BORRLER

Asl alt balk stilini dzenlemek iin tklatn

5/4/12

BOR NEDR ?
Elmastan sonra en sert madendir. Stratejik

deere sahip Bor minarelleri doada yaklak 230 eittir. Bunlardan ticari deere sahip olanlar ise boraks(tinkal), kernit(razorit), kolemanit, uleksit, propertit, pandermit ve bor asittir.

Ergime Scakl: 2076-2300 C Buharlama Scakl: 3927 C (2550 C

sbl.)
Sertlik (mikrosertlik): 49000 HV Younluk : 2,3 g/cm3 (Amorf) 5/4/12

BORun TARHES
4000 yl nce uzak douda Tibette

insanolu varlndan haberdard. gm iiliinde,

Smerler ve Etiler tarafndan altn ve Babiller tarafndan uzak doudan getirilerek

altn ilemede,
Msrllar tarafndan mumyalama

ilemlerinde,

Romallar tarafndan cam yapmnda, Eski Yunanllar tarafndan temizlikte, 9. yzylda Arap doktorlar tarafndan ila
5/4/12

Avrupaya Marco Polo tarafndan Tibetten

getirildi.

Amerikada ilk kez 18. yzylda And

Dalarnda bulundu.
ABD'ndeki bor madeni yataklar ngiliz

kkenli RTZ'ye ait olan US Borax ve North American Chemical Co.(NAC) (Overland Park- Kansas) tarafndan iletiliyor.
Gney Amerika'da ili ve Arjantin'deki bor

yataklarnn byk ksm da US Borax'a ve NAC'ye ait.

5/4/12

Bor madenlerine sahip olmayan Japonya ve

BOR NTRR TEMEL zellikleri

Yksek Termal letkenlik Dk Termal Genleme yi Termal ok Direnci Yksek Elektrik Direnci Mikrodalga Geirgenlii Zehirli Deil Talal malata Uygun

Elmastan Sonra En Sert kinci Malzeme

Byk lde Kimyasal Olarak nert 5/4/12

BALICA KULLANIM ALANLARI

Elektronik nce film kaplamalar (anmaya dayankl

yzey retimi)

zel abrasivler Seramik silkon yar iletken waferlarda bor

dop malzemesi byk kesit)

Nkleer uygulamalar (ntron yakalamada Vakum ergitme potalar CVD potalar

5/4/12

Yksek hassasiyet contalar Mikrodalga Tpleri Yatay srekli dkmde stoper halkalar Plazma ark yaltkanlar Yksek scaklk frnlarnda destekleyici

iskeletler

900 Cde sv B2O3 iinden NH3 gaz

geirilerek elde edilir

5/4/12

5/4/12

BOR KARBRN KULLANIM ALANLARI

Serbest partikll andrclar ve polisaj

pastalar (ok sert olmasna ramen, seramik fazlarla balanamad iin abrasiv talar ve kesme diskleri bor karbrden yaplamaz) nozulleri, tel hadde lokmalar, ekstrder memeleri, otomatik havanlar, tekstilde iplik ynlendiriciler, filtreler, bujiler) karmlar molibden veya elik yzeyinde sert ve korozyona dayankl tabakalar 5/4/12 oluturur.

Anmaya dayankl paralar (kumlama

B4C tozu boraks potasyumfloroborat

B4C tek kristal ineleri veya B4C elyaf

(mukavemet deerleri 2750 3250 N/mm2) reine ve grafit kompozitleri zrh malzemesidir. kapasitesinin yksek olmas nkleer reaktrlerde reglasyon, kontrol ve zrhlama amacyla kullanlabilen en ucuz malzeme bor karbrdr.

10B izotopunun invers ntron absorpsiyon

5/4/12

5/4/12

DER BORR VE DBORDE ETLER:

5/4/12

Borr & Diboride:

1) Alminyum diboride (AlB2) 2) Baryum borr (BaB6) 3) Kalsiyum borr (CaB6) 4) Seryum borr (CeB6) 5) Krom borr (KB) 6) Kobalt borr (Co2B Co3B) 7) Disprosyum borr (DyB4 ve DyB6) 8) Erbiyum borr (ErB4) 9) ropiyum borr (EuB6) 10) Gadolinyum borr (GdB6)

5/4/12

11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20)

Hafniyum borr (HfB2) Holmium borr (HoB4) Demir borr (Fe2B) Lantan borr (LaB6) Lutesyumu borr (LuB4) Magnezyum borr (MgB2) Manganez borr (MNB MnB2) Molibden borr (DAD) Neodimyum borr (NdB6) Nikel borr (NIB)

5/4/12

11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 19) 20)

Hafniyum borr (HfB2) Holmium borr (HoB4) Demir borr (Fe2B) Lantan borr (LaB6) Lutesyumu borr (LuB4) Magnezyum borr (MgB2) Manganez borr (MNB MnB2) Molibden borr (DAD) Neodimyum borr (NdB6) Nikel borr (NIB)

5/4/12

METAL BORRLERN RETM YNTEMLER

Metalik bor ile istenen metal karmnn

elektrik ark frnnda ergitilmesi, Metal veya metal hidrr tozunun bor tozu ile kartrlp sinterlenmesi ve yaklak 1000 Cye kadar stlmas. Ekzoterm reaksiyon. 2200Cye kadar otojen snma. rn: ok saf metal borr. veya Mg tozuyla redksiyonu.

Metal oksit B2O3 toz karmnn Al, Si Metallerin (hidrrlerin veya oksitlerin) bor

karbr ile 1200-2000 Cde reaksiyonu.

5/4/12

Alkali veya toprak alkali boratlar ile istenen

metali ieren ergitilmi tuz elektrolizi ortamnda yaklak 1000 Cde metal borr sentezleme. rn: istenen bileimde en saf borrler.

Grafit veya refrakter metal yzeyinde

buhar karmlarndan kat alam ktrme. Burada buhar faz istenen metalin halojenr, BBr3 ve hidrojenden oluur. kelme yzeyi iin metal seilirken ayrmascaklnn 2500 Cye vard dikkate alnmaldr. Ergime scakl yksek 5/4/12 metal borrler daima toz formunda oluur.

METAL BORRLERN KULLANIM ALANLARI

Son 30 ylda refrakter metallerin borrleri

yksek scaklk tekniinde saysz kullanm alan bulmutur. kar mkemmel dayanm.

Baz sv metallere ve metal buharlarna Yksek emisyon yeteneine bal uygun

elektriksel zellikler gsteren ok sayda metal brr mevcuttur (zellikle toprak alkali metallerin ve lantanitlerin, hegzaborrleri olaanst iyi elektron emitteridir).

5/4/12 ok yksek akm younluklarna saf

TiB2, aluminyum ergitilmi tuz elektrolizinin

yakn gelecekteki inert elektrot adaydr.

Ar korozif ortamlarda (elik konvertr

gibi) srekli scaklk lm iin ZrB2den yaplm termoelement klflar kullanlr.

V, Nb ve Ta diborrleri hem koruma tp,

hem de termoelement iftinin kolu olarak kullanlabilmektedir. olarak kullanlr.

TiB aluminyum ve alamlarnda nkleant

5/4/12

Mo, W, Ta,V ve U gibi refrakter metallere

50-200 ppm orannda katlan metal borrler olaanst tane inceltici rol oynar. birlikte hzl ak halindeki gazlara kar ok yksek korozyon ve erozyon direnci gsterirler; bunlar magneto-hidrodinamik jeneratrlerin elektrot malzemesidir. retiminde master alam olarak kullanlrlar.

Ti ve Zr diborrleri refrakter oksitlerle

FeB, MnB, CoB ve NiB borlu eliklerin

5/4/12 Metal borrler elektroliz, plazma pskrtme

ekil: Oluan borr bileikleri, sertlik deerleri

5/4/12

ekil: borrn mikro yap resmi

ekil: Di biimli demirborr 5/4/12 kristalleri (Fe2B) (Karaman,

ekil: FeB mikro yap resmi

5/4/12

SODYUM BOR HDRR RETM:

Trimetoksiborann sodyumhidrr ile

reaksiyonu

B(OCH3)3 + 4NaH NaBH4 + 3NaOCH3 B2O3 + 2Na + 7H2 2NaBH4 + 3H2O ZELLKLER: NaBH4, alkali karakterli zclerde kararl bulunabilen bir sodyum tuzudur. Asitler ve sulu asitler iinde H2 vererek oksitlenir. Bu arada suyu da indirgeyerek fazladan H2 kna neden olur.
5/4/12

ENERJ TEKNNDE KULLANIMI:

NaBH4 +2 H2O + Kat NaBO2 + 4H2 Genel olarak alkali borrler ve metal

hidrrler hidrojen tayc zellie sahiptir sudan da hidrojen paralanmasn salar. Bylece hem tayc hem de retici niteliktedir.

NaBH4, bnyesindeki hidrojenin yansra

5/4/12

DEV HAZIRLAYANLAR:
Fahri Kudret AKBUZ Gkhan ECE

G0901.08036

G0901.08043
Nihat ZKAN mer Faruk GRSES Sercan AKSOY

G0901.08044 G0901.08058

G0901.08078

5/4/12