SVAS MEZAR KTABELER ZERNE BR NCELEME

SEBHA GRLEVK



Cumhuriyet niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits


Lisansst Eitim-retim ve Snav Ynetmeliinin Tarih Anabilim Dal
Yenia Tarihi Bilim Dal in ngrd


YKSEK LSANS TEZ
Olarak Hazrlanmtr





TEZ DANIMANI
Prof. Dr. Hasan YKSEL





SVAS 2008
Sosyal Bilimler Enstits Mdrlne


Sebiha GRLEVK tarafndan yaplan bu alma Tarih Anabilim Dal Yenia Tarihi
Bilim Dalnda YKSEK LSANS TEZ olarak kabul edilmitir.





Bakan :



ye :



ye :


Onay

Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.


../../ 2008

Do. Dr. Nevzat GLDKEN
Enstit Mdr


ZET

Tarih aratrmalarnda dier kitabeler gibi mezar kitabeleri de byk bir nem arz
etmektedir. Zira mezar talarnda yer alan biyografik bilgiler, dnem bakmndan bir araya
getirildiinde ok eitli konularda gnmze k tutmaktadr. Ait olduklar dnemin demografik
ve toplumsal yapsna, ekonomisine ilikin kymetli bilgiler ihtiva etmektedirler. Bu balamda
Sivas Mezar Kitabeleri zerine Bir nceleme balkl bu almada da Seluklulardan itibaren
Sivasn sosyal ve kltrel tarihine ynelik bilgiler elde edilmeye allmtr.

Bu aratrmann giri ksmnda belirtildii zere imdiye kadar Sivas zerine yaplan
almalar incelendiinde Sivasn toplumsal ve tarihsel yapsna ilikin nemli bilgiler ieren
mezar kitabelerinin aratrma konusu olarak incelenmedii grlm ve buna binaen bu
aratrmaya giriilmitir.

Birinci blmde bu almann byk bir blmn oluturan mzedeki mezar ve yap
kitabeleri konu olarak ilenmitir. Bunlar da kendi arasnda envanter numaras belli olanlar ve
olmayanlar eklinde ele alnmtr.

kinci blmde Sivasta mevcut olan mezarlklardaki kitabeler incelenerek, zerlerindeki
bilgiler deerlendirmeye tabi tutulmutur.

nc blmde hazirelerdeki mezar kitabeleri ele alnmtr.

Drdnc blmde ise Sivas Mezar Kitabelerine Genel Bir Bak bal altnda ele
alnan kitabeler kronolojik olarak, dil asndan, cinsiyet, meslek ve unvan bakmndan tasnife
tabi tutulup elde edilen bilgiler sistematik olarak deerlendirilmeye allmtr.




Sonu ksmndan sonra yer alan ekler blmnde ise bu aratrmann zerinde
yrtld kitabe metinlerinin hem okunularna ve hem de eski harflerle yazmlarna ve
fotoraflarna yer verilmitir.




















SUMMARY
As any historical inscriptions\ epitaphs are also very important materials for the historical
researches. The structure of epitaphs, the personel information or any data written on the
gravestones have critical importance for a historian to interpret the demographic, social or
economic conditions of its period.
This study, namely `A Study on the Epitaphs of Sivas`, is aimed to obtain information
from the epitaphs of Sivas (a central Anatoilan city) about the historical, cultural, and social life
of the city from the time of Seljuk Sultanate. As indicated in its Prologue, this is the first study
on the epitaphs of Sivas which are very important first hand sources to enligten Sivas social and
historical past from a different perspective.
The first chapter deals with the epitaphs and the construction (building) inscriptions that
are located in Sivas museums. These epitaphs and inscriptions constitute the largest part and most
widely cited of this study. These materials in the museums are grouped and referred as inventory
number known and inventory number unknown.
In the second chapter, it is studied epitaphs located in the graveyards of Sivas in general.
In the third chapter, it is discussed the epitaphs in hazires which are a kind of a special
grave of religios people located around the religios places like tekke, mesjid or etc
In the fourth chapter the information getting all these epitaphs are classified according to
the chronological, linguistic, occupational criteria as well as the gender and title. Results are
evaluated for drawing a picture in terms of social, cultural and historical past of Sivas.


After the Conclusion part, it is appended a larger part containing transliteration, written
form with Arabic spricts and photograps of all epitaphs. These are first hand materials for new
researches and other researcers.






























NSZ

Son yllarda sosyal tarih ile ilgili yaplan almalarn saysnn artt ve daha ok ilgi
grd bir gerektir. Mezar kitabeleri de hi phesiz bu alanda bavurulmas gereken en
nemli kaynaklardan biridir. Ele alnan kitabeler zerindeki biyografik veriler birletirildiinde
sz konusu dnemin toplum yapsna ait nemli bilgiler edinilmektedir.

Ancak yzyllar ierisinde gerek kabristanlar ve gerekse birtakm hazirelerdeki mezar
kitabeleri rzgr, souk ve scak gibi iklim artlarnn yan sra her geen gn gelien teknolojinin
olumsuz etkileri ve daha ok da insan eliyle yaplan tahribatlar ki bunlarn banda yer alan evre
dzenlemeleri gibi sebeplerden dolay yok olmu ve kalanlarda da byk fiziki hasarlar
olumutur. Geriye kalanlar arasnda salam mezar kitabesi bulmak adeta bir mucize haline
gelmitir. Bununla beraber bu aratrmada, zerinde birka kelime yaz bulunan mezar kitabeleri
dahi okunmaya ve incelenmeye tabi tutulmutur.

Aratrma konusu olarak incelemeye tabi tutulan bu kitabelerin bir ksm mezarlklarda ve
muhtelif hazirelerde yer alrken, byk bir ksm ise Sivas Kongre Mzesi deposunda
bulunmaktadr. Ne var ki, mze deposunda yer alan bu kitabeler hibir aratrmacnn istifade
edemeyecei ekilde dar raflara istif edilmi ve gelen aratrmaclara da, bu kitabeleri yerlerinden
karmann ve istifadelerine sunmann mmkn olmad sylenmektedir. leri srlen
gerekeden dolay bu kitabeleri yeterince ve salkl bir ekilde inceleyemedik.

Ancak bu kitabeler daha nce Buruciye Medresesi bahesinde yer alrken Hocam Hasan
Ykselin tutmu olduu notlardan istifadeyle bu eksiklii tamamlamaya altk. Fakat mzede
yer alan bu kitabelerin bir an nce daha salkl bir ekilde aratrmaclarn zerinde inceleme
yapabilecekleri bir ortama tanmalar gerekmektedir.




Modern ve ada mzecilik anlay da bunu gerektirir. Mevcut durumun mzecilik anlayyla
badar bir tutum olduu sylenemez.

almalarm srasnda bana yol gsteren, hibir konuda emeini esirgemeyen saygdeer
hocam Prof. Dr. Hasan YKSELe; keza grlerinden istifade ettiimiz kymetli hocam Prof.
Dr. Saim SAVAa da teekkrlerimi sunarm.
























NDEKLER

ZET.I
SUMMARYIII
NSZ....V
KISALTMALAR...XI
GR1
I. BLM : MZEDEK KTABELER.................5
A-Mezar Kitabeleri...6
a-Envanter Numaralarna Gre.6
1-Envanter Numaras Belli Olanlar..6
2-Envanter Numaras Belli Olmayanlar...8
b-Geli Yerlerine Gre....10
1-Sivas Kabristan...10
2-Kayseri Kap Mahallesi...14
3-Kad Burhaneddin Trbesi..16
4-Abdulvahab Gazi Kabristan...17
5-Kara Aa Baba Haziresi18
6-Kabak Yazs Mezarl...18
7-Hac zzet Paa Camii Haziresi...19
8-Sivas Lisesi..20
9-Kongre Lisesi..20
10-Masumlar Tekkesi.21
11-stasyon Semti...21
12-Mahkeme ars...21
13-() ehitler Mezarl..22
14-Gz Evliyas..22
15-Sivas Kalesi...22
16-Klavuz Camii Yanndaki Metruk Mezarlk..23
17-eyh Erzurum Kmbeti23
18-Yklan Ana Kilise Mahalli...23
B-Yap Kitabeleri..24
a-Envanter Numaras Belli Olanlar...26
1-Cami Kitabeleri...26
2-Kpr Kitabeleri..27
3-Kale Kitabeleri28
4-eme Kitabeleri.29
5-Han Kitabeleri.30
6-dadi Kitabesi..30
7-Zaviye Kitabesi...30
8-Trbe Kitabesi.31
9-ahna Kmbeti31
10-Ktphane Kitabesi...32
11-Hapishane Kitabesi32
12-Dierleri (Geli yerlerine Gre)32
12.1-Hac zzet Paa Mektebinden32
12.2-Hac zzet Paa Camisinden..33
12.3-Buruciye Medresesinden...33
12.4-Yklan Aziz Ana Kilisesinden...33
12.5-ifte Minareli Medreseden.33
12.6-Bayndrlk Garajndan...34
12.7-Alaaddin Paa Arsasndan.34
12.8-Ece Mahallesinden34
12.9-Asker Kla Sahasndan.35
12.10-Eski Belediye Binas Sahasndan.35
b-Envanter Numaras Belli Olmayanlar.35
II. BLM: MEVCUT OLAN MEZARLIKLARDAK KTABELER...............36
A-Abdulvahab Gazi (Yukar Tekke)......36
B-Halfelik...39
C-Numan Efendi Aile Kabristan...42
D- ehitler Mezarl......46
E-Tek Mezar...47
F-Klavuz Camii Yaknndaki Metruk Mezarlk48
G-Aydoan Mezarl.48
H- Maatlklar (Gayr-i Mslim Mezarlklar).....48
III. BLM: HAZRELER...50
A-Ali Baba Camii Haziresi.....50
B-Ulu Cami Haziresi..54
C-Ali Aa Camii Haziresi.......56
D-Hoca mam Camii...57
IV. BLM: SVAS MEZAR KTABELERNE GENEL BR BAKI..58
A-Dnem Asndan...58
B-Dil Asndan..60
C-Cinsiyet Bakmndan...61
D-Meslek Bakmndan62
E-Unvan Bakmndan.....64

SONU...66
KAYNAKA.68
EK 1:KTABE METNLER......71
EK 2:KTABE FOTORAFLARI..........205












KISALTMALAR

bkz :Baknz
ev :eviren
E.N :Envanter No
h :Hicri
Haz :Hazrlayan
m :Miladi
K.N :Kitabe No
r :Rumi
s :Sayfa
res :Resim
ty :Tarih yok
VGMA :Vakflar Genel Mdrl Arivi

















GR

Bu aratrmada Seluklu devrinden itibaren Sivas mezarlklar ve mezar kitabeleri
aratrma konusu olarak ele alnmtr. Ancak her len kiiye bir mezar nasip olsa da, yazl bir
mezar ta herkese nasip olmamtr. Toplumun mreffeh kesimine mensup baz kimselere nasip
olan mezar kitabelerinin ou ise zaman ierisinde tahrip olmu ve gnmze intikal etmemitir.
Bununla beraber Seluklu devrinden gnmze kadar ulaabilen epey bir mezar kitabesi de
bulunmaktadr.

Sivas tarihi zerine yaplan aratrmalarn banda merhum Osman Turann Seluklular
Zamannda Sivas ehri (Turan 1980:197-215) isimli makalesi; smail Hakk [Uzunarl] ve
Rdvan Nafiz [Edger]in Sivas ehri; Van M. Berchem-Halil Ethemin, Materiaux Pour un
Corpus nscriptionun Arabicarium, III.Asie Mineure I, Sivas-Divrii (Kahire 1910) isimli
eserleri ve daha sonra Hikmet Denizlinin Sivas Tarihi ve Antlar ile Saim Savan Dokuz
Asrlk Trk ehri Sivas, Danimentliler, Seluklular, Eretna, Kad Burhaneddin ve
Osmanllar Dnemi, (Tarih ve Medeniyet, say 23-24, stanbul 1996) balkl aratrmas ve
mer Demirelin, Sivas ehir Hayatnda Vakflarn Rol (Ankara 2000) konulu incelemeleri
akla gelen dier almalardr.

Osman Turan, Saim Sava ile mer Demirelin almalar dnda kalan dier eserde
her ne kadar bir ksm Sivas Kitabelerine yer verilmi ise de Sivas mezarlklar ve mezar
kitabelerinin tamam ele alnmamtr. Bununla beraber daha nce Sivas zerine yaplan ve
yukarda sz edilen aratrmalarda bu kitabelerden saptayabildiimiz kadaryla toplam 44
tanesine yer vermilerdir.

Bunlarn iinde en nemlisi ve en geni kapsamls olan, smail Hakk [Uzunarl] ile
Rdvan Nafiz [Edger]in Sivas ehri isimli eserinde 14 yap ve 12 de mezar kitabesi olmak
zere toplam 26 kitabe mevcuttur. Bu eserde Hac Nureddin, Abdulvahab Rahati, Cemaleddin
Aksarayi, Mehmed bin Ebubekir Tiflisi, Cemaleddin bin Ebubekir Tiflisi, Ahi sa, Ahmed Paa
ile Kad Burhaneddin Trbesindeki adet kabir kitabesine yer verilmitir. Kitapta ahna
Knbeti, Gkmedrese, Ddurrha, Numan Efendi Ktphanesi, Ali Aa Camii ve Sivas
Kalesine ait birer kitabe; Numan Efendi Kabristan ve Hac zzet Paa Camiine ait er kitabe
ile Sivas surlarna ait iki yap kitabesi yer almaktadr.

almamzda ele alnan kitabelerden 12 mezar ve 15 de yap kitabesi olmak zere 27
tanesine Hikmet Denizlinin Sivas Tarihi ve Antlar adl eserinde yer verilmitir. Bu
kitabelerin Numan Efendi ve bei Kad Burhaneddin Aile Kabristannda, ise Ali Aa
Camii Haziresinde bulunan mezar kitabeleridir. Bu kitabelerden biri de Abdulvahab Gaziye
atfedilen bir mezar kitabesidir. Denizlinin bu almasnda Ali Baba ve Ulu Camiine ait ikier;
Hac zzet Paa Camiine ait drt, Numan Efendi Aile Kabristanna ilikin ve ahna
Kmbeti, Numan Efendi Ktphanesi, Ali Aa Camii ve Kongre Binasna ait birer yap
kitabesine yer verilmitir.

Beyhan Karamaaralnn Sivas ve Tokattaki Figrl Mezar Talarnn Mahiyeti
Hakknda balkl makalesinde ise yazlaryla beraber be adet mezar kitabesi bulunmaktadr.

Metin Hasekinin Plastik Adan Trk Mezar Talar adl almasnda yine Sivas mezar
kitabelerine rastlamaktayz. Ancak bu 15 kitabenin okunuuna veya zelliklerine dair herhangi
bir aklama mevcut bulunmamakta, sadece fotoraflarna yer verilmitir (Haseki 1977:6, 16, 23,
24, 25, 51).
Ancak aratrmamza esas tekil eden mezar kitabelerinin tespitine giriildiinde bu
kitabelerin nemli bir ksmnn Kongre Mzesinde ve bir ksmnn da halen mezarlklarda ve
hazirelerde yer ald grlmtr. 2006 Haziran aynda balanan bu alma iin ncelikle
Kltr ve Turizm Bakanl Kltr Varlklar ve Mzeler Genel Mdrlnden yazl izin
alnarak Sivas Kongre Mzesindeki kitabelerin tespitine giriilmitir. Ne var ki, mze yetkilileri,
mze deposunda bulunan kitabelerin zel makine ile aras dar olan raflara yerletirildiini ve
yerlerinden karlmasnn mmkn olmadn ifade ederek, ancak yerde bulunanlarn
fotoraflarnn ekilmesine izin vermilerdir. Dierlerinin yerinden karlp fotoraflarnn
alnmas ileminin kitabelerin krlmas gibi bir takm riskler ierdiini ve bu hususta imdilik
fazla yardmc olamayacaklarn, ancak mzenin yeni binasna tanmas srasnda bu kitabelerin
fotoraflarnn ekilmesinin mmkn olabileceini ifade etmilerdir. Bu nedenle ok snrl
sayda kitabe fotoraf ekilebilmitir. Biz de almamz yrtebilmek iin byk lde Mze
Envanter Defterinden faydalandk. Fakat bu defterdeki kitabelerin bir ksmnn fotoraflar
kk ve yazlar belirgin olmadndan tamamen okunamamtr.

Bu balamda sz konusu kitabeler 1988de Buruciye Medresesi bahesinde
sergilenirken 17 kadarnn Hasan Yksel tarafndan ekilen fotoraflar incelememize yardmc
olmutur.
Mzede 136 mezar kitabesi ile 38 adet de yap kitabesi tespit edildi. Bunun yan sra
yine Hasan Yksel tarafndan o dnemde tespit edilen fakat Mze Envanter Defterinde
yaplabilen incelemelerden grld kadaryla burada rastlayamadmz 39 mezar ve drt de
yap kitabesi vardr. Bunlar da envanter numaras belli olmayanlar bal altnda ele alarak
kitabe numaralar verdik.

Daha sonra Abdulvahab Gazi Mezarl (Yukar Tekke) bata olmak zere Halfelik,
Numan Efendi Aile Kabristan, ehitler, Tek Mezar ve Klavuz Camii yaknndaki metruk
mezarlk taranarak toplam eski harflerle kaleme alnan 79 mezar kitabesi tespit edilmi ve
fotoraflar ekilmitir. Ayrca birer mezarlk halini alan Ali Baba, Ulu Camii, Ali Aa ve Hoca
mam Camii hazirelerinde bulunan eski yaz ile yazlm 28 mezar kitabesi fotoraf ekilerek
dijital ortama aktarlmtr. Numan Efendi Aile Kabristannda yer alan sekiz, Ali Baba
Camiinde bulunan iki ve Ali Aa Camiinde ekmi olduumuz bir adet yap kitabesini de
almamza dhil ettiimizde tezimizde ele alnan toplam kitabe says 334 olmutur (Tablo 1).

Tablo:1 ncelemeye Tabi Tutulan Kitabeler Toplam
Mze E. N. Belli Olan:136 E. N. Belli Olmayan:39 175
Mezarlk Abdulvahab
Gazi:44
Halfelik:24 Numan
Efendi:4
ehitler:4 Tek
Mezar:2
Klavuz:1
79
Hazire Ali Baba:11 Ulu Camii:13 Ali Aa Camii:3 Hoca mam Camii:1 28
Yap Mze E. N.
Belli
Olan:38
Mze E. N.
Belli
Olmayan:4
Numan Efendi Aile
Kabristan: 8
Ali Baba
Camii:2
Ali Aa
Camii:1
53
Toplam
335

Dijital ortama aktarlan bu kitabeler bytlerek, renkleri alarak veya koyulatrlarak
mmkn olduunca yazlarn netlemesi salanarak okundu. Fotorafta okunmas mmkn
olmayanlar iin tekrar mevcut mezar talar bizzat incelenerek karbon kd, tebeir, odun tozu
gibi malzemelerle harfler netletirilmeye alld. Buna ramen ok yprand iin hi
okunamayanlar veya ok az okunanlar oldu. Tespit edilen 282 mezar kitabesinin 91 tanesi
salam, 91i krk ve 100 adedi ise ypranm durumdadr (Tablo 2).

Tablo: 2 Fiziki Adan Mezar Kitabeleri
salam krk ypranm Toplam
Mze 58 79 38 175
Mezarlklar 21 7 51 79
Hazireler 12 5 11 28
Toplam 91 91 100 282




















I. BLM:

MZEDEK KTABELER

Mzede bulunan toplam 217 kitabe, mezar ve yap kitabeleri olarak iki grup halinde ele
alnmtr. Mezar ve yap kitabeleri kendi aralarnda envanter numaras belli olanlar ve
olmayanlar eklinde tasnif edilmitir. Envanter numaras belli olanlar 136 mezar ve 38 yap
kitabesi olmak zere toplam 174, envanter numaras belli olmayanlar ise 39 mezar ve drt de
yap olmak zere toplam 43 adet kitabedir. Mzedeki mezar kitabelerinin tespitinde bata
envanter defterinden ve daha nce Hasan Yksel tarafndan yaplm olan almalardan ve
ayrca Beyhan Karamaaralnn saptamalarndan istifade edilmitir. nk mze envanter
defterine kaytl ve kaytsz kitabeler bulunmaktadr. Bunun yan sra Beyhan Karamaaralnn
Ahlat Mezartalar adl eserinin ba tarafnda mukayese asndan ele alnan bir ksm Sivas
mezar talarndan da bahsedilmektedir.

Karamaaral nn sz konusu ettii bu mezar talarndan 11 kitabenin fotorafna yer
verilmitir (Karamaaral 1993:res. 26, 27, 28, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37). Ancak bunlardan
res. 35de yer alan mezar talarndan ikisi mzedeki E.N.490 ve 497 olandr. Yine bu kitapta
zerindeki ku figr zelliiyle belirtilen mezar talarndan E.N. 575 (Karamaaral 1993:res.
30) olarak kaytl bulunan kitabe bugn 507 ve E.N.569 daki (Karamaaral 1993:res.31) ise
mzede 501 olarak yer almaktadr. 597 (Karamaaral 1993:res.32) envanter numaral kitabe,
mzedeki kaytlarda 529 olarak ve E.N. 516 (Karamaaral 1993:res.33) ise 449 olarak mevcut
bulunmaktadr. Ancak Envanter defterinin 516 numaral sayfasnda fotoraf bulunmamakta ve
dier envanter numarasna ilikin de herhangi bir kayt yer almamaktadr.

A-Mezar Kitabeleri

Mzedeki mezar kitabeleri; envanter numaralarna gre ve geli yerlerine gre olmak
zere iki balk altnda incelenecektir. Bu tasnifte envanter numaras belli olanlar ve olmayanlar
ile mezar kitabelerinin getirildikleri eitli yerler baz alnmtr.

a-Envanter Numaralarna Gre

1)Envanter Numaras Belli Olanlar

Mze Envanter Defteri zerinde yaplan incelemeler sonucunda kaytl 136 mezar kitabesi
bulunmaktadr. Bu mezar kitabelerinin says ve envanter numaralar mzeye getirildikleri yere
gre belirtilmitir (bkz. Tablo 3).

Tablo:3 Mze Envanter No Belli Olan Mezar Talar
Getirildii Yer Envanter No Toplam
Sivas Kabristan 472, 473, 474, 475, 476, 477, 478, 479, 480, 481, 483,
487, 488, 489, 490, 491, 493, 495, 502, 503, 504, 505,
506, 507, 508, 509, 510, 511, 512, 513, 514, 515, 516,
517, 518, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527,
528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538,
539, 541, 542, 543, 544, 545, 546, 551, 552, 553, 554,
555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565
77
Kayseri Kap
Mahallesi
445, 446, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453, 645, 646 11
Kad Burhaneddin
Trbesi
225, 226, 227, 228, 229, 844, 845, 846, 847 9
Abdulvahab Gazi
Mezarl
223, 224, 496, 497, 498, 499, 500, 501 8
Kara Aa Baba
Haziresi
118, 119, 120, 121, 122, 123, 124 7
Kabak Yazs
Mezarl
159, 196, 442, 890 4
Hac zzet Paa Camii
Haziresi
190, 191, 192, 193 4
Sivas Lisesi 156, 467 2
Kongre Lisesi 1508, 1509 2
Masumlar Tekkesi 464, 465 2
stasyon Semti 842, 843 2
Mahkeme ars 868, 869 2
ehitler Mezarl 462 1
Gz Evliyas Trbesi 550 1
Sivas Kalesi 581 1
Klavuz Camii
Yaknndaki Mezarlk
589 1
eyh Erzurumi 841 1
Yklan Kilise Mahalli 879 1
Toplam 136

Bu kitabelerin 23 tanesindeki yazlar zamanla tamamen yprandndan dolay okunamaz
hale gelmitir. Yine bazlar da zaman ierisinde krld iin yazlarn bir ksm
okunamamaktadr. Bu mezar kitabelerinin kiminin isim yeri, kiminin ise tarih ksm krlm
olduu iin zerindeki bilgiler eksik ve yetersizdir.

Envanter numaras belli olan mezar talarnn 57sinin erkek, 20sinin kadn, 59 tanesinin
de belirsiz olduu grlmektedir. Bunlarn ierisine dhil ettiimiz drt kitabenin de gayri
Mslimlere ait olduu tespit edilmitir.

2)Envanter Numaras Belli Olmayanlar (Hasan Yksel Tespiti)

Bu mezar talar Buruciye Medresesi Bahesinde sergilenirken 1988 ylnda Hasan
Yksel tarafndan okunarak tespit edilmi olan mezar talardr. Fakat bu mezar talarna Mze
Envanter Defteri'nde rastlayamadk. Depodakiler arasnda mevcut olup olmad
bilinmemektedir.

Envanter numaras bulunmayan toplam 39 adet kitabenin 16 tanesi erkek mezar tadr
1
.
Sz konusu mezar kitabelerinden (K.N. 6), elebi Abdulvahab bin el-merhm Emir Hseyine ait
olan kitabe, Sivas ehri adl eserde Mhim Kabir Kitabeleri bal altnda zikredilmitir.
Kabrinin ehrin dousunda, Klavuz Mahallesinin sonunda bir tepe zerinde yer ald belirtilen
bu ahsn, Kemaleddin bin Ahmed bin Rahatn torunu olduu belirtilmektedir. Ayrca,
vakfiyesindeki bilgilere dayanlarak kendisinin ulema silkinden olduu ve zaten kitabesinde
geen es-sadr kelimesinin de genellikle ulema ve meyihten olan kimseler iin kullanld
ifade edilmektedir (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:149,150).

Bu kitabelerden alt tanesi ise kadn mezar tadr. Kadnlara ait olan bu kitabelerden biri
18 Haziran 1311 (1 Safer 711) tarihli Fatma Hatun binti el-Hac Mehmet Nimetullaha ait
Seluklu dnemi mezar kitabesidir (K.N. 3). kincisi ise kitabesindeki bilgilere gre, Hafz
Paann akrep tarafndan srlarak zehirlenip len kzna aittir (K.N. 9: yeen Hazret-i Hfz
Paa duhter-i pk-nijd l-neseb yani iffetl Atiye Hanm). Kethda Bey cariyesi Tansuf(?) Usta
(K.N. 12), dier kitabe ise Fatma Hatun adnda bir kadnn mezar tadr (K.N. 28). Son iki kadn
mezar kitabesinden birinin (K.N. 36) zerinde Hac Murad /eyleyp terk-i vatan Sivasa
kld hicret/r sl akdem ki (krk) eylemidi irtihl/ zevce . imdi kld .
illet/ Mfike Hatun idi/ Herkese kadrince eyler idi efkati/ehr-i savm yevm-i arefede
irtihl oldu (30 Ramazan) yazs mevcuttur. Dierinin zerinde (K.N. 37) ise ehidallhu
enneh l ilhe ill hve; vel-meliket ve ulul-ilmi kimen bil-kst
2
/il dril-bek el-
merhme, el-mafre vel-muhtce il rahmetillhi tel min .. yazmaktadr.

15 adedi ise tarihi sre ierisinde uram olduklar tahribattan dolay, zerindeki
yazlarn tamamen okunamaz hale geldii mezar talarnn yan sra sadece birka kelimesi

1
- Burada sz edilen kitabeler unlardr: K.N. 1: Hac . , K.N. 4 : es-said ., K.N. 6: elebi Abdulvahab bin
el-merhm Emir Hseyin (h.20 Rebl-hir 798-m.31 Ocak 1396), K. N. 7: masum Mehmed (isim yerleri
maksatl kaznm), K. N. 15: Hac Mehmed bin Mahmud Cerasun(?) (h.21 Zilhicce 763-m.10 Ekim 1362), K. N. 16:
Mehmed , K. N. 18: eyh Budak bin(?) .., K. N. 20: .. adil Ebu Seyf (h.706-m.1306), K.N. 23: e-ehid
Mehmed Nibur (?) el-Hac Boza(?) binti el-Hac, K. N. 24: Hac .., K. N. 25: Sivas Mebsu, mtevell
.., K. N. 29: Mderrisnden Sivas Nibi Ferid Efendinin kethdlar erf- kuzzttan Ali Fik Efendinin
mahdmu es-seyyid Hseyin kr Molla (h.27 Cemziyelhir 1263-m.11 Haziran 1847), K. N. 30: kad Mehmed
elebi ibni , K. N. 31: ..Ece(?) Cneyd ibni Bahadr, K. N. 33: Edirne kala istihkm taburu nc blk
mlzm- evveli Selahaddin Bey bin Kadir Dersaadet (r.1 Mays 1232-m.14 Mays 1916), K. N. 34: e-ehid Ali bin
Ali (Adamn ad ve rahmet kelimeleri kastl kaznmtr.).
2
-l-i mran, 3/18.
okunabilenler olduu gibi bir ksm ise krk kitabe paralarndan oluan belirsiz mezar talardr
3
.

Bu gruptaki kitabelerin ikisi ise gayr-i Mslimlere ait yap veya mezar kitabesidir. Gayri
Mslimlere ait olan bu kitabelerden birincisi (K.N. 38) Ermenice olup, dikdrtgen bir stun
eklinde ve zerinde ift bal ylan figr bulunan 1840 tarihli bir kitabedir. kincisi (K.N. 39)
ise zerinde be satr yaz ile gen bir eklin yer ald Roma veya Bizans dnemlerine ait bir
yazttr.
Envanter numaras bulunmayan bu kitabeler ierisinde en yeni mezar ta; Rumi Mays
1232 tarihli, Edirne Kalas istihkm taburu nc blk mlzm- evveli Selahaddin Bey bin
Kadir Dersaadete aittir (K.N. 33).

Envanter numaras belli olmayan mezar kitabeleri arasnda iki seyyid, bir eyh, bir kad
ve bir de mebusa (Sivas mebusu, isimsiz) ait kitabelere rastlanmtr.

b-Geli Yerlerine Gre

1-Sivas Kabristan

Sivas Kabristan, gnmzde mevcut olmayp eski yerinin ise 27 Haziran retmenler
Park'ndan Endstri Meslek Lisesi'ne kadar uzanan ksm olduu bilinmektedir. Yine burasnn
Sivas ehir mezarl olarak yakn zamana kadar kullanld ve mezarla merdivenle kld
bilinmektedir (Yasak, 2004:87).

Anlald kadaryla bu mezarln tamamen kaldrlarak yerine bugnk 27 Haziran
retmenler Park ve Numune Hastanesi gibi kamu binalarnn yaplmasndan dolay burada
tarihi deeri olan mezar talar mzeye intikal etmitir.

Sivas Kabristanndan 77 adet mezar kitabesi, 17 Mays 1943 tarihinde mzeye

3
-Bu kitabeler unlardr: K. N. 2: silinmi, K. N. 5: Farsa, K. N. 8: silinmi, K. N. 10: silinmi, K. N. 11: krk, K.
N. 13: ypranm, K. N. 14: krk, K. N. 17: isimsiz (h.Safer 748-m.Mays 1347), K. N. 19: isimsiz (h.22 aban 783-
m.10 Kasm 1381), K. N. 21: isimsiz (h.Ramazan 779-Aralk 1377), K. N. 22: Sivas Nfus Nzr Rusuklu brahim
Beyin .. , K. N. 26: krk(h.15 Zilhicce 752-m.1 ubat 1352), K. N. 27: isimsiz (h.2 Muharrem 788-m.2 ubat
1386), K. N. 32: isimsiz (h.1254-m.1838), K. N. 35: isimsiz (h.2 Zilhicce 896-m.5 Ekim 1491).
getirilmitir. Bu mezar talarnn iki tanesi (E.N. 487 ve 527) Farsa, dierleri ise Arapadr.

Sivas Kabristanndan mzeye intikal eden bu mezar talarnn 75i Seluklu ve Beylikler
dnemine ikisi ( E.N. 473 ve 483 ) ise Osmanl devrine aittir.

Bu 77 mezar tann yalnzca biri kadn olmak zere dokuz tanesinde tarih mevcuttur. Bu
kitabelerin ierisinde en eskisi; Zbeyde Hatun binti Sedidl-Haltye ait olan 8 Ekim 1294 (17
Zilkade 693) tarihli kadn mezar tadr (E.N. 557)

Bu mezar talarndan 29 tanesi erkek mezar tadr. Bunlardan E.N. 511 olan mezar
tann zerindeki yaz, fotoraf bulunmayan E.N. 551 olan sayfann alt ksmnda yer almaktadr.
Tarihi belli olan sekiz erkek mezar talarndan en eski tarihli olan kitabenin (E.N. 490) zerinde
Kasm 1302 (Reblhir 702), en yeni tarihli kitabenin (E.N. 542) zerinde ise 1350 (h.751) tarihi
yer almaktadr.

Sivas Kabristanndan mzeye intikal ettirilen ve eyhe ait olan erkek mezar talarnn iki
tanesinden biri fazl, zahit, abid olarak da nitelendirilen eyh, mazlum, hac sfatyla Sadreddin
Mehmed (E.N. 504)e ikincisi de (E.N. 509) said, eyh Mehmed bin .e ait kitabelerdir.

nde de seyyid tabiri yer almaktadr. Bu mezar talarndan biri (E.N. 508) Ocak 1348
(evval 748) tarihli olup said, erif, seyyid sfatyla Abdulvahaba aittir. Bunlardan baka
said, ehid, seyyid olarak anlan Ocak 1348 (evval 748) tarihli, Celaleddin bin Mehmed
Miran(?) el-elebinin mezar ta (E.N. 536) ile Hasan bin es-Seyyid Ali bin an(?) el-
Haltnin tarihsiz mezar tadr (E.N. 532).

Sivas Kabristanndan mzeye getirilen mezar talar ierisinde yukardaki iki mezar
tayla beraber 10 tanesinde ehid szc yer almaktadr. Yalnzca ehid olarak bilinen
(E.N. 481) Evhadddin .. bin Sircddindir. Said, ehid sfatnn yer ald kitabeler; Hac
Nureddin Ebu .. Hac Zeyneddin Mehmed bin Eyyub el-Haltiye ait olan Kasm 1302
(Reblhir 702) tarihli kitabe (E.N. 490); Hasan bin ..ye ait olan (E.N. 534) ubat 1346
(Zilkade 746) tarihli kitabe; Merd-i irin(?) Selahaddin e ait olan 6 Ocak 1311 (15 aban
710) tarihli kitabesi (E.N. 539); tarih ksmnda sadece 13 (7) rakam okunabilen Toan
(Doan) bin mer aha ait olan kitabe (E.N.517) ile Hani(?) Ahmed bin Yusufa (E.N. 493) ve
Veys bin Emir Hseyin elebi(?)ye ait olan (E.N. 503) tarihsiz kitabelerdir. Bunlar ierisindeki
Hac Nureddin Ebu .. Hac Zeyneddin Mehmed bin Eyyub el-Haltiye ait olan kitabe (E.N.
490), Sivas ehrinde nemli kabir kitabeleri arasnda zikredilmektedir ve bu kabrin, Abdulvahab
Gazi Trbesi yaknnda bulunduu ifade edilmektedir. Ayrca bu zatn ulema snfndan olduu,
Sivas ve Amasyada bulunmu olan Ahlati lakapl aileden olma ihtimali de belirtilmektedir
(smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:149).

Mezar tanda said, ehid, mazlum ibarelerinin yer ald kitabe (E.N. 491) ise Mart
1316 (Muharrem 716) tarihli olup Emir erefeddin bin Osman veled-i Pir Haydar veled-i
smailin mezar kitabesidir.

Bu gruptaki mezar kitabeleri ierisinde said sfatyla (E.N. 562) Hsameddin bin
Hseyine, mazlum, hoca sfatyla (E.N. 507) Mehmed bin Salihe ait olan Nisan 1308
(Zilkade 707) tarihli mezar talar da yer almaktadr.

Mevlana ibaresinin kullanld iki mezar tandan biri (E.N. 489) hafz olarak da
bilinen emseddin bin Evhadn ve ikincisi de (E.N. 505) Ahmedin mezar talardr.
Kitabelerden biri de (E.N. 511) Sivas Kapucu Bas Kara Ahmet zadeye aittir.

Unvansz mezar kitabeleri ise; 30 Nisan 1348 (1 Safer 749) tarihiyle Abdullah (E.N.
553)a; 1350 (h.751) tarihiyle Hoca Ebu Zeyn bin shak (E.N. 542)a; 13 (7) tarihiyle
ibnil-merhum Mehmed (E.N. 510)e ve zerinde herhangi bir tarihin mevcut olmad .
Abdullaha (E.N. 535), Mehmede (E.N. 530) ve Ebubekire (E.N. 561) ait olan mezar
kitabeleridir.

sim ve tarih olmayan fakat bu kitabelerin zerindeki mazlum, merhum sfatlarnn
(K.N. 519, 524, 558); ve mafur, merhum ibarelerinin (K.N. 521, 546); Arapa gramerindeki
mzekker olarak nitelendirilmesinden, erkeklere ait mezar ta olduunu reniyoruz.

Sivas Kabristan'ndan mzeye getirilen mezar talarnn dokuz tanesi kadn mezar tadr.
Bu kadn mezar talarndan sadece saide sfatnn da yer ald, Zbeyde Hatun binti Sedidl-
Haltnin, 8 Ekim 1294 (17 Zilkade 693) tarihli mezar tanda tarih mevcuttur (E.N. 557). Bu
durumda, yukarda da belirtildii zere Sivas Kabristanndan mzeye getirilen toplam mezar
talarnn en eski tarihlisi, Seluklu devrinde yaam olan bir hatuna ait mezar tadr.

Kadn mezar kitabeleri arasnda Hsna Hatun adnda kk bir kz ocuuna ait mezar
sandukas bulunmaktadr (E.N. 556). Zaman ierisinde ypranm veya krlm olup zerinde
isim ve tarih bulunmayan kimi kitabelerin, merhume, mafure, mazlume, saide, seyyide gibi
Arapa mennes tabir edilen kelimelerden bu kitabelerin kadnlara ait mezar talar olduu
anlalmaktadr (K.N. 529).

Said, ehid sfatyla anlan mezar kitabesi vardr ki bunlar, Hatice Hatun binti
Abdullaha (K.N. 512), Seluk binti Paa Ahi Crullaha (K.N. 525) ve Nur(?) binti el-Hac ........
(K.N. 543)ya ait olan mezar kitabeleridir.

Geriye kalan kadn mezar kitabesinden biri (K.N. 483), saide sfatyla Kutlu Deniz
binti Abdlkadir (b.) Hseyin ..........e; ikincisi (K.N. 473), saide, seyyide sfatlaryla Fatma
Hatun binti Hacya aittir. ncs ise (K.N. 545), Kutlu Melek Hatun binti el-Haca ait olan
mezar kitabeleridir.

Bunlarn dnda kalan 39 mezar tann ise kime ait olduu belirsizdir (bkz. Tablo 4).
Mze envanter defteri zerinde yaplan incelemede bu ksmdaki mezar talarnn yedi tanesinde
hi fotoraf bulunmamakla beraber ksa aklamalar mevcuttur (E.N. 480, 488, 502, 516, 520,
533 ve 551). 551 numaral ta haricinde fotoraf bulunmayan dier mezar talarnn tamam,
belirtilen ksa aklamalardan anlald zere mezar gs tadr.

Yine Sivas Kabristan'ndan gelen bu mezar talarnn 18 tanesi gs tadr (E.N. 474,
475, 476, 477, 478, 479, 480, 488, 495, 502, 516, 520, 533, 554, 560, 563, 564, 565). Bunlardan
475 envanter numaral mezar ta silinmi ve ypranm olduu iin okunamam, E.N. 477, 478
ve 479da kaytl bulunan mezar talarnda ise hi yaz bulunmamakla beraber dierlerinin
tamamnda yete'l-krs yer almaktadr.

Mezar talarnn ikisi (E.N. 555 ve 559) mezar sandukas eklindedir ve zerlerinde
Ftiha, Kevser ve hlas Sreleri ile yete'l-krs yer almaktadr; ancak herhangi bir isim mevcut
deildir. Mze kaytlarnda yer alan 551 numaral mezar ta da mevcut ksa aklamada
grld kadaryla fotorafsz bir mezar sandukasdr. Yukarda sz konusu edilen belirsiz,
bir erkek (E.N. 558) ve iki kadn mezar sandukas (E.N. 556, 557) olmak zere toplam alt
tanedir. Bunlarn zerinde de yete'l-krs ve hlas Sresi yer almaktadr.

Geriye kalan 18 mezar tann 10 tanesi (E.N. 472, 487, 515, 526, 527, 531, 537, 541, 544
ve 552) ypranm ve eskimi olduundan ve bir tanesi (E.N. 522) de isim yeri kastl olarak
kaznd iin okunamad. Okunabilen dier yedi mezar kitabesinde ise her hangi bir isim mevcut
bulunmamakta ve sadece baz ayetlerin (Bakara, Rahman, hlas Sreleri'nden alntlar) yer ald
grlmektedir.

Tablo.4 Sivas Kabristan Belirsiz Mezar Talar
Gs ta Mezar sandukas Okunamayan simsiz(yet mevcut) Toplam
18 3 11 7 39


2-Kayseri Kap Mahallesi

Sivas Kalesinin eskiden be adet kaps olduu ve batsndaki kapya Kayseri Kaps
denildii kaynaklarda yer almaktadr (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:14). Buradan yola
karak u anda mevcut olmayan Kayseri Kap Mahallesi Mezarlnn eskiden kale civarnda
bulunduu tahmin edilmektedir. Ayrca bugnk Kad Burhaneddin Mahallesinin eski adnn
Kayseri Kap Mahallesi olduu da bilinmektedir (Yasak 2004:91). Buradan intikal eden toplam
11 mezar tandan dokuz tanesi 21 Temmuz 1942 tarihinde, iki tanesi de 5 Mays 1951 tarihinde
mzeye getirilmitir. Bu iki mezar ta (E.N. 645, 646) Okan Soka'nda Kahir olu Osman Aa
bahesinde bulunarak mzeye getirilmitir. Bunlardan erkek mezar talar alt, kadn mezar ta
bir ve belirsiz olanlar ise tanedir.
Erkek mezar talarnn ierisinde yalnzca tanesinin tarihi bellidir. Kadn ve belirsiz
mezar talar da dhil olmak zere bunlarn en eski tarihlisi; el-Hac Kutlu Bekire ait olan mezar
tadr (E.N. 446). Ne var ki, 72 (132.) eklinde okuyabildiimiz bu tarihin birler
basamandaki yaz (rakam) silinmitir.

Yine bu mezar talarndan; Carup bin eyh Mahmudun kitabesinde (E.N. 448), Mahmud
ibni Nasreddinin kitabesinde (E.N. 447) ve Hseyinin Mart 1382 (Muharrem 784) tarihli
kitabesinde (E.N. 445) said, ehid tabirleri yer almaktadr.

Bunlardan baka Bayezid elebi ibni Hac Sadr Beye ait olan Temmuz 1389 (Receb
791) tarihli bir kitabenin (E.N. 645) zerinde es-seyyid, e-ehid, el-mazlum, half-i Kayser ve
ok yprand iin isim yeri okunamayan dierinin (E.N. 646) zerinde es-said, e-ehid,
elebil-Kayseri unvanlar yer almaktadr. E-b, said, hoca tabirinden gen yata ldn
anladmz Cemaleddin Ebu Bekir bin el-Hac mer bin El-Hseyin et-Tiflisnin mezar kitabesi
(E.N. 453) smail Hakk ve Rdvan Nafizin Sivas ehri adl eserlerinde de yer almaktadr
(smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:153- 154).

Kayseri Kap Mahallesinden mzeye intikal eden kitabeler arasnda engl binti Mesud
isimli bir kadna ait mezar ta bulunmaktadr. Mzede E.N. 449 olarak kaytl bulunan bu mezar
ta, Beyhan Karamaaral nn makalesinde ve kitabnda 516 olarak gsterilmitir (Karamaaral
1993:10; 1970:76- 80, res. 6,7). Fakat belirtilen 516 numaral envantere ait sayfada herhangi bir
fotorafa yer verilmemitir.

Bu kitabeler arasnda, zerinde isim belli olmayan E.N. 450, 451 (h.Zilkade 7.. - m.13..)
ve 452 (h.790- m.Ocak 1388) olmak zere ikisi tarihli, mezar ta mevcuttur.

3-Kad Burhaneddin Trbesi

Bu trbe, bugn Kad Burhaneddin lkretim Okulunun arka bahesinde yer almaktadr.
Sivas ehri adl eserde trbede be adet mezar ta bulunduu sylenmekte ise de (. Hakk-R.
Nafiz 1928:154), mzeye dokuz mezar ta intikal etmitir. Bunlar muhtemelen birbirlerini
tamamlayan krk mezar ta paralardr. Bu kitabelerin be tanesi (E.N. 225, 226, 227, 228, 229)
1 Kanun- Evvel 1927 tarihinde dier drd de (E.N. 844, 845, 846, 847) 10 Austos 1952
tarihinde mzeye getirilmitir. Kitabelerin drd erkek mezar ta, ise kadn mezar ta, ikisi
de belirsizdir.

226 Envanter numaral erkek mezar ta Kad Burhaneddinin, 28 Eyll 1391 (29 evval
793) tarihinde vefat eden olu Mehmed elebiye aittir. Bu kitabelerden zerinde tarih
bulunmayan ve mazlum sfatyla anlan iki mezar tandan biri Hac Mahmud bin Ahmede (E.N.
844) dieri ise Hac Mehmed bin Hoca (E.N. 845)ya aittir. Erkeklere ait bu kitabelerden,
zerindeki tarih ksmnn sadece 8..... rakam okunabileni ise, Hac vaz (E.N. 847)a ait mezar
kitabesidir.

Kadn mezar kitabelerinden biri sanduka eklinde olup iki paraya ayrlm halde ve
zerinde es-said, e-ehid sfatyla anlan 1446 (h.850) tarihli, Kad Burhaneddinin kz Seluk
Hatuna aittir (E.N. 227). Bu mezar tann fotoraf da mze envanter kaytlarnda mevcut
deildir. Dier iki kitabeden biri (tarihsiz olan) Hatice (?)Hatun binti ......... Mehmede (E.N. 229)
ve dieri ise, zerindeki yazya gre, Mays 1373 (Zilhicce 774) Devlet Hatuna aittir (E.N.
846).
zerinde isim ve yaz bulunmayan iki mezar tandan birinin (E.N.228) envanter
defterinde fotoraf bulunmamakta; dierinin (E.N. 225) ise Kad Burhaneddine ait olduu
tahmin edilmektedir (. Hakk-R. Nafiz 1928: 155; Denizli [ty]: 124).

4-Abdulvahab Gazi Kabristan

Bu mezarlk gnmzde hala kullanlmakta olup Sivasn dousunda Akkaya tepesi
zerinde bulunan ve halk arasnda daha ok "Yukar Tekke" diye tabir edilen kabristandr. 1927
ve 1943 tarihlerinde buradan, sekiz adet mezar ta mzeye getirilmitir. Bunlarn iki tanesi (E.N.
223, 224) Austos 1927 tarihinde, dier alt tanesi ise, 17 Mays 1943te mzeye intikal
ettirilmitir. Bu mezar talarndan bei erkek mezar kitabesi, de belirsizdir.

Bu mezar talarndan en eskisi, 1310 (h. 710) tarihli, Hasan bin Alaadine ait olan
kitabedir (E.N. 224). ki erkek mezar kitabesi de Rdvan Nafiz ve smail Hakknn Sivas ehri
adl eserinde geni bir ekilde zikredilen ve kitabelerinde, es-said, e-ehid, e- b sfatlaryla
nitelenen, 29 Kasm1389 (10 Zilhicce 791) tarihinde vefat etmi olan Mehmed bin Ebubekir
Tiflis (E.N. 223) ile e-eyh, kutbul-rifn sfatlaryla mevsuf mehur Cemled-dnya ved-
din el Aksary (E.N. 497)ye aittir. Dier iki kitabeden biri es-said, e-ehid sfatyla anlan
Celleddine (E.N. 498) ikincisi de Sleyman bin Zekiye (E.N. 499) aittir.

Yukar Tekkeden mzeye intikal ettirilen sekiz kitabeden, zamanla ar ekilde
ypranm ve tahribata uram bulunan ikisi (E.N. 496, 500) ile zerinde sadece 1395 (h.798)
tarihi bulunan (E.N. 501) bir dier kitabe belirsizdir.

5-Kara Aa Baba Haziresi

Sivas Mezarlklar Mdrlnden alnan bilgiye gre eskiden Kara Aa Baba adyla
bilinen yerin gnmzde Glyurt semtinde Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde bulunduu
belirtilmitir. Buradan mzeye intikal ettirilen toplam mezar ta yedi adet olup; bunlardan
95/121 envanter numaral mezar ta 07.09.1995te, dierleri ise 08.09.1995 tarihinde mzeye
getirilmitir. kisi erkek, ikisi kadn ve de belirsiz mezar tadr. zerinde tarih bulunan
kitabelerin ikisi de XIV. Yzyla aittir.

2 Eyll 1323 (1 Ramazan 723) tarihli olan bn-i Celleddin bin ehriyrye (E.N.
95/123) ve es-said, e-ehid sfatyla anlan ise . el-Hac Yahya bin el-Hac Mehmed el-
Hfza (E.N. 95/124) ait olan kitabedir.

Kara Aa Baba Haziresinden mzeye getirilen kadn mezar talarndan biri olan adiye
Hatun binti Ahi Evren ..........in (E.N. 95/118) ve dieri ise zerinde yalnzca mazlume,
merhume sfatlar bulunan (E.N. 95/122) isimsiz mezar kitabeleridir.

16 Ekim 1384 (1 Ramazan 786) tarihli (E.N. 95/121) ile zerinde isim ve tarih
bulunmayan iki (E.N. 95/119, 95/120) olmak zere, toplam kitabe bu hazireden getirilmitir.

6-Kabak Yazs Mezarl

Yine gnmzde mevcut olmayan Kabak Yazs Mezarlnn eski konumu da
aratrmalarda Sivas Kabristan ile ayn yer olarak tarif edilmektedir (.Hakk-R.Nafiz 1928:159;
Yasak 2004:79). ehzadegn Mezarl ad da verilen bu kabristan, 1948 ylnda Numune
Hastanesinin inaatna balanmasyla tamamen kaldrlm ve buradan gnmze sadece
zzeddin Keykavus Hastanesi bahesindeki ncili Hanm Trbesi ile Seluk Anadolu lkretim
Okulu bahesindeki Hun Babann mezar kalmtr (redi 2006:223). Ksacas bugn avuba
olarak bilinen 27 Haziran retmenler Park'ndan Endstri Meslek Lisesi'ne kadar olan alandr.
Keza bu sahaya eskiden Kabak Yazs ad verildii belirtilmektedir (Denizli [ty]:132) Timurun
Sivas istilas srasnda ehirdeki Hristiyanlar toplatp onar kiilik guruplar halinde el, ayak ve
balarn balatarak Kabak Yazsndaki mezarla diri diri gmdrd rivayet edilmektedir
(Aslanolu 1964:14).

Kabak Yazs Mezarlndan drt adet mezar ta mzeye getirilmitir. Bunlardan 159 ve
196 envanter numaral mezar talar Austos 1927de; E.N. 442 olan ise 6 Kanun- Evvel
941(1941) tarihinde ve 890 envanter numaral mezar ta da 3 Austos 1954 tarihinde Kabak
Yazs Kabristanndan mzeye intikal ettirilmitir.

Bu mezar talarndan tanesi XIV. Yzyla ait erkek mezar tadr. Erkek mezar
talarnn biri Eyll 1393 (evval 795) tarihli Ahi sa b. el-merhum Mehmed b. Ahi Mehmede
(E.N. 159) ve dieri ise 1396 (h. 798) tarihinde vefat etmi olan Ahmed Paa b. Mehmed elebi
ed-Divn (E.N. 196)ye ait olup zerlerinde yer alan ibarelerde es-said ve e-ehid sfatlaryla
nitelendirilmi lahit eklindeki iki mezar kitabesidir. Ahmed Paann lm tarihi Mze Envanter
Defterinde sehven 778 olarak okunmutur. Bu mezar talar ierisinde en eskisi, kitabesinde
mazlum olarak anlan 12 Ocak 1358 (1 Safer 759) tarihli Zeynelbidn bin Ali eyhe aittir.
Mezar sandukasnn boyutlarna baklrsa, henz ocuk yata vefat ettii anlalmaktadr.

Kabak Yazs Mezarlndan mzeye getirilen bu kitabelerden E.N. 442nin zerinde hi
yaz bulunmamaktadr.

7-Hac zzet Paa Camii Haziresi

Gnmzde mevcut olmayan Hac zzet Paa Camiinin eskiden Kongre Mzesi
yaknnda yer ald bilinmektedir. Hkmet Konana yakn olmasndan dolay Saray Camii
adyla da bilinen bu cami, 1816 (h.1232) ylnda Vezir Hac Osman Paa tarafndan yaptrlm
daha sonra da olu zzet Paa tarafndan tamir edilmitir (. Hakk-R. Nafiz 1928:141).

Hac zzet Paa Camii Haziresinden mzeye Austos 1927 tarihinde toplam drt tane
mezar ta intikal etmitir. Bunlardan yalnzca 193 numaral envanterde kaytl kitabede isim
mevcuttur. Bu mezar ta da Haziran 1327 (m. 1911) tarihinde vefat etmi olan Sivas Maarif
Mdr Ahmet Muhtar Beyin ei Hatice Hanma aittir. 2007 ylnda Sivasta gerekletirilen
Osmanllar Dneminde Sivas Sempozyumunda Mjgan er (2007:327) Ahmet zzet Paa ile
ilgili bir bildiri sunmutur.

Dier ise yazsz ve tezyinatl mezar talardr (E.N. 190, 191, 192).

8-Sivas Lisesi

Sivas Lisesine nereden intikal ettii bilinmeyen gayri Mslimlere ait iki mezar ta farkl
tarihlerde mzeye intikal ettirilmitir. Austos 1927 tarihinde mzeye getirilen E.N. 156 olan
mezar ta Rumca yazldr. 467 envanter numaral olan ise yazsz olup ssl ba tadr ve 17
Mays 1943 tarihinde mzeye getirilmitir.

9-Kongre Lisesi

Kongre Lisesinden 23 Aralk 1971 tarihinde mzeye iki kitabe intikal etmitir. Bunlardan
biri Sivas ehrinde de ad geen ve 18 Mart 1856 (12 Receb 1272) tarihinde drt Grc
tarafndan ehid edilen Sivas Valisi Feyzullah Paann mezar tadr (E.N. 1508).

E.N. 1509 olan mezar tann zerindeki yaz ise ok ypranm olduu iin
okunamamtr.

10-Masumlar Tekkesi

Bugn yeri kesin olarak bilinmeyen Masumlar Tekkesinden, 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye iki kitabe getirilmitir. Her ikisi de erkek mezar tadr. E.N. 464 olan Musa Kzmn
ferzendi Salih masuma (m.801-h.185) ve 465 envanter numarasyla kaytl bulunan ise
Muhammed Bakrn ferzendi masum Ali Eftar (m.736-h.118)a aittir (Geni bilgi iin bkz.
Yksel 2004:191- 198 ).

Bu mezar talar zerinde yer alan bilgilere gre, Sivas Alaybeyi, Abdi Bey tarafndan
1878 tarihinde Masumlar tekkesi tamir edilmitir.

11-stasyon Semti

10 Austos 1952 tarihinde stasyon semtindeki lojmanlarn yaplmas esnasnda temel
kazlarnda iki adet mezar ta bulunarak mzeye getirilmitir. Biri kadn, dieri erkek mezar ta
olup kadna ait olan kitabede isim yeri silik olduundan okunamamtr.

Erkek mezar ta eyh Saf bin .. e (E.N. 843) ait olup; kadn mezar ta ise .
binti Mehmedin kitabesidir (E.N. 842).

12-Mahkeme ars

Sivas Mahkeme arsnda (Envanter defterindeki bilgilere gre 89/1 numaral evin
bahesinde) iki adet mezar ta bulunarak 22 Ekim 1952 tarihinde mzeye intikal etmitir.
Austos 1376 (Reblhir 778) tarihli kitabe (E.N. 868) eyh Hasana aittir. Dier kitabenin
kendisine ulalamadndan, mezar tann zerinde bulunan yazlar envanter defterindeki
fotoraftan okunamamtr (E.N. 869).


13-ehitler Mezarl

ehitler Mezarl, kendi adyla bilinen ehitler Mahallesinde ehitler Camiinin
karsnda Sanayi sitesi iinde yer almaktadr. u anda drt tane mezar bulunan ehitler
Mezarlndan mzeye 17 Mays 1943 tarihinde bir adet kadn mezar ta intikal etmitir. E.N.
462 olan bu mezar ta eyh Abdullah Efendi zade eyh Halil Efendinin eine aittir. Fakat
zerindeki yaz ypranm olduu iin ismi okunamamtr.

14-Gz Evliyas

Aziz Vlas adnda kadim bir Hristiyan azizine ait olan (uhacyan 2004:XVI-XIX) bu
trbe zamanla slami bir ermi hviyeti kazanarak Mslmanlarca gz hastalklar iin ziyaret
edilen bir trbeye dnmtr ve zaman iinde Gz Evliyas Trbesi olarak tannr hale
gelmitir. Bir sylenceye gre daha nceden Kk Minare Mahallesi 27. Sokakta ahap bir evin
bahesinde iken ev yapm esnasnda kaldrlmtr ve gnmzde yeri belli deildir,
denilmekteyse de (Yasak 2004:60). Bu trbenin Gk Medrese karsnda bulunduu ve belediye
tarafndan onarldn sanat tarihisi Burhan Bilget ten renmi bulunuyoruz. Bu trbeden bir
adet yazsz mezar ta (E.N. 550) 17 Mays 1943 tarihinde mzeye getirilmitir.

15-Sivas Kalesi

Sivas Kalesinden mzeye 26 Kasm 1945 tarihinde bir adet Ermenice yazl gayr-i
Mslim mezar ta getirilmitir (E. N. 581)

16-Klavuz Camii Yanndaki Metruk Mezarlk

Yukar Tekkenin hemen aasndaki Klavuz Camii yaknnda bir arsada evrilmemi
bir ekilde Onmu Ailesine ait en eski tarihlisi 1940 olan drt adet yeni yazl ve bir adet de eski
yazl olmak zere be tane mezar ta mevcuttur. Buradaki metruk mezarlktan 8 Ekim 1946
tarihinde es-said sfatyla nitelenen Kara Onur(?) Gyaseddin (E.N. 589)e ait bir mezar ta
mzeye getirilmitir. Bu kitabe tarihinin ancak son iki rakam, (h....36 ) okunabilmektedir.

17-eyh Erzurum Kmbeti

Sivasn Yeniehir Mahallesinin kysnda baheler arasnda metruk bir mezarlk
ierisinde yer alan ve defineciler tarafndan byk bir tahribata uratlan bu trbeden 10 Austos
1952 tarihinde mzeye ypranm olan bir mezar kitabesi getirilmitir (E.N. 841). Bu kitabe,
Austos 1490 (evval 895)da vefat etmi olan Ali ibni erak ibni el-Hac Mehmede aittir.

18-Yklan Aziz Meryem Ana Kilisesi Mahallinden

1840 ylnda Meryem Ana adna ina edilen bu kilise 1950 seimlerinde nn iktidarn
Menderes hkmetine devretmeden nce oluan ara bolukta, bir gece dinamitle patlatlarak
yklm ve yerine Smerbank han yaplmtr (Natanyan 2008:229) denilmekte ise de, 1943te
Rahmi Gnay dneminde yktrld bilinmektedir. Mze Envanter Defterine gre, yklan bu
kilise mahallindeki kr Yaln arsasnda yaplan temel kazsndan 10 Nisan 1953 tarihinde,
mzeye bir adet mezar ta getirilmitir. Envanter defterindeki bilgilere gre, Hazar Denizi
muhitinde ryans isimli bir yerden geldii ve kilisenin fahri alanlarndan olan Mizagiyanlara
ait bir mezar ta olduu belirtilmektedir. simleri Serkis ve stifan Mizagiyandr.

Bu kitabe, byk boyutlarda, tek bir mezar ta olmakla beraber zerinde iki kiiye ait
doum ve lm tarihleri bulunmaktadr. Kitabenin zerindeki alt satrlk yazdan, bu iki kiinin
kar-koca olduu anlalmaktadr. E.N. 879 olan bu mezar kitabesinde Serkis stifann 1814te
doduu ve 1880de ld; ei (kars) Yakutinin doum tarihi ise 1823 ve vefat tarihi de 1873
olarak belirtilmitir.

B-Yap Kitabeleri

almamzda yer alan 53 yap kitabesinin 41i mzede muhafaza altna alnan kitabeler
ierisinde bulunmakta ise de drdnn envanter kaydna rastlanlamamtr. Aratrmamza dhil
edilen yap kitabelerinin sekizi ise Numan Efendi Aile Kabristannda ikisi Ali Baba Camisinde
ve biri de Ali Aa Camisinde bulunmaktadr.

Bu kitabeleri fiziki adan deerlendirecek olursak 26s salam, 14 krk ve 13 tanesi
de ypranm durumdadr.

Dil bakmndan sz konusu kitabelerin 30u Arapa, 18i Osmanlca ve bei de Ermenice
ve Rumca olarak kaleme alnmtr (Tablo 5).

Tablo:5 Fiziki Adan ve Dil Bakmndan Yap Kitabeleri
salam krk Ypranm Osmanlca Arapa Rumca Toplam
Fiziki adan 26 14 13 53
Dil
Bakmndan
18 30 5 53

Dnem bakmndan yap kitabelerini ele aldmzda, almamz arasnda yer alan bu
yap kitabelerinin 28 tanesinin muhtelif sebeplerle hangi dneme ait olduklar tespit edilemedi.
Ancak geriye kalan 24 kitabenin dokuzu XIII ve XIV. Yzyllara, bir dier ifadeyle Seluklu ve
beylikler dnemine ait yap kitabeleridir (Tablo 6). 282 adet mezar kitabesinde olduu gibi yap
kitabeleri arasnda da XV. Ve XVI. Yzyllara ait ok az sayda kitabe bulunmaktadr. Dahas,
XVII. Yzyla ilikin hibir kitabeye rastlanlmamtr. Bunun birok nedeni olabilir, ancak akla
gelen ilk neden bu dnemlerde blgede devam ede gelen siyasal istikrarszlktr diyebiliriz.
Elimizdeki kitabeler daha ok XVIII. Ve XIX. Yzyla aittir.

Tablo:6 Dnem Bakmndan Yap Kitabeleri
XIII. Yzyl 1211,1221,1232,1254 4
XIV. Yzyl 1307,1309,1320,1342,1381 5
XV. Yzyl 1418 1
XVI. Yzyl 1538,1589 2
XVII. Yzyl - -
XVIII.Yzyl 1732,1750,1758,1758,1785 5
XIX. Yzyl 1816,1854,1862,1864,1876,1884,1897 7
XX. Yzyl 1900 1
Belirsiz E.N.(187,188,197,290,463,466,485,486,492,567,574,579,627
,631,884,889,1120,1123,1501), K.N.(2,3),Numan Efendi
(5,6,7, 9,10,11,12)
28
Toplam 53


a)Envanter Numaras Belli Olanlar

Mze Envanter Defterine kaytl 38 adet yap kitabesi tespit edilmitir. Bunlar ierisinde
alt cami, drt kpr, drt kale, eme, iki han ve birer tane de zaviye, trbe, kmbet,
ktphane, hapishane ve idadi kitabesi bulunmaktadr. Geriye kalan 13 kitabe ise geli yerlerine
gre ele alnmtr.

1-Cami Kitabeleri

Alt cami kitabesinden Hac zzet Paa Camisine aittir. Salam, mermerden yaplm
olan iki kitabeden biri (E.N. 187) Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa Camiinden mzeye
getirilmitir. Kabartmal olarak drt satr zerine talik hatla 18 beyitten oluan bu kitabede Hac
zzet Paann maarif perver bir vali olarak tavsif edilmektedir. Bu kitabenin yalnzca yars
Sivas ehrinde mevcuttur ve son satrdaki izz kelimesi de yanllkla fevz olarak okunmutur.
(smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:141,142)

kinci kitabe ise (E.N. 188) yine salam ve mermerden yaplm olup Austos 1927
tarihinde Hac zzet Paa Camiinden mzeye intikal etmitir. Talik yaz eidi ile yazlm olan
bu kitabede de zzet Paa methedilmektedir (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:141).

Hac zzet Paa Camisinden mzeye Austos 1927 tarihinde intikal eden nc kitabe
(E.N. 189) de sls yaz ile mermere hak edilmitir; fakat kitabe krktr. 1816 (h.1232) tarihli
olan bu kitabeye gre bu cami Hac Osman Paa tarafndan bina ve ihya edildii belirtilmektedir.
Kitabe Sivas ehri kitabnda da yer almaktadr (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:141).

17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden mzeye getirilen drdnc cami kitabesi (E.N.
466) sls yaz ile mermer zerine yazlm ve ortadan krktr. Kitabede Mahmut Paa tarafndan
yaptrld yazldna gre bu kitabenin Kale Camisine ait olmas gerekir.

Kalan iki kitabe ise Ulu Camiine ait olup, 7 Ocak 1966 tarihinde mzeye intikal
etmitir. Bu iki kitabeden iki para halindeki birinci kitabe ypranm ve yazlar silinmi
olduundan okunamad. Fakat Sivas Tarihi ve Antlar adl eserde bu kitabenin zerinde
kabartma yaz ile Bu mescidin yaplmasn din ve dnyann kymeti olan adaletli zzeddinin
olu Melikahn saltanatlar zamannda Allahn rahmetine dnecek olan brahim olu
Kzlarslan tarafndan Kul er-Raci 593 (1196-1197) ylnda emretti ibarelerinin bulunduu ifade
edilmektedir (Denizli [ty]:48). kinci kitabe ise 13 Haziran 1211 (30 Zilhicce 607) tarihlidir ve
kabartma yazlar ypranm bu ta kitabenin (E.N. 1121) zerindeki satrdan ibaret olan
yazdan sadece, .. il rahmetillhi tel....... ifadeleri okunabilmitir.

2-Kpr Kitabeleri

Mzede kaytl bulunan be adet de kpr kitabesi vardr. Bunlardan biri Kesik kprye
ikisi ahruh Bey kprsne, dieri de arkladan getirilmi bir baka kprye ait kitabelerdir.

Mze envanter defterindeki bilgilere gre 4 Austos 1928 tarihinde Gemerekten mzeye
getirilen ahruh Bey kpr kitabelerinden 1538 (h.945) tarihli olan (E.N. 237) ina kitabesidir ve
zerinde Bismillhirrahmnirrahm ve bih nestan /ammare hzal-cisr Mehmed ibni ahruh
Be bin Ald-devle /Zl-kdir es-Sasan sene hamse ve erbane ve tisa mie bi-yedi abdih
Behram ibareleri yer almaktadr. Ekim 1750 (Zilhicce 1163) tarihli olan dier kitabe ise (E.N.
238) bu kprye ait tamir kitabesidir ve zerinde ammara hzal-cisr shibul-hayrt /paazde
Ahmed Bey bin Alddevle /Zl-kdir es-Sasan f Zilhicce sene 1163 yazs bulunmaktadr
Bu her iki kitabe daha nceden neredilmitir (ulpan 2002:72; Gndodu 1986:64).

23 Temmuz 1938 tarihinde arkladan mzeye getirilen 1221(h.618) tarihli salam,
mermer kitabenin (E.N. 439) Alaaddin Keykubat dnemi Seluklu devlet ricalinden Ertoku
tarafndan yaptrlan bir kpr kitabesi olduu grlmektedir. Sivastaki Eri Kprnn de
Ertoku tarafndan yaptrld daha nce yaynlanm olan kitabesinden anlalmaktadr (ulpan
2002:70).

Masumlar Tekkesi kitabesini yazan Mahmut Hamdi tarafndan kaleme alnan ve 8
Austos 1945 tarihinde imkrek Kynden mzeye getirilen (E.N. 574) Kesik Kprye ait
olan mermer mezar kitabesi sls hat ile yazlm salam ve zerinde, hz mihrb/ bid-i aka
yeter kble-i kalbi mihrb/slik-i rh- musallya namazgh budur yazs yer almaktadr.
Buradaki mihrab kelimesi Mze Envanter Defterinde mihrali olarak hatal okunmutur.

17 Mays 1943 tarihinde Ziya Baara Bahesinden mzeye getirilen krk, ypranm,
mermer kitabenin (E.N. 567) zerinde yer alan emera bi-imreti hzal-cisr el-emir, el-kebir
seyfd-devleti ved-din yazdan, bu kitabenin de Seluklu Veziri Seyfuddevle tarafndan
yaptrlan bir kprye ait kitabe olduu anlalmaktadr.

3-Kale Kitabeleri

Mzeye intikal eden kale kitabeleri drt adet olup bunlardan birincisi 17 Mays 1943
tarihinde Sivas smet Paa Okulundan mzeye getirtilmitir. 1418 (h.821) tarihli, bu salam ta
tamir kitabesi (E.N. 482), Sultan Yldrm Bayezid tarafndan kalenin tamir edildiini
gstermektedir. ki satr zerine sls yaz ile hk edilmitir. kincisi ise, satrlk kabartma
sls yazl bir sur kitabesi (E.N. 485) olup 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden mzeye
intikal etmitir. Alaeddin Keykubad tarafndan kalenin tamir edildiini gstermektedir.

nc kitabe, kabartma adi sls yazl ypranm iki satrlk ta bir sur kitabesidir (E.N.
486); 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden mzeye intikal etmitir. zerinde emera bi-
imreti hzal-beden f /eyym-i devleti es-Sultan ibaresi yer almaktadr.

Drdncs ise sekiz paradan oluan ini bir kitabedir (E.N. 579); 26 Kasm 1945
tarihinde Sivas Kalesinden mzeye getirilmitir. Bir anlam btnl salanp okunamamtr.

4-eme Kitabeleri

Mze Envanter Defterine kaytl bulunan adet eme kitabesi mevcuttur. Bunlardan
ilki yine Mahmut Hamdi tarafndan talik hatla yazlm olan1876 (h.1293) tarihli Kesikkprye
ait olan salam, mermer eme kitabesidir (E.N. 573). 8 Austos 1945 tarihinde imkrek
Kynden mzeye intikal etmitir.

1884 (h.1302) tarihli, dikdrtgen yzeyli ve zerinde drt satr halinde kabartma yaz
bulunan ypranm ikinci ta kitabe (E.N. 1505) ise 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden
mzeye intikal etmitir. II. Abdlhamid Han zamannda Sivas valisinin doksan gnde otuz saatlik
bir yolu yaptrdklar esnada vilyet vergi mdr .. Efendi tarafndan ina edilen emeye
ait olduu belirtilmektedir. sim yerleri maksatl olarak kaznm olup, tarihi ise ok yprand
iin okunamamtr.

nc eme kitabesi ise keleri kesik, dikdrtgen biimindeki 1732 (h.1145) tarihli
ypranm, ta kitabenin (E.N. 1506) zerinde alt blme halinde, hafif kabartma yaz mevcuttur.
23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden mzeye getirilmi olan bu kitabenin zerinde
Hseyin Paa tarafndan bir eme yaptrld yazmaktadr.

5-Han Kitabeleri

27 Mays 1934te Yldzeli Kazasndan mzeye getirilmi olan 1381(h.783) tarihli
mermer han kitabesinin (E.N. 310) zerindeki emera bi-imreti hzal-han f eyymi devleti
Sultan Ebu Said Bahadr Han halledallhu mlkeh abduhuz-zaf er-Rci il rahmetillhi
tel Ahi Emir Ahmed bin Hac Zeyneddin ibaresinden bu hann Ebu Sait Bahadr Han
dneminde Ahi emir Ahmed tarafndan yaptrld anlalmaktadr. Bu kitabe daha nce
yaynlanmtr (ulpan 2002:68).

26 Nisan 1932 tarihinde Hafik Kazasndan mzeye intikal eden 1342 (h.743) tarihli hayli
tahribata uram olan mermer kitabenin (E.N. 288) okuyabildiimiz ammara hzal-han lillhi
tel f eyymi devleti /Ertene Be.. ves-shibil-muazzam Cemld-devle ved-
dn satrlarndan, bu kprnn Ertena Be devri yapm olduu anlalmaktadr.

6-dadi Kitabesi

Bir dnem lise, Milli Mcadele dneminde kongre binas ve bugn de mze olarak
kullanlan bu yapnn kitabesi, 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden mzeye intikal
etmitir.

Kitabe (E.N. 1511) dikdrtgen eklinde uzun kenarlarndan keleri kademeli ekilde
kntl ve ular oval olup, zerinde yer alan drt satrlk yazda bu dadnin Temmuz 1897
(Rebl-evvel 1315) tarihinde II. Abdlhamid Han zamannda Paa zade Memduh Bey Efendi
tarafndan yaptrld belirtilmektedir.

7-Zaviye Kitabesi

Keibula Mahallesi Mezarlndan 14 Knun- Evvel 1932 tarihinde mzeye getirilmi
olan ve adi tatan yaplm bu kitabe, ehitler Mahallesindeki zaviyenin tamir kitabesidir. (E.N.
290). zerindeki, kad teceddede hzihiz-zviyet-erfe f eyymid-devleti es-Sultanil
Azam es-Sultan Mehmed bin Murad Han halledallhu mlkeh el-abdz-Zaf Ahi es-
Seyyid bin Ahi Mehmed er-Rf tahrren f ehr-i aban sene hamse ve ..(h5) ibaresinden
bu zaviyenin IV. Murad dneminde Ahi Mehmet er-Rfa tarafndan yeniden yaptrld
belirtilmektedir. Zaviyeyi yeniden ina eden bninin er-Rfa nisbesine baklrsa bunun bir
Rifa dergh olduu anlalmaktadr.

8-Trbe Kitabesi

Ocak 1307 (Recep 706) tarihli kenarlar krk ve yazlar silinmi mermer trbe kitabesi
(E.N. 590), 8 Ekim 1946 tarihinde Klavuz Camii yanndaki metruk mezarlktan mzeye
getirilmitir ve zerinde Allhmme ehram li-shibi hzih trbe es-sad e-ehid el-muhta il
rahmetillhi tel Sadeddin bin Mehmed el-Hafz yazs yer almaktadr.

9-ahna Kmbeti

Bugnk Kmbet Mahallesinde yer alan ve fakat 1906da tamamen yklan ahna
Kmbetinin talar halen Gkmedresede muhafaza edilmektedir (Denizli [ty]:184). ahna
Kmbetinin kitabesi Sivas Lisesine intikal etmi ve (E.N. 484), 17 Mays 1943 tarihinde de
Sivas Lisesinden mzeye getirilmitir. Ypranm, eksik, iki satr sls olarak, kabartma yazl
ta kitabe zerinde, Allhmmefir li-shibi hzihil-makbereti el-abduz-zaif el-muhta il
rahmetillahi tel el-Hseyin bin Cafer fi tarih sene tisa ve rn ve sittemie 1232 (h. 630)
tarihli bu kitabeye gre ahna Kmbetinde medfun bulunan zatn ad Cafer olu Hseyindir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre bu kitabe ahna Kmbetine aittir.

10-Ktphane Kitabesi

17 Mays 1943 tarihinde Numan Efendi Ktphanesinden mzeye getirilmi olan krk,
ta kitabenin (E.N. 494) zerinde yer alan iki satr drt bent kabartma sls yazda ktphanenin
1758 (h. 1172) tarihinde Numan Efendi tarafndan yaptrld ifade edilmektedir. Bu kitabe Sivas
ehri isimli kitapta daha nceden neredilmitir (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:137-138).

11-Hapishane Kitabesi

16 Haziran 1953 tarihinde Hkmet Binas arkasndaki yklan eski cezaevinden mzeye
getirilen bu mermer kitabe (E.N. 883), Sultan Abdlaziz dneminde 1864 (h.1281)de yaplan
hapishaneye aittir. II. Abdlhamid dneminde Sivasta yaptrlan bir baka hapishaneye ait kitabe
Hikmet Denizlinin kitabnda yer almakta ve bu kitabenin bugnk Yar Ak Cezaevi deposunda
muhafaza edildii belirtilmektedir (Denizli [ ty ]:173).

12-Dierleri (Geli yerlerine Gre)

12.1-Hac zzet Paa Mektebinden

Siyah renkte, ortasndan krk ve zerinde ha ekli olan bir ta kitabe (E.N. 197), Austos
1927 tarihinde zzet Paa Mektebinden mzeye getirilmitir. Han altnda satrdan
mteekkil Rumca bir yaz bulunmaktadr.

12.2-Hac zzet Paa Camisinden

17 Mays 1943 tarihinde Hac zzet Paa Camiinden mzeye getirilmi olan salam,
kabartma yazl, ta turann (E.N. 463) zerinde, Y hafiyyel-eltf neccin min m nehaf
4

ifadeleri yer almaktadr.

12.3-Buruciye Medresesinden

Buruciye Medresesine ait olan ve 17 Mays 1943 tarihinde Buruciye Medresesinden
mzeye getirilen para halindeki krk ta kitabe (E.N. 492) zerinde tek satr zerine
kabartma sls yaz ile ve ennel-mescidallhi/fel ted meallhi ahadan (Kuran: 72/18)
yazmaktadr. Ancak, Mze Envanter Defterinde fotoraf mevcut deildir. Sivas ehri adl
kitapta ise bu kitabenin, medresenin giriinde sandaki mescit kapsnn zerinde yer ald
belirtilmektedir (smail Hakk-Rdvan Nafiz 1928:118).

12.4-Yklan Aziz Ana Kilisesinden

Sivasta yklan kilise mahallinden 9 Austos 1950 tarihinde mzeye iki adet yap kitabesi
intikal etmitir ki bunlardan biri; 1846 tarihli, Ermenice yazl, salam, yazl, nakl mermer ta
kitabe parasdr (E.N. 627). Dieri (E.N. 631) ise, bir mermer paras zerinde gl resmi ve
eksik Ermenice yazl birka harf mevcut olan bir kitabedir.

12.5-ifte Minareli Medreseden

zerinde yaprak motifi ve yalnzca min ulema ibaresi bulunan ortasndan krk,
kabartma yazl, bir ta kitabe (E.N. 1501) paras, 23 Aralk 1971 tarihinde ifte Minareli
Medreseden mzeye intikal etmitir.

4
-Ey gizli ltuflarn sahibi bizi korktuumuzdan emin eyle demektir.
12.6-Bayndrlk Garajndan

7 Ocak 1966 tarihinde Seluk lkokulu yanndaki yklan Bayndrlk Garajndan mzeye
iki adet yap kitabesi getirilmitir. Bunlardan biri, iki stun zere 16 satrlk bir yaznn yer ald
mermer kitabedir (E.N. 1122). Es-seyyid Mehmed el-Hac tarafndan kaleme alnm olan 1862
(h.1279) tarihli bu kitabe, Sultan Abdlaziz zamannda Zeki Paa tarafndan Sivasta devlete ait
bir mahzenin onarmna ilikin olarak kaleme alnmtr. Taban keleri krlm olan bu
kitabenin zerindeki yazlardan birka harf gitmitir.

Mahmud Hamdi tarafndan yazlm olan yeilimtrak renkteki dier mermer kitabe (E.N.
1123) ise st ve alt sa kelerden krlm olup yazlarn bir ksm gitmitir. zerinde yer alan
kabartma yaz ile yazl, evketl Gazi Abdlhamit Han /Hazretlerinin zaman-
saltanatlarnda Vezir Halil Rfat /Hazretlerinin Sivas Vilyeti valiliinde /. in
olundu ifadesi bu kitabenin bir yapya ait olduunu gstermektedir. Ne var ki, kitabe krk
olduundan nereye ait olduu anlalamamaktadr.

12.7-Alaaddin Paa Arsasndan

1854 (h.1271) tarihli ypranm, krk, adi sls yazl, mermer kitabe (E.N. 540), Sivas
Alaeddin Paa Arsasndan 17 Mays 1943 tarihinde mzeye intikal etmitir. Bir sarayn
yaplmasna hizmet edenlerden bahsetmektedir.

12.8-Ece Mahallesinden

Gayr-i Mslimlere ait olan ve zerinde alt satr Ermenice yaz bulunan salam, adi ta
kitabe (E.N. 884), 7 Temmuz 1953 tarihinde stasyon Semtindeki Ece Mahallesinden mzeye
getirilmitir.

12.9-Asker Kla Sahasndan

Asker klann arka sahasnda atl vaziyette bulunan salam, yedi satr Ermenice yazl,
mermer kitabe (E.N. 889), 26 Mays 1954 tarihinde mzeye getirilmitir.

12.10-Eski Belediye Binas Sahasndan

zerinde bir satrlk eski Trke kabartma yazl ve alt ksmnda 1254 tarihi bulunan sol
st kesi krk, mermer kitabe (E.N. 1124), 7 Ocak 1966 tarihinde eski belediye binasnn
ykld yerden mzeye intikal etmitir. zerindeki yazlar silinmi olduundan okunamad.

b)Envanter Numaras Belli Olmayanlar

Bu grup ierisinde yer alan adet kitabe, 1988de Hasan YKSEL tarafndan tespit
edilmi; fakat gnmzde Mze Envanter Defterinde kaytlarna rastlanamamtr.

1-1309 (H. 709) tarihli olan birinci kitabe, Seluklu Sultan III. Alaeddin Keykubat
dneminde (Kafesolu [ ty ]:662) Mslman fakirler ve miskinler iin yaptrlan bir
imarethaneye aittir (K.N. 1).

2-kinci kitabemiz ise krk bir kitabe parasdr. zerindeki iki satrlk yaznn birinci
satr besmele olup, ikinci satrda bu kitabenin bir imarete ait olduu anlalmaktadr (K.N. 2).

3-ncs, zamanla fazla tahribata urayan ve okunabilen ksmlarndan anlaldna
gre, Sivas Valisi Zaral zade Mehmet Paa tarafndan yaptrlan bir emeye ait kitabedir (K.N.
3).
4-Bugn maret mahallesi denilen yerde bulunduu sylenilen fakat gnmzde yerinde
herhangi bir iz ve eser bulunmayana Drurrhaya ait kitabenin daha sonra maret Camii duvarna
konulduu belirtilmektedir. Ylmaz ngenin anlatmna gre bu kitabe Sheyl nverin
tavsiyesi zerine buradan alnarak Sivas Mzesine konulmutur (Kayaolu 1982:3). Sosyal bir
kurum olan Drurrha, kitabesinde (K.N. 4) belirtildiine gre Kemaleddin Ahmed bin Rahat
tarafndan Muharrem 720 (ubat 1320) tarihinde yaptrlm, Muharrem 779 (Mays 1377)
tarihinde ise tamir edilmitir. Mze kaytlar arasnda bu kitabeye rastlanlmamtr.

II. BLM:

MEVCUT OLAN MEZARLIKLARDAK KTABELER

A-Abdulvahab Gazi (Yukar Tekke)

Mzede yer alan mezar talarnn incelendii blmde sz konusu edilen ve gnmzde
defin iin halen kullanlan Abdulvahab Gazi Kabristan, adn burada trbesi bulunan sahabeden
almaktadr. Bugn trbenin bitiiinde kendi adyla anlan bir de cami bulunmaktadr. Bu cami
ilk olarak II. Bayezid zamannda Ahmet Paa tarafndan 1496 ylnda yaptrlm daha sonra
yklarak yerine 1974 ylnda yeniden ina edilmitir (Yasak 2004:36,37). Bu trbenin iinde
ikinci kata kan merdiven banda kk biri byk ve kime ait olduklar bilinmeyen drt
mezar bulunmaktadr. Kutlu zene istinat edilen bir sylence ile her ne kadar bunlarn
Kanuninin ehzadelerine ait olduklar sanlmakta ise de doru bir bilgi deildir. Yine trbenin
gney batsnda halk arasnda eitli rivayetlerin isnat edildii Krk kzlar Tekkesi yer almaktadr.

Buras, Abdulvahab Gaziye izafe edilen ama gnmzde izi ve eseri kalmayan bir
tekkeden dolay Yukar Tekke olarak da isimlendirilmektedir. Ad geen trbenin sanda ve
solunda ok eskilerden kalm birok mezar ta mevcuttur. Keza trbenin karsndaki ok geni
alanda eski ve yeni tarihli birok kabir bulunmaktadr.

Yukarda bahsedildii zere daha nceleri muhtelif tarihlerde bu kabristanda tarihi deeri
olan sekiz mezar kitabesi mzeye tamtr. 2007 ylnda yaptmz aratrma esnasnda,
Sivasn en byk kabristan olan bu saha, yeniden taranarak tarihi deeri olan ve eski harflerle
kaleme alnm 44 mezar kitabesi daha tespit edilmitir. Fakat bunlarn 22 tanesi zaman ierisinde
ar ekilde yprand ve tahribata urad iin okunamaz hale gelmitir
5
. Kiminde isim olarak
kiminde tarih olarak, kiminde de hem isim hem tarih olarak birtakm ipular edinebildiimiz
mezar ta says 22dir. Ancak incelemenin daha kolay yrtlmesi iin tespit edilen bu mezar
kitabelerine birer numara verilmitir. Bunlardan 18i erkeklere
6
drd de (K.N. 2, 3, 17, 21)

5
-Bu kitabeler unlardr: K.N. 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44.
6
-Bu kitabeler unlardr: K. N. 1, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 18, 19, 20, 22.
kadnlara ait mezar kitabesidir.

Bu kitabeler arasnda buradaki cami imamln yapan Zaral Halil Efendi (Kaya)
tarafndan 1970li yllarda yazdrlarak trbeye konulan (Yasak 2004:33) Abdulvahab Gaziye
ait 732 (h.113) tarihli mekuk bir kitabe (K.N. 18) de bulunmaktadr.

Erkek mezar kitabeleri arasnda,eyh unvanl alt kiiye rastlamaktayz. Bunlardan
nn Nakbend, birinin Kdr tarikatine mensup olduklarn kitabelerin zerinde yer alan
bilgilerden reniyoruz. Bunlarn banda; asrnn ferd-i dehrinin muvahhidi ve kutub olarak
nitelendirilen, Erzincandan Sivasa gelen Kdr meyihi e-eyh el-Hac Mehmed Uk Baba-
yi Erzurm (K.N. 1) gelmektedir. Bu eyhin mezar kitabesinde lm tarihi, 27 Eyll 1332/12
Zilhicce 1334 eklinde, yani hem rumi ve hem hicri olarak verilmitir. Bu eyhin vefat, miladi
10 Ekim 1916ya tekabl etmektedir.

Nakibendi tarikatna mensup olan bu meayihden biri olan ve ayn zamanda ulemdan
addedilen Hac Mustafa Taki Efendi (K.N. 11) 1925 (h.1344)te vefat etmitir. Has bendegn-
h- Nakbend sfatyla nitelendirilen ve kitabesindeki bilgilere gre h. 1313de doan 31. 07.
1984 (h. 1404) te vefat eden Darendeli el-Hac Hasan Efendi (K.N. 9) ile 1908 (h.1326) doumlu
ve 13.06.1995te hakka kavuan Nakibend mridi smail Hakk hrm Halfesi Muhammed
Veli enin (K.N. 19) mezar kitabeleri de eski gelenee uyularak Osmanl alfabesiyle kaleme
alnmtr. Bu nedenle bu iki kitabeyi de aratrmamza dhil ettik.

Mezar tana gre 1905 doumlu olan ve 1961 tarihinde vefat eden, Meydan Camii mam
ve Hatibi Mustafa Hafz Olunun (K.N. 12) ve 1954te vefat eden Arpac Cahit Aann (K.N.
4) mezar kitabeleri de bu ekilde kaleme alnmtr. Yine 19.12.1981 tarihinde vefat etmi olan
Darendeli merhum Naci Okyze ait kitabe (K.N. 10) de ayn gelenee bal kalnarak
yazlmtr.

Bal bulunduklar tarikat eitleri belirtilmeyen dier iki kiinin mezar kitabelerinden
biri; 1363 (h.764)te vefat etmi olan eyh Evhada (K.N. 22) dieri ise 1887 (h.1305) tarihinde
len es-Seyyid e-eyh el-Hac Mustafa Kad zade (K.N. 6)ye aittir.

Kitabesindeki bilgilere gre yalnzca seyyid olarak nitelenen ve 1837 (h.1253)te vefat
eden Abdullah Efendi (K.N. 13) ile 1877de (h.1294) len Sivas Evkaf Mdr Raid Efendinin
(K.N. 15) mezarlar da bu kabristanda yer almaktadr.

Dier ikisinden biri, kendisinden sadece liv-i Adn mansb virdiler sana Paa 1857
(h.1267) eklinde edindiimiz ipucuna gre paalk rtbesi bekleyen bir askeri erkna aittir (K.N.
5). kincisi de ba ksmnda kelime-i tevhid bulunan, Vezr-i Azam Ali Paa Hazretlerinin
Enderun Aalarndan ukadar Ali Aa ( m. 1740-h.1153)ya ait olan kitabedir (K.N. 8).
zerinde tarih bulunmayan 16 numaral kitabe ise Cebbar zade Sleyman Bey Efendinin
mahdmu Selim Bey Efendiye aittir.

Abulvahab Gazi Mezarlnda tespit ettiimiz tarihi deeri bulunan erkek mezar
kitabeleri arasnda, Kad zade evki Efendi tkendi vah/ gen iken dr- fenaya eyledi rah
eklindeki 1913 (h. 1332) tarihli kitabesiyle Kad zade evki Efendi (K.N. 7) ile mezar tandaki
bilgilere gre aslen Kastamonulu olan ve1839 (h. 1255)da vefat ettii anlalan Sivas Evkaf
muhasebecisi (K.N. 14) ve 1913 (h. 1332)te vefat eden Sivas Binbas zade Hamdi smail
Hakk Bey (K.N. 20) bu dnemin Osmanl tarasnda yer alan bir vilayetin nemli devlet
grevlileridir.

Abdulvahab Gazi Kabristannda bulunan kadn mezar kitabelerinin tamam (K.N. 2, 3,
17, ve 21) Erzincanl kimselere aittir. Bunlardan birincisi 1 Mart 1916 (1331 Cemaziyel-Evvel
1334) tarihli, Erzincan Redif Taburu Yzbalarndan smail Efendinin kerimesi Yeter Hanma
ikincisi, Erzincanl Cerrah(?) zade . smail Bey halilesi Huriye Hanmn (lm tarihi:
m..1915-h.1334) validesi em kadnn (m. 1819-h.1235) ve ncs ise Erzincanl Nalband
zade Hac Ahmed Efendi halilesi ser Komisyonu Ktibi Sleyman Efendi validesi Fatma
Hatuna (m. 1913-h.1332) aittir. Bu kadn kitabelerinin sonuncusu ise; 1906 (h.1324) te vefat
eden Erzincn Kassb Ali Koun halilesi Nafiye Hanm binti Mahmud Aann mezar tadr.



B-Halfelik

Sivasda Halfelik ad verilen bu mezarlk, ehrin dousunda Emniyet Mdrl yolu
(eski sylemiyle Zara Yolu) zerinde sol tarafta yer almaktadr. Defin alanlarnn tkenmesine
bal olarak buraya yaplan snrl saydaki defin ve kabir ziyaretlerinin seyreklemesinden dolay
ok ssz, bakmsz ve adeta metruk durumdadr. Halk arasndaki sylencelere gre, Timurun
ehir surlarn ykt dou tarafnda yer alan ve Halfelik Mezarl ad verilen bu kabristanda
Timur tarafndan ldrlen medrese talebelerine ait mezarlarn da bulunduu anlatlmaktadr.
(Demirel 2006:16) kinci bir rivayete gre Timur Sivas istila ettiinde Gkmedreseyi de atee
vererek buradaki rencilerin ieride dumandan boularak ehit olmasna sebep olmutur. Daha
sonra da bu renciler o zaman ehrin dnda imdi ise ehrin iinde yer alan bu mezarla
defnedilmitir. Halifelerin (talebelerin) defninden dolay buraya Halfelik ad verilmitir (Yasak
2006:73).

Kabir talarnn ok kark olduu, ziyaret iin ara yollarn bulunmad ve bunun yan
sra otlarn ok uzun olmasndan dolay bu mezarlktaki almamz glkle yapld. Bu
mezarlk, bugn defin iin kullanlmyor izlenimini uyandrsa da Sivas Belediyesi Mezarlklar
Mdrlnden alnan bilgiye gre halen kullanlmaktadr. Fakat bunlar snrl sayda olup aile
mezarlklarna yaplan definlerdir.

2006 Hazirannda bu mezralkta yaptmz aratrma sonucunda burada eski yaz ile
yazlm 24 mezar kitabesi tespit edilmitir. Fakat bu kitabelerin on tanesinin zaman ierisinde
ar ekilde yprand iin okunamaz hale geldii grlmektedir (K.N. 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21,
22, 23, 24). Bazsnda sadece isim ve bazsnda sadece tarih ksm okunabilen mezar ta says
ise 14tr. Bunlardan bir tanesi kadn (K.N. 13), biri ocuk (K.N. 2) ve dierleri de erkek mezar
kitabesidir (K.N. 1, 4, 5, 6, 7, 8, 10). Bunlardan be (K.N. 1, 2, 3, 13, 14) tanesinin tarihi ise
belirsizdir.

Halfelik Mezarlnn hemen giriinde sa tarafta bir byke mezar sandukas
bulunmakta; bu ayn zamanda Halfelik Mezarlnn en eski tarihli kitabesidir. Bu kitabe, e-
ehid Ahi Mehmed bin Ahi Hocaya (K.N. 1) aittir.

Seluklu dnemine ait, sanduka eklindeki bu kitabenin st ksmnda yetel-krs yer
almaktadr. Arka yznn alt ksmnda Farsa drt beyit mevcuttur. Bu mezar sandukasnn ok
yaknnda zerinde tarih bulunmayan ve sadece yetel-krs bulunan kk bir ocuk mezar
sandukas (K.N. 2) yer almaktadr. Seluklu devrine ait olduu anlalan bu sanduka Ahi
Mehmed ailesine ait olmas muhtemeldir.

Bu aratrmaya dhil edilen erkek mezar kitabelerinden biri, Sivas nakbl-eraf kutbl-
rifn Abdullh el-Him el-Kdir ve Rf Hazretlerinin hulefsndan stanbul Kasmpaada
Bedreddin Mahallesinde Kdiri-Rf dergh- erfi post-nini es-Seyyid e-eyh Muhammed
el-Ensr Hazretlerinin torunu Binba, eyh Muhyiddin Ensr Beyin olu Abdlkdir
erfeddin Beyin mezar kitabesidir (K.N. 4). Kitabesinin ba tarafnda H dost ifadesi
bulunan ve mezar tandaki bilgilere gre 1920 (h.1339) doumlu Abdlkadir erafeddin Beyin
vefat tarihi 28 ubat 1953 (13 Cemziyel Evvel 1372) olarak belirtilmitir. Mezar tann arka
yznde bulunan yeni harfli kitabesindeki bilgilere gre, otomobil kazasnda yaamn yitiren bu
zatn mezar tanda eski gelenein devam niteliindeki Osmanl alfabesi ile yeni alfabenin yan
yana yer ald grlmektedir.

Bu ekilde eski yaz ile yeni yaznn ayn mezar tanda kullanld dier iki mezar
kitabesinden biri 1918 (h. 1338) doumlu ve 1947de vefat eden ebinkarahisarl Avutmu
Mahallesinden Hanc oullarndan Hasan olu Ahmed Hancya (K.N. 6); ikincisi ise zerinde
her hangi bir tarih bulunmayan Divrikli Mayat olu Osman kz Nuriye Yksel (K.N. 13)e aittir.

Halfelik mezarlnn en ilgin mezar talar, Nakibend eyhi el-Hac Nalac zade eyh
Ahmed Sivsnin kabrinin (h.1310- m.1892) hemen yan banda yer alan ve yan yana dizili bir
halde bulunan, zerlerinde herhangi bir yaz bulunmadndan kimlere ait olduu anlalamayan
13 adet mezar ta baldr (K.N. 7).

Mezarlkta Molla Gll zade Mehmed Aa ibn-i Ahmed Alemdar 1824(h.1240) adyla
sdttan birine ait bir kitabe de bulunmaktadr (K.N. 10).

Bu mezar kitabelerinin ierisinde 1824 (h. 1240) tarihli Kim-makam Akif Beyin (K.N.
8) ve 6 ubat 1897 (5 Ramazan 1314) tarihli Sivas erf- ulemsndan . emseddin zade
el-Hac Hafz Mehmed emseddin Efendinin (K.N. 12) ve 1904 (h.1322) tarihli Sar Hafz zade
kir Efendinin (K.N. 5) mezar kitabeleri de Halfelik Mezarlnda yer alan nemli zevata ait
kitabelerdir.

Bu kabristanda bulunan ve isim yerleri zamanla ypranm olduundan dolay
okunamayan mezar kitabeleri arasnda, 1899 (h. 1317) tarihli ve kime ati olduu anlalamayan
bir kitabe (K.N. 9) ile 1905 (h. 1323) tarihli ve sadece mefhar-i Sivas ve Sakal(?) Aa ibareleri
yer alan bir mezar ta (K.N. 11) bulunmaktadr. Bir dier belirsiz mezar ta ise, kitabe tarihini
sadece 1 eklinde okuyabildiimiz Kangal Aas ... Hac (K.N. 14)nn mezar
tadr. Yine fazla tahribattan dolay son satr okunamayan ve kime ait olduu bilinmeyen
belirsiz bu mezar talarndan bir dieri ise zerinde,
habbez itti dr- bekya bu ehl-i felh
rh- cinna vsl oldu zl-cenh
ehl-i fzl idi ol shib-i pr keml
tlib-i Hak olup nice buldu inirh
yani ol std- lem Hoca skt
.. dizeleri bulunan kitabedir (K.N. 13).

C-Numan Efendi Aile Kabristan

Numan Efendi Aile Kabristan, Ulu Caminin bat tarafnda Uluanak Mahallesi 2. sokak
ile Mftler ad verilen kmaz sokan kesitii yerde ke banda yer almaktadr. Eskiden bu
kabristann yannda, u anda mevcut bulunmayan bir de ktphanesi olduundan sz
edilmektedir. Kgir ve zeri kubbeli bu ktphanenin yannda bir de eme mevcut imi (smail
Hakk-Rdvan Nafiz 1928:137). Mze yap kitabeleri arasnda ele aldmz 1758 (h.1172) tarihli
bu kitabe, 17 Mays 1943te mzeye intikal ettirilmitir (E.N. 494).

Numan Efendi, daha sonra Sarszen soyadn alacak olan Sivasl Sar Hatip
zadelerdendir. 1692 tarihinde Sivasta doan Numan Efendinin, air, mderris, mft ve Ulu
Caminin mtevellisi olan babas Ahmet Hamdi Efendi stanbulda vefat etmi ve nl divan airi
Nabinin yatt mezarla gmlmtr. (Aslanolu 2006:427) ocuu olmad ve 1764 ylnda
72 yanda vefat eden Numan Efendinin annesinin de Kprller ailesine mensup olduu
sylenmektedir (Yasak 2004:97). Fakat burada sz konusu olan doum ve lm tarihleri mezar
kitabesinde belirtilen doum ve lm tarihlerinden farkl olarak belirtilmitir.

Drt mezar ta ve sekiz de yap kitabesi bulunan Numan Efendi Aile Kabristan, st
ak, pencereli, yolun seviyesinin altnda kalan bir yerdir. Bu kabristan, 1978 tarihinde aslna
uygun bir ekilde tamir edilmitir. Ortadaki pencerenin tabannda dikdrtgen prizma eklindeki
tan zerinde alt adet kvrmdan oluan ylan eklinde bir suyolu bulunmaktadr. Bu tatan
dolay halk arasnda buras Ylanck Evliyas diye de adlandrlmaktadr. Ylanck hastalna
yakalananlar buraya gelerek dua etmektedir. Yine bu tan yapsnn Akdeniz ile Karadenizin
sularnn birbirine karmadn temsil ettii, rivayetler arasnda yer almaktadr (Yasak 2004:97).

Kapdan girildiinde sol tarafta nc srada bulunan Numan Efendinin kabir
kitabesinde (K.N. 1) Sivasta mft grevini ifa ettii, lakaplarnn Sar Hatip olarak hret
bulduu ve ktphane sahibi olduu, baz dizeler ve vgler eliinde belirtilmektedir. Hamdi
adndaki bir ktip tarafndan kitabesi kaleme alnan Numan Efendinin doum ve lm tarihlerine
(1768/h.1182- 1883/h.1301) mezar kitabesinde yer verilmitir.

Kapdan girildiinde sol taraftaki birinci mezar ta da (K.N. 2) stanbulda mderrislik ve
daha sonra Sivas mftl yapt belirtilen es-seyyid, el-hac Mehmed Tahir Efendi (m.1912-
h. 1320) ye aittir. Hikmet Denizlinin eserinde sehven 1330 olarak vermitir (Denizli, [ty]:132).

Numan Efendi Haziresindeki sol tarafta yer alan ikinci kabir kitabesi ise (K.N. 3) yine
Sar Hatip zadelerden aa ksm ok yprand iin ismi okunamayan Aralk 1903 (evval
1321) ylnda vefat etmi olan bir eyhe aittir. Keza ok fazla yprand iin zerinde sadece
Abdullatif ismi okunabilen bir dier mezar ta (K.N. 4) da bulunmaktadr.

Hikmet Denizlinin Sivas Tarihi ve Antlar adl eserinde u anda bu kabristanda
mevcut olmayan iki mezar tana da yer verilmitir. Bunlardan biri kapdan girite sa tarafta diye
belirtilen ve yine Sar Hatip zadelerden eyh Hasan Hilminin 1878 (h.1296) tarihli kabir
kitabesi, dieri ise ad belli olmayan fakat Kse Bekir zade merhumiyyeden diye belirtilen bir
kadn mezar kitabesidir. (Denizli [ty]:132) Yazar eserinde birinciye ait herhangi bir kitabe
metnine yer vermemi ise de ikincisine ilikin u satrlar vermitir:
Hanedan- eref alay begi sipahinin
Duhteri Dervi Aa sulbiyyesi .
ol mlakkab Kse Bekir zade merhmiyyeden
di cm- mey-i ecel .
Geldi bir er syledi trihn
. /sene 1297(1879)

Kabristan kaps zerinde (K.N. 5) tek satrlk kitabede y hafiyyel-eltf neccin min m
nehf
78
yazs bulunmaktadr.

Kap yanndaki birinci pencere zerindeki (K.N. 6) iki satrlk kitabede besmele ve
arkasndan vefall-hayr leallekm tuflihn innallhe l yudu ecril-muhsinn
sadekallhul- melikl-mun yazmaktadr.

kinci pencerenin zerinde (K.N. 7) sol tarafta Allah, ortada Maallah ve sada
Muhammed yazlar yer almaktadr. Bizim amele kird(?) Tevfk el-Kayser eklinde
okuduumuz yaz Hikmet Denizlinin eserinde amel-i adi bin Yusuf el-Kayseri olarak
okunmu ve bu kiinin ktphaneyi ve hazireyi yapan mimarn ad olduu belirtilmitir. (Denizli
[ty]:130)

nc pencerenin (K.N. 8) birinci satrnda Kul y ibdiyellezne esraf al
enfsehum l taknat min rahmetillhi innallhe yafiruz-zunbe ceman yeti yer
almaktadr
9
. kinci satrda ise, ktphaneyi eyh Abdurrahman olu eyh Ahmed Hamdi olu
Sivas Mfts eyh Numann 1758 (h.1172) senesinde yaptrd yazmaktadr.

7
- Ey gizli ltuflarn sahibi, bizi korktuumuzdan emin eyle demektir.
8
- Hayr ileyin,belki felaha erersiniz; Allah iyilerin ecrini zayi etmez.
9
-De ki: Ey gnah ilemekte haddi aarak nefislerine kar cinayet ilemi kullarm, Allahn rahmetinden mit
kesmeyin. Muhakkak Allah, btn gnahlar balaycdr.( Kuran: Zmer, 53).
Bunlardan baka Sivas ehri adl eserde yine pencere yannda duvar zerinde
Klennebiyyu aleyhisselm iz mtel-insne inkatea ameleh ill min selse sadaka-i
criye ev ilm-i yentefi bih ev veled-i slih yed leh hadisinin
10
yazl olduu belirtilmektedir
(. Hakk-R. Nafiz 1928:138). Fakat gnmzde bu kitabe mevcut deildir.

Yine kabristann d ksmnda suyu akmayan eski bir eme vardr ki zerinde (K.N. 9)
nnehu min Sleymane ve innehu Bismillhirrahmnirrahm ayeti yer almaktadr.

Sz konusu aile kabristannn iinde, keye atlm bir halde bulunan ve zerinde sadece
Maallah, Allah ve Cell ibarelerini okuyabildiimiz yedi satrlk ok ypranm bir yap
kitabesi (K.N. 10) ve yine zerinde b- Firdevs yazs bulunan satrlk, krk
ikinci bir yap kitabesi paras (K.N. 11) ile . hvel-hallkul-bk harrereh
.. es-seyyid yazsnn bulunduu bir baka krk yap kitabesi paras (K.N. 12)
bulunmaktadr.

D- ehitler Mezarl

Mze Envanter Defterine kaytl mezar kitabelerinin ele alnd blmde de sz edilen
bu kabristan Eski Sanayi Sitesinde bulunmaktadr. Buraya niin ehitler Mezarl denildiine
ilikin her hangi bir malumat edinilemedi. Ancak, ierisinde Seluklu dnemine ait drt adet
mezar ta yer alan bu kabristann kapsnda, sz konusu kimselerin buraya Horasandan
geldiklerine ilikin sonradan yeni yazyla yazlm sylenceye dayanan bilgiler bulunmaktadr.
Ayn zamanda buradan mzeye, 17 Mays 1943 tarihinde eyh Abdullah Efendi zade eyh Halil
Efendinin eine ait bir adet kadn mezar ta intikal etmitir (E.N. 462).

Zaman ierisinde tahribata uramasndan dolay, biri kk bir ocua ait (K.N. 3) olan
sanduka eklindeki bu drt mezar kitabesinin hibirinde isim yeri okunamam, sadece ikisinin
zerindeki (K.N. 1, 2) tarih ksm okunabilmitir.


10
-nsan ld zaman amellerinin sevab kesilir; ancak, ey mstesnadr: Sadaka-i criye, herkesin faydaland
ilim ve salih bir evlat..
ok yprand ve krk olduu iin tamam okunamayan balksrtl mezar sandukasnn
bir yznde kabartma yazlarla Farsa bir beyit bulunmaktadr (K.N. 1). Bu mezar tann tamir
gren ba tarafnda ise Allah lafz ve Nisan 1276 (Zilkade 674) tarihi okunabilmektedir. Dier
kitabe (K.N. 2) de yine kabartma yazl, balksrtl bir mezar sandukasdr. Ba ksmndaki ta
paras ters tutturularak beton ile svanm ve yazlar okunamaz hale gelmitir. Tan st
ksmnda besmele ve yetel-krs, alt ksmnda ise intekale min dril-fen il dril-bek
ibaresi yer alr. kinci yzn alt ksmnda da Austos 1377 (Rebilahir 779) tarihi bulunmaktadr.

ehitler Kabristanndaki nc mezar ta da, tamir grm, kabartma yazl ve ekilli
ocuk mezar sandukasdr (K.N. 3). Ba ksm ok yprand iin okunamamakla beraber st
ksmnda klellhu tel.. ifadelerinin yer ald grlmektedir.

Bu mezarlktaki sonuncu kitabe (K.N. 4) ise, ortadan krlm ve yine ok ypranmtr;
yalnzca mezar tann ba tarafnda ve hvel-aliyyul-azm ibareleri okunabilmitir.

E-Tek Mezar

Mevlana Caddesinin arka tarafnda bugn Pazartesi Pazarnn kurulduu Sivasn
Akdeirmen Mahallesinde yer alan Tek Mezar ad verilen bu yerde bulunan kitabenin (K.N. 1)
zerindeki bilgilere gre burada, Sivas Valisi el-Hac Hasan Hilmi Paann 1897 (h.1315)
tarihinde vefat eden olu Mehmet Celaleddin Bey gmldr.

Mehmet Celaleddin Beyin sonradan tamir grm mezarnn yan cephesinde betonla
tutturulmu olan ve ba ksm okunamayan ikinci bir kitabe paras zerinde ise el-merhme, el-
mafre Fatma Hatun ifadeleri bulunmaktadr.

Ancak Mehmet Celaleddin Beye ait olan bu kitabenin daha dorusu bu mezarn daha
nce Mevlana Caddesinde bulunan ve yerine apartman yaplnca Yukar Tekkeye mezar
tanan ahap Dedenin kabrinden getirildii rivayet edilmektedir (Yasak 2004:112).


F- Klavuz Camii Yaknndaki Metruk Mezarlk

Yine Mze Envanter Defterine kaytl mezar kitabelerinin incelenmesi srasnda da ad
geen, Klavuz Camii yaknnda bir arsada etraf evrilmemi bir ekilde bulunan bu kabristanda
Onmu Ailesine ait en eski tarihlisi 1940 olan drt adet yeni yazl ve bir adet de eski yazl
olmak zere be mezar ta mevcuttur. En son 1970de defin yaplan ve Evliyalk Mezarl ad
da verilen bu mezarlk, Onmu soyadn alan Faki Efendi zadelere ait bir aile kabristan idi (redi
2006:232). Tarihi belirtilmeyen sz konusu eski yazl mezar kitabesi (K.N. 1) zerindeki
.. Hattb Meliki Rabbir-raf Ali bin eyh Vef ibaresinden burada bir eyhin medfun
olduu anlalmaktadr.

G-Aydoan Mezarl

Halk arasnda Pnzrk Mezarl adyla da bilinen Aydoan Mezarl, Aydoan
Mahallesinde Necip Fazl Ksakrek Parknn hemen yannda, ke banda ok byk boyutta
olmayan bir kabristandr. Buras yakn zaman nce defin iin kullanldndan yaplan tarama
sonucunda eski yazl her hangi bir mezar tana rastlanmamtr. Sivas Belediyesi Mezarlklar
Mdrlnden alnan bilgiye gre buras halen defin iin hizmete ak bir mezarlktr.

H-Maatlklar (Gayr-i Mslim Mezarlklar)

Sivasta gayr-i Mslim mezarl daha dorusu maatl olarak bilinen tek yer,
Temeltepe ad verilen askeri eitim sahasnn hemen yaknnda bulunmaktadr. Burada
gerekletirilen fazla saydaki mezar soygunlarndan dolay Sivasta mukim gayr-i Mslim
vatandalarn ikyet ve mracaatlar zerine kaps kilitlenmi ve gzetim altna alnmtr. Bu
maatlkta yer alan kitabeler aratrma konumuza dhil edilmemitir.

Ayrca Tdemsa Fabrikasnn bulunduu yer de 1937 ylna kadar bir Ermeni
mezarl idi (redi 2006: 237).

Bunlardan baka, bir ksm 1906da ve devam da1960l yllarda kaldrlan Garipler
Mezarlnn yerine Sebze Hali ve Ziya Bey Ktphanesi yaptrlmtr. 1960ta kaldrlan
Hatunlar Mezarl, keza, 1961de kaldrlarak yerine Klaslan lkretim Okulu yaptrlan
eyh oban Mezarl, Halil Rfat Paa lkretim Okulunun bulunduu civarda yer alan ve
1972 ylnda kaldrlan Kestelli Mezarl, 1980li yllarda kaldrlan Klavuz Mezarl ve Eri
Kavak Mezarl; 1987 ylnda kaldrlan Erzani Mezarl ve Mtevellilerin Mezarl artk
mevcut olmayan mezarlklardr. Be mezardan oluan ve 1992 ylnda kaldrlan Akba Baba
Mezarl; eyh Erzurumi Kmbeti civarnda bulunan Kmbet Mezarl, bugnk Mevlana
Mahallesinde yer alan Mevlana Mezarl, Akdeirmen Mahallesinde bulunan Fettah Dede
Mezarl da bugn izi ve eseri kalmayan mezarlklardr. Morali Baba Haziresi, Paa Camii
Haziresi ve Meydan Camii Haziresinde gemi yllarda mezar ta bulunan fakat gnmzde
kullanlmayan kabristanlardr (redi 2006:228- 247).




















III. BLM:

HAZRELER

A-Ali Baba Camii Haziresi

Ali Baba Camii, Ali Baba Mahallesinde Polis Karakolu karsnda ke banda
bulunmaktadr.

XVI. Asrn ilk yarsnn ortalarnda kurulduu tahmin edilen Ali Baba Zaviyesinin yan
banda bir camii ve bugn herhangi bir kalnts mevcut olmayan bir de mektebi bulunduu
bilinmektedir. Bugn Susamlar Kona olarak restore edilen Ali Baba tekkesi, daha dorusu
zaviyesi nnde eme bulunmaktadr (Sava 1992:67).

Ali Baba Camii kaps zerinde yer alan u tamir kitabesindeki (K.N. 13) bilgilerden
caminin, 1900 (h.1318) tarihinde yenilendii anlalmaktadr:
1-bu cmi ferah-efz namazgh- mem
meyyed oldu bu tarz zre r-erkn
2-medr- feyz-i ilhi v beyt-i Rahmn
harm-i hrmetinn mminn mihmn
3-yapld sye-i Abdlhamid Handa kim
sem-y refetinn adl cd brn
4-Atiyyegh- Huddur mescid ey mmin
namaz kl oturup eyle zikr-i Sbhn
5-niyz- Hazret-i Pr it namazdan sonra
niyz feth ider insana bb- ihsn
6-bin yz on sekiz old Edb tarih
harba mrif iken buldu byle umrn
7-harrereh Arif sene 1318 (m.1900)



Buradaki birinci beytin ikinci satrndaki meyyed kelimesi Sivas Tarihi ve Antlar
kitabnda yanllkla mir olarak okunmutur (Denizli, [ty]:55).

Saim Savan Bir Tekkenin Dini ve Sosyal Tarihi, Sivas Ali Baba Zaviyesi adl
eserinde ikinci beyitteki medar kelimesi meded olarak, nc beyitteki refet kelimesi
afet olarak okunmutur (Sava 1992:184)

Yine cami duvar zerindeki, yer yer silinmi olan ikinci kitabede (K.N. 12) yer alan
aadaki satrlardan vakf mtevellisi eyh Feyzullah tarafndan 1785 (h.1200) tarihinde camiye
bir minare yaptrld anlalmaktadr:
1-ol Hd-y zl-Cell-i Kibriy
avn kld bu menr itmm-r
2-bnisi eyh Feyzullah-nm ite
cy- adn ola makm- eshiy
3-bu ibdet-haneyi kld tezyn
hayr- kmn kl myesser ey Hd
4-muhtasar kl ktib tarih digil
kn makmn ez-behit-dd
5-sene 1200

Yine, Sivas Tarihi ve Antlar adl eserde, bu kitabenin 3. satrndaki ite kelimesi
iit olarak, 8. satrdaki makm ibaresi makmek olarak ve behit-dd tabiri ise
yanllkla behited dr olarak okunmu ve yazlmtr (Denizli [ty]:56).

Bu yap kitabeleri dnda, Ali Baba Camii Haziresinde tarihi deeri olan 12 adet mezar
ta tespit edilmitir. Bunlardan bir tanesi ok ypranm bir halde bulunduu iin hi okunamad
(K.N. 14). Dier 11 kitabeden ikisi eyh, ikisi seyyid-eyh ve bakisi de muhtemelen bu zaviyenin
mensuplarna ait olan kitabelerdir.


eyh tabirinin yer ald iki kitabeden birincisi, zerinde iridi irci emri dokundu
emine Tahir . tabiri yer alan ... eyh Tahirin 1850 (h. 1267) tarihli mezar talardr
(K.N. 2). kincisi ise tarih ksm okunmayan eyh Hseyin Efendinin mezar kitabesidir (K.N. 1).

Bir ara mevlevihane olarak hizmet veren ve balangta Alevi Bektai zaviyesi olduu
kuvvetle muhtemel bulunan Ali Baba Zaviyesinin, II. Mahmud dneminde Yenieri Ocann
ilgas zerine, dier Bektai tekkeleri gibi Nakibendi eyhlerinin eline getii anlalmaktadr.
Bu kitabeler arasnda bulunan, 1916 (h.1335) tarihli Sdt- Nakibendiyye ve ref-y
billhdan Kazganc zade Mehmed Emin Edb-i Sivsnin kitabesi (K.N. 3) bize bunu
ispatlamaktadr, diyebiliriz. Ali Baba Haziresinde incelememize dhil edilen bir baka kitabe
(K.N. 4) ise, 1824 (h. 1240) tarihli olup, ok yprand iin ismi okunamasa da es-seyyid, e-
eyh olarak nitelendirilmesinden anlald kadaryla, bu zaviyeye mensup mhim bir zata ait
olduu tahmin edilen bir kitabedir.

ok yprand iin belirsizler arasnda ele aldmz mezar talarndan tarihi belirsiz
olanlar, zerinde sadece ibn-i el-hac (K.N. 5) ve Demircan (K.N. 6) ismi okunabilen iki mezar
kitabesidir.

Dastanl Ali Edhem Hana ait 1834 (h. 1250) tarihli kitabe (K.N. 8) ile Mays 1711
(Reblahir 1123) tarihli Nuh ... Dastnnin mezar talarndan (K.N. 7) Dastanl iki
muhacir olduu anlalan bu zatlarn, kabirlerinin Ali Baba Camii Haziresinde yer almasn
gerektirir bir sebebe ilikin her hangi bir bilgiye rastlayamadk. Mahmut Efendi adnda
birine ait olan 1875 (h.1292) tarihli bir baka kitabe (K.N. 9) de bu hazirede mevcuttur.

Ali Baba Haziresinde yer alan son iki kitabenin, isim yeri okunamayan birinci kitabe
(K.N. 10) zerinde Fen drna geldi bir dem old bunda misfir/ meer seyf-i ecel km
lfndan olub hzr satrlar yer almakta ve ayrca ayn kitabenin ba tarafnda da fetebiru y
ulil-elbb yeti, fetebiru y ulil-ebsr
11
eklinde yer almaktadr. Austos 1831(Reb1evvel
1247) tarihli ikinci kitabenin (K.N. 11) zerinde ise, kll men aleyh fn ve yebk vechu

11
-Kuran: Har (59/2).
Rabbike zl-celli vel-ikrm
12
ayetinden sonra kabrin . ibn-i Mehmed Hana ait
olduu ifade edilmektedir. Fakat bu kitabede yer alan, azmuh f seblillhi men
mte garben fe-kad mte ehden sadeka Raslullah ve Peygambere atfedilen hadise gre bu
Mehmet Hann da bir muhacir olduu anlalmaktadr.

Bu hazirede sonradan yeni yaz ile yazdrlm fakat eski dneme ait olduu anlalan iki
mezar tandan biri, 1894 (h. 1312) tarihli ve zerinde Kebir Ali Baba- Horasan evlad eyh
Mustafa ile 1839 (h. 1255) tarihli Kebir Ali Baba- Horasan evlad Dervi Ali ye ait
kitabelerdir.

B-Ulu Cami Haziresi

Ulu Cami, II. Klarslann (1156- 1192) oullarndan Sivas Meliki Kutbeddin Melikah
dneminde, Kzlarslan bin brahim tarafndan 1192-93de; minaresi ise Keykavus bin Keyhsrev
zamannda 1213 tarihinde yaptrlmtr. Anadolu Seluklu mimarisinde en erken tarihli olmas
bakmndan nem arz eden Ulu Camii, 1957de byk bir onarm geirerek gnmze ulamtr
(Acun 1988:185).

Seluklu dneminde kalan ve Anadolunun ilk camileri arasnda yer alan Ulu Caminin
Haziresinde, bata Nakibendi Tarikatnn Halidiyye kolu eyhlerinden smail Hakk Toprakn
mezar tayla beraber toplam 13 adet kitabe bulunmaktadr.

Bata Ulu Cami olmak zere, Hayrseverler Camii, Sofu Yusuf Camii, Sereli Camii,
Dikimevi Camii ile Hoca mam Camii Minaresinin onarmna; ayrca Sivas mam Hatip
Lisesinin yapmna ve Zara Cencin ile Tozanl Kyleri Kprlerinin yan sra birok sebil ve
emelerin yapmnda emei geen smail Hakk Toprakn mezar demir kafes ile evrili olarak
burada yer almaktadr (K.N. 1). Tark-i Nakibendi mridi Gavsul-azam eyh smail Hakk
hrm engin gnlnde yce murad hsl oldu, Toprak topraa verildi vasl- Hak oldu 2.8.1969
ibareli kitabesi, ise yine eski gelenein devam niteliinde Osmanl alfabesi ile yazlmtr.


12
-Herey fanidir. Yalnzca celal ve ikram sahibi Rabbinin yz ebedidir. demektir.
Ulu Cami Haziresindeki dier 12 mezar tandan yine seyyid ve eyh unvanl baz
kimselere ait mezar talardr. Bunlardan biri ok ypranm olduundan (K.N. 2) zerindeki el-
Mderris . Mft .. zil-kadr vel-ihtirm . Mfti zade Seyyid, eyh ancak
evliya-yi ibdullahdan bin es-seyyid, e-eyh Abdurrahman Efendi bin es-Seyyid, e-eyh, el-
Hac Abdlmecid Efendi yazs okunabilen 1861 (h.1278) tarihli mezar tadr. Seyyid ve eyh
unvan ile anlan iki kitabeden biri (K.N. 3) mezar tanda 1772 (h.1186) tarihi yer alan Hatib
zadelerden olduu belirtilen, es-seyyid, e-eyh Abdurrahman Efendiye aittir. El-Hac Ahmed
Aa b. Molla Ali Efendi Vakfiyesinde yer alan ahitler arasnda, Ulu Camii hatibi olarak
bahsedilen zat bu olmaldr (VGMA, 581- 2, s.286, 1018- 1609).

ok ypranm olduu iin isim yeri okunamayan dier kavuklu bir mezar tann (K.N. 4)
zerinde ise sadece es-seyyid ve e-eyh tabirleri ile tarih ksmn yalnzca ..3 eklindeki
rakam okuyabilmektedir.

Sadece eyh unvannn yer ald iki mezar tandan biri (K.N. 5), 1718 (h. 1131)
tarihinde vefat etmi olan ve zerine trh-i Numan bin Hamdi/ kutub idi ehr ire/bu eyh Aziz
ehl-i hl olub hem milleti her ki med Msr ayn- kaza eyh Mustafa msralar hk
edilmi olan kitabedir. Dieri ise 1729 (h. 1142) tarihli ve e-eyh Mahmud Efendiye ait olan
kitabedir (K.N. 11). Es-sad, e-ehid sfatlaryla anlan kitabe (K.N. 12) ise Hseyin bin
Bahddine aittir.

Herhangi bir unvann yer almad dier drt mezar tandan biri, zerinde baz
kelimelerle beraber Abdurrahman ismi okunabilen krk bir kitabe parasdr (K.N. 6). kincisi ise
(K.N. 7) zerinde 1896- 2000 (h.1314- 1421) tarihleri bulunan ve dil-i sf ho glen-i arbn
idim, terk itdim dnyann hr u hn, el sevmi, sevmemi ben koyup getim, dehrin devletini
ten kafesini, rh- Muhyiddine ftiha kl ihd, Allah didi virdi son nefesini dizeleri yer alan,
Muhyiddine ait mezar kitabesidir. Dier iki mezar tandan birinin (K.N. 10) zerinde ..
dua idb didi tarih glistn- cinn ola hazar by-(?) akndnn ibareleri ve dier kitabenin
(K.N. 13) zerinde ise sadece 10 Ekim 1392 (23 Zilkade 794) tarihi bulunmaktadr.

Ulu Cami Haziresinde bulunan mezar talarndan ikisi de kadn mezar kitabesidir ki;
bunlardan biri (K.N. 8), 1815 (h.1231) tarihinde vefat etmi olan Mevlde binti es-Seyyid, e-
eyh Mustafaya; dieri de; 3 Nisan 1829 (29 Ramazan 1244) tarihinde vefat etmi olan Svs
Seyyid Numan Efendi kermesi erfe Emine eyhumiyye Hanma ait ba taraf krk mezar
tadr (K.N. 9). Ad geen mezar tann karsnda da Trke yaz ile kaleme alnm ikinci bir
kitabe vardr.

Bu hazirede Trke yaz ile yazlm fakat eski dneme ait olduu anlalan muhtemelen
sonradan yazdrlm iki mezar tandan biri, 1803 (h. 1218) tarihli Sivas mftsnn msevvidi
(ktibi) Abdurrahman Efendiye dieri de 1840 (h. 1256) tarihli Cemali zade ye ait olan mezar
kitabeleridir.

C-Ali Aa Camii

Ali Aa Camii, Kzlayn hemen aasnda merkez postanenin arkasnda yer almaktadr.
Bu cami, kitabesinde grld gibi, Kurunlu Hamamn yaptran Behram Paann olu
Mustafa Bey tarafndan ina edildii halde, neden daha sonradan Ali Aa Camii olarak anld,
Sivas ehri adl eserde yle bir sylence anlatlmaktadr. Mustafa Bey bir gn akam namaz
knda cemaati, caminin tam karsnda bulunan konana davet etmek iin ua Ali Aay
gnderir. Ali Aa cemaate imamn namazda hangi ayeti okuduunu sorar ve sadece kiiden
cevap alabilir. Bu kiiyi yemee gtren Ali Aaya Mustafa Bey cemaat bu kadar m? diye
sorduunda Hayr daha oktu ama okunan ayeti bilenler bu kadard diye cevap verir. Bu
davrantan honut olan Mustafa Bey, camiye Ali Aa Camii adnn verilmesini emreder (smail
Hakk-Rdvan Nafiz 1928:135).

Bu caminin aada verilen 1589 (h. 998) tarihli kitabesine gre Behram Paa olu
Mustafa Beyin, cami ile beraber bir de eme yaptrd anlalmaktadr:
Bu ayn- eme-i by- vefdan
idb say-i bel lillah f Allah
nice yere akdub Mustafa Paa
buraya hem myesser kld Allah
in krne dinildi bu tarih
Hdya ok sipas elhamdlillah
ibu cmi-i erif Behram Paazde
Mustafa Beg tarafndan in olunmudur.

Cami haziresinde zerinde yaz bulunan tane mezar ta bulunmaktadr ki bunlardan
biri (K.N. 2) camiyi ina ettiren Hac Mustafa veled-I Behram Paaya; dieri, 1601 (h. 1010)
tarihinde vefat etmi olan Ebubekir bin Hac Mustafa e-ehir bi-veled-i Behram Paa (K.N. 3)ya
sonuncusu da mezar tanda kelime-i tevhid ibaresi ile 1699 (h. 1111) tarihi yer alan Mfessir
Mehmed Efendi (K.N. 3)ye aittir. Mfessir Mehmed Efendi, Antepte domu daha sonra
Sivasn ulemasndan krk sene renim grm ve padiahn emriyle Tbyan Tefsirini iki cilt
halinde Trkeye evirmitir. Bunlardan birini, Avc Sultan Mehmede (IV. Mehmed) vermi
dierini de vakfetmitir. Mfessir Mehmed Efendinin kabri nce Kabakyazs Mezarlnda yer
alr iken II. Dnya Sava srasnda Sivas Milletvekili, Mtevelli zade Yusuf Ziya Baara
tarafndan buraya nakledilmitir. (Denizli [ty]:61)

Ali Aa Camii Haziresinde bir de zerinde herhangi bir yaz bulunmayan ama smail
Sefaya ait olduu tahmin edilen mezar ta bulunmaktadr. Bu mezar ta zerinde her ne kadar
herhangi bir yaz mevcut olmasa da kendisinin en yakn dostu ve Sivas erafndan olan Ziya
Baara tarafndan smail Sefann kabrinin, Garipler Mezarlndan Paa Camii Haziresine ve
oradan da Ali Aa Camii Haziresine kaldrld bilinmektedir (Eflatun Cem Gney 1954:338).

D-Hoca mam Camii Haziresi

Hoca mam Camii, Sirer Caddesi ile Ulu Camiye giden yolun kesitii ke banda
Konak Pasaj karsnda bulunmaktadr. Caminin ibadet mahallinde sa tarafnda kapal bir alan
ierisinde iki adet mezar bulunmaktadr ki zerinde herhangi bir yaz bulunmayan bu kitabelerin
caminin ilk imamna ve camiyi yapan Ermeni ustaya ait olduu rivayet edilmektedir. nceden
cami dnda bulunan bu iki kabir, 1953 tarihinde yaplan byk tamirat ile caminin bytlmesi
sonucunda caminin i ksmnda kalmtr. (Yasak 2004:84,85)

Bunun yan sra Hoca mam Camiinin i ksmnda kalm olan fakat 1988de Hasan
Yksel tarafndan zerinde yetel krsi ve 6 Haziran 1373 (15 Zilhicce 774) tarihi bulunan bir
adet mezar kitabesi (K.N. 1) tespit edilmitir (Yksel 1992:32).





























IV. BLM

MEZAR KTABELERNE GENEL BR BAKI

A-Dnem Asndan

Bu almada ele alnan 282 mezar kitabesinden tarihi tespit edilenlerin says 113tr;
169unun ise muhtelif sebeplerle tarihi saptanamamtr. Tarihi tespit edilenlerden 54 mzede,
39u mezarlklarda ve 20si de hazirelerde yer almaktadr. te tarihi tespit edilen kitabeleri
kronolojik olarak tasnif ettiimizde eldeki kitabelerden Sivasn tarihsel servenine k tutan
bilgilerin ortaya kt grlmektedir. nk daha nce de sz konusu edildii zere, sanatsal
bir deeri olsun veya olmasn, ilenmi bir mezar tana sahip olmak ayn zamanda ekonomik bir
varln gstergesi olduu da bir gerektir. Aadaki tabloda grld gibi, bu kitabeler dnem
bakmndan tasnif edildiinde, XIII. ve XIV. yzyla ait toplam 50 kitabe ile Seluklu devri
kitabelerinin dikkat ektii grlmektedir. Buna mukabil, XV. Yzyldan XVIII. Yzyla kadar
geen 400 yllk bir dnemde sadece 10 kitabe bulunmaktadr. nk XV. yzyldan itibaren
Sivasta siyasal ve sosyal bir ekime ve alkantnn yaand, bunun da toplumun gndelik
hayatna yansd ve ekonomik refahn tkettii bilinmektedir. Bu siyasal ekimelerin banda
Seluklular, Moollar, Eretnallar, Kad Burhaneddin ve Osmanllarn buradaki hakimiyet
mcadelesi ve daha sonra da XVI. yzylda Osmanl Safevi ekimesi gelmektedir (Ycel
1983:59-162; Smer 1976:1-203; Sava 1996:18-32)

Bu kitabeler arasnda XIX. Yzyldan bugne intikal eden 27 ve XX. Yzyldan kalan ise
24 mezar kitabesi bulunmaktadr. Kitabelerimiz arasnda Hicri 113 (Miladi 732) tarihli bir de
dzmece kitabe yer almaktadr. brahim Yasakn belirttiine gre (2004: 33), bu mezar kitabesi
(K.N. 18), buradaki cami imamln yapan Zaral Halil Efendi (Kaya) tarafndan 1970li yllarda
yazdrlarak Abdulvahab Gazi Trbesine sonradan konulmutur.

Ulu Cami Haziresinde mezar bulunan Muhyiddin adnda bir Nakibendiye ait olan Hicri
1421 (Miladi 2000) tarihli en yeni kitabe (K.N. 7) eski gelenein bir devam olarak Osmanl
alfabesiyle kaleme alndndan, aratrmamza dhil edilmitir.
Seluklu mezar talar daha ok sanduka eklinde ve zerlerinde genellikle hls ve
Ayetel-krsi yer almaktadr. Osmanl dnemine ait mezar talar ise, genellikle insan biiminde
kavuklu, fesli, sarkl veya stvani tarzdadr. stvani olanlar ounlukla kadnlar veya ilmiye
ve askeriye snfndan olmayanlar iin yaplm olan mezar talardr (Poyraz 2006:131).

Tablo:7 Dnem Bakmndan Mezar Kitabeleri
Mze Mezarlk Hazire Toplam
VIII. Yzyl - 732 - 1
IX. Yzyl - - - -
X. Yzyl - - - -
XI. Yzyl - - - -
XII. Yzyl - - - -
XIII. Yzyl 12.,1294 1276 - 3
XIV. Yzyl

13,13,13.,13,13,
13,132...,1302,1303,1306,
1308,1310,1311,1311,1316,
1323,1346,1347,1348,1348,
1348,1350,1352,1358,1362,
1373,1376,1377,1381,1381,
1382,1384,1386,1387,1388,
1389,1389,1391,1393,1393,
1395,1396,1396
1363,1377 1373,1392 47
XV. Yzyl 1446,1490,1491 - - 3
XVI. Yzyl - - - -
XVII. Yzyl - - 1601,1699 2
XVIII. Yzyl - 1740 1711,1718,
1729,1772
5
XIX. Yzyl

1838,1847,1856,1878,1878,
1880
1819,1824,1824,1837,1839,
1857,1877,1883,1887,1892,
1897,1897,1899
1815,1824,
1829,1831,
1834,1850,
1861,1875
27
XX. Yzyl - 1904,1905,1906,1911,1912,
1913,1913,1913,1913,1915,
1916,1916,
1969
24
1916,1916,1916,1925,1947,
1953,1954,1961,1981,1984,
1995
XXI. Yzyl - - 2000 1
Belirsiz 119 42 8 169
Toplam 173 81 28 282


B-Dil Asndan

Bu mezar kitabeleri dil asndan ele alndnda, okunabilenler arasnda 150sinin
Arapa, 54nn Arapa ve Osmanlca, 10unun Osmanlca, beinin ise Arapa ve Farsa,
ikisinin yalnzca Farsa ve alt tanesinin de Ermenice ve Rumca kaleme alnd tespit edilmitir.
Aadaki tabloda da grld zere, belirsiz bal altnda tasnife tabi tutulan 55 mezar
tann, bir ksmnn youn bir fiziki tahribata maruz kald veya zerinde her hangi bir yaz yer
almad grlmektedir (Tablo 8). Mezar talarnn banda genellikle O verdi, O ald. Ondan
geldik, Ona dneceiz. Her ey lmldr, kalc olan yalnzca Odur. gibi anlamlar ifade eden
Hvel-bk tabiri (Akpnar 2006:187) kullanlmtr. Lahit eklinde olan mezar sandukalarnn
zerinde genellikle yetel-krsi, Fatiha, hlas, Kevser gibi surelerden bazlarnn yer ald
grlmekte ve bu lahit ve sandukalarn Seluklu ve beylikler devrine ait olduu anlalmaktadr.

Tablo:8 Dil Bakmndan Mezar Kitabeleri
Mze Mezarlklar Hazireler Toplam
Arapa 132 7 11 150
Osmanlca 10 -
-
10
Farsa 2 - - 2
Arp-Fars 1 4
-
5
Arp-Osm 1 36 17 54
Ermenice ve Rumca 6 - - 6
Belirsiz
(okunamayan/yazsz)
23 32 - 55
Toplam 175 79 28 282

C-Cinsiyet Bakmndan

almamza esas tekil eden 282 adet mezar kitabesinin 130 tanesinin erkeklere ve 35
tanesinin de kadnlara ait mezar kitabesi olduu tespit edilmitir. Ayn ekilde, Laqueurin
Osmanl mezar talar zerinde yapt bir almada (1997:86) da grld gibi 1185 erkek
mezar kitabesine mukabil kadnlara ait 700 mezar ta saptanmtr. Dierlerinde ise bir ksm
yazsz ve bir ksm da eitli sebeplerden dolay yprand iin cinsiyet belli deildir (Tablo 9).

Tablo:9 Cinsiyet Bakmndan Mezar Kitabeleri
Kadn Erkek Belirsiz Toplam
Mze
Envanter
No
20(95/118,95
/122,193,227,
229,449(516)
,462,473,483,
512,525,529,
530,543,545,
556,557,842,
846)


57(95/123,95/124,159,196
,223,224,226,445,446,447,
448,453,464,465,481,489,
490,491,493,495,497,498,
499,503,504,505,507,508,
509,510,511(551),517,519
,524,532,534,535,536,539,
542,553,558,561,562,589,
645,646,841,843,844,845,
847,868,879,890,1508)
59(95/119,95/120,95/121,156,
190,191,192,225,228,442,450,
451,452,467,472,474,475,476,
477,478,479,480,487,488,496,
500,501,502,506,513,514,515,
518,520,521,522,523,526,527,
528,531,533,537,538,541,544,
546,550,552,554,555,559,560,
563,564,565,581,869,1509)
136
Mze
Kitabe
No
6(3,9,12,28,
36,37)
16(1,4,6,7,15,16,18,20,23,
24,25,29,30,31,33,34)
17(2,5,8,10,11,13,14,17,19,21,
22,26,27,32,35,38,39)
39
Mezarlk 7 34 38 79
Hazire 2 23 3 28
Toplam 35 130 117 282


D-Meslek Bakmndan

Ele alnan mezar kitabelerinin 46snda lenin meslei ile ilgili bilgi verilmitir. Bu
bilgilerden hareket ile aadaki tabloda grld zere yaplan tasnife bakldnda, bu kiilerin
paa, vali, kad, kaymakam, vakf mdr, mft, mderris, molla, hoca, eyh, hafz mfessir ve
mebus gibi idari, dini ve eitim hizmetlerini ifa eden meslek mensuplar olduklar grlmektedir
(Tablo 10). Meslekler ksmnda mtalaa ettiimiz, gerek sadece eyh ve gerekse dier
sfatlarla beraber eyh olarak anlanlarn says toplam 22dir. Bunun yan sra vakf mdr,
kad, kaymakam, mebus, kale taburu mlazm- evveli, i ukadar, vali, molla, mft, mfessir,
ulema, muhasebeci-i evkaf, Sivas sergerine ait birer kitabe mevcuttur. Ayrca drt hoca, iki mevlana ve
iki de paaya ait kitabe bulunmaktadr. ncelemeye tabi tutulan kitabeler arasnda bulunan bir
cariyeye ait mezar kitabesi bu meslek mensuplar arasnda tasnife tabi tutulmutur. Kitabelerimiz
arasnda Halif-i Kayseri sfatyla anlan ve ne i yapt anlalmayan bir kimseye
rastlanlmaktadr.

Tablo:10 Mesleklerine Gre Mezar Talar
Meslek Numara Toplam
Vakf mdr Tekke 15 1
Kad,elebi K.N.30 1
Vali,ehid E.N.1508 1
Kaymakam Halfelik 8 1
Mebus,mtevelli K.N.25 1
Kale taburu mlazm-
evveli
K.N.33 1
Paa Tekke 5 1
Paa,said,ehid E.N.196 1
ukadar Tekke 8 1
Muhasebeci-i evkaf Tekke 14 1
Kapucuba, Sivas sergeri E.N.511(551) 1
Cariye K.N.12 1
Molla,seyyid K.N.29 1
Ulema,hafz Tekke 12 1
Hoca E.N.542,Halfelik 3 2
Hoca,said E.N.453 1
Hoca,ahi,ehid Halfelik 1 1
Hoca,mazlum E.N.507 1
Mft,mderris,seyyid,hac Numan Efendi 2 1
Mfessir Ali Aa 4 1
eyh E.N.(497,843),K.N.18,Tekke 22, Halfelik 7,Numan 3,Ali
Baba(1,2),Ulu Cami(1,5,11),Klavuz 1
12
eyh,said E.N.509 1
eyh,ulema Tekke 11 1
eyh,seyyid E.N.868,Ali Baba 4,Ulu Cami(3,4) 4
eyh,hac Tekke 1 1
eyh,hac,seyyid Tekke 6,Ulu Cami 2 2
eyh,mazlum,hac, E.N.504 1
Mevlana E.N.505 1
Mevlana,hafz E.N.489 1
Halif-i Kayseri,
seyyid,mazlum,ehid
E.N.645 1
Toplam 46


E-Unvan Bakmndan

ncelemeye tabi tutulan kitabelerde sarih bir ekilde dikkatimizi eken bir husus ise, hac,
elebi ve seyyid gibi bir takm toplumsal nitelemelerin yan sra said ve ehid sfatlaryla
anlanlara ait toplam 62 kitabenin bulunmasdr. Said ve ehid sfatyla nitelenen kiilere ait bu
mezar kitabelerinin tm Seluklu ve beylikler dnemine ait kitabelerdir. Sadece drt Grc
tarafndan 12 Receb 1272 (18 Mart 1856) senesinde katledilen Sivas valisi Feyzullah Paaya ait
kitabe (E.N. 1508) bunlarn dnda yer almaktadr. Keza kitabelerimiz arasnda hac sfatyla
anlan 16 kiiye ait mezar kitabesi bulunmaktadr. Kitabelerimiz arasnda drt de elebi sfatyla
anlan kiiye rastlanmtr (Tablo 11).

Tablo:11 Unvanlarna Gre Mezar Kitabeleri
Unvan Numara Toplam
Ashab- kiram Tekke 18 1
Seyyid Tekke 13,Halfelik 10,Ali Baba 3 3
ehid E.N.(512,1508), K.N.(23,34), Halfelik 1 5
ehid,said E.N.(196,223,448,481,490,493,498,517,525,534,539,
543),Ulu Camii 12
13
ehid,said,ahi E.N.159 1
ehid,hac E.N.95/124 1
Said E.N.(453, 509, 514,562),K.N.4 5
Said,masum, E.N.589 1
Said,erif,seyyid E.N.508 1
Said,ehid,seyyid,halati E.N.532 1
Said,ehid,mazlum, E.N.491 1
Hac E.N.446,K.N.(1,15,24),Tekke 9,Halfelik 14,Ali Aa 2 7
Hac,mazlum E.N.(844,845) 2
Hac,hafz Halfelik 12 1
Mazlum E.N.(504, 507,519,524,558, 645, 890) 7
Masum E.N.(464,465),K.N.7 3
Saide E.N.(483,557) 2
Saide,seyyide E.N.473 1
Mazlume E.N.95/122,K.N.3 2
elebi K.N.6 1
elebi,seyyid,ehid,said E.N.536 1
elebi,said,ehid E.N.503 1
elebil-Kayseri, said, ehid E.N.646 1
Toplam 62









SONU

Bilindii zere tarih aratrmalarnda yer alan kitabeler arasnda mezar kitabelerinin de
ok nemli bir yer tuttuu bilinen bir gerektir. nk mezar kitabeleri ait olduklar kiiler
hakknda bize sunduklar biyografik bilgilerin yan sra sanat tarihi, tarihsel topografya,
demografi, sosyal ve idari tarih, kyafetler ve o dnemin aile yaps ile dil ve edebiyat
konularnda da mhim bilgiler ihtiva etmektedirler.

te bu almada 282si mezar ve 53 yap olmak zere toplam 335 kitabe saptanmtr.
Daha sonra bu kitabelerin okunmasn mteakiben tasnif ve tahlile tabi tutularak bu kitabelerden
Seluklu, Beylikler ve Osmanl dnemlerine ilikin bir takm bilgiler edinmeye allmtr. Bu
bilgilerden, batan itibaren ehrin toporafik yapsna ilikin bir takm bilgiler elde edilmitir. Sz
gelimi, ilgili blmlerde de grld zere, bugn zerinde herhangi bir tarihi yap veya kalnt
bulunmayan ehrin deiik mahallerinden zamanla yaplan eitli hafriyat ve bina yapm
almalar srasnda ortaya kan mezar veya yap kitabeleri bunun en bariz kant olarak
gsterilebilir. Ayrca tarihsel sre ierisinde ehirde tesis edilen ve zamanla yklan daha
dorusu bugne intikal eden ve kendisinden bir iz ve eser kalmayan imaret, trbe, cami kpr,
kale, mektep, hapishane, ktphane, han ve sair devrin nemli kurumlarna ilikin mhim bilgiler
ortaya kt grlmektedir.

Daha nce de deinildii zere nakl ve ilenmi mezar ta yaptrmak ayn zamanda
toplumun refah seviyesinin bir gstergesi olduu iin mezar kitabeleri, yazld dnemin
gelimilik seviyesinin birer kantdr. Mesela Seluklu devrinde bugne intikal eden mzeyyen
mermer mezar sandukalar ve kitabeleri bu dnemin ekonomik dzeyinin bariz bir gstergesidir.

Kitabelerin dili de tarihsel sre ierisinde ehirde oluan siyasal ve kltrel oluum ve
deiimin ispatdr. Mesela Seluklu devri mezar kitabeleri arasnda Farsa, Rumca ve Ermenice
kaleme alnan kitabeler, bu dnemdeki kent nfusunun renkliliinin iaretidir. Bunun yan sra
daha ok Seluklu ve beylikler devri kitabeleri zerinde yer alan e-ehid, es-said ve mazlum
gibi baz tabirlerin gerekten bir ehitlik gstergesi olup olmadna ilikin elimizde henz sarih
bir bilgi bulunmamaktadr.

Mezar kitabelerinin zerinde yer alan unvan ve mesleklere ilikin elde edilen sistematik
bilgiler bize o dnemdeki meslek guruplarnn sosyal ve ekonomik durumlarna dair bilgi
edinmemizi salamaktadr.

Kitabelerin zerindeki kimi lm tarihleri ve sebepleri bize o dnemlerin veba gibi
korkun salk sorunlarna ve yaam srelerine k tutmaktadr.

Gerek iilik ve sanat bakmndan gerekse mermer gibi salam malzeme bakmndan
Seluklu ve Osmanl devri kitabeleri mukayese edildiinde, Seluklu devrinde Sivasta daha
gelimi bir ekonomik yapnn bulunduu sylenebilir. Bunun bir dier kant ise ele alnan
kitabelerin en fazla XIV. yzyla ait olmasdr.

Bu aratrmada incelemeye tabi tutulan ve cinsiyeti belli olan 165 mezar kitabesinin
34nn bir dier deyile yaklak bete birinin kadnlara ait olduu grlmtr.

Hazirelerde, mezarlklarda ve mzede yer alan bir ksm mezar ve yap kitabeleri zerinde
yaplan bu incelemenin, yukardan itibaren serdedilen hususlarda Sivas ehir tarihine bir katk
salamas amalanmtr.












KAYNAKA

ACUN, Hakk.
1988 Sivas ve evresi Tarihi Eserlerinin Listesi ve Turistik Deerleri. Vakflar Dergisi,
20 Ankara.
AKPINAR, Ali.
2006 Seluklu Dnemi Sivas Mimari Yaplarnda Dini Motifler. Seluklular
Dneminde Sivas Sempozyumu Bildirileri, 29 Eyll-01 Ekim 2005, Sivas.
ASLANOLU, brahim.
1964 Her Ynden Sivas, Sivas.
2006 Sivas Mehurlar, I, Sivas.
BERCHEM, Van M.,H. ETHEM.
1910, Materiaux Pour un Corpus nscriptionun Arabicarium, III. Asie Mineure I Sivas-
Divrii, Kahire.
UHACIYAN, Arman.
2004 Uluslar aras ne Sahip Sivasl Aziz Vlas,
(ev. Arusyak zfuruncu), stanbul.
ULPAN, Cevdet.
2002 Trk Ta Kprleri: Ortaadan Osmanl Devri Sonuna Kadar, Trk Tarih Kurumu
Basmevi, Ankara.
DEMREL, mer.
2000 Sivas ehir Hayatnda Vakflarn Rol, Ankara
2006 Osmanl Dnemi Sivas ehri, Sivas.
DENZL, Hikmet.
ty Sivas Tarihi ve Antlar, Sivas.
GNDODU, Hamza.
1986 Dulkadirli Beylii Mimarisi, Ankara.
GNEY, Eflatun Cem.
1954, smail Safa in Bir Mektup. Trk Dncesi, I, 5 : 337-338 stanbul.
NATANYAN, Boos.
2008 Sivas 1877, stanbul.
HAKKI, .,R. NAFZ.
1928 Sivas ehri, stanbul.
HASEK, Metin.
1977 Plastik Adan Trk Mezar Talar
(Yeterlilik Tezi)
stanbul niversitesi
KAFESOLU, brahim.
ty Keykubad III slam Ansiklopedisi, 662.
KARAMAARALI, Beyhan.
1970 Sivas ve Tokattaki Figrl Mezar Talarnn Mahiyeti Hakknda Seluklu
Aratrmalar Dergisi, II : 75- 109.
1993 Ahlat Mezartalar, Ankara.
KAYAOLU, smet.
1982 Rahatolu ve Vakfiyesi, Vakflar Dergisi, XIII, Ankara.
LAQUEUR, Hans-Peter.
1997 Hvel-Baki stanbulda Osmanl Mezarlklar ve Mezar Talar
(ev. Selahattin Dilidzgn)
stanbul:Tarih Vakf Yurt Yaynlar
POYRAZ, eref.
2006 Sivas Mezar Talar ve Mezar Ta Szleri Sultan ehir, 1 : 129-134, Sivas.
SAVA, Saim.
1992 Bir Tekkenin Dini ve Sosyal Tarihi, Sivas Ali Baba Zaviyesi, stanbul.
1996 Dokuz Asrlk Trk ehri Sivas, Danimendliler, Seluklular, Eretna, Kad
Burhaneddin ve Osmanl Dnemleri Tarih ve Medeniyet, 23 : 18-23; 24 : 27-32 stanbul.
SMER, Faruk.
1976 Safevi Devletinin Kuruluu ve Gelimesinde Anadolu Trklerinin Rol, Ankara.
RED, Kadir.
2006 Bir ehrin Be Hali, stanbul.
TURAN, Osman.
1980 Seluklular Zamannda Sivas ehri Seluklular ve slamiyet, stanbul.
ER, Mjgn.
2007 Sivasn nl Valilerinden Hac Ahmed zzet Paa. Osmanllar Dneminde Sivas
Sempozyumu Bildirileri, 21-25 Mays 2007, I, 313-334, Sivas.
VGMA, El-Hac Ahmed Aa b. Molla Ali Efendi Vakfiyesi, 581-2 : 286, 1018(1609).
YASAK, brahim.
2004 Sivas Yatrlar ve Abdulvehhab Gazi Hazretleri, Sivas.
2006, Suskunluun Hkm Srd Diyar Kabristanlarmz Sultan ehir, 1 : 72-77,
Sivas.
YCEL, Yaar.
1983 Kad Burhaneddin Ahmed ve Devleti (1344-1398), Ankara
YKSEL, Hasan.
1992, mam Mahlasl Bir airin Ortaya kan Mesnevi Tarzndaki Yazma Bir Eseri
zerine Baz Bilgiler, Kzlrmak, 1, 7 : 30-33 (Sivas).
2004, Sivasta Bir Bektai Dergh: Masumlar Tekkesi Alevilik
(Haz. smail Engin Havva Engin)
stanbul: Kitap Yaynevi, 191-198.
















EK 1:KTABE METNLER

I-MZE KTABELER

A-MEZAR KTABELER

a)ENVANTER NUMARASI BELL OLANLAR

1-SVAS KABRSTANI

1-Mze Envanter No:472

atlak ve ba taraf krk, kabartma yazl, arkas bo, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-f gurre-i Muharrem ............. - -,- _- ,=
2-il sene tisa ~- -~ _-.............
3-ve semnn ve seba mie(h.789-m.1387) -'--~ Q--'--

2-Mze Envanter No:473

Eski, ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-el-merhme, el-mafre -;--- -;=,--
2-es-sade, seyyidetl-muhtrt '-=-- --~ ---~-
3-Fatma Hatun binti Hac ='= ~-- ;-'= -='- _
4-erefh rahimehallhu tel _-'- =')-= -'~-,~
5-ve cealel-cennete mekmeh ')-'-- -=- J=

3-Mze Envanter No:474

Mermer mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir. Yazl, nakl ve ular krktr.
zerinde yetel-krs yazldr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
_-- ;-=- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

4-Mze Envanter No:475

Yazl, nakl, krk, mermer mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir. zerindeki yazlar silik olduundan okunamad.

5-Mze Envanter No:476

Yazl, nakl, iki para(krk), mermer mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
Tan zerinde yetel-krs vardr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- -- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

6-Mze Envanter No:477

Nakl, ortasndan krk, yazsz, tezyinatl, mermer mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.

7-Mze Envanter No:478

Nakl, krk, tezyinatl ve yazsz, mermer mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.

8-Mze Envanter No:479

Mermer mezar gs ta. Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas
Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde mzeye intikal etmitir. Nakl, yazsz ve krktr.

9-Mze Envanter No:480

Mezar tana dair bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Mermer mezar gs ta. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. zeri yazldr.

10-Mze Envanter No: 481

Krk, kabartma yazl, zerine drt satr sls yaz ile yazlm, ta mezar kitabesidir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-haz kabrus-said --~- ,-- -
2-e-ehid, el-merhum ;=,-- --)~-
3-Evhadddin (krk) ............ Q----=
4-bin Sircddin rahmetullahi =-= Q--- ,~ Q-

11-Mze Envanter No: 483

Ypranm, kabartma yazl, arka yz ekilli, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-hz kabri ,-- -
2-es-saide, el-muhtace ='-=-- ---~-
3-il rahmetillhi tel Kutlu Deniz ,- ;--- _-'- =-= _-
4-binti Abdlkadir (b.) Hseyin il _- Q-~= '----- ~--
5-Buradaki kelimeler maksatl kaznmtr. .

12-Mze Envanter No: 487

Mermer, Farsa, kabartma yazl mezar kitabesidir. Alt ve yan taraf krktr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-her ki med be-cihn (Her kim ki dnyaya geldi) ')=- --' ,
2-ehl-i fen h hed bd (Sonu fani olacaktr) ;- -;= '-- J
3-ve n ki pyend ve bkst (Kim ki sonsuz ve bakidir) ~~--'- ----' --
4-Hud hhed bd (O da Allah olacaktr) ;- - ;= -=
(Mezar tann tarih ksm betonlanmtr)

13-Mze Envanter No:488

Mezar tana dir bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Mermer mezar gs ta. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. Ortadan krk, kabartma yazldr.
zerinde yetel-krs yazldr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ;
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

14-Mze Envanter No: 489

Ortadan krk, kabartma yazl, mermer gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
1. yz: Dikdrtgen eklinde, kenarlarnda yetel-krsi yazl:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
2. yz:
1-Krk ................
2-Mevln emseddin Q--- Q-~ '-V;-
3-bin Evhad El-Hafz =-'=- -=

15-Mze Envanter No: 490

Kabartma yazl, iekli ve krk, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Bismillhirrhmnirrhim ;-=,- Q-=,- = ;~-
2-Allhu l ilhe - V =
3-ill hvel-hayyl-kayym ;--- _=- ; V
4-haz kabrus-said, e-ehid, el-merhum ;=,-- --)~- --~- ,-- -
5-el-muhta, il rahmetillhi =-= _- '-=--
6-tel Hac Nureddin Ebu.. ... ;- Q---;- _='= _-'-
Arka yz:
1-Hac Zeyneddin Q--- Q- _==
2-Mehmed bin Eyyub el-Halti _->=- ;- Q- --=-
3-rz- ehrenbe Cemadi(?) '-= --~')
4-mh- Reblhir sene isn seba mie =V -- -'- -'--~ _-- -~,
(h.Reblhir 702-m.Kasm 1302)
11-. ..
12-. ..
13.. ..

16-Mze Envanter No: 491

Alt taraf krk mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-hzal-kabrus-sad --~- ,--- -
2- e-ehid, el-mazlum ;-=-- --)~-
3- el-merhum, el-mafur, el-muhta '-=-- ;--- ;=,--
4-il rahmetillhi tel _-'- _- =-=
Arka yz:
1-Emir erefeddin bin Q- Q--- ,~ ,--
2- Osman veled-i Pir Haydar --= ,- -- '---
3-veled-i smail f gurre-i -,- _- J--~ --
4-Muharrem sene sitte aar(?)ve seba mie -'--~ (?) ,~- ~~ -~ ,=-
(h.Muharrem 716-m.Mart 1316)

17-Mze Envanter No:493

Ypranm, kabartma yazl, arka yz bo, ta mezar kitabesi. Mze envanter defterindeki
bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hzal-kabru ,--- -
2-s-sad, e-ehid, el-merhum ;=,-- --)~- --~-
3-Hani(?) Ahmed bin Yusuf ~~;- Q- --= _-'= ) ? (

18-Mze Envanter No:495

Ypranm, iki para(krk), ta mezar gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
Tan zerinde yetel-krs yer almaktadr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

19-Mze Envanter No:502

Mezar tana dir bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Ta mezar gs ta. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. Yazs ypranm.

20-Mze Envanter No:503

Alt taraf krk, nakl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-teveff el-merhum ;=,-- _-;-
2-el-mafur ;---
3-es-sad --~-
Arka yz:
1-e-ehid, el-muhta il _- '-=-- --)~-
2-rahmetillhi tel Veys Q- _-'- =-=
3-bin el-merhum Emir Hseyin elebi(?) (?) _-- Q-~= ,-- ;=,-- Q-
4-nevverallahu madcaah. =~- = ;-

21-Mze Envanter No:504

Ypranm, nakl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye intikal etmitir.

n yz:
1-min dril-fen il dril-bek --- _- ' '--- Q-

Arka yz:
1-hdiml-lezzt e-eyh _-~- -- '
2-el-fzl, ez-zhid, el-bid J~'-- -,- --'-
3-el-merhm, el-mazlum, el-Hac '=- ;-=-- ;=,--
4-Sadreddin Mehmed --=- Q----~

22-Mze Envanter No:505

Nakl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-teveff el-merhum ;=,-- _-;-
2-el-mafur ;---
3-Mevlana Ahmed --= '-V;-

23-Mze Envanter No:506

Alt taraf krk, nakl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-min dril-fen il dril-bek --- _- '--- Q- '
Arka yz: okunamad

24-Mze Envanter No:507

Alt ve st taraf krk, nakl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz: okunamad(krk)
Arka yz:
1-el-merhm, el-mazlum, el-muhta '-=-- ;-=-- ;=,--
2-il rahmetillhi tel Hoca Mehmed bin Salih _-'~ Q- --=- =;= _-'- =-= _-
3-f ehr-i Zilkade sene seba seba mie ---~ -~ -~ ---- ,)~ _-
(h.Zilkade 707-m.Nisan1308)

25-Mze Envanter No:508

Kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz kabru ,-- -
2-s-sad, e-erif, el-muhta '-=-- ~-,~- --~-
3-il rahmetillhi tel _-'- =-= _-
4-es-seyyid Abdl-vehhab ';---- --~-
Arka yz:
1-f tarih _-'- _-
2-min evval sene -~ ;~ Q-
3-semne ve erban ve seba mie(h.evval 748-m.Ocak1348) -'--~ Q-- '--

26-Mze Envanter No:509

Ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-shib-i hzal-kabr el-merhm ;=,-- ,--- - ~='~
2-..es-sad, el-mekr, el-muhta il rahmeti -= _- '-=-- ;-~-- --~-
3-llhi tel e-eyh Mehmed bin Q- --=- _-~- _-'- =
4-..f tarih Cemziyel-hir ,=V '-= _-'- _-.

27-Mze Envanter No:510

Ypranm, kabartma yazl, ta mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-..(krk)
2-ibnil-merhum Mehmed nevverallahu kabruh -,-- =;- --=- ;=,-- Q-
3-intekale f evhir-i Safer ,-~ ,= _- J---
4-krkseba mie(h.7..-m.13..) -'--~

28-Mze Envanter No:511

Ba taraf krk, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
alnarak mzeye getirilmitir.
1-Hvel-hallkul-bk
2-budur ite Kapucu ba hem Sivas sergeri(?)
3-Kara Ahmedzde idi lem ire hreti ren
4-ne ho zt idi akl u fikr u tedbir savbyla
5-iderdi mecm- err adl u dd ile
6-felek ok grd ol zt- kermeelinden
7-gadr ettii kir pas- ecelden bidi peyrhn(?)
8-mnevver merkadnda yandnca mafiret-birle(?)
9-hayr-i amal ola.ve rzn
10-grp fevtin rz-i cevherle tarihin dedi y Rb
11-.(krk) rifatinle firdevsin..sde mesken et
_-'-- >=-;
(?)-,,~ ;-~ ; _~'- =;- -~ ;-
;-'- Q~ _-,)~ -,- -- ---= -,-
---;~ ,---- ,-- J-- -- ;= -
-- -- ,~ -=- --
---.. --, ; ; 4--
(?)Q,- -- --= ', _----- --
(?)-,--,-- =----'- -----,- ;--
-~'-- ~-= - '-- ,-=
'- -- Q=-'- -,;= '~ Q-;- ;
~- Q-~- -;~ Q~,- ----..........

29-Mze Envanter No:512

Ypranm, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hza -
2-el-kabrus-sad, e-ehid --)~- --~- ,---
3-el-muhta il rahmetillhi tel _-'- =-= _- '-=--
4-Hatice Hatun binti Abdullah =--- ~-- ;-'= =-'=

30-Mze Envanter No:513

Ypranm, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir. st kenarlarnda da yaz var.
n yz:yetel-krs var:
1-Bismillhirrahmnirrahm ;-=,- Q-=,- = ;~-
2-Allhu l ilhe ill (krk) ..V - V =
3-(krk) l-kayym l tehuzuh --='- V ;---
4-sinetn ve l nevm leh m fis-semvti ;-~- _- '- - ;- V -~
5-ve m fil-arz men zellez -- Q- V _- '-
6 ..
Arka yz:
1-Bismillhi = ;~-
2-rrahmnirrahm. ehida -)~ ;-=,- Q-=,-
3-llhu enneh l ilhe ill hve ; V - V - =
4-l-melket ve ulul-ilm ;--;- -----
5-kimen bil-ksti l ilhe '--'- - V =~--'-
6-ill hvel-azzl-hakm(l-i mran 3;18) ;--=-,-,-; V

31-Mze Envanter No:514

Ypranm, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir. Arka yz botur. Kitabenin devam muhtemelen ikinci ahide zerinde yer
almaktadr.
n yz:
1-kll men aleyh fn
2-ve yebg vechu Rabbike zl-celli ve
3-l-ikrm(Rahman,55;26,27) intekale il rahmetillhi tel min dril-fen il
4-drin-nime el-merhum, el-mafur, es-sad
'- ')--- Q- J
>=- 4- = _---
_- '--- Q- _-'- =-= _- J--- ,V
--~- ;--- ;=,-- ---

32-Mze Envanter No:515

Mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir. Ypranm, yazs okunamad.

33-Mze Envanter No:516

Mezar tana dair bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Mermer mezar kitabesi. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. Krk ve kabartma yazldr.

34-Mze Envanter No: 517

Krk, ypranm, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz: yetel-krs:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- -
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Arka yz:
1-hz kabrul-fakir ,----,-- -
2-es-said, e-ehid --)~- --~-
3-el-muhta il rahmetillhi tel _-'- =-= _- '-=--
4-Togan(Doan) bin mer ah -'~ ,-- Q- '-;=
5-f tarihi ..mh- Cemziyel-evvel _-'- _- .. ........ V '-= -'-
6-sene ..seba mie (h.7..-m.13..) -'--~ . -~

35-Mze Envanter No:518

Ypranm, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmtir.

n yz:
1-Allhu l ilhe - V =
2-ill hvel-hayyl-kayym l te '- V ;--- _=- ; V
3-huzuh sinetn ve l nevm leh m fi '- - ;- V -~ --= _-
4-s-semvti ve m fil-arz men ze Q- V _- '- ;-~-
5-llez yefeu indeh ill V ---- -~- --
Arka yz:
bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill
bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-
azm.
-~, ~ '~ '-- V --- Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~-
36-Mze Envanter No:519

Krk, ypranm, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-teveff el-merhum ;=,-- _-;-
2-el-mazlum, el-muhta '-=-- ;-=--
3-il rahmetillhi tel ve . _-'- =-= _-

37-Mze Envanter No:520

Mezar tana dir bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Mermer mezar kitabesi. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. Ba ve alt taraf krk, ypranm, kabartma yazldr.

38-Mze Envanter No:521

Krk, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-hzal-kabrul-merhm ;=,--,--- -
2-el-mafr, el-muhta il rahmeti -= _- '-=-- ;---

39-Mze Envanter No:522

Alt ksm krk, gayet tezyinatl, stndeki yazlar kastl olarak kaznm ta mezar
kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.

40-Mze Envanter No: 523

Ypranm, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Bismillhirrahmnirrhim ;-= ,- Q-=,- = ;~-
2-kul huvallhu ahad Allahu = -= =; J-
3-sSamed lem yelid ve lem ;- --- ;- --~-
4-yled ve lem yekn leh kufuven ;- - Q-- ;- --;-
5-Ahad (hlas suresi)Allah Allah = = -=
Arka yz:
1- .
2- .
3- .
4- .
5-Rabben ve l tahmil aleyn sran kem hamelteh alellezne min kablin (Bakara S. 286)

'---- Q- Q---- _-- ---= '- ,~ '---- J-=- V '--

41-Mze Envanter No:524

Ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hza -
2-kabrul-merhum, el-mazlum ;-=-- ;=,--,--
3-el-mafur, el-muhta '-=-- ;---
4-il rahmetillhi tel _-'- =-= _-
Arka yz:
1-Bismillhi = ;~-
2-r-rahmnir-rahm. Kul hva ; J- ;-=,- Q-=,-
3-l-lhu ahad. Allhus-samed lem yelid ve --- ;- --~- = -= =
4-lem yled ve lem yekn leh kfven ahad(hlas Suresi) -= ;- - Q-- ;- --;- ;-

42-Mze Envanter No:525

Ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-teveff el-merhum ;=,-- _-;-
2-es-said, e-ehid --)~- --~-
3-el-muhta il rahmetillhi =-= _- '-=--
4-tel Seluk binti Paa '~' ~-- ;-~ _-'-
5-Ahi Crullah nevverallhu kabreh -,-- =;- ='= _=
Arka yz: okunamad

43-Mze Envanter No:526

Ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz: okunamad
Arka yz:
1-f ehr-i Receb ~= ,)~ _-
2-sene isn ve seba mie(h.Receb 702-m.ubat 1303) --'-~ '-- -~

44-Mze Envanter No:527

Ypranm, Farsa kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-sl- trih-i Arap ,- _-'- '~
2-hafsad u mh.. -'- -~-
3-. - --~ ~~
4-ez ehr-i Rebl-hir ,=V -- ,)~

45-Mze Envanter No:528

Ba taraf krk, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
Tan zerinde yetel-krs yer almaktadr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

--='- V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

46-Mze Envanter No:529

Alt taraf yok, nakl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir. Ku ekilleri mevcuttur. Tan tepesi dilimli, sivri kemerli, ortasnda
stalaktikli ni, niin basamaklar zerinde karlkl simetrik olarak; altta kandil motifi bulunan
zerinde de stilize ku figr, tepelerinde beer byk, ikier kk rozet yer alr.
Arka yz:
1-el-merhme, el-mafre ;--- -;=,-- -

47-Mze Envanter No:530

Ortadan krk, kk, ta mezar ta. Bir taraf mevcut deildir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1- .
2-.ed-din Q---
3-..hza Mehmed --=- -..
4-nevverallhu kabruh -,-- =;-

48-Mze Envanter No:531

Mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir. Ypranm ve kabartma yazldr.
n yz:
1-tbe serhu -,- '=
2-ve cealel-cennet.. (?)-;-- -=- J=
3-rahmetillh =-=.
4- .
Arka yz:
1-. .
2-..(okunamad) .
3-f tarih rbi.. .. - _-'- _-
4-sitte mie.(h.6.4-m.12..) ...-'--~

49-Mze Envanter No:532

Ypranm, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Bismillhirrahmnir- ,- Q-=,- = ;~-
2-rahm. Klel-lhu tel: Ve l tekl li-men Q-- ;-;-- V _-'- = '- ;-=
3-yktelu f seblillhi emvtn bel ahyun '-= J- ;- = J--~ _- J---
4-ve lkin l teurn.(Kuran:Bakara,154) hza kabru ,-- - ,~- V QV
Arka yz:
1-es-sad, e-ehid --)~- --~-
2-el-mafur, el-merhum, el-muhta '-=-- ;=,-- ;---
3-es-Seyyid, Hasan bin es-Seyyid --~- Q- Q~= --~-
4-Ali bin an(?) el-Halt _->=- '~ Q- _--

50-Mze Envanter No:533

Mezar tana dir bir fotorafn mevcut olmad mze envanter defterinde u bilgiler yer
almaktadr:
Mermer mezar kitabesi. 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye
getirilmitir. Ypranm, kabartma yazl ve krktr.

51-Mze Envanter No: 534

Krk, ypranm, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz kabru ,-- -
2-s-said, e-ehid --)~- --~-
3-el-muhta il rahmetillhi =-= _- '-=--
4-tel Hasan bin .. . Q- Q~= _-'-
5-f Zilkade sitte ve erban ve seba mie -'--~ Q-- -~ ---- _-

(h.Zilkade 746-m.ubat 1346)

52-Mze Envanter No:535

Ypranm, kabartma yazl, arkas tezyinatl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz -
2-el-muhta il rahmetillhi =-= _- '-=--
3-tel .Abdullah =--- _-'-
4-f sene seba seba mie(h.7.7-m.13..) -'--~ .. -~ -~ _-

53-Mze Envanter No:536

Ypranm, kabartma yazl, krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1- ...
2-.hza -..
3-l-kabrus-sad, e-ehid --)~- --~- ,---
Arka yz:
1-es-seyyid --~-
2-el-merhum Celaleddin bin Q--- >= ;=,--
3-Mehmed Miran(?) el-elebi f tarih _-'- _- _---(?) '~,- --=-
4-evval sene semne ve erban ve seba mie -'--~ Q-- '-- -~ ;~
(h.evval 748-m.Ocak 1348)

54-Mze Envanter No: 537

st ksm krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-.(krk) ..
2-rahmetillhi tel _-'- =-=

55-Mze Envanter No:538

Ypranm, mermer mezar kitabesi. Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas
Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Bismillhi = ;~-
2-r-rahmnirrahm.Allhu l ilhe - V = ;-=,- Q-=,-
3-ill hvel-hayyl-kayym l tehuzuh --='- V ;--- _=- ; V
4-sinetn ve l nevm leh m fis-sem ;~- _- '- - ;- V -~
Arka yz(devam):
1-vti ve m fil-arz V _- '-
2-men zellez yefeu indeh ill - V ---- -~- -- Q
3-bi-iznih yelemu m beyne eydhim ;)--- Q-- '- ;-- -'-
4-ve m halfehum ve l yuhtne ;=-=- V ;)--= '-
Kenar(devam):
5-bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh
hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm

_-- ;'-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- Q- ~-
;-=-
56-Mze Envanter No:539

Ba ve alt ksm krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-es-sad, e-ehid --)~- --~-
2-il rahmeti -= _-
3-llhi tel Merd-i irin(?) (?) Q-,~ ,- _-'- =
4-Selahaddin. ...Q--- >~
Arka yz:
1-f hmis aar ehr-i ,)~ ,~- Q-'= _- ..
2-aban sene ir ,~- -~ '-~
3-n ve seba mie -'--~ Q-
(h.15 aban 710-m.6 Ocak 1311)

57-Mze Envanter No:541

Ypranm, kabartma yazl, st taraf krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir. Arkasnda yaz yok, yalnzca ekil var. Giri bir sls beytten olumaktadr
fakat okunamad.
1- ..
2-f evhir-i ehr-i Receb _- ~= ,)~ ,=
3-sene hamse ve tisn ve seba mie -'--~ Q-~- Q-= -~
(h.Receb 795-m.Haziran 1393)

58-Mze Envanter No: 542

Ypranm, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hzl-kabrul-merhum ;=,--,--- -
2-.m, el-mafur ;--- .
3-Hoca Ebu Zeyn bin shak _=~ Q- Q- ;- =;=
4-sr- cinn nevvere kabruhu -,-- ;- '-= '~
Arka yz:
1-fis-slis aar min reb - Q- ,~- ~-'-- _-
2-sene ihd ve hamsn ve seba mie(h.13 R.751-m.1350) -'--~ Q-~-= -= -~
3-mer ibni merhum. . ,-- ;=,- Q-

59-Mze Envanter No: 543

Ypranm, mermer mezar kitabesi, kabartma yazl.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-es-said, e-ehid, el-mafur, el-muhta '-=-- ;--- --)~- --~-
2-il rahmetillahi tel _-'- = -= _-
3-Nur(?) binti el-Hac. .. _='=- ~-- (?);-

60-Mze Envanter No:544

Ba taraf krk, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir. Yazlar okunamad.

61-Mze Envanter No:545

Yan taraf krk, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-makmul-merhme -;=,-- '--
2-el-mafre Kutlu Melek 4-- ;--- -;---
3-Hatun binti el-Hac '=- ~-- ;-'=

62-Mze Envanter No: 546

Ba ve alt taraf krk, kabartma yazl, etraf tezyinatl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-intekale el-merhum ;=,-- J---
2-el-mafur ;---

63-Mze Envanter No:551

Bu sayfa, 511 numaral envanter ile ayn olup yazs 551 numaral envanterde gemekte
ama fotoraf 511 numaral envanterde yer almaktadr. (bkz. 511)

64-Mze Envanter No:552

Krk, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-..............(okunamad) .......................
2-f tarih es-sn ve'l-'rn -,~- _-'-- _-'- _- Q
3-min a'bni'l-Muazzam f sene -~ _- ;=-- '-~ Q-
4-selse ve semnne ve seb'a mie -'--~ Q--'-- ~--
(h.783-m.1381)

65-Mze Envanter No:553

Kabartma yazl, mermer, kk bir mezar kitabesidir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-Abdullah =---
2-f gurre-i Safer sene -~ ,-~ -,- _-
3-tisa ve erban ve seba mie -'--~ Q-- ~-
(h.1 Safer 749-m.30 Nisan 1348)

66-Mze Envanter No:554

Kabartma yazl, mermer gs ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
zerinde yetel-krs yazldr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
- _-- ;-= ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

67-Mze Envanter No:555

Yazl, nakl, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir. er sra yaz mevcuttur. Bunlar srayla:
1-Kuran(Ftih Sresi):
Elhamd lillhi Rabbil-lemn. Er-Rahmnirrahm. Mlik-i yevmid-din. yyke nabd ve
iyyke nestan. hdines-srtal-mstakm. Srtal-lezne enamte aleyhim gayril-madbi
aleyhim ve led-dlln.
Q--~- '- --- '- Q--- ;- 4-'- ;-=,- Q-=,- Q---'- = --=-
Q--!~-V ;)--- ;~-- ,-- ;)--- ~-- Q--- ,~ ;---~-- ,~-'--
2-Kuran(hlas Sresi):
Kul hvallhu ahad. Allhs-Samed. Lem yelid ve lem yled ve lem yekn leh kfven ahad.
-= ;- - Q-- ;- --;- ;- --- ;- --~- = -= =; J-
3-Kuran(Kevser Sresi):
nn atayn kel-kevser. Fesalli li-Rabbike venhar. nne nieke hvel-ebter.
,--V; 4--'~ ,=- 4-,- J~- ,-;-- '--=- ! -
68-Mze Envanter No:556

Kk, nakl, mermer mezar sandukas. Muhtemelen ocuk mezar.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yznde iki satr Besmele ve yetel-krsi bulunmaktadr.Arka yznde iki satr eklinde
yine yetel-krsnin devam yer alr:
1-Bismillhirrahmnirrahm. Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn 2-
ve l nevm leh m fis-semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih
3-yalemu m beyne eydhim ve m halfehum yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e
4-vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

-~ --='- V ;--- _=- ; V - V = ;-=,- Q-=,- = ;~-
-'- V ---- -~- -- Q- V _- '- ;-~- _- '- - ;- V
'~ '-- V --- Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;--
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~

Yan cephede:
1-... ..
2-el-merhume -;=,--
3-Hsn Hatun ;-'= _-~=

69-Mze Envanter No:557

Mze envanter defterindeki bilgilere gre yazl, nakl, mermer mezar sandukas. Sivas
Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde mzeye getirilmitir. Fotoraf defterde mevcut
deildir.
Tan zerinde yetel-krs var:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ;
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
n yz:
1-hzal-kabru
2-es-sadetl-merhme
3-el-muhta il
4-rahmetillhi
5-Zbeyde Hatun binti Seddl-Halt teveffet
6-fs-sbi aera Zilkade sene selse ve tisn ve sitte mie(h.17 Zilkade693-m.8 Ekim1294)
,--- -
-;=,-- --~-
_- '-=--
=-=
~-;- _=>=- ---~ ~-- ;-'= ----
-'--~ Q-~- ~-- -~ --- ,~- -'~ _-
Arka yz:
1-Bismillhirrahmnirrahm ;-=,- Q-=,- = ;~-
2-Kul hvallhu ahad =; J- -=
3-Allhs-samed lem yelid --- ;- --~- =
4-ve lem yled ve lem ;- --;- ;-
5-yekn leh kfven ahad (Kuran, hlas) -= ;- - ;--

70-Mze Envanter No:558

Yazl, nakl, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Kabristanndan 17 Mays 1943 tarihinde
mzeye intikal etmitir.
st ksmnda Besmele ve yetel-krs mevcuttur:
Bismillhirrahmnirrahm. Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l
nevm leh m fis-semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m
beyne eydhim ve m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia
krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

;-=,- Q-=,- = ;~-
V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- -- -'- V ---- -~- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ; -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Alt ksmnda:
intekale min dril-fen il dril-bek .. el-merhm, el-mazlum, el-mafr

;--- ;-=-- ;=,--............._--- _- '--- Q- J---

71-Mze Envanter No:559

Ba taraf yok, kabartma yazl, mermer mezar sandukas. Mze envanter defterindeki
bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan mzeye getirilmitir.
Tan zerinde yetel-krs yazmaktadr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

'- V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --=
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

72-Mze Envanter No:560

Kabartma yazl, mermer, gs ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
zerinde yetel-krs mevcuttur:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- -)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- ; '

73-Mze Envanter No:561

Ba taraf krk, kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-il rahmetillhi tel _-'- = -= _-
2-el-merhum Ebubekir tbe serhu -,- '= ,--;- ;=,--
3-.(okunamad) .

74-Mze Envanter No: 562

Ba ve alt taraf krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-es-sad, el-mafur Hsame '~= ;--- --~-
2-ddin bin Hseyin(?) (?)Q-~= Q- Q---

75-Mze Envanter No:563

Krk, kabartma yazl, mermer gs ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
zerinde yetel-krs vardr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;-
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

76-Mze Envanter No:564

Yarm, krk, mermer mezar gs ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
zerinde yetel-krs vardr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

= V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---

77-Mze Envanter No:565

Krk, mermer gs ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Kabristanndan
mzeye getirilmitir.
zerinde yetel-krs'nin u ksm vardr:
1- ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m halfehum
;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V
2- hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm. ;-=- _-- ; '-)=-=

2-KAYSER KAPI MAHALLES

1-Mze Envanter No: 445

Mermer mezar ta.kinci kitabenin arkas yldzl.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunarak 2000 TLye satn alnmtr.
1. kitabe:
1-intekale el-merhum ;=,-- J---
2-el-mafur Hseyin Q-~= ;---
3-bin.rahimeh -= Q-
2. kitabe:
1-f tarih min Q- _-'- -
2-Muharrem sene erbea - -~ ,=-
3-ve semnne ve seba mie -'--~ ---'-~
(h. Muharrem 784-m.Mart 1382)

2-Mze Envanter No: 446

ekilli, mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunarak 2000 TLye satn alnm ve mzeye getirilmitir.
n yz:
1-El-hac Kutlu Bekir ,-- ;--- '=-
2-f evhir-i . ..............,= _-
3-ve isneyn ve seba mie(h.72.-m.132.) -'--~ Q---

3-Mze Envanter No:447

Kabartma yazl, mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Kayseri Kap Mahallesinde bulunmu ve 21
Temmuz 1942 tarihinde 2000 TLye satn alnmtr. Kitabenin kart olan ahide mevcut
deildir.
n yz:
1-teveff el-merhum Mahmud ;-=- ;=,-- _-;-
2-ibn-i Nsreddin tbe serhum '-,- '= Q---,~'- Q-
3-ecman f t . ........ '- _- Q--=

4-Mze Envanter No:448

Eski, yazl, mermer mezar kitabesi. Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21
Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap Mahallesinde bulunarak satn alnmtr.
n yz:
1-hzal-kabrus-sad, e-ehid --)~- --~- ,--- -
2-el-merhum, el-muhta '-=-- ;=,--
3-il rahmetillhi tel _-'- =-= _-
4-Carup '=
5-bin eyh _-~ Q-
6-Mahmud nevvera(Allahu) kabruh -,-- ;- ;-=-
5-Mze Envanter No:449

Nakl, eski, tepesi dilimli, sivri kemerli, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunarak 10 TLye satn alnmtr. i stalaktik nile doldurulmutur. Niin
tepesinde saa dnk ku, iki yanlarda ise muhtelif rozetler yer alr. Bu rozetler iek, damla,
rmcek a, geometrik girdap tipi rozetlerdir. Tan n yznde 2 satr ve arka yznde 4
satrlk kitabe yer alr.
n yz:
1-el-muhta '-=--
2-il rahmetillhi tel _-'- =-= _-
Arka yz:
1-il dris-srr ,~- _-
2-ve intekale min dril-fen il _- '--- Q- J---
3-dril-bek el-merhme ve -- -;=,-- '-
4-l-mafre engl binti Mesud ;~- ~-- J--~ -;---

6-Mze Envanter No:450

Nakl, eski, arkas bo, mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunmu ve 10 TLye satn alnmtr.
n yz:Allah. ........=

7-Mze Envanter No:451

Mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunmu ve 10 TLye satn alnmtr. Bir taraf krktr.
n yz:
1-tbe serhu f. . _- -,- '=
2-.tarih Zilkade ---- _-'-
3-ve seba mie(h.Zilkade 7..-m.13..) -'--~

8-Mze Envanter No:452

st ksm krk, nakl, mermer mezar ta. Arkasnda bir sra yaz var.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunmu ve 10 TLye satn alnmtr.
Arka yz:
1-ve tisn ve seba mie(h.790-m.Ocak 1388) -'--~ Q-~-

9-Mze Envanter No: 453

Alt taraf krk, n ve arka taraf yazl adi mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 21 Temmuz 1942 tarihinde Kayseri Kap
Mahallesinde bulunmu ve 10 TLya satn alnmtr.
n yz:
1-hz kabru-b '~- ,-- -
2-es-said, el-muhta '-=-- --~-
3-il rahmetillhi te '- =-= _-
4-l Hoca Cema '-= =;= _-
5-leddin Ebu ;- Q---
Tan kenarnda: verhamn ente mevln fensurn alel-kavmil-kfirn
Q-,-'-- ;-- _-- '-,~-- '-V;- ~- '--=,-
Arka yz:
1-Bekir bin el-hac mer bin Q- ,-- '=- Q- ,--
2-El-Hseyin et-Tiflis _~----- Q-~=-
3-gaferallhu leh ve livlide --;- - =,--
4-yye ve li-cemil-mslimn Q---~-- --=- -
5-Burada okunamayan Farsa bir satr var. ..

10-Mze Envanter No:645

Krk ve yazl, balk srtl, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Kayseri Kap Mahallesinde Kahir olu Osman
Aa nn bahesinde bulunarak 5 Mays 1951 tarihinde mzeye intikal etmitir.
1-(cephe):
teveff el-merhum, el-mafur, es-seyyid, el-mazlum, e-ehid, el-muhta il rahmetillhi
2-(kenar):krk
3-(cephe):Bayezid elebi ibni Hac Sadr(?) Be(?) (halfi'l-Kayseri) f zaman evil-i Receb sene
ihd ve tisn ve seba mie(h.Receb 791-m.Haziran 1389)

-=-- --~- ;--- ;=,-- _-;- = -= _- '-=-- --)~- ;
.
- -~- _='= Q- _-- --,-'- ) ~--= ,~--- ( Q-~-;-= -~ ~= J- '- _-
-'--~
11-Mze Envanter No:646

ki tarafndan krk, balk srtl, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 5 Mays 1951 tarihinde Kayseri Kap mevkisi
Okan Sokanda Kahir olu Osman Aa bahesinde bulunarak mzeye getirilmitir.
Tan st ksmnda yetel-krs yazldr:
Bismillhir-rahmnirrahm.Allhu l ilhe ill hvel-hayyl-kayym l tehuzuh
sinetn ve l nevm leh m fis-semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih
yelemu m beyne eydhim ve m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e
vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

;-=,- Q-=,- = ;~-
V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- ; '-)=-= -;- V V
Tan alt ksmndaki yaz ise:
1-intekale min dril-fen il dril-bek el-merhm, el-mafr, es-said, e-ehid, el-muhta il
rahmetillhi
2-elebil-Kayseri tbe serhu..(okunamad)

= -= _- '-=-- --)~- --~-,---- ;=,--'--- _- '--- Q- J---
....... -,- '= ,~--- _--

3-KADI BURHANEDDN TRBES

1-Mze Envanter No:225

Krk ve yazsz, ta mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 1 Kanun- Evvel 1927 tarihinde Kad
Burhaneddin Trbesinden mzeye getirilmitir. Kad Burhaneddinin kendi sandukas olmas
kuvvetle muhtemeldir.

2-Mze Envaner No: 226

Mermer mezar sandukas, kitabenin bir ksm krktr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre bu kitabe, Kad Burhaneddin Trbesinden 1
Kanun- Evvel 1927de mzeye getirilmitir.
Mzenin envanter defterindeki okunu ekli yanltr.
zerindeki yaz yledir:
Vefatsaltanat der suman cellet merhum ve mafur Mehmed elebi bin es-sultn-
dil Burhaneddin .yevmis-sebt fit-tsi vel-irn min evvl sene selse ve tisn ve
seba mie (h.Cumartesi 29 evval 793-m. Perembe 28 Eyll 1391)

'=,- '- '=-~- Q- _-- --=-;-- ;=,- ~->= '-~' ~-=-~ '- .......
,~- ~'-- - ~-~- ;- -'--~ Q-~- ~-- -~ ;~ Q- Q- Q---

3-Mze Envanter No:227

Krk, yazl, iki para, sls yaz ile yazlm, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 1 Kanun- Evvel 1927 tarihinde Kad
Burhaneddin Trbesinden mzeye getirilmitir.
1. ta zerinde:
1-Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-
semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve
m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-
arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.
2-intekale min dril-fen il dril-bek el-merhme, el-mafre Habibe
3-(kenar):binti
4-es-sad, e-ehid Sultan Burhan tbe

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- --- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V
---= -;--- -;=,-- '--- _- '--- Q- J---
~--
'= ',- '=-~ --)~- --~-
2.ta zerinde (devam):
1-serh e-ehir bi-Seluk Hatun f tarih _-'- _- ;-'= ;-~- ,-)~- ',-
2-hamsin ve semne mie (h.850-m.1446) -'--'-- Q-~-=

4-Mze Envanter No:228

Hurdaha, drt para mermer mezar sandukas. Mze envanter defterinde fotoraf
mevcut deildir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 1 Kanun- Evvel 1927 tarihinde Kad
Burhaneddin Trbesinden mzeye getirilmitir.
1-.(okunamad)
2-.f er-rbi vel-irn(24) min Zilhicce ==- Q- Q-,~- -,- _-........

5-Mze Envanter No:229

Hurdaha, sls yaz ile yazlm, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 1 Kanun- Evvel 1927 tarihinde Kad
Burhaneddin Trbesinden mzeye getirilmitir.
1-rahmeti. Allhu l ilhe ill hvel-hayyul
2-Hatice (?)Hatun binti.
3-............yuhtne bi-eyin min ilmihi...........(krk)
4-Mehmed rahmetul-lhi f selse ve semniyye min Receb-i Mrecceb
..... _=- ; V - V = -=......
..........~-- ;-'= =-'=..........
.......--- Q- ~- ;=-=-.........
~=,- ~= Q- --'-- ~-- _- ..= -= --=-

6-Mze Envanter No: 844

Salam, bir taraf yazl, ekilli, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde Kad Burhaneddin
Trbesinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz -
2-l-kabrul-merhum ;=,-- ,---
3-el-mazlum, el-mafur ;--- ;-=--
4-Hac Mahmud bin Ahmed --= Q- ;-=- _='=

7-Mze Envanter No: 845

Salam, bir taraf yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde Kad Burhaneddin
Trbesinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-teveff el-merhum ;=,-- _-;-
2-el-mafur, el-mazlum ;--- ;-=--
3-Hac Mehmed bin Hoca Q- --=- _='= =;=

8-Mze Envanter No:846

Bir yz kabartma yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde Kad Burhaneddin
Trbesinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Devlet Hatun ;-'= ~-
2-f Zilhicce sene _- -~ ==-
3-erbea ve sebn ve seba mie (h.Zilhicce 774-m.Mays 1373) -'--~ Q--~ -

9-Mze envanter No:847

Altndan sol kesi krk ve ortadan krk, iki taraf yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde Kad Burhaneddin
Trbesinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-..Hac vaz ;- _='=
Arka yz:
1-..semne mie (h.8..-m.13..-14..) -'--'--

4-ABDULVAHAB GAZ KABRSTANI(YUKARI TEKKE)

1-Mze Envanter No:223

Mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Abdulvahab Gazi Kabristanndan Austos
1927 tarihinde mzeye getirilmitir. Krk, para dikdrtgen prizma eklindedir. zerinde
sls yaz ile hkedilmi kitabe ve yetel-krs vardr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

'- V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --=
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Dier yaz yle:
1-hz kabr-b es-sad, e-ehid --)~- --~- '~-,-- -
2-el-merhm, el-mafr, el-muhta '-=-- ;--- ;=,--
3-il rahmetillhi tel Mehmed bin --=- _-'- =-= _-
4-Ebubekir Tiflis gaferallhu leh =,-- _~----- ,-- ;-
5-ve li-vlideyye ve li-cemil-mslimn Q---~- --=- ---;-

Tan dier tarafnda:
f tarih aera Zilhicce sene ihd ve tisn ve seba mie(h.10 Zilhicce 791-m.29 Kasm1389)

-'--~ Q-~- -= -~ ==- ,~- _-'- -

2-Mze Envanter No:224

Salam, balk srtl, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Abdulvahab Gazi Kabristanndan Austos
1927de mzeye intikal etmitir.
zerinde yetel-krs var:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- '~ '-- V --- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~
Ayrca yan tarafnda:
1-hzal-kabrul-merhum Hasan bin Alaaddin
2-teveff f yevmi selse rubul-d(?) aar ve seba mie(h.710-m.1310)
Q--->- Q- Q~= ;=,-- ,--- -
-'--~ ,~- --- - ~-- ;- _- _-;-
3-Mze Envanter No:496

Ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Abdlvahab Gazi Kabristanndan 17 Mays
1943 tarihinde mzeye getirilmitir. Ypranm ve krktr. zerinde yetel-krs yazmaktadr.
n yz:
1-Allhu l ilhe ill V - V =
2-hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l V -~ --='- V ;--- _=- ;
3-nevm leh m fis-semvti ve m fil-arz V _- '- ;-~- _- '- - ;-
4-men zellez yefeu indeh ill Q- V ---- -~- --
5-bi-iznih yelemu m beyne eydhim ve m halfehum ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'-
6-ve l yuhtne bi-eyin min ilmih --- Q- ~- ;=-=- V
(gerisi gzkmemektedir)

4-Mze Envanter No:497

Krk, ypranm mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Abdulvahab Gazi
Kabristanndan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-rahmetul-lhi tel _-'- =-=
2-al sahib-i hazal-kabru-eyhul-zahid -,- _-~- ,--- - ~='~ _--
3-kutbul-rifn cemled-dnya ved- '---- '-= Q--'- ~=-
4-din el Aksary teammede(?) --- _-'~-V Q---
5-Allah bi-rahmetil-evhad -=V -=,- =

5-Mze Envanter No: 498

Krk, kabartma yazl, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Abdulvahab Gazi
Kabristanndan mzeye intikal etmitir.
n yz: okunamad
Arka yz:
1-
2-ntekale J---
3-..el-emir, el-merhum, el-mafur ;--- ;=,-- ,--V
4-es-said, e-ehid, Celleddin ~- --~- Q--- >= --)

6-Mze Envanter No:499

Nakl, yazl, tepesi krk, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Abdulvahab Gazi
Mezarlndan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz merkadil-merhm ;=,-- --,- -
2-el-mafr Sleyman bin Q- '---~ ;---
3-el-merhm Zeki _ ;=,--


7-Mze Envanter No:500

Mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Abdulvahab Gazi
Kabristanndan mzeye getirilmitir. Nakl, yazl ve alt taraf krktr. Yazs okunamad.

8-Mze Envanter No:501

Mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Abdulvahab Gazi
Kabristanndan mzeye getirilmitir. st ksmnda profilden alak ku kabartmas
grlmektedir. Ta sivri kemerli olup, tepe diliminin altnda saa dnk, vaziyette stalaktik
nilidir. Niin ortasnda iki satr kitabe yer alr.Niin zerinde iki yanda simetrik rozetler yer alr.
n yz:
1-.
2-semne ve tisa ve seba mie(h.798-m.1395) -'--~ ~- '--

5-KARA AA BABA HAZRES

1-Mze Envanter No:95/118

Mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinin bat kenarndan, gney ucundan 08.09.1995 tarihinde mzeye
getirilmitir. Mermerden yaplm, alt ve st ksm krktr. st ksmnn mevcut halinden
anlald ekliyle istiridye kabuu eklinde kademeli olarak ykselmektedir. Her iki yzde de
izgiler arasna alnm drder sra yaz vardr. Bir yzndeki yaznn sras iyi olmakla
beraber st sras tahrip olmutur. Arka yzdeki yazda da tahribat daha fazla olup yazlar
okunamayacak ekilde bozulmutur.
n yz:
1- .................
2-el-muhta il rahmetillhi = -= _- '-=--
3-tel adiye Hatun ;-'= '~ -'-
4-binti Ahi Evran......... ......... _= ~--

2-Mze Envanter No:95/119

Mermer gs ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinin bat kenarndan 08.09.1995 tarihinde mzeye getirilmitir.
Mermerden yaplm, dikdrtgen eklindedir. n yzde orta ksmda bo bir band braklm
olup, alt ksm gen biiminde ve ortasnda arkfelek kabartmas, st ksm ise mihrap eklinde
olup, ortasnda bir iek rozeti vardr. Bu bandn drt bir tarafn evreleyen tek sra eski yaz
mevcuttur. Tm ve salamdr.
Bu bilgilerin yer ald envanter defterindeki mevcut olan fotoraftan yaz
okunamamaktadr.

3-Mze Envanter No:95/120

Mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinin bat kenarnn orta kesiminden 08.09.1995 tarihinde mzeye
getirilmitir. Yekpare mermerden yaplm olup, alt ksm dikdrtgen prizma eklinde st ksm
ise daralarak yukarya kan ve keskin bir u oluturan formdadr. Dikdrtgen prizma ksmnn
iki yan yzeyinde bitkisel ve geometrik rozetler n yznde iie iki altgen arasnda bir iek
rozeti, n yzn st ksmnda dar bir band iine alnm geometrik bir bezeme ile st ksmn n
cephesinde daire iine alnm geometrik rozet bulunmaktadr. Arka ksmnda enlemesine atlak
olup ksmen krklar mevcuttur. zerinde yaz yoktur.

4-Mze Envanter No:95/121

Mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinden 07.09.1995 tarihinde mzeye getirilmitir. Mermerden yaplm,
st ksm istiridye kabuu eklinde kademeli olarak yukarya doru daralarak gen
oluturmaktadr. Her bir istiridye kvrmnn iine gelecek ekilde yerletirilen bitkisel, arkfelek
gibi rozetler mevcuttur. Alt ksmda burmal bir stunun ayrd iki adet mukarnasl bir ni
vardr. Nilerin iinde eski yaz, arkfelek ve yldz kabartmalar mevcuttur. Alt ve yan
ereveler zengin bitkisel ve geometrik bezemelerle ssldr. En st ksmdaki rozetin altnda
ift bal kartal motifi grlmektedir. Arka yzde mukarnasl bir ni ve ortasnda eski yaz,
zerinde kabartmal iek rozeti grlmektedir. Sa ve sol yanlarda eski yaz, st ksmlarda ise
geometrik ve bitkisel sslemeler mevcuttur. Ksmen eksiklikleri vardr.
Ni etrafnda:
f gurre-i Ramazan Allhu = '~- -,- _-
Arka yzn sanda:
nedamet bir hi kuse(?) bundan --;- ~; = ,- ~---
Arka yzn solunda:
bahri l teknet min rahmetillhi = -= Q- ~---- ,=-
Ortada:
ve sene sitte semnne ve seba mie -'--~ ---'-- -~ -~
(h.1 Ramazan 786-m.16 Ekim 1384)

5-Mze Envanter No:95/122

Mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinin bat kenarnn orta kesiminden 08.09.1995 tarihinde mzeye
getirilmitir. Yekpare mermerden yaplm, st ksm istiridye kabuu eklinde kademeli olarak
yukarya doru daralarak gen oluturmaktadr. Her bir istiridye kvrmnn iine gelecek
ekilde yerletirilen bitkisel, arkfelek, geometrik rozetler mevcuttur. Dar olan iki yan yzey
zerinde birer sra eski yaz bulunmaktadr. Geni olan n ve arka yzey zerine ayn ekilde
mukarnasl birer ni yaplm olup, nilerin ierisinde bir yzde tek, bir yzde iki sra eski yaz
vardr. Nilerin alt ve yan ksmlar zikzak ve krk izgilerle bezenmitir. Mezar tann alt ksm
krktr.
Dar yan yzn sanda:
el-muhtciye il rahmetillhil-l _-'- = -= _- -='-=--
Dar yan yzn solunda:
defnet el-merhme, el-mazlme vel-mafre . -;--- -;-=-- -;=,-- ~---
Orta ksmdaki yaz okunamad.

6-Mze Envanter No:95/123

Mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy Mahallesinde yer alan
Kara Aa Baba Haziresinin dou ynnn gney ucundan 08.09.1995 tarihinde mzeye
getirilmitir. Yekpare mermerden yaplmtr. Arka yz botur. n yzde izgiler iine alnm
drt satr eski yaz mevcuttur. st ksmdaki knt ve kaidesinde krklar mevcuttur.
n yz:
1-ibn-i Celleddin bin Q- Q--- >= Q-
2-ehriyr bi-tarih-i gurre-i -,- _-'-- '-,)~
3-Ramazan sene selse ~-- -~ '~-
4-irn ve seba mie -'--~ Q-,~-
(h.1 Ramazan 723-m.2 Eyll 1323)

7-MzeEnvanter No:95/124

Mermer mezar ta. Mze envanter defterindeki bilgilere gre Mehmet Akif Ersoy
Mahallesinde yer alan Kara Aa Baba Haziresinin dou ynnn gney ucundan 08.09.1995
tarihinde mzeye getirilmitir. Yekpare mermerden yaplmtr, u ksm gen eklindedir. Her
iki yzeyde de be satr eski yaz mevcuttur. Mevcut yazlarn birer satr gen eklinde olan u
ksmn iinde olup ksmen siliktir. Arka yznde Farsa bir iir bulunmaktadr.
n yz:
1-shib-i ~='~
2-hzal-kabrs-sad --~- ,--- -
3-e-ehid .el-Hac '=-........... --)~-
4-Yahya bin el-Hac Mehmed --=- '=- Q- _=-
5-el-Hfz tbe serhu -,- '= =-'=-

6-KABAK YAZISI MEZARLII

1-Mze Envanter No: 159

Byk bir mermer blok eklinde, balksrtl mezar ta. zerindeki yazlar ypranmtr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre bu kitabe Austos 1927de Kabak Yazsndan
Sivas Lisesine ve oradan da mzeye intikal etmitir.
zerinde yetel krs bulunmaktadr:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- -~- -~, ~ '~ '-- V --- ; '-)=-= -;- V V ;

Dier yaz yle:
Teveff el-merhum, el-mafur, es-said, e-ehid, el-muhta il rahmetillhi teal Ahi sa
b. el-merhum Mehmed b. Ahi Mehmed (tbe serhum) f evhir-i ehr-i evval sene hamse ve
tisn ve seba mie(h.evval 795-m. Austos 1393)

;=,-- Q- _~- _= _-'- =-= _- '-=-- --)~- --~- ;--- ;=,-- _-;-
-'--~ Q-~- Q-= -~ ;~ ,)~ ,= _- '-,- '= --=- _= Q- --=-

2-Mze Envanter No: 196

Mermer, balk srtl, tezyinatl mezar sandukas, stnde yetel-krsi bulunmaktadr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927de Kabak Yazs Kabristanndan
Sivas Lisesine, oradan da mzeye intikal etmitir.
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

V ;--- _=- ; V - V = V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='-
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- ;
Dier yaz yle:
ntekale el-merhum, el-mafur, es-said, e-ehid, el-muhta il rahmetillhi tel Ahmed
Paa b. Mehmed elebi ed-Divn el-irn min ehr-i Ramazan sene semne ve tisn ve seba
mie.(h.798-m.1396; Mze Envanter Defterinde sehven 778 olarak okunmutur.)

--=- Q- '~' --= _-'- = -= _- '-=-- --)~- --~- ;--- ;=,-- J---
-'--~ Q-~- '-- -~ '~- ,)~ Q- Q-,~- _-;--- _--



3-Mze Envanter No:442

Krk, yazsz, mermer, nakl, mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 6 Kanun- Evvel 941 tarihinde Kabak Yazs
Kabristannda bulunarak 10 TLye satn alnmtr.

4-Mze Envanter No:890

Kk bir ocua ait olduu tahmin edilen, mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 3 Austos 1954 tarihinde Kabak Yazs
Kabristanndan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hz kabrul-merhm, el-mazlm ;-=-- ;=,--,-- -
2-Zeynelbidn bin Ali eyh _-~ _-- Q- Q---'- Q-
3-f gurre-i Safer tisa hamsn ve seba mie -'--~ Q-~-= ~- ,-~ -,- _-
(h. 1 Safer 759-m. 12 Ocak 1358)

7-HACI ZZET PAA CAM HAZRES

1-Mze Envanter No:190

Btn ve salam, st taraf istilaktik eklinde nakl, mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927de Hac zzet Paa Camiinden
mzeye getirilmitir. Mezar tann yznde ierisinde byk bir iei gsterir ekilde saks
mevcuttur. Yaz ve tarihi yoktur. Son zamana ait olduu tahmin edilmektedir.

2-Mze Envanter No:191

Salam, ekilli, mermer mezar ta. zerinde terazi ekli mevcuttur.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye getirilmitir.

3-Mze Envanter No:192

Salam, st tezyinatl ve silindir eklinde mermer mezar ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye getirilmitir.

4-Mze Envanter No: 193

Stun eklinde mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre bu kitabe, Hac zzet Paa Camii Haziresinden
Austos 1927de mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-Hvel-bk
2-u hk- gurbette gunde-i mefkaret olan
3-Hatice Hanm o b- r-yi muhadderatdr ki
4-Mekrim-i nisviyesini renmek in ahlak
5-Kitaplarnn hulsa-i hulsasn
6-Nazarda tecessm ettirmek kifyet ider
7-Bu drre-i n hilkat zevci Sivas Maarif
8-Mdr Ahmet Muhtar Beyle buraya gelmi
9-Ve mahzun drt ocuundan ayrlarak u (?)
10-Terk-i ukby kendye dr- ebedi ittihaz
11-itmidir. Zrin-i erbb- hayrdan mercudur ki
12-ruh- revn- pkine fatihalar ithf ideler
13-f Haziran sene 1327 (m.1911)
_-'--;
V ,--- -;-- ----,- '= ;~
-=- ' ;-'= =--=
>= ;- 4--, _-~ -;~- '--
_-~ ~>= >= Q---,---
-- ~-'- 4-,---- ; ~=- -,=-
~--= '- - ;- '- ;-~ _=
Q-- -;- --- '-=- --= ,---
(?) ;~ ,)--,-' --=; ,=-
'=- -- --- '--- ,-
;=,- ,-= '- Q- -~---
,- --- '=- ,- =-'- -'
-~ ,-,= _-
8-SVAS LSES

1-Mze EnvanterNo:156

Rumca yazl, tatan mezar kitabesi. st ksmnda bir gen ekli mevcut. Mezarn altnda
on satrdan mteekkil Rumca bir kitabe bulunmaktadr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye getirilmitir.

2-Mze Envanter No:467

Gayr-i Mslimlere ait armad ekilli, ta mezar ba ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye getirilmitir.

9-KONGRE LSES

1-Mze Envanter No: 1508

Sar renkli, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre bu mezar kitabesi ykseklii 87 cm, eni 54 cm,
kalnl ise 22 cmdir. st ksm yuvarlak olup on satr kabartma eski Trke yazldr.Alt
ksmnda ay motifi vardr ve iinde 1272 tarihi vardr. Bunun altnda da daire iinde kollar
kabartma sekiz keli rozet motifi vardr. 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden mzeye
intikal etmitir.
n yz:
1-Hvel-hallkul-bk
2-Vali-i Sivas Feyzullah Paay ehid
3-ettiler bak ibret al drt abd- memlk- lam
4-evket ve Hurid ve Rustem, akr, Grc Nejat
5-te bunlar kldlar ol zt- zn- adm
6-Rh- pkn cennet-i alda ceveln eylesun
7-Kabrini pr-nr etsun hare dek Rabbir-rahm
8-Harf- mucemle ricl-i gayb tarihin dedi
9-Oldu Feyzullah Paaya drun-nam
10-f sene 12 Receb 1272 (m.18 Mart 1856)
_-'-- >=-;
--)~ _-'~' = -- ;-~ _-
;-- ;--- --- ' ,-- '- ,-----
,- _= ;- ,'~ ;-~ --~,= ~;~
~ ;--- _-'~- ,----- ,--;- -
;~-- V;= >- ~-= Q'
;-=,- -,~= ;~-- ;-, _--,--
-- Q=-'- ~-- '= --=- ,=
;--- J=- -'~' = -- --
-~ _- ~=
2-Mze Envanter No:1509

ok ypranm, ta mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden
mzeye intikal etmitir. n cephe yznde oyma izgi ile yaplm kark ekiller arasnda
yaprak ve sembolik temsil izgi motifleri vardr. Altta 4 satrlk oyma yaz vardr. Mevcut yaz
okunamad.

10-MASUMLAR TEKKES

1-Mze Envanter No: 464

Mermer mezar kitabesi
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Masumlar
Tekkesinden mzeye intikal etmitir.(Dier paras 465 numaral envanterdir)
n yz:
1-Hazret-i fahr-i rsul glzrnn taze gli
h- merdn bann bu gayet efsah blbli
2-yani Musa Kzmn ferzendi Salih masumun
ravzs der- itmi em-i pk-i snbli
3-ald byn byle ihbr itti Kurbanc Baba
Abdi Bey de kld tamir feth ola her mkili
4-sene:185 tarih-i vefat (m.801)
tarih-i tamiri sene 1296 (m.1878)
5-nemekahu Mahmud Hamdi

_- -'- --,- J~ ,=- ,~=
_---- _~- ~-'- ;- --'- ,- -'~
' _~;- _-- ;~- _--'~ --,- Q-=
_---~ ' ;~ Q--- ;- --~ ~
'-'- =-'-,- --- '-= --;- Q-;- --
, - _-- ,--- ---- - ---- _--~-
-~ ^ _-'- _-'-
- -~ ,--- _-'
--= ;-=- ---

2-Mze Envanter No:465

Mermer, mezar kitabesidir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943te Sivas Masumlar
Tekkesinden mzeye getirilmitir. 464 numaral envanter bu mezar tann dier parasdr.
n yz:
1-H
2-Resln srr r-i Hdnn nesl-i pkinden
3-Muhammed Bakrn ferzendi masumdur Ali Eftar
4-Suheyb- Rum nmyla ziyaretgh idi evvel
5-Gelp Kurbanc Bekt bugne eyledi ezhar
6-Sivas Alaybeyisi hem hayr eshab Abdi Bey
7-Makamn eyledi tamir ola himmete mazhar
8-Tarih-i vefat sene 118(m.736) / tarih-i tamiri 1296(m.1878)
;
--' J~- --= ,-~ ,~ Q-;~
,=- _-- --;~- --,- ,-'- --=-
-- -'--'- ---'- _- ~-=~
,)= --- -; ;- _~'--- _=-'-,- ;-
- --- _-'=~ ,-= ; _~-- V ;-~
,)=- -- - - ,--- --- Q--'--
-~ _-'- _-'- -~ ,--- _-'-

11-STASYON SEMT TEMEL KAZISINDAN

1-Mze Envanter No:842

ki taraf yazl, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde stasyon semtindeki
lojmanlarn yaplmas esnasnda temel kazlarndan karlmtr.
n yz:
1-teveff _-;-
Arka yz:
1-el-merhme -;=,--
2-el-mafre..(okunamad) ,=(,-);---(?) -;---
3-binti Mehmed tbe serhum - ~-- '-,- '= --=

2-Mze Envanter No:843

Salam, bir taraf yazl, mermer mezar kitabesi, arkas ekilli.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde stasyon semtindeki
lojmanlarn yaplmas esnasnda temel kazlarnda bulunarak mzeye getirilmitir.
n yz:
1-intekale J---
2-el-merhum, el-mafur ;--- ;=,--
3-eyh Saf bin Q- '-~ _-~

12-SVAS MAHKEME ARISI

1-Mze Envanter No: 868

Bir yz orta yerinden atlak, iki yz de yazl, mermer mezarta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 22 Ekim 1952 tarihinde Sivas Mahkeme ars
89/1 numaral evin bahesinden mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-.el-muhta il rahmeti -= _- '-=--
2-llhi tel seyyid bin = Q- --~ _-'-
3-eyh Hasan tbe serhu -,- '= Q~= _-~
Arka yz:
1-fi evili J- _-
2-ehr-i Reblhir ,=V -- ,)~
3-sene-i semne '-- -~
4-ve sebn ve seba mie(h.Reblhir 778-m.Austos1376) -'--~ Q--~

2-Mze Envanter No:869

Salam mermer mezar ta. Defterdeki fotoraftan okunamamaktadr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 22 Ekim 1952 tarihinde Sivas Mahkeme
arsnda 89/1 numaral evin bahesinden mzeye intikal etmitir.

13-EHTLER MEZARLII

1-Mze Envanter No:462

Krk, mermer mezar kitabesi. Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943
tarihinde ehitler Mezarl ndan mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-eyh Abdullah Efendi-zde - --- =--- _-~
3-eyh Halil Efendinin ----- J--= _-~
4-harem-i muhteremi ismet-i tevemi ;- ~-~- ,-=- ,=
5-.Hanmn tahsingh -'--~=- 4--'=............
6-i der el-ftih =-'-- --.................
7-. .......................

14-GZ EVLYASI

1-Mze Envanter No:550

Salam, yazsz, mermer gs ta. Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays
1943 tarihinde Gz Evliyas Trbesinden mzeye getirilmitir.

15-SVAS KALESNDEN

1-Mze Envanter No:581

Ba taraf krk, adi tatan salipli mezar kitabesi. Mze envanter defterindeki bilgilere gre
26 Kasm 1945 tarihinde Sivas Kalesinden mzeye getirilmitir. Drt salip altnda satrdan
mteekkil, ypranm Ermenice yaz mevcuttur.

16-KILAVUZ CAM YANINDAK METRUK MEZARLIKTAN

1-Mze Envanter No:589

Krk, mermer, kk mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 8 Ekim 1946 tarihinde Klavuz Camii yanndaki
metruk mezarlktan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-shibl-muazzam dstrl-vzer fil-lem eref
2-Cemziyelevvel sene sitte ve selsn (h.36)
.,~ ;-'- _- ;-;-~ ;=-- ~='~
Q---- ~~ -~ V '-=
Arka yz:
3-.kabrus-sad, el-masum Kara Onur(?) Gyaseddin
4-.tarih yevml-hams er-rbi min ehril-mbrek..
Q--- '-- ;-- -,- ;~-- --~-,--..
.'--- ,)~ Q- -,- Q--=- ;- _-'-.......

17-EYH ERZURM KMBET TRBESNDEN

1-Mze Envanter No:841

st ksmndan bir taraf atlak, yazlar silik, boyu 156 cm, ykseklii 37 cm ve eni 33 cm
ebatlarnda mermer mezar sandukas.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Austos 1952 tarihinde eyh Erzurm
Kmbeti Mezarlndan mzeye getirilmitir.
n yz:
hz kabrul-merhm Ali ibni erak ibni el-Hac Mehmed teveff f ehr-i evval sene hamse ve
tisn ve semne mie(h.evval 895-m.Austos 1490)
Arka yz: okunamad
Q-= -~ ;~,)~ _- _-;- --=- '=- Q- , Q- _-- ;=,--,-- -
-'--'-- Q-~-




18-YIKILAN KLSE MAHALLNDEN

1-Mze Envanter No:879

Krk, iki para mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 10 Nisan 1953 tarihinde yklan kilise
mahallindeki kr Yaln arsasndaki temel kazsndan mzeye getirilmitir. zerinde 6 satrlk
gayr-i mslim bir kitabe bulunmaktadr. Hazar Denizi muhitinde ryans isimli bir yerden gelme
ve kilisenin fahri alanlarndan Mizagiyanlara ait bir mezar tadr. simleri Serkis stifan
Mizagiyan Bu kitabe bugnk Smerbankn yerinde bulunan ve 1943 tarihinde Rahmi Gnay
dneminde yklan kilise mahallinden alnmtr.
n yz:
1814: Serkis stifann doumu
1880: Serkis stifann lm
1823: Serkis stifann kars Yakutinin doumu
1873: Serkis stifann kars Yakutinin lm

b)Envanter Numaras Belli Olmayanlar(Hasan YKSEL Tesbiti)

Kitabe No:1

1-(silinmi) el-muhta il _- '-=-- ..
2-rahmetullhi tel Hac(silinmi) _='= _-'- = -=
3-..(silinmi) ...

Kitabe No:2

n yz:yetel-krs:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.
Arka yz:silinmi

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- -~- -~, ~ '~ '-- V --- ; '-)=-= -;- V V ;

Kitabe No:3

n yz:
1-veft '-
2-el-merhme -;=,--
3-el-mazlme -;-=--
Arka yz:
1-Fatma Hatun ;-'= -='-
2-binti el-Hac Mehmet Nimetullah = ~-- --=- '=- ~--
3-f gurre-i Safer sene 711(?) tbe serh -~ ,-~ -,- _- '= ',-
(h.1 Safer 711- m.18 Haziran 1311)

Kitabe No:4

Tan zerinde yetel-krs var:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

'- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V = V _-
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Dier yazlar:
1-shib-i hza - ~='~
2-es-sad --~-

Kitabe No:5

n yz:
1-kll eyin hlikun ill vecheh )= V 4-' ~ J
2-lehul-hkm ve ileyhi rcin ;= -- ;-=- -
Arka yz:
1-kll men aleyh fn '- ')--- Q- J
2- (?)~=-- '= ,~->-
3- ' ~-'= ,-,- '-)- _-,~
4- _- '= , ;- ;- _-'-
5- . '=
Kitabe No:6

st ksmnda:
1-Allhmme erham shib-i hzal-kabr es-sadr(?), el-merhm
2-elebi Abdlvehhab bin el-merhm Emir Hseyin rahmetullhi
3-teveff f rn min ehr-i rebl-hir sene semne ve tisn ve seba mie
(h.20 Rebl-hir 798-m.31 Ocak 1396)
;=,-- (?)-~- ,--- - ~='~ ;= ;)--
= -= Q-~= ,-- ;=,-- Q- ';- --- _--
-'--~ Q-~- '-- -~ ,=V -- ,)~ Q- Q-,~- _- _-;-
Alt ksmnda: yetel-krs:
1- Allhu l ilhe ill hvel-hayyl-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-
semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu
2-m beyne eydhim ve m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia
krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm

V _- '- ;-~- _- '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- ; V - V =
Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- Q-
;-=- _-- )=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- ; '-

Kitabe No:7

Tezyinatl, isim yerleri bir oklarnda olduu gibi maksatl kaznm.
1-intekale ..el-masum Mehmed............. ........... --=- ;~--............. J---

Kitabe No:8

1-Hvel-gafr ;-- ;
2-
3

Kitabe No:9

n yz:
1-Hvel-hallkul-bk _-'-- >=- ;
2-yeen Hazret-i Hfz Paa '~' =-'= ,~= Q-
3-duhter-i pk-nijd l-neseb ~~- _-'- ,- ' ,-=
4-yani iffetl Atiye Hanm ---- _-- ;-'= -=- ;
5-urmadn meyve-i maksuddan leb ~- ;~-- -;-- Q---
6-eyleyp nakd u sefer ukbya -'--- ,-~ --- ;---
7-ziynetin fniye bah eyledi hep --- Q=- --'- Q----
8-dah arde iken ol mhn Q'- Q-- -' _=
9-kim umard tuta cebin-i akreb ,-- Q--= -;= '- ;-
10-(krk) .................

Kitabe No:10

1-Hvel-hayyul-bk
2-n geer mr- beer seller gibi eyvh vah
3-hb- gafletten nin itmez gnller itminan
4-sir(?) alduun(?) gen
5-bak u gence hat ber z gibi(?) cehlinden gitti h
6-.
7..
8..
9.(silinmi)
-'-- _=- ;
- -;- _- ,---~ ,~- ,-- , ;
'---- ,--;;- ,--- ;-- ----- ;=
- Q---- ,-'-
- -- ---)= _- ,- == =- ;~ '-




Kitabe No:11

Krk bir kitabe paras
L ilhe illallah Muhammedn --=- = V - V

Kitabe No:12

1-kll eyin -~ J
2-Kethd Bey criyesi ~- -=- _~-'=
3-Tansuf(?) Usta ruhuna ftiha =-'- -= -~ ;~--

Kitabe No:13

Tezyinatl, kk mezar ta
1-
2-..seba mie(h.7..-m.13..) -'--~.
3-(okunamad)

Kitabe No:14

n yz:
1-Hvel-hayyu _=- ;
2-Allhmmefir li-shibih -='~- ,-- ;)--
Arka yz:krk
Bismillhirrahmnirrahm ;-=,- Q-=,- = ;~-

Kitabe No:15

1-Hac Mehmed --=- _='=
2-bin Mahmud Cerasun(?) (?) ;~,= ;-=- Q-
3-fil-hd vel-irn min Zilhicce sene -~ ==- Q- Q-,~- '=- _-
4-selse sitte ve seba mie -'--~ -~ ~--
(h.21 Zilhicce 763-m.10 Ekim 1362)

Kitabe No:16

1-Mehmed . --=-
2-tbe serhu f evil-i J- _- -,- '=
3-Zilhicce sene -~ ==-

Kitabe No:17

1-nevverallhu kabruh -,-- =;-
2-f tarih muntasaf-i (?)~~--- _-'- _-
3-ehr-i Safer sene semne '-- -~ ,-~ ,)~
4-erban ve seba mie -'--~ Q--
(h.Safer 748-m.Mays 1347)

Kitabe No:18

1-el-mafr ;---
2-eyh Budak bin(?) (?) Q- -- _-~
3-(krk) .

Kitabe No:19

1-ve cealel-cennete mevh = ';- -=- J
2-f tarih es-sn vel-irn min Q- Q-,~- _-'-- _-'- _-
3-abanl-Muazzam f sene -~ _- ;=-- '-~
4-selse ve semnne ve seba mie -'--~ Q--'-- ~--

Kitabe No:20

1-..
2-.el-dil
3-bin Eb Seyf il rahmetillhi tel f tarih sitte ve seba mie(h.706-m.1306)
.
'- .
-'--~ -~ _-'- _- _-'- = -= _- ~-~ ;- Q-
Kitabe No:21

1-nevverallhu kabruh -,-- = ;-
2-fir-Ramazan '~-,- _-
3-sene tisa ve sebne ve seba mie -'--~ Q--~ ~- -~
(h.Ramazan 779-m.Aralk 1377)

Kitabe No:22

1-H ;
2-Sivas Nfus Nzr ,='- ;-- ;-~
3-Rusuklu brahim Beyin - ;,- _--~
4-..(krk)

Kitabe No:23

1-e-ehid, el-mafr..
2-il rahmetillhi tel Mehmed Nibur(?) el-Hac
3-Boza(?) binti el-Hac
4.
5(beton altnda)
.. ;--- --)~-
_='=- ;-'~- --=- _-'- = -= _-
_='=- ~-- ;-
.
.

Kitabe No:24

1-Hac .. ='=
2-(okunamad) ...
Kitabe No:25

1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Sivas Mebsu _-;-- ;-~
3-mtevell.. . _-;--

Kitabe No:26

1-..(krk) ..
2-f hamse aar ,~- ~-= _-
3-Zilhicce sene -~ ==-
4-isn ve hamsn ve seba mie -'--~ Q-~-= _--
(h.15 Zilhicce 752-m.1 ubat 1352)

Kitabe No:27

Arka yznde alt keli bir yldz var.
1-es-sn f evhiril-Muharrem ,=-- ,= _- _-'--
2-sene semne ve semnne ve seba mie -'--~ Q--'-- '-- -~
(h.2 Muharrem 788-m.2 ubat 1386)



Kitabe No:28

zerinde ku figrleri var. Tezyinatl, kk bir mezar ta.
1-Fatma -='-
2-Hatun ;-'=

Kitabe No:29

1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Mderrisnden Sivas Nibi Ferid Efendinin ----- --,- _--'- ;-~ ---~--
3-Kethdlar erf- kuzzttan --'~- ,~ ,--=-
4-Ali Fik Efendinin mahdmu _--=- ------ _-'- _--
5-es-Seyyid Hseyin kr Mollann ->- ,-~ Q-~= --~-
6-kabridir rzen lillhi ftih =-'- = '~ --,--
7-f 27 Cemziyelhir sene 1263 _- V '-= -~ ,=
(m.11 Haziran 1847)

Kitabe No:30

1-adalil-kuzzt Mehmed elebi ibni Q- _-- --=- '~-- --

Kitabe No:31

n yz:
1-teveff el-merhm.(krk) ;=,-- _-;-
2-el-mafr, el-muhta il rahmeti Rabbih - -= _- '-=-- ;---
3-..Ece(?) Cneyd ibni Bahadr ')- Q- ---= .
Arka yz:
1-..........................(krk)
2-.rahmetullhi = -=

Kitabe No:32

1-ketebeh el-Ktip brahim el-Rdi -~,- ;,- '--- --
2-1254(m.1838) ^


Kitabe No:33

1-Edirne kala istihkm '-=-~ -- -
2-taburu nc blk _=-; ;-- ;-'=
3-mlzm- evveli _- >-
4-Selahaddin Bey bin Q- ~- Q--- () >~
5-Kadir Dersaadet '~ ,---
2
6-1------- Mays 1332 (m.14 Mays 1916) Q-'- --------
3

Kitabe No:34

1-teveff e-ehid --)~- _-;-
2-el-merhm Ali bin Q- _-- ;=,--
3-Ali rahmetullhi = -= _--
(Adamn ad ve rahmet kelimeleri kastl kaznmtr.)

Kitabe No:35

ok anm, orta ebatta, balksrtl mezar sandukas.
1-f Zilhicce sn tarih _-'- _-'- ==- _-
2-sitte ve tisn ve semnn Q--'-~ Q-~- -~
(h.2 Zilhicce 896-m.5 Ekim 1491)

Kitabe No:36

1-Hac Murad ;- _='=
2-eyleyp terk-i vatan sivasa kld hicret ,= --- ~;-~ Q= ,- ;---
3-r sl akdem ki(krk) eylemidi irtihl '=- -~--- .......... ---- '~ '
4-zevce.imdi kld .illeti = ........ --- --~ ....... _---
5-.Mfike Hatun idi -- ;-'= --~-
6-herkese kadrince eyler idi efkati _---~ -- ,-- =--- ~,
7-ehr-i savm yevm-i arefede irtihl oldu(30Ramazan) -- '=- - -,- ;- ;~,)~

Kitabe No:37

1-ehidallhu enneh l ilhe ill hve vel-meliket ve ulul-ilmi kimen bil-kst (Kuran:
3/18; l-i mran).(krk)
2-il dril-bek el-merhme, el-mafre vel-muhtce il rahmetillhi tel min(krk)

=~--'- '--'- ;--;- -->-- ; V - V - =-)~
.. - =-= _- ='-=-- -;--- -;=,-- '--- _- Q- _-'

Kitabe No:38

Ermenice dikdrtgen bir stun. zerinde ift bal ylan figr ve 1840 tarihi mevcut.

Kitabe No:39

zerinde gen bir ekil mevcut. Roma veya Bizans dnemlerine ait. 5 sra yazdan
olumaktadr.

B-MZE YAPI KTABELER

a)Envanter Numaras Belli Olanlar:

1-Mze Envanter No:187

Hac zzet Paa Camii Kitabesidir. Salam, mermerden yaplmtr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye getirilmitir. Talik, hafif kabartma yaz ile yazlmtr. 4 satr zerine 18 beyt
olarak yazlmtr. Hac zzet Paann Sivasa vali olduunu, maarifperver bir zat olduunu meth
sena etmektedir.
n yz:
1-ser-firz- vzer-y devlet ,-,~ ~-
yani asaf- iyem zzet Paa '~' ,- ;-~ ~~ _--
vali-i muhteem din-perver , Q- ;~-=- _-
oldu Sivasa vilayet pr ,- ~-V ;-~ --
2-kid-i cey-i maarif oldur -- '- Q-= --'-
olamaz ztna Rusto(?) hemp -- ,- - '- ;=~
sedef-i drr yetim-i irfan '-,- ;--- -~
katredr fazlna nisbet-i derya - ~-~- --~- -,=- '
3-bu saray camiini yapm idi -- Q-'- _--'= ,~ ;-
vlid-i mcid-i Osman Paa '~' '--- -='- --
eskiyp her taraf oldu btn ;-- -- _-,= , ;--~
mahv u ispatla tamire sez ,~ -,--- --'-- ;=-
4-yapdurub ez-ser(?) nev zr u birn ,- ,- ;- ,~ ,--'-
pederi ruhunu kld ihy '-= ---- _-= -
ben de bir beytle Abdi bu dem ;- --- ---- ,- ----
tam tarihini ittim iml >- --- _-=-'- '-
5-mabed-i vlidini yapt bu yl J-- ;- -'- _--- ---
nil-i izz ola zzet Paa '~' ,- - ,- J-'-

2-Mze Envanter No:188

Hac zzet Paa Camii Kitabesidir. Salam, mermerden yaplmtr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye getirilmitir. Talik yaz eidi ile yazlm olup zzet Paay meth u sen
etmektedir.
n yz:
1-cmi-i cmle-i ltf u refet ~- ~=- ---= -'=
nir-i madelet zzet Paa '~' ,- ~--- ,~'-
hulk- memdh kerem-bahs _~'~=--, --- _-=
kld Sivas serser ihy ,~,~ ;-~ --- '-=
2-ite bu cmi-i pr envr ;- , -'= ;- -~
pederi ekremi itmiti bina '-- -~--- _-, -
eyledi tarz- nev zre tamir ,--- - ;- ,= ---
yveri Hzr ola yr- Mevl V;- '- - ,~= '-
3-kt byle Rm tarih --- -- _-'- Q-
secde-i kr iderken f '-- Q-- ,-~ --=~
vlid-i cmiini yapt cedd ---= -'- _--'= --
muhy-i din-i Hak zzet Paa '~' ,- _= Q- -=-

3-Mze Envanter No:189

Hac zzet Paa Camii Kitabesidir. Mermerden yaplm ve krktr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye intikal etmitir. Sls yaz eidi ile yazlmtr.
1-ben ve ahy hzal-makm min atyab emvlih Hbetullah el-Vezir, el-ekrem ani el-Hac
Osman Paa
2-ekremehullhu bi-neyli erefid-dreyn f sene isn ve selsne ve mieteyn ve elf
(h.1232-m.1816)
'~' '--- '=- _-- ,V ,-;- =--= -;- ~-= Q- '--- - '-= _--
~- Q--'- Q-->- _-- -~ _- Q--- ,~ J--- = -,

4-Mze Envanter No:197

Ortasndan krk, siyah renkte Rumca yazl ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Austos 1927 tarihinde zzet Paa
Mektebinden mzeye getirilmitir. zerinde ha ekli vardr. Han altnda Rumca satrdan
mteekkil bir kitabe bulunmaktadr. Umumi eklinden bir sitelesi olduu anlalyor.

5-Mze Envanter No:237

Ta kitabe. Kpr ina tarih tadr. Mze envanter defterindeki bilgilere gre 4 Austos
1928 tarihinde Gemerekten mzeye getirilmitir. ahruh kprs kitabesidir.
n yz:
1-Bismillhirrahmnirrahm ve bih nestan
2-ammare hzal-cisr Mehmed ibni ahruh Be bin Ald-devle
3-Zl-kdir es-Sasan sene hamse ve erbane ve tisa mie bi-yedi abdih Behram
(h.945-m.1538)
= ;~- Q--~- - ;-=,- Q-=,-
--->- Q- ~- -'~ Q- --=- ,~=-- , --
,)- ---- --- -'-~- ;- Q-= -~ _-'~'~- '--

6-Mze Envanter No:238

Ta kitabe.Kpr tamir tarih ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 4 Austos 1928 tarihinde Gemerekten mzeye
getirilmitir. ahruh kprs tamir kitabesidir.
n yz:
1-ammara hzal-cisr shibul-hayrt ,-=- ~='~ ,~=-- , --
2-Paazde Ahmed Bey bin Alddevle --->- Q- ~- --= -'~'
3-Zl-kdir es-Sasan f Zilhicce sene 1163 -~ ==- _- _-'~'~- '--
(h.Zilhicce 1163-m. Ekim 1750)

7-Mze Envanter No:288

Eski, mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 26 Nisan 1932 tarihinde Hafik Kazasndan
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-ammara hzal-han lillhi tel f eyymi devleti
2-Ertene Be..ves-shibil-muazzam Cemld-devle ved-dn
3-.min uhri sene selse ve erban ve seba mie(h.743-m.1342)
~- '- _- _-'- = '=-- ,--
Q--- --- '-= ;=-- ~='~- .........- --
-'--~ Q-- ~-- -~ ;)~ Q-...
8-Mze Envanter No:290

Adi tatan yaplm kitabe. ehitler Mahallesindeki zviyenin tamir kitabesidir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Keibula Mahallesi Mezarlndan 14 Knun-
Evvel 1932 tarihinde mzeye getirilmitir.
n yz:
1-kad teceddede hzihiz-zviyet-erfe f eyymid-devleti es-Sultanil
2-Azam es-Sultan Mehmed bin Murad Han halledallhu mlkeh el-abdz-Zaf Ahi
3-es-Seyyid bin Ahi Mehmed er-Rf tahrren f ehr-i aban sene hamse ve ..(h5)

-- -=- -- '=-~- --- '- Q- --,~- -,-
_= ~=- --- --- =- -= '= ,- Q- --=- '=-~- ;=-V
Q-= -~ '-~ ,)~ _- ,-,=- _-'-,- --=- _= Q- --~-

9-Mze Envanter No:310

Mermer han kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 27 Mays 1934 tarihinde Yldzeli Kazasndan
mzeye getirilmitir. Ebu Sait Bahadr Hana aittir.
n yz:
emera bi-imreti hzal-han f eyymi devleti Sultan Ebu Said Bahadr Han halledallhu
mlkeh Abduhuz-zaf er-Rci il rahmetillhi tel Ahi Emir(?) Ahmed bin Hac
Zeyneddin sene 783(m.1381)
---- --- =- -= '= ')- --~ ;- '=-~ ~- ' - _- '=- - '-- ,-
-~ Q--- Q- _='= Q- --= (?),-- _= _-'- =-= _- =,- ~-~-

10-Mze Envanter No:439

Salam, mermer kpr kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 temmuz 1938 tarihinde arkladan mzeye
getirilmitir.
n yz:
1-emera bi-imreti hzal-kantre f eyymi devleti
2-es-Sultanil-azam Alaaddnya
3-ved-din Ebul-Feth Keykbad bin Keyhsrev...
4-el-abdl-zaf Ertoku(?) tarih-i sene semne aar ve sitte mie(h.618-m.1221)
~)- '- _- ,='--- - '-- ,-
'---->- ;=-V '=-~-
,~=- Q- '--- _---;- Q---
-~ '-~ -~ _-'- Q-- ~-~---- -'-
11-Mze Envanter No:463

Salam, kabartma yazl, ta tura.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Hac zzet Paa
Camiinden mzeye getirilmitir. Tura eklinde aadaki yaz mevcuttur:
Y hafiyyel-eltf neccin min m nehaf '=- '- Q- '-- =- '=- _-= '-

12-Mze Envanter No:466

Ortadan krk, kabartma yazl cami kitabesi. Yaz eidi sls.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-kad ben el-Mahmud Paa f el-hazre -,-~=- _- '~' ;-=-- _-- --
2-cmien lillhi vahdeh ve l li-gayrih -,-- V --= = '-'=
3-seele f hakkih erbbul-gayb ~-- '- -= _- '~
4-kult tarih-i makbll-hayr ,-=- ;--- =-'- ~--

13-Mze Envanter No:482

Salam, ta kale tamir kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas smet Paa
Okulundan mzeye intikal etmitir. Sultan Yldrm Bayezidin olu Mehmet Han tarafndan
kalenin tamir edildiini gstermektedir. 2 satr zerine sls yaz ile hk edilmitir.
n yz:
1-ceddedeh el-Emir f eyym-i devleti es-Sultan
2-Mehmed Han bin es-Sultan Bayezid Han f sene ihd ve irne ve semne mie
(h.821- m.1418)
'=-~- ~- '- _- ,--V - -=
---'-- ,~- -= -~ _- '= --,-'- '=-~- Q- '= --=-

14-Mze Envanter No:484

Ta kitabe paras.Ypranm, eksik, sls yaz ile 2 satr zerine kabartma yazl.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-.Allhmmefir li-shibi hz.. ...........- ~='~- ,-- ;)--...........
2-.il rahmetillhi tel.. ........._-'- =-= _-........

15-Mze Envanter No:485

Ypranm ve 3 satr zerine kabartma sls yazl ta sur kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye intikal etmitir. Alaaddin Keyhsrevin olu Alaaddin Keykubad tarafndan kalenin
tamir edildiini gstermektedir.
n yz:
1-el-muazzam Alaaddnya '---- >- ;=--
2-ved-dn Ebul-feth Keykubd bin Keyhsrev ,~=- Q- '--- _--- ;- Q---
3-.(silinmi) ..

16-Mze Envanter No:486

Ypranm ve 2 satr zerine kabartma adi sls yazl ta sur kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Sivas Lisesinden
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-emera bi-imreti hzal-beden f _- ---- '-- ,-
2-eyym-i devleti es-Sultan '=-~- ~- '-

17-Mze Envanter No:492

Buruciye Medresesine ait krk, 3 para ta kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Buruciye
Medresesinden mzeye getirilmitir. Tek satr zerine kabartma sls yazl. Envanter defterinde
fotoraf mevcut deildir.
n yz:
1-ve ennel-mescidallhi -='~-- =
2-fel ted meallhi ahadan (Kuran 72/18) -= = - ;--- >-

18-Mze Envanter No:494

Krk, ta kitabe. zerinde 2 satr 4 bent zerine kabartma sls yaz mevcuttur.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Numan Efendi
Ktphanesinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Cenb- Hazret-i Numan Efendi mft-i zn
bina etti rzillh in ecrin vire Sbhn
2-tamam olduk da fehmi noktadryla tarih
ktphane mkemmel oldu mesud eylesn Rahmn sene 1172 (m.1758)

'~ --- --- '-- ,~= '-=
'=-~ - Q-,= ;- = '~ --- '--

-- _-'- -- =-- _-)- ----- '
Q-= ;~-- ;~- -- J --- -'=--

19-Mze Envanter No:540

Ypranm, krk, adi sls yazl, mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Sivas Alaaddin Paa Arsasndan 17 Mays
1943 tarihinde mzeye intikal etmitir. Bir sarayn yaplmasna hizmet edenlerden
bahsetmektedir.
n yz:
1-Vezir.. Mehmed Paa
2-Alaaddin Paa ve Sivasda saray bina
3-Osman Paa Elvan Paa..havniti..mutasarrf.shib
4-el-hayrn .Efendi.zde
5-Paa.Celleddin
6-.(silinmi)
7-Ahmed..(silinmi)
8-..el-ftiha sene 1271(m.1854)
'~' --=-.,-.
'-- ,~ --~;-~ '~' Q--- >-
~='~.....,~-- .... _--;=..... '~' ;-- '~' '---
----,-=-
Q--- >='~'

--=
-~ =-'-- .
20-Mze Envanter No:567

Krk, ypranm, mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 17 Mays 1943 tarihinde Ziya Baara
Bahesinden mzeye getirilmitir.
zerindeki yaz yledir:
emera bi-imreti hzal-cisr el-emir, el-kebir seyfd-devleti ved-din
Q--- --- ~-~,---- ,--V ,~=- - '-- ,-

21-Mze Envanter No:573

Salam, mermer eme kitabesi. Yaz ekli talik.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre imkrek Kynden 8 Austos 1945 tarihinde
mzeye intikal etmitir. Kesikkprye aittir.
n yz:
1-silahdr-zde-i etvr- n h kim
Mehmed Ali-i l Efendi himem-i pr
2-fatnt-tb-i makblu-iyem mecr-y irfan hem
ki eyler ehl-i Sivas zt ile fahr- l yehs
3-o bir cy-i keremdir kim zll-i himmeti elhak
riyz- rseni(?) ol vlideyni eyledi ihy
4-akar geri ann her s be s bir m-i ihsn
if-bah oldu atana bu b- hayat as
5-ketebeh Mahmud Hamdi bi-Eskici-zde
rz-i n ile nice syledim tarih-i menktn sene 1293(m.1876)
6-yapld tenegna mevkiinde eme-i zb


;- ;='- ;= --=-~
- --- _-'- -- --=- ,- ;
; '-,- ,=- ;-~- ;--- -=- Q-=-
'~=- V ,=- -- _- ;-~ J ,--
_=- _-- V ;- --, ;= ,-
'-= --- Q--- _-~ '-
_-'~= '- ,- ;~- ;~ , ~- , '-
'~ '-= ;- -'~=- -- Q=-'-~
- _=-~'- --= ;-=- --
-~ ~ Q-=;--- _-'- ---;~ =-- -- ;- '
'-- --~ ----;- -'-~- --'-
22-Mze Envanter No:574

Salam, yaz ekli sls, mermer mezar kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 8 Austos 1945 tarihinde imkrek Kynden
mzeye getirilmitir. Kesik Kprye aittir.
n yz:
1-hz mihrb ,=- -
2-bid-i aka yeter kble-i kalbi mihrb ,=- ---- ,-- -~- --'-
3-slik-i rb- musallya namazgh budur ;- -''-- - >~- - 4-'~
4-ketebeh Mahmud Hamdi --= ;-=- --
(Mze envanter defterinde mihrali olarak hatal okunmutur. Mihrab olmal.)

23-Mze Envanter No:579

Yazlar noksan, krk, 8 para ini kitabe paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 26 Kasm 1945 tarihinde Sivas Kalesinden
mzeye getirilmitir. Bir anlam btnl salanp okunamad.
zerinde mevcut olan harfler unlardr: _--/ '- ~-/ '=- -/ V ,

24-Mze Envanter No:590

Mermer trbe kitabesi. Kenarlar krk ve yazlar silinmi, yaz ekli slse
benzemektedir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 8 Ekim 1946 tarihinde Klavuz Camii yanndaki
metruk mezarlktan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Allhmme erham li-shibi hzih trbe es-sad e-ehid
2-el-muhta il rahmetillhi tel Sadeddin bin Mehmed
3-el-Hafz teveff f Recep sene sitte ve seba mie(h.Recep 706-m.Ocak 1307)
--)~- --~- -,-- -- ~='~- ;= ;)--
'- =-= _- '-=-- --=- Q- Q----~ _-
-'--~ -~ -~ ~= _- _-;- =-'=-
25-Mze Envanter No:627

Salam, yazl, nakl mermer ta paras.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 9 Austos 1950 tarihinde Sivasta yklan
kiliseden mzeye getirilmitir. zeri Ermenice yazl. Yapld tarih 1846.

26-Mze Envanter No:631

Mermerden yaplm iekli ve yazl ta.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 9 Austos 1950 tarihinde Sivasta yklan
kiliseden mzeye getirilmitir. Bir mermer paras zerinde gl resmi ve eksik gayr-i mslim
yazl birka harf mevcuttur.

27-Mze Envanter No:883

Mermer kitabe. Abdlaziz Han zamannda yaplan hapishane iin yaplmtr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 16 Haziran 1953 tarihinde Hkmet Binas
arkasndaki yklan eski cezaevinden mzeye getirilmitir.
n yz:
1-Hazret-i Abdlaziz Han h- hn- cihan
mcrimni hfz in yaptrd bu kneyi
2-olcak byle ferah-bah makam- adl dd
var kyas et mazhar- afv- hneyi
3-hapse hcet komad Ahmed Paann satveti
sokdu srah- zemine hep ki-i peykneyi
4-resmini tersm idp efendi resmi kef ile
bu himmet-i ikdm mamr itdi bu viraneyi
5-byle tarih-i mcevher sadefi binde bir der
dmn- hakk bula mahzun gren bu haneyi sene 1281(m.1864)
')= ''~ -'~ '= ,-,---- ,~=
_- -'~' ;- ,--'- ;- =-= _---,=-
-- '-- '~=- ,- --;- _=--
)~ ;-- ,)=- ~- '-- _- -''~-
_-;=- -'~' --= ---;- ~='= ~-=
_- -'-- _-~ ~ --- ;~ --;~
--~ _-~ --- -- ;-~,- _--~
--- ;-- _--- ~- ;- _-)-,- ;-
,~ ,- ---- _--~ ,;=- _-'- --;-
-~- -'= ;- ; ,=- -;- _= '-'~
28-Mze Envanter No:884

Salam, adi ta kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 7 Temmuz 1953 tarihinde stasyon Semtindeki
Ece Mahallesinden mzeye getirilmitir. 6 beyit zerine gayr-i mslim yazldr.

29-Mze Envanter No:889

Salam 7 satr yazl, mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre asker klann arka sahasnda atl vaziyette
bulunarak 26 Mays 1954 tarihinde mzeye getirilmitir.

30-Mze Envanter No:1120

Ypranm, kelerden krk, yazlar silinmi, satr eski Trke kabartma yazl, iki
paraya blnm ta kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 7 Ocak 1966 tarihinde Ulu Camiden mzeye
intikal etmitir.

31-Mze Envanter No:1121

Salam, kabarma yazl, ta kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 7 Ocak 1966 tarihinde Ulu Camiden mzeye
intikal etmitir. Yaz 3 satrdan ibaret olup, her satr aras 8,10,12 cm aklndadr.
1-.
2-.
3-il rahmetillhi tel f selhi.... seba ve sitte mie -'--~ -~ _-~ _- _-'- =-= _-
(h.30 Zilhicce 607-m.13 Haziran 1211)

32-Mze Envanter No:1122

Mermer kitabe. Ta ikiye blen kabartma sekizgen ekiller ierisinde 16 satr yaz
mevcuttur. Yazlar parantez ekilleri arasna girmitir. Kitabe taban kelerden krlm, yaznn
birka harfi gitmitir.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre Ocak 1966 tarihinde Seluk Okulu yanndaki
yklan Bayndrlk Garajndan mzeye getirilmitir.
n yz:
1-ehinh- muazzam Hazret-i Abdlaziz Hann
vcdu bu cihna bis-i hsn-i nizam oldu
2-ess- devleti teyde memrn idp himmet
binay- er-i mlk u ml-i karyin-i nizam oldu
3-hussan dvet-i efhm Zeki Paa-yi z-n kim
kudmuyla ser-p mlk-i devlet kam oldu
4-uyn- halk tenvr etti envr- adletle
nice sr- hayr ile sez-y nk-nm oldu
5-zamn- devletinde oldu in byle bir mahzen
u resm-i dil-kda mazhar- hsn-i hitm oldu
6-kalem erbbnn Hakk ki namus ider ibk
bu mevkii hfz- evrk u kuyda ho makam oldu
7-iki tarh eyleyp cevherle dzdm bir gzel tarih
bi-hamdillh ki sdk ile mahzen tamir oldu
8-ketebeh el-fakir el-hakr es-Seyyid Mehmed el-Hac(krk) f sene 1279 hicr(m.1862)
-'=,-,- --- ,~= ;=- -'~-)~
'- -')= ;- ;= -- '=- Q~ = ~-
~- -- Q-;-'- ----'- _-- '~
-- '=- Q-,- '- 4-- ,~ '--
;- '~-'~' _ ;=- '~;~=
' ~- 4-- ',~ ----- --
----- ;- --- ,-;-- _--= ;--
-- '---- ,~ -- ,-= '- =--
,=- ,- --;- '~- -- ----- '-
-- '-= Q~= ,)=- -'~-- ;~ ;~
'-- -- ;-'- '-= ---'- ;--
-- '-- ;= -;-- =-= -;- ;-
_-'- ; ,- -,;= ;--- ,= _--
-- ,--- ,=- -- -~ =--=-
-~ _- ,= ........ '=- --=- --~- ,--=- ,---- --

33-Mze Envanter No:1123

Krk, yeilimtrak renkte mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 7 Ocak 1966 tarihinde Seluk lkokulu
yanndaki yklan Bayndrlk Garajndan mzeye getirilmitir. st ve alt sa kelerden krlm
olup yazlarn bir ksm gitmitir. zerinde 4 satr kabartma yaz vardr.
n yz:
1-(krk) evketl Gazi Abdlhamid Han
2-Hazretlerinin zamn- saltanatlarnda Vezir Halil Rfat
3-Hazretlerinin Sivas vilyeti valiliinde
4-.in olundu-nemekah Mahmud Hamdi
'= ---=---- '- ;--;~..
~- J--= ,- ---,---=-~ '- --,--,~=
........------- _--V ;-~ --,--,~=
--= ;-=- --- ---- '~- -'~...

34-Mze Envanter No:1124

Kabartma yazl, mermer kitabe.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 7 Ocak 1966 tarihinde eski belediye binasnn
ykld yerden mzeye getirilmitir. zerinde bir satr eski Trke yaz vardr. Alt ksmnda
1254 tarihi vardr. Sol st kesi krlmtr. Fotorafta zerindeki yazlar silinmi olduundan
okunamad.

35-Mze Envanter No:1501

Ortasndan krk, kabartma yazl, ta kitabe. zerinde yaprak motifi vardr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 Aralk 1971 tarihinde ifte Minareli
Medreseden mzeye intikal etmitir.
zerinde yaz olarak bir kelime vardr: min ulem '--- Q-


36-Mze Envanter No:1505

Ypranm, ta kitabe. Dikdrtgen yzl olup zerinde drt satr halinde kabartma eski
yaz vardr.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden
mzeye intikal etmitir.
n yz:
1-evketl Gazi Abdlhamid Hn- Sni Hazretlerinin asr- smilerinde vezir..
2-Paa Hazretleri Sivas vilayet-i cellesi valisi olup doksan gnde otuz
3-saatlik bu tarki yaptrdklar esnda yol memurlarndan rtbe-i sn
4-eshbndan vilyet vergi mdr ..Efendi ibu emeyi bina ve ina ettirmitir
5-1302 (m.1884)
Not: sim yerleri maksatl kaznmtr.
,- ---,---'~ ,~- --,--,~ _-'- '= ---=- --- '- ;--;~
;- ---;- '~-= ;- _~-- _~ ---= ~-V ;-~ ,--,~= '~'
- ,---'- _--,= ;- 4---'~ --'- --- --,-;-'- ;- -'-
-~-,---- '~- '-- _- -~ ;-~ ---,--- ;-,- ~-V ---'=~
..
37-Mze Envanter No:1506

Keleri kesik, dikdrtgen biiminde ta kitabe. Alt blme halinde zerinde hafif
kabartma yaz mevcuttur.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden
mzeye getirilmitir.
n yz:
1-hayr makbl ola Hac Hseyin Paann
2-bir su ate-i germine atnn
3-nice serneed-i zull etti revn
4-halk etti tenesi bu b- ferah-bahnn
5-itti atn bu tarih ile davet hamd(?)
6-akdr gel eme-i lutfi Hseyin Paann sene 1145(m.1732)
--'~' Q-~= '= - ;--- ,-=
-'~=- ---, Q- ;~ ,- (?),-~
--- V -~- -'= ,~ =--
-'~=- - _~ -~- --- _-= ,- ;
_---= ;- --=-'- ;- _-'~=- ---
-~ -'~' Q-~= _-=- --~ J-- ^

38-Mze Envanter No:1511

Salam, ta Kongre Lisesi kitabesi.
Mze envanter defterindeki bilgilere gre 23 Aralk 1971 tarihinde Kongre Lisesinden
mzeye intikal etmitir. Dikdrtgen eklinde uzun kenarlarda keler kademeli ekilde knt
yapmakta, ularda ovallemektedir. Dikdrtgen alanda 4 sra yaz mevcuttur.
n yz:
1-evketlu Gazi Abdulhamid Hn- Sni Hazretlerinin zaman- saltanatlarnda
2-rtbe-i bl riclinden mazlum Paazde Memduh Bey Efendinin
3-Sivas vilyeti dhilinde ibu dd-i mlk in olundu
4-Rebl-Evvel sene 1315(m.Temmuz 1897) Mahmud Edib-i Sivas

'= ---=---- '- ;--;~ ---,---'=-~ '- --,--,~= _-'--
----- ~- --- -'~' ;-=- ---'= V'- --
--- '~- _--- -- ;-~ ----= _--V ;-~
-~ V -- ^ ;-~ _- ;-=-


b)Envanter Numaras Belli Olmayanlar:

Kitabe No:1

1-ammara hzad-drul-meserreti lil-fukar-il-mslimn vel-meskn f eyymi devletis-
Sultanil-azm Alaad-dnya ved-dn
2-Mehmed Ali .halledallhu mlkeh el-melikl-muazzam ebul-mekremeti vel-
hayrt vel-hasent el-mftekir il rahmetillhi tel
3-.(krk) f tisa ve seba mie(h.709-m.1309)
>- ;=-V '=-~- - '- _- Q-'~-- Q---~-- ,---- ,~-- -- - , --
Q--- '----
_- ,----- '-~=- ,-=- -,--- ;- ;=-- 4--- --- =--=_-- --=-
_-'- =-=
-'--~ ~- - _
Kitabe No:2

1-Bismillhirrahmnirrahm ;-=,- Q-=,- = ;~-
2-vakaal-feru min imretih ')-'-- Q- ,-- -
Not:Muhtemelen yap kitabesi

Kitabe No:3

1-Vli-i Sivas Mehmet Paa '~' --=- ;~ _-
Zaral-zde Vezir.. '~' ,- - _- -
(silinmi) .
2-.eslfna her kez nasib ~-~- ,, -->~
bu sebil ile intir- huzra -;~= '~-- -- J--~ ;-
byle bir gevher(silinmi) ..,; ,- --;-
3-rh- eshb kerem-i dn idb '~ _-, '=~
akna su virdi iti genc b '~ - -- ,- ;~ --~-
didiselsebil-i Kevser i ayn- sevb ;~ Q-- - ,-; J--~-~--

Kitabe No:4

1-Bismillhirrahmnirrahm. Vakful-ihvn el-muhtcn il rahmetillhi tel el-hattb vel-
Hseyin ebn
2-el-merhm Kemleddin Ahmed bin Rahat rahimehumallhu ve gaffera lehum hzihil-bukati
alel-suleh-i min ehlid-dn
3-vel-fukar-i vel-meskn ve semmh bi-drir-rha ve cealh lehum memenl-istirha f
Muharrem min sene irn ve seba mie (h.Muharrem 720-m.ubat 1320)
4-smme ceddedeh el-Abduz-zaf el-muhta il rahmeti Rabbihil-latf e-eyh Hasan bin el-
merhum, el-mafur
5-Abdulvehhab bin el-Hseyin bin Ahmed bin Rhat rahimehumullahu ve gaffera leh f
Muharrem min sene tisa ve sebn ve seba mie (h.Muharrem 779-m.Mays 1377)

'-- Q-~=- '==- _-'- = -= _- '='-=-- ;=V ~- ;-=,- Q-=,- = ;~-
-- -- '-)-,-- ='-)-= ~= Q- --= Q--- '- ;=,-- J Q- '=-~- _-- -
Q---
-~ Q- ,=- _- =,-~V Q-'- ;)-'>= =,--- ''-~ Q-'~-- ,---
-'--~ Q-,~-
;--- ;=,-- Q- Q~= _-~- ~-=-- - -= _- '-=-- ~-~---- '-= ;-
= ;)-= ~= Q- --= Q- Q-~=- Q- ';---- ~- -~ Q- ,=- _- - ,--
-'--~ Q--~



























II-MEZARLIKLARDAK KTABELER

A-ABDULVAHAB GAZ MEZAR KTABELER (YUKARI TEKKE)

Kitabe No:1 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-bk
2-Erzincandan bery- muhcereti Sivasa terif idb
3-vsl.olan Kdr meyih-i izmndan
4-asrnn ferd-i dehrinin muvahhidi kutubdan
5-vcd-..fk- rda..
6-e-eyh el-Hac Mehmed Uk babay-i Erzurm
7-kaddesallhu esrrehul-uly Efendinin ruh-u
8-kudsiyelerinden bil-istin..
9-27 Eyll 1332 (h.12 Zilhicce 1334, m. 10 Ekim 1916)
Arka yz: okunamad
_-'-- ;
-- ~-,~- ~;-~ ,='=- ,- --'=-
---'=- _-'~- '- V J~
--=- -- =;- --, --,- --,~-
-,~ '-';=
_-,~ '-'- ' ~- --=- '=- _-~-
----- '--- -,~ = --
'--~V'- --,--~--
;--
Kitabe No:2

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Erzincan redif taburu yzbalarndan --,--~'-;- ;-'= ~- '=-
3-smail Efendinin kermesi Yeter Hanm ;-'= ,-- _~ --, ----- J--'-~
4-ruhuna el-ftiha =-'-- -=
5-1331 Cemaziyel-Evvel 1334 (m.1 Mart 1916) V '-=

Kitabe No:3 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-fendan bekya eyledi rhlet ~-= --- -'-- '--
3-ide kabrini Hak ravza-i cennet ~-= ~ _= _--,-- ---
4-Erzincanl Cerrah(?) zade. - (?) ,= _--'=-
5-smail Bey hallesi merhmet J--'-~ ~-;=,- _~ ---= -
6-l-mafre Huriye Hanm rhuna -= ;-'= -;= -;---
7-ftiha =-'-
8-sene 1334 (m.1915) -~

Kitabe No:4

n yz:
1-Arpac Chit Aa '- --'= _='
2-1954 rhin ftiha =-'- ;-= ^

Kitabe No:5 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-hallkul-bk
2-dir hndn u mnim-i b-misl u b-hemt
3-cedd-i mihmtna(?) cann icle(?) etti b-perv
4-kusrun afv idb affr kusr- b- cennetn
5-nam-i dimlerle mkft eyleye Mevl
6-ne gam mazl ise fn hayat evvel mansbndan
7-virir Hak ch- bk dim zevk u saf
8-yeni knyla(?) bu nin- kitb u tarih
9-liv-i adn mansb virdiler sana Paa
10-f sene 1267 (m. 1857)
_-'-- >=- ;
'-- _- J-- _- ;-- --'= '-
, _- --- (?)-'=- Q-'= (?) --'-)- -=
'--= '- ;~- '-- -- ;-- ;~-
V;- --- '-'-- -,- _-- _---
---~-- _-'-= _-'- ~- ,- ;- -
'-~ _-- _-'- -'= _= ,-
_-'- '- '~- ;- (?) -- _- --
'~' '~ ,--,- ~~-- -- ;-
-~ _-
Kitabe No:6

n yz:
1-Hvel-hallkul-bk _-'-- >=- ;
2-Allhmmefir verhamn - ;)-- '--= ,-
3-hzal-kabru-erf hve ; ~-,~- ,----
4-es-Seyyid e-eyh el-Hac '=- _-~- --~-
5-Mustafa Kadzde - _~'- _-=~-
6-bi-hurmetil-ftih =-'-- -,=-
7-1305 (m.1887) ^

Kitabe No:7 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-hayy _=- ;
2-Kadzde evki Efendi kendi vh - -- --- _-;~ - _~'-
3-gen iken dr- fenya eyledi rh - --- -'-- Q-- -
4- kimi Hak ider --.. _= _--.
5-din ehlinden o ider --. --- Q-
6-syledi.tarih... .. _-'-.. ---;~
7-oldu tarih-i Arabah(?) (?)-'-.._-,- _-'- --
8-dest-i nrnla suhsl J~'=.. ~~ ;~ ---'-
9-virdi.ho kld.. ---- ;=..,-
10-sene 1332 (m.1913) -~

Kitabe No:8

n yz:
1-L ilhe illallah Muhammedn Raslullah = ;~ --=- = V - V
2-Vezr-i Azam Ali Paa Hazretlerinin Enderun -- ~--,--,~='~' _-- ;=-,-
3-Aalarndan ukadar merhm ve mafr ;-- ;=,- -; - ---,-'-
4-Ali Aa rhn ftiha 1153 (m.1740) =-'- ;-= '- _-- ^

Kitabe No:9

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-has bendegn- h- Nakbend ---~-- -'~ ' ---- '=
3-Darendeli el-Hac Hasan Efendi --- Q~= '=- _- ---
4-bin drt yz drt sene-i hicrde ---,= -~ ;-- --
5-lem-i cemle intikal etti --- '--- -'-= ;-'-
6-rhn el-ftiha =-'-- ;-=
Arka yz:
doumu: 1313 Hicri veft:31.7.1984 (Trke yazl)

Kitabe No:10 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Darendeli el-merhm Naci Okyz(?) (?) _- --- ;-- _='- ;=,--
3-Peygambere mmet idi Allaha kul ;- )-- -- ~- -,---
4-ne kimseye incindi ne kimseyi incitti --=-- _-~-- - --=-- -~-- -
5-dnyaya geldii gn gibi gitdi -- _- ; _---- -'--
6-ey zrn(?) ruhna ftiha kl ihd - J-- =-'- -= (?)Q-
7-ve masma leme cemle yitdi(?) (?)--- -'-= ;-'- -;~-
8-1981/ 12/ 19 //

Kitabe No:11

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Nakibendi meyihinden --=-'~- ---~--
3-ve ulemdan Hac Mustafa _-=~- _='= '---
4-Taki Efendi Hazretlerinin --,--,~= --- _--
5-rhuna ftiha =-'- -=
6-sene 1344 (m.1925) -~

Kitabe No:12 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-Meydan Camii mam ve '- _-'= ---
3-Hatibi Mustafa Hfz olu _-== _-- =-'= _-=~-
4-Han(?) ulems Hadi(?) Hfz =-'= (?)'= _~'--- (?)'=
5-olunun rhin ftiha =-'- ;-= ---
6-veft 905- 961 (m.1905-1961) -^ '-

Kitabe No:13

n yz:
1-Rabbehul-Gafr blzde -V'- ;-- -
2-es-Seyyid Abdullah Efendi --- =--- --~-
3-rhin el-ftiha =-'-- ;-=
4-sene h.1253 (m.1837) ^ ,= -~

Kitabe No:14 (krk)

n yz:
1-Hvel-bk
2-muhsebeci-i evkaf idi. Sivasda ol zat
3-ki erkn- vilyet kn- himmet-i lem vir(?) ana(?)
4-asl Kastamonu hnedn- fik-i akran Efendi
5-sehda cmleyi gemi idi ancak ol ki ..
6-garib idi fakat imdi cihandan eyledi
7-varub tutdu diyr- huldde kendisine mev
8-muammer eyleye Allah an da her kim eylerse
9-ann rhuna ihlas ile bir ftiha ihd
10-veftnda yazld seng i cevher zere hu(?) tarih
11-hsn-i kim ola firdevs-i bek hoa
12-sene h.1255 (m.1839)
_-'-- ;
--~;-~ -- '- =-~'=-
(?)'- (?),- ;-'- ~- ' ~-V '
--- _-'- --'= _-;-=~- J-~
_=- -~- _- --= -'=~
--- --')= --~ =-- -- ~-,-
'- -~-- ---= '- --;=
~,-- ; , ---- = --- ,--
- =-'- ,- -- >= -= -
_-'- (?) ; - ,;= 4-~ --'- ----'-
'=~;= '-- ,- - ;-......... Q~=
^^ ,= -~
Kitabe No:15 (ypranm)

n yz:
1-H
2-hliy mdr-i evkf iken Sivasda bu shib-i kirm
3-azm-i. Mevlsna cennetde buldu ryiha
4-.
5-rhu teslm eyledi Rid Efendi.
6-cevher-i tarihini tahrir eyledi ihvn- din
7-kabrinin tan okuyan okusun bir ftiha
8-sene 1294 (m.1877)
;
, ~='~ ;- --~;-~ Q-- '- ,--- '--'=
=- --;- ----= -~V;-,-
.
..... --- -~ --- ;--~- _=
Q- ;= --- ,-,=- _-=-'-,;=
=-'- ,- ;~;- '-- Q~'= -,--
-~
Kitabe No:16

n yz:
1-el-merhmetl-mafre -;--- -;=,--
2-devletl Cebbarzde -'-= ;---
3-Sleyman Bey Efendinin ----- - '---~
4-mahdmu mehbetl Selim ;--~ ;---'=- _--=-
5-Bey Efendi vlidesi em _-~ _~ --- --- -
6-kadn rhn ;-= Q---
7-el-ftiha sene 1235 (m.1819) -~ =-'-- ^

Kitabe No:17 (krk)

n yz:
1-Erzincn Kassb Ali _-- '~- _-'=-
2-Ko(?) hallesi Nafiye Hanm ;-'= --'- _~ ---= ;-
3-binti Mahmud Aa rhuna -= '- ;-=- ~--
4-ftiha sene-i Arab 1324 (m.1906) _-,- -~ =-'-

Kitabe No:18

n yz:
1-Hvel-bk -'-- ; _
2-Ashb- Kirmdan --, '=~
3-hza merkadil-mafrul-merhm ;=,-- ;--- --,- -
4-Hazret-i Abdulvehhb ';- --- ,~=
5-Gazi radiyallhu anh -- = _~ '-
6-rhuna ftiha =-'- -=
7-h. sene 113 -~ _
8-m. sene 732 -~

Kitabe No:19

n yz:
1-Hvel-bk _-'-- ;
2-tarkat-i Nakibend mridi -~,- ---~-- --,=
3-smail Hakk hrm Halfesi _~ ---= _-,= _-= J--'-~
4-Muhammed Veli en Q~ _- --=-
5-lem-i slma k tutdu --;= _~ ->~ _--'-
6-du cihn eyledi glen Q~-; --- ')=
7-D. 1326 (m.1908) . 13.6.1995 (Trke yazl)

Kitabe No:20 (ypranm)

n yz:
1-Sivas Binbas zade(?) Hamdi smail Hakk Bey
2-Silahdar Erzurm(?)Mft Maksud cedd-i aldr
3-nzl itmi semadan Fatma zzet Hanm nm-
4-zeylinde(?) azmi gibi isminde olum ltf-u Mevladr
5-Austos alt yz otuz iki yam......
6-ecel geldi oku bir ftiha slb-u randr
7-elved fni dnya elved ana elved
8-rz-i maherde ef(?) bd- Muhammed Mustafa
9-1332 (m.1913)
- _-= J--'-~ --= (?)- _~~'--- ;-~
=-~ >- -= ;~-- _--- _-,~-
_-'- ;-'= ,- -='- '-~ Q--- ,-
V;- ~=- ;-- ----~ _- _-,- -----
........;~'- _-- ;- ;- _-- ;-~-
'-- ;-~ =-'- ,- ;- -- J=
;- '- ;- '-- _-'- ;-
_-=~- --=- '- (?)--~ -,~=-

Kitabe No:21

n yz:
1-hvel-bk _-'-- ;
2-fendan bekya eyledi rhlet ~-= --- -'-- '--
3-ide kabrini Hak ravza-i cennet ~-= -~ _= _--,-- ---
4-Erzincanl Nalbandzde ------ _--'=-
5-Hac Ahmed Efendi hallesi _~ ---= --- --= _='=
6-ser Komisyonu Ktibi Sleyman '---~ _--' _-;-~-;- ,~
7-Efendi vlidesi Ftma-i merhm ;=,- --='- _~ --- ---
8-l-mafr rhuna ftiha -= ;--- =-'-
9-1332 (m.1913)

Kitabe No:22 (ypranm)

n yz:
1-eyh Evhad -= _-~
2-fsene t(?) (?)'- -~....... _-
3-erbea ve sittn seba mie (h.764 m.1363) ---~ Q--~ -

B-HALFELK MEZAR KTABELER

Kitabe No:1

Seluklu dnemine ait bir kitabedir.
st ksmnda yetel-krs var:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

; V - V = '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- V _- '- ;-~- _-
-- Q- Q- ~- ;=-=- V ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Alt ksmndaki yaz yledir:
teveff el-merhm, el-mafr, e-ehid, el-abdul-muhta il rahmetillahi tel Ahi
Mehmed bin Ahi Hoca
Arka yzn alt ksmnda Farsa drt beyit var. Okunamad.
=;= _= Q- --=- _= _-'- = ~-= _- '-=-------)~-;--- ;=,-- _-;-

Kitabe No:2

ocuk mezar kitabesi. zerinde yetel-krs var:
Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-semvti
ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve m
halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-arz
ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.
; V - V = '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- V _- '- ;-~- _-
-- Q- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- Q- ~- ;=-=- V ;)--= '-
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
Kitabe No:3 (ypranm)

n yz:
1-habbez itti dr- bekya bu ehl-i felh >- J ;- -'-- _-- --=
2-rh- cinna vsl oldu zl-cenh '-=- -- J~ -'-=
3-ehl-i fzl idi ol shib-i pr keml '- , ~='~ -- J~'- J
4-tlib-i Hak olup nice buldu inirh ,~- --;- =-- ;- _= ~-'=
5-yani ol std- lem Hoca skt ;-~ =;= ;-'- '-~ _--
6 .. (okunamad) ...

Kitabe No:4

n yz:
1-h dost el-ftiha
2-Sivas nakbl-erefi kutbl-rifn
3-Abdullhul-Himl-Kdir Rf
4-Hazretlerinin hulefsndan stanbul
5-Kasmpaada Bedreddin Mahallesinde tarkat-i
6-aliyye-i Kdirir-Rf dergh- erfi
7-post-nini es-Seyyid e-eyh Muhammedl-Ensr
8-Hazretlerinin torunu Binba, eyh
9-Muhyid-dinil-Ensr Beyin olu
10-Abdlkdir erfeddin Beyin rhuna
11-doumu sene 1339 (m.1920) vefat 13 Cemziyel Evvel sene 1372
12-28 ubat sene 1953
=-'-- ~~ ;
'- ~=- _-,~V ~--- ;-~ Q--
_-'- ,- '-- _-~')- =---
;--'-~ ---~'--= ~--,--,~=
~--,= ---~ -=- Q- ---- -'~' ;~'-
_--,~ -' _-'- ,- '- ---
'~-V - -=- _- ~- - -~- _--~- ~~;
_-~ _~'---- _-;= --,--,~=
_-- -- '~-V Q- -- _=-
-= -- Q- -- ,~ '-----
-~ _-;- _-'- -~ V '-=
-~ ^ '-~
Kitabe No:5

n yz:
1-hvel-bk _-'-- ;
2-ibu kabr-i merhm ve mafr ;-- ;=,- ,-- ;-~
3-Sar Hfz zde - =-'= '~
4-kir Efendinin -----,'~
5-rhu in el-ftiha =-'-- ;- _=
6-sene 1322 (m.1904) -~

Kitabe No:6

n yz:
1-ftiha =-'-
2-ebinkarahisarl Avutmu Mahallesinden --~ -=- Q-- _-'~= -,- Q-~
3-Hanc oullarndan Hasan olu Ahmed Hanc _=-'= --= _-- Q~= --,--;- _=-'=
4-doumu 1338(m.1918)-1947 - ;-
Kitabe No:7

n yz:
1-hvel-bk _-'-- ;
2-tarkat-i aliyye-i Nakibend ---~-- --- ~--,=
3-meyih-i kiramdan el-Hac '=- --, _-'~-
4-Nalac zde eyh Ahmed --= _-~ - _= --
5-Sivs Hazretlerinin ~--,--,~= _~;-~
6-rh- eriflerin el-ftiha =-'-- ;-,---,~
7-sene 1310 (m.1892) -~

Kitabe No:8 (ypranm)

n yz:
1-hvel-bk _-'-- ;
2-.. .
3-.kim-makam '-- ;-'-.
4-Akif Begin - ~'-
5-rhn el-ftiha =-'-- ;-=
6-sene 1240 (m.1824) -~

Kitabe No:9 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-hayy _=- ;
2- ..
3-tayin olduum.. ..;--- Q---.........
4-.sonra ecel-i mevt yetidi hemen ~-- ;- J= -,~ '- - .
5-..ziyret eyleyen rhuna ide bir ftiha =-'- ,- --- -= Q--- '-..
6-ihsan '~=
7-1317 (m.1899)

Kitabe No:10

n yz:
1-f hzal-kabrul-merhmul-mafr il _-;--- ;=,--,--- - _-
2-rahmeti Rabbehul-gafr Molla Gl(?)zde - (?); >- ;-- - -=
3-es-Seyyid Mehmed Aa ibn-i Ahmed Alemdar ---- --= Q- '- --=- --~-
4-rhin el-ftiha sene 1240 (m.1824) ;-= -~ =-'--

Kitabe No:11 (ypranm)

n yz:
1-Hvel-hayy _=- ;
2-nakl ider ise . '~ ---,~ ~- -- J--
3-bir misafirhanedir gelir gidenler bu hana(?) (?)-'= ;- ,---- ,-- -)-'=,-'~- ,-
4-meftn-(?) cihandan mefhar-i Sivas idi -- ;-~ ,=-- --')= ;---.
5-nimetinmsvt zere her by u ged - '- , - '~- Q---- ........
6-Sakal(?) Aa deyu hret-i mebn fk(?) eylerdi ,-- '- _--- ,)~ ;- '- '--
7-bak felek kim mahzen hk ire kld.. ..--- -,- '= ,=- ; 4-- '-
8-mahere dek..rahmet itsn Hak sana '~ _= ;~- ~-= -,~=-
9-meskenin..oldu lyk(?).. _-V -- --~-
10-sene 1323 (m.1905) -~

Kitabe No:12 (ypranm)

n yz:
1-Sivas erf- ulemsndan --~'--- ,~ ;-~
2- . emseddin Q--- Q-~.
3-zade el-Hac, Hafz Mehmed emseddin Q--- Q-~ --=- =-'= '=- -
4-Efendinin rhin el-ftiha =-'-- ;-= -----
5-f 5 Ramazan sene 1314 (m. 6 ubat 1897) -~ _- ^ '~-

Kitabe No:13

n yz:
1-hzal-kabrul-merhme Divrikli Mayat olu _-- '-- _---;- -;=,-- ,-- -
2-Osman kz Nuriye Yksel rhuna ftiha - -;- ,-- '--- =-'- -= J~;

Kitabe No:14 (ypranm)

n yz:
1-hvel-hayyul-bk _-'-- _=- ;
2-Kangal Aas.. ._~'- '---
3-Aann -'-.
4-Hac .. _='=
5-rhin ftiha sene 1.. . -~ =-'- ;-=

C-NUMAN EFEND ALE KABRSTANI

Kitabe No:1

1-hvel-hayyul-bk _-'-- _=- ;
2-dir hnedn- Mft-i Nman- Sivas '-- --- --'= '- _~;-~
3-mzeyyen bil-lakab Sar Hatib hret-i dr _-,)~ ~-== '~ ~--'- Q-,-
4-mderris-i bil-ulm shibl-ktb-i ktbhne -'=-- ~--- ~='~ ;--'- --
5-dah ferr hem Beyt-i Mkerrem hdim-i cn '-'= '= ,-- ~-- ; ,- _=
6-ciger-hnem kebb itdi firk- hasreti amm _- _-,~= ,- --- '- ;-;= ,-=
7-velkin olmad ryet visl-i fazlna zr ,- --~- '~ ~- --- Q--
8-evhirden kar bir er mcevher fevtine tarih _-'- --;- ,;=- ,- '- ,=
9-bu tamre didi hsn d-tarihim ola ihd - - ;=-'- _-~= -- -,--- ;-
10-keml-i fazl ikmle d-lemde budur mehur ;)~- ;- ----'- -'- J~- '-
11-oku ihlas o rh- pkini eyle heman ihy '-= '- -- _--' >= ;-
12-sene 1182(m.1768) ve 1301(m.1883) -~
13-Hamdi --=

Kitabe No:2

1-Allah =
2-fahrul-mftinn-i Sivas ;-~ Q------ ,=-
3-el-mderris bi-dris-saltanat -=-~- -- ---
4-es-Seyyid, el-Hac Mehmed Tahir Efendi --- ,'= --=- '=- --~-
5-rhn el-ftiha =-'-- ;-=
6-sene h.1320 (m.1912) ,= -~

Kitabe No:3 (ypranm)

1-hvel-hayy _=- ;
2-eyledim h- enn-i efgn '- Q-- -' ---
3-Sar Hatibzde hret-i leme --'- ,)~ - ~-== '~
4-virdi sk cna zerrn-i arab ,~ Q- -'= _-'~ ,-
5-Kevser-i Adn ire kld devrn --- -,- -- ,-;
6-....tarih-i Rm _- _-'-..
7-..eyh .._-~.
8-kand kk byk eyh _-~ ;-- 4=; --'-
9-oku hasbce(bir ftiha) ( = _-~= ;- ) =-'- ,-
10-f gurre-i . 1321 (m. Aralk 1913) ,- _-

Kitabe No:4 (ok fazla ypranm bir mezar kitabesi)

1-.. .
2-.. ..
3-.veft _-'-
4-.Abdullatif ~-=----.

Kitabe No:5

Pencere zerinde tek satrlk kitabe:
y hafiyyel-eltf neccin mimm nehf '=- ' -- '-=- '=-V _-= '-

Kitabe No:6

Pencere zerinde iki satrlk kitabe:
1- =- ;-- ;-=,- Q-=,- = ;~- ;=--- ;--- ,-
2- Q--- 4--- = -~ Q--~=-- ,= -~- V =
1-Bismillhirrahmnirrahm vefall-hayr leallekm tuflihn
2-innallhe l yudu ecril-muhsinn sadekallhul-melikl-mun


Kitabe No:7

Giri kapsnn;
Solunda ortasnda sanda
=(Allah) ='~'-(m -Allah) - -=-(Muhammed)
amele kird(?) Tevfk el-Kayser ,~--- _--;- ,'~ J--

Kitabe No:8

Kap yanndaki birinci pencere zerinde:
1- ;--- ,-- = = -= Q- ;=--- V ;)~-- _-- ;-,~ Q--- '-- '- J-
2- Q-=,---- _-~- Q- --= --= _-~- Q- ;-~ ---- '-- _-~- ~---- ,--
~- -- Q--~ _-- -~ ,-- -=,- ;)---
1-kul y ibdiyellezne israf al enfusehm l teknut min rahmetillhi innallhe yefuruz-
zunbe (Kuran: Zmer, 53)
2-ammeral-mznib e-eyh Numan el-Mft-i Sivas ibn-i e-eyh Ahmed Hamdi ibn-i e-
eyh Abdurrahman aleyhmr-rahmeti vel-gufran sene isn ve sebn ve mie ve elf

Kitabe No:9 (ypranm)

Pencere zerindeki tek satrlk kitabe. Ba taraf okunamad.
1-. Bismillhirrahmnirrahm ;-=,- Q-=,- = ;~-.

Kitabe No:10

Yedi satrlk, ok fazla ypranm bir yap kitabesi paras. Kabristann iinde kede yerde
bulunmaktadr:
1-m -Allah ='~'-
2-..Allah =.
3-..Cell J--=
4- (?). =--'~=.

Kitabe No:11

satrlk, krk bir yap kitabesi paras:
1- .
2-.... .
3-b- Firdevs. .,- '-

Kitabe No:12

Krk yap kitabesi paras:
1-. ..
2-hvel-hallkul-bk _-'-- >=- ;
3-harrereh..es-seyyid --~--,=

D- EHTLER MEZARLII

Kitabe No:1

Krk, kabartma yazl, balk srtl mezar ta.
Tan bir yznde Farsa bir beyit bulunmaktadr. Tamam okunamad: , '---
Tamir gren ba tarafnda ise u yaz yer almaktadr:
1-hve ;
2-. Allah =............
3-f t Zilkade ---- '- _-
4-sene erbaa ve sebn ve sitte mie ---~ Q--~ - -~
(h. Zilkade 674, m. Nisan 1276)


Kitabe No:2

Kabartma yazl, balksrtl mezar ta. Ba ksmndaki ta paras ters tutturularak beton
ile svanm ve yazlar okunamaz hale gelmitir.
Tan st ksmnda besmele ve yetel-krs mevcuttur:
;--- _=- ; V - V = _- '- - ;- V -~ --='- V ;-=,- Q-=,- = ;~-
Q- ;)--= '- ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- -- V _- '- ;-~-
-;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V --- Q- ~- ;=-=- V
;-=- _-- ; '-)=-=
Bismillhirrahmnirrahm. Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l
nevm leh m fis-semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m
beyne eydhim ve m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia
krsiyyuhus-semvti vel-arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.

Alt ksmnda: intekale min dril-fen il dril-bek '--- _- '--- Q- J---
kinci yzn alt ksmnda ise:
Rebl-hir sene tisa ve sebn ve seba mie ---~ Q--~ ~- -~ ,=V --
(h. Rebilahir 779, m. Austos 1377)

Kitabe No:3

Kabartma yazl, ypranm, tamir grm, ekilli ocuk mezar ta.
Ba ksmnda:
.l-merhum ;=,--...............
st ksmnda ise:
klellhu tel ............._-'-........= '-

Kitabe No:4

Ortadan krk, ok ypranm mezar ta.
Ba tarafnda:
1-ve hve ;
2-el aliyyu _--
3-azm ;-=-

E-TEK MEZAR

Kitabe No:1 (ypranm)

1-vzer-y izamdan Sivas ;-~ --'=-
2-Valisi el-Hac Hasan Hilmi =- _~-- _--= Q~= '
3-Paa Hazretlerinin mahdmu _--=- --,--,~= '~'
4-olub .. mrn ikmal '- _-- ;-;-
5-eyleyen Mehmed Celleddin Q--- >= --=- '---
6-Beyin medfen-i mahssudur -~;~=- Q--- -
7-rzen lillh el-ftiha =-'-- = '~
8-1315-1317 (m.1897-1899) -^
Yan tarafnda betonla tutturulmu olan tata ise:
1-..(okunamad) .
2-el-merhme, el-mafre -;--- -;=,--
3-Fatma Hatun ;-'= -='-

F-KILAVUZ CAM YAKININDAK METRUK MEZARLIK

Kitabe No:1 (ypranm)

1-..
2- Hattb Melik-i 4-- '==
3-Rabbir-Raf Ali bin eyh Vef '- _-~ Q- _-- ,-












III-HAZRELERDEK MEZAR KTABELER

A-AL BABA CAM

Kitabe No:1 (ypranm)

1-hvel-hayy _=- ;
2-bir kimse ~- ,-...
3-el-hazer her kimse..ber-cihan ')= ,- ~- , -=-
4-eyh Alibendesi _~ ----.. _-- _-~
5-azm-i ukb eyledi ..heman '---- '--- ,-
6-evld ki eyh Hseyin Efendi ibu... ......;-~ --- Q-~= _-~ V......
7-ocaeyledi teslm-i cn '= ;--~- --- _=
8-cevher-i tarhingeldi ler ..........,- --........-=-'- ,;=
9-buldu Sbhnn ..ol zaman '- Q-'=-~ --;-

Kitabe No:2 (ypranm)

1-hvel-hayyu l yemt ;-- V _=- ;
2-heme derd-i fikr ile olurken hline akir ,'~ --'= Q;- --,-- ~--
3-iridi irci emri dokundu emine Thir ,'= --~ ---;= ,- _= -~,-
4-ser koydu sadrna eyvallah =;----~ --;- ,~..
5-mheyy itdi....oldu hem nzr ,='- ; --..--- '-)-
6-idb rite-i mrn melikil-mevt ;-- 4-- Q-,-- --~ --
7-servetin almad saymad hzr --- ,='= ---'~ Q-,-
8-kub.menktan nakale tarih _-'- J-- '=;---.;--
9-eyh Tahir ,'= _-~..
10-1267(m.1850)

Kitabe No:3

1-hvel-bk _-'-- ;
2-sdt- Nakibendiyye ----~-- '~
3-ve refy- billhdan '-,- -)- -'-
4-Kazganc zde - _=-'-'-
5-Mehmed Emin edb-i Sivs ;-~ -- Q-- --=- _~
6-kaddese srruh -,~ --
7-rhn el-ftiha =-'-- ;-=
8-sene1335 (m.1916) -~ ^

Kitabe No:4 (ypranm)

1-sene 1240 (m.1824) -~
2-Allhmme erham hza kabrul-merhm ;=,-- ,-- - ;= ;)--
3-el-mafr il rahmeti Rabbi- ;--- -= _-
4-l-afr es-seyyid e-eyh _-~- --~- ;--
5-Efendi ---
6-rhn ;-=

Kitabe No:5 (krk)

1-nakale el-merhm ;=,-- J--
2-..ibn-i el-(?) ibn-i el-hac '=- Q- ,=- Q-..
3-.Allah.. .............=...........

Kitabe No:6 (ypranm)

1-hza kabrul-merhm el-mafr . ;--- ;=,-- ,-- -
2-il rahmetillhi tel Demircan '=,-- _-'- = -= _-
3- ..

Kitabe No:7 (krk)

1-hvel-hayy _=- ;
2-hza kabril-merhm el-muhcir f seblillhi = J--~ _- ,=')-- ;=,-- ,-- -
3-Dastan Nuh ;- '-~-.
4-....Dastn Allhmme. ;)-- _-'-~-.
5-ve ilhe ve sretil-ftiha ve teveff _-;- =-'-- ;~ -
6-f gurre-i Rebl-hir sene 123 (1123) (Mays 1711) -~ ,=V -- ,- _-

Kitabe No:8

1-hza kabrul-merhm ;=,-- ,-- -
2-el-mafr er-Rc il rahmeti Rabbih - -= _- _=,- ;---
3-el-afr Dastan '-~- ;--
4-Ali Edhem Han rh _= '= ; _--
5-in el-ftiha h. ,= =-'-- ;-
6-sene1250 (h.1834) -~ ^

Kitabe No:9 (ypranm)

1-hvel-hayyu _=- ;
2-..ide rhuna -= -.
3-okuyanlar bulalar cennete ftiha =-'- --= ,- -;- ,--'--
4-by- Hakdan irci emrini iitdi. --~ Q-,- _= --= ;-
5-rhunu teslim eyledi Mahmud Efendi.. .--- ;-=- --- ;--~- _-=
6-rhu d olsun de-mdem .ann -'- ;~- '~ _=
7-azm idb mevlsna cennetden buldu ryiha =- --;- ---= -~V;- -- ,-
8-cevher-i tarihini bir er geldi tahrr eyledi --- ,-,=- -- ,- _-=-'- ,;=
9-okuyanlar kabrinin tan okusun ftiha =-'- ;~;- ~'= -,-- ,--'--
10-sene h.1292 (m.1875) ,= -~

Kitabe No:10 (ypranm)

1-fetebera y ulil-elbb '-- V _- '- ,---'-
2-fen drna geldi bir dem old bunda misfir ,-'~- ---;- -- ,- -- -- '--
3-meer seyf-i ecel km lfndan olub hazr ,~'= ;- --->- Q-- J= ~-~,--
4-.nihn istedi mhlet ~-)- --~ ')-
5-revnn virmee itdi niyz- Hazrete vfi _- -,~= '-- --- --,- Q-
6-bu masmun kub .didi tarih _-'- --. ;- -;~- ;-.
Not: Har(59)/2 nolu yette '~-V _- '- ,---'- eklinde yer almaktadr. Muhtemelen yet
deitirilerek yazlm.

Kitabe No:11 (krk)

1-hvel-hallkul-bk
2-kll men aleyh fn ve yebk vechu Rabbike zl-celli
3-vel-ikrm hza kabru.ibn-i Mehmed Han
4-Allhmmefirve mevtuh f gurre-i ehr-i Rebl-Evvel
5-azmuh f seblillhi.
6-men mte garben fe-kad mte ehden sadeka Raslullah
7-1247 (Austos 1831)
_-'-- >=- ;
>=- 4- = _--- '- ')--- Q- J
'= --=- Q-................... ,-- - ,V
-- ,)~ -,- _- -;- V .......... ,-- ;)--
................................ = J--~ _- ')-,-
= ;~ -~ --)~ '- --- '--,- '- Q-

Kitabe No:12

1-ol Hd-y zl-Cell-i Kibriy '-,- >=- -=
avn kld bu menr itmm-r '-- '-- ;- --- ;-
2-bnisi eyh Feyzullah-nm ite -~ '- = -- _-~ _~-'-
cy- adn ola makm- eshiy = '-=~ '-- - -- '
3-bu ibdet-haneyi kld tezyn Q--,- --- --'= '-- ;-
hayr- kmn kl myesser ey Hd -= ,~-- J-- Q-' ,-=
4-muhtasar kl ktib tarih digil J-- _-'- '---' J-- ,~-=-
kn makmn ez-behit-dd --~)- -'-- Q
5-sene1200(m.1785) -~

Kitabe No:13

1-bu cmi ferah-efz namazgh- mem ;- -''-- ,- ,- -'= ;-
meyyed oldu bu tarz zre r-erkn _-' '= - ,= ;- -- --~-
2-medr- feyz-i ilhi ve beyt-i Rahmn _-'-= ~-- _)- -- --
harm-i hrmetinn mminn mihmn _-'-)- Q--;- ---,= ;-,=
3-yapld sye-i Abdlhamid Handa kim ;- ---'= ---=---- -'~ --'-
sem-y refetinn adl cd brn _-'- ;= -- --- '-~
4-Atiyye-gh- Huddur mescid ey mmin Q-;- -='~- -= -' -=-
namaz kl oturup eyle zikr-i Sbhn _-'=-~ , -- ;- J-- '--
5-niyz- Hazret-i Pr it namazdan sonra -,-~ '-- ~- ,- ,~= '--
niyz feth ider insana bb- ihsn _-'~= '- -'~- -- _-- '--
6-bin yz on sekiz old Edb tarih _-='- ~- -- ,-~ ;- --
harba mrif iken buldu byle umrn _-,-- --;- --;- Q-- ,~- -,=
7-harrereh Arif sene 1318 (m.1900) -~ '- -,=

B-ULU CAM

Kitabe No:1

1-tark-i Nakibendi pir-i ebcel J=- , ---~-- _-,=
2-mrid-i kmil garbullah Hakk _-= = ~-,- J-' --~,-
3-Gavsul-Azam eyh smail Hakk _-= J--'-~ _-~ ;=-V ;-
4-hrm engin gnlnde -----; Q-- _-,=
5-yce murd hsl oldu -- J~'= ,- =;-
6-Toprak topraa virildi vsl- Hak oldu -- _= J~ ---,- -,= ,=
7-2.8.1969 ..

Kitabe No:2 (ypranm)

1-hvel-hallkul-bk
2-el-Mderris.ve Mft..zi
3-l-kadr vel-ihtirm.Mftizde Seyyid, eyh
4-ancak evliya.es-Seyyid, e-eyh
5-Abdurrahman Efendi bin es-Seyyid, e-eyh, el-Hac
6-Abdlmecid Efendi nevverallhu kabrehum(?) ve kuddise
7-esrrehum el-ftiha
8-f sene 1278 (m.1861)
_-'-- >=- ;
.......... _--- .......... ---
_-~ --~ - _---....... ,-=V ---
_-~- --~-.............. '-- _=-
'=- _-~- --~- Q- --- Q-=,----
-- (?);,-- =;- --- --=-----
=-'-- ;,~
-~ _-
Kitabe No:3

1-el-merhm, el-mafr ;--- ;=,--
2-evld- Hatibzde - ~== V
3-Sivas es-Seyyid --~- ;-~
4-e-eyh Abdurrahman Efendi --- Q-=,- --- _-~-
5-rhn rzen lillh = '~ ;-=
6-el-ftiha =-'--
7-sene1186 (m.1772) -~

Kitabe No:4 (ypranm)

ok ypranm, kavuklu bir mezar ta.
1-.. ........................
2-hzihi kabru. ............,-- --
3-el-muhta il ............ _- '-=--
4-es-seyyid, e-eyh. .............. _-~- --~-
5-.rhuna -=................
6-Allhmmefir.. ...........,-- ;)--
7-sene ..3 ... -~

Kitabe No:5 (ypranm)

1-trh-i Numan bin Hamdi --= Q- '-- _-'-
2-kutub idi ehr ire bu eyh Aziz ,-,- _-~ ;- -,- ,)~ -- ~=-
3-ehl-i hl olub hem milleti _--- ; ;- '= J
4-her ki med Msr ayn- kaz '~-......... Q-- ,~- --' ,
5-h kim nak- hsne itdi.. ......... --- -~= Q-- ;- -
6-irci emrine itdi imtisl '~-- --- --,- _=
7-Ravza-i Rdvn anda vire Hud -= -,- --- ;~ -~
8-hisr- rahmet lutf ile - ~=- -= '~='~
9-andelib-i rhuna l.. .............. V -= ~-----
10-nm u nnmezr- sengine ---~ ,-.......... -'~ '-
11-t-bet trih in eyh Mustafa _-=~- _-~ ;- _-'- '--'-
12-sene1131(m.1718) -~

Kitabe No:6 (krk)

1-.bu dem adne revn --- ;-.................
2-.mevtine sade trih _-'- -'~ --;-.................
3-.rahmn ola Abdurrahman Q-=,---- - '-=..................

Kitabe No:7

1-hvel-bk _-'-- ;
2-dil-i sf ho glen-i arbn idim Q~- ;= _-'~ -- -,~
3-terk itdim dnyann hr u hn _-~= '= -'-- --- ,-
4-il(el) sevmi, sevmemi ben koyub gedim - ;-;- Q- Q--;~ Q-;~ J-
5-dehrin devleti ten kafesini _--~-- Q- _--- ,
6-rh- Muhyiddine ftiha kl ihd - J-- =-'- ---- _=-
7-Allah didi virdi son nefesini _-~-- ;~ ,- -- =
8-hicr 1314-1421(m.1896-2000) - ,=

Kitabe No:8 (ypranm)

1-hvel-hallkul-bk _-'-- >=- ;
2-Allhmmefir verham ;= ,-- ;)--
3-shibeti hzal-kabru-erfeti --,~- ,--- - -='~
4-Mevlde binti es-Seyyid, e-eyh _-~- --~- ~-- -;-;-
5-Mustafa ................. _-=~-
6-.aleyhi ---......................
7-bi-hurmetiel-ftiha =-'--............. ,=- -
8-sene 1231(m.1815) -~

Kitabe No:9 (krk)

1-.. .......................
2-Svs Seyyid Numan '-- --~ _~;-~
3-Efendi kermesi merhme mafre --- _~ --, -;-- -;=,-
4-leh erfe Emine eyhmiye(?) Hanm ;-'= (?) --)-~ --- --,~ ')-
5-rhn el-ftiha =-'-- ;-=
6-sene 29 Ramazan1244 (m. 3 Nisan 1829) -~

Kitabe No:10 (ypranm)

1-... .
2.. .
3-dua idb didi tarih '- _-'- -- --
4-glistn- cinn ola - '-= '-~-
5-hazar by-(?) akndnn ,= 4----- ;-

Kitabe No:11

1-e-eyh _-~-
2-Mahmud ;-=-
3-Efendi rhuna -= ---
4-ftiha sene 1142 (m.1729) -~ =-'-

Kitabe No:12

1-haza -
2-el-kabir, es-sad, e-ehid --)~- --~- ,----
3-el-merhm, el-muhta il rahmetillhi = -= _- '-=-- ;=,--
4-Hseyin bin Bahddin Q---')- Q- Q-~=

Kitabe No:13

1-bi-tarih - _-'-
2-f es-slis irn Q-,~- ~-'-- _-
3-min Zilkade sene Q- -~ ----
4-erbea ve tisn ve seba mie (h. 23 Zilkade 794, m. 10 Ekim 1392) -'--~ Q-~- -

C-AL AA CAM

Kitabe No:1

1-bu ayn- eme-i by- vefdan '- ;- --~ _--- ;-
2-idb say-i bel lillah f Allah = _- = --- _~ --
3-nice yere akdub Mustafa Paa '~' _-=~- --- -,- =--
4-buraya hem myesser kld Allah = --- ,~-- ; -;-
5-in krne dinildi bu tarih _-'- ;- ---- -,-~ ;-
6-Hdya ok sipas(?) elhamdlillah =--=- '~ ; --=
7-ibu cmi-i erif Behram Paazde - '~' ,)- ~-,~ -'= ;-~
8-Mustafa Bey tarafndan in olunmudur -~--- '~- ---,= - _-=~-
9-998 (m.1589)

Kitabe No:2

1-hzal-kabru Hac _='= ,--- -
2-Mustafa _-=~-
3-e-ehir bi-veled-i --;- ,-)~-
4-Behram Paa '~' ,)-

Kitabe No:3

1-hzal-kabru ,--- -
2-Ebubekir bin Hac _='= Q- ,--;-
3-Mustafa _-=~-
4-e-ehir bi-veled-i --;- ,-)~-
5-Behram Paa '~' ,)-
6-el-vfi sene -~ -;-
7-aera ve elf (h. 1010, m. 1601) ~- ,~-

Kitabe No:4

1-l ilhe illallah Muhammedn Reslullah ;~ --=- =V - V =
2-hza merkad hazret-i mfessir ,~-- ,~= --,- -
3-Mehmed Efendi rahmetillhi tel _-'- = -= --- --=-
4-aleyhi rahmeti vsia ~ -= ---
5-sene 1111 (m. 1699) -~

D-HOCA MAM CAM

Kitabe No:1

1-Allhu l ilhe ill hvel-hayyul-kayym l tehuzuh sinetn ve l nevm leh m fis-
semvti ve m fil-arz men zellez yefeu indeh ill bi-iznih yalemu m beyne eydhim ve
m halfehum ve l yuhtne bi-eyin min ilmih ill bim e vesia krsiyyuhus-semvti vel-
arz ve l yeuduh hfzuhum ve hvel-aliyyul-azm.
; V - V = '- - ;- V -~ --='- V ;--- _=- V _- '- ;-~- _-
-- Q- - ;)--- Q-- '- ;-- -'- V ---- -~- Q- ~- ;=-=- V ;)--= '
;-=- _-- ; '-)=-= -;- V V ;-~- -~, ~ '~ '-- V ---
2-nevverallhu kabreh fi'l-hmis 'aera min ehr-i Zi'l-hicce li-sene erbe'a ve seb'n ve seb'a mie.
- -,-- = ;- -'--~ Q--~ - -~- ==- ,)~ Q- ,~- Q-'=- _
(h. 15 Zilhicce 774, m. 6 Haziran 1373)





EK 2: KTABE FOTORAFLARI

MZE MEZAR KTABELER


Mze 95/122 Mze191

Mze 196-a

Mze 196-b

Mze 223


Mze 224



Mze 226-a

Mze 226-b

Mze 227-a Mze 227-b






Mze 446 Mze 447

Mze 450 Mze 464



Mze 472 Mze 487

Mze 493 Mze 500



Mze 505-a Mze 505-b

Mze 512 Mze 521



Mze 524 Mze 530

Mze 538 Mze 553




Mze 555-558

Mze 557-a

Mze 557-b

Mze 559

Mze 645-a

Mze 645-b



Mze 646-a

Mze 646-b

Mze 843 Mze 844

Mze 845 Mze 1508

Mze 879












MZE YAPI KTABELER


Mze 187 Mze 310

Mze 439 Mze 482

Mze 494


Mze 573 Mze 590

Mze 883

Mze 1121

Mze 1122

Mze 1505













MEZARLIK KTABELER
ABDULVAHAB GAZ(YUKARI TEKKE)

Tekke 1-a Tekke 1-b

Tekke 2 Tekke 3

Tekke 4 Tekke 5

Tekke 6 Tekke 7



Tekke 8 Tekke 9

Tekke 10 Tekke 11

Tekke 12 Tekke 13

Tekke 14 Tekke 15



Tekke 16 Tekke 17

Tekke 18 Tekke 19



Tekke 20 Tekke 21

Tekke 22 Tekke 23



Tekke 24 Tekke 25

Tekke 26 Tekke 27



Tekke 28 Tekke 29


Tekke 30 Tekke 31

Tekke 32 Tekke 33

Tekke 34 Tekke 35

Tekke 36 Tekke 37

Tekke 38 Tekke 39



Tekke 40 Tekke 41


Tekke 42 Tekke 43


Tekke 44

HALFELK

Halfelik 1-a

Halfelik 1-b

Halfelik 1-ba ksm Halfelik 1-dier ba ksm

Halfelik 2-a Halfelik 2-b

Halfelik 3 Halfelik 4

Halfelik 5 Halfelik 6



Halfelik 7-a Halfelik 7-b

Halfelik 8 Halfelik 9



Halfelik 10 Halfelik 11

Halfelik 12 Halfelik 13




Halfelik 14 Halfelik 15

Halfelik 16 Halfelik 17

Halfelik 18-a Halfelik 18-b

Halfelik 19 Halfelik 20



Halfelik 21 Halfelik 22

Halfelik 23 Halfelik 24


NUMAN EFEND ALE KABRSTANI

Numan Efendi 1 Numan Efendi 2

Numan Efendi 3 Numan Efendi 4


Numan Efendi 5


Numan Efendi 6

Numan Efendi 7

Numan Efendi 8

Numan Efendi 9

EHTLER MEZARLII

ehitler 1-a




ehitler 1-b

ehitler 2-a

ehitler 2-b

ehitler 3-a ehitler 3-b

ehitler 4-a

ehitler 4-b
TEK MEZAR


















HAZRELER
AL BABA CAM HAZRES

Ali Baba 1 Ali Baba 2

Ali Baba 3 Ali Baba 4

Ali Baba 5 Ali Baba 6


Ali Baba 7 Ali Baba 8


Ali Baba 9 Ali Baba 10-a


Ali Baba 10-b Ali Baba 11


Ali Baba 12 Ali Baba 14


Ali Baba 13





ULU CAM HAZRES

Ulu Camii 1-a Ulu Camii 1-b

Ulu Camii 2 Ulu Camii 3


Ulu Camii 4 Ulu Camii5

Ulu Camii 6 Ulu Camii7

Ulu Camii8 Ulu Camii9

Ulu Camii10 Ulu Camii11



Ulu Camii12 Ulu Camii13-a

Ulu Camii13-b



DARURRAHA KTABES

Kitabe No:4(Mze Envanter No Belli Olmayan)