G N L D E N E S N T L E R (VII)

S L A M

MAN HSAN K A N

TASAVVUF NECDET ARDI

NECDET ARDI SERS 7

Alemde tek kurtulutur slam, Getirdi yce aleyhisselam, Uyanlar huzur bulur vesselam, slam ile oluur muhabbetullah. Ycelmek iste, yolu imandr, Nefs-ini gemle sana dmandr, Venefaht varlnda candr, man ile alr sratullah. Hakktan gelince yce bir ihsan, Mest olur bunu anlayan insan, Gayriyi karnca aradan, hsan ile belirir ryetullah. Sende zuhur bulduunda ikan, Cmle varlm odur yakan, ki gznden aleme bakan, kan ile bulunur marifetullah.

NDEKLER

NSZ .................................. . Cibril hadisi .............................. . hsan kelimesin! anlamaya almak Bakara Suresi bak-ara .................... . Elif lam mim .............................. Bilgaybideki incelik ........................ . Gaybe iman ahadeti mahede ...............15 nsan ve Kurann kardelii .................. Yakyam safhalar ......................... . Felah bulmak ............................ . Ebrahem ................................ . Teslim .................................. . Gizli irk ................................ . hsan .................................. . Vecih ................................... . Muhsin ................................. . Ehed enla ilahe illallah .................... . Mahede ehli ............................ . Mahedenin zirvesi ........................ . islam ................................... . ALLAHn indindeki din ...................... . Kulun indindeki din ........................ . Byk Ayet .............................. .

7 9 11 12 13 14 18 19 20 20 21 21 22 22 23 23 24 24 24 25 25 25

NSZ Muhterem okuyucum, bu kitapk baz kimselerin iman hakkndaki sz ve kanaatlerine cevap olarak hazrlanmtr.

Bilindii gibi imann muhtelif mertebeleri vardr ve sonu da ikandr. Biz mslmanlarn en iyi bilmemiz gereken ilk eyin iman mevzuu olmas tabiidir. Ancak ne yazkki bu ilkeyi genelde alkanlk ve taklid zere ilgisiz bir ekilde deerlendirmekteyiz. ALLAH ile insan arasnda zaten mevcud, fakat perdelenmi olan batndaki ezeli birlik, slam ile zuhura ikmaya balar, iman ile glenir. hsan ile mahede edilir, ikan ile de birlik ve teklik tekrar meydana gelir. mandan gaye ikilikte, (iman eden ve edilen) yaayp Haktan ayr kalmak deil, o yoldan teklie ulamaktr. Cenab- Haktan cmlemize gerek dinimizi anlamaya yetecek zeka ve gnl genilii dilerim. (Rabbi zidni ilma). lahi, bu kitaptan meydana gelecek manevi haslay Pirimizin muhterem eleri Halvai bac validemizin ve o zamann dergahnda hizmeti gemi btn hanmefendilerin ruhlanna hediye eyledim. Sevgili okuyucum Bu kitabn yazlnda, diziliinde, baslnda, bastrlnda emei ve hizmeti geenleri sayg ile yadet, gemilerine hayr dua et, ALLAH c.c. gnlnde feyz kaplan asn.

NECDET ARDI UAK TEKRDA

Not: Bundan sonraki kitabmz inaallah Sre-i Rahman ve Rahmann rahmeti hakknda olacaktr.

SLM MAN HSAN KAN BAHS

euz billhi mineeytanirraciym bismillhirrahmanirrahiym elhamdllillhi rabbil alemiyn vessaltu vesselmu al resulina muhammedin ve al alihi ve eshabihi ecmain

Muhterem okuyucum, evvela Cenab- Haktan cmlemiz iin akl, fikir, zeka ve gnl genilii niyaz ederim. Konumuz slam, man, hsan ve kandr. Bu dndrc kelimelerin aklanmasmda Yahya bin Yamurdan, rivayet edilen bir Hadis-i erifle, yce kitabmzn 2inci sresi olan Bakara suresinin ilk be ayeti ve ihsandan bahseden dier baz ayetlerden de yararlanmak istiyoruz. Daha ziyade dikkatimizi eken HSAN kelimesidir. Yahya bin Yamur; Abdullah bnu mer (radyallahu anh)dan, o da babas mer bnul-Hattab (radyallahu anh)dan rivayet ediyor. [Babam bana unu anlatt: (zetle) Ben Hz. Peygamber (a.s.)n yannda oturuyordum. Derken elbisesi bembeyaz, salar simsayah bir adam yanmza gelip Hz. Peygamber (aleyhisselatu vesselam)n nne oturduktan sonra sormaya balad: - Ey Muhammedi Bana slam hakknda bilgi ver! Hz. Peygamber (a.s.) aklad; - slam, Allahtan baka ilah olmadna, Muhammedin Onun kulu ve elisi olduuna ehadet etmen, namaz klman, zekat vermen. Ramazan orucu tutman, gcn yettii takdirde Beytullaha haccetmendir. Yabanc: - Doru syledin diye tasdik etti. Sonra tekrar sordu: - Bana iman hakknda bilgi ver! Hz. Peygamber (a.s.) aklad: - man, Allaha, meleklerine, kitablarna, peygamberlerine, ahiret gnne inanmandr. Kadere yani hayr ve errin Allahtan olduuna da inanmandr! Yabanc yine: Doru syledin! diye tasdik etti. Sonra tekrar sordu: Bana ihsan hakknda bilgi ver! Hz. Peygamber (a.s.) aklad: - hsan Allah sanki gzlerinle gryormusun gibi Allaha ibadet etmendir. Sen Onu grmesen de O seni gryor. Adam tekrar sordu: - Bana kyametin ne zaman kopaca hakknda bilgi ver! Hz. Peygamber (a.s.) bu sefer - Kyamet hakknda kendisinden sorulan, sorandan daha fazla birey bilmiyor karln verdi. Yabanc: - yleyse kyametin alametinden haber ver! dedi. Hz. Peygamber (a.s.) u aklamay yapt.

- Bir cariyenin efendisini dourmas, yaln ayak, st plak, fakir, davar obanlarnn yksek binalar yapmada yartklarn grmendir. Bu sz zerine yabanc kt gitti. Hz. Peygamber (a.s.) Ey mer, sual soran bu zatn kim olduunu biliyor musun? dedi. Ben; - Allah ve rasulu daha iyi bilir deyince u aklamay yapt: Bu Cebrail aleyhisselamd. Size dininiz! retmeye geldi: dedi ila ahr ] *(1) *(1) Ktb-i sitti C. 1, Sahife 50, 15. No. Hadis ok byk anlam ve incelik tayan bu hadise Cibril hadiside denmektedir. Aziz kardelerim. Yukarda hadis iinde geen ihsan Allah sanki gzlerinle gryormusun gibi Allaha ibabet etmendir. Sen Onu (imdilik) grmesen de o seni gryor, bilincine mutlaka erimemiz gerekmektedir. Allah bilmek, mahede etmek konusunda almas gereken nemli merhale vardr. , Bunlardan birincisi Allah bilmek yani Allahn var olduunu bilmektir. kincisi Allahn nasl bir varlk olduunu daha geni ekilde anlayarak bilmek, iman etmektir. ncs ise Allah mahede etmeye yolun aln bilmektir. Bylece mahede, ahit olma olgusuna yol aar ki bu da ehed kelimesiyle manasn bulur. Cibril hadisindeki ihsan sorusu, ya da konusu biraz daha mullendirilirse u eklemleri yapmak gerekecektir: hsan kelimesinin biri fiziksel yaamdaki zahir yani madd, grnr mertebede, dieri de batn yani manev, ibret ve irfan bakmndan olmak zere iki anlam vardr. Bunlardan madd mertebedeki zahir anlam ihsan vermek, ltfetmek, elindeki ile karsndakine yardm etmektir. Manev mertebedeki batn anlam ihsan ise, Allah tealay grememekle birlikte onun tarafndan grldn bilmek ve bu ekilde dnmek demektir. te bu nuans yakalayan kimse Cenab- Allaha giden yolun balangcn bulmu olur. Cibril hadisindeki zellik bu hususu vurgulamakta ve bizlere btn akl ile sergilenmektedir. imdi, namaz klmakta olan kiinin Cenab- Allah grmesi veya Cenab- Allah tarafndan grlmesi olayna yle bir ekilde yaklaalm. Genelde bir kii, dier bir kiiyi veya bir eyi gryorsa hedef tutmu demektir. Bu takdirde o grnen kiinin veya eyin de kendisini grmesi gerekir. Ya da daha ihtiyatl bir ifadeyle, burada grebilirlik hkm geerlidir. Ancak genelde byle olmakla beraber eitli sebeblerle hedefler kitlenemeyebilir. Bunun pek ok sebeblerl olabilir. Hatra gelebilen olaslklar; a) kiinin gzndeki gzlk uygun deildir,

b) gzde katarakt, miyop, hipermetrop veya asgmat rahatszl vardr, c) hava kararm veya sisli olabilir, d) gz kapa kapaldr, e) krdr v.s. Bu varsaymlara daha pek oklar eklenebilir. Ama inkar mmkn olmayan bir gerek vardr ki o da Allah- azimanm bizleri ve her eyi her daim grmekte oluudur. te biraz evvel ifade ettiimiz hedef kitlenmesi olay Allah c.c. tarafndan gerekletiine gre, bizlerin de Onu grebilirlik hkm gereince grmemiz icabeder. nsanln ezeli arzusu olan, Allah- grmek srrnn kaps, ihsan ifadesindeki gizli mana ile aralanmtr. Ama buna ramen o kapdan girerek, Onu gremiyorsak yukarda sraladmz veya daha sralayamadmz hallerle malulz demektir. te balangtan beri hsan nedir? Ne demektir? diye amaya altmz konunun nemi imdi biraz daha artmtr sanrm. lerdeki blmlerde hsan ile ilgili izahatmza devam edecek olmakla beraber balangta bu konu iin yararlanacamz sylediimiz Bakara suresinin ilk ayetlerine deinelim. Bakara suresi, bilindii gibi Kuran- Keriymin 2nci sresidir, ierisinde Hz. Musann inekle ilgili bir hikayesi bulunduundan Bakara yani inek suresi diye adlandrlmtr. Bak-ara eklinde telaffuz edilmesi halinde bizleri baka bir gerekle kar karya getiren bu sure, sanki okuyucuyu ikaz etmekte, basndan sonuna kadar bak-ara demekte hatta daha geni manasyla da btn Kuran- Keriym-i bandan sonuna kadar bakp aramamz istenmektedir. Yoksa onu ssl, ilemeli muhafazalara koyup duvarlara asmamz tabii ki deil. Bakp aranlacak bir kitabn ncelikle almasnn gerekecei pek tabiidir. Ama olgusu da ite Fatiha sresiyle, amak manasna gelen Fatiha kelimesiyle yerine getirilmektedir. Tesadfle aklanamayacak bu oluumlarn hatrlanmasndan sonra Bakara suresinin ilk ayetlerine yle bir gz atalm. Elif, Lm, Mim (Sre 2 ayet 1) huruf-u mukattaa diye tabir olunan, bugnk bilgilerimizle aklayamadmz bu harfler Kamil insann isimlerinden bir isimdir. Bunlardan

(elif) Ahadiyet mertebesini, (lam) Lahut mertebesini, (mim) Makam- Muhammediyi temsil ediyor.

Aynca bir bakma bu alemlerin koordinat noktalannda belirtmektedirler. Elif dediimiz zaman (eski bilgilerimizi tazelemeye alrsak) bunun 12 noktadan olutuunu, ilk 7 noktasnn ettur-u seba (yedi tur) denilen nefsin 7 mertebesini, sonra gelen 5 noktann da hazarat- hamse (be hazret) mertebesin} ifade etmekte olduunu hatrlarz. *(2) *(2) rfan mektebi adl kitabmzda anlatld.

Cenab- Allahn elif yani Ahadiyyeti ile tenezzlnden sonra lahut alemini, dier bir ifadeyle Vahidiyet ve sfat alemlerini, sfat alemi de bu alemleri meydana getiriyor. Bylece hakikat-i Muhammedi btn mertebeleriyle zuhura gelmi bulunuyor. Bu bakmdan elif lm mim in her biri ayr bir kitap; Kuran- Keriymin kendisi bir kitap, nsan- kamil dahi bir kitaptr. Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 2. ayette; zalikel kitab l reybe fiyhi huden lil mttekyne Bu o kamil kitaptr ki ALLAH tarafndan gnderildiine ek ve phe yotur. Takva sahiplerine (irk, gnah, ve ktlklerden korunanlara, ALLAHtan korkan, saknan ve gerei gibi kulluk edenlere) hidayettir, yol gstericidir. Buradaki ittikay yani saknmay manevi ynyle yorumlamak, kendi varlnn hakikatinin, Hakkn hakikati olduunu unutmaktan saknmak, gaflete ve nefsaniyetine yenik dmekten saknmak, varlndaki mevcudun bizatihi Hakkn varl olduunu idrak ederek hayatm srdrmek eklinde anlamaldr. Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 2. ayette; elleziyne yuminune bil aybi ve yukymunessalate ve mimma rezaknahm ynfikune Evvela bunu, hemen btn Kuran- Keriymlerin Trke aklamalanndaki izah ekliyle tercmesin! yapalm ve sonra da bu izahlardaki bir eksiklii ve hemen de ok nemli bir eksiklii dile getirelim. Genelde bu ayet O takva sahipleri, yani ittika edenler, saknanlar ki gaybe iman edenler ve namaz dosdoru klanlar ve onlara verdiimiz nimetlerden, nzklardan ALLAH yolunda sarf ederler, eklinde aklanmaktadr. Ve ilk okumada da ne demek istendiinin anlald sanlr. Oysa ki burada kck bir tak ile oynayarak mana baka bir zemine kaydrlmaktadr. Arapada l be taks, ile, birliktelik anlamnda kullanlr. bil gaybi deyince de, gayb ile diye tercme edip gayb ile iman ederler demek yerine, cmle dkl yapld zann ya da gayba imann daha inandrc bulunmas nedeniyle gayba iman ederler eklinde tercmelerle karlalmaktadr. Eer gayba iman ederler denmek ilenseydi ymimne bil gaybi yerine yminnel gaybe denirdi. Demek ki burada yce ALLAHmz tarafndan vurgulanmak istenen sadece gaybe iman deil; kiinin kendi gayb ile iman ve gayb tasdik sz konusudur. Az yukandaki izah tarz ALLAHn gaipte olduunu dnenler iin dorudur. Ama... acaba... ALLAH cc gerekten sadece gaipte midir? Kuran Keriym Nur Suresi 24. sure 35. ayette; allah nurs semavati vel ard ALLAH c.c. gklerin ve yerin nurudur Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 115. ayette; ve lillahil meriku vel marib feeynema tvellu fesemme vechullahi innallahe vasiun aliymn

Dou da bat da ALLAHndr c.c. nereye dnerseniz ALLAHn vechi orasdr. ALLAH c.c. hereyi kaplar ve hereyi bilir. Bunlar ve benzeri birok ayetler ALLAHn c.c. sadece gaipte olmadnn ak ifadeleridir. Kuran Keriym Har Suresi 59. sure 22. ayette; aliml aybi veehadeti O, grleni de grlmeyeni de bilendir. dendiinde Alemlerin; biri gaip alemi, dierinin de ehadet yani mahade alemi olmak zere iki trl olduunu reniyoruz. Eer bir ey grlmyor veya grlemiyorsa ona iman sz konusu olabilir. Ama grnyorsa ona iman edilmez, ahitlik edilir veya mahede edilir. te cennet, cehennem, aln yazs, melekler, ar, srat kprs, maher v.s gibi varlklara iman sz konusudur. Ama maddi olan varlklara ehadet edilir, mahede edilir. Peki ehed en la ilahe illallah deyince ne oluyor? Yani ALLAHtan cc baka ilah olmadna ahidim dediimizde, yukarda gaiplik ve ahitlik diye vasflandrdmz hallerden ikincisini yani gryormuasna ahit olma halini kabullenmi oluyoruz. Eer o niyetle sylemesek ahidim yerine iman ediyorum dememiz gerekecekti. Alemler bazndaki bu gaiplik ve mahede, aynen insanlar iin de geerlidir. Her birimizin eti, kemii, derisi, sa zahirimiz yani ehadet alemimiz; ruhi durumumuz, aklmiz, nefsimiz, gnlmz de gayb alemimiz olmaktadr. Her halkarda gerek olan udur, ki mahede alemi (insann kendisi dahil) snrl yani sonlu, gaip alemi (yine insannki dahil) snrszdr, sonsuzdur. Btn bu anlatlanlar bir cmle ile zetlersek gerekirse diyebiliriz ki; iman gaybedir, ehadete iman gerekmez. Bu bakmdan eer biz bu alemde Hakkn varln mahede ediyorsak imana gerek kalmyor, iman dyor, iman grevini yerine getirmi mahedeye dnm oluyor. Belirli almalar ve riyazatlan sonunda Hakk mahede edemeyip ALLAHa hala iman yollu yaklamaya alyorsak ondan epeyce uzaktayz demektir. Hazr olana iman garip bir itir. Ama eer biz ALLAHI mahade etmeden Ehed kelimesini sylyorsak, affnza snarak biraz yalanc ve gaflet ehli olmuyor muyuz?..... Bizler bu aleme Cenab- ALLAHI mahede etmek ve onu tanmak iin gnderildik. Yoksa Hak teala bizleri esma aleminde brakrd. Yani ruhlar aleminde kalrdk. Oradan da cennete veya cehenneme gnderilirdik. Demek ki bizler zahirimizle ehadet aleminin ve orada rabbmz mahede ediyoruz. Gaybmzla da Hakkn varln gayb aleminde idrak ediyoruz. Neticede bunu baarabilen veya baaramayan yine insann kendisi oluyor. Yani kendini bilen, nefsini bilen, Rabbini de bilmi oluyor, Efendimizin buyurduklar gibi men arefe nefsehu fekat arefe rabbehu Kim ki nefsine arif oldu o ancak rabbine arif oldu.

Ayetin gaybe iman veya gayb ile iman diye evrilen blmnn ksa izahndan sonra Namazlarn dosdoru klarlar ifadesin ele aldmzda; bunun da biri zahiri, dieri batni iki anlam bulunduunu gryoruz. Zahiri anlamda namazn kln srasnda tadil-i erkana (namazn hareketlerinin dzenli olmas) uyulmas gerektii vurgulanmaktadr. Namazn ekli olarak dosdoru bir ekilde nasl klnaca ok nemli bir husus olmakla beraber, bani ynden dncedeki fikirdeki doruluk da bir o kadar, belki de daha fazla nemlidir. *(3) *(3) Salat, Namaz kitabmzda izahat verildi Gerekten istediimiz kadar namazn rknlerine tamamen uyalm, elimizi, ayamz, yani dmz dzgn tutalm ama ya iimiz eriyse, dncelerimiz baka yerlerde ise, namazmzn shhatiden emin olabilir miyiz? Ayetin devamnda Ve onlara verdiimiz nimetlerden, nzklardan yerli yerince infak ederler mevcuttur. Demek ki nafaka verecek kadar bir varla sahip olan bir mslman, bu rzkndan dier ihtiya sahiplerini de rzklandracaktr. Bu rzk maddi olabilecei gibi kendini tanma bilgisi, Marifetullah bilgisi gibi manevi ynleri de olabilir. nk verilen bu eit bilgide ruhun rzkn temin etmi oluyor ki bu ebedi bir rzktr. Karn doyan bir kimsenin bir ka saat sonra akmas mukadderdir. Ama Marifetullah olan rzk ebedi olarak verilmi veya kazanlm rzktr.

Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 4. ayette; velleziyne yuminune bima nzile ileyke ve ma nzile min kablike ve bil ahireti hm yukinune Onlar sana indirilen Kurana senden nce indirilen kitaplara iman ederler ve ahireti eksiz bilirler. Buradaki iman kelimesininde biraz almasnda fayda vardr: mann; taklidi iman, tahkiki iman ve yakin ikan olmak zere birbirini takip eden 3 aamas vardr. - Bunlardan taklidi olan iman aileden, yakn evreden, okuldan vs den genelde daha ocukken iitilerek renilir. - Bylece kiide, ALLAHn varl ve bilinci olumaya balar. Ya ilerledike dnce ve idraktaki gelimeye paralel olarak evredeki varlklar mahede edilmeye balanr. Bunlann varolulan, yaam ve gelime tarzlan, bir sre sonra ekil deitirmeleri dikkati eker. Sebep sonu ilikileri kurulmaya balanr. Btn bu oluumlarn kaynann bulunmas, ALLAH bilincini iyice gelitirir. Btn bu almalar, insann tahkik safhasn oluturur. - Bundan da ileri gidildiinde ikan denilen yakyn mertebesine ulalr, varln hakikatine vakf olunur. Gaybe, iman ile yaklalr, mahede de ise, ehadet edilir. Yani gzle grlene ahitlik, grlmeyene de iman edilir. mandaki 3 safhay Kuran- Keriymle somutlatrrsan; - birinci haldeki yani taklidi iman safhasndaki kii, evet bu Kuran- Keriymdir der ve perek bann zerine koyar, hrmet eder ve bir keye brakr.

- kinci haldeki yani tahkiki iman safhasndaki kii Kuran- Keriymi alr, aar, okur, hkmlerini yerine getirmeye alr yapabildii kadarn yapar hayli gayret sarfeder. - nc haldeki yani ikan, yakyn safhasndaki kii iman, iman demeyelim de iman st yaam, hadis-i erifte belirtilen, el insan vel kuran teveman dedikleri hakikatin zuhura kmasyla olur. Yani insan ve kuran bir *(4) batnda doan ikiz karde gibidirler *(4) Lbb-l zn z. Sayfa 30. Tabii ki buradaki batn, insann zahiri iin ana rahmi, batn yn ve Kuran- Keriym iin ise Bismillahirrahmanirrahiym deki Rahmann rahmidir, yani Uluhiyetir. Hakkn zatndan domak yani (zuhura gelmek) nedeniyle ikiz karde olan Kuran ve insandan; Kuran- Keriyme ALLAHn kelam kelamullah denmesine karlk; insana da habibullah, ALLAHn habibi ve Kuran- natk yani konuan Kuran denmektedir. Sen ona korkma de kuran- natk, gnl kabesine gir ol mutabk, devreyle ol kabenin etrafn, devrederler bir gn gelir ems-i zatn. ehadet aleminde zuhura gelen bu iki zati tecelli iman yoluyla birbirlerine yaklap hakikatlerini idrak ederler, bylece lika mlaki (buluma) yakyn meydana gelmi olur. Yakyn mertebesinde imandan sz edilemez, nk iman (biri iman eden, dieri de iman edilen olmak zere) ikilii gerektirir.. Halbuki tasavvufta tevhid yani birlik esas olduuna gre bu ikilik ne ekilde teklie indirilecektir? Bir dnrn k aradan, kalsn yaradan diye ok derin ve zl bir sz vardr. Yani kulun kendisini idrak mertebesinde aradan karmas gerekmektedir. Bu takdirde kul var zannettii kendi varln, kafasndaki, zihnindeki izafi benliini, nefsi benliini ortadan kaldrabilirse, ortada sadece lahi benlik kalacaktr. te bu bakmdan gerek tevhide ulalnca iman dmektedir. man ile hareket etmeye allyorsa ikiliin hkm srd bir yaam tarzna devam ediliyor demektir. Ancak burada zellikle belirtmek gerekir ki, kii, kendi bulunduu yeri bilmeli, derecesini aan durumlara tevessl etmemeleridir. Zira zemin kaygandr, klavuzsuz yola klmamahdr. Meselelerin iyi anlalmas ve yerinde deerlendirilmesi lazmdr, eriat ve tarikat mertebelerinde mutlaka iman vardr, hakikat ve marifet mertebelerinde ikan meydana geldiinden; iman kendiliinden mahedeye dnmektedir. Devam ediyoruz ve bil ahireti hm yukinune Yani ahirete de yakn bir imanla iman ederler, diye evirebileceimiz ayetin son blmnde; yakyn ifadesiyle yaklarlar ve yle mahede ederler de diyebiliriz. Yani Hazret-i Rasulllahn Kuran ve hadislere dayanarak bildirmi olduu ahiret hukukunu sanki gryorlarm gibi yakyn olarak mahede ederler.

uras bilinmelidir, ki yakyn bilgisinin dndaki btn bilgiler naklidir. Nakledilen bilgilerle salanlan yaknla, bilmel yakn denilirse; bunun da ilerisi, ilm-el yakyn, ayn-el yakyn, ve Hakk-el yakyn olmak zere 3 aamas vardr. Bunlardan ilm-el yakyn, konuya akliyle, bilgisiyle, ruhuyla o bilgiye varmak zne ulamak demektir. Ksacas ilimle yaklamaktr. Ayn-el yakyn, grerek yaklamay ifade eder. Hakk-el yakyn ise bilginin sahibi olmak, kendisi olmak demektir. Buna ekeri misal gsterirsek: Birincisi ekeri tarif etmektir, kincisi ekeri tatmaktr, yemektir, grmektir. ncs de ekerin kendisi olmaktr, yani eker olmaktr. te ayette bahsedilen yakyn, yakn deil, gerek yakyn hve hvesine o olmaktr. Ariflerden birisine yakyn nedir? diye soruldugunda, el yakyn hvel Hak yani O Haktr cevabn vermitir. Bylece ahireti de yakyn haliyle yaamaktadr her an lecekmi gibi yaamaktr. Yaantsn bu dzen zerine oturtmu olan kimseler yani yakynlar, mahade ehlidirler, her eye o mertebeden deerlendirirler. Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 5. ayette; ulaike ala hden min rabbihim ve ulaike hml mflihune ite bu vasfta olanlar Rablerinden gelen bir hidayet zeredirler ve ancak onlar felah bulmular, kurtulua ermilerdir. Genel anlam bu olmakla beraber, yani namazn dosdoru klp, ktlklerden korunup, gnahlardan kandktan ve sevaplarn oalttktan sonra ALLAHa iyi bir kul olma yolunda kendilerini kurtarmlardr. Batni manada felah bulmak ise, kiiyi nefsinin tasallutundan, nefsi benliinden, birimsel benliinden, izaf benliinden kurtararak yerine Hakkn kaim olmasn salamaktr. Dier bir ifadeyle kii beeriyetinden kurtularak Ulhiyetine ykselmesi ve huzura kavumasdr. Rabbimizin, gerek ismi Ebrahem yani halkn babas anlamna gelen, batllann ise, Abraham olarak telaffuz ettikleri Hazret-i brahime u hitabm hatrlayalm. Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 131. ayette; iz kale leh rabbh eslim kale eslemt lirabbil alemiyne Rabbi ona: Teslim ol buyurduunda. Alemlerin Rabbine teslim oldum demiti. Bu hitapta Hazret-i brahime Rabbine teslim ol buyuruluyor. Daha akas btn varlnla bana teslim ol, beni vekil kabul et, senin kefilin olaym, deniyor. Hazret-i brahimin cevab hemen Eslemt lirabbilalemiyn oluyor. Yani ben alemlerin rabbna teslim oldum diyor. Ama bu teslimiyetin ok nemli bir zellii var. yle ki; Kuran Keriym Bakara Suresi 6. sure 79. ayette; inniy vecceht vechiye lilleziy fetaressemavati vel arda haniyfen ve ma ene minel mrikiyne

Ben vechimi yle bir vehe kar tuttum ki o vecih, semavat ve arz ftrat zere halk etmitir. Ve ben de irk ehli deil, tevhid ehliyim. Burada irkten bahsedilmesi, muhtemelen babas Azerin put yapan birisi olduunun vurgulanmas iindir. nsanlarn puta, taa, gnee, hayvana v.s.ye tapmalar kaba manasyle irki oluturuyor. Halbuki bir de peygamberimizin ben mmetimin gizli irkinden korkarm diye buyurduklar gizli irk olay var. Yani semavat ve arz iindeki varlklar ayr birer varlk olarak grmek veya dnmek. nsan, zihninde Hakk bir tarafa, dier varlklar baka bir tarafa veya taraflara koyarsa zmmi olarak Hakktan baka varlklarn mevcudiyetini kabullenmi olur ki ite korkulan ve insan imanda zayflatan bu irk, gizli irktir, yani ALLAHn varlnn yannda veya karsnda veya tesinde baka varlklarn bulunduunu kabul etmektir.

Halbuki Kuran Keriym Bakara Suresi 57. sure 3. ayette; hvel evvel vel ahr vez zahir vel batn ve hve biklli eyin aliymn o hem evveldir, hem ahrdr, hem zahirdir, hem batndr, ve o her eyi bilicidir, dediimizde, Cenab- ALLAHn hem evvel, hem ahr, hem zahir, ve hem batn, ve de her eyi bilici olduu bildiriliyorsa, o halde Hakkdan baka bir varln mevcudiyetinden bahsetmek mmkn mdr? te bu gerei ilk idrak eden kii hanif yani tevhid ehli Hazret-i brahimdir. Bylece ilk defa tevhid-i efal bilinci olumu ve bundan da la faile illallah hkm kaynan bulmu oluyor. Makam- brahimin ileri safhalarna gelindiinde ise Cenab- Hak bu defa kullanna Kuran Keriym Bakara Suresi 2. sure 112. ayette; bela men esleme vecheh lillahi ve hve muhsinun iyi bilin ki kim vechini ALLAHa teslim ederse ona ihsan olunur, diye hitabetmektedir. Burada vechini ifadesi yzn, alnn, kan, gzn v.s. gibi dar manasyla yorumlanrsa ok sathi kalnm olur. Oysa ki vecih kelimesinin baka anlamlar da vardr. Yani kii, Hakka sadece bedeni ve uzuvlanyia deil; bilgisiyle, ruhuyla, zyle, nefsiyle hepsiyle birlikte ynelmeli ve tm varlm Ona teslim etmelidir. te bu kimseye muhsin denilir ki ihsan alan ihsan edilen anlamn tar. Mevzuumuzun basnda islam, iman, ihsan ve ikan derken Marifetullah yani Allah bilgisinin ve mahedesinin, peygamber bllgisinin hakikat-i Muhammedi bilgisinin z bu ihsan kelimesinde yatmaktadr. Bu durumda vechini Hakka teslim eden kiiye muhsin dendiine gre, o kiiye ihsan olunmu demektir. Olaya tersinden yaklaldnda, eer bir kimse muhsin deilse yani ihsan olunmam ise, o kimse vechini Hakka teslim etmemi demektir. Burada ihsann bir zelliini belirtmekte fayda vardr. Vechin Hakka teslimiyeti devam ettii srece Zattan yaplan ihsan devaml bir ekilde oalarak artar. nk ihsan olunan da devaml bir kapasite genilemesi olur. Ve bu al veri devaml inkiaf eder.

Halbuki babamzdan, annemizden, dedemizden intikal eden ihsanlar, milyonlar, milyarlar dolaysyla da muhsin oluyoruz ama, onlarn yaamnn bitiminde ihsanlar da son buluyor. Yaantsn ibadetlerle, sohbetlerle, zikirlerle, tefekkrlerle renklendirerek srdren kii bu defa Kuran Keriym Araf Suresi 7. sure 56. ayette; inne rahmetallahi kariybn minel muhsiniyne ALLAHn rahmeti ancak Muhsinlerden gelir Dikkat edilirse bu ayet-i kerime ALLAHn rahmetinin nereden geldiini ok net bir ekilde ifade ediyor. Tabii ki ALLAHn (genel) rahmeti gkyznden, sadan, soldan, hocalarmzdan, alimlerimizden, sanatkarlarmzdan, tabiat ismini verdiimiz bu varlk zuhurlarndan, her yerden gelmektedir, ancak burada bahs edilen genel rahmet deil, (ilahi ve zati) rahmettir ki; o da ancak ve ancak en ksa yoldan muhsin kiilerin gnllerinden talip kiilerin gnllerine gelmektedir. hsanla ilgili baka bir ayet-i Rahman suresinde gryoruz. Kuran Keriym Rahman Suresi 55. sure 60. ayette; hel cezal hsani illel hsan hsann cezas ancak ihsan deil midir ? Buradaki ceza kelimesinin anlam, genelde kullanmaya altmz ceza kelimesinden ok farkldr. Ceza, arapada karlk, her hangi bir eye karlk, edeer bir karlk anlamna gelmektedir. Yce ALLAH bir ayet-i kerimesinde Kuran Keriym Beyyine Suresi 98. sure 8. ayette; cezahm nde rabbihim cennat adnin tecriy min tahthel enhar halidiyne fiyha ebeden Onlarn Rablar katndaki mkafat, iinde temelli ve sonsuz kalacaklar, ilerinden rmaklar akan adn cennetleridir. gibi veya cehennemle cezalandraca gibi. Burada da ihsann karlnn yine ihsan olaca ifade edilmektedir. Yani muhsin olan bir kimse, muhsin olduktan sonra vermeye baladnda yaam ihsana dnm oluyor, hsan sahibi oluyor. Verebildii kadar veriyor, bunun karlnda da alabildii kadar alyor ve bu hal sreklilik kazanyor. Bu yaant iersinde artk kii ehed en lailahe illallah dedii zaman gerekten mahede sahibi oluyor ve imana ihtiyac kalmyor: man safhasn yaayan kii, aslnda kesret aleminin ehlidir. nk iman olgusunda daha evvel de belirttiimiz gibi biri iman eden, dieri iman edilen olmak zere iki varln mevcudiyeti szkonusu olmaktadr. ehed en lailahe illallah ve ehed enne Muhammeden Resulllah diyen kii bunu gerek manasyle sylyorsa o artk iman safhasn am, gaiblii geride brakm, kesretten kurtulmu, Vahdeti bulmu, mahede ehli olmutur. Ve yine baka bir ayet-i kerime de Kuran Keriym Araf Suresi 7. sure 172. ayette; ve ehedehm ala enfsihim

kendi nefisleri zerine ahit olurlar denmektedir, man denmemektedir.

ederler

Eer nefisleri zerine iman ederler denseydi kiinin bu kadar terakkiden sonra yeniden dersine birinci snftan balamas gibi olurdu. Oysa ki ihsan - muhsin dnm yukarda belirtildii gibi sonsuza kadar kapasite artn ierir. Mahede halinin zirvesini ifade eden u ayet btn bu anlatlanlar ne gzel zetlemektedir. Kuran Keriym Ali mran Suresi 3. sure 18. ayette; ehidallah enneh la ilahe illa hve ALLAH ahittir ki ALLAHtan baka ilah yoktur, ancak ALLAH vardr. Szmz bitirmeden evvel konumuzun balangcnda Cibril Hadisinde yerini alan slam kelimesini de bir nezbe amakta fayda grmekteyim. slam, selamdan, selametten, teslim olmaktan kaynaklanan bir kelimedir. ALLAHn birliine inanmak ve Ona irk komamaktr. slam dininin zahiri, eriat- Muhammedi; batn ise, hakikati Muhammedidir. kisini birlikte yrtmek ise, kemalattr. slam ayn zamanda Adem (a.s.)dan Muhammed (a.s.)a kadar bir semavi sistemin ismidir. Cenab- Hakk; brahimiyet - Museviyet - seviyet - Muhammediyet diye ayr ayr dinler vazetmemitir. Kuran Keriym Ali mran Suresi 3. sure 19. ayette; inned diyne ndellahil islam Allahn indinde (yannda) din slamdr. Allahn indindeki (yanndaki) din islam olmakla beraber; acaba kulun indindeki din nedir, nasldr? te Museviyet, seviyet vs. dinler bu safhada ortaya kmaktadr. nk kul, zahir hali daha kolay benimsemekte ve her kitap sahibi peygambere ayr bir din ismi yaktrmaktadr. Hz. brahimin getirdii tevhid-i efal hukukunu, Hz. Musann getirdii tenzih hukukunu, Hz. sann getirdii tebih hukukunu, Hz. Muhammedin getirmi olduu tevhid ve vahdet hukukunu, mmetleri, peygamberlerinin isimlerine izafeten brahimilik, Musevilik, sevilik, Muhammedilik olarak isimlendirmilerdir ve bylece kullarn yanndaki dinler ortaya kmtr. Halbuki ALLAH birdir ve ayette belirtildii gibi indindeki (yanndaki) din de birdir, o da slamdr. Hz. Adem (a.s.) ile balayan ALLAHI c.c. bilme ve bulma olgusu; Hz. Muhammed (a.s.). ile kemale erdi; o yzden son peygamber olmutur. lahi srlar zuhura karm gizli bir ey brakmamtr, yeter ki biz kulak, gz, gnl ve akl ayarlanmz gzel yapalm, ayan bozuk cihaz gerekleri yanstamaz. Kuran- Keriym peygamberler kssalar ile bir hak yolcusunun seyr-i slukunu nasl yapacan ok ak bir ekilde gstermektedir. Bir arif kiinin nezaretinde yeterli srede 10 - 20 sene aras olabilir, istisnalar hari, bazen daha ksa veya daha uzun da olabilir. Ksaca zetlersek; gafletine tevbe edip mertebei Ademiyyette venefaht ile uurlanmaya balayan kii, nefs temizliine ynelir, kendini anlamaya balar, Hakka teslim

olmaktan baka aresinin olmadn idrak eder. Teslimi klli ile teslim olur, daha sonra vechini (btn varln) Hakka teslim eder. Bunun karl ihsandr; Cibril hadisinde bu olgu ok muhteem bir ekilde ifade edilmitir. Benlik perdesinin kalkmaya balad ilahi zat mahedeye dnk oluumlarn yer ald bir mertebedir. Mertebe-i brahimiyette dostluk hullesini giyer gerek tevhide ular. Mertebei Museviyette eymen vadisinde gerek tenzihe ular. Mertebei seviyette Ruhl kudsten destek alr. Mertebei Muhammediyye de ise, seyr-i zirveye kp miracn yapar. Bylece byk ayet olan kendini ve Rabbini mahede etmi daha dnyada iken ruyetullaha ulam olur. te slam ALLAHn yolunu ilk aamasndan balatp zirveye yani zatna kadar ulatran sistemin ismidir. Bu oluumlar btn varlkta da ALLAH (c.c)y mahede etmek iin dzenlenmitir. ALLAH c.c. kendini bildirmeyi diledi ve bilebilecek olan halife insan halk etti (yaratma deil) ve onda en geni manada zuhur etti. Bu hakikatleri bilen ayn; bilinen gayr oldu. Bilen de vechini at; bilinen de hicaplad yani perdeledi. Ne zaman ki bu perdeleri aacaz ite o zaman u dnya hayatmzn ne kadar deerli bir ey olduunu anlayacaz. Hz. Muhammed s.a.v. ve Kuran ile btn hakikat ortaya konduundan daha baka bir peygamber ve kitabn gelmesi mmkn deildir. Eer byle bir eyler varsa kknden yanl ve aldatmacadr, nk Kuran zattr ve Ona ilave edilecek baka hi bir ey yoktur, ancak bizim Onu iyi inceleyip anlamamza ihtiyacmz vardr. Bu saha sonsuz bir deryadr, gayemiz o deryadan alnan bir avu su ile yzmz ykayp gzlerimizi Hakkn eliyle benliimizden mehs etmektir. ALLAHu teala gayretli olanlar basardan basirete ulatrsn. Ehlllahtan birisine sormular ALLAHI grmek mmkn m? diye o da cevap vermi, ALLAHI grmemek mmkn m? diye. Daha ileride ineallah Cevab- Hak izin verirse bu mevzu ile alakal daha geni kapsaml bir yaz meydana getirebiliriz, daha fazla bilgi almak isteyenler de Mbarek Geceler isimli kitabmzn mirac blmne bakabilirler. Bu risale imann hakikatleri ynnde pheleri bulunan baz kimselerin sorulan zerine yazlmaya alld. Gayret bizden tevfik ve ihsan ALLAHdandr. Muhterem okuyucum bu risaleyi sabrederek eer sonuna kadar okuyabildinse ltfen n yargl davranma iyi anlamaya al ki ufkun ve gnln genilesin bu, hayata daha deiik ynlerden bakmaya almalsn. Rabbimizden cmlemize ilim bereketleri vermesini niyaz ederim. Hoakaln, dosta kaln.

06.09.1996 Cuma El fakir NECDET ARDI UAK TERZ BABA TEKRDA

KAYNAKLAR :
1. 2. 3. 4. KUR'N ve HADS VEHB : HAK'kn hibe yoluyla verdii ilim. KESB : alarak kazanlan ilim. NAKL : Muhtelif eserlerden ve sohbetlerden, mahede ile toplanan ilim.

DAHA EVVELCE IKAN KTAPLARIMIZ

(GNLDEN ESNTLER)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

NECDET DVAN HACC DVANI RFAN MEKTEB HAK YOLU'nun seyr defteri LBBL LB - ZN Z Osmanlcadan eviri SALT NAMAZ VE EZAN' MUHAMMEDI'nin baz hakikatleri SLAMDA MBAREK GECELER VE HAKKATLARI KELME- TEVHD DEK YNLERYLE

ZERNDE ALITIIMIZ KTAPLARIMIZ

8. CBRL VE HAKKATLER 9. SURE- YUSUF VE DERVLK 10. ALTI PEYGAMBER VE DAHA BAZILARI 11. SURE- YUSUF ve DERVLK 12. ALTI PEYGAMBER ve daha bazlar

NECDET ARDI ERTURUL MAH. HSEYN PEHLVAN CAD. NO. 35/A 59-100 TEKRDA TEL. EV : 0 - 282 - 261 43 18 : 0 - 282 - 261 32 40

KTABIN YAZARI 1938 senesinde Tekirdanda ocuklu bir ifti ailesinin ortanca ocuu olarak dnyaya geldi. ilkokulu bitirince terzilik mesleine yneldi. Bu arada eitimini zel olarak gelitirmeye alt. O zamann eski cami imam ve Kuran kursu retmeni olan Muhterem, Hafz Behet Toy Hocaefendiden Kuran ve tecvit dersleri ald.

Ayn senelerde iftlikn camii imam olan Muhterem Ahmet Elita Hocaefendiden arapa ve tefsir dersleri almaya balad. Onsekiz yalanna geldiginde Marifetullah (ALLAH BLGS)nl renmeyi iddetle arzulamaya balad. Bu arada aratrmalarm srdrrken, bir vesile ile zamann byk alimi ve mutasavvufu Muhterem Mehmet Hazmi Tura Efendinin sohbetlerine katlmaya balad. Kendisi Beyazt Camiinde Mesnevi okutur ve de Sleymaniye Ktphanesinin mdrlgn yapmakta idi. Zatndan byk feyz ve bigller ald. Vefatndan sonra yerine geen hallfesi Mehmet Nusret Tura Efendiye intisab etti ve onun yannda uzun seneler tasavvuf almalar yapt. Mehmet Nusret Efendi zamann ok yce insanlanndan tasavvuf bilgini, hak a, Peygayber tutkunu bir zat idi. 1977 senesinde kendinde bulunan maddi manevi emanetleri ve grevini yazarmza devretti. Ksa bir sre sonra da Ahirete intikal etti. ALLAH gani gani rahmet eylesin... Ayrca birok Arif ve Kamil zatlarla da grt. 1964 senesinde evlendi, iki erkek ocuu var. Halen hem tasavvufla, hem de terzilikle uramaktadr. Yaynlanm yedi kitab vardr. Kitaplar Gnlden Esintiler bal ile kmaktadr. Daha birok kitab yaymlamaya hazrlyor. ALLAH c.c. cmlemize dnya ve ahiret ilerinde kolaylklar versin.

ALLAHa ulaan yolda 4 esas vardr. 1 - slam olmak, kurtuluun tek yolu olduunu anlamak. 2 - man etmek, slamn getirdii kurallara iman yoluyla yaklamak. 3 - hsan srryla Hakk mahedeye balamak. 4 - kan ile de gerek tevhidi (birlii) oluturmaktadr. Sadece ekil ve duyguda deil, akl ve gnlde de mmin ve muvahhid olmamz lazm gelmektedir. Tefekkr hayatmz gelitirdiimiz kadar slam ykseltmi olacaz. Onun gerek gayesi Ruyetullahtr ve o da akl- klle ulamakla mmkn olmaktadr.