oynad rol ile blgeye felaket ve i sava getirmeye altn belirtmesi zerine Babakan Erdoan, AKP grup toplants konumasnda, bu yaklam ok irkin bulduunu vurgulayarak unlar syledi: Sizler Irakla yakndan uzaktan ilikisi olmayan binlerce, on binlerce kilometre uzaklardan gelenlere ho geldiniz diyeceksiniz, onlar evinizde arlayacaksnz, onlara ynelik en ufak bir sesiniz olmayacak, snr komusu olarak Trkiyeye kar Trkiye bizim iilerimize karyor diyeceksiniz. Bu nasl siyaset etme anlay, bu nasl bir lke ynetimi anlaydr? nce burada sylediklerini kulaklarnn duymas lazm.
verdii lkeler Rusya, in, ABD, Almanya ve randr. Bu 5 lkeyle karlkl ticaretten kaynaklanan ak, yllk d ticaret ann 2011de (ilk 11 ay) %62sini, 2010da %71ini oluturdu. te yandan Trkiyenin d ticaret hacmi iinde en nemli pay Avrupa (AB + dier Avrupa) lkeleri tutmaktadr. Avrupa lkelerinin Trkiyenin d ticaret hacmi iindeki pay 1996-2011 arasnda yllk ortalama %62 civarnda seyrederken, bu lkelerle karlkl ticaretten kaynaklanan ak, ayn dnem boyunca toplam d ticaret ann %60n oluturdu. AKPnin iktidara geldii 2002de Trkiyenin ihracat iinde Avrupa lkelerine yaplan ihracatn pay %63t. Bu oran 2007de %66ya ykseldikten sonra hzla gerilemeye balad ve 2011de %56ya kadar dt. Bu genel d ticaret tablosu iinde 10 yllk AKP iktidar asndan kritik nemde olan, Ortadou ve Kuzey Afrikada ihracat pazarn geniletmek, bu lkelere ihracat byterek d ticaret an drmek hedefiydi. 2002den balayarak hem Ortadou ve Kuzey Afrikaya ihracatn genel ihracat iindeki pay artmaya balad (2002de %13ten 2009da %26ya) hem de bu lkelere ihracat ithalat geerek ihracatn ithalat karlama oran srekli %100n stnde seyretti (2002de %148den 2009da %283e). AKP iktidar boyunca, ihracat iindeki toplam paylar %5i gemeyen Trki Cumhuriyetler ve Serbest Blgeler bir yana braklrsa, ihracat fazlas salanan tek corafi lke grubu Ortadou + Kuzey Afrika oldu. Bu lkelerin Trkiyenin d ticaret hacmi iindeki pay %9dan %15e kt. Ancak, 2009dan itibaren iler ters gitmeye balad. Ortadou ve Kuzey Afrikaya ihracatn bu lkelerden ithalat karlama oran 2009da %283ten 2010da %188e ve 2011de (ilk 11 ay) %140a dt. Bu, ihracat-ithalat farknn 2009da 17,2 milyar dolardan 2010da 14,2 milyar dolara, 2011de ise (ilk 11 ay) 8,9 milyar dolara dmesi anlamna geliyordu. (Ayn d, lkeler slam Konferans Tekilat yeleri olarak gruplandnda da grmek mmkndr: milyar dolar olarak 2009da 15,2den 2010da 10,2ye ve 2011de 4,2ye.) Yani Ortadou ve Kuzey Afrika lkeleriyle d ticaret fazlas iki yl iinde ikiden bire, slam Konferans Tekilat yeleriyle d ticaret fazlas ten bire dt. Bu skntl tabloda, (2011in ilk 11 aynda) 7,3 milyar dolarla Trkiyenin ikinci en byk ihracat pazar olan Irak kaybetmemek iin ka mezhep atmas nlense yeridir!
Belli ki babakan, dorudan inkar yoluna giderek Irakn iilerine mdahale etmediklerini sylemekle yetinirse, bunun pek inandrclnn kalmadnn bilincinde olarak, klasik en iyi savunma saldrdr yntemine sarlmaktan baka bir yol bulamam. Seim meydan didimesi tadnda bir haddini bildirmenin daha etkili olacan dnm. Ancak ABDnin on binlerce kilometre uzaktan gelip igal edebildii bir lkenin kap komusu Trkiyenin mdahalesinden ikayeti olma hakknn kalmadn ima ederken Malikinin Sanki Irak Trkiye tarafndan kontrol ediliyormu gibi szlerine hakllk kazandrdn grememi, yani asl azndan kan 3. AKP hkmetinin Krt siyaseti zerindeki baskkula duymayan konumuna kendisi dm. y her geen gn daha da artrmaya ve Suriye ve Iraka Osmanl eyaletleri muamelesi ekmeye alMaliki diyor ki: Trkiye iilerimize mdahale edi- masnn nedeni budur. Amazn kkenindeki Krt yor, oynad rol blgeye felaket ve i sava getirir. sorununda zmszlk politikas kanlmaz olaErdoan yant veriyor: Senin ikayet etmeye hakkn rak ierde ve darda sava politikasna dnmyok, ben mezhep atmasn nlemeye alyorum! tr. Trkiyenin Irakta yllardr hummal bir faaliyet yrtt hi kimse iin sr deil ve dolaysyla meselenin zerini mezhep atmasn nleme alyla rtmeye kalkmak ancak yanda medya kelerinde yutturmaca malzemesi olarak kullanlabilir belki. Ama Trkiyenin Suriyede rejim deiiklii iin bavurduu kirli yntemler bu kadar ayyuka ktktan ve bu politika tam bir baarszla uradktan sonra, o bile zor.
Amazn Ak Kkeni
Amazn kkenindeki ikinci dinamik ekonomik alandadr ve d ticaret verilerine baklarak (ksmi de olsa) izi srlebilir. Trkiyenin d ticareti 1947 ylndan itibaren istisnasz her yl ak verdi. Btn bu dnem boyunca ihracatn ithalat karlama oran yllk ortalama %65 seviyesinde kald. 1980de bu oran %37ye kadar dmt. 24 Ocak kararlarn izleyen 12 Eyll ve zal dnemlerinde, tkanm olan ithal ikameci birikim modelinin yerine ihracata ynelik sanayileme pompaland. Btn bu dnem boyunca bir kez (1988de) %81i bulan ihracatn ithalat karlama oran ortalama %63 etrafnda salnp durdu.
in asl u ki Trkiye Suriyeden sonra Irakta da baltay taa vurmann skntsn yayor. Kah buralar bizim eski topraklarmz edasyla kah ABDnin Mslman maskeli vekili havasyla onca esip-frmenin yeli gitti, kumu kalmad. Ama ne babakan bunun farknda, ne dileri bakan. Onlar kendilerini hl zgrlk ve demokrasinin blgesel misyo- AKPnin iktidara geldii 2002den sonra, bir nceki nerleri sanyorlar. yla gre ihracattaki art orannn ithalattaki art oranndan daha byk olduu yalnzca iki yl var: D Politika A Byd 2007 ve 2008. Bu yllarda yllk 70 milyar dolar bulan d ticaret ann ardndan ekonomik kriz Trkiyenin d politikas d ticareti gibi. Hep ak 2009da ihracatta %22, ithalatta %30 gerilemeye yanveriyor. Tpk ihracat artt diye vnlrken ithala- sd. 2010da ihracat yalnzca %11 ithalat ise %31 arttn daha fazla arttnn ve d ticaret ann daha t. 2011de (ilk 11 ay verilerine gre) d ticaret a da bydnn grlmeyeceini sanmak gibi, 97,7 milyar dolar buldu. hracattaki art (tahmini Arap Bahar turlarna karak ov yaparken NATO %17) ithalattaki artn (tahmini %29) yine gerisinde yesi Trkiyenin Osmanl gndermeli blgesel kald. emellerinden duyulan kaygnn daha da bydnn de grlmeyecei sanlyordu. Tpk ekonomi- Trkiyenin karlkl d ticaretinde en fazla ak
Katil Kim?
Zaman gazetesine yapt aklamalarda Erhan Tuncel Aylarca cemaat, AK Parti vurgusu yapldn syleyerek, Ergenekon terr rgtnn iledii sular setii zmrelerin zerine att serzeniinde bulunuyordu. Bu aklamadan da anlalyor ki cemaati ve AKPyi aklama ve cinayeti de Ergenekona balama abas hsl olmu yeni muktedirlerde. Babakann da mebbet ald, daha ne istiyorsunuz minvalli sylemlerini de grnce byk bir eyin bir an nce stnn kapatlmak istendii hemen kendini belli ediveriyor. Sklan kurunu kendine sayan aklamalardan, daha ne istiyorsunuza gelinen sreci peki nasl aklayacaz? Bu sorunun cevab ok basit. AKP devletleti, devlet oldu. Bu nedenle Hrantn katilini yle alengirli komplo teorilerinde, derinlerde aramamza hi gerek yok. Hrant Dinki devlet ldrmtr ve bu devlet de artk AKP devletidir. Yine Fethiye etinin aklamasndan faydalanarak AKP iktidarna kk bir hatrlatma yapalm. Daha dne kadar devletin tekisi ve hedefi olanlar yani bugnn egemenleri, bugnn siyasileri, bugn kendilerini tekiletiren gelenekle ittifak kurmu grnyorlar. Ama bilsinler ki devlet dnmedii srece bu ittifaklar geicidir. Ve tarihte biz biliyoruz ki bu gelenek nce geici mttefiklerini yiyerek ve yok ederek yoluna devam etmitir.
Cinayet sonras AKP iktidarnn uygulamalarn da gzden geirelim. Dnemin Adalet Bakan Cemil iek imdi Meclis Bakan. stanbul Valisi Muammer Gler imdi AKP Gaziantep milletvekili. stanbul Emniyet Mdr Celalettin Cerrah imdi Osmaniye Valisi. Trabzon Emniyet Mdr Ramazan Akyrek bu grevden Emniyet Genel Mdrl stihbarat Daire Bakanlna atand ve iki yldan fazla bu grevi yapt. Erhan Tuncel de hepimizin bildii zere serbest. Hrant Dink cinayetinin btn sorumlular brakalm hesap vermeyi, her biri fazlasyla dllenSaysn onlarla belki de yzlerle ifade edeceimiz dirilmi, terfi ettirilmi durumda. siyasi suikastlarn iinde Hrant Dink suikast, lkenin ve devletin iinden getii dnm ve reorga- Fethiye etin aklamasnn devamnda yukardaki nizasyon srecinde yaanm olmas, iktidar kavgas tabloyu da ok gzel tarif ediyor. Kanl ve acl tarih veren odaklarn yaptklar kanl bir mdahale olmas ve bu tarihi yaratan gelenekle yzlemek, arnmak, bakmndan siyasal olarak olduka derin ve karma- dnmek ve bylece yeni cinayetlere bir daha asla k bir anlam tayor. Bu cinayetin neden ilendii, diyebilmek ve demokratikleebilmek iin bu dava kime ve neye hizmet ettii zerine be yldr ok sz esiz bir frsatt. Ama onlar bu frsat kullanmadlar, sylendi. Kafalar ok kart, mevcut iktidardan b- kullanmak da istemediler. yk beklentilere girildi. Nitekim iktidarn sahibi AKP hkmeti bu beklentileri yaratacak szleri sy- Kullanmak da istemediler. in asl ve btn pf lemekten de geri durmad. Fakat mahkemenin kara- noktas bu cmle ile gayet net anlatlyor. Yllarca r ile AKP iktidar gerekte ne olduunu bir kez daha mazlumu maduru oynayp, btn ezilenlere biz de gsterdi. Ne diyordu Fethiye etin? Bu karar yerle- sizin gibiyiz deyip sonra devletin btn gelenekleri ik bir gelenein bozulmad ve hibir ekilde bo- ile uyum gstermek herhalde imdiki muktedirlerin zulmasna izin verilmedii anlamna geliyor. sahip olduklar en nemli zellik desem sanrm yanlm olmam.
Son szm de bu kanl ittifaka olsun. ktidar sahipleri ve yeni muktedirler kanl ittifaklaryla zulmlerinin sonsuz, kendilerinin dokunulmaz olduunu dDalga Gemenin Kronolojisi Dipnot olarak da belirtmekte fayda olduunu d- nebilirler. Ama unutmamaldrlar ki keser dner Hrant Dink suikast sonras bizzat AKP iktidar tara- nyorum. Hranta sklan kurunu kendisine skl- sap dner, gn gelir hesap dner. fndan yaratlan beklenti havasn baz rnekler ile m sayan Adana milletvekili mer elik de artk
A.DEMR
Genelkurmay Bakannn dahi bir gecede tutuklanp hapse gnderilebildii, TSKnn emir komuta zinciri ierisinde AKPye biat etmesinin salanm olduu bir zamanda, askeriyenin i ileyii hakknda kimseye hesap vermez konumunu srdrmesine olanak tanyan ve gerekli mevzuat deiikliklerini srarla yapmayan hkmet, yaanan bu hak ihlallerinden ve intiharlardan dorudan sorumludur.
Bozuk saat bile gnde iki kez doru zaman gsterir deyiinde olduu gibi, zaman zaman, hi haz etmediiniz, iinizde derin bir istikrah duygusu uyandran tiplerin dahi doru bir kelam etmesi veya saptamada bulunmas mmkn olabiliyor. Faist eskisi Mmtazer Trknenin, bir zaman nce sarf ettii ve Kemalistlerin hcumuna urayan bu orduya bir Vaka-i Hayriye lazm mealindeki szleri de ksmen bu trden. Kendi cumhuriyetini ina etme derdindeki AKPnin I. Cumhuriyetle hesaplamaya balamasndan nce, yani Genelkurmay Bakanna varncaya kadar st rtbeli subaylarn derdest edilip hapse tklmasnn tahayyl dahi edilemeyecei, askerin fiyakasnn yerinde olduu vakitlerde, her ne hikmetse yaplan her anketten halkn en ok gvendii kurum (!) olarak kan Trk Silahl Kuvvetlerinin ad bugn artk gn gemiyor ki yeni bir rezaletle anlmasn. Ergenekon, Balyoz, Sarkz, Poyrazky, internet andc vs. diye uzayp giden dava ve soruturmalarda sosyalistlerce on yllardr hep dile getirilen ama ilk kez geni kitlelere mal edilen derin ve darbesel faaliyetler, anl ordumuzun askerlik dnda web sitesi yneticiliinden hackerla, toplant ve gsteri yry organizasyonundan misyonerlikle mcadeleye kadar toplumsal hayatn hemen her alanna mdahale etmekte olduunu gzler nne serdi, seriyor. Yegane maksad kendisine sadk bir ordu yaratmak olan, militarizm ve emperyal hevesler konusunda ise kendinden ncekilerden hibir fark bulunmayan, hatta fazlas olduu sylenebilecek AKPnin bu tasfiye operasyonu srasnda, yanda medya araclyla propagandasnn merkezine koyduu argman, ordunun klasna dnmesi ve askerlik dnda ilerle itigal etmemesi gerektiidir. Ancak Kbrs harekat srasnda kendi gemisini bombalayp batrmak gibi ilere imza atan TSKnn askerlik ilerinde ne kadar becerikli olduu ayr bir tartma konusu olduu gibi, yolsuzluk, rvet, kayrmaclk, suiistimal gibi konularda herhangi bir devlet kurumundan hi aada kalmad artk herkese bilinen bir ordunun, askerlik dnda baka bir ile itigal etmemesi sorunu zecek gibi grnmyor.
riyor: Bu tarafa gitmiti, diyor. O tarafa? Adene mi, Medineye mi, Kanala m, Sarkama m, Badat a m? Ahmedini, buz mu, kum mu, su mu, skorpit yaras m, tifs biti mi yedi? Eer hepsinden kurtulmusa, Ahmedini grsen ona da soracaksn: Genelkurmay Bakannn dahi bir ge- Ahmedimi grdn m? cede tutuklanp hapse gnderilebildii, TSKnn emir komuta zinciri ieri- Hayr Hibirimiz Ahmedini grmesinde AKPye biat etmesinin salanm dik. Fakat Ahmedin her eyi grd. olduu bir zamanda, askeriyenin i i- Allahn, Muhammede bile anlatamaleyii hakknda kimseye hesap vermez d cehennemi grd. konumunu srdrmesine olanak tanyan ve gerekli mevzuat deiikliklerini imdi Anadoluya Batdan, Doudan, srarla yapmayan hkmet, yaanan sadan, soldan btn rzgarlar bozbu hak ihlallerinden ve intiharlardan gun haykrarak esiyor. Anadolu, dedorudan sorumludur. miryoluna, oseye, han ve eme balarna inip melmi, olunu aryor. Yeni Osmanl hlyalar eliinde emperyal hevesler peinde koan, bugn Vagonlar, arabalar, kamyonlar, hepsi, yarn Suriyeye kar memleketi yeni ondan, Anadoludan utanr gibi, hepsi, bir maceraya srklemesi, halk ocuk- stanbul a doru, perdelerini kapam, larn cephelerde krdrmas beklenebi- gizli ve abuk geiyor. lecek AKP hkmeti, grnen o ki Eski Osmanldan ders almamakta s- Anadolu Ahmedini soruyor. Ahmed, rar etmektedir. Aralarnda biraz akl o daha dn bir kurun istifinden daha ve vicdan kalm olan varsa eer, haf- ucuzlaan Ahmed, imdi onun pahaszalarn tazelemek iin Falih Rfknn n, kanadn ksm, trnaklarn bzZeytindan yeniden okumalarnn m, bize dimdik bakan ana kartaln vaktidir. gzlerinde okuyoruz. stasyonda bir kadn durmu, gelene geene: Benim Ahmedi grdnz m? diyor. Hangi Ahmedi? Yz bin Ahmedin hangisini? Yrtk basmasnn altndan kolunu kararak, trenin gidecei yolunu gsteAhmedi ne iin harcadmz bir syleyebilsek, onunla kazandmz bir anaya anlatabilsek, onu vndrecek bir haber verebilsek Fakat biz Ahmedi kumarda kaybettik![1] __________________________________ [1] Falih Rfk Atay, Zeytinda, Pozitif Yaynlar, s.108-109.
2011 ylnda 3 bin 'ev iisi' i kazas geirdi, 51 kii yaamn yitirdi. 400'e yakn kadn taciz ve tecavze urad
BERFN GNAYLI
Devletin zmn bekleyerek her geen gn bir kayp daha vermektense kadnlar kendi mcadele hatlarn izmeye balamlar. Ev iisiyiz, toz bezi deiliz sloganyla kuralsz ve kayt d alma koullarna kar ses karan kadnlar, salkl ve gvenli alma koullar, emeklerinin grnr olduu bir i alan ve rgtlenme zgrl istiyorlar.
Devletin zmn bekleyerek her geen gn bir kayp vermektense kendi mcadele hatlarn izmeye balamlar. Ev iisiyiz, toz bezi deiliz sloganyla kuralsz ve kayt d alma koullarna kar ses karan kadnlar, salkl ve gvenli alma koullar istiyorlar. Emeklerinin grnr olduu bir i alan ve rgtlenme zgrl istiyorlar. Trkiyede ev iileri rgtlenmesi ilk olarak 2009 ylnda bir grup ev iisinin GENEL- Sendikasna bal Konut ubesinde toplantlar yapmasyla balad. Daha sonra bu grup almalarn bir dernek giriimi olarak srdrd. rgtlenme abalar 2010 ylnda hz kazand ve 2011de dernek inisiyatifi, yelerinin haklarn korumann ve Trkiyedeki btn ev iilerinin alma koullarn iyiletirmenin en iyi yolu olarak bir sendika kurma karar ald. Ev ileri Dayanma Sendikas 6 aylk bir dnemde 20 bine yakn kadnla beraber yryor. Sendikalarla ilgili mevcut yasal dzenlemeler sadece i szlemesine sahip kaytl iileri kapsyor. Ayrca 4857 sayl Kanunu ev iilerini kapsam d brakyor. EVD-SEN ev iinin ve ev iiliinin yasalar nezdinde tannmasn; alma saatleri, dinlenme saatleri, fazla mesai, yllk izin, cret gibi konularda dier iilerle ayn haklardan yararlanmay talep ediyor. Hkmetin, Uluslararas alma rgt, ILOnun 189 nolu szlemesini imzalamasn ve buna uygun i mevzuat yeniden dzenlemesini istiyor. Sendika hkmetin iyeri sal ve gvenlii iin kurallar getirmesini, cinsel istismar ve iddete kar koruyucu nlemler almasn, zel istihdam brolarnn ktye kullanm engelleyici dzenlemeler getirmesini ve gmen ev iileri iin de ek dzenlemeler yaplmasn bekliyor. Bu taleplerin hepsi ILOnun 189 nolu szlemesinin ilgili maddelerinde dzenlenmi durumda.
Bazen gecekondusundan kp bozuk ve amurlu yollarn getii mahallesinin yan bana dikilmi yksek katl, yksek duvarlarn, kameralarn, gvenlik grevlilerinin olduu gerek insandan, gerek hayattan soyutlanm, yksek korumal sitelere giderken, bazen de evlerinden oka uzakta birka vasta deitirerek ulat bilmedii evlere giderken dnlen eyler donar kalr akllarda. Kendi evi temizlenmi, yemek yaplm, ocuklar okul iin hazrlanm imdi iine girecei evde ise temizlik yaplacak, zarar verilmeyecek, gerekirse zarar grecek ama o kimyasallarla her yer parlatlacak. Kendi bedeninin deeri olmayacak ama camlar tertemiz silinecek. Belki evin erkei temizlik iin verdii paray ok bulacak, etinden stnden de yararlanmak isteyecek, eve temizlie giden o kadndan, belki hrszlkla sulanacak, belki cam silerken aya kayacak ve dt iin beceriksiz olacak ve lecek
2011 ylnda 3 bin ev iisi i kazas geirdi, 51 kii yaamn yitirdi. 400e yakn kadn taciz ve tecavze urad. Ev ileri Dayanma Sendikas Bakan Glhan Benli bir aklamasnda Kayt dlk ivereni daha pervasz hale getiriyor. Ayrca ayn taksiciler gibi, o kap stnnze kapandnda banza neler geleceini bilemezsiniz. Daha geenlerde bir arkadamz gittii grmede kap stne kilitlendi ve gnlerce rehin tutularak tecavze urad. Sebebi bu kuralsz, kayt d ortamda internetten i bulup gitmesi diye konumutu. Devletin de alma gvenlii konusunda att veya atmad admlar ne kadar yeterli, alma srasndaki kazalar ve alma koullarndaki salksz durumlardan grebiliyoruz. Kendi zmlerini retmeye alan kadnlar dernekleme yoluyla daha pratik zmler sunabilmeyi umuyor.