You are on page 1of 8

RENME YANSI 2: YANSI 3: Bilgi dnyas giderek kreselleirken, bilginin dinamik yaps insanlar, srekli deimeye ve gelimeye ak bireyler

durumunda olmaya zorlamaktadr. Bilgiye ulamann en kesin ve basit yolu renme dir. renme birey iin ne kadar nemliyse, rgtler iin de o derece nemlidir. YANSI 4: renme kavramnn nemi basit bir geree dayanmaktadr. Yaammz srdrebilmek iin gereksinim duyduumuz bilgi, beceri, tutum ve davranlarmzn ou renerek elde edilir. nsan nasl davranacan, nasl alacan, nasl reneceini dolayl veya dolaysz yollarla renir. renme genellikle okulla zde tutulmakla beraber, aslnda doumla balar ve yaam boyu srer. renme tm canl varlklarn sahip olduu ve onlar dier varlklardan ayran temel zelliklerden biridir. Her canl doumundan itibaren, yaamak iin evresine uyum salamak ve bu uyumu gerekletirebilmek iin de srekli olarak renmek zorundadr. YANSI 5: renmeyi tanmlarken baz aratrmaclar zihinsel bir sreten bahsederlerken, bazlar ise renmeyi dncenin harekete dnm olarak atanlmamaktadrlar. Yansdan oku. YANSI 6: renmeyi dnce ile hareket arasnda bir kpr kurarak aklayan baz teorisyenler ise renmeyi u ekilde tanmlamaktadrlar. Brahama (1998: 14) gre, nasl ki veri ile bilgi ayn ey deilse, renme de bilgi edinme ile ayn deildir. renme ancak davranlar deitiinde gerekleebilir. yi bir dinleyici olmann iletiim srecini daha baarl yaptn bilebiliriz, fakat renme bunun gnlk yaam ierisinde alkanlk halini almasndan sonra gerekleir. David Kolb ise renmeyi, tecrbelerin dntrlerek bilginin yaratld bir sre olarak tanmlamtr. Bu tanmn iki ynn oluturan insanlarn ne rendikleri ve rendiklerini nasl kavramlatracaklar ve uygulayacaklar konusu nemlidir. O halde renme, insanlarn etkin hareketini salamak iin hem ii yapabilme, hem de kavramsal kapasitelerini artrmak eklinde de tanmlanabilir (Kim, 1993: 38).

Weick (1991: 116) renmenin tanmn yaparken ayn uyarclarn ve farkl cevaplarn birleimi olduunu ortaya koyar. Weicke (1991) gre, uyar deimedii halde, performansta bir deiim sz konusuysa,

renme gereklemi olmaktadr. Ayn uyarclara farkl cevap verildiinde bireysel renme, grup tarafndan farkl uyarclara ayn cevap verildiinde ise rgtsel renme gerekleir. u halde renme konusunun daha iyi anlalabilmesi iin renme seviyelerinin de tam olarak kavranmas gerekir. YANSI 7: renme bireysel bazda, takm halinde, rgt seviyesinde ve hatta rgtn etkileimde bulunduu dier rgtler dzeyinde gerekleebilir (Watkins ve Golembiewski, 1995: 87). Bu almada renme seviyeleri, bireysel renme, takm halinde renme ve rgt dzeyinde renme olmak zere balk halinde incelenecektir. YANSI 8: rgtler, bireylerden oluan sistemlerdir, dolaysyla bireyler, rgtsel renmede kilit role sahip elemanlar olmaktadrlar. Bireylerin bir grevi de bilgiyi rgt dndan rgt iine tamaktr. Bireyler rgtsel renmede snr ajanlar olarak grev yaparlar (Argyris ve Schn, 1978: 116). Gruplar ve rgtler bireylerden olutuuna gre, rgtsel renmenin gereklemesi iin bireysel renme arttr (Marquardt, 1996: 33). rgtler sadece renen bireyler araclyla renir; bireysel renme rgtsel renmeyi garanti etmez; ancak, bireysel renme olmadan da rgtsel renme gerekleemez (Argyris ve Schn, 1978: 9; Fiol ve Lyles, 1985: 804; Senge, 1996: 256). YANSI 9: Redding ve Catalanellonun (1994) bireysel renmeyi modellemede kullandklar Deneysel renme ark aamadan olumaktadr (ekil). Birinci adm olan Planlama aamasnda kii yeni bir ey renmek iin plan yapar. rnein Otomobilin nasl kullanlacan renmek niyetine ynelik olarak, bu konudaki temel bilgilere gre bir plan gelitirir. Debriyaja bas, Vitesi deitir, Yava yava gaza bas gibi. kinci admda kii bu plann uygular. nc admda ise kii renmeyi gerekletirir. nk bu aamada orijinal plann baarl olup olmadn grr ve gerekirse (ki muhtemelen gerekir) plannda baz deiiklikler yapar. Sonra yeni bir plan hazrlayarak renme dngsn tamamlar. YANSI 10: Kolbun Deneysel renme Dngsnn ilk aamasnda birey duyu organlaryla evredeki dnyay fark eder. Bu safha Somut Tecrbe safhasdr. Burada kastedilen ey gerek tecrbelerdir, kitaplar yoluyla renilen bilgi deildir. kinci adm olan Yanstc Aratrma safhasnda ise birey grdklerini yanstr. Ancak burada yanstma kiinin tercih etmesine baldr ve bireyin kendi istei ile gerekleir. nc safhada ise kii rendiini isimlendirir. Son safha olan Aktif Tecrbe srecinde ise kii kavramsallatrdn bizzat test ederek renmeyi tamamlar. YANSI 11: Yansdan oku.

YANSI 12: Hzla gelien i evresinde takmlar gnden gne daha fazla nem kazanmaya balamtr. Ortak bir ama iin birlikte alan, eitli deer, gr ve duygular paylaan topluluk, bir grubu veya takm meydana getirir. Takmlarn en nemli zellii yarattklar sinerji ile ortaya kan dinamizm ve yaratclktr. rgtler daha karmak problemlerle yzletike, takm halinde renme konusundaki yeteneklerini gelitirme ihtiyacn daha fazla hissetmektedirler. Takmlar tam bir btnlk iinde dnmeli, retmeli ve renmelidirler. rgt iindeki bireylerin bir araya geldikleri her durumda takm halinde renme gereklemelidir. YANSI 13: ekilde Watkins ve Marsickin (1993) takm halinde renme modelinde de grlecei gibi, takmca renme bireysel renme ile rgtsel renme arasndaki kprdr. Bireylerin, takmlarn ve rgtn toplam kaynaklarnn ve enerjisinin kullanlmas renen rgt ortaya karr. Eer takmlar rgtsel renmeye yaptklar katk orannda dllendirilirse, takm halinde renme ok daha hzl ve etkin olacaktr. Bylece bireylerin rendiklerinin rgte aktarm daha kolay olacak, bilgi paylam ve renme ortam gelierek, rgt btnnde renmenin gereklemesi salanabilecektir. YANSI 14: Yansdan oku.. YANSI 15: rgtsel renme konusundaki ilk aratrmaclardan olan Argyris ve Schn (1978: 20) rgtsel renmeyi hatalarn belirlenip ortaya karlmas sreci olarak tanmlamlardr. Argyris ve Schne gre renme, hatalarn belirlenmesi ve dzeltilmesi sreci sonunda gerekleir. Hata ise, arzulanan durum ile gerekleen durum arasndaki farktr. Bu nedenle, renme iin sadece hatalarn gereklemesi ve bunlarn tespit edilmesi yeterli deildir. Bunu takiben dzeltici bir eylemin gereklemesi gerekir.

Guns ve Anundsen (1998: 16) ise rgtsel renmeyi rgtn srekliliini, geliimini ve bymesini salamak iin bilgi, yetenek, deer ve davran ekillerinin elde edilmesi ve uygulanmas olarak tanmlamaktadr. Guns ve Anundsene gre rgtsel renmenin byk bir ksm rgt ierisindeki bireylerin gnlk faaliyetleri ierisinde gerekleir. renmenin gereklemesi iin kazanm, kullanm, yanstma, deiim ve aktarm faaliyetlerinin yer ald bir srecin tamamlanmas gereklidir.

McGill ve arkadalar ise (1992: 6) rgtsel renmeyi rgtn deney, gzlem ve analizler sonucunda edindii tecrbelerden bir bak as ve anlay elde etme kabiliyeti ve hatalar ile baarlarn deerlendirme isteklilii olarak tanmlamlardr.

Stewarda (2001) gre rgtsel renme, bireylerin srekli olarak evrelerini algladklar ve birbirlerinin renme deneyimlerini paylatklar bir eit kolektif farkndalk srecidir. renme, sadece snf ortamnda yaplan bir faaliyet deil, aksine ile i ie gemi bir sretir (Fearon ve Cavaleri, 1994). Ayrca renme, rgtn sadece bir blmne ya da belirli grup alanna uygulanan bir sre de deildir (Yeo, 2005). Aksine renme, alanlarn yapt her eye entegre olmu ve ekstra bir faaliyetten te, iin bir paras olarak grlmelidir (Braham, 1996). YANSI 16: Probst ve Bchel (1997) rgtsel renmenin birey ile rgt arasnda kurulacak bir kpr ile gerekleeceini belirtirler (ekil). Bu kprnn kurulmasnda kullanlmas gereken tane temel yap ta vardr. letiim, kiiler arasndaki salam ilikilerle kurulur; effaflk, bu iletiim sonucu renilenlerin dier rgt yeleri ile de paylalmasdr ve entegrasyon ise oluacak rgt hafzas ile bilgilerin birletirilmesidir. YANSI 17: Dixon (1994: 5) ise rgtsel renmeyi, tm paydalar (hissedarlar, mteriler, hizmet salayclar vb.) memnun edecek ekilde, bireysel, grup ve sistem dzeyinde renme srelerinin bilinli olarak kullanlmas ile rgtn srekli dnmnn salanmas olarak tanmlamaktadr. Dixonun (1994) rgtsel renme modeli drt aamadan olumaktadr (ekil). retme srecinde, tm alanlar rgtn evresini oluturan mteri, tedariki, dier rgtler vb. temas noktalar ile temas kurarak rgt iin yeni bilgiler retirler. kinci safha ise biraz daha karktr. Her alan dier alanlarn sahip olduu bilgiye ihtiya duyar. Dolaysyla tm bireylerin bilgilerinin birletirilmesi gerekir. nc safha ise bilgilerin yorumlanma safhasdr. Bu aamada farkl bireylerin farkl soyut kavramsallatrmalar bir araya gelerek rgt iin ortak bir yorum oluturur. Buradaki farkllklar rgtsel renmenin gcn arttrr. Son safhada ise rgt, bireylere benzer ekilde, rendii ve yorumlad bilgiyi test ederek uygular. Bu uygulama sonucu ise srekli renme iin yeni bir girdi oluur. YANSI 18: Redding ve Catalanello (1994) ise renen rgtlerin rgt dzeyinde uyguladklar renme srecini aamada aklamaktadrlar (ekil). lk adm olan srekli planlamada rgt, srekli paylalan raporlar, esnek planlar ve stratejik ynlendirmelerle srekli bir planlama sreci yaar. Bu safhada tm rgt alanlar ve rgtn faaliyetinden etkilenen tm paydalar planlama srecinde yer alrlar. kinci adm, irticalen uygulamada ise, planlar uygulanr. Ancak planlarn resmi, yazl, detayl prosedrlerle nasl uygulanacann anlatld klasik rgtlerden farkl olarak renen rgtlerde, uygulama bireylerin ve takmlarn yaratc, inisiyatif sahibi ve anlk yntemler kullanmas ile olur.

nc adm olan derin yanstma safhasnda rgt rendiklerini yapt iin ierisinde yanstr. Buradaki yanstma iin ierisindedir, doaldr ve aslnda iin yaplma ynteminin kendisidir. renme iin faaliyetlerin durmas ya da ayr bir zaman tahsisi yoktur. Yaplan i renilenleri zaten yanstr. Burada her bir yanstma yeni bir planlamann balangc olacak ve srekli planlamaya girdi salayacaktr. YANSI 19: Gnmzde en ok tartlan konulardan birisi de rgtsel renmenin nasl gerekletiidir. Birok aratrmac rgtlerin aslnda renme yeteneinin olmadn, sadece rgt ierisindeki bireylerin rendiini (Belasco, 1998) ya da rgtlerin bireyler aracl ile rendiini (Argyris ve Schn, 1978; Hedberg, 1981; Mumford, 1994; Senge, 1996) belirtmektedirler. Bu aratrmaclara gre bireyler rgtsel renmede birer snr ajan rol stlenmektedirler (Argyris ve Schn, 1978: 116).

Ancak baz aratrmaclar rgtleri sper insan (Czarniawska-Joerges, 1994: 16) olarak tanmlamakta, baz aratrmaclar kolektif reniciler olarak grmekte (Cook ve Yanow, 1993: 378) bazlar ise rgtlerin zaman boyunca tad ve bireylerden bamsz olan rgtsel bellee, kltre ve mitolojiye sahip olduundan sz etmektedirler (Huber, 1991).

rtenblad (2005) ise rgtleri birer yaayan organizma olarak deerlendirmekte ve rgtlerin de tpk insanlar gibi ve onlardan bamsz olarak rendiklerini sylemektedir. rtenblad, bireyler olmadan rgtlerin renemeyecei tezini savunanlara kar, aslnda beyin hcreleri ve sinir hcreleri olmadan da bireylerin renemeyeceini syleyerek, bu tezi savunanlarn gr asyla bakldnda aslnda bir bireyin gerekten rendiinin de kantlanamayacan dile getirmektedir. rtenblad, rgtlerin yerine bireylerin rendiini syleyenlerin konuya dar ve kalplam bir ereveden baktklarn iddia etmektedir. Sonu olarak farkl disiplinlerin rgtsel renme konusuna olan ilgisi arttka bu konularn daha fazla tartlaca sylenebilir. YANSI 20: Yansdan oku. YANSI 21: Tek dngl renme, gerekletirilen eyleme ilikin teori hakkndaki fikirlerin ayn kald renme eklidir. Dnme, sorgulamaya tevik etmez. Baka bir deyile tek dngl renme, rgt ierisindeki uyumsuzluklarn ve yanllklarn mevcut politika ve deerlerde deiiklik yapmadan bulunmas ve dzeltilmesidir (Argyris, 1999: 68). Tek dngl renmede, rgt yeleri, evrelerinde meydana gelen problemleri tanmlar, bunlar giderebilmek iin gerekli stratejileri gelitirir ve uygularlar. Yani rgt, belirlenen amalarna ulaabilmek iin, evresine uyum salayarak sadece bir davran deiiklii gerekletirir. ekil-8de grlen tek dngl renme sreci, rgtn i ve d evresine verdii bir tepki olarak

deerlendirilebilir. nk rgt, hatalarn dzelterek, mevcut normlarn, standart olarak belirledii normlara ulatrmaya alr (Argyris ve Schn, 1978). Tek dngl renmede, rgtn yeleri; hatalar bulup dzelterek evrelerindeki deiimlere tepki verirler, ama mevcut rgt normlarn korurlar. Bu renme dzeyi herhangi bir dnme ya da sorgulamay tevik etmez veya getirmez. Tek dngl renmede, mevcut problemlerin zm iin odaklanlr; problemleri reten davranlar veya anlay incelenmeden braklr (Kalder, 1997: 25). YANSI 22: ou zaman, zlm gibi grnen problemler, bir sre sonra tekrar su yzne kmaya balarlar. nk bu problemleri kknden zmek iin gereken derin ve detayl abalara yer verilmemitir. Yani problemi douran temel nedenler aratrlmamtr. Bu da beklenmeyen bir durum olarak ortaya kmaktadr. Problemler ve zmleri zerinde dnmeden nce, problemin ne olduu hakknda dnmek ya da gerekten bir problemin olup olmadn belirlemek gerekir. nk problemler, insanlarn olaylara bak alar dorultusunda ekillenmektedir. Yani problemleri oluturan, aslnda insanlarn zihinsel yani dnsel modelleridir (Senge, 1996: 193). ift dngl renme, rgtn deerlerini ve politikalarn incelemek ve sorgulamak suretiyle hatalarn dzeltilmesidir. Hatalar dzeltmenin iki temel yolu vardr. Bunlardan birincisi davran deitirmektir. Bu tr bir dzeltme iin tek dngl renme yeterlidir. kincisi ise, olayn altnda yatan program veya yapnn deitirilmesidir. Bu ise ift dngl renmedir kaybolacaktr (Argyris, 1995). ift dngl renme mevcut sreleri izlemekle kalmaz, rgt kltrnn, politikalarnn, amalarnn, stratejilerinin ve yapsnn dzeltilmesini de ierir. ift dngl renme rgtn bilgi tabann, uzmanlklarn ve rutinlerini deitirmekle ilgilidir (Dodgson, 1991). Bylelikle problem zcler sadece nlerindeki problemi zmekle kalmaz, ayn zamanda onunla ilgili nedensel faktrleri de geni olarak incelerler. YANSI 23: renmeyi renmenin temeli, rgtn renme yeteneini gelitirmektir. Yani rgtlerin, tek dngl ve ift dngl renmeyi nasl gerekletirdiklerini veya renmeyi nasl rendiklerini anlamalarna ynelik, daha derin alglamay gerektiren bir sretir (Probst ve Bchel, 1997: 36). ift dngl renme rgtleri, problem zme srecinde yaratcln geliimine, yani ikincil renmeye (deutero learning) gtrr (Argyris ve Schn, 1978: 136). Bu renmede tartlan ve deien rgtn kural ve deerleridir (ekil-10). kincil renme rgtler tek ve ift dngl renmeyi nasl yapacaklarn rendiklerinde ortaya kar. Argyris ve Schn, ikincil renmeyi u ekilde aklamaktadrlar: Bir rgt, ikincil renme yapt zaman yeleri rgtsel renmenin veya renme baarszlnn nceki rnekleri zerinde dnr ve onlar sorgular. renmeyi neyin (ekil-9). Eer hareketler, temel program deitirilmeden deiirse, yaplan dzeltme veya renme ya baarsz olacak ya da ksa zamanda

kolaylatrdn veya engellediini kefederler, yeni renme stratejileri kurarlar, bu stratejileri retirler, rettiklerini deerlendirir ve genelletirirler. Sonular bireyin dncelerinde ve haritalarnda kodlanr ve rgtsel renme pratiklerine yanstlr. YANSI 24: Senge, rgtlerde renmeyi engelleyen bu temel renme yetersizliklerini yedi balk altnda toplamtr:

Pozisyonum neyse ben oyum; alanlarn sadece kendi yaptklar ilere younlamalardr. Baka bir anlatmla ortaya kan olumsuz durumlardan kimsenin sorumluluk duymamasdr.

Dman darda arama; alanlarn sadece kendi pozisyonlarna younlamas sonucunda eylemlerin bu pozisyonun snrlarnn tesine uzandklarn grememeleri ve kan problemlerin kaynann darda olduunu dnmeleridir.

Sorumluluk stlenme endiesi; sorunu sistem dncesini gz ard ederek, hi kimseyi karara katmadan zmeye kalkmaktr. Oysa insanlar kendi sorumluluklarn gerek anlamda yerine getirdikleri takdirde zmleri baka yerde aramaya zaten gerek kalmayacaktr.

Olaylara taklp kalma alkanl; ortaya kan olaylara taklma ve onlarn merkezine inme bylelikle ileriye dnk uzun dnemli deiimleri gze almaktan uzaklamadr. Olaylar zerinde gereinden fazla younlamak, sadece o olayn nedenlerini ve sonularn grmemizi salayacak, ancak altndaki temel sorunlar fark etmemizi engelleyecektir.

Halanm kurbaa meselesi; rgtlerin baarszlk durumunda, hemen hayatta kalmaya ynelik tedbirlere olumsuz olarak adapte olma ve sabrsz olma durumudur.

Deneyimlerden

renme

hayali;

kan

problemlerin

zmnde

tecrbelere inanmadr. Ancak ilerisi grlmeyen problemlerin zmne hazr olunmas da mmkn deildir.

Ynetici takm miti; kapasitesi olmayan ancak rgt ynetiminde yer alan st dzey yneticilerin kritik kararlar alp yenilikleri yapabileceklerine inanma olarak tanmlanabilir.

YANSI 25: rgtsel renmenin gereklemesi renen rgte dnm salayacaktr. Ayn ekilde renen rgtlerde rgtsel renme kolaylaacak ve artacaktr.

You might also like