KANUN NO: 6100 HUKUK MUHAKEMELER KANUNU Kabul Tarihi: 12 Ocak 2011 Resmi Gazete ile Neir ve ln:

4 ubat 2011 - Say: 27836

BRNC KISIM Genel Hkmler BRNC BLM Grev, Yetki ve Yarg Yeri Belirlenmesi BRNC AYIRIM Grev Grevin belirlenmesi ve nitelii MADDE 1- (1) Mahkemelerin grevi, ancak kanunla dzenlenir. Greve ilikin kurallar, kamu dzenindendir. Asliye hukuk mahkemelerinin grevi MADDE 2- (1) Dava konusunun deer ve miktarna baklmakszn malvarl haklarna ilikin davalarla, ahs varlna ilikin davalarda grevli mahkeme, aksine bir dzenleme bulunmadka asliye hukuk mahkemesidir. (2) Bu Kanunda ve dier kanunlarda aksine dzenleme bulunmadka, asliye hukuk mahkemesi dier dava ve iler bakmndan da grevlidir. lm veya vcut btnlnn yitirilmesinden doan zararlarn tazmini davalarnda grev MADDE 3- (1) Her trl idari eylem ve ilemler ile idarenin sorumlu olduu dier sebeplerin yol at vcut btnlnn ksmen veya tamamen yitirilmesine yahut kiinin lmne bal maddi ve manevi zararlarn tazminine ilikin davalara asliye hukuk mahkemeleri bakar. darenin sorumluluu dnda kalan sebeplerden doan ayn tr zararlarn tazminine ilikin davalarda dahi bu hkm uygulanr. 30/1/1950 tarihli ve 5521 sayl Mahkemeleri Kanunu hkmleri sakldr. Sulh hukuk mahkemelerinin grevi

MADDE 4- (1) Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun deer veya tutarna baklmakszn; a) Kiralanan tanmazlarn, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayl cra ve flas Kanununa gre ilamsz icra yoluyla tahliyesine ilikin hkmler ayrk olmak zere, kira ilikisinden doan alacak davalar da dhil olmak zere tm uyumazlklar konu alan davalar ile bu davalara kar alan davalar, b) Tanr ve tanmaz mal veya hakkn paylatrlmasna ve ortakln giderilmesine ilikin davalar, c) Tanr ve tanmaz mallarda, sadece zilyetliin korunmasna ynelik olan davalar, ) Bu Kanun ile dier kanunlarn, sulh hukuk mahkemesi veya sulh hukuk hkimini grevlendirdii davalar, grrler. KNC AYIRIM Yetki Genel kural MADDE 5- (1) Mahkemelerin yetkisi, dier kanunlarda yer alan yetkiye ilikin hkmler sakl kalmak zere, bu Kanundaki hkmlere tabidir. Genel yetkili mahkeme MADDE 6- (1) Genel yetkili mahkeme, daval gerek veya tzel kiinin davann ald tarihteki yerleim yeri mahkemesidir. (2) Yerleim yeri, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayl Trk Meden Kanunu hkmlerine gre belirlenir. Davalnn birden fazla olmas hlinde yetki MADDE 7- (1) Daval birden fazla ise dava, bunlardan birinin yerleim yeri mahkemesinde alabilir. Ancak, dava sebebine gre kanunda, davallarn tamam hakknda ortak yetkiyi tayan bir mahkeme belirtilmise, davaya o yer mahkemesinde baklr. (2) Birden fazla davalnn bulunduu hllerde, davann, davallardan birini srf kendi yerleim yeri mahkemesinden baka bir mahkemeye getirmek amacyla ald, deliller veya belirtilerle anlalrsa, mahkeme, ilgili davalnn itiraz zerine, onun hakkndaki davay ayrarak yetkisizlik karar verir. Bir yerde geici olarak oturanlara kar alacak davalarda yetki

MADDE 8- (1) Memur, ii, renci, asker gibi, bir yerde geici olarak oturanlara kar alacak alacak veya tanr mal davalar iin, orada bulunmalar uzunca bir sre devam edebilecekse, bulunduklar yer mahkemesi de yetkilidir. Trkiyede yerleim yerinin bulunmamas hlinde yetki MADDE 9- (1) Trkiyede yerleim yeri bulunmayanlar hakknda genel yetkili mahkeme, davalnn Trkiyedeki mutad meskeninin bulunduu yer mahkemesidir. Ancak, dier zel yetki hlleri sakl kalmak zere, malvarl haklarna ilikin dava, uyumazlk konusu malvarl unsurunun bulunduu yerde de alabilir. Szlemeden doan davalarda yetki MADDE 10- (1) Szlemeden doan davalar, szlemenin ifa edilecei yer mahkemesinde de alabilir. Mirastan doan davalarda yetki MADDE 11- (1) Aadaki davalarda, len kimsenin son yerleim yeri mahkemesi kesin yetkilidir: a) Terekenin paylalmasna, yaplan paylama szlemesinin geersizliine, lme bal tasarruflarn iptali ve tenkisine, miras sebebiyle istihkaka ilikin davalar ile miraslar arasnda terekenin ynetiminden kaynaklanan davalar. b) Terekenin kesin paylamna kadar miraslara kar alacak tm davalar. (2) Terekede bulunan bir mal hakknda almak istenen istihkak davas, terekenin yazm ve tespiti zamannda mal nerede bulunuyorsa, orada da alabilir. (3) Miraslk belgesinin iptali ve yeni miraslk belgesi verilmesine ilikin davalarda, miraslarn her birinin oturduu yer mahkemesi de yetkilidir. Tanmazn aynndan doan davalarda yetki MADDE 12- (1) Tanmaz zerindeki ayni hakka ilikin veya ayni hak sahipliinde deiiklie yol aabilecek davalar ile tanmazn zilyetliine yahut alkoyma hakkna ilikin davalarda, tanmazn bulunduu yer mahkemesi kesin yetkilidir. (2) rtifak haklarna ilikin davalar, zerinde irtifak hakk kurulan tanmazn bulunduu yer mahkemesinde alr. (3) Bu davalar, birden fazla tanmaza ilikinse, tanmazlardan birinin bulunduu yerde, dierleri hakknda da alabilir. Kar davada yetki

MADDE 13- (1) Kesin yetkinin sz konusu olmad hllerde, asl davaya bakan mahkeme, kar davaya bakmaya da yetkilidir. ubeler ve tzel kiilerle ilgili davalarda yetki MADDE 14- (1) Bir ubenin ilemlerinden doan davalarda, o ubenin bulunduu yer mahkemesi de yetkilidir. (2) zel hukuk tzel kiilerinin, ortaklk veya yelik ilikileriyle snrl olmak kaydyla, bir ortana veya yesine kar veya bir ortan yahut yenin bu sfatla dierlerine kar aacaklar davalar iin, ilgili tzel kiinin merkezinin bulunduu yer mahkemesi kesin yetkilidir. Sigorta szlemelerinden doan davalarda yetki MADDE 15- (1) Zarar sigortalarndan doan davalar, sigorta, bir tanmaza veya nitelii gerei bir yerde sabit bulunmas gereken yahut art klnan tanra ilikinse, maln bulunduu yerde; bir yerde sabit bulunmas gerekmeyen veya art klnmayan bir tanra ilikinse, rizikonun gerekletii yerde de alabilir. (2) Can sigortalarnda, sigorta ettirenin, sigortalnn veya lehtarn leh veya aleyhine alacak davalarda onlarn yerleim yeri mahkemesi kesin yetkilidir. (3) Bu hkm deniz sigortalarndan doan davalarda uygulanmaz. Haksz fiilden doan davalarda yetki MADDE 16- (1) Haksz fiilden doan davalarda, haksz fiilin ilendii veya zararn meydana geldii yahut gelme ihtimalinin bulunduu yer ya da zarar grenin yerleim yeri mahkemesi de yetkilidir. Yetki szlemesi MADDE 17- (1) Tacirler veya kamu tzel kiileri, aralarnda domu veya doabilecek bir uyumazlk hakknda, bir veya birden fazla mahkemeyi szlemeyle yetkili klabilirler. Taraflarca aksi kararlatrlmadka dava sadece szlemeyle belirlenen bu mahkemelerde alr. Yetki szlemesinin geerlilik artlar MADDE 18- (1) Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edemeyecekleri konular ile kesin yetki hllerinde, yetki szlemesi yaplamaz. (2) Yetki szlemesinin geerli olabilmesi iin yazl olarak yaplmas, uyumazln kaynakland hukuki ilikinin belirli veya belirlenebilir olmas ve yetkili klnan mahkeme veya mahkemelerin gsterilmesi arttr. Yetki itiraznn ileri srlmesi

MADDE 19- (1) Yetkinin kesin olduu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadn, davann sonuna kadar kendiliinden aratrmak zorundadr; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduunu her zaman ileri srebilir. (2) Yetkinin kesin olmad davalarda, yetki itiraznn, cevap dilekesinde ileri srlmesi gerekir. Yetki itiraznda bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa setii mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itiraz dikkate alnmaz. (3) Mahkeme, yetkisizlik kararnda yetkili mahkemeyi de gsterir. (4) Yetkinin kesin olmad davalarda, daval, sresi iinde ve usulne uygun olarak yetki itiraznda bulunmazsa, davann ald mahkeme yetkili hle gelir. NC AYIRIM Grevsizlik veya Yetkisizlik Karar zerine Yaplacak lemler ve Yarg Yeri Belirlenmesi Grevsizlik veya yetkisizlik karar zerine yaplacak ilemler MADDE 20- (1) Grevsizlik veya yetkisizlik karar verilmesi hlinde, taraflardan birinin, bu karar verildii anda kesin ise bu tarihten, sresi iinde kanun yoluna bavurulmayarak kesinlemi ise kararn kesinletii tarihten; kanun yoluna bavurulmusa bu bavurunun reddi kararnn tebli tarihinden itibaren iki hafta iinde karar veren mahkemeye bavurarak, dava dosyasnn grevli ya da yetkili mahkemeye gnderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davann almam saylmasna karar verilir. (2) Dosya kendisine gnderilen mahkeme, kendiliinden taraflara davetiye gnderir. Yarg yeri belirlenmesini gerektiren sebepler MADDE 21- (1) Aadaki hllerde, davaya bakacak mahkemenin tayini iin yarg yeri belirlenmesi yoluna bavurulur: a) Davaya bakmakla grevli ve yetkili mahkemenin davaya bakmasna herhangi bir engel karsa. b) ki mahkeme arasnda yarg evrelerinin snrlarnn belirlenmesi konusunda bir tereddt ortaya karsa. c) ki mahkeme de grevsizlik karar verir ve bu kararlar kanun yoluna bavurulmakszn kesinleirse. ) Kesin yetki hllerinde, iki mahkeme de yetkisizlik karar verir ve bu kararlar kanun yoluna bavurulmakszn kesinleirse.

nceleme yeri MADDE 22- (1) Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasna herhangi bir engel bulunduu yahut iki mahkeme arasnda yarg evrelerinin snrlarnn belirlenmesinde tereddt ortaya kt takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri iin blge adliye mahkemelerine, blge adliye mahkemeleri iin Yargtaya bavurulur. (2) ki mahkemenin ayn dava hakknda greve veya yetkiye ilikin olarak verdikleri kararlar kanun yoluna bavurulmakszn kesinletii takdirde, grevli veya yetkili mahkeme, ilgisine gre blge adliye mahkemesince veya Yargtayca belirlenir. nceleme usul ve sonucu MADDE 23- (1) Yarg yerinin belirlenmesine ilikin inceleme dosya zerinden yaplabilir. (2) Blge adliye mahkemesince veya Yargtayca verilen yarg yeri belirlenmesi ile kanun yolu incelemesi sonucunda kesinleen greve veya yetkiye ilikin kararlar, davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi balar. KNC BLM Yarglamaya Hkim Olan lkeler Tasarruf ilkesi MADDE 24- (1) Hkim, iki taraftan birinin talebi olmakszn, kendiliinden bir davay inceleyemez ve karara balayamaz. (2) Kanunda aka belirtilmedike, hi kimse kendi lehine olan davay amaya veya hakkn talep etmeye zorlanamaz. (3) Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecekleri dava konusu hakknda, dava aldktan sonra da tasarruf yetkisi devam eder. Taraflarca getirilme ilkesi MADDE 25- (1) Kanunda ngrlen istisnalar dnda, hkim, iki taraftan birinin sylemedii eyi veya vakalar kendiliinden dikkate alamaz ve onlar hatrlatabilecek davranlarda dahi bulunamaz. (2) Kanunla belirtilen durumlar dnda, hkim, kendiliinden delil toplayamaz. Taleple ballk ilkesi

MADDE 26- (1) Hkim, taraflarn talep sonularyla baldr; ondan fazlasna veya baka bir eye karar veremez. Duruma gre, talep sonucundan daha azna karar verebilir. (2) Hkimin, taraflarn talebiyle bal olmadna ilikin kanun hkmleri sakldr. Hukuki dinlenilme hakk MADDE 27- (1) Davann taraflar, mdahiller ve yarglamann dier ilgilileri, kendi haklar ile balantl olarak hukuki dinlenilme hakkna sahiptirler. (2) Bu hak; a) Yarglama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasn, b) Aklama ve ispat hakkn, c) Mahkemenin, aklamalar dikkate alarak deerlendirmesini ve kararlarn somut ve ak olarak gerekelendirilmesini, ierir. Aleniyet ilkesi MADDE 28- (1) Duruma ve kararlarn bildirilmesi alenidir. (2) Durumalarn bir ksmnn veya tamamnn gizli olarak yaplmasna ancak genel ahlkn veya kamu gvenliinin kesin olarak gerekli kld hllerde, taraflardan birinin talebi zerine yahut resen mahkemece karar verilebilir. (3) Taraflarn gizlilik talebi n sorunlar hakkndaki hkmler erevesinde gizli durumada incelenir ve karara balanr. Hkim, bu kararnn gerekelerini, esas hakkndaki karar ile birlikte aklar. (4) Hkim, gizli yarglama ilemleri srasnda hazr bulunanlar o yarglamayla ilgili edindikleri bilgileri aklamamalar hususunda uyarr ve 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayl Trk Ceza Kanununun gizliliin ihlaline ilikin hkmnn uygulanacan ihtar ederek bu hususu tutanaa geirir. Drst davranma ve doruyu syleme ykmll MADDE 29- (1) Taraflar, drstlk kuralna uygun davranmak zorundadrlar. (2) Taraflar, davann dayana olan vakalara ilikin aklamalarn geree uygun bir biimde yapmakla ykmldrler. Usul ekonomisi ilkesi

MADDE 30- (1) Hkim, yarglamann makul sre iinde ve dzenli bir biimde yrtlmesini ve gereksiz gider yaplmamasn salamakla ykmldr. Hkimin davay aydnlatma devi MADDE 31- (1) Hkim, uyumazln aydnlatlmasnn zorunlu kld durumlarda, maddi veya hukuki adan belirsiz yahut elikili grd hususlar hakknda, taraflara aklama yaptrabilir; soru sorabilir; delil gsterilmesini isteyebilir. Yarglamann sevk ve idaresi MADDE 32- (1) Yarglamay, hkim sevk ve idare eder; yarglama dzeninin bozulmamas iin gerekli her trl tedbiri alr. (2) Okunamayan veya uygunsuz yahut ilgisiz olan dilekenin yeniden dzenlenmesi iin uygun bir sre verilir ve bu dileke dosyada kalr. Verilen sre iinde yeni bir dileke dzenlenmezse, tekrar sre verilemez. Hukukun uygulanmas MADDE 33- (1) Hkim, Trk hukukunu resen uygular. NC BLM Hkimin Yasakll, Reddi ve Hukuki Sorumluluu BRNC AYIRIM Hkimin Davaya Bakmaktan Yasakll ve Reddi Yasakllk sebepleri MADDE 34- (1) Hkim, aadaki hllerde davaya bakamaz; talep olmasa bile ekinmek zorundadr: a) Kendisine ait olan veya dorudan doruya ya da dolaysyla ilgili olduu davada. b) Aralarnda evlilik ba kalksa bile einin davasnda. c) Kendisi veya einin altsoy veya stsoyunun davasnda. ) Kendisi ile arasnda evlatlk ba bulunann davasnda. d) nc derece de dhil olmak zere kan veya kendisini oluturan evlilik ba kalksa dahi kayn hsml bulunanlarn davasnda. e) Nianlsnn davasnda.

f) ki taraftan birinin vekili, vasisi, kayym veya yasal danman sfatyla hareket ettii davada. ekinme kararnn sonular MADDE 35- (1) ekinme kararna kar st mahkemeye bavurulabilir. Yasaklama sebebinin doduu tarihten itibaren, o hkimin huzuru ile yaplan btn ilemler, st mahkemenin karar ile iptal olunabilir. Hkm ve kararlar ise herhlde iptal olunur. Bu durumda, hkim yarglama giderlerine mahkm edilebilir. (2) ekinme kararnn ilk derece mahkemesi hkimince verildii hllerde, bavuru zerine blge adliye mahkemesinin verecei karar kesindir. Ret sebepleri MADDE 36- (1) Hkimin tarafszlndan pheyi gerektiren nemli bir sebebin bulunmas hlinde, taraflardan biri hkimi reddedebilecei gibi hkim de bizzat ekilebilir. zellikle aadaki hllerde, hkimin reddi sebebinin varl kabul edilir: a) Davada, iki taraftan birine t vermi ya da yol gstermi olmas. b) Davada, iki taraftan birine veya nc kiiye kanunen gerekmedii hlde grn aklam olmas. c) Davada, tank veya bilirkii olarak dinlenmi veya hkim ya da hakem sfatyla hareket etmi olmas. ) Davann, drdnc derece de dhil yansoy hsmlarna ait olmas. d) Dava esnasnda, iki taraftan birisi ile davas veya aralarnda bir dmanlk bulunmas. Hkimin bizzat ekilmemesi hli MADDE 37- (1) Hkim, reddini gerektiren sebeplerden biri varken bizzat ekilmezse, iki taraftan biri ret talebinde bulununcaya kadar davaya bakabilir. Ret usul MADDE 38- (1) Hkimin reddi sebebini bilen tarafn, ret talebini en ge ilk durumada ileri srmesi gerekir. Taraf, ret sebebini davaya bakld srada renmi ise en ge renmeden sonraki ilk durumada, yeni bir ilem yaplmadan nce bu talebini hemen bildirmek zorundadr. Belirtilen srede yaplmayan ret talebi dinlenmez.

(2) Hkimin reddi, dilekeyle talep edilir. Bu dilekede, ret talebinin dayand sebepler ile delil veya emarelerin aka gsterilmesi ve varsa belgelerin eklenmesi gerekir. (3) Hkimin reddi dilekesi, reddi istenen hkimin mensup olduu mahkemeye verilir. (4) Ret talebi geri alnamaz. (5) Hkimi reddeden taraf, dilekesini kar tarafa tebli ettirir. Kar taraf bir hafta iinde cevap verebilir. Bu sre getikten sonra yaz ileri mdr tarafndan ret dilekesi, varsa kar tarafn cevab ve ekleri, dosya ile birlikte reddi istenen hkime verilir. Hkim bir hafta iinde dosyay inceler ve ret sebeplerinin kanuna uygun olup olmad hakkndaki dncesini yaz ile bildirerek, dosyay hemen merciine gnderilmek zere yaz ileri mdrne verir. (6) Ret sebebi sabit olmasa bile, merci bunu muhtemel grrse, ret talebini kabul edebilir. (7) Ret sebepleri hakknda yemin teklif olunamaz. (8) Hkimi ekilmeye davet, hkimin reddi hkmndedir. (9) Bu kararlar aleyhine ancak hkmle birlikte kanun yollarna bavurulabilir. ekilme kararnn incelenmesi MADDE 39- (1) Hkim, taraflardan birinin ret talebi zerine veya kendiliinden ekilme ynnde gr bildirirse, ret talebini incelemeye yetkili merci, bu ekilmenin kanuna uygun olup olmadna karar verir. Ret talebini incelemeye yetkili merci MADDE 40- (1) Hkimin reddi talebi, reddi istenen hkim katlmakszn mensup olduu mahkemece incelenir. (2) Reddedilen hkimin katlmamasndan dolay mahkeme toplanamyor ya da mahkeme tek hkimden oluuyor ise ret talebi, o yerde asliye hukuk hkimlii grevini yapan dier mahkeme veya hkim tarafndan incelenir. O yerde, asliye hukuk hkimlii grevi tek hkim tarafndan yerine getiriliyorsa, o hkim hakkndaki ret talebi, asliye ceza hkimi varsa onun tarafndan, yoksa en yakn asliye hukuk mahkemesince incelenir. (3) Sulh hukuk hkimi reddedildii takdirde, ret talebi, o yerdeki dier sulh hukuk hkimi tarafndan incelenir. O yerde, sulh hukuk hkimlii grevi tek hkim tarafndan yerine getiriliyorsa, o hkim hakkndaki ret talebi, bulunma sralarna gre; o yerdeki sulh ceza hkimi, asliye hukuk hkimi, asliye ceza

hkimi, bunlarn da bulunmamas hlinde, en yakn yerdeki sulh hukuk hkimi tarafndan incelenir. (4) Blge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin bakan ve yelerinin reddi talebi, reddedilen bakan ve ye katlmakszn grevli olduu dairece karara balanr. Hukuk dairelerinin toplanmasn engelleyecek ekildeki toplu ret talepleri dinlenmez. Ret talebinin geri evrilmesi MADDE 41- (1) Hkimin reddi talebi, aadaki hllerde kabul edilmeyerek geri evrilir: a) Ret talebi sresinde yaplmamsa. b) Ret sebebi ve bu sebebe ilikin inandrc delil veya emare gsterilmemise. c) Ret talebinin davay uzatmak amacyla yapld aka anlalyorsa. (2) Bu hllerde ret talebi, toplu mahkemelerde reddedilen hkimin mzakereye katlmasyla; tek hkimli mahkemelerde ise reddedilen hkimin kendisi tarafndan geri evrilir. (3) lk derece mahkemesinin bu kararlarna kar istinaf yoluna, blge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin bakan ve yeleri hakkndaki kararlarna kar da temyiz yoluna ancak hkmle birlikte bavurulabilir. Ret talebinin incelenmesi MADDE 42- (1) Hkimin reddi talebine ilikin karar, dosya zerinden inceleme yaplarak da verilebilir. (2) Reddi istenen hkim, ret hakknda merci tarafndan karar verilinceye kadar o davaya bakamaz. u kadar ki, gecikmesinde saknca bulunan i ve davalar bunun dndadr. Daha nce hakkndaki ret talebi mercice reddolunan hkimin, ayn durum ve olaylara dayanarak yeniden reddedilmesi hli, hkimin davaya bakmasna engel oluturmaz. (3) Ret talebinin merci tarafndan kabul edilmemesi hlinde, reddi istenen hkim davaya bakmaya devam eder. (4) Ret talebinin, ktniyetle yapldnn anlalmas ve esas ynnden kabul edilmemesi hlinde, talepte bulunanlarn her biri hakknda beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna hkmolunur. (5) Hkim hakknda ayn davada ayn tarafa ileri srlen ret talebinin reddi hlinde verilecek disiplin para cezas, bir nceki disiplin para cezasnn iki katndan az olamaz.

(6) Disiplin para cezasnn tahsili iin, davaya bakan mahkeme, dosyann geli tarihinden balayarak iki hafta iinde gereini yapar. Ret talebine ilikin kararlara kar istinaf MADDE 43- (1) Esas hkm bakmndan istinaf yolu kapal bulunan dava ve ilerde, hkimin reddi talebiyle ilgili merci kararlar kesindir. (2) Esas hkm bakmndan istinaf yolu ak bulunan dava ve ilerde ise ret talebi hakkndaki merci kararlarna kar tefhim veya teblii tarihinden itibaren bir hafta iinde istinaf yoluna bavurulabilir; bu hlde 347 nci madde hkm uygulanmaz. Blge adliye mahkemesinin bu husustaki kararlar kesindir. (3) Ret talebinin reddine ilikin merci kararnn blge adliye mahkemesince uygun bulunmayarak kaldrlmas veya ret talebinin kabulne ilikin merci kararnn blge adliye mahkemesince uygun bulunmas hlinde, ret sebebinin doduu tarihten itibaren reddedilen hkimce yaplm olan ve ret talebinde bulunan tarafa itiraz edilen esasa etkili ilemler, davaya daha sonra bakacak hkim tarafndan iptal olunur. Ret talebine ilikin kararlarn temyizi MADDE 44- (1) Esas hkm bakmndan temyiz yolu kapal bulunan dava ve ilerde, blge adliye mahkemesi bakan ve yelerinin reddine ilikin blge adliye mahkemesi kararlar kesindir. (2) Esas hkm bakmndan temyiz yolu ak bulunan dava ve ilerde ise ret talebi hakkndaki karar, tefhim veya teblii tarihinden itibaren bir hafta iinde temyiz edilebilir. Bu hlde 347 nci madde hkm uygulanmaz. Yargtayn bu husustaki karar kesindir. (3) Blge adliye mahkemesi hkiminin reddine ilikin talebin reddi konusundaki kararn temyizi zerine Yargtayca bozulmas veya ret talebinin kabulne ilikin kararn Yargtayca onanmas hlinde, ret sebebinin doduu tarihten itibaren reddedilen hkimce yaplm olan ve ret talebinde bulunan tarafa itiraz edilen esasa ilikin ilemler, davaya daha sonra bakacak olan blge adliye mahkemesi tarafndan iptal olunur. Zabt ktibinin yasakll ve reddi MADDE 45- (1) Davada grevli zabt ktibi hakknda 34 ve 36 nc maddelerde dzenlenen sebeplerden birisiyle ret talebinde bulunulabilir. Ret talebi, zabt ktibinin grev yapt mahkeme tarafndan karara balanr. Bu konuda verilecek kararlar kesindir. (2) Zabt ktibi 34 nc maddedeki sebepleri bildirerek grevden ekinebilir. Bu hlde gereken karar, grev yapt mahkeme tarafndan verilir.

(3) Zabt ktibinin ayn ite hkim ile birlikte reddi veya ekinmesinin istenmesi hlinde, hkim hakknda ret veya ekinmeyi inceleyecek olan merci, her ikisi hakknda karar verir. KNC AYIRIM Hkimin Hukuki Sorumluluu Devletin sorumluluu ve rcu MADDE 46- (1) Hkimlerin yarglama faaliyetinden dolay aadaki sebeplere dayanlarak Devlet aleyhine tazminat davas alabilir: a) Kayrma veya taraf tutma yahut taraflardan birine olan kin veya dmanlk sebebiyle hukuka aykr bir hkm veya karar verilmi olmas. b) Salanan veya vaat edilen bir menfaat sebebiyle kanuna aykr bir hkm veya karar verilmi olmas. c) Farkl bir anlam yklenemeyecek kadar ak ve kesin bir kanun hkmne aykr karar veya hkm verilmi olmas. ) Duruma tutananda mevcut olmayan bir sebebe dayanlarak hkm verilmi olmas. d) Duruma tutanaklar ile hkm veya kararlarn deitirilmi yahut tahrif edilmi veya sylenmeyen bir szn hkm ya da karara etkili olacak ekilde sylenmi gibi gsterilmi ve buna dayanlarak hkm verilmi olmas. e) Hakkn yerine getirilmesinden kanlm olmas. (2) Tazminat davasnn almas, hkime kar bir ceza soruturmasnn yaplmas yahut mahkmiyet artna balanamaz. (3) Devlet, dedii tazminat nedeniyle, sorumlu hkime deme tarihinden itibaren bir yl iinde rcu eder. Davalarn alaca mahkeme MADDE 47- (1) Devlet aleyhine alan tazminat davas, ilk derece ve blge adliye mahkemesi hkimlerinin fiil ve kararlarndan dolay, Yargtay ilgili hukuk dairesinde; Yargtay Bakan ve yeleri ile kanunen onlarla ayn konumda olanlarn fiil ve kararlarndan dolay Yargtay Hukuk Genel Kurulunda alr ve ilk derece mahkemesi sfatyla grlr. Yargtay ilgili hukuk dairesinin tazminat davas sonucunda vermi olduu kararlara ilikin temyiz incelemesi Yargtay Hukuk Genel Kurulunca; bu Kurulun ilk derece mahkemesi sfatyla tazminat davas sonucunda vermi olduu kararlara ilikin temyiz incelemesi ise Yargtay Byk Genel Kurulunca yaplr.

(2) Devletin sorumlu hkime kar aaca rcu davas, tazminat davasn karara balam olan mahkemede grlr. Dava dilekesi ve davann ihbar MADDE 48- (1) Tazminat davas dilekesinde hangi sorumluluk sebebine dayanld ve delilleri aka belirtilir; varsa belgeler de eklenir. (2) Mahkeme, alan tazminat davasn, ilgili hkime resen ihbar eder. Davann reddi hlinde verilecek ceza MADDE 49- (1) Dava esastan reddedilirse davac, beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna mahkm edilir. DRDNC BLM Taraflar ve Davaya Katlan nc Kiiler BRNC AYIRIM Taraflarn Ehliyetleri Taraf ehliyeti MADDE 50- (1) Meden haklardan yararlanma ehliyetine sahip olan, davada taraf ehliyetine de sahiptir. Dava ehliyeti MADDE 51- (1) Dava ehliyeti, meden haklar kullanma ehliyetine gre belirlenir. Davada kanuni temsil MADDE 52- (1) Meden haklar kullanma ehliyetine sahip olmayanlar davada kanuni temsilcileri, tzel kiiler ise yetkili organlar tarafndan temsil edilir. Dava takip yetkisi MADDE 53- (1) Dava takip yetkisi, talep sonucu hakknda hkm alabilme yetkisidir. Bu yetki, kanunda belirtilen istisnai durumlar dnda, maddi hukuktaki tasarruf yetkisine gre tayin edilir. Temsil veya izin belgelerinin verilmesi MADDE 54 - (1) Kanuni temsilciler, davann alp yrtlmesinin belli bir makamn iznine bal olduu hllerde izin belgelerini, tzel kiilerin organlar ise temsil belgelerini, dava veya cevap dilekesiyle mahkemeye vermek

zorundadrlar; aksi takdirde dava aamaz ve yarglamayla ilgili hibir ilem yapamazlar. u kadar ki, gecikmesinde saknca bulunan hllerde mahkeme, kanuni temsilcilerin veya tzel kiilerin organlarnn, yukarda belirtilen eksiklii gidermeleri artyla dava amalarna yahut davayla ilgili ilem yapmalarna izin verebilir. (2) zin belgesinin alnmas iin mahkemeye mracaat edilmesi gerekiyorsa ilgiliye, mracaat iin kesin sre verilir. Bu sre iinde mahkemeye bavurulmas hlinde bu konuda karar verilinceye kadar beklenir. (3) Sresi iinde belgelerin ibraz edilmemesi veya mahkemeye bavurulmamas hlinde, dava almam veya gerekletirilen ilemler yaplmam saylr. Dava srasnda taraflardan birinin lm MADDE 55- (1) Taraflardan birinin lm hlinde, miraslar miras kabul veya reddetmemise, bu hususta kanunla belirlenen sreler geinceye kadar dava ertelenir. Bununla beraber hkim, gecikmesinde saknca bulunan hllerde, talep zerine davay takip iin kayym atanmasna karar verebilir. Kanuni temsilci atanmas sebebiyle yarglamann ertelenmesi MADDE 56- (1) Taraflardan birinin vesayet altna alnmas veya kendisine yasal danman atanmas talebi mahkemece uygun bulunur ya da mahkemece gerekli grlrse, bu konuda kesin bir karar verilinceye kadar yarglama ertelenebilir. (2) Taraflardan biri kanun gereince tedavi, gzlem veya koruma altna alnm yahut bakalaryla grmekten yasaklanm olup da kendisi veya vekilinin mahkemede bulunmas mmkn deilse, o kimse hakknda davay takip iin kayym atanncaya kadar yarglama ertelenebilir. KNC AYIRIM Dava Arkadal htiyari dava arkadal MADDE 57- (1) Birden ok kii, aadaki hllerde birlikte dava aabilecekleri gibi aleyhlerine de birlikte dava alabilir: a) Davaclar veya davallar arasnda dava konusu olan hak veya borcun, elbirlii ile mlkiyet dndaki bir sebeple ortak olmas. b) Ortak bir ilemle hepsinin yararna bir hak domu olmas veya kendilerinin bu ekilde ykmllk altna girmeleri. c) Davalarn temelini oluturan vakalarn ve hukuki sebeplerin ayn veya birbirine benzer olmas.

htiyari dava arkadalarnn davadaki durumu MADDE 58- (1) htiyari dava arkadalnda, davalar birbirinden bamszdr. Dava arkadalarndan her biri, dierinden bamsz olarak hareket eder. Mecburi dava arkadal MADDE 59- (1) Maddi hukuka gre, bir hakkn birden fazla kimse tarafndan birlikte kullanlmas veya birden fazla kimseye kar birlikte ileri srlmesi ve tamam hakknda tek hkm verilmesi gereken hllerde, mecburi dava arkadal vardr. Mecburi dava arkadalarnn davadaki durumu MADDE 60- (1) Mecburi dava arkadalar, ancak birlikte dava aabilir veya aleyhlerine de birlikte dava alabilir. Bu tr dava arkadalnda, dava arkadalar birlikte hareket etmek zorundadr. Ancak, durumaya gelmi olan dava arkadalarnn yapm olduklar usul ilemleri, usulne uygun olarak davet edildii hlde durumaya gelmemi olan dava arkadalar bakmndan da hkm ifade eder. NC AYIRIM Davann hbar ve Davaya Mdahale hbar ve artlar MADDE 61- (1) Taraflardan biri davay kaybettii takdirde, nc kiiye veya nc kiinin kendisine rcu edeceini dnyorsa, tahkikat sonulanncaya kadar davay nc kiiye ihbar edebilir. (2) Dava kendisine ihbar edilen kiinin de ayn artlarda bir bakasna ihbarda bulunmas mmkndr ve bu ekilde ihbar tevali ettirilebilir. hbarn ekli MADDE 62- (1) hbar yazl olarak yaplr; ihbar sebebinin gerekeleriyle birlikte aklanmas ve yarglamann hangi aamada bulunduunun belirtilmesi gerekir. (2) Davann ihbar sebebiyle yarglama bir baka gne braklamaz ve ihbarn tevali etmesi gibi zorunlu olan durumlar dnda sre verilemez. hbarda bulunulan kiinin durumu MADDE 63- (1) Dava kendisine ihbar edilen kii, davay kazanmasnda hukuki yarar olan taraf yannda davaya katlabilir. hbarn etkisi

MADDE 64- (1) hbar edilen davada verilen hkmn ihbar eden kiiye etkisi hakknda 69 uncu maddenin ikinci fkras hkm kyasen uygulanr. Asli mdahale MADDE 65- (1) Bir yarglamann konusu olan hak veya ey zerinde ksmen ya da tamamen hak iddia eden nc kii, hkm verilinceye kadar bu durumu ileri srerek, yarglamann taraflarna kar ayn mahkemede dava aabilir. (2) Asli mdahale davas ile asl yarglama birlikte yrtlr ve karara balanr. Fer mdahale MADDE 66- (1) nc kii, davay kazanmasnda hukuki yarar bulunan taraf yannda ve ona yardmc olmak amacyla, tahkikat sona erinceye kadar, fer mdahil olarak davada yer alabilir. Fer mdahale talebi ve incelenmesi MADDE 67- (1) Mdahale talebinde bulunan nc kii, yannda katlmak istedii taraf, mdahale sebebini ve bunun dayanaklarn belirten bir dilekeyle mahkemeye bavurur. (2) Mdahale dilekesi, davann taraflarna tebli edilir. Mahkeme, gerekirse taraflarla birlikte nc kiiyi de dinlemek zere davet eder, gelmeseler dahi mdahale talebi hakknda karar verir. Fer mdahilin durumu MADDE 68- (1) Mdahale talebinin kabul hlinde mdahil, davay ancak bulunduu noktadan itibaren takip edebilir. Mdahil, yannda katld tarafn yararna olan iddia veya savunma vastalarn ileri srebilir; onun ilem ve aklamalarna aykr olmayan her trl usul ilemlerini yapabilir. (2) Mahkeme, katld noktadan itibaren, taraflara bildirilen ilemleri mdahile de tebli eder. Fer mdahalenin etkisi MADDE 69- (1) Mdahilin de yer ald asl davada hkm, taraflar hakknda verilir. (2) Fer mdahilin, tarafla rcu ilikisinde, asl davadaki uyumazlk hakknda yanl karar verildii iddias dinlenilmez. Ancak, mdahil, zamannda ihbar yaplmad iin davaya ge katldn veya yannda katld tarafn iddia ve savunma imknlarn kullanmasn engellediini ya da kendisince bilinmeyen iddia ve savunma imknlarnn, tarafn ar kusuru sebebiyle kullanlamadn belirterek, yannda katld tarafn yarglamay hatal yrttn ileri srebilir.

Cumhuriyet savcsnn davada yer almas MADDE 70- (1) Cumhuriyet savcs, kanunda aka ngrlen hllerde, hukuk davas aar veya alm olan hukuk davasnda taraf olarak yer alr. (2) Cumhuriyet savcs, resm dairenin bildirimine ramen dava amaz ise ihbar eden resm daire, Cumhuriyet savcsnn yarg evresinde grev yapt ar ceza merkezine en yakn kdemli asliye hukuk mahkemesi hkimine itiraz edebilir. Bu hususta 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayl Ceza Muhakemesi Kanununun 172 ve 173 nc maddeleri kyasen uygulanr. (3) Cumhuriyet savcsnn yer ald dava ve iler zerinde taraflar serbeste tasarruf edemezler. DRDNC AYIRIM Davaya Veklet Genel olarak MADDE 71- (1) Dava ehliyeti bulunan herkes, davasn kendisi veya tayin ettii vekil araclyla aabilir ve takip edebilir. Davaya veklet hakknda uygulanacak hkmler MADDE 72- (1) Davann vekil araclyla almas ve takip edilmesinde, kanunlardaki zel hkmler sakl kalmak zere, 22/4/1926 tarihli ve 818 sayl Borlar Kanununun temsile ilikin hkmleri uygulanr. Davaya vekletin kanuni kapsam MADDE 73- (1) Davaya veklet, kanunda zel yetki verilmesini gerektiren hususlar sakl kalmak zere, hkm kesinleinceye kadar, vekilin davann takibi iin gereken btn ilemleri yapmasna, hkmn yerine getirilmesine, yarglama giderlerinin tahsili ile buna ilikin makbuz vermesine ve bu ilemlerin tamamnn kendisine kar da yaplabilmesine ilikin yetkiyi kapsar. (2) Belirtilen bu yetkiyi kstlamaya ynelik btn snrlandrc ilemler, kar taraf ynnden geersizdir. Davaya veklette zel yetki verilmesini gerektiren hller MADDE 74- (1) Aka yetki verilmemi ise vekil; sulh olamaz, hkimi reddedemez, davann tamamn slah edemez, yemin teklif edemez, yemini kabul, iade veya reddedemez, bakasn tevkil edemez, haczi kaldramaz, mvekkilinin iflasn isteyemez, tahkim ve hakem szlemesi yapamaz, konkordato veya sermaye irketleri ve kooperatiflerin uzlama yoluyla yeniden yaplandrlmas teklifinde bulunamaz ve bunlara muvafakat veremez, alternatif uyumazlk zm yollarna bavuramaz, davadan veya kanun yollarndan

feragat edemez, kar taraf ibra ve davasn kabul edemez, yarglamann iadesi yoluna gidemez, hkimlerin fiilleri sebebiyle Devlet aleyhine tazminat davas aamaz, hangileri hakknda yetki verildii aklanmadka kiiye sk skya bal haklarla ilgili davalar aamaz ve takip edemez. Birden fazla vekil grevlendirilmesi MADDE 75- (1) Dava iin birden fazla vekil grevlendirilmi ise vekillerden her biri, vekletten kaynaklanan yetkileri, dierinden bamsz olarak kullanabilir. Aksi yndeki snrlamalar, kar taraf bakmndan geersizdir. Vekletnamenin ibraz MADDE 76- (1) Avukat, at veya takip ettii dava ve ilerde, noter tarafndan onaylanan ya da dzenlenen vekletname asln veya avukat tarafndan onaylanm aslna uygun rneini, dava yahut takip dosyasna konulmak zere ibraz etmek zorundadr. (2) Kamu kurum ve kurulularnn avukatlarna, yetkili amirleri tarafndan usulne uygun olarak dzenlenip verilmi olan temsil belgeleri de geerli olup, ayrca noterce onaylanmasna gerek yoktur. Vekletnamesiz dava almas ve ilem yaplmas MADDE 77- (1) Vekletnamesinin asln veya onayl rneini vermeyen avukat, dava aamaz ve yarglamayla ilgili hibir ilem yapamaz. u kadar ki, gecikmesinde zarar doabilecek hllerde mahkeme, verecei kesin sre iinde vekletnamesini getirmek kouluyla avukatn dava amasna veya usul ilemlerini yapmasna izin verebilir. Bu sre iinde vekletname verilmez veya asl taraf yaplan ilemleri kabul ettiini dilekeyle mahkemeye bildirmez ise dava almam veya gerekletirilen ilemler yaplmam saylr. (2) Vekletnamesiz ilem yapmasna izin verilen ancak hakl bir sebep olmakszn sresi iinde vekletname ibraz etmeyen avukat, celse harc ile dier yarglama giderleri ve kar tarafn urad zararlar demeye mahkm edilir. Bunu ktniyetle yapan avukat aleyhine, ceza ve disiplin soruturmas almasn salamak zere, Cumhuriyet basavclna ve vekilin bal olduu baro bakanlna durum yazyla bildirilir. (3) Bir tarafn avukat tutmak istemesi sebebiyle, yarglama hibir ekilde baka bir gne braklamaz. (4) Avukatn istifa etmesi, azledilmesi veya dosyay incelememi olmas sebebiyle yarglama baka bir gne braklamaz. Ancak, dosyann incelenmemi olmas geerli bir zre dayanyorsa, hkim bir defaya mahsus olmak zere, ksa bir sre verebilir. Verilen sre sonunda, dosya incelenmemi olsa bile davaya devam olunur. Vekilin veklet veren huzurundaki beyan

MADDE 78- (1) Kendisinin de hazr olduu durumada, vekili tarafndan yaplan aklamalara derhl ve aka itiraz etmeyen taraf, bu aklamalara rza gstermi saylr. Vekilin veya veklet verenin durumada uygun olmayan tutum ve davran MADDE 79- (1) Vekil, duruma srasnda uygun olmayan tutum ve davranta bulunursa, hkim tarafndan uyarlr; vekil uyarya uymaz ve fiil disiplin suu veya adl su tekil eder nitelikte grlrse, duruma salonunda bulunan kiilerin kimlik bilgileri, adresleri de yazlarak olay tutanaa geirilir ve duruma ertelenir. Vekil hakknda gerekli yasal ilem yaplmak zere mahkemece vekilin kaytl olduu baroya ve gerekiyorsa Cumhuriyet basavclna bildirimde bulunulur. (2) Davasn kendisi takip eden kimse, durumada uygun olmayan tutum ve davranta bulunursa, hkim kendisini uyarr; bu uyarlara uyulmaz ve gerekli grlrse kendisini vekil ile temsil ettirmesine karar verip, hemen duruma salonundan darya kartlmasn salar; vekil ile temsil ettirmemesi hlinde, tarafn yokluu hlinde uygulanacak hkmlere gre ilem yaplr. Tarafn davasn takip edebilecek ehliyette olmamas MADDE 80- (1) Hkim, taraflardan birisinin, davasn bizzat takip edecek yeterlikte olmadn grrse, ona uygun bir sre tanyarak, davasn vekil araclyla takip etmesine karar verebilir. Verilen karara uymayan taraf hakknda, yokluu hlindeki hkmlere gre ilem yaplr. Vekilin azli ve istifasnn ekli MADDE 81- (1) Vekilin azli veya istifasnn, mahkeme ve kar taraf bakmndan hkm ifade edebilmesi iin, bu konudaki beyann dilekeyle bildirilmesi veya tutanaa geirilmesi ve gerektiinde ilgilisine yaplacak tebligat giderinin de pein olarak denmesi zorunludur. Vekilin istifas MADDE 82- (1) stifa eden vekilin veklet grevi, istifann mvekkiline tebliinden itibaren iki hafta sreyle devam eder. (2) Vekilin istifa etmi olmas hlinde, veklet veren davay takip etmez ve baka bir vekil de grevlendirmez ise tarafn yokluu hlinde uygulanacak hkmlere gre ilem yaplr. (3) Yukardaki fkralarda yer alan hususlar, istifa eden vekilin istifa dilekesi ile birlikte veklet verene ihtaren bildirilir. Vekilin azli

MADDE 83- (1) Vekil ile takip edilen davada, vekilin azli hlinde veklet veren, davay takip etmez ve iki hafta iinde bir baka vekil de grevlendirmez ise tarafn yokluu hlinde uygulanacak hkmlere gre ilem yaplr. BENC BLM Teminat Teminat gsterilecek hller MADDE 84- (1) Aadaki hllerde daval tarafn muhtemel yarglama giderlerini karlayacak uygun bir teminat gsterilir: a) Trkiyede mutad meskeni olmayan Trk vatandann dava amas, davac yannda davaya mdahil olarak katlmas veya takip yapmas. b) Davacnn daha nceden iflasna karar verilmi, hakknda konkordato veya uzlama suretiyle yeniden yaplandrma ilemlerinin balatlm bulunmas; bor demeden aciz belgesinin varl gibi sebeplerle, deme gl iinde bulunduunun belgelenmesi. (2) Davann grlmesi srasnda teminat gerektiren durum ve koullarn ortaya kmas hlinde de mahkeme teminat gsterilmesine karar verir. (3) Mecburi dava ve takip arkadalnda teminat gsterme ykmll, bu ykmlln tm davaclar bakmndan mevcut olmas hlinde doar. Teminat gerektirmeyen hller MADDE 85- (1) Aada saylan hllerde teminat istenemez: a) Davacnn adli yardmdan yararlanmas. b) Davacnn, yurt iinde istenen teminat karlamaya yeterli tanmaz malnn veya ayni teminatla gvence altna alnm bir alacann bulunmas. c) Davann, srf kn menfaatlerini korumaya ynelik olarak alm olmas. ) lama bal alacak iin ilaml icra takibi yaplm olmas. Teminat karar MADDE 86- (1) Yarglama giderlerini karlayacak teminata, mahkemece kendiliinden karar verilir. Hkim, teminat karar vermeden nce taraflar veya mdahale talebinde bulunan kiiyi dinleyebilir. Teminatn tutar ve ekli

MADDE 87- (1) Bir davada verilecek teminatn tutarn ve eklini hkim serbeste tayin eder. Ancak, taraflarn teminatn eklini szlemeyle kararlatrmalar hlinde, teminat ona gre belirlenir. (2) Teminat gerektiren durum ve koullarda deiiklik olmas hlinde, hkim teminatn azaltlmas, artrlmas, deitirilmesi ya da kaldrlmasna karar verebilir. Teminat gsterilmemesinin sonular MADDE 88- (1) Hkim tarafndan belirlenen kesin sre iinde teminat gsterilmezse, dava usulden reddedilir. (2) Mdahale talebinde bulunan kii, kesin sre iinde istenen teminat vermezse, mdahale talebinden vazgemi saylmasna karar verilir. Teminatn iadesi MADDE 89- (1) Teminat gsterilmesini gerektiren sebep ortadan kalkt takdirde, ilgilinin talebi zerine mahkeme, teminatn iadesine karar verir. ALTINCI BLM Sreler, Eski Hle Getirme ve Adli Tatil BRNC AYIRIM Sreler Srelerin belirlenmesi MADDE 90- (1) Sreler, kanunda belirtilir veya hkim tarafndan tespit edilir. Kanunda belirtilen istisnai durumlar dnda, hkim kanundaki sreleri artramaz veya eksiltemez. (2) Hkim, kendisinin tespit ettii sreleri, hakl sebeplerle artrabilir veya eksiltebilir; gerekli grd takdirde, bu konudaki kararndan nce taraflar da dinler. Srelerin balamas MADDE 91- (1) Sreler, taraflara tebli tarihinden veya kanunda ngrlen hllerde, tefhim tarihinden itibaren ilemeye balar. Srelerin bitimi MADDE 92- (1) Sreler gn olarak belirlenmi ise tebli veya tefhim edildii gn hesaba katlmaz ve sre son gnn tatil saatinde biter.

(2) Sre; hafta, ay veya yl olarak belirlenmi ise balad gne son hafta, ay veya yl iindeki karlk gelen gnn tatil saatinde biter. Srenin bittii ayda, balad gne karlk gelen bir gn yoksa, sre bu ayn son gn tatil saatinde biter. Tatil gnlerinin etkisi MADDE 93- (1) Resm tatil gnleri, sreye dhildir. Srenin son gnnn resm tatil gnne rastlamas hlinde, sre tatili takip eden ilk i gn alma saati sonunda biter. Kesin sre MADDE 94- (1) Kanunun belirledii sreler kesindir. (2) Hkim, tayin ettii srenin kesin olduuna karar verebilir. Aksi hlde, belirlenen sreyi geirmi olan taraf yeniden sre isteyebilir. Bu ekilde verilecek ikinci sre kesindir ve yeniden sre verilemez. (3) Kesin sre iinde yaplmas gereken ilemi, sresinde yapmayan tarafn, o ilemi yapma hakk ortadan kalkar. KNC AYIRIM Eski Hle Getirme Talep MADDE 95- (1) Elde olmayan sebeplerle, kanunda belirtilen veya hkimin kesin olarak belirledii sre iinde bir ilemi yapamayan kimse, eski hle getirme talebinde bulunabilir. (2) Sresinde yaplamayan ilemle ulalmak istenen ayn sonuca, eski hle getirme dnda, baka bir hukuki yoldan ulalabiliyorsa, eski hle getirme talebinde bulunulamaz. Sre MADDE 96- (1) Eski hle getirme, ilemin sresinde yaplamamasna sebep olan engelin ortadan kalkmasndan itibaren iki hafta iinde talep edilmelidir. (2) lk derece ve istinaf yarglamalarnda, en ge nihai karar verilinceye kadar eski hle getirme talebinde bulunmak mmkndr. Ancak, nihai karar bir tarafn yokluunda verilmise, tahkikat aamasnda karlan sreler iin kararn verilmesinden sonra da eski hle getirme talebinde bulunulabilir. Talebin ekli ve kapsam

MADDE 97- (1) Eski hle getirme, dilekeyle talep edilir. Dilekede, talebin dayand sebepler ile bunlarn delil veya emareleri gsterilir. Sresinde yaplamayan ilemin de eski hle getirme talebinde bulunmak iin ngrlen sre iinde yaplmas zorunludur. Talep ve inceleme mercii MADDE 98- (1) Yaplamayan ilem iin eski hle getirme, bu ilem hakknda hangi mahkemede inceleme yaplacak idiyse, o mahkemeden talep edilir. (2) Eski hle getirme, istinaf yoluna bavuru hakknn dmesi hlinde, blge adliye mahkemesinden; temyiz yoluna bavuru hakknn dmesi hlinde ise Yargtaydan talep edilir. Talebin yarglamaya ve hkmn icrasna etkisi MADDE 99- (1) Eski hle getirme talebi, yarglamann ertelenmesini gerektirmez ve hkmn icrasna engel olmaz. Ancak, talebi inceleyen mahkeme, talebi hakl grrse, teminat gsterilmek artyla, yarglamann ertelenmesine veya hkmn icrasnn geri braklmasna karar verebilir. Mahkeme, gerektiinde teminat gsterilmeden de yarglamann ertelenmesine veya icrann geri braklmasna karar verebilir. nceleme ve karar MADDE 100- (1) lk derece mahkemeleri veya blge adliye mahkemelerinde eski hle getirme talebi, n sorunlar hakkndaki usule; Yargtayda ileri srlecek eski hle getirme talebi ise temyiz usulne gre yaplr ve incelenir. (2) Mahkeme, eski hle getirme talebinin kabul hlinde, hangi ilemlerin geersiz hle geldiini kararnda belirtir. Islahla geersiz klnamayan ilemler, eski hle getirme talebinden de etkilenmez. Giderler MADDE 101- (1) Eski hle getirme talebi sebebiyle ortaya kan giderler, talepte bulunan tarafa ykletilir. Ancak, kar taraf eski hle getirme talebine kar aslsz itirazlar ileri srerek giderlerin artmasna sebep olmusa, hkim, giderlerin tmnn veya bir ksmnn kar tarafa ykletilmesine karar verebilir. NC AYIRIM Adli Tatil Adli tatil sresi MADDE 102- (1) Adli tatil, her yl bir austosta balar, be eyllde sona erer.

Adli tatilde grlecek dava ve iler MADDE 103- (1) Adli tatilde, ancak aadaki dava ve iler grlr: a) htiyati tedbir, ihtiyati haciz ve delillerin tespiti gibi geici hukuki koruma, deniz raporlarnn alnmas ve dispeci atanmas talepleri ile bunlara kar yaplacak itirazlar ve dier bavurular hakknda karar verilmesi. b) Her eit nafaka davalar ile soyba, velayet ve vesayete ilikin dava ya da iler. c) Nfus kaytlarnn dzeltilmesi ileri ve davalar. ) Hizmet akdi veya i szlemesi sebebiyle iilerin atklar davalar. d) Ticari defterlerin kaybndan dolay kayp belgesi verilmesi talepleri ile kymetli evrakn kaybndan doan iptal ileri. e) flas ve konkordato ile sermaye irketleri ve kooperatiflerin uzlama suretiyle yeniden yaplandrlmasna ilikin iler ve davalar. f) Adli tatilde yaplmasna karar verilen keifler. g) Tahkim hkmlerine gre, mahkemenin grev alanna giren dava ve iler. ) ekimesiz yarg ileri. h) Kanunlarda ivedi olduu belirtilen veya taraflardan birinin talebi zerine, mahkemece ivedi grlmesine karar verilen dava ve iler. (2) Taraflarn anlamas hlinde veya dava bir tarafn yokluunda grlmekte ise hazr olan tarafn talebi zerine, yukardaki i ve davalara baklmas, adli tatilden sonraya braklabilir. (3) Adli tatilde, yukardaki fkralarda gsterilenler dnda kalan dava ve ilerle ilgili olarak verilen dava, kar dava, istinaf ve temyiz dilekeleri ile bunlara kar verilen cevap dilekelerinin ve dosyas ilemden kaldrlan davalar yenileme dilekelerinin alnmas, ilam verilmesi, her trl tebligat, dosyann baka bir mahkemeye, blge adliye mahkemesine veya Yargtaya gnderilmesi ilemleri de yaplr. (4) Bu madde hkmleri, blge adliye mahkemeleri ile Yargtay incelemelerinde de uygulanr. Adli tatilin srelere etkisi MADDE 104- (1) Adli tatile tabi olan dava ve ilerde, bu Kanunun tayin ettii srelerin bitmesi tatil zamanna rastlarsa, bu sreler ayrca bir karara gerek olmakszn adli tatilin bittii gnden itibaren bir hafta uzatlm saylr.

KNC KISIM Dava eitleri, Dava artlar ve lk tirazlar BRNC BLM Dava eitleri Eda davas MADDE 105- (1) Eda davas yoluyla mahkemeden, davalnn, bir eyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkm edilmesi talep edilir. Tespit davas MADDE 106- (1) Tespit davas yoluyla, mahkemeden, bir hakkn veya hukuki ilikinin varlnn ya da yokluunun yahut bir belgenin sahte olup olmadnn belirlenmesi talep edilir. (2) Tespit davas aann, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dnda, bu davay amakta hukuken korunmaya deer gncel bir yarar bulunmaldr. (3) Maddi vakalar, tek balarna tespit davasnn konusunu oluturamaz. Belirsiz alacak ve tespit davas MADDE 107- (1) Davann ald tarihte alacan miktarn yahut deerini tam ve kesin olarak belirleyebilmesinin kendisinden beklenemeyecei veya bunun imknsz olduu hllerde, alacakl, hukuki ilikiyi ve asgari bir miktar ya da deeri belirtmek suretiyle belirsiz alacak davas aabilir. (2) Kar tarafn verdii bilgi veya tahkikat sonucu alacan miktar veya deerinin tam ve kesin olarak belirlenebilmesinin mmkn olduu anda davac, iddiann geniletilmesi yasana tabi olmakszn davann banda belirtmi olduu talebini artrabilir. (3) Ayrca, ksmi eda davasnn alabildii hllerde, tespit davas da alabilir ve bu durumda hukuki yararn var olduu kabul edilir. na dava MADDE 108- (1) na dava yoluyla, mahkemeden, yeni bir hukuki durum yaratlmas veya mevcut bir hukuki durumun ieriinin deitirilmesi yahut onun ortadan kaldrlmas talep edilir. (2) Bir ina hakkn, dava yoluyla kullanlmasnn zorunlu olduu hllerde, ina dava alr. (3) Kanunlarda aksi belirtilmedike, ina hkmler, gemie etkili deildir.

Ksmi dava MADDE 109- (1) Talep konusunun nitelii itibaryla blnebilir olduu durumlarda, sadece bir ksm da dava yoluyla ileri srlebilir. (2) Talep konusunun miktar, taraflar arasnda tartmasz veya aka belirli ise ksmi dava alamaz. (3) Dava alrken, talep konusunun kalan ksmndan aka feragat edilmi olmas hli dnda, ksmi dava almas, talep konusunun geri kalan ksmndan feragat edildii anlamna gelmez. Davalarn ylmas MADDE 110- (1) Davac, ayn davalya kar olan, birbirinden bamsz birden fazla asli talebini, ayn dava dilekesinde ileri srebilir. Bunun iin, birlikte dava edilen taleplerin tamamnn ayn yarg eidi iinde yer almas ve taleplerin tm bakmndan ortak yetkili bir mahkemenin bulunmas arttr. Terditli dava MADDE 111- (1) Davac, ayn davalya kar birden fazla talebini, aralarnda aslilik-ferlik ilikisi kurmak suretiyle, ayn dava dilekesinde ileri srebilir. Bunun iin, talepler arasnda hukuki veya ekonomik bir balantnn bulunmas arttr. (2) Mahkeme, davacnn asli talebinin esastan reddine karar vermedike, fer talebini inceleyemez ve hkme balayamaz. Seimlik dava MADDE 112- (1) Seimlik borlarda, seim hakk kendisine ait olan borlu veya nc kiinin bu hakk kullanmaktan kanmas hlinde, alacakl seimlik dava aabilir. (2) Seimlik davada mahkeme, talebin hukuka uygun olduu sonucuna varrsa, seimlik mahkmiyet hkm verir. (3) Seimlik mahkmiyet hkmn cebr icraya koyan alacakl, takibinin konusunu, mahkmiyet hkmnde yer alan edimlerden birine hasretmek zorundadr. Ancak, bu durum, borlunun, dier edimi ifa etmek suretiyle borcundan kurtulma hakkn ortadan kaldrmaz. Topluluk davas MADDE 113- (1) Dernekler ve dier tzel kiiler, statleri erevesinde, yelerinin veya mensuplarnn yahut temsil ettikleri kesimin menfaatlerini korumak iin, kendi adlarna, ilgililerin haklarnn tespiti veya hukuka aykr

durumun giderilmesi yahut ilgililerin gelecekteki haklarnn ihlal edilmesinin nne geilmesi iin dava aabilir. KNC BLM Dava artlar ve lk tirazlar BRNC AYIRIM Dava artlar Dava artlar MADDE 114- (1) Dava artlar unlardr: a) Trk mahkemelerinin yarg hakknn bulunmas. b) Yarg yolunun caiz olmas. c) Mahkemenin grevli olmas. ) Yetkinin kesin olduu hllerde, mahkemenin yetkili bulunmas. d) Taraflarn, taraf ve dava ehliyetine sahip olmalar; kanuni temsilin sz konusu olduu hllerde, temsilcinin gerekli nitelie sahip bulunmas. e) Dava takip yetkisine sahip olunmas. f) Vekil araclyla takip edilen davalarda, vekilin davaya veklet ehliyetine sahip olmas ve usulne uygun dzenlenmi bir vekletnamesinin bulunmas. g) Davacnn yatrmas gereken gider avansnn yatrlm olmas. ) Teminat gsterilmesine ilikin kararn gereinin yerine getirilmesi. h) Davacnn, dava amakta hukuki yararnn bulunmas. ) Ayn davann, daha nceden alm ve hlen grlmekte olmamas. i) Ayn davann, daha nceden kesin hkme balanmam olmas. (2) Dier kanunlarda yer alan dava artlarna ilikin hkmler sakldr. Dava artlarnn incelenmesi MADDE 115- (1) Mahkeme, dava artlarnn mevcut olup olmadn, davann her aamasnda kendiliinden aratrr. Taraflar da dava art noksanln her zaman ileri srebilirler.

(2) Mahkeme, dava art noksanln tespit ederse davann usulden reddine karar verir. Ancak, dava art noksanlnn giderilmesi mmkn ise bunun tamamlanmas iin kesin sre verir. Bu sre iinde dava art noksanl giderilmemise davay dava art yokluu sebebiyle usulden reddeder. (3) Dava art noksanl, mahkemece, davann esasna girilmesinden nce fark edilmemi, taraflarca ileri srlmemi ve fakat hkm annda bu noksanlk giderilmise, balangtaki dava art noksanlndan tr, dava usulden reddedilemez. KNC AYIRIM lk tirazlar Konusu MADDE 116- (1) lk itirazlar aadakilerden ibarettir: a) Kesin yetki kuralnn bulunmad hllerde yetki itiraz. b) Uyumazln tahkim yoluyla zmlenmesi gerektii itiraz. c) blm itiraz. leri srlmesi ve incelenmesi MADDE 117- (1) lk itirazlarn hepsi cevap dilekesinde ileri srlmek zorundadr; aksi hlde dinlenemez. (2) lk itirazlar, dava artlarndan sonra incelenir. (3) lk itirazlar, n sorunlar gibi incelenir ve karara balanr. NC KISIM Yazl Yarglama Usul BRNC BLM Davann Almas Davann alma zaman MADDE 118- (1) Dava, dava dilekesinin kaydedildii tarihte alm saylr. Dava dilekesine daval says kadar rnek eklenir. (2) Dava dilekesinin kaydna ilikin usul ve esaslar ynetmelikte belirlenir. Dava dilekesinin ierii

MADDE 119- (1) Dava dilekesinde aadaki hususlar bulunur: a) Mahkemenin ad. b) Davac ile davalnn ad, soyad ve adresleri. c) Davacnn Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras. ) Varsa taraflarn kanuni temsilcilerinin ve davac vekilinin ad, soyad ve adresleri. d) Davann konusu ve malvarl haklarna ilikin davalarda, dava konusunun deeri. e) Davacnn iddiasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda ak zetleri. f) ddia edilen her bir vakann hangi delillerle ispat edilecei. g) Dayanlan hukuki sebepler. ) Ak bir ekilde talep sonucu. h) Davacnn, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzas. (2) Birinci fkrann (a), (d), (e), (f) ve (g) bentleri dnda kalan hususlarn eksik olmas hlinde, hkim davacya eksiklii tamamlamas iin bir haftalk kesin sre verir. Bu sre iinde eksikliin tamamlanmamas hlinde dava almam saylr. Har ve avans denmesi MADDE 120- (1) Davac, yarglama harlar ile her yl Adalet Bakanlnca karlacak gider avans tarifesinde belirlenecek olan tutar, dava aarken mahkeme veznesine yatrmak zorundadr. (2) Avansn yeterli olmadnn dava srasnda anlalmas hlinde, mahkemece, bu eksikliin tamamlanmas iin davacya iki haftalk kesin sre verilir. Belgelerin birlikte verilmesi MADDE 121- (1) Dava dilekesinde gsterilen ve davacnn elinde bulunan belgelerin asllaryla birlikte har ve vergiye tabi olmakszn daval saysndan bir fazla dzenlenmi rneklerinin veya sadece rneklerinin dilekeye eklenerek, mahkemeye verilmesi ve baka yerlerden getirtilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayc aklamann dilekede yer almas zorunludur. Dava dilekesinin teblii

MADDE 122- (1) Dava dilekesi, mahkeme tarafndan davalya tebli edilir. Davalnn iki hafta iinde davaya cevap verebilecei tebli zarfnda gsterilir. Davann geri alnmas MADDE 123- (1) Davac, hkm kesinleinceye kadar, ancak davalnn ak rzas ile davasn geri alabilir. Tarafta irad deiiklik MADDE 124- (1) Bir davada taraf deiiklii, ancak kar tarafn ak rzas ile mmkndr. (2) Bu konuda kanunlarda yer alan zel hkmler sakldr. (3) Ancak, maddi bir hatadan kaynaklanan veya drstlk kuralna aykr olmayan taraf deiiklii talebi, kar tarafn rzas aranmakszn hkim tarafndan kabul edilir. (4) Dava dilekesinde tarafn yanl veya eksik gsterilmesi kabul edilebilir bir yanlgya dayanyorsa, hkim kar tarafn rzasn aramakszn taraf deiiklii talebini kabul edebilir. Bu durumda hkim, davann taraf olmaktan karlan ve aleyhine dava almasna sebebiyet vermeyen kii lehine yarglama giderlerine hkmeder. Dava konusunun devri MADDE 125- (1) Davann almasndan sonra, daval taraf, dava konusunu nc bir kiiye devrederse, davac aadaki yetkilerden birini kullanabilir: a) sterse, devreden tarafla olan davasndan vazgeerek, dava konusunu devralm olan kiiye kar davaya devam eder. Bu takdirde davac davay kazanrsa, dava konusunu devreden ve devralan yarglama giderlerinden mteselsilen sorumlu olur. b) sterse, davasn devreden taraf hakknda tazminat davasna dntrr. (2) Davann almasndan sonra, dava konusu davac tarafndan devredilecek olursa, devralm olan kii, grlmekte olan davada davac yerine geer ve dava kald yerden itibaren devam eder. KNC BLM Cevap Dilekesi Cevap dilekesinin verilmesi MADDE 126- (1) Daval, cevap dilekesini, davann alm olduu mahkemeye verir.

(2) Cevap dilekesine davac says kadar rnek eklenir. (3) Cevap dilekesi, havale edildii tarihte verilmi saylr. (4) Cevap dilekesinin rnei mahkeme tarafndan davacya tebli edilir. Cevap dilekesini verme sresi MADDE 127- (1) Cevap dilekesini verme sresi, dava dilekesinin davalya tebliinden itibaren iki haftadr. Ancak, durum ve koullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda mahkemeye bavuran davalya, bir defaya mahsus olmak ve bir ay gememek zere ek bir sre verilebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara derhl bildirilir. Sresinde cevap dilekesi verilmemesinin sonucu MADDE 128- (1) Sresi iinde cevap dilekesi vermemi olan daval, davacnn dava dilekesinde ileri srd vakalarn tamamn inkr etmi saylr. Cevap dilekesinin ierii MADDE 129- (1) Cevap dilekesinde aadaki hususlar bulunur: a) Mahkemenin ad. b) Davac ile davalnn ad, soyad ve adresleri; daval yurt dnda ise alan dava ile ilgili ilemlere esas olmak zere yurt iinde gsterecei bir adres. c) Davalnn Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras. ) Varsa, taraflarn kanuni temsilcilerinin ve davac vekilinin ad, soyad ve adresleri. d) Davalnn savunmasnn dayana olan btn vakalarn sra numaras altnda ak zetleri. e) Savunmann dayana olarak ileri srlen her bir vakann hangi delillerle ispat edilecei. f) Dayanlan hukuki sebepler. g) Ak bir ekilde talep sonucu. ) Davalnn veya varsa kanuni temsilcisinin yahut vekilinin imzas. (2) 121 inci madde hkm cevap dilekesi hakknda da uygulanr. Cevap dilekesinde eksiklik bulunmas

MADDE 130- (1) 129 uncu maddenin birinci fkrasnn (a), (b), (c), () ve () bentlerinin cevap dilekesinde eksik olmas hlinde, bunun giderilmesi iin hkim tarafndan bir haftalk sre verilir; eksikliin bu sre zarfnda da giderilmemesi hlinde cevap dilekesi verilmemi saylr. Cevap dilekesi verilmesinin sonucu MADDE 131- (1) Cevap dilekesinin verilmesinden sonra, cevap sresi dolmam olsa bile ilk itirazlar ileri srlemez. Kar dava alabilmesinin artlar MADDE 132- (1) Kar dava alabilmesi iin; a) Asl davann alm ve hlen grlmekte olmas, b) Kar davada ileri srlecek olan talep ile asl davada ileri srlen talep arasnda takas veya mahsup ilikisinin bulunmas yahut bu davalar arasnda balantnn mevcut olmas, arttr. (2) Belirtilen bu artlar gereklemeden kar dava alacak olursa, mahkeme, talep zerine yahut resen, kar davann asl davadan ayrlmasna; gerekiyorsa dosyann grevli mahkemeye gnderilmesine karar verir. (3) Kar davaya kar, dava alamaz. Kar davann almas ve sresi MADDE 133- (1) Kar dava, cevap dilekesiyle veya esasa cevap sresi iinde ayr bir dileke verilmek suretiyle alr. (2) Sresinden sonra kar dava almas hlinde, mahkeme davalarn ayrlmasna karar verir. Asl davann sona ermesi MADDE 134- (1) Asl davann herhangi bir sebeple sona ermesi, kar davann grlp karara balanmasna engel oluturmaz. Uygulanacak hkmler MADDE 135- (1) Bu Kanunun dava ile ilgili hkmleri, aksine zel dzenleme bulunmayan hllerde, kar dava hakknda da uygulanr. NC BLM Cevaba Cevap ve kinci Cevap Dilekesi

Taraflarn ikinci dilekeleri MADDE 136- (1) Davac, cevap dilekesinin kendisine tebliinden itibaren iki hafta iinde cevaba cevap dilekesi; daval da davacnn cevabnn kendisine tebliinden itibaren iki hafta iinde ikinci cevap dilekesi verebilir. (2) Davacnn cevaba cevap, davalnn da ikinci cevap dilekesi hakknda, dava ve cevap dilekelerine ilikin hkmler, niteliine aykr dmedii srece kyasen uygulanr. DRDNC BLM n nceleme n incelemenin kapsam MADDE 137- (1) Dilekelerin karlkl verilmesinden sonra n inceleme yaplr. Mahkeme n incelemede; dava artlarn ve ilk itirazlar inceler, uyumazlk konularn tam olarak belirler, hazrlk ilemleri ile taraflarn delillerini sunmalar ve delillerin toplanmas iin gereken ilemleri yapar, taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecei davalarda onlar sulhe tevik eder ve bu hususlar tutanaa geirir. (2) n inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alnmadan tahkikata geilemez ve tahkikat iin duruma gn verilemez. Dava artlar ve ilk itirazlar hakknda karar MADDE 138- (1) Mahkeme, ncelikle dava artlar ve ilk itirazlar hakknda dosya zerinden karar verir; gerektii takdirde kararn vermeden nce, bu konuda taraflar n inceleme durumasnda dinleyebilir. n inceleme durumasna davet MADDE 139- (1) Mahkeme, dilekelerin karlkl verilmesinden ve yukardaki maddelerde belirtilen incelemeyi tamamladktan sonra, n inceleme iin bir duruma gn tespit ederek taraflara bildirir. karlacak davetiyede, duruma davetiyesine ve sonularna ilikin dier hususlar yannda, taraflara sulh iin gerekli hazrl yapmalar, durumaya sadece taraflardan birinin gelmesi ve yarglamaya devam etmek istemesi durumunda, gelmeyen tarafn yokluunda yaplan ilemlere itiraz edemeyecei ve dier tarafn, onun muvafakati olmadan iddia ve savunmasn geniletebilecei yahut deitirebilecei ayrca ihtar edilir. n inceleme durumas MADDE 140- (1) Hkim, n inceleme durumasnda, dava artlar ve ilk itirazlar hakknda karar verebilmek iin gerekli grrse taraflar dinler; daha sonra, taraflarn iddia ve savunmalar erevesinde, anlatklar ve anlaamadklar hususlar tek tek tespit eder.

(2) Uyumazlk konularnn tespitinden sonra hkim, taraflar sulhe tevik eder; bu konuda sonu alnaca kanaatine varrsa, bir defaya mahsus olmak zere yeni bir duruma gn tayin eder. (3) n inceleme durumasnn sonunda, taraflarn sulh faaliyetinden bir sonu alp almadklar, sonu alamadklar takdirde anlaamadklar hususlarn nelerden ibaret olduu tutanakla tespit edilir. Bu tutanan alt, durumada hazr bulunan taraflarca imzalanr. Tahkikat bu tutanak esas alnmak suretiyle yrtlr. (4) n inceleme tek durumada tamamlanr. Zorunlu olan hllerde bir defaya mahsus olmak zere yeni bir duruma gn tayin edilir. (5) n inceleme durumasnda, taraflara dilekelerinde gsterdikleri, ancak henz sunmadklar belgeleri mahkemeye sunmalar veya baka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacyla gereken aklamay yapmalar iin iki haftalk kesin sre verilir. Bu hususlarn verilen kesin sre iinde tam olarak yerine getirilmemesi hlinde, o delile dayanmaktan vazgeilmi saylmasna karar verilir. ddia ve savunmann geniletilmesi veya deitirilmesi MADDE 141- (1) Taraflar, cevaba cevap ve ikinci cevap dilekeleri ile serbeste; n inceleme aamasnda ise ancak kar tarafn ak muvafakati ile iddia veya savunmalarn geniletebilir yahut deitirebilirler. n inceleme durumasna taraflardan biri mazeretsiz olarak gelmezse, gelen taraf onun muvafakati aranmakszn iddia veya savunmasn geniletebilir yahut deitirebilir. n inceleme aamasnn tamamlanmasndan sonra iddia veya savunma geniletilemez yahut deitirilemez. (2) ddia ve savunmann geniletilip deitirilmesi konusunda slah ve kar tarafn ak muvafakati hkmleri sakldr. Sreler hakknda karar MADDE 142- (1) n inceleme durumas tamamlandktan sonra, hkim tahkikata balamadan nce, hak drc sreler ile zamanam hakkndaki itiraz ve defileri inceleyerek karara balar. BENC BLM Tahkikat ve Tahkikat Srasndaki zel Durumlar BRNC AYIRIM Tahkikat Tahkikatn konusu

MADDE 143- (1) Taraflarn davada ileri srdkleri btn iddia ve savunmalar birlikte incelenir. (2) Hkim, muhakemeyi basitletirmek veya ksaltmak iin resen veya taraflardan birinin talebi zerine tahkikatn her aamasnda iddia veya savunmalardan birinin veya bir ksmnn dierinden nce incelenmesine karar verebilir. Taraflarn dinlenilmesi MADDE 144- (1) Tahkikat aamasnda mahkeme, her iki taraf usulne uygun olarak davet edip, davada ileri srlen vakalar hakknda dinleyebilir. (2) Mahkemenin, dinlenilmek zere mahkemeye gelmeleri iin iki tarafa verecei sre iki haftadan az olamaz. Bu sre, gerektiinde, mahkemece resen veya iki taraftan birinin talebi zerine uzatlabilecei gibi ksaltlabilir. Sonradan delil gsterilmesi MADDE 145- (1) Taraflar, Kanunda belirtilen sreden sonra delil gsteremezler. Ancak bir delilin sonradan ileri srlmesi yarglamay geciktirme amac tamyorsa veya sresinde ileri srlememesi ilgili tarafn kusurundan kaynaklanmyorsa, mahkeme o delilin sonradan gsterilmesine izin verebilir. Mevcut delillerle davann aydnlanmas MADDE 146- (1) Mahkeme, taraflarca gsterilmi olan delillerin incelenmesinden sonra, davann muhakeme ve hkm iin yeterli derecede aydnlandn anlarsa, tahkikatn bittiini kendilerine bildirir. KNC AYIRIM Duruma Taraflarn durumaya daveti MADDE 147- (1) Taraflar, n inceleme aamasnn tamamlanmasndan sonra tahkikat iin durumaya davet edilir. (2) Taraflara gnderilecek davetiyede, belirlenen gn ve saatte geerli bir zr olmadan mahkemede hazr bulunmadklar takdirde, durumaya yokluklarnda devam edilecei ve yaplan ilemlere itiraz edemeyecekleri bildirilir. Mahkemenin alma zaman MADDE 148- (1) Mahkemeler, resm alma gn ve saatlerinde grev yaparlar. Ancak, zorunluluk veya gecikmesinde zarar olan hllerde, keif, delillerin tespiti ve gnlk duruma listesinde yazl iler gibi ilemlerin, resm tatil gnlerinde veya alma saatlerinin dnda da yaplmasna karar verilebilir.

Ses ve grnt nakledilmesi yoluyla duruma icras MADDE 149- (1) Mahkeme, taraflarn rzas olmak artyla, kendilerinin veya vekillerinin, ayn anda ses ve grnt nakledilmesi yoluyla bulunduklar yerden durumaya katlmalarna ve usul ilemleri yapabilmelerine izin verebilir. (2) Taraflarn rzas olmak kaydyla, mahkeme; tann, bilirkiinin, uzmann veya bir tarafn dinlenilmesi esnasnda baka bir yerde bulunmalarna izin verebilir. Dinleme, ses ve grnt olarak ayn anda duruma salonuna nakledilir. Taraflarn durumaya gelmemesi, sonular ve davann almam saylmas MADDE 150- (1) Usulne uygun ekilde davet edilmi olan taraflar, durumaya gelmedikleri veya gelip de davay takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyann ilemden kaldrlmasna karar verilir. (2) Usulne uygun ekilde davet edilmi olan taraflardan biri durumaya gelir, dieri gelmezse, gelen tarafn talebi zerine, yarglamaya gelmeyen tarafn yokluunda devam edilir veya dosya ilemden kaldrlr. Geerli bir zr olmakszn durumaya gelmeyen taraf, yokluunda yaplan ilemlere itiraz edemez. (3) Duruma gnnn belli edilmesi iin taraflarn bavurmas gereken hllerde gn tespit ettirilmemise, son ilem tarihinden balayarak bir ay gemekle dosya ilemden kaldrlr. (4) Dosyas ilemden kaldrlm olan dava, ilemden kaldrld tarihten balayarak ay iinde taraflardan birinin dileke ile bavurusu zerine yenilenebilir. Yenileme dilekesi, duruma gn, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebli edilir. Dosyann ilemden kaldrld tarihten balayarak bir ay getikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden har alnr, bu har yenileyen tarafa denir ve kar tarafa yklenemez. Bu ekilde har verilerek yenilenen dava, eski davann devam saylr. (5) lemden kaldrld tarihten balayarak ay iinde yenilenmeyen davalar, srenin dolduu gn itibaryla almam saylr ve mahkemece kendiliinden karar verilerek kayt kapatlr. (6) lemden kaldrlmasna karar verilmi ve sonradan yenilenmi olan dava, ilk yenilenmeden sonra bir defadan fazla takipsiz braklamaz. Aksi hlde dava almam saylr. (7) Hangi sebeple olursa olsun almam saylan davadaki talep dahi vaki olmam saylr. Duruma dzeni

MADDE 151- (1) Hkim, durumann dzenini bozan kimseyi, bunu yapmaktan men eder ve gerekirse, avukatlar hari, derhl duruma salonundan karlmasn emreder. (2) Bir kimse, ihtara ramen mahkemenin dzenini bozar veya mahkeme huzurunda uygun olmayan bir sz sylemeye veya davranta bulunmaya devam ederse derhl yakalanr ve hakknda drt gne kadar disiplin hapsi uygulanr. Bu fkra hkm avukatlar hakknda uygulanmaz. (3) Mahkemenin dzenini bozan eylem veya mahkeme huzurunda sylenen uygun olmayan sz veya davran, ayrca bir su oluturuyor ise bu durum bir tutanak ile Cumhuriyet basavclna gnderilir ve gerekiyorsa, avukatlar hari, fiili ileyenin tutuklanmasna da karar verilir. Soru yneltme MADDE 152- (1) Durumaya katlan taraf vekilleri; tanklara, bilirkiilere ve durumaya arlan dier kiilere, duruma disiplinine uygun olarak dorudan soru yneltebilirler. Taraflar ise hkim araclyla soru sorabilirler. Yneltilen soruya itiraz edildiinde, sorunun yneltilmesinin gerekip gerekmediine hkim karar verir. (2) Toplu mahkemelerde, hkimlerden her biri, birinci fkrada belirtilen kiilere soru sorabilir. Kayt ve yayn yasa MADDE 153- (1) Duruma srasnda fotoraf ekilemez ve hibir ekilde ses ve grnt kayd yaplamaz. Ancak, dava dosyasnda sakl kalmak kaydyla, yarglamann zorunlu kld hllerde, mahkemece ekim yaplabilir ve kayt alnabilir. Bu ekilde yaplan ekim ve kaytlar ile kiilik haklarn ilgilendiren konular ieren dava dosyas iindeki her trl belge ve tutanak, mahkemenin ve ilgili kiilerin ak izni olmadka hibir yerde yaymlanamaz. (2) Duruma srasnda bu yasaa aykr davranan kii hakknda 151 inci madde hkm uygulanr. (3) Kayt ve yayn yasana aykr davranan kii hakknda, ayrca Trk Ceza Kanununun 286 nc maddesi hkmleri uygulanr. Tutanak MADDE 154- (1) Hkim, tahkikat ve yarglama ilemlerinin icrasyla, iki tarafn ve dier ilgililerin szl aklamalarn, gerekirse zet olarak zabt ktibi araclyla tutanaa kaydettirir. (2) Taraflar veya dier ilgililer szl aklamalarn hkimin izniyle dorudan da tutanaa yazdrabilir.

(3) Aadaki hususlar mutlak olarak tutanaa yazlr: a) Mahkemenin ad, durumann ald yer, gn ve saat. b) Hkim, zabt ktibi, hazr bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni temsilcileri, fer mdahil ve tercmann ad ve soyadlar. c) Yarglamann aleni ya da gizli yapld. ) Beyanda bulunana okunmak ve imzas alnmak kaydyla ikrar, yeminin edas, davann geri alnmasna muvafakat, davadan feragat, davay kabule ilikin beyanlar ve sulh mzakereleri ile sonucu. d) Beyanda bulunana okunmak kaydyla taraf, tank, bilirkii veya uzman kii beyan. e) Duruma dnda yaplan ilemlerin zeti. f) Taraflarn sunduklar belgelerin neler olduu. g) Taraflarn soruturmaya ilikin istekleri ile dier kanunlarn tutanaa yazlmasn emrettii konular. ) Ara kararlar ve hkmn sonucu. h) Karar veya hkmn aklanma biimi. (4) Tutanakta sz edilen veya dosyaya konduu belirtilen belgeler de tutanan eki saylr. (5) Tahkikat ve yarglama srasnda yaplan ilemler teknik aralarla kayda alnrsa, bu durum bir tutanakla tespit olunur. Tutanan imzalanmas ve imza atamayanlarn durumu MADDE 155- (1) Tutanak, hkim ve zabt ktibi tarafndan derhl imzalanr. (2) Tutanaa imza atamayacak durumda olan kimsenin parmak izi alnr, bunun hangi parmaa ait olduu belirtilir. Ancak elinde parmak bulunmayanlar, imza yerine mhr veya zel iaret kullanabilirler. Tutanan ispat gc MADDE 156- (1) n inceleme, tahkikat ve yarglama ilemleri, ancak tutanakla ispat olunabilir. Zabt ktibi bulundurulmas zorunluluu

MADDE 157- (1) Mahkemede veya mahkeme dnda hkim huzuruyla yaplacak btn ilemlerde zabt ktibinin hazr bulunmas zorunludur. (2) Hukuki veya fiil engellerle zabt ktibi grev yapamayacak durumda olur ve iin gecikmesinde saknca bulunursa, grevin niteliine uygun yemin ettirilmek kouluyla, baka bir kimse, zabt ktibi olarak grevlendirilebilir. Tutanak rnei verilmesi MADDE 158- (1) Tutanaklarn tamam veya bir ksmnn rnekleri, talep hlinde taraflara veya fer mdahile verilir. Bu rneklere mahkemenin mhr baslr ve aslna uygun olduu yaz ileri mdr tarafndan imza olunarak onaylanr. (2) Tutanan eki niteliinde bulunan ve gizlilik karar kapsamnda kalan belgelerin rnei ancak hkimin izni ile verilebilir. Dosyaya belge konulmas ve dosyann baka yere gnderilmesi MADDE 159- (1) Dava ile ilgili mahkemeye sunulan her trl dileke ve belge hkim veya yaz ileri mdrne havale ettirildikten sonra, zabt ktibi tarafndan dosyasna konulur. (2) Dosyann baka bir resm mercie gnderilmesi gerektiinde, hkim resen veya talep zerine dosyada yer alan bir belgenin asl yerine onayl bir rneinin gnderilmesine karar verebilir. Dizi listesi MADDE 160- (1) Zabt ktibi, dosya iindeki her tr belgeyi gsteren bir dizi listesi dzenlemek zorundadr. Dosyaya ibraz edilen veya karlan belgeler derhl bu listeye kaydedilir. Dosyann taraflar ve ilgililerce incelenmesi MADDE 161- (1) Zabt ktibinin gzetimi altnda taraflar veya fer mdahil, dava dosyasn inceleyebilir. Dava ile ilgili olanlar da bunu ispatlamak kayd ve hkimin izniyle dosyay inceleyebilir. (2) Gizli olarak saklanmasna karar verilen belge ve tutanaklarn incelenebilmesi hkimin ak iznine baldr. Dosyann hkimin incelemesine hazr tutulmas MADDE 162- (1) Zabt ktibi, yarglamadan evvel ve gerektii hllerde dava dosyasn incelenmek iin hkime vermek ve zamannda eksiksiz almak ile grevlidir. NC AYIRIM

n Sorun ve Bekletici Sorun n sorunun ileri srlmesi MADDE 163- (1) Yarglama srasnda, davaya ilikin bir n sorun ortaya karsa, ilgili taraf, bunu dileke vermek suretiyle yahut duruma srasnda szl olarak ileri srebilir. n sorunun incelenmesi MADDE 164- (1) Hkim, taraflardan birinin ileri srd n sorunu incelemeye deer bulursa, belirleyecei sre iinde, varsa delilleriyle birlikte cevabn bildirmesi iin dier tarafa tefhim veya tebli eder. (2) n sorun hakknda iki taraf arasnda uyumazlk varsa, hkim gerekirse taraflar davet edip dinledikten sonra kararn verir. (3) Hkim, n sorun hakkndaki kararn taraflara tefhim veya tebli eder. Bekletici sorun MADDE 165- (1) Bir davada hkm verilebilmesi, baka bir davaya, idari makamn tespitine yahut dava konusuyla ilgili bir hukuki ilikinin mevcut olup olmadna ksmen veya tamamen bal ise mahkemece o davann sonulanmasna veya idari makamn kararna kadar yarglama bekletilebilir. (2) Bir davann incelenmesi ve sonulandrlmas baka bir davann veya idari makamn zmne bal ise mahkeme, ilgili tarafa grevli mahkemeye veya idari makama bavurmas iin uygun bir sre verir. Bu sre iinde grevli mahkemeye veya idari makama bavurulmad takdirde, ilgili taraf bu husustaki iddiasndan vazgemi saylarak esas dava hakknda karar verilir. DRDNC AYIRIM Davalarn Birletirilmesi ve Ayrlmas Davalarn birletirilmesi MADDE 166- (1) Ayn yarg evresinde yer alan ayn dzey ve sfattaki hukuk mahkemelerinde alm davalar, aralarnda balant bulunmas durumunda, davann her aamasnda, talep zerine veya kendiliinden ilk davann ald mahkemede birletirilebilir. Birletirme karar, ikinci davann ald mahkemece verilir ve bu karar, dier mahkemeyi balar. (2) Davalar, ayr yarg evrelerinde yer alan ayn dzey ve sfattaki hukuk mahkemelerinde alm ise balant sebebiyle birletirme ikinci davann ald mahkemeden talep edilebilir. Birinci davann ald mahkeme, talebin kabul ile davalarn birletirilmesine ilikin kararn kesinlemesinden itibaren, bununla baldr. (3) Birletirme karar, derhl ilk davann ald mahkemeye bildirilir.

(4) Davalarn ayn veya birbirine benzer sebeplerden domas ya da biri hakknda verilecek hkmn dierini etkileyecek nitelikte bulunmas durumunda, balant var saylr. (5) stinaf incelemesi ayr dairelerde yaplmas gereken davalarn da bu madde hkmne gre birletirilmesine karar verilebilir. Bu hlde istinaf incelemesi, birletirilen davalarda uyumazl douran asl hukuki ilikiye ait karar inceleyen blge adliye mahkemesi dairesinde yaplr. Davalarn ayrlmas MADDE 167- (1) Mahkeme, yarglamann iyi bir ekilde yrtlmesini salamak iin, birlikte alm veya sonradan birletirilmi davalarn ayrlmasna, davann her aamasnda, talep zerine veya kendiliinden karar verebilir. Bu durumda mahkeme, ayrlmasna karar verilen davalara bakmaya devam eder. Kanun yollar MADDE 168- (1) Ayn yarg evresinde yer alan ayn dzey ve sfattaki hukuk mahkemelerinde grlmekte olan davalar ynnden verilen birletirme ve ayrma hususundaki ilk derece mahkemesi kararlarna kar istinaf yoluna; blge adliye mahkemesi kararlar hakknda ise temyiz yoluna, ancak hkmle birlikte gidilebilir. u kadar ki, bu husus tek bana, blge adliye mahkemesinde hkmn kaldrlarak esastan incelenme; Yargtayda ise bozma sebebi tekil etmez. BENC AYIRIM sticvap Konusu MADDE 169- (1) Mahkeme, kendiliinden veya talep zerine taraflardan her birinin isticvabna karar verebilir. (2) sticvap, davann temelini oluturan vakalar ve onunla ilikisi bulunan hususlar hakknda olur. sticvap olunacak kiilerin belirlenmesi MADDE 170- (1) Tzel kiiler adna, temsil yetkisine sahip kimseler isticvap olunur. (2) Ergin olmayan veya kstl bir kimse adna yaplm bir ileme ilikin olarak, o kiinin kanuni mmessili isticvap olunur. (3) Ergin olmayan veya kstl kimselere bizzat dava hakk tannan hllerde, ikinci fkra hkm uygulanmaz.

sticvap olunacak tarafn davet edilmesi MADDE 171- (1) sticvabna karar verilen kimseye bizzat davetiye gnderilir ve belirlenen gn ve saatte isticvap olunmak zere hazr bulunmas gerektii belirtilir. Davetiyede, ayrca, isticvap konusu vakalar gsterilir; ilgili tarafn geerli bir zr olmakszn gelmedii veya gelip de sorulara cevap vermedii takdirde, isticvap konusu vakalar ikrar etmi saylaca ihtar da yaplr. (2) arlan taraf zrsz olarak gelmedii veya gelip de sorular cevapsz brakt takdirde, mahkemece sorulan vakalar ikrar edilmi saylr. Bizzat isticvap olunma MADDE 172- (1) sticvap olunacak kimsenin bizzat gelmesi gereklidir. Ancak, isticvap olunacak kii, mahkemenin bulunduu il dnda oturuyor ve bulunduu yerde ayn anda ses ve grnt nakledilmesi yolu ile isticvap olunmas mmkn deil ise istinabe yolu ile isticvap olunur. (2) sticvap olunacak kimse hastalk, sakatlk veya benzeri sebeplerle mahkemeye bizzat gelemeyecek durumda ise bulunduu yerde isticvap olunur. sticvabn yaplmas MADDE 173- (1) sticvabna karar verilen kimse bizzat isticvap olunur. (2) Hkim, isticvaba balamadan nce isticvap olunan tarafa gerei sylemesi gerektii hususunu hatrlatr. (3) sticvap esnasnda, kar taraf ve taraf vekilleri hazr bulunabilirler. (4) sticvap olunan taraf, mahkemenin izni olmadka, yazl notlar kullanamaz. Tutanak dzenlenmesi MADDE 174- (1) sticvap sonunda bir tutanak dzenlenir. sticvap olunan tarafa yaplan aklamalar, sorulan sorular ve verilen cevaplar tutanaa yazlr. Tutanak taraflar huzurunda okunduktan sonra alt isticvap olunan tarafa imzalatlr. sticvap olunan taraf hakl bir gereke gstermeksizin tutana imzalamaktan kanrsa, bu durum hkim tarafndan tutanakla tespit olunur. Kyasen uygulanacak hkmler MADDE 175- (1) Tankla ilikin 249, 250, 259 il 263 nc madde hkmleri niteliine aykr dmedii srece isticvapta da uygulanr. ALTINCI AYIRIM Islah ve Maddi Hatalarn Dzeltilmesi

Kapsam ve says MADDE 176- (1) Taraflardan her biri, yapm olduu usul ilemlerini ksmen veya tamamen slah edebilir. (2) Ayn davada, taraflar ancak bir kez slah yoluna bavurabilir. Islahn zaman ve ekli MADDE 177- (1) Islah, tahkikatn sona ermesine kadar yaplabilir. (2) Islah, szl veya yazl olarak yaplabilir. Kar taraf durumada hazr deilse veya slah talebi duruma dnda yaplyorsa, bu yazl talep veya tutanak rnei, haber vermek amacyla kar tarafa bildirilir. Islah sebebiyle ortaya kan yarglama giderleri ve kar tarafn zararnn denmesi MADDE 178- (1) Islah eden taraf, slah sebebiyle geersiz hle gelen ilemler iin yaplan yarglama giderleri ile kar tarafn urad ve urayabilecei zararlar karlamak zere hkimin takdir edecei teminat, bir hafta iinde, mahkeme veznesine yatrmak zorundadr. Aksi hlde, slah yaplmam saylr. (2) Kar tarafn zararnn kesin olarak tespit edilmesinden sonra, mahkeme veznesine yatrlan miktar eksikse tamamlattrlr, fazla ise iade edilir. Islahn etkisi MADDE 179- (1) Islah, bunu yapan tarafn temil edecei noktadan itibaren, btn usul ilemlerinin yaplmam saylmas sonucunu dourur. (2) Ancak ikrar, tank ifadeleri, bilirkii rapor ve beyanlar, keif ve isticvap tutanaklar, yerine getirilmi olan veya henz yerine getirilmemi olmakla beraber, kar tarafn yerine getireceini slahtan nce bildirmi olmas kouluyla, yeminin teklifi, reddi veya iadesi slah ile geersiz klnamaz. (3) u kadar ki, slahtan sonra yaplacak tahkikat sonucuna gre, bu ilemlerin gz nnde tutulmas gerekmiyorsa, bunlar da yaplmam saylr. Davann tamamen slah MADDE 180- (1) Davasn tamamen slah ettiini bildiren taraf, bu bildirimden itibaren bir hafta iinde yeni bir dava dilekesi vermek zorundadr. Aksi hlde, slah hakk kullanlm saylr ve slah hi yaplmam gibi davaya devam edilir. Ksmen slah

MADDE 181- (1) Ksmen slaha bavuran tarafa, slah ettii usul ilemini yapmas iin bir haftalk sre verilir. Bu sre iinde slah edilen ilem yaplmazsa, slah hi yaplmam gibi davaya devam edilir. Ktniyetli slah MADDE 182- (1) Islahn davay uzatmak veya kar taraf rahatsz etmek gibi ktniyetli dncelerle yapld deliller veya belirtilerle anlalrsa, mahkeme, slah dikkate almadan karar verir. Ayrca hkim, ktniyetle slaha bavuran, kar tarafn bu yzden urad btn zararlarn demeye ve beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna mahkm eder. Maddi hatalarn dzeltilmesi MADDE 183- (1) Taraflarn veya mahkemenin dava dosyasnda bulunan belgelerdeki ak yaz ve hesap hatalar, karar verilinceye kadar dzeltilebilir. Taraflardan birinin yaz veya hesap hatasn dzeltmesi sonucu yarglama uzamsa, yarglama giderlerinin belirlenmesinde bu durum da dikkate alnr. ALTINCI BLM Tahkikatn Sona Ermesi ve Szl Yarglama Tahkikatn sona ermesi MADDE 184- (1) Hkim, taraflarn iddia ve savunmalaryla toplanan delilleri inceledikten sonra, durumada hazr bulunan taraflara tahkikatn tm hakknda aklama yapabilmeleri iin sz verir. (2) Mahkeme taraflarn tahkikatn tm hakkndaki aklamalarndan sonra, tahkikat gerektiren bir husus kalmadn grrse, tahkikatn bittiini taraflara tefhim eder. Toplu mahkemelerde tahkikatn sona ermesi MADDE 185- (1) Toplu mahkemelerde, tahkikat yapmakla grevlendirilen hkim, tahkikatn tamamland kanaatine varrsa, taraflarn davann tm hakknda aklama yapabilmeleri iin dosyay mahkeme bakanna verir. (2) Toplu mahkeme, gerein ortaya kmas iin gerekli grrse tahkikat iin grevlendirilen hkim tarafndan dinlenen tanklar ve bilirkiiyi tekrar arp dinleyebilecei gibi, davann maddi vakalar hakknda gsterilen ve mahkemeye verilememi veya getirtilmemi olan delillerin verilmesini veya getirtilmesini de kararlatrabilir. Kurul, eksik grd tahkikat kendisi tamamlayabilecei gibi hkimlerden birine de verebilir. (3) Toplu mahkeme, taraflarn tahkikatn tm hakkndaki aklamalarndan sonra, tahkikat gerektiren bir husus kalmadn grrse, tahkikatn bittiini tefhim eder.

Szl yarglama MADDE 186- (1) Mahkeme, tahkikatn bitiminden sonra, szl yarglama ve hkm iin tayin olacak gn ve saatte mahkemede hazr bulunmalarn salamak amacyla iki taraf davet eder. Taraflara kartlacak olan davetiyede, belirlenen gn ve saatte mahkemede hazr bulunmadklar takdirde yokluklarnda hkm verilecei hususu bildirilir. (2) Szl yarglamada mahkeme, taraflara son szlerini sorar ve hkmn verir. DRDNC KISIM spat ve Deliller BRNC BLM Genel Hkmler spatn konusu MADDE 187- (1) spatn konusunu taraflarn zerinde anlaamadklar ve uyumazln zmnde etkili olabilecek ekimeli vakalar oluturur ve bu vakalarn ispat iin delil gsterilir. (2) Herkese bilinen vakalarla, ikrar edilmi vakalar ekimeli saylmaz. krar MADDE 188- (1) Taraflarn veya vekillerinin mahkeme nnde ikrar ettikleri vakalar, ekimeli olmaktan kar ve ispat gerekmez. (2) Maddi bir hatadan kaynaklanmadka ikrardan dnlemez. (3) Sulh grmeleri srasnda yaplan ikrar taraflar balamaz. spat hakk MADDE 189- (1) Taraflar, kanunda belirtilen sre ve usule uygun olarak ispat hakkna sahiptir. (2) Hukuka aykr olarak elde edilmi olan deliller, mahkeme tarafndan bir vakann ispatnda dikkate alnamaz. (3) Kanunun belirli delillerle ispatn emrettii hususlar, baka delillerle ispat olunamaz. (4) Bir vakann ispat iin gsterilen delilin caiz olup olmadna mahkemece karar verilir.

spat yk MADDE 190- (1) spat yk, kanunda zel bir dzenleme bulunmadka, iddia edilen vakaya balanan hukuki sonutan kendi lehine hak karan tarafa aittir. (2) Kanuni bir karineye dayanan taraf, sadece karinenin temelini oluturan vakaya ilikin ispat yk altndadr. Kanunda ngrlen istisnalar dnda, kar taraf, kanuni karinenin aksini ispat edebilir. Kar ispat MADDE 191- (1) Dier taraf, ispat ykn tayan tarafn iddiasnn doru olmad hakknda delil sunabilir. Kar ispat faaliyeti iin delil sunan taraf, ispat ykn zerine alm saylmaz. Kanunda dzenlenmemi deliller MADDE 192- (1) Kanunun belirli bir delille ispat zorunluluunu ngrmedii hllerde, Kanunda dzenlenmemi olan dier delillere de bavurulabilir. Delil szlemesi MADDE 193- (1) Taraflar yazl olarak veya mahkeme nnde tutanaa geirilecek imzal beyanlaryla kanunda belirli delillerle ispat ngrlen vakalarn baka delil veya delillerle ispatn kararlatrabilecekleri gibi; belirli delillerle ispat ngrlmeyen vakalarn da sadece belirli delil veya delillerle ispatn kabul edebilirler. (2) Taraflardan birinin ispat hakknn kullanmn imknsz klan veya fevkalade gletiren delil szlemeleri geersizdir. Somutlatrma yk ve delillerin gsterilmesi MADDE 194- (1) Taraflar, dayandklar vakalar, ispata elverili ekilde somutlatrmaldrlar. (2) Taraflarn, dayandklar delilleri ve hangi delilin hangi vakann ispat iin gsterildiini aka belirtmeleri zorunludur. Baka yerden getirtilecek deliller MADDE 195- (1) Taraflarn ellerinde bulunmayan ve incelenmesine karar verilen delillerin getirtilmesi iin, mahkemece ilgili resm makam ve mercilerle nc kiilere bu husus bildirilir. Mahkemeye getirtilmesi mmkn olmayan deliller, bulunduu yerde incelenebilir veya dinlenebilir. Delilden vazgeme

MADDE 196- (1) Delil gsteren taraf, kar tarafn ak izni olmadka, o delile dayanmaktan vazgeemez. Delillerin incelenmesi ve istinabe MADDE 197- (1) Kanunda belirtilen hller dnda, deliller davaya bakan mahkeme huzurunda, mmkn olduu kadar birlikte ve ayn durumada incelenir. Zorunlu hllerde, baz delillerin incelenmesi baka bir durumaya braklabilir. (2) Baka yerde bulunan ve mahkemeye getirilemeyen deliller, o yerde istinabe yoluyla toplanabilir. (3) Delillerin incelenmesi veya beyanlarn dinlenmesi srasnda taraflar, istinabe olunan mahkemede hazr bulunabilir ve delillerle ilgili aklama haklarn kullanabilirler. Bu hususu salamak iin, taraflara incelemenin yaplaca tarih ve yer bildirilir. Bu davet zerine taraflar istinabe olunan mahkemede hazr bulunmasalar dahi deliller incelenir veya beyanlar dinlenir. Delillerin deerlendirilmesi MADDE 198- (1) Kanuni istisnalar dnda hkim delilleri serbeste deerlendirir. KNC BLM Belge ve Senet Belge MADDE 199- (1) Uyumazlk konusu vakalar ispata elverili yazl veya basl metin, senet, izim, plan, kroki, fotoraf, film, grnt veya ses kayd gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi tayclar bu Kanuna gre belgedir. Senetle ispat zorunluluu MADDE 200- (1) Bir hakkn doumu, drlmesi, devri, deitirilmesi, yenilenmesi, ertelenmesi, ikrar ve itfas amacyla yaplan hukuki ilemlerin, yapldklar zamanki miktar veya deerleri ikibinbeyz Trk Lirasn getii takdirde senetle ispat olunmas gerekir. Bu hukuki ilemlerin miktar veya deeri deme veya bortan kurtarma gibi bir nedenle ikibinbeyz Trk Lirasndan aa dse bile senetsiz ispat olunamaz. (2) Bu madde uyarnca senetle ispat gereken hususlarda birinci fkradaki dzenleme hatrlatlarak kar tarafn ak muvafakati hlinde tank dinlenebilir. Senede kar tankla ispat yasa

MADDE 201- (1) Senede bal her eit iddiaya kar ileri srlen ve senedin hkm ve kuvvetini ortadan kaldracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki ilemler ikibinbeyz Trk Lirasndan az bir miktara ait olsa bile tankla ispat olunamaz. Delil balangc MADDE 202- (1) Senetle ispat zorunluluu bulunan hllerde delil balangc bulunursa tank dinlenebilir. (2) Delil balangc, iddia konusu hukuki ilemin tamamen ispatna yeterli olmamakla birlikte, sz konusu hukuki ilemi muhtemel gsteren ve kendisine kar ileri srlen kimse veya temsilcisi tarafndan verilmi veya gnderilmi belgedir. Senetle ispat zorunluluunun istisnalar MADDE 203- (1) Aadaki hllerde tank dinlenebilir: a) Altsoy ve stsoy, kardeler, eler, kaynbaba, kaynana ile gelin ve damat arasndaki ilemler. b) in niteliine ve taraflarn durumlarna gre, senede balanmamas teaml olarak yerlemi bulunan hukuki ilemler. c) Yangn, deniz kazas, deprem gibi senet alnmasnda imknszlk veya olaanst glk bulunan hllerde yaplan ilemler. ) Hukuki ilemlerde irade bozukluu ile ar yararlanma iddialar. d) Hukuki ilemlere ve senetlere kar nc kiilerin muvazaa iddialar. e) Bir senedin sahibi elinde beklenmeyen bir olay veya zorlayc bir nedenle yahut usulne gre teslim edilen bir memur elinde veya noterlikte herhangi bir ekilde kaybolduu kansn kuvvetlendirecek delil veya emarelerin bulunmas hli. lamlarn ve resm senetlerin ispat gc MADDE 204- (1) lamlar ile dzenleme eklindeki noter senetleri, sahtelii ispat olunmadka kesin delil saylrlar. (2) lgililerin beyanna dayanlarak noterlerin tasdik ettikleri senetlerle dier yetkili memurlarn grevleri iinde usulne uygun olarak dzenledikleri belgeler, aksi ispatlanncaya kadar kesin delil saylrlar. (3) Mahkeme, yukardaki belgelerden biri hakknda phe uyandran bir hl grrse, ilgili daireden aklama isteyebilir.

Adi senetlerin ispat gc MADDE 205- (1) Mahkeme huzurunda ikrar olunan veya mahkemece inkr edenden sadr olduu kabul edilen adi senetler, aksi ispat edilmedike kesin delil saylrlar. (2) Usulne gre gvenli elektronik imza ile oluturulan elektronik veriler, senet hkmndedir. (3) Hkim, mahkemeye delil olarak sunulan elektronik imzal belgenin, gvenli elektronik imza ile oluturulmu olup olmadn resen inceler. mza atamayanlarn durumu MADDE 206- (1) mza atamayanlarn mhr veya bir alet ya da parmak izi kullanmak suretiyle yapacaklar hukuki ilemleri ieren belgelerin senet niteliini tayabilmesi, noterler tarafndan dzenleme biiminde oluturulmasna baldr. (2) mza atamayan kimselerin, czdanla i yapmay usul edinmi kurulularla olan ilemlerde kullanacaklar mhr, kaznm imza, iaret veya parmak izinin, ilemin balangcnda hesap defterine veya czdanna baslm olmas veya nceden noterde bir rnei saklanmak zere onanm bulunmas yeterli olup, her ilemde ayrca onamaya bal deildir. (3) Yukarda belirtilen hkmler dairesinde noterlerce dzenlenecek olan senetler iin ilgilisinden har, vergi ve deerli kt bedeli alnmaz. Senette knt, kaznt ve silinti MADDE 207- (1) Senetteki knt, kaznt veya silinti ayrca onanmamsa, inkr hlinde gz nnde tutulmaz. Bu tr knt, kaznt veya silinti mahkemece senedin geerliliine ve anlamna etkili olacak nitelikte grlrse, senet ksmen veya tamamen hkmsz saylabilir. Yaz veya imza inkr MADDE 208- (1) Taraflardan biri, kendisi tarafndan dzenlendii iddia edilen bir belgedeki yaz veya imzay inkr etmek isterse, sahtelik iddiasnda bulunmaldr; aksi hlde belge, aleyhine delil olarak kullanlr. (2) Bir belgenin sahtelii iddia edildiinde, belgenin mahkemeye verildii tarih yazlp mhrlenerek, saklanmas iin mahkemece gerekli tedbirler alnr. (3) Bir belgenin sahteliini iddia eden kimse, bunu ayn mahkemede n sorun eklinde ileri srebilecei gibi, bu konuda ayr bir dava da aabilir. (4) Resm bir senetteki yaz veya imzay inkr eden tarafn bu iddias, ancak ilgili evraka resmiyet kazandran kiiyi de taraf gstererek aaca ayr bir

davada incelenip karara balanabilir. Asl davaya bakan hkim, gerekirse bu konuda imza veya yazy inkr eden tarafa, dava amas iin iki haftalk kesin bir sre verir. Yaz veya imza inkrnn sonucu MADDE 209- (1) Adi bir senetteki yaz veya imza inkr edildiinde, bu konuda bir karar verilinceye kadar, o senet herhangi bir ileme esas alnamaz. (2) Resm senetlerdeki yaz veya imza inkr edildiinde, senetteki yaz veya imzann sahtelii, ancak mahkeme kararyla sabit olursa, bu senet herhangi bir ileme esas alnamaz. (3) Senede dayanlarak verilmi olan ihtiyati tedbir, o senet hakkndaki sahtelik iddiasndan etkilenmez ve gerektiinde senet sahibi haklarnn korunmas iin yeni tedbirler talep edebilir. Gvenli elektronik imzal belgenin inkr MADDE 210- (1) Gvenli elektronik imzayla oluturulmu verinin inkr hlinde, hkim tarafndan veriyi inkr eden taraf dinlendikten sonra bir kanaate varlamamsa, bilirkii incelemesine bavurulur. Sahtelik incelemesi MADDE 211- (1) Bir belgenin sahteliinin iddia edilmesi durumunda, bu hususta kar tarafn aklamalar da dikkate alnarak, aadaki sra ile inceleme yaplarak ncelikle karar verilir: a) Hkim, yaz veya imzay inkr eden taraf isticvap ettikten sonra bir kanaat edinememise, huzurda bu kiiye yaz yazdrp imza attrmak suretiyle elde ettii belge ve dier delilleri deerlendirir. Hkim, sahtelik konusunda baka bir incelemeye gerek duymadan karar verebilecek durumda ise gerekesini aka belirtmek suretiyle, senedin sahtelii hakknda bir karar verir. sticvap iin mahkemeye davet edilen taraf, belirtilen gnde hazr bulunmad takdirde, inkr etmi olduu belgedeki yaz veya imzay ikrar etmi saylr; bu husus kendisine kartlacak davetiyede ayrca ihtar edilir. b) (a) bendi hkmne gre yapt incelemeye ramen, hkimde sahtelik konusunda kesin bir kanaat olumamsa, bilirkii incelemesine karar verir. Bilirkii incelemesinden nce, mevcutsa, o tarafa ait olan karlatrma yapmaya elverili yaz ve imzalar, ilgili yerlerden getirtilir. Bilirkii, bu yaz ve imzalarla, o mahkemede elde edilen yaz ve imzalar esas alarak inceleme yapar. Bilirkii, inceleme iin gerekli grrse, kendi huzurunda tarafn yeniden yaz yazmas veya imza atmasn mahkemeden talep edebilir. Sahte senedin iptali

MADDE 212- (1) Bir senedin sahte olduuna dair karar kesinletikten sonra, senedin altna sahte olduu yazlarak senet iptal olunur. Resm senetlerde, senedin ilgili dairedeki asl da bu yolla iptal edilir. Haksz yere sahtelik iddias MADDE 213- (1) Sahtelik iddias sonunda haksz kan taraf ktniyetli ise bu sebeple ertelenen her bir duruma iin celse harcna ve talep hlinde bu sebeple dier tarafn urad zararlar tazmin etmeye mahkm edilir. (2) Resm senetteki imza veya yaz inkr edildiinde, yukardaki har miktar iki kat olarak uygulanr. (3) Bilirkii incelemesi yaplmasna karar verilmesinden nce, taraflarn sahtelie ilikin iddialarndan vazgemeleri hlinde, hkim, tazminattan indirim yapabilecei gibi tazminata hkmetmeyebilir. Sahtelik hakknda hukuk ve ceza mahkemesi kararlarnn etkisi MADDE 214- (1) Belgenin sahte olmadna dair hukuk mahkemesince verilen karar kesinletikten sonra, sz konusu belge hakknda ceza mahkemesinde de sahtelik iddias dinlenmez. (2) Ceza mahkemesince belgeyi dzenleyen hakknda ceza verilmesine yer olmad ya da beraat karar verilmi olmas, hukuk mahkemesinin belgenin sahteliini incelemesini engellemez. Belgelerin halefler aleyhine kullanlmas MADDE 215- (1) Bir kimsenin aleyhine delil olarak kullanlabilecek belgeler, o kimsenin halefleri aleyhine de delil tekil eder. Mahkemece belge aslnn istenmesi ve geri verilmesi MADDE 216- (1) Belgenin sadece rneinin mahkemeye verildii durumlarda, mahkeme kendiliinden veya taraflardan birinin talebi zerine belgenin aslnn verilmesini de isteyebilir. (2) Belgenin asln elinde bulunduran taraf, nc kii veya resm makamlar, istenmesi hlinde bunu mahkemeye vermek zorundadr. (3) Mahkeme, belge aslnn verilmesi durumunda, belgenin saklanmas iin gerekli tedbirleri alr veya istendiinde tekrar verilmek zere belgeyi ibraz edene geri verebilir. (4) Taraflardan biri elindeki belgenin asln mahkemeye verirse, bu belgenin geri verilmesini talep edebilir. Bu takdirde hkim, belgenin aslnn verilip verilmeyeceine karar verir. Geri verilmesine karar verildiinde, aslna uygun

olduu mahkeme mhr ve yaz ileri mdrnn imzasyla onanm rnei dosyaya konur. Belge aslnn ibraz usul MADDE 217- (1) Bir kii veya kurumun elinde bulunup mahkemeye teslim edilmesi gereken belgenin asl istendiinde, kii veya kurumun bulunduu ya da belgenin teslim edilecei yerdeki asliye mahkemesi tarafndan rnei onaylanarak asl mahkemeye gnderilir yahut teslim edilir. (2) Mahkemece onaylanm belge rnei, asl gibi hkm ifade eder. Belgenin yerinde incelenmesi MADDE 218- (1) Mahkemeye getirilmesi zor veya sakncal olan belgeler, hkim veya grevlendirecei bilirkii tarafndan yerinde incelenir ya da bu belgelerin mahkemeye sunulmu rnekleri asllaryla karlatrlr. nceleme sonunda bir tutanak dzenlenir ve gerekli grlrse uygun teknik aralarla belgenin asl kaydedilir. (2) Mahkemenin bu yndeki emrinin yerine getirilmesine hakl bir sebep olmakszn engel olunmas hlinde hkim tarafndan, engel olan kii hakknda sebep olduu giderlere ve beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna hkmolunur. Gerektiinde zor kullanlmasna da karar verilebilir. Taraflarn belgeleri ibraz zorunluluu MADDE 219- (1) Taraflar, kendilerinin veya kar tarafn delil olarak dayandklar ve ellerinde bulunan tm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadrlar. Elektronik belgeler ise belgenin kts alnarak ve talep edildiinde incelemeye elverili ekilde elektronik ortama kaydedilerek mahkemeye ibraz edilir. (2) Ticari defterler gibi devaml kullanlan belgelerin sadece ilgili ksmlarnn onayl rnekleri mahkemeye ibraz edilebilir. Tarafn belgeyi ibraz etmemesi MADDE 220- (1) braz istenen belgenin, ileri srlen hususun ispat iin zorunlu ve bu istein kanuna uygun olduuna mahkemece kanaat getirildii ve kar taraf da bu belgenin elinde olduunu ikrar ettii veya ileri srlen talep zerine skut ettii yahut belgenin var olduu resm bir kaytla anlald veya baka bir belgede ikrar olunduu takdirde, mahkeme bu belgenin ibraz iin kesin bir sre verir. (2) Mahkemece, ibraz istenen belgenin elinde bulunduunu inkr eden tarafa, byle bir belgenin elinde bulunmadna, zenle arad hlde bulamadna ve nerede olduunu da bilmediine ilikin yemin teklif edilir.

(3) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen srede belgeyi ibraz etmez ve ayn srede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakknda kabul edilebilir bir mazeret gstermez ya da belgenin elinde bulunduunu inkr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmezse, mahkeme, duruma gre belgenin ierii konusunda dier tarafn beyann kabul edebilir. nc kiinin belgeyi ibraz etmemesi MADDE 221- (1) Mahkeme, nc kii veya kurumun elinde bulunan bir belgenin taraflarca ileri srlen hususun ispat iin zorunlu olduuna karar verirse, bu belgenin ibrazn emreder. (2) Belgeyi ibraz etmesine karar verilen herkes, elindeki belgeyi ibraz etmek; belgeyi ibraz edememesi hlinde ise bunun sebebini delilleri ile birlikte aklamak zorundadr. Mahkeme yaplan aklamay yeterli grmezse, bu kimseyi tank olarak dinleyebilir. (3) Belgeyi ibraz zorunda olanlar, tanklktan ekinmeye ilikin hkmlere gre, belgeyi ibrazdan veya bu konudaki tanklktan ekinebilirler. Belgeyi ibraz veya bu konuda tanklk yapmak zorunda olanlar hakknda, tanklara ilikin hkmler uygulanr. Ticari defterlerin ibraz ve delil olmas MADDE 222 - (1) Mahkeme, ticari davalarda taraflarn ticari defterlerinin ibrazna kendiliinden veya taraflardan birinin talebi zerine karar verebilir. (2) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi iin, kanuna gre eksiksiz ve usulne uygun olarak tutulmu, al ve kapan onaylar yaptrlm ve defter kaytlarnn birbirini dorulam olmas arttr. (3) kinci fkrada belirtilen artlara uygun olarak tutulan ticari defter kaytlarnn sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi iin, dier tarafn ayn artlara uygun olarak tutulmu ticari defterlerindeki kaytlarn bunlara aykr olmamas veya ilgili hususta hi bir kayt iermemesi yahut defter kaytlarnn aksinin senet veya dier kesin delillerle ispatlanmam olmas gerekir. Bu artlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olan kaytlar birbirinden ayrlamaz. (4) Al veya kapan onaylar bulunmayan ve ierdii kaytlar birbirini dorulamayan ticari defter kaytlar, sahibi aleyhine delil olur. (5) Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan dier tarafn ticari defterlerindeki kaytlar kabul edeceini belirtir; ancak, kar taraf defterlerini ibrazdan kanrsa, ibraz talep eden taraf iddiasn ispat etmi saylr. Yabanc dilde yazlm belgeler

MADDE 223- (1) Yabanc dilde yazlm belgeye dayanan taraf, tercmesini de mahkemeye sunmak zorundadr. (2) Mahkeme kendiliinden veya dier tarafn talebi zerine, belgenin resm tercmesini de isteyebilir. Yabanc resm belgelerin yetkili makamlar tarafndan onaylanmas zorunluluu MADDE 224- (1) Yabanc devlet makamlarnca hazrlanan resm belgelerin, Trkiyede bu vasf tamas, belgenin verildii devletin yetkili makam veya ilgili Trk konsolosluk makam tarafndan onaylanmasna baldr. (2) Trkiyenin taraf olduu milletleraras szlemelerin yabanc resm belgelerin tasdiki ile ilgili hkmleri sakldr. NC BLM Yemin Yeminin konusu MADDE 225- (1) Yeminin konusu, davann zm bakmndan nem tayan, ekimeli olan ve kiinin kendisinden kaynaklanan vakalardr. Bir kimsenin bir hususu bilmesi onun kendisinden kaynaklanan vaka saylr. Yemine konu olamayacak vakalar MADDE 226- (1) Aadaki hususlar yemine konu olamaz: a) Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edemeyecei vakalar. b) Bir ilemin geerlilii iin, kanunen iki tarafn irade aklamalarnn yeterli grlmedii hller. c) Yemin edecek kimsenin namus ve onurunu etkileyecek veya onu ceza soruturmas ya da kovuturmas ile kar karya brakacak vakalar. Yemin teklifi MADDE 227- (1) Uyumazlk konusu vakann ispat iin yeminden baka delili olduunu beyan etmi olan taraf dahi yemin teklif edebilir. (2) Yemin teklif olunan kimse, yemini edaya hazr olduunu bildirdikten sonra, dier taraf teklifinden vazgeerek baka bir delile dayanamaz ve yeni bir delil de gsteremez. Yemine davet

MADDE 228- (1) Yemin teklif edilen kimse, durumada bizzat hazr bulunmad takdirde, kendisine yemin iin bir davetiye karlr. (2) Yemin davetiyesine, yemine konu hususlar hakknda sorulacak sorular ile geerli bir zr olmakszn yemin iin tayin olunan gn ve saatte mahkemeye bizzat gelmedii veya gelip de yemini iade etmedii yahut yemini eda etmekten kand takdirde, yemin konusu vakalar ikrar etmi saylaca yazlr. Yemin etmemenin sonular MADDE 229- (1) Yemin iin davet edilen kimse, tayin edilen gn ve saatte mahkemede geerli bir zr olmakszn bizzat hazr bulunmaz yahut hazr bulunup da yemini iade etmez ya da yemini eda etmekten kanrsa yemin konusu vakalar ikrar etmi saylr. (2) Kendisine yemin iade olunan kimse, yemin etmekten kanrsa yemin konusu vaka ispat edilememi saylr. Yeminin iade olunamayaca hller MADDE 230- (1)Yeminin konusunu oluturan vaka, her iki tarafn deil, yalnzca kendisine yemin teklif edilen tarafn ahsndan kaynaklanyorsa yemin iade edilemez lm veya fiil ehliyetinin kayb MADDE 231- (1) Yemin edecek taraf gerek kii olup, yeminden evvel lr veya fiil ehliyetini kaybederse yemin teklif edilmemi saylr. Yemini yerine getirecek kimseler MADDE 232- (1) Yemin, tarafa teklif olunur ve tarafa eda yahut iade olunur. (2) Taraflardan biri tzel kii yahut ergin olmayan veya kstl bir kimse ise onlar adna yaplm bir ileme ilikin vakann ispat iin yemin, tzel kiiyi temsile yetkili kii veya organ yahut kanuni mmessil tarafndan eda ya da iade olunabilir. (3) Ergin olmayan veya kstl kimselere bizzat dava hakk tannan hllerde, ikinci fkra hkm uygulanmaz. Yeminin ekli MADDE 233- (1) Yemin, mahkeme huzurunda eda olunur. (2) Hkim, yeminin icrasndan nce yemin edecek kimseye, hangi konuda yemin edeceini aklar, yeminin anlam ve nemini anlatr ve yalan yere yemin etmesi hlinde cezalandrlaca hususunda dikkatini eker.

(3) Yemin edecek kimse, yemin konusunun yeterli aklkta olmadn ileri srerse; hkim, kar tarafn grn aldktan sonra derhl bu konuda kararn verir. (4) Sonra "Size sorulan sorular hakknda, geree uygun cevap vereceinize ve hibir ey saklamayacanza namusunuz, erefiniz ve kutsal saydnz btn inan ve deerler zerine yemin eder misiniz?" diye sorar. O kimse de "Bana sorulan sorular hakknda geree uygun cevap vereceime ve hibir ey saklamayacama namusum, erefim ve kutsal saydm btn inan ve deerlerim zerine yemin ediyorum." demekle yemin eda edilmi saylr. (5) Yemin eda edilirken, hkim de dhil olmak zere hazr bulunan herkes ayaa kalkar. Sar ve dilsizlerin yemini MADDE 234- (1) Okuma ve yazma bilen sar veya dilsizler, yemin hakkndaki beyanlarn yazp imzalayarak yemin ederler. (2) Okuma ve yazma bilmeyen sar veya dilsizler, iaretlerinden anlayan bir bilirkii araclyla yemin ederler. Hasta veya zrllerin mahkeme dnda yemini MADDE 235- (1) Yemin edecek kimse, mahkemeye gelemeyecek kadar hasta veya zrl ise hkim, bulunduu yerde o kimseye yemin ettirir. Bu srada isterlerse taraf vekilleri ve kar taraf da hazr bulunabilir. Yemin edecek kimsenin mahkemenin yarg evresi dnda olmas MADDE 236- (1) Mahkemenin yarg evresi dnda oturan kimse, yemin iin davaya bakan mahkemeye gelmek zorundadr. Ancak, yemin edecek kii, mahkemenin bulunduu il dnda oturuyor ve bulunduu yerde ayn anda ses ve grnt nakledilmesi yolu ile yemin icras mmkn deil ise istinabe yolu ile yemin ettirilir. Yemin konusunun aklattrlmas MADDE 237- (1) Hkim, eksik olan noktalar tamamlamak veya ak olmayan hususlar aydnlatmak iin yeminin konusu ile balantl grd sorular yemin eden kimseye sorabilir. Yemin tutanann dzenlenmesi MADDE 238- (1) Hkim, yemin eden kimsenin beyann dinleyip tutanaa geirir ve yazlanlar yksek sesle huzurunda okur; beyannda srar edip etmediini sorar ve verilen cevab tutanaa kaydeder. Yalan yere yemin iddias

MADDE 239- (1) Yemin eda edildikten sonra, yalan yere yemin nedeniyle alan ceza davas, esas dava bakmndan bekletici sorun yaplamaz. DRDNC BLM Tank Tank gsterme ekli MADDE 240- (1) Davada taraf olmayan kiiler tank olarak gsterilebilir. (2) Tank gsteren taraf, tank dinletmek istedii vakay ve dinlenilmesi istenen tanklarn ad ve soyad ile teblie elverili adreslerini ieren listeyi mahkemeye sunar. Bu listede gsterilmemi olan kimseler tank olarak dinlenemez ve ikinci bir liste verilemez. (3) Tank listesinde adres gsterilmemi veya gsterilen adreste tank bulunamamsa, tarafa adres gstermesi iin, iin niteliine uygun kesin sre verilir. Bu sre iinde adres gsterilmez veya gsterilen yeni adres de doru deilse, bu tann dinlenilmesinden vazgeilmi saylr. Tanklardan bir ksmnn dinlenilmesiyle yetinilmesi MADDE 241- (1) Mahkeme, gsterilen tanklardan bir ksmnn tankl ile ispat edilmek istenen husus hakknda yeter derecede bilgi edindii takdirde, geri kalanlarn dinlenilmemesine karar verebilir. Tankln izne bal olduu hller MADDE 242- (1) Kamu grevlileri, grevlerinden ayrlm olsalar bile, grevleri gereince sr olarak saklamak zorunda olduklar hususlar hakknda, srrn ait olduu resm makamn yazl izni olmadka tank olarak dinlenemezler. Bu izin, milletvekilleri hakknda Trkiye Byk Millet Meclisi, Bakanlar Kurulu yeleri hakknda Cumhurbakan ve dierleri hakknda bal olduklar bakan veya kuruluun amiri tarafndan verilir. (2) Tanklk kamu yararna aykr bulunmadka izin verilmesinden kanlamaz. (3) Bu izin, mahkeme karar zerine yaz ile istenir ve izin verilince tank davet edilerek dinlenir. Tann davet edilmesi MADDE 243- (1) Tank davetiye ile arlr. Ancak, davetiye gnderilmeden taraflarca hazr bulundurulan tank da dinlenir. u kadar ki, tank listesi iin kesin sre verildii ve dinlenme gnnn belirlendii hllerde, liste verilmemi olsa dahi taraf, o durumada hazr bulundurursa tanklar dinlenir.

(2) Davetiyenin duruma gnnden en az bir hafta nce tebli edilmi olmas gerekir. Acele hllerde tann daha nce gelmesine karar verilebilir. (3) Tan davet, gerektiinde telefon, faks, elektronik posta gibi aralardan yararlanlmak suretiyle de yaplabilir. Ancak, davete ramen gelmemeye balanan sonular, bu durumda uygulanmaz. Davetiyenin ierii MADDE 244- (1) Tanklara gnderilecek davetiyede; a) Tann ad, soyad ve ak adresi, b) Taraflarn ad ve soyadlar, c) Tanklk yapaca konu, ) Hazr bulunmas gereken yer, gn ve saat, d) Gelmemesinin veya gelmesine ramen tanklktan ya da yemin etmekten ekinmesinin hukuki ve cezai sonular, e) Adalet Bakanlnca hazrlanan tarife gereince cret denecei, yazlr. arya uyma zorunluluu MADDE 245- (1) Kanunda gsterilen hkmler sakl kalmak zere, tanklk iin arlan herkes gelmek zorundadr. Usulne uygun olarak arld hlde mazeret bildirmeksizin gelmeyen tank zorla getirtilir, gelmemesinin sebep olduu giderlere ve beyz Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna hkmolunur. Zorla getirtilen tank, evvelce gelmemesini hakl gsterecek sebepleri sonradan bildirirse, aleyhine hkmedilen giderler ve disiplin para cezas kaldrlr. Tana soru kd gnderilmesi MADDE 246- (1) Hkim gerekli grlen hllerde, szl olarak dinlenmesi yerine, belirlenecek sre iinde cevaplarn yazl olarak bildirmesi iin tana soru kd gnderilmesine karar verebilir. Bu ekilde ilem yaplmas, tann verecei cevabn hkme yeterli olup olmad hususunu hkimin takdir etmesine engel olamaz. Hkim, verilen yazl cevaplarn yetersiz olmas hlinde, tan dinlemek zere davet edebilir. Tanklktan ekinme hakk MADDE 247- (1) Kanunda aka belirtilmi olan hllerde, tank olarak arlm bulunan kimse, tanklk yapmaktan ekinebilir.

(2) Kiisel nedenlerle tanklktan ekinme sebeplerinin varl hlinde, hkim tank olarak arlm kimsenin ekinme hakk bulunduunu nceden hatrlatr. Kiisel nedenlerle tanklktan ekinme MADDE 248- (1) Aadaki kimseler tanklktan ekinebilirler: a) ki taraftan birinin nianls. b) Evlilik ba ortadan kalkm olsa dahi iki taraftan birinin ei. c) Kendisi veya einin altsoy veya stsoyu. ) Taraflardan biri ile arasnda evlatlk ba bulunanlar. d) nc derece de dhil olmak zere kan veya kendisini oluturan evlilik ba ortadan kalkm olsa dahi kayn hsmlar. e) Koruyucu aile ve onlarn ocuklar ile koruma altna alnan ocuk. Sr nedeniyle tanklktan ekinme MADDE 249- (1) Kanun gerei sr olarak korunmas gereken bilgiler hakknda tanklna bavurulacak kimseler, bu hususlar hakknda tanklktan ekinebilirler. Ancak, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayl Avukatlk Kanunu hkm sakl kalmak zere sr sahibi tarafndan srrn aklanmasna izin verildii takdirde, bu kimseler tanklktan ekinemezler. Menfaat ihlali tehlikesi nedeniyle tanklktan ekinme MADDE 250- (1) Aadaki hllerde tanklktan ekinilebilir: a) Tann beyan kendisine veya 248 inci maddede yazl kimselerden birine dorudan doruya maddi bir zarar verecekse. b) Tann beyan kendisinin veya 248 inci maddede yazl kimselerden birinin eref veya itibarn ihlal edecek ya da ceza soruturmasna veya kovuturmasna sebep olacaksa. c) Tann beyan, meslek veya sanatna ait olan srlarn ortaya kmasna sebebiyet verecekse. Tanklktan ekinme hakknn istisnalar MADDE 251- (1) 248 ve 249 uncu maddeler ile 250 nci maddenin (a) bendindeki hllerde; a) Bir hukuki ilemin yaplmas srasnda tank olarak bulundurulmu olan kimse o ilemin esas ve ierii hakknda,

b) Aile bireylerinin doum, lm veya evlenmelerinden kaynaklanan olaylar hakknda, c) Aile bireyleri arasnda, ailevi ilikilerden kaynaklanan mali uyumazlklara ilikin vakalar hakknda, ) Taraflardan birinin hukuki selefi veya temsilcisi olarak kendisinin yapt iler hakknda, tanklktan ekinilemez. ekinme sebeplerinin bildirilmesi ve incelenmesi MADDE 252- (1) Tanklktan ekinen kimse, ekinme sebebini ve bu sebebi hakl gsterecek delilini, dinlenecei gnden nce yazl veya davet edildii durumada szl olarak bildirmek zorundadr. (2) ekinme sebeplerini ve bunun dayanaklarn nceden bildirmi olan tank belli gnde mahkemeye gelmek zorunda deildir. (3) Mahkeme, durumada bulunan taraflar dinledikten sonra tanklktan ekinmenin hakl olup olmadna karar verir. ekinmenin kabul edilmemesinin sonucu MADDE 253- (1) Tank, kanuni bir sebep gstermeden tanklktan ekinir, yemin etmez veya gstermi olduu sebep mahkemece kabul edilmemesine ramen tanklk yapmaktan ekinirse beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna ve bu yzden doan giderleri demesine hkmedilerek, yeniden dinlenilmek zere yarglama baka gne braklr. (2) Tank kendisine sorulan sorulara cevap vermez veya yemin etmemekte direnirse o mahkemece iki haftay gememek zere disiplin hapsine mahkm edilir. Tann kimliinin tespiti MADDE 254- (1) Dinleme srasnda ncelikle tanktan ad, soyad, doum tarihi, meslei, adresi, taraflarla akrabalnn veya baka bir yaknlnn bulunup bulunmad, tanklna duyulacak gveni etkileyebilecek bir durumu olup olmad sorulur. Tanklara itiraz MADDE 255- (1) Tann davada yarar bulunmak gibi tanklnn doruluu konusunda kukuyu gerektiren sebepler varsa, bunu iki taraftan biri iddia ve ispat edebilir. Tana grevinin nemini anlatma

MADDE 256- (1) Tana dinlenmeden nce; a) Gerei sylemesinin nemi, b) Gerei sylememesi hlinde yalan tanklk suundan dolay cezalandrlaca, c) Doruyu syleyecei hususunda yemin edecei, ) Durumada mahkeme bakan veya hkimin ak izni olmadan mahkeme salonunu terk edemeyecei ve gerekirse dier tanklarla yzletirilebilecei, anlatlr. Yeminsiz dinlenecekler MADDE 257- (1) Aadaki kimseler yeminsiz dinlenir: a) Dinlendii srada onbe yan bitirmemi olanlar. b) Yeminin niteliini ve nemini kavrayamayacak derecede ayrt etme gcne sahip olmayanlar. Yeminin zaman ve ekli MADDE 258- (1) Yemin, tann dinlenilmesinden nce eda edilir. (2) Yemin eda edilirken, hkim de dhil olmak zere hazr bulunan herkes ayaa kalkar. (3) Hkim tana, Tank sfatyla sorulacak sorulara vereceiniz cevaplarn geree aykr olmayacana ve bilginizden hibir ey saklamayacanza namusunuz, erefiniz ve kutsal saydnz btn inan ve deerler zerine yemin ediyor musunuz? diye sorar. Tank da cevaben, Sorulacak sorulara, hibir ey saklamadan doru cevap vereceime namusum, erefim ve kutsal saydm btn inan ve deerlerim zerine yemin ediyorum. demekle yemin eda edilmi saylr. Tanklarn mahkemede dinlenilmesi MADDE 259- (1) Tanklar davaya bakan mahkemede dinlenir. (2) Mahkeme, gerein ortaya kmas iin gerekliyse, tann olayn gerekletii veya eyin bulunduu yerde dinlenilmesine karar verebilir. (3) Mahkeme, hasta veya zrl olmasndan dolay gelemeyen tan bulunduu yerde dinler.

(4) Mahkemenin yarg evresi dnda bulunan tann, bulunduu yer mahkemesi tarafndan dinlenmesine karar verilebilir. stinabe yolu ile dinlenilmesine karar verilen tann, nerede, hangi gn ve saatte dinlenecei hususu, talepleri hlinde taraflara tebli edilir. Bu durumda, tann, hangi hususlardan dolay dinleneceini hkim belirler. Tann bilgilendirilmesi MADDE 260- (1) Tank dinlenmeden nce hakknda tanklk yapaca olayla ilgili olarak, hkim tarafndan kendisine bilgi verilir ve tanklk edecei konulara ilikin bildiklerini sylemesi istenir. Tann dinlenilme ekli MADDE 261- (1) Tanklar, hkim tarafndan ayr ayr dinlenir ve biri dinlenirken henz dinlenmemi olanlar salonda bulunamazlar. Tanklar gerektiinde yzletirilirler. (2) Tank, bildiini szl olarak aklar ve sz kesilmeden dinlenir. Dinlenilme srasnda, tank, yazl notlar kullanamaz. u kadar ki, tank tarihleri ve rakamlar tespit etmek veya baz hususlar aklamak ya da hatrlayabilmek iin yazlarna bakmak zorunda olduunu hkime sylerse, hkim derhl yazlarna bakmasna veya belirleyecei durumada yeniden dinlenmesine karar verebilir. (3) Hkim, tank szn bitirdikten sonra, ifade ettii hususlarn aklanmas veya tamamlanmas amacyla baka sorular da sorabilir. (4) Toplu mahkemede bakan, hkimlerden her birinin tana dorudan doruya soru sormasna izin verir. (5) Tann szleri tutanaa yazlarak nnde okunur ve tutanan alt kendisine imza ettirilir. Yasak davranlar MADDE 262- (1) Taraflarn, tann szn kesmeleri, sz veya hareketle onu vmeleri veya tahkir etmeleri yasaktr. Buna aykr davranan taraf veya vekili, hkimin uyarsna ramen davrann devam ettirecek olursa, 79 veya 151 inci maddeler uyarnca ilem yaplr. Tercman ve bilirkii kullanlmas MADDE 263- (1) Tank Trke bilmezse tercmanla dinlenir. (2) Tank, sar ve dilsiz olup okuma ve yazmay biliyorsa, sorular kendisine yazl olarak bildirilir ve cevaplar yazdrlr; okuma ve yazma bilmedii takdirde, hkim, kendisini iaret dilinden anlayan bilirkii yardmyla dinler. Yalan yere veya menfaat temin ederek tanklk edilmesi ve sonular

MADDE 264- (1) Hkim, tann tankl esnasnda yalan syledii veya menfaat temin ederek tanklk ettii hakknda yeterli delil veya emare elde ederse bir tutanak dzenler ve bu tutana derhl Cumhuriyet basavclna gnderir. (2) Hkim, tann ve suta ortaklar varsa onlarn tutuklanmasna da karar verebilir ve kovuturma yaplmak zere Cumhuriyet basavclna sevk eder. Tana denecek cret ve giderler MADDE 265- (1) Mahkeme tarafndan arlan tana, her yl Adalet Bakanlnca hazrlanan tarifeye gre, kaybettii zaman ile orantl bir cret verilir. Tank hazr olmak iin seyahat etmek zorunda kalmsa yol giderleri ile tankla arld yerdeki konaklama ve beslenme giderleri de karlanr. (2) Birinci fkra hkmne gre denmesi gereken cret ve giderler, hibir vergi, resim ve harca tabi deildir. BENC BLM Bilirkii ncelemesi Bilirkiiye bavurulmasn gerektiren hller MADDE 266- (1) Mahkeme, zm hukuk dnda, zel veya teknik bilgiyi gerektiren hllerde, taraflardan birinin talebi zerine yahut kendiliinden, bilirkiinin oy ve grnn alnmasna karar verir. Hkimlik mesleinin gerektirdii genel ve hukuki bilgiyle zmlenmesi mmkn olan konularda bilirkiiye bavurulamaz. Bilirkii saysnn belirlenmesi MADDE 267- (1) Mahkeme, bilirkii olarak, yalnzca bir kiiyi grevlendirebilir. Ancak, gerekesi aka gsterilmek suretiyle, tek sayda, birden fazla kiiden oluacak bir kurulun bilirkii olarak grevlendirilmesi de mmkndr. Bilirkiilerin grevlendirilmesi MADDE 268- (1) Bilirkiiler, yarg evresinde yer ald blge adliye mahkemesi adli yarg adalet komisyonlar tarafndan, her yl dzenlenecek olan listelerde yer alan kiiler arasndan grevlendirilirler. Listelerde bilgisine bavurulacak uzmanlk dalnda bilirkiinin bulunmamas hlinde, dier blge adliye mahkemelerinde oluturulmu listelerden, burada da yoksa liste dndan bilirkii grevlendirilebilir. (2) Kanunlarn gr bildirmekle ykml kld kii ve kurululara grevlendirildikleri konularda bilirkii olarak ncelikle bavurulur. Ancak, kamu grevlilerine, bal bulunduklar kurumlarla ilgili dava ve ilerde, bilirkii olarak grev verilemez.

(3) Bilirkii listelerinin dzenlenmesine, gncellenmesine ve listede kendisine yer verilmi olanlarn liste dna kartlmasna ilikin esas ve usuller, ilgili bakanlklarn da gr alnmak suretiyle, Adalet Bakanlnca hazrlanacak olan ynetmelikte gsterilir. Bilirkiilik grevinin kapsam MADDE 269- (1) Bilirkiilik grevi, mahkemece yaplan davete uyup tayin edilen gn ve saatte mahkemede hazr bulunmay, yemin etmeyi ve bilgisine bavurulan konuda sresinde oy ve grn mahkemeye bildirmeyi kapsar. (2) Geerli bir zr olmakszn mahkemece yaplan davete uyup, tayin edilen gn ve saatte mahkemede hazr bulunmayan yahut mahkemeye gelip de yemin etmekten veya sresinde oy ve gr bildirmekten kanan bilirkiiler hakknda, tankla ilikin disiplin hkmleri uygulanr. Bilirkiilik grevini kabulle ykml olanlar MADDE 270- (1) Aada saylm olan kii ya da kurulular, bilirkiilik grevini kabulle ykmldrler: a) Resm bilirkiiler ile 268 inci maddede belirtilmi bulunan listelerde yer alm olanlar. b) Bilgisine bavurulacak konuyu bilmeksizin, meslek veya zanaatlarn icra etmesine olanak bulunmayanlar. c) Bilgisine bavurulacak konu hakknda, meslek veya sanat icrasna resmen yetkili klnm olanlar. (2) Bu kiiler, ancak tanklktan ekinme sebeplerine veya mahkemece kabul edilebilir dier bir sebebe dayanarak, bilirkiilikten ekinebilirler. Bilirkiiye yemin verdirilmesi MADDE 271- (1) Listelere kaydedilmi kiiler arasndan grevlendirilmi olan bilirkiilere, il adli yarg adalet komisyonu huzurunda, Bilirkiilik grevimi sadakat ve zenle, bilim ve fenne uygun olarak, tarafsz ve objektif bir biimde yerine getireceime, namusum, erefim ve kutsal saydm btn inan ve deerlerim zerine yemin ederim. eklindeki szler, tekrarlattrlmak suretiyle yemin verdirilir. Bu bilirkiilere, grevlendirildikleri her dava veya ite ayrca yemin verdirilmez; sadece grevlendirme yazsnda, bilirkiilere nceden etmi bulunduklar yemine bal kalmak suretiyle oy ve gr bildirmek zorunda olduklar hususu hatrlatlr. (2) Listelere kaydedilmemi olan kiiler arasndan bilirkiiler grevlendirilmise, kendilerine, grevlendiren mahkemece, huzurda, greve balamadan nce, birinci fkrada belirtilen ekilde yemin verdirilir. Yemine ilikin tutanak, hkim, zabt ktibi ve bilirkii tarafndan imzalanr.

Bilirkiinin grevini yapmaktan yasakl olmas ve reddi MADDE 272- (1) Hkimler hakkndaki yasakllk ve ret sebepleriyle ilgili kurallar, bilirkiiler bakmndan da uygulanr. Ancak, bilirkiinin, ayn dava veya ite daha nceden tank olarak dinlenmi bulunmas, bir ret sebebi tekil etmez. (2) Hkimler hakkndaki yasakllk sebeplerinden biri, bilirkiinin ahsnda gereklemise, mahkeme, hkm verilinceye kadar, her zaman bilirkiiyi resen grevden alabilecei gibi, bilirkii de mahkemeden, grevden alnma talebinde bulunabilir. (3) Ret sebeplerinden birinin bilirkiinin ahsnda gereklemesi hlinde taraflar, bilirkiinin reddini talep edebilecei gibi, bilirkii de kendisini reddedebilir. Ret talebi veya bilirkiinin kendisini reddetmesinin, ret sebebinin renilmesinden itibaren en ge bir hafta iinde yaplm olmas arttr. Ret sebeplerinin ispat iin, yemin teklif edilemez. (4) Grevden alnma, ret ve bilirkiinin kendisini reddetmesine ynelik talep, bilirkiiyi grevlendiren mahkemece dosya zerinden incelenir ve karara balanr. Kabule ilikin kararlar kesindir. Redde ilikin kararlara kar ise ancak esas hakkndaki kararla birlikte kanun yoluna bavurulabilir. Bilirkiinin grev alannn belirlenmesi MADDE 273- (1) Mahkeme, taraflarn da grn almak suretiyle bilirkiinin grevlendirilmesine ilikin kararnda, aada belirtilen hususlara yer vermek zorundadr: a) nceleme konusunun btn snrlaryla ve aka belirlenmesi. b) Bilirkiinin cevaplamas gereken sorular. c) Raporun verilme sresi. (2) Bilirkiiye, grevlendirme yazsnn ekinde, inceleyecei eyler, dizi pusulasna bal olarak ve gerekiyorsa mhrl bir biimde teslim edilir; ayrca bu husus tutanakta gsterilir. Bilirkiinin grev sresi MADDE 274- (1) Bilirkii raporunun hazrlanmas iin verilecek sre ay geemez. Bilirkiinin talebi zerine, kendisini grevlendiren mahkeme gerekesini gstererek, sreyi ay gememek zere uzatabilir. (2) Belirlenen sre iinde raporunu vermeyen bilirkii grevden alnp, yerine bir baka kimse, bilirkii olarak grevlendirilebilir. Bu durumda mahkeme, grevden alnm olan bilirkiiden, grevden alnd ana kadar yapm olduu ilemler hakknda aklama yapmasn talep eder ve ayrca bilirkiinin dizi pusulasna bal bir biimde grevi sebebiyle incelenmek zere kendisine teslim

edilmi bulunan dosya ve eklerini mahkemeye hemen tevdi etmesini ister. Sz edilen bilirkiilerin, hukuki ve cezai sorumluluuna ilikin hkmler sakl kalmak kaydyla, gerekiyorsa, kendilerine cret ve masraf ad altnda hibir deme yaplmamasna veya gerekesini gstererek blge adliye mahkemesi adli yarg adalet komisyonundan o kiinin bilirkiilik grevi yapmaktan belirli bir sre yasaklanmasnn yahut listeden kartlmasnn istenmesine, grevlendirmeyi yapan mahkemece karar verilir. Bilirkiinin haber verme ykmll MADDE 275- (1) Bilgisine bavurulan bilirkii, kendisine tevdi olunan grevin, uzmanlk alanna girmediini, inceleme konusu maddi vakalarn akla kavuturulmas ve tespiti iin, uzman kimlii bulunan baka bir bilirkii ile ibirliine ihtiya duyduunu veya grevi kabulden kanmasn hakl klacak mazeretini bir hafta iinde grevlendirmeyi yapan mahkemeye bildirir. (2) Bilirkii, incelemesini gerekletirebilmek iin, baz hususlarn nceden soruturulmas ve tespiti ile baz kayt ve belgelerin getirtilmesine ihtiya duyuyorsa, bunun salanmas iin, bir hafta iinde kendisini grevlendiren mahkemeye bilgi verir ve talepte bulunur. Bilirkiinin grevini bizzat yerine getirme ykmll MADDE 276- (1) Bilirkii, mahkemece kendisine tevdi olunan grevi bizzat yerine getirmekle ykml olup, grevinin icrasn ksmen yahut tamamen baka bir kimseye brakamaz. Bilirkiinin sr saklama ykmll MADDE 277- (1) Bilirkii, grevi sebebiyle yahut grevini yerine getirirken rendii srlar saklamak, kendisi ve bakalar yararna kullanmaktan kanmakla ykmldr. Bilirkiinin yetkileri MADDE 278- (1) Bilirkii, grevini, mahkemenin sevk ve idaresi altnda yrtr. (2) Bilirkii, grev alan veya snrlar hakknda tereddde derse, bu teredddnn giderilmesini, her zaman mahkemeden isteyebilir. (3) Bilirkii, incelemesini gerekletirirken ihtiya duyarsa, mahkemenin de uygun bulmas kaydyla, taraflarn bilgisine bavurabilir. Taraflardan birinin bilgisine bavurulaca hllerde, mahkemece bilirkiiye taraflardan biri bulunmakszn dierinin dinlenemeyecei hususu nceden hatrlatlr. (4) Bilirkiinin oy ve grn aklayabilmesi iin bir ey zerinde inceleme yapmas zorunlu ise mahkeme karar ile gerekli incelemeyi yapabilir. Bu ilemin icras srasnda taraflar da hazr bulunabilir.

Bilirkii aklamalarnn tespiti ve rapor MADDE 279- (1) Mahkeme, bilirkiinin oy ve grn yazl veya szl olarak bildirmesine karar verir. (2) Raporda, taraflarn ad ve soyadlar, bilirkiinin grevlendirildii hususlar, gzlem ve inceleme konusu yaplan maddi vakalar, gereke ve varlan sonularla, bilirkiiler arasnda gr ayrl varsa, bunun sebebi, dzenlenme tarihi ve bilirkii ya da bilirkiilerin imzalarnn bulunmas gerekir. Aznlkta kalan bilirkii, oy ve grn ayr bir rapor hlinde de mahkemeye sunabilir. (3) Mahkeme, bilirkiinin oy ve grn szl olarak aklamasna karar verirse, bilirkiinin aklamalar tutanaa geirilir ve tutanan altna bilirkiinin de imzas alnr. Kurul hlinde grevlendirme sz konusu ise bilirkiilerin bilgilerine bavurulan hususu hemen aralarnda mzakere etmelerine imkn tannr ve mzakere sonucunda aklanan oy ve gr, tutanakla tespit edilip; tutanan alt, bilirkiilere imza ettirilir. (4) Bilirkii, raporunda ve szl aklamalar srasnda, hukuki deerlendirmelerde bulunamaz. Bilirkii raporunun verilmesi MADDE 280- (1) Bilirkii, raporunu, varsa kendisine incelenmek zere teslim edilen eylerle birlikte bir dizi pusulasna bal olarak mahkemeye verir; verildii tarih rapora yazlr ve duruma gnnden nce birer rnei taraflara tebli edilir. Bilirkii raporuna itiraz MADDE 281- (1) Taraflar, bilirkii raporunun, kendilerine teblii tarihinden itibaren iki hafta iinde, raporda eksik grdkleri hususlarn, bilirkiiye tamamlattrlmasn; belirsizlik gsteren hususlar hakknda ise bilirkiinin aklama yapmasnn salanmasn veya yeni bilirkii atanmasn mahkemeden talep edebilirler. (2) Mahkeme, bilirkii raporundaki eksiklik yahut belirsizliin tamamlanmas veya akla kavuturulmasn salamak iin, bilirkiiden, yeni sorular dzenlemek suretiyle ek rapor alabilecei gibi, tayin edecei durumada, szl olarak aklamalarda bulunmasn da kendiliinden isteyebilir. (3) Mahkeme, gerein ortaya kmas iin gerekli grrse, yeni grevlendirecei bilirkii araclyla, tekrar inceleme de yaptrabilir. Bilirkiinin oy ve grnn deerlendirilmesi MADDE 282- (1) Hkim, bilirkiinin oy ve grn dier delillerle birlikte serbeste deerlendirir.

Bilirkii gider ve creti MADDE 283- (1) Bilirkiiye, sarf etmi olduu emek ve mesaiyle orantl bir cret ile inceleme, ulam, konaklama ve dier giderleri denir. Bu konuda, Adalet Bakanlnca karlacak ve her yl gncellenecek olan tarife esas alnr. Bilirkiinin ceza hukuku bakmndan durumu MADDE 284- (1) Bilirkii, Trk Ceza Kanunu anlamnda kamu grevlisidir. Bilirkiinin hukuki sorumluluu MADDE 285- (1) Bilirkiinin kasten veya ar ihmal suretiyle dzenlemi olduu geree aykr raporun, mahkemece hkme esas alnmas sebebiyle zarar grm olanlar, bu zararn tazmini iin Devlete kar tazminat davas aabilirler. (2) Devlet, dedii tazminat iin sorumlu bilirkiiye rcu eder. Davalarn alaca mahkeme MADDE 286- (1) Devlet aleyhine alacak olan tazminat davas, geree aykr bilirkii raporunun ilk derece mahkemesince hkme esas alnd hllerde, bu mahkemenin yarg evresi iinde yer ald blge adliye mahkemesi hukuk dairesinde; blge adliye mahkemesince hkme esas alnd hllerde ise Yargtay ilgili hukuk dairesinde grlr. (2) Devletin sorumlu bilirkiiye kar aaca rcu davas, tazminat davasn karara balam olan mahkemede grlr. Rcu davasnda zamanam MADDE 287- (1) Devlet, dedii tazminat nedeniyle, sorumlu bilirkiiye, deme tarihinden itibaren bir yl iinde rcu eder. Hkme esas alnan bilirkii raporu kasten geree aykr olarak dzenlenmise, bu durumda, ceza zamanam sresi uygulanr. ALTINCI BLM Keif Keif karar MADDE 288- (1) Hkim, uyumazlk konusu hakknda bizzat duyu organlar yardmyla bulunduu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacyla keif yaplmasna karar verebilir. Hkim gerektiinde bilirkii yardmna bavurur. (2) Keif karar, mahkemece, szl yarglamaya kadar taraflardan birinin talebi zerine veya resen alnr.

Kefe yetkili mahkeme MADDE 289- (1) Keif, davaya bakan mahkemece icra edilir. Keif konusu, mahkemenin yarg evresi dnda ise inceleme istinabe suretiyle yaplr. (2) Keif konusu, bykehir belediye snrlar ierisinde ise inceleme, davaya bakan mahkeme tarafndan da yerine getirilebilir. Kefin yaplmas MADDE 290- (1) Kefin yeri ve zaman mahkeme tarafndan tespit edilir. Keif, taraflar hazr iseler huzurlarnda, aksi takdirde yokluklarnda yaplr. (2) Mahkeme keif srasnda tank ve bilirkii dinleyebilir. Keif srasnda, yaplan tm ilemler ve beyanlar ieren bir tutanak dzenlenir. Plan, izim, fotoraf gibi belgeler de tutanaa eklenir. (3) Mahkeme, bir olayn nasl gemi olabileceini tespit iin temsili uygulama da yaptrabilir. Kefe katlanma zorunluluu MADDE 291- (1) Taraflar ve nc kiiler keif kararnn gereine uymak ve engelleyici tutum ve davranlardan kanmak zorundadrlar. (2) Keif yaplmasna taraflardan birinin kar koymas hlinde, o kimse ispat yk kendisine den taraf ise bu delilden vazgemi; dier taraf ise iddia edilen vakay kabul etmi saylr. u kadar ki, hkim duruma ve kar koyma sebebine gre bu hkm uygulamayabilir. (3) Keif, nc kii iin uygun olan zamanda yaplr. Keif zaman ve yeri nc kiiye bildirilir. Gecikmesinde zarar umulan hllerde bildirim yaplmakszn keif icra edilir. Kefe kar koyma hlinde hkim, nc kiiyi kar koymann sebep olduu giderlere ve beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezasna mahkm eder; gerektiinde zor kullanlmasna karar verebilir. Ancak, nc kii tanklktan ekinme sebeplerine dayanarak kefe katlanma ykmllnden kanabilir. Soyba tespiti iin inceleme MADDE 292- (1) Uyumazln zm bakmndan zorunlu ve bilimsel verilere uygun olmak, ayrca salk ynnden bir tehlike oluturmamak artyla, herkes, soybann tespiti amacyla vcudundan kan veya doku alnmasna katlanmak zorundadr. Hakl bir sebep olmakszn bu zorunlulua uyulmamas hlinde, hkim incelemenin zor kullanlarak yaplmasna karar verir. (2) nc kii tanklktan ekinme hakk bulunduunu ileri srerek bu ykmllkten kanamaz.

YEDNC BLM Uzman Gr Uzman gr MADDE 293- (1) Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanndan bilimsel mtalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrca sre istenemez. (2) Hkim, talep zerine veya resen, kendisinden rapor alnan uzman kiinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kiinin arld durumada hkim ve taraflar gerekli sorular sorabilir. (3) Uzman kii arld durumaya geerli bir zr olmadan gelmezse, hazrlam olduu rapor mahkemece deerlendirmeye tabi tutulmaz. BENC KISIM Hkm ve Davaya Son Veren Taraf lemleri BRNC BLM Hkm Hkm, hkmn verilmesi ve tefhimi MADDE 294- (1) Mahkeme, usule veya esasa ilikin bir nihai kararla davay sona erdirir. Yarglama sonunda uyumazln esas hakknda verilen nihai karar, hkmdr. (2) Hkm, yarglamann sona erdii durumada verilir ve tefhim olunur. (3) Hkmn tefhimi, her hlde hkm sonucunun duruma tutanana geirilerek okunmas suretiyle olur. (4) Zorunlu nedenlerle sadece hkm sonucunun tefhim edildii hllerde, gerekeli kararn tefhim tarihinden balayarak bir ay iinde yazlmas gerekir. (5) Hkmn tefhimini, durumada bulunanlar ayakta dinler. (6) Hkme ilikin hususlar, niteliine aykr dmedike, usule ilikin nihai kararlar hakknda da uygulanr. Hkmn mzakeresi MADDE 295- (1) Hkm, gizli mzakere edilerek hazrlanr ve alenen tefhim olunur.

(2) Hkm, yarglamann sona erdiinin bildirildii durumada hazr bulunan hkim veya hkimler verir. Bu ekilde hkm verebilecek hkimlerin tamam hazr bulunmadka hkm hakknda grme yaplamaz. (3) Hkmn mzakeresi srasnda, yarglamann sona erdiinin bildirildii durumada hazr bulunan hkim bulunmuyorsa, gerekli grld takdirde taraflarn szl aklamalar tekrar dinlendikten sonra mzakere edilir ve hkm verilir. Hkmn oylanmas ve yeter say MADDE 296- (1) Toplu mahkemelerde hkm hakkndaki mzakereyi mahkeme bakan idare eder. Mzakere yapldktan sonra, bakan, mzakereye katlan en kdemsiz yeden balayarak her yenin ayr ayr oyunu alr ve en son kendi oyunu aklar. (2) Hkm, oy okluu ile de verilebilir. Hkmn kapsam MADDE 297- (1) Hkm Trk Milleti Adna verilir ve bu ibareden sonra aadaki hususlar kapsar: a) Hkm veren mahkeme ile hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin ad ve soyadlar ile sicil numaralar, mahkeme eitli sfatlarla grev yapyorsa hkmn hangi sfatla verildiini. b) Taraflarn ve davaya katlanlarn kimlikleri ile Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadlar ile adreslerini. c) Taraflarn iddia ve savunmalarnn zetini, anlatklar ve anlaamadklar hususlar, ekimeli vakalar hakknda toplanan delilleri, delillerin tartlmas ve deerlendirilmesini, sabit grlen vakalarla bunlardan karlan sonu ve hukuki sebepleri. ) Hkm sonucu, yarglama giderleri ile taraflardan alnan avansn harcanmayan ksmnn iadesi, varsa kanun yollar ve sresini. d) Hkmn verildii tarih ve hkim veya hkimlerin ve zabt ktibinin imzalarn. e) Gerekeli kararn yazld tarihi. (2) Hkmn sonu ksmnda, gerekeye ait herhangi bir sz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakknda verilen hkmle, taraflara yklenen bor ve tannan haklarn, sra numaras altnda; ak, phe ve tereddt uyandrmayacak ekilde gsterilmesi gereklidir. Hkmn yazlmas

MADDE 298- (1) Hkm, hkm veren hkim, toplu mahkemelerde bakan veya hkme katlm olan hkimlerden bakann seecei bir ye tarafndan yazlr. (2) Gerekeli karar, tefhim edilen hkm sonucuna aykr olamaz. (3) Hkmde gerekesi ile birlikte kar oya da yer verilir. (4) Hkm, hkm veren hkim veya hkimler ile zabt ktibi tarafndan imzalanr. Hkmn imza edilememesi MADDE 299- (1) Hkm sonucu tefhim edildikten sonra gerekeli karar imzalanmadan, hkim lr veya herhangi bir sebeple imzalayamayacak hle derse, yeni hkim, tefhim edilen hkme uygun olarak gerekeli karar bizzat yazarak imzalar. Toplu mahkemelerde byle bir durumun gereklemesi hlinde, hkm dier hkimler tarafndan imzalanr ve bakan veya en kdemli hkim tarafndan, hkmn altna dier hkimin imza edememesinin sebebi yazlarak imza olunur. Hkmn korunmas MADDE 300- (1) Hkme katlan hkimlerle zabt ktibinin imzalarn ve mahkeme mhrn tayan hkm arivde korunur. Hkm nshas MADDE 301- (1) Hkm yazlp imza edildikten ve mahkeme mhr ile mhrlendikten sonra, nshalar yaz ileri mdr tarafndan taraflardan her birine makbuz karlnda verilir ve bir nshas da gecikmeksizin dier tarafa tebli edilir. Hkmn bir nshas da dosyasnda saklanr. (2) Taraflardan her birine verilen hkm nshas ilamdr. (3) Taraflarn elinde bulunan hkm nshalarnn farkl olmas hlinde karar kartonundaki esas alnr. lamn alnmas, kesinleme kayd ve harlar MADDE 302- (1) Taraflar, harcnn denmi olup olmamasna baklmakszn ilam her zaman alabilirler. (2) Bakiye karar ve ilam harcnn denmemi olmas, hkmn teblie karlmasna, takibe konmasna ve kanun yollarna bavurulmasna engel tekil etmez. (3) 2/7/1964 tarihli ve 492 sayl Harlar Kanunu dhil, dier kanunlarn bu maddeye aykr hkmleri uygulanmaz.

(4) Hkmn kesinletii, ilamn altna veya arkasna yazlp, tarih ve mahkeme mhr konmak ve bakan veya hkim tarafndan imzalanmak suretiyle belirtilir. Kesin hkm MADDE 303- (1) Bir davaya ait ekl anlamda kesinlemi olan hkmn, dier bir davada maddi anlamda kesin hkm oluturabilmesi iin, her iki davann taraflarnn, dava sebeplerinin ve ilk davann hkm fkras ile ikinci davaya ait talep sonucunun ayn olmas gerekir. (2) Bir hkm, davada veya karlk davada ileri srlen taleplerden, sadece hkme balanm olanlar hakknda kesin hkm tekil eder. (3) Kesin hkm, taraflarn kll halefleri hakknda da geerlidir. (4) Bir dava dolaysyla ortaya kan kesin hkm, o hkmn kesinlemesinden sonra dava konusu eyin mlkiyetini taraflarn birisinden devralan yahut dava konusu ey zerinde snrl bir ayni hak veya fer zilyetlik kazanan kiiler hakknda da geerlidir. Ancak, Trk Meden Kanununun iyiniyetle mal edinmeye ait hkmleri sakldr. (5) Mteselsil borlulardan biri veya birka ile alacakl arasnda yahut mteselsil alacakllardan biri veya birka ile borlu arasnda oluan kesin hkm, dierleri hakknda geerli deildir. KNC BLM Hkmn Tashihi ve Tavzihi Hkmn tashihi MADDE 304- (1) Hkmdeki yaz ve hesap hatalar ile dier benzeri ak hatalar, mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi zerine dzeltilebilir. Hkm tebli edilmise hkim, taraflar dinlemeden hatay dzeltemez. Davet zerine taraflar gelmezse, dosya zerinde inceleme yaplarak karar verilebilir. (2) Tashih karar verildii takdirde, dzeltilen hususlarla ilgili karar, mahkemede bulunan nshalar ile verilmi olan suretlerin altna veya bunlara eklenecek ayr bir kda yazlr, imzalanr ve mhrlenir. Hkmn tavzihi MADDE 305- (1) Hkm yeterince ak deilse veya icrasnda tereddt uyandryor yahut birbirine aykr fkralar ieriyorsa, icras tamamlanncaya kadar taraflardan her biri hkmn aklanmasn veya tereddt ya da aykrln giderilmesini isteyebilir. (2) Hkm fkrasnda taraflara tannan haklar ve yklenen borlar, tavzih yolu ile snrlandrlamaz, geniletilemez ve deitirilemez.

Tavzih talebi ve usul MADDE 306- (1) Tavzih, dilekeye taraflarn says kadar nsha eklenmek suretiyle hkm veren mahkemeden istenebilir. Dilekenin bir nshas, cevap sresi mahkemece belirlenerek kar tarafa tebli edilir. Cevap, tavzih talebinde bulunan tarafa tebli olunur. (2) Mahkeme, cevap verilmemi olsa bile dosya zerinde inceleme yaparak karar verir; ancak gerekli grrse iki taraf szl aklamalarn yapabilmeleri iin davet edebilir. (3) Mahkeme tavzih talebini yerinde grd takdirde 304 nc madde uyarnca ilem yapar. NC BLM Davaya Son Veren Taraf lemleri Davadan feragat MADDE 307- (1) Feragat, davacnn, talep sonucundan ksmen veya tamamen vazgemesidir. Davay kabul MADDE 308- (1) Kabul, davacnn talep sonucuna, davalnn ksmen veya tamamen muvafakat etmesidir. (2) Kabul, ancak taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecekleri davalarda hkm dourur. Feragat ve kabuln ekli MADDE 309- (1) Feragat ve kabul, dilekeyle veya yarglama srasnda szl olarak yaplr. (2) Feragat ve kabuln hkm ifade etmesi, kar tarafn ve mahkemenin muvafakatine bal deildir. (3) Ksmen feragat veya kabulde, feragat edilen veya kabul edilen ksmn, dilekede yahut tutanakta aka gsterilmesi gerekir. (4) Feragat ve kabul, kaytsz ve artsz olmaldr. Feragat ve kabuln zaman MADDE 310- (1) Feragat ve kabul, hkm kesinleinceye kadar her zaman yaplabilir.

Feragat ve kabuln sonular MADDE 311- (1) Feragat ve kabul, kesin hkm gibi hukuki sonu dourur. rade bozukluu hllerinde, feragat ve kabuln iptali istenebilir. Feragat ve kabul hlinde yarglama giderleri MADDE 312- (1) Feragat veya kabul beyannda bulunan taraf, davada aleyhine hkm verilmi gibi yarglama giderlerini demeye mahkm edilir. Feragat ve kabul, talep sonucunun sadece bir ksmna ilikin ise yarglama giderlerine mahkmiyet, ona gre belirlenir. (2) Daval, davann almasna kendi hl ve davranyla sebebiyet vermemi ve yarglamann ilk durumasnda da davacnn talep sonucunu kabul etmi ise yarglama giderlerini demeye mahkm edilmez. Sulh MADDE 313- (1) Sulh, grlmekte olan bir davada, taraflarn aralarndaki uyumazl ksmen veya tamamen sona erdirmek amacyla, mahkeme huzurunda yapm olduklar bir szlemedir. (2) Sulh, ancak taraflarn zerinde serbeste tasarruf edebilecekleri uyumazlklar konu alan davalarda yaplabilir. (3) Dava konusunun dnda kalan hususlar da sulhun kapsamna dhil edilebilir. (4) Sulh, arta bal olarak da yaplabilir. Sulhun zaman MADDE 314- (1) Sulh, hkm kesinleinceye kadar her zaman yaplabilir. Sulhun etkisi MADDE 315- (1) Sulh, ilgili bulunduu davay sona erdirir ve kesin hkm gibi hukuki sonu dourur. Mahkeme, taraflar sulhe gre karar verilmesini isterlerse, sulh szlemesine gre; sulhe gre karar verilmesini istemezlerse, karar verilmesine yer olmadna karar verir. (2) rade bozukluu ya da ar yararlanma hllerinde sulhun iptali istenebilir. ALTINCI KISIM Basit Yarglama Usul Basit yarglama usulne tabi dava ve iler

MADDE 316- (1) Basit yarglama usul, kanunlarda aka belirtilenler dnda, aadaki durumlarda uygulanr: a) Sulh hukuk mahkemelerinin grevine giren dava ve iler. b) Dorudan dosya zerinden karar vermek konusunda kanunun mahkemeye takdir hakk tand dava ve iler. c) htiyati tedbir, ihtiyati haciz, delil tespiti gibi geici hukuki koruma talepleri ile deniz raporlarnn alnmas, dispei atanmas talepleri ve bunlara kar yaplacak olan itirazlar. ) Her eit nafaka davalar ile velayet ve vesayete ilikin dava ve iler. d) Hizmet ilikisinden doan davalar. e) Konkordato ve sermaye irketleri veya kooperatiflerin uzlama suretiyle yeniden yaplandrlmasna ilikin alacak davalar. f) Tahkim hkmlerine gre, mahkemenin grev alanna giren dava ve iler. g) Dier kanunlarda yer alan ve yazl yarglama usul dndaki yarglama usullerinin uygulanaca belirtilen dava ve iler. Dilekelerin verilmesi MADDE 317- (1) Dava almas ve davaya cevap verilmesi dileke ile olur. (2) Cevap sresi, dava dilekesinin davalya tebliinden itibaren iki haftadr. Ancak mahkeme durum ve koullara gre cevap dilekesinin bu sre iinde hazrlanmasnn ok zor yahut imknsz olduu durumlarda, yine bu sre zarfnda mahkemeye bavuran davalya, bir defaya mahsus ve iki haftay gememek zere ek bir sre verebilir. Ek cevap sresi talebi hakknda verilen karar taraflara derhl bildirilir. (3) Taraflar cevaba cevap ve ikinci cevap dilekesi veremezler. (4) Dava ve cevap dilekeleri ynetmelikte belirlenecek formun doldurulmas suretiyle de verilebilir. Delillerin ikamesi MADDE 318- (1) Taraflar dilekeleri ile birlikte, tm delillerini aka ve hangi vakann delili olduunu da belirterek bildirmek; ellerinde bulunan delillerini dilekelerine eklemek ve baka yerlerden getirilecek belge ve dosyalar iin de bunlarn bulunabilmesini salayan bilgilere dilekelerinde yer vermek zorundadr. ddia ve savunmann geniletilmesi veya deitirilmesi yasa

MADDE 319- (1) ddiann geniletilmesi veya deitirilmesi yasa dava almasyla; savunmann geniletilmesi veya deitirilmesi yasa cevap dilekesinin mahkemeye verilmesiyle balar. n inceleme ve tahkikat MADDE 320- (1) Mahkeme, mmkn olan hllerde taraflar durumaya davet etmeden dosya zerinden karar verir. (2) Daha nce karar verilemeyen hllerde mahkeme, ilk durumada dava artlar ve ilk itirazlarla hak drc sre ve zamanam hakknda taraflar dinler; daha sonra taraflarn iddia ve savunmalar erevesinde, anlatklar ve anlaamadklar hususlar tek tek tespit eder. Uyumazlk konularnn tespitinden sonra hkim, taraflar sulhe tevik eder. Taraflarn sulh olup olmadklar, sulh olmadklar takdirde anlaamadklar hususlarn nelerden ibaret olduu tutanaa yazlr; tutanan alt hazr bulunan taraflarca imzalanr. Tahkikat bu tutanak esas alnmak suretiyle yrtlr. (3) Mahkeme, taraflarn dinlenmesi, delillerin incelenmesi ve tahkikat ilemlerinin yaplmasn yukardaki fkrada belirtilen duruma hari, iki durumada tamamlar. Durumalar arasndaki sre bir aydan daha uzun olamaz. in nitelii gerei bilirkii incelemesinin uzamas, istinabe yoluyla tahkikat ilemlerinin yrtlmesi gibi zorunlu hllerde, hkim gerekesini belirterek bir aydan sonras iin de duruma gn belirleyebilir ve ikiden fazla duruma yapabilir. (4) Basit yarglama usulne tabi davalarda, ilemden kaldrlmasna karar verilmi olan dosya, yenilenmesinden sonra takipsiz braklrsa, dava almam saylr. Hkm MADDE 321- (1) Tahkikatn tamamlanmasndan sonra, mahkeme taraflarn son beyanlarn alr ve yarglamann sona erdiini bildirerek kararn tefhim eder. Taraflara beyanda bulunabilmeleri iin ayrca sre verilmez. (2) Kararn tefhimi, mahkemece hkme ilikin tm hususlarn gerekesi ile birlikte aklanmas ile gerekleir. Ancak zorunlu hllerde, hkim bu durumun sebebini de tutanaa geirmek suretiyle, sadece hkm zetini tutanaa yazdrarak karar tefhim edebilir. Bu durumda gerekeli kararn en ge bir ay iinde yazlarak teblie kartlmas gerekir. Uygulanacak hkmler MADDE 322- (1) Bu Kanun ve dier kanunlarda basit yarglama usul hakknda hkm bulunmayan hllerde, yazl yarglama usulne ilikin hkmler uygulanr.

(2) Paylatrma ve ortakln giderilmesi iin sat yaplmas gereken hllerde, hkim sat iin bir memur grevlendirir. Tanr ve tanmaz mallarn sat cra ve flas Kanunu hkmlerine gre yaplr. YEDNC KISIM Yarglama Giderleri ve Adli Yardm BRNC BLM Yarglama Giderleri Yarglama giderlerinin kapsam MADDE 323- (1) Yarglama giderleri unlardr: a) Celse, karar ve ilam harlar. b) Dava nedeniyle yaplan tebli ve posta giderleri. c) Dosya ve sair evrak giderleri. ) Geici hukuki koruma tedbirleri ve protesto, ihbar, ihtarname ve vekletname dzenlenmesine ilikin giderler. d) Keif giderleri. e) Tank ile bilirkiiye denen cret ve giderler. f) Resm dairelerden alnan belgeler iin denen har, vergi, cret ve sair giderler. g) Vekil ile takip edilmeyen davalarda taraflarn hazr bulunduklar gnlere ait gndelik, seyahat ve konaklama giderlerine karlk hkimin takdir edecei miktar; vekili bulunduu hlde mahkemece bizzat dinlenmek, isticvap olunmak veya yemin etmek zere arlan taraf iin takdir edilecek gndelik, yol ve konaklama giderleri. ) Vekille takip edilen davalarda kanun gereince takdir olunacak veklet creti. h) Yarglama srasnda yaplan dier giderler. Delil ikamesi iin avans MADDE 324- (1) Taraflardan her biri ikamesini talep ettii delil iin mahkemece belirlenen avans, verilen kesin sre iinde yatrmak zorundadr. Taraflar birlikte ayn delilin ikamesini talep etmilerse, gereken gideri yar yarya avans olarak derler.

(2) Taraflardan birisi avans ykmlln yerine getirmezse, dier taraf bu avans yatrabilir. Aksi hlde talep olunan delilin ikamesinden vazgeilmi saylr. (3) Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edemeyecei dava ve iler hakkndaki hkmler sakldr. Resen yaplmas gereken ilemlere ilikin giderler MADDE 325- (1) Taraflarn zerinde serbeste tasarruf edemeyecei dava ve ilerde, hkim tarafndan resen bavurulan deliller iin gereken giderlerin, bir haftalk sre iinde taraflardan birisi veya belirtilecek oranda her ikisi tarafndan denmesine karar verilir. Belirlenen sre iinde bu ilemlere ait giderleri karlayacak miktarda avans yatrlmazsa, ileride bu gideri demesi gereken taraftan alnmak zere Hazineden denmesine hkmedilir. Yarglama giderlerinden sorumluluk MADDE 326- (1) Kanunda yazl hller dnda, yarglama giderlerinin, aleyhine hkm verilen taraftan alnmasna karar verilir. (2) Davada iki taraftan her biri ksmen hakl karsa, mahkeme, yarglama giderlerini taraflarn hakllk oranna gre paylatrr. (3) Aleyhine hkm verilenler birden fazla ise mahkeme yarglama giderlerini, bunlar arasnda paylatrabilecei gibi, mteselsilen sorumlu tutulmalarna da karar verebilir. Drstlk kuralna aykrlk sebebiyle yarglama giderlerinden sorumluluk MADDE 327- (1) Gereksiz yere davann uzamasna veya gider yaplmasna sebebiyet vermi olan taraf, davada lehine karar verilmi olsa bile, karar ve ilam harc dnda kalan yarglama giderlerinin tamamn veya bir ksmn demeye mahkm edilebilir. (2) Bir kii davada sfat olmad hlde, davacy, daval sfat kendisine aitmi gibi yanltp, kendisine kar dava almasna sebebiyet verirse, davann sfat yokluu nedeniyle reddi hlinde, daval yararna yarglama giderlerine hkmedilemez. Fer mdahale gideri MADDE 328- (1) Fer mdahil olarak davada yer alan kimse, yannda katld taraf haksz karsa, yalnzca fer mdahale giderinden sorumlu tutulur, aksi hlde bu giderler dier tarafa ykletilir. Ancak, hkm nc kiinin katld taraf lehine verilmi olsa bile, lehine hkmolunan tarafn hl ve davran, nc kiinin davaya katlmasn gerektirmise, mdahale giderinin tamam veya bir ksm, lehine hkm verilen tarafa ykletilebilir.

Ktniyetle veya haksz dava almasnn sonular MADDE 329- (1) Ktniyetli daval veya hibir hakk olmad hlde dava aan taraf, yarglama giderlerinden baka, dier tarafn vekiliyle aralarnda kararlatrlan veklet cretinin tamam veya bir ksmn demeye mahkm edilebilir. Veklet cretinin miktar hakknda uyumazlk kmas veya mahkemece miktarnn fahi bulunmas hlinde, bu miktar dorudan mahkemece takdir olunur. (2) Ktniyet sahibi daval veya hibir hakk olmad hlde dava aan taraf, bundan baka beyz Trk Lirasndan bebin Trk Lirasna kadar disiplin para cezas ile mahkm edilebilir. Bu hllere vekil sebebiyet vermi ise disiplin para cezas vekil hakknda uygulanr. Veklet cretinin taraf lehine hkmedilmesi MADDE 330- (1) Vekil ile takip edilen davalarda mahkemece, kanuna gre takdir olunacak veklet creti, taraf lehine hkmedilir. Esastan sonulanmayan davada yarglama gideri MADDE 331- (1) Davann konusuz kalmas sebebiyle davann esas hakknda bir karar verilmesine gerek bulunmayan hllerde, hkim, davann ald tarihteki taraflarn hakllk durumuna gre yarglama giderlerini takdir ve hkmeder. (2) Grevsizlik, yetkisizlik veya gnderme kararndan sonra davaya bir baka mahkemede devam edilmesi hlinde, yarglama giderlerine o mahkeme hkmeder. Grevsizlik, yetkisizlik veya gnderme kararndan sonra davaya bir baka mahkemede devam edilmemi ise talep zerine davann ald mahkeme dosya zerinden bu durumu tespit ile davacy yarglama giderlerini demeye mahkm eder. (3) Davann almam saylmasna karar verilen hllerde yarglama giderleri davacya ykletilir. Yarglama giderlerine hkmedilmesi MADDE 332- (1) Yarglama giderlerine, mahkemece resen hkmedilir. (2) Yarglama gideri, tutar, hangi tarafa ve hangi oranda ykletildii ve dkm hkm altnda gsterilir. (3) Hkmden sonraki yarglama giderlerini hangi tarafn deyecei, miktar ve dkm ile bu giderlerin hangi tarafa ykletilecei, mahkemece ilamn altna yazlr. Avansn iadesi

MADDE 333- (1) Hkmn kesinlemesinden sonra mahkeme kendiliinden, yatrlan avansn kullanlmayan ksmnn iadesine karar verir. Bu kararn tebli gideri iade edilecek avanstan karlanr. KNC BLM Adli Yardm Adli yardmdan yararlanacak kiiler MADDE 334- (1) Kendisi ve ailesinin geimini nemli lde zor duruma drmeksizin, gereken yarglama veya takip giderlerini ksmen veya tamamen deme gcnden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarnda, geici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, hakl olduklar yolunda kanaat uyandrmak kaydyla adli yardmdan yararlanabilirler. (2) Kamuya yararl dernek ve vakflar, iddia ve savunmalarnda hakl grndkleri ve mali adan zor duruma dmeden gerekli giderleri ksmen veya tamamen deyemeyecek durumda olduklar takdirde adli yardmdan yararlanabilirler. (3) Yabanclarn adli yardmdan yararlanabilmeleri ayrca karlkllk artna baldr. Adli yardmn kapsam MADDE 335- (1) Adli yardm karar, ilgiliye, aadaki hususlar salar: a) Yaplacak tm yarglama ve takip giderlerinden geici olarak muafiyet. b) Yarglama ve takip giderleri iin teminat gstermekten muafiyet. c) Dava ve icra takibi srasnda yaplmas gereken tm giderlerin Devlet tarafndan avans olarak denmesi. ) Davann avukat ile takibi gerekiyorsa, creti sonradan denmek zere bir avukat temini. (2) Mahkeme, talepte bulunann, yukardaki bentlerde dzenlenen hususlardan bir ksmndan yararlanmasna da karar verebilir. (3) Adli yardm, hkmn kesinlemesine kadar devam eder. Adli yardm talebi MADDE 336- (1) Adli yardm, asl talep veya iin karara balanaca mahkemeden; icra ve iflas takiplerinde ise takibin yaplaca yerdeki icra mahkemesinden istenir.

(2) Talepte bulunan kii, iddiasnn zeti ile birlikte, iddiasn dayandraca delilleri ve yarglama giderlerini karlayabilecek durumda olmadn gsteren mali durumuna ilikin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadr. (3) Kanun yollarna bavuru srasnda adli yardm talebi blge adliye mahkemesine veya Yargtaya yaplr. (4) Adli yardm talebine ilikin evrak, her trl har ve vergiden muaftr. Adli yardm talebinin incelenmesi MADDE 337- (1) Mahkeme, adli yardm talebi hakknda duruma yapmakszn karar verebilir. (2) Adli yardm talebinin kabul veya reddine ilikin kararlara kar kanun yoluna bavurulamaz. Ancak, adli yardm talebi reddedilirse, sonradan gerekleen bir sebebe dayanlarak tekrar talepte bulunulabilir. (3) Adli yardm, daha nce yaplan yarglama giderlerini kapsamaz. Adli yardm kararnn kaldrlmas MADDE 338- (1) Adli yardmdan yararlanan kiinin mali durumu hakknda kasten veya ar kusuru sonucu yanl bilgi verdii ortaya kar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyiletii anlalrsa adli yardm karar kaldrlr. Adli yardmla ertelenen yarglama giderlerinin tahsili MADDE 339- (1) Adli yardm kararndan dolay ertelenen tm yarglama giderleri ile Devlete denen avanslar dava veya takip sonunda haksz kan kiiden tahsil olunur. Adli yardmdan yararlanan kiinin haksz kmas hlinde, uygun grlrse yarglama giderlerinin en ok bir yl iinde aylk eit taksitler hlinde denmesine karar verilebilir. Adli yardm kararyla atanan avukatn cretinin denmesi MADDE 340- (1) Adli yardmdan yararlanan kii iin mahkemenin talebi zerine baro tarafndan grevlendirilen avukatn creti, yarglama gideri olarak Hazineden denir. SEKZNC KISIM Kanun Yollar BRNC BLM stinaf

stinaf yoluna bavurulabilen kararlar MADDE 341- (1) lk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabul hlinde, itiraz zerine verilecek kararlara kar istinaf yoluna bavurulabilir. (2) Miktar veya deeri binbeyz Trk Lirasn gemeyen malvarl davalarna ilikin kararlar kesindir. (3) Alacan bir ksmnn dava edilmi olmas durumunda binbeyz Trk Liralk kesinlik snr alacan tamamna gre belirlenir. (4) Alacan tamamnn dava edilmi olmas durumunda, kararda asl talebinin kabul edilmeyen blm binbeyz Trk Lirasn gemeyen taraf, istinaf yoluna bavuramaz. (5) lk derece mahkemelerinin dier kanunlarda temyiz edilebilecei veya haklarnda Yargtaya bavurulabilecei belirtilmi olup da blge adliye mahkemelerinin grev alanna giren dava ve ilere ilikin nihai kararlarna kar, blge adliye mahkemelerine bavurulabilir. stinaf dilekesi MADDE 342- (1) stinaf yoluna bavurma, dilekeyle yaplr ve dilekeye, kar tarafn says kadar rnek eklenir. (2) stinaf dilekesinde aadaki hususlar bulunur: a) Bavuran ile kar tarafn davadaki sfatlar, ad, soyad, Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras ve adresleri. b) Varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad, soyad ve adresleri. c) Kararn hangi mahkemeden verilmi olduu ve tarihi ile says. ) Kararn bavurana tebli edildii tarih. d) Kararn zeti. e) Bavuru sebepleri ve gerekesi. f) Talep sonucu. g) Bavurann veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas. (3) stinaf dilekesi, bavurann kimlii ve imzasyla, bavurulan karar yeteri kadar belli edecek kaytlar tamas durumunda dier hususlar bulunmasa bile reddolunmayp, 355 inci madde erevesinde gerekli inceleme yaplr.

stinaf dilekesinin verilmesi MADDE 343- (1) stinaf dilekesi, karar veren mahkemeye veya baka bir yer mahkemesine verilebilir. stinaf dilekesi hangi mahkemeye verilmise, o mahkemece blge adliye mahkemesi bavuru defterine kaydolunur ve bavurana cretsiz bir alnd belgesi verilir. (2) Karar veren mahkemeden baka bir mahkemeye verilmi olan istinaf dilekesi, bu mahkemece yukardaki fkraya gre ilem yapldktan sonra karar veren mahkemeye rnekleriyle birlikte gnderilir. Bu durum derhl mahkemesine bildirilir. (3) stinaf yoluna bavurma tarihi konusunda 118 inci madde hkm uygulanr. (4) Dosya, karar veren mahkemece, istinaf dilekesinde gsterilen daire ile bal kalnmakszn, ilgili blge adliye mahkemesine gnderilir. Har ve giderlerin yatrlmas MADDE 344- (1) stinaf dilekesi verilirken, istinaf kanun yoluna bavuru harc ve tebli giderleri de dhil olmak zere tm giderler denir. Bunlarn hi denmedii veya eksik denmi olduu sonradan anlalrsa, karar veren mahkeme tarafndan verilecek bir haftalk kesin sre iinde tamamlanmas, aksi hlde bavurudan vazgemi saylaca hususu bavurana yazl olarak bildirilir. Verilen kesin sre iinde har ve giderler tamamlanmad takdirde, mahkeme bavurunun yaplmam saylmasna karar verir. Bu karara kar istinaf yoluna bavurulmas hlinde, 346 nc maddenin ikinci fkras hkm kyas yoluyla uygulanr. Bavuru sresi MADDE 345- (1) stinaf yoluna bavuru sresi iki haftadr. Bu sre, ilamn usulen taraflardan her birine tebliiyle ilemeye balar. stinaf yoluna bavuru sresine ilikin zel kanun hkmleri sakldr. stinaf dilekesinin reddi MADDE 346- (1) stinaf dilekesi, kanuni sre getikten sonra verilir veya kesin olan bir karara ilikin olursa, karar veren mahkeme istinaf dilekesinin reddine karar verir ve 344 nc maddeye gre yatrlan giderden karlanmak suretiyle ret kararn kendiliinden ilgiliye tebli eder. (2) Bu ret kararna kar teblii tarihinden itibaren bir hafta iinde istinaf yoluna bavurulabilir. stinaf yoluna bavurulduu ve gerekli giderler de yatrld takdirde dosya, karar veren mahkemece yetkili blge adliye mahkemesine gnderilir. Blge adliye mahkemesi ilgili dairesi istinaf dilekesinin reddine ilikin karar yerinde grmezse, ilk istinaf dilekesine gre gerekli incelemeyi yapar.

stinaf dilekesine cevap MADDE 347- (1) stinaf dilekesi, karar veren mahkemece kar tarafa tebli olunur. (2) Kar taraf, tebliden itibaren iki hafta iinde cevap dilekesini karar veren mahkemeye veya bu mahkemeye gnderilmek zere baka bir yer mahkemesine verebilir. (3) Karar veren mahkeme, dilekeler verildikten veya bunun iin belli sreler getikten sonra, dosyay dizi listesine bal olarak ilgili blge adliye mahkemesine gnderir. Katlma yolu ile bavurma MADDE 348- (1) stinaf dilekesi kendisine tebli edilen taraf, bavurma hakk bulunmasa veya bavuru sresini geirmi olsa bile, verecei cevap dilekesi ile istinaf yoluna bavurabilir. stinaf yoluna asl bavuran taraf, buna kar iki hafta iinde cevap verebilir. (2) stinaf yoluna bavuran, bu talebinden feragat eder veya talebi blge adliye mahkemesi tarafndan esasa girilmeden reddedilirse, katlma yolu ile bavurann talebi de reddedilir. Bavurma hakkndan feragat MADDE 349- (1) Taraflar, ilamn kendilerine tebliinden nce, istinaf yoluna bavurma hakkndan feragat edemez. (2) Bavuru yapldktan sonra feragat edilirse, dosya blge adliye mahkemesine gnderilmez ve karar veren mahkemece bavurunun reddine karar verilir. Dosya, blge adliye mahkemesine gnderilmi ve henz karara balanmam ise bavuru feragat nedeniyle reddolunur. Bavurunun icraya etkisi MADDE 350- (1) stinaf yoluna bavurma, kararn icrasn durdurmaz. cra ve flas Kanununun icrann geri braklmasyla ilgili 36 nc maddesi hkm sakldr. Nafaka kararlarnda icrann geri braklmasna karar verilemez. (2) Kiiler hukuku, aile hukuku ve tanmaz mal ile ilgili ayni haklara ilikin kararlar kesinlemedike yerine getirilemez. Ktniyetle istinaf yoluna bavurma MADDE 351- (1) stinaf bavurusunun ktniyetle yapld anlalrsa, blge adliye mahkemesince, 329 uncu madde hkmleri uygulanr. n inceleme

MADDE 352- (1) Blge adliye mahkemesi hukuk dairesince dosya zerinde yaplacak n inceleme sonunda; incelemenin baka bir dairece yaplmas gerektii, kararn kesin olduu, bavurunun sresi iinde yaplmad, bavuru artlarnn yerine getirilmedii, bavuru sebeplerinin veya gerekesinin hi gsterilmedii tespit edilen dosyalar hakknda ncelikle gerekli karar verilir. Eksiklik bulunmad anlalan dosya incelemeye alnr. Duruma yaplmadan verilecek kararlar MADDE 353- (1) n inceleme sonunda dosyada eksiklik bulunmad anlalrsa; a) Aadaki durumlarda blge adliye mahkemesi, esas incelemeden kararn kaldrlmasna ve davann yeniden grlmesi iin dosyann karar veren mahkemeye veya kendi yarg evresinde uygun grecei baka bir yer mahkemesine ya da grevli ve yetkili mahkemeye gnderilmesine duruma yapmadan kesin olarak karar verir: 1) Davaya bakmas yasak olan hkimin karar vermi olmas. 2) leri srlen hakl ret talebine ramen reddedilen hkimin davaya bakm olmas. 3) Mahkemenin grevli ve yetkili olmasna ramen grevsizlik veya yetkisizlik karar vermi olmas veya mahkemenin grevli ya da yetkili olmamasna ramen davaya bakm bulunmas veyahut mahkemenin blge adliye mahkemesinin yarg evresi dnda kalmas. 4) Dier dava artlarna aykrlk bulunmas. 5) Mahkemece usule aykr olarak davann veya kar davann almam saylmasna, davalarn birletirilmesine veya ayrlmasna, merci tayinine karar verilmi olmas. 6) Mahkemece, taraflarn davann esasyla ilgili olarak gsterdikleri delillerin hibiri toplanmadan veya gsterilen deliller hi deerlendirilmeden karar verilmi olmas. b) Aadaki durumlarda davann esasyla ilgili olarak; 1) ncelenen mahkeme kararnn usul veya esas ynnden hukuka uygun olduu anlald takdirde bavurunun esastan reddine, 2) Yarglamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasnda hata edilip de yeniden yarglama yaplmasna ihtiya duyulmad takdirde veya kararn gerekesinde hata edilmi ise dzelterek yeniden esas hakknda,

3) Yarglamada bulunan eksiklikler duruma yaplmakszn tamamlanacak nitelikte ise bunlarn tamamlanmasndan sonra yeniden esas hakknda, duruma yaplmadan karar verilir. nceleme MADDE 354- (1) Blge adliye mahkemesi hukuk dairesince inceleme, davann zelliine gre heyete veya grevlendirilecek bir ye tarafndan yaplr. (2) nceleme srasnda gereken hllerde baka bir blge adliye mahkemesi veya ilk derece mahkemesi istinabe edilebilir. ncelemenin kapsam MADDE 355- (1) nceleme, istinaf dilekesinde belirtilen sebeplerle snrl olarak yaplr. Ancak, blge adliye mahkemesi kamu dzenine aykrlk grd takdirde bunu resen gzetir. Duruma yaplmasna karar verilmesi MADDE 356- (1) 353 nc maddede belirtilen hller dnda inceleme, durumal olarak yaplr. Bu durumda duruma gn taraflara tebli edilir. Yaplamayacak ilemler MADDE 357- (1) Blge adliye mahkemesi hukuk dairelerinde kar dava alamaz, davaya mdahale talebinde bulunulamaz, davann slah ve 166 nc maddenin birinci fkras hkm sakl kalmak zere davalarn birletirilmesi istenemez, blge adliye mahkemesince resen gz nnde tutulacaklar dnda, ilk derece mahkemesinde ileri srlmeyen iddia ve savunmalar dinlenemez, yeni delillere dayanlamaz. (2) Blge adliye mahkemeleri iin yetki szlemesi yaplamaz. (3) lk derece mahkemesinde usulne uygun olarak gsterildii hlde incelenmeden reddedilen veya mcbir bir sebeple gsterilmesine olanak bulunmayan deliller blge adliye mahkemesince incelenebilir. Durumaya gelinmemesi ve giderlerin denmemesi MADDE 358- (1) Durumal olarak incelenen ilerde taraflara kartlan davetiyelerde, durumada hazr bulunmadklar takdirde tahkikatn yokluklarnda yaplarak karar verilecei hususu ile bavuran tarafa kartlacak davetiyede, ayrca, yaplacak tahkikatla ilgili olarak blge adliye mahkemesince belirlenen gideri duruma gnne kadar avans olarak yatrmas gerektii aka belirtilir.

(2) Bavuran, kabul edilebilir bir mazerete dayanarak durumaya gelemediini bildirdii takdirde, yeni bir duruma gn tayin edilerek taraflara bildirilir. (3) Bavuran mazeretsiz olarak durumalara katlmad veya tahkikatla ilgili giderler sresi iinde yatrlmad takdirde, dosyann mevcut durumuna gre karar verilir. u kadar ki, ngrlen tahkikat yaplmakszn karar verilmesine olanak bulunmayan hllerde bavuru reddedilir. Karar MADDE 359- (1) Karar aadaki hususlar ierir: a) Karar veren blge adliye mahkemesi hukuk dairesi ile bakan, yeler ve zabt ktibinin ad ve soyadlar, sicil numaralar. b) Taraflarn ve davaya ilk derece mahkemesinde mdahil olarak katlanlarn kimlikleri ile Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad, soyad ve adresleri. c) Taraflarn iddia ve savunmalarnn zeti. ) lk derece mahkemesi kararnn zeti. d) leri srlen istinaf sebepleri. e) Taraflar arasnda uyumazlk konusu olan veya olmayan hususlarla bunlara ilikin delillerin tartmas, ret ve stn tutma sebepleri, sabit grlen vakalarla bunlardan karlan sonu ve hukuki sebep. f) Hkm sonucu ile varsa kanun yolu ve sresi. g) Kararn verildii tarih, bakan ve yeler ile zabt ktibinin imzalar. ) Gerekeli kararn yazld tarihi. (2) Hkmn sonu ksmnda, gerekeye ait herhangi bir sz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakknda verilen hkmle, taraflara yklenen bor ve tannan haklarn, sra numaras altnda, ak, phe ve tereddt uyandrmayacak ekilde gsterilmesi gereklidir. Uygulanacak dier hkmler MADDE 360- (1) Bu Blmde aksine hkm bulunmayan hllerde, ilk derece mahkemesinde uygulanan yarglama usul, blge adliye mahkemesinde de uygulanr. KNC BLM Temyiz

KNC BLM Temyiz Temyiz edilebilen kararlar MADDE 361- (1) Blge adliye mahkemesi hukuk dairelerinden verilen temyizi kabil nihai kararlar ile hakem kararlarnn iptali talebi zerine verilen kararlara kar tebli tarihinden itibaren bir ay iinde temyiz yoluna bavurulabilir. (2) Davada hakl km olan taraf da hukuki yarar bulunmak artyla temyiz yoluna bavurabilir. Temyiz edilemeyen kararlar MADDE 362- (1) Blge adliye mahkemelerinin aadaki kararlar hakknda temyiz yoluna bavurulamaz: a) Miktar veya deeri yirmibebin Trk Lirasn (bu tutar dhil) gemeyen davalara ilikin kararlar. b) 4 nc maddede gsterilen davalar ile (23/6/1965 tarihli ve 634 sayl Kat Mlkiyeti Kanunundan doup tanmazn aynna ilikin olan davalar hari) zel kanunlarda sulh hukuk mahkemesinin grevine girdii belirtilen davalarla ilgili kararlar. c) Yarg evresi iinde bulunan ilk derece mahkemeleri arasndaki yetki ve grev uyumazlklarn zmek iin verilen kararlar ile merci tayinine ilikin kararlar. ) ekimesiz yarg ilerinde verilen kararlar. d) Soybana ilikin sonular douran davalar hari olmak zere, nfus kaytlarnn dzeltilmesine ilikin davalarla ilgili kararlar. e) Yarg evresi iindeki ilk derece mahkemeleri hkimlerinin davay grmeye hukuki veya fiil engellerinin kmas hlinde, davann o yarg evresi iindeki baka bir mahkemeye nakline ilikin kararlar. f) Geici hukuki korumalar hakknda verilen kararlar. (2) Birinci fkrann (a) bendindeki kararlarda alacan bir ksmnn dava edilmi olmas durumunda, yirmibebin Trk Liralk kesinlik snr alacan tamamna gre belirlenir. Alacan tamamnn dava edilmi olmas hlinde, kararda asl talebinin kabul edilmeyen blm yirmibebin Trk Lirasn gemeyen tarafn temyiz hakk yoktur. Ancak, kar taraf temyiz yoluna bavurduu takdirde, dier taraf da dzenleyecei cevap dilekesiyle karar temyiz edebilir. Kanun yararna temyiz

MADDE 363- (1) lk derece mahkemelerinin ve blge adliye mahkemesi hukuk dairelerinin kesin olarak verdikleri kararlarla, istinaf veya temyiz incelemesinden gemeden kesinlemi bulunan kararlara kar, yrrlkteki hukuka aykr bulunduu ileri srlerek Adalet Bakanl veya Yargtay Cumhuriyet Basavcl tarafndan kanun yararna temyiz yoluna bavurulur. (2) Temyiz talebi Yargtayca yerinde grld takdirde, karar kanun yararna bozulur. Bu bozma, kararn hukuki sonularn ortadan kaldrmaz. (3) Bozma kararnn bir rnei Adalet Bakanlna gnderilir ve Bakanlka Resm Gazetede yaymlanr. Temyiz dilekesi MADDE 364- (1) Temyiz, dileke ile yaplr ve dilekeye, kar tarafn says kadar rnek eklenir. (2) Temyiz dilekesinde aadaki hususlar bulunur: a) Temyiz eden ile kar tarafn davadaki sfatlar, ad, soyad, Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras ve adresleri. b) Bunlarn varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad, soyad ve adresleri. c) Temyiz edilen kararn hangi blge adliye mahkemesi hukuk dairesinden verilmi olduu, tarihi ve says. ) Yargtayn bozma karar zerine, bozmaya uygun olarak ilk derece mahkemesince verilen yeni kararn veya direnme kararna kar temyizde direnme kararnn, hangi mahkemeye ait olduu, tarihi ve says. d) lamn temyiz edene tebli edildii tarih. e) Kararn zeti. f) Temyiz sebepleri ve gerekesi. g) Duruma istenmesi hlinde bu istek. ) Temyiz edenin veya varsa kanuni temsilci yahut vekilinin imzas. (3) Temyiz dilekesinin, temyiz edenin kimlii ve imzasyla temyiz olunan karar yeteri kadar belli edecek kaytlar tamas hlinde, dier artlar bulunmasa bile reddolunmayp temyiz incelemesi yaplr. Temyiz dilekesinin verilmesi MADDE 365- (1) Temyiz dilekesi, karar veren blge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya Yargtayn bozmas zerine hkm veren ilk derece

mahkemesine yahut temyiz edenin bulunduu yer blge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya ilk derece mahkemesine verilebilir. (2) Temyiz dilekesi, karar veren mahkemeden baka bir mahkemeye verilmise temyiz defterine kaydolunur ve durum derhl karar temyiz edilen mahkemeye bildirilir. (3) Temyiz edene cretsiz bir alnd belgesi verilir. Kyas yoluyla uygulanacak hkmler MADDE 366- (1) Bu Kanunun istinaf yolu ile ilgili 343 il 349 ve 352 nci maddeleri hkmleri, temyizde de kyas yoluyla uygulanr. Temyizin icraya etkisi MADDE 367- (1) Temyiz, kararn icrasn durdurmaz. cra ve flas Kanununun icrann geri braklmasyla ilgili 36 nc maddesi hkm sakldr. Nafaka kararlarnda icrann geri braklmasna karar verilemez. (2) Kiiler hukuku, aile hukuku ve tanmaz mal ile ilgili ayni haklara ilikin kararlar kesinlemedike yerine getirilemez. Ktniyetle temyiz MADDE 368- (1) Temyiz talebinin ktniyetle yapld anlalrsa Yargtayca 329 uncu madde hkmleri uygulanr. Temyiz incelemesi ve duruma MADDE 369- (1) Yargtay, taraflarn ileri srdkleri temyiz sebepleriyle bal olmayp, kanunun ak hkmne aykr grd dier hususlar da inceleyebilir. (2) Yargtay temyiz incelemesini dosya zerinde yapar. Ancak, tzel kiiliin feshine veya genel kurul kararlarnn iptaline, evlenmenin butlanna veya iptaline, boanma veya ayrla, velayete, soybana ve kstlamaya ilikin davalarla miktar veya deeri (Deiik ibare: 6217 - 31.3.2011 / m.28) altmbin Trk Lirasn aan alacak ve ayn davalarnda taraflardan biri temyiz veya cevap dilekesinde duruma yaplmasn talep etmi ise Yargtayca bir gn belli edilerek taraflara usulen davetiye gnderilir. Tebli tarihi ile duruma gn arasnda en az iki hafta bulunmas gerekir; taraflar gelmilerse bu sreye baklmaz. Tebligat gideri verilmemise duruma talebi dikkate alnmaz. Duruma giderinin eksik denmi olduu anlalrsa, dairenin bakan tarafndan verilecek bir haftalk kesin sre iinde tamamlanmas, aksi hlde duruma talebinden vazgeilmi saylaca, duruma isteyene yazl olarak bildirilir. Verilen sre iinde giderler tamamlanmad takdirde, Yargtay incelemesini dosya zerinde yapar.

(3) (Deiik ibare: 6217 - 31.3.2011 / m.28) altmbin Trk Liralk duruma snrnn belirlenmesinde 362 nci maddenin ikinci fkras kyas yoluyla uygulanr. (4) Yargtay, ikinci fkra hkm ile bal olmakszn, bilgi almak zere resen de duruma yaplmasna karar verebilir. (5) Duruma gn belli edilen hllerde Yargtay, taraflar veya gelen taraf dinledikten sonra, taraflardan hibiri gelmemi ise dosya zerinde inceleme yaparak kararn verir. (6) Duruma gn karar verilemeyen ilerin en ge bir ay iinde karara balanmas zorunludur. (7) Kanunda ivedi olduu bildirilen dava ve ilere ait temyiz incelemesi ncelikle yaplr. Onama kararlar MADDE 370- (1) Yargtay, onama kararnda, onad kararn hukuk kurallarna uygunluk gerekesini gstermek zorundadr. (2)(Deiik 2.fkra: 6217 - 31.3.2011 / m.29) Temyiz olunan kararn, esas ynnden kanuna uygun olup da kanunun olaya uygulanmasnda hata edilmi olmasndan dolay bozulmas gerektii ve kanuna uymayan husus hakknda yeniden yarglama yaplmasna ihtiya duyulmad takdirde Yargtay, karar dzelterek onayabilir. Esas ynnden kanuna uygun olmayan kararlar ile hkimin takdir yetkisi kapsamnda karara balad edalar hakknda bu fkra hkm uygulanmaz.

(3) Taraflarn kimliklerine ait yanllklarla, yaz, hesap veya dier ak ifade yanllklar hakknda da bu hkm uygulanr. (4) Karar, usule ve kanuna uygun olup da gsterilen gereke doru bulunmazsa, gereke deitirilerek ve dzeltilerek onanr. Bozma sebepleri MADDE 371- (1) Yargtay, aada belirtilen sebeplerden dolay gereke gstererek temyiz olunan karar ksmen veya tamamen bozar: a) Hukukun veya taraflar arasndaki szlemenin yanl uygulanm olmas. b) Dava artlarna aykrlk bulunmas.

c) Taraflardan birinin davasn ispat iin dayand delillerin kanuni bir sebep olmakszn kabul edilmemesi. ) Karara etki eden yarglama hatas veya eksiklikleri bulunmas. Yargtay kararlarnn teblii MADDE 372- (1) Yargtayn bozma kararlar ile onama kararlar mahkeme yaz ileri mdr tarafndan derhl taraflara tebli edilir. (2) Tebli giderleri, temyiz dilekesiyle birlikte, temyiz talebinde bulunandan pein olarak alnr. Bu giderlerin denmemesi hlinde 344 nc madde hkm uygulanr. Bozmaya uyma veya direnme MADDE 373- (1) Yargtay ilgili dairesinin tamamen veya ksmen bozma karar, bavurunun blge adliye mahkemesi tarafndan esastan reddi kararna ilikin ise blge adliye mahkemesi karar kaldrlarak dosya, karar veren ilk derece mahkemesine veya uygun grlecek dier bir ilk derece mahkemesine, kararn bir rnei de blge adliye mahkemesine gnderilir. (2) Blge adliye mahkemesinin dzelterek veya yeniden esas hakknda verdii karar Yargtayca tamamen veya ksmen bozulduu takdirde dosya, karar veren blge adliye mahkemesi veya uygun grlen dier bir blge adliye mahkemesine gnderilir. (3) Blge adliye mahkemesi, 344 nc madde uyarnca pein alnm olan gideri kullanmak suretiyle, kendiliinden taraflar durumaya davet edip dinledikten sonra Yargtayn bozma kararna uyulup uyulmayacana karar verir. (4) Yargtayn bozma karar zerine ilk derece mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildii takdirde, bu karara kar temyiz yoluna bavurulabilir. (5) lk derece mahkemesi veya blge adliye mahkemesi kararnda direnirse, bu kararn temyiz edilmesi durumunda inceleme, Yargtay Hukuk Genel Kurulunca yaplr. (6) Hukuk Genel Kurulunun verdii karara uymak zorunludur. NC BLM Yarglamann adesi Konu MADDE 374- (1) Yarglamann iadesi, kesin olarak verilen veya kesinlemi olan hkmlere kar istenebilir.

Yarglamann iadesi sebepleri MADDE 375- (1) Aadaki sebeplere dayanlarak yarglamann iadesi talep edilebilir: a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teekkl etmemi olmas. b) Davaya bakmas yasak olan yahut hakkndaki ret talebi, merciince kesin olarak kabul edilen hkimin karar vermi veya karara katlm bulunmas. c) Vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davann grlm ve karara balanm olmas. ) Yarglama srasnda, aleyhine hkm verilen tarafn elinde olmayan nedenlerle elde edilemeyen bir belgenin, kararn verilmesinden sonra ele geirilmi olmas. d) Karara esas alnan senedin sahteliine karar verilmi veya senedin sahte olduunun mahkeme veya resm makam nnde ikrar edilmi olmas. e) fadesi karara esas alnan tann, karardan sonra yalan tanklk yaptnn sabit olmas. f) Bilirkii veya tercmann, hkme esas alnan husus hakknda kasten geree aykr beyanda bulunduunun sabit olmas. g) Lehine karar verilen tarafn, karara esas alnan yemini yalan yere ettiinin, ikrar veya yazl delille sabit olmas. ) Karara esas alnan bir hkmn, kesinlemi baka bir hkmle ortadan kalkm olmas. h) Lehine karar verilen tarafn, karara tesir eden hileli bir davranta bulunmu olmas. ) Bir dava sonunda verilen hkmn kesinlemesinden sonra taraflar, konusu ve sebebi ayn olan ikinci davada, ncekine aykr bir hkm verilmi ve bu hkmn de kesinlemi olmas. i) Kararn, nsan Haklarn ve Ana Hrriyetleri Korumaya Dair Szlemenin veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiinin, Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin kesinlemi kararyla tespit edilmi olmas. (2) Birinci fkrann (e), (f) ve (g) bentlerindeki hllerde yarglamann iadesinin istenebilmesi, bu sebeplerin kesinlemi bir ceza mahkmiyet karar ile belirlenmi olmas artna baldr. Delil yokluundan baka bir sebeple ceza kovuturmasna balanamam veya mahkmiyet karar verilememi ise ceza mahkemesi karar aranmaz. Bu takdirde dayanlan yarglamann iadesi sebebinin, yarglamann iadesi davasnda ncelikle ispat edilmesi gerekir.

nc kiilerin hkmn iptalini talep etmesi MADDE 376- (1) Davann taraflarndan birisinin alacakllar veya aleyhine hkm verilen tarafn yerine geenler, borlular veya yerine gemi olduklar kimselerin aralarnda anlaarak, kendilerine kar hile yapmalar nedeniyle hkmn iptalini isteyebilirler. Sre MADDE 377- (1) Yarglamann iadesi sresi; a) Mahkemenin kanuna uygun olarak teekkl etmemi olduunun renildii, b) 375 inci maddenin birinci fkrasnn (b) ve (c) bentlerinde ngrlen hllerde, kararn davalya veya gerek vekil veya temsilciye tebli edildii; alacakl veya daval yerine geenlerin karardan usulen haberdar olduu, c) Yeni belgenin elde edildii veya hilenin farkna varld, ) 375 inci maddenin birinci fkrasnn (d), (e), (f) ve (g) bentlerindeki hllerde, ceza mahkmiyetine ilikin hkmn kesinletii veya ceza kovuturmasna balanamad yahut soruturmann sonusuz kald, d) Karara esas alnan ilamn bozularak kesin hkm eklinde tamamen ortadan kalkmasndan haberdar olunduu, e) 375 inci maddenin birinci fkrasnn (i) bendinde yazl sebepten dolay, Avrupa nsan Haklar Mahkemesinin kesinlemi kararnn tebli edildii, tarihten itibaren ay ve her hlde iade talebine konu olan hkmn kesinlemesinden itibaren on yldr. (2) 375 inci maddenin birinci fkrasnn () bendinde yazlan sebepten dolay yarglamann yenilenmesi sresi ilama ilikin zamanam sresi kadardr. nceleyecek mahkeme ve teminat MADDE 378- (1) Yarglamann iadesi talebini ieren dileke, karar veren mahkemece incelenir. (2) Mahkeme, dayanlan sebebin niteliine gre yarglamann iadesi talebinde bulunandan kar tarafn zarar ve ziyann karlayacak uygun bir miktar teminat gstermesini isteyebilir. Talebin n incelemesi MADDE 379- (1) Yarglamann iadesi talebi zerine mahkeme, taraflar davet edip dinledikten sonra;

a) Talebin kanuni sre iinde yaplm olup olmadn, b) Yarglamann iadesi yoluyla kaldrlmas istenen hkmn kesin olarak verilmi veya kesinlemi olup olmadn, c) leri srlen yarglamann iadesi sebebinin kanunda yazl sebeplerden olup olmadn, kendiliinden inceler. (2) Bu koullardan biri eksik ise hkim davay esasa girmeden reddeder. Yeniden yarglama veya hkmn iptali MADDE 380- (1) nceleme sonunda, dayanlan yarglamann iadesi sebebi sabit grlrse, yeniden yarglama yaplarak ortaya kacak duruma gre verilmi olan karar onanr veya ksmen yahut tamamen deitirilir. Ancak, davacnn ak veya zmni muvafakati olmakszn vekil veya temsilci olmayan kimselerin huzuruyla davann grlm ve karara balanm olmas yahut 375 inci maddenin birinci fkrasnn () bendine dayal olarak yarglamann iadesi dilekesi kabul olunursa, baka bir inceleme yaplmakszn hkm iptal edilir. (2) Bu husus, iade yoluyla incelenmesi istenen hkmn btn nshalarnda gsterilir. crann durdurulmas MADDE 381- (1) Yarglamann iadesi davas, hkmn icrasn durdurmaz. Ancak dava veya hkmn niteliine ve dier hllere gre talep zerine icrann durdurulmasna ihtiya duyulursa, yarglamann iadesi talebinde bulunan kimseden teminat alnmak artyla iade talebini inceleyen mahkemece icrann durdurulmas karar verilebilir. Yarglamann iadesi sebebi bir mahkeme kararna dayanyorsa bu takdirde teminat istenmez. DOKUZUNCU KISIM ekimesiz Yarg ekimesiz yarg ileri MADDE 382- (1) ekimesiz yarg, hukukun, mahkemelerce, aadaki ltten birine veya birkana gre bu yargya giren ilere uygulanmasdr: a) lgililer arasnda uyumazlk olmayan hller. b) lgililerin, ileri srlebilecei herhangi bir hakknn bulunmad hller. c) Hkimin resen harekete getii hller.

(2) Aadaki iler ekimesiz yarg ilerinden saylr: a) Kiiler hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Ergin klnma. 2) Ad ve soyadn deitirilmesi. 3) lm karinesi sebebiyle (ilgili yerin mlk amirinin emriyle) nfus ktne l kayd dlen kiinin sa olduunun tespiti. 4) Gaiplik karar. 5) Kiisel durum sicilindeki kaydn dzeltilmesi. b) Aile hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Henz evlenme yanda olmayanlarn evlenmesine izin verme. 2) Gaiplik nedeniyle evliliin feshi. 3) Evlendirme memurunun, evlenme bavurusunu ret kararna kar yaplan itiraz. 4) Yeniden evlenmede bekleme sresinin hkim tarafndan kaldrlmas. 5) Terk eden ein ortak konuta davet edilmesi. 6) Elerden birinin, evlilik birliini tek bana temsil etmek konusunda yetkili klnmas. 7) Aile konutu ile ilgili ilemler iin dier ein rzasnn salanamad hllerde hkimin mdahalesinin istenmesi. 8) Mevcut mal rejiminin elerden birinin veya alacakllarn talebiyle mal ayrlna dntrlmesi ve sebeplerin ortadan kalkmas hlinde mal ayrlndan eski rejime geri dnlmesi. 9) Paylamal mal ayrlnda boanma veya evliliin iptali hlinde, aile konutu ve ev eyasn hangi ein kullanmaya devam edecei hakknda karar verilmesi. 10) Sa kalan ee aile konutu zerinde ve ev eyas zerinde mlkiyet veya intifa hakk tannmas. 11) Mal ortaklnda elerden birinin miras reddine izin verilmesi. 12) Ana babaya ocuun mallarndan bir ksmn ocuun bakm ve eitimi iin sarf etme izninin verilmesi.

13) Velayetin kaldrlmas, velayetin elerden birinden alnarak dierine verilmesi ve kaldrlan velayetin geri verilmesi. 14) Hkimin ocuun mallarnn ynetimine mdahale etmesi ve ocuun mallarnn ynetiminin kayyma devri. 15) Evlilik sona erince velayet kendisinde kalan ein, hkime ocuun mallar hakknda defter sunmas. 16) Aile yurdunun kurulmasna izin verilmesi, kuruluun tebli ve ilan, kapatlmas hlinde tapu sicilindeki erhin silinmesine izin verilmesi, tanmazn bizzat malik veya ailesi tarafndan kullanlmas artna geici olarak istisna tannmas. 17) 14/1/1998 tarihli ve 4320 sayl Ailenin Korunmasna Dair Kanuna gre aile mahkemesi hkimi tarafndan karar verilecek tedbirler. 18) ocuk hkimi tarafndan, ocuun anas, babas, vasisi, bakm ve gzetiminden sorumlu kimse, Sosyal Hizmetler ve ocuk Esirgeme Kurumu ve Cumhuriyet savcsnn istemi zerine veya resen ocuklar hakknda koruyucu ve destekleyici tedbir karar alnmas. 19) Vesayet ileri. c) Miras hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Sulh hkimi tarafndan resm vasiyetname dzenlenmesi; el yazs ile vasiyetnamenin sulh hkimi tarafndan saklanmas; szl vasiyetname tutanann sulh veya asliye mahkemesine tevdi. 2) Vasiyeti yerine getirme grevlisine grevinin bildirilmesi. 3) Vasiyeti yerine getirme grevlisinin tereke mallar zerinde tasarruf etmesine izin verilmesi. 4) Gaibin miraslarna, gaibe den miras paynn teslim edilmesi. 5) Tereke mallarnn korunmas ve hak sahiplerine ulamasn salamak iin nlem alnmas. 6) Miraslk belgesi verilmesi. 7) Terekenin yazm ileminin sona erdiinin miraslara bildirilmesi, mirasn reddi beyannn tespiti ve tescili; mirasn reddinin, miras reddeden kiiden sonra gelen miraslara bildirilmesi; mirasn reddi sresinin uzatlmas. 8) Terekenin resm defterinin tutulmas.

9) Sulh hkiminin zellikleri olan eyann miraslardan birine tahsis edilmesi veya satlmasna karar vermesi. ) Eya hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Tanmaz zerinde taraf oluturulmasna ve hak ihlaline sebebiyet vermeyecek dzeltmelerin yaplmas. 2) Tanmaz rehninde alacakl iin kayym tayini. d) Borlar hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Yetkisi sona eren temsilcinin temsil belgesini mahkemeye teslimi. 2) Borluya ifa veya teminat gstermesi iin sre verilmesi. 3) Tevdi mahalli belirlenmesi veya tevdi edilemeyecek eyann satlmas. 4) Alacakls ihtilafl olan borcun mahkemeye tevdi. 5) Aypl hayvann bilirkii tarafndan muayenesi. 6) Mesafeli satmlarda aybn tespiti veya aypl maln satlmasna izin verilmesi. 7) iye krdan hisse verilmesini ngren i szlemesinde, mahkemenin iverenin hesaplarn inceleyecek bir kii tayin etmesi. 8) Eser szlemesinde eserin aypl olup olmadnn bilirkiiye tespit ettirilmesi. 9) Satlmak iin komisyoncuya gnderilen eyann hasarnn tespiti. 10) Komisyoncu elindeki maln ak artrma ile satna izin verilmesi. e) Ticaret hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) Ticari defterlerin zya hlinde belge verilmesi. 2) Acentenin mvekkili hesabna teslim ald maln Borlar Kanununa gre satlmas. 3) Kollektif irketin tasfiyesinde tasfiye memuru tayini. 4) Komanditer ortan talebiyle irket hesaplarn incelemek iin eksper tayini. 5) Anonim irkette ayni sermaye konulmas, tescilden itibaren iki yl iinde sermayenin onda birini aan tutarda iletme devralnmas ve sermaye azaltlmasnda bilirkii raporu alnmas ve mahkemenin izni.

6) Kymetli evrakn iptali. 7) Eya tamada eyann hasar ve eksiinin tespit edilmesi; teslim edilememesi hlinde Borlar Kanunu hkmlerine gre satlmasna karar verilmesi; gnderilen eyann mahkeme marifetiyle muayenesi. 8) Gemi ipoteinde, malikin bulunamad hllerde kayym tayini. 9) Deniz raporu tanzimi. 10) Krkambar szlemesinde geminin hareket gnnn mahkeme tarafndan tayini. 11) Navlun szlemesinde, boaltma limannda mallarn hl ve vaziyetinin, l, say ve tartsnn ekspere tespit ettirilmesi. 12) Mterek avaryalarda dispei tayini ve dispecin mahkemece tasdiki. 13) Denizcilik rizikolarna kar sigortalarda zararn ve kapsamnn belirlenmesi iin bilirkii tayini. 14) Kooperatiflerde ayni sermayeye deer biilmesi iin bilirkii tayini. f) cra ve iflas hukukundaki ekimesiz yarg ileri: 1) potekli alacakta alacaklnn gaiplii veya alaca almaktan kanmas hlinde, bor tutarnn icra dairesine tevdi edilmesi zerine icra mahkemesi tarafndan ipotein fekkine karar verilmesi. 2) Dorudan doruya iflas. 3) flasn kaldrlmas. 4) flasn kapanmasna karar verilmesi. 5) Reddolunmu mirasn tasfiyesinin, miraslardan birinin miras kabul talebi zerine mahkeme tarafndan durdurulmas. 6) Konkordato mhleti verilmesi ve komiserin atanmas. 7) Konkordatonun tasdiki. 8) Sermaye irketleri ve kooperatiflerin uzlama yoluyla yeniden yaplandrlmasnda projenin ilan ve ara dnem denetisinin atanmas. 9) Fevkalade hllerde, kusuru olmakszn borlarn yerine getiremeyen borluya mhlet verilmesi. g) eitli kanunlardaki ekimesiz yarg ileri:

1) Nfus ktklerinin sayfa birleim yerlerinin asliye hukuk mahkemesince mhrlenmesi. 2) Noterlerin greve balarken mahkemede yemin ettirilmeleri. 3) Noter evrak ve defterlerinden alnarak baka yere gnderilecek rneklerin mahkeme tarafndan tasdiki. 4) Kamu grevlilerinin mahkeme huzurunda kanunen yemin etme zorunluluunun ngrld dier durumlar. Grevli mahkeme MADDE 383- (1) ekimesiz yarg ilerinde grevli mahkeme, aksine bir dzenleme bulunmad srece sulh hukuk mahkemesidir. ekimesiz yarg ilerinde yetki MADDE 384- (1) Kanunda aksine hkm bulunmadka, ekimesiz yarg ileri iin talepte bulunan kiinin veya ilgililerden birinin oturduu yer mahkemesi yetkilidir. Yarglama usul MADDE 385- (1) ekimesiz yarg ilerinde, niteliine uygun dt lde, basit yarglama usul uygulanr. (2) ekimesiz yarg ilerinde aksine bir hkm bulunmadka resen aratrma ilkesi geerlidir. (3) Mahkemeler dndaki resm makamlara braklan ekimesiz yarg ilerinde uygulanacak usul, ilgili zel kanunlarnda belirtilen hkmlere tabidir. Mhrleme, deftere geirme ve yemin tutana dzenlenmesi usul MADDE 386- (1) Mhrleme, deftere geirme ve yemin tutana gibi ilerin dzenlenmesi usul, bu Kanun gereince, Adalet Bakanl tarafndan karlacak ynetmelikte belirlenir. Kararlara kar bavuru yollar MADDE 387- (1) ekimesiz yarg ilerinde verilen kararlara kar hukuki yarar bulunan ilgililer, zel kanuni dzenlemeler sakl kalmak kaydyla, kararn renilmesinden itibaren iki hafta iinde, bu Kanun hkmleri dairesinde istinaf yoluna bavurabilirler. Kararlarn nitelii

MADDE 388- (1) Kanunda aksine hkm bulunmayan hllerde, ekimesiz yarg kararlar maddi anlamda kesin hkm tekil etmez. ONUNCU KISIM Geici Hukuki Korumalar BRNC BLM htiyati Tedbir htiyati tedbirin artlar MADDE 389- (1) Mevcut durumda meydana gelebilecek bir deime nedeniyle hakkn elde edilmesinin nemli lde zorlaacandan ya da tamamen imknsz hle geleceinden veya gecikme sebebiyle bir sakncann yahut ciddi bir zararn doacandan endie edilmesi hllerinde, uyumazlk konusu hakknda ihtiyati tedbir karar verilebilir. (2) Birinci fkra hkm niteliine uygun dt lde ekimesiz yarg ilerinde de uygulanr. htiyati tedbir talebi MADDE 390- (1) htiyati tedbir, dava almadan nce, esas hakknda grevli ve yetkili olan mahkemeden; dava aldktan sonra ise ancak asl davann grld mahkemeden talep edilir. (2) Talep edenin haklarnn derhl korunmasnda zorunluluk bulunan hllerde, hkim kar taraf dinlemeden de tedbire karar verebilir. (3) Tedbir talep eden taraf, dilekesinde dayand ihtiyati tedbir sebebini ve trn aka belirtmek ve davann esas ynnden kendisinin haklln yaklak olarak ispat etmek zorundadr. htiyati tedbir karar MADDE 391- (1) Mahkeme, tedbire konu olan mal veya hakkn muhafaza altna alnmas veya bir yediemine tevdii ya da bir eyin yaplmas veya yaplmamas gibi, sakncay ortadan kaldracak veya zarar engelleyecek her trl tedbire karar verebilir. (2) htiyati tedbir kararnda; a) htiyati tedbir talep edenin, varsa kanuni temsilcisi ve vekilinin ve kar tarafn ad, soyad ve yerleim yeri ile talep edenin Trkiye Cumhuriyeti kimlik numaras, b) Tedbirin, ak ve somut olarak hangi sebebe ve delillere dayand,

c) Tereddde yer vermeyecek ekilde, neyin zerinde ve ne tr bir tedbire karar verildii, ) Talepte bulunann, ne tutarda ve ne trde bir teminat gsterecei, yazlr. (3) htiyati tedbir talebinin reddi hlinde, kanun yoluna bavurulabilir. Bu bavuru ncelikle incelenir ve kesin olarak karara balanr. htiyati tedbirde teminat gsterilmesi MADDE 392- (1) htiyati tedbir talep eden, haksz kt takdirde kar tarafn ve nc kiilerin bu yzden urayacaklar muhtemel zararlara karlk teminat gstermek zorundadr. Talep, resm belgeye, bakaca kesin bir delile dayanyor yahut durum ve koullar gerektiriyorsa, mahkeme gerekesini aka belirtmek artyla teminat alnmamasna da karar verebilir. Adli yardmdan yararlanan kimsenin teminat gstermesi gerekmez. (2) Asl davaya ilikin hkmn kesinlemesinden veya ihtiyati tedbir kararnn kalkmasndan itibaren bir ay iinde tazminat davasnn almamas zerine teminat iade edilir. htiyati tedbir kararnn uygulanmas MADDE 393- (1) htiyati tedbir kararnn uygulanmas, verildii tarihten itibaren bir hafta iinde talep edilmek zorundadr. Aksi hlde, kanuni sre iinde dava alm olsa dahi, tedbir karar kendiliinden kalkar. (2) Tedbir kararnn uygulanmas, karar veren mahkemenin yarg evresinde bulunan veya tedbir konusu mal ya da hakkn bulunduu yer icra dairesinden talep edilir. Mahkeme, kararnda belirtmek suretiyle, tedbirin uygulanmasnda, yaz ileri mdrn de grevlendirebilir. (3) htiyati tedbir kararnn uygulanmas iin, gerekirse zor kullanlabilir. Zor kullanmak hususunda, btn kolluk kuvvetleri ve kylerde muhtarlar, uygulamay gerekletirecek memurun yazl bavurusu zerine, kendisine yardm etmek ve emirlerine uymakla ykmldrler. (4) htiyati tedbiri uygulayan memur, bir tutanak dzenler. Bu tutanakta, tedbir konusu ve bulunduu yer gsterilir; tedbir konusu ile ilgili her trl iddia bu tutanaa geirilir. Tedbiri uygulayan memur, bu tutanan bir rneini tedbir srasnda hazr bulunmayan taraflara ve duruma gre nc kiiye tebli eder. (5) htiyati tedbir kararlar hakknda kanun yoluna bavurulmas hlinde, tedbire ilikin dosya ve delillerin sadece rnekleri ilgili mahkemeye gnderilir. htiyati tedbir kararna kar itiraz

MADDE 394- (1) Kar taraf dinlenmeden verilmi olan ihtiyati tedbir kararlarna itiraz edilebilir. Aksine karar verilmedike, itiraz icray durdurmaz. (2) htiyati tedbirin uygulanmas srasnda kar taraf hazr bulunuyorsa, tedbirin uygulanmasndan itibaren; hazr bulunmuyorsa tedbirin uygulanmasna ilikin tutanan tebliinden itibaren bir hafta iinde, ihtiyati tedbirin artlarna, mahkemenin yetkisine ve teminata ilikin olarak, karar veren mahkemeye itiraz edebilir. (3) htiyati tedbir kararnn uygulanmas sebebiyle menfaati aka ihlal edilen nc kiiler de ihtiyati tedbiri renmelerinden itibaren bir hafta iinde ihtiyati tedbirin artlarna ve teminata itiraz edebilirler. (4) tiraz dilekeyle yaplr. tiraz eden, itiraz sebeplerini aka gstermek ve itiraznn dayana olan tm delilleri dilekesine eklemek zorundadr. Mahkeme, ilgilileri dinlemek zere davet eder; gelmedikleri takdirde dosya zerinden inceleme yaparak kararn verir. tiraz zerine mahkeme, tedbir kararn deitirebilir veya kaldrabilir. (5) tiraz hakknda verilen karara kar, kanun yoluna bavurulabilir. Bu bavuru ncelikle incelenir ve kesin olarak karara balanr. Kanun yoluna bavurulmu olmas, tedbirin uygulanmasn durdurmaz. Teminat karl tedbirin deitirilmesi veya kaldrlmas MADDE 395- (1) Aleyhine ihtiyati tedbir karar verilen veya hakknda bu tedbir karar uygulanan kii, mahkemece kabul edilecek teminat gsterirse, mahkeme, duruma gre tedbirin deitirilmesine veya kaldrlmasna karar verebilir. (2) Teminatn tutar, tedbirin deitirilmesi veya kaldrlmasna gre; tr ise 87 nci maddeye gre tayin edilir. (3) tiraza ilikin 394 nc maddenin nc ve drdnc fkras, kyas yoluyla uygulanr. Durum ve koullarn deimesi sebebiyle tedbirin deitirilmesi veya kaldrlmas MADDE 396- (1) Durum ve koullarn deitii sabit olursa, talep zerine ihtiyati tedbirin deitirilmesine veya kaldrlmasna teminat aranmakszn karar verilebilir. (2) tiraza ilikin 394 nc maddenin nc ve drdnc fkras, kyas yoluyla uygulanr. htiyati tedbiri tamamlayan ilemler MADDE 397- (1) htiyati tedbir karar dava almasndan nce verilmise, tedbir talep eden, bu kararn uygulanmasn talep ettii tarihten itibaren iki hafta

iinde esas hakkndaki davasn amak ve dava atna ilikin evrak, karar uygulayan memura ibrazla dosyaya koydurtmak ve karlnda bir belge almak zorundadr. Aksi hlde tedbir kendiliinden kalkar. (2) htiyati tedbir kararnn etkisi, aksi belirtilmedii takdirde, nihai kararn kesinlemesine kadar devam eder. (3) Tedbir kalkm veya kaldrlm ise bu husus ilgili yerlere bildirilir. (4) htiyati tedbir dosyas, asl dava dosyasnn eki saylr. Tedbire muhalefetin cezas MADDE 398- (1) htiyati tedbir kararnn uygulanmasna ilikin emre uymayan veya tedbir kararna aykr davranan kimse, bir aydan alt aya kadar disiplin hapsi ile cezalandrlr. Grevli ve yetkili mahkeme, esas hakkndaki dava henz almamsa, ihtiyati tedbir karar veren mahkeme; esas hakkndaki dava almsa, bu davann grld mahkemedir. Tazminat MADDE 399- (1) Lehine ihtiyati tedbir karar verilen taraf, ihtiyati tedbir talebinde bulunduu anda haksz olduu anlalr yahut tedbir karar kendiliinden kalkar ya da itiraz zerine kaldrlr ise haksz ihtiyati tedbir nedeniyle uranlan zarar tazminle ykmldr. (2) Haksz ihtiyati tedbirden kaynaklanan tazminat davas, esas hakkndaki davann karara baland mahkemede alr. (3) Tazminat davas ama hakk, hkmn kesinlemesinden veya ihtiyati tedbir kararnn kalkmasndan itibaren, bir yl gemesiyle zamanamna urar. KNC BLM Delil Tespiti ve Dier Geici Hukuki Korumalar Delil tespitinin istenebilecei hller MADDE 400- (1) Taraflardan her biri, grlmekte olan bir davada henz inceleme sras gelmemi yahut ileride aaca davada ileri srecei bir vakann tespiti amacyla keif yaplmas, bilirkii incelemesi yaptrlmas ya da tank ifadelerinin alnmas gibi ilemlerin yaplmasn talep edebilir. (2) Delil tespiti istenebilmesi iin hukuki yararn varl gerekir. Kanunda aka ngrlen hller dnda, delilin hemen tespit edilmemesi hlinde kaybolaca yahut ileri srlmesinin nemli lde zorlaaca ihtimal dhilinde bulunuyorsa hukuki yarar var saylr. Grev ve yetki

MADDE 401- (1) Henz dava almam olan hllerde delil tespiti, esas hakkndaki davaya bakacak olan mahkemeden veya zerinde keif yahut bilirkii incelemesi yaplacak olan eyin bulunduu veya tank olarak dinlenilecek kiinin oturduu yer sulh mahkemesinden istenir. (2) Noterlerin, 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayl Noterlik Kanunu uyarnca yapaca vaka tespitine ilikin hkmler sakldr. (3) Esas hakknda alan davada, delil tespiti yapan mahkemenin yetkisiz ve grevsiz olduu ileri srlemez. (4) Dava aldktan sonra yaplan her trl delil tespiti talebi hakknda sadece davann grlmekte olduu mahkeme yetkili ve grevlidir. Delil tespiti talebi ve karar MADDE 402- (1) Delil tespiti talebi dilekeyle yaplr. Dilekede tespiti istenen vaka, tanklara veya bilirkiilere sorulmas istenen sorular, delillerin kaybolaca veya gsterilmesinde zorlukla karlalaca kukusunu uyandran sebepler ile aleyhine delil tespiti istenen kiinin ad, soyad ve adresi yer alr. Tespit talebinde bulunan, durum ve koullarn imkn vermemesi nedeniyle, aleyhine tespit yaplacak kiiyi gsteremiyorsa talebi geerli saylr. (2) Mahkeme tarafndan belirlenen tespit giderleri avans olarak denmedike sonraki ilemler yaplmaz. (3) Tespit talebi mahkemece hakl bulunursa karar, dilekeyle birlikte kar tarafa tebli edilir. Kararda ayrca, delil tespitinin nasl ve ne zaman yaplaca, tespitin icras esnasnda kar tarafn da hazr bulunabilecei, varsa itiraz ve ilave sorularn bir hafta iinde bildirilmesi gerektii belirtilir. Acele hllerde tespit MADDE 403- (1) Talep sahibinin haklarnn korunmas bakmndan zorunluluk bulunan hllerde, kar tarafa tebligat yaplmakszn da delil tespiti yaplabilir. Tespitin yaplmasndan sonra, tespit dilekesi, tespit karar, tespit tutana ve varsa bilirkii raporunun bir rnei mahkemece kendiliinden dier tarafa tebli olunur. Kar taraf tebliden itibaren bir hafta iinde delil tespiti kararna itiraz edebilir. Delil tespiti kararnda uygulanacak hkmler MADDE 404- (1) Tespiti istenen vakann hangi delille tespit edileceine karar verilmise, bu kararn yerine getirilmesinde o delilin toplanmasna ilikin hkmler uygulanr. Tutanak ve dier belgeler

MADDE 405- (1) Delil tespiti dosyas, asl dava dosyasnn eki saylr ve onunla birletirilir. Asl davann taraflarndan her biri, iddia veya savunmasn ispat iin bu tutanak ve raporlara dayanabilir. Dier geici hukuki korumalar MADDE 406- (1) Mahkemece, gerekli hllerde, mal veya haklarla ilgili defter tutulmasna ya da mhrleme ileminin yaplmasna karar verilebilir. (2) htiyati haciz, muhafaza tedbirleri ve geici dzenleme niteliindeki kararlar gibi geici hukuki korumalara ilikin dier kanunlarda yer alan zel hkmler sakldr. ONBRNC KISIM Tahkim Uygulanma alan MADDE 407- (1) Bu Ksmda yer alan hkmler, 21/6/2001 tarihli ve 4686 sayl Milletleraras Tahkim Kanununun tanmlad anlamda yabanclk unsuru iermeyen ve tahkim yerinin Trkiye olarak belirlendii uyumazlklar hakknda uygulanr. Tahkime elverililik MADDE 408- (1) Tanmaz mallar zerindeki ayni haklardan veya iki tarafn iradelerine tabi olmayan ilerden kaynaklanan uyumazlklar tahkime elverili deildir. tiraz hakkndan feragat MADDE 409- (1) Taraflarn aksini kararlatrabilecekleri bir hkme veya tahkim szlemesine uyulmaz ise ilgili taraf bu aykrla itiraz edebilir. lgili taraf, aykrl rendii tarihten itibaren iki hafta veya hakemlerin bu konuda kararlatrdklar sre iinde itiraz etmeden tahkime devam ederse, itiraz hakkndan feragat etmi saylr. Tahkimde grevli ve yetkili mahkeme MADDE 410- (1) Tahkim yarglamasnda, mahkeme tarafndan yaplaca belirtilen ilerde grevli ve yetkili mahkeme tahkim yeri blge adliye mahkemesidir. Tahkim yeri belirlenmemi ise grevli ve yetkili mahkeme, davalnn Trkiyedeki yerleim yeri, oturduu yer veya iyeri blge adliye mahkemesidir. Mahkemenin yardm MADDE 411- (1) Tahkim yarglamasna mahkemelerin yardm, bu Ksmda aka izin verilmi olan hllerde mmkndr.

Tahkim szlemesinin tanm ve ekli MADDE 412- (1) Tahkim szlemesi, taraflarn, szleme veya szleme d bir hukuki ilikiden domu veya doabilecek uyumazlklarn tamam veya bir ksmnn zmnn hakem veya hakem kuruluna braklmas hususunda yaptklar anlamadr. (2) Tahkim szlemesi, taraflar arasndaki szlemenin bir art veya ayr bir szleme eklinde yaplabilir. (3) Tahkim szlemesi yazl ekilde yaplr. Yazl ekil artnn yerine getirilmi saylmas iin, tahkim szlemesinin taraflarca imzalanm yazl bir belgeye veya taraflar arasnda teati edilen mektup, telgraf, teleks, faks gibi bir iletiim aracna veya elektronik ortama geirilmi olmas ya da dava dilekesinde yazl bir tahkim szlemesinin varlnn iddia edilmesine davalnn verdii cevap dilekesinde itiraz edilmemi olmas yeterlidir. Asl szlemenin bir paras hline getirilmek amacyla tahkim art ieren bir belgeye yollama yaplmas hlinde de tahkim szlemesi yaplm saylr. (4) Tahkim szlemesine kar, asl szlemenin geerli olmad veya tahkim szlemesinin henz domam olan bir uyumazla ilikin olduu itiraznda bulunulamaz. (5) Yarglama srasnda taraflarn tahkim yoluna bavurma konusunda anlamalar hlinde, dava dosyas mahkemece ilgili hakem veya hakem kuruluna gnderilir. Tahkim itiraz MADDE 413- (1) Tahkim szlemesinin konusunu oluturan bir uyumazln zm iin mahkemede dava almsa, kar taraf tahkim ilk itiraznda bulunabilir. Bu durumda tahkim szlemesi hkmsz, tesirsiz veya uygulanmas imknsz deil ise mahkeme tahkim itirazn kabul eder ve davay usulden reddeder. (2) Tahkim itiraznn ileri srlmesi, tahkim yarglamasna engel deildir. htiyati tedbir ve delil tespiti MADDE 414- (1) Aksi kararlatrlmadka, tahkim yarglamas srasnda hakem veya hakem kurulu, taraflardan birinin talebi zerine, bir ihtiyati tedbirin alnmasna veya delil tespitine karar verebilir. Hakem veya hakem kurulu, ihtiyati tedbir karar vermeyi, uygun bir teminat verilmesine bal klabilir. (2) Mahkeme hakem veya hakem kurulunca verilen tedbir kararnn, geerli bir tahkim szlemesinin var olmas kaydyla taraflardan birinin talebi zerine icra edilebilirliine karar verir.

(3) Hakem veya hakem kurulunun ya da taraflarca grevlendirilecek bir baka kiinin zamannda veya etkin olarak hareket edemeyecek olduu hllerde, taraflardan biri ihtiyati tedbir veya delil tespiti iin mahkemeye bavurabilir. Bu hller mevcut deil ise mahkemeye bavuru, sadece hakem veya hakem kurulundan alnacak izne veya taraflarn bu konudaki yazl szlemesine dayanlarak yaplr. (4) Tahkim yarglamas ncesi veya tahkim yarglamas srasnda taraflardan birinin talebi zerine mahkemece verilen ihtiyati tedbir karar, aksine karar verilmedike, hakem veya hakem kurulu kararnn icra edilebilir hle gelmesiyle ya da davann hakem veya hakem kurulu tarafndan reddedilmesi hlinde kendiliinden ortadan kalkar. (5) Mahkemenin verdii ihtiyati tedbir karar, hakem veya hakem kurulu tarafndan deitirilebilir veya ortadan kaldrlabilir. Hakem says MADDE 415- (1) Taraflar, hakemin saysn belirlemekte serbesttir. Ancak, bu say tek olmaldr. (2) Hakemlerin says taraflarca kararlatrlmamsa hakem seilir. Hakemlerin seimi MADDE 416- (1) Taraflar, hakem veya hakemlerin seim usuln kararlatrmakta serbesttir. Taraflarca aksi kararlatrlmamsa hakem seiminde aadaki usul uygulanr: a) Ancak gerek kiiler hakem seilebilir. b) Tek hakem seilecek ise ve taraflar hakem seiminde anlaamazlarsa hakem, taraflardan birinin talebi zerine mahkeme tarafndan seilir. c) hakem seilecek ise taraflardan her biri bir hakem seer; bu ekilde seilen iki hakem nc hakemi belirler. Taraflardan biri, dier tarafn bu yoldaki talebinin kendisine ulamasndan itibaren bir ay iinde hakemini semezse veya taraflarn setii iki hakem seilmelerinden sonraki bir ay iinde nc hakemi belirlemezlerse, taraflardan birinin talebi zerine mahkeme tarafndan hakem seimi yaplr. nc hakem, bakan olarak grev yapar. ) ten fazla hakem seilecek ise son hakemi seecek olan hakemler yukardaki bentte belirtilen usule gre taraflarca eit sayda belirlenir. d) Hakemin birden fazla kiiden olumas hlinde en az birinin kendi alannda be yl ve daha fazla kdeme sahip bir hukuku olmas arttr. (2) Hakemlerin seim usuln kararlatrm olmalarna ramen;

a) Taraflardan biri szlemeye uymazsa, b) Kararlatrlm olan usule gre taraflarn veya taraflarca seilen hakemlerin hakem seimi konusunda birlikte karar vermeleri gerektii hlde, taraflar ya da hakemler bu konuda anlaamazlarsa, c) Hakem seimi ile yetkilendirilen nc kii, kurum veya kurulu, hakemi ya da hakem kurulunu semezse, hakem veya hakem kurulunun seimi, taraflardan birinin talebi zerine mahkeme tarafndan yaplr. Mahkemenin, gerektiinde taraflar dinledikten sonra bu fkra hkmlerine gre verdii kararlara kar temyiz yoluna bavurulamaz. Mahkeme, hakem seiminde taraflarn szlemesini ve hakemlerin bamsz ve tarafsz olmas ilkelerini gz nnde bulundurur. ten fazla hakem seilecek hllerde de ayn usul uygulanr. Ret sebepleri MADDE 417- (1) Kendisine hakemlik nerilen kimse, bu grevi kabul etmeden nce tarafszlk ve bamszlndan phe edilmeyi hakl gsteren durum ve koullar aklamak zorundadr. Taraflar nceden bilgilendirilmemi olduklar takdirde hakem, daha sonra ortaya kan durumlar da gecikmeksizin taraflara bildirir. (2) Hakem, taraflarca kararlatrlan niteliklere sahip olmad, taraflarca kararlatrlan tahkim usulnde ngrlen bir ret sebebi mevcut bulunduu veya tarafszlndan phe edilmeyi hakl gsteren durum ve koullar gerekletii takdirde reddedilebilir. Taraflardan birisinin kendisinin atad veya atanmasna katld hakemi reddetmesi, yalnzca hakemin atanma tarihinden sonra renilen ret sebeplerine dayanlarak yaplabilir. Hakemin reddi usul MADDE 418- (1) Taraflar, hakemin reddi usuln serbeste kararlatrabilirler. (2) Hakemi reddetmek isteyen taraf, hakemin veya hakem kurulunun seiminden ya da hakemin reddi talebinde bulunabilecei bir durumun ortaya ktn rendii tarihten itibaren iki hafta iinde ret talebinde bulunabilir ve bu talebini kar tarafa yazl olarak bildirir. Reddedilen hakem kendiliinden ekilmez veya dier taraf reddi kabul etmez ise ret hakknda, hakem kurulunca karar verilir. (3) Hakem kurulundan bir veya birden ok hakemin reddini isteyen taraf, ret talebini ve gerekesini hakem kuruluna bildirir. Ret talebinin kabul edilmediini renen taraf, bu tarihten itibaren karara kar bir ay iinde mahkemeye bavurarak bu kararn kaldrlmasn ve hakem veya hakemlerin reddine ilikin talep hakknda karar verilmesini isteyebilir.

(4) Seilen hakemin veya hakem kurulunun tmnn ya da karar ounluunu ortadan kaldracak sayda hakemin reddi iin ancak mahkemeye bavurulabilir. Mahkemenin bu fkra uyarnca verecei kararlara kar temyiz yoluna bavurulamaz. (5) Seilen hakemin veya hakem kurulunun tmnn ya da karar ounluunu ortadan kaldracak sayda hakemin ret talebini mahkemenin kabul etmesi hlinde tahkim sona erer. Ancak tahkim szlemesinde hakem veya hakemlerin isimleri belirlenmemise yeniden hakem seimi yoluna gidilir. Hakemlerin sorumluluu MADDE 419- (1) Taraflarca aksi kararlatrlmamsa, tahkim yarglamasnda grevi kabul eden hakem, hakl bir neden olmakszn grevini yerine getirmekten kand takdirde, taraflarn bu nedenle urad zarar gidermekle ykmldr. Grevin yerine getirilememesi MADDE 420- (1) Bir hakem, hukuki veya fiil sebeplerle grevini hi ya da zamannda yerine getiremedii takdirde hakemlik grevi, ekilme veya taraflarn bu ynde anlamalar suretiyle sona erer. (2) Taraflardan her biri, hakemin ekilmesini gerektiren sebeplerin varl konusunda aralarnda uyumazlk olursa, mahkemeden hakemin yetkisinin sona erdirilmesi konusunda karar verilmesini isteyebilir. Mahkemenin verecei karar kesindir. (3) Hakemin grevinden ekilmesi veya dier tarafn hakemin yetkisinin sona ermesine muvafakat etmesi, hakemin ret sebeplerinin varlnn kabul anlamna gelmez. Yeni hakem seilmesi MADDE 421- (1) Hakemlerden birinin grevi herhangi bir sebeple sona ererse, onun yerine seimindeki usul uygulanarak yeni bir hakem seilir. (2) Bir veya birden ok hakemin deitirilmesi iin geen sre tahkim sresinden saylmaz. (3) Tahkim szlemesinde hakemin veya hakem kurulunu oluturan hakemlerin ad ve soyadlar belirtilmi ise hakemin, hakem kurulunun ya da kurulun karar ounluunu ortadan kaldracak sayda hakemin grevinin herhangi bir sebeple sona ermesi hlinde, tahkim de sona erer. Hakemin kendi yetkisi hakknda karar vermesi MADDE 422- (1) Hakem veya hakem kurulu, tahkim szlemesinin mevcut veya geerli olup olmadna ilikin itirazlar da dhil olmak zere, kendi yetkisi

hakknda karar verebilir. Bu karar verilirken, bir szlemede yer alan tahkim art, szlemenin dier hkmlerinden bamsz olarak deerlendirilir. Hakem veya hakem kurulunun asl szlemenin hkmszlne karar vermesi, tahkim szlemesinin kendiliinden hkmszl sonucunu dourmaz. (2) Hakem veya hakem kurulunun yetkisizliine ilikin itiraz, en ge cevap dilekesinde yaplr. Taraflarn hakemleri bizzat semi veya hakem seimine katlm olmalar, hakem veya hakem kurulunun yetkisine itiraz etme haklarn ortadan kaldrmaz. (3) Hakem veya hakem kurulunun yetkisini atna ilikin itiraz derhl ileri srlmelidir. (4) Hakem veya hakem kurulu, yukarda belirtilen her iki hlde de gecikmenin hakl sebebe dayand sonucuna varrsa, sresinde ileri srlmeyen itiraz kabul edebilir. (5) Hakem veya hakem kurulu, yetkisizlik itirazn, n sorun eklinde inceler ve karara balar; yetkili olduuna karar verirse, tahkim yarglamasn srdrr ve davay karara balar. Taraflarn eitlii ve hukuki dinlenilme hakk MADDE 423- (1) Taraflar, tahkim yarglamasnda eit hak ve yetkiye sahiptirler. Taraflara hukuki dinlenilme hakkn kullanma imkn tannr. Yarglama usulnn belirlenmesi MADDE 424- (1) Taraflar, hakem veya hakem kurulunun uygulayaca yarglama usulne ilikin kurallar, bu Ksmn emredici hkmleri sakl kalmak kaydyla, serbeste kararlatrabilir ya da tahkim kurallarna yollama yaparak belirleyebilirler. Taraflar arasnda byle bir szleme yoksa hakem veya hakem kurulu, tahkim yarglamasn, bu Ksmn hkmlerini gzeterek uygun bulduu bir ekilde yrtr. Tahkim yeri MADDE 425- (1) Tahkim yeri, taraflarca veya onlarn setii bir tahkim kurumunca serbeste kararlatrlr. Bu konuda bir anlama yoksa tahkim yeri, hakem veya hakem kurulunca olayn zelliklerine gre belirlenir. (2) Hakem veya hakem kurulu, tahkim yarglamasnn gerektirdii durumlarda nceden taraflara bildirmek kaydyla bir baka yerde de toplanabilir; duruma, keif gibi benzeri ilemleri de yapabilir. Dava tarihi MADDE 426- (1) Taraflar aksini kararlatrmadka tahkim davas, hakemlerin seimi iin mahkemeye veya taraflarn szlemesine gre hakem seecek olan

kii, kurum veya kurulua bavurulduu ve eer szlemeye gre hakemlerin seimi iki tarafa ait ise davacnn hakemini seip kendi hakemini semesini dier tarafa bildirdii; szlemede hakem veya hakem kurulunu oluturan hakemlerin ad ve soyadlar belirtilmi ise uyumazln tahkim yoluyla zlmesi talebinin kar tarafa alnd tarihte alm saylr. (2) Taraflardan biri, mahkemeden ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz karar alm ise iki hafta iinde tahkim davasn amak zorundadr. Aksi hlde ihtiyati tedbir veya ihtiyati haciz kendiliinden ortadan kalkar. Tahkim sresi MADDE 427- (1) Taraflar aksini kararlatrmadka, bir hakemin grev yapaca davalarda hakemin seildii, birden ok hakemin grev yapaca davalarda ise hakem kurulunun ilk toplant tutanann dzenlendii tarihten itibaren bir yl iinde, hakem veya hakem kurulunca esas hakknda karar verilir. (2) Tahkim sresi, taraflarn anlamasyla; anlaamamalar hlinde ise taraflardan birinin bavurusu zerine mahkemece uzatlabilir. Mahkemenin, bu konudaki karar kesindir. Dava ve cevap dilekesi MADDE 428- (1) Taraflarca kararlatrlan veya hakem tarafndan belirlenecek sre iinde, davac tahkim artn veya szlemesiyle birlikte varsa esas szleme ile iddiasn dayandrd vakalar ve talebini; daval ise savunmasn ve dayand vakalar dilekeyle hakem veya hakem kuruluna sunar. (2) Taraflar dilekelerine yazl delillerini ekleyebilir ve ileride sunacaklar delilleri gsterebilirler. (3) Taraflar, aksini kararlatrm olmadka, tahkim yarglamas srasnda iddia veya savunmalarn deitirebilir veya geniletebilirler. Ancak, hakem veya hakem kurulu, bu ilemin gecikerek yaplm olduunu veya dier taraf iin haksz bir ekilde byk zorluk yarattn ve dier durum ve koullar dikkate alarak, byle bir deiiklik veya geniletmeye izin vermeyebilir. ddia veya savunma tahkim szlemesinin kapsam dna kacak ekilde deitirilemez veya geniletilemez. Duruma yaplmas veya dosya zerinden inceleme MADDE 429- (1) Hakem veya hakem kurulu, delillerin ikamesi, szl beyanlarda bulunulmas veya bilirkiiden aklama istenmesi gibi sebeplerle duruma yaplmasna karar verebilecei gibi; yarglamann dosya zerinden yrtlmesine de karar verebilir. Taraflar, aksini kararlatrmadka, hakem veya hakem kurulu, taraflardan birinin talebi zerine yarglamann uygun aamasnda duruma yaplmasna karar verir.

(2) Hakem veya hakem kurulu, dava ile ilgili her trl keif tarihini, bilirkii incelemesini veya dier delillerin incelenmesi iin yapaca toplant ve durumalar ile taraflarn gelmemeleri hlinde bunun sonularn uygun bir sre nce taraflara bildirir. (3) Hakem veya hakem kuruluna verilen dilekeler, bilgiler ve dier belgeler taraflara bildirilir. Taraflardan birinin yarglamaya katlmamas MADDE 430- (1) Taraflardan birinin yarglamaya katlmamas hlinde aadaki hkmler uygulanr: a) Davac, geerli bir neden gstermeksizin dava dilekesini sresi iinde vermezse; dava dilekesi usulne uygun deilse ve eksiklik hakem veya hakem kurulunca belirlenecek sre iinde giderilmezse, hakem veya hakem kurulu tahkim yarglamasna son verir. b) Daval, cevap dilekesini vermezse; bu durum davacnn iddialarnn ikrar veya davann kabul olarak deerlendirilmeyip yarglamaya devam edilir. c) Taraflardan biri, geerli bir neden gstermeksizin durumaya katlmaz veya delillerini sunmaktan kanrsa; hakem veya hakem kurulu, tahkim yarglamasna devam ederek mevcut delillere gre karar verebilir. Hakem veya hakem kurulunca bilirkii seimi MADDE 431- (1) Hakem veya hakem kurulu; a) Belirledii konular hakknda rapor vermek zere bir veya birden ok bilirkii seimine, b) Taraflarn bilirkiiye gerekli aklamalar yapmalarna, ilgili belge ve bilgileri vermelerine, c) Keif yaplmasna, karar verebilir. (2) Aksi kararlatrlmadka, taraflardan birinin talebi veya hakem ya da hakem kurulunun gerekli grmesi zerine bilirkiiler, yazl veya szl raporlarn vermelerinden sonra arlacaklar durumaya katlrlar. Bu durumada taraflar, bilirkiilere soru sorabilir ve uyumazlk konusunda kendi setikleri zel bilirkiileri dinletebilirler. Delillerin toplanmas MADDE 432- (1) Taraflardan biri, hakem veya hakem kurulunun onay ile delillerin toplanmasnda mahkemeden yardm isteyebilir.

Hakem kurulunun karar vermesi MADDE 433- (1) Taraflarca aksi kararlatrlmamsa, hakem kurulu oy okluuyla da karar verebilir. (2) Taraflar veya hakem kurulunun dier yeleri yetki vermilerse, hakem kurulu bakan, yarglama usul ile ilgili belirli konularda tek bana karar verebilir. (3) Hakem veya hakem kurulu, ancak taraflarn aka yetkili klm olmalar artyla hakkaniyet ve nasafet kurallarna gre veya dostane zm yoluyla karar verebilir. Sulh MADDE 434- (1) Tahkim yarglamas srasnda taraflar uyumazlk konusunda sulh olurlarsa, tahkim yarglamasna son verilir. Taraflarn talebi, ahlka veya kamu dzenine aykr deilse ya da tahkime elverili olan bir konuya ilikin ise sulh, hakem karar olarak tespit edilir. Tahkim yarglamasnn sona ermesi MADDE 435- (1) Tahkim yarglamas, nihai hakem kararnn verilmesi veya aadaki hllerden birinin gereklemesi ile sona erer: a) Davalnn itiraz zerine hakem veya hakem kurulunun uyumazln kesin olarak zmnde davalnn hukuki yarar bulunduunu kabul etmesi hli hari, davac davasn geri alrsa. b) Taraflar, yarglamann sona erdirilmesi konusunda anlarlarsa. c) Hakem veya hakem kurulu, baka bir sebeple yarglamann srdrlmesini gereksiz veya imknsz bulursa. ) 427 nci maddenin ikinci fkras uyarnca tahkim sresinin uzatlmasna ilikin talep mahkemece reddedilirse. d) Taraflarca kararn oybirliiyle verilmesinin ngrlmesine ramen, hakem kurulu oybirliiyle karar veremezse. e) 442 nci maddenin ikinci fkras uyarnca yarglama giderleri iin avans yatrlmazsa. (2) 437 nci madde hkm sakl kalmak zere, hakem veya hakem kurulunun yetkisi, yarglamann sona ermesiyle ortadan kalkar. Hakem kararnn ekli, ierii ve saklanmas MADDE 436- (1) Hakem kararlarnda;

a) Karar veren hakem veya hakem kurulu yelerinin ad ve soyadlar, b) Taraflarn ve varsa temsilcileri ile vekillerinin ad ve soyadlar, unvanlar ve adresleri, c) Kararn dayand hukuki sebepler ile gerekesi, ) Bir sra numaras altnda ak ve kesin bir biimde taraflara yklenen hak ve borlar ile yarglama giderleri, d) Karara kar iptal davas alabilecei ve sresi, e) Tahkim yeri ve kararn tarihi, f) Karar veren hakem veya hakem kurulu yelerinin tamam veya ounluunun imzalar ve karara eklenmi ise kar oy yazs, gsterilir. (2) Aksi kararlatrlmadka, hakem veya hakem kurulu ksmi kararlar verebilir. (3) Hakem karar, hakem veya hakem kurulu bakan tarafndan taraflara bildirilir; ayrca kararn asl dosya ile birlikte mahkemeye gnderilir ve mahkemece saklanr. Hakem kararnn tavzihi, dzeltilmesi ve tamamlanmas MADDE 437- (1) Evvelce daha farkl bir sre ngrlmemise, taraflardan her biri, hakem kararnn kendisine bildirilmesinden itibaren iki hafta iinde, kar tarafa da bilgi vermek kaydyla, hakem veya hakem kuruluna bavurarak; a) Hakem kararnda bulunan hesap, yaz ve benzeri maddi hatalarn dzeltilmesini, b) Karara ilikin belirli bir konunun veya kararn bir blmnn tavzihini, isteyebilir. (2) Kar tarafn grn alan hakem veya hakem kurulu, bu talebi hakl bulursa, talep tarihinden itibaren bir ay iinde kararndaki maddi hatay dzeltir veya kararn tavzihini yapar. cap ederse, bu sre hakem veya hakem kurulunca uzatlabilir. (3) Hakem veya hakem kurulu, karardaki maddi hatalar karar tarihini izleyen iki hafta iinde kendiliinden de dzeltebilir. (4) Taraflardan her biri, hakem kararnn kendilerine bildirilmesinden itibaren bir ay iinde, kar tarafa da bilgi vermek kaydyla, yarglama srasnda ileri

srlm olmasna ramen karara balanmam konularda tamamlayc hakem karar verilmesini isteyebilir. Hakem veya hakem kurulu, talebi hakl bulursa, tamamlayc hakem kararn bir ay iinde verir. cap ederse, bu sre hakem veya hakem kurulunca en fazla bir ay uzatlabilir. (5) Dzeltme, tavzih ve tamamlama kararlar, taraflara bildirilir ve hakem kararnn bir parasn oluturur. Tebligat MADDE 438- (1) Taraflarca aksi kararlatrlmadka tebligat, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayl Tebligat Kanunu hkmlerine gre yaplr. ptal davas MADDE 439- (1) Hakem kararna kar yalnzca iptal davas alabilir. ptal davas, tahkim yerindeki mahkemede alr; ncelikle ve ivedilikle grlr. (2) a) Tahkim szlemesinin taraflarndan birinin ehliyetsiz ya da tahkim szlemesinin geersiz olduu, b) Hakem veya hakem kurulunun seiminde, szlemede belirlenen veya bu Ksmda ngrlen usule uyulmad, c) Kararn, tahkim sresi iinde verilmedii, ) Hakem veya hakem kurulunun, hukuka aykr olarak yetkili veya yetkisiz olduuna karar verdii, d) Hakem veya hakem kurulunun, tahkim szlemesi dnda kalan bir konuda karar verdii veya talebin tamam hakknda karar vermedii ya da yetkisini at, e) Tahkim yarglamasnn, usul asndan szlemede veya bu ynde bir szleme bulunmamas hlinde, bu Ksmda yer alan hkmlere uygun olarak yrtlmedii ve bu durumun kararn esasna etkili olduu, f) Taraflarn eitlii ilkesi ve hukuki dinlenilme hakkna riayet edilmedii, g) Hakem veya hakem kurulu kararna konu uyumazln Trk hukukuna gre tahkime elverili olmad, ) Kararn kamu dzenine aykr olduu, tespit edilirse, hakem kararlar iptal edilebilir. (3) Hakem veya hakem kurulunun, tahkim szlemesi dnda kalan bir konuda karar verdii iddiasyla alan iptal davasnda, tahkim szlemesi kapsamnda olan konularn, tahkim szlemesi kapsamnda olmayan konulardan ayrlmas

mmkn olduu takdirde, hakem kararnn sadece tahkim szlemesi kapsamnda olmayan konular ieren blm iptal edilebilir. (4) ptal davas, bir ay iinde alabilir. Bu sre, hakem kararnn veya tavzih, dzeltme ya da tamamlama kararnn taraflara bildirildii tarihten itibaren ilemeye balar. Hakem kararna kar iptal davas almas kararn icrasn durdurmaz. Ancak taraflardan birinin talebi zerine hkmolunan para veya eyann deerini karlayacak bir teminat gsterilmek art ile kararn icras durdurulabilir. (5) ptal talebi, davaya bakan mahkeme aksine karar vermedike, dosya zerinden incelenerek karara balanr. (6) ptal davas hakknda verilen kararlara kar temyiz yoluna bavurulabilir. Temyiz incelemesi, bu maddede yer alan iptal sebepleriyle snrl olarak, ncelikle ve ivedilikle karara balanr. Temyiz, kararn icrasn durdurmaz. (7) ptal davasnn kabul hlinde, kabul karar temyiz edilmezse veya ikinci fkrann (b), (), (d), (e) ve (f) bentlerindeki hllerin varl sebebiyle kabul hlinde, taraflar aksini kararlatrmamlarsa hakemleri ve tahkim sresini yeniden belirleyebilirler. Taraflar isterlerse eski hakemleri tayin edebilirler. Hakem creti MADDE 440- (1) Taraflarca aksi kararlatrlmamsa, hakemlerin creti, dava konusu alacan miktar, uyumazln nitelii ve tahkim yarglamasnn sresi dikkate alnarak, hakem veya hakem kurulu ile taraflar arasnda kararlatrlr. (2) Taraflar, hakem veya hakem kurulunun cretini yerlemi kurallara veya kurumsal tahkim kurallarna yollama yaparak da belirleyebilirler. (3) Taraflarla hakem veya hakem kurulu arasnda cretin belirlenmesi konusunda anlamaya varlamaz veya tahkim szlemesinde cretin belirlenmesine ilikin herhangi bir hkm bulunmazsa ya da taraflarca bu konuda yerlemi kurallara veya kurumsal tahkim kurallarna yollama yaplmamsa, hakem veya hakem kurulunun creti, her yl Adalet Bakanlnca ilgili kamu kurumu niteliindeki meslek kurulularnn grleri alnarak hazrlanan cret tarifesine gre belirlenir. (4) Taraflarca aksi kararlatrlmadka bakann creti, hakemlerden her birine denecek hakem cretinin yzde on fazlas olarak hesaplanr. (5) Hakem kararnn dzeltilmesi, yorumlanmas veya tamamlanmas hllerinde ek hakem creti denmez. (6) Hakem veya hakem kurulu kararnda tahkim yarglamasnn giderleri gsterilir. Yarglama giderleri

MADDE 441- (1) Yarglama giderleri; a) Hakemlerin ve hakemlerce belirlenen hakem sekreterlii cretini, b) Hakemlerin seyahat giderlerini ve yaptklar dier masraflar, c) Hakem veya hakem kurulu tarafndan atanan bilirkiilere ve yardmna bavurulan dier kiilere denen cretleri ve keif giderlerini, ) Hakem veya hakem kurulunun onaylad lde tanklarn seyahat giderlerini ve yaptklar dier masraflar, d) Hakem veya hakem kurulunun, davay kazanan tarafn varsa vekili iin avukatlk asgari cret tarifesine gre takdir ettii veklet cretini, e) Bu Kanuna gre mahkemelere yaplacak bavurularda alnan yarg harlarn, f) Tahkim yarglamasna ilikin tebligat giderlerini, kapsar. Avans yatrlmas ve giderlerin denmesi MADDE 442- (1) Hakem veya hakem kurulu, taraflarn her birinden yarglama giderleri iin gereken hllerde avans yatrlmasn isteyebilir. Aksi kararlatrlmadka, bu avans taraflarca eit miktarda denir. (2) Avans, hakem veya hakem kurulu kararnda ngrlen sre iinde denmemise hakem veya hakem kurulu yarglamay durdurabilir. Yarglamann durdurulduunun taraflara bildirilmesinden itibaren bir ay iinde avans denirse yarglamaya devam olunur; aksi hlde tahkim yarglamas sona erer. (3) Hakem veya hakem kurulu, kararn verdikten sonra taraflara, yatrlm olan avanslarn harcama yerlerini ve miktarlarn gsterir bir belge verir ve varsa kalan avans deyene iade eder. (4) Taraflar aksini kararlatrmadka yarglama giderleri haksz kan tarafa yklenir. Davada her iki taraf da ksmen hakl karsa, yarglama giderleri hakllk durumuna gre taraflar arasnda paylatrlr. (5) Hakem veya hakem kurulunun yarglamay sona erdiren veya taraflar arasndaki sulh tespit eden kararnda da yarglama giderleri gsterilir. Yarglamann iadesi MADDE 443- (1) Yarglamann iadesine ilikin yukardaki Sekizinci Ksmn nc Blm hkmleri, niteliine uygun dt ekilde tahkime de uygulanr.

(2) Tahkimde, yarglamann iadesi sebeplerinden sadece 375 inci maddenin birinci fkrasnn (b), (c), (e), (f), (g), (h), () ve (i) bentleri uygulanr. Yarglamann iadesi davas mahkemede grlr. (3) Yarglamann iadesi talebi kabul edilirse mahkeme, hakem kararn iptal eder ve uyumazl yeniden bir karar verilebilmesi iin yeni hakeme veya hakem kuruluna gnderir. Bu durumda hakem veya hakem kurulu 421 inci maddeye gre yeniden seilir veya oluturulur. Uygulanmayacak hkmler MADDE 444- (1) Bu Ksmda dzenlenen konularda, aksine hkm bulunmadka bu Kanunun dier hkmleri uygulanmaz. ONKNC KISIM Son Hkmler Elektronik ilemler MADDE 445- (1) Ulusal Yarg A Biliim Sistemi (UYAP), adalet hizmetlerinin elektronik ortamda yrtlmesi amacyla oluturulan biliim sistemidir. Dava ve dier yarglama ilemlerinin elektronik ortamda gerekletirildii hllerde UYAP kullanlarak veriler kaydedilir ve saklanr. (2) Elektronik ortamda, gvenli elektronik imza kullanlarak dava alabilir, har ve avans denebilir, dava dosyalar incelenebilir. Bu Kanun kapsamnda fizik olarak hazrlanmas ngrlen tutanak ve belgeler gvenli elektronik imzayla elektronik ortamda hazrlanabilir ve gnderilebilir. Gvenli elektronik imza ile oluturulan tutanak ve belgeler ayrca fizik olarak gnderilmez, belge rnei aranmaz. (3) Elektronik ortamdan fizik rnek kartlmas gereken hllerde tutanak veya belgenin aslnn ayn olduu belirtilerek hkim veya grevlendirdii yaz ileri mdr tarafndan imzalanr ve mhrlenir. (4) Elektronik ortamda yaplan ilemlerde sre gn sonunda biter. (5) Mahkemelerde grlmekte olan dava, ekimesiz yarg, geici hukuki koruma ve dier tm ilemlerde UYAPn kullanlmasna dair usul ve esaslar ynetmelikle dzenlenir. Disiplin para cezas MADDE 446- (1) Bu Kanun anlamnda disiplin para cezasndan maksat, yarglamann dzenli bir biimde ileyiini salamak ve kamu dzenini korumak amacyla verilen, verildii anda kesin olan ve derhl infaz gereken para cezasdr. Bu ceza, seenek yaptrmlara evrilemez ve adli sicil kaytlarnda yer almaz.

(2) Disiplin para cezas, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil edilir. Dier kanunlardaki yarglama usul ile ilgili hkmler MADDE 447- (1) Dier kanunlarn szl yahut seri yarglama usulne atf yapt hllerde, bu Kanunun basit yarglama usul ile ilgili hkmleri uygulanr. (2) Mevzuatta, yrrlkten kaldrlan 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayl Hukuk Usul Muhakemeleri Kanununa yaplan yollamalar, Hukuk Muhakemeleri Kanununun bu hkmlerin karln oluturan maddelerine yaplm saylr. Zaman bakmndan uygulanma MADDE 448- (1) Bu Kanun hkmleri, tamamlanm ilemleri etkilememek kaydyla derhl uygulanr. Ynetmelik MADDE 449- (1) Bu Kanunun uygulanmasyla ilgili ynetmelikler, Adalet Bakanl tarafndan Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren alt ay iinde karlr. Yeni ynetmelikler karlncaya kadar, mevcut ynetmeliklerin bu Kanuna aykr olmayan hkmlerinin uygulanmasna devam olunur. Yrrlkten kaldrlan hkmler MADDE 450- (1) 18/6/1927 tarihli ve 1086 sayl Hukuk Usul Muhakemeleri Kanunu ek ve deiiklikleri ile birlikte tmyle yrrlkten kaldrlmtr. GEC MADDE 1- (1) Bu Kanunun yarg yolu ve greve ilikin hkmleri, Kanunun yrrle girmesinden nceki tarihte alm olan davalarda uygulanmaz. (2) Bu Kanunun, senetle ispat, istinaf ve temyiz ile temyizde duruma yaplmasna ilikin parasal snrlarla ilgili hkmleri Kanunun yrrle girmesinden nceki tarihte alm olan dava ve ilerde uygulanmaz. GEC MADDE 3 (Ek: 6217 - 31.3.2011 / m.30) (1) Blge adliye mahkemelerinin, 26/9/2004 tarihli ve 5235 sayl Adli Yarg lk Derece Mahkemeleri ile Blge Adliye Mahkemelerinin Kurulu, Grev ve Yetkileri Hakknda Kanunun geici 2 nci maddesi uyarnca Resm Gazetede ilan edilecek greve balama tarihine kadar, 1086 sayl Kanunun temyize ilikin yrrlkteki hkmlerinin uygulanmasna devam olunur. (2) Blge adliye mahkemelerinin greve balama tarihinden nce aleyhine temyiz yoluna bavurulmu olan kararlar hakknda, kesinleinceye kadar 1086 sayl Kanunun 26/9/2004 tarihli ve 5236 sayl Kanunla yaplan deiiklikten nceki 427 il 454 nc madde hkmlerinin uygulanmasna devam olunur.

(3) Bu Kanunda blge adliye mahkemelerine grev verilen hallerde bu mahkemelerin greve balama tarihine kadar 1086 sayl Kanunun bu Kanuna aykr olmayan hkmleri uygulanr. GEC MADDE 2- (1) 1086 sayl Kanunun yrrlkte olduu dnemde usulne uygun olarak dzenlenmi bulunan senetler, bu Kanunun yrrle girdii tarihten sonra da geerliliklerini korur. Yrrlk MADDE 451- (1) Bu Kanun 1/10/2011 tarihinde yrrle girer. Yrtme MADDE 452- (1) Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr. kanx