Biricik ve Mlkiyeti Max Stirner Meselemi Hi'e Braktm*

Almanca aslndan eviren: H. brahim Trkdoan

Nedir benim olmas gereken! ncelikle iyinin meselesi, sonra Tanr'nn, insanln, gerein, zgrln, hmanizmin ve adaletin; dahas halkmn, kralmn, anavatanmn; ve nihayet tinin ve binlercesinin. Sadece benim meselem asla benim olmamaldr. "Yuh be, egoiste bakn, sadece kendini dnyor!" Meseleleri iin almamz gerekli bulan, hatta canmz feda etmemizi ve meselelerine hayranlk duymamz bizden bekleyenlerin kendi meselelerini nasl gerekletirdiklerine bakalm bir kez de. Tanr hakknda kklce eyler mjdelemekte olan sizler binlerce yl "tanrsall derinliklerine kadar incelediniz"; ve Tanr kalbine kadar uzanan sizler, meselesine hizmet etmekle vazifelendirildiimiz o "Tanr'nn kendi meselesini" nasl icra ettiini pekala bize aklayabilirsiniz. Ve yaptklarn da gizlemezsiniz. Neymi peki Tanr'nn meselesi? Bize buyurduu gibi yabanc bir meseleye mi tabidir, sevgi ve gerei kendisine maletmi midir? Burada bir yanl anlama sz konusudur, buysa sizi ldrtyor; Tanr meselesinin sevgi ve gerek olduunu, dolaysyla sevgi ve gerein Tanr iin yabanc bir mesele olamayacan retmektesiniz. Tanr'nn yabanc bir ii kendine meslek etmi olduu varsaym, dolaysyla bizim gibi zavall karncalarla benze olmas sizi ldrtyor. "Tanr gerek demek olmasayd geree sahip kar myd"? Tanr sadece kendinden yana yontuyor, nk o bir btnlktr, dolaysyla her ey onun meselesidir! Biz ama, biz bir btnlk deiliz, dolaysyla bizim meselemiz kck ve aalk bir itir; ite bu nedenle de "yce bir meseleye hizmet etmek zorundayz". uras aktrki, Tanr'y sadece Tanr ilgilendiriyor, onun meguliyeti sadece kendisidir, sadece kendisini dnyor ve kendi gznde yine sadece kendisi var; vay haline Tanr'y tatmin etmeyene. O, kendinden stn herhangi bir varla hizmet etmiyor ve sadece kendisini tatmin ediyor. Onun meselesi tam anlamyla egoist bir meseledir.

Peki ya insanlk, meselesini kendi meselemizmi gibi grmemiz gereken o insanlk yce bir varla m hizmet etmektedir? Onun meselesi bir bakasnn meselesi midir? Ve yce bir meseleye mi hizmet etmektedir? Hayr, insanlk kendinden baka kimseyi grmyor, meselesi kendisidir ve sadece kendisine faydas vardr. Amalar ve istemleri uruna halklar ve bireyleri aclara srkleyip kullandktan sonra, onlara teekkr olsun diye tarihin plne frlatyor. nsanln da meselesi tam anlamyla egoist bir mesele deil midir?

Kendi meselesini bizim meselemizmi gibi gsteren ve bizim karlarmzdan dem vuran herkese tm meselesinin sadece kendisinde dmlendiini aklamama gerek yok. Bir kez olsun dier kavramlar da gzden geirin. Hakikat, zgrlk, hmanizm, adalet, sizden kendilerine hayran olmanz ve hizmet etmeniz dnda baka bir ey istiyorlar m?

Tm bunlar sizden gayretle boyun emenizi bekliyor. Sadk yurtseverlerce savunulan u halka bakn bir kez de. Halk iin kanl savalarda len ya da alk ve sefaleti gze alarak savaan yurtseverler, halk ne derece ilgilendiriyor? Halk onlarn bok ynna dnen cesetleri arasnda "yeeren halk" oluyor! Bireyler, "halkn byk meselesi iin" lrken, halk onlara arkalarndan teekkr yolluyor ve kadavralarndan kendine kr pay karyor. Buna ben okkal bir egoizm derim.

imdi de "Benim" dedii eyleri efkatle koruyan sultana bakalm. Sultan tam bir zgeci deil midir ve onun olan eyler iin yaamn daima adamam mdr? Evet, "onun olanlar" iin, tabii. Sen ona deil, kendine ait olduunu gstermeye al ve bunu bir kez olsun dene: onun egoizmini reddetmekle zindan boylayabilirsin. Sultann meselesi kendisidir: o bir btnlktr ve kendisi iin biriciktir ve "onun" olmak istemeyen birini tahamml edemez. Bu parlak nerilerden egoistin ok daha iyi hareket ettiini anlayamyor musunuz? Ben, kendi adma bundan bir ders alyor ve bu byk egoistlere zgeci davranp hizmet edeceime, kendim egoist oluyorum. Tanr'nn da, insanln da ii kendilerine dayanmaktadr, kendileridir. Benim meselem de benim. Tanr gibi her ey ve hiim, biriciim. Eer Tanr ve insanlk, sizlerin de dorulad gibi, bir btnlk iseler, benim de onlardan eksik bir yanm yok ve "bo" olduuma dair bir ikayetim de yok. Ben hiim derken, bo olduumu sylemiyorum, bizzat yaratc bir hiim, bir yaratc olarak her eyi yaratan bir hi.

Tepeden trnaa kadar benim olmayan her ie uurlar olsun! Sizce benim iim en azndan "iyi bir i" olmaldr? Nedir iyi i, kt i! im demek zaten ben demek'im. Ve ben ne iyiyim, ne de kt. yinin de ktnn de benim iin hibir anlam yoktur. Tanr'nn ii, insanln ii, gerein ii, iyinin ii, dorunun ii, zgrln ii ve daha niceleri. Bunlarn hibiri benim iim deildir, benim iim sadece benim olandr ve o genel deil, biriciktir, benim gibi.

Hibir ey benden stn deildir!

Bu yaznn yaymland yerler: DAVETSZ MSAFR: Say 1, lkbahar 2003. VARLIK: Nisan 2004. KARIZMA: Say 18, 2004.