Fizik 101-Fizik I 2010-2011

Nurdan Demirci Sankr Ofis: 325, Tel:4331

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

erik
Yerdeitirme, Hz ve Srat Ani Hz ve Srat vme Hareket Diyagramlar Bir Boyutta Sabit vmeli Hareket Serbest Den Cisimler
TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Bir hareketi oluturan unsurlar uzay ve zaman cinsinden ifade edilmesiyle ilgilenen klasik mekanik branna Kinematik ad verilir eit hareket ile ilgileneceiz; telenme Dnme Titreim
Ref: Fishbane, Gasiorowicz, Thornton, Temel Fizik, Arkada Yaynevi

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Bir paracn konumundaki deiiklik onun yerdeitirmesi olarak tanmlanr

Hareket eden paracn ald yol ile yerdeitirmesi ayn deildir!!!

Yerdeitirme vektrel bir niceliktir

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ref: Serway, Beichner, Fen ve Mhendislik iin Fizik 1, Palme Yaynclk TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Bir paracn ortalama hz, paracn yerdeitirmesinin, bu yerdeitirme sresine oran olarak tanmlanr

Ortalama srat hareket boyunca alnan toplam yolun geen toplam zamana orandr

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ani hz, x/t orannn t sfra giderken ald deerdir;

Bir paracn ani srati, onun hznn bykl olarak tanmlanr ve konum zaman grafiinin herhangi bir noktasndaki eimine eittir.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Bir parack x ekseni boyunca hareket etmekte olup , x koordinat x=-4t+2t2 ifadesine gre zamanla deimektedir. a) t=0 ile t=1 s ve t=1 ile t=3 s aralarndaki paracn yerdeitirmesini ve ortalama hzn bulunuz, b) t=2,5 s de paracn ani hzn bulunuz.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Bir paracn hz zamana gre deiiyorsa parack ivmeli hareket ediyor demektir Bir paracn ortalama ivmesi paracn hzndaki deimenin, bu deiimin olduu t zaman aralna oran olarak tanmlanr

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ani ivme, ortalama ivmenin t sfra yaklarken limiti olarak tanmlanr

;burada A ve n sabit saylardr

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ref: Serway, Beichner, Fen ve Mhendislik iin Fizik 1, Palme Yaynclk TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Bir boyutta sabit ivmeli hareket

vme sabit olduunda, ortalama ivme ani ivmeye eit olur. Hz hareketin bandan sonuna kadar ayn oranda artar veya azalr.
;burada ti=0 ve ts=t alnmtr

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ref: Serway, Beichner, Fen ve Mhendislik iin Fizik 1, Palme Yaynclk TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek

Ref: Serway, Beichner, Fen ve Mhendislik iin Fizik 1, Palme Yaynclk TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Yerdeitirmeyi zamann fonksiyonu olarak elde edersek;

Sabit ivmeli hareketin dier denklemleri;

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
30 m/slik sabit bir hzla giden otomobil, bir tepenin eteinde aniden hzn keser. Otomobil tepeyi karken -2m/s2lik sabit bir ivme etkisindedir a) tepenin eteinde x=0 ve vi=30 m/ s alarak hz ve konumu zamann fonksiyonu olarak yaznz, b) otomobil hzn kestikten sonra kabilecei yolun uzunluunu bulunuz

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Serbest Den Cisimler

M.. 384-322 yllar arasnda yaam olan Aristonun ar cisimlerin hafif cisimlerden daha hzl dtne dair olan kabul yaklak 2000 sene sonra Galilei tarafndan deitirilmitir!

talyadaki pizza kulesi

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Ref: Fishbane, Gasiorowicz, Thornton, Temel Fizik, Arkada Yaynevi

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

Serbest den cisim, balangtaki hareketi ne olursa olsun sadece yerekimi etkisi ile den cisimdir. Serbest d denklemleri;

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Bir binann tepesinden yukar doru dey olarak 20 m/s ilk hzla bir ta atlmtr Ta derken ykseklii 50 m olan binann atsn syrarak geer. Tan atld noktada t=0 seersek a) tan maksimum ykseklie ulat noktadaki zaman b) maksimum ykseklii, c) tan atld noktaya geri dnd andaki hzn ve d) t=5s deki hzn ve konumunu bulunuz.

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Bir T-38 jet eitim ua pist bandan kalka kadar 5,0sye sren 3,6 m/s2 ivme ile hzlanmaktadr. Uak artyakmal motorlarn tam gaz ile altrdnda ivme 5,1 m/s2 ye ykseliyor. Uan kalk hz 164 knot (1 m/s=1,94 knot) ise, kalk iin gereken pist uzunluu ve toplam kalk sresi ne kadardr?

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Banji atlay yapan birinin yerden ykseklii, tnin fonksiyonu olarak y=(30m)cos[t/(6s)]+(42m) bants ile veriliyor a) t=0 s ve t=9 s aralnda y(t) fonksiyonunun grafiini iziniz, b) t=2s ve t=4s aralnda, t=4s ve t=8s aralnda atlaycnn ortalama hzn bulunuz, c) atlaycnn yere en yakn andaki hz ne olur?

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Belediye otobs 0,6 m/s2 sabit ivme ile duraktan ayrlmaktadr. 30 m ilerinizde olan otobse yetimek iin komanz gereken minimum sabit hz nedir?

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi

rnek
Bit TV resim tpnn iinde bir doru boyunca ilerleyen elektron 2cm yol aldnda hz 3x104 m/sden 5x106 m/sye ulayor, a) elektron 2cmlik yolu ne kadar srede alr?, b) elektronun ivmesini bulunuz

TOBB Ekonomi ve Teknoloji niversitesi