SEREBROVASKLER HASTALIKLAR

dr. ayhan blk 3. snf klinik bilimler giri dersleri

SVH sinonimleri
SVH Stroke SVO CVA Beyin ata nme Fel Nuzl

SEREBRO VASKLER OLAY (SVO) STROKE NME

Tanm: Travma d bir nedenle serebral kan akmnn ksa ya da uzun sreli yetersizliine veya beyindeki bir damar yrtlmas sonucundaki kanamaya bal olarak aniden gelien fokal nrolojik defisitlerdir Kan akmnn durmas veya yavalamas sonucunda, yetersiz perfzyon nedeniyle beyinde doku lm balar. Bunun sonucunda beyin fonksiyonlarnda ksa veya uzun sreli kayplar ortaya kar. Klinik tablo etkilenen damarn yapsna, byklne ve etkilenen alann kollateral kan akmna gre deiir.

Beynin kanlanmas

Beynin kanlanmas

NME nin zamansal profili

1. Transient skemik Atak ,TA (Geici skemik Atak) Tanm gerei 24 saat iinde dzelen, ancak sklkla 5-10 dk sren fokal nrolojik bulgu vardr. 2. Reversible skemik Nrolojik Defisit (RND) Birka gn veya haftada, hemen hemen tmyle iyileebilen nrolojik defisitlerdir.
3. Progresiv (lerleyen) nme Nrolojik belirti ve bulgularn zaman iinde ilerleme gsterdii bir tablodur. Akut olarak ortaya kan belirtilere 1-3 gn iinde yeni nrolojik belirtiler eklenir veya varolanlar arlaabilir. 4. Komplet (Tamamlanm) nme Serebral infarkt nedeniyle ortaya kan geri dnsz nrolojik bozukluu ifade eder. Az ya da ok kalc sekel grlr.

spontan SVH n en sk rastlanan tipleri:

serebral tromboz serebral hemoraji serebral embolizm subaraknoid hemoraji

SVH snflama
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler
TOAST (Trial of Org 10172 in Acute Stroke Treatment) 1993

Etiyoloji - epidemiyoloji
SVH her hangi bir yata olabilir.
Ancak, intraserebral hemoraji ve tromboz 40 yandan nce seyrektir. Serebral thromboz pik insidans: 50-70 ya. Serebral hemoraji pik insidans 40-70 ya. Serebral thromboz en sk strok sebebidir (% 60) Serebral hemoraji ve emboli ise (% 20) orannda

SVH snflama

SAK %3-10 SH %10-15 sk enf %60-80

Etiyoloji - epidemiyoloji
SVO grlme skl, erkeklerde ve 65 yan zerindeki kiilerde daha fazladr.
Dnyadaki lmlerin, kardiyovaskler hastalklar ve kanserden sonra nc nedenidir. SVO sonras kiilerin % 16 s bakalarna baml, % 70 i mesleki ynden yetersiz olmaktadr.

SVH risk faktrleri

Deitirilemeyen
Ya Cins Irk Aile yks

Deitirilebilen

HT DM Kalp hastalklar Hiperlipidemi Sigara Orak hcli anemi Alkol Obezite Beslenme Fiziksel inaktivite Hiperhomosisteinemi la kullanm ve bamll Hormon tedavisi (OK, HRT) Hiperkoaglabilite

skemi ve infarkt
temel bilgiler:
lgili beyin blgesi gerekenden az kan alr. Temel proes aterosklerozdur. Ya depolanmas arter lmeninde daralma (stenoz) oluturur. Kesintiden 30 saniye sonra iskemi 1 dakika sonra nrol fonksiyon bozulur. 5 dakika sonra infarkt geliir.
Byk ve orta boy arterler tutulur.

skemi ve infarkt temel bilgiler

Genel presipitrler
Arteyel kan basncnda normalin altna d. Kann fazla vizkzitesi. Glukozun belli bir snrn altna inmesi. Neoplazmlarn artere bass. Serebral arterlerde spazm olabilir, migrenlilerde oluabilir ve iskemi sebebidir.

penumbra
nfarkt blgesinin ortasnda nekrotik blge, etrafnda penumbra denilen kurtarlma ans olan iskemik alan geliir. skemik olaylarda ilk 3-6 saat iinde uygulanan trombolitik tedavilerin hedefi penumbra blgesini kurtarmaya neliktir. Tedavi intravenz veya arter iine anjiografi ile direkt trombolitik ajan vermek ekinde uygulanr

Serebral kan akmnda anlaml d

Anaerob met. LA

Nronal hasar Serbest radikaller

TbxA2 gibi vazokonstriktrler Ve dier LTler

Ateroskleroz
nfarktn altta yatan major sebeb aterosklerozdur. Aterosklerotik plak byyerek arter lmeni daraltr veya tam tkayabilir Arterde trombus veya emboli oluarak oklzyon / tkanma olabilir. Damar duvarnda lsere plak zerinde pht geliir. Pht; (1) lmeni tkar veya (2) phtdan kopan mikroemboliler distal arterleri tkar

Ateroskleroz
Oklusiv lezyonlarn bulgu oluturmas kollateral dolama baldr. (burada ana belirleyici tkanmann geliim hzdr.)
Oklzyon ile doku lm (infarkt veya ansefalomalazi) arasnda 1-1 iliki yoktur. Total oklzyon varken fokal iskemi olmayabilir. Veya yalnz geici iskemik atak olabilr

Embolizm:Etiyoloji, Patoloji

Embolizm: serebral damar kk kan phts, tmr, ya, hava, hatta kk bakteri kmeleri ile tkanabilir.
Etiyoloji
Hava embolisi: Akcier hsar, dalg hastal. Hava embolisi: kemik fraktr komplikasyonu. ocuk- ounlukla valvler kalp hastal. erikin - ounlukla artiyal fibrilasyon veya miyokrd infarktusu komplikasyonu. en sk TA sebebi aorta-kraniyal arterlere lokalize aterosklerotik plaktan kopan mikro-embolilerdir.

Patoloji Emboli serebral arteri parsiyel veya total olarak tkayabilir ve infarkt geliir. Emboliler sklkla birden fazla blgeyi tutabilir. Sklkla beyine gelen multipl emboliler akcier, bbrek, dalak vs organ tutulumu ile birliktedir.

ntraserebral Hemoraji
Bir arteryal kaynaktan gelen kann ani olarak beyin dokusu iinde birikmesi.

ntraserebral Hemoraji
Serebral damarlarn beyin dokusu veya meninksler iine rptr / yrtlmas ile oluur. Ana sebep arteriolar anevrizma rptrdr. (Uzun sren hipertansiyona sekonder geliir). Rptre damar arter, ven veya kapiller olabilir Dier sebepler; byk arteriyo-venz malformayonlar, kan diskrazileri, sistemik hastalklar, neoplazmlar, enfeksiyonlar, toksinler, ve antikoagulanlar. Yerleim yerine gre snflama; ekstra dural, subdural, subraknoidal, parenkimal, intraventrikler olabilir. % 80 i fatal. En sk yerleim - bazal ganglion seviyesi

IH - lokalizasyon
Klinii : Daha grltl olabilir ve aktivite esnasnda olma ihtimali yksek.
Baars, bulant, kusma Bilin deiiklii Fokal nrolojik bulgular

putamen %40 lobar %22 talamik %15 serebellum %8 pons %8 kaudat %7

IH - patogenez
Beyin parankimi iine szan kan o blgede lokal basnta arta neden olur. Bu dnemde artm sistemik KB hematomun genilemesine yardmc olur. Oluan bu hematomlar blgeden geen tarktuslar kesintiye uratarak nrolojik grntnn ortaya kmasna neden olur.

TOAST snflamas
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler

Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli)

Tm isk inmelerin % 50si BT veya MRG de 1.5 cmden byk enfarkt Doppler USGde % 50 den fazla stenoz.

ACA
%0.6-3 1 segmentte tkanmalar iyi tolere edilir. zellikle alt ekstremitede motor ve duyu kayb

MCA
Hemiparezi (bacak ksmen kurtulur) Hemianestezi afazi

TOAST snflamas
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler

Kardiyoembolizm
Bir veya daha fazla alanda enfarkt
Yksek riskli durumlar
Mekanik protez kapak AF AMI (4 hf) Sol ventrikler akinezi Enfektif endokardit Hasta sins sendromu Dilate kardiomyopati Sol ventrikler trombs Sol atriyal trombs Sol atriyal miksoma
AF %45 AMI %15 protez kapak %10 rom kalp hat %7.5 kardiyomyopati % 7.5 Dier %15

TOAST snflamas
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler

Kk damar okluzyonu (lakn)

HT ve DM Tm isk stroklarn %25 Nroradyolojik olarak 1.5 cmden kk derin enfarktlar.
Pr motor Pr sensoryal Senserimotor Ataksik hemiparezi Dizartri beceriksiz el sendromu

TOAST snflamas
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler

TOAST snflamas
1. Geni arter aterosklerozu (tromboz veya emboli) 2. Kardiyoembolizm 3. Kk damar okluzyonu (lakn) 4. Dier belirlenen etyolojiler 5. Sebebi belirlenemeyenler