1

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

İNŞAAT FAKÜLTESİ
JEODEZİ VE FOTOGRAMETRİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

UYGULAMALI ÖLÇME PROJESİ

GRUP YÖNETİCİSİ
ÜNVANI ADI SOYADI

HAZIRLAYANLAR
NUMARASI ADI SOYADI

İSTANBUL, YIL/Y.YIL

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 2

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 3

İçindekiler Sayfa No

1. Rapor 4
2. Genel Sınır Krokisi 5
3. Poligon Nokta Röper Krokileri 6
4. Poligon Kanavası 7
5. Koordinat Özet Çizelgesi 8
6. Poligon Kenar ve Açı ölçümü 8
6.1. Poligon Kenar Ölçü Çizelgesi 8
6.2. Poligon Açı Ölçümü, Hesabı ve İndirgeme Kontrolü 9
7. Poligon Hesabı 10
8. Silsile Yöntemi İle Açı Ölçümü 11
9. Merkeze Dönüştürme 12
9.1. Merkezlendirme Elemanlarının Hesabı 12
9.2. Merkez Dışı Gözlemlerin Merkeze Dönüştürülmesi 14
10. Kutupsal Alım 15
10.1 Kutupsal alım ölçülerinden dik koordinatların hesabı 16
10.2 Yüzölçümü hesapları ve kontrolü 17
11. Aplikasyon 18
12. Aplikasyon Kontrolü (Yeniden Alım, Rölöve) 20
13. 1/500 Ölçekli Plan 21
14. Sabit Noktalarının Koordinatları 22

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 4

1. RAPOR

Not : Aşağıdaki bilgiler ışığında her grup kendi raporunu yazacaktır.

•Ölçme bölgesi hakında bilgi

• Sabit noktaların niteliğinin belirlenmesi
• Kenar ve açı ölçümünde kullanılan aletler ve inceliği ile kullanılan yöntemler,
• Poligon geçkisinin şekli ve sabit noktalar hakkında bilgi
• Ayrıntı noktalarının ölçülmesinde kullanılan yöntem ve aletler
• Çalışma bölgesinde kullanılan yüzölçümü hesaplama yöntemleri
• Merkeze dönüştürme ağı hakkında bilgi
• Aplikasyonu yapılacak parselin geometrisi ve uygulanan aplikasyon yöntemi,
istendiğinde ada köşelerinden birindeki kurp yarıçapı hakkında bilgi
• Aplikasyon ve röleve sonuçları hakkında bilgi

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 5

2. GENEL SINIR KROKİSİ

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 6

3. POLİGON NOKTA RÖPER KROKİLERİ

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 7

4. POLİGON KANAVASI

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 8

5. KOORDİNAT ÖZET ÇİZELGESİ

Nokta Koordinatlar Yükseklikler Zemin

No Hesap y x Hesap H İşareti Düşünceler
S. No. (m) (m) S. No (m) Cinsi
201 416765,02 4546772,89 71,202
202 416748,36 4546702,61 65,093
204 416683,05 4546470,26 42,559
170 414510,99 4542639,36
181 416721,04 4546685,70
182 416715,74 4546634,58
183 416691,35 4546619,55
184 416671,28 4546570,40
185 416678,63 4546533,25

Poligon hesabı yapıldıktan sonra poligonlara ve varsa nirengi noktalarına ait x(m),y(m),H(m)
değerlerinin , zemin işareti cinsinin belirlendiği çizelgedir.

6. POLİGON KENAR VE AÇI ÖLÇÜMÜ

Poligon kenarları genellikle gidiş-dönüş şeklinde veya eğer arazi eğimli ise iki kere yukarıdan
aşağıya doğru yatay olarak ölçülür.İki ölçü arasındaki fark uzaklık ne olursa olsun 3 cm yi
geçmemelidir (Çelik şeritle uzunluk ölçümünde kenar uzunluğu max 150m olabilir).
Kenar ölçümünde elektronik uzaklık ölçer kullanılıyorsa uzunluklar karşılıklı olarak
ölçülmelidir.Elektronik alet istasyon noktasına dikkatlice merkezlendirilerek kurulup
düzeçlenmelidir.Hedef noktasına reflektör düşey vaziyette konulmalı ve
merkezlendirilmelidir.Alet reflektöre yöneltilerek yatay uzaklık veya eğik uzaklık
ölçülmelidir. Eğer eğik uzaklık ölçülüyorsa zenit açısı yardımı ile yataya indirgenmelidir.

6.1 Poligon Kenar Ölçü Çizelgesi

Poligon 1. Ölçü 2. Ölçü Fark Hata Sınırı Ortalama

Kenarı (m) (m) (m) (m) (m)
202-181 32.13 32.15 0,02 0.03 32.14
181-182 51,39 51.41 0,02 0.03 51.40
182-183 28.64 28.66 0,02 0.03 28.65
183-184 53.09 53.11 0,02 0.03 53.10
184-185 37.88 37.88 0,00 0.03 37.88
185-201 63.14 63.16 0.02 0.03 63.15

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 9

6.2 Poligon Açı Ölçümü, Hesabı ve İndirgeme Kontrolü

Poligon açıları iki yarım silsile şeklinde ölçülür. İkinci yarım silsilede açı bölüm dairesi
bir miktar kaydırılır. Yakın hedeflerde jalon yerine çekül ipine gözlem yapılması önerilir.

İli :………………..İlçesi : ……………Mahalle /Köyü : …………… Sayfa No : …….

D.N. B.N. I. Yarım II.Yarım Sıfıra İndirgeme Ortalama
Silsile(g) Silsile(g) I. ind.(g) II. ind.(g) (g)
202 201 96,76 367,36 0,00 0,00 0,00
181 346,63 217,25 249,87 249,89 249,88
181 202 232,86 367,94 0,00 0,00 0,00
182 374,73 109,83 141,87 141,89 141,88
182 181 188,10 301,66 0,00 0,00 0,00
183 46,36 159,94 258,26 258,28 258,27
.
183 182 240,41 74,56 0,00 0,00 0,00
184 0,20 234,39 159,79 159,83 159,81
184 183 156,23 257,19 0,00 0,00 0,00
185 319,10 20,12 162,87 162,93 162,90
185 184 126,91 255,02 0,00 0,00 0,00
204 334,86 63,01 207,95 207,99 207,97
204 185 91,14 225,33 0,00 0,00 0,00
170 328,41 62,62 237,27 237,29 237,28
Kont. Σ 0,70 0,22 0,88 0,10 0,99
0,52 0,72
0,72 0,88
0,20 0,32
0,82 0,12
0,46 0,38
0,82 0,04
0,28 0,66
0,70 0,22

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 10

7. POLİGON HESABI
N.N Kırılma Açıklık Kenar ∆y ∆x Kontrol y x
. Açısı β Açısı α S (m) (m) (m) (m)
(g) (g) (m) ∆x + ∆y
(m)
201 416765,02 4546772,89
214,82
249,88
202 416748,36 4546702,61
+1
+1 264,70 32,14 -27,32 -16,92 -44,25
181 141,88 721,05 685,69
+1 +1
206,59 51,40 -5,31 -51,12 -56,44
182 258,27 715,75 634,58

+1 264,86 28,65 -24,40 -15,02 -39,42

183 159,81 691,35 619,56
+1 +1
224,68 53,10 -20,07 -49,16 -69,23
184 162,90 671,29 570,41
+1
+1 187,58 37,88 7,34 -37,16 -29,82
185 207,97 678,64 533,25
+1 +1
195,56 63,15 4,40 -63,00 -58,60
204 237,28 416683,05 4546470,26
1632,81 266,32 -65,36 -232,38 -65,31 -232,35
232,84 [∆y ] [∆x]
170 (232,81) 414510,99 4542639,36
∆x + ∆y = S . 2 . sin(α + 50)
f β = 3c S = 241,41m f y = +5cm, f x = +3cm, f Q = −4cm, FQ = ±0,15m
Fβ = 4 c f s = ±6cm, f L = −4cm, FL = 0,12m

f β = α d − (α b + [β ] − k .200), Fβ = 1,5 c n , f y = ( y c − y b ) − [∆y ], f x = ( xc − xb ) − [∆x ]

1 1
( f y .[∆x ] − f x .[∆y ]), f L = ( f y [∆y ] + f x [∆x ])
2 2 2 2
fs = fx + fy = fl + fq , fQ =
S S
S= [∆y ]2 + [∆x]2 , FQ [ m] = 0,05 + 0,04 n − 1, FL [ m ] = 0,05 + 0,15 S [ km ]
n : Kırılma açısı sayısı,FL= Boyuna hata sınırı, FQ= Enine hata sınırı, fL= Boyuna kapanma
hatası,fQ = Enine kapanma hatası, fy= y ekseni yönündeki kapanma hatası,fx= x ekseni
yönündeki kapanma hatası
FL ≥ f L veFQ ≥ f Q Koşulu sağlanıyorsa fy ve fx değerleri kenarlarla orantılı olarak dağıtılır ve
poligon hesabı tamamlanır. Poligon kenarları mutlaka iki kere ölçülmeli ve eğer iki öçü
arasındaki fark hata sınırından küçük kalıyorsa ortalaması alınarak kesin değer elde
edilmelidir.

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 11

8. SİLSİLE YÖNTEMİ İLE AÇI ÖLÇÜMÜ

Çizelge : Silsile şeklinde açı ölçümü ve ortalama hata hesabı

D.N B.N Ölçülen doğrultular İndirgenmiş Kesin
. doğrultu Ortalama doğrultu
I. II. I. II. r r d v vv
Durum Durum Durum Durum (g) (g)
(g) (g) (g) (g) cc cc cc2
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
3735 53 0,0092 200,0112 0,0000 0,0000 0,0000 0,0000 0 4,3 18,49
827 137,4616 337,4612 137,4524 137,4500 137,4512 137,4519 7 11,3 127,69
833 220,8585 20,8634 220,8493 220,8522 220,8508 220,8488 -20 -15,7 246,49
,3007 -13 -0,1
[d]/3=-4,3
53 50,0040 250,0070 0,0000 0,0000 0,0000 0 9 81
827 187,4584 387,4586 137,4544 137,4516 137,4530 -11 -2 4
833 270,8560 70,8558 220,8520 220,8488 220,8504 -16 -7 49
-27 0
[d]/3=-9
53 100,0106 300,0124 0,0000 0,0000 0,0000 0 -10,7 114,49
827 237,4610 37,4630 137,4504 137,4506 137,4505 14 +3,3 10,89
833 320,8580 120,8590 220,8474 220,8466 220,8470 18 +7,3 53,29
32 -0,1
[d]/3=10,7
53 150,0052 350,0056 0,0000 0,0000 0,0000 0 -3 9
827 287,4574 87,4590 137,4522 137,4534 137,4528 -9 -12 144
833 370,8518 170,8530 220,8466 220,8474 220,8470 18 15 225
,2917 ,3092 ,2047 ,2006 ,2027 9 0 1083,34
,0276 ,0336 [d]/3= 3
,0120 ,0210
,0318 ,0372
+ ,0156 + ,0168
,2917 ,3092

di = kesin doğrultu –silsile ortalaması = ri − ri , vi = d i −

[d ] , s = doğrultu sayısı
s
n = silsile sayısı

mr =
[vv] =
1083,34
= ±13cc Bir silsiledeki bir doğrultunun ortalama
(n − 1)( s − 1) 3.2
m 13
hatası M r = r = ± = ±7 cc Kesin doğrultunun ortalama hatası
n 4

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 12

9. MERKEZE DÖNÜŞTÜRME

9.1 Merkezlendirme Elemanlarının Hesabı

Verilenler :

ZP1 = 1530,65m
ZP2 = 1649,38m
ZP3 = 1280,40m
ZP4 = 1740,40m
g = 31,006m

DN BN Y. Açı (g)
D P1 0,00 00
P2 81,5647
P3 192,3457
A 210,6013
P4 256,8345
B 284,3781

DN BN Y. Açı (g) İstenen :

A B 0,00 00 Merkezlendirme elemanları ( e ve αz)
Z 49,3175
D 72,2845 Çözüm :
B Z 0,00 00 Öncelikle ABD üçgeninin iç açıları dengelenir.
D 25,1826
A 79,1308

Ad = 72,2845 -32 = 72,28 13 Az = 49,3175 , Bz = 79,1308 , Az + Bz = 128,4483g

Bd = 53,9482 -32 = 53,94 50 Ad + Bd = 126,22 63g
γ = 73,7768 -31 = 73,77 37
+______________+ _________
Σ = 200,00 95g 200,00 00g

Kenarların Hesabı
g . sin Ai g . sin Bi
ai = , bi = i = d,z (1)
sin( Ai + Bi ) sin( Ai + Bi )
31,006. sin 72,2813 31,006. sin 49,3175
ad = = 30,680m , a z = = 24,050m
sin 126,2263 sin 128,4483
31,006. sin 53,9450 31,006. sin 79,1308
bd = = 25,362m , bz = = 32,551m
sin 126,2263 sin 128,4483
Koordinat Hesabı
y i = bi . sin Ai , xi = bi . cos Ai i = d,z (2)

y z = 32,551. sin 49,3175 = 22,769m , x z = 32,551. cos 49,3175 = 23,262m

y d = 25,362. sin 72,2813 = 22,996m , x d = 25,362. cos 72,2813 = 10,697m
Kenar ve Koordinatların Kontrolu

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 13

2 2 2
y i + ( g − xi ) 2 y + xi
ai = , bi = i , i = d,z (3)
ai bi
22,996 2 + (31,006 − 23,262) 2 22,769 2 + (31,006 − 23,262) 2
ad = = 30,680 , a z = = 24,050
30,680 24,050
22,996 2 + 10,697 2 22,769 2 + 23,262 2
bd = = 25,362m , bz = = 32,550m
25,362 32,551

(DZ) = t Açıklığının Hesabı

Öngörülen yerel koordinat sistemindeki koordinatları kullanarak t açıklığı hesaplanır.

y − yd  ( x + y z ) − ( xd + y d ) 
t = arctan( z ) (4) , kontrol : t + 50 = arctan  z  (5)
x z − xd  ( x z − y z ) − ( xd − y d ) 
y z − yd 22,769 − 22,996
t = arctan( ) = arctan( ) = 398,8500 g
x z − xd 23,262 − 10,697
 (23,262 + 22,769) − (10,697 + 22,996) 
t + 50 = arctan   = 48,8500
g

 ( 23, 262 − 22,769) − (10,697 − 22,996) 

“e” Değerinin Hesabı :

∆y − 0,227 ∆x
e= = = 12,567m , kont: e = = 12,567m (6)
sin t sin 398,8500 cos 398,8500

“αz” in Hesabı :
Şekil 2 ve 3 dikkate alınarak
ψ= t +Bd = 398,85 00 +53,94 50 = 52,79 50 (7)
α z1 = α a + γ + ψ = 210,6013 + 73,7737 + 52,7950 = 337,1700 (8)
α z 2 = α b + ψ = 284,3781 + 52,7950 = 337,1731g
1
α z = Σα z = 337,1700 + 0,0016 = 337,1716 g bulunur.
2

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 14

9.2 Merkez Dışı Gözlemlerin Merkeze Dönüştürülmesi.

Merkezlendirme elemanlarının
hesaplanmasından sonra
doğrultuların merkeze
dönüştürülmesine geçilebilir.
Şekil 4 göz önüne alınarak hesap
aşağıdaki gibi yapılır. Öncelikle
verilen doğrultu ölçüleri merkez
doğrultusuna indirgenir ve εi
açıları elde edilir.

εi = α i – α z (9)
e. sin ε i
δ i = arcsin( ) i = 1, …..,n örneğimizde n = 4 (10)
si
Bağıntıları ile εi ve δi değerleri hesaplanır. Bunların kontrolu

ri' = ε i + δ i
δ i = ri' − ε i
sin δ i = sin(ri' − ε i ) = ai
e.
sin δ i = sin ε i = bi
si
e
ai − bi = f i = sin ri' . cos ε i − sin ε i .(cos ri' +
)=0, i = 1,……4 (11)
si
olmalıdır. Değilse ε i , δ i , ri' değerlerinde hata vardır. Hata düzeltilir işleme devam edilir.
Merkeze dönüştürme hesabı çizelge 1 de görülmektedir.

Çizelge 1 : Merkez dışı gözlemlerin merkeze dönüştürülmesi

N.N. αi εi = αi −α z si δi ri' = ε i + δ i fi ri = α i + δ i
αz e
(g) (g) (m) (g) (g) (g)

1 2 3 4 5 6 7 8
P1 0,00 00 62,82 84 1530,65 +0,43 61 63,26 45 1,9.10-7 0,43 61
P2 81,56 47 144,39 31 1649,38 +0,37 18 144,76 49 -4,2.10-7 81,9365
P3 192,34 57 255,17 41 1280,40 -0,47 62 254,69 79 6,5.10-7 191,8695
P4 256,8345 319,66 29 1740,40 -0,4379 319,22 50 6,0.10-7 256,39 66
Z 337,17 16 0,00 00 12,567
,91 65 ,0585 -0,10 62 ,95 23 ,63 87
,8580 5.αz ,10 62 -[δ] ,10 62 -[δ]
,9165 ,0585 ,17 16= αz
,9165

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 15

10. KUTUPSAL ALIM

Detay noktalarının alımı poligon noktalarına dayalı olarak elektronik uzaklık ölçerle kutupsal
alım yöntemine göre de ölçülebilir. Bu yöntem diğer alım yöntemlerine göre daha hassas ve
hızlıdır. Alım işleminde öncelikle istasyon noktasından bir bağlantı noktasına ölçüm yapılır.
Yani doğrultu açısı, eğik uzaklık ve zenit açıları ölçülür. Daha sonra detay noktalarının benzer
şekilde ölçümü yapılıp kaydedilir. İstasyon noktasından alımı yapılacak detay noktalarının
hepsi ölçüldükten sonra kontrol amacı ile başka bir bağlantı noktasına ölçüm yapılarak gerekli
karşılaştırmalar yapılır. Eğer bir sorun yoksa alet başka bir istasyon noktasına taşınır.

Detay Noktalarının Koordinat Hesabı

Si’ ölçülen eğik uzunluktur. Şekil 1 deki gibi Si’ uzunluğu S i = S i . sin Z i ile yataya indirgenir.
'

.
Detay noktalarının koordinatları aşağıdaki gibi hesaplanır.

A ve B koordinatları bilinen noktalar, βi ise koordinatı hesaplanacak nokta ile A noktasını

birleştiren doğrunun AB doğrusu ile arasındaki açı olmak üzere Pi noktasının koordinatları:

XPi = XA + Si cos (α+βi)

YPi = YA + Si sin (α+βi)

eşitliklerinden hesaplanır.

Şekil 2: Koordinat Hesabı

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 16

10.1 Kutupsal Alım Ölçülerinden Dik Koordinatların Hesabı

N.N. y(m) x(m)

P1 7600,73 5066,84
P2 7561,58 5093,10

y1 − y 2 39,15
tan( P2 P1 ) = =
x1 − x 2 − 26,26
(P2P1) = 137,61 32g =αo

( x1 + y1 ) − ( x 2 + y 2 ) 12,89
tan( P2 P1 + 50) = = , (P1P2)+50 = 187,61 32
( x1 − y1 ) − ( x 2 − y 2 ) − 65,41
Çizelge 1 : Kutupsal alım ve değerlendirilmesi
D.N. B.N. Yat Doğ. İnd. Doğ. Zenit Açı. Eğik uz. Yat.Uz. Açıklık y x
ri αi Zi Si’ Si (Aİ)= αo+αi
(g) (g) (g) (m) (m)
(m) (m)
P2 P1 38,465 0,000 92,123 47,51 47,14 137,6132 7600,73 5066,84
1 58,631 20,166 91,074 18,74 18,55 157,7792 7573,00 5078,48
2 65,539 27,074 91,685 22,90 22,71 164,6872 7573,54 5073,80
3 77,026 38,561 91,876 26,56 26,35 176,1742 7571,21 5068,57
4 97,965 59,500 93,135 21,32 21,20 197,1132 7562,54 5071,92
5 102,965 64,500 93,469 20,08 19,97 202,1132 7560,92 5073,14
6 110,582 72,117 94,271 18,15 18,08 209,7302 7558,83 5075,23
7 126,477 88,012 97,148 15,00 14,98 225,6252 7555,71 5079,32
8 162,273 123,808 103,228 11,45 11,44 261,4212 7552,18 5086,58
9 164,144 125,679 103,654 10,42 10,40 263,2922 7552,86 5087,43
10 152,989 114,524 103,530 5,55 5,54 252,1372 7557,53 5089,32
11 130,125 91,660 102,648 5,70 5,70 229,2732 7559,05 5087,99
12 86,483 48,018 100,308 6,18 6,18 185,6312 7562,96 5087,08
13 38,465 0,000 96,067 7,17 7,16 137,6132 7567,53 5089,11
14 10,748 372,283 96,944 7,78 7,77 109,8962 7569,26 5091,90
15 390,394 351,919 95,870 8,08 8,06 89,5322 7569,53 5094,42
16 389,014 350,549 95,888 10,34 10,32 88,1622 7571,72 5095,01
17 392,353 353,888 95,679 11,90 11,87 91,5012 7573,34 5094,68
18 396,168 357,703 95,216 13,81 13,77 95,3162 7575,31 5094,11
19 1,631 363,166 94,623 16,59 16,53 100,7792 7578,11 5092,90
20 6,390 367,925 94,327 19,37 19,29 105,5382 7580,80 5091,42
21 10,026 371,5610 93,537 20,50 20,39 109,1742 7581,76 5090,17
22 17,594 379,129 91,771 17,40 17,25 116,7422 7578,24 5088,62
23 24,569 386,104 90,981 16,31 16,15 123,7172 7576,62 5087,22
24 38,465 0,000 90,419 15,74 15,56 137,6132 7574,50 5084,43
P3 129,376 90,911 93,845 79,48 79,11 228,5242 7527,31 5021,80

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 17

10.2 Yüz Ölçümü Hesapları ve Kontrolü

Alımı yapılan arazi parçasının alanı koordinat değerlerine göre hesaplanır. Koordinat
değerleri prizmatik alım veya kutupsal koordinat değerlerinden yararlanarak belirlenebilir.
Alan hesabı
n n
2 F = ∑ xi .( y i +1 − y i −1 ) , 2 F = ∑ y i .( xi −1 − xi +1 )
i =1 i =1
formülleri ile kontrollü olarak yapılmıştır. Kutupsal alım bölümündeki şekil 3 de verilen
parselin alanı aşağıda çizelge 1 de verilmiştir. Koordinat değerleri kutusal alım bölümünde
verilmiştir.
Çizelge 1 : Koordinat değerleri ile alan hesabı
N.N. y x ∆y = y i +1 − y i −1 ∆x = xi −1 − xi +1 yi .∆xi xi .∆yi
+ - + - (m)
(m) (m)
(m)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 573,00 78,48
2 573,54 73,80 1,79 9,91 728,78 132,10
3 571,21 68,57 11,00 1,88 133,87 754,27
4 562,54 71,92 10,29 4,57 285,81 740,06
5 560,92 73,14 3,71 3,31 201,65 271,35
6 558,83 75,23 5,21 6,18 363,57 391,95
7 555,71 79,32 6,65 11,35 632,31 527,48
8 552,18 86,58 2,85 8,11 423,18 246,75
9 552,86 87,43 5,35 2,74 144,84 467,75
10 557,53 89,32 6,19 0,56 32,22 552,89
11 559,05 87,99 5,43 2,24 132,27 477,79
12 562,96 87,08 8,48 1,12 70,52 738,44
13 567,53 89,11 6,30 4,82 325,49 561,39
14 569,26 91,90 2,00 5,31 367,77 183,80
15 569,53 94,42 2,46 3,11 216,24 232,27
16 571,72 95,01 3,81 0,26 18,65 361,99
17 573,34 94,68 0,41 0,90 66,01 38,82
18 571,31 94,11 4,77 1,78 126,93 448,90
19 578,11 92,90 9,49 2,69 210,12 881,62
20 580,80 91,42 3,65 2,73 220,58 333,68
21 581,76 90,17 2,56 2,80 228,93 230,84
22 578,24 88,62 5,14 2,95 230,81 455,51
23 576,62 87,22 3,74 4,19 321,04 326,20
24 574,50 84,43 3,62 8,74 651,13 305,64
1 573,00 78,48 0,96 10,63 775,99 75,34
2 573,54 73,80
57,93 57,93 51,44 51,44 3826,46 3082,25 5240,52 4496,31
2F=744,21m2 2F=744,21m2
F=372,11m2

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 18

11. APLİKASYON

Şekil 1, çizilmiş olan bir paftanın bina inşaatı tasarlanan kısmını göstermektedir.
Plan üzerine imar durumuna uygun olarak şekildeki gibi bir bina çizilir.Daha sonra pafta
karelaj çizgileri esas alınarak köşe noktalarının koordinatları plandan okunur. Buradaki binaya
ait köşe koordinatları çizelge 1 de görülmektedir.
Bu noktaların koordinatları istasyon ve bağlantı noktalarının koordinatları ile birlikte
değerlendirilerek kutupsal aplikasyon elemanları hesaplanır. Bu hesaplar takip eden
sayfalarda görülmektedir.

Çizelge 1 : Koordinatlar
N.N. y(m) x(m)
Poligon noktaları
P1 14238,023 17150,149
P2 14369,102 17219,325
Aplike edilecek noktalar
A 14281,324 17200,053
B 14322,117 17192,421
C 14318,163 17171,288
D 14277,371 17178,920

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 19

Değişik mühendislik çalışmalarının yerine getirilebilmesi için aplikasyon yapılmaktadır.

Aplikasyon kutupsal , ortogonal ve bağlama yöntemine göre yapılabilir.

Kutupsal Aplikasyon

Alet araç ve gereç : totalstation, reflektör

Kutupsal Aplikasyon Elemanlarının Hesabı

İstasyon noktası : P1 , Bağlantı noktası P2

Kabul edilerek hesaplar yapılmıştır.
y − y1 131,079
( P1 P2 ) = arctan 2 = arctan = 69,0861g , P1P2 =148,213m
x 2 − x1 69,176
 ( x + y 2 ) − ( x1 + y1 )  200,255
( P1 P2 ) + 50 = arctan  2  = arctan = 119,0861g
 ( x 2 − y 2 ) − ( x1 − y1 )  − 61,903
y − y1 43,301
( P1 A) = arctan a = arctan = 45,4975 g , P1 A = 66,071m
x a − x1 49,904

 ( x + y a ) − ( x1 + y1 )  93,205
( P1 A) + 50 = arctan  a  = arctan = 95,4975 g
 ( xa − y a ) − ( x1 − y1 )  6,603

y b − y1 84,094
( P1 B) = arctan = arctan = 70,3472 g , P1 B = 94,121m
xb − x1 42,272
 ( x + y b ) − ( x1 + y1 )  126,366
( P1 B) + 50 = arctan  b  = arctan = 120,3472 g
 ( xb − y b ) − ( x1 − y1 )  − 41,822
Benzer şekilde;
(P1C) = 83,5815, P1C = 82,881m , (P1D)= 59,8066g, P1D = 48,745m ,(P1D) = 109,8066g

Kutupsal Aplikasyon Elemanlarının Hesap Kontrolu

Çizelge 3 : Kutupsal aplikasyon el.

D.N A.N. Yat. açı Yat.uz.
(g) (m)
P1 P2 0,0000 148,213
B 1,2611 94,121
C 14,4954 82,881
A 376,4114 66,071
D 390,7205 48,745
Hesaplanmış olan kutupsal aplikasyon
elemanları ile öngörülen bina cephe
uzunlukları elde edilmelidir.

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 20

AB = s a + s b − 2.s a s b . cos( β b − β a ) = 66,0712 + 94,1212 − 2.66,071.94,121. cos 24,8497 = 41,501

2 2

2 2
BC = s b + s c − 2.s b .s c . cos( β c − β b ) = 94,1212 + 82,8812 − 2.94,121.82,881. cos 13,2343 = 21,500m

Benzer şekilde diğer cephelerde hesaplanarak aşağıdaki sonuçlar bulunur.

CD = 41,499m, DA = 21,499m
β a = ( P1 A) − ( P1 P2 ) = 45,4975 − 69,0861 = 376,4114 g ,
s a = ( y a − y1 ) 2 + ( x a − x1 ) 2 = 66,071m
β b = ( P1 B) − ( P1 P2 ) = 70,3472 − 69,0861 = 1,2611g s b = ( y b − y1 ) 2 + ( xb − x1 ) 2 = 94,121m
β c = ( P1C ) − ( P1 P2 ) = 83,5815 − 69,0861 = 14,4954 g
s c = ( y c − y1 ) 2 + ( xc − x1 ) 2 = 82,881m
β a = ( P1 D) − ( P1 P2 ) = 59,8066 − 69,0861 = 390,7205 g
s d = ( y d − y1 ) 2 + ( x d − x1 ) 2 = 48,745m

Köşegen Kontrolu

AC = BD = 41,500 2 + 21,500 2 = 46,739m

Bu sonuçlar da göstermektedir ki kutupsal aplikasyon elemanları doğru olarak hesaplanmıştır.

Bu aplikasyon elemanları arazide tatbik edilerek aplikasyon yapılabilir. Aplikasyon
elemanları çizelge 3 de görülmektedir.
Yukarıda belirlenen aplikasyon elemanlarına göre bina köşelerinin aplikasyonu araziye
yapılır. Aplikasyonu yapılan noktalar bir demir boru veya ahşap kazık yardımı ile işaretlenir.

12. APLİKASYON KONTROLU (YENİDEN ALIM = RÖLÖVE)

Noktalar araziye işaretlendikten sonra mutlaka kontrol yapılmalıdır. Bu amaçla bina

cephelerini ve köşegenlerini temsil eden kenarlar ölçülür ve öngörülen değerlerle
karşılaştırılır. Farklar hoş- görü sınırları içinde ise noktalar kesinleştirilir.

Öngörülen değerler ve gerçekleşen değerler arasındaki sapmalar hata sınırları içinde kalırsa
aplike edilen binanın yeniden ölçümü yapılır. Bu ölçü, kutupsal yönteme göre yerine getirilir.

D.N. B.N Yat. Açı (g) Yat. Uz.(m)

P1 P2 0,00 00 148,21
B 1,2635 94,11
C 14,5074 82,89
A 376,4179 66,09
D 390,7222 48,75

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 21

13. 1/500 ÖLÇEKLİ PLAN

SERENCEBEY PARKI

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 22

14. SABİT NOKTALARIN KOORDİNATLARI

Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi

Jeodezi ve Fotoğrametri Mühendisliği Bölümü
Proje Uygulamalarında Kullanılan Sabit Noktaların Koordinatları
N.N. ÜLKE KOORDİNATLAR YÜKSEKLİK AÇIKLAMA
y(m) x(m)
22 414933,456 4548073,010 Şişli Camisi
4 412962,892 4542695,740 Beyazıt Kulesi
148 414229,948 4542206,672 Ayasofya Müz.
150 414683,122 4541955,728 Ahırkapı Feneri
170 414510,988 4542639,361 Topkapı Sarayı
179 418202,610 4546471,636 Ortaköy Camii
185 416893,764 4547154,834 Y.T.Ü.Lab.Üs.
201 414464,353 4545921,787 Sinan Paşa C.
251 416274,263 4543577,502 Kız Kulesi
530 416437,346 4546218,681 Abbasağa Camii
570 416660,451 4546316,918 Serencebey Ca.
573 415471,928 4546731,640 Teşvikiye Camii
581 416780,251 4546719,498 Hamidiye Ca.
Z3 416691,508 4546800,968 64,811 H.C.Z.Noktası
Z4 416794,165 4546790,667 74,406 H.C.Z.Noktası
101 416761,343 4546777,873 71,098 Nirengi
102 416716,793 4546770,410 67,055 Nirengi
103 416734,875 4546745,674 66,500 Nirengi
104 416748,351 4546702,649 65,076 Nirengi
105 416710,510 4546730,656 63,906 Nirengi
106 416716,965 4546690,691 61,528 Nirengi
107 416731,381 4546653,841 59,48 Nirengi
108 416693,426 4546667,007 57,173 Nirengi
109 416693,996 4546625,255 53,414 Nirengi
110 416718,544 4546586,177 53,792 Nirengi
111 416663,924 4546612,906 49,683 Nirengi
112 416675,102 4546559,446 46,454 Nirengi
113 416693,713 4546529,511 45,626 Nirengi
114 416647,164 4546539,916 44,037 Nirengi
204 4166383,054 4546470,263 42,56 Nirengi
206 416662,952 4546604,789 49,04 Nirengi
406 416692,067 4546793,140 Nirengi
505 416677,301 4546475,083 Nirengi
508 416657,194 4546798,779 Nirengi
510 416833,155 4546785,382 Nirengi
511 416730,434 4546704,020 Nirengi
512 416702,046 4546592,996 Nirengi
513 416779,121 4546645,329 Nirengi
RS285 72,568 H.C.Saat K.
RS 3035 93,066 Y.T.Ü.A.Blok

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI

 23

N.N. ÜLKE KOORDİNATLAR YÜKSEKLİK AÇIKLAMA

y(m) x(m)
201 416765.022 4546772.885 71.20 DİZİ NİRENGİ
202 416748.359 4546702.608 65.09 DİZİ NİRENGİ
203 416718.544 4546586.177 53.82 DİZİ NİRENGİ
204 416683.054 4546470.263 42.56 DİZİ NİRENGİ
205 416644.107 4546491.551 39.79 DİZİ NİRENGİ
206 416662.952 4546604.789 49.04 DİZİ NİRENGİ
207 416678.395 4546696.434 56.50 DİZİ NİRENGİ

ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI