EKSENELKUVVETVEBURULMAYAMARUZMLLERDEGERLMELER

Baiiesel kesite sahip millei bazen eksenel kuvvet ve buiulma momentine biilikte maiuz kalilai.
Nalzemenin lineei elastik olmas ve yap elemannua oluan uefoimasyonlain kk olmas
uuiumunua, eksenel kuvvet ve buiulma momentinuen oluan toplam geiilmeyi elue etmek iin
speipozisyon piensibini kullanabiliiiz. Asal geiilmelei ve uiei geiilme byklkleii uonm
uenklemleii ya ua Nohi embeileii kullanlaiak beliilenebilii.

rnekalma
9uu N eksenel kuvvet ve 2.Su N m buiulma momenti (toik) ekilue veiilen mile (aft)
uygulanyoi. 4u mm apa sahip milin yzeyinue bii nokta olan P ueki asal geiilmeleii beliileyiniz.


zm
Kuvvetler: Nilue oluan i kuvvetlei statik uenge uenklemleii yaiumyla, 2.S N m toik ve
9uu N eksenel kuvvettii (ekil b)


GerilmeBileenleri: kuvvetleiin P noktasnua olutuiuuu geiilme bileenleii

=
I. c
[
=
2.S N. m (u.u2m)
n
2
(u.u2m)
4
= 198.9 kPo

o =
P
A
=
9uuN
n(u.u2m)
2
= 716.2 kPo

P noktasnuaki geiilme uuiumu, geiilme bileenleiiyle ekil c ueki eleman zeiinue gosteiilmitii.



Asal Gerilmeler: Asal geiilmelei Nohi embeii kullanlaiak beliilenebilii (ekil u). embeiin
meikezinin kooiuinatlain beliileyen oitalama noimal geiilme beliilenii.

o
ot
=
o
x
- o

2
=
u + 716.2
2
= SS8.1 kPo



Refeians noktas A(u, 198.9) kooiuinatlaiyla beliilenii. A iefeians noktas ile C embei meikezinin
kooiuinatlai biiletiiileiek yaiap elue euilii. ueometiiuen yaiap R = 4u9.7 olaiak
hesaplanabilii. embei zeiinueki B ve noktalainn kooiuinatlai asal geiilmeleii veiecektii.

o
1
= SS8.1 + 4u9.7 = 767.8 kPo

o
2
= SS8.1 - 4u9.7 = -S1.6 kPo

Saat ibieleii uonme yonnueki 20
p2
as embei zeiinuen beliilenebilii. 20
p2
= 29.1 uii. Asal
geiilme uzlemleiinin uoiultulai ise, x
i
ekseni veya o
2
saat ibieleii uonme yonnue x ekseninuen
0
p2
= 14.S ileiueuii (ekil e).

PRZMATKKRBOYUNCAGERLMELERNDEMLER
Kiiilei, eilme momenti ve kesme i ykleie uiien gosteimesinuen uolay geiilme analizinue,
kayma ve eilme uenklemleiinin kullanlmas geiekii. Buiaua, P ykne maiuz uikuoitgen kesite
sahip ankastie kiiiin faikl noktalainuaki oluan geiilmeleiin genel sonulai ueeilenuiiilecektii
(ekil a).



Keyfi seilen o - o kesitinue kiii ekseni boyunca ekil b ue gosteiiluii gibi, v kesme kuvveti ve N
eilme momentinuen meuya gelen paiabolik kayma geiilmesi ualm ve lineei noimal geiilme
ualmlai gosteiilmitii (ekil c).





Sonu olaiak, kesit zeiinue 1 uen S e kauai numaialanuilm noktalaiuaki geiilme uuiumu biiim
elemanlai zeiinue gosteiilmitii. 1 ve S ile beliilenmi noktalaiua sauece noimal geiilme
oluuiken S ile beliilenmi noktaua sauece kayma geiilmesi mevcuttui. 2 ve 4 ile beliilenmi
noktalaiua ise hem noimal hem ue kayma geiilmesi oluacakti.






Bei bii geiilme uuiumu, geiilmeuonm uenklemleii ya ua Nohi embeii kullanlaiak asal
geiilmelei beliilenebilii. Asal geiilmelei (ekil e) ue gosteiilmitii. 1 uen S e kauai siasyla
veiilmi hei bii elemanua, saat ibieleii teisi uonme yon esas alnmti. Eleman 1 ozelinue, u
pozisyonunua, eleman S 4S yonnue, eleman S ise 9u yonlenmitii. Ayica eleman 1 in uey
yzeyi zeiinueki maksimum ekme geiilme uavian, biibiiini izleyen elemanlain heibii
yzeyinue klmeye balai. Eleman S in yatay yzeyi u olana kauai uevam euei. Benzei ekilue, S
elemannn uikey yznueki maksimum basn geiilmesi, 1 elemann yatay yzeyinue u a uei.

Eei bu analiz o - o kesitinuen baka kiii boyunca ok sayua kesitte yaplacak ekilue
geniletiliise, elue euilen sonulai geiilme yoingeleii olaiak ua aulanuilan eiileile temsili
olaiak gosteiilebilii. Bu eiileiin hei biii sabit bykle sahip asal geiilmenin uoiultulain
beliitii. Bu asal geiilme eiileiinin biika tanesi P konsantie ykne maiuz ankastie bal kiii
zeiinue ekilue gosteiilmitii. ekme asal geiilmeleiinin uoiultusu koyu izgileile, basn asal
geiilmeleiinin uoiultusu kesik izgileile gosteiilmitii. Bekleniluii gibi, bu izgilei taiafsz ekseni
4S ayla keseilei ve biibiileiini uaima 9u ayla keseilei. Neuen. Nhenuislikte bu izgileiin
uoiultulainn bilinmesi, atlak veya kaiaiszlk olumamas iin kiiiin neiesinuen takviye
euilmesi geiektiini gosteimesi yonyle mhenuisleiin kaiai veimeleiine yaiumc olmaktaui.




rnekalma
ekilue veiilen basit mesnetlenmi kiii w = 12u kNm nifoim yayl yke maiuzuui. Kiiiin
uestek bolgesinin ucunuaki nokta olan P noktasnuaki asal geiilmeleii beliileyiniz. Bu noktauaki
eii yzeyleii ve geiilme konsantiasyonlain ihmal euiniz. Kiii kesitinin taiafsz eksenine goie
atalet momenti I = 67.4 (1u
-6
) m
4
ui.



zm
Kuvvetler: Kiiiin B uesteinueki ieaksiyon kuvveti statik uenge uenklemleiinuen hesaplani. P
uen geen uzlemle kesim yaplp i kuvvetlei yine statik uenge uenklemleii yaium ile hesaplani
(ekil b).



I = 84 kN H = Su.6 kN m

GerilmeBileenleri: P noktasnua oluan geiilme bileenleii

o =
Hy
I
=
Su.6(1u
3
)N m (u.1m)
67.4(1u
-6
)m
4
= 4S.4 HPo (Bosn)

=
I
It
=
84(1u
3
)N|(u.1u7S m)(u.17S m)(u.u1S m)]
67.4(1u
-6
) m
4
(u.u1u m)
= SS.2 HPo


Elue euilen geiilme bileenleii eleman zeiinue gosteiiliise ekil c,
AsalGerilmeler: Nohi embeii kullanlaiak P noktasnuaki asal geiilmelei beliilenebilii. ekil u ue
gosteiiluii gibi, embeiin meikezi C nin kooiuinatlai beliilenii.

o
ot
=
o
x
-o

2
=
-4S.4 + u
2
= -22.7 HPo



A noktasnn kooiuinatlai A(-4S.4, -SS.2) olaiak beliilenii. A ve C biiletiiileiek yaiap R = 41.9
olaiak beliilenii.

o
1
= (41.9 -22.7) = 19.2HPo

o
2
= -(41.9 + 22.7) = -64.6HPo

Saat ibieleii teisi yonnue 20
p2
= S7.2 olaiak elue euilii. Bu uuiumua, 0
p2
= 28.6 bulunui. Bu
sonulai ekil e ue gosteiilmekteuii.