1

zet Madun kavram ilk olarak Gramsci tarafndan kullanlm daha sonra Spivak "Madun Konuabilir mi?" makalesinde madunun temsili ve dilinden sz etmitir. Madun post-koloniyal almalarda nemli bir terim olarak yer almtr. Madun sosyal mobiliteyle st tabakalara ulama ans olamayan dolaysyla kendini temsil ans bulunmayan zneler olarak kadnlar ve yoksullar tanmlamak iin de kullanlmtr. 1990'l yllarn ortalarndan itibaren Trk sinemas endstirinin iine girdii krizi aarak seyircisine ulam, hem popler anaakm filmleri hem de sanat filmlerinin saysndaki artla yeni bir dneme girmitir.Bu dnemde gze arpan en nemli zelliklerden biri Gnl Dnmez Colin'in tanmlad zere erkek fimlerinin hakim olduu "mao sinema"dr. Yeni Trk sinemasnda sinemann dier dnemlerine gre erkek odakl hikayeler, erkek karakterlerin yaamlar, sorunlar ve amazlarn konu almtr. Salp'e gre kadnlar sadece lmcl provakatrler olarak grlmtr; ya erkekleri sua, iddete ve akld davranlara sevk ederler ve bu ktln kurban olurlar ya da tamamen ykden dlanrlar. Bu dnem filmlerinde sessiz ya da duyulamayan kadn karakterler ortaya kmtr.Bu sessiz kadn karakterlerin ilki Yavuz Turgul'un "Ekiya" filminin Keje'sidir.Sevmedii bir erkekle evlendirilen Keje konumay reddeder. Bu kadn karakterler kendilerine temsil ans bulamayan madunlardr.(Gl,2010:73) Yavuz Turgul'un son filmi "Av Mevsimi"nde de sessiz kadn karakterler yer alr;polisiye janrnda olan film aslnda yoksul bir gen kadn olan Pamuk'un dramdr.Bu almada "Av Mevsimi" filminde yoksul bir kadn olarak madun temsili incelenecektir. Abstract The term subaltern was first used by Gramsci. Spivak in her article Can the subaltern speak discussed the language of the subaltern and their representation. Subaltern is largely used in post-colonial studies. However, since subaltern are those who cannot reach upper classes by social mobility, and lack the oppurtunity of presentation, the women and poor are also considered to be subaltern. In the mid-1990s, a new epoch in Turkish cinema began as the cinema industry overcame the crisis and reached its audience.As Gnl Dnmez Colin describedthis epoch is male dominated macho

cinema. The new cinema is differentiated from other decades in Turkish cinema by its mostly male centered stories of male characters. Women are cast either as morbid provocateurs and seducers who lead them to commit crimes, violence, irrational acts, then become the victims of their brutalities or excluded from the stories. As a part of this new gendered picture of the new cinema a new representational form emerges: the silent, inaudible female. The film that is considered to be the beginning of this epoch is Keje in Ekya who refused to speak for thirty five years after being married to someone she doesnt want to.(Gl,2010:73) Silent female representations are present in the last film by Yavuz Turgul Av Zaman. This article will discuss the subaltern representation of Pamuk as a young poor woman Anahtar Szckler: Madun, yoksulluk, Yeni Trk Sinemasnn sessiz kadnlar,Yavuz Turgul Sinemas, Av Mevsimi Madun Kimdir? lk olarak Gramsci Prison Notebooks(Hapishane Defterleri)nde (subaltern classes)madun snflardan bahseder.Daha sonar ise Spivak Madun Konuabilir mi? makalesinde madunun dilinden bahseder. ngilizce karl subalterndir.(Smith,2007:62) Spivaka gore madun, sosyal mobiliteyle st tabakalara ulama ans olmayan kiidir. Bu durum, kadnlardan ok daha alt bir snfsal tabakadaki erkeklerle kyaslanabildiini syler. Patriyarkalliin belli ulama kanallarn salayacan grmemeyi toplumsal cinsiyet krl hastal olarak adlandrr ve kltrn saln bozacan ileri srer.Ona gre sava ve emperyalizm kltr ldrken toplumsal cinsiyet hastal onu srekli bir can ekime halinde brakr.Bu nedenle Spivak, daha ok cinsiyetli zne(sexed subject) ve feminist kuram zerine odaklandn belirtmitir.(Krel,2010:350) Spivak, madun kii ile ilgili iki ihtimalden sz eder. Madun ya mobilite olanaklarnn kendisine kapal olmasnn normal olduunu dnr ya da madunluk cehenneminden kp kurutlmak ister.Spivak'n bu makalesini yazdktan yirmi yl sonra nerecei nokta, madunluu sadece dinlemek ve anlamak deil, bir mdehale de bulunulabilecek bir durum ya da kendi sesinizi duyurabileceiniz bir ekilde maduniyetin normal bir ey

saylmas hakkn

kazanmann nemidir.Yazarn kendi metninin zerinde dnerek

yllar sonra yapt neri dikkate alnmaldr.Spivak'n melez kimlik ilgili yorumu da nemlidir: (Krel,2010:351) "Melez kimlik, smrge meselesiyle ve Avro-merkezci ekonomik gmenlerle ilgili bir
gmenlik kavramdr."Melezlik", sizin kimliinize "indirgenemez bir kltrel eviri"yi varsayar.Titiz olmaya kalktnzda da gzleriniz hemen snfsal bir zne arar. Maduniyet, kltrel eviriyle ilintili bir kavram deildir. Ulama imkannn bulunmamasyla ilgili pratik bir fikirdir ve daha nce dediim gibi, kadnlar ve erkekler blm adaletinde eitsiz konumdadr.

Spivak madunlarn kendi adlarna konuabileceini syler; problem onlarn i hayattan yoksun olmalar ya da duygudan yoksun olmalar deildir; direnilerinin olduu ekliyle tannabilecei kamusal alana ulaamamalarnda aramak gerekir; gerekten maduniyet meselesi hibir eye sahip olmayanlar, hibir mobilite imkan bulunmayanlar ekseninde anlalmaldr. Tl Salp Akbal "Madun konuabilir mi?" almasnda temsil ve anlatnn iktidar zerinde duruunu gndeme getirerek Spivak'n politik, felsefi ve sanatsal temsilin birbirinden ayrlamayacan savunduunu hatrlatr. Tarih kurgusunda "ina" ve "temsil" ile ilgili yaklamlarn belirleyiciliinin egemenden yana olduu kuku gtrmez. Bu durumda, daha iyi yorumlanabilmesi iin ele alnan kavramlar eliinde arptlan gstermenin gerekli olduu anlalmaktadr. Spivak'n durduu noktadan dil, tarih ve kltr arasndaki ilikiyi derinlemesini ortaya koyduu grlr. Spivak madun olarak kadn sorununa ynelir ve kolektiflik imkannn, kadn failliinin maniplasyonu yoluyla srarla engellendiini grr; bu nedenle kadnn madun olarak tanmlanmas ve kadn deneyimlerinin zerinde durulmasnn madun almalarnn en nemli yanlarndan biri olduunu dnr. Spivak burada ne srd sorularn sorulmasn smrgeci igal ve tarihyazm asndan nemli grrrla ele alr.Yazar metninde "Madun almalar" grubundan sz ederek grubun; "madun konuabilir mi" sorusunu sormak zorunda olduunu hatrlatarak tarihyazm ve smrgeci igal sorununa

deinir. Tarih yazmnda madunun temsil edilmeyiini Pierre Machery, ideolojiiyi onun ne sylemedii zerinden yorumlar Tannsn ya da tannmasn, suskunluklar lme grevi olan bir yntem bunun zerine kurulabilirdi. Fakat bundan ziyade almann ne syleyemedii nemlidir,nk orada suskunlua doru bir tr yolculukta, ifadenin ayrnts gerekletirilir.Bir almann syleyemedii eyin ne olduu da ok nemlidir.Bu gerek eletirel bak ynlendirecek asl nemli noktadr. Burada Madun (emperyalizmin madunundan ziyade) diil/kadns nosyonu yapskmc eletiri ierisinde ve feminist eletirinin belli trleri ierisinde benzer biimde kullanlmtr. lk durumda, belirlenmemi zaten fallus merkezli gelenein elinin altnda olan bir "kadn" figr sz konusudur.Madun tarihyazm, kendisinin bylesi bir hileyi kullanmasn engelleyecek yntem sorular ortaya atar.Kadn "figr" iin, kadn ve suskunluk arasndaki iliki, kadnlarn kendileri tarafndan tasarlanabilir; rk ve snf farkllklar bu nun altndadr. Madun tarih yazm, bylesi jestlerin imkanszlyla yzlemek zorundadr. Emperyalizmin dar epistemik iddeti, bize bir episteminin imkan olan genel iddetin eksikli bir alegorisini verir.(Krel,2010:361) Spivak madun zne olarak kadn inceler. Spivaka gre kadn cinsel farkndan dolay iki kez madundur. Sorun, kadnlarn ayaklanmaya katlm sorunu ya da cinsiyete dayal iblmnn temel kurallar deildir. Sorun daha ziyade toplumsal cinsiyetin ideolojik inas hem smrgeci tarih yazmnn nesnesi olarak hem de ayaklanmann znesi olarak eril olan egemen tutmasdr. Eer smrgeci retim balamnda, madunun tarihi yoksa ve konuamazsa, kadn olarak madun daha da derinden glgededir.(Krel,2010:363) Postkoloniyel entellektel, madun kadnn tarihsel olarak sessizletirilmi znesiyle(onu
dinlemek ya da onun adna konumak yerine) konumay renmeye abalarken, diil ayrcal sistematik olarak "bile isteye unutur(unlearns).Bu sistematik bile isteye unutu, postkolonyal sylemi bulabildii en iyi aralarla eletirmeyi renmek ve smrgeletirilmi olann yitik sorgulanmam sessizlemesini sorgulamak, madun almalarnn anti-emperyalist projesi iinde dahi Jonathan Culler'n ileri srd gibi "farkllaarak fark retmek" ya da "z olarak tanmlanan bir cinsiyet kimliine bavuru ve bu kimlikle ilikili deneyimleri ayrcalkl klmak deildir. Smrge sz konusu olduunda

5 tarih yazm nasl sorunlu ve sorgulanmas gereken bir alansa, kadnn konumu da madun olmas asndan sessizlii, suskunluu ile daha katmerli, koyu bir glge altndar denebilir.

Spivak da maduniyet konusunda kadn maduniyetini nemsemitir Yoksulluk almalar ve Maduniyet Subaltern kelimesi sadece post-koloniyal almalarda kullanlmamtr; ayrca yoksulluk almalarnda da kullanlmtr. Bu balamda yoksul madun szc kullanld gibi snf-alt kitlesi de kullanlmtr. Myrdaln ilk defa 1963 ylnda kulland terim snf bile olamayan snfalt kitlesi, salt uyuturucu mptelas, almak istemeyen lmpen proletaryay kapsamamakta; ondan daha da geni bir grubu, yani issizlik girdabna girmeye balayanlar da iermektedir. Myrdala gre; snfaltnn mensuplar, dlanmann kurbanlardr. Onlarn yeni konumu darda kalmay semenin bir neticesi olmaktan te, iktisad akln rndr ve dlananlarn bu akl zerinde hibir etkisi ve denetimi yoktur.(akt.Blkba,2008:7) Snf-alt olgusunun, ABDnin daha youn biimde byk kentlerinin merkezlerinde konulanan ve istihdam imknlarnn da azalmas neticesinde igc ierisinde srekli bir ekilde yer almama/alamama, alma gerektiren frsatlardan faydalanma hususunda gnlszlk, daha genel olarak yetikinlerin biimsel iktisadi dzenin dnda kalmas ve bunlarn da eklentileriyle davranta meydana gelen aksaklklar ve sosyal adan kenara itilmek/telenmek gibi teki yoksul gruplardan da farkl nitelikler ve davran modelleri sunan fertlerden olutuu sylenebilmektedir.(akt.Blkba,2008:8) Snf-alt kesimler Herbert J. Gansa gre; sistem-d elerdir ve bu kavram genelde, al-a-mayan insanlar, evlilik-d ocuu olup da devlet yardm almaya devam eden gen kadnlar, evsizleri, dilencileri, alkol ya da ila bamllarn ve sokaktaki sulular kapsamaktadr. Terimin ierii geni olduu iin, sosyal konutlarda ikmet edenler , kaak gmenler, ete yeleri vb. gruplar da snf-alt kategoriye dhil edilir. Genelde yoksullar damgalamaya elverili olan bu deyim darda braklm, sistem-dna srklenmi, sistem iin artk ilev-d olarak grlen yaplar aklamaktadr. Gelimekte olan lkelerde ise ok daha farkl kriterler dlanma olarak dnlebilir. kavramlarn nemli bir yer tuttuu grlr. Bunun iindir ki dlanma kavram, zaman

ve mekan baz alndnda toplumdan topluma farkl tanmlanmtr. Dlanma kavram Asyada snrl bir biimde kullanlmaktadr. Baz lkelerde kadnlarn kltrel anlamda kt muamele nedeniyle yasal haklardan yararlanamamas anlamnda ska dlandklar grlr. Bununla birlikte, bu blgede mlkiyetten(tarmsal alanlardan) dlanma giderek artmaktadr ve krsal blgelerde yaayan halkn giderek daha da yoksullat ifade edilmektedir. Bu balamda dlanma, genellikle yoksullukla e anlaml kullanlmaktadr, Salk, eitim, konut, ime suyu, temizlik ve sosyal gvenlik gibi baz temel refah haklarndan dlanma olarak alglanmaktadr.(akt.Blkba,2008:9) Spivakn makalesini farkl klan madun ve dil arasnda kurduu temsil ilikisidir. Ayn ilikiyi kendisi de yoksulluu yaam olan ve yoksulluk zerine yazan Trk romancs Latife Tekin de dil ile yoksulluk arasnda balant kurmutur. Grbileke gre Madunlukla dil arasndaki iliki son yllarda Spivakn Madun Konuabilir mi? yazsnn da etkisiyle akademik evrelerde konuulmutur. Latife Tekin bu tartmay 80lerde Trkiyede hem romanlar hem de syleilerinde syledikleriyle nceden balatabileceini dnr aslnda. Yazdklar ya da syledikleri bu bakmdan ok dikkate alnmad; hakettii ilgiyi bulamad bence. Yoksullarn mrldanan insanlar olduunu, dili sonradan giyindiklerini, yani bir bakma dilsiz olduklarn, dilin tutunamayanlar olduklarn; bu hallleriyle de saf, sade ve ocuk kalm; kendilerine dardan, bakalarna yukardan bakmay renememi kiiler olduklarn sylyordu.(Grbilek,2010:39) Nurdan Grbilek Mrltdan Dile denemesinde Latife Tekinin bu konudaki dncelerine yer verir. Latife Tekin hem yazdklarnda hem de kendisiyle yaplan syleilerde yoksullar, yoksul olmayanlarn renemeyecei sessiz iaretleriyle yzyllardan beri dumadan mrldanan insanlar olarak tanmlar:(akt.Grbilek,2010:39) Yani hayatnn sonuna kadar dili dnyay anlamlandramadan kullanan, mrldanan
insanlar var. Kendine dardan bakamayan insanlar var.Yani dil krlma yaratyor ve kendini dardan seyretmeye balyorsunBir atlak alyor ve oradan bambaka binlerce insann sesi, grlts iine dolmaya balyor.

Yeni Trk Sinemasnn Sessiz Kadnlar Yeni Trk Sinemasna kadnlar asndan bakldnda kadn kahramana zne konumu verilmedii grlmektedir. Kadnlar btnlkl karakterler olarak deil, erkekler tarafndan grldkleri biimde, ounlukla birer arzu nesnesi olarak temsil edilir. Kadnlar sadece bir grnt, imge, bir arzu nesnesi, bir tlsm, ekim merkezidir.Kadnlar, erkeklerin dnyaya ilikin szlerini sylemesinin, kendi hikayelerini anlatmalarnn, birbiriyle karlamalarnn atmalarnn, uzlamalarnn zeminidir.Yeni Trk sinemas kadn sessizlikleri zerinden konuur.Filmlerin merkezinde susturulmu,sesi kesilmi, dilsiz kadnlar vardr.Bir anlamda kadn maduniyetinin de temsilidirler.(Suner,2006:334) Bunlarn en u noktas merkezinde kesilmi, paralanm, ihlal edilmi kadn bedenleri, l kadnlarn olduu filmlerdir. 9 (mit nal, 2002) kimsesiz gen bir kadnn vahice ldrlmesi zerine olayn getii mahallede yaayan alt kiinin sorgulanmasn anlatr. ldrlen kadn sadece blk prk grntlerde vardr. Kadn hi konumaz, sadece filmin balangcnda mrldandn varsaydmz bir ark duyulur.Sorgulanan erkekler kadn zerinden kendi kimlikleri,hayatlar ve ilikileriyle yzleir.(Suner,2006:336) Av Mevsimi(Yavuz Turgul, 2010)un da benzer bir yaps vardr. Sadece kesik elini ve vesikalk fotoafn grdmz Pamuk sayesinde av ve avc metaforu erevesinde kapitalizmin ezen-ezilen ilikisini sorgulatr. Onun izini sren polislerin hayatndaki kadnlarla ilikisi, erkeklik hallerinin yansra bir ailenin yoksulluk, tre, ataerkil dzen iinde paralanna tanklk ederiz. Pamuk yksn ise iirsel bir dille d ses olarak duyarz. Bu d ses gerekten Pamuk'un yani aslnda film boyunca kendini temsil olanandan mahrum kalm madunun kendi sesi midir yoksa filmi reten sanatnn ya da saduyuyu simgeleyen bilge polisin sesi midir? Spivak'n sorgulad gibi madun gerekten kendi sesiyle konuabilir mi? Gemide'de (Serdar Akar, 1998) olaylarn merkezinde karlp gizlice Ahrkap aklarndaki bir gemiye kapatlan Romen bir fahie vardr. Gen kadnn elleri balanm, cansz bir ktle gibi oradan oraya srklenen, hrpalanan, ihlal edilen bedeni gemideki drt erkein birbirleriyle ve kendileriyle hesaplamasna arac olur. Kadn Trke bilmedii iin derdini anlatamad gibi btn film boyunca da az baldr.

Laleli'de bir Azize (Kudret Sabanc, 1999) Gemide'deki olaylarn ncesini anlatr. Romen fahie gemiye gtrlmeden nce bir grup kadn satcs arasnda el deitirir. Dil bilmedii iin konuamayan kadnn bedenine erkeklerce zarar verilir. Acmasz yeralt dnyasna ait erkekler kadnn pazarlanmasyla hayatta kalma mcadelesi verir. Kadn yine sessiz bir ara olarak temsil edilmitir. Baz filmlerde ise kadn sessizlikleri filmin odanda deildir fakat kurban edildikleri ataerkil dzene kar tek silahlar olarak suskunluklarna snrlar ya da suskunluklaryla meydan okurlar. Buna rnek olarak Ekiya'nn Keje'si ve Masumiyet'te Yusuf'un ablas verilebilir. Keje sevmedii bir adamla evlendirildii iin otuzbe yl boyunca konumamtr. Yusuf'un ablas da evliyken baka bir adama ak olduu iin Yusuf tarafndan vurulmutur; dilinden vurulduu iin dilsiz kalr. Baz filmlerde ise erkeklerin dnyasnda hayalet gibi gezinen haklarnda hibirey bilmediimiz kadnlar vardr. Dar Alanda Ksa Paslamalar'n sadece fahielik yaparak ayakta kalabilen Ermeni Aynur'u, Uzak'ta Yusuf'un takip ettii kadnlar,Mahmut'un sessizce eve gidip gelen eski sevgilisi, Tabutta Rvasata'da uzaklara bakan eroinman kz. Micheal Chiron, sinemada "dilsiz" figrne benzer ekilde ilev gren bir dier unsurun "lk noktas" olduunu sylerngilizce'de haykrmak "shout" ve lk atmak "scream" szckleri arasndaki cinsiyet bazl farklla iaret eden Chiron'a gre, erkein haykr her zaman bir iktidar arzusuna, kendi alannn snrlarn izmeye, onun iinde hkmetmeye ynelirken, kadnn l snrlarn, szcklerin, anlamn bittii yerde balar. Filmin yk dnyasnda bir tr kara delik oluturan lk, simgesel dzenin tesine, anlamn bittii yere iaret eder.Chion, "lk noktas" kavramn kullanrken tam da anlat iinde ln yerletirildii noktaya dikkat ekmeyi amalar. Zira, kadn l ortaya kt noktada anlaty oyar; anlamn, szcklerin, dilin bittii noktay iaret eder. "lk noktas, konumann aniden tkendii yerdir, bir kara deliktir, varln sonudur"(akt.Suner,2006:340) Masumiyet'te Uur'un, nc Sayfa'da Meryem'in, tiraf'ta Nilgn'n lklar buna rnektir.9,Laleli'de Bir Azize'de kadnlarn mrldand ezgiler, anlalmaz ve blk prktr. Suner'e gre bu filmler adeta "belki bu kadnlarn da hikayeleri vardr ama onu

anlatmak benim meselem deil" der gibidir. Her durumda bu filmler aktan aa kadnlarn alanndan geri ekilir, kadnlar darda brakrlar. Drt temel sessiz kadn tipolojisinden bahsedilebilir: sessizletiren sessizlik, direnen sessizlik, tmden sessizlik ve konuan sessizlik Kuhn'a gre filmlerde retilen kadn temsilleri zararsz imgeler olarak ele alnamazlar nk cinsiyet fark ve toplumsal cinsiyet rollerini yeniden ina eden g ilikilerini harekete geirirler. Bu nedenle sessizlik balamnda kadn temsillerini incelemek toplumsal cinsiyet farkn ve hiyerariyi deerlendirmek asndan byk nem tar.(akt.Gl,2010:73) Akbal Salp'e gre kadnlar bilinmeyen korkutucu teki olarak yer alr ve btn tekiler adna var olur. Yaral erkek egosunun korkular ve fantazilerini temsil ederler.Yeni bir kadn temsili ortaya kar:sessiz, duyulamayan kadn. (akt.Gl,2010:75)Bu karakterler tek bir janra ait deildir.1993'ten itbaren karmza kan bu filmlerin balangc Ekya'da (Yavuz Turgul,1996) Keje ve Tabutta Rvaata'da (Dervi Zaim,1996) eroinman kadn karakterleridir.Ulusay(2004) e gre erkek filmleri kadn karakterleri dlarlar ve eer dlayamazlarsa dilsizletirirler. Bu sessiz karakterlerin farkl nedenleri ve ilevleri vardr. Konuamayan dilsiz karakterler: Masumiyet'te (Zeki Demirkubuz,1997) Yusuf'un ablas ve stanbul Kanatlarmn Altnda'da (Mustafa Altoklar,1996) Francesca Travma sonucu dilsiz kalan karakterler : Propoganda'da (Sinan etin, 1999) Nazmiye, Konumamay seen gnll dilsizler: Ekiya'da (Yavuz Turgul,1996) Keje ve Romantik'de (Sinan etin, 2007) Konumak istemeyen karakterler: klimler'de(Nuri Bilge Ceylan,2006) Bahar Konuabilmelerine ramen yazar ya da ynetmen tarafndan duyulmaz klnan zorunlu dilsizler: Gemide'de Romen fahie,9'da(mit nal,2002) Kirpi ve Uzak'ta (Nuri Bilge Ceylan, 2002) Mahmutn sevgilisi ve Yusuf'un takip ettii kadnlar.(Suner,2006:335) Oktan ve Ulusaya gre 1980deki ikinci dalga feminist filmlerin geleneksel toplumsal cinsiyet rollerini destekleyen sistemde anmaya yol amasyla ortaya kan erkeklik

10

krizinin 1990 sonras Trk sinemasnda sessiz kadn temsillerinin sklkla grlmesine ve erkek odakl bir sinemann ortaya kmasna yol amtr.(akt.Gl,2010:74) Yavuz Turgul Sinemas Fahriye Abla Fahriye ve Mustafa ayn mahallede yaamaktadrlar ve birbirlerine aklardr. ki gencin ailesi de geim sknts ekmektedir. Mustafa Fahriye ile evlenmek istemekte fakat Mustafa'nn babas bu evlilie izin vermemektedir. Fahriye Erzincan'a gelin olarak gider fakat bakire olmad iin baba evine geri gnderilir.Mustafa nianlanmtr.Fahriye Mustafa'y vurup hapse der.Hapisten knca fabrikada almaya balar,kendi ayaklar zerinde durmay renmitir. Turgul'un senaristlik dneminden itibaren zerinde durduu, toplumsal deiim sreci iinde arada kalan insann atmalar, Fahriye Abla'da ilk kez bir kadn zerinden ele alnarak anlatlmaktadr. Turgul'un daha sonraki yllarda ekecei filmler arasnda da kadn odakl tek film olarak kalacaktr.1980 sonrasnda deien deer yarglar ve Trk toplumunun manevi yozlamasn kadn zerinden yola karak sorgulayc bir dille anlatan film kadn filmleri modas ile ayn dneme rastlasa ve bu dnemin yeni star Mjde Ar bu filmde barol oynasa da, slup farkll filmin ayr bir kategoride deerlendirilmesini gerektirir. Turgul'un dier filmlerinde olduu gibi ak, tutku, sevgi gibi insana ait temel duygular zerine kurulu olan filmde, yaad evrenin deer yarglarna bakaldrarak sevgisi iin mcadele veren Fahriye'nin bilinsiz bir tutkudan bilinli bir sevgiye dnen duygular ana temadr. Turgul filmlerinin ana sorunu olan gelenek ile gelecek arasnda kalm insan profilini bu filmde tek bir karaktere indirmek mmkn deildir. Filmde gelenei temsil eden ataerkil dzen iindeki baskc erkekler ve bu durum karsnda ezilen ev kadnlaryken, gelecei temsil edense baba basks altnda ezilerek bym, kendi hayatlar hakknda karar veremeyen gen kuaktr.Filmde erkek karakterlerin yaad dram, deiim srecindeki toplumlarda kadn sorunundan daha ok n plana kmaktadr. Bayburtluolu,2005:74-77)

11

MUHSN BEY Muhsin Bey, Trk sanat mzii dkn eski bir organizatrdr. Yalnz yaamakta, Safiye Ayla, Mzeyyen Senar dinlemekte, komusu Sevda Hanm'a iten ie bir sevgi beslemekte, zamannn ounu iekleriyle geirmektedir. Yardmcs Osman'n dkkan kiralarn batrmas sonucunda, mzisyenler kahvesini bro olarak kullanmaya balar.Ali Nazik adnda bir gencin trkc olmak iin Muhsin Bey'i bulmasyla birlikte ikisinin de hayat yn deitirmitir.Muhsin Bey, Ali Nazik'in sylemek istedii mzik trne kar olsa da drst, iyi niyetli ve srarc tavrlar sayesinde ona yardm etmeyi kabul eder.Muhsin Bey Ali Nazik'e kaset yapmaya kararldr.Ali Nazik'i trk okumaktan vazgememesi iin sktrmaktadr. Muhsin Bey'in en byk rakibi olan arkc organizatr akir, Ali Nazik'i Muhin Bey'in elinden almak istemektedir. Muhsin Bey, Ali Nazik'in kaset karmas iin "amatr genler ses yarmas dzenler. Bunun sonucunda dolandrclktan hapse girer. Muhsin Bey hapisteyken Ali Nazik arabesk bir kaset kartr ve Sevda Hanm' Muhsin Bey'in elinden alr. 1960'lardan itibaren nem kazanan g olgusu ve yaanan deiimlerin eski deerlere bal kiileri nasl etkiledii Muhsin Bey karakteri araclyla temsil edilmitir. Film arabesk olgusu ve kolay yoldan nl olma konusunu ele alr. Filmin ana karakteri Muhsin Bey, Urfa'dan arkc olma d ile stanbul'a gelen Ali Nazik'in arabesk kltre yenik dmesini nlemek iin abalar. Gemi ile ban koparmayan, yeni egemen dzene ayak uydurmak istemedii iin yenik den insanlarn son temsilcilerindendir. Muhsin Bey, deiime ve kltrdeki yozlamaya bilinli olarak kar kar ve ayak uydurmaz.(Baybutluolu,2005:78-85) AK FLMLERNN UNUTULMAZ YNETMEN Hasmet Asilkan ak filmleriyle n yapm bir ynetmendir.1980 sonras politik filmlerin moda olmasyla gzden dmtr. Yeni gelien sinema ortamna ayak uydurmak iin nce d grnmn deitirir, sonra ise politik filmler yapmaya karar verir.Film srasnda trl aksilikler bana gelir ve sonunda filmi ekmeyi baaramaz.

12

Film, farkllaan toplum yaps ve para dngs sonucunda biim deitiren Trk Sinemasnn genel yapsn gsterir. Hamet Asilkan 1980 sonras ortaya kan "entellektel sinema" anlayna ayak uydurmaya alr fakat baaramaz. Hamet Asilkan 1980 sonras biimci tketim toplumu szde entellektelinin parodisidir.Hamet, nce giyimini deitirir, sonra yeni bir kimlik edinme abasyla ismini ve gemiini de deitirir.Biim, dnce ve yaam tarz olarak deimeye alan karakter, uyum gl eker ve kendi yaantsna geri dner.(Bayburtluolu,2005:86-90) GLGE OYUNU Abidin ve Mahmut bir pavyonda komedyen olarak almaktadrlar. Abidin kadn dkn eski bir denizci, Mahmut ile aksine kadnlarla diyalog kuramayan, iyi niyetli ve drst bir insandr.Abidin ve Mahmut bir akam pavyona gelen ve kalacak yeri olmayan Kumru'yu evlerine gtrrler.Abidin ve Mahmut Kumru'ya kayp olan annesini bulmak iin yardm ederler. Sonunda Kumru'nun annesini bulurlar fakat Kumru birdenbire ortadan kaybolur. Filmin ana kahramanlar yine yitip giden ve modas gemi olarak grlen povyonda komedyenliin son temsilcileridir. Komedyenlikleri kaynan geleneksel Trk seyirlik oyunundan almaktadr. Filmde de bunu uygun olarak Geleneksel Trk Tiyatrosu'nun sramal anlatm zellikleri kullanlmtr. Filmin Kumru'yla simgelenen masals bir yaps vardr. Kumru' nun hi konumamas, gvercinleri canlandrmas, fotorafta kmamas gibi.(Baybutluolu,2005:91-95) EKIYA Baran yakn arkada Berfo'nun ihanetine urayarak hapse dm eski bir ekyadr. Kendisini ihbar eden Berfo'nun sevdii kadn Keje'yi de alarak stanbul'a gittiini rence stanbul'a gelir. Burada Cuma Ali ile tanr. Cuma Ali ile Keje'yi aralar fakat Cuma Ali'nin mafyayla ilikisi yznden balar belaya girer. Yavuz Turgul'un bu filminde de ak olgusu bu filmin temelini oluturur, arkada kalm temiz bir duygu olarak ortaya kar.

13

Baran karakteri de, Muhsin Bey ve Hamet Asilkan gibi gemi ve gelecek arasnda kalm bir karakterdir. Filmde 1990'l yllardan itibaren parann meta haline gelmesiyle insan ilikilerinde ortaya kan deiim ilenmitir. Baran sadece dnceleriyle deil giyini biimi, tarz ile de bu deiime uyum gstermez. Film ekyann lm ile bitse de yldz olup ge ykselmesi imdinin mafyasna kar eskinin iyi yrekli ekyalarna bir at olsa da ayn zamanda gelecee dair bir umut da tar.(Baybutluolu,2005:96-103) GNL YARASI (2005) Dou'da retmenlik yapmakta olan Nazm retmen, emekli olarak stanbul'a dner. ocukluk arkadann taksisinde almaya balar. Bir akam mteri olarak ald pavyon arkcs Dnya ile tanr. Dnya kzyla birlikte eski kocasndan kamtr.Eski kocas pavyona gelip olay karr ve Dnya'y yaralar. Bunun zerine pavyondan kovulan Dnya'ya ve kzna Nazm retmen sahip kar. Nazm retmenin ailesinin kar kmasna ramen aralarnda duygusal bir ilki balar. Dnya'nn eski kocas bir kskanlk krizi sonunda nce Dnya'y sonra kendini ldrr. Dnya'nn kz Melek ocuu olmayan Nazm'n kz Piraye'ye kalr. Gnl Yaras da Yavuz Turgul filmlerinin byk ounluu gibi eski-yeni,

geleneksel-modern, dou-bat ikilii zerine kuruludur. Turgul'un dier filmleri gibi karakteratmalarna odaklanr. Dier filmlerde olduu gibi ener en ve Smer Tilma arasnda erkek dostluu nemli yer tutar. Gnl Yaras'nn ana atmas Nazm ve Dnya arasndadr. Gnl Yaras filminde kadn sorunu, krt sorunu, aydnn sorumluluu gibi toplumsal birok eletiriye yer verilmitir. (Baybutluolu,2005:103-115) YAVUZ TURGUL SNEMASININ GENEL ZELLKLER Yavuz Turgul sinemasnn ana atmas gemi ve gelecek arasndadr:"Senaryolarn dramatik kurgularna baktnz zaman, atma unsurunun elzem olan kaynaklarndan birisidir nostalji. Eski ve yeninin, belli deerleri savunanlarla baka deerleri savunanlarn arasndaki atmadr bu." Turgul filmlerinin ana karakteri, deiim sreci iinde arada kalm olan bireylerdir.

14

Filmlerindeki ana karakterler her zaman gemile balarn koparmayan, gl ahlaki ve insani deerlere sahip evrelerindeki yozlamaya uyum salamayp kar duran kiilerdir. Benim seimim yitip giden deerleri koruyan ve onlarn arkasndan alayan bir
ynetmen tavr gibi deerlendirildi. Ben deiimin varln bilen ve bu olmadan hibir eyin olmayacana inan birisiyim. Mutlaka kuaklar arasnda belli atmalar olacaktr. Bir kuak, yerini korumak iin bir sonrakini kavramakta glk ektii iin bulunduu yeri savunmaya balyor. Bir sonraki kuak ise yol ama ilevini stleniyor. Ve aralarnda bazen bir iti-kak oluyor. Bu atma her yerde karmza kyor ve ben bunu sinemann temel noktalarndan biri olarak gryorum, onunla birlikte ben bir yere doru yrmeye balyorum. Bir yerden bir yere gitmenin filmini yapamazsnz, bir yerden bir yere gidememenin filmini yapabilirsiniz.

Yavuz Turgul filmlerinin ortak zellii ana karakterle karakterlerin ztl nedeniyle atan bir dostluk zerine kurulmu olmalardr.Muhsin Beyde Muhsin ve Ali Nazik, Glge Oyununda Abidin ve Mahmut, Ekyada ise Baran ile Cumali karakterleri buna rnektir. Yavuz Turgul karakterleri deiim karsnda farkl tutumlar alr.Glge Oyunundaki Abidin ve Mahmut kaybolan bir gelenein son temsilcileridir fakat deien dzen iinde kaybolduklarnn farknda deildirler. Fahriye karakteri, deiim sreci iinde olumlu bilinlenmeyi ve olumlu ynde deimeyi tercih ederken, Muhsin Bey deiimin getirdii yozlamaya kar direnmi, Hamet Asilkan ise yzeysel deiime ayak uydurmaya alrken komik duruma dmtr. Glge Oyununda Kumru ve annesi, Muhsin Beyde Afitap Hanm ve Ak Filmlerinin Unutulmaz Ynetmenindeki Yeilam emekisi, Ekyada Cumhuriyet oteli sakinleri filmlerde gemiin temsilcisi olarak yer almaktadr. Filmde yeni kapitalist dzenin acmasz temsilcisi olarak da pavyon sahibi yer almaktadr. Muhsin Beyde ise akir arabesk kltre uyum salayarak geim sknts ekmekten kurtulmu koullar nedeniyle kt olmak zorunda kalmtr. Ekyada ktln temsilcisi de Baran gibi geleneksel ataerkil dzenden gelen fakat sisteme ayak uyduran Berfodur. Gnl Yarasnda ise kapitalist sistemi sonuna kadar savunup temsil eden Nazmn olu Mehmettir.(Bayburtluolu,2005:115)

15

Yavuz Turgul Sinemasnn Kadn Karakterleri Yavuz Turgul, ilk filmi olan Fahriye Abla dnda tm filmlerinin olay rgs erkek karakterler zerinden kurmutur.Fahriye Ablada da ana karakter kadn olsa da filmde Mustafa karakterinin yaad dram n plana kmaktadr. Ataerkil dzen iinde gen kuan kadn ya da erkek fark etmeden toplumun deer yarglar altnda ezildii gsterilmitir. Mustafa da yaad atmalar sonunda deimitir. Toplumsal deiimlerin erkek egemen toplum yapsn erozyona uratt, Fahriye Abla gibi gl kadnlarn kendi ayaklar zerine durabildiine tanklk etmitir. Bu film ynetmenin filmotografisinde farkl bir yerde durmaktadr. Fahriye Abla filmi dndaki dier filmlerinde Yavuz Turgul hi konumayan sessiz kadnlara yer verir. Yeni dnem Trk sinemasnda sklkla grlen ve bu dnemin mao sinema olarak adlandrlmasna neden olan sessiz kadnlarn sinemadaki ilk temsilcisi olarak Keje grlmektedir. En belirgin karakter Keje olsa da Yavuz Turgulun tm filmlerinde konumayan sessiz bir kadn karakter yer alr.Muhsin Bey de dknler evindeki Afitap Hanm,Glge Oyununda Kumru ve Kumrunun annesi Gnl Yarasnda Dnyann kz Melek ve son filmi Av Mevsiminde ldrlen Pamuk Yavuz Turgul sinemasnn sessiz kadn karakterleridir. Suskunluklarnn nedenleri farkl olsa da suskunluklar ataerkil dzen iinde bastrlmlklarnn bir sonucudur ve hatta bir nevi sessiz protestodur. Bilinli olarak kendi kaderlerini tayin edemedikleri iin hayata ksen ve konumay reddeden kadn karakterler Keje ve Melek, filmin sonunda konuurlar. Bu da Turgulun filmin sonunu umuda dair bir simgeyle bitirdiini kantlar. Afitap Hanm, eski bir sanat mzii arkcsdr. Muhsin Beye ona ok deer verir ve kald huzurevinde onu dzenli olarak ziyaret eder. Ana karakterlerden biri deildir fakat Muhsinin gemie dair deerlere balln gstermek asndan nemlidir. Artk unutulmu olan deerlere ve gemie ait olduundan sessizdir. Keje sevdii olan Baran deil, sevmedii kt adam Berfo ile evlendirildii iin 35 yl boyunca konumay reddeder. Kumru ve annesi sar ve dilsiz olarak izilmitir, Abidin ve Mahmutun yardmc olduu masals karakterlerdir. nsanst zellikleri ve ortadan kaybolmalaryla, varlk yokluk

16

kavramlarn sorgularlar. Mahmut ve Abidinin hayatlarna renk katar iyi ynde deimelerini salarlar. Melek, annesini ldrmek isteyen babasndan annesiyle birlikte kamaktadr. O da konumay reddeder. Annesi, babas tarafndan gzleri nnde ldrlp ocuu olmayan Nazm retmenin kz Piraye tarafndan evlat edinildiinde konuur. Pamuk, bir cinayet sonucunda ldrlmtr. Sadece d sessini duyarz. Erkek egemen ve kapitalist sistem iinde yoksul bir kadn olarak varln srdremeyiine tank oluruz. Ailesinden iddet grr, sevdii adam uyuturucu bamlsdr, onu dver ve torbac olarak kullanr. Ailesinin patronu olan nl iadam Battal olakzade para karl onunla evlenir, yasad yollarla bbreini alarken lr. Battal olakzade tarafndan bir insan deil meta muamelesi grm bir meta gibi kullanlmtr. Yavuz Turgul bu konu hakknda unlar syler: Trk Kadn o kadar bastrlm bir yapdaki o yzden hep sessiz senelerce. Fakat
konuma hakkn, frsatn elde ettiinde o kadar ok konuuyor ki bunun pek aras yok bizim kadnmzda, filmlerdeki kadnlar da yle yani, ya hi konumuyorlar Keje gibi, Kumru gibi, Afitap Hanm gibi, ya da konumaya baladklarnda susmuyorlar, Muhsin Beydeki Sevda Hanm gibi ya da Hamet Asilkann eski kars gibi Melek biraz farkl konuuyor sonunda ve daha ocuk, bir umut oluyor Muhsine ve Pirayeye(Bayburtluolu,2005:124)

1980 sonrasnda kapitalizm ve liberal poltikalar sonucu oluan kltrel deiim Yavuz Turgul filmlerinde nemli bir yer tutar. Toplumsal yapdaki zlmeler ve yozlama gemi ile gelecek arasnda kalan karakterlerce eletirisel bir bak asyla ortaya konmutur. Yavuz Turgul Trk Sinemas geleneiyle Yeni Trk Sinemas arasnda kpr olmutur. AV MEVSM(2010) Av Mevsimi Yavuz Turgulun 2010 yapm son filmidir. Av Mevsimi ynetmenin ilk kez polisiye trnde ektii bir filmdir. Olay rgsnn zayfl ve cinayetin kolay zlmesi nedeniyle sinema eletirmenlerince eletirilmitir. Film sadece bir polisiye olarak deerlendirmek mmkn olduu gibi kendi kendini temsil hakk olmayan gen bir kadnn dram, karanlk bir stanbul su filmi olarak deerlendirmek mmkndr.

17

Olay bir bataklkta kesik bir el bulunmasyla balar. Kesik elin sahibinin 15-16 yanda Pamuk adl bir gen kz olduu saptanr. Pamuk daha nce torbaclktan sabkal bulunmutur. Onu torbac olarak kullanan Asit lakapl mer tek pheli olarak grlmektedir. Fakat bildiklerini anlatmak zereyken Pamukun aabeyleri Abbas ve Vakkas tarafndan tre cinayeti kisvesi altnda ldrlr. Cinayet soruturmasn yrten Avc Ferman, Deli dris ve aylak Hasan Pamukun nl bir iadam olan Battal olakzade ile ya bytlerek evlendirilmi olduunu renir; iin peini brakmak istemezler fakat olakzade ok zengin ve nfuzlu bir adamdr. Bakanlk cinayet soruturmasna bu nedenle engel olmak ister. Ferman olayn stne gitmek istemitir fakat bir ipucu bulamaz. Eski karsyla kavga eden dris gizlice Battaln kkne girer. Onunla yzleir ve korumas tarafndan ldrlr. drisin lmyle soruturmann yn deiir. Ferman ailesinden Battaln herkese kan tahlili yaptn renir. Battal cinayetin ilendii av evinde bulur ve ona cinayeti itiraf ettirir. Pamukun zorla bbreinin alnd ve oka girerek ld renilir. Ferman Battal bunu bbrek nakli yaplan kzna sylemekle tehdit eder. Buna dayanamayan Battal intihar eder. Yavuz Turgulun dier filmlerine benzer olarak Avc Ferman karakteri tecrbe, bilgelik drstlk ve yozlamaya kar duruu temsil eder. Bu kez gemi ile imdi arasnda kalma, deiiklikler meydan okuma gibi bir durum sz konusu deildir. Yozlama zellikle cinayet masasndan bakldnda aylak polis Hasan alamasa da uyuturucu satclarnn cirit att stanbulun arka sokaklarnda ve zenginin sorgusuz sualsiz hakim olduu sistemi simgeleyen Battal olakzadede cisim bulmutur. Hasan aylaklyla vazgemeyi seerken, dris delilii, Ferman bilgeliiyle yozlamaya kar durmaya alr. Dier Yavuz Turgul filmlerinde olduu gibi karakter ztlklar nedeniyle atan erkek dostluu Ferman ve dris arasndaki baba-oul ilikisi filmde nemli yer tutar. Filmde sessiz kadn karakterleri yer alm, bunlarn erkekler zerine etkileri sorgulanmtr. Filmin Kadn Karakterleri Hasann nianls: Filmin en ok ve gereksiz konuan kadn karakteridir. Srekli telefonla arayp Hasann iini bler hatta mesleini ve cann tehlikeye atar ama bundan habersizdir. Babasnn iinde restoran yneticisidir. Hasann babasnn iinde

18

almasn ister. Babas gibi erkek egemenliinin ve kapitalizmin temsilcisidir aslnda kendi adna konumamaktadr. Kendini sahip olduklar zerinden tanmlar. Onu sadece ynettii restoranda grrz. drisin annesi: Laz kkenlidir. Trkeyi ok iyi bilmez; bu nedenle ya istediklerini syleyemez ya da Lazca konutuunda anlalmaz; torunlar tarafndan alay konusu olur. Bu nedenle madun olarak tanmlanabilir. dristen ayrlp alarak kendi ayaklar zerinde durmaya alan eski gelini Asiyeyi korur. Fermann kars: Bbrek yetmezlii nedeniyle diyalize girmektedir. Bbrek nakil srasn bakasna vermitir. Hastal nedeniyle ok az konuur. Hep evdeki koltukta yatarken grrz. Bir anlamda lm beklemektedir. Hakkndan feragat ederek gerek anlamda iyilik yapan tek kii olarak yozlamaya da belki bu ekilde kar koyup ktl evresine sokmamaktadr. Fermann karsnn yardmcs: Sadece teekkr ve minnet duygularn belirtmesine tank oluruz. Sessiz ve saygldr. Ceylan: Battaln kzdr. Bbrek yetmezlii vardr. evresinden olan bitenden ve babasnn yaptklarndan, onu yaatmak iin bir kiinin ldnden haberdar deildir. Battaln deer verdii tek varlktr. Dolayl yoldan babasnn intiharna neden olur. Ceylann annesi: Kadn olduu iin hibir konuda sz sahibi deildir. Kocasnn yaptklarna gz yumar. Kocas Pamuk ile evlendiinde bile o evde kalmtr.Onun da konumas alama ve mrlt eklindedir. Asiye: Filmin tek kendi ayaklar zerinde durmak iin aba gsteren kadn kahraman Asiyedir. drisin dengesizliine dayanamayarak boanmtr. alr; yeni bir ilikiye scak bakar. drisin dengesizlii onun da dengesiz olarak alglanmasna neden olur.Chioronun lk noktas tanmna gre onun hayatn rahat brakmaya drise kar att lklarla sessiz kadn temsilinin dier bir ucunda durur.dris terk edilmekle yaralanan erkeklik egosu nedeniyle ona ak olan kiiye ve ona zarar vermek ister.dris, kadnlar zehirli ve esir alan olarak tanmlar.Asiyenin onu tamamen reddetmesi onun lme gtren davranna neden olur.Bu da Salpin tanmlad gibi yeni sinemann

19

kadnlar erkeklerin su ilemesine neden olan batan karc provakatr olarak temsiliyle rtr. Pamukun annesi: Fakir bir ailede, iddete eilimli bir koca ve iki ola sahiptir. Erkek egemen toplumda sesini karamaz; kz iin zlmeye bile hakk yoktur. Yoksul olduu iin onlara i vererek sahip olduunu dnen Battala da kar kamaz. Madundur; kendi sesi yoktur ya kocasnn ya da Battaln sesiyle konumak zorunda kalr ve ya susar. Kznn katili mrlt eklinde de olsa kendi sesiyle sorulara cevap vermeye balaynca ortaya kmtr. Pamuk: Film boyunca Pamukun sadece polisteki fotorafn ve kesik elini grrz. Sadece d ses bize onun korkularn, hayallerini ve duygularn anlatr. Kesik eli bir yardm isteidir. Duyduumuz d ses gerekten madunun sesi olabilir mi yoksa ynetmenin ona atfetii ses midir? Fermann cinayeti zmesine yardmc olan sanki iletiime geen onun bilgeliiyle badatrlan ses midir? Pamuk hibir ekilde temsil imkan bulamayacak sadece ad ve resmi polis kaytlarnda kalacak hem kadn hem yoksul olarak iki kez madundur. Ondan daha zengin olduu iin Battal onu Hasann kaynpederinin etleri yumuak olsun diye hareket etmelerine bile izin vermedii hayvanlar gibi onu beslemi ve bbreini alma hakkn kendinde grmtr. Av evinin arkasndaki bataklk gibi zengin k restoranlarn, kklerin arka yzndeki kokumuluk gzkmemekte hatta sistem tarafndan takdir grmektedir. Battal devletin ideoljik aygtlarndan biri olan niversitede rencilere konuma yapar; devletin ideolojik aygtlarndan olan polisin soruturma yapmasn engeller ;tam bir koruma altndadr. Filmin sonunda da cezasn ekmez sadece Fermann ona uygun grd cezaya ikna eder ve Battal intihar eder. Hak ettii gibi yarglanmam, mahkemelerce cezalandrlmamtr. Kokumuluk Hasann elinden kmayan kokuda srmeye devam eder. Pamuk gibi yoksul bir kadnn kapitalist ve ataerkil bir toplumda gelebilecei yer polislerle birlikte seyircinin de izini srd gibi ailesi tarafndan srekli iddet gren lmde huzur bulan bir l, torbac, tre kurban,15 yanda para karl yal bir adamla evlendirilen

20

ocuk gelindir. Onu koruyan hi kimse yoktur; kendi sesi temsili olmayan bir madundur. Filmin sonunda onun yerine Battal ile konuan hesap soran Fermandr yalnzca. SONU Madun almalarnda Spivak emperyalizm kadar kadn temsiline, kadnn sesine zellikle nem vermitir nk kadn iki kez madundur.1980 sonras ikinci dalga feminist filmlerden sonra ataerkil sistemin destekledii erkein toplumsal cinsiyetinin anmaya uramas sonucunda 1990 ortalarnda sinemada kadnn temsiline dair deiiklik olmutur. Filmler ounlukla erkeklerin hikayelerine, sorunlarna ve atmalarna yer vermi; kadn temsillerine ya hi yer verilmemi ya da erkekleri anlatmak iin bir ara olarak kullanlmtr. Bu dnemde zellikle sessiz kadn temsilleri sklkla yer almtr. Bu kadnlar dilsizlikleri ve temsil edilemezlikleriyle madundurlar. Bu sessizlikler byk lde erkek iddetinin sonucu ya da ona kar direnme olmutur. Yavuz Turgul da hemen hemen her filminde sessiz bir kadn temsiline yer vermi; bunun nedenini de kadnlarn ezilmilikleriyle aklamtr. Yavuz Turgul son filmi olan Av Mevsiminde de sessiz kadn temsillerine yer vermitir. Bunlardan en nemlisi paralanm bir kadn bedeni zerinden madunun yaamn takip etmemizi salar ve erkek egemen toplumda iddeti ve yozlamann nasl kanksandn anlatr. Madun yerine yine bir erkek filmde bilgelii temsil eden Nazm konumutur. Bu alma 1990l yllarda ortaya kan sessiz kadn temsillerinin hala devam ettiini gstermitir.Bu suskunluklar da Spivakn dedii gibi aslnda bize ataerkil sistem hakknda ok ey sylemektedir.

21

KAYNAKLAR Bayburtluolu.S.(2005). 1980 sonras Trk Sinemas ve Yavuz Turgul (Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi).Mimar Sinan Gzel Sanatlar niversitesi Sosyal Bilimler Enstits.stanbul Blkba.B(2008).Trkiyede Sosyal Dlanma ve Yoksulluk(Yaynlanmam Yksek Lisans Tezi).Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits, stanbul. Gl.(2010).Silent Representations of Women in New Cinema of Turkey.sinecine1(2) 71-85 Grbilek,N.(2010).Ev devi.stanbul:Metis Krel,S.(2010).Kltrel almalar ve Sinema.stanbul:Krmz Kedi Yaynevi Smith,P.(2007).Kltrel Kuram.stanbul:Babil Suner,A.(2006).Hayalet Ev.stanbul:Metis Turgul.Y(Ynetmen)(2010)Av Mevsimi(film).Trkiye:Fida

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31