T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP
(MESLEK ETM VE RETM SSTEMNN GLENDRLMES PROJES)

NAAT TEKNOLOJS

ELK PROJE TASARIMI

ANKARA, 2009

Milli Eitim Bakanl tarafndan gelitirilen modller; Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 05.09.2008 tarih ve 186 sayl Karar ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarak yaygnlatrlan ereve retim programlarnda amalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retim materyalleridir (Ders Notlardr). Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeye rehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda uygulanmaya balanmtr. Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterlii kazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmas nerilen deiiklikler Bakanlkta ilgili birime bildirilir. rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik kazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulalabilirler. Baslm modller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr. Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda satlamaz.

NDEKLER

AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 582YIM202 naat Teknolojisi elik Yap Teknik Ressaml elik Proje Tasarm elik proje tasarmnn yaplmasn salayan renme materyalidir. 40/32 (+40/32 Uygulama tekrar yapmal) elik Proje Tasarmna Hazrlk modln baarm olmak elik Proje Tasarm Yapmak Genel Ama Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde kat planlarn tasarmn ynetmelik ve arnamelere uygun yapabileceksiniz. Amalar 1. Zemin kat etd yapabileceksiniz. 2. Normal kat etd yapabileceksiniz. 3. Bodrum kat etd yapabileceksiniz. Eskiz kd, kurun kalem, silgi, izim masas, temizlik fras, imar ynetmelikleri, genel ve teknik artnameler, meslek ile ilgili uygun kurulular Modl ieriindeki faaliyetleri tamamlandktan sonra verilen lme aralar ile kazandnz bilgi ve becerileri deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda performans testi uygulayarak, kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

MODLN AMACI

ETM RETM ORTAMI VE DONANIM

LME VE DEERLENDRME

ii

GR GR
Sevgili renci , elik, yalnz binalarda kullanlmaz. Her tip ve ldeki kprler, kuleler ve direkler, spor sahalar ve ar endstriyel yaplarda da kullanlr. elik yaplar, byk aklkl, rahat meknlardr. Ara kolonsuz, duvarsz ve kesintisiz yaplardr. Bu nedenle bu yaplarda ara kolonlar yoktur veya ok azdr. Kolon kesitleri ok kktr. Betonarmede 100*100 cm olan bir kolona kar elik kolon 40* 40 cmdir. Bu da daha fazla net kullanm alan salar. Deme kalnlklar dktr temiz kat ykseklii de daha fazladr. elik yap kuru yntemlerle yaplr. Kolay kurulur, temiz ve hzl yaplr. elik yaplarn mrleri uzun, kullanm esnek, yenilenmesi kolaydr. elik tayc yap, yksek dayanmldr ve ekonomiktir. elii koruduumuzda paslanmaz. elik sorunsuz ve snrsz 100% geri dnmldr. elik yap yaz-k demeden yaplabilir. elii stn vasf hline getirmek insanolunun elindedir. Vanadiyum ve krom, elii yangnda yksek sya dayankl klar, korozyon direncini arttrr. Krom bulunan alama nikel katlarak "paslanmaz elik" elde edilir. Nikel ayn zamanda uzama deerlerini artrr. Bakr ve molibden, kimyasal korozyona kar diren saglar. Karbon yzde 2'den fazla ise "dkm elii" elde edilir. Fosfor gibi maddeler elii krlgan yaparlar ve eliin iinde istenmezler.

RENME FAALYET - 1 RENME FAALYET - 1

AMA
Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde zemin kat plan almasn doru olarak yapabileceksiniz.

ARATIRMA

Blgenize ait imar ynetmeliklerini aratrnz. Standartlarn nemini aratrnz. Deiik kaynaklardan elik projeleri aratrnz. Siz de elik bir proje tasarlaynz.

1. ZEMN KAT PLANI ETD (1/100)

1.1. Ynetmelik ve artnameler
1.1.1. mar Ynetmelii
mar Ynetmelii ile ilgili bilgilere ilgili ynetmelik kitapndan bakabilirsiniz.

1.1.2. Genel Teknik artnamesi

Bayndrlk leri Genel ve Teknik artnamesi ile P elik Proje Tasarma Hazrlk modlne bakabilirisiniz.

K2

K2

K5

P7

ekil 1.1: Yaplan dizayn, model ve taslaa ait zemin kat krokisinin bir ksm

ekil 1.2:Yaplan dizayn model ve taslaa ait zemin kat krokisi

Krokisi verilen (ekil 1.2) zemin kat plannn 1/100 leinde etdnde izlenecek yollar iin P Tasarm Hazrlk modlne bakabilirsiniz. Ayrca farkl ynlerin daha iyi anlalmas iin bu krokinin bir ksm ekil 1. 1de verilmi sonra da krokinin btn gsterilmitir. Verilenler: ller iten ie temiz llerdir. D duvarlar ve merdiveni evreleyen duvarlar 20 cm, dierleri 10 cm kalnlndadr. Havalandrma bacas duvar d duvar gibi dnlecektir. Pencereler bulunduu duvarn ortasndadr. Pencere genilikleri; P100/70, P2 50 / 50 , P3 60/70 , P4 100/82 , P5 150 /164 , P6 250/164 , P7 270/164, P8 280/40dir. Kap lleri ; K1 70/210 , K2 80/210 , K3 90/210 , K1A 70/210 , K4 100/210 K5 150/220dir. Tm kolon profiller ve kullanlacak malzeme HEA-HEB st 44dir. NPI-NPU st 37 , cvata 8.8dir. -O - iaretli yerler kolon yerlerini belirtmektedir. Subasman kotu 90 cmdir.

1.2.Kolon izimleri
Kat planlar izimi iin ilgili ynetmelik ve artname bilgileri kullanlmaldr. Kullanlacak tm malzemeler ve yaplacak imalatlar Bayndrlk Bakanl Genel Teknik artnamesi hkmlerine uygun kalite ve yntemde olmaldr. elik kolonlar iin tipik kesit formlar I - profilleri, kutu ve boluklu boru profiller ve dolu profillere ait hadde profilleridir. Ayrca kaynaklanm profiller, I-kesitli veya hadde profillerden maml kesien I profiller veya kutu kesitler kullanlmaktadr. Tipik kolon profilleri HE-serisine ait hadde profilleridir. Bunlar geni flanlar ile iki ynde de burkulma stabiliteleri gsterir. Buna karn IPE profilleri kolonlarda snrl kullanlr. Dar flan genilikleri , bu profillere zayf aks ynnde olduka dk rijitlik salamaktadr. Kolon profillerinin bir baka grubu bir araya getirilmi veya kaynaklanm kesitlerden oluur. Bunlar da sac veya hadde profillerinden meydana gelir.

1.2.1.Aks izimleri
izim kdn masaya balamak

izim masalarna resim ktlarnn balanmas iin masann sol kenar ve st kenar baz alnarak kdn bu ksmlara ve cetvele paralel olarak balanmas salanr. Cetvel sol el ile bastrlp kdn st kenarndan balayarak drt taraf balanr.

ekil 1.3: Resim kdnn izim masasna yaptrlmas

Aks yerinin tespiti

Tayc sistemlerde eleman merkezlerindeki kaklklar balandklar noktalarda ek momentlere sebebiyet verirler. Bu yzden kiri akslar ile kolon akslar mmkn olduunca ortalanmal veya kakln kk olmasna zen gsterilmelidir. elik kolonlarn tam yerinde olmalarna ve deyliklerine zen gsterilmelidir. nk sonradan dzeltilmesi imknszdr. Kolon akslarnn bir tarafna harfler bir tarafna da rakamlar yazlr(ekil 1.4). Bu verilenler nda plann akslar izilir.
1 2 3 4 5

ekil 1.4: Aks Yerlerinin belirlenmesi

1.2.2. Kolon izimi

Kolonlar akslar dorultusunda istenildii gibi dzenlenebilir. Eer kolon aklklar 1,5-3 m gibi ksa seilirse yan tayclara gerek kalmayabilir. ve d kolonlar genel olarak dorusal bir izgi zerinde olmal ve temele en ksa ekilde yk aktarmn salamaldr.

ekil 1.5:Kolonlarn akslara oturtulmas

Kolonlarn akslara oturtulmas bibirine simetri olarak tasarlanmtr. Kolonlar deprem blgelerinde simetri olmamaldr. nk kolonlarn her ynden gelebilecek kuvvetlere dayankl olmas gerekir(ekil 1.5).

ekil 1.6:Kolonlarn akslara oturtulmas

ekil 1.7: Kolonlarn akslara oturtulmas

Kolonlarn konumu Kolonlarn dta olmasnn yararlar :

o o o o

Bina cephesinin biimsel olarak son derece baskn elemandr Baz yangn gvenlik elemanlarndan vazgeilebilir. Cephe tayc sisteminin ayrmdr Kolonlar i mekn rahatsz etmez. ve d konstrksyonlar arasnda farkl scaklklara bal deformasyonlar oluabilir Is kprleri Cephe kesitinde zel yaltm nlemleri Ortak scaklk dzeyi Is kprs olmamas Cephe ve tayc sistemin ayrm Korozyon etkisi yoktur. Kolonlar i mekndan almakta Yangn koruma nlemleri gerekmektedir. Blme duvar uygulamalarnda snrlamalar Korozyon etkisi yoktur. 8

Kolonlarn dta olmasnn zararlar :

o o o

Kolon konumunun ite olmasnn yararlar:

o o o o

Kolon konumunun dta olmasnn zararlar :

o o o o

Entegre yararlar :

o o o

Kolonlar i mekn daraltmaz. Daha az yangn gvenlik nlemi alnr. nk sadece i flan korumak gerekir. Mekn kullannda efektif zm

Entegre zararlar :

o o o

Kolonlarn birbirinden farkl scaklk etkilemeleri, (i-d) kolonlarn eilme zorlamalarna yol aar. Cephe balant yerlerinde yaltm problemleri olur. Pahal yaltm zmleri gerektirir.

1.3. Duvarlarn izilmesi

Duvarlar izilirken kolonlarla birlikte biimsel kayglar n plana kar. duvarlar 10 cm, d duvarlar 20 cm alarak izilir(ekil 1.12, 1.13). Akslar ve kolonlar baz alnarak duvarlar iziniz. malatlar kar yk, rzgar yk, deprem artlar ve binann bulunduu iklim blgesi gz nne alnarak yaplmaldr.

1.3.1. Duvarlar
elik yaplarda duvarlarn yapmnda; tula, ytong veya az yer kaplamas ve iiliinin kolay olmas nedeniyle genellikle panel duvarlar tercih edilmektedir. Ekonomik ve standart tip yaplarda trapez kesitli galveniz sac gvdeli yaplarn d duvar ilerinde ve i duvarlarnda imentolu yonga levha kullanlarak duvar panelleri imal edilmektedir.

a.Dolu panel

b.Pencere paneli

c.Vasistasl panel

d. Kapl Panel

yi rnek

ekil 1.8: Standart tip Duvar panelleri 10 cm pres panel

ve d duvar panel:1250x2500x60mm Pencere (PVC dorama) :1210 x1000mm Vasistas (PVC dorama) :1210 x 500mm Kap D:zalasyonlu metal kap) ( :Ahap pres kap) 820x1960 mm

ekil 1.10: Panel duvar eleman detay

10

ekil 1.11. Planda panel duvarlarn izim ekli

1.3.2. D Duvarlar
Binann bulunduu iklim blgesi gz nne alnarak yaplmaldr. D duvarlarda genelikle 19 cm tula kullanlr. Sva kalnlklarn ise i svada 1,52 cm, d svada 2,5-3 cm olarak iziniz. Ayrca daireler aras duvar kalnln sesin, grltnn gememesi iin 20 cm olarak iziniz.

11

ekil 1.12:Duvarlarn izimi

12

ekil 1.13:Duvarlarn izimi

13

1.3.3. Baca
Bacalar: Duman bacas ( Ate Bacas ): Faydalanld piyes veya piyeslerdeki ya da ortak alandaki duman ve kokular uzaklatrmaya yarayan bacadr. Hava Bacas: Iklk yaplmas gerekmeyen piyes veya piyeslerin ya da ortak alann havalandrlmasna yarayan bacadr. Tesisat Bacas: Binada dey dorultuda kablo, boru, kanal gibi tesisat elemanlarnn topluca geirildii, ortak mahallere alabilen ve mdahale edilebilen bacadr. p Bacas: Binada dey dorultuda kat atklarnn zemin veya bodrum kata ulatrlmas iin kullanlan bacadr. p bacalarnn Trk Standartlar Enstitsnn standartlarna uygun yaplmas gerekmektedir.

Metal bacalar, i ve d cidar baca apkas ile birlikte kullanldklarnda ift metal korozyonuna neden olmayacak malzemelerden yaplmaldr. Kat ve sv yaktl ocaklar ile fanl brlrl gaz yaktl ocaklarn baca malzemeleri Fe 37 (TS 2167) , Fe 12 veya paslanmaz elik (TS 2535) olmaldr. Ancak Fe 37 malzeme, scak daldrma ile alaminyum kaplanm, haddelenme ile alaminyum kaplanm, emaye kaplanm veya inko kaplanm (galveniz) olmaldr. Gaz yaktl ve atmosferik brlrl ocaklarn baca malzemeleri Fe12 paslanmaz elik (TS 2535) , alaminyum (TS 412) veya Fe 37 (TS 2162) olmaldr. Ancak Fe 37 malzeme, scak daldrma ile alaminyum kaplanm, haddeleme ile alaminyum kaplanm, emaye kaplanm ya da kurun kaplanm olmaldr. Is ve ses izalasyon malzemesi olarak TS 901e uygun, bozulmaya yanmaya dayankl mineral malzemeler (bazalt yn vb.) kullanlmaldr(toz perlit kullanlmamaldr). Szdrmazlk amacyla contalk malzeme kullanlmsa zellikleri nceden belirtilmelidir. Baca elemanlarnda kullanlacak malzemelerin birbirleri ile temas durumunda, metalik korozyona sebebiyet vermeyen malzeme olmasna dikkat edilmelidir. Esnek metal bacalarn malzemeleri sadece paslanmaz elik (TS 2535) olmaldr. ift cidarl izalasyonlu rijit metal bacalarn d cidar malzemeleri paslanmaz elik (TS 2535) , Fe 37 (korozyon koruma kaplamal TS 2162) veya alaminyum (TS 412) olabilir. Fe 12 malzemenin yzey kalitesi souk haddelemeden kt gibidir.

1.3.3.1. Bacada Olmas Gereken zellikler

Tm bacalar ilgili standart ve ynetmeliklere uygun imal edilip uygulanmaldr. Tm bacalar atk gazlar, emniyetle atmosfere iletmelidir. Baca malzemesi yakta uygun (asitlere mukavemetli) olmaldr. Baca malzemesi przsz olmaldr. Baca malzemesi baca gaz scaklna uygun olmaldr. Baca malzemesi, sabitleme elemanlar ve konstrksiyonu yangna dayankl olmaldr. Baca kesiti yuvarlak, kare, dikdrtgen veya oval olmaldr (yamuk, gen veya okgen vb.) nerilen baca kesiti yuvarlaktr. Bacalar modler olmal, gerektiinde deitirilebilmelidir.

14

Baca malzemesi atlayabilir, krlabilir malzemeden tercih edilmemelidir. Baca kesit ls, ekli ve malzemesi deimemelidir. Baca birleimleri muflu geme, flanl, muflu contal veya muflu flanl olmaldr. Baca sistemi doal ekili (negatif) ya da yksek basnl stma sistemlerine uygun olmaldr. Baca modlleri hem kendi iinden hem de birleim yerlerinden szdrmaz olmaldr. Bacalar kendi zati ykn tayabilecek et kalnlnda ve eklinde olmaldr. Bacalar kaya ynyle yaltlmaldr. Baca tesisat baca aftndan geirilmelidir. Elektrik, gaz tesisat gibi yancyakc tesisatn yanndan geirilmemelidir. Bacalar yanc inaat malzemelerinden yeterli miktarda uzaklkta olmaldr. Baca kesit, ve konstrksiyonu EN 13384 (DIN 4705)e gre hesaplanp tayin edilmelidir. Yatay ve dey baca oran ten kk olmamaldr. Yatay ve dey baca birbirine mutlaka Te modl ile balanmaldr. lgili yerlerde ve yeteri kadar mdahale (temizleme) kapa olmaldr. Baca az ku ve yabanc cisim girmeyecek ekilde korunakl olmaldr. Baca az at ve mahyadan yeterli miktarda yksek olmaldr. Bitiik nizaml yaplardaki baca ykseklii, atdaki konumuna gre komu binalarla birlikte belirlenmelidir. Bacalar belirli mesafelerle salam mesnede sabitlenmelidir. Baca aft ulalabilir olmaldr. Serbest duran bacalar; statik ve dinamik ykleri, rzgr ve deprem yklerini karlayacak ekilde tayc konstrksiyona tattrlmaldr. Her stma nitesi mnferit bacaya balanmaldr. Duvar tipi stma cihazlarnn en fazla 5 adeti 1 nt bacaya balanmaldr. Duvar tipi youmal stma cihazlarnn bacalar kondense dayankl ve szdrmaz olmal ve kondens gideri bulunmaldr. Baca gaz analizi iin yatay bacada lm delii (manonu) olmaldr. Bacalar zorunlu hller dnda baca aftnda yaplmal, bina cephesine yaplan bacalar mutlaka yaltlmaldr. Bacalar evreyi tehdit edici ekilde yaplmamaldr. Bacalar fonksiyonlarnn yannda estetik olup evrede grnt kirlilii oluturmamaldr. ok uzun yatay veya dey bacalarda kompenzasyon nlemi alnmaldr. Ar ekie neden olan bacalarn nlemi alnmaldr (yksek yap, sahil evleri, tepelik vb.). Baca dizaynnda blgesel rzgrlar (lodos, poyraz, karayel) gz nnde bulundurularak nlem alnmaldr. Baca malzemesi depremde zarar grmemelidir. evreyi rahatsz eden grltl bacalarn nlemi alnmaldr. Bacalar, 130 mm-600 mm aplarnda standart retilmektedir bu nedenle bacalarn uzman kiiler tarafndan yaplmas arttr.

15

Alannza ve ynetmeliklere en uygun bacay tasarlaynz. Kazan dairesindeki konumu da gz nnde bulundurularak ate bacas tasarm yaplmaldr. Konut olarak kullanlan bamsz blmlerin oturma ve yatma hacimlerinin birinde bir adet; otel ihan, pasaj ve bunun gibi umumi binalarn her katnda en az bir adet soba bacas yaplmas gereklidir. Darya pencere almas mmkn olmayan banyo ve Wclerin havalandrlabilmesi iinde havalandrma bacas yaplr. Hava deiiminin kolay olabilmesi iin vasistasl pencereler yaplmaldr. Havalandrma bacas ile ate bacas bitiik konumlandrlmamaldr. nk kazan dairesinden kan ate bacas ekiini etkileyecektir. Scaktan bacada alma olasl olduu iin havalandrma bacasna szan gaz zehirlenmelere de yol aabilir.

ekil 1.14:Havalandrma ve ate bacas tasarm

Planmzda banyo ve Wcnin havalandrlmas iin havalandrma bacas ve ayrca uygun baca ap, etkili baca ykseklii ve kazan kapasitesi gibi kiriterler belirlenerek ate bacas tasarlanmtr. Bunlarla birlikte banyo, mutfak, salon ve ebeveyn yatak odasna da soba bacas tasarlanmtr.

16

17

16 15

14

1.4. Merdiven Dengelendirilmesi

Yapda dey srklasyon oluturulduunda merdiven ve asansr kulanlacaksa bu elemanlar birbirini tamamlayan birimler olarak ayn dey bolukta zmlenmelidir. Tasarlanan binann kat yksekliinin 289 cm olduu dnlrse basamak ykseklii 17 cm alndnda 289/17=17 adet basamak olur. mar ynetmeliine gre adm genilii 64 cmdir. Buna gre; 2.h+b=64 formlnden basamak genili, b=30 cm olur. Yani merdiven kullan 17/30 cm boyutludur. Zemin kat +95 kotundan 9 rht ile ara sahanla klmaktadr. O zaman sahanlk kotunda 95+9x17 =+248 kota ulalm olunur. Ayrca yangn merdiveninde de basamak genilii 27 cm olarak hesaplanr. Merdivende korkuluk; dme tehlikesine kar, kpete ise; ini k gvenliine kar yaplr. Kpete, korkuluk gerektirmeyen yerlerde de yaplr. Tutunma ihtiyac olan insanlarn tutunarak kmas iin kpeteye ihtiya vardr. Rht says 5ten kkse kpete ve korkuluk yaplmayabilir. Rht says 5-10 arasnda ise sadece kpete ile yetinilebilir. Rht saysnn 10 ve daha ok olmas durumunda hem kpete hem korkuluk, merdiven duvarlarla snrl ise sadece kpete yaplr. Korkuluk ykseklii 90 cmden az olmamaldr. Basamaklarn n kenarna knt bir baka deile profil yaplr. Bu genilik normal olarak 2-4 cm, ykseklii ise en az 4 cm olmaldr. Merdiven dengelenmesi ile ilgili detayl bilgileri Merdiven izimleri modlne bakabilirsiniz. Giri merdivenimizde ise rht ykseklii k rahatlna ve su basmana gre tespit edilir. Giri merdiveninde k rahatl iin rht ykseklii 14 ila 16 arasnda alnabilir. Ancak subasman burada 90 cmdir. 5x18=90 cm iin 64= b+2h formlnden b=28 cm 5x17 =85 cm iin 64=b+2h formlnden b=30 cm 6x15=90 cm iin 64=b+2h formlnden b=34 cm olur. Basamak genilii en az 26 cm, kullan 18/28 olur. en ok 32cm olaca iin en uygun merdiven

Bu bilgiler nda giri ve i merdivenler, plan zerinde izir. Ayrca baca ve merdivenler de plann btn zerinde gsterilir(ekil 1.15,1.16,1.1.17).

17

9
(1 7x1 7)/30

7 6

2 1

17 16 15 14 13 12 11 10

A san s r tasarlan aca k

ekil 1.15:Merdiven , yangn merdiveni ve p toplama alan tasarm

ekil 1.16:Giri merdiveni tasarm

Baca ve merdivenleri plann btn zerinde gsteriniz.

18

p toplama yeri

10 9 8 7 11 12 13 14 15 16 (1 6x 18 ,5)/27

6 5 4 3 2 1

ekil 1.17:Baca ve merdivenlerin planda gsterilmesi

19

Veriler nda kap ve pencere boluklarn, pencerelerin bulunduu duvar ortalayacak ekilde anz.

ekil 1.18 :Zemin kat plan kap ve pencere yer ve boluklarnn oluturulmas

20

1.5.Kap ve pencereleri izmek

1.5.1.Kap izimleri 1.5.1.1.elik Kap izimi
elik kapnn ahap kapya gre saysal oranlar daha dktr. rnein ahap kap kanat kayd 42/100 ise elik kap 40/60 olur.
ankraj lamas 5/50 30/3 Lama NPU 30/15/3 10/10 DKP Boru Cam

40/60/2 DKP boru

40/60/2 DKP boru

a) elik Kap izimi (a) :1/1

b) D elik kapnn planda gsterimi ekli 1.19: elik kap

21

1.5.1.2. Yangn Merdiveni elik Kap Ett almas

ekli 1.20: elik kap etd

elik kap, yukardaki ekilde ett edilerek tasarm yaplr ve imal edilir.

22

ekli 1.21:Panel duvara elik kap uygulama

1.5.1.3. Ahap Kap

ekil 1.22: Ahap kap izimi

23

1.5.1.4. Topal Kasa

ekil 1.23.a: Topal kasa izimi

ekil 1.23.b: Topal kasa izimi

24

ekil 1.23.c: Topal kasa izimi

ekil 1.23.d: Topal kasa izimi

Kap, kap kasas yerine pencere kasasna aslmaktadr. Bu ekilde olunca topal kasa olarak adlandrlr.

1.6. Asansr
Belirli seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15 dereceden fazla bir a oluturan raylar boyunca hareket eden bir kabine sahip olup; nsanlarn, nsan ve yklerin, Kabine ulalabiliyorsa, yani bir kii kabine zorlanmadan girebiliyorsa ve kabinin iinde bulunan veya kabin iindeki kiinin eriim mesafesinde yer alan kumandalarla tehiz edilmi ise, sadece yklerin, tanmasna ynelik bir tertibattr.

25

Kab n Kap asite K cm

Bol uk Aklk S cm

Duv ar

Kabin bykl cm olarak K T

Asansr boluunun lleri (arlklar yanda)

Asansr boluunun lleri (arlklar arkada)

Maki ne daires ininb ykl

M Cm

KB

li

re

G e

SB

ST

Li

re

g e

hi

SB

ST lle r

D ller 110 15 0 11 0 13 0 17 5 13 0 15 0 20 0 15 0 17 5

Duvarlar

ller 16 0 20 0 18 0 18 0 22 5 20 0 21 0 4 0 26 0 23 5 17 4 13 4 15 4 19 9 15 4 17 4 22 4 17 4 19 9

Duvarlar

ller 15 0 19 0 17 0 17 2 21 5 19 0 19 7 2 7 24 7 21 5 18 4 14 4 16 4 20 9 16 4 18 4 23 9 18 9 21 4

4 kii 300 kg

34 37 49 44 44. 5 59 58. 5 69 69

10 47 15 10 54. 5 15 19. 5 59 34 3 0 3 0

17 37 49 22 44. 5 59 58. 5 69 69

17 37 5 24 44. 5 5

2 0

2 2

55

70

116

150 130 130

6 kii 450 kg

2 2 2 0 2 0

240/24 0

175 65 80 126 150

240/24 0

10 kii 750 kg

150 75 86 132 200 175

6.5 46 14

2 7 2 7 2 0

250/50

Tablo 1.1: Asansr Boyutlar

ge

KB

re

SB

ekil 1.24 :Yandan arlkl asansr tasarm

26

KT

hi

Asansrle ilgili ksaltmalar

o o o o

K:Kabin yaps S:Duvardaki boluk M :Duvar yzeyindeki kap boluu KB:Kabin boyutu

1.6.1. TS ISO 4190-1 Standardna Gre Asansr Snflar

Snf I: nsan tamak amacyla tasarmlanm asansrlerdir. Snf II: Esas olarak insan tamak iin tasarmlanan ancak gerektiinde yk de tanabilen asansrlerdir. Snf III: Hastaneler ve bakm evleri dahil, salk-bakm amalar iin tasarmlanm asansrlerdir. Snf IV: Esas olarak yklerin, genellikle ahslar refakatinde tanmas iin tasarmlanm asansrlerdir. Snf V: Servis asansrleridir. Snf VI: zellikle youn trafii olan binalar iin tasarmlanm (hzlar 2,5 m/s ve daha fazla olan) asansrlerdir.

Bu konu ile ilgili detayl bilgiyi Sanayi ve Ticaret Bakanl Asansr Ynetmelii

95/16/ATde bulabilirsiniz.

a. Asansr i grn

b.Tam otomotik kap

c. Panoramik kabin

d. Mutfak asansr

Resim 1.1. :Asansr i ve d grn

27

ekil 1.25: Asansr kuyu ii

Bu verilenler nda plandaki asansr izilir.

28

9
(1 7 x 1 7 )/3 0

13 12 11

10

17

16 15

14

ASANSR

ekil 1.26: Asansr izimi

1.7. elik Pencere izimi

ekil 1.27.a: elik pencere izimi

elik pencerede kasann 40/40 olduu ancak ahapta pencere kasasnn 60/90 olarak izildiini grdnz. Kapda olduu gibi elik pencerede de ahaba gre saysal oranlarn daha dk olduu grlmektedir. Kolonlarda da betonun hacmi elie gre saysal olarak en az 2 kat daha fazladr. Betondan kap, pencere yaplmaz. Betonla kolon kiri vb. daha

29

fazla hacim kaplayarak yaplrken elikten, kolonlar, kiriler, pencereler , kaplar ve yapnn btn ok daha kk boyutlarda imal edilebilir.
ankraj lamas 5/50 30/3 Lama NPU 30/15/3 10/10 DKP Boru Cam

40/40/2 DKP boru

40/40/2 DKP boru

ekil 1.27.b: Pencere izimi (a) :1/1

1.8. Ahap Pencere izimi

ekil 1.28.a: Pencere izimi

30

ekil 1.28.b: Planda ahap pencere izimi

Mutfak, banyo, hela veya merdivenlerin dorudan doruya da alamamas hlinde en az 0.60x0.60 m2 olacak ekilde alana gre havalandrma bacas ve pencereleri tasarlanr(ekil 1.29).

ekil 1.29: Havalandrma pencere izimi

Zemin katta tretuvar izilir ve i d llendirmesi yaplr. Tretuvar seviyesi yol seviyesinin 20 cm yukarsnda en az 1 m geniliinde alnr. Ayrca 0.00 kotu tretuvar zerinden verilir. llendirme iin llendirme modlne bakabilirsiniz.

31

ekil 1.30:Tretuvar , kap , pencere ve llendirmelerin plann btn zerinde gsterilmesi

32

elik konstrksiyon resimlerinde yazlar, siyah ini mrekkeple , serbest elle veya ablonla , temiz ve okunakl , eik veya dik yaz eklinde TS 88de belirtilen yaz tekniine uygun olarak yazlmaldr. Bu konuyla ilgili teferuatl bilgileri Merdiven modlnde bulabilirsiniz.

1.9. Tefri izimi

1.9.1. Sabit Eya Mahal Tefrii
Mutfak

Mutfaklarn salkl , kullanl , bol k gren, manzaraya sahip bir yaps olmaldr. Duman ve yemek kokularn iyi eken bir davlumbaz , eviye , dolaplar ve benzeri elemanlarla tertip edilmelidir. Mutfaklar yemek odalarna bitiik dzenlenmeli , servis pencereleri ile balant kurulmaldr. Konutlardaki mutfaklarda minimum genilik 2.20 m olmaldr. Normal bir mutfan alan 8,00 m2 , yemek yenebilir bir dzende 8,00-14,00 m2 arasnda olmaldr. Mutfak , bulak yeri ve yemek ofisi birlikte dnlr. Mutfakta p ve malzeme giri k sirklasyonunun iyi zmlenmesi gerekir. Mutfakta tefri eleman olarak bulak ,dolaplar, tezgah , masa , ocak , eviye , p otcl evye ,aspiratr , bulak makinesi , mikro dalga frn ,buzdolab, mini bar, ofis gibi tefri elemanlar bulunur.

ekil 1.31:Mutfak tefrii ve yemek odas balant rnei

33

Resim 1.2:Mutfak rnei

Banyo
Salkl bir yaam temizlikten geer. Banyo-du ve Wcler temizliin , ykanmann yapld yerlerdir. Bu yerlerin slak hacim oluundan ve su kanalizasyonu ynnden yakn tertiplenmesi gerekir. Mutfan da banyoya yakn dzenlenmesi iyi bir zm olur. Banyoda tefri eleman olarak kvet(tekne), lavabo, alafranga klozet , amar makinesi , termosifon bulunur. Islak meknlarn penceresi mmkn olduunca d mekna almaya allmal ve aydnlatlmaldr. Bu mmkn olmuyorsa havalandrma bacas ile havalandrlmaldr.

ekil 1.32:Banyo tefrii lek 1/50

34

Resim 1.3:Banyo rnei

WC-Du

Boyutlar ihtiyaca gre zmlenmeli, eyalar da kullanma uygun rahat olmaldr. Banyo iin dnlen tefri elemanlar ve teknik zellikleri Wc-du iinde dnlr.

ekil 1.33:WC-Du lek:1/50

35

Resim 1.4:WC-Du

Salon ve oturma odalar

Oturma grubuna giren en nemli mahallerden birisidir. Salonda ve oturma odasnda dinlenme elemanlar tefri edilmelidir. Eyalarn odann ortasnda toplanmas iyi deildir. Misafirlerin gnl rahatl ile arlanabilecei salon; byk pencerelerle aydnlatlm ferah bir ortama dnlmelidir. Bu meknda, oturma grubu, klima, mine, plazma televizyon ve ses sinema sistemi ile daha rahat bir ortam salanr. Eyalar, oda iinde kullanm zelliine gre gruplandrlarak yerletirilmelidir. Oturma odasnda; oturma grubu, yemek ve Amerikan bar kesi, oyun kesi, piyano kesi gibi yerler bulunabilir. Mobilya tr eyalarn, kmelenerek tefri edilmesi uygun sonu verir.

ekil 1.34:Tefri elemanna gre salon boyutu lek 1/50

36

Resim 1.5: Salon rnei

Resim 1.6: Oturma odas rnei

alma odas

Oturma grubuna giren en nemli hacimdir. Bro eklinde tasarlanabilir. alma odalarnn tefriinde oturma ve dinlenme yerleri dzenlenmelidir. Tefri, oturma grubu elemanlarndan oluur. Genelde byk bir yazhane eklinde planlanr. alma odas; dner alma koltuu , masa, koltuk, kanepe , sehpa, kitaplk , evrak dolab gibi eyalarn sabilecei byklkte dnlmelidir.

37

ekil 1.35: alma odas tefrii lek:1/50

Yatak odas

Yatak odalarnda yerli dolaplara veya gmme dolaplara yer verilmelidir. Yataklar pencereye yakn yerletirilmeli ancak ba ve ayak ksmlar pencereye bititirilmemelidir. Kaplar yatak zerine almamaldr. Anne-baba yatak odalar, Wc-du ve gardrop odasyla balantl yaplabilir. Yatak odasna ocuk beii ve yata ilave edilebilir. Yatak odalarnn denmesi iin yatak, komodin , gardrop , sedir, ifoniyer gibi mobilyalara ihtiya vardr. Yatak odalar tek kiilik dzenlendiinde , alma masas , kitaplk gibi mobilyalara da yer verilir.

38

ekil 1.36: ki kiilik (ebeveyn) yatak odas tefrii lek 1/50

Resim1.7:Tek kiilik yatak odas

39

Hol-Antre

Hol-antreye, insanlar d mekna ktklar iin ayakkab ,palto vb. giyip karma hareketlerini rahat yapabilecekleri uygun tefri elemanlar yerletrilmelidir. emsiyyelik , portmanto gibi aksamlar bulunmaldr.

ekil 1.37: Antre plan lek:1/50

Resim 1.8:Antre

40

1.10. Tarama izimleri

1.10.1. Islak Mekn Taramas
Banyo Wc , du , mutfak gibi yerler devaml su ile i ie olan meknlardr. Buralarn su, nem ve rutubetin zarar vermemesi iin en iyi kaplama ile zmlenmesi gerekir. Kullanlacak tm malzemeler ve yaplacak imalatlar Bayndrlk Bakanl Genel Teknik artnamesi hkmlerine uygun kalite ve yntemde olmaldr. Aadaki bilgiler gz nnde bulundurularak mutfak taramas yaplr. Mahal yaz ve bilgileri yazlr. Deme kaplamas: Ses yaltm iltesi zerine birinci snf seramik kaplama , istee bal yerler doal ta kaplama Duvar kaplamas: Al sva zerine plastik boya; tezgah st, st dolap hizasna kadar kaplama Tavan: Saten al sva zeri plastik boya Mutfak dolab: MDF kaplamal Evye: Paslanmaz elik evye Armatr: Birinci snf TSE belgeli armatr Mutfak beyaz eyalar/ankastre: Ankastre ocak, frn ve bulak makinas

ekil 1.38: Mutfak seramik kaplama taramas lek 1/50

41

Aadaki bilgiler gz nnde bulundurularak Banyo / Wc taramas yaplr. Mahal yaz ve bilgileri yazlr. Deme kaplamas: Birinci snf seramik Duvar kaplamas: Birinci snf seramik Tavan: Alminyum profil, akrilik levha, asma tavan Armatr: Birinci snf TSE belgeli armatr Vitrifiye: Birinci snf klozet ve lavabo Aspiratr Du teknesi

ekil 1.39:Banyo Seramik Kaplama Taramas lek 1/50

Wc/du / lavabo tefrii yaplr alan ve mahal isimleri yazlr. Wc boyutlar ihtiyaca gre dzenlenmeli fonksiyonel ve kullanl olmaldr. Wc- Lavabo

o o o o
Du

Deme kaplamas: Lks seramik kaplama Duvar kaplamas: Asma tavana kadar bordr ve fayans Tavan kaplamas: Saten al sva zeri plastik boya Aksesuar: Lavabo dolab Deme kaplamas: Birinci snf seramik kaplama Duvar kaplamas: Asma tavana kadar bordrl fayans (Du , banyo gibi yerlerin tavan dahil fayas kaplanmas iyi bir zm deildir.Youn nem tavandan ve duvarlardan akmaya 42

o o

balayacaktr. Bu yzden duvarlarn dfzyona engel olmayacak ekilde kaplanmas uygun olur.) Tavan kaplamas: Saten al sva zeri plastik boya ve alminyum asma tavan

KORDOR

MERDVEN

ekil 1.40: Wc-du taramas lek:1/50

Koridor / Antre Deme kaplamas: Ses yaltm iltesi zerine seramik ve/veya bukle hal Duvar kaplamas: Saten al sva zeri plastik boya Tavan: Saten al sva zeri plastik boya

1.11. Dier Mahal Tefrileri izimi

Salon tefrii yaplr ve mahal isimleri , alan yazlr. Deme kaplamas: Ses yaltm iltesi zerine laminat parke ve sprgelii Duvar kaplamas: Saten al sva zeri plastik boya Tavan: Saten al sva zeri plastik boya

43

ekil 1.41: Salon laminat parke taramas lek:1/50

Yatak odalar tefrii yaplr ve mahal isimleri yazlr. Deme kaplamas: Ses yaltm iltesi zerine bukle hal ve sprgelii veya laminat parke Duvar kaplamas: Saten al sva zeri plastik boya Tavan: Saten al sva zeri plastik boya

44

ekil 1.42: Ebeveyn yatak odas laminat parke taramas lek:1/50

ekil 1.43: alma odas laminat parke taramas lek:1/50

45

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada krokisi verilen ve daha nceden etdn yaptnz zemin kat plann 1/100 lekli olarak tefriini yapnz. Ayrca alan hesaplamasn ve deme taramasn yaparak mahal bilgilerini yaznz.

ekil 1.44: Yaplan dizayn , model ve taslaa ait bodrum kat krokisi

46

PERFORMANS DEERLENDRME

Yapm olduunuz deerlendiriniz.

izimleri,

aadaki

deerlendirme

leine

gre

DEERLENDRME LE
Dersin ad elik Proje izim rencinin Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde kat planlar Ad soyad tasarm yapabileceksiniz. Zemin Kat Plan Etd Snf/Nu. Gzlenecek Davranlar Kat planlar izimi iin ilgili ynetmelik ve artname bilgilerini kullandnz m? izim kdn masaya baladnz m? Yaplan dizayn, model ve taslaa gre akslarn yerinin tespit ettiniz mi? Aks izgilerini izdiniz mi? Kolonlar akslara oturttunuz mu? Duvarlar izdiniz mi? Merdiven dengelendirmesi yaptnz m? Kap, pencere yer ve boluklarn oluturdunuz mu? Kap ve pencereleri izdiniz mi? Zemin kat tretuvarn izdiniz mi? llendirme yaptnz m? D llendirme yaptnz m? Kotlu llendirme yaptnz m? Mahal yaz ve bilgilerini yazdnz m? Mahal tefrii yaptnz m? Tarama yaptnz m? izim paftasn inilediniz mi? izim paftasn temizlediniz mi? izimi kontrol ettiniz mi?

Ama

Konu 1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Evet

Hayr

Deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular, faaliyete dnerek tekrar ediniz.

47

LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz.

1. Kolonlar dta ise yararlar unlardr I. Bina cephesinin biimsel olarak son derece baskn eleman II. Baz yangn gvenlik elemanlarndan vazgeilebilir. III. Cephe tayc sisteminin ayrm IV. Is kprs olmamas Yukardakilerden hangisi yanltr? A) I B) II C) III D) IV

2. Aadaki bilgilerden hangisi dorudur? A) B) C) D) Basamak genilii daima 30 cmdir. Rht ykseklii en uygun 17 cmdir . Profil genilii 4-10 cm aras deiir . Basamak genilii 2.h+b=64 formlnden bulunur.

3. Arl yanda olan 300 kg yk tayan bir asansrdeki kabin boyutu, aadakilerden hangisidir? (Asansr tablosu yardm ile cevaplandrnz.) A) 100 cm B) 150 cm C) 300 cm D) 500 cm

4. 0.00 kodunu binada hangi ksma veririz? A) Zemin kat demesine C) Su basmana B) Zemine D ) Tretuvara

5. Pencere kanadnn kasaya bindirme pay ne olmaldr? A) 1mm B) 2 mm C) 5 mm D) 1,5 cm

6. Kap ve pencerenin asld duvar dii en az ne kadar olmaldr? A) 5 cm DEERLENDRME B) 10 cm C) 20 cm D) 25 cm

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz.
Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

48

RENME FAALYET2

AMA
Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde normal kat plannn doru olarak izebileceksiniz.

ARATIRMA
elik yaplar, normal binalarda farkl mdr aratrnz. Normal katla ilgili deiik izim rneklerini aratrnz. elik yaplar planlanrken yangna kar ne gibi tedbirler alnr , aratrnz.

2. NORMAL KAT PLANI ETD ( 1/100 )

Normal kat plan verileri ller iten ie temiz llerdir. D duvarlar ve merdiveni evreleyen duvarlar 20 cm, dierleri 10 cm kalnlndadr. Havalandrma bacas duvar d duvar gibi dnlecektir. Pencereler bulunduu duvarn ortasndadr. Pencere genilikleri ; P100/70 , P2 50 / 70 , P3 60/70 , P4 100/82 , P5 150 /164 , P6 250/164 , P7 270/164 , P8 280/40dir. Kap lleri ; K1 70/210 , K2 80/210 , K3 90/210 , K1A 70/210 , K4 100/210 K5 150/220dir. Tm kolon profiller ve kullanlacak malzeme HEA-HEB st 44tr. NPI-NPU st 37 , cvata 8.8dir. -O - iaretli yerler kolon yerlerini belirtmektedir. Su basman kotu 90 cmdir.

Normal kat plannn zemin kat planndan( bu gibi yaplarda) pek az farkll vardr. O da bina giriinin normal kat plannda olmaydr. Normal kat plann izerken aadaki ilem basamaklarna uygulaynz. Bu ilem basamaklar zemin kat plan tasarlanrken zerinde durulduu iin burada baz ilem basamaklar zerinde durulmayacaktr.

49

ekil 2.1.a: Yaplan dizayn, model ve taslaa ait normal kat krokisinin bir ksm

50

ekil 2.1.b: Yaplan dizayn, model ve taslaa ait normal kat krokisi

51

2.1. Kolon izimler

izim kdn masaya balaynz.

ekil 1.2:Resim kdnn izim masasna yaptrlmas

Akslar iziniz.
1 2 3 4 5

ekil 2.3: Akslarn yerlerinin belirlenmesiKolonlar akslara oturtunuz.

52

ekil 2.4:Kolonlarn akslara oturtulmas

Duvarlar ve bacalar iziniz. Ayrca her kata kta o kata ait ate bacasn ekleyiniz.

53

ekil 2.5:Duvarlarn izilmesi

54

Merdiven dengelendirmesi yapnz(ekil 1.13). Asansr iziniz(ekil 1.24). Pencereler duvarlar ortalayacak ekilde kap ve pencere yer ve boluklarn oluturunuz.

ekil 2.6:Kap , pencere bouklarnn almas

55

Kap ve pencere boluklarn oluturulduktan sonra kap ve pencereleri iziniz. zerine boyutlarn yazarak numaralandrnz.

ekil 2.7:Kap ve pencerelerin izilmesi

llendirmeyi yapnz.

Kap ve pencereleri izdikten sonra, duvar dileri , baca dileri, kap dileri , kap boluklar, pencere boluklarn bir bir llendirerek toplamlar zerine yaznz. Ayrca kot fark olan yerlere kot veriniz.

56

ekil 2.8: llendirme

D llendirme ve kotlu llendirmeyi yapnz.

D llendirme yaparken binadaki girinti ve kntlar bina hareketleri olarak alglayp bu hareketlilii anlatmak iin kademeli llendirmeye gidiniz. D llendirmeye d duvarlar , pencereler dahil edilir. Balkonlar d llendirmeye dahil deildir. Kot fark olan yerlere kot veriniz (deme , sahanlk gibi).llendirme ayrntlar iin llendirme modlne bakabilirsiniz.

57

ekil 2.9:D llendirme

Mahal yaz ve bilgilerini yaznz.

Mahal yaz ve bilgilerinden kast o mahalin ismi, alan, kaplamas anlalmaldr. ncelikle mahalin ismi daha sonra alan sonra da kaplamas yazlr.

58

ekil 2.10:Mahal bilgilerinin yazlmas

59

Mahal tefrii yapnz.

ekil 2.11:Mahal tefriinin yaplmas

Taramalar yapnz. Mahalere en uygun taramay seerek taraynz.

60

ekil 1.12:Mahal taramasnn yaplmas

izim paftasn inileyerek , pafta temizliini yapp izimi kontrol ediniz.

61

ekil 2.13: Normal kat plan

62

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

Aada bir i merkezinin datm hol grlmektedir. Drt kiilik yandan arlkl, 6 kiilik arkadan arlkl bir asansr ve buna balantl olarak merdiveni verilen alana tasarlaynz.
KLMA SANTRALI K5 180/210 CHLLER TESSATI KLMA SANTRALI SICAK SU TESSATI HOL ISITMA

K4 100/210

T1P3 Y

K3 90/210

K4 100/210

15

K3 90/210

K5 180/210

50 85 15

15

klima santral (N.K.B.)

15 139

81
175

320
PA O N

2 0 1 3 5 15

20 180
P3 Y

90 265 80 1 15
155

100

144 504

100 8015 15

186
PA O N

90 54 10
10 50

554

K ASA TR LITE ZH V LM N A M A AEM

20

530

530

525

20 400 20 15

1270 503
986

20 331 20

15

436

272

530

K ZA A A A NB C SI K ZA A A A NB C SI

10 70

70

20

180 10

K ASA T A LM N R LITEM A AEM ZH V

M TFA ZO U KEG SU

35

klima santral (N.K.A)

10

15

7215

15
15

KLMA SANTRALI CHLLER VE KAZAN KALORMETRELER

1 21 0

126

126 126

55

124

klim asantral(N .A .K )
20 20 25

90 35

121

T1

218

K 390/210 53

503 627

6810 10
254
7

55

400
12

152

12
126

K ASA TR LI 10 LM N A C LLERTE TI H SSA K ASA TR LI LM N A SIC KSUTESSA A TI

15 124 77
134

139
142

142

17 17

142

10
142

10

131

131

142

142

ekil 2.14: merkezi datm hol

Kat ykseklii 320 cm olup rht ykseklii 16 cmdir. Bir asansr iin gerekli olan asansr boluu lleri tablo yardmyla bulunacaktr. K3 90/210 , K4 100/210 , K5 180/210 Tm kolon profiller ve kullanlacak malzeme HEA-HEB st 44 NPI-NPU , st 37

63

PERFORMANS DEERLENDRME

Yapm olduunuz almalar, aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan
kutucua iaretleyiniz.

DEERLENDRME LE
Dersin ad elik Proje izim rencinin Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde normal kat Ad soyad planlar tasarmn yapabileceksiniz. Normal Kat Plan Etd Snf/Nu. Gzlenecek Davranlar Kat planlar izimi iin ilgili ynetmelik ve artname bilgilerini kullandnz m? izim kdn masaya baladnz m? Yaplan dizayn, model ve taslaa gre akslarn yerini tespit ettiniz mi? Aks izgilerini izdiniz mi? Kolonlar akslara oturttunuz mu? Duvarlar izdiniz mi? Merdiven dengelendirmesi yaptnz m? Kap ve pencere yer ve boluklarn oluturdunuz mu? Kap ve pencereleri izdiniz mi? llendirme yaptnz m? D llendirme yaptnz m? Kotlu llendirme yaptnz m? Mahal yaz ve bilgilerini yazdnz m? Mahal tefrii yaptnz m? Tarama yaptnz m? izim paftasn inilediniz mi? izim paftasn temizlediniz mi? izimi kontrol ettiniz mi?

Ama

Konu 1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Evet

Hayr

Bu faaliyet sonunda kazandklarnz, aadaki sorular cevaplayarak lnz. 64

LME VE DEERLENDRME LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz. 1-. I. Yataklar pencereye yakn ancak ayak ve ba bititirilmeyecek ekilde tertiplenir. II. Normal bir mutfan alan minimum 8 m2 dir. III. Btn basamak genilikleri 30 cmdir. IV. Eer kolon aklklar 1,5-3 m gibi ksa seilirse yan tayclara gerek kalmayabilir. Yukardaki numaralanm bilgilerden hangisi veya hangileri dorudur? A) I B) II C) III D) I-II-IV

2. Asansrler iin S ifadesi hagi terimi ifade etmektedir? A) Asansr kabin boyutu C) Asansr duvar boluu B) Asansr kabin yaps D) Asansr boluu

3. elik yaplarda genellikle hangi duvarlar tercih edilmektedir? A) Tula B) Beton C) Ahap D) Panel

4. Kolonlar dta ise ne gibi zararlar oluur. A) ve d konstrksyonlar arasnda farkl scaklklara bal deformasyonlar B)Baz yangn gvenlik elemanlarndan vazgeilmesi C)Cephe tayc sisteminin ayrm D)Kolonlar i mekn rahatsz etmekte 5- Normal katn zemin kattan en belirgin farkll aadakilerden hangisidir? A) Kat yksekliindeki farkllk B) Kolon boyutlarndaki farkllk C) Alan boyutlarndaki farkllk D) Giri dzenindeki farkllk 6-elik yaplarda normal kat plannda d duvar kalnlklar ne kadar olmaldr? A) 10 cm B) 15 cm C) 20 cm D) 25 cm

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz.
Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz dier faaliyete geiniz.

65

RENME FAALYET3 RENME FAALYET - 3

AMA
Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde bodrum kat plannn doru olarak izebileceksiniz.

ARATIRMA

elik yaplarda bodrum kat niin betonarme yaplr , aratrnz. Bodrum katla ilgili deiik izim rneklerini aratrnz. elik yaplarda bodrum katlarda hangi mahaller bulunmaldr , aratrnz. lkemiz depremler ve savalarn youn yaand bir blgededir. Sizler de bunu dnerek barta i merkezi, savalar ve depremler annda , yerin 5 m altnda 50 bin kiilik bir snak nasl tasarlanr aratrnz(karma bina). Snaklarda mekanik havalandrma nasl tertiplenir aratrnz.

3.BODRUM KAT PLAN ETD ( 1/100 )

Bodrum kat plan etd verileri ller iten ie verilmitir. D duvarlar 25 cm , i duvarlar 20 cm olup Wc du duvarlar 10 cm perde duvarlardr. Snak duvarlar 25 cm olarak izilecektir. P1 snaa alan havalandrma penceresi 100/70 , snak ksmnda Wcdu pencereleri P3 60/70 olup dier ksmda P2 50/50 alnmtr. P4 100/82 , P9 150/164 , P10 250/164 K1 70/210 , K2 80/210 , K3 90/210 , K4 100/210 olarak alnmtr.

66

ekil 3.1:Yaplan dizayn, model ve taslaa ait bodrum kat krokisi

lem Basamaklar izim kdn masaya balaynz. Akslar iziniz.

67

ekil 3.2: Aks yerlerinin tespiti

Kolonlar akslara oturtunuz; kolonlar perde duvar zerine oturacaktr. Duvarlar iziniz.

elik yaplarda bodrum kat betonarme olarak ina edilmektedir. artname, inas planlanan konutlarn su basman kotu zeri st yap sistemlerine uygun olarak ina edileceini aklamaktadr. Plann bodrum kat d duvarlarn 25 cm, i duvarlarn 20 cm , merdiveni evreleyen duvarlar ve snak duvarlarn 25 cm betonarme perde duvar olarak iziniz.

68

ekil 3.3 :Duvarlarn izimi

69

Merdiven dengelendirmesi yapnz(ekil 2.4). Asansr izimini yapnz(ekil 2.10). Kap ve pencere yer ve boluklarn oluturunuz. Banyo , mutfak , Wc 70/210 , depo 80/210 , snak 100/210 ve duvar dii en az 10 cm olacak ekilde kaplar anz. Pencereleri duvar ortalayacak ekilde anz. P1 100/70 , P2 50/50 , P3 60/70, P4 100/82 ,P9 120/164 , P10 20/164 olacak ekilde pencere boluklarn anz.

ekil 3.4 :Kap ve pencere boluklarnn oluturulmas

70

Kap ve pencereleri iziniz.

o o o

Pencereler iin ; P1 100/70 , P2 50/50 , P3 60/70 , P4 100/82 , P9 150/164 , P10 250/164 Kaplar iin ;K1 70/210 , K2 80/210 , K3 90 /210 , K4 100/210

olarak alnacak, pencere boluklar da duvar ortalayacak ekilde olacaktr.

ekil 3.5 :Kap ve pencereleri izmek

ve d ve kotlu llendirme iin llendirme modlne bakabilirsiniz. Burada kazan dairesi kodu ile snak vb. ile ilgili kod ve su basman arasndaki kod farkn aadaki mantkla zmleyebilirsiniz. Kazan dairesi , kmrlk , kllk ile kapc dairesi , snak arasnda her zaman bir kot fark olmaldr.

71

Subasman Tretuvar

Snak Kazan dairesi. 6x17+199=301

ekil 3.6: Snak ile kazan dairesi arasnda kod fark olmal

Mahal yaz ve bilgilerini yaznz.

Y. ODASI Alan:11.96 m Kap:Parke SALON Alan:19.35 m2 Kap: Parke HOL Alan:6.98 m2 Kap:Ser. WC Alan: 3.22 m BANYO Alan:5.61 m Kap:Ser Kap:Ser. ANT. Alan:5.63 MUTFAK Alan:5.62 m Kap:Ser TOPRAK DOLGU.

17 16 15 14 13 12 11 10

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

9 8 7 6 5 4 3 2 1 (17x17)/30

KLLK Alan:13.92 m Kap:ap

ASAN.

m
Kap:Ser.

HV. KAZAN DARES Alan:31.08 m Kap:ap MERD. HOL. Alan:23.75 m Kap:Ser.

GR.

1 2 3 4 5 6

SU DEPOSU Alan:23.71 m KAP:ap

ekil 3.7 :Mahal yaz ve bilgilerini yazlmas

72

Mahal tefrii yapmak

Salon mutfak Wc , yatak odalar tefriini daha nceki renme faaliyetinde yapld. Bu faaliyette bodruma zg ksmlarn tefrii zerinde durulacaktr.

Kazan dairesi tefrii

Kazanlarn yerleimi: Ynetmelik esasna gre kazan kenarlarnn duvarlardan veya duvara monte edilmi cihazlardan uzakl en az 70 cm , iki kazan arasndaki uzaklk en az 40 cm olmaldr. Kazan dairesinin ykseklii kazan zerinde yer alacak ekipmanlarn gerektiinde tamir bakmnn yaplmasnda zorluk kmamas iin en yksek kazan aksesuar seviyesinin zerinde , en az bir metrelik serbest mesafe olmaldr. Kazann eitli ynlerinden braklacak mesafenin, kazann L uzunluu cinsinden boyutlar, kazana ilikin yerletirme emas verilecektir. Bacalar, kalorifer tesisat projesinde belirtilen kesitlerde , dardan hava almayacak ekilde ii ve d sval olarak yaplmaldr. Bacalar, komu yksek binann etkisini azaltmak iin mmknse bu binann en az 80 cm zerine kadar karlmaldr. Bacalar mmkn olduu kadar yn deitirmeyecek ekilde yatayla en az 60 derece ada olmaldr. Kazan daireleri, yanma iin gerekli temiz havann girebilmesi iin zemin dzeyinde ve baca kesitinin en az %50si kadar kesitte bir temiz hava giriiyle d havaya balanmaldr. Kazan dairelerinde toplanacak pis havann uzaklatrlmas iin baca kesitinin en az % 20 si kadar , az kazan dairesinin tavan dzeyinde bulunan pis hava bacas bulunmaldr.

1500

ekil 3.8: ki kazann kazan dairesine yerletirilmesi

73

a :Duman bacas b :Pis hava atma bacas c :Duman kanallar (ate tulasndan) e : Kazann genilii R:Temizleme kapaklar Kazan dairelerinde binann dier katlarna ait aspiratr, klima santrali gibi cihazlarn olmamas gerekir.Bunlar vakum etkisi yaparak kazan ekiini engeller. Snak: Nkleer ve konvansiyonel silahlarla , biyolojik ve kimyevi harp maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden , insanlarn yaamas ve lkenin harp gcnn devam iin zaruri canl ve cansz kymetleri korumak maksadyla ina edilen korunma yerleridir. Snan eidi ne olursa olsun hem mekanik hem de tabii havalandrma yeterli olmaldr. Snaklarda normal pencere yerine havalandrma penceresi konmal, Wc ve du ile balant kurulmaldr. Bahsedilen hususlar gz nnde bulundurularak ihtiyaca uygun tefrii yaplmaldr. Bu, havalandrma sistemi, klima cihaz , menfezler veya yap perdesi ile salanmaldr. Radyoaktif tozlarn snak ierisine girmesini nleyici hava filitresi hava borusuna konmaldr. Snaklar plerin ve insan pisliklerinin kolayca atlmasn salayacak zellikte olmal , mmknse kanalizasyona balanmal ve alafranga hela kullanlmaldr. Snaklarda insan bana en az 1 metrekarelik yer ayrlr. Kii adedi, toplam yap inaat alan 20 saysna blnmekle bulunur. ykseklik ise 2.20 mden az olamaz. Su deposu: Su deposu iin bir gnde bir kiinin ka litre su itii tespit edilir. Bu binada ka kiinin kaldna baklr. Bir haftada ka litre su tketildii hesap edilerek su deposu boyutlar bulunabilir (axbxc=m3).

ekil 3.9: Su deposu tanzimi

74

Tarama ve inileme yapmak: Tarama yaparken malzemenin cinsine gre uygun tarama ve inileme eklini belirleyiniz. inileme iin inileme modlne bakabilirsiniz. Kazan dairesinde , depolarda , fayans kaplamak lkstr. Fakat bu, pratik yararlar da salayabilir(servis kalitesinin artmas veya yneticilerin ilgilenmesi gibi). Ancak kolorifer kazan, pompa gibi cihazlarn beton kaidesinin st, fayans kaplanmaz. Beton daha salam zemin oluturur. Taramalar yaparken slak zeminleri btn ile taramak dier alanlar ksmi taramak karkln nler. O alann taramasn bir daire ierisinde veya baka bir ekilde gstebilirsiniz.
MUTFAK Alan:5.62 m Kap:Ser

Y. ODASI Alan:11.96 m Kap:Parke

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

SALON Alan:19.35 m2 Kap: Parke HOL Alan:6.98 m2 Kap:Ser. WC Alan: 3.22 m BANYO Alan:5.61 m Kap:Ser Kap:Ser.

TOPRAK DOLGU.

9 8 7 6 5 4 3 2 1 (17x17)/30
17 16 15 14 13 12 11 10

KLLK Alan:13.92 m Kap:ap

ANT. Alan:5.63

ASAN.

m
Kap:Ser.

HV. KAZAN DARES Alan:31.08 m Kap:ap MERD. HOL. Alan:23.75 m Kap:Ser.

GR.

1 2 3 4 5 6

SU DEPOSU Alan:23.71 m KAP:ap

ekil 3.10: Taramalarn gsterilmesi

izim paftasn temizleyerek iziminizi kontrol ettiniz mi?

75

UYGULAMA FAALYET UYGULAMA FAALYET

SALON Y. ODASI
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

MUTFAK

TOPRAK DOLGU.
9 8 7 6 5 4 3 2 1 (17x17)/30
17 16 15 14 13 12 11 10

SIINAK

HOL KLLK BANYO WC ANT.

DEPO
ASAN. WC

ANT.
HV.

DU

KAZAN DARES GR.

MERD. HOL.

GR.

1 2 3 4 56

SU DEPOSU

ASAN. TOPRAK DOLGU.

KMRLK

ekil 3.11:Yaplan dizayn, model ve taslaa ait bodrum kat krokisi

Etdn yaptmz bodrum kat plannn krokisi yukarda grlmektedir. Krokiden hareketle bodrum kat plann 1/100 leinde izerek, i-d llendirmesini, tefriini yaparak alan ve mahal bilgilerini yaznz? Veriler; ekil 3.1deki verilerle ayndr.

76

PERFORMANS DEERLENDRME

Yapm olduunuz deerlendiriniz.

izimleri,

aadaki

deerlendirme

leine

gre

Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan kutucua iaretleyiniz.

Deerlendirme lei
Dersin ad elik Proje izim rencinin Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz Ad soyad kurulular belirtildiinde bodrum kat planlar tasarm yapabileceksiniz. Bodrum Kat Plan Etd Snf/Nu. Gzlenecek Davranlar Kat planlar izimi iin ilgili ynetmelik ve artname bilgilerini kullandnz m? izim kdn masaya baladnz m? Yaplan dizayn, model ve taslaa gre akslarn yerini tespit ettiniz mi? Aks izgilerini izdiniz mi? Kolonlar akslara oturttunuz mu? Duvarlar izdiniz mi? Merdiven dengelendirmesi yaptnz m? Kap ve pencere yer ve boluklarn oluturdunuz mu? Kap ve pencereleri izdiniz mi? llendirme yaptnz m? D llendirme yaptnz m? Kotlu llendirme yaptnz m? Mahal yaz ve bilgilerini yazdnz m? Mahal tefrii yaptnz m? Tarama yaptnz m? izim paftasn inilediniz mi? izim paftasn temizlediniz mi? izimi kontrol ettiniz mi? Evet Hayr

Ama

Konu 1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular, faaliyete dnerek tekrar ediniz.
Bu faaliyet kapsamnda hangi bilgileri kazandnz, aadaki sorular cevaplayarak belirleyiniz.

77

LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyarak doru seenei iaretleyiniz.

1. elik yaplarda bodrum kat d duvarlar ka cm izilir ?

A) 15

B) 20

C)25

D) 30

2. Asansrlerde S ifadesi aadakilerden hangisini karlamaktadr?

A) B) C) D) Asansr kabin boyutu Asansr kabin yaps Asansr duvar boluu Asansr boluu

3. elik yaplarda genellikle tercih edilen duvar eidi aadakilerden hangisidir?

A) Tula B) Beton C) Ahap D) Panel

4. Kalorifer kazan veya pompa gibi cihazlarn beton kaidesinin stne fayans kaplanmamasnn nedeni aadakilerden hangisidir?
A) Ekonomik olmad iin B)Salam zemin olmad iin C)Yeterince bilinmedii iin D)Kaygan olduu iin

5. Snaklarda insan bana en az ka metrekarelik yer ayrlr?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

6. Kazan dairesinde kazan kenarlarnn duvardan veya duvara monte edilmi cihazlardan uzakl en az ka cm olmaldr?
A) 30 cm B) 40 cm C) 60 cm D) 70 cm

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek kendinizi deerlendiriniz. Eksik olduunuz konulara dnerek tekrarlaynz. Tm sorular doru yantladysanz Modl Deerlendirmeye geiniz. 78

MODL DEERLENDRME MODL DEERLENDRME

Aada bir i merkezinin ynetim biriminin son kat krokisi grlmektedir. Verilerden yararlanarak son kat ynetim birimini 1/100 leinde izerek tefriini yapnz. Kolonlar :HE 320 A, elik profil ve saclar ST 37, Blonlar :DIN 6914 M 8,8 DIN 7989 - M10.9, Somonlar :DIN 6915 M 8, DIN 7989- M 10, Rondelalar : DIN 6916 , MC 25 DIN 6916 -MC 35, Kaynak elektodlar : TS 563, Dubeller HILTI HVU olacaktr, Ankraj blonlarn kalitesi 5.6 , Btn kt kaynaklar derin nfuziyetli , Kaplar :K1 90/210 ,K2 70/210 , K3 80 /210 , K4 176 /220 ,K5 218/220, Pencereler:Cam kaplama , P1 152 /150, P2 457/150 , P3 698 /150 , P4 592 / 150 , P5 144/150 , P6 580/150 , P7 650/150 , P8 608/150 ,P9 478 /150 ,P10 673/150 , P11 602/150 , P12 557/150 , P13 625/150 ller iten iedir, Dikdrtgen olan ksmlar kolonlarn yerlerini belirtmektedir.

ekil 3.12: HE 320 A Kolonlar

79

ekil 3.13.a: merkezi ynetim birimi plan krokisi

Yukardaki krokide verilen net olmayan baz ksmlar ekil 3.13.bde gsterilmitir.

80

ekil 3.13.b: merkezi ynetim birimi plan krokisi

81

PERFORMANS DEERLENDRME

Yapm olduunuz uygulamay, aadaki deerlendirme leine gre deerlendiriniz. Gerekleme dzeyine gre evet hayr seeneklerinden uygun olan
kutucua iaretleyiniz.

Deerlendirme lei
Dersin ad elik Proje izim rencinin Okul ii gerekli ortam salandnda, okul d aratrma yapabileceiniz kurulular belirtildiinde kat planlar Ad soyad tasarmn yapabileceksiniz. Kat Planlar Etd Snf/Nu. Gzlenecek Davranlar Kat planlar izimi iin ilgili ynetmelik ve artname bilgilerini kullandnz m? izim kdn masaya baladnz m? Yaplan dizayn, model ve taslaa gre akslarn yerinin tespit ettiniz mi? Aks izgilerini izdiniz mi? Kolonlar akslara oturttunuz mu? Duvarlar izdiniz mi? Merdiven dengelendirmesi yaptnz m? Kap ve pencere yer ve boluklarn oluturdunuz mu? Kap ve pencereleri izdiniz mi? llendirme yaptnz m? D llendirme yaptnz m? Kotlu llendirme yaptnz m? Mahal yaz ve bilgilerini yazdnz m? Mahal tefrii yaptnz m? Tarama yaptnz m? izim paftasn inilediniz mi? izim paftasn temizlediniz mi? izimi kontrol ettiniz mi?

Ama

Konu 1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

Evet

Hayr

Deerlendirme sonucunda eksik olduunuzu tespit ettiiniz konular, faaliyete dnerek tekrar ediniz.

82

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI

RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
1 2 3 4 5 6

D D B D B B

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6

D C D A D C

RENME FAALYET-3N CEVAP ANAHTARI

1 2 3 4 5 6

C C D B A D

83

KAYNAKA KAYNAKA
BAHR Ergen Yaar , Bina Bilgisi, stanbul, 1986. 3194 Sayl mar Kanun ve Ynetmelikleri. TS 5536.

84