NSZ DEUTEROKANONK (Apokrif) KTAPLARIN ER

Apokrif (apocrypha) szc, Greke "sakl kitaplar" anlamna gelen '"apocryphos" szcnden gelmitir. Orijinal metin Greke yazlmtr Bu kitaplar .. 3. yzylda 70 kiilik bir ekip tarafndan evirisi yaplan Septuaginta'da bulunmaktadr. Apokrif Kitaplar, Mesih sa'dan nceki yzyllarda yaayan Yahudiler'in tarihi, yaam, dncesi, ibadeti ve dinsel gelenekleri konusunda deerli bilgiler vermek asndan ok nemlidir. Bylece Mesih sa'nn hangi tarihsel ve kltrel ortamda yaamn ve retisini srdrdn daha iyi anlayabiliriz. Eski Antlama dnemiyle ilgili apokrif kitaplarn ounluu branice ya da Aramice yazlm olmalarna karn, yalnzca Greke biimleriyle elimize ulamlardr. Bu da metinlerin Eski Antlama' nn ilk Greke evirisi olan Septuaginta'da toplu olarak korunmasndan kaynaklanmaktadr. Eski Antlama'nn .. nc yzylda yaplmaya balanan ve dnyada o dnem en yaygn dil olan Greke 'deki bu eviri ok ksa bir sre iinde yaygnlamtr. Roma Katolik Kilisesi 1546 ylnda Trent Konsl'nde bu kitaplar Kutsal kitaplar'n arasna almtr. Katolikler sz konusu kitaplardan "Deuterokanonik" yani Kutsal Kitap listesine sonradan eklenmi kitaplar olarak sz ederler. Ortodoks Kilisesi ise "Deuterokanonik" olarak adlandrd kitaplar 1642 Ya (Jassy) ve 1672 Yerualim konsllerinde "Kutsal Yazlar' n gerek paralar" olarak adlandrmtr. Gnmzde birok Ortodoks din bilgini Atanasyus ve Jerome'nin izgisini izleyerek bu kitaplarn Kutsal Yazlar' n dier blmlerinden daha az yetkili olduunu kabul etmektedir. Apokrif Kitaplar genellikle Eski Antlama 'nn evrensel olarak benimsenen kitaplar arasnda deerlendirilmez ve topluluk nnde ya da kilise tapnma hizmetinde birincil olarak kullanlmazlar. Yine de Apokrif Kitaplar 'nn inanllarn kiisel almalar ve gelimeleri iin yararl olabilecekleri dnlr. Katolik Kilisesi Apokrif kitaplardan "Deuterokanonik" yani, Kutsal Kitap listesine sonradan eklenmi kitaplar olarak sz eder. Protestanlar ise bu kitaplar "Apokrifler" diye adlandrrlar. Martin Luther Apokrifler'e Kutsal Yaz gzyle bakmamasna ramen onlarn "okunmas iyi ve yararl kitaplar" olduunu belirtmitir. Deuterokanonik (Apokrif) Kitaplar tarihsel metinler, sylenceler, bilgelik szleri, dua ve ezgiler, gelecek olaylarla ilgili metinlerden oluur. Kitaplar srasyla, Tobit, Yudit, Ester (Eski Antlama'daki zgn metne baz ekler ieren Greke evirisi). Bilgelik, Sirak, Baruk, Yeremya'nn Mektubu, Azarya'nn Duas ve Gen Adamn Ezgisi, Suzanna, Bel ve Ejderha, 1. Makabeler, 2.Makabeler, 3.Makabeler, 1.Esdras, 4.Ezra, Manae'nin Duas, 151.Mezmur ve 4.Makabeler'dir.

TOBT' N KTABI GR branice ya da Aramice dilinde yazlan Tobit' in Kitab Tanr'ya iman olan kiilere yaplan mucize biiminde yardm anlatan bir ykdr. Dinsel ballkla ahlak konusunda bir Yahudi retisidir. Bu kitap Yeni Antlama'dan nceki dnemde Yahudi dinini ve kltrn canl biimde anlatmaktadr.

Ana Hatlar 1:1-3:15 Tobit Ninova'da ve Sara Medya'da ac ekip dua ederler

3:16-17 Dualar kabul olununca Tanr melek Rafael 'i onlara gnderir 4:1-21 Tobit olu Tobyas 'a t verir 5:1-7:12 Rafael Tobyas'la Medya'ya yolculuk eder 7:13-9:6 Tobyas Sara'yla evlenir 10:1-11:18 Rafael Tobyas ve Sara'yla geri dner, kr Tobit'in gzlerini iyiletirir 12:1 -22 Melek Rafael kim olduunu aklar 13:1-14:15 Tobit Tanr 'y ver ve Tobyas 'a t verir

1Gabael olu,Aduel olu, Ananyel olu, Tobyel olu Tobit'in yks. Kendisi
Asyel'in soyundan Naftali oymandand.
2

Asur Kral almaneser'in zamannda Tisbe'den srgne gnderildi. Tisbe, yukar Galile'de, Kade Naftali'nin gneyinde, Hazor'un yukarsnda, Sefet'in kuzeybat ynndedir. Tobit Srgnde
3

Ben Tobit, yaadm srece doru yoldan ayrlmadm, kendimi iyi ilere adadm. Asur lkesinde, Ninovada, benim gibi srgn olan kardelerime ve vatandalarma pek ok sadaka verdim.
4

Genliimde, srail lkesinde evimdeyken, atam Naftali'nin btn oyma Davut'un soyundan ve Yerualim'den ayrld. Oysa btn srail oymaklarnn kurbanlarn sunmalar iin bu kent seilmiti; bu kentte tapnak -Tanr'nn evi- yaplmt ve btn gelecek kuaklar iin kutsanmt.
5

Ama btn kardelerim ve Naftali'nin soyu, srail Kral Yeroboam'n Galile dalarnda, Dan'da yaptrd danaya kurban kesiyordu.
6

Kutsal bir yer olan Yerualim'i ziyarete giderken ou kez yapayalnzdm. Btn srail'i sonsuza dek balayan yasay yerine getiriyordum. Meyvelerden alnan ilk rnle ve hayvanlarla, srlarn onda biriyle ve ilk kez krklan koyunlarla arabuk

Yerualim'e gidiyordum.
7

Bunlar sunmak iin Harun'un oullar olan khinlere veriyordum. Yerualim'de hizmet eden Levililer'e arapla msrn, zeytinlerin, narlarla dier meyvelerin onda birini veriyordum. Alt yl sre ile bu ikinci onda bir gelirimin parasn alarak Yerualim'e gidip dedim.
8

Gelirimin nc onda birini kszlere, dullara ve srailliler'le birlikte yaayan yabanclara verdim. Her ylda bir bunu onlara bir armaan olarak verdim. Yemek yerken Musa'nn yasasna ve babamz Ananyel'in annesi Debora'nn tlerine uyardk. nk babam lmt ve ben ksz kalmtm.
9

Byyp gen bir erkek olunca, akrabalarmzdan Anna adnda bir kadnla evlendim. Bir olumuz oldu, ona Tobyas adn verdim.
10

Asur lkesine srgn edilince, beni alp Ninova'ya gtrdler. Btn kardelerim ve benim soyumdan olan kiiler putperestlerin yemeini yedi. Ama ben putperestlerin yemeini yemedim.
11-12 13

Btn yreimle Tanr'ma inanmay srdrdm iin,

yce Tanr almaneser'in benimle ilgilenmesini salad ve kraln besinini salamakla grevlendirildim.
14

O lnceye dek Medya'ya yolculuk ettim ve orada onun adna i yaptm. Medya'da, Rages'te, Gabri'nin kardei Gabael'e on talant gm verdim.
15

almaneser lnce, olu Sanherib onun yerine geti. Medya'ya giden yollar kapanmt ve artk oraya gidemiyordum.
16

almaneser'in zamannda sadakam ou kez benim soyumdan olan kardelerime verirdim.

17

Ekmeimi a kalanlara, giysilerimi plak olanlara verirdim. Ninova'nn duvarlarnn dna atlan vatandalarmn cesetlerini grdm zaman onlar gmerdim.
18

Sanherib'in ldrdklerini de gmdm. Tanr onun svglerini cezalandrd ve Yahudiye'den dzensiz biimde geri ekildi. fkelenen Sanherib ok sayda srailli'yi ldrd. Cesetleri ben gizlice alp gmdm. Sanherib cesetleri arad, ama bulamad.
19

Ninoval bir kii krala gidip gizlice gmdm bildirdi. Krala sylenenleri renince ve beni ldrmek iin aradklarn anlaynca, korkup katm.
20

Btn varlma el kondu, tmn hazine ald. Elimde kalan salt eim Anna ve olum Tobyas't.
21

Krk gn gemeden, iki olu kral ldrp Ar Da'na kat. Olu Esarhaddon kraln yerine geti. Kardeim Anael'in olu Akikar maliye bakanlna atand ve kendisine ileri ynetme yetkisi verildi.
22

Akikar benim adma araclk etti ve Ninova'ya dnmeme izin verildi. nk Asur Kral Sanherib zamannda Akikar ba saki, mhr saklayan kii, ynetici ve hazine bakan grevlerini bir arada yrtyordu. Esarhaddon, ondan grevlerini srdrmesini istemiti. Akikar benim akrabamd, yeenimdi.

Tobit Kr Oluyor

2 Bylece, Esarhaddon dneminde eve dndm ve eim Anna'yla olum Tobyas'a

kavutum. Pentikost Bayram'nda (Haftalar Bayram'nda) gzel bir yemek vard. Yemek iin oturdum.
2

Masay ve piirilen yemek trlerini nme koydular. O zaman olum Tobyas'a yle dedim: "Olum, git de, Ninova'ya srgn edilenkardelerimiz arasnda dostluu ve ball iten olan yoksul birini bul ve buraya getir ki, yemeimi onunla paylaaym. Geri dnnceye dek seni beklerim ocuum. "
3

Tobyas kardelerimiz arasnda yoksul birini bulmak iin dar kt. Geri dnp, "Baba!" dedi. "Ne oluyor olum?" diye sordum. Konumasn srdrd: "Baba, ulusumuzdan birini imdi ldrdler; pazaryerinde onu boup yere attlar. Hl orada. "
4

Yiyeceklere dokunmadan abucak yerimden frladm, adamn cesedini pazaryerinden alp evimdeki odalardan birine koydum ve onu gmmek iin gne batncaya dek bekledim.
5 6

Yeniden odama girdim, ykandm ve acyla yemeimi yedim.

Bu arada Peygamber Amos'un Beytel'le ilgili szlerini anmsadm: "Bayramlarnz yasa, arklarnz la dnecektir. "
7 8

Aladm. Gne batnca gidip bir mezar kazdm ve cesedi gmdm.

Komularm glp yle dediler: "Bakn! Hl kayglanmyor. Daha nce bu yzden bana dl konmu, kamak zorunda kalmt. imdi de geri dnd ve yeniden lleri gmmeye balad. "
9

O gece banyo yaptm. Sonra avluya ktm ve avludaki duvarn dibine uzanp yattm. Hava scak olduu iin yzm rtmeden yattm.
10

Duvarda, bamn stnde sereler olduunu bilmiyordum. Onlardan damlayan scak birikintiler gzlerimin iine dt. Ardndan, gzlerimde beyaz benekler olutu ve tedavi iin hekimlere gitmek zorunda kaldm. Ama gzlerim iin gereinden ok merhem denemelerine karn, benekler beni daha ok krletiriyordu ve sonunda tmyle kr oldum. Drt yl sreyle grmyordum. Tm erkek kardelerim kayglanmt. Akikar, Elimayis'e gidinceye dek, iki yl sreyle bakmm iin gerekli olan paray karlad.
11

Bundan sonra eim Anna kadnlarn yapt ilerde almaya balad. Yn rp kuma dokudu.
12

Kendisine smarlanan eyleri gtrp yerine veriyor, ardndan parasn alyordu. Mart'n yedisinde elindeki ii bitirip alcya gtrd. Parasn dediler ve kendisine yemek iin bir kei yavrusu armaan ettiler.

13

Evime gelince, kei yavrusu melemeye balad. Eimi arp ona yle dedim: "Bu yaratk nereden geliyor? Ya alnmsa! abuk sahibine geri gtr, alnm yiyecekleri yemeye hakkmz yok. "
14

Eim yle dedi: "Hayr, bana denen cretin dnda, bu bana verilen bir armaandr. " Ona inanmadm ve kei yavrusunu sahibine gtrmesini istedim. Bunu sylerken karsnda yzm kzard. O bana u yant verdi: "Verdiin sadakalardan ne haber? Yapm olduun iyi eylerden ne haber? Bunlarn karlnda bana gelenleri herkes biliyor."

3 O zaman yreimde ac bir i ekip aladm ve inleyerek aadaki duay

okudum:
2

"Rabbim, sen herkesin hakkn gzetirsin, Tm yaptlarn dorudur. Ortamn iyilik ve gerektir, Dnyann yargcsn.
3

Onun iin Rabbim, Beni anmsa, beni gzet. Gnahlarm iin, Dncesizliimin neden olduu Yersiz davranlarm iin Ya da atalarmn gnahlar iin beni cezalandrma.
4

nk sana kar gnah iledik, Buyruklarna uymadk, Sen de bizi terk ettin. Bu nedenle bizi soydular, Tutsak edip ldrdler. Baka uluslara kartk Ve o uluslar bizden sz etti, Bizi gln duruma soktu, Bizi hor grd.
5

Oysa btn buyruklarn dorudur, Senin tutumun yersiz davranlarmn sonucudur. Atalarmn yersiz davranlar da buna neden olmutur, nk senin buyruklarna uymadk, Senin katnda doru yolda yrmedik.
6

imdi, bana istediin gibi davran. Yaamm sonulandrmaktan kvan duy; Bundan byle bu topraklarda yaama isteimi yitirdim; Yeniden toprak olmak istiyorum. nk ben lm yaama ye tutuyorum. Nedenini bilmeden yerildim ve acm sonsuzdur. Rabbim, beni bu acdan kurtarmak iin verecein yargy bekleyeceim. Brak da, sonsuza dek benim olacak eve gideyim. Rabbim, bana srt evirme, nk acmasz belaya atnca, lm yaama ye tutulur. Bana iftira atlmasndan usandm. " Sara
7

Ekbatana'da Medya'da yaayan Raguel'in kz Sara'y bir rastlant sonucu ayn gn, babasnn hizmetilerinden biri aalad.
8

Sara'nn yedi kez evlendiini bilmeniz gerek. Cinlerin en kts olan Azmodius, damatlar arka arkaya ldrmt. Bu ii evlenen ift birlemeden nce yapmt. Hizmeti kz yle dedi: "Evet, damatlar sen ldrdn. Seni yedi kez evlendirdiler ve ansn hi almad.
9

Damatlarn lmesi, bizleri cezalandrman iin bir neden deil. Sen de onlarn yanna git. Bylece, senin ocuunu grmek olaslndan kurtulmu oluruz!"
10

O gn Sara ok zld, hngr hngr alad ve kendini asmay tasarlayarak babasnn odasna kt. Ardndan dnceye dald: "Babam suladklarn varsay! Diyecekler ki, sevdiin tek bir kzn vard ve imdi acdan kendini ast. Yal babama

byle bir ac verirsem o bu acya dayanamaz ve ller lkesine ger. Kendimi asmamam daha iyi, ancak lmek iin ve daha ok yaayp aalanmamak iin Tanr'ya yalvarmalym. "
11

Ardndan pencerenin yanna gitti ve kollarn uzatarak u duay okudu: "Balayan Tanr, sen kutsalsn! Adn sonsuza dek kutsayalm, Yarattn btn yaptlar Sonsuza dek seni kutsasn.
12 13

imdi yzm kaldrp Gzlerimi sana eviriyorum.

Szn beni yaadm topraklardan kurtarsn, Bana iftira atlmasna artk dayanamyorum.
14 15

Rabbim, Tertemiz olduumu biliyorsun, Bir erkek eli bana demedi;

Srgn edildiimiz bu lkede Ne senin adna leke srdm Ne de babamn adna. Babamn tek kzym, Miras olacak baka ocuu yok. Yannda bir erkek kardei yok, Hi akrabas kalmad, Yaamm srdrmem iin bir neden yok. Dorusu yedi koca kaybettim, Bir sre daha yaayp ne olacak? Yaamm noktalamak istemiyorsan, O takdirde bana acyarak bak; Bana iftira atlmasna artk dayanamyorum. " Duaya Yant
16 17

O sre iinde grkemli Tanr'nn katnda her ikisinin de duas kabul olundu.

Tanr, her ikisinin de derdine are bulmas iin Rafael adndaki melei onlara gnderdi. Rafael, Tanr'nn yaratt kendi gzleriyle grebilmesi iin Tobit'in gzlerindeki beyaz benekleri yok edecekti. Raguel'in kz Sara'y en kt cinlerden biri olan Azmodius'dan kurtaracak ve onu Tobit'in olu Tobyas'la evlendirecekti. nk Sara'ya talip olan btn erkeklerden nce, onunla evlenmek Tobyas'n hakkyd. Raguel'in kz Sara yukardaki odadan aa inerken ayn anda Tobit avludan eve dnyordu.

Tobyas

4Ayn gn Tobit Medya'da, Rages'te Gabael'e brakt gmleri anmsad.

2

yle dnd: "lmek iin dua edecek durumdaym. lmeden nce olum Tobyas' arp ona para konusunda bilgi vermem iyi olur. "
3

Olu Tobyas' arp ona yle dedi: "ldm zaman onurlu bir ekilde gmlmemi sala. Annene sayg gster ve yaadn srece onu asla brakma. Tm isteklerini yerine getir ve onu asla zme.
4

Sen onun rahmindeyken senin iin gze ald tehlikeleri anmsa, olum. Annen ld zaman onu benim yanma, ayn mezara gm.
5

"Olum, yaadn srece Tanrya gven. Gnah ilemek ya da Tanr'nn yasalarna uymamak isteini asla duyma. Yaadn srece iyi iler yap, doru olmayan biimde asla davranma.

nk drst davranrsan btn yaptklarnda baarl olursun. Doru davranan btn insanlar ayn durumdadr.
7

"Mallarndan bir blmn sadaka vermek iin ayr. Yoksul kiiye asla srt evirme. Tanr da sana srt evirmez.
8

Sadaka verirken varln l olarak kullan. Varlklysan daha ok ver, varlkl deilsen az ver, ama sadaka verirken eli sk olma.
9

Byle davranrsan, yoksulluk gnleri iin kendine byk bir hazine hazrlam olursun.
10

nk sadaka insan lmden kurtarr ve karanla gmlmesini nler. Sadakay yce Tanr'nn katnda vermek ok etkili bir sunudur.

11

12

"Olum, dzensiz davranlardan sakn. Seecein e babann soyundan olsun. Babann oymandan olmayan yabanc bir e alma, nk bizler, peygamberlerin ocuklaryz. Batan beri atalarmz olan Nuh'u, brahim'i, shak' ve Yakup'u anmsa. Tm kendi soyundan e ald, ocuklaryla kutsandlar ve onlarn soyu yeryznn mirass olacaktr.
13

Olum sen de kendi kardelerini ye tutmalsn. Kardelerini asla kk grme, onlar ulusun oullar ve kzlardrlar. Eini onlarn arasndan se. nk gurur, insann kayg duymasna ve ykmna neden olur. Aylaklk yoksunlua ve yoksullua neden olur, nk aylaklk aln anasdr.
14

"Senin iin alanlarn cretini abucak de, cretlerini demeyi ertesi gne brakma. Tanr'ya hizmet edersen dln alrsn. Olum, yaptklarnda dikkatli ol, btn davranlarnda tutumun eitilmi kiininki gibi olsun.
15

Sana nasl davranlmasn istiyorsan bakalarna da yle: davran. Sarho olacak kadar arap ime, yolculuk ederken ar davranlardan sakn.
16

"A olanlara ekmeini ve plak olanlara giysilerini ver. Varlklyken elinde bulunanlarn bir blmn sadakaya ayr; sadaka verdiin zaman isteksiz olma.
17

Erdemli kiinin mezarnda ekmek sunmakta eli ak davran, ama gnahllara bir ey verme.
18

"Bilge kiinin dn dinle, yararl bir d asla kmseme.

19

Bir ie giriirken Tanr'ya yalvar, sana yol gstermesi ve amacna ulaabilmen iin O'na yakar. nk bilgelik btn uluslara verilmemitir, btn iyilikleri veren Tanr'dr. sterse insan yceltir, isterse insann ykmna neden olur. ller lkesinin derinliklerine gmer. Bundan tr olum, tlerimi anmsa ve szlerimin izleri asla yreinden silinmesin.
20

"imdi, olum, Medya'da, Rages'te, Gabri'nin olu Gabael'de on talant gm braktm sana sylemem gerek.

21

Yoksul olduksa kayglanma, olum. Tanr'dan korkuyorsan, her trl gnahtan uzak duruyorsan ve yaptklarndan Tanr honutsa, senin byk bir servetin var demektir. "

Tobyas 'n Yol Arkada

isteklerini yerine getireceim.

2

5Bunun zerine, Tobyas babas Tobit'e yle yant verdi: "Baba, btn

Ama ondan paray nasl alabilirim? Ne beni tanyor ne de ben onu. Bana inanmas ve gm vermesi iin kim olduumu nasl belirteceim? Ayrca, Medya'ya yolculuk yapmak iin hangi yoldan gidileceini bilmiyorum. "
3

Tobit, olu Tobyas'a yle yant verdi: "Bir pusulay ikimiz de imzaladk, pusulay ikiye blp kestim, yars bende yars da onda kalsn diye. Pusulann yarsn aldm, br yarsn da gmn yanna koydum. Dn ki bu olaylar yirmi yl nce oldu. Gm de korumas iin ona braktm! Bundan tr olum, seninle yolculuk yapacak gvenilir bir adam bul. Seninle yolculuk ederek kaybedecei zaman iin ona para deyeceiz. Onunla Gabael'e gidip paray al. "
4

Tobyas, yolu bilen ve onunla birlikte Medya'ya gidecek bir adam bulmak zere dar kt. Darda Rafael adndaki melek onu bekliyordu. Ama Tobyas Tanr'nn meleklerinden biriyle karlatn anlayamad.
5

Tobyas sordu: "Nereden geliyorsun, dostum?" Melek, "srailli kardelerinden biriyim, i bulmak iin buralara geldim" diye yantlad. Tobyas yine sordu: "Medya'ya giden yolu biliyor musun?"
6

"Kukusuz biliyorum" dedi, "Oraya ou kez gittim, btn yollar ezbere biliyorum. Medya'ya sk sk gider, Gabael'de kalrdm. Medya'dan Rages'e gitmek iki gn srer, Rages dalk blgededir, Ekbatana da ovann ortasndadr. "
7

Tobyas ona yle dedi: "Dostum beni bekle, gidip babamla greyim. Sana gereksinmem var. Benimle gelirsen kaybedecein zaman karlnda sana para derim. "
8

Melek, "Olur, beklerim, ama abuk dn" dedi.

Tobyas ieri girdi ve babasna srailli kardelerinden birini bulduunu anlatt. Babas yle dedi: "Onu ieri getir, ailesi ve oyma konusunda bilgi almak istiyorum. Senin iin gvenilir bir arkada olup olmadn anlamam gerek, olum. "
10

Bunun zerine Tobyas dar kp onu ard: "Dostum, babam seni istiyor. " Melek eve girdi. Tobit onu selamlad, o da karlk verdi ve ona mutluluk diledi. Tobit, "Bir daha mutlu olabilir miyim?" dedi, "Ben krm, gkten gelen artk gremiyorum. I grmeyen ller gibi karanla gmlm durumdaym. Ben, canlyken mezara girmi bir adamm. Sylenenleri duyuyorum ama insanlar

gremiyorum. " Melek ona yle dedi: "Avunmaya al. Tanr yaknda seni iyiletirecektir. Avunmaya al. " Tobit de yle dedi: "Olum Tobyas Medya'ya gitmek istiyor. Ona yol gsterir misin? Kardeim, sana para veririm. " Melek, "Onunla gitmek istiyorum" diye yantlad, "Btn yollar biliyorum. Medya'ya ou kez gittim, btn ovalarndan ve dalarndan getim, btn yollar bilirim. "
11

Tobit yle dedi: "Kardeim, sen hangi aileden ve hangi oymaktansn? Bana syler misin?"
12

Melek, "Benim oymamdan sana ne?" dedi. Tobit, "Kimin olu olduunu iyice bilmek ve adn renmek istiyorum" dedi.
13

Melek yle dedi: "Ben byk Hananya'nn olu Azarya'ym, akrabalarndan biriyim. "
14

"Ho geldin ve selamlar kardeim!" dedi Tobit, "Ailenin adn bilmek istediim iin sakn alnma. Akrabam olduunu, iyi ve onurlu bir soydan geldiini reniyorum. Byk Semeya'nn iki olunu, Hananya ile Natan' tanrm. Benimle Yerualim'e gelirlerdi. Orada birlikte dua ettik ve doru yoldan asla ayrlmadlar. Kardelerin deerli kiilerdir, iyi bir soydan geliyorsun, ho geldin. "
15

Szlerine yle devam etti: "Sana gnde bir gm para deyeceim, ayrca, olum gibi senin de masraflarn karlayacam. Yolculuu olumla tamamlarsan,
16

sana anlatmzdan daha ok para derim. " Melek yantlad: "Yolculuu onunla tamamlayacam. Kayglanma, giderken de dnerken de her ey yolunda gidecek. Yol tehlikesizdir. "
17

Tobit yle dedi: "Seni kutsarm, kardeim!" Sonra oluna dnp yle dedi: "Olum, yolculuk iin gereken hazrlklar yap ve kardeinle yola k. Gklerdeki Tanr d lkede sizi korusun ve her ikinizi de esenlikle bana geri gndersin! Tanr'nn iyilik melei sizinle olsun ve sizi korusun, olum!" Tobyas yola kmak zere evden kt, annesiyle babasn pt. Tobit, "yi yolculuklar!" dedi.
18

Tobyas'n annesi alamaya balad ve Tobit'e yle dedi: "Olumu niin uzaa gnderiyorsun? O, dayandmz asa deil mi, her iimize komuyor mu?
19

Kukusuz nemli olan salt para deildir. Kukusuz para olumuz kadar deerli deildir.
20

Tanr 'nn bize verdii yaam biimi bize yeterdi. "

21

Tobit yle dedi: "Byle eyler dnme. Her ey iyi olacak, olumuz gidip gelecek. Eve dnd gn iyi olduunu sen de greceksin. Byle eyler dnme. Onlar iin kayglanma, bacm.
22

Tanr'nn iyilik meleklerinden biri onunla beraber gidecek, yolculuu iyi geecek. Bize esenlik iinde mutlu dnecek. "

Balk

6 O da gznn yan sildi.

2 3

Delikanl melekle yola kt. Kpek onlar izliyordu. Srekli yol aldlar ve ilk gn akamst Dicle Irma'nn yannda kamp kurdular. Delikanl ayaklarn ykamak iin rmaa inmiti. Ama sudan srayan byk bir balk az daha ayan yutacakt. Delikanl bir lk att.
4

Melek yle dedi: "Bal yakala, onu karma. " Delikanl bal yakalayp rman kenarna ekti.
5

Melek devam etti: "Bal yar, safrakesesini, yreini ve karacierini kar. Bunlar bir yana ayr, barsaklarn at. nk safrakesesinin, yreinin ve karacierinin ifa veren zellikleri vardr. "
6

Delikanl bal yard, safrakesesini, yreini ve karacierini ayrd. Baln bir ksmn yemek iin kzartt, geri kalann da tuzda saklamak zere bir yana koydu. Sonra yola ktlar ve Medya'ya iyice yaklatlar. O zaman delikanl melee sordu: "Azarya karde, baln yrei, karacieri ve safrakesesi nasl ifa verir?"
8 7

Melek yle yantlad: "Baln yreini ve karacierini yakarsan, oluan duman, bir eytann veya kt bir cinin musallat olduu erkee veya kadna ifa verir. Bu tr bela, hi bir iz brakmadan, tmyle ortadan kalkar.
9

Safrakesesine gelince, gzlerinde beyaz benekler oluan kii iin gz merhemi olarak kullanlr. Safrakesesini kullandktan sonra, gzlerin ifa bulmas iin beneklerin stne flemen yeter. "
10

Medya'ya girdiler ve Ekbatana'ya ok yaklatlar.

11

Rafael delikanlya, "Tobyas karde" dedi. tekisi yantlad: "Buyurun!" Melek konumasn srdrd: "Bu gece Raguel'de kalacaz. O senin akraban olur. Sara adnda bir kz var.
12

Ama Sara'dan baka hi bir olu veya kz yok. En yakn akrabas sensin. O bakalarnn deil, senindir ve babasnn mirasnda hak talep edebilirsin. Sara dnceli, yrekli ve ok gzel bir kzdr. Babas onu ok sever.
13

Onunla evlenmek hakkndr. Dinle, kardeim: Bu akam kz konusunda babasyla konuacam, kzn seninle nianlanmasn salayacam. Rages'ten dnmzde evlenirsiniz. nan ki, Raguel'in bu nerimi geri evirmeye ya da kzn bakasyla nianlamaya hakk yoktur. nk Musa'nn yasas byle buyuruyor. Raguel kabul etmezse lmn istiyor demektir. Akrabas olman nedeniyle kzyla evlenmek herkesten nce senin hakkn. Raguel bunu renecektir. Bu nedenle dinle kardeim, bu akam kz konusunda konuacaz

ve seninle evlenmesini isteyeceiz. Rages'ten dnmzde onu da alr, senin evine gtrrz. "
14

Tobyas Rafael'e yle yant verdi: "Azarya karde, duyduuma gre, o kz yedi kez evlendirmiler, ama yedi damat da zifaf odasnda lm. O odaya girdikleri gece lmler, damatlar bir cinin ldrdn duydum.
15

Bu nedenle biraz kayglanyorum. Kukusuz cin kza bir ktlk yapmyor, nk onu seviyor, ama bir erkek kza yaklamak isterse, cin onu ldryor. Ben babamn tek oluyum ve lmek istemiyorum. Annemle babama byle bir ac vermekten ekiniyorum. nk bu ac onlarn mezara girmesine neden olur. Onlar grecek baka oullar yok. "
16

Melek yle dedi: "Babann dn unutacak msn? O sana babann ailesinden bir e semeni salk verdi. yleyse dinle, kardeim. Sen cin iin kayglanma, o kzla evlen. Sana sz veriyorum, bu gece onu sana e olarak vermeyi kabul edecekler.
17

Zifaf odasna girdiin zaman, baln yreini ve karacierini al ve bunlarn bir ksmn yaklan buhurun iine koy. Buhur yaylacak,
18

cin de bu kokuyu alnca kaacak. Bir daha kzn yanna asla dnmeyecek, yle bir tehlike yoktur. Sonra birlemeden nce, ikiniz de ayaa kalkn ve dua edin. Gklerdeki Tanr'dan sizi balamasn ve korumasn dileyin. Kayglanma, o kz bandan beri senindi ve onu sen kurtaracaksn. O kz seni izleyecektir ve sana sz veriyorum, sana verecei ocuklar senin iin birer erkek karde olacaktr. Duraksama. " Tobyas Rafael'in bu szlerini duyunca ve Sara'nn babasnn akrabalarndan olduunu, bacs olduunu anlaynca, Sara'ya o denli vuruldu ki, artk gnlnn sahibini bulmu oldu. Raguel

7Ekbatana'ya girerken Tobyas yle dedi: "Azarya karde, beni abucak

2

kardeimiz Raguel'e gtr. " O da Raguel'in evine giden yolu Tobyas'a gsterdi. Raguel avlu kapsnn yannda oturuyordu. lk nce selam verdiler. O da yant verdi: "Ho geldiniz, selamlar, kardelerim. " Onlar eve gtrd. Ei Edna'ya yle dedi: "Bu gen adam, kardeim Tobit'e ne denli benziyor!"

Edna nereden geldiklerini sordu. "Biz Ninova'ya srgn edilen Naftali'nin oullaryz" dediler.
4

Onlara, "Kardeimiz Tobit'i tanyor musunuz?" diye sordu. Onlar, "Evet, tanyoruz" dediler. Edna yine sordu: "Kendisi nasl?"
5

Onlar, "Hl yayor ve iyidir" diye yant verdiler. Tobyas szlerini yle srdrd: "O benim babamdr. "

Raguel ayaa frlad ve onu pp alad.

Konuabildii zaman yle dedi: "Seni kutsarm, olum! Soylu bir babann olusun. O denli erdemli ve o denli iyi iler yapan bir insann kr olmas ne ackl!" Akrabas olan Tobyas'n boynuna sarld ve gzya dkt.
8

Ei Edna onun iin alad, kz Sara da gzya dkt. Raguel srden bir koyun kesti ve konuklar itenlikle karladlar.

Ykandlar, banyo yaptlar ve sofraya oturdular. Sonra Tobyas Rafael'e yle dedi: "Azarya karde, bacn Sara'y benim iin Raguel'den ister misin?"
10

Raguel bu szleri duydu. Gen adama yle dedi: "Ye, i ve elinden geldii kadar bu geceden faydalan. Kzm Sara ile baka kimsenin evlenmeye hakk yoktur. Buna ancak senin hakkn vardr, kardeim. Kzmn en yakn akrabas olduuna gre, ben onu senden bakasna veremem. Ancak, olum, seninle ak konumalym.
11

Akrabalarmz arasndan yedi kez ona bir koca bulmaya altm, ancak hepsi de kzmn odasna girince, ilk gece ld. Olum imdi ye, i. Tanr seni balayacak ve gnl rahatl verecektir. " Tobyas yle konutu: "Sen benim hakkmda bir karara varncaya dek yiyip imekten anlamam. " Raguel yant verdi: "Dediin gibi olsun. nk Musa'nn yasas uyarnca o sana verilmitir. Tanr'nn buyruu da senin olmas yolundadr. Onun iin kz kardeini sana emanet ediyorum. Bundan byle sen onun erkek kardeisin, o da senin kz kardeindir. Bugnden balayarak, sonsuza dek, o sana verilmitir. Gklerdeki Tanr bu gece yardmcn olsun, olum. O seni balasn ve sana gnl rahatl versin."
12

Raguel kz Sara'y ard. Elini tuttu ve kzn Tobyas'a vererek yle dedi: "Onu sana emanet ediyorum. Musa'nn yasasna ve yargsna gre o senin karndr. Onu gtr. Vicdann rahat etsin ve onu babann evine gtr. Gklerdeki Tanr'nn yardmyla yolun ak olsun, gnl rahatlyla git."
13

Sonra kznn annesine dnd ve yaz yazmak iin kt istedi. Evlilik szlemesini hazrlad. Musa'nn yasas uyarnca kzn Tobyas'la nasl evlendirildiini yazd.
14-15

Birlikte yiyip itiler.

16

Raguel ei Edna'y arp yle dedi: "Bacm, ikinci oday hazrla ve kzn oraya gtr." Edna kocasnn buyurduu gibi, yata o odada hazrlad ve kzn odaya gtrd. Kz iin alad, sonra gznn yan sildi ve yle dedi: "Yrekli ol, kzm! Gklerdeki Tanr acn sevince evirsin! Yrekli ol, kzm!" Bunu dedikten sonra dar kt.

Cin Kovuluyor

8
2

Yiyip itikten sonra yatma zaman geldi. Gen adam yemek odasndan yatak odasna gtrdler. Tobyas, Rafael' in dn hatrlad. antasn at, baln yreini ve karacierini kard ve bunlarn bir ksmn yaklan buhurun iine koydu.
3

Baln buhar cine ac verdi ve cin hava yoluyla Msr'a kat. Rafael onu izledi ve abucak balayp prangaya vurdu. Tobyas'n Duas
4

Bu arada anne ve baba darya km ve kapy kapatmt. Tobyas yataktan kalkt ve Sara'ya yle dedi: "Kalk, bacm! Sen ve ben Tanr'ya dua etmeliyiz. Tanr'dan bizi balamasn ve korumasn dilemeliyiz."
5

Sara ayaa kalkt ve Tanr'nn onlar korumas iin birlikte dua ettiler. Tobyas yle dua etti: "Ey atalarmzn Tanrs, sen kutsalsn, Adn da kutsaldr sonsuza dek. Gkler seni kutsasn, Btn yaptklarn sonsuza dek seni kutsasn.
6

Adem'i sen yarattn, Ona yardmc olmas ve onu desteklemesi iin Ei Havva'y sen yarattn, kisinden insan soyu dodu. Sen yle dedin: 'Erkein yalnz kalmas iyi deildir, Ona benzeyen bir e yaratalm.'
7

Ben kz kardeimi cinsel istek nedeniyle almyorum, Onu itenlikle bekr olduum iin alyorum. Bize kar sevecen davran, ona ve bana ac, Birlikte yalanmamz sala."
8

Birlikte "min! min!" diyerek gece yattlar.

Ama Raguel kalkp hizmetilerini ard. Hizmetiler gelip bir mezar kazmak iin ona yardm ettiler.
10

Raguel yle dnyordu: "Tanrnn izniyle lmese keke? Yoksa bizi bekleyen st kapal alay ve utantr."
11

Mezar hazr olunca Raguel eve dnp karsn ard,

12

ona yle dedi: "Odaya bir hizmeti gnder de Tobyas'n hl yaayp yaamadn anlayalm. nk lmse, kimsenin haberi olmadan belki onu gmebiliriz."
13

Hizmetiyi ardlar, lambay yaktlar ve kapy atlar. Hizmeti ieri girdi. Her ikisinin de derin bir uykuda olduunu grd.
14

Hizmeti dar kp fsldayarak yle dedi: "Delikanl lmedi, iler yolunda." Bunun zerine Raguel Gklerdeki Tanr'ya krederek yle dedi:

15

Raguel Tanr'y vyor "Sana hamdederiz, krederiz Tanrm, Saf gnllerle hamdederiz, Sonsuza dek sana hamdedilsin, kredilsin!
16

Beni sevindirdiin iin sana hamdederim. Korktuum bama gelmedi, Onun yerine, bize kar davrannda olaanst bir acma vard.
17

Sana hamdederim, Tek oul olan bu delikanlya, Tek evlat olan bu kzcaza acdn iin. Efendim, onlar bala ve koru, zin ver de onlarn yaamnda Mutluluk ve balanma olsun." Dn Hazrlklar
18

Raguel gn domadan hizmetilerin mezar toprakla doldurmalarn salad.

19

Eine bol bol ekmek yapmasn syledi. ki kzle drt koyunu srden alp getirdi ve onlar piirmeleri iin hizmetilerine buyruk verdi. Hazrlklar balad.
20

Tobyas' arp ona yle dedi: "On be gn bir yere gidemezsin. Burada kalacaksn, benimle yiyip ieceksin. Kzm ok ac ekti, onu yeniden mutlu edeceksin.
21

Bundan baka varlmn yars senin olsun ve hi bir engelle karlamadan babana dnersin. Eim ve ben lnce, varlmn br yars da senin olacak. Yrekli ol, olum! Ben senin babanm ve Edna da senin annendir. Kz kardeinin ailesi olduumuz gibi, bundan byle senin de aileniz. Yrekli ol, olum!"

10 Bu arada Tobit, yolculuk iin gereken gnleri sayyordu. Gn says

dolmutu, ama olu hl dnmemiti.
2

"Orada onu alkoymadklarn umut ederim! Gabael'in lmediini umut ederim! Belki de ona para verecek kimse yoktu" diye dnd.
3

Tobit tasalanmaya balad.

Ei Anna srekli olarak yle diyordu: "Olum ld! O artk yaamyor!" Alayp olu iin yas tuttu. Srekli syleniyordu:
5

"Eyvah! Olum, gzmzn nuru, izin verdim de gittin." Tobit de ona,

"Sus, bacm! Byle eyler dnme" diyordu, "Olumuz iyidir. Orada onu alkoyan bir ey var. Onun arkada akrabamzdr ve ona gvenebiliriz. Yrekli ol, bacm. O yaknda dnecektir."
7

Ei yle diyordu: "Beni rahat brak ve aldatmaya kalkma. ocuum ld." Her gn, aniden evden dar kp olunun giderken izledii yola bakyordu. Ancak kendi gzlerine inanyordu. Gne batnca yeniden eve dnyor, geceleri alayp inliyor ve uyuyamyordu.

Raguel, kznn dn leninin on drt gn srecei konusunda ant imiti. On drt gn getikten sonra Tobyas onun yanna gidip yle dedi: "Artk brak da gideyim, annemle babam beni yeniden grme umudunu yitirmilerdir. Baba, senden unu diliyorum, brak da babamn yanna dneyim. Babamdan ayrldm zaman onun ne kt durumda olduunu sana anlattm."
8

Raguel Tobyas'a yle dedi: "Kal olum, benimle kal. Baban Tobit'e ulaklar gnderirim, senin haberlerini ona iletirler."
9

Ama Tobyas direndi: "Olmaz, babamn evine dnmek iin senden izin istiyorum."

10

Raguel ses karmad ve kz Sara'y korumas iin Tobyas'a verdi. Tobyas'a ayrca varlnn yarsn verdi. Ona erkek ve kadn hizmetiler, kzler ve koyunlar, eekler ve develer, giysiler, para ve ev eyas verdi.
11

Onlarn sevincle yola koyulmalarna izin verdi. Ayrlrken Tobyas'a yle dedi: "Esenlikler dilerim, olum, yolun ak olsun Gklerdeki Tanr sana ve ein Sara'ya sevecenlikle davransn! lmeden nce ocuklarn grmek benim iin bir umut."
12

Kz Sara'ya da yle dedi: "imdi kaynatann evine git, nk bundan byle onlar, seni dnyaya getiren ailen kadar sana yakndr. Gnl rahatlyla git kzm, yaadm srece seninle ilgili salt iyi eyler duymay umut ediyorum." Onlara gle gle dedi ve yola koyuldular. Edna da Tobyas'a yle dedi: "Sevgili olum ve kardeim, Tanr seni yeniden geri getirsin! lmeden nce senin ve kzm Sara'nn ocuklarn greceimi, bunun iin gerektii kadar yaayacam umut ediyorum. Tanrnn katnda, kzm koruman iin sana veriyorum. Yaadn srece onu hi bir zaman mutsuz etme. Gnl rahatlyla git, olum. Bundan byle ben senin annenim ve Sara da kz kardeindir. Hep birlikte mutlu gnler geirmenizi dilerim!" Her ikisini de pt. Onlar da sevinle yola koyuldular.
13

Tobyas Raguel'in evinden ayrlrken ii rahat etmiti. Kvan duyarak gkyznn ve yeryznn Tanrs'na, btn evrenin egemenine hamdetti. Yolculuunun iyi bir ekilde sonulanmasn diledi. Raguel'i ve ei Edna'y kutsad. "Yaadm srece sizi onurlandrmak benim mutluluum olacaktr!" dedi. Tobit'in Gzleri ifa Buluyor

11Ninova'nn karsndaki Kaserin'e yaklarken,

2

Rafael yle dedi: "Baban ne denli kt durum da braktmz biliyorsun. 3Biz einden nce gidelim ve evi hazrlayalm, o da brleriyle birlikte arkadan gelir."
4

Birlikte ilerlediler. Rafael, safrakesesini almas iin Tobyas' uyarmt. Kpek de onlar izledi.
5

Anna oturmu olunun gelirken izleyecei yola bakyordu.

Kukusuz olunun geldiine inand ve Tobit'e yle dedi: "Olun arkada ile beraber geliyor."
7

Tobyas babasnn yanna gitmeden nce Rafael ona yle dedi: "Sana sz veriyorum, babann gzleri ifa bulacaktr.
8

Baln safrakesesini gzlerine koymalsn. la ac verecek ve gzlerinden ince beyaz bir zar kacak. Baban grebilecek ve a bakabilecek."
9

Tobyas'n annesi ona doru kotu, olunun boynuna sarld ve yle dedi: "Artk lsem de gam yemem, nk seni yine grdm." Ve gzya dkt.
10

Tobit ayaa kalkt, avluyu sendeleyerek geip kapya geldi. Tobyas ona doru ilerledi.
11

Baln safrakesesini elinde tutuyordu. Babasnn gzlerine fledi. Kmldamamasn syleyerek yle dedi: "Yrekli ol, baba!" Sonra ilac srd ve bir sre orada brakt.
12

Ardndan iki eliyle, babasnn gzlerinin kenarlarndan balayarak zar biimindeki deriyi soydu.
13

Babas boynuna sarld,

14

gzya dkt. Birden, "Grebiliyorum, olum, gzmn nuru!" diye bard ve ekledi: "Tanr'ya vgler olsun! Yce adna hamdolsun! Yol gsteren kutsal meleklerin iin sana hamdolsun! Yce adna sonsuza dek vgler olsun!
15

nk beni iddetle cezalandrmt, imdi bana acd Ve olum Tobyas' gryorum." Tobyas eve girdi, yksek sesle ve sevinle Tanr'y vd. Ardndan babasna her eyi anlatt: Yolculuunun baaryla getiini, gm geri getirdiini, Raguel'in kz Sara ile evlendiini, einin kendisini izlediini, yaknda olduunu ve Ninova'nn kapsna yaklatn syledi.
16

Tobit gelinini karlamak zere Ninova'nn kapsna doru ilerledi, bir yandan da kvanla Tanr'y vyordu. Ninova halk, Tobit'in yannda yol gsteren biri olmadan yrdn ve eskisi gibi canl biimde ilerlediini grnce aakald.
17

Tobit, Tanr'nn kendisine nasl acdn ve gzlerine ifa verdiini herkese anlatt. Olu Tobyas'n ei Sara'y karlad ve onu u szlerle kutsad: "Ho geldin, kzm! Seni bize gnderdii iin Tanr'ya hamdederiz. Baban kutsarm, olum Tobyas' kutsarm ve seni de kutsarm, kzm. Sevinle ve kutsama ile kendi evine ho geldin. eri gir, kzm." Tobit, Ninova'da oturan btn Yahudiler iin o gn bir len verdi.
18

Kuzenleri Akikar ve Nadab, Tobit'in mutluluunu paylamak iin geldiler.

Rafael

12len bitince Tobit olu Tobyas' arp yle dedi: "Olum, seninle
yolculuk eden arkadana deyecein paray dnmen gerek. Ona kararlatrdmzdan fazlasn ver!"
2

Tobyas, "Baba, yardmlar iin ona ne demem gerek?" diye sordu, "Geri getirdiimiz mallarn yarsn ona versem bile, yine de kazanl saylrm.
3

Esenlikle sana dnmemi salad, eimi iyiletirdi, paray da getirdi ve imdi de seni iyiletirdi. Tm yaptklar iin ona ne vereyim?"
4

Tobit yle dedi: "Geri getirdii mallarn yarsn fazlasyla kazand."

Bunun zerine Tobyas arkadan arp yle dedi: "Tm yaptklarnn karlnda geri getirdiin mallarn yarsn cret olarak alabilirsin ve gnl rahatlyla gidebilirsin."
6

O zaman Rafael her ikisini yanna arp yle dedi: "Tanr'ya hamdedin ve btn canllarn nnde size verdii iyilikler iin O'nu vn. O'na hamdedin ve adn yceltin. Tanr'nn yaptklarn hak ettii gibi, btn insanlarn nnde aa vurun ve O'na kretmekten asla usanmayn.
7

Bir kraln gizini saklamak dorudur, ayn biimde, Tanr'nn yaptklarn bildirmek ve aa vurmak dorudur. Yarat gibi O'na kredin. Doru olan yapn ve size hi bir ktlk gelmez.
8

"Dua edip oru tutmak ve sadaka verip doru olan yapmak varlkl olup gnah ilemekten daha iyidir. Altn biriktirmektense sadaka vermek daha iyidir.
9

Sadaka insan lmden kurtarr ve her trl gnahtan temizler. Sadaka verenlerin gnleri bo gememitir.
10

Gnah ileyip ktlk yapanlarsa kendilerine zarar verirler.

11

"Size btn gerei anlatacam, sizden bir ey saklamayacam. Bir kraln gizini saklamann doru olduunu ve ayn ekilde, Tanr'nn yaptklarn yarar biimde aklamann doru olduunu size daha nce sylemitim.
12

unu bil ki, sen Sara ile birlikte dua ederken yakarlarnz gr kemli Tanr'ya sunan ve onlar okuyan bendim. ly gmdnz zaman da durum byleydi.
13

Bir ly gmmek iin duraksamadan sofradan kalktn zaman, kutsal inancn denemek iin ben gnderilmitim.
14

Ayn biimde Tanr, seni ve gelinin Sara'y iyiletirmem iin beni gnderdi.

15

Ben Rafael'im. Tanr'nn yce katna kmak iin her an hazr bekleyen yedi melekten* biriyim."

Eski ve Yeni Antlama'da bu yedi melekten nn sz geer: Cebrail, Mikael ve Rafael.

16

Her ikisinin gnl, kar konulmaz korku ve sayg duygularyla doldu, rknt ile yzst yere kapandlar.
17

Ama melek yle dedi: "Kayglanmayn, gnlnz rahat olsun. Sonsuza dek Tanr'ya hamdedin.
18

Bana gelince, sizlerle birlikte olmak konusundaki yargy ben vermi deilim, Tanr'nn buyruu byle belirdi. Yaadnz srece O'na hamdetmeli, O'nu vmelisiniz.
19

Beni yemek yerken grdnz sandnz. Ancak bu, oluan bir grnt idi, baka bir ey deildi.
20

imdi yeryznde Rabbinize hamdedin ve Tanr'ya kredin. O yukardan beni buraya gnderdi, ben de O'na dnmek zereyim. Olup bitenleri yazn." Rafael yukarya ykseldi.
21

Yeniden ayaa kalktklar zaman, Rafael artk grnmyordu.

22

Tanr'y ilahilerle vdler, byle mucizeler yapt iin O'na krettiler. nk Tanr'nn bir melei onlara grnmt! Gksel Yerualim

13 Ve Tobit yle dedi: "Sonsuza dek yaayan Tanr'ya hamdolsun, nk

O'nun saltanat tm alarda srer!
2

O, hem cezalandrr hem balar, nsanlar ller lkesinin sonsuzluuna gnderir. Sonra onlar oradan ekip alr, Sonunda yok eder, O'nun elinden kurtulu yoktur.
3

O'nu vdnz btn uluslara duyurun, Sizler ki srailoullar'snz! nk O, onlarn arasnda yaamanz salayarak,
4

Bu konuda da size yceliini gstermitir. Tm yaayan varlklarn nnde O'nu vn! O Efendimizdir, Tanrmzdr, Babamzdr, sonsuza dek Tanr'dr.
5

Gnahlarnz iin sizi cezalandrmasna karn, Hepinize acyacaktr. eitli uluslara yaylm olan sizleri Bir araya toplayacaktr.
6

Btn yreinizle ve btn cannzla O'na dnerseniz, O'na kar drst davranrsanz, O da size dnecektir. Artk yzn sizden gizlemeyecektir. Size ne denli iyi davrandn dnn, O'na yksek sesle kredin, Herkesin hakkn gzeten Rabbinize hamdedin. O her ada saltanat sryor, O'nu yceltin. Ben, bu lkede srgndeyken O'nu vyorum, Gnah ilemi bir ulusa O'nun gcn

ve yceliini bildiriyorum. Gnah ileyenler, O'na dnn, O'na kar tutumunuz drst olsun. Olabilir ki, size kar sevecen davranp size acyacaktr.
7

Bana gelince, Tanr'y vyorum Ve ruhum gklerin egemeni iin kvan duyuyor. zin ver de herkes O'nun yceliini anlatsn, Yerualim'de vlsn.

Yerualim, kutsal kent, Tanr yaptn iler iin seni iddetle cezalandrd, Ama O, drst kiilerin oullarna acyacaktr.
10

Yarat gibi Tanr'ya hamdet, O tm alarda srekli saltanat srmtr. Tapnan sevinle yeniden yaplsn, Senin iinde srgnde olanlar avutsun, Senin iinde btn ac ekenleri sevsin, Gelecek btn kuaklar iin, srekli olarak.
11

Dnyann her blgesi zerinde Grkemli bir k parlayacak, Deiik uluslar uzaktan gelecekler, Dnyann br ucundan gelecekler, Tanr'nn kutsal adna yakn olmak iin, Ellerinde armaanlarla Gklerin egemenine gelecekler. Senin iinde her yeni kuak Srekli olarak sevincini duyuracak, Seilmi olan bu kentin ad Gelecek kuaklarda sonsuza dek yaayacak.
12

Seni aalayanlara lanet olsun, Seni ykana, Duvarlarn paralayana, Kalelerini ykp yerle bir edene, Evlerini yakana lanet olsun! Bu kenti kuran btn kiiler sonsuza dek kutsansn!
13

O zaman sen coacaksn, Drst kiilerin oullar iin sevineceksin, nk tm toplanacak, Her an Rabbi'ne hamdedecektir.
14

Seni sevenler mutludur, Sende bar olmasndan sevinenler mutludur! Verdiin cezalar karsnda tasalananlar mutludur! nk yaknda senin iinde kvan duyacaklar, Gelecek gnlerde ne denli kutsandna tank olacaklar.
15

Ruhum o yce egemene, Tanr'ya hamdediyor.

16

nk Yerualim ve onun evi Sonsuza dek yeniden yaplacaktr. Senin grkemini grp gklerin egemenini vmek iin Benim soyumdan bir kii yaarsa ne mutlu! Yerualim'in kaplar Safirden ve zmrtten yaplacak, Btn duvarlarn deerli talarla kaplanacak. Yerualim'in kaleleri altndan yaplacak, Kale burcundaki mazgall siperler Som altndan yaplacak.
17

Yerualim'in sokaklar Yakutla ve Ofir'den gelen talarla denecek, Yerualim'in kaplar Coku dolu ezgilerle yanklanacak. Yerualim'deki btn evlerin halk yle diyecek: 'Haleluya! srail'in Tanrs'na hamdolsun.' Yerualim'de sonsuza dek Tanr'nn kutsal adn hamdederek anacaklar."
l8

Tobit'in vgleri burada son buluyor.

Ninova

14Tobit yz on iki yandayken gnl rahatlyla ld ve Ninova'da onurlu

biimde gmld.
2

Kr olduu zaman altm iki yandayd. ifa bulduktan sonra rahat yaad. Sadaka veriyor, srekli olarak Tanr'ya hamdediyor ve O'nun yceliini vyordu.
3 4

lmek zereyken olu Tobyas' ard ve yle buyurdu:

"Olum, ocuklarn al ve buradan uzaklap Medya'ya git, nk Nahum'un bildirdii gibi Ninova ile ilgili Tanr'nn szne inanyorum. Her ey byle olacaktr, srail peygamberlerinin, Tanrnn elilerinin, Asur ve Ninova hakknda nceden haber verdikleri eyler gerekleecektir. Onlarn syledii bir tek sz bo deildir. Her ey zamannda olacaktr. Medya'y gvenliin asndan Asur'a ve Babil'e ye tutarm. nk bildiim kadaryla Tanr'nn btn syledikleri gerekleecektir. Her ey byle olacaktr, nceden haber verilen olaylarn tm gerekleecektir. srail topraklarnda yaayan btn kardelerimiz iin nfus saym yaplacaktr ve kendi gzel lkelerinden ok uzaklara srleceklerdir. Btn srail lkesi, Samiriye ile Yerualim le dnecektir ve Tanr'nn evi bir sre iin ykk duruma gelecek ve yaklacaktr.
5

Bundan sonra Tanr onlara yeniden acyacak, srail lkesine geri getirecektir. O'nun evini yeniden yapacaklar, ancak zaman gelinceye dek bu ev ilki gibi gzel olmayacaktr. Ardndan, hepsi tutsaklktan kurtulup geri dnecek ve Yerualim'i btn grkemiyle yeniden kuracaklar. srail peygamberlerinin nceden bildirdii gibi Tanr'nn evi Yerualim'de yeniden yaplacaktr.
6

"Btn insanlar deiip eksiksiz bir itenlikle Tanr'dan korkacaklardr. Onlar yanl yola gtren dzmece tanrlar reddedecekler.
7

Drst davranarak btn alarn Tanrs'na hamdedecekler. O gnlerde kurtulacak olan btn srailliler, Tanr'y itenlikle yrekten anmsayacaktr. Onlar Yerualim'de toplanacaklar ve ardndan brahim'in lkesinde gvenlik ierisinde yaayacaklardr. Bu lke onlarn olacaktr ve Tanr'y itenlikle sevenler sevinecektir. Gnah ileyip ktlk yapanlar yeryznden kaybolacaktr.
8

"imdi, ocuklarm, size bir grev veriyorum: Tanr iin itenlikle aln ve O'nu sevindirecek biimde davrann. Doru olmay, sadaka vermeyi, Tanr'y anmay ve srekli olarak, itenlikle ve btn gleriyle Tanr'ya hamdetmeyi ocuklarnza zorunlu kln.
9

imdi olum, Ninovadan git, burada kalma.

10

"Annenizi benim yanma gmnce, hangi gn, hangi saatte olursa olsun, abucak gidin ve bu lkede daha fazla kalmayn. Ben bu lkede yrek doruluundan yoksunluun ve ktln utanmayan zaferini gryorum. Nadav'n, babal Akikar'a yaptklarn dn. Henz yaarken, yeraltna girmek zorunda kalmam myd? Ama Tanr, sulunun kt davrannn cezasn, kurbannn gzleri nnde verdi. nk Akikar gn na geri dnd. Oysa Nadav, Akikar'n yaamna kar kt amalarla plan yapmann cezasn ekerek sonsuza dek karanla gmld.

Yapt iyi ilerden dolay Akikar, Nadav'n ona hazrlad ldrc tuzaktan kurtuldu. Oysa Nadav'n bu tuzan iine dmesi ykmna neden oldu.
11

O halde, ocuklarm, sadaka vermenin sonucunu gryorsunuz, ktln lme neden olduunu anlyorsunuz. Ama soluum kesildi." Onu yatana yatrdlar. ld ve onurlu bir biimde gmld.
12

Annesi lnce Tobyas onu babasnn yanna gmd. Sonra ei ve ocuklaryla beraber Medya'ya gitti. Kaynatas Raguel'le Ekbatana'da yaad.
13

Einin yalanan annesi ve babasna her trl ilgiyi ve saygy gsterdi. Onlar Medya'da, Ekbatana'da gmd. Babas Tobit'in mirasndan baka Raguel'in miras da Tobyas'a kald.
14 15

Kendisi ok onurlandrld ve yz on yedi yana dek yaamn srdrd.

lmeden nce Ninova'nn yklna tank oldu. Medya Kral aksares'in Ninova halkn tutsak ettiini ve snr d edip Medya'ya getirdiini grd. Ninova halkna ve Asurlular'a verdii aclar iin Tanr'ya hamdetti. lmeden nce Ninova'nn sonu nedeniyle sevinmek olanan buldu ve Tanr'ya sonsuza dek hamdetti. min.

YUDT'N KTABI GR Yudit'in Kitab Yahudiler'in dman bir ordu tarafndan yok edilme tehdidi altnda yaad gnleri anlatr. yknn kahraman Yudit, inancna itenlikle bal dul bir kadndr. Kendisi Musa yasasnn gereini yapmaktadr. Holofernes'i ldrp Yahudiler'i etkileyici biimde kurtarr ve bu ii yaparken Tanrnn yardmna gvenir. Ana Hatlar 1:1-7:32 srailliler yok edilme tehdidi altndadrlar 8:1-13:20 Yudit Yahudiler'i kurtarr 14:1-16:25 srailliler'in zaferi

Nebukadnessar ve Arpakat

1Nebukadnessar on iki yldr Asurlularn kralyd ve byk Ninova Kenti'nde

yayordu. Arpakat o yllarda Ekbatana'da Medler'i ynetiyordu.
2

Arpakat Ekbatana Kenti'ni kar kalnlnda ve alt kar uzunluunda talarla yaplm surlarla evirmiti. Kale duvarlarnn ykseklii yetmi, genilii ise elli kart.
3

Kaplardaki kulelerin ykseklii yz kart. Kulelerin temeli altm kar geniliindeydi.

4

Kaplar yetmi kar yksekliinde ve krk kar geniliindeydi. Bu suretle sava kuvvetler dzenli admla yrye katlabiliyor, yaya asker ise kolaylkla resmigeit yapabiliyordu.
5

O gnlerde Kral Nebukadnessar, Ragay snrlar iindeki byk ovada Kral Arpakat'la savat.
6

Dalk lkeler halk, Frat ve Dicle rmaklaryla Hidaspes kylarnda oturanlar ve Elamitler'in kral Ariyok'un buyruundaki ova halk, Kral Nebukadnessar' destekliyordu. Bylelikle Keleud oullarnn savana katlmak iin pek ok ulus bir araya geldi.
7

Asur Kral Nebukadnessar Persler'e, batl lkeler halkna, Kilikya, am ve Lbnan'a, Lbnan Suriye snrndaki dalk blgede oturanlara, ky halkna;

Karmel, Gilat, Yukar Galile ve Ezdrelon'daki byk ova halkna;

Samiriye'ye ve yredeki kentlere, rdn'n ilerisindeki Yerualim, Betani, Keleus, Kade, Msr Irma, Tahpanes, Rames ve Goen blgesine;
10

Tanis'in ilerisine ve Menfis'e, Habeistan snrlarna dek Msr halkna birer mesaj gnderdi.
11

Ancak bu lkelerdeki insan topluluklar Asur Kral Nebukadnessar' in arsna nem vermediler ve savaa katlmak iin ardndan gitmediler. Kayglanmyorlard, nk onlarn gznde Nebukadnessar tek banayd. Elilerini utanlacak bir duruma getirdiler. Onlar da hi bir i baaramadan geri dnd.
12

Nebukadnessar bu lkenin tmne ok fkelendi. Kilikya, Damasin ve Suriye snrlar iinde yaayan kiilerden, Moavllar'la Amonlular'dan ve iki denizin kylarna dek Filistin'in gney kesimindeki ve Msr'daki insan topluluklarndan almaya, onlarn yaamna klcyla son vermeye taht ve krall zerine ant iti. Arpakat 'a Kar Seferberlik
13

On yedinci ylda Nebukadnessar'la buyruundaki kuvvetler, Kral Arpakat'la savap onu yendiler. Arpakat'n ordusu, atllar ve iki tekerlekli sava arabalar bozguna urad.
14

Nebukadnessar, kentleri ele geirip Ekbatana zerine yrd, kaleleri alp pazaryerlerini yama etti. Arpakat'n nceki grkemli yaamn alay konusu yapt.
15

Bundan sonra Ragay dalarnda Arpakat' yakalad ve onu sngleyerek sonsuzlua dek yok etti.
16

Ardndan askerlerini ve onu destekleyenleri geri ekti. Silahl kiilerden oluan byk bir kalabalk vard. Nebukadnessar ve ordusu yz yirmi gn srekli olarak kaygszca bayram ettiler. Bat Seferi

2 On sekizinci ylda, ilk ayn yirmi ikinci gnnde, sarayda etrafa gzda veren
2

Asur Kral Nebukadnessar'n tm dnyadan alaca yolunda bir sylenti yayld. Genelkurmay ve kdemli subaylaryla yapt gizli toplantnn ardndan, Nebukadnessar bu lkelerin tmn yok edeceini bildirdi.
3

Kraln bavurusuna karlk vermeyen her kiinin ldrlecei bir kararname ile bildirildi.
4

Danma kurulunun toplants bitince Asur Kral Nebukadnessar, dorudan doruya kendi buyruu altnda olan ordularnn bakomutan Holofernes'i artt. Ona yle dedi:

"Tm dnyann efendisi yce kral yle buyuruyor: 'Yola koyul, yiitlii denenmi kiileri birlikte al, yz yirmi bin kadar piyade neferi ve on iki bin atl ile ok sayda at al.
6

Sonra bat lkelerinin stne yr, nk bu kiiler arm nemsemedi.

Bana boyun emelerini syle, nk ok fkeliyim ve askerlerime hareket emri vermek zereyim. Askerlerim yeryzn kaplayacak ve dnyay yama edecek.
8

Yarallar ovalar dolduracak, lleriyle tkanan rmaklar taacak. 0nlar tutsak edip dnyann bir ucundan br ucuna srkleyeceim.

10

"'imdi git. Benim iin blgenin tmn ele geirmekle ie bala. Sana boyun eerlerse onlar salverme, zaman gelince onlar cezalandracam.
11

Ama direnirlerse, onlara hi bir zaman acma. Brak da, koruduum lkelerde onlar kltan geirsinler ve mallarn yama etsinler.
12

Yaamn hakk iin ve krallmn yaayan kudreti hakk iin konutum. Sylediklerimi gerekten yapacam.
13

Sana gelince, efendinin buyruklarndan hibirini savsaklama, buyruuma abucak tastamam uy.'"
14

Kraln yanndan ayrlan Holofernes, Asur ordusunun mareal, general ve subaylarn artt.
15

Efendisinin buyruklarna uyarak seilen askerlerin ayrntlarn grt. Yz yirmi bin kadar asker ve on iki bin atl oku vard.
16

Bu kuvvetleri sava birlikleri olarak dzenledi.

17

Ardndan tanacak eyalar iin ok sayda deve, eek ve katr, besin olarak da pek ok kz ve kei salad.
18

Kimler varsa hepsine gereinden ok azk ve kraln hazinesinden olaandan ok altn ve gm verildi.
19

Kral Nebukadnessar'dan nce Holofernes ordusu ile yola kt. ki tekerlekli sava arabalar, atllar ve piyadeleriyle bat blgelerini yenmeye hazrland.
20

Onlar, saysz ekirgeleri veya kum tanelerini andran byk bir kalabalk izliyordu; bu halk ynnn saysn belirlemek olanakszd. Holofernes'in lerleyi abalar
21

Bylece Ninova'dan yola ktlar ve gn srekli olarak Bektilet Ovas'na doru ilerlediler. Ardndan Yukar Kilikya'nn kuzeyindeki dalarda ordunun konaklamas iin Bektilet'ten ayrldlar.

22

Oradan Holofernes ordusu, piyadeleri, atllar ve iki tekerlekli sava arabalaryla birlikte dalk lkelere doru ilerledi.
23

Pt'la Lud'dan geti. Keleon'un gneyinde, ln evresinde oturan Rasis'in oullaryla smail'in oullarna baskn yapp onlar soydu.
24

Frat boyunca yol ald, Mezopotamya'y bir utan bir uca geti. Abron Deresi'nin stnde olan kale ve siper yaplarak salamlatrlm kentleri ykp yerle bir etti ve denize ulat.
25

Ardndan Kilikya snrlar iindeki lkelere saldrd, direnen kiileri hakszca ldrd. Yafet'in gney snrlarnda ilerleyerek Arabistan'a yneldi,
26

Midyanllar'n evresini tamamen kuatt, adrlarn yakp koyun iftliklerini yama etti.
27

Sonra am Ovas'na yneldi. Budayn hasat zamanyd. Tarlalar atee verdi, hayvan srlerini ldrd, kentleri yama edip krlar kullanlmaz duruma getirdi ve tm delikanllar kltan geirdi.
28

Ky halk korkup at ve rperdi. Sayda, Sur, ur, Okina, Yamnya, Azotus ve Askalon halk panie kaplmt.

3
2 3

Bar iin Holofernes'e eliler gnderip yle dediler:

"Yce Kral Nebukadnessar'n buyruundayz. Bizlere nasl isterseniz yle davrann. Hayvan iftliklerimiz, topraklarmz, buday tarlalarmz, hayvan srlerimiz ve koyun iftliklerimiz buyruunuzdadr. stediinizi yapabilirsiniz.
4

Kentlerimiz ve orada yaayan kiiler de buyruunuzdadr. Gelin, oralara istediiniz gibi yerlein."
5

Eliler durumu Holofernes'e bildirdi.

Holofernes ordusu ile kyya yaklat, kale ve siper yaplarak salamlatrlm btn kentlerde zel olarak garnizonlar grevlendirdi. Tannm kiileri kendisine yardmc olmaya zorlad.
7

Kentlerdeki ve evredeki halk Holofernes'i elenklerle sslenerek ve tef eliinde oynayarak karlad.
8

Karlnda, Holofernes tapnaklarn ykt ve kutsal aalarn kesti. Bylece yrenin btn tanrlarn yok ederek ve uluslar yalnz Nebukadnessar' a tapmaya zorlayarak, eitli diller konuan ve deiik uluslarla balants olan kiilerin Nebukadnessar' tanr diye bilmeleri iin kendisine verilen grevi yerine getirdi.

Sonra Ezdrelon'a yaklat. Bu ky, Dotan evresinde, Yahudiye'nin gney kesimindeki sradan karsndayd.
10

Geva'yla Skitopolis arasnda ordusu ile konaklad ve yiyecek, iecek salamak iin orada bir ay bekledi. Yahudiye Tetikte

bakomutan Holofernes'in eitli uluslara nasl davrandn, tapnaklarn yama edip yktn duyup
2

4Yahudiye'nin gney kesiminde yaayan srailliler, Asur Kral Nebukadnessar'n

onun yaklatn renince ok kayglandlar. Yerualim'le Tanr'nn Tapna iin kuku duydular.
3

Tutsaklktan ksa bir sre nce kurtulmulard. Halkn gney Yahudiye'ye yerlemesi, saygszca kullanlan kutsal eyalarla sunan ve tapnan arnp kutsanmas yeniydi.
4

Onun iin Samiriye, Kona, Beyt-Horon, Belman, Eziha, Koba, Asora ve Salem Ovas'nda oturanlara bilgi verdiler.
5

En yksek dalarn tepesine kp oradaki kyleri, kale ve siper yaparak salamlatrdlar. Yiyecek ve iecek bulundurdular, nk ekin bime zaman gelmiti.
6

O gnlerde, Yerualim'de yaayan Ba khin Yoakim, Dotan Ovas'na ynelen Ezdrelon'un karsndaki iki kente, Betulya ve Betomestaym halkna yazd.
7

Gney Yahudiye'ye varmak iin tek yol olan da geitlerini tutmalarn buyurdu, bylece saldrganlar durdurmak onlar iin kolay olacakt. nk dar geitlerde ancak iki kii yan yana durabilirdi.
8

srailliler, Ba khin Yoakim'in ve Yerualim'de toplant yapan Yallar Konseyi'nin buyruklarna uydular. Dua Eden Bir Ulus
9

srail'in btn erkekleri, byk bir istekle Tanr'ya seslendiler. O'nun karsnda alakgnll ve saygl davrandlar.
10

Erkekler, eleri, ocuklar, hayvanlar, kiralk ve kle olarak orada oturan tm yabanclar, bellerinin etrafna ul sardlar.
11

Yerualimdeki tm srailliler, kadnlarla ve ocuklarla birlikte, tapnan nnde yzkoyun yattlar ve balarna kller dkerek ellerini Tanr'ya uzattlar.
12

Suna ulla sardlar ve byk bir istekle bir araya gelerek srail'in Tanrs'na yalvardlar. Ufak ocuklarnn kltan geirilmemesi, elerinin karlmamas,

onlara miras kalan kentlerin yklmamas, tapnaa saygszca davranlmamas, kutsal nesnelere Saldrlmamas ve putperestlerin baarlarn zevkle seyretmemesi iin yalvardlar.
13

Tanr onlar duydu ve tasalar ile ilgilendi. Acyarak ve esirgeyerek onlar sevdi. Gerek Gney Yahudiye'de gerekse Yerualim'de, Her eye Gc Yeten Tanr'nn Tapnann nnde insan topluluklar gnlerce oru tuttu.
14

Bakhin Yoakim ve Tanrnn nnde duranlar, Tanr'nn khinleri ve elileri bellerine ul sarmlard. Aralksz bir hayvan atete yakp kurban ediyorlard* ve halkn kendi isteiyle verdii adaklar sunuyorlard. * Kurban edilen hayvan atete tamamen yaklyordu.
15

Sarklarnda kllerle, srail ulusunun karna uygun olarak davranmasn Tanr'dan itenlikle diliyorlard. Holofernes'in Ordusunun Sava Kurulu

5
2

Asur ordusunun bakomutan Holofernes, srailoullar'nn savaa hazrland yolunda haber ve bilgi ald. Da geitlerini kapattklarn, da zirvelerinde gl siper yaptklarn ve ovalarda engeller koyduklarn rendi. Holofernes ok fkelendi. Moav'n tm prenslerini, Amon'un tm generallerini ve ky kesimlerin ufak prenslerini artt.
3

Onlara yle dedi: "Kenan lkesinin insanlar, dalk lkelerde ne biim bir halk olduunu bana syleyin: Bu halk hangi kentlerde oturuyor? Ordusu byk m? Gc ve varl nereden kaynaklanyor? lkeyi ynetip orduya komuta eden kral kimdir?
4

Tm batl uluslar gibi, niin gelip benimle grmediler?"

Amonlular'n nderi Akyor u yant verdi: "Efendimiz, kulunun syleyeceklerini ltfen dinle. Evleri size yakn olan bu da insanlaryla ilgili gerekleri size anlatacam. Kulunuz size hi bir zaman yalan sylemez.
6

Bu insanlar Kildaniler'in soyundan gelmektedir.

Bir zamanlar gelip Mezopotamya'ya yerletiler, nk Kildaniler'in lkesinde yaayan atalarnn tanrlarna uymak istemiyorlard.
8

Atalarnn trenlerini brakp doruluunu kabul ettikleri Tanr'ya, gklerdeki Tanr'ya tapmaya baladlar. Kendi tanrlarnn nnden kovulunca Mezopotamya'ya katlar ve orada uzun bir dnem yaadlar.
9

"Tanr, evlerini brakp Kenan lkesine gitmelerini kendilerine bildirince, oraya yerletiler; altn, gm ve byk sr srleri topladlar.

10

Ardndan Kenan lkesinde ktlk ba gsterince, Msr'a gittiler ve yiyecek bulduklar srece orada kaldlar. Saylar pek ok artt, kalabalk bir soy geliti.
11

Ama Msr Kral davrannda onlara kar oldu, onlar tula yapmaya zorlayarak smrd; onlar alaltp kle durumuna drd.
12

Tanr'ya seslendiler ve Tanr Msr topraklarnda kurtulmas olanaksz skntl ve zararl durumlar oluturdu ve Msrllar onlar kovdu.
13

Tanr onlarn nnde Kzldeniz'i kuruttu.

14

Sina yarmadas ile Kade-Barnea yolundan ilerlemelerini salad. lde oturanlar kovup
15

Amonlular'n lkesine yerletiler ve ok gl olduklarndan Hebon halkn yok ettiler. Sonra, rdn Irma'n geip tm dalk lkeleri ele geirdiler.
16

Kenan lkesi halkn, Perizliler'i, Yevuslular', ekemliler'i ve tm Girgallar' kovdular ve orada uzun yllar yaadlar.
17

"Bu arada Tanr katnda sulu olmadlar, bolluk iinde yaadlar. nk onlarn Tanrs sululuktan tiksinir.
18

Ama, Tanr'nn gsterdii yoldan uzaklanca, birbiri ardndan gelen savalarda bir blm ldrld, dierleri de tutsak olup yabanc lkelere gtrld. Tanrlar'nn Tapna yerle bir edildi ve dmanlar kentlerini ele geirdi.
19

Ardndan yzlerini bir daha Tanrlar'na dndrdler, dalp ayrldklar yerlere geri dndler. Tapnaklarnn bulunduu Yerualim'i yeniden ele geirdiler ve braklan dalk lkelere bir kez daha yerletiler.
20

"Bu durumda, stn yetenekli efendimiz, bu insanlar yanl bir ey yapmlarsa, Tanr katnda suluysalar, bu konuda kanmz varsa, ilerleyip onlara saldrabiliriz.
21

Ama bu ulus susuzsa, efendimizin bundan kanmas daha uygun olur. nk Tanrlar'nn onlar koruyacandan kukum yok. O zaman dnyada glnecek kii durumuna deriz?"
22

Akyor szlerini bitirince adrn etrafndaki insanlar ona kar durdu. Holofernes'in eski subaylar, ky halk ve Moavllar Akyor'u paralayacaklarn syleyip ona gzda verdiler.
23

"srailliler'den niin kayg duyalm?" dediler, "Onlar zayf ve gsz bir ulustur, byk bir saldrya dayanamazlar.
24

ndekiler! leri! Efendimiz Holofernes'in ordusu onlar bir lokma gibi yutacak!"

Akyor'un srailliler'e Verilmesi

6 Kurulun etrafnda toplanan kiilerin yapt grlt azalnca, Asur ordusu

bakomutan Holofernes, yabanclarla Amonlular'n oluturduu kalabaln nnde Akyor'a kt:
2

"Sen kendini ne sanyorsun, Akyor? Sen ve yalnz kar gzeten Amonlular bugn kehanette bulunarak bizi srail ulusu ile savamaktan vazgeirmeye alyorsunuz. Tanrlar'nn onlar koruyacan iddia ediyorsunuz. Onlarn tanrs Nebukadnessar deilse kimdir? Nebukadnessar gcn kantlayp onlar yeryznden yok edecektir ve onlarn Tanrs kukusuz onlar kurtarmayacaktr.
3

Ama Nebukadnessar'n kullar olan bizler, onlar tek bir kiiymi gibi kolayca ortadan kaldracaz. Atllarmzn gcne hi bir zaman kar koyamazlar.
4

Tmn yakacaz. Dalar kanlaryla sarho olacak ve ovalar cesetleriyle dolacak. Bize kar koyamayacaklar gibi, tm lecek; dnyann efendisi Nebukadnessar byle diyor. nk o konutu ve sarf ettii szlerin bo olmad anlalacaktr.
5

Sana gelince, Akyor, sen ki karn gzeten bir Amonlu'sun, sen ki atak ve dncesiz bir durumdayken byle konutun, Msr'dan gelen bu kaak soydan alncaya dek yzm bir daha grmeyeceksin.
6

0 zaman askerlerimin kllar ve subaylarmn mzraklar her iki yann delecek. srail'e saldrdm anda yarallardan biri de sen olacaksn.
7

"Hizmetilerim imdi seni dalk lkelere gtrecek ve geitlerde, kentlerden birinin evresinde seni brakacak.
8

Onlarn kn grnceye dek lmeyeceksin.

Onlar ele geiremeyeceimiz yolunda gizli umudun varsa, bu denli zntl olmaya gerek yok! Bunu sylemekle yetiniyorum; szlerimin bo olmad kantlanacak."
10

Holofernes, adrndaki hizmetilerine Akyor'u yakalamalarn, Betulya'ya gtrmelerini ve srailliler'e teslim etmelerini buyurdu.
11

Hizmetiler Akyor'u alarak ordunun konaklad yerin dna, ovaya gtrdler. Sonra dalk lkelere gitmek amacyla Betulya'nn alt kesimindeki pnarlara vardlar.
12

Kenttekiler onlar grnce silaha sarld, kentten ayrlp dalarn tepesine kt. Yukar kmalarn nlemek iin onlara sapanla ta frlatt.
13

Onlar da bayrn alt kesimine sndlar, Akyor'u balayp dan dibine braktlar ve efendilerine dndler.

14

srailliler dadan aaya inerek Akyor'un yanna geldiler. Onu zp Betulya'ya, kent yneticilerinin karsna gtrdler.
15

O tarihlerde bu kiiler, Simeon soyundan Mikah'n olu Uzziya,

16

Gotonyel'in olu Kabris ve Melkiel'in olu Karmis idi. Kentteki tm yallar ardlar. Gen erkekler ve kadnlar da toplantya yetimek iin abucak geldiler. Akyor, evresinde oluan halkla ayakta duruyordu. Uzziya, olup bitenler konusunda ona sorular yneltti.
17

Akyor, Holofernes'in kurulunda konuulanlar ve Asur nderlerinin karsnda sylediklerini anlatt. Holofernes'in, srail ulusuna neler yapaca konusunda vnerek sylediklerini bildirdi.
18

Ardndan halk diz kp Tanr'ya tapnd.

19

"Gklerdeki Tanr" diye seslendiler, "Onlarn saygszln gr ve utanlacak duruma getirilen soyumuza ac. Kendilerini sana adam olanlar bugn acyarak ve esirgeyerek sev."
20

Sonra Akyor'un gvenini tazelediler ve onu itenlikle vdler.

21

Toplant bitince Uzziya Akyor'u evine gtrd ve yallar konuk kabul ederek yedirip iirdi. Gece srekli olarak srail'in Tanrs'ndan yardm istediler. srail'e Kar Seferberlik

ordugh datp Betulya stne yrmelerini, da geitlerini tutup srailliler'e kar seferberlie girimelerini buyurdu.
2

7Ertesi gn Holofernes, tm ordusuna ve ona katlan tm yardmc glere

Askerler o gn ordugh dattlar. Savaan askerler yz yirmi bin piyade ve on iki bin atldan oluuyordu. Ayrca ordu eyas ile ilgilenen ok sayda yaya er bulunuyordu.
3

Betulya yresinde, pnarn yanndaki vadiye girdiler ve Dotan'dan Balbayim'e dek geni bir sava blgesine yayldlar. Ezdrelon'un karsndaki Betulya'dan Kiyamon'a dek yerletiler.
4

srailliler bu kalabal grnce rknt duydular ve birbirlerine yle dediler: "Yaknda tm lkeyi alev gibi yalayp temizleyecekler. En yksek doruklar, vadiler ve tepeler bile bu yk kaldramayacak!"
5

Tm erkekler silahlarna sarld; kalelerinde fenerler yaktlar ve geceleyin nbet tuttular.

6

kinci gn Holofernes Betulyadaki srailliler'in gz nnde atllarn saa sola yayd.

Kente giden bayrlar inceledi, pnarlar saptayp ele geirdi ve oralara nbeti koyup geri dnd.
8

Esavoullar'nn bakanlar, Moavllar'n nderleri ve ky kesiminin generalleri Holofernes'e gelip yle dediler:
9

"Efendimiz ltfen bizi dinlerse, kuvvetlerinde bir yitme olmayacaktr.

10

srailliler karglarndan daha ok, yaadklar dalk blgelerin yksekliine gveniyorlar. Bu yksek dalara trmanmak kesinlikle hi de kolay deildir.
11

Byle bir ortamda efendimiz onlarla meydan savana girimezse, bir tek asker yitirmez.
12

Askerlerinizle birlikte ordughta kaln, bu arada hizmetileriniz dan eteklerindeki kaynaa el koysun.
13

nk Betulya halk o kaynaktan suyunu salyor. Bizler de en yakn da tepelerine trmanp herhangi birinin kentten ayrlmasn nleyecek ileri karakollar kuracaz.
14

Eleri ve ocuklaryla alktan krlacaklar ve herhangi bir kl darbesi yemeden evlerinin nndeki sokaklarda ylp kalacaklar.
15

Bar nerilerinizi geri evirmelerini ve size meydan okumalarn onlara pahalya deteceksiniz."
16

Holofernes'le subaylar sylenenleri beendiler ve bu nerileri benimsediler.

17

Bylece Moavllar'dan bir blkle birlikte be bin Asurlu ilerlediler. Vadiye girip srailliler'in pnarlarna el koydular.
18

Bu arada Edomlular'la Amonlular Dotan'n karsndaki dalk blgeleri tuttular. Baz askerlerini de gney douya, Egrebel'in karsna, Mokmur Vadisi'ndeki Kous dolayna gnderdiler. Asur ordusunun geri kalan blm, bir kar toprak parasn bo brakmayarak vadiye yerleti. yle kalabalktlar ki, adrlar ve donatmlar ok byk bir ordugh oluturdu.
19

srailliler Rableri'ne yalvardlar. Neesizdiler, nk dman onlarn etrafn kuatmt ve ka yollarn kapatmt.
20

Asur ordusu, piyadeleri, sava arabalar ve atllaryla otuz drt gn sresince onlar kuatmaya devam etti. Betulya halknn su kaplar bombotu,
21

emeleri kuruydu. nsanlar susuzluklarn hibir gn gideremiyordu, nk kendilerine su belgeyle datlyordu.

22

Kk ocuklar bitkin bir haldeydi, kadnlar ve gen erkekler susuzluktan zayf dmt. Kentin giriinde ve sokaklarnda dp baylyorlard, hi birinin gc kalmamt.

23

Gen erkekler, kadnlar, ocuklar ve btn halk Uzziya'nn ve kentin ileri gelenlerinin etrafna toplanp, yallarn nnde barp armaya balad:
24

"kimizin hakkndaki yargy Tanr versin! nk Asurlular'dan bar istememekle bize byk ktlk ettiniz.
25

imdi bize yardm edecek kimse yok. Tanr bizi onlara verdi ve onlarn karsnda susuz ve gsz durumda, aresizlik iindeyiz.
26

Onlar derhal arn, Holofernes'le ordusu tm kenti yama etsin.

27

nk onlarn esiri olarak durumumuz imdikinden ok daha iyi olur. Kukusuz onlarn esiri olacaz, ama hi olmazsa yaayacaz.Bebeklerimizin gzmzn nnde ldn, elerimizle ocuklarmzn yok olduunu grmeyeceiz.
28

Bugn imdi byle davranmanz iin size yalvaryoruz, gkyz ile yeryz adna, Tanr adna, atalarmzn gnahlaryla bizim gnahlarmzdan dolay bizleri cezalandran Rabbimiz adna yakaryoruz."
29

Orada toplanan tm insanlardan ackl sesler ykseliyordu ve tm Tanr'ya yalvarp yakaryordu.

30

Uzziya onlara yle dedi: "Cesaretinizi yitirmeyin, kardelerim! Be gn daha onlara kar direnelim. Rabbimiz o zaman bize acyacak, bizi brakmayacak.
31

Bu sre iinde hibir yerden yardm gelmezse, sizlerin dedii gibi davranacaz."
32

Uzziya szlerini bitirince herkesin dalmasn salad. Erkekler kentin duvarlaryla kalelerini onarmaya gittiler; kadnlarla ocuklar eve gnderdiler. Kentin insanlar umutsuzdu. Yudit

8 O tarihte olup bitenler Yudit'e bildirildi. Yudit Merari'nin kzyd. Merari Oks'un

olu, Oks Yusuf un olu, Yusuf Oziel'in olu, Oziel Elkyah'n olu, Elkyah Ananiyas'n olu, Ananiyas Gedeon'un olu, Gedeon Rafayin'in olu, Rafayin Ahitub'un olu, Ahitub Eliya'nn olu, Eliya Hilkiya'nn olu, Hilkiya Eliyab'n olu, Eliyab Nataniyel'in olu, Nataniyel Salamiyel'in olu, Salamiyel Sarasaday'n olu, Sarasaday ise srail'in oluydu.
2

Yudit'in kocas Manae ise, Yudit'in oymandan ve ailesindendi; arpa rn alrken lmt.
3

Tarlada arpa demetlerini denetleyen Manae'ye gne arpt ve yataa dt. Kendi doduu kent olan Betulya'da ld, Dotan'la Balamon'un arasndaki alana, atalarnn yanna gmld.
4

Dul kalan Yudit yl drt ay sreyle evinden kmad.

Damda kendisine bir oda yaptrmt. Belinin etrafn ula saryor ve dul kadnlarn giydii yas giysileriyle dolayordu.
6

abat Gn* arifesi, abat Gn, Yeni Ay* arifesi, Yeni Ay Bayram ve srail ulusunun enlik yapt gnler dnda, dulken her gn oru tutuyordu.
7

Yudit ok ekici ve gzeldi. Kocas Manae ona altn ve gm brakmt. Erkek ve kadn hizmetileri, srleri ve arazisi vard. Mal mlk sahibi olarak yaamn srdryordu.
8

Tanr'dan korkan dindar bir kadnd ve kimse onu yeremezdi.

Yudit ve nderler
9

Susuzluun halk yldrdn, kentin ileri gelenlerine ac ac yakndklarn duyunca ve Uzziya'nn halka sylediklerini, kenti be gn iinde Asurlular'a verme yolunda ant itiini renince,
10

Yudit hemen kentin ileri gelenlerinden Kabris'le Karmis'i artmak zere, ilerini yneten kadn onlara gnderdi.
11

Kabris'le Karmis gelince onlara yle dedi: "Betulya halknn ileri gelenleri, bana kulak verin. Bugn halka byle konumakla yanldnz, Tanr'ya meydan okudunuz. Rabbiniz birka gn iinde size yardm etmezse kenti dmanlara vereceinizi sylediniz.
12

Siz kim oluyorsunuz da Tanr'y bugn snyorsunuz? Sizler kendinizi O'ndan stn m gryorsunuz?
13

Siz kim oluyorsunuz da Her eye Gc Yeten Tanr'y snyorsunuz? Siz hibir ey anlamyorsunuz ve asla anlamayacaksnz.
14

Siz ki insann kalbinin derinliklerini ve belleinden geenleri kavrayamyorsunuz, her eyi yaratan Tanr'ya nasl akl erdirebilirsiniz? O'nun dncelerini veya amalarn nasl bilebilirsiniz? Hayr, kardelerim, Tanrmz Rabbin fkesini kkrtmayalm.
15

Belki nmzdeki be gn iinde bize yardm etmek Tanr'nn buyruu deildir; ama Tanr'nn gc bizleri istedii srece korumak iin yeterlidir. Ayn biimde bizi dmanlarmzn karsnda yok edebilir.
16

Ama Rabbimiz'in tasarlar zerinde gvence isteyemeyiz. nk Tanr'ya insana yapld gibi bask yaplamaz. Ayn biimde Tanr insan gibi kandrlamaz.
17

Tanr'nn bizi kurtarmas iin sabrla bekleyelim, bize yardm etmesi iin O'na yalvaralm. Eer isterse, Tanr sesimizi duyacaktr.
18

Gerekten, gemite veya bugn, bizden bir oymak, bir aile, bir ky veya kent, eski greneklere uyarak, insan eliyle yaplm tanrlara tapmamtr.

19

Bu nedenledir ki atalarmza klla saldrld, mallar yama edildi ve onlar yoksulluk iinde yaayp dmanlarmzn elinde yok oldular.
20

Bize gelince Tanr'dan bakasn tanmyoruz. Bunun iin umutluyuz. Bize deer vereceine ve bizi brakmayacana inanyoruz.
21

Dndnz gibi bizi ele geirirlerse, o durumda tm Yahudiye'yi ele geireceklerdir. Kutsal yerlerimizi yama edip kutsalln bozacaklardr. Bunun cezasn canmzla deyeceiz.
22

Esirleri olacamz uluslar arasnda, kardelerimizin ldrlmesi, ulusumuzun srlmesi, nfusumuzun azalmas bir tepki oluturup bizleri etkileyecek. Efendilerimizin gznde bir utan ve yzkaras olacaz.
23

nk her eyi vermekle onlarn gzne girecek deiliz; hayr, Rabbimiz bunu utan verici bir ey durumuna getirecek.
24

"Kardelerim, imdi br kardelerimize rnek olalm. nk onlarn yaam bize baldr ve en kutsal emanetlerimiz olan tapnaktan ve sunaktan biz sorumluyuz.
25

Bu ortamda, atalarmz snad gibi imdi bizleri snayan Rabbimize kredelim.

26

brahim'e nasl davrandn anmsayn. shak'n ektii byk skntlar, Yakup'un annesinin kardei Lavann koyunlarna bakarken Suriye'nin Mezopotamya'snda bana gelenleri anmsayn.
27

Bu byk skntlarn amac onlarn kalplerini okumakt. imdi de Tanr bizden almyor, ama Rabbim gnlne yakn olanlar uyaryor."
28

Uzziya, "tenlikle konutun" dedi, "Hi kimse sylediklerine kar kamaz.

29

Akll olduunu daha nce de biliyorduk. Daha ok genken, ne denli kurnaz olduunu ve ne derece salam bir yrek tadn herkes biliyordu. 30Ama susuzluktan krlan halk onlara sz verdiimiz gibi davranmaya ve ant imeye bizi zorlad.
31

Sen dindar bir kadnsn; Rabbimize dua et, yamur yasn ve depolarmz dolsun. O zaman bitkinliimiz geer."
32

Yudit ona u yant verdi: "Beni dinleyin. yle bir ey yapmay tasarlyorum ki, ans soyumuzdan olan ocuklarda adan aa yaayacaktr.
33

Bu gece kentin kapsnda olmalsnz. Hizmetimle kentin dna kacam. Kenti dmanlarmza vermek iin saptadnz tarihten nce, Rabbim srail'i kurtarmak iin beni kulla nacaktr.
34

Ne yapacam bana sormamalsnz, nk iimi bitirinceye kadar size bir ey sylemeyeceim."

35

Uzziya ve kentin ileri gelenleri yle dediler: "Esenlikle git. Dmanlarmzdan almak iin Rab Tanr sana yol gstersin."
36

Yukardaki odadan ayrlarak grevlerinin bana dndler.

Yudit'in Duas

Tanr'ya yalvard. Ayn anda Yerualim'de, Tanr'nn Tapna'nda, akamzeri buhur yaklyordu. Yudit yle dedi:
2

9 Yudit kendini yere att, bana kller dkt, giydii ulu at ve yksek sesle

"Babam Simeon'un Tanrs, Rabbim, Yabanclardan almas iin ona bir kl verdin. O yabanclar ki, bir bakirenin kuan zp Onu rezil etmilerdi, Kala kemiini plak brakp onu utandrmlard, Irzna tecavz edip erefiyle oynamlard. Senin 'Byle bir eyin yaplmamasgerek' demene ramen Bunu yapmlard.
3

Bu nedenle elebalarn lme terk ettin, Hileleriyle dolu yataklar kana buland. Kleleri, efendileriyle birlikte gsz braktn Ve efendileri de hizmetileriyle birlikte.
4

Elerinin karlmasna, Kzlarnn da tutsak edilmesine izin verdin. Yama ettikleri de Sevdiin oullarn arasnda paylald. Oullarn senin iin canla bala almt, Soylarna srlen bu lekeden tiksinmilerdi Ve yardmn istemilerdi. Tanrm, Tanrm, imdi bu dul kadna kulak ver.
5

"nk gemii, imdi olaca ve gelecei yaratan sensin. imdi olan ve olaca tasarladn, Gemite olanlar tasarladn.
6

Tasarlarn n plandayd. Dediler ki: 'Bak, ite buradayz!' nk tm durumlar hazrladn, Yarglarn her eyi nceden bilerek verdin.
7

"Ordular ile vnen Asurlular'a bak; Atlar ve atllaryla gururlanyorlar, Piyadelerinin gcyle kvan duyuyorlar. Kalkanla mzraa, yayla sapana gveniyorlar. Tanrm, seni tanmadlar, Sen ki sava darmadan edersin.
8

Tanr ad ancak sana verilir. Kudretinle onlarn iddetine son ver, fkenle gleri son bulsun. nk onlar senin kutsal yerlerine Saygszca davranmay tasarlyorlar. anl ismini ycelten tanabilir tapnan kirletmeyi, nce ve saydam boynuzla kapl sunan Gleriyle yerle bir etmeyi dnyorlar.
9

Onlarn kstahln gr, fkenle onlarn ba derde girsin. Bu dul kadnn bileine Gereken ycelii ver.
10

Szlerimdeki aldatmaca ile kleyi efendisiyle Ve efendiyi de hizmetisiyle gsz brakaym. Gururlar bir kadnn eliyle krlsn.

11

"Senin gcn saylarla llmez, Kudretin de zorbalarda bulunmaz. nk sen alakgnll olanlarn Tanrs, Can yananlarn yardmcs, Gszlerin destei, Kimsesizlerin sna, Umutsuz olanlarn kurtarcssn.
12

Babamn Tanrs, dilerim senden, srail'in mirasnn Tanrs, Yerlerin ve gklerin efendisi, Denizleri yaratan, evrenin sultan, Duama kulak ver.
13

Bana, insanlarn akln elen bir dil ver ki, Seninle olan antlamaya kar, Senin olan kutsal yerlere kar, Siyon Da'na kar, Oullarnn evine kar Zorbaca tasarlar olanlar yaralayp ldreyim.
14

Her ulusa, her oymaa, Senin Tanr olduunu, Tm glerin Tanrs olduunu gstereyim; srail soyunun biricik koruyucusu Durumunda bulunduunu kantlayaym." Yudit Holofernes'in Ordugahna Gidiyor

10Yudit srail'in Tanrs'na byle dua etti.

2

Duasn bitirince ayaa kalkt, hizmetisini ard. abat gnlerinde* ve yortularda kulland odalara indi.
3

Orada giydii ulu ve zerindeki dul kadn giysisini kartt. Batan aa ykand, pahal kokular srd, salarn tarayp bana sara benzer bir balk sard ve kocas Manae saken, sevinli gnlerinde giydii elbiseyi stne geirip sslendi.
4

Ayana sandaletlerini geirdi, kolyelerini, bileziklerini, yzklerini, kpelerini ve btn mcevherlerini takt. Onu grecek her erkein gzn kamatracak kadar gzelleti.
5

Ondan sonra hizmetisine bir arap tulumuyla bir zeytinya kab verdi. Bir antaya da arpadan yaplm halka biiminde rekler, kuru yemi, saf somundan yaplm pastalar doldurdu, sonra da bu yiyecekleri sarp hizmetisine verdi.
6

Ardndan dar kp Betulya Kenti'nin kapsna doru ilerlediler. Orada da, kentin ileri gelenlerinden Kabris, Karmis ve Uzziya ile bulutular.
7

Bambaka yzyle ve deiik giysileriyle Yudit'i grdkleri zaman, gzelliine hayran kaldlar. Ona yle dediler:
8

"srailoullar'nn n iin, Yerualim'in nne n katmak iin Atalarmzn Tanrs seni korusun, Amalarn gerekletirsin!"
9

Yudit Tanr'ya dua edip yle dedi: "Kentin kapsn benim iin atrn ki, dar kaym ve btn istediklerinizi gerekletireyim." Sylediini yaptlar ve gen erkeklere ona kapy amasn bildirdiler.

10

Bunun zerine Yudit hizmetisiyle birlikte dar kt. Kentin erkekleri gzleriyle dadan aaya inip vadiden geerken gzden yitinceye kadar onu izlediler.
11

Kadnlar vadide ilerlerken Asurlular onlar grd.

12

Yudit'i yakalayp ona sorular ynelttiler: "Sen kimden yanasn? Nereden geliyorsun? Nereye gidiyorsun?" Yudit u yant verdi: "Ben sraillilerdenim ve onlardan kayorum; nk yaknda onlara saldracaksnz.
13

Ordunuzun generali Holofernes'i grmek istiyorum, ona inanlr bilgi vereceim. Bir tek insann yaamn sona erdirmeden dalk blgeleri ele geirmesi iin hangi yolu izlemesi gerektiini ona gstereceim."
14

Erkekler Yudit'in sylediklerini dinlerken bu gzel kadna aknlkla bakyorlard.

15

Ona yle dediler: "Efendimizi kendi isteinle gelip grmekle hayatn kurtaryorsun. Onun adrna gidersen daha iyi olur. Adamlarmz seni oraya gtrsn.
16

Efendimizin karsndayken kayg duyma. Bize sylediklerini yinelersen sana iyi davranacaktr."
17

Sonra yz asker Yudit'le hizmetisini Holofernes'in adrna gtrd.

18

Yudit'in gelii adrlarda duyulmutu ve ordughta bir heyecan gze arpyordu. Yudit Holofernes'in adrnn nnde beklerken, etrafn kalabalk sard.
19

Gzellii herkesi etkiledi ve dolaysyla srailliler de onlar etkiledi. yle dediler: "Byle kadnlar elinde bulunduran bir ulusu kim deersiz sayabilir? Tm erkekleri ldrelim, nk tek bir erkek kurtulursa, dnyay parmanda oynatr!"
20

Bundan sonra Holofernes'in gzcsyle emir subaylar darya ktlar ve Yudit'i adra gtrdler.
21

Holofernes yatanda dinleniyordu. Bann stnde mor renkte, altnla ilenmi, zmrtlerle ve deerli talarla bezenmi bir glgelik vard.
22

Yudit'in geldii kendisine bildirilince Holofernes adrn ak olan blmne geldi. Adamlar gm mealelerle yolunu aydnlatyordu.
23

Yudit'in yz gzellii karsnda generalle emir subay ard. Yudit yere kapand ve Holofernes'e byk sayg gsterdi, ama hizmetiler onu ayaa kaldrdlar. Yudit 'le Holofernes'in lk Karlamas

11

Holofernes ona, "Ey kadn, yrekliliini yitirme, kayglanma" dedi, "Dnyann kral Nebukadnessar'n iini yapan kimseye ktlketmedim.

imdi bile, dada yaayan ulusun beni aalamasayd, ona kar mzrama sarlmazdm. Su onlardadr, bende deil.
3

Syle bana, neden onlardan kap bize geldin? Ne olursa olsun, bu senin kurtuluun... Yrekli ol! Bu gece ve daha birok geceleryaayacaksn.
4

Kimse sana ktlk etmeyecek. Hayr, efendim Kral Nebukadnessar'n iini grenlere nasl davranlyorsa, sana da yle davranlacak."
5

Yudit yle dedi: "Kulunuzu dinlemenizi ve sylediklerime taraftar olmanz dilerim. zin verin de hizmetiniz katnzda konusun. Bu geceefendimin katnda herhangi bir yalan sylemeyeceim.
6

Hizmetinizin nerisini dinlerseniz Tanr ilerinizde sizi baarya ulatracaktr; efendim her giriiminde baarl olacaktr.
7

Dnyann kral Nebukadnessar'n mr uzun olsun! Herkese doru yolu gstermeniz iin sizi o gnderdi, gc srekli olsun! nk sizin abanzla, salt insanlar deil, ama yabanl hayvanlar da onun iin alyor. Srlar ve havada uan kular, Nebukadnessar'a ve tm ailesine yararl olmak iin yayor.
8

Herkesin yapamad eyleri kendine zg yntemlerle yapan usunuz ve yaratc gcnz konusunda ok ey duyduk. Dnyada herkes biliyor ki, imparatorlukta yetenekte, denemede ve sava bilgisinde en stn sizsiniz.
9

Kurulunuza sylev veren Akyor'un sylediklerini de biliyoruz. Betulya'nn erkekleri Akyor'un cann balad, o da size sylediklerini bize bildirdi.
10

Efendimiz, Akyor'un sylediklerini yabana atmayn. Sylediklerini unutmayn, nk dorudur. Ulusunuz, Tanr'nn buyruklarna aykr den davranlarda bulunuyorsa, olumsuz uygulamalarla karlaacak, klcn etkisini duyacaktr.
11

"Bu ortamda, efendim onlardan herhangi bir bozgun veya engel beklemesin, nk onlar lmek zereler. Gnah iledikleri iin Tanr'nn fkesini kkrtyorlar.
12

Yiyecekleri kalmam ve susuzlar. Srlarn kullanarak ve Tanr'nn yasalarla yasaklad eyleri yiyerek sorunu zmlemek istiyorlar.
13

Msr'dan, araptan ve zeytinyandan elde edilen ilk rnden yararlanmay uygun grdler. Oysa bunlar kutsaldr ve Yerualim'de, Tanr'nn katnda i gren khinlere ayrlmtr. Yasa gerei halk bu rne hi bir zaman el sremez.
14

Ayrca Yerualim'e ulaklar gnderdiler.Yerualim halknn tutumu zdetir ve nderler Kurulu'ndan bu konuda izin istediler.
15

Bu iin sonucu udur: stedikleri izni alp yle davrandklar gn sizin elinize decek, yok olacaklardr.
16

Ben, hizmetiniz, bunlar renince onlardan katm. Tanr ibirlii yapmamz iin beni size gnderdi ve yaptklarmza dnya aacak.17Hizmetiniz dindar bir kadndr. Gkteki Tanr'ya gece gndz sayg gsterir. Onun iin, efendim, sizinle

kalmay neriyorum. Ben, hizmetiniz, her gece vadiye gidip Tanr'ya yakaracam, gnah iledikleri zaman bana bildirmesini isteyeceim.
18

"O zaman durumu size bildireceim ve tm ordunuzla ilerlerseniz, hibiri size kar koyamaz.
19

Siz Yahudiye'yi batanbaa kat ederken ta Yerualim'e varncaya dek klavuzunuz olacam. Yerualim'de, kentin ortasnda sizi tahta kartacam. Ardndan koyun srs gibi onlar ynetirsiniz ve hibir kpek size havlamaya cesaret edemez. Durumu nceden biliyorum. Bu ortamda her ey bana bildirildi ve durumu aklamak iin size gnderildim."
20

Yudit'in szleri Holofernes'i ve emir subaylarn sevindirdi. Onun usu karsnda duygulandlar ve yle bardlar:
21

"Tm dnyada onun lsnde gzel ve aklc bir kadn bulunamaz."

22

Holofernes yle dedi: "Tanr ulusundan nce seni gndermekle iyi etti. G bizimdir ve efendimi aalayanlar yok olacaklardr.
23

Sana gelince, ekici olduun lde gzel konuuyorsun. Eer szn tutarsan, senin Tanrn benim Tanrm, Kral Nebukadnessar'n saray senin evin olacaktr. Tm dnyada nl olacaksn."

12 Szlerini bitirdikten sonra Holofernes Yudit'i gm tabaklarla kapl yemek

sofrasna gtrd. Kendi yemeinden ve arabndan ona sundu.
2

Ama Yudit ona, "Ben bunlar yemesem daha iyi olur" dedi, "nk bir su ileyebilirim. Birlikte getirdiim yiyecekler bana yeter."
3

Holofernes, "Yiyeceklerin biterse, ayn eyleri nasl bulabiliriz?"diye sordu, "Burada soyundan olan kimse yok."
4

Yudit u yant verdi: "Hi kayglanmayn efendim, hizmetiniz bu yiyecekleri bitirmeden Tanr beni tasarlar iin kullanm olacaktr."
5

Sonra Holofernes'in yardmclar Yudit'i bir adra gtrdler. Gece yarsna dek orada uyudu. Sabah nbetinden biraz nce kalkt.
6

Holofernes'e isteini bildirmiti: "Ltfen, efendimin buyruu ile hizmetinize dar kp dua etmesi iin izin verilsin."
7

Holofernes'in buyruuyla nbetiler Yudit'i engellemediler. Ordughta gn kalan Yudit her gece Betulya Vadisi'ne indi ve kazk dikilen pnar banda ykand.
8

Yeniden geldiinde, ulusunun ocuklarna yardmc olmak amacyla tasarladklarnda ona yol gstermesi iin srail'in Tanrs'na yakard.

Ardndan temiz, pak geri dnp adrna gitti, akamzeri ona yemei verildi.

Yudit Holofernes'in leninde

10

Drdnc gn Holofernes bir len verdi. Yalnz kurmay subaylarn ard. teki subaylar arl deildi.
11

Holofernes, zel ilerine bakan harem aas Bagoas'a yle dedi: "Hizmet ettiin brani kadna git de, bizimle birlikte yiyip imesi iin onu kandrmaya bak.
12

Byle bir kadn daha iyi tanmadan brakrsak, yakk almaz. Onu batan kartmazsak, herkes bizimle elenir!"
13

Bagoas Holofernes'ten ayrlp Yudit'e gitti. "Bu gen ve gzel kadn alakgnll davranp efendime gelir mi?" diye sordu, "Onun karsnda onur konuu olacak, sevin veren arab bizimle iecek ve bugn kendisine Nebukadnessar'n sarayndaki Asurlu nedimeler gibi davranlacak."
14

Yudit, "Ben kim oluyorum da efendime kar koyaym?" dedi, "Onun her isteini yerine getirmekte hibir zaman duraksamam ve lnceye dek byle davranmak bana kvan verecektir."
15

Bunun zerine Yudit kalkp giyindi ve sslendi. Onun nnde yryen hizmetisi elindeki koyun postunu Holofernes'in karsna yere serdi. Bagoas bu koyun postunu her gn yemek yerken kullanmas iin Yudit'e vermiti. 16 Yudit ieri girip yerine oturdu. Onu grnce Holofernes'in yrei tututu, bylendi, ruhunda byk bir coma belirdi. Yudit'le birlemek tutkusu tm benliini sard. Dorusunu isterseniz, onu ilk grd gnden beri, Yudit'i batan karmak iin uygun bir durum gzetiyordu.
17 18

Holofernes yle dedi: ", i! Bizimle birlikte sevin!" Yudit, "Efendim, bunu yapmakla kvan duyuyorum" dedi, "nk doduum gnden beri yaammn bugnk denli deerli olduunu hi sezmemitim."
19

Hizmetisinin hazrlad yemekleri alan Yudit Holofernes'in karsnda yiyip iti.

20

Holofernes Yudit'i o denli sevdi ki, yaamnda ilk kez arap ierken ly kard.

13 Ge oldu ve Holofernes'in kurmay subaylar kp gittiler. Bagoas o zamana

2

dein efendisinin yannda olan konuklar darya kartt ve adr dardan kapatt. kili bir durumda herkes yatmaya gitti. Yudit adrda itii arapla kendinden geip yatana uzanan Holofernes'le yalnz kald.
3

Yudit hizmetisine yatak odasnn dnda kalmasn ve her sabah yapt gibi onu beklemesini syledi. Yudit dua edeceini herkese sylemiti ve Bagoas'a bundan sz etmiti.

Artk herkes Holofernes'i yalnz brakmt. Yatak odasnda nemli veya nemsiz hi kimse kalmamt. Yatan yannda Yudit kendi kendine yle mrldand: "Tanrm, tm g sendedir, Bileimin giriimi baarl olsun, Yerualim'in nne n katsn.
5

Mirasn kurtarmak iin Tasarlarmda bana yardmc ol ki, Dmann ordusunu yeneyim."
6 7

Holofernes'in bana yaklaan Yudit onun palasn ald.

Yataa daha da yaklat, Holofernes'i salarndan yakalad ve yle dedi: "srail'in Tanrs, bugn bana g ver!"
8 9

Tm gcyle iki defa ensesine vurdu ve ban kesti.

Sonra Holofernes'in vcudunu yere yuvarlad ve glgelii karyola direklerinden aa yrtt. Darya kp Holofernes'in ban hizmetisine verdi.
10

O da verilen nesneyi yemek antasna koydu. Her ikisi ordughtan birlikte ayrldlar. Dua etmeye gittikleri zaman hep yle yaparlard. Ordughtan uzaklatlar, vadinin kenarndan geip gittiler. Betulya'ya giden bayr ktlar ve kentin kapsna doru ilerlediler. Yudit Holofernes'in Ban Betulya'ya Getiriyor
11

Yudit kapdaki nbetilere uzaktan bard: "Kapy an! An! nk Tanrmz hl bizimledir ve bugn yapt gibi srail'deki gcn ve dmanlarmza kar kudretini gsteriyor!"
12

Halk Yudit'in sesini duyunca kentin kapsnda topland ve kentin ileri gelenlerini ard.
13

Herkes, yani ileri gelenlerle btn halk koarak geldi. nk Yudit beklenmiyordu. Kapy ardna kadar ap kadnlara ho geldiniz dediler. Aydnlk olmas iin ate yaktlar ve kadnlarn evresini sardlar.
14

O zaman Yudit sesini ykseltip yle dedi: "Tanr'ya vgler olsun! O'na vgler olsun! Tanr'ya vgler olsun! O srail ulusundan sevecenliini esirgemedi. Bu gece benim elimle dmanlarmz yendi!"
15

Yudit antadan Holofernes'in ban kartarak herkese gsterdi: "Bu grdnz Asur ordusunun bakomutan Holofernes'in badr. Bu da Holofernes'in altnda sarho yatt glgeliktir! Tanr bir kadnn elini bu ie alet ederek onu yok etti!
16

lerlediim yolda beni koruyan Tanr'ya krler olsun! Yzm onu batan kartt ve bu da onun sonu oldu. Benimle beni utandracak veya rezil edecek herhangi bir gnah ilemedi."
17

Halk ok duyguland ve diz kp Tanr'ya vgler sundu. Hep bir azdan yle bardlar: "Tanrmz, bugn ulusunun dmanlarn yendiin iin sana krederiz!"
18

0 zaman Uzziya Yudit'e yle dedi:

"Kzm, yce Tanr seni Dnyadaki tm kadnlardan daha fazla kutsasn! Gkleri ve yeryzn yaratan Tanr'ya krederiz. O sana klavuz oldu, Sen de dmanmzn nderinin ban kestin.
19

Senin gvencini insanlar Hibir zaman unutmayacak, Ama onlara daima Tanr'nn gcn anmsatacak.
20

Tanr seni hep nl ve onurlu yaatsn, kutsasn, nk ulusumuz aresizken, Sen kendi yaamn dnmedin, Tanrmzn katnda kayglanmadan ilerleyerek Yok olmamz nledin."

Halk bu szlere, "Amin! Amin!" diyerek yant verdi.

Yahudiler Asurlular'n Ordughna Saldryor

14
2

Yudit onlara yle dedi: "Beni dinleyin, kardelerim. Holofernes'in ban aln ve onu kale burcundaki mazgall siperlere asn. Sabahleyin gne dounca her erkek silahna sarlsn ve salam olan her erkek kenti terk etsin. Asurlular'n ileri karakoluna kar, vadiden aaya ilerleyecekmi gibi yapn, bu glerin bana bir de nder atayn. Ancak byle davranmamalsnz.
3

Asurlular, donatmlarn toplayp ordughlarna gidecek ve komutanlarn uyandracak. Komutanlar ise Holofernes'in adrna koacak, ama onu bulamayacak. O zaman rkntye kaplacaklar ve siz ilerlerken kaacaklar.
4

Sizin ve srail snrlar iinde yaayanlarn yapaca ey, onlar kovalamaktan ve geri ekilenleri ldrmekten ibarettir.
5

Ancak btn bunlar yapmadan, Amonlu Akyor'u buraya getirin. srail ulusunu o denli deersiz bulan Holofernes'i grsn ve kesik ban tansn. Holofernes bize Akyor'u, lmesi kanlmaz bir insan gibi gndermiti."
6

Akyor'u Uzziya'nn evinden alp oraya getirdiler. Akyor oraya gelip birinin elinde Holofernes'in kesik ban grnce baygnlk geirip yzst yere dt.
7

Onu ayaa kaldrdlar. Akyor Yudit'in ayaklarna kapand ve yle bard:

"Yahuda'nn tm adrlarnda yaayanlar Ve tm uluslar seni kutsasn! Adn duyunca, nsanlar rknt duyacak. Bu son gnlerde yaptklarn ayrntlaryla anlat."
8

Yudit Betulya'dan ayr kald gnlerde yaptklarnn hepsini evresinde oturan kiilere tek tek anlatt.
9

Szlerini bitirince, orada bulunanlar kvan duyup alk tuttu ve sesler kente yansd.

10

Akyor, sraillilerin Tanrs'nn yapt olaanst ileri grnce O'na itenlikle inand ve snnet olmay ye tutarak sonsuza dek srail ulusuna katld.
11

Gne domadan Holofernes'in kesik ban kale duvarna astlar. Tm erkekler silaha sarld. Ufak topluluklar oluturarak dan yokularnda ilerlediler.
12

Bunu gren Asurlular durumu nderlerine bildirdiler. Onlar da generallerle, binlerce kiiye komuta eden yzbalarla ve subaylarla grtler.
13

Hemen Holofernes'in adrna gittiler. Holofernes'in ilerini grmeye yetkili Bagoas'a yle dediler: "Efendini uyandr, bu aalk yaratklar bize saldrmak saygszlnda bulundular. Hepsini yok edeceiz!"
14

Bagoas ieri girdi. Holofernes'in Yudit'le uyuduunu sanarak, adr ikiye blen perdenin nnde el rpt.
15

Ses kmaynca Bagoas perdeyi ap yatak odasna girdi. Holofernes'in yerde yatan basz cesediyle karlat.
16

Bagoas byk bir lk att, alad, hkrd, yksek sesle haykrd ve giysilerini paralad.
17

Sonra Yudit'in kalm olduu adra gitti. Onu bulamad. Bunun zerine Bagoas komutanlara doru koarak yle bard:
18

"Bu aalk yaratklar bizi aldatt! Bir brani kadn Nebukadnessar'n ailesine utan getirdi. Holofernes'in ls ba kesilmi bir halde yerde yatyor!"
19

Asur ordusunun nderleri bu szleri duyunca rknt ile gnlk asker ceketlerini paraladlar. fkeli barmalaryla haykrlar btn ordughta yankland.

15 O zamana dein adrlarnda bulunan askerlere bu olay bildirilince, rknt

duyup karamsarla kapldlar.
2

O denli rkp kayglandlar ki, gerek bir bozguna uradlar. ki kii bir arada kalamyordu. Vadide veya dalarda bulduklar yollardan kamaya baladlar.
3

Betulya'nn evresinde, dalarda geceleyen askerler de kayordu. O zaman tm srail savalar onlara saldrd.
4

Uzziya Betomastaym'e, Bebai'ye, Koba'ya, Kola'ya ve srail'in tm dalk blgelerine ulaklar gnderdi. Durumu aklad ve dmana saldrp onu yok etmelerini buyurdu.
5

srailliler durumu renince, hep birden dmana saldrdlar ve Koba'ya dein onlar ldrdler. Dman ordughnda olup bitenleri renince, Yerualim'in dalk blgelerindeki erkekler de onlarla birleti. Sonra Gilat'n ve Galile'nin erkekleri dman ordusunun kanadna saldrdlar, dman am'a, am'a ilikin lkeye varncaya dek gl saldrlarn srdrdler.

Betulya'da kalanlar ise Asur ordusunun ordughn yama ettiler ve bundan byk kazan saladlar.
7

Dman ldren srailliler geri dnnce yamaya katldlar. Dalk blgelerde ve vadide bulunan kyler ve birka evden oluan ufak kyler de dmann varlndan kar saladlar, nk yama edilecek ok ey vard. srail Tanr'ya krediyor
8

Bakhin Yoakim ve srail nderler Kurulu, Tanr'nn srail'e verdii iyilikleri grmek ve Yudit'i kutlamak iin Yerualim'den geldiler.
9

Yudit'i evinde grmeye gittiler, hep birlikte kutsayp ve yle dediler:

"Yerualim seninle nldr! srail seninle kvan duyuyor! Soyumuz seninle onur duyuyor!
10

Bileinin gcyle ilerin stesinden geldin, srail tarafndan vlmeye yaraksn ve Tanr giriimlerini onaylad. Her eye Gc Yeten Tanr seni kutsasn Gelecein tm gnlerinde!" Herkes, "min!" dedi.
11

Halk dman ordughn otuz gn sreyle yama etti. Holofernes'in adrn, gm sofra takmn, sedirlerini, iki kselerini ve tm eyasn Yudit'e verdiler. Yudit kendisine verilen eyleri katrna ve at arabalarna ykledi.
12

srail'in tm kadnlar Yudit'i grmek iin ivedi davrand ve onun onuruna oynad. Yudit, ona arkadalk eden kadnlara dallar datt. Yudit ve arkadalar zeytin elengi taktlar.
13

Sonra Yudit alayn banda yerini ald ve oynayan kadnlarla birlikte ilerledi. srail'in tm erkekleri, silahl olarak, boyunlarnda elenklerle ve ezgiler okuyarak onlar izliyordu.
14

Yudit Tanr'ya kreden bir ezgi okudu ve evresindeki tm srail halk yksek sesle ayn ezgiye elik etti:

16 Tefle Rabbime hamdet, Zille Tanr'ya vg sun, Mezmur ve ezgi O'na

sunarken birbirine karsn.
2

O'nun adn ycelt ve O'nu ar. nk savalar darmadan eden Rab Tanr'dr, Beni dmanlarmn elinden kurtarmak iin Ulusuyla birlikte adr kurdu.
3

Kuzeydeki dalardan Asur Onbinlerce kiilik bir ordu olarak geldi. O denli kalabalkt ki, vadideki yollar kesti, Atlar tepeleri kaplad.
4

Asurlu lkemi yakacana sz verdi; Gen erkeklerimizi kltan geireceine, Memede olan ocuklarmz yere frlatacana, Ufak ocuklarmza birer av gzyle bakacana, Evlenmemi gen kzlarmz kapp gtreceine sz verdi.

Ama Her eye Gc Yeten Tanr onlara engel oldu, Bu ie bir kadn alet etti.

nk onlarn kahramann gen erkekler ldrmedi, Titanlar'n oullar onu yere sermedi, vnl devler ona saldrmad, Ama Merari'nin kz Yudit Yznn gzelliiyle onu zararsz hale getirdi.
7

srail'de can yananlarn toparlanmas iin Dul kadn giysilerini bir yana att, Yzne kokular srnd.
8

Salarn toplayp sark biiminde bir balk giydi, Onu batan karmak iin Keten kumatan bir giysiyi vcuduna geirdi.
9

Yudit'in ayandaki sandal onu byledi, Ruhu, Yudit'in gzelliine esir dt Ve pala boynunu kesti!
10

Yudit'in yreklilii Persler'i titretti, Meydan okuyuu Medler'i yldrd.

11

Benim alakgnll soydalarm barnca Onlar rktler; Benim gsz kardelerim daha fazla barnca Dehete dtler; En ok haykrdklar zaman onlar geri ekildiler.
12

Gen kadnlarn ocuklar kllarn onlara sapladlar, Kaak dln delip getiler. Tanr'mn savanda yok oldular!
13

Tanrm'a yeni bir ezgi okuyacam! Rabbim, sen ycesin, sen grkemlisin, Olaanst gcn var, seni ele geirmek olanaksz.
14

Yarattn tm evren senin iin alsn! nk sen konutun ve onlar yaratld, Senin nefesinle her ey bir araya geldi Ve hi kimse senin sesine dayanamaz.
15

Dalar devrilip dalgalara kavusa bile, Kayalar senin katnda balmumu gibi erise bile, yle olmasna karn, Senden korkanlara sevecenlik gsterirsin.
16

Sana sunulan kurbann gzel kokusu Pek nemsiz bir eydir; Senin iin atete yaklan yalar daha nemsizdir; Ama her kim ki Tanr'dan korkar, O sonsuza dek ycedir.
17

Soyuna kar cephe alan uluslara lanet olsun! Her eye Gc Yeten yarg gnnde onlar cezalandracaktr. Tanr onlarn vcutlarn kurtlarla kaplayacak, Onlar atete yakacak Ve ac ekerek sonsuza dek gzya dkeceklerdir!
18

Yerualim'e varnca Tanr'nn nnde hepsi yere kapand ve temizlendikten sonra atete yaklan kurbanlarn, para ve armaanlarn Tanr'ya sundular.
19

Yudit, halkn kendisine verdii ve Holofernes'e ait olan mallar ve Holofernes'in yatandan ald glgelii Tanr'ya sundu.
20

Halk ay sreyle Yerualim'de tapnan nnde enlikler dzenledi ve Yudit onlarla birlikte kald.

Yudit'in lm
21

Bundan sonra herkes evine dnd. Yudit Betulya'ya geri dnd, byk ve gsterili kknde yaad. Yaad srece lkesinde byk bir ne kavutu.
22

Yudit'i isteyen ok erkek oldu, ama atalarnn arasna katlan kocas Manae'nin lmnden sonra Yudit yaad srece kendini asla baka bir erkee vermedi.
23

Kocasnn evinde yalanan Yudit'in n gn getike artt. Yz be yana dek yaad. Hizmetisini zgr kld. Betulya'da ld ve kocas Manae'nin gml olduu maarada topraa verildi.
24

srail ulusu Yudit iin yas tuttu. Yudit lmeden nce kendi akrabalar ile kocas Manae'nin akrabalar arasnda mallarn bltrd.
25

Yudit yaad srece ve lmnden sonra uzun bir sre hi kimse srailoullar'nn dirliini bozamad.

ESTER KTABI GR Ester Kitab'nn Yunancas branice aslnn bir evirisi, uyarlamas ve geniletilmi eklidir. Olaylar zinciri aa yukar ayndr, ancak metinde birok deiiklikler yaplmtr. Bu arada zel adlarn bazlar deiiktir ve kitapta gl dinsel dncelere byk yer verilmitir. Kitaba ayrca deiik olarak nsz, sonu, baz belgeler ve dualar eklenmitir. Ana Hatlar A: 1-2:23 Ester 'in kralie oluu 3:1-5:14 Yahudiler 'e kar Haman 'n evirdii entrika

6:1- 7:10 Haman 'n ldrlmesi

Mordekay 'n D

1A Ulu Kral Artakserkses'in

* 2

krallnn ikinci ylnda, Nisan'n ilk gnnde, Benyamin oymandan Ki olu, imi olu, Yair olu Mordekay bir d grd. "Artakserkses": branice, "Ahavero". Kendisi Sus'ta yaayan bir Yahudi idi ve kraln saraynda nemli bir grevi vard.

Babil Kral Nebukadnessar'n, Yahuda Kral Yehoyakin'le birlikte Yerualim'den srgn ettii tutsaklardan biriydi.
4

Grd d yleydi: "Barmalar ve grltler vard, gk grlyordu. Depremler ve tm dnyada kargaa vard.
5

Ardndan iki byk ejderha grnd. Her ikisi de kavgaya hazrd ve kkredi. Onlar duyunca uluslar iyilerin ulusuna kar savamaya hazrland.

O gn karanlkt, herkesin gnl daralmt. Her yer kayg ve ac doluydu, dnyada ikence ve byk karklk vard.
8

Doru kiilerin ulusu, kendisini bekleyen ktlklerin korkusu iinde dehete kaplmt ve lme hazrlanarak Tanr'ya yalvarmt.
9

Sonra bu yakartan kk bir pnardan geliyormu gibi byk bir rmak dodu, sel gibi su akt.
10

Gne ykselirken her yer aydnland ve gszler geliip kudretlileri yuttu."

11

Tanr'nn tasarlarn grd bu dten uyanan Mordekay konuyu uzun uzun dnd, bunun anlamn irdelemek iin gn boyunca urat. Krala Kar evrilen Entrika
12

Mordekay sarayda kraln iki harem aas Bigtan ve Tere'le birlikte oturuyordu.

13

Onlarn amacn sezdi ve evirdikleri entrikay aa vurdu. Kral Artakserkses'in canna gizlice kymaya kalkacaklarn renince, kral, onlara kar uyard.
14

Kral iki harem aasna ikence yaplmasn buyurdu. Onlar da her eyi aa vurdu ve idam edildiler.
15

Ardndan kral tm bu olaylar tarihe kaydettirdi. te yandan Mordekay da olup bitenleri yazd.
16

Bunun zerine kral Mordekay' bir greve atad, onu armaanlarla dllendirdi.

17

Ama Agakl Hammedata'nn olu Haman kraln iki harem aasnn cn almaya karar verdi; kral Haman' ok kayryordu. Artakserkses 'in leni

1
2 3

0 gnlerde Artakserkses vard. Artakserkses'in imparatorluu Hindistan'dan Habeistan'a dek uzanyordu ve yz yirmi yedi ilikapsyordu. O gnlerde Kral Artakserkses Sus Kalesi'nde tahtnda oturuyordu.

Krallnn nc ylnda tm yneticiler, bakanlar, Pers ve Med ordusu komutanlar, soylular ve il valileri iin saraynda bir len verdi.
4

Bylece imparatorluunun zenginlik ve grkemini, krallnn byk gsteriini ve nn gz nne serdi. enlikler uzun sre srd, yz seksen gn srd.
5

Bunun ardndan kral sarayn yanndaki etraf itle evrili yerde, Sus Kalesi'nde yaayan nemli ya da nemsiz tm kiiler iin yedi gn sren bir len verdi.
6

Mermer stunlar zerindeki gm halkalara, ince ketenden ve ak mor iplikten yaplm sicimlere beyaz ve mor asmalar balanmt. Somaki, mermer, sedef ve deerli talarla denmi olan yol altn ve gm katmanlarla kaplyd.
7

kiler eitli altn bardaklarda iiliyordu ve kraln cmertliine uygun olarak arab ok boldu.
8

Bu ortamda kraln buyruuna uygun olarak iki imek zorunlu deildi. Kraln buyruu uyarnca, evdeki yardmclar her konua istedii gibi davranyorlard.

Kralie Vati
9

Kral Artakserkses'in sarayndaki kadnlar iin Kralie Vati de bir len vermiti.

10

Yedinci gn arap iip keyiflenen Kral Artakserkses buyruunda olan yedi harem aas Mehuman, Bizta, Harvona, Bigta, Avagta, Zetar ve Karkas'a Kralie Vati'yi kralielik tac ile huzuruna getirmelerini buyurdu.
11

Kralie Vati ok gzeldi ve kral halkn ve yneticilerin onun gzelliini seyretmesini istiyordu.
12

Ama Kralie Vati harem aalarnn bildirdikleri kraln buyruuna uymay reddetti. Kral ok fkelendi ve kzgnl gittike artt.
13

Kral yasalar bilen bilge kiilere dant, nk grenek kral ilgilendiren konularda deneyimli avukatlara ve hukukulara bavurulmasn gerektiriyordu.
14

Kral, Karena, etar, Admata, Tari, Meres, Marsena ve Memukan' artt. Pers lkesi ile Medyann bu yedi yneticisi lkede en yksek grevlerde bulunuyordu ve kraln huzuruna kmakta kendilerine ayrcalk tannyordu.
15

Kral onlara sordu: "Yasa uyarnca, harem aalar tarafndan kendisine bildirilen Kral Artakserkses'in buyruuna uymayan Kralie Vati'ye ne yapmak gerek?"
16

Kraln ve yneticilerin nnde Memukan u yant verdi: "Vati salt krala deil, ayn zamanda Kral Artakserkses'in illerinde yaayan tm yneticilere ve uluslara zarar verdi.
17

Tm kadnlar kralienin davrann yaknda renecek ve bu davran kocalarn kk grmeleri iin onlar yreklendirecek. nk yle diyecekler: 'Kral Artakserkses Kralie Vati'ye huzuruna gelmesini buyurdu ve o gelmedi.'
18

Tm Pers ve Med yneticilerinin eleri kralienin yantn bugn duyacaklar ve kraln yneticileriyle ayn ekilde konumaya balayacaklar. Bunun anlam da kk grme ve fkedir.
19

Kral isterse, bir bildiri yaynlasn ve bu bildiri deimez biimde Persler'le Medler'in yasalarna eklensin. Buna gre Vati Kral Artakserkses'in huzuruna bir daha hi kmayacaktr ve kral, kralie olarak bu yere daha yarar bir kadn seecektir.
20

Kraln bildirisi krallnn her tarafnda okunsun. Bylece tm kadnlar -soylusu ya da halktan olan- bundan byle kocalarnn yetkisini kabul edecekler ve kocalarna boyun eeceklerdir."
21

Bu szler kraln houna gitti ve yneticilerle kral Memukan'n nerisine uydu.

22

Kralln tm illerine mektuplar gnderildi, her ile kendi alfabesi ve her ulusa kendi diliyle yazld; bylece her kocann kendi evinin efendisi olmas saland.

Ester Kralie Oluyor

davrandn ve ona kar alnan nlemleri anmsad.

2

2 Bir sre sonra fkesi dinen Artakserkses Vati'yi anmsad. Onun nasl

Kral elendirmekle grevli arkadalar yle dediler: "Kral iin gzel kzlar seilsin.
3

Kral lkenin tm illerinde memurlar atasn. Onlar da tm gzel, el dememi kzlar Sus Kalesi'ne getirsinler ve kraln harem aas Hegay haremde onlardan sorumlu olsun. nk kadnlar o gzetir. Hegay sslenmeleri iin kzlara yardmc olsun.
4

Kraln houna giden kz Vati'nin yerine kralie olsun." Bu neriden memnun olan kral ona gre davrand.
5

Sus Kalesi'nde, Benyamin oymandan Ki olu, imi olu, Yair olu Mordekay adnda bir Yahudi oturuyordu.
6

Kendisi Babil Kral Nebukadnessar'n, Yahuda Kral Yehoyakin'le birlikte Yerualim'den srgn ettii tutsaklardan biriydi.
7

Mordekay, br ad Ester olan Hadassa'y bytmt. Mordekay'n amcasnn kz olan Ester annesiyle babasn kaybetmiti. Ester'in gerek vcudu gerekse yz gzeldi ve annesiyle babas lnce erikinliine dek Mordekay onu bytt.
8

Kraln bildirisi yaynlandktan sonra ok sayda gen kz Sus Kalesi'ne getirilip Hegay'a teslim edildi. Ester de kraln sarayna gtrlp kadnlargzeten Hegay'a teslim edildi.
9

Hegay Ester'i beendi ve ona ayrcalk tand. Ester'e gardrobu iin gereksinmesi olan tm giysileri ve gereken tm yiyecekleri salad. Bundan te kraln evinden yedi zel hizmetiyi de ona verdi ve Ester'le hizmetilerini haremin en gzel blmne yerletirdi.
10

Ester soyunu ya da akrabalarn aklamad, nk bu konular aklamasn Mordekay yasaklamt.

11

Mordekay her gn haremin avlusunun nnde bir aa bir yukar yryor, Ester'in nasl olduu ve ona nasl davranld konusunda bilgi alyordu.
12

Her gen kz sras geldiinde Kral Artakserkses'in huzuruna kacakt. Kadnlara uygulanan tzk uyarnca on iki aylk bir sre tannmt.Bu sre iinde u iler tamamlanyordu: Alt ay kadnlara lavanta kokulu bir eit ya srlyor ve geri kalan alt ay da genellikle kadnlar gzelletirmeye yarayan baharat ve losyonlar kullanlyordu.
13

Her gen kz, kraln yanna girmeden, haremden istediini alp saraya gtrebiliyordu.

14

Akam zeri kraln yanna giden gen kz ertesi sabah aagaz'n ynetiminde olan baka bir hareme giriyordu. Kraln harem aas aagaz odalklardan sorumluydu. Krala grnen kadn bir daha kraln yanna girmezdi. Yalnz kraln beendii, adyla ard kz yeniden onun yanna girebilirdi.
15

Ama Avihayil'in kz olan ve Avihayil'in yeeni Mordekay tarafndan evlat edinilen Ester'e kraln huzuruna kma sras gelince, o, kadnlardan sorumlu olan kraln harem aas Hegay'dan ona verdiklerinden baka bir ey istemedi. Ester ksa zamanda onu gren tm insanlarn hayranln kazand.
16

Tevet adn tayan onuncu ayda, Kral Artakserkses'in kral oluunun yedinci ylnda Ester saraya gtrld.
17

Kral Ester'i br kzlardan daha ok beendi; br kzlardan hi birini o denli onaylamad ve onlara o denli ayrcalk tanmad. Bylece kral tac Ester'e giydirdi ve Vati'nin yerine kralie olduunu bildirdi.
18

Ardndan kral byk bir len verdi. Ester'in leninde tm yneticiler ve bakanlar bulundu. Kral tm illerde bayram olduunu bildirdi ve krala yarar cmertlikte byk armaanlar datt. Mordekay ve Haman
19

br kzlar gibi Ester de hareme yerleti.

20

Akrabalarn ya da soyunu aklamamt. Mordekay'n buyruklarn uyguluyordu, onu bytt gnlerde olduu gibi Mordekay'n sznden dar kmyordu.
21

O gnlerde Mordekay kraln kap grevlisiyken, kap eii nbetilerinden olan ve durumlarndan memnun olmayan kraln harem aalarndan Bigtan ve Tere Kral Artakserkses'i ldrmek amacyla bir suikast tasarlyorlard.
22

Durumu renen Mordekay Kralie Ester'e bu konuda bilgi verdi; o da Mordekay'n sylediklerini krala aklad.
23

Konu aratrld ve doru olduu anlald. ki suikast daraacna asld ve olaylar kraln huzurunda tarih kitabna kaydedildi.

3 Ksa bir sre sonra Kral Artakserkses, Agakl Hammedata'nn olu Haman'
daha yksek bir greve atad. Onu br devlet memurlarndan, i arkadalarndan daha stn kld.
2

Ondan te kral, saray kapsnda alan tm memurlarn balarn eerek Haman' selamlamalarn ve ona secde etmelerini buyurdu. Mordekay ban eerek selam vermeyi reddetti.
3

Kraln kap grevlileri Mordekay'a, "Kraln buyruuna niin kar geliyorsun?" diye sordular.

Grevliler bu soruyu her gn Mordekay'a ynelttiler, ama o, onlar nemsemedi. Sonunda grevliler olup biteni Haman'a bildirdiler, nk Mordekay Yahudi olduunu onlara sylemiti ve byle davranmay srdrp srdremeyeceini bilmek istiyorlard.
5

Mordekayn ban eerek ona selam vermediini ve huzurunda secde etmediini grnce, Haman byk fkeye kapld.
6

Mordekay'n hangi soydan geldii kendisine sylenince, Haman Mordekay' ldrmekle yetinmemeye ve Mordekay'n soyundan gelen tm insanlar, yani Yahudileri, Artakserkses'in imparatorluunda ortadan kaldrmaya karar verdi. Haman'n Kt Tasarlar
7

Kral Artakserkses'in krallnn on ikinci ylnda, ilk ayda, yani Nisan aynda, gn ve ayn belirlenmesi iin Haman'n nnde pur, yani kura ektiler. Kura, Adar adndaki on ikinci aya dt.
8

Haman Kral Artakserkses'e yle dedi: "Krallnzn illerinde, br uluslarn arasna dalm ve onlarla badamayan bir ulus var. Yasalar tm br uluslardan ayrdr ve kraln bildirilerini nemsemiyorlar. Bu nedenle onlara katlanmak kraln karlarna uygun deildir.
9

Kral onlarn yok edilmesini buyurmak isterse, kral adna vergi toplayan grevlilere kraln hazinesi iin on bin gm para demeye hazrm."
10

Ardndan kral mhr yzn parmandan kartp Yahudiler'e ikence eden Agakl Hammedata'nn olu Haman'a verdi.
11

Kral ona yle dedi: "Paran sende kalsn, bu insanlar da senin olsun; onlara ne istersen yap."
12

lk ayn on nc gn kraln yazmanlar arld ve kraln prensleri, tm illeri yneten valileri ve tm uluslarn nde gelen kiileri iin Haman'n gnderdii buyruun kopyalar oaltld. Buyruk her ile kendi alfabesiyle yazlmt ve her ulus iin kendi dili kullanlmt. Kral Artakserkses adna imzalanmt ve onun yznn mhrn tayordu.
13

Kralln tm illerine ulaklarla mektuplar gnderildi. Bu mektuplar, Adar adn tayan on ikinci ayn on nc gnnde, gen, yal, kadn ve ocuk tm Yahudiler'in ykmn, kltan geirilip yok edilmesini, varlklarna da el konulmasn buyuruyordu. Mektubun metni yleydi: "Byk Kral Artakserkses'ten Hindistan'dan Habeistan'a dek uzanan yz yirmi yedi ilin valilerine ve onlarn buyruundaki ube mdrlerine:
2

"Tm dnyay ynettiimden ve yetkili bir grevde bulunduumdan, gcn neden olduu kstahla asla kendimi kaptrmamaya karar vermi bulunuyorum. ll biimde sevecenlikle ynetmek istiyorum. Bylece uyruuma bunalmdan uzak bir yaam salamak, krallma uygarln yararlarn sunmak, bir utan bir

uca herkesin zgrce rahat gemesini olas klmak, tm insanlarn istedii bar yeniden salamak istiyorum.
3

"Bu amaca nasl ulaabileceim konusunda danmanlarmla grtm. Onlarn arasndan Haman bana bilgi verdi. Kendisi kraldan sonra en yetkili kiidir, saduyusu ile nldr, amaz balln ve sarslmaz gvenilirliini kantlamtr.
4

Haman'n bana bildirdiine gre, kt huylu baz insanlar dnyann tm oymaklar arasna karmtr. Onlar yasalaryla tm uluslara kardrlar ve kraln buyruklarna kar koymaktadrlar. Onlarn davranlar, herkesin iyilii iin srdrdmz devlet ynetimine engel olmaktadr.
5

"Bu durumda anlalaca gibi, kendi trnde tek olan bu kiiler tm insanla kesinlikle kardr, nk kendi tuhaf yasalaryla onlardan ayrlmaktadr. Bu kiiler karlarmzn dmandr ve en tiksindirici sulan ilemektedirler. O denli ki, kralln sarslmazln tehlikeye sokmaktadrlar.
6

Buyruumuz udur ki, karlarmz koruyan ve bizler iin ikinci bir baba olan Haman'n yazd mektuplarda belirtilen kiiler, kadn ve ocuklarla beraber, tmyle dmanlar tarafndan kltan geirilecektir. Onlarn kk kurutulacaktr. Kimse onlara acmayacak, onlar balamayacaktr ve bu olay bu yl iinde, Adar adndaki on ikinci ayn on drdnc gnnde gerekleecektir.
7

Bylece gemiteki ve bugnk kt huylu kiiler bir gn iinde zorla ller diyar Hades'e atlacaklar. Bundan byle devletimiz sarslmaz biimde yaamn srdrecek ve sonsuza dek bara kavuacaktr." 314Her ilde yasa olarak bildirilecek bu buyruun metni eitli uluslara gnderildi. Bylece yukarda sz geen gn iin tm hazr olacakt.
15

Kraln buyruuna uyarak ulaklar hemen yola kt; buyruk ilk nce Sus Kalesi'ne bildirildi. Kral ve Haman bol bol yiyip ierken, Sus Kalesi'nde halk dehete kaplmt.

Mordekay Ester'den Yardm Diliyor

4 Olup bitenleri renince Mordekay giysilerini yrtt, ula sarnp kl iinde

2 3

dolat. Ardndan yksek sesle ac iinde feryat ederek kenti batan aa dolat. Sonra sarayn kapsna geldi. ula sarnm bir kiinin oraya girmesi yasakt.

Her ilde kraln buyruu okunduktan sonra Yahudiler byk yas tuttular, alayp feryat ettiler, oru tuttular ve ou ula sarnp kl iinde dolat.
4

Hizmetileriyle harem aalar olup bitenleri ona anlatnca Kralie Ester son derece zld. ulunu kartmas iin Mordekay'a giysiler gnderdi, ama o bunlar reddetti.

Ardndan Ester kraln atad bir harem aas olan Hatak' artt. Mordekay'a gitmesini, neler olup bittiini ona sormasn ve niin byle davrandn renmesini istedi.
6

Hatak hl kentin ortasna alan kapnn nnde olan Mordekay'n yanna gitti.

Mordekay olup bitenleri ona anlatt ve Haman'n, Yahudileri yok etmek iin, bedel olarak kraln hazinesine para demeyi nerdiini syledi.
8

Ester'e gstermesi iin, Sus'ta yaymlanan ve Yahudilerin kknn kurutulmasn isteyen buyruun bir kopyasn ona verdi. Bundan baka Mordekay Ester'e haber gnderdi, kral grmesini, ondan yardm dilemesini ve kendi soyu iin krala yalvarmasn istedi. Mordekay Ester'e yle dedi: "Eski gsterisiz yaantn anmsa, o gnlerde ben seni elimle besliyordum. Kralln ikinci adam Haman hepimizin lm iin krala bavurdu. Rabbi'ne dua et, bizim admza kralla konu ve bizleri lmden kurtar!"
9

Hatak geri dnp Mordekay'n sylediklerini Ester'e bildirdi. Ester de Mordekay'a u haberi gnderdi:

10

11

"Kraln tm kullarnn ve illerinde yaayan halkn bildii gibi, oraya arlmadan sarayn i ksmnda krala yaklaan bir erkek ya da kadn lmlecezalandrlr; olmaya ki kral, altn asas ile onu gstererek yaamn balasn. Son otuz gn iinde kral beni arm deil."
12

Ester'in bu szleri Mordekay'a bildirilince,

13

o da u yant verdi: "Kraln saraynda olduun iin kurtulacak olan tek Yahudi olacan sanma.
14

Hayr, byle bir zamanda susmakta direnirsen, yardm ve kurtulu Yahudilere baka bir yerden gelecektir, ancak gerek sen gerekse babann soyu yok olacaktr. Kim bilir? Belki de zellikle byle bir ortamda tahta ktn."
15

Bunun zerine Ester, Mordekay'a u yant gnderdi:

16

"imdi git ve Sus'taki tm Yahudileri topla. Benim iin oru tutun, gn sreyle gece gndz yemeyin ve imeyin. Bana gelince, hizmetilerimle birlikte ayn orucu tutacam. Ardndan yasaya karn krala gideceim, lrsem lrm."
17

Mordekay oradan ayrlp Esterin sylediklerini yapt.

Mordekay 'n Duas C Bundan sonra, Rabbin tm olaanst eserlerini anmsayarak Mordekay yle dua etti:
2

"Rabbim, saltanat sren sensin, Her eyin Efendisi sensin, Senin gcn her eyi ynetir, Sen srail'i kurtarmay dilersen, Hi kimse sana kar koyamaz.

Evet, sen gkyzn ve yeryzn yarattn, Gkyznn altnda var olan Tm doast eyleri sen yarattn.
4

Tm var olanlarn Rabbi sensin, Kimse sana kar direnemez, Rabbim.

Sen her eyi bilirsin; Sen biliyorsun, Rabbim, biliyorsun ki, Beni byle davranmaya zorlayan, Kstahlk, haddini bilmezlik, bo gurur deildir; Byklk taslayan Haman' bam eerek Selamlamay reddetmem bu nedenlerle deildir. srail'in gvenlii sz konusu olunca seve seve ayaklarn perim.
6-7

Ancak byle davranmamn nedeni Bir insann yceliini Tanr'nn ululuundan stn tutmamak iindir. Rabbim, ben ancak sana bam eerek selam veririm, Ama kullarna asla; Bunu yapmay reddettiim zaman Byklk taslamyorum.
8-9

imdi, Rabbim, Tanrm, Kralm, brahim'in Tanrs, Ulusunun cann bala! nk insanlar ykmmz istiyor, Senin eski mirasn yok etmeyi tasarlyor. Mirasn gzden karma, Onun bedelini verip Msr lkesinden geri aldn.
10

Yakarm dinle, Mirasn bala, Acmz sevince evir. Bylece Rabbim, adna ezgiler okumak iin yaarz; Dudaklarndan dklen szlerle seni ven kiilerin yok olmasna izin verme."
11

Tm srail var gcyle haykrd, nk lmle kar karya gelmiti.

Ester'in Duas
12

Amansz bir tehlike ile karlaan Kralie Ester de Rabbi'ne snd.

13

Grkemli giysilerini kartp yas elbiselerini giydi. Pahal kokular yerine bana kl ve gbre dkt. Vcuduna kt davrand, onu gsz duruma soktu. Bandan kopartt lle lle salar yerlerde dknt halindeydi. Oysa eskiden ayn evrede mutlu ve zarif bir kadnd.
14

srail'in Rabbi'ne, Tanrsna u szlerle yalvard: "Rabbim, kralm, yalnz sen varsn, Bana yardm edecek bir sen varsn; Bana yardm et, nk yalnzm,
15

Hayatm tehlikeye atmak zereyim.

16

Kkten beri ailemle beraberken bana rettiklerine gre, Rabbim, sen tm uluslar arasnda srail'i setin, Eski zamanlarda yaam olan Tm uluslar arasnda atalarmz setin; Bizler sonsuza dek senin mirasn olacaktk; Onlara sz verdiin biimde davrandn.
17

"Ama biz sana kar gnah iledik Ve sen bizi dmanlarmza teslim ettin. nk biz onlarn tanrlarna tapndk.
18

Rabbim, sen dorusun. Ama kleliimizin acs Onlara hl yetmedi! Kendi elleriyle putlarn elini tuttular,

19

20

Senin dudaklarndan kan buyruklar kaldrmak iin, Senin mirasn ortadan silmek iin, Seni ven azlar susturmak iin, Sunan ve evinin ululuunu sndrmek iin,
21

Onun yerine putperestlerin azn amak iin, Deersiz putlar vp Etten ve kemikten bir kral sonsuza dek putlatrmak iin.
22

"Rabbim, asan var olmayan yaratklara teslim etme, nsanlarn ykmmza bakp bizimle alay etmelerine Asla izin verme. Tasarlarn onlara kar evir, Bize kar saldry yneten kii sayende herkese rnek olsun.
23

"Anmsa bizi, Rabbim; Tehlikeli gnler yaadmz zaman Verdiin ilhamla kendini bildir. Bana gelince, beni yreklendir, Sen ki tanrlarn kralsn ve tm glerin Efendisisin.
24

Aslanla karlatm zaman Sen bana kandrc szler ilham et; Duygularn deitir, dmanlarmzdan nefret etsin, Bylece dmanlarmzn ve ona benzeyen herkesin sonu gelsin.
25

Bize gelince, gcnle bizi kurtar, Bana yardm et, nk yalnzm, Senden baka kimsem yok, Rabbim.
26

"Sen her eyi bilirsin, nanszlarn beni onurlandrmasndan tiksindiimi biliyorsun; Snnetsizlerin, Herhangi bir yabancnn yatandan nefret ettiimi biliyorsun.
27

Sknt iinde olduumu biliyorsun, Yksek grevimin simgesinden tiksindiimi biliyorsun. Kraln sarayna girdiim zaman bu simge alnm kuatyor, Pis bir paavraym gibi ondan tiksiniyorum, Bo zamanlarmda onu giymiyorum.
28

Cariyen Haman'n sofrasnda yemek yemedi, Kraln lenlerinden hi zevk almad, Tanrlarn onuruna bir ksm yere dklen araptan imedi.
29

Bu nemli greve getirildii gnden balayarak bu gne dek Cariyen ancak senden zevk duydu, Rabbim, brahim'in Tanrs.
30

"Ey Tanrm, senin gcn her eye yeter, Umutsuzlarn sesini dinle, Bizi gnah ileyenlerin elinden kurtar, Beni kaygmdan kurtar." Ester Kraln nne kyor D nc gn Ester duasn bitirdi, yakaran kiilerin giydii yas giysisini kartt ve grkemli giysiler giydi.
2-3

Olaanst gzel grnen Ester Tanr'ya dua etti. Tanr tm insanlar korur ve onlar kurtarr. Ardndan yanna iki hizmeti ald. Ester narin haliyle hizmetilerden birinin koluna girmiti, tekisi ise onunla yryor, yerde srnen uzun eteini tayordu. Ester hizmetinin koluna isteksizce yaslanyor gibiydi, ama gerekten vcudu ok zayft ve kendini tayamyordu.

teki hizmetisi hanmnn peinden yryor, yerde srnen uzun eteklerini kaldryordu.
5

Ester tm gzelliinin heyecan ile gl rengindeydi, yz sevin ve sevgiyle l l parldyordu; ama korkudan yrei skmt.
6

Bir ok kapdan getikten sonra Ester kendisini kraln huzurunda buldu. Kral tahtnda oturmutu, altn ve deerli talarla parlayan devlet giysilerini giymiti. Korkun bir grn vard.
7

Grkemli ban kaldran kral, Ester'e ok fkeli bakt. Kralie yere ykld. Ester baygnlk geiriyordu, yz bembeyaz olmutu ve ban yannda duran hizmetiye dayamt.
8

Ama Tanr kraln yreinde deiiklik yapp onu yumuatt. Korkuyla tahtndan frlayan kral, Ester'i kollarnn arasna ald ve kendine gelinceye dek onu ylece tuttu. Yattrc szlerle onu avuttu.
9

"Neler oluyor, Ester?" diye sordu, "Ben senin kardeinim. Yrekli ol, sen lmeyeceksin.
10

Buyruumuz halk iindir. Bana gel."

11

12

Altn asasn kaldran kral onu Ester'in boynuna dayad; sonra ona sarlp yle dedi: "Benimle konu."
13

Ester yle yant verdi: "Efendimiz, siz bana Tanr'nn bir melei gibi grndnz ve grkeminiz yreimi kayglandrd.
14

nk, efendimiz, olaanst bir grnnz var ve yznz cana ok yakn." Ama Ester konuurken dp baygnlk geirdi.

15

16

Kral zld ve beraberinde olan kiiler kralienin kendisine gelmesi iin byk aba gsterdiler.

5 "Ne oluyor, Kralie Ester?" diye sordu kral, "Dileini bildir, krallmn yarsn bile
istersen sana veririm."* * Yunancada D blm 1-2 ayetlerini de ierir.
4

Ester yle yant verdi: "Kendisi iin hazrladm lene bugn Haman'la birlikte gelmek kraln houna gider mi?"
5

Kral, "Haman derhal gelsin ve Ester'in dilei yerine getirilsin" dedi. Bylece kral ve Haman Ester'in hazrlad lene geldiler.

arap ierlerken kral yine Ester'e yle dedi: "stediini syle, sana vereyim. Dileini bildir, krallmn yarsn bile istersen, o artk senindir."
7 8

Ester yle yant verdi: "Dileim nedir? stediim nedir?

Kraln gzne girdimse ve dileimi verip istediimi kabul etmek onu memnun ediyorsa, kral ve Haman yarn onlar iin vereceim lene gelsinler, yarn da bugn gibi olacak." Haman 'n Mordekay'a likin Plan
9

Haman o gn sevinli ve istekli durumda lenden ayrld, ama saray kapsnda Mordekay' grnce, aniden fkelendi. nk Mordekay onu grnce ayaa kalkmad gibi yerinden hi kmldamad.
10 11

Ancak Haman kendini tuttu. Eve dnnce dostlarn ve ei Zere'i artt.

Onlara gz kamatran zenginliinden, saysz ocuklarndan, kraln onu onurlu bir greve atamasndan, kraln yneticilerinden ve bakanlarndan daha stn olmasndan sz etti.
12

Haman szlerini yle srdrd: "Bundan da te, Kralie Ester biraz nce beni ve kral bir lene davet etti, benden bakas arl deildi ve daha iyisi beni ve kral yarn verecei lene de ard.
13

Ama btn bunlardan bana ne, nk Yahudi Mordekay' sarayn kapsnda otururken gryorum."
14

Ei Zere ve tm dostlar ona u ekilde yant verdi: "Ykseke bir daraac kurdur ve Mordekay'n orada aslmasn sabahleyin kraldan iste. Ardndan hi tasalanmadan kralla birlikte lene git!" Haman bu neriye ok sevindi ve hemen daraacn kurdurdu. Haman 'n Yenilgisi

6 O gece kral uyuyamad, kayt defteriyle tarih kitabnn getirilmesini ve ona

okunmasn buyurdu.
2

Her ikisi, Kral Artakserkses'e suikast yapp onu ldrmeyi tasarlayan iki harem aasndan sz ediyordu. Kap eii nbetileri olarak grev yapan Bigtan ve Tere adndaki bu iki harem aasn Mordekay ele vermiti.
3

Kral yle sordu: "Bu yaptklarndan dolay Mordekay nasl onurlandrld ve hangi yksek greve atand?" Kralla beraber olan kiiler yle yant verdiler: "Onun iin hi bir ey yaplmad."
4

Ardndan kral, "Yandaki odada grevli olan kimdir?" diye sordu.

O srada Haman kraln saraynn dtaki odasna girmiti, hazrlatt daraacna Mordekay'n aslmasn isteyecekti.

Kraln arkadalar, "Yandaki odada Haman bekliyor" dediler. Kral, "Onu buraya getirin" dedi.
6

Haman ieri girer girmez kral szlerini srdrerek ona yle sordu: "Kral, onurlandrmak istedii kiiye nasl davranmaldr?" "Kral kimi onurlandrmak isteyecek, elbette ki beni?" diye dnen Haman
7 8

yle yant verdi: "Kral birini onurlandrmak isterse,

kendi giydii krallk giysilerini, kendi bindii at getirtsin, o kiiye krallk tacn giydirsin.
9

Giysiler ve at kraln en soylu komutanlarndan birine verilmeli, o da kraln onurlandrmak istedii kiiye bu grkemli giysileri giydirmeli, onu ata bindirerek kentin alannda dolatrmal ve yle demeli: 'Kraln onurlandrmak istedii kiiye byle davranmak gerekir.' "
10

Kral Haman'a yle dedi: "abuk ol, giysilerle at al ve tm sylediklerini saray kapsnda alan Yahudi Mordekay iin yap. Tm sylediklerini gerekletir, asla hi bir ey unutma."
11

Giysilerle at alan Haman, bu grkemli giysileri Mordekay'a giydirip onu ata bindirdi ve onu kentin alannda dolatrarak yle dedi: "Kraln onurlandrmak istedii kiiye byle davranmak gerekir."
12

Ardndan Mordekay saray kapsna dnd. Haman da tasalanarak ve yzn rterek abucak eve dnd.
13

Ei Zere'e ve tm dostlarna olup bitenleri anlatt. Ei Zere ve dostlar yle dediler: "Mordekay'n sayesinde ban belaya girdi; o Yahudi soyundansa, bundan byle sen asla ondan stn olamayacaksn. Tam tersine, yle grnyor ki onun sayesinde bana daha byk belalar gelecek." Haman Ester'in leninde
14

Onlar konuurken, kraln harem aalar abucak geldi ve Haman' Ester'in lenine gtrd.

7
2 3

Kral ve Haman lende Kralie Ester'le birlikte oturuyorlard.

arap ierlerken, ikinci gn yine kral Ester'e sordu: "stediin nedir, Kralie Ester? stediini sana vereceim. Dileini bildir, krallmn yarsn bile istersen, o senindir." Kralie Ester yle yant verdi: "Ey kralm, eer gznze girdimse ve efendim diliyorsa, hayatm balayn. stediim budur; ulusumun yaamn balayn, dileim de budur.
4

nk ben ve ulusum yok olup kltan geirileceiz ve kkmz kurutulacaktr. Salt kle ve hizmeti kz olmak zorunda olsaydk, sesimizi kartmazdm, ama bu ortamda, ikenceyi yneten kii kraln uramak zere olduu byk kayb karlayamayacak."

Kralie Ester'in szn kesen Kral Artakserkses, "Bu adam kimdir?" diye bard, "Byle bir rezaleti tasarlayan kii nerededir?"
6

Ester yantlad: "kenceyi yneten kii mi, dman m? te, bu alak adam Haman'dr!" Kralla kralienin huzurunda dehete kaplan Haman titremeye balad.
7

Byk fkeye kaplan kral leni yarda keserek ayaa kalkt ve sarayn bahesine kt. O arada Haman, kraln onun ykmna neden olacan anlayarak dar kmad ve hayatn balamas iin Kralie Ester'e yalvarmay ye tuttu.
8

Sarayn bahesinden len odasna dnen kral, Ester'in boylu boyuna uzand divann yanna melen Haman'n kralieye sokulmaya altn grp bard: "Ne demek oluyor! Kendi saraymda ve gzmn nnde bu adam kralieye el uzatmaya m kalkyor?" Kral szlerini bitirir bitirmez Haman'n yz peeyle rtld.
9

Kraln harem aalarndan biri olan Harvona oradayd. O yle dedi: "Ne denli uygun! Haman'n Mordekay iin hazrlatt ykseke bir daraac var. Oysa Mordekay krala verdii raporla hayatn kurtarmt. Haman'n buyruu ile kurulan daraac evinde hazr durumda." Kral yle dedi: "Onu oraya asn."
10

Bylece Haman Mordekay iin hazrlatt daraacna asld ve kraln fkesi yatt.

Kral Yahudiler'i Kayryor

8 Ayn gn Kral Artakserkses, Yahudilere ikence eden Hamann evini Kralie

Ester'e verdi. Ester, Mordekay'la olan ilikisini krala aklad. Mordekay kraln huzuruna kabul edildi.
2

Mhr yzn Haman'dan geri alan kral, onu parmandan kartp Mordekay'a verdi. Ester de Haman'n evinin yneticiliine Mordekay' atad.
3

Ester yine kralla grt. Alayarak kraln ayaklarna kapand ve yalvararak ondan yardm diledi. Agakl Haman'n Yahudilere kar hazrlad suikaste ve kt tasarya engel olmasn istedi.
4

Kral altn asasn ona doru yneltti. O zaman Ester ayaa kalkt ve onunla kar karya kald.
5

Ester yle dedi: "Eer kral yle diliyorsa ve eer ben onun gzne girmisem, dileim krala uygun geliyorsa ve o benden holanyorsa, Agakl Hammedata'nn olu Haman'n mektuplarn ltfen yazl olarak geersiz klsn. Haman bu mektuplar, kralln tm illerindeki Yahudilerin yok edilmesi iin yazmtr.
6

Ulusumu salt ac beklerken ben nasl olup bitenleri grmezlikten gelebilirim? Soyumun yok edilmesine tanklk etmeye nasl dayanabilirim?"
7

Kral Artakserkses, Kralie Ester'e ve Yahudi Mordekay'a yle dedi: "Ben payma deni yaptm, Haman'n evini Ester'e verdim ve Yahudileri yok etmeyi tasarlad iin Haman' daraacna astrdm.

imdi siz istediiniz gibi onlara en uygun biimde yazabilirsiniz. Kraln adna yazar, kraln mhr yzn kullanarak mhr basarsnz. nk kraln adna yazlm ve onun mhrn tayan bir buyruk asla geri alnamaz."
9

Kraln yazmanlar abucak arld -nc ayd, Sivan aynn yirmi nc gnyd- ve Mordekay onlara bir buyruk yazdrd. Bu buyruk yz yirmi yedi ile Hindistan'dan Habeistan'a dek uzanan illerdeki Yahudilere, prenslere, vali ve yneticilere yazlmt. Her il iin kendi alfabesi ve her ulus iin kendi dili kullanlmt. Yahudilere de kendi alfabelerinde ve dillerinde yazlmt.
10

Kral Artakserkses'in adna yazlan ve kraln yzyle mhrlenen bu mektuplar ulaklara verildi.
11

Bu mektuplarda kral, Yahudilere yaadklar kentlerde kendilerini korumak amacyla toplanmak hakkn veriyordu. Bundan te Yahudilere, kendilerine saldrabilecek olan herhangi bir ulus ya da ilin silahl glerini, kadnlarn, ocuklarn yok etmek, kltan geirmek, tmnn kkn kurutmak ve mallarn yama etmek hakkn veriyordu.
12

Bu buyruk Kral Artakserkses'in tm illerinde ayn gn yrrle giriyordu - Adar ay olan on ikinci ayn on nc gnnde. Eski Haklar Geri Veren Buyruk E Mektubun metni aadadr: "Ulu Kral Artakserkses'ten, Hindistan'dan Habeistan'a dek uzanan yz yirmi yedi ilin prenslerine, il valilerine ve tm sadk uyruuna selamlar.
2

"Kendilerine iyilik eden kiilerin cmerte verdii armaanlarla birok kez onurlandrlan ok sayda insan, sonu olarak kendilerini herkesten stn grr.
3

Buyruumuza zarar vermekle yetinmeyip, yiyip imedeki arlklarna bakmadan onlara iyilik eden kiilere kar entrika evirmeye balyorlar.
4

nsanlarn yreinde kran duygusunu yok etmekle yetinmeyip, iyilikten haberi olmayan kiilerin alklaryla kvan duyuyorlar. Oysa Tanr her eyi grr ve gnah ileyenlere kar olan Tanr'nn adaletinden asla kurtulamayacaklardr.
5

"Bylece ou kez yetkili kiiler, dostlarna inanp ilerin ynetimini onlara brakrlar ve onlarn etkisinde kalrlar. Sonunda onlarla birlikte susuzlarn dklen kanlarndan sorumlu olurlar ve onarlmas olanak d aclara karm olurlar.
6

Kt niyetli kiilerin dzmece kantlaryla yneticilerin drst amalar yanl yola yneltilir.
7

"Szn ettiimiz daha eski alarn tarihinde bunu gzlemek olasdr, ama buna hi gerek yoktur. Gznzn nnde olup bitenlere baknz, bamza bela olan yakksz grevlilerin iledikleri sulara baknz.
8

"Gelecekte, krallmzda herkesin bar ve dirliini korumak iin uraacaz.

Yeni bir siyaset izleyeceiz ve yargmza sunulan konularda tarafsz bir tutumumuz olacak.
10

"Bylece Hammedata'nn olu Haman konukseverliimizden yararland. Kendisi Makedonyal'yd. Onda bir damla Pers kan yoktu ve iyiliimizden ok uzakt.
11

Tm uluslara gsterdiimiz iyilii ona da gsterdik. O denli ki, "babamz" olduunu herkese duyurduk. Kraldan sonra ikinci nemli kii olarak herkesin ona sayg gsterip secde etmesini bildirdik.
12

"Ama kendi yksek greviyle yetinmeyip, krallmz elimizden almak ve hayatmza son vermek iin entrikalar evirmeye balad.
13

Ondan te, dolambal dzenlerle ve bizi inandrmak iin ne srd kantlarla, kurtarcmz olan ve bize srekli iyilik yapan Mordekay', krallmz paylaan susuz Ester'i ve tm ulusumuzu yok etmemize neden olacakt.
14

Bu tasarlarla bizi desteksiz brakmay ve bylece Pers mparatorluu'nu Makedonyallar'a devretmeyi amalyordu.
15

Ama biz gryoruz ki, alaklarn ala bir kiinin yok etmek istedii Yahudiler sulu deildir, onlar gerekten en doru yasalarla ynetilmektedir.
16

Onlar o yce varln, yaayan yce Tanr'nn ocuklardr. Krallmzn srekli mutluluunu biz ve atalarmz O'na borluyuz.
17

"Bu nedenle Hammedata'nn olu Haman'n gnderdii mektuplara uymamanz yerinde olur.
18

nk o mektuplar yazan kii tm ev halkyla birlikte Sus'un kaplarnda aslmtr. Kendisi bu cezay hak etmiti ve tm varlklar yneten Tanr ona bu cezay abucak verdi.
19

"Bu mektubu oaltp her tarafa datn, geleneklerine uymalar iin Yahudilere zgrlk tanyn.
20

Onlara eziyet etmek iin saptanan gnde, yani Adar ay olan on ikinci ayn on nc gnnde kendilerine saldran biri olursa onlara yardm edin.
21

nk Her eye Gc Yeten Tanr setii ulusu iin o gn bir sevin gn yapmtr, ykm gn deil.
22

"Yahudiler, size gelince, tm dinsel bayramlarnz arasnda bu bayram zel bir gn olarak trl lenlerle kutlayn.
23

Bylece imdi ve gelecekte gerek sizin iin, gerekse iyi niyetli Persler iin o gn kurtuluunuzu anma trenleri yaplacaktr. Dmanlarnza gelince, onlar da ykmlarn anmsayacaktr.
24

"Bu buyrua uymayan tm kentler ve lkeler acmaszca atee verilecek, tm halk kltan geirilecektir. Oralar bundan sonra insanlar iin yanna yaklalamaz

durumda olacaktr. Bundan te yabanl hayvanlar ve kular iin sonsuza dek tiksindirici olacaktr. 8 13"Bu bildirinin metni tm illerde yasa yerine gesin ve tm uluslara verilsin. Bylece Yahudiler sz geen gnde hazr olup dmanlarndan alabilsinler."* * E blm 1-12 ayetlerini de ierir.
14

Kraln atlarna binen ulaklar, kraln buyruuna uyarak arabuk yola koyuldular. Bildiri Sus Kalesi'nde de yaynland.
15

Mordekay prenslere yarar mor ve beyaz renkte bir giysiyle, banda byk bir altn ta ve srtnda ince ketenden ak mor renkte bir pelerinle kraln huzurundan ayrld. Sus Kentinde sevin lklar duyuldu.
16

Artk Yahudiler iin k ve sevin, mutluluk ve onur vard.

17

Kraln bildirisini duyan her kentteki Yahudilerin arasnda sevin ve mutluluk vard. lenler veriliyor, tatil yaplyordu. lkede ok sayda kii Yahudi oldu, nk artk Yahudilerden kayg duyuluyordu. Yahudiler'in Zaferi

9
2

Kraln buyruu ve bildirisi Adar adndaki on ikinci ayn on nc gnnde yrrle girdi. Yahudi dmanlar onlar o gn ezmeyi umut etmilerdi, ama tam tersi oldu; Yahudiler dmanlarn ezdi. Kral Artakserkses'in tm illerindeki kentlerde Yahudiler bir araya geldiler. Onlara zarar vermeyi tasarlayanlara bir darbe indirmek istiyorlard. Hi kimse onlara kar koymad, nk eitli uluslar imdi Yahudilerden korkuyordu.
3

l yneticileri, prensler, valiler ve kraln memurlar, hepsi de Mordekay'dan rktkleri iin Yahudileri destekliyordu.
4

Gerekten Mordekay sarayda bir gt ve n tm illerde yaylyordu. Mordekay'n gc gittike artyordu.

5

Bylece Yahudiler tm dmanlarn kltan geirdi, bunun sonucunda lkede kan dkld, ykm oldu. Yahudiler dmanlara kar baarloldular.
6

Yalnz Sus Kalesi'nde Yahudiler be yz kii ldrd. Tannm kiilerden Parandata, Dalfon, Aspata, Porata, Adalya, Aridata, Parmata, Arisay, Ariday, Vayzata,

10

Hammedatann olu Yahudilere ikence eden Haman'n on olu ldrld. Ama Yahudiler evreyi yama etmediler.

11

Sus Kalesi'nde ldrlenlerin says ayn gn krala bildirildi.

12

O da Kralie Ester'e yle dedi: "Sus Kalesi'nde Yahudiler be yz kiiyi ve Haman'n on olunu ldrd. Kralln br illerinde kim bilir neler yaptlar? stediini bildir, sana vereyim. Dileini syle, bildirdiin an senin olsun."
13

Ester u yant verdi: "Eer kral isterse, Sus'taki Yahudiler kraln bugnk bildirisini yarn da uygulasn. Haman'n on oluna gelince, onlarn vcudu daraacna aslsn."
14

Ardndan kral btn bunlarn yerine getirilmesini buyurdu. Sus'un bildirisi yaynland ve Haman'n on olu asld.
15

Bylece Sus'taki Yahudiler Adar aynn on drdnc gn yeniden toplandlar ve kentte yz erkek ldrdler. Ama kenti yama etmediler.
16

Kraln illerinde yaayan br Yahudiler hayatlarn korumak ve dmanlarndan kurtulmak iin toplandlar. Dmanlarndan yetmi be bin kiiyi kltan geirdiler. Ama evreyi yama etmediler.
17

Btn bu olaylar Adar aynn on nc gn olutu. On drdnc gn dinlendiler, lenler verip sevindiler.
18

Ama Sus'taki Yahudiler, on nc ve on drdnc gnlerde toplandlar, on beinci gn dinlendiler. O gn lenler verip sevindiler.
19

Bu nedenle savunmasz kylerde yaayan taral Yahudiler, Adar aynn on drdnc gnn sevin, len ve tatil gn olarak kutlarlar ve birbirlerine yemek sunarlar. Oysa kentlerde oturanlar Adar'n on beinci gnn kutlarlar ve komularna yemek sunarlar. Purim* Kutlamalar * Purim: branice. ubat ya da Mart'a rastlayan ve Haman'n elinden Yahudi halknn kurtuluu ansna yaplan Yahudi bayram.
20

Mordekay btn bu olaylar yazd. Ardndan Kral Artakserkses'in illerinde yaayan, yaknda ya da uzakta olan Yahudilere mektuplar gnderdi.
21

Her yl Adar aynn on drdnc ve on beinci gnlerini bayram olarak kutlamalarn onlara bildirdi.
22

nk o gnlerde Yahudiler dmanlarndan kurtulmular, o ay iinde aclar sevince, yaslar tatile dnmt. Mordekay o gnlerde enlik yapmalarn ve sevinmelerini, birbirlerine yemek sunmalarn ve yoksullara armaanlar vermelerini onlara syledi.
23

Bu bayram kutlamaya balayan Yahudiler Mordekay'n btn yazdklarn kabul edip yerine getirdiler.

24

Mordekay bu konuda onlara unlar yazmt: "Tm Yahudilere ikence eden Agakl Hammedata'nn olu Haman, Yahudilerin kkn kurutmak iin bir suikast hazrlamt. Onlar yere vurup yok etmek iin pur yani kura ekmiti.
25

Ama Mordekay'n aslmasn buyurmas iin yeniden krala gittii zaman, Yahudilere kar evirdii kt entrikalar geri tepti ve gerek kendi ve gerekse oullar daraacna asld.
26

Pur* szcnden tr bu gnlere Purim ad verildi." Bylece bu mektupta yazl olanlardan tr, grdklerinden ve balarna gelen eylerden tr, * Pur: branice "Kura ekmek" anlamna gelir. Purim szc ise ouldur.
27

Yahudiler her yl, buyrulan biimde ve tarihte, bu iki gn kesinlikle kutlamaya ant itiler. Kendi soylarndan olanlarn ve onlara katlanlarn da ayn ekilde davranmalarn salk verdiler.
28

Bylece her kentte, her ailede bir kuaktan br kuaa anmsanan ve kutlanan bu Purim gnleri asla kaldrlmayacak ve bu gnlerin ans soylarnda asla yok olmayacaktr.
29

Avihayil'in kz Kralie Ester bu ikinci mektubu onaylamak iin tm yetkisiyle yazd.

30

Artakserkses'in krallnn yz yirmi yedi ilinde yaayan Yahudilere mektuplar gnderdi.

31

Sevecenlik ve dostlukla kaleme alnan bu mektuplar, Yahudi Mordekay'n tledii gibi Purim gnlerini gereken tarihte kutlamalarn buyuruyordu.
32

Bu kutlamalara gerek kendilerinin gerekse kendi soylarndan gelenlerin katlmalarn bildiriyor, tutulacak orular ve yaklacak atlar iin baz yeni kurallar ekleniyordu. Mordekay 'a vg

10 Kral Artakserkses anakaradan ve denizdeki adalardan zorunlu vergi ald.

2

Tm bu kudretli davranlar ve Mordekay'a balad yksek onurlar Med ve Pers krallarnn tarih kitaplarnda yazldr.
3

yle ki, Yahudi Mordekay yetki bakmndan Kral Artakserkses'ten sonra geliyordu. Yahudilerin Mordekay'a byk saygs vard, binlerce kardei ona deer veriyordu. nk o ulusunun iyiliini dnyor, tm soyunun varlk ve erin iinde yaamasn diliyordu. Mordekay Grd D Anmsyor F Mordekay yle dedi: "leyen Tanr'dr.

Oluan olaylarla ilgili dm anmsyorum. Tm grdklerim gerekleti:

Irmak olan kk pnar, parlayan k, gne, sel gibi akan su. Irmak Ester'dir, kral onunla evlendi ve onu kralie yapt.
4

ki ejderha da Haman ve bendim. Uluslar, Yahudi adn ortadan silmek iin birleenlerdi.

Tek ulus, benimkidir, srail'dir. Tanr'ya yakardlar ve kurtuldular. Evet, Rab ulusunu kurtard, Rab bizi tm bu ktlklerden kurtard. Tanr uluslar arasnda asla grlmeyen belirtiler ve doast olaylar oluturdu.
7

O, iki yazg saptad, biri kendi ulusu iindi, teki de tm br uluslar ilgilendiriyordu.
8

Bu iki yazg Tanr'nn tm uluslarla ilgili olarak saptad saatte, zamanda ve gnde ortaya kt.
9

Bylece Tanr ulusunu anmsad ve mirasn korudu.

10

Onlar iin bu gnler, Adar aynn on drdnc ve on beinci gnleri, Tanr'nn huzurunda toplant, mutluluk ve sevin gnleri olacaktr. O'nun ulusu srail'in tm kuaklarnda sonsuza dek srecektir." Sonu Ptolemi ile Kleopatra'nn ynetiminin drdnc ylnda, khin olduunu syleyen Dositeus, Levit ve olu Ptolemi, daha nce sz geen Purimle ilgili mektubu getirdiler. Bu mektubun gerek olduu konusunda direndiler. eviriyi yapan, Yerualim'de yaayan kiilerden biri olan Ptolemi'nin olu Lisimakus'tur.

BLGELK KTABI GR Bu kitapta "Bilgelik" ve "Ruhsal t Veren Kii" yaptlarnn Sleyman 'a ilikin olduu belirtilir. . . son yzylda yazlan bu kitap, iyi eitim grm, yunanllam bir Yahudi'nin etkileyici Yunancas'yla, ge kaleme alnm bir yapttr. Kitabn son blmleri Yahudilerin Msr'dan klaryla ilgilidir. Bunun, Tanr'nn sagrl bilgeliine en eksiksiz rnek olduu belirtilir. Ayrca bu blmlerde putperestlik konusunda uzun bir arasz vardr. ncil 'in yazarlar bu yapt konusunda bilgi edinip birok yerde bundan yararlanmlardr. yi dzenlenmi bu kitabn ierii balca konuda zetlenebilir: Ana Hatlar 1: 1-5:23 Bilgelik ve insann yargs 6:1-9:18 Bilgeliin kkeni, nitelii ve etkileri 10:1-19:22 Tarih boyunca bilgelik ve Tanr Tanr'y Aramak ve Ktl Geri evirmek

1Doruluu sevin, sizler ki dnyada yetkili kimselersiniz, Rabbinizi dnrken

drst olun. O'nu yreinizde itenlikle arayn.
2

nk Tanr'y snamayanlar O'nu bulur, O'na inanmayanlara kendini gsterir.

Ama bencil amalar insann Tanr'yla ilikisini keser, O'nun gc snanrsa, anlaysz olan utandrr.
4

Hayr, hileci bir kiinin davrannda Hi bir zaman bilgelik olamaz, Gnaha borlu olan bir vcutta bilgelik kalamaz.
5

Bilgi veren Kutsal Ruh hileden saknr, Atak tasarlardan kendini uzak tutar, Hakszla arr.
6

Bilgelik, igd durumunu alm bir alkdr, nsann dostudur. Yalnz Tanr'nn varln yadsyan kiinin szlerini balamaz, nk Tanr insann en iteki blmlerini grr, Onun yreini itenlikle gzler Ve sylediklerine kulak verir.
7

Gerekten, Tanr'nn Ruhu tm dnyay doldurur, Her eyi bir arada tutan, g sylenen her sz bilir.
8

Adaletsizlii destekleyen kiiyi herkes tanr, alan adalet onu unutmaz.

nk Tanrsz insann tartmalar irdelenecektir Ve gnahlarndan tr sulu bulunmas iin Tm syledikleri Tanr'ya bildirilecektir.

10

Her eyi rastlantl olarak iiten ar titiz bir kulak var, Mrldanlan yaknmay bilir.
11

nemsiz eylerden yaknmaktan sakn, Diline gem vur ve her eyde kusur bulma. nk en gizli szler yanstlacaktr Ve yalan syleyen bir az ruhu lme gtrr.
12

Yanl davranlarla lm arma, Yaptn ilerle kendini yok etme. lm Tanr'nn ii deildir, O, yaayanlar ortadan kaldrmaktan holanmyor.

13

14

Var olmak - her eyi bunun iin yaratt. Dnyada yaratlanlar salkldr, Onlarda ldrc bir zehir yoktur.
15

ller lkesinin tanrs Hades'in dnyada bir gc yoktur, nk doruluk lmszdr. Tanrszlar Yaam Nasl Gryor?
16

Ama tanrszlar yaptklar ilerle Ve syledikleri szlerle lm aryorlar, lme bir dost gzyle bakp kendilerini tketiyorlar, Onunla bir szleme yapp ortaklk kuruyorlar.

2nk yanl dnerek Kendi kendilerine yle diyorlar: "Yaam ksadr ve

gnl darl veriyor, Ne insann sonu geldi mi kurtulu var,Ne de insan ller lkesinin tanrs Hades'ten kurtaracak biri.
2

Bir rastlant sonucu doduk, Bu yaamdan sonra hi domam gibi olacaz. Solunumla aldmz hava bir duman flemesidir, Us, yrek arpntlarmzdan gelen bir canllktr.
3

Bunlar olmazsa, vcudumuz klden oluur, Ruh bo hava gibi erir gider.

Zamanla admz unutulacak, Yaptklarmz hi kimse anmsamayacaktr. Yaammz bir bulut demeti gibi kaybolup gidecek, Gne nlarnn uzaklatrd Ve gneteki nn yok ettii sis gibi eriyecektir.
5

Evet, yaadmz gnler bir glge gibi gelip geiyor, lmden dn yoktur, mhr baslmtr, Kimse geri gelmiyor.
6

"O halde, gel de, gzel eylerden zevk alalm, Genliin ho duygusuyla evrenden yararlanalm:
7

En pahal araplarla kokulardan yararlanalm, Baharn bir tek ieini bile gzden karmayalm,
8

Gller solmadan, kendimize gllerden bir ta relim.

Bu zevk ve elenceye tmmz katlalm, enliimizin izlerine her yerde rastlansn, Bu bizim paymza dendir, hissemizdir.
10

Erdemli, ama yoksul olan kiinin cann yakalm, Dul kadnn da huzurunu bozalm, Yllarn beyazlatt salara, yalla sayg gstermeyelim.
11

Gcmz erdemin lt olsun, nk yersiz davran yararszln kantlar.

12"Erdemli kii

iin pusuya yatalm, nk o bizi fkelendiriyor, Yaam biimimize engel oluyor, Yasalara uymadmz iin bizi eletiriyor, Bizi eitimimize ktlk etmekle suluyor.
13

O, Tanr'y bildii savn ileri sryor, Tanr'nn oullarndan olduunu sylyor.

14

Bizim karmzda duruyor, Dncelerimiz iin bizi knyor, Onu grmek bile moralimizi bozuyor.
15

Onun yaam biimi tekilere benzemiyor, Bilmediimiz yollardan yryor.

16

Onun kansna gre bizler dzenciyiz! Pislikten uzak durur gibi yaptklarmzdan uzak duruyor, Erdemli kiilerin sonunda mutlu olacaklarn bildiriyor. Tanr'nn olu olmakla vnyor.
17

Bakalm, syledikleri doru mudur, Grelim, onun sonu ne olacak.

18

Eer erdemli insan Tanr'nn olu ise, Tanr onun tarafn tutacak, Onu yakalayan dmanlarnn elinden kurtulacaktr.
19

Cann yakarak ve ikence ederek onu snayalm, Bu ekilde onun inceliini aratralm, Dayanma gcn deneyelim.
20

Onu sulayarak utan verici bir lme brakalm, Deil mi ki onu koruyacaklardr -eer szne inanacaksak." Ktler Tehlikeli Bir Yanllk Yapyor
21

Onlar byle dnyorlar, ama yanlyorlar, Ktlkleri onlar anlaysz yapyor.

22

Tanr'nn gizli srlarn bilmiyorlar, Kutsalln dllendirileceinden umutsuzdurlar, Susuz ruhlar iin dl beklemiyorlar.
23

Oysa Tanr insan yok olmayacak ekilde yaratt, Tanr insan kendi doasnn suretinde yaratt.
24

eytann ekememezlii dnyada lm getirdi, eytanla arkadalk yapanlar bu gerekle karlaacaklardr. yi ve Kt nsanlarn Kyaslanmas

ac ekmeyeceklerdir.
2

3Ama erdemli kiilerin ruhlar Tanr'nn elindedir, Onlar hi bir zaman

Bilge olmayanlarn gznde onlar lmt, Onlarn gidii sanki bir ykmd, Onlarn bizi brak bir yok olma gibiydi, Ama onlar iin dirlik vardr.

Onlar, insanlarn anlad biimde cezalandrldlarsa da, lmszlk konusunda byk umutlar vardr.
5

Onlarn allmtan ok kaygs yoktur, Onlar iin byk kutsama vardr. Tanr onlar snayarak, Kendisiyle bulumaya yarar olduklarn grmtr.
6

Frna konan altn gibi onlar snam, Atete yaklan kurban gibi katna almtr.

Zaman gelip de Tanr onlar grmeye gidince, Sekin bir kii olacaklardr, Tpk anzdaki canllk gibi.
8

Uluslar yarglayp insanlar ynetecekler, Rableri sonsuza dek krallar olacaktr.

O'na inananlar gerei anlayacaklardr; O'na iten bal olanlar, O'nunla birlikte sevgiyle yaayacaklardr. nk Tanr'nn setii kiiler O'nun iyiliine ve balamasna erieceklerdir.
10

Ama Tanrszlar dncelerinden dolay Gerektii gibi cezalandrlacaktr. nk onlar erdemli kiiye nem vermeyip Tanr'dan kamlardr.
11

Evet, bilgelii ve disiplini kmseyenler alaktr! Umutlar bounadr, Uralar ie yaramaz, baarlar yarar salamaz.
12

Eleri dnyay umursamaz, ocuklar batan kmtr, Onlarn soyundan gelenlerse lanetlenmitir.
13

Ksr kadn masumsa onu kutsayalm, O, sulu bir yataa girmemitir. Ruhlar irdelenince onun meyve verebilecei anlalacaktr.
14

Hi bir su ilemeyen hadm kiiyi de kutsayalm, nk o Rabbi'ne kar herhangi bir gnah tasarlamamtr. Onda sevgi ball olduu iin Onunla zel olarak ilgilenilecek, Tanr'nn Tapna'nda bir pay olacak.
15

nk drst abalarnn meyvesi grkemlidir Ve zeknn kayna eksilmez.

16

Ama zina edenlerin ocuklarnn hi bir gelecei yoktur, Yasad bir yatan dl yok olmaldr.
17

Uzun sre yaasalar bile, Onlara kimse deer vermeyecek, Yallklarnda kimse onlara sayg gstermeyecektir.
18

Eer erken lrlerse, dirili gnnde Ne umutlar ne de avuntular vardr.

19

Evet, ktlk yapanlarn soyundan gelenlerin Sonu acmaszdr.

4
2

ocuksuz olup erdemli olmak daha iyidir, nk lmszlk erdemin ansn devam ettirir Ve ister Tanr ister insanlar erdeme deer verirler. Erdemi grnce, ona benzemek iin aba gsteririz, Onu bulamaynca da onu zleriz. Erdeme ta giydirilir, sonsuza dek yengi onundur, nk erdem, noksan olmayan dller iin Gl ve srekli aba gsterip yengiye erimitir.
3

Ama ktlerin Bir sr derin dnceye dalmalar yarar salamaz. Onlar yasa d soyun dldrler, Hi bir zaman kk salamaz, Salam temel kuramazlar.
4

Bir sre iin dal budak salabilirler, Ama kkleri zayf olduundan rzgrda sallanacak, Frtnann gcyle parampara olacaklardr.
5

Daha yeni uzayan dallar kopartlacak, Meyvelerinden kimse yararlanamayacak, Ham meyveleri kimse yiyemeyecek, Hi bir ie yaramayacaktr.
6

nk yasad birleme sonucu doan ocuklar, Tanr onlar yargladnda Anneleriyle babalarnn yapt ktle tanklk ederler. Erdemli nsann Erken lm
7

Erken lse bile erdemli insan dirlie kavuacaktr.

Yall onurlu klan yaanm gnlerin says deildir, Yaamn gerek ls yllarn says deildir.
9

Anlay, kiinin salarnn beyazlamasnn anlam budur! Leke srlmemi bir yaam, Kiinin olgunlaarak yalanmasnn anlam budur.
10

Erdemli insan Tanr'y mutlu etmek istemitir, Tanr da onu sevmitir. Onu, Tanr'nn buyruklarna uymayanlarla yaad iin Bu dnyadan ayrdlar.
11

Ktln etkisiyle usunun doru yoldan sapmamas Ve hainliin ruhunu batan karmamas iin Erdemli insan alp gtrdler.
12

nk ktln byleyici etkisi iyi eyleri glgede brakr, Bir kasrgaya benzeyen tutkular saf yrei bozar.
13

O denli ksa bir zamanda olgunlaan erdemli insan Gerekten uzun bir yaam srm saylr.
14

Onun ruhunu seven Rabbi Onu abucak evresindeki ktlklerden almtr. Yine de insanlar bir ey anlamadan bakp duruyorlar, Bir trl anlayamyorlar ki,
15

Tanr'nn setii kiileri iyilik ve balanma bekliyor; Kutsal kiileri Tanr koruyor.

16

len erdemli insan yaamn srdren ktleri suluyor. Genlerin zamansz lm Yllarca yaayan ktleri suluyor.
17

Bu kiiler erdemli insann sonuna bakp, Rabbi'nin onun iin neler hazrladn Veya Rabbi'nin neden onun gvenliini saladn anlamazlar.
18

Bu kiiler olup bitenlere bakp her eyi kmserler. Ama Tanr onlarn haline glecektir.
19

Yaknda onlar onursuz birer l vcut olacak, ller lkesinde sonsuza dek horlanacaklardr. Tanr onlar, balar nde, Dilleri tutulmu bir halde yere frlatp atacaktr. Tanr onlar temellerinden kopartp alacaktr. Onlar acnacak bir durumda olacaklar, ok ac ekecekler, Anlar yok olacaktr. Dirili Gnnde Erdemli nsanlar ve Ktler
20

Gnahlarnn hesab grldnde Onlar titreyerek geleceklerdir, Gnahlar onlarn karsna kacak, onlar sulayacaktr.

5 O zaman erdemli insan yreklilikle ayaa kalkacak, Onun straplarna hi

nem vermeyenlerin, Ona zulmedenlerin karsna dikilecektir.
2

Onlar erdemli insan grnce, Yreksiz kimsenin korkusuyla titreyecek, Onun beklenmedik kurtuluuna aracaklardr.
3

Vicdan azab ekerek, inleyerek, Kederli bir halde birbirlerine yle diyecekler:

"Bir zamanlar bu adama glerdik, Bizim iin alay konusuydu, onu kmserdik, Meer ne aklsz kimselermiiz! Bizim gzmzde onun yaam bir lgnlkt, Sonu ise onursuzdu.
5

Nasl oluyor da o, Tanr'nn oullarndan biri saylyor? Nasl oluyor da o, kutsallar arasnda yer alyor?
6

Anlalyor ki geree giden yoldan saptk, Adaletin bizim iin parlamad; Bizim iin gne hi bir zaman domad.
7

Tm yasad yollar, nsann mahvna sebep olan tm yollar kat ettik. Rabbin belirledii yoldan gitmek yerine Ayak basmam llerden getik!
8

Kstahlk, bu tutum bize ne yarar salad? Zenginlik ve vnme, bunlar bize ne kazandrd?
9

Btn bunlar birer glge gibi geip gitti, abuk geen bir sylenti gibi yitti.

10

Kabaran dalgalar yarp giden bir gemi gibi Nereden getiini gsteren hibir belirti brakmyor, Geminin omurgasndan dalgalarda hi bir iz kalmyor,

11

Ya da havada uan ku gibi Getiini gsteren hi bir kant brakmyor. Kanadnn tyleri ince havay kamlyor, Vzltyla abuk davranarak havay yaryor, Byk bir alan kaplayan kanadyla ileriye doru hzla ilerliyor Ve sonra oradan getiine dair hi bir belirti brakmyor.
12

Veya hedefini bulan bir ok gibi, Delinen hava abucak eski durumuna geldiinden, Okun hangi yne atldn bilmek olanak ddr.
13

Bizim iin de yledir; Doduktan bir sre sonra yaammz sona erdi. Erdemin bizde izi bile yok, Yaammz ktlkle tkettik."
14

Evet, ktlerin umudu, rzgrn srkledii p gibidir, Frtnann kopartt ince bahar dal gibidir, Rzgrn datt duman gibidir, Bir gnlk konuun ans gibi gelir geer.
15

Ama erdemli insanlar sonsuza dek yaar, Rableri onlar dllendirir, Yce Tanr onlar korur.
16

Tanr onlara grkemli krallk tacn, Gzellik tacn kendi eliyle sunacaktr. nk Tanr onlar sa eliyle koruyacak, Kolu ile onlar savunacaktr.
17

Tanr'nn kskan sevgisi silah olacak, Dmanlarn cezalandrmak iin evreni silahlandracaktr.
18

Adalet onun gslk zrh olacak, Gizli olmayan yargs da miferi. Yenilmez kutsallk onun kalkan olacak,

19

20

Demiri ocakta kzdrp ileyecek, Hogrsz fkesiyle keskin bir kl oluturacaktr. Evren, dnyay umursamayanlarla savamak iin O'nun peinden yryecektir.
21

Nian almasn gerekten bilen yldrmlar ok gibi, imekler tmyle gerilmi bir yaydan kar gibi Bulutlardan frlayp hedeflerine doru uacaklar.
22

Mancnk, fkeyle ykl dolu tanelerini frlatp atacaktr. Deniz sular onlara kar kprecek, Irmaklar onlar girdap iine ekip acmaszca yutacaktr.
23

Gl bir nefes onlara kar fleyecek, Bir kasrga gibi onlar datacaktr. Bylelikle yasad eylemler dnyay yok edecek, lenen sular glleri tahttan indirecektir.

Krallar Bilge Olmal

6 O halde, ey krallar, dinleyin ve anlayn, En uzak lkelerin nderleri,

dikkat edin;
2

Binlerce kiiyi yneten sizler, Uyruklarnzn says ile vnenler, dinleyin!

nk g Rabbin size armaandr, Egemenlii veren yce Tanr'dr. O, davranlarnz inceleyecek ve tasarlarnz irdeleyecektir.
4

Tanr'nn lkesinin nderleri olan sizler, Adaletle davranmadnzsa, Yasad bir tutumunuz olduysa,
5

Ya da davrannz Tanr'nn istedii gibi olmadysa, Tanr hzla ve mthi bir ekilde size saldracaktr.
6

Yksek konumda bulunanlar, gl olanlar nsafszca yarglanacak, Alakgnlller merhametle balanacak, Gllerse gl bir ekildecezalandrlacaktr.
7

Evrenin Rabbi nemli kiilerin nnde melmez, Kimseden korkmaz. nk nemli ve nemsiz kiileri yaratan, Herkesi kayran O'dur.
8

Ama ynetme gcn elinde tutanlarn durumu irdelenecektir.

Evet, zalimler, szlerim sizi ilgilendirir. Bilgeliin anlamn renin ve ona uyum salayn.
10

nk kutsal eyleri kutsayanlar kutsal saylacaklardr, Onlarn retilerini kabullenerek, bu suretle korunacaklardr.
11

O halde bekleyin ve szlerimi dinleyin, ok istekli olursanz, szlerim size gerekeni retecektir. Bilgelik Aranrsa Bulunur
12

Bilgelik parlaktr, asla kararmaz, Bilgelii sevenler onu hemen grr; Bilgelii arayanlar onu abucak bulur.
13

Onu isteyenlere bilgelik kendini derhal tantr.

14

Erken davranp onun yolunu gzlerseniz, Hi bir sorununuz kalmaz; Onu kapnzda oturmu durumda bulacaksnz.
15

Onu dnmek bile, anlayn olgunluunu gsterir. Onun iin her an tetikte olursanz, Huzursuzluktan hemen kurtulursunuz.
16

Bilgelik kendine yarar olanlar arar durur, Onlar bulunca cana yaknlkla kendini gsterir, Tm dncelerinde onlara yardmc olur.
17

Bilgeliin en gvenli balangc disiplin isteidir, Disipline uymak bilgelii sevmek demektir,
18

Onu sevmek de onun yasalarna uymaktr. Onun yasalarna saygl olmak, Doru yoldan sapmamak gvenliini salar.
19

Doru yoldan sapmamak insan Tanr'ya yaklatrr,

20

Bylece bilgelik istei egemenlie eritirir.

21

Uluslarn despotlar, sizler ki tahtta oturmaktan Ve kral asasndan sevin duyuyorsunuz! Bilgelie sayg gsterin, Bylece ynetim gcn sonsuza dek elinizde tutarsnz.
22

Bilgeliin ne olduunu, Nasl ortaya ktn imdi bildireceim, Sizden hi bir sr gizlemeyeceim, Bilgelii ayrntlaryla tanmlayarak asln gstereceim, Gerekten asla sapmayarak Onun retisini aka vereceim.
23

Byk bir ktlk olan ekememezlik Bu yolculukta bana arkadalk etmeyecek, nk onun bilgelikle hi bir ortak yan yoktur.
24

Dnyann kurtuluu ok sayda bilge insann varlna baldr, Bir ulusun esenlii kraln bilgeliine baldr.
25

Bunun iin sylediklerimden bir eyler renmeye aln, Siz kazanl olursunuz.

Sleyman lml Bir nsan

7 Tm dier insanlar gibi, ben de lml bir insanm, Topraktan

2

yaplan ilk yaratn soyundan geliyorum, Annemin rahminde etten olutum. On ay sre iinde onun kannda biim kazandm, Bir erkek tohumu ve evliliin verdii tat nedeniyle.
3

Ben de doduum zaman havay iime ektim, Tm insanlar tayan topraa dtm, Tm insanlara benzer bir biimde lk kopardm.
4

yi ve zenli bakmla kundakta beslendim. Her kraln yaam byle balamtr, nk tm insanlarn yaama girii Ve yaamdan k salt bir yoldandr.

Sleyman'n Bilgelie Saygs

7

Bunun iin dua ettim ve bana us verildi, Yalvarp yakardm ve bilgelik ruhu bana geldi.
8

Bilgelie krallk asasndan Ve tahtlardan daha ok deer verdim. Onunla kyaslandnda Benim iin varln hi bir nemi yoktu.
9

Deer biilmez talar onunla bir tutmadm, nk onunla kyaslandnda altn bir tutam kumdan oluur, Gm amur dzeyindedir.

10

Bilgelii salktan veya gzellikten daha ok sevdim, Onu a ye tuttum, nk onun parlts hi bir zaman kaybolmaz.
11

Onunla beraberken tm iyiliklere eritim, Onun elindeki varlk sonsuzdu.

12

Bilgeliin getirdikleri beni sevindirdi, Ama o zamana kadar bilgeliin Tm iyiliklerin anas olduunu bilmiyordum.
13

Kiisel karlarm olmadan rendiklerimi koulsuz bakasna veriyorum, Onun varln bir giz olarak tutmay tasarlamyorum.
14

Bilgelik insanlar iin tkenmez bir kaynaktr, Onu elde edenler Tanr'nn dostu olurlar, nk bilgeliin retisinden yararlanan kiiler Tanr iin bir vntr. Tanrsal Bilgelie Bavuru
15

Tanr bana istedii gibi konuma Ve armaanlarna yarar dnceleri Anlatma yeteneini versin. nk bilgelie yol gsteren, Bilgeleri ynlendiren Tanr'dr.
16

Biz Tanr'ya uyarz, bizler ve szlerimiz, Usumuzla ve teknik bilgimizle birlikte.

17

Tm varlklarla ilgili gerek bilgiyi Bana veren Tanr'dr; Dnyann nasl kurulduunu, elerin niteliklerini bana O retti.
18

Zamann ban, ortasn ve sonunu, Gndnmlerinin deiimini, Birbiri ardndan gelen mevsimleri,
19

Yln devir sresini, yldzlarn durumunu,

20

Hayvanlarn doal zelliklerini, Yabanl hayvanlarn igdlerini, Ruhlarn gcn ve insanlarn kavray yntemlerini, Bitkilerin eidini, Kklerin hekimlikle ilgili zelliklerini bana O retti.
21

Tm gizemli varlklar, tm ak varlklar tandm, Onlar yaratan bilgelik bu konuda bana bilgi verdi. Bilgelie vg
22

nk bilgelikte zeki, kutsal bir ruh vardr; Esiz, ok ynl, ince, Etkin, kesin, ak, arnm, Bilinli, incitilemez, yardmsever, akgz,
23

Kar konmaz, iyiliksever, insan seven, Deimez, gvenilir, erinli, Kesinlikle gl, her eyi inceleyen bir ruh, Dnme yetkisi olan, kurnazlk bilmeyen, En ince ruhlara giren bir ruh.
24

nk bilgelik her eit davrantan daha abuk ilerler, Olaanst arnm olan bilgelik, Btn varlklar kaplar ve onlarn iine girip yaylr.

25

Bilgelik Tanr'nn gcnn bir nefesidir, Her eye Gc Yeten Tanr'nn yceliinin arnm bir yayldr. nk anlamam bir eninbilgelikte yeri yoktur.
26

Bilgelik lmsz n bir yansmasdr, Tanr'nn etkin gcnn kararm aynas, yiliin simgesidir.
27

Bilgelik yalnzdr, ama her eyi yapabilir, Kendisi deimez, her eyi yeniler. Her kuakta kutsal ruhlara girer, Onlar, Tanr'nn vepeygamberlerin dostu yapar,
28

nk Tanr ancak bilgelikle yaayan insan sever.

29

Bilgelik kukusuz gneten daha grkemlidir, Tm takm yldzlarn glgede brakr. Ikla karlatrlrsa, o birincidir,
30

nk ktan sonra gece gelir, Ama ktlk bilgelii hibir zaman yenemez.

8
2

Bilgelik tm dnyada gcn gsteriyor, Her eyin iyi ilemesini salyor.

Tm stenilenler Bilgelikten Gelir Genliimden beri bilgelii sevdim ve onu aradm, Bana e olmas sonucuna vardm, Gzelliine vuruldum.
3

Tanr'ya yaknl nne n katyor, nk evrenin Rabbi onu sevdi. Evet, Tanr biliminin gizlerini o biliyor, O'nun yapaca ileri seziyor.

Yaamda varlk isteniyorsa, Etkinlikleri her yerde grlen Bilgelikten daha byk varlk var m?
6

Ya da usun ileyii dnlyorsa, Tm evreni yaratan bilgelikten daha stn nerede var?
7

Ya da sevdiiniz erdemse, Baksanza, erdemler etkinliklerinin rndr. nk bilgelik lmll ve saduyuyu, Adaleti ve dayanabilme gcn retir. Yaamda insann en ok yararland zelliklerdir bunlar.
8

Ya da sizde eitli denemeler tutkusu varsa, Bilgelik gemii bilir, gelecei nceden deerlendirir. zdeyiler yazmasn ve bilmece zmesini bilir, Anlaml davranlar ve olaanst durumlar, an ve srenin gelimesini nceden bilir. Bilgelik Yneticiler iin Zorunludur
9

Bunun iin bilgeliin yaamma katlmas sonucuna vardm, nk bilgeliin varlkta danmanm, Tasada ve kaygda avuntum olacan biliyordum.
10

Dndm ki, bu nedenle nsanlarn topland yerlerde alklanacam, Daha genken yallar arasnda onur kazanacam.

11

Yarglama sresince zeki olduum dnlecek, nllerin katnda ok beenileceim.

12

Suskunluumda bekleyecek, Konuunca uyank davranacak, Uzun konuursam, azlarna kilit vuracaklar.
13

Bu nedenle lmsz olacam, Ardllarma brakacam an sonsuza dek yaayacak.

14

Uluslar yneteceim ve lkeler buyruum altnda olacak.

15

Admn anmsanmas rkn despotlar kayglandracak, Ulusuma iyi davranacam ve savata yiite dveceim.
16

Eve dnnce onunla dirlie kavuacam, nk bilgelikle birlikte olunca hi bir ey kt deildir. Yaam onunla paylanca ac yoktur, Salt kvan ve sevgi vardr.
17

Tm bu dncelerle, Bilgelii nasl elde edebileceimi tasarlayarak Onu her tarafta aramaya baladm. nk kalbimdeki duygular yle diyordu: lmszlk, bilgelie benzer davranlarla kazanlr,
18

Bilgelikle dost olmak insana salt dirlik verir, Bilgelik nedeniyle tkenmez varlk bizim olur, Bilgelikle grmek bizim usumuzu gelitirir, Onunla konutuka nl oluruz.
19

yi bir ocuk olarak yaratlmtm, Paymda arnm bir ruh vard. Ya da ruhum iyi olduu iin, Lekelenmemi bir vcuda girmiti.

20

21

Olsa olsa Tanr'nn bata bulunmasyla Bilgelii iyice renebileceimi biliyordum. -El aklyla yaplan ban Kimden geldiini bilmek bunun iaretiydi."Rabbim'e yneldim, Btn kalbimle yalvarp yakardm ve yle dedim:

Sleyman Bilgelik stemeye Hazrlanyor

9"Atalarmzn Tanrs, sular balayan Rabbim, Sen 'Ol' diyerek btn

varlklar yarattn,
2

Bilgeliinle senden gelen tm yaratklar Uygun bir duruma getirdiin insann buyruuna verdin.
3

Kutsallkla ve dorulukla dnyay ynetmesi ve yetkisini dorulukla kullanmas iin nsan en uygun ortamda yarattn.
4

Tahtnn arkada olan bilgelie ben de erieyim. Ben ocuklarndan biriyim, beni geri evirme.

nk ben senin kulunum, Her iini gren hizmeti kadnn oluyum, Ben gsz bir insanm, yaamm tkeniyor. Adaleti ve yasaklar pek bilmem,
6

Kukusuz en kusursuz insanda Senin bilgeliin bulunmazsa, o nemsiz biridir. Ulusunun kral ve oullarnla kzlarnn yargc olmam iin beni sen setin.

Kutsal danda bir tapnak kurmam, adrn kurduun kentte bir sunak yapmam buyurdun. Bandan beri hazrladn Kutsal tanabilen tapnan bir rnei olacakt.
9

Bilgelik seninledir, etkinliklerini biliyor, Dnyay yarattn zaman oradayd, Senin neye sevineceini biliyor, Senin buyruklarna nasl uyulacan biliyor.
10

Bilgelii kutsal olan gklerden, Grkemli tahtndan gnder. O bana yardm etsin, benimle didinsin, Seni nasl sevindirebileceimi banaretsin.
11

nk o her eyi bilir ve her eyi anlar. Bilgelik, etkinliklerimde bana saduyuyla yol gsterecek, nyle beni koruyacaktr.
12

O zaman tm etkinliklerim kabul edilebilir nitelikte olacaktr. Ulusunu adaletle yneteceim ve babamn tahtna yarar olacam.
13

Tanr'nn tasarlarn hangi insan bilebilir? Rabbin buyruunu kim sezebilir? lmllerin usa vurmalar dzensiz, Tasarlar deikendir. nk lml vcut ruha bask yapar, nsan vcudu verimli bilinci zora koar.

14

15

16

Dnyada olup bitenleri anlamak, Elde edebileceklerimizi bilmek olduka gtr, peki, cennette neler olduunu kim bilebilir?
17

Bilgelii vermeseydin, Kutsal Ruhu'nu yukardan gndermeseydin, Senin tasarlarn kim renebilirdi?
18

Bylece bilgelik dnyadaki insanlara doru yolu gsterdi, Seni nasl sevindireceklerini retti ve onlar kurtard." Adem'den Musa'ya Dek Bilgelik

10
2 3

Dnyann babas olan Adem ilk yaratkt, O yalnz yaratlmt, bilgelik onu koruyordu, Bilgelik onu yanlgsndan kurtard. Bilgelik ona her eye boyun edirmek gcn verdi.

Ama fkesine yenilen bir sulu* bilgelii braknca, Taknlkla karde katili olup ld. * Burada sz edilen sulu, Kayin'dir.

Ondan dolay toprak suda boulunca, Onu kurtaran yine bilgelik oldu. Bilgelik, deersiz bir tahta parasnn stndeki Erdemli insana* yol gsterdi. * Burada sz edilen erdemli insan, Nuh Peygamber'dir.
5

Yine, ktlkte uyuan uluslar dzensizlik iindeyken, Bilgelik erdemli insan* rnek olarak seti, Onu Tanr'nn katnda susuz olarak korudu, ocuuna acmamas iin g verdi. * Burada sz edilen erdemli insan, brahim Peygamber'dir.
6 *

Ktler lnce bilgelik Be kente yaan ateten kaan erdemli insan* kurtard. Burada sz edilen erdemli insan, Lut Peygamber'dir.

Bu be kentin ktlklerine tanklk edercesine Yklm bir lke imdiye dek duman karyor. Oradaki bodur aalarn meyveleri hi olgunlamaz ve oradaki tuzdan kolon nantan yoksun bir ruha dikilmi bir anttr.
8

nk bilgelik yolundan ayrlanlar, yilii bulamadklar gibi, Dnyaya deliliklerini simgeleyen bir ant braktlar, Sular kimsenin gzndenkamasn diye.
9

Ama bilgelik ona hizmet edenleri skntlarndan kurtard.

10

Bilgelik, kardeinin fkesinden kaan Erdemli insana* doru yolu gsterdi. Bilgelik ona Tanr'nn buyruundaki lkeyi gsterdi, Kutsal eylerin bilgisini verdi. Bilgelik abalarnda baarl olmasn salad, Tm emeklerinin karln ona verdi. * Burada sz edilen erdemli insan, Yakup Peygamber'dir.
11

Agzl, acmasz insanlara kar onu destekledi Ve onu zengin yapt.

12

Onu dmanlarna kar yakndan korudu, Hazrlanan tuzaklardan kurtard. etin bir mcadele sonunda dl ona verdi, Bylece inancn her eyden gl olduunu retti.
13

Bilgelik erdemli insan* satlnca onu brakmad, Ama onu gnahtan korudu. * Burada sz edilen erdemli insan, Yusuf Peygamber'dir.
14

Zindana onunla birlikte indi, Zincirle baladklarnda onu terk etmedi, Ama ona bir kralln asasn verdi, Despot efendileri onun buyruunagirdi. Bylece onu karalayanlarn yalanc olduu anlald Ve kendi yaam sresince onurlandrld. k* * "k": Musa Peygamber zamannda Yahudilerin Msr'dan kn anlatr. Eski Antlama'daki ikinci kitabn ad.
15

Bilgelik, kutsal bir ulusu ve masum bir soyu, Bask yapan bir ulustan kurtard.

16

Bilgelik, Tanr'nn bir kulunun* ruhuna girdi, Mucizelerle ve belirtilerle korkun krallara kar koydu. * Burada sz edilen kul, Musa Peygamberdir. Ayn kiiden 11:1,14 ayetlerinde de sz edilmektedir.

17

Kutsallara abalarnn karln verdi, Onlara olaanst bir yol gsterdi. Gndzleri onlarn sna, Geceleri de yldz yd.
18

Bilgelik, Kzldeniz'den gemelerini salad, Engin sularda onlara yol gsterdi.

19

O arada dmanlarn dalgalarla yuttu, Sonra denizin dibinden onlar dar tkrd.
20

Bylece erdemli olanlar ktleri yoksun braktlar. Rabbim, senin kutsal adn ycelttiler, Hep birlikte koruyucu elini vdler.
21

nk bilgelik dilsizlerin dilini zd ve bebekleri konuturdu.

l Yolculuu

11Bilgelik, kutsal bir peygamberin eliyle lerini baaryla sonulandrd.

2

Ayak basmam, ssz bir blgede yolculuk ettiler, Kimsenin ulaamayaca yerlerde adrlarn kurdular.
3

Dmanlarna kar dayandlar, onlar pskrttler.

Susadklar zaman Tanr'ya yalvarp yakardlar, Sarp kayalktan onlara su verildi, Susuzluklar sert tatan giderildi.

Suyun Msr' Yok Etmesi ve srail'i Kurtarmas

5

Bylece dmanlarnn cezasn veren ey, Skntlarnda onlar iin yararl oldu.

Sen onlara rmak suyunu vermedin, O hep akan bir kaynaktr ve onu kirleten sellerle bulank olur.
7

Irmak suyu, yeni doan ocuklar ldrme kararna sert tepkindi, Ama umutsuzlua karn, onlara bol su verdin.
8

O gnlerde evreyi kasp kavuran susuzlukla Onlarn dmanlarn ne denli gl bir davranla cezalandrdn gsterdin.
9

ektikleri byk skntlar, acmasnn sitemiydi, Onlar fkeyle verilmi bir yargnn Ktlere ne ikenceler ektirdiini rendiler.
10

Sen onlar gerekten snadn, Bir baba gibi onlarn kusurlarn dzelttin. Ama brlerine sk davranp sorguya ektin, Tpk sulayan sert bir kraln tutumuyla.
11

Yaknda veya uzakta olsunlar, Msrllar yava yava yprand.

12

Onlarn znts gerekten iki misliydi, Gemii hatrlaynca iniltileri iki misli artyordu.
13

Kendilerini cezalandran eyin brlerini sevindirdiini duyunca, Anladlar ki ileyen Tanr'dr.

14

Uzun sre nce onu kenara attlar, braktlar, Sonra da alay edip geri evirdiler, Her ey olup bittikten sonra aakaldlar. nk erdemli insanlarn susuzluuyla kendi susuzluklar baka trl sonulanmt. Tanr'nn Msr'a Katlanmas
15

Sama ve kt dnceleri onlar yanltt, Akl olmayan srngenlere, Aalk hayvanlara tapmaya baladlar. Onlar cezalandrmak iin sryle aklsz yaratklar gnderdin
16

Ve bu tr gnah aletlerinin Birer cezalandrma aleti olduunu onlara rettin.

17

Gerekten de senin gl elinde -Biimi olmayan maddeden dnyay yaratan gl elinde18

Onlarn zerine bir sr ay ve vahi hayvan gnderecek her imkn vard: Bilinmeyen, yeni yaratlm, azgn hayvanlar, Azlarndan ate karan, evrelerine pis kokular saan, Gzlerinden korkun kvlcmlar frlatan hayvanlar.
19

Bu hayvanlar bir vurula onlar ezebilirdi, Ayrca korkun grntleriyle de onlar yok edebilirdi.
20

Ama, bunlar olmasa bile, bir tek nefeste dp lebilirlerdi. Senin adaletin onlarn peindeyken, Gcnle, bir solukta, hzla dnp giderlerdi. Ama hayr, sen her eyi ls, says ve arl ile dzenledin.

Bu Katlann Aklanmas
21

nk byk gcn daima arn bekler, Kolunun kudretine kim kar koyabilir?
22

Senin gznde tm dnya Terazinin gzn bir yana yatran toz tanesi gibidir, Sabahleyin topraa den bir i damlas gibidir.
23

Yine de herkese kar sevecensin, nk sen her eyi yapabilirsin, nsanlarn sana dnmeleri iin gnahlarn balayabilirsin.
24

Evet, tm varlklar seviyorsun, Yarattn hi bir eyden tiksinmiyorsun, nk herhangi bir eyden tiksinseydin, onu yaratmazdn.
25

Sen istemeseydin, bir ey nasl kalrd? Sen ortaya kmasna neden olmasaydn, Bir ey nasl korunurdu?

26

Yaam seven Rabbim, sen her eyi esirgiyorsun, nk her ey senindir.

12Senin lmeyen Ruhun her eyde vardr.

2

Bylece su ileyenleri yava yava yola getiriyor, Gnah ilediklerinde onlar uyaryor, Ktlkten uzak durmalar ve sana inanmalar iin onlara t veriyorsun. yle ki, ey Rab, ktlkten zgr olsunlar ve sana gvensinler. Tanr'nn Kenan lkesine Katlanmas
3

Kutsal lkede eskiden oturanlardan tiksinirdin,

nk onlarn iren adetleri vard. Byclkle urarlard, Kutsal olmayan dinsel trenleri vard.
5

Sen onlardan tiksinirdin, nk ocuklar acmaszca ldrrler, nsan eti sunulan lenlerde barsaklar yerlerdi. Kanl sefahat srerken Bu dinsel trenin gizlerini ve greneklerini renirlerdi.
6

Onlar savunmasz yaratklarn katil anne-babasydlar. Atalarmzn gcyle onlar yok etmeye karar verdin;
7

Bylece tm lkelerden daha ok sevdiin bu lkeye Ona yarar Tanr'nn ocuklar gelip bir koloni kurabilecekti.
8

Bu ortamda insan olduklar iin onlara yumuak davrandn, Ordunun habercisi olarak byk eekarlarn gnderdin, Onlar yava yava yok etsinler diye.
9

Kukusuz bir savata ktleri erdemli kiilere verebilirdin, Vahi hayvanlarla ya da syleyecein sert bir szle Onlar hemen yok edebilirdin.
10

Ama onlar yava yava sulayarak Onlara tvbe etme olana verdin. Gerekten onlarn znn kt olduunu Sen ok iyi biliyordun. Doutan kt olduklarn
11

Ve kendi dncelerini deitirmeyeceklerini! nk onlar batan lanetlenmi bir soydu. Tanr Egemendir
12

Onlar sular iin cezalandrmaynn nedeni Herhangi bir kimseden korkman deildi. "Ne yaptn?" diye sana kim sorabilir? Senin yargna kar koymaya kim cesaret edebilir? Yarattn uluslar yok ettiin iin seni kim sulayabilir? Sulu insanlarn hangi savunucusu sana kar durmaya, Sana meydan okumaya cesaret edebilir?
13

nk her eyle ilgilenen senden baka Tanr yoktur, Yarglarnda her zaman adil olduunu kimseye kantlamana gerek yok.

14

Hi bir kral, hi bir despot, cezalandrdn kimseler iin Seni knamak yrekliliini gsteremez.
15

Sen dorusun, her eyi adaletle dzenlersin, Bilirsin ki gcne yaramayan davran cezalandrlmas gerekmeyen insan sulamaktr.
16

Doruluun kayna gcndedir, Her eye egemen oluun seni herkese kar sevecen yapar.
17

Egemenliinden kuku duyulursa gcn gsteriyorsun, Bunu bilenlerin kstahln dillere dryorsun.
18

Ama byk gcne karn, yarglarnda yumuaksn, Bizleri byk sevecenlikle ynetiyorsun, nk sen isteyince gcn vardr. Tanr 'nn Katlanndan Alnacak Ders
19

Byle davranmakla insanlara bir ders verdin, Erdemli kiinin insanlara iyilikle davranmas gerektiini rettin, ocuklarna gzel bir umut verdin, Gnahtan sonra tvbeyi kabul edeceini bildirdin.
20

ocuklarnn dmanlarn cezalandrrken bu derece ilgi ve hogryle davrandnsa, Onlar lm hak ettikleri halde, Onlara ktlkten kurtulmalar iin Zaman ve mekn verdinse,
21

ocuklarn ileri derecede zen gstererek yargladn, Onlarn atalarna ant iirerek Antlamayla ne gzel szler vermitin.
22

Bylece, bizi yola getirirken, Dmanlarmza on bin kez daha kat davranarak Onlar kamlyorsun. Bakalarn yarglarken sevecenliini dnmeyi ve yarglandmz zaman balanma istemeyi bize retmek iin. Tanr'nn Hogrsnn Ardndan Sertlik Gelir
23

Bu nedenle kt ve sama bir yaam olanlara kence yapmak iin, Kendi iren bulularn kullandn.
24

Gerekten, yanl yola sapmlar, Doru yoldan tmyle ayrlmlard. En kirli, en aalk hayvanlara tanr gzyle bakyorlar, Kk aptal ocuklar gibi aldanyorlard.
25

Ardndan, aklsz ocuklarla urar gibi, Onlar alay edercesine cezalandrdn.

26

Ama bu alayl cezadan ders almayacak, Yaknda Tanr'ya yarar bir cezayla karlaacaklard.
27

Tanr olarak kabul ettikleri hayvanlar onlarn cezas oldu, Bu hayvanlarla ektikleri ac onlar yava yava ypratt. Gerei anladlar ve o gne kadar tanmak istemediklerini Gerek Tanr olarak kabul ettiler. Bu nedenle onlara en byk ceza verildi.

Yldzlar ve Doayla lgili nanlar

13 Evet, Tanr'y tanmam tm insanlar doutan aptaldr, Grlen iyi eylerden

"Var -Olan- O" yu bulamamlardr veya yaptlarn inceleyerek, sanaty tanyamamlardr.
2

Onlar iin dnyay yneten tanrlar atetir veya yeldir, hzl havadr, Gkteki yldzlardr, Hzl akan sudur ya da gn kendisidir.
3

Bu gzelliklerle bylenip onlar tanr biiminde grdlerse, Rab'bin btn bunlardan ne denli stn olduunu bilsinler, nk onlar yaratan gzelliin gerek yaratcsdr.
4

Onlarn gcnden, enerjisinden etkilendiyseler, Onlar yaratann ne derece daha gl olduunu anlasnlar.
5 6

nk yaratln grkem ve gzellii Yaratan hakknda fikir veriyor.

Ama bu insanlar fazla ayplamamak gerekir, Belki de Tanr'y ararken ve O'nu bulmay ok isterken Yanl yola saptlar.
7

Tanr'nn yaptlar arasnda yaarken, Onlar anlamak iin urayorlar, O denli gzellik grnce grne aldanyorlar.
8 9

yle olsa bile, kusurlarna gz yumamayz!

Dnyay incelemek iin Gereken bilgiyi elde etmek yeteneindeyseler, Dnyann efendisini bulmakta Neden bu derece yava davrandlar? Putlara Tapnma
10

Ama umudunu l eylere balayanlar nsan eliyle yaplan eylere, nceden inceye ilenmi altn ve gme, Hayvan biiminde yontulmu veya uzun zaman nce Oymalarla sslenmi ie yaramaz bir taa Tanr diyen alaklardr.
11

Bir baltacy ele alalm: Uygun bir aac yere drr, Aacn kabuunu dikkatle soyar, Ardndan olaanst bir ustalkla tahtay Gnlk yaamda kullanlabilecek bir nesne haline getirir.
12 13

Geri kalan paralar yemeini piirmek iin kullanr, Karnn doyurur.

Geriye ie yaramayan bir tahta paras daha kalmtr, Yamr yumru ve dmlenmi bir ktk! Onu alr, bo vaktinde bakla yontar, Dinlenmenin verdii ustalkla ona biim verir. Ona bir insan biimi verir,
14

Ya da belki de onu iren bir hayvan biiminde yontar, Onu svamak iin koyu sar bir renk kullanr, D tarafn krmzya boyar, Kusurlarnn zerine boya geer.
15

Ardndan ona uygun bir yer arar, Demir mengeneyle duvarn iine sktrr.

16

Bylece yere dmeyeceine inanr. Bu salt bir grntdr, kimseye yardm edemez, Tam tersine, yardma gereksinmesi var.
17

Yine de mallar iin, evlilik iin, ocuklar iin dua etmek isterse, Bu cansz varla yalvarmaktan utanmyor, Salk iin zayfn himayesini diliyor.
18

Yaam iin lme yalvaryor, Yardm iin tecrbesizlie ricada bulunuyor, Yolculuk iin yerinden kalkamayan birine.
19

Kr etmek iin, Tasarlar iin ve mesleinde baarl olmak iin Herhangi bir becerisi olmayan birinden ustalk istiyor.

14Baka biri kuduran denizde Yolculuk etmek iin gemiye binerken, inde
bulunduu gemiden Daha gsz bir aa gvdesininhimayesini diliyor.
2

Kukusuz bu gemi kazan istei sonucu meydana gelmitir, Geminin inas tersane iisinin Ne derece akll olduunu gsterir.
3

Ama, ey Baba, dmeni kullanan senin ilahi takdirindir. nk denizde bile bir yol atn, Dalgalarn zerinde gvenilir bir yol.
4

Bylece ne olursa olsun kurtarabileceini gsteriyorsun. Becerisi olmayan bir adam bile Gemiyle lke dna yolculuk edebiliyor.
5

Bilgeliin yaptlarnn ilememesini istemezsin; Dolaysyla insanlar En ufak bir tahta parasna yaamlarn emanet ediyor, Ak denizleri sal ile geiyor ve limana gvenle geliyorlar.
6

nk balangta vnl devler yok olurken, Dnyann umudu bir sala snd* Ve dmeni senin kullanman sayesinde, Gelecek alar iin yeni bir kuan balangcn korudu. * "Bir sala": "Nuh'un gemisine".
7 8

Erdeme hizmet eden tahta kutsaldr,

Ama el emeinin rn olan ey ve onu yapan lanetlenmitir, Yapan, onu yapt iin, yok olacak ey de ona tanr dendii iin.
9

Evet, Tanr ktden de, yapt ktlklerden de ayn derecede nefret eder. Yapt ve onu yapan cezalandrlacaktr.

10 11

Onun iin putperestlerin putlar yarglanacaktr, nk Tanr onlar yaratmsa da, iren bir duruma geldiler. nsanlarn ruhlar iin bir tuzak, Dnyay umursamayanlarn ayaklar iin Gizli bir tehlike oluturdular. Putlara Tapnmann Kkeni
12 *

Putlarn icad zinann* balangc oldu, Putlarn bulunmas yaam bozdu. "Zina": Burada, "Tanr'ya vefaszlk" anlamna gelir.

13 14

Balangta putlar yoktu, Onlar sonsuza dek var olmayacaklar.

nsanlarn gsterie olan tutkusu sonucu dnyaya geldiler, Bu nedenle birdenbire ortadan kalkmalar tasarlanmtr.
15

Zamansz yasa brnp zlen bir baba Elinden pek abuk alnan ocuunun bir resmini yapar, Dn l bir insandan oluana Bugn bir tanr gzyle bakar ve onu onurlandrr. Ona baml olanlara gizemli ayinleri ve yelie kabul trenlerini miras olarak brakr.
16

Ardndan zaman getike bu kt treler iyice yerleir, Birer yasaym gibi bunlara uyulur;
17

Prenslerin buyruuyla oyma resimlere tapnlr. nsanlar ok uzakta oturan ve onurlandrmak istedikleri kiilerin Uzaktan portrelerini yaparlar ve onurlandrdklar kraln bir resmini meydana kartrlard. Bylece aba gsterip Yanlarndaym gibi hazr bulunmayan verlerdi.
18 19

Sanatnn ihtiras, onu tanmayan kiileri bile, Ona tapnmaya zendiriyordu.

nk sanat kukusuz kral memnun etmek iin, Portrenin modelinden daha gzel olmas iin Byk aba gsterip ustaln ortaya koyuyordu.
20

Yaptnn gzellii karsnda bylenen halk Son zamanlara dek bir insan olarak onurlandrd kiiye Tanrsal bir sayg gsteriyordu.
21

Bu, yaam iin bir tuzak oldu, Ykmlara ya da prenslerin gcne tutsak olan insan Tahta paralarna ve talara sylenemez ad vermi oldu. Putperestliin Sonular
22

Tanr bilgisinde kusurlu olmalar yetmiyormu gibi, Bilgisizliklerinden tr yaamlar G ve srekli aba ile srerken, Ardndan bu etkin uursuzluklara bar adn veriyorlar.
23

ocuk ldrme geleneklerini reten trenleri, Gizemli dinsel trenleri, Bu trenlerde yadrganan lgnca davranlarda bulunmalar,
24

Yaamlarnda ya da evliliklerinde Temiz kalmalarna olanak brakmyor, Biri dierini arkadan vurup ldryor veya zina ederek onu incitiyor.
25

Her yerde kan ve cinayet kargaas, hrszlk ve hilecilik, Rvet, hainlik, ayaklanma, yalan yere yemin,
26

yi insanlarn dirliini bozmak, Yararl yardmlarn savsaklanmas, Ruhlarn temizliini bozmak, doaya aykr gnahlar, Evlilikte dzensizlik, zina, sefahat.
27

nk gerek olmayan putlara tapnma durumu Her trl ktln balangc, nedeni ve sonucudur.
28

Ya byle davranyorlar, Ya kendilerinden geerek lgnca baryorlar, Ya khinler gaipten sahte haberler veriyor, Ya ok kt yaam sryorlar, Ya da duraksamadan yalan yere yemin ediyorlar.

29

nk cansz putlara inanyorlar, Yalan yere ant imekle Kendilerine bir ktlk geleceini sanmyorlar.
30

Ama adalet birden karlarna kacak ve iki ey iin onlardan hesap soracak: Putperest olarak, Tanr kavramn bozdular, Hileci olarak, geree kar ant itiler, Tm kutsalla kar koydular.
31

Bylece her zaman sulular yarglanacak, Ant itikleri eylerin gcyle deil, Ama gnahkrlara layk grlen cezayla!
srail Putperest Deil

15Ama sen, Tanrmz, iyisin, vefalsn, abuk kzmazsn, Her eyi sevgiyle
ynetirsin.
2

Gnah ilesek de, biz yine seniniz, nk senin gcn onaylyoruz. Ama senin olduumuzu kabul ettiini bilirsek, Artk gnah ilemeyeceiz.
3

Seni kabul etmek gerekten en yksek erdemdir, Senin gcn bilmek lmszln kkdr.
4

Saptrlm insan ustalnn hibiri cad Bizi yolumuzdan artmad, Bir ressamn verimsiz abas, stne birbirine uygun renkler srlm bir suret.
5

Bunu grnce aptallar byk bir zlem ekerler Ve nefes almayan bir suretin cansz biimine sayg gsterirler.
6

Bu suretleri yapanlar, bunlara sayg gsterenler ve tapnanlar Ktl seven kimselerdir ve byle umutlar onlara yarar. Putlar Yapanlar Aptaldr
7

imdi bir mlekiyi ele alalm: Yumuak topra emek vererek iliyor, Bizim kullanmamz iin her trl eye biim veriyor. Ayn mlek amurundan, yle olsa da, Temiz ilerde kullanlacak taslar biimlendiriyor ve bunun aksini de yapyor. Hepsi birbirinin ayn olarak biimleniyor,Ancak hangi mlein nerede kullanlacana karar vermek mlekinin iidir.
8

Ardndan -ok kt bir aba- Ayn mlek amurundan bo bir tanr biimlendiriyor. Yakn bir gemite topraktan meydana gelen mleki,Yine toprak olacak ve yaamnn hesabn verecektir.
9

Buna karn, yakn olan lm Veya yaamn ksaln hi dnmyor. Tam tersine altn ve gm zerinde alan kuyumcuya stn gelmek iin aba sarf ediyor. Tun zerine alanlara da benzemeye alyor, Yapt dzme rneklerle vnyor.
10

Onun yrei kl olmutur, Umudu amurdan daha deersiz, Yaam kilden daha kalitesizdir.
11

nk o, kendisini yaratan, Kendisine soluk verip Canl insan ruhuna yaratc coku vereni yanl kavramakta.

12

Bundan da te, yaammza bir tr oyun, Burada kaldmz sreye Pazarla giriilecek bir panayr gzyle bakyor. "Aralar ne derece tiksindirici olsa da, nsan hayatn kazanmak zorundadr" diyor. Msrllar'n Ayrm Yapmayan Putperestlikleri
14

Ama bir zamanlar ulusuna bask yapan dmanlar, En aptal olanlardr, Kk bir ocuun ruhundan fazla acnacak durumdadr.
15

Putperestlerin tm putlarn tanr olarak kabullenmilerdir. Bu putlar gzleriyle gremez, Burun delikleriyle havay teneffs edemezler.Kulaklaryla iitemez, Ellerindeki parmaklar kullanp dokunamazlar. Ayaklarn da yrmek iin kullanamazlar.
16

nk onlar bir insan yapmtr, Soluunu dn alan bir yaratk onlara biim vermitir. imdiki durumda hi bir insan Kendine benzer eksiksiz bir tanr biimlendiremez.
17

Kendi lml olduu iin, Tanr'ya kar saygsz elleri olsa olsa l bir ey yapabilir. Kendisi tapnd eylerden daha deerlidir, O hi olmazsa canldr, ama onlar hi bir zaman yaamad.
18

En tiksinti verici hayvanlara tapnlyor, Aptallk dereceleri brlerinden daha ktdr.

19

zendirecek gzellikten iz yoktur, -Baz hayvanlarda var olduu gibi- Tanr'ya hamdetmek, Hayrdua etmek onun izledii yolda yoktur. Msr ve srail

16 Bylece benzer yaratklarla uygun biimde cezalandrldlar, Saysz hayvanlar

*

onlarn cann yakt. * ren yaratklar", yani "Kurbaalar" (bkz. k.8:l-15).

2

Onlara verdiin bu cezaya karlk Kendi ulusuna iyilikle davrandn, Gl yemek isteklerini karlamak iin, Onlara yiyecek olarak, ok lezzetli, az bulunur bldrcnlar saladn.
3

Bylece Msrllar, Onlara gnderilen iren yaratklar grnce, A olmalarna ramen, Doal yemek isteklerinin bile tiksindiini grdler.Oysa kendi ulusun, ksa bir sre yoksun kalp, Ardndan yemeklerinde az bulunur gzel bir tat bulacakt.
4

Acmasz olanlarn Amansz bir yoksullukla karlamas kanlmazd, Bylece kendi ulusuna Dmanlarna nasl ac ektirdiinigsteriyordun. ekirgelerin Ykm, Tun Ylan
5

Vahi hayvanlar yrtc bir iddetle onlara saldrd, Kvrlan ylanlar onlar sokup yok etti, Ama senin fken sonuna dek srmedi.
6

Ksa bir sre iin azarlandlar ve ac ektiler, nk senin koyduun yasann buyruklarn anmsatmak iin Kurtulu simgesi bir ylan gnderdin.

Ona ynelen kurtuluyordu! Baktklar simge deil, ama sen, evrensel kurtarcmz, onlar kurtaryordun.
8

nsanlar her ktlkten ancak senin kurtarabileceini bylece dmanlarmza kantlam oldun.
9

nk ekirgelerle sineklerin srmalar Onlar iin ldrc oldu. Onlar kurtarmak iin hi bir are bulunamad, Bu yaratklar eliylecezalandrlmay gerekten hak etmilerdi.
10

Ama, ylanlarn zehirli dii bile oullarn yenemedi, Ltfun onlara yardm etti ve onlar iyiletirdi.
11

Verdiin uyarlar anmsamalar iin bir kere canlarn yaktn "ok abuk iyileti!" Yoksa her eyi unutup Senin iyiliklerinden yoksun kalrlard.
12

Onlar iyiletiren ifal bitkiler ya da yara lapas deildir, Rab'bim, her eye ifa veren szn onlar da iyiletirmitir.
13

nk yaam ve lm gc sendedir, llerin ruhlarnn bulunduu Hades'in kaplarn ap kapatan sensin.

14

nsan ktl ile lme neden olabilir, Ama giden ruhu geri getiremiyor, ya da Hades'in kabul ettii ruhu Bulunduu yerden kurtaramyor.
15 16

Senin elinden ka yoktur.

Seni tanmay reddeden ktler Kolunun gcyle iddetle cezalandrld. Allmam yamurlar, Dolu ve amansz saanak onlar kovalad, Ate onlar yakp yok etti.
17

Olaanst! Her eyi sndren suda Atein iddeti artt, nk eler erdemli kiiler iin savar.
18

Bir anda alev sner gibi olur, Ktlere kar gnderilen yaratklar yakp yok etmez, Tanr'nn yargsnn onlar izlediini bylece aka gsterir.
19

Ardndan suyun iindeyken, ate olanca hzyla yakar, Sulu bir lkenin rnn yok eder. srailliler'e Verilen Man
20

Ulusuna kar davrann o denli deiik ki! Onlara meleklerin besininden* verdin. Yorulmak bilmeden, Cennetten onlara hazrlanm ekmek gnderdin. O ekmekte her tat vard, her zevke uygundu. * Burada "Meleklerin besini"yle kastedilen srailliler'e verilen "Man"dr (bkz. k. 16).
21

Verdiin madde ocuklarna kar tatlln gsterdi, nk o ekmek herkesin tadna uygundu, O ekmekten yiyen neyi istiyorsa buluyordu.
22

Kar ve buz atee dayand, erimedi. Bylece unu renmilerdi: Dmanlarnn rnn yok etmek iin, Ate dolu halinde yap yakacak,Den yamur gibi alevlenecekti.

23

Oysa dier yandan, Erdemli kiilere hizmet edip onlar beslemek iin Ate kendine zg olan hali bile unutabilirdi.
24

Evren sana boyun eer, nk onu sen yarattn, Evren ktleri cezalandrmak iin aba gsterir, Sana inananlarn yararna iddetinikaybeder.
25

Bylece tmyle deien evren Her eyi besleyen cmertliinin temsilcisi oldu, Yoksun kiilerin isteklerine uydu.
26

yle ki, Rabbim, sevgili ocuklarn, nsanlarn eitli rnlerle beslenmediklerini Ve szn sana inanan herkesi koruduunu bilsinler.
27 28

nk atein yok edemedii ey bir tek gne nnn scaklnda eridi,

Sana hamdetmek iin, Gne domadan kalkmamz gerektiini Ve gn doarken sana dua etmemiz gerektiini bylece gsterdi.
29

nk nankrn umudu kn tutan don gibi eriyecektir, Boa giden su gibi akp gidecektir. Karanlk ve Ik

17 Senin yarglarn gerekten uludur ve anlatlamaz, Bu nedenle disipline

uymayan ruhlar kt yola sapt.
2

Yasay tanmayanlar, kutsal ulusun Onlarn buyruunda olduunu sandklar zaman, Kendileri karanlkta* tutsaktlar, Uzun gece onlarn zindanyd, Evleri bir tutukeviydi, Tanr'nn sonsuz ltfunun katndan kovulmulard. * Burada sz edilen Msr'dan k Kitab'nn 10. blmnde geen karanlk belasdr.
3

Gizli gnahlaryla Kimsenin dikkatini ekmeyeceklerini dnyorlard, Unutkanln onlara perde olacan sanyorlard. Ama dehete dp daldlar, Grntler onlar ok korkuttu.
4

Snp saklandklar yerler korkularn yok edemedi. Etraflarnda korkun grltler duyuluyordu, Kasvetli, irkin hortlaklar onlar sk sk ziyaret ediyordu.
5

Hi bir ate onlara k verecek gte deildi, Aydnlk, parlak yldzlar Bu korkun geceyi aydnlatamyordu.
6

Yalnz kendi kendine yanan byk bir alev Etrafa k sap onlara korku ve endie verdi. Dehete kapldlar, bu grlt yitip gittikten sonra, Grdkleri eyin hepsinden korkun olduunu dndler.
7

Bylerini hi bir zaman kullanamadlar, vndkleri becerileri karma kark bir duruma girip Rezil olmalarna neden oldu.
8

nk hasta ruhlardan korkular ve dengesizlikleri Uzaklatrdklarn iddia edenler Gln bir dehete kaplp hastalandlar.

Onlar rktecek korkun bir ey olmasa bile, Hayvanlarn frsat kollayarak gizli gizli gezinmesi Ve ylanlarn slk almas onlar korkutuyordu.Korkudan titreyerek ldler, Havaya bakmak bile istemediler, Ama bundan kurtulamadlar!
10

tiraf etmek gerek ki, Ktlk ok yreksizdir ve kendini knar, Vicdann basks altnda her zaman en ktsn varsayar.
11 12

Gerekten korku Usun sunduu destekleri brakmaktan baka bir ey deildir.

nsan iinden bu destekleri braktka, ektii acnn nedenini bilmemek o denli dehet vericidir.
13

Onlar tmyle ayn uykuda kenetlenmilerdi Bu karanlk srdke, Bu karanlk gerekten tmyle gszd, Ayn derecede gsz olanHades'in derinliklerinden geliyordu.
14

Onlar, kinli kez canavar gibi hortlaklar kovalyor, Kimi kez ruhlarndaki yreksizlik etkisiz duruma getiriyordu. nk birdenbire beklenmedik bir biimde Dehete dmlerdi.
15 16

Bylece oraya kim dtyse Parmakl olmayan bu tutukevinde aklp kald.

ifti ya da oban olsun, Ya da kendi kendine alan biri olsun, Yakaland ve kanlmaz yazgy paylat. nk ayn karanlk zincir her eyitmyle balad.
17

Yelin uultusu, Yaylan dallarda kularn ho sesli cvlts, Suyun gl akndaki ll sesi, Sallanan n sert grlts,
18

Srayarak giden hayvanlarn grnmeyen sratli yn, En yrtc vahi hayvanlarn kkremesi, Dalardaki atlaklardan yansyan yank, Tm onlar korkutuyor, etkisiz duruma getiriyordu.
19 20

Tm dnya parlak bir kla aydnlanmt, Engellenmeden iini srdryordu.

Ancak onlar kaplayan zifiri karanlk Onlar karlyacak olan karanln bir imgesiydi. ektikleri sknt onlar saran karanlktan beterdi.

srailliler'e Ik Parlyor

18Ama senin kutsal varlklarn iin Her yerde byk bir k vard. Msrllar
2

onlarn sesini duyabiliyor, Ama biimlerini gremiyorlard, Ac ekmedikleri iin ansl olduklarn sylyorlard. Msrllar, eskiden yaptklar hakszlklara karn Kendilerine hi bir zarar vermedikleri iin Onlara teekkr ettiler, Gemi kt niyetleri iinbalanmay dilediler.
3

Karanla kar sen milletine Stun biiminde parlak bir alev verdin, Bu alev bilinmeyen yolculuklarnda onlara klavuzdu, Byk bir istekle glerinde lml bir gne olacakt.

Ama brleri, ktan yoksun kalmay Ve karanla tutsak olmay gerekten hak etmilerdi, nk senin ocuklarn tutsak etmilerdi.Onlarn sayesinde yasann snmez dnyaya verilecekti. Yok Eden G
5

Onlar kutsal kiilerin ocuklarn ldrmeye karar vermilerdi, lmesi iin braklan ocuklardan yalnzca biri kurtarlmt. Onlar cezalandrmak iin binlerce ocuklarn yok ettin, Frtnal dalgalarda onlarn tmn ldrdn.
6

O gece atalarmza bildirilmiti. Bylece ne gibi yeminlere gvendiklerini grnce, Kvan duyup yrekli olacaklard.
7

Senin milletin bunu bekliyordu, Erdemli kiilerin kurtuluunu Ve dmanlarnn ortadan kalkmasn.
8

nk bir yandan dmanlarndan alrken Bizi kendine ararak ycelttin.

Saygdeer kiilerin inanl ocuklar Gizlice kurban kestiler*, Bir arada bu tanrsal antlamaya vardlar: Btn kutsallar iyilikleri ve tehlikeleri paylaacakt. abucak atalarnn ezgilerini okumaya baladlar. * Burada sz edilen Yahudilerin Fsh Bayram ve bayramda kurban olarak kesilen kuzudur. Kurban evin iinde kesilirdi.
10

Dmanlarnn uygunsuz barmalar yankland, ocuklar iin alayanlarn ackl sesleri duyuldu.
11

ster efendi ister kle ayn cezayla karlatlar, ster kral, ister halktan biri zde eyi yitirdiler.
12

Tm saysz l verdi, yok olanlar zde biimde lmt. Onlar gmmek iin yaayanlarn says yeterli deildi, nk soylarnn en sekin kiileri bir anda yok olmutu.
13

Onlar bylerinden baka hibir eye inanmyorlard, Ama ilk doan ocuklar lnce Bu ulusun Tanr'nn ocuklar olduunu onayladlar.
14

Sessizlik ve durgunluk tm evreyi kaplaynca Ve gecenin yars geip gidince,

15

Gklerden, grkemli tahtndan gl szn hzla yayld, Gl sava kt yazgs olan bu topran yreine srad. Senin belirli buyruunu keskin bir kl gibi tayor,
16

ylece duruyordu ve evrene lm sat, Ba ge deiyordu, ama toprakta yryordu.

17

abucak dler ve tiksindirici grntler Onlar korkutup aresiz brakt, Beklenmeyen korkular onlar etkiledi.
18

Hzla yere atldlar, Kimi orada, kimi burada, yar lm bir durumda, Neden ldklerini herkese bildirdiler.

19

nk onlar tedirgin eden dler Neden leceklerini onlara nceden bildirmiti, Niin gsz kaldklarn lmeden nce anlamalar iin.
20

Ama erdemli kiiler de lmle karlat, Sahrada byk bir halk yn gsz kald. Ancak bu fke uzun srmedi,
21

nk erdemli bir kii* Onlarn davasn desteklemek iin acele etti. Kutsal grevinin silahlarn kullanarak, Dua etti ve kefaret etmek iin buhur yakt, fkeye kar koydu ve felakete son verdi, Bylece gerekten kulun olduunu gstermi oldu. *Burada sz edilen kii Harun'dur.
22

Ac ykm nledi, bunu kol gcyle Ya da silah gcyle baarmad, Ama cezay vereni szleriyle yendi, Atalara verilen antlar ve antlamalar anmsatt.
23

imdiden cesetler ylmt, Ama o kii araya girip fkeyi geri evirdi, Yaayanlara yaklamasn engelledi.
24

nk dalgalanan cppesi tm dnyay, Drt sra oluturan talar atalarn nl isimlerini Ve bandaki ta da senin ululuunu simgeliyordu.
25

Yok eden g irkildi, nk bunlardan korkuyordu, fkenin bir nebzesi yetmiti.

Kzldeniz

19
2

Ama yasay tanmayanlar sonuna dek acmasz bir fkeye kaplmlard, nk Tanr ne yapacaklarn nceden biliyordu. Onlar ilk nce Tanr'nn ulusunun gitmesini nleyememilerdi, Bu gidii abuklatrmlard, Ama sonra dncelerini deitirip bu ulusu izlemilerdi.
3

Gerekten yasay tanmayanlar yas tutup dinsel trenler yapyor, llerinin mezarlarnda alyorlard. Ama akllarnda lgnca yeni bir plan tasarladlar, Gitmesi iin yalvardklar ulusu Kaakm gibi izlemeye koyuldular.
4

Onlara yarar bir yazg byle davranmalarna neden oldu Ve nceden olup bitenleri onlara unutturdu, Bylece ektikleri tm aclara nemli bir ceza eklenmi oldu.
5

Senin ulusun doast bir yolculuk yaparken, Onlar olaanst bir lmle karlatlar. srail iin Doaya Yeniden Biim Verildi
6

nk ocuklarn tm ktlklerden korumak iin Buyruklarn yerine getiren tm evrene, Doaya bu kez yeniden biim verildi.
7

Bulut kamp kurulan yeri glgeliyordu, Eskiden su olan yerde kuru toprak olumutu, Kzldeniz* engellenmeyen bir yol durumuna gelmiti,Frtnal deniz artk yeil bir ovayd.
8

Senin elinde korunan ulusun tm artc doast olaylara gzn dikip bakt ve kar tarafa geti.

ayrda otlayan atlar gibiydiler, kuzular gibi sryorlard, Onlar kurtaran Tanr'ya krediyorlard.
10

Kendileri srgndeyken sre gelen olaylar imdiye dek anmsyorlard, Toprakta hayvanlar yaamyordu, yalnzca sivrisinekler vard, Irmak, balk deil de saysz kurbaa boaltmt.
11

Ardndan alk duygusunun drtsyle, Lezzetli besin istedikleri zaman, Kularn yeni bir yntemle doduunu grdler,
12

Onlar doyurmak iin denizden bldrcnlar geldi.

Msr ve Sodom
13

Ancak, cezalar sulularn zerine yamur gibi yad, Gl gk grlemesi onlar nceden uyarmt. ledikleri sular iin hakl olarak ac ektiler, nk yabanclara kar gl bir tiksinti gstermilerdi.
14

tekiler tanmadklar kiileri iyi karlamamlard*, Ama onlar konuklar ve onlara iyilik eden kiileri tutsak ettiler. * Burada sz edilen Sodom Kenti 'nin halkdr (bkz. Yar. 19).
15

stelik tekiler -bu da vlmeye deer-Yabanclara kar bandan beri dmanca davranmlard.
16

Onlara gelince, ulusunu lenlerle karladlar, Ona kendileriyle eit haklar tandlar, Ardndan ulusunu zorla altrdlar.
17

Bylece onlarn hepsi kr oldu, Erdemli kiinin* kapsnda tpk tekilerin durumu gibi oldu. O sre iinde evrelerini zifiri bir karanlk kaplaynca, Tm birer birer el yordam ile kendi kaplarn arayp buldular. * Burada sz edilen 'erdemli kii' Sodom'daki Lut Peygamber'dir. kta Doa Yeniden Biimlendi
18

Bylece eler niteliklerini dei toku ettiler, Tpk bir arp zerinde notalarn ritim deitirmesi gibi. Ama bu sre iinde ses rengini koruyarak Olaylar irdelersek bu durum aka grlr.
19

Toprakta yaayan yaratklar suda yaar oldu, Suda yzen yaratklar toprakta olutu*. * "Toprakta yaayan yaratklar" srailliler ve srlar simgeler, "Suda yzen yaratklar" kurbaalar simgeler (bkz. 16:1; k.8:1-15).
20 21

Atein zellii suda artt, Su da atei sndrme yeteneini yitirdi.

te yandan alevler, atee dalmaya cesaret eden En zayf hayvanlarn etini kavurmad, Alevler o gzel besini de eritmedi, Oysa o besin kra gibi kolayca erirdi.
22

Evet,Rabbim, tm ulusunu olaanst ve grkemli yarattn, Kesinlikle onu deersiz saymadn, Trl durumlarda ve srekli olarak ulusuna destek oldun.

SRAK KTABI GR Bu kitap ilk nce branice yazld. Kitapta belirtildii gibi, .. 132'de yazarn torunu kitab Yunanca 'ya evirdi. Bu eviri Yunanca yazl Kutsal Kitabn iine alnd, ikinci balk olarak yle dendi: "Yeu Ben Sirak'n Bilgelii". Yahudiler bu kitab Kutsal Kitap 'n bir blm olarak kabul etmemektedir. Latince bal "Ecclesiasticus" (Kilisenin Kitab)dr. Sinagogun bu kitab geri evirmesine karn kilisenin onu onayladn belirtir. Kitabn byk bir blm, dnya ileriyle ilgili bilgece szlerden, toplumsal saduyuyu kapsayan zdeyilerden, ataszlerinden olumutur. Ama kitapta Musa'nn yasasna byk sayg, sevgi gsterilmekte ve Eski Antlama'nn (Tevrat) sekin kiileri, Hanok 'tan Nehemya 'ya dek ulu saylmaktadr. Ana Hatlar nsz 1:1-23:27 Bilgelie vg (1. blm) Grev, dl ve t

a. 1:1-16:23

b. 16:24-23:27 Tanr 'nn bilgelii ve insansal yant 24:1-50:21 Bilgelie vg (2. blm) a. 24:1-32:13 b. 32:14-42:14 c. 42:15-43:33 Bilgelik ve erdem Tanr 'nn bilgelii ve insann tapn ve ii Tanr'nn doadaki grkemi

d. 44:1-50:21 Atalara vg 50:22-51:30 Sonu

evirmenin nsz Yasa ve peygamberler araclyla bize ok sayda olaanst armaanlar verildi. Onlar izleyenlerle de, bu bilgelik eitimi iin srail'i gerekten kutlamak gerek. Ama Kutsal Kitap' okuyanlarn Kutsal Yazlar' bilmeleri yetmez. Uzmanlarn dardaki halkada yararl olmas gerekir, gerek szleriyle, gerekse yazlaryla. Bylece byk babam Yeu, yasay uzun uzun irdeledikten sonra, peygamberler, atalarn br yaptlar hakknda bilgi edindi. Bu ynde yeterince yetenekli olunca, bilgelik eitimiyle ilgili baz konularda yaz yazmak istedi. Bylece okumay sevenler ve bu alanda sorumluluklar olanlar yasaya uygun biimde yaamak konusunda ilerleme kaydedebilir. Onun iin bu kitab iyi niyetle, zenle okumanz

ve hogrl olmanz gerekir. nk kitab evirirken, tm uramza karn, kimi deyimleri uygun bir biimde evirmemi olabiliriz. Geek u ki, branice yazlar baka bir dile evirirken eit deyimler bulamazsnz. Bundan te yasay, peygamberleri ve teki kitaplar incelerken bu evirinin, zgn basl ya da elyazmas paradan olduka farkl olduunu grrsnz. Kral Euergetes'in krallnn otuz sekizinci ylnda, Msr'a geldikten bir sre sonra, eitim asndan son derece nemli bir yapt buldum. Bu yapt beni una inandrd: Aadaki kitab uraarak ve zenle evirmem gerekiyordu. Belirli bir sre iinde yapt tamamlayp kitab yaynlamak iin kitap zerinde uzun zaman alp bilgi edindim. Amacm, zellikle yabanc lkelerde oturup yasaya uygun biimde ne trl yaanacan renmek isteyenlerin bu kitaptan yararlanmasdr.

Bilgeliin Gizi

1Btn bilgelik Tanr' dandr, Sonsuza dek O'nundur.

2

Denizin kumunu, yamur damlalarn, lmszlk gnlerini kim saptayabilir?

Gkyznn yksekliini, yeryznn geniliini, Denizin dibini kim inceleyebilir?

4

Balangta bilgelik yaratld, Anlama yetenei olan us sonsuza dek vardr.

(Bilgeliin kayna en ykseklerdeki Tanr'nn szleridir, Yollar sonsuz buyruklardr.)

6

Bilgeliin kk kimin iin akland? Bilgeliin becerikli zel biimini kim bilebilir? (Bilgelik kime akland? Onun anlayn kim anlayabildi?) Bilgelik yalnz O'nundur, O gerekten olaanstdr, Tahtna oturmutur,

O Rab'dir. Bilgelii O yaratm, onu gzetmi, Ona bir deer vermitir, tm yaptlarna bilgelii katmtr.
10

Bilgelik O'nun tm insanla armaandr, O'nu sevenlere bilgelii brakmtr.

Tanr Korkusu Bilgeliktir

11

Tanr korkusu vg ile kvantr. Mutluluk ve sevincin tacdr. Tanr korkusu yree su serper, Mutluluk, sevin ve uzun yaam salar. Tanr'dan korkan kiinin sonu iyi olur, ld gn kutsanr.

12

13

14

Tanr korkusu bilgeliin balangcdr. Bilgelik inanllarla birlikte dl yatanda yaratlm,

15

nsanlar arasnda yuva yapmtr. Uzun sredir var olan bir kurumdur, Onlarn ocuklarna inanla skca sarlacaktr.
16

Tanr korkusu bilgeliin kusursuz olmasdr, Bilgelik, verdii rnle onlar sevinten ldrtr.
17

Yreklerindeki istekleri evlerinde gerekletirir, Tahl saklanan yeri rnleriyle doldurur.

18

Tanr korkusu bilgeliin tacdr, Bar glendirir ve sal gelitirir.

19

Tanr bilgelii gzetmi, ona bir deer vermitir, O bilgiyi, sezgiyi bol vermitir. Bilgelie yakn olup Onu brakmayanlarn nn gklere karmtr.
20

Tanr korkusu bilgeliin kkdr, Uzun yaam onun dallardr.

21

(Tanr korkusu gnahlar yok eder, Bilgeliin olduu yerde kzgnlk kaybolup gider.) Sabr ve Kendini Denetleme
22

Kt insann iddetli fkesi onu hakl karmaz, nk fkesinin arl onun ddr.
23

Sabrl kii zaman gelinceye kadar dayanacaktr, Ama sonunda sevinci ortaya kacaktr.
24

Zaman gelinceye dek susacaktr, Onun seziiyle ilgili pek ok yk anlatlacaktr. Bilgelik ve Doruluk
25

Bilgeliin kaynaklar arasnda bilgili zdeyiler vardr, Ama Tanr'ya sayg gstermek gnah ileyenler iin Tiksindirici bir davrantr.
26

Bilgelik istiyorsan, buyruklara uy, Tanr onu sana verecektir.

27

nk bilgelik ve eitim Tanr korkusu demektir, Onu sevindiren kutsal inan ve sevecenliktir.
28

Tanr korkusuna ba kaldrma, tenlikle davran. nsan topluluu iindeyken rol yapma, Konuurken uyank davran.

29

30

Byk ve nemli grevler edinme, nk yanln seni gzden drebilir. Tanr o zaman gizlerini aklayacak, Toplum nnde seni utandracaktr. nk sende Tanr korkusu yoktur, Hileci bir yrek vardr. Tanr 'ya Kar Grevle

2Olum, Tanr'ya kulluk etmeye istekliysen, Kendini byk bir skntya hazrla.
2

Yreinde itenlikle davran, gcn yitirme, Ykma uraynca korkma. Tanr'ya sarl ve O'nu brakma, Bylece yaamn sresince saygdeer olursun. Bana gelenleri kabul et, Alakgnll yaamn gvenilmez ortamnda sabrl ol.

nk altn atete deneyden geer, Sekin kiiler de utan ocanda ac ekerek pier.
6

O'na inanrsan, senin tarafn tutar, Doru yoldan yr ve O'na olan umudunu yitirme.
7

Sen ki Tanr'dan korkuyorsun, O'nun ltfuna sn, Dersen sakn O'ndan vazgeme.
8

Sen ki Tanr'dan korkuyorsun, O'na inan, Alacan dle kimse engel olmayacaktr.
9

Sen ki Tanr'dan korkuyorsun, gzel eyler iin umutlu ol, Sonsuz mutluluu ve sevecenlii tadacaksn.
10

Eski kuaklara bak ve gr: Tanr'ya inanp da utandrlan var m? Ya da tm gcyle O'ndan korkan ve terk edilen var m? Ya da O'na seslenip de nemsenmeyen var m?
11

nk Tanr sevecendir, merhametlidir, Gnahlar balar, Ac gnde insan skntdan kurtarr.

12

Yreksiz olanlara ve kaytsz ellere lanet olsun, ki yoldan yryp gnah ileyenlere de!
13

nantan yoksun kaytsz yrek tayanlara da lanet olsun, nk onlar korunmayacaktr.

14

Dayanma direncini yitirdiin iin sana lanet olsun, Tanr ziyarete gelince ne yapacaksn?
15

Tanr'dan korkanlar O'nun szlerini kmsemez, O'nu sevenler O'nun istedii gibi davranr.
16

Tanr'dan korkanlar O'nu sevindirmek iin Her trl abay gsterir, O'nu sevenler O'nun yasas ile tatmin olur.
17

Tanr'dan korkanlar gnllerini hazrlar, O'nun katnda aciz olurlar.

18

Tanr'ya teslim olalm, insanlara deil, nk Tanr'nn grkemi varsa, acmas da vardr.

Anne Babaya Kar Sorumluluklar

3
2

ocuklar, beni, babanz dinleyin, Size sylediim gibi davrann ve gvenlikte olun. nk Tanr ocuklar arasnda babay onurlandrr, Annenin, oullarnn zerindeki haklarn savunur.
3

Her kim babasna sayg gsterirse gnahlarn balatr, Annesine sayg gsteren, servet sahibi olan kii gibidir.

Babasna sayg gsteren kendi ocuklaryla mutlu olacak, Dua ettii gn dualarna kulak verilecektir.
6

Babasna sayg gsterenin yaam uzun olur, Annesini rahat ettiren, Tanr'nn buyruklarna uymu olur.
7

Tanr'ya hizmet ettii gibi, anne babasna da hizmet etmektedir.

Gerek szlerin gerekse davranlarnla babana sayg gster, Bylece o seni kutsar.
9

nk babalarn kutsamasyla ocuklarn yuvas salam olur, Bir annenin lanet etmesi yuvay kknden ykar.
10

Babann gzden dmesiyle vnme, Babann gzden dmesi seni onurlandrmaz.

11

nk bir insann onuru Babasna gsterilen saygyla orantldr. Onursuz bir anne ocuklar iin yz karasdr.
12

Olum, baban yalannca ona destek ol, Yaam sresince ona ac verme.

13

Babann akl banda deilse, ona anlay gster, Sen salkl ve gl durumdayken onu deersiz sayma.
14

nk babaya gsterilen sevecenlik unutulmaz, Gnahlarnn balanmasna yarar.

15

Ac gnlerinde, bunlar anmsanacak, Gnahlarn silinecektir, Tpk gne karsnda donun erimesi gibi.
16

Babasn brakp giden kii inansz saylr, Annesini fkelendiren kii de Tanr'nn lanetine urar. Alakgnlllk

17

Olum, iinin bandayken yumuak olursan, Savurgan bir kiiden daha ok sevilirsin.
18

Saygnln artt lde alakgnll davranmalsn, O zaman Tanr'nn beenisini kazanrsn.

19

(Birok kii gururludur, Ama O srlarn alakgnlllere aar.)

20

nk Tanr ok gl olmasna karn, Alakgnll kiilerin sayglarn kabul eder.

21

Senin iin ok g olan eyleri anlamaya alma, Gcn aan eyleri bulmaya alma.
22

Sana verilen grevlerde al, gizlerle urama. Bakalarnn ilerine karma, Zaten sana retilenler insan akln amaktadr.

23

24

nk birok kii Haddini bilmedii iin yanl yola girmitir, Ters dnceler doru yoldan sapmalarna neden olmutur. Gurur
25

(Gzler olmakszn k grlmez, Bilgisiz bilgelie eriilmez.) Bakaldran bir gnln sonu iyi olmaz, Tehlikeyi seven kii o yolda yok olur. Bakaldran bir gnln tasas oktur, Sulu kiinin gnahlar birikir.

26

27

28

Gururlu insann hastalna are bulunmaz, nk kt bir tohum onda kk salmtr.

29

Akllca i gren kiinin gnl ataszleriyle ilgilenir, Bilge kiinin istei uyank bir dinleyicidir. Yoksullara Yardm
30

Su atei sndrr, Verilen sadaka da kiinin gnahlarn balatr. Yararl bir yardm yapan, gelecei dnmtr, Dt an destek bulacaktr.

31

4Olum, fakirin rzkn vermemezlik etme, Yoksullara bouna umut verme.

2

A olanlarn acsn arttrma, Dertliyi aldatma. fkeli yrei incitme, Yoksullardan yardmn esirgeme.

Yokluk iinde kvranan dilenciyi geri evirme, Yoksul bir insanla karlanca ban br tarafa evirme.

Fakirlere kar ilgisiz olma, yle davran ki, hi kimse sana lanet etmesin.

nk bir insan ruhundaki acyla sana lanet ederse, O insan yaratan bedduasna kulak verecektir.
7

inde yaadn topluluun sevgisini kazan, Yetki sahibi kiinin nnde saygyla eil.
8

Yoksulla dertle, Selamna incelikle karlk ver. Zulm greni zalimin elinden kurtar, Hkm verirken alaka davranma.

10

Yetimlerin babas ol, Dullara bir e kadar yakn ol. Yce Tanr'nn gznde bir oul gibi olacaksn, O'nun sana olan sevgisi Annenin sevgisinden daha gl olacak. Eitici Bilgelik
11

Bilgelik kendi ocuklarn yetitirir, Onu arayanlara ilgi gsterir. Bilgelii sevenler yaam sever, Ona hizmet edenler mutlu olacaktr. Ona yakn olan onurlandrlacaktr, Nerede olursa Tanr onu kutsayacaktr.

12

13

14

Bilgelie hizmet edenler Kutsal Olan'a hizmet etmi olur, Tanr da bilgelii sevenleri sever.
15

Bilgeliin yargs dorudur, Onunla ilgilenen gvenli bir yaam srer. Bilgelie inanan kii mirass olur, Onun miraslar bilgelie sahip olurlar.

16

17

Balangta bilgelik kiiyi dolambal yollara srkler, Onu korkutup halsiz brakr. Bilgelik kiiye gvenebileceini anlayncaya kadar Onunla urar, onu cezalandrr, Skntlarnda onu snar.
18

Bilgelik, sonunda kiiyi doru yola getirir, Gizlerini ona aklar. Kii ondan uzaklarsa, bilgelik onu terkeder, Onu yazgsyla babaa brakr.

19

Utan ve nsana Sayg

20

Olum, uygun zaman bekle ve ktle kar uyank ol, Kendinden utan duyacak nedenin olmasn.
21

nk insan gnaha gtren utan olduu gibi, Onurlu ve hayrl olan utan da vardr.
22

Kendi aleyhine taraf tutma, Dne neden olacak bir uyum gsterme. Gerektii zaman szn saknma ve bilgeliini gizleme,

23

24

nk bilgelik insann konumasndan anlalr, Bilgi szlerle aklanr.

25

Geree kar koyma, tam tersine Bilgisizliin yznn kzarmasna neden olsun.
26

Gnahlarn itiraf etmekten utanma, Irman akntsna krek ekme. Aklsz bir adama yaltaklanma, Sz geen bir kimseye zel sevgi gsterme. lnceye dek gerek iin sava, Tanr da senin iin savaacaktr.

27

28

29

Konuurken yrekli ol, Davranlarnda bo eylerle uraan gsz bir insan olma.
30

Evinde aslan kesilme, Sana hizmet edenlerin karsnda korkak olma. Almak iin uzanan ellerin Vermek gerekince kapanmasn.

31

Varlk ve Kstahlk

5 Paraya gnl verme, "Bununla ben kendime yeterim" deme.

2

steklerinle, gcnle nefsin tutkularna uyma.

"Benim zerimde kimin yetkisi var?" deme, nk elbette ki Tanr senden alacaktr.
4

"Gnah iledim de ne oldu?" deme, nk Tanr uzun sre sabreder. Balanacana kesinlikle inanp Birbiri ardndan gnah ileme.

"O'nun sevecenlii sonsuzdur, Btn gnahlarm balar" deme, nk O'nun balamas varsa fkesi de vardr Ve sulular O'nun kzgnlnn ykc gcn duyar.
7

Bir an nce tvbe edip Tanr'ya dn, Bu davran srekli geciktirme. nk Tanr'nn fkesini birden duyacak, ald zaman tmyle yok olacaksn.
8

Haram kazanca gnl verme, nk felaket annda sana hi bir yarar olmayacaktr. Drstlk ve Nefsini Denetim Altna Alma
9

Her rzgra kendini kaptrma, Her karanlk yola sapma. Yalanc sulular byle davranr.
10

nancn srekli olsun, tenlikle konu.

11

Dinlerken acele et, Ama bir soruyu yantlarken ll davran. Sorunu anlyorsan komunu yantla, Yoksa azn kendi elinle kapat.

12

13

Gerek onurun krlmas, Gerekse gzden dmenin nedeni konuulan szlerdir, Kiinin dili dmesine neden olabilir.
14

Dedikodu yapan biri olarak tannma, Dilinle bakalarna tuzak kurma. nk hrszln sonu utansa, Yalancnn sonu da sert birknamadr.
15

Byk kk tm ilerde Su ilemekten kan, Dost olarak kalman gereken yerde Dman durumuna geme.

6 nk kt bir hret sana utan ve sitem getirir, Gnah ileyen bir yalanc bu
duruma der.
2

Hiddetlenme, nk fke lgn bir boaya benzer, Boynuzuyla ruhunda derin bir yara aabilir.
3

nk fke yapraklarn yutabilir, Bylece meyvelerini kaybeder, Sararp solan bir aa gibi ortada kalrsn.
4

fke kiinin ykmdr, Bylelikle dmanlar iin glnecek duruma der.

Dostluk
5

Sevecen bir tutum insann dostlarn oaltr, Konuurken yumuak olan kii dosta yantlar alr.
6 7 8

Tandklarn ok olsun, Ama bin kiiden biri danmann olsun. Biriyle dost olmak istiyorsan ilk nce onu sna, Ona inanmakta acele etme.

nk kimi kiiler ancak iine geldii zaman dost olur, Skntya dtn zaman seni desteklemez.
9

Kimi dostlar seninle kavga eder, Dehete kaplmana karn bu kavgay herkese aklar.
10

Kimi dostlar sofran paylar, Ama sen skntdayken onu yannda gremezsin. Bu da dostlardan gelen nc bir davrantr:
11

lerin yolundayken, o senin ikinci kiiliin gibidir, Sana hizmet edenlere buyruklar verir.
12

Ama bir gn alt tabakalara dersen tutumu sana kar olur Ve kendini senden gizler.
13

Dmanlarndan uzak dur, Dostlarndan sakn.

14

Sadk bir dost gvenli bir snaktr, Onu bulan, eine az rastlanr bir hazine kefetmitir.
15 16 17

Gvenilir bir dosta paha biilmez, Onun deeri llemeyecek kadar yksektir. Gvenilir bir dost yaam kaynadr, Tanr'dan korkanlar byle bir dost bulacaktr.

Her kim Tanr'dan korkarsa, gerek dostlar edinir, nk kii naslsa dostu da yledir. Bilgelie raklk
18 19

Olum ok genken eitimini se, Salarn aarncaya dek, bilgelik bulacaksn.

Saban sren ve tohum eken kii gibi davran, Bilgelik kazanmaya al. Bilgeliin verecei eksiksiz rn bekle, nk bilgelik topran ilerken biraz yorulacaksn, Ama pek abuk onun verdii rnden yararlanacaksn.
20

Bilgelik eitim grmemi kiiye ne denli acmaszdr! Aklsz adam onunla uzun sre kalamaz.
21 22

Bilgeliin basksn ar bir ta gibi zerinde hissedecek,

Bir an nce o baskdan kurtulmaya bakacaktr. nk bilim nne uygun biimde davranr, Onu bulabilenlerin says azdr.
23 24

Beni dinle, olum, uyarma kulak ver, dm geri evirme.

Brak da, bilgelik ayana zincir vursun, Hayvan koar gibi seni alacak duruma getirsin.
25 26

Boyunduruunun altna gir, Seni dizginledii iin sabrszlanma.

Tm benliinle bilgeliin peinden ko, Tm gcnle onun davranlarna uymaya al.

27

Bilgelii izle ve bilgelii ara, O kendini sana gsterecektir. Onu ele geirdikten sonra sakn brakma,
28 29

nk sonunda o sana dirlik Ve sevin verecektir.

Anlayacaksn ki onun engelleri senin iin Gl bir savunmadr, Onun koum takm aslnda senin iin onurlu bir giysidir.
30 31 32 33

Onun basks altndan bir sstr, Dizginleri mor kurdeledir. O, senin iin onurlu bir giysi, Onurlu bir ta olacaktr. Olum istersen eitimini tamamlarsn, Akln bu ie verirsen ince bir zekn olur. Dinlemesini seversen renirsin, Sylenenlere kulak verirsen bilgelii elde edersin.

34 35 36 37

Yaa senden byk olanlarn toplantlarna katl, Orada bilge biri varsa ona balan. Halk sohbetini karma, Akll ataszlerini ren. Anlayl bir kiiye rastlarsan, abucak onu grmeye git, Evinin eiini andr.

Tanr'nn tlerini dn, Srekli O'nun buyruklarn anmsa. O, senin anlayn arttracaktr, stediin bilgelik sana verilecektir. eitli tler

7Ktlk yapmazsan sana hi bir ktlk gelmez,

2 3

Gnahlardan saknrsan gnah ilemezsin.

Olum, sabann gnah yolunda at izlere Tohum ekmekten kan, nk bu davrannn semeresi yedi misli olur.
4 5 6

Tanr'dan en yksek memuriyeti, Veya kraldan en ok vn veren onuru isteme. Tanr'nn katnda erdemini gsterme, Veya kraln nnde bilgeliini dillere drme.

Yarg olmak iin plan yapma, Belki hakszl ezip yok edecek denli gl deilsin, Belki de sz geen bir kii seni etkiler Ve doruluunu yitirirsin.
7 8 9

Vatandalara kt davranp Halkn saygsn yitirme. ki kez gnah ileme, nk ilk kez bu ii yapnca cezasn ekersin.

yle deme: "Yce Tanr verdiim ok sayda armaan Gz nnde tutacak, Armaanlarm sunduum zaman Onlar kabul edecektir."
10 11 12

Dua ederken sabrszlanma, Sadaka vermeyi savsaklama. Yrei kaygl kiiye glme, nk onu alaltan isterse ykseltir.

Kardeine kar sulayc nitelikte yalan yazlar hazrlama, Bir arkadana kar da byle davranma.
13 14 15

Yalan sylememeye zen gster, nk bunun sonucu iyi olamaz. Yallarn toplantlarnda uzun sylevler verme, Dua ederken ayn szleri yineleme.

Skc grevden veya iftlik iinden kanma, nk tm var olanlar yce Tanr yaratmtr.
16 17

Gnah ileyenlere katlma, unu anmsa: O'nun fkesi gecikmeden belirecektir. Alakgnll ol, nk inanszn cezas ate ve solucandr.

Bakalaryla likiler

18

Kr amacyla bir dostunu takas etme, Gerek bir kardei de Ofir*altnyla deime.

* "ofir": Douda bilinmeyen bir blge. Sleyman Peygamber oraya altn arayclar gnderirdi.
19 20

Bilge ve iyi karna kar olma, nk onun ekicilii altndan daha deerlidir.

ini dorulukla yapan klene kt davranma, Elinden geleni yapan cretli iiye de iyi davran.
21 22 23 24 25 26 27 28

Akll bir kleyi kendin gibi sev, onu zgr kl. Srlarn var m? Onlara bak, Sana kazan salyorsa onlar elden kartma. ocuklarn var m? Onlar eit, ocukken onlarn ban edir. Kzlarn var m? Erdemli yetitirmeye bak, Ama fazla hogrl olma. Kzn evlendirince byk bir i baarm saylrsn, Ama kzn akll bir adama ver. Karndan memnun musun? Onu kovma, Ama onu sevmiyorsan, ona gvenme. Baban yrekten onurlandr, Annenin doum sanclarn hibir zaman unutma.

Douunu onlara borlu olduunu anmsa. Senin iin yaptklarnn karln onlara nasl deyebilirsin?
29 30 31

Tanr katnda gnln korku ve saygyla dolu olsun, O'nun khinlerine sayg gster. Seni yaratan btn gcnle sev, O'nun elilerini brakma.

Tanr'dan kork ve khini onurlandr, Sana buyrulduu gibi khinin payn ver: lk meyve rn, Su sunular, kurban edilen hayvanlarn omuz ksmlar, Kutsama kurban ve kutsal eylerin ilk rn.
32 33

Yoksula elini uzat, Hayrduasn alrsn.

Tm yaayanlara verdiin armaanlarla elin ak olsun, Yararl yardmlarn llerden bile esirgeme.
34 35 36

Alayanlara ilgi gster, Kaygl kiilerin acsn payla. Hastalar ziyaretten kanma, Bylece kendini sevdirirsin.

Tm davranlarnda her zaman sonunu anmsarsan Hi bir zaman gnah ilemezsin. ll Davran ve Saduyu

8 Sz geen bir kiiyle yarmaya girme, nk ardndan seni eline geirebilir.

Varlkl bir adamla tartma, nk durumu deitirip sana kar sonuca balar. Altn ok kiiyi yok etmi, Krallarn yreini etkilemitir.
3 4 5 6 7 8

Sert sz syleme eiliminde olan biriyle tartma, Atei krkleme. Kaba bir adamla aka yapma, nk soyunu aalayabilir. Tvbe eden suluyu yerme, Hepimizin sulu olduunu anmsa. Yal adam kmseme, Aramzda yalananlar olduunu anmsa. Bir insann lmne elenceymiesine bakma, Btn insanlarn leceini anmsa.

Bilge kiilerin sylediklerine kulak ver, Onlarn ataszlerini ren. nk bu ataszleri byklere hizmet etmenin Kuram ve ustaln sana retecektir.
9

htiyarlarn sylediklerine hakk olan deeri ver, nk bunlar babalarndan renmilerdir. Onlardan dnmeyi renecek, Yerinde yant verme sanatn elde edeceksin.
10 11 12 13 14 15

Sulunun ateini tututurma, nk o byk alev seni de yakabilir. Kstah biriyle ilgilenmekten kan, nk kendi szlerinle seni tuzaa drr. Senden gl olana dn verme, Eer verirsen paran kaybetmi bil. Olanaklarnn tesinde kefil olma, Eer olursan paray demeye hazr ol. Bir yargla yasann karsna kma, nk yarg onun yararna olacaktr.

Dnyay umursamayan biriyle yolculuk yapma, nk seni tedirgin edebilir. Aklna estii gibi davranacak, Delilii ikinizin ykmna sebep olacaktr.
16

abuk kzan bir adamla tartma, El dememi blgelerde onunla yolculuk yapma. nk kan dkmek onun iin nemli deildir, Yardm bulunmayan yerde seni bir vurula yere ykar.
17 18

Aklsz bir adamdan t isteme, nk o srda olamaz.

Bir yabancnn nnde gizli tutulmas gerekeni aa vurma, nk bunu ne nasl kullanacan bilemezsin.
19

Tm insanlara yreindekileri syleme, Tm katlanlardan yardm isteme.

Kadnlar

9 Sevdiin karn kskanma, ona ktl retme, nk bu senin iin iyi

olmaz.
2

Cann bir kadna verme, nk o, gcn ayak altnda ineyebilir.

Bir fahieyle flrt etme, nk seni tuzaa drp ban derde sokabilir. Bir arkc kzla oyalanma, nk seni aldatabilir. Bir kza bakma, nk her ikiniz ayn cezaya arplrsnz. Fahielere cann verme, nk mirasn yok etmi olursun.

Kentin sokaklarnda yrrken saa sola bakma, Kentin ok ziyaret edilmeyen blgelerinde Frsat kollayarak gizli gizli gezinme.
8

Gzel bir kadna bakma, Bakasnn olan gzellie gzn dikme. Kadnn gzellii ok kiiyi batan karmtr, Tutkuyu bir alev gibi tututurur.
9

Evli bir kadnla hi bir zaman oturma, Onunla masada arap ime. nk onun ekiciliine dayanamazsn, Bu gl istek senin ykmna neden olur. Arkada Seimi
10

Eski bir dostunu brakma, Yeni bir dost onun yerini tutamaz. Yeni dost, yeni araptr, arap eskidike tad gzelleir.
11

Sulunun baarsn kskanma, yaamnn ne trl sonulanacan bilemezsin.

12

nanszlarn elencelerine katlma, Cezalandrlmadan mezara girmeyeceklerini anmsa.

13

lm cezas verebilen insandan uzak dur, O zaman lm korkusu seni sarmaz. Ona yaklaacak olursan yanl davranlarda bulunma, nk yaamn yitirebilirsin. Snr hattnda seirttiini, Kale burcundaki mazgall siperlerde dolatn anla.
14

Komularnla iyi gein, Bilge kiilere dan. Akll kiilerle konu, Tm grmelerin yce Tanr'nn yasasyla ilgili olsun. Sofran erdemli kiilerle payla, Tanr'dan korkmakla vn.

15

16

Yneticiler
17

Becerikli ellerin yapt ilerden vgyle sz edilir, Ama halkn nderi, konuurken anlayl olmaldr.
18

Ssl tmcelerden yararlanan kii Yaad kentte dehet saar, Palavra atan kiiden tm insanlar tiksinir.

10

Hkmetin ba bilge nder Milletine kar ok titiz davranmaldr, ll davranan kiinin ynetimi iyi ileyecektir.

Ynetimin ba naslsa Onunla ibirlii yapanlar da yle olacaktr, Vali naslsa Kentte oturanlar da yle olacaktr.
3

Okumam bir kral milleti iin ykm demektir. Bir kentin ileri gelenleri ne denli akll ise O kent de o denli varlkl olur.
4

Dnyann ynetimi Tanr'nn elindedir, Gereken srede gereken kiiyi i bana getirir.
5

Kiinin baars Tanr'nn elindedir, O, yasalar yapan kiiyi onurlandrr.

Kibrin Neden Olduu Gnah

6

Komunun her kusuruna gcenme, Hi bir zaman fkeli davranma. Kibir Tanr iin de insan iin de tiksindiricidir, Hakszlk her ikisi iin de irentir.

Egemenliklerin bir milletten dierine gemesinin nedeni Hakszlk, kstahlk ve paradr.

9

Tozla kln kibirlenecek nesi var ki? Yaamda bile barsaklar tiksindiricidir. Uzun bir hastalk doktorla alay eder, Bugnn kral yarn bir cesetten ibarettir.

10

11

nsan lnce, brakaca miras srngenlerden, Avla beslenen hayvanlardan, solucanlardan oluur.
12

nsan kibrinin balangc Tanr'y terk etmek Ve kalbini onu yaratandan uzaklatrmaktr.
13

Kibrin balangc gnah olduuna gre Kibre skca sarlan kiiden pislik akar. Bu nedenle Tanr onlara olaanst cezalar verdi, Onlar bsbtn ykt.
14

Tanr yneticilerin tahtn devirip Alakgnllleri o tahta oturtmutur. Kibirli olanlar kknden skm, Onlarn yerine alakgnll kiileri getirmitir.

15

16

Tanr putperestlerin topraklarn harap etmi, Onlar dnyann temeline dek yok etmitir.
17

Putperestlerin bir ksmn uzaklatrp yok etmitir, Onlarn ansn dnyadan silmitir.
18

Kibir, insanlar iin yaratlmamtr, iddetli fke kadndan doanlarn harc deildir. Onurlandrlmas Yarak Kiiler
19

Hangi soyun onurlandrlmas yaraktr? nsan soyunun. Hangi soyun onurlandrlmas yaraktr? Tanr'dan korkanlarn. Hangi soy hor grlmeye

yaraktr? nsan soyu. Hangi soy hor grlmeye yaraktr? Tanr'nn buyruklarna uymayanlar
20

Kardeler arasnda nder durumunda olann Onurlandrlmas yaraktr. Tanr katnda O'ndan korkanlarn Onurlandrlmas yaraktr.
21

(Tanr korkusu kabul edilmenin balangcdr, natlk ve gurur reddedilmenin balangcdr.)

22

Brak da varlkl olan da soylusu da yoksulu da Tanr' dan korkmakla vnsn.

23

Yoksul olduu iin akll bir adam hor grmek doru deildir, Gnah ileyen bir adam onurlandrmak da iyi deildir.
24

Ynetici, yarg, etkili kii, tm onurlandrlmaldr, Ama Tanr'dan korkan kii hepsinden uludur.
25

zgr insanlar bilge kleye hizmet eder, Akll adam yaknmaz.

Ak Szllk ve Alakgnlllk
26

ini yaparken akgz olmaya alma, G durumdayken alm atma.

27

Bir n yemek iin Ne yapacan bilemeyen gsterili bir kii olmaktansa, ok alan ve bolluk iinde yaayan Bir adam olmak daha iyidir.
28

Olum, z saygnda alakgnll ol, Kendi gerek deerini bil.

29

Kendini yeren bir insan kim hakl gsterebilir? Kendini hor gren bir insana kim sayg gsterebilir?
30

Yoksul adam zeks iin onurlandrlr, Varlkl kii de paras iin.

31

Yoksulken onurlandrlan, Zenginken ok daha fazla onurlandrlr. Varlklyken namusuna leke srlen Yoksulken tmyle namusundan olur. Grne Aldanma

11 Bilgelii sayesinde yoksul ban dik tutar, nemli kiilerle bir arada
bulunur.
2

Bir insan yakkl olduu iin vme, Grnne bakp bir kimseyi beenmemezlik etme.
3

Kanatl yaratklar arasnda ar kktr, Ama rn ne denli tatldr.

Gzel giysilerinle vnme, nl gnnde kibirli olma. nk Tanr'nn ileri olaanstdr, Ama insanlardan gizlidir.

Pek ok kral yerde oturmak zorunda kald, Kimsenin nemsemedii kiinin bana ta kondu.
6

Sz geen pek ok kii bsbtn gzden dt, nemli kiiler bakalarnn etkisinde kald. Dur ve Dn
7

Bir sorunu ayrntl olarak aratrmadan kusur bulma, nce dn, sonra payla. Yant vermeden dinle, Biri konuurken szn kesme.

Seni ilgilendirmeyen bir konu iin ekimekten kan, Sulularn dvne katlma.
10

Olum, fazla i yklenme, Ortaklarn arttrrsan ac ekmen kanlmaz olur. Tm gcnle abuk davran, ama bil ki asla varamayacak, Kamakla kurtulamayacaksn.
11

Kii alr, didinir ve ilerler, Ama sonunda bakalarnn kendisini getiini grr.

12

Baka biriyse yardm isteyen zavall bir yaratktr, Destekten yoksundur, ok da yoksuldur. Tanr onu grr ve ona yardm eder,
13

Onu yoksulluktan kurtarr. Artk o dimdik ayaktadr ve ba diktir, Herkes de bu ie aar kalr.
14

yilik ve ktlk, yaam ve lm, Yoksulluk, varlk tm Tanr vergisidir. (Bilgelik, anlay ve yasa bilgisi, Merhamet ve iyilik yollar Tanr'dan gelir. Hata ve karanlk gnahkrlarla var oldu, Ktlk gururla olgunlar.)

15

16

17

Tanr'nn armaan inanl iin srekli vardr, O'nun iyi niyeti sonsuza dek iyi bir yolculuk anlamna gelir.
18

Kii, akgzll ve agzll sonucu varlkl olur, Kendisine bu trde bir dl verilir.
19

Der ki: "Dirlie kavutum, Bundan byle varlmla sevinebilirim." Ama o, bunun srecini bilemez, lecek, mal varl bakalarna kalacaktr.
20

Grevini srdr, urandan tat al, ini srdrrken yalan.

21

Gnah ileyenin baarlar seni artmasn, Tanr'ya gven, uran srdr. nk yoksul birini birdenbire varlkl yapmak Tanr iin nemsiz bir eydir.
22

Tanr'nn kutsamas, inanlnn dldr, Bir anda sonu verir. "Gereksinmem nedir? Gelecekte kazancm ne olacak?" deme.

23

24

"Kendimi geindiriyorum, Gelecekte ne yitirebilirim?" deme. Kazan annda yitenler yadsnr, Bir eyi yitiren, kazanc anmsamaz.

25

26

Bir insann ld gn Ona yaamna yarar biimde davranmak Tanr iin nemsiz bir eydir.
27

Bir sre iindeki glkler ve zevkler yadsnr, Kiinin son saatinde davranlar aa vurulur.
28

Kii lnceye dek ona ansl deme, nsann iyzn belirten onun sonudur.

Arkada Seerken Dikkatli Ol

29

Herkesi evine getirme, nk eytanca tuzaklar pek oktur. Kibirli adamn yrei antada keklik gibidir, Seni casus gibi izler, ykmn bekler. Kara alan kii iyilii kt gsterir, vnlmesi gerekeni nemsemez.

30

31

32

Bir kvlcm ocaktaki kmrleri kzartp tututurur, Sulu kii pusuya yatp kan dkmek iin frsat kollar.
33

Kt niyetli kiiden ve onun bozuk dzeninden sakn, nk sonsuza dek sana kara alabilir.
34

Bir yabancy evine gtrrsen, Ortal kartracak, ailenle aran aacaktr.

yilik Yapmak in Kurallar

12yilik yaparsan bunu kime yaptn bil, Bylece yaptn iyilikler boa
gitmeyecektir.
2

nanl bir kiiye iyilik yaparsan dllendirilirsin, dln sana o kii vermezse, kukusuz yce Tanr verir.
3

Ktlk yapmakta ya da sadaka vermemekte Direnen kiiye iyilik yaramaz. nanl kiiye yardm et, Suluya deil.

Alakgnll insana iyilik yap, nansza hi bir ey verme. Ona ekmek bile verme, nk ekmek yerse senden daha gl olabilir. O zaman ona yaptn iyiliklerin karl olarak, Sana iki misli ktlk yapar.
6

nk yce Tanr gnah ileyenlerden tiksinir, Ktlerden cn alr. yi adama yardm et, Ama suluya deil.

Gerek Dostlar, Gvenilmez Arkadalar

Varlklyken gerek dostunu her zaman bilemezsin, Ama zorlu skntdayken dmann iyi tanrsn.
9

Bir insann ileri yolundayken dmanlar tedirgindir, leri bozuldu mu, arkada bile ondan uzaklar.
10

Bir dmana asla gvenme, Bronz leke yapt gibi, onun ktl de insanda iz brakr.
11

Dmann alakgnll davranp yaltaklansa da, Ona kar ll davran ve uyank ol. Ona kar bir aynay parlatrmasna davran, Greceksin ki onun lekesi uzun sre kalmaz.
12

Onu yanna alma, nk seni itip defeder, yerini alr. Onu sana oturtma, nk onun gz senin yetki ve konumundadr. Sonunda szlerimin gerek olduunu anlayacak, Cann yaktn hissedeceksin.
13

Ylan oynatan hokkabaz ylan sokarsa ona kim acr? Yabanl hayvanlarla tehlikeyi gze alanlara kim acr?
14

Bir suluyla arkadalk eden, Onun su orta durumuna der.

15

Ayakta durduun srece kendini aa vurmaz, Ama glklere kar urarsan, Bundan yararlanmaya alacaktr.
16

Dmann tatl konuabilir, Ama seni derin bir ukura atmak iin Yreinde entrika evirmektedir. Dmannn gzleri yal olabilir, Ama eline bir frsat geerse Kan bile onun gzn doyurmaz.
17

Bir ykm annda onu karnda bulursun, Szde yardm etmek niyetiyle sana elme takacaktr.
18

O, ban sallayp alk tutacak, Gizli gizli konuacak ve yzndeki anlam deiecektir.
Dengi Dengine Davran

13Her kim zifte dokunursa kirlenir, Her kim kibirli kiiyle arkadalk ederse
sonunda ona benzer.
2

Senin iin ok ar olan bir yk tamaya alma, Senden daha gl ve varlkl biriyle arkadalk etme. Kilden yaplm mlek niin demir kazann yannda dursun? arptklar zaman mlek krlacaktr.
3

Varlkl kii insann hakkn yer ve alm satar, Yoksulun hakk yenmitir, ama zr diler.
4 5

ine yararsan seni smrecek, Ona ayak uyduramazsan seni brakacaktr. Varlkl msn? Seninle yaayacaktr, Hi eziklik duymadan seni parasz brakacaktr.

Sana gereksinmesi mi var? Gzn boyayacaktr, Sana glmseyecek, seni umutlandracaktr. Tatl szcklerle konuacak, "Acaba ne istersin?" diyecektir.
7

Grkemli lenlerle seni utandracak, Seni tmyle parasz brakacak, Sonunda seni gln duruma drecektir. Ardndan karlatnz zaman seni kmseyecek, Seninle alay edercesine ban sallayacaktr.
8 9

Uyank ol, gzn boyamasnlar, Bylece aptalln sonucu seni utandrmasnlar. nemli biri seni arrsa isteksiz davran, O zaman arsn steleyecektir.

10

Kendini ileri srme, nk seni geriye itebilir, Ama kendini uzak tutma, nk sana nem vermez.
11

Ona davranlarnda eitlik taslama, Dzgn konuabilme yeteneine gvenme. Tm konumalarn amac seni snamaktr, Szde itenlikle davranrken gerekte seni tartacaktr.
12 13 14

Ak konuan kii acmaszdr, Vurularla zincirleri senden esirgemeyecektir. Uyank ol, iini zenle yap, nk kendi dnle yrmektesin.

(Bunlar uykuda duyunca uyan! Yaamn boyunca Tanr'y sev ve kurtuluun iin O'na yakar.)
15 16 17 18

Her canl kendi trn, Her insan komusunu sever. Her yaratk kendi trn ister, nsan kendi zel biimine baldr. Kurtla kuzu hi anlaabilir mi? Sulular ve inanllar iin de durum byledir.

Srtlanla kpek arasnda nasl bar olabilir? Varlkl adamla yoksul arasnda nasl bar olabilir?
19 20

Yabaneei lde aslann av olur, Ayn biimde yoksullar varlkl kiilerin avdr.

Kibirli adam iin alakgnlllk tiksindiricidir, Ayn biimde varlkl kiiler yoksullardan irenir.
21

Varlkl adam decek gibi olursa dostlar onu destekler, Yoksul kii derse arkadalar onu itip savar.
22

Varlkl adamn aya kayarsa Onu tutmak iin ok sayda el uzanr, Eer samalarsa kutlanr. Yoksulun aya kayarsa sulu durumuna der, Szleri akla uygun olabilir, ama onun iin yer almaz.
23

Varlkl adam konuunca herkes susar, Ardndan syledikleri ar derecede vlr. Yoksul konuursa herkes, "O da kim?" diye sorar, Duraksamas durumunda onu itip ykar.
24

Gnah olmayan yerde varlk iyidir, nanszlar yoksulluun kt bir ey olduunu syler.

25 26

yi de olsa, kt de olsa, Bir insann yzndeki anlam yreinden gelir.

Temiz bir yrein belirtisi, sevinli bir anlamdr, Ataszleri bulmak usan veren bir uratr. Gerek Mutluluk

14Diliyle gnah ilemeyen insan mutludur, Susuz olan, duygu ezikliine

kaplmayan kii mutludur.
2

Ruhu kendisini yaralamayan insan mutludur, Umudunu asla yitirmeyen mutludur.

Cimrilik ve Agzllk
3 4

Varlk cimri iin uygun deildir, Agzl iin varlk neye yarar?

Giderinden ksarak para biriktiren kii Bu paray bakalar iin saklamaktadr, Bakalar onun varl ile grkemli yaam srecektir.
5

Kendi iin eli sk olan bir insann kime yarar olur? Kendi varln kullanabilme yeteneinden yoksundur.
6

Hi kimse, kendisi iin eli sk olan bir insan kadar cimri olamaz; Bu da iledii gnahn bedelidir.
7 8

Bu adam iyilik yapsa bile bilinsizce yapar, Sonunda ktln kendi aa vurur.

steksizce veren, yzn br yana eviren, Bakalarnn yaamyla ilgilenmeyen kii ktdr.
9

Agzl insann gz doymaz, Tutku sonucu insan ruhu canlln yitirir. Cimri ekmei isteksizce verir, Onun sofrasnda alk vardr. Olum, elinden geldii lde kendine iyi bak, Tanr'ya deerli armaanlar sun. lmn gecikmeyeceini Ve eol*antlamasnn sana aklanmadn anmsa.

10 11 12

*eol Antlamas'nn lm tarihini kararlatran buyruk olmas olasdr. 'eol' branice 'ller lkesi' veya 'Cehennem' anlamna gelir. Yunan mitolojisinde ad geen 'Hades' le e anlamldr.
13 14

lmeden nce dostuna iyi davran, Gcn yettii kadar ona kar eli ak ol.

Bugn gzel eylerden yararlanmaya bak, Yasaya uygun olarak istediklerinden kendi payna deni al.
15 16

Varln bakasna brakmayacak msn? Yazg emeinin rnn blmeyecek mi?

Byle bir ortamda verici ve alc ol, erince kavu, nk eol'de yaam elenceli deildir.

17

Tpk bir giysi gibi tm yaratklar yalanr, alar boyu var olan yasa yle der: "lm zorunludur".
18

Tm canl yaratklarn oluturduu kuaklar, alyla kapl bir aataki yapraklar gibidir. Kimi yapraklar dklrken yeni yapraklar oluur, zde biimde, bir kuak lrken yenisi doar.
19

Her baar azar azar yadsnr ve yok olur, O baarnn yaratcs da yok olur.

Bilgenin Mutluluu
20

Bilgelik konusunda dnceye dalan, Bellee uygun biimde usa vuran kii mutludur.
21 22 23 24 25 26 27

Bilgelii yreinde inceleyen, Onun gizlerini alglayp dnen kii mutludur. O, bir avc gibi bilgelii izler, Onu bekleyip yolunu gzler. Bilgelii camlarndan gzetler, Kaplarndan onu dinler. Bilgeliin evine yakn oturur, Duvarna kancay takar. Onun yannda adr kurar, Kusursuz bir kiralk odaya konuk olur. ocuklarn onun glgesinde oturtur, Dallarnn altnda konaklar. Bilgelik onu scaktan korur, Bilgeliin grkemi onun yuvas olur.

15 Her kim Tanr'dan korkuyorsa yle davranr, Her kim yasaya sarlyorsa
bilgelie eriir.
2 3 4 5 6

Bilgelik tpk bir anne gibi onu karlar, Bakire bir gelin gibi onu kabul eder Bilgelik ona anlay ekmeinden yedirir, Bilgelik suyundan iirir. Ona dayanan kii dmez, Ona gvenen kiiyi kimse utandramaz. Bilgelik onu komularndan stn klar, Toplantda konumasn salar.

Bilgelikle kii mutlulua kavuur, sevin tacn giyer, Sonsuza dek srecek bir adn mirass olur.
7 8 9

Aklsz insanlar bilgelii elde edemez, Gnah ileyenler onu gremez. Bilgelik kibirden uzak durur, Yalanclar onu anmsayamaz.

Gnah ileyen kiinin aznda vg yakkszdr, nk vgy ortaya koyan Tanr deildir.
10

Ama vg salt bilgelikte varolmas gereken bir deyitir, O koulla Tanr vgy zendirir.

nsan zgrdr
11

"Gnah ilememden Tanr sorumludur" deme, nk O, hi bir zaman tiksindii eyin nedeni olamaz.
12 13 14 15 16 17 18

"Beni O kt yola gnderdi" deme, nk Tanr gnah ileyeni ne yapsn? Tanr irkin eylerden tiksinir, O'ndan korkanlar irkin eyleri sevmez. Tanr balangta insan yaratt, Ardndan karar vermesi iin insan zgr kld. stersen buyruklara uyarsn, nanllardan olmaya gcn yeter. Tanr atei ve suyu senin nne koymutur, Ye tuttuuna elini uzatabilirsin. Yaam ve lm insann nndedir, nsan hangisini yelerse o kendisine verilecektir.

nk Tanr'nn bilgelii engindir, Tanr'nn gc her eye yeter ve O, her eyi grr.
19 20

Tanr kendisinden korkanlardan gzn ayrmaz, nsann her davrann izler.

Tanr hi kimseye inansz olmay buyurmad, O, hi kimseye gnah ilemesi iin izin vermedi.

Tanr Gnahllar Cezalandracak

16
2

ok sayda deersiz ocuk zlemi duyma, nansz erkek ocuklar seni sevindirmesin. ok sayda ocuun da olsa, onlarda Tanr korkusu yoksa, Bu ocuklar sana zevk vermesin.
3

Uzun zaman yaayacaklarna gvenme, Onlarn geleceine gereinden ok inanma. Bin ocuun olmaktansa bir ocuun olmasn ye tut, nansz ocuklarn olmaktansa, ocuksuz lmek daha iyidir.
4

Akll bir adam bir kenti bayndr duruma getirebilir, Ama yasa tanmayan kiilerin soyu yok edilecektir.
5 6

Bu gibi olaylar gzlerimle grdm, Daha da etkileyici szleri kulaklarmla duydum.

Sulularn toplumunda ate tututurulacaktr! Boyun emeyen bir lke fke ile dolmutu.
7

Tanr, glerine gvenip bakaldran, Eskiden var olan yksek kiileri balamad. Kibirlerinden tr onlardan tiksiniyordu.

Lut'un birlikte yaad insanlar balamad, Kibirlerinden tr onlardan tiksiniyordu.

9

O, yok olmak yazgsndan kaamayan bu ulusa kar acmaszd, Bu ulus, gnahlaryla birlikte dnyadan silindi.
10

O, bir araya gelip dik ballkla davranan Ve ilerleyen alt yz bin kiiye kar acmaszca davrand.
11

Dik bal bir tek insan kalsayd, O cezasn ekecekti. nk balama ve fke Tanr'nndr, O, gldr, balayabilir ve fkelenebilir.
12

O'nun balamas sonsuzdur, Ama gerektiinde hogrden yoksundur, Kiiyi tutumuna gre yarglar.
13

Sulu olan, kt yoldan elde ettii kazanla kaamayacaktr, nanl kiinin sabr dllendirilecektir.
14

Tanr merhametle yaplan her ii balar, Ancak her insana yapt ie gre davranlacaktr.
15

(Onu tanmasn diye Tanr firavunun yreini katlatrd, yle ki Tanr'nn ileri gkler altnda bilinsin.
16 17

O'nun merhameti btn yaratla akland, I ve karanl birbirinden ayrd.)

"Tanr'dan saklanrm, Yukarda beni kim anmsayacak, O kalabalkta beni kim ayrmsayacak, Engin evrende ben neyim ki?" deme.
18

evrene bak, gkyz ve onun stndeki gkler, Deniz ve yeryz, O, onlar ziyaret ettii zaman titrerler.
19 20 21 22

Dalar ve yeryznn temeli, O, onlara bakt zaman rkp titrerler. Ama bunlar kim dnr? O'nun nasl davrandn kim anlamaya alr? Frtnayla esen rzgr grlmez, O'nun yaptklarnn ou ayrmsanmaz.

Adaletin yerini bulduunu kim bildirecektir? Bunu kim bekleyecektir? Antlama ok uzaklarda kald.
23

Aklsz, kendini aldatmay seven Ve yanl yola giren atak kii byle dnr.

Evrende nsan
24 25 26

Beni dinle, olum, bilimi ren, Btn belleinle syleyeceklerimi anlamaya al. Bilimin inceliklerini aklayacam, Bilimi anlam akl ile duyuracam. Tanr balangta dnyay yaratnca, Yaratklarnn arasnda yazgy bltrd.

27

Yaptlarn sonsuza dek saptad, Balangtan uzak gelecee dek. Tanr'nn yaptlar ackmaz ve yorulmaz, Grevlerini asla brakmaz.
28

Hibiri komusunu itip kakmamtr, Hepsi Tanr'nn szn dinler*.

*Bu satrda sz edilen yldzlarla gezegenlerdir.

29 30

Ardndan Tanr yeryzne bakt, Yararl eyler yeryzn kaplad. Yeryzn her trl hayvanla doldurdu, Onlar sonunda toprak olacaktr.

17 Tanr insan topraktan yaratt, Ardndan oraya dnmesi iin onu topraa
verdi.
2

O, insann yaam iin belirli bir zaman saptad, nsan dnyadaki tm varlklarn zerine egemen kld.
3

O, insan kendi gibi gl kld, Onu kendi biiminde yaratt.

O, btn yaratklara insan korkusu verdi, nsan hayvanlarla kularn efendisi yapt.
5

(Tanr onlara be duyu verdi, Altnc duyu olarak onlara anlay, Yedinci duyu olarak soruturma, Bakalarnn dncelerini aklama yetisi verdi.)
6

O, insanlara bir azla bir dil, gzler ve kulaklar verdi, Dnmeleri iin onlara bir de yrek verdi.
7

O, insanlara bilgi ve alglama yetisi verdi, Onlara iyilii ve ktl aklad. O, grkemli yaptlarn gstermek iin, nsanlarn yreine kendi n koydu. (Tanr'nn grkemli ileriyle vnmeleri iin onlara izin verdi.)

10

nsanlar, Tanr'nn grkemli yaptlarndan sz ederken, O'nun kutsal adn veceklerdir.

11

O, insanlara bilgiyi sundu, Yaam yasasn onlara armaan etti. O, sonsuza dek insanlarla bir antlama yapt, Yarglarn onlara aklad.

12

13

nsanlar onun grkemli ululuunu gzleriyle grdler Ve grkemli sesini kulaklaryla duydular.
14

O, insanlara dedi ki: "Ktlk yapmaktan saknn", Her insana komusuyla ilgili bir buyruk verdi. Kutsal Yarg
15

nsanlarn davranlarn O her zaman grr, Bu davranlar O'ndan gizlenemez.

16

(Yollar genliklerinden beri ktle yneliktir, Kendi tatan yreklerini etten yree eviremezler. Dnyann tm uluslarn ayrmtr.)
17

Her ulusun bana bir ynetici atamtr, Ama srail'in yazgs Tanr'yladr*.

*O devirde srail'in banda bir kral yoktu.

18

(lk doanlarn terbiye eder, Onlara sevgisinin n miras olarak verir, Onlar savsaklamaz.)
19

nsanlarn tm etkinlikleri O'nun iin gn ndadr, O'nun gzleri insanlarn davranlarn srekli izler.
20

nsanlarn yapt ktlkler O'nun iin gizli deildir, Btn gnahlar Tanr'nn katndadr.
21

(Ne var ki, ltufkr ve onlarn yaratln bilen Tanr nsanlar terk etmedi, brakmad, Onlar esirgedi.)
22

Bir kiinin sadaka vermesi O'nun iin bir mhr yz kadar nemlidir, O, eli ak kiiyi gznn bebei gibi sever.
23

O, bir gn ortaya kp o kiileri dllendirecektir, Hak kazandklar dl kendilerine verilecektir.

24

O, tvbe edenlerin geri dnmesine olanak tanr, Umudunu yitirenleri yreklendirir. Tvbeyle lgili tler
25

Tanr'ya dn ve gnah ilemekten vazge, O'nun katnda yalvar ve suunu hafiflet.

26

Yce Tanr'ya dn ve ktlk yapmay brak, Btn uygunsuz davranlardan tiksin.

27

Yaayanlar yce Tanr'y onurlandrmazsa, eol'de O'nu kim vecek?

28

Yaayanlar ve salkl olanlar Tanr'y vebilir, ster ller ister varolmayanlar iin O'nu vmek olanakszdr.
29

Tanr'nn balamas ne denli engindir, O'na dnen btn insanlar balar! nsan her eyi elinde bulunduramaz, nk insanolu lmsz deildir.

30

31

Gne kadar kl ne var? Ama gne tutulabilir. nsanolu, doal zelliine uygun olarak, Tmyle ktl simgeler.
32

O, yksek gkyznn ordularn denetir, Bu sre iinde tm insanlar toz ve klden oluur.

Tanr'nn Ycelii

18 O sonsuza dek yaar, Evreni yaratmtr.

2 3

Adil olan salt Tanr'dr. (O'na benzer kimse yok.

Parmayla dnyaya yn verir, Her ey O'nun isteine boyun eer. nk her eyin kraldr O, Gcyle kutsal olan kirli olandan ayrr.)
4

Yaptlarn aa vurma yeteneini hi kimseye vermemitir, O'nun grkemli etkinliklerini kim alglayabilir?
5

O'nun grkemli gcnn deerini kim bilebilir? Bundan te O'nun balamalarn kim aklayabilir?
6

Tanr'nn olaanst yaptlarn alglamak olanakszdr, Onlara hi bir ey eklenemez, onlardan hi bir ey eksiltilemez.
7 8

Kii bir ii bitirdii zaman iin daha bandadr, Durunca aknlk iindedir.

nsan nedir, hangi amaca yarayan bir i yapmaktadr? nsanda var olan iyilik ve ktlk nedir?
9

nsan yaamnn gnlerini ele alalm, Yz yl uzun bir sredir.

10

Bu bir ka yl sonsuzlukla kyaslarsak, Denizde bir damla su veya bir kum tanesi gibidir.
11 12

Bu nedenle Tanr onlara katlanr, Onlar balar.

O, insanlarn acnacak kadar Kt durumda olduklarn grr ve bilir, Bu nedenle balamas engindir.
13

nsann sevecenlii komusunu etkiler, Ama Tanr'nn sevecenlii tm yaratklar kapsar. O, tpk bir obann srsn gtmesi gibi, nsanlar paylar, yola getirir ve eitir.
14

O, yola gelenlere ve O'nun yarglarn olaanst almayla arayanlara kar sevecendir. Yoksullara Yardm
15

Olum, yararl bir yardm bakasn ktleyerek hafifletme, Ya da bir armaan verirken gcendirici szler syleme.
16 17

Scakta i insann iini amaz m? Gzel bir sz, bir armaandan daha deerlidir.

Kukusuz, bir sz gzel bir armaandan stndr, Ama eli ak kii ikisini de vermeye isteklidir.

18

Aklsz kiinin verdii her ey aalayc olacaktr, Kiinin istemeyerek verdii armaan gze irkin grnecektir. Kendini Snamak
19 20 21 22

Konumadan nce ren, Hasta olmadan nce kendine iyi bak. Hkm gn gelmeden nefsinle hesapla, O zaman ziyaret gnnde temize karsn. Hastalanmadan nce alakgnll ol, Gnah ilersen piman ol.

Zamannda itiin anda vefa etmekten seni hi bir ey alkoymasn, leri yoluna koymak iin lm saatini bekleme.
23 24 25 26

Ant imeden nce kendini hazrla, Tanr'ya meydan okuyan bir insan gibi davranma. Son gnlerin fkesini anmsa, alrken Tanr yzn br tarafa evirir. Bolluk olunca ktlk gnlerini anmsa, Varlklyken yoksulluu ve yokluu anmsa.

Gnn douundan batna dek zaman akp gidiyor, Tanr'nn katnda her ey abucak gelip geiyor.
27

Bilge adam her zaman uyank olur, Gnah ilendii gnlerde su ilememeye dikkat eder.
28 29

Akll insanlar bilgelii anlar, Bilgelii bulanlara sayg gsterir. Ataszlerini anlayanlar bilge olmulardr, Uygun zdeyiler sylemilerdir.

Kendini Denetlemek
30 31

Cinsel isteklerinize uymayn, Tutkularnz snrlayn.

steklerinize uyup gnl doygunluuna ererseniz, Dmanlarnzn karsnda glnecek duruma dersiniz.
32 33

Kendinizi lks yaama altrmayn, Bu gibi topluluklardan uzak durun. Cebi bomboken Kredi ile lenler veren dilenci durumuna dmeyin.

19Byle davranrsan hi bir zaman varlkl olamazsn, Az miktarla yetinmeyen kii

yava yava batar.
2

arap ve kadn akl banda erkekleri batan karr, Fahielerin mterisi utan duygusunu yitirir.
3

O, trtllarn ve kurtlarn miras olacaktr, Utanmaz adam yaamn yitirecektir.

Bo Szler Konumamak

4 5 6 7 8

abuk inanmak aklszl gsterir, Gnah ileyen insan kendine ktlk eder. Ktlkten zevk duymak insan mahkm eder, Dedikodudan tiksinen insan ktlkten kanr. Sana syleneni asla bakasna tekrar etmezsen Bana bir ktlk gelmez.

Dosta da dmana da bundan sz etme, Bunu aklama, aklamamak gnah saylsa bile.
9

Seni duyarlar, sonra da sana gvensizlik duyarlar, Zamanla senden nefret ederler.

10

Bir ey mi duydun? Sen lnceye dek o sende kalsn. Cesaret! Sana syleneni saklamakla atlamazsn!
11

Aklsz bir adama sylenenler ona doum sancs verir, Tpk doum arlar eken bir kadna benzer.
12

Aklsz bir adama verilen olaylarla ilgili bilgiler Kala kemiinin etine saplanm bir ok gibidir. Her Duyduuna nanma
13

Dostuna soru sor, belki hi bir ey yapmad, Bir ey yaptysa, onu tekrarlamayacaktr.
14

Komuna soru sor, belki hi bir ey sylemedi, Bir ey sylediyse, onu tekrarlamayacaktr.
15 16

Dostuna soru sor, nk kara almayla sk sk karlalr, Her duyduuna inanma.

nsan bazen yanlr, ama o szleri demek istemez, Hangimiz szleriyle hi gnah ilemedi?
17

Komuna gzda vermeden nce ona soru sor, Yce Tanr'nn yasasna uygun koul tan. (fkelenme.
18 19

Tanr korkusu kabul etmenin balangcdr, Bilgelik sevgiyi kapsar.

Tanr buyruklarnn bilgisi yaam veren terbiyedir, O'nu honut eden eyleri yapanlar lmszlk meyvesinden zevk alrlar.) Gerek ve Dzmece Bilgelik
20 21

Bilgeliin tm anlam Tanr korkusudur, Bilgelik, yasaya uymakla yerine getirilir.

(Bir kle efendisine, "stediini yapmayacam" derse, Sonradan piman olup yapsa bile efendisinin kzgnln gideremez.)
22

Ancak ktlkte okbilmi olmak bilgelik deildir, Sulularn dnde akll yarg yoktur.

23 24

Tiksindirici bir beceriklilik vardr, Bilgelii olmayan kii aklszdr.

ok zeki olup yasaya kar gelmektense, Akl kt ama yrei korkuyla dolu olmak yedir.
25

Hakszla neden olan becerikli bir zeka vardr, Davay kazanmak iin yardmlardan faydalanan kii vardr.
26 27 28

Acdan iki bklm olmu kii vardr, Ama gerekte bu bir aldatmacadr. Yzn gizleyip yalandan sar olur, Sen hazrlkszken bu durumdan yararlanr.

Bu adam gnah ilemeyeceini dnebilir, Ama eline frsat geince ktlk yapacaktr.
29 30

Bir insann grn onu sana tantr, Dnen insan yzndeki anlamla belli olur.

Bir insann giysisi, sana yapt ii bildirir, Bir insann yry, onun ne olduunu sana bildirir. Susmak ve Konumak

2O Uygunsuz zamanda paylamak vardr, Susan adam vardr ve o akgzdr.

2 3 4

Ama paylamak fkelenmekten ok daha iyidir! Suunu kabul eden kii cezay savuturur.

Davay kazanmak iin zor kullanan, Bir kzn bakireliini bozmak isteyen harem aasna benzer.
5 6

Susan kii bilge kabul edilir, Bakas da ok konutuu iin herkesin nefretini kazanr.

Ne yant vereceini bilmediinden susan kii vardr, Bakas ise, ne zaman konuulmas gerektiini bildiinden sessizdir.
7

Bilge insan uygun zamana dek sessizdir, Ama aklsz ve geveze bu konuda yanl hkm verir.
8 9

ok konuan insan kimse sevmez, Kendi kendini atam hakimden herkes tiksinir. Ykm bir insan kurtarabilir, ansl kii her eyi yitirebilir. Hi bir yarar salamayan armaan vardr, nsana iki katn veren armaan vardr. nsan utandran onurlar vardr, Aa tabakadan olup ban dik tutan kiiler vardr. Az para ile ok ey satn alan adam vardr, Ama o, bunun bedelini yedi misli der.

10 11 12 13

Bilge kii szleriyle herkesin sevgisini kazanr, Ama aklsz insanlar bouna yardm datr.

14

Aklsz bir adamn armaan sana hi bir yarar salamaz, Onun gzleri, bunun karlnda yedi mislini almak iin bakar.
15

Aklsz adam az verir ve ok sver, ehir tellal gibi azn aar, Bugn faizle verip ertesi gn parasn ister, Tiksindirici bir adamdr.
16

Aklsz adam yle der: "Dostum yok, Yaptm iyi ilerin karlnda Kimse bana kar gnl borcu duymuyor,
17

Ekmeimi yiyenler arkamdan kt konuuyor." Sk sk ona glerler, hem de herkes ona gler! Yakksz Szler
18 19 20

Ayak kaymas dil srmesine yedir, Bylece ktler anszn ykmla karlar. Kaba bir adam, bilgisizin sonsuza dek yineledii Anlamsz bir ykye benzer.

Aklsz adamn syledii zdeyii kimse kabul etmez, nk zdeyii uygun bir zamanda sylemez.
21

Yoksul olduundan gnah ilemeyen bir adam ele alalm, Vicdan azab huzurunu karmaz.
22

Sahte utan duygusuyla kendini yok eden kiiyi ele alalm, Aklsz bir adamn dncesi uruna kendini yok eden kiiyi.
23

Sahte utan duygusuyla Bir dosta sz veren kiiyi ele alalm, O, durup dururken bir dman edinir. Yalan
24 25 26

Yalan sylemek, kiiye irkin bir leke srer, Yalan, bilgisiz kiinin dilinden dmez. Hrsz mzmin yalancya yedir, Ama ikisinin de sonu ykmdr. Yalan sylemek ok kt bir alkanlktr, Yalanc, sonsuza dek gzden der.

Bilgece Szler
27 28 29

Bilge kii szleriyle ilerler, Akgzse prensleri sevindirir. Topra ileyen kii bol rn elde eder, Prensleri sevindiren kiinin sular balanr.

Rvet ve armaanlar bilgelerin gzn karartr, Hayvann azna geirilen azlk gibi paylamalar bastrr.
30 31

Gizlenmi bilgelik ve kefedilmemi hazine, Bunlarn her ikisi ne ie yarar? Aklszln gizleyen kii, Bilgeliini gizleyen kiiye yedir.

Gnaha Kar Uyar

21Olum, gnah iledin mi? Bir daha yapma, Gemi sularn iin balanmay
dile.
2

Ylandan kaar gibi gnahtan ka, Ona yaklarsan seni srr. Onun dileri aslann dileri gibidir, nsanlarn yaamna son verir.
3 4

Yasaya kar gelmek iki taraf keskin kl gibidir, Onun at yaralar iyilemez.

Panie kaplmak ve iddet, saraylar harabeye evirir, Ayn ekilde kibirlilerin evleri yklr.
5 6

Yoksulun yalvarn Tanr'nn kula derhal duyar, Onun yargs abuk belirir.

Paylannca gcenen, gnah ileyen kiinin izindedir, Tanr'dan korkan, yrekten tvbe eder.
7

Fazla dnmeden sratli konuan kii Her yerde tannr, Ama dili srerse, dnen kii bunu farkeder.
8 9

Bakasnn parasyla evini yapmak, Tabutun iin ta toplamaya benzer.

Yasad kiilerin toplants bir yn halat gibidir, Bunlarn sonu byk alevli bir atetir.
10

Gnah ileyenin yolu asfaltla denmi, przsz bir yoldur, Ancak bunun sonu eol ukuruna varr. Bilge ve Aklsz
11 12

Yasaya uyanlar igdlerine egemen olur, Bilgelikte Tanr korkusu kusursuz olur.

Zekas kt olan insana hi bir ey retilemez, Ama zeka insann iindeki acy arttrabilir.
13 14 15

Bilge kiinin bilgisi sel gibi artar, Onun d yaayan bir pnar gibidir. Aklsz bir adam yrei krk bir kavanoza benzer, ine herhangi bir bilgiyi alamaz.

Kltrl insan bilgece bir atasz duyarsa, Bu ataszn ver ve bir dieriyle onu tamamlar. Aklsz bir adam bu ataszn duyarsa, glp geer, Onu gzard eder.
16

Aklsz bir adamn szleri yolculukta tanan yke benzer, Ama zeki bir insan dinlemek sevin verir.
17

Toplum akgz insann syleyeceklerini sabrszlkla bekler, Syledikleri dikkatle incelenir.

18

Aklsz adamn bilgelii bir evin yknts gibidir, Kaln kafal kiinin bilgisi anlamsz szlerden oluur.

19 20 21 22

Aklsz kii iin eitim ayana vurulan zincir gibi, Sa eline taklan kelepe gibidir. Aklsz adam yksek sesle gler, Ama zeki olan sessizce glmser. Eitim akgz insana altndan bir ss gibi, Sa koluna taklm bilezik gibidir.

Aklsz adamn aya bir eve dorudan doruya girer, Ama deneyimli kii, tutumunda saygldr.
23 24

Aklsz adam kap aralndan ierisini gzetler, Soylu kii darda bekler.

Kaplar dinlemek, insann kt yetitiini belli eder, Alglayan kii byle davranmaktan utanr.
25 26

Dedikodu yapanlar bakalarnn szlerini yineler, Bilgelerin szleri dikkatle irdelenir.

Aklsz insanlarn szleri kalplerini dillere drr, Bilgelerin szleri yreklerini aa vurur.
27 28

nansz olan, dmanna lanet ettii zaman, Aslnda kendisine lanet etmektedir. Dedikodu yapan kimse kendi adn lekeler, Komular ondan tiksinir.

Aylak Kii

22Aylak kii kirle kaplanm bir taa benzer, Utancn herkes slkla karlar.
2

Aylak kii bir para gbre gibidir, Onu alan derhal elinden atar.

yi yetimemi bir erkek ocuun babas olmak bir utantr, Bir kz ocuun douu kayptr.
4

Akl banda bir kz, kocas iin bir hazinedir, Ama utanmayan kz, babas iin znt kaynadr.
5

Kstah kz annesiyle babasn utandrr, Her ikisi de onu reddeder.

Zamansz bir paylama cenazede alnan mzie benzer, Ama dvmek ve cezalandrmak Her zaman iin sagrl bir davrantr.
7

(yi eitilen ocuklar Anne babalarnn olumsuz ynlerini gizlerler, yi eitilmeyen, kibirli ve inat ocuklarsa Anne babalar iin lekedir.)

Bilgelik ve Aklszlk
9

Aklsz adama bir ey retmeye alyorsan, Krlm bir kabn paralarn tutkalla yaptryor, Uyku ile sersemlemi bir adam uyandryorsun.

10

Aklsz adama bir eyler anlatmaya alyorsan, O, uyuklayan birine benzer. Sen her eyi anlattktan sonra o sana: "Hangi konuyu aklyordun?" diye sorar.
11

Cansz adam iin gzya dk, nk o akln nurunu gerilerde brakmtr. Aklsz adam iin gzya dk, nk o zeksn gerilerde brakmtr. Ama ller iin o denli alama, nk onlar erince varmtr.
12

Aklsz kii iin yaam lmden daha ackldr. ller iin yas tutma sresi yedi gndr, Aklszlar ve inanszlar yaamlarnn her gnnde yasldrlar.
13

Aklsz bir adamla bouna ok konuma, Kaln kafal kiilerin yanna gitme. Ondan sakn, yoksa bana bela olacak, Onunla grrsen, lekelenirsin. Ondan uzak dur, o zaman erince kavuursun, Onun aklszl seni ileden karmaz.
14

Kurundan daha ar bir ey varsa, Onun ad "aklsz" deil midir?

15

Kaln kafal kiiye dayanmaktansa, Kuma, tuza ve bir demir parasna dayanmak daha kolaydr.
16

Deprem, bir binaya iple balanm bir direi yerinden oynatmaz, Ayn biimde, dndkten sonra kararl bir yrek Tehlikeli anda kanmaz.
17

Akll dnceye dayanan bir yrek dz bir duvarda, Kum, kire ve imento karm D duvar svasndan yaplm bir sse benzer.
18

Bir duvarn stne konan akl talar rzgra dayanamaz, Ayn biimde kendi dncelerinden rken Aklsz adamn yrei korkuya dayanamaz. Dostluk
19

Bir gze ine sokarsan gzya aktrsn, Bir yree ine batrrsan ondaki duygular aa kartrsn.
20

Kulara ta atarsan rkp kaarlar, Bir dosta sversen dostluun sonu olur. Bir dosta kl ektinse, umudunu yitirme, Geri dnebilirsin.

21

22

Dostuna kar konutunsa zlme, Barmak iin bir umut vardr. Ama hakaret, kstahlk, Gizleri aa vurmak, arkadan vurmak, Bu durumda tm dostlar senden kaar.
23

Komun yoksulken onun gvenini kazan, nk daha sonra varlkl olursa Bundan sen de yararlanabilirsin. Ackl gnlerinde yannda ol, Bylece o mirasa konarsa sen de payn alrsn.
24

Kazann buhar ve duman yangn ktn bildirir, Ayn biimde hakaretler kan dkleceini bildirir.
25

Bir dostu korumaktan utanmam, Onu grnce svmam. Onun yznden bana bir ktlk gelirse, Bunu duyan kiiler ondan saknr.

26

Uyanklk
27

Dilimin ykmma neden olmasn Ve dmemi nlemek iin Azm kim koruma altna alacak? Dudaklarma kim sagr mhrn basacak?

23Tanrm, yaammn Babas ve Efendisi, Onlarn sama isteklerine uymama

engel ol, Onlarn yznden dmeme engel ol.
2

Dncelerimden tr beni kim cezalandracak? Yreime bilgeliin disiplinini kim uygulayacak? Sularm balanmamal, Her gnahm kaydedilmeli.
3

nk sularm oalabilir, Gnahlarm artabilir. Bana kar olan kiilerin nnde debilirim, Dmanm eytanca bir zevk duyabilir.
4

Rabbim, Babam ve yaammn Tanrs, Bana kibirli baklar verme, ehveti benden uzaklatr, Nefsime ve ehvete uymam nle, Utanmaz isteklere kaplmama izin verme.

Ant mek
7

ocuklar, size reteceklerimi dinleyin, Szlerime uyanlar sust yakalanmayacaktr.

8

Gnah ileyen kendi dudaklaryla tuzaa der, Bylece yolsuzluk yapan adamla kibirli kii yanlr.
9

Ant imeye azn altrma, Tanr'nn adn anma alkanl edinme.

10

nk her an seyredilen bir kle Her zaman berelenecei gibi, Her an ant ienle Tanr'nn adn anan kii de Gnahsz olmayacaktr.
11

Her zaman ant ien kii gnah doludur, iddet evinden eksik olmaz. Birini gcendirirse suludur, Ciddiye almadan ant ierse, iki misli gnah ilemi olur. Yalan syleyerek ant ierse Kendisine susuz gibi davranlmayacak, Evi aclarla dolacaktr. Kt Konuma
12

lmle ykl bir konuma tr vardr, Yakup'un mirasnda bulunmaz. nk dindar kimseler bunlardan uzak durur, Onlar kendilerini sefahate verip gnah ilemezler.
13

Kaba szcklere, Svp sayma trnden szlere azn altrma, nk byle konuursan gnah ilersin.

14

Prenslerle olduun zaman, Annenle baban anmsa. nk kendini unutup Aklsz biri gibi davranabilirsin. O zaman hi domam olmay diler, Doduun gne lanet edersin.
15

Yakksz szler syleme alkanlnda olan kii Yaad srece bundan vazgeemez. Bedensel Gnahlar
16

ki eit insan gnahlar arttrr, Bir nc tr fkelendirir. Ocak gibi alevlenen bir tutku vardr, O tutkuyu yattrmak iin tatmin etmek gerekir. Kendi etini ehvetle isteyen kii vardr, Bu ate onu tketinceye dek bundan vazgemez.
17

Zina eden kimse iin her yemek tatldr, lnceye dek bu iten bkmaz.

18

Evlilik yatana kar gnah ileyen kii Kendi kendine yle der: "Beni kim grebilir? Karanlk evremi saryor, duvarlar beni gizliyor, Beni kimse grmyor, niin zleyim? Yce Tanr benim gnahlarm anmsamayacaktr."
19

O, insanlarn baklarndan korkar, Tanr'nn baklarnn Gneten on bin defa daha parlak olduunu anlamaz. O'nun gzleri insann her davrann, En gizli keleri grr.
20

Tanr tm yaratlanlar daha yaratlmadan biliyordu, imdi yaratlm olanlar hala biliyor.
21

Gnahl adam hi beklemedii anda yakalanacak, Kent halknn nnde cezalandrlacaktr. Zina Eden Kadn
22

Kocasn brakp giden Ve ona baka bir erkekten miras veren kadn Ayn durumdadr.
23

lk nce yce Tanr'nn yasasna kar gelmitir, kincisi kocasn aldatmtr. ncs fahielik edip zina yapmtr, Baka erkekten ocuu olmutur.
24

Kendisi topluluun nne getirilecek, ocuklar iin soruturma alacaktr. ocuklar kk salmayacak, Dallar meyve vermeyecektir. Herkes onun ansna lanet edecek, Onun utanc asla yok olmayacaktr.

25

26

27

O kadndan daha uzun sre yaayanlar Tanr'dan korkmaktan daha iyi bir ey olmadn, Tanr'nn buyruklarna uymaktan Daha gzel bir ey olmadn anlayacaklardr.
Bilgeliin Syledikleri

24Bilgelik vnr, Yandalar arasndayken ok nldr.

2 3 4 5 6 7 8

Yce Tanr'nn katndayken konuur, O'nun varlyla kvan duyar. "Ben yce Tanr'nn azndan kopup geldim, Yeryzn sis gibi kapladm. Otam ykseklerde kurmutum, Tahtm bulutlardan yaplm stunlar stndeydi. Tek bama gkyznn kemerini kuattm, Denizlerin dibine indim. Denizin dalgalarn, tm yeryzn Tm uluslar, tm lkeleri ynettim. Bunlarn arasnda mutluluu aradm, Kimin lkesinde adr kurabileceimi aratrdm.

"O zaman her eyi yaratan bana bilgi verdi, Beni yaratan adrm iin yer buldu. O yle dedi: 'adrn Yakup'ta kur, srail senin mirasn olsun.'
9

ncesizlikte, balangta O beni yaratt, Ben sonsuzlua dek kalacam.

10

Kutsal tapnakta O'nun katnda hizmet ettim, Bylece srail halkna kendimi kabul ettirdim.
11 12 13 14

Sevgili kentte O bana dirlik verdi, Yerualim'de yetkimi kullanyorum. Ayrcalkl bir ulusa, Tanr'nn mlkne ve mirasna kk saldm. "Bir Lbnan selvisi, Hermon Da'ndaki bir selvi aac kadar bydm.

Eyn-Gedi'deki hurma aac, Eriha Kenti'ndeki gl aac kadar bydm. Ovadaki ince zeytin aac, Dmdz bir aa gibi bydm.
15

Tarn aacna ve akasyaya benzer bir koku sayorum, Lavanta yapmnda kullanlan Kusursuz sar sakz gibi bir koku sayorum. eytantersi, damarl akik ve mr ya gibi, Tapnakta yaklan buhurdaki tts gibi Gzel bir koku sayorum.
16 17

Bir sakz aac gibi dallarm uzattm, Dallarm grkemli ve zariftir.

Ben, zarif filizleri olan bir ba kt gibiyim, iek verdiim zaman, bunlar n ve varlk rndr.
18

(Gzel sevgi, korku, bilgi ve kutsal umut annesiyim ben, Sonsuz olduum iin btn bunlar O'nun adyla arlan ocuklarma veriyorum.)
19 20

"Sen ki beni istiyorsun, bana yakla, Meyvelerim seni doyursun.

nk benim anlarm baldan tatldr, Benim mirasm olmak bal peteinden daha tatldr.
21

Beni yiyenler ackp daha fazlasn ister, Beni ienler susayp daha fazlasn ister.

22

Beni dinleyen asla utanmayacaktr, Davranlarnda benim buyruklarma uyan Asla gnah ilemeyecektir." Bilgelik ve Yasa
23

Btn bunlar Yce Tanr'yla yaplan antlamadan baka bir ey deildir. Musa'nn yasasdr, Yakup'un toplumu iin mirastr.
24

(Rab'de glen, seni glendirmesi iin O'na ko, Her eye Gc Yeten Rab Tanr'dr, O'ndan baka kurtarc yok!)
25 26

Bunun iindir ki, bilgelik Pion gibi azna dek doludur, rn zaman Dicle gibidir.

Bunun iindir ki, akl Frat Irma gibi azna dek doludur, rn zaman rdn Irma gibidir.
27

Bunun iindir ki, disiplin Nil Irma gibi akar*, Babozumu zaman Gihon'a benzer.

* Burada rdn Irma ile Nil Irma Eden'in drt rmayla bir araya konmutur (bkz.Yar.2:10).
28

lk insan onu tmyle anlamay asla baaramad, Daha sonra gelen insanlar da onu tmyle anlayamad.
29

nk onun dnceleri denizden daha engindir, Tasarlar cehennemden daha derin.

30 31

Bense, tpk bir rmak kanal gibi, Baheye akan bir su yolu gibi.

yle dedim: "Meyve bahemi sulamay tasarlyorum, iek tarhm sulamay tasarlyorum." Gr bak, su yolum bir rmak oluturdu, Irmam bir deniz oluturdu.
32 33 34

imdi disiplin k saacak, Onun n her yere gndereceim. Gaipten, haber verir gibi bilgi vereceim, Gelecek kuaklara bu miras brakacam.

Yalnz kendim iin didinmediime dikkat et, nk bilgelii arayan tm insanlar iin uratm. Gzel ey

25Ruhuma byk zevk veren ey vardr, Bunlar Tanr ve insanlar iin de

2

sevindiricidir: Kardelerin anlamas, komularn dost olmas, Birlikte uyum iinde yaayan kar koca. Ruhum tr kiiden tiksinir, Onlarn var olmasn bir rezalet olarak grr: Kibirli yoksul, yalanc zengin, Akldan yoksun zina eden yal kii. Yal Bilgenin ekicilii
3

Genliinde bir ey kazanmadnsa Yalyken nasl bir ey bulabilirsin?

4 5 6

Ne gzel ey aarm salarla doru yarglar, Ak sakallarla iyi tler verebilmek! Ne gzel ey yallarn bilgelii, Sekin kiilerin gz nnde tutulan tleri! Yallarn tac olgun deneyimleridir, Onlarn gerek grkemi Tanr korkusudur.

On Gzel Dnce
7

Uygun olduunu dndm dokuz ey vardr, imdi dilimin ucunda olan bir onuncu ey vardr: Mutluluu ocuklarnda bulan, Dmanlarnn ykmn grnceye dek yaayan,
8

Akl banda bir ei olan mutludur. kz ve eekle abalamayan*, Diliyle hi gnah ilemeyen de mutludur. Kendisi kadar deerli olmayan Kiiye hizmet etmeyen insan da yledir. * Bu satrn anlam, dzenli olmayan bir ekiple almaktr.
9

Akll olan ve szleri dikkatle dinlenen kii mutludur.

10

Bilgelii elde eden kii ok byktr, Ama hi kimse Tanr'dan korkan kiiden stn deildir.
11 12

Tanr korkusu her eyden stndr, Bunu iyice renen kii ne ile kyaslanabilir? (Tanr korkusu O'nu sevmenin balangcdr, man O'na doru komaktr.)

Kt ve Erdemli Kadnlar
13

Herhangi bir yara Yrek yarasna ye tutulur, Herhangi birinin kin duymas Bir kadnn kin duymasna ye tutulur.
14

Herhangi bir ktlk Dmann yapaca ktle ye tutulur, Herhangi bir alma Dmann almasna ye tutulur!
15 16

En kt zehir ylann zehiridir, En byk fke bir dmann fkesidir.

Kin duyan bir ele ayn evde oturmaktansa, Bir aslan veya ejderhayla ayn evde oturmay yelerim.
17 18 19

duygusu bir kadnn grnn deitirir, Yz bir aynnki kadar acmasz olur. Kocas komularla yemee kt zaman, Elinde olmadan dertlenip iini eker.

Hi bir ktlk bir kadnn yapaca ktlkle kyaslanamaz, Onun yazgs gnah ileyenin yazgs olsun!
20

Bir kum ynna trmanmak Yal kiinin ayaklar iin ne denli gse, Sessiz bir koca iin Geveze bir kadnla yaamak o denli gtr.
21

Bir kadn gzelliiyle seni avucunda oynatmasn, Asla akln bandan almasn.

22 23

Kadn kocasna destek olursa, Geimsizlik, saygszlk ve utan kaybolup gider.

Ama kin duyan bir kadn sz konusuysa, elde edilen sonu, Can sknts, umutsuz baklar, yaral yrektir. Gevek eller ve bklen bacaklar Kadnn kocasna bezginlik verdiini gsterir.
24 25

Gnah bir kadnla balamtr, Onun yznden hepimiz leceiz.

Suyun su szdran bir delik bulmasn nle, Kin duygusu olan bir kadn leri geri konumas iin babo brakma.
26

Eer szn dinlemezse, Onu bandan kovup kurtul*.

* Musa'nn yasas boanmaya izin verir (bkz. Yas.24:l-4).

26Gerekten iyi bir kadnn kocas mutlu bir erkektir, Yaayaca gnlerin says iki
misli artacaktr.
2

Kusursuz bir e kocas iin sevin kaynadr, nk o erkek yaamn mutlulukla srdrecektir.
3 4 5

yi bir e en iyi ksmettir, Tanr'dan korkanlarn payna dendir. Zengin veya yoksul yrekleri sevin doludur, Her mevsimde gler yzl olurlar.

Yreimi korkutan ey vardr, Drdncs de beni dehete drr: Btn kentin kara almas, insan kalabalnn toplanmas, Aslsz sulama, bu olay lmden de ktdr.
6

Ama baka bir kadn kskanan kadn Kalp krkl ve ac getirir, Btn bu olaylar insan dilinin neden olduu ykmlardr.
7

Kt bir e, uymayan kz boyunduruu gibidir, Onun hakkndan gelmeye almak Akrebe dokunmaya benzer.
8

Sarho bir e herkesi kkrtp fkelendirir, Alaldn gizlemek iin hi bir aba gstermez.
9

Bir kadnn ehveti cretli baklarnda belli olur, Yandan gz atmasndan anlalr.

10

Bildiini okuyan kzn skca kontrol altnda tut, Yoksa senin hogrl oluundan yararlanacaktr.
11 12

Kznn utanmaz baklarn gzet, Seni rezil ederse arma.

Susayan bir yolcu gibi azn aacak, Karlat her sudan iecektir. Her kancann nnde oturacak, Ok klfn her oka aacaktr.
13 14

Bir kadnn zariflii kocasn byler, Onun baarlar erkei daha gl klar. Sessiz bir e Tanr'nn armaandr, yi ahlaka deer biilmez.

15 16

Alakgnll bir e iki misli nimettir, ffetli ahlakn deeri tartlamaz.

Bakml bir evde yaayan iyi bir ein gzellii, Tanr'nn yaratt dalarn stne doan gnee benzer.
17

Biimli bir vcudun stndeki gzel yz, Kutsal kandil sehpasnn stnde k veren kandile benzer.
18

Salam topuklara basan biimli bacaklar, Gm kaideye oturtulmu altn stunlar gibidir.
19 20 21 22

(Olum, genken saln koru, Gcn yabanclara verme. Ovada verimli tarla ara, Tohumundan ek ona, Kendi tohumuna gven. Bylece senin soyun srecek, Kendi ailesinde gven iinde byyp geliecek.

Fahie azdan szan tkrk, Sadk olmayan evli kadnsa sevgililerine lm stunu gibidir.
23

Tanr yolunda yrmeyen kadn Pay olarak kt adama verilir, Ama Tanr'dan korkan kadn Tanr yolunda yryen adama verilir.
24

Utan duymayan kadn srekli alay eder, Alakgnll kadnsa kocasnn yannda bile utan duyar.
25 26

nat kadn dii kpek gibidir, Ama utan duygusuna sahip kadn Rab'den korkar.

Kocasna sayg duyan kadn Herkese bilge kii diye bilinecek. Ama gururlanarak kocasna saygszlk eden Herkese kt kadn diye bilinecek. Kars iyi olan adam mutludur, Uzun yllar yaayacak
27

Yksek sesle ok konuan kadn Sava ars alan bir boruya benzer, Byle bir kadna sahip olann yaam Hep kargaa iinde geecek.) Ac Olaylar
28

Yreime ac veren iki ey vardr, ncs de beni fkelendirir: Yoksul durumda zayflaya zayflaya eriyip giden sava, Akll kiilere tepeden baklmas, Erdemli insann gnaha ynelmesi. Tanr byle bir insana kaza sonucu lm verir.
29

Bir tccar iin su ilememek, Bir satc iin gnaha girmemek gtr.

27ok sayda kii kr elde etmek iin gnaha girmitir, Varlkl olmak
umudunu tayan kii acmasz olmaldr.
2

ki tan arasndaki oynak yere bir tahta ivi sokulur, Ayn biimde alp satma ilemine gnah taklr.

Eer bir insan itenlikle Tanr'dan korkmuyorsa, Evi yaknda yklacaktr.

Yaamda Denenmeler
4

Kalburu alkalaynca geriye erp kalr, Ayn biimde bir insan konuunca kusurlar belli olur.
5

mlekinin yapt iin deneyi ocaktr, Bir insan snamak iin konuurken onu dinlemek gerekir.
6

Aacn yetitii meyve bahesi verdii rnn kalitesine gre deerlendirilir, Ayn biimde bir insann szleri duygularn aa vurur.
7

Bir insan konumadan vme, nk onu snayacak olan szleridir.

Erdem
8

Adaleti istiyorsan, onu elde edersin, Bayram giysisi gibi onu giyersin. Kular kendi trleriyle arkadalk eder, Adaleti uygulayanlar onun bilincine varr. Aslan pusuya yatp avn bekler, Ayn biimde, gnah sulular bekler.

10

Deiik Konumalar
11

nanlnn konumas her zaman bilgeliktir, Ama aklsz ay gibi deiir.

12

Aklszlarla birlikteyken Onlardan uzaklamaya bak, Ama dnceli insanlarla olduun zaman Ayrlmak iin acele etme.
13

Aklszlarn konumalar tiksindiricidir, Gnah ileyip sefahate dalnca glleri kabadr.

14

Sven insanlarn konumalarn duyunca nsann tyleri rperir, Onlarn grltl tartmalarn duymamak iin nsan kulaklarn tkar.
15

Gururlu insanlarn kavga etmesi sonucu kan dklr, Onlarn svp saymas insana ac verir. Gizler
16

Gizleri aklayan tm saygnln yitirir, stedii dostu asla bulamaz.

17

Dostunu sev ve sznde dur, Ama onun gizlerini aa vurdunsa onu artk izleme.
18

nk nasl ki bir insan dmann yok ederse, Sen de komunun dostluunu yok ettin.
19

Nasl ki bir ku parmaklarnn arasndan uup giderse, Ayn biimde dostunun gitmesini saladn, Onu bir daha yakalayamazsn.

20

Onu izleme, o imdi uzaklardadr, Tpk bir ceylan gibi tuzaktan kat.

21

nk yara sarlabilir, incinen insan balayabilir, Ama bir gizi aa vuran kii iin umut yoktur. kiyzllk
22

Kurnazca gz krpan kii zarar vermek iin entrika eviriyordur, Onu kimse kararndan caydramaz.
23

Seninle yzyzeyken azndan bal akar, Sylediklerini dinlerken ok duygulanr. Ama senin arkandan baka trl konuur, Szlerinin tiksindirici olduunu dolayl olarak anlatr.
24

Ben ok eyden nefret ederim, Ama en ok bu adamdan tiksinirim, Tanr da ondan nefret eder.
25

Havaya bir ta atan kii, onu kendi bana atar, Kt niyetli vuruun hem iyi hem kt etkileri olur.
26

Kuyu kazan kii onun iine der, Tuzak kuran kii tuzaa der.

27

Bir insan ktlk yaparsa o ktlk geri teper, Ama bunun nereden geldiini o bilmeyecektir.
28

Saygsz kiinin belirtisi neleyici, kmseyici szler ve kara almaktr, Ama , bir aslan gibi onu beklemektedir.
29

nanllarn yklndan zevk duyanlar Tuzaa deceklerdir, lmeden nce ac onlar kemirecektir. Almak
30

Gcenme ve fke, bunlar da tiksindiricidir, Her ikisi de gnah ileyen kiide bulunur.

28Zorla alan kiiden Tanr da alacaktr, Tanr ilenen gnahlarn hesabn

tutmakta ok titizdir.
2 3 4

Seni inciten komunu balarsan Dua ettiin zaman gnahlarn balanacaktr. Bir insan bakasna kar fkeliyse, Tanr tarafndan balanmay nasl isteyebilir?

Kendisine benzeyen baka bir insana acmyorsa, Gnahlarn balanmas iin nasl yalvarabilir?
5

Canl bir yaratk olarak almay gdyorsa, Onun gnahlarn kim balayacaktr?

En son olacaklar anmsa ve tiksinti duymaktan vazge, Sona ermeyi ve lm anmsa, Buyruklara uy.
7

Buyruklar anmsa ve yreinde Komuna ktlk etme istei olmasn. Yce Tanr'yla yaplan antlamay anmsa, Gcendinse nemseme. Kavgalar
8

Kavga etmekten saknrsan daha az gnah ilersin, nk fkeli kii kavgaya neden olur.
9

Gnah ileyen kii dostlarna bela getirir, Gnl rahatlna erimi kiileri anlamazla srkler.
10

Atein yan biimi onu besleyen yakta baldr, Bir kavga da ykc gcyle orantl olarak yaylr. Kiinin iddetli fkesi gcne baldr, Varlkl oluuyla orantl olarak taknl fkeyle yorulur.
11

Birdenbire balayan bir kavga atei tututurur, fkeli bir tartma sonucu kan dklr.
12

Kvlcma flersen birden alevlendirirsin, Kvlcma tkrrsen kvlcm sner, Her iki sonuca neden olan senin azndr. Dizginlenemeyen Dil
13

Dedikodu yapan kimseye ve yalancya lanet olsun! Esenlikte yaayan birok kiinin ykmna neden olmutur.
14

nc kiinin dili ok sayda insan sarsm, Onlar bir lkeden dierine srklemitir. Salamlatrlm kentleri ykm, Prenslerin evini altst etmitir.
15

nc kiinin dili erdemli eleri evlerinden uzaklatrm, ok altklar iin Hak ettikleri dlden onlar yoksun brakmtr.
16

nc kiinin sylediklerini dinleyen asla erince kavumaz, Yaamn gnl rahatlyla asla srdremez.
17 18

Kamnn vuruu insann etini kabartr, Ama dilin vuruu kemikleri krar.

Pek ok kii kl darbesiyle yere yklmtr, Ama ok daha fazla kiinin ykmna dil neden olmutur.
19

Ondan korunan ve dilin byk fkesine hedef olmayan insan mutludur. evresinde dilin boyunduruunu srklemeyen, Onun zincirleriyle bal olmayan insan mutludur.
20 21 22

nk dilin boyunduruu demirden, Zincirleri tuntan yaplmtr. Onun neden olduu lm ok kt bir lmdr, eol ona yedir. nanllar etkisi altna alamaz, Onun alevleri onlar yakmaz.

23

Tanr'dan ayrlanlar o alevlerin iine der, O alevler sndrlmeyecektir. Bir aslan gibi onlarn stne salverilecek, Bir panter gibi onlar parampara edecektir.
24

Mlknn etrafna engel olarak Keskin dikenli bir parmaklk yapp Gmn altnn kilit altnda saklamaz msn?
25 26

Ayn ekilde szlerini tartmak iin bir terazi hazrla, Azn srgl bir kapyla kapat.

Bu kapy aarken yanl adm atmamaya dikkat et, nk seni avlamak iin bekleyen var.

dn Alp Vermek

29Komuya bor vermek Acma duygusuna kaplarak yaplan bir itir,

Komuya yardm elini uzatmak buyruklara uymaktr.
2

Komunun gereksinmesi olduu zaman ona bor ver, Sen de komuna parasn zamannda de.
3

Szn tut ve onun gvenini kazan, Gereksinmelerinin her zaman karlanacan grrsn.
4

Pek ok kii borcunu umulmadk yerden gelen para gibi grr, Kendisine yardm elini uzatanlara paraca sknt verir.
5

Bir eyi elde edinceye dek kii komusunun elini per, Onun varlkl oluundan saygyla sz eder. Ama borcunun sresi dolunca demeyi geciktirir, Borcunu rasgele szcklerle der, Zamann uygun olmad savn ileri srer.
6

Sonunda paray dese bile alacakl borcun ancak yarsn alr, Bunu umulmadk yerden gelen para gibi grr. Yoksa parasn geri alamayp dolandrlacak, Bunu hak etmemesine karn bir dman edinecektir. Bor verdii adam karlnda Ona svp sayacak ve yaknacaktr, Kendisine sayg duymak yerine Deer vermeyecektir.
7

Pek ok kii bor vermeyi reddederken Ktlk yapmay dnmezler, Ancak durup dururken Dolandrlmaktan kayg duyarlar. Cmertlik
8

Bununla beraber hali vakti yerinde olmayanlarla sabrl ol, Cmert davranmak iin onlar bekletme.
9

Buyruklara uymak iin yoksula yardm et, Yoksun durumdayken ve eli boken onu kovma.
10

Gm paralarn kardein ve dostun iin harcaman O paralarn ziyan olup bir tan altnda paslanmasndan daha iyidir.

11

Para hazineni yce Tanr'nn buyurduu yolda harca, Bu davrann altndan daha yararl olduunu greceksin.
12

Ambarna cmertlii koyarsan, O seni her beladan kurtaracaktr.

13

Cmertlik dayankl kalkandan ya da ar mzraktan stndr, O senin iin dmannla savaacaktr. Senetler
14

yi bir insan komusuna kefil olur, Onun umudunu boa karansa utanmaz bir adamdr.
15

Sana kefil olan kiinin yardmn anmsa, O senin iin yaamn verdi.

16

Gnah ileyen kimse Ona kefil olan kiinin varl ve erinciyle ilgilenmez, Nankr kii kendisini kurtaran insan unutur.
17

Bakasna kefil olmak pek ok varlkl kiiyi batrm, Denizden gelen bir dalga gibi onlar sarsmtr.
18

Bakasna kefil olmak gl insanlar evinden uzaklatrm, Yabanc lkelere gndermitir.

19

Gnah ileyen kii i peindeyken bakasna kefil olursa Davalara karacaktr.

20

Komuna elinden geldii kadar yardm et, Ancak ayn kt duruma dmemeye dikkat et. Aile Oca ve Konukseverlik
21

nsan yaamnda en nemli konular su, ekmek, giysidir, Kiisel dokunulmazlk iin bir evdir.
22

Bakasnn evinde bol yemek yemektense, Yoksul bir adamn kaln tahtadan yaplm bir damn Altndaki yaam daha iyidir.
23

Elindeki az veya ok olsun, durumundan kvan duy, Kimse sana davetsiz misafir diyemez.
24

Evden eve dolamak acnacak bir yaamdr, Nerede kalrsan azn amaya cesaret edemezsin.
25

Sen bir yabancsn, utan duygusunu tadarsn, Ayrca insan gcendiren szler de duyarsn.
26

"Gel, yabanc, sofray kur, Beraberinde bir ey getirdinse bana ver de yiyeyim."

27

"Git, yabanc, nemli bir kii iin yer a, Kardeim gelip kalacak, eve gereksinmem var."

28

Konukseverliin kendisine ok grldn grmek Ve kendisine borcunu dememi kii gibi Davranldn sezinlemek aydn kii iin zordur. ocuk Yetitirmek

30Olunu seven baba onu sk sk dver, Bylece gelecek yllarda olu onu
mutlu eder.
2

Oluna sk bir disiplin uygulayan insan bunun yararn grr, Tandklaryla konuurken onunla vnebilir.
3

Olunu iyi yetitiren insana dman imrenir, Dostlar arasnda olu ona vn kayna olur.
4

Eer baba lrse aslnda lm saylmaz, nk onun benzeri yaamaktadr. Yaamda onunla beraber olma sevincini tatmtr, lrken hi bir kaygs yoktur.

nk arkada birini brakmtr, dmanlarndan alacak Ve dostlarnn yardmlarn dllendirecek birini.

7

Olunun stne titreyen kii yaralarn saracak, Her lkta yrei alt st olacaktr.
8

yi eitilmemi at direngendir, nsan oluna yumuak davranrsa o bildiini okur. ocuunu martrsan o seni rktecektir, Onunla oynarsan sana ac verecektir.

10

Onun acsna ortak olmak istemiyorsan, Glne de ortak olma, nk sonunda dilerini gcrdatrsn.
11

ocukluunda ona zgrlk verme, Yapt yanllklar grmezlikten gelme.

12

Olun genken onu yola getir, ocukluunda kaburga kemiklerini rt. Yoksa inat olur, sz dinlemez, Sana byk ac verir.
13

Oluna sk bir disiplin uygula ve bunun zerinde srekli dur, Yoksa onun saygszln grp piman olursun. Salk
14

Vcudu aryla kvranan varlkl bir adam olmaktansa Salkl ve din bir yoksul olmak daha iyidir.
15

Salk ve g altndan ve saylamayacak kadar ok paradan daha yararldr.

16

Para vcut salndan daha nemli deildir, Ruh hafiflii kadar byk zevk yoktur.

17

Ackl bir yaam srmektense lmek daha iyidir, Sonsuz mutluluk sreen hastalktan daha iyidir. Yiyeceklere likin
18

Kapal bir aza bol bol verilen gzel eyler Bir mezara sunulan yemek gibidir.

19

Yemek yiyemeyen ve koku alamayan bir puta sunulan yemeklerin ne yarar vardr? Tanr'nn fkesine neden olan kii de byledir*. * Burada sz edilen, hi bir ey yiyemeyen hasta insandr.
20

Bir kz kucaklayp i eken hadm gibi, bakar ve ah eder.

Sevin ve znt
21

Kayglanma, Derin derin dnp kendine ikence etme. nsana yaam veren yreindeki sevintir, Kvan insana uzun mr verir.

22

23

Kayglarn akln el, yreine su serp, znty uzaklara dek kovala. nk znt ok kiinin ykmna neden olmutur, Hi kimse iin yararl deildir.
24

Kskanlk ve fke yaam ksaltr, Kayglanmak zamanndan nce yalanmana neden olur.
25

ten bir yrei olann itah da yerindedir, Yedii yemek ona yararl olur.

Zenginlik

31 Zenginlik insann uykusunu karr ve onu zayflatr, Onun kaygs insann

uyumasn nler.
2

Gnlk yaamn kayglar uykuyu karr, Tpk ciddi bir hastaln uykuyu engellemesi gibi.
3

Zengin kii didinir, para biriktirir, i brakt zaman lks yaama dalp tka basa yemek yer.
4

Yoksul kii didinir, rzk yava yava azalr, i brakt zaman her eyden yoksundur.
5

Altn seven adam erdemli saylmaz, Krn peinden koan kiiyi Para en sonunda byleyecektir.
6

Altn pek ok kiinin ykmna neden olmutur, Oysa batacaklar zaten belliydi.

Altna her eyi feda edenler iin altn bir tuzaktr, Aklsz adamlar bu tuzaa der.

Susuz bulunan ve altnn peinden komayan Varlkl kii mutludur.

O kimdir? Onu kutlayalm, nk o insanlar arasnda doast olaylar yaratmtr.

10

Bu snavdan kusursuz kan kimdir? Bu ii baard iin gurur duyabilir. Gnah ileyecek gte olup gnah ilemeyen kimdir? Bakasnn hakkn yemek durumunda olup da bunu yapmayan kimdir?
11

Onun varl salam temellere dayanacak, Toplum o yce gnll kiiye alk tutacaktr. lenlerde Taknlacak Tutum
12

Zengin bir sofraya m oturdun? O sofraya aknlktan azn ak bakma, "Bu ne ziyafet?" deme,
13

Agzl olmann ne denli kt olduunu anmsa. Tm evrende gz kadar tutkulu ne var? Bu nedenle gzler uygun koullarda sulanr.
14

Ev sahibinin gz neyin stndeyse ona dokunma, Yemekte onu drtkleme. Dier konuklarn gereksinmelerini kendinden anla, Her konuda dnceli ol.

15

16

Sana sunulanlar bir soylu gibi ye, Yiyecekleri her atlmda yiyip yutma, nk bu durumda kimse seni sevmez.
17

Saygl davranp herkesten nce yemei brak, Obur bir kii gibi davranrsan herkesi fkelendirirsin.
18

Kalabaln arasndayken bakalar davranmadan yemee el uzatma. Soylu kii azla yetinir, Yatt zaman rahat nefes alr.

19

20

Az yiyen kii iyi uyur, Sabah erken kalkar, keyfi yerindedir. Obur kiinin yazgs uykusuzluk, safrayla ilgili sorunlar ve sanclanmaktr.
21

ok fazla yediysen kalk, Miden bulanyorsa git rahatla, O zaman kendini daha iyi hissedersin.
22

Beni dinle, olum, sylediklerime aldrmamazlk etme, Er ge szlerimin geerli olduunu greceksin. Tm etkinliklerinde lml olursan asla hastalanmazsn.
23

Zengin bir sofra kuran insan herkes ver, Cmertliiyle ilgili dncelerinde hakl olurlar.
24

Ayn biimde cimrinin sofras Kentte herkesin diline der, Cimriliiyle ilgili dnceler doru kar. arap

25

arap ierken yiitlik taslama, nk arap pek ok kiinin ykmna neden olmutur.
26

Ocak elii dener, kzdrp hemen soutarak sertletirir. arap da yrekleri snar, vngen kimselerin iki ime yar srasnda bu ii yapar.
27

arap arla kamadan iilirse nsana canllk verir. arap iilmezse yaamn deeri var mdr? arap insanlar mutlu etmek iin yaratlmtr.
28

arap gerektii zaman ve gerektii kadar iilirse, nsann yreine kvan, ruhuna sevin verir.
29

nsann, igds nedeniyle veya kabadayla zenerek kiyi fazla karmas ruhunu karartr.
30

Sarholuk aklsz adamn takn davranlarna neden olur, Bu da onun zararnadr. Sarholuk gc azaltr ve kavgaya neden olur.
31

Bir arap leninde komunu paylama, Komun elenirken ona tepeden bakma, Sana olan borcunu hatrlatp ona sitem etme, Hemen demesini isteyip komunun cann skma.

32Seni bakan* m yaptlar? Burnun bymesin, Toplantda herkes gibi davran,

Herkesi mutlu klmaya zen gster, sonra yerine otur. *Bakan ya da lende ev sahibi.
2

Grevlerini yerine getirdikten sonra yerine otur, Oradakilerle birlikte elenmeye bak, Yetenein iin onurlandrlrsn.
3

Yal erkekler, konuun, sz almanz yerindedir, Ancak szlerinizin bir anlam olsun ve mzii kesmeyin.
4 5 6

Elence varsa srekli yorumda bulunma, Bilgelik taslamak iin yanl zaman seme. arap leninde verilen bir konser deerli bir taa vurulan yakut mhrne benzer.

Bir mevsimde karlan arapla birlikte alnan mzik Mcevher yuvasna konan mhrl zmrte benzer.
7

Gen erkekler, gerekirse konuun, Ama salt iki kere konuun, Ancak size sorulan soruyu yantlayn.
8

Konu d szleri bir yana brakarak asl konuya dnn, Az szle ok ey anlatn. Her eyi biliyormu, Ama sylemek istemiyormu gibi bir etki brakn.
9

Sekin kiilerle beraberken onlarla eitmi gibi davranmayn, Bakas konuurken anlamsz szler sylemeyin.
10

Gk grlemeden imek akar, Alakgnll kii gler yzle karlanr.

11 12 13

Toplantdan zamannda ayrl, en sona kalma, Yolda oyalanmadan evine abuk dn. Orada elen, istediini yap, Ama saygsz szler syleyip gnaha girme.

Tm olanlar iin seni yaratana kret, nk o sana durmadan gzel eyler sunuyor. Tanr Korkusu
14

Tanr'dan korkan kii O'nun cezasn kabul eder, O'nu tutkuyla arayanlar O'nun yararl yardmn elde ederler.
15 16

Yasay arayan kii onunla beslenir, kiyzl adam yasay bir engel grr.

Tanr'dan korkanlarn hakk gzetilecek, Onlarn yapt iyi iler bir k gibi parlayacaktr.
17

Gnah ileyen kii paylamalar elinin tersiyle yana iter, stediini yapmak iin szde nedenler ileri srer.
18

Akl banda kii yaplan neriyi asla kmsemez, Kibirli ve inansz kii korkuya kar baklk kazanr.
19 20

Asla dnmeden bir ie girime, Ondan sonra piman olmazsn.

nili kl bir yola cesaret edip girme, Talara taklp sendeleyerek yrmekten kork.
21 22 23 24

Dz bir yolda gereinden ok Gvenlik duygusuna kaplma Ve ocuklarna dikkat et. Tm davranlarnda kendini kolla, Buyruklara uymann anlam ite budur.

Yasaya gvenen kii buyruklara baldr. Tanr'ya gvenen kiiye hi bir ktlk gelmez.

33Tanr'dan korkan kiiye ktlk gelmez, Kendisini denemek iin bana

gelecek aclardan Tekrar tekrar kurtulacaktr.
2

Yasadan tiksinen adam bilge deildir, Yasaya uyarken ikiyzllk ediyorsa, Frtnaya tutulan gemiye benzer.
3

Akll adam yasaya gvenir, Onun iin yasa bir khinin Kehanette bulunduu Kutsal Yer kadar gvenilirdir.
4

Syleyeceklerini nceden hazrlarsan seni dinlerler, Yant vermeden nce bildiklerini sraya koy.
5

Aklsz kiinin duygular atl yk arabasnn tekerlei gibidir, Akl dnen bir dingil gibi dnp durur.

Kzan damzlk at ineleyici ve kmseyici bir arkadaa benzer, Ona binen kim olursa olsun at kiner. Eitsizlik
7

Yl sresince her gnn gneten gelmesine karn, Niye baz gnler dierlerinden gzeldir?
8

Mevsimleri ve lenleri eitli biimlere sokan Tanr'nn aklnda gnler de deiiktir.

9

O baz gnleri nemli ve kutsanm, Dierlerini ise sradan yaratmtr. Tm insanlar yeryznden gelir, Adem de topraktan yaratlmtr.

10

11

Bilgeliinin yetkinliinde Tanr nsanlar arasnda ayrmlar yapmtr, Onlar eitli durumlarda brakmtr.
12

Baz insanlar kutsam ve daha nemli yaratmtr, Baz insanlar kutsanm ve kendisine yakn olmutur, Dierlerini lanetlemi ve utandrm, bulunduklar durumdan alaltmtr.
13

mleki elindeki mlek amuruna nasl istedii biimi veriyorsa, Ayn ekilde Yaratan da elindeki insanlar Doru bulduu biimde dllendirir.
14

Ktln karl iyilik, lmn kart ise yaamdr, Ayn biimde dindar insann kart gnah ileyendir.
15

Yce Tanr'nn yaptlarn bylece incelemek gerekir, Her ey kart ile vardr.

16

En son tetikte olan bendim, zm toplayanlarn peinden giderek Babozumundan sonra kalan zmleri toplayan kii gibi. Tanr'nn kutsamas sonucu ilk ben yetitim, zm toplayan kii gibi zm cenderesini tuttum.
17

Salt kendim iin abalamadma dikkat et, Ama renmek isteyen herkes iin altm.
18

Beni dinleyin, uluslarn prensleri, Toplumun liderleri, bana kulak verin!

zgrlk
19

Yaadn srece olunun ya da einin, kardeinin ve dostunun sana hkm gemesin. Mlkn bakasna verme, nk yaptndan piman olabilir, verdiini geri isteyebilirsin.
20

Yaadn ve vcudunda nefes kald srece, Hi kimsenin sana hkm gemesin.

21

nk oullarnn merhametine snmaktansa, ocuklarnn sana yalvarmalar daha iyidir.

22

Tm etkinliklerinde patron ol, hakkn olan onurlandrlmay ortadan kaldrma. Yaamnn sonuna doru, lm yaklarken mirasn datrsn.

23

Kleler
24

Eee yem ver, onu sopayla yola getir, ona yk tat, Kleye de ekmek ver, onu disiplin altnda tut ve i ver.
25

Hizmetini ok altrrsan rahat edersin, Onu isiz gsz brakrsan, zgrl dnmeye balayacaktr.
26

Boyunduruk ve koum takm hayvann boynunu bker, Sulu bir kle iin bedeni germek suretiyle kence yaplan alet ve eitli ikenceler vardr.
27

Klene i vermezsen bo gezecektir, Her trl ktl reten aylaklktr. Klen iinin banda olsun, Szn dinlemezse onu zincire vur. Ama hi kimseyle fazla titiz olma, Adalete uymayan bir davranta bulunma.

28

29

30

Salt bir klen mi var? Kendine nasl davranyorsan ona da yle davran, nk onu kan dkerek elde ettin.
31

Salt bir klen mi var? Ona kardeinmi gibi davran, nk kendine ne denli gereksinmen varsa Ona da o denli gereksinmen var. Ona kt davranrsan ve o kaarsa Onu nerede arayp bulacaksn? Dler

34Bo ve aldatc umutlar aklsz

drr.
2 3

insanlar iindir, Dler aklsz kiileri kaygya

Dlere inanmak, Glgeleri tutmaya ve rzgr kovalamaya benzer.

Ayna ve d birbirine benzer, Bir yzle kar karya kalmak ve bu yzn yansmas.
4

Pislik neyi temizler, Yalan neyi kantlar? Kehanetler, fallar ve dler samadr, Tpk hamile bir kadnn lgn imgeleri gibi. Dler yce Tanr'nn temsilcisi olmadklar zaman, Onlar nemseme!

nk pek ok kimse dlerle yolunu armtr, Dlere umut balayanlarn umutlar boa kmtr.
8

Yasaya uymak bu gibi yalanlar gerektirmez, Bilgelii en iyi anlatan iten szlerdir.

Yolculuk
9

ok gezen ok bilir, ok deneyimli kiinin szleri saduyu sonucudur.

10

Hi glklerle karlamam olann az bilgisi vardr, Ama ok gezen her eyin stesinden gelir.
11

Yolculuklarmda ok ey grdm, Anlatabileceimden ok daha fazlasn anladm.

12

Sk sk lm tehlikesiyle karlatm, Ama canm baland, nedeni de deneyimlerimdir. Tanr Korkusu

13

Tanr'dan korkan kiinin can kolay kolay kmaz, nk onu kurtarabilecek bir gce umut balamtr.
14

Tanr'dan korkan kii yreksiz deildir, Umudu Tanr'da olduu iin korkmaz.

15

Tanr'dan korkan insann ruhu mutludur. O kime gveniyor? Ona kim destek oluyor?
16

Tanr'nn gzleri O'nu sevenlerin stndedir, O, onlarn gl koruyucusu ve gl dayanadr. O, onlar l rzgarndan korur, le vakti gnete onlarn sma olur. O, sendeledikleri zaman onlar korur, Decekleri zaman onlara gvence verir.
17

O, insan canlandrr, gzlere parlaklk verir, O, insana ifa, yaam ve kutsama verir. Sunular
18

steksizce sunulan kurbanlar Tanr'nn gznde irentir, Kabul edilmez.

19

nanszlarn sunduu kurbanlar yce Tanr'ya sevin vermez, eitli sunular inanszn gnahn balatmaz.
20

Yoksullarn varlndan bir kurban sunmak, Bir erkek ocuu babasnn gzleri nnde ldrmek kadar kt bir itir.
21

Az yemek yoksullarn yaam gereidir, O yemei yoksullardan esirgeyen Eli kanl bir insandr.
22

Kii komusunun rzkn engellerse onu ldrm saylr, Bir iinin cretini demezse kan dkm saylr.
23

Birinin yaptn dieri ykarsa Bunun sonucu znt olur, Her ikisinin de bundan bir kazanc olmaz.
24

Biri dua ederken dieri lanet ederse, Yaratan hangisini dinleyecektir?

25

Kii bir cesede dokunduktan sonra elini ykarsa ve cesede yeniden dokunursa Elini ykamasnn yarar nedir?
26

ledii gnahlarn balanmas iin oru tutan ve sonra da gidip yeniden gnaha giren kii ayn durumdadr. Onun dualarn kim dinler? Kendini alaltmas neye yarar? Yasa ve Sunular

35Kiinin yasaya saygl olmas birok sunuya bedeldir, Buyruklara uymakla

sunulan kurbanlar paylar.
2

Gnl borcu olarak katksz un sunmas, Sadaka vererek Tanr'y vmesi anlamna gelir.
3

Ktlkten kanrsan Tanr'y sevindirirsin, Hakszlk yapmaktan kanrsan lediin gnahlarn kefaretini dersin.
4

Tanr'nn katna eli bo kma, Buyrua gre btn bunlar yapmak gerekir. Erdemli kiinin sunduu kurban suna ssler, Onun kokusu yce Tanr'ya eriir. Erdemli kiinin sunduu kurban kabul edilir, Onun ans unutulmayacaktr. Tanr'y onurlandrrken cmert ol, O'na ilk meyveleri sunarken cimrilik etme.

Armaanlar verirken gler yzl ol, Gelirinin onda birini tapnaa adarken kvan duy.
10

Yce Tanr sana her eyi verdi, Sen de verirken olanaklarnn elverdii cmertlikte davran.
11

nk Tanr herkesi fazlasyla dllendirir, Seni de yedi misli dllendirecektir.

Tanr 'nn Adaleti

12

Tanr'ya rvet nerisinde bulunma, Asla kabul etmez, Erdemli olmayan bir kurbana gvenme. . nk Tanr yle bir yargtr ki, nemli kiilerin tarafn tutmaz.
13

O, yoksul bir adama zarar veren nemli kiilere sayg gstermez, Hakszla urayan tarafn savunmasn dinler.
14

kszn yalvarna kulak kabartr, ini dken dul kadn dinler.

15

Dul kadnn gzyalar yanaklarn slatrken, Bu olaylara neden olan adama barmyor mu?

16

Tm yreiyle Tanr'ya hizmet eden insan kabul edilecek, Onun dilekleri gklere ykselecektir.
17

Alakgnll kiinin duas bulutlar deler, Dualar yerine varncaya dek avutulamaz. Yce Tanr onun farkna varncaya dek Bu iten vazgemez,
18

Tanr'nn erdemli insan temize kartmasn ve yargsn aklamasn bekler. Tanr yava davranmaz, i srncemede brakmaz, Acmasz kuaklar ezip lkelerden alncaya dek, Kstah kalabalklar yok edip Ktlerin asasn krncaya dek,
19

Herkese davranlarna, etkinliklerine, Niyetlerine gre karlk verinceye dek, Ulusunun davasn karara balayp Merhametiyle ulusunu sevindirinceye dek.
20

zntl zamanlarda merhamet sevindirir, Tpk kuraklk zamanlarnda yamur bulutlar gibi. Tanr'nn Halk iin Dua

36Tm evrenin Rabbi, Efendimiz, Sevgini bizden esirgeme ve bizi gzet ki

Tm lkeler senden korksun.
2

Yabanc lkelere kar elini kaldr, Kudretini grsnler.

Onlarn gz nnde kutsal olduunu bize nasl kantladnsa imdi de bizim gzmzn nnde yceliini onlara kantla.
4

Onlar da senin doruluunu kabul etsinler, Bizim de, Rabbim, Senden baka Tanr olmadn kabul ettiimiz gibi.
5

Yeni haberciler gnder, yeni mucizeler yap, Elin ve sa kolun iin onur kazan. fkelen, kzgnln belirt, Sana kar geleni yok et, dmann tkensin.

O gn abucak gelsin, antlamay anmsa, Brak da insanlar yaptn grkemli ileri anlatsnlar.
8

Brak da ateli fke sa kalan yutsun, Senin ulusuna kar kt davrananlar yok olsun.
9

"Bizden bakas yoktur!" diyen Saldrgan yneticilerin kafasn ez.

10

Yakup'un soyunu bir araya topla, Balangta olduu gibi onlarn mirasn geri ver*. *Bu duada sz edilen durum, Makabe isyanndan nce, .. 190 ylnda var olan durumdur.

11

Rabbim, seni anan ulustan, lk ocuunmu gibi davrandn srail'den yiliini esirgeme.
12

Kutsal kente sevecenlikle davran, Yerualim senin rahat ettiin yerdir. srail halk seni ven ezgiler sylesin, Tapnan grkeminle doldur.

13

14

Balangta yarattklarn iin tanklk et, Adnla yaplan peygamberlikleri yerine getir.
15

Seni bekleyenleri dllendir, Brak da peygamberlerinin inanlmaya Yarar olduu kantlansn.

16

Rabbim, kulunun duasn kabul et, Harun'un ulusunu kutsa!

17

O zaman yeryzndeki tm insanlar Rab olduunu, Sonsuza dek varolan Tanr olduunu onaylayacaklardr.
18

Mide her trl besini alr, Ama baz besinler dierlerinden daha iyidir.

19

Nasl ki damak av etinin tadn ortaya karyorsa, Ayn biimde kurnaz kii yalan szleri ortaya karr.
20

Kt yrek zntye neden olur, Deneyimli kii ona nasl karlk vereceini bilir.

E Semek
21

Bir kadn herhangi bir kocay kabul eder, Ama baz kzlar dierlerinden iyidir.

22

Bir kadnn gzellii ona bakan sevindirir, Bir erkek iin bundan daha gzel bir ey yoktur.
23

O kadn tatl dilli ve yumuak huyluysa Yeryzndeki erkekler arasnda Kocas kadar mutlu kimse yoktur.
24

Evlenen erkek bir servet kazanm gibidir, Kendisine uygun bir yardmc edinmitir, Bir dayana vardr.
25

Bir mlkn evresinde parmaklk yoksa yama edilir. Bir erkein kars yoksa Yaamda onun bir amac yoktur, her zaman yaknr.
26

Silah tayan ve oradan oraya dolap Bir kentten dierine giden erkee kim gvenir? Yuvas olmayan ve geceleri deiik evlere konuk olan Erkek ayn durumdadr.
Gvenilmez Dostlar

37Her arkada: "Ben de senin dostunum" der, Ama baz kimselerin dostluu lafta
kalr.

2 3 4

Bir arkadan veya dostun dman durumuna gelmesi Korkun bir ac deil mi? Ya kt istekler, neden yaratldnz, Neden yeryzn yalanla kapladnz?

yle arkada var ki, Dostunun ileri yolundayken ondan yararlanr, Ama ba derde girince ona kar cephe alr.
5

Dostuyla ilgilenen, Onun skntsn paylaan arkada da vardr, Savamak gerekince silaha sarlr.
6

Senin iin savaan dostunu anmsa, varlkl olunca onu unutma.

Danmanlar
7 8

Her danman t verir, Ama bazlar nce kendi karn dnr.

Sana t veren kiiye kar uyank ol, Her eyden nce neyin peinde olduunu anla, nk verdii t kendi karna uygundur.
9

Onun senin iin tasarlar varsa, Sana: "Doru yoldasn" der, Ama bana gelecekleri grmek iin senden uzak durur.
10 11

Sana gz ucuyla bakan kiiye danma, Seni kskanan kimselere planlarn aklama.

Bir kadna rakibi konusunda, Korkaa sava konusunda, Tccara fiyatlar konusunda, Alcya sat konusunda, Aalk kiiye gnl borcu konusunda, Bencile sevecenlik konusunda, Tembele herhangi bir i konusunda, ini savsaklayan iiye bitecek bir i konusunda, Aylak uaa byk bir giriim konusunda danma, t konusunda onlara gvenme.
12

Ama devaml buyruklara saygl olduunu bildiin, Ruhu seninkine benzeyen, Yanlgya dtnde duygularn anlayacak Bir inanlya bavur.
13

Sonunda yreinden gelen d dinle, Hi kimse sana yrein kadar gerei syleyemez.
14

nk insann ruhu ou kez kendisini Beki kulesine trmanan yedi bekiden daha iyi uyarr.
15

Btn bunlardan baka sana yol gstermesi ve admlarn doru yolda atman iin yce Tanr'ya yalvar. Gerek Bilgelik
16

Btn etkinliklerin balang noktas ustur, Herhangi bir giriimden nce dnmek gerekir.
17 18 19

Dncelerin kk yrektedir, Buradan darya drt dal uzanr: yilik ve ktlk, yaam ve lm! Her zaman tmn yneten dildir.

ok sayda kimseye pek ok ey reten Zeki bir adam dn, Ama onun kendine hi bir yarar yoktur.

20

Her zaman sylev vermeye hazr olan adam dn, Ama herkes ondan tiksiniyor ve sonunda alktan lecek.
21 22

nk o Tanr'nn gzne girmemitir, Bilgelikten yoksundur.

Kendi gznde bilge olan kiiyi dn, Sylediklerine baklrsa aklnn verimli olduu kesindir.
23 24 25

Gerekten bilge kii ulusunu eitir, Aklnn verimli olduu kesindir. Bilge kii srekli hayrdua edecektir, Onu grenler mutlu olduunu syleyeceklerdir.

Bir insann yaam srecinde gnleri sayldr, Ama srail'in yaam srecinde saysz gnler vardr.
26

Bilge kii ulusunun gvenini kazanacaktr, Onun ad sonsuza dek yaayacaktr.

zdenetim
27 28 29 30 31

Olum, yaadn srece kendi bnyeni dene, Sana zararl olan eylerden uzak dur. nk her ey herkese uygun gelmez, Herkes her eyden tat almaz. Lezzetli eylere kar agzl olma, Yemek yerken obur olma. nk ok yemek insan hasta eder, Oburluun sonucu safrayla ilgili rahatszlktr. Oburluktan ok kii lmtr, Bundan saknrsan yaamn uzar.

Hekimlik ve Salk

38Hekimi onurlandr, Sana yapt hizmetler karlnda hakk olan onuru ona ver,
nk hekimi yaratan Tanr'dr.
2 3

ifa veren yce Tanr'dr, Tpk bir kraln armaan vermesi gibi.

Hekimin bilgisi onun ban dik tutmasna neden olur, Krallar ondan korkar, ona sayg duyar.
4 5

Tanr yeryznde ilalar var etmitir, Akll adam bu ilalar kmsemez.

Bir zamanlar bir tahta paras suyu tatllatrmam myd, Bylece etkisini kantlamam myd?
6

O, insanlara bilgi de vermitir, Bylece grkemli yaptlarn vmeleri iin nsanlara olanak tanmtr.
7

O, ifa vermek ve acy dindirmek iin ilalar kullanr, Kimyac ilalardan bir karm oluturur.
8

Bylece O'nun etkinlikleri sonsuzdur, O'nun sayesinde salk tm dnyada yaylr.

Olum, hastalannca moralini bozma, Ama Tanr'ya dua et, O sana ifa verecektir. Kusur ilemekten vazge, ellerini kirletme, Her trl gnahtan yreini arndr.

10 11

Buhur yak, O'nu anmak iin ince un sun, Sunularnda gcnn yettii kadar cmert davran.
12

Ondan sonra hekime gven nk ona gereksinmen var.

13 14

Tanr onu da yaratt, Hekim seni brakp gitmesin,

Kimi kez baar onlarn elindedir,

nk hekimler de Tanr'ya yalvarp O'nun ltfuyla acy dindirmeyi, ifa vermeyi ve yaam kurtarmay O'ndan rica ederler.
15

Bir insan O'nu yaratann gznde gnah ilemise Hekim onu tedavi ederken lmesi yerinde olur. Yas Tutmak
16

Olum, len kii iin gzya dk, Acn gstermek iin feryat et. Onun vcudunu gereken trenle gm, Mezarn onurlandrmaya nem ver.
17

Ac duyarak ala, itenlikle feryat et, len insan iin hak ettii gibi yas tut, Bir veya iki gn yas tut ki, Bu konuda eletirilere hedef olmayasn, Ondan sonra acn dinsin ve avunmaya bak.
18 19 20 21

nk acnn sonucu lm olabilir, Ac eken bir yrek seni gsz brakr. Brak da acn cenaze treniyle son bulsun, Ac dolu bir yaam kiinin bilincini yorar. Yreinin acyla dolmasna izin verme, Acy defet, kendi sonunu dn.

Geriye dn olmadn anmsa, Sen lye yardm edemezsin ve kendine ktlk edersin.
22

Kt yazgn anmsa, nk sen de ayn duruma deceksin. "Dn benim gnmd, bugnse gn senindir."
23

len insan gmldkten sonra ansn rahat brak, O can verdikten sonra onun iin kendini zme ve sylenme. Esnaf ve Zanaatlar
24 25

Bo zaman sayesinde yazman bilge olur, leri ok olmayan kii bilge olur.

Saban sren kimse nasl bilge olsun, Onun salt tutkusu vendireyi kullanmaktr. O, ift kzlerini srerken zihni onlarn yapt ii izler, Syledikleri de her zaman srlarla ilgilidir.
26

Onun akl sabann at izdedir, Gecelerini dvelerini imanlatmakla geirir.

27

Her ii ve zanaat da ayn durumdadr: Gece gndz abalarlar. Mhr hak eden kiiler Her zaman yeni resim taslaklar dnrler, yi bir tanm yapmay ok isterler. Yaptklar iin kusursuz olmas iin Ge saatlere dek alrlar.
28

rsnn yannda oturan demirci ayn durumdadr: Pik demiriyle ne yapacan, dnr, Atein ss derisini hafife yakp szlatr, Bir yandan da ocan scaklyla urar, ekicin grlts kulan hrpalar, Gzlerini dikerek ablona bakar, ini bitirmeyi ok ister, Tamamlayc dzeltmeleri yapmak iin Ge saatlere dek alr.
29

inin banda olan mleki de ayn durumdadr: Ayaklaryla tekerlekleri dndrr, bandayken her an uyanktr, Parmaklarn hafife vuruu nceden tasarlanmtr.
30

mlek amurunu koluyla dver, Ayaklaryla zl amuru suyla yourup sva haline getirir, Yaptlarn kusursuz ince ve saydam bir tabakayla kaplamay ok ister, Oca temizlemek iin ge saatlere kadar alr.
31 32 33

Tm bu insanlar ellerine gveniyor, Her biri kendi iinin ustasdr. Onlar olmazsa bir kent yaplamaz, Yerleme olmaz, yolculuk olmaz.

Ama onlar danma, kurulu toplantsna arlmyorlar, Toplumda sekin bir yerleri yok. Onlar yarglarla ayn sralarda oturmuyor, Yasalar bilmiyorlar.
34

Onlar kltr ve sagr bakmndan olaanst deiller, zdeyileri icat etmemilerdir. Ama yaratlm dnyaya salamlk verirler, Dualar yaptklar ile ilgilidir. Bilgin

39Tanr'nn yasasn can gnlden dnen nsann durumu deiiktir.

2 3 4

Atalarndan kalma bilgelik konusunda incelemeler yapar, Gnlerini kehanetlerle ilgilenmekle geirir. nl kiilerin sylevlerini saklar, Ataszlerinin inceliklerini yadrgamaz. Bunlarn gizli anlamlarn irdeler, Anlalmayan ynlerini etraflca dnr.

Prenslere hizmet eder, Yneticilerin katnda bulunur. Yabanc lkelere yolculuk eder, nsann yapt iyilik ve ktlk konusunda deneyimlidir.
5

Gn doarken tm yreiyle Onu yaratan yce Tanr'ya bavurur, Tanr katnda yalvarr, Dua etmek iin azn aar, Gnahlar iin dileini bildirir.
6

Yce Tanr'nn iradesi buysa, Onun ruhu her eyi kavrayacak, Bilgece szleri ok sk syleyecek, Dualarnda Tanr'ya kredecektir.
7

O, amacnda ve bilimde drst olacak, Tanr'nn bilinmeyen gizleri konusunda dnp tanacaktr.
8

Yapt eitimi gsterecek, Tanr'yla yaplan antlamann yasas ona kvan verecektir.

Pek ok kimse onun kavrama yeteneini vecektir, Bu asla unutulmayacaktr. Ans her zaman yaayacak, Ad kuaktan kuaa anlacaktr.
10

Uluslar onun bilgeliini herkese duyuracak, Toplum ondan vg ile sz edecek ve bu olay kutlayacaktr.
11

O uzun sre yaarsa, ad binlerce addan daha nl olacaktr, ayet lrse buna da raz olacaktr. Tanr'y ven Ezgi
12

Daha derin dnmek istiyorum, Bu dnceler dolunay gibi beni kaplam durumda.
13 14

Dindar ocuklar, beni dinleyin, Dere kenarnda yetien gl gibi an.

Buhur gibi tatl koku yayn, Zambak gibi iek an, gzel kokunuzu evreye yayn. Btn yaptlar iin Tanr'ya hamdedin, O'nu itenlikle vn.
15

Tanr'nn yce adn bildirin, Ezgilerle ve arp alarak O'nu vdnz bildirin, O'nu itenlikle yle vmelisiniz:
16

"Tanr'nn tm yaptlar olaanstdr! O'nun buyruklar derhal yerine getirilir." "Bu nedir? Bu niin byledir?" gibi sorular sormamalsn, Zaman gelince her ey incelenecektir.
17 18 19

O'nun szyle sular akmaz, birikir, Azndan kan bir szle sular durur. O'nun buyruuyla diledii hemen olur, O'nun kurtarma gcn hi kimse azaltamaz.

Btn yaratlmlarn etkinlikleri O'nun katndadr, Hi bir ey O'nun gznden kamaz.

20 21

O'nun bak ncesizlikten sonraszla doru uzanr, Hi bir ey onu artamaz.

"Bu nedir? Bu niin byledir?" dememelisin, Btn yaratlmlarn kendine zg ileri vardr.
22 23

Tanr'nn kutsamas kurak topra bir rmak gibi kaplar, Sel gibi onu emer.

Ayn biimde fke O'nun lkelere brakt mirastr, Tpk tatl sular tuza dntrmesi gibi.
24

O'nun tutumu dindar kiiler iin yumuaktr, Ama kt kiilerin yoluna bir sr engel dikilir.
25

Balangtan beri iyi eyler iyi insanlar iin yaratlmtr, Ktlkler gnah ileyenler iindir.
26

Yaamak iin insanlarn en nemli gereksinimleri su, ate, demir ve tuzdur, Buday, un, st ve baldr, zm suyu, zeytinya ve giysidir.
27

Btn bunlar iyi insanlar iin iyidir, Ama gnah ileyen kiiler iin kt olurlar.

28

Baz rzgrlar cezalandrmak iin yaratlmtr, O rzgrlar fkesinin kams olarak yaratt. Kyamet gnnde rzgrlar glerini serbest brakr, Onlar yaratann fkesini dindirir.
29 30

Ate, dolu, ktlk, lm, Btn bunlar cezalandrmak iin yaratlmtr.

Yabanl hayvanlarn dileri, akrepler, engerekler, nanszlar yok edecek olan klc,
31

Btn bunlar O'nun buyruklarn kvanla yerine getirir. O istedii zaman onlar yeryznde hazrdr, Zaman gelince O'nun buyruklarna uyarlar.
32 33 34 35

Bu nedenle bandan beri kararlydm, Dnp tandm, oturup yazdm: "Tanr'nn btn yaptklar iyidir, Zaman gelince her eksii giderir." "Bu ondan beter" dememelisin, nk her ey zaman gelince deerini gsterir. Bu ortamda btn yreinle ve var gcnle ezgiler oku, Rab'bin adna vgler sun!

nsan Yaamnn Skntlar

40Her insan zorlu sknt eker, Ademoullar ar bir boyunduruk altndadr.

2

Analarnn rahminden doduklar gnden her eyin anasna dnecekleri gne dek bu i byledir. lecei gn dnen insan dehete kaplr, Bu konuyu derin derin dnnce Yrei korkuyla dolar.
3

Grkemli bir tahtta oturan insan iin olsun, Toz toprakta ve plkte yaayan yoksul iin olsun,
4

Soylu bir aileden gelip bana ta giyen insan iin olsun, ul giyen kii iin olsun, Her ey taknlk ve kskanlktan, karklk ve huzursuzluktan, lm korkusundan, rekabetten ve didimeden ibarettir.
5 6

Gece bile insan yatanda yatarken Uyku tasalarna bir yenisini ekler.

Dinlenmek iin uzand zaman, Uykusunda korkun grntler Gpegndzm gibi onu rktr. rnein savatan kaan bir insan grr.
7 8 9

Kurtarld anda uyanr, Korkusunun imgesel olmas onu artr. Tm yaratklar iin, insan olsun hayvan olsun, Gnah ileyenler iin yedi misli fazla, lm, kan, didimek, kl vardr, Ykm, ktlk, ac, bela vardr. Btn bunlar inanszlar iin yaratlmtr, Nuh tufan onlarn yznden olumutur. Topraktan gelen her ey topraa, Sudan gelen her ey denize dner.

10 11

Ktln Sonular
12 13

Rvet ve hakszlk yeryznden silinecek, Ama itenlik sonsuza dek yaayacaktr.

Hakszlk yapan kiilerin varl sel gibi kuruyacak, iddetli yamurda gk grlemesi gibi paralanacaktr.
14 15 16

Cmertlikle veren sevinecek, Yasa tanmayanlarsa decek. nanszlarn ocuklar az dal verir, Temiz olmayan kkler sert kayalara arpar.

Gllerle rmaklarn kysndaki kamlar Her trl ottan nce kknden ekip karlacaktr.
17

Sevecenlik bereketlerle dolu cennet bahesi gibidir, Cmertlik sonsuza dek kalcdr.

Yaam Sevinci
18

ok alanla varlkl iin yaam gzeldir, Ama bir hazine bulan kiinin durumu her ikisinden de iyidir.
19

Kiinin nn, ocuklar ve kurduu kent yapar, Ama bilgelii kefetmek, her ikisinden de iyidir. Srlar ve zm balar insana n salar, Ama kusursuz bir e, her ikisinden daha deerlidir.
20

arap ve mzik insann yreine sevin verir, Ama bilgelii sevmek, her ikisinden de iyidir.
21 22

Flt ve arp bir arky daha tatl yapar, Ama tatl bir ses her ikisinden de iyidir.

Gzler incelik ve gzellik arar, Ama ilkbaharda yetien msrn yeil rengi Her ikisinden de iyidir.
23

Bir dost ya da arkadala karlamak her zaman iyidir, Ama mutlu kar koca her ikisinden de iyidir.
24

Erkek kardeler ve akrabalar zor gnlerde iyidir, Ama yardmsever cmertlik her ikisinden de iyidir.
25 26

Altn ve gm sarslman nler, Ama yararl bir t her ikisinden de iyidir.

Para ve g insann yreine gven duygusu verir, Ama Tanr korkusu her ikisinden de iyidir. Tanr'dan korkan kiinin hibir eksii yoktur, Onun baka bir dost aramas gerekmez.
27

Tanr korkusu bereketlerle dolu cennet bahesi gibidir, nsana parlaktan da te bir giysi giydirir. Dilenmek
28

Olum, bakalarndan dilenerek yaamn srdrme, Bir dilenci olmaktansa lmek daha iyidir.

29

Srekli bakasnn masasna gz diken insann yaam Hi bir zaman bir yaam saylamaz. Baka insanlarn besiniyle boazn kirletir, Grgl, aydn kii asla byle bir davranta bulunmaz.
30

Utanmaz adamn dudaklar iin dilenmek kolaydr, Ama er ge dilencilik karnn tututuracaktr. lm

41Ey lm, seni anmsamak ne denli acdr Mallaryla mutlu yaayan, Skntsz
yaayan, varlkl olan, Beslenecek gc kendinde bulan insan iin.
2

Ey lm, senin yargn sevin vericidir Gcn kaybetmi yoksul iin, Yalanp ypranm, her eye sklan Sevgisi azalm, dayanacak gc kalmam kii iin.
3

lm yargsndan korkma, Senden nce gelenleri ve senden sonra gelecekleri anmsa.

4

Tanr'nn yaayan yaratklar iin yargs budur, yleyse yce Tanr'nn gznde iyi olan eylere Neden kar kalm? Yaamn on yl, yz yl ya da bin yl srsn, yaamnn sreci, eol'de durumunu deitirmeyecektir. Ktlerin Yazgs
5

Gnah ileyenlerin ocuklar tiksindiricidir, Onlar inanszlarn sk sk gittikleri yerlerde bir araya gelirler.
6 7 8 9

Onlarn miras yok olacak, Onlardan gelecek kuaklar sonsuza dek knanacaktr. nansz bir babay, utanlacak duruma neden olduu iin, ocuklar knayacaktr. nanszlar, sizler iin durum ktdr, Sizler yce Tanr'nn yasasn braktnz.

Doduunuz zaman sizlere lanet edilsin diye dodunuz, ldnz zaman paynz lanetlenmek olacak.
10

Topraktan gelen her ey topraa dner, Ayn biimde lanetlenmi olan ktler yok olur.
11

nsanlar lleri iin yas tutar, Ama gnah ileyenlerin deersiz isimleri Yeryznden silinecektir.
12

Saygnlna dikkat et, nk saygnlk Bin tane byk altn stokundan daha uzun srer.
13

yi bir yaamn belli bir sresi vardr, Ama saygnlk sonsuza dek srer.

Utan Duygusu
14

Evlatlarm, benim rettiklerimi uygularsanz Huzura kavuursunuz. Saklanan bilgelik ve gizli hazine ne ie yarar?

15 16

Aklszln gizleyen kii Bilgeliini gizleyen kiiye yedir.

imdi syleyeceklerim utan duygusuyla ilgilidir, nk her utan duygusunu beslemek uygun deildir. Her durum herkes tarafndan Uygun biimde deerlendirilemez.
17

Annenle babann nnde ahlaksz davrantan utan, Prensin ya da kraln yanndayken yalan sylemekten utan.
18

Yargcn ya da sulh hakiminin nndeyken Hakszlk yapmaktan utan, Ulusun kurulu katndayken Kurula kar saygszlk etmekten utan.
19

Arkadann ve dostunun nnde Dalavereli ilere girimekten utan, Yaadn mahallede hrszlk yapmaktan utan.
20 21

Tanr'nn gerei ve antlamas katnda Dirseklerini masaya dayamaktan utan.

Armaanlarn kmseyenlere armaan vermekten, Sana selam verenleri grmezlikten gelmekten utan. ffetli olmayan bir kadna gzn dikip bakmaktan, Bir akrabana srt evirmekten utan. Bakasnn payn ya da armaann haksz olarak almaktan, Bakasnn eine kur yapmaktan utan.
22

Bakasnn hizmeti kzyla sevimekten, -Onun yatana yaklama-Dostlarnn nnde svp saymaktan, -Birine bir armaan verdikten sonra ona satamaDedikoduyu yineleyip ayrntlaryla anlatmaktan,
23

Sana giz olarak sylenenleri aa vurmaktan utan. Gerek utancn anlamn o zaman bileceksin, Herkes sana gler yz ve yaknlk gsterecek.

42 Baz eylerden utanman gerekmez, Bakalar ne dnr kaygsyla sakn

gnaha girme!
2

Yce Tanr'nn yasasndan ve antlamadan utanma, nansz susuz karan yargdan,

3

Birlikte yolculuk yaptn arkadanla Dikkatli hesap tutmaktan, Dostlarnn mlkyle ilgili kararlar vermekten utanma.
4 5

Terazi ile tartda doru olmaktan, az ya da ok kr etmekten,

Pazarlk ederek para kazanmaktan utanma. ocuklarna sk disiplin uygulayp onlar cezalandrmaktan, Kt bir kleyi kan akncaya dek krbalatmaktan utanma.
6

Ein her ie karyorsa mhrn kullanmak yerinde olur, ok sayda iin varsa her eyi kilit altnda sakla.
7 8

Ambardan mallar sayarak, tartarak kart, Masraflar ve eline geen paray yaz.

Aklsz bir adam ya da ahma, Genlerle tartan yal ve bunak kiiyi Cezalandrmaktan utanma. O zaman gerek bir aydn olduunu gstermi olursun, Herkes davranlarn uygun bulur.

Babalar ve Kzlar
9

Kz iin babann uykusu kaar, ama kz bunu bilmez, Baba kz iin tasalanr, uykusu kaar: Kz genken babas ya hi evlenemezse diye dnr, Kz evliyse, ya kocas ondan soursa diye kayglanr.
10

Kz erdense, ya kzl bozulursa, Baba evindeyken gebe kalrsa diye kayglanr. Evlendikten sonra ya kt yola saparsa, Ya ksrsa diye tasalanr.
11

Kzn dikbal m? ok dikkatli ol, Kzn yznden dmanlarnn karsnda Glnecek duruma dmeyesin, Kentte sylenti konusu olmayasn. Baya dedikodularn hedefi olmayasn, Kzn herkesin nnde seni rezil etmesin. Kadnlar
12 13 14

Yakkl bir erkee gzn dikip bakma, Kadnlarla oturma. nk gveler elbiselerden gelir, Kadnn kini kadndan gelir.

Bir erkein alma duygusu Bir kadnn sevecenliinden daha iyidir, Kadnlar utan ve knamaya neden olur. Doada Tanr'nn Grkemi
15

Bundan sonra Tanr'nn yaptklarn sana anmsatmak, Grdklerimi anlatmak isterim. Tanr'nn szyle yaptklar ortaya kar, Btn yaratl O'nun iradesine boyun eer.
16

Nasl ki parlayan gne her eyi gzetiyorsa, Ayn biimde Tanr'nn yaptklar da O'nun grkemini yanstr.
17

Tanr harikalarn bildirme yeteneini Kutsal yaratklarna* balamamtr, Her eye Gc Yeten Tanr evrenin grkeminde duraan olmas iin Harikalarn salam bir biimde dzenlemitir. *Burada sz edilen "kutsal yaratklar" meleklerdir.
18

O, denizleri ve yrekleri etraflca anlam, Dolambal ve zel biimlerini kavramtr. nk yce Tanr'nn btn bilimlerle tankl vardr, O, an belirtilerini gzlemitir.
19 20 21

O, gemii ve gelecei bildirir, Gizli eylerin izlerini aa karr. Hi bir dnce gznden kamaz, Bir tek sz O'ndan gizlenemez.

O, bilgeliinin grkemli yaptlarnn Bir dzene uymalarn zorunlu klmtr, O, ncesizlikten sonraszla dek var olacaktr. O'na hi bir ey eklenemez, O'ndan hi bir ey eksiltilemez. O'nun hi kimsenin dne gereksinmesi yoktur.
22 23

O'nun btn yaptklar ne denli ekicidir, nsann gzn kamatrr!

Btn yaptklar sonsuza dek yaar, Hangi koullar altnda olursa olsun her ey O'na boyun eer.

24

Her ey ift yaratlmtr, her ey kart ile vardr, O, hi bir eyi eksik yaratmamtr.
25

O'nun grkemine gzn dikip bakmaya kim doyabilir?

Gne, Ay, Yldzlar

43Yksekliklerin gururu parlak gkyz, Bylece grkemli bir grnmle gkyz

ortaya kar.
2 3

Gne doarken yle der: "Yce Tanr'nn yapt olaanstdr!"

Gne doruk noktasndayken lkeyi ar scaktan kavurur, Onun sat a kim dayanabilir?
4

Kii sca elde etmek iin oca yakmaldr, Gne dalar misli yakar. Yakc bir ate yayar, Birden parlayan nlar insann gzn kamatrr.
5 6 7

Gnei yaratan, Szyle onun ynn saptayan Tanr uludur. Aya gelince, o her eyi vaktinde yapar, Aylar belirtir ve zaman bler,

Bayramlar bildirir. Dolunay k veren bir cisimdir, Ayn on beinden sonra ay klr.
8

Aylar adn ondan alr, O, deiik grnmlerinde kusursuz biimde byr. Ay ykseklerde var olan okluun sancadr, Gkyznde parlar.
9

Yldzlarn grkemi yeryznn gzelliine neden olur, Tanr'nn yaratt yksekliklere parlak bir ss oluturur.
10

Tanr'nn szyle yldzlar O'nun buyurduu gibi dururlar, Nbet tutma iini asla aksatmazlar.
11 12

Gkkuana bak ve onu yaratan v, Grkemi olaanst gzelliktedir. Gkkua gkyznde yce Tanr'nn srkledii Grkemli bir kuak oluturur.

Doann Harikalar
13 14 15

O'nun buyruuyla kar yaar, imek akar. Ayn biimde hazineleri alr, Bulutlar ku gibi dar uar. O, byk gcyle bulutlar yar, Dolu yadrarak onlar titretir.

16-17

O'nu grnce dalar sallanr, O grleyince toprak skntyla debelenir. O'nun iradesiyle gney rzgr eser, Kuzeyden frtna ya da kasrga gelir. Konan kular gibi kar yadrr, Yerleen ekirgeler gibi kar yere der.
18

Beyaz karn gzellii bakan gz hayran eder, nsann akl karn yamasna aar.

19 20

Topran stne tuz gibi kra da dker, Donunca kra kl gibi diken diken olur.

Souk rzgr kuzeyden eser, Suyun st buz tutar. Buz suyun yayld alanlara yerleir, Su bir gslk zrh gibi buzla kaplanr.
21 22 23 24

O, dalar tmyle yutar ve l kavurur, Ate gibi bitkileri yok eder. Ama pus her eyi zamannda dzeltir, Taze yaam veren iy sca izler. O, beceriklidir, denizin dibini zararsz duruma getirmi, Araya adalar dikmitir.

Deniz yolculuu yapanlar bu iin tehlikelerini bize anlatrlar, Sylediklerini duyunca arrz.
25

nk denizde de grlmemi olaanst yaratklar, Her eit hayvan, ok iri deniz canavarlar vardr.
26

O'nun sayesinde her eyin sonu iyi olur, O'nun szyle her ey bir arada kalr.

27

Biz ok daha fazlasn syleyebiliriz, ama yine yeterli olmaz, Szn ksas: "Her ey O'dur".
28

O'nu vmek iin gereken gc nereden bulacaz? nk O, uludur, btn yarattklarndan stndr.
29 30

O, korku ve sayg uyandran Tanr'dr, ycelii harika, Gc olaanstdr.

Tanr'y verken O'nu ycelt, elinden geldii kadar v. O senden stndr. O'nu yceltirken btn gcn kullan, Yorulma, asla tkenmeyeceksin.
31 32

O'nu kim grd ki tanmlasn? O'nu gerei gibi kim vebilir ve yceltebilir?

Bunlardan da byk pek ok gizem vardr, nk bizler az sayda yapt ileri grdk.
33

Her eyi yaratan Tanr'nn kendisidir, O, inanl kiilere bilgelik vermitir.

Tanr'nn Grkemi

44Bundan sonra kutsallar velim, Birbirini izleyen kuaklarda atalarmz velim.

2 3

Tanr grkemli pek ok ey yaratt, En eski alardan balayarak yceliini gsterdi.

Bazlar krald, her ey onlarn buyruundayd, Gl olmakla n salmlard. Bazlarysa akll danmanlard, Peygamberlere yarar kehanette bulunuyorlard.
4

Bazlar t vererek ulusa yol gsteriyor, Halkn dncesini anlyor, retilerini bilgece szlerle yapyorlard.
5

Bazlar beste yapyor, Ezgiler yazyordu.

6 7 8

Bazlar varlkl ve glyd, Dirlik dzenlik iinde evlerinde yayorlard. Btn bu kiileri adalar onurlandryordu, Onlar zamann nlleriydi.

Bazlarnn sald n yaamlarndan sonra srp gider, Onlardan imdiye dek itenlikle, vgyle sz edilir.
9

Oysa bazlar hi bir an brakmam, Hi yaamam gibi yok olmulardr. imdi onlar hi var olmam gibidir, Onlarn ocuklar da ayn durumdadr.
10

Ama burada yce gnll erkeklerin listesi vardr, Onlarn baard gzel iler unutulmamtr.
11 12

Onlar izleyen kuaklara Gzel bir miras kalmtr.

Onlar izleyen kuaklar antlamalar desteklemektedir, Onlarn sayesinde torunlarnn da tutumu zdetir.
13 14 15

Onlarn ocuklar sonsuza dek yaayacaktr, Saldklar n srp gidecektir. Onlarn vcudu huzurla gmlmtr, Adlar tm kuaklarla yaayacaktr.

Uluslar onlarn bilgeliini bildirecek, Kutlama trenleri dzenleyip onlardan vgyle sz edecektir. Hanok
16

Hanok Tanr'y honut etti ve ge alnd, Bu olgu btn kuaklara Tanr yolunda yrmeleri iin bir rnek oluturur. Nuh
17

Nuh kusursuz denecek kadar erdemliydi, fke anda insanla bir balang oldu, Tufan gelince onun sayesinde yeryznde birka kii kald.
18

Onunla sonsuza dek antlamalar yapld, Bu antlamalara gre bundan byle Yaayan bir yaratk asla tufan nedeniyle lmeyecekti. brahim
19

brahim ok sayda ulusun yce atasdr, Hi kimse asla brahim kadar nl olmamtr.
20

O yce Tanr'nn yasasna uymu, O'nunla antlama yapmtr. brahim bu antlamay kendi soyuyla salama balam, Byk skntdayken antlamaya itenlikle bal kalmtr.
21

Bu nedenle Tanr Onu izleyecek kuaklarn uluslarn kutsayacana dair brahim'e sz verip ant imitir. Topraktaki toz kadar onlar oaltacana, Onu izleyecek kuaklar yldzlar gibi ykselteceine, Onlara miras olarak bir denizden dierine, Irmaktan dnyann br ucuna dek uzanan topraklar vereceine dair brahim'e sz verip ant imitir.

shak ve Yakup
22 23

Tanr, Dahas brahim'in hatr iin shak'a da

Btn insanlarn hayr dualarn salayacana sz vermitir. Antlamann Yakup'un bana dayanmasna neden olmutur. Onu kutsam, ona miras olarak topra vermitir, Topra paylara ayrp on iki oymak arasnda blmtr.

Musa

45Musa'y yce gnll bir erkek olarak yaratmtr, Onunla tm insanlar

ilgilenip gler yz gstermitir*. Musa'nn ans kutsaldr, O hem Tanr'nn hem de insanlarn sevgilisiydi. *Elde var olan metinden bu iki satr Musa'yla ilgilidir, temelinde Yusuf'la ilgili olmas olanakldr.
2

Tanr Musa'nn nn Dier kutsal kiilerin nne eit klmtr, Onu gle donatmtr, Dmanlar ondan ylmlardr.
3

Musa konuunca Tanr mucizeleri durdurdu, Krallar Musa'ya byk sayg gsterdiler. Tanr Musa'ya ulusu iin buyruklar verdi, Ona kendi grkeminden bir para gsterdi.
4

Tanr ball ve sevecenlii iin Musa'y kutsad, Btn insanlarn iinde onu seti.
5

Musa'nn sesini duymasna izin verdi, Karanlkta ona yol gsterdi. Yaam ve bilim yasasn Yakup'a, Yarglarn srail'e bildirmesi iin Onunla yzyze gelip ona buyruklar verdi. Harun
6

Tanr Harun'u da Musa gibi kutsal bir erkek olarak yetitirdi, Onun kardeiydi ve Levi oymandand.
7

Tanr Harun'la sonsuza dek bir antlama yapt, Onu ulusunun khini olarak atad. Harun'u etkileyici giysilerle ssledi, Ona grkemli bir giysi giydirdi.
8

Onu olaanst kusursuz yapt, Ona yetki simgelerini verdi: alvar, uzun cppe, efod.
9

Cppenin etrafna giymek iin ona nar verdi, Her admda uyumlu biimde alacakt. Etrafna giyecei ok sayda altn ziller verdi, Zil sesinin tapnakta duyulmas, Ulusunun ocuklarna anmsatmas iin.
10

Ona, bir nakkan yapt, altn ve erguvani renkte, Mor renk tonunda, krmz, kutsal bir cppe verdi. Gs zerinde tanan yarg simgesi Urim'le Tummim'i verdi, Bir zanaatnn iiydi, rgs koyu krmz renkteydi.

11

Mhr biiminde kesilmi deerli talar verdi, Bu talar altna monte edilmiti, bir kuyumcu iiydi. Talarn zerine oyulan yazlar srail oymaklarn simgeliyordu.
12

Ona sarnn stne koymas iin altn bir ta vermiti, zerinde kendini adama mhr vard. Olaanst bir ss eyas, harika bir iilik, Gz kamatran bir ziynet.
13

Ondan nce byle gzel eyler yoktu, Ondan bakas da bunlar asla kullanmamtr. Ancak onun erkek ocuklar Ve sonsuza dek onun soyundan gelenler Bu giysileri ve ss eyasn kullanmtr.
14

Onun sunduu kurbanlar tmyle yanyordu, Gnde iki kez devaml yanyordu.

15

Musa onu adayp Kutsal zeytinyayla meshetmitir. Bu onun iin sonsuza dek yaplm bir antlamayd, Cennet yerinde durduu srece Onun soyundan gelenler iin de geerliydi. Bu antlama nedeniyle o, tapnmay denetleyecek, khin olacak, Tanr'nn adna ulusunu kutsayacakt.
16

Tanr'ya kurbanlar sunmas, Bir an olarak buhur ve yattrc gzel kokular sunmas, Ulusunun balanmas iin Tanr onu tm yaratklar arasndan semiti.
17

Yakup'a buyruklarn bildirmesi, srail'i yasa konusunda aydnlatmas iin Tanr ona buyruklarn emanet etti, Yazl yasay teslim etti.
18

Bakalar ona kar birleti, lde onu kskanyorlard, Datan, Aviram ve taraftarlar, Korah, takn ve fkeli yandalaryla birlikte.
19

Tanr onlar grd, can skld, ok fkelendi, onlar yok etti. Mucizelerle onlar etkiledi, Alev alev yanan ateinde onlar yakp yok etti.
20

Harun'un grkemini arttrd, Ona bir miras brakt. lk meyvelerin en kusursuzunu onun payna brakt, Her eyden nce ona bol ekmek verdi.
21

Bylece Tanr'ya verilen sunular yiyebiliyorlard, nk Tanr onlar Harun'a ve onun soyundan gelenlere vermitir.
22

Ama ulusunun toprandan ona miras kalmamtr, Ulusun bireyleri arasnda yalnz Harun'un pay yoktur, Onun pay ve miras Tanr'dr. Pinehas
23

Elazar olu Pinehas, vlecek nc kiidir, nk Pinehas Tanr'dan korkuyor, Olaanst alyordu. Ulusu ayakland zaman o yolundan dnmedi, Sadk ve yrekliydi. Bylece srail iin kefaret etti.
24

Bu nedenle onunla bir bar antlamas onayland, Kendisi hem tapnan hem de ulusun yneticisi oldu. Gerek kendisine gerek soyundan gelenlere Sonsuza dek en yksek khin nvan verildi.
25

Yahuda oymandan ay olu Davut'la da Antlama yapld, Krallk babadan salt bir tek ola gemekteydi, Ama Harun'un khinlii tm soyuna verilmitir.

26

Tanr yreklerinize bilgelik versin*, Bylece ulusunu erdemli biimde yarglarsnz. Atalarnzn erdemleri asla kaybolmaz, Onlarn grkemi onlarn soyundan gelenlerde kalr. *Bu szler 'Harun soyundan gelen' ada kiilere sylenmektedir. Yeu

46Nun olu Yeu savata ok glyd, Peygamberlik grevinde Musa'nn

*

halefiydi. Yeu* ad ona gerekten yakyordu, Cennete gitmek zere seilmi olan Ulusun byk kurtarclarndan biriydi. Ona kar koyan dmanlarndan alyordu, Bylece srail'e mirasn vermi oluyordu. Yeu "Yahve kurtarr" anlamna gelir. Ayn adn Yunancas sa'dr. Kentlere kar klcn ekip kollarn yukar kaldrd zaman, O denli grkemliydi! Kim o denli kararllk gstermiti? Tanr'nn savalarn kendisi srdryordu.

Eliyle gnei zapt etmemi miydi, Bir gn gnei uzatp iki gne durumuna getirmemi miydi?
5

Dman her ynden sktrrken, Yce Tanr'ya, Gl Olan'a seslendi. Sert ve iddetli dolu taneleri yadrarak Tanr ona yant verdi.
6

O, dman lkeye saldrd, Savataki yiitliini lkelerin onaylamas, Karlarndakinin gl Tanr olduunu bilmeleri iin Bayrda tm kar koymay yok etti. Kalev
7

Yeu'yla Yefunne olu Kalev Musa zamannda hep sadk kalmlard. Btn topluluun karsnda durup Ulusun gnah ilemesini nlemi, Halkn ayaklanaca yolundaki fsltlar susturmulard.
8

Bu nedenle hareket halindeki alt yz bin askerden Sadece bu ikisi kalmt, Bu ikisi miraslarna konmutu. ok eyden zevk alp Hoa zaman geirebilecekleri topraklara yerlemilerdi.
9

Tanr Kalev'i gl kld, Yallna dek o gl kald. Bu gle Kalev lkenin dalk yerlerinde yry yapt, Onun soyundan gelenler bu yerlerin mirass oldular.
10

Tanr yolunda olmann iyi olduunu srail'in btn halk grsn diye.

Hakimler
11

Hakimler de her biri arlmt, Onlarn yrei sevgi ballndan yoksun deildi. Onlar Tanr'ya srt evirmediler, Onlarn ansn kutsayalm!

12

Kemikleri kabirlerinde tekrar iek asn, Bu nl kiilerin adlar ocuklarnda yeniden yaasn. Samuel
13

Samuel Tanr'nn sevgilisiydi, Tanr'nn peygamberiydi, krall kurdu, Ulusunu ynetecek kiileri meshetti,
14

Toplumu Tanr'nn yasasna gre yarglad. Tanr Yakup'u korudu.

15

O, sadakati sayesinde bir peygamber olarak kabul edildi, Szleriyle gvenilir bir khin olarak tannd.
16

Dmanlar onu her taraftan sktrrken, Gl Tanr'ya seslendi, O'na bir kuzu kurban etti.
17

Gk grlemesiyle Tanr'nn grleyen yksek sesi duyuldu. Tanr dmann nderlerini, Filistliler'in btn bakanlarn kltan geirdi.

18

19

lmeden nce Tanr'nn ve meshettii yneticilerinin katnda tanklk etti: "Bir kiiyi herhangi bir maldan, Hem de bir arktan bile yoksun brakmadm." Kimse onu sulamad.
20

Uyuduktan sonra yeniden kehanette bulundu. Kral uyarp leceini bildirdi. Yeryznde sesini ykselterek gelecekten haber verdi, Amac, insanlarn gnahlarn ortadan silmekti.
Natan

47Ondan sonra Natan ortaya kt, Davut zamannda peygamberlikte bulundu.

Davut
2

Paylalan kurbanda ya bir tarafa konduu gibi, Davut da srail'in btn halk arasndan zellikle seilmitir.
3 4

ocuklarla oynar gibi aslanlarla oynard, Srdeki kuzularm gibi aylarla oynard.

Daha ocukken dev gibi adam ldrp Ulusunu utan duygusundan kurtarmam myd, Elini karp ta sapanla atmam myd, Golyat'n kstahln yok etmemi miydi?
5

nk o, yce Tanr'ya seslenmiti, Tanr'nn sa koluna verdii gle Byk bir savay ldrm, Bylece ulusuna vnme olana salamt.
6

Bu nedenle ona sonsuz sayg gsterdiler, Tanr'ya krederken onu vdler, Ona bir vg tac sundular.

nk o dmanlarn her tarafta kltan geirdi, Kendisine dman olan Filistliler'i yok etti, Bugne dek onlarn sesini kst.
8

O, tm etkinliklerinde vg* dolu szlerle Yce Tanr'ya hamdediyordu. Ezgilerini itenlikle okuyordu, nk yaratan seviyordu. *Burada sz edilen Kutsal Kitap'taki Mezmurlar Kitab'dr.
9

Okunan ezgilerin mzikle daha tatl olmas iin Sunan nne arp koydu.

10

Onun sayesinde lenler grkemli, Bayramlar ciddi ve gsterili oldu. Tapnakta gn domasyla Tanr'nn kutsal adn ven ezgiler duyuldu.
11

Tanr onun gnahlarn ortadan kaldrd, Onun adn sonsuza dek yceltti. Ona bir krallk antlamas, srail'de grkemli bir taht verdi. Sleyman
12

Bilge olu babas Davut'un tahtna varis oldu, Onun sayesinde tasasz bir yaam srd.
13

Sleyman bar zamannda saltanat srd, Tanr ona gerek bar verdi. Bylece Sleyman Tanr'nn Tapna'n yapacak, Sonsuza dek srecek bir tapnak hazrlayacakt.
14 15 16

Genliinde sen ne denli bilgeydin, Bir rmak gibi azna kadar zekyla doluydun! Akln yeryzn kapsyordu, Yeryzn gizemli ataszleriyle doldurdun. Adn uzak adalarda duyuldu, Barn* iin sevildin.

*Sleyman "Bar adam" anlamna gelir.

17

Ezgilerin, zdeyilerin, ataszlerin, sert yantlarn Seni dnyann harikas durumuna getirdi.
18

Rab'bin adna, srail'in Tanrs adna Tenekeler dolusu altn topladn, Gm kurun kadar yaygn duruma getirdin.
19 20

Vcudunu kadnlara braktn, ehvetinin klesi oldun.

Onuruna leke srdn, Var olan mal ktye kullandn, Bylelikle ocuklarn fkeyle karland, Gelecek kuaklar ac ekecek:
21 22

Egemenlik ikiye blnd, Efrayim'den ayaklanan bir krallk ortaya kt.

Ama balayan Tanr tutumunu deitirmez, Sznden dnmez, Setii konuyu bozmaz, Onu seven insann mal varln yok etmez. Bylece Yakup'a bir artk, Davut'a ondan oluan bir kk armaan etti. Rehavam ve Yarovam

23

Sleyman atalarnn yannda topraa verildi, Kendi soyundan bir kiiyi yerine brakt. Bu kii ulusun en aklsz bireyiydi, Aklsz Rehavam'n siyaseti sonucu lkede ayaklanma oldu.
24

Yerine Nevat olu Yarovam geti, srail'i gnaha soktu, Efrayim'i kt yola srkledi. Arkasndan iledikleri gnahlarn says o denli artt ki, Kendi lkelerinden uzaklamak zorunda kaldlar.
25

nk onlardan alnncaya dek Her trl gnah ilediler.

lyas

48lyas Peygamber alev gibi parlad, Sz meale gibi gz kamatrd.

2

Ulusunu ktla mahkm eden, Ar gayretle ulusunun byk bir ksmn yok eden oydu.
3 4

Tanr'nn szne uyarak gzlerini kapad, defa yangna neden oldu.

lyas, mucizelerinde ne grkemliydin! Gururlanmak iin saysz nedenin var, Senin gibi kim vnebilir?
5 6 7 8 9

Bir cesedi dirilttin, Yce Tanr'nn szyle onu eol'de dirilttin. Krallarn ykmna neden oldun, leri gelenleri yataklarndan ekip srkledin. Sina Da'nda paylamay, Horev'de ceza veren kararlar iittin. alacak krallar, yerine geecek peygamberleri meshettin,

Bir ate kasrgasnda, Ateten atlarn ektii iki tekerlekli sava arabasyla yukarya alndn.
10

Dirili gnn bildiren peygamberlikler senin adn veriyor, fkenin belirmesi sona ermeden Tanr'nn fkesini yattracaksn. Babalarn yreklerini ocuklarna doru evirecek, Yakup'un oymaklarn eski durumuna getireceksin.
11

Seni grenler, sevgiyle uykuya dalanlar mutlu olacaktr, nk bizim de yaammz srecektir. Elia
12

Kasrga lyas'n kefeni oldu, Elia onun ruhuyla doldu. Yaam sresince hi bir devlet bakan radesini yitirmesine neden olamad, Hi kimse ona boyun ediremedi.
13 14 15

Hi bir i onun iin zor deildi, lrken bile bedeni peygamberlikte bulundu. Yaam sresince harikalar yaratt, lrken yaptklar olaanstyd.

Btn bunlara karn insanlar piman olmad, Gnah ilemekten vazgemedi, Sr halinde lkelerinden darya gnderilinceye, Btn dnyaya dalncaya dek!

16

lkede kalanlarn says azd, Yneticiyse Davut soyundand. Bir blmnn tutumu Tanr'y sevindirdi, brleriyse birbiri ardndan gnah ilediler. Hizkiya
17

Hizkiya kentini glendirdi, Gereken su rezervini salad. Demirle kayalarn iine tnel at, Sarnlar yaptrd.
18

O gnlerde Sanherib lkeye saldrd, Rabake'yi gnderdi, srail halkna kar el kaldrd, Haddini bilmeyerek yksek sesle vnd.
19

O zaman onlarn yrekleri, elleri titredi, Doum sanclar eken bir kadnn sancsn duydular.
20

Tanr'ya yalvarp ltfuna sndlar, Ellerini O'na uzattlar. Tanr gkte onlar abucak duydu, Yeaya araclyla onlar kurtard.
21 22

Asur ordusunun ordugahna saldrd, O'nun melei Asurlular' kltan geirdi.

nk Hizkiya'nn tutumu Tanr'y sevindirecek biimdeydi, O, atas Davut'un davranlarna uyuyordu. Peygamber Yeaya ona byle yapmasn emretmiti, O, nsezisi gvenilir, byk bir insand. Yeaya
23 24 25

Onun zamannda gne yerinden oynayp geri gitti, Kraln yaamn uzatt. Ruhun gcyle en sonraki eyleri gryor, srail halkndaki yasl kimseleri avutuyor, Sonsuza dek gelecei bildiriyor, Gizli eyleri ortaya kmadan epey nce aklyordu.

Yoiya

49Yoiya'nn ans Gzel koku hazrlayan kiinin becerisiyle ortaya kan

Harman yaplm buhur gibidir. Herkesin azna bal gibi tatl gelir, arap leninde alnan mzie benzer.
2

Doru yolu seip insanlar inanca dndrd, Yasaya uymayan tiksindirici eyleri kknden skt.
3

Tanr'ya yrekten baland, Tanr'nn tannmad bir zamanda inantan yana oldu. Yeremya
4

Davut, Hizkiya ve Yoiya dnda Hepsi birbiri ardndan gnah iledi, Yce Tanr'nn yasasn nemsemediklerinden Yahuda krallar ortadan kayboldu.
5

Glerini bakalarna, Onurlarn baka lkeye verdikleri gnden beri, Seilmi kutsal kent yand, Sokaklar boald.

Her ey Yeremya'nn nceden haber verdii gibi oldu, nk ona kt davrandlar. Oysa annesinin rahmindeyken peygamber olarak kutsanmt, Onun grevi ykmak, ac vermek ve yok etmekti, Ama ayrca gelitirmek, yerletirmekti. Hezekiel ve On ki Peygamber
8

Hezekiel grkemli bir grm grd, Tanr, meleklerin arabas stnde bu grm ona gsterdi.
9

O Eyp' de anmsad, nk doruluk yollarnda yrd.

10

On iki peygambere gelince, Kemikleri kabirlerinde yeniden iek asn, nk onlar Yakup'u avuttular, Onun kutsal inancn ve umudunu kurtardlar. Zerubbabil ve Yeu
11

Zerubbabil'i nasl yceltelim? O, sa elindeki mhr yz gibiydi.

12

Yosadak olu Yeu da yleydi, Her ikisi yaamlar sresince tapna yaptlar, Tanr iin yazgs sonsuza dek vg olan Kutsal bir ulus yetitirdiler. Nehemya
13

Nehemya'nn da ans uludur, O, yklan duvarlarmz yeniden kurdu. Srg srerek kapanan kaplar onard, Evlerimizi yeniden yapt. Atalar
14

Yeryznde Hanok'a eit olan kimse yaratlmamtr, nk kendisi ge alnmtr.

15

Doan hi kimse Yusuf gibi olmamtr, O, erkek kardelerinin nderi, Ulusunun desteiydi, Onun kemiklerine sayg gsterildi.
16

nsanlar arasnda Sam ve Ham onurlandrld, Ama Adem yaayan tm yaratklardan stndr.
Bakhin Simon

50Oniyas olu Bakhin Simon Yaam sresince tapna onard, O gnlerde o,

kutsal yeri salamlatrd.
2 3 4 5

ift yksekliin temelini att, Tapnan evresine yksek destekler kurdu. Onun zamannda sarn kazlp su karld, Deniz kadar engin bir su deposu vard. Ulusunu ykmdan kurtarmak kaygsyla Kuatmaya kar kenti salamlatrd.

Kutsal Yer'in* perdesini ap ortaya ktnda evresine en insanlarla o ne kadar grkemliydi!

*Sz edilen kefaret gnndeki dinsel trenlerdir.

6 7

Bulutlarn arasndaki sabah yldz gibi, Dolunay gibi,

Yce Tanr'nn Tapna'na k saan gne gibi, Gz alc bulutlarn karsnda parldayan gkkua gibi,
8

Bahar mevsimindeki gller gibi, Denize dklen rman kenarndaki zambaklar gibi, Yaz mevsimindeki bir tts filizi gibi,
9

Buhurdanlktaki ate ve buhur gibi, Altn varaktan yaplm ve eitli deerli talarla stne Sert bir tabaka oluturulmu bir kap gibi,
10 11

Meyve ykl bir zeytin aac gibi, Bulutlara szlerek ykselen bir selvi aac gibi,

Grkemli cppesini giyer, Din adam olarak olaanst ve kusursuz olurdu. Kutsal sunaa doru ilerleyince, O kutsal yerin evresini kendi ululuuyla doldururdu.
12

evresinde kardelerinden oluan bir kalabalkla Sunan yannda durarak Khinlerin elleriyle verdikleri paralar alrd. O, gl bir Lbnan selvisine benziyordu, evresinde szmona hurma aac gvdeleri vard.
13

Harun'un tm oullar grkemli bir biimde Tanr'ya olan sunularn ellerinde tutarak Btn srail toplumunun nnde dururken
14

O, sunaklardaki dinsel trenleri tamamlar, Her eye Gc Yeten'e, yce Tanr'ya verilen sunular Gerektii gibi srasyla sunard.
15

Elini uzatp barda alr, zm suyunun bir ksmn Sunan altna, yere dkerdi, Yce Tanr iin, tm evrenin egemeni iin, Yattrc bir gzel koku!
16

Ardndan Harun'un oullar barp Dvlm madenden yaplm borularn alard, Yce Tanr' nnkini anmsatan gl bir ses duyulurdu.
17

Btn insanlar derhal secde eder, Her eye Gc Yeten'e, Yce Olan'a sevgilerini gsterirlerdi.
18

Dinsel trenlerde makamla okuyan kiilerle birlikte O'nu ven ezgiler okurlard, Btn seslerin ezgisi tatlyd.
19

Yce Tanr iin yaplan tren tamamlanncaya dek nsanlar Tanr'ya yalvarr, Balayc Rableri'nin katnda dua ederlerdi.
20

Sonra o aaya iner, Bir araya gelen srail halknn tm iin ellerini kaldrr, Tanr adna onlar kutsard.
21

nk Tanr'nn adn* sylemeye zel izni vard, Yce Tanr'nn kutsamas nedeniyle Topluluk yeniden ban ne eerdi. *Tanr'nn kutsal ad sadece kefaret gnndeki dinsel trenlerde sylenirdi, bu da topluluk iin bir kutsama olutururdu. t

22

imdi tm evrenin Tanrs'na yalvarn: Her yerde tm nemli etkinlikleri ileyen O'dur, Ana rahminden balayarak yaammz ycelten O'dur,
23

Bize kar balayc olan O'dur. Yreklerimize sevin versin, srail'de alar sresince bar salasn.
24 25 26

O'nun sevecenlii inanla bizimle olsun, O, amzda bizi kurtarsn. Ruhumun tiksindii iki lke vardr, ncs ise bir lke bile deildir: Seir Da'nda oturanlar, Filistliler, ekem'de* yaayan aklsz insanlar.

*Burada sz edilen Samiriyeliler'dir. Sonu

27

Yerualim'de Sirak olu, Elazar olu Yeu Yreindeki bilgelii dile getirerek Bilgelik ve bilgi dolu bu kitab yazmtr.
28 29

Bu konularla uraan, Bu konular ciddi olarak dnp bilge olan mutludur.

Bu kitapta rendiklerini uygulayan kii Her eyi yapacak gte olur, nk onun yrd yolu Tanr'nn nuru aydnlatmaktadr. Tanr'ya vg Sunusu

51Rabbim, kralm, sana vg sunacam, Benim kurtarcm olan Tanr, seni

veceim, Senin adna vg sunuyorum.
2

Sen beni korudun, bana destek oldun, Vcudumu yok olmaktan kurtardn, Yalan syleyen dilin tuzandan, Yalanlar uyduran dudaklardan beni kurtardn. evremdeki kiilerin nnde Bana destek oldun, beni kurtardn,
3

Balama yetkinliinin enginliine, Adnn yceliine uygun biimde davrandn. Beni fkeyle yok etmek isteyenlerin penelerinden, Yaamm aratran kiilerin elinden, Bana giydirilen nice nice ateten gmlekten beni kurtardn.
4 5

Beni kuatan ve soluu kesen sdan, Tututurmadm bir atein orta yerinden,

eol'n i blmnn derinliklerinden, Gnaha giren dilden ve yalan szlerden beni kurtardn.
6

Yalan yere ant iip kraln katnda bana kara alan dil, Ruhum lme yaklat, Yaamm eol'n kysna dek aaya indi.
7

evremi kuatmlard, Bana destek olacak kimse yoktu, Bana yardm edecek birini bo yere aradm.
8

Rabbim, sonra insanlara ne denli acdn anmsadm, En eski alardan balayarak etkinliklerini anmsadm, Sabrla seni bekleyenleri nasl kurtardn Dmanlarnn penelerinden onlar nasl kurtardn anmsadm.

Yeryznden dileimi yukar gnderdim, lmden kurtulmam iin yalvardm,

10

Tanr'ya seslendim: "Babamz olan Rab, Bugnlerde bana ateten gmlek giydirildi, beni brakma, alm satan kiilere kar aresizim, beni brakma. Senin adn aralksz veceim, Gnl borcu altnda kalarak Senin adna cokuyla vg dizeceim."
11

Dileim kabul edildi, nk beni yok olmaktan kurtardn. O kt gnlerden beni kurtardn.
12

Onun iin senin davranlarndan Duyduum mutluluu anlatacam, Seni veceim, Tanr'nn adn kutsayacam. Bilgeliin Ardnca Komak* * Bu iir akrosti biimde yazlmtr. Bugn eksiksiz biimde tm yoktur.
13

Delikanlyken yolculuk etmeden nce Tanr'ya yakarlarmda tmyle bilgelii dilerdim.

14 15

Tapnan dnda bilgelik iin yakarrdm, Onu araym sonuna dek srp gidecek.

zmn bahar amasndan olgunlamasna dek Yreimi o sevindirdi. Doru yolda yrdm, Genliimden beri hep onu izledim.
16

Kulam ksa bir sre eerek onu kavradm, Ondan ok ey rendim Onun sayesinde ilerledim, Bunun vgs bana bilgelii verenin olsun!

17 18

nk onu uygulamaya kesinlikle karar verdim, Doru olan itenlikle aradm, Utanlacak bir duruma dmeyeceim.
19

Ruhum onu elde etmek iin gl ve srekli bir aba gsterdi, Yasaya uymaya ve en ince ayrntlara nem verdim. Ellerimi gkyzne uzattm, Bilgelik konusunda bilgisiz olduum iin yerindim.
20

Ruhumu ona doru evirdim, Arnmakla onu buldum. Ta bandan beri yreim onda duraand, Onun iin o beni hi bir zaman brakmayacaktr.
21 22 23 24 25 26 27

z varlm tutkuyla onu arad, imdi de yararl bir iyelik kazandm. Tanr beni bu dille dllendirdi, Bu dille ben O'na cokuyla vg dizeceim. Bana gel, bilgisiz kii, Okulumda yerini al. Ruhun bunlara susamken, Yoksun kalmaktan niin yaknyorsun? Azm ap konuuyorum: Bilgelii elde et, ama o para ile satn alnmaz, Onun boyunduruuna gir, Brak da ruhuna bilgi versin, O uzakta deildir, onu ara. Gr bak! O denli mutluluu elde etmek iin ok uramadm.

28

Nicelii ok olan gm parayla bilgi satn alrsan, Bylelikle ok altn para kazanrsn.
29

Tanr'nn balamas ruhunu sevindirsin, O'nu vmekten hi bir zaman utanp ekinme.
30

Kararlatrlan sreden nce iini bitirirsen, O da kendi anda seni dllendirecektir.

BARUK'UN KTABI GR Baruk'un Kitab, Peygamber Yeremya'nn sekreteri Baruk'a ait olduu sylenen drt ayr ksa sylevden olumaktadr (Yer.32:12; 36:4). eitli tarihlerde yazlan bu sylevlerin aslnda branice kaleme alnm olmalar olasdr. Belirli bir sre sonra bunlardan tek bir belge oluturulmutur. Ana Hatlar 1:1-14 Tarihsel nsz 1:15-3:8 Gnah kartma ve kurtulu duas 3:9-4:4 Bilgelie vg 4:5-5:9 Yerualim'e avuntu ve yardm

Baruk ve Babil'deki Yahudiler

1Hilkiya olu, Hasadya olu, Sidkiya olu, Mahseya olu, Neraya olu Baruk'un
Babil'de yazd kitapta bulunan szlerdir.
2

Bu kitap beinci ylda, ayn yedinci gnnde, Kildaniler Yerualim'i ele geirip yaktklar zaman yazlmtr.
3

Baruk bu kitab Yahuda Kral Yehoyakim olu Yehoyakin'e ve kitabn okunuunu dinlemeye gelen herkese yksek sesle okudu.
4

Soylulara, kraln oullarna, ileri gelen yal kiilere, yani tm ulusa, zellikle Gney Irma'nn yannda Babil'de yaayanlara okudu.
5

Okunanlar duyunca herkes alad, oru tuttu, Rabbi'ne dua etti. Ellerinden geldii kadar para topladlar.

Bu para allum olu, Hilkiya olu Khin Yehoyakim'e, br khinlere ve onlarla birlikte bulunan insanlara verilmek zere Yerualim'e gnderildi.
8

Baruk Sivan'n onuncu gn Rab'bin evinin kaplarn ele geirmi, tapnaktan alnm olan bu kaplar Yahuda lkesine geri gtrmt. Bu gm kaplar Yahuda Kral Yoiya olu Sidkiya yaptrmt.
9

O gnlerde Babil Kral Nebukadnessar, Yehoyakin'i, prensleri, maden iilerini, soylular ve halk Yerualim'den Babil'e srgn etmiti. Yerualim 'e Mektup

10

yle yazdlar: Sizlere para gnderiyoruz. Bu parayla kurban keser, gnahlardan balanmanz diler, buhur yakarsnz. Sunakta Rabbiniz'e sunu sunarsnz.
11

Babil Kral Nebukadnessar'la olu Belassar'n uzun mrl olmalar iin dua edin. Bu dnyada geirdikleri gnler cennetteki gibi mutlulukla srp gitsin.
12

Bizlere g ve anlay vermesi iin Rabbimiz'e dua edin, bylece yaammz Babil Kral Nebukadnessar'la olu Belassar'n korumas altnda geirelim. Onlara uzun sre hizmet ederek onlarn gzne girelim.
13

Ayrca kendisine kar gnah ilediimiz iin Rabbimiz Tanr'ya dua edin, Rabbimiz'in fkesi, hiddeti dinsin.
14

Sonu olarak, bunlarla beraber size gnderdiimiz kitab yksek sesle okumalsnz. Bayram gnlerinde ve nemli toplant gnlerinde Rabbin evinde herkesin nnde gnahlarnz itiraf etmelisiniz. Gnah krar
15

yle diyeceksiniz: Doruluk Rabbimiz Tanr'ya zgdr. Bugnk utancmz da bize zgdr. Yahuda ulusuna, Yerualim halkna,
16

krallarmza, prenslerimize, khinlerimize, peygamberlerimize ve atalarmza zgdr.

17

nk Rabbimiz'in gznde gnah iledik,

18

O'na boyun emedik, Rabbimiz Tanr'nn sesini dinlemedik. Buyruklarna uymamz Rab bize bildiriyordu.
19

Atalarmz Msr'dan kartt gnden balayarak bugne dek Rabbimiz Tanr'nn szn dinlemedik, O'nun sesini dinlemeyi reddettik.
20

Rab'bin, atalarmz Msr'dan kararak zevk dolu bir lkeye gtrmek zere olduu gn, kulu Musa araclyla bizi lanetlemesi ve br felaketler bugn kendini gsterdi, tm aclar bugn ekiyoruz.
21

Bize gnderdii peygamberlere karn, Rabbimiz Tanr'nn sesini dinlemedik,

22

ama hepimiz kt yreimizin buyruklarna uyduk. Yabanc tanrlara hizmet eder olduk, bylece Rabbimiz Tanry gcendirdik.

2 Bu nedenle Rab hakkmzda -srail'i yneten yarglarmz, krallarmz,

2

nderlerimiz, srail ve Yahuda'daki erkeklerimiz hakknda- verdii hkm yerine getirdi. Yerualim'e yaptklarna benzer bir olay dnyada asla grlmemitir. Btn bunlar Musa'nn yasasnda yazlanlara uygundu.

Hepimiz oullarmzla kzlarmzn etini yemek durumuna dmtk.

Bundan baka hepimizi etrafmzdaki krallklarn eline verdi; bize tiksintiyle, knamayla baktlar.
5

Efendiler; olacamza kle durumuna dtk; nk Rabbimiz Tanr'ya kar gnah ilemi, O'nun sesini dinlememitik.
6

Doruluk Rabbimiz Tanr'ya zgdr. Bugnk utancmz ise bize ve atalarmza zgdr.
7

Rab'bin bize bildirdii felaketler imdi bamza geldi.

Buna karn, Rab'bin gzne girmek iin kt yreimizin buyruklarna uymaktan vazgemedik.
9

Bylece Tanr bizi felakete srklemek iin uygun an bekledi. nk Rab adildir, bize verdii buyruklar karsnda nasl davrandmza bakar.
10

Biz O'nun sesini dinlemedik, oysa O bize buyruklarna uymamz sylyordu.

Kurtulu in Dua
11

imdi, Rabbimiz, srail'in Tanrs, sen gl beceriyle, belirtilerle, doast olaylarla, byk gle ve uzanm kolla ulusunu Msr lkesinden dar karttn. Kendine nl bir ad yaptn.
12

Biz gnah iledik, seni reddettik, ey Rabbimiz Tanr, tm buyruklarna kar geldik.
13

Bize kar fken dinsin, nk bizleri dattn uluslarn arasnda sadece bir aznlk oluturuyoruz.
14

Rabbimiz, duamz, yakarmz dinle! Onurun iin bizi kurtar! Gzne girelim ve bizleri ele geirenler bunu grsn.
15

Bylece tm dnya senin Rabbimiz Tanr olduunu bilsin. nk srail ve ondan gelenler senin adn tayor.
16

Rabbimiz, bulunduun kutsal yerden aaya bak, bir an dn. Bize bak ve dinle.
17

Rabbimiz, bize bak ve gr. Aada, eol'de bulunan ller, bedenleri soluksuz kalanlar Rableri'ni vemezler ve O'nun buyruklarna uyamazlar.
18

Ama ac iinde olan, ba eik, dermansz kendi yolunda giden, baklarnda umudunu yitirdii grlen kii seni ver ve buyruklarn yerine getirir Rabbim.
19

Rabbimiz Tanr, merhamet iin sana yakarrken, atalarmzla krallarmzn doruluklarndan tr yakarmyoruz.

20

Hayr. fken ve hiddetin bize yneldi, kullarn peygamberler bunu bildirmilerdi. Onlar yle dediler:
21

"Rabbimiz diyor ki: Boynunuzu bkn, Babil Kral'na teslim olun. O zaman atalarnza verdiim lkede kalrsnz.
22

Ama Rabbiniz'in sesini dinlemezseniz ve Babil Kral'na teslim olmazsanz,

23

Yahuda kentlerinde, Yerualim sokaklarnda sevin ve mutluluk lklarn, gelin ve gvey seslerini susturacam. Btn lke, iinde kimsenin yaamad bo bir le dnecek."
24

Ama biz sesini dinleyip Babil Kral'na teslim olmadk. Sen de kullarn peygamberler araclyla yapacan bildirdiin ve sz verdiin eyleri yerine getirdin: Krallarmzla atalarmzn kemiklerinin mezarlarndan dar atlacaklarn sylemitin.
25

Gerekten onlarn kemikleri gnn scanda ve gecenin ayaznda havaya frlatld. nsanlar alktan, vebadan ve kltan geirilerek korkun aclar iinde ldler.
26

Bylece srail ve Yahuda halknn ktlnden dolay, senin adn tayan bu halk da bugn bu duruma getirdin.
27

Yine de ey Rabbimiz Tanr, bize kar iyiliine ve sonsuz sevecenliine yarar biimde davrandn.
28

Tpk kulun Musa'ya sz verdiin gibi, srailoullar'nn nnde yasan yazmasn istediin gn yle dedin:
29

"Sesimi dinlemezsen, bu byk ve sonsuz kalabalk bir ka kiiden ibaret kalacaktr. nk onlar uluslara datacam.
30

ok iyi biliyorum ki bu ulus beni dinlemeyecektir, nk ok inatdr. Ama srgnde olduklar lkede btn bunlar merak edecekler.
31

Onlarn Rabbi Tanr olduumu kabul edecekler. Onlara yle bir yrek vereceim ki, beni dinlemelerini salayacam.
32

Srgnde bulunduklar lkede beni vecekler, benim adm anmsayacaklar.

33

Artk inat etmeyecekler, ama Rableri'nin gznde gnah ileyen atalarnn bana gelenleri anmsayarak kt davranlarna son verecekler.
34

O zaman onlar, brahim'e, shak'a ve Yakup'a ant ierek sz verdiim lkeye geri gtreceim. Onlar bu lkenin efendisi olacaklar. Onlarn saysn arttracam, saylar hi azalmayacak.
35

Onlarla sonsuza dek srecek bir antlama yapacam. Ben onlarn Tanrs olacam, onlar da benim ulusum olacak. Ulusum olan srail'i, ona vermi olduum lkeden bir daha asla kartmayacam."

3Her eye Gc Yeten Rabbim, srail'in Tanrs, ac eken bir ruh, dirlikten
yoksun bir yrek imdi sana yakaryor:
2

Dinle ve bize merhamet et, Rabbim, nk sana kar gnah iledik. Sen sonsuza dek tahtnda oturuyorsun, oysa bizler srekli olarak lyoruz.

Her eye Gc Yeten Rabbim, srail'in Tanrs, srail'de lm yakn olanlarn duasn dinle. Sana kar gnah ileyenlerin ve Rableri Tanr'nn sesini dinlemeyenlerin oullarn dinle, bu nedenle bamza felaketler geldi.
5

Atalarmzn yapt ktlkleri aklna getirme, ama kendi kudretini ve adn anmsa.
6

Kukusuz sen Rabbimiz Tanr'sn ve seni vmek istiyoruz Rabbim.

nk sen yreklerimizi saygyla doldurdun ve adn armamz iin bizi yreklendirdin. Srgndeyken seni vmeyi ok istiyoruz, nk sana kar gnah ileyen atalarmzn kt isteklerini yreklerimizden attk.
8

Bugnk durumumuza bak, bizler imdiye dek srgndeyiz. Sen bizleri drt bir yana dattn, tiksinti veren, lanetlenmi, mahkm biri gibi. Rabbimiz Tanr'y terkeden atalarmzn yapt ktlkleri bylece cezalandrdn. Bilgelie vg
9

Yaam veren buyruklar dinle, ey srail, Dinle ve bilginin anlamn ren.

10

Neden, srail, neden dmanlarnn lkesindesin, Yabanc bir lkede gnden gne yalanarak,
11

llerle birlikte kirlenerek, eol'e gidenleri hesaba katarak? nk bilgelik pnarn terk ettin. Tanr yolunda yrm olsaydn, Sonsuza dek bar iinde yaardn.

12

13

14

Bilginin, gcn nerede olduunu ren, Usun nerede olduunu ren. Bylece gnlerin uzunluunu, Yaamn nerede olduunu ren, Gz nn ve barn nerede olduunu ren.
15

Ama onun nerede yaadn kim biliyor? Onun hazinelerle dolu evine kim girdi? Uluslarn nderleri imdi nerede? Yeryzndeki hayvanlar bile ynetenler,

16

17

Gkteki kulara buyruk verenler, nsanln gvendii gm ve altn biriktirenler, Sonsuz mallar olanlar,
18

stn abalarla ve telala Gm ileyip kazan edinenler imdi nerede?

19

Onlar yok oldu, aaya eol'e gitti. Onlarn yerine bakalar geldi,

20

Daha yeni kuaklar geliti. imdi de onlar yeryzn kaplad, Ama bilgi yolunu renmediler, Bilginin yollarn tanyamadlar.
21

Oullar bilgiyi elde edemedi, Onun yolundan uzak kald. Kenan lkesinde ondan sz edilmedi, Teman'da onu gren olmad.

22

23

Hacer'in oullar dnya bilgeliini ararken, Merran ve Teman'daki tccarlar, Masal anlatanlar, filozoflar, Bunlardan hibiri bilgelie giden yolu bulamad, Ya da onun nerede yrdn bilemedi.
24

Ey srail, Tanr'nn evi ne denli byk, lkesi ne denli kocaman, Olaanst geni, Sonsuza dek yksek!

25

26

Devler orada dodu, Eski alardan beri onlar bizim iin nlyd, Olaanst uzun, savata becerikli.
27

Tanr onlar semedi, Bilgiye giden yolu onlara bildirmedi. Bilgelikten yoksun olduklar iin, Kendi budalalklarndan yok oldular. Ge trmanp onu yakalayan var m? Onu bulutlardan aaya getiren var m? Okyanusu ap onu bulan var m? Som altn karlnda onu geri getiren? Ona giden yolu kimse bilmiyor, Yrd yolu kimse bulamyor.

28

29

30

31

32

Ama O her eyi biliyor, onu da tanyor, Kendi akl ile onu kavrad, Yeryzn sonsuza dek salam yapt, Onu drt ayakl hayvanlarla doldurdu.
33

I gnderiyor ve k gidiyor, Geri aryor ve k titreyerek boyun eiyor.

34

Yldzlar zaman gelince sevinle parlyor, Onlar ard zaman yant veriyorlar: "Biz buradayz" diyorlar, Kendilerini yaratan iin kvanla parlyorlar.
35

Tanrmz O'dur, Kimse O'nunla kyaslanamaz. Bilginin tm yolunu kavrad, Onu kulu Yakup'a, Sevgilisi srail'e bildirdi. Bylece onun yeryznde grnmesini, nsanlar arasnda dolamasn salad.

36

37

4
2

Bilgelik Tanr'nn buyruklarnn kitabdr, Sonsuza dek srecek yasay bildirir. Ona uyanlar yaar, Onu terkedenler lr. Geri dn, Yakup, onu yakala, Onun parlakl karsnda a doru yr.

nn bakasna devretme, Ayrcaln kendinin olmayan ulusa verme. Ey srail, biz ne mutluyuz, Tanr'y honut edecek eyleri biliyoruz.

Yemalim'e Teselli
5

Yrekli ol, ulusum, srail'in* adn yaatan sensin.

* srail derken Yakup kastedilmektedir.

6

Seni baka uluslara sattlar, Ama yok etmek amacyla deil. Sen Tanr'y kkrttn, Bu nedenle dmanlarna teslim edildin.
7

nk Tanr'ya deil de cinlere kurban kesmekle Yaratan fkelendirdin. Seni yetitiren sonsuz Tanr'y unuttun, Seni besleyen Yerualim'i de zdn.

nk Tanr'nn fkesiyle karlatn gren Yerualim yle dedi: Siyon Da'nn komular, dinleyin, Tanr bana byk bir ac verdi.
10

ocuklarmn tutsak edildiini grdm, Sonsuz Olan onlarn bana bu ykm getirdi.
11

Onlar sevinle yetitirdim, Yal gzlerle ve zntyle onlarn gidiini seyrettim.

12

Hibiriniz beni vmesin, Ben, herkesin terk ettii dul bir kadnm. ocuklarmn gnahlarndan tr yalnz kaldm, nk onlar Tanr'nn yasasna srt evirdiler,
13

O'nun buyruklarn bilmek istemediler, Ahlak kurallarna uymadlar, Ya da adaletini gsterdii disiplin yoluna girmediler.
14

Brakn da, Siyon Da'nn bu komular buraya gelsin. ocuklarmn tutsakln size anmsataym, Sonsuz Olan onlarn bana bu ykm getirdi.
15

O uzak bir ulusu onlarn bana bela etti, Yabanc dil konuan o acmasz ulusun Ne yallara saygs vard, ne de ocuklara acmas.
16

Dul kadnn sevgili oullarn alp gtrdler, Onu, kzlarndan yoksun kalm durumda, Yapayalnz braktlar.
17

Bana gelince, size nasl yardm edebilirim?

18

O ki bu ykma neden olmutur, Sizleri dmann elinden kurtaracak olan yine O'dur.
19

Gidin, ocuklarm, kendi yolunuza gidin! Ben burada her eyden yoksun ve yalnz kalmalym.
20

Bar zamanndaki giysileri karttm, Dilek uluna sarldm, Yaamm sresince Sonsuz Olan'a yalvaracam.

21

Yrekli olun, ocuklarm, Tanr'ya dua edin! O sizleri bask ynetiminden ve dmann elinden kurtaracaktr.
22

nk sizin kurtuluunuzu Sonsuz Olan'dan bekliyorum, Kutsal Olan bana sevin verdi, Yaknda Sonsuz Olan'n balamas sizleri kurtaracak.
23

Gzleri yal ve zntl gidiinizi seyrettim, Ama Tanr sevin ve gnl aklyla Sizleri sonsuza dek bana verecektir.
24

Tutsaklnza tank olan Siyon Da'nn komular, Yaknda Tanr'nn sizi kurtardn grecekler. O, her eyi dzeltmek amacyla araya girecektir, Sonsuz Olan'n tm grkemi ve parlaklyla.
25

ocuklarm, Tanr'dan gelen fkeyi sabrla karlaynz. Dman cannz yakt, Ama yaknda dmann yok olduunu grecek, Ona boyun edireceksiniz.
26

En sevdiim ocuklarm etin yollardan geti, Yamac dman onlar bir sr gibi ald gitti.
27

ocuklarm, yrekli olun, Tanr'ya dua edin, Banza bu felaketleri getiren, sizleri anmsayacaktr.
28

Kendi iradenizle ilk nce Tanr'dan uzaklatnz gibi, imdi de geri dnn, O'nu bulmak iin on misli aba sarfedin.
29

nk O, bu felaketleri banza getirdii gibi, Sizi kurtaracak, Size sonsuza dek sevin verecektir. Yerualim'e Yardm
30

Yrekli ol, ey Yerualim, Sana bu ad veren seni teselli edecektir. Sana kt davrananlarn, Dn zevkle seyredenlerin ba belaya girecektir.

31

32

ocuklarnn tutsak edildii kentler altst olacak, Oullarn kabul eden kent skntya decek.
33

nk dne sevinip Yklna mutlu olduu gibi, imdi de kendi acnacak durumuna zlecektir.
34

Kalabalk kentlerin tatt sevinten onu yoksun klacam, vnmesi yasa dnecek.
35

Sonsuz Olan'n tututurduu ate onda uzun sre yanacak, Cinler alar boyu onda yaayacak.
36

Ey Yerualim, gzlerini douya evir, Tanr'nn sana verdii sevinci gr.

37

Bak, giden oullar eve dnyor, Doudan ve batdan toplanarak eve dnyorlar. Kutsal Olan'n buyruuna uyarak, Tanr'nn ululuu karsnda sevinle coarak.

5 Ey Yerualim, znt ve aresizlik giysilerini kartp at, Tanr'nn ululuunun

gzelliini sonsuza dek kuan,
2

Tanr'nn doruluk giysisine smsk sarl, Sonsuz Olan'n ululuunun simgesi olan tac giy.
3 4

nk Tanr senin grkemini Yeryzndeki tm uluslara gstermek istiyor.

Tanr'nn sonsuza dek sana verdii ad yle olacak: "Doruluun bar, yceliin onuru."
5

Ayaa kalk, Yerualim, ykseklerde dur, Gzlerini douya evir, Kutsal Olan'n szyle Batdan, doudan toplanan oullarna bak! Tanr'nn onlar anmsamasn Cokun bir sevgiyle karlyorlar.
6

Seni braktklar zaman yryerek gittiler, Beraberlerinde dman vard. imdi Tanr onlar sana geri gnderiyor, Grkemli biimde geri gelen kraliyet prensleri gibi.
7

nk Tanr tm yksek dalarn, Sonsuza dek var olan tepelerin alalmasn buyurdu. Yeryznn ayn seviyede olmas iin Vadilerin doldurulmasn buyurdu. Bylece srail, Tanr'nn ululuu erevesinde, Gvenle ilerleyebilir.
8

Tanr'nn buyruuyla Ormanlar ve mis kokulu aalar

srail'e glge salayacak.

9

nk Tanr'nn ululuunun srail'e sevinle yol gsterecek, Merhameti ve doruluu da beraberinde getirecektir.

YEREMYA'NIN MEKTUBU GR Yeremya 'nn Mektubu 'nun srgn edilmek zere olan Yahudiler'e Yeremya Peygamber tarafndan mektup eklinde yazld sylenmektedir. zellikle putperestlii knayan uzun blmler ierir. Ana Hatlar 1-40 Putlarn yararszl 41-73 Putlara tapmann budalal
1

Babil Kral tarafndan Babil'e tutsak gtrlecek olanlara Yeremya'nn gnderdii mektubun bir kopyasdr. Yeremya, Tanr'nn kendisine verdii buyruklar onlara bildiriyordu.
2

Tanr'ya kar ilediiniz gnahlardan tr Babilliler'in Kral Nebukadnessar tarafndan Babil'e srgn edileceksiniz.
3

Babil'e gittikten sonra orada uzun yllar kalacaksnz, yedi kuaa dek. Ondan sonra sizleri esenlik iinde evlerinize geri gndereceim.
4

Babil'de gmten, altndan ve tahtadan yaplm, omuzlarda tanan ve putperestleri dehete dren tanrlar greceksiniz.
5

Uyank olun. Yabanclar taklit etmeyin, onlarn tanrlarndan korkmayn. Bu tanrlara tapanlarn onlarn nnde ya da arkasnda kalabalk bir halde yrdklerini greceksiniz.
6

Tam tersine yreklerinizde yle deyin: "Efendimiz, yalnz sana tapnmamz gerek."
7

nk meleim sizlerle beraberdir, yaamnz o yoklayacaktr.

Putlarn Yararszl
8

Sanatkrlar bu tanrlar altn ve gmle kaplamlar, dillerini cilalamlardr. Bunlar sahtedir ve konuamazlar.
9

Bu putperestler altn alrlar ve sanki ss seven bir kza verilecekmi gibi, tanrlar iin ta yaparlar.
10

Bazen khinler tanrlardan altn, gm arrlar ve bunu kendilerine harcarlar. Bazen de bunu tapnak fahielerine armaan vermek iin kullanrlar, 11 Gmten, altndan ya da tahtadan yaplan bu tanrlar tpk insanm gibi giydirirler.
12

Oysa bu tanrlar zerlerindeki mor pelerinlere karn kendilerini kurtlara ve kararmaya kar koruyamazlar.

13

Onlarn yznn tozunu bile almak gerekir, nk tapnan tozu onlar iyice kaplar.
14

Bu tanrlardan birinin elinde, bir ilin valisiymi gibi bir asa vardr. Yine de kendisine saygszlk edeni ldrme gcnden yoksundur.
15

Bir dierinin sa elinde kl ve balta vardr, yine de savaa ve hrszlara kar aresizdir, kendisini koruyamaz.
16

Btn bunlardan anlalyor ki, bunlar tanr deildir, onlardan korkmayn.

17

Herkesin kulland bir kap krldktan sonra nasl ie yaramazsa, tapnaklara yerletirilen bu tanrlar iin de durum ayndr. Tapnaa girenlerin neden olduu toz gzlerini doldurmutur.
18

Krala saygszlk ettii iin lme mahkm edilen kiinin etrafndaki kaplar kilitlenir. Ayn biimde hrszlardan korkan khinler bu tanrlarn tapnaklarna kol demiri ile kapanm, srglenmi kaplar yaptrmlardr.
19

Tapnakta khinler kendi kullandklarndan daha fazla lamba yakarlar. Ama tanrlar bunlardan hibirini gremez.
20

Tapnaktaki direklerden biri gibidirler, sylendiine gre, zeminden gelen beyaz karncalar onlar iten kemirir, ssl giysilerini de yer.
21

Tapnaktan ykselen dumann yzlerini kararttn farketmezler.

22

Yarasalar, krlanglar ve eitli kular bedenlerinin ve balarnn zerinde uuurlar. Kediler orada sinsi sinsi dolar.
23

Sylediklerimden anlayacanz gibi, bunlar tanr deildir, onlardan korkmayn.

24

Altn kaplama olduklar iin olduka ssldrler. Ama biri kararan altn parlatmazsa, bu tanrlar kendi kendilerine parlayamazlar. Onlarn dkm yapld zaman, hi bir ey hissetmediler.
25

Onlar iin ne denli ok para denirse densin, kendilerinde hibir yaam belirtisi yok.
26

Yryemedikleri iin, insanlarn omuzlarnda tanyorlar, bu da onlarn ne denli yararsz olduklarn gsteriyor.
27

Bu durum onlara tapnanlar iin de utan verici, nk yere derlerse onlar yeniden kaldrmak zorundalar. Kaldrlnca, kendi kendilerine kmldayamazlar. Biri onlar eri olarak yatrrsa, dorulamazlar. Onlara verilen armaanlar tpk llere sunulan armaanlar gibidir.
28

Khinler onlara sunulan armaanlar satar ve bundan kazan salar. te yandan eleri de kesilen kurbanlarn bir ksmn tuzlayarak saklar, ama yoksullara ya da gszlere hibir ey vermez.

29

Tanrlar iin kesilen kurbanlara gelince, det gren ya da doum yapan kadnlar iin bunlara dokunmann bir sakncas yoktur! Verdiim rneklerden anlayacanz gibi bunlar tanr deildir, onlardan korkmaynz.
30

Gerekten onlara tanr demek olanakszdr. Kadnlar gmten, altndan ya da tahtadan yaplm bu tanrlara kurban kesmiyorlar m?
31

Khinler kendi tapnaklarnda, giysileri yrtlm, sa ve sakallar tra olmu durumda ba ak otururlar.
32

Halkn cenaze trenlerinde yapt gibi tanrlarn nnde barp arrlar. Khinler tanrlarn giysilerini alarak bunlarla elerini ve ocuklarn giydirirler.

33

34

Bu tanrlar, kendilerine yaplan iyi ya da kt davranlara hibir karlk veremezler. Bundan te, krallar tahta kartamazlar ya da tahttan indiremezler.
35

Ayrca zenginlik ya da para datmaya gleri yetmez. Bir kii onlarn nnde ant ier, ardndan sznde durmazsa, ondan hesap soramazlar.
36

Onlar insan lmden, gsz glnn elinden kurtaramazlar. Krlerin grebilmelerini salayamaz, ba belada olan birine yardm edemezler. Dul kadna acyamaz, yetime kar eli ak davranamazlar.

37

38

39

Altn ya da gmle kapl bu tahta tanrlar dan kenarndaki talar kadar ie yarar. Onlara tapnan utan duyacaktr.
40

Bu ortamda biri onlarn tanr olduunu nasl dnebilir ya da syleyebilir?

Putlara Tapmann Budalal Kildaniler bile onlar onurlandrmaz.

41

Dilsiz, konuamayan birini bulurlarsa onu Bel'e gtrrler ve adamn dilini zmesini isterler, sanki onlar duyuyormu gibi!
42

Bir trl gerei grp bu tanrlardan vazgeemezler. Saduyudan o denli yoksundurlar.

43

Kadnlar, bellerinin etrafnda iplerle sokaklarda otururlar, buhur gibi kepek yakarlar. Yoldan geen bir erkek bu kadnlardan biriyle yatarsa, o da yannda oturan komusuna taklr, nk kimse onunla yatmam, belindeki ip kopartlmamtr.
44

Bu tanrlarn yan banda gelien tm olaylar dzmecedir. Bu ortamda onlarn tanr olduunu biri nasl dnebilir ya da syleyebilir?
45

Bu tanrlar dlgerler ya da kuyumcular yapmtr, onlar neye karar verirlerse bu tanrlar da o biimde ortaya kar.

46

Bunlar yapanlarn yaam o denli uzun srmez, onlarn yaptklar eyler nasl tanr olabilir?
47

Onlarn ardndan gelen kuaklara braktklar miras kuruntudan ve hayal krklndan olumaktadr.
48

Sava durumunda ya da bir felaket olunca, tanrlarla birlikte nerede saklanabileceklerini khinler aralarnda grrler.
49

Kukusuz onlarn tanr olmadn herkes anlar, nk savatan ya da felaketlerden kendilerini kurtaramazlar.
50

Ne olursa olsun, altn ya da gmle kapl tahtadan yaplmlardr, bunlarn dzmece olduu bylece aka anlalmaktadr.
51

Uluslar ya da krallar aka anlar ki bunlar tanr deildir, ancak insan elinin rndr ve onlarda tanrsal etkinlik yoktur.
52

imdiye dek onlarn tanr olmadndan kuku duyan bir kii bulunabilir mi? Bir lkeye kral atayamazlar, insanlar iin yamur yadramazlar,

53

54

kendi ilerini dzenleyemezler, hrszla urayan kiiyi kurtaramazlar. Gkyz ile yeryz arasnda uan kargalar kadar aresizdirler.
55

Altn ya da gmle kapl bu tahta tanrlarn bulunduu tapnak yanacak olursa, khinler gvenli bir yer arayp karlar. Oysa tahta tanrlar orada durup kiri gibi yanarlar.
56

Onlar krala ya da dmanlara kar koyamazlar. Bu ortamda onlarn tanr olduunu biri dnebilir ya da syleyebilir mi?
57

Altn ya da gmle kapl bu tahta tanrlar hrszlara ya da apulculara kar koyamazlar.

58

iddete bavuran kiiler onlarn altn ya da gmn alabilir, giysilerini alp gidebilir. Bu tanrlar kendi balarnn aresine bile bakamazlar.
59

Bu dzmece tanrlardan biri olmaktansa, yrekliliini gsteren bir kral ya da bir evde sahibinin iine yarayan bir kap olmak daha iyidir. Bu dzmece tanrlardan biri olmaktansa, ieridekileri koruyan bir ev kaps olmak daha iyidir. Bu dzmece tanrlardan biri olmaktansa, sarayda bir tahta kolon olmak daha iyidir.
60

Gne, ay ve yldzlar parlaktr. Onlarn yapaca bir i vardr, onlar yumuak baldr.
61

Ayn biimde imek aknca ok uzaklardan grnr, rzgr tm lkelerde eser. Bulutlar Tanr'nn buyruuna uyup tm dnyann stnden geer.

62

63

Ate yukardan verilen buyrua uyarak dalar ve ormanlar yakar. Ama bu tanrlar gsterite ya da gte onlara eit deildir.
64

Bu ortamda kii bunlarn tanr olduunu dnemez ya da syleyemez, nk adaleti salamaya ya da insanlara iyilik yapmaya bunlarn gc yetmez.
65

0nun iin bunlarn tanr olmadn bildiinize gre, onlardan korkmayn. Onlar lanetleyemezler, krallar kutsayamazlar.

66

67

Ne uluslar iin gkte iaretler oluturabilirler, ne gne gibi parlayabilirler, ne de ay gibi k saabilirler.
68

Hayvanlar onlardan daha iyi durumdadr, nk bir snak arayabilirler ve kendilerine bakabilirler.
69

Bunlarn tanr olduklar konusunda en ufak bir kant yoktur, onlardan korkmayn!
70

Altn ve gm kapl tahta tanrlar bir kavun tarlasndaki korkuluk gibidirler, hi bir eyi koruyamazlar.
71

Ondan te altn ve gm kapl tahta tanrlar bir bahedeki dikenli allk gibidir, her hangi bir ku stne konabilir. Ya da karanla atlm bir ceset gibidir.
72

Bunlarn srtnda ryen mor renkli ssl ketene baknca tanr olmadklarn anlarsnz. Sonunda onlar da yava yava yiyip bitirecekler ve lkeyi rezil edecekler.
73

Demek oluyor ki, putu olmayan erdemli kii ye tutulur, nk o asla rezil olmaz.

AZARYA'NIN DUASI VE GEN ADAMIN EZGS GR Azarya'nn Duas ve Gen Adamn Ezgisi, Daniel Kitab'nn Yunanca evirisinde kitaba eklenen balca metinden biridir. Daniel 'in 3:23 ve 3:24 ayetleri arasna eklenen bu metin, Kral Nebukadnessar'n kzgn frna atmasndan sonra Azarya 'nn duasn ve gen adamn ezgisini kapsamaktadr. Ana Hatlar 1-22 Azarya'nn duas 23-27 Kzgn frnn tanm 28-68 gen adamn ezgisi Azarya'nn Duas
1

Hananya, Miael ve Azarya adndaki gen Tanr'ya ezgiler okuyarak ve Rabbimiz diye onu verek alevlerin arasnda yrmeye baladlar.
2

Ardndan Azarya olduu yerde durdu, atein iinde yksek sesle dua etti:

"Seni onurlandrr ve kutsarz, ey Rabbim, atalarmzn Tanrs, Adn sonsuza dek yceltilsin.
4

Bize adilce davrandn. Btn yaptklarnda her zaman drstsn, Yargladnda her zaman doru olan yaparsn.
5

Atalarmzn kutsal kenti Yerualim'in bana getirdiin felaketlerde, Doru olan yaptn. Gnahlarmzdan tr bu yargya layktk.
6

Senin szn dinlemedik, sana srt evirdik, lediimiz tm gnahlardan tr suluyuz.

7

Yapmamz buyurduun eyleri yapmadk, Buyruklarna uysaydk, huzur iinde yaardk.

8

Ama imdi bu yargy ve bu cezay hak ettik.

Bizleri dman eline, Yasa tanmaz, kt niyetli, kstah insanlarn eline, Dnyann en kt kralnn eline teslim ettin.
10

Bugn utancmzdan azmz amaya bile cesaret edemiyoruz, Biz, sana tapnanlar rezil olduk.
11

Yine de, kendi onurun iin, Aramzdaki antlamay bozma, Bizi sonsuza dek terk etme,

12

Yardmn bizden esirgeme. brahim'e verdiin sz tut, onu severdin, Kulun shak'a ve kutsal ulusun srail'in babas Yakup'a Verdiin sz tut.
13

Sen onlara gelecek kuaklarnn Gkteki yldzlar kadar Ve kumsaldaki kum taneleri kadar Saysz olacana dair sz vermitin.
14

Ama imdi Rabbim, Tm uluslar arasnda sayca en az olan biziz. Nerede olsak, gnahlarmzdan tr, Gzden dm biimde yayoruz.
15

imdi ne kralmz, Ne peygamberlerimiz ne de nderlerimiz var. Atete kurban yakmak, adak sunmak, armaan vermek, Buhur yakmak iin tapnamz yok. Sana adaklar sunup balaman elde etmek iin Bir yerimiz yok.
16

Ama biz sana tvbe eden ruhlarmzla, vngenlikten vazgeen piman yreklerimizle ve alakgnlllkle yalvaryoruz, Yalvarmz kurban edilen kolarn, kzlerin ve binlerce semiz kuzunun yerini alsn.
17

Tvbemizi kabul et, bugn nefsimiz sana kurban olsun, Buyruklarn can gnlden izleyelim. Sana gvenenler asla hayal krklna uramaz.
18

imdi tm yreimizle buyruklarna uymaya, Sana tapnmaya ve sana dua etmeye sz veriyoruz.
19

Bize kar sevecen ol, bizi bala, bizi asla rezil etme. Rabbim, olaanst etkinliklerine yarar biimde Bizi kurtar, adn ycelt.

20

21

Bize kt davrananlarn tmn rezil et, Onlar utandr, g ve kudretlerini kaybetsinler, Direnileri krlsn.
22

Salt senin ycelikle tm dnyay yneten Tanr ve Rab olduunu bylece rensinler."
23

genci kzgn frna atan kraln hizmetileri, frna ya, katran, keten ve al rp atarak atei besliyordu.
24

Alevler yetmi be adm yksekliine kadar kt. Hatta dar yaylarak frnn yannda duran Babilliler'i yakp bitirdi.

25

26

Ama Rab'bin bir melei gencin bulunduu atein iine indi. O melek alevleri bir yana itti,
27

bylece orada meltem serinlii olutu. Ate genlere dokunmad ve hi bir ekilde onlara zarar vermedi. Gen Adamn Ezgisi
28

Orada, frnn iinde gen adam yeniden Tanr'y ven ezgiler sylemeye baladlar:

29

"Rabbim, atalarmzn Tanrs, seni vyoruz,

30

Seni kutsasnlar, vsnler, yceltsinler. Ulu ve kutsal adn sonsuza dek vlsn, ycelsin.
31

Kutsal ululuunun tapnanda seni kutsasnlar, Sonsuza dek her eyin tesinde seni yceltsinler, Ulu klsnlar!
32

Gkteki tapnanda Keruvlar'n* arasnda taht kurdun, Aaya ller diyarna bakyorsun, Sonsuza dek seni vsnler, onurlandrsnlar.
33

Krallk tahtnda otururken seni vsnler, Sonsuza dek yceliine ruhsal ezgiler okunsun.
34

Gkkubbede seni kutsasnlar, Sonsuza dek her eyin tesinde Seni yceltsinler, ulu klsnlar.
35

"Tm evren, Rabbi kutsa, O'nu ycelt, sonsuza dek v. Gkkubbe, Rabbi kutsa, O'nu ycelt, sonsuza dek v. Rab'bin melekleri, hepiniz Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.

36

37

38

Gkkubbenin stndeki yamurlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.
39

Gkteki gler, hepiniz Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Gne ve ay, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Gkteki yldzlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.

40

41

42

Saanak yamurlar ve i damlalar, Hepiniz Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.
43

Rzgarlar, hepiniz Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Ate ve s, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Kuru souk ve kavuran s, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. i damlalar ve sulu kar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Gnler ve geceler, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Gn ve karanlk, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Don ve souk, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Buz ve kar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.

44

45

46

47

48

49

50

51

Yldrm ve frtna bulutlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. "Brakn da yeryz Rab'bi kutsasn, O'nu yceltsin, sonsuza dek vsn Dalar ve tepeler, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Yeryznde yetien her ey Rab'bi kutsasn, O'nu yceltsin, sonsuza dek vsn. Gller ve rmaklar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Su kaynaklar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Balinalar ve deniz hayvanlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Btn kular, hepiniz Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.

52

53

54

55

56

57

58

59

Btn srlar ve yabanl hayvanlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.
60

"Yeryzndeki tm insanlar, Rab'bi kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. srail ulusu, Rabbin'i kutsa, O'nu ycelt, sonsuza dek v. Rab'bin khinleri, Rabbiniz'i kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Rab'bin kullar, Rabbiniz'i kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. Tm insanlar, Rabbiniz'i kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.

61

62

63

64

65

Kutsal ve alakgnll kiiler, Rabbiniz'i kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn.
66

"Hananya, Azarya ve Miael, Rabbiniz'i kutsayn, O'nu yceltin, sonsuza dek vn. O bizi ller diyarndan kard, Bizi lmn gl elinden kurtard. Bizi kzgn frndan kartt, Bizi ateten kurtard.
67

Tanr'ya kredin, nk O iyidir, Sevgisi sonsuza dek srer.

68

Rab'be tapan tm kiiler, O'nu vn, Btn tanrlarn Tanrs'n yrekten vn, O'na kredin, nk O'nun sevgisi sonsuza dek srer."

SUZANNA GR Daniel Kitab 'nn Yunanca evirisi yaplrken eklenen bu paraya konu olan Suzanna, zengin bir Yahudi'nin gzel ve erdemli eidir. Haksz yere zinayla sulanan Suzanna 'nn Daniel 'in bilgeliiyle aklanmas anlatlr. Ana Hatlar 7-27 ki kt yarg Suzanna'y batan karmaya alyor 28-41 Suzanna lme mahkm ediliyor 42-64 Daniel Suzanna 'y kurtaryor, yarglar lme mahkm ediliyor Suzanna'nn Gzellii ki Yargc Cezbediyor
1
2

Babil'de Yoakim adnda bir adam yayordu.

Bu adam Hilkiya'nn kz Suzanna adnda gzel bir kadnla evlenmiti. Suzanna ok inanl bir kadnd.
3

Ailesi inanl Yahudiler'dendi ve kzlarna Musa'nn yasasn retmilerdi.

Yoakim ok zengin bir adamd. Evinin evresinde ok gzel baheler vard. Yahudiler sk sk orada toplanrlard, nk herkes Yoakim'e ok sayg duyard.
5-6

Birbirinden davac olanlar Yoakim'in evine giderdi, nk orada iki yarg grevlerini yerine getiriyordu. Yahudi toplumunun ileri gelenlerinden iki kii bu greve yeni atanmt. Bunlar iin Rab yle demiti: "Babil'e ktlk girdi. nk yarglar halka yol gstermeyi baaramyorlar."
7

le vakti herkes gittikten sonra, Suzanna kocasnn bahesinde yrye kard.

8

Suzanna o iki yargc yle cezbediyordu ki, onu grebilmek iin orada beklerlerdi.

Suzanna'ya duyduklar istek bir saplantya dnt. Artk dua etmez oldular, yarg olarak sorumluluklarn unuttular.
10

Her ikisinin de tutkusu aynyd, ama ikisi de isteini birbirinden saklyordu. nk ehvet dknlklerini aklamaya utanyorlard. Bylece her gn Suzanna'nn yolunu gzleyip onu grmeye alyorlard. Bir gn le vakti birbirlerine yle dediler: "Eve gidelim, le yemei zaman."

11

12

13

14

Her ikisi ayr ynlere gittiler, ama Suzanna'y grebilmek iin geri dnnce tekrar yzyze geldiler. Bu durumda her eyi aklamak zorunda kaldlar, tutkularn kabul ettiler. Suzanna'y yalnz yakalayabilmek iin frsat kollamaya baladlar. Yarglar Suzanna 'y Batan karmaya alyor
15

Bylece uygun zaman bekliyorlard. Bir gn Suzanna her zamanki gibi iki hizmeti kzla baheye kt.
16

Bahede iki yargtan baka kimse yoktu. Saklanm, Suzanna'y gzlyorlard. Hava ok scakt ve Suzanna banyo yapmaya karar verdi.
17

Ardndan hizmetilerine yle dedi: "Bana banyo ya ve koku getirin, rahatsz edilmemem iin kaplar kilitleyin."
18

Hizmetiler kaplar kilitleyip Suzanna'nn istediklerini getirmek iin yan taraftan ktlar, ama iki erkei grmediler.
19

Hizmetiler gider gitmez iki yarg saklandklar yerden hemen ortaya ktlar. Suzanna'ya koup yle dediler:
20

"Kaplar kilitli, bizi kimse grmez. Seninle yatmak iin yanp tutuuyoruz, istediimizi bize ver.
21

Eer vermezsen, mahkemeye gidip gen bir adamla yalnz kalmak iin hizmetilerini uzaklatrdn syleyeceiz. Bu konuda ant ieceiz."
22

Suzanna inleyerek yle dedi: "Bu ite kurtulu yok. Size teslim olursam, zina ilediim iin lme mahkm edilebilirim. Sizi reddedersem, yine de bana tuzak kuracaksnz.
23

Ama Rabbim'e kar gnah ilemektense, sizin masum kurbannz olmay yelerim."
24

Ardndan Suzanna elinden geldii kadar yksek sesle barmaya balad. ki yarg da bara bara onu sulad.
25

Bir tanesi koup kaplar at.

26

Evdeki hizmetiler grlty duyunca Suzanna'ya ne olduunu grmek iin yan kapdan baheye kotular.
27

Yarglar yklerini onlara anlatnca hizmetiler tiksinip utand. O gne dek Suzanna iin asla byle bir ey sylenmemiti. Yarglar Suzanna 'ya Kar Tanklk Ediyor
28

Ertesi gn halk Yoakim'in evinde topland. Kt planlarn uygulayp Suzanna'y lme mahkm ettirmeye kesin kararl olan iki yarg da oraya geldi.

29

Herkesin nnde yle dediler: "Hilkiya'nn kz, Yoakim'in ei Suzanna'y getirin." Onu ardklar zaman
30

Suzanna, annesi, babas, ocuklar ve btn akrabalaryla birlikte geldi. Suzanna o denli zarif ve gzeldi ki,

31

32

iki kt adam, ona bakmak zevkinden yoksun kalmamak iin yzndeki peeyi kaldrmasn istediler.
33

Suzanna'nn ailesi ve orada bulunan herkes alyordu.

34

Ardndan iki yarg halkn nnde ayaa kalkt, ellerini Suzanna'nn bana koyup onu sulamaya balad.
35

Suzanna alyordu, ama Rabbi'ne inanyordu. Onun iin ban ge doru kaldrd.
36

ki adam yle tanklk etti: "Biz bahede yryorduk. Ardndan bu kadn iki hizmeti kzla geldi. Asl kaplar kilitledi ve hizmetilerine gitmelerini syledi.
37

Sonra bahede saklanan gen bir adam ona yaklat ve onunla birleti. Biz bahenin bir kesindeydik ve olup bitenleri grnce koup geldik.

38

39

Onlar bu eylemi ilerken yakaladk. Adam tutmaya altk, ama o bizim iin ok glyd. Koup kaplar at ve kat.
40

Kadn yakalamay baardk. Ona adamn kimliini sorduk, ama yant vermeyi reddetti. Doru tanklk ettiimize ant iiyoruz."
41

Bu iki adam hem toplumun nderlerindendi, hem de yargt. Bu yzden halk onlarn yksne inand, Suzanna'y lme mahkm etti. Daniel Suzanna'y Kurtaryor
42

Suzanna yksek sesle bard: "Ey lmsz Tanr, senden hi bir ey gizlenemez. Sen tm olacaklar nceden bilirsin.
43

imdi lmek zereyim, ama susuz olduumu biliyorsun. Bu adamlarn yalan sylediini biliyorsun. Ben neden leyim?"
44

Rab Suzanna'nn duasn duydu, lme mahkm edilmek zereyken Daniel adndaki gen bir adam konuturdu.

45

46

Daniel yle bard: "Onun lmne neden olan taraflardan biri olmay reddediyorum!"
47

Herkes dnp ona bakt ve sordu: "Neler sylyorsun?"

48

Daniel onlarn nnde ayaa kalkp yle dedi: "Ey srail ulusu, neden davrann bu denli sama? Byle bir tanklkla srailli bir kadn lme mi mahkm edeceksin? Doruyu anlamaya bile almadn.
49

Dava yeniden alsn. Bu adamlarn tankl yaland."

50

Ardndan herkes davann bakld yere geri dnd. Yetkililer Daniel'e yle dediler: "Gen yana karn Tanr sana bilgelik verdi. Onun iin bize katl ve ne demek istediini akla."
51

Daniel onlara yle dedi: "ki yargc birbirinden ayrn ve brakn da onlar ayr ayr sorguya ekeyim."
52

Daniel ilk yargc ard ve ona yle dedi: "Ktlklerde yalanm ihtiyar, imdi tm gnahlarnn hesabn vereceksin.
53

Adil olmayan kararlar verdin. Susuz bir insan lme mahkm etmeyin diyen Rab'be karn, susuzlar mahkm ettin, sulular serbest braktn.
54

Bu iki kiiyi ahlaksz ilikide bulunurken gerekten grdnse syle bakalm, onlar hangi aacn altndayd?" Yarg, "Kk bir zamk aacnn altnda" dedi.
55

Daniel yle dedi: "Peki! Bu yalann bedelini hayatnla deyeceksin. Seni balta ile iki paraya ayrmas iin Tanr'nn meleine imdiden buyruk verildi."
56

Ardndan ilk yarg oradan uzaklatrld, ikincisi Daniel'in nne getirildi. Daniel ona yle dedi: "Yahudi'den ok Kenanl birine benziyorsun. Bu kadnn gzellii yargn doru yoldan saptrd ve ehvet dnceni bulandrd.
57

srail'in kadnlar senden korktuu iin onlarla istediini yapmaya alknsn. Ama bir Yahudi kz senin ktlne ortak olmaz.
58

imdi syle bakalm, onlar hangi aacn altnda grdn?" kinci yarg yle yant verdi: "Byk bir mee aacnn altnda."
59

Daniel yle dedi: "Peki! Bu yalann bedelini hayatnla deyeceksin. Tanr'nn melei elinde kl seni ikiye blmek iin hazr bekliyor. Bylece ikinizden de kurtulacaz."
60

Bunun zerine btn insanlar bararak Tanr'y vdler. Tanr kendisine inanp gvenenleri kurtarr.
61

Herkes iki yargca kar cephe ald, nk Daniel ant itikleri halde yalan sylediklerini kantlamt.
62

Musa'nn yasas uyarnca, yalanc tanklk edenler, sululara verilecek ceza ile cezalandrlr. Bylece iki yarg lme mahkm edildi, susuz bir kadnn hayat kurtuldu.
63

Suzanna akland iin annesi, babas, kocas ve tm akrabalar Tanr'y vdler.

64

O gnden itibaren Daniel'e byk sayg gsterildi.

BEL VE EJDERHA GR Bel ve Ejderha, Daniel Kitab 'nn Yunanca evirisine eklenen iki ykden olumaktadr. Birinci yk Bel adndaki putun dzmece olduunu aklayan Daniel'in bilgeliini ve yrekliliini anlatr. kinci yk ise Babilliler'in tapnd bir ejderhay Daniel'in nasl yok ettiini anlatr. Ana Hatlar 1 -22 Bel khinleri Daniel 'in bilgeliine yenik der 23-32 Daniel ejderhay ldrr 33-42 Daniel aslanlarn bulunduu ukurdan kurtarlr Daniel ve Bel Khinleri
1
2

Kral Astiyake'nin lmnden sonra, Pers Kral Kore kralln bana geti.

Daniel, Kral Kore'in en yakn dostlarndan biriydi. Kral danmanlar arasnda en ok Daniel'e gveniyordu.
3

Babilliler'in Bel adnda bir putlar vard. Halk, Bel'e her gn on iki lek saf un, krk koyun ve elli galon arap vermek zorunluluundayd.
4

Kral Kore Bel'in bir tanr olduuna inanyor, her gn ona tapnyordu. Ama Daniel kendi Tanrs'na tapyordu.
5

Bir gn kral Daniel'e, "Niin Bel'e tapnmyorsun?" diye sordu. Daniel, "nsan elinin eseri olan tanrlara tapnmam" diye yant verdi, "Ben ancak yaayan Tanr'ya taparm. O gkyzyle yeryzn yaratt ve btn insanlarn Rabbi'dir."
6

Kral, "Tanrmz Bel'in gerekten yaadna inanmyor musun?" diye sordu, "Her gn ne denli yiyip itiini grmyor musun?"

Daniel glerek yle yantlad: "Aldanmayn, ey kralm! Bel adn verdiiniz bu tanr, bronzla kapl kilden olumutur. Hi bir zaman yiyip imemitir."
8

Bunun zerine kral fkelendi, Bel'in yetmi khinini artt. Onlara yle dedi: "Sizi uyaryorum, Bel'e sunulan yiyecekleri onun yediini bana gstermezseniz lme mahkm edileceksiniz.
9

Bel'in yediini kantlarsanz, Bel'in bir tanr olmadn syleyen Daniel'i lme mahkm ettireceim."Daniel bu neriyi kabul etti.
10

Ardndan kralla birlikte Bel'in tapnana gittiler. Orada, karlarndan ve ocuklarndan baka Bel'in yetmi khini vard.
11

Bel khinleri krala yle dediler: "Efendimiz, biz dar kyoruz, siz masay yiyeceklerle ve arapla donatn. iniz bitince kapy arkanzdan kilitleyin, krallk mhr ile mhrleyin.
12

Sabahleyin geri dndnzde Bel'in her eyi yediini grmezseniz bizi lmle cezalandrabilirsiniz. Ama her ey yendiyse, bize kar dzmece sulamalar yapan Daniel lecektir."
13

Khinler olanlara aldr etmiyordu, nk tapnaktaki bir masann altna gizli bir kap yapmlard. Bylece her gece ieriye girip sunulan yiyecekleri yiyebiliyorlard.
14

Khinler gittikten sonra, kral Bel iin yiyecekleri hazrlad. Ardndan Daniel kl getirmelerini ve bu kl tapnan demesine serpmelerini hizmetilerine buyurdu. Bu ii yaparken onlar kraldan bakas grmedi. Sonra hepsi dar kt, kapy kilitlediler. Kraln mhryle de kapy mhrleyip gittiler.
15

Her zamanki gibi o gece khinler eleri ve ocuklaryla birlikte gizli kapdan tapnaa girdiler, tm yiyecekleri bitirip arab itiler.
16

Ertesi sabah erkenden kral ve Daniel tapnaa gitti.

17

Kral, "Mhr alm m, Daniel?" diye sordu. Daniel, "Hayr, efendim, mhr almam" diye yantlad.
18

Kap alr almaz kral bo masay grd, bard: "Ey Bel! Sen byksn. Sen gerekten bir tanrsn."
19

Ama Daniel glmeye balad ve krala yle dedi: "Tapnaa girmeden nce demeye bakn ve orada kimin ayak izlerini grdnz syleyin."
20

"Erkeklerin, kadnlarn ve ocuklarn ayak izlerini gryorum" diyen kral

21

yle fkelendi ki, khinlerle ailelerini tutuklatp yanna getirtti. Masaya konan yiyecekleri yemek iin her gece hangi gizli kaplardan ieri girdiklerini krala gsterdiler.

22

Bylece kral khinleri lme mahkm etti, Bel'i de Daniel'e verdi. Daniel putu yok etti, tapnan da yerle bir etti. Daniel Ejderhay ldryor
23

Babilliler'in tapndklar byk bir ejderha vard.

24

Bir gn kral Daniel'e yle dedi: "Bu tanrnn canl olmadn syleyemezsin. Bu durumda ona tapn!"
25

Daniel, "Ben Rab'be taparm" dedi, "Ei olmayan, yaayan Tanr O'dur.

26

Efendim izin verirse, sizin ejderhanz ldreceim. Bu ii yaparken kl ya da sopa kullanmayacam." Kral, "Sana izin veriyorum" diye yantlad.
27

Ardndan Daniel biraz katran, biraz ya ve bir ka ty alp tmn bir arada kaynatt. Bunlarla rekler yapp ejderhaya yedirdi. Bunlar yiyen ejderha iti ve atlayp yarld. Sonra Daniel yle dedi: "te siz Babilliler'in tapnd bundan ibarettir."
28

Olup bitenleri renince, Babil halk fkeyle krala ba kaldrd. yle bardlar: "Kral Yahudi oldu. lk nce Bel'i yok edip khinleri ldrtt, imdi de ejderhamz ldrd."
29

Ardndan krala gittiler, Daniel'in kendilerine teslim edilmesini istediler. Kral, "Dileimizi reddedersen, seni ve aileni ldreceiz" diye uyardlar.
30

Ciddi olduklarn gren kral Daniel'i onlara vermek zorunda kald.

31

Erkekler Daniel'i aslanlarn bulunduu bir ukura attlar ve alt gn orada braktlar.
32

ukurda yedi aslan vard ve her gn kendilerine yiyecek olarak iki insan, iki koyun verilirdi. Ama alt gn boyunca kendilerine hi yiyecek verilmedi, bylece kukusuz Daniel'i yiyeceklerdi. Daniel Kurtarlyor
33

O gnlerde Peygamber Habakkuk Yahuda lkesindeydi. Trl piirmiti ve iine ekmek doramt. Tarlada ekinleri bienlere bir kap yemek gtrrken,
34

Rab'bin melei kendisiyle konutu: "Tadn yemei Ba bil'de aslanlar ukurunda bulunan Daniel'e gtr."
35

Habakkuk, "Efendim, Babil'e hi gitmedim, aslanlar ukurunun da nerede olduunu bilmiyorum" diye yantlad.
36

Ardndan melek peygamberi salarndan yakalad ve rzgr gibi abucak Babil'e gtrd. Onu aslanlar ukurunun yanna brakt.
37

Habakkuk, "Daniel! Daniel! Tanr sana yiyecek gnderdi. Gel de al" diye bard.

38

Habakkuk'un sesini duyunca Daniel yle dua etti: "Tanrm, beni anmsadn, seni sevenleri asla terketmezsin."
39

Sonra Daniel ayaa kalkt, yemei yedi. Tanr'nn melei Habakkuk'u abucak evine gtrd.
40

Daniel'in aslanlara atlmasndan yedi gn sonra kral, onun iin yas tutmak amacyla ukura gitti. Oraya gidip ukura baknca bir de ne grsn, Daniel ukurda oturuyordu.
41

Kral, "Ey Rab, Daniel'in Tanrs, sen ne denli ulusun. Senden baka Tanr yoktur" diye bard.
42

Ardndan kral Daniel'i ukurdan kartt ve Daniel'i ldrmeye kalkan kiileri ukura attrd. Bir yandan kral bakarken, te yandan aslanlar bu kiileri arabuk yediler.

MAKABELER'N BRNC KTABI GR Makabeler'in Birinci Kitab, Yahudi tarihinde Antiyokus Epifanes devrinden (.. 175) Yuhanna Hirkanus'un ortaya kna kadar (.. 134) geen zamanda meydana gelen olaylar anlatr. Kitabn nemle zerinde durduu konu, Makabe ailesidir ve srail'i kurtarmak iin Tanr tarafndan seildii grn savunur. Bunun yannda bu kitapta inan konusu gl bir ekilde vurgulanmaktadr. Tanr tarihin olaylarn ynetir, kendisine iman edenleri zaferler kazandrarak dllendirir. Ana Hatlar 1:1-2:70 Skntlar ve Matatisyas 'n bakaldr 3:1 -9:22 Yahuda Makabe 'nin nderlii 9:23-12:53 Yonatan'n nderlii 13:1-16:24 Simon 'un nderlii Byk skender

1
2

Filip'in olu Makedonya'l skender Kittim blgesinden gelip Persler'in ve Medler'in Kral Darius'u yenmitir. nceden Yunanistan Kral olan skender Kral Darius'un yerini ald. Birok savaa giriti, bir ok kaleyi ele geirdi ve oradaki krallar ldrtt.

Bylece dnyann ularna dek ilerledi, uluslar birbiri ardna yama etti. Onun karsnda dnya susunca tutku dolu yrei sevinle doldu.
4

Byk kuvvetler toplad, iller, uluslar ve prensler ona boyun eip vergi vermeye balad.
5

Ama zaman gelince, skender yataa dt, leceini biliyordu.

Genliinden beri birlikte byd soylular ard, onlar arkadayd. Saken kralln onlarn arasnda bld.
7

skender on iki yl yneticilik yaptktan sonra ld. Arkadalar kendilerine den topraklar ynetmeye baladlar.
8-9

skender ldkten sonra onlar ta giydiler. Miraslar da yllarca ayn eyi yapt ve dnyada gittike artan ktlklere neden oldular. Antiyokus ve Epifanes

10

Bunlardan sulu biri ortaya kt: Kral Antiyokus'un olu Antiyokus Epifanes. Kendisi bir zamanlar Roma'da rehin kalmt. Yunanllar'n krallnn yz otuz yedinci ylnda* kral oldu. * Makabeler'in birinci kitabnda geen yllar .. 312 ylnda balayan Selosid takvimine gredir.
11

O zamanlar srail'de dininden dnenler pek ok kiiyi peinden srkledi. Onlar yle diyordu: "Gelin, evremizdeki putperestlerle bir antlamaya varalm, nk onlardan ayrldmzdan beri ykma uradk."
12

Bu neriyi kabul ettiler.

13

ok sayda kii istekle krala yanat. O da putperest geleneklerini benimsemelerine izin verdi.
14

Yerualim'de putperestler gibi spor salonu kurdular.

15

Snnet olduklarn gizlediler, kutsal antlamay terk ettiler. Dinsizlie kul oldular ve putperestlerin greneklerine uydular. Antiyokus Epifanes Tapna Yama Ediyor
16

Antiyokus egemenliini kurduktan sonra, Msr Kral olmaya ve her iki krall ynetmeye karar verdi.
17

Msr' byk bir kuvvetle ele geirdi. ki tekerlekli sava arabalar, filler ve byk bir donanma onu destekliyordu.
18

Msr Kral Ptolemi ile savat. lerleyen Antiyokus'un karsnda Ptolemi geri dnp kat ve arkasnda ok sayda l brakt.
19

Antiyokus Msr'n salamlatrlm kentlerini ele geirdi, lkeyi yama etti.

20

Msr' ele geirdikten sonra, yz krk ylnda, byk kuvvetlerle srail'le Yerualim zerine yrd.
21

Tapna kstaha igal etti, altn suna ve kandili yok etti.

22

Ayn zamanda zerinde ekmek sunulan masay, iki taslarn, kadehleri, altn buhurdanlklar, tl, talar ve tapnan nndeki altn sslemeleri ortadan kaldrd.
23

Gm, altn ve deerli talar yok etti, gizli hazineleri bulup onlara el koydu.

24

Bulduklarnn tmn ortadan kaldrdktan sonra kendi lkesine dnd. Her yeri yakp yok etti. Bu konuda kstaha ileri geri konuuyordu.
25

O zaman tm lkede srail iin byk yas tutuldu:

26

Yneticilerle ileri gelenler inlediler, Gen kzlar ve erkekler zayflaya zayflaya eriyip gittiler, Kadnlarn gzellii soldu.
27

Her gvey at yakt, Gelin gerdee zntyle girdi. Tm lke topraklar orada oturanlar iin titredi, Yakup'un evini utan kaplad.

28

29

Gnler geti, iki yl sonra kral, hara toplayan ordu komutann Yahuda kentlerine gnderdi. Byk bir kuvvetle Yerualim'e gelen komutan,
30

bar olma izlenimini veren szlerle konutu, halkn gvenini kazand.

31

Sonra birdenbire kente byk bir darbe vurdu, srail ulusundan ok sayda insan ldrd.
32

Kenti yama edip atee verdiler, evleri ve etrafndaki duvar yktlar. Kadnlarla ocuklar tutsak ettiler, srlara el koydular.

33

34

Ardndan Davut Kenti'ni kuvvetli bir duvar ve gl kulelerle salamlatrp kaleleri durumuna getirdiler.
35

Oraya sulu kiilerden, dininden dnen kimselerden oluan bir ordu yerletirdiler. Onlar orada glendiler, silah ve yiyecek depo ettiler. Yerualim'den yama ettikleri mallar oraya sakladlar. Kente korku kayna oldular.
36

Tapnak iin bir tuzak kuruldu, Her zaman iin srail'e bir dman. Tapnan evresinde masum insanlarn kann akttlar, Tapna kirlettiler.

37

38

Yerualim halk onlarn yznden kat, Artk orada yabanclar oturuyor. Yerualim kendi evlatlarna yabanclat, ocuklar onu terk etti.
39

Tapna bir l gibi ssz oldu, Bayramlar yasa dnt, abat gnleri alay konusu oldu, Onuru bir knama oldu.
40

imdiki utanc eski nyle eitleiyor, Ululuu zntye dnm durumda.

41

Bundan sonra kral krall iin bir bildiri yaynlad. Bundan byle tek bir ulus oluturacaklarn, bunun iin zel geleneklerden vazgeilmesi gerektiini bildirdi.
42

Tm putperestler kraln bildirisine uydu.

43

ok sayda srailli onun inancn kabullendi, putlara kurbanlar kesti, abat Gn'nde saygszca davrand.
44

Kral, Yerualim'e ve Yahuda kentlerine ulaklar gnderdi, lkeye yabanc olan gelenekleri kabullenmelerini istedi.

45

Tapnakta atete kurbanlar yaklmasn, kurban kesilmesini ve dkmelik sunu sunulmasn yasaklad. abat gnlerine, bayramlara,
46

tapnaa ve kutsal khinlere saygszlk etti.

47

Putlar iin tapnaklar, sunak ve trbeler yapld, domuzlar ve pis hayvanlar kurban edildi.
48

Erkek ocuklar snnet edilmedi, halk safl bozan her trl eye, tm ktlklere uydu. Onurlarn hie saydlar.
49

Beklenen ey, halkn yasay unutmas, yasaya uyulmasn hkmsz klmas idi. Kraln buyruuna uymayanlara lm cezas verilecekti.

50

51

Tm krallna bu yolda yazlar gnderen kral, ulusu denetleyecek mfettiler atad. Yahuda'nn tm kentlerinde arka arkaya kurbanlar kesmelerini istedi.
52

Halkn byk blm, yani, inancn deitirip yasaya uymayanlar onlara uydu, bylece lkede ok ktlk yaptlar.
53

srail'i snaklarda saklanmaya zorladlar.

54

.. yz altm yedi ylnda, Kislev'in on beinci gn, kral sunan zerine tiksinti ve ac veren eyi dikti*. Yahuda'nn evresindeki kentlerde sunaklar kuruldu, *Olimpos'ta yaayan tanr Zeus'un simgesi.
55

evlerin kapsnda ve sokaklarda buhur yakld. Yasa ile ilgili olan ve ele geirilen tm kitaplar yrtld, yakld.

56

57

Bir kiide antlamann bir kopyas bulunuyorsa ya da o kii yasaya uyuyorsa, kraln bildirisi onu lme mahkm ediyordu.
58

Kuvvet onlardan yana olduu iin, srail kentlerinde bulduklar sulular aylar boyunca izlediler.
59

Ayn yirmi beinci gnnde, kurbann yakld sunan stnde ykselen sunakta kurbanlar kesildi.
60

Bildiriye uyuldu ve ocuklarn snnet ettiren kadnlar lme mahkm edildi.

61

ocuklar annelerinin boynuna aslmt ve ev halk ile ocuklar snnet eden kiiler de onlarla idam edildi.
62

Ama srail'de direnen, murdar yemei reddetmek yrekliliini gsteren ok sayda kii de vard.

63

Onlar, yiyecekleri yiyip pislie bulamaktansa ya da kutsal antlamaya saygszlk etmektense lm yelediler ve idam edildiler.
64

srail'e korkun bir fke egemen olmutu.

Matatiyas ve Oullar

2 O gnlerde, Yoarib soyundan bir khin olan imon olu, Yuhanna olu
Matatiyas Yerualim'den ayrlp Modin'e yerleti.
2

Be olu vard, Gaddi olarak bilinen Yuhanna, Tasi diye arlan Simon, Makabe diye arlan Yahuda, Avaran diye arlan Elazar ve Apfus diye arlan Yonatan. Yahuda'da ve Yerualim'de ilenen gnahlar grnce,

o yle dedi: "Yazk! Ulusumun ve kutsal kentin Yklna tank olmak iin domuum! Kutsal kent dmanlarna teslim edilirken, Tapnak yabanclara braklrken Ben yerimde oturuyorum.
8

Onun tapna saygnln yitirmi bir adama benzedi,

Onun yceliini oluturan taslar Ganimet olarak alp gtrdler, Bebekler sokaklarnda ldrld, Gen erkekler dman klcyla katloldu.
10

Onun grkemli ayrcalklarna ortak olmayan, Yamalanmasndan faydalanmayan bir lke var m?
11

Tm ss eyalar kapann elinde kald, nceki zgrl klelie dnt.

12

Gr, bak, kutsal yerimiz, gzelliimiz, yceliimiz, imdi ykntya dnt, Putperestler onu saygszca kullanyorlar.
13

Artk neyimiz kald ki, ne iin yaayalm?" Matatiyas ve oullar giysilerini yrtt, ula sarld ve byk yas tuttu.

14

Modin'de Kurban Kesmenin Neden Olduu Byk Sknt

15

Din deitirmeyi reddedenleri denetleyen kraln ulaklar kurban kesmeleri iin Modin Kenti'ne geldi.
16

ok sayda srailli onlarn evresini sard, ama Matatiyas ve oullar bir kenara ekildi.

17

Kraln ulaklar Matatiyas'a yle dediler: "Sen bu kentte byk adamsn, sayg gren bir ndersin. Oullarn ve kardelerin seni destekliyor.
18

Tm uluslar gibi, Yahuda'nn nderleri ve Yerualim'de sa kalanlar gibi kraln bildirisine uy, burada bu ii ilk olarak sen yap. Sen ve oullarn kraln dostlar arasna kabul edileceksiniz. Sana ve oullarna altn ve gm verilecek ve bir ok armaanlarla onurlandrlacaksnz."
19

Matatiyas sesini ykselterek yle yantlad: "Kraln ynetiminde yaayan her ulus ona boyun eip atalarnn dinini braksa ve kraln bildirilerine uysa bile,
20

oullarmla, kardelerimle birlikte ben atalarmzn antlamasna uyacam. Yasaya ve buyruklarna uymamaktan Tanr bizi korusun.

21

22

Kraln buyruklarna gelince, onlara uymayacaz: Doru yoldan sapmayacaz, kendi dinimizden dnp saa ya da sola sapmayacaz."
23

O szn bitirince, kraln bildirisine uyup Modin sunanda kurban kesmek isteyen bir Yahudi herkesin gz nnde ilerledi.
24

Matatiyas bunu grnce olaanst bir istek ve derin bir coku duydu; hakl fkesini aa vurdu, adamn stne atld ve onu sunan zerinde boazlad.
25

Ardndan kurban kesilmesini denetlemek amacyla orada bulunan kraln ulan da ldrd ve suna ykt.
26

Yasaya kar duyduu istekle byle davranmas, tpk Salu'nun olu Zimri'ye kar Pinehas'n davran gibiydi.
27

Bundan sonra Matatiyas kenti dolat ve yksek sesle yle bard: "Yasay tm yreiyle isteyip antlamaya bal olanlar gelsin ve beni izlesin."
28

Ardndan oullaryla tepelere kat, tm mal varlklarn kentte braktlar.

lde Geirilen abat Gn

29

Erdem ve adalet isteyen ok sayda kii le gitti ve orada kald.

30

Oullarn, elerini, srlarn birlikte gtrdler, nk kendilerine yaplan hakszlklara artk katlanamyorlard.
31

Ama kraln bildirisini reddedenlerin lde saklandklar Davut Kenti'nde, Yerualim'de bulunan garnizona ve kraln adamlarna bildirildi.
32

Kuvvetli bir asker kolu onlar izledi, onlara ulanca sava saf oluturdu ve abat Gn'nde onlara saldrmaya hazrland.
33

lk nce onlara meydan okudular: "Artk yeter! Gizlendiiniz yerden kn ve kraln buyruklarna uyun, size dokunmayacaz."

34

brleri yle yantladlar: "Gizlendiimiz yerden kmay reddediyoruz, kraln buyruklarna uymayacaz ve abat Gn'ne saygszlk etmeyeceiz."
35

Bunun zerine askerler hemen davrandlar,

36

ama herhangi bir direnmeyle karlamadlar. Bir ta bile atlmad, gizlenenler barikat kurmamlard.
37

Yalnz yle dediler: "Masum olarak lelim, gkler ve yeryz tank olsun, adaletsizce bizi katlediyorsunuz."
38

Saldr abat Gn'nde tamamland, tm kltan geirildi. Eleri, ocuklar ve srlaryla ldrlenlerin says bini buldu. Matatiyas 'la Arkadalarnn Etkinlikleri
39

Matatiyas'la arkadalar bu haberi duyunca, kurbanlar iin acyla yas tuttular,

40

birbirlerine yle dediler: "Biz de kardelerimiz gibi davranrsak, yaammz ve kurumlarmz savunmak iin putperestlerle arpmay reddedersek, bizleri de yakn bir gelecekte yeryznden yok edecekler."
41

Sonra u karara vardlar: "abat Gn'nde bize saldrrlarsa, saldran kim olursa olsun ona kar koyacaz. Gizlendikleri yerde len kardelerimiz gibi bizi ldrmemeleri gerek!"
42

Ardndan Hasidiyanlar'dan bir grup onlara katld. Onlar srail'in yiit savalaryd. Her biri gnlden yasaya balyd.
43

Baskndan kaan gmenler onlara katld ve onlar destekledi.

44

Silahl kuvvetler oluturdular, gnah ileyenleri ve inancndan dnenleri fkeyle, iddetle cezalandrp bir darbeyle yere yktlar. Onlarn elinden kurtulanlar gvence altnda olmak iin putperestlerin yanna kat.
45

Matatiyas'la arkadalar lkeyi dolap sunaklar yktlar.

46

srail snrlar iindeki snnet edilmemi tm olan ocuklarn zorla snnet ettiler.
47

Birdenbire zengin olan kiileri yakalayncaya kadar pelerini brakmadlar ve srekli abalarn baaryla srdrdler.
48

Yasann kontroln putperestlerle krallarn elinden zorla skp aldlar ve sulular karlarndan yoksun braktlar. Matatiyas 'n Vasiyeti ve lm
49

Matatiyas'in gnleri artk saylyd. Oullarna yle dedi: "imdi kstahlk ve hakszlk stn gelmi durumda, bir kargaa ve iddetli fke dnemindeyiz.

50

ocuklarm, bu ortamda yasaya candan bir istekle bal olmanz ve atalarnzn girdii antlama iin hayatnz vermeniz gerek.
51

"Atalarmzn her kuakta yaptklarn anmsayn, O zaman onurlandrlacak, sonsuza dek nl olacaksnz.
52

brahim yarglandnda sadk olduu anlalmad m, Bylece ona doruluk saylmad m?

53

Yusuf zntl gnlerinde yasay uygulad, Bylece Msr'n efendisi oldu. Babamz Pinehas itenliine karlk Antlama ile sonsuza dek khinlie atand. Grevini yerine getiren Yeu srail'in yargc oldu. Kalev halkn nndeki tanklndan tr Topran mirass oldu.

54

55

56

57

Davut merhametli olduundan Sonsuza dek srecek bir kralln tahtnn mirass oldu.
58

Yasaya olan ballndan tr lyas gklere alnd. Hananya, Azarya ve Miael imanlar sayesinde Ateten kurtuldular. z sz bir olan Daniel Aslanlarn penesinden kurtuldu.

59

60

61

Bakn, grn, kuaktan kuaa, O'na umutla balananlar hibir zaman sarslmayacak.
62

Size gzda veren suludan korkmayn, Onun yreklilik gsterii er ge gbre ynna katlacak Ve kurtlara yem olacaktr.
63

O bugn yceltilse de yarn hibir yerde ad gemez, nk geldii yere, szn ksas, topraa dnmtr, evirdii dolaplar hibir ie yaramamtr.
64

ocuklarm, erkek gibi davrann, Yasa iin yreklilik gsterin, nk yasa sizi onurlandracaktr.
65

"te kardeiniz imon, akll bir adam olduunu biliyorum. Yaamnz boyunca onun szn dinleyin. Brakn da o size babalk etsin.
66

Yahuda Makabe, genliinden beri gl ve yreklidir. Brakn generaliniz o olsun, putperestlere kar sava o ynetsin.
67

Geri kalannz yasaya uyanlar toplasn ve ulusumuzun cn alsn. Putperestlerle dein ve yasann kurallarna itenlikle balann." Sonra onlar kutsad ve atalarnn yanna gmld.

68

69

70

Yz krk alt ylnda ld ve Modin'de atalarnn mezarna gmld. Tm srail onun iin byk yas tuttu.
Yahuda Makabe'nin nderlii

3 Ardndan Matatiyas'n Makabe diye bilinen olu Yahuda komutan oldu.

2

Tm kardeleri ve babasna bal olan kiiler onu destekledi, srail iin istekle savatlar.
3

Ulusunun nn arttrd. Bir dev gibi gslk zrhn kuand, Sava takmn hazrlad. Ard ardna savalara katld, Klcyla saflar korudu.
4 5 6

Yiitlikte bir aslan gibiydi, Av iin kkreyen bir aslan yavrusuna benziyordu. Yasa tanmayanlar izleyip yerlerini saptad, Ulusunu tedirgin edenleri atee verdi.

Yasa tanmayanlar onun karsnda dehete kaplp utand, Ktlk yapan herkes akna dnd, Onun nderliinde kurtarma etkinlikleri ilerledi.
7

Yapt ilerle pek ok krala ac, Ama Yakup'a sevin verdi, Ans sonsuza dek kutsanmtr.
8

Yahuda'nn kentlerini dolat, Oradaki insanlar tmyle yok etti, fkeyi srail'den uzaklatrd.
9

Ad dnyann br ucuna dek duyuldu, Yok olmak zere olan kiileri evresine toplad. Yahuda 'nn lk Baars
10

Apolonyus srail'e kar savamak zere putperestleri ve Samiriyeden byk bir kuvveti bir araya toplad.
11

Yahuda bunu duyunca gidip onu karlad, onu bozguna uratp ldrd. ou yaraland, geri kalanlar kat.
12

Yama ettikleri mallara el kondu, Apolonyus'un klc Yahuda'nn eline geti. Yahuda yaam boyunca bu klla savat.
13

Yahuda'nn inanllardan ve iyi hazrlanm savalardan oluan bir askeri kuvvet topladn duyunca
14

Suriye ordusunun komutan Seron yle dedi: "Yahuda'yla ve kraln buyruklarn hie sayp onu destekleyenlerle savarsam, krallkta onurlandrlacam ve ne kavuacam."
15

srailliler'den almak amacyla kendisini destekleyen tanrszlardan oluan gl bir orduyla savaa giriti.

16 17

Beythoron yokuuna varr varmaz Yahuda bir avu kiiyle karsna dikildi.

Kendilerine doru ilerleyen byk orduyu grdkleri zaman yanndakiler Yahuda'ya yle dediler: "Bir avu insan olan bizler, bu denli kalabalk bir ordu ile nasl savarz? Bugn bir ey yemedik ve ok yorgunuz."
18

Yahuda u yant verdi: "ok sayda kiinin bir avu insan eliyle bozguna uramas kolaydr, nk gerekten kurtulanlarn az veya ok olmas Tanr iin birdir.
19 20

Savata zafer, savaan gcn byklne bal deildir, gc veren Tanr'dr.

Onlar, saygszca ve topluluk tresine aykr davranarak, yasa d eylemlerle bizi, elerimizi ve ocuklarmz yok etmek, mallarmz yama etmek istiyorlar.
21 22 23 24

Ama biz, yaamak ve yasalarmz korumak iin savayoruz. O gznzn nnde onlar ezecektir, onlardan korkmayn." Szlerini bitirdikten sonra Seron'la kuvvetlerine birdenbire saldrd, onlar yendi.

Yahuda Seron'u Beythoron'dan aaya, ovaya dek kovalad. Askerlerden yaklak sekiz yz kii ld, brleri Filist lkesine snd.
25

Yahuda'yla kardelerinden herkes korkmaya balad, evredeki uluslar dehete kapld.

26

Onun adn kral bile duydu ve her lkede Yahuda'dan ve savalarndan sz edildi.

Persler'e ve Yahudiye'ye Kar Sava Hazrl

27

Olaylar bildiren haberler Antiyokus'u fkelendirdi ve krallnda sava hazrlna giriti, ok gl bir ordu oluturdu.
28

Hazinesini ap askerlerine bir yllk cret dedi, tm olaslklara kar hazrlkl olmalarn istedi.
29

Ardndan kasalarndaki parann tkendiini, ilin dedii verginin azaldn grd. Bunun nedeni, eski alardan kalma yasalar kaldrm olmas, dolaysyla lkede ba gsteren anlamazlklar ve aclard.
30

Daha nce de olduu gibi elindeki parann yetimeyeceinden korkmaya balad. Bir yandan giderleri karlamas, te yandan el akl ve savurganlkla bol bol verdii armaanlarn parasn demesi gerekiyordu. Kendisinden nce tahta oturanlara oranla ok fazla armaan datyordu.
31

Gerekten kuku iindeyken, Pers lkesine gitmeyi tasarlad. llerden vergi alp ok para biriktirmek istiyordu.
32

Kral ailesinden soylu bir kii olan Lisias', Frat'tan Msr snrna dek kraln ilerine bakmakla grevlendirdi.
33

Lisias kraln olu Antiyokus'tan da kraln dnne dek sorumlu oldu.

34

Kral fillerle birlikte kuvvetlerinin yarsn ona verdi ve izledii politika konusunda onu bilgilendirdi. zellikle Yahudiye ve Yerualim halk konusunda.
35

Onlara kar bir ordu gndermek zere Lisias' grevlendirdi. Bylece srail'in gcn ve Yerualim'den geri kalanlar ezip yok edecekti. O yerin ansn tmyle ortadan kaldracak,
36

topraklarn ellerinden alp yabanclarn ocuklarn bu topraklarn her tarafna yerletirecekti.

37

Kral, kuvvetlerinin br yars ile birlikte krallnn bakenti Antakya'dan yz krk yedi ylnda yola kt. Frat Irma'n geerek yukardaki illere doru ilerledi. Gorgiyas ve Nikanor Suriye Ordusunu Yahudiye'ye Getiriyor
38

Lisias Dorimenes olu Ptolemiyi ve kraln dostlar arasnda saygn kiiler olan Nikanor'la Gorgiyas' seti.
39

Kraln buyurduu gibi Yahuda lkesine saldrp her tarafn ykmak iin onlarn buyruuna krk bin yaya, yedi bin atl asker verdi.
40 41

Tm kuvvetler yola koyuldu ve ovada, Emmaus evresinde kamp kurdu.

Kim olduklarn renen ilin tccarlar kampa geldi. Beraberlerinde ok sayda altn, gm ve zincirler getirdiler, srailliler'i kle olarak satn almay nerdiler. Suriye'den ve Filist lkesinden bir asker grubu onlarla beraber gelmiti.
42

Yahuda'yla kardeleri durumun gittike daha ktye gittiini ve ordularn kendi topraklarnda konakladn grd. Kraln, uluslarn tmyle yok olmasn buyurduunu biliyorlard.
43

Bunun zerine birbirlerine yle dediler: "lkemizin ykntlarn onaralm ve ulusumuzla tapnamz iin savaalm."
44

Savaa hazrlanmak, dua edip merhamet ve balanma dilemek iin uluslarn bir araya topladlar.
45

Yerualim'de kimse oturmuyordu, oras le dnmt, ocuklarndan darya kacak ya da ieriye girecek kimse kalmamt. Tapnak ayaklar altnda ineniyordu, Kalede yabanc soydan kimseler vard, Artk orada putperestler oturuyordu. Yakup iin artk sevin yoktu, Flt ve krk telli kanuna benzer alg susmutu. Yahudiler Mispa 'da Bir Araya Toplanyor
46

Bir araya geldikten sonra Yerualim'in karsndaki Mispa'ya gittiler. nk Mispa geleneksel olarak srailliler'in dua ettikleri bir yerdi.
47 48

O gn oru tutup ula sarndlar, balarn klle rtp giysilerini yrttlar.

Putperestler kendilerine yol gsterilmesi iin dzmece tanrlarn biimlerine bavurdu; oysa onlar Yasa Kitab'n atlar.

49

Ardndan khin giysilerini, meyvelerden aldklar ilk rn ve gelirlerinin onda birini ortaya getirdiler, ant ien ve sreleri dolan kiileri sraya koydular.
50

Sonra seslerini ge doru ykseltip yle bardlar: "Bu kiilere ne yapacaz, onlar nereye gtreceiz?
51 52

Kutsal blgen ayaklar altnda ezilip kirletildi, khinler utanlarndan yas tutuyor

ve imdi putperestler bizi yok etmek iin birletiler. Bizler iin neler tasarladklarn biliyorsun.
53 54 55

Sen bize yardm etmezsen nasl onlara kar koyabiliriz?" Ardndan borular aldlar ve byk bir lk attlar.

Bundan sonra Yahuda ulusuna nderler atad. Bu nderler bin, yz, elli veya on kiiyi ynetecekti.
56

Yasaya uyarak ev yapanlarn, evlenmek zere olanlarn, zm ba dikenlerin ya da korkanlarn evlerine dnmelerini syledi.
57 58

Sonra asker birlikler ilerledi, Emmaus'un gneyinde bir yer tuttu.

Yahuda onlara yle dedi: "Silahnza sarln, yiit olun! Sabahleyin bize kar toplanan putperestlerle arpmaya hazr olun. Onlar bizleri ve tapnamz yok etmek istiyor.
59

Ulusumuzun ve kutsal tapnamzn yok olduunu grmektense, savata lmek bizim iin daha iyidir.
60

Tanr ne buyurursa, o olacaktr."

Emmaus Sava

4
2

Gorgiyas beraberindeki be bin yaya asker ve seilmi bin atl askerle birlikte geceleyin yola kt. Amac, Yahudiler'in tuttuu yere saldrmak, onlara beklenmedik bir darbe vurmakt. Kaledekiler onlara yol gsteriyordu.
3

Yahuda bunu duyunca, Emmaus'ta kraln kuvvetlerine saldrmak iin savalaryla birlikte ilerledi.
4 5

Savaan askerler kamptan uzaklatktan sonra saldrya gemek istiyordu.

Bu durumda, Gorgiyas Yahuda'nn kampna varnca orada kimseyi bulamad. Yahudiler'i dalarda aramaya balayp yle bard: "Onlar bizden kayor."
6

Gn doarken Yahuda'yla bin sava ovadayd, ancak savalarn diledikleri kadar zrhlar ve kllar yoktu.

Bulunduklar yerden putperestlerin kampn, dman saldrsn karlayp savamak iin yaptklar hazrlklar ve evredeki atl askerleri grebiliyorlard. Onlarn savatan anladklar belliydi.
8

Yahuda savalarna yle dedi: "Onlarn kalabalk oluu sizi kayglandrmasn, saldrrlarsa korkmayn!
9

Firavunun ordusuyla atalarmz nasl izlediini ve atalarmzn Kzldeniz'de nasl kurtulduunu anmsayn.
10

imdi de Tanr'ya bizi balamas, atalarmzla yapt antlamay anmsamas ve bugn karlatmz bu orduyu yok etmesi iin yalvaralm.
11

O zaman tm uluslar srail'i kurtaran ve zgr klan biri olduunu kukusuz bilecektir."
12

Yabanclar yukarya bakp onlara doru ilerleyen Yahudiler'i grnce, savamak zere kamptan dar kt.
13 14 15

Yahuda'nn savalar boru ald ve onlarla savamaya balad. Putperestler yenilip ovaya doru kamaya baladlar.

Arkada kalanlar kltan geirildi. Kaanlar dumea, Azotus, Yamniya ovalarna ve Gazar'a dek kovaladlar. Dman yaklak bin kii kaybetti.
16 17 18

Yahuda kovalaya son verdi ve savalaryla geri dnd. Halka yle dedi: "Yamay unutun, nk karmzda yeni bir sava var.

Gorgiyas ve kuvvetleri imdiye dek dalarda ve bizden ok uzakta deil. lk nce dmanmza kar koyun, onlarla savan, sonra dmandan istediiniz kadar mal alrsnz."
19 20

Yahuda szlerini bitirirken da banda bir dman asker devriyesi grnd.

Asker devriye, kendi kuvvetlerinin yenildiini ve kamplarnn atee verildiini grnce, -nk duman iyice grlyor ve olan bitenleri onlara anlatyordu21 22 23

panie kapld. Yahuda'nn kuvvetlerini ovada savaa hazr durumda grnce hepsi Filist topraklarna kat.

Ardndan Yahuda kamp yamalad, byk miktarda altn, gm ele geirdi. Mor ve erguvani renkte kumalar, ok sayda deerli eya alnd.
24

Geri dnerken Yahudiler Tanr'ya ezgilerle vgler sundular: "nk O yardmseverdir ve O'nun merhameti sonsuza dek srer."
25

O gn srail olaanst kurtulua tank oldu.

Lisias'n lk Sava

26 27

Yabanclardan kaabilenler Lisias'a olan biteni anlatt.

Bu haberler Lisias' sarst ve kayglandrd. nk srail'de iler umduu gibi gitmemiti, elde edilen sonular kraln buyruklarna hi uymuyordu.
28

Bir yl sonra Lisias sekin altm bin yaya asker ve be bin atl asker toplad. Amac Yahudiler'i etkisiz duruma getirmekti.
29

dumea'ya girdiler, Beytsur'u kendilerine s yaptlar. Orada Yahuda on bin kiiyle onlar karlad.
30

Onlarn asker gcn grnce Yahuda yle dua etti: "srail'in kutsanm kurtarcs, sen ki kulun Davut'un eliyle Filist ampiyonunun gcn darmadan ettin, onlarn kampn Saul'un olu ve silah taycs Yonatan'n egemenliine braktn.
31

Senin ulusun olan srail'in onlarn saldrsn yenilgiye uratmasn sala. Kuvvetlerinden ve atl askerlerinden utansnlar.
32

Onlarn yreksiz olmasn sala, kendilerine olan gvenleri sarslsn. Bozguna uraynca sersemlesinler.
33

Seni sevenlerin klcyla yenilsinler. Bylece senin adn kranla ananlar ululuunu vecektir."
34

Her iki tarafn savalar vurutu, gs gse arpmalarda Lisias'n kuvvetlerinden be bin asker ld.
35

Ordusunun yenildiini, Yahuda'nn savalarnn yrekliliini ve askerlere yarar biimde yaamaya veya lmeye hazr olduklarn grnce, Lisias Antakya'ya ekildi. Yahudiye'yi daha byk bir gle ele geirmek amacyla orada paral askerler toplad. Tapnan Artlmas ve Adanmas
36

Ardndan Yahuda'yla erkek kardeleri yle dediler: "Artk dmanlarmz yendik, imdi de gidip tapna artalm ve adayalm."
37 38

Bu szlerin ardndan ordunun nne geip hep birlikte Siyon Da'na ktlar.

Orada tapnan le dntn, sunaa saygszlk edildiini, kaplarn yakldn grdler. Avlularda sanki bir ormanda ya da dada yetiircesine otlar bitmi, ambarlar tmyle yaklmt.
39 40 41

Giysilerini yrtp ac iinde yas tuttular, balarna kller dktler. Yzkoyun yattlar, boru sesi iaret verince yksek sesle Tanr'ya seslendiler.

Yahuda askerlerine, kendisi tapna artncaya kadar kaledeki garnizonla savamalar iin buyruk verdi.
42 43

Sonra yasaya tmyle uyan khinleri seti. Onlar tapna artacak, tiksinti uyandran talar artlmam yere tayacaklard.

44

Kurbanlarn sunulduu saygszca kullanlm olan sunaa ne yapacaklar konusunda tarttlar.

45

Yerinde bir kararla suna ykmay uygun grdler. Bylece putperestlerin saygszlk ettii sunak onlarn utancna utan katmayacakt. Suna yktlar,
46

talar tapnan bulunduu tepede uygun bir yere koydular. Bu konuda bir peygamber gelince bu talarla ne yaplacan kendilerine bildireceine karar verdiler.
47

Yasann buyurduu gibi, baltayla kesilmemi talar alp eskisinin hizasnda yeni bir sunak yaptlar.
48 49

Kutsal yeri ve tapnan iini onardlar, avlularn arttlar.

Yeni kutsal taslar yaptlar, kandillii, buhur sunan ve masay tapnan iine koydular.
50

Sunakta buhur yaktlar, kandilliin zerindeki kandilleri yaktlar. Bylece tapnan ii aydnland.
51 52

Masann zerine ekmek somunlarn koydular, perdeleri asp tm ileri bitirdiler.

Kislev'de, dokuzuncu ayn yirmi beinde, yz krk sekiz ylnda gn doarken kalktlar.
53 54

Kurban sunmak iin yaptklar yeni sunakta yasa uyarnca kurban kestiler.

Kanuna benzer alglarn, arplarn ve byk zillerin eliinde sunak adand. Bu i, putperestlerin sunaa saygszlk ettikleri tarihte, yani yln ayn zamannda ve ayn gnnde yapld.
55 56

Halk yzkoyun yatp tapnd, baarlarn gerekletiren Tanr'y pek ok vd.

Sunan adanmasn sekiz gnde kutladlar, sevinle kurban kestiler, hep birlikte kurban sunup Tanr'ya krettiler.
57

Tapnan n ksmn altndan talarla ve kabartmalarla sslediler, kaplarla ambarlar onarp yeni kaplar yaptlar.
58 59

Halkn sevinci sonsuzdu, nk putperestler yznden artk knanmayacaklard.

Yahuda, erkek kardeleri ve tm srail halk, her yl uygun mevsimde, Kislev aynn yirmi beinden balayarak, sekiz gn srecek enliklerle ve sevinle sunan adanmas gnlerinin kutlanmasna yasal olarak karar verdi.
60

Sonra Siyon Da'nn evresine yksek duvarlar, kuleler yaptlar. Bylece gemite olduu gibi putperestlerin gelip onlarn hakkn yemelerini nlemi oluyorlard.
61

Yahuda oraya da koruyacak bir garnizon brakt. Ayrca halka dumea'ya kar bir kale vermek amacyla Beytsur'u da glendirdi.

dumeallar 'a ve Ammonlular 'a Alan Sava

5evredeki lkeler, sunan yeniden yapldn, tapnan onarldn duyunca

ok fkelendi.
2

Aralarnda yaayan Yakup'un soyunu yok etmeye karar verdiler. Yahudi vatandalarn ldrmeye ve kovmaya baladlar.
3

Yahuda, dumea'da Esav'n oullaryla savat, Akrabatene blgesinde srailliler kuatma altndayd. Yahuda onlar byk yenilgiye uratt ve her eyi yama etti.
4

Yahuda Beanoullar'nn ktln anmsad. Yollarda pusu kurup halka gzda veriyor, tuzaa dryorlard.
5

Onlar kendi lkelerinde ele geirdi ve kuatt, onlara engel olmaya ant iti, kulelerini atee verdi ve tm kuleler iindekilerle beraber yand. 6 Ardndan Yahuda Ammonlular'a doru ilerledi, Timoteus'un nderliindeki byk sava gcyle ve ok sayda insanla karlat.
7

Onlarla bir ok savalar yapt, onlar yendi ve hepsini ldrd. Yazer'i ve evredeki kyleri ele geirdikten sonra Yahuda Yahudiye'ye ekildi.

Galile ve Gilat'ta Savalarn Balamas

9

Gilat'taki putperestler, topraklarnda yaayan srailliler'i yok etmek iin birletiler. Ama onlar Datema Kalesi'ne sndlar. Yahuda'yla erkek kardelerine u mektubu gnderdiler:
10

"evremizdeki putperestler bizi yok etmek iin birletiler,

11

sndmz kaleye saldrmaya hazrlanyorlar. Kuvvetlerinin komutan Timoteus'tur.

12

Tez elden gelin ve bizi onlarn penesinden kurtarn, nk byk kayplar verdik.
13

Tov yresinde yaayan tm vatandalarmz ldrld, kadnlar ve ocuklar tutsak oldu, mallarna el kondu, yaklak olarak bin kiilik kuvvet yok edildi."
14

Bu mektup okunurken, Galileden gelen giysileri yrtlm ulaklar da ayn haberleri bildiriyorlard:
15

"Ptolemais, Sur ve Sayda halk bizi yok etmek iin Galile'deki tm putperestlerle g birlii yaptlar!"
16

Yahuda ve halk bunu duyunca, dmann saldrsna urayan ve bask altnda olan vatandalar iin neler yaplabileceini grmek zere byk bir toplant yapld.
17

Yahuda kardei Simon'a yle dedi: "Askerlerinle birlikte Galile'ye git ve vatandalarn kurtar. Ben de kardeim Yonatan'la birlikte Gilat'a gideceim."

18

Zekeriya olu Yusuf'u ve halkn nderi Azarya'y ordunun geri kalan ksm ile Yahudiye'yi korumalar iin orada brakt ve onlara yle buyurdu:
19

"Bu insanlarn sorumluluunu zerinize aln ve biz geri dnnceye dek putperestlerle savamayn."
20

Galile iin Simon'a bin kii, Gilat iin Yahuda'ya sekiz bin kii verildi.

Galile ve Gilat Savalar

21

Simon Galile'de ilerledi, putperestlerle birok savalar yapt ve karmakark bir durumda geri ekilmelerini salad.
22

Onlar Ptolemais kapsna dek kovalad, yaklak bin kii ld. Simon onlarn mallarn yama etti.
23

Galile ve Arbatta'daki Yahudiler'i, elerini, ocuklarn ve tm mallarn alarak onlarla birlikte Yahudiye'ye dnd. Bu olay byk sevince neden oldu.
24

Bu arada Yahuda Makabe, kardei Yonatan'la rdn Irma'n geti, lde gn yrd.
25

Orada Nabatallar'la karlatlar. Onlarla anlatlar ve Gilat'ta kardelerinin bana gelenler kendilerine bildirildi.
26

Nabatallar'n sylediine gre ou Bosra'da, Bosor'da, Alema'da, Kasfo'da, Maked'de ye Karnayim'de kuatlmt. Buralar glendirilmi byk kentlerdi.
27

brleri Gilat'n eitli kentlerinde gzaltna alnmt. Dman, ertesi gn saldrya geip bu kaleleri ele geirmeyi ve iindeki tm insanlar bir gnde yok etmeyi tasarlyordu.
28

Yahuda ve ordusu tez elden l yolundan Bosra'ya dnd, kenti ele geirdi. Tm erkekleri kltan geirdi, kenti yamalayp atee verdi.
29

Geceleyin oradan ayrldlar, kaleye varncaya dek ilerlediler.

30

Gn doarken, byk bir kalabaln kaleyi ele geirmek amacyla merdivenler yerletirdiini ve n hazrlklara giritiini grdler. Saldr yeni balyordu.
31

Saldrnn baladn ve sava lklarnn boru sesleriyle ve byk bir grltyle birlikte gklere ykseldiini gren Yahuda,
32

ordusundaki askerlere yle dedi: "Bugn savamalsnz, vatandalarnz iin savan."

33

Orduyu e blp komutann buyruuna verdi. Boru sesleri ve yksek sesle okunan dualarla birlikte dmann arka tarafna doru ilerledi.
34

Timoteus'un kuvvetleri Makabe'yi tanyp onun nnden kat. Makabe onlar byk bir yenilgiye uratt. O gn yaklak sekiz bin kii ld.

35

Ardndan Alema'ya doru yneldi, kente saldrp ele geirdi. Erkekleri ldrd, kenti yama edip atee verdi.
36

lerleyerek Kasfo'yu, Maked'i, Bosor'u ve Gilat'n br kentlerini de ele geirdi.

37

Tm bu olaylardan sonra, Timoteus baka bir ordu toplayp vadinin ucunda, Rafon'un karsnda kamp kurdu.
38

Yahuda, kamp incelemeleri iin adamlar gnderdi. Onlar geri dnnce yle dediler: "evremizdeki tm putperestler onunla birlikte, ok kalabalk bir ordu oluturuyorlar.
39

Yedek olarak cretli Arap askerleri var. Vadinin en ucunda kamp kurdular ve sana saldrmaya hazr durumdalar." Bunun zerine Yahuda onlarla savamak iin ilerledi.
40

Yahuda'yla askerleri kanala yaklarken, Timoteus ordusunun komutanlarna yle dedi: "Kanal ilk nce o geerse ona kar koyamayz, nk bizden daha gl olacak.
41

Ama korkup suyun br tarafna kamp kurarsa, karya geeriz ve o zaman daha gl oluruz."
42

Kanala varnca Yahuda ordunun yazclarn kanal boyunca yerletirdi ve onlara yle buyurdu: "Kimsenin adr kurmasna izin vermeyin, herkes savaacak!"
43

Kendisi herkesten nce karya, dman tarafna geti ve hepsi onu izledi. Onlarn nnden kaan putperestler zrhlarn paralad, snmak iin Karnayim'in kutsal yrelerine kat.
44

Yahudiler ilk nce kenti ele geirdi, ardndan yreyi atee verdi. Bylece Karnayim ykld. Dman Yahuda'ya daha fazla kar koyamad.
45

Ardndan Yahuda, Gilat'ta yaayan tm srailliler'i, en nemsizinden en byne dek, eleri, ocuklar ve mallar ile birlikte toplad. Olaanst bir topluluk oluturdu, onlar Yahudiye'ye gtrmek zere yola kt.
46

Yolun her iki tarafn kaplayan gl bir kent olan Efron'a vardlar. Kentin sandan ya da solundan gemek olanakszd, onun iin kentin iinden gemek istediler.
47

Ama kent halk gemelerine izin vermedi ve kaplara talarla barikat kurdu. Yahuda onlara uzlatrc bir haber gnderdi:
48

"zin verin de lkenizden geip kendi lkemize varalm. Kimse size ktlk etmeyecek, biz sadece kentten gemek istiyoruz." Ama kaplar amadlar.
49

O zaman Yahuda saflara verdii buyrukla herkesin olduu yerde durmasn istedi.

50

Savalar yerlerini ald. Yahuda gece gndz srekli olarak kente Saldrd, sonunda kent teslim oldu.
51

Tm erkekleri kltan geirdi, kenti yerle bir edip yamalad ve llerin cesetleri zerinden yryerek kenti geti.
52

Ardndan Yahudiler rdn Irma'n geerek Beytean'n karsndaki byk ovaya vardlar.
53

Yahuda yol boyunca arkada kalan kiileri toparlad ve halk yreklendirdi. lkelerine varncaya dek bu durum sregeldi.
54

Sevin ve mutlulukla Siyon Da'na ktlar, hi bir kayp vermeden sapasalam geri dndkleri iin kurban kestiler. Yamniya'da lerin Ters Gitmesi
55

Yahuda'yla Yonatan Gilat lkesindeyken, kardei Simon da Galilede Ptolemais'in nndeyken,

56

ordunun komutanlar olan Zekeriya olu Yusuf ve Azarya onlarn yiitliini ve savataki baarlarn duyup
57

yle dediler: "Biz de nl olmak iin evremizdeki uluslarla savaalm."

58

Sonra komuta ettikleri askerlere ilerlemeyi buyurdular ve Yamniya'nn stne yrdler.

59

Ama Gorgiyas onlarla savamak zere askerleriyle birlikte kentten dar kt,

60

Yusuf'la Azarya yenildiler ve Yahudiye'nin snrlarna kadar izlendiler. O gn yaklak olarak iki bin srailli yaamn yitirdi.
61

Bylece onlar iin iler ters gitti, nk Yahuda'yla kardelerinin szlerini dinlemeyip kendi yiitliklerine gvendiler.
62

Onlar, srail'i kurtarmakla ykml olan aileye ait deillerdi.

63

Ama yiit Yahuda'yla erkek kardelerinin adlar tm srail'de ve adlarn duyan tm uluslarca onurlandrlyordu.
64

Onlar alklamak amacyla insanlar evrelerinde toplanyordu.

dumea ve Filist lkesinde Elde Edilen Baarlar

65

Yahuda, gneydeki lkede yaayan Edomlular'la savamak zere erkek kardeleriyle yola kt. Hevron'a ve evresindeki kylere saldrd, yreyi glendirmek iin alnan savunma nlemlerini yerle bir etti ve yreyi kuatan kaleleri atee verdi.
66

Ardndan Yahuda Filistliler'in lkesine ilerledi ve Marisa'dan geti.

67

O gnk savata lenler arasnda baz khinler de bulunuyordu. Savaa katlmakla cesaretlerini kantlamak istemiler, delicesine bir cesaretle tehlikeli bir ie atlmlard.
68

Sonra Yahuda, Filist'in bir blgesi olan Azotus'a yneldi. Onlarn sunaklarn ykt, tanrlarnn yontularn atee verdi ve Yahuda lkesine ekildi. Onlarn kentlerini tmyle yamalamt.
Antiyokus Epifanes'in Sonu

6
2

O srada Antiyokus yukar illerinde ilerliyordu. Pers lkesinde Elimayis adnda bir kent bulunduunu, bu kentin zenginlii, gm ve altn ile n saldn duymutu. Bu kentin ok zengin tapnanda, Grekler'in ilk yneticisi olan Makedonya Kral Filip'in olu skender'in brakt altn zrhlar, gslk zrhlar ve silahlar bulunduunu da duymutu.
3

Antiyokus kenti ele geirip yama etmeye alt, ama baarya ulaamad, nk vatandalar onun tasarlarn rendiler.
4

Gl bir direnile karlaan Antiyokus geri dnp ekildi, hayalkrkl iinde Babil'e doru yola kt.
5

Ama daha Pers lkesindeyken Yahuda lkesine saldran ordularn yenilgiye uradklarn rendi.
6

zellikle Lisias'n byk bir orduyla ilerlediini, ancak geri dnmek zorunda kaldn ve Yahudiler'den katn duydu. Onlar da, dattklar ordularn silah ve gereleriyle, yamaladklar mallarla glenmilerdi.
7

Yerualimdeki sunan stne dikilen tiksinti veren eyi ykmlard ve gemite olduu gibi tapnan evresine yksek duvar yapmlard. Beytsur'un savunmasn da glendirmilerdi.
8

Bu haberleri duyan kral ok ard ve sarsld. Kendini yataa att. Btn umudu boa ktndan onu bir uyuukluk kaplad, nk iler tasarlad gibi yrmemiti.
9

Birok gn byle kald, sk sk yinelenen melankoli krizleri geiriyordu. Sonunda lmek zere olduunu anlad.
10

Ardndan tm dostlarn arp onlara yle dedi: "Gzlerime uyku girmiyor ve kayg yreime ylg veriyor.
11

Kendi kendime sordum, ben ki en canl, dopdolu amda eli ak ve sevilen bir kiiydim; nasl oluyor da byle bir ykma srklendim, srekli ve selli yamura tutuldum?
12

Ama imdi Yerualim'de ilediim suu anmsyorum, oradaki tm gm ve altn kaplara el koydum. Hi bir nedeni olmadan Yahuda halknn yok edilmesini buyurdum.

13

nanyorum ki, bu nedenle bu aclarla karlatm ve yabanc bir lkede melankoli nedeniyle lyorum."
14 15

Sonra dostlarndan biri olan Filip'i ard ve onu tm krallnn yneticisi yapt.

Tacn, resmi giysisini ve mhrn ona emanet etti. Ancak olu Antiyokus'u yetitirmesini ve tahta hazrlamasn ondan istedi.
16 17

Ardndan yz krk dokuz ylnda Kral Antiyokus ld.

Kraln ldn duyan Lisias, olu Antiyokus'u onun yerine tahta kard, nk onu ocukluundan beri yetitirmi, ona Eupator adn takmt. Yahuda Makabe'nin Yerualim Kalesi'ni Kuatmas
18

Kaledeki insanlar tapnan dolaynda srail'e gzda veriyordu. srail'e ktlk yapmak iin her elverili durumdan yararlanyor, putperestler iin gl bir destek oluturuyorlard.
19

Yahuda onlar yok etmek gerektiine karar verdi ve onlar kuatmak iin tm erkekleri silah tutmaya ard.
20

Toplanp yz elli ylnda kaleyi kuattlar. Ate hatt iin yksek yerler yapp kuatma dzeni kurdular.
21

Ama etraf evrilenlerden bir ksm kuatmay yard. nancndan dnm baz srailliler de onlara katld.
22

Krala bavurup yle dediler: "Adaletin yerini bulmas ve vatandalarmzn cnn alnmas iin ne kadar bekleyeceksiniz?
23

Babanza hizmet etmekten kvan duyuyorduk. Onun buyruklarn yerine getiriyor, bildirilerine uyuyorduk.
24

Bunun bir sonucu olarak halkmz bizimle iliki kurmak istemiyor. Ayrca bizden yakalayabildiklerini ldrdler ve mirasmz yama ettiler.
25 26

Onlarn saldrlar yalnz bizi deil, tm snrlarmz ilgilendiriyor.

imdi de Yerualim Kalesi'ni ele geirmek amacyla kuattlar ve tapnakta Beytsur'un savunmasn glendirdiler.
27

Erken davranp onlarn etkinliklerini tez elden nlemezseniz, daha byk atlmlar yapacaklardr ve siz de onlar hibir zaman kontrol edemeyeceksiniz." V. Antiyokus ve Lisias'n Savaa Gidii
28

Kral bunlar duyunca fkelendi, tm dostlarn, ordusunu, generallerini ve atl askerlerinin komutanlarn toplantya ard.
29

Denizlerdeki adalardan ve baka krallklardan cretli asker salad.

30

Askeri gc yz bin yaya askerden, yirmi bin atl askerden ve savata deneyimli otuz iki filden oluuyordu.
31

dumea'nn iinden ilerleyip Beytsur'u kuattlar. Saldrlar gnlerce srd. Ayrca bir kuatma dzeni kurdular, ama kenti savunanlar dar kp her eyi atee verdi ve yiite direndi.
32

Ardndan Yahuda kaledeki kuatmay kaldrd ve kraln kararghnn karsnda, Beytzakarya'da kamp kurdu.
33

Kral gn doarken kalkt ve ordusunu arabuk Beytzakarya'ya giden yoldan ilerletti. Askerler sava durumuna geip borular aldlar.
34

Filleri savaa hazrlamak iin onlara zmden ve duttan yaplm ekerli bir sos gsterildi.
35

Filler asker alaylarnn arasna yerletirildi. Her filin evresinde bin asker vard. Bunlarn giysileri zincirden yaplm zrht, balarna bronz mifer giymilerdi. Her filin evresinde ayrca seilmi be yz atl asker vard.
36

Atl askerler fillerin her davrann izliyorlard; onun gittii yerlere gidiyor, ondan asla ayrlmyorlard.
37

Her filin stnde, onu korumak iin, tahtadan yaplm kaln bir kule vard. Bu kulenin dengesi kuaklarla salanmt. Her filin stnde ayrca sava takm ve srcs vard.
38

Atl askerlerin geri kalan ksm, ordunun her iki kanadnda bulunuyordu. Onlarn grevi dman aralksz saldrlarla yormak ve asker alayn gizlemekti.
39

Gne, bronz ve altn zrhlarn zerinde parlaynca bu parlt dalara aksetti ve ateten mealeler gibi n sat.
40

Kraln ordusunun bir ksm dalardayd, geri kalan ise aada vadideydi. Btn gler dzenli ve kendine gvenir biimde ilerliyordu.
41

Bu byk kalabaln yapt grlt, ilerleyen askerlerin gmbrts ve zrhlarn kartt madeni ses herkesi titretti, nk ok byk ve gl bir orduydu.
42 43

Yahuda ile ordusu savamak iin ilerledi ve kraln ordusundan alt yz kii ld.

Avaran diye arlan Elazar fillerden birinin brlerinden daha yksek olduunu ve krala zel ssl rt ile rtldn grnce, kraln bu file bindiini dnd.
44 45

Ulusunu kurtarmak iin kendini feda etti ve ad sonsuza dek yaad.

Alay yararak yiite file saldrd. Bunu yaparken saa sola lm sayordu. Bu iddetli saldr karsnda dman dald,
46

o hzla filin altna frlad, klcn hayvana saplad ve onu ldrd. Fil onun stne yld ve o da hemen orackta ld.

47

Yahudiler, kraln ne denli gl olduunu ve ordularnn yabanl durumunu grdler ve geri ekildiler. Beytsur'un Ele Geirilmesi ve Suriyeliler'in Siyon Da'n Kuatmas
48

Kraln ordusu Yerualim'in nnde onlarla karlamak zere ilerledi. Kral, Yahuda ve Siyon Da'n ele geirdi.
49

Beytsur halkna bar antlamas nerdi ve halk kenti boaltt. Kentte bir kuatmaya kar koymak iin gereken besin yoktu. nk lkede kutsal dinlenme yl yaanyordu.
50 51

Beytsur'u ele geiren kral oraya bir garnizon atad.

Tapnaa uzun sre saldrd, ate etmek amacyla yksek yerler yapp saldr dzenine geti. Ate atclar ve mancnklar, oklar boaltacak ucuna demir paralar takl kamlar ve katapultlar hazrlad.
52

Bunun zerine saldrya urayanlar da nlemler aldlar ve bylece direnilerinin sreci uzad.
53

Ama besinleri yoktu, nk yedinci yldaydlar ve putperestlerden kap Yahudiye'ye snanlar besinlerini tketmilerdi.
54

Bagsteren iddetli alk nedeniyle kutsal yerde ancak bir ka kii kalmt. Geri kalanlar dalm, evlerine dnmlerdi. Kral Yahudiler'e Dinsel zgrlk Veriyor
55

O arada Kral Antiyokus'un lmnden nce olu Antiyokus'u tahta hazrlamas iin atad Filip,
56

kralla giden askeri kuvvetlerle birlikte Pers lkesinden ve Medya'dan geri dnmt. lerin ynetimini ele almay tasarlyordu.
57

Bunu duyan Lisias derhal gitmeye karar verdi ve krala, ordu generallerine, askerlere yle dedi: "Gn getike daha zayf duruma dyoruz. Besinimiz azald ve saldrdmz yer gl savunma nlemleri alm durumda. Ayrca kralln ilerine de zaman ayrmamz gerek.
58 59

Bu insanlara dostluk elini uzatalm, kendileriyle ve tm uluslaryla bar yapalm.

zin verelim de geleneklerini eskisi gibi srdrsnler. Onlarn byle davranmalarnn nedeni bu gelenekleri kaldrmamzdr."
60

Kral ve komutanlar bu gr onayladlar ve Lisias Yahudiler'e bar nerdi, onlar da bu neriyi onayladlar.
61

Kral ve generalleri ant ierek antlamay onaylad. Kuatma altnda olanlar kaleden kt.
62

Sonra kral Siyon Da'na kt. Ama orasnn ne denli ele geirilemez olduunu grnce yeminini bozdu ve etraf eviren duvarn yklmasn buyurdu.

63

Ardndan arabuk adr bozdu ve Antakya'ya ekildi. Orada Filip'in kenti ele geirmi olduunu grd. Kral Antiyokus onunla savat ve kente saldrarak ele geirdi. I. Dimitrios Kral Oluyor

7
2

Yz elli ylnda Seleukus olu Dimitrios Roma'dan kat ve bir ka kiiyle kydaki bir kente geldi. Orada bir kral saray oluturdu. Atalarnn topraklarna girerken ordusu Antiyokus'la Lisias' tutuklad. Onlar onun huzuruna getirmeyi tasarladlar.
3 4 5

Ama o olanlar duyunca yle dedi: "Onlar gzm grmesin." O zaman ordu onlar ldrd ve Dimitrios krallnda tahta kt.

Ardndan balarnda Alkimos olmak zere, srail'deki btn yasa tanmayanlar ve inanszlar ona bavurdu. Alkimos'un tutkusu bakhin olmakt.
6

Kraln nnde halk sulayp yle dediler: "Yahuda'yla erkek kardeleri tm dostlarnz ldrd, bizleri de lkemizden kovdu.
7

Gvenebilecein birini imdi oraya gnder. Yahuda'nn gerek bizim lkede gerekse kraln topraklarnda neden olduu ykm grsn ve o kt kiilerle yardmclarn cezalandrsn."
8

Kral Bakkides'i seti. Kraln dostlarndan biri olan Bakkides Frat Irma'nn bat yakasndaki lkenin valisiydi. nl biriydi ve krala itenlikle balyd.
9

Onu, bakhin olarak atad inansz Alkimos'la birlikte gnderdi ve srailliler'e ceza verilmesini buyurdu.
10

Ardndan gl bir orduyla yola ktlar. Yahuda lkesine va rnca Yahuda'yla erkek kardelerine haber gnderip gvenilmez bar nerilerinde bulundular.
11

Ama brleri bu nerilere gvenmediler, nk gl bir orduyla geldiklerini grmlerdi.

12

Bununla birlikte yasa yazclarndan oluan bir komisyon Alkimosla Bakkides'in karsna kt. Amalar adil bir antlamaya varlmasn dilemekti.
13 14

srailliler arasnda bar koullarn ilk grenler Hasidiyanlar oldu.

Onlar yle dnyordu: "Harun soyundan bir khin orduyla birlikte geldi, o bize ktlk etmez."
15

Gerekten khin onlarla bar koullarn grt ve ant iti: "Size ya da arkadalarnza ktlk etmeyeceiz."
16

Bu szlere inandlar, ama khin aralarndan altm kiiyi tutuklad ve bir gnde onlar ldrd. Bylece Kutsal Kitap'n syledikleri gereklemi oldu:

17

Aranzdaki inanllarn bedenlerini dattlar, Yerualim'in evresinde onlarn kann akttlar, Onlar gmecek kimse yoktu!
18

Bu olaydan sonra halk kayglanp dehete kapld. yle dediler: "Onlarda doruluk ya da erdem aramayn, antlamalarn ve yeminlerini bozdular."
19

Ardndan Bakkides Yerualimden ayrld ve Beytsayit'te kamp kurdu. Ordusundan kaan askerlerin ounu ve baka kiileri tutuklad, hepsini byk su deposuna atp ldrd.
20

Sonra ilin yneticisi olarak Alkimos'u oraya atad ve onu desteklemesi iin oraya bir ordu brakt. Bakkides kraln yanna dnd.
21

Alkimos bakhin olmak iin gl abasn srdrd.

22

Kendi uluslarnn dirliini bozanlar onun evresinde topland. Yahuda lkesinin ynetimini ele geirip srail'de byk ykma neden oldular.
23

srailliler'e ktlk yapmakta Alkimos'la onu destekleyenlerin putperestlerden daha ileri gittiini grnce,
24

Yahuda tm Yahudiye lkesinin evresini sard. Amac, ordusundan kaanlardan almak ve lkede zgrce dolamalarn engellemekti.
25

Yahuda'yla onu destekleyenlerin ne denli gl olduunu gren Alkimos, onlara direnecek gte olmadn anlad ve kraln yanna dnerek onlar sulad. Nikanor Yahudiye'de
26

Kral, srail'in koyu bir dman olan generallerinden nl Nikanor'u oraya gnderdi ve ulusun kkn kazmasn buyurdu.
27

Gl bir orduyla Yerualim'e gelen Nikanor, gvenilmez bar nerileriyle Yahuda'ya ve erkek kardelerine ulaklar gnderip
28

yle dedi: "Aramzda sava olmasn, beni koruyan bir ka askerle ilerleyeceim ve bar biimde karlaacaz."
29

Yahuda'ya geldi ve olduka bar biimde karlatlar. Ama dman, Yahuda'y karmak amacyla hazrlklar yapmt.
30

Nikanor'un onu gelip grmekle ne denli gvenilmez amalar peinde olduunu anlaynca, Yahuda kaygland ve yeniden buluma nerilerini geri evirdi.
31

Tasarsnn su yzne ktn anlayan Nikanor Yahuda'yla savamak iin Kafarsalama dolayna gitti.
32

Nikanor'un yaklak be yz askeri vuruldu, geri kalanlar Davut Kenti'ne snd.

Tapnakla lgili Gzda

33

Bu olaylarn ardndan Nikanor Siyon Da'na kt. Baz khinler toplumun ileri gelen kiileriyle birlikte kutsal yerden ktlar, onu bar biimde karladlar ve kral iin kurban kesildiini ona gsterdiler.
34

Ama o onlarla elendi, onlara gld, onlara saygszca davranp kstah bir dil kulland, fkeyle svp sayd:
35

"Yahuda ordusuyla bana teslim edilmezse, size sz veriyorum ki, geri dner dnmez bu binay atee vereceim!" deyip fkeyle gitti.
36

Bunun zerine khinler yeniden ieriye girdiler, yal gzlerle sunan ve kutsal yerin nnde durarak yle dediler:
37

"Sen bu evin adnla anlmasn istedin, bu evde dua edilmesini ve ulusunun dileklerde bulunmasn istedin.
38

Bu adamdan ve ordusundan al, onlarn kltan geirilmesini sala. Kfrlerini anmsa ve onlara sre tanma." Adasa'da "Nikanor Gn"
39

Nikanor Yerualim'den ayrld ve Beythoron'da kamp kurdu. Suriye'den gelen bir ordu orada kendisine katld.
40 41

O arada Yahuda, bin kiilik ordusuyla Adasa'da kamp kurdu ve yle dua etti:

"Asur kralnn ulaklar kfrettii zaman, senin gnderdiin melek onun ordusunda yz seksen be bin kiiyi darbeyle yere ykt.
42

Ayn biimde senin bugn bu orduyu da ezdiini grelim, bylece bu adamn tapnana kfrettiini herkes renecektir. O adam yapt ktle gre yargla."
43

Ordular Adar aynn on nde karlatlar, Nikanor'un ordusu ezildi ve savata ilk nce kendisi ld.
44 45

Nikanor'un ldn grnce askerleri silahlarn atp kat.

Yahudiler bir gnlk yolculuk yapp Adasa'dan Gazar'n evresine dek onlar kovaladlar. zlerken onlar uyarmak iin iki kez boru aldlar.
46

Yahudiye'nin evresindeki kylerden gelen halk onlarn kan nledi, bylece birbirleriyle savamaya baladlar. Tm kltan geirildi, sa kalan olmad.
47

Mallar yama edildi, Nikanor'un ba ve sa eli kesildi. Nikanor bir kstahlk gsterisi yaparak sa elini uzatmt. Bayla eli Yerualim'de gsterildi.
48 49 50

Halk ok sevindi ve o gn byk bir bayram olarak kutlad. Gerekten her yl Adar'n on nde o gn kutlamaya karar verdiler. Yahuda lkesi ksa bir sre bar tatt.

Romallar'a vg

8
2

Bu ortamda Yahuda Romallar'n nn, onlarn askeri gcn ve kendileriyle ibirlii yapanlara kar iyi davrandklarn duymutu. Kendilerine bavuranlarla dosta ilikiler kurmak istiyorlard, nk onlarn byk askeri gc vard. Romallar'n savalar ve Galyallar'a kar yreklilikleri Yahuda'ya anlatld. Romallar Galyallar' yenip haraca balamlard.
3

spanya eyaletinde byk etkinliklerde bulunmu, gm ve altn madenlerini ele geirmilerdi.

4

Kararllklar ve yreklilikleriyle tm lkeye hakim olmulard. Kendi lkelerinden ok uzak olmasna karn, dnyann br ucundan gelip saldran krallar eziliyorlard ve sonlar ykm oluyordu. Bakalar onlara her yl hara dyordu.
5

Filip, Kittim Kral Perseus ve dncesizce onlarla savaan bakalar yenilmiler ve onlara boyun emek zorunda kalmlard.
6

te yandan Asya Kral Byk Antiyokus onlara saldrmak iin yz yirmi fil, atl askerler, iki tekerlekli sava arabalar ve ok byk orduyla ilerlemi, ama yenilmiti.
7

Onu canl olarak ele geirmilerdi ve gerek kendisini gerekse haleflerini nemli lde haraca balamlard. Ayrca rehinelerin teslimini
8

ve Hindistan lkesinin, Medya'nn, Lidya'nn en gzel eyaletlerinin kendilerine verilmesini istemiler, bu topraklar ondan alp Kral Eumenes'e vermilerdi.
9

Yahuda'ya baka eyler de anlatld: Yunanllar Romallar' yok etmek iin savaa hazrlandklar zaman,
10

Romallar bunu rendi ve Yunanllar'a kar bir tek general gnderdi. Yaptklar savata Yunanllar'a ar kayplar verdirip onlarn kadnlarn ve ocuklarn tutsak aldlar, mallarn yama ettiler, lkelerini ele geirip kalelerini yktlar ve onlar bugne dek tutsak ettiler.
11

Romallar'a kar koyan tm krallklarn ve adalarn yok edilip tutsak alnd Yahuda'ya bildirildi.
12

Ama Romallar, dostlarna ve onlara gvenenlere kar szlerini her zaman tutmulard. Yakn veya uzak bir ok krala boyun edirmilerdi ve Romallar'n adn duyan kiiler dehete kaplyorlard.
13

Romallar'n yardm ettii kii kesinlikle tahta kyordu. Oysa, Romallar karar verince baka biri de tahttan indiriliyordu. Romallar'n etkisi ok bykt.
14

Bu ortamda, hi bir Romal ta giymemiti ya da saygnln arttrmak iin soylulua istek duymamt.
15

Romallar bir senato oluturmulard. Orada yz yirmi senatr her gn danyor, halk ilgilendiren ilerin en uygun biimde nasl yrtleceini tartyorlard.
16

Bir tek kii bir yl sreyle devlet ilerinden sorumluydu, tm imparatorlukta tam yetkisi vard ve herkes kskanlk ya da ekememezlik olmadan ona boyun eiyordu.

Yahudiler'le Romallar Arasndaki Antlama

17

Yahuda, Akkos ailesinden Yuhanna olu Eupolemus'u ve Elazar olu Yason'u seip Roma'ya gnderdi. Onlarn grevi Romallar'la bir dostluk ve bar antlamas yapmakt.
18

Romallar, Yunanllar'n srail'i tutsak ettiini anlaynca onlar tutsaklktan kurtaracaklard.

19

Ulaklar Roma'ya dek uzun bir yolculuk yaptlar ve resmi nerileriyle senatoya ktlar:
20

"Yahuda Makabe'yle erkek kardeleri Yahudi ulusu adna bizi size gnderdi. Bir dostluk ve bar antlamas imzalamak ve sizlerle birleip dostlarnz olmak istiyoruz."
21 22

Senatrler neriyi olumlu karladlar.

Bronz levhalara aadaki bildiriyi yazp bu levhalar Yerualim'e gnderdiler. Yahudiler'in bar antlamasnn bir belgesi olarak bu levhalar saklamasn istediler:
23

"Romallar'la Yahudi ulusunun ans gerek denizde gerekse karada sonsuza dek ak olsun. Kl ya da dman onlardan uzak olsun!
24 25

Roma ya da egemenliindeki mttefiklerinden biri savaa girerse,

Yahudi ulusu Roma'nn mttefiki olarak harekete geecek ve tm itenliiyle gerektii gibi davranacaktr.
26

Saldrgana tahl, silah, para ya da gemi vermeyecektir. Romann karar budur ve Yahudiler hi bir dl beklemeden ykmllklerini yerine getirmelidirler.
27

Ayn biimde, Yahudi ulusu savaa katlrsa, Romallar onu gerektii gibi gl biimde destekleyeceklerdir.
28

Saldrgana tahl, silah, para ya da gemi verilmeyecektir. Roma'nn karar budur ve ykmllklerini hi bir koula balamadan yerine getirecektir.
29 30

Romallar'n Yahudi ulusu iin ileri srd koullar unlardr:

Bu antlama yrrle girdii zaman iki taraftan biri baz eyler eklemek ya da karmak istiyorsa, bunu yapmakta zgrdr ve bu gibi deiiklikler her iki taraf iin de geerli olacaktr.
31

Kral Dimitrios'un Yahudiler'e verdii zarara gelince, ona unlar yazdk: Dostumuz ve mttefikimiz olan Yahudiler'i niin ar bir boyunduruk altna aldnz?
32

Size kar bize yeniden bavururlarsa onlarn haklarn savunacaz ve gerek denizde gerekse karada sizinle savaacaz." Yahuda Makabe'nin lm

9Nikanor'la ordusunun yenildiini duyan Dimitrios, Bakkides Alkimos'u ikinci kez

Yahuda lkesine gnderdi ve ordusunun sa kanadn da onlarn buyruuna verdi.
2

Gilgal'a giden yolu, Arbela'daki Mesalot'u ele geirdiler, buralara saldrp ok sayda kiiyi de ldrdler.
3 4 5 6

Yz elli iki ylnn ilk aynda Yerualim'in nnde kamp kurdular. Ardndan yirmi bin yaya asker ve iki bin atl askerle birlikte Berea'ya doru ilerlediler. Yahuda, seilmi bin askerle Elasa'da kamp kurmutu.

Dmann ne denli gl olduunu gren askerler dehete kapldlar ve ou kamp terk etti. Sonunda ancak sekiz yz asker kald.
7

Ordusunun eriyip gittiini ve her an kendisine saldrlabileceini gren Yahuda donakald, nk askerlerini toparlamaya zaman yoktu.
8

Umudunu yitirmi olmasna karn, geri kalanlara yle dedi: "leri! Dmana kar koyalm, onunla savaabilecek gc kendimizde bulabiliriz."
9

Askerleri onu bu dncesinden caydrmaya alp yle dediler: "Hi bir ey yapmaya gcmz kalmad, bu sefer ancak canmz kurtarabiliriz. Daha sonra kardelerimizle gelip onlarla savaabiliriz, ama imdiki halde saymz ok az."
10

Yahuda yant verdi: "Tanr korusun, ben onlardan kamam! Saatimiz geldiyse, hi olmazsa kardelerimiz iin erkek gibi lelim ve nmze leke srecek bir ey yapmayalm."
11

Ardndan dman kuvvetleri kamptan dar kt ve Yahudiler onlarla arpmak zere sralandlar. Atl askerlerden iki blk oluturdular. Sapanla at yapan askerler ve okular ordunun nclerini oluturuyordu. Hcum taburu da onlarla birlikteydi ve tm yiit savalardan olumutu.
12

Bakkides ordunun sa kanadnda bulunuyordu. Sk saflarla yryen mzrakl ve kalkanl asker alay boru alarak iki bln arasnda ilerledi. Yahuda'nn askerleri de bora aldlar
13 14

ve ordularn grlts yeri titretti. Sabahtan akama dek savatlar.

Yahuda, Bakkides'le asl ordu gcnn sa tarafta olduunu grd. Tm yrekli askerler onu izledi.
15 16

Sa kanad yarp askerleri alann en uzak bayrna dek kovaladlar.

Ama sol kanatta bulunan Suriyeliler sa kanadn paralandn grnce dnp Yahuda ile askerlerinin peinden gittiler. Amalar, onlar arka taraftan yakalamakt.
17 18

Sava umutsuzdu, her iki taraf ok sayda l verdi. Yahuda ld ve geri kalanlar kat.

Yahuda Makabe'nin Cenazesi

19

Yonatan ve Simon kardeleri Yahuda'y Modin'de atalarndan kalm olan mezara gmdler.
20 21 22

Tm srail alad ve Yahuda iin byk yas tuttu. Uzun sre at yaktlar: "Gl erkek iin nasl bir d, o erkek ki tek bana srail'i kurtarmtr!"

Yahuda'nn baard teki iler, savalar, yiitlikleri ve onun yce olarak tanmlanmasna yol aan nedenler kaydedilmemitir, ama bunlarn says oktur. Yahudiler'in nderi Yonatan
23

Yahuda'nn lmnden sonra yasay tanmayanlar srail'de gizlendikleri yerlerden ktlar, ktlk yapanlar yeniden ortaya kt.
24

O gnlerde byk alk vard ve lkedekiler bunlarn tarafn tuttu. Bakkides inanszlar zellikle seti ve onlar lke valisi olarak atad.

25 26

Bu kiiler Yahuda'nn arkadalarn izledi, nerede olduklarn aratrp rendi ve onlar Bakkides'in huzuruna getirdi. Bakkides onlardan ald ve onlar aalad.
27

srail'de korkun bir bask balad. Peygamberlik devri ortadan kalktndan beri hi yle bir ey olmamt.
28 29

Ardndan Yahuda'nn tm dostlar bir araya gelip Yonatan'a yle dediler:

"Kardein Yahuda ldnden beri dmana, Bakkides'e ve ulusumuzdan nefret edenlere kar oluacak direniin nderliini yapacak kimse kmad.
30

Bu ortamda yneticimiz ve liderimiz olarak onun yerini alman ve bizimle birlikte savaman iin bugn seni setik."
31

O gnden balayarak Yonatan liderlii kabullendi ve kardei Yahuda'nn komutanlk grevini stlendi. Yonatan 'n Dzenledii Seferler
32 33

Bakkides haberleri duyunca, Yonatan' ldrmek iin planlar tasarlad.

Ama Yonatan'la erkek kardei Simon ve onu destekleyenler bunu rendi. Tekoa l'ne snp Asfar'daki su deposunun yaknna kamp kurdular.
34

Bakkides abat Gn'nde bunu rendi ve o da tm ordusuyla rdn Irma'n geti.

35

Yonatan, konvoyun banda bulunan kardeini dostlar olan Nabatallar'a gnderdi. Amac, ok ykl olan eyalarn saklamalarn onlardan istemekti.

36

Ama Medeva'dan Yambrioullar onlara saldrd. Yuhanna'y elindekilerle birlikte ele geirdiler ve aldklar ganimetle gittiler.
37

Bu olayn ardndan Yambrioullar'nn byk bir dn hazrlnda olduu Yonatan ve kardei Simon'a bildirildi. Yambrioullar, Kenan lkesinden ileri gelen bir kiinin kz olan gelinle Nadabat'tan byk bir kurulla geliyorlard.
38

Kardeleri Yuhanna'nn kanl lmn anmsayarak daa ktlar ve orada gizlendiler.

39

Gzclk yaparken pek ok eyas olan grltl bir alay grdler. Damat, sadlar ve ailesi, tefler, bando ve askeri kuvvetler eliinde gelin alayn karlamaya geldi.
40

Pusuya yatan Yahudiler dadan inip onlar ldrdler. ok sayda kii ld, sa kalanlar kap daa ktlar ve tm eyalar braktlar.
41 42

Dn yasa, bando mzii ata dnt.

Bylece kan dklen kardelerinin cn aldktan sonra rdn Irma'nn bataklna dndler. rdn Irma 'ndan Gei
43

Bakkides olup bitenleri duyar duymaz, abat Gn byk bir orduyla rdn Irma'nn sarp kysna vard.
44 45

Yonatan askerlerine yle dedi: "leri! Yaammz iin savaalm,

nk bu gn ne dn gibidir, ne de nceki gn gibi. Gryorsunuz, hem n hem de arka taraftan savamamz gerek. Bir yandan rdn Irma'nn sular var, te yandan bataklk ve allk var. Geri ekilmek iin bir hattmz yok.
46 47

Dmann elinden kurtulmay Tanr'dan dilemenin zamandr."

Yonatan sava balatt. Bakkides'e bir darbe vurmak istiyordu, ama ondan uzaklap geri ekildi.
48

Sonra Yonatan ve askerleri rdn Irma'na atlayp yzmeye baladlar ve kar kyya getiler, ama dman rdn Irman gemedi ve onlar kovalamad.
49

O gn Bakkides yaklak bin kii yitirdi.

Bakkides tahkimat yapyor - Alkimos'un lm

50

Bakkides Yerualim'e dnd ve Yahudiye'deki kentleri glendirdi. Eriha Kenti'nde, Emmaus, Beythoron, Beytel, Timnat, Faraton ve Tefon'da yksek duvarlarla ve demir ubuklarla kapatlm kaplar olan kaleler yaptrd.
51 52

srail'e rahat vermemek iin her kentte bir garnizon brakt.

Beytsur ve Gazar kentleriyle kalelerini glendirdi, orada besin maddeleriyle askerler brakt.

53

lkenin ileri gelenlerinin oullarn rehin ald ve onlar Yerualim Kalesi'nde gzaltnda tuttu.
54

Yz elli ylnn ikinci aynda Alkimos, tapnan i avlusundaki duvarn yklmasn buyurdu, bylece peygamberlerin yaptklarn bozmu oldu. Alkimos duvar ykmaya balarken
55

kendisine inme indi ve balad ii bitiremedi. Az tkand ve geirdii fel konumasn ya da ev halkna talimat vermesini engelledi.
56 57

Az sre sonra byk ac ekerek ld.

Alkimos'un ldn gren Bakkides kraln yanna dnd. Yahudi lkesi iki yl bar iinde yaad. Beytbasi Kuatmas
58

Sonra btn yasa tanmayan inanszlar bir plan zerinde anlamaya vardlar: "imdi bizim iin Bakkides'i geri getirmenin tam zamandr, nk Yonatan ve onu destekleyenler bar ve gvenlik iinde yayorlar. Bakkides bir gecede hepsini tutuklayabilir."
59 60

Ardndan Bakkides'e gidip anlamaya vardlar.

Bakkides hemen byk bir gle yola kt ve Yahudiye'deki tm mttefiklerine gizli talimat gndererek Yonatan' ve onu destekleyenleri yakalamalarn buyurdu. Ama bunu yapmay baaramadlar, nk tasarlar renildi.
61

Yonatan'la askerleri lkede yaklak elli kiiyi tutuklayp ldrd. Bunlar gizli planda eleba olanlard.
62

Sonra Yonatan'la Simon taraftarlaryla birlikte Beytbasi'nin el dememi blgelerine ekildiler. Ykk yerlerini onarp glendirdiler.
63

Bunu duyan Bakkides tm ordusunu toplayp Yahudiye'deki taraftarlarna haber sald.

64

Ardndan ilerleyip Beytbasi'yi kuatt. Saldrs gnlerce srd ve kuatmay srdrecek malzeme hazrlad.
65 66

Ama Yonatan, erkek kardei Simon'u kentte brakarak bir avu askerle krlara gitti.

Kendi adrlarnda Odomera'yla erkek kardelerine ve Fasiron'un oullarna saldrd. Onlar da kar tarafa geip glerini onlarla birletirdiler.
67 68

O arada Simon'la taraftarlar kentten karak kuatma malzemesini atee verdiler.

Bakkides'e saldrarak onu yendiler. Tasarlaryla saldrsnn hi bir sonu vermediini gren Bakkides akna dnd
69

Kzgnln, kendisini bu lkeye saldrmaya tevik eden yasa tanmayan inanszlardan kard ve ounu lme mahkm etti. Ardndan lkesine dnmeye karar verdi.

70

Bunu renen Yonatan, bar antlamasnn imzalanmas ve tutsaklarn serbest braklmas iin ona ulaklar gnderdi.
71

Bu neriye olumlu bakan Bakkides, Yonatan'n isteklerini kabul etti ve yaad srece ktlk etmeyeceine ant iti.
72

Yahuda lkesinde tutsak ettii kiileri Yonatan'a teslim ettikten sonra lkesine geri dnd. Onlarn snrlarna bir daha yaklamad.
73

Kl artk srail'i tehdit etmiyordu. Yonatan Mikmas'a yerleti, orada halk yarglad ve srail'i Tanry tanmayanlardan temizledi. skender Epifanes Yonatan ' Bakhin Atyor

10Yz altm ylnda Epifanes nvann alan, Antiyokus olu skender Ptolemais'e
varp oray ele geirdi. yi karland ve oray ynetmeye balad.
2

Bunu duyan Kral Dimitrios ok byk bir ordu toplayp onunla savamak iin yola kt.
3

Dimitrios ayrca Yonatan'a uzlamak iin bir mektup gnderdi. Mektubun amac onun onurunu arttrmakt.
4

yle dnd: "Bu insanlarla anlamak iin ilk nce bizim harekete gememiz uygun olur, yoksa bize kar skender'le birleebilirler.
5 6

Kendilerine, kardelerine ve ulusuna yaptmz ktlkleri unutmamtr."

Dimitrios bir ordu toplamas ve silah yapmas iin Yonatan'a izin verdi. Kendisini onun mttefiki olarak tanmlamasn, ayrca kalede bulunan rehinelerin Yonatan'a teslim edilmesini istedi.
7

Yonatan doruca Yerualim'e gitti, tm ulusun ve kaledeki kiilerin nnde mektubu okudu.
8 9

Kraln Yonatan'a bir ordu toplama yetkisi verdiini duyunca herkes dehete kapld. Kaledekiler rehineleri Yonatan'a teslim ettiler, o da onlar ailelerine gnderdi. Ardndan Yonatan Yerualim'e yerleti ve kenti yeniden kurup onarmaya balad.

10 11

Bu iten sorumlu olanlara, Siyon Da'nn etrafnda duvarlar ve savunma sistemleri yaparken bu i iin drt ke yontulmu talar kullanmalarn buyurdu. Bylece yap daha salam olacakt. Her ey istedii gibi yapld.
12 13 14

Bakkides'in yapt kalelerde yaayan yabanclar oradan gittiler. lerini brakp birer birer kendi lkelerine dndler.

Yalnz Beytsur'da yasay ve buyruklar terkedenlerden bir ka kii bulunuyordu, oraya snmlard.

15

Kral skender, Dimitrios'un Yonatan'a verdii szleri duydu. Ayn zamanda Yonatan'la erkek kardelerinin yaptklar savalar, gsterdikleri yiitlik ve geirdikleri zorlu deneyimler konusunda kendisine bilgi verildi.
16

Kral skender hayretini aa vurdu: "Ona benzer bir kii bulabilecek miyiz? Bir an nce dostluunu kazanalm ve mttefikimiz olsun!"
17 18 19

Ardndan ona bir mektup yazp yle dedi: "Kral skender'den kardei Yonatan'a selamlar!

Senden bizimle dost olmaya hazr, gl bir eylem adam olarak sz edildiini duyduk.
20

Bu nedenle biz de seni bugn ulusunun bakhini olarak atadk ve sana 'Kraln Dostu' nvann verdik. karlarmz inceleyip bizlerle dosta ilikiler srdrmeni bekliyoruz." Ayn zamanda Kral skender Yonatan'a mor renkte uzun bir giysi ve altn bir ta gnderdi.
21

Yonatan yz altm ylnn yedinci aynda, ardak Bayram'nda bu kutsal giysileri giydi. Ardndan ordular toplamaya ve ok sayda silah yapmaya balad. 1. Dimitrios'tan Yonatan'a Mektup
22 23

Olanlar duyunca Dimitrios'un can skld.

yle dedi: "Biz ne yaptk da skender bizden nce davranp Yahudiler'in dostluunu kazand ve durumu glendirdi?
24

Ben onlara bir ar yapacam. Beni desteklemeleri iin ilerlemelerini salayacak olanaklar ve para nereceim."
25 26

Onlara yle yazd: "Kral Dimitrios'tan Yahudi ulusuna selamlar!

Bizimle yaptnz antlamaya uyduunuzu, bizlerle dosta ilikilerinizi devam ettirdiinizi ve dmanlarmzn tarafn tutmadnz duyduk. Bu bizi ok memnun etti.
27

Bizimle sznzde durmakta devam ederseniz, bizim iin yaptklarnzn karln fazlasyla deriz.
28 29

Sizlere pek ok armaanlar verip ayrcalk tanrz.

Bundan byle sana ve tm Yahudiler'e ayrcalk tanyorum. Vergi, tuz iin aidat ve zorunlu olarak denen ta parasn demeyeceksiniz.
30

Aalardan toplanan meyvelerin yarsyla ekili tohumun te biri benim hakkm olmasna ramen, bugnden balayarak sonsuza dek Yahudi lkesine ve ona bal Samiriye'yle Galile blgesine bu konuda zgrlk tanyorum.
31

Yerualim ve topraklar kutsal olacak, ondalk vergisiyle br vergilerden muaf tutulacaktr.

32

Yerualim Kalesi'ni kontrol etmekten vazgeiyorum. Bu ii bakhine brakyorum. O da kendi seecei bir garnizonla oray ynetecektir.
33

Krallmn herhangi bir yerinde Yahudiye lkesinden tutsak edilen tm Yahudiler fidye denmeden zgr olacaktr. Tm Yahudiler'in vergilerden muaf tutulacan bildiririm. iftlik hayvanlar da buna dahildir.
34

Tm bayramlar, abat gnleri, ayn yay biiminde olduu gnler, zel tren gnleri, bayram ncesi ve sonras gn, krallmda yaayan tm Yahudiler iin af ve temize kma gnleri olacaktr.
35

Herhangi bir nedenle onlarn peine dmeye ya da onlara saldrmaya kimsenin hakk olmayacaktr.
36

"Kraln kuvvetlerine otuz bin Yahudi katlacak ve kraln dier askerleri gibi geimleri salanacaktr.
37

Bir blm kraln balca kalelerinde kalacak, brleri de krallmzda gvenilen kiilerin atand yerlere gnderilecektir. Kraln Yahuda lkesi iin bildirdii gibi subaylar ve komutanlar kendi aralarndan atanacak ve kendi yasalarna gre yaayacaktr.
38

"Samiriye blgesinden Yahudiye'ye balanan blgeye gelince, Yahudiye ile bir btn oluturacak, tek bir yneticiye bal olacaklar. Ancak bakhinin otoritesini tanyacaklardr.
39

Yerualim'deki tapnaa Ptolemais'i ve evresini armaan ettim. Bylece gelirleriyle halkn tapnmasnn giderleri karlanacaktr.
40

Kiisel olarak on be bin gm para armaan ediyorum. Bu para kraln her yl eitli yerlerden ald gelire kar gider olarak kaydedilecektir. 41 nceki yllarda yneticilerin demedii tm paralar, tapnakta yaplan onarm almalarn karlamak iin kullanlacaktr.
42

Ayrca yllk hesaplardan anlalaca gibi, her yl tapnaktan alnan be bin gm para, bundan byle ayinleri yneten khinlere gelir olarak braklacaktr.
43

Kraliyet hazinesine veya baka yere borlu olup da Yerualim'deki tapnaa veya o yreye snan kii, krallmdaki tm mal varlyla zgr olacaktr.
44

Tapnan yapmna ve onarmna gelince, tm giderler kraliyet hazinesi tarafndan karlanacaktr.

45

Yerualim'in duvarlarnn yeniden yaplmas ve evresinin glendirilmesi iin gereken para kraliyet hazinesi tarafndan karlanacak ve Yahudiye'deki br kent duvarlarnn yeniden yapm da ayn biimde karlanacaktr." Yonatan Dimitrios'un nerilerini Reddediyor
46

Yonatan ve ulusu bu nerileri duyduklar zaman inanmadlar ve onlar onaylamadlar. nk Dimitrios'un srail'de yapt ktlkleri ve kendilerine acmaszca yapt basky anmsadlar.

47

skender'in tarafn tuttular, nk onu olaanst iyilik eden bir kii olarak kabullenmilerdi ve srekli onun mttefiki oldular.
48 49

Ardndan skender byk kuvvetler toplad, Dimitrios'un karsnda durumu saptad.

ki kral savamaya balad. skender'in ordusu ekildi, Dimitrios onun peine dp askerlerini bozguna uratt.
50

Gnbatmna dek arpma srd, ama Dimitrios o gn ldrld.

Yonatan 'n Askeri Danman ve Genel Vali Olmas

51 52

skender, Msr Kral Ptolemi'ye elilerle aadaki mesaj gnderdi:

"Artk krallma dndm, atalarmn tahtna ktm. Dimitrios'u ezip gcm kantladm, bylece lkemizin kontroln elde ettim.
53

nk onunla savatm ve gerek kendisini gerekse ordusunu yok ettik ve imdi onun krallnda tahta ktm.
54

yleyse, imdi bir dostluk antlamas imzalayalm. Kzn bana ver, damadn olaym ve her ikinize, gerek sana gerekse ona yarar armaanlar vereyim."
55

Kral Ptolemi yle yantlad: "Atalarnn lkesine dnp onlarn tahtna ktn gn kutlu olsun!
56

Mektubundaki nerilerini hemen yapacam, ama beni Ptolemais'te karla. Bylece birbirimizi grelim ve istediin gibi kaynbaban olurum."
57

Ptolemi, kz Kleopatra ile birlikte Msr'dan ayrld ve yz altm iki ylnda Ptolemais'e vard.
58

Kral skender onlar karlad. Ptolemi kz Kleopatra'y onunla evlendirdi. Ptolemais'te krallara yarar grkemli bir dn yaptlar.
59 60

Ardndan Kral skender gelip kendisiyle grmesi iin Yonatan'a yazd.

Yonatan grkemli biimde Ptolemais'e geldi ve iki kralla bulutu. Onlara ve dostlarna gm, altn ve bir ok armaanlar verdi. Onlarn zerinde iyi bir izlenim brakt.
61

Bu arada srail'den* inancndan dnen birok kii Yonatan' sulamak iin bir araya geldi, ama kral onlar nemsemedi. *Yunanlamaya taraftar olan Yahudiler.
62

Yonatan'n giysilerini karmasn ve mor renkteki giysileri giymesini buyurdu. Kraln istei yerine getirildi.
63

Ardndan kral, Yonatan' yanna oturttu ve subaylarna yle dedi: "Kentin merkezine dek onunla birlikte gidin, hi kimsenin herhangi bir nedenle onu sulamamas ona Saldrmamas gerektiini bildirin."

64

Bunun zerine Yonatan' sulayanlar, onun mor renkte giysiler giydiini ve bu bildiri ile onurlandrldn grnce katlar.
65

Ardndan kral, Yonatan' onurlandrp ilk dostlar arasna katt, onu askeri danman ve genel vali atad.
66

Sonra Yonatan bar iinde ve sevinle Yerualim'e dnd.

Yonatan Suriye Valisi Apolonyus'u Yeniyor

67

Yz altm be ylnda, Dimitrios olu Dimitrios Girit'ten atalarnn lkesine geri dnd.
68 69

Kral skender bunu duyunca karamsarla kapld ve Antakya'ya ekildi.

Dimitrios Apolonyus'u Kili-Suriye valiliine atad. Apolonyus byk bir kuvvet toplayp Yamniya'daki kampndan Bakhin Yonatan'a aadaki mesaj yollad:
70

"Bize kar bakaldrdn, ama tmyle yalnzsn. imdi senin yznden gln duruma dyorum ve olup bitenler bama kaklyor. Niin gcn dalarda bize kar kullanyorsun?
71

Kuvvetlerine o denli gveniyorsan imdi aaya in ve ovada karlaalm. Bylece birbirimizin yeteneini snayalm. Kentler tm gcyle benim tarafm tutuyor.
72

Benim kim olduumu ve bizleri kimin desteklediini sor da ren! Bize kar koyamayacan syleyeceklerdir, nk atalarn kendi topraklarnda bizim tarafmzdan iki kez bozguna uratld.
73

Ayrca vadide atl askerlere ve bu byk orduya kar koyamazsn, nk ovada ne ta ne kaya ne de saklanlacak bir yer vardr."
74

Apolonyus'un mesajn alan Yonatan canland, setii on bin askerle Yerualim'den ayrld. Kardei Simon da takviye kuvvetleriyle ona katld.
75

Yonatan kuvvetleriyle Yafa'ya dek geldi. Apolonyus'un Yafa'da garnizonu vard, bu nedenle halk Yonatan'a kaplar amamt. Ama Yonatan saldrya geince,
76 77

halk korkup kaplar at ve Yonatan Yafa'y ele geirdi.

Apolonyus olanlar duyunca bin atl asker ve byk bir ordu toplad, Azotus'tan geecekmi gibi oraya gitti. Ovaya dek ilerledi, nk atl askerleri kalabalkt ve onlara gveniyordu.
78 79 80

Yonatan Azotus'a dek onun peinden gitti ve iki ordu savamaya balad. Apolonyus arka tarafa gizlice bin atl asker brakmt.

Yonatan ise arkasnda kurulan tuza biliyordu. Apolonyus'un atl askerleri Yonatan'n ordusunu sard ve sabahtan akama dek askerlerine ok att.
81

Ama Yonatan'n buyruklarna uyan askerleri direndi ve dman atlar yorgun dt.

82

Bylece Simon kendi kuvvetleriyle katkda bulunabildi. Sk saflarda yryen mzrakl ve kalkanl asker alaynn etrafn evirdi ve onu paralayp bozguna uratt.
83

Atl askerler ovada dalp Azotus'a katlar ve orada tapndklar putun tapna Beytdagon'a sndlar.
84

Ama Yonatan Azotus'u ve evredeki kentleri atee verdi, her yeri yama etti. Dagondaki tapna iindeki tm kaaklarla birlikte atee verdi.
85

Dman kayplar, kltan geirilenler ve yaklanlar iinde olmak zere yaklak sekiz bin kiiyi buluyordu.
86

Yonatan oradan ayrld, Askalon'un karsnda kamp kurdu. Halk byk trenlerle dar kp onu karlad.
87

Ardndan Yonatan adamlaryla beraber, sava ganimetleriyle ykl olarak Yerualim'e dnd.
88 89

Kral skender olup bitenleri duyduu zaman, Yonatan' yeniden onurlandrd.

Ona genellikle kraln kuzenlerine verilen trden altn bir bro gnderdi, Ekron'la tm topraklarnn mal sahipliini ona verdi. skender'in lm

11
2

O zaman Msr Kral kydaki kum kadar kalabalk, pek ok gemisi olan bir ordu toplad. Dzenbazlkla skender'in kralln ele geirip kendi krallna katmay denedi. Bar szckleriyle Suriye'ye doru yola kt. Kentlerde yaayan halk ona kaplarn at, onu karlamaya geldi. nk Ptolemi onun kaynbabas olduundan Kral skender'in buyruu bu yoldayd.
3 4

Ama kentlere girince Ptolemi her birinde bir garnizon brakt.

Azotus'a varnca Dagon'da atee verilen tapnak, Azotus ve evresindeki ykntlar, etrafa yaylm cesetler ve savata Yonatan'n yakarak ldrd kiilerin yol boyunca st ste ylm kavrulmu cesetleri kendisine gsterildi.
5

Yonatan'n etkinlikleri krala anlatld. Halk kraln bu ii beenmeyeceini umut ediyordu, ama kral hi bir ey sylemedi.
6

Ardndan Yonatan grkemli biimde kral karlamak zere Yafa'ya gitti. Orada birbirlerini karlayp geceyi geirdiler.
7 8

Yonatan, Eleuterus Irma'na dek kralla birlikte gitti ve ardndan Yerualim'e dnd.

Kral Ptolemi'ye gelince, denize yakn Selefke'ye* dek kydaki kentleri ele geirdi ve bu arada skender'e kar kt tasarlarn eksiksiz duruma getirdi. *Antakya'nn liman.

Kral Dimitrios'a ulaklar gnderdi ve yle dedi: "Haydi gel, bir antlama imzalayalm. imdi skender'de olan kzm sana veririm ve sen de babann kralln ynetirsin.
10 11 12

Beni ldrmeye alan bu adama kzm verdiime pimanm." skender'in krallna gz diktiinden onu bu ekilde sulad.

Kral kzn alp gitti ve onu Dimitrios'a verdi. skender'le ilikisini kesti ve aka dman oldular.
13

Ardndan Ptolemi Antakya'ya girdi ve Asya tacn giydi. Artk banda iki ta vard, Msr ve Asya talar.
14 15

O arada Kral skender Kilikyadayd, nk yre halk bakaldrmt.

Ama olup bitenleri duyunca, savamak iin rakibinin zerine yrd. O arada Ptolemi'nin askerleri de saf tuttu. Ptolemi skender'i byk bir kuvvetle karlayp yendi.
16 17 18

skender Arabistan'a snd ve Kral Ptolemi zaferini trenlerle kutlad. Arap Zavdiel skender'in ban kesip Ptolemiye gnderdi.

gn sonra Kral Ptolemi ld ve kalelerdeki Msr garnizonlar orann halk tarafndan ldrld.
19

Bylece yz altm yedi ylnda Dimitrios kral oldu.

Dimitrios'la Yonatan Arasndaki likiler

20

Ayn zamanda Yonatan Yahudiye'deki erkekleri toplayp Yerualim Kalesi'ne saldrmak zere hazrland ve ok sayda kuatma makineleri yapt.
21

Ama lkelerinden tiksinen yasa tanmayan inansz baz kiiler krala ulap Yonatan'n kaleyi kuattn ona bildirdiler.
22

Haberler kral fkelendirdi. Hemen yola kp Ptolemais'e vard. Yonatan'a yazp kuatmay kaldrmasn ve bir konferans iin en yakn bir tarihte bir araya gelmelerini istedi.
23

Bunlar duyunca Yonatan kuatmann srmesini buyurdu. Ardndan srail'in devlet ilerinden anlayan nder ve khinlerinden oluan bir kurul seti. zellikle tehlikeyi gze alarak
24

kralla bulumak zere Ptolemais'e giderken beraberinde gm, altn, giysiler ve bir ok armaanlar gtrd. Kraln gzne girmeyi baard.
25 26

lkesinden yasa tanmayan inansz bir iki kiinin onu sulamasna karn, kral ona selefleri gibi davrand ve tm dostlarnn nnde ona deer verdi.

27

Yonatan'n bakhinliini ve tm rtbelerini onaylad. Onu yakn dostlar arasna ald.

28

Yonatan kraln Yahudiye'den ve Samiriye'nin blgesinden vergi almamasn istedi. Bunun karlnda yz gm talant demeye sz verdi.
29

Kral kabul edip durumu anlatan aadaki bildiriyi Yonatan'a yazd:

Yahudiler 'e Ayrcalk

30 31

"Kral Dimitrios'tan kardei Yonatan'a ve Yahudi ulusuna selamlar!

Sizin hakknzda kuzenimiz Lastenes'e yazdk. imdi de size bu bildirinin bir kopyasn gnderiyoruz.
32 33

Kral Dimitrios'tan babas Lastenes'e selamlar!

Yahudi ulusu dostumuzdur ve bize kar sorumluluklarn yerine getirmektedir. Bize kar gsterdii iyi niyet nedeniyle ne denli cmert olduumuzu onlara gstermeye karar verdik.
34

Yahuda lkesiyle Aferema, Lidda ve Ratamin adndaki blgenin onlarn olduunu bildiriyoruz. Bu topraklar Yahudiye tm smrgeleriyle birlikte Samiriye lkesinden almt. Bu tutum Yerualim'de kurban kesenlerin yararnadr. Eskiden kral her yl onlardan vergi alrd. Bu para da elde edilen ekinden ve meyvelerden denirdi. Ama imdi yeni bir durum sz konusu.
35

br haklarmza gelince, bize denmesi gereken ondalklar, vergiler, tuzlu bataklklar ve kraliyet vergileri bugnden balayarak tmyle kaldrlmtr.
36 37

Bugnden balayarak sonsuza dek bunlarn hibiri toplanmayacaktr.

Yonatan'a verilmek ve Kutsal Dada herkesin grebilecei bir yere aslmak zere bu metnin bir kopyasn hazrlamak bizim sorumluluumuz olacaktr." Yonatan II. Dimitrios'u Kurtaryor
38

Kral Dimitrios, ynetimindeki lkenin bar iinde olduunu ve kimsenin ona kar koymadn grnce, ordusunu datt ve askerlerini evlerine gnderdi. Ancak lkelerin adalarndan salad yabanc askerlerin grevlerini srdrmelerini istedi. Bylece atalarna hizmet eden kdemli askerlerinin dmanln kazand.
39

skender'i eskiden destekleyenlerden Trifo, tm askerlerin Dimitrios'a kar sylendiini grnce, skender'in gen olu Antiyokus'u yetitiren Arap Yamleku ile iliki kurarak
40

skender'in olunu kendisine vermesi iin direndi. Onu babasnn yerine kral yapmay amalyordu. Trifo Dimitrios'un kararn ve askerlerinin ne denli gcendiini ona aklad ve orada uzun zaman kald.
41

O arada Yonatan Kral Dimitrios'a haber gndererek kaledeki askerlerini Yerualim'den ekmesini ve kalelerdeki garnizonlar datmasn istedi. nk bu kuvvetler srail'le srekli arpyordu.

42

Dimitrios Yonatan'a u mesaj gnderdi: "Senin ve ulusun iin bunlar yapmakla kalmayacam, bundan te uygun bir frsat derse, seni ve ulusunu onurlandracam.
43

Bu ortamda bana yardmc kuvvetler gnderirsen iyi edersin, nk btn askerlerim kat."
44

Yonatan Antakya'ya bin deneyimli asker gnderdi. Askerler oraya varnca kral ok sevindi.
45

Kent halkndan yaklak yz yirmi bin kii kentin merkezinde topland. Amalar kral ldrmekti.
46 47

Kral saraya snd. O arada halk kentin yollarn ele geirip saldrya geti.

Ardndan kral Yahudiler'e bavurup yardm istedi. Onlar da onun evresinde toplandlar. Sonra kente daldlar ve o gn yaklak yz bin kiiyi ldrdler.
48 49 50 51

Kenti atee verdiler, pek ok ganimet aldlar ve kraln gvenliini saladlar. Yahudiler'in kenti ele geirdiini gren halk yrekliliini yitirip krala yle bard: "Bar sala ve Yahudiler'in bize ve kente kar savan durdur."

Ardndan silahlarn atp bar yaptlar. Yahudiler kraln ve krallktaki herkesin gznde ycelmiti. Krallkta nl olduktan sonra ykl ganimetle Yerualim'e dndler.
52

Kral Dimitrios krallnda ve tahtnda kalmay srdrd ve ynetimi altndaki lkede dirlik oldu.
53

Ama verdii szleri tutmad, yalanc olduunu kantlad ve Yonatan'la bozutu. Yonatan'n ona yapt yardmlarn karlnda hibir ey vermedi, tam tersine her frsatta Yonatan'a engel oldu. Yonatan II. Dimitrios'a Kar Koyuyor
54

Ardndan Trifo kk Antiyokus'la* geri dnd, o da kral oldu ve ta giydi.

* IV. Antiyokus Diyonisos.

55

Dimitrios'un abucak ilerine son verdii tm askerler Antiyokus'un tarafna getiler ve Dimitrios'la savatlar. O da tehlikeden kayglanp kat.
56 57

Trifo filleri yakalayp Antakya'y ele geirdi.

Bunun zerine gen Antiyokus Yonatan'a aadaki mektubu yazd: "Bakhinliini onaylyorum, seni drt blgenin yneticisi ve ayrca kraln dostlarndan biri olarak atyorum."
58

Antiyokus Yonatan'a altn sofra takm gnderdi, kendisine altn tastan ime hakk tand, mor giysiler giyebileceini, altn bro takabileceini bildirdi.

59 60

Yonatan'n kardei Simon'u Sur'un Merdiveni'nden Msr'n snrlarna dek vali atad.

Bunun zerine Yonatan yola kt, Frat Irma'nn bat yakasndaki tm kentleri dolat. Tm Suriye ordusu onu destekledi. Askalon'a varnca halk onu grkemli bir biimde karlad.
61

Ardndan Gaza'ya gitti, ama Gaza halk ona kentin kaplarn amad. Yonatan da kenti kuatt ve evresini atee verip yamalad.
62

Gaza halk Yonatan'a yalvarnca Yonatan onlarla bar konusunda anlat, ama yneticilerin oullarn rehine olarak ald ve Yerualim'e gnderdi. Sonra lkede yolculuunu srdrerek am'a dek gitti.
63

Yonatan Dimitrios'un generallerinin byk bir orduyla Galile'ye, Kade'e geldiini duydu. Onlarn amac Yonatan'n ilgisini baka yne ekip grevini unutmasn salamakt.
64 65

Yonatan kardei Simon'u lkede brakp onlar karlamaya gitti.

Simon Beytsur'u kuatt, oraya her gn saldrp halk kuatma altnda tuttu. Sonunda halk bar istedi. Simon bar konusunda onlarla anlat,
66 67

ama onlar kentten srd. Kenti ele geirip oraya bir garnizon brakt.

Bu arada Genesaret Gl yresinde kamp kurmu olan Yonatan'la ordusu erkenden kalkp yola kt. Sabahleyin Hasor Ovas'na vard.
68

Yabanclarn ordusu Yonatan iin dalarda bir tuzak kurduktan sonra onunla savamak iin ilerledi. Bir taraftan ordu onlarn stne yrrken,
69

te yandan dalarda tuzak kurmu olan askerler ortaya kt ve ilk nce onlar saldrd.
70

Yonatan'n tm askerleri kat. Ordusunun genarelleri olan Avalom olu Matatiyas'la Kalfi olu Yahuda'dan bakas kalmad.
71 72 73

Bunun zerine Yonatan giysilerini yrtt, bana toprak dkp dua etti. Ardndan geri dnp savat ve dman bozguna uratt, bylece dman kat.

Yonatan'n ordusundan kaan askerler olup bitenleri grnce geri dndler. Yonatan'la birlikte kamp kurmu olduu Kade'e dek dman kovaladlar. Oraya varnca kendileri kamp kurdular.
74

O gn yabanc askerlerden yaklak bin kii ld. Sonra Yonatan Yerualim'e geri dnd. Yonatan 'n Ispartallar'la likileri

12Yonatan koullarn kendisi iin elverili olduunu grnce, Romallar'la dostluk

antlamasn onaylamak ve yenilemek iin Roma'ya sekin bir kurul gnderdi.

2 3

Ayn amala Ispartallar'a ve eitli yerlere mektup gnderdi.

Ulaklar Roma'ya varnca senatoya gidip u aklamay yaptlar: "Bakhin Yonatan ve Yahudi ulusu onlarla dostluk ve ittifak antlamasn yenilemeniz iin bizi gnderdiler."
4

Romallar da Yahuda lkesine gvenle varabilmeleri iin ulaklarn eline himaye belgesi niteliinde mektuplar verdiler.
5 6

Yonatan'n Ispartallar'a yazd mektubun rnei yledir:

"Bakhin Yonatan, ulusun senatosu, khinler ve tm Yahudi ulusundan Ispartal kardelerine selamlar!
7

Gemite krallarnzdan biri olan Areyos tarafndan Bakhin Oniyas'a bir mektup gnderilmiti. O mektup karde olduumuzu bildiriyordu. Size o mektubun bir rneini gnderiyoruz.
8

Oniyas elinizi onurlandrd ve mektubu kabul etti. Sz konusu mektup dostluk ve antlamadan sz ediyordu.
9

Bize gelince, elimizdeki Kutsal Kitaplar bizi avutmaktadr. Ama bunlara gereksinmemiz olmamasna karn,
10

sizinle kardee dostluumuzu yenilemek istiyoruz. Sizin iin bir yabanc olmak istemiyoruz. nk bize sz konusu mektubu gnderdiinizden beri ok zaman geti.
11

Ancak unu bilmenizi istiyoruz, srekli olarak, her frsatta, bayramlarmzda ve nemli gnlerimizde dua ederken ve kurban keserken sizi anmsyoruz. Gerekten kardeleri anmsamak uygundur ve byle olmas gerekir.
12 13

nnz bizi sevindiriyor.

Bize gelince, pek ok sknt geirdik, savalara katldk ve evredeki krallar bizimle savat.
14

Bu savalar srerken sizi ya da br dost ve mttefiklerimizi tedirgin etmek istemedik.

15 16

Ama imdi, Tanr'nn yardmyla dmanlarmzdan kurtulduk ve alalan onlar oldu.

Biz de Antiyokus olu Numenius'la Yason olu Antipater'i Romallar'la eskiden var olan dostluk ve ittifak antlamasn yenilemek iin Roma'ya gndermeyi uygun bulduk.
17

Onlara sizi ziyaret etmelerini, sizinle selamlamalarn buyurduk ve kardeliimizin yenilenmesiyle ilgili mektubumuzu size vermelerini istedik.
18 19 20

Bize bir yant gnderirseniz size gnl borcu duyarz." Oniyas'a gnderilen mektubun rnei yledir: "lsparta Kral Areyos'tan Bakhin Oniyas'a selamlar!

21

Ispartallar'la Yahudiler'i ilgilendiren bir belgeden onlarn karde olduklar ve brahim soyundan geldikleri anlalmtr.
22 23

Bunu rendiimize gre, iyi olduunuzu bize bildirirseniz, size gnl borcu duyarz.

Size mesajmz udur: Srleriniz ve mal varlnz bizimdir, bizimkiler de sizindir. Ulaklarmza size bu yolda bir mesaj iletmeleri iin bilgi veriyoruz." Yonatan'la Simon'un Seferleri
24

Yonatan, Dimitrios'un generallerinin kendisiyle savamak zere daha byk bir orduyla geri dndklerini rendi.
25

Bu nedenle Yonatan Yerualim'den ayrld, onlarla karlamak iin Hama blgesine gitti. Yonatan bu olay ertelemek istemiyordu, nk onlarn lkeyi ele geirmek amacyla hazrlanmalarn istemiyordu.
26

Yonatan dman kampna casuslar gnderdi. Casuslar geri dnnce Yahudiler'e geceleyin saldrmak zere dmann saf tuttuunu bildirdiler.
27

Gne batnca Yonatan, askerlerinin silahl olarak nbet tutmalarn istedi. Geceleyin savamaya hazr olmalarn bildirdi, kampn evresine ve ilerisine nbetiler koydu.
28

Yonatanla askerlerinin savamaya hazr olduunu renince dman korktu. Dman askerleri titreyen yrekleriyle kamplarnda ate yakt.29Parlayan ateleri gren Yonatan ve askerleri dmann geri ekildiini ancak sabahleyin renebildi.
30

Yonatan pelerinden gittiyse de onlara yetiemedi, nk Eleuterus Irma'n gemilerdi.

31

Ardndan Yonatan ynn deitirip Zabadi adndaki Araplar'a saldrd. Onlar yendi ve yama etti.
32 33

Sonra Yonatan kamp kaldrp am'a gitti. Oradan tm lkeyi dolat.

O arada Simon da yola km ve Askalon'la evredeki kalelere dek ilerlemiti. Ardndan Yafa'ya yneldi, oray ele geirmek amacyla arabuk davrand.
34

nk Yafa halknn bu kaleyi Dimitrios'u destekleyenlere vermeyi dndn duymutu. Simon orada bir garnizon brakt. Yerualim 'de Yap leri
35

Yonatan geri dnnce ulusun ileri gelen ve deneyimli kiilerini toplantya ard ve onlarla birlikte Yahudiye'de kaleler yapmaya karar verdi.
36

Ayrca Yerualim'in duvarlarn ykseltmeye ve kale ile kent arasnda yksek bir engel koymaya karar verdi. Byle bir engel kaleyi kentten ayracakt. Bylece orada yaayanlar alm satmla uramayacakt.
37

Kenti yeniden kurmak iin toplandlar. Doudaki vadi zerindeki duvar dmt. Kafenata adndaki blgeyi onard.

38

O arada Simon Sefela'da Adiday yeniden kurdu, glendirip srgl kaplar yaptrd.

Yonatan Dmanlarnn Eline Dyor

39

Trifo'nun tutkusu Asya Kral olup ta giymek ve Kral Antiyokus'u zararsz duruma getirmekti.
40

Yonatan'n ona engel olabileceini dnyor ve kayglanyordu. Bundan te, Yonatan'n kendisiyle savaabileceini dnyordu. Bylece Trifo yola kp Beytean'a geldi. Yonatan' tutuklayp ldrmek iin szde bir neden bulmay umut ediyordu.
41

Yonatan onun yolunu kesmek iin yola kt, savaa hazr sekin krk bin askerle Beytean'a geldi.
42

Trifo Yonatan'n byk bir kuvvetle geldiini grnce ona kar koymaya cesaret edemedi.
43

Bunun zerine Trifo Yonatan' onurlandrd, tm dostlarna onu vd ve ona armaanlar verdi. Dostlarna ve askerlerine Yonatan'n buyruklarna kendi buyruklarym gibi uymalarn syledi.
44

Yonatan'a yle dedi: "Niin bu insanlar yoruyorsun? Aramzda bir sava tehdidi yok ki.
45

Askerleri evlerine gnder, kendine bir ka koruyucu asker se ve benimle Ptolemais'e gel. br kalelerle, geri kalan askerlerle ve tm memurlarla orasn sana devredeceim. Ardndan evime dneceim, gerekten buraya bu amala geldim."
46

Yonatan ona inand ve syledii gibi yapt. Askerlerini datt, onlar da Yahuda lkesine geri dndler.
47

Onunla beraber bin asker kald. ki bin askeri Galile'de brakt, bin asker onunla yola devam etti.
48

Ama Yonatan Ptolemais'e girer girmez Ptolemais halk kaplar kapayp onu yakalad. Kendisiyle birlikte gelen tm askerlerini kltan geirdi.
49

Trifo Yonatan' destekleyenleri ortadan kaldrmak iin Galile'ye yaya ve atl askerler gnderdi.
50

Onlar Yonatan'n askerleriyle yakaland ve ldrld sonucuna vararak birbirlerini yreklendirdiler ve sk saflar oluturarak savamaya hazrlandlar.
51 52

Onlarn peinden gelenler yaamlar iin savaacaklarn grnce geri dndler.

Tm sa salim Yahuda lkesine vard, ama Yonatan'la arkadalar iin yas tutuyorlar, tehlikeyi bildiriyorlard. Tm srail yas tutuyordu.
53

evredeki tm putperestler onlar yok etmek iin areler aryor, yle diyorlard: "Onlarn nderi yok, mttefiki yok. imdi saldrrsak onlarn ansn insanlk belleinden yok edebiliriz."

Simon Ynetimi Ele Alyor

13Trifo'nun Yahudiye lkesini ele geirip yok etmek amacyla byk bir ordu
topladn duyan Simon,
2 3

halkn korkudan titrediini grnce Yerualim'e gitti. Halk toplayp

onlara yle t verdi: "Gerek benim, gerekse erkek kardelerimle babamn ailesinin yasalarla tapnak iin neler yaptmz siz de biliyorsunuz. Yaadmz savalar ve ektiimiz ileleri biliyorsunuz.
4 5

Bu nedenle tm kardelerim srail iin ld, geriye bir ben kaldm.

kence yapld zaman kendi canm dnmek bana uymayan bir davrantr. nk ben erkek kardelerimden daha deerli deilim.
6

Ulusumun, tapnan ve elerinizle ocuklarnzn cn almay ye tutarm. nk tm putperestler ktlkleriyle bizi yok etmek iin birletiler."
7 8

Simon'un sylediklerini duyunca halk canland

ve ona yle bard: "Yahuda'nn ve kardein Yonatan'n yerine geecek olan nderimiz sensin.
9

Savalarmza katlrsan, sen ne dersen onu yaparz."

10

Bunun zerine Simon tm savalar toplad, Yerualim duvarlarnn yapmnn tez elden bitmesini salad. Bylece tm evreyi glendirdi. 11 Avalom olu Yonatan'n komutasnda Yafa'ya byk bir kuvvet gnderdi. Yonatan Yafa'y ele geirip orada oturanlar kentten srd. Simon Trifo 'yu Yahudiye 'den Pskrtyor
12

Trifo Yahuda lkesini ele geirmek zere Ptolemais'ten byk bir orduyla ayrld. Yannda tutsak olan Yonatan' da beraberinde gtrd.
13 14

Simon'sa ovann karsnda, Adidada kamp kurdu.

Simon'un, kardei Yonatan'n yerine getiini ve kendisiyle savamay tasarladn duyan Trifo, Simon'a ulaklarla u mesaj gnderdi:
15

"Kardein Yonatan'n kraliyet hazinesine bulunduu grevlerden tr borcu vard. Bu nedenle onu alkoyduk.
16

Bize yz talant gm ve Yonatan'n iki olunu rehine olarak gnderirsen onu serbest brakrz. Bylece salverilince, Yonatan'n bize bakaldrmayaca ynnden gvence istiyoruz."

17

Simon, bu mesajn bir dzen olduunu anlad. Ancak ulusunun kendisinden nefret etmesinden korktuu iin gerek paray, gerekse Yonatan'n iki olunu Trifo'ya gndermeye karar verdi.
18

Yoksa insanlar Trifo'nun istedii paray ve iki ocuu Simon gndermedii iin Yonatan'n ldrldn syleyebilirdi.
19

Bu nedenle Simon iki ocuu ve yz talant gm gnderdi, ama Trifo sznde durmad ve Yonatan' salvermedi.
20

Ardndan Trifo lkeyi ele geirip ykmaya balad. Adora'da dolambal yollardan gitti, ama bulunduu her giriimde Simon'la ve ordusuyla karlat.
21

Kalede bulunan kiiler Trifo'ya ulaklar gndermeyi srdrdler. lden geerek onlara ulamasn ve besin gndermelerini istediler.
22

Trifo, oraya gitmek amacyla tm atl askerlerini toplad. Ama o gece ok kar yad ve Trifo kar nedeniyle yola kamad. Ardndan adrn bozdu ve Gilat'a doru ilerledi.
23 24

Baskama'ya yaklarken Yonatan' ldrd ve Yonatan oraya gmld. Trifo geri dnp lkesine gitti.

Yonatan 'n Mezar

25

Simon, Yonatan'n kemiklerinin toplanmasn buyurdu. Onu atalarnn kenti Modin'de gmd.
26 27

Tm srail Yonatan iin yas tuttu ve uzun sre onun iin alad.

Simon babasyla kardelerinin mezar stne gze arpan yksek bir ant yaptrd. Antn nne ve arkasna cilal talar kulland.
28 29

Ayrca annesi, babas ve drt kardei iin kar karya yedi piramit yaptrd.

Piramitleri birer kaide zerine yaptrd ve evrelerine yksek kolonlar koydurttu. Ailesinin ansna, kolonlarn stn bir silah takmn gsteren oymalarla ssledi. Silahlardan baka, denizde yolculuk edenlerin grebilecei gemi yontular yaptrd.
30

Modin'de byle bir ant yapld. Bu ant imdiye dek oradadr.

II. Dimitrios Simon 'la lgileniyor

31 32 33

Trifo, gen Kral Antiyokus'a kar kt davranp onu ldrtt. Onun tahtn zorla ald, Asya tacn giydi ve lkeyi krp geirdi.

Simon Yahudiye'de kaleler yaptrd, evrelerine yksek kuleler, byk duvarlar ve srgl kaplar yaptrd. Bu kaleleri besinle doldurdu.
34

Ardndan Kral Dimitrios'a bir kurul gnderip lkesi iin yardm istedi. nk Trifo her eye el koyuyordu.

35 36

Kral Dimitrios Simon'un isteine aadaki mektupla yant verdi:

"Kral Dimitrios'tan krallarn dostu Bakhin Simon'a ve Yahudi ulusuyla ileri gelenlerine selamlar!
37

Bize gnderdiiniz altn ta ve hurma dal bizi sevindirmitir. Sizinle genel bir bar yapmaya taraftarz ve yknz hafifletmek amacyla yneticilere yazacaz.
38 39

Sizlerle ilgili tm bildirilerimiz yrrlktedir. Yaptrdnz kaleler sizin olacaktr.

Bugne dek bilerek ya da bilmeyerek ilenen tm sular balyoruz. Borcunuz olan ta vergisini de balyoruz. Yerualim'de denmesi allagelmi tm vergileri kaldryoruz.
40

Aranzda koruma askeri olabilecek yetenekte kiiler varsa, gelip koruma askerlerimiz arasna katlsnlar ve aramzda bar olsun."
41 42

Yz yetmi ylnda srail'de putperestlerin ynetimi sona erdi.

Halk, belgelerine, antlamalarna yle yazmaya balad: "nder, askeri vali ve byk Bakhin Simon'un birinci ylnda..." Simon Gazar' Ele Geiriyor
43

O arada Simon Gazar' kuatp etrafn askerleriyle evirdi. Hareket eden bir kule yaptrp kente dek getirtti. Kale burlarndan birinde bir gedik at ve oray ele geirdi.
44

Hareket eden kulede bulunan askerler kentin iine atlad. Ardndan byk bir karklk ba gsterdi.
45

Kentin erkekleri eleri ve ocuklaryla birlikte yrtlan giysileriyle kale duvarlarna trmandlar ve kendileriyle bar yapmas iin Simon'a yksek sesle yalvardlar.
46

yle dediler: "Bize suumuza gre davranma, sevecenliin uyarnca merhametini gster."
47

Simon onlarla anlap sava durdurdu, ama onlar kentten srd. Putlarla dolu evleri temizletti. Ardndan vg dolu ezgilerle kente girdi.
48

Temiz olmayan her eyi kentten uzaklatrd, yasaya sayg gsteren kiileri oraya yerletirdi ve kenti glendirip orada kendisi iin bir ev yaptrd. Simon Yerualim 'deki Kaleyi Ele Geiriyor
49

Yerualim Kalesi'nde yaayanlar, alveri iin lkede dolaamadklarndan tr, byk lde besin gereksinimi duyuyorlard. Hatta bunlardan birou lmt.
50

Simon'dan kendileriyle bar yapmasn dilediler. O da bunu onaylad, ama onlar srd ve kaleyi pisliklerden temizledi.
51

Yz yetmi bir ylnn ikinci aynn yirmi nc gnnde Yahudiler ieri girdi. Alklarla ve ellerindeki hurma dallaryla geldiler. Arplar alnd, byk zillerin,

kanuna benzer alglarn sesi duyuldu. Ezgiler ve Mezmur besteleri okundu. nk byk bir dman ezilip srail'den atlmt.
52

Simon her yl o gnn bayram olarak kutlanacan bildirdi. Kalenin etrafnda tapnan bulunduu tepeyi glendirdi ve askerleriyle oraya yerleti.
53

Olu Yuhanna'nn erkeklik ana geldiini gren Simon, onu tm askeri glerin komutan atad. Yuhanna Gazar'da yaad. Dimitrios'un Tutsak Edilii

14Yz yetmi iki ylnda Kral Dimitrios kuvvetlerini toplad ve yardm almak iin
Medya'ya yrd. Amac Trifo'yla savamakt.
2

Pers ve Med Kral Arsases, Dimitrios'un topraklarna girdiini duyunca, onu canl olarak ele geirmesi iin generallerinden birini grevlendirdi.
3

General yola kp Dimitrios'un ordusunu yendi, sonra onu yakalayp Arsases'e getirdi. Arsases de Dimitrios'u tutukevine kapatt. Simon'a vg
4

Simon'un ynetiminde lke bar iinde yaad, O ulusunun iyiliini istedi. Herkes onun ynetiminden Ve yaamndaki grkemden kvan duyuyordu.
5

Tm grkemini btnlemek iin Yafa'y ele geirdi ve oras liman oldu. Bylece denizdeki adalara ulat.
6 7

Ulusunun snrlarn geniletti, lkesinde ynetimini srdrd.

Tutsaklarn ounu yeniden yerletirdi, Gazar', Beytsur'u ve kaleyi yeniden ele geirdi. Temiz olmayan eyleri oradan att, Hi kimse ona kar koyamad.
8 9

Bar iinde lkelerini ekip bitiler, Toprak, ovadaki aalar rn verdi.

Yallar sevinle sokaklarda oturdular, lkelerindeki bolluu konutular. Genler ssl giysiler giyip silah tadlar.
10

O, kentlerde besin bulundurdu, n dnyann br ucunda duyuluncaya dek Kentleri glendirdi.

11 12

lkede bar korudu, srail byk sevin duydu.

Her vatanda kendi asmasnn ve incir aacnn altnda oturdu, Halk kayglandracak hi kimse yoktu.
13 14

lkede onlarla savaacak bir tek dman kalmad, O gnlerde krallar ezildi.

O, ulusunun rtbece ve mevkice aa olan Kiilerini glendirdi, Yasaya uymayanlar Ve kt insanlar lkeden uzaklatrd. Yasaya uymak iin aba gsterdi,

15

Tapnaa yeni bir grkem katt, Tapna kutsal taslarla doldurdu.

Isparta ve Roma ile Yaplan Antlamann Yenilenmesi

16 17

Yonatan'n lm Roma'da ve daha sonra Isparta'da duyulunca herkes ok zld.

Ama kardei Simon'un, Yonatan'n yerine bakhin olduu ve lkeyi ynettii renilince,
18

erkek kardeleri Yahuda ve Yonatan'la yaptklar dostluk ve ittifak antlamasn yenilemek amacyla Simon'a bronz yaztlar gnderdiler.
19 20

Bu belge Yerualim'de kurulda okundu.

Ispartallar'n gnderdii mektubun rnei aadadr: "Bakhin Simon'a, Yahudiler'in ileri gelenlerine, khinlerine ve tm ulusa Isparta Kenti'nden ve yneticilerinden selamlar!
21

Ulusumuza gnderdiiniz eliler ne denli nl ve onurlu olduunuzu bize bildirdiler. Onlarn ziyareti bizi sevindirdi.
22

Onlarn bildirisi toplantlarmzn tutananda yle kaydedildi: Antiyokus olu Numenius ve Yason olu Antipater Yahudiler'in elileri olarak, bizimle dostluklarn yenilemek amacyla bizi ziyaret ettiler.
23

Bu nemli kiileri onurlandrmak ulusumuzu sevindirdi ve bildirilerinin bir kopyas genel arive kondu. Bylece Isparta halknda bu bildirinin bir kayd bulunacaktr. Ayrca Bakhin Simon iin de bir kopya karttk."
24

Ardndan Simon Romallar'la yaplan antlamay salama balamak amacyla Numenius'u Roma'ya gnderdi. Numenius beraberinde yaklak bin mina arlnda altndan byk bir kalkan gtryordu. Devletin Simon 'u Onurlandrmas
25

Olup biteni renen halk yle dedi: "Simon'a ve oullarna ne denli deer verdiimizi nasl anlatacaz?
26

Asla ylmad, ne o, ne erkek kardeleri, ne de baba ocandan olanlar. srail'in dmanlaryla savatlar, onlar yenip srail'in zgrln saladlar." Ardndan Siyon Da'nda kolonlar zerine bronz yaztlar astlar.
27

Yaznn rnei aadadr: "Bakhin Simon'un nc ylna rastlayan yz yetmi iki ylnda, Elul aynn on sekizinde Asaramel'de,
28

khinlerle halkn, ulusun nderlerinin ve lkenin ileri gelenlerinin topland byk kurulda bize aadaki bilgiler verilmitir:
29

lkede sk sk sava olduu gnlerde, Yoarib soyundan gelen Matatiyas olu Simon'la erkek kardeleri tehlikeye gs gerdiler. Yasa ile tapnan btnln korumak amacyla dmana kar koydular. Bylece uluslarn byk ne kavuturdular.

30 31

Yonatan ulusunu canlandrd ve bakhin oldu. Ardndan ulusunu bir araya getirdi.

Dmanlar lkelerini ele geirmeyi tasarlad. Amalar lkeyi ykmak ve tapna yerle bir etmekti.
32

Sonra Simon, ulusu iin savamak zere ortaya kt. Ulusunun savaan erkeklerini silahlandrmak ve cretlerini demek iin mal varlnn ounu gzden kard.
33

Yahudiye'yi ve Yahudiye'nin snrndaki Beytsur'u glendirdi. Dmann askeri donatm deposu eskiden oradayd. Oraya Yahudi askerlerinden oluan bir garnizon brakt.
34

Bundan te kyda Yafa'y, Azotus'un kysnda Gazar' glendirdi. Dman eskiden burada kalyordu. Oraya bir Yahudi yerleim blgesi kurdu ve yaamlarn srdrebilmeleri iin tm gereksinimlerini karlad.
35

"Halk Simon'un inancn grd ve ulusu iin onur kazanmak istediini anlad. Ulusunun hakkn gzetmesi, inanl oluu ve ulusunun onurunu arttrmaya almas nedeniyle Simon'un nderleri olmasn istediler ve onu bakhin atadlar.
36

O sre ierisinde ve onun ynetiminde putperestleri lkeden srmeyi baardlar. Bunlarn iinde Yerualim'de, Davut Kenti'nde oturanlar da vard. Bu putperestler orasn bir kale gibi kullanp toplu olarak geziye kyor, tapnan evresini kirletip kutsal niteliini bozuyorlard.
37

Simon oraya Yahudi askerlerini yerletirdi. lkeyle kenti korumak amacyla oray glendirdi, Yerualim'in duvarlarn ykseltti.
38 39 40

"Bunun sonucu olarak, Kral Dimitrios Simon'un bakhinliini onaylad. Onu dostlarndan biri yapt ve onu pek ok onurlandrd.

Kral Dimitrios Romallar'n Yahudiler'e dost, mttefik ve karde dediklerini, Simon'un elilerini onurlandrdklarn duymutu.
41

"Bundan te Yahudiler ve khinleri, gvenilir bir peygamber ortaya kncaya kadar Simon'un srekli nderleri ve bakhinleri olmas konusunda anlamlard.
42

Simon ayrca onlarn vekili olup tapnak iin sorumlu olacak, yapy kontrol edecek grevlileri atayacakt. Ayrca lkeyi ynetecek, askeri donatm deposuyla kaleleri kontrol edecek kiileri atayacakt.
43

Simon tapnan yneticisi olacak, herkes ona boyun eecekti. lkedeki tm resmi belgeler onun adna yazlacakt. Simon mor renkte giysiler giyinecek, altn ssler takacakt.
44

"Ulusundan ya da khinlerden hi kimse bu maddelerden hibirini ortadan kaldramaz, verdii kararlara kar koyamazd. Hi kimse onun izni olmadan lkenin herhangi bir yerinde toplant yapamaz ya da mor renkte giysi giyinip altn brou takamazd.
45

Bu maddelerin herhangi birine kar gelen ya da bu maddeleri reddeden kii yasalara kar sorumlu olurdu."

46 47

Halkn tm bu kararlara uyarak ynetme yetkisini Simon'a vermiti.

Simon bakhin olmay, askeri danmanlk yetkisini kullanmay, Yahudiler'le khinlerinin bakan olmay ve tmne bakanlk etmeyi kabul etti.
48

Bu bildirinin bronz yaztlara yazlp tapnak yresinde gze arpan bir yere konmasn,
49

bu bildirinin kopyalarnn hazinede bulundurulmasn ve Simon'la oullarna verilmesini buyurdular.

VII. Antiyokus Simon'un nn Onaylyor

15
2

Kral Dimitrios olu Antiyokus, denizdeki adalardan Yahudiler'in bakan Bakhin Simon'a ve tm ulusa bir mektup gnderdi, Mektubun ierii yleydi: "Kral Antiyokus'tan bakan ve Bakhin Simon'a, Yahudi ulusuna selamlar!
3

Baz alak kiiler atalarmzn kralln ele geirdi. Ben bu krall geri istemeyi ve onu eski durumuna getirmeyi dnyorum. Bu tasarya uygun olarak byk ordular topladm ve sava gemileri hazrladm.
4

nk lkede kartma yapmay ve lkemi ykp krallmda ok sayda kenti yerle bir eden kiilerle uramay dnyorum.
5

Bu nedenle benden nceki krallarn size tand vergi zgrln ve br tm ayrcalklar onaylyorum.
6

Kendi paranz basmanza izin veriyorum. Bastnz para lkenizde geerli para olacaktr.
7

Yerualim'e ve tapnaa zgrlk tanyorum. Yapm olduunuz silahlar ve yapp da imdi ele geirdiiniz tm kaleler sizin olarak kalacaktr.
8

Krallk hazinesine imdi veya gelecekte olan tm borlar u andan balayarak sonsuza dek hkmsz olacaktr.
9

Krallmz ele geirdiimiz zaman sizi, ulusunuzu ve tapna o denli onurlandracaz ki, nnz tm dnyaya yaylacaktr."
10

Yz yetmi drt ylnda Antiyokus atalarnn lkesine sava at. Tm ordular onu izledi, Trifo'nun yannda ok az kii kald.
11 12

Antiyokus lkesini zorla alan Trifo'nun peine dt, o da kydaki Dor'a snd.

nk birbiri ardndan gelen skntlara neden olduunu ve askerlerinin katn biliyordu.

13

Antiyokus yz yirmi bin sava ve sekiz bin atl askerle Dor'un karsnda kamp kurdu,
14

kenti kuatt. te yandan gemiler denizden kuatma yaptlar, bylece kente karadan ve denizden saldryordu. Hi kimse kente giremiyor ya da kentten dar kamyordu. Eliler Roma'dan Yahudiye'ye Dnyor
15

Bu arada Numenius ve arkadalar eitli krallara ve devletlere yazlm mektuplarla birlikte Roma'dan dndler. Mektuplarn ierii yleydi:
16 17

"Romallar' n konsl Lukiustan Kral Ptolemi'ye selamlar!

Yahudi elileri var olan dostluk antlamamz Bakhin Simon'la Yahudi ulusunun adna yenilemek iin dostlarmz ve mttefiklerimiz olarak bize geldiler.
18 19

Bin mina arlnda bir altn kalkan getirdiler.

Biz de eitli krallara ve devletlere yazmaya karar verdik. Onlar rahatsz etmemelerini, onlara, kentlerine ve lkelerine saldrmamalarn ya da saldrganlarla ibirlii yapmamalarn istedik.
20 21

Getirdikleri kalkan kabul etmeye karar verdik.

Dzenbaz kiiler lkelerinden kap size snmlarsa, onlar Bakhin Simon'a teslim edin, o da yasalara gre o kiileri cezalandracaktr."
22 23

Konsl ayn mektubu Kral Dimitrios'a, Attalus, Ariarates ve Arsases'e gnderdi.

Tm devletlere, bu arada Sampsames'e, Ispartallar'a, Delos'a, Mindos'a, Sikyon'a, Kariya'ya, Sakz Adas'na, Pamfilya'ya, Likya'ya, Halikarnas'a, Rodos'a, Faselide'ye, Kos'a, Side'ye, Aradus'a, Gortina'ya, Knidus'a, Kbrs'a ve Kirene'ye gnderdi.
24

Ayrca Bakhin Simon iin de bir kopya gnderildi.

VII. Antiyokus Simon 'a Dman Oluyor

25

Bu arada Antiyokus Dor dolaylarn ikinci kez ele geirdi. Kente srekli olarak asker birliinden ayrlan kollar gnderiyordu. Kuatma dzeni ald ve Trifo'nun giri kn nledi.
26

Simon savata onu desteklemek iin Antiyokus'a seilmi iki bin asker, gm, altn ve ok sayda donanm gnderdi.
27

Ama Antiyokus bunlar kabul etmedi. Onun yerine Simon'la daha nce yapt tm antlamalar fes etti, Simon'a kar tutumunu tmyle deitirdi.
28

Dostlarndan biri olan Atenobius'u grmek zere Simon'a gnderdi. Atenobius unlar syleyecekti: "Siz imdi Yafa'y, Gazar' ve Yerualim Kalesi'ni igal ediyorsunuz. Buralar krallmn kentleridir.

29

Buralar yerle bir ettiniz ve lkeye ok zarar verdiniz. Krallma ait olan bir ok yeri ele geirdiniz.
30

imdi aldnz kentleri ve Yahudiye'nin snrlar dnda aldnz yerlerin gelirini ya bana verirsiniz
31

ya da neden olduunuz ykm karlamak iin bana be yz talant gm deyiniz. Kentlerin geliri iin de be yz talant daha deyiniz, yoksa gelip sizinle savaacaz."
32

Kraln dostlarndan Atenobius Yerualim'e varp Simon'un grkemini, altn ve gm kaplama, cam rafl dolabn ve yannda bulunan ok sayda kiiyi grnce aakald. Kraln mesajn ona iletti.
33

Ama Simon ona u yant verdi: "Biz yabanc bir lkeyi ele geirmedik, bizim olmayan mala el koymadk, ancak atalarmzn mirasn aldk. Dmanlarmz bir sre iin haksz bir biimde ve zorla elde etmilerdi.
34 35

imdi uygun frsat varken, biz sadece atalarmzn mirasna konuyoruz.

Yafa ve Gazar'a gelince, bu kentlerin halka byk ktlk ettiini ve evreyi yktn sylyorsunuz. Bunlar iin yz talant demeye hazrz." Atenobius hi bir ey sylemeden,
36

fkeyle krala gitti, Simon'un yantn ve grkemini ona bildirdi. Tm grdklerini ona bildirince kral byk fkeye kapld. Sendebeus Yahudiye'yi Tedirgin Ediyor
37 38

Trifo bir gemiye binip Ortosya'ya kat.

Kral, Sendebeus'u ky blgesi bakomutan olarak atad, ona yaya ve atl askerler verdi.
39

Askerleriyle Yahudiye karsnda yer tutmasn ona buyurdu. Kedron'u glendirip kaplarn salamlatrmas konusunda ona ynerge verdi ve halkla sava durumunda olmasn istedi. Sonra kral Trifo'nun peinden gitti.
40

Sendebeus Yamniya'ya gelip insanlar tedirgin etmeye balad. Yahudiye'yi ele geirdi, insanlar tutuklayp kltan geirdi.
41

Kedron'u glendirdi, orada yaya ve atl askerler bulundurdu. Bunlar yarma hareketi yaptlar ve Yahudiye'nin yollarnda askeri devriye gezdiler. Bylece kraln ynergesine uyuldu.

16Ardndan Yuhanna Gazar'dan yukar gitti. Sendebeus'un etkinliklerini babas

Simon'a bildirdi.
2

Bunun zerine Simon iki byk olu Yahuda'yla Yuhanna'y arp yle dedi: "Ben, erkek kardelerim ve babamn ev halk genliimizden bugne dek srail'in dmanlaryla savatk. Ynettiimiz giriimler baarya ulat ve ou kez srail'i kurtardk.

Ama artk yalandm, oysa siz bydnz. Benim ve erkek kardelerimin yerine gein, gidip ulusumuz iin savan, Tanr yardmcnz olsun."
4

Ardndan Simon lkede yirmi bin sava ve atl asker seti. Sendebeus'a kar yola ktlar. Geceyi Modin'de geirdiler.
5

Erkenden kalkp ovaya girdiler, karlarnda yaya ve atl askerlerden oluan byk bir ordu buldular. Ancak aralarnda bir dere vard.
6

Yuhanna adamlaryla beraber onlarn karsna dikildi. Askerlerinin dereyi gemekten korktuklarn grnce ilk nce kendisi karya geti. Yuhanna'nn dereyi getiini gren askerleri onu izlediler.
7

Yuhanna yaya askerleri ikiye bld, atl askerleri de ortada brakt. nk dmann atl askerleri ok kalabalkt.
8

Borular alnd, Sendebeus'la ordusu yenilgiye urad. ok sayda asker ld, geri kalan da kaleye snd.
9

O srada Yuhanna'nn kardei Yahuda yaraland, ama Yuhanna Sendebeus'un glendirdii Kedron'a varncaya dek onlarn peinden gitti.
10

Kaanlar Azotusun evresindeki kulelere dek gittiler. Yuhanna bu kaleleri atee verdi. Dman on bin asker kaybetmiti. Yuhanna gvenlik iinde Yahudiye'ye dnd. Dok'ta Simon'un Yrekler Acs lm
11

Abubus olu Ptolemi, Eriha Ovas'na askeri vali atanmt. Onda ok altn ve gm vard.
12 13

Bakhinin damadyd.

Tutkularna yenildi. Tm lkeyi buyruu altna almak umudundayd. Bu yzden Simon'la oullarnn ykmn tasarlamaya balad.
14

lkedeki kentleri batan aa denetleyen ve ynetimi ile ilgilenen Simon yz yetmi yedi ylnn on birinci aynda, ebat aynda oullar Matatiyas ve Yahuda ile birlikte Eriha'ya gelmiti.
15

Abubus olu Ptolemi, Dok adndaki kk bir kalede onlara tuzak kurdu. O kaleyi kendisi yaptrmt. Orada onlara byk bir len verdi. Adamlarn gizlice her tarafa doldurmutu.
16

Simon'la olu sarho olunca, Ptolemi adamlaryla beraber ayaa frlad, silaha sarlp len odasnda Simon'a saldrd. Onu, iki olunu ve hizmetilerinden bazlarn ldrdler.
17 18

Bylece Ptolemi byk bir ihanette bulundu. yilie ktlkle karlk verdi.

Ptolemi bir rapor yazarak olup bitenleri krala bildirdi. Durumunu salamlatrmak iin kendisine yeni kuvvetler gnderileceini ve kentlerle eyaletin kendisine verileceini umut ediyordu.

19

Yuhanna'y ldrmeleri iin Gazar'a adamlar gnderdi. Komutanlara yazl buyruklar ileterek yanna gelmelerini, kendilerine altn, gm ve eitli armaanlar vereceini bildirdi.
20

Yerualim'i ve tapnan bulunduu da ele geirmeleri iin baka adamlarn da oraya gnderdi.
21

Ama biri daha nce davranmt ve Gazar'da bulunan Yuhanna'ya babas ile erkek kardelerinin ldrldn bildirmiti. unlar eklemiti: "Ptolemi, seni de ldrmeleri iin adamlarn buraya gnderiyor!"
22

Yuhanna olup bitenleri duyunca ok etkilenmiti, ama onu ldrmek iin gelen adamlar abucak tutuklatt ve ldrtt. nk onlarn kyc tasarlarn renmiti.
23

Yuhanna'nn br etkinlikleri, giritii savalar, elde ettii baarlar, yapt kent duvarlar ve tm giriimleri,
24

bakhin olarak babasnn yerine getii gnden itibaren olaylar tarihinde yazlm bulunmaktadr.

MAKABELER'N KNC KTABI GR Makabeler'in kinci Kitab, Kireneli Yason'un be ciltlik tarihinin bir zetidir. Kitap, Bakhin III. Oniyas'n (yaklak .. 180) zamanndan Nikanorun (.. 161) lmne dek Yahudi tarihindeki olaylar anlatmaktadr. Makabeler 'in Birinci Kitab 'nn ilk blmlerinde betimlenen olaylara ksmen kouttur. Yasaya ballk ve inanlar uruna len ehitlerin Tanr tarafndan dllendirileceini vurgulamaktadr. Ana Hatlar 1:1-2:32 Msr 'daki Yahudiler'e mektuplar ve nsz 3:1-4:50 Bakhinlik iin atmalar 5:1-7:42 Antiyokus Epifanes ve Yahudiler'e yaplan ikenceler 8:1-15:39 Yahuda 'nn zaferleri Msr'daki Yahudiler'e Mektup

1
2

Msrl Yahudilere Yerualim ve Yahudiye lkesindeki Yahudi kardelerinden selamlar! Bolluk ve bar dilekleriyle. Tanr sadk kullar brahim, shak ve Yakup'la yapt antlamay anmsasn ve sizlere esenlik versin.
3

Hepinize O'na tapnacak ve istekleri dorultusunda davranacak yrek versin. Yce dnceler, istekli bir ruh versin.
4 5 6 7

O yreklerinizi yasasna ve buyruklarna asn ve size bar versin. Dualarnz duysun, sizinle uzlasn ve kt zamanda sizi brakmasn. imdi bizler burada sizin iin dua ediyoruz.

Yz altm dokuz ylnda Dimitrios kralken biz Yahudiler size unlar yazdk: Bu yollarda umutsuz aclarla karlatk, nk Yason'la ortaklar kutsal lkeye ve kralla ktlk ettiler.
8

Tapnan kapsn yaktlar, susuz insanlarn kann dktler. Ardndan Rabbimiz'e dua ettik ve O bizi dinledi. O'na buday ve un adadk, lambalar yaktk, ekmek somunlarn hazrladk.
9

imdi size u d veriyoruz: Kislev aynda ardak Bayram'n kutlayn, yz seksen sekiz ylnda*.

*Makabeler'in ikinci kitabnda geen yllar .. 312 ylnda balayan Selosid takvimine gredir. Aristobulus'a Mektup* *Kitabn nsz olan bu mektup, tapnan adanmasna ardr. Dolayl biimde atlan tarih bir nceki mektuptan krk yl ncesine deinmektedir.
10

Yerualim ve Yahudiye ulusu, senato ve Yahuda'dan* Kral Ptolemi'nin zel retmeni ve meshedilmi khinler ailesinden Aristobulus'a ve Msrdaki Yahudiler'e selamlar ve salk dilekleriyle! *Yahuda Makabe.
11

Bizi byk tehlikelerden kurtardndan beri krala kar davamz savunduu iin Tanr'ya krediyoruz.
12 13

nk O, kutsal kente kar silaha sarlanlar kovdu.

Onlarn nderi szde kar konulmaz ordusuyla Pers lkesine vard zaman, Nanea* Tapna'nda parampara edildi. Bu olay tanraya hizmet eden khinlerin hazrlad dzen sonucu olutu. *Bu tanra Efes'teki Artemis'e (Diyan'a) benzer. Bu tapnak limeyas'ta bulunuyordu.
14

Antiyokus szde Nanea ile evlenmek amacyla arkadalaryla oraya gitti. Oradaki hazineleri eyiz olarak almay tasarlyordu.
15

Nanea'nn khinleri hazineleri sergilemilerdi. Antiyokus yanndaki bir ka kiiyle birlikte kutsal blgeye girdi. O ieri girer girmez khinler tapna kapattlar.
16

Tavandaki gizli kapy atlar ve yldrm gibi davranp Antiyokus'la yanndakilerin stne talar frlatp attlar. Ardndan onlar paraladlar, balarn kesip paralar dardakilere attlar.
17

nanszlara hak ettikleri cezay veren Tanrmz'a her yerde ycelikler olsun!

Kutsal Atein Korunmas

18

Kislev aynn yirmi beinci gn tapnan artlmasn kutlayacamz iin, bunu size bildirmeyi uygun gryoruz. Bylece tapna ve suna yaptran Nehemya kurban sunduu zaman oluan atei ve ardak Bayram'n kutlayabilirsiniz.
19

nk atalarmz Pers lkesine srgn edildiinde o zamann inanl khinleri sunaktaki ateten bir para aldlar ve onu gizlice susuz bir kuyunun boluunda sakladlar. Atei o denli iyi sakladlar ki, o yeri kimse bilemedi.
20

Yllar sonra Tanr'nn dirlik zamannda Pers lkesinin kral tarafndan grevlendirilen Nehemya, atei saklayan khinlerin soyundan gelen kiileri atei almaya gnderdi. Ancak oraya giden kiiler atei bulamadklarn, ama orada koyu bir sv var olduunu bildirdiler. Nehemya bu svnn bir ksmn alp geri gelmelerini buyurdu.

21

Kurban edilecek eylerin hazrlanmasnn ardndan Nehemya odunun ve stndeki eylerin zerine svy dkmelerini buyurdu.
22

Ardndan daha nce bulutlarla rtl olan gne parlaynca, byk bir ate yand, herkes bu ie ap kald.
23

Sunulan kurban yanarken khinler ve khinlerle birlikte hazr bulunan tm kiiler dua etti. Yonatan duay makamla okuyor, brleri Nehemya'yla beraber karlk veriyordu.
24

Dua yleydi: "Ey Rabbimiz, Efendimiz, Tanrmz, her eyi yaratan sensin. Tek kral ve hayr sahibi sensin; grkemlisin, glsn, dorusun, merhametlisin.
25

Herkese rzkn sen verirsin, hak gzetirsin, her eye gcn yeter ve sen sonsuza dek varsn. srail'i tm ktlklerden sen kurtardn, atalarmz cennete gitmek zere sen seip kutsadn.
26 27

Senin olan tm srail ulusu adna sunulan kurban kabul et, mirasn koru, kutsa.

Bizlerden dnyann her yanna dalm olanlar bir araya getir. Bizlerden putperestlerin klesi durumunda olanlar zgr kl. Hor grlenlerin ve tiksinilenlerin tarafn tut ve Tanrmz olduunu putperestlere bildir.
28 29 30 31

Bize ac ektirenleri, saygszlk edip bizi gcendirenleri cezalandr. Musa'nn sz verdii gibi ulusunu kutsal topraklara kesinlikle yerletir." Ardndan khinler ilahiler okudular.

Sunulan kurbanlar yannca, Nehemya geri kalan svnn byk talarn zerine dklmesini buyurdu.
32 33

Bu i yapldktan sonra bir ate yand ve sunaktaki atein iinde kayboldu.

Olup bitenler duyulup da srgne gnderilen khinlerin atei saklad yerde bir svnn olutuunu ve Nehemya ile ulusunun sunduklar kurban bu sv ile arttklarn Pers Kral renince,
34

gerekleri doruladktan sonra o yerin etrafn itle evirdi ve kutsal blge olduunu duyurdu.
35 36

Kral gzde kiilerle ok sayda deerli armaanlar dei toku etti.

Nehemya ve ulusu bu nesneye "Neftar" adn verdiler. Bu szcn anlam artmaktr, ama genellikle bu maddeye "Neftai" denir. Yeremya Tanabilir Tapna, Sand ve Suna Saklyor

Arivlerden rendiimize gre Peygamber Yeremya anlattmz gibi srgn edilen kiilere atei almalarn buyurdu.

Sonra onlara yasay verdi. Rab'bin kurallarn hi bir zaman yadsmamalar ya da altn ve gm yontular ve onlarn zerindeki ssleri grnce batan kmamalar iin onlar uyard.
3 4

Onlara bu gibi tler vererek yasann yreklerinde yaamas konusunu steledi.

Belge, bir vahiyle uyarlan peygamberin daa knca tanabilir tapnan ve sandn onunla beraber gelmesini buyurduunu bildirir. Musa, Tanr'nn mirasn grmek iin ayn daa trmanmt.
5

Oraya varnca Yeremya oturulacak bir maara buldu. Oraya tanlabilir tapna, sand ve buhur sunan koydu, ardndan girii kapatt.
6 7

Arkadalarndan bir ksm yolu iaretlemeye alt, ama yolu bulamadlar.

Bunu renince, Yeremya onlara kt: "Tanr ulusunu yeniden bir araya toplayp balayc olduunu gsterinceye dek bu yerin bilinmemesi gerekir.
8

O zaman Rabbimiz btn bunlar bir daha gn na karacaktr. Bylece Rabbimiz'in n ortaya kacak, bulut da grlecektir. Musa zamannda vahiy yoluyla bildirildii gibi ve kutsal topraklarn nl olup kutsanmas iin Sleyman'n dua ettii gnlerde olduu gibi."
9

Bilge bir kii olan Sleyman'n tapnan adanmas ve bitmesi iin sunduu kurban da kaydedildi.
10

Musa Rabbi'ne dua ettii zaman gkten ate inmi ve sunulan kurban yakmt. Sleyman ayn biimde dua etti ve yukardan gelen ate kurbanlar yakt.
11 12

Musa yle demiti: "Sunulanlar gnaht, ama yenmedii iin yakld." Sleyman o bayram ayn biimde sekiz gn sreyle kutlad.

Nehemya'nn Kitapl
13

Yukarda anlatlanlardan baka, gerek arivlerde gerekse Nehemya'nn anlarnda kaydedildiine gre, kendisi bir kitaplk kurup krallar, peygamberler, Davut'un yazlar ve tapnakta toplanan paralar konusunda krallarn yazd mektuplarla ilgili bir kitap koleksiyonu yapmtr.
14

Ayn biimde Yahuda, son savata dalan kitaplardan eksiksiz bir koleksiyon oluturmutur. Bu koleksiyon imdiye dek elimizde bulunmaktadr.
15

Bu kitaplara gereksinmeniz olursa birini gnderip aldrn.

Adama in ar
16

te sonu: Tapnan artlmasn kutlamak zereyiz ve ayn gnleri kutlamanz iin size yazyoruz.
17

Tm ulusunu kurtaran Tanr miras, krall, khinlii ve kutsamay herkese verdi.

18

Yasasnda buna sz verdi, bizim umudumuz Tanr'dadr. Kukusuz O bizi abucak balayacak, dnyann drt bir yanndan bizi kutsal topraklarda bir araya toplayacaktr. nk O bizi pek ok ktlklerden kurtarm ve tapna artmtr. Derleyenin nsz
19

Yahuda Makabe ile erkek kardelerinin yks, byk tapnan artlmas, sunan adanmas,
20 21

Antiyokus Epifanes'le olu Eupator'a kar giriilen savalar,

Yahudiler'in cesur savunucularn yreklendirmek iin gkten gelen grmler, az olduklar halde tm lkenin maln yama etmeleri, barbarlar bozguna uratmalar,
22

tm dnyada nl olan tapna elde etmeleri, kenti kurtarp ortadan kaldrlan yasalar yeniden yrrle koymalar, Rab'bin ltfedip her zaman onlara yardmc olmas,
23

tm olup bitenler, Kireneli Yason tarafndan be kitapta anlatlmtr. Biz her eyin bir tek zetini vermeye alacaz.
24

Tarihsel kaytlara dalmak isteyenler iin, malzemenin okluundan tr saylarn okluunu ve karlalan glkleri gz nnde tutarak,
25

ancak okumak isteyenler iin bir deiiklie yneldik. Olup bitenleri ezberlemekten holananlar iin ileri kolaylatrdk, herkesin yararlanmasn saladk.
26

Bu ar ve skc ie giriip bir zet karmaya alan bizler iin bu pek kolay olmad. Kan ter iinde kaldk ve lambalarmzn ya gece yarlarna dek yand.
27

Bu ii ununla kyaslayabiliriz: Bir len dzenleyen ve eitli zevklere hizmet etmek isteyen bir kiinin abalar gibi! Bu ortamda genel bir hizmeti yerine getirmek amacyla ar ve skc ii sevinerek yapyoruz.
28

Ayrntlar tarihiye brakyor, bu ksaltlm uyarlamada ana hatlar belirlemeye urayoruz.

29

Yeni bir evin mimar tm yapdan sorumludur, oysa seramik boyasyla uraan kii ssleyici gereksinmeleri belirlemekle sorumludur. yle sanyorum ki, bizim iin de durum ayndr.
30

Yaratc tarih bilgininin grevi konuyu benimsemek, konunun gizli ynlerini aratrmak, ayrntlar zerinde durup kl krk yarmaktr.
31

Ama uyarlamay yapan kiinin anlatm biimi az ve z olmal. Konuyu ele al biimini gereksiz yere uzatmamaldr.
32

Bundan sonra ykmze balayabiliriz. Yukarda sylediklerimize herhangi bir ey eklemeye gerek yoktur. nk tarihe yazdmz nsz uzatp tarihi ksaltmak anlamsz olur. Heliyodorus'un Yerualim'e Gelii

3
2

Kutsal kentte yaam bar iinde srerken, hemen hemen tmyle yasalara uyulurken, Bakhin Oniyasn yasaya ball ve ktlkten nefret etmesi sayesinde, krallar bile kutsal yeri onurlandrmaya baladlar. Grkemli armaanlar sunarak tapnan nn arttrdlar.
3

O denli ki, Asya Kral Seleukus sunulan kurbanlarn giderlerini kendi gelirlerinden dedi.
4

Ama Benyamin oymandan Simon adnda bir kii tapnaa ynetici atannca, kentin pazarlarnn dzeni konusunda bakhinle anlamazla dt.
5

Oniyas'la anlaamaynca, o tarihte Kili-Suriye ve Fenike'de askeri vali olan Tarsuslu Apolonyus'a gitti.
6

Yerualim'de hazinenin aklanmayan zenginlikten tr yk altnda olduunu, hazineye yaplan balarn snr olmadn ve sunulan kurbanlarn giderleriyle kyaslanamayacan, ama tm bu varln kraln kontrol altna girebileceini ona bildirdi.
7

Apolonyus kralla grerek kendisine bildirilen varlk konusunda ona bilgi verdi. Bunun zerine kral saray ktibi Heliyodorus'u seip sz konusu varl baka yere aktarmasn ona bildirdi.
8

Heliyodorus hi zaman yitirmeden yola kt. Grnte Kili-Suriye ve Fenike kentlerini denetleyecekti, ama aslnda kraln amacn yerine getirecekti.
9

Yerualim'e gelince bakhin ve kent halk kendisini konukseverlikle karlad. Ardndan Heliyodorus aklanan olgular bildirdi. Bylece orada bulunmasnn nedenini onlara syledi ve gerek durumun ne olduunu sordu.
10 11

Bakhin dullar ve yetimler iin para ayrldn,

ayrca ok yksek mevki sahibi Tobyas olu Hirkanus'a ait para da bulunduunu ve kt insan Simon'un iddia ettiinin aksine tm tutarn drt yz talant gmle iki yz talant altndan olutuunu bildirdi.
12

Bakhin bu kutsal yere ve tm dnyada sayg gren bir tapnan dokunulmaz grkemine inanm kiilere hakszlk edilmesinin sz konusu olmadn szlerine ekledi. Yerualim 'de Kayg
13

Ama Heliyodorus kraln buyruu uyarnca paralarn kraln hazinesine aktarlmas gerektii konusunda direnmeyi srdrd.
14

Bu i iin bir gn nerdi. Ardndan ieri girip paralar saptamaya balad. Kentte herkes kayglanmt.
15

Kutsal giysileri iinde khinler sunan nnde secde edip Tanr'ya yalvardlar. Oradaki parayla ilgili yasay yapan Tanr'dan oradaki tutar, o paray oraya koyanlar iin korumasn istediler.

16

Bakhinin grn insann yreini paralamaya yeterdi. Yznn anlam ve uan rengi ruhunun zntsn anlatyordu.
17

Bakhin korkudan yklmt ve bedeni ylesine titriyordu ki, onu grenler ektii ac konusunda asla kuku duymazlard.
18

nsanlar evlerinden paldr kldr sokaa frlyor, kutsal yeri tehdit eden yakksz davrantan tr genel bir yakarmaya girimeyi amalyordu.
19

Gslerinin alt ksmndan balayarak ul giyinmi kadnlar sokaklarda dolayor, evlere ekilmi kzlar bir arada kouuyordu. Kimi kaplara, kimi de kent duvarlarna yneliyordu. Bir ksm da pencerelerden darya sarkyordu.
20 21

Tm ellerini ge kaldrm dilekte bulunuyordu.

Secdeye kapanmak iin bir araya toplanan halkn ve nsezisiyle derin kayglar iinde olan bakhinin grn pek acklyd.
22

Onlar oraya konan parann ve paray koyanlarn gvencede olmas iin Her eye Gc Yeten Rableri'ne yakarrken
23

Heliyodorus iini srdryordu.

Heliyodorus 'un Cezas

24

Koruyucusuyla beraber hazineye yaklamken, tm ruhlarn ve glerin Egemeni o denli yce bir grnt yaratt ki, Heliyodorus'la beraber gitmeye cesaret edenler Tanr'nn gc karsnda ardlar ve tm gururlarn yok eden bir duyguya kapldlar.
25

Eyerinin ve dizgininin stnde ssl bir rt bulunan ve korkun bir binici tayan bir at gzlerinin nnde canland. iddetle ahlanan at n ayaklaryla Heliyodorus'a vurdu. Atn binicisinin giysileri som altndand.
26

Ayn zamanda olaanst g ve gzellikte iki gen erkek grkemli giysileriyle Heliyodorus'a grndler. Onun her iki yannda durarak onu durmadan kamladlar, vurular birbirini izledi.
27

Heliyodorus birdenbire yere dt, evresini youn bir karanlk kaplad. Adamlar yardmna koup onu bir sedyeye yatrd.
28

Yukarda belirttiimiz gibi, bu adam yanndakilerle ve koruyucularyla birlikte biraz nce hazineye girmiti. Gsz durumda olan ve kendine yarar dokunamayan bu adam dar tarlarken, Tanr'nn gcn herkes onaylad.
29

Bu tanrsal ziyaret sonucu Heliyodorus uzanm yatyordu. Dili tutulmu gibiydi ve kurtulu umudundan yoksundu.
30

te yandan Yahudiler kendi kutsal yerini doast biimde ycelten Rableri'ni kutsuyorlard. Biraz nce dehet ve kargaalkla dolu olan tapnak, Her eye Gc Yeten Rab'bin belirmesiyle imdi sevin ve kvanla dolmutu.

31

Heliyodorus'un arkadalarndan bir ksm abucak Oniyas'a gidip yce Tanr'ya bavurmas dileinde bulundular. Tanr'dan lm deinde yatan bir adamn yaama dndrlmesini dileyecekti.
32

Kraln, Yahudiler'in Heliyodorus'a kt bir oyun oynadklar yolunda kukuya kaplmasndan korkan khin, adamn iyilemesi iin gerekten Tanr'ya kurban sundu.
33

Bakhin balatc dinsel treni yerine getirirken ayn gen erkekler ayn giysiler iinde Heliyodorus'a yeniden grndler. Yannda durarak yle dediler: "Bakhin Oniyas'a kar gerekten iyilikle davranmalsn, nk onun abasyla Rab yaamn sana balad.
34

Sana gelince, Tanr seni kam ile cezalandrd. Tanr'nn gcnn yceliini tm insanlara bildirmekle ykmlsn." Sonra ortadan kayboldular. Heliyodorus nancn Deitiriyor
35

Heliyodorus Rab'be kurban sundu ve yaamn koruyana ballk konusunda gerekten ant iti. Ardndan Oniyas' saygyla selamlad, kuvvetleriyle beraber kraln yanna dnd.
36

Kendi gzleriyle grd ulu Tanr'nn etkinlikleri konusunda tm insanlara aka tanklk etti.
37

Kral, Yerualim'e ikinci kez nasl bir adam gnderilmesi gerektii konusunda Heliyodorus'a soru sorunca, o da u yant verdi:
38

"Bir dmannz ya da hkmete bakaldran biri varsa, onu oraya gnderin. Kamlanm olarak size geri dnecektir, tabi ki eer o koullarda yaamn srdrebilirse! nk gerekten orada Tanr'nn znel gc vardr.
39

O ki cennette yayor, orasn gzetliyor, koruyor, oraya ktlk yapmaya gelenlere saldryor ve onlar yok ediyor."
40

Heliyodorus sorunu ve hazinenin korunmas konusu byle sonulanm oldu.

Tapnan Yneticisi Simon 'un Kt Davranlar

4
2

Yukarda ad geen Simon para konusunda kendi lkesine ihbarda bulunmutu. Ardndan Oniyas' karalamaya balad. Heliyodorus'a o denli kt davranann bakhinin kendisi olduunu ima etti ve bu artc olaylar Oniyas'n dzenlediini ekledi. imdi de Simon Oniyas'n genel karn dman olduunu bildirmek kstahlnda bulundu. Oysa Oniyas kente iyilik yapm, soydalarn korumutu. Yasalar konusunda gayretli bir kiiydi.
3 4

Dmanlk o denli artt ki, Simon'un baz ajanlar gerekten cinayet ilediler.

Bu ortamda Oniyas bu ekimenin ok kt olduunu anlad. Kili-Suriye ile Fenike'nin askeri valisi, Menesteus olu Apollonius'un Simon'a ktlk yapmas iin cesaret verdiini renince,

kral grmeye gitti. Soydalarn sulamay tasarlamyordu, ama tm halkn varln ve huzurunu dnyordu.
6

Kral araya girmeden dzenli bir ynetimin olanaksz olduunu gryor, ayrca Simon'un bu aptalca ie son vermesi iin yaplacak uyarlara kulak asmayacan biliyordu. Bakhin Yason Helenizmi Tantyor
7

Seleukus bu dnyadan gnce, Epifanes diye de arlan Antiyokus kralln bana gemiti. Oniyas'in erkek kardei Yason bakhinlie dzenle ve zorla el koydu.
8

Krala bavurarak yz altm talant gm deyeceine sz verdi. Ayrca baka gelirlerden seksen talant gm deyeceini szlerine ekledi.
9

Bundan te bir spor salonu ve genlik kuruluu kurma izni alrsa yz elli talant gm salayaca konusunda da gvence veriyordu. Yerualim'deki erkekleri Antiyokus yandalar olarak kaydedeceini de ekledi.
10

Kral onayn verip de ardndan Yason ynetimi ele alnca, Yason Yunan yaam biimini soydalarna tantt.
11

Kraln Yahudiler'e tanm olduu ayrcalklar ortadan kaldrd. Romallar'a dostluk ve ittifak antlamas imzalamak zere ilerde eli olarak gnderilecek olan Eupolemus'un babas Yuhannann direnmesi sonucu Yahudiler'e bu ayrcalklar tannmt. Bundan te Yason yasal kurumlar ortadan kaldrd ve yasaya kar gelen yeni gelenekler ne srd.
12

Yason o denli ileri gitti ki, kalenin dibine bir spor salonu kurdu ve en soylu rencilerine kanatl apkay* giydirdi. *Tanrlarn ula olan, bilim, yolculuk ve gzel konuma sanat tanrs Hermes'in apkas. Sporcular bu apkay giyerlerdi.
13

Gerekten bakhin olmayan inansz Yason'un Tanr'ya kar saygszlnn snr yoktu. Helenizm o denli yaygnlat ki,
14

khinler sunak bandaki dinsel trenlerle hi ilgilenmez oldular. Bundan te khinler tapna kmsediler ve kurban sunmay savsakladlar. Disk atma sporu ortaya knca khinler abucak sporcu yetitirme kampna ynelip yasaya aykr egzersizlere katlyorlard.
15

Atalarnn deer verdii tm davranlar kmsyor, Helenizm'e byk nem veriyorlard.

16

Ama tm bu gnahl davranlar beraberinde cezasn da getirdi. Her eyde benzemeye altklar ve yaam biimini kskandklar insanlar, onlarn dman ve cellad oldu.
17

Bunun ardndan gelen dnemden anlalaca gibi Tanr'nn yasalarna kar gelmek trelere uymayan kiilere zgdr.
18

Sur'da be ylda bir yaplan kraln da katld spor karlamalar nedeniyle,

19

kt Yason Yerualim'deki baz Antiyokus yandalarn resmi seyirci olarak oraya gnderdi. Bunlar Herkles'e sunulacak kurban iin beraberlerinde yz gm para getirmilerdi. Ama paray getirenler bile bunun kurban iin verilmemesi gerektiini dndler -bu doru olmazd-ve bu parayla baka bir ey yapmaya karar verdiler.
20

Bylece Herkles'e sunulacak kurban iin gnderilen para bunu getirenlerin nerisi zerine kadrga yapm iin kullanld. Antiyokus Epifanes Yerualim 'de Alklanyor
21

Menesteus olu Apolonyus, Kral Filometor'un tahta gemesi nedeniyle Msr'a gnderilmiti. Kraln siyasetine kar olduunu renen Antiyokus, kendi gvenliini dnmeye balad ve Yafa'dan ayrlp Yerualim'e yerleti.
22

Yason ve kent onu grkemli biimde karlad, mealelerle ve alklarla karland. Ardndan Antiyokus ordusunu Fenike'ye ekti. Menelaos Bakhin Oluyor
23

Aradan yl geince Yason yukarda ad geen Simon'un kardei Menelaos'u krala gnderdi. Menelaos krala paray verip nemli sorunlarla ilgili kararlarn renecekti.
24

Ama krala tantlan Menelaos bir yetki grnts sergileyerek kraln gururunu okad ve bylece bakhinlii kendisine salam oldu. Fiyat artrp Yason'dan yz talant fazla gm nerdi.
25

Menelaos kraln buyruuyla dnd. Kendisi bakhinlie yarar hi bir ey getirmiyordu, ancak hakszlk eden bir zorbann fkesi ve yabanl bir hayvann kzgnl ona g veriyordu.
26

Bylece kardeinin ayan kaydrp yerine geen Yason nc bir kiiye yerini kaptrm oldu ve Ammonlular'n lkesine snmak zorunda kald.
27 28

Menelaos'a gelince, grevinde kald, ama sz verdii paralar krala deyemedi.

Oysa kalenin komutan Sostratus para istemeyi srdryordu, nk onun grevi gelirleri toplamakt. Bu durumda kral her ikisini de artt.
29

Menelaos kardei Lisimakus'u bakhin vekili olarak yerine brakt. Sostratus ise, Kbrsllarn komutan Krates'i kendi yerine brakt. Oniyas ldrlyor
30

Tm bu olaylar srerken, Tarsus ve Mallus halk bakaldrd. Bunun nedeni, kentlerin armaan olarak kraln cariyesi Antiyokis'e verilmi olmasyd.
31

Kral bu ii sonulandrmak iin abuk davrand. leri gelen adamlarndan Andronikus'u yerine vekil olarak brakt.
32

Eline uygun bir frsat getiini dnen Menelaos tapnaktan bir miktar altn kap alarak onlar Andronikus'a armaan etti. Bir ksmn da Sur'a ve evredeki kentlere satt.

33

Olup bitenleri renen Oniyas Antakya yaknnda Defne'deki kutsal yere ekildi ve Menelaos'u sulad.
34

Ardndan Menelaos Andronikus'la grt ve Oniyas' ldrmesi iin onu kkrtt. Andronikus Oniyas'a bavurdu ve sa eli ile ant ierek onu kandrd. Oniyas kukularna karn kutsal yeri terk etti, ardndan Andronikus adalete hi yer brakmayarak Oniyas' orada abucak ldrtt.
35

Sonu olarak yalnz Yahudiler deil, ama pek ok ulus dehete dt ve Tanr'ya saygszl simgeleyen Oniyas'n ldrlmesine zld.
36

Kral Kilikya blgesinden geri dnnce, bakentteki Yahudiler bu cinayetten tiksinen Yunanllar'la birlikte Oniyas'n acmaszca ldrlmesi konusunda ona bavurdular.
37

Antiyokus ok zld. Oniyas'a ok acd ve onun saduyusu ve gerek cana yaknl iin gzya dkt.
38

Antiyokus yaplan hakszla kar fke duydu, mor giysiyi hemen Andronikus'un zerinden ald, giysilerini yrtt. Ona kentte resmi geit yaptrd ve Tanrya saygszlk eden ellerini Oniyas'n zerine koyduu yerde Andronikus'u ldrtt. Bylece dnyay bir caniden kurtarm oldu, Rab Andronikus'a yaraan cezay vermi oldu. Lisimakus Bir syanda ldrlyor
39

Bu ortamda Lisimakus, Menelaos'un gz yummasyla kutsal eylere saygszlk ederek kentte pek ok hrszlk yapmt. Gerekler herkes tarafndan renilince, halk Lisimakus'a kar isyan etti. Lisimakus imdiye dein ok sayda altn kapl madeni eya satmt.
40

fkeli halk bir tehdit oluturuyordu. Lisimakus yaklak olarak bin kiiyi silahlandrd ve saldrya geti. Auranus adnda bir adam askerleri ynetiyordu. Auranus'un ya ilerlemiti, aklszl da o denli ileri idi.
41

Bu saldry Lisimakus'un planladn anlaynca bazlar talarla, bazlar da omaklarla saldrd, dierleri de avu dolusu klleri Lisimakus'un adamlarna frlattlar.
42

Sonu olarak ok sayda asker yaraland, bir ka ld ve tm ordu bozguna urad. Tapnak hrszn da hazinenin nnde ldrdler. Menelaos Susuzluk Yargsn Satn Alyor
43 44

Bunun zerine Menelaos'a kar hukuksal ilemler balad.

Sur'a gelince, kentin ileri gelenlerinin gnderdii kii onun nnde davalarnn hakl olduunu bildirdiler.
45

Yenileceini anlayan Menelaos, Dorimenesin olu Ptolemi'ye nemli bir para vereceine dair sz verdi ve kral kendi lehine etkilemesini istedi.
46

Ardndan Ptolemi kralla beraber temiz hava almak iin sra stunlar arasnda dolat, fikrini deitirmesi konusunda kral ikna etti.

47

Kral, tm ktlklerin nedeni olan Menelaos'a kar sulamalar reddetti, bunun yerine dier zavall kiilere lm cezas verdi. O zavalllar skityallar bile yarglamazlard.
48

Bu haksz ceza abucak yerine getirildi. Oysa o kiiler kentin davalarn yrtmler, krsal toplumlarn ve kutsal kaplarn sorunlarn ele almlard.
49

Baz Surlular bu cinayetten o denli fke duydu ki, ldrlenler iin grkemli bir cenaze dzenledi.
50

nemli grevlerde bulunanlarn agzll sayesinde Menelaos nemli grevinde kald, daha da kt oldu ve soydalarnn ba dman olduunu gsterdi. Menelaos ve Yason

5
2

O gnlerde Antiyokus Msr'a kar ikinci kez sava at.

Ardndan olaylar yle geliti ki, yaklak krk gn sresince kentte havada drt nala giden atllar belirdi. Bu atllarn giysileri som altndand. Ayrca tepeden trnaa silahl, mzrakl svari erleri,
3

sava durumuna girmi svari blkleri u veya bu ynde saldrdlar. Bir anda hamleler, sallanan kalkanlar, bir orman denli sk mzraklar, ekilen kllar, hzla atlan oklar, som altndan asker giysilerinin parlts ve her eit silah belirdi.
4 5

Herkes bu eylerin iyi bir belirti olmas iin dua etti.

Ardndan Antiyokus'un lmn bildiren aslsz bir haber zerine, Yason beraberindeki yaklak bin askerle kente kar beklenmedik bir saldrya geti. Duvar korumakla grevli askerler geri ekilmek zorunda kaldlar ve kent ele geirilmek zereyken Menelaos kaleye snd.
6

te yandan Yason, kendi soydalarn acmaszca ldryordu. Soydalarna kar kazanlm baarnn en byk felaket olduunu bir an olsun dnmyordu. Tam tersine Yason, kendisini dmandan ganimet alan biri gibi gryordu. Oysa karsnda, kendi canndan ve kanndan olan soydalar vard.
7

Bununla beraber, Yason ynetimi ele geiremedi. Sonu olarak dzenledii suikast nedeniyle gzden dt ve bir kez daha Amanit lkesine snd.
8

Ktlk yapmaktan ibaret olan meslei bylece sona ermi oldu. Arap diktatr Aretas ona gem vurmutu. Bundan sonra Yason bir kentten dierine kamaya balad, herkesin kovalad bir kii olmutu. Yasalara bakaldran biri olarak herkes ondan tiksiniyordu. Yason kendi lkesinin ve soydalarnn kasabyd, bu nedenle herkes ondan nefret ediyordu. En sonunda Msr'a yneldi.
9

Birok kiiyi lkesinden sren Yason en sonunda srgnde ld. Son olarak Isparta'ya gitmiti, akrabalk nedeniyle onu kabul edeceklerini umuyordu.
10

Yason gmlmeyecek pek ok ceset snglemiti, ama imdi sra ondayd. Onun iin yas tutacak kimse yoktu, cenaze treni yaplmamt, atalarnn mezarnda da ona yer yoktu.

Antiyokus Epifanes Tapna Yamalyor

11

Olup bitenleri duyan kral, Yahudiye'nin bakaldrd sonucuna vard. Ardndan kzgn, vahi bir hayvan grnmndeki ordusuyla Msr'dan yola kt, kente saldrmakla ie balad.
12

Askerlerine buyruk vererek karlatklar herkesi acmaszca ldrmelerini ve evlerine snanlar boazlamalarn istedi.
13

Gen yal demeden bir katliam oldu; kadnlar, ocuklar, bakireler ve bebekler boazland.
14

gn iinde lenlerin says seksen bine ykseldi, krk bin kii saldr sonucu ld ve geri kalan krk bini de kle olarak satld.
15

Bu yaptklaryla yetinmeyen kral, tm dnyann en kutsal tapnana girmek cretinde bulundu. Yasalara ve lkesine ihanet eden Menelaos ona rehberlik ediyordu.
16

Kral kirli elleriyle kutsal kaplar tuttu. Tanr'ya saygszlk eden elleri, baka krallarn o yerin ilerlemesi, ycelmesi ve nl olmas iin sunduklar armaanlar silip sprd.
17

Kendini zorla kabul ettiren Antiyokus, Rab'bin o srada gnahlarndan dolay kent halkna kar fkeli olduunu ve bu nedenle kutsal yerle ilgilenmediini anlayamad.
18

Halk o denli gnah ilememi olsayd, hazineyi denetlemek iin Kral Seleukus tarafndan gnderilen Heliyodorus gibi Antiyokus da oraya varp haddini bilmeden hareket ettii anda kamlanrd.
19 20

Ama Rab halk o yer iin sememiti, o yeri halk iin semiti.

Bylece halkn urad felaketleri paylaan yer, zaman gelince iyilikleri de paylat. Tanr fkelenince o yeri terk etti, ancak Her eye Gc Yeten onlar balaynca o yer tm yceliiyle yeniden eski haline dnd. Yahudiye'de Bykeliler
21

Antiyokus tapnaktan bin sekiz yz altn ve gm para ald, abucak Antakya'ya geri dnd. htiras sonsuzdu, gemileri kuru topraktan geirmeye ve denizden yryerek gemeye yeltenirdi.
22

Ama lkenin bana bela olarak bykeliler brakt. Yerualim'de Frigiya soyundan gelme Filip'i brakt. Yaratl itibariyle Filip, kendisini bu greve atayan Antiyokus'tan daha barbard. Gerizim Danda Andronikus'u
23

ve onlardan baka Menelaos'u brakt. Menelaos'un soydalarn yneti biimi dierlerinden beterdi. Antiyokus'un Yahudiler'e kar kklemi bir dmanl vard.
24

Bu dmanln bir sonucu olarak Kral Apolonyus'u yirmi iki bin kiilik bir orduyla oraya gnderdi, gen erkekleri ldrmesini, kadnlarla ocuklar satmasn buyurdu.
25

Yerualim'e gelen Apolonyus barsever insan gibi davrand, ama kutsal abat Gn'nde, Yahudiler'in almayp dinlenmelerinden yararlanarak askerlerine silahl halde resmi geit yapmalarn buyurdu.

26

Bakmak iin evlerinden kanlar kltan geirdi. Ardndan silahl askerleriyle kenti dolaarak pek ok sayda kiiyi kltan geirdi.
27

Makabe adyla arlan Yahuda dokuz kiiyle birlikte le gitti, arkadalaryla beraber tepelerde vahi hayvanlar gibi yaad. Pisliin kendilerine bulamamas iin yalnz yaban otu yiyorlard. Putperestlerin Tapnmalar Zorla Kabul Ettiriliyor

6
2

Ksa bir sre sonra kral Atina'dan ileri gelen bir adam gnderdi. O adamn grevi, Yahudiler'in atadan kalma trelerini brakmalarn, Tanrnn yasalarna artk uymamalarn salamakt. Yerualim'deki tapnaa saygszlk edip onu Olimpos'ta yaayan Zeus'a, Gerizim Da'ndaki tapna ise yabanclarn koruyucusu Zeus'a adamalarn salamakt. nk orann halk* byle bir dilekte bulunmutu. * Orann halk Samiriyeliler'dir.
3 4

Byle bir ktln zorla kabul ettirilmesi bunaltc ve kesinlikle dayanlmazd.

Putperestler tapna cmb ve sefahatle doldurmutu, fahielerle eleniyor, kutsal yerde kadnlarla ahlksz ilikide bulunuyorlard. Ahlaka smayan baka davranlar da vard.
5 6

Sunak yasaya gre temiz olmayan kurbanlarla doluydu.

Hi kimse abat Gn'n ya da geleneksel bayramlar kutlayamyor, hatta Yahudi olduunu bile aka syleyemiyordu.
7

Kraln doum gnnn aylk kutlamalarnda, halk kurban barsaklar yemeye zorlanyordu. Diyonisos bayramnda sarmak elenkler takp Diyonisos alayna katlmak zorunluydu.
8

Ptolemais halknn isteinden tr evredeki Yunan kentleri iin bir bildiri hazrland ve orada yaayan Yahudiler'in ayn biimde davranmas istendi. Onlar da kurban yemeklerini paylamaya zorlanacakt.
9

Bildiri Yunan geleneklerine isteyerek uymayanlarn ldrleceklerini ekliyordu. Bylece felaketin yakn olduu aka anlalmt.
10

rnein, iki kadn ocuklarn snnet etmekle suland. Bu kadnlar ocuklar gslerine asl bir ekilde kentte dolatrlarak herkese gsterildi, ardndan kentin duvarlarndan aaya atld.
11

Kimsenin dikkatini ekmeden, kutsal olan yedinci gnde maaralarda toplanm olan baka kiiler Filip'e ihbar edildi ve bu insanlar hep birlikte yakld. nk onlar, kutsal gne olan sayglarndan tr vicdanlarnn sesini dinlemiler ve kendilerini savunmamlard. Bu Zulmn Yorumu

12

imdi bu kitab okumakta olan herhangi bir kiinin bu felaketlerden tr cesaretini kaybetmemesini srarla belirtirim. Ama bu konuda dnmesini dilerim, bu gibi felaketlerin amac soyumuzu yok etmek deil, yola getirmektir.
13

Gerekten ktlk yapanlar uzun zaman kendi hallerine braklmazsa ve hemen gnahlarnn cezasn ekerlerse, bu byk bir iyilikseverlie iarettir.
14

Dier uluslarla olan ilikilerinde Tanr onlar cezalandrmadan nce, en byk gnahlar ilemelerini sabrla bekler. Ama bizimle baka trl davranmaya karar verdi,
15 16

yani gnahlarmzn ok ilerlemesini bekleyip bizi daha sonra cezalandrmyor.

Bylece Tanr balamasn bizden tmyle esirgemiyor. Bir felaketle bizi yola getirebilir, ama kendi ulusunu brakmyor.
17

Bu sylediklerimizi bir anmsatma olarak kabul edelim, artk sz uzatmadan ykmze dnelim. Elazar ehit Ediliyor
18

Yasay retenler arasnda ileri gelenlerden Elazar yal bir adamd, ok soylu bir grn vard. Kendisi azn ok fazla ap domuz eti yutmaya zorlanyordu.
19

Ama o, onursuz yaamaktansa onuruyla lmeye karar verdi, kendi isteiyle kelle uurulan tahtaya doru yrd.
20

Elazar azna konanlar dar tkrd. Kiinin kendi yaamna olan doal sevecenliine karn, yasaya kar olan eyleri reddetmek yrekliliini gstermesi basit bir grevdir.
21

Tanr'ya kar saygszlk anlamna gelen bu leni hazrlayanlar, Elazar'la olan eski dostluklarndan tr onu bir kenara ekip yiyebilecei trden, kendi hazrlad eti getirmesini ve kraln buyurduu kurban etini szde yiyormu gibi davranmasn ondan istediler.
22

Uzun sredir devam eden dostluklarndan tr ona bu iyilii yapyorlard. Byle davranrsa Elazar lmden kurtulmu olacakt.
23

Ama Elazar'n verdii soylu karar yallna, ilerlemi yann onuruna ve aarm salarnn gerek kibarlna yarayordu. Ayrca ocukluktan beri drst davranm ve her eyden te Tanr'nn kutsal yasalarna uymutu. Elazar inanlarn herkesin nnde aklad ve kendisini derhal Hades'e* gndermelerini istedi. *llerin ruhlarnn bulunduu yer.
24

Elazar yle dedi: "Bu gibi hileli szler yaadmz yllara uygun deildir, birok gen Elazar'n doksan yandayken yabanclarn yaam biimine uyduunu dnebilir.
25

Ksa bir yaam sresi uruna byle davranmam bu genleri yanl yola srkleyebilir. Bense bu yal halimde kirli ve onursuz bir kii haline gelirim.

26

imdi insann beni ldrmesini nlesem bile, canl ya da l, asla Hey eye Gc Yeten'e yakalanmaktan paay kurtaramam.
27

Bu durumda erkeke davranp bu yaam burada noktalarsam ilerlemi yama yarar biimde davranm olacam.
28

Saygdeer ve kutsal yasalar uruna itenlikle ve ycelikle iyi biimde lmek konusunda genlere soylu bir rnek oluturacam." Szlerini bitirdikten sonra zerinde kelle uurulan tahtaya doru yrd.
29

Elazar'la beraber olanlar imdiye kadar ona kar iyi duygular beslemilerdi, ama sylediklerini duyduktan sonra ona kar tutumlar deiti. nk onlar iin Elazar'n davran tam bir lgnlkt.
30

lmeden nce Elazar yksek sesle inleyip yle dedi: "Rab kutsal bilgisiyle her eyi aka gryor. Ben lmden kurtulabilirdim, ama Rab gnlm korku ve saygyla dolduruyor. Bu durumda bu keskinin altnda bedenim ne denli iddetli strap ekerse eksin, bu ac ruhuma sevin veriyor."
31

Eleazar ite byle ld. Onun lm yalnz genler iin deil, ama ulusun ounluu iin de bir soyluluk ve erdem rnei oluturdu. Yedi Erkek Karde ehit Ediliyor

7
2

Anneleriyle tutuklanan yedi erkek karde de vard. Kral yasann yasaklad domuz etini yemeye onlar zorlad. Krbalarla ve ar cezalarla onlara ikence etti. Aralarndan bir tanesi hepsinin adna konuarak yle dedi: "Bizden ne renmek istiyorsun? Atalarmzn yasalarna kar gelmektense lmeyi ye tutuyoruz."
3 4

Byk fkeye kaplan kral atete tavalar ve kazanlar stmalarn buyurdu.

Ardndan tavalarla kazanlar iyice kzdktan sonra kral szc olarak konuan gencin dilinin kesilmesini, bann derisinin yzlmesini, el ve ayaklarnn kesilmesini buyurdu. O arada br kardeleriyle anneleri onlar seyrediyordu.
5

Delikanl tamamen gsz duruma dtkten sonra ve hl soluk alrken kral onun canl olarak tavada kzartlmasn buyurdu. Tavadan dumanlar ykselirken anneyle ocuklar soylu biimde lmek iin birbirlerini yreklendiriyor ve yle diyorlard:
6

"Tanrmz Rab her eyi gryor ve elbette ki bize acyor, tpk Musa'nn arksnda olduu gibi! Musa halka kar tanklk edip bu arkda unu bildiriyordu: "O, kesinlikle kullarna acyacaktr."
7

Birincisi bylece dnyadan ayrldktan sonra vahi elencelerini ikincisiyle srdrdler. Salaryla beraber bann derisini yzdler ve ardndan ona sordular: "Vcudunun her uzvuna ikence etmememiz iin, sana verdiimiz yemei yiyecek misin?"
8

Ama o atalar gibi konutu: "Asla!" imdi de ikence sras ona geldi.

Son nefesini verirken yle bard: "nsanlk d canavar, yaammza son verebilirsin, ama bu dnyann kral bizi diriltecektir, nk sonsuza dek yaamak amacyla onun yasalar iin lyoruz."
10

Ardndan ncsyle elendiler. Dilini istedikleri zaman hemen dar kartt, yrekli biimde ellerini uzatt
11

ve onurlu szlerle yle dedi: "Bu uzuvlar bana Tanr verdi, O'nun yasalar uruna bu uzuvlar kmsyorum. O'nun bu uzuvlar bana yeniden vereceini umut ediyorum."
12

Gen adamn yreklilii ve acy umursamamas kral ve yardmclarn hayrete drd.

13

O lnce drdncsne de ayn vahi ikenceyi uyguladlar.

14

lmek zereyken yle bard: "Biz en iyisini setik, insan eliyle ldk. Ancak bizi yeniden diriltecei konusunda Tanr'nn verdii sze inanyoruz. Oysa sizler iin ne dirili var, ne de yeni bir yaam."
15 16

Sonra beincisini getirip ona ikence etmeye baladlar.

Ama o krala bakp yle dedi: "Sen gelip geicisin ve gcn insanlara yeter. stediin gibi davranabilirsin, ama Tanr'nn soyumuzu
17

terk ettiini sanma. Sadece bekle, O'nun byk gcnn sana ve soyuna nasl ikence edeceini greceksin!"
18

Sonra sra altncsna geldi. lrken o da yle dedi: "Kendini aldatma! Biz byle ac ekiyorsak su bizdedir. Tanrmz'a kar gnah iledik, bunun sonucu korkun oldu.
19 20

Ama sen Tanr'ya sava atn, cezalandrlmayacan sanma."

Ama zellikle anne olaanstyd ve onurla anlmaya deer. nk bir gn iinde yedi olunun lmne tank oldu ve Rabbi'ne olan umudundan dolay buna yreklilikle dayand.
21

Gerekten atalarnn dilini kullanarak onlar yreklendirdi, onun soylu bir inanc vard. Kadn olarak yapt tartmay erkee yarar yreklilikle glendiriyordu ve onlara yle diyordu:
22

"Rahmimde nasl olutuunuzu bilmiyorum, size yaam ve soluk veren ben deildim, sizi biimlendiren ben deildim.
23

Dnyay yaratan, insann doumunu salayan, her eyin balangc olan balamasyla gerekten size yeniden soluk ve yaam verecektir. nk O'nun yasalar uruna kendi yaamnz kmsediinizi gryor."
24

Antiyokus gln duruma dtn dnyor ve sesinin* tonunda hakaret olmasndan kukulanyordu. En gen delikanl hl yayordu. Antiyokus onunla konutu, onu varlkl ve mutlu klaca konusunda ant iti, atalarnn geleneklerinden vazgemesini istedi. Byle davranrsa ona dost gzyle bakacan ve onu kamu hizmetinde grevlendireceini bildirdi.

*Antiyokus Arami dilini anlamyordu.

25

Gen adam sylenenlere hi kulak asmad. Ardndan kral anneye dnd, olunun yaamn kurtarmak iin ona neride bulunmasn istedi.
26

Kraln direnmesi uzunca bir sre devam etti. Anne olunu kandrmaya alacan syledi.
27

Olunun stne eilerek atalarnn diliyle unlar syledi ve bylece zalim zorbay aldatm oldu: "Olum, bana ac! Seni dokuz ay rahmimde tadm ve yl seni emzirdim. Seni doyurdum, byttm ve barma bastm.
28

Sana yalvaryorum, evladm, dnyaya ve gklere bak. Onlarn iinde olanlara bak ve ortada hi bir ey yokken Tanr'nn onlar yarattn kabul et. nsanlarn da ayn biimde yaratldn onayla.
29

Bu cellattan korkma, ama kardelerine yarar olduunu kantla ve lm kvanla karla. O zaman balama gnnde kardelerinle beraber bana dneceksin."
30

O szlerini bitirir bitirmez gen adam yle dedi: "Hepiniz ne bekliyorsunuz, kraln buyruuna uymayacam. Musa tarafndan atalarmza verilen yasann buyruklarna uyuyorum.
31

Size gelince, efendim, siz braniler'e kar her trl ktl yaptnz, elbette ki Tanr'nn sizi yakalamasn nleyemezsiniz.
32 33

Bizler gnahlarmzdan dolay ac ekiyoruz,

yaayan Rabbimiz bizi cezalandrmak ve yola getirmek iin fkesini bize gsterdi. Ama O kullaryla baracaktr.
34

Ama siz, kt adamlar, tm insanln kana susam hainleri! Anlamsz bir sevince kaplmayn, O'nun kullarna el kaldrrken sahte bir gvenle vnmeyin.
35

nk Her eye Gc Yeten ve her eyi gren Tanr'nn yargsndan henz kamadnz.
36

Kardelerim ksa sre acya dayandktan sonra Tanr'yla varlan antlama uyarnca imdi sonsuz yaam kaynandan iiyorlar. Oysa siz Tanr tarafndan yarglanp kstahlnzn hakl cezasn deyeceksiniz.
37

Ben de kardelerim gibi, atalarmn yasalar iin bedenimi ve yaamm veriyorum. Tanr'dan ulusumuzu balamasn diliyorum. Size ileler ve zntler vermesini ve O'ndan baka Tanr olmadn size syletmesini diliyorum.
38

Bylece kardelerimle ve benimle birlikte Her eye Gc Yeten'in ulusumuza olan hakl fkesinin son bulacan umuyorum."
39

Kral byk fkeye kapld ve ona kar daha insafszca davrand. nk gen adamn onu kmsemesi cann yakmt.
40

Bylece kardelerin sonuncusu, iffeti bozulmam bir halde ve Rabbi'ne inanc tam olarak lm karlad.

41 42

En son len anneleri oldu, oullarndan sonra ld. Ama dinsel trene ait yiyecekler ve ar ikenceler konusunda bu kadar yeter.

Yahuda Makabe ve Direni

8 Yahuda Makabe ve arkadalar gizlice kyleri gezdiler, akrabalarn bir araya

2

getirdiler. Yahudilie sadk kalanlar topladlar ve yaklak alt bin kiiyi bir araya getirdiler. Her ynden bask altnda olan uluslar ile ilgilenmesi iin Rableri'ne yalvardlar. nanszlarn saygszlna urayan tapnaa acmasn O'ndan istediler.
3

Viraneye dnen ve hemen hemen yerle bir olan kente acmasn, yksek sesle O'na yalvaran kurbanlarnn kann anmsamasn,
4

boaz kesilen masum bebeklere kar ilenen cinayetleri anmsamasn ve Tanr'nn adna kar ilenen gnahlardan almasn istediler.
5

Makabe dzenli bir ordu toplar toplamaz putperestlerin onu asla yenemeyecei hemen anlald. nk Rab'bin fkesi balamaya dnmt.
6

Kentlere, kylere beklenmedik saldrlar dzenleyerek onlar atee verdi. Uygun mevkileri ele geirdi ve dman ou kez g durumda brakt.
7

Bu gibi giriimler iin genellikle geceyi bekledi. Onun yiitlii en uzak yerlere dek duyuldu. lk Yiitlikler
8

Yahuda'nn srekli olarak ilerlediini ve gittike artan baarlar elde ettiini gren Filip, Kili-Suriye ve Fenike'nin askeri valisi Ptolemi'ye yazd ve krallnn kar iin yedek kuvvetler istedi.
9

Ptolemi Nikanor'u atad. Nikanor kraln birinci dostlarndan Patroklus'un oluydu. Nikanor yaklak yirmi bin kiilik uluslararas bir kuvvetin banda tm Yahudi soyunun kkn kazmak amacyla yola kt. Geni askerlik deneyimi bulunan ve meslekten yetime bir general olan Gorgiyas' orta olarak atad.
10

Nikanor, Yahudi sava tutsaklarn satarak kraln Romallar'a olan iki bin gm hara parasn toplamay amalyordu.
11

Hi zaman kaybetmeden, deniz kysndaki kentlere arda bulunarak gelip Yahudi insan gc satn almalarn istedi. Bir gm para karlnda doksan kii vermek konusunda sz verdi. Ama bu ileri yaparken Her eye Gc Yeten'in yargsn hesaba katmyordu, yaknda bununla karlaacakt.
12 13

Nikanor'un ilerlediini duyan Yahuda dmann yaklatn askerlerine bildirdi.

Bunun zerine yrekli olmayanlar ve Tanr'nn adaletine inanmayanlar tabanlar yalayp katlar.

14

Geri kalanlar bir yandan tm mal varlklarn sattlar, te, yandan Rableri'ne dua edip onlar inansz Nikanor'un elinden kurtarmasn dilediler. Nikanor daha onlarla karlamadan onlar satmt.
15

Dua edenler kendilerinden ok atalaryla yaplan antlamalar dndklerinden ve Tanr'nn kutsal ve yce adn etrafa yaydklarndan Tanr'dan yardm diliyorlard.
16

Makabe says yaklak alt bine varan askerlerini toplad. Dmandan rkmemelerini, kt dncelerle onlara kar yryen saysz putperest ynlarnn cesaretlerini krmamasn ve yreklilikle savamalarn onlardan istedi.
17

Bu insanlarn kutsal yere kar yaptklar korkun saygszl gz nnde tutmalarn, kk drlen kentin ektii strab, ayrca ortadan kalkan geleneksel yaam biimlerini anmsamalarn istedi.
18

Onlara yle dedi: "Onlar silahlarna ve yiitliklerine gvenebilirler, ama biz Her eye Gc Yeten Tanr'ya inanyoruz. O'nun onayyla bizim stmze yryenler ve hatta onlarla birlikte tm dnya yok edilir."
19

Atalarna yaplan yardmlar anmsatt: O gnlerde Sanherib'in ynettii yz seksen be bin kii lmt.
20

Baka bir zamanda Babil'de Galatyallar'la savaan Yahudi kuvvetleri yalnz sekiz bin kiiyle drt bin Makedonyal'dan oluuyordu. Ancak Makedonyallar g durumda kalnca, sekiz bin kiilik ordu yz yirmi bin kiiyi ezip geti. nk Tanr onlara yardm etmiti ve byk yama elde etmilerdir.
21

Makabe bu szlerle onlara byk cesaret verdi. Hepsi de yasalar ve lkeleri uruna lmeye hazrdlar. Ardndan Makabe ordusunu drde bld,
22

erkek kardeleri Simon, Yusuf ve Yonatan' bin be yzer kiilik tmenlerin bana geirdi.
23

Sonra Elazar'a Kutsal Kitap' yksek sesle okumasn buyurdu. Adamlarna u parolay verdi: "Tanr'nn yardm". Ardndan ilk tmenin bana geip Nikanor'la savat.
24

Her eye Gc Yeten'in yardmyla dman kuvvetlerinden yaklak dokuz bin kiinin boazn kestiler. Nikanor'un ordusunun ounu yaralayp sakatladlar ve tmn kamaya zorladlar.
25

Onlar satn alacak kiilerin parasn ele geirdiler. Kaanlar uzunca bir sre kovaladktan sonra geri dndler. nk zaman kstlyd.
26 27

abat Gn'nn arifesiydi. Bu nedenle kovalama iini ksa kestiler.

Dmann silahlarn toplayp yamaladklar mallar aldlar. Rableri'ni vp O'na krederek abat Gn'n kutladlar. nk Rableri onlar iyle slatr gibi, o gn onlara balamasn gstermiti.
28

abat Gn'nn ardndan elde edilen ganimetin bir ksmn zulm kurbanlarnn, dullarn ve yetimlerin arasnda bldler. Geri kalann da kendilerine ve ocuklarna alkoyup aralarnda paylatlar.

29

Ardndan genel bir yakara katlp kullarndan tam anlamyla honut olmas iin balayc Rableri'ne yalvardlar. Timoteos'la Bakkides'in Yenilgisi
30

Timoteos'la Bakkides'in kuvvetlerine meydan okudular ve yaklak yirmi bin kiiyi yok ettiler. ok sayda yksek kaleyi ele geirdiler. ok byk olan ganimeti ikiye bldler, birini kendileri aldlar, dierini de zulm kurbanlarna, yetimlere ve dul kadnlara verdiler. Yallar da unutmadlar.
31

Dmann silahlarn toplayp uygun bir yere sakladlar. Yama edilen mallarn dier ksmn da Yerualim'e gtrdler.
32

Timoteosun koruma grevlilerine komuta eden subay ldrdler. O ok kt bir adamd ve Yahudiler'e ok ktlk etmiti.
33

Yerualim'deki zafer kutlamalar sresince kutsal kaplar atee veren erkekleri yaktlar. Onlar Kallistenes'le birlikte kk bir eve snmlard. Bylece kutsal bir eye yaptklar saygszln karl uygun biimde kendilerine verilmiti. Nikanor'un Ka ve Tankl
34 35

Yahudiler'i satn almas iin bin tccar getiren, kt huylar kklemi alak Nikanor,

Rab'bin yardmyla nemsemedii kiiler tarafndan kibri krlnca, devlet adam giysilerini karp tpk kaak bir kle gibi, lkede batan aa tek bana yolculuk etti. Ordusunun yok edildii dnlrse, garip bir ans eseri Antakya'ya vard.
36

Bylece Yerualim'den gelen tutsaklar satarak hara parasn demek konusunda Romallar'a sz veren adam, Yahudiler'in bir Koruyucusu olduunu bildirdi. Bu Koruyucu'nun verdii yasalara uyduklar iin Yahudiler'in bir saldrdan zarar grmeyeceklerini szlerine ekledi. Antiyokus Epifanes'in Son Gnleri

9
2

Nasl olduysa, o gnlerde Antiyokus Pers lkesinden karmakark bir ekilde geri ekilmiti. Persepolis adndaki kente girdi, tapnakta hrszlk yapp kenti igal etmeyi tasarlyordu. Ama halk kendini savunmak iin silaha sarld. Sonu olarak kuvvetleri bozguna urayan Antiyokus rezil olarak geri ekilmek zorunda kald.
3

Ekbatana'ya varnca, Nikanor'un ve Timoteos'un kuvvetlerinin bana gelenleri duydu.

4

fkeye kaplarak onu bozguna uratanlarn acsn Yahudiler'den kartmaya karar verdi. Bu amala yola kp hi durmadan yolculuunu bitirmesi iin sava arabas srcsne buyruk verdi. Ama Tanrnn yargs zerine geldi. Gururla yle demiti: "Yerualim'e varnca orasn Yahudiler iin toplu mezar haline getireceim."

Ama her eyi gren Rab, srail'in Tanrs, are bulunmaz ve grlmemi bir hastalkla onu vurdu. Yukardaki szler azndan kar kmaz barsaklarnda are bulunmaz bir ac duydu ve iinde ektii strap ikenceden farksz oldu.
6

Byle olmas gerekiyordu, nk kendisi bakalarnn barsaklarna barbarca ikenceler yapmt.

7

Bu durumdayken bile Antiyokus kstahlndan bir ey kaybetmedi. Hl gururla doluydu, Yahudiler'e kar duyduu fkeyle ate pskryordu. Daha abuk gidilmesini buyurmak zereyken birdenbire arabadan dt. Dnn kuvveti bedenindeki tm kemiklerin krlmasna neden oldu.
8

Antiyokus biraz nce insanst vngenliiyle denizin dalgalarna hkmedeceini sanmt. Dalar terazide tartabileceini dnmt. Ama birdenbire kendini boylu boyunca yerde buldu. Onu sedyede tayorlard ve bu da herkese Tanr'nn gcn apak gsteriyordu.
9

Bu inansz adam ac iinde kvranrken gzleri kurtlanyor, etleri ryordu. ryen etlerinin kokusu tm ordusunun midesini bulandryordu.
10

Biraz nce gkteki yldzlar avucunun iine alabileceini sanmt. Ama imdi hi kimse ona tahamml edemiyordu, nk kt kokusu dayanlr gibi deildi.
11

Bunun sonucunda darmadan durumdayken, gururundan vazgemeye balad. Tanr'nn onu cezalandrmas nedeniyle akl bana geldi. Srekli ac ekiyordu.
12

Kt koku onun iin de ekilmez olmutu ve yle bard: "Tanr'ya teslim olmak dorudur, hi bir lml Tanr'yla eitlie zenmemelidir."
13 14

Alak adam Rab'be dua etmeye balad, ama kendini acndramad. unlar bildirdi:

Yerle bir etmeyi amalad ve bir toplu mezar durumuna getirmek istedii kutsal kentin zgr olduu aklanacakt.
15

Yahudiler'e gelince, onlar gmlmeye layk grmemiti, ocuklaryla birlikte kulara ve hayvanlara yem olarak atlmasn istemiti. Ama imdi Yahudiler'i Atina vatandalarna eit klacan sylyordu.
16

Bir zamanlar yamalad kutsal tapnaa imdi en gzel armaanlar sunacakt. Kutsal kaplar fazlasyla yerine koyacakt. Kurban giderlerini kendi gelirleriyle karlayacakt.
17

Bu iin doruuna varp kendisi de Yahudi olacak ve insanlarn yaad tm yerleri ziyaret edip Tanr'nn gcn bildirecekti. Antiyokus Yahudiler'e Yazyor
18

Aclar bir trl dinmiyordu, nk Tanr doru yargsyla onu cezalandrmt. Tm umudunu yitirerek Yahudiler'e aadaki mektubu yazd. Aslnda bir ar olan mektubun ierii yleydi:
19

"Kral ve bakomutan Antiyokus deerli Yahudi vatandalarn itenlikle selamlar, onlara salk ve bolluk diler.

20 21

Sizler ve ocuklarnz iyiyseniz ve ileriniz iyi gidiyorsa bundan ok memnunum.

Bana gelince hasta olmama karn, sizinle ilgili gzel anlarm var. Pers lkesinden dnnce ar bir hastalk geirdim ve herkesin gvenlii iin baz nlemler almay dndm.
22 23 24

Umutsuz deilim, nk hastal atlatabileceimi umuyorum. Ancak babam yaylay denetledii zaman, onun yerine geecek kiiyi atard.

Bylece beklenmedik bir olay karsnda veya huzur karan sylentiler duyulduunda, illerin halk ilerin yneticiliini kimin stleneceini bildii iin sarslmazlard.
25

Bundan te, snrlarmzdaki prenslerin ve krallmzn komularnn frsat kolladklarn ve beklentilerini bildiim iin, benden sonra olum Antiyokus'un kral olacan bildiririm. Yaylalara ktm zaman olumu size emanet eder ve sizi nerirdim. Ona yazdm mektubun bir kopyas buraya eklenmitir.
26

Sonu olarak genel ve zel iyiliklerimi anmsamanz istiyor, bunu sizden bekliyorum. Her birinizin bana ve oluma kar iyi niyetinizi srdrmenizi istiyorum.
27

Olumun iyilik ve sevecenlikle benim siyasetimi srdreceine inanyorum. Sizin karlarnz koruyacandan da kukum yoktur."
28

Bylece kutsal eylere kar saygsz olan bu cani, bakalarna ektirdiklerine benzer korkun aclar iinde, ackl yazgsyla karlat. Uzak ve souk dalarda yaam sona erdi.
29

Arkada Filip cesedi gtrd. Ardndan Antiyokus'un olundan korktuu iin, Msr'a, Ptolemi Filometor'un sarayna ekildi. Tapnan Artlmas* *Bu olay Antiyokus'un lmnden nce olmutur.

10
2

Makabe ve arkadalar, Rableri'nin yol gstermesiyle, tapna ve kenti onardlar. Yabanclarn pazar yerinde kurduklar sunaklar ve etraf itle evrili kutsal yerleri yktlar.
3

Tapna arttlar ve yeni bir sunak yaptlar. Ardndan akmaktandan elde ettikleri atele iki yl aradan sonra ilk kurbanlarn sundular. Buhur yaktlar, lambalar yaktlar ve ekmek somunlarn Tanr'nn huzuruna koydular.
4

Sonra yzkoyun yere kapanp Rableri'ne yalvardlar. Onlar bir daha byle felaketle karlatrmamasn, gnah ilerlerse onlar insaflca cezalandrmasn ve onlar kutsal eylere saygsz barbar uluslarn eline brakmamasn dilediler.
5

Tapnan artlmas, tapnan yabanclar tarafndan saygszla uratlmasyla ayn gne, Kislev aynn yirmi beine rastlad.

ardak Bayram'nda olduu gibi, sekiz gn bayram ettiler. Bir sre nce ardak Bayram'nda dalarda, maaralarda vahi hayvanlar gibi yaadklarn anmsadlar.
7

Ardndan, dallar, yaprakl byk dallar ve hurma dallar tayarak kendine ait olan kutsal yerin artlmasn baar ile sonulandran Rableri'ne ezgiler okudular.
8

Tm Yahudi ulusunun her yl ayn gnlerde bayram yapmas konusunda kesin karara vardlar ve bildiri yaynlayp oylama yaptlar. Ptolemi Makron Gzden Dyor
9

Epifanes diye bilinen Antiyokusun gnleri bylece sona erdi.

10

imdi grevimiz bu inansz adamn olu Antiyokus Eupator'un yksn anlatp savalarn kt sonularna deinmek olacak.
11

Bu adam ynetici olarak tahta knca, Kili-Suriye ve Fenike'ye vali olarak Lisias adnda birini atad.
12

Makron diye bilinen Ptolemi Yahudiler'e adaletle davranan ilk valiydi. Yahudiler'e gemite yaplan hakszlklar unutturmak iin bar bir ynetici olmaya almt.
13

Kraln dostlar onu Eupator'a ihbar ettiler. Filometor'un kendisine emanet ettii Kbrs' brakt ve Antiyokus Epifanes'in tarafna getii iin srekli olarak kendisine hain denildi. Yksek konumuna bir grkem katamad iin kendini zehirleyip intihar etti. Gorgiyas ve dumea Kaleleri
14

Gorgiyas blgeye askeri vali atand. Yabanc cretli askerleri vard ve Yahudiler'le srekli sava durumundayd.
15

Ayn zamanda nemli kaleleri kontrol eden dumeallar Yahudiler'e bask yapyorlard. Yerualim'den gelen yasa d kiilere iyi davranyor, sava srdrmeye alyorlard.
16

Makabe ve adamlar Tanr'ya genel bir yakarla O'nun yardmn istediler, ardndan dumea kalelerine saldrdlar.
17

Gl bir saldrya giriip stnlk salayan noktalar ele geirdiler. Kale duvarlarnda savaanlar bozguna urattlar. Ellerine geirdiklerinin boazn kestiler. Bunlarn says yirmi bini buluyordu.
18

Yaklak dokuz bin kii kuatmaya kar koyabilmek iin her trl nlemi alarak olaanst gl iki kaleye snd.
19

Bunun zerine Makabe Simon'la Yusuf'u Zakkay ve kuvvetleriyle birlikte orada brakt. Onlara saldrmak iin yeterince asker vard. Makebe gitmesi gereken baka yerlere yolculuk etti.
20

Ama Simon'un adamlar paragzd ve kalelerdeki kiilerin rvetini kabul ettiler. Karlnda yetmi bin gm alp kalelerdeki baz kiilerin kamasna gz yumdular.

21

Olanlar duyan Makabe ulusunun komutanlarn toplantya ard. Sulularn kardelerini para karlnda sattklarn syledi, nk kendileriyle savaan kiileri serbest brakmlard.
22 23

Hain olduklarn bildirdi ve onlar ldrd, ardndan iki kaleyi ele geirdi.

Silaha sarlnca tm yaptklarnda baarl oldu, bu iki kalede yirmi binden fazla insan ldrld. Yahuda Timoteos'u Yenip Gazar' Ele Geiriyor
24

Yahudiler tarafndan daha nce yenilen Timoteos, yabanc cretli askerlerden byk bir ordu oluturdu. Asya'dan ok sayda svari getirtti ve Yahudiye lkesini silahlarla ele geirmek umuduyla oraya geldi.
25

O yaklarken, Makabe ve adamlar Tanrya yakardlar, balarna toprak dkp bellerinin etrafna ul sardlar.
26

Sunan nnde, terasta Rab'be tapndlar, onlar destekleyip dmanlarnn dman olmas iin Tanr'ya yalvardlar. Yasann aka bildirdii gibi, onlara kar gelmesini dilediler.
27

Bu dualardan sonra silahlandlar ve kentten bir hayli uzaklatlar. Dmana yaklanca durdular.
28

Gn doarken iki taraf savamaya balad. Taraflardan biri baar ve zafer iin kendi cesaretine deil, ama Rabbi'ne, oysa dieri, olaanst abasna gveniyordu.
29

Savan en iddetli annda dman be grkemli atlnn gkten indiini grd, atlarn dizginleri som altndand. Atllar Yahudi kuvvetlerinin bana geti.
30

Makabe'yi aralarna alp onu kendi zrhlaryla korudular ve yaralanmasn nlediler. te yandan dmana ok ve yldrm yadrdlar. En sonunda kr olup aran dman kuvvetleri darmadan oldu.
31 32 33 34

Yirmi be bin yaya askerin ve alt yz atl askerin boaz kesildi. Timoteos, Gazar adndaki gl bir kaleye kat. Oras Kereas'n komutas altndayd. Makabe'yle adamlar drt gn sresince kaleye saldrdlar.

Kaleyi savunanlar gvenlik iinde olduklarndan emin olarak, inanszlara yarar kfrlerle ve kutsal eylere kar korkun saygsz szlerle karlk veriyorlard.
35

Beinci gn, gn doarken, Makabe'nin kuvvetlerinden yirmi gen adam, saygszca szlerin kendilerinde uyandrd fkeyle davranarak, yreklilikle kaleye saldrdlar. Karlatklar kiileri vahi biimde ldrdler.
36

Bakalar, buna benzer bir davranla, kaleyi savunanlara arkadan saldrdlar ve kale burlarn atee verdiler. Bir odun yn yakp kutsal eylere kar saygszca konuan kiileri burada canl canl yaktlar. Bakalar kaplar krp ordunun geri kalan ksmn ieri ald ve kaleyi ilk olarak onlar ele geirdi.

37

Timoteos mahzende saklanmt, ama onu ldrdler. Onunla birlikte kardei Kereas' ve Apollofanes'i de ldrdler.
38

Btn bunlardan sonra, ezgilerle ve kranla Rableri'ni vdler. srail'e kar o denli balayc olan Rableri onlar zafere ulatrd. Lisias 'n lk Sava

11 Bunun ardndan kraln korumas ve akrabas olan babakan Lisias olup

bitenlerden ok tedirgin oldu.
2

Yaklak seksen bin yaya askeri ve tm atl askerleriyle Yahudiler'e kar yrd. Amac, kutsal kenti Yunanllar iin yaanr duruma getirmekti.
3

br ulusal tapnaklarda olduu gibi tapnaktan vergi almay ve bakhinlik grevini her yl sata kartmay dnyordu.
4

Tanr'nn gcn hi nemsemedi. On binlerce yaya askerine, binlerce atl askerine ve seksen filine son derece gveniyordu.
5

Yahudiye'yi ele geirip Yerualim'den yaklak yirmi mil mesafede ve glendirilmi bir konumda olan Beytsur'a yaklat. Orasn byk bask altnda tuttu.
6

Makabe ve adamlar Lisias'n kalelere saldrdn duyunca, halkla birlikte Rableri'ne gzya dkerek yakardlar, srail'i kurtarmas iin bir melek gndermesini dilediler.
7

Makabe herkesten nce silaha sarld ve yanndakilerden kardelerini kurtarmak iin yaamlarn tehlikeye atmalarn istedi. Bylece hepsi kararl admlarla tek bir beden olarak yola koyuldular.
8

Daha Yerualim yresindeyken beyaz giysiler iinde bir atl balarna geti, elinde som altndan silahlar vard.
9

Hep birlikte merhametli Tanr'y ycelttiler, artk ok yreklenmilerdi. Yalnz insanlara deil, ama en vahi hayvanlara ve demir duvarlara bile saldrmaya hazrdlar.
10

Gksel mttefiklerinin yardmyla sava durumunda ilerlediler, nk Rableri onlara merhamet etmiti.
11

Aslanlar gibi dverek dmana saldrdlar, on bir bin yayayla bin alt yz atl askeri yok ettiler. Geri kalanlar da bozguna urattlar.
12

Kaanlardan ou yaral ve silahsz bir durumda kurtuldu. Lisias'n kendisi de alaka kap kurtuldu. Lisias Yahudilerle Bar Yapyor
13

Lisias aklsz deildi. Yenilgisini dnrken, gl Tanr onlar iin savatndan braniler'in yenilmez olduunu anlad. Onlara haber gndererek

14

adil koullarla uzlamalarn istedi. Kral bile onlarn dostu durumuna getirebileceini bildirdi.
15

Herkesin iyiliini isteyen Makabe, Lisias'n tm nerilerini onaylad. Yahudiler'le ilgili olarak Makabe Lisias'tan ne istediyse kral tarafndan kabul edildi.
16

Lisias'n Yahudiler'e yazd mektubun metni aadadr: "Lisias'tan Yahudi ulusuna selamlar!
17 18

Elileriniz Yuhanna ve Avalom aadaki yazy bana verip onaylamam istediler.

Kraln dikkatini gerektiren her eyi ona sundum. Yetkim dahilinde olan her eyi kabul ettim.
19

Ynetime kar iyi niyetle davranmanz kouluyla, gelecekte sizin iyiliiniz iin elimden geleni yapacam.
20

Ayrntlara gelince, elilerinizle temsilcilerimin bunlar sizinle grmelerini buyurdum.

21

Baarl olup zenginlemeniz dileiyle. Yz krk sekiz yl, Diyoskoros aynn yirmi drdnc gn."
22 23

Kraln mektubu yleydi: "Kral Antiyokus'tan kardei Lisias'a selamlar!

Babamz artk tanrlar arasnda yerini ald. Buyruumuz, krallmzda yaayan halkn rahat braklp ii gcyle uramas yolundadr.
24

Anladmza gre Yahudiler babamzn siyasetini ve Yunan geleneklerinin benimsenmesini onaylamyor. Onlar kendi yaam biimlerini ye tutuyorlar ve kendi yasalarna uymak istediklerini bildiriyorlar.
25

Bu ortamda, bu ulusun da dier uluslar gibi zlmesini istemediimiz iin, tapnan onlara geri verilmesini ve ilerini atalarnn geleneklerine gre ynetmelerini buyuruyoruz.
26

Bylece onlara dostluk temsilcileri gndermek sizin greviniz olacaktr. Siyasetimizi rendikleri zaman gvenlik duyarlar ve kvanla kendi ileriyle urarlar."
27

Kraln Yahudi ulusuna gnderdii mektup ise yleydi: "Kral Antiyokus'tan Yahudi senatosuna ve br Yahudiler'e selamlar!
28 29 30

yi olmanz dileriz, bizim de salmz iyidir. Menelaos'un bildirdiine gre evinize dnp ilerinizle uramak istiyorsunuz.

Buna uygun olarak, Ksantikus'un otuzuncu gnne kadar geri dnenler, korkacak hi bir ey olmad konusunda gvenlik iinde olmaldrlar.
31

Yahudiler, nceden olduu gibi, kendi besinlerini yiyebilir, kendi yasalarn uygulayabilirler. Onlardan herhangi biri, bilmeden ilenmi bir su iin, herhangi bir ekilde rahatsz edilmeyecektir.

32 33 34

Bu konuda hi bir kukunuz olmamas iin size Menelaos'u gnderiyorum. Uurlar olsun. Yz krk sekiz yl, Ksantikus'un on bei."

Romallar da Yahudiler'e aadaki mektubu gnderdiler: "Romallar'n elileri Kuintus Memnius'la Titus Manius'tan Yahudi ulusuna selamlar!
35 36

Kraln akrabas Lisias'n size verdiklerini biz de onaylyoruz.

Krala sormak istediiniz konulara gelince, bunlar dikkatle inceleyin ve hemen birini gnderin. Bylece bu konular sizin lehinize yorumlayabiliriz. nk Antakya'ya gitmek zereyiz.
37 38

Bize tasarlarnz bildirecek kiileri bir an nce gnderin. Uurlar olsun. Yz krk sekiz yl, Ksantikus'un on bei."

Yafa ve Yamniya'da Olaylar

12
2

Bu antlamalara varldktan sonra Lisias kraln yanna gitti, Yahudiler de iftlik ilerine dndler. Yerel askeri yneticilerden Genneus olu Apolonyus, Timoteos, Hiyeronimus, Demofon ve Kbrs valisi Nikanor Yahudiler'in bar ve huzur iinde yaamalarna izin vermediler.
3

Yafa halk ok ileri gitti ve ok kt davrand. Aralarnda yaayan Yahudiler'i sandal gezintisine davet etti. Yahudiler eleri ve ocuklaryla birlikte gezintiye katldlar. Onlara ktlk yaplaca konusunda herhangi bir izlenim yoktu.
4

Bu gezintiyle ilgili olarak genel bir oylamaya gidilmiti ve Yahudiler daveti kabul ettiler. nk onlar bar bir ulustu ve kuku duymalar iin herhangi bir neden yoktu. Ama denize alnca hepsini denizin dibine attlar. Saylar yaklak iki yz kiiyi buluyordu.
5 6

Soydalarnn ackl sonunu renen Yahuda askerlerine buyruk verdi.

Adil bir yarg olan Tanr'ya yneldikten sonra, kardelerini ldren canilere saldrd. Karanlk basnca liman atee verdi, sandallar yakt ve oraya snanlar kltan geirdi.
7

Kentin kaplar kapal olduundan geri ekildi. Geri gelip Yafa halkn yerle bir etmeyi tasarlyordu.
8

Ama Yamniya halknn orada yaayan Yahudiler'e kar ayn ekilde davranmay dndklerini renince,
9

geceleyin Yamniya'ya saldrd. Limanda bulunan filoyu atee verdi. Alevlerin parlakl otuz mil uzakta bulunan Yerualimden grnyordu. Gilat'ta Sava

10

lerleyip kenti bir mil geride braktktan sonra, Timoteos Arap kuvvetleriyle Yahuda'ya saldrd. Bu kuvvetler yaklak be bin yaya ve be yz atl askerden oluuyordu.
11

etin bir sava balad. Tanr'nn yardmyla Yahuda'nn askerleri sava kazand. Yenilen gebeler, dostluun sa elini onlara vermesi iin Yahuda'ya yalvardlar. Hayvan srlerini ona brakmaya ve kendisine yardmc olmaya sz verdiler.
12

Onlardan pek ok yararlanabileceini dnen Yahuda, onlarla bar yapmay kabul etti. Birbirlerine sz verdikten sonra Araplar adrlarna ekildi.
13

Yahuda glendirilmi bir kente de saldrd. Surlarla evrili olan bu kentte eitli rklardan kimseler oturuyordu. Kentin ad Kespin'di.
14

Duvarlarnn gcne ve depoladklar besin maddelerine gvenen halk, Yahuda'yla askerlerine kar kstaha davrand. Onlara hakaret edip kutsal eylere kar saygszca konutu.
15

Ama Yahuda ve adamlar dnyann mutlak Egemeni'ne dua ettiler. O, Yeu'nun gnlerinde Eriha Kenti'ni ykmt. Bunu yapmak iin de kaln ktkler ya da kuatma aygtlar kullanmamt. Ardndan duvara iddetli bir saldrda bulundular.
16

Tanr'nn istemiyle kenti ele geirdiler. O denli insann boazn kestiler ki, drt yz metre tede bulunan rmak sanki kanla dolup tayordu. Karnayim Sava
17

Oradan doksan be mil tede, Tobyan olarak bilinen Yahudiler'in lkesine, Karaks'a vardlar.
18

Timoteos 'u o yrede bulamadlar. Timoteos o blgeden ayrlmt ve bir noktada ok gl bir garnizon brakmaktan baka bir ey yapmamt.
19

Makabenin generallerinden Dositeus'la Sosipater ilerleyip Timoteos'un kalede brakt kuvveti yok ettiler. Bu kuvvet on bin kiiyi geiyordu.
20

Makabe ordusunu blklere ayrp balarna komutanlar atad. Ardndan Timoteos'un peinden gitti. Timoteos'un kuvvetlerinde yz yirmi bin yaya ve iki bin be yz atl asker vard.
21

Yahuda'nn ilerlediini duyan Timoteos'un ilk ii, kadnlar, ocuklar ve geri kalan eyalar Karnayim adndaki bir yere gndermek oldu. nk oras ele geirilmez bir yerdi. evredeki tm yollar ok dar olduundan oraya varmak da gt.
22

Yahuda'nn ilk blkleri grnnce dman korkuya kapld. Her eyi gren Tanr'nn bu belirtisi onlar dehete drd. Her yne katlar, bylece kendi askerleri tarafndan yaralandlar. nk birbirlerinin kllarnn sivri ularnn zerine kotular.
23

Yahuda var gcyle onlar kovalad, sulularn boazn kesti ve yaklak otuz bin kii ldrd.

24

Dositeusla Sosipater'in eline den Timoteos, kurnazca davranarak yaamn balamalarn istedi. ounun ailesinin ve bir ksmnn kardelerinin elinde olduunu syledi. Bunlarn sularnn ksa zamanda affedileceini szlerine ekledi.
25

Sonunda kardelerini kurtarmak iin gitmesine izin verdiler. nk Timoteos szn tutup bu insanlar sa salim geri gnderecei konusunda hepsini inandrd.
26

Yahuda Karnayim ve Etergetis* Tapna'na saldrp yirmi be bin kiinin boazn kesti. *Asurlu bir tanra olan Etergetis'in tapna. Karnayim'in boynuzlu Kibele'nin tapnaklarndan biri olduu anlalmaktadr. Efron ve Skitopolis Yoluyla Geri Dn
27

Dmanlarn bozguna urattktan sonra, Yahuda ordusuyla Lisias'n yaad glendirilmi bir kent olan Efron'a gitti. Duvarlarn d ksmna dizilmi yrekli gen erkekler srekli direndiler. te yandan ieride bir sr sava malzemesi ve mermi vard.
28

Ama Yahudiler, gcyle dmann savunmalarn ykan dnya Egemenine dua edip kenti ele geirdiler. Orada yaayanlardan yaklak yirmi be bin kiinin boazn kestiler.
29 30

Ardndan Yerualim'e yetmi be mil uzaklkta olan Skitopolis'e dek ilerlediler.

Ama orada yaayan Yahudiler Skitopolis halknn onlara her zaman iyi davrandn, en kt zamanlarda bile onlara kar zellikle sevecen olduunu Yahuda'ya bildirdiler.
31

Yahuda'yla adamlar onlara teekkr ettiler. Yahuda, gelecekte de soydalarna ayn dostluu gstermelerini onlardan istedi. Haftalar Bayram'ndan biraz nce Yerualim'e vardlar. Gorgiyas 'a Kar Sava
32 33 34 35

Pentekost'tan sonra, dumea'nn askeri valisi Gorgiyas'a sava atlar. Gorgiyas bin yaya askerle drt yz atl askere komuta ediyordu. Gerekleen arpmalarda bir ka Yahudi yaamn yitirdi.

Bakenor'un adamlarndan biri olan Dositeus, ata binen gl bir adamd. Gorgiyas' yakasndan yakalad gibi srklemeye balad. Amac onu canl ele geirmekti. Ama Trakyal atllardan biri Dositeus'un stne hzla atlarak omzunu yard. Elinden kurtulan Gorgiyas ise Marisa'ya kat.
36

O arada, Ezdriyas'la adamlar uzun zamandan beri savatklarndan yorgun dmlerdi. Yahuda, onlarn mttefiki ve savan nderi olduunu onlara gstermesi iin Tanr'ya dua etti.
37

Sonra atalarnn dilinde yksek sesle sava naralar atarak, baka ezgiler okuyarak Gorgiyas'n kuvvetlerini bozguna uratt.

Savata lenler in Sunulan Kurbanlar

38

Bundan sonra Yahuda ordusunu toparlayp Adullam Kenti'ne gitti. Haftann yedinci gn olduu iin geleneklerine uyarak temizlendiler, abat Gn'n orada geirdiler.
39

Ertesi gn olmas gerektii gibi, lenlerin cesetlerinin toplanp akrabalar ile birlikte atalarnn mezarna konmasn istediler.
40

Ama lenlerin zerinde, giysilerinin altnda Yamniya'dan alnan putlarn tlsm bulundu. Oysa yasa, Yahudiler'in bunlar takmasna izin vermemektedir. Bylece bu adamlarn hangi nedenle yaamlarn yitirdikleri herkes tarafndan anlalm oldu.
41

Ardndan tm Rableri'nin ileyiini vd. O, gizli eyleri gn na karan adil bir yargt.
42

Hepsi dua edip ilenen gnahn tamamen silinmesini diledi. Ardndan yrekli Yahuda hepsinin gnahlardan saknmasn istedi. nk lenlerin gnahnn ne gibi sonular verdiini hepsi kendi gzleriyle grmlerdi.
43

Sonra hepsinden para toplad. Yaklak iki bin gm para topland ve gnahlar iin kurban sunulmas amacyla bu para Yerualim'e gnderildi. Yahuda gzel ve soylu bir davranta bulundu. Dirilii gz nnde bulunduruyordu.
44

nk llerin dirileceine inanm olmasayd, ller iin dua etmek gereksiz ve anlamsz olurdu.
45

Oysa Tanr'ya sayg gstererek lenlere verilecek grkemli dl gz nnde bulundurduysa, bu kutsal dnce inanca olan balln gsteriyordu. Bu nedenle, bu gnah Tanr'ya balatmak umuduyla ller iin kurban sunmutu, amac llerin gnahlarnn balanmasyd. Menelaos'un lm

13
2

Yz krk dokuz ylnda Yahuda'yla adamlar Antiyokus Eupator'un kuvvetleriyle Yahudiye'ye doru ilerlediini rendiler. zel retmeni ve bakan Lisias da onunla beraberdi. Bundan te Antiyokus Eupator'un Yunan ordusunda yz on bin yaya askeri, be bin yz atl askeri, yirmi iki fili ve trpan aygt olan iki tekerlekli yz sava arabas vard.
3

Menelaos onlarn tarafn tuttu ve tam bir ikiyzllk rnei gstererek srekli Antiyokus'u yreklendirdi. Bunu yaparken lkesinin refahn dnmyordu, ama umudu iyi bir greve atanmakt.
4

Fakat krallarn Kral, bu alak suluya kar Antiyokus'un fkesini kkrtt. Lisias tm karklklardan Menelaos'un sorumlu olduunu krala aka syledii zaman Antiyokus, Menelaos'un Berea'ya gtrlmesini ve oradaki allm yntemlerle ldrlmesini buyurdu.
5

Orada klle dolu, elli arn yksekliinde bir kule vardr. Kulenin yaps daire biimindedir ve her ynden aaya, kllere doru eimlidir.

Kutsal eylere saygszlk niteliindeki hrszlktan sulananlar ya da baka sular iledikleri aka bilinen kiiler kulenin tepesine gtrlr ve oradan aaya atlr.
7 8

Dininden dnen Menelaos ite byle ld. Cenaze treninden bile yoksun kald.

Dorusu byle bir cezay hak etmiti. nk atei ve tm klleri kutsal olan sunaa kar pek ok su ilemiti. En sonunda lm de kllerin ierisinde oldu. Modin Yaknnda Sava
9

O arada kral ilerliyordu, aklnda barbarca tasarlar vard. Yahudiler'e babasnn zamannda olanlardan ok daha ktsn gsterecekti.
10

Yahuda olup bitenleri renince ulusuna gece gndz Rabbi'ne yalvarmasn buyurdu. Rableri hi olmazsa son bir kez
11

yasadan, anavatanlarndan ve kutsal tapnaktan yoksun kalmak tehlikesiyle kar karya kalan ulusuna yardm etmeliydi. Yeniden soluk almaya balayan ulusunun kutsal eylere saygszlk eden putperestlerin eline gemesine izin vermemeliydi.
12

Hepsi tek bir insanm gibi, Yahuda'nn buyruklarna uyup merhametli Rableri'ne dileklerini bildirdiler. gn sreyle aladlar, oru tuttular ve Tanr'ya tapndlar. Yahuda onlar yreklendirdi ve hazr olmalarn buyurdu.
13

Kentin ileri gelenleriyle grtkten sonra, kraln ordusunun Yahudiye'yi igal edip kenti ele geirmesini beklememeyi yeledi. Bunun yerine yola kmaya ve Tanr'nn yardmyla sorunu zmlemeye karar verdi.
14

Sonucu Yaratan'a brakp ordusunu Modin yaknnda durdurdu. Askerlerinden yreklilikle lnceye dek savamalarn istedi. Yasalar, tapnak, kent, lkeleri ve yaam biimleri iin savamalarn istedi.
15

Adamlarn "Zafer Tanr'dandr" parolasyla brakrken, en sekin ve yrekli gen askerlerle birlikte geceleyin kraln adrna saldrd. Yaklak iki bin kiiyi yok etti. En byk fillerin ve srclerinin boazn kesti.
16 17

Sonunda ordugah dehet ve karklk iinde brakp zafer sevinciyle geri ekildiler. Yahuda'y koruyan Rab sayesinde bu iler sonuland. O arada gn yeni douyordu.

Antiyokus'un Yahudiler'le Antlamas

18

Yahudiler'in yrekliliini gren kral, imdi de mevzilerine stratejik ynden saldrmaya alt.
19

Yahudiler'in gl bir kalesi olan Beytsur'un stne yrd, ama geri pskrtld. Bylece durmak zorunda kald ve ok kt duruma dt.
20 21

Yahuda ierdeki garnizonun gereksinmelerini karlad.

Ancak Yahudi ordusundan Rodokus adl bir adam dmana gizli bilgiler verdi. Adamn yaptklar anlald, tutukland ve gerei yapld.

22

kinci kez kral Bet-Sur garnizonu ile grmeler yapt. Dostluk nerisinde bulundu ve dostluk antlarn kabul edip geri ekildi. Ardndan Yahuda'yla adamlarna saldrd, ama kt duruma dt.
23

Antakya'da ynetimin banda brakt Filip'in umutsuzluktan deliye dnd kendisine bildirildi. Bu haber kendisini akna evirdi. Yahudiler'le grmelere balad, silahlar brakt ve akla uygun tm koullara uyacana dair ant iti. Bir antlamaya vard, kurban sundu, tapna onurlandrd ve kutsal yere byk armaanlar verdi.
24

Makabe'yi iyi karlad, ardndan Ptolemais'ten Gerar'a dek Hegemonides'i askeri vali olarak atad.
25

Kendisi de Ptolemais'e gitti. Orann halk antlamay onaylamad. Bu ie ierlediklerini belirttiler ve antlamann hkmsz braklmasn istediler.
26

Lisias krsye kt, antlama blmlerini savunarak bu konuda onlar inandrp yattrd, bylece onlarn iyi niyetini salad. Sonra Antakya'ya ekildi. Kraln saldrs ve geri ekilmesiyle ilgili olay byle olutu.

Bakhin Alkimos Araya Giriyor

14 yl sonra Yahuda'yla adamlar, Seleukus olu Dimitriosun gl bir ordu ve

donanmayla Tripolis limanna geldiini,
2 3

lkeyi igal ettiini ve Antiyokus'la zel retmeni Lisias' ldrdn duydular.

Eskiden bakhin olan, ama bir isyan srasnda kasten kirlenen Alkimos adnda bir adam, nereye dnse gvenlikte olamayacan ve bundan byle kutsal sunan yanna gidemeyeceini anlaynca,
4

yaklak yz elli bir ylnda Kral Dimitrios'u ziyaret etti. Ona altn bir ta ve hurma aac yapra armaan etti. Ayrca krala tapnaktan alnan geleneksel zeytin daln da verdi, o gn baka bir ey yapmad.
5

Sonunda kt amacna uygun frsat buldu. Dimitrios onu konseyine arp Yahudiler'in eilimleri ve tasarlar konusunda ona sorular ynelttii zaman u yant verdi:
6

"Hasidiyanlar adndaki bu Yahudiler'in nderi Yahuda Makabe'dir. Bunlar savaa kkrtan ve bakaldran kiilerdir ve kralln durulmasn nlemektedirler.
7

Bu nedenle bana miras kalan grevim, yani bakhinlik elimden alndktan sonra, imdi buraya geldim.
8

lk nce kraln karlarn itenlikle gzettiim iin, ikinci nedenim de, soydalarm dnmem. nk sz konusu kiilerin sorumsuz davranlar tm soyumuzu tam anlamyla rezil etti.

Saygdeer kral bu noktalar gz nnde tutsun ve lkemizin refah ve bask altnda olan ulusumuz iin nlemler alsn. Herkese itenlikle gsterdiiniz iyilikseverlikten beklenen budur.
10 11

nk Yahuda yaad srece lkede asla bar olmayacaktr."

Alkimos szlerini bitirince kraln dostlar frsattan yararlanp Dimitriosun fkesini kkrttlar, nk onlar da Yahuda'dan tiksiniyorlard.
12

Kral abucak fillerin komutan Nikanor'u seti, onu Yahudiye'ye askeri vali olarak atad ve yola kmasn buyurdu.
13

Kraln buyruklar, Yahuda'y ldrmesini, yandalarn datmasn ve Alkimos'u en byk tapnaa bakhin olarak atamasn bildiriyordu.
14

Yahuda'dan kaan Yahudiye putperestleri Nikanor'a katldlar. Yahudiler'in bana gelecek belalardan ve zntlerden yararlanacaklarn umuyorlard. Nikanor Yahuda'yla Uzlayor
15

Nikanor'un geldiini ve putperestlerin saldrmak zere olduunu duyan Yahudiler, zerlerine toprak dktler ve Tanr'ya yakardlar. O, ulusunu sonsuza dek yaratmt ve dorudan doruya araya girerek kendi mirasn her zaman korumutu.
16

nderlerinin buyruuna uyarak olduklar yerden hemen ayrldlar. Desav Ky'nde dmanla karlatlar.
17

Yahuda'nn kardei Simon, Nikanor'la dvmeye balamt, ama dmanlarnn beklenmedik bir anda gelmesi Simon'un birden durmasna neden olmutu.
18

Ancak Nikanor, Yahuda'yla adamlarnn ne denli yrekli olduklarn ve lkeleri iin yiite dvtklerini duymutu. Kan aktarak sorunu zmlemeye cesaret edemiyordu.
19

Bu nedenle Nikanor, Yahudiler'e dostluk sz verip onlarnkini de kabul etmek amacyla Posidonyus, Teodotus ve Matatiyas' onlara gnderdi.
20

Koullar dikkatle inceledikten sonra nder bunlar askerlerine bildirdi. Tm ayn biimde dnyordu ve antlamay onayladlar.
21

Kararlatrlan bir gnde her iki tarafn nderleri tarafsz blgede babaa grecekti. Her iki taraftan bir tahtrevan geldi ve koltuklar hazrland.
22

Yahuda, dmandan gelecek haince bir davrana kar nlemler alm ve yararl mevkilere silahl askerler yerletirmiti. nderler grp anlamaya vard.
23

Nikanor Yerualim'e yerleti ve ho olmayan herhangi bir davranta bulunmad. Ona katlan insan kalabaln da uzaklatrd.
24 25

Yahuda'y yanndan hi ayrmad ve ona gerekten baland.

Onun evlenip ocuk sahibi olmasn nerdi. Yahuda evlendi, evine yerleti ve herkes gibi yaamaya balad.

Alkimos Savaa Yeniden Balyor

26

ki erkein ne denli dost olduunu gren Alkimos, imzaladklar antlamann bir kopyasyla Dimitrios'a gitti. Alkimos, Nikanor'un devletin karlarna kar dnceleri olduunu ve kralln bir dman olan Yahuda'nn kraln dostlar arasna katlmasn istediini bildirdi.
27

Kral byk fkeye kapld. Bakhinin iftiralarnn etkisi altnda kalarak Nikanor'a yazd, varlan antlamaya zldn bildirdi. Makabe'nin zincirle balanarak derhal Antakya'ya gnderilmesini buyurdu.
28

Nikanor mektubu alnca ok zld, nk hi bir su ilememi bir kiiyle vard antlamay bozmak onun yaratlna uymuyordu.
29

Ancak krala kar koyamazd. Onun iin bir hileyle buyruu yerine getirmek iin frsat kollad.
30

Makabe, Nikanor'un ona sert davrandn ve onunla ters konutuunu farketti. Byle bir sertlik iin herhangi bir neden olmad sonucuna vard. Bu nedenle Makabe yandalarnn byk bir blmn yanna alarak Nikanor'dan uzaklat.
31

Planlarnn suya dtn gren Nikanor, khinlerin geleneksel kurbanlar sunduklar bir srada byk ve kutsal tapnaa gitti. Yahuda'y kendisine teslim etmelerini onlara buyurdu.
32 33

Khinler ant iip istenilen adamn nerede olduunu bilmediklerini sylediler.

Bunun zerine Nikanor sa elini tapnaa doru uzatarak yle ant iti: "Yahuda'y tutsak olarak bana teslim etmezseniz, Tanr'nn Tapna'n yerle bir ederim. Suna ykarm ve burada Diyonisos iin grkemli bir tapnak yaparm."
34

Bu szlerden sonra oradan ayrld. Khinler ellerini ge doru uzattlar, uluslar iin her zaman savam olan Tanr'ya yakardlar. yle dua ettiler:
35

"Rabbim, senin hi bir eye gereksinmen yoktur. Aramzda senin evin olacak bir tapnan bulunmasn istedin.
36

Bu nedenle tm kutsal eyleri, yeni arttmz bu evi saygszlklardan koru."

Razis'in lm
37

Yerualim'in ileri gelenlerinden Razis adnda bir adam Nikanor'a ihbar edildi. Razis, vatandalarn seven bir adamd ve herkesin ona byk saygs vard. yilikseverliinden tr Yahudiler'in babas olarak biliniyordu.
38

Ayaklanmann ilk gnlerinde Musevilikle sulanmt. Museviliin inanlar iin yaamn tehlikeye atmaktan hi ekinmemiti.
39

Yahudiler'e olan dmanln gstermek isteyen Nikanor onu tutuklatmak iin be yz asker gnderdi.
40

Bu adam ortadan kaldrrsa Yahudiler'e byk bir darbe vuracan dnyordu.

41

Askerler kuleyi ele geirmek zereyken avlu kapsn zorladlar ve ate getirilip kaplarn yaklmasn istediler. evresinin tmyle sarldn gren Razis, kendi klcnn zerine derek canna kymak istedi.
42

Soylu bir davranla, bu kt kiilerin eline dp soylu ailesine yaramayan hakaretlere uramaktansa lmeyi ye tutuyordu.
43

Ama arpmalar arasnda klla kendisini ldrmeyi baaramad. Askerler kapdan ieri girerken eviklikle duvara doru kotu ve yreklilikle kendini aaya, askerlerin arasna att.
44 45

Askerler abucak geri ekildiinden, Razis bo zeminin ortasna dt!

Hl soluk alyordu. fkeliydi ve ate pskryordu. Ayaa kalkmaya alt, kan her yne fkryordu. Kt yaralarna karn, kalabaln arasndan kotu. Ardndan dik bir kayann stne kt.
46

Artk onda bir damla kan kalmamt. organlarn koparp dar kartt, onlar iki eliyle tutarak askerlerin arasna frlatp att. Kendisine yaam ve can veren Yaratan'a snp organlarn bir gn kendisine geri vermesi iin yalvard. Razis'in lm ite byle oldu. Kstah Nikanor

15 Yahuda'yla adamlarnn Samiriye yresinde olduunu duyan Nikanor, dinlenme

gnnde onlara saldrmaya karar verdi. Bu iin kendisi iin herhangi bir tehlikesi yoktu.
2

Zorunlu olarak onu izleyen Yahudiler yle dedi: "Onlar bu denli vahi ve barbar biimde katletmemelisiniz. Her eyi gren Tanr'nn kutsal sayd gn gerektii gibi onurlandrmalsnz.
3

Bunun zerine, kt huylar kklemi bu alak adam Nikanor gkte bir hkmdar bulunup bulunmadn ve bu hkmdarn abat Gn'nn onurlandrlmasn buyurup buyurmadn onlara sordu.
4

Onlar da u yant verdiler: "O yaayan Rab'dir, gklerin Egemeni'dir ve yedinci gnn onurlandrlmasn buyurmutur."
5

O da u yant verdi: "Ben de yeryz hkmdarym. Silaha sarlmanz ve kraln iini grmenizi buyuruyorum." Btn bunlara karn acmasz plann gerekletirmeyi baaramad. Yahuda 'nn D
6

Nikanor sonsuz vngenlii ve gururuyla Yahuda ve adamlarndan ald ganimetle bir ant yaptrmay tasarlyordu.
7

Ama Makabe Rab'bin kendisini destekleyeceine kesinlikle inanyordu.

Adamlaryla konuarak putperestlerin saldrsndan tr ylmamalarn syledi. Gemite Tanr'nn onlara yardm ettiini anmsamalarn, Her eye Gc Yeten Tanr'nn yardmyla bir kez daha zafer kazanacaklarn szlerine ekledi.
9

Yasadan ve peygamberlerden sz ederek onlar yreklendirdi ve daha nce kazandklar savalardan bahsederek onlara yeni bir coku alad.
10

Makabe onlar tam anlamyla yreklendirdi, sonra putperestlerin hainliini ayrntlaryla anlatarak ve antlarn bozduklarn syleyerek szlerini bitirdi.
11

Makabe adamlarna kalkanlarn, mzraklarn varlyla deil, cesaret verici szlerle gven verdi. Onlara inandrc bir d, sanki bir imge anlatarak onlar yreklendirdi.
12

Makabe'nin grd d yleydi: Eski Bakhin Oniyas, ellerini uzatm tm Yahudi ulusu iin dua ediyordu. Oniyas olaanst bir insand. Alakgnllyd, bakalarna kar saygl davranrd. Yerinde konuur, etkili ve gzel szler sylerdi. ocukluundan beri erdemli bir kii olmak iin yetitirilmiti.
13

Ardndan olaanst etkileyici grkemli bir kii belirdi, ok yal olup saygdeer bir grn vard.
14

Oniyas konumaya balad: "Bu adam kardelerini seviyor, ulusumuz ve kutsal kent iin ok dua ediyor. O, Tanr'nn peygamberi Yeremya'dr."
15

Sonra Yeremya sa elini uzatarak Yahuda'ya altn bir kl sundu ve klc verirken yle dedi:
16

"Bu kutsal klc Tanr'dan bir armaan olarak kabul et. Bu klla dmanlarn darbeyle yere ykacaksn." Savalarn Dzeni
17

Yahuda'nn szleri onlar yreklendirdi. Bu szler yiite bir eyleme itiyor, genlere yetikinlerin ruhunu alyordu. Kamp kurmamaya, ama yiite saldrya gemeye ve tm yreklilikleriyle el ele vererek savamaya karar verdiler. nk kutsal inanlar, tapnak ve kent tehlikedeydi.
18

Eleri, ocuklar, kardeleri ve akrabalar iin pek kayglanmyorlard. lk ve en nemli korkular Tanr'ya adadklar tapnakla ilgiliydi.
19

Kentte kalanlarn kaygs aynyd. lkede oluacak karlama onlar dehete drmt.
20

Dman kuvvetlerini toparlam, sava durumuna gemiti. Filler stratejik yerlerini tutuyordu ve atl askerler kuvvetleri oluturuyordu.
21

Makabe karsndaki insan kalabalna, zrhlarn parltsna ve fillerin yabanl grntsne bakt. Ardndan ellerini ge kaldrarak doast olaylar yaratan Rabbi'ne yakard. nk zaferin silah gcyle olumayacan biliyordu. Karar veren O'dur ve kime yarayorsa, zaferi ona verir.

22

Dua ederken yle dedi: "Efendimiz, Yahudiye Kral Hizkiya'nn gnlerinde sen bir melek gnderdin ve Sanherib'in ordusunda yaklak olarak yz seksen be bin kiiyi yok ettin.
23

Ey gklerin Egemeni, bir kez daha bamza geecek iyi bir melek gnder. Dehet ve korku salsn.
24

Elinin gc bu insanlar bir darbe ile yere yksn, nk onlar senin kutsal ulusuna saldrmak amacyla dudaklarnda saygsz szlerle geldiler." Makabe bylece duasn bitirdi. Nikanor'un Yenilgisi ve lm
25 26

Nikanor'la askerleri borular ve sava naralaryla ilerlediler.

Yahuda'yla adamlarysa Tanr'ya yakararak ve dua ederek dmanla gs gse savatlar.

27

Bir yandan elleriyle dvrken, te yandan yrekleriyle Tanr'ya dua ettiler. Yaklak otuz be bin kiinin boazn kestiler ve bu kutsal belirti onlara byk sevin verdi.
28

arpma sona erip grkemli biimde geri ekilirken, yerde yatan Nikanor'u tandlar. lmt ve boylu boyunca yere uzanmt.
29

evredeki barmalar ve kargaalk arasnda, atalarnn dilinde mutlak Efendileri'ni vdler.

30

Kendisini can gnlden vatandalarnn hizmetine adayan ve kendi soyundan olanlara kar duyduu sevgiyi genliinden beri srdren Yahuda, Nikanor'un bann kesilmesini, ayrca koluyla omzunun da kesilmesini, bunlarn Yerualim'e gtrlmesini buyurdu.
31

Yerualim'e varnca, vatandalarn ve khinleri toplad. Ardndan sunan nnde durarak kaledeki halk ard.
32

Rezil Nikanor'un ban ve bu saygsz kiinin byk bir kstahlkla Her eye Gc Yeten Tanr'nn kutsal evine kar uzatt eli onlara gsterdi.
33

Ardndan inansz Nikanor'un dilini keserek bunun para para kulara yem olarak verilmesini, budalalnn dllendirilmesi iin de tapnakta grlebilecek biimde aslmasn buyurdu.
34

Bunun zerine herkes ge bakarak yce Rab'bi vp yle dedi: "Kendi evini kirlenmekten koruyan ycedir!"
35

Yahuda, Nikanor'un ban kaleye* ast. Bu herkes iin Rab'bin desteinin ortada olan ak belirtisiydi, *O tarihte kale hl Asurlular'n elindeydi.

36

Oy birliiyle kabul edilen bir kararla o gnn hi yadsnmamas ve on ikinci ayn on nc gnnn* kutlanmas onayland. Arami dilinde bunun ad Adar'dr, Mordekay gnnn arifesidir. *Buna Nikanor gn denir. Derleyen Kiinin Son Sz
37

Nikanor olay bylece sona eriyor. Kent braniler'in elinde kald iin ben de bu yapt burada bitiriyorum.
38

Bu yapt iyi derlenmise ve istee uygunsa, amacma ulatm demektir. Yok bu yapt deersiz ve orta derecedeyse, yapabildiim bu kadar.
39

Nasl ki arab ya da suyu tek bana imek ktyse, oysa su eklenmi arap beeniye uygunsa ve olaanst bir huzur duygusu veriyorsa, ayn biimde olaylar ustaca ele alnrsa, yky okuyanlarn kavray oalr. Bu tmceyle szlerime son veriyorum.

MAKABELER'N NC KTABI GR Bu kitap bamszlk savandan nceki olaylar anlatmaktadr. .S. 39 ya da 40 ylnda yazld dnlmektedir. Bu kitap .. 217 ylnda IV. Ptolemi'nin tapnan En Kutsal Yer adl blmne girmesini ve Yahudiler 'e yapt basklar anlatr. Ana Hatlar 1:1-3:30 Rafia sava 4:1-21 Yahudiler'in skenderiye'ye srlmesi 5:1-6:41 Yahudiler'in idam engelleniyor 7:1-23 Ptolemi'nin mektubu Rafia Sava

1
2

Filopator geri dnen kiilerden denetim altnda tuttuu blgelerin Antiyokus tarafndan ele geirildiini renince tm kuvvetlerine, hem piyadelere hem de svarilere buyruk verdi. Yanna kz kardei Arsino'yu alarak Rafia yaknnda Antiyokus'un ordugah kurduu yere ilerledi. Ancak Teodotus adnda bir adam, tasarlad dzeni gerekletirmekte kararlyd. Daha nce kendisine verilen Ptolemaik'in silahlarn alp geceleyin Ptolemi'nin adrna girdi. Amac tek bana onu ldrp savaa son vermekti.
3

Fakat Drimilus'un olu olarak tannan ve aslen Yahudi olan, ama sonradan atalarn geleneklerine ihanet edip dinini deitiren Dositeus, kral uzaklatrp adrnda nemsiz bir kiinin bulunmasn salamt. Bylece kral hedef alan bu kiinin bana geldi.
4

iddetli bir atma oldu, sava Antiyokus kazanyor gibiydi. Arsino dvnerek salar dank bir biimde gzyalar iinde askerlerin nne gidip sava kazanmalar durumunda her birine iki mina altn vereceini syledi. Bylece kendilerini, karlarn ve ocuklarn cesurca savunmalar iin onlar tevik etti.
5 6

Sonunda dman bozguna uratld ve ok sayda esir alnd.

Kurulan dzeni bozduktan sonra Ptolemi yakn kentleri ziyaret edip onlar tevik etmeye karar verdi.
7

Ziyarette bulunarak ve kutsal yerlerine armaanlar balayarak halknn cesaretini glendirdi.

Filopator Tapnaa Girmeye alyor

8

Yahudiler, kendisini karlamak, olup bitenlerden dolay kutlamak ve ona armaanlar sunmak zere ihtiyarlar ve kurul yelerinin bazlarn gnderdikleri iin Filopator en ksa zamanda onlar ziyaret etmek iin sabrszlanyordu.
9

Yerualim'e vardktan sonra en ulu Tanr'ya kurban kesip kran sunular sunarak kutsal yere uygun deni yapt. Bunun zerine alana girip gzelliinden ve mkemmelliinden etkilenerek
10

tapnan harika dzenine hayran kald ve yreinde Kutsal Yer'e girme arzusu dodu.
11

Kendi halkndan kiilere, hatta khinlere bile tapnaa girmenin yasak olduunu, hepsinden stn olan bakhinin bile yalnz ylda bir kere girebildiini ve bu yzden kendisinin de girmesinin yasak olduunu sylediklerinde kral hi ikna olmad.
12

Kutsal Yasa kendisine okunduktan sonra bile girme hakkna sahip olduunu ileri srmekten vazgemeyerek, "O adamlar bu onurdan yoksun klnm olsa da ben yoksun kalmamalym" dedi.
13

Bunun zerine dier tapnaklara girdiinde neden kimsenin onu engellemediini sordu.
14

Birisi dncesiz bir ekilde bunu bir uur belirtisi olarak grmenin doru olmadn syledi.
15

Kral yle karlk verdi: "Fakat oralara girebildiime gre buraya girmemi isteseler de istemeseler de girmemin bir sakncas olmamal." Yahudiler'in Ptolemi'ye Kar Direnii
16

Bunun zerine kutsal giysilerini giymi khinler yere kapanp bulunduklar durumda ulu Tanr'nn yardm etmesi ve bu kt niyetin yol aaca felaketi nlemesi iin yalvardlar. Tapna feryatlar ve gzyalaryla doldurdular.
17

Kentte kalanlar gizemli bir olayn gerekletiini dnerek rahatsz olup acele ile dar ktlar.
18

nzivaya ekilmi gen kadnlar odalarndan kp annelerine kotular, salarna toz serperek sokaklar atlar ve iniltilerle doldurdular.
19

Evlenmek zere yeni sslenmi gelinler, evlilik birlemesi iin hazrlanm zifaf odalarn terk edip sergilenmesi gereken arbal tutumu bolayarak kente byk bir tela iinde akn ettiler.
20

Anneler ve dadlar yeni domu bebekleri, bazlarn evlerde bazlarn sokaklarda oraya buraya brakp arkalarna hi bakmadan yce tapnakta toplandlar.
21

Kraln Kutsal Yer'e kar yapmay dnd saygszlktan dolay oraya toplanan halkn yalvarlar oktu.

22

Ayrca daha cesur olan yurttalar ne kraln tasarlarnn ne de niyetlendii amacn gereklemesini ilerine sindiremiyorlard.
23

Bunlar, Kutsal Yer'de byk bir kargaa yaratarak barp yurttalarn silah kuanmaya ve atalarnn yasas iin cesaretle lmeye ardlar. Yal erkekler ve ihtiyarlar tarafndan zorla engellenerek dierleriyle ayn ekilde durarak yalvarmaya baladlar.
24 25

Bu arada kalabalk dua etmeyi srdrd,

ayn zamanda krala yakn olan ihtiyarlar onu, eitli yollarla niyetlendii tasandan vazgeirmeye ve kibirli dncesini deitirmeye altlar.
26

Fakat o kstahlap hibir eye aldr etmedi ve sz edilen dnceyi gerekletirmek iin yaklamaya balad.
27

evresindekiler bunu grnce halkmzla birlikte iinde bulunduklar skntda onlar savunacak gte Olan' armaya ve bu yasa d ve kstaha davrana gz yummamas iin yalvarmaya baladlar.
28 29

Kalabalklarn srekli, iddetli ve gl feryad byk bir grlt yaratt.

Kutsal Yer kirleneceine herkes gerekten lmeyi yeledii iin yalnz insanlar deil, sanki duvarlar da tm yeryz de feryat ediyordu. Bakhin Simon'un Duas

2
2

Bunun zerine Bakhin Simon Kutsal Yer'e doru dnp diz kt ve sakin bir ekilde ellerini saygyla ap yle dua etti: Rab, gklerin kral, btn yaratla egemen, kutsallar arasnda en kutsal Olan, tek egemen, Her eye Gc Yeten, gururu ve gc ile ycelen Rab, bu saygsz ve zndk adam yznden derin ac eken bizlere bak.
3

nk her eyin yaratcs ve her eyin stnde egemenlik sren sen adil bir kralsn. Kibirli ve saygszca davrananlar yarglarsn.
4

Gemite adaletsizlik yapanlar yok ettin. Aralarnda kendi glerine ve cesaretine gvenen devler vard, ama snrsz bir tufan gndererek onlar ykma urattn.
5

Kstaha davranan ve ktlkleriyle n yapm olan Sodom halkn ate ve kkrtle yok ettin; onlar sonraki kuaklar iin bir rnek yaptn.
6

Kutsal halkn srail'i kle yapan kibirli firavunun zerine birok felaketler gndererek byk gcn gsterdin.
7

Halkn sava arabalaryla ve askerle kovaladnda sen onlar denizin diplerinde bodun. Fakat tm yaratln zerinde egemen olan sana gvenenleri gvenle geirdin.
8

Ellerinin eserini grdklerinde Her eye Gc Yeten seni vdler.

Sen, ey Kral, snrsz ve llmez dnyay yarattktan sonra hibir eye gereksinim duymamana karn, bu kenti seip adn uruna kutsadn. Grkemli huzurunla ycelttiin zaman byk ve onurlu adnn ycelii iin onu salam bir temel yaptn.
10

srail halkn sevdiin iin skntya dtmz veya baarsz olduumuz durumda bu yere gelip dua ettiimiz zaman yalvarmza kulak vereceine sz verdin.
11 12

Gerekten de doru ve sadksn.

Zulmedildikleri ve kmsendikleri zaman atalarmza yardm edip onlar byk ktlklerden korudun.
13

Ey kutsal Kral, bak imdi gnahlarmz ok ve byk olduu iin ac ile eziliyor, dmanlarmza baml oluyor ve aresizlik iinde yakalanyoruz.
14

Dmzde bu kstah ve zndk adam, yeryznde senin grkemli adna adanm Kutsal Yer'i kirletmeye cret ediyor.
15 16 17

nk senin konutun insanlarn yaklaamayaca cennetlerin cennetidir. Fakat halkn srail'e kendi grkemini ltufla baladn iin sen bu yeri kutsadn.

Bu adamlarn gerekletirdii kirlilik iin bizi cezalandrma. Bizi bu saygszlktan sorumlu tutma. Yoksa sulular fkeleriyle vnp dillerinin gururuyla coarak
18

'Tiksindirici putlarn evleri nasl ayaklar altna alndysa biz de kutsal konutu yle inedik' diyecekler.
19 20

Gnahlarmz sil, yanllklarmz kaldr ve merhametini bu saatte gster.

Merhametlerin bize abucak yetisin, ruhu ezik ve mahzun olanlarn azna vg ezgileri koy ve bize esenlik ver." Tanr'nn Ptolemi'yi Cezalandrmas
21

Bunun zerine her eyin ilk Babas, kutsallar arasnda en kutsal Olan, her eyi gren Tanr, yasaya uygun bu yalvar iitip kendini kibirce ve saygszca yceltmi olan cezalandrd.
22

Bir kam rzgarda nasl sallanrsa Tanr da onu ylece sallad. yle ki yerde aresizce uzand. Adil bir cezayla vurulduu iin kollaryla bacaklarnn tutmamasnn yan sra konuamyordu.
23

Bunun zerine urad sert cezay grnce yaamn yitireceinden korkarak arkadalaryla korumalar byk bir korku ve panie kapldlar ve onu oradan srklediler.
24

Bir sre sonra dzeldi. Fakat cezalandrlm olmasna karn tvbe etmedi ve sert tehditler savurarak oradan uzaklat. Yahudiler'e Kar Saldrlar

25

Msr'a vardnda sz edilen ve adil olan her eye yabanclam iki arkadalarnn yardmyla ktlk etme niyetlerini eyleme dkmeye devam etti.
26

Saysz ehvetli eylemleriyle yetinmedi. O kadar ileri gitti ki, cretkr bir ekilde eitli yrelerde kt raporlar uydurdu. Arkadalarnn bir ou kraln amacn azimlice yerine getirerek onun isteine boyun ediler.
27

Yahudi toplumunu herkesin gz nnde utanca bomay nerdi ve meydandaki kuleye zerinde u yazt olan bir ta yerletirdi:
28

"Kurban kesmeyenlerin hibiri kutsal yerlerine giremez. Ayrca Yahudiler'in hepsi kayt olup vergi deyecek ve kle konumunda olacaktr. Kar koyanlar zorla tutuklanp ldrlecektir.
29

Kaydolanlarn bedenlerine ate ile Diyonisos'un sarmak sembol dalanacak ve nceki snrl konumlarna indirilecekler."
30

Herkese dman gibi grnmemek iin de bunun altna unlar yazdrd: "Ancak onlardan biri gizemli inanlar benimseyenlere katlmay seerse skenderiyelilerle eit yurttalk haklarna sahip olacaktr."
31

Baz kiiler doal olarak kentlerinin dinini srdrmenin bedelini demek istemediler ve ileride kraln gzne girebileceklerini dnerek hemen teslim oldular.
32

Fakat halkmzn ou cesur bir ruhla sapasalam durup inanlarn inkar etmediler; yaamlar karlnda para deyerek kendilerini kayt ileminden kurtarmaya altlar.
33

Yardm alma umutlarn kararllkla beslediler ve ayrlanlar Yahudi halknn dmanlar olarak grp onlardan nefret ederek onlar arkadalk ve yardmdan yoksun braktlar. Yahudiler ve Komular

3
2

Kstah kral durumun farkna varnca o kadar hiddetlendi ki, yalnz skenderiye'de yaayan Yahudiler'e fkelenmekle kalmayp zellikle krsal blgelerde bulunanlara kar iddetli bir ekilde dman kesildi. Yahudiler'in tmnn bir araya toplanp en acmasz yntemlerle ldrlmelerini buyurdu. Bu hazrlklar yaplrken Yahudi halkna kar dzen kurup zarar vermek isteyenler tarafndan yle bir dmanca sylenti yayld. Yahudiler'in geleneklerinin bakalar tarafndan yerine getirilmesine engel olduklar ynnde bir rapor buna gereke oldu.
3 4

Yahudiler'se hanedana kar amaz bir ballk ve iyi niyet sergilemeyi srdrdler.

Ancak Tanr'ya taptklar ve O'nun yasasna gre yaadklar iin yiyecek konusundaki ayrlklarn bozmadlar. Bu yzden baz kiilerin gznde irentiler,
5

ama yaam biimlerini doru kiilerin iyi eylemleriyle ssledikleri iin herkesten sayg grdler.

Ne var ki, dier uluslardan olanlar, onlarn kendi halklar iin yararl hizmetlerini grmezden geldiler.
7

Bunun yerine ibadet ve yiyecek konusundaki deiikliklere ilikin dedikodu yaptlar ve bu insanlarn ne kral ne de grevlilerine sadk olduklarn, tersine kraln hkmetine kar ve dman olduklarn ileri srdler. Bu nedenle Yahudiler'i sra d bir dille knadlar.
8

Bu insanlarn etrafnda beklenmedik bir kargaa ve aniden oluan kalabalklar gren kentteki Grekler hibir hakszla uramam olmalarna karn onlara yardm edecek gte deildiler. nk onlar da zulm altnda yayorlard. Durumlarna zldklerinden onlar teselli etmeye altlar. Koullarn dzeleceini dnyorlard.
9

nk hibir su ilememi byle byk bir halkn yok olmak zere terk edilmesi doru deildi.
10

Komular, arkadalar ve meslektalarnn bazlar onlar zaten gizlice kenara ekmi ve yardm salamak iin daha fazla aba gstereceklerini syleyip onlar koruyacaklarna sz vermilerdi. Ptolemi'nin kard Buyruk
11

Bu srada talihli olmakla vnen ve ulu Tanr'nn gcn hesaba katmayan kral, amacn dzenli bir ekilde gerekletirebileceini dnerek onlara kar u mektubu yazd:
12

"Kral Ptolemi Filopator'dan Msr'da ve tm blgelerindeki generaller ve askerlerine selam ve salk olsun:
13 14

"Bendeniz ve hkmetim esenlik iinde bulunmaktayz.

Bildiiniz gibi Asya'da sefer yaptmz srada sava, ilahlarn istemli olarak bizimle birlikte davranmasndan tr tasarladmz gibi sonuland.
15

Kili-Suriye ve Fenike'deki halklara mzrak zoruyla deil merhamet ve byk bir yardmseverlikle, onlara kar gnlden iyi davranarak egemenlik srmemiz gerektiini dndk.
16

Kentlerdeki tapnaklara byk gelirler saladktan sonra Yerualim'e de varp aklszlklarndan vazgemeyen o kt insanlarn tapnan onurlandrmaya gittik.
17

Szde huzurumuzu kabul ettiler, fakat eylemleri itenlikten yoksundu. nk i tapnaklarna girip onu muhteem gz kamatrc gzellikte balarla onurlandrmay nerdiimizde
18

geleneksel kibirlerine kaplp girmemize engel oldular. Fakat herkese ynelik iyi niyetimizden dolay gcmzn sergilenmesinden kurtuldular.
19

Bize kar olan dmanlklarn srdrmekle btn uluslarn arasnda krallara ve kendi iyiliklerini dnenlere kafa tutan tek halk oldular. Hibir davrann itenlikle yapldna inanmak istemiyorlar.

20

"Fakat biz Msr'a zaferler kazanm olarak girdiimizde aklszlklarna gz yumduk. nk biz btn uluslara kar cmerte davranrz.
21

Yaptmz iyilikler arasnda u da vard: Bizimle yaptklar ibirlii ve balangtan beri onlara cmerte emanet edilen ok saydaki ilerden dolay buradaki yurttalarna genel af ilan ettik ve bir deiiklik yapma yrekliliini gstererek onlara skenderiye yurtta olma ve olaan dinsel trenlerimize katlma hakkn tanmaya karar verdik.
22

Fakat doutan gelme kt niyetleri nedeniyle bunu aykr bir ruhla alglayp iyi olan hor grdler. Srekli ktle eimli olduklarndan
23

paha biilmez deerdeki yurttal kmsemekle kalmayp ayn zamanda aralarnda bize itenlikle yakn olan kiilere kar hem szle hem sessizlikle nefretlerini sergilediler. Her koulda, dk yaam biimlerine uygun bir ekilde yaknda politikamz deitireceimizden kukulanyorlar.
24

Bize kar olduklarna inandmz iin ani bir kargaann meydana gelmesi durumunda bu saygsz insanlar arkamzda vahi dmanlar ve hainler olarak durmasnlar diye nlemler alm bulunuyoruz.
25

Dolaysyla bu mektup gelir gelmez dmanlara uygun, kesin ve utan verici idam cezasn ekmek zere aranzda yaayanlar, karlar ve ocuklaryla birlikte, demir prangalara vurup aalamalara varan sert bir tutumla bize gndermeniz iin buyruklar verdik.
26

nk bunlarn hepsi cezalandrldktan sonra nmzdeki sre iin hkmetin elimizde iyi bir durumda ve dzenli olacana eminiz.
27

Fakat Yahudiler'i koruyanlar, ister yal ister ocuk ya da bebek olsun, aileleriyle birlikte lene kadar acmaszca ikence grecektir.
28

hbarc olarak almaya istekli olanlar cezalandrlanlarn malvarlna sahip olacak, ayrca krallk hazinesinden iki bin drahmi alacak ve zgrle kavuacaktr.
29

Bir Yahudi'ye koruma salayan bir yer ortaya karlrsa oras yaklalmaz ilan edilip atele yaklacak ve her canlya sonsuza dek yararsz hale getirilecektir."
30

Mektup yukardaki ekilde yazlmtr.

Yahudiler'in skenderiye'ye Srlmesi

4 Bunun zerine bu buyruun ulat her yerde devlet kasasndan Yahudi

2

olmayanlar iin bir ziyafet dzenlendi ve byk bir sevin vard. nk uzun zamandr yreklerinde sakladklar dmanlk imdi ortaya km ve dile getirilmi durumdayd. Fakat Yahudiler srekli yas tutuyor, at yakyor ve gzyalar iinde feryat ediyordu. Her yerde yrekleri yanyordu ve onlarn mahvolmas iin kartlan bu beklenmedik buyruktan dolay inliyorlard.

Hangi blge ya da kent, hangi yerleim yeri ya da hangi sokaklar onlar iin yas ve alama sesleriyle yanklanmyordu ki!
4

nk birok kentte generaller tarafndan o kadar zalim ve acmasz bir ekilde gnderiliyorlard ki dmanlarnn bazlar bile, gzlerinin nndeki sra d cezalar karsnda acnacak durumda olanlar grp yaamn belirsizlii zerinde dnerek bu perian insanlarn srgn edilmesine gzyalar dktler.
5

nk gtrlenler arasnda ok sayda yal, ak sakall, iki bklm olmu, ar aksak yryen erkekler vard. Utan verici davranlarn basksyla srlerek hzl admlarla yrmeye zorlanyorlard.
6

Evlilik hayatna balamak zere zifaf odasna yeni girmi gen kadnlarn sevincinin yerini alay ald. Mr kokulu salarna kller serpmi olarak, peesiz bir biimde gtrldler. Putperestlerin acmasz zulm onlar ykma uratt ve dn ezgisi yerine hep birlikte at yaktlar.
7

Gemiye bindirme yerine kadar bal olarak ve herkesin gz nnde iddetle srklendiler.
8

elenk yerine boyunlarnda ipler tayan genliklerinin doruundaki kocalar, dn leninin geri kalan gnlerini neeli bir enlik kutlayarak deil at yakarak geirdiler. nk lmle burun burunaydlar.
9

Prangalara vurulmu olarak yabanl hayvanlar gibi gemilere bindirildiler; bazlar gemideki oturma yerlerine boyunlarndan baland, bakalarnn ayaklarysa krlmaz prangalara vuruldu.
10

Ayrca hainlere yarar bir uygulamayla karlamalar iin yolculuk boyunca deliksiz bir gverte altnda, koyu karanlkta hapsedildiler. Yahudiler'in edia 'daki Tutukluluu
11

edia diye adlandrlan yere getirildiklerinde ve yolculuk kraln buyruuna uygun bir biimde sona erdiinde bu insanlar kentin karsnda yaplm olan kocaman surlu bir hipodroma koyuldular. Kenttekilerin ve kente gelen herkesin onlarla alay etmesi iin en uygun yer burasyd. Bylece ne kraln kuvvetleriyle bir balant kurabildiler ne de kentin snr iinde olduklarn ileri srebildiler.
12

Bunlar yerine getirildikten sonra kral, Yahudiler'in kentteki yurttalarnn kendi akrabalarnn balarna gelen talihsizliin yasn tutmak zere kentten gizlice kp ac ac aladklarn duyunca
13

fkelenip yas tutanlarn da cezalarnn en ufak ayrntsna kadar dierleriyle ayn sonu paylamalarn buyurdu.
14

Daha nce ksaca sz edilen ar i cezas iin deil, btn halk kraln buyurduu akl almaz ikenceleri grmek zere birer birer kaydolacak ve bunun sonucunda bir gn iinde btn ulus yok edilecekti.
15

Bu yzden, bavuran bu insanlarn kayt ilemleri gnein douundan batna kadar ac bir acelecilikle ve son derece youn bir almayla yapld ve krk gn sonra hl tamamlanmam olan bu i sona erdi.

16

Srekli byk bir sevinle coan ve putlarnn uruna ziyafetler dzenleyen kral, geree yabanclam akl ve saygsz azyla en ulu Tanr'ya kar uygunsuz szler kullanyor, ama konuamayan, iletiim gcnden yoksun olan, kimseye yardm edemeyen eyleri vyordu.
17

Fakat az nce belirtilen dnemden sonra katipler, Yahudiler'in bitmek bilmeyen saylarndan dolay saymn bitiremeyeceklerini krala bildirdiler.
18

Yahudiler'in ou hl krsal blgelerde olduu halde bazlar kendi evlerinde, bazlar sarayda oturuyordu. Bu grev Msr'daki tm generalleri ayordu.
19-20

Onlar ka yolu salamak iin rvet almakla sulayp kt tehdit etti. Ancak kullandklar kalem kadn tkenmi olduunu syleyip bunu kantladklar zaman bu konuda btnyle ikna oldu.
21

Fakat bu olay, gkten Yahudiler'e yardm edenin kar koyulmaz ltfundan dolay gereklemiti. Yahudiler'in dam Edilmesi ki Kere Engelleniyor

Bunun zerine btnyle katlaan kral ezici bir fke ve gazapla doldu. Yahudiler'in kt kaderleriyle karlamalar iin fil bakcs Hermon'u arp ertesi gn saylar be yz olan filleri bol miktarda saf arap ve avular dolusu gnnk ile sarho edip bol bol itikleri ikinin etkisiyle lgna dnen filleri Yahudiler'in zerine salmasn buyurdu.
3

1-2

Bu buyruklar verdikten sonra zellikle Yahudiler'in dmanlar olan arkadalar ve ordu komutanlaryla birlikte yaptklar ziyafete dnd.
4 5

Fil bakcs Hermon ise buyruklar ballkla yerine getirmeye koyuldu.

Yahudiler'in denetlenmesiyle grevlendirilmi ve btn halkn tam olarak ykma urayacana inanm hizmetiler akam zaman kp bu perian insanlarn ellerini balayp gece boyunca srecek olan gzetim iin hazrlklar yaptlar.
6-8

Her ynden balanarak sktrlm olduklar iin dier uluslarn gznde Yahudiler yardm edilemeyecek duruma dmlerdi. Fakat gzyalaryla ve susturulmas zor haykrlarla Her eye Gc Yeten, her gcn Egemeni Olan, merhametli Tanr ve Babalar'n arp onlara kar gerekletirilmeye allan bu kt tasary intikamla engellemesi ve grkemli bir belirtiyle kendileri iin hazrlanm bu kt kaderden kurtarmas iin dua ettiler.
9

Yalvarlar da gayretle ge ykseldi.

10

Bu arada ok miktarda arap iinceye ve gnnk ile tka basa doluncaya kadar zavall filleri sarho eden Hermon, hazrlklar konusunda krala bir rapor vermek zere sabah erkenden avluya gelip kendini takdim etti.
11

Fakat Rab, balangtan beri gece gndz diledii kiiye verdii iyilik olan uyku payn kraln zerine gnderdi.

12

Rab'bin bu yaptndan tr yle derin ve keyifli bir uykuya dald ki, yasad amac suya dt ve inat tasars btnyle engellendi.
13

Bunun zerine belirlenen saatten kurtulduklar iin Yahudiler kutsal Tanrlar'n vp kolayca barann her eye gc yeten elinin gcn kibirli olan dier uluslara gstermesi iin yalvardlar.
14

Fakat saat neredeyse on buuk olduunda davetlerden sorumlu kii konuklarn toparlandn grnce krala yaklap onu drtt.
15

Kral glkle uyandrdktan sonra ziyafet saatinin gemekte olduunu anmsatarak durumu ona anlatt.
16

Bunu deerlendirdikten sonra kral iki imeyi srdrd ve ziyafet iin gelenlerin karsna oturmalarn buyurdu.
17

Bundan sonra onlar elenmeye tevik etti ve ziyafetin kalan zamann daha da neeyle kutlamalar iin srar etti.
18

Toplant epey ilerledikten sonra kral, Hermon'u arp tehditler ederek ondan Yahudiler'in neden gnn sonuna kadar sa kalmalarna izin verildiini aklamasn buyurdu.
19-20

Fakat Hermon kraln arkadalarnn da yardmyla kendisine verilen buyruklar gn aarmadan kusursuzca yerine getirdiini aklad zaman vahi kral Falaris'inkinden daha byk bir acmaszlkla Yahudiler'in bugnk uykularndan yararlandklarn syledi. "Ama yarn hi bir erteleme olmakszn yasaya kar gelen Yahudiler'in yok edilmesi iin filleri ayn ekilde hazrla" diye ekledi.
21

Kral konumasn bitirdikten sonra orada bulunan herkes neeli ve istekli bir ekilde oybirliiyle onaylayp kendi evlerine dndler.
22

Fakat geceyi uyumaktan ok, yok edilmeye mahkum olduunu sandklar bu insanlara ilerinden hakaretler ederek geirdiler.
23

Sabah erkenden horoz ter tmez hayvanlar hazrlam olan Hermon onlar byk arenada hareket ettirmeye balad.
24

Kent halk byk bir kalabalk oluturacak ekilde bu ackl gsteri iin toplanm gn douunu sabrszlkla bekliyordu.
25

Fakat zamanlar bitmek zere olan Yahudiler ellerini ge uzatp gzyalar iinde hznl atlarla en ulu Tanr'ya tekrar yardm etmesi iin son nefesleriyle yalvardlar.
26

Gne daha aarmamt. Kral arkadalarn kabul ederken Hermon, kraln arzusunu yerine getirmeye hazr olduunu belirterek gelip onlar darya davet etti.
27

Fakat kral bunu iittii zaman ok olaand olan dar kma davetinin de etkisiyle anlama gcnden btnyle yoksun kalarak kendisi iin byk gayretle yerine getirilen grevin ne olduunu sordu.
28

Bu her eye egemen olan Tanr'nn iiydi. nk O nceden yaplm olan tasarlar krala unutturmutu.

29

Bunun zerine, "Ey kral, gayretli amacnz uyarnca" diyerek kraln arkadalaryla Hermon hayvanlarn ve askerlerin hazr olduunu bildirdi.
30-31

Fakat bu szler zerine kar koyulmaz bir ekilde fkelendi. nk Tanr'nn isteiyle bu konuda aklnn dengesi bozulmutu. Tehdit savurucu bir bakla yle dedi: "Eer anne baban ya da ocuklarn burada olsayd bana ikayet etmek iin hibir neden brakmayan, atalarma olaanst lde tam ve salam bir ballk sergilemi olan Yahudiler yerine vahi hayvanlara zengin bir ziyafet olmalar iin onlarn hazrlanmalarn buyururdum.
32

Birlikte yetimemi olsak ya da sana yararllndan kaynaklanan sevgi duymasaydm gerekte bunlarn yerine sen yaamndan olurdun." Bu grev Msrdaki tm generalleri ayordu.
33

Bylece Hermon beklenmedik ve ok tehlikeli bir tehditle kar karya kald. Baklarnda derin bir korku belirdi ve surat asld.
34

Kraln arkadalar toplanm olan insanlar kendi ilerine salvererek teker teker oradan sessizce gnderdiler.
35

Bunun zerine kraln sylediklerini iiten Yahudiler krallarn kraln, kendini gsteren Rab Tanr'y vdler. nk bu da O'ndan alm olduklar bir yardmd.
36

Fakat kral konuklarnn elenceye dnmeleri iin srar edip kutlamay ayn ekilde devam ettirdi.
37

Hermon'u arp tehdit ieren bir ses tonuyla, "Sen zavall aalk, bu konularda ka kere sana buyruk vereceim" dedi,
38 39

"Yarn Yahudiler'in yok edilmesi iin filleri bir daha hazrla!"

Fakat onunla birlikte sofrada oturan grevliler aklnn dengesizliine hayret edip yle itiraz ettiler:
40

Ey kral, bizi aptal yerine koyup daha ne kadar snayacaksn? nc kez yok edilmeleri iin buyruk verip bu konudaki kararnz bozuyorsunuz.
41

Bunun dourduu beklenti nedeniyle kentin tm kargaa iinde; bir yn insanla doldu ve her an yamalanma tehlikesiyle kar karya."
42-43

Bunun zerine fke dolan ve her ynyle vahi Falaris'e benzeyen kral, Yahudiler'in korunmas iin dncelerinde gelien deiiklie aldr etmeksizin Yahudiler'i hayvanlarn ayaklar altnda ezilmek zere hemen lme gndereceine, ondan sonra da Yahudiye'nin zerine yryp ate ve mzrakla hemen yerle bir edeceine ve kendisinin giremedii tapna btnyle yakarak iinde kurban kesenleri sonsuza dek tapnaksz brakacana salam ve geri alnamaz bir ant iti.
44

Bunun zerine kraln arkadalar ve grevliler byk sevin iinde ayrldlar. Kendilerinden emin bir ekilde askerlerini nbet tutmaya en elverili noktalara yerletirdiler.
45-46

Kent hipodroma girmeye alan ve itiip kakan saysz insanlardan oluan bir kalabalkla dolmutu. Hayvanlarn gnnk ile kartrlm kokulu arapla delilik

derecesinde sarho edilmesinden ve korkun aletlerle donatlmasndan sonra, fil bakcs afak vaktinde avluya girip sz konusu eylem iin kral harekete gemeye zorlad.
47

Bu yzden katlam yreinden dolay kral, kfr dolu akln iddetli bir fkeyle doldurduunda sz konusu halkn ac ve aresiz ykmna kendi gzleriyle tank olmak zere hayvanlarla birlikte byk hmla kt.
48

Yahudiler, kapdan kan fillerin ve arkalarndan gelen askerlerle kalabaln att admlardan tr kalkan toz bulutunu grp kan byk grlty ve sesleri duyunca
49

yaamlarnn son anna ve en ackl bekleyilerinin sonuna geldiklerini dnerek ac feryatlar ve iniltilerle kendilerini birbirlerinin kollarna braktlar. Anne babalar ve ocuklar, anneler ve kzlar, memelerinden son st emziren anneler akrabalara sarldlar ve ptler.
50-51

Bununla kalmad, daha nce gkten aldklar yardm dnerek hep birlikte yere kapandlar. Bebekleri memelerinden alp yksek sesle haykrarak lm kapsnn eiinde olduklar iin her gcn stndeki Egemen'in kendilerine merhamet etmesi ve kendisini gstermesi iin yalvardlar.

Elazar'n Duas

6
3

O srada lkedeki btn khinler arasnda n salm, ya olduka ilerlemi ve yaam boyunca her tr erdemle gzellemi Elazar adnda bir khin evresindeki ihtiyarlarn kutsal Tanr'y armay brakmalarn isteyip kendisi yle dua etti: "Byk gce sahip Kral, Yce Olan, tm yaratl merhametle yneten Her eye Gc Yeten Tanr, brahim'in torunlarna bak! Ey Baba, yabanclarn topraklarnda yabanc olarak mahvolmakta olan ve senin kutsal paynn halk olan aziz Yakup'un ocuklarna bak!
4

Sen, Msr'n eski hkmdarn, yasaya aykr kstahl ve vngen diliyle kendini ycelten firavunu ok sayda sava arabalar ve kibirli ordusuyla birlikte denizde boarak yok ettin. Bylece merhametin n srail ulusunun zerine satn.
5

Sen, ya Rab, kendi gcn birok ulusa gstererek saysz kuvvetleriyle vnen, mzrak zoruyla btn dnyay ele geirmi olan ve senin kutsal kentine kar zc szlerle bbrlenerek kstahlaan zalim Asur Kral Sanherib'i parampara ettin.
6

Sen, bo eylere kulluk etmemek iin kendilerini gnl rzasyla atee teslim eden Babil'deki yolda, hararetle yanan oca i ile serinleterek en ufak zarar grmelerine izin vermeden kurtarp atei dmanlara kar evirdin.
7

Kskan iftiralardan dolay aslanlara yem olmak zere yer altna atlan Daniel'i hibir zarar grmeden gn na kardn.

Sen, Baba, kocaman deniz canavarnn karnnda kalan Yunus'u koruyup ailesine sa salim kavuturdun.
9

imdi kstahlktan nefret eden, herkesi koruyan, merhameti engin olan sen, iren ve vahi uluslarn kt davranlaryla kar karya kalan srail halkna kendini en ksa zamanda akla.
10

"Srgndeyken sana yaramayan baz eylere kartysak da bizi dmann elinden kurtar Rab ve senin seecein felaketle bizi yok et.
11

Kendini beenmiler, 'Tanrlar bile onlar kurtarmad' diyerek sevdiin halkn ykma uratmakla aptalca bir kibire kaplmasnlar.
12

Ama sonsuz Olan, btn kudretin ve gcn sahibi, imdi bizimle ilgilen ve vahilerin yersiz gururundan dolay birer hainmiiz gibi yaam ellerinden alnan bize merhamet et.
13

Ey ulu Tanr, bugn Yakupun halkn kurtaracak gte olann nlenemez gc karsnda uluslar dehete kaplp tir tir titresinler.
14

Bebeklerle byklerden oluan bu kalabalk sana gzyalarn dkerek yalvarmaktadr.

15

Ey Rab, btn uluslar bizimle birlikte olduunu ve bizden yzn evirmediini anlasnlar. 'Dmanlarnn diyarnda olduklar zaman bile onlar ihmal etmedim' demitin. Evet, ya Rab, szn tut." ki Melek Yahudiler'i Kurtaryor
16

Elazar tam duasn bitirirken kral btn hayvanlar ve kibirli kuvvetleriyle birlikte hipodroma vard.
17

Yahudiler bunu grnce ge o kadar byk feryatlar ykselttiler ki, yakndaki vadiler alaylaryla yankland ve ordu dehete kapld.
18

Bunun zerine grkemli, Her eye Gc Yeten ve doru Tanr yzn gsterip gklerin kaplarn at ve Yahudiler dnda herkesin grebildii dehet verici bir grnme sahip iki grkemli melek indi.
19

Dman kuvvetlere kar durarak onlar krlmaz zincirlerle balayp aknlk ve dehete drd.
20

Kral bile tir tir titremeye balayp i karartc gururunu unuttu.

21

Hayvanlar, arkalarndan gelen askerlerin zerine yryp onlar ayaklan altnda ineyerek yok etmeye baladlar.
22

Bunun zerine nceden tasarladklarndan dolay kraln duyduu fkenin yerini merhamet ve gzyalar ald.

23

nk barmalar duyup hepsinin ykma uradn grnce alayp arkadalarn fkeyle tehdit ederek,
24

"lkeye ihanet ediyorsunuz ve gaddarlkta zalim hkmdarlar ayorsunuz" dedi, "lkenin iyiliine yarar salamayan ileri gizlice gerekletirerek efendiniz beni bile egemenlik ve yaamdan yoksun brakmaya alyorsunuz.
25

lkemizin kalelerini ballkla koruyanlar evlerinden srp hepsini aptalca buraya toplayanlar kimlerdir?
26

Balangtan beri btn uluslardan farkl olarak bize kar iyi niyet besleyen ve insann gze alabilecei en byk tehlikeleri seve seve kabul eden bu insanlara kar yasa d bir ekilde akl almaz lde kt davrananlar kimlerdir?
27

Balarn gevetin ve zn. Yaptklarnzdan dolay balanma dileyerek esenlikle evlerine geri gnderin!
28

Atalarmzn zamanndan imdiye kadar devletimize dikkate deer ve engellenmemi bir istikrar balayan Her eye Gc Yeten ve gklerde yaayan Tanr'nn ocuklarn zgr kln."
29

te syledii eyler bunlard. Hemen zgr braklan Yahudiler, lmden kurtulduklar iin kurtarclarn ve kutsal Tanr'y vdler. Yahudiler Kurtulularn Kutluyorlar
30

Bundan sonra kral dnd zaman hazineden sorumlu olan grevliyi arp yedi gn srecek bir enlik iin arap ve gerekli olan baka her eyi Yahudiler'e salamasn buyurdu. nk ykmlarn bekledikleri srada kurtulmalarn byk bir sevinle kutlamalarnn doru olduuna karar vermiti.
31

Utan verici davranlarla karlap lme yaklam olanlar, ac ve alanacak bir lm yerine kurtulu ziyafeti iin hazrlklar yaptlar. Derin bir sevinle kendi lmleri ve gmlleri iin ayrlan yeri kutlama alan olarak belirlediler.
32

At yakmay brakp harikalar yaratan Kurtarclar Tanr'y verek atalarnn ilahisini okumaya baladlar. Yas tutmaya ve alamaya son verip esenlikli bir sevincin simgesi olarak korolar oluturdular.
33

Bu olaylar kutlamak zere byk bir ziyafet verdikten sonra kral ayn ekilde yaad beklenmedik kurtar iin bolca ve devaml olarak Tanr'ya krediyordu.
34

Daha nce Yahudiler'in yok edilip kulara yem olacana inanan ve bunun iin onlar sevinle kayda geiren kiiler kendileri utanca dtklerinde iin iin inlediler ve ate pskren cesaretleri aalanarak sndrld.
35

Daha nce sylediimiz gibi Yahudiler szn ettiimiz koroyu oluturup zaman sevinli kran ilahileri ve Mezmurlar eliinde bol bol yiyip ierek geirdiler.

36

Bu olaylar iin kendi toplumlarnn ve gelecekteki kuaklarn uymas iin genel bir tre belirledikten sonra daha nce sz edilen gnleri iki ve oburluk iin deil, Tanr'nn onlara salad kurtuluu kutlayacaklar bir bayram olarak benimsediler.
37

Ondan sonra evlerine dnmek iin kraldan izin istediler.

38-39

Bylece kayt ilemleri krk gn boyunca, yirmi be Pakon'dan drt Epifi'ye kadar srmt. Yok edilmeleri iin ayrlan ve her eyin Rabbi'nin merhamet gsterip hepsini zarar grmekten kurtard gn de, be ile yedi Epifi olarak belirlenmiti.
40

Ondan sonra geri dnmek iin izin istedikleri on drdnc gne kadar kraln cmerte verdikleriyle bayram yaptlar.
41

Kral istediklerini hemen kabul edip kentlerdeki generallere verilmek zere iyi niyetli ilgisini dile getiren aadaki mektubu yazd:
Ptolemi'nin Yahudiler in Yazd Mektup

7"Kral Ptolemi Filopator'dan, Msr'da ve tm blgelerinde bulunan generallere ve

devletimin btn grevlilerine selam ve salk olsun:
2

"Biz kendimiz ve ocuklarmz iyiyiz. Byk Tanr ilerimizi arzumuza gre gerekletiriyor.
3

Kt niyetli baz arkadalarmz srar ederek krallmzda bulunan Yahudiler'i bir araya getirip birer hainmiesine acmasz ikencelerle onlar cezalandrmamz isteyip bizi ikna ettiler.
4

Gerekeleri de uydu: Bu insanlarn btn uluslara kar kt niyetli olmalar nedeniyle bunlar yaplmadka hkmetimizin salamlatrlmasnn olanakszln anlattlar.
5

Bu kiiler de Yahudiler'i kleler ya da daha dorusu hainlermi gibi kt davranlarla skitler'in geleneksel tutumlarndan daha acmasz bir gaddarlk kuanarak, soruturma ve inceleme yapmadan ldrmeye kalktlar.
6-7

Fakat bu eylemlerden dolay onlar ok sert bir ekilde tehdit edip tm insanlara kar beslediimiz acma duygusu uyarnca yaamlarn zorla kurtardk. Bir babann kendi ocuklarna kar davran gibi gklerin Tanrs'nn kesinlikle Yahudiler'i koruyacan farkettiimiz ve atalarmzla bize kar besledikleri sarslmaz iyi niyetleri ve dostluklarn da deerlendirdiimiz iin biz adil davranarak onlar konusu ne olursa olsun her sulamadan akladk.
8

Hi bir yerde onlara zarar vermeden ya da olup bitenler iin onlar mantkszca knamadan hepsinin kendi evlerine dnmelerini buyurduk.
9

nk eer onlara kar herhangi bir ktlk tasarlarsak ya da onlar en ufak bir ekilde zersek bizim karmzda lml birini deil, her gce sahip olan Egemen, yce Tanr'nn kendisini yaptklarmzn cn kanlmaz bir biimde alan bir dman olarak bulacamz bilmeniz gerekiyor. Salcakla kaln."

Yahudiler Sevinle Eve Dnyorlar

10

Bu mektubu aldklarnda Yahudiler ayrlmak iin acele etmediler. Fakat kutsal Tanr'ya ve O'nun yasasna kar bilerek gnah ileyen Yahudiler'in, hak ettikleri cezay kendi ellerinden almalarn kraldan istediler.
11

Mideleri uruna kutsal buyruklara kar gelenlerin hi bir zaman kraln ynetimi iin itenlikle davranmayacak ve yararl olmayacaklarn ileri srdler.
12

Bunun zerine kral sylediklerinin doruluunu kabul ederek kraliyet iznine ya da denetimine gerek kalmakszn krallnn her kesinde Tanr'nn yasasn ineyenleri diledikleri gibi yok etmeleri iin onlara genel yetki verdi.
13

Kral uygun bir ekilde alkladktan sonra khinler ve tm kalabalk "Haleluya" diye haykrarak sevin iinde ayrldlar.
14

Yollarna giderken karlatklar yurttalarndan kirlenmi olanlar herkesin nnde utan verici bir lmle cezalandrdlar.
15

O gn yzden fazla insan ldrdler. Tanr'ya kar saygsz olanlar yok ettikleri iin bu gn sevinli bir bayram olarak anmaya karar verdiler.
16

Fakat lmle burun buruna gelip de Tanr'ya smsk tutunarak kurtulmuluun tadn karanlar, eitli gzel kokulu ieklerle sslenmi olarak sevinle, yksek sesle, vg szleriyle ve her trl ezgiyle atalarnn Tanrs'na, srail'in sonsuz kurtarcsna krederek kentten ayrldlar.
17

Yerin bir zelliinden dolay "Gl tayc" olarak adlandrlan Ptolemais'e vardklarnda, halkn istei uyarnca donanmay yedi gndr kedilerini bekler buldular.
18

Orada kurtulularn kutladlar. nk kral, kendi evlerine varana dek yolculuklar iin gereken her eyi cmerte salamt.
19

Esenlikle karaya ktklar zaman orada kaldklar srece bu gnleri de ayn ekilde uygun kranlarla neeli bir bayram olarak geirmeye karar verdiler.
20

Bunlar kutsal bir stunun zerine yazp bayram alannda bir dua yeri adadktan sonra sa salim, zgr ve sevinten uarcasna oradan ayrldlar. nk kraln buyruu uyarnca hepsi kara, deniz ve rmak yoluyla kendi evlerine sa salim gtrlmlerdi.
21

Onur ve dehetle bakldklar iin dmanlar arasnda da daha ok itibar grdler. Ayrca hi kimse eyalarna el koyamyordu.
22

Ayrca tutulan kaytlara gre hepsi mallarnn tmn yeniden elde ettiler. Kim elinde maln tuttuysa byk korkuyla onlara geri verdi. Bylece ulu Tanr kurtulular iin alas harikalar yaratmt.
23

srail'in Kurtarcsna sonsuzlara dek vgler olsun! Amin.

ESDRAS (Vulgata'da 3.Ezra) GR .. birinci yzyln balarnda yazlm olan tarihsel bir metin. Kutsal Kitap'n Tarihler, Ezra ve Nehemya blmlerinde yazl olan bilgilere kout bir ierii vardr. Olaylarn Kutsal Kitap 'taki anlatmna ek olarak yazl en nemli ayrntlar " Gencin yks" adl blmde bulunur. Bu parada Zerubbabil'in srgnleri Yerualim 'e gtrmek iin nasl izin ald anlatlr. Ana Hatlar 1:1-58 Yoiya ve Yerualim'in d 2:1-30 Srgnden dn 3:1-4:63 muhafzn tartmas 5:1-7:15 Tapnan kuruluu ve adan 8:1-9:55 Ezra 'nn srgnlerle dn Yoiya Fsh Kutluyor

1
2

Yoiya Yerualim'de Rab iin Fsh Bayram'n kutlad. Birinci ayn on drdnc gn Fsh kurban kesti. Khinleri blklerine gre ayrarak Rab'bin Tapna'nda hizmet etmek zere grevlendirdi.
3

srail'in tapnak grevlileri Levililer'e, "Kendinizi Rab'be adayn, Antlama Sand'n Davut olu Kral Sleyman'n yaptrd tapnaa koyun" dediler,
4

"Bundan byle onu omuzlarnzn zerinde tamayacaksnz. imdi Tanrnz Rabbe ve O'nun halk srail'e hizmet edin. Aile ve boylarnza gre hazrlann.
5

srail Kral Davut'la olu Sleyman'n yazl talimatlar uyarnca hazrlann. Kardeleriniz srail halknn hizmetileri olan siz Levililer, atalarnzn blk srasna gre tapmakta sraya girin.
6

Fsh kurbanlarn kesip kardeleriniz iin hazrlayn. Fsh Bayramn Musa'ya bildirilen Rab'bin buyruklar uyarnca kutlayn"
7

Yoiya halka, hazr olan otuz bin kuzuyla olak, bin sr verdi. Bunlar sz verdii gibi, kralln mlknden halka, khinlere ve Levililer'e verilmiti.
8

Tanr'nn Tapna'nn yneticileri olan Hilkiya, Zekeriya, Yehiel Fsh kurban olarak khinlere iki bin alt yz kuzuyla olak, yz sr verdiler.

Yekonya, emaya'yla kardei Netanel, Levililer'in nderleri Haavya, Okiel ve Yozavat da Fsh kurban olarak Levililer'e be bin kuzuyla olak, yedi yz sr baladlar.
10

te olanlar yle oldu. Musa'nn yasas uyarnca Rab'be sunu sunmak iin halkn nnde uygun ekilde giyinmi olan khinlerle Levililer sraya girdiler. Mayasz ekmekten yediler, boylarna
11 12

ve ailelerine gre dizildiler. Bu onlarn sabahleyin yaptklaryd.

Onlar kurallara uygun olarak, istenildii gibi Fsh kurbann atete kzarttlar, pirinten kap ve kazanlar iinde ho koku yayarak kaynattlar,
13

Onlar tm halka dattlar. Daha sonra, kendileri ve Harun soyundan kardeleri olan khinler iin Fsh' hazrladlar.
14

nk gece yarsna kadar khinler ya sunmakla urayorlard. Bu yzden Levililer kendileri iin, Harun'un soyundan olan kardeleri khinler iin onu hazrladlar.
15

Asaf'n soyundan gelen ezgiciler Davut, Asaf, Zekeriya ve kral temsil eden Eddinus tarafndan dzenlenen kurallara uygun olarak yerlerini almlard.
16

Her kapda bir nbeti vard. Hibiri, kardeleri Levililer onlara Fsh' hazrladklar iin, nbetlerinden uzaklamaya gerek duymad.
17

Bylece Rab'be sunulan kurbanlarla yaplmas gereken eyler o gn tamamland: Fsh kutland.
18 19

Kral Yoiya'nn buyruu uyarnca, kurbanlar sunaklar zerinde Rab'be sunuldu.

O anda orada hazr bulunan srail halk Fsh ve yedi gnlk Mayasz Ekmek Bayram'n kutlad.
20

peygamber Samuel dneminden bu yana, srail'de hibir Fsh bu ekilde kutlanmamt.

21

srail krallarndan hibiri Yoiya'nn, khinlerin, Levililerin, Yahuda'yla srail halknn tmnn kutlad gibi bir Fsh Bayram kutlamamt.
22 23 24

Bu Fsh, Yoiya'nn krallnn on sekizinci ylnda kutland. Btn yreiyle Rab'bin ardnca gittiinden, Rab ondan honut kald.

Yoiya'nn yapt br iler, Rab'be ball, uygulamalar, Rab'be kar gnah ileyenlerin yks kaydedildi. Bu halk, tm br ulus ve krallklardan daha ok gnah iledi, Tanr'y fkelendiren ok iler yapt. Tanr'nn yargs da onlarn zerine geldi.
25

Yoiya btn bu ileri bitirdikten sonra Msr Kral Firavun Karkam'ta, Frat Irma'nda savaa hazrland. Yoiya onunla savamak iin yola koyuldu.

26

Msr Kral Yoiya'ya u haberi yollad: "Ey Yahuda Kral, benimle senin aranda bir anlamazlk yok.
27

Benim savam Frat'ta olduundan, Rab Tanr tarafndan senin zerine gnderilmedim. imdi Rab benimle! Rab beni destekliyor! Kenara ekil ve Rab'be kar gelme."
28

Ne var ki, Yoiya sava arabasn geri evirmedi, onunla savamak zere yola koyuldu. Rab'bin Peygamber Yeremya araclyla bildirdii szlere aldr etmedi.
29 30

Megiddo Ovasn'da onunla savaa girdi. Komutanlar Kral Yoiya'ya kar geldiler.

Kral grevlilerine, "ok yaralym, beni savatan uzaklatrn" dedi. Grevlileri annda onu sava alannn dna kardlar.
31

Onu ikinci sava arabasna bindirdiler. Yerualim'e gtrld, orada ld, atalarnn mezarlna gmld.
32

Btn Yahuda Yoiya iin alad. Peygamber Yeremya Yoiya iin bir at yazd. nderler, kadn erkek herkes onun iin atlar okudu. Bundan byle o gn, tm srail halknca atlar okunaca, yas tutulaca buyruldu.
33

Bu olaylar, Yahuda krallarnn tarihinde yazldr. Yoiya'nn her bir eylemi, grkemi, Rabbin yasasna saygs, onun nceden yaptklar ve imdi bu anlatlanlar srail ve Yahuda krallarnn tarihinde yazldr.
34

Yahuda halk babas Yoiya'nn yerine olu Yehoahaz' kral yapt. Yehoahaz yirmi yanda kral oldu.
35

Yahuda ve Yerualim'de ay krallk yapt. Daha sonra Msr Kral onu Yerualim'deki tahtndan indirdi.
36 37 38 39

Halk yz talant gmle bir talant altn demekle ykml kld. Msr Kral, Yehoahaz'n kardei Yehoyakim'i Yahuda'yla Yerualim zerine kral yapt. Yehoyakim soylular zindana att, kardei Zarius'u yakalattrp Msr'dan geri getirdi.

Yehoyakim yirmi be yanda kral oldu ve Yerualim'le Yahuda'da krallk yapt. Rab'bin gznde kt olan yapt.
40

Babil Kral Nebukadnessar ona kar geldi. Onu yksek rtbeli komutanlaryla kuatt, tun zincirlerle balayp Babil'e gtrd.
41

Nebukadnessar Rab'bin baz kutsal kaplarn ald, onlar Babil'deki kendi tapnana tayp orada saklad.
42

Yehoyakim'in yapt br iler, irenlikleri, hakknda sylenenler krallarn tarihinde yazldr.

43 44

Yerine olu Yehoyakin kral oldu. Kral olduunda on sekiz yandayd. Yerualim'de ay on gn krallk yapt. Rab'bin gznde kt olan yapt.

45 46

Bylece bir yl sonra Nebukadnessar onu ve Rab'bin kutsal kaplarn Babil'e getirtti.

Sidkiya'y Yahuda ve Yerualim Kral yapt.Sidkiya yirmi bir yanda kral oldu ve on bir yl krallk yapt.
47

O da Rab'bin gznde kt olan yapt. Rabbin szn bildiren Peygamber Yeremya'y dinlemedi.
48

Sidkiya Tanr adyla kendisine bal kalacana ant iiren Kral Nebukadnessar'a bakaldrd. nat edip srail'in Tanrs Rab'bin buyruklarna srt evirdi.
49

stelik khinler ve halkn nderleri de teki uluslarn trelerine uyarak irenlik yaptlar. Rab'bin Yerualim'de kutsal kld tapna kirlettiler.
50

Bu yzden atalarnn Tanrs ulaklar vastasyla onlar srekli uyard. nk O, halkn esirgeyip kendi tapnan korumak istiyordu.
51 52

Fakat onlar Tanr'nn ulaklaryla alay ettiler, Rab'bin peygamberlerini aaladlar.

Sonunda Rabbin fkesi halkna kar alevlendi, Kildan Kral'n onlarn zerine gnderdi.
53

Babilliler genleri tapnakta kltan geirdiler. Ne delikanlya, ne gence, ne de yalya acdlar. Rab srail halkn dmanlarnn eline teslim etti.
54

Babilliler tapnan byk kk btn eyalarn, nderlerin hazinelerini alp Babil'e tadlar.
55 56

Rab'bin Tapna'n atee verdiler. Surlar yerle bir edip kulelerini yaktlar.

Btn o gz kamatrc deerli eyleri tamamen yok ettiler. Nebukadnessar kltan kurtulanlar Babil'e srd.
57

Bunlar Pers Krall egemen oluncaya dek onun oullarnn kleleri olarak yaadlar. Bylece Rab'bin Yeremya araclyla bildirdii sz yerine geldi: "lke tutulmayan abat yllarn tamamlayncaya, yetmi yl doluncaya dek ssz kalp dinlenecek."

Kore'in Duyurusu

2 Pers Kral Kore'in krallnn birinci ylnda RAB, Yeremya araclyla bildirdii
szn yerine getirmek amacyla, Pers Kral Kore'i harekete geirdi.
2

Kore ynetimi altndaki btn halklara u yazl bildiriyi duyurdu:

"Pers Kral Kore yle diyor: 'Gklerin Tanrs yce Rab yeryznn btn krallklarn bana verdi.
4

Beni Yahuda'daki Yerualim Kenti'nde kendisi iin bir tapnak yapmakla grevlendirdi.

Aranzda O'nun halkndan kim varsa Tanrs onunla olsun. Yahuda'daki Yerualim Kenti'ne gidip srail'in Tanrs RAB'bin Yerualim'deki Tapna'n yeniden yapsnlar.
6

Krallmda yaayan yerliler, srgn olduklar yerlerde sa kalm olanlara altn,

gm, mal ve hayvanlar salamakla birlikte Yerualim'deki Tanr'nn Tapna'na gnlden sunular sunsunlar.' "
8

Sonra Yahuda ve Benyamin oymaklarnn boy balar, khinler*, Levililer ve ruhlar Tanr tarafndan harekete geirilen herkes, RAB'bin Yerualim'deki Tapna'n yeniden yapmak iin gidi hazrlklarna giriti.
9

Komular gnlden verdikleri armaanlarn yansra, altn, gm kaplar, mal, hayvan ve deerli armaanlarla onlar desteklediler.
10

Pers Kral Kore de Nebukadnessar'n Yerualim'deki RAB'bin Tapnandan alp kendi ilahnn tapnana koymu olduu kaplar kard.
11

Bunlar hazine grevlisi Mitredat'a getirterek saymn yaptrd ve Yahuda nderi ebassar'a verdi.

12

13

Bunlarn says yleydi: Bin altn kupa, bin gm kupa, yirmi dokuz gm buhurdanlk, otuz altn kase, iki bin drt yz on gm kase ve bin adet baka kaplar.
14

Btn kaplar, altn ve gm be bin drt yz altm dokuz kap teslim edildi.

15

Srgndekiler Babil'den Yerualim'e dnerken ebassar bunlarn hepsini birlikte getirdi.

16

Ne var ki, Pers Kral Artahasta'nn krall dneminde, ona hitaben, Mitredat, Taveel, Rehum, Beltetmus, Yazman imay'la Samiriye ve br yerlerde yaayan btn alma arkadalar, Yahuda'yla Yerualim'de yaayanlar sulayan u mektubu yazdlar:
17

"Efendimiz Kral Artahasta'ya, kullarnz Vali Rehum, Yazman imay ve KiliSuriye'yle Fenike'deki meclislerin br yarglarndan:
18

Efendimiz kralmzca bilinmelidir ki, sizden bize gelip Yerualim'e yerleen, asi ve kt kenti bina eden Yahudiler imdi, kentin pazar yerlerini, surlarn onaryor ve tapnan temellerini atyorlar.
19

Eer bu kent yeniden kurulur ve surlar tamamlanrsa, onlar yalnzca vergi vermeyi reddetmekle kalmayacak, krallara da kar koyacaklardr.
20

Tapnan onarm henz devam ettiinden, biz byle bir konunun ihmal edilmeyip

21

efendimiz krala bildirilmesi gerektiini, bu nedenle de, eer sizce de uygun grlrse, atalarnzn arivindeki belgeler zerinde bir inceleme yaplmas gerektiini dnyoruz.
22

Siz bu tarihi kaytlarda onlar hakknda yazlanlar grecek ve bu kentin asi olduunu, her iki kralla br kentlere de sorun yarattn,
23

Yahudiler'in asi olup, eski zamanlarndan beri kenti kuatma altnda tuttuklarn reneceksiniz. Bu kentin yerle bir edilip viran halde braklmasnn nedeni budur.
24

Bundan dolay, ey efendimiz kral, sizi haberdar etmek istiyoruz ki, eer bu kent yeniden kurulur ve surlar onarlrsa, siz bundan sonra hibir zaman Kili-Suriye ve Fenike'ye gei yoluna sahip olamayacaksnz."
25

Daha sonra kral, Vali Rehum, Beltetmus, Yazman imay ve onlarla olan Samiriye, Suriye ve Fenike'de yaayan br alma arkadalarna yle yant verdi:
26

"Bana gnderdiiniz mektubu okudum. Bunun zerine aratrma yaplmasn buyurdum. Bu kentin eskiden beri krallara kar geldii,
27

oradaki halkn isyana ve savaa yatkn olduu, Yerualim'de krallk eden gl ve acmasz krallarn zorla vergi ald saptand.
28

Bu nedenle ben de imdi, bu halkn kenti yeniden kurmalarn yasaklayan, bundan byle baka hibir eyin yaplmayaca konusunda dikkat edilmesine ilikin buyruumu veriyorum.
29

Artk, krallar rahatsz eden byle bir davrann devam sz konusu olmayacaktr."
30

Kral Artahasta'dan gelen mektup okunur okunmaz Rehum, Yazman imay'la br alma arkadalar hemen svariler ve kalabalk bir halk topluluuyla sava dzeninde Yerualim'e gidip onaranlar engellemeye baladlar. Yerualim'deki tapnan onarm Pers Kral Darius'un krallnn ikinci ylna kadar durduruldu. Kral Koruyan Muhafz

3 Kral Darius, ynetimi altndaki herkese, evinde domu olanlara, Medler'le

Persler'in ileri gelenlerine,
2

valilere, generallere ve ayrca Hindistan'dan Habeistan'a kadar ynetimi altndaki yz yirmi yedi ilin blge valilerine byk bir len verdi.
3

Onlar yiyip itiler, doyduklar zaman ayrldlar. Kral Darius yatak odasna gitti. Uykuya dalar dalmaz birden uyand.
4

Daha sonra kral koruyan gen muhafzdan biri dierlerine yle syledi:

"Haydi, her birimiz dnyada en gl olan eyi belirleyelim. Kral Darius kendisine en akllca grnen yant verene pahal armaanlar ve zaferin en byk onurunu verecektir.
6

O erguvani kaftanlar giyecek, altn kupalardan iecek, altn yatakta yatacak, altn gemli bir arabaya ve ketenden dokunmu sara sahip olacak, boynunda bir gerdanl olacaktr.
7

Bilgisinden dolay Darius'un yannda oturacak, Darius'un erkek akrabas arlacak."

8

Sonra her biri dncesini yazp mhrledi. Onlar Kral Darius'un yastnn altna koydular.
9

"Kral uyandnda yazlanlar ona verilecek" dediler, "Kralla Pers soylusu verilen seeneklerin en akllcasn seecek. Kazanan dllendirilecek." 10 Birincisi, "arap en gldr" demiti.
11

kincisi, "Kral en gldr" demiti. ncs, "Kadnlar en gl olanlardr, ama gerek her eye galiptir" demiti. Kral uyandnda onlar yazdklarn alp ona verdiler, o da okudu.

12

13

14

Sonra Medler'le Persler'in ileri gelenlerine, valilere, generallere, blge valilerine, yksek rtbeli memurlara resmi bir davet ars yapt.
15

Divan meclisindeki yerini ald. Yaz onlarn huzurunda okundu.

16

Kral, "arn gen adamlar, dncelerini aklayp sunsunlar" dedi. Bylece onlar da resmi ar zerine geldiler.
17

Oradakiler genlere, "Yazdklarnz bize aklayn" dediler.

arapla lgili Konuma

18

Bylece arabn en gl olduunu dnen adam sze balad ve yle dedi: "Efendiler, arap nasl en gldr? Tm ienlerin akllarn ayartr, batan karr.
19

O kraln, yetimin, kleyle zgrn, fakirle zenginin akln eit klar. O, her dnceyi sevinle neeye dntrr, btn keder ve suu unutturur.

20

21

Btn yrekleri zengin hissettirir, krallarn, valilerin gcn unutturur, herkesi milyonlarca para zerine konuturur.
22

nsanlar iince, arkadalaryla, kardeleriyle dostluklarn unutur, ok gemeden kllarn ekerler.

23

Ayldklarnda da ne yaptklarn anmsamazlar.

24

Efendiler, insanlar bu tr eyler yapmaya zorlad iin, arap en gl olan deil midir?" Bunu syledikten sonra konumasn bitirdi.
Kralla lgili Konuma

4
2 3

Daha sonra kraln en gl olduunu dnen adam konumaya balad:

"Efendiler, btn kara ve denizleri, onlarn iindeki her eyi yneten kiiler en gller deiller midir? Ama kral onlardan daha gldr. O onlarn efendisi ve kraldr. O ne derse ona uyarlar.
4

Eer onlarn savamasn isterse, yaparlar. Onlar dmana kar yollarsa, giderler. Dalar, surlar, kaleleri fethederler.
5

Onlar lr, ldrrler, ama kraln buyruklarna kar gelemezler. Zafer kazansalar bile, elde ettikleri btn ganimeti krala getirirler.
6

Ayn ekilde, orduda hizmet vermeyen ya da savamayan, ama topra sren herkes, ne zaman tohum ekip ekin toplarsa, bir ksmn krala getirir. Herkes krala vergi vermek zorundadr.
7

Sonu olarak, o tek adamdr! Birinin ldrlmesini buyurursa, ldrlr. Birinin serbest braklmasn buyurursa, braklr.
8

Saldrmalarn buyurursa, saldrlr, "Yakp yok edin" derse, hemen uygulanr. Bina etmelerini buyurursa, yaplr,
9

kesip bimelerini buyurursa, kesilir, dikmelerini buyurursa, dikilir. Onun halk, ordusu ona itaat ederler. Dahas, o uzanp yaslanr, yer-ier, uyur

10 11

ama, onun etrafnda nbet tutulur, hi kimse onun kiisel ilerine karamaz, ne de ona itaatsizlik edebilir.
12

Efendiler, kendisine bu denli itaat edildii iin, neden kral en gl olmasn?" Bylece ikinci adam da konumasn bitirdi. Kadnlarla lgili Konuma
13

Daha sonra kadnlar ve gerekle ilgili dncelerini syleyen nc adam Zerubbabil konumaya balad:
14

"Efendiler, kral uludur, erkekler oktur, arap da gldr. Ama hepsini yneten kimdir? Kadnlar deil mi?
15 16

Kadnlar, krallar, denizlerle ktalar yneten tm insanlar dourdu.

Onlar kadndan geldiler. Kadnlar, arabn kayna zm balarn kuran pek ok erkei bytt.

17

Erkein giysilerini kadnlar yapar, onlar erkee an getirir. Erkekler, kadnlar olmakszn var olamazlar.
18

Eer erkekler altn, gm ya da baka herhangi gzel bir ey toplayp sonra ho grnl gzel bir kadn grrlerse, btn ellerindekini hayranlkla, aknlkla kadna bakma uruna kaybetmeye raz olurlar.
19 20 21

Btnyle onu, altna, gme ve dier benzer gzel eylere tercih ederler. Bir erkek, onu yetitiren kendi z babasn, kendi lkesini brakp karsna balanr.

Babas, annesi ya da lkesine ilikin en ufak bir dncesi olmadan, karsyla gnlerini geirir.
22

Bu nedenle mutlaka bilmelisiniz ki, kadnlar sizleri ynetmektedir! "alp didiniyor, zahmet ekiyor, sonra da her eyi getirip kadnlara vermiyor musunuz?
23

Bir erkek, klcn alr, soyup talan eder, denizlere, rmaklara yelken ap uzaklara gider.
24

Aslanlarla karlar, karanlklarda yrr, alp yamaladnda, onlar geri, sevdii kadna getirir.
25 26 27 28

Bir erkek, karsn anne ve babasndan daha fazla sever. Pek ok erkek kadnlar yznden akln kaybedip kle oldu. Bazlar mahvoldu veya srt ya da gnah iledi. imdi bana inanmyor musunuz?

"Gcyle ulu olan kral deil midir? Uluslar ona dokunmaktan korkmazlar m?
29

Ancak, ben onu anl Baartakus'un kz kardei olan kral cariyesi Apeme'yle grdm. O kraln sa tarafnda oturur,
30 31

kraln bandan tacn alp kendi bana koyar, sol eliyle de krala amar atard.

Kral da buna az ak akn akn bakard. Cariye krala glmserse, o da glerdi. Ona fkelenirse, kendisiyle barmas iin cariyenin gnln alrd.
32 33

Efendiler, bu tr eyler yaptklar iin kadnlar gl deil midirler?" Kralla soylular sadece birbirlerine baktlar.

Gerekle lgili Konuma Sonra Zerubbabil gerek hakknda konumaya balad:

34

"Efendiler, kadnlar gl deil midir? Yeryz ok engin, gkyz ok yksek! Gne bir gnde gkyznde dnp yerine geri gelmekte ne kadar hzl.

35

O ki, bu eyleri dolduran, yce deil midir? Ama gerek btn bunlardan yce, daha gldr.
36

Btn yeryz gerek zerine kurulu ve cennet onu kutsar. Tanr'nn tm ileri titretip rpertir. O'nda hibir ktlk yoktur. arap ktdr, kral gnahkrdr, kadnlar ktdr, insann tm soyu gnahkrdr. Buna benzer eyler ve onlarn btn ileri adaletsizdir.
37 38 39

Onlarda hi bir doruluk yok, gnahlarnn iinde mahvolacaklar. Ama gerek ebedidir, daima gldr. Sonsuza kadar kalc ve egemen olacaktr.

Onda kesinlikle kayrclk ve ayrcalk yoktur. O sadece ktlk ve gnahn yerine doru olan yapar. Tm insanlar onun ilerini onaylar.
40

Onun yarglarnda doru olmayan hibir ey yoktur. Kuvvet ve krallk makam, g ve grkem ona zgdr. Tanr gerei kutsasn!"
41

Konumasn bitirir bitirmez btn insanlar barp, "Byk olan gerektir, o her eyin en glsdr!" dediler.
42

Bunun zerine kral ona, "Ne dilersen dile" dedi, "Yazlandan daha fazlasn iste, sana vereceiz. nk, senin en bilge kii olduuna karar verildi. Sen yanmda oturacak, benim erkek akrabam arlacaksn."
43 44

O da kral yle yantlad: "Kral olduun gn Yerualim'i yeniden kurma kararn

ve Kore Babil'i ykmaya balad zaman Yerualim'den alp gtrd tm kaplar oraya geri gndermek zere itiin and anmsa.
45

Ayn zamanda sen, Kildanllar Yahuda'y yerle bir ettiklerinde Edomlular'ca yaklan tapna da yeniden kurmak zere ant imitin.
46

imdi, ey kral hazretleri, benim dileim, sizden isteim udur. Bu sizin nnze de yarar. Bu yzden kendi dudaklarnzla Gklerin Kral'na itiiniz and yerine getirebilmeniz iin dua ediyorum."
47

Kral Darius ayaa kalkp Zerubbabil'i pt. Tm haznedarlarna, blge valilerine, generallerine ve valilerine mektuplar yazd. Onlarn ona ve onunla birlikte gidip Yerualim'i yeniden kuracak olanlarn hepsine muhafzlar vermelerini istedi.
48

Kili-Suriye ve Fenike'deki blge valilerine, Lbnan'dakilere kentin binas iin Lbnan'dan Yerualim'e sedir aac getirip kendisine kentin inasnda yardmc olmalar iin mektuplar yazd.
49

Ayrca Yerualim'e dnmek isteyen Yahudiler'in yararna da bir mektup yazd. Hi bir memur, vali, blge valisi veya haznedar onlar rahatsz etmeyecekti.
50

Yerleecekleri lkede vergiden muaf olacaklard. Edomlular nceden ele geirdikleri kyleri Yahudiler'e teslim edecekti.
51

Tapnan onarm tamamlanncaya kadar her yl 20 talant gm toplanacakt.

52

Ek olarak, buyruklar uyarnca hergn sunulmas gereken 17 yakmalk sunu iin ylda 10 talant gm toplanacakt.
53

Babil'den ocuklar ve khinleriyle birlikte kentin onarm iin gelen herkesin zgrl garanti altna alnacakt.
54 55

Khinler desteklenecek, hizmet srasnda giydikleri giysiler hazrlanacakt.

Kral, tapnan onarlp Yerualim'in ina edilmi olaca gne kadar Levililer'e destek salanacan yazd.
56 57

Kenti koruyacak olan herkese arazi ve maa salanacakt.

Kral, Kore'in ayrp Babil'e gtrd tm kaplar Yerualim'e geri gndermesi iin de buyruk verdi.
58

Gen adam Zerubbabil dar ktnda yzn Yerualim'e evirip gkyzne kaldrd. Gklerin Kral'na kretti:
59 60

"Baar senden, bilgelik senden; ycelik ve grkem senindir. Ben senin kulunum.

Bana bilgelii veren sensin, vlmeye layksn. Sana kranlarm sunuyorum, ey atalarmzn Rabbi!"
61

Bylece Zerubbabil kraln yazdrd mektuplar alp Babil'e gitti. Olanlar btn kardelerine anlatt.
62

Onlar da bu olanaklar salayan atalarnn Tanrs'na kredip O'nu vdler. Halk gidip Yerualim'i ve Tanr'nn adyla anlan tapna yeniden kurmaya hazrland. Yedi gn boyunca enlik iinde ziyafet verdiler. Srgnden Dnenlerin Listesi

5 Bundan sonra, karlar, oullar, kzlar, kleleri, hizmetileri ve srlaryla birlikte

dnmeleri iin oymaklarna uygun aile balan seildi.
2

Darius, davul ve fltlerin mzii eliinde, gven iinde Yerualim'e kadar onlara elik etsin diye bin kiilik bir svari gnderdi.
3 4 5

Btn halk sevin iinde eleniyordu. Srgnden dnen oymak, boy, aile balarnn adlar yleydi:

Khinler, Harun olu Pinehas'n oullan Seraya olu Sadok olu Yeu, Yahuda oymann Pares soyunun Davut ailesinden ealtiel olu Zerubbabil olu Yoakim.
6

Bu Darius'un krallnn ikinci ylnn ilk ay olan Nisan aynda, onun nnde bilgece szler syleyen Zerrubabil'di.
7

Bunlar, Babil Kral Nebukadnessar'n Babil'e tutsak olarak srgn ettikten sonra geici olarak kaldklar yerden kp

Yerualim ve Yahudann geri kalan yerlerine, kendi kylerine dnen Yahuda halkdr. Bu halk Zerubbabil'le Yeu, Nehemya, Seraya, Resaya, Bigvay, Mordekay, Bilan, Mispar, Reelaya, Rehum ve Baana nderliinde Yerualim'e dndler.
9

nderleriyle srgnden dnenlerin saylar yleydi:

Parooullar: 2172 efatyaoullar: 472

10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

Arahoullar: 756 Yeu ve Yoav soyundan Pahat-Moavoullar: 2812 Elamoullar: 1254 Zattuoullar: 945 Korbeoullar: 705 Banioullar: 648 Bevayoullar: 623 Azgatoullar: 1322 Adonikamoullar: 667 Bigvayoullar: 2066 Adinoullar: 454 Hizkiya soyundan Ateroullar: 92 Kilan ve Azetasoullar: 67 Azaruoullar: 432 Anniasoullar: 101 Aromoullar, Besayoullar: 323 Yoraoullar: 112 Bayterusoullar: 3005 Beytlehemliler: 123 Netofallar:55 Anatotlular: 158 Azmavetliler: 42 Kiryat-Yearimliler: 25 Kefirallar ve Beerotlular: 743 Kadiyasanllar ve Ammidiyanllar: 422 Ramallar ve Gevallar: 621 Mikmasllar: 122 Beytelliler: 52 Magbililer: 156 br Elam ve Ono kentlerinden olanlar: 725 Erihallar: 345 Senaallar: 3330. Khinler: Yeu ve Anasiv soyundan Yedayaoullar: 972 mmeroullar: 1052 Pahuroullar: 1247 Harimoullar: 1017. Levililer: Yeu, Kadmiel, Bannas ve Sudiasoullar: 74. Tapnak ezgicileri: Asafoullar: 128.

Kap nbetileri: allumoullar, Ateroullar, Talmonoullar, Akkuvoullar, Hatitaoullar, ovayoullar: 139.

29

Tapnak grevlileri: Sihaoullar, Hasufaoullar, Tabbaotoullar, Kerosoullar, Siahaoullar, Padonoullar, Levanaoullar, Hagavaoullar,

30

Akkuvoullar, Utayoullar, Ketavoullar, Hagavoullar, almayoullar, Hananoullar, Katuaoullar, Gaharoullar,

31

Reayaoullar, Resinoullar, Nekodaoullar, Kasevaoullar, Gazzamoullar, Uzzaoullar, Paseahoullar, Hasrahoullar, Besayoullar, Asnaoullar, Meunimoullar, Nefusimoullar, Bakbukoullar, Hakufaoullar, Asuroullar, Parakimoullar, Baslutoullar,
32

Mehidaoullar, Kutaoullar, Kareaoullar, Barkosoullar, Siseraoullar, Temahoullar, Nesiahoullar, Hatifaoullar.

33

Sleyman'n kullarnn soyu: Hassoferetoullar, Perudaoullar, Yalaoullar, Lozonoullar, Giddeloullar, efatyaoullar,

34

Hattiloullar, Pokeret-Hassevayimoullar, arotioullar, Masiahoullar, Gasoullar, Addusoullar, Subasoullar, Aferaoullar, Barodisoullar, afatoullar, Amioullar.
35 36 37

Tm tapnak grevlilerinin ve Sleyman'n kullarnn soyundan olanlar: 372. Keruv, Addan ve mmer nderliinde Tel-Melah ve Tel-Hara'dan gelen,

ancak hangi aileden olduklarn ve soylarnn srail'den geldiini kantlayamayanlar unlardr: Toviyaoullar, Delayaoullar, Nekodaoullar: 652.
38

Khin kabul edilen, ama herhangi bir kayd bulunamayanlar: Hovayaoullar, Hakkosoullar, kendi adyla anlan Barzillay'n kzlarndan Agiya'yla evli Yaddusoullar.
39 40

Ancak yazl bir kayt bulunmaynca khinlik grevi ellerinden alnd.

Vali Nehemya onlara, Urim ve Tummim kullanan bir khin kncaya dek en kutsal yiyeceklerden yememelerini buyurdu.
41

Hizmetilerin dnda, on iki ve daha byk yataki srailliler'in toplam says 42360't.
42 43 44

Ayrca kadnl erkekli 7337 hizmeti, 245 ezgici, 435 deve, 7036 at, 245 katr, 5525 eek vard.

Baz aile balar Yerualim'deki Tanr'nn Tapna'na varnca, tapnan bulunduu yerde yeniden kurulmas iin ant itiler.
45

Her biri gc orannda hazineye 1000 altn mina, 5000 gm mina, 100 khin giysisi baladlar.
46

Khinler, Levililer ve halktan bazlar Yerualim'e ve evresine yerleti. Tapnak ezgicileriyle kap nbetileri ve br srail halk da kendi kentlerine yerleti.
47

srailliler kendi kentlerine yerletikten sonra yedinci ayda, tek vcut halinde, tapnan douya bakan ilk kapsnn nndeki meydanda toplandlar. 48 Sonra Yosadak olu Yeu'yla khin kardeleri ve ealtiel olu Zerubbabil'le

kardeleri yerlerini alp srail'in Tanrs'nn sunan Tanr adam Musa'nn yasas uyarnca
49 50

zerinde yakmalk sunular sunmak zere hazrladlar.

lkedeki teki uluslardan bir ksm onlara dman ve onlardan daha gl olmalarna ramen, sunan kurulmasnda onlara katldlar. Sabah akam, uygun zamanlarda Rab'be kurbanlarla yakmalk sunular sundular.
51 52

Kural uyarnca ardak Bayram'n kutladlar.

Her gn sunulmas gereken gnlk kurbanlarn yansra, belirli bayramlarda, abat gnlerinde, Yeni Ay trenlerinde sunulacak yakmalk sunularn sundular.
53

Tanr'nn Tapna henz ina edilmemi olmasna ramen, yedinci ayn yeni ay gnnden itibaren kendisine herhangi bir adak adam olanlar, Tanr'ya kurbanlar sunmaya baladlar.
54

Pers Kral Kore'in yazsnda yer alan buyrua uygun olarak duvarclara, marangozlara para, yiyecek, iecek verdiler.
55

Sedir tomruklarn Lbnan'dan denize indirerek Yafa'ya getirmeleri iin Saydallar'la Surlular'a da arabalar saladlar.
56

ealtiel olu Zerubbabil, Yosadak olu Yeu, Levililer, khinler ve srgnden gelen herkes birlikte bir balang yapp
57

Yerualim'deki Tanr'nn Tapna'na gelilerinin ikinci ylnn ikinci aynda, yeni ay gnnde tapnan temelini attlar.
58

Yirmi ve daha yukar yataki Levililer'i Rab'bin iinde almak zere grevlendirdiler. Levililer'den Yeu, oullar ve kardeleri, Kadmiel, Yeu Emadabunoullar, liadun olu Yodaoullar, onlarn oullar ve kardeleri Tanr'nn Tapna'nn yapmnda alanlar denetleme iini hep birlikte yklendiler. Bylece yapclar tapna ina ettiler.
59

Khinler giysileri iinde, Levililer mzik aletleri ve borularla, Asafoullar da zillerle srail Kral Davut'un buyruklar uyarnca
60 61

Rabbe hamdedip O'nu yceltmek iin sraya girdiler.

O'nun sevgisi ve y celii sonsuza dek btn srail'in zerinde olduu iin ezgiler okuyup Rabbe kranlarn sundular.
62

Btn halk Tanr'nn Tapna'nn temeli atld iin borular alp yksek sesle bard, Rab'bi vd.
63

Tapnan nceki halini bilen birok yal khin, Levili ve boy balar tapnan temelinin atldn grnce hkra hkra aladlar.
64

Alama sesleri borularla neeli lklar bastrmt.

65

Kalabalk o kadar yksek sesle boru alyordu ki, grlt ok uzaklardan bile duyuluyordu.
66

Yahuda'yla Benyamin oymaklarnn dmanlar grlty duyunca, bu boru seslerinin ne anlama geldiini renmek istediler.
67

Srgnden dnp srail'in Tanrs'nn Tapna'n ina edenlerin sesi olduunu rendiler.
68 69

Bylece Zerubbabil, Yeu ve boy balarna yaklap,

"Biz de sizinle ina edelim. nk, biz de Rab'be, tpk sizin gibi Tanrnz'a tapyoruz. Bizi buraya getiren Asur Kral Esarhaddon'un dneminden bu yana O'na kuban kesiyoruz" dediler.
70

Ne var ki, Zerubbabil, Yeu ve srail'deki boy balar onlara, "Sizin Tanrmz Rab'bin Tapna'nn inasnda bizimle yapacak bir eyiniz yok" dediler,
71

"nk, Pers Kral Kore'in buyruu uyarnca srail'in Rab'bi iin onu biz tek bamza yapacaz."
72

Ancak evre halk Yahudiler'e sk bir bask uygulad, desteklerini kesti ve onlarn inaata devam etmelerini engelledi.
73

Entrikalar evirerek, ayaklanmalar kararak, kargaa yaratarak Kral Kore'in dnemi sresince inaatn tamamlanmasn engellediler. Dariusun krallna kadar iki yl inaat durduruldu. Tapnak Kuruluyor

6 Darius'un krallnn ikinci ylnda, Peygamber Hagay'la ddo olu Peygamber

Zekeriya, Yahuda ve Yerualim'deki Yahudiler'e srail'in Tanrs Rab'bin adyla peygamberlikte bulundular.
2

Daha sonra ealtiel olu Zerubbabil'le Yosadak olu Yeu onlarla birlikte olan Rab'bin peygamberlerinin yardmyla Yerualimdeki Tanr'nn Tapna'n yeniden onarmaya baladlar.
3

Ne var ki, Suriye ve Fenike blge valisi Tattenay, etar-Bozenay ve alma arkadalar onlara gelip,
4

"Bu tapna yeniden kurmak ve aty tamamlamak iin size kim yetki verdi?" diye sordular, "Yapy onaranlar kimler?"
5

Rab'bin yardm srgnden dnenlerin zerinde olduundan, Yahudiler'in ileri gelenlerine iyi davranld.
6

Darius'a bir haber gnderip rapor yazlana dek onlarn onarma devam etmeleri engellenmedi.
7

Suriye ve Fenike blge valisi Tattenay, etar-Bozenay ve onlarn alma arkadalarnn Kral Darius'a gnderdikleri mektubun bir rnei aadadr:

"Kral Darius'a selamlar. Efendimiz kral bilmelidir ki, Yahuda'yla Yerualim Kenti'ne gittik. Srgnden dnen ileri gelen Yahudiler'i Yerualim Kenti'nde Rab iin kesilmi deerli talarla ilerine kiriler yerletirilmi duvarlaryla
9

byk yeni bir tapnak kurarken grdk. Halk canla bala alyor, yapm ileri ilerliyor.

10 11

"Halkn ileri gelenlerine, 'Bu tapna yeniden kurmak ve yapmn tamamlamak iin size kim yetki verdi' diye sorduk.
12

Sizi nderlerinin kim olduu konusunda bilgilendirebilmek iin onlardan nderlerinin isim listesini istedik.
13 14

Onlar bize yle yant verdiler: 'Bizler yerin ve gn Tanrs'nn kullaryz.

Uzun yllar nce srail'in ulu ve gl bir kralnn kurup yapmn tamamlad tapna yeniden kuruyoruz.
15

Ama babalarmz Gklerin Tanrs'na kar gnah ileyip O'nu fkelendirdiler. Tanr onlar Babil Kral Kildani Nebukadnessar'n eline teslim etti.
16 17

Tapna yakp yktlar, halkmz da uzaklara, Babil'e tutsak olarak gtrdler.

Ne var ki, Kral Kore, krallnn birinci ylnda tapnan yeniden kurulmasna izin verdi.
18

Ayrca Nebukadnessar'n Tanr'nn Yerualim'deki Tapna'ndan karp Babil'deki tapnaa gtrd altn ve gm kaplar da oradan kararak blge valisi Zerubbabil'le ebassar'a teslim etti.
19

Buyruk uyarnca btn bu kaplarn geri alnp Yerualim'deki tapnaa getirilmesi, tapnan yeniden yerinde kurulmas gerekiyordu.
20

Bylece ebassar gelip Tanr'nn Yerualim'deki Tapna'nn temelini att. O gnden bu yana yapm ileri srmekte, ama daha bitmedi.
21

Bundan dolay, eer kral uygun gryorsa, Babil Kral olan efendimizin kraliyet arivinde bir aratrma yaplsn.
22

Rab'bin Yerualim'deki Tapna'nn yeniden kurulmas iin Kral Kore'in buyruk verip vermedii saptansn. Efendimiz kral uygun grrse, bu konuya ilikin kararn bize bildirsin.' " Darius'un Buyruu
23

O zaman Kral Darius, Babil'deki kraliyet arivinde bir aratrma yaplmasn buyurdu. Medya lkesindeki Ahmeta Kalesi'nde bir parmen tomar bulundu. Tomarda unlar yazlyd:
24

"Krallnn birinci ylnda Kral Kore kurban kesmek zere tapnan yeniden kurulmas iin buyruk verdi.

25

sra kesilmi ta, bir sra doal keresteden kirilerle olacak ekilde, ykseklii 60, genilii 60 arn olsun. Giderler Kral Kore'in hazinesinden karlansn.
26

Nebukadnessar'n Yerualim'deki Tanr'nn Tapna'ndan karp Babil'e getirdii altn ve gm kaplar da geri verilsin. Yerualim'deki tapnakta zel yerlerine gtrlsn."
27

Bylece Darius, Suriye ve Fenike blge valisi Tattenay'la etar-Bozenay'a ve onlarn alma arkadalarna o yerden uzak durmalarn, Rab'bin kulu Yahuda valisi Zerubbabil'le ileri gelen Yahudiler'e, Rab'bin Tapna'n eski yerinde kurmalar iin izin vermelerini buyurdu.
28

Ayrca unlar ekledi: "Tapnan yeniden kurulmas iin Yahuda'ya srgnden dnen ileri gelenlere onarm bitinceye dek destek verilmesini,
29

Kili-Suriye ve Fenikeden alnan vergilerin bir ksmnn adilce bu insanlara verilmesini, Rab'be kurbanlar kesmeleri iin boalar, kolar, koyunlar,
30

ayn ekilde, Yerualimdeki khinlerin gnlk kullanmlar iin buday, tuz, arap ve yan dzenli olarak her yl, savsaklamadan Vali Zerubbabil'e verilmesini buyuruyorum.
31

yle ki, benim ocuklarmn iyilii iin Gklerin yce Tanrs'n honut eden sunular sunsunlar.
32

"Her kim burada yazl olanlara aykr hareket edip geersiz klarsa, evinden bir kiri alnp onun zerine aslacak, onun mal varl da, ceza olarak krala verilecektir.
33

"Bundan byle, ismi orada anlan Rab, Tanr'nn Yerualim'deki Tapna'nn yapmn engellemek ya da ykmak iin ellerini uzatacak her kral ve halk yok etsin.
34

"Ben, Kral Darius, bunlarn burada yazld gibi zenle yerine getirilmesini buyuruyorum." Tapnan Adanmas

7 Bundan sonra Kili-Suriye ve Fenike blge valisi Tattenay, etar-Bozenay ve

2

alma arkadalar Kral Darius'un buyruklarn zenle yerine getirip bu kutsal ie gzlemcilik yaptlar. leri gelen Yahudiler'i ve tapnan ba memurlarn destekleyip yardm ettiler.
3 4

Peygamber Hagay'la Zekeriya'nn yaptklar peygamberlik sayesinde kutsal i ilerledi.

srail'in Tanrs Rab'bin buyruuyla ii bitirdiler. Bylece Pers krallar Kore, Darius ve Artahasta'nn izinleriyle
5

tapnak Kral Darius'un krallnn altnc yl, Adar aynn yirmi nc gn tamamland.
6

srail halk -khinler, Levililer, srgnden dnenlerin tm- Musa'nn kitabnda yazlanlar uyarnca uygun olan yaptlar.

7 8

Rab'bin Tapna'nn adanmas iin yz boa, iki yz ko, drt yz koyun,

srail oymaklarnn saysna gre btn srailliler iin de gnah sunusu olarak on iki teke sundular.
9

Khinler, Levililer, soylarna gre, Musa'nn kitabndaki kural uyarnca, srail'in Tanrs Rab'be hizmet etmek iin khinlik giysileri iinde sraya girip dizildiler. Her bir kapda da nbetiler yer ald.
10

Khinlerle Levililer birlikte arndktan sonra, srgnden dnen srail halk ilk ayn on drdnc gn Fsh' kutlad.
11

Srgnden dnenlerin hepsi arnmamt, sadece Levililer'in hepsi tamamen arnp temizlenmilerdi.
12

Onlar, Fsh kurbann srgnden dnen btn kardeleri, khinler ve kendileri iin kestiler.
13

Srgnden dnen srail halk kurban etinden yedi. lkenin arnmam murdar uluslarndan kendilerini ayranlarn hepsi Rab'bi andlar.
14

Yedi gn Rab'bin nnde neeyle Mayasz Ekmek Bayram'n kutladlar. nk Tanr, Asur Kral'nn onlarla ilgili dncelerini deitirmi, srail'in Tanrs Rab'be hizmet etmeleri iin ellerini glendirmiti. Ezra Yerualim'e Geliyor

8
2

Bu olaylardan sonra, Pers Kral Artahasta'nn krall dneminde, Bakhin Harun olu Elazar olu Pinehas olu Aviua olu Bukki olu Uzzi olu Amarya olu Ahituv olu Sadok olu allum olu Hilkiya olu Azarya olu Seraya olu Ezra adnda biri Babil'den geldi.
3 4 5

Ezra srail'in Tanrs tarafndan Musa'ya verilen yasay iyi bilen bir bilgindi. Kral onu onurlandrd, her isteini yerine getirdi.

Onunla birlikte srail halk, khinlerden bazlar, Levililer, tapnak ezgicileri, kap nbetileri, tapnak grevlileri birinci ayn yeni doan ay gn Babil'den ayrldlar. Rab'bin onlara verdii baarl yolculuk sayesinde, Yerualim'e beinci ayn yeni doan ay gn ulatlar. Bu, Artahasta'nn krallnn
6 7

yedinci ylnn beinci ayna denk geliyordu.

Ezra byk bir bilgiye sahip olduundan, Rab'bin yasasn ve buyruklarn hi savsaklamadan srail halkna retti. Kral Artahasta'nn Ezra'ya Verdii Mektup

Aadaki yaz, Kral Artahasta'nn Rab'bin yasasn okuyan Khin Ezra'ya verdii mektubun rneidir:
9

"Kral Artahasta'dan Rab'bin yasasn okuyan Khin Ezra'ya selamlar!

10

Yce kararm uyarnca, Yahudi halkndan, khinlerden, Levililer'den ve benim ynetimim altndakilerden gnll olarak Yerualim'e gitmek isteyenlerin seninle gidebilmeleri iin buyruk veriyorum,
11 12

Bylece, benim ve yedi danmanmn kararlatrd gibi,

Rab'bin yasas uyarnca Yahuda'yla Yerualim'deki olaylar aratrmak zere ayrlmay dnen herkes seninle gelebilir.
13

Ben ve arkadalarm ant ieriz ki, onlar srail'in Rab'bi iin Yerualim'e armaanlar gtrebilir. Yerualim'deki Rab'bin Tapna iin Babil'den bulacaklar tm altn ve gmleri,
14 15

halk tarafndan verilen altn ve gmleri yanlarnda gtrebilirler.

Ayrca Yerualim'deki Rab'bin suna zerinde kurban sunulmas iin verilen boalar, kolar, koyunlar ve onlara ek olarak salanan her eyi toplayp beraberlerinde Yerualim'e tayabilirler.
16

Sen ve kardelerinden her kim, altn ve gmlerle ne yapacanz konusunda endielenirseniz, Tanrnz'n arzusuna uygun olan ne ise onu uygulayn.
17

Yerualim'deki Tanrnz'n Tapna'nda kullanlmak zere verilen Rab'bin kutsal kaplarn alp gtrn.
18

Tanr'nn Tapna iin baka her neye gereksinim duyarsan, kraln hazinesinden salayabilirsin.
19

"Ben, Kral Artahasta, Suriye ve Fenike'nin hazine grevlilerine buyruk veriyorum: Gklerin yce Tanrs'nn yasasn okuyan Khin Ezra'nn, her ne amala olursa olsun gnderdii kiiye
20

yz talant gm, yz kor buday, yz bat arap ve bolca tuz vermeye zen gsterecekler.
21

Tanrnn yasasnda aklanan her ey titizlikle Gklerin yce Tanrs iin yerine getirilsin. Bylelikle Tanr'nn fkesi kraln ve onun oullarnn krall zerinde olmasn.
22

Siz unu da bilin: Hibir khine, Levili'ye, tapnak ezgicisine, kap nbetisine, tapnak grevlisine ve bu tapnakta alan hi kimseye ne bir hara ne de baka bir vergi koyulmayacaktr. Hi kimse zorla onlara vergi ykleyebilme yetkisine sahip olmayacaktr.
23

"Sen Ezra, Tanr'nn bilgelii uyarnca, btn Suriye ve Fenike'de, Tanr'nn yasasn bilen herkesi yarglayacak yarglar atayp mahkemeler kuracaksn. Yasay bilmeyenlere de sen reteceksin.

24

Tanr'nn ve kralln yasalarna itaat etmeyen herkes kesinlikle ya lm, ya para, ya hapis, ya da baka bir cezayla cezalandrlacaktr." Ezra Tanr 'y vyor
25 26

vg yalnzca, Yerualim'deki tapna yceltmek iin kraln yreine bunlar koyan,

beni kraln, danmanlarnn ve tm arkadalaryla soylularnn nnde onurlandran Rab'bin'dir.

27

Tanrm olan Rabbim'in yardmyla cesaret buldum, srail'e benimle birlikte gidecek adamlar topladm. Yerualim 'e Dnenlerin Listesi
28

Kral Artahasta'nn krall altndaki Babil'den benimle birlikte gelen boy balarnn ve onlarla birlikte kaytl olanlarn listesi:
29

Pinehasoullar'ndan Gerom, tamaroullarndan Gamael, Davutoullar'ndan ekanya olu Hattu,

30 31 32

Parooullarndan Zekeriya ve onunla birlikte toplam 150 kii. Pahat-Moavoullarndan Zerahya olu Elyehoenay ve onunla birlikte 200 kii.

Zattuoullar'ndan Yahaziel olu ekanya ve onunla birlikte 300 kii. Adinoullar'ndan Yonatan olu Ebet ve onunla birlikte 250 kii.
33 34 35 36 37 38 39

Elamoullar'ndan Atalya olu Yeaya ve onunla birlikte 70 kii. efatyaoullar'ndan Mikael olu Zevadya ve onunla birlikte 70 kii. Yoavoullar'ndan Yehiel olu Ovadya ve onunla birlikte 212 kii. Banioullar'ndan Yosifya olu elomit ve onunla birlikte 160 kii. Bevayoullar'ndan Bevay olu Zekeriya ve onunla birlikte 28 kii. Azgatoullar'ndan Hakkatan olu Yohanan ve onunla birlikte 110 kii.

Adonikamoullar'ndan adlar Elifelet, Yeiel, emaya olan sonuncular ve onlarla birlikte 70 kii.
40 41

Bigvayoullar'ndan stalkurus olu Utay ve onunla birlikte 70 kii.

Onlar Teras Irma'nn kenarna topladm. gn orada konakladk. Onlar yokladm.

42 43

Aralarnda khinlerden ve Levi oullarndan kimse olmadn grdm. Anlayl nderlerden Eliezer, duel, Maasmas,

44 45 46

Elnatan, emaya, Yariv, Natan, Elnatan, Zekeriya ve Meullam' arttm. Onlara hazinenin bulunduu yerdeki ynetici nder ddo'ya gitmelerini syledim.

ddo'ya, kardelerine ve oradaki hazine grevlilerine, bize Rabbimiz'in Tapna'nda khin olarak grev yapacak kiiler gndermelerini sylemelerini buyurdum.
47

Rabbimiz'in gl eli sayesinde onlar bize srail olu Levi olu Mahlioullar'ndan erevya'yla oullar ve akrabalarn, toplam on sekiz kii,
48

Hananyaoullar'ndan Haavya, Annunus ve erkek kardei Yeaya'yla oullarn, toplam yirmi kii,
49

ayrca Davut'la grevlilerinin Levililer'in hizmetine atad tapnak grevlilerinden iki yz yirmi kii gnderdiler. Hepsinin isim listesi tutanaa geirilmiti.
50

Orada, Rabbimiz'in nnde gen erkekler iin, O'ndan kendimiz, ocuklarmz ve bizimle olan hayvanlarmz iin baarl ve gvenli bir yolculuk dilemek zere oru ilan ettim,
51

nk, dmanlarmzdan bizi korumalar iin kraldan piyade ve atl muhafz istemeye utanyordum.
52

Krala, "Rab'bin gc O'nu arayanlarla beraber olacak, her ekilde onlar destekleyecektir" demitik.
53 54

Tekrar Rab'bimiz'e bu konuda dua ettik, O da yakarmz yantlad.

Daha sonra erevya'y, Haavya'y ve on kardeini khinlerin nderi olmak zere setim.
55

Kraln, danmanlarnn, soylularn ve btn srailliler'in Tanrmz'n Tapna'na balad altn, gm, kaplar tartp onlara verdim.
56

Tartp verdiklerim unlardr: 650 talant gm, 100 talant gm kap, 100 talant altn,
57 58

20 altn kase, altn gibi parlayan zarif bronzdan yaplm on iki bronz kap.

Onlara, "Siz Rab iin kutsalsnz, bu kaplar da kutsal" dedim, "Gmle altnlar Rab'be, atalarmzn Rabbine adak olarak sunuluyor.
59

Siz bunlar Yerualim'deki Tanr'nn Tapna'nn odalarnda, khinlerin nderleriyle Levililer'e, srail'in boy balarna teslim edinceye dek dikkat edip koruyun."
60

Bylece gm, altn ve bir zamanlar Yerualim'de bulunan kaplar alan khinlerle Levililer, onlar Rab'bin Tapna'na tadlar.
61

Teras Irma'ndan birinci ayn on ikinci gn ayrldk. Rab'bin bizim zerimizde olan gl eli sayesinde Yerualim'e gitmek zere yola koyulduk. O, yolumuzun zerindeki dmanlardan bizi kurtard. Bylelikle Yerualim'e vardk.

62

Orada gn geirdikten sonra gm, altn tartp Rab'bin Tapna'ndaki Uriya olu Khin Meremot'a verdik.
63

Pinehas olu Elazar, Levili Yeu olu Yozavat ve Binnuy olu Moet de onunla birlikteydi.
64 65

Her ey saylp tartld, hemen orada kayda geirildi.

Srgnden dnenler, srail'in Tanrs Rab'be, tm srail iin on iki boa, doksan alt ko,
66

yetmi iki koyun ve bir kr sunusu olarak on iki teke kurban ettiler. Hepsi Rab'be sunulan kurbanlard.
67

Ayrca kraln buyruklarn kraln grevlilerine, Kili-Suriye ve Fenike'nin blge valilerine ilettiler. nk bunlarn tm Yahudiler'e ve Rab'bin Tapna'na saygnlk gsterdiler. Ezra'nn Duas
68 69

Bu olaylardan sonra, nderler yanma gelip yle dediler:

"srail halk, khinlerle Levililer dahil, evredeki halklarn -Kenanllar'n, Hititler'in, Perizliler'in, Yevuslular'n, Moavllar'n, Msrllar'n, Edomlular'n- iren alkanlklarndan kendilerini ayr tutmad.
70

Kendilerine ve oullarna bu halklardan kz aldlar. Bylelikle kutsal soy evredeki halklarla kart. nderlerle soylular bu hainliin iindedirler."
71

Bunu duyunca giysimi ve cppemi yrttm, sam sakalm yoldum, derin bir endie ve zdrapla yere ktm.
72

Ben bu hainlik nedeniyle alayp kederlenirken, srekli srail'in Rab'bi'nin szyle hareket edenler evreme topland. Bense akam sunusu sunulana dek dehet iinde kaldm.
73

Daha sonra orucumu ap paralanm giysilerim ve cppemle yere diz ktm. Ellerimi Rab'be uzatp
74 75 76 77

yle yakardm: "Ey Rabbim, yzm sana evirmeye utanyorum, sklyorum. nk, gnahlarmz bamzdan akn. Babalarmzn zamanndan bu yana hatalarmz gklere ulat.

Bizim, babalarmzn gnahlarndan tr, kardelerimiz, krallarmz ve khinlerimiz yeryznn yabanc krallarna teslim edildiler. Utan iinde kltan geirildik, srgne gnderildik, yamalandk.
78 79

imdiyse ey Rabbim, senin kutsal konutunda bize bir kk ve isim braklsn diye,

Tanrmz Rab'bin Tapna'nda bizlere k verilsin, klelik zamanmzda bize yiyecek verilsin diye senden bize destek geldi.

80

Srgnlk dneminde bile Rabbimiz bizi gzden karmad. Tersine, Pers krallarnn bize iyi davranmalarn salad. Bylelikle onlar bize yiyecek saladlar,
81

Rab'bin Tapna'n yceltip bize Yahuda ve Yerualim'de korunma duvar verdiler. Sion'u perianlktan kurtarp yenileme frsat bulduk.
82

"imdi, ey Rabbim, bundan baka ne diyebiliriz? nk, senin kullarn peygamberlerin araclyla bize verdiin buyruklara uymadk. Sen yle demitin:
83

'Mlk edinmek iin girdiiniz lke, orada yaayan halklarn irenlikleriyle kirlenmitir. renlikleri yznden lke murdarlklarla dolu.
84

Bu yzden kzlarnz onlarn oullarna vermeyin. Onlarn kzlarn da oullarnza almayn.

85

Hibir zaman onlarn esenliini aramayn. yle ki, gl olabilesiniz, lkenin iyi rnlerini yiyebilesiniz ve onu sonsuza kadar ocuklarnza bir miras olarak brakabilesiniz.'
86

Btn bu bamza gelenlere yaptmz ktlkler ve byk suumuz neden oldu. Sen, ey Rabbimiz, gnahlarmzn ykn kaldrp
87

bize bunun gibi bir kk verdiin halde, senin yasana srt evirip lkenin murdar halklaryla kartk.
88 89

Sen tek kii sa brakmadan yok edinceye dek bize fkelenmeyecek misin?

Ey srail'in Rabbi, sen dorusun! nk, bugn biz srgnden kurtulan bir aznlk olarak brakldk.
90

Bak, gr, ite bu eylerden dolay senin huzurunda durmaya hakkmz olmad halde, imdi gnahlarmzn iinde nnde duruyoruz." srail Halk Gnahlarn Aklyor
91

Ezra tapnan nnde yere kapanp alayarak dua etti, gnahlarn aklad. Topluluktan byk bir alay sesi geliyordu. Yerualim'den erkek, kadn ve genlerden oluan ok byk bir kalabalk onun etrafnda topland.
92

Sonra srail erkeklerinden Yehiel olu ekanya Ezra'ya yle dedi: "Biz Rab'be kar gnah iledik, evredeki halklardan yabanc karlar aldk. Buna karn srail iin hl umut var.
93

Haydi hepimiz bunun iin yabanc karlarmz ocuklaryla beraber uzaklatracamza ant ielim.
94 95

Eer Rab'bin yasasna itaat eden sana ve herkese iyi grnrse...

Ayaa kalk, harekete ge. nk bu senin grevin. Bizler sert kararlar alman iin senin yanndayz."
96

Sonra Ezra ayaa kalkt, Levili khinlere ve br srailliler'e bunu yapacaklarna ilikin ant iirdi. Onlar da ant itiler.

9 Daha sonra Ezra tapnan avlusundan ayrlp Elyaiv olu Yehohanan'n odasna
gitti.
2

Geceyi orada geirdi, ne ekmek yedi ne de su iti. nk halkn gnahndan tr yas tutuyordu.
3

Srgnden dnen herkesin Yerualim'de toplanmas iin batan baa tm Yahuda ve Yerualim'de bir ar yapld.
4

nderlerin ve ileri gelenlerin karar uyarnca, iki veya gn ierisinde orada toplanmaya gelmeyenin hayvanlarna kurban edilmek zere el konulaca, kendilerinin de srgnden dnenler topluluundan atlaca ilan edildi.
5

gn iinde Yahuda'yla Benyamin oymaklarnn erkekleri Yerualim'de toplandlar. Dokuzuncu ayn yirminci gnyd.
6

Btn topluluk yaan yamur ve kt hava yznden titreerek tapnan nndeki ak meydanda oturdular.
7

Sonra Ezra ayaa kalkt, onlara yle dedi: "Sizler yasaya aykr olarak yabanc kadnlarla evlendiniz. Bylece srail'in gnahn arttrm oldunuz.
8 9

u halde imdi gnahlarnz itiraf edin ve atalarmzn Tanrs Rab'bi vn.

O'nun dileini yerine getirin, kendinizi evre halklardan ve yabanc karlardan ayrn."
10

Sonra btn topluluk yksek sesle bararak yle karlk verdi: "Dediin gibi yapacaz.
11

Yalnz kalabalk ok, stelik hava da yamurlu. Darda duracak gcmz kalmad. Bu, bizim bir iki gnde yapabileceimiz bir i deildir. nk, bu konuda ok fazla gnah iledik.
12

Bu yzden topluluk adna nderlerimiz bu konuyla ilgilensin. Sonra kentlerimizde yabanc kadnla evli olan herkes saptanan bir zamanda
13

kentin ileri gelenleri ve yarglaryla bir araya gelsin. Yeter ki, Rab'bin fkesinden kurtulalm."
14

Asahel olu Yonatan ve Tikva olu Yahzeya bu anlamda konunun sorumluluunu zerlerine aldlar. Meullam ile Levili abbetay da onlara yarglar olarak destek verdiler.
15 16

Srgnden dnenler btnyle buna uygun olarak hareket ettiler.

Khin Ezra kendisi iin adlarn belirterek her boydan boy balarn seti. Onuncu ayn yeni ay gn konuyu incelemek iin toplantlarna baladlar.
17

Yabanc kadnlarla evli erkeklerin davalar birinci ayn yeni ay gnnde tamamland.

Yabanc Kadnlarla Evlenenler

18 19

Khinlerin soyundan gelip yabanc kadnlarla evlenenler unlardr:

Yosadak olu Yeu'nun oullarndan ve kardelerinin soyundan Maaseya, Eliezer, Yariv, Yodan.
20

Bunlar, kesinlikle karlarndan ayrlp gnahlarnn kefareti olarak kolar adayacaklarna ilikin ant itiler.
21 22 23 24 25 26

mmeroullar'ndan: Hanani, Zevadya, Maaseya, emaya, Yehiel, Azarya. Pahuroullar'ndan: Elyoenay, Maaseya, smail, Netanel, Gedalya, Elasa. Levililer'den: Yozavat, imi, Kelaya -Kelita- Petahya, Yahuda, Yonah. Tapnak ezgicilerinden: Elyaiv, Zakkur. Kap nbetilerinden: allum, Telem, Uri.

br srailliler'den: Parooullar'ndan: Ramya, Yizziya, Malkiya, Miyamin, Elazar, Asibias, Benaya.

27 28 29 30 31

Elamoullar'ndan: Mattanya, Zekeriya, Yehiel, Avdi, Yeremot, Eliya. Zattuoullar'ndan: Elyoenay, Elyaiv, Otonya, Yeremot, Zavat, Zerdaya. Bevayoullar'ndan: Yehohanan, Hananya, Zabbay, Ematis. Banioullar'ndan: Meullam, Malluk, Adaya, Yauv, eal, Yeremot.

Addioullar'ndan: Naatus, Moossias, Lakkunus, Naidus, Beskaspasmis, Sestel, Belnuus, Manasseas.

32 33 34

Annanoullar'ndan: Elionas, Asayas, Melkiyas, Sabbayas, Siman Kosamayus. Haumoullar'ndan: Mattenay, Mattatta, Zavat, Elifelet, Manae, imi.

Banioullar'ndan: Yeremya, Maaday, Amram, Uel, Mamday, Bedeya, Vanya, Karabasyon, Elyaiv, Maknadebay, Elyasis, Binnuy, Elyalis, imi, elemya, Natan. Ezoraoullar'ndan: aay, Azarel, Azael, emaya, Amarya, Yusuf.
35 36

Nevooullar'ndan: Mattitya, Zavat, ddo, Yoel, Benaya.

Bunlarn hepsi yabanc kadnlarla evlenmiti. Onlar boayp ocuklaryla birlikte onlardan ayrldlar.
37

Khinler, Levililer ve srail halk Yerualim'le evresine yerletiler. Yedinci ayn yeni ay gn, srail halk kendi yerlerindeyken,
38

tm topluluk uyum iinde, hep birlikte tapnan dou kapsnn nndeki ak meydanda bir araya gelip toplandlar.

39

Bakhin ve yasa bilgini Ezra'dan, srail'in Tanrs Rab'bin Musa'ya verdii Yasa Kitab'n getirmesini istediler.
40

Bylece Bakhin Ezra, yedinci ayn yeni ay gn, erkekler, kadnlar ve btn khinler dahil tm topluluk duysun diye Yasa Kitab'n getirdi.
41

Tapnan kapsnn nndeki ak alanda, sabahn erken saatlerinden gece yarsna kadar, kadnl erkekli dikkatlerini tamamen yasaya vermi topluluun huzurunda yksek sesle okudu.
42

Bakhin ve yasa bilgini Ezra, daha nceden hazrlanm, tahtadan bir krs zerinde duruyordu.
43

0nun yannda, sa tarafnda Mattitya, ema, Anaya, Azarya, Uriya, Hezekya ve Baalsamus,
44 45

sol tarafnda Pedaya, Miael, Malkiya, Lotasubus, Nabariya ve Zekeriya duruyordu.

Sonra da, herkesin huzurunda onurlu bir mevkiye sahip olduundan, topluluun gz nnde Yasa Kitab'n tuttu.
46

Yasay atnda herkes ayaa kalkt. Ezra Yce Olan Rab Tanr'ya, Her eye Egemen Tanr'ya, Her eye Gc Yeten'e vgler sundu.
47

Btn topluluk "Amin" diyerek yantlad. Ellerini yukar kaldrp yere kapandlar, Rab'be tapndlar.
48

Levililer'den Yeu, Anniut, erevya, Yamin, Akkuv, abbetay, Hodiya, Maaseya, Kelita, Azarya, Yozavat, Hanan, Pelaya okunanlar aklayarak Rab'bin yasasn rettiler.
49

Daha sonra blge valisi, Bakhin ve yasa bilgini Ezra'ya, halka yasay reten Levililer'e yle dedi:
50 51

"Bugn Rab iin kutsal bir gndr." Halk yasay dinlerken alyordu.

"Bu nedenle yollarnza gidin, yaly yiyip tatly iin. Hi bir eyi olmayanlara pay gnderin.
52

nk bugn Rab iin kutsal bir gndr. zlmeyin. nk Rab sizleri yceltecek, sevindirecek ve glendirecek."
53 54

Levililer de tm halka yle buyurdular: "Bugn kutsal bir gndr, zlmeyin."

Daha sonra hepsi yiyip itiler, sevindiler. Hi bir eyi olmayanlara pay verdikten sonra byk bir enlik yapmak iin kendi yollarna gittiler.
55

nk kendilerine okunanlar anlamlard. Ve onlar bir araya geldiler...

4.EZRA GR "Ezra'nn Vahyi" olarak da bilinir. Yahudiler'in Kutsal Kitap 'ndaki zgn Ezra metnine baz Hristiyan yazarlar tarafndan yaplan eklerden oluur. Yazld tarih tam olarak bilinmese de .S. birinci yzylda yazlm olmas nemli bir olaslktr. Metin gelecek olaylarla ilgili yedi grmden oluur. Ana Hatlar 1:1-2:48 Giri 3:1-5:19 Birinci grm 5:20-6:34 kinci grm 6:35-9:25 nc grm 9:26-10:59 Drdnc grm 11:1-12:50 Beinci grm 12:51-13:56 Altnc grm 13:57-14:48 Yedinci grm 15:1-16:78 Peygamberlik szleri

srail'in Reddediliri ve Gelen Grkem

1 Levi oymandan Harun olu Elazar olu Pinehas olu Aviua olu Borit olu Uzzi
olu Ama olu Marimot olu Aziya olu 2 Amarya olu Eli olu Pinehas olu Ahiya olu Ahituv olu Sadok olu allum olu Hilkiya olu Azarya olu Seraya olu Peygamber 3 Ezra'nn ikinci kitab.Ben Ezra, Pers Kral Artahasta'nn krallndaki Medya'da tutsaktm. Rab bana yle seslendi: 4 "HaIkna git, onlarn sularn akla. ocuklarna bana kar nasl gnah ilediklerini anlat. 5 Onlar da ocuklarnn ocuklarna anlatsnlar. 6 Onlar atalarndan daha ok gnah ilediler, beni unutup yabanc tanrlara kurbanlar kestiler. 7 Kle olduklar Msr'dan onlar kurtaran ben deil miydim? Ancak onlar beni fkelendirmeye devam edip uyarlarm nemsemiyorlar.
8

"Ezra, san yol, yasama itaatsizlik eden bu halkn zerine felaketler boalsn. Onlar yola gelmekten uzaktalar.

zerlerine byle ok iyilikler yadran ben, daha ne kadar onlara katlanmalym? Onlarn hatr iin birok kraln tahtn devirdim, halk ve ordusuyla birlikte Firavun'u yere yktm. 11 Onlarn yollar zerine dikilmi her lkeyi mahvettim. Sur ve Sayda kentlerinin halklarn douda bozguna urattm, srail'in dmanlarnn hepsini ldrdm.
10 12 13

"Onlara de ki, bunlar Rab'bin szleridir. Sizi denizden kurtarp getiren, hi bir yolu olmayan yerlerde sizler iin gvenli yollar yapan ben deil miydim? Ben size nder olarak Musa'y, khin olarak Harun'u verdim. 14 Ben size ate stunundan k verip aranzda byk mucizeler ger ekletirdim. Ancak sizler beni unuttunuz.
15

"Her eye Gc Yeten Rab diyor: aret olarak size bldrcnlar, korunmanz iin konaklayacanz bir yer verdim. Ama hepiniz orada mrldanp ikayet ettiniz. 16 Dmanlarnz mahvettiim zaman sizlere verdiim zaferi kutlamak yerine sylendiniz. O gnden bugne ikayet etmeyi hi brakmadnz. 17 Size verdiim iyilikleri unuttunuz mu? ldeki yolculuunuzda a ve susuz kaldnz zaman 18 bana haykrp feryat ettiniz. 'Niin bizi bu le getirdin, bizi ldrmek iin mi? Bu lde lmektense Msr'da kle olarak kalmak daha iyidir!' diye mrldandnz. 19 Yaknmalarnz beni zd ve size yiyecek olarak man verdim. Meleklerin ekmeinden yediniz. 20 Susadnzda kayay yarp bolca su akttm. Yaz scana kar, yaprakl aalarn glgesini verdim. 21 Sizlere kar olan Kenanllar', Perizliler'i ve Filistliler'i kovarak size oymaklarnz arasnda paylamanz iin bereketli topraklar verdim. Sizin iin daha ne yapabilirdim? Byle diyor Rabbiniz.
22

"Her eye Gc Yeten Rab yle diyor: ldeyken ac su kaynaklar nedeniyle susuzluk ekip bana svdnzde, 23 kfrnz yznden zerinize ate gndermek yerine kayadan kan ac suyu tatlya evirdim. 24 Ey Yakup, seninle ne yapmalym? Yahuda, bana itaat etmeyi reddediyorsun. teki uluslara dnecek, adm onlara vereceim. Onlar benim yasalarm tutacaklar. 25 nk, sen beni terk ettin, ben de seni terk edeceim. Merhamet iin yalvardnda sana hi merhamet etmeyeceim. 26 Bana dua ettiinde dinlemeyeceim. Ellerini kanla lekeledin, cinayet ilemek iin aceleyle kouyorsun. 27 Terk ettiin ben deil, ama kendinsin. Byle diyor Rab.
28

"Her eye Gc Yeten Rab yle diyor: Oullara bir baba, kzlara bir anne, ocuklara bir bakc gibi davranmadm m? 29 'Benim halkm olacaksnz, ben de sizin Tanrnz olacam' demedim mi? 30 Sizleri bir tavuun yavrularn kanatlar altna toplad gibi bir araya getirmedim mi? Ama imdi sizinle ne yapacam? Sizi uzaklara frlatp atacam. 31 Bana kurban kestiinizde, sizden yzm evireceim. Sizin bayramlarnz, Yeni Ay kutlamalarnz ve snnetlerinizi kabul etmiyorum. 32 Size kullarm peygamberleri gnderdim. Ama siz onlar tutup ldrdnz, onlarn l bedenlerini kesip paraladnz. Onlar ldrdnz iin sizi sorguya ekeceim. Byle diyor Rab.
33

"Her eye Gc Yeten Rab yle diyor: Tapnanz terk edilmitir. Sizleri rzgarn nndeki saman gibi frlatp atacam.

34

ocuklarnzn soyu hi olmayacak; nk sizler gibi, yasakladm ne varsa onlar yapp buyruklarm dikkate almadlar. 35 Tapnanz yaknda gelecek bir ulusa vereceim. yle bir ulus ki, beni tanmad halde bana inanacak, hibir iaret vermediim halde buyruklarm yerine getirecek. 36 Peygamberleri hi grmemi olsalar bile, peygamberlerin yallara rettiklerini akllarnda tutacak. 37 Ant ierim ki, bu gelecek ulusu kutsayacam. Onlarn kk olanlar neeyle zplayp atlayacak. Onlar beni gzleriyle grm deiller ama, kalpleriyle grecek, sylediim her eye inanacaklar.
38 39

"Ey Ezra baba, doudan zaferle gelen ulusa bak! nder olarak onlara brahim'i, shak', Yakup'u, Hoea'y, 40 Amos'u, Mika'y, Yoel'i, Ovadya'y, Yunus'u, Nahum'u. Ha-bakkuk'u, Sefanya'y, Hagay', Zeke-riya'y ve Rab'bin Habercisi diye anlan Malaki'yi vereceim.

2 ''Rab yle diyor: Bu insanlar klelikten kurtarp zgr kldm, kullarm

2 3

peygamberler araclyla onlara buyruklar verdim. Ama peygamberlere kulaklarn tkayp buyruklarmn bir lm ferman olmasna neden oldular. Onlar douran anne onlara diyor ki: 'Gidin, ocuklarm, ben dul ve terk edilmiim,

Sevinle sizi dourdum, sknt ve kederle sizi kaybettim. nk, siz Rabbiniz Tanr'ya kar gnah ileyip yanl olduunu bildiim ne varsa onu yaptnz. imdi. dul ve terk edilmi olarak sizin iin ne yapabilirim ki ben?
4 5

Gidin, ocuklarm, Rabbimiz'den merhamet dileyin.'

Kendi tankln onunkine eklemen iin imdi sana sesleniyorum. Ey Ezra baba! Onun ocuklar benim antlamama uymay reddettiklerinden, brak szlerin onlar zerinde bir aknla neden olsun.
6 7

Analar yamalansn ve kendilerinin de hi soyu olmasn.

Onlar uluslarn arasna datlmaya, adlarnn yeryznden silinmesine mahkm et. nk onlar benim antlamam teptiler.
8 9

"Vay sana, ey Asur! Gnahkrlar barndryorsun! Sen, ey gnahkr ulus,

Sodom ve Gomora'ya neler yaptm anmsa! Onlarn lkeleri katran kmeleri ve kl ynlar altnda gml duruyor. Bu, benim, bana itaat etmeyenlerle nasl baa kacamn gstergesidir. Byle diyor Her eye Gc Yeten Rab.
10 11

"Rab Ezra'ya yle diyor: Halkma de ki,

bir zamanlar srail'e sunduum Yerualim Kralln onlara vereceim. Grkemli varlm srail'den geri ekip onlarn olacak olan tapna sonsuza kadar benim kendi halkma vereceim.
12

Hayat aac onlarn zerine ho kokusunu yayacak, onlar zahmet ekmeyecek ya da kedere brnmeyecek.
13

Dileyin, alacaksnz; bu nedenle dua edin ki, ksa bekleme sreniz belki, her eye

ramen, daha da ksaltlabilir. imdi krallk sizin iin hazr, bekleyin! arn gkyzn, yeryzn tankla,
14 15

Ben, ktl kaldrp iyilii getirdim. Yaayan tek Tanr olduum iin, diyor Rab.

"Ey anne, ocuklarn barna bas. Onlar bir gvercinin kendi yavrularn besleyip bytt gibi yetitir. Onlara tkezlemeden yrmeyi ret. Sen benim setiimsin, diyor Rab.
16

Adm kabul ettikleri, kranla onayladklar iin lleri yattklar yerlerden diriltecek, onlar mezarlarndan darya karacam.
17 18

Korku yok sana bir ok ocuun anas! Ben seni setim. Byle diyor Rab.

"Kullarm Yeaya'yla Yeremya'y sana yardm etmeleri iin gndereceim. Onlar peygamberlik ederken seni, benim halkm olman iin ayrdm. Senin in trl meyvelerle ykl on iki aa,
19

st ve bal aktan on iki kaynak ve gllerle, zambaklarla kapl yedi ulu da hazrladm. Orada oullarn neeyle dolduracam.
20

Dullara destek ol, kszlerin hakkn savun, fakirlere ver, yetimleri koru, plaklar giydir.
21

Zayf ve aresizlerle ilgilen, sakn ktrmlerle alay etme. Sakat ve gten dmleri gzet, grmeyenleri nurumun grme kuvvetine evket.
22 23

Surlarnn inde gencin ve yalnn her ikisini de gvenlikte tut.

"Gmlmemi l grdn zaman, onlar iaretle belirleyip kabirlere yerletir; lleri dirilttiim zaman sana ba keyi vereceim. 24 Sakinle halkm, nk senin de dinlenme vaktin gelecektir.
25 26

ocuklarnla iyi bir dad gibi ilgilenip onlara dmeden yrmeyi ret.

Size vermi olduum kullarmdan hibirini kaybetmeyeceksiniz; onlar sizlerin says arasndan geri isteyeceim.
27

Sknt ve zorluk zaman geldiinde endielenmeyin; bakalar yas tutup zlecek, ama sizler mutlu ve bereketli olacaksnz. 28 Btn uluslar sizi kskanacak, ama sizin karnzda gsz olacaklar. Byle diyor Rab.
29 30 31

Benim gcm sizi koruyacak, oullarnz cehennemden kurtaracaktr. Neeli ol ana! Seni ve ocuklarn kurtarmaya geleceim,

Mezarlarda uyuyan ocuklarn anmsa! Onlar yeryznn derinliinden karp alacak, onlara merhamet edeceim. nk ben merhametliyim. Byle diyor Her eye Gc Yeten Rab.
32

Ben gelene kadar ocuklarn barna bas ve merhametimi onlara ilan et. nk benim ltfum ve acman hibir zaman kurum ayacak."

33

Ben, Ezra, Sina Da'nda, Rab tarafndan srail'e gitmek zere grevlendirildim. Geldiimde onlar beni kk grp Rab'bin buyruklarn reddettiler.
34

Bundan dolay, ey putperestler, size sylyorum, dinleyin ve anlayn: Gelen obannza doru ileriye bakn, o size sonsuz huzuru verecek. nk dnyann sonundan gelen o yanbanzda.
35

Kralln dllerini almak iin hazr olun. Ik sonsuza kadar daima zerinize parlayacaktr.
36

Bu dnyann karanlndan kan, sizi bekleyen sevin ve grkemi elde edin. Kurtarcma aka tanklk ediyorum. O, Rabbim'in atad kiidir.
37

Onu kabul edin ve sevinin, sizi kutsal topraklara davet eden o tek olana kranlarnz sunun.
38

Dorulup ayaa kalkn, Rab'bin iaretini tayan ve onun masasnda oturanlarn tmn grn.
39

OnIar bu dnyann karanlndan ktlar ve Rab'den gelen parltl cppeleri kabul ettiler.
40

Ey Sion, hepiniz kabul edin ve Rab'bin yasasn imanla tutmu olan u beyazlar iinde sraya girmilerin yuma ile birlein. 41 ok uzun sredir zlemini ektiin oullarnn says imdi tamamland. Rab'bin krall iin dua edin. Bylece dnya meydana geldiinde O'nun toplad senin halkn, O'nun halk olarak belirlenir.
42

Ben, Ezra, Sion Da'nda Rab'bi ycelten ezgiler syleyen saylamayacak kadar ok byk bir kalabalk grdm. 43 Ortada durup onlardan her birinin bana birer ta yerletiren, hepsinden daha uzun, ok uzun boylu gen bir adam grkemiyle gze arpyordu.
44 45

lk bakta bylendim ve melee sordum:

Efendim, kimdir bunlar?'' O da, "Onlar lml giysilerini bir kenara brakp lmsz'" giymi, Tanr'nn adn onaylam olanlardr" dedi. "imdi onlara ta ve zafer veriliyor."
46 47

Ben tekrar sordum: "Onlara ta giydirip zafer veren gen adam kim?" Melek de.

"O, bu lml dnyada onlarn iman edip kabul ettikleri Tanr'nn Olu'dur" diyerek yantlad. Rab'bin adna byle kahramanca sadk kalan bu insanlar vmeye baladm.
48

Sonra melek bana yle dedi: '"Git, halkmn tmne grm olduun Rabbimiz Tanr'nn bu yce ve harika ilerini anlat." Ezra'nn Birinci Grm

3Yerualim'in dnden sonraki otuzuncu ylda, ben, ealtiel-Ezra diye de

bilinirim- Babil'deydim. Yatama uzandmda skntlydm.

Sion'un perianlyla Babil'de yaayanlarn refah ve mutluluunu dnmekten aklm karmt.

3 4

Ruhum tamamen altst olmutu. Korkularm yce Tanr'ya arzettim.

"Tanrm, Rab'bim" dedim, "Sen, yalnzca sen deil miydin ki, balangla yeryzn oluturan?
5

Topraa buyruk verdin, Adem olutu. Onun bedeni canszd, ama kendi ellerinle ekil verip hayat soluunu ona fledin. Bylece onu yaayan bir insan yaptn.
6

Onu, varlk olarak yeryzne gelmeden nce, bizzat senin kurduun cennette gnderdin.
7

Ona itaat edecei tek bir buyruk verdin, ama o buna uymad. Bunun zerine onu ve onun soyundan gelenleri derhal lme mahkm ettin. "Ondan doan uluslar, soylar, halklar aileler saylamayacak kadar oktu.
8

Sana kar gnah ileyip seni kmseyen her ulus kendi yoluna gitti, Sen onlar durdurmadn.
9

Ne var ki, daha sonra zaman gelince yeryzndekilerin zerine tufan getirip onlar yok ettin.
10 11 12

Bu son herkesin bana geldi: Adem'e lm, soyunun zerine tufan! Sen yalnz Nuh'a, ailesine ve onun soyundan doru olan kiilere dokunmadn.

"Yeryz nfusu artt, aileler ve halklar oald. Ulus stne ulus. Ama sonra, bir kez daha, ncekilerden daha ok gnah ilemeye baladlar.
13 14

Onlar gnah ilemeye baladklarnda sen onlardan birini,

ad brahim olan kendin iin setin. Onu sevdin, yalnzca ona gizlice, gece yarsnda dnyann nasl son bulacan gsterdin,
15

Onunla sonsuza dek srecek bir antlama yaptn. Onun soyunu hibir zaman terk etmeyeceine dair sz verdin.
16

Ona shak', shak'a Yakup'la. Esav' verdin. Bunlardan Yakup'u setin, Esav' reddettin. Yakup byk bir ulus olarak byd.
17 18

"Onun soyunu Msr'dan kurtarp onlar Sina Da'na getirdin.

Orada g eip yeryzn salladn. Dnyay dndrp ummanlar titrettin, evrenin altn stne getirdin.
19

Senin grkemin ve yceliin, atele depremin, rzgarla souun drt kapsndan geti. Sen Yakup'un soyu srailliler'e yasan, buyruklarn verdin.
20

Onlarn gnahkr kalplerine gre davranmadn. Buyruklarnn onlarn yaamn ynlendirmesine olanak tandn.

21

lk insan Adem, gnahkr bir yrei yklendiinden gnah ileyip yenildi. Yalnz kendisi deil, btn soyu...
22

Bu nedenle hastalk yerleti. Her ne kadar halknn kalbinde yasan yerlemise de, gnah da orada kklemi olduundan, iyilik aresiz kald, kt olan kalc oldu.
23 24

"Yllar geti, zaman gelince, kendin iin, ad Davut olan birini ortaya kardn.

Ona, senin adnn anld bir kent kurmasn ve orada sana kurban kesmesini istedin.
25

Bunun bitmesi ok uzun yllar ald. Ama ayn gnahkr kalbe sahip olduklarndan, kent sakinleri
26 27 28

tpk Adem ve onun soyu gibi davranp yoldan ktlar. Bylece kendi kentini dmanlara teslim ettin.

"Kendi kendime dedim ki: 'Belki de Babil'dekilerin daha iyi bir yaam sryor olmalar, onlarn Sion'u fethetmelerindendir.'
29

Ama buraya ulatmda, talimin edebildiimden daha fazla gnahla karlatm. Bu otuz ylda kendi gzlerimle bir sr gnahkr grdm.
30

Gnahkrlara kar ne kadar anlayl, inanszlara kar ne kadar esirgeyici olduunu, kendi halkn yok ederken, dmanlarn nasl koruduunu grdmde yreim paraland.
31

Senin yollarn nasl anlamalar gerektiine ilikin, kim olursa olsun kimseye hibir imada bulunmadn. Babil Sion'dan daha m erdemlidir?
32

srail dnda herhangi bir ulus seni hi tanm mdr? Yakup'un soyu gibi baka hangi soy senin antlamalarna gvendi?
33

Ne var ki, onlar hi dllendirilmediler. Aclarnn hibir karln grmediler. Uluslar arasnda bir aaya bir yukarya dolatm. Senin buyruklarn dinlemedikleri halde, onlarn nasl baarl olup gelitiklerini grdm,
34

Bu nedenle bizim gnahlarmz, dnyann geri kalannn gnahlarna karlk terazide tart. O zaman terazinin gstergesinin hangi yne eilecei netleecektir.
35

Yeryznde yaayanlarn sana kar gnah ilemedii herhangi bir zaman var mdr? Hi herhangi bir ulus srail gibi senin buyruklarn tutmu mudur?
36

Belki burada bir adam, urada bir adam bulabilirsin, ama hibir yerde btn bir ulusu bulamazsn." nsan Akl Tanr'nn Yollarn Anlayamaz

Bana gnderilen Uriel adl melek yant verdi; "Sen daha bu dnyay anlamada aknsn,

2 3

bu durumda yce Tanr Rab'bin yollarn anlamay bekleyebilir misin?"

"Evet, efendim" diye yantladm. Melek, "Sana yol ve rnek gstermek iin gnderildim"
4

diyerek srdrd konumasn, "Eer onlardan birini bana aklayabilirsen, ben de sana, yce Rab'bin yollar hakkndaki soruna yant verip kalplerin neden gnahkr olduunu reteceim."
5

"Syle, efendim" dedim. O da, "Gel, o halde" dedi, "Benim iin atei tart veya bir kile rzgar l, ya da geen gn geri getir."
6

"Bunlar yapmam benden nasl istersiniz?" diye yantladm, "Yeryzndeki hi kimse bunlar yapamaz."
7

"Farzet ki, sana yle sordum: 'Denizlerin derinliinde ka tane hayat vardr? Ka tane kaynak derinlikleri besler? Cennetin kemerlerinde ka tane su yolu vardr? Nerededir kabirlerden darya kan patikalar, cennete giden yollar?'
8

Sen, 'Ben hi aada, derinliklerde bulunmadm, henz kabre girmedim, hi yukar cennete de kmadm' eklinde yant verebilirdin.
9

Ama ben sana bunlar sormadm, yzlemeye mahkm olduun atei, rzgar ve dn sordum. Ancak sen bana yant veremedin.
10

"u halde" diye devam etti, "Eer sen, seninle birlikte gelien eyleri anlayamyorsan,
11

bu snrl kapasitenle, yce Tanr'nn ilerini, yntemlerini nasl kavrayabilirsin? rm dnyann yozlatrd insan, hibir zaman 'bozulmamn yolunu bilemez."
12

Bunu iittiimde yere kapanp secde ettim, "Ktlklerle dolu, izah edememekten dolay zdrap ektiimiz bir dnyada yaamaktansa, hi dnyaya gelmemi olmak daha iyidir!" diye haykrdm.
13 14

0 yle yantlad: "Aalarn plan yapt bir ormana gittim.

Birbirleriyle yle konuuyorlard: 'Haydi, denizle savaalm, onu geri ekilmeye zorlayp daha fazla ormanlk alan iin toprak kazanalm.'
15

Denizlerin dalgalar da benzer bir plan yapmlard. Onlar da yle diyorlard: 'Haydi, biz de ormanlarn aalarna saldrp onlar ele geirelim, onlarn topraklarn alalm.'
16 17

Aalarn plan suya dt, nk ate gelip onlarn hepsini yakt.

Dalgalarca yaplan plan da kt bir ekilde baarszla urad, nk kum zemine tutunup yollarn engelledi.
18

kisi arasnda yarg vermek zorunda olsaydn, hangisini hakl, hangisini haksz karrdn?"
19

u yant verdim: "Her ikisi de haksz, planlar da olanakszd. nk toprak aalar iin ayrlm, denizler de dalgalar iin."

20

"Evet" diye yantlad, "Doru yargladn. Peki, o halde niin sana sorulan sorularda baarsz oldun?
21

Tpk aalar karalara, dalgalar denizlere ait olduu gibi, yeryzndeki insann akl da yalnzca dnyaya ait eyleri anlayabilir, onun dndaki baka hibir eyi anlayamaz. Gklerin stnde yaayanlar, gklerin tesindeki eyleri anlayabilir." alarn Sonu
22

"Ama syleyin bana, efendim" dedim, "O halde neden bana bir anlama yetkisi verilmedi?
23

Sorum uzaklardaki gklerle ilgili deil, yalnzca her gn gzlerimizin nnde olup biten eylerle ilgili. Niin srail Yahudi olmayan halklar arasnda dillere dt? Neden sevdiiniz halk Tanr tanmaz uluslarn merhametine teslim edildi? Neden atalarmzn yasas nemsiz hale getirildi, yazl antlamalar geersiz birer mektup oldu?
24

Bizler ekirge srleri gibi geip gidiyoruz, hayatmz buhar gibi. O'nun adn andmz halde, biz Rabbimiz'in acmasna, sevgisine layk deiliz. Bu durumda O bizim iin ne yapabilir ki?
25 26

Bunlardr benim sorularm."

O yle yant verdi: "Eer hayatta kalrsan greceksin, Yeterince uzun yaarsan arp hayret edeceksin.
27

u anki a ok hzl geip gidiyor olduundan keder ve manevi zayflklarla dolu, o kadar ki, Tanr'nn sz verdii bereketler bile gerekleemiyor,
28 29

Bana sorduun ktlk tohumlarn sat, ama hasad henz gelmedi.

Salan tohumlarn kt rn biilene kadar, tohumlarn ekildii toprak kaybolana kadar iyilik tohumlarnn ekilebilecei tarlalar iin bo alan olmayacaktr.
30

Balangta ktlk tohumunun bir zerresi Adem'in yreine ekilmiti, o tohum u ana dek ne kadar tanrtanmazlk retmi durumda! Hasattan nce de daha ne kadar ok retecek!
31

Bir dn! Ktlk tohumunun bir zerresi bile bu kadar byk bir tanrtanmazlk rn verebiliyorsa,
32 33

saysz iyilik tohumlar ekildiinde, ne byk enginlikte bir hasat olacaktr!"

"Ama ne zaman?" diye sordum, "Daha ne kadar beklememiz gerekiyor? Neden hayatlarmz o kadar ksa ve bu kadar acnacak halde, anlamsz?"
34

Melek Uriel yle yantlad: "Sakn yce Tanr'dan daha fazla endie duyma! Sen, sadece kendin iin endieleniyorsun, yce Tanr ise bir ok kii iin.
35

Dorularn ruhlar da bulunduklar yerde konuyla ilgili yle sorular sormadlar m: 'Burada ne kadar kalmak zorundayz? Hasat ne zaman balayacak, ne zaman dllendirileceiz?'

36

Ba melek Cebrail onlara u yant verdi: 'Sizler gibi, onlarn saylar da tamamlanr tamamlanmaz. Rab dnyay bir denge iinde tartt, alar lp numaralandrd iin, kararlatrlan sayya ulancaya kadar
37 38 39

hibir eyi hareket ettirip tamayacak, hibir eyi deitirmeyecek.' " "Ama efendim" dedim, "Biz hepimiz batan sona tamamen gnahkrz.

Bizim yzmzden, insanln gnahlar yznden dorularn dllendirilmesinin ertelenmesi mmkn olabilir mi?"
40

O da, "Git, hamile kadna sor" dedi, "Acaba dokuz ay tamamlandktan sonra ocuunu karnnda daha fazla tayabilir mi?" "Hayr, efendim" dedim, "Tayamaz." O yle devam etti:
41 42

"Aa dnyadaki ruhlarn korunduu evler rahim gibidirler.

Bir kadn doum sanclar iindeyken emeinin karln grmek iin sabrszlanr. Ayn ekilde, zamann balangcndan beri onlar da tm ruhlar onlara geri teslim etmek iin sabrszdrlar.
43 44

Bylelikle tm sorularn yantn alm oluyorsun."

Dedim ki: "Eer sizin iin sylemenizde bir saknca yoksa, acaba anlayabilmem iin bir tek eyi daha aa karp gstermede yeterince lutufkr olur muydunuz:
45

Hangisi daha uzundur, gelmekte olan gelecek mi, yoksa geip gitmi olan gemi mi?
46 47

Gemi nedir biliyorum, ama gelecei bilemiyorum?"

Melek, "Gel, sa yanmda dur" dedi, "Bir grm greceksin, ben sana anlamn aklayacam."
48

Bylece onun yannda durup izledim. Orada gzlerimin nnden k saan bir ate geti, alevler gzden kaybolurken geride hl biraz duman vard.
49

Ondan sonra kara bir yamur bulutu nmden geti, iddetli bir frtna vard. Bittii zaman hl geride biraz yamur damlalar kalmt.
50

"Bunu iyice dn" dedi melek, "Saanak yamur su damlalarndan ok daha fazla bir alan doldurdu, ate de dumandan daha fazlasn. Ayn ekilde, gemi gelecein uzunluunu fazlasyla aar, geriye kalanlar ise sadece yamur damlalar ve dumandr."
51

"yalvarrm syle bana" dedim, "O gnleri grebilmek iin ok yaamam gerektiini mi dnyorsun?
52

Yoksa yaadm srede onlar gelecek mi?" "Eer bana onlara ne tr belirtilerin mjdeleneceini soruyorsan" dedi, "Sana ksmen anlatabilirim. Ama mrnn uzunluunu sana sylemek iin grevlendirilmedim, o konuda hibir ey bilmiyorum.

5"te belirtiler unlardr: nsanlar yeryzn

2

doldurduklarnda byk bir panie kaplacaklar. Doruluk yolu gizlenecek, yeryz imandan yoksun kalacak. Daha nce grdn veya iittiin eylerden ok daha kts olacak, ktlkte byk bir art grlecek.
3

imdi dnyay ynettiini grdn lke, yolu olmayan bir l olacak, herkes grsn diye yerle bir edilecek.
4

nc dnemden sonra yce Tanr sana yeterince uzun bir mr bahederse, her yerde bir karklk greceksin. Gne aniden gece ortasnda parlamaya balayacak, ay da gndzn grlecek.
5

Aalar kan damlatacak, talar konuacak, uluslar aknlk iinde olacak. Yldzlarn yrngeleri deiecek.
6

Yeryz sakinlerince ho karlanmayan bir kral tahta geecek, kular bile uup gidecek.
7

l Deniz balk verecek, geceleyin ou kii iin bilinmeyen, ama herkes tarafndan duyulacak bir ses yanklanacak.
8

Birok yerde derin yarklar alacak ve bu yarklardan srekli alev pskrecek. Vahi hayvanlar ok uzak krlara gidecek, yaylp dolaacaklar.
9

Kadnlar ok acayip yaratklar douracaklar, taze su kaynaklar tuzlu su aktacak, her yerde dostlar dman olacaklar. Anlay saklanacak, saduyu kendi gizli yerine ekilecek.
10

ok kii onu arayacak, ama bulamayacak. Yeryz ahlakszlk ve ktlkle dolup taacak.
11

Bir lke brne soracak: 'Doruluk yolunun zerinden drst biri geti mi?' br de yle yantlayacak: 'Hayr'.
12

0 gnlerde insanlar umut edecekler, ama umutlar boa kacak; alp abalayacaklar, ama asla baaramayacaklar.
13

"Bunlar, sana anlatmama izin verilen belirtilerdir. Ancak tekrar duaya ynelip gzya dkmeye devam et. Yedi gn oru tut, o zaman bunlardan ok daha nemli daha baka belirtiler duyacaksn."
14 15

Bir irkilme, titremeyle uyandm. im geti, neredeyse baylyordum.

Ne var ki, benimle konuan melek bana destek olup g verdi, beni ayaklarmn zerine dikti.
16

Ertesi akam halkn nderi Paltiel bana gelip, "Neredeydin?" diye sordu, "Neden o kadar zgn grnyorsun?
17

Srgndeki srail'in senin gzetimine emanet edildiini unuttun mu?

18

Canlan, besle kendini. Bir obann srsn vahi kurtlara terk ettii gibi bizi yzst brakma."
19

"Beni yalnz brak" diye yant verdim, "Yedi gn boyunca yanma gelme. Daha sonra tekrar gelebilirsin." Bunu duyunca beni yalnz brakp ayrld. kinci Grm
20

Yedi gn boyunca, melek Uriel'in bana yapmam syledii gibi, gz yalaryla yas tutarak oru tutum.
21 22 23

Yedi gnn sonunda zihnim yine ok fazla karkt. Ama kendimi toparladm ve bir kez daha yce Tanr'yla konutum.

"Rabbim, efendim" dedim, "Yeryznn tm ormanlarnn ve tm aalarnn arasndan sen bir tek asmay setin.
24

Dnyadaki btn topraklardan sadece kk bir araziyi setin. Yeryzndeki btn ieklerden bir tek zamba setin.
25

Btn engin denizlerden sadece bir tane dereyi kendin iin doldurdun, bu zamana kadar kurulmu kentlerin iinden Siyon'u kendin iin ayrdn.
26

Sen yaratlm tm kulardan bir tek gvercine ismini verdin ve meydana getirilmi tm hayvanlardan bir tek koyunu setin.
27

Sen saysz uluslarn iinden sadece bir tanesini kendi ulusun olarak benimsedin ve sadece bu seilmi halka tm insanlarn onaylad yasay verdin.
28

0 halde neden Rabbim, bu tek halk baka uluslarn merhametine terk ettin? Neden bu tek soyu btn brlerinden daha fazla alaltp putperest insanlarn arasna dattn?
29

Senin vaatlerini reddedenler, senin antlamalarna inanan halkn ayaklar altna alp inediler.
30

Eer kendi halkndan bu kadar ok nefret ediyorsan, onlar senin kendi ellerinle cezalandrlmalydlar."
31

Konumam bitirdiim zaman, nceki gece beni ziyaret eden melek bana tekrar gnderildi.
32

O, "Dinle beni" dedi, "Sana buyruklar vereceim. ok dikkatlice kulak ver, sana daha fazlasn syleyeceim."
33

"Syle, efendim" diye yant verdim. Bana yle dedi: "srail'in uruna yrekten derin bir keder iindesin. srail'i, onu oluturan Tanr'nn sevdiinden daha ok mu seviyorsun?"
34

"Hayr, efendim" dedim, "Ama keder beni konumaya zorlad. Yreim yce Tanr'nn ilerini anlamaya ve onun yarglarn kavramaya altm her saat ikence ekiyor."

35

Bana, "Yapamazsn" dedi. "Neden olmasn efendim?" diye sordum, "O halde niin dodum? Neden annemin rahmi mezarm olmad? Bu durumda Yakup'un ilesini, srail soyunun gszln hi grmemi olurdum."
36

O bana yle dedi: "Bana henz domam olanlar say, salp dalm yamur damlalarn topla, solmu iekleri tekrar atr. 37 Koruma evlerinin kilidini a, serbest rzgar oraya kapat ya da sesin eklini grnr kl. O zaman srail'in ilesi hakkndaki soruna yant veririm."
38

"Efendim, Rabbim" dedim, "nsanlarn arasnda evi olmayan Tanr dnda bu bilgiye kim sahip olabilir ki?
39

Ben yalnzca aklsz biriyim, bu durumda ben nasl sizin sorularnz yantlayabilirim?"
40

Melek konumasn yle srdrd: "Tpk sana sormu olduum eyleri yantlayamayacan gibi, benim yarglarm ya da halkma vaat etmi olduum sevgimin snrn da hibir zaman anlayamayacaksn."
41

Bunun zerine yle dedim: "Ama efendim, eminim ki vaadiniz dnyann sonunda yaayan kiiler iindir. Peki, bizden nce yaam olanlarn, bizim ya da bizden sonra geleceklerin sonu ne olacak?"
42

0 yle yantlad: "Yarg bir daireye benzetilebilir. Ne en sonuncu ok gecikmi olacak ne de en nceki ok erken olmu olacak."
43

yle dedim: "Btn insanlar -gemiteki, imdiki ve gelecekteki-bir defada ve ayn zamanda yaratamaz mydnz? Bylelikle siz de yarglamanz daha az bir gecikmeyle yapabilirdiniz."
44

Ama o yle yantlad: "Ne yaratlm olan yaratcsndan daha hzl gidebilir ne de dnya zerinde yaasnlar diye yaratlan btn o insanlar ayn anda besleyebilir."
45

"Ama efendim" dedim, "Siz bana, bir zaman gelecek, yaratlan her varla ayn anda hayatlar geri verilecek demitiniz, bu nasl olabilir? Eer zaman geldiinde dnya onlarn hepsini besleyebilecekse ve hepsi ayn zamanda canlanacaksa, imdi de onlarn hepsini birden besleyebilirdi."
46

"Sorunu bir kadnn rahmine sor" diye yantlad, "De ki, 'Eer on ocuk doursan, neden srayla dourursun? Neden bir defada ve ayn zamanda onunu birden dourmazsn?' "
47

"Hayr, efendim" dedim, "Onu yapamaz. Doumlar mutlaka aralklarla gereklemelidir."

48

"Doru" diye yantlad, "Ben de dnyann rahmini, domas tasarlanmlar aralklarla douracak ekilde yaptm.
49

Bir ocuk doum yapamaz, ne de ok yal bir kadn. Ben de ayn kural, yaratm olduum dnya iin de geerli kldm."
50

Sorularma devam ettim: "Siz yolu atnz iin imdi ben de sorabilirim" dedim, "Sz ettiiniz annemiz hl gen mi, yoksa daha imdiden yalanyor mu?"

51 52

yle yantlad:

"Herhangi bir anneye, daha sonra dourduu ocuklarn neden daha nce dourduu ocuklara benzemediini, ama daha kk olduunu sor.
53

0 sana yle diyecektir: 'Gl, kuvvetli genlik zamanmda domu olanlar, yallkta, rahmim kuvvetten dmeye baladnda dourmu olduklarmdan ok farkldrlar.'
54

Dn, demek ki bunun gibi benzer ekilde eer sen, senden nce domu olanlardan daha kksen,
55

senden sonra doanlar daha da kk olacaktr. Nedeni de yaratlann giderek yalanyor ve genlik gcn kaybediyor olmasdr."
56

0na dedim ki: "Eer ho grrseniz, efendim, yaratklarnz nasl ziyaret edeceinizi bana da gsterin." Tanr Dnyann Sonunu Getiriyor

6 O bana, "Bu yeryznn balangcn dn" dedi, "Dnyann kaplar henz

kurulmam, hi rzgar yok ve esmiyor,
2 3

hi gk grlemiyor, hi imek akmyor. Cennetin temelleri henz atlmam,

ne de onun grlecek ho iekleri var! Ne yldzlar hareket ettiren gler yerletirilmi, ne de saysz melekler ordusu toplanm.
4

Ne havann usuz bucaksz alan kurulmu, ne de gn katmanlarnn adlar belirlenmi. Siyon henz Tanrnn ayan koyaca basamak olarak seilmemi.
5

Bugnk a henz planlanmam, gnahkrlarn dzenleri henz yasa d kabul edilmemi. Sadakat hazinesinde biriktirilenlerin zerine Tanr'nn mhr de baslmam.
6

Bu konuda dndm. Btn evren tamamen benim, yalnzca benim yzmden yaratld. Ayn ekilde, tamamen benim, yalnzca benim yzmden de son bulacak."
7

Melee sordum: "alar blen sreleri anlat bana. Ne zaman ilk a biter ve sonraki balar?"
8

0, "Sre brahim ve shak'n arasndaki sreden daha byk olmayacak" dedi, "nk Yakup ve Esav onun soyunun ocuklaryd. Doumlar srasnda Yakup'un eli Esav'in topuunu smsk kavryordu.
9

Esav ilk an sonunu, Yakup ise gelecek an balangcn temsil ediyor.

10

Bir insann balangc elinde, sonu ise topuundadr. Topuk ve el arasnda herhangi bir ara sre arama Ezra."

Sonun Belirtileri
11 12

"Efendim, stadm" dedim, "Eer gznzde ltuf buldumsa,

bir ksmn bir nceki gece bana gsterdiiniz belirtilerin sonuncusunu da bana bildiriniz."
13 14 15

"Ayaklarn ykselt" diye yantlad, "Yksek sesle nlayan bir ses iiteceksin. 0 konumaya baladnda,

eer durduun yeri titretir ve sarsarsa korkma. O sonu anlatr ve yeryznn temelleri anlayacak ki, o kendilerinden sz ediyor.
16

Onlar titreyip sarslacaklar, nk biliyorlar ki, sonunda mutlaka ekillerini deitirecekler."

17

Bunu iittiimde ayaklarm ykseltip dinledim, ses konumaya balad. Onun sesi, alayan sularn sesi gibiydi. yle diyordu:
18 19 20

"Yeryznde yaayanlar yarglamaya geleceim zaman yaklat. Gnahkrlarn ktlklerini aratracam zaman,

Siyon'un aalanmasnn son bulaca zaman, geip giden an zerine mhrn baslaca zaman... Sonra bu belirtileri yerine getireceim: Gn gz nnde kitaplar alacak, herkes ayn anda onlar grecek.
21

Yalnzca bir yanda olan ocuklar bile konuabilecek, hamile kadnlar drt aylk bebeklerini erken douracak. Onlar yaayacak, atlayp zplayacaklar.
22

Ekilen tarlalarn birden bire ekilemez olduklar grlecek, dolu ambarlarn aniden boaldklar farkedilecek.
23

Yksek sesli, iddetli bir boru sesi olacak, iiten herkesin kalbinde dehetli bir korku esecek.
24

0 zaman arkadalar, sanki dmanlarym gibi dostlaryla savaacaklar, yeryznde yaayanlar dehete kaplacak. saat boyunca akan rmaklar duracak.
25

"Btn bunlardan sonra her kim geriye kalrsa, nceden bana haber verildi ki, o korunacak, getirdiim kurtuluu, benim dnyamn sonunu grecek.
26

Onlarn hepsi, lm hi bilmeksizin cennete alnan insanlar grecek. Daha sonra yeryzndeki insanlar kalplerinde bir deiim hissedecek ve daha iyi dnecekler.
27 28

Ktlk tamamen yok edilecek,

hile, yalan ortadan kaldrlacak. Buna karn doruluk, sadakat geliecek. Ahlak bozukluunun, rmenin hakkndan gelinecek. imdiye kadar meyvesiz olan gerek aydnla kacak."

29

Ses benimle konuuyorken ayamn altndaki zemin titremeye balad. Sonra melek bana yle dedi:
30 31

"Bunlar sana bu gece getirdiim vahiylerdir.

Eer bir kez daha dua edip yedi gn oru tutarsan, sana daha byk eylerden sz etmek iin geri geleceim.
32

nk yce Tanr sesini duydu. Gl Olan btn yaamn boyunca gsterdiin pakl ve erdemi gryor.
33

Beni sana, tm bu vahiylerle ve u mesajla gndermesinin nedeni de budur: 'Kendine gven, hi korkma.
34

imdi bu ada yararsz dncelere kayg ve aceleyle dalma. Sonra en son a geldiinde aceleyle hareket edemeyeceksin.' " nc Grm
35

Hemen uyandm, nceki gibi ayn biimde yedi gn oru tuttum. Bylece bana sylenen hafta tamamland,
36 37 38

Sekizinci gece yine yrekten tedirgindim, yce Tanr'yla konutum. Dncemde byk zdrap iindeydim.

yle dedim: "Ey Rabbim, yaratln balangcnda sen sz syledin. lk gn dedin ki, 'Gkyz ve yeryz olsun!' ve szn yerine geldi.
39

0 zaman havada dolaan ruhlar oradayd, karanlk ve sessizlik her yeri doldurmutu, insan sesine benzer hibir ses yoktu.
40

Sonra sen, o zamandan bu yana yapm olduun ilerini grnr klmas iin a koruma odalarndan dar kmasn buyurdun.
41

kinci gn gkkubbenin meleini yaratp ona bir paras yukarda, dieri de aada kalacak ekilde, sularn arasn blen engeller yapmasn buyurdun.
42

nc gn sulara yeryznn yedinci ksmnda toplanmalarn buyurdun, br alt ksm ise kuru toprak yaptn, Ondan bir ksm senin hizmetine ekilip srlmek iin ayrld.
43 44

Sz azndan kar kmaz bir anda ii bitirdi.

Annda ok sayda arzulanabilecek eitli tatlarda, bereketli, deiik renkli, harika kokulu meyveler olutu. Bunlar nc gn oldu.
45

Drdnc gn buyruunla tm parlakl ve grkemiyle gnei, ay ve zenle yerletirilmi yldzlar yarattn.

46

Onlara, yaknda yaratacan insana hizmet etmelerini buyurdun.

47

Beinci gn sularn toplanm olduu yedinci ksma, yaayan yaratklar, kular ve balklar oluturmasn buyurdun.
48

Bylece buyruuna uyarak durgun ve hayatsz su canl yaratklar meydana getirdi. yle ki, uluslar senin harika ilerini vsn.
49

Daha sonra sen iki yarat ayrdn, birine Behemot, brne de Livyatan adn verdin.
50

Sularn topland yedinci ksm her ikisini birlikte barndramayaca iin onlar ayr yerlere yerletirdin.
51

nc gn kuru yapm olduun topran bir ksmn -binlerce tepesi bulunan lkeyi- kendi lkesi olarak Behemot'a verdin.
52

Livyatan'a ise yedinci ksm, sular verdin. Onlar arzu ettiin zaman istediin kiilerin yemesi iin sakladn.
53

Altnc gn yeryzne senin iin srlar, vahi hayvanlar ve srngenler var etmesini buyurdun.
54

lerini tamamlamak iin Adem'i yarattn, ona yarattn her eyin zerinde egemen olma yetkisini verdin. Adem'den bize kadar hepimiz senin seilmi halkn, onun soyunun ocuklaryz.
55 56

"Ey Rabbim, tm yaratl yksn ezbere sayp dktm.'nk demitin ki,

sen bu dnyay bizim urumuza yarattn. Adem'in soyundan gelen uluslarn geri kalan nemsiz, onlar bir tkrkten daha deerli deiller. Tmnn says kovadan akan bir damladan daha fazla deil.
57

Ey Rabbim, ancak o deersiz kabul edilen uluslar bugn bizi ynetiyor ve yiyip yutuyor.
58

Biz, senin halkn -senin ilk doann, senin olun, senin destekleyicin, senin en ok sevdiin halkn- onlarn eline teslim edildik.
59

Dnya gerekten bizim iin mi yaratld? O halde neden bizler bizim dnyamzda egemenlii alamyoruz? Bu ne kadar daha byle srecek?"

7Ben konumam bitirdiimde, nceki gecelerde olduu gibi, ayn melek bana
gnderildi.
2 3

0 bana yle dedi: "Ayaa kalk Ezra, sana u haberi iletmek iin geldim, iyice dinle."

"Buyrun efendim" dedim. Sonra konumasn yle srdrd: "Usuz bucaksz ak bir alanda oluturulmu, enine ve boyuna yaylm bir denizi dn, Ama girii bir rman az gibi dar,
4 5

Eer herhangi bir kimse bu denize ulamaya karar verirse, onu grse de, onun ak sularna o dar geitten gemeksizin ulaamaz.

6 7

Ya da dz bir alanda kurulmu bir kenti dn.

yle bir kent ki, arzu edebilecein her eyle dolu, ama kentin giriinin sa ate, solu da derin bir suyla kapl, dar ve dik.
8

Suyla atein arasnda yalnzca bir patika yol var. Bir defada sadece bir kiinin geebilecei genilikte.
9

rnein bu kent birisine miras olarak verilseydi, o kii bu tehlikeli yollardan gemeksizin nasl kendi mirasna egemen olabilirdi?"
10 11

"O tek yol, efendim" diyerek ayn grte olduumu akladm.

Bana yle dedi: "srail'in hissesi de byle. Yarattm dnya srail iindi. Adem buyruklarma kar gelince insanlk yarglanmayla kar karya kald.
12

Bu dnyann girileri dar, ac dolu, etin, sarp, kt, tehlike ve skntlarla dolu olarak yaratld.
13 14

Ama daha byk dnyann girileri daha geni, emin ve lmszle gtrr.

u halde, her insan mutlaka bu dar, amasz, bo hayata girmeli. Yoksa ruhlarn korunduu yerdeki ltfa hi eriemez.
15

yleyse Ezra, neden lml olduun, kesinlikle lecein dncesinden bu kadar derin bir tedirginlik duyuyorsun?
16 17

Neden zihnini u an yerine gelecee evirmiyorsun?"

"Efendim, stadm" diye yantladm, "Yasanzda koullar koymutunuz: Doru olanlar bu ltuflara sahip olacak, gnahkrlar yok olacak.
18

Bundan dolay doru olanlar bu zor hayata katlanp teki dnyadaki huzurlu yaam arayabilirler, ama gnahkr hayat yaayanlar, hi ak alanlara ulamadan, dorudan zorluklar iine gitmi olacaklar."
19

Melek yle dedi: "Sen Tanrdan daha iyi yarglayamazsn, ne de yce Tanr'dan daha akll olabilirsin.
20

Tanr'nn nlerine getirdii yasann hor grlmesindense, imdi yaayan bir ok kimsenin yok olmas daha iyidir!
21

Tanr tm insanlara, bu dnyaya geldikleri zaman nasl yaama erieceklerini ve cezalandrlmaktan kurtulacaklarn anlatan ak bilgiler vermiti.
22 23

Ama gnahkrlar O'na itaat etmeyi reddettiler,

Onlar kendi bo fikirlerini oluturup hile ve ktlk tasarladlar. Dahas yce Tanr'nn varln reddedip O'nun yollarn kabul etmediler.
24

O'nun yasasn ve vaatlerini reddettiler. Yarglarna gvenmediler, buyruklarna itaat etmediler.

25

Onun iin Ezra, boluk bo olanlarn, doluluk dolu olanlarndr!

Mesih 'in Krall ve Son Yarg Gn

26

"Dinle! nceden haber vermi olduum belirtiler grlmeye baladnda zaman gelecek, u anda grnmeyen kent ortaya kacak ve imdi gizlenmi olan lke grnr olacak.
27

nceden uyardm ktlklerden korunmu olan herkes benim olaanst, grkemli ilerimi grecek.
28

Olum Mesih beraberindekilerle ortaya kacak, hayatta kalan herkese drt yz yl mutluluk getirecek.
29

0 zamann sonunda olum Mesih lecek, bylece nefes alan btn insanolu da lecek.
30

Daha sonra dnya, yaratln balangcndaki gibi, yedi gn iin ilk sessizliine geri dnecek; geride hi canl kimse kalmayacak.
31 32

Yedi gn sonra henz uyanmam olan a uyandrlacak, rm a ise lecek.

Yeryz barnda uyuyanlar, toprak iinde sessizce dinlenenleri brakacak. Koruma evleri kendilerine emanet edilmi olan ruhlar geri verecek.
33 34 35

Daha sonra yce Tanr yarglk makamnda grlecek. Sevgi ve sabr son bulacak, yalnzca yarg kalacak.

Doruluk salam basacak, sadakat gl olacak. Dnyada yaplanlarn karln verme bir anda balayacak, ak hesaplama yaplacak. yi iler uyanacak, kt ilerin uyumasna izin verilmeyecek.
36

Daha sonra sknt yeri ortaya kacak, onun karsnda da huzur yeri. Cehennemin frn gsterilecek, kar tarafta da cennetin sevinci.
37

"Daha sonra yce Tanr lmden diriltilmi uluslara unlar diyecek: 'Bakn ve anlayn, sizler beni yalanlayp kulluk etmeyi reddettiniz, buyruklarm hor grdnz.
38

Bir bu tarafa, bir de teki tarafa bakn: Bu tarafta huzur ve sevin, br tarafta ate ve sknt.' Bunlar O'nun, onlara yarg gn syleyecekleridir.
39 40

"O gn gnesiz, aysz ve yldzsz;

bulutsuz, gk grltsz ve imeksiz; rzgarsz, susuz ve yamursuz; karanlk, gecesiz ve sabahsz; yaz, bahar ve k olmayan;
41 42

stmayan, dondurmayan ve souk olmayan; dolusuz, yamursuz ve isiz;

lesi, gecesi ve afa olmayan; aydnl, parlakl ve olmayan bir gn olacak. Yalnzca yce Tanr'nn I'nn parlakl var olacak. Btn insanlar nlerine serilmi olan her eyi grecek.

43 44 45

O, adeta yln bir haftas kadar bir sre devam edecek. Yarg gn iin syleyeceim buyruk budur. Bu vahyi sadece sana indirdim."

yle dedim: "Efendim, daha nce sylediimi tekrar edeceim: Koullarn belirlemi olduunuz buyruklarnza itaat ederek yaayanlara ne mutlu!
46

Ancak, dua ettiim kiilere ne olacak? Hi gnah ilememi ve senin antlamana kar gelmemi biri var mdr? 47 imdi anlyorum ki, gelecek dnya ok az kiiye mutluluk, ama bir ok kiiye sknt getirecek.
48

Bizleri Tanr'nn ilerinden uzaklatrp soutan ktlk kalplerimizde geliti, bizi rmenin iine ve lm yoluna ekti, ykmn yollarn bizlere sere serpe at. Bizleri yaamdan ok uzaklara tad. 0, bunu sadece bir ka kiiye deil, ama hemen hemen yaratlmlarn tmne yapt."
49 50 51

Melek yle yantlad: "Dinle beni, sana daha fazla bilgi verip dzeltme yapacam. Bu nedenledir ki, yce Tanr tek bir dnya deil, iki tane yaratmtr.

Dediin gibi, doru olanlar ok deil, sadece bir ka kii. Gnahkrlarn saysysa ok. 0 halde yant dinle.
52

Farzet ki, senin bir ka tane ok deerli tan var. Onlarn arasna adi kurun ve kil koyarak saylarna ek yapar miydin?"
53 54

Hayr" dedim, "Hi kimse bunu yapmaz."

0 konumasn srdrd: "u ynden de bir bak. Yeryz ile konu, ona alakgnlllkle sor, sana yant verecektir.
55 56

yle de: 'Sen altn, gm, bakr, demiri, kurunu ve kili retiyorsun.

Altndan daha fazla gm, gmten daha fazla bakr, bakrdan daha fazla demir, demirden daha fazla kurun, kurundan daha fazla kil var.'
57 58

Sonra sen kendin yargla, hangileri deerli ve arzu edilir, hangileri sradan."

"Efendim, stadm" dedim, "Sradan eyler ucuzdur, daha az olanlar ise daha deerli."
59

Oda yle yantlad: "Bundan ne sonu kar, dn o halde: Elde edilmesi zor olan eye sahip olan kiinin memnun olmas iin, sradan eylere sahip olandan daha fazla nedeni vardr.
60

Ayn ekilde, vaat ettiim yarg gnmde, ben kurtulmu bir ka kiiyle mutlu olacam. nk onlar benim grkemimi egemen kldlar. Onlarn araclyla adm bilindi.
61

Buna karlk kayp halk iin hi yas tutulmayacak. Onlar artk buhardan baka bir ey deiller, alev veya duman gibiler. Onlar ate alp birden bire alevlenir, sonra da snp ortadan kaybolurlar."

62

Sonra yle dedim: "Toprak ana, sen ne dourmusun! nsann akl, varln geri kalan gibi bir toprak rn mdr?
63 64

Eer gerekten topraktansa, hi yaratlmam olmas daha iyiydi!

Ama gerekte biz dnme yeteneiyle byyp geliiyor, onun tarafndan sknt gryoruz. Bizler lme mahkmuz ve biz bunu biliyoruz.
65

nsanolu iin ne ac! Vahi hayvanlar iin ne mutluluk! Ne ac annenin her bir ocuu iin! Ne byk sevin srlar ve srler iin!
66

Onlarn durumu bizimkinden ne kadar daha iyi! Onlar bekleyen bir yarg gn yok, lmden sonraki yaam, sknt ve kurtulua dair bilgileri yok!
67

Eer bir sknt olacaksa, gelecekte bir yaamn bize vaat edilmesinin nesi gzel?

68

Her yaayan insan ar bir yk yklenmi, ktlkle lekelenmitir, batan baa bir gnahkrdr.
69 70

Eer ldkten sonra bizi bekleyen bir yarg gn olmasayd, daha iyi olmaz myd?"

Melek yle yantlad: "Yce Tanr yeryzn, Adem'i ve ocuklarn yaratrken ilk nce yarg gnn ve onunla beraber oluacaklar tasarlad.
71 72

nsan dnme yetisiyle geliir dediinde, senin kendi szlerin yant sana veriyor.

Bu dnyann insanlar gnah bilinli olarak ilemilerdir. Onlar bir skntnn beklemesinin nedeni de budur. Onlar buyruklar aldlar, ama uymadlar. Yasay kabul ettiler, ama saygszlk edip bozdular.
73 74

Yarg gn nasl bir savunmada bulunabilecekler, son gnde yantlar ne olacak?

Yeryzndeki insanlara kar yce Tanr ne kadar sabrl oldu! Onlarn hatr iin deil, ama nceden belirlenmi gelecek uruna."
75

Bunun zerine dedim ki: "Efendim, eer gznzde ltuf buldumsa, unu bana aklar msnz? ldkten sonra bizlere ruhlarmz geri verildiinde, sen yeni dnyan yaratana kadar rahat iinde mi bekletileceiz, yoksa skntmz derhal balayacak m?" "Onu da sana anlatacam" diye yantlad,
76 77

"Ama kendini benim yasam horlayanlarla, sknt ekeceklerle bir sayma.

nk sen, her ne kadar sana son gnlere kadar gsterilmeyecek olsa da, yce Tanr'nn gznde iyi ilerden oluan bir hazine biriktirip depoladn.
78

Ama imdi lmden konualm: Yce Tanr bir insann lmesi iin son kararn verdiinde, ruh her eyden nce bedeni terk edip onu bahetmi olan biricik varla, yce Tanr'ya tapnmak iin geri dner.
79

Ancak, yce Tanr'nn yollarn reddedip O'nun yasasn hor grenlere, Tanr'dan korkanlardan nefret edenlere gelince,

80

onlarn ruhlar srekli kalacaklar bir yere gitmek yerine, aylak aylak, ac, sknt ve keder iinde dolar dururlar. Bu da yedi nedenden dolaydr.
81 82 83

lk olarak onlar yce Tanr'nn yasasn hor grmlerdir. kincisi, sonsuz yaam kazandracak olan iten tvbe etme frsatn yitirmilerdir.

ncs, yce Tanr'nn antlamalarna gvenmi olanlar iin hazrlam olduu dl grrler.
84 85

Drdncs, son gnlerde kendilerini bekleyen sknty dnmeye balarlar.

Beincisi, meleklerin dier ruhlarn bulunduklar huzur iindeki yerlerini koruduklarn grrler.
86 87

Altncs, yaknda kendilerinin sknt iine gireceklerini bilirler.

Yedincisi hepsinden en iddetli olandr: Yce Tanrnn grkemi karsnda onlar utan iinde yklrlar, znt iinde eriyip biterler, yaamlarnda O'na kar iledikleri gnahlar hatrlar, klp bzlrler. Onlar son gn hesap vermek iin O'nun huzuruna getirileceklerdir.
88

"Yce Tanr'nn ilkelerini yerine getirmi olanlara gelince, lml bedenlerini terk etme zaman geldiinde onlara yle olacak: 89 Yeryznde kaldklar srece onlar srekli sknt ve tehlikeye ramen yce Tanrya hizmet ettiler. Onlara verilen yasaya bal kaldlar.
90 91

Onlarn dlleri budur:

lk nce onlar, kendilerini kendisinin olarak alp kabul eden Tanr'nn cennetini grmekten ok byk bir mutluluk duyacaklar. Daha sonra ieri girip belirlenen yedi aamada dinlenecekler.
92

0nlarn ilk mutluluu, onlar doru yoldan karp hayattan lme gtrmede baarsz olmu olan, doutan gelen ktle ynelik, kendi i drtlerine kar verdikleri uzun mcadelede kazandklar zaferdir.
93

kinci mutluluklar da, gnahkr ruhlarn durup dinlenmeksizin ba bo dolamalarn ve onlar iin hazrlanm cezay grmeleridir.
94

nc mutluluklar, yaratclar tarafndan kendilerine verilen iyi haberdir ki, onlar yaamlar boyunca kendilerine emanet edilen yasaya bal kaldlar.
95

Drdnc mutluluklar, huzurla dolu, meleklerce korunan ve imdi beraberce paylatklar bekleme yerlerinde sonradan olacaklar bilmek. Onlar bekleyen gelecek adaki cennetten haberdar olmak.
96

Beinci sevinleri, kap kurtulduklar rm dnya ile mlkleri olacak gelecek yaam arasndaki farktr. Bu gelecek yaamda sonsuza kadar eski skntlarndan zgr edilecek, mutlu ve rahat yaayacaklardr.
97

Altnc mutluluklar, gne kadar aydnlk yzleriyle yldzlar gibi parlayacaklarna, asla snp lmeyeceklerine gvenmeleridir.

98

Hepsinin en by olan yedinci mutluluklar ise yaamlar boyunca hizmet ettikleri ve imdi kendisinden grkemle dllerini alacaklar Biricik varl yz yze grmek iin kotuklarnda, tm korku ve utantan zgr olmalarn salayacak gvencedir.
99

"Bildirmi olduum bu mutluluklar doru kiiler iin kararlatrlm armaanlardr. Daha nce akladm skntlarsa asiler iin saptanm ikencelerdir."
100

Bunun zerine yle sordum: "Ruhlar bedenlerinden ayrldklarnda bana akladklarnz grme frsat onlara verilecek mi?"
101

"Onlara yedi gn izin verilecek" diye yantlad, "Sana anlattklarm grmeleri iin onlara yedi gn izin verilecek. Daha sonra br ruhlarn bulunduu yerde toplanacaklar."
102

Tekrar sordum: "Efendim, eer gznzde ltuf bulduysam biraz daha aklayn. Yarg gn doru olanlarn ktlkleri balanacak m? Yoksa onlar yce Tanr'ya m yalvaracaklar?
103

Babalar kendi oullar, oullar kendi anne babalar, kardeler kardeleri, akrabalar yaknlar, dostlar deerli arkadalar adna dua edebilecekler mi?"
104

"Gzmde ltuf buldun" diye yantlad, "Sana anlatacam. Yarg gn kesindir ve doruluk mhrn sergiler. u anki ada bir baba ocuunu kendi yerine hasta olsun, uyusun, yesin ve kendi yerine iyilesin diye gnderemez. Ne de bir ocuk babasn, bir efendi klesini, bir adam en iyi dostunu!
105

Ayn ekilde, hi kimse hi bir zaman bir bakas iin af dileyemeyecek. O gn geldiinde, her birey kendi ktlk ve iyiliklerinden sorumlu tutulacaktr."
106

Melee u karl verdim: "Ama o zaman bizim Kutsal Kitap'ta okuduumuz arac olmak nasl oluyor? brahim Sodom halk iin dua etti. Sonra Musa lde gnah ilediklerinde atalarmz iin,
107 108

daha sonra Akan zamannda Yeu srailliler iin dua ettiler.

Saul dneminde Samuel, veba dneminde Davut, tapnak adandnda Sleyman dua etti.
109

lyas halk iin yamur duasna kt, l bir adam tekrar hayata dnsn diye dua etti.
110 111

Hizkiya Sanherib zamannda ulusu iin dua etti. Buna benzer bir ok rnek var.

Yozlama ve ktlklerin artt gnlerde doru kiiler gnahkrlar iin af dilemise, yarg gn ayn ey neden olmasn?"
112

Melek bana u yant verdi: "u anki dnya son deildir. Tanr'nn ycelii srekli onda kalmaz. Gllerin zayflar iin dua etmesinin nedeni de budur.
113

Ancak yarg gn u anki dnyann sonu olacak ve gelecek sonsuz dnyann zerindeki rmenin sona erecei,

114

tm arlklarn yok olaca, imanszln kknden sklecei, adaletin tamamen egemen olaca dnyann balangc olacak. Drstlk gne gibi ykselecek.
115

Bylece yarg gnnde davasn kaybeden kii iin hi acma olmayacak, kazanan kii iinse hibir ekilde karar deimeyecektir."
116

0na yle dedim: "Yine de bu benim grm, ilk dncem de son dncem de bu: Tanr Adem'i hi yaratmam olsayd, ya da yarattnda gnah ilemekten uzak tutsayd dnya ne kadar iyi olacakt.
117

nk imdi znt iinde yaam olmann lmden sonraki cezay beklemek dnda bizlere ne gibi bir katks olabilir?
118

Ey Adem, ne yaptn sen? Gnahn, yalnzca senin dn olmad, tm ocuklarnn da bizim de dmz oldu.
119 120 121

Biz ldrc gnahlar ilediimizde bize lmszln vaat edilmesinin ya da iinde bulunduumuz dknlkte sonsuzluu umut etmenin

veya bizler o kadar kt bir yaam yaarken, salk ve esenlik iinde yaamay umut etmenin neresi iyi?
122

Yce Tanr'nn grkemi tertemiz bir yaam yaayanlara rehberlik edecektir. Ama bu kadar ktle ynelmi bizlere nasl yardm edilebilecek?
123

Cennet ve onun kusursuz, ifa kayna sonsuz meyvesi bize akland, ama biz giremiyorsak nesi gzel?
124 125

Yuvamz doru yoldan ayrdmzdan bu yana oraya asla giremeyeceiz.

Kendilerini denetleyebilenler yldzlardan daha ok parlayacaklar. Ama geceden daha karanlk yzl bizler iin nesi iyi?
126

Ktlk, gnah dolu hayatmz boyunca lmden sonra bizleri bekleyen skntlar hi dnmedik."
127

Melek bana yle yant verdi: "Her insann dnyevi mcadelesi srasnda hi aklndan karmamas gereken dnce udur:
128

Eer o yenilmise, mutlaka senin sz ettiin skntlar kabul etmesi gerekir. Ama kazanmsa, aklam olduum dl onun olacaktr.
129

Bu yzden Musa kendi dneminde 'Hayat se ve yaa!' diyerek halkn tevik etmiti.
130 131

Oysa onlar ona inanmadlar. Ne ondan sonraki peygamberlere, ne de Tanr'ya!

Onlarn zerindeki lanet yznden hi bir znt sz konusu olmayacak, sadece inanm olanlarn kurtulular iin duyulan sevin var olacak."
132

"Efendim" dedim, "Biliyorum ki, yce Tanr merhametlidir', nk henz domamlara acr.

133 134 135 136

'Balaycdr', nk tvbe edip yasaya uygun yaayanlar affeder. 'Sabrldr', nk gnah ileyenlere kar sabrl davranr. 'Cmerte verendir', nk almak yerine vermeyi tercih eder.

Tekrar tekrar gemiteki, imdiki ve gelecekteki gnahkrlar baladndan 'balamas bol Olandr.
137

yle olmasayd, O'nun srekli balamas olmasayd, dnya ve onun zerinde yaayanlar iin hi yaama umudu olmayacakt.
138

0 'cmert' diye de bilinir, nk O'nun gnahkrlar gnahlarndan arndran cmertlii olmasayd, insanolunun on binde birlik ksm bile sonsuz yaam umut edemeyecekti.
139

0 ayn zamanda adil' olarak da bilinir, nk szyle yaratt saysz gnahlya kar balayc olmasayd,
140

sanyorum ki, tm insan soyundan sadece pek az hayatta kalabilirdi."

8
2

Melek bana u yant verdi: "Yce Tanr bu dnyay ok kii iin yaratt, ama br dnyay yalnzca pek az kii iin yaratt. Bak sana bir rnek vereyim, Ezra. Yeryzne sor, o sana anak-mlek yaplmas iin bol bol kil, buna karn ok az altn tozu rettiini syleyecektir.
3

Ayn ey bsbtn u anki dnya iin geerlidir: ok kii yaratlm olmasna karn yalnzca bir ka kii kurtulacaktr." Ezra Halk in Dua Ediyor
4

Bunun zerine, "Ey ruhum" dedim, "Doyasya anlay, cannn istedii kadar da bilgelik ye, i!
5

stek d bu dnyaya geldin, isteksizce gidiyorsun, Burada ok ksa bir yaam veriliyor sana.
6

Ey gkteki Rabbim, yakarla sana ulamama izin verilirse, yreklerimize ve akllarmza bir tohum ek, meyve verene kadar gelitir. yle ki, gnahkr insan yaam kazanabilsin.
7

Yalnzca sen Tanr'sn, senin szn uyarnca hepimiz senin tarafndan topraktan ekillendirildik.
8

Rahimdeki topraktan bedene yaam verir, organlar oluturursun. Ate ve suyun iinde gvenle korunur, dokuz ay senin tarafndan ekillendirilir,
9

Gven iinde barndran rahim ve gven iinde korunan can, her ikisi de onlar yalnzca sen koruduun iin esenlikte olacaklardr. Rahim, iinde yaratlm olan dourduktan sonra,

10 11

insan bedeninden, gslerden senin buyruun uyarnca st gelir.

Yaratlm olan belirli bir sre iin bu yolla beslenir. Bundan sonra da senin ltfunla korunup baklr.
12

Sen onu, adaletini bilmesi iin yetitirip bytr, yasanla eitip terbiye eder, bilgeliinle dzeltirsin.
13

0 senin varln, onu sen yarattn, Arzuna gre onu lme mahkm eder ya da ona yaam balarsn.
14

Peki ama, o kadar emek vererek buyruunla biim verdiin birini kolayca yok edip ldreceksen, onu yaratmann amac neydi?
15

"zin ver, unu da syleyeyim: Btn ayrntsyla insanolu hakkndaki her eyi en iyi sen bilirsin. Ne var ki, ben senin halkn iin zlp kederleniyor,
16 17

senin mirasn iin alayp yas tutuyorum. Skntm srail, acm Yakup soyu iin.

Biz yeryz sakinlerinin ne kadar hatal olduumuzu bildiimden sana onlar ve kendim adna edeceim duam sunuyorum.
18 19

Biliyorum ki adaletin bunu izleyecektir.

u halde szlerimi ve sana edeceim duay dinle, dikkate al!" Yukarya, cennete alnmadan nce Ezra'nn ettii dua burada balyor.
20 21 22

"Sonsuzlukta yaayan en yksek gklerin sahibi, taht her anlayn stnde, grkemi her kavrayn tesinde olan!

Buyruunla rzgar ve atee dnmeye hazr bekleyen melek ordusu sana elik eder. Szn gerektir, deimez;
23

buyruklarn gl ve dehetlidir. Bir bakn ummanlar kurutur, fken dalar eritir. Doruluun sonsuza dek kalacaktr, ey Rab-bim! Kulunun duasn dinle,
24 25 26 27

ey Rabbim, beni sen ekillendirdiin iin yakarm dikkate al. Yaadka konuacam, anlaym olduka yant vereceim. "Senin halknn hatalarn sayma, sana imanla hizmet edenleri dikkate al.

nanszlara ve onlarn ardndan gidenlere hi aldr etme, ama senin antlamana itaat edip sayg gsterenlere, onun iin ac ekenlere nem ver.
28

Yaamlar boyunca sana kar vefasz olanlar dnme. Buna karlk, seni yrekten onaylayp senden korkanlar dn.
29

Hayvandan farksz yaayanlar yok etme, ancak senin yasan parlak tanklklaryla retmi olanlar nemse.
30

En iren hayvandan daha kt hkmetmi olanlara fkelenme, ama grkemine

sarslmaz bir inanla gvenmi olanlara sevgi gster.

31

Bizler ve atalarmz ldrc gnah iinde yaadmzdan, senin balayc olarak bilinmen bizim lehimizedir.
32

nk onurumuz adna, hi doru ileri olmayan biz gnahkrlar senin merhametine kavutuumuzda sen 'balayc' arlacaksn.
33 34 35

Senin gznde bir ok iyi iler biriktiren doru kiiler hak ettikleri dl alacaklardr. "Kendisine fkelendiin ya da kt davrandn lml insan nedir?

Gerek udur ki, hi gnah ilemeyen bir insan domamtr, gnahsz yaayan insan da yoktur.
36

Ey Rabbim, senin doruluun ve efkatin kendi adlarna hi iyi i biriktirmemi kimselere gsterdiin merhametinle aa kacak."
37

Melek bana yle yant verdi: "Sylediin eylerin ou dorudur ve dediin gibi olacaktr.
38

undan emin ol ki, gnah ileyenleri, onlarn yaratllarn, lmlerini, yarg gnlerini ve lanetleri uzun uzun dnmeyeceim.
39

Ama doru kiilerden, onlarn yaratllarndan, bu dnyadan ayrllarndan, kurtulularndan ve onlara verilecek dllerden sevin duyacam.
40 41

Byle sylyorum ve yle de olacak.

ifti topraa bir ok tohum atar, pek ok ey eker, ama ekilen tohumlarn hepsi mevsiminde salkl kmaz, bazlar da kk srmez. Dnya insan iin de ayndr: Ekilmi olanlarn hepsi korunmayacaktr."
42 43

Buna yle yant verdim:

'"Efendim, eer gznzde ltuf bulduysam, brakn syleyeyim. iftinin tohumlar doru zamanda yamur yamadndan belki hi kmayabilir ya da ok fazla yamur yadndan ryebilir.
44

Ama kendi ellerinle ekil verip kendi suretinde yarattn, her eyi onun uruna yaratm olduun insan, bir iftinin ektii tohumla karlatrabilir misin?
45

Elbette ki, hayr. Ey gklerdeki Rabbim! Yaratm olduun insana ac, kendi halkn esirge, ltfet onlara."
46

0 yle dedi: "Var olan u anda yaayanlar iindir, gelecek ise henz gelmemi olanlarndr.
47

Sen hi bir ekilde benim yarattm benden daha fazla sevemezsin! Byle ok sk yaptn gibi kendini bir daha asla gnahkrlarla bir tutma.
48

Yce Tanr senin doru bir ekilde gstermi olduun alakgnlll uygun bulup ho karlamaktadr.

49 50

Kendine hibir zaman ycelik ve grkem aramadn.

Son gnde yeryznde yaayanlar kendi kibirli yaamlar yznden derin ve iddetli aclarla cezalandrlacaklar.
51

Ama sen Ezra, dncelerini seni ve senin gibi olanlar bekleyen grkeme ynlendirmelisin.
52

Hepiniz iin cennet bsbtn alm, yaam aac dikilmi, gelecek olan a hazr klnm, bol verimli bir bereket depolanmtr. Kent oktan kurulmu, didinmekten huzura ve dinlenmeye gei kesinletirilmi, iyilik ve bilgelik olgunlua eritirilmitir.
53

Ktln kk senden bsbtn uzaklatrlmtr. Senin iin artk hi hastalk yok, lm ortadan kaldrld. Cehennem gzden kayboldu ve rme tamamen unutuldu.
54 55 56

Btn zntler son buldu, lmszlk hazinesi sonunda akland. Bu yzden kaybolmu bu halk yn iin artk hi soru sorma.

nk kendilerine verilen zgrl yce Tanr'y kk grmek, yasasna saygszlk etmek, O'nun yollarn yzst brakp terk etmek iin kullandlar.
57 58 59

Evet, onlar O'nun doru kullarn ayaklar altna alp ezdiler. lmn mutlak olduunu bildikleri halde, "Tanr yoktur' dediler.

Bu durumda seni nceden akladm sevin bekliyor, onlar ise susuzluk ve iddetli azap.
60

Yce Tanr bir tek insann bile kaybolmasn istemez. Ama O'nun yaratt insanlar Yaratclar'nn adna saygszlk ettiler, kendilerine yaam veren O biricik varla nankrlk ettiler.
61 62 63

Bu yzden benim yarg gnm pek yakndr. Ama ben bunu herkese bildirmedim; yalnzca sana ve senin gibi bir ka kiiye bildirdim."

"Efendim" dedim, "Bana son gnlerde eyleme sokacanz bir ok belirtiyi akladnz, ancak onun ne zaman gerekleeceini sylemediniz." Sonun Belirtileri

9Melek yle yantlad: "Btn bunlar dikkatlice dn. Sana sylenenlerin bir
ksmnn gerekletiini grdnde,
2 3

yce Tanr'nn yaratm olduu dnyay yarglayaca zamann geldiini anlayacaksn.

Yeryznde depremler, isyanlar, uluslar arasnda anlamazlklar, gvenilmez ynetimler, korkuya kaplan krallar olacak. Bunlar grnce 4 dnyann balangcndan beri yce Tanr'nn sylemi olduu olaylarn gerekletiini anlayacaksn.

5 6

Yeryznde olan her eyin bir balangc ve aka belirlenmi bir sonu var.

Yce Tanrnn belirledii zamanlar iin de bu byledir. Mucizelerle grkemli iler balangc, gl iler de sonu belirtir.
7 8

"Gven iinde gelip ykmdan kaan her kim olursa, o kii

iyi eylemleri ve gsterdii inan sayesinde, nceden sana sylemi olduum tm o tehlikelerden kurtulacak, btnyle sonsuzluk iin snrlarn izmi olduum lkeme girecek. Kurtulua tank olacaktr.
9

Benim yasam ktye kullanm olanlar ise bir srprizle karlaacaklar. Onlarn saygszlklar kendilerine srekli sknt getirecek. 10 Kendilerine vermi olduum tm iyi eylere ramen, yaamlar boyunca beni kabul etmeyenlerin hepsi,
11

zgrken bile yasam hor grm olanlarn hepsi, yol akken kmseyerek pimanlk ve tvbe dncesini akllarndan karm olanlarn hepsi
12 13

gerei lmden sonraki iddetli acyla renecekler.

Ezra, tanr tanmazlarn nasl cezalandrlaca konusunda soru sormay brakmalsn. Bunun yerine artk doru kiilerin nasl ve ne zaman kurtulacayla ilgilen. Dnya kendilerinin olmak zere onlar iin yaratld."
14 15 16

Ben de, "nceden sylemi olduumu yineliyorum" dedim,

"Yitik kiiler kurtulmulardan ok daha fazla. Bu bir su damlasn bir dalga ile karlatrmaya benzer."
17

Melek bana yle yant verdi: "Ekilmi tohum, iein rengi, iinin rn, iftinin hasad topraa baldr.
18

Dnyay yaratmadan nce zerinde yaayacaklarla ilgili planlar yapyordum. O zaman henz yaayan can olmad iin hi kimse planma itiraz edememiti.
19

Bu dnyay bitmez tkenmez bir gda ve akl almaz bir yasayla donattm. Buna karlk yarattklarm rm bir yaam tercih ettiler, 20 Dnyama baktm, ite rmlk yaylmt. nsann fena dncelerinden dolay tehlike iindeydi.
21

Bunu grdmde onlar yok etmemek iin kendimi zor tuttum. Bir salkmdan bir tane zm, ormandan bir tane aac kurtardm.
22

Brak yleyse, kaybolmak iin domu olan ynlar ykma urasnlar. Ama kurtulu iin yetkinlie erdirdiim halkm gvenlikte olsun.
23 24

"Sen Ezra, bir hafta daha bekle.

Bu kez oru tutma, ama hi bir evin olmad iekli bir tarlaya git, sadece orada ne yetiiyorsa onu ye. Hi et yeme, arap ime, durmadan yce Tanr'ya dua et.

25

Daha sonra yine seninle konumaya geleceim."

Drdnc Grm
26

Bylece melein beni ynlendirdii Ardat diye adlandrlan tarlaya gittim. Orada ieklerin arasnda oturdum. Yiyeceim tarlada yetien neyse oydu, gnl honutluu ile yedim.
27

Hafta sona erdi. Ben tekrar btn o zihin bulandran tereddtlerle aklm kark ve skntl olarak, otlarn zerine uzanm yatyordum.
28 29

Sessizliimi bozup yce Tanr'ya yakardm:

"Ey Rabbim" dedim, "Msr'dan g zamannda atalarmz orak ve ayak basmam l boyunca seyahat ederken, onlara kendini gsterdin.
30 31

'Duy beni srail, dinle szlerimi Yakup soyu.

Bu, meyvesini toplamanz, size sonsuza kadar grkem getirmesi iin aranza ektiim benim yasamdr' dedin.
32

Ancak yasan alm olan atalarmz ona uymadlar, senin buyruklarn dikkate almadlar. Mahvolan yasann meyveleri deildi, o senin olduu iin bu olanakszd.
33

Yasay alanlar mahvoldular, nk onlarn iine ekilmi olan iyi tohumu gvenle saklamakta baarsz oldular.
34

imdi, genel yarg udur: Tohum topraa ekilir veya bir gemi denizin zerine konur ya da yiyecek veya iecek bir kabn iine.
35

Daha sonra eer tohum, gemi veya kabn iindekiler harap olsa da, onlar koruyan onlarla birlikte mahvolmaz.
36

Ama biz gnahkrlar iin bu durum farkldr. Mahvolu biz yasay alp gnah ileyenlerin bana gelir, nk yasa onu barndracak olan kalplerimize ekilmitir.
37

Yasann kendisi ise mahvolmaz, buna karn, bsbtn kendi grkemiyle yaamda kalr." Alayan Kadn
38

Bu dnceler aklmdayken etrafma bakndm, samda byk bir ac iinde yas tutup yksek sesle at yakan bir kadn grdm. Elbisesi yrtlmt, banda kller vard.
39 40 41

Dncemi bir yana brakarak ona dnp yle seslendim: "Neden alyorsun? Seni kederlendiren nedir?"

"Efendim" diye yantlad, "Ltfen, beni gz yalarm ve kederimle ba baa brakn. Yreimin acs ve skntm ok byk."

42 43 44 45

"Anlat bana" diye rica ettim, "Ne oldu sana?" "Efendim" dedi, "Otuz yllk evliliim boyunca ksr ve ocuksuzdum. Bu otuz yl boyunca her gn, her saat, gece gndz yce Tanr'ya yalvardm.

Otuz yl sonra Tanrm dualarm yantlad. Skntma acd, kederimi dikkate alp bana bir oul balad. ocuk kocama, bana ve btn komularmza ne byk bir mutluluk getirdi! Gl Olan'a ne kadar ok krettik!
46 47

Onu yetitirirken byk aclara katlandm. Zaman gelince onun iin bir e seip dn gnn belirledim.

10 "Ne var ki, olum dn evine girerken dp ld.

2

Bu yzden hepimiz lambalarmz sndrdk. Komularmn hepsi beni sakinletirmeye geldiler. Ertesi gnn gecesine kadar kederimi kontrol ettim.
3

Rahatlamam ve kederimi kontrol etmem iin ettikleri srara son verdiklerinde ayaa kalktm, geceleyin kimseye grnmeden, grdnz gibi, buraya, bu tarlaya geldim.
4

Asla kye geri dnmemeye, burada yemeden imeden, lene kadar, aralksz yas tutup oru tutmaya karar verdim."
5

Bunu duyunca dncelerimi bir yana brakp fkeyle kadna yle dedim: "Sen bu dnyadaki en aklsz kadnsn.
6 7 8

Ulusumuzun kederini, bize neler olduunu grmyor musun? Hepimizin anas Siyon derin sknt ve znt iinde. Sen onun iin ac ekmeliydin

ve hepimizin acsna ortak olmalydn. Ancak sen kendi biricik olun iin derin bir keder iindesin.
9

Sor topraa, o sana anlatacaktr. O, kendisinin dourduu binlerce kii iin yas tutmak zorundadr.
10

Hepimiz balangta ondan tredik ve daha ok gelecek var. Hemen hemen onun tm ocuklar mahvolmaya gidiyor, onlarn ok byk bir ksm da ldrlyor.
11

Bu durumda kim daha fazla yas tutma hakkna sahip, o kadar byk saylar kaybeden toprak m, yoksa yalnzca bir kii iin kederlenen sen mi?
12

Bana yle diyebilirsin: 'Ama benim kederim topran acsndan farkldr. Ben ac ve skntyla dourduum kendi rahmimin meyvesini kaybettim.
13

Buna karn, imdi canl olan ok byk saydaki insann kayboluu yeryzne gelileri gibi sadece bir doa kanunudur.'

14

Benim buna yantm udur: Aclarnn pahasna sen bir anne oldun. Ancak ayn ekilde, toprak da daima insanolunun annesi oluyor, Yaratcs'na meyve veriyor.
15 16

"Bu yzden kederini kendine sakla, talihsizliklerine cesaretle katlan.

Eer doru biri olarak Tanr'nn buyruunu kabul edersen, zamanla olunu geri alrsn. Kadnlar arasnda da onurlu bir ad kazanrsn.
17 18

u halde, kyne ve kocana geri dn."

"Hayr, dnmeyeceim" diye yantlad, "Kye geri dnmeyeceim, burada kalp leceim."
19 20

Ancak ben onunla tartmay srdrdm:

"Sylediini yapma" dedim, "Siyon'un talihsizliini grp ikna ol, Yerualim'in skntsna bakp kendini sakinletir.
21 22

Grdn gibi tapnamz ykld, sunamz yerle bir edildi.

Arplarmzn teli yok, ezgilerimiz susturuldu, neeli barlarmz kesildi. Kandilimizin snk, Antlama Sand ganimet olarak alnd. Kutsal kaplar kirli, Tanr tarafndan bize verilen ad onurunu yitirdi. Yneticilerimize utan verici bir ekilde davranld, khinlerimiz canl canl yakld, Levililer tutsak alnd. Bakire kzlarmz tecavze urad, karlarmzn rzna geildi. Dindar erkeklerimiz karld, ocuklarmz yzst brakld, genlerimiz kleletirildi, gl savalarmz zayf dt.
23

Hepsinden en kts, Tanr'nn kendi mhr ile nceden onaylad Siyon ceza olarak grkemini yitirdi ve imdi dmanmzn ellerinde.
24

u halde, kendi skntn stnden at, acn tmden bir kenara brak. Gl Olan sana ltfunu ve sevgisini gstersin. Yce Tanr sana bu skntlarndan sonra rahatlk ve huzur versin!"
25

Ben kadnla konuuyorken, birden bire onun yznn aydnlanmaya baladn grdm. ehresi imek gibi parlad, ondan rkp korkuyla bzldm.
26

Bunun ne anlama geldiini merak ederken, o aniden yeryzn sallayan yksek bir ses karp korkun bir lk att.
27

Baktmda artk bir kadn yoktu, ama byk, yekpare temeller zerine kurulmu, bitmi bir kent grdm. "Beni daha nce ziyaret eden melek Uriel nerede?
28

Btn umutlarm darmadan eden, tm dualarm boa karan bu aknln iine dm olmam onun iidir" diyerek korkuyla, yksek sesle bardm. Melek Uriel Grm Aklyor
29

Beni daha nce ziyaret eden melek belirdiinde hl konuuyordum.

30

Beni grdnde kendimden gemi bir halde, bilinsizce topran zerinde l gibi uzanmtm. Sa elimden beni kavrad, nmde dimdik dikilip beni ayaklarmn zerine kaldrd.
31

"Sorun nedir?" diye sordu, "Neden ykldn? Zihnini altst edip seni kendinden geiren neydi?"
32

"Senin beni terk edip yalnz brakm olmandr" diye yantladm, "Bana sylediklerini yaptm, tarlaya geldim. Burada grm olduum eylerse anlatma yeteneimin ok tesinde."
33 34

"Bir adam gibi ayaa kalk, sana aklayacam" dedi.

"Syle efendim" dedim, "Sadece beni yzst brakma ve beni tatmin olmadan lme terk etme.
35 36

nk grdklerim ve duyduklarm kavraymn tesindedir.

Yoksa hepsi birer hayal ya da d m? Grdklerim ve duyduklarm bir hayal ya da d deilse, kesinlikle kavraymn tesindedir.
37 38

Yalvarrm sana efendim, grdklerimin anlamn bana akla."

"Seni rkten eylerin anlamn sana aklarken dinle beni" diye yantlad melek, "nk yce Tanr sana bir ok srr aklad.
39

0, senin susuz yaamn, kendi halkn iin durmadan ektiin sknty ve Siyon iin duyduun derin acy grd.
40 41

Ite grdn grmn anlam:

Ksa bir sre nce yasl bir kadn grdn ve onu avutmaya altn. imdi artk o kadn grmyorsun, ancak tamamen kurulmu bir kent gryorsun,
42 43 44 45

Kadn sana olunu yitirdiini syledi. Aklamas udur: Grdn kadn, binalar ile birlikte kent olarak grdn Siyon'dur.

0, sana otuz yldr ocuksuz olduunu syledi. yledir, nk 3000* yldr Siyon'da hi kurban sunulmamtr. * Baz eski metinler "3000 yl", Latince " yl''
46

3000 yl sonra Sleyman kenti kurdu, kurbanlar sundu. Bu da ksr kadnn olunu dourduu zaman simgeler.
47

ocuunu bytrken ok byk aclar ektiinden sz etti. O da Yerualim'in yerleime ald dnemdir.

48

Daha sonra sana, olunun dn odasna girdii gnk lm ile ortaya kan byk kaybndan dolay duyduu acy anlatt. O da Yerualim'in anszn ykln simgeler.
49

Acs nedeniyle avutmaya altn olu iin yas tutan kadn olarak grdn grmden alman gereken vahiy budur.
50

Senin iten acn, kadn iin yrekten hissettiin efkati gren yce Tanr imdi sana onun parlak grkemini ve gzelliini gsteriyor.
51 52 53 54

te sana hibir evin dikili olmad bir tarlada oturman sylemi olmamn nedeni yce Tanr'nn sana bu grm yollamaya niyetli olduunu bilmemdendir. Herhangi bir binann temeli atlmam olan bu tarlaya gelmeni sylememin nedeni,

yce Tanr'nn aklayaca kentin kurulaca yerde insann yapm olduu hibir binann ayakta kalamayacak olmasndandr.
55

"Bunun iin hi korkma, Ezra, titreyen yreini rahatlat. Gzlerinde henz tmn grecek g varken kente git ve binalarn grkemini gr.
56 57

Daha sonra, sen ancak kulaklarnn duyma gc kadar iitebileceksin.

Sen, baka bir ok insandan daha fazla kutsanm birisin. ok az kii senin gibi, yce Tanr'yla birlikte anlan bir ada sahiptir.
58 59

Yarn akama kadar burada kal.

Yce Tanr sana grmde yeryznn son gnlerinde zerinde yaayanlara yapmay tasarladklarnn grntlerini gsterecek." Bana syleneni yapp o gece ve ertesi gn orada uyudum. Beinci Grm

11 kinci gece bir grm daha grdm. Denizden on iki kanatl bal bir kartal
ykseliyordu,
2

Kanatlarn btn yeryznn zerine gerdiini grdm. Gkyzndeki btn rzgarlar ona doru esti ve bulutlar onun zerinde topland.
3 4

Kanatlarndan kk ve bodur grnen rakip kanatlar kmaya balad.

Kartaln balar hareket etmiyordu. Hatta, dierlerinden daha byk olan ortadaki ba bile onlarn arasnda hareketsiz duruyordu.
5

zlerken, kartal yeryznn ve yaayanlarnn yneticisi olmak zere kanatlarnn zerinde ykselip dikildi.
6

Yeryzndeki btn insanlar ona tamamen boyun eiyordu, hi kimse ona kar koyamyordu.

Kartaln penelerinin zerinde dikilip kanatlarna yksek sesle yle sylediini duydum:
8 9

"Hepiniz bir anda uyanmayn; yerlerinizde uyuyun ve sranz geldiinde uyann. Balar en son uyanmal." Sesin balardan deil, ama bedenin ortasndan geldiini farkettim. Onun yeni kan rakip kanatlarn saydm, sekiz tane olduklarn grdm.

10 11 12

zlerken, sandaki kanatlardan birinin ykseldiini, tm yeryzne egemenlik srdn grdm.

13

Bir sre sonra onun egemenlii sona erdi, bsbtn gzden kayboldu. Sonra dieri ykseldi, uzun sre devam edecek olan kendi dzenini kurdu.
14

Onun egemenliinin sonu gelip de birincisi gibi yok olmak zereyken, bir sesin unlar syledii duyuldu:

15 16

"Uzun sre dnyay yargladn, imdi ortadan yok olma zamann gelmeden nce haberimi dinle!
17

Halefilerinden hi biri senin kadar uzun bir egemenlii, hatta onun yars kadarn bile baaramayacaklar."
18

Daha sonra nc kanat ykseldi, selefleri gibi bir sre dnyay yarglad. O da onlar gibi ortadan kayboldu.
19

Ayn ekilde tm kanatlar birbiri ardna ynetime geldiler, srasyla da gzden kaybolup gittiler.
20

Zaman geerken, sa taraftaki kk kanatlarn da yarglamak iin ykseldiklerini grdm. Bunlarn bir ksm derhal gzden kaybolurken dierleri ykseldiler, ama hibir ekilde yarglayamadlar.
21 22 23

Bundan sonra on iki byk kanadn ve iki kk kanadn dierleri gibi artk grnmediklerini farkettim.

Kartaln bedeninde tane hareketsiz ba ile alt kk kanat dnda geriye bir ey kalmamt.
24

zlerken, alt kk kanattan ikisi dierlerinden ayrlarak sa taraftaki ban altna yerletiler. Dier drt tanesi olduklar yerde kaldlar. Onlarn ykselmek ve yarglamak iin plan yaptklarn grdm.
25 26

Bir tanesi ykseldi, ama aniden yok oldu. kincisi de ayn eyi yapt ve

27 28 29

ilkinden daha sratle gzden kayboldu. br ikisinin de, krallk kurup yarglamak amacyla plan yaptklarn grdm.

Ne var ki, onlar henz plan yaparlarken, balardan nn en by olup ortada bulunan birdenbire uykudan uyand,
30 31 32

Ben onun br iki bala birleip yarglamak iin plan yapan iki kk kanad yiyip yuttuunu grdm.

Bu ba dnya zerinde g kazand, btn insanlara ezici bir bask uygulad. Daha nce hkm sren kanatlardan daha byk kudretle tm yeryzn smsk avucunun iine ald.
33 34

Sonra bu ban tpk kanatlar gibi aniden hzla gzden kaybolup gittiini grdm. Geriye iki ba kalmt-Onlar da yeryzn ve yaayanlarn yarglyorlard. Ben onlar izlerken, sa taraftaki ba soldakini yiyip yuttu. Sonra bir sesin bana yle seslendiini iittim: "nne bak ve grdklerini dn."

35 36 37

Baktm, ormandan kkreyerek kan kzgn bir aslan grdm. nsan diliyle kartalla konutuunu duydum.
38 39

yle dedi: "Dinle kartal!

Yce Tanr sana sesleniyor-Dnyam ynetmek ve alarn sona erdirmek amacyla grevlendirdiim drt yaratktan kalan tek sensin.
40

Sen drdnc yaratksn, senden nce gelen btn yaratklar dnyada var olduun srece baskyla, hileyle, dehetle yendin.
41 42

Yalanla ve gerei nemsemeden ynettiin dnyada uzun sredir yayorsun.

Sen dorudan nefret edip yalanclar sevdin. Bar iinde yaayan zararsz kiilere acmaszca saldrdn. Zenginlerin evlerini yktn, sana hi zarar dokunmam olanlarn duvarlarn yerle bir ettin.
43 44

Senin kstahln yce Tanr'nn nne ulat, kibrini Gl Olan biliyor.

Yce Tanr belirledii dnemleri dikkatlice aratrd. Dnyann sonu yaklat, alar sona erdi.
45

Bylece sen, kartal, imdi mutlaka yok olmalsn. Senin o dehet veren byk kanatlarn, eytani kk kanatlarn, acmasz balarn, amansz penelerin, senin o deersiz bedeninin tm artk hi grnmemeli
46

Daha sonra, btn yeryz senin vahetinden kurtularak rahatlayacak, umutla yarg gnn ve yaratcsnn ltfunu bekleyecek."

12 Aslan kartalla konuurken baktm ve geriye kalan ban kaybolduunu grdm.

2

Sonra onun zerine ykselen iki kk kanat kendilerini ynetici atadlar. Egemenlikleri ksa ve skntlyd. Gzlerimin nnde onlar da gzden kayboldu,
3

Daha sonra kartaln btn bedeni birdenbire alevlerle kaplanp yanmaya balad. Yeryz dehete kapld. Grmn Aklan
4

Skntm ve korkum o kadar bykt ki, uyandm ve kendi kendime yle dedim: "te, yce Tanr'nn yollarn kefetme giriimlerimin sonucu!
5

Zihnim yorgun, bsbtn tkenmi durumdaym. Bu gecenin deheti gcm tamamen kuruttu.
6

Bu nedenle imdi yce Tanr''ya sona kadar dayanacak g vermesi iin dua edeceim."
7

Sonra yle dedim: "Efendim ve Rabbim, eer senin gznde ltuf bulduysam, baka birok insandan beni daha doru gryorsan, dualarm sana ulatysa, o zaman bana g ver.
8

Bana bu dehet verici grntlerin kesin yorumlarn akla Rabbim. Bylelikle ruhuma tam bir teselli getir.
9

nk sen zaten beni, imdiki an sonunu gstermeye layk bulmutun."

10

Melek bana yle dedi: "te, grdn grmn anlam: Denizden ykselerek geldiini grdn kartal,
11 12 13

kardein Daniel'in grd grmdeki drdnc krall simgelemektedir. Ama imdi sana yaptm gibi grmn aklamas ona sunulmad.

Yeryznn daha ncekilerden ok daha dehet verici bir egemenliin altna girecei gnler geliyor.
14 15 16 17

Arka arkaya on iki kral tarafndan ynetilecek. On iki kraln iinde ikincisi hepsinden uzun egemenlik srecek. Grm olduun on iki kanatn anlam budur.

"Kartaln balarndan deil de vcudunun ortasndan konutuunu iittiin sese gelince, onun anlam da udur:
18

kinci kraln egemenliinden sonra imparatorluk byk bir mcadeleyle kme tehlikesi geirecek. Ancak o zaman kmeyecek, buna karn eski gcne tekrar kavuacak.

19

"Kartaln kanatlarnda bydn grdn daha kk sekiz kanata gelince, onlarn anlam da udur:
20

mparatorluk egemenlikleri nemsiz ve ksa mrl sekiz kraln ynetimi altna girecek.
21

Onlarn ikisi dnemin tam ortasndan nce ksa bir sre iin ynetime gelecek. Drd dnemin ikinci yarsnda ksaca grnecek, iki tanesi de dnemin sonuna kadar kalacaklar.
22 23

"Uyuyan baa gelince, onlarn anlam da udur:

mparatorluun son gnlerinde yce Tanr tahta kral karacak. Bunlar birok eyi yenileyip dnyay ynetecekler.
24

Yeryz ve yaayanlarna ncekilerden daha fazla bask uygulayacaklar. Bunlar kartaln ba olarak adlandrlyorlar,
25

nk onlar, uzun sren kt iler silsilesini tamamlayp son aamasna vardracaklar.

26

Kaybolduunu grdn byk baa gelince, o byk aclar iinde kvranarak yatanda lecek olan krallardan birini simgelemektedir. 27 Hayatta kalan ikisi ise klla yok edilecekler.
28 29

Bunlardan bir tanesi dierini ldrecek, kalansa son gnlerde savata lecek.

"Sa taraftaki ban altna yerleen iki kk kanada gelince, onlarn anlam da udur:
30

Yce Tanr onlar son gne dek saklad. Senin de grdn gibi, onlarn egemenlikleri ksa ve ac dolu.
31

"Ormandan kkreyerek kan kzgn bir aslan grmtn. Kt ileri ve szlerinden dolay kartal sulayarak konuuyordu.
32

0, yce Tanr'nn sona kadar geride alkoyduu Mesih'tir. Davut'un soyundan gelecek, hkmdarlarla konuacak. Aka gnahlarn, sularn, meydan okumalarn gsterip onlar paylayacak.
33

Henz yayorken onlar yarglayacak, onlarn sulu olduunu kantlayp mahkm edecek, sonra da yok edecek.
34

Ama lkemde gven iinde yaayan benim halkma kar merhametli olacak. Sana balangta sz ettiim yarg gn gelinceye dek onlar zgr klacak, onlara sevin ltfedecek.
35 36 37

"Grdn grm ve anlam budur. Bu, yce Tanr'nn layk grp yalnzca sana anlatt srlardr. Bu yzden, grm olduklarn bir kitaba yaz ve onu gizli bir yere brak.

38

Bu srr, halkndan anlamak iin yeterince bilge olduunu bildiin ve bunlar gven iinde tutacak kiilere de amalsn.
39

Ancak, yce Tanr'nn sana gndermeyi dnd herhangi bir aklamay almak iin burada yedi gn daha kalmalsn." Sonra melek benden ayrld. Halk Ezra'ya Geliyor
40

Halk yedi gnden sonra kente dnmediimi iitince, knden byne toplanp yanma geldi.
41

"Neden bizi terk edip buraya yerletin?" diye sordular, "Yanl ya da seni incitecek bir ey mi yaptk?
42

Tek kalan peygamber sensin. Sen, badaki son zm salkm, karanlktaki lamba veya frtnadaki bir gemi iin gvenli bir liman gibisin.
43 44

Yeterince ac ekmedik mi?

Eer bizi terk edersen, Siyon'u yakan ate iinde yok olup gitmi olmamz ok daha iyi olurdu.
45

Bizler orada yok olan kiilerden daha iyi deiliz," Sonra yksek sesle bir at okudular.
46

Onlara yle yant verdim: "Cesur ol, ey srail; kederini bir kenara brak, ey Yakup evi.
47 48

Yce Olan sizi hatrlayacak, Gl Olan sizin ektiiniz skntlar asla unutmad.

Bense sizi ne terk ettim, ne de yzst braktm. Buraya sknt iindeki Siyon iin dua etmeye, o kadar aalara den tapnanz iin yakarmaya geldim.
49 50 51

imdi, her biriniz evlerinize gidin. Bir ka gn sonra ben de size geri dneceim." Ben tarlada kaldm, halk da sylediim gibi kente geri dnd,

Tarlada yetienler dnda bir ey yemeden melein dedii gibi yedi gn orada kaldm. Altnc Grm

13 Yedi gn geti, ertesi gece bir d grdm,

2 3

Dmde denizden bir rzgar kp geldi ve denizi dalgalara bodu.

Ben izlerken, bu rzgar derinliklerden ykselerek gelen bir insan figr getirdi. Bu adam gkyznn bulutlar zerinde uuyordu. Her nereye gzlerini evirdiyse, baklarnn karlat her ey korkuya kapld.
4

Sesi her nereye ulatysa, onu iiten herkes atee dokunan balmumu gibi eridi.

Sonra denizden ykselen adamn zerine saldrmak iin, gkyznn drt rzgarndan toplanp bir araya gelen saysz insan topluluu grdm.
6 7

Adam kendisi iin byk bir da yonttu ve onun zerine utu.

Dan hangi yn ya da yerinden ele geirildiini grmeye altm, ama baaramadm.

8

Sonra adamla savamak iin bir araya gelmi olanlarn hepsinin korkuyla dolu olduklarn, ancak yine de ona kar dvmeye hazrlandklarn farkettim.
9

Adam saldrmak iin ilerleyen kalabal grdnde onlara kar parman bile kprdatmad. Elinde ne mzra ne de silah vard.
10

Grdm tek ey, azndan darya akan bir alev seli, dudaklarndan kan bir alev solumas ve dilinden akan kvlcm frtnasyd.
11

Bunlarn hepsi alev seli, alevli soluk ve kvlcm frtnas tek bir ktle halinde birlemiti. Bu ktle savamak iin ilerleyen kalabaln zerine dt ve onlarn her birini tamamen yakp yok etti. Birdenbire o byk kalabalk, toz, kl ve duman kokusu dnda hibir ey brakmadan gzden kayboldu. Bunun karsnda dilim tutuldu.
12

Bundan sonra adamn dadan aaya indiini ve farkl, huzur dolu bir topluluu kendisine ardn grdm.
13

Kiminin yznde mutluluk, kimininse znt vard. Bir ksm srgnden gelmiti, bir ksm da bakalarn sunu olarak getirmiti. Dehet iinde uyandm, yce Tanr'ya dua ettim.
14

Dedim ki: "Balangtan beri ben kuluna bu mucizeleri akladn. Beni dualarma yant vermeye layk grdn.
15 16

imdi de bu dn anlamn gster bana.

Dnceme gre, o gnler hayatta olup yaayanlar iin ne dehet verici olacak! Ancak yaamayanlar iin ne kadar daha kt olacak!
17 18 19

0nlar zgn olacaklar, nk son gnlerin neler getireceini bilecekler, ama ne yazk ki, karm olacaklar.

Hayatta olanlarn durumu ise korkun olacak. nk dmde grdm gibi, onlar korkun tehlikeler ve felaketlerle yzleecekler.
20

Yine de bu tehlikelere katlanmak ve hedefe ulamak, bir bulut gibi dnyadan yok olup gitmek ve son gnlerin olaylarn hi grememekten daha iyidir,"
21

"Evet" diye yantlad, "Bu dn anlamn aklayacam ve istediin her eyi anlatacam.
22

0 hayatta kalanlarla ilgili soruna gelince, ite yant:

23

0 gnlerde tehlikeleri getirecek olan, ayn zamanda Her eye Gc Yeten'e ballkla yaayp iyi iler biriktirmi olanlar koruyacak.
24 25 26

Emin ol ki, o hayatta kalanlar, lm olanlardan ok daha kutludurlar. "te, bu da dn anlam: Denizlerin derinliklerinden ykseldiini grdn adam,

Yce Tanr'nn asrlar boyunca hazr beklettii kiidir. O kendi yaratt dnyay kurtaracak, hayatta olanlar ynetecek.
27 28

Adamn azndan aktn grdn,

bir mzrak ya da herhangi bir silah olmakszn kendisine kar savaa girmek zere ilerleyen kalabalklar yok ettii solua, atee ve frtnaya gelince:
29 30

Yce Tanr'nn yeryznde yaayanlara kurtulu getirecei gnler yakndr. O zaman insanlar byk bir tela ve korkuyla dolacaklar.

31

Kent kente, blge blgeye, ulus ulusa, krallk kralla kar savamak iin gizli tasarlar kuracak.
32

Bu gerekletikten ve sana gstermi olduum tm belirtiler gelip getikten sonra, denizden ykselen adam olarak grdn olum ortaya kacak.
33 34

0nun sesini iiten btn uluslar, dnde grdn gibi,

kendi topraklarn, savalarn brakacaklar, ona kar savamak iin saylamayacak kadar byk bir ordu halinde birleecekler.
35 36

0 ise Siyon Dann zirvesinde yerini alacak,

Siyon btn insanlarn nnde grnr klnacak. Kent btn yaplaryla birlikte tamamlanm olacak. Ancak bu insan eliyle olmayacak.
37

Sonra olum, kendisine kar gelen uluslarn Tanr tanmaz ilerini yarglayacak. Dnde grdn frtnann anlam budur.
38

0 onlar kendi eytani fesatlklar ve yaknda katlanmak zorunda olacaklar skntyla kar karya getirecek. Alevin anlam da budur. Hibir aba harcamadan yasa araclyla da onlar yok edecek . Bu da atei simgeler.
39 40

"Daha sonra O'nun farkl, huzur dolu bir topluluu ardn grdn.

Onlar, Asur Kral almaneser'in hapse att Kral Hoea zamannda srgne gnderilen on oymaktr. almaneser onlar rman tesine srd, onlar garip bir lkeye gtrldler.
41

Ama sonra onlar Yahudi olmayan putperestlerin yaad bu lkeden ayrlmaya ve daha nce insanlarn hi yaamad uzak bir topraa gitmeye karar verdiler.
42

Kendi lkelerinde itaat etmekte baarsz olduklar yasaya bu yeni yerde uymay amaladlar.

43 44

Fratn dar geitlerinden geerlerken

yce Tanr onlar iin mucizeler yaratt. Onlar geinceye kadar rmak kanallarn durdurdu.
45 46 47

Arzaret denen o blgeye yolculuklar uzundu, bir buuk yl srd. 0nlar, bu a son bulana kadar, o zamandan beri hep orada yaadlar.

imdi onlar dn yolundalar ve yce Tanr bir kez daha, onlarn geebilmesi iin, rmak kanallarn durduracak.
48

"'Bu da, grm olduun huzur dolu topluluun anlamdr. Benim kutsal snrlarm iinde bulunan senin halkndan hayatta kalanlar da onlarla birlikte kurtulacak.
49 50

te bylece, kendisine kar birlemi uluslar yok etme zaman geldiinde, O, hayatta kalan kendi halkn koruyacak, onlara olaanst mucizeler gsterecek."

51

"Rabbim, efendim, grdm adamn neden denizlerin derinliklerinden ykseldiini akla bana" diye rica ettim.
52

O yle yantlad: "Denizlerin derinliklerini aratrmak ve ilerinde neler olduunu kefetmek herhangi bir insann gcnn tesindedir. Ayn ekilde yeryzndeki hibir kimse belirlenmi o gne kadar olumu ve onun topluluunu gremez. Dn anlam budur.
53 54 55 56

Bu aklama sadece sana verildi. nk sen kendine ait btn ileri braktn, kendini btnyle bana ve yasam renmeye adadn. Her eyde hikmet sana rehber, anlay da anne oldu.

Sana bu aklamay vermemin nedeni budur, yce Tanr seni dllendirecek. gn sonra seninle tekrar konuacam ve sana ok nemli ve harika eyler anlatacam,"
57

Bylece ben de ara ara gstermi olduu mucizeler iin, O'nun kontrol altnda geen alar iin
58

Yce Tanr'ya tapnp ycelterek tarlaya doru gittim. Orada gn kaldm.

Yedinci Grm

14 nc gn ben bir mee aac altnda oturuyorken, bir aldan bana, "Ezra,
Ezra!" diye seslenen bir ses duydum.
2

Ayaa kalkp, "te buradaym, Rabbim" diye yant verdim,

Ses yle devam etti: "Benim halkm Msr'da kleyken kendimi bir alda aa kardm ve Musa'yla konutum. Onu halkma Msr'dan kta rehberlik etmesi iin yolladm.
4 5 6 7 8 9

Onu Sina Da'na getirip benimle bir ok gn kalmas iin orada tuttum. Ona bir sr mucizelerden sz ettim, alarn srrn, zamann sonunu gsterdim. Neleri aa karp bilinir klacan, neleri sr olarak saklayacan tledim. imdi de sana t veriyorum: Sana gsterdiim, aklamalarn bildirdiim grmleri, belirtileri ezberle.

Sen insanlarn dnyasndan alnp gtrlmek zeresin, Bundan sonra sen de senin gibi olanlarla birlikte zamann sonuna kadar olumun yannda kalacaksn.
10

Dnya genliini yitirdi, zaman yalanyor. Zaman on iki dneme ayrlmtr. Onuncu dnemin yarsndayz. Geriye yalnzca iki buuk dnem kald.

11 12 13

Bu yzden evini dzene koy, halkn uyar, alakgnllleri teselli et. Sonra lml hayatnla vedala,
14 15

Dnyasal endielerini bir kenara koy, insansal yklerini yere brak.

Zayf doan syr at, seni tedirgin eden kayglarndan kurtul, dnyadan abucak ayrlmak iin hazr ol.
16 17

Ancak tank olduun fenalklarn daha ktleri geliyor,

Bu kocayan dnya giderek daha zayflayp gszleirken ktlkler dnyann yaayanlarndan dolay artyor.
18

Doruluk uzaklap gidince yalan daha yaknlar. Dnde grdn kartal zaten umakta."
19 20

"Rabbim, huzurunuzda konuabilir miyim?" dedim,

"u anda hayatta olan halkm uyardktan sonra isteinizle buradan ayrlacam. Ama bundan sonra doacaklar kim uyaracak? Dnya karanla brnyor ve zerinde yaayanlar ksz.
21

Yasan atete yok edildiinden hi kimse nceden yaptklarn ve gelecekte yapacaklarn bilemeyecek.
22

Eer gznde ltuf bulduysam, beni kutsal ruhla doldur. Bylelikle, dnyann btn yksn, senin yasanda yer alan her eyi en bandan itibaren yazabileyim. O zaman insanlar doru yolu bulma olaslna sahip olacaklar. Setiklerinde de son gnlerde sonsuz yaam kazanacaklar."

23

"Git" diye yantlad, "Btn insanlara seslen, onlara krk gn boyunca seni aramamalarn syle.
24

Hemen ok sayda yaz tableti al. Hzlca yaz yazmada eitimli be adam, Seraya'y, Dabriya'y, elemiya'y, Etan' ve Asiel'i yanna al.
25

Sonra buraya dn. Ben yazman gerekenleri bitirinceye kadar kalbinde snmeyecek olan anlay lambasn yakacam.
26

ini bitirince bir ksmn topluma akla. Kalann sr olarak saklamalar iin bilge kiilere ver. Yarn bu vakitte yazmaya balamalsn."
27 28

Bana buyrulduu gibi gittim, btn halk arp topladm, onlara yle dedim: "Ey srail, syleyeceklerimi dinle! Balangta atalarmz Msr'da yabanclar gibi yaadlar. O lkeden kurtarldlar ve onlara yaam vaat eden yasa verildi.

29 30 31

Ancak onlar yasaya itaatsizlik ettiler. Sizler de onlarn izinden gidiyorsunuz. Daha sonra sizlere bir lke verildi, Siyon topra. Ama sizler atalarnz gibi gnah ileyip yce Tanr'nn sizin iin hazrlad yolu terk ettiniz.
32 33

0 doru bir yarg olduundan, zamannda size vermi olduklarn geri ald,

imdi sizler burada srgndesiniz, ama Yahudi hemerilerinizden Yerualim'e daha yaknsnz.
34

Eer sizler dncenizi toplayp renmeye istekliyseniz yaamnz gvenlik iinde olacak, ldkten sonra ltufla karlaacaksnz.
35

lmden sonra yarg gelecek! Bize yeniden yaam verilecek, doru olanlarn adlar belirlenecek. Tanr tanmazlarn ileri ise ortaya karlacak.
36

imdiden sonra hi kimse benimle konumaya gelmemeli, gelecek krk gn boyunca beni aramamal."
37 38 39

Bana sylendii gibi be adam yanma aldm, birlikte tarlaya gittik ve orada kaldk. Ertesi gn, "Ezra, azn a ve sana verdiimi i" diyerek beni aran bir ses iittim.

Bylece azm atm. Elime atee benzer renkte, suya benzeyen bir eyle dolu bir kap tututuruldu.
40

Onu alp itim. er imez hafzam geniledi, zihnim sel gibi alglay yadrmaya balad. Bilgim iyice byyp geliti.
41 42

Konumak iin azm atm, durmakszn konumam srdrdm.

Yce Tanr sylenenleri yazya dken be adama da anlay verdi. Daha nce bilmedikleri bir alfabe kullanyorlard. Sadece geceleri yemek yiyip btn gn boyunca yazarak krk gn iin banda kaldlar.

43 44 45

Bense btn gn boyunca konuuyordum, geceleri bile susmuyordum. Krknc gne kadar doksan drt kitap yazlmt.

Krknc gnn sonunda yce Tanr benimle konulu. "lk yazdn yirmi drt kitab halka sun" dedi, "Layk olan da olmayan da okusun.
46

Ama son yetmi kitap geride alkonulmal. Halknn bilgeleri dnda hi kimseye verilmemeli.
47 48

nk bu kitaplar anlay pnar, bilgelik kayna ve bilgi seli ieriyorlar." Ben de yle yaptm.

Gelecek Felaketler

15 Rab yle diyor: "Size vereceim peygamberlik szlerini halkma duyurun.

2 3

Onlar yazya geirin, nk onlar gvenilir ve gerektir.

Size tuzak kuranlardan korkmayn, size kar olan u inanszlar yznden rahatsz olmayn.
4 5

nk inanmayan herkes imanszl yznden lecek.

"Saknn" diyor Rabbiniz, "Kl alk, lm, ykm gibi korkun ktlkleri serbest brakp dnyaya Salyorum.
6 7

nk ktlk tm dnyaya yayld ve daha fazla vahet iin hi yer yok.

"Bu yzden" diyor Rabbiniz, ''onlarn tanr tanmaz gnahlar karsnda sessiz kalmayacam, onlarn gnahkr ilerine gz yummayacam.
8

Susuz ldrlenlerin kanlarnn nasl beni iin ardn, doru kiilerin ruhlarnn hi bitmeyen yalvarlarn gr!
9

Hi kukusuz onlarn cn alacam" diyor Rabbiniz, "Aktlm susuz kanlarn yalvarlarn duyacam.
10

Benim halkm tpk koyunlar gibi ldrlyor. Onlarn daha fazla Msr'da kalmasna izin vermeyeceim. Ancak onlar kurtarmak iin tm gcm kullanacam.
11

Msrllar' daha nce de yaptm gibi vebayla vuracam. Tm lkelerini yakp yok edeceim.
12

Rabbiniz tarafndan vurulup cezalandrldnda Msr'n temelleri sarslacak, btn lke yas tutacak!
13

iftiler yas tutacak, nk tohumlar gelimeyecek, aalar hastalk, dolu, korkun frtnalar nedeniyle yklacak!

14 15 16

Vay dnyaya ve zerinde yaayanlara! Onlar yok edecek kl ok uzakta deil. lke lkeye kar kl ekip savaacak.

Salam ynetimler son bulacak, bir fesat dierine stn gelecek. Krallar, yksek mevkideki yneticiler iyi gnlerinde hibir ey iin kayg duymayacaklar.
17 18

Bir kimse bir kenti ziyaret etmek isteyecek, ama baaramayacak.

nk hrs, rekabet kentleri karkla boacak, evleri ykacak, insanlar korkuyla dolduracak.
19

Bir adam aln ve yoksulluun penesine yakalandnda hibir merhamet duygusu onu engelleyemeyecek, vahice komusunun evine saldrp mallarn yamalayacak.
20

"Yeryznn btn krallarn nasl bir araya topladm gr" diyor Tanr, "Onlar gn doumundan, gney rzgarndan, dou ve gneyden arp onlara vermi olduklarm geri deteceim.
21

Benim seilmi halkma bugne kadar yaptklarnn aynsn ben de onlara yapacam."
22

Tanrmz Rab yle diyor: "Gnahkrlara merhamet gstermeyeceim, klcm yeryzn susuzlarn kanyla boyayan o katilleri balamayacak.
23

Rabbiniz'in fkesi yeryzn ve temellerini atete yakp kavurmak, gnahkrlar tpk yanan saman gibi tketip yok etmek iin tam durumda.
24

Vay buyruklarmla alay eden gnahkrlara!" diyor Rabbiniz, "Onlara hi acmayacam.

25 26

Siz isyankrlar, uzak durun benden! Pisliklerinizle benim kutsallma yaklamayn."

Rabbiniz kendisine kar gnah ileyenlerin hepsini ok iyi biliyor. Onlar lme, yoklua gnderdi.
27

Dnyann zerine imdiden dm olan felaketlerden sizler asla kaamayacaksnz. Tanrnz sizi kurtarmay reddediyor, nk sizler O'na kar gnah ilediniz.
28 29

O doudan gelen ne dehet verici bir grnt!

Arabistan'dan gelen ejderha srleri saysz sava arabalaryla saldracaklar. lerlemelerinin ilk gnnden itibaren dnya onlarn tslama sesleriyle dolacak, iitenlerin hepsini korku saracak, donup kalacaklar.
30

fkeden lgna dnen Kirmanlar, tm gleriyle ilerleyip ormandan kan yaban domuzlar gibi zerlerine hcum edecekler. Uzun dileriyle Asurun btn blgelerini yakp ykacaklar.
31

Ama daha sonra ejderhalar iten gelen doal fkelerini toparlayacak, daha glleri deneyecekler. Onlar yeniden dzenli ordu haline gelip glenecek, kahredici bir gle hcum edecekler.

32 33

Bylece yaban domuzlarnn kuvveti susturulacak, her biri bir tarafa kaacak.

Sonra onlarn yolu pusuda bekleyen Asur'lu bir dman tarafndan kesilecek. lerinden biri yok edilecek. Ordularnn iinde korku ve tela yaylacak, krallarnn arasnda kararszlk ba gsterecek.
34

Doudan ve kuzeyden gelip gneye doru uzanan bulutlara bak! Grnleri korkun, fke ve frtna dolu.
35

Birbirlerine arpacak, btn lkeye ok byk bir frtna yadracaklar. Kllarn aktt kan
36 37

atn bellerine, insann kalasna, devenin dizine kadar ykselecek.

Yeryzn dehet ve titreme kaplayacak. dolu fkeyi gren herkes korkudan titreyip dehete kaplacak.
38

Daha sonra byk frtna bulutlar kuzeyden ve gneyden, bazlar da batdan yaklaacak.
39

Ancak doudan esen rzgarlar daha iddetli olacak. Frtnayla yakp yok etmeyi planlayan azgn bulutlar durdurulacak, doudan esen rzgarlar tarafndan gerisin geriye gneye ve batya srlecek.
40

fke dolu, iri, kudretli bulutlar ykselip artacak, tm lke ve yaayanlarn yakp yok edecek.
41

Korkun bir frtna ate, dolu ve uuan kllarla ulu ve gl olanlar silip sprecek. Bir tufan btn tarlalar, rmaklar basacak.
42

Kentleri, surlar, dalar, tepeleri, ormanlardaki aalar ve tarlalardaki rnleri yerle bir edip dzletirecek.
43 44

Babil'e kadar btn yol boyunca ilerleyecek, onu tamamen silip yok edecek.

Oraya vardnda onu kuatacak, tm fkesiyle frtnay zerine salacak. Toz ve dumanlar gkyzne eriecek, btn komular Babil iin yas tutup alayacak.
45

Ondan geriye sa kalanlarn her biri kendisini yok edenlerce esir alnacak.

Asya Yarglanyor
46 47

Sen, Babil'in gzelliini ve grkemini paylam olan Asya, vay sana zavall biare!

Kendin gibi, senin iin daima ehvet duyan aklarn etkileyip yakalamak iin kz kardelerini fahieler gibi giydirdin.
48 49

0 aalk fahienin btn entrikalarn ve uygulamalarn taklit ettin.

Bundan dolay Tanr yle diyor: "Evlerini harabeye evirecek, vahet ve lm getireceim. Bana dulluk, fakirlik, alk, kl, veba gibi korkun belalar getireceim.
50

O yakp kavuran s bastrdnda, gcn ve grkemin bir iek gibi solacak.

51

Daha sonra sen zavall, gsz bir kadn olacaksn. Ezilecek, dvlecek, yaralanacaksn. Bir daha zengin sevgililerini elde edemeyeceksin.
52

Sen benim seilmi insanlarm byk bir zevkle, darbeler indirerek, fkeyle meydan okuyarak srekli ldrmemi olsaydn,
53 54 55 56

ben sana bu kadar fke duyar mydm?" diyor Rabbin! "Yzn boya, kendini gzelletir! Fahieliin bedeli senin olsun, her ne kazanmsan alacaksn.

Seilmi halkma ne yaparsan, Tanr da sana yapacak" diyor Rabbin, "zerine byk bir felaket getirecek.
57

ocuklarn alktan lecek, sen klla yklacaksn. Kentlerin ortadan kaldrlp silinecek, btn halkn sava alannda kecek.
58

Dalarda olanlar alktan lyor olacaklar, alk ve susuzluklar onlar kendi etlerini yemeye, kendi kanlarn imeye zorlayacak.
59 60

nce perian ve mutsuz olacaksn. Buna ramen devam gelecek.

Galipler Babil'i yamaladktan sonra evlerine giderken, yolda huzur dolu kentlerini yok edecek, topraklarnn byk bir ksmn mahvedecek, grkeminin sonunu getirecekler.
61 62

Seni yakp yok edecekler. Sen anz, onlar da ate olacak.

Seni, kentlerini, topraklarn, dalarn tamamen yok edip harabeye evirecekler. Tm ormanlarn ve meyve aalarn yakacaklar.
63

ocuklarn mahkm edip mallarn yamalayacaklar. Grkemli gzelliinden geriye hibir iz kalmayacak!"

16 Vay size, Babil ve Asya! Vay size, Msr ve Suriye!

2

uldan giysinizi, kldan gmleinizi giyin ve ocuklarnz iin at yakn. nk sonunuz pek yakn.
3 4 5 6

Kl zerinize salnyor, kim onu dndrecek? Ate zerinize aktlyor, kim onu sndrecek? Felaketler zerinize yadrlyor, kim onlar durduracak?

Ormandaki a aslan kimse durdurabilir mi, ya da anz iindeki alevlenmeye balam atei kimse sndrebilir mi?
7

Gl bir oku tarafndan frlatlm bir oku kimse durdurabilir mi?

8 9

Rabbiniz olan Tanr felaketleri gnderdiinde, kim onlar durdurabilir ki? Ate alm fkesi tatnda, kim onu sndrebilir ki? imek aktnda, kim tir tir titremez? Gk grlediinde, kim korku ile sarslmaz?

10 11

Tehdidi savuran Rabbiniz olunca, kendisine ulap da yere aklmayacak kimse var mdr?
12

Yeryz tamamen btn temellerinden sarslr, denizler derinliklerinden yukarya doru alkalanr, Dalgalar ve tm balklar Rabbiniz'in varl ve O'nun gcnn heybeti karsnda alt st olur.
13

O'nun yay geren kolu gl, att oklar sivri olduundan, bir kere yola kan oklar dnyann sonuna ulamadan durmayacaklardr.
14 15

Felaketler boaltld, yeryzne ulamadan geri dnmeyeceklerdir.

Ate tututuruldu, yeryznn temellerini tamamen yakmadan nce sndrlmeyecektir.

16

Gl bir oku tarafndan atlan ok geri dnmez, yeryzne gnderilmi felaketler de artk geri arlmayacaktr.
17 18

Vay, vay bana! Kim beni o gnden kurtaracak?

Dertler geldiinde ok kii ac ekip inleyecek, felaketler ulatnda herkes korkuya kaplacak.
19

Felaketle yzleen insan ne yapacak o zaman? Alkla veba, ileyle cefa insanlarn daha iyi yollar renmeleri iin gnderilen belalardr.
20

Durum byleyken bile onlar ne gnahlarn terk edecek, ne de bu belalar hafzalarnda tutacaklar.
21

Bir zaman gelecek, yiyecekler ucuzlayacak. O kadar ki, kendilerine bar ve zenginliin yollandn sanacaklar. Ama tam o anda yeryz bir felaket yata olacak. Kl, alk ve ba bozukluk!
22 23

Yaayanlarn ou alktan lecek, alktan kurtulmu olanlar klla yok edilecek.

lm bir dk gibi atlacak, teselli verecek hi kimse olmayacak. Dnya bo kalacak, kentleri harabe olacak.
24 25 26

Geriye topra srecek, ekecek hi kimse kalmayacak. Aalar meyve verecek, ama onlar kim toplayacak?

zmler olgunlaacak, ama onlar kim ezip ineyecek? Her yerde byk bir sszlk olacak.
27

Kii bir insan yz grmeyi ya da bir insan sesi duymay zleyecek.

28

nk btn kentler iinde geriye sadece on tanesi ayakta kalacak. lke iinde ise geriye yalnzca ormanda ya da kayalardaki kovuklarda sakl kalm olan iki tane kalacak.
29 30

Ayn ekilde, bir zeytin bahesinde, her bir aata ya da drt tane zeytin kalacak.

Bir zm bandaki bir ka zm salkm keskin gzl toplayclarn gznden kaarken,

31

ayn ekilde, o gnlerde, ldrmek iin evleri basan kiilerin elinden ya da drt kii kurtulacak.
32

Yeryz sszla brnp tarlalar yaban gllerince igal edilecek. Onlar ezip ineyecek koyunlar olmayacandan yollarda, patikalarda dikenler bitecek.
33

Gen kzlar onlarla evlenecek kimse olmadndan, kadnlar kocalarn kaybettiklerinden, kz ocuklar onlar geindirip bakacak kimseleri olmadndan yas tutup alayacaklar.
34

Evlenecek yataki gen erkekler savata ldrlecek, kocalar da ktlkta lp yok olacaklar. Tanr'nn Halk Son Gne Hazrlanmal
35 36 37 38

imdi beni dinleyin, Rabbin kullar olan sizler, szlerime dikkat edin. Bu, Rabbiniz'in szdr. Onu kabul edin, inanmamazlk etmeyin. Felaketler burada, avucunuzdaki kadar yakndr ve ertelenmeyecekler.

Dokuzuncu ay iindeki hamile bir kadnn ocuunun doum an giderek yaknlar. Douma iki ya da saat kaldnda, rahimde ani ve iddetli sanclar baladnda, ocuk bir an dahi gecikmeden dar kacaktr.
39

Buna benzer ekilde felaketler de hi ertelenmeden yeryzne yaacak, dnya, kskvrak yakalanm olarak iddetli sanclar iinde inleyecek.
40

Dinleyin szlerimi, ey hakm, felaketler etrafnz sardnda, yeryznde sanki birer yabanc gibi olacanz bir savaa hazrlann.
41

Satclar mutlaka olanca hzlaryla kap canlarn kurtarmay, alclar satn aldklarn kaybetmeyi,
42

tccarlar hi kr etmemeyi, inaatlar yaptklar evlerde hibir zaman oturmamay gze almaldrlar.
43 44

iftiler ekin bimeyi, toplayclar zm toplamay beklemesin.

Evli olanlar kesinlikle ocuk dnmesin, evli olmayanlar da kesinlikle kendilerini dul olarak kabul etsin.
45

nk btn gayretler, bouna aba sarfetmektir.

46

0nlarn rnleri, mallar yamalanp yabanclar tarafndan toplanacak, evleri yklacak, ocuklar esir alnacak. Eer ocuklar varsa, onlar yalnzca esaret ve ktlk iin dourmu olacaklar.
47

Ayn ekilde ok para kazananlar, onlar sadece yamalanmak zere kazanm olacaklar. Onlar kentleri, evleri, mal mlkleri ve kendi z benlikleri iin daha fazla harcama yapmaya zen gsterdike,
48 49 50

gnahlarna kar olan fkem daha da iddetli olacaktr diyor Rabbiniz. Erdemli bir kadn bir fahieye kar nasl bir kzgnlk duyarsa,

ayn ekilde, dorular da ktlere fke duyacak. Savunucu btn gnahlar yeryznde ortaya karp sergilemeye geldiinde, doruluk ktl sulayacaktr.
51 52

Onun iin ktl, onun eylemlerini taklit etmeyin.

ok ksa bir sre iinde ktlk yer yznden silinip temizlenecek, zerimizde doruluun egemenlii balayacak.
53

Gnahkr gnah ilediini kesinlikle yalanlamamal Eer, "Ben grkemli Tanrm'a kar gnah ilemedim" derse, kendi bana yalnzca yanan kmrlerin yamasna neden olacaktr.
54

nk Rabbiniz insanlarn yaptklarnn hepsini bilmektedir. O, onlarn tasarlarn, dzenlerini ve en gizli dncelerini bilir.
55 56

0 yeryzne "ol" dedi, oldu; gklere "olun" dedi, oldular.

Rabbiniz'in szyle yldzlar yerlerine yerletiler. Saysz yldz O'nun bilgisi dahilindedir.
57

0 zenginliklerle dolu derinlikleri gzler. Denizleri, iinde bulunan her eyi lp biti, ayarlad.
58 59 60

Szyle denizlerin snrlarn belirledi, suyun stne karalar yerletirdi. Gkyzn bir kubbe gibi dedi, onu sularn zerinde gvende kld.

llerde pnarlar, yeryzn sulamas iin aalara akan rmaklarn kaynaklar olarak da dalarn zirvesinde alayanlar O var etti.
61 62

0 insan yaratt, bedeninin ortasna bir yrek yerletirdi. Ona ruh, yaam, anlay

ve tm dnyay yaratp gizli srlar aratrp bulan Her eye Gc Yeten Tanr'nn gerek ruhunu verdi.
63 64 65

Gnahlarn saklamaya alan gnahkrlara yazk! Rabbiniz onlarn tm ilerini iyice inceleyecek. O hepinizi sorguya ekecek.

0 gn gnahlarnz, kt ileriniz ortaya kp sizi sulamak iin ayaa dikildiinde aknla urayacaksnz.

66

yleyse ne yapabilirsiniz? Tanr'dan ve meleklerinden gnahlarnz nasl gizleyebilirsiniz?

67

Tanr sizin yargcnz, O'ndan korkun! Gnahlarnzdan dnn, yaptnz kt ilerden uzak durun! O zaman Tanr sizi btn skntlardan zgr klacaktr.
68

Kzgn alevler sizi yakmak iin tututuruluyor. Byk bir sr sizin zerinize ullanacak. Bir ksmnz ele geirip putperest kurbanlarndan yedirecek.
69 70 71 72 73

Onlara teslim olanlarla alay edilecek, balarna kaklp insafszca davranlacak. Bir ok yerde ve komu kentlerde Rab'den korkanlara vahice saldrlar olacak. Yamalayanlar Rabden korkan herkese kar lgnlar gibi olacaklar. Mallarn mlklerini yamalayp yok edecekler, onlar evlerinden dar atacaklar.

Sonra, benim seilmi halkmn, madencinin ateinde ayar belirlenen altn gibi dayanp ayakta kald grlecek.
74

"Dinleyin beni ey seilmi halkm" diyor Rabbiniz, "iddetli ac dolu gnler ok yaknda geliyor, ama ben sizleri o gnlerden koruyacam.
75 76

Korku ve kukunuzu uzaklatrn!

nk nderiniz Tanr'dr. Benim buyruklarm, rettiklerimi uygulayan sizler, gnahlarnzn sizi ezip yere vurmasna, kt ilerinizin sizi alt etmesine kesinlikle izin vermeyin" diyor Tanrnz Rab,
77

"Vay o gnahlar iinde boulmu, kt davranlarna durmakszn devam edenlere! Onlar, boydan boya aralksz brtlen allaryla dolu, geii olmayan, bsbtn dikenli allklarla kapl tarlalar gibidirler.
78

Atele yok edilmeye mahkm olacaklardr."

MANAE'NN DUASI GR Manae 'nin Duas gzel, ksa bir tvbe duasdr. Bu duann Yahuda 'nn kt kral Manae 'ye ait olduu bilinir (2Ta.33:11-13).
1

Ey Her eye Gc Yeten Rab, atalarmzn Tanrs, brahim'in, shak'n, brahim'in, shak'n, Yakup'un Tanrs, Doru kiiler olan atalarmzn Tanrs.
2 3

Dnyay ve dnyay dolduran Harika eyleri sen yarattn.

Deniz buyruklarna uyar, Snrlarn gemez. Yce ve grkemli adnn gc Okyanusun derinliklerini tutar.
4 5 6 7

Gcn gsterince, Btn yaratl titrer. Yceliin harikadr, fkene gnahllar dayanamaz. Ama bize olan merhametin Anlaymzn ve lmzn ok stndedir.

Sen en Yce Olan Rab'sin, Sabrlsn, merhametlisin. Gnahlarmzdan ac duyunca Cezamz hafifletirsin. Ey Rab, sana kar yaptmz gnahtan dnnce, Byk iyiliin ve merhametinden tr Balarsn, kurtulu salarsn.
8

Sen, ey Rab, doru kiilerin Tanrs'sn. brahim, shak ve Yakup senin nnde Doru bir yrekle yrdkleri iin Tvbe etmelerine gerek yoktu. Ne var ki, benim gibi gnahkr biri iin Tvbe gereklidir.
9

Sahildeki kum taneciklerinden ok gnah iledim. ok gnah iledim, ey Rab, ok gnah iledim. yle ok hatalar yaptm ki, Ge doru yzm evirmeye layk deilim.
10

Gnahlarmn yk altnda ezildim, Gnahn ar demir zincirleri altnda ktm. Huzurum yok, seni fkelendirdim, ey Rab. Her yere putlar diktim, Nefret ettiin her eyi yaptm.
11 12

imdi, ey Rab, alakgnll bir yrekle Sana yneliyor, merhamet diliyorum.

Gnah iledim, ey Rab, gnah iledim, Yaptm btn ktlkleri tek tek aklyorum.
13

Yalvaryorum, ey Rab, itenlikle senden diliyorum: Bala beni, bala beni. Gnahlarmdan tr beni yok etme, Bana srekli fkelenme, Beni cezalandrma, ller diyarna beni gnderme. nk sen tvbe edenleri balarsn!
14 15

Layk olmamama ramen Merhametini, iyiliini gster bana.

Ben de yaadka Adna vgler sunacam. Gkteki btn gler adn yceltiyor. Yceliin sonsuza dek srer. Amin.

151. MEZMUR GR 150 Mezmur'un dnda saylmasna ramen, 151. Mezmur'u Davut'un yazd bilinir. Golyat'la savap yendikten sonra Davut bu mezmuru yazmtr.
1

Kardelerim arasndan en k, Babamn evinde en genci bendim, Babamn koyunlarn gderdim.

2 3 4

Elimle bir arp yaptm, Parmaklarmla lir aldm. Rabbimiz'e kim ne diyecek? Rab'bin kendisi, her eyi duyan O'dur.

Babamn koyunlarnn arkasndan beni alan, Mesh yayla beni mesheden melei O gnderdi.
5

Kardelerim benden daha yakkl ve uzun boylu kiilerdi, Ne var ki, Rab onlardan honut deildi.
6 7

O yabanc Filistli'yle karlamaya ktm, Beni kendi ilahlarnn adyla lanetledi. Ama onun klcn aldm, Ban kestim, srail halkndan utanc kaldrdm.

MAKABELER'N DRDNC KTABI GR Makabeler 'in Drdnc Kitab Yerualim 'in yklmasndan nce yazlmtr. Ahlaksal bir deneme olarak kaleme alnmtr. ekilen skntlara kar akln stnln anlatmaktadr. Ana Hatlar 1:1-3:19 Akln stnl 4:1 -26 Antiyokus 'un basks 5:1-7:23 Khin Elazar'n ehit dmesi 8:1-18:24 Yedi kardele annelerinin ektii ikence Yazarn ini Tanmlamas

1
2

imdi ele alacam konu olduka felsefidir. nanca bal akln duygulara egemen olup olmamasn ierir. Bu nedenle felsefeye ok zen gstermenizi nermem yerinde olur. nk bilgi araynda olanlar iin bu konu yaamsal bir nem tamaktadr. Ayrca en yce erdeme vgy ierir. Tabii ki burada aklc dnmekten sz ediyorum.
3-4

Eer akln, zdenetimi engelleyen ehvet ve oburluk gibi duygular denetim altnda tuttuu aksa, akln adaleti saptran kt niyet gibi ve cesaretin yolunda birer engel olarak duran fke, korku ve ac gibi duygulara egemen olduu da aktr.
5

Belki bazlar, "Akl duygular denetim altnda tutuyorsa neden unutkanlk ve bilgisizlik zerinde etkin olmuyor" diye sorabilirler. Mantk yrtme abalar glntr.
6

nk akl kendi duygularna deil, zdenetim, adalet ve cesarete kar olan duygulara egemendir. Burada ama onlar yok etmek deil, kendimizi onlara kaptrmamaktr.
7 8

ok sayda eitli rneklerle akln duygulardan stn olduunu size kantlayabilirim.

Fakat bunu en iyi biimde, erdem uruna len Elazar, yedi karde ve annelerinin asil cesaretlerini rnek vererek gsterebilirim.
9

Bunlarn hepsi, lme yol aan aclar hor grerek akln duygulara egemen olduunu gsterdiler.
10

Bu yldnmnde erdemleri iin anneleriyle birlikte iyilik ve soyluluk uruna lenleri vmem yerindedir, ama ayn zamanda tadklar onurdan dolay onlar kutsanm diye aryorum.

11

Herkes, onlara ikence edenler bile cesaretleri ve dayankllklar karsnda hayran kaldlar. Uluslar zerinde kurulan zorba hkmetin dmesine de neden oldular. Dayanma gleriyle zalim hkmdar yendiler ve bylece onlar araclyla kendi topraklar pakland.
12

Birazdan bunlar anlatma olanan bulacam, ama alkanlm olduu zere temel ilkelerimle balayacak, tm bilgelie sahip olan Tanr'y yceltecek ve sonra onlarn yksne dneceim. Akln stnl
13 14

Bu nedenle aratrma konumuz akln duygulara egemen olup olmaddr.

Biz akln ve duygunun tam ne olduuna, duygunun ka tr olduuna ve akln bunlarn zerinde egemen olup olmadna karar vereceiz.
15 16 17

Akl yrtme, salam bir mantkla bilgece yaam seen zihindir. Bilgelik ise, insani ve ilahi konularn ve bunlarn nedenlerinin bilgisidir.

Bu da iimize yarayacak insansal sorunlar ve ilahi konular saygyla renmemizi salayan yasa zerindeki eitimdir.
18 19

Bilgeliin trleri unlardr: Mantkl dnme, adalet, cesaret ve zdenetim.

Mantkl dnme bunlarn tmnden stndr, nk bunun araclyla akl duygulara egemen olur.
20

En kapsaml iki duygu tr zevk ve acdr. Doal olarak her ikisi de beden ve ruhla ilgilidir.
21 22 23 24

Hem zevk hem de ac duygularnn birok sonucu vardr. Bu nedenle arzu zevkin nnden gider, haz da ardndan gelir. Korku acnn nnden gider, znt ardndan gelir.

nsan bu deneyimin zerinde dndnde anlayaca gibi fke, zevk ve acy ieren bir duygudur.
25

Zevkin kendisinde ktle eilim vardr. Bu, tm duygularn en kardr.

26-27

Ruhta bu kendini beenmilik, agzllk, hrete susamlk, rekabet ve kt niyet olarak grnr; bedende de oburluk, geliigzel yemek yeme ve kendi kendine ziyafet ekmedir.
28-29

Zevk ile ac beden ve ruhta gelien iki bitki olduu gibi bu bitkilerin de birok srgn vardr. Usta budayc olan akl bu srgnleri birer birer keser , balar, yabani otlardan ayklar, iyice sular ve bylece alkanlk ve duygulardan oluan orman evcilletirir.
30

Dolaysyla akl duygularn egemeni, ama erdemlerin klavuzudur.

imdi ilk olarak aklc dnmenin, zdenetimin dizginleyici gc araclyla duygulara egemen olduunu gzlemleyin.
31 32 33

demek ki zdenetim arzulara egemendir. Arzularn bazlar zihinsel, bazlar fizikseldir ve akln her ikisini de ynettii aktr.

Yoksa canmz yasak yiyecekleri ektiinde kendimizi onlardan alacamz zevklerden yoksun klmamz baka nasl aklanabilir? Bu akln istekten daha stn olmasndan dolay deil mi? Ben yle dnyorum.
34

Canmz yasann bize yasaklad deniz rnlerini, kular, hayvanlar ve dier yemekleri ektii zaman kendimizi tutmamzn nedeni, akln stnldr.
35

nk duygularn itahlar ll akl tarafndan engellenip kontrol edilir. Bedenin tm gdleri akl tarafndan dizginlenir.

Yasann Akl ile Uyumu

2
2 3

Akln gzellikten zevk alma arzularna yenik dmesi neden hayret vericidir?

ll bir tutum sergileyen Yusuf un vlmesi kesinlikle bundan kaynaklanyor. nk akl gcyle cinsel arzunun stesinden geldi. Genliinin ve cinsel gcnn doruundayken isteklerinin azgnln aklyla denetim altna ald.
4

Akln, yalnz cinsel istein azgnl deil, her tr istein stesinden gelecek gte olduu kantlanmtr.
5

Yasann, "Komunun karsna ve baka hibir eyine gz dikmeyeceksin" demesinin nedeni budur.
6

Aslnda yasann a gzl olmamamz sylemesi, akln istekleri denetim altna alacak gte olduunu kantlamam kolaylatryor. nsann adil davranmasn engelleyen duygular da ayndr.
7

Eer akl duygularn efendisi deilse srekli tek bana yemek yemeye baml, obur ya da sarho bir kiinin daha iyi bir yol renmesi aklanamaz ki.
8

Bunun iin bir insan yasaya gre yaamay benimser benimsemez paray seven biri olsa da, doal yanlarna aykr davranp ihtiyac olanlara faizsiz bor vermeye ve yedinci yl gelince borcu iptal etmeye zorlanr.
9

Birisi agzlyse de, hasattan arta kalan ve bada kalan son zmleri toplamamas iin yasa akl araclyla o kiiyi ynetir. Dier konularn tmnde de akln duygulardan stn olduunu anlarz.
10

Yasa anne babalar iin duyulan sevgiden o kadar stndr ki, onlar iin erdem braklmaz.

11

Kiinin karsna olan sevgisinden de stndr. nk yasaya uymadnda onu azarlar.

12

ocuklara olan sevgisinden de stn. nk yaramazlklar yznden onlar cezalandrr.

13

Arkada ilikilerinde de egemendir. nk ktlk yaptklarnda onlar da azarlar.

14

Akln yasa araclyla dmanln stesinden bile gelmesine amayn. Dmann meyve aalar kesilmez, tersine dmann mlk yamaclardan korunur, yklann yeniden ina edilmesi iin yardm edilir.
15

Akln, gce sahip olma arzusu, kendini beenmilik, bbrlenme, kibir ve kt niyet gibi daha vahi duygulara bile egemen olduu aktr.
16

nk akl, fkeye egemen olup onu nasl geri evirirse bu ykc duygularn tmn reddeder.
17

Musa Datanla Aviram'a fkelendiinde onlara kar fkeyle hibir ey yapmad, ama akl yoluyla fkesini denetim altna ald.
18

nk sylediim gibi, ll akl, duygularn bazlarn dzeltip dierlerini gsz klarak stn gelecek gtedir.
19

Yoksa ok bilge babamz Yakup, imon ile Levi'nin ekemliler oymann tmn mantkszca katletmeleri iin "Lanet olsun fkelerine" diyerek onlar neden knasn?
20

Eer akl fkeyi denetim altna alacak gte olmasayd byle konumazd.

21-22

Tanr insanlar biimlendirdiinde ilerine duygular ve eilimler yerletirdi, ama ayn zamanda tm bunlarn kutsal yneticisi olarak duyular arasnda akl talandrd.
23

Akla yasay verdi; buna bal olarak yaayan, ll, adil, iyi ve cesur olan bir egemenlikte hkm srecektir.
24

Birisi yle bir soru sorabilir: "Eer akl duygularn efendisiyse nasl oluyor da unutkanlk ve bilgisizlii denetim altna alamyor?"

3
2

Fakat byle bir tez btnyle sama; nk akln kendi duygularna deil bedeninkine egemen olduu aktr. Hibirimiz byle bir istei yok edemez, ama bu istee tutsak olmamamz iin akl bize yol gsterir.
3

Hibirimiz fkeyi zihnimizden skp atamayz, ama akl fkeyi denetim altna almamzda bize yardm eder.

Hibirimiz kt dnceleri yok edemez, ama ktle yenik dmememiz iin akl yanmzda ona kar savar.
5

nk akl duygularn kkn kurutmaz, ama onlar karlar.

Kral Davut'un Susamas

6 7

imdi bu Kral Davut'un susamasyla ilgili ykyle daha iyi aklanabilir.

Davut btn gn Filistliler'e saldrm ve kendi ulusundan askerlerle birlikte onlarn birounu ldrmt.
8

Daha sonra karanlk bastnda atalarmzn tm ordusunun evresinde ordugah kurduu krallk adrna ter iinde ve bitkin bir durumda vard.
9-10

Dierlerinin hepsi yemekteydi ama kral ok susamt. Orada bol su kaynaklar olmasna ramen susuzluunu gideremiyordu.
11

Dmann elindeki blgede bulunan su iin duyduu mantkszca arzu nedeniyle ac ekiyor, deli oluyor, yanyor, tutuuyordu.
12

Kraln zleminden dolay korumalar ac ac yakndklar zaman gen ve gz pek iki asker tepeden trnaa silahlanp yanlarna bir srahi alarak kraln isteini yerine getirmek iin dman siperlerinin ardna getiler.
13-14

Kapdaki nbetiler tarafndan grlmeden dman ordugahna cesaretle girip pnar aramaya koyuldular. Bulunca oradan krala su getirdiler.
15

Fakat Davut susuzluktan yanp tututuu halde kanla eit deere sahip olan bu suyu imeyi can iin korkun bir tehlike olarak grd.
16

Bu nedenle arzusuna kar akln kullanp bu suyu Tanr'ya bir sunu olarak yere dkt.
17 18

nk ll akl, duygularn drtlerini yenip byk tutkularn ateini sndrebilir.

Ar olsa da bedensel aclarn stesinden gelebilir ve aklnn soyluluuyla duygularn egemen olma abalarn hor grr. Tapnak Hazinesine Kar Bir Saldr
19 20

imdi ele alacamz olay bize ll akl konusunda rnek olacak bir ykdr.

Atalarmzn, yasaya uymalarndan dolay salam bir barn meyvelerinden yararlandklar ve Asya Kral Seleukus Nikanor'un hem tapnak hizmetleri iin onlara para salad hem de uluslarn benimsedii baarl bir dnemdi.
21

Tam o srada baz kiiler kamu dzenine kar bir devrim giriiminde bulunup ok eitli felaketlere neden oldular.

4
2-3

mr boyu bakhin olarak atanm, iyi ve soylu biri olan Oniyasn siyasal kart Simon adnda bir adam vard. Her trl iftirada bulunmasna karn Oniyas' halkn gznden dremedi ve sonra lkesine ihanet etmek amacyla oradan ayrld. Suriye, Fenike ve Kilikya valisi olan Apolonyus'a gelip, "Kraln hkmetine olan ballmdan dolay tapnaa deil, aslnda Kral Seleukus'a ait olan on binlerce parann Yerualim hazinelerinde zel kiilerin adna saklandn bildirmek zere geldim" dedi.
4

Apolonyus tm ayrntlarn rendikten sonra krala olan hizmetinden dolay Simon'u vd ve sz konusu byk hazineyi bildirmek zere Seleukus'un yanna gitti.
5

Sorunu zmek iin yetki alr almaz lanetli Simon'un eliinde ok gl bir orduyla birlikte lkemizin stne yrd.
6 7

Hazinede bulunan zel paralara el koymak iin kraldan yetki alarak geldiini bildirdi.

Kutsal hazineye para emanet edenlerin bundan yoksun braklmalarnn ayp olduunu dnerek insanlar iddetle kar kt ve bunu engellemek iin ellerinden geleni yapt.
8

Fakat Apolonyus tehditler savurarak tapnaa doru ilerlemeyi srdrd.

9-10

Khinler, kadnlar ve ocuklar hep birlikte hor grlen kutsal yere kalkan olmas iin Tanr'ya yalvarrken ve Apolonyus ordusuyla paraya el koymak zere ilerlerken gkte silahlarndan imek akan atl melekler grnd. Onlar byk bir korkuyla sarst ve tir tir titremelerine neden oldu.
11

Bunun zerine Apolonyus herkese ak olan tapnak alannda l gibi yere kp ellerini ge kaldrarak gzyalaryla yalvard. braniler'den gksel ordu gazabn yattrsn diye kendisi iin dua etmelerini diledi.
12

lm gerektiren bir gnah ilediini ve eer can balanrsa bu kutsal yerin bykln btn insanlarn nnde veceini syledi.
13

Kral Seleukus, Apolonyus'un tanrsal adalet deil insani ihanete uradn dnmesin diye bu szlerden etkilenen Bakhin Oniyas, kukularna ramen, onun iin dua etti.
14

Tm beklentilerini aan bir biimde kurtulan Apolonyus bana gelen her eyi krala bildirmek iin ayrld. Antiyokus Yahudiler'e Zulmediyor
15

Kral Seleukus ldnde kt ve kibirli bir insan olan olu Antiyokus Epifanes tahta geti.
16 17

Oniyas' bakhinlikten alp Oniyas'n kardei Yason'u bakhin olarak atad.

Eer Yason bakhin unvan kendisine verilirse krala ylda bin alt yz altm talant deyeceini sylemiti.

18

Bu nedenle kral onu bakhin ve ulusun nderi olarak atad.

19-20

Yason, yasay ineyecek ekilde ulusumuzun yaam biimini ve ynetimini ylesine deitirdi ki, tapnak hizmetini ortadan kaldrmakla kalmad, ayn zamanda anavatanmzn en yksek yerinin tam ortasnda rencilerin rlplak bir ekilde altklar bir spor okulu kurdu.
21

Yaplanlar yznden Tanr'nn adaleti gazaba geldi, Antiyokus'un onlara kar savamasn salad.
22-23

nk Msr'da Ptolemais'e kar savarken kendi lmne ilikin bir sylentinin yayldn, Yerualim halknn buna ok sevindiini duydu. Hemen onlarn stne yrd, onlar yamaladktan sonra atalarnn yasasna uyanlarn yakalanmas durumunda ldrlmelerini buyurdu.
24-25

Duyurduu buyruklarla halkn yasaya balln yok edemediini ve btn tehditleriyle cezalarnn onlar tarafndan umursanmadn grd. Halkn umursamazl, ekecekleri cezay daha nceden bildikleri halde oullarn snnet ettikleri iin kadnlarn bebekleriyle birlikte yksek uurumlardan aa atlmas boyutuna vard.
26

Buyruklar halk tarafndan hor grlnce ikence araclyla herkesi Yahudilii inkar etmeye ve yasaya uygun olmayan yemekleri yemeye zorlamaya alt. Antiyokus Elazar ile Karlayor

5
3 4

Etraf silahl askerlerle evrili danmanlaryla birlikte yksek bir yerde duran zalim Antiyokus, korumalarna her Yahudi'yi yakalayp putlara sunulmu yemekleri ve domuz eti yemeleri iin onlar zorlamalarn buyurdu. Kirli yiyecekleri yemeye istekli olmayanlar ikence aleti zerinde gerilip ldrlecekti.

1-2

Birok insan toplandktan sonra topluluun nderi Elazar adnda bir adam kraln nne getirildi. Khinlik eden bir aileden gelen bu adam, felsefesinden dolay zalim hkmdarn saraynda iyi tannan, ya ilerlemi, yasa konusunda bilgili biriydi.
5-6

Onu grnce Antiyokus yle dedi: "htiyar, sana ikence etmeye balamadan nce domuz eti yiyip kendini kurtarman neriyorum.
7

nk yana ve aarm salarna saygm var. Bunlara uzun zamandr sahip olmana karn, Yahudiler'in dinine uyman, senin gerek bir filozof olmadn gsteriyor.
8

Madem doa bize bu hayvann gzel etini verdi, sen neden onu yemekten saknyorsun?
9

Utan verici olmayan lezzetli eylerin tadna varmamak ahmaklktr, doann armaanlarn hor grmek yanltr.
10

Gerek konusunda kibirli bir gre tutunarak kendi yararna beni hor grmeye devam edersen ok daha aklsz bir i yapm olacaa benziyorsun.

11-12

Aptalca felsefenin sana verdii uykudan uyanp bo dncelerini datp, yana daha uygun bir gr benimse. Yararllk konusundaki geree gre felsefe yaparak yallna ac ve benim insancl dme kulak ver.
13

unu iyice dn: Dininize bakan bir g varsa, seni bakalarnn zoruyla ilediin gnahlardan sorumlu tutmaz."
14

Zalim hkmdar onu bu ekilde yasa uyarnca kirli saylan et yemeye tevik ettiinde Elazar sz istedi.
15 16

Konumasna izin verildii zaman halka yle seslenmeye balad:

"Ey Antiyokus, hayatmza Tanr'nn yasasyla yn vermeye karar veren bizler, yasaya itaat etmemizden daha gl bir zorlamann olmadn dnyoruz.
17 18

Bu yzden bunu hi bir ekilde inemememiz gerekir.

Yasamz, sandnz gibi, gerekten tanrsal olmasayd ve bizi bunu yanllkla tanrsal olarak kabul etseydik bile, yine de kutsallk konusundaki nmz hie saymamz doru olmazd.
19

Bu nedenle yasaca kirli yiyecekleri yememizin kk bir gnah olacan sanmayn.

20-21

Mesele kk de olsa, byk de olsa yasay inemenin nemi ayndr. nk her iki durumda yasa eit bir ekilde hor grlm olur.
22 23

Felsefemize gre yaamak mantkszm gibi onunla alay ediyorsun.

Fakat yasa, tm zevk ve isteklerden stn olmamz iin bize zdenetim retir ve her tr acy ekmeye raz olup bunlara dayanmamz iin bizi cesaret konusunda eitir.
24

Tm ilerimizde tarafsz olmamz iin adalet konusunda bizi eitir. Yaayan tek Tanr'ya gereken saygyla tapnmamz iin bize kutsall retir.
25

"Bu yzden yasaca kirli yiyecekleri yemeyiz. nk yasann Tanr tarafndan verildiine inanrz. Yeryzn Yaratan'n bize yasay vermesiyle tm doaya ve bize merhamet gsterdiini biliyoruz.
26

Yaantmz iin en uygun olan yememize izin verdi, ama zarar verecek etleri yememizi yasaklad.
27

Yasay inememiz iin bize bask yapman ve bunu bizimle alay edebileceiniz bir ekilde nefret ettiimiz kirli yiyecekleri yemeye zorlayarak yapman byk zorbalk olur.
28-30

Gzlerimi karp barsaklarm atele yaksan bile bana glecek frsatn olmayacak. Atalarmn yasaya uyma konusundaki kutsal szlerine kar gelmeyeceim.
31 32

Kutsallk uruna akll davranamayacak kadar yal ve korkak deilim. Haydi, ikence aletlerinizi hazrlayn, atei krkleyin!

33 34 35

Atalarmzn yasasn ineyecek kadar kendi yallma acmyorum. Ey beni eiten yasa, sana ihanet etmem! Ey gzelim zdenetim, seni inkar etmem!

Felsefeye dayal akl, seni utandrmayacam. Onurlu khinlik ve yasa bilgililii, seni yadsmayacam.
36

Sen ey kral, yasaya gre yaadm uzun mrm ve yallmn onurlu azn kirletemeyeceksin.
37

Atalarm lm pahasna olsa bile sizin iddetinizden korkmayan biri olarak beni tertemiz teslim alacaklar.
38

Tanrszlara zulmedebilirsiniz, ama ne szleriniz ne de eylemleriniz dinsel ilkelerime egemen olamaz." Elazar 'n ehit Dmesi

6Elazar zalim hkmdarn sylediklerine bu gzel szlerle karlk verdikten sonra

yaknndaki korumalar onu ikence aletlerine doru iddetle srklediler.
2

nce yal adam soydular, ama Tanr sayarlnn zarafetiyle hl giyinik duruyordu.

3-4

Kollarn baladktan sonra onun yzne bakan bir grevli, "Kraln buyruklarna itaat et!" diye barrken onu krbalamaya baladlar.
5-6

Fakat yal adam gzlerini ge kaldrmt. Krbalar altnda bedeni lime lime ediliyor, kan oluk oluk akyor olmasna karn bu cesur ve asil adam Elazar'a yarar bir biimde sanki bir dte ikence gryormu gibi kl oynamad.
7 8

Bedeni aclara dayanamayp yere yld halde akl amaz bir berrakl sergiledi.

Dtkten sonra zalim korumalardan biri yanna gidip ayaa kalksn diye karnna tekme atmaya balad.
9

Fakat o acya katland, cezay hor grd ve ikenceye dayand. Yal adam dvlrken soylu bir sporcu gibi ikencecilerine galip geldi.

10 11

Hatta glkle nefes almasna ve terler iinde kalmasna karn yrekliliiyle kendisine ikence edenleri bile akna evirdi.
12-14

O srada kraln evresindekilerden bazlar yallna acdklar iin ve eski arkadalklarndan kaynaklanan yaknlk duygularyla onun dayanma gcne duyduklar hayranlktan dolay yanna gelip, "Elazar, bu kt eylerden tr kendini neden aklszca yok ediyorsun" diye sordular,
15 16

"nne pimi et koyacaz; domuz eti yermi gibi yapp kendini kurtar."

Fakat bu neri kendisine daha da ok ikence ediliyormu gibi geldi ve yksek sesle yle bard:

17

"brahim'in ocuklar, korkumuzdan dolay bize yakmayan bir rol oynamak gibi bir alakla dmeyelim.
18-19

nk bu ileri yaa gelene kadar geree uygun bir yaam srdrp yasaya uygun yaamann getirdii onuru zedelemeden yaam olmamza karn, imdi yolumuzu deitirmemiz aklszlk olur. Yasaca kirli yemekleri yiyerek genlere kt bir rnek olursak, onlar Tanr'ya kar saygszla tevik etmi oluruz.
20-21

Korkaklmzdan tr daha uzun bir sre hayatta kalp bu sre boyunca herkesin nnde gln duruma dersek ve gksel yasamz iin lme kadar dayanmadmz iin zalim hkmdar tarafndan adam saymlayarak hor grlrsek ayp etmi oluruz.
22 23 24

Bu nedenle, ey brahim'in ocuklar, dininiz iin soylu bir tavrla ln! Ya siz zalim hkmdarn korumalar neden oyalanyorsunuz?"

Bu aclar karsnda ne kadar cesur olduunu ve acmalarndan etkilenmediini grnce korumalar onu atein yanna gtrdler.
25

Orada ktlk yapmak zere tasarlanm aletlerle onu yaktlar. Yere atp burnuna pis kokulu svlar dktler.
26-27

Kemiklerine kadar yaklp lmek zereyken gzlerini Tanr'ya dikerek, "Ey Tanr, kendimi kurtarabileceim halde senin yasan iin yakc aclar iinde ldm biliyorsun.
28 29

Halkna merhamet et ve bizim cezamz onlar iin yeterli grlsn.

Benim kanm onlarn arnmalar olsun ve onlarn yaamlarna karlk olarak benim canm al" dedi.
30

Bunlar syledikten sonra bu kutsal adam ikenceler iinde soylu bir tavrla ld. lmn aclar iinde bile yasa uruna akl sayesinde direnme gcne kavutu.
31 32 33

Aka grlyor ki, adanm akl duygulara egemendir. nk eer duygular akln stesinden gelseydi, onlarn stnlne tanklk ederdik.

Fakat akl duygular yendiine gre hakl olarak ynetme gcnn aklda olduu syleriz.
34

Bedensel aclardan stn olduunu grdmzde akln stnln tanmamz yerindedir. Bunu yadsmak gln olurdu.
35

Akln yalnzca aclara egemen olduunu deil, ayn zamanda zevklere de stn geldiini ve onlara dn vermediini kantlam bulunuyorum.

Elazar in Bir vg Sz

7
2-3

Atamz Elazar'n akl becerikli bir kaptan gibi inan gemisini duygular denizinde ynlendirdi. Zalim hkmdarn frtna kadar sert davranlaryla hrpalanm ve ikencelerin gl dalgalar altnda ezilmi olduu halde lmszln zafer limanna ulaana kadar inancn dmenini hibir ekilde saa sola evirmedi.
4

Ustaca yaplm ok sayda sava aralaryla kuatlm hibir kent bu kutsal adam gibi dayanm deildir. Kutsal yaam ikenceler ve germe aletleriyle tkendii halde, kuatmaclar adanmlk kalkanyla yendi.
5

Atamz nliElazar akln denize sarkan kayalk bir burun gibi tutarak duygularn azgn dalgalarn krd.
6

Ey khie layk khin, yasaca kirli yemekleri yiyerek sayg ve paklktan baka bir eyi tanmayan kutsal dilerini ve mideni kirletmedin, kutsalln bozmadn.
7 8

Ey tanrsal yaamn filozofu, yasayla uyum iinde olan adam!

Yasann yneticileri byle olmal, kendi kanlar ve lm pahasna da olsa acnn asil terleriyle yasay korumal!
9

Sen babamz, grkemli dayanklln ile yasaya olan ballmz pekitirdin ve vdn kutsall inkr etmeyerek szn ettiin tanrsal felsefeyi eylemlerinle inandrc kldn.
10

Ey ikencelerden daha gl ihtiyar, ey ateten de alevli olgun adam, ey tutkulardan stn kral Elazar!
11-12

Atamz Harun buhurdann yanna alarak kalabaln arasndan koup ate saan melei nasl yendiyse, Harun'un torunu Elazar da atete yanp tkendii halde akln yitirmeyerek salam durdu.
13-14

Bedeni ypranm ve dayanksz, kaslar gevek, sinirleri gsz, ya ilerlemi biri olduu halde akl araclyla ruhunda genleerek shak'nkine benzer bir akl ile ok bal germe aletini etkisiz kld.
15

Ey kutsanm yaa gelen, aarm onurlu salara sahip ve yasaya uygun bir yaants olan, lmn sadk mhryle yetkin klnan adam!
16

Dolaysyla yal bir adam kutsal yaayndan dolay ikenceleri lme dek hor grdyse, adanm akln duygulardan daha stn olduu apak bir gerektir.
17

Bazlar belki, "Herkes yeterince sagrl bir akla sahip olmad iin duygularna egemen olamyor" diyebilir.
18 19

Ancak yalnz tm yreiyle inanca uyanlar benliin tutkularna egemen olabilirler.

nk atalarmz brahim, shak ve Yakup gibi onlar da Tanr iin ldklerine deil, yaadklarna inanmaktadrlar.

20

Bu nedenle baz insanlarn akllarnn eksikliinden tr duygular tarafndan ynetilir gibi grnmeleri elikili bir durum deildir.
21-22

Felsefenin btn ltlerine gre yaayan, Tanr'ya gvenen ve erdem uruna her tr acya katlanmann kutsamasn bilen hangi insan Tanr'ya olan ball araclyla duygularn stesinden gelemez?
23

nk ancak bilge ve cesur olanlar duygularnn efendileridir.

Yedi Karde Zalim Hkmdara Kar kyor

8
2

Bu nedenle ok gen insanlar bile akla uygun bir felsefeyi itenlikle uygulayarak ok ac veren ikence aletlerinin stesinden gelebildiler. nk zalim hkmdar yal adamn yasaca kirli yiyecei yemesini salamakta baarsz olup aka yenilgiye uradktan sonra, byk bir fkeyle dier brani esirlerin getirilmesini, kirli yiyecei yiyenlerin serbest braklmalarn, reddedenlere de daha acmasz bir biimde ikence edilmesini buyurdu.
3

Zalim hkmdar bu buyruklar verdikten sonra yakkl, alakgnll, soylu ve her ite yetenekli yedi karde, yal anneleri ile birlikte nne getirildi.
4

Zalim hkmdar onlarn annelerinin evresinde bir koro gibi toplandn grnce, onlardan memnun kald. Onlarn grnm ve soyluluundan etkilenerek onlara glmseyip yaklamalarn istedi ve yle dedi:
5

"Genler, olumlu duygularla her birinizi takdir ediyorum ve sizin gibi kardelerin gzelliine ve saylarna sayg duyarm. Biraz nce ikence edilen yal adamla ayn delice tutumu sergilememenizi nerir, szm dinlemenizi ve arkadalmdan yararlanmanz tlerim.
6

Buyruklarma uymayanlar cezalandrabildiim gibi, bana uyanlar dllendirebilirim de.

7

Bana gvenin! Ulusunuzun atalardan kalan geleneksel yaam biiminden vazgeerseniz hkmetimde yetkili konumlara sahip olursunuz.
8

Grek yaam biimini benimseyip yaamlarnz deitirin; bylece genliinizden zevk alrsnz.
9

Ama sz dinlemeyerek beni fkelendirirseniz, beni korkun cezalar ve ikencelerle her birinizi yok etmeye zorlayacaksnz.
10

Bu nedenle kendi kendinize acyn. Dmannz olan ben bile, genliinize ve yakkllnza acyorum.
11

Sz dinlemezseniz ikence aleti zerinde lmenizden baka bir eyin elinize gemeyeceini dnmyor musunuz?"
12

Bunlar syledikten sonra korkup yasaca kirli yiyecei yemek iin ikna olsunlar diye ikence aletlerinin nlerine getirilmelerini buyurdu.

13

Muhafzlar tekerlekleri, kemikleri yerinden karan aletleri, bedeni gererek ikence yapan aralar, engelleri, mancnklar, kazanlar, mangallar, parma skan aletleri, demir peneleri, ksklar ve krkleri nlerine koyduktan sonra zalim hkmdar konumay srdrd:
14

"Korkun genler, nk inandnz adalet, bask altndayken ilediiniz gnahlar iin merhametli olacaktr."
15

Ama onun ikna etmeye alan szlerini duyup korkun aletleri grdkten sonra, yalnzca korkmamakla kalmadlar, ayrca zalim hkmdara kendi felsefeleriyle kar koyup onun zorbaln salam mantklaryla hie saydlar.
16

Dier yandan, cesur ve yiit olmasalard neler syleyebileceklerini bir dnelim. yle konumayacaklar myd?
17

"Ne kadar zavall ve aklszz! Bu kral szn dinlersek bize iyi davranlacan syleyerek bizi tevik ettiine gre,
18

niye bo dncelerden zevk alalm ve bizi lme gtrecek bir biimde sz dinlemezlik edelim?
19

Ey erkekler ve kardeler, ikence aletlerinden korkup ikence tehditlerini iyice deerlendirerek bu bo dncelerden vazgememiz ve bizi yok etmekle tehdit eden kstaha tutumdan kurtulmamz gerekmez mi?
20 21 22 23

Genliimize ve annemizin yana acyalm. Sz dinlemezsek leceimizi ciddi bir ekilde dnelim! Ayrca Tanr'nn adaleti bask altndayken kraldan korkmamz balayacaktr.

Bu gzel yaamdan kendimizi yoksun edip bu zevkli dnyadan kendimizi niye koparalm?
24

Baskya kar koymayalm ve germe aleti zerinde gerilmekten dolay gereksiz bir gurur duymayalm.
25

Yasa bile ikence aletlerinden korktuumuz iin yok yere bizi lm cezasna arptrmaz.
26

Kraln szn dinlediimizde esenlikte yaayabileceksek neden bu kar koyma istei bizi heyecanlandryor ve lmmze sebep olacak bu inatlk houmuza gidiyor?"
27

Ama bu genler, ikence grmek zere olduklar halde, ne bu szlerden birini sylediler ne de ciddi bir biimde dndler.
28 29

nk duygular hor grdler ve iddetli aclara stnlk saladlar.

Bylece zalim hkmdar onlara yasaca kirli yiyecei yemeleri yolunda yapt neriyi bitirir bitirmez, hep bir azdan, tek bir dnceden km gibi olan u szleri sylediler:

9
2

"Niye oyalanyorsun, ey zalim hkmdar? nk biz atalarmzn buyruklarn inemektense lmeyi yeleriz. Yasaya ve tmz Musa'ya itenlikle uymazsak ak bir ekilde atalarmz utanca boarz.
3

Ey yasad olan neren zalim hkmdar, bize duyduun nefretle kendimize acdmzdan ok bize acma.
4

nk yasay inersek bize gvenlik salayacak olan bu merhameti, lmden daha ac sayyoruz.
5

kenceyle bizi ldrecein tehditleriyle bizi korkutmaya alyorsun. Biraz nce Elazar'n sergiledii rnekten hibir ey renmemi gibisin.
6

Ve eer braniler'in ihtiyarlar ikence grdklerinde inanlarna bal kaldlarsa, biz genlerin de yal retmenimizin stesinden geldii zorbaca ikenceleri hor grerek lmemiz daha uygun olur.
7

Bu nedenle, zalim hkmdar, bizi sna; eer inancmzdan dolay bizi ldrrsen, ikence ederek bize zarar verebileceini sanma.
8

nk biz, bu zorlu ac ve dayanma araclyla erdem dlne kavuacak, uruna ac ektiimiz Tanr'yla birlikte olacaz.
9

Ama sen, bize kar bu kana susamlndan dolay, hakl olarak Tanr'nn adaletinin ate ile verdii sonsuz acy ekeceksin." Birinci ve ikinci Kardelere kence Edilmesi
10

Bunlar syledikten sonra, zalim hkmdar onlara yalnzca szn dinlemedikleri iin kzmakla kalmad, nankrlk ettiklerini dnd iin de fkelendi.
11

Kraln buyruu uyarnca muhafzlar en byk olan ne getirerek mintann kardktan sonra ellerini ve kollarn yanlarna kayla baladlar.
12

Kendileri yorulana dek onu krbalarla dverek bir sonu alamadktan sonra, germe aleti zerine yerletirdiler.
13

Soylu gen bunun zerine gerildikten sonra, kollar ve bacaklar eklemlerinden karld.
14

Her eklem kk durumdayken zalim hkmdar knayarak yle dedi:

15

"Vahi dnceli, iren ve zalim hkmdar, Tanrsal adaletin dman, bir katil olduum iin ya da saygsz davrandm iin deil, Tanr'nn yasasn koruduum iin beni byle paralyorsun."
16

Muhafzlar, "kenceden kurtulabilmek iin yemeyi kabul et" dediklerinde,

17

"ren dalkavuklar sizi, germe aletiniz benim mantm boacak kadar gl deildir" diye yantlad. Kollarm kesebilir, bedenimi yakabilir, eklemlerimi evirebilirsiniz;
18

ama bu ikencelerin hepsinden geerek sizi brani ocuklarnn erdem konusunda yenilmez olduklarna ikna edeceim."
19

Bunlar syledii srada, altnda ate yaktlar ve alevler ykselirken germe aletini daha da gerdiler.
20

Germe aleti tamamen kan ile kaplanyor, kor ynlar phtlam kan tarafndan sndrlyor, makinenin milinden et paralar dyordu.
21

Kemiklerini balayan kiriler oktan kopmu olduu halde, brahim'e layk olan bu cesur gen inlemedi,
22

ama asil bir ekilde ikenceye dayand, sanki ate araclyla lmszle dnmt.
23

"Kardelerim, beni rnek aln" dedi, "Mcadelemde grevinizi terk etmeyin ve cesur aile balarmzdan vazgemeyin.
24

nan uruna kutsal ve soylu sava srdrn. Bu ekilde atalarmzn Tanrs ulusumuza merhamet eder ve lanetli zalim hkmdardan alr.
25

Bunu syledikten sonra, aziz gen yaamla ban kopard.

26

Herkes cesur ruhuna hayret ederken, muhafzlar onun bir kn getirdiler. Ellerine demir eldivenler giydikten sonra onu ikence makinesine ve mancna baladlar.
27

kence etmeden nce ona yemek isteyip istemediini sordular. Sonra bu soylunun kararn dinlediler.
28-29

Bu parsa benzeyen canavarlar demir elleriyle eklemlerini kopardlar, bedenini enesine kadar atlar ve kafa derisini kardlar. Ama bu iddetli acya sabrla dayanarak, "Atalarmzn inanc uruna her trl lm ne tatldr!" dedi.
30

Zalim hkmdara, "nan uruna dayanma gcmzn kstah zorbalnz yeniini izlediinizde, sana benden daha ok ikence edildiini dnmyor musun?" dedi.
31

Aclarm erdemden doan sevin ile hafifletiyorum,

32

ama sen saygszlktan gelen tehditlerle ikence ekiyorsun. Ey iren ve zalim hkmdar, Tanr'nn gazabnn yargsndan kaamayacaksn."
nc ve Drdnc Kardelere kence Edilmesi

10
2

O da grkemli bir lme katlandktan sonra, ncs getirildi ve biroklar yasaca kirli eti yiyerek kendini kurtarmas iin onu tekrar tekrar uyardlar. Ama o, "Bu lenlerin babasnn benim de babam olduunu, ayn annenin beni dourduunu, ayn retilerle yetitiimi bilmiyor musunuz?" diye bard.
3

"Beni aabeylerime balayan soylu kan ban inkr etmeyeceim.

(4Eer ikence edecek baka aletiniz varsa onu da bedenime uygulayn; ama isteseniz de canma dokunamazsnz.)"
5

Bu adamn yrekliliinden tr fkelenip aletleriyle ellerini ve ayaklarn yerinden kardlar, kollarn ve bacaklarn oyuklarndan kararak onu paraladlar.
6 7

Parmaklarn, kollarn, dirseklerini krdlar.

Herhangi bir ekilde ruhunu kramadklar iin, aletlerini braktlar ve skitler'in de yaptklar gibi trnaklaryla kafa derisini kardlar.
8

Hemen germe aletine getirdiler; omurga kemikleri yerlerinden oynarken o da kendi paralanm bedenini ve i organlarndan akan kan grd.
9-11

lmek zereyken, "Ey iren ve zalim hkmdar, biz dindar eitimimiz ve erdemimizden dolay ac ekiyoruz, ama sen saygszlk ve kana susamlndan dolay sonsuz aclar ekeceksin" dedi.
12

O da aabeylerine yarar bir biimde ldkten sonra, drdncsn ieriye srkleyip yle dediler:
13

"Sana gelince, aabeylerinin deliliine kaplma, kraln szn dinle ve kendini kurtar."
14 15

Ama o onlara, "Beni korkutacak kadar scak ateiniz yoktur" dedi,

"Hayr, aabeylerimin kutsanm lmleri, zalim hkmdarn sonsuza dek yok olmas ve dindar olanlarn sonsuz yaam adna sylyorum ki, soylu aile balarmz yadsmayacam.
16

Yeni ikenceler icat et, ey zalim hkmdar, yle ki biraz nce ikence edilenlerin kardei olduumu renebilesiniz."
17

Bunu duyduktan sonra, kana susam, katil ve iren Antiyokus adamn dilinin kesilmesini buyurdu.
18

Ama o, "Konumay salayan organm yok etseniz bile, Tanr dilsizleri duyuyor" dedi,
19 20

"te, benim dilim; onu kesip atn, nk yine de aklm dilsiz klamayacaksnz. Tanr uruna bedenimizin her organnn paralanmasn sevinle karlyoruz.

21

Tanr sizi tez gnde ziyaret edecek, nk siz Tanr'y ven ilahilerin ezgilerini sylemi bir dili kesiyorsunuz."

Beinci ve Altnc Kardelere kence Edilmesi

11
3

O da merhametsizce ikence edildikten sonra ldnde, beincisi ayaa frlayp, "Ey zalim hkmdar, ben erdem uruna ikence edilmeyi reddetmeyeceim" dedi. "Kendi isteimle geldim, yle ki beni ldrerek daha ok su ilediin iin gksel adaletin verdii cezay gresin.
4

1-2

Ey erdemden nefret eden, insanlktan nefret eden, yaptklarmzn hangisi iin bu ekilde bizi yok ediyorsun?
5

Her eyi Yaratana sayg gsterdiimiz ve onun erdemli yasasna gre yaadmz iin mi?
6

Bu davranlar ikenceyi deil, onurlandrlmay hak eder.

nsan duygularn anlam olsaydn ve Tanr'nn salayaca kurtuluu umut etseydin.

8

Ama grnen o ki, sen Tanr'ya yabanc ve O'na hizmet edenlere dman birisin."
9

Bunlar sylerken, muhafzlar onu balayp mancna kadar srklediler.

10

Onu diz st baladlar ve demir prangalar takarak srtn germe aletinin ksksna kadar bktler, yle ki arkaya doru akrep gibi tamamen kvrlmt ve btn organlar yerinden oynamt.
11

Bu durumda, bedensel aclar iinde glkle nefes alarak,

12

"Zalim hkmdar, bana istemeden byk iyilikte bulunuyorsun, nk bu asil aclar araclyla yasa iin dayanma gcmz gstermek iin olanak tanyorsun" dedi.
13

O da ldkten sonra daha ocuk yataki altncs ieri alnd. Zalim hkmdar onun yasaca kirli yiyecei yiyip serbest braklmaya istekli olup olmadn sorduunda o,
14

"Ben aabeylerimden daha gen olabilirim, ama aklda onlarla eitim" dedi, "Bu ama iin doup eitildiimize gre, ayn ilkeler iin lmemiz uygun olur.

15

16

Kirli yemei yemediim iin bana ikence etmek niyetindeyseniz, ikence etmeyi srdrn!"
17

Bunu syledikten sonra onu germe aletine gtrdler.

18

Dikkatlice aletin zerinde onu smsk gerdiler, beli krld ve alttan kavruldu.

19

Atete stlm keskin iler srtna sapland ve i organlarnn ieriden yaklmas iin gs delindi.
20

kence edilirken o, "Kutsalla yaraan bu mcadele, ok sayda kardeimizin inan uruna ac ekme alanna arldmz ve yenilmediimiz bir mcadele oldu" dedi.
21

nk dinsel bilgi, ey zalim hkmdar, yenilmezdir. Ben de, soyluluk ile donanm olarak, aabeylerimle birlikte leceim.

22

23

Ben zerine byk bir alc getireceim, sen ki gerekten inananlarn dman oluyor ve ikenceler gelitiriyorsun.
24

Biz alt karde zorbalnz fel ettik.

25

Ne dncemizi deitirmemiz konusunda bizi ikna edebildiin ne de bizi kirli yemekleri yemeye zorlayabildiine gre, bu senin yenildiin anlamna gelmiyor mu?
26

Bizim iin atein souk, mancnklarn acsz ve iddetin gszdr.

27

nk bir zalimin muhafzlar deil, Tanrnn yasas bize egemendir; bu nedenle yenilmemi olarak akla sk skya tutunuyoruz.
Yedinci Kardee kence Edilmesi

12
2

O da, kazana atldktan sonra kutsanm bir lme kavutuunda, yedincisi ve en k ne geldi. Zalim hkmdar dier kardeler tarafndan iddetli bir biimde knanm olmasna karn, bu ocuu kelepelerde grnce ona ok acd. Onun yaklamasn iaret edip onu ikna etmeye alarak yle dedi:
3

"Kardelerinin aptallnn sonucunu gryorsun. Sz dinlemedikleri iin aclar iinde ldler.

4

Sen de, sz dinlemezsen kt bir ekilde ikence edilerek zamann doldurmadan leceksin,
5 6

ama ikna olursan arkadam olup kralln ynetiminde bir nder olursun."

Onu bylece ikna etmeye altktan sonra, bu kadar ok olunu yitiren bu anneye merhamet gstermek, kalan olunu sz dinleyerek kendisini kurtarmaya ikna etmesi iin ocuun annesini ard.
7 8

Ama biraz sonra anlatacamz gibi annesi brani dilinde t verdikten sonra ocuk, "Beni brakn, kral ve yanndaki btn arkadalaryla konuaym" dedi.

ocuun bu szlerine ok sevinerek onu hemen braktlar. ocuk en yakn kazana koarak,

10 11

"Seni Tanr tanmaz zalim hkmdar, btn kt insanlarn en saygsz, kralln da dahil olmak zere Tanr'dan iyi eyler aldn halde, O'nun kullarn ldrmekten ve inancna ballkla davrananlara germe aleti zerinde ikence etmekten utanmadn m?
12

Bu nedenle, adalet sizin iin iddetli ve sonsuz atei, ikenceleri hazrlamtr. Bunlar zamann sonuna kadar sizi brakmayacaktr.
13

Sen en vahi canavar, bir insan olarak senin gibi duygulara sahip olup seninle ayn maddelerden yaratlan bu insanlarn dillerini kesip onlara bu ekilde zulmetmek ve ikence etmekten utanmadn m?
14

Onlar asil lmleriyle Tanr'ya kar olan grevlerini kesin olarak yerine getirdiler, ama sen, erdem iin mcadele edenleri nedensiz ldrdn iin hngr hngr alayacaksn."
15 16 17 18 19

Artk kendisi de lmek zere olduu iin yle dedi: "Aabeylerimin stn rneini terk etmeyeceim. Ben ulusumuza merhamet etmesi iin atalarmzn Tanrs'na yalvaryorum; ama O senden yaadn srece ve ldkten sonra da alacaktr." Bu lanetleri dile getirdikten sonra, kendini kazanlara atarak yaamna son verdi.

Yedilerde Akln Egemen Olmas

13Yedi karde lme kadar ac ekmeyi hor grdklerine gre, herkes adanm
bir akln duygulara egemen olduunu kabul etmelidir.
2

nk eer duygularna kle olup yasaca kirli yemei yeseydiler, bu duygular tarafndan yenildiklerini syleyebilirdik.
3

Fakat yle olmad. Bunun yerine Tanr'nn nnde vgye deer akl araclyla duygulara stn geldiler.
4

Akln stnlnn deeri bilinmelidir, nk bu kardeler hem duygulara, hem de aclara egemendiler.
5

Bunlarn ateli aclara karn vazgemedikleri ortadayken salam akln duygulara egemen olduunu kim yadsyabilir?
6

nk limanlarn nnde duran dalgakran kuleleri tehdit eden dalgalar tutarak ieriye girenler iin nasl sakin sular salarsa,

genlerin yedi kuleli salam akllar da dinin limann glendirerek duygularn frtnasn ylece dindirdi.
8-10

Kutsal bir din korosu oluturup, "Kardeler, yasann uruna kardeler gibi lelim; Asur'da ayn ocak snamasn hor gren genci rnek alalm. Dindarlmz gsterdiimizde korkak olmayalm" diyerek birbirlerini yreklendirdiler.
11 12

Birisi, "Cesaret, karde" dediinde, bakas "Soylu bir ekilde dayan" dedi.

Bir bakas da, "Nereden geldiinizi ve shak'n, babas tarafndan din uruna ldrlmek zere kendini nasl teslim ettiini anmsayn" diyerek onlar yreklendirdi.
13

Her biri birbirlerine bakarak, sevinli olup ylmayarak, "Btn yreimizle kendimizi bu yaam bize veren Tanr'ya adayalm" dediler, "Bedenlerimizi yasann destei olarak kullanalm.
14 15

Bizi ldrdn sanandan korkmayalm.

nk cann savam byktr ve Tanr'nn buyruunu ineyenlerin nnde duran sonsuz iddetli acnn da tehlikesi byktr.
16 17

Bu nedenle dinsel akl olan zdenetimin btn silahlarn kuanalm.

nk lrsek, brahim, shak ve Yakup bizi ieri alacak ve btn atalarmz bizi vecek."
18

Geri kalanlar, lme srklenen her bir kardee yle dediler: "Bizi ya da bizden nce len kardeleri utandrma, karde."
19

Ailenin sevgi balar konusunda bilgisiz deilsin. Kutsal ve bilge Tanr'nn ltfu bu balar ana rahmine yerletirerek atalar araclyla sonraki kuaklara aktard.
20

Ana rahminde her karde ayn zaman dilimini geirdi ve ayn zaman sresi ierisinde biim aldlar. Ayn kan ve ayn yaam araclyla gn na karldlar.
21

Eit bir gebelik sresinden sonra doduklarnda, ayn pnarlardan st itiler. Bu tr kucaklamalardan kardee seven canlar besin alrlar.
22

Bu ortak beslenme ve gnlk arkadalk araclyla, hem genel eitim hem de Tanr'nn yasas konusunda terbiye edilmemiz araclyla glenirler.
23

Bu nedenle, birliktelik ve karde sevgisi salandktan sonra, bu kardeler birbirine daha da destek oldular.
24

Ayn yasa tarafndan eitildikleri, ayn erdemler konusunda retildikleri, doru yaama ilikin ilkeleri aldklar iin, birbirlerini daha da sevdiler.
25

Soylu olmak iin gsterdikleri ortak aba birbirlerine kar iyi niyetlerini ve birlikteliklerini glendirdi.
26

nk inancn yardmyla karde sevgisini daha da alevlendirebildiler.

27

Ama doa, arkadalk ve erdemli alkanlklar aile bireyleri arasndaki sevgi balarn glendirmesine karn, geri kalanlar, kardelerine eziyet edildiini ve ikence grdklerini izlediklerinde, yalnzca inanlar uruna dayandlar.

14Ayrca, ikenceyi reddetmemeleri iin birbirlerini yreklendirdiler, yle ki

2 3 4 5

iddetli aclar hor grmekle kalmayp karde sevgisinin duygusunda yetkinletiler. Ey akl, krallardan daha saltanatl, zgrlerden daha zgr! Ey yedi kardein inan uruna olan kutsal ve uyumlu birlii! Yedi genten hibiri korkaka davranp lmekten ekinmedi,

ama hepsi, sonsuz yaama giden yarta koar gibi ikenceli bir lme gitmek zere acele ettiler.
6

Eller ve ayaklar nasl akln ynlendiriiyle uyum iinde hareket ettirilirse, bu kutsal genler de ayn ekilde lmsz bir ballk ruhuyla hareket ettirilerek akl uruna lmeye raz oldular.
7

Ey ok kutsal yediler, uyum kardeleri! Yaratln yedi gn bir koro dansyla inancn evresinde nasl dnerse,
8

bu genler de bir koro oluturarak ikencenin yedi katl korkusunu evreleyerek onu etkisiz kldlar.
9

imdi bile biz, bu gen adamlarn ektii aclar duyduumuzda titreriz. Onlar olup bitenleri yalnzca grmediler; ak tehdit szlerini duymakla kalmadlar; onlar aclara, hatta iddetli atein getirdii aclara da sabrla katlandlar.
10

Bundan daha ok ne ac verebilir ki? nk iddetli ve abucak yakan bir atein gc onlarn bedenlerini hemen yok etti. Yedilerin Annesi
11

kence grdklerinde doru akln bu adamlarn zerinde tam olarak egemen olmasna armayn, nk kadnn zihni ok daha eitli aclar ekti.
12 13

nk yedi gen adamn annesi her bir ocuunun ikence grmesine katland.

Bir annenin ocuklarna kar olan sevgisinin ne kadar karmak olduunu gzlemleyin. Bu sevgi onun benliinin derinliklerindeki bir duygudan kaynaklanr.
14

Brakn insanlar, dnmeyen hayvanlar bile yavrularn kayrr ve ana baba olarak onlara sevgi duyarlar.
15 16

rnein, vahi olmayan kular damlarda yuva yaparak yavrularn korurlar.

Dierleri ise tehlikeli kanyonlarda, oyuklarda ve aalarn tepelerinde yavrularn dourup dmanlarn kovarlar.

17

Dman kovamyorlarsa evresinde uarak yavrularn korumak iin ellerinden geleni yaparlar. Sevginin acsyla terek uyarmaya alrlar.
18-19

Arlar bile bal petei yapma zaman gelince dmanlara kar kendilerini korurlar. Bir demir ine kullanr gibi kovanlarna yaklaan sokarlar ve lme kadar bile savunurlar. Ama ocua duyulan efkati anlatmak iin niye akl yrtemeyen hayvanlar rnek olarak kullanmak gerekli olsun ki?
20

Yine de bu genlerin annesinin, ocuklarna duyduu efkat onu caydrmad. O brahim ile ayn dncedeydi.

15Ey duygulara egemen olan ocuklarn akl! Ey anne iin ocuklarndan daha
deerli olan inan!
2

Bu annenin nnde iki yol vard: nan yolu ya da zalim kraln sz verdii gibi, bir sreliine yedi olunu korumann yolu.
3

O inanc daha ok sevdi; Tanr'nn sz verdiine gre sonsuz yaama kavumak zere onlar koruyan inanc tercih etti.
4

ocuklarn seven anne babalarn duygularn nasl anlatabilirim? Kk bir ocuun kiilii zerinde hem akl hem de biim olarak harika bir benzerlii yklyoruz. Bu anneler iin zellikle geerlidir, nk doum sanclar ektikleri iin babalara gre yavrularna daha derin bir efkat duyarlar.
5

Anneler daha zayf olduu ve birok ocuk dourduklar gz nnde tutulursa, onlar ocuklarna daha baldrlar.
6

Yedi olu olan bu anne, dier btn annelerden ok kendi ocuklarn sevdi. Yedi hamilelii boyunca kendi yreinde onlara kar efkatli bir sevgi besledi.
7

Her biri iin ok sanc ektiinden dolay onlara ok efkat duydu.

Buna karn Tanr'dan korktuu iin ocuklarnn geici bir sre gvenlikte olmasn deersiz grd.
9

Bundan da te, oullarnn soyluluunu ve yasaya ballkla uyduklarn grd iin onlara kar yrei daha da duyarlyd.
10

nk onlar doru, zdenetimli, cesur ve yksek ruhlu, kardelerini seven erkeklerdi; kurallar yerine getirerek lm pahasna da olsa annelerinin szn dinlediler,
11

Bununla birlikte, ocuklarna duyduu sevgiden dolay annelerinin onlara acmas iin bu kadar ok etken olduu halde, bu zorlu ikenceler hibirinin akln elecek kadar gl deildi.
12

Ama anneleri her ocuu teker teker inan uruna lme gitmeye tevik etti.

13

Ey ana baba sevgisinin kutsal doas ve efkati! Ey ana babann yavrularna kar zlemi! Ey analarn yavrularn besleyen ve ylmayan acs!
14

Bu anne, onlara tek tek ikence edildiini ve yakldklarn grmesine karn, inanc sayesinde tutumunu deitirmedi.
15

ocuklarnn etinin ate tarafndan tketildiini, el ve ayak parmaklarnn yerlere saldn, balarndaki etin enelerine dek maske gibi aldn grd.
16

Onlar iin ektii doum sanclarndan daha ac sanclar tarafndan snanan ey anne!
17

Ey tek bana bylesine eksiksiz ball douran kadn!

18

Ne birincisi son nefesini aldnda, ne ikincisi byk aclar iinde sana ackl bir biimde baktnda, ne de ncs ldnde geri dndn.
19

Ne ayn byk aclarla cesaretle yzleen her birinin gzlerine baktnda, ne de burun deliklerinde lmn yaklamasnn iaretlerini grdnde aladn.
20

ocuklarn etinin dier ocuklarnn eti zerinde yakldn, eller zerinde kesilmi ellerini, balar zerinde derisi yzlen balarn, dier cesetler zerine den cesetlerini ve bu ikenceleri izleyenlerle dolu bu yeri grdnde alamadn.
21

iten insanlar iin, ne en gzel sylenen ezgiler ne de kuularn arklar, bu ocuklarn ikencede annelerine seslenmelerinden daha dikkat ekici olamazd.
22

Oullarna tekerlek zerinde ve scak ilerle ikence edildiinde ne kadar ok ve ne kadar byk sanclar ekti!
23

Ama dinsel akl bu duygular ierisinde ona bir erkein yrekliliini vererek, kendi ana sevgisini nemsememesi iin glendirdi.
24

Yedi ocuun yok oluuna ve ustalkla gerekletirilen eitli ikencelere tank olduu halde, bu soylu anne Tanr'ya inanc sayesinde hibirini nemsemedi.
25

Kendi yreindeki konsey odasnda byk savunucuyu grd -doa, aile, ana baba sevgisi ve ocuklarnn ikence grmesi-.
26

Bu anne elinde iki oy pusulas tuttu, birisi lm iin, dieri de ocuklarnn kurtuluu iin.
27

Yedi olunu ksa bir sre iin koruyabilecek kurtuluu onaylamad, ama Tanr'dan korkan brahim'in kz olarak onun dayanma gcn anmsad.

28

29

Ey yasay hakl karan ulusun annesi! Ey dinin savunucusu, yarn dln yreinde gtren!

30

Ey katlan konusunda erkeklerden daha soylu olan, dayanmada adamlardan daha yrekli olan!
31

Tpk Nuh'un gemisinin evrensel tufanda dnyay tayarak dalgalara gle dayanmas gibi,
32

sen de, ey yasann koruyucusu, her yandan duygularnn seli ve iddetli rzgarlara benzer etkilerle oullarnn ikence edilmesine soylu bir ekilde dayanp dine saldran k frtnalarna sarslmadan kar koydun.

16
2

Eer yalanm ve yedi olu olan bir kadn ocuklarnn ikence edilerek ldrldn grmeye dayanabiliyorsa, dinsel akln duygulara egemen olduu kabul edilmelidir. Bylece yalnz erkeklerin duygulara egemen olabildiklerini gstermekle kalmadm, bir kadnn da en iddetli ikenceleri hor grdn de gsterdim.
3

Onun alevlenmi doal anne sevgisiyle yedi oluna byle eitli ekillerde ikence edildiini grmesi yannda, Daniel'in evresindeki aslanlar bu kadar vahi, Miael'in atld ateli ocak bu denli scak deildi.
4 5

Ama bu anne dinsel akl sayesinde bu kadar youn ve byk duygular sndrebildi.

Bunu da deerlendirin: Bu kadn, bir anne olduu halde ylsayd, onlar iin yas tutard ve belki yle derdi:
6

"Ne kadar zavallym ve ok kez mutsuz oldum! Yedi ocuk dourduktan sonra, imdi ocuksuz bir anneyim!
7

Ey bouna olan yedi doum, yedi yararsz hamilelik, meyvesiz beslemeler ve zavall emzirmeler!
8

Bouna, oullarm, sizin iin birok doum sanclarnn yannda onlardan daha ac olan kayglar sizi bytrken ektim.
9

Vah bana, benim ocuklarm, bazlarnz bekar, bazlarnz evli olup ocuksuzsunuz. Ne ocuklarnz ne de 'bykanne' diye arlmann mutluluunu greceim.
10

Vah bana, benim bu kadar ok ve bu kadar gzel ocuklarm vard, imdiyse dulum, yalnzm ve ok kederliyim.
11 12

Ayrca ben ldmde, oullarmdan hi biri beni gmmeyecek."

Ama bu kutsal ve Tanr'dan korkan anne ne byle bir at yakt, ne onlar lmden caydrd, ne de ldklerinde kederlendi.
13

Bunun tersine, kararl bir zihinle oullarnn hepsini lmszle dourup inan uruna lmeleri iin yalvararak onlar tevik etti.

14

Ey anne, dinin amalar iin savaan Tanr askeri, ihtiyar kadn! Sebat gstererek zalim bir hkmdar bile yenerek, szde ve davranta kendinin erkekten daha gl olduunu kantladn.
15

nk sen ve oullarn birlikte tutuklandnzda, Elazar'a ikence ediliini ayakta izlerken brani dilinde oullarna yle dedin:
16

"Oullarm, ulus iin tank olmak zere asil bir mcadeleye arldnz. Atalarmzn yasas iin gayretle savan.
17

nk eer yal bir adam din uruna bu kadar byk aclara dayanrsa, sizin gen adamlar olarak ikencelerden korkmanz utan verici olur.
18 19 20

Tanr'nn sayesinde dnyadan bir paynz olup yaamdan zevk aldnz ve bu nedenle her acya Tanr'nn uruna dayanmanz gerektiini anmsayn.

Atamz brahim de O'nun uruna ulusumuzun atas olan olu shak' kurban olarak sunmak iin gayretliydi; shak da babasnn elindeki ban zerine eildiini grd zaman korkup ekilmedi.
21

Doru biri olan Daniel aslanlara ve Hananya, Azarya ve Miael ateli ocaa atldnda, Tanr'nn uruna dayandlar.
22 23 24

Siz de Tanr'ya ayn ekilde iman edip kederlenmemelisiniz. Dindar bilgiye sahip insanlarn acya dayanmamalar mantkszlk olur."

Yedi olu olan bu anne her olunu bu szlerle Tanr'nn buyruunu inemektense lmeye tevik ederek ikna etti.
25

Onlar ayrca Tanr uruna lenlerin brahim, shak, Yakup ve btn atalar gibi Tanr iin yaadklarn biliyorlard.

17Baz muhafzlar onun da yakalanp ldrlmek zereyken, kimse bedenine

dokunmasn diye kendini atee attn sylediler.
2

Ey anne, yedi oulunla zalim hkmdarn iddetini etkisizletirip kt tasarlarn boa kararak imannn cesaretini gsterdin!
3

Oullarn bir stuncasna, sen de onlarn zerlerine oturan at gibi, ikencelerin depremine kar sabit ve sarslmaz bir biimde durdun.
4

Ey kutsal akl olan anne, yreklen ve Tanr'ya olan dayankl midini deimez kl.

Gkyzndeki ay, yldzlarla birlikte, senin kadar saygdeer durmuyor. Sen ki, yedi olun iin dindarla giden yolu aydnlattn, sen Tanr'nn nnde onurunla ve oullarnla birlikte gklerde sabit duruyorsun.
6

nk senin ocuklarn baba brahim'in gerek torunlaryd.

ehit Olmalarnn Etkisi

7

Sizin dininizin tarihini bir ressamn boyad gibi betimlemek olanakl olsayd, bunu ilk olarak grenler, inan uruna lrken birok ikenceyi eken yedi ocuun annesini grdnde titremez miydiler?
8

Gerekten, bu szleri mezarlar zerinde, ulusumuzun halk iin bir anmsatc olarak yazmak yerinde olurdu:
9

"braniler'in yaam biimini yok etmek isteyen zalim hkmdarn iddeti yznden, burada yal bir khin, yal bir kadn ve yedi olu yatyor.
10

Onlar uluslarn hakl kardlar; Tanr'ya gvenip ikence ekerek lme bile gittiler."
11

Dorusu tanrsal bir mcadeleye girdiler.

12

nk o gn erdem onlar dllendirdi ve dayanmalarn snad. Onlarn dl, sonsuz yaamdaki lmszlk oldu.
13

Birinci yar Elazar'd. Yedi olu olan anne de yara katld. Kardeler de yartlar.
14

Zalim hkmdar onlarn rakibiydi, dnya ve insan rk ise izleyiciler. Tanr saygs zaferliydi ve tacn kendi yarlarna verdi. Tanrsal hkm iin yaranlara kim hayran kalmad? Kim armad?

15

16

17

Zalim hkmdarn kendisi, btn konseyiyle birlikte dayankllklarna hayran kald.

18

Bu dayankllk yznden de Tanr'nn tahtnn nnde duruyor, sonsuz kutsamalarla dolu yaam sryorlar.
19

nk Musa, "Senin ellerinin altndaki herkes kutsal klnr" demiti.

20

yleyse Tanr uruna adanm bu kiiler yalnzca bu onur ile onurlandrlmadlar. Ayrca, onlar sayesinde dmanlarmzn ulusumuza egemen olamamas,
21

zalim hkmdarn cezalandrlmas ve yurdumuzun arnmas iin de onurlandrldlar. Onlar ulusumuzun gnahlar iin sanki birer fidye oldular.
22

Ballkla davranan bu kiilerin kan ve aklayan bir kurban olarak lmleri araclyla, Tanr'nn ltfu, daha nce kt davranlarla karlaan srail'i korudu.
23

nk zalim hkmdar Antiyokus, ikence altndaki dayankllklarn ve yreklilikle davranmalarn salayan erdemlerini grdnde, kendi askerlerine onlarn bir dayankllk rnei olduunu duyurdu.

24

Bu da piyade sava ve kuatma iin onlar yrekli ve korkusuz kld ve btn dmanlarn yenip lkelerini ele geirdi.

18Ey srail ocuklar, brahim soyunun torunlar, bu yasay yerine getirin ve

her ynden dindarl uygulayn.
2

Dinsel akln btn duygulara egemen olduunu, yalnzca isel aclara deil dsal aclara da egemen olduunu bilin.
3

Bu nedenle din uruna ac ekmekle bedenlerini teslim edenlere yalnz lml insanlar hayran kalmad, ayrca Tanr'nn mirasndan pay almaya da layk sayldlar.
4

Onlar araclyla ulus esenlie kavutu. Yasay yerine getirmek konusunda yurtta uyan balatarak dman ykma urattlar.
5

Zalim hkmdar Antiyokus hem dnyada cezalandrld, hem de lmnden sonra sknt ekiyor. srailliler'i hibir biimde putperestlie ve atalarnn geleneklerini brakmaya zorlayamad iin Yerualim'den ayrlp Persler'e saldrd. Annenin ocuklarna Sylevi
6

Yedi olu olan anne bu ilkeleri de ocuklarna aklad:

"Ben bakireydim ve babamn evinden kmadm; kadnn yaratld kaburgay korudum.

8

Kimse beni l ovasnda batan karmad; o yok edici, hileci ylan da bakireliimin pakln lekelemedi.
9

Olgunluk dnemimde kocamla kaldm; bu oullar bydklerinde onlarn babas ld. O mutlu bir adamd, yaamn iyi ocuklaryla geirdi ve yas tutmann kederini yaamad.
10

Sizinle hl birlikteyken, size yasay ve peygamberleri retti.

11

Size Kayin tarafndan ldrlen Habil'e, yaklma kurban olarak sunulan shak'a ve hapse giren Yusuf a ilikin yazlar okudu.
12

Size Pinehas'n gayretini, Hananya, Azarya ve Miael'in atee girdiini anlatt. Aslanlarn inine giren Daniel'i vp onu kutsad. Size Yeayann 'Atein iinde yrrken yanmayacaksn' diyen yazsn anmsatt. 'Dorunun dertleri oktur' diyen Mezmurlar' yazan Davut'un ezgilerini syledi.

13

14

15

16

'Bilgelik yaam aacdr ona sarlanlara' diye yazlm olan Sleyman'n zdeyiini yineledi.

17

Hezekiel'in 'Bu kuru kemikler canlanabilir mi?' sorusunu dorulad.

18-19

Musa'nn, 'ldren de yaatan da benim; senin mrn ve gnlerinin says bu kadar' diye yazl olan ezgisini retmeyi unutmad.
20

Grekler'in o ac ve zalim hkmdarnn ateini atele sndrd gn hem acyd, hem de ac deildi. Merhametsiz kazanlarnda, kzgn fkesiyle brahim kznn yedi olu mancna gtrlp baka ikenceler iin geri getirildi.
21

Gzbebeklerinin iini oydu, dillerini kesti ve eitli ikencelerle onlar ldrd.

22

Bu sular iin Tanrsal adalet o zalim hkmdar kovalad ve kovalamaya devam edecek.
23

Ama brahim'in oullar, zaferli anneleriyle birlikte atalarn topluluuna katldlar ve Tanr'dan pak ve lmsz canlar aldlar.
24

Tanr'ya sonsuza dek ycelik olsun. Amin.