IMENICE - I NOMI

Najvei broj imenica mukog roda zavrava na -o il medico, l'avvocato (izuzetak: la foto, la mano). Mnoina ovih imenica zavrava na -i i medici, gli avvocati. Imenice enskg roda se najee zavravaju na -a la camera, l'amica (izuzetak: il cinema, il problema). Mnoina ovih imenica zavrava na -e le camere, le amiche. Imenice mukog i enskog roda u jednini se mogu zavravati na -e il pesce, la legge. Mnoina ovih imenica zavrava na -i i pesci, le leggi. NAPOMENA: imenice stranog porijekla (lo sport, il film), skraene forme imenica (la foto, l'auto) te imenice sa naglaskom na zadnjem slogu (la citt, la facolt) u mnoini ostaju nepromijenjene.

lan - l'articolo
Talijanski jezik ima dva roda: muki (il genere maschile) i enski (il genere famminile). Postoje neodreeni, odreeni i partitivni lan. Neodreeni lan - l'articolo indeterminativo - upotrebljava se za oznaavanje osobe ili predmeta koje ne elimo poblie odrediti (una strada - neka/jedna ulica). Mnoina neodreenog lana ne postoji, iako kao mnoinu ovog lana moemo smatrati partitivni lan (un quadro/dei quadri) ili neodreene pridjeve (uno strumento/alcuni strumenti). MUKI ROD un uno
ispred imenice koja poinje suglasnikom ispred imenice koja poinje samoglasnikom ispred imenice koja poinje sa Z, PS, X, GN, S + suglasnik un muro, un amico uno stato, uno zio

ENSKI ROD una un'

ispred imenice koja poinje suglasnikom ispred imenice koja poinje samoglasnikom una strada, una pesca un'ora, un'amica

Odreeni lan - l'articolo determinativo - upotrebljava se za poblie oznaavanje imenice (odreenog ili tano poznatog bia ili predmeta). JEDNINA il muki rod enski rod l' lo la l'
ispred imenice koja poinje suglasnikom ispred imenice koja poinje samoglasnikom ispred imenice koja poinje sa Z, PS, X, GN, S + suglasnik ispred imenice koja poinje suglasnikom ispred imenice koja poinje samoglasnikom il ragazzo, il professore l'amico lo studente, lo zaino la finestra, la pesca l'amica, l'ora

MNOINA i gli le
i ragazzi, i professori gli amici, gli studenti, gli zaini le finestre, le pesche, le amiche, le ore

UPOTREBA LANA 1. Ispred vlastitih imena i imena gradova nikada ne stavljamo lan, osim ako ispred tih imena stoji pridjev. Luca parte per Milano. Luca parte per la nebbiosa Milano. Imena nekih gradova u sebi ve sadre lan. La Spezia, L'Avana, Il Cairo

2. enska prezimena upotrebljavaju se sa lanom. La Deledda, La Loren lan moemo upotrijebiti i ispred mukih prezimena ako se radi o vrlo poznatim osobama iz prolosti. Il Petrarca, l'Ariosto 3. Ispred prezimena u mnoini upotrebljavamo lan za oznaavanje porodice. I Maldini, Gli Zonta 4. Imena planina, rijeka, kontinenata, drava , pokrajina, jezera, velikih ostrva upotrebljavaju se uvijek sa lanom. gli Apenini, il Po, L'Europa, la Lombardia, il Garda, la Sardegna 5. Ispred pokaznih pridjeva (questo,-a,-i,-e, quello,-a,-i,-e) nikada ne upotrebljavamo lan. Questa citta e bella. Quella rivista e interessante. 6. Iza pridjeva tutto,-i,-a,-e uvijek stavljamo lan. tutto il giorno, turri i libri Partitivni lan - l'articolo partitivo Objekt koji oznaava neodreenu koliinu i neodreeni broj stvari ili osoba uz sebe nema neodreeni ni odreeni lan, ve se moe izraziti partitivnim lanom (del, dello, della, dei, degli, delle). Partitivni lan upotrebljavamo u potvrdnim i upitnim reenicama, nikada u odrinim. comprare pane: (+) Compro del pane. (?) Compro del pane? (-) Non compro pane. Partitivni lan ne upotrebljavamo: 1. kada je koliina odreena pridjevom Compro molto/poco pane. 2. kada je koliina odreena brojem ili mjerom, jer tada uvijek koristimo prijedlog di: un chilo di pane, un bicchiere di vino 3. u frazama kao: avere fame, avere sete, avere sonno, avere caldo.

ZAMJENICE - I PRONOMI
LINE ZAMJENICE - I PRONOMI PERSONALI subjektni oblici (nominativ) io(ja) tu(ti) lui(on) lei(ona) noi( mi) voi(vi) loro(oni) naglaeni objektni oblici (akuzativ) me(mene) te(tebe) lui(njega) lei(nju) noi(nas) voi(vas) loro(njih) nenaglaeni objektni oblici (akuzativ) mi(me) ti(te) lo(ga) la(je) ci(nas) vi(vas) li, le(njih) nenaglaeni objektni oblici (dativ) mi(mi) ti(ti) gli(mu) le(joj) ci(nam) vi(vam) loro(im)

POVRATNA ZAMJENICA - IL PRONOME PERSONALE RIFLESSIVO Povratna zamjenica s u talijanskom jeziku mijenja se prema licu i broju.

Naglaeni oblici (me, te, s, noi, voi, se) Non sono contento con te. Pensano sempre a s. Pridjev stesso, -a, -i, -e (sebe) pojaava povratnu zamjenicu. Pensano sempre a s stessi. Nenaglaeni oblici (mi, ti, si, ci, vi, si) Mi sveglio alle otto. Le bambine si vestono da sole.

ODNOSNE ZAMJENICE - I PRONOMI RELATIVI Odnosne zamjenice osim zamjenjivanja imenica imaju i funkciju povezivanja dviju reenica. Postoje dva oblika ove zamjenice: - krai ili nepromjenjivi (che, cui, chi) - koriste se ee - dui ili promjenjivi (il/la quale, i/le quali) che - koristi se kao subjekt te kao objekt u akuzativu. La ragazza che suona e mia sorella. I libri che cerchi sono sul tavolo. cui - koristi se s prijedlozima in, di, a, da, con, per za izraavanje genitiva, dativa i akuzativa. Questo e la citta in cui sono nato. L'amica da cui ho ricevuto la lettera e italiana. chi - nepromjenjivi oblik Chi studia impara? il/la quale, i/le quali - koristi se kao subjekt te kao objekt u akuzativu, a s prijedlogom ispred njih u ostalim funkcijama. La ragazza la quale suona e mia sorella. Questa e la citta nella quale sono nato.

pridjevi - gli aggettivi

Pridjev poblie oznaava imenicu s kojom se slae u rodu i broju. Koristimo ga kao atribut (l'automobile veloce) te kao dio imenskog predikata (l'automobile e veloce). pridjevi mogu stajati ispred i iza imenice. Kada im prethodi prilog, pridjevi uvijek moraju stajati iza imenice (Carla e una ragazza molto diligente). opisni pridjevi koji zavravaju na -o slau se s imenicama mukog roda te u mnoini imaju zavretak -i (alto - alti). Uz imenice enskog roda slau se pridjevi na -a ija mnoina ima zavretak -e. (alta - alte). Opisni pridjevi na -e mogu ii uz imenice mukog i enskog roda te je njihov nastavak u mnoini -i (veloce - veloci). Pridjevi na -co, -go ponaaju se kao i imenice s tim zavretkom (stanco - stanchi, lungo - lunghi). Pridjevi koji oznaavaju boje izvedene iz naziva cvijea, voa i minerala, u mnoini ostaju nepromijenjeni (viola, marrone). Pridjeve moemo koristiti kao imenice u jednini i mnoini ako ispred njih stavimo lan (il giovane, i ricchi). KOMPARACIJA PRIDJEVA TVORBA POZITIV KOMPARATIV uveavanja pi + pozitiv + di PRIMJER Luca e magro. Luca e pi magro di ZNAENJE

pi..di / vie..od

Lorenzo. pi + pozitiv + che L'appartamento e pi comodo che bello. meno + pozitiv + di meno + pozitiv + che (tanto) pozitiv quanto (cos) pozitiv come SUPERLATIV apsolutni pozitiv + issimo, -a, -i, -e odreeni lan + komparativ Il romanzo e bellissimo. Questo e il pi bel romanzo, ili, Questo e il romanzo pi bello.

pi..che / vie..nego

umanjivanja

Lorenzo e meno magro di meno..di / Luca. manje..od A Roma fa meno caldo che a Napoli. Firenze e (tanto) bella quanto Siena. la Ferrari e (cos) bella come costosa. meno..che / manje..nego (tanto)..quanto / toliko..koliko (cos)..come / tako..kao

jednakosti

Roman je vrlo lijep. Ovo je najljepa knjiga.

relativni

Vino Chianti je Il vino Chianti e il vino pi najpoznatije vino iz famoso della Toscana. Toscane.