Ho229LEBYKDARESEYRZMLER

1.VARIVEKALKIMEVKLERKULLANILARAKMESAFEVELKROTAHESABI
Bykdaireseyriproblemlerininzmndekreselgenzmmetodlarndanherhangibirikullanlabilir.Kalk
mevkisigzlemcininAPmevkisikabuledilir,varmevkisiisegkcismininGPmevkisiolarakkabuledilir,boylam
fark(Dlo)Localhourangle(LHA)yerinegeer,balangrotaassemtasnnyerinegeer,vebykdairemesafesi
isebaucumesafesininyerinegeer.

KalkmevkisininenlemiLATvarmevkisininenlemiDECvekalkilevarmevkilerininboylamfarkLHAkabul
edilerekcetvelegirilir,bulunanHcdeeri900denkarlrbudeerasalolarakbykdairemesafemizdir,bulunan
asaldeer60ilearplarakdenizmilicinsindenbykdairemesafesibulunur,Zdeerikullanlarakdailkrota
bulunurancakilkrotannbulunmasylailgilibazkurallarvardr.
Bukurallar:
1.EERKUZEYYARIMKREDESEYRADYORSEK:
A.DOUYAGDERKEN Zn=Z(yanibulduumuzZdeeriilkrotadeeridir).
B.BATIYAGDERKEN Zn=3600Z(yanibulduumuzZdeerini3600denkaryoruz).
2.EERGNAYYARIMKREDESEYREDYORSEK:
A.DOUYAGDERKEN Zn=1800Z(yanibulduumuzZdeerini1800denkaryoruz).
B.BATIYAGDERKEN Zn=1800+Z(yanibulduumuzZdeerini1800iletopluyoruz).

Ho229ileBykdaireseyrizmyaparkenmevkisitpkseyirastronomisindekigibikalkmevkisiAPmevkisive
varmevkisiiseGkcismininGPmekkisiymigibikabuledilir.

rnek1:320S1160Emevkisinden300S0310EmevkisineHo229kullanarakbykdairemesafesiveilkrotaybulunuz?

zm:Ho229a320kalknoktasenlemiLAT,300varnoktasenlemiDECveboylamfark1160E0310E
Dlo=0850LHAkabuledilerekgirilir.

Cetveldenalnandeerler:Hc=1912,4veZ=66,0bulunur.
Bykdairemesafesi=901912,4=7047,64247,6NMolur.

lkrota=180+66=246olur.

rnek2:Ho229ukullanarak38N122Wmevkisinden24S151Emevkisinebykdairemesafesiniveilkrotay
bulunuz?
zm:CetveleLAT=38(kalkmevkisienlemi),DEC=24(varmevkisienlemi),veLAH=29(ikimevkiarasndakiboylam
fark)ilevarvekalkmevkilerienlemleri(seyirastronomisindekiAPmevkisienlemivegkcismininDECdeerigibi)
farkliaretliolduundanContraryname(sasayfadan)ilegirilir.

BuradagrldgibiHc=1217,0veZ=69,0olarakcetvaldenbulunur.
Bykdairemesafesi=BuradadeerimizCShattnnaltndaktndanyanigkcismiufkunaltndaymgibi
dnerektablodabulunanykseklikdeerine90eklenirveHcdeerimiz1217,0+90=10217,0olur.
Buasaldeermesafeyeevrildiinde(1=60Denizmili)Bykdairemesafesi=6137,0NMolur.
lkrota=BuradatablodanbulunanAzimuthasnntmleyeni(18069=111)Balangbykdairerotaasolur
vebanakalkmevkisininenlemikuzeyolduuiinNveBatyagidildiiiindesonunaWgelir,bylelikle
balangbykdairerotas=N111,0W=249,0olur.

rnek3:Ho229ukullanarak51N065Wmevkisinden61N005Wmevkisinebykdairemesafesiniveilkrotay
bulunuz?
zm:Ho229aLAT=51,DEC=61veLHA=60ilegirilir.

Tablodanalnandeerler:
Hc=5619,9veZ=49,2olduunagre;

90

56 19,9

49,2

60

33 40,1

60

2020,1

rnek4:Ho229ukullanarak42N072Wmevkisinden14N017Wmevkisinebykdairemesafesiniveilkrotay
bulunuz?
zm:Ho229aLAT=42,DEC=14veLHA=55ilegirilir.

Tablodanalnandeerler:
Hc=3507,9veZ=103,6olduunagre;

90

35 07,9

103,6

60

54 52,1

60

3292,1

2.KALKIMEVKSVELKROTAKULLANILARAKVERTEXNOKTASINIVEVERTEXNOKTASINA
OLANMESAFEYBULMA
KalknoktasnnenlemiLATveilkrotadeeriLHAkabuledilipHo229agirilirvecetveldenyksekHcdeeri
aranr.BulunanHcdeerivertexnoktasnnenlemidir.BulunanDECdeeri90denkarlrbudavertexnoktasnn
balangnoktasnaolanasalmesafesidir,derececinsindenolanbudeer60laarplarakdenizmilineevrilir.
Zdeeriisebalangnoktasilevertexnoktasarasndakiboylamfarkdr(Dlov).

rnek:Enlemi:38Nveboylam125WolannoktadanbalayanveilkrotaasN069Wolanbykdaireninvertex
noktasnbulunuz?

zm:Ho229aLAT=38(SAMENAME)veLHA=69ilegirilir,enbykHcdeeriaranr.

Tablodan;MaxHc=4238,1Dec=65veSemtas=32,4bulunur
Latv=4238,1NDlov=32,4=3224Longv=125W+3224=15724W
VertexNoktasKoordinatlar=4238,1N,15724Wolarakbulunur.
VertexnoktasnaolanmesafeiseDECdeeri90denkarlarakasalolarakhesaplanr.
9065=25=1500DenizMiliolur.

3.BYKDAREYAYIZERNDEKNOKTALARI(ROTABACAKLARINI)BULMA
Eerkalkmevkisininenlemivebalangrotastamderececinsindendeerisebykdairebacaklarcetvelekalk
mevkisienlemiLATolarakilkrotaLHAolarakve90birsonrakinoktayamesafeDEColarakgirildiinde(daima
SAMENAME)kolaylklahesaplanabilir.Bykdairezerindekibirnoktannenlemivebalangnoktasndanolan
boylamfarksrasylatablodanalnanykseklikvesemtdeerleridir.Eer,ancak,deerlerCShattnnaltndan
alnmsatablodanalnanirtifadeerikalkmevkisinegreekvatorundiertarafndakalanenlemdeerinekarlkgelir.
Tablodanalnansemtasdeeridekalkmevkisiilearanoktaarasndakiboylamfarknntmleyeniolur.
rnek1:Kalmevkisi38N125WveilkrotaasN111Wolanbykdairezerindekibacaklarbulunuz?
zm:CetveleLAT=38(SAMENAME)veLHA=111ilegirilir858075vs.DECkarldeerleralnr,Enlem
deerlerive125WdenboylamfarklarsrasylaHcveZolarakalnr.

Cevap:
D(NM)300600900D(A)51015Dec858075
Enlemler:3603,9N3352N3126,1NDlo:5,811,316,5Boylamlar:130,8W136,3W141,5Wolur.

rnek2:Kalmevkisi38N125WveilkrotaasN069Wolanbykdairezerindekibacaklarbulunuz?

zm:CetveleLAT=38(SAMENAME)veLHA=069ilegirilir858075vs.DECkarldeerleralnr,Enlem
deerlerive125WdenboylamfarklarsrasylaHcveZolarakalnr.

Cevap:D(NM)3006009006600D(A)51015110Dec:85807520Lat:39,6N40,9N41,9N3,1N
Dep:125W125W125W125WDlo6,112,418,9118,5Long:131,1W137,4W143,9W116,5E