Ingilizcedersnotlari

Kurs Tarihi: 01.12.1999-09.04.2000 Kurs Hocas: brahim TUN K This is a read-only file. TENSES (Zamanlar) A) Simple: Do + V1 1.
) Past (-di) 2.) Present (-ir) 3.) Future (-ecek) B) Continuous: (-yor) Be + V1......ing 1.) Past (-yordu) 2.) Present (-yor) 3.) Future (-yor olacak) C) Perfect: (-mi) Have + V3 1.) Past (-miti) 2.) Present (-mi) 3.) Future (-mi olacak) D) Perfect Continuous: (-mekte) Have Been + V1......ing 1.)Past 2.)Present 3.)Future To speak: Konumak ***Not: Bir fiilin mastarsz haline (tosuz) o fiilin birinci hali denir. D) Perfect Continuous: (-mekte) Have Been + V1......ing 1.) The Present Perfect Continuous Tense: I have been speaking. (Konumaktaym)0, 0,,, 2.) The Past Perfect Continuous Tense: (Konumaktaydm) I had been speaking. (-mekteydi) (-mekte) (-mekte olacak)
Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar
-2-
3.) The Future Perfect Continuous Tense: I will have been speaking (Konumakta olacam) Not: ngilizcede, zaman ne olursa olsun bir cmlede yaplacak deiikliklerin hepsi yardmc fiil zerinde yaplr. Not: Formal yazmalarda kesinlikle ksaltmalar yaplmaz. Not: ngilizcede bir olayn basit olmas demek, continuous olmamas demektir. Not: Bir olayn perfect olmas demek iki olaydan ncekini vurgulamak demektir. Tek bana bir perfect olaya nadiren rastlanr. C) Perfect: (-mi) Have + V3 1.) The Present Perfect Tense: I have spoken. (Konumuum) 2.) The Past Perfect Tense: I had spoken. (Konumutum) 3.) The Future Perfect Tense: I will have spoken. (Konumu olacam) B) Continuous: (-yor) Be + V1......ing 1.) The Present Continuous Tense: I am speaking. (Konuuyorum) 2.) The Past Continuous Tense: I was speaking. (Konuuyordum) 3.) The Future Continuous Tense: I will be speaking. (Konuuyor olacam) V1 V2 V3 Be: am, is, are.......was, were...........been Not: Her zamanda yapy bir arada gsterip zerinde farkll grmek daha reticidir. Continuous: Devaml, devam eden. Progressive: Kademe kademe gelien. Present: u an, hediye.
-3-
Not: Devaml zamanlar continuous ile ifade etmek daha uygundur. Con tinuouslar anlatrken Be fiilleri ve bunlarn hallerinden bahsetmek verimlilii arttrr. Not: Bir cmlenin zamann renebilmek iin ilk nce yardmc fiillere baklr. Bu bize, bu cmlenin 4l gruptan hangisine gideceimizi gsterir. The student has been waiting for us. My father will be repairing his car. He had seen us. We will have completed the study. Not: Perfectli cmleler tek balarna bir yarg ile kullanlmaz. Daha iyi anlalsn diyebu cmleler verildi. Normalde bu cmleler ingilizcede yoktur veya eksiktir. A) Simple: Do + V1 1.) The Simple Present Tense: (Geni zaman) Ali speaks.(Ali konuur) 2.) The Simple Past Tense: spoke.(Ali konutu) 3.) The Future Tense: konuacak) (Dili gemi zaman) Ali (Gelecek zaman) Ali will speak. (Ali
ngilizler dilde ksaltmay ok severler. ngilizcede temel zamanlar 4 gruba ayrarak inceledik. Simple dndaki gruplarda yardmc fiillerle zamanlar ekiyor ve yardmc fiillere bakarak cmlenin hangi zamanla kurulduunu reniyoruz. rnein have varsa perfect, be varsa continuoustur diyoruz. Bu yzden ngilizler, simple dndaki grupta ksaltma yapamamlardr. I You He We You They do do does do do do speak. (Konuurum) speak speak speak speak speak
Simple zamanlarda yardmc fiil olmadan da hangi zaman olduunu anlayabiliriz. Cmleye bakarak have yok, perfect deil; be yok
-4-
continuous deil, o zaman simpledr diye kolaylkla syleyebiliriz. Bu yzden ngilizler Simple grupta ksaltma yapmlardr. Simple Gruptaki Ksaltmalardan Doan Zorluklar Bir fiilin isim hali ile birinci hali ayndr. Simple Tenselerde bu durum karkla yol amaktadr. To decrease: Azalmak (verb) (verb) The decrease: Azal (noun) To book: Rezerve yapmak The book: Kitap (noun)
Biimlendirilmi: Girinti: Sol: 1 cm, Madde aretli + Dzey: 1 + Hizaland yer: 0 cm + Sekme balangc: 0,63 cm + Girinti yeri: 0,63 cm, Sekmeler: 1,63 cm, Liste sekmesi + Eskisi 0,63 cm
Bu zorluu gidermek iin simple cmlelerde nc tekil ahslarda temel fiile s taks getirilir. Bu durum isimlerin tekil-oulu ile ters ilikilidir. s taks kelimenin isim deil; fiil olduunu gsterir. This decrease: This tekildir. Decreasede s taks yok. O zaman bu isimdir diyoruz. (Bu azal) This decreases: This tekildir. Decreasede s taks vardr. O zaman bu fiildir diyoruz. (Bu azalma) O halde imdi simple zamanlara gidebiliriz. 1 .) The Simple Present Tense: (Geni zaman): Ali speaks. (Ali konuur) Not: Simple presentte do ksaltlr. Eer dz olumlu cmlede do varsa, bu vurgu iin kullanlr. I do believe. (Tabi ki inanyorum) 2.) The Simple Past Tense (Dili gemi zaman) I did speak. (konutum) Did, donun ikinci halidir. Simple past tenste yardmc fiil ksaltlnca, kendisine uygulanan ikinci hale getirme temel fiile uygulanr. Yani temel fiil ikinci halde yazlr. Ksaltlm ekliyle yazacak olursak; I spoke eklinde olur. Fiillerin ikinci halinin kullanld tek yer Simple Past Tense dir. V2 kullanldndan isim ile kartrma problemi de kalmyor.
-5-
Eer bu tense de did kullanlsa simple present tensede olduu gibi anlam pekitirmek iindir. Olumsuz, soru ve olumsuz soru cmlelerinde did yardmc fiili kullanlr. Didin cmlede olmas durumunda temel fiil daima V1 halinde yazlr. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------011111111111111111 aramba 08. 12. 1999 1.) The Future Tense: (Gelecek zaman) ngilizcede Future, bir zaman olarak kabul edilmez. nk gelecekte olayn gerekleip gereklemeyecei belli deildir. Bu sebeple Will ve Shall aslnda yardmc fiil deillerdir. Bunlar Modalllar iinde dnlr. Bu sebeple normalde; I shall do speak. (Konuacam) You will do speak eklinde yazlmaldr. Do ksaltmas yapldnda, fiil de birinci halde olduu iin dier Simple gruplarndaki gibi karklk olmuyor ve Will ve Shall sanki yardmc fiilmi gibi grev gryor. Bu ekilde ecek, acak anlamn temel fiile ykleyerek gelecek zaman anlamn katyor. Burada nemli bir nokta da udur: Cmleyi olumsuz veya soru yaparken Simple grubunun yardmc fiili olan Do yu armaya gerek yoktur. nk bu grevi yardmc fiil rol stlenen Will ve Shall grr. Modal mat da bu ekildedir. Yani aslnda modallarn kullanmnda da normalde Do yardmc fiili vardr ve ksaltma yapld iin direkt olarak modaldan sonra temel fiil birinci haldedir. PRONOUNS Pro:...nn yerine, ileriye. Noun: sim (gramatikal olarak)
Bu yzden Pronoun ifadesi ismin yerine geen yani zamir demektir.imdilik zne olan ve nesne olan zamirleri greceiz.
-6-
Subject Pronouns I You He She It + VERB + We You They
Object Pronouns Me You Him Her It Us You Them
Subject Pronouns lar mutlaka ekimli bir fiilden nce gelirler. Bu nedenle zaten bu zamirler zne; fiiller de yklem oluyor. Object Pronounslar da mutlaka ekilmi fiillerden sonra gelirler. Yukardaki tablodan da grdmz gibi baz zne ve nesne zamirleri birbirinin ayndr. Bir cmlede byle zamirlerin zne veya nesne olduklarn anlamak iin bunlarn fiilden nce - sonra geldiine bakmak gerekir. Not: zneler daima yaln haldedir. Kitap, okul, Ali gibi. Kitabi, okulda, Aliye gibi hal ekleri alm durumda kesinlikle zne olamazlar. Verilen Bir Cmlenin Zamann Bulma Bir cmlede zamann bulmak iin nce asl fiile sonra da yardmc fiillere baklr. Bunlarn zelliine gre cmlenin hangi zamanla kurulduuna karar verilir. We had been conducting the experiment. (Deneyleri yapmaktaydk) Be + V1.....ing olduundan Continuouslu bir zamandr diyoruz. Have var, Perfect ; ve V2 formda olduu iin de Past olduunu sylyoruz. Bylece cmlemizin zaman Past Perfect Continuoustur. Conduct: Yapmak, yrtmek, Beraber gtrmek Ducere: Conductun latincesidir. Lider, gtrmek gibi anlam vardr. ngilizcesi Ducedir. Duct: Gtrmek. Con: beraber; Conduct: Beraber Gtrmek, yrtmek anlamna gelir. Aada yazacamz cmlelerin zamanlar da ayn mantkla bulunur.
-7-
She will be waiting for us this time next week. (O gelecek hafta bu zamanda bizi bekliyor olacak) (Burada for bir edattr. Edatlarn kullanm dilden dile farkllk arz eder. ngilizcede baz fiiller edatla kullanlr. Wait for: ...iin beklemek gibi. Biz yukardaki cmleyi evirirken O, gelecek hafta bu zamanda bizi bekliyor olacak deriz. Ama bir ngiliz bu cmleyi dnrken O, gelecek hafta bu zamanda bizim iin bekliyor olacak der.) My father was watching them. (Babam onlar izliyordu.) I have seen it before. (Onu daha nce grmm.) He often critizes us. (O sk sk eletirir.) Thay had been struggling for victory. (Onlar zafer iin mcadele etmekteydiler.) Struggle for: ...iin mcadele etmek We stadied English at university. (Biz niversitede nglizce altk.) At: ...de, ...da. (Sreklilik arzeder. Ev, hastane, niversite gibi sreklilik gerektiren ifadelerle kullanlr.) n: ...de, ...da. (anlk bir sre gerektiren durumlarda kullanlr.) Zamanlarn Kullanld Yerler Past Perfect Past xxxxXxxxx xxxxXxxxx Past Perfect Continuous Past Continuous Present X Future X
Olay, bir noktada olup bitmise,Simple Olay, bir devamllk arz ederse Continuous Olay, bir olayn ncesi veya sonras ile ilgili ise Perfecttir.
Biimlendirilmi: Girinti: Sol: 1,24 cm, Madde aretli + Dzey: 1 + Hizaland yer: 0 cm + Sekme balangc: 0,63 cm + Girinti yeri: 0,63 cm, Sekmeler: 1,88 cm, Liste sekmesi + Eskisi 0,63 cm
-8-
Zaman izelgesinden de gzlenebilecei gibi Simple Past ile Past Continuous akyor. Bu yzden ikisi ayn yerde kullanlabilir ve birbirinin yerini alabilirler. Gemite iki olay akmyorsa, biri dierinden nce olumusa Perfect te gideriz. Past Perfect, past ncesi bir noktada; Past Perfect Continuous ise, past ncesi devamllk gsteren bir olayda olumu ve ikisi akyor demektir. Past Perfect, gemiin ncesi olduu iin kompleks bir cmledeki iki cmlecik Past Perfect ile kurulamaz. imdi bu drt zamann alternatif cmle kurma formlarn inceleyelim: 1.) Gerek Simple Past, gerekse de Past Continuous tek bana bir cmlede kullanlabilirler. I saw them last night. (S. Past) I was sleeping last night at ten oclock. (Past Continuous) 2.) Cmlede iki cmlecik var - iki yklem - ve akmsa ikisi de Simple Past olabilir. I saw him when he entered the room. S. Past S. Past 3.) ki cmlecik var ve akmsa biri S. Past, dieri Past Continuous olabilir. Hangisi nce, hangisi sonra nemli deildir. When you phoned, I was sleeping. (I was sleeping when you phoned.) S. Past Past Continuous 4.) ki cmlecik var ve akyorsa ikisi de Past Continuous olabilir. I was reading the newspaper while my wife was watching TV. Past Continuous Past Continuous zet olarak; a) Bir cmlede iki cmlecik Past Perfect ile kurulamaz. b) Simple Past ve Past Continuous tek balarna bir cmlede olabilirler, ikisi ayn yerde kullanlabilirler.
-9-
c) Bir cmlede iki cmlecik var ve ikisi akm ise ikisi de Simple Past olabilir. d) Bir cmlede iki cmlecik var ve ikisi akm ise biri Simple Past, biri Past Continuous olabilir. e) Bir cmlede iki cmlecik var ve ikisi akm ise ikisi de Past Continuous olabilir. Gemite iki olaydan biri nce, biri de sonra olumusa; yani olaylar akmyorsa; nce cmle zmlenecek. Bu iki olaydan nceye giden Past Perfect, sonra olan S. Pasttr. The lesson had started when I arrived there. Past Perfect S. Past Burada gemite meydana gelen iki olay vardr. Bunlar, akmamakta ve biri dierinden nce meydana gelmitir. nce olan Past Perfect ile sonra olan S. Past ile ifade edilmelidir. Bu durumdaki cmle kuruluunda baka alternatifler de vardr. nceki Past Perfect Continuous, sonraki Past Continuous veya dier formlar da olabilir. My mother had been serving the table when I arrived home. (Ben eve vardmda, annem masay hazrlamaktayd.) My mother was serving the table when I arrived home. (Ben eve vardmda, annem masay hazrlyordu.) Trkede Hazrlamaktayd ve Hazrlyordu ayn anlamda kullanlmaktadr. ngilizcede, bunlar tamamen ayr anlamdadr. Hazrlamaktayd ifadesinde,ben eve gittiimde annemin yapt eylemi grmyorum, nk eylem olmu, bitmitir. Hazrlyordu ifadesinde ise, benim eve gitmemle annemin yapt eylem akm; ben annemin yapt eylemi gryorum. Bu iki ifadenin karkla yol amas ngilizcenin yapsndan deil; Trkenin yapsndan kaynaklanmaktadr. My children were sleeping when I arrived home. (Eve vardmda ocuklarm uyuyorlard) My children had been (................uyumaktaydlar.) sleeping when I arrived home.
Thomsonun Grameri adl Kitaptan bir rnek:
- 10 -
I saw the man on his knees when I opened the door. I understood that he had been looking at throw the key hole. (Kapy atmda, adam dizlerinin stnde grdm. Anladm ki adam anahtar deliinden bakmaktayd.)
Past Perfect S. Past Pastn Sonras xxxxXxxxx xxxxXxxxx xxxxXxxxx Past Perfect Cont. Past Continuous Trkenin yapsndan kaynaklanan Hazrlamaktayd ve Hazrlyordu ifadelerinin anlam karkln gidermek iin yukardaki rnek verilmi ok gzel bir rnektir. Olayn son cmlesinde, Past Perfect Continuous yerine kesinlikle Past Continuous kullanlamaz. nk kap almtr ve adam eylemini srdremeyecektir. Dolaysyla kapy aann da adamn bakma eylemini grmesi mmkn deildir. Eer Past Perfect Continuous yerine Past Continuous kullanlsayd ki bu kullanm yanl olurdu; kapy ama ile adamn anahtar deliinden bakmas ayn anda olmu olacakt. Bu da cmleden de anlald gibi mmkn deildir. Yukardaki zaman izelgesinde de gzlendii gibi bir de Pastn sonras gerekleen olaylar vardr. Diyelim ki geen hafta biri ile grtk ve o, iinden istifa edeceini syledi. Bu iki olay nasl aktarlacak? Eer biz onunla grtmzde istifa etmi olsayd ve bunu bize syleseydi bu durumda biz cmlemizi S. Past ve Past Perfect ile kurardk. Yani cmlemiz; He said that he had resigned. (O istifa ettiini syledi) olurdu. Eer biz onunla grtmzde yukarda dediimiz gibi istifa edeceini syleseydi bu durumda cmlemiz; He said that he would resign. (O istifa edeceini syledi) olur. Gemiin sonras durumunda, sonraki eylem bir devamllk da arz edebilir. Eer eylem srekli bir eylem ise, continous ile verilmelidir. O zaman cmlemiz; He said that he would be working as a manager at the bank. (O, bankada mdr olarak alacan syledi)
- 11 -
When: .....d zaman While: ....iken. (Bu bala genellikle continuuslularla kullanlr.)
- 12 -
PART CPLES Trke karl orta, sfat fiil demek olan Participleslar ngilizcede biimsel olarak blme ayrlrlar. Present Participle Sleeping Speaking Coming Past Participle Slept Spoken Come Perfect Participle Having slept Having spoken Having come
---------------------------------------------------------------------------------------------------------Pazar 12.12.1999 Present Tenselerin Kullanld Yerler 1.) The Simple Present Tense 2.) The Present Continuous Tense 3.) The Present Perfect Tense 4.) The Present Perfect Continuous Tense
Present Perfect Present xxxxXxxxx X Present Perfect Cont.
Future X
Present Perfect Tense ile Present Perfect Continuous Tensenin kullanld yer ayndr. Present Perfect Tense, gemite bir noktada olmutur. Present Perfect Continuous Tense ise ayn yerde, fakat srekli bir durumda olmutur. Bu iki zamann kullanmnda nce ile ilikisi dnlmelidir. Ayrca bu iki zamana zg baz zarf ve edatlar vardr. Aada verilecek olan bu zarf ve edatlar grldnde mutlaka Present Perfect Tense ile Present Perfect Continuous Tenselere gidilmelidir.
- 13 -
Present Perfect Tense ile Present Perfect Continuous Tense Gerektiren Zarf ve Edatlar: For: Since: Just: eylemleri anlatr.) Yet: Already: Recently: Lately: Over: Ever: Never: yapsdr.) ...dr ....den beri ...den beri Henz, yeni, az nce, imdi.(ok ksa bir sre nce olan Daha, henz. Halihazrda, .......m bile Son zamanlarda Son zamanlarda Boyunca, .....de, ....da Hayatnda, hi, u ana kadar. Hayatnda, hi, u ana kadar. (Evern olumsuz
For and Since For and Since .....den beri anlamna geldii iin konuma annda geen olayn ncesi ile ilikisi kuruluyor. Ayrca olayn etkisi konuma annda devam etmektedir. Bu aklamalar da zaman olarak Present Perfect Tense ile Present Perfect Continuous Tenseleri gerektirir. We have been waiting for you since morning. (Sabahtan beri seni beklemekteyiz.) I have been smoking for ten years. (10 yldr sigara imekteyim) Birinci cmlede, bekleme eyleminin sadece konuma an ile ilgilenilmez. Bekleme eyleminin ncesi ile ilikisi kurulur ve ncesinin konuma anna etkisi de belirtilir. kinci cmlede, sigara ime eyleminin sadece u an ile ilgilenilmez. Konuma annn on yl ncesi ile ilikisi kurulur. For and Sincein kullanmnn kartrlmamas gerekir. Bunun iin yle bir ayrm koyabiliriz: ****Zaman ismi varsa: Since ****Zaman miktar varsa: For kullanlr.
- 14 -
I have smoked for 10 years eklinde Present Perfect ile de cmleyi kurabiliriz. nk bu iki zaman birbirine eittir. Bu iki cmlenin anlam bakmndan karklk kmas Trkenin bu iki zaman asndan yetersiz oluundandr. Yet We have not decided yet. (Hala karar vermedik.) Yet, konuma annda geen eylemin ncesi ile ilikisini kuruyor. Bu yzden yet grld yerde Present Perfect Tense dnlr. Burada karar vermeme ncesinden balam, hala karar verilmemi ve her an karar verilip eylem sonulandrlabilir. (Yet olumsuz cmlelerde kullanlr.) Just He has just gone out. (Henz dar kt.) Bu cmleden eylemin ok ksa bir sre nce gerekletiini anlyoruz. Yani dar kann merdivenlerde olabilecei, ok uzakta olmadn anlyoruz. Bu anlam katan justtr ve bu yzden Simple Past deil de Present perfect kullanyoruz. Eer ok yeni olmayan olaylar aktarlrsa o zaman just kullanlmaz. Already They have already given up the project. (Onlar projeden vazgemiler bile.) Gemite olay belirsiz bir zamanda olduu iin Present perfect kullanlr. Recently = Lately I have not met him recently. (Son zamanlarda onunla karlamadm.) Burada bizi perfecte gtren Recentlydir. nk u anda konuulan eylemin ncesi ile ilikisini Recently kuruyor ve olayn etkisinin hala devam ettiini anlyoruz.
- 15 -
Ayrca bir zarf olan Recently den ly eki atlrsa, bir sfat olan recent elde edilir. Bu sfatn isimler nnde kullanlmas ile elde edilen szck de Present Perfect gerektirir. rnekleyecek olursak; In recent years, enflation has been falling down. (Son yllarda enflasyon dyor.) Ever x Never Have you ever seen such a novel. No, I have never seen such a novel. (Hayatnda byle bir roman grdn m? Hayr, Hayatmda byle bir roman grmedim.) Ever and never Present Perfect gerektirir. nk konuma annda geen eylemin ncesi ile ilikisini kuruyor. *****Over***** Boyunca, ....de, ....da anlamna gelen Overn iki kullanm vardr. 1.) oul bir zaman szcnn veya bir etkinliin nnde ise: Eer over bu konumu ile kullanlrsa, zaman olarak Present Perfect gerektirir. Over the past few years, Scientist have developed a new cure. (Son birka ylda bilim adamlar yeni bir tedavi gelitirdiler.) Burada over oul bir zaman nnde kullanlmtr. Bu yzden zaman olarak Present Perfect kullanlmtr. Mant da udur: Gelitirilen tedavi bir noktada olup bitmi deildir ve etkisi srmektedir. 2.) Tekil bir zaman szcnn veya bir etkinliin nnde ise: Eer over bu konumu ile kullanlrsa, zaman olarak Simple Past gerektirir. Over the past month, the prices increased by 10 %. (Geen ayda fiyatlar %10 artt.) Burada over tekil bir zaman nnde kullanlmtr. Bu yzden zaman olarak Simple Past gerektirir. nk olay olup bitmitir. Baka rnekler verecek olursak;
- 16 -
Over the last meeting, the chairman explained everything(Geen toplantda bakan her eyi aklad) Over the last meetings, the chairman has explained everything. Overn Dier Kullanm Daha nce de deinildii gibi over n ...de, ...da anlamna gelen kullanm da vardr. Peki bunun, ayn anlama gelen in, at gibi szcklerden fark nedir? Overda gizli bir boyunca anlam vardr. Bu yzden kullanlacak cmlede bir sreenlik varsa over; bir noktada olup bitmise dierleri kullanlr.
rnein; Derste sz ald: at kullanlr. (Bir noktada olup bittii iin.) Derste uyudu: over kullanlr. (Bir devamllk gsterdii iin.) Simple Present vs Present Continuous Simple Present, Trkedeki Geni Zamana karlk gelir. Gemite, u an ve gelecekte olabilecek eylemler, alkanlk haline gelmi olan eylemler ngilizcede bu tense ile ifade edilir. Present Continuous ise, iinde bulunan anda yaplan, kontrolmz altndaki eylemleri ifade etmede kullanlr. Her eylemin kontrol elimizde olmayabilir. Duyu eylemleri gibi. Believe in: Dare: Detest = Loathe: See: See off: nanmak cesaret etmek irenmek grmek uurlamak
I am believing in God diyemeyiz. Ancak, I believe in God diyebiliriz. nk Allaha inanmak, kontrolmz altnda olan ve istesek hemen inanmayacamz bir durum deildir. I am loving my country diyemeyiz. Ancak, I love my country diyebiliriz.
- 17 -
Btn Linking Verbslerin Continuous formlar yoktur. Ancak bu fiiller eer duyu eylemi anlamnda bir anlama sahip deiller ise continuous formda kullanlabilirler. rnein; See, grmek anlamnda continuous formda kullanlamaz. Yani, I am seeing diyemeyiz. Ama See off uurlamak demektir ve continuous formda kullanlabilir. nk uurlamak eylemi, kontrol elimizde olan bir eylemdir. I am seeing off my friend gibi. Her continuous formu olmayan fiiller iin alternatif simple zaman kullanlr. Present Continuous iin Simple Continuous Past Continuous iin Simple Past Perfect Continuous iin Present Perfect alternatif olarak kullanlr. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 15.12.1999 Future Perfect Yaplar The Future Perfect Tense ve The Future Perfect Continuous Tenselerin her ikisi de ayn yerde kullanlr. Present Future Perfect X xxxXxxx Future X
Future Perfect Continuous Gelecekte belli bir zamanda olacak eylemleri ifade ettiimizde cmleyi basit Future ile kurarz. Eer gelecekte belli bir zamann ncesine vurgu yaplrsa cmle, The Future Perfect Tense veya The Future Perfect Continuous Tenselerden biri ile kurulur. rnein; Saat bete ders balayacak, Basit Future ile Bee kadar ders balayacak, Future Perfect ile kurulur.
- 18 -
The Future Perfect Tense ve The Future Perfect Continuous Tense zamanlarnn kullanmnda dikkati eken By edat vardr. Bu edat, bir cmlede varsa mutlaka Future Perfecti iaret eder. By: Exceed: ...e kadar amak
The population of Turkey will exceed 100 millions in 2010. (Trkiyenin nfusu 2010 ylnda 100 milyonu aacak.) Bu cmlede, gelecekte belli bir noktada gerekleecek olaydan sz edildii iin Basit Future kullanlmtr. The population of Turkey will have exceeded 100 millions by 2010. (Trkiyenin nfusu 2010 ylna kadar 100 milyonu am olacak.) Grld gibi By edatnn olmas Futre Perfectli yap ister. Yani bir cmlede ...e kadar anlamna gelen by edatnn varl Future Perfectli yap gerektirir. Peki bu cmlede niin Future Perfect Continuous deil de Future Perfect kullanlmtr? Future Perfect kullanlmtr. nk 100 milyona ama eylemi srekli olmayp; bir anda gerekleen bir eylemdir. Bu yzden continuous kullanlmamtr. Zamanlarn kullanmnda bu ekilde spesifik zelliklerine de dikkat etmek gerekir. Snavlarda, The Future Perfect Tense ve The Future Perfect Continuous Tenselerle ilgili sorularda bu iki zamann ikisi de klarda verilmez. nk ikisi de ayn yerde kullanlr ve ayn anlama gelir. By ve Until / Till Arasndaki Kullanm Fark By: ...e kadar Until / Till: ...e kadar kisi de ....e kadar anlamna gelen bu iki edat arasnda ok nemli bir kullanm fark vardr. Eer konuma an ile gelecekte belirtilen zaman arasnda eylem srekli oluyorsa Until / Till kullanlr. Eer konuma anndan sonra ...e kadar ifadesinin getii bir noktada eylem oluyorsa By kullanlr ve bu da Future Perfectli yap gerektirir. Bu aklamay zaman izelgesinde gsterecek olursak; Present Until / till Future XxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxX Present X by X Future X
- 19 -
Present Saat 10Present gerekletii nokta I will study untill 10 oclock. (Saat ona kadar alacam)
Saat 10 Olayn
He will have called us by 10 oclock. (Saat ona kadar bize telefon edecek.) Birinci cmlede, zaman izelgesinde de grld gibi konuma anndan gelecekte belirtilen zamana kadar alma eylemi srekli yaplacaktr. Burada sreklilik olduu iin by artk kullanlamaz; until kullanlr. kinci cmlede ise, telefon ama eylemi konuma anndan gelecekte belirtilen zamana kadar srekli deil de bir noktada gerekleecektir. Bu kullanm da by edatn gerektirir ve by kullanm da Future Perfecti iaret eder. Not: Edatlarn kullanm zelliinden dolay By cmlenin bana da gelebilir. Normalde edatlarn asl yerleri cmle sonlardr. Ama kullanm yerleri deiebilir. By the end of next month, we will have completed our study. (Bu ayn sonuna kadar almamz tamamlam olacaz.) Eer gelecekte yaplacak bir eylemi, ncesi ile iliki kurarak aktaracaksak tense olarak Future Perfect kullanrz. By the end of year, I will have been working at D.U. for 15 years. (Yl sonuna kadar, Dicle niversitesinde 15 yldr almakta olacam.) For edatnn Farkl Perfect ifadelerindeki Kullanm Now, I have been studying for three hours. (The Present Perfect Continuous Tense) (u anda saatten beri almaktaym.) When you phoned, I had been studying for three hours. (The Past Perfect Continuous Tense)(Sen telefon ettiinde, saatten beri almaktaydm.)
- 20 -
By the end of this month, I will have been teaching Engilish for three years. (The Future Perfect Continuous Tense) (Bu ayn sonuna kadar yldr ngilizce renmekte olacam.) Not: Sorulan bir soru zerine forun kullanm yukardaki cmleler zerinde anlatld. Zamanlarn Kullanmndaki Karklklar 1.) Simple Past Present Perfect Kullanm: Bu iki zamann kullanmnda Trkenin yapsndan kaynaklanan baz karklklar vardr. Bu karklklar gidermek iin zamanlarn ngilizcedeki tanmndan balayalm. Simple Past: Gemite, belli bir zamanda olmu, bitmi olaylar aktarr. Yani Simple Past kullanabilmek iin kesinlikle zamann belli olmas ve olayn olmu - bitmi olmas gerekmektedir. Eer bu iki art eksik ise, kesinlikle Simple Past kullanlamaz. Bu durumda Simple Pastn alternatifi olan Present Perfecte gidilmelidir. I saw him three days ago. (Onu, gn nce grdm.) They signed a peace agreement in 1990. (Onlar, 1990 ylnda bir bar antlamas imzaladlar.) Grld gibi birinci cmlede grme eylemi olu-bitmi ve belli bir zamanda ( gn nce) olmutur. Bu nedenle Simple Past kullanlmtr. kinci rnek iin de ayn aklama geerlidir. Eer olay gemite belirsiz bir zamanda olmusa ve etkisi konuma annda da devam ediyorsa artk Simple Past kullanlamaz. Bu durumda Simple Pastn alternatifi olan Present Perfecte gidilir. My family has moved many years before. (Ailem, birka yl nce tanm.) Burada tanma eylemi, hem belirsiz bir zamanda olmu hem de etkisi konuma annda devam etmektedir. Bu nedenle Simple Past kullanlmam; alternatifi olan Present Perfecte gidilmitir. Olayn etkisi durumunu bir rnekle aacak olursak; I lost my key. (Anahtarm kaybettim.) I have lost my key. (Anahtarm kaybetmiim.)
- 21 -
Birinci cmlede gemite olmu-bitmi olan kaybetme eyleminin etkisi konuma annda yoktur. Bu nedenle kaybedilen anahtarn bulunduu anlalr. kinci cmleden ise anahtarn henz bulunamad ve kaybetme eyleminin etkisinin konuma annda da var olduu anlalr. Simple Past Present Perfect kullanmnda yukarda anlatlan detaylara dikkat edilmelidir. Ayrca Present Perfect kullanmnda nemli bir husus daha vardr. Eer verilen bir cmlede bizi Present Perfecte gtren bir iaret yoksa (yet, just, for, since vb. gibi) olayn etkisi ve zaman dnlerek sonuca varlr. Present Perfectli bir cmlede eer bir zaman dilimi kullanlmsa (this month, this century, this day vb.) bu zaman diliminin etki alan devam etmelidir. Zaman dilimleri de genellikle this ile balarlar. rnein, saat leden nce on birde kahvalt yaplmad sylenmek istense Simple Past kullanlamaz. nk le yemeine kadar yaplacak bir yeme eylemi kahvalt olacaktr. Bu nedenle Present Perfect kullanlmaldr. Eer leden sonra o gn iin kahvalt yaplmad sylense artk yaplacak bir yeme eylemi kahvalt olamayacandan Present Perfect kullanlamaz; kullanlacak zaman Simple Past olmaldr. Saat 11.00 Today, I have not had breakfast. (Bu gn kahvalt yapmamm.) Saat 14.00 Today, I did not have breakfast. (Bu gn kahvalt yapmadm.) 2.) Present Continuous Present Perfect Continuous Kullanm Present Continuous ksa bir zaman dilimi ile snrldr. Olayn sadece u an ile ilgilenilir, ncesi ile bir ilikisi kurulmaz. Present Perfect Continuousta ise, olayn ncesine gitmek gerekir. Im living in D. Bakr now. (imdi D. Bakr da yayorum.) Bu cmlede sadece olayn u an ile ilgileniliyor. Ayrca ksa bir zaman dilimi vardr. Bu nedenle Present Continuous kullanm gerektirir. I have been living in D. Bakr for five years. (Be yldr D. Bakr da yaamaktaym.)
- 22 -
Bu cmlede ise sadece olayn u an deil ncesi de iin iindedir. Byle bir ifadede artk Present Continuous kullanlamaz, alternatifi olan Present Perfect Continuous kullanlmaldr. She is working in a bank, now. (at present) She has been working in a bank since last year. (ncesi ile ilikili) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Pazar 19.12.1999 Zamanlarn Kullanmna Baz rnekler I havent received the documents yet. (Hala belgeleri almadm.) Present Perfect Bu cmlede, have var ve fiil nc haldedir. Bu nedenle Present Perfect ile kurulmu bir cmledir. Bu cmleyi ..........almamm. diye Trkeye evirmek ngilizce asndan daha uygundur. Ama Trkeye uygunluk asndan .......almadm diye evrilir. Bu yzden ngilizceden Trkeye eviri yaparken genel yapy ve anlam bozmamak artyla kulaa ho geldii ekilde evirmek gerekir. Bu ekilde cmleyi evirirken, sanki cmle Simple Past ile kurulmu gibi alglanr. Gerekte cmle grld gibi Present Perfect ile kurulmutur. Bu nedenle yaplan bu aklama eviri iin geerlidir. Yani ngilizcede yukardaki cmlede Simple Past kullanlamaz. To receive: almak, kabul etmek. To conceive: kavramak, alglamak Reception: kabul edilen yer (Receiven isim halidir. Dier fiiller de bu ekilde isimletirilebilirler.) Concept kavram Co, Con, Com (ses uyumuna gre): beraber Per: ...iin, karsnda. To percive: idrak etmek, alglamak. De: olumsuzluk katan bir n ektir. To decieve: kandrmak, aldatmak. Deceptive: aldatc. Dikkat edilirse, yukardaki kelimelerin hepsi receive den tretilmitir. Dolaysyla bir kelimenin anlam bilinirse, trevlerinin de anlamlarn bulunabilir. renilen bu kelimeleri, trevleri ile birlikte yazarak almak daha verimli olacaktr.
- 23 -
The E.U will be contributing to our economy enormously in the years ahead. Future Perfect Continuous (A. B, nmzdeki yllarda ekonomimize byk lde katkda bulunuyor olacak.) Yukardaki rnein aklamasna benzer ekilde cmlemizin zamann zmlyoruz. will var, Future; be var Continuos; yani Futre Continuoustur diyoruz. Enormously: Ahead: To contribute: To distribute: To attribute: To retribute: byk lde, ok. dosdoru, ileri katkda bulunmak. datmak. ...e atfta bulunmak, ...e balamak.
Tribu Latince bir kelime olup; Roma dneminde ortaya kmtr. Airet anlamndadr. Roma dneminde nemli airet varm. Tribun ise, airet liderinin airet bireylerinin etkinliklerini izlerken oturduu yksek yer demektir. Statta oturulan yer anlamndaki tribn kelimesi buradan gelmektedir. They had been waiting for three hours when we arrived there. Past Perfect Continuous Simple Past (Oraya vardmzda, onlar saatten beri beklemekteydiler.) Fiil kelimelerinin anlamlar bilinmezse de zamanlarn kullanmna hakim olmak bizi sonuca gtrebilir. rnein bu cmleyi zaman uyumu asndan irdeleyebiliriz. Burada Past Perfect Continuous yerine Past Continuous kullanlamazd. nk Past Continuous eylemin sonrasna da gider. Halbuki rneimizde, biz oraya vardmzda bekleme eylemi artk bitmitir ve eylemin sonrasna gidilmez. Bu yzden Past Perfect Continuous kullanlmtr. Bu ifadeyi zaman izelgesinde gsterecek olursak; Simple Past xxxxXxxxx Past Perfect Continuous Past Continuous Present X
- 24 -
***** Gramer in Kaynaklar: 1.) A. J. Thomson, A.V. Martinet: Kullanl ngilizce Dilbilgisi Rehberi. 2.) Betty Schrampfer Azar: Fundamentals Of Englsh Grammar (I, II, III) The workers will have given up going on strike. ( iler, greve gitmekten vaz gemi olacaklar.) Go on strike: greve gitmek When he arrived at the station, the train had leaft. (O istasyona geldiinde tren ayrlmt.) S. Past Past Perfect Not: Temel cmlecik Past Perfect ise, zanan cmlecii Simple Past olmaldr. Her iki cmlecikte kesinlikle Past Perfect kullanlamaz. When I arrived home my father was reparing his car.(eve vardmda babam arabasn tamir ediyordu.) (Bu cmleden, babamn hala arabay tamir ettiini ve benim bu eylemi yaptn grdm anlalr.) When I arrived home my father had repared his car. (eve vardmda babam arabasn tamir etmiti.) (Bu cmleden, babamn arabay tamir etmi olduunu ve benim bu eylemi grmediim anlalr.) When I arrived home my father had been reparing his car. (eve vardmda babam arabasn tamir etmekteydi.) (Bu cmleden, babamn arabay, ben eve varmadan ksa bir sre nce tamir etmi olduunu ve benim bu eylemi grmediim anlalr.) u ana kadar birka test olduk. We have had several tests so far.
imdiye kadar So far By far
- 25 -
Up to now Until now Up to the present (time) Till now Such far To date Hitter to Hepsi imdiye kadar anlamndadr. Cmlenin akna gre u ana kadar ifadeleri ile hangi zamann kullanlacan kestirebilmek gerekir.
- 26 -
MODALS Modal, mod dan gelir. Mod, kip anlamna gelir. Dolaysyla Modal, Kiplik demektir. Modallar yardmc fiil sisteminden yararlanan ama farkl fonksiyona sahip nitelerdir. I dont speak. (Konumam.) I can speak. (Konuabilirim.) Grld gibi yardmc fiiller, anlamlarn ykleme katmazlar. Ama Modallar anlamlarn ykleme katarlar. -bilir Can: ...e bilmek: g, yetenek May:. ..ebilmek: olas, tahmin Be able to: ..e bilmek: Can e eittir.
Must: ...meli, ...mal: Mustta zorunluluk syleyenden kaynaklanr, -meli, -mal Have to: zorunda olmak. Zorunluluk var: Have toda ise dardan kaynaklanr. Should: gerekir. Her ikisi de tavsiye neri anlamnda kullanlr. kisinin arasnda Ought to: gerekir. ok az bir nans fark vardr, ayn anlamda kullanlabilirler. Modal larn Kullanm 1.) Modal lar ekimsizdir. Yani ahslara gre deimezler. 2.) Modallar daima V1 ile kullanlrlar. 3.) ki model kesinlikle yan yana kullanlmaz. rnekler; They can accomplish the project in time. (Onlar zamannda projeyi tamamlayabilirler.)(G, yetenek) He may go abroad next year. (O nmzdeki yl yurt dna gidebilir.) (Tahmin) ***Not: Can ile May yaps olumsuz cmlelerde tamamen birbirinden ayrlr.
- 27 -
I may go. (Gidebilirim) (tahmin) (tahmin) I can go. (Gidebilirim) (g, yetenek) yetenek)
I may not go. (Gitmeyebilirim) I can not go. (Gidemem) (g,
We are able to produce more goods. (Daha fazla mal retebiliriz.) (G, yetenek) Accomplish: gerekletirmek, tamamlamak, bitirmek, yapmak Produce: retmek Goods: rn, eya, mal You must wait for us untill 5 oclock. (5 e kadar bizi beklemelisin.) (Zorunluluk syleyenden ) You have to brush your teeth three times a day. (Gnde defa dilerini fralamalsn.) (Zorunluluk dardan) Turkey should put emphasis on the production. (Trkiye retimine nem vermelidir.) (Nasihat var.) Put: Vermek, koymak, yerletirmek. ***Not: Eer herhangi bir modal, yukarda belirtilen zellie uymazsa veya kullanmnda bu zellikler eksikse o zaman semi modal olur. Be able to ve Have to gibi. rneklerde de grlecei gibi bunlar ekime de girer; baka modallar ile de kullanlabilirler. He must be able to resign. (O istifa edebilmelidir.) The minister must be able to confess everything. (Bakan her eyi itiraf edebilmelidir.) Confess: itiraf etmek. ***Not: Grld gibi iki modal bir arada kullanldnda nce tam modal sonra semi modal yazlr. eviri yaparken de nce semi modaln anlam sylenir. A child should be able to walk when he is 7 month. (Bir ocuk, 7 aylk olduunda yryebilmesi gerekir.) He may have to resign upon corruption. (O istifa etmek zorunda kalabilir.)
- 28 -
A teacher must be able to travel. (Bir retmen seyahat edebilmelidir.) We may have to give up the project. (Projeden vaz gemek zorunda kalabiliriz.) We must be able to see him tomorrow. (Onu yarn grebilmeliyiz.) He may have to explain the events. (O olaylar aklamak zorunda kalabilir.) -----------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 22. 12. 1999 Present Can May Be able to Must Have to Should Ought to Past Could Maight was / were able to ------Had to -------------Future ------------Will be able to ------Will have to ------------
Future formu olmayan modallarn present formu future anlamnda Trke de olduu gibi kullanlrlar. Modal larn Past ve Future Kullanmlarnn zel Anlamlar Could Was / Were able to Kullanm Could, (...e biliyordu.) gemite yaplm srekli olaylar iin kullanlr ve iinde bir yor anlam gizlidir.(Could not ile Couldnt kullanmlarnn anlamlar birbirinden farkldr. Bunlar sonraki derslerimizde reneceiz. Yaz dilinde ksaltma yapmak uygun deildir.) Was / Were able to, (...e bildi) gemite yaplm bir tek olay iin kullanlr. We could see each other. (Biz birbirimizi grebiliyorduk.) Each other: each = her bir, other = dieri. Each other: her bir dieri = birbiri
- 29 -
He could put aside some money when he was young. (O genken biraz para bir tarafa koyabiliyordu.) We were able to see each other. (Biz birbirimizi grebildik.) He was able to recognize the corpse. (Cesedi tehis edebildi.) Recognize: tanmak, tehis etmek Corpse: ceset I was able to attain my goal. (Ben amacma ulaabildim.) Goal: ama To attain: ...e ulamak Attain kelimesinin kk olan tain KPDS iin hayati nem arz eden bir szcktr. Asl Latince olup, tenere dir. Tutmak anlamna gelir. Tainden ngilizcede baz kelimeler tretilmitir. imdi bunlar renelim. Maintain: Main, Latincedeki manodan kken alr. Mano el anlamndadr. Dolaysyla Maintain elde tutmak, muhafaza etmek anlamna gelir. E anlamllar aadadr. Sustain Continue Keep preserve Contain: Con = beraber, Tain = tutmak. Contain, beraber tutmak = iermek, ihtiva etmek Retain: Re = tekrar, yeniden. Retain, yeniden tutmak = ....e tutmak (soyut anlamda, hafzada tutmak) Detain: gz altnda tutmak. Pertain: Per = iin, Pertain, ...iin tutmak = ilgili olmak. Obtain: elde etmek, salamak. Attain: ...e ulamak. Ama kelimelerini de renecek olursak; Goal, Aim, Purpose, End, Objective, ntention, Motive: ama Mightn Kullanm He might go home. (O eve gidebilirdi.)
- 30 -
Gidebilirdi ama gitmemi anlamn verir. Mayn Past ifadesi Might, gemite zayf bir ihtimali belirtmek iin kullanlr. Yani may kullanmna gre ihtimal daha zayftr. Fazla yaygn bir kullanm yoktur. Yan cmlecii olan ifadelerde zaman uyumunu salamak asndan might kullanmna gidilir. Must Mustn Past formu olmad iin gemite zorunluluktan dolay yaplan bir eylemin zorunluluunun syleyenden veya dardan kaynaklanmas nemli deildir. Yani gemite yaplan bir eylem iin zorunluluk ayrm ve bundan dolay ngilizcede farkl bir kullanm yoktur.
Had to: ...gerekti Gerekti anlamna gelir. lerdeki konularla karmamas iin bunun iyi renilmesi gerekir. Gemite bir zorunluluktan dolay yaplmas gereken ve yaplm eylemleri ifade etmek kullanlr. He had to sell his house. (O nun evini satmas gerekti.) Borcu vard veya komular iyi deildi vs. Ama bir zorunluluktan dolay evini satmas gerekliymi ve evini satm. Bu cmleyi ....gerekiyordu diye eviremeyiz. nk evi satma eylemi olmu bitmi bir eylemdir. The Goverment had to punish the responsibles. (Hkmet, sorumlular cezalandrmak zorunda kald.) Punish: cezalandrmak Responsible: sorumlu Responsible for: ...den sorumlu Responsiblility: sorumluluk He had to give up scheme. (Onun projeden vazgemesi gerekti.) Scheme: ema, proje Had to yapsn olumsuz yapmak iin iki yol vardr. kisi de ayn anlama gelir. Bu yapda olumsuzluk gerektiinde ikisinden biri kullanlabilir.
- 31 -
1.) He had not to give up the scheme. gerekmedi.) 2.) He didnt have to give up the scheme.
(Projeden ( !! !! !!)
vazgemesi
We didnt have accept their sanction. (Onlarn yatrmlarn kabul etmemiz gerekmedi.) We had not accept their sanction. (Onlarn yatrmlarn kabul etmemiz gerekmedi.) Sanction: yatrm Accept: kabul etmek Will Be Able To Kullanm ....e bilecek anlamndadr. ngilizcede, normalde be able to present kullanm bir Future anlam da iermektedir. Bu zellik Trkede de byledir. Bu nedenle ...e bilecek anlamna gelen wiil be able to ifadesi gelecekte yaplabilecek her durum iin kullanlmaz ve zel bir kullanm ekli vardr. Yani will be able to gelecekte ilk defa yaplacak eylemleri ifade etmede kullanlr. After a few lessons, I will be able to drive a car. (Birka dersten sonra araba kullanabileceim.) Bu cmleden, daha nce araba kullanmasn bilmediim, dolaysyla hi kullanmadm, aldm derslerden sonra ilk defa araba kullanabileceim anlalr. Will Have To Gerekecek anlamndadr. Sade ve zor olmayan bir kullanm vardr. Next week, the Cabinet will have to fix salary rise. (Hkmetin, gelecek hafta maa artlarn saptamas gerekecek.) He will have to come. (O gelmek zorunda kalacak.) Fix: Salary: tespit etmek, saptamak. maa
- 32 -
Rise:
ykseli, art, zam. PERFECT MODALS
Adndan da anlalaca gibi bu balk altnda modallarn perfect kullanmn greceiz. Bu yap, modallara present perfect yani have + V3 eklenerek kurulur ve daha sonraki derslerimizde de detayl olarak greceimiz gibi bu yaplar Unreal yaplardr. Modallar ile ilgili olarak daha nce anlatlanlar KPDS de sorulmayan detaylard. Ama hem Perfect Modals konusuna hazrlk hem de temel modal bilgileri anlamnda iyi renilmelidir. KPDS snavnda modal konusundan asl olarak Perfect Modals yaplarndan soru gelmektedir. Anlama, boluk doldurma ve dierleri gibi konularda da Perfect Modals tan soru gelebilir. Bu konu, hem kark hem de KPDS iin nemli olmas nedeni ile dikkatle allmal ve iyi renilmelidir. Ayrca baka kaynaklarda ok kark bir ekilde anlatld iin kursta konu bittikten sonra baka kaynaklardan baklmaldr. Must Have to Should Ought to
+ Have + V3 = Perfect Modals (Unreal Yaplardr.)
Perfect Modals kullanmlarnda Must + Have V3 ifadesi dierlerinden ayrlarak farkl anlam yklenmitir. Must + Have V3 Must + Have V3, ....m olmal anlamna gelir. Bu yap gemie ynelik gl bir tahmin iin kullanlr. rnein, biri girdii snavdan sonra neeli grldnde snav iyi gemi olmal deriz. Burada gemie ynelik gl bir tahmin yapyoruz. Bizi bu gl tahmine gtren delil de snavdan kann neeli olmasdr. Dar karsnz yerler nemli, akam yamur yam olmal dersiniz. Yine iyi derecede ngilizce konuan biri iin ngilterede renim grm olmal deriz. rnekler oaltlabilir. nemli olan Must + Have V3 n gemie ynelik gl tahminlerde kullanldn bilmektir. The roads are wet, t must have rained last night. (Yollar nemli, dn gece yamur yam olmal.)
- 33 -
She speaks German fluently, She must have studied in Germany. (O Almancay akc bir ekilde konuuyor, Almanyada renim grm olmal.) Have to + Have V3 = Should + Have V3 = Ought to + Have V3 ....m olmalyd veya gerekirdi anlamndadr. Her kullanm da ayn anlamdadr. Gemite yaplmas gerekli ama yaplmam olan eylemler iin kullanlr. rnein, biri snava iyi hazrlanm ama snav geememi. Bu durumda gemi olmalyd deriz. ngilizcede bunu sylemek iin yukardaki yapdan birini kullanrz. En sk kullanlan Should + Have V3 yapsdr. Yukardaki aklamada da getii gibi, ....m olmalyd veya gerekirdi diye bu yaplar eviriyoruz. Yani gemite olmas gerekli fakat olmam eylemleri bu ekilde ifade ediyoruz. Bu yaplarn gerekirdi anlam ile daha nce rendiimiz Had to = Gerekti anlam karklk yaratyor. Had to = Gerekti ifadesi ise, gemite yaplmas gerekli ve yaplm olan eylemler iin kullanlr. Yani gerekirdi ifadesi ile gerekti ifadesini kartrmamak gerekir. Bu nedenle KPDS iin ok nemli olan bu konuyu dikkatle almak ve iyi renmek gerekir. The Goverment should have taken the nessesary steps. (Hkmet gerekli nlemleri alm olmalyd) Step: adm, nlem. He study hard ; he should have passed exame. (O sk alr; snav gemi olmalyd.) It is too late. My father shpuld have called up so far. (ok ge oldu. Babam imdiye kadar aram olmalyd.) You shouldnt have shouted at me. (Bana barman gerekmezdi.) The Goverment should have punished the responsibles. (Hkmet, sorumlular cezalandrmalyd.) We ought to have warned them. (Onlar uyarmamz gerekirdi.) We had to warn them. (onlar uyarmamz gerekti.)
- 34 -
Could + Have V3 ...m olabilirdi veya ....e bilirdi anlamndadr. G, yetenek anlamnda, gemite yaplabilecek ama yaplmam eylemleri ifadede kullanlr. Our Goverment could have improved our standarts. (Hkmetimiz, standartlarmz gelitirebilirdi.) mprove: gelitirmek, iyiletirmek Bu cmleden, Hkmetin standartlar gelitirme gcne sahip olduunu fakat bu gelitirmeyi yapmadn anlyoruz. They could have coused a crisis of confidence. (Bir gven krizine yol aabilirlerdi.) Confidence: Couse: gven ... e sebep olmak Might + Have V3
...m olabilirdi veya ....e bilirdi anlamndadr. Fakat burada ihtimal anlam vardr. Aslnda gemi bir olayn olasl olamaz ama Might + Have V3 kullanm genelde gemite tehlike arz eden durumlarda kullanlr. Bu kullanm daha sonra Unreal yaplarda detayl incelenecektir. She might have fallen down. (O debilirdi.) She might have killed her husband by mistake. (Yanllkla kocasn ldrebilirdi.) Mistake: Kill: yanllk, hata ldrmek
Bylece Modal olarak temel kullanmlar grm olduk. Grdmz bu temel kullanmlarn dnda geni bir ekilde modal kullanm varyasyonlar da vardr. Ana kullanmlar rendikten sonra karlaacamz bu varyasyonlar da zebiliriz. rnein:
- 35 -
He was ill this morning. He may have gone home. (O bu sabah hastayd. Eve gitmi olabilir.) ...m olabilir yaps daima olaslk bildirdiinden bu yapda May + Have V3 yapsnda Can kullanlamaz. Yani Can + Have V3 eklinde bir kullanm ngilizce de yoktur. Ama olumsuz ve soru yaps vardr. Such a man cant have done that. (Byle bir adam bunu yapm olamaz.) rnek Model Cmleleri He may have been waiting for us. (O bizim iin beklemekte olabilir.) He may have resigned. (O istifa etmi olabilir.) They must be studying now. (Onlar alyor olmal.) She must have been developing a new method. (O yeni bir metot gelitirmekte olmal.) He was able to see his boss. (O patronunu grebildi.) He has been able to see his boss. (O patronunu grebilmi.) He had been able to see his boss. (O patronunu grebilmiti.) The two sides, could have resolved the dispute. ( ki taraf anlamazl zebilirlerdi.) Unreal yap olduu iin cmle olumlu grlmesine karn olumsuz anlamdadr. Resolve: Solve: Settle zmek (bir problemi, bir sorunu...) zmek (kimyasal anlamda) halletmek
Bu cmlede, KPDS iin hayati nemde olan putekelimesinin kk ve trevlerini renecek olursak: Pute, Latince kkenli bir kelime olup, Putare den gelir. Putare hesaplamak, dnmek anlamndadr. Genelde bu kelime kknn anlamna gre trevleri evrilir.
- 36 -
Dispute: tartma Compute: Bilgisayar. Repute: mpute:
dis = olumsuzluk, pute = dnmek, Dispute = anlamazlk, com = beraber, Compute = beraber dnmek, Computer: tekrar dnlen, n, hret. sulamak, itham etmek
I should have turned down their proposal. (nerilerini ret etmi olmalydm.) She has to have sold her car. (O arabasn satm olmalyd.) They ought to have submitted their report. (Onlar raporlarn sunmu olmalydlar.) Submitte: sunmak We had to sell all our properties. (Tm mallarmz satmamz gerekti.) Property: mal, mlk, eya. People shouldnt have exalted the statue of computers. ( nsanlarn bilgisayar statsn yceltmeleri gerekmezdi.) Exalt: ykseltmek, vmek, yceltmek. He shouldnt have revealed gerekmezdi; ....karmamalyd.) my secret.(Srlarm aa karmas
Reveal: aa karmak, gstermek, aklamak You oughtnt to have said all these to him. (Bunlarn tmn ona sylemen gerekmezdi.) We had to discharge this patient. (Hastay taburcu etmek zorunda kaldk.) Discharge: taburcu etmek. We must have seen him. (Onu grm olmalyz.) ****Can ile olumlu perfect modal yaplamaz. Can + Have V3 yaps yoktur. Yani;
- 37 -
He can have said this eklinde bir cmle kuramayz. Ama olumsuz yapda olabilir. Cant + Have V3 eklinde cmle kurulabilir. rnek verecek olursak; She cant have killed her friend. (O arkadan ldrm olamaz.) They should have considered hte offer. (neriyi dnm olmalydlar.) He must have gone. (O eve gitmi olmal.) He may not have brought it. (Onu alm olmayabilir.) She may not have passed the exam. (O snav gemi olmayabilir.) He is able to realize his goal. (O amacn gerekletirebilir.) He was able to realize his goal. (O amacn gerekletirebildi.) He had been able to realize his goal. (O amacn gerekletirebilmiti.) We could have passed the exam. (Snav gemi olabilirdik.) We might have had an accident. (Kaza yapm olabilirdik. Ya kaza yapsaydk olarak da evrilebilir.) nilizceyi ngilterede renmi olabilirdik. (We could have learnt English in England.) Evimizi satmam olabilirdik. (We could not have sold our house.) Sen ayan krm olabilirdin. (You might have broken your leg.) He had to reject salary rise. (Maa artn ret etmesi gerekti.) Ject: atmak, frlatmak anlamndadr. Latince kkenli olup, ngilizceye ject, Franszcaya jet olarak gemitir. Trkede, Franszcadan geldii iin jet(uak) olarak kullanlr. KPDS iin nemli bir kelimedir. Trevleri ile birlikte ok iyi bilinmesi gerekir. nject: n = iine, ject = atmak, nject = iine atmak, enjekte etmek, ine yapmak Reject: Re = yeniden, Reject = yeniden atmak, ret etmek Eject: darya doru atmak. (teyplerde vardr.) Object: ...e atmak, itiraz etmek, kar kmak.
- 38 -
Project: Pro = ileriye, ...nn yerine, Project = ...nn yerine atmak, tasarlamak. The committe members could have given more concession. (Komite yeleri daha fazla dn verebilirlerdi.) ***Concession: taviz, dn, ayrcalk. KPDS de ok geiyor. yi bilinmeli. He ought to have provided us with more accurate data. (Bize daha doru bilgiler salam olmalyd.) Provide: temin etmek, salamak. nemli bir kelime ve KPDS de de sorulmu nemli bir zellii var. Eer provide, sonrasnda salanan nesne belli ise, with ile gei yapar. Yukardaki cmlede salanan ey daha doru bilgidir. Yani nesne belli olduu iin with ile gei yapmtr. Provition: teminat Accurate: doru. cure = tedavi den kken alr. Accuracy: doruluk Accuratly: doru bir ekilde naccurate: yanl naccuracy: yanllk naccuratly: yanl bir ekilde Data: veri. Latince asl Datumdur. Latincede sonu m ile biten kelimeler ngilizceye geince a ile sonulanrlar. The Gaverment must have overcome the economic recession in Irak. (Hkmet, Irakta ekonomik durgunluun stesinden gelmi olmal.) Recession: (ekonomik) durgunluk. Cocession ve Recession kelimeleri her bir KPDS snavnda en az 20-30 defa geer. Bu nedenle ok iyi bilinmesi gerekir. Overcome: stesinden gelmek Dier Modallar Had better: ...se iyi olur We had better get up early. (Erken kalksak daha iyi olur.) Would rather / sooner: yelemek, tercih etmek I would rather die than do it. (Onu yapmaktansa lmeyi tercih ederim.)
- 39 -
Die: Dead: Death:
lmek l lm
We would sooner sell than rent it. (Kiralamaktansa almay tercih ederim.) ****Not: Eer would rather / sooner formundan sonra bir cmlecik gelirse, bu cmleciin zaman mutlaka Simple Past tr. Bu zellik ok nemlidir ve KPDS de sorulmu. I would rather (that) you remained at home. (Evde kalman tercih ederim.) S. Past I would sooner (that) you remained at home. (Evde kalman tercih ederim.) Simple Past would rather / sooner formunun ilk kullanmnda, modal olduu iin hemen sonrasnda V1 geliyordu. Burada ise, sonrasnda that ile gei yapm ve znesi olan bir cmlecik gelmektedir. Bu cmleciin zaman mutlaka Simple Past olmak zorundadr. Kark bir konu olduu iin mant daha sonra aklanacaktr. Remain: kalmak Used to: ...irdi (Gemite alkanlk gerei yaplan olaylar ifade ederken kullanlr.) I used to smoke when I was at university. (niversitedeyken sigara ierdim.) Bu cmlede, syleyenin u anda sigara imedii anlam gizlidir. Ayrca genelde used to yaps but ile gei yapar. I did not use to smoke. (Eskiden sigara imezdim.) Did you use to smoke? (Sigara imez miydin?) Used to yapsnn olumlu ve sorusunda grld gibi did yardmc fiilinden faydalanlr. Yardmc fiil devreye girdiinden use eklinde birinci hale dner.(Simple Past Tense nin zelliklerinden hatrlaynz.) Geri bu tartma konusudur. used to modal olduu iin direk not alabilir diyenler de vardr ve bu kullanm informal olarak kullanlmaktadr. Ama gramer olarak used not to kullanm yanltr.Used to yapsnn soru ve olumsuzunda doru kullanm yukardaki gibidir. She used to gamble, but now she dosent. (O kumar oynard ama imdi oynamaz.)
- 40 -
Did you use to play football. (Futbol oynar mydn?) My father didnt use to watch T.V, but now he is always before the screen. (Babam T.V izlemezdi ama imdi daima ekrann nndedir.) Screen: ekran Gamble: oyun, kumar Would: ...irdi (Gemite alkanlk gerei yaplmayan olaylar ifade etmek iin kullanlr.) Dare: Cesaret etmek I Daresay: Sanrm, Galiba May / Might as well: Bari..........se Bu yap genelde might ile kullanlr. You might as well come tomorrow. (Bari yarn gelseydin.)
I Daresay (Sanrm, galiba) I daresay you are right. (Sanrm haklsnz.) Be Going To Gelecek zaman ifade etmek iin kullanlan bir kalptr. Yakn gelecek diye de tanmlanr. En gzel ifadesi gelecee dair nceden planlanm veya yakn zamanda olmas kesin olan eylemleri ifade etmektir. I will write his composition. (Kompozisyonunu yazacam.) (nceden planlanmam.) I am going to write his composition. (Kompozisyonunu yazacam.) (nceden planlanm.) Was / Were Going To: Gemite yaplmas dnlp yaplmam eylemleri ifade etmek iin kullanlr.
- 41 -
Last night, we were going to visit you, but we had some guests. (Geen akam sizi ziyarete gelecektik ama misafirlerimiz vard.) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 29. 12. 1999 NEED Need, dier modallardan farkl bir zellie sahip olduu iin en sona brakld ve dierlerinden ayr olarak veriliyor. Need hem modal hem de esas fiil niteliinde olmak zere iki ayr kullanma sahiptir. Her iki durumda anlam hemen hemen ayndr. ihtiyacnda olmak, gereksinim duymak anlamna gelir. Eer modal olarak kullanlrsa daha nce sylenen modal zelliini de tamas gerekir. Esas fiil olarak kullanlrsa dier fiiller gibi ekime girer. Bu zelliklerden yola karak kullanmnn modal m yoksa esas fiil mi olduu anlalr. I need learn English. ( ng. renmem gerekir veya ng. renmee ihtiyacm var.) Grld gibi need den sonra fiil birinci halde, ekilmemi ve baka bir modal yok. Bu zelliklere sahip olduu iin need burada modal olarak kullanlmtr. Ama need modal olarak pek olumlu yapda kullanlmaz. Genelde olumsuz yapda modal olarak kullanlr. I neednt go there. (Oraya gitmem gerekmez.) She neednt study such a lesson. (Byle bir dersi almas gerekmez.) Not: Need sadece modal olarak kullanldnda olumsuzluk eki olan not alr. Eer esas fiil olarak kullanlrsa not almaz, bu grevi yardmc fiil stlenir. NEED in Esas Fiil Olarak Kullanm
- 42 -
I need to learn that. (unu renmeye ihtiyacm var veya unu renmem gerekir.) I need some money. (Biraz paraya ihtiyacm var.) I dont need anything. (Herhangi bir eye ihtiyacm yok.) She dosent need anything. (Herhangi bir eye ihtiyac yok.) She dosent need to resign. ( stifa etmeye ihtiyac yok veya stifa etmesi gerekmez.) Needin yukardaki kullanmnda grld gibi modal zellii yoktur. Need sahsa gre ekilmi, sonrasnda mastar veya nesne alm. Ksacas bir esas fiil ilevine sahiptir. She didnt need to resign. ( stifa etmesi gerekmedi.) Need in Simple Past kullanm, daha nce grdmz have to modalnn Simple Past kullanm ile ayn anlamdadr. Yani yukardaki cmleyi; She didnt have to resign (She had not to resign.) eklinde de yazabiliriz. Bu zelliklerden dolay Didnt need = Didnt have to diyebiliriz. Need esas fiil olarak tpk dier fiiler gibi tm zamanlar iin ekilebilir. He will need to apply for that. (Onun buna ba vurmas gerekecek.) She neednt have studied. gerekirdi.) (almas gerekmezdi !! !! veya almamas !!)
She shouldnt have studied. (!!
Yukardaki iki cmle arasnda anlam fark var ama ok nemli olmayan bir ayrntdr. Her iki cmle de almas gerekmezdi diye evrilebilir. *** Need modal olarak iki kullanma sahiptir. Present Modal ve Perfect Modal olmak zere. (Neednt ve Neednt Have V3 )
- 43 -
rnekler I needed to call off the match. (Ma iptal etmem gerekti.) 1.) V1 almam, mastar alm 2.) S. Pasta gre ekilmi 3.) Olumlu yapda kullanlm. Bu zelliklerden dolay modal deil; esas fiil olarak kullanlmtr. Call: seslenmek, telefon amak. Call off: iptal etmek. Syn Cancel Did thay need to warn you. (Sizi uyarmalar gerekti mi?) (Esas fiil) They neednt spend so much energy on this project. (Bu projede bu kadar ok enerji harcamalarna gerek yoktur, (gerekmez).) (Present modal) Have you needed to confees everything. (Her eyi itiraf etmeniz gerekmi mi?) (esas fiil) Confees: itiraf etmek You neednt have spoken to me that way. (Benimle bu ekilde konuman gerekmezdi.) (modal) Speak to: Way: ...e ile konumak yol, biim, yntem, tarz
Biimlendirilmi: Girinti: Sol: 0,63 cm, Numaral + Dzey: 1 + Numaralandrma Stili: 1, 2, 3, + Balang: 1 + Hizalama: Soldan + Hizaland yer: 0 cm + Sekme balangc: 0,63 cm + Girinti yeri: 0,63 cm, Sekmeler: 1,27 cm, Liste sekmesi + Eskisi 0,63 cm
***Not: Snavlarda, zellikle Needin Perfect Modal; eviri, e anlamn bulma gibi kilit noktalarda ok sorulur. She neednt study harder, becouse her marks are high. (Daha sk almasna gerek yoktur. nk notlar yksektir.) ( present modal) We dont need your help. (Yardmnza ihtiyacmz yoktur. (esas fiil.) You neednt have shouted at us; we are not deaf. (Bize barman gerekmezdi; sar deiliz.) (Perfect modal) She neednt have complained us. (Bizi ikayet etmesi gerekmezdi.) (perfect modal.)
- 44 -
***Son iki cmle bize byle barmamalydn eklinde de evrilebilir. Dikkat edilirse bu eviri gemite yaplmas gerekli ama yaplmam eylemleri ifade etmek iin kullanlan should + have V3 ve ought to + have V3 modallarnn olumsuz kullanm ile ayn anlamdadr. Bunu dile getirmesi gerekmezdi. (She neednt have expressed this.) (perfect modal.) Yabanc dilimi deitirmem gerekmedi (I didnt need to change my foraign language) (esas fiil) Yarn gelmem gerekir mi? (Do I need to come tomorrow.) (esas fiil.) Yarn gelmem gerekmez mi? (Neednt I come tomorrow.) (present modal.) Bir cmlede soru szc olduu zaman (where, what, who gibi) need kullanmyoruz. Gereklilik anlam veren should veya ought to kullanlr. bu zellik sadece need iin geerlidir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------PAZAR 02. 01. 2000 GERUNDS AND NF N T VES Bu konuda hem gramer hem de kelime reneceiz. KPDS iin ok nemli birka gramer bilgisi ve nemli kelimeler var ki bunlar ok iyi renilmeli; dierleri snav iin ok nem arzetmese de renilse iyi olur. Gerunds ve nfinitives konularnn her ikisi de tek bana ele alndnda nemli ve geni konulardr. lk nce KPDS iin nemli olan ksmlar reneceiz. Yani Gerunds ve nfinitives lerin cmlede ekimsiz boyutu ile ilgileneceiz. Gerunds ve nfinitives ler, cmlede bir harekete verilen ismdirler. Trkedeki ismin halleri durumunda kullanlrlar. ngilizcede ise bir yklemden sonra ekilmemi fiiller mastar yapsnda gramatikal olarak pozisyonda olabilirler. 1.) Gerund (speaking, going gibi) 2.) nfinitive (to speak, to go gibi) 3.) Bare infinitive (Yaln mastar) (speak, go gibi)
- 45 -
renmeyi istiyorum cmlesinde istemek cmlenin yklemidir. renmeyi ise ekilmemi konumda olup, ngilizcede gramatikal olarak yukarda da sylendii gibi ekilden biri ile ifade edilebilir. Bu bir sistemdir, kurallar vardr. Bu kurallar erevesinde uygun olan ekliyle cmle yazlr. Yaln mastarlar genellikle Causative (ettirgenlik) yapsnda kullanlr ki bu konuyu daha sonra greceiz. Yaln mastar kullanm spesifik zellie sahip olup, kullanm alan snrldr. Bu ekilde kullanlan fiil says da azdr. Bu nedenle cmlede ekimsiz bir fiil denince Gerunds ve nfinitives olmak zere iki kullanm akla gelir. Bu durumda biri dieri iin altarnatif konumundadr. Yani eer cmlede gerund kullanlmyorsa, onun alternatifi olan infinitivee gidilir. Bu zellik olduu iin bir konunun iyi bilinmesi, alternatifinin de zlebilmesi anlamna gelir. Gerundslar ile balayalm. GERUNDS Gerund isim fiil (verbal noun) demektir. Bir fiilin ing alm biimidir. Gerund lar, bir fiil ve bir isim zellii tarlar. Cmlede isim veya zamir olarak kullanlrlar. Yap bakmndan ortalara (present participle) benzerlerse de kullan ve anlam bakmndan ok farkldrlar. Gerunds yaps geni bir konudur. Drt madde halinde anlatlacaktr. zellikle ilk maddesi KPDS iin ok nemlidir ve konunun % 90 n kapsar. Bunun da yzde 70-80i birinci maddeye dahildir. Bu maddenin ok iyi bilinmesi gerekir. Dier ksm ileri dzey iin nemlidir. renilmesi iyi olur. 1.) Bir Edattan Sonra (After a prepisition) Edat: Tek balarna bir anlam olmayan, bir isim veya isim trevi (zamir, isim fiil gibi) ile birlikte kullanlarak anlamlarn btnletiren szcklerdir. n, on, under, of, off, with, for, over ..... gibi. He come in the room. (buradaki in edattr nk isimden nce gelir.) He come in. (in zarftr nk fiili etkilemitir.) Eer bir cmlede yklemden sonra bir edat varsa ve sonrasnda ekilmemi bir fiil kullanlmsa bu mutlaka gerundtr. lla da gerund olacak diye bir kural yoktur. Yklemden sonra hibir ey olmayabilir veya bir isim gelebilir. Ama eer yklemden sonra edat var ve sonrasnda da ekilmemi bir fiil varsa bu mutlaka gerund olmaldr.
- 46 -
Bundan sonra cmleler kurulurken KPDS iin nemli olan kelimeler kullanlacak. Geen bu kelimeleri mutlaka iyi renmemiz gerekir. The members are thinking of appointing him as their president. (yeler, onu bakanlar olarak atamay dnyorlar.) a) to appointb) appoint c) appointing Bolua appointing gelmelidir. nk yklemden sonra edat vardr ve edattan sonra eer ekilmemi bir fiil varsa bu gerund olmak zorundadr. Byle fiiller bir edat ile nesneye indirekt olarak geerler. Byle sorularda cmlenin anlam bilinmezse de soru zlebilir. Appoint: atamak, kararlatrmak Disappoint: hayal krklna uratmak, bozmak, engel olmak. (Banda bulunan disten dolay appintin olumsuzu eklinde anlalabilir diye KPDSde sk sk geen nemli bir kelime. Mutlaka bilinmeli.) Think of: dnmek (tasarlamak anlamnda) Think over: dnmek (bir ey zerinde) Think about: dnmek (bir ey zerinde) He is thinking of emigrating to USA. (O Amerikaya g etmeyi dnyor.) He gave up smoking. (O sigara imeyi brakt.) The scientists shouldnt have approved of using hazardous material. (Bilim adamlarnn tehlikeli materyalleri kullanmay onaylamamalar gerekirdi.) Hazardous: tehlikeli (syn: dangerous) Approve of:onaylamak Disapprove of: onaylamamak (ikisi de of ile nesneye gei yapar.) Approve KPDSde olduka sk geen bir kelimedir. E anlamllar ile birlikte ok iyi bilinmeli. Reaffirm, certifiy, attest: onaylamak Ratify: onaylamak. Ratification: onaylama Specify: onaylamak, aka belirtmek. Specification: belirtme, tarifname Notify: onaylamak, bildirmek. Notification: haber, bildirme, ihbarname. Affirm: onaylamak Reaffirm: onaylamak Confirm: onaylamak
- 47 -
Bear out: onaylamak As a researcher, he was always interested in developing something beneficial. (O bir aratrmac olarak daima faydal eyleri gelitirmekle ilgilenirdi.) nterested in: ...ile ilgilenmek (daima nesneye in ile gei yapar.) Develop: gelitirmek (daha nce gemiti) mprove: Progress: Advance: Enhance: Extend: Boost: Grow up: Flourish: Thrive: Beneficial: faydal. (syn: useful) ***Not: Any, some, every, no kelimeleri; think, body, one, where kelimeleri ile birletiklerinde sonralarnda mutlaka bir sfat isterler. Trkedeki manta ters bir yapdadr. Any Some Every No think body one where
Adjective
Yukardaki rnekte de grld gibi Something gemi ve sonrasnda da beneficial sfat gelmitir. You must give up smoking. (Sigaray brakmalsnz.) He disapprove of joining the army. (O orduya katlmay onaylamyar.) Join: Disapprove of: katlmak Onaylamamak
They sucseeded in persuading us. (Onlar bizi ikna etmeyi baardlar.) Sucseed in: baarmak Persuade: ikna etmek 2.) Baz Fiillerden Sonra Gerund Kullanlr
- 48 -
Bu fiillerin says 30 40 civarndadr. Bunlar yklem olacaklar zaman sonralarnda eer ekilmemi bir fiil gelirse, gerund olmak zorundadr. Bu zellik tamamen ezbere dayal bir durumdur. En nemli 10 - 15 tane fiil greceiz. Dierleri liste halinde bize verilecek. Bu fiilleri yazarsak; Avoid: kanmak, saknmak Understant: anlamak Consider: dnmek Admit: kabul etmek, itiraf etmek Anticipate: sezinlemek Appreciate:taktir etmek Enjoy: holanmak Mind: aldrmak, umursamak, umurunda olmak Postpone: Delay: ertelemek Defer: Put off: Forgive: Pardon: balamak, affetmek Excuse: Hate: Detest: nefret etmek Abhor: Like / dislike: sevmek / sevmemek Complain: ikayet etmek Understand: anlamak Bu fiiller, yklem olarak kullanldnda ve sonrasnda ekilmemi bir fiil geldiinde bu mutlaka gerund olmaldr. You could have avoided hurting him. (Onu incitmekten kanm olabilirdin veya kanabilirdin.) She considers moving away. (O tanmay dnyor.) Move: tanmak, hareket etmek (yannda away, in gibi deiik edatlar alabilir.) He hates getting up early. (O erken kalkmaktan nefret eder.) The thief admitted stealing the money. (Hrsz paray aldn itiraf etti.)
- 49 -
Thief: Theft:
hrsz hrszlk
I dont anticipate meeting any problem. (Herhangi bir problemle karlamay sezinlemiyorum.) I dont understand your complaining. (ikayetinizi anlamyorum.) 3.) Baz Deyimlerden Sonra Gerund Kullanlr ngilizcede, aada yazlan deyimlerden sonra eer bir ekilmemi fiil gelirse, kesinlikle gerund olmaldr. It is no use: Anlam yok, yarar yok, manas yok It is no good: anlam yok, yarar yok That is no point in: anlam yok, yarar yok Cant help: elinde olmamak, bir ey yapmaktan kendini alamamak Feel like: can istemek It is worth: ...meye deer Look forward to: drt gzle beklemek Object to: itiraz etmek, bir eye kar kmak Oppose to: itiraz etmek, bir eye kar kmak Confess to: itiraf etmek Be used to: ....e alkn olmak Be accustomed to: ...e almak Get used to: ...e almak Get accustomed to: ...e almak Get around to: dolamak, yaylmak, kandrmak Have trouble: zorluk ekmek Cant bear: dayanamamak Cant stand: Have fun: Bu kalplardan sonra, (zaman ne olursa olsun, olumlu veya olumsuz olsun) eer bir ekilmemi fiil varsa, bu fiil gerund yapsnda olmaldr. Her zaman bunlardan sonra gerund olacak diye bir kural yoktur. Bazen ekilmemi bir fiil dnda da bir szck gelebilir. rnekler I am looking forward to seeing you amoung us. (seni aramzda grmeyi drt gzle bekliyorum.)
- 50 -
French is no worth learning. (Franszca renilmeye demez.) I dont feel like going out to night. (Bu gece canm dar kmak istemiyor.) He must have confeessed to committing the crime. (O suu ilediini itiraf etmi olmal.) Confees to: itiraf etmek (zihinsel anlamda) gnah, hata, cinayet anlamnda) Commit: ilemek (su,
The hijackers objected to releasing the hostages. (Uak karanlar (hava korsanlar) rehineleri serbest brakmaya kar ktlar.) Hijacker: uak karan, hava korsan Release: serbest brakmak, salvermek Hostage: rehine I am used to studying late at night. (Ge saatlere kadar almaya alknm.) He cant help loughing when he sees me. (Beni grdnde kendini glmekten alamaz.) She had trouble solving her problem. (O problemini zmede zorluk ekti.) English is worth learning. ( ngilizce renmeye deer.) The minister confees to getting involved. (Bakan sua bulatn itiraf etti.) Confees to: itiraf etmek Get involve: biri ile bir sua bulamak
4.) Hem Mastar Hem de Gerund Alan Fiiller ngilizcede, baz fiiller hem mastar hem de infinitive alabilirler. Balamak fiilleri start / Begin Kesmek, ara vermek Cease Bu fiiller ikisini de alabilirler (Bu snavda sorulmaz) Devam etmek Continue I start working on Monday. (P. Tesi almaya balarm.) I start to work on Monday. (P. Tesi almaya balarm.)
- 51 -
Eer bu fiiller Continuous formda ekilirlerse sonrasnda da ekilmemi bir fiil var ise tercihinizi gerundtan yana kullanmayn deniliyor. Gramatikal olarak yasak deil ama iki gerund yan yana gelmesin diye infinitive kullanlr. Bu konu ile ilgili nemli ve temel bilgileri renmi olduk. Bundan sonra reneceimiz detaylar ileri dzey iindir. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 05. 01. 2000 Bir nceki derste, eer yklemden sonra ekilmemi bir fiil gelirse yapdan biri ile kullanlabilecei sylenmiti. Aslnda her dilde olduu gibi nglizcede de bu ekilmemi fiil ekilmi olan fiilin bir ksaltmas gibidir. Yklemden dolay ekilmemi olan fiilin zaman ve kimin tarafndan yapld bellidir. rnein; Ben renmek istiyorum derken, ekili olan fiil yani yklem istiyorumdur. nfinitive veya Gerund olacak ekilmemi fiil de renmektir. Burada yklemden dolay renmenin ne zaman istendii ve kimin tarafndan istendii bellidir. kisinin de znesi bendir. Gerund Kullanm ile ilgili rnekler I appreciate helping (Yardm takdir ediyorum.) Bu cmlede appreciateden dolay help fiili Gerund olarak kullanlmtr. helpingin de znesi I dr. Baka bir cmlede yklem ile Gerundn znesi farkl olabilir. rnein ayn cmleyi bu ekilde de yazabiliriz. I appreciate you helping (Yardmnz takdir ediyorum.) Bu cmlede ise yklem ile Gerundn zneleri farkldr. Yklemin znesi I, Gerundn znesi youdur. Gerund isim fiil olduu iin ve sfatlar isim ile kullanld iin aslnda you yerine yourun kullanlmas daha uygundur. Yklemin nesnesi olan your helping in de nesnesi olabilir. The poor gibi. Bu aklamalardan sonra cmlemizi yazarsak yle olur. I appreciate your helping the poor. (Fakirlere yardmnz takdir ediyorum.) This project is not worth maintaining . (Bu proje devam etmeye demez.)
- 52 -
He accused everybody of being reluctant. (O herkesi isteksiz olmakla suclad.) Accuse of: suclamak Reluctant: isteksiz Will: istek Unwilling: isteksiz Willing: istekli rreluctant:istekli I do not undersant your complaining about your jop. ( iniz hakknda yaknmanz anlamyorum.) We can not got anywhere without discussing the issues properly. (Biz meseleleri uygun bir ekilde tartmakszn bir yere varamayz.) ssue: mesele, sorun, problem Properly: uygun bir ekilde Discuss: tartmak We get used to living under miserable condition. (Biz sefil koullar altnda yaamaya altk.) Miserable: perian, sefil 5.) Allow = Permit, Advise = Recommend Fiilleri Drdnc madde gibidir. Yani yukardaki iki fiil (e anlamlar ile birlikte drt fiil) hem Gerund hem de nfinitive alabilirler. Yalnz drdnc madde gibi istenilen zaman Gerund istenilen zaman nfinitive almyor. Bu gramatikal bir zelliktir. Bu fiiller bazen Gerund bazen de nfinitive alrlar. Allow = izin vermek, Advise: tavsiye etmek, nermek. ***Kural: 1. Eer bu fiillerden sonra bir nesne varsa nfinitive kullanlr. ***Kural: 2. Eer bu fiillerden sonra bir nesne yoksa Gerund kullanlr. He recommended me to rest. (Bana dinlenmemi tavsiye etti) Recommendden sonra nesne olduu iin (me) nfinitive kullanlmtr. He recommended resting. (Bana dinlenmeyi tavsiye etti)
- 53 -
Recommendden sonra nesne olmad iin Gerund kullanlmtr. My wife doesnt allow me to go out. (Karm dar kmama izin vermez.) My wife doesnt allow going out. (Karm dar kmaya izin vermez.) The expert advised us to sell sharing. (Uzman bize hisse senetlerini satmay nerdi.) Expert: Sharing: uzman hisse senetleri
6.) Regret, Forget, Remember (zgn - piman olmak. Unutmak. Hatrlamak) Yukardaki fiil de bazen Gerund bazen de nfinitive alrlar. Buradaki espri biraz da anlama yneliktir. Eer bu fiillerden sonra kullanlacak olan fiil daha nce gereklemi bir olaydan bahsediyorsa Gerund, daha sonra gerekleecek bir olaydan bahsediyorsa nfinitive kullanlr. I regret spending so much money. (Bu kadar ok para harcadma zgnm.) I regret to spend so much money. (Bu kadar ok para harcamaya (harcayacama) zgnm.) *** Regret te genellikle gerund kullanm tercih edilir. I forgot taking my purse. (czdanm aldm unuttum.) (czdan zerinde demektir.) I forgot to take my purse. (czdanm almay unuttum.) (czdan zerinde deil demektir.) *** Beinci madde kullanmna uyuluyor. Ama altnc madde kullanmda en ok ihlal edilen bir kuraldr.
7.)Need, Requirei, Want ( htiyacnda olmak, Gerktirmek, stemek.)
- 54 -
Bu fiil de ayn anlamda kullanlmaktadr. de hem Gerund hem Mastar alabilirler. Yalnz burada ki mastar Pasif Mastar dr. Bu kullanmdaki cmlelerde zne genellikle canszdr. Passive nfinitive: to be + V3 This room needs cleaning. (Bu odann temizlemeye ihtiyac var.) Ayn cmleyi u ekilde de yazabiliriz anlam olarak ayndr. This room needs to be cleaned. (Bu odann temizlenmeye ihtiyac var.) The grass requires cutting. (Otlar kesmeye ihtiyac var.) My car wants watching. (Arabamn ykamaya ihtiyac var.) My car wants to be watched. (Arabamn ykamaya ihtiyac var.) Bu kullanmdaki zne canl olamaz m sorusu zerine (olabilir diye) u rnek verildi. I need to be accepted in the club. (Klube kabul edilmeye ihtiyacm var.) Bu kullanmda yaygn olarak gerund kullanlr. 8.) See, Hear, Feel, Watch: (Grmek, duymak, hissetmek izlemek) Her drd de Gerund veya Mastar alabilirler. Yalnz buradaki mastar Bare nfinitivedir. yaln mastar = fiilin birinci hali = tosuz mastar. Burada Gerund ve nfinitive kullanmnn nemli bir fark da vardr. Eer yklemden sonra (ki bu yklem yukardaki drt fiilden biridir) kullanlacak fiilin yaratt olayn bir kesiti alnmsa bu fiiller Gerund olarak kullanlmak zorundadr; olayn tm alnmsa Bare infinitive olarak kullanlmak zorundadr. I saw him waiting at the bus stop. (Onu otobs duranda beklerken grdm.) I saw him wait at the bus stop. (Onu otobs duranda beklerken grdm.) Gerund kullanmndan dolay Birinci cmlede eer o yarm saat durakta beklemise benim be on dakkasn grdm, tm olaya vakf olmadm
- 55 -
anlalr. kinci cmlede ise Bare nfinitive kullanmndan dolay Benim bu beklemenin tmne vakf olduum anlalr. We felt the house shaking. (evin sarsldn hissettim.) (sarsntnn bir ksmn) We felt the house shake. (evin sarsldn hissettim.) (sarsntnn tmn) Shake: sallanmak, sarslmak
Kullanm biraz kark olan bir konudur. Bu madde de Trke eviriden ok Inglzce mantn kavramak nemlidir. I watched them enter the bar. (Onlar bara girerken grdm.) (Bara girme eylemi anlk bir eylem olduu iin tm grlebileceinden bare infinitive kullanlmtr. watch genelde bare infinitive ile kullanlr, ama gerund la da kullanlabilir. I heard her singing. (Onu ark sylerken duydum.) ***Not: Genelde ksa sren olaylar, hepsi gzlenebileceinden bare infinitive ile aktarlr. Uzun sren olaylar ise, bir ksm gzlenirse bare infinitive ile; tm gzlenmise gerund ile aktarlr. --------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 12. 01. 2000 INFINITIVES Daha nce de sylendii gibi ekimsiz fiilin kullanld yapdan biri de Infinitiveslerdir. Mastar hareketlerinde Infinitiveslerden faydalanlr. Infinitivesleri kullanm yerlerine gre maddeler halinde greceiz. I want to learn English. (Ben renmek istiyorum.) Burada yklemin ve mastarn znesi ayndr. I want you to learn English. (Ben sizin Inglizce renmenizi istiyorum.) Bu cmlede ise yklemin znesi I, mastarn znesi Youdur. Madde ayrm bu ekilde fiillerin nesne alma veya zne durumuna gre yaplacaktr. Bu fiillerden sonra mastar gelir diye ezberlemektense yap
- 56 -
olarak bunlar renmek daha iyi olacaktr. Ayrca eviri biimini de kavramak nemlidir. imdi maddeler halinde Infinitiveslerin kullanld yaplar renelim. 1.) Verb + Infinitive Yani hemen sonrasnda Infinitive alan fiiller demektir. Bunlarn saylar1015 tanedir. Burada en nemlilerinden birka rnek verilecektir. Bu gruba giren fiiller liste halinde ada sunulmutur. Bu yapda, yklemden hemen sonra Infinitive geldii iin hem yklemin hem de Infinitive'in znesi ayndr. Appear- Seem- Look: Grnmek Can afford: Gc yetmek Claim: dda etmek Consent: ...e raz olmak Decide: karar vermek Demand: stemek, talep etmek Deserve: Hak etmek, layk olmak Happen: Tesadfen ...mek Hasitate: Tereddt etmek Hope: Ummak, mit etmek Learn (How): renmek Know (how): Bilmek, tanmak Offer: Teklif etmek Plan: Planlamak Prepare: Hazrlamak Promise: Vaat etmek Pretend: Gibi davranmak Refuse: Red etmek Resolve: Karar vermek Seek- Try- Strive: ...meye almak Tend: Eiliminde olmak Threaten: Tehdit etmek Undertake: stlenmek Would love: Seve seve...mek Condescend: Tenezzl etmek I cant afford to buy such a car in these economic condition. (Ben bu ekonomik artlarda byle bir araba alacak gte deilim.) We decided to give up the project. (Biz projeden vaz gemeye karar verdik.) They had to promise to fulfil their commitment. (Onlar vaatlerini yerine gitirmeye sz vermek zorunda kaldlar.) Commitment: sz, vaat, taahht. To promise: sz vermek Compromise: (komprumayz) uzlamak, dn. KPDSde en kritik yerlerde 4-5 defa geer. yi bilinmeli.
- 57 -
Fulfil: yerine getirmek,yapmak mplement: Achive(eyhiv) Accomplish: Execute: (eksikut) icra etmek Carry out: Built: Construct: Manifacture: Produce: Perform: Conduct: Fulfilden sonra yazlan fiillerin hepsi onun eanlamlsdrlar. KPDS iin ok nemli kelimelerdir. Iyi bilinmeli. He should have tried to resolve the dispute. (Onun tartmay zmeye almas gerekirdi.) Try: ...meye almak, denemek Dispute: tartma, anlamazlk Conflient: Deliberate: Discuss: Debate: Argue: The two goverments refused to resume the talks. (Her iki hkmet grmelereyeniden balamay red etti) Refuse: red etmek Reject: Turn down: Talks: grme Resume: ...e yeniden balamak, srdrmek He must have threatened to kill us. (Bizi ldrmek iin tehdit etmi olmal.) Threaten: tehdit etmek Not: Bu yaplar Trkeye evirmek nemli bir husustur. Moda mod bildikten sonra Trkeye uygun bir ekilde evirmek gerekir. I happened to see him. (Onu tesadfen grdm.) Happen: olmak Happen + ful Infinitive: tesadfen ....mek. He always tends to hurt people. (O genellikle insanlar incitmeye eilimlidir.) Tend: eiliminde olmak. (Trkeye meyil, eilim anlamnda tandans olarak isim hali gemitir.)
- 58 -
She consented to step down. (O ekilmeye raz oldu.) Consent: ...e raz olmak Step down: geri adm aymak, ekilmek I would love to come along with you. (Sizinle seve seve gelirim.) Would love: seve seve ...mek Along with: ...ile She should not have condescent to take his book. (Onun kitabn almaya tenezzl etmemeliydi.) Condescend: tenezzl etmek You could have come to see me. (Beni grmeye gelebilirdin) 2.) Verb + Object + Infinitive Bu kullanmda, yklemden sonra bir nesne gelir ve ardndan mastar kullanlr. Burada yklem olarak kullanlan fiiller bir nesneden sonra mastar gerektirirler. Bu gruba giren fiiller aada sunulmutur. Allow- Permit: zin vermek Ask: stemek, Rica etmek Recommend- Advise: nermek, Tavsiye etmek Cause: Sebep olmak Challenge: Meydan okumak, Delloya davet etmek Command: Emretmek Compel- Force- Ceorce: Zorlamak, Zorunda brakmak Encourage: Cesaretlendirmek, Tevik etmek Enable: Muktedir olmak, Mmkn klmak Find: Bulmak Forbid: yasaklamak nvite: Davet etmek Notify: Haber vermek, Bilgilendirmek Oblige: Mecbur etmek, zorunda brakmak Order: Emretmek, Siperi vermek Remind: Hatrlatmak Require: Gerktirmek Teach: retmek Tell: Sylemek Tempt: Ayartmak Urge: istemek, ...e sevk etmek Warn: kaz etmek, uyarmak Want: stemek The U.N has urged the Iraqi Goverment to comply with the resulotions of the security council. (B. M..................) To Comply: Resulotion:
- 59 -
Security: Council: The teacher could have allowed us to play.(Hoca oynamamza izin verebilirdi.) No one can force me to give up smoking. (Hi kimse beni sigara imeyi brakmaya zorlayamaz.) Forse: zorlamak The doctor encouraged the patient to go home. (Doctor hastay eve gitmeye cesaretlendirdi.) Cour: kalp, yrek Courage: yrekli Encourage: yreklendirmek, cesaretlendirmek, motive etmek Promote: motive etmek tevik etmek (promosion) Not: Bir kalbn iyice renilebilmesi iin szcklerin deitirilerek tekrar tekrar yazlp, Trkeye evrilmesi egzersizleri yaplmaldr. The U N urged the U S A to lift the embargo. (B M Amerikann ambargoyu kaldrmasn istedi.) Urge: istemek (iddetle bir eyi ...) Not: alrken arada Trke cmleler yazp Inglizceye evirmekverimmlilii arttrr. Inglizceden Trkeye de eviri yaparken cesaretli bir ekilde verilmek istenen mesaj Trkeye uygun bir ekilde ifade edilebilmelidir. You ought to have warned us not to go there. (Bizi oraya gitmemek iin uyarm olmalydnz.) Negative Infinitive: Infinitivein nne not getirilerek oluturulur. not to go gibi. The inspector obliged the minister to reign. (mfetti bakan istifa etmeye mecbur etti.) Inspector: mfetti Spect: bakmak Inspect: n:iine, spect: bakmak, Inspect: ine bakmak = incelemek Inspectator: iine bakan, inceleyen, = mfetti Spectator: seyirci Expect: ex: dar, pect: bakmak, Expect: dar bakmak = beklemek, ummak Respect: tekrar tekrar bakmak, sayg gstermek Attend: bir yerde hazr bulunmak, devam etmek
- 60 -
Attendance: hazr bulunanlar, izleyiciler Oblige: mecbur etmek, zorunda brakmak He order us to be ready at 11 oclock. (Saat 11de hazr olmamz emrediyor.) Order: emretmek, sipari etmek, dzen, sra They advised us to learn English. (Inglizce renmemizi tavsiye ettiler.) You should ask him to help us. (Bize yardm etmesini istemen gerekir.) The doctor wasnt able to compel to me to give up smoking. (Doktor beni sigaray brakmaya zorlayamad.) Compel = Force: zorlamak Compulsive: zorlayc Compulsory: zorunlu We had to forbid them to eat pork. (Onlara domuz eti yemelerini yasaklamamz gerekti.) To forbid: yasaklamak To bar To ban To prohibit Pork: domuz eti Kalmamz rica ediyor. (She ask us to stay.) Silahlar teslim etmelerini istedik. (We wanted them to lay down their arms.) Lay down: teslim etmek Gitmesine izin vermemeliydin. (You should not have permitted him to go.) ***Not: Dikkat edilirse bu fiillerde mastar hep bakasna yaptrlyor. 2.) Hem Nesne ile Nem de Nesnesiz Kullanlabilenler Bu gruba giren fiiller hem nesnesiz, hem de nesne ile mastara gei yapabilirler. Yani bu grup fiilleri birinci ve ikinci madde zelliklerini birlikte tarlar. Birka tanesini rnek verecek olursak; Ask: stemek Beg: Rica etmek, stemek Clime: ddia etmek, savnda bulunmak Deserve- Merit: Haketmek, layk olmak Desire: Arzu etmek Expect: Beklemek, mit etmek Help: Yardm etmek ntend: Niyetinde olmak nvite: Davet etmek Request: stemek
- 61 -
Want: Wish:
stemek Dilemek
He asked to take part in the meeting. (Mitinge katlmay istedi.) He asked me to take part in the meeting. (Mitinge katlmam istedi.) Grld gibi birinci cmlede yklemin ve mastarn znesi ayndr. kinci cmlede ise yklemin znesi He, mastarn znesi ise me dir. To take part in: katlmak Participate: katlmak He can expect to win the prize. (O dl kazanmay umabilir.) He can expect his son to win the prize. (Olunun dl kazanmasn umabilir.) I wished to be amoung you. (Aranzda olmay diliyordum.) I wished you to be amoung us. (Aramzda olmanz diliyordum.) Amoung: arasnda (ikiden fazla nesne iin) Between: arasnda (iki nesne iin) rnekler She deserves to be our chairwoman. (O bakanmz olmay hakeder.) Deserve: layk olmak, haketmek Merit: layk olmak haketmek, deer, meziyet Meritorious: vlmeye deer, deerli Deservedly: hakkyle, hakl olarak Deserving of: mstahak The man claimed not to see the event. (Adam olay grmediini iddia etti.) Claim: iddia etmek Event: olay Eventful: olayl Ful: ...l Eventless: olaysz Less: ...sz You could have invited us to participate in the congress.(Bizi kongreye katlmaya davet edebilirdiniz.) Gress: ileri gitmek, yrmek Regress: geri gitmek Progress: ileriye gitmek
- 62 -
Bu konudaki kelimeler ve yaplar iyice kavranmaldr. Trkeden Inglizceye; Inglizceden Trkeye eviri egzersizlerinin yaplmas konuyu daha iyi kavratr.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 16. 01. 2000 4.) Mastar ve Sfatlarn Birlikte Kullanm Bu balk madde olarak anlatlacaktr. Madde ayrm sfatlarn deiik kullanm ile ilgilidir. Her bir maddede kullanlan sfatlar ayr ayr verilecektir. Daha sonra rnekleri ve Trke anlamlar verilecektir. 1. Careless: Considerate: Inconsiderate: Foolish: Generous: Kind: Unkind: Polite: Unpolite: Right: Wrong: Rude: Dikkatsiz, ihmalci Dnceli, Saygl Dncesiz, Saygsz Aklsz, ahmak, sama, Aptal, Budalaca Cmert, Nazik Nazik deil, Kaba Nazik Nazik deil, Kaba Doru, Hakl Yanl, Haksz Kaba
Normalde birine naziksiniz dendiinde You are kind sylenecek diye dnlr. Ama Inglizcede bu yap kullnlmaz. Bunun yerine t is kind of you denir. Ders alrken bu kalplar yazmak ve dier sfatlarla yeri deitirilerek tekrar tekrar yazmak daha verimli olacaktr. Eer bu sfatlardan sonra ekilmemi bir fiil gelirse bu mastar olmak zorundadr. Bu konudan alnmas gereken mesaj sfatlardan sonra mastar kullanld ve bu kalplarn eveiri mantnn iyi kavranmas gerektiidir. It is kind of you. (Naziksiniz.) It is impolite of him. (O nazik deildir.) It is very kind of you to help me. (Bana yardm ettiiniz iin ok naziksiniz.)
- 63 -
It was very considerate of him to carry our luggages. (Valizlerimizi tad iin ok dnceliydi.) Grld gibi bu kullanmda belirtilen sfatlardan sonra mastar kulanlmaktadr. rnek olarak cmlelerin zaman deiik olabilir. 2. Bu maddede kullanlan sfatlar unlardr: Afraid: Korkmu Anxious: stekli (can atacak ekilde) Ashamed: utanm Careful: Dikkatli Curious: Merakl Determined: Kararl Eager: stekli Glad: Memnun Quick: Hzl Reluctant: steksiz ( rreluctant: istekli) Willing: stekli (Unwilling: isteksiz.) Ept: ...e eilimli Likely: Muhtamel Unlikely: Muhtemel olmayan Bound- Sure- Certain: Kesin Liable: ...e eilimli He is bound to succeed in the exam this time. (Onun snav zamannda baaraca kesindir. Veya O kesinlikle zamannda snav baaracak.) Terkey is bound to sign the agreement. (Trkiyenin antlamay imzalamas kesindir.) He is reluctant to lend us money (O bize dn para vermeye isteksizdir.) We are all quite willing to make sacrificies our family. (Hepimiz ailemiz iin fedakarlk yapmaya olduka istekliyiz.) Sacrificy: Kurban, Fedakarlk Man is always liable to make error. (insanolu daima hata yapmaya eilimlidir.) To err: hata yapmak Error: hata Unerring: isabet My students are willing to learn English. (rencilerim Inglizce renmeye isteklidirler.)
- 64 -
He is unlikely to accept your offer. (Onun teklifinizi kabul etmesi olas deildir veya O muhtemelen teklifinizi kabul etmeyecektir.) ***Not: Konuyu ilerken snrl sayda rnekler veriliyor. Bu nedenle btn sfatlar ierecek rnek verilemiyor. Verilen cmlelerde veya yeni cmleler kurarak listede olan btn sfatlar kullanmak daha kalc bir renme salayacaktr. Ayrca yazlan her cmlenin sorusunu, olumsuzunu yazarak almak gerekir. Yine yazlan her cmleyi telafuz etmek, yapsn bozmadan Trkeye uygun bir ekilde evirerek almak verimlilii arttracaktr. 3. kinci maddede zne kii veya zamirdi. Bu maddede ise mastar, zne durumuna geer. rnein; nglizce renmek kolaydr ifadesinin nglizcesi normaldeTo learn English is easy. eklinde olmaldr. Ama gramatikal olarak bu maddede olduu gibi eer mastar zne durumunda ise cmlenin sonunda yazlr ve zne olarak It yazlr. Bu maddeye giren sfatlar tamamen anlatlan mantk ile kullanlrlar.Bu kullanmdaki It bilinen anlamdaki gibi deildir. Yukardaki ifadeyi bu aklamalar dorultusunda yazarsak; it is easy to learn English. ( nglizce renmek kolaydr.) eklinde olur. Bu maddede kullanlan sfatlar unlardr: Asuming: Elenceli Dificult: zor, g Exciting: heyecanl Interesting: lgin, Enteresan Boring: Skc Easy: Kolay Hard: Sk Impossible: imkansz Possible: mmkn Important: nemli Essential: Temel, esas Necessary: Gerkli Imperative: Gerekli, Zaruri Urgent: Acil Advisable: Tavsiye edilebilir It is impossible to overcome this issue. (Bu sorunun stesinden gelmek imkanszdr.) It was very difficult to convince him. (Onu inandrmak ok gtr.) Convince: nandrmak
- 65 -
It is rather difficult to get aloung with her. (Onunla geinmek olduka gtr.) To get along with: ...ile geinmek, anlamak It is hard to cope with these problems. (Bu problemlerin stesinden gelmek zordur.) Cope with: stesinden gelmek, mcadele etmek. KPDS iin ok nemli bir kelimedir. 3-4 defa sorulmu. Edat veya fiili yine sorulabilir. yi renmek gerekir. Yukardaki cmleler ...renmek kolaydr, ...inandrmak gtr, ...stesinden gelmek zordur gib genel bir anlatm ifade ederler. Daha nce de akland gibi ister ekilmi, ister ekilmemi bir fiil olsun ncesine zne sonrasna nesne geliyordu. Bu kullanmda da mastar gerekletiren, yklemin znesinden ayr bir zne ise,bunun mastardan nce yazlmas gerekir. Ama bu da anlam karmaasna sebep olmaktadr. Bu karmaay nlemek iin mastarn znesinden nce for edat yazlmaktadr. Burada sadece for edat kullanlr, baka edat kullanlmaz. rnein; It is hard for us to cope with these problems. (Bizim iin bu problemin stesinden gelmek zordur.) It is impossible for you to persuade me. (Sizin iin beni ikna etmek imkanszdr veya beni ikna etmeniz imkanszdr.) t was necessary for him to submit the report until the next day.(Onun ertesi gne kadar raporu sunmas gerekir.) To submit- To present: Sunmak Represent: Yeniden sunmak Presentation: Sunu
ACTIVE PASSIVE Etken Edilgen anlamndadr. Bir cmlenin Active kullanmnda yklemi yapan bellidir ve buna zne denir. Yine burada nesne ykleme maruz kalyor. Passive kullanmnda ise zne yklemden etkileniyor. Daha nceki derslerimizden znenin cmlede ekilmi fiilden nce geldiini, bu pozisyonda kullanlan pronounslarn da Subject Ppronouns olduklarn biliyoruz.Bir cmlede nesnenin de ekilmi fiilden sonra geldiini, bu pozisyonda kullanlan pronounslarn da Object Pronouns olduklarn
- 66 -
biliyoruz. Passive formlar iyi bilmek iin Subject ve Object Pronouns lara hakim olmak gerekir. Active: I saw him. (Ben onu grdm.) Passive: He was seen by me. (O benim tarafmdan grld.) rnekten de grlebilecei gibi active bir cmlenin nesnesi pasif cmlenin znesi konumuna geiyor. Burada nesne durumlar hakknda baz bilgiler vermek gerekiyor. Baz fiiller yklem olduklarnda nesne alrlar. Byle fiillere geili fiiller denir. Nesne almayan fiillere de geisiz fiiller denir. Geisiz fiillerin olduu cmlelerde ykleme maruz kalmayan bir nesne olmad iin dolaysyla byle cmlelerin passive formu da yoktur. Active Infinitive Passive Infinitive To speak To be spoken To write To be written To give up To be given up Active Infinitivein Passive formu % 99 yukardaki gibidir. Get ve Become nin de kullanld Passive form vardr. Bunu da daha sonra reneceiz. Inglizcede btn active zaman ve modallarn passive formu vardr. Bunlar tek tek renmek yerine yap olarak sistemlerinin nasl altn ve en nemlilerini reneceiz. Bunlar iyi bir ekilde rendikten sonra dierlerini de ok iyi almak gerekir. Activei Passivee evirirken sadece yardmc fiil zerinde deiiklik yaplr. Temel fiil de V3 eklinde yazlr. to write to be written gibi. S. Present: He writes a letter. A letter is written by him.(Bir mektup onun tarafndan yazlr) S. Past: He wrote a letter. A letter was written by him. (...........yazld.) S.Future: He will write a letter. A letter will be written by him.(................yazlacak.) Pr. Perfect: He have written a letter. A letter has been written by him.(............yazlm.) Past Perfect: He had written a letter. A letter had been written by him.(............yazlmt.) Passive form oluturulurken be + V3 kullanlyordu. Bunlarn en nemlileri yukarda verilen be rnekteki zamanlar ile uygulamasdr. Bunlara ok iyi hakim olunmaldr. Dierleri de renilse iyi olur.
- 67 -
Present Cont.: He is writting a letter.A letter is beingn written by him.(..............yazlyor.) Past Cont: He was writting a letter. A letter was being written by him.(.............yazlyordu.) Future Cont.: He will be writting a letter. A letter will be beingn written by him.(.............yazlyor olacak.) Present Perfect Cont.: He has been waiting a letter. A letter has been beingn written by him.(........yazlmaktadr.) Past Perfect Cont.: He had been waiting a letter. A letter had been beingn written by him.(........yazlmaktayd.) Future Perfect Cont.: He will have been waiting a letter. A letter will have been beingn written by him.(........yazlmakta olacak.) Burada nemli olan bir cmledeki pasiflii grp, onu yorumlayabilmektir.eer be fiilinden sonra V3 varsa bu cmle pasif bir cmledir diyoruz. Baka bir deile, be fiilinden sonraki temel fiil ing almamsa bu cmle pasif bir cmledir diyoruz. nk Inglizcede be fiilinden sonra ya ingli bir fiil veya V3l bir fiil geli . bu iki kullanm birbirinin alternatifidir. He is known by everyone in the area. (O blgedeki herkes tarafndan tannr veya tannyor.) He was found guilty by the jury. (O jui tarafndan sulu bulundu.) Guilty: sulu Over the last months, this book has been sold very well. (Geen aylarda bu kitap ok iyi satlm.) Not: overn kullanmn hatrlaynz. The robbers had been followed by the police. (Soyguncular polis tarafndan takip edildi.) He will be appointed as the new chairman. (Yeni bir bakan olarak atanacak.) As: gibi, olarak,...ok deiik anlamlar vardr. gibi anlamnda edat olarak kullanlabilmesi iin sonrasnda bir edat olmaldr. ki Nesneli Cmlelerde Passive Form
- 68 -
Bu durumda nesnelerden biri indirect object dieri Direct objecttir. ki nesneli bir cmle, nesnelerden her biri zne yaplarak iki farkl ekilde Passive formu yazlabilir. Bu tr cmlelerde kullanlan fiiller unlardr: Bring: getirmek Promise: sz vermek Give: vermek Refuse: red etmek Leave: ayrlmak Send: ndermek Lend: dn vermek Show: gstermek Order: emretmek Tell: sylemek Pay: demek I gave him a book. (Ona bir kitap verdim.) Yukardaki cmlenin iki nesnesi vardr. ndirect object = him, Direct object = book tur. Bu durumda ayn anlamda olan iki farkl passive ekli vardr. He was given a book by me. (Ona bir kitap benim tarafmdan verildi.) A book was given to him by me. (Bir kitap ona benim tarafmdan verildi.) Yukardaki cmle iin una dikkat ekmek gerekir: ki nesneli cmlelerde passive formu yazarken yaln object baa alndnda indirect objectten nce to yazlr. Passive Infinitive veya Passive gerund eklinde de Passive formlar vardr. rnein; Active: I want to see. (Ben grmek istiyorum.) (Ben grlmek istiyorum.) Not: Infinitive konusundan hatrlaynz. He is afraid of being killed (O ldrlmekten korkar.) Not: Her fiilin Passive gerund hali being + V3 eklindedir. Not: Yukardaki cmlede, neden Passive infinitive deilde Passive gerund kullanld diye bir soru akla gelebilir. Bu durumda Gerund ve Infinitivelerin kullanm dnlmelidir. Bir edattan sonra eer ekilmemi bir fiil varsa bu mutlaka gerund olacaktr diye gerund kullanmnn birinci maddesini hatrlaynz. (Passive gerundlar da gerundlar gibi kullanlrlar.) Bu ekilde nce rendiimiz kurallar bazen sonraki derslerimizde geebiliyor. Bu yaplar getiinde dikkat ekilmelidir. They consider being employed. (Onlar istihdam edilmeyi dnyorlar.) Passive: I want to be seen
- 69 -
***Not: considern sonrasnda gerund istediini hatrlaynz. Employ: istihdam etmek, altrmak. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------19. 01. 2000
CAUSATIVE Ettirgenlik kipidir. Inglizce dnda dier dillerde yaps basittir ama Inglizcede biraz karmaktr. Ettirgenlik, bir eylemi bakasna yaptrmak demektir. Trkede bu tir eki ile salanr, ayr bir fiil yaps yoktur. kestirdim, diktirdim, sildirdim... gibi. Inglizcede ise Have, Make, Get olmak zere ettirgenlii salayan fiil vardr. Bu fiiller, modallar gibi alarak belli bir kurala gre temel fiillerden nce yazlarak ettirgenlik salam olurlar. Ettirgenlik, bir eylemi bakasna yaptrmaktr demitik. Peki, birine yaptrlacak eylem para ile yaptrlabilir, rica ile yaptrlabilir, zorla yaptrlabilir. Trkede bunu salayan art bir ek veya fiil yoktur. Cmlenin anlamna gre rica ile mi, zorla m veya para ile mi yaptrld anlalr. Inglizcede ise bu nans farknn kullanm, baz istisnalar hari yledir: Have: Birine rica ile bir ey yaptrmak. Make: Birine zor ile bir ey yaptrmak Get: Birine para ile bir ey yaptrmak Bu ayrnt KPDS snav iin nemli deildir. Snavda byle bir ayrma dayal soru gelmez. Bakasna bir eylemi yaptrrken bu eyleme maruz kalan bir nesne vardr. rnein arabam tamir ettirdim derken, yaptrdnz tamir etme eylemine maruz kalan arabadr. Bu nesneyi herhangi bir nesne olarak Something ile gsterirsek; Have Make Get + Sth + V3
- 70 -
Causativein Inglizcedeki bu yapsnda, yaptrlan eylemin kime yaptrld belli deildir. rnein, Sam kestirdim dediinizde, sa kesme eylemini kimin yapt belli deildir. te nglizcede yukardaki kullanm byledir. I have my hair cut. (Ben sam kestiririm) Sth V3 I had my hair cut. (......kestirdim.) Men have their ears pierced. (Erkekler kulaklarn deldirirler.) I will have my hair cut. (......kestireceim.) I have had my hair cut. (......kestirmiim.) I had had my hair cut. (......kestirmitim.) I am having my hair cut. (......kestiriyorum.) I was having my hair cut. (......kestiriyordum.) I will have had my house repaired. (.........tamir ettirmi olacaam.) You could got your tyres changed. (Tekerleklerinizi deitirebilirdiniz.) He will have the patient operated. (O hastay ameliyat ettirecek.) We can not make our voice heard. (Sesimizi duyuramyoruz.) ***NOT: Grld gibi Causative yaps tm zamanlar iin uygulanabilir. Ayrca tm modallar iin de uygulanabilir. alrken, bu yapy tm modal ve zamanlara uygulayarak almak daha verimli olacaktr. I must have my hair cut. (......kestirmeliyim.) I can have my hair cut. (......kestirebilirim.) ***Not: Snavda veya okurken Causative yapsn grebilmek nemlidir. Eer have, make, getten sonra bir nesne var ve sonrasnda V3 varsa bu Causativedir diyoruz. He got his car repaired. (O arabasn tamir ettirdi.) He had got his car repeared. (...........tamir ettirmiti.) We shall get room cleaned. (Oday temizleteceiz.) My father had his eyes examined. (Babam gzlerini kontrol ettirdi.)
- 71 -
We had had a pool built in our garden. (Bahemizde bir havuz ina ettirmitik.) The teacher will have a composition written. (retmen bir kompozisyon yazdracak.) Neden V3 Kullanlmaktadr????? Causative yapsn ezbere deil de mantn kavramak eklinde renmek asndan bu soruyu cevaplamak ok nemlidir. ................a composition written. derken yazma eylemini a compositionyapmyor; buna maruz kalyor, etkileniyor. rnek olarak yukarda verilen dier cmlelerin de mant byledir. Yani Causative kullanmnda nesne zamiri konumundaki szck, sonrasndaki eylemi yapmyor, ona maruz kalyorsa, bu eylem V3 olma durumundadr. Bu zelliklerden dolay ettirgenliin bu ekildeki kullanmna Passive Causative denir. Ama bu tartma konusudur. Asl Passive Causative yaps bu deildir. Daha sonra bize anlatlacaktr. Peki V3 yarine V1 kullanlrsa ne anlama gelir? Eer Causative yapda nesne zamirinden sonra V1 kullanlrsa nesne zamirinin V1 i gerekletirdii anlamna gelir ki bu da aktiflik durumu olduu iin ettirgenliin bu yapsna daActive Causative denir. Formlsel olarak bunu ifade edecek olursak: Have Make Get ***Not: Active Causative yapsnda ok nemli bir zellik var ki KPDSde sorulan bir ayrntdr. Bu kullanmda Get, to ile birlikte kullanlr. Yani Get bu kullanmda fiili Full Infinitive olarak ister. I had a doctor test my eyes. (Gzlerimi bir doktora kontrol ettirdim.) We could have had him translate our article. (Makalemizi ona evirtebilirdik.) We could have had our article. translated (Makalemizi evirtebilirdik.) ***Not: Son cmlede passivelik olduu iin cmle sonuna by him gibi bir ifade ekliyebiliriz. I got a mechanic to repaire my car. (Arabam bir motorcuya tamir ettirdim.) +So+ V1 +Sth eklinde olur.
- 72 -
***Not: Getin bu kullanmda to ile birlikte kullanldna dikkat ediniz. They must have gotten their roof repaired. (Evlerinin atsn tamir ettirmi olmallar.) We should get a repairman to fix the plug. (Prizi bir tamirciye tamir ettirmemiz gerekir.) Fix: tamir etmek, saptamak, dzenlemek Mechanic: tamirci, teknisyen, motorcu. Plug: priz They had to get a mechanic to test the motor. (Onlarn motoru bir tamirciye kontrol ettirmeleri gerekir.) ***Not: nemli olan okurken veya soru zerken Causative yapsn grmektir. You can not make me tell the secret. (Bana srlar syletemezsiniz.) We had our baby vaccinated. (ocuu alattk.) Vaccinate: alamak Their family had to have the patient operated. (Ailesinin hastay ameliyat ettirmesi gerekti.) You must have your tooth filled. (Dilerinizi doldurtmalsnz.) They had to have someone mend their roof. (Evlerinin atsn birine tamir etirmek zorunda kaldlar.) ***Not: V1 ve V3 kullanm, ncesindeki nesne bunlara maruz mu kalyor yoksa bunlar yapan mdr? ayrmna gre yazlr. V1 kullanmnda, ncesindeki nesne V1 i gerekletiriyor demektir. V3 te ise ncesindeki nesne V3 e maruz kalyor demektir. Ayrm bu mantk ile yaplr. Formlsel olarak ezberlemekten ziyade mantn kavramak daha iyidir. nk formle uymayan baz istisnalar da vardr.
MPERAT VE Emir kipi demektir. Trkede emir tm ahslara verilebilir. Ingilizcede byle deildir. Ingilizce mantna gre emir sadece kardakine verilir. Dier ahslara emir verilmez. Olumlu Olumsuz
- 73 -
I speak. (Konuurum.) You speak. He speaks She speaks. We speak. You speak. They speak.
I dont speak. (Konumam.) You dont speak. He doesnt speak. She doesnt speak. We dont speak. You dont speak. They dont speak.
Inglizcede emir yaps Simple Present Tense ile kurulur ve sadece kardakine verilir. Bu da sen ve siz olmak zere iki kiidir. Inglizcede Simple Present Tensede zne sylenmedii zaman emir kipi oluturukmu olunur. Emir kipinin mastar yapsndaki tonun atlarak olutrlduunu savunanlar da vardr. Ama bu aklama sadece olumlu emir yaps iin geerlidir. Olumsuz emir yaps iin geerli deildir. Bu yzden Inglizcede emir kipinin Simple Present Tenseden geldii aklamas dorudur. Speak slowly. (Yava konu.) Dont speak loudly. (Yksek sesle konuma.) Sen ve siz iin emir yaps bu ekilde oluturulur. Peki dier ahslar iin emir yaps acaba nasldr??? Dier ahslar iin emir yaps izin vermek anlamna gelen let fiilinden faydalanlarak oluturulur. Let us speak. (Konualm.) Dier ahslar iin de emir kipi oluturulurken aslnda yine Simple Present Tenseden faydalanlr. Normalde yukardaki cmlede yazlmam bir you vardr. zin ver konualmanlamna gelir. you atlarak weiin emir kipi oluturulmutur. Bunu Trkeye uygun ekilde konualm diye eviriyoruz. Emir verilecek subject pronounslar Verbden sonra geleceklerinden object pronounslar konumuna geerler ve gideyim, gitsin, gidelim, gitsinler anlamnda emir yapsna girerler.
- 74 -
Olumlu Let me speak. (konuaym.) (seretmeyeyim.) Let him/her speak. (konusun.) (seyretmesin.) Let us speak. (konualm.) (seyretmeyelim.) Let them speak. (konusunlar) (seyretmesinler.)
Olumsuz Dont let me watch. Doesnt let him/her watch. Dont let us watch. Dont let them watch.
Normalde letten nce you var ve yazlmayarak dier ahslar iin emir kipi oluturulmu demitik. Olumsuzunu yazarkan de ayn mantkla letten nce you var, atlm ve sonrasnda olumsuzluk (Do not) eklenerek dier ahslar iin olumsuz emir kipi oluturulmu olunur. Emir kipinin soru formunu oluturmak iin de shallden faydalanlr. Soru Shall I answer the phone? (telefona cevap vereyim mi?) Shall he come in? (....gelsin mi?) Shall we go out? (........kalm m?) Shall they be here? (burda olsunlar m.?) Olumsuz Soru Shall I not answer the phone? (telefona cevap vermeyeyim mi?) Shall he not come in? (....gelmesin mi?) Shall we not go out? (........kmayalm m?) Shall they not be here? (burda olmasnlar m.?) ***Not: Emir kipinin oluturulmas ksaca yukardaki gibidir. Birka fiil zerinde emir kipinin olumlu, olumsuz, soru ve olumsuz soru yapsn tm ahslar iin yazarak almak daha verimli olacaktr. Let ve Help
- 75 -
Bu iki fiilin causative olup olmadklar tarma konusudur. Sonralarnda V1 geldii iin causative olarak dnlrler. My mother doesnt let me go out. (Annem dar kmama izin vermez.) Leti causative olarak dnenler bu cmleyi Annem beni dar kartmaz. diye evirirler. Aslnda nceki eviri daha dorudur. Help iin de ayn aklama geerlidir. Our teacher helped me improve English. (retmenimiz Inglizceyi gelitirmeme yardm etti.) Pazar 23. 01. 2000 RELAT VE PRONOUNS lgi zamiri demektir. KPDS de direk olarak ya bir soru gelir veya gelmez. Ama eviri, anlama gibi kilit noktalarda olduka sk geen bir konudur. Dier gramer bilgileri ok iyi bilinse bile bu konuda eksiklik varsa hem snav hem de genel anlamda nglizce bilgisi asndan sknt var demektir. Bu nedenle mutlaka ok ok allmas gereken nemli bir konudur. Inglizcede cmle zne, yklem ve nesne yaps zerine kurulur. Bu l yap temel yapdr. Yerleri ve sralamas deimez. zne ve yklemden sonraki yaplar obsiyoneldirler. Olsa da, olmazsa da olur. Bir cmlede tm hareketler yklem etrafndadr. zne yklemi yapan, nesne yklemden etkilenendir. Tmleler ise yklemin nerede, ne zaman, nasl yapldn aklayan elerdir. Yani bir cmlede temel e yklemdir. Yklem tek bana da bir cmle olabilir. Ama yklemsiz bir cmle olamaz. Ykleme kim, neyi, nerede, ne zaman, nasl gibi sorular sorarak cmlenin dier elerini buluruz. Bu aklamalardan sonra yap olarak bir cmle biimini yazacak olursak; zne + Yklem + Nesne +hal zarf + yer zarf + zaman zarf eklinde olur. zne, yklem, Nesne: Yerleri ve sralamas bu ekilde olup, sabittir. Tmle: Nesneden sonraki yaplar tmletir. Doru yazlm yukarudaki ekildedir. Ama zellikle konuma dilinde yer ve sralamalar deiebilir. Bir rnek zerinde bu yaplar grelim. Ben Inglizceyi geen yl Ingilterede iyi bir biimde rendim.
- 76 -
I learnt English well in England last year. Dn onu okulda fark ettim. (I noticed him at the school yesterday.) Ben pahal bir araba satn aldm. (I bought an expensive car.) Bu cmledeki an expensive car bir sfat tamlamasdr. Buradaki a artikeli car iindir. Bir isim nne bir niteleme sfat geldiinde-Inglizcede sfat daima ismin nne yazlr- bu sfat isim ile artikel arasna gelir. Burada ses uyumunu salamak iin a artikeli an haline dnmtr. The people (insanlar) the rich people (zengin insanlar) gibi.
***Not: Inglizcede nnde a ve the artikeli olan kelimeler isimdirler. Bir sfat szc yarine ayn grevi gren bir cmlecik de gelebilir. Bu durumda bu cmleciin ismi sfat cmlecii olur. Cmleciklerin kurulma mant da cmle kurma mant gibi iler. imdi sfat yerine sfat cmlecikleri kullanlan ve ilgi zamirleri ile birbirlerine balanan komplex cmleler grelim. lgi zamirleri hem zamir hem de bala gibi grevlidir. 1.) I received the report. (Raporu aldm.) gndermitin) You had sent the report. (Raporu
2.) I found the book. (Kitab buldum.) The book was important. (Kitap nemliydi.) Bu cmleleri kendi aralarnda birletirecek olursak; I received the report which you had sent. (Gndermi olduunuz kitab aldm.) Dikkat edilirse bu cmlede nesne konumunda olan the report kelimesi ilgi zamiri olan which ile yer deitirdi. which ayn zamanda iki cmleyi birbirine balayarak bala olarak ilev grd. which you had sentcmlecii Relative pronoun, Relative Clouse veya Adjective Clouse olmak zere ekilde adlandrlabilir. ***Not: Nesne iken ilgi zamiri ile ksaltlanlar Trkeye ...d olarak evrilir. Baka bir deile ilgi zamirinden sonra zne varsa Trkeye ...d olarak evrilir I found the book which was important. (nemli olan kitab buldum.)
- 77 -
Bu cmlede ise zne konumunda olan the book kelimesi, ilgi zamiri olan which ile yer deitirdi. ***Not: zne iken ilgi zamiri ile ksaltlanlar Trkeye ...en, ...an olarak evrilir. Baka bir deile ilgi zamirinden sonra fiil varsa Trkeye ...en, ...an olarak evrilir. Which: Canszlar ve hayvanlar iin kullanlr Who: nsanlar iin kullanlr. Hem who hem de which yerine that kullanlabilir. kisi de nesnel formda iken ...d; znel formda iken ...en, ...an olarak evrilir. lgi zamirinden sonraki cmle bir cmlecik olur ve ncesindeki ismi niteler. Trkeye evirirken bu cmleciin anlamn isimden nce sylemek gerekir. The agreement which they signed. (Onlarn imzalad anlama) The workers who I met.(Karlatm iiler.) The man who you are waiting for. (Beklediiniz kii.) ***Not: Cmleciin zamann kestirebilmek gerekir. Son KPDS snavlarnda zellikle sorulan ksm burasdr. Test almalarnda ayrca bunun zerinde durulacaktr. ***Not: Trkede yan cmleciklerin zneleri n eki eklenerek sylenir. eviri yaparken Trkenin bu zelliine dikkat edilmelidir. The scientist who devised this method. (Bu metodu bulan bilim adam.) Devised: bulmak The student who won the scholership.(Bursu kazanan renci.) A car which runs 100 miles on hour. (Saatte 100 mil giden araba.) ***Not: lgi zamirinin nnde mutlaka bir isim vardr ve yan cmlecik bu ismi niteler. Unfortunately, we can not publish the article which you have sent. (Maalesef gnderdiiniz makaleyi yaynlayamyoruz.) *** Eer the article niteleyen bir sfat kelimesi olsayd articleden nce yazlmas gerekirdi. the article bir sfat cmlecii ile nitelendii iin
- 78 -
bir ilgi zamiri ile sonrasndan gelmitir. eviride sfat cmleciinin anlam isimden nce sylenir. KPDSde geen cmlelerin % 70-80 ni bu yapdadr. He had to dismiss the boy who made noise. (Grlt yapan ocuu kovmak zorunda kald.) Dismiss: kovmak The man who robbed the bank was cought by the police. (Bankay soyan adam polis tarafndan yakaland.) ***Not: Bu cmlede adjective clouse, zne konumunda olan bir ismi niteliyor. Yukardaki cmlelerde ise nesne konumunda olan isimleri niteliyordu. We have a lot of problems that we have to solve. (zmek zorunda olduumuz ok problemimiz var) The women who are working in bad condition are demanding social security. (Kt koullarda alan bayanlar sosyal gvenlik istiyorlar.) lgi zamirinin alan nereye kadardr???? *** Eer zneyi nitelemise ikinci bir ykleme kadardr. *** Eer nesneyi nitelemise cmle sonuna kadar devam eder. The boy who we saw yesterday found the money which you lost. (Dn grdmz ocuk kaybettiiniz paray buldu.) The two sides who were in conflict signed a new agreement which would last for centries.. (atma halinde olan her iki taraf, asrlarca srecek olan yeni bir antlama imzaladlar.) n conflict: atma halinde olma Last: srmek The man who committen the crime was arrested. (Cinayet ileyen adam tutukland.) Arrest: tutuklamak My father, who committed the crime, was arrested. (Cinayeti ileyen babam tutukland.)
- 79 -
Eer sfat cmlecii bir cins ismi niteliyorsa ki onu tanmlyor demektir, ilgi zamirinin bu kullanmna defining relative pronouns denir. Eer zel bir ismi niteliyorsa buna da Non-Defining relative pronouns denir. nk zel isimler belli olma niteliindedir. Tanmlanmaya ihtiyalar yoktur. lgi zamiri cmiecii sadece ek bir aklama verir. lgi zamiri cmlecii atldnda cmlenin anlam bozuluyorsa Defining ilgi zamiri, bozulmuyorsa Non-Defining ilgi zamiri olduu anlalr. Inglizler parantez kullanmadndan Non-Defining yaplarda sfat cmlecii virgl (,) arasnda ifade edilir. Virgl duraklama demektir. Konumada ise byle cmleler sylenirken virgllerde duraklayarak sylenmesi gerekir. ***Not: Non- Defining yaplarda ilgi zamiri yerine that kullanlmaz. Bu ok nemli bir zelliktir. KPDSde sorulur. yi bilinmeli. Terkey, which we visited last year, is a leading country in the middle- East. (Geen yl ziyaret ettiimiz Trkiye Ortadouda lider bir lkedir.) Our dean, who studied abroad, speaks french fluently. (Yurt dnda renim gren dekanmz Franszcay akc bir ekilde konuur.)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------aramba 26. 01. 2000 lgi Zamirleri, isminden de anlalaca gibi zamirdirler ve ayrca bala olarak da iki cmleyi birbirine balarlar.Bu konu ile ilgili bilinmesi gereken birinci husus budur. kinci husus ise lgi Zamirlerinin her zaman bir ismin yannda kullanlddr. Bir isimden sonra gelirler ve bu ismi bir sfat gibi nitelerler. Bu nedenle bunlara Sfat Cmlecii de denir. The information which / that you gave was inadequate. (Verdiiniz bilgiler yetersizdi.) Adequate: yeterli, uygun nadequate: yetersiz, uygun olmayan The people who / that were waiting for you went away.(Sizi bekleyen insanlar ekip gittiler.) To go away: ekip gitmek, dalmak (gitme belli bir noktaya olmadndan)
- 80 -
lgi Zamirlerinin Edatlar le Kullanm I saw the book which you are lokking for. (Aradnz kitab grdm.) Yukardaki cmle ilgi zamiri ile ksaltlmadan balanmadan nce iki ayr cmle eklindedir: I saw the book. Ve You are looking for the book eklinde
Grld gibi look fiili for edat ile nesneye (the book) gei yapmtr. Yani for edat nesneye aittir. Cmle ilgi zamiri ile birletirilirken, ilgi zamiri nesne konumunda olan the book yerine kullanlr. O halde kendisine ait olan edat da ilgi zamirinin yanna tanabilir. Bu aklamaya gre cmlemizi u ekilde de yazabiliriz ki ikisi de ayn anlamdadr: I saw the book for which you are looking. (Aradnz kitab grdm.) She dismissed the student who you talked about. (Hakknda konutuunuz renciyi kovdu.) She dismissed the student about whom you talked. (Hakknda konutuunuz renciyi kovdu.) Dismiss: kovmak ***Not: ki cmlenin ayn anlamda olduuna ve edat hareketinin sadece nesnel formda olan ilgi zamiri ile yapldna dikkat ediniz. ***Not: lgi zamirlerinin edat ile kullanmnda KPDS iin ok nemli olan iki zellii vardr ki ok iyi bilinmeli: 1. Edat ile birlikte that kullanlamaz. 2. who ilgi zamiri edat ile kullanlrsa whom a dner. My car which I paid ten thousand dollars for was broken down. (On bin dolar dediim arabam bozuldu.) My car for which I paid ten thousand dollars was broken down. (On bin dolar dediim arabam bozuldu.) He is not a person on whom you can rely . (O gvenebilecein biri deildir.) Rely on: gvenmek Reliable: gvenilir Unreliable: gvenilmez Reliability: gvenilirlik
Biimlendirilmi: Girinti: Sol: 1,24 cm, Numaral + Dzey: 1 + Numaralandrma Stili: 1, 2, 3, + Balang: 1 + Hizalama: Soldan + Hizaland yer: 0 cm + Sekme balangc: 0,63 cm + Girinti yeri: 0,63 cm, Sekmeler: 1,88 cm, Liste sekmesi + Eskisi 0,63 cm
- 81 -
***Not: Bu iki farkl kullanm bir ihtiyatan domutur. Daha sonra greceimiz ilgi zamirlerinin ksaltlmas konusunda mant aklanacaktr. Pollution is a serious problem for which we must fight.(evre kirlilii mcadele etmemizin gerektii ciddi bir sorundur.) Fight for: Combat: mcadele etmek, savamak, dvmek. Struggle for: Pharasal Verbs: Deyimsel fiil demektirler. Bir fiil kk ve bir edattan oluurlar. rnein; Give, vermek anlamndadr. up edatn alp give up Pharasal verbini oluturur ve bu da brakmak, vaz gemek anlamndadr. Inglizcede 1000 e yakn Pharasal verb vardr. Grld gibi edatile pharasal verb oluarak yeni bir anlam ortaya kt. Eer edat fiil kknden ayrlrsa artk yap pharasal verb olma niteliini kaybeder. Her pharasal verbn mutlaka bir e anlamls vardr. rnein; give up n e anlamls quit tir. Amerrikan Inglizcesinde pharasal verbler ok kullanlr. ***Not: Pharasal Verblerde edatlar ayrlmadndan ilgi zamirleri ile birlikte hareket edemezler. nk edatn ayrlmas durumunda yap pharasal verb olma niteliini kaybeder ve anlam deiir. nemli bir zelliktir. yi bilinmelidir. They didnt like the study which we carried out. (Yaptmz almalardan holanmyorduk.) Bu cmledeki Carry outteki out edat ilgi zamirinin yanna ekilemez. nk pharasal verbdr. This is the woman on whom we performed the operation. (Bu ameliyat ettiimiz kadndr.) The crime of which he was accused was very leniet. (Suland su ok hafifti.) Lenient: hafif Accuse: sulamak Arraign: sulamak Blame: ayplamak, sulamak She lost her bag in which there was alot of money. (O iinde ok paras olan antasn kaybetti.) There be: bulunmak, var olmak
- 82 -
There must be something which we can do. (Yapabileceimiz bir ey olmaldr.) The car in which we were had had brakes. ( inde olduumuz araba bozulmutu.) His stepfather, whit whom he is living, is not kind to him. (Birlikte yaad babas ona kar nazik deildi.) ***Non- Defining yap olduu iin virgln kullanmna ve edat ile kullanld iin whonun whoma dndne dikkat ediniz. The horse on which he was kept stoping to eat grass.(zerinde olduu at, ot yemek iin hep durdu.) Burada keepin zel kullanmlarna dikkat ekmek gerekiyor. Keep (kept, kept): tutmak, saklamak, iletmek....................otuza yakn anlam var. Keep on + V1+ing : .......meye devam etmek Keep + V1+ing : durmadan .........mek He kept on speaking. (O konumaya devam etti.) He kept speaking. (O durmadan konutu.) Stop fiili iin de benzer bir zellik vardr. Stop + Gerund: .........meye ara vermek Stop + Infinitive: .........iin durmak We stoped smoking. (Sigara imeye ara verdik.) We stoped to smok. (Sigara imek iin durduk.) OF WHOM ve OF WH CH ...ki onu, ...ki onlarn anlamnda da evrilebilirler.of whom canllar iin; of which canszlar iin kullanlr. bu iki ilgi zamiri bir grup isminde bazlarn tanmlarken kullanlr. I have four sons who are students. (renci olan drt olum var.) Bu cmlede sfat cmlecii (renci olan) ocuklarn hepsini niteler. Peki bu drt cocuun hepsi deilde, ikisi veya renci olsa cmlemizi nasl syleyeceiz? te burada ofwhom ve of which devreye girer. Eer ikisi renci olan drt cocuk var ise cmle yle kurulur:
- 83 -
I have four sons, two of whom are students. ( kisi renci olan drt olum var.) Virgle ve gruptan belirtilmek istenen saynn ilgi zamirinden nce geldiine dikkat ediniz. Bu kullanmda artk sfat cmlecii drt cocuu deil; ilgi zamirinden nce gelen ve ocuklardan ikisini belirten twoyu niteler. He had many houses which were in Ankara. (Onun Ankarada olan bir ok evi vardr.) He had many houses, some of which were in Ankara. (Onun, bazlar Ankarada olan bir ok evi vardr.) My friend has three cars, on of which is a foreign mark. (Arkadamn biri yabanc markaolan arabas vardr.) I have three friends, for one of whom I bought a present. (Birisi iin hediye aldm arkadam vardr.) I have got a hundred students, fourty of whom are married. (Krk evli olan yz rencim vard.) ***Not: lgi zamirlerinin kullanmnda zaman uyumu olmaz.
WHOSE ...ki onun, ...ki onlarn anlamndadr. yelik belirten zamirdir. Son on yln KPDS snavlarnda en ok sorulan ilgi zamiridir. Snav teknii kolay, uygulamas zordur. Hem canl hem de canszlar iin kullanlr. direk sorulmas beklenen bir konudur. The woman who was wounded was carying. (Yaralanan bayan alyordu.) Wound: yaralamak, .....n gnln krmak The woman whose husband was wounded was carying. (Ei yaralanan bayan alyordu.) ***Not. Mutlaka ama mutlaka whosedan nce ve sonra bir isim olmaldr. Sonrasnda bir zamir veya baka bir kelime gelemez. Sonrasnda gelen ismin nnde kesinlikle the artikeli olamaz. Bu zellik posessivelikten kaynaklanmaktadr. I bought a car whose engine was out of order.(Motoru bozuk olan bir araba aldm.)
- 84 -
The houses whose roofs were shaking in the storm collapsed.(atlar frtnada sallanan evler ykld.) Collapse: yklmak Our manager,whose son studies in the USA will go there next month. (Olu USAda okuyan mdrmz nmzdeki ay oraya gidecek.) ---------------------------------------------------------------------------------------------------------Pazar 30. 01. 2000 lgi Zamirleri konusunda imdiye kadar grdmz, konunun gramatikal boyutuydu. Bir de bu konuda ksaltmalar var. Asl problem ksaltmalarda kmaktadr. Bu ksaltmalarn uygulamada grlmesi ve zlmesi ok nemlidir. Konunun esprisi budur. yi kavranrsa anlama ve eviriye ynelik rahatlama salanr. Ayrca yaklak 50 sayfalk not verilecek. Bu not hem gramer hem de kelimeleri ierecek. Aralkl renmeyi (yaklak ay iinde) uygulayarak bu notu iyi renmek KPDS iin ok nemli bir avantaj salayacaktr. Grdmz ilgi zamirleri dnda da pek sk kullanlmayan baz ilgi zamirleri vardr. Bunlar da rendikten sonra ksaltmalara geeceiz. D ER LG ZAM RLER Where: ...ki oraya, ...ki orada. Nitelenen isim yer ismi ise kullanlr. When: ...ki o zaman. Nitelenen isim bir zaman ismi ise kullanlr. Why: ...ki onun iin. Nitelenen isim bir sebep ismi ise kullanlr. Bu ilgi zamirlerinin de canszlar iin kullanlr. whichin alternatifleridirler. Bunlardan en sk kullanlan wheredir. Baz snavlarda wherenin sorulduu grlr. Dier ikisinden pek soru gelmez. The hotel where we stayed last year was closed down. kaldmz otelkapatld.) (Geen yl
Close down: kapatmak (bir kapy kapatmak sadece close ile sylenir. Soyut anlamda bir eyi kapatmak) Eer bu cmlede ilgi zamirinin yeri bo brakilsa ve klarda da which ve where olsa where tercih edilmelidir. Ayrca at which de where yerine kullanlabilir.
- 85 -
The hotel which we bought last year was full of tourist. (Geen yl aldmz otel trist doluydu.) Full of: bir ey ile dolu. Bu cmlede where kullanlamaz. nk ...ki orada biz aldk gibi bir anlam kar. Bu nedenle which kullandk. Demekki which ve where tercihi cmlenin anlam zlerek yaplmaldr. I can not forget the moment when we first met. ( lk karlatmz an hatrlamyorum) when kullandk. nk nitelenen isim bir zaman ismi ise which yerine when tercih edilir. I can not understand the reason why they have resign.(Onlarn niin istifa ettiklerini anlayamyorum) why ok nadir kullanlr. Sadece the reason ile birlikte kullanlr. Bu ilgi zamirinden en sk kullanlan wheredir. Bu kullanm da genellikle nesnel formda olup ....d eklinde evrilirler.
What Mays KPDSde ok sk rastlanr. nemli bir ilgi zamiridir. En nemli zellii kendisinden nce bir ismin kullanlmaddr. Bu zellik whatn en nemli ayrd edici zelliidir. O zaman akla yle bir soru gelmelidir. Madem ki ncesinde bir isim yok peki what ilgi zamiri olarak neyi niteler? Bu soruya cevep verebilmek iin whatn orjinine inmek gerekir. Aslnda what isim olarak the thing den gelmektedir. the thingde bir isimdir ve kendisinden sonra ilgi zamiri olarak which veya that gelir. Bu durumda eer what kullanlrsa the thing that in yerini alr. Bu nedenle whattan nce isim yoktur. rnek zerinde bu aklama daha iyi anlalacaktr. The things that you said were not true. (Sylediiniz eyler doru deildi.) Bu cmlede yukardaki aklamalar dorultusunda the things that yerine what kullanrsak cmlemiz yle olur: What you said was not true. (Sylediiniz doru deildi.) what kullanlrken, yerini ald eylerin tekil-oul durumu belirsizdir. Inglizcede belirsizlik durumunda daima tekil kullanldndan
- 86 -
what ile her zaman tekil kullanlr. evirisinde de genellikle ey sylenmez. I can not understand what you speak. (Konutuklarnz anlayamyorum veya Ne konutuunuzu anlayamyorum.) Can not: kullanm bir sreklilii ifade eder. Cant:kullanm bir noktada olan olay ifade eder. what da bir ilgi zamiri olduundan duruma gre ...en ...an veya ...d eklinde evrilir. What is claimed can not be approved. ( ddia edilenler onaylanamaz.) The things that are claimed can not be approved. ( ddia edilen eyler onaylanamaz.) Grld gibi ikisinin de anlam ayndr. Eer the things that yerine what kullanlm ise eviride ey sylenmemesi daha uygun olur. Zaten eyi dememek iin bu kullanma gidilmitir. What is important is your health. (nemli olan salnzdr.) What they put forwad cant be justified.(Onlarn ortaya koyduklar hakl gsterilemez.) Put forth / forwad:ortaya koymak Just: doru, drst, adaletli, hakl Justly: hakl olarak Justness: doruluk, drstlk, hakllk Justice: adalet, mahkeme, yarg, drstlk, hakbilirlik Justifiable: hakverilebilir, savunulabilir Unjustifiable: hakverilemez, savunulamaz Justification: hakl neden, gereke, hakl gsterme Justify: hakl gstermek, temize karmak
What you are doing is not consistent with saying.(Yaptklarnz syledikleriniz ile tutarl deil.)
what
you
are
Consist with: ...ile tutarl, ...ile uyuan. (Sfat ve edattan oluan bileik ir edattr. Inglizcede genellikle sonu ent ile biten kelimeler sfattrlar.) Those Yaps Bekleyen renciler, bekleyen insanlar, bekleyen kiiler gibi ifadeler yerine bazen bekleyenler terimi kullanlmaktadr. Bu zellik btn dillerde vardr. lgi zamirlerinin olduu bir cmleyi bu ekilde kurarsak yap nasl olur??
- 87 -
The students who are waiting for you want to see you. (Sizi bekleyen renciler sizinle grmek istiyorlar.) Bu cmleyi Sizi bekleyenler sizinle grmek istiyorlar eklinde yazacak olursak; Those who are waiting for you want to see you. (Sizi bekleyenler sizinle grmek istiyorlar.) those genelde oullar iin kullanlr. Eer nitelenen isim sylenmek istenmezse mutlaka those kullanlmaldr. Zaten Inglizcede eer isim kullanlmyorsa mutlaka onun yerine bir zamir kullanlr kural vardr. nemlidir, iyi renilmeli. Those who study more are usually succesful. (Daha fazla alanlar genellikle baarldrlar.) Those who you talked to.(Sizin konutuklarnz.) Dier ilgi zamirleri konusundan zellikle what ve those kullanmn iyi bilmek gerekir. what grld yerde the things that; those grld yerde people yazmak iimizi daha da kolaylatracaktr. lgi Zamirlerinde Ksaltma zne durumunda (...en, ...an) iken ksaltma: 1.) Active cmlelerde Bir komplike cmlede bir temel cmle (main clouses) ve bir yan cmlecik (subordinate clouses) vardr. Main clouseda kesinlikle ksaltma yaplamaz. Ksaltma yan cmlecikte yaplr. Konumuz sfat cmlecikleri olduuna gre yapacamz ksaltma sfat cmleciinde olacaktr. (Bu konuya hakimiyet iin belli ipular gelitirilebilir.) I dont approve of the events which are occuring in the area. (Blgede meydana gelen olaylar onaylamyorum.) Main clouse: Idont approveof the events. (Olaylar onaylamyorum.) Subordinate clouses: The events are occuring in the area. (Olaylar blgede meydana geliyor.) Ksaltma yaplrken ilgi zamiri ile beraber be fiili de cmleden atlr. nk sadece ilgi zamiri ksaltlsa ...en, ...an anlam verilemez. Bu yzden ilgi zamiri ile beraber be fiili de ksaltlr. Geriye sadece gerund kalr ve ...en, ...an anlam verilmi olur. O halde cmlemiz ksaltlm ekliyle
- 88 -
I dont approve of the events occuring in the area. (Blgede meydana gelen olaylar onaylamyorum) Gelitireceimiz ipucu: Eer bir cmlede bir isimden hemen sonra bir gerund varsa burada bir ilgi zamiri ksaltmas vardr demektir. Occur: olmak, vukku bulmak, meydana gelmek Approve of: ...i onaylamak, ...i tasvip etmek (of: ...nn demektir. Inglizcede ...nn onaylamak diye sylenir. Trkede bu ...i onaylamak eklinde ismin i ki Inglizcesi todur- haliyle sylenir. Ama gerek edat oftur. Trke mantnn byle olmasndan dolay KPDSde gelebilir. Bununla birlikte byle yapda olan dier fiilleri de renmek gerekir.) The women working (alan bayanlar.) The students demonstrating. (Gsteri yapan renciler.) The PM visiting Germany. (Almanyay ziyaret eden Babakan.) Ksaltmadan sonra yan cmlecik tek bir sfat szc gibi baa da alnabilir. Ama yaygn kullanm yukardaki gibidir. Yani yukardaki ifadeler yle de yazlabilir: The working women (alan bayanlar.) The demonstrating students. (Gsteri yapan renciler.) The visiting Germany PM. (Almanyay ziyaret eden Babakan.) Ksaltma yaplm yan cmleciklerde olaylarn zaman belirsizdir. Main clousedan ksaltlan olaylarn zaman karlabilir. The children who make noise. The chijdren who making noise. (Grlt yapan cocuklar.) Ksaltlacak cmlede fiil ingli deilse bile ksaltlrken ingli yazlr. 2.) Passive cmlelerde I dont recognize the man who was killed. (Ben ldrlen adam tanmyorum) Bir yapnn passive olabilmesi iin mutlaka be fiili olmal dr. Oysa burada ksaltma yaplrken be fiili cmleden atlyordu. Demek ki ksaltlan bu yaplarda V3 tek bana passive anlam veriyor. Ksaltlm haldeki cmlemiz yle olur:
- 89 -
I don recognize the man killed. (Ben ldrlen adam tanmyorum.) Gelitirceimiz ipucu: Eer bir cmlede bir ismin hemen sonrasnda tek bana bir V3 varsa burada bir ilgi zamiri ksaltlmtr demektir. The method used (Kullanlan metod.) The language spoken (Konuulan dil.) The car sold (Satlan araba.)
The man speaking. (Konuan adam) The man spoken. (Konuulan adam) The boy beating his friend. (Arkadalarn dven ocuk.) The boy beaten. (Dvlen ocuk.) The employee sending this pocket. (Paketi gnderen memur.) The employee sent. (Gnderilen memur.) The members appointing. (Atanan yeler.) The members appointed. (Atanan yeler.) ou fiillerin (dzenli fiiller) birinci ve ikinci halleri birbirine eittir. Bu nedenle Simple Past ve ksaltmadaki Passive yaps karkl douyor. Bu karklk nasl giderilebilir? nmzdeki ders reneceiz.
- 90 -
ARAMBA 02. 02. 2000 lgi Zamirlarinin ksaltlmas konusunu pekitirmek iin birka rnak yazalm. nk nemli bir konudur. alrken en fazla egzersizin bu konuda yaplmas gerekir. We cant approve of the events occuring in the region. (Blgede meydana gelen olaylar onaylayamayz.) Occur: Take place: olmak, vukku bulmak, meydana gelmek Happen: Bu tr cmleleri evirirken lgi Zamiri cmleciini daire iine alp, kalan ksm eviririz. Daha sonra lgi Zamiri cmleciini de evirip, cmledeki isimden nce syleyerek tm cmleyi evirmi oluruz. I havent received yet the letter sent. (Gnderilen mektubu henz almadm.) I havent received yet sent. the letter (Gnderilen mektubu henz almadm.) lgi Zamirinin ksaltmasndan sonra geriye kalan ve passivelik anlamn katan V3 , bir sfat szcym gibi ayn gerund daki harekete sahip olup, ismin nne getirilebilir. Yukardaki cmleyi bu aklamaya gre yazdk. kisinin de anlam ayndr. The matter reported revealed his innocence.(Bildirilen husus onun susuzluunu ortaya kard.) nceki dersimizde, dzenli fiillerin V2 ve V3 hallerinin birbirine eit olmasndan dolay Passive durumdaki lgi Zamirleri cmleciinin ksaltlmasnda Simple Past ksaltmadaki Passive karklndan bahsetmitik. Ayrca bu karklk nasl zlebilir diye bir soru sormutuk. Bu sorunun cevabn imdi renelim: Byle bir cmlede V3 olan ismin yannda olandr. smin yannda olma zellii ile Passivelik anlamn veren V3 fiilini ayrd etmi oluyoruz. Dieri ise ekime girmi ve V2 olarak kullanlan fiildir. Veil: rtmek Reveal: ortayakarmak He had to accept the price offered. (nerilen fiat kabul etmesi gerekti.) The information given as regards this was not true. (Buna ilikin olarak verilen bilgi doru deildi.) Redard: ...e ilikin
- 91 -
The police had to disperse the crowd gathering. (Polis toplanan kalabal datmak zorunda kald.) Disperse: datmak Crowd: kalabalk Gather: toplanmak, bir araya gelmek lgi Zamirlerinin ksaltmasnda Active ve Passive yaplarnn olumsuz yaplar da vardr. Bunun iin gerund ve V3 ten nce olumsuzluk eki olan not yazmak yeterli olacaktr. Olumsuz yapdan rnek verecek olursak; The information not given was true. (Verilmemi olan bilgi doruydu.) lgi zamirleri cmleciklerinde imdiye kadar yaptmz ksaltmalar gemite veya u an iinde olan olaylar kapsyordu. Peki gelecek zaman iin yap nasldr??? ***Not: Gelecee ynelik ksaltmalarda mastarlardan faydalanlr. Active cmlecikler iin active mastar; Passive cmlecikler iin passive mastar kullanyoruz. The teacher to give the course. (Kursu verecek (olan) hoca) Yapnn ilgi zamiri ksaltmas olduu nasl anlalacak??? Normalde bir cmlede mastar yklemin hemen yanndadr. lgi zamirleri cmleciklerinin ksaltmasnda ise (ismi nitelediinden) mastar ismin hemen yanndadr. Bu zellii ile ilgi zamirleri cmleciklerinin ksaltmasndaki mastar - ki bu gelecek zaman anlam katyor - ayrt etmi oluyoruz. The results of the election held last week were not announced. (Geen hafta yaplan seimlerin sonular ilan edilmedi.) Announce: ilan etmek, duyurmak Election: seim Hold: (held, held) tutmak, yapmak, durmak He will not become a candidate in the election to be held next year. (O gelecek yl yaplacak (olan) seimde aday olmayacak.) I didnt want to participate in the party to be done by our friends. (Arkadalarmz tarafndan yaplacak (olan) partiye katlmak istemedim.) Not: Dikkat edilirse to participate mastar yklemden sonra gelmitir. Bu nedenle normal olarak kullanlan mastardr. to be done olarak passive yapda kullanlma olan mastar ise isimden hemen sonra kullanlmtr. O zaman bu mastar gelecek zaman anlamn veren mastardr diyoruz. Yapy bu ekilde grp, eviriyi yapmak ok nemlidir.
- 92 -
The members to participate in the meeting should apply to me as soon as possible. (Toplantya katlacak olan yelerin mmkn olan en ksa zamanda bana bavurmalar gerekir.) The bridge to be constructed ( na edilecek (olan) kpr.) Construct:ina etmek, yapmak, kurmak The students to go abroad. (Yurt dna gidecek (olan) renci.) The passengers to get on the plane. (Uaa binecek (olan) yolcular.) The project to be conducted. (Yrtlecek (olan) proje.) Conduct: gtrmek, yrtmek, tamak The man to see you is adoctor. (Sizi grecek (olan) adam doktordur.) The man to kill (ldrecek (olan) adam) The man to be killed. (ldrlecek (olan) adam.)
The man killing. (ldren adam.) The man killed. (ldrlen adam.) The man to kill. (ldrecek adam.) The man to be killed. (ldrlecek adam.) Aslnda ldrlen adam ifadesinde de bir gerund vardr. Bu cmlenin Inglizcedeki normal yazlm the man (being) killed eklindedir. Burada being ksaltld iin yazlmyor. Bu durumda ksaltmalarda ister aktif ister passif olsun, u an ve gemiteki olaylarda gerunddan faydalanyoruz. Gelecekteki olaylar da ksaltrken mastarlardan faydalanyoruz. Peki mastar neden ...ecek, ...acak anlamn veriyor? Bunun cevab Be to kalbnda sakldr. Be to: Inglizcede be to kalb yerde kullanlmaktadr.
1. ) ...mektir: My duty is to teach English. (Grevim Inglizce retmektir.) 2. ) Gerekir (have to) : I am to leave my countyr. (lkemi terk etmem
gerekiyor.)
- 93 -
3. ) ...ecek, ...acak (Shall=Will): The President is to visit Romenia.(C.Bn
Romanyay ziyaret edecek.) Yalnv ikinci kullanmda be to ifadesi have to dan farkl olarak bir yor anlam ierir. Be to ifadesinin bu ekilde farkl kullanm vardr. Kullanmn hangi yapda olduunu ereveden karyoruz. Daha ok cmlenin anlamna bakarak uygun den ifaseyi kullanyoruz. The students who will participate (Katlacak olan renciler.) The students who are to participate. (Katlacak olan renciler.) Birinci cmlede will, ikinci cmlede be to kullanlmtr. ki kullanmda ...ecek, ...acak anlamn vermektedir. kinci kullanmda ilgi zamiri ksaltmasn yaparsak; ilgi zamiri ile birlikte be fiili de kartlacandan sadece mastar kalm olur ve bu da ...ecek, ...acak anlamn verir. Not: Mastarlarn ksaltma yapsnda mutlaka bir tmle olmaldr. KPDSde bu ayrnt sorulmaz. Nesne Durumunda (...d) ken Ksaltma 1.) Defining (tanmlanan) Yaplarda: The letter which he had sent was lost. (Onun gnderdii mektup kayboldu.) The letter he had sent was lost. (Onun gnderdii mektup kayboldu.) Defining yaplarda ksaltma yaplrken sadece lgi Zamiri atlr. Ksaltlm bu yaplar grmek ve evirirken ...d anlamn vermek zordur. Gelitirilecek pucu: Bir cmlede, birinci kelimeden sonra virgl olmadan bir ahs zamiri veya bir isim gelmise burada mutlaka bir lgi Zamiri ksaltmas vardr demektir. nk Inglizcede iki isim yanyana gelmez. We couldnt decided on the matter they put forward. (Onlarn ortaya koyduu konuda karar veremedik.) I didnt received the document he sent. (Onun gnderdii belgeleri almadm.) The price they asked was to high (Onlarn syledii fiat olduka yksekti.) 2. ) Non-Defining (Tanmlanmayan) Yaplarda:
- 94 -
Non-Defining yaplarda ksaltma yaplamaz. Your brother , who(m) I met yesterday, seems very sempathic. (Dn grdm kardeiniz ok sempatikti.) nemli Bir Not Eer lgi Zamirinin niteledii isimden nce the first, the only, the last, the second gibi bir sra says veya the most gibi superlative yap var ise mastar , gelecek zaman yerine gemii vurgulayacaktr.Yani eviride ...cek, ...cak eki ...en, ...an ekine dner. The man to get out off the bus. (Otobsten inecek adam) The firs man to get out off the bus. (Otobsten ilk inen adam) kinci cmlede, lgi Zamirinin niteledii man isminin nnde bir sra says olduu iin gemi vurgalanm oldu. The country not to be represented. (Temsil edilmeyecek lke.) The only country not to be represented. (Temsil edilmeyen tek lke.) The report to be submitted. (Sunulacak rapor.) The last report to be submitted. (Sunulan son rapor.) The man to be killed. (ldrlecek adam.) The only man to be killed. (ldrlen son adam.) Ahmet was student to leave the classroom. (Ahmet snftan ayrlacak renciydi.) Ahmet was the last student to leave the classroom. (Ahmet snftan ayrlan son renciydi.)
PAZAR 06. 02. 2000 Connective Relative Pronouns Bu yapda sadece which kullanlr. which kendisinden nceki bir ismin yerine deil de bir cmleciin yerine kullanlr. eviride de ...ki bu da olarak evrilir.
- 95 -
He failed again, which dissappointed his parents. (O yine baarsz oldu ki bu da anne-babasn hayal krklna uratt.) Bu kullanmda which, ilgi zamiri he failed againin yerini almtr. Trkede bu ifade iki ayr cmle ile sylenir. Inglizce ifadesinde cmlede ilgi zamirinden nceki virgl (,) yapy dierlerinden ayrr. Bu yapda that kullanlamaz. Ayrca tek virgl olduu iin ilgi zamirinden nceki isim zel isim de deildir. Bu zellikleri ile dier yaplardan ayrt edilir. We will have to accros the frontier, which will be dificult. (Snr gememiz gerekecek ki bu da ok zordur.) He was rude to the customer officcer, which made things force. (Gmrk memuruna kaba davrand ki bu da ileri zorlatrd.) Ksaltlmas: He failed again, which upset the whole family. (O yine baarsz oldu ki bu da tm aileyi zd.) He failed again, upsetting the whole family. (O yine baarsz oldu ki bu da tm aileyi zd.) Aktif yapda olduu iin ksaltmada gerund kullanld. The goverment made investiment in education, leading to welfare. (Hkmet eitime yatrm yapt ki bu da refaha yol at.) nvestiment: yatrm Lead to: ...e yol amak Whole: tm, btn (saylamayanlarda kullanlr, they baa alr. the whole) All: tm, btn (saylabilenlerde kullanlr, they sona alr. all the) The patient didnt respand to treatment, dissappointing all doctors. (Hasta tedaviye cevap vermedi ki bu da tm doktorlar hayal krklna uratt.) Not: Test almalarnda connective yapsnn ksaltmas virglden sonraki fiil bo braklarak ok sorulur. lgi Zamirlerinin Ksaltmalar le lgili kark rnekler t was difficult to arrange a date which was convenient for everyone. (Herkes iin uygun olan bir tarih bellirlemek zordu.) Arrange: ayarlamak, dzenlemek, belirlemek Convenient: uygun, elverili nconvenient: uygun olmayan
- 96 -
Treat: davranmak, tedavi etmek Threaten: tehdit etmek Threat: tehdit lgi Zamirlerinin olduu komplex cmleleri evirirken ilk nce sfat cmlecii gzard edilerek kalan yap evrilir. Daha sonra sfat cmlecii evrilir. Sonrasnda sfat cmlecii, ilgi zamirinin niteledii isimden nce sylenerek yap evrilmi olunur. Komplex cmleleri, bu ekilde evirerek sk egzersiz yapmak sratl anlama alkanln gelitirecektir. The man who was arrested finally confessed to being a spy. (Tutuklanan adam sonunda bir casus olduunu itiraf etti.) Arrest: tutuklamak, durdurmak Spy: casus Confess to: itiraf etmek We had to give up the research which we have already undertaken. (Daha nce stlendiimiz aratrmay brakmamz gerekti.) Already: halhazrda, ...m bile(tek banakullanldnda), daha nce (balantl cmlelerde) Research: aratrma Undertaken: stlenmek My collage, with whom I have been working for long, has decided to give in his resignation.(Uzun sredir beraber almakta olduum meslektam istifasn vermeye karar vermi.) Collage: meslekta Give in: vermek (verilen soyut bir eyse give nesneye in edat ile gei yapar) Conterpart: kar taraf (bakanlar iin) The minister, whose life has been threatened, applied to the police for protection. (Yaam tehdit edilen bakan koruma iin polise bavurdu.) Protect: korumak Protection: koruma Expect: ummak, beklemek Except: hari, dnda Treat: davranmak, tedavi etmek Threaten: tehdit etmek Threat: tehdit The inflation rate, expected to be 20 %, has already passed the target.envisioned. (% 20 olmas beklenilen enflasyon oran belirlenen hedefi gemi bile.) Envision: gz nne almak, ngrmek, belirlemek Envisage: syn envision Target: hedef The information we have obtained was not reliable.(Elde etmi olduumuz bilgiler gvenilir deildi)
- 97 -
Reliable: Obtaine:
gvenilir elde etmek, salamak
We have to find new alternative energy resources to be used instead of fossil-fuel. (Biz, fosil yaktlar yerine kullanlacak yeni bir alternative enerji kayna bulmak zorundayz.) Resourch: kaynak Sourch: kaynak nstead of: ...nn yerine , -cek yerde n place of: ...nn yerine, -cek yerde Renewable: yenilenebilir
PREPOS T ONS Trke ile bat dilleri arasndaki en byk farkllk edatlarn kullanmndadr. Trkede edatlar hangi ismi etkilerse o ismin sonrasnda gelir. Inglizcede ise edatlar isimden nce gelirler. Inglizcede edatlarn kullanm yerleri ismin yandr. Ama ismi nitelemezler. nk ismi niteleyen sfatlardr. Tanmndan da anlalaca gibi edatlar, tek balarna kullanlmayan, bir isim ile kullanlp o ismin anlamn tamamlayan kelime gruplardr. Edatlar ism ile beraber kullanldklarndan Inglizcede kullanm yerleri vardr. 1.) simler ile for money 2.) Zamirler ile for them 3.) Gerundlar ile for learning Bir cmlede eviri yaparken edatlarn etkiledii ismi bulmak problemlidir. nk edatlarn Inglizcedeki kullanm Trke ile terstir. Biz yze yakn sklkla grlebilen edatlar reneceiz. Basit ve komplex olmak zere iki gruba ayrarak edatlar reneceiz. Basit Edatlar In: At: Into: On: Onto: Under: Up: iinde (sabit durumda ve dnda olmayan) ...de, ...da iinde (harakat olduunda) zerinde (statik olarak) zerinde (dinamik olarak) altnda yukarya, yukarda
- 98 -
Down: aaya, aada After: ...den sonra Before: ...den nce With: ile Without: ...sz Of: ...nn (telafuzu hafif bir v sesi iledir) Off: haricinde, dnda (tek bana kullanlmaz, deimsellemi kalplarda. of olarak telafuz edilir.) By: ile, tarafndan, ...e kadar Near: ...nn yaknnda, ...e yakn Next to: ...nn yanna, bitiiinde Like: gibi Unlike: aksine As: olarak From: ...den, ...dan, (somut olarak) Out of: ...den, ...dan (soyut olarak) Beyond: tesinde Behind: arkasnda Beneath: (yerin) altnda Beside: ...den baka, ...nn yannda Over: stnde (temas olmadan) over bir nek olarak kullanlrsa sonrasndaki kelimeye ar, fazla anlamn katar. Bu kullanmdaartk edat deildir. 2.) Komplex Edatlar Bu edatlarda KPDSde bir-iki soru geliyor. n spite of: Despite: ...e ramen
Due to Owing to On account to: ...den dolay Becouse to n view of KPDSde genelde bu iki gruptan soru gelmektedir. Regarding Concerning As regards: ...e ilkin With regard to About
- 99 -
n case: ...durumunda n the event of n terms of: itibariyle, bakmndan With respect to: ...e gre (kyaslamada) According to: ...e gre (gr belirtirken) n addition to: ...e ilaveten nstead of n place of Rather than: Apart from: Prior to Before ...nn yerine, ...cek yerde
...den ziyade ...den baka ...den nce
Unlke n contrast to ...nn aksine Different from As well as: hem.......hem, yansra
n relation to ...e oranla n proportion to For my part: By way of: By means of: Except = bana gre yoluyla vastasyla except of:...hari, ...dnda
From the point of view of n terms of With regard to For my part As far as I am concerned As well as n addition to
bakmndan
bana gre
ayrca, yansra
- 100 -
Besides Appart from
- 101 -
aramba. 09. 02.2000 NOUN CLOUSES Sfat Cmlecikleri kadar zor olmayan ama nemli bir konudur. nce mantn kavramak gerekir. Sfat Cmleciklerinde bir isim bir sfat szc gibi bir cmlecik tarafndan niteleniyordu. Noun Clouseslarda ise kullandmz isimler (veya zamirler) bu cmlecikten etkilenirler. Bir cmlede isimler zne, nesne ve tmle durumundan biri ile kullanlabilirler. Demekki Noun Clouseslar (ismin yerine kullanldklarndan) da bir complex cmlede zne, nesne veya tmle olarak kullanlabilirler. Bu durumda isim bir kelime ile deil de bir cmlecik ile ifade edilmi olur. Baka bir deile bir ismin kullanlabildii her yerde bir Noun Clouses kullanlabilir. Bunu nglizcedeki cmle kuruluu zerinde gsterecek olursak; S V O Tmle
Bu cmle yapsnda bir noun clause S, O ve tmle durumundan biri ile ifade edilebilir. I know his failure. (Ben onun baarszln biliyorum.) Bu cmledeki failure(baarszlk) kelimesi isimdir ve cmlede nesne konumunda kullanlmtr. Bu isim yerine bir cmlecik de gelebilir. Dolaysyle bu cmlecik bir noun clause olmu olur ve nesne durumunda kullanlm olur. failure ismi yerine he has failed(O baarsz olmu) cmleciini kullanabiliriz. Ancak burada iki cmlecik olduu iin bu iki cmleyi balayacak bir balaca ihtiyacmz vardr. Bu ekilde cmlemiz; I know that he has failed. (Biliyorum ki o baarszdr.) Yalnz bu eviri konuma dili iin geerlidir. Yaz dilinde ve snavda kesinlikle byle evirmiyoruz. Balacn anlamn ki olarak deil de cmlecie ykleyerek eviririz. Bu aklamalardan sonra artk cmlemizi u ekilde evirebiliriz: Onun baarsz olduunu biliyorum. Not: Yan cmleciklerin trkeye evrilirken znenin n eki alarak evrildiini hatrlaynz. Sfat cmlecikleri de dahil bu konuyu ilerken temel
- 102 -
cmle, yan cmlecik gibi kavramlar da greceimizden bunlara hakim olmak gerekir. sim Cmlecikleri le Kullanlan Balalar sim cmlecikleri ile tr bala kullanlr. 1. ) That: -ki (En ok kullanlan balatr. Olaya tek ynl bakar.) 2. Whether: ...ip ...imedii (Olaya iki ynl bakar. or not ile beraber de kullanlabilir.) 3. Question Word: Tm soru kelimeleri isim cmleciklerinde bala olarak kullanlabilir.
Bu balalarn anlamlar farkl ama kullanl biimleri ayndr. Bu nedenle en sk kullanlan thati nce iyi reneceiz. thatin kullanm iyi zlnce sistem ayn olduu iin dierleri de rahat bir ekilde anlalr. THAT Daha nce de sylendii gibi Noun Clouseslar (NC) complex bir cmlede durumda kullanlabilirler. imdi bunlar madde madde inceleyelim: A) zne Olarak sim Cmlecikleri Bu yapda genelde formlsel olarak cmle yledir: It is + (sfat) that + NC Byle bir cmle kuruluu grldnde, bu bir isim cmleciidir ve zne durumunda kullanlmtr diyebiliriz. It is clear that he will confess to his guilt. (Onun suunu itiraf edecei aktr.) zne durumundaki NClar what sorusuna cevap verirler. rnein bu cmleye sorarsak; What is clear? That he will confees to his guilt (Onun suunu itiraf edecei) eklinde cevap alrz. Inglizcede normalde bir cmlede zne cmlenin bandadr. Bu nedenle yukardaki cmle kuruluunun ikinci bir alternatifi de vardr. Orijinal
- 103 -
kullanm da ikinci kullanmdr. Birinci kullanmda zne sona alnd iin ekili fiile bir zne gerekliliinden it zne olarak kullanlmtr. Burada it asl znenin yerini tutar. kinci kullanmda ise zne asl yerine ekileceinden artk it kullanmna gerek yoktur. Inglizcede asl kullanm ikinci dediimiz kullanmdr. Ama zor olduu iin birinci kullanm daha yaygndr. Bu durumda NClarn zne olarak kullanm iki farkl ekilde yazlabilir. imdi yukardaki cmleyi bu aklamaya gre yazalm: It is clear that he will confess to his guilt. (Onun suunu itiraf edecei aktr.) That he will confess to his guilt is clear. (Onun suunu itiraf edecei aktr.) Her iki kullanmda da anlam ayndr. KPDSde cmlelerin % 90n bu yapdadr. Direk olarak da 2-3 soru gelebilir. It is difficult that he will give it up. (Onun ondan vazgeecei zordur.) That he will give it up is difficult. (Onun ondan vazgeecei zordur.) Byle cmleleri vazgemesi eklinde de evirebiliriz. It was very hard that we overcame this issue. (Bu meselenin stesinden gelmek ok zordu.) That we overcame this issue was very hard. (Bu meselenin stesinden gelmek ok zordu.)
It is + Sfat formlnde kullanlan sfat yerine daha nceki bilgilerimizden biliyoruz ki sfat cmlecikleri de kullanlabilir. Ayrca yine biliyoruz ki sfat cmleciklerinin ksaltmasnda eer aktif ise gerund eer passive ise V3 kullanlyordu. Demekki formldeki sfat yerine bir gerund veya bir V3 de kullanlabilir. It is expected that they will resume peace talks. (Onlarn bar grmelerine yeniden balayacaklar beklenilmektedir.) That they will resume peace talks is expected. (Onlarn bar grmelerine yeniden balayacaklar beklenilmektedir.) Resume: yeniden balamak (restart ve rebegin kelimelerinin yerine kullanlr. KPDSde ok geer.) It is known that our world is round (Dnyamzn yuvarlak olduu biliniyor.)
- 104 -
It is suprising that he has escaped. (Onun ka artcdr.) Bu yaplarda iki cmlecik olduu iin haliyle zaman uyumu da aranmaldr. imdilik sadece gramatikal boyut ile uraacaz. Zaman uyumuna dikkat etmekle beraber daha sonra detayl olarak reneceiz. B) Nesne Olarak sim Cmlecikleri Bu yapda isim cmlecikleri nesne konumundadr. Cmlede nesne konumunda bir isim yerine bir isim cmlecii kullanlr. We learnt that they had agreed on the matter.(Onlarn mevzuda hemfikir olduklarn rendik.) Nesne yapsndaki isim cmlesini, ykleme kimi, neyi, kime, neye sorularn sorarak bulabiliriz. Bu yapnn tek kullanm vardr. sim cmlecii zne durumundaki gibi hareket edemez. The judge decided that the suspect was innosent. (Hakim zanlnn masum olduuna karar verdi.) The judge decided this. (Hakim buna karar verdi.) Dikkat edilirse ikinci cmlede nesne this dir ve tek bir kelimeden olumutur. Birinci cmlede ise cmlenin nesnesi bir isim cmleciidir. Nesne harakatinin her iki cmlede ayn olduuna dikkat edininiz. Suspect: zanl, pheli nnosent: susuz, masum Judge: hakim, yarglamak C) Tmle Olarak sim Cmlecikleri Tmleler, zne, yklem ve nesne dnda cmleyi tamamlayan yaplardr. Inglizcede be ve become (olmak) fiillerinden sonra gelen kelimeler tmletirler. My father is an engineer. (Benim babam bir mhendistir.) My advantage is that I can speak three foreign languge. (Benim avantajm dili konuabilmemdir.)
My belief is that yo will get over this problem. ( nancm sizin bu sorunu aacanzdr.) Get over: stesinden gelmek
- 105 -
Their claim is that the minister got involve in corruption. (Onlarn iddias bakann yolsuzlua karmasdr.) Get involve in: ...e bulamak (daima nesneye in ile geer.) Corrupton: bozulma, yolsuzluk
Whether = If ....ip ....imedii anlamnda olup, olaya iki ynl bakan bir balatr. Whether balac bazen or not da alabilir. Genellikle or not ifadesi parantez iinde verilir. Bu balacn deiik konumlu isim cmleciklerindeki kullanmn grelim. It is not known whether he has ratified the bill. (Onun yasa tasarsn onaylayp onaylamad bilinmiyor.) Ratify: Specify: Approve of: onaylamak Notify: Yukardaki cmleyi (isim cmlecii zne konumunda olduu iin) u ekilde de yazabiliriz. Anlam ayndr. Whether he has ratified the bill is not known. Not: Cmlede zne konumunda olan isim cmlecii baa alnrsa bu kullanmda bala olarak If kullanlamaz. I am not sure whether he has accepted the offer.(Onun neriyi kabul edip etmediinden emin deilim.) No one knows whether they live in the country or not. (Onlarn lkede yaayp yaamadklarn kimse bilmiyor.) My doubt is whether they will stay or not. (Benim kukum onlarn kalp kalmayacadr.) Not: Gramatikal olarak isim cmleciklerinde balalardan sonra daima bir zne vardr.
Pazar 13. 02. 2000
- 106 -
Soru Kelimelerinin sim Cmleciklerinde Bala Olarak Kullanlmas Queston Words (QW) What: ne Where: nerede, nereye When: ne zaman Who: kim Whom: kimi, kime Fram whom: kimden With whom: kiminle To whom: kime Whose: kimin Which: hangi How: nasl Why: niin How many: ka tane, ne kadar, ka (saylabilenler iin) How much: ka tane, ne kadar, ka (Saylamayanlar iin) How long: ne kadar (zaman sorar) How far: ne kadar (mesafeyi sorar) How often: ne kadar (frekans sorar) sim cmleciklerinde QWlarn kullanmn, normal soru cmleleri ile kartrmamak gerekir. Bir soru cmlesinde QWlar daima cmlenin banda sylenir ve cmle sonunda soru iareti vardr. Sour szc olsun veya olmasn bir soru cmlesinde yardmc fiil vardr ve zneden nce yazlr. Bazen bu kural konuma dilinde ihmal edilse de cmlenin soru olduunu hissettirecek bir vurgu mutlakavardr. What can I do for you? (Sizin iin ne yapabilirim?) Where are you going? (Nereye gidiyorsun?) When will you come back? (Ne zaman dneceksiniz?) How long will you be staying here? (Burada ne kadar sre kalacaksnz?) Soru cmlelerini, QWlarn bala olarak kullanld isim cmlecikleri ile bu ekilde ayrabilmek gerekiyor. Bu da yardmc fiilin kullanm, QWlarn soru cmlelerindeki konumu ve soru cmlelerinde ?nin kullanmn hatrlayarak yapilabilir. imdi QWlarn isim cmleciklerinin her yapsnda kullanmn grelim. a) zne olarak; t is not known where he hides.(Onun nereye sakland bilinmiyor.) Hide: saklanmak
- 107 -
Bu kullanmda QWun bala niteliinin grlmesi gerekir. Dikkat edilirse QWdan sonra cmle sonuna ? konulmamtr. Ayrca yardmc fiil zneden nce yazlmamtr. O zaman where bala olarak kullanlmtr diyoruz.
Burada nemli bir zellii de hatrlatmak gerekiyor. Complex bir cmlede yan cmlecik soru formu ile kurulamaz. Eer byle bir cmlede soru formu oluturulmak istense bu deiiklik yan cmlecikte deil, temel cmlede yaplr. s it not known where he hides? (Nereye sakland bilinmiyor mu?) zne olarak kurulmu bir isim cmleciinde zne hareketini hatrlayarak cmlemizi dier alternatifi ile yazalm. Where he hides is not known? (Onun nereye sakland bilinmiyor.) Bu complex cmleyi soru yaparsak; s where he hides not known? (Onun nereye sakland bilinmiyor mu?) t is not obvious what he will do. (Onun ne yapaca belli deil.) t was uncertain how long they would stay there. (Orada ne kadar kalaca belli deildir.) Obvios: belli, apak Obviousness: besbellilik Cmlelerdeki zaman uyumuna da dikkat etmek gerekiyor. Anlamdan temel cmlenin ve yan cmlenin zamann karabilmek gerekir. Gemiteki olay ,ncesi sonras durumunu iyi bir ekilde irdeleyip sonuca gidebilmek gerekir. t was not known how the had committed the crime. (Onun suu nasl iledii bilinmiyor.) Was not known bilinmiyor, mehul Was unknown b) Nesne Olarak; I dont know where he is working now. (Onun imdi nerede altn bilmiyorum.) Zaman uyumunda temel cmle ve yan cmle arasnda bir zaman uymu vardr. Bunun evirisi deil de inglizce mant nemlidir. Zaman tespitinde
- 108 -
hem temel cmlecikte hem de yan cmlecikte olan zaman szcklerine dikkat etmek gerekiyor. We couldnt learn how this event happened. (Bu olayn nasl olutuunu renemedik .) She didnt decide where we had to met. (O nerede bulumamz gerektiine karar veremedi.) c) Tmle Olarak; Uor doubt is who killed the man. (phemiz adam kimin ldrddr.) I am anxious to know how much he earns by month. (Aylk olarak ne kadar kazandn renmeye can atyorum.) Anxious: endieli Anxious + full nfinitive: ...meye can atmak
It is expected that the embargo will lifted next year. (Ambargonun gelecek yl kaldrlaca umuluyor.) t was climed that the minister had embezzled money. (Bakann zimmetine para geirdii iddia edildi.) Embezzle: zimmete para geirmek The two sides announcedthat they had signed an aggrement. (Her iki taraf bir anlama imzalam olduklarn bildirdiler.) Announce: bildirmek, ilan etmek We feared that he results could be negative. (Sonularn negatif olabileceinden korktuk.) Fear: korkmak Fearless: korkusuz It is said that he can be detained. (Onun gzaltna alnabilecei syleniyor.) ***Not: Modallarn (zellikle can ve may)bala ile aktarld zaman evirisinde bir ...ecek, ...acak anlam katldna dikkat ediniz. Soru: Byle cmlelerde neden temel cmlecik ksadr? Bunu bir rnekle aklayalm:
- 109 -
I bought this present last year in taly. (Ben bu hediyeyi geen yl talyadan aldm.) Bu cmlemizin elerinin zne+Yklem+Nesne+Tmle (Zaman zarf+yer zarf) eklinde sralandna dikkat ediniz. Ayrca bir cmledeki her ismin yanna bir Noun Clause gelebilir zelliinin hatrlaynz. Cmlemizdeki the present isminden sonra bir Noun Clause yazarsak; zaman zarf ve yer zarf NCa ait olacandan cmle sonuna atlr. Bu yzden de temel cmlecik ksa olur. No one knows How this problem can be resolved. (Kimse bu problemin nasl zlebileceini bilmiyor.) Subjunctive Mood ( stek kipi) Trkede dilek kipi ...mesi, ...mas eklindedir. Mmle olarak rneklersek; Ben Alinin burda olmasn istiyorum. Doktor Ona dinlenmesini syledi, gibi. ngilizcede Subjunctive Mood (SM)un kullanld belli fiiller vardr. Bunlarn says 15tir. Eer bu fiiller temel cmlede kullanlrsa mutlaka yan cmlecikte SM kullanmn isterler. Bu fiilleri kolay olsun diye grup halinde yazacaz. 1.) Aadaki Fiillerden sonra stemek Fiilleri: Desire Request Ask Beg Urge Demand nermek Fiilleri Recommend Advise Propose Suggest Geri kalan be fiil bir grup halinde verilemiyeceinden ayr yazacaz. nsist: srar etmek Prefer: tercih etmek Require: gerektirmek Order: emretmek Move: hareket etmek (pek kullanlmaz.)
- 110 -
nglizcede bu fiiller dilek kipini gerektirirler. Bunlar temel cmlede olduklarnda mutlaka mutlaka dilek kipi kullanlmaldr. The doctor recommended that he should rest as much as possible. (Doktor Ona mmkn olduu kadar dinlenmesi gerektiini tavsiye etti.) nglizcede dilek kipi yapsnda sadece should kullanlr. Yalnz shouldun kullanlmas obsiyoneldir. Yani olsa da olur olmazsa da. Bu nedenle yukardaki cmleyi u ekilde de yazabiliriz: The doctor recommended that he rest as much as possible. (Doktor Ona mmkn olduu kadar dinlenmesini tavsiye etti.) Grld gibi shouldun kullanlmamas durumunda sonrasndaki fiil ekilmemi gibi grnr. Yani bare infinitive olarak kalr. shouldun ksaltlmas formuna dikkat etmek gerekir. KPDSde bu fiil bo braklarak sorulur. nemlidir, iyi renmek gerekir. SM yapsn Trkeye evirirken shouldun gerekir anlam yarine Trkedeki dilek kipi anlam olan ...mesi, ...mas eklinde eviririz. I insisted that my son (should) be a doctor. (Olumun bir doktor olmasnda srar ettim.) ***Not: Dilek kipinin yan cmlecikte kullanldna dikkat ediniz. The committee requisted that the documents (should) be summitted until tomorrow. (Komite belgelerin yarna kadar sunulmasn istedi.) I advised her that she ...............breakfast early. Bo olan yere ne gelmelidir? have has had to have has had have doru cevap olur. nk temel cmlecikte advise fiilinin olmasndan dolay yan cmlecik yaps SM olmaldr. Bu nedenle asl olmas gereken should have dir. should ksaltldndan doru cevap have olur. ok dikkatli olmak gerekir. I advised her that she have breakfast early. (Erken kahvalt yapmasn nerdim.)
2.) Aadaki sfatlardan sonra SM kullanlr
- 111 -
Sfatlar Noun Clouselarn zne yapsnda kullanldklarndan bu madede sadece Noun Clouselarn zne yaps olacaktr. SM un kullanld en nemli sfatlar unlardr: nemli Szckleri mportant Crucial Vital Significant (anlaml) Gerekli Szckleri Necessary mperative (zorunlu) Mandatory (zorunlu) Essential possble nglizcede bu sfatlar kullanldklarnda dilek kipi gerektirirler It is necessary that he (should) work hard. (Onun sk almas gerekir.) It is essential that our environment be protected. (evremizin korunmas temeldir.) Protect, Preserve, Conserve: korumak
- 112 -
aramba 16. 02. 2000 rnek Noun Clouses ve Relative Pronouns Cmleleri It is estimated that the economic sanction can not be lifted in the near future. (Ekonomik yaptrmlarn yakn gelecekte kaldrlamayaca tahmin ediliyor.) Sanction: yaptrm, meyyide (nemli bir kelimedir, KPDSde ok sk geer) Bir cmlede bir ismin yanna her zaman iin onu niteleyecek bir sfat yazlabilir. Relative Pronouns (RP) bilgilerimizden de biliyoruz ki bir sfat cmlecii (RP) bir sfat kelimesinin yapt grevi bir cmlecik olarak yapabilir. Bu aklamaya dayanarak cmledeki sanction isminden sonra onu niteleyecek bir RP cmlecii yazarak cmlemizi evirecek olursak; (Kaln ve italik yazlan cmlecik ksaltlm bir RP cmleciidir.) It is estimated that the economic sanction impossed on Serbia can not be lifted in the near future. (Srbistana uygulanan konomik yaptrmlarn yakn gelecekte kaldrlamayaca tahmin ediliyor.) mpose on: ...e empoze etmek, uygulamak ***Not: KPDSdeki cmlelerin byk bir ounluu bu yapdadr. Byle cmleleri iyi almak snavda byk kolaylklar salar. Pose Brakmak, tutmak anlamnda olan bu kelima kknden bir ok kelime tretilmitir. mpose: im: iine, pose: brakmak. mpose:iine brakmak, empoze etmek, uygulamak Expose: ex:d, pose: brakmak. Expose: darya brakmak, maruz brakmak Repose: dinlenmek Compose: birletirmek Dispose: sralanmak, dzenlemek Oppose: kar koymak Prepose: nceye brakmak Bu kelimeler de KPDS iin ok nemlidir.
- 113 -
t was reported that the plain had taken off one hour later doe to the in adequancy of measure. (nlemlerin yetersizliinden dolay uan bir saat ge kalkm olduu rapor edildi.) Take off: havalanmak Doe to: ...den dolay Adequate: yeterli, uygun, elverili Adequancy: yeterlilik nadequancy: yetersizlik Measure: tedbir, nlem (lme, lmek anlam var ve kartrlabilir diye KPDSde ok geen bir kelimedir.) Cmledeki measure isminden sonra ksaltlm bir RP cmlecii olan taken ekleyip cmlemizi tekrar yazalm: t was reported that the plain had taken off one hour later doe to the in adequancy of measure taken. (Alnan nlemlerin yetersizliinden dolay uan bir saat ge kalkm olduu rapor edildi.) The rescue team suggested that the disaster area (should) be evacuated immediately. (Kurtarma ekibi felaket blgesinin derhal boaltlmasn nerdi.) ***Not: Dilek kipinin kullanmn (Shouldun kullanmn) hatrlaynz. Rescue: kurtarma(k) Evacuate: boaltmak, tahliye etmek Calamity: felaket Diseaster: felaket We aware that it is rather dificult to draw some conclusion fram the data. (Verilerden baz sonular karmann olduka zor olduunun farkndayz.) To be aware of: farknda olmak, haberdar olmak ***Not: Yukardaki cmlede to be aware ofun of edat yazlmad. Neden? (Noun Clouslarda sadece thatin edat almadn dier tm NC balalarnn edat aldklarn hatrlaynz.) Datadan sonra bir RP ekleyerek cmlemizi yeniden yazalm: We aware that it is rather dificult to draw some conclusion fram the data presented by the committe. (Komite tarafndan sunulan verilerden baz sonular karmann olduka zor olduunun farkndayz.) Clude Kapatmak anlamnda olan bu kkten bir ok kelime tretilmitir. Conclude: sonucuna varmak Conclusion: sonu
- 114 -
Conclusve: sonuca gtren, somut nconclusive: sonuca gtrmeyen, somut olmayan nclude: dahil etmek, iermek Exclude: hari tutmak Preclude: engel olmak The scientists arent sure certain whether this treatment can achieve the result desired. (Bilimadamlar, bu tedavinin arzulanan sonular gerekletirip gerekletiremeyeceinden emin deiller.) Hatrlanaca zere RP ksaltmalarnda aktifler iin gerund pasifler iin V3 kullanlayordu ve bunlar bir sfat szc gibi niteledikleri ismin nne yazlabiliyordu. imdi birka cmlemizi bu kurala gre yazalm. The scientists arent sure certain whether this treatment can achieve the desired result.(Bilimadamlar, bu tedavinin arzulanan sonular gerekletirip gerekletiremeyeceinden emin deiller.) t was reported that the plain had taken off one hour later doe to the in adequancy of taken. measure (Alnan nlemlerin yetersizliinden dolay uan bir saat ge kalkm olduu rapor edildi.) Grld gibi RP ksaltmalar bir sfat szcnn yapt hareketi yapabilirler. The industrialists entering this market claim that a fierce competition will occur in the month ahead. (Bu piyasaya giren sanayiciler, nmzdeki aylarda acmasz bir rekabetin meydana geleceini iddia etmektedirler.) Market: pazar, piyasa Fierce: acmasz Competition: rekabet Relative Pronuns ve Noun Clouse konularn birlikte kullanabilmek gerekir. nk bu iki konu Inglizcenin en karmak konulardr. He was rather reluctant to tell us how long the experiment he was conducting would last(O yapmakta olduu deneyin ne kadar sreceini bize sylemeye olduka isteksizdi.) Bu cmlenin, us ve how long the experiment he was conducting would last olmak zere iki nesnesi vardr. Dikkat edilirse ikinci nesne bir NC cmleciidir. Byle iki nesneli cmlelerde karkl nlemek iin NC nesnesi sonra sylenir. t is reported that the election to be held next week may be postponed (Gelecek hafta yaplacak olan seimlerin ertelenebilecei bildirilmektedir.)
- 115 -
They said that there were other methots which we could resort to. (Onlar, bizim bavurabileceimiz baka metotlarn olduunu sylediler.) Resort to: bavurmak, mracaat etmek (syn: apply. Soyut anlamda bavurmak. KPDSde ok geer.) Byle cmleler de zaman uyumuna da zellikle dikkat etmek gerekir. We are unable to convince the patient that he could recover soon. (Biz hastay ksa srede iyileebileceine inandramadk.) Convince: inandrmak Recover: iyilemek Soon: sonra, ksa sre Cover: kapatmak Uncover: amak RP veNC konular nglizcenin en karmak konulardr. Bu konuda geen rnekleri iyi renmek konunun anlalmasnda kolaylk salayacaktr. Bir sonraki konumuz NClarda ksaltmalar olacaktr. NClarda ksaltma yaplrken mastarlardan faydalanlr. Bu nedenle bir sonraki derse hazrlk anlamnda mastarlarn olabilecek formlarn grelim. Bir cmlede mastarlar iki deiik formda kullanlabilirler. Bu iki formun ayrca hem aktif hem pasif kullanm olacandan mastarlar drt ekilde kullanlrlar. Aktif Simple nfinitive: Perfect nfinitive: (grlm olmak) to see (grmek) Pasive to be seen (grlmek) to have been seen
to have seen(grm olmak) to speak to have spoken
to be spoken to have been spoken
Pazar. 20. 02. 2000 We decided to improve the installation. (Biz tesisleri gelitirmeye karar verdik.)
- 116 -
nstallation: tesis, tesisat, montaj Yukardaki cmlede aslnda bir NC ksaltmas vardr. Ama biz bunu bilmeden de imdiye kadar byle cmleleri kullandk. evirisini de rahatlkla yaptk. Yine aada yazacamz cmlede de bir NC ksaltmas vardr. I dont know what to do. (Ben ne yapacam bilmiyorum.) t is understood that he has studed in Germany.(Onun Almanyada renim grm olduu anlalyor.) ***Not: Byle cmlelerde zaman uyumuna da dikkat etmek gerekir. Zaman uyumu temel cmle ile yan cmle arasnda aranr. t is statedthat agreement will be signed. (Anlamann imzalanaca ifade ediliyor.) State: ifade Statement: ifade t is suspected that he is in the USA. (Onun USAda olduundan pheleniliyor.) Temel cmlenin zaman simple present, yan cmlenin zaman simple present. nk zamanlar akyor. Yani yan cmleciin zaman temel cmlenin zamanndan nce ise perfect, conra ise future, ayn ise ayn tense kullanlr. Aktif Simple nfinitive: Perfect nfinitive: (grlm olmak) to see (grmek) Pasive to be seen (grlmek) to have been seen
to have seen(grm olmak) to speak to have spoken
to be spoken to have been spoken
Mastarlarn bu drt kullanmndan faydalanarak NClarda ksaltma yaplr. imdi bu ksaltmann nasl yapldn grelim 1.) zne yapsnda t is claimed that he be released the next mounth. (Onun gelecek hafta serbest braklaca iddia ediliyor.)
- 117 -
NClarda ksaltma, yukarda alt izili olan ksmda yaplr. NClarda balatan sonra mutlaka bir zne olmak zorunda idi. Ksaltma yaplrken he znesi cmlenin bana ekilir, bala ksaltlr ve fiil mastar biiminde (to) kullanlr. Bu aklamadan sonra cmlemizi ksaltlm biimi ile yazalm. He is claimed to be released the next month. (Onun gelecek hafta serbest braklaca iddia ediliyor.)
NC ksaltmalar ok iyi allmas gereken bir konudur. zne hareketine ve mastar dnmne iyi hakim olmak gerekir. Ksaltma ile komplex cmle tek bir cmleye indiinden artk balaca da gerek yoktur. t is reported that the minister has approved of the proposal. (Bakann neriyi onaylam olduu belirtilmektedir.) Ksaltma The minister is reported to have approved of the proposal. (Bakann neriyi onaylam olduu belirtilmektedir.) t is said that they have been cought by the police. (Onlarn polis tarafndan yakalanm olduklar syleniliyor.) Ksaltma They are said to have been cought by the police. (Onlarn polis tarafndan yakalanm olduklar syleniliyor.) ***Not: NC ksaltmas KPDS iin hayati derecede nemli bir konudur. Konuma dilinde pek kullanlmaz ama yaz dilinde olduka sk kullanlr. Snav boyutunu ise maddeler halinde yazalm 1.) Cmledeki ksaltmann mastar ksm bo braklarak sorulur. 2.) Cmlenin ksaltlm eklini verip eanlamlsn sorabilirler. 3.) eviride sorulabilir. 4.) Anlama ynelik ok nemli bir konudur. Snavda kritik yerlerde olduka sk geen bir cmle kalbdr. t is feard that the boy will be killed. (ocuun ldrleceinden korkuluyor.)
Biimlendirilmi: Girinti: Sol: 0 cm, Asl: 0,63 cm, Numaral + Dzey: 1 + Numaralandrma Stili: 1, 2, 3, + Balang: 1 + Hizalama: Soldan + Hizaland yer: 0 cm + Sekme balangc: 0,63 cm + Girinti yeri: 0,63 cm
- 118 -
Ksaltma The boy is feard to be killed. (ocuun ldrleceinden korkuluyor.) t is expected that inflation will drop. (Enflasyonun decei umuluyor.) Ksaltma nflation is expected to drop. (Enflasyonun decei umuluyor.) Ksaltmalarda mastarn aktif pasif durumunun ayrmn yapmak ok nemlidir. Bu durumda zne yklemi yapyor mu, yklemden etkileniyor mu sorularnn cevaplanarak duruma gre ksaltmada aktif veya pasif mastar kullanlr. He is stated to have fled the country. (Onun lkeden kam olduu belirtiliyor.) Flee: kamak, terketmek Leave: ayrlmak, terketmek (Aslnda ikisi de terketmek anlamndadr. from edatn istemezler. Kullanldklarnda sanki bir from olmas gerktii hissi Trkeden kaynaklanmaktadr.)
The results of the election are reported to be announced tomorrow. (Seim sonularnn yarn ilan edilecei bildirilmektedir.) Cmlenin ksaltma ncesi t is reported that the results of the election will be announced tomorrow. (Seim sonularnn yarn ilan edilecei bildirilmektedir.) The manager is said to have been involved in illegal affairs. (Mdrn yasa d ilere bulam olduu syleniliyor.) Cmlenin ksaltma ncesi t is said that the manager has been involved in illegal affairs. (Mdrn yasa d ilere bulam olduu syleniliyor.) nvolve: iermek, kapsamak nvolve: kartrmak, bulatrmak nvolve: gerektirmek (hangi anlamda kullanlrsa kullanlsn daima in edat ile nesneye geer.) Affair: olay, i The agreement is reported to have been signed by both side. (Anlamann her iki tarafa imzalanm olduu bildiriliyor.) Cmlenin ksaltma ncesi
- 119 -
t is reported that the agreement has been signed by both side. (Anlamann her iki tarafa imzalanm olduu bildiriliyor.)
Seem, Appear, Look de grnmek anlamndadr. Bu fiil NC yaps iinde kullanlabilirler. Anlam olarak pasiflik durumlar olduu iin ayrca pasif yaplmazlar. t seems that he has passed the exam. (Onun snav gemi olduu grnyor.) Ksaltma He seems to have passed the exam. (Onun snav gemi olduu grnyor.) Pass: gemek Passage: geit, pasaj ***Not: KPDSde zellikle bu yapda seem, appear, look fiillerinden sonraki ksm bo braklarak mastar kalb sorulur. Daha nce bu kullanmda geen it is V3 kullanmnn mant ile zlr. They seem to move to another town next year. (Onlarn gelecek yl baka bir kasabaya tanacaklar anlalyor.)
Cmlenin ksaltma ncesi t seems that they will move to another town next year. (Onlarn gelecek yl baka bir kasabaya tanacaklar anlalyor.) Your family seems to be extremely happy .(Ailenizin son derece mutlu olduu brnyor.) Cmlenin ksaltma ncesi t seems that your family is extremely happy. .(Ailenizin son derece mutlu olduu brnyor.) She seems to have won the prize. (Onun dl kazanm olduu grnyor.) Cmlenin ksaltma ncesi She seems that she has won the prize. (Onun dl kazanm olduu grnyor.)
- 120 -
Dier NC Ksaltmalar 3. ) Nesne Yapsnda We can not decide whether we wiil stay at home or go out. (Evde mi kalacaz darya m gideceiz karar veremiyoruz.) Ksaltma We can not decide whether to stay at home or to go out. (Evde mi kalacaz darya m gideceiz karar veremiyoruz.) Byle yaplarda bala anlamn cmleye katt iin ksaltlamaz. Mastar ksaltmas ise daha nce anlatld gibidir. He doesnt where to go (O nereye gideceini bilmiyor.) Cmlenin ksaltma ncesi He doesnt where he wiil go (O nereye gideceini bilmiyor.) 3.) Tmle Yapsnda My job is that I teach English ( im nglizceyi retmektir.) Ksaltma My job is to teach English ( im nglizceyi retmektir.) Grld gibi NClarn cmlede tmle olarak kullanld yapda da ksaltma mastarlardan faydalanlarak yaplr.
aramba. 23. 02. 200 CONDITIONAL SENTENCES artl cmleler demektir. Bunlar genellikle her dilde temel ekilde sylenirler. artl cmle yapsnn nglizce ve Trke kullanmlar arasnda baz farkllklar vardr. Konuya girerken nce Trke yaps anlatlacak. Kullanmda aralarndaki farkll ve nglizce mantn kavramak gerekir. Trke Uygulamas
- 121 -
A- 1)Gerekleebilir art cmlecii: alrsan renirsin, Yarn gelirsen alabiliriz, vb. Grld gibi bu yapda art yerine getirilecei taktirde temel istenen gerekleebilir. Bu nedenle bu yapya Real Yap denir. B) Gerekleemeyen art cmlecii: Bu yap iki ekilde kurulur Bunlarda artn yerine getirilme olana olmad iin temel istenenin gereklemeyecei yaplardr. Bu nedenle bunlara Unreal Yaplar denir. 2)alsaydn renirdin. Grld gibi gemi zamanda birinci maddenin uygulanmasdr. 3)alm olsaydn renmi olurdun. Real yaplarda ister olumlu ister olumsuz olsun istenen gerekleebilir. Unreal yaplarda ise cmle kuruluu anlamla terstir. Yani cmle kuruluu olumlu iken anlam olumsuz; cmle kuruluu olumsuz iken anlam olumludur. Peki bu aklama neye yarar? artl cmlelerin nglizce mant iin bu aklama gereklidir. nk unreal yaplarda zamanlarreal zamanlara gre bir nceye ekilerek sylenir. Trkede Type 2 ve Type 3 n kullanm hemen hemen ayndr. Aradaki ayrm ok net deildir. Rahatlkla birbirlerinin yerine kullanlabilirler. Trkede durum byle iken nglizcede neden iki typee gerek duyulmutur? nglizcede Type 2 ve Type 3 birbirinden ok ayr eylerdir. Type 2: inde bulunulan veya gelecekteki bir olay iin kurulan unreal yaplardr. Snfta olmasaydk, yarn geleceksen gibi Type 3: Gemiteki bir olayn aktarld unreal yapdr. Eer aktarlacak olay gemite ise mutlaka type 3e gidilmelidir. Geen yl mezun olsaydn, dn gelseydin gibi ***Not: Trkede balalarn anlamlar ykleme yklenerek sylenir. Gelse alrken gibi. nglizcede ise balalar ayr bir kelime olarak kullanlr. if, while, when gibi. Balalar konusu ayrca ele alnacaktr. imdi art Cmlelerinin nglizce kurulularn grelim:
- 122 -
Type 1 f you study, you will learn (alrsan renirsin.) f +Simple Present, +Simple Future Type1i formlletirecek olursak yukardaki forml kar. Genel kullanm verildii gibidir. Type1de eer aktarlan olay genel bir ifade ise temel Cmlecikte de Simple present olabilir. Ama bu istisnai bir durumdur. Genelde kullanm verildii gibidir. Type 2 f you studied, you would learn (alsaydn renirdin.) f + Simple Past , + would +V1 Genel kullanm formldeki gibidir. fli cmlecikte bir present etkisi vardr. nk olay u an ve gelecek ile ilgilidir. Ama unreal yap olduu iin gemie ekilerek aktarlyor. Type 3 f you have studied, you would have learnt.(alm olsaydn renmi olurdurn.) f +present perfect, + would have V3 zet olarak; Type 1: Type 2: Type 3: f + Simple present, +will + V1 f + Simple past, +would + V1 f + Presentperfect, +would + Have V3
art cmlelerinin informal olarak deiik kullanmlar varsa da asl gramatikal boyutu aklananlardr. KPDSde mutlaka anlatlan ekilde gelir. Snavda 7-8 soruyu ilgilendiren bir konudur. Mutlaka iyi bilmeli. Type 1 f the goverment takes stricter measures, the inflation will drop. (Hkmet daha sk tedbirler alrsa enflasyon decek.) f you learn a foreign language, you will find a good job easily. (Bir yabanc dil renirsen kolayca bir i bulursun.)
- 123 -
***Not: artl cmlelerde eviriden ziyade yapnn nglizce boyutunu kavramak gerekir. Olay ne zaman olmu, gerekleebilir mi, gerekleemez mi? Yapya bu ekilde yaklamak gerekir. I will help you with this matter if you call me next week. (Gelecek hafta beni ararsan, sana yardm edeceim.) Grld gibi if balac arada da yazlabilir. Main Clause ve f Clauseden hangisinin bata syleneceini vurgu belirler. Hangisi vurgulanacaksa o nce sylenir. Bala arada iken virgle (,) gerek yoktur. nk balaca kadar olan ksm main clause, balatan sonraki ksm if clausedr. f clause cmlecii bata ise bu cmleciin snrn belirlemek iin virgl (,) kullanlr. Help+s.o: birine yardm etmek Help+so+with+sth: birine bir ey iin yardm etmek Type 2 f I knew some English now, I would go abroad. (Eer imdi biraz nglizce bilseydim, yurt dna giderdim.) f I were you, I wouldnt accept his offer. (Yerinizde olsam onun nerisini kabul etmezdim.) f the next week were holiday, we would go for a picnic. (Eer gelecek hafta tatil olsayd, piknie giderdik.) Grld gibi type 2 u an ve gelecek ile ilgili olan unreal yaplardr. Eer cmlede u an ve gelecek ile ilgili bir ifade varsa mutlaka type 2ye gidilmelidir. Type 3 f had known that he was your friend, I wouldnt have rejected him. (Eer onun arkadanz olduunu bilseydim onu redetmezdim.) f they had invited me, I would certainly have paticipated in their wedding ceremony last week. (Eer beni davet etmi olsalard , kesinlikle onlarn geen haftaki dn trenlerine katlrdm.) Grld gibi type 3 yapsnda mutlaka bizi gemie gtren bir ifade vardr. Bu ifade genellikle gemie ynelik baz zaman zarflar ile kurulur. Ama dikkatli olmak gerekir. Bazen bize gemii hissettirecek bir zaman zarf yerine ayn grevi gren bir noun clouseda verilebilir. (birinci cmlede olduu gibi) Ama hangi biinde olursa olsun eer olay gemite olmusa mutlaka type 3e gidilmelidir.
- 124 -
Snavda main clouse ve if clousen fiilleri bo braklarak sorulur. Her yapnn kullanm zelliklerine hakim olursak kolayca zebileceimiz bir soru olur. MIXED STRUCTURE artl cmlelerin kark yaplardr. Belki de konunun en zor olan ksmdr. Bazen type 2 ve 3 kartrlarak sorulur. Dolaysyla mx yapunreal olan iki yap arasndadr. Bu kullanmda genellikle F Clouse type 3, Main Clouse type 2dir. Snavda pek sorulmayan bir konudur. Ama KPDSnin ii belli olmaz. Bilinmesi iyi olur. Geen yl mezun olsaydm imdi ben de alrdm ifadesi mix bir yapdr. If I had graduated last year, I would work with you now. (Eer geen yl mezun olsaydm imdi sizinle alrdm.) Grld gibi IF Clouse type 3, Main Clouse type 2dir. Her iki tarafta da bizi type 2 ve 3e gtren zaman zarflarna dikkat ediniz. f he had been operated on last month, he would start to work next week. (Eer o geen ay ameliyat olmu olsayd gelecek hafta ie balard.) artl Cmlelerde Modallarn Kullanm Modallar da daha nca anlatlan mantk ierisinde artl cmle kalplarnda kullanlabilirler. Tm if clouse typelerinde modallar kullanlabilir. Hem if clouseda hem main clouseda, sadece birisinde olabilirler. Type 1 Type 2 Type 3 can could could have V3 may might might have V3 should must ------- --------------------------
Bu yapda sk olarak grlen can ve maydir. Dierlerinin snrl bir kullanm vardr. Byk bir olaslkla soru gelse can ve mayden gelir. f I had time, I could visit you. (Zamanm olsayd sizi ziyaret edebilirbim.) f he had halped us, we coul dhave completed this project. (Bize yardm etseydi bu projeyi tamamlam olabilirdik.) f he could have given up smoking, he would certainly have recovered. (Eer o sigaray brakabilseydi kesinlikle iyileirdi.)
- 125 -
DEVR K YAPI artl cmlelerin her typeinde de devrik yap olabilir. Bu yap genelde konuma diline yneliktir. Ama yaz dilinde de ska rastlanr. En nemli devrik yap artl cmlelerde olandr. KPDSde kesinlikle gelir. Mutlaka iyi bilinmelidir. En nemli devrik yap type 3te olandr. Type 1ve 2de pek devrik yap olmaz ve snavda pek sorulmaz. imdi her type de ayr ayr devrik yaplar grelim: Type 1 Sadece should kullanmnda devrik yap vardr. f you should see him, let me know. (Eer onu grecek olursan, bana bildir.) Bu cmleden onu grme ihtimalinin zayf olduunu anlarz. Nasl devrik yaplr? f atlr ve should baa getirilir. Should you see him, let me know. (Eer onu grecek olursan, bana bildir.) Devrik yap olduunu nasl anlarz? Cmle soru formundadr ama soru iareti yok. Bu durumda tek alternatif cmlenin devrik olmasdr. nk sadece soru ve devrik yapda yardmc fiil batadr. Type 2 Sadece werede yaplr. f I were you, I would not go there. (Yerinizde olsaydm oraya gitmezdim.) Type 1deki gibi if atlr ve were baa getirilerek devrik yaps oluturulur. Were I you, I would not go there. (Yerinizde olsaydm oraya gitmezdim.) Soru gibi grnd halde cmle sonunda ? yoktur. O halde devrik yapdr diyoruz. Type 3
- 126 -
f she had informed us, we would have taken action. (Eer o bize bilgi vermi olsayd, tedbirlerimizi alrdk.) Yine ayn mantkla devrik yaps oluturulur. Had she informed us, we would have taken action. (Eer o bize bilgi vermi olsayd, tedbirlerimizi alrdk.) Soru eklinde olup cmle sonunda ? yoktur. Bu yzden kesinlikle devrik yapdr diyoruz. Kesinlikle snavda artli cmlelerin bu devrik formu sorulur. En gzel sorusu cmle tamamlamadr. Bu durumda cmlenin soru formunda olduunu ve sonunda ? olmadn grmemiz gerekmektedir. Bunu grebilirsek soruyu zmz demektir. Hemen cmlenin bir type 3l artl cmle olduunu ve zaman uyumunun buna gre yaplmas gerektiini anlarz. Had she informed ............................................................................................... Bu ekilde cmleyi bo brakp sorarlar. us,
Pazar. 27. 02. 2000 f she continues to underrate his abilities, he cant achieve anything. (O yeteneklerini kmsemeye devam ederse hibir ey baaramaz.) Underrate: kmsemek Underestimate: kmsemek
- 127 -
Overrate: Overestimate: Overstate: abartmak Exaggerate: Enhance: f I were you, I wouldnt miss such an opportunity. (Yerinizde olsaydm byle bir frsat karmazdm.) Miss: zlemek, karmak f we hadnt missed the train, we could have arrived earlier. (Eer treni karmam olsaydk daha erken varabilirdik.) zellikle snavda mx yaplara dikkat etmek gerekir. Sorusu az, gelme olasl zayftr ama bilinmesi iyi olur. f Turkey had completed her power plants long ago, this shortage of electricity wouldnt happen now. (Eer Trkiye enerji santrallerini yllar nce tamamlam olsayd, imdi bu elektrik sknts (azl) olmayacakt.) Dikkat edilirse F Clouseda long ago , Main Clouseda now zaman szckleri vardr. Bu zaman szcklerine gre cmleyi type 3ve 2ye gre kurarz. nk art gemite, etkisi u andadr. Eer Main Clouseda now olmasayd o zaman Main Clouseda type 3e gre kurardk. Plant: bitki, fabrika, (elektrik) santral lke, Kta: dii olarak kabul edildiinden her kullanld. f I had known that you were coming, I would certainly have participated in the party. (Senin geldiini bilmi olsaydm, kesinlikle partiye katlrdm.) Yukardaki cmle bir snav soru tipidir. Snavda alt izili fiil kullanmlar bo braklr ve sorulur. Bu cmlede bizi type e gtren bir zarf szc yok ama onun yerine ayn grevi gren that you were coming noun clouse vardr. Bu ekildeki kullanmda ok dikkatli olunmaldr.
- 128 -
Dier art Balalar Even if: ...se bile (olumsuz bir yargya gtrr.) Only if: sadece ....se Unless = if not: ...medike. ...mezse (olumsuz anam iindedir, ayrca not istemez. Provided = Providing: ...artyla On condition that: ...artyla But for: ...olmasayd (En nemli zellii bala olmamasdr, bir edat olmasdr.) Bu art balalarnn hepsi de if ile ayn kullanma sahiptir. f iin aklanan her kullanm bunlar iin de geerlidir. Snavda eanlaml cmlelerde, cmle tamamlamada, gramer sorularndavb. Dirak olarak 7-8 soru artl yaplardan gelmektedir. Ayrca bu konuya hakim olmak anlamaya ynelik byk kolaylklar salamaktadr. but for bir edat olduu iin kendisinden sonra bir cmlecik deil de birisim gelir. But for your valuable contributions, we couldnt have implemented this scheme. (Deerli katklarnz olmasayd, bu projeyi gerekletiremezdik.) But forlu cmleciin etki zamanna gre Main Clouse type 2 veya 3e gre kurulur. Nadir olarak type 1de olabilir. But for, bu kullanm ile genellikle cmlenin banda olur. Eer cmle ortasnda ise genellikle baka anlamdadr. Yukardaki but forlu cmleyi F ile de yazabiliriz. Type2: f it werent for your valuable contributions, we couldnt implement this scheme. (Eer deerli katklarnz olmasayd, bu projeyi gerekletiremezdik.) Type3: f it hadnt been for your valuable contributions, we couldnt have implemented this scheme. (Eer deerli katklarnz olmasayd, bu projeyi gerekletirememi olurduk.) Unless the goverment can curp inflation, the parties in the coalition may face great trouble in the next election. (Hkmet enflasyonu durduramadka (durdurmazsa) koalisyondaki partiler nmzdeki seimlerde byk sknt ile yz yze gelebilirler.) Curp: durdurmak
- 129 -
Unless he cut down on smoking, he will get seriously ill soon. (O sigara imeyi ksmadka, ciddi bir ekilde hastalanacak.) Cut down on: (bir eyi) ksmak Unless the workers are satisfied with their salaries, no one can stop them going on strike.(Eer iiler maalar konusunda tatmin edilmezlerse, kimse onlar greve gitmekten alkoyamaz.) Go on strike: greve gitmek Satisfy: tatmin etmek, doyurmak Salary: maa
***Not: artl cmlelerde be to kalb ...cek, ...cak anlamn verir ve ama belirtir. f the goverment is to curp inflation, it must take stricter measures. (Eer hkmet enflasyonu durduracaksa, daha sk tedbirler almal.) be to kalb ayn zamanda ama da bildirdiinden bu cmleyi Eer hkmet enflasyonu durdurmay ama edininse, ........ eklinde de evrilebilir. Soru olarak her typede de gelebilir ama sklkla type 1 de kullanlr. Eer type 2 ve 3 te gelirse cmle bunlarn zelliklerine gre kurulur. f you are to learn English, you must go to England. (Eer nglizce reneceksen ngiltereye gitmelisin.) ***Not: artl yaplarda Should kullanm ...cek olursa anlamndadr. Bu yap bir art yapsnn gelecee uygulanmasdr. f you should see him, recall him that we have moved to another building. (Eer onu grecek olursan, baka binaya tandmz ona hatrlat.) Unreal Yaplar nglizcede unreal yaplarn getii yer vardr 1. F Clouselarn type 2 ve type 3nde 2. Keke yaplarnda (I wish ve If only) 3. ...m gibi yapsnda (As if ve As though)
- 130 -
Bu yaplar unrealdir. Yani cmle olumlu iken anlam olumsuz; cmle olumsuz iken anlam olumludur. Unreal yaplarda bundan dolay zamannn bir nceye ekilerek aktarldn hatrlaynz. Real Present Past Future (will) Unreal Past Past Perfect Would
f only I had some money now. (Keke imdi biraz param olsayd.) (u an olduu iin bir ncesi Past kullanld.) f only I had had some money yesterday. (Keke dn biraz param olmu olsayd.) (Gemi olduu iin bir ncesi Past Perfect kullanld.) f only I were a doctor now. (Keke imdi bir doktor olsaydm.) (u an olduu iin bir ncesi Past kullanld.) f only the next week would be holiday. (Keke gelecek hafta tatil olsayd.) (Gelecek olduu iin bir ncesi would kullanld.)
She acts as if she passed the exam. (O snav gemi gibi davranyor.) Olay u anda olduu iin bir ncesi olan Past ile aktarld. She was acting as if she had passed the exam. (O snav gemi gibi davranyordu.) Olay gemite olduu iin bir ncesi olan Past perfect ile aktarld. My boss insulted me as if he had been my father. (Patronum bana babamm gibi hakaret etti.) Olay gemite olduu iin bir ncesi olan Past perfect ile aktarld. nsult: hakaret etmek Trkede olay ister gemite ister u anda olsun ayn ekilde ifade edilir. nglizcede bu farkldr. nemli olan bu konunun nglizce mantn anlamaktr. Olaylarn etki alanlarn hissederek olay belirtilen zellikte aktarlr. t seems as if inflation has dropped. (Enflasyon dm grnyor.)
- 131 -
Bu cmlede uygulanmam?
neden
unreal
ifadeler
iin
aklanan
kurallar
Real ve unreal yaplar birbirine kartrmamak gerekir. Bu balalarn olduu her cmle unrealdir demek yanl olur. Bazlar real yaplarda da kullanlabilir. Yukardaki cmle real bir ifade olduu iin aklanm kurallara ters dt. Olay gemite olduu iin bir ncesi olan Past perfect ile aktarld. Unreal yaplarda Present ve Future tenseler yoktur. Bu kural zaman yuymuna ynelik sorular iin ok nemlidir. f only I knew English now. (Keke imdi nglizce bilseydim.) f only I had known English last year. (Keke geen yl nglizce bilmi olsaydm.) He sat down next to me as if he had been my friend. (O arkadamm gibi yanma oturdu.) He always comes to sit down next to us as if he were our friend. (O daima arkadamzm gibi yanmza oturmak iin gelir) ***Not: Unreal yaplarda modallr da aklanan kural erevesinde kullanlabilirler. Strive: abalamak
aramba. 01. 03. 2000 ADJECTIVES AND ADVERBS Sfat ve zarflar konusu birbirleriyle ilikili olduu iin beraber verilecektir. Bu iki grubun inglizcede nerelerde kullanldklarn bilmek gerekir. nce sfatlardan balayalm: ADJECTIVEs nglizcede sfatlar iki yerde kullanlrlar.
- 132 -
1.) Sfatlar ismi nitelerler: Sfat + isim. Trkede olduu gibi nglizcede de sfatlar isimden nce sylenir. Franszca gibi baz dillerde bu kural byle deildir. Sfatlar bu kullanmlar ile sfat tamlamasn olutururlar. Eer ismin nnde bir artikel varsa sfat isim ile artikel arasnda yazlr. Student (isim) student intelligent student (Sfat tamlamas) an intelligent
Sfat tamlamas bu ekilde oluur. Ama bazen sfat olmas gereken yerde olmayabilir. Buna bozuk sfat tamlamas denir. ntelligent a student gibi . bu konuya daha sonra deinilecektir. 2.) Sfatlar Linking Fiiller le Beraber Kullanlrlar: Linking fiillerin says onbetir. Bunlar ile birlikte sfatlar kullanld iin bunlar bilmek gerekir. Temamen ezbere bir konudur. Kolaylk olsun diye bunlar gruplara ayrarak ezberleyelim. Olmak Fiilleri Be Become Sound Grnmek Fiilleri See look appear Kalmak Fiilleri Stay Remain
Bylece sekiz tanesini grm olduk. Geriye kalanlar da iki grup halinde verelim Feel: hissetmek Taste: tad olmak Smell: kokusu olmak Geri kalan drd gitmek fiilleri olup; sfatlarla beraber ...lemek anlamn alrlar. Go Get Grow .....lemek Turn Aralarnda baz nans farklar vardr. rnein go olumsuz durumlarda, turn kaba ifadelerde kullanlr. Daha sonra deinilecei iin imdilik burada brakyoruz. He looks happy (O mutlu grnyor.) He looks sad (O zgn grnyor.) Burada sanki sfat yerina bir zarf kullanlmal hissi vardr ama look bir Linking fiil olduu iin zarf (happly, sadly) deil; sfat (happy, asd) kullanyoruz. He felt terrible. (not terribly) He is very young (O ok gentir.) gibi ***Not: Bunlarn dndaki btn fiillerle bereaber zarf kullanlr.
- 133 -
ADVERBS Zarflar, ilkin nglizcede kullanldklar yere ve oluma ekillerine gre iki ayr balkta ele alacaz. Daha sonra KPDS iin zel baz zarflar ve sfatlarla birlikte Comparision durumlarn inceleyeceiz. Zarflar Kullanldklar Yerler Zarflar nglizcede yerde kullanlrlar. Kullanldklar yer % 90 birinci maddeye dahildir 1.) Zarflar Fiiller le Kullanlrlar Bu kullanmda zarf fiili nitelemi olur. Please speak slowly (Ltfen yava bir ekilde konuun.) He passed the exam becouse he had studied hard. (O snav geti. nk sk bir ekilde almt.) She speaks English fluently (O nglizceyi akc bir ekilde konuur.) Trkede bir biimde, bir ekilde ifadeleri sfatlara eklenerek zarflar oluturulur ve kullanlr. (Zarflarn oluma ekillerini grdmzde bunadeineceiz.) rnei yava bir sfattr, yava bir ekilde dediimizde artk bu zarf olur. Hatt ou zaman Trkede konuurken bir ekilde, bir biimde ifadelerini atarak zarflar sfatlara benzeterek aktarrz. nglizcede byle bir dnm yanl olur. nglizcede sfat olarak aktarlacak ise sfat; zarf olarak aktarlacak ise zarf sylenir. 2.) Zarflar Sfatlar le Kullanlrlar Bu kullanmda zarf sfat nitelemi olur. She speaks English well (O nglizceyi iyi konuur.) an expensive dress a rather expensive dress 3.) Zarflar Zarflar le Kullanlrlar Bu kullanmda zarf zarf nitelemi olur. He always gets up late. (O daima ge kalkar.) He always gets up very late. (O daima ok ge kalkar.) She speaks English fluently. (O nglizceyi akc bir ekilde konuur.)
- 134 -
She speaks English fairly fluently. (O nglizceyi olduka akc bir ekilde konuur.) Fair: adil, doru Fairly: olduka
Zarflarn Oluturulmas nglizcede zarflarn oluumunu drt madde altnda inceleyeceiz. Oluumlar % 90 birinci maddeye dahildir. 1.) Sfatlara ly Eklenerek Zarflarn Oluturulmas Bu maddedeki tm zarflar kken aldklar sfatlara e anlamdadrlar ve ounun anlamna bir ekilde, bir biimde eklenerek Trkeye evrilir. Extreme: ar Extremely: True: dru, gerek Truly: Whole: tm, btn Wholly: Undue: gereksiz Unduely: Reluctant: isteksiz Reluctantly: Adequate: uygun, elverili Accurate: doru Accurately: ***Adamant: sert Adamantly: ***Vehement: sert fkeli ar bir ekilde, son derece doru bir ekide bsbtn, tamamen gereksiz yere, gereksiz bir ekilde isteksizce, isteksiz bir ekilde Adequately: elverili bir ekilde doru bir ekilde sert bir ekilde Vehemently: sert bir ekilde,
***Not: Son ikisi hem sfat hem de zarf olarak KPDSde ok sk geer. 2.) yi Szckleri bunlarn sfat ve zarflar birbirleri ile ilikili deildir. Bunlarn sfat ve zarflar iin ayr kelimeler oluturulmutur. Good:iyi (sfat) Well: iyi (zarf)
3.) Sfat ve Zarf Ayn Olan Szckler Bunlar iin sfat ve zarf olarak ayr kelimeler tretilmemitir. ly de almazlar. Cmlede kullanmlarna gre zarf veya sfat olurlar. Zarf olarak kullanldklarnda sfat anlamlarnabir ekilde, bir biimde eklenerek evirisi yaplr. Hard: Fast: sk hzl
- 135 -
Near: High: Enough: Much: Little: Late: Early:
yakn yksek yeter, yeterli ok (saylamayanlar iin) az, kk ge erken
He has enough money. (Onun yeterli paras var.) enough = sfat She doesnt study enough. (O yeterli bir ekilde almaz.) enough = zarf A late decision. (Ge bir kara r) late = sfat He gets up late. (O ge bir ekilde kalkar.) late = zarf 4.) Tunik Maddesi Bu zarflar, birinci maddedekiler gibi sfatlara ly eklenerek olutururlar. Ama zarf olduklarnda anlamlar kken aldklar sfatlardan farkl olur. Bu yzden bunlar birinci madde iinde verilmedi. Bu zarflar KPDS iin ok byk nem arzederler. Kken aldklar zarflara benzetilip kartrlacak diye bu zarflar snavda ok kullanrlar. Bu yzden iyi allmas gereken bir konudur. Sfat Hard: Scarce: Bare: Near: Late: Fair: Eventual: sonunda sk kt yaln Zarf Hardly: Scarcely: Barely: pek........mez pek........mez pek........mez yaklak olarak son zamanlarda olduka Eventually: sonu
yakn Nearly: ge Lately: adil, doru Fairly: olas, muhtemel
olarak,
Consistent: Steady: istikrarl Constant: sabit
uygun, tutarl Consistantly: srekli olarak Steadily: srekli olarak Constantly: srekli olarak
Bu zarflardan zellikle eventually ve hardly, scarcely, barely grubu KPDSde ok geer. Bu grup cmlede bir olumsuzluk oluturur. t is a hard question. (Zor bir sorudur.) hard = sfat
- 136 -
She can hardly work. (O pek almaz.) hardly:zarftr ve cmleye olumsuzluk katar D.Bakr is very very hot, so anyone can live hardly in there. (D.Bakr ok ok scaktr. Bu yzden kimse orada pek yaayamaz.) Snavda sorulursa hardly sorulur. scarcely ve barely de paralarda ok geer.
Pazar. 05. 03. 2000 Bu dersimizde grup zel zarflar ve kullanmlarn greceiz. Bu grup zarflardan KPDSde iki soru kesin olarak; bazen de soru gelir. Bu yzden bu grup zarflar ayr olarak ele alnd. Too - Enough Too: ok ok fazla, ar Enough: yeterli Bun lar da zarf olduklar iin zarf kullanmnn tm zelliklerine sahiptirler. Ama snavdaki boyutu sadece kelime anlam ile deildir. Belli bir yapda kullanlrlar. imdi bunu grelim Too ............+ Sfat biiminde bir kullanm vardr. Snavda bu ekilde sfatn ncesi bo braklarak too sorulur. Bu kullanm cmleye olumsuzluk katar. He is too young to undertake such a job. (O byle bir ii stlenemeyecek kadar gentir.)
- 137 -
Undertake: stlenmek Undertaking: teebbs The coffe was too cold to drink. (Kahve iilemeyecek kadar souktu.) ***Not: Sfattan sonraki fiilin full infinitive eklindeki kullanmna da dikkat ediniz. Enough Sfat+................ biiminde bir kullanm vardr. Snavda bu ekilde sfatn sonras bo braklarak enough sorulur. Normalde zarflar sfattan nce kullanlr. sfattan sonra kullanlan tek zarf enoughtr. He is experienced enough to overcome this issue. (O bu meselenin stesinden gelecek kadar deneyimlidir.) ***Not: Enoughtan sonraki fiilin full infinitive eklindeki kullanmna da dikkat ediniz. This car is too expensive for us to buy. (Bu araba bizim iin alnamayacak kadar pahaldr.) He is talking too quickly for us to understand. (O anlamayacamz kadar hzl konuuyor.) An ordinary English should speak clearly enough for aforeigner to understand. (Sradan bir nglizin, bir yabancnn anlayabilecei kadar ak bir ekilde konumas gerekir.) Bir cmlede iki too, iki enough veya bir too bir enough bulunabilir. He is qualified..................... to negotiate such a cricial situation but the goverment is ...............unwilling to send him. (O byle kritik bir durumu grecek kadar niteliklidir ama hkmet onu gndermeyecek kadar isteksizdir.) Birinci bolua Enough , kinci bolua Too yazlmaldr. Ordinary: sradan Negotiate: grmek Negotiation: grme Byle sorularda boluun ncesi ve sonrasn ok iyi tahlil etmek gerekir. kisinden en fazla enough sorulur.
- 138 -
Hardly Scarcely Barely de ayn anlamdadr. Genellikle soru hardlyden gelir. Dier ikisi paralarda geer. Her de kullanldklarnda cmleye olumsuzluk katarlar. Bunlarn kullanmn iyi renmek gerekir. Ayrca taq questionlarda da karmza kacaklardr. He can hardly walk. (O pek yryemez.) Anyone can hardlyever live there. (Kimse pek orada yaayamaz.) Hardly ve kullanlabilirler. hardlyever ayn anlamdadr. Birbirlerinin yerine
Since he never studies, he can .........................succeed in the exam. (O hi almad iin snavda pek baarl olamaz.) Bolua hardly veya hardlyever gelmelidir. Bu zarfn kullanm bilinmezse pek zlebilecek bir soru gibi grnmyor. Fairly, Quite, Rather Her de olduka anlamndadr. Kullanm olarak aralarnda kk nans fark vardr. kili durumlarda (aptal zeki, tembel alkan) arzu edilen nitelik iin fairly; arzu edilmeyen niteli iin rather kullanlr. snavda bu ayrnt sorulmaz. He is rather stupid, but his sister is fairly clever. (O olduka aptaldr ama kzkardei olduka zekidir.) Qute bir fiili niteledii zaman tam, tam olarak anlamn katar. Sfat ve zarf ile kullanmnda ise olduka anlam vardr. I could not quite understand what you said. (Tam olarak ne sylediinizi anlyamadm) Bu konudan soru gelirse quten tam, tam olarak anlam ile gelir. KPDSnin ilk 24 sorusu gramer sorulardr. Bunlarn; Kelime: Bala: Fiil: Kark: 8 tane 5 tane 5 tane 6 tane. 2 veya3 tanesi son ilenen zarf konusundandr.
- 139 -
COMPARISON mukayese, karlatrma demektir. Her dilde olduu gibi nglizcede de sfat ve zarflar her biri kendi arasnda mukayese edilenilir. nemli iki mukayese yaps vardr. Birincisi daha anlamnda olan comperative, ikincisi bir grup iinde en iyi anlamndasuperlative yapsdr. Dier dillerde bu yaplar kolay olmasna ramen nglizcede biraz karktr. imdi bunu sfat ve zarflarda ayr ayr grelim. Sfatlarda Mukayese Sfatlarda mukayese hece saysna gre yaplr. Bu yzden tek heceli sfatlarda, ikiden fazla hecelilerde ve iki hecelilerde olmak zere maddelere ayrarak konuyu iliyeceiz. 1.) Tek Heceli Sfatlarda Tek hecelilerde comperative er, superlative the .........est ekleri ile yaplr. Adjective (yaln) Hgh (yksek) Dark (koyu) Tall (uzun) Brave (cesur) Comperative (stnlk) hgher (daha yksek) darker (daha koyu) taller (daha uzun) braver (daha cesur) Superlative (en stnlk) the highest (en yksek) the darkest (en koyu) the tallest (en uzun) the bravest (en cesur)
2.) kiden Fazla Heceli Sfatlarda kiden fazla heceli sfatlarda comperative more, superlative the most ekleri ile yaplr. Adjective (yaln) Comperative (stnlk) Superlative (en stnlk) Expensive (pahal) more expensive (daha pahal) the most expensive (en pahal) nterested (ilgili) more interested (daha ilgili)the most interesred (en ilgili) Frightening (rktc) more frightening (daha urktc) the most frightening (en rktc)
- 140 -
3.) ki Heceli Sfatlarda ki heceli sfatlarda durum biraz daha karmaktr. Bunlardan tanesi tek heceliler gibi er ve the.....est ekleri ile dierleri more ve the most ekleri ile yaplr. Narrow (dar) happy (mutlu) Simple (basit) narrower (daha dar) happier (daha mutlu) simplier (daha basit) the narrowest (en dar) the happiest (en mutlu) the simpliest (en basit)
Bunlarn dnda kalan iki heceli sfatlar more ve the most ekleri ile mukayese edilir. Aslnda bu konu daha karmaktr. En anlalr sade halde verilmeye alld. Bu temel ekli ile konuyu rendikten sonra baka gramer kitaplarndan allabilir.
imdi rneklerle konunun KPDS ile ilgili boyutunu irdeleyelim. KPDSde comperative bir yap sorulursa mutlaka bir than eki vardr ve cmlede bu ek aranmaldr. nk comperativede kyas iki kii veya nesne arasnda yaplr. Eer than eki yoksa bu comperative deildir. Bu durumda superlative aranmaldr. Superlativede kyas ikiden fazla kii veya nesne arasndadr. I am older than you (are) (Ben sizden daha yalym.) Sfatlarda comperative durumunda yukardaki cmlede parantez iinde gsterilen fiil obsiyoneldir. Genelde kullanlmaz. Ama zarflarda nemlidir. This camera is more expensive than yours. (Bu kamera sizinkinden daha pahaldr.) My son is the most intelligent student in the classroom. (Olum snftaki en alkan rencidir.) Eer kyas, kiinin bulunduu yere (konuma) gre ise in edat kullanlr. My son is the most intelligent student of all his friends. (Olum arkadalarndan en alkan olan rencidir.) Eer kyas, kiinin emsalleri arasnda ise of edat kullanlr. Soru ekli
- 141 -
Your article is the most informative (article) of all the article we have received. (Sizin makaleniz aldmz makalelerden en kapsaml olandr.) of veya in edatlar oldumu mutlaka superlative gidilmelidir. Ama ii daha ok karmak hale getirmek iin oftan sonraki yapy baa alarak sorarlar. Bu konudan en yaygn olarak sorulan soru ekli budur. Of all the article we have received, your article is ......................... informative. (Sizin makaleniz aldmz makalelerden en kapsaml olandr.) eklinde cmleyi bo brakarak sorarlar. Burada than olmad iin comperative deil; of olduu iin superlativedir deyip, klardan the mostu iaretliyoruz. Byle sorularda bir de zne tmle uyumuna ok dikkat etmek gerekir. zne tekil ise tmle tekil; zne oul ise tmle oul olmak zorundadr. Bu zellikten de soru gelebilir. He is ......................lenient managers we have ever had. (O hayatmda grdm en yumuak mdrlerdendir.) The most One of the most Doru cevap one of the most dur. Burada zne tmle uyumu aranmaldr. Eer the most lenienti seersek o hayatmda grdm en yumuak mdrlerdir anlam kar ki yanltr.
Sfatlarda comparision konusundan gelebilecek sorular ve nasl yaklalmas gerktiini zetlersek; 1. Thanin olup olmamas durumu: Varsa comperativedir yoksa superlative aranmaldr. 2. n ve of edatlarnn kullanm: Mukayese konuma gre ise in, emsallere gre ise of edat kullanlr. Eer bu iki edattan biri varsa mutlaka superlativee gidilmelidir. 3. Bu edatlarn baa alnarak karmak bir ekilde sorulmas: Burada dikkatli olup yapy grebilmek gerekir. 4. Superlativede zne tmle uyumu: zne ve tmlein tekil oul asndan uyumun ve yapnn superlative olduunu grmek soruyu zm olmak demektir. Equality
- 142 -
Sfat ve Zarflarda ...e kadar anlamna gelen eitlik yapsdr. Sorulabilen bir kalptr. Yap olarak as/ so.........as eklindedir. Araya sfat veya Zarf gelir. Olumlu: as.........as Olumsuz: as/so.........as She is as intelligent as her brather. (O kardei kadar zekidir.) She isnt as/so intelligent as her brather. (O kardei kadar zeki deildir.) Yukardaki rnekte iki kiinin karlatrlmas vardr. Bu yapda ayrca bir kiinin iki meziyati de karlatrlabilir. He is as intelligent as hardworking. (O zeki olduu kadar alkandr da.) Katlamal fadelerde The same...........as eklindedir. ..........ile ayn olarak evrilir. ncekinden fark araya bir isim gelmesi ve asin the samee dnmesidir. The same + noun + as eklindedir. He is the same age as Im. (O benimle ayn yatadr.) pucu: Aradaki kelimenin sfat/zarf m yoksa isim mi olduunu tespit etmek gerekir. Yunus Avanolu GSM : 0533.445 55 95 Ev cq : 0412.232 59 84 : 70738258
Mektup: y_avan@hotmail.com aramba. 08. 03. 2000 This manager is more capable than the previous.(manager) (Bu mdr ncekilerden daha yeteneklidir.) Bu ekildeki kyaslamalarda ikinci isim obsiyoneldir, kullanlmayabilir. Onun yerine one veya ones kullanlabilir. Burada zne tmle uyumu nemlidir. Eer zne tekil ise tmle tekil (one); zne oul ise tmle oul (ones) olacaktr.
- 143 -
This manager is more capable than the previous one. ncekilerden daha yeteneklidir.)
(Bu mdr
Bu zamir iki yerde kullanlr. One ones ve that those dur. Birincisi genellikle sfatlarla kullanlr. kincisinin kullanmn sonra greceiz. The students are more prolific than the other ones. (Bu renciler dierlerinden daha verimlidirler.) This writer is the most distinguished that I have ever seen. (Bu yazar u ana kadar grdmz en sekin yazardr.) ***KPDSde bu yapnn yn sorulabilir: 1. the most yaps.sorulabilir. 2. u ana kadar (ever, so far .......vb) szckleri sorulabilir. 3. Present perfect yaps sorulabilir Present Perfect yaps her zaman superlativede kullanlabilir. Bu cmleyi ayrca deiik kelimelerle birka defa yazp iyi kavramak gerekir. Snavda bu iyi kavranmsa rahatlk salar. Dzensiz Sfatlarda Comparision Daha nce anlatlan comparision yapsna uymayan sfatlara dzensiz sfatlar denir. Bunlarda comparision iiner - the.....est veya more - the most yerine farkl szckler tretilmitir. Adjective (yaln) Good (iyi) Bad (kt) Many, much (ok) Little(az) Old (yal) arasnda) Far (uzak) Comperative (stnlk) better (daha iyi) worse more less older elder farther further Superlative (en stnlk) the best (en iyi) the worst the most the least (few kuralldr) the oldest the eldest (kardeler the farthest (mesafe olarak) the furthest (soyut olarak)
***Not: zellikle ilk drd ok nemlidir. y bilmek gerekir.
He is the oldest student in the classroom. (O snftaki en yal rencidir.)
- 144 -
She is my elder sister. (O benim ablamdr.) This is the best film I have so far watched. (Bu film u ana kadar izlediim en iyi filmdir.) Superlative, present perfect ve u ana kadar ifadelerine dikkat ediniz. This study is not worse than the previous one. (Bu alma ncekinden daha kt deildir.) Multiple Comparison ok , katl karlatrma olup, KPDSde en ok sorulan yapdr. Gerek sfatlarda gerekse zarflarda kat ifadesinden sonra as many/much as ifadesi yazlr. As many as: saylabilenler iin kullanlr. As much as: saylamayanlar iin kullanlr I have twice as many books as you have (do) (Ben senden iki kat daha fazla kitaba sahibim.) Bu cmle u ekilde de yazlabilir. I have twice books as many as you have (do) (Ben senden iki kat daha fazla kitaba sahibim.) He has twice as much money as you I do (O benden iki kat daha fazla paraya sahiptir.) Soru ekli 1. much ve many ayrm sorulabilir 2. katlama szc (once, twice, three times......) sorulabilir. 3. Tm kalp (as much as, as money as) sorulabilir To double: iki kat artmak To triple: kat artmak To quadruple: drt kat artmak Our population has doubled over the last twenty five years. (Nfusumuz son 25 ylda iki kat artm.) Bu yapda ........daha fazla ifadesi nasl eklenebilir? (iki kattan/ kattan/drt kattan daha fazla) Yardmc fiil ile temel fiil arasna more than yazlarak bu anlam verilir.
- 145 -
Our population has more than doubled over the last twenty five years. (Nfusumuz son 25 ylda iki kattan daha fazla artm.) Comparision konusunun en zor sorusu bu yapdaki more than ifadesidir. Bir kez KPDSde sorulmutur.
Zarflarda Mukayese Zarflar da sfatlar gibi kendi aralarnda kyaslanabilirler. Sfatlarn kyaslamalarnn iyi anlalmas bu konuya ok iyi bir hazrlk olur. nk orada anlatlan kurallar zarf kyaslamalar iin de geerlidir. Maddeler (iki madde ve dzensizler olmak zere) halinde zarflarn kyaslamalarn aklamaya alalm. 1.) Sonuna ly alan Zarflarda: Bunlarda kyas more ve the most ile yaplr. Adverb (yaln) Comperative (stnlk) Quickly (hzl) more qickly (daha hzl) carefully (dikkatli) more carefully fortunately (ans eseri) fortunately Superlative (en stnlk) the most quickly (en hzl) the most carefull more fortunately the most
2.) Sonuna ly almayan Zarflarda: Bunlarda kyas er ve the .....est ile yaplr. Adverb (yaln) hard (sk) Fast (hzl) Early (erken) Comperative (stnlk) harder (daha sk) faster earlier Superlative (en stnlk) the hardest (en sk) the fastest the earlist
Early zarf sonunda ly olduu iin birinci maddeye dahil olmaldr diye bir dnce akla gelebilir ama bu istisnai bir durum olup orjin olarak ly harfleri vardr. Yani sfattan ly eki ile tratilmemitir. 3.) Dzensiz Olan Zarflarda: Sfatlarda olduu gibi dzensiz zarflarda da comparison iin kelimeler tretilmitir. Adverb (yaln) Well (iyi) Comperative (stnlk) better (daha iyi) Superlative (en stnlk) the best (en iyi)
- 146 -
Badly (Kt) Much (ok) Little (az)
worse more less
the worst the most the lest
Dikkat edilirse dzensiz sfat ve zarflarn comparison durumlar ayndr. Bunlar kullanmlarna gre sfat veya zarf durumuna geerler. He has a better nglish than my nglish. (O benim nglizcemden daha iyi Bir nglizceye sahiptir.) He speaks better than I do. (O benden daha iyi nglizce konuur.) Birinci cmlede better sfat, ikincisinde zarftr. She drives the best carefully of all her friends. (O tm arkadalarndan en dikkatli bir ekilde araba kullanr.) My wife drives more carefully than I do. (Eim benden daha dikkatli bir ekilde araba kullanr.) **Not: Zarf comparisonlarnda karlatrlan kiiler deil; kiilerin yapt eylemlerdir. Bu yzden comperative yapsnda sonda than I me diyemeyiz. Bir fiil sylemek zorundayz. nk karlatrlan iki eylemdir. I like football more than my wife like does. (Ben fotbolu eimin sevdiinden daha fazla severim.) Eer yukardaki cmleyi than my wife ile bitirirsek Ben fotbolu eimden daha fazla severim anlam kar ki bu da tehlikeli bir durumdur. Equality Sfatlardaki eitlik durumu ile ayndr. Tek fark sfat ve zarf kullanmndan kaynaklanan (araya zarf gelme, much kullanma vb.) farklardr. He is unlikely to learn as much as Im. (Onun benim kadar kazanmas olas deildir.) This boy doesnt study so hard as his brother does. (Bu ocuk kardei kadar sk almaz.) You earn twice as much as I do (Siz benim iki katm kadar kazanyorsunuz.) Katlamal ifadelerde sfatlarda as much as kullanlr.
- 147 -
aramba. 22. 03. 2000 CONJUNCTION nglizceyi iyi bir ekilde renme ve snavdaki baarnn byk bir ksm iyi bir bala hakimiyetine baldr. Balalarn iyi bilinmesi halinde normaldeki snav puan 10- 15 puan artar. Bu yzden her ders mutlaka iyi bir ekilde renilerek bir sonraki derse gelinmelidir. Balalar konusu gramer kitaplarnda ok karmak halde verildii iin gerekli mesaj alnamyor. Her dersimizde 15 20 tanesi geecek. Bunlarn anlamlar, kullanmlar ve snav boyutu ile ilgili ipular verilecektir. Kolaylk olsun diye grup halinde verilecek. Her dersin konusunu mutlaka biriktirmeden iyice almak gerekir.
- 148 -
Bala: ki cmlecii (kelime veya cmleyi deil)birbirine balayan yaplardr. Conjunction, balant anlamna gelen junc kknden tremi olup bala anlamndadr. Ahmet and Mehmet quarrelled. (Ahmat ve Mehmet tarttlar.) Bu kullanmda and bala deil; edat gibi kullanlmtr. I studied hard, and the exam seem fairly easy. (Ben sk bir ekilde altm ve snav olduka kolay grnyor.) Bu kullanmda and bir bala olarak kullanlmtr. Balalar ayn kullanma sahip olduklarndan grup halinde verilecektir. Bir grup iinden birinin iyi renilmesi dierleri iinde geerli olur. Ayrca snav asndan nemli olanlar iaretlenecektir. 1. ) Coordinating Conjunction: ki cmlecik arasndaki balanty salayan balalardr. Tartmal olmasna ramen genelde saylarnn yedi olduu kabul edilir. And: ve (paralellik arzeden balatr.) But: ama, ancak, fakat (ztlk balacdr.) Or: veya (iki alternatiften birini seen balatr.) Nor: ne de (orun olumsuzu olup iki alternatiften hi biri anlamndadr.) So: bundan dolay (sonuca gtren balatr.) For: edat olarak,iin; bala olarak iki cmlecik arasnda zira anlamndadr. Yet: zarf olarak, henzanlamnda; bala olarak halbuki anlamndadr. zellikle son ikisi ok iyi bilinmelidir. ***Not: Bu balalarn uygulanmasnda temel zellik vardr. Bunlar mutlaka iyi bilmeliyiz. zellik 1 : Coordinating Conjunction balalar mutlaka iki cmlecik arasnda bulunurlar. Peki, bu zellii bilmenin faydas nedir? Eer snavda cmlelerin banda ve sonunda bir boluk varsa ve bir bala isteniyorsa bu bala iki cmlecik arasnda olmad iin kesinlikle bu yedi bala lardan biri olamaz. zellik 2 : Coordinating Conjunction balalarndan nce mutlaka bir virgl (,) vardr. Bu zellii bilmenin faydas ne olacak? Eer snavda ottas bo braklm bir cmle var vebala soruluyorsa eer boluktan nce bir virgl (,) yoksa bu yedi balatan biri olamaz.
- 149 -
zellik 2 : Coordinating Conjunction balalarnn olduu cmleler kesinlikle batan sona doru evrilir. Bunun salyaca fayda ne olabilir? Cmle tam evrilemezse bile en azndan evirinin batan sona olduunu bilirsek zmde kolaylk salar. Coordinating Conjunction balalarna ve kullanm zelliklerine hakim olmak ok byk fayda salar. imdi rneklerle kullanmlarn grelim. t was raining heavily, so we postponed the match. (Yamur iddetli bir ekilde yayordu, bundan dolay ma erteledik.) zelliin uygulanmasna dikkat ediniz. He studied eight hours a day, but he failed the exam again. (O gnde sekiz saat alt, ancak yine snavda baarsz oldu.) ***Not: So sonu balac olduu iin kendisinden sonra, birinci cmlenin sonucu gereklemi veya gerekleecek bir durum vardr. Ayn ekilde but ztlk balacdr. Kendisinden sonra birinci cmlenin ztt bir durum vardr. and paralellik arzettii iin kendisinden sonra birinci cmlenin paralelinde gerekleen bir durum olacaktr. Bu ekilde balalarn kullanmna da dikkat etmek gerekir. They were requesting higer wages, and the employer had to give in their demand. (Onlar daha yksek cretler istediler, ve iveren onlarn taleplerine boyun emek zorunda kald.) Give in: boyun emek, teslim olmak Wage: cret and, but ve so balalarnda genellikle zne ortak olduu iin ikinci kez yazlmaz. Bu yzden (,) bu ksaltmalarda kullanlmaz. Bu ayrntdr. imdilik konuyu genel kurallar ile reneceiz. Daha sonra bu ayrntya deinilecektir. I wanted my son to be an engineer, yet he preferred the medicine. (Ben olumun bir mhendis olmasn istedim, halbuki o tp tercih etti.) but ve yet ztlk balalardr. Konuma dilinde genellikle but geer. yet kullanm ileri dzey iindir. You must obey the rules the school, or you must leave it. (Okul kurallarna uymalsn veya okuldan ayrlmalsn.) Virgln (,) mant konumadaki duraklama iindir. He didnt call us, nor did he write to us. (O bizi aramad, ne de bize yazd.)
- 150 -
***Not: Coordinating Conjunction balalarnn kullanmnda istisnai bir durum vardr. nor balac kendisinden sonra devrik bir yap ister. Yukardaki rnee dikkat ediniz.
***Not: Bu yaplarda kullanlan cmleciklere independent clouse denir. Cmlecikler bamsz olduklar iin aralarnda zaman uyumu yoktur. Eer byle bir cmlenin zamanlar sorulursa iki cmlecik arasnda zaman uyumu aranarak zlmemelidir. Her cmlenin kendi iine bakp, zamann kestirebilmek gerekir. He arrived yesterday, but he insists on going tomorrow. (O dn geldi, ancak yarn gitmek iin srar ediyor.) 2. ) Sentence Connector: Bu gruptakler cmlecik deil de cmleler arasnda balant kurarlar. Bu zelliklerinden dolay bala tanmna uymazlar. Bu yzden bunlara bala deil de cmle balayclar denir. Bu yaplarda iki cmle vardr. Birinci cmle bitmi, noktalanmtr. Ama ikinci cmle birinci cmleye ok uzak deil, onunla ilikilidir. te bu cmle balayclar ikinci cmlenin banda, ortasnda veya sonunda olabilirler. Bu maddedekiler grup halinde verilecektir. Hepsinin kelime anlam iyi bilinmelidir. Kullanmlar ayn olduu iin birini iyi bilmek dierlerini de bilmek anlamna gelir. Grup: 1. ki cmle arasnda paralel bir iliki salayanlar Furthermore: Moreever: whats more: n addition: Olso: However: Nevertheless: Nonetheless: howeverdr.) On the contrary: Still:
ayrca (en ok kullanlan ilk ikisidir.)
Grup: 2. ki cmle arasnda bir ztlk iliki salayanlar
ancak
bununla
bereaber
(en
ok
kullanlab
- 151 -
Grup: 3. Sonuca gtren balayclar Therefore Thus Hence As a result Consequently Or else: Otherwise:
Sonu olarak, bylece (en ok kullanlan ilk dr.)
Grup: 4. Alternatif belirten balayclar aksi taktirde
Kullanmlar: There were serious claims about him. Therefore, he had to give his resignation. (Onun hakknda ciddi iddialar vard. Bu yzden istifasn vermek zorunda kald.) pular: 1.) ki cmle olduu iin ve aralarnda nokta olduu iin bala kullanlamaz, connector kullanlmaldr. 2.) Connector ikinci cmlededir. kinci cmle connector asndan ekilde yazlabilir. Therefore, he had to give his resignation. He had to, therefore, give his resignation. He had to give his resignation, therefore. 3.) Connector eviride bata sylenir. 4.) Noktal virglden sonrada connector kullanlabilir. nk (;) de de cmle bitmitir. t was very cold outside. However, he went out to play. (Dars ok soktu. Bunula bereaber o oynamak iin dar kt.) ki cmle arasnda nokta olduu iin connector kullanld. Bu cmleyi bir bala kullanarak da yazabiliriz. Bu durumda nokta yerine virgl olacaktr. Bu ki farkl yazlm anlam olarak ayn; gramatikal olarak farkldr. t was very cold outside, but he went out to play. (Dars ok soktu, ancak o oynamak iin dar kt.)
- 152 -
The results were favourable; still, we couldnt persuade him. (Sonular olumluydu; buna karn onu ikna edemedik.) They offered a good job; therefore, I accepted it. (Onlar iyi bir i nerdiler; bu nedenle ben onu kabul ettim.) We had to punish him; otherwise, he could do something else. (Biz onu cezalandrmak zorunda kaldk; aksi taktirde o baka bir ey yapabilirdi.) ***Not: else kelimesi some, any, noe, very gibi szcklerin trevlerinden sonra baka anlamnda kullanlr. Bunlarn dnda baka anlamn ismlerden nce another kullanarak veririz. Any, some, no, every trevleri + else anouther + noun eklindedir.
nflation rate was extremely high; therefore, the goverment put into effect some measures. (Enflasyon oran son derece yksekti; bu nedenle hkmet baz tedbirleri yrrle koydu.) put into effect: yrle koymak (into su birka kez sorulmu)
aramba. 26. 03. 2000 3.) Correlative Conjunction liki salayan balalar demektir. En rahat renilen ve snavda en rahat grlebilen balalar bu maddedeki balalardr. nk ikili szcklerden oluurlar ve her iki cmlecie de serpiirler. nceleri bu balalarn bir szc bo brakp, dier szcn sorarlard. Ama artk her iki szc de bo brakp, zorlatrarak soruluyor. Bu nedenle srusunda cmle iyi irdelenerek uygun balaca gidilmelidir. imdi bu grup balalar yazalm Not only ..........but also: sadece deil ..........ayn zamanda Both ..........and: Either ..........or: Neither ..........nor: Whether ..........or: hem..........hem de ya ..........ya da ( ki alternatiften biri) ne ..........ne de ( ki alternatiften hi biri) gerek ..........gerekse (olsun ..........olsun)
- 153 -
Not only ..........but also ve Both ..........and balalar anlam olarak birbirlerine yakndrlar. Eer bir bala sorusunda bu ikisi klarda var ise byk bir olaslkla ikisi de cevap deildir. Not only ..........but also balacnn kullanmnda but also ksmnda baz istisnalar vardr. Yalnzca but veya yalnzca also olabilir. Yani bu bala not only ..........but veya not only ...........also eklinde de kullanlabilir. Bu balata ayrca baka bir kullanm daha da vardr. also de, da anlamndadr. Bu anlama gelen as well szc de also yerine kullanlabilir. Yalnz bu kullanmda nemli bir zellik vardr. as well szc buttan ayrlr ve cmle sonuna gider. nk as well szc daima cmle sonunda yazlr. rnek zerinde bu zellik daha iyi anlalacaktr. The robber not only shot around but also crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ate etmediler, ayn zamanda her eyi yerle bir ettiler.) The robber not only shot around also crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ate etmediler, ayn zamanda her eyi yerle bir ettiler.) The robber not only shot around but crashed everything. (Soyguncular sadece etrafa ate etmediler, ayn zamanda her eyi yerle bir ettiler.) The robber not only shot around but crashed everything as well. (Soyguncular sadece etrafa ate etmediler, ayn zamanda her eyi yerle bir ettiler.) Not only ..........but also ve Both ..........and balalar anlam olarak birbirlerine yakn olduklar iin yukardaki cmle both ...........and ile de yazlabilir. The robber both shot around and crashed everything. (Soyguncular hem etrafa ate atlar, hem de her eyi yerle bir ettiler.)
Grld gibi iki cmle arasnda anlamca pek fark yoktur. Ama gramatikal olarak birbirinden farkldrlar. I both tried to learn English and to know people in England. (Ben ngilterede hem nglizce renmee hem de insanlar tanmaya altm.) You must either obey your superior or leave such a job. (Siz ya stnze itaat edersiniz ya da byle bir ii brakrsnz.)
- 154 -
He neither studied nor helped his father with his business. (O ne renim grd ne de babasna iinde yardm etti.) Bu iki bala birbirlerinin olumsuzudur. Bu iki cmlede bala yeri bo braklp sorulursa, hangi balacn uygun olaca mesaj cmle ett edilerek karlmaldr. nemli Kural Not only ..........but also balacnn kullanmnda not only ksm cmlenin bana alnarak da yazlabilir. Bu kullanm balacn rahat grlebilmesi iin yaplan bir harekettir. Bu durumda kural ihlal edildii iin telafisi gerekmektedir. Bu da not onlyden sonraki cmleciin devrik olmas ile salanr. nemli bir zelliktir, iyi bilinmeli He not only insulted his friends but also beat them. (O sadece arkadalarna hakaret etmedi ayn zamanda onlar dvd.) Not only did he insult his friends but also beat them. (O sadece arkadalarna hakaret etmedi ayn zamanda onlar dvd.) Snavda not onlynin bata kullanld bir cmle verilerek devrik yap istenir. Eer bu kural bilmezsek zorlanacak bir sorudur. Sult: stne atlamak Consult: con: beraber, sult: (bir insann) stne atlamak. Consult: danmak nsult: in:iine, sult: (bir insann) stne atlamak. nsult:hakaret etmek Beat: dvmek, malup etmek Superior: amir, stn Superority: stnlk 4.) Adverbial (Subordinating) Conjunction Asl bala ilevi olan bala grubudur. Zarf szcn irdeliyerek mantn anlamak gerekir. Bir zarf szcnn yapt ii bir cmlecik de yapabilir. Bu durumda iki cmlecik olur ve birbirine balamak iin de bir balaca ihtiyacmz vardr. Bu bala adverbial conjunction olur. I met them last week. (Ben onlarla geen hafta karlatm.) last week, zaman belirten bir zarf tmlecidir. Bunun yerine bir cmleck de kullanlabilir. Bu durumda bir temel cmle ve bir yan cmle olmak zere iki cmlecik olur ve bunlar birbirine balamak iin bir balaca (adverbial conjunction) ihtiyacmz vardr. I met them when we were in London. (Biz Londradayken onlarla karlatm.)
- 155 -
***Not: Bu bala grubunu dierlerinden ayran nemli bir zellik vardr ki ok nemli ve mutlaka iyi bilinmelidir. Bu balalar anlamlarn yan cmleciin fiiline yklerler. Zarflarn kullanlma zelliininden zarfn baa alnabileceini hatrlaynz. Bu durumda Zarf cmlecii de baa alnabilir. Yani yukardaki cmleyi yle de yazabiliriz. When we were in London, I met them. (Biz Londradayken onlarla karlatm.) When you are at home, .......... (Siz evde olduunuzda, .........) When you were at home, .......... (Siz evde olduunuzda, .........) While you are studing, ........... (Siz alrken.........) While you were studing, ........... (Siz alrken.........) Grld gibi bu balalarda balacn anlam ykleme eklendiinden zamann ne olduu kayboluyor. Bu nedenle bu grup balalarda zaman uyumu vardr. Temel cmlenin zamanna gre yan cmleciin zaman tespit edilir. Bu zaman uyumu ok nemlidir. Fazla sayda rnek zlerek hakim olunabilir.
- 156 -
aramba. 29. 03. 2000 Adverbial Conjunctionlar anlamlarna gre gruplara ayrarak inceliyeceiz. Her grup iin hem tek tek anlamlar hem de kullanm zellikleri verilecektir. zellikle KPDS asndan nemli olan zelliklerine dikkat ekilecektir. Grup 1: Time Conjunction: Zaman balalardr. Eylemin ne zaman yapldn belirlerler. When: ..........d zaman After: ..........den sonra Befor: ..........den nce As: ..........iken While: ..........iken Just as: ..........tam iken Until / Till: ..........ceye kadar By the time: ..........ceye kadar Since: ..........dndan beri As soon as: ..........ir, ..........imez As long as: ..........d srece Once: ...........ce / ca No sooner ..........than: .....mesi ile .....mesi bir oldu Hardly / Scarcely ..........when: tam ............mt ki ...........oldu Son ikisinin yaps farkl olmasna ramen aslnda anlamlar ayndr. nceleri ska bu ikisi sorulurdu. Time balalarndan en nemlileri yukarya alnd. Anlamlar ile birlikte ok iyi bilinmeli. Direk bir soru kesin gelir. Ayrca iyi bilinmesi snavn anlama ynelik sorularnda byk kolaylk salar. Kullanmlar
- 157 -
1.) Zaman balalarnn olduu cmlecikte hi bir future tense kullanlmaz. (Bu kural sadece nglizceye has bir zelliktir.) Zaman uyumunda kesinlikle temel cmlecik ve yan cmlecik aadaki ekilde kurulamaz. Bunun bilinmesi zaman uyumu sorularnda byk bir rahatlk salar. Past Future Present Past 2.) Since: ..........dndan beri. Bu bala genel zaman uyumunu bozan tek balatr. (Present Perfect) + Since + (Simple Past) I havent seen them since they moved to another town. (Onlar baka bir kasabaya tandklarndan beri onlar grmedim.) Balacn bulunduu cmlecik yan cmleciktir. Bazen yan cmlecik baa alnarak da verilebilir, dmemek gerekir. Since they moved to another town, I havent seen them. (Onlar baka bir kasabaya tandklarndan beri onlar grmedim.) Since balacnn bulunduu cmlede neden temel cmlecik present perfect; yan cmlecik simple pasttr? Bu soruyu bir cmle yazarak aklayalm: I havent seen him since last year. (Ben onu geen yldan beri grmedim.) Zamanlar konusu ilenirken sincein present perfect ile kullanldn nk bununla gemite olan bir olayn etkisinin u ana kadar devam ettiini sylemitik. Bu cmlede zarf olan last year szcnn yerini tutan bir cmlecik de yazabiliriz. Bu cmleciin eylemi gemite olacandan bunun da zaman past olacaktr. Bundan dolay sincein olduu cmlede temel cmlecik present perfect; yan cmlecik simple past olur. Bu nedenle since balac genel zaman uyumunu bozan tek balatr. 3.) As ve While: ikisi de .........iken anlamndadr. Aralarndaki fark nedir? Olaylarn oluma sreleri bu iki balacn kullanmn belirler. As: Ksa sreli olaylarda kullanlr. dar karken, eve girerken vb. Bu nedenle as balacnn olduu cmlecikte simple zamanlar (continuous olmayan) kullanlr.
- 158 -
While: Uzun sreli olaylarda kullanlr. televizyon izlerken, oyun oynarken vb. Bu nedenle while balacnn olduu cmlecikte continuouslu zamanlar kullanlr. As I went out, it began to rain. (Ben dar karken yamur yamaya balad.) While I was waiting, it began to rain. (Ben beklerken yamur yamaya balad.) 4.) Just as: Bu balacn kullanmnda yan cmlecik zaman asten dolay ksa olaylardr ama justtan dolay da continuousludur. Bu srekli zaman genellikle past continuoustur. Just as I was leaving home, the phone rang up. (Tam ben evden ayrlrken telefon ald.) 5.) By the time / until till: by edat olup (zamanlar bilgisinden hatrlaynz) bir ismin nnde ve future perfect ile kullanlr. the timen eklenmesi ile bala olur. Until ve till arasnda hemen hemen bir kullanm fark yoktur. de .........ceye kadar anlamndadr. Future perfect By the time Past perfect Simple present Simple Past
Mant: Balatan nceki zaman sonrasndaki zamann ncesidir. Futurlu tenseler bala cmleciklerinde kullanlmadklarndan alternatifi olan Simple presente gidilmitir. Yani by the time balacnn kullanmnda zaman uyumu asndan iki alternetif vardr. The children will have slept by the time we arrive at home. (Biz eve varncaya kadar ocuklar uyumu olacak.) By the time we arrive at home, the children will have slept. (Biz eve varncaya kadar ocuklar uyumu olacak.) Bu cmlede eve varma olaynn gelecekte olduunu, ocuklarn uyumasnn da gelecek te olan eve varma olayndan nce olduunu anlyoruz. The children had slept by the time we arrived at home. (Biz eve varncaya kadar ocuklar uyumutu.) By the time we arrived at home, the children had slept. (Biz eve varncaya kadar ocuklar uyumutu.)
- 159 -
Bu cmleden eve varma olaynn gemite olduunu ve ocuklarn uyumasnn gemite olan eve varma olayndan nce gerekletiini anlyoruz. Turkeys population will have exceeded 100 millions by the end of next decade. (Trkiyenin nfusu nmzdeki on yln sonuna kadar 100 milyonu am olacak.) Turkey had applied to the EU by the end of 1950s. (Turkiye 1950lerin sonuna kadar ABne bavurmutur.) byl cmlede Zaman dilimi gelecekte ise: Future Perfect byl cmlede Zaman dilimi gemite ise: Past Perfect kullanlr. Konuyu ezberlemeden mantn anlamak gerekir. by ve by the timen dnda gramer olarak future perfect kullanlmaz. Eer soruda future perfect verilmise by ve by the time; bunlar verilmise future perfect istenir. Bu nedenle soruyu iyi okuyup bizi sonuca gtrecek ipularn bulmak gerekir. By the time iin verilen zellikler Until / Till iin geerli deildir. nk by the timedaki nceye ekme hareketi Until / Tillde yoktur. I will wait for you until you return. (Siz dnnceye kadar sizi bekliyeceim.) zellikle since ve by the time balalarnn kullanmlarn ok iyi bilmek gerekir. I had no sooner left home than it began to rain. (Evden ayrlmamla yamurun yamaya balamas bir oldu.) ki olay vardr. En son olan past; ncesinde olan Past perfect ile ifade edilir. Bu cmleyi hardly...........when ile de ayn anlama gelmek zere aktarlabilir. I had hardly left home when it began to rain. (Tam dar kyordum ki yamur yamaya balad.) He had no sooner bought a car than he had an accident. (Arabay almas ile kaza yapmas bir oldu.)
- 160 -
***Not: no sooner..........than ve hardly............when balalar kullanmda baa alnabilir. Bu kural ihlali olduu iin telafi olarak cmle devrik yaplr. No sooner had he bought a car than he had an accident. (Arabay almas ile kaza yapmas bir oldu.) Hardly had I left home when it began to rain. (Tam dar kyordum ki yamur yamaya balad.)
Pazar. 02. 04. 2000 Grup 2: Cause Conjunction (Sebep balalar) : Sebep balalar ana cmlecikteki eylemin neden gerekletiini anlatan yan cmleciin bada bulunur. Bu balalarn hepsi de .......d iin anlamndadr. Ayrca zaman uyumu bu balalarda da vardr. Because As Since Seeing that Now that Given that Aada verilmi olan yaplar normal kullanmlar ile edat yapsndadrlar ve biliyoruz ki edatlar bir isim ile kullanlrlar. Bu edatlarn hepsinin anlam .....den dolaydr. Bunlar bir ekleme ile balaca dntklerinden yukardakilerden ayr olarak verildi. Bu edatlara the fact that eklenerek balaca dntrlr. Bala olduklarnda yukardakiler gibi ....d iin anlamndadrlar. Sebep balalarnn anlamlarnn bilinmesi yeterli olur. Ayrca aadakilerin gramatikal olarak edat bala ayrmn yapabilmek nemlidir. Due to Owing to Because of On account of n view of
..........den dolay
+ the fact that: ..........d iin
We had to give up the project since it began to be expensive. (Proje pahal olmaya balad iin ondan vaz gemek zorunda kaldk.)
- 161 -
Since, As ve daha sonra greceimiz While balalar farkl bala olarak kullanlabilirler. nglizcede bu kullanma sahip olan sadece bu balatr. Yap ve kullanmlarna gre hangi bala anlamnda olduunu grebilmek gerekir. rnein tense uyumundan dolay yukardaki cmlede since ....den beri olarak deil de .....d iin anlamnda kullanlmtr. They couldnt arrived there in time because the traffic was heavy. (Trafik youn olduu iin oraya zamannda varamadlar.) He was dismissed since he was always late for the work. (O daima ie ge kald iin kovuldu.) Miss: grevlendirmek; dismiss: grevden almak We called off the match owing to the rain. (Biz yamurdan dolay ma iptal ettik.) Bu kullanm ile owing to edattr. nk edatlar bir isim ile kullanlr; bir cmlecik ile deil. Ayrca the fact that almamtr. imdi bunu bala olarak kullanalm.
We called off the match owing to the fact that it was raining. (Biz, yamur yad iin ma iptal ettik.) owing to the fact thatin bala olduna, ve sonrasnda bir cmlecik olduuna dikkat ediniz. No one could live over there due to cold weather. (Souk havadan dolay kimse orada yaayamaz.) No one could live over there due tothe fact that it was extremely cold. (Orada hava son derece souk olduu iin kimse yaayamaz.) nceleri bu konu ile ilgili edat bala aytm sorulurdu. Bir de anlama gre hangi balacn uygun olduunu sememizi isteyen sorular sorulurdu. Son snavlarda direk edat veya bala sorulur. Hem bu balalar hem de bu edatlar e anlamldrlar, birbirlerinin yerine kullanlabilirler. Bu nedenle eer bunlardan ikisi klarda varsa ikisi de cevap olamaz. Sadece due tonun ileri dzey olarak bir nans fark vardr. Bunun sadece be fiilinden sonra kullanld sylenir. Bu zellik KPDSde imdiye kadar hi sorulmad.
- 162 -
Due to his ilness, he failed the exam. (O hastalndan dolay snavda baarsz oldu.) Due to the fact that he was ilness, he failed the exam. (O hasta hasta olduu iin snavda baarsz oldu.) Grld gibi edat ve bala baa da alnabilir. Bu durumda balal cmleciin snr (,)e kadardr. Grup 3: Concession Conjunction (Ztlk Balalar): Concession taviz, dn demektir. Gramatikal olarak ztlk anlam vardr. Ayrca bu gruba contrast balalar da denilebilir. Though Even though Although Despite the fact that n spite the fact that Bei de eanlaml olup .....e ramen anlamndadr. despite ve in spite of edat olup the fact that eklenmesi ile balaca dnrler. Whereas While Bu iki ztlk balac ....iken, oysa anlamndadr. whilen bu anlam ztlk anlamndaki ikendir. Yani ben ders alrken o TV izliyordu rneindeki gibi. Eanlaml olduklar iin ikisi klarda olursa ikisi de cevap olamaz. Howevwe + (Sfat Zarf) Whatever + ( sim) No matter + (QW) Ztlk balalarnn en nemlileri bunlardr. Kullanldklar szcklere gre ne olursa olsun gibi bir ztlk anlam katarlar. KPDS de kesin olarak bu nden birisi (byk bir olaslkla however) sorulur. Byle bir soruda bu balalardan sonraki szc iyi bir rkilde ett etmek gerekir. n spite of vigorous efforts, the two sides couldnt aggree on the border dispute. (Youn abalara ramen her iki taraf snr anlamazlnda gr birliine varamadlar.) Vigorous: youn, canl Effort: aba, gayret Border: snr Border line: snr hatt
- 163 -
n spite of the fact that the UN made vigorous efforts, the two sides couldnt aggree on the border dispute. (BMlerin youn aba gstermesine ramen, her iki taraf snr anlamazlnda gr birliine varamadlar.) Cmlede her iki tarafn anlam olarak paralel mi, zit m, sonu mu olduu irdelenerek uygun balaca gidilmelidir. Ayrca edat bala kullanm iin sonrasnda isim mi var yoksa cmlecik mi var eklinde cmle irdelenerek uygun kullanma gidilir. Howevwe + (Sfat Zarf) Whatever + ( sim) No matter + (QW) Normalde bala kullanmnda balatan hemen sonra bir zne vardr. Eer bir bala kullanmnda zneden nce bir szck varsa, bala mutlaka yukardaki nden biridir. Bu yapda genellikle kullanlan ve KPDSde sorulan howeverdr. Bu balacn kullanmlarnda zneden nceki szc iyi ett ederek uygun olan bala kullanlr. However hard he may study, he cant be succesful. (O ne kadar sk alrsa alsn, baarl olamaz.) hardn balatan hemen sonra, zneden nce kullanldna dikkat ediniz. Eer hard burada kullanlmazsayd ve zarf (veya sfat) olmazsayd however balac kullanlamazd. Ayrca bu balalarn kullanldklar kelimeye gre anlam kazandklarna dikkat edilmelidir. Whatever decision the goverment may take, inflaton seems to rise. (Hkmet hangi karar alrsa alsn, enflasyonun ykselecei grnyor.) Bu balalarn sonralarnda kullanlan szck iyi ett edilmelidir. rnein sonu sion, tion, oul eki s, ance, ent gibi ekler ile biten szckler isimdirler. Sonu ly ile bitenler zarftrlar. Bu ekilde bala sonras szckler iyi ett edilerek uygun bala kullanmna gidilmelidir. No matter what he does, he cant persuade us. (O ne yaparsa yapsn bizi ikna edemez.) However reach he may be, he is unlikely to be happy. (O ne kadar zengin olursa olsun, onun mutlu olmas muhtemel deildir.) Whatever suggestion they may propose, this program is not likely to succeed. (Onlar hangi nerileri nerirlerse nersinler, bu programn baarl olmas muhtemel deildir.)
- 164 -
No matter where he runs away, the police will eventually catch him. (O nereye kaarsa kasn, polis sonunda onu yakalayacak.)
Eventual: olas Eventually: sonunda Sooner or later: er ge Eer bu balalardan sonraki szck bo braklarak sorulursa (ki bu KPDSde sorulmaz.) kullanlan balaca gre bu szcn isim, bala veya QW olduunu tespit ederiz. Peki hangi durumda zarf, hangi durumda sfat kullanrz? Eer balacn kullanld cmleciin fiili linking verb ise sfat; deilse zarf kullanlr. However ....................she may sign, she will nat be selected. (O ne kadar iy .............sylerse sylesin, seilemeyecek.) Good Well Goodness
Good sfat, Well zarf, Goodness isimdir. Bala however olduu iin sfat veya zarf kullanlmaldr. Bala cmleciinin fiili linking fiil olmad iin de zarf kullanlmal diye bolua gelecek szc seiyoruz. The control groups results were favourable, whereas the patient groups results were unfavourable. (Kontrol grubunun sonular olumluydu, oysa hasta grubunun sonular olumsuzdu.) The control groups results were favourable, while the patient groups results were unfavourable. (Kontrol grubunun sonular olumluydu, oysa hasta grubunun sonular olumsuzdu.) Whereas ve While eanlaml olup birbirlerinin yerine kullanlabilirler. Yukardaki iki cmlenin anlam grld gibi ayndr. Ayrca bu iki balacn kullanmndaki virgle dikkat ediniz. Bu iki bala Connecting Conjunction balalar ile ayn kullanma sahiptirler.
- 165 -
aramba. 05. 04. 2000 Gurp 4: Result Conjunction (Sonu balalar) Bu balalar ana cmlecikteki yargnn sonucunu veren yan cmleciin banda kullanlrlar. Bu bala grubunda iki tane bala vardr. kisi de yle.........ki anlamndadr. KPDSnin fix sorusudurlar. Gramatikal boyutu nemli olan bu iki balacn kullanm biraz karktr. rnekleri birka defa yazarak egzersiz yaplmak konuyu daha iyi kavratacaktr. So (Sfat, zarf) that Such (isim) that She is so clever that everyone admires her. (O yle zekidir ki herkes ona hayrandr.) Admie szc latince olan miroreden kken almaktadr. Mirore: bakmak Miror: ayna Admire: hayranlk duymak She speaks Germany so fluently that you can not distinguish him from a german. (O yle akc bir ekilde Almanca konuur ki onu bir almandan ayrt edemezsiniz.) Distinguish: ayrt etmek Distinguished: sekin He is such a man that you can rely on him. (O yle biridir ki ona gvenebilirsiniz.)
- 166 -
Sfat ve zarflar iin so..........that; isimler iin such..........that kullanldna dikkat ediniz. Eer balacn olduu cmleciin fiili Linking Verb ise sfat; deilse zarf kullanlr. Bu iki balacn kullanm sadece anlatlan boyutu ile deidir. Esas zor olan ve KPDSde sorulan kullanm bakadr. Buna gemeden nce ilgili olduu iin Sfat Tamlamalarndan bahsetmamiz gerekir. Sfat Tamlamalar: Trkede bir ismi bir sfat niteledii zaman bu bir sfat tamlamas olur. Hava, isimdir; gzel bir hava derken bu bir sfat tamlamas olur. Yalnz belgisiz tantc eki olan birin ( nglizcedeki a veya an) Trkedeki kullanm nglizcedeki kullanm ile terstir. imdi nglizcedeki sfat tamalamalarna bakalm. a wheather (bir hava) a nice wheather (gzel bir hava) a car (bir araba) an expensive car (pahal bir araba) a girl (bir kz) a beautiful girl (gzel bir kz) Yukardaki sfat tamlamalar tekil veya saylabilen isimlerin kullanld sfat tamlamalardr. Ayrca oul ve saylamayan isimlerin de kullanld sfat tamlamalar vardr. Doal olarak bunlarn nnde a veya an belgisiz tantc eki yoktur. cloth (kuma) nice cloth (gzel kuma) cars (arabalar) expensive car (pahal arabalar) girls (kzlar) beautiful girls (gzel kzlar) nglizcede yukardaki verilen sfat tamlamalar dzenli sfat tamlamalardr. Yani sfatn belgisiz tantc ek ile isim arsna geldii sfat tamlamalar dzenlidirler. Eer sfat tamlamalarnda sfat ile belgisiz tantc ek yer deitirirse bu sfat tamlamalar bozuk sfat tamlamalar olurlar. imdi bunlara da rnek verelim. Dzenli Sfat Tamlamas Bozuk Sfat Tamlamas a nice wheather (gzel bir hava) nice a wheather (gzel bir hava) an expensive car (pahal bir araba) expensive an car (pahal bir araba) a beautiful girl (gzel bir kz) beautiful a girl (gzel bir kz) Grld gibi bozuk sfat tamlamasnda belgisiz tantc eki sfat ve isim arasna gelmektedir. Her iki tamlama da ayn anlamdadr. ***Not: Dzenli sfat tamlamalarnda such...........that; Bozuk sfat tamlamalarnda so..........that balac kullanlr. He is such an intelligent student that he can study abroad. (O yle zeki bir renci ki yurt dnda renim greblir.) He is so intelligent an student that he can study abroad. (O yle zeki bir renci ki yurt dnda renim greblir.)
- 167 -
They were such naughty boys that the teacher had to shout at them. (Onlar yle yaramaz ocuklard ki retmen onlara barmak zorunda kald.) This is such useful information that we have to evaluate it. (Bu yle yararl bir bilgi ki onu deerlendirmek zorundayz.) Sodan thate kadar olan yap baa alnabilir. Bu kullanm kural ihlali olduu iin bunun telafisi olarak bala cmlecii devrik yaplr. Snavda bu yap sorulmad iin imdilik buna deinilmeyecektir. Nicelik (Quantifiers) Sfatlarnda bu iki balacn kullanm: 1.) a little, a few, a lot of, gibi nnde a / an belgisiz tantc varsa such..........that balac kullanlr. 2.) much, many, little, few, , gibi nnde a / an belgisiz tantc yoksa so..........that balac kullanlr. Bu yap ayrntdr, KPDSde sorulmaz. Ama renilse iyidir. Tunik tahmini: Snavda bozuk bir sfat yaps ile bu konudan soru elebilir. He has so much money that he can buy the whole Diyarbakr. (Onun o kadar paras var ki o tm Diyarbakr alabilir.) He has such a lot of money that he can buy the whole Diyarbakr. (Onun o kadar paras var ki o tm Diyarbakr alabilir.) So ve such tek balarna da byle, yle anlamnda ayn mantkla kullanlrlar. Yani sfat ve zarf ile so; isim ile such kullanlr.
Grup 5: Purpose Conjunction (Ama Balalar): Ana cmlecikteki yargnn amacn belirten yan cmleciinin banda kullanlrlar. ki tanedirler ve ikisi de ayn anlamdadrlar. ..........mesi iin anlamndadrlar. n order to So as to Bu yap ile mastardrlar ve ..........mek iin olarak evrilirler. Yaplarndaki to atlp yerine that eklenerek balaca dntrlrler.
- 168 -
Balaca dnrken so as todaki aste atlr. Bylece ama balalarmz in order that ve so that olur. The goverment took drastic measures ***to curb inflation. (Hkmet enflastonu durdurmak iin kkl tedbirler ald.) Yukardaki cmlede iaretli yerde aslnda in order to vardr. Bundan dolay ....mek iin anlam verilir. Ama ksaltma olduu iin in order atlm, geriye sadece to kalmtr; ve bu to szc .....mek iin anlamn vermitir. Yoksa normalde bir mastarn .....mek iin anlam yoktur. n order to yaps) So as to yaps) ....mek iin (mastar yaps) in order that ....mesi iin (bala ....mek iin (mastar yaps) so that ....mesi iin (bala
I went abroad in order to learn English. (Ben nglizce renmek iin yurt dna gittim.) I sent my doughter abroad in order that she could learn English. (Kzm nglizce renmesi iin yurt dna gnderdim.) Ama cmleciklerinde genelde modallar kullanlr. Dier balalarda olduu gibi bunlarda da zaman uyumu vardr. n order that ile so that balalarnn kullanm arasndaki fark udur: n order that: ...........mesi iin ifadesinde ikisinin de istei vardr. So that: ................mesi iin ifadesinde sadece syleyenin istei vardr. I barred my windows so that no one could get nto my house. (Evime kimsenin girememesi iin pencerelerimi demirledim.) Grup 6: Expectation Conjunction (Beklenti Balalar): Ana cmlecikteki yargnn hangi beklentiden dolay istendiini aklayan yan cmleciin banda kullanlan balalardr. ki tanedirler ve birbirinin alternatifidirler. n case: ...........diye
Lest (for fear that): ...........mesin diye Aslnda her ikisi ..........ihtimaline karn diye evrilebilirler. Ama birbirlerinden ayrlabilinsin diye farkl iki anlam verildi. I have to make some preparions in case someone may drop in. (Birisi urar diye baz hazrlklar yapmak zorunda kaldm.)
- 169 -
Drop in: (bir yere) uramak Eer yukardaki cmlede lest balac kullanlsayd aada grld gibi anlam ters olurdu. I have to make some preparations lest someone may drop in. (Birisi uramasn diye baz hazrlklar yapmak zorundaym.) You shouldnt forget to take your credit card in case you may need money. (Paraya ihtiyacnz olur diye kredi kartnz almay unutmamanz gerekir.) We have to bar our windows lest someone may break into house. (Birisi eve girmesin diye pencerelerimizi demirlemek zorundayz.) Break into: (bir yere soygun amac ile) girmek Bu gne kadarki KPDS snavlarnda in case ok soruldu. Ayrca paralarda ok geti. lest ise klarda var ama direk olarak sorulmam. nekli Balalarn Tekrar KPDS asndan en nemli olan drt balacn tekrarn yapacaz. Dierleri de elbette nemlidir ama bunlar kark olduu iin ayrca zerinde durulmaldr. Bu drt balacmz since, as, while ve so thattir. imdi bunlar tek tek grelim. Since: ki deiik kullanm vard. Birincisi zaman balac olarak ..........dndan beri dieri ise sebep balac olarak ..........d iin anlamndayd. Zaman balac durumundaki spesifik tensesinden dolay ayrmn yapabiliyoruz. As: En karmak kullanma sahip olan balatr. Drt deiik anlamda kullanlr 1.) ..........iken As he stopped up the stairs, he fell down (O merdivenleri karken aa dt.) 2.) ..........d iin As he was a prominent figure, everyone respected him. (O saygn bir ahsiyet olduu iin herkes ona sayg gsterir.) Prominent: saygn Fgure: ekil, ahsiyet 3.) ..........d gibi
- 170 -
As I told you he was unright. (Sana sylediim gibi o haksz kt.) nglizcede .......d gibi ifadesi bala olarak kurulur. Bu nedenle as kullanlr. like gibi anlamndadr ama edat olduu iin bir cmlecik nnde kullanlamaz. nk edatlar isimler ile kullanlrlar.
4.) ...........dka As we grow old, we become more sensitive. (Biz yalandka daha hassaslarz.) Deiik anlamlar olduu iin soru asten gelebilir. Verilen rnekleri birka defa yazp almak iyi olacaktr. While: ki deiik anlamda kullanlr. ............iken: Zaman balac olarak. ............oysa, iken: Ztlk balac olarak So that: ki farkl anlamda kullanlr. ..........mesi iin: Zaman balac olarak bu anlamda kullanlr. The doctor explained my illness in medical terms so that I couldnt understand. (Doktor anlyamamam iin hastalm tibbi terimlerle aklad.) Bu nedenle: Sebep balac olarak bu anlamda kullanlmaktadr. The doctor explained my illness in medical terms, so that I couldnt / didnt understand anything. (Doktor, hastalm tibbi terimlerle aklad, bu nedenle hi bir ey anlyamadm / anlamadm.) Dikkat edilirse bu kullanm ile birinci grup balalarn kullanm zellii ile ayndr. Bu yzden hem modal hemde normal bir fiil kullanlabilir. Anlam olarak iki cmle arasnda bir fark yoktur. Ama gramatikal olarak farkldrlar.
aramba. 09. 04. 2000
- 171 -
Tag Question (RQ) Kuyruka sorular demek olup, .........deil mi? diye Trkeye evrilir. Dier dillerde pek nemli bir ayrnt olmamasna ramen nglizce boyutu nemli olan bir konudur. Tag Question, (TQ) cmle sonlarnda ......de / da, ........deil mi, tamam m gibi ifadelerdir. nglizce de ne yazk ki TQlar bir kelime ile yalnz yaplmyor. Yzlerce versiyonu olan ve belli bir sisteme gre alan bir konudur. Mant anlaldktan sonra aslnda pek te zor deil. KPDSnin fix sorusudur. Ya de, da veya deil miden kesin bir soru gelir. zellikle de, dadan kesinlikle soru gelir. Eer deil miyi de sorarlarsa bu konudan iki soru gelmi olur. Bu nedenle iyi bilmek gerekir. 1.) ..........deil mi? Bu ifade nglizcede belli bir manta gre alr. Kesinlikle ezberlemeden, bu mant yakalamak gerekir. imdi mantn anlamak iin uygulamalarn maddeler halinde grelim: a.) .......deil mi ifadesi yardmc fiil ile kurulur ve cmle olumlu ise TQ olumsuz; cmle olumlu ise TQ olumlu olur. He refused to participating in the meeting, didnt he? (O taplantya katlmay red etti, deil mi?) She doesnt study, does she? (O almyor, deil mi?) Yardmc fiilin cmlede kullanlan tensenin yardmc fiili olduuna dikkat ediniz. Yani nglizcede TQn olutururken herhangi bir yardmc fiil deil de cmlemizin tensesinin yardmc fiilini kullanyoruz. b.) TQlarda daima ahs zamirleri kullanlr. The workers demand raise, dont they? ( iler zam talep ederler, deil mi?) Dont the workers deil de dont they yazld. nk TQlarda daima ahs zamirleri kullanlr. Bu durumda cmledeki znenin zamirini tespit etmek nem kazanmaktadr. Ayrca znenin tekil oul oluu da nemlidir. Everybody was against the project, werent they? (Herkes projeye karyd deil mi?) Every, no trevlerinde fiil tekil ekilir. (nk bunlarn zamirleri belgisiz zamirlerdir ve belgisiz zamirlerin fiilleri tekil ekilir.) Ama zne
- 172 -
oul olacandan TQn oluturulurken zamir olarak they kullanlr. they kullanm da yardmc fiili oul ister. Bu nedenle yukardaki cmlede werent they kullanld. Everything has to be taken into consideration, havent they? (Her ey gznne alnmaldr, deil mi?) Take into consideration: gznne almak
c.) Fiilin olumlu olumsuz tespiti de ok nemlidir. Baz cmlelerde olumsuzluk eki olan not olmad halde cmle olumsuzdur ve byle cmlelerin TQ olumlu olarak kurulur. No money was asked, was it? (Para istenmedi, deil mi?) They can hardly get on well, can they? (Onlar pek iyi geinemiyorlar, deil mi?) Get on well: iyi geinmek d.) Bir bileik cmlede TQ temel cmlecie gre yaplr. Some of the members claimed that inflation would raise, didnt they? (yelerin bazlar enflasyonun ykseleceini iddia ettiler, deil mi?) He should have rung up as soon as he arrived there, shouldnt he? (Onun oraya varr varmaz telefon amas gerekirdi, deil mi?) Ring up: telefon amak Temel cmlecik eviride sona gelen cmleciktir. Bu nedenle TQ eviride sona gelen ykleme sorulur da diyebiliriz. e.) I think, I suppose, I believe, I guess (sanrm, galiba), I am afraid (korkarm) gibi giri cmlelerinde TQ bunlardan sonraki cmlecie sorulur. nk temel cmlecik bunlardan sonraki cmleciktir. I think, he will resign, wont he? (Sanrm o istifa edecek, deil mi?) I am afraid, the other team will not come, will it? (Korkarm dier takm gelmeyecek, deil mi?)
- 173 -
***Not: Yukardaki ifadelerin bulunduu cmlelerde iki cmlecikten herhangi birisi olumsuz ise TQ olumlu kurulur. nk birinin olumsuzluu dierini de etkiliyor. I dont think, they will accept the offer, will they? (Sanmyorum, onlar neriyi kabul edecekler, deil mi?) Giri cmlesi olan Idont think olumsuz olduu iin TQ olumlu kuruldu. nk yukardaki cmle ayn zamanda yledir: I think, they wont accept the offer, will they? (Sanrm, onlar neriyi kabul etmeyecekler, deil mi?) Bu ayrnt KPDS de pek sorulmuyor. f.) TQlarda yardmc fiil ile olumsuzluk eki not mutlaka kontraktl yazlr. The money is everything, isnt it? (Para her eydir, deil mi ?) Yani is not it? eklinde yazlamaz. g.) Birn ci tekil ahsta f maddesinin kuralndan dolay TQ, arent I? eklinde kurulur. I am right, arent I? (Ben haklym, deil mi?) Normalde bu cmlenin TQ amnt I eklinde olmalyd. Ama am yardmc fiili ile not olumsuzluk eki amnt eklinde ksaltlamadndan alternatifi olan are yardmc fiiline gidilmitir. Eer cmle olumlsuz ise byle bir sknt yoktur. TQ am I eklinde kurulur. I am not unright, am I? (Haksz deilim, deil mi?) g.) Emir cmlelerinde will yardmc fiili ile TQ kurulur. Dont go outside, will you? Let iin de benzer bir durum vardr. TQ kurulurken shallden faydalanlr. Lets go shopping, shall we? Emir cmlelerinde TQ tamam m? anlamndadr. Bu nedenle olumlu olumsuz; olumsuz olumlu durumu yoktur. Yani cmle olumlu iken TQ olumlu; cmle olumsuz iken TQ olumsuzdur. 2.) nclusion (Dahil Etme)
- 174 -
.......de, da anlamndadr. Bu yapdan soru gelme ihtimali daha yksektir. nglizcede bunu salayan ok sayda kelime vardr. Trkede katlnan yarg ister olumlu olsun ister olumsuz olsn dahil etme ayn ekilde ......de, da ile yaplr. nglizcede byle deildir. Dahil etmeyi salayan bir ok kelime vardr. fadenin olumlu olumsuz oluuna gre deiik kelimeler kullanlr. imdi bir tablo halinde bunu verelim. Olumlu So devriktir.) Too / Also dzgndr.) Olumsuz Neither / Nor Either (Sonralarndaki (Sonralarndaki cmlecik cmlecik
He can speak German fluently; so can I. (O Almancay akc bir ekilde konuur; ben de.) He can speak German fluently; I can too. (O Almancay akc bir ekilde konuur; ben de.) He can speak German fluently; I can also. (O Almancay akc bir ekilde konuur; ben de.) Grld gibi her kullanm da ayn anlamdadr. Bu konuda unlara dikkat etmemiz gerekir: Yargnn olumlu olumsuz tespiti. Eer olumlu ise so, too, alsodan birini seeriz. Eer so semisek sonras devrik olmak zorundadr. Bu, bala anlamndaki so (bu nedenle) ile karkl nlemek iindir. Eer too veya also semisek sonralar dzgn bir cmleciktir. Eer yarg olumsuz ise ve neither veya nor semisek sonralarndaki cmlecii devrik yaparz; eer either semisek sonras dzgn bir cmleciktir. Eitherda olumsuzluk anlamn katan n olmad iin sonrasndaki cmlecikte yardmc fiil ile birlikte olumsuzluk not eklenerek olumsuz olarak yazlr.
They dont like Turkish coffe; neither do I. (O Trk kahvesini sevmez; ben de.) They dont like Turkish coffe; nor do I. (O Trk kahvesini sevmez; ben de.)
- 175 -
They dont like Turkish coffe; I dont either. (O Trk kahvesini sevmez; ben de.) Grld gibi her de ayn anlamdadr. Sorusu: Either Neither (veya dierlerini) cmlede bo brakarak sorarlar. .....de, da anlamn veren yapnn hepsini bo brakarak sorarlar. Bu daha zordur. Tunik tahmini: Soru olumludan gelecek. (Kasm Mays snavlar ters mantkla iledii iin bu tahminde bulunuyor.) He tried to estimate the likely effects of the new millenium at the meeting and, ........................ a) neither did I b) I didnt either c) So do I d) so did I e) I did so
KPDSde sorusu bu ekilde gelir. lk aramamz gereken cmlenin olumlu olumsuz oluudur. Yukardaki cmle olumlu olduu iin a ve b klarn eliyoruz. kinci bakmamz gereken cmlenin fiilidir ki Simple Past olduu iin yardmc fiilimiz did olmaldr. c kk da elendi. So kullanmnn sonrasnda devrik istediini de bilirsek cevap (d) kendiliinden kyor. Grld gibi cmleyi anlamaya bile gerek olmadan soruyu zebiliyoruz. He has never been to the US and, ...................................... a) neither I have b) I have either c) so have I d) so do I e) nor have I
Yukardaki aklamann ayns bu soruya da uygulanrsa cevabn (e) olduu rahatlkla grlecektir.
Other Baka, dier anlamlarna gelen bu kelime kartrld ve KPDS iin nemli bir uygulama olduu iin ayr olarak deiniliyor. Other (trevleri ile birlikte) sfat olarak ve zamir olarak olmak zere iki kullanm vardr. Sfat Olarak:
- 176 -
Daha nceki bilgilerimizden biliyoruz ki sfatlar isimler ile kullanlrlar ve deimez szcklerdir. Yani oul (s alarak) olmazlar. rnein zengin adam derken rich man; zengin adamlar derken rich men deriz. kincisinde ifade oul olmasna ramen sfat deimedi. Sfat olarak kullanmnda eer nnde the belirtili tantc yoksa baka anlamndadr. nk bahsedilen belli deildir. Eer the varsa dier anlamndadr. nk sz edilen bellidir. Other student: baka renci Another student: baka bir renci Other students: baka renciler The other student: dier renci The other students: dier renciler Zamir Olarak: Other bu kullanm ile s alabilir. Ama belgisiz tantc alamaz. nk belgisiz tantclar isimler ile beraber kullanlrlar. Zamir formunda thel ve thesz; sli ve ssiz yaps sorulabilir. Cmlenin anlamna gre hangisinin olaca tahmin edilmelidir. Other: Others: The other: The others: baka bakalar dier dierleri Each Other One Another Birbirleri ile anlamndadrlar. Each Other: ikiden fazla nesne iin kullanlr One Others: ki nesne iin kullanlr Aralarnda yukardaki nans olmasna ramen bu gnk kullanmda bu fark ortadan kalkmtr. Eer bir soruda bunlardan biri cevap ise klarda dieri kesinlikle yoktur. Bu nedenle ikisi eanlaml olarak kabul edilebilirler. Yunus Avanolu GSM : 0533.445 55 95 Ev cq : 0412.232 59 84 (Doum:Kadirli) : 70738258
- 177 -
Mektup: yunusavanoglu@hotmail.com ndirilme: Hazirci.Com
Biimlendirilmi: Avanolu, Aralk nce: 0 nk, Sonra: 0 nk Biimlendirilmi: Varsaylan Paragraf Yaz Tipi
Silinmi:
Biimlendirilmi: Yaz tipi rengi: Koyu Mavi

Ingilizcedersnotlari

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ingilizcedersnotlari

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kurs Tarihi: 01.12.1999-09.04.2000 Kurs Hocas: brahim TUN K This is a read-only file. TENSES (Zamanlar) A) Simple: Do + V1 1.

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Subject Pronouns I You He She It + VERB + We You They

Object Pronouns Me You Him Her It Us You Them

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Thomsonun Grameri adl Kitaptan bir rnek:

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Present Perfect Present xxxxXxxxx X Present Perfect Cont.

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

imdiye kadar So far By far

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

I may not go. (Gitmeyebilirim) I can not go. (Gidemem) (g,

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

ykseli, art, zam. PERFECT MODALS

+ Have + V3 = Perfect Modals (Unreal Yaplardr.)

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Dispute: tartma Compute: Bilgisayar. Repute: mpute:

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Die: Dead: Death:

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

She shouldnt have studied. (!!

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar

Yunus Avanolu 0412+232.59.84 .Tunik Ders Notlar