1-TOPLUMLAR TARiHNDE KADIN

lk toplumsal rgtleni aamasnda ideoloji esasitibariyle kadn eksenlidir.Topluluu ilk oluturan ve erkei toplumsallatran kadmdr.nsanhk tarihindemilyonlarca yl sren insanlamada kadnlar uzun sre yol almlardr.Eksik deil tamamlayc konumdadrlar. yaanda toplumsallama da eksik olan erkektir.Deerlendirmesinden de anlalaca zere.Ozeilikle kadnn do ve yavrusunu koruma ihtiyac kadn hayvanlardan ve erkek cinsinden uzaklamaya gtrmtr.Doal olarak bu durum kadn eksenli bir yaamn kurallarnn yaratlmasna kaynakhk etmitir.Yine kendi bedeninden bir varl koruma gds:kadmda sevgi,paylam gibi duygular doururken,besleme gereklii de emee dayal bir yaam gelitirmitir.Kadn bitkilerden yaralanarak kendisinin ve yavrusunun besleme ihtiyacn gidermi,toprakla btnleerek doa ile uyrnlu olmay grenmitir.Gelien srele birlikte topraktan en iyi ekilde yararlanma yollarn bulan kadn Neolitik dnem adn verdiimiz ilk topran ilenmeye b etkinliklerinin ilkel d de olsa gelitiridii dnemde toprak zerinde verlesik vasan geiin temell atmtr.Aym zamanda uygarla geiin temellerinin atlt neolitik dnemde kadn hakimiyetinin devan ettirmi;salt retim faaliyetlerinde etkili olmakla kalmam toplumsal ve normiarn oluturulmasnda da nemli bir rol oynamtr.Tm bu toplun yasalar kendi sistemi erevesinde rgTtleyen kadn ana hukukunu gelitirerek erkeide toplumsal yaama ekmitir.Kadn doa ile olan uyumu ve bu dnemde oluturduu tm deiiklikler onun barl,eitliki ve demokratik ynlerinin gelimesini de salamtr. retim aralarnnn gelimesiyle birlikte kadn ve erkek arasnda oluan i blmnde erkek daha avantajl bir konuma gelirken,kadn toplaychk ve ev ileriyle snrl kalmnr.erkein kaba gcn kullanmas ve retim aralarn gelitirerek n plana kmas,ata erkil sistemin temellerinin olumasna ,dolaysyla kadnn binlerce yl sren belirleyiciliinin arka plana atlmasna yol amtrXiretim aralarnn geliimiyle oluan artk rnn miras yoluyla babadan oula emesini salamak iin;kadnn cinselliinin denetim altna alnmas aileyi kurumlatrnuunaylelikle pile ekonomisindeaktif rol oynayan kadnn var olan avantajl konumu ele geiren erkek, hukukuna so, yrerek erkein bakimivetine dayal ataerkil sistemi gelitirmitir Kleci toplumun ilk oluumunda retim ilikilerindeki gelimeler kltrel ve dnsel gelimelerin yaam_masina neden olmutur.Yeni sistem ierisin eski statsn yitiren kadn klelik konumu iyice kurumlatrlm,emei.cinselii ve gc - snrsz smrlm.in en alt tabakasnda seyreden bir varlk konumuna ge dnemde retim aralarnn sahipleri kendilerini yeryzndeTanrnn temsildileri.o tanmlarken,dier insanlar ise tanrnn kullar olarak ilan etmilerdir. Egemenler,kleler,mlkler diye ayrlan yaamda,kadn mlk konumuyla ifadelendiilmitir.Uygarln ilkel ve vahi dnemini ifade eden bu toplumsal aamann en flzla smrlen kesimini kadnlar oluturmutur.Toplumsan geliimde emeiyle yer alan kadn bir g olarak kendisini var edememi,varlk nedenini erkein ihtiyalar karlamak olarak belirlenmitir.Anaerkil dnemde kadnn retim sonocunda elde ettii retkenlik,dourganlik zellii ve yetenekleri tm toplum ve kendisi iin kabul edilirkenkleci toplumda retkenli,k ve dourganlik zellikleri kaba bir biimde egemen snfn hizmetine sokulmutur.bununlada yetinmeyen sistem kadn ma bir iddette

tabii tutarak smr ve egemenliini daha da derinletirmitir.Emeine ve bedenine sahip .kmayan kadn bu ynelinler karsnda ezik ve iradesiz bir karektere brtinrken;erkek kilii ataerkil sistemle balayan bireyci,tketici ve saldrgan zelliklerini snflamayla birlikte daha da sistemletirmitir.Erkekteki her eyi sahiplenme duygusu toplu kleletirerek muazzam bir emek smrsnn gelimesine neden olmutur.Sz konusu egemenlik saliplenme anlay erkekte hrs otorite olma despotizm gibi karakteristik zellikleri gelitirmitir.Bu zellikler giderek kendisini kurumlatrarak yaamn her alanna hakim klnmtr. nsansn. ters bir sistem olan klelik sistemi zamanla ekonomik sosyal ve siyasal alanda kendini tketmeye balad.Artan kle nfusu zaman zaman ayaklanmaya yol aarken zgr insanlarn isizlik orannn ykseklii sistemi ilemez hale getirdi.Bu,kendi iersinde yeni bir sistemi zorunlu klarken yerel beyliklerin kendi ihtiyalarn kapal ekonomiyle salad bir sistem olan feodalizm dodu. Feodal sistemde kapal tarm ekonomisi benimsensede feodal toplumda sosyal, siyasaLhukuksal vb.kurumlamaya damgasn vuran dindir.her ne kadar feodal sistem yeni bir toplumsal aama olarak yeni ve ilerici bir rle sahipse de smr inceltilerek ama daha da derinlertirilerek smrlrntr.Tarihin balangcnda kutsal ana byk tanrann cisimlemi hali olaarak byk deer grm kadn,zel mlkyetin,smfb toplumun ,ataerkliin bnyesinde gelimesiyle beraber toplumun en elt ve geri tabakasn oluturan bir konuma geldiinden,bu gereklik daha da yakc bir biimde yaanmtr. Aslnda kleci toplumun temel dinlerinden biri olan yahudiliin kadna kadna yaklam sahip olduu kavimci zellikler ve zel mlkyeti kutsayan yaklamlar kendinden sonraki hiristiyanlk ve slamiyete de damgasn vurmu.Kadm bir zel mlk olarak gren anlayyla da olumsuz bir din olma sfatn tamtr.Yahudiin ortaya kt dnem ayn zaman da anaerkil sreten ataerkil srece geiin giderek tamamlandg ve kendisini kurulatrd bir gerekliide ifhde eder.Yahudi erkekleri gnmzde bile tannya yakarrken beni kadn olarak yaratmayan rabbn o1sun balarlar Kolec donemn tum ekonomik,siyasl,sosyal alanlarda urad topyekn deiime ramen,kadnlia yaklamda bir deiilik olmayan yahudilik kadn her zaman eytann yard.rncs,ktlklerin kayna,ikincil derecedeki bir varlk olarak gren ataerkil mant srdrmtr. Feodalizmde kadnlarn en kt koullarda, az da olsa kiilikgeliinine imkan sunan nemli bir gelime Hristiyanhn ortaya k ve yayl olmutur.Bir nceki tek tannl eril bir din olan Yahudiiin birkavim dini olmas nedeniyle, kitlelerin beklentilerine cevap vermiyor oluu, kleci Roma mparatorluunun halklar zerinde olduu gibi kadnlar zerinde ki korkun bask ve smr, yaam koullarnn zorluu, yozluklarn, fuhuun en youn OldU br donemde Hz Isa ve Hnstyanhk, ksa surede ezlenlern ve kolelern kurtulu umudu olmutur. 0 dnemde en fazla drlen kesim kadn olduundan enfazla destek ve ilgiyi gstermitir. Hz.sa Ne ku] ne de azatl vardr ne de erkek ve dii vardr; nk Mesih sada hepimiz birsiniz biiminde ki szleriyle Hristiyanlin znde ki eitliki yn koymutur. Hristiyanlk beraber zina, her iki cins iinde gnah saylirker, erkee tek evlilik kural getirilmitj Hristiyanlk, Yahudiliin ataerkil anlaymda alarak egemen snfn elinde kurumsallat.Hristiyanln devlet dini olarak dayatlmaya balad dnemlerde, kadn neredeyse erkein insafna terk edilmitir. Orta ada gitgide kadna ynelik saldrlar katmerlemi, tanr yoluyla kutsanm erkek egemenliine muhalif grdkleri kadnlar

cadhkla sulayarak binlercesini yakmlardr.Karanlk a olarak dnya tarihine geen Orta a,erkek eksenli vahetin sistemli olarak kadna uyguland bir dnemdir. slamiyette,Hristiyanlk gibi ortaya k srecinde kadn asndan baz olumlu zellikler tasa da,znde kadn ve erkek arasnda ki eitsizlik ve smrtiye dayal staty merulat.ran Yahudilii esas almtr.Cinsler aras ilikiler erkein karna gre dzenlenmi ve bu durum tanr ayetleriyle tartlmaz dinsel kurallar haline getirilmitir.Bylece erkein hakimiyeti bu dinsel tabulara dayal olarak daha ok glenirken, kadnn klelii ve erkee bamhl- bir tanr yazgs biiminde yorumlanp derinlemitir. slamiyetin k dneminde kadnn lehine olan bir ok dzerileme,daha sonraki srelerde kadnn aleyhine dntrlm,kadnm cinsel ehveti arttna ve bu yolla erkei gnaha soktuuna inamlarak kadn rtlm. gizlenmi. haremlerde kapatlmtr. Feodal geleneklerin kadna tand tek hak,erkee itaat etmek olrnutur.Bu durumda kadn dinlerin ilk k srelerinin etkisiyle bir soluklanma yaarnsa da, yaamn ve gelecein belirleme hakkma sahip olmayan kadnn klelik stats devam etmitir.zel mlkiyet anlayyla kadn bir mal olarak grlp aile kurumuna ve drt duvar arasna hapsedilmitir.Toplumsal yaamn her alanndan uzaklatrlan kadn, potansiyelini toplumun yararna kullanamadndan,znde olmayan bir ok olumsuz zellik edinmitir. slamiyette ok evliiin,harem kltrnn kadnda yaratt, kendi cinsini hep kendine rakip grme,kabul etmeme,didime.ekitirme. cinselliinin kullanarak erkeidrme vb.yaklamlaryla daha da kal dm,zamanla erkek egemenlikli sistemi en nemli uygulaycs haline gelmitir.Osmanl saraylarnda trl ayak oyunlaryla,erkekten daha irkin bir siyaset yrten Safiye,Nur Banu gibi kadn kiilikleri rnek verilebilir. Mezopotamya da slamiyet ncesi Zerdlk.Mazdekilik gibi dinler Mezopotamyaya yeni bir ahlak ve yaam anlay getiren,zlerinde eitliki, barl dinlerdir.Kadn bu dinlerde saygnl hak eder ve cinsler aras eitlik bu dinlerde temel bir ilkedir.Pers.Roma,Bizans gibi igalcilerin saldrlarna kar dalara ekilen Krtler kendi kltrlerini koruyabilmiken,ovalk kesimlerde kalanlar asimilasyona tabi klnmlardr.slamiyet sonras niteliksel bir deiime urayan Krtlerde feodal beyler ibirliki ve ihaneti bir misyon yklenerek Mezopotamyada ki kuklalar durumuna getirilmi, tm ulusal deerleri smrgecilerce ayaklar altna alnan Krt toplumu ve zelde kadn iradesizletirilmi ve drlmtr..slamiyetin geliiyle kadnn konumu daha da ktlemi, hibir hakk olmayan,salt aile ile snrl braklan,zgvenden yoksun kadn, salt erkein cinsel arzularn tatmin etme arac haline getirilmitir. Soy srdrme anlaynn hakim klnd aile ilikisi ulusal karlarn nne gemi, feodal geleneklerin ar etkisi altnda kadnn klelii daha da derinlerni ve en kts bu durum kadn tarafndan da kanksanntr. Tm yaanm toplumsal sistemlerde ikinci cins olmann yada eksik erkek olmann ac angaryasn s tayan kadn iin;Kapitalist sistem elikilerinin giderek sornutlat. derinletii ayn zamanda zgn rgtlenmenin balangcn temsil etmektedir. Orta an ekonomi,sosyai ve siyasal yapsn kendi snf anlayma gre dzenlerek,geni ymlarn,kitlelerin sorunlarna alternatif zmler retmeye alan kapitalizm ile sosyal ve siyasal uurum;daralan ekonomi ve zerinde ekillenen yaam bir btn olarak yeniden anlamlandrlmaya balandLKadmn retimdeki roln en iyi testip eden kapitalistler din,inan ve feodal ilikiler iersinde bodurulmu kadna el uzatn onu yaamda aktif bir konuma getirmeye almlardr.Bir takm hukuki ve yasal dzenlemelerle kadnn siyasal,sosyal,yaama aktif katlmn artrmaya alld. 18 saat alma.erkee oranla dk cret alma ve ar alma koullarnda ahtrlmasna ramen retime dahil edilmesi kadn adna olunlu bir gelimeyi ifade

etmitir.Bylece kadn elde ettii ekonomik bamszlkla, gerek geleneksel aile ilikilerinde gerekse de erkek egemenliine kar bir g ve irade olaya balad. Gelien kapitalizmin iersinde atl emek gcn temsil eden kadnn istihdamnn gereklemesi gerekte bir dnm noktasn iflde eder.Emek gcn ekonomik deerlerle ifade bulmaya balas kadnn kedni haklaryla ilgili duyarllnda artrmaya balad.Klup,dernek birlik rgtlemelerinde boy gstermeye barikat,miting,ayaklanma ve devrinlerin vazgeilmez esi olmaya balar.Ekonomik katlm politik ve sosyal alanlara mdahale hakkn dourur. Oretime katlan kadn smfsal ve cinsel kimliini alabildiine smr kadLn hak arayma ve toplunsal mcadelerde daha aktif hareket etmesine de yol aar.Evlenme,boanma miras hukuku oy kullanma sene ve seilme gibikonularda zorlu mcadeleler sonucunda kimi haklar elde eder. Burjuvazi kadn emek gcn ar kar hrsyla ucuz igc deposu olarak deeriendirir.Pek ok sektrde istihdam etmeye balar.feodal toplumun kapatt kadn nemli bir emek gc olarak aa karan kapitalist toplum ayn zamanda bir tketim toplumudur.Uretim ihtiyac gzetilerek deil,kar esas gzetilerek yaklalr.Bylece tketim akl almaz noktalara gelir.Aslnda burada tketilen sadece tketim maddeleri deil insanlk deerleri ve bu deerlerinde ierisinde onlarn bulunduu sosyal yaamdr.Bu durum salksz topluma salksz insanlara yol amaktadr.Tketim ama olmakta kadnlar neler giyecei neler alaca ne yiyecei hangi makyaj malzemelerini kullanaca gibi sorulan cevabyla ilgilenrnektedir. Bu tketim srecinde tkenen insanlk srecinde en f tkene yine kadndr.Reklam tantm,pazarlamada ounlukla kadnlar kullanmaktadr.Toplumda insani deerlerin yitirilmesi bu anlamda rmenin gelimesi kadnn da ilikilerine insani olmaktan uzak,ak ve kapal fuhuun yaanmasna koullanmasru getirmektedir. Kapitalizmin rm aamas olan emperyalizm kadn durumunda da en geri dzeyin yaand insann en ok drld bir dnemdir.Kapitalizm insandan insanlktan uzaklamay kendine yabanclamay getirir.Emperyeliz dneminde bu yabanclama daha da artar.Eitsiz geliim son derece art bu dnemde kadn emperyalist lkelerde eitim ret ve her hangi bir alma alannda engellerle karlamamaktadr.alt sosyal gvencelerini eldeedebilmitir.Karlat sorunlar nedeniyle yarg yoluna gidebilmitir.Aile ii konumu ksmen deimi,boanma baki tannm;ancak sistem ideolojik kuatrnasyiav kiililleri etkilemi yanl hedeflere yneltilrni,kadn kadnlyla toplumun drlmesinde en fazla bu dnemde kullanlmtr.Medyada,sanatta,sinemada snrszca kullanld halde b normal karzlamakta,zgrleme,sosyallem olarak alglamakta,cinsel zgrleme en yanlgl yaklat alan olmutur.Oysa emperyalist kltr yozluun gelitirimesi kltrdr.hem kadn kullanr hemde kadnlara hitap eder.Kltr sanat etkinliklerinde kadna yer yerse de,bu etkinliklerde sisteme zararsz,ii boaltlm ya da nesnelemi bireyler yaratmak sonucuna ulaabilmektir.Yozluk topluma sindirilmek istenmektedir.Cinsel snrszlk kadn tketim maddesi haline getirmekte zellille medya ve reklam alanlarnda kadn kullanma dzeyi ve snrszh daha da krklemektedir.Emperyalizmin d politikalar kimi kadnlarn zgrleme olarak alglamas gelilen noktay gsterir.Emperyalist lkelerde yanlgd zgrlk yaklamlaryla metalaan kadn az gelimi toplumda derin istismarlara uramaktadr.Ekonomik alandaki kadn asndan yaamn angaryalar her geen zaman dili,minde dahada artmaktadr. Ayn ie eit cret,vardiya sistemindeki adaletsizlik,fazla ahma saatleri,salk ve sosyal gvencelerinden yoksun alma koullar tm bunlarn dnda kadn olmann arzularra uygun davranma ZorUnlUIU kadn;emek,duygu fizik istismarna maruz brakmtr.

Kapitalizmle beraber ortaya kan ulusal nitelikli elikilerin derinlii giderek gnmz modem r yol am,kadnda bu rgtlenmeler ierisin nce genel sonra zgn ifade edilmeye balanmtr.Bu a birazda dnyaya emek gcn satarak alan kadim ,oluan objektif zeminlerde mcadele tanmasmda adr.