Kaif Hakan AHN

MOD BRLETRME YNETEMNN SAP 2000 LE UYGULANMASI

Bu yntemde maksimum i kuvvetler ve yerdeitirmeler , binada yeterli sayda doal titreim modunun her biri iin hesaplanan maksimum katklarn istatistiksel olarak birletirilmesi ile elde edilir. SAP 2000 ile Mod Birletirme Yntemini kullanabilmek iin * Sistem modeli oluturulmal * Ktleler tanmlanmal * Hesaba katlacak yeterli mod says tahmin edilmeli ( ( 3xKat says) * vme spectrumu fonksiyonu tanmlanmal * Analiz tr Response Spectrum olan ykleme yaplmaldr. Hesaba Katlacak Yeterli Mod Says Seilmesi N kat adedi olmak zere ( 3 xN ) yaklam kullanlabilir. Sap 2000de Define > Analysis Cases > Modal sekmesinden ayarlanabilmektedir. Burada dikkat edilmesi gereken husus ; DY2006-Madde 2.8.3 Hesaba Katlacak Yeterli Titreim Modu Saysnn salanmas gerekliliidir. 2.8.3.1 Hesaba katlmas gereken yeterli titreim modu says, Y, gznne alnan birbirine dik x ve y yatay deprem dorultularnn her birinde, her bir mod iin hesaplanan etkin ktlelerin toplamnn hibir zaman bina toplam ktlesinin %90nndan daha az olmamaldr. Bu koul Sap 2000de yapnn analizi sonrasnda Display > Show Tables > Structure Output > Modal Informaton > Table : Modal Participating Mass Ratios sekmesinden koulun salanp salanmad kontrol edilmelidir. Salanmyorsa gz nne alnan mod says koulu salayacak ekilde arttrlmaldr. vme Spectrumu Fonksiyonu Tanmlanmas

Vt = W

Ao IS (T ) Ra (T )

Edeer deprem yk ynteminde S(T) ve Ra(T) ilgili dorultudaki 1.Periyotlara gre hesaplanabiliyordu.Mod birletirme ynteminde bu ifadeler fonksiyon halindedir.Bu fonksiyonlar kullanlarak azaltlm ivme spektrumu fonksiyonu tanmlanmaldr. Yeterli saydaki fonksiyon deeri girilerek fonksiyon oluturulmaldr. Define > Functions > Response Spectrum seeneinden fonksiyon girilmelidir.

Kaif Hakan AHN

Tayc sistem davran katsays Hesab

Ra (T ) = 1.5 + ( R - 1.5) Ra (T ) = R

T TA

(0 T TA ) (TA < T )

Spectrum Katsays Hesab

S (T ) = 1 + 1.5 S (T ) = 2.5

T TA
0.8

0 T TA TA T TB TB T

T S (T ) = 2.5 B T

Azaltlm vme Spectrumu Fonksiyonu Hesab

S (T ) Ra (T )
Z4 Zemin grubu ve sneklik dzeyi normal (R=4)bir yap iin deerler aadaki gibidir.
T 0.00 0.10 0.15 0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00 1.10 1.20 1.30 1.40 1.50 1.60 1.70 1.80 1.90 2.00 2.50 3.00 4.00 5.00 6.00 7.00 8.00 9.00 10.00 S(T) 1.00 1.75 2.13 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.50 2.30 2.13 1.99 1.86 1.76 1.66 1.58 1.50 1.44 1.38 1.32 1.10 0.95 0.76 0.63 0.55 0.48 0.44 0.40 0.36 Z4 R(T) 1.50 2.75 3.38 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 4.00 S(T)/R(T) 0.67 0.64 0.63 0.63 0.63 0.63 0.63 0.63 0.63 0.63 0.63 0.57 0.53 0.50 0.47 0.44 0.42 0.39 0.38 0.36 0.34 0.33 0.28 0.24 0.19 0.16 0.14 0.12 0.11 0.10 0.09

Kaif Hakan AHN

Yklemenin Tanmlanmas Define > Analysis cases > Add New Case >Analysis Case Type > Response Spectrum seildikten sonra Analiz tr Response Spectrum olan ykleme tanmlanr.

Vt = W
ayet

Ao IS (T ) S (T ) = m. g . Ao.I . 1 3 R (T ) 2 Ra (T ) a ScaleFactor

A o = 0.40 (I.derece deprem Blgesi) I= 1 (Bina nem Katsays) g= 9.81 m/s 2 ise SF=0.40x1x9x81 = 3.924 olarak alnmas gereklidir.
Snm Oran (Modal Damping) Betonarme sistemler %5 - %7 elik Yaplarda %2 - %3 civarnda olmaktadr. Yaklak olarak her iki malzeme iinde %5 (0.05) olarak kullanmak mmkndr. Diaphram Eccentricity Diaphram Eccentricity deerinin kullanlabilmesi iin rijit diyafram tanm yaplm olma koulu vardr. Modal Birletime Seenekleri U1 > X ynn U2 > Y ynn gstermek zere ayr ayr tanm yaplmaldr. Bu tanmlar yaplrken Load Type Accel. Yk tipini belirtir. Load Name U1 Yn belirtir Function DY2006 lgili fonksiyon verilen adn belirtir. Scale Factor 3.924 Elle hesaplanan deeri girilmesi gerekir

Modal Combination : Modal birletirme seeneidir. Genel olarak CQC (Complete Quadratic Combination) Tam karesel Birletirme yntemi yeterli yaklaklkta sonular vermektedir.

Kaif Hakan AHN

Analiz Sonras 1) Sistem analiz edildikten sonra , ilk olarak etkin ktle orannn kontrol edilmesi gerekir. ayet yetersiz ise mod says artrlarak kontrol edilmelidir. 2) Sistem ayn zamanda edeer deprem yklemesi ile de zmlenmise DY2006 Madde 2.8.5 gerei iki yntem sonular deerlendirilmeli ve modal analiz sonucu bulunan deer ynetmelikte ifade edilen deerin altnda ise gerekli arpanlar yardmyla bulunan sonular dzenlenmelidir. 2.8.5. Hesaplanan Byklklere likin Altsnr Deerleri Gznne alnan deprem dorultusunda, 2.8.4e gre birletirilerek elde edilen bina toplam deprem yk VtBnin, Edeer Deprem Yk Ynteminde Denk.2.4ten hesaplanan bina toplam deprem yk Vtye orannn aada tanmlanan deerinden kk olmas durumunda (VtB < Vt), Mod Birletirme Yntemine gre bulunan tm i kuvvet ve yerdeitirme byklkleri, Denk.(2.16)ya gre bytlecektir.

BD =

b Vt .BB VtB

(2.16)

Tablo 2.1de tanmlanan A1, B2 veya B3 tr dzensizliklerden en az birinin binada bulunmas durumunda Denk.(2.16)da =0.90, bu dzensizliklerden hibirinin bulunmamas durumunda ise =0.80 alnacaktr.

Kaynaklar: 1) DARILMAZ K. mo Kurs Notlar