Ulatrma ve Atama Modelleri

Konu 2

Ulatrma Modeli
Farkl kaynaklardan t i edilen bi F kl k kl d temin dil bir rn, mmkn olan minimum maliyetle farkl istikametlere tanmaktadr. tanmaktadr. Her kaynak noktas sabit sayda rn arz ederken, her istikamet noktas da sabit sayda talepte bulunmaktadr. bulunmaktadr.
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 2 / 62

1.

2. 2

rnek
TALEP (TON)
STANBUL SAMSUN

ARZ (TON)

200 100
ZMR

150

ERZURUM

175

300
ANTALYA

275
GAZANTEP

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

3 / 62

ArzArz-Talep

Tane Asansr 1. Samsun 2. Erzurum 3. Gaziantep Toplam

Arz 150 175 275 600 ton

Deirmen A. stanbul B. zmir C. Antalya Toplam

Talep 200 100 300 600 ton

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

4 / 62

Ulam Maliyetleri
Ulatrma Maliyetlerinin Durumu ($/ton) Deirmen D i A. stanbul B. zmir C. Antalya $6 $8 $ 10 $7 $ 11 $ 11 $4 $5 $ 12

Tane Silosu 1. Samsun 2. Erzurum 3. Gaziantep

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

5 / 62

Lineer Programlama Modeli

Dengelenmi Ulatrma problemlerinde; kaynan arz miktar ile talep edilen tutarlar birbiriyle eittir.
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 6 / 62

Ulatrma Tablosu

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

7 / 62

Ulatrma Problemlerinde Kullanlan Yntemler

zm iin kullanlan yntemler SS Atlama Ta Yntemi (Stepping Stone) MODI Gelitirilmi Datm Yntemi Olurlu balang zm Kuzeybat Ke Yntemi Minimum Maliyetli Hcre Yntemi VAMVAM-Vogelin Yaklam Yntemi
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 8 / 62

Kuzeybat Ke Yntemi

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

9 / 62

Kuzeybat Ke Yntemi ile Bulunan Olurlu Balang zm

Balang zm

Z = $5,925

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

10 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

11 / 62

Minimum Maliyetli Hcre Yntemi

Balangtaki Minimum Maliyetli Hcrenin Datm

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

12 / 62

kinci minimum maliyetli hcrenin yerletirilmesi

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

13 / 62

Minimum Maliyetli Hcre Yntemi ile Bulunan Olurlu Balang zm

Balang zm

Z = $4,550

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

14 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

15 / 62

Vogelin Yaklam Yntemi

Penalt (Ceza) Maliyeti, her hangi bir sra veya stundaki en kk ve ikinci en kk maliyetin farkdr.

VAM tekniinde en byk ceza maliyetinin bulunduu sra veya stundaki minimum maliyetli hcreye maksimum oranda yerleim yaplr. Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 16 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

17 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

18 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

19 / 62

Vogelin Yaklam Yntemiyle Bulunan Olurlu Balang zm

Balang zm

Z = $5,125
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 20 / 62

10

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

21 / 62

Atlama Ta Yntemi

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

22 / 62

11

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

23 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

24 / 62

12

1A 1B 3B 3A + 6 8 + 5 4 = $1

BALANGI ZM OPTMAL DELDR

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 25 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

26 / 62

13

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

27 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

28 / 62

14

Hcre 1A iin ngrlen Atlama Ta Yolu

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

29 / 62

Atlama Ta Yntemindeki kinci Dng (terasyon)

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

30 / 62

15

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

31 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

32 / 62

16

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

33 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

34 / 62

17

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

35 / 62

Alternatif Optimal zm

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

36 / 62

18

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

37 / 62

Gelitirilmi Datm Yntemi (Modi)

Minimum Maliyetli Hcre Yntemiyle Bulunan Balang zm

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

38 / 62

19

Datma Tabi Olan Hcreler

DOLU HCRELER

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

39 / 62

Tm ui ve uj Deerleriyle Bulunan Balang zm

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

40 / 62

20

Bo Hcreler

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

41 / 62

MODI zm Yntemindeki kinci Dng (terasyon)

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

42 / 62

21

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

43 / 62

kinci terasyon iin Yeni ui ve uj Deerleri

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

44 / 62

22

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

45 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

46 / 62

23

Dengelenmemi Ulatrma Modeli (Talep > Arz)

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

47 / 62

Dengelenmemi Ulatrma Modeli (Talep < Arz)

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

48 / 62

24

Dejenerasyon Durumu

m sra + n stun 1 = Yerleim yaplabilecek hcre says

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

49 / 62

Minimum Maliyetli Hcre Yntemiyle Bulunan Balang zm

m sra + n stun 1 ; 3 + 3 1 = 5 hcreye yerleim yaplr.

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 50 / 62

25

Balang zm

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

51 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

52 / 62

26

Atlama Ta Yntemi kinci terasyon

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

53 / 62

Atama Modeli rnei

Resmi Hakemlerin, Baketbol Malarnn Yaplaca Blgelere Olan Seyahat Mesafesi

Her satrdaki minimum deer; satrda yer alan tm deerlerden karlr.

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

54 / 62

27

Satr Azaltlmas Sonucu Atama Tablosunun Son Durumu

Her stundaki minimum deer; stunda yer alan tm deerlerden karlr.

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

55 / 62

Stun Azaltlmas Sonucu Atama Tablosunun Son Durumu

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

56 / 62

28

izgi Testi ile Frsat Maliyeti Tablosunun Elde Edilmesi

35

Atamalarn says, satr veya stunlarn saysndan dk olduu takdirde izgi testi kullanlmaldr.

Sfrlarn bulunduu satr ve stunlar kesitirilir ve geriye kalan saylardan minimum olan deer (15) dier kesimeyen deerlerden karlr.
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 57 / 62

kinci Aamadaki terasyon

35

Sz konusu minimum deer (15) sfrlarn bulunduu satr ve stunlarn kesitii noktalara ilave edilir. Sonuta frsat maliyeti tablosunda sfr deer alan noktalar seim yaplabilecek deerler setini oluturur.
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 58 / 62

29

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

59 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

60 / 62

30

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

61 / 62

DEV 2 Ulatrma Modeli

(Teslim Tarihi : 08.03.2007)
farkl blgede bulunan elik retimi gerekletiren fabrikalarn retim bilgileri aadadr ; Blge Haftalk retim (ton) A 150 B 210 C 320 Toplam 680 Sz konusu irketlerin salad elik drt farkl ehirdeki retici tesislere sevkedilmektedir. sevkedilmektedir ehir Haftalk Talep (ton) I 130 II 70 III 180 IV 240 Toplam 620
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 62 / 62

31

DEV 2 Ulatrma Modeli

(Teslim Tarihi : 08.03.2007)
eliin ton bana nakliye maliyetleri ise aadaki gibidir ;
Ulatrma Birim Maliyetleri ($/ton) elik Fabrikas A B C retim Tesisleri I 14 11 16 II 9 8 12 III 16 7 10 IV 18 16 22

Bu kapsamda, nakliye yapan firmalarn grevde olmas nedeniyle, B blgesinden III nolu ehre ulatrma yaplamamakta olduu gz alnarak; l h l t l kt ld nne l k a) Ulatrma tablosunu hazrlaynz ve balang zm yapnz, b) Problemin balang deerlerini MODI yntemiyle znz, c) oklu optimal sonular var mdr ? Aklaynz ve varsa tanmlaynz, d) Problemi genel lineer programlama modeli olarak da formule ediniz.
Y. Do. Dr. Fazl GKGZ 63 / 62

DEV 2 Ulatrma Modeli

(Teslim Tarihi : 08.03.2007)
Bir imento irketi, rettii imentoyu 3 farkl tesisten 3 farkl inaat blgesine sevk etmektedir. Her tesise ilikin kapasite verileri ve bu tesislerden istenilen miktarlar ve birim ulatrma maliyetleri ($/ton) verilmektedir. Gerekli balang ve zme ynelik Ulatrma Modelini uygulayarak optimal maliyet deerlerini ve zm bulunuz. naat Alanlar (Ulatrma Birim Maliyetleri ($/ton) Tesis 1 2 3 Talep (Ton) A 8 15 3 150 B 5 10 9 70 C 6 12 10 60 Arz (Ton) 120 80 80 280
64 / 62

Y. Do. Dr. Fazl GKGZ

32