Politika Dergisi

Kurucular: Emrah ZDEMR Gkhan DA

Say 22

Say 22

Mays, 2010

Editryadan... Deerli okuyucularmz, Yeni bir sayyla daha merhaba diyoruz, sizlere. Demokratik savamlar veren bir yurtta trl oyunlarla drrz, ykselmesini engelleriz. Bir parti liderini tuzakla indiririz. Ve bu bizim lkemize demokrasi kazandrr Bu blmde gndeme girmeyi pek dnmyorum. Deniz Baykala ait olduu ne srlen kasetle ilgili daha o gn bir bildiri yaymlamtk. Umarm Trkiye demokrasisi bundan sonra katakullilerle deil; aklla, rgtle, yaynla, bilimle, dnceyle iletilmeye allr. Aksi halde bu gidi, gidi deil. Tabii, benim adamm,senin adamn diye bir ayrm yaptmzdan belden aa vuran komplocular genelde amalarna ulam oluyorlar. Sorunu, suu ncelikle kendimizde aramamz gerekmektedir. Politika Dergisi olarak, bilinli yurttalarn oluturduu gerek bir demokrasi yolunda yapacamz her eyi de yapmaya her zaman iin hazrz. Bu saymzda da tamz biraz daha ykseltmeye altk. Dolgun makaleler ve etkileyici iki rportaj bulacaksnz. Gerisi ieride Gzi Mustafa Kemal Atatrkn millet adam olarak, her eyi gze alp Anadoluya geiin yldnmnde de hepinizin Genlik ve Spor Bayramn kutluyorum. 19 Maysta dodum, diyerek, ulusun yazgsyla kendi yazgsn bir tuttuunu gsteren esiz nderimizin sevgili ans nnde saygyla eiliyorum. Umarm beklentilerinizi karlayabilmiizdir. Demokratik ve zgr bir Trkiye umuduyla...
Emrah.Ozdemir@PolitikaDergisi.com

Bu Sayda Yazanlar:

Alan WOODS Aylin SAPAZ Cem O. TAMTRK Emrah ZDEMR Evren YELKANAT rfan DERMENC Mehmet Halil ARIK Nuran TALAY O. Kemal ZKAN Saadet TOKSZ Selvihan DEM Sevda EER

P-Foto:

Gne ER
Karikatr:

Irmak ATABERK
Kapak Tasarm:

Emrah ZDEMR
Web Tasarm:

Gkhan DA Metin TINAY

Not: Bu tabloda alfabetik sralama kullanlmtr.

Politika Dergisi

Ynetim Kurulu Bakan:

Say 22

Say 22

Mays, 2010

Gkhan DA
Genel Yayn Ynetmeni:

Emrah ZDEMR
Yaz leri Mdr:

indekiler
Ahlakszla Ortak Olmayn! Bildirisi
Sy. 8

Evren YELKANAT
dari ler Mdr:

Timur V. DORUOK
Plan-Proje Mdr:

Alan WOODS, ev.: Gktu YELKANAT Burjuva ekonomistleri neyi biliyor?

Nuran TALAY
Editrler:

Selvihan DEM Sevda EER

Kapitalizm Krizi ve Marksist Dncenin Grevleri (1) Sy. 10

Rp. Yapan: Nuran TALAY Politika DergisiYldz POTAS Mlakat

Siyasetin inden Ykselen GDOya Hayr Seferberlii Sy. 16

Rp. Yapan: Nuran TALAY Politika DergisiWilliam Engdahl Mlakat

nsan Nfusunu ve Davranlarn Kontrol Edecekler. Sy. 20

rfan DERMENC Bizim ocuklara sorduk, adres biz deiliz.

Bizim ocuklarn Tandk Eylemleri ve Sylemleri Sy. 26

Emrah ZDEMR ...hesaba ekenin kim olduu da nemlidir...

Ergenekon, kinci Malta Srgnleri Olay m (3) Sy. 36

Politika Dergisi

Say 22

Say 22

Mays, 2010

indekiler
Saadet TOKSZ Niyetler ve hedefler belli...

Hakkmzda: Politika Dergisi, Uluda niversitesi rencilerinin kurmu olduu bir politik genlik hareketidir. Yaratlm ve halen de srdrlmek istenen apolitik genlie bir kar duru fikrinden doan Politika Dergisi, kanunlara uyulduu ve okuyucusuna saygl olduu takdirde her trl gre nem verir. PD, Trkiye Cumhuriyeti'nin temel niteliklerini benimsemi, cesaretini Mustafa Kemal Atatrk'n Bursa Nutku'ndan almtr.

Cad Av ile Cumhuriyetin Tasfiyesi (2) Sy. 46

Sevda EER 1969-78 aras heyecanl gnler

Cumhuriyet Tarihine Kronolojik Bak (III) Sy. 50

Aylin SAPAZ fidan ve 68 kua...

Diren iekleri Sy. 60

Mehmet Halil ARIK Onlar...

6 Mays: lmszleebilmeyi artran Tarih Sy. 64

Emekten Yana Mhendisler Emekten Yana Mhendislerden gelen bildiriyi yaymlyoruz

EMO stanbul Ynetiminden alanlarna Emek Dman Tavr: Srgn Sy. 68

Politika Dergisi

Say 22

Say 22

Mays, 2010

indekiler
Ouz Kemal ZKAN Smrcler, avclar, vaatler, yalanlar...

nsan iftlii Sy. 70

Nuran TALAY nc kpryle stanbulun sorunlar bitecek mi?

stanbula nc Kpr nerisi ve Toplumsal Sorunlara Yaklamlar Sy. 74

Selvihan DEM Devlet neden var, kimden korur kendini?

Siyasi Partiler Gerektiinde Kapatlmal m? (1) Sy. 78

Cem Osman TAMTRK Demokrasi mi, despotizm mi?

AKP Anayasas ve Trkiye Sy. 84

Sevda EER Bir manifesto niteliinde...

ocuk Haklar Sy. 87

Politika Dergisi

Say 22

Say 22

Mays, 2010

indekiler
kltr sanat kltr sanat kltr sanat kltr sanat kltr sanat kltr sanat klt

Der: Emrah ZDEMR

PKitap: Sekiler Sy. 90

Irmak ATABERK

IZIKTIRMAK - Baykall Dnem Kapanrken Sy. 91

Der: Evren YELKANAT

PKitap: Yeni kanlardan Sy. 93

Der: Emrah ZDEMR

PFilm: Hasta (Sicko) Sy. 96

Gne ER

PFoto: Herkesin Azna Bir Parmak Bal: Roman Alm Sy. 93 Herkesin Azna Bir Parmak Bal: Alevi Alm Sy. 95 Fidana zlem Sy. 94

Sayfa 8

Politika Dergisi

Sitede yaymlamtk. imdi kk bir dzenlemeyle...

Ahlakszla Ortak Olmayn! Bildirisi

umhuriyet Halk Partisi Genel Bakan Deniz Baykala ait olduu iddia edilen kaset ile ilgili POLTKA DERGS Editryasnn bildirisidir.

Siyaseti daha fazla kiinin katlmyla ve daha fazla nitelikli insann varlyla st dzeye karmaya alan dergimiz ve hareketimiz, CHPnin lideri Deniz Baykala ait olduu iddia edilen kaseti ekenleri, yaymlayanlar ve bunun zerinden siyaset yapmaya alanlar knamaktadr. Byk olaslkla montaj olsa da montaj olup olmamas bizim bu bildirimiz asndan hibir eyi deitirmemektedir. Dergimiz daha nce baka partili kimselerin de bu biimdeki videolarna itibar gstermemitir. CHPye kar olabilirsiniz, elbette! Deniz Baykala muhalif olabilirsiniz. Uygulamalarna kzabilirsiniz; bu yzden hareketler, topluluklar kurabilirsiniz; ama Baykaln yolsuzluunu, aibesini bulamayanlarn bylesi bir irenlie bulamalarnn anlamn da tahmin etmekteyiz. Ancak; olas halkoylamas, olas seim ve Kurultay ncesi Deniz Baykal bu ekilde ahlaksz oyunlarla alaa edilmeye allyor ise POLTKA

DERGS olarak buna kesinkes, iddetle karyz ve eer bu biimde bir lin kampanyas dzenlenirse ak ekilde Deniz Baykaln yannda oluruz; nk bizim gzmzde siyaseti alaklar ve onlarn alaklklar ynetmemelidir. Bu mesele zerinden siyaset yapan herkes de bu ahlakszla ortak olmu saylr. Cumhuriyet Halk Partilileri liderlerine kar yaplan ahlakszlklara kar dayanmaya, dier partili ve partisiz tm yurttalarmz da bu irenliklere kulak asmamaya aryoruz. Trk siyasetinin bu nemli adamnn, tuzaklar ve zel yaam ayaklar altna alnarak devrilmesine sevinecek bir muhalifi olduunu dnmyoruz. Bu biimde bir baar siyaseti bir dava olarak grm insanlara yakmaz. Ksacas, Trk kamuoyunu ahlakszla, Byk Birader ve montaj faizmine kar durmaya aryoruz. Sayglar POLTKA DERGS

Say 22

Sayfa 9

Sayfa 10

Politika Dergisi

Burjuva ekonomistleri neyi biliyor?

Kapitalizm Krizi ve Marksist Dncenin Grevleri (1)

Alan WOODS

Dnya kapitalizminin imdiki durumu, 1938de Trokinin syledii bir sz hatrlatr: Tarafsz olarak konuuyorum, dnya sosyalist devrimi iin koullar sadece uygun ve olgun deil, ayn zamanda olgunlama safhasn bile gemitir.

er ge bu en derin krizden, sistemin, ii snf tarafndan devrildiinde kurtulacaktr. Bu, gn gibi ortadadr. Asl soru krizden Alan Woods ve Hugo Chavez nasl kurtulunur ve maliyeti ne olur? kinci soru ise ekonomik dngler ve ii snf bilinci arasndaki ilikidir. Troki, ekonomik dngler ve bilin arasnda ilikinin, kendiliinden olumayan bir iliki olduunu defalarca aklamtr. Bu iliki, somut olarak analiz edilmesi gereken birok faktr tarafndan koula balanmtr. Trokinin bu soruna deindii, Komnist Enternasyonalin ilk be yllnda bulabileceiniz ok nemli iki makalesi (Flood- Tide), vardr. Esas nem tayan dier makalesi 1932 ylnda yazlmtr, yani, 1929 byk buhran takip eden derin kriz esnasnda. (Bu makale, Kominternin Yanllarnn 3. Dnemi [Ocak 8,1930]). Bu iki makale her dzeyde btn ynleriyle tartlmay hak ediyor. nsan bilinci doal olarak muhafazakrdr karm, diyalektik materyalizmin ilk nermesidir. ou insan deimekten holanmaz. Yeni fikirlere kardrlar. Ve ar eki darbeleri neticesi karsnda, insanlarn bu fikirlerini terk etmeye mecbur braklana kadar, onlar var olan toplumsal formlar ve fikirlere bal kalacaklardr (yapacaklardr). Dnya kapitalizminin imdiki durumu, 1938de Trokinin syledii bir sz hatrlatr: Tarafsz olarak konuuyorum, dnya sosyalist devrimi iin koullar sadece uygun ve olgun deil, ayn zaman-

luslararas Marksist Eilim Okulu 2009 Temmuz aynn sonunda bir toplant dzenledi. Gnmzde yaanan kapitalist kriz dolaysyla bir konuma yapan Alan Woods, konumasnda iktisadi dngler ve snf mcadelesi arasndaki ilikiden, sistem iinde ylan muazzam elikiler dikkate alndnda, hangi kurtulu yolunu sememiz gerektiinden bahsetmiti. Ekonomik Dngler ve Snf Mcadelesi 1930lardan bu yana dnya en derin krizini yayor. Troki, Marksist zmlemenin yzletii en zor ve karmak grevlerinden birinin nasl bir dnemden geiyoruz sorusuna cevap vermek olduunu ifade etmitir. Kapitalizmin son krizi diye bir ey yoktur. Ar durgunluk dnemi, hemen hemen 200 yldan beri kapitalizmin deimez zelliidir. Kapitalist sistem

Say 22

Sayfa 11

da olgunlama safhasn bile gemitir. Bu durum, tarihsel bir bak asyla kendi iflasn aa vurdu. Bu herkes iin apak meydandadr. Byle olduu halde hala bir eliki, paradoks ierisindeyiz. Bu doruysa, niin Marksizm yanllar hala ufak bir aznl temsil etmeyi srdrmektedir? Cevab ok basittir. Bilinli olma (bilinlilik, bilinlendirme), tarafsz durumun ok ok gerisinde kalmaktadr. i snf kitle rgtleri, gerek durumun ok ok gerisinde kalmaktadr. En nemlisi proletarya liderleri de tarafsz durumun ok ok gerisinde kalmaktadr. Tm bu faktrler bulutlar datamad, ama onlarca yl sren kapitalist ekonomideki retim art ve tam istihdam, yaam standartlaryla ilgili gelimelerle artlandrldlar. Bu durum gelimi kapitalist lkelerde ksa bir zamandr deil 50 yl akn bir sredir byledir. Bu durum, Amerika, spanya, Fransa, Britanyada ii snf bilinliliinin hangi koulda olduunu gsterir. Tabi ki bu koullar nc dnya lkeleri iin farkldr. i Snf Bilinlilii Devrimcilerin en byk hatas, byk halk ynlarnn eyleri nasl grd ve bizlerin bundan ne anladnn karmaasdr. Birok ii ve halk ynlar ayn Marksist bilince sahip deildir. Krizin ilk etkisi, yani derin piyasa durgunluunun ilk etkisinin halk ynlar zerindeki yansmas, halkta ok etki-

znel etkenleri konutuumuzda, yani liderlii konutuumuzda, bu rgtlerin liderlii bizim iin znel bir etken deildir. Bu, bir sreliine sreci durdurabilecek tarafsz durumun nemli bir blmdr.
si yaratmasdr. iler bu kriz karsnda afallam, sarsntya uram ve ne olduundan da haberleri yoktur. Birok insan krizin geici olduuna inanr. u sonuca varrlar; eer kemerlerimizi skarsak, kurban verirsek, bamz eersek, er ge bu kriz daha iyi bir noktaya gelecek ve eski koullara dneceiz. Birok insann bu bak asyla yaklamas bunun adil ve mantkl bir varsaym olduunun gstergesidir. Bu kriz baz eylerin anormal, olaand gittiini gsterir. Ve insanlar eski gzel gnlere geri dnmek ister. i snf liderleri, ii sendikalar liderleri, sosyal demokrat liderler, eski komnistler, Bolivarc liderler, tm; krizin geici olduu fikrinin desteklerler. Bu liderler var olan sisteme baz eklemeler yaplarak zleceini hayal ederler. znel etkenleri konutuumuzda, yani liderlii konutuumuzda, bu rgtlerin liderlii bizim iin znel bir etken deildir. Bu, bir sreliine sreci durdurabilecek tarafsz durumun nemli bir blmdr. imdiye kadar ekonomik iyileme belirtileri olduka zayf, neredeyse yok gibidir. Reformcularn yaplmas gereken daha fazla denetim ve daha fazla dzenlemedir, bylece eski koullara geri dnebiliriz, yaklamlar yanltr. Bu kriz normal bir kriz deildir, geici hi deildir.

Sayfa 12

Politika Dergisi

Kriz, devam eden srete asl krlmay yaayacan iaret etmektedir. Bu, konjonktr dalgalanmalarnda iyileme olmayaca anlamna gelmez. Belirli bir noktada ise bu kanlmaz olacaktr. Bu zamanda, burjuva ekonomistler ve politikaclar, en nemlisi reformcular, aresizce bu krizden kurtulma yollar aryorlar. Kurtulu iin konjonktr dalgalanmalarnn dzelmesini bekliyorlar (umuyorlar). Devaml olarak kurtulu iin ekonomik iyileme belirtilerini konuuyorlar. Ama u ana kadar ekonomik iyileme belirtileri olduka zayf, neredeyse yok gibi. Ortodoks kapitalist ekonomi bak asyla, dnyadaki tm kapitalist hkmetler tarafndan alnm olan ller, gvenilmezdir. Bu llerin tek aklamas paniktir. Ynetici snflar (iktidar snflar) ekonomik krizin politik-sosyal yanklarndan dolay dehet iindedirler. nk bu hkmetler ekonominin iine muazzam byklkte para pompalyor ve bu da devasa ei benzeri grlmemi bir bor yk yaratyor. Herkesin bildii gibi, er ya da ge borlar geri denmelidir. Kendi ierisinde bu gr, gelecekte devasa boyuttaki kriz iin tek zm yoludur. Hangi Kurtulu Yolu? Konjonktr dalgalanmalardaki baz iyiletirmeler belirli bir seviyede kanlmazdr, bu herkes iin nettir. Ama ayn ekilde kapitalizmle yzlememekle, bu sorunlarn hibirinin zme ulaamayacan da kabul etmek herkes iin nettir. Kapitalizm ile yzleilmezse sonu olmayan daha derin krizlere, zellikle de kltrel krizlere yol alacaktr. Burjuvazi aresizce, geen yldan itibaren 18 aydr devam eden ekonomik ykmla mahvolmu ekonomik dengelerin dzelmesi iin ura ierisindedir. Yzletikleri problem, ekonomik dengelerin dzeltilmesi iin alnan ltlerin, politik ve sosyal dengelerin btnyle altst olaca endiesidir. 1932 ylnda, ekonomik krizin en dk seviyede olduu bir dnemde Trokinin, ekonomik krizin halk ynlarnn bilinlilii zerindeki etkisinden bahseden ilgin bir makalesi vardr. (Perspective for upturn / ekonomik iyileme iin grler) yle bahseder: Memnuniyetsizlik, yoksulluktan kurtulma istei, smrclerden ve sistemlerine duyulan fke, hkmetsel basklar ve korkun isizlikler vastasyla

bastrlm ve manevi olarak gdlm tm bu duygular, endstriyel bir canlanmann ilk gerek iaretlerinde, iki misli arttrlm enerjileriyle beraber onlar k yolu bulmaya zorlayacaktr. Ortada somut bir sorun vardr. iler fabrikalarnn kapatlacan anlyorlar, bylece ileri riske girecek, aileleri de riske girecektir, ii sendikalar liderleri ise hi alternatif sunmuyor. Bu durum grevler zerinde snrlayc bir etki yapacaktr. Ama ufak apta ekonomik geliimin iyileecei zamanda, iiler, patronlarnn artk ii kartmayacann, birka insan ie alacann farkndalar ve ayn zamanda sipari defterleri dolmaya balayacak. Bu ekonomik mcadele iin gl bir uyaran olarak rol alabilir. rnein; ar elik retimi yapan bir dnya dnn. nanlmaz derecede elik bolluu var (kapitalistlerin snr anlay). Bu durum araba retiminde keskin bir de neden olur. Dnya apnda otomobil sektrnde %30 kadar ar kapasite fazlas oluur. Kapasite fazlas dier bir deyile ar retim demektir. Araba reticileri envanter fazlasn (stok fazlasn) satmaya balayacak, fabrikalar kapatacak ve iileri kovacaktr. Ama stoklar azaltldnda ve belirli bir seviyeye gelindiinde, otomobil iilerini harekete geirmek iin

Lev Troki

Say 22

Sayfa 13

tevik ettirmeyi srdrecektir ve kesin ufak bir gelime olacaktr. Tarihi bir rnek verelim: 1929dan 1933e kadar ABDde hi grev olmad. Eylem de olmad, tabii ki isizlerin isyanlar hari. Ama ufak bir ekonomik kprdama olduunda, Trokistlerin nderlik ettii Minneapolis Grevinin de iinde bulunduu, fabrika igalleri ve grev dalgalar 1933 ve 1934te balad. Bu ABDdeki kitle rgtleri stnde ani bir etki yapt. Bu etki CIOnun, yani Sna rgtleri Meclisi (Kongresi)nin (eski meslek sendikalarndan dier adyla Amerikan i Sendikalar Konfederasyonundan ayrlan), ortaya kmasna n ayak oldu. CIO, nceden organize olmam ii blmlerini organize eden radikal bir sendikadr. Ve ayn sreci tekrar greceiz. Troki ayn makalesinde devrimcinin sabrl olmas gerektiini yazar. Sabrszlk, ar solculuk gibi oportnizmin anasdr. Ayrca her parti yesinin ii sendikalarna katlmaya zorlanmas gerektiini de yazar. Devrimcilerin ihtiyac olduu eyin, kitle rgtleri arasnda yakn ilikiler kurma, bilhassa tm sendikalarla bir zincir kurabilme ihtiyac olduunu vurgular. Bu bir kaza (rastlant) deildir. Herhangi bir krizde iiler kitle rgtlerinden, kendi haklarnn korunmasn isteyecekler ve bu rgtler krizden etkileneceklerdir.

1929dan 1933e kadar ABDde hi grev olmad. Eylem de olmad, tabii ki isizlerin isyanlar hari. Ama ufak bir ekonomik kprdama olduunda, Trokistlerin nderlik ettii Minneapolis Grevinin de iinde bulunduu, fabrika igalleri ve grev dalgalar 1933 ve 1934te balad.
Burjuvalarn Gafleti / Anlayszl Troki (ek bilgi:1938 ylnda Drdnc Enternasyonalin kurulu kongresinde uluslararas program olarak kabul edilen) Gei Programnda burjuvazinin felakete gz kapal, hzl bir ekilde kaydn sylemiti. Bu kelimeler sanki dn yazld. Burjuvazi hibir ey anlamyor; neler yaand hakknda hi bir fikri yok. Panik halindeler. nk gvenilmez ltler kullanyorlar. Bu, aresizliin bir iaretidir. Bu da bir kaza deildir. Lenin, uurumun eiinde olan bir adamn mantkl dnemeyecein, rasyonel dnemeyeceini belirtmitir. Kapitalistlerin en bilgisiz ve en aptal kesimi, burjuva ekonomistleridir. 20 yldr bu burjuva ekonomistleri, artk hibir ani art ve d olmayacan, bu dnglerin aldn syleyerek kendilerini verler, bbrlenirler. Gerek udur ki, geen btn zaman ierisinde, yllardr, bu burjuva ekonomistler bir tek ani art ve ani d tahmin edememilerdir. Marksist iktisatlar iin de ayn eyi syle-

Minneapolis Grevi (1934)

Sayfa 14

Politika Dergisi

Barry Einchengreen, mehur iktisat tarihisi, imdilerde yle yazyor: Kriz dndmzden de ok ekonomiyi phe iine sokmutur. Dieri ise 2008de ekonomi dalnda Nobel dl alan Paul Kraugman; geen sene yle diyordu: Son 30 yln makroekonomik teorileri en hafif tabirle tmyle faydaszd ve en kt tabirle kesinlikle zararlyd.
yebilirim. Yllardr, dngleri nasl tahmin edip baarl sonu verdiini iddia eden ok akll iktisatlarn, olaanst teorilerini duydum. Size bu konuda bir ey syleyeceim; keke hakl olsalar da, gizlice bana u forml syleseler. Bylece bir sr para kazanrz. Ama ok zlerek, hatrladm kadaryla sylemek zorundaym ki, ekonomik dnglerin belirli hareketlerindeki kendi tahminlerimiz ounlukla yanl kt. Bu da bir kaza deil. ktisat kesin bir bilim deildir. Hibir zaman byle deildi ve hibir zaman da olmayacak. Tek yapabileceiniz, genel olarak bu srelerin altnda yatan olguyu aklamak ve olaylarn zamanlamasna uygun, bilgiye dayal akll bir tahmin yapmak. Bununla birlikte, burjuva ekonomistlerine glme hakkna da sahibiz. Etkin Piyasa Teorisi diye mthi bir teori tasarladlar! Aslnda o ok eski bir teoridir, yani yenisiyle arasnda bir fark yok. u anlama gelir: Piyasay kendi kaderine brakmak her eyi zecektir. Kendini dengeleyecektir. Devlet mdahale etmedii srece, bu gzel piyasa mekanizmasnn biimini bozmad srece er ge her ey ok iyi duruma gelecek. Buna karlk John Maynard Keynes, o ok mehur cevabn sylemitir: Er ge leceiz Baarszlklarn itiraf eden mehur burjuva ekonomistlerinden iki alnt yapmaktan kendimi alamyorum. Barry Einchengreen, mehur iktisat tarihisi, imdilerde yle yazyor: Kriz dndmzden de ok ekonomiyi phe iine sokmutur.

Dieri ise 2008de ekonomi dalnda Nobel dl alan Paul Kraugman; geen sene yle diyordu: Son 30 yln makroekonomik teorileri en hafif tabirle tmyle faydaszd ve en kt tabirle kesinlikle zararlyd. Sonu olarak; onlar ekonomiyle ilgili en ufak bir fikirlerinin olmadn itiraf etmilerdir. Tm sistem bozuluyor. Onlarsa kurtulu iin gereken ekonomik iyileme belirtilerini konuarak kendilerini avutuyorlar, denemeye alyorlar. Ama rakamsal verilere baktnzda Amerikan ekonomisinin zellikle de sanayi sektrnde dmeye devam ettiini grrsnz. Bununla birlikte d ok sert bir ekilde olmuyor. Bor IMFnin rakamsal verileri elimde mevcut. 2010 yl iin iyileme program planladlar. Tahminen, byk olaslkla yanl kacak, ama burada yaplan hesaplamalardan bahsetmek istiyorum. Burada onlarn gelecek yl iin mthi bir bak alar var, yle ki: Amerikada 0,8 byme; Japonyada 1,7, inde 8,5, Avrupa Birlii lkelerinde 0,1 d meydana gelecek. Burada yzletiimiz en iyi durum senaryosu bile, tmyle dayanaksz bir iyilemedir ve beraberinde yaam standartlarnda bir iyileme deil, yaam standartlar zerinde iddetli basklar douracaktr, kamu harcamalar kesintiye urayacaktr, ayn zamanda ii snf ve orta snf zerinde vergilendirmeler artrlacaktr. Bu senaryo sosyal bar iin mi yaplyor yoksa istikrar iin mi? Bu gibi niteliklerle yaplacak bir dzelme hareketi, ii snf ileden karmaya srkleyecektir ve beraberinde grev dalgalar, genel grevlerin geleceinden de emin olun. Biraz da bor sorunu zerinde tartalm. Aslnda bakarsanz, burjuvazi, zellikle Amerikadaki, ekonomik durgunluun daha da derinlemesinden kanmak iin umutsuz bir giriim ierisinde bulunarak, piyasaya, para ve kaynak pompalamann derin ekonomik durgunluun etkisini artracandan korkmaktadr. IMFye gre, 2010a kadar 10 zengin lkenin gayri safi devlet borlar, gayri safi yurt ii hslann %106s olacak. 2007de bu oran %78di. Bunun anlam, ek borlanmadaki artn 3 yl ierisinde 9 trilyon dolardan daha fazla olmasdr. Yani inanlmaz bir gidiat sz konusudur. Tarih boyunca emsali grlmemitir. Ama srekli olmayabilir.

Say 22

Sayfa 15

1930larda, Hitler de muazzam ordu harcamalar programyla ayn politikalar srdrmt. Amerikada Roosevelt yeni dzen ad altnda srdrd, fakat Amerikadaki krize are olamad. Amerikadaki isizlik sorunu yeni dzen politikalaryla deil, kinci Dnya Savayla zld. Bu Almanya iin de geerlidir. Hitler 1938de savaa gitmek zorunda kald, nk Almanya ekonomisi kmt. kinci Dnya Savann asl sebebi buydu: Avrupadaki harcamalarndan doan problemi zebilmek Alman kapitalizminin zorunlu bir gerekliliiydi. Hitler; Avrupann istila edilmesi, Fransann zenginliklerinin ele geirilmesi ve dier emperyalist rakiplerini ele geirmek gibi basit politikalarla bu problemi zd. Ancak imdilerde byle savalarn kmasna imkn verilmez. Bugnlerde Avrupal kapitalistler Amerikayla rekabet ierisindeler. Amerikaya kar kim savacak? Tuhaf bir aka. Bu koullar altnda bir sava kmas olanaksz. Tabii ki zaman zaman ufak savalar olacaktr. Mesela Irak ve Afganistan. Somalide de ufak apta bir sava var. Fakat byk kuvvetler arsnda byk savalarn kmas imknszdr. Borlarn rakamsal verilerinin ei benzeri grlmediini sylemitim, ama bar zamannda da bu durumun ei benzeri grlmediini sylemeliydim. Sava farkl bir konudur. kinci Dnya Savandan sonra Britanyann kamu borlar gayri safi hslann %250siydi. Ve Amerika, gayri safi yurt ii hslasnn %100nn stnde bor yapt. te bu kinci Dnya Savann sonucuydu. Ama 1945ten sonra byk lde ekonomik iyilemenin yaanmasyla beraber bu borlar dendi. Bunun sebeplerine gir-

Hitler 1938de savaa gitmek zorunda kald, nk Almanya ekonomisi kmt. kinci Dnya Savann asl sebebi buydu: Avrupadaki harcamalarndan doan problemi zebilmek Alman kapitalizminin zorunlu bir gerekliliiydi.
meyeceim, nk daha nceki dokmanlarda bunun sebeplerini beyan etmitim. Sava sonras gelime 30 yl kadar srd (1974e kadar). Ama artk bu, gndemde yok. Kimse bu bak alarn artk nermiyor. Burjuva ekonomistler u an iinde bulunduklar karmaklkla mcadele etmek iin uzun ve ac dolu bir sreten geilecei konusunda ayn fikirdeler. Ve nk savaa girmek artk zor, bu vahi snf mcadelesi iindeki tm elikiler itenlikle yanstlmaldr. Bu gelecek dnem iin gereki bir bak asdr. Muazzam derecede birikmi borcun anlam, yllar ve on yllarca srecek derin kesintiler ve srekli kemer skma politikalarnn srdrlmesidir. Bir eit denge gibi bunu vurgulayabiliriz: Tm lkelerin ynetici snflarn son 50 yldr vermi olduklar ayrcalklar srdrmeye gc yetmeyecek, ama ii snfnn da yaam standartlarndan daha ok kesinti yaplarak yaamlarn srdrmeye gc yetmeyecektir. Bu, snf mcadelesinin her yerde olan tarifidir. Gelimi kapitalist lkelerde (sve, svire, Avusturya gibi lkeleri de ieren) snf mcadelesi gndemdedir. Bu bak as bizce en iyi bak asdr. eviren: Gktu YELKANAT iletisim@PolitikaDergisi.com www.marxist.com

Sayfa 16

Politika Dergisi

Politika DergisiYldz POTAS Mlakat

Siyasetin inden Ykselen GDOya Hayr Seferberlii

Mlakat Yapan: Nuran TALAY

lkemizde GDO retimi ve tketiminin meclis onayndan getii halde yaknlarnn halen sryor olmas her onaylanan yasann kabul edilebilir olmadnn bir kant. GDO, biyoeitlilii ile dnyada st sralarda yer alan lkemiz iin ak bir tehdit. Ve bu ak tehdide dur demek isteyen; insan ve evre salna zarar veren GDOnun sofralarda, okul kantinlerinde, parklarda, bahelerde, tarlalarda kullanlmasn istemeyen bir siyasi parti var. Siyasetin tesinde insan ve evre saln dnen, nceliimiz salkl bireylerdir diyen Trkiye

Partisi Kadn Kollar, GDOnun zararlara ilikin konferanslar, paneller dzenleyip ulaabilecekleri her noktaya bu iyi bilgileri gtrmeyi ama edinmiler. Trkiye Partisi Kadn Kollarnn bu seferberliine ilikin Genel Bakan Yardmcs Yldz Potas ile grtk. Nuran TALAY: GDO ilgili kampanya fikri nasl dodu? Yldz POTAS: Son bir yldr eitli sivil toplum rgtlerinin ve bilim adamlarnn GDO'nun (Genetii Deitirilmi Organizmalar) hem insan sal zerinde, hem tarm arazilerinde, hem de

Trkiye Partisi Kadn Kollar, GDOnun zararlara ilikin konferanslar, paneller dzenleyip ulaabilecekleri her noktaya bu iyi bilgileri gtrmeyi ama edinmi.

Say 22

Sayfa 17

lkemizin zengin endemik bitki yaps zerinde olumsuz etkiler yaratacan duyurdular. zellikle ocuklarn gelecekte ne gibi tehlikelere maruz kalabilecei endiesiyle, nce insan, sonra kadn ve anne olan bizler bu konuya duyarsz kalamazdk. nsan salna zararl olabilecei phesi bile, birer toplum bireyi olarak hepimizin sorumluluk almamz gerektirir. ster siyasi parti yesi olun, ister sivil toplum rgt yesi olun, isterse sade vatanda olun; toplumumuzu, yetitirdiimiz evlatlarmzn geleceini, saln dnmek hepimizin grevidir. Ayrca Trkiyemiz yadsnamayacak zengin bir bitki eitliliine sahiptir. Bu eitlilik dier lkelerle kyaslanacak olursa ne kadar ansl olduumuza inanamazsnz. Bizim topraklarmz verimlidir. rn almama gibi bir sorunumuz yoktur. E, o halde neden byle phe uyandran bir hammaddeye gereksininim duyuyoruz? Yoksa Amasya elmasn, Diyarbakr karpuzunu, Tarsus zmn gzden mi kardk? Bu konuda hem yetkililer hem de bu iin uzman olan kiiler iyi dnmeli. Getirisi nedir, verecei zarar nedir; iyi hesaplanmal. te bundan yola karak son bir yldr kamuoyunda srekli tartlan, konuulan, insanlar tedirgin eden bu GDO'lu rnlerin gelecekte verebilecei olas zararlara kar biz de Trkiye Partililer olarak ne gibi katk sunabiliriz, fikri bizi bu kampanyaya tevik etti. Nuran TALAY: Kampanyanzn ad? Yldz POTAS: Kampanyamzn ad Genetii Deitirilmi rnleri ocuumun Kantininde stemiyorumdur. Bu ismi koymaktaki amacmz ocuumuzun alveri yapt kantinlerde satlan rnlerin zerindeki etiketlerde en azndan GDO'lu deildir, ibaresinin bulunmasdr. Nuran TALAY: Kampanyanzn amac ve hedefleri nelerdir? Yldz POTAS: Amacmz GDO'lu ve GDO'suz rn birbirinden ayracak ve aka tehir edecek faaliyetleri balatmak ve halkmz, bu konuda uzmanlarla ibirlii yaparak aydnlatmaya almaktr. Hibir rant insan salndan daha nemli olamaz! Kampanyamz iki etaptan olumaktadr. Kampanyamzn ilk etabnda; bu konuda geni kapsaml

Amacmz GDO'lu ve GDO'suz rn birbirinden ayracak ve aka tehir edecek faaliyetleri balatmak ve halkmz, bu konuda uzmanlarla ibirlii yaparak aydnlatmaya almaktr. Hibir rant insan salndan daha nemli olamaz!
eitli aratrmalar yaptk, eitli sivil toplum rgtleri ile bu konuda grtk (Ziraat Mhendisleri Odas, Tketici Haklar Dernei, vb.). Onlarla ortak ne gibi almalar yapabileceimiz zerinde konutuk. Bu konuyla lgili Tarm Bakanlna ve Milli Eitim Bakanlna gerekli izinlerin verilmesi konusunda bavuruda bulunmak zere n grmeler yaptk. eitli basn kurulularna bu konuyla ilgili hazrladmz sunum dosyasn yolladk. lgi gsterenler oldu. Gstermeyenler oldu. Yani bu ilk etapta amacmz halkmza ve gerekli mercilere sesimizi duyurmakt.

Kampanyamzn ikinci etabnda ise bu konuda paneller dzenlemek, bu konuda alma yapan yurt iinde ve yurt dndaki rgtlerlerle ibirlii yapmak olacaktr. Nuran TALAY: Kampanyanz nasl duyuruyorsunuz? Yldz POTAS: Kampanyamz ncelikle basn yoluyla duyurmak amacyla dosyalar hazrladk. Bunlar ilgili birimlere yolladk. Sizin gibi bu konuda duyarl basn mensubu arkadalardan ilgi grdk. Tabii bu bizi memnun etti. lerleyen gnlerde sivil toplum rgtleri ve halkmzla birlikte sesimizi duyurmak bizi daha da memnun edecektir. Ayrca

Sayfa 18

Politika Dergisi

Ama ya daha nceden alnan tohumlar? Onlarla ilgili ne gibi denetlemeler yaplacak? yasay karmakla bitmiyor, bunun sk bir denetimle takibi gerekli.
bror ve eitli yaynlarla da bu kampanyamz devam ettirmek istiyoruz. Nuran TALAY: GDOya ilikin, iftiye, reticiye, araclara kar bilgilendirmeniz nasl oluyor, bu konuda yaptnz almalar nelerdir? Yldz POTAS; Dediim gibi henz kampanyamzn ilk aamasndayz. Gelimelere gre elimizden geldiince bu konuda da iftimize, reticimize halkmza uzman kiilerle ibirlii yaparak ulamaya alacaz. Nuran TALAY: Kampanyanza gsterilen ilgiden memnun musunuz? Yldz POTAS; Tabii ki Zira bir siyasi partinin propaganda amac gtmeden halkna nasl yararl olmak istediini gstermek ve buna duyulan ilgi bizi memnun eder.

Nuran TALAY: lkemizde GDOnun retilmesi ve tketilmesi meclis onayndan getii halde kampanyanza srarla devam etme nedeniniz nedendir? Yldz POTAS: Evet, GDO'lu rnlerin retilmesi ve tketilmesi ile ilgili yasa Meclis onaynda geti. Ama ya daha nceden alnan tohumlar? Onlarla ilgili ne gibi denetlemeler yaplacak? yasay karmakla bitmiyor, bunun sk bir denetimle takibi gerekli. Biz de bu konuda halkmz ve bu konuda duyarl kiilerle bask yaratp denetimlerin daha sk tutulmas konusunda tevik edici olabiliriz. Nuran TALAY: Siyasetin dnda sivil toplum kuruluu anlay ile sosyal sorumluluk projesinde var olmanz deerlendirir misiniz? Yldz POTAS: Burada Trkiye Partisinin propagandasn yapmak istemiyorum, ama samimiyetle unu syleyebilirim: Biz gerekten insan merkeze aldmz iin, zaten siyasetin grevi; toplumu uzlatrmak, insannn halini, yaamn iyiletirmek iin almak deil midir? Eer gerekten drst ve duyarl siyaset yaparsanz, bir sivil toplum rgtnden farkl almazsnz. Bizim anlaymza gre Sivil toplum rgtleri ve siyaset birbirini tamamlayan unsurlar olmal. te o zaman toplumsal refah ve iyi olma hali her yere hakim olur. Biz bunun bilinciyle hareket ediyoruz. Nuran TALAY: Son olarak eklemek istedikleriniz Yldz POTAS: Her eyden nce bu konudaki duyarllnza teekkr ediyorum. Ayrca kampanyamza gsterdiiniz ilgiye de teekkr ederim. Halk salmz, ocuklarmzn gelecekte hem ruhen, hem de bedenen salkl yetimeleri ve endiesiz bolluk ve refah iinde yaamalar iin yaplacak her olumlu ve bilinli projelerde admzn geeceinin teminatn veriyoruz. Ayrca toplumsal tm projelerimizde yanmzda olmanz diliyor ve teekkrlerimi sunuyorum. Nuran TALAY: Duyarllnz, deerli almalarnz iin biz de teekkr ederiz. Nuran.Talay@PolitikaDergisi.com iletisim@PolitikaDergisi.com

Say 22

Sayfa 19

Sayfa 20

Politika Dergisi

Politika DergisiF. William ENGDAHL Mlakat

nsan Nfusunu ve Davranlarn Kontrol Edecekler.

Mlakat Yapan: Nuran TALAY

. William ENGDAHL kimdir?

1944 ylnda ABDnin Minneapolis eyaletinde doan ENGDAHL, Princeton niversitesinde okumu. Alman asll Amerikal aratrmac-gazeteci yazar Almanyada yaamaktadr. F. William Engdahl petrol ve jeopolitika zerine ok satan Sava Yzyl: Anglo Amerikan Petrol

Siyasetleri ve Yeni Dnya Dzeni (Alfa Yaynlar) Century of War: Anglo-American Oil Politics and the New World Order (2004 Pluto Yaynlar. Londra) kitabnn yazardr. Kitap Fransz, Alman, in, Kore, Trk, Hrvat, Sloven ve Arap dillerine evrilmitir. Engdahl son siyasi ve iktisadi gelimeler hakknda en ok tartlan analizcilerdendir. Kkrtc makaleleri ve analizleri saysz gazete ve dergide ve uluslararas apta tannm web sitelerinde yaynlanmtr. Petrol jeopolitikas ve enerji konularna ek olarak tarm, GATT (Genel Tarifeler ve Ticaret Anlamas), WTO (Dnya Ticaret rgt),

Say 22

Sayfa 21

IMF, enerji, siyaset ve iktisat konularnda 1970teki ilk petrol ve tahl krizinden bu yana yazmaktadr. lm Tohumlar: Kaltm Biliminin Arkasndaki Karanlk Oyunlar -Seeds of Destruction: The Hidden Agenda of Genetic Manipulation (2007, kitab dnyadaki gda tedariki yoluyla toplumlar kontrol etme plann belgelemektedir. Tam Tahakkm: Yeni Dnya Dzeninde Totaliter Demokrasi Full Spectrum Dominance: Totalitarian Democracy in the New World Order (Third Millenium Yaynlar, Baton Rouge, La.) kitab ABD askeri devini ve dnya barna kar tehditlerini anlatmaktadr. 2007-2008 ylnda Sansrlenen En yi Haberler iin verilen Sansr Projesi dln almtr. F.William ENGDAHL, GDO olarak bilinen lm Tohumlar yazar. GDO zerine nsani Yardm Vakfnda verdii konferansta insanl ilgilendiren ok nemli bilgiler verdi. GDOlu gdalar tketmekle kendi paramzla kiralk katilimize sahip olduumuzu, GDO kullanmayan lkelerin Uluslar aras ticaretten veto yediini, Dnyann yeni tanrlarnn sahipliine soyunanlarn lm tohumlarn yaratclarnn olduunu, Tanr olmadan tanrla soyunan genetikiler Erkeklerin spermlerinin ldrldn Anne karnnda frenketayn tohumlar torunlar olduunu anlatt. GDO hakknda merak ettiimiz sorularmza verdii yantlar ile dnya nfusunun korkun bir oyuna maruz brakldn belirtti. Nuran TALAY: GDO ihtiyacnn ortaya kma nedeni nedir? F.William ENGDAHL: GDOnun dnya zerinde ortaya kmasnn bilimsel bir nedeni yok. Bu insanlk tarihi boyunca yaplan en tehlikeli deney. Bu, tanrnn doal olarak meydana getirdii; yaratt dengenin; dzenin insanolu tarafndan deitirilmesi anlamna geliyor. nsanlar tanrnn yaratt doa ile

Kissingern syledii net bir cmle ile nedeni daha ak: Petrol kontrol edersen uluslar kontrol edersin, yiyecei kontrol edersin.
oynuyorlar. Toplumlar zerinde tohumlar ile yani temel besin maddelerini kontrol ederek hkimiyet kurmaya alyorlar. GDO, ABD de -drt zengin grubun toplumlar istedii dorultuda kontrol edebilmesi ve ynlendirmesi zerine kurulmu bir projedir. Kissingern syledii net bir cmle ile nedeni daha ak: Petrol kontrol edersen uluslar kontrol edersin, yiyecei kontrol edersin. Nuran TALAY: Kresel tohum deposu neden oluturuldu? F.William ENGDAHL: Bu ok iyi bir soru. Kresel tohum deposu kimsenin ulaamayaca uzaklkta ve yerin altnda ok souk depoda saklanyor. Bunun nedenine gelince bunun adna isim vermektense ardndaki hesaplara bakmak daha doru olur. zel seilmi dnyann tm eitli tohumlarnn rnekleri saklanyor. Nuhun gemisi tarznda

Norve Svalbard Kresel Tohum Deposu

Sayfa 22

Politika Dergisi

Kesinlikle olumlu faydas ve yaral hibir alan yok. Monsanto bizim tohumlarmz gvenli dese de bununla ilgili deneyleri ortaya koysa da bunlar gerekleri yanstmyor. Gerekte uzun dneme dayal deneyler yaplamasna da izin verilmiyor.
bir olay rnek gstererek olumlu insani yardm amal gibi yer alsa da medyada, ardndaki dnceler para ve gten baka bir ey deil. Kresel tohum deposunun askeri s gibi korunuyor olmas da olduka dndrc. Bu blgeler Bill Gates ve Monsanto tarafndan korunuyor. Bill Gates, Monsanto gibi devlerin bankalarnn atom bombasna dahi dayankl hale getirilmesi eytani planlar-

na kar nlem olarak alndn gsteriyor. Ben tohumlarn alnp saklanmasn masum bulmuyor, ardnda eytani planlar yattn dnyorum. Laboratuarlarda rettikleri tohumlar in, Brezilya, Trkiye, Almanya gibi lkelerin iftilerine satarak tarm retimini ele geirmek istiyorlar. Bu ekilde iftiler tohumlar ancak Monsantodan alaca iin Monsantoya mahkm ediliyor. Nuran TALAY: nsanln GDOya ihtiyac var m? F.William ENGDAHL; Kesinlikle hayr. GDO para iin Rockefeller tarafndan ortaya karlan 1970 yllarndan bu yana planlanan bu proje. lm Tohumlar kitabmda da sylediim gibi arkasndaki kiilerinin hedefi, nfusu azaltarak kontrol altna almak. Yiyecei kontrol ederek insanlar kontrol etmek gibi strateji zerine kurulmu bir dzen. Nuran TALAY: GDO hangi alanlarda kullanlyor? F.William ENGDAHL: Tarmda, soya, msr, pirin, buday ve baz meyve sebzelerde. Bakldnda ulusal temel besin maddeleri retiminde kullanlyor. Arjantinde nceleri kullanlsa da Avrupada kabul ettirmek olduka g olmutur. O yzden in pazar gibi nfus younluunun ok olduu blgelerde kullanarak nfuslar yok edilmeye allyor. Nuran TALAY: GDOnun insan ve evre salna zararl etkileri neler, GDOnun yararlar olduu alan var m? F.William ENGDAHL: Kesinlikle olumlu faydas ve yaral hibir alan yok. Monsanto bizim tohumlarmz gvenli dese de bununla ilgili deneyleri ortaya koysa da bunlar gerekleri yanstmyor. Gerekte uzun dneme dayal deneyler yaplamasna da izin verilmiyor. Rusya ve skoyada GDOya ynelik kk bir deney yapld. Ancak bunlar da GDOnun zararl etkilerini ortaya karan uzun vadeli ve geni kapsaml deneyler deildi. Fare deneyleri; beyinlerin kldn, baklk sisteminin ktn gsterdii halde grmezden gelinmitir. rnein, GDOnun ilk kullanm iftilerin ineklerinin stlerinin verimini artrmas zerine sunulmutur. rBGH hormonu bykba hayvanl ile uraan iftiler iin ok cazipti. Monsanto patenti ile sata kan Posilac adl ilacn dzenli

Say 22

Sayfa 23

olarak enjekte edilmesi ile %30 orannda daha fazla st verecei aklanmt. Tabii bu cazip olaya iftiler destek verdi. lk yllarda sylendii gibi verimi artrd. lerleyen yllarda ilacn ineklerin metabolizmasn dzenleyip hcre blnmesini artrd, hcre lmn engelleyen IGF-1 adl baka bir hormonu da tetikledii grld. O dnemde pek ok bilim adam kanser hcrelerini tetiklediini sylese de yalanland. Ancak hayvanlar daha erken yalanmaya balam ve meme ularnda enfeksiyonlar meydana gelmiti. Baz inekler bu nedenlerden dolay yryemiyordu. Bilim adamlar ilacn tehlikeli olmadndan bahsetmiti. Vermont niversitesi aklamalar yeterli bulmamt. Deforme doumlar ve maslit rBGH ile ilgili olduuna dair kantlar olduunu sylemiti. Bunun zerine Monsanto, niversiteye yardm sz vererek aklamalarn geri ekerek gereklerin gizlenmesini salamtr. Bu tohumlar insanlar ve insanlarn davranlar kontrol etmek iin kullanlyor. Bu komplo teorisi deil gzle grlen bir komplodur. Rockefellerin yeil devrimi dnya nfusunu kontrol ederek baz rklar ortadan kaldrmak iin almaktadr. Nuran TALAY: nsanlarn remesi en ak ekilde nasl engelleniyor? F.William ENGDAHL: GDO msrlarnda ksrlatrc maddeler yer alyor. Erkeklerin spermleri l hale getiriliyor. Anne karnndaki bebekler de annelerin GDOlu gdalar tketmesinden dolay hasta douyor. zellikle ABDde otistik ocuklarda yksek oranda art meydana gelmitir. Alarda bulunan cva tehlike sayor, ocuklar savunmasz brakyor. Beni tekerlekli sandalyeye mahkm eden de kkken olduum iek asdr. Nuran TALAY: GDOlu tohumlar kimler salyor ve bundan kazanlar nedir? F.William ENGDAHL: Birka zengin monopoly oynuyor sanki. Nesilleri yok etmek, kendi tohumlarn vermek ve o kabul etmeyen blgeler zerine de yakn blgelerden rzgr etkisi ile gitmesini salayarak gda retimine etki ederek onlar da belli firmalara mahkm etmektir. Dnya zerinde yaayan alt milyarn zerinde nfusun kontrol edilemeyecei iin bu nfusu kontrol etmek istiyorlar. Bylelikle dnya nfusunun ounluunu bu ekilde yok ederek kalanlar da kendilerine kle yaparak g hkimiyeti kurma peindeler.

Dnya zerinde yaayan alt milyarn zerinde nfusun kontrol edilemeyecei iin bu nfusu kontrol etmek istiyorlar. Bylelikle dnya nfusunun ounluunu bu ekilde yok ederek kalanlar da kendilerine kle yaparak g hkimiyeti kurma peindeler.

Nuran TALAY: GDOnun uluslararas alanda reklmnn, brorlerinin ve lkelere pazarlanmasnda kullanlan parann kayna nereden geliyor? F.William ENGDAHL: Rockefeller, USA gibi dev irketler ibirlii iinde. Tohumlar eskisi gibi geleneksel yntemle oalmadndan iftiler tohum almaya zorlanyor. Tam anlamyla kurulan bu tezghn ardnda ABD var. Nuran TALAY: Dnyann birok kesiminden GDOnun zararl olduuna ilikin bildirimler yaymlanp, kitaplar yazlp kampanyalar dzenlenirken, GDOnun srarla kullanlma istei ne anlama geliyor? F.William ENGDAHL: Soru gayet gzel; pozitif bir etkisi olmuyor. Al engellemek retimi artrmak ynnde olduunu syleniyor. Medyada GDOnun zararna ilikin haberler yer alsa da bu tr haberler dev irketler tarafndan yalanlanyor. Ellerinde ok byk bir g olduu iin GDO iin yazlan izilen her ey askda kalyor. Bamsz aratrmalara da izin verilmiyor. Nuran TALAY: GDOlu tohumlar kullanan toplumlar bekleyen tehlikelerden bahseder misiniz? F.William ENGDAHL; Pandorann kutusu gibi. Bununla ilgili yllara dayanan bir deney yaplmyor asl tehlike sonun ne olacan meydana gelecek trevleri hibritleri karnda ne yaplacann bilinmiyor olmas.

Sayfa 24

Politika Dergisi

Verilen baz gdalar vitaminli olarak da sunulsa da biyolojik olarak baklk sistemlerine zarar veriyor ve ksrlama gibi sorunlar ortaya kyor. Afrikada yaayan birok kadnn artk yaad sorun alkla birlikte ksrlk.
Nuran TALAY: GDO ile birlikte pazarlanmas planlanan tbbi ilalarn ilikisi nedir? F.William ENGDAHL; GDOnun etkileri tam olarak ortaya kmad iin bununla ilikilendirilmesi konusunda bir kant yok. O yzden kesin veri syleyemiyorum. Nuran TALAY: Afrika gibi gelimemi lkelerde al gidermek ve bunun iinde rnleri oaltmak iin kullanld sylenen GDOlu gdalar ile o toplumlarda biyolojik ve sosyolojik olarak ne tr olaylar meydana gelir? F.William ENGDAHL: Sonuta al gidermek rnleri oaltmak iin sylense de topraa zarar veriyor, iyiletirmek iin kullanlan kimyasallarla topraklar zehirleniyor. Verilen baz gdalar vitaminli olarak da sunulsa da biyolojik olarak baklk sistemlerine zarar veriyor ve ksrlama gibi sorunlar ortaya kyor. Afrikada yaayan birok kadnn artk yaad sorun alkla birlikte ksrlk. zellikle Afrikada alk iin retilen altn pirin olarak adlandrlan turuncu renkli laboratuar pirinci A vitamini asndan olduka yksek. Pirinte A vitamini oran ok yksek, insann tketmesi gerektiinden fazla. Bu nedenle de krlkler meydana gelmitir. Ayrca bu blgelerde toprak iyiletirme zerine topraklara uygulanan kimyasallar sonucu zehirli bitkiler, yabani otlar ve bcekler remektedir. Bu bcekleri ldrmesi iin de yine yksek oranlarda bcek ilac kullanlarak verimli topraklar

ldrlmektedir. Afrikada tavuklar dahi bcekleri yemiyor, inekler zehirli otlar ayrt edebiliyor. Kene ve benzeri bcekler, domuz gribi gibi kresel virsler ile dnya nfusu kontrol edilmeye allyor. Domuz as da yapbozun parasyd. Nuran TALAY: Afganistan, Afrika ve Irak gibi gelimemi lkelerde ABDnin etkisinin GDO ile ilikisi var m? GDOlu gdalarn ksrlatrma etkileri ile toplumlar bilinli olarak yok edilirken Avrupa nsan Haklar Mahkemesi engel olamyor mu? F.William ENGDAHL: ABD, zelikle Irak zerinde kaynaklarn kullanarak yapyor. Tohum satamad lkelere ya konulanyor ya da komu blgelerinden faydalanp tohumlarn rzgr etkisi ile yaymaya alyor. Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin tepkisini bilmiyorum. Nuran TALAY: Kimler elit tabakas oluturma peinde? lm Tohumlarnn patronlar yaratacaklar stn rk ile ne yapmay planlyor? F.William ENGDAHL: Yakn tarihte gizli bir toplant oldu. Rockefeller, Monsanto, Bill Gates gibi milyar dolar zeri zenginlerin katld bir toplant. Toplantnn amac kresel ekonomik krize zm olarak konuulduu dnlmt buradaki toplant tamamen nfus artn kontrol altna almak zerineydi. 6,5 milyar akn dnya nfusunun 1,5 milyara ekilmesi gibi dncelerin yer ald toplant olduka tehlikeliydi. Nuran TALAY: GDO tohumlar ile iftilik ve hayvanclk nasl etkilenir, bundan elde edilecek kr ve zarar ne olacaktr? iftilerin tohum saklamas neden yasakland? F.William ENGDAHL: Herhangi bir yarar yok, aksine toprak verimini kaybediyor. ok yksek miktarl meyve sebze fiyatlar art olacak. Belli meyveleri pazarlayanlar kazanacak. Doal tohumlar ile retim yapan iftilere devlet yardm yaplmazken GDOlu tohumlar ile retim yapan iftilere devlet yardm yaplarak GDO oyunu ile kendilerini gda pazarnn tek hkimi olmalarn istiyorlar. Nuran TALAY: GDO toplumlar tarafndan yeterince biliniyor ve tannyor mu? F.William ENGDAHL: Evet, lkeler bilse de politik d glerin etkisi ile kimse dile getiremiyor.

Say 22

Sayfa 25

Gl olan lkeler kabul etmeyince de gelimekte olan lkelere yneliyorlar. Nuran TALAY: nsanoluna ve doal evreye dorultulmu biyolojik GDO silahndan nemalananlar da ayn etkiye maruz kalmayacak m, bunun iin herhangi bir nlem alm olabilirler mi? Ve drtnala koan bu tehlikeli terre engel olunamaz m? F.William ENGDAHL: Mosanto alanlarna ve kendi ocuklarna GDOlu gdalar tkettirmiyor. Nuran TALAY: GDOyu kullanmak istemeyen lkelere ne gibi siyasi yaptrmlar uygulanyor? F.William ENGDAHL; GDO ardnda ok byk g olduu iin lkelerin hkmetleri ile ok iyi iliki iindeler. GDO istemeyen lkeler uluslararas ticaretten muaf braklaca ve bu pazarlara girmelerinin engellenecei ynnde bask yaplyor. Nuran TALAY: Trkiye biyoeitlilii asndan ok zengin bir lke. Topraklarmz verimli. Buna sahip olmamza ramen GDO Meclis onayndan geti. ABD ve ABden herhangi bir bask uygulanm mdr? F.William ENGDAHL: Bilmiyorum. Bir g, bir giriim mutlaka olmutur diye dnyorum. Siyasi bir bask vardr. nk global bir oyun ile kar karyayz. Aralarnda Trkiyenin de bulunduu 13 lkede gdalar aracl ile ksrln arttrlmas ve yal nfusa sistematik olarak egemen olma planlar var. Hindistan, Nijerya, Meksika, Endonezya, Brezilya, Trkiye ve Kolombiya da dahil olmak zere, kaynak zenginlii asndan zengin lkelerdir. GDO tohumu devlet bakanlarna olmak zere birok evreye rvet verilerek GDO konusunda ikna edilmitir. rnein; Trkiye et ithal etmek istiyor. Trkiye ben Amerikadan et ithal etmek istemiyorum derse

Hzl gda tketim merkezlerinden ocuklarnz ve kendinizi uzak tutun. Domatesinizin sebze ve meyvelerinizin kymetini bilin.
Amerika Trkiyeyi Dnya Ticaret rgtne ikyet eder. Dnya Ticaret rgt testlerin Monsanto, Rockfeller, Dupont gibi irketler tarafndan takip edildiinden, bu karteller test sonular zerinde diledii gibi oynuyorlar. Dnya Ticaret rgt insanlarn kurallarn deil byk iftilerin para kurallarn korumaktadr. Nuran TALAY: Son olarak eklemek istedikleriniz var m? F.William ENGDAHL: Hzl gda tketim merkezlerinden ocuklarnz ve kendinizi uzak tutun. Domatesinizin sebze ve meyvelerinizin kymetini bilin. Avrupada artk gerek domates bulmak olduka g. Unutmayalm ki onlar yani bu planlar gerekletirmek isteyenler bir avu dolusu insan, geriye kalan bizler ise kalabalz. Teekkrler. Nuran TALAY: Teekkrler.

Nuran.Talay@PolitikaDergisi.com iletisim@PolitikaDergisi.com

Engdahln Kresel Tam Hkimiyet, lm Tohumlar, Sahte Domuz Gribi, Sahte Gdalar adl kitab Bilim+Gnl Yaynlarndan kmtr. nternetten veya maazalardan edinebilirsiniz.

Sayfa 26

Politika Dergisi

Bizim ocuklara sorduk, adres biz deiliz...

Bizim ocuklarn Tandk Eylemleri ve Sylemleri

rfan DERMENC

Bizim ocuklar kim oluyor ve kim dzenledi bu komployu? Sorunun cevabn almak iin tarihimize bakmalyz.

yok. Bizim ocuklara da sorduk. Adres biz deiliz, iktidara bakn dediler. Ben Glen'in bu szlerini samimi buldum. Onlarla ilgisi olmadna inanyorum." dedi. Bu dzmece kaset olay, Fethullah Glen ve tekilat kuatlp kendilerine hizmet ve servis edilmesini saladklar istihbarat, polis, hkim, savc, gazeteci takmnn cinayet, delil karatma, karalama, iftira atma, komplo kurma ve yalan haberlerle ssleyip, yanda medyaya servis edip gemite yapp, uygulad birok plan, eylemleri ve sylemleri hatrlamamz gerektiriyor. ***

izim ocuklara sorduk, adres biz deiliz...

1. Necip Hablemitolu suikast ve sonrasndaki gelimeler. 18 Aralk 2002 tarihinde evinin nnde urad saldrda ehit edilen, Trk tarihi, aratrmac yazar Do. Dr. Necip Hablemitolu, y a y n l a d Kstebek adl kitabnda karanlk ve acmasz Fethullah Glen rgtnden, Hizbullah terr rgtnden ve lkemizde tehlikeli faaliyetlerde bulunan bir takm Alman vakflarn ortaya dkyor, belgeliyordu.. Kstebek kitabndan alntlar: eyhleri A.B.D.de yaayan, ancak kendi lkesinde Devlet Gvenlik Mahkemesinde yarglanan; C.I.A., MI6 ve BND gibi yabanc lke istihbarat r-

CHP Genel Bakan Deniz Baykal ve Ankara milletvekili Nesrin Baytoka ynelik kurulan komplo kasetinden sonra Deniz Baykal, istifa ettii konumasnda dorudan hkmeti sulad. Pensilvanyadan gelen znt ve destek mesajlarnn samimiyetine inanyorum diyerek iaret ettii adreste ikamet eden Fethullah Glen ile grtn, onun ve tekilatnn bunu yapmadna inandn belirtti. Hemen ardndan Babakan da bir aklama yaparak, bunun bir iftira olduunu syleyerek byle bir sulamay kabul etmedi. Bizim ocuklar kim oluyor ve kim dzenledi bu komployu? Sorunun cevabn almak iin tarihimize bakmalyz. Deniz Baykal, Glenin birinci adam olarak bilinen, bir numaral yardmcs oradan beni arad. Hem de ilk gn ilk saatlerde ve 'Bizimle asla ilgisi

Say 22

Sayfa 27

gtlerine taeronluk yapan bir cemaate mensup mritlerin, asli grevi kendileri ile mcadele etmek olan istihbarat birimlerinde kadrolaabileceini, devletin gcn, devleti savunanlara kar kullanabilecek dzeye gelebileceklerini kim tahmin edebilir ki? Kstebek, bu ihanet yksnn addr... Fethullahlar ve Hizbullahlar Fethullahlarn son iki yl zarfnda balarna gelen tm olumsuzluklardan sorumlu tuttuklar -biri TSK kkenli- be "can dman" iin taeron peinde olduklarn hi bileniniz var myd?!. Dahas, nce lk Ocaklar vastasyla bu be "can dman"nn korkutularak pasifize edilmesi talebini ieren giriimlerin szkonusu olduunu; ancak Devlet Baheli'nin cemaate ve dier eriat yaplanmalara mesafeli davran nedeniyle olumlu yant alnamadn ka kii bilir?!. Keza, cemaate bal emniyetilerin devreye girmesi nerisinin riski nedeniyle geri evrildiini?!. Ve en nemlisi de "tedbir merhalesi"ndeki fethullahlarn, tedbiri bir kenara brakarak hizbullahlara mstakbel taeron olarak yeil k yaktklarn?!. "Almanlardan Fethullahlara, Trkiye Cumhuriyeti'nin niter ve laik yapsna gz diken tm unsurlara kar bunca zahmete ve mihnete deer mi, diyorsanz, Atatrk'n manevi mirass olarak 'evet, deer' diyorum. nk Trkm ve baka Trkiye yok!.." Dedi ve ldrld Cinayeti ileyen fail bulunamad ve dava Ergenekon davas ile birletirildi. *** 2. Hrant Dink cinayeti ve gelimeler Hrant Dink cinayetindeki i sti hbarat, emniyet, skandal Eski Emniyet Genel Mdrl stihbarat Dairesi Bakan Sabri Uzun, Hrant Dink suikast-

Almanlardan Fethullahlara, Trkiye Cumhuriyeti'nin niter ve laik yapsna gz diken tm unsurlara kar bunca zahmete ve mihnete deer mi, diyorsanz, Atatrk'n manevi mirass olarak 'evet, deer' diyorum. (Hablemitolu)
na ynelik ihbarn kendisine ulatrlmadn syledi. Uzun, "17 ubat 2006'da Dink'e saldr dzenleneceine ynelik rapor, stihbarat Daire Bakanl'nn C ubesine gelmi. Ben raporun geldiini 2009'da basndan rendim. Bana bildirilseydi bu messif olay gereklemezdi." dedi! (Zaman Gazetesi 26 Nisan 2010) Trkl aalama iddiasyla hakknda dava alan ve hedef gsterilip ldrlen Dink'in 19 Ocak 2007 tarihli son yazsndan baz nemli alntlar Balangcnda, Trkl aalamak sulamasyla ili Cumhuriyet Savclnca hakkmda balatlan soruturmadan tedirginlik duymadm. Bu ilk deildi. Benzer bir davaya zaten Urfadan ainaydm. 2002 ylnda Urfada gerekleen bir konferansta yaptm konumada Trk olmadm... Trkiyeli ve Ermeni olduumu sylediim iin Trkl aalamak sulamasyla yldan beri yarglanyordum. Avukatlarma danacam. Yargtayda temyize bavuracam ve gerekirse Avrupa nsan Haklar Mahkemesine de gideceim. Bu srelerden herhangi birinden aklanamazsam lkemi terk edeceim. nk bylesi bir sula mahkum olmu birinin benim kanaatimce aalad dier yurttalarla birlikte yaama hakk yoktur. Bu szleri dile getirirken yine her zamanki gibi duygusaldm. Tek silahm samimiyetimdi. Ama gelin grn ki beni Trkiye insannn gznde yal-

Sayfa 28

Politika Dergisi

zeyir Garih cinayeti davas sonulanp bandan beri elikili ifadeler veren, perde nndeki (!) katil hakknda hkm verildii halde bizim ocuklar (!) tarafndan Ergenekon davasna baland!
nzlatrmaya ve ak hedef haline getirmeye alan derin g, bu aklamama da bir kulp buldu ve bu kez de yargy etkilemeye almaktan hakkmda dava at. stelik bu aklamay tm basn ve medya vermiti ama onlarn gzne batan ille de AGOStakiydi. AGOS sorumlular ve ben, bu kez de yargy etkilemekten yarglanr olduk. Kara mizah dedikleri bu olsa gerek. Ben sanm, bir sanktan daha fazla kimin yargy etkileme hakk olabilir ki? Ama bakn u komiklie ki sank bu kez de yargy etkilemeye almaktan yarglanyor. Bilgisayarmn gncesi ve hafzas bu kesimdeki yurttalar tarafndan gnderilen fke ve tehdit dolu satrlarla ykl. (Bu mektuplardan birinin Bursadan postalandn ve yakn tehlike arzetmesi asndan da hayli kayg verici bulduumu ve tehdit mektubunu ili Savclna teslim etmeme ramen bugne dein herhangi bir sonu alamadm yeri gelmiken not deyim.) Hrant Dink ldrld ve dava bizim ocuklar tarafndan Ergenekon davas kapsamna alnd! ***

3. zeyir Garih cinayeti ve gelien olaylar 25 Austos 2001 Cumartesi gn Trkiye vahi bir cinayetle irkildi. Alarko Holding Ynetim Kurulu Bakan nl iadam zeyir Garih, Eyp Mezarl'nda on yerinden baklanarak ldrlm olarak bulundu Alarko Holding Bakan zeyir Garih 10 bak darbesiyle ldrld. Garih'in cesedi, Eyp Sultan Mezarl'nda bulundu. Garih'in katil zanls olduu iddia edilen "Deli Fuat" lakapl bir kii yakalanarak stanbul Emniyet Mdrl'ne gtrld. Katil zanlsnn suu kabul ettii bildirildi. (Ntv ariv) 'Soruturmada byk skandal' Adnn aklanmasn istemeyen bir emniyet mdr, Garih cinayetinin soruturmasyla ilgili yaanan skandal gelimeleri, deerlendirdi. Cinayetle ilgili soruturmay en st dzeyde yetkililer stlendi. Ancak soruturmann seyri daha ilk gnden itibaren kafalar kartrmaya balad. nce 13 yandaki bir boyac ocuk "tinerci, deli, psikopat" olarak nitelenerek katil zanls ilan edildi ve medyada afie edildi. F.N.'nin cinayetle ilgisinin olmad anlalnca, Garih'in kayp cep telefonundan alnan sinyalle yeni bir zanl bulundu. Aralk 2000'de afla serbest braklan cinayetten hkml, firari er Yener Yermez aranmaya baland. Ardndan Yermez'in cinayet srasnda beraber olduu ne srlen kz arkada Pnar Konukan yakaland. Konukan'n cinayeti itiraf ettii bilgisi alnd, ancak ayn gn iinde ifadesini geri ald ve elikili ifade verdii akland. zeyir Garih cinayeti davas sonulanp bandan beri elikili ifadeler veren, perde nndeki (!) katil hakknda hkm verildii halde bizim ocuklar (!) tarafndan Ergenekon davasna baland!

Say 22

Sayfa 29

adam zeyir Garihi ldrmekten arlatrlm mr boyu hapis cezasna arptrlan Yener Yermezin Ergenekon soruturmas kapsamnda bilgisine bavurulmak zere Beiktataki stanbul Adliyesine getirildi. Ergenekon soruturmasn yrten savclk, i adam zeyir Garih'i ldrd gerekesiyle mebbet ar hapis cezasna arptrlan Yener Yermez'in bilgisine bavurdu. (Hrriyet 20/01/2009) *** 4. Dantay saldrs ve gelien olaylar 17-05-2006 tarihinde Dantay 2. Daire yesi Mustafa Ycel zbilginin lm ile sonulanan Silahl saldr dzenlendi. Yaplan kanl Dantay basknnda ar yaralanan iki yksek yargcn Ayta Kln isimli retmenin barts takmasyla ilgili olumsuz karar veren Dantay yeleri olduu ortaya kmt. 13-02-2006 tarihinde Vakit gazetesi tarafndan manetten te o yeler balyla hedef gsterilmilerdi ve bizim ocuklardan biri, 3 ay sonra Vakit gazetesinin manetten verdii fermanla Dantay basknn yapt. Katil Alparslan Arslann cebinde Vakit gazetesinin o gnk kupr bulunmutu. 5 Dantay yesinin yaraland saldrdan 2 ay nce verilen karar nedeniyle hayatndan endie eden 2.Daire Bakan Mustafa Birden, Ankara Emniyet Mdrl'ne bir resmi yaz yazarak, "Baz basn organlarnn kendisini hedef konumuna get i rdi i ne" dikkat ekerek koruma v e r i l m e si n i istedi. Bu talebi deerlendirmek iin Ankara Valisi Kemal nal bakanln-

Bizim ocuklarn hedefindeki bir Dantay yesinin korunmama (!) emrini kim vermi olabilir? Ve Dantay baskn da bizim ocuklar tarafndan 2004-2009 tarihinde Ergenekona baland!
da toplanan l Koruma Kurulu ise "yeterli personel bulunmamas gerekesiyle ar zerine koruma karar" verdi. Saldrnn yapld dairenin Ayta Kln adl retmenin barts takmasyla ilgili olumsuz karar vermesinin ardndan yaplan bu bavuruyla ilgili sonucun 1 ay nce kendisine gnderildiini ifade eden emniyet yetkilileri, "Kimse byle bir eyin olmasn istemez. Ama Dantay'da 10 binlerce nemli karar veriliyor. Bizler de saysz koruma talebi alyoruz. Kald ki Sayn Birden'in talebi uygun grlerek, koruma karar verilmitir. Ancak kararda belirtildii gibi herhangi bir tehdit ald anda bize haber vermesi istenmitir. Bu gne kadar bir mracaat da olmamtr" dediler. Binann bulunduu yer itibaryla gvenlik asndan uygun olmadnn bilindiini de ifade eden emniyet yetkilileri, "Kald ki binann dnda ve iinde resmi polislerimiz bulunmaktadr! (Hrriyet 17/05/2006) Mustafa Ycel zbilginin saldrdan 2 ay nce koruma istedii ortaya kt. Ancak Ankara Valilii tarafndan ar zerine koruma karar verildi Bizim ocuklarn hedefindeki bir Dantay yesinin korunmama (!) emrini kim vermi olabilir? Ve Dantay baskn da bizim ocuklar tarafndan 20 -04-2009 tarihinde Ergenekona baland! Katil olunun nce trban nedeniyle bu saldry yaptn savunan ve davann Ergenekon davasy-

Sayfa 30

Politika Dergisi

Katil olunun nce trban nedeniyle bu saldry yaptn savunan ve davann Ergenekon davasyla birletirildiinde bu kez suu Ergenekona atan Alparslan Aslann babas dris Aslan
la birletirildiinde bu kez suu Ergenekona atan Alparslan Aslann babas dris Aslandan inciler! nce: Laiklik ad altnda lkeye ihanet ediliyor dris Aslann duruma ncesi dile getirdii, Milletin deerlerine saygl olun, saygl olmayana, milletin deerlerine hakaret edene bu millet gereken dersi verir. lkede slam dmanlar var. Deerlerimizi benimseyenler yrekli olsun, korkak olmasn. lkeye yz bin ehit verdik, gerekirse yz bin ehit daha veririz eklinde ifadelerinin su ierdiini belirtti. (Basn 11/08/2006) Sonra:

Dantay saldrsn gerekletiren Alparslan Arslann babas dris Arslan, Dantay saldrsnn olunun tek bana yapaca i olmadn belirterek, Dantay saldrs organize bir i. Hem de ok ok organize i Dantay saldrsnn iinde Dantayn gvenliini salayan OYAK vardr. Belki Emniyetin baz ahslar vardr, hepsinin tesinde Ergenekon vardr. Alparslan Arslan gidecek, kamera kaytlarna mdahale edecek, mmkn m? Alparslan Arslan Dantay binasndan xRay cihazndan geerken silah tyor, buna ramen Alparslan Arslann zeri aranmyor. Demek ki, bu i en ince ayrntsna kadar nceden dnlm, hesaplanm, planlanm, gerekli yerlere elemanlar yerletirilmi, kimin ne konuaca ve kimin ne yapaca nceden dzenlenmi dedi! (Vakit gazetesi 28-04-2010) *** 5. stanbul ili Emniyet Mdrlnden Erhan Turan adl 23 yandaki soyguncu ili ve Mecidiyekydeki iki McDonald's restorantn, kurusk tabanca ile soyduktan sonra yakalanp gz altna alnd binann 7. katndan atlayarak intihar etti! Taraf gazetesinin konuyla ilgili yorumu: McDonald's soyguncusu Emniyet camndan atlad! stanbul ilide 15 gn nce McDonalds restorann kurusk tabanca ile soyup, 17 bin 500 TL ile kaan Erhan Turan, nceki sabah Mecidiyekyde ayn restorann bir baka ubesinden, 9 bin 350 TLyi aldktan sonra polis tarafndan yakaland. Her iki soygunu maskeli olarak gerekletiren 23 yandaki Erhan Turan gzaltnda tutulduu ili le Emniyet Mdrlnn yedinci katndaki ili Asayi Bro Amirliinin penceresinden atlayarak intihar etti! (30/03/2010 Taraf gazetesi) stanbul Emniyet Mdr Hseyin apkn'n ve stanbul Valisi Muammer Gler'in konuyla ilgili yorumu: O intihar utantan olabilir!

Say 22

Sayfa 31

Polis Tekilatnn kuruluunun 165inci yldnm dolaysyla stanbul Emniyet Mdr Hseyin apkn, stanbul Valisi Muammer Gleri dn makamnda ziyaret etti. Hrszlk iddiasyla gzaltnda tutulduu ili Emniyet Mdrl binasnn 7nci katndan derek hayatn kaybeden 23 yandaki Erhan Turanla ilgili soru zerine apkn, phemizi eken arpc herhangi bir ey yok. Konuyu tahkik etmeye devam ediyoruz diye konutu. Vali Gler de, ledii sutan dolay mahcubiyet duyduu anlalmtr. Bunlar zaman zaman olan hadiselerdir. En ince ayrntsna kadar inceleniyor dedi! (Hrriyet 02/04/2010) *** 6. O dnem stanbul Bykehir Belediye Bakan olan, imdiki Babakann olu Ahmet Burak Erdoann neden olduu lml kaza ve aklanmas! 11-05-1998 tarihinde ses sanats Sevim Tanyrekin lmne neden olan kazada direksiyon banda olup bizim ocuklar tarafndan nasl aklandn bir kez daha hatrlayalm. Ahmet ehliyetsiz ara kullanp lml kazaya yol ayor tutuklanmyor! Sevim Tanyrek koma halinde hastaneye kaldrlyor, Ahmet tutuklanmyor! Sevim Tanyrek hayatn kaybediyor Ahmet tutuklanmyor! Mahkeme gn Ahmet durumaya gelmiyor, ngiltereye dil eitimine gidiyor!

1966 03 Nisan - Babakan Sleyman Demirel konutu: Trkiyede Amerikan ss yoktur Amerikan tesisi vardr.
Ahmet kusursuz bulunmuyor! Sevim Tanyrek 8de 8 kusurlu ve Ahmet aklanyor! Tabii ki bizim ocuklarn yardmyla!.. *** 7. Yapt haber programlarnda zaman zaman hkmeti eletirme cesareti gsteren, Ve ayn eletirileri yapan konuklarn programnda arlayp hkmet politikalarn deifre eden gazeteci Uur Dndarn zel hayatna Fethullah medya tarafndan tecavz edilmesi ve nedense Uur Dndarn einin sk sk Brezilyaya yalnz bana gittiini eitli imalarla yazmt ve yaynlanmt gazetelerinde. Samanyolu haberdeki bizim ocuklarn hi zahmet demeden belgeledii uu raporlar: ''Uur Dndar' zora sokacak belge Dndar, Evlendikten sonra karmn tek bana yurt dna ktn ispat edilirse intihar ederim demiti. O izelgeyi yaymlayan Vakit, Dndar'a soruyor... Ergenekon soruturmasna ynelik 2. iddianamede karsnn sk sk Brezilyaya gittiine dair iddialarn yer almas zerine Uur Dndar ok sinirlenmiti. Dndar, Star Ana Haberde, yksek sesle Ergenekon Savclar'na, Adalet Bakan'na ve Babakan'a seslenmiti Dndar daha sonra iddial bir

Sayfa 32

Politika Dergisi

Cuma namazn klmak iin TBMM'ye gelen Babakan Erdoan, MT'in son saldrlar ncesi kendisine herhangi bir rapor iletip iletmedii yolundaki sorular zerine, "Byle bir rapor yok. Hibir alakas yok. Hepsi speklasyon bunlarn" dedi! (Hrriyet 21/11/2003 ) *** 9. Ankara Ticaret Odas. Bakan Sinan Aygnn 10 Nisan 2008 tarihinde ofisindeki tuvalette bozuk olan ofbenin tamiri srasnda gizlenmi Glock marka bir tabanca bulundu (!) ve daha sonra yaanan gelimelerde ve geen srede kim tarafndan ne amala konduu asla ortaya kmad y ada karlmad! ATO Meclis Bakan Nuri Grgr bu konuda bir aklama yapt. Yapt aklamada, Aygnn alma ofisinin arka odasndaki tuvalet ksmnda bulunan ofbenin bozulmas zerine tamirci arldn anlatt. Tamircinin tamirat ilemini yaparken bir Glock marka tabancann yere dtn ifade eden Grgr, bunun zerine olaydan 10 Nisan Polis Karakolunun haberdar edildiini bildirdi. Ayn gn saat 18.30da gelen emniyet grevlilerinin tabanca ile ilgili tutanak tuttuklarn anlatan Grgr, halen bu olayla ilgili Emniyetten kendilerine ulaan bir aklama olmadn syledi. Tabanca nedir? Bir eylemde kullanlm mdr? diye aklama gelmedi diyen Grgr, ancak bu olayn son derece ilgin olduunu syledi. Grgr, unlar kaydetti: Bu tabancay oraya koyan Sinan Aygn olamayacana gre, onun dnda da bu alan baka kullanacak insan olmayacana gre, bu

cmle kurarak Evlendikten sonra biri kp karmn tek bana yurt dna ktn ispat ederse intihar ederim demiti. Ancak Uur Dndarn manken ei Yasemin Baradan (Jasmin Mroz)n yannda Uur Dndar olmadan defalarca yurt dna kt belirlendi. te Yasemin Baradann yannda kocas Uur Dndar olmadan yurt dna k yapt seyahatlerin tarihleri: k: Giri: Havaalan: 31.8.1995 19.11.1995 Atatrk Havaalan 10.01.2009 12.01.2009 Atatrk Havaalan (Samanyolu haber.com) *** 8. Trkiye, 2003 yl kasmnda stanbulda meydana gelen ili, Levent ve Beyoluna dzenlenen ve 57 kiinin lmne ve yzlerce kiide yaralanmasna yol aan bombal saldrlarla sarslmt.. Bomba ykl aralarla ve pe pee yaplan saldrlarda byk bir istihbarat ve emniyet ihmali grlmt... Ve tabii ki Babakan nceden MT tarafndan yaplan bir ihbar olduu haberlerini yalanlamt! Erdoan: 'MT nceden uyarmt' haberleri yalan! Babakan Recep Tayyip Erdoan, MT'in stanbul'daki son saldrlar ncesi ''yeni saldrlar olabilecei'' ynnde uyar ieren bir raporu kendisine ilettii yolundaki haberleri yalanlad.

Say 22

Sayfa 33

tabanca oraya kimin tarafndan ve ne amala yerletirildi? Ve tabii ki ATO bakan, Sinan Aygn bizim ocuklar (!) tarafndan srdrlen Ergenekon davasnda bizim ocuklar tarafndan yerletirilen Glock marka silahn glgesinde nceden cezasn ekiyor ve sonradan yarglanp aklanmay bekliyor! *** 10. Sen misin ileri Bakann sorgulayan! Deniz Baykal ile birlikte komplo kurulan Ankara milletvekili Nesrin Baytok ATO bakan Sinan Aygnn ofisine yerletirilen silaha dikkat ekip medeni cesaretiyle, Bu nemli konuyu gndeme getirmiti. CHP'li Baytok'tan Atalay'a Glock sorusu: CHP Ankara Milletvekili Nesrin Baytok, ileri Bakan Beir Atalay'a, ATO Bakan Sinan Aygn'n, Ergenekon operasyonu kapsamnda gzaltna alnmas ile ofisine silah gizlenmesi olay arasnda bir iliki olup olmadn sordu. Baytok, Atalay'n yantlamas istemiyle TBMM Bakanlna sunduu soru nergesinde, ATO Meclis Bakan Nuri Grgr'n, Aygn'n ofisindeki bozuk ofbenin tamiri srasnda Glock marka silahn bulunduunu, durumun emniyete iletildiini ancak emniyet birimlerinin 3 ay gemesine ramen silahla ilgili kendilerine bilgi vermediini akladn anmsatt. Aygn'n odasnda bulunan silaha ilikin hangi ilemlerin yapldnn aklanmasn isteyen Baytok, Silah nereden gelmitir, kime aittir ve seri numaras nedir? Sinan Aygn'n ofisinde bulunan bu silahla herhangi bir su ilenmi mi? Silah gizlenmesi olaynn nemli bir sivil toplum kuruluunun bakanna ynelik suikast giriiminde ya da bir iftira kampanyasnda kullanlabilecei deerlendirilmi midir? Sinan Aygn'n, Ergenekon operasyonu kapsamnda gzaltna alnmas ile ofisine silah gizlenmesi olay arasnda bir iliki var m? diye sordu. (02/07/2008) ***

Btn bunlar bizim ocuklar yapm olabilir, ama asla insanlarn zel odalarna gizli kamera yerletirip, ekim yapp ve montajlayarak, kimseyi bata ailesini- zor durumda brakarak belden aa vurarak kimseye iftira atmaz bizim ocuklar!
Bizim ocuklar kim oluyor? Fethullah Glen tekilatnn ayn hedef (Trkiye Cumhuriyetinin her kalesini kuatma ve szde slami ynetim ad altnda d glere teslim etmek) iin lkeyi kuatan her kademesindeki bireyleri Deniz Baykaln, Fethullah Glen ve AKP hkmeti arasndaki ok yakn ilikiyi bildiinden phe yok. Bu durumda Glenin mesajn samimi bulup hkmeti sulamas belki siyasetin bir parasdr ve aralarnda ne konuma getiini bilemeyiz, o ayr bir konu. Btn bunlar bizim ocuklar yapm olabilir, ama asla insanlarn zel odalarna gizli kamera yerletirip, ekim yapp ve montajlayarak, kimseyi -bata ailesini- zor durumda brakarak belden aa vurarak kimseye iftira atmaz bizim ocuklar! Koskoca Babakan yalan syleyecek deil ya! Gnahlarn almayn bizim ocuklarn! iletisim@PolitikaDergisi.com

Sayfa 34

Politika Dergisi

19 MAYIS ATATRK ANMA GENLK, SPOR BAYRAMI VE ULUSAL BAIMSIZLIK SAVAIMIZIN 91. YILDNM KUTLU OLSUN!

Say 22

Sayfa 35

Sayfa 36

Politika Dergisi

Hesaba ekilen kadar, hesaba ekenin kim olduu da nemlidir...

Ergenekon, kinci Malta Srgnleri Olay m? (3)

Emrah ZDEMR

Richard Webbin, M. Kemal Paann Samsuna kt gn dile getirdii szlerine gre; hem Damat Feritten alnan bilgiyle mahkm etmenin ve cezalandrmann zorluundan hem de bu kiilerin direnie iyi bir katk vereceinden ve bu hareketin nlenmesi gerekliliinden bu kimselerin uzaklatrlmas gerekmekteydi.

nedenler ortaya kmaya balamt: Yksek Komiser Vekili Tuamiral Richard Webbin, M. Kemal Paann Samsuna kt gn dile getirdii szlerine gre; hem Damat Feritten alnan bilgiyle mahkm etmenin ve cezalandrmann zorluundan hem de bu kiilerin direnie iyi bir katk vereceinden ve bu hareketin nlenmesi gerekliliinden bu kimselerin uzaklatrlmas gerekmekteydi. Yani, yeni koullar, ulusal kurtuluularn; yani -ad biraz ileride konacak olan- Kemalistlerin engellenmesi amacn dourmutu. Bunun yan sra, yalan yanl tanklarla cezalandrma yaplamayaca da ortaya kmt. stelik Boazlyan Kaymakam Kemal Beyin idam toplumu ayaa kaldrmsa da daha nceden Ali hsan (Sabis) Paann srgne gnderilmesi hi tepki ekmemitir. Ayrca tutuklularn Bekiraa Blnden kaacana ve hatta hkmet tarafndan salverilecei veya halkn Bekiraa Blne doru yryeceine ilikin korkular da vardr; nk zmirin igali toplumda byk protestolarla karlamtr. lk Srgn Kafilesi: 78ler zmirin igali ile birlikte (15 Mays 1919) yurtta emperyalistlere kar tepkiler oalyordu. 23 Ma-

(D

eerli okuyucular, bugne dein okumada gsterdiiniz dayan iin teekkr ederim. Ayrdndaym; hem yaz dizisinin blm says, hem de blmlerin iindeki uzunluk sizi yordu. Bu yzden, olaylar zerinde ayrntl olarak durmadan, olabildiince ksaca geip bu blmde konumuzu sonlandrmaya alacam. Birinci blme balarken belirttiim gibi, tarihsel ve gncel iki olay karlatrmaya altmz bu yaz dizisi salt tarih yazs deildir. Olay enikonu renmek isteyenlere Bill N. imirin Malta Srgnleri kitabn okumalarn salk veririm.) Bekiraa konuklar, ncelikle hem ngilizlerin, hem de ngilizcilerin (yani Damat Ferit gibilerin) siyasi intikamn alma duygusuyla tutuklanmt. Gel gelelim, koullar deitike yeni amalar ve

Sultanahmet Mitingi

Say 22

Sayfa 37

ysta nl Sultanahmet mitingi yaplacaktr, yurtseverler tarafndan. Ortam ok gergindir. Srgn dncesi ngilizlere gre kanlmaz olmaya balaynca ve sonrasnda bu dnce kabul edilince Webb abucak bir liste yapp Londraya gnderir. Bekiraada 250 civarnda kii bulunduundan ve hepsini srmek olanaksz olduundan en tehlikelileri Londraya rapor halinde gnderir. Bu en tehlikeli kiiler 59 kiidir; ancak bir de adnn karsna yldz imi konulan kimseler vardr ki onlar iin dikkat denilmitir. 19 adet olan yldzl kiinin iinde eski Sadrazam Sait Halim Paadan Yunus Nadiye, Ziya Gkalpten gazeteci Hseyin Cahit Beye kadar birok kimse vardr. in ilgin yn ve asl niyetleri ortaya karan imi udur ki; olaylarn balangcnda, genel olarak Ermeni olaylar yznden sulamalarn yapld sylense de bu yldzl kimselerin iinde srgn suundan mimlenen yalnzca bir kii vardr; eski Sivas Valisi Sabit Bey. Genel olarak, asayii bozmak diye diplomatik bir su uydurulmutur. Aslnda asayii bozmak demek, igali engellemeye alan veya direnie eilimi olan demektir. ngiliz Dilerinde Trkiye masasnda bulunan Edmonds, Fethi (Okyar) Beyin ve birka kiinin daha yldz hak ettiini not eder. Fethi Bey adnn ne anlam ierdiini ikinci blmde sylemitik. Sonunda, Damat Feritin ve ngilizlerin olas direnie kar korkularndan dolay 28 Mays 1919da 11i Kars rasndan* ngilizlerin dorudan tutuklad kimse, 14 rtbeleri yzba-albay aras olan asker grubu ve 53 Bekiraa Kouundan olmak zere 78 kii Maltaya doru yola kar. Ali hsan Paa ve onunla birlikte giden onbas ile birlikte 80 kii olmutur Malta srgnleri.(*Kars ras, ordusuz kalan Kars-Ardahan-Batum civarndaki yerli halkn haklarn korumak iin kurulmutur. 9. Ordu Komutan Yakup evki Paa da listededir, fakat hastanede olduundan ilk srgn kafilesine yetiememitir.) ngilizler, gemiyle nemli (tehlikeli) grdkleri Trkleri Maltaya Mttefiklerin ortak

in ilgin yn ve asl niyetleri ortaya karan imi udur ki; olaylarn balangcnda, genel olarak Ermeni olaylar yznden sulamalarn yapld sylense de bu yldzl kimselerin iinde srgn suundan mimlenen yalnzca bir kii vardr; eski Sivas Valisi Sabit Bey.
kararyla deil, kendi nceliklerini kullanarak apar topar gtrmlerdir. Franszlarn dahi haberi olmam, hatta bu olay Fransa-ngiltere arasnda kk bir diplomatik krize neden olmutur. Franszlar alelacele srgne gnderilme iini, General F. dEspereyin deyimiyle ngilizlerin kendi amalarn gzeten siyasal bir nlem olarak tanmlamlardr. Bu arada Mustafa Kemal, Saraya ve ngilizlere kar kyor, restlemeler havada uuuyordu. Hkmet darbesinin sonusuz kalaca belli olmu ve bu yeni kahraman Samsundan Amasyaya, Erzurumdan Svasa Anadolunun yoksul ama vefal barna dirili tohumlar atmaya balamtr. Daha sonrasnda Mustafa Kemalin Anadolu hareketinde yannda bulunan Rauf (Orbay) Beyin ve Kara Vasf Beyin stanbuldaki Meclisten tutuklanmas meseleleri de vardr. Bu uzun bir tartma konusudur. Binbir glkle, deiik taktik ve manevralarla 9. Ordu Mfettii olarak 19 Mays 1919da Samsuna gidebilen Mustafa Kemal Paa, 8 Haziranda ngilizlerin basksyla stanbulun geri dn arsyla karlamtr. nce geitirmi, sonrasnda ulusal direnii rgtlemeye koyulmutur. Bunlarn ou, byk olaslkla, bilginiz dhilindedir. Maltaya srlmek istenen Mustafa Kemal Paa, direnmi ve ulusunun kahraman olmutur. Eski ttihat ve Terakkicilerin (TC) katlm yksek olsa da artk ngilizlerin gznde yeni bir dman belirmitir: Kemalistler!

Sayfa 38

Politika Dergisi

Nitekim 10 Ekim 1919da ngiliz Amirali de Robeck, Mustafa Kemal Paann dilerini gstermesiyle ngiliz aslannn saygnlnn sarsldn yazar.
Kemalistler, TCcilere gre daha diplomatik, daha aklc, daha halk ve gereki davranm ve ngilizlerle kstl olanaklarla etin savalar vermilerdir. Mustafa Kemalin ve takmnn kararl ve ulusal bamszlk izgisi sayesinde Malta srgnleri konusunda adm adm birok baar elde edilmitir. Son iki yz yldr karlkllk nedir bilmeyen ve srekli geri adm atmaya alm olan Osmanl siyasas allmadk bir biimde, bitmek zeredir. Bekir Sami Paa da Osmanlnn bu alkanln brakamad iin grevinden ayrlmak zorunda kalmtr. Mustafa Kemal, Sylevde belirttii zere, sava zamannda bile egemenlik ilkesiyle bal kalarak Maltaya srlm olanlarn, ilgili mahkemelerimizde yarglanmak zere, stanbula getirilmeleri yoluna gidilmesi siyasasn izlemitir. (bkz. Amasya Protokolleri) Ayrca Kemal Paa, Trke zulm yapm Ermenilerin de yarglanmas gerektii savn ortaya atarak, siyasal karakn yapmtr. Yeri gelmitir, misilleme amacyla O da -ileride pazarlk konusunda ok yarar olaca zere- ngilizleri tutuklatmtr. Nitekim 10 Ekim 1919da ngiliz Amirali de Robeck, Mustafa Kemal Paann dilerini gstermesiyle ngiliz aslannn saygnlnn sarsldn yazar. Sonrasnda Ebzziyazade Velit Beyden Celal Nuri (leri) Beye kadar mill hareketi destekleyen kimselerden ve paalardan oluan bir grup daha Maltaya srlmtr. Byk Millet Meclisinin almasndan 18 gn nce, Damat Ferit de bo durmayp, padiah gibi

yar-tanr olarak grd ngilizlere, Mill Mcadele kahramanlarnn adlarn neredeyse eksiksiz olarak liste hlinde sunar: Mustafa Kemal (Atatrk) Paa, Kzm (nan) Paa, Ali Fuat (Cebesoy) Paa, Kzm Karabekir Paa, Kzm (zalp) Bey, smet (nn) Bey Gyabnda idam ettikleri Enver, Talat, Cemal Paalar 5 Austos 1920de ise bir yl nce aslan Kemal Bey gibi, Urfa Mutasarrf Nusret Bey de mill ehit olur. Be gn sonra Osmanlnn son ve yrrle girmeyen antlamas olan Sevr imzalanr. Sevr Antlamasyla ayn ay iinde10 kii daha srgn edilir. 16 Ekim 1920de ise Trk tarihinin grd en hain yneticilerden birisi (belki de birincisi) olan Damat Ferit Paa, bir daha hkmete girmemek zere, siyasal yaammzdan ekilir. Damat Feritten sonra yeniden kabine kuran yal Tevfik Paann zamannda da (Kasm 1920) iki adet srgn daha yaplr ve toplam 144** kii Malta srgnlerinde yer alr ve liste 2820 Mehmet Rt Beyin adyla kapanr. (**Glmece: Tarihi bozma konusunda nde giden bir kii olan slamc yazar Abdurrahman Dilipak 144 kii olan srgn saysn, Cumhuriyete Giden Yol adl kitabnda 676 olarak yazmtr. Abartlr, ama bu kadarna da pes) Srgnlerin lkemize geri verilmesini, yaanan diplomasiyi, oluan ortam vd. renmek iin imirin szn ettiim kitabna bakabilirsiniz. Biz bu

Urfa Mutasarrf Nusret Bey

Say 22

Sayfa 39

noktadan sonra yorum ve sonu aamasna geiyoruz. *** Trk Ordusunun Srelere Etkisi Trkiyede, kuramlarn toplumsal, siyasal, yaamsal verilere dayandramam; genel olarak Batda eitim grm ve oradan aldklar ezberleri yineleyen aydnlar, Trk Ordusuna saldrmann demokrasi gerei olduunu sanyorlar. Bu, yalnzca iinde bulunduumuz dneme ait bir yarg deildir. Kurulu yllarmzda da bugnkne benzer birtakm dnceler belirmiti. Onun iin bu konuda, o dnemin nemli kalemlerinden Yunus Nadinin Trk Ordusunun zgn durumuna ilikin yapt deerlendirmelere bakmakta yarar var: Baka memleketlerde, baka milletlerde niformal zabitler ktlesi ilk anlarnda belki daha ziyade yeni fikirlere kar gelen ve getirilen kuvvetler gibi grnebildii halde, bizim Trkiyemizde durum tersinedir. Burada ordu, milleti ykselten yeni fikirlere nc olmutur. Gazi bunu Trk milletinin lehine kaydolunmak lazm gelen ok byk bir mazhariyet ve ok yksek bir meziyet gryor. 1908 Devrimi, Ulusal Kurtulu Sava, 1961 Anayasasna kadar birok tarihsel olayda Trk Ordusunun itici ve nc rol yadsnamaz. 1980de Trkiye tarihinin en gerici mdahalesi yaplmsa da Trk Ordusunun geleneksel yaps 12 Eylle uygun de-

Dilekte bulunmak ayr, saptama yapmak ayrdr. Orduya, kurtarcya siyasal alanda hi gerek duymayalm, istiyoruz; ama ulusumuz hl Mustafa Kemalin kurtarcya gereksinim duymayacak kadar devrimci bireylere sahip bir ulus olma lksne eriememitir. Demokrasiyi demeden, gericilere ve ayrlklara kar ve en nemlisi emperyalizme direnme asndan ordumuzun caydrclna gereksinmekteyiz.

ildir. Dilekte bulunmak ayr, saptama yapmak ayrdr. Orduya, kurtarcya siyasal alanda hi gerek duymayalm, istiyoruz; ama ulusumuz hl Mustafa Kemalin kurtarcya gereksinim duymayacak kadar devrimci bireylere sahip bir ulus olma lksne eriememitir. Demokrasiyi demeden, gericilere ve ayrlklara kar ve en nemlisi emperyalizme direnme asndan ordumuzun caydrclna gereksinmekteyiz. Dnsel, toplumsal, psikolojik vs. zincirlerinden kurtulamam ve dier uluslara gre ordusuna ok gvenen bir topluma sahip olmamz da ayrc bir etmen olarak not etmek lazmdr. Basnn ounu ele geirmi, halk bu

Sayfa 40

Politika Dergisi

1 Mart Tezkeresi sonras, Ordunun tavrna ilikin, ABD Savunma Bakan Yardmcs Paul Wolfowitz Trk gazetecilerle (Birand, andar) yapt syleide net konumutu: Ordu, hangi nedenle olursa olsun, o nemli ve de oynamalar gereken liderlik konumuna tam olarak sahip kamad
ynde rahata ynlendirebilen; kurumlar ynlendirebilen; insanlar niteliksizletirmi olan emperyalizmin kale olarak Orduyu grmesi olaandr. evrimsel olarak, emperyalistlerin artk dorudan Trkiyeye saldrma olasl da Ordu ile d glerin atmasna olanak vermektedir. Sovyetler yaarken Trkiyeye verilen rol ile bugn verilen rol ok farkldr. Bunlar da gz nne almakta yarar var. Trk Ordusu 1990l yllara dek, rejim ve ulusal btnlk tehlikedeyken kendinde sorumluluk grrd. Ve ABDnin istedii byk operasyonlara da imza atmtr. Bugn ise hem ulusal btnlk asndan, hem siyasal rejim asndan Trkiyeden beklenen eyler daha farkldr. TSKden Barzanilere aabeylik yapmas ve mill devletin demokratikleme ad altnda gevetilmesi ile rejimin slamiletirilmesine gz yummas beklenilmektedir. rann slam dnyasndaki etkisinin azaltlmas iin Trkiye, slam dnyasna slami bir imgelem oluturularak Truva at olarak sokulmak isteniyordu. Buna kant olarak nkleer araclk konusunda ve Filistin meselesinde ABDnin Trkiyeye srarla nem vermesini gsterebiliriz. Tm bunlar da TSKnin geleneksel ve laik yapsna uymuyordu. stelik TSKde 1990lardan itibaren antiemperyalist bir kuak st kademelere kmaktayd. Her zaman asker rejimlere kar ok kat bir tutum sergileyen Attil lhan bile Trkiye'de, eer akademi (Harp Akademileri) toplantlarnda Erol Manisal ders veriyorsa i ok cidd. demitir. Eski Genel-

kurmay Bakan Hseyin Kvrkolu, ABDnin Irak igaline ak olarak kar kmtr. (Hilmi zkkn grevdeyken yaptklar da kk Ergenekon gibidir.) Ksacas, burada bir saptama yapmak olanakldr. Bugn Ergenekon davasnda tutuklu bulunan veya tutuksuz yarglanan emekli komutanlarn ou, sz edilen ulusalc - antiemperyalist izgiye gemi olanlardr. Trk Ordusunun Batnn dorudan hedefi olmasnn bir nedeni de budur. 1 Mart Tezkeresi sonras, Ordunun tavrna ilikin, ABD Savunma Bakan Yardmcs Paul Wolfowitz Trk gazetecilerle (Birand, andar) yapt syleide net konumutu: Ordu, hangi nedenle olursa olsun, o nemli ve de oynamalar gereken liderlik konumuna tam olarak sahip kamad Ksacas, millci ve aydnlanmac izgiye sahip olacak olan gl bir Trk Ordusu, ABDnin son planlarna bu ekilde hizmet edemezdi. Hatta okyanus tesi glere engel dahi olabilirdi. Ne var ki, bugn olaylara verilen tepkiye bakarsak, st kademenin de bir noktaya kadar uzlatn sezinliyoruz. Trk Ordusunu genel deerlendirme dnda tutmamn nedeni genel dnda, zgn bir durumu olduundandr. ki Sre Arasndaki Benzerlikler ve Ayrmllklar Malta srgnleri ile Ergenekon srecinin ilk karlatrmas, i banda olan hkmetler dolays ile yaplmak istenirse; nce Ergenekonun ne zaman baladn belirlemek gerekir. Siyasal anlamyla deerlendirildiinde Ergenekon operasyonlarnn ncl seferlerinin, Hilmi zkkn Genelkurmay Bakan olmas, Irak igali ve AKPnin tek bana iktidar olmasyla balad sylenebilir. Fetullahlarn yllardan beri Polis Tekilatn ele geirdii ve dier kurumlara da iyiden iyiye etki bilinen bir gerek. Bu srete baz kurum ve gleri sessizce ele geirme, yumuak politika izleme (genel olarak AB eksenli demokratikleme sylemleri ile), ekonomik liberalleme ad altnda tekelleme stratejileri izlenmitir. Cumhurbakanl seiminin getirdii hava, adil bir seim olmasn engellemitir. Eylemli Ergenekon ise, ite bu sreten sonra ortaya kmtr. Aslnda ncesinde planlanmad sylenemez; nk Abdullah Gl, seimden 13 gn kadar nce mraniye soruturmasna dikkat edin. O i ok byyecek. demitir gazetecilere.

Say 22

Sayfa 41

Henz sorgulama mraniye aamasndayken bylesine net konumutur Bay Gl. te bu yzden erken-Ergenekon diye adlandrabileceimiz bu sreci yumuak gei hkmetleri ile geirdiimiz sylenebilir. Bu ilk AKP dnemi (2002-2007), yumuakl bakmndan Ali Rza Paa hkmeti gibi de alglanabilirse de benzerlii tam oturtmak olanakl deildir; nk AKPnin ilk dnemi hazrlan dnemi olarak saylmaldr. Sonraki AKP hkmeti ise Damat Ferit dneminin sertliinde olmu; (yal, hasta fark etmez) gazeteciler, komutanlar, sivil toplum nderleri, siyasetiler vs. sabahn 4nde darbeye benzer bir biimde evlerinden alnmlardr. Ayrca ibirlikilik noktasnda da benzer zellikler, eylemler vardr. rneklerini yaz dizisinin tamamn okuduunuzda daha fazla bulabilirsiniz. Karlatrmay uluslararas duruma gre yaptmzda; gnmzde Sovyetlerle yapt Souk Sava yenerek bitirmi bir ABD vardr. O dnemde ise ngiltere nderliinde Genel Sava kazanm bir tilaf Devletleri grubu vardr. Ancak bu balamda bakldnda, sorun ve tutarszlk udur ki, Trkiye (Osmanl) o dnemde yeniklerle birlikte savamken, bugn Bat (NATO) blou iinde yer alan bir lkedir. Bu tutarszln nedeni ise udur: Trkiye ve anlamam birtakm Trkler, bugn o gnk gibi bir cezalandrmadan ok, bir nlem almayla kar karyadr. Cezalandrmalar da vardr gnmzn teslim olmayan Fahrettin Paalarna, Hurit Paaya, 1 Mart Tezkeresindeki direnie, Cumhuriyet Mitinglerine vs. Zaman zaman Yeni Osmanl, Byk Ortadou Projesi gibi adlarla anlan bu yeni srece ortak olmayan ve kar kan kimselerin etkisiz hle getirilmesi daha genel bir

Her iki insan avnda da ulusalc gler hedef alnmtr. nk Trkiyede tarihsel olarak direni noktalar ordu aydn kk burjuva / halk lemesi olmutur. O dnemde de hedefte ordu ve onun komutanlar vardr.
tanm olabilir. Elbette slamc gemii olan hkmetin -ngilizlerin de belirttii gibi, o dneme benzer olarak- siyasal alma gibi eylemlilikleri de vardr. Sanklarn niteliklerine gre bir deerlendirme yapmak gerekirse; ekonomide, basnda, siyasette, haberalmada, eitimde vs. gc ve etkisi bulunan insanlarn Ergenekon sreciyle susturulduunu, etkisizletirildiini, zorunlu srgnde bekletildiklerini saptyoruz. Malta srgnleri meselesinde ise, nce eski ttihatlar ve basn dnyasndan nemli kiiler ile daha sonrasnda Kemalistler srgne gnderilmitir. Olaylarn gidi biimine gre tutuklamalarn yn de deikenlik gstermitir. Ergenekonda da gndeme gre dalgalarn yapld gizlenemeyecek bir gerek. Her iki insan avnda da ulusalc gler hedef alnmtr. nk Trkiyede tarihsel olarak direni noktalar ordu aydn kk burjuva / halk lemesi olmutur. O dnemde de hedefte ordu ve onun komutanlar vardr. Trklerdeki ordu geleneinin getirmi olduu gl ordu ve millet-ordu birlikteliinin Trkiye dmanlar iin hedef seilmesi olaandr. Ekonomik anlamda da ilgin bir benzerlik vardr: ttihatlar, o dnem gayrimslimlere dayanan burjuvaya kar yava yava ykselen Trk ticaret

Sayfa 42

Politika Dergisi

O gn tank nadyla Trkiyenin ayn anda deiik kentlerinden deiik insanlar sulayan Ermeniler varken, bu gn de gizli tank terrizmi vardr. Eski PKK itiraflar bugn saygn (muteber) grlp bir davay ynlendirebilmektedir.
burjuvasna dayanmaktayd. (Kapitlasyonu Birinci Dnya Sava srasnda tek tarafl fesheden TCdir.) Bugn ulusalclarn ou ve CHP ise Fethullah sermayeye kar gc zayflam olan geleneksel Trk burjuvazisini ve kk burjuvay temsil etmektedirler. Vahidettin, srekli ngilizlerin desteini merak ederken; bu gn de Erdoan, her nemli olay ncesi ABDye gitmektedir. kisinde de devrilme korkusu vardr. Erdoan deerlendirmeyi size brakyorum ama Vahidettin Damat Ferit araclyla Allahtan sonra ngilizlere olan gvenini belirtiyordu. O gn (sava sular ve ngilizlere kt davranma dnda) Ermenilere krm yapld sav varken, bugn PKK ile mcadelenin Krtlere krm olarak ne srld*** bir iddia vardr. Basavc

lhan Chanerin deyimiyle GTT (Gizli Tank Terr rgt) diye adlandrabileceimiz bir gereklik vardr her iki davada da. O gn tank nadyla Trkiyenin ayn anda deiik kentlerinden deiik insanlar sulayan Ermeniler varken, bu gn de gizli tank terrizmi vardr. Eski PKK itiraflar bugn saygn (muteber) grlp bir davay ynlendirebilmektedir. (***Krtlere kar baz haksz uygulamalar yaplm olabilir; ancak konu bununla ilgisizdir. Cihaner o dokunulmaz dnemde JTEMi incelemeye kalkm bir basavcdr.) ttihat ve Terakki ilerici (Batc) ve milliyetilerin rgtyse de TCye kar oluan cephe, ok ilgintir, liberal slamc ortaklktr. Hepsi Osmanlnn Batl bir lke haline gelmesi iin alsa da o dnemki Batc liberaller de slamclarn kuyruuna taklmlardr. ttihatlar ise daha yerel ve daha devrimci olmulardr. ttihat ve Terakki Cemiyeti ve yeleri yaptklar baz uygulamalar yznden eletirilebilir. Ancak, u gerei de belirtmekte yarar var: Kurulu aamalarnda, kesin bir dille reddetseler de yerel kongre iktidarlarnn temelinde byk oranda eski ttihatlar veya ttihat yaknlar vard. Bu da bugn emperyalizme direni asndan (milliyeti ve solcularn gzaltna alnmasyla) gz nnde tutulmaldr. Dn dorudan igal gleri tarafndan yarglandklar iin kamuoyu o gn onlara destek vermiyordu. Bugn Adnan Menderes zamanndaki toplamalara gre daha bilinli ve direnli bir kamuoyu varsa da ses kaytlar, montajlar, yaptrmalar, baka sze baka anlam yaktrmalar vb. ile halkn kafas kartrlmaktadr. En nihayetinde demokrasi dinine olan ballndan dolay halkn kmsenemeyecek ounluu da inanmak zorunda kalmaktadr. Sonu olarak, igal gleriyle veya deil, siyasal almak iin veya lkenin selameti iin, dolayl veya dorudan, yle veya byle, iki davada da bir insan av amac gdld kesindir. Deniz Baykala Yaplan Darbeye Benim Yorumum ve Ergenekonla likilendirmem Deniz Baykal ve kurmaylarn antidemokratik davranmakla, ortayolcu kalmakla, nitelikli insanlar ykseltmemekle vs. sulayabiliriz. Ancak, bir liderin bir Byk Birader ve montaj darbesiyle devrilmesini kabul edip bundan medet ummak, bir

Say 22

Sayfa 43

frsat iidir. Emperyalizm asndan ou zaman gvenilmez adam olan 1 Martn en nemli savamn veren, statkocu damgas yemeyi gze alp memleketi savunan, srailin snrmzdan toprak almasna kar byk mcadele veren, yurtseverlerin yannda olan Deniz Baykal, Ylmaz zdilin dedii gibi, Silivriye gnderilemedii iin, evine gnderilmitir. calan bile Krt almna balamtr Baykala yaplan, ki dar anlamda hakldr. Son dnemde CHPnin oylarn arttrmas, (Aydnlk gazetesin yaymlad zere) Randin yazd gibi millci bir hkmetin geliyor olmas; buna kar zamannda yaptklar lml slamclar gibi lml, kontrol edilebilir bir Atatrk oluumu iktidara tama gerei uyandrm olabilir emperyalistlerde. Kemal Kldarolu ok deerli bir siyaseti; ancak Kldarolunun rgte dayanan bir yapsnn olmamas mdahaleciler asndan frsat olarak grlyor olabilir. Siyaset yalnzca bir vitrin ve grnt ii deildir. Ayrca Kldarolu birok bei bulunan partiyi bir arada tutamazsa dier bekleyenlere de kap alm olacak. Ve 2002de DSPninkine benzer bir sonla bitebilecektir CHP. Belirtmemde yarar var: Bu saydklarm olumsuz olaslklardr, nceden nlem alnmas iin dile getirdim yalnzca. CHP asndan en dorusunun, Deniz Baykal ma-

Bugn kendini Atatrk diye tanmlayanlar lml, grntde Atatrk, ada bilinen vitrin adamlarndan bir ey bekliyorlarsa; Kemal Atatrkn Mill Mcadeleye kar daha lml grnen A. Rza Paa hakknda, onun zamannda daha fazla kan kaybedildiini sylemesini de anmsatmak isterim.
kamda yer almasa da Deniz Baykalla birlikte bir takm kurmak olduunu syleyebilirim. Ayrntsn CHPnin semenleri ve delegeleri sylesin. unu da -dier seenekler iin- sylemeden geemeyeceim: Bugn kendini Atatrk diye tanmlayanlar lml, grntde Atatrk, ada bilinen vitrin adamlarndan bir ey bekliyorlarsa; Kemal Atatrkn Mill Mcadeleye kar daha lml grnen A. Rza Paa hakknda, onun zamannda daha fazla kan kaybedildiini sylemesini de anmsatmak isterim. nk, byle durumlarda tek cephede birleme olasl azalmaktadr. Kiisel Dncelerim ve Son Mustafa Kemal Paa Malta srgnlerinin iinde imtihana ekilmek lazm gelenlerin olduunu fakat hesaba ekenin millet olmadn ve bilakis milleti daha ar bir felakete srkleyen insanlarn tutuklular hesaba ektiini sylyordu. Ergenekon meselesinde de benim bak am tpk M. Kemal Paann o gnk Bekiraa tutuklularna ilikin grleri gibidir. Ben savc veya yarg deilim; bilemem paann birisi masum bir insan ldrm m? Bu adl bir olay olurdu; fakat Ergenekon, Avrupallardan Amerikallara, Erdoandan Gle kadar birok kimse ve kesim tarafndan dillendirildii veya ima edildii gibi siyasi bir davadr. lerinde sulular olabilir ama toplama mantyla

Sayfa 44

Politika Dergisi

Bin Dokuz Yz Seksen Drt adl roman okuyanlar bilir, romanda Winstonun da syledii gibi, iktidar uygulamak iin yalnzca itaat ettirmek yetmez; onlara ac da ektirmek gerekir.
yaplan bir davadr bu. Niyetin yarglamaktan ziyade alkoymak olduu ok aktr. Tutuklamalar srerken yanszlyla bilinen, stat Oktay Eki ile iletiim kurma olana kurmutum. O zaman soruturma ve kovuturma aamasndaki bir olayn ieriine deinemeyeceini sylemiti. ok deil, bu szlerinden 3 ay sonra ise net bir biimde Mjdeler olsun, nk artk sanklar deil, Atatrk' yarglyoruz. yargsna ulamt. Ayrca Balbaya destek iin Silivriye gittiini de biliyoruz. En banda ben de sustum, bekledim tabii. Ama bu noktadan sonra birka tane sulu bulup meseleyi konumamak, yarg meselesi olarak grmek; sonu olarak, sua ortak olmak demektir. Bazen, daha lml bir ekilde kontrol edilemiyor muydu Trkiye, diyenler oluyor. Yani, ABD niye gerek duysun bir sr insana ac ektirmeye? Yalnzca orada tutup mu baarl olabilir? Deil tabii. George Orwelln nl Bin Dokuz Yz Seksen Drt adl romann okuyanlar bilir, romanda Winstonun da syledii gibi, iktidar uygulamak iin yalnzca itaat ettirmek yetmez; onlara ac da ektirmek gerekir. zcesi ABD ve Yeni Dnya, varln ve iktida-

rn yaatmak iin, gcn, muhaliflerine hissettirmek zorundadr. Sonu olarak; yapay gazeteler oluturabilir, yazarlar satn alabilirsiniz. Sahte belgeler retip kamuoyunu yanltabilirsiniz. Susuz insanlar toplumsal hapishanelere tkp, saygnlklarn zedeleyebilirsiniz. Bugn kurtarabilirsiniz; ama yarn 1909da 31 Martlar tepeleyerek kendini gsteren Trk aydnlanmas, 2007 Cumhuriyet Mitinglerinde Kemalist devrimin tamamlanmasnn dayanaca taban grmtr. Bu sreci erteleyebilseler de durduracaklarn hi sanmyorum. Yarn da, dn olduu gibi, -ngiliz destekli- liberal ve gerici ittifak hem 31 Marttaki hem Mill Mcadele yllarndaki gibi baarszla deceklerdir. Evet, Nusret Bey ve Kemal Beyler aslmlardr; ama yurtlarnda, saygnlklaryla ve yurttalarnn omuzlarnda lmlerdir. nnde sonunda ulusalclarn yeri bu yurttu. Yanllklar da yapsalar, kt ilere de bulasalar yereldiler; bugnk Ergenekon sanklarnn ounluu gibi. Peki kk burada olmayan yandalar diledikleri sonuca varamazlarsa ne yapacaklar? Ya gemiteki baz benzerleri gibi srgnde yoksulluktan lecekler ya da dier benzerleri gibi iir, magazin, felsefe yazp bir keye ekilecekler. Tabii, yazmaya yetenei olanlar sadece Bekiraadan kaldrp birka idam yapmlardr, birok komutan, devlet adamn tutuklu bulundurmulardr; ama Mill Mcadeleyi engelleyememilerdir. Trk ulusunun bir koyun srs olduunu

Kaymakam Kemal Beyin cenazesi

Say 22

Sayfa 45

syleyen Vahidettin gibi dnp, bu srnn bandaki obanlar ele alnca ulusun direnemeyeceini sanmlardr. Fakat tarih dledikleri ve izdikleri biimde tecelli etmemitir. Peki, bu gn iin Ergenekon baarl olmu mudur? Evet, Cumhuriyet Mitinglerinin ard kesilmi; Cumhuriyet gazetesinde i sorunlar ortaya km; TV kanallar satlm, kapatlm, susturulmu; niversiteler, barolar, STKler vs. sindirilmitir. Ancak, bu imdilik bir baar olduunu gsterse de gelecein gvencesini kimse veremez Bir kurtarc kmasa da ulusal gler hep birlikte Samsuna kabilir. Tarihe baktmda grdm udur: Bana sorarsanz, kimse elini ovuturmasn, derim Benim srecin sreine ilikin nerime gelince; aydnlar, askerleri, -zorunlu olarak- eraf, biraz da mill kahramanl arkasna alarak aydnlanma devrimini gerekletiren Kemalizm, bugn de tarihsel grevini srdrebilir. Bugn stelik toprak aalarnn desteine gereksinim yoktur. birliki cephe olan dinci-liberal ittifakna kar ulusalc bir izgi oluturulabilir. Kentli, bilinli, eitimli byk bir kitle vardr; mill bilince sahip bir burjuvazi vardr; budanm olsa da ii rgtleri vardr; siyasal alanda yalnzca milliyeti solcu blnmesi almak zeredir. Sosyalist yine sosyalist, milliyeti yine milliyeti, Kemalist yine Kemalist kalmal; fakat -kurucu iradeye benzer olarak- toplumsal temelli da kar bir, kendi iinde gevek bir koalisyon kurulmaldr. Gemile yaamak yerine; feodalitenin devrilmesinden eitime, d politikadan kurumlarn yapsna kadar birok yenilemenin, devrimin yolu alabilir. Bunun iin, gnlk siyasi kavgalara deil, ileri admdaki devrimlere baklmaldr. O zaman, hareket partilemese bile, olan siyasal partiler topluma ayak uydurmak zorunda kalr. Szn z; yle veya byle, bu i tamamlanmaldr. Emrah.Ozdemir@PolitikaDergisi.com

Trk ulusunun bir koyun srs olduunu syleyen Vahidettin gibi dnp, bu srnn bandaki obanlar ele alnca ulusun direnemeyeceini sanmlardr. Fakat tarih dledikleri ve izdikleri biimde tecelli etmemitir.

ATAY Falih Rfk, M. Kemalin Mtareke Defteri ve 19 Mays, Cumhuriyet Kitaplar, 1999. BAYAR Celal, Ben de Yazdm, Sabah Kitaplar, 1997. COKUN Alev, Samsundan nce Bilinmeyen 6 Ay, Cumhuriyet Kitaplar, 2009. ORWELL George, Bin Dokuz Yz Seksen Drt, Can Yaynlar, 2006. ZDEMR Blent, ngiliz stihbarat Raporlarnda Filenen Trkiye, Yeditepe Yaynevi, 2008. SONYEL Salahi, Trk Kurtulu Sava ve D Politika, Cilt: 1, 1987. MR Bill N, Malta Srgnleri, Bilgi Yaynevi, 2008. TANR Blent, Trkiyede Yerel Kongre ktidarlar (1918-1920), Cumhuriyet Kitaplar, 1998. www.hurriyet.com.tr www.milliyet.com.tr www.stargazete.com www.odatv.com www.ulusalkanal.com.tr

Seilmi Kaynaklar: ABALIOLU Yunus Nadi, Cumhuriyet Yolunda, Cumhuriyet Yaynlar, 1999. ATAY Falih Rfk, Atatrkn Bana Anlattklar, Bate Atatrk Dizisi, 1998.

Sayfa 46

Politika Dergisi

Niyetler ve hedefler belli...

Cad Av ile Cumhuriyetin Tasfiyesi (2)

Saadet TOKSZ

Ayrca psikolojik adan, Cumhuriyetin felsefesine ve deerlerine saldrmay halkn gznde merulatrp, rejimin sorgulanmas asndan gerekliydi.

cemaatine bal yayn organlar eklinde oluturulduunu ve bu organizasyonun hukuksal ayan oluturan Glenin k okullarnda ve Amerikada yetimi savclar grubunu da dahil ederek Cumhuriyetin tasfiyesini gerekletirme abas iinde olduklarn sylem ve eylemlerinden anlamaktayz. Dalgalar halinde srdrlen Cad Av, ilk nce lkenin laik rejimine sahip kan aydnlar, gazeteciler, brokratlar ve sanatlarla ie balatld. nk bu kesimdeki kiiler, hkmetin icraatlarn eletirerek, halk uyandrmaya balam, nlerinde ok byk bir engel olarak durmaktaydlar. Ayrca psikolojik adan, Cumhuriyetin felsefesine ve deerlerine saldrmay halkn gznde merulatrp, rejimin sorgulanmas asndan gerekliydi. Daha sonra da TSKy dahil ederek, rejim savunmasn zayflatmann peine dtler. TSKnn gcnn azaltlarak, boyunduruk altna almak istemelerinin sebeplerine gelince: TSKnn sistem zerindeki arl her dnem ABDnin nnde alamayan bir engel oluturmutur. ABDnin Kuzey Irak igalinde TSKnn kendisiyle birlikte hareket etmemesi ve TSKnn bu igali Trkiye Cumhuriyetinin toprak btnlne kar

T
TRK, 1924)

am bamszlk denildii zaman, doal, siyasal, mali, adli, askeri, kltrel ve her alanda bamszlk anlalr. (Mustafa Kemal ATA-

Yaznn birinci blmnde, 1950li yllarda Amerikada komnizme kar uygulanm Cad Avn, burada da Cumhuriyetin tasfiyesi iin Ergenekon ad altnda uygulamaya koyduklarndan bahsetmitim. Bunun iin de Siyaset-stihbarat-Medya lsnn ibirlii ile uygulamaya sokulduunu ve bunun doruluunu ispatlayan basnda yaynlanan haberlerden rnekler vermitim. Bizdeki kurguyu, AKP, Polis Tekilatnn iine yerlemi CIA ajanlar, Taraf gazetesi ve Glen

Say 22

Sayfa 47

bir tehdit olarak kabul edip ve bu tehdide karlk zel Kuvvetler Komutanln kurgulamas, TSKy ABDnin birinci dereceden hedefi haline getirdi. 1995 ylnda Genelkurmay Bakan smail Hakk Karadaynn emriyle ABDye kar Kuzey Iraka yaplan elik Harekt barda taran son damla oldu. Bu yzden kendi emrinde hareket edecek bir partiyi iktidar yapmalar farz olmutu. Zaten yeteri kadar vakit kaybedilmiti. AKP iktidara geldikten sonra ABD hkmeti Kuzey Iraktan Trk askerinin ekilmesi ynnde sktrmaya balad. Bunun iin 2 Nisan 2003de Abdullah Gl, Colin Powell ile yapt 9 maddelik gizli anlamann birinci maddesi, TSKnn Kuzey Iraktan 4 ay iinde ekilmesi zerinedir. Kuzey Iraktan ekilme sz veren hkmet, bu defa TSK ile anlaamad. nk TSKnn iddias, Kuzey Iraktan ekilmesi halinde PKKnn Trkiyeye szmalarn nleyemeyecekleri gibi, o blgenin corafi koullarndan dolay olas bir saldrya kar snrlar koruyabilmek mmkn olamayacakt. Bylece kurumlar aras atmann temelleri atlm oldu. Sz dinlemeyen TSK, ayn yl iinde generallerin tasfiyesi hamlesiyle karlat. 2003 Austosunda Yksek Askeri ura Toplantsnda 55 General tasfiye edildi. Bu durum Cumhuriyet tarihinde ilk defa yaanmyordu. Demokrat Parti iktidara geldiinde de ilk yaptklar ey olarak, Orduda o gne kadar grlmemi bir oranda subay tasfiyesi yaplmt. AKP de kopyala, yaptr eklinde ayn politikalar devam ettiriyor. imdi bu generallerin ou Ergenekon ve Balyoz kapsamnda tutuklanm, yarglanyorlar. zkkn greve getirilmesinden sonra, TSKnn ABDye bakaldrc tutumu zkk sayesinde aa-

AKP iktidara geldikten sonra ABD hkmeti Kuzey Iraktan Trk askerinin ekilmesi ynnde sktrmaya balad. Bunun iin 2 Nisan 2003de Abdullah Gl, Colin Powell ile yapt 9 maddelik gizli anlamann birinci maddesi, TSKnn Kuzey Iraktan 4 ay iinde ekilmesi zerinedir.
ya ekilmi, hatta yle ki, 2004 ylnda Kuzey Irakta zel Kuvvetler subaylarmzn bana geirilen uval ile balatlan Psikolojik Harekat Operasyonu karsnda zkkn, brakn sert bir tutum taknmasn, uzlamac bir yol izlemesi, TSKnn sistem zerindeki arlna ciddi bir darbe vurmutur. imdi sra Anayasa deiikliine geldi. Bugn devam eden rejimin dntrlmesi iin uygulanan bu operasyon dalgalar eklinde srp giderken, dier yandan Anayasada istedikleri deiiklikleri yapma gayretine dtler. Bildiiniz gibi Anayasa deiikliinde en ok tartlan konu, yarg bamszln denetim altna almaya alan maddeler. TSKdan sonra sistem zerinde etkin arl olan dier kurum yargdr. Bu sebeple ele geirilmesi gereken en nemli kurumlarn banda gelmektedir. Dikkat ederseniz, 1. turda oylanan maddelerin ou asker ve yargy denetleyecek maddeleri ieriyor olmasdr. Bu kurumlarn denetlenmesi taraftarym, ancak bu denetimin ne amala kullanlaca nemlidir. Meclis Bakanna, Genelkurmay Bakanna ve Kuvvet Komutanlarna sivil mahkemelerde yarglama yolu alyor. Askeri Yargtay denetim altna alnyor. Hakimler ve savclarn denetimi Adalet Bakanlna veriliyor. HSYKnn yaps yeniden dzenleniyor. Anayasa Mahkemesinin yaps yeniden dzenleniyor. Yap-

Sayfa 48

Politika Dergisi

Kafkaslar corafyas deseniz, oras da sorunludur. Pakistan ve Afganistanda ok iddetli terr hareketleri srmektedir. Trkiyenin o blgede silahl kuvvetler asndan daha etkin bir rol almas istenmektedir.
lan bu deiiklikler hakknda bir yorum yapmaya gerek yok sanrm. Grnen ky klavuz istemez. der byklerimiz. Yorumu size brakyorum. Yalnz, dikkatimi eken 10. madde var ki, yle diyor: Anayasann, milletvekilliinin dmesi balkl 84. maddesinin son fkras yrrlkten kaldrlyor. Buna gre, milletvekilliinin drlmesi uygulamas kaldrlyor. Bence de, deimesi gereken en elzem madde buydu! Milletvekillerimizin gz aydn! Bu aslnda bir kardevrim operasyonudur. Trkiye Cumhuriyeti devrimler sayesinde, dinle devletin ayrt, ada toplumlar oluturmak amacyla kurulmutur. Yani, Cumhuriyetin kendisi devrimdir ve bu devrim anayasa ile korunma altna alnmtr. Devlet btn dinlere eit mesafede olacak, vatandan din ve vicdan hrriyetini koruyacaktr. Rejimin bu zelliklerine kar Demokrasi

var, ben istediimi yaparm derseniz, o zaman bu kardevrim olur. Bu yzden TSKy etkisiz hale getirip, istedikleri anayasal dzenlemeleri de yapnca Trkiye Birleik Devletlerinin olumas iin gerekli zemini hazrlam olacaklar. Erdoan, bakanlk sistemini gndeme getirerek bouna nabz yoklamyor. Unutulmamas gereken tarihsel bir gerek vardr. Bu corafyada gcn srdrebilen, ayakta kalabilen uluslar daima gl bir orduya sahip olmulardr. Ordular zayflaynca da yklp gitmilerdir (Roma, Bizans, Seluklu Devleti, Osmanl mparatorluu gibi). Bu netameli corafyada gl bir Trkiye Cumhuriyetinin devamll, bata ekonomi, toplumsal dzen ve daha birok unsurun yannda gl Trk ordusunun ayakta kalyla olanakldr. u anda Ortadou cad kazan gibi kaynamaktadr. srail ve ABDnin, Araplarla atmas halen devam etmekte. Irak bal bana bir kaos halinde. ABD ve srailin korumas altnda olan Kuzey Irakn, doudan ran, batdan Snni Araplar, gneyden ise ii Araplar tarafndan tehdit altnda olduu ortadadr. Kafkaslar corafyas deseniz, oras da sorunludur. Pakistan ve Afganistanda ok iddetli terr hareketleri srmektedir. Trkiyenin o blgede silahl kuvvetler asndan daha etkin bir rol almas istenmektedir. Yani, ABD bizim ordumuzun gcnden faydalanp, Ortadouda kafa koparmann peinde. Blgede, Trk Ordusunun gc herkes iin hilafsz caydrc unsurdur. TSK, iki yl nce Kuzey Irakta terre kar bir gece operasyonu yapt. Bu operasyon tm dnyada genelkurmaylar ve askeri otoriteler tarafndan izlendi. Bylesi etkin bir gece operasyonun, ancak birka ordunun yapabileceini tm dnya yazd. Bu sebeple, topla, tfekle yapamadklarn psikolojik sava taktikleri ile bu gc etkisiz hale getirmeye alyorlar. Burada temel hedef var. 1. ABD, TSKy boyunduruk altna alarak, Ortadounun en gl ordularndan birine sahip olacak. 2. Denetim altna alnan TSK ile Rusya destekli rana saldracak. TSKnn desteini almadan bu saldrya cesaret edebilmesi mmkn de-

Say 22

Sayfa 49

ildir. Bu sayede bu hamleyle blgenin iki byk ordusuna kar, kafa tutabilme ansn bulacak. 3. Trkiye Cumhuriyeti Devletini, Birleik Devletlere dntrp, kurgulayaca tampon devletlerle hem Ortadouda sz sahibi olacak hem de mevcut kaynaklar ele geirmi olacak. Bu sebeple Cumhuriyeti savunan ve koruyan kii ve kurumlar saf d brakarak Cumhuriyetimizi savunmasz bir ekilde ele geirip, ortadan kaldrmay hedefliyorlar. AKP iktidarndaki hkmetin lke rejimini deitirme abalar yznden kritik bir dnemden geiyoruz. Bu sreci mmkn olduu kadar kansz bir ekilde tamamlamaya alsalar bile, halkn isyanlar ba gstermeye balam, baz liderlerin ve bakanlarn burunlarna yaplan mdahaleler sonucunda kandamlalar ortala savrulmaya balamtr. Ayn, 80 ncesi gibi niversitelerde atmalar balam, halk hakkn aramak iin sokaklara dklm, hkmete protesto etmektedir. Bu da yakn bir tarihte bu konunun mimarlarnn istedii gibi lkeyi kaosa gtrerek, yeniden yaplanmann i dinamikler zerinden byk bir temizlik operasyonu olan Ergenekon Cad Avnn halk zerinde yaratt korku ve endielerin da vurumu ve lke rejimine sahiplenmesinin sonucu olan i savaa srklenmesine nclk etmek plann nemli bir ayadr. Gittike gerilen ortamda ba gsteren

Kabul etmek lazm! AKPnin zemininde 85 yllk bir kardevrimci fikir birikimi, mcadele deneyimi ve 85 ylda yaratlan byk bir taban var.
ayaklanmalar karsnda, AKP hkmetinin basksnn daha da artacan ve tamamyla temel hak ve zgrlkleri hie sayarak tepeden inme rejim deiikliini lke huzurunu tesis etmek asndan gerekliliini ortaya koyacaktr. nce boz, sonra dzelt. Kabul etmek lazm! AKPnin zemininde 85 yllk bir kardevrimci fikir birikimi, mcadele deneyimi ve 85 ylda yaratlan byk bir taban var. Peki, bizim tarafta? Biraz zeletiri yaplabilmesi asndan, bu sorunun cevabn sizlere brakyorum. Yazm, Adolf Hitlerin yakn arkadalarndan biri olan ve kitlesel propagandann Byk Yalan olarak bilinen tekniini kullanmadaki ustal ile bilinen Joseph Goebelsin szyle bitirmek istiyorum: Yalan ne kadar byk olursa, inanan o kadar ok olur Saadet.Toksoz@PolitikaDergisi.com

Sayfa 50

Politika Dergisi

1969-78 arasndaki heyecanl gnler...

Cumhuriyet Tarihine Kronolojik Bak (III)

Sevda EER 1969 13 ubat stanbulda kz rencilerin 6. Filoyu protesto yry dzenlemesi. 1969 15 ubat Trkiye retmenler Sendikas (TS) tarafndan dzenlenen Byk Eitim Yry yapld. Binlerce retmen halkmz smrden kurtaracaz sloganyla bozuk eitim dzenine kar yrd. 1969 16 ubat Amerikan 6. Filosunun stanbulu ziyaret etmesi antiemperyalist bir gsteri dzenlenmesine neden oldu. ou ii olan 30 bin kiilik toplulua eriat evreler polisin yardmyla saldrd. Gerici militanlar Mslman Trkiye slogan atmaktayd. Trkiye tarihine Kanl Pazar olarak geen olayda Ali Turgut Ayta, Duran Erdoan ldrld. 200 kii yaraland.

iz grmezden gelseniz de Gerekler var ler (Huxley) olmay srdrr-

Ksm 3: 19691978

1969 04 Ocak Irk ayrmclnn kaldrlmasna dair uluslararas szleme Birlemi Milletler Genel kurulunda kabul edildi. Trkiye szlemeyi 2001e kadar onaylamad. 1969 06 Ocak Vietnam Kasab diye bilinen CIA ajan Robert Kommerin aracnn, Ankaraya byk eli olarak atandktan sonra yapt ODT ziyaretinde, aralarnda daha sonra polis tarafndan vurularak ldrlen Taylan zgrn de bulunduu renciler tarafndan yaklmas. 1969 08 Ocak Singer Diki Makinesi fabrikasnda iilerin hak araynn balamas. Polisin 1 gn sonra saldrmas sonucu 14 ii 9 polis yaraland. 1969 22 Ocak TEKSF sendikasna bal iilerin Defterdar Fabrikasnda greve balamas. 1969 26 Ocak Cumhuriyeti Kyl Millet Partisi (CKMP) Bakan Alpaslan Trke stanbul l Genlik Kongresinde Hareket balad dedi. 1969 10 ubat CKMPsinin ad Milliyeti Hareket Partisi (MHP) olarak deitirildi. Bakanla 27 Mays darbecilerinden Alpaslan Trke getirildi. 1969 10 ubat ABD 6. Filosuna ait gemilerin devrimci rencilerin protestosuna uramas.

Kanl Pazar

Say 22

Sayfa 51

1969 10 Mart Anadolu Ajans alanlar greve gitti. 1969 22 Mart Devrimci Genlik Kurultaynn stanbulda toplanmas. Fikir Kulpleri Federasyonu(FKF) Lideri Yusuf Kpeli ile Deniz Gezmi bir manifesto yaynlayarak Tam bamsz ve gerekten demokratik Trkiye hedefi iin mcadele programn akladlar. 1969 06 Nisan MHPnin alt kadrosu lk Ocaklar Birliine bal militanlarn, Hacettepe niversitesinde dzenlenen doum kontrol seminerini basmas. stanbul ehir Tiyatrolar sanatlarnn hak yry yapmas. 1969 10 Nisan Milliyeti Parti lideri Osman Blkba Trkiyede komnizm Demirel sayesinde geliti, dedi. 1969 11 Nisan stanbulda 15 bin niversite rencisi akademik demokratik haklar iin boykota balad. 1969 16 Nisan Skede 100 ky halknn ve Ankaradan giden devrimci niversite rencilerin katlmyla Toprak Reformu ve Bamszlk mitinginin dzenlenmesi. 1969 28 Ekim Ankara Siyasal Bilgiler Fakltesi renci Dernei ile ODT renci birliklerinin valilik kararyla kapatlmas. 1969 01 Kasm Silivr i n i n Deirmenkynde yoksul topraksz kyllerin, Esenceli iftliinin 5.000 dnmlk arazisini igal etmesi. 65. Tmen birliklerinin mdahalesiyle igal krld. 1969 04 Kasm Ankara Siyasal Bilgiler Fakltesinde renci boykotunun balamas.

1969 14 Aralk Yldz Devlet Mhendislik ve Mimarlk Akademisinde devrimci renci Battal Mehetolunun polis destei alan MHP sempatizan lkc militanlarca ldrlmesi. Battal Mehetolu lkc militanlarca ldrlen 8. rencidir. 1969 18 Aralk Trkiye retmenler Sendikas ile ilkokul retmenleri Sendikasnn dzenledii 120 bin retmenin katlmyla 3 gndr sren boykot sona erdi. TS Bakan Fakir Baykurta iten el ektirildi. 2 bin retmen hakknda soruturma ald. 1969 19 Aralk Amerikann Akdenizdeki karlarn korumak amacyla oluturulan Amerikan 6. Filosunun zmirde yapt gvde gsterisi, devrimci niversitelilerin ve yurtseverlerin hmna urad. Amerikal askerler tartaklanp denize atld. 1970 04 Mart Yksek Denetleme Kurulu Bakan Sleyman Demirelin kardei Hac Ali Demirele satlan Devlet Demiryollar Genel Mdrlnn Ankara, Maltepedeki arsalar iin soruturma almas. Soruturma aan denetleme kurul yelerinden 8i gn sonra grevden alnd. 1970 06 Mart Sultanahmet ktisadi ve Ticari Bilimler Akademisine konferansa gelen Amerikal

Sayfa 52

Politika Dergisi

1971 10 Ocak 500 akn mlki amir hkmeti protesto karar ald. Babakan Sleyman Demirel direnie geen memurlar suludur dedi.
Profesr, zerine dklen bir uval un ve atlan yumurtalarla devrimci rencilerin protestosuna urad. 1970 18 Mart Demirel kardelere verilen kredileri incelemek zere komisyon kurulmasna karar verildi. 1970 06 Nisan Siyasal grleri nedeniyle Almanyada okuyan Trk rencilerin burslarnn kesilmesi. Berlin niversitesi rektr, Cumhurbakan Cevdet Sunaydan durumun dzeltilmesini rica etti. 1970 11 Kasm nsanla kar sava sularnn zaman amna uramazl Avrupa Szlemesi yrrle girdi. Trkiye onaylamad. 1970 17 Kasm lk Ocaklar komandolarnn stanbul niversitesi Kimya Fakltesini basmas. Okul sresiz kapatld. 1970 23 Kasm Ortak Pazara gei almalarn protesto eden devrimci genler Ortak Pazar Sergisinin camlarn krd. 1970 24 Kasm Adanada Trkiye retmenler Sendikasn basan MHP sempatizan militanlarn retmenleri dvmesi. 1970 27 Kasm Ankara, Hacettepe, Orta Dou Teknik niversitesi 4 gnlk boykota balad.

1970 05 Aralk stanbul apa Yksek retmen Okulunda 2 rencinin MHP sempatizan lkcler tarafndan vurulmas. Mehmet Aslanta 9 Aralkta ld. 1970 20 Aralk Kapclar sosyal haklar iin yry yapt. 1970 22 Aralk Kadky Mhendislik ve Mimarlk zel Yksek Okulu rencilerinin, Vatan Mimarlk ve Mhendislik zel Yksek Okulunu satl almas. 1970 28 Aralk 5 gn nce MHPli lkcler tarafndan pusuya drlp kurunlanan Dev-Gen yesi lker Mansurolunun yaamn yitirmesi. 1971 01 Ocak Zonguldakta 600 maden iisi direnie geti. 1971 10 Ocak 500 akn mlki amir hkmeti protesto karar ald. Babakan Sleyman Demirel direnie geen memurlar suludur dedi. 1971 11 Ocak Bankas 4 devrimci gen tarafndan soyuldu. ileri Bakanl bankay soyanlarn Deniz Gezmi ve Yusuf Aslan olduunu ne srd. 1971 12 Ocak Anayasa Mahkemesi, zel yksek okullarn Anayasaya aykr olduuna karar verdi. 1971 17 Ocak ODT Rektr Erdal nnnn evinin nne dinamit koyulmas. 1971 23 Ocak Emeklilerin, Ankarada Emekli Sand binasn basmas. 1971 28 Ocak zmirde 6. Filoyu protesto eden 20 devrimci gen gzaltna alnd. 1971 30 Ocak stanbulda Dev-Genli renciler zel retimin devletletirilmesi talebiyle yry dzenledi. 1971 15 ubat ODTde devrimci rencilerin Kennedy antn havaya uurmas. lk Ocakl sa grl bir grup rencinin stanbul niversitesini igal etmesi Devrimci genlerin Amerikal avu J.R. Finleyi karmas ve 7,5 saat sonra serbest brakmas.

Say 22

Sayfa 53

1971 01 Mart Ankara, Ege ve Diyarbakr Tp Fakltesi asistanlarnn akademik demokratik sorunlarnn zm isteiyle oturma eylemine balamas. Batmanda 3 bin isizin petrol rafinerisini basmas. Trkiyede ilk oban grevinin Konyann Sazgeit kynde gereklemesi. 1971 05 Mart Amerikal 4 asker THKO yelerince karld. Bir gn sonra ODT polis tarafndan basld. kan atmada Erdal ener adl devrimci renci polis kurunuyla lrken 32 kii yaraland. Krkhanda Trkiye i Partililer (TP)e saldrld. Olayda 3 kii ld 23 kii yaraland. 1971 08 Mart Sivas Yldzelinde TP ile sekreterinin MHP sempatizan biri tarafndan ldrlmesi. 1971 12 Mart Silahl Kuvvetler, hkmeti ve parlamentoyu sulayan bir muhtra yaynlad. Demirel istifa etti. Muhtra; Genelkurmay Bakan, Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri Komutanlarnn imzasn tayordu. 1971 15 Mart Atatrk adnn zel okullarca kullanlmas yasakland. 1971 16 Mart THKO liderlerinden Deniz Gezmi, Hseyin nan ve Yusuf Aslan Sivas Gemerekte yakaland. Trkiye, emperyalizme kar ilk Kurtulu Savan veren ve onu dize getiren lkedir. Btn ezilen uluslara k tutan ve Kurtulu Bayran dalgalandran Trkiye halk, bundan 50 yl nce grevini yapmtr. Ne yazk ki, o zaman yurdumuzu terk etmek ve yenilgiyi kabul etmek zorunda kalan emperyalist lkeler, sonradan bir avu satlmn menfaati uruna tekrar yurdumuza girdiler ve Kurtulu Savanda gerekletireme-

1971 05 Mart Amerikal 4 asker THKO yelerince karld. Bir gn sonra ODT polis tarafndan basld. kan atmada Erdal ener adl devrimci renci polis kurunuyla lrken 32 kii yaraland.
dikleri emellerini bugn gerekletiriyorlar. Ulusumuz, Amerikan emperyalizminin smrs altnda ezilmektedir. Kurtulu Savamzda ehit den yz binlerin onurlar ve cesetleri zerinde yabanc penesi cirit atmaktadr. Yurdumuzun bamszl iin giritiimiz bu kavgada Kurtulu Savamzda ehit olanlarn onurlarn ve ulusumuzun kaderini korumaya kararl olduumuzu bildiriyoruz. Kurtulu Savamzn tm ehitlerine selm olsun... (Deniz Gezmi-Savunma) 1971 20 Mart Batmanda miting yapan 3 bin kyl az diye bard. 1971 10 Nisan MHP sempatizan lkclerin, Balkesir renci Yurduna yaptklar silahl saldrda Niyazi Tekin adl rencinin hayatn kaybetmesi.

Sayfa 54

Politika Dergisi

1971 09 Ekim THKO Birinci Davasnda yarglanan 25 kiiden 18i hakknda idam karar verildi. Deniz Gezmi, Yusuf Aslan, Hseyin nann idamlar onaylanrken dier cezalar mebbet hapse evrildi. 1971 11 Ekim Komnist teorisyen ve eylem adam Doktor Hikmet Kvlcml Belgradda hayatn kaybetti. 12 Mart muhtras sonras Trkiyede hakknda vur emri verilmi bulunuyordu. "stanbul 1. Skynetim Mahkemesi Bakanlna Sayn Yargcm Admn kartn rendiim 146. madde sulamas ile grlmekte olan davadan kam olduum syleniyor. Gerekte hibir mahkemeden kam deilim. Herkesin bildii gibi, tedavisi bulunmayan bir hastalktan (kanser) tr Trkiyede iki yldan beri 13 mdahale ve 4 ameliyat geirmitim. Trkiyede baka hibir ey yaplamayacan anlaynca, son bir mitsiz giriim olarak, Trkiye d daha ileri teknikli tp dnyasna bavurmak istedim. An-

cak yllardan beri yaplm btn pasaport dileklerim neticesiz kaldndan, baka bir yolla lkemden ayrlmak zorunda kaldm.

Yaptrdm eitli muayeneler ve tedaviler sonunda, hastaln me'um ve abuk geliimini nleyecek hibir tedbirin olmadn anladm. Ve 70 yl bu kara topran kuru kz gibi yaadm lkemde gene yle hesap vererek yatmaya kararlym. Geliyorum. ( 29 Eyll, 1971; Hikmet Kvlcml) 1971 03 Aralk Ankara niversitesi SBF Anayasa Profesr Mmtaz Soysala Marksizm propagandas yapt gerekesi ile 6 yl 8 ay hapis cezas verildi. 1971 31 Aralk Zonguldakta 600 maden iisi ocaklara inmedi. 1972 10 Ocak Askeri Yargtayn Deniz Gezmi, Yusuf Aslan ve Hseyin nan iin idam kararn onaylamas. 1972 24 Ocak THKP-C lideri Mahir ayann dedesinden kalan mirasa skynetim mahkemesi tarafndan el konulmas. 1972 04 ubat Milli stihbarat Tekilat (MT) parti liderlerine brifing verdi: Siyasal sularda idam aff sol bir slogandr. 1972 18 ubat THKP-C yesi Ula Bardaknn ldrlmesi. 1972 06 Mart MHP Nide Senatr Kudret Bayhann, otomobilinde Fransaya gtrlmek zere 30 milyon dolarlk baz morfinle yakalanmas. Meclis Adalet Komisyonunun Deniz Gezmi, Yusuf Aslan ve Hseyin nan iin idam cezalarn onaylamas. 1972 11 Mart Anaristlere yardm ettikleri gerekesi ile sol grl 57 subay ile 11 astsubayn ordudan atlmas. 1972 15 Mart THKP-C yesi Ziya Ylmaza idam cezas verilmesi. 1972 17 Mart THKOnun kurucular Deniz Gezmi, Yusuf Aslan ve Hseyin nann idamlarnn TBMMde onaylanmas.

Say 22

Sayfa 55

1972 23 Mart Cumhurbakan Cevdet Sunayn Deniz Gezmi, Yusuf Aslan ve Hseyin nann idam cezalarn onaylamas. 1973 25 Mart CHP Deniz Gezmi ve arkadalarnn idamnn iptali iin Anayasa Mahkemesine bavurdu. gn sonra skynetim mahkemesi bavuruyu reddetti. 1972 27 Mart Ylmaz Gneyin tutuklanmas. 1972 30 Mart Kzlderede THKP-C lideri Mahir ayan, Sinan Kazm zdoru, Hdai Arkan, Erkan Saruhan, Saffet Alp, Sabahattin Kurt, Nihat Ylmaz, Ahmet Atasoy, mer Ayna ve THKO liderlerinden Cihan Alptekin ile kardklar ngiliz teknisyenler ordu birliklerinin ar silahlarla baskn yapmas sonucu ldrld. 1972 03 Nisan Ankara Skynetim Komutan, CHPnin skynetim savclarn ar san temsilcisi olmakla itham etmesini anlayamadn syledi. 1972 18 Kasm stanbul Skynetim Komutanl gazeteci lhan Seluku tutuklad. 1972 16 Aralk Vladimir lyi Leninin Ne Yapmal isimli kitabn yaynlamakla sulanan Sol Yaynlar sahibi Muzaffer Erdostun 7,5 yllk mahkumiyet kararn Yargtayn onaylamas.

1973 22 ubat TBMMde niversite olaylarnn zm iin yaplan tartmada sz alan Adalet Partisi Sivas Milletvekili Kadri Eroan 3035 profesrn ipini ekeceksin, bu i dzelir dedi.
1972 18 Aralk Anayasa Profesr Uur Alacakaptan 6 yl 3 ay, Uur Mumcu 5 yl 10 ay hapis cezas ald. 1972 25 Aralk Lev Trokinin Srekli Devrim kitabn yaynlayan yaynevi sahibi Blent Habora 7,5 yl hapse mahkum oldu. 1972 26 Aralk Yazar Fakir Baykurt ve 7 arkada 8er yl 10ar ay hapis cezas ald. 1973 26 Ocak Fikir suundan tutuklu etin Altan, Doan Kololu, Alpay Kabacal, rfan Derman ve Yaar Kemalin yarglanmas. 1973 26 Ocak Babakan Ferit Melen kence yalandr dedi. 1973 31 Ocak Karikatrist Turan Seluku dvp ikence eden 3 polis hakknda soruturma ald. 1973 03 ubat toplumsal olaylar nlemesi iin polise elektrikli cop datlmas. 1973 22 ubat TBMMde niversite olaylarnn zm iin yaplan tartmada sz alan Adalet Partisi Sivas Milletvekili Kadri Eroan 3035 profesrn ipini ekeceksin, bu i dzelir dedi. 1973 30 Mart cret yetersizliinden retim yelerinin istifa etmeleri zerine drt yksek okul kapatld.

Sayfa 56

Politika Dergisi

1974 6 Mart Hilafetin kaldrlnn 50. yl dolays ile PTT tarafndan karlmas planlanan pullarn Milli Selamet Partili bakanlar tarafndan durdurulmas.
1973 11 Nisan Diyanet leri etini yemek amacyla at ve eek kesmenin gnah olmadn syledi. 1973 23 Haziran Uluslararas Gazeteciler Federasyonunun Trkiyede basn zgrlnn olmadn aklayp, tutuklu gazeteci ve yazarlarn serbest kalmasn istemesi. 1974 6 Mart Hilafetin kaldrlnn 50. yl dolays ile PTT tarafndan karlmas planlanan pullarn Milli Selamet Partili bakanlar tarafndan durdurulmas. 1974 17 Nisan Sol Yaynlarndan kan Halk Sava, Halk Ordusu isimli kitabn komnizm propagandas yapt gerekesi ile yaynevi ynetmeni Muzaffer Erdostun 7,5 yl hapse mahkum edilmesi. 1974 20 Temmuz Trkiye, Kbrstaki gelimeleri engellemek zere Bar Harekt ad ile bir karma hareketi dzenledi. 1974 16 Aralk Haberlerde gsterilen haritadaki Kuzey Amerikann Viladimir lyi Lenine benzedii ihbar edilince savclk soruturma balatt.

1975 23 Ocak Vatan Mhendislik ve Mimarlk Yksek Okulu MHP sempatizan lkcler tarafndan basld. Kerim Yaman adl devrimci renci ldrld. 1975 28 Ocak CHP Genel Bakan Blent Ecevit, olaylarn ba sorumlusu Milliyeti Cephedir, dedi. 1975 05 ubat ABDnin, Kbrs Harekat dolays ile Trkiyeye silah ambargosu uygulamas. 1975 15 ubat Tm retmenler Birleme ve Dayanma Dernei (TB-DER) 7 ilde hayat pahall ve faizmi protesto mitingleri dzenledi. MHP sempatizan lkclerin ve blgede yaayan gericilerin saldrsna urayan gsterilerde 1 kii ld 60 kii yaraland. 1975 20 ubat stanbul Skynetim Komutanl ETT grevini yasaklad. 1975 23 ubat stanbul Skynetim Komutanl tekstilde gerekleecek tm grevleri yasaklad. 1975 08 Mart lerici Kadnlar Derneinin mcadeleleri sonucu ilk kez kamuya ak bir alanda Kadnlar Gn kutlamas yapld. 1975 22 Mart MHP Genel Bakan ve Babakan Yardmcs Alpaslan Trkein Diyarbakr gezisi srasnda kan olaylarda 2 kii ld, 46 kii yaraland. 1975 24 Nisan MHP sempatizan komandolar Site renci Yurdunu silahlarla bast. 1 kii ld. 23 kii yaraland, 324 kii gzaltna alnd.

Say 22

Sayfa 57

1975 17 Kasm Gaziantepte btn ortaokul lise rencilerinin, tm retmenler ve renci velilerinin boykota gitmesi. 1975 22 Aralk Sosyal Sigortalar Kurumu alanlar ii-memur ayrmna kar direni balatt. Direnie katlan 1248 ii bir hafta sonra iten karld. 1976 13 Ocak Hacettepe niversitesini basan MHP sempatizan lkcler Nuray Erenler isimli devrimci renciyi ldrd. 1976 01 ubat ABD uak firmas Lockheed aklad: Trk Hava Kuvvetlerine uak satabilmek iin Trkiyede rvet veriyoruz. Aklama zerine inceleme balatan TBMM komisyonu, Babakan Demirel ve Milli Savunma Bakan Ferit Meleni sorumlu bularak soruturma almasn istedi. Soruturma almad. 1976 20 ubat Trkiyedeki 23 Amerikan ssnde Trk Harp- Sendikas tarafndan greve gidilmesi. 1976 27 ubat Hayali mobilya ihracat ve KDV yolsuzluu suundan Yahya Demirele tutuklama karar kmas. 1976 27 Mart ABD arasnda yaplan Savunma birlii Anlamasna gre Trkiye slere izin verecek, ABD ise buna karlk 4 yl iin 15 milyar lira deyecek. 1976 08 Nisan SBF ye saldran MHP sempatizan lkclerin okul nnde ate aarak Hakan Yurdakuleri ldrmesi. Bu olay protesto eden dier rencilere de polisin ate amas sonucu Burhan Barn ve Eari Orann polis kurunuyla vurularak yaamn yitirmesi. 1976 12 Kasm renci olaylar nedeniyle stanbul niversitesi sresiz kapatld. 1977 06 Ocak MHP sempatizan lkcler Gaziantepte rencilere ate at. Lise rencileri Yaar atalba ve Rfat iek yaamn yitirdi.

1973 22 ubat TBMMde niversite olaylarnn zm iin yaplan tartmada sz alan Adalet Partisi Sivas Milletvekili Kadri Eroan 3035 profesrn ipini ekeceksin, bu i dzelir dedi.
1977 11 Ocak Yaral arkadalarn ziyarete giden Ziraat Fakltesi rencileri, MHP sempatizan lkcler tarafndan yaylm ateine tutuldu. Ahmet Skan isimli renci ldrld. 1977 22 Ocak MHP sempatizan lkcler skenderunda lise rencisi Yavuz alkan zerine dinamit atarak ldrd. Yldz Mimarlk ve Mhendislik Akademisi kantinini basan MHP sempatizan lkcler Levent Ersoyu ldrd. 1977 24 Ocak Cerrahpaa Tp Fakltesi rencisi Hseyin Yavuz ve Baki nl lkclerin silahl saldrs sonucu ldrld. 1977 03 ubat stanbul Teknik niversitesi rencisi Zeki Erginbay l olarak bulundu. 1977 21 ubat daha nce yasaklanan Emmanuelle adl film tekrar gsterime girdi. 1977 01 Mays Taksim alannda yaplan 1 Mays kutlamalarnda kan olaylarda ou ii 33 kii

Sayfa 58

Politika Dergisi

1978 24 Mart- lk Ocaklar ile ilgili soruturma balatan savc Doan z ldrld. Katil brahim ifti cinayeti Ankara lk Ocaklar Derneinin talimatyla ilediini syledi.
binalara yerletirilmi uzun menzilli silahlarn ate amas sonucu kan panikte ldrld. Katliam, faili mehul olaylar arasna sokularak rtbas edildi. 1977 09 Kasm Sleyman Demirel konutu: 70 sente muhta olduumuz devirde haclarmza 70 milyon dolar bulduk. 1977 27 Aralk stanbul ktisadi ve dari limler Akademisi yakld. 1978 16 Mart stanbul niversitesi rencilerinin zerine bomba atp ardndan silahlarla tarayan MHP sempatizan lkcler, Cemil Snmez, Baki Ekiz, Hatice zen, Hamit Akn, A.Turan ner,

Murat Kurt, Abdullah imek isimli genleri ldrd, 100den fazla renciyi yaralad. 1978 24 Mart lk Ocaklar ile ilgili soruturma balatan savc Doan z ldrld. Katil brahim ifti cinayeti Ankara lk Ocaklar Derneinin talimatyla ilediini syledi. 1978 06 Nisan Hukuk Fakltesi retim yesi Do. Server Tanillinin urad silahl saldr sonucu fel olmas. 1978 18 Nisan Malatya Belediye Bakan Hamit Fendolunun ldrlmesini protesto eden MHPli ve Milli Selamet Partili gruplar Alevilere ve solculara ait 700e yakn ev ve iyerini tahrip ettiler. 3 lise rencisi 8 kii ldrld. 200 insan yaraland. 1978 21 Nisan Malatyada ime suyuna solcularn zehir kartrd ihbarnn aslsz olduu ve MHP il bakannn zel hastanesinden yapld anlald. 1978 11 Temmuz Sanat Tarihisi ve dil bilimci Bedrettin Cmert lkcler tarafndan ldrld. 1978 08 Ekim Ankara Bahelievlerde TP yesi 7 gen MHPli lkc militanlarca katledildi. "Kap alr almaz ieri girdik. Hepsini yere yatrdk. Ne yapacamz konusunda talimat almak iin Abdullah (atl)a birini gnderdik. Abdullah eter ve pamuk vermi 'hepsini teker teker bayltp ldrelim' demi. Dar kp, arabada bekleyen Abdullah'la konutum. 'evde ldrmek zor olacak. kier ikier gtrp ldrelim dedim. 'olur' dedi. ki kiiyi byk reis'in arabasna bindirip Eskiehir yoluna gtrdk. Msait bir yer bulup ikisini de yere yatrp kafalarna ate ettik. Geri dndk. Byle zor olacan anlaynca Abdullah, 'tek tek boalm bunlar' dedi. Bir tanesini zorla bodum, dier drdn bu ekilde ldrmekte zor olacakt. Arkadalar gnderdim. Sonrada sedirin zerinde bulunan drt kiiye yakn mesafeden ate ederek mermilerin hepsin boalttm. Silah da gtrp Abdullah'a verdim." (Haluk Krc-ifade) 12 Eyll ncesinde meydana gelen ve komnist ihtilal hayallerine

Server Tanilli

Say 22

Sayfa 59

kaplanlarn balattklar iddet olaylarnn sorumlular ve ceza l a n d r l m as gerekenler, Haluk Krc ve onun durumundaki bir ka lkc olmutur! Devleti ykmak ve komnist bir rejim kurmak isteyenlerin yaptklar btn eylemler, sonularyla birlikte ortadan kaldrlm, btn fatura lkclere kesilmitir. 1991 ylnda karlan nfaz Kanunu'yla birlikte tahliye edilen Haluk Krcnn bana alan gaileler, anlatlanlarla snrl kalmamtr. Cezaevinden ktktan sonra ticaret hayatna atlan Haluk Krc'nn i arkadalarndan biri de lkc hareketin genlik liderliini yapm olan ve hakknda deiik iddialar bulunan Abdullah atl idi. Bu iki arkada, 1991 ile 1995 yllar arasnda beraber ticaret yapmlar, 1995 ylnn balarnda da ticari ortaklarna son vermilerdi. Abdullah atlnn 3 Kasm 1996 gn Susurluk' ta geirdii trafik kazasnda vefat etmesinden sonra, basnn iine reklenmi birok solcunun ortaya att mesnetsiz iddialardan Haluk Krc da fazlasyla nasibini almtr... (lkc medyadan) 1978 20 Ekim T Elektrik-Elektronik Fakltesi Dekan Ord. Prof. Bedri Karafakiolu lkcler tarafndan ldrld. 1978 29 Ekim MHP sempatizan lkcler Tokatta solcularn gittii bir kahveyi tarad. 3 kii hayatn kaybetti.

MHP Genel Bakan Alpaslan Trke Katliam ncesi 29 Ekim 1978 gn Almanyada lkclere bir konuma yapmt: Bize aka katil diyenin azn yrtarm!
1978 22 Aralk Marata faist-gerici katliam. MHP sempatizan lkclerin, gericilerin ve polisin desteini alarak solcu ve Alevilere saldrmas sonucu resmi kaytlara gre 105 kii ld 176 kii yaraland. MHP Genel Bakan Alpaslan Trke Katliam ncesi 29 Ekim 1978 gn Almanyada lkclere bir konuma yapmt: Bize aka katil diyenin azn yrtarm! (SON) Sevda.Eger@PolitikaDergisi.com

Kaynaklar: A.Timur BLG, Tarihte Neler Olmad ki- Dnya ve Trk Tarihi Kronolojisi, Pelikan Yaynlar. Turhan FEYZOLU, Frtnal Yllarda lkc Hareket, Ozan Yaynlar. Aydnlk Trksolu www.denisgezmis.org www.milliocak.com

Sayfa 60

Politika Dergisi

Fidan ve 68 Kua...

Diren iekleri
Aylin SAPAZ Trkiye'nin dnm noktalarndan biri olan 68'li yllarda Deniz Gezmi'ler halk savan savunmak iin Filistin'e, Mahir ayan'lar silahl mcadeleyi balatarak Kzldere' ye gittiklerinde, brahim Kaypakkaya'lar onurlu mcadelelerini ele vermemek iin trl ikencelere gzn krpmadan gs gerdiler. Gericilie, blcle, igale, smrye, her trl yozlama ve yabanclamaya, tm bunlarn sulusu emperyalizme kar Bamszlk, faizme kar Demokratik Devrim mcadelesi verdiler. Onlarnki 68 kuann destans yksdr. Kentlere smayan, sokaklardan tap alanlar dolduran gen ve gzel insanlarn yks. Yaanas bir dnya zlemiyle yanp tutuurken yreindeki devrim ateini sevip, eyleme dkenlerin yks.

Gericilie, blcle, igale, smrye, her trl yozlama ve yabanclamaya, tm bunlarn sulusu emperyalizme kar Bamszlk, faizme kar Demokratik Devrim mcadelesi verdiler.

arih yazlmaya baladndan beri insanlar arasnda kyasya bir mcadele sregeldi. Hayatmzdaki kayglar her geen gn artyor ve hzla byyor. Bilimde, iklimde, yerkrede, ekonomide, jeopolitik yapda hepsinden nemlisi deer yarglarnda... Yzyllardr en sert mcadelelerden bir tanesi devletle halk arasndaki mnasebet oldu. Toplumsal adalet; gaz odalarnda, nkleer silahlarn altnda, skynetimlerle, cezaevlerinde masum insanlara trl ikencelerle ve birilerinin menfaatine uygun dt iin gencecik fidanlarn daraalarnda aslmalaryla tecelli etti.

Say 22

Sayfa 61

lkesindeki karanln aydnlk olacana inananlarn; yaam hie sayp sonsuz gzelliklerin peinde koanlarn yks... Devrald devrimci miras daha da genileterek devam ettiren lmn nereden geleceini dnmeden mcadeleyi srdrenlerin yks... Trkiye 68 Hareketi tam bamszlk ilkesinin nclnde toplanan ve gelien yurtsever, ilerici genlik hareketidir. lkenin temel yap tan oluturan, tam bamszlk ruhunu yaymaya alan Deniz'lerin, Yusuf'larn, Hseyin'lerin yksdr... O yllarda devrimci direni genlik hareketlerinin snrlarn aarak halk kitlelerinin mcadelesine dnt. Bir tarafta lkeyi zorla faistletirmek isteyen gler, dier tarafta maln, cann, onurunu korumaya alan emeki halk vard... Toplumun isteklerine, vatann sessiz igaline kaytsz kalan bir devrimci hareket olamaz. 68 genlik hareketi, toplumun deerlerini savunan devrimci gelenein sosyalist izgideki en nemli atlmdr. 68 kua gr farkllklarn bir tek amata ve yolda eriterek birliini salamtr. 68 yapsal olarak genliin emperyalizme kar byk devrimci Mus-

Toplumun isteklerine, vatann sessiz igaline kaytsz kalan bir devrimci hareket olamaz. 68 genlik hareketi, toplumun deerlerini savunan devrimci gelenein sosyalist izgideki en nemli atlmdr.
tafa Kemal Atatrk'n at yolda onun izinde kararlca yapt byk bir yrytr. Genliin birliini gsteren byk bir harekettir. 68 hareketi yurtsever bilince sahiptir. Tam bamszln genlik iindeki kitlesel bir haykrdr. Bugn mcadelemizde rnek almamz gereken

Sayfa 62

Politika Dergisi

Bugnn ihtiyac 68 ruhudur. Bugn genliin Amerikan emperyalizmine kar birlik olmas gerekmektedir. Bugn yine tam bamsz Trkiye iar, genliin en byk slogan olmaldr. Bugn genlik Mustafa Kemal' e gerekten sahip kmaldr.
genlik hareketi 68 kuadr. niversite igallerinde, tam bamsz Trkiye yolunda Mustafa Kemal yrynde en nde yryen 6. Filo eylemlerinde n saflarda yer alan Deniz Gezmi'tir. Onlar inan ve kanaatlerinin gereini yapt, ideolojik klarnda ve eylemlerinde hakl olduklarndan emin admlarla yrdler devrim yolunda; eer haksz olduklarn dnselerdi bu hakszl ortaya koyan neden ve etkenleri dzeltmeyi vazife olarak kabul etmezlerdi.

O yllarda geceyarlar bir tek insan grnmezdi. Sokak lambalarnn sar altnda sonsuza uzuyormu duygusu veren caddeler; hava yana kadar bombo olurdu. nemli kavaklarda, meydanlarda, tanklar, bariyerler dururdu. gal edilmi bir kentin, esir insanlar gibi yaarlard. 68 genliinin btnl ve direnci dnyadaki dier genlik hareketlerinden ok daha ve etkili ve kalc olmasn salamtr. Bizim savunduumuz 68'in tam bamszlk yolunda halk kazanma ve genlii birletirme azmidir, Bizim savunduumuz emperyalizme kar bir haykrtr, Bizim savunduumuz mcadeledir... Bamszlk ve emperyalizme kar birlik temelinde doan 68 hareketinde genlik kendi mirasndan kopmayarak, devrimci bir mcadele iinde yer almtr. Bugnn ihtiyac 68 ruhudur. Bugn genliin Amerikan emperyalizmine kar birlik olmas gerekmektedir. Bugn yine tam bamsz Trkiye iar, genliin en byk slogan olmaldr. Bugn genlik Mustafa Kemal' e gerekten sahip kmaldr. Bugnn devrimcileri de Deniz Gezmi, Hseyin nan, Yusuf Aslan ve daha nice devrimcinin mirasndan ald gle, halkna yine umut olacak ve bu iren igale kar direnecektir. halkna yine umut olacak ve bu iren igale kar direnecektir68 in

Say 22

Sayfa 63

bamszlk haykr gnmze k tutmaktadr. Daraacndaki son szleri ''Tam Bamsz Trkiye'' olan Deniz Gezmi i, Hseyin nan , Yusuf Aslan ve nice tam bamszlk yolunda yryen devrim ehitlerini saygyla anyorum... Tekerrr eden tarihten ders alma zrmz, Trkiye tarihinde ok nemli bir yer tutan 60'l 70'li yllarn ok iyi sorgulayp, bilgi edinip daha sonra fikir sahibi olarak bir para gidermemiz mmkn olacaktr. Hibir kanun, fikirleri yok edecek yetkiye sahip deildir. Halkn haklarn, hrriyetlerini ve canlarn alabilirsiniz; lakin fikirlerini, ereflerini almaya yetecek yetki ve iktidar, hibir yasada, hibir kimsede yoktur. Olamayacaktr... imizdeki g, inan, vatan sevgisi, bizim tm zorluklar amamz salar. Dtaki ve iteki dmanlarmzn oyunlarna alet olmamz engeller. Damarlarmzda akan kan ve inanlarmz bu denli gldr. Eer vatanmz toprak olarak kabul ettiysek; iimizi, kylmz, madenimizi, nehrimizi bir paras saymsak vatann; elbet ksa p uzun pten hakkn alacaktr. Khne dzen, bunak dzen saltanatn daimi srmeyecek. Ktlklarda, kranlarda, namussuzluklarda, satlmlklarda Mustafa Kemaller, Denizler, Yusuflar, Hseyinler olup kanl karanlktan doup geleceiz...

Halkn haklarn, hrriyetlerini ve canlarn alabilirsiniz; lakin fikirlerini, ereflerini almaya yetecek yetki ve iktidar, hibir yasada, hibir kimsede yoktur. Olamayacaktr...
stekleri ve eylemleri olmas gerekenin tam bamsz, smrsz, ayr inanlara sahip, ayn topraklarda yaayan, ayn havay soluyan insanlarn kardee yaayabilecekleri huzurlu bir Trkiyede yaamakt; yrtlan bir pankart gibi, ehirlerin ortasna drdyse fkeleri, en az bir karncann yrei kadar namuslu, alkan elleri ve yrekleri Aylin.Sapaz@PolitikaDergisi.com

Sayfa 64

Politika Dergisi

Onlar...

6 Mays: lmszleebilmeyi artran Tarih!

Mehmet Halil ARIK tur o yln 6 Mays. Aradan geen 38 yllk sre bile, bu 6 Maysta yaanan acy kllendirmeye yetmemi, yaanan onuru glgeleyememitir. Sehpa nnde sorulan en haksz en acmasz hesabn tarihidir bu 6 Mays! Ayn zamanda lmszleebilmenin! nce birincisi alnmtr hcresinden, ayakkablarnn bile balanmasna frsat verilmeden. Son hazrlklarn tamamlanmas bahanesiyle, bagardiyan odasndan biraz sonra can verecei idam sehpas seyrettirilmitir kendisine. Ve gecenin gongu 01.00i vurmaktadr. Vakit tamam denmitir kendisine. Bir hadi eyvallah! ekmitir evresindekilere, vakur admlarla idam sehpasna yrrken. Ayakkablarnn dmemesi iin balanmasn istemitir son talep olarak. ift katl ilmik boynuna geirildiinde

Sehpa nnde sorulan en haksz en acmasz hesabn tarihidir bu 6 Mays! Ayn zamanda lmszleebilmenin!

Mays Tarihte pek ok 6 Mayslar yaanmtr. Daha ook yaanacaktr da... Aslnda bir yln, 365 gnnde sradan bir gndr 6 Mays. Ama bazen yle bir olay olur ki o gn lmsz ve unutulmaz klar. Elbet yzlerce tarihi olaya sayfa amtr 6 Mayslar. nemli kiiler domutur, lmtr, yasalar gemitir parlamentolardan, hapislikler balamtr, cezalar bitmitir. Mutluluklar kadar aclara da tanklk etmitir her gn, her tarih gibi 6 Mayslar da. Ama bir 6 Mays vardr ki, kr gecenin saat; 1.00i ile 3.00 arasnda yaanan; o yln tm gnlerine, 1972nin 365 gnne rahmet okutacak kadar ac, bir o kadar da onurlu bir drama sahne olmu-

Say 22

Sayfa 65

haykrmtr gecenin kr karanlna doru, meydan okurcasna kendisini idama mahkum edenlerin suratna; Yaasn tam bamsz Trkiye! Yaasn Trk ve Krt halklarnn kardelii! Yaasn iiler kyller! Kahrolsun emperyalizm! Son tekmeyi kendisi vurmutur ayaklarnn altndaki tabureye. Masa zerinde birka tur atan tabure, yuvarlanmtr masadan aaya. Ama ayaklar masaya deer vaziyette kalmtr ipin ucundaki adamn. Masann ekilmesi emredilmitir cellda. Tam 25 dakika srmtr bu ikence ipin ucunda. kincisi getirilmitir bagardiyan odasna, yukardaki ilemler srdrlrken. Bir ncekine az sonra can verecei sehpas yerine, bizzat arkadann idam izlettirilmitir ikincisine. nk idam hkmnn altna imza attrlan mahkeme bakan ahsn ifadesiyle,ibret-i messese olsun diyedir uygulamalar. Ayn kararllk ve vakurla trmanmtr idam sehpasna ikincisi de, tpk birincisi gibi. lmik bir taraftan boynuna taklrken haykrmtr idam heyetinin suratlarna tkrr gibi.

Seyircileri kendileriydi ipe ekilenler, bir de heyet! Sahneler tekrarlanyordu aktrleri deitirilerek. Ayn kararllk ve ayn onurlu durula, sehpadayd ncs! Haykrd tarihe, gecenin derinliinde! Sanki biraz sonra ebediyen susacak o deilmi gibi!
Ben lkemin bamszl ve halkmn mutluluu iin erefimle bir defa lyorum! Sizler, bizi asanlar, erefsizliinizle her gn leceksiniz! Biz halkmzn hizmetindeyiz! Sizler Amerikann hizmetindesiniz. Yaasn devrimciler, kahrolsun faizm! Belki daha syleyecek ok eyi vard ama daha fazlasna tahammlszd idam mangas. Onlardan nce davranp bast tekmeyi ayaklarnn altndaki tabureye... Birincisi kadar uzun srmedi sallanmas ipin ucunda. Cellt tek ilmikle ii bitirdiini beyan etmiti heyete. ncs oktan getirilmiti bagardiyann seyir odasna, ibret-i messeseden ders alsn diye. Ve seyrettirildi ikincinin ipe ekilii saniye saniye. Seyircileri kendileriydi ipe ekilenler, bir de heyet! Sahneler tekrarlanyordu aktrleri deitirilerek. Ayn kararllk ve ayn onurlu durula, sehpadayd ncs! Haykrd tarihe, gecenin derinliinde! Sanki biraz sonra ebediyen susacak o deilmi gibi! Ben hibir kar gzetmedim! Halkmn mutluluu ve bamszl iin savatm! Bu bayra bu ana kadar erefle tadm! Bundan sonra bu bayra Trk halkna emanet ediyorum! Ya-

Sayfa 66

Politika Dergisi

asn iiler, kyller, yaasn devrimciler, kahrolsun faizm! Saat tam 03.00. Ekip bitirmiti baaryla iini. Mahkeme heyetinin en yetkilisi, keyifle derin nefesler ekmekteydi sigarasndan, sehpaya yakn bir aaca yaslanp. lerinde 35 doktorun da bulunduu 276 kiilik bir Milli radenin, histeri lklar ile tempo tutarak e - e diyerek onay verdii grev tamamlanmt. te byle bir gne uyand 6 Mays 1972 sabah yataklarndan kalkanlar! 3 eksikle uyandlar! Deniz, Yusuf, Hseyin yoktu!

Hayatlarnn baharnda, henz 2425 yalarnda idam sehpasnda 11 yl ncesinin intikam duygularna kurban edilen, bu genler bir tek kiinin bile canna kymamt. lkemizin bamszl iin Amerikan emperyalizmine kar bir mcadeleden baka bir ey istemedik demilerdi savunmalarnda! Zaten biliyorlard, kelle istemek iin hazrlanmt iddianame. Pekii! Ya grevini baaryla(!) ifa etmi, aaca yaslanarak keyifle sigarasn tttren kimdi dersiniz? Onu da anmsatalm ksaca. O da, daha yeni, 22 Nisan 2010 tarihinde, yemekte boularak len, cenazesinde, imamn merhumu nasl bilirdiniz! sorusunu bile sormad iin topluma bir ilk yaatan Ali Elverdi! iletisim@PolitikaDergisi.com

Say 22

Sayfa 67

Sayfa 68

Politika Dergisi

Emekten Yana Mhendislerden gelen bildiriyi yaymlyoruz

EMO stanbul Ynetiminden alanlarna Emek Dman Tavr: Srgn!

zelletirme politikalarna kar kan; BEDA alanlarnn srgn edilmesine, onlarn davalarna mdahil olarak destek vermeye alan EMO nasl olur da kendi alanlarna ayn biimde davranabilir?
Kartal temsilcilie srlmtr. Hem grev yeri hem de grev tanm bir kalemde deitirilmeye allmtr. alann rzas olmakszn grev yerini deitirmenin ad srgndr. alan muhatap almadan yaz gnderip ertesi gn baka bir yerde grevlendirmenin ad sindirmedir, yldrmadr. zelletirme politikalarna kar kan; BEDA alanlarnn srgn edilmesine, onlarn davalarna mdahil olarak destek vermeye alan EMO nasl olur da kendi alanlarna ayn biimde davranabilir? EMO stanbul ube tarafndan sekretaryas yrtlen TMMOB cretli ve siz Mhendis Mimar ve ehir Planclar Kurultaynda iverenlerin alanlara kar uygulad sindirme ve yldrma (mobbing) uygulamalarna kar mcadele etme karar alnmken, EMO stanbul ubesi ynetimi bu kararn gereini yapacana kendi alanlar zerinde mobbing uygulamaktadr. Ayrca bu yldrma ve srgn uygulamasnda o kadar pervaszlaabilmilerdir ki, herhangi bir Ynetim Kurulu (YK) karar bile almaya gerek duymamlardr. YK karar olmadan, YK Yazman ye imzas ile gnderilen bir yazyla deiiklik yapmaya kalklarak brakalm demokratik ileyii, EMO ynetmelikleri ve i yasas da aka ihlal edilmitir. Bu giriim ile ynetim erkini elinde bulunduran siyasi guruplar ynetim anlaylarn aka ortaya koymulardr. Seimler sonrasnda yalnzca ynetim organlarn paylamak iin birlikte hareket eden gruplar, ynetimde ounluu elde ettik; kimseye hesap vermeyiz, istediimizi yaparz tavryla hareket etmektedirler. Ynetim Kurulundaki Emekten Yana Mhendisler grubu yeleri bu durumun Ynetim Kurulunda grlmediini ve Yazman yenin yetkilerini atn bildirmilerdir. ube YK Ba-

MO (Elektrik Mhendisleri Odas) stanbul ube teknik grevlilerinin grev yerleri, kendileri ile daha nceden konuulmadan ve rzalar sorulmadan deitirilmeye allmaktadr. EMO stanbul ube alan mhendislere, 12 Mays gn faks aracl ile grevlendirme yazlar gnderilerek, 13 Mays gn yeni grev yerlerine gitmeleri emredilmitir. Herhangi bir zel irkette dahi ii ile ilgili bir deiiklik yaplacanda alanlarn nce rzas sorulurken, mesleki demokratik kitle rgt olmas gereken EMOda nasl olur da alanlara bir demirba gibi davranlabilir; bugn burada, yarn urada dur denilebilir? rnein EMO stanbul ube MSEM grevlisi Nidal Aras, ilide ikamet etmesine karn

Say 22

Sayfa 69

kan acil toplant isteklerini anlamsz gerekelerle geitirmitir. ubede rgtl Sendika'nn toplant istei ise Ynetim Kurulu henz toplanmad iin yine YK Bakan tarafndan ertelenmitir. Yazman asp keserken, Bakan nne perde germektedir. Bu iki kiinin bulunduu gruplar ynetim erkini paylam bulunuyor ve grlen o ki al glm ver glm esasna gre alyorlar. Bizler AKP iktidarnn ban ektii, sermayenin isteklerine gre alma yaamn kuralszlatrma abalarna kar, zelletirmeler ve ardndan 4-C klelik uygulamalar ile alanlar sindirmeye alan zihniyete kar mcadele rgtlemeye almaktayz. zellikle nmzdeki dnemde elektrik datm zelletirmeleri ve mhendislik alannda nitelikli emein gvencesizletirilmesi uygulamalar, EMO'nun da bu mcadelede n safhada yer almasn zorunlu klmaktadr. Ancak bu mcadelede bir mevzi olmas gereken EMO stanbul ube kendi mhendis alanlarna kar sindirme ve srgn politikas uygulamaktadr. Sermayenin tm gc ile emek gleri ve savunucularna saldrd bu dnemde birleik bir mcadelenin kurulmas zorunludur. Bu mcadelenin emek eksenli olmas gerektii hem Kurultayda hem de sonrasnda Tekel iilerinin direniinde aka ortaya kmtr. Bizler de EMO'nun seimler sonra-

Bizler de EMO'nun seimler sonras demokratlarn elinde emek mcadelesinde yer alaca umudu iindeydik. Ancak durumun pek de dndmz gibi olmadn hayretler iinde grmekteyiz.
s demokratlarn elinde emek mcadelesinde yer alaca umudu iindeydik. Ancak durumun pek de dndmz gibi olmadn hayretler iinde grmekteyiz. EMO stanbul ube ynetimini uyaryoruz: Yaptnz yanltan bir an nce dnnz! Demokrat kamuoyuna bir an nce zeletirinizi veriniz. Eer bu yanlta srar ederseniz, emek dman bu uygulama ile anlacaksnz. Bu emek dman uygulamaya kar, btn meslektalarmz ve demokratik kamuoyunu birlikte mcadeleye aryoruz. Emekten Yana Mhendisler www.emekcimuhendisler.org

Not: Yazda ad geenlerin ve EMO ynetiminin yant hakk vardr. (PD)

Sayfa 70

Politika Dergisi

Smrcler, avclar, vaatler, yalanlar

nsan iftlii
Ouz Kemal ZKAN e dntrldn rahatlkla syleyebiliriz. Ayrca smrlen bu ounluk, hayvanlardan farkl olarak dnme gcne sahip olmasna ramen, dnmekten ok onlar gibi igdleriyle hareket ederek, basklara boyun eme, saldrlardan kama ve kaderine raz olma yolunu semektedir. Bu nsan iftliinde, insanlk yaamn z nedir? sorusunu sormaktan aciz, kavrama ve dnme yetisini adeta kaybetmitir. u ksa hayatlar, sefalet iinde ve hi durmadan almakla geer. almaktan kaanlarsa, kuru uruna ve hayatlarn onlarn boyunduruu altna sokarak, avclarn tuzaklarn kurmasna yardmc olma yolunu seerler. alanlara, canl kalabilecekleri ve ilerini iyi yapabilecekleri kadar yemek verilir. e yaramayacak hale gelince, nne atlan be kemikle hayatlarn son nefeslerine kadar idare ettirmeye alrlar. Bu iftlikte, insanlar sadece ilerini daha iyi yapabilecek, moral ve saln muhafaza edecek kadar istirahata ve zgrle sahiptirler. nsanlar,

u ksa hayatlar, sefalet iinde ve hi durmadan almakla geer. almaktan kaanlarsa, kuru uruna ve hayatlarn onlarn boyunduruu altna sokarak, avclarn tuzaklarn kurmasna yardmc olma yolunu seerler.

aadmz dnyadaki merkantilist akmlarla balayan, liberal ve kresel ekonomiye dayal sistem, insanl avlayan ve avlanan olarak iki gruba ayrmtr. Avlayan grup, her geen gn saldrlarn arttrmakta, kendi dzenini korumak iin avlar zerinde, onu kuatarak bask kurmakta ve onlarn kendileri gibi kavrama ve ynetme yetisi olduunu kabul etmemektedir. Dnya nfusunun yzde 1inin dnya nimetlerinden faydalandn dnrsek, bu dnyann insanlk iin, byk ounluunun av olarak grld, kendi hayatlar hakknda sz hakk olmad, geleceklerini zgrce ve hr iradeyle belirleyemedii, bir iftli-

Say 22

Sayfa 71

yaam snrlar izilen avclar tarafndan bununla yetinmeye altrlmlar, bu dzenin dna kmaya alanlara eitli damgalar vurulmutur. Bu damgalar, insanlarn idrak gcn yitirmesine neden olmu ve igdsel davranlarla, yaadklar hayatn sefalet ve klelik olduunun farkna varmalar engellenmitir. Oysaki iftliin imknlar ve kaynaklar tm insanln ihtiyacn ve hatta ihtiyacndan fazlasn karlayabilirdi. nsanlk, zgrce ve haka bu kaynaklar paylaabilirdi. Snrlar olmayan bir dnyada kardee yaanlabilirdi. Her insan bir bakasnn hakkn yemeden, smrmeden, smrlmeden erefli, adil ve eit ekilde bir mr geirebilirdi. Fakat ilerinden bir grup, bu kaynaklarn kendi tekelinde olmas ve kendi amalar dorultusunda kullanmak adna sadece kendi menfaatlerini gzeterek, insanl blmeye, ayrmaya, birbirine drmeye almtr. Bu grup aznlk olmasna ramen, ksa srede ounluk zerinde egemen olmay baarm, ounluk ise bu aznlk grup karsnda birlik olamam, onlarn bizim refahmz sizin refahnz szlerine kanmlardr. Avlayan grubun elindeki gcn ve kaynaklarn cazibesi, avlanan gruptakileri ya onlarn emri altnda hareket etmeye ya da onlar gibi olmaya yneltmitir. Bu durumda dzenin, ezmek ve smrmek zerine kurulu olmasna neden olmutur. nsan iftliinde yaayan insanlar, sr psikolojisiyle nasl olsa dzen byle, karnmz doy-

duktan sonra zgrlk ve bamszlk da nedir, demeye balamlardr. Avclar arasnda da, zaman zaman kar kavgalar olmaktayd. Bu kavgalar ok byk savalara dnmekteydi. Tabii ki bu savalarda, yine szde bar zamanlarnda avlanan gruptakiler hayatlarn kaybediyorlard. nk onlarn grevi, itaatkrlk erevesinde hizmet ve mevcut dzenin sahiplerinin refahn temin etmekti. Aslnda bu savalar, nsan iftliinde yaayan insanlar iin, normal zamandaki yaamlarndan daha tehlikeli deildi. Bu iftlikte alrken, ile ilgili kazalar ve hastalklardan dolay len says, her yl yaplan savalardan daha fazlayd. Savalar ayn zamanda, kendilerini kantlama frsat da veriyordu. ereflerini alanlar tarafndan, eref madalyalaryla onurlandrlma frsat. Dzenin sahipleri ve koruyucularnn, av olarak grdkleri halklara en baskn ve sinsi saldr ve smrleri, kendi rettikleri mallar satarak ve bu mallarn kullanmna uygun yaam biimlerini empoze ederek olmaktadr. Politik kontrol her zaman ellerinde tutarak, kendi topraklarna ithal mal almn kstlayarak ve kendi karlar dorultusunda oluturduklar iktisadi sistemi ve btnl kurarak, egemenliklerini kurmakta ve yeryz kaynaklarn kendi tekellerine almakta zorlanmamlardr. ktisadi rekabet temeline oturtulan bu dzende, her

Sayfa 72

Politika Dergisi

nsan Haklar Beyannamesinin, ilk maddesinde yazan insanlar eit doar ilkesini hayata geirmek, bu emperyalist glerin hegemonyas altnda gerekleebilir mi?
zaman kazanan, iktisadi kurallar kendi siyasi karlar dorultusunda belirleyenler oluyordu. Gnmzde bu emperyalist glerin kendi amalarna ulamak ve egemenliklerini korumak iin kullandklar en nemli materyallerden birisi de terrizmdir. Egemen ve emperyalist gler, 11 Eyll saldrlarndan sonra, avlarn keye sktrma kozlarn iyi kullanm ve tm insanlk da buna bir ekilde alet olmu ya da bu glere boyun emek zorunda kalmtr. kiz Kulelere yaplan saldrda 3000 e yakn kii lmtr ve tm dnya ayaa kalkmtr. Elbette ki bir terrist saldr karsnda insanlk, gerekli saduyuyu gsterecek ve tepkiyi koyacaktr. Fakat insanlk; Dnyada yz milyonlarca insan AIDS, kanser vb. hastalklardan, aresizlik dolaysyla yaamn yitirirken, 1 milyara yakn alk snrnda yaarken ve milyonlarcas alktan ve susuzluktan lrken,1 milyara yakn evsiz ve sokaklarda yaarken, yoksullukla bouurken, Bosnada Bonak Mslmanlara soykrm yaplrken, Hocalda binlerce sivile katliam yaplrken, 1 milyona yakn sivil insan Irakta lrken, Filistin topraklar igal edilirken, siviller ldrlrken ve bunlar gibi benzeri olaylarda ayn saduyuyu gsterebilmi midir? Tepkiler ve savalar, insanln karlarna m hizmet etmekte yoksa egemen glerin mi? nsan Haklar Beyannameleri ve insanln gelecei ve birlii iin oluturulan ittifaklar, dnya halklarnn evrensel ilkeleri benim-

semesinde ve uygulamasnda ne kadar etkili olmutur? nsan Haklar Beyannamesinin, ilk maddesinde yazan insanlar eit doar ilkesini hayata geirmek, bu emperyalist glerin hegemonyas altnda gerekleebilir mi? Yine hi kimse klelik ya da kulluk altnda bulundurulamaz maddesinde klelik tanm, eski alarda yaplan insan ticareti anlamyla m snrlandrlyor ki, bu dzende savalardan daha ok i kazalarnda insanlar lmektedir? Herkes kendi lkesi de dhil olmak zere, herhangi bir lkeden ayrlmak ve lkesine yeniden dnme hakkna sahiptir. maddesi sadece emperyalist ve egemen glere tannan bir ayrcalk mdr? Emperyalist glerin de bu bildirgenin altna imza atmalarna ramen, dier maddelerde de insanlk iin tannan haklar, uygulamalara bakldnda bir aldatmacadan teye gitmemektedir. Artk insanln amac, bu bildirgede de ayn ekilde yazd gibi, hak ve zgrlklerin gerekleecei toplumsal ve uluslararas dzeni oluturmak olmaldr. Smrlen snflarda, avlanan konumundan, sr psikolojisinden kurtulmal, kendisine zg zmler retmeli, uzun yaamann deil, onurlu yaamann mcadelesini vermelidir. George Orwellin Hayvan iftlii eserinden esinlenerek baladm bu yazda, dnyay kendi atlarn istedikleri gibi koturabilecekleri iftlie eviren emperyalist gler karsnda, insanln durumunu zetlemeye altm. nsanlk, kendisini snflara ayran ve smren bu glere kar, mcadele etme iradesini ortaya koymak zorundadr. nsann doas, varl, genetik zellikleri bunu gerektirmektedir. Doann kaynaklar ve yaam koullar, eite paylalmad ve haka oluturulmad srece, avlayan ve avlanan her zaman olacaktr. nsan varlna yakmayan avlama ve stnlk zihniyeti yok olmadka, avlayann yani emperyalistlerin karlarna alet, sularna ortak olmamak, insanln varlnn temel koulu olarak kabul edilmedike, insanlarn byk ounluu av olmaya devam edecektir. OguzKemal.Ozkan@PolitikaDergisi.com

Say 22

Sayfa 73

Sayfa 74

Politika Dergisi

nc kpryle stanbulun sorunlar bitecek mi?

stanbula nc Kpr nerisi ve Toplumsal Sorunlara Yaklamlar

Nuran TALAY ten ok, yk getirecei ve yeni sorunlarn meydana gelmesine neden olaca grlecektir. ncelikle, stanbulu bekleyen deprem tehlikesi ve g sorunu varken, bu alanlarda yeterli zmler retilemezken yeni zmler ile sorun retmek imdiye kadar yaplan ileri de sekteye uratacaktr. Bunun nasl olacan sorunlar tek tek inceleyip kmlatif deerlendirme ile grmek mmkn olacaktr. arpk kentleme: zellikle byk ehirlerde meydana gelen nfus younluunun artmas ile plansz programsz geliigzel yaplarn, altyapya ve evre koullarna nem vermeden yaplarn kontrolsz bymesidir. Kentlerde zaten aznlkta olan doal evreler, ormanlarn yaklp yklmas ile doal deerler yok olmaktadr. arpk kentleme sonucunda su, hava ve doal rnler arasndaki dengelerin de bozulmas ile evre kirlilii de olumaktadr. arpk kentlemenin en byk nedeni hzla artan glerdir. Trkiye genelinde doru ve dengeli nfus younluunun ve yerleiminin olmamas g desteklemektedir. Eline ta, tahtay, kumu-imentoyu alan bulduu bo topraa ev ad altnda bir yap yapan ve stne bir de imar affnn karlmas veya siyasi partilerin oy toplama esnasnda tapu vaatleri verilmesiyle, sorun gibi bymeye devam edecektir. Belki de buna neden olan sorunlarn banda toplumsal deil bireysel hareket etmenin, benmerkezciliin yaratt zmszlktr. Zira belediyelerde deien kadrolar bir ncekinin yaptn beenmemekte, sorunlarna yeni fikirler retip

stanbulun trafik sorununa zm bulmak iin nc kpr nerisinin hayata geirilmesi stanbulun ykn hafifletecei ynnde dnlse de detayl inceleme yapldnda hafifletmekten ok, yk getirecei ve yeni sorunlarn meydana gelmesine neden olaca grlecektir.

arihi, kltr, esiz boaz, airlerin uruna iirler yazd, arklar besteledii, tablolarn yapld gzel ehir stanbul. stanbul uzun yllardr kapasitesini aan bir nfus younluuna ramen tm gzellii ile lkemizin gzbebei. lkemiz nfusunun ortalama %15inin yaad kentte yllardr zlemeyen trafik, altyap, arpk kentleme, deprem ve g gibi birok sorunu var. Tm sorunlar lke genelini de olumsuz ynde etkilemektedir. stanbulun trafik sorununa zm bulmak iin nc kpr nerisinin hayata geirilmesi stanbulun ykn hafifletecei ynnde dnlse de detayl inceleme yapldnda hafifletmek-

Say 22

Sayfa 75

yine bu projeleri tamamlayamamasndan kaynaklanmaktadr. Byk kentler, artan arpk yaplanma ve nfus younluu ile yaanmaz hale gelmektedir. Bir yerden bir yere ulamakta karlan glklerle i kayb ve fiziksel gte kayplar meydana gelmektedir ki bireyleri olumsuz ynde etkilemektedir. Byk kentlerde zellikle ie balama ve biti saatlerinde kouturan insanlarn mutsuz baklar ve bu yorgun bedenleri toplumsal mutsuzlua itmektedir. Tm bu olumsuzluklar neticesinde retimde, eitimde, projelerde verimlilik dmektedir. stanbulda her geen gn artan trafik ilesi, hava kirlilii, ulam sorunlarn hzla artmas ve sosyal yaam alanlarnn giderek kaybolmas anlamna gelmektedir. Byle giderse uruna iirler yazlan tablolar yaplan ehirde gzelliklerin yerine pleri toplanmayan, kanalizasyonlar kokan, hrszln daha da artt bir kent gelecektir. Devletin lke genelinde kentleme ve yerleim planlarn konularnn uzmanlar ile masaya oturarak hayata acilen geirmesi nfus younluunu ve sorunlarnn yklendii belli bal ehirlerin srtndan almas gerekmektedir. Altyap: Su, elektrik, doalgaz ve kanalizasyon ve yol gibi tesisleri bnyesinde barndran altyap konusunda stanbul ok dertli. Her yamur yann ardndan yaanan su basknlar, yollarda kalan aralar ve mazgallardan taan sular ile kbusa dnyor. Belediyelerin bu alanda yapt iyiletirme almalarn artrmas gerekmektedir. Trafik sorunu; lkemizde zellikle bykehirlerimizde yaayan birok kiiyi bunaltmaktadr. Aralarn okluu, park alanlarnn yeterli olmay zellikle stanbulun tamakta glk ektii bir nfus younluu nedeni ile meydana gelen trafik sorununa zm, bir dzine kpr yaplsa zlmeyecek cinsten. Trafik kurallarna trafikteki birok kii uymadndan sorunun daha da bymesine sebep olmakta-

dr. Trafik kurallarn ve trafik iaretlerinin ne anlama geldiini bilmeyen birok kii direksiyon bana geiyor, bunun adna da trafik canavarl deniyor. Bu anlamda denetimlerin artrlmas ve her ylda bir srclerin ehliyetlerini yenilemeleri ad altnda bilgileri yenileme ve trafik kurallarna uyum yeterlilii snavlar dzenlenmelidir. Bylelikle direksiyon bana geen herkes nce kendi can gvenliini, sonrasnda yayalarn ve dier srclerin can gvenliini tehlikeye atmayacaktr. Bir de ehliyeti olmayp meraktan, babasnn arabasna veya akrabasnn arabasna atlayp da trafik terr yaratanlar var ki, burada da ailelere byk dyor. ocuklarna grg, ahlak ve beeri mnasebetler gibi toplumsal kurallar da retmeleri gerekmektedir. Bir ocuk dnyaya getirmek byk bir sorumluluk gerektiriyor. Kpr yapldnda ncelikle o blgedeki yeil alanlar yok ediliyor, sonrasnda imara alyor ve stanbulun ta topra altndr diyen, ansn byk bir ehirde denemek isteyen herkes yaam artlarn ve karlaaca glkleri dnmeden stanbul ve benzeri byk ehirlere geliyor. Bahse konu olan g sorununu da ilemeden nce trafik sorununa zm olarak sunulan kprlerin, artan g olaylarna ve otopark alanlarnn olmayn da gz nnde bulundurursak zmsz bir zm olarak sunulduunu grmekteyiz. G Sorunu: Sosyal, ekonomik, siyasi, din, eitim gibi birok sebeplerden tr insanlarn topluca bulunduklar blgelerden bir baka blgeye tanmas ile meydana gelen gte, eitim ve isizlik sorunu sebebi ba ekiyor. lkemizde gler ge-

Sayfa 76

Politika Dergisi

nellikle dou blgelerinden Bat ve blgelere olmaktadr. Trkiye statistik Kurumunun lke ii glerine dair istatistik raporundan illerin ald - verdii g ve g hzna dair raporundan oluturduumuz tablodan da grlecei gibi zellikle Mardin, Mu, Ardahan ve Tunceli gibi illerimizin byk oranda g verdiini, ankr, Ankara gibi illerimizin de yksek oranda g aldn grebiliyoruz. llerin ald g, verdii g, net g ve net g hz (2008 2009 dnemi)

timi bir yana brakalm, anaokulu veya okul ncesi eitim kurumlarna dahi sahip deil. Eitimde frsat eitliinin olmamas, paras olana iyi bir eitim imknn sunulmas lke genelinde ayrmcla ve toplumsal bozuklua neden olmaktadr. lkemiz genelinde bykehirlerde yaratlan eitim ve i imknlarnn Dou blgelerimizde de yaratlmas, yeni i istihdamlarnn oluturulmas ile hem blge ekonomik olarak kalkacak hem de okula gidemeyen birok ocuk okuma imkn bulacaktr. Elbette isizlie ve eitime are bulurken zellikle dou illerimizin tre ve terr olaylarna da zm bulmak gerekiyor. 1012 veya 1314 yandaki kzlarmzn dnya evine deil okula gnderilmesi gerekiyor. Deprem; lkemizin kaderi deil gerei. Ve bu gerekle yaamak yerine, yaplarmz buna gre yapmak yerine kaderciliin tercih edilmesi toplumsal bir sorun. stanbul depremine ve lkemizin genelinde meydana gelebilecek depremlere ilikin Prof. Dr. Naci Grr, Prof. Dr. Celal engr ile yaptmz rportajlardaki ortak tespit bilgi ve yeterliliimizin olmaydr. zellikle restorasyon almalarnda dahi kendi bilim adamlarmzn yeterli olmay veya olanlara da danlmamas gibi sorunlar da mevcut. Yaplarn depreme uygun artlarda yaplmayn altnda yatan baz mteahhitlerin daha ok para kazanma arzusu da yatmaktadr. Dere yataklarna yaplan evler, alt yapya nem vermeden yaplan binalar ve kalitesiz malzeme ile yaplan binalarn en kk sarsnt da dahi zarar grmesi muhtemel.

Son yllarda g sorunda isizlik ba ekiyor, demitik. Kald ki lkemizin her alannda isizlik byk bir sorun. Yllarca ayakta durmu birok fabrika retimlerini durdurmu veya kapsna kilit vurmutur. Alnan banka kredileri veya tevik kredileri de bata cazip gelse de firmalar alacaklarn tahsil edemediinden, ihracatta yeterli destei bulamadndan kendini dahi dndremez duruma gelmitir. Dolaysyla insanlar yeni yerleim yerlerinde yeni araylar peinde koarak ailelerini geindirmek iin ciddi mcadele vermektedir. Bir dier g sorunun nemli maddesi ise eitim. lkemizde baz illerimiz eitimde birok imkn bnyesinde barndrrken baz illerimizde ortare-

Say 22

Sayfa 77

ODTnn yaplar depreme dayankl yaplara haline evirmek iin rettii karbon lifli polimer uygulamas var. Bu uygulama; tulalarn imento ile birlemesi meydana getirilmi duvarlar bir arada tutmay hedefliyor. Tula duvar beton duvara eviren ve bu sayede duvarlarn yklmasnn nne geerek binalarn yklmasn ve yklan duvarlarn altnda kalp lmlerin olmamas iin gelitirilen formln mevcut yaplarda ve yeni yaplarda mutlaka kullanlmas gerekir. Altyap, trafik ve arpk kentleme sorunlarnn zlmemesi de olas stanbul depreminde kayplarn kat kat artmasna neden olacaktr. Bir damla yamur yamas ile kilitlenen bir trafikte hangi doktor hastasna yetiebilir, hangi itfaiye yangn sndrebilir? Elbette bu durumda hibir yardm ihtiya duyulan yere ulaamayacaktr. Telefonlarn dahi almadn, hastaneler gibi nemli salk ve gvenlik kurumlarnn depreme dayankl olmamas ve yeterli nlemler alnmamas verilebilecek kayplarn tahmin edilmesini kolaylatryor. Okullarda da yine deprem glendirme almalar ve deprem annda neler yaplmas ve alnabilecek nlemlere dair ders verilmesi gerekmektedir. Yaanan depremler lkemize ekonomik ynden de ok byk zarar vermektedir. Ve beklenen stanbul depremi nfus younluu ve ekonomik gc ele alndn da altndan kalkamayacamz mali ykler getirecektir. arpk kentleme, altyap, trafik, g ve deprem sorunlarnn yarat sorunlar yaam kalitesini ve verimliliini drd gibi ekstra yk ve maliyet getiriyor. Tp geit gibi ulama zm olarak sunulan proje tamamlanmadan nc kpr projesinin

Kendi memleketinde eitim alan ve i imkn bulan alt ortamda yaamn sren bireyler daha mutlu ve verimli olacaktr. Bu sayede toplumsal mutsuzluk ortadan kalkacaktr.

sunulmu olmas sorunlara samimi olarak yaklalmadn gsteriyor. nc kpr aya Saryerin ky Garipe. Garipe sit alan olduu iin ivi dahi aklmayan bir yer. Garipe ve Poyrazky arasnda yaplacak nc kpr blgede bulunan su havzalarna ve doal yapya zarar verecektir. Ve bu blgede yeil alann okluu ve kpr nedeni ile zarar grebilecek olmas bile bu denli nfus younluunu barndran stanbulun solunum yollarnn tkanmas anlamana gelmektedir. stanbulun tarihi dokusuna ve doal deerlerine kar yrtlebilecek nc kpr projesi ak bir tehdit niteliinde. Sonu olarak; lkemizde byk ehirlerin srtna yklenmi ekonomik, sosyolojik ve eitim yklerinin planl projeli datlmas gerekmektedir. ehirlerin ykn hafifletmek nfus younluunun kontroln salamaktan geiyor. Kendi memleketinde eitim alan ve i imkn bulan alt ortamda yaamn sren bireyler daha mutlu ve verimli olacaktr. Bu sayede toplumsal mutsuzluk ortadan kalkacaktr. Sorunlara bireysel deil de toplumun iyilii, refah iin kucaklayc bir ekilde yaklalrsa alnacak baar, sorunlar neredeyse kkten zecektir. Nuran.Talay@PolitikaDergisi.com

Sayfa 78

Politika Dergisi

Devlet neden var, kimden korur kendini?

Siyasi Partiler Gerektiinde Kapatlmal m? (1)

Selvihan DEM istemesinin altnda yatan temel sebep bunu gsteriyor. Sert bir kuvvetler ayrl gerekletirerek yasama ve yrtme ile yargy birbirinden tamamen ayrarak bu iki organ yargnn denetiminden karmak. Bu sayede partilerin yapt hibir etkinlikten sorumlu tutulmamas salanacak ve haklarnda yasal ilem balatlmasnn da n kesilmi olacak. Bunu isteyen kim? Yapt faaliyetlerle hakknda laik Trkiye Cumhuriyetinde lml slam modelinin oda olduu iin kapatma davas alan; fakat Anayasa Mahkemesinden kl pay geri dnen hkmet partisi AKP. Parti kapatma davas lkenin aleyhine zmsz kalmtr kalmasna, ama bunu frsat bile RTE bann bir daha armamas iin bakanlk sistemine geii ekere bulayp halka sunmaya almaktadr. Daha ak bir ifadeyle AKP, iin iktidarlk ksmn am ve diktatrlk boyutuna ulamtr. Ergenekon gibi yapay soruturmalarla lkenin nde gelen aydnlarn toplam, farkl sesleri susturmak iin bask oluturmutur. imdi ise lke savunmasn gsz drmek iin TSKy farkl eylemler iine ekmeye almaktadr. Bu sayede bir tala iki ku vurmay hedefleyen AKP, lkenin hem darya kar strateji gelitirmesine engel ol-

Daha ak bir ifadeyle AKP, iin iktidarlk ksmn am ve diktatrlk boyutuna ulamtr. Ergenekon gibi yapay soruturmalarla lkenin nde gelen aydnlarn toplam, farkl sesleri susturmak iin bask oluturmutur.

luslar, egemenliklerini, geici bile olsa, brakaca meclislere dahi gereinden fazla inanmamal ve gvenmemelidir. nk meclisler bile despotluk yapabilir ve bu despotluk bireysel despotluktan daha tehlikeli olabilir. Meclislerin yle kararlar olabilir ki, bu kararlar ulusun yaamna giderilmesi olanakl olmayan zararlar verebilir. (Mustafa Kemal ATATRK) AKP Anayasas olarak tarihe geirilmek istenen anayasann deiiklik paketinde, srarla deitirilmek istenen maddelerin banda parti kapatmalarla ilgili madde geliyor. RTEnin bakanlk sistemi

Say 22

Sayfa 79

makta dolaysyla saygnlk kaybna yol ap, onu savunmasz brakmakta hem de ierde, halk arasnda, kargaala neden olmaktadr. Tm bunlar eksi hanesine yazlmaktaysa da parti kapatma engeline taklmamakta; bu da bana bir ey olmaz mantyla yola devam etmesini salamaktadr. Bizim tartacamz konu ise, bakanlk sisteminden nce Siyasi Partiler Gerektiinde Neden Kapatlmal? konusudur. Bu soruya yant verdiimiz takdirde konunun ciddiyetini de kavram olacaz. Demokratik siyasi hayatn vazgeilmezleri olan modern siyasi partiler 19. yy.da yaama gemitir. Siyasi partilerin devlet ynetimindeki etkinlikleri ve ulusal bilinci temsil grevi nedeniyle kurulmalarndan almalarna kadar uyacaklar esaslar ve kapatmalarnda izlenecek yntem ve kurallar zel olarak belirlenmitir. Siyasi partilerin uyacaklar esaslarn anayasada yer almas, almalarnn anayasa ve yasalarla denetlenmesi, onlarn demokratik yaamn vazgeilmez esi olduklarn dorulamaktadr. Fakat siyasi partilerin devlet rgt ve kamu hizmetleriyle youn ilikide bulunmalar onlara snrsz etkinlik alan ve zgrlk olana sunmaz. Eylemlerin younluu ve sosyal gereksinim ynnden bavurulacak son yntem ise demokrasi dncesiyle badamayan eylemlerin oda olan bir siyasi partinin kapatlmasdr. (1) Ama asl

Laikliin evrensel bir tanm yoktur. Her milletin kltrel, siyasi ve tarihi yaps laiklik ilkesini ekillendirir. lkemizdeki laiklik de bize zg olmasyla birlikte temelinde din duygusunun devlet ilerine kartrlmamas yatar.
nemli nokta burada balamaktadr. Kapatldktan sonra yaplan giriimler ve alnan tedbirler ile izlenecek yntem devletin geleceine yn verecektir. Bu konu zerinde Onursal Cumhuriyet Basavcs Sabih Kanadolu unlar sylemektedir: Parti kapatmayla ilgili olarak tartlmas gereken ilk konu, partinin hangi sebeplerle kapatlmas gerektiidir. AHM ne gre hedef anti demokratikse, faizmi hedefliyorsa, rejimi tehlikeye sokuyorsa kulland aralara baklmaz amaca baklr. Demokratik sistemlerde partiler kapatlmaz gibi temelsiz bir savunmann karsna anayasann 68. maddesi kmaktadr. Siyasi partilerin tzkleri, programlar ve eylemleri devletin bamszlna, lkesi ve milletiyle blnmez btnlne, insan haklarna, eitlik ve hukuk devleti ilkelerine, millet egemenliine, demokratik ve laik cumhuriyet ilkelerine aykr olamaz. Snf ve zmre diktatrln veya herhangi bir diktatrl savunmay ve yerletirmeyi amalayamaz. Su ilenmesini tevik edemez. Demokrasi adna snrsz bir zgrlkten sz edilemez; nk demokrasilerde demokrasiyi yok etme zgrl olamaz. Bu durumda demokrasi kendini koruma ihtiyacndadr ve gerekli tedbirleri alr. Siyasi partiye getirilen snrlama baka hak ve zgrlklerin nnn almas iin yaplr. Demokrasiyi kendi ideolojik saplantlar iin ara olarak kullanmak isteyen siyasi partilerin kapatlmas demokrasinin varln srdrebilmesi iin arttr.

Sayfa 80

Politika Dergisi

Yzde 47lik bir oyla iktidar olan bir partiye kapatlma davas alamaz, diye hibir bilimsel aklamaya dayanmayan szler byk bir pehlivanlkla sylenmektedir(!)
Laikliin evrensel bir tanm yoktur. Her milletin kltrel, siyasi ve tarihi yaps laiklik ilkesini ekillendirir. lkemizdeki laiklik de bize zg olmasyla birlikte temelinde din duygusunun devlet ilerine kartrlmamas yatar. Ayrca siyasal ve kiisel karlar uruna, dini duygularn istismar edilemeyecei aka belirtilmitir. O halde Trk laiklii denince akla ksaca dinin siyasete alet edilemeyecei, bilimden baka yol gsterici tutulmamas gerektii akla gelmelidir. Anayasada mill, laik ve demokratik devletin korunmas iin yaptrmlar bulunmaktadr. Trkiyenin laik yaps ounluk yle istiyor, diye tartmaya alamad gibi kimsenin laiklikten rahatsz olmas gibi bir konu da sz konusu olamaz. Parti kapatmann nedenlerinden biri de lkenin milletiyle blnmez btnlne aykr davranlarda bulunmaktr. Bu blnmez btnlk anayasa ve bal yasalarla pekitirilmitir. Siyasi partilere yasaklar amama zorunluluu ve yasaklara gre hareket etme ykmll yine anayasann belli maddelerinde belirtilmitir. Bu, devletin bamszln ve btnln korumaktr, hukuk devleti ilkelerine ballktr, eitliktir, insan haklardr, laik cumhuriyet ilkesidir; diktatrle zenmeme, sua tevik etmeme ilkesidir. Bu yasaklarn dna kan siyasi partiler, lkenin gelecei iin demokrasi adna durdurulmak zorundadr. Anayasada kuvvetler ayrl olup devlet organlar arasnda hi bir stnlk yoktur. stn olan anayasa ve yasalardr. Millet, egemenlii, sadece san-

dktan kan oylarla kullanmaz. Egemenlik kaytsz artsz milletinse -ki yle- bu egemenlii millet yasama, yrtme ve yarg organlaryla kullanr. Bunlarn birine yklenen stnlk demokrasinin olumasn engeller ve rejim deiiklie gider. Denetlenmeyen bir yasama organnn ad demokrasi olamaz. Yarg denetiminden mahrum ynetim ancak Sabih Kanadolunun da belirttii gibi dikta olur. nk yarg yetkisini de kullanan mill iradeyi temsil ediyor, demektir ki hkimler de kararlar Yce Trk Milleti adna verir. Yzde 47lik bir oyla iktidar olan bir partiye kapatlma davas alamaz, diye hibir bilimsel aklamaya dayanmayan szler byk bir pehlivanlkla sylenmektedir(!) Devlet kalc, hkmet ise geicidir. Trkiyede byle bir mdahalenin olmas, devletin varln gsterir. Devlet kendini korur, korumas da gereklidir. Tm ada lkelerin anayasasnda siyasi partilerin kapatlmasyla ilgili yaptrmlar bulunmaktadr. Avusturya, anayasaya aykr sylemleri nedeniyle byk bir oy okluuyla gelmi olan Heiderin partisini kapatmtr. Yine rklk yapt nedeniyle yksek bir oy potansiyeliyle gelen Hitlerin partisi Alman yasalarnca kapatlmtr. Avrupa devletlerinde bir parti rklk yapyorsa, dava bile almadan kapatlabilir. Yine Almanyada ve Fransada anayasay koruma daireleri bulunmaktadr ve si-

Say 22

Sayfa 81

yasi partiyi yaptklarndan dolay hukuk dman gibi gsterebilmektedir. Orada kalkp da hi kimse mill iradeyi yok sayyorlar, diye byle bir karara kar kmamaktadr. Bu da oy okluuyla iktidar olan hibir partinin o lkenin anayasasndan stn olmadnn gstergesidir. Bizi millet getirdi, diyerek halka srekli madurlar oynamak gaflet ve cehalet gstergesidir. nk alan dava millet iradesine deil, milletin iradesiyle baa geip, sonra da laik cumhuriyetin aksine hareket eden siyasi parti hakkndadr. Olayn hukuksal boyutunu grmezden gelerek halk yanl ynlendirmeye kimsenin hakk yoktur. Parti kapatmalarna ilikin Cumhuriyet gazetesine 23.4.2008 tarihinde verdii rportajda Sleyman Demirel unlar sylemitir: Anayasa Mahkemesine imdiye kadar 47 tane parti kapama davas almtr. Bunlardan 24 tanesi kapatlm gzkmektedir. Fakat bu partilerin 16s kongrelerini yapamad, ilevlerini gerekletiremediinden yani tabela partisi olduu iin kapatlmtr. deolojik bir taraf yoktur. Dier sekizinin drd dinin siyasete alet edilmesi, dier drd de Trkiyenin blnmez btnln tehlikeye soktuu iin kapatlmtr. Bu ilemde yargya gidilmesi bir gvencedir. Yasama veya yrtme organlarnda u veya bu sebepten dolay aksama meydana gelirse yarg mdahale etmelidir. Bizim sistemimizde davay Yargtay cumhuriyet basavcs aar. Ayrca bu bir ceza yarglamas deildir. Bu yzden dokunulmazlkla ilgili bir sorun iermez. Cumhurbakan partinin kapatlmasna sz ve eylemleriyle neden olmusa o da yarglanabilir. Yarg alan davann o lkenin sosyal, siyasal ya da ekonomik artlarn ne lde etkileyeceini dnmez. Aksi takdirde siyasallar. Yarg sadece kanunu dnr ve ona gre hareket

Bizi millet getirdi, diyerek halka srekli madurlar oynamak gaflet ve cehalet gstergesidir. nk alan dava millet iradesine deil, milletin iradesiyle baa geip, sonra da laik cumhuriyetin aksine hareket eden siyasi parti hakkndadr.
eder. Davalar alnca birtakm alkantlara sebep olur mantyla kanuna gre su saylan bir konuya gz yumulamaz. Bu sebepten dolay da mahkemeye bask yaplamaz, mahkeme ynlendirilemez. Anayasann 138. maddesi bakn ne diyor: Hkimler grevlerinde bamszdrlar. Anayasa, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdan kanaatlerine gre hkm verirler. Hibir organ, makam, merci veya yarg yetkisinin kullanlmasnda mahkemelere veya hkimlere emir ve talimat veremez, genelge gnderemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz. Grlmekte olan bir dava hakknda yasama meclisinde yarg yetkisinin kullanlmas ile ilgili soru sorulamaz, grme yaplamaz veya herhangi bir beyannamede bulunulamaz. Yasama ve yrtme organlaryla ilgili idare; mahkeme kararlarna uymak zorundadr; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarn hibir suretle deitiremez ve bunlarn yerine getirilmesini geciktiremez. Parti kapatma gerekelerinden birisi de partinin iddete bavurmas gsterilmektedir. Fakat kastedilen iddet sadece kaba kuvvetten, yakp ykmaktan ibaret deildir. Partinin yapt psikolojik bask da iddet gstergesidir. rnein insanlara mmet ve kul olma anlayn alayan, onlar haklarndan haberdar olma zgrlnden alkoyan, nce fakirletirip sonra kadercilie iten; oy toplama uruna toplumu laik - antilaik, ba ak - trbanl, demokrat - lml slamc, Trk- Krt, Alevi- Snni vs. gibi blmeye alan anlay psikolojik iddete meydan

Sayfa 82

Politika Dergisi

Birileri ABDnin kulana adam delikten sprmeyin, kullann, demesinin ardnda ince bir ayrnt vardr. Acaba ABD, AKPyi delikten sprmek isteseydi; Glenden i adamlarna, kinci Cumhuriyetilerden Siyonist evrelere, byk patronlardan kap ua olmu medyaya kadar desteki bulabilecek miydi?
veriyor hatta onu gerekletiriyor demektir. Tpk scak sava ve souk sava ilikisinde olduu gibi. Eski ve Onursal Cumhuriyet Basavcs Vural Sava da 28.3.2008 tarihli AKP oktan Kapatlmalyd balkl syleisinde: Partilerin kapatldktan sonra tekrar gelmesi hatta yksek bir oyla gelmesi gibi genelde yanl bir kan var. Fakat dnyaya ve Trkiyeye baktmzda tam tersi grlmektedir. Yzde 21 orannda oy alm hkmette bulunan ve bakanln Necmettin Erbakann yapt partinin kapatlmas iin Eski Yargtay Basavcs Vural Sava dava amtr. Ve 97de alan dava sonucu 98de parti kapatlmtr. Yine maz-

lumlar oynamaya alan bir parti vard ve maduriyet diye anlatlan her ey gerekleti. Ne oldu? Bir yl sonraki seimlerde oylar yzde 21den yzde 15e dt. ktidar orta bile olamadlar. Kapatlan partilerin yerine baka partilerin geldii ok doru. Fakat rnein Alman anayasa mahkemesi yedekleri de kapatabilir durumda. Bizim hukukumuzda byle bir kanun yok ne yazk ki. Yaplmas gereken ey tm bunlar gz nne alnarak yaptrm gc daha yksek ve gereki siyasi partiler yasas yaplmaldr. Fakat 2002de karmza kan AKPnin durumu ok farkl. Bir defa bu parti Erbakann devam niteliinde kurulmad. 99 seimlerinden 2002ye kadarki var olan koalisyon hkmeti s ste baarszlklar sergiledi. IMF politikalar, Kemal Dervi tartmalar, Rahan aff vs her eyin st ste gelmesiyle ve bir de iktisadi kriz araya girince iyice bunalan millet AKPyi bir umut kaps olarak grd. Baka bir partinin zellikle de sol partinin deil de AKPnin oy almasnda durup bir dnmek gereklidir. Muhalefet iyi almadndan, halka amacn iyi gsteremediinden doal olarak gven duygusu da yaratamyor. Bu dava 2003te alsayd. Ve parti kapatma nedeni kabul edilseydi, AKP tekrar iktidar olabilir miydi? Hem de oyunu katlayarak stelik RTEnin CHP sayesinde kazand milletvekillii dolaysyla babakanl gidecek siyaset yasa gelecekti. Abdullah Gl de cumhurbakan olamayacakt. imdi ne oldu? stelik bir sol partinin desteini alarak gelen RTE, halka dnerek Bize yarg bile dokunamyor edasyla yllardr iktidarda saltanat sryor. stelik en ufak diine dokunan bir olayda ise beni buraya yzde 47 ile halk getirdi, halkn iradesine kar m kyorsunuz? diye maduriyet taslyor. eklinde grlerini dile getirmitir. Yzde 47lik oyun ise anlalamayacak bir taraf bulunmamaktadr. Birileri ABDnin kulana adam delikten sprmeyin, kullann, demesinin ardnda ince bir ayrnt vardr. Acaba ABD, AKPyi delikten sprmek isteseydi; Glenden i adamlarna, kinci Cumhuriyetilerden Siyonist evrelere, byk patronlardan kap ua olmu medyaya kadar desteki bulabilecek miydi? Zaten lkemizde AB-Dnin istemedii bir partinin iktidar olmad bilinen bir gerektir. Seim sistemini bozukluu (malum baraj sistemi), oldubittiye getirilen bir seim, almayan sandklar, kendisine oy kmayan yerlerin blnp, oy kan yerlere balanmas ve eski oy verdii partiye ksp de sandk bana gitmeyen milyonlarca insan da aslnda AKPnin neden bu ekilde tek ba-

Say 22

Sayfa 83

na iktidar olduunu kantlar durumda. Yoksa yzde 47lik bir oy potansiyeli abartlacak kadar bir okluk yaratm deildir. Geriye kalan yzde 53lk kesimi yok saymak da kimsenin haddi deildir. u da bir gerek ki yzde 99 oy oranyla da gelseler hkmetler devlete nfuz edemez. Elbette ki bir partiyi kapatmakla i bitmiyor. Bu bir ceza yargs olmadndan dokunulmazlklardan sz edilemez. Parti kapatldktan sonra Cumhurbakan da dhil laik ve demokratik Trkiye Cumhuriyetine kar sava am btn siyasetiler yarglanmal, bu konuda asla taviz verilmemelidir. Bu gn artk siyaset yasa getirmek de caydrc cezalar arasnda yer almamaktadr. Atatrk nasl Trkiye Cumhuriyetini kurduunda onun srekliliini salamak iin hanedan yelerini yurt dna srgne gndermise bugnn Vahdettinleri de ayn uygulamaya tbi olmaldr. Ayrca onlarn burada faaliyet gsterecekleri arac niteliindeki vakflara, derneklere, yazl ve grsel yayn organlarna ve hatta okullarna yasak getirilmeli, ykc ve blc faaliyetlerine frsat verilmemelidir. Eine rastlanmam kadrolama hareketinin nne bu ekilde geilebilir ancak. Kardevrimin hedefine ulamasna frsat vermemek iin d ilikilerde temkinli olmal, kaytsz artsz bir bamszlk iin ekonomik anlamda ayaklarmz zerinde durmay renmeliyiz. Tm bunlarla birlikte anayasa da yeniden dzenlenmelidir. imizi oyan, iliimizi kemiimizi smren yabanc ajanlarn dayatt lml slam kvamnda sivil anayasa deil, Trk kltrne ve karakterine uygun ulus bilincine dayal bizi yanstan halk, demokratik, laik anayasa hazrlanmaldr. Mevcut yasalarla Trkiye Cumhuriyeti kangren olmu, kmaza girmi ilerleyememektedir. Daha gereki ve Ortaa karmaasndan syrlm, iinde bulunduumuz aa uygun yasalar dzenlenmelidir. Yasalar birilerinin dini inanlarna gre deil, akl ve bilimin nderliinde yaplmaldr. Ulu nder Atatrkn vasiyetini ancak onun ilke ve devrimleri nda gerekletireceimizi unutmamalyz. nk sz konusu vatansa gerisi teferruattr.

imizi oyan, iliimizi kemiimizi smren yabanc ajanlarn dayatt lml slam kvamnda sivil anayasa deil, Trk kltrne ve karakterine uygun ulus bilincine dayal bizi yanstan halk, demokratik, laik anayasa hazrlanmaldr
(1) Yalnkaya, Abdurrahman (AKPnin kapatlmasna ilikin iddianame-giri) Selvihan.Cigdem@PolitikaDergisi.com

Sayfa 84

Politika Dergisi

Demokrasi mi, despotizm mi?

AKP Anayasas ve Trkiye

Cem Osman TAMTRK ye balam, daha dorusu o elbise yrtlmaya, patlamaya balam. Toplum artk bu elbiseye smyor. O zaman da zaten zorla sdrlmt. Toplum bugn geliti, deiti, dnt. Artk Trkiye toplumu dnyayla btnleme iradesini ortaya koymu bir toplumdur. Trkiye dnyann 17. byk ekonomisine sahip. Yani Trkiye bir nc dnya lkesi deil. Byle bir lkenin deien, dnen dinamik bir toplumuna bu anayasay, 30 sene nceki anayasay dayatmann hibir anlam yoktur. Bu anayasa srekli sorun ve kriz yaratyor. Hemen her gn bu anayasa eksenli bir sorunla bir krizle kar karya kalyoruz. Dolaysyla esas itibariyle yaplmas gereken bu anayasann bir tarafa braklmasdr, deniyor. Gerekten yle mi, tartlr. Veya ngiltere yzyllar ncesinin ngilteresi midir ki hl yazl bir anayasa kullanmyor, diye dnlebilir. Ama bir husus var ki, gz ard etmek olanaksz. Anayasa, toplumun tamamn kucaklamas gereken bir ba yasa-

Toplum artk bu elbiseye smyor. O zaman da zaten zorla sdrlmt. Toplum bugn geliti, deiti, dnt. Artk Trkiye toplumu dnyayla btnleme iradesini ortaya koymu bir toplumdur.

ndemin ana maddesi bir sredir Anayasa deiiklii ve daha uzunca bir sre de bu gndem srecee benzer. Uzunca bir sredir yazp iziyoruz. lkenin ok daha nemli sorunlar var: nsanlar a, isiz, aresiz. nce onlara bir are bulalm, sonra daha sakin ve rahat kafa ile Anayasa deiiklii konularna eiliriz, diyoruz ama kimse dinlemiyor. lla ki Anayasay deitireceiz. Neden? ok eitli mazeretler var, ama genel olarak toplarsak, zaten yapld dnemdeki Trkiye toplumunun dinamiklerine, talep ve beklentilerine, hassasiyetlerine uygun olmayan, yani o gnk toplum asndan da dar gelen bir elbise bugn iin tmyle dar gelme-

Say 22

Sayfa 85

dr. Peki, imdi kim yaparsa yapsn bir anayasa, bu ii baarabilecek mi? Rahatlkla hayr diyebiliriz. Zaten sadece bizim lkemizde deil, dnyann hibir lkesinde bu mmkn deildir. O yzden de anayasalar genellikle olaanst dnemlerde yaplr. Tabii ki birileri bu anayasadan memnun olmaz, eline frsat getiinde kendine uymayan maddeleri deitirir. te bu gn yaplan da bu itir. AKP kendine uymayan maddeleri deitirme abasndadr. Ho, imkn olsa tamamn deitirip bizi Ilml slam Cumhuriyeti haline getirir ama ne are; ne ordu ne halk buna izin vermez. Orduyu saf d brakmak iin bunca zamandr yaplan belden aa saldrlarn asl sebebi de budur. Hazr insanlar geim derdinde iken u Anayasann en azndan bir blmn kendi karma deitireyim diye urayorlar. Trk ulusunun eletiren kurumlarna, bilim adamlarna, demokratik kitle rgt temsilcilerine, muhalefete, sendikalara, medyann yrekli temsilcilerine, toplumun kendisinden ve kendilerinden olmayan tm kesimlerine danp bir mutabakat aramak yerine barp, arp efelenerek, korkutarak, sopa gstererek katlmc, zgrlk anayasa yapyorlar. Anayasa yapyorlar ve her zaman olduu gibi yalanlarna halk ahit tutuyorlar. Millete gideceiz ve millet karar verecek. Millet dediiniz kimler? Ayr bir millet mi var; aalayp, iteklemediiniz, a brakmadnz? Satn alnm iradeler korku, tehdit, imrendirme ile bask altna alnm millet. uurlar, vicdanlar smrlen millet daha hangi yalanlarn onay merkezi, noteri, yalanc ahidi olacak? Bu oy

Millet dediiniz kimler? Ayr bir millet mi var; aalayp, iteklemediiniz, a brakmadnz? Satn alnm iradeler korku, tehdit, imrendirme ile bask altna alnm millet. uurlar, vicdanlar smrlen millet daha hangi yalanlarn onay merkezi, noteri, yalanc ahidi olacak?
kullanmaktan baka zaman hatrlanmayan insanmzla alay etmek deilse nedir? Bu anayasa deiikliini hazrlayanlar kendilerini alay etmekte hakl sanyorlar. nce insanlar yoksul brakacaksnz, onlara i ve eitim temin etmek yerine nlerine yarm ton kmrle bir torba son kullanma tarihi gemi gda atacaksnz ve alay etme hakk kazanacaksnz. Bu adam yerine koymadnz (koysanz i ve eitim verirsiniz) kitleye anayasa deiimini soracaklarm. Orada ne yazdndan bile haberi olmayanlara onaylatacaksnz ve geerli olacak.

Sayfa 86

Politika Dergisi

Bu, ufak tefek arzalar bulunun bir arabay, hayatnda motoru ilk defa gren birinin tamir etmesi demektir.
Mevcut Anayasada deimesi gereken maddeler yok mu? Dolu. Mesela, dokunulmazlklar, siyasi partiler kanunu ile ilgili blm, seim baraj vs. Ama onlara dokunmay asla aklndan geirmeyen iktidar partisi, yarn Yce Divanda hesap verecei mahkeme hkimlerini kendisi atasn istiyor. lkenin dibini de oysa, bir parti kapatlmasnm. Kendileri laiklie aykr fiillerin oda olmaktan sanklar ya, kendilerini salama alacaklar. lkemizde karlar olan ABD, AB ve bunlarn ardnda dolanp medet uman kar etelerinin taleplerini bir bir karlamak mevcut anayasamzla mmkn olmad. Geri AB uyum yasalar altnda 82 anayasas dumura uratld, 90. madde ile smrge yasalar stn bir g olduysa da tmden vatanmz paralamak iin yetmedi. imdi bir adm daha ileri gidilmek isteniyor. Bunun iin de AKP elinden geleni yapyor. Hatrlanacaktr, bu AKP, calann terrist olduunu kabul etmezlerse grmem deyip, bu gn bu Anayasa deiiklii iin o parti milletvekillerinin iinde bulunduu partiden medet uman, AKPdir. D lkelere verdii gibi terrist savunucularna da taviz veren AKPdir. te bu AKP Anayasa deiiklii yapmaya almaktadr. Bu, ufak tefek arzalar bulunun bir arabay, hayatnda motoru ilk defa gren birinin tamir etmesi demektir.

Anayasa tm ulusun ortak metni, ileriki yaamn hukuk temelleri ierisinde bamszca yaama metnidir. Hayatn kalbi, beyni olan anayasa gayricidd, dayatmayla ve kendi alp oynayarak ortaya kacak sradan bir ulusal protokol deil. Benim, ocuklarmn, Trk ulusunun geleceini karartmak hibir devlet memurunun, bunlar seilmiler de olsa haklar hadleri deil. Seilmek ykmak, tahrip etmek deildir. Deiiklik paketinin iine konan birka kk elma ekeri halk tatmin etmeyecektir. Bu sayede kendi kiisel karlarna ve uygulayacaklar despotizme hizmet edecek maddelerin gemesine Trk halk izin vermeyecektir. Cem.Tamturk@PolitikaDergisi.com

Say 22

Sayfa 87

Bir manifesto niteliinde...

ocuk Haklar
Sevda EER Brakmayn insafna, brakmayn aln davullar, Bayram var, ocuklarn bayram Esirgenemezler esirgeme kurumlarnda Tanma hakk var nk Ana baba olarak sizleri Haklar var hem hukuklar sterse ikyeti olurlar sizlerden haa! ocuklarn ikyet hakk var! Vurmayn onlara ermez akl deyip, Sabah ne yediini unutur lakin Unutmaz 4 yanda inen tokad Hem iyi etmez hibir hekim, o yaray Alar var mesela, kklkten Bymesi iin salk ile lmemeli deil mi bir insan bu ada altrmayn tarlada, inaatta, madende otuz paralara hem de Gidememek pahasyla mekteplere Eitim hakk var nk yle yazar bildirgede Bir nceki ocuun nfusunu yamamayn stne Atmayn hastane, cami nlerine Sepet iinde gsne ilimi kck notlar ile stemezsen hi domaz, lac bile var satlr 35 Liraya Kimlik hakk var hi yoksa Bir isim, bir hviyet Sadece ona ait olan Kzamktan hele illa Tetanostan cretsizdir hepsi korkmayasn Salk hakk olduundan deil dediim Ac ekmeden yetime gerei olduundan, nerim Ve bilme hakk var gemiini, geldii yeri Atasn, inancn, lisann, bir de Sizlerle byme art var Fikri sorulmadan, geldii yeryznde

Sayfa 88

Politika Dergisi

Kondurmayn sularnzn aletlerini kk ellerine Vermeyin 12lik kz 70 yandaki dedelere Satmayn organ simsarlarna, Kadavrasn bulmak istemiyorsanz, bir gn plkte stemiyorsanz bandan vurulmu bir gn Bir metrelik tabutla musalla stnde Srmeyin atein, savan, panzerin nne

Trkiyede; 1 milyon 400 bin korumaya muhta ve kimsesiz ocua sosyal gvenlik sistemi kurulamam, engelli ocuklara verilen hizmet ise snrl kalmtr. 5 ocuktan biri altrlmaktadr. (Yaklak 6 milyon) 4 ocuktan biri yoksuldur. 3 ocuktan biri yetersiz beslenmeden dolay geliim gerilii yaamaktadr. 1990 ylndan itibaren mayn, ikence, toplumsal ve aile ii iddet sonucu 284 ocuk yaamn yitirirken; 10.760 ocuk fiziki ve psikolojik zarar grmtr. Bir ylda 83.000 ocuk eitli sulardan polis kaydna gemitir. 2003 ylnda 57.000 ocuun madde kulland saptanmtr. Hi a olmayan ocuk oran %46dr. Okuma yazma orannda kz ve erkek ocuk ayrm mevcuttur. Sadece 2003 ylnda 640 bin kz ocuu okula gnderilmeyerek eitim hakkndan mahrum braklmtr. Evrensel ocuk Haklar Szlemesi her ocuun dernek kurma, dernee ye olma hakk var derken, Trkiyede dernek kurma ve yelik ya 18den kk ocuklarn bulunduu dernekler sresiz kapatlmaktadr. En vahimi; Memleketimizde ocua ynelik hak ihlalleri, cinsel taciz, fiziksel/psikolojik iddet ve istismar izlenememektedir! Not: Veriler, 135 kaynak taranarak 67 uzman akademisyen gr alnarak hazrlanan Trkiyenin ocuk Gerei almasndan alnmtr. Sevda.Eger@PolitikaDergisi.com

Dnyada; 200 milyondan fazla ocuk ii bulunuyor. 132 milyon ocuk tarmda altrlyor. Birou mafyann elinde dilencilik, gasp, yankesicilik yaptrlyor. Milyonlarca ocuk, sava sonras srgn ve mlteci hayatlarnda ar travmalarla yaamaya alyor. Kuzey Afrika bata olmak zere dnya genelinde her yl binlerce ocuk alk, susuzluk ve as olan hastalklardan lyor. 5 yan altnda len ocuk says 2006da 9,7 milyon. Bir ylda 250 bin ocuk silahl atmalara sokuluyor.

Say 22

Sayfa 89

Sayfa 90

Politika Dergisi

PKitap: Sekiler

Korkut Boratav, Bir Krizin Ksa Hikayesi

George Orwell, Hayvan iftlii

Bill imir, Malta Srgnleri

Yusuf Akura, Trkln Tarihi

smet nn, Hatralar

Mustafa Kemal ATATRK: Ben ocukken fakirdim. ki kuru elime geince bunun bir kuruunu kitaba verirdim. Eer byle olmasaydm, bu yaptklarmn hibirisini yapamazdm.
Dr. Rza Nur, Cumhuriyet ncesinin Perde Arkas Colin Barker, Devrim Provalar Paris 1968, ili 1972, Portekiz 1974, ran 1979, Polonya 1981 Feroz Ahmad, ttihat ve Terakki 1908-1914 Thomas Merton, Gandhi ve iddet d Direni Francis Fukuyama, Devlet nas Muammer Aksoy, Devlet Hukukla Yaar Mahmut Makal, Ky Enstitleri ve tesi Olivier Roy, Siyasal slamn flas

Emrah.Ozdemir@PolitikaDergisi.com

Hazrlayan Emrah ZDEMR

Bu Blme likin nerileriniz in: kultursanat@politikadergisi.com

Say 22

Sayfa 91

IZIKTIRMAK / Baykall Dnem Kapanrken...

Irmak.Ataberk@PolitikaDergisi.com

Sayfa 92

Politika Dergisi

PFoto: Herkesin Azna Bir Parmak Bal: Roman Alm

Trkiye Gen Edebiyatlar Birlii (TRKGEB)nden Duyuru

03.03.2010 tarihinde, Mustafa GKEK (Edebiyat, Yazar, air, Oyun Yazar ve Tiyatro Eitmeni) tarafndan kurulan TRKGEB; zelinde, gen edebiyatlara ncelik iin ve bu konuda samimiyetle bir yol amaktadr. Birliin internet sitesine ve e-postalarna* gnderilecek yk, iir ve tiyatro oyunlarndan, oluan sekiler (Bir yllk oluumundan sonra), her yl kitapk haline dntrlecek. Seilen yazlar arasndan, yaymlanmaya ve anlan kitapk da yer alacak. Yazlardan oluan dosyadan (her yl seilecek bir konu), ylsonunda yelerine birer adet verilecek. Ayrca, ylsonunda, yazlar kitapkta yer alanlarla, kk bir sylei, toplant ve sonucunda da kokteyl verilecek. Bu durum hemen her yl tekrarlanacak. Bylelikle eletirmenler ve ajans ibirlii erevesinde, kamuoyuna, seilen arkadalar, zaman iinde tantlacak. Yllar sonra da olsa, edebiyatmzn tarihsel sayfalarnda, bu genlerin yer almalar salanacak. almalar, her yl yenilerek katlanacak ve daha iyiye gidilmesini ve ileride genlerin iyi birer edebiyat olmalar salanabilecek * info@mustafagokcek.com; www.mustafagokcek.com; yazarmgokcek@ttmail.com. Katlm artlar; - 25 yanda veya daha kk olmak... - Edebiyata ilgi duymas, yazya ve okumaya kar sevgi, duyarllnn olmas - Yazmann bir tr yk deil; aksine, duygu ve dncelerinin, her zaman n plana kmas

Say 22

Sayfa 93

PKitap: Yeni kanlardan

Knye: Ad: Komintern ve spanya Sava Orijinal Ad: The Comintern and The Spanish Civil War Yaynevi: letiim Bask: 1.Bask 2010, stanbul Mart Knye: Ad: Aynadaki Tarih Komplolar, Suikastler, Provokasyonlar, syanlar Yaynevi: Alfa Bask: ubat stanbul 2010,

Yazar: Edward Hallett Carr Yayna Hazrlayan: Tamara Deutscher eviren: Ali Selman

Yazar: Erol Mtercimler Sayfa Says: 672 eviren: Ali Selman

Der: Evren YELKANAT Dnya tarihini nesnelden zele indirgeyerek yeniden yazmay amalayan fakat bunu ya gerei tamamlayamayacan da bilen ve 1982 ylnda sonsuzlua ulaan Marksist tarihi E.H.Carrn, yazmn lmeden nce tamamlad Komintern ve spanya Sava isimli eseri getiimiz ay letiim Yaynlar tarafndan Trkeye evrilerek yaynland. E.H.Carr kitabnda, spanyadaki i sava detayl bir ekilde ve haritalarla bize anlatmasnn yan sra spanya Sava srasnda Sovyetler Birliinin ve Kominternin spanya Sava ile ilgili grlerini ve Sovyetler Birliinin o dnemki spanya Politikasn da net bir biimde ortaya koyuyor. Stalin ve UGT Genel Sekreteri Largo Caballero arasndaki yazmalar ve talya Komnist Partisi Merkez Komite yesi Palmiro Togliattinin Moskova Komnist Enternasyonal Karargahna gnderdii gizli raporlar da ieren ekler blm ise kitabn bilimsel bir metotla yazldn gzler nne seriyor. Trkiyenin en karanlk olaylarnn gerek yzn ortaya koymaya alarak ok zor ve zahmetli bir ie giren Erol Mtercimler, kendine has slubuyla 700 sayfalk bir kitab tek bir nefeste okunabilecek bir duruma getirmi. Gmrk Birliinden Varlk Vergisine, Topal Osmann ldrlmesinden Atatrkn Bektailerle olan ilikisine kadar birok konunun ilendii bu kitapta, en zensizce yazlm blmn 1 Mays 1977 katliam olduu kanaatindeyim. CIA ve Trkiyedeki ibirlikileri tarafndan gerekletirilen bu provokasyon ve cinayete, Sola dnp sizin de bu katliamda az da olsa parmanz var diyerek rol bimek, insafszca olmu. Ergenekon operasyonu nedeniyle gzaltna alndktan bir sre sonra serbest braklan emekli Binba Erol Mtercimlerin bu kitab, Trkiyedeki karanlk olaylar renmek isteyenler iin birebir

Evren.Yelkanat@PolitikaDergisi.com Irmak.Ataberk@PolitikaDergisi.com

REZORFAD COMUNISTA

LAS

FILAS

DEL

PARTIDO

Sayfa 94

Politika Dergisi

PFoto: Fidana zlem

/ Gne ER

enlik dald bir ac yel kald bahede yalnz O mahur beste alar Mjgan'la ben alarz Gitti dostlar len bitti ne eski heyecan ne hz Yalnz kederli yalnzlmzda sral srasz O mahur beste alar Mjgan'la ben alarz Bitmez sazlarn zlemi daha sonra daha sonra Sonrann bilinmezlii bir boyut katar ki onlara Simsiyah bir teselli olur belki kalanlara Bir yangn ormanndan pskrm gen fidanlard Gneten k yontarlard sert adamlard Hoyratt glleri aydnl alkalard Gittiler akam olmadan ortalk karard Geceler uzar hazrlk sonbahara (Attil LHAN)

Say 22

Sayfa 95

PFoto: Herkesin Azna Bir Parmak Bal: Alevi Alm / Gne ER

Onlar Anadolunun en cra kelerinde, Allah, Muhammed, Ali! diyerek semaha duran, Talanan, yaklan ama barlklarndan dn vermeyen; Trkiye Alevileri Sadaki fotorafta d u r a n b a y , Gzcdr. Grevi Cemin sakin gemesini salamak ve rehbere yardmclk yapmaktr. Gzc, kendi ahsnda slamn halk yorumu olarak bilenen Ebuzer el Gffariyi simgeselletirmektedir. Aadaki fotorafta da Hak, Muhammed, Ali sevdallar, erenler secdeye kapanmaktadrlar. Alm diyerek politikaya alet edilmek istenen bu insanlarn eit yurttalktan, temel hak ve zgrlklerden ve baka mezheplerin dayatlmasndan baka bir istekleri bulunmamaktadr. Ksacas demokratik, laik bir Trkiyede yaamak istemektedirler yalnzca. Onlar da bunu her defasnda yinelemektedirler ve gndelik siyasetin iine ekilmekten kurtulamamaktadrlar.

Irmak.Ataberk@PolitikaDergisi.com

Sayfa 96

Politika Dergisi

PFilm: Hasta (Sicko)

nelerin gelebileceini grmemiz asndan baarl bir yapt. Mutlaka izlenilmelidir, ama; -doktorlarn bazen dedii ve filmin slogan gibi- biraz cannz yanabilir!

Emrah ZDEMR Yava yava para demeye baladmz, temel hak olan salk iin Amerikanlamann bizi gtrecei yer: Sicko (Hasta). Marketlerde ila satlmasna zenenler

Ynetmen Yapmc Yazan Mzik Oyuncu Grnt Ynetmeni Yapm Yl, lkesi Sre zgn Dil Tr Gsterim Tarihi zgn Ad Prodksiyon irketi

: Michael Moore : Michael Moore : Michael Moore : Erin O'Hara : Michael Moore : Andrew Black : 2007 , ABD : 123 dakika : ngilizce : Belgesel : 19 Mays 2007 : Sicko : Dog Eat Dog Films

Emrah.Ozdemir@PolitikaDergisi.com ABDnin yapt her ey dorudur. diyenler Ne olacak canm, devlete deyeceimize, sigorta irketlerine deriz prim. diyenler zelleme iyidir. diyenler Evet, oumuzun binlerce lira demesini gerektiren bir hastalmz yok Ya olduunda? Ya u an olanlar? Belgeselin dili biraz abartl gelebilir, ama insan yaamn zel irketlere braktmzda bamza

PD

www.politikadergisi.com iletisim@politikadergisi.com

Teekkr:
> Uluda niversitesinin eskimez rektr Mustafa Yurtkurana, > Deerli hocamz Serta Serdara, > Hocamz Tahir Bataymaza, > Yenia yazar Arslan Buluta, > Banu Avara, >Dilek ve Oktay Sinanolu iftine, > Cumhuriyet yazar Emre Kongara, > Soner Yalna ve odatv.coma, > Milliyet gazetesi yazar Melih Aka ve elbette Haldun Erteme, > UMED Bakan Erdin Dndara > Metin Tnay ve Verim Hosinge, > Tm emei geenlere > Ve tabii ki desteini esirgemeyen tm okurlarmza Dergimize verdikleri destekten tr teekkr etmeye bor biliriz.

EHT ASKERLERMZ VE EHT EMEKLERMZ SAYGIYLA, MNNETLE, BYK ZNTYLE ANIYORUZ. ALELERNN, SEVDKLERNN VE ULUSUMUZUN BAI SAOLSUN.