Professional Documents
Culture Documents
Prevalans %
78 16
Sekonder Ba Ars
Fasting 19 Sinuzit 15 Kafa Travmas 4 Non-Vaskler 0.5 ntrakraniyal (tmrler vs) Lifetime prevalans: Bireyin hastalkla hayat boyu karlaama oran
5., 9. ve 10. kraniyal sinirler ve ilk servikal sinirlerin gerilmesi, yer deitirmesi ya da hastalklar
ntrakraniyal basn deiiklikleri Skalp, yz, gz, burun, kulak ve boyun
Agreve eden (artran) veya presipite eden (ortaya karan ) faktrler Hafifleten faktrler Sosyal yk Aile yks Gemi ar hikayesi Ba arsnn etki derecesi (impact )
: tek tarafl, yarm ba ars eklindedir. Ataktan ataa taraf deiebilir. Ancak, bir tarafta daha fazla ortaya kar. Erikinlerde % 20-30 orannda iki tarafldr. ( ocuklarda bu oran artar) Kme ( Cluster ) ba ars: Hemen her zaman tek tarafldr. Ar bir gz evresinde, alnda veya komu yaplardadr. % 15- 20 hasta bir kme peryodunda olan tarafnn dier kme dneminde deitiini belirtir. Nadiren, bir kme peryodu iinde ar taraf deitirebilir.
tipi baars: % 60 vakada iki tarafldr.ounlukla bifrontal veya bioksipital yerleimlidir. Organik sebeplerden kayanaklanan ba arlarnda: Daha ok lokalize ar vardr. rnek olarak; periorbital ar gze ait patolojiyi ( glakom, optik nevrit gibi) gsterir. Fasiyal ar trigeminal nevraljiyi, Alna loklalize ar frontal sinuziti akla getirir. Yine beyin tmrl hastalarn % 50 sinde ba ars vardr ve bu ann % 80 i tmr tarafna lokalizedir.
migen ars 4 -72 saat srer. 72 saatten uzun sren migren ars migren statusu olarak adlandrlr. Tipik kme ba ars 15 -180 dakika srer Paroksismal hemikrania; 5-20 dakika srelidir. Episodik/ tekrarlayc gerilim tipi ba arsnn sresi 30 dakika 7 gn arasnda deiir. Organik sebeplerden kaynaklanan ba arlarnda karakteristik bir sre yoktur.
ARININ NTEL
Migren
ars zonklayc veya pulzatil ( nabz atm ile senkron), sklkla knt balar, yava yava art gsterir. Orta veya iddetli ar olana kadar zonklayc karakter kazanmaz. Kme ba ars derinden hissedilen, can skc karakterde ( boring), veya delici karakterdedir. Gerilim tipi ba ars knt karakterde, bant eklinde ba sarar ekilde hissedilir. Rptre anevrizma ( subaraknoid kanama) ars sklkla ani balangl, srekli, ok iddetli, zonklaycdr. Hastalar ilk defa byle bir ar ile
menstruasyon, stres, relaksasyon, ok az veya ok fazla uyuma, hava deiiklii, nem deiiklii, ykseklik, parlak a maruz kalma, grlt, parfm kokusu. Migrenlilerin % 10unda yiyecekler ary tetikler. Bunlar: ikolata, kahve, alkol ( zellikle krmz arap ), limonlu yiyecekler, nitrat , aspartat ieren yiyecek/iecekler. Kme ba arsn alkol agreve eder.
tipi ba arsn gnlk stes agreve eder. Genellikle gn sonu ortaya kar. Trigeminal nevralji de yzde ve azda ary tetikleyen noktalar / triger point vardr: yemek, konumak, souk hava ile temas, di fralama, yz ykama ar atan uyarabilir. Beyin tmrndeki ba ars postural deiiklik, ne eilme veya ksrkle art gsterir. Subaraknoid kanama fiziksel efor/zorlanma sonras ortaya kabilir.
11. Kranium, boyun, gzler, kulaklar, burun, sinsler, diler, az veya dier yz veya kranial yaplarla ilgili ba arlar veya yz arlar
12. Kranial nevraljiler, sinir trunkusu ars
ve deeferantasyon ars.
Yakn malignansi, kafa travmas veya konvulziyon yks Var olan ba arsnda ktleeme
MLGREN
Tanm : Migren; genetik olarak yatkn bireylerde, primer beyin disfonksiyonu sonucu nrovaskler reaksiyon rn olarak aralklarla gelen ya da bazen sabit olabilen ba arlardr Epidemiyoloji: Migren tm hayatlar boyunca kadnlarn %18'ini, erkeklerin ise %6'sn etkiler. Prevelansm tepe noktas 25 ve 55 yalar arasndadr .
AURA
Aural Migrende ba ars genellikle aura olarak tanmlanan grsel semptomlar takiben geliir.Ksa srelidir.( 5-10 dakika). Bazen ar ile birlikte devam edebilir.
Seyrek olarak; byk parasentral ya da santral grme alan defektleri, homonim hcmianopsi, ya da kortikal krlk
AURA DEVAM
Grsel semptomlar dnda fokal beyin disfonksiyonunu gsteren dier bulgular da olabilir; parestezi,hemiparezi, disfazi gibi..
Diplopi, tinnitus, iitme bozukluu, vertigo ve ataksi gibi beyin sap tutulum bulgular da grlebilir.
VASKLER TEORI
Patogenez
ile ilgili ileri srlen ilk teori 1938'de Wolff ve Graham'n nclk ettikleri almalarla ortaya konan vaskler teoridir ve uzun yllar geerliliini korumutur. Bu teoriye gre bir migren ata aurasndan sorumlu olan intrakranial arterlerdeki vazokonstriksiyon ile balar ve bunu takip eden ve uzun sren ekstrakranial arterlerdeki vazodilatasyon dneminde tipik zonklayc ba ars oluur.
TRIGEMINOVASKLER TEORI
Beyinsapndaki dorsal raphe nkleusu ve locus ceruleus'un aktivitelerinde deiim olur. Bu nkleuslarn serotonerjik ve adrenerjik santral uzantlar kranial (dural ve skalp) sirklasyondaki arterler dilatasyona neden olurlar. Arterlerdeki vazodilalasyon trigeminal sinirin perivaskler liflerini stimle ederek arya ve vazoaktif nropeptidlerin aa kmasna neden olur. Bunun sonucu ise yukarda tanmlanan steril nrojenik inflamatuar cevaptr ve bu durumda ar daha da artar.
NROJENIK TEORI
Migren atann aura dneminde beyin sapndaki dorsal raphe nkleusu ve locus ceruleusdaki dearjlar projekte olduklar oksipital korteksde bir elektriksel eksitasyona ve kortikal mikrosirklasyonda vazokonstriksiyona neden olurlar. Korteksde sodyum, kalsiyum ve klor iyonlarnn hcre iine girmesi ile nronal aktivitede geici bir depresyon oluur ve bununla uyumlu olarak da blgesel hipoperfzyon meydana gelir. Oluan bu hipoperfzyona "oligemi" denir. Oligemiyi daha sonra hiperemi izler. Yaplan aratrmalar noronal depresyonun ipsilateral hemisferde oksipital korteksden balayarak ne doru dakikada 3 mm bir hzla yayldn ve sklkla lateral sulkusda durduunu gstermitir l
patofizyolojisinde gl vazokonstriktr zellie, sahip serotoninin (5-HT) rol 1960'l yllardan beri bilinmektedir. Serotonin vaskler tonusun salanmasnda ve arnn endojen kontrolnda rol oynar. Serotonin reseptrleri ise balca ana grupta toplanabilir;'5-HT1, 5-HT2 ve 5-HT3.
Her reseptr tipi farkl farmakolojik yant oluturur. Kranial damarlarda (bilhassa ekstrakranial) bulunan 5-HT1 benzeri reseptrler, vazokonstriksiyonda ve inflamatuar polipeptidlerin salmmmn inhibisyonunda rol oynarlar. Bu nedenle bunlar akut migren nbeti tedavisinde etkilidirler. Triptanlar olarak bilinen ilalar.
5-HT2 reseptrleri ise temporal arterlerdeki vazokonstriksiyon, kranial kapiller permeabilite ve platelet agregasyonu art ile ilgilidirler. Migrenin profilaktik tedavisinde bu nedenlerle 5HT2 antagonistleri kullanlr.
1. Tek tarafl lokalizasyon 2. Zonklayc ar 3. Orta veya iddetli ar 4. Merdiven kma veya benzer aktivite ile art
3.Byle bir hastalk olsa bile,migren ataklarnn ok daha ilgisiz zamanda balamas
C.yk, fizik muayene ve uygun tan testleri ile sekonder ar etyolojisinin dlanmas
Tanm: Aura semptomunun ak bir ekilde beyin sap veya her iki oksipital loptan kaynaklandnn gsterildii migren A. Bir nceki tablodaki (aural migren) migren kriterlerinin varl B. Aadaki aura semptomlarnn iki veya daha fazlasnn olmas:Dizartri, Vertigo, Tinnutus, itme azl,ift grme, Ataksi, kitarafl parestezi, ki tarafl kuvvet kayb ve Bilin seviyesinde azalma
Tanm: hemiparezi ieren aura ve en az birinci derecede bir akrabasnda benzer ata olan migrenli. A. Aural migren kriterlerinin varl B. Hemiparezili aura (hemiparezi ba ars srasnda da devam edebilir) C. En az birinci derecede bir akrabasnda benzer atak
GERLM TP BAARISI
Prodrom ve aura yoktur. Ar hafif ve orta iddetli ki tarafl ar. %10-20 tek tarfldr. Ar yerleimi; sklkla frontal temporal blgede ve bant eklindedir. Baz hastalar perikranial veya servikal hassas ndller tanmlar. Gnlk aktivite ba arsn artrr.
iddetli ar, tek tarafl, orbital, suborbital ve/veya temporal orjinli,15-180 dakika sren en az 5 atak
Aadakilerden en az biri: konjuktival
kzarklk, lakrimasyon,nazal konjesyon, rinore, aln ve yzde terleme veya gz kapa demi; ve
% 53
TRANSFORME MIGREN
Transforme
Migrenli hastalar tipik olarak 10-20 yalarnda epizodik migren yks vardr. % 90 hastada aurasz migren vardr. Tipik bir hastada; aylar, yllar iinde arlar daha sklarken, arnn beraberinde olan fotofobi, fonofobi ve bulant gibi semptomlar giderek iddetini kaybeder. Migrenin dier zellikleri devam eder( tek tarafllk, zonklayclk gibi) Arlar nerdeyse gnlk hale gelir.
SEKONDER BA ARILARI
Post travmatik ba ars ntra kranial kavitedeki hastalklar ile birlikte grlen baa arlar - dk BOS basnc, - artm intraranial basn: tmr, hidrosefali,idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon Sinuzitler SSS enfeksiyonlar (menejit, ansaefalit) Dev Hcreli Arterit Trigeminal nevralji