OCAK 2009 Say: 481 Fiyat: 3.

5 YTL

Varlk ve Zaman

Cemalnur Sargut ile Sohbet

Arnma Kaps Herkese Ak

NDEKLER
Aylk Kltrel ve Siyasi Dergi
Cilt: 41 Say:482 ubat 2009
Onur Bakan: Dr. Refet Kayseriliolu Sevgi Yaynlar Tic.Ltd.ti. adna Sahibi ve Genel Yayn Mdr: Ayegl Kayseriliolu Yaz leri Mdr: zen Kayseriliolu Yayn Kurulu: Gngr zyiit Nelda Bayraktar Hale rkmezgil Haberleme Sorumlusu ve Okur/Abone likileri: Kazm Erdemolu 0212 252 85 85 0542 676 83 47 Faks: 0212 249 18 28 P.K: 471 Beyolu/stanbul Ynetim Yeri: Oba Sok. Silla Ap. No: 7/1 Cihangir/stanbul Bask: Inklap Kitabevi San. Tic. A..
obaneme Mah. Sanayi Cad. Altay Sok. No:8 Yenibosna/stanbul

Ruhi Bilgiler Sosyal Adaleti Salar? .................................... 2

Dr. Refet Kayseriliolu

Arnma Kaps Herkese Ak ...................................... 6

Ahmet Kayseriliolu

Vermekten Yoksun Varsllar .............................................. 14

Gngr zyiit

Varlk ve Zaman ............................... 18

Do. Dr. Halk Berkmen

Hayvanlarla Konumak - 2 ............... 23

Zuhal Voigt

Eitim ve retim stne ................ 29

Yaln Kaya

Ak zerine
Cemalnur Sargut ile Sohbet ................... 33
Nihal Grsoy

Beikten Masallar
(ocuklarn Gemi Yaamlar) ................ 41
Carol Bowman/Nelda Bayraktar

Fiyat: 3.5 YTL Yllk Abone: 40 YTL Yurt D: 50 YTL

Atalarmzn Kmr Deposu (Eski Gnnn Son Saatleri) ................ 45

Thom Hartman/Arn nan

SEVG DNYASI

Sevgili Dostlar
Elinizdeki 482. Sevgi Dnyas ile Dr. Refet Kayseriliolu ekolnn yaynlad dergi 49 yan tamamlam oluyor. lk knda ad Ruh ve Madde idi ve Trkiye Metapsiik Tetkikler ve lmi Aratrmalar Cemiyeti bakan olan Refet Kayseriliolu Cemiyet adna sahip ve yaz ilerini fiilen idare eden Mesul Mdrd. Dergi yanda iken ayn grleri paylaan arkadalar ile Ruh ve Madde yi cemiyete brakp kendi adna, sonradan ad Sevgi Dnyas olarak deiecek olan Ruh Dnyas dergisini karmaya balad. Ruh ve Madde nin ilk kt tarih olan ubat 1960dan bu yana geen sre iinde dergimizi kesintisiz sizlere ulatrmak bizim iin bir grevdi. O zamanlar her sayda deiik isimlerle en az yaz yazan Refet Kayseriliolunun, ayn ekilde birden fazla yaz yazan Ahmet Kayseriliolunun, ilk sayda Hazrlayanlar Ziya Kayseriliolu, Hazm Akaln, Feridun Tepeky, Suat Tahsu, Meyyed Emzen, Abidin Kayseriliolu, Tahsin nal, Ergn Arkdal, Enver lerman Mehmet Fahri reticinin hepimiz iin emeklerine bir kez daha teekkr ediyoruz. Dr. Refet Kayseriliolunun birok kez dile getirdii gibi Ruh ve Madde yi o gnlerden zamanmza ayn Sevgi Dnyas gibi kesintisiz getirenlere de Allah raz olsun, byk bir i baardlar diyoruz. Ad fazla anlmasa da, yaptklar fazla grlmese de orada olmas gereken, orada durmas kanlmaz olan deerler, insanlar, oluumlar vardr ya, eksiklii yokluunda anlalabilecek olan; ite baz eylemler byledir ve bunu gerekletirenler herhangi bir beklenti iinde olmazlar. Byle uzun soluk gerektiren yollara grevlerini yapmann dnda kendileri iin kazan bekleyenler hi kmamallar; nk onlar beklediklerini bulamayacaklarndan oktan kaybetmeye balam, zarara uram olurlar. Toplumumuzda ve dnyamzda bizler gibi rann k vermesi iin nefsini tketmesi misali alan tm hayrl insanlar tebrik ediyoruz, sevgiyle selmlyoruz.
En Derin Sevgilerimizle SEVG DNYASI

2
ZDEN LE ERDEM KONUUYOR

SEVG DNYASI

nsanlar ynnden dnnce, bugn bizler, yarn btn insanlk byk idareci ruhlardan gelen bilgileri daha iyi kavrayarak reneceiz ve iyice anlayacaz ki nasl bir bedendeki hcreler birbirinin kardei ve birbirine yardma ve hizmete mecbur ayn bedenin paralar ise, insanlar da ayn tarzda birbirinin paralar ve kardeleridir. nsanlar biribirlerini ve btn canllar kendi ayrlmaz paralar olarak sevmeye, birbirlerinin haklarn kendi haklar gibi korumaya mecburdurlar.

Dr. Refet Kayseriliolu

Ruhi Bilgiler Sosyal Adaleti Salar

SEVG DNYASI

3
Mehmet Bey de, Aye Hanm da iyiler mi? Orada havalar nasl?" gibi insanlara pek bir ey kazandrmayan bo lflarla yarenlik mi ediyorlar? Yoksa vakit ldrmek veya vakti ho geirmek iin hokkabazlk numaralar m yapyorlar? Ruhlarla konuulduuna inanan aklbanda kimseler, bu konumalar byle deersiz ve faydasz gevezeliklerle ldrmezler. Ruhlardan alnacak bilgiler var mdr? Varsa bu bilgiler insanlarn bilebildiklerinden stn eyler midir? stnseler, o stn bilgilerin alnmasnn adab ve erkan, usul ve kaidesi nedir? Bu stn bilgileri aldk, onlar nasl deerlendireceiz, hayatmzda nasl tatbik edeceiz? te bunlarla uralrsa ok faydal bir i yaplm olunur. Yoksa ok deerli bir imkn heba edilmi olur. Erdem - Siz benim soracam baz sorular kendi kendinize sorup cevapladnz. imdi ben size unu soruyorum. Ruhi bilgilerin sosyal dzeni ve sosyal adaleti salamak hususunda bir faydas var mdr? zden - Dostum, sosyal adaleti savunanlar diyorlar ki, bir yandan insanlar bol bol kazanrken, br yanda insanlarn haklarn ve emeklerinin karln alamamas insanla, hukuka ve vicdana aykrdr. Bu nedenle herkes emeinin karln almal ve herkes refaha kavumal, kimse kimseyi istismar etmemeli, diyorlar. Bunlar dorudur. Fakat iyi durumda olan gnl rzasyla kendi kazancndan feda edebilecek midir? Hayr etmeyecek, bunu temin iin snflar arasnda mcadele olmaldr. Herkes hakkn atr atr almaldr, denecektir. Ama bu yol insanlara huzur ve saadet getiren bir yol deildir. Devaml ekime, devaml sinir gerginliini ve dolaysyla devaml huzursuzluu getirir. O halde yol ne olacaktr. Bol kazananlara, hali iyi olanlara, hali kt olanlar kendisini dnr gibi dnmesinin icap ettiini, olgunlamas ve

Erdem - Ruhi bilgilerin ve ruhi olaylarn faydalar zerinde konuuyorduk. Siz ruhi olaylarn insanlar ruhun varlna, ruhun lmezliine inandrdn ve bunun insanlarn ruh huzuru ynnden faydalarn bildirdiniz. Ayrca ruhlardan alnan bilgilerin insanlar olgunlatran, huzura kavuturan zelliinden bahsettiniz. imdi... zden - Soracanz sormadan nce unu belirteyim ki ispat karakteri olan, insanlara ruhlarn ve lmden sonraki hayatn varln ispatlayan olaylarn, bunlara inanmayanlar iin bir deer ihtiva eder. Fakat inananlar iin bu olaylar deerlerini kaybetmi olurlar. Onlar o olaylar vastasyla renecekleri bilgileri aramaya balarlar. Yani masa vastasyla veya medyumlarn yardmyla ruhlarla konuuluyormu, peki konuuluyor, inandk; ruhlar grnerek de konuuyorlarm, ona da inandk. Konuuyorlar da ne sylyorlar? "Naslsn, iyi misin? Ben iyiyim sen naslsn?

4
ebedi saadeti iin bunun zaruri olduunun bilgisini vermek gerekecektir. Emeinin karln alamayanlara da haklarn sevgiyle istemenin faydasn gstermek ve hakkn verecek kimselerin kendilerini candan dnp gzettikleri kanaatini alamak icabeder. Bu kanaati alamak elbet ki ancak bunun rneklerini vermekle mmkn olabilir. Erdem - Btn bunlar nasl temin edebiliriz? Siz ok ideal eyler dnyorsunuz. Fakat dnya artlar iinde bunu nasl temin edeceksiniz? zden - Dnya deiiyor ve daha ok deiecektir. Bu deime hep barbarlktan, hakszlktan, insanla, fedakrla ve feragate doru oluyor. Bugn bu deiiklik ksmen otomatik, ksmen de nc durumundaki kimselerin srklemesiyle oluyor. Ama bu deiikliin zaruretini gsteren ilmi dayanaklar herkese bilinip benimsenince dnyann ehresi bambaka olacaktr. Erdem - Nedir bu ilmi dayanaklar dostum? zden - Dnya da insan bedeni gibi bir organizmadr. Nasl insan bedenini idare eden ve o bedenin sahibi olan bir "ruh" varsa, dnyay idare eden, dnyay kendi bedeni olarak kabul eden ve dnyann da sahibi olan bir Byk Ruh var. Bu Byk Ruh, ayn beden ruhunun yapt gibi, elbet ki kyaslanamayacak byklkte bir idrakle dnyay sevk ve idare etmektedir. Bu idaresi elbette ilhi kanun, nizam ve ilhi emirlere uyarak olmaktadr. Ama o btn dnyadan sorumludur. Dnyay gelitirmek, oradaki ruhlarn tekmllerini salamak onun grevidir. O kendi bedenini oluturan varlklarn birbirlerini idrakle sevmelerini, birbirlerinin kardei, ayrlmaz paralar olduklarn bilmelerini istemektedir. Bunun iin insanlarn nne bazen ac, bazen tatl olaylar kartmakta, bazen onlar kmazlara iterek davranlarnn ktlklerini idrak

SEVG DNYASI

etmelerini salamaya almaktadr. O kudretli Ruh, o dnyann her eyine tam mnsyla hakim Byk Ruh elbette gayesine ulaacaktr (Burada bahsedilen Byk Ruh, Allah deildir. lhi kanunlara ve ilhi emirlere harfiyen uyarak dnyay idare eden byk bir varlktr). nsanlar ynnden dnnce, bugn bizler, yarn btn insanlk byk idareci ruhlardan gelen bilgileri daha iyi kavrayarak reneceiz ve iyice anlayacaz ki nasl bir bedendeki hcreler birbirinin kardei ve birbirine yardma ve hizmete mecbur ayn bedenin paralar ise, insanlar da ayn tarzda birbirinin paralar ve kardeleridir. nsanlar biribirlerini ve btn canllar kendi ayrlmaz paralar olarak sevmeye, birbirlerinin haklarn kendi haklar gibi korumaya mecburdurlar. nk bakas dediimiz, dman dediimiz, kfir dediimiz ngiliz, Fransz, Alman, Hintli, inli, Arap, Musevi

SEVG DNYASI

5
bilgiler insanlara hizmet edip onlar ykseltecek, onlara huzur verecek karakterde midir, elbette ki yledir. Bu da bilgilerin doruluunu gsteren bir ldr. nsanlara bunlar izah ederek, olaylar iinde tatbikatn gstererek, bizzat kendimizden rnekler vererek retmeye ve benimsetmeye alacaz. Bu arada byk ruhlar ve dnyamzn idareci Byk Ruhu elbette insanlarn gzn aacak hadiseleri onlarn nne kartacaklardr. Yani bu netice yukarnn ve bilgileri almaya ve benimsemeye balam olan insanlarn ortak gayretleriyle elde edilecektir. Erdem - Bu syledikleriniz ok zor ve ok uzun zamana baldr. Bunu temin etmek ok ok gayret ve asrlar ister. zden - Byk iler ve byk neticeler, byk gayret ve byk fedakrlk isterler. Fakat bu netice zannettiiniz gibi ok uzaklarda deildir. nsanlar byk bir dnm noktasna doru hzla yaklamaktadrlar. Bu dnm noktasna ulamak ve o noktay gemek pek kolay olmayacaktr. Birok hadise ve zorluklarla olacaktr. dareci varlklar insanla srekli olarak yardm gndermektedirler. Son senelerde ruhlar vastasyla yaplan ifalarn miktar hzla artmaktadr. Btn dnyaya daha stn tertipte bilgiler verilmektedir. Ve btn dnyada ruhi konulara kar ilgi devaml olarak artmaktadr. Bunlarn hibir mns yok mudur? Erdem - Ruhi bilgilerin ve ruhi irtibatlarn faydalar arasnda bu ruhi ifalar en bata saymak lzmdr. zden - Ruhi ifalar insanlara ruhi tesirlerin byk faydasn gsteren ak rneklerdir. Ruhi bilgiler ise insanlarn hayat yolunu izen en faydal rehberler ve klardr. Bunlar alan kimseler eline geirdii cevherin kymetini bilip ondan en iyi ekilde istifade etmenin yolunu bilmelidir. Btn kazanlardan daha byk olan en byk kazan da budur.

dediimiz hepsi bizim kardeimiz. Bu millet ayrlklar, bu din ayrlklar, bu nyarglar ve yol ayrlklar muayyen bir zaman iin, tekml iin zaruri olan gruplamalardr. Bir gn bu gruplamalar grevini yapm ve insanlk smsk birlemi olacaktr. Erdem - Bu syledikleriniz gzel yani diyorsunuz ki, insanlar ayn bedenin paralar, biribirinin ayrlmaz kardeleridir ve birbirlerini candan sevmeye mecburdurlar. Peki bu szlerinizin doruluunu, ilmliini insanlara nasl kabul ettireceksiniz? Sonra da nasl benimsettireceksiniz? zden - Bu sylediklerim byk ruhlardan aldmz bilgilerdir. Bunlarn doruluunu kabul etmek, nce ruhlardan bilgi ve haber alndnn doruluunu kabul etmeye baldr. Bunu da eitli ruhi olaylar gstermektedir. Ayrca bu bilgilerin doruluu dnyadaki eitli olaylar ve problemleri en iyi bir ekilde izah etmesiyle de grlmektedir. Sonra bu

SEVG DNYASI

Arnma Kaps Herkese Ak

Ahmet Kayseriliolu, Psikolog

SEVG DNYASI

7
yetitiren gnl artma kurumlarna imdilerde sahip olmadmza gre, ancak bireysel olarak kendimizi ele alp ruhsal geliimimizi salamak zorundayz bu yllarda... Arnma yolunda engelsiz yrmek iin; etrafmzdan yaylm atei gibi srekli bizleri akna eviren kolumuzu kanadmz krp bitap dren, zgvenimizi ykan bitmez tkenmez tenkit ve aalamalara ve daha fenas bizzat kendi iimizden kendimizi srekli sulamalara srtmz dnp "dur" demeli, kulamz olumsuzluklara smsk kapamalyz!. Ne evremizin ne kendimizin bu yanl tenkitlerine deil melekt aleminden yuvarla btnyle grerek bizlere seslenen insanlk dostu rehber varlklarn hepimizi ycelten u szne kulak vererek kendimizle savamzda g kazanmalyz:

ZEK VE BLGL AMA!.. 1984 yl ortalarnda T naat Fakltesinden mezuniyetimizin 25. yln Bolu'da kutlamak iin bir turizm firmasnn otobs ile elerimizle birlikte stanbul'dan yola koyulmutuk. Tam dolduramadmz iin otobsn bir yarsnda biz yalardaki hukukulardan oluan neeli bir grup daha vard. Trk insannn o cana yakn scaklyla onlarla annda kaynavermemiz hi de zor olmamt. Zaten turizm firmas da her iki gruba ayn program uygulamay planlamt. arklar, fkralar, espriler, kahkahalar iinde yol alrken, hukukular iindeki bir bey hepimizin beenisini kazanm; zeks, hazrcevapll, bilgisi ile on zerinden on almt oy birliiyle... Ne var ki, Bolu'daki ikinci gnmzde turizm firmasnn, aresizlikten gezi programnda ufak bir deiiklik nerisi karsnda, o hukuku beyin nasl da sinirlenip kplere bindiini, neri sahiplerinin alttan almalarna, zr dilemelerine ramen suratnn nasl saatlerce asl kaldn dorusu grmenizi isterdim. Keyfine uymayan en ufak bir prz karsnda, o zek, o kltr bir yana gitmi, yerini sinir kp, sz dinlemeyen, saldrgan bir dile abucak terk edivermi, iki grubun beraberlii de bylece hi yznden sona ermiti. Kukusuz yaadmz bu olay bir istisna deildi. Gnlk yaammzda, televizyonlardaki tartma programlarnda rneklerini srekli grp durmuyor muyuz? Yurdumuzun en iyi okullarnda, en iyi eitim alarak yetimi, dnya ve umur grm, yan ban alm kiilerin; kk karlarna, benliklerine en ufak bir dokunuta byle 180 derece tersine dnvermeleri zerine derinliine dnmeliyiz. Belli ki okullardaki srf bedenimize, aklmza ynelik eitim yeterli olmuyor. Yunuslar, Mevlnalar

"Her insan O'nun sevgisinden yaratlm yce bir deer esiz bir varlktr."
BUNLARA BR NANABLSEK. Bu szlerin doruluuna aklmz ve gnlmzle tam tamna bir inanabilsek, olgunlama ve ykselme gcne hepimizin e oranda sahip olduumuzu bir benimseyebilsek yolumuz ne kadar kolaylaacak. O zaman bedenimizi gzelletirmek, salkl tutmak iin spor merkezlerinde yorucu eitimleri nasl sabrla yapyorsak, sevdiimiz bir konuda zemediimiz bir sorumuza cevap bulmak iin kitaplar ve dnceler iinde nasl durup dinlenmeden aba gsteriyorsak; bebeimize kavumak iin nasl 9 ay 10 gn bin bir zahmete katlanyorsak; gnlmzn arnmas ruhumuzun gzellemesi iin kendimizle olan savamz da ayn zevkli bir uraa evirebiliriz. ektiimiz zahmetler "tadn kavurucu atei" ekline dneceinden,

8
hayatn tm zorluklarna ramen, yllar yllar kovalarken daha sevecen, daha sabrl, daha hogrl, merhametli, fedkar olacamz ve yaam sevinciyle dolup taacamz mutlaktr. te o zaman ltfedip(!) vatandala kabul ettiimiz koca yrek Nazm Hikmet'in dilei gerekleebilecek: "Yaamak birer birer ve hep beraber ipekli bir kuma dokur gibi hep bir azdan sevinli bir destan okur gibi yaamak...." Bkmadan tekrar edelim. Arnmann yolu kendimizi sevmekten, insan olmann yceliini bilmekten geer.

SEVG DNYASI

yleyse her birimizin ne emeklerle insan dzeyine ulatmz, ne deerlerle bezenmi olduumuzu kutsal kitaplardan, peygamberlerden, Mevlnalardan, yce rehberlerden rnekler aktararak yeniden akl sahnemize tayalm. Bunlar tekrar hatrladktan sonra sizleri ABD Kaliforniya'ya gtrp Kryon varln kendimizle savamzda bizlere destek olacak szleriyle babaa brakacam. Yazar Ahmet Altan'n gemite bir dini bayramda kendisiyle ve Yaratanyla ba baa kalp "Ey siz huzursuz ruhlar" diye balad o muhteem i hesaplamasnda dile getirdii u szleri paylaan herkese inanyorum ki Kryon'un tleri tatl bir bahar havas gibi gelecektir.

"Ey siz huzursuz ruhlar... Ey siz binlerce yldr kendi ihtirasnn dikeniyle kanayanlar... Ey siz, ftrattan eksikli yaratlm olanlar dinleyin. Frtna kular gibi iinde utuunuz sert rzgrlarla yorgunsunuz; gnahlarnzla hi bitmeyen hrslarnzla yorgunsunuz; kavgalarla dmanlklarla, kzgnlklarla yorgunsunuz; avucunuzda sktnz bir ustura gibi sizi yaralayan bencilliklerinizle yorgunsunuz. Rzgrn dinmesini zlediniz. Sessizlii ve skneti zlediniz. Dmanlarnzla ve kendinizle barmay zlediniz. Daha doduunuz gn bir hapishane gibi kaplar stnze kapanan hayatn dadaasndan kurtulmay zlediniz. Bir lahzalk bir huzur iin yakaryorsunuz. inizdeki fkeli lklar sussun, dnzdaki insafsz dv naralar kesilsin istiyorsunuz. Kasrgalardan kp sakin bir vahaya konmak istiyorsunuz. Rzgr uultusundan baka sesler de duymak, gzlerinize dolan o karmak karaltlardan baka eyler de grmek, sknetin tadn karmak, soluklanp gcnz yeniden Toplamak istiyorsunuz. Ve, Tanr isteklerinize cevap verdi. Ve, bayramlar balad size, kendinizden ve kavgalarnzdan kurtulun diye....... Ey siz binlerce yldr kendi ihtiraslaryla kanayanlar, sizlersiniz bana bayramlarda Tanrm bulduran. Dmannza gsterdiiniz merhamet, yoksula gsterdiiniz efkat, muhtaca gsterdiiniz rikkat, bana Tanr'nn varln gsteren......" Ahmet Altan'n gnlden arzulad o merhamete, o efkate, o rikkate ksa yoldan ulamak iin, tekrar edelim kendimizi sevmemiz, insan olmann deerini bilmemiz ok gerekli.

SEVG DNYASI

9
verildii ve gelitirilerek serbest brakld bizim celselerimizde yle anlatlmaktadr:

MLYARLARCA VE MLYARLARCA YIL NCE DE VARDIK. Etrafmz maddelerle, bitkilerle, hayvanlarla alabildiine dolu. Biz ise dnen akllarmzla onlardan kukusuz ok ilerdeyiz. Tanrsal bir adaletsizlik olmayacana gre; aamalardan gee gee, deneyimler yaaya yaaya bileimizin hakkyla insanlk onuruna kavutuumuza inanmak akln gerei deil mi? Kuyruklu yldz gibi, bir grnp bir kaybolan geici varlklar olmadmz; u iinde yaadmz evrende bile deil, daha nceki evrenlerde kalptan kalba geerek insan dzeyine ulatmz ve 15 milyarlk u evrenimizin balarnda bir baka planette "Kl belda" iyiyi de kty de semede akllarmzla serbest braklarak insanlk servenine katldmz bizlere dndren Mevlna'nn u szlerini srekli hatrmzda tutmalyz: "Ben bitki ncesi hayatmdaydm. ldm, yetiip gelien bir varlk, bir bitki oldum. Bitki iken ldm hayvan grnnde ortaya ktm. Hayvanlktan da getim, hayvanken de insan oldum. Artk lp de yok olmaktan ne korkaym? Bir hamle daha edeyim, insanken leyim de melekler lemine geip kol kanat aaym. Melek olduktan sonra da rma atlamak, melek sfatn da terketmek gerek. Herey geicidir, yok olur. Ancak O'nun gerei ebediyen kalcdr!.." (Mesnevi Veled zbudak evirisi 3.cilt s:319) Kukusuz Mevlna, Darwin kuramndaki bedensel tekmlden deil, ruhumuzun belki de yzlerce milyar yl sren o emsalsiz serveninden bahsediyor. Bu szlerin nda: "Her insan O'nun sevgisinden yaratlm yce bir deer esiz bir varlktr." fadesi tam da deerini bulmuyor mu? nceki evrende yaadmz hayvan safhasnn son aamalarnda bizlere akln

"O sizi her eyinizle tam yaratt, yalnz amadan doruda olasnz diye. Ve ite kendinizi byle yoklayp, yerinizi bulmak iin size akl verdi. Ve aklnz yle gelitirip serbest brakt. Yalnz ayr olduunuz yer O'ndan ite buradandr."
ocukluumuzda "Kl bel'dan beri Mslmanm" sz, anlamn bilmesek de srekli tekrarladmz bir cmle idi. Kuran Kerim'in Araf suresinin 172. yetinde, tm varettiklerinin terbiyecisi Yce Yaratcmzn hepimize: "Ben sizin Rabbiniz deil miyim?" diye sorduu ve topluca "Evet" diye cevapladmz anlatlr. te bizler Trke'de KL: dediler, BEL:evet szcklerini birletirerek o gne "Kl bel gn" demekteyiz. Bizim celselerimizde evrenin balangcnda yaadmz o gne yle deinilir:

" te siz o gnde de byle bir yerde toplu secde edip durdunuz. te sizin iin hayr, ite sizin iin er o gnden balad, byle son gne kadar."
Ve 15 milyar yl nceye uzanan o gnden dnyada dem ve Havva'nn ocuklar olarak yaamaya baladmz belki de birka yz bin yl nceki tarihe kadar geen milyarlarca yllk srede iki ayr planette insanln iki ayr dnem yaayp, uzun zamanda uykuda kald, dnyada geirmekte olduumuz nc dnemi tamamlayp son olarak bir drdnc dnem yaayacamz bizim celselerimizde:

10
"O drt defa ldrp diriltendir." cmlesiyle bizlere dndrlmek istenmektedir sanyorum. Kuran Kerim'in nsan suresi 1. yetinde uykuda geen bu dnemimize yle deinilmektedir: "nsann zerinden henz kendisinin anlan birey olmad uzun bir sre gemedi mi?" DEMOLU: EREF- MAHLKAT dem ve Havva ile balayan dnya hayatmzn ok ayrcalkl bir zellii; EREN RUH'umuzun yan sra; Tanrsal bir soluun, yksek benlik, Z RUH diye isimlendirdiimiz O'ndan bir parann da bizlere bahedilmi olmasdr. Kutsal ifadelerde "lemlerde kimseye vermediimi size verdim" denerek bu dln deerini ve dolaysyla kendi deerimizi bilmemiz istenmektedir. Tm insanlarda hepimizde ortaklaa varolan bu Z RUH bu tekmle muhta olmayan, vicdan duygularmza kaynaklk eden paramz "insann insana farkszlnn" da en nemli kantdr. Ve ayrca insana.: "lemlerin gururu", "Yaratlmlar en ereflisi" (Eref-i Mahlkat) unvann kazandran bu zelliktendir ki, melekler O'nun emriyle insana secde ederek, onun hizmetine verilmitir. Bu potansiyelden dolay imdi en ktde olduunu grdmz bir kardeimizin uyanp kendine gelip, boa geirdii zamanlar hzla telafi ederek, gnln artp ycelere ulamas elinin altnda hazr beklemektedir. AYNI HAMURDAN AYNI AMURDAN VAREDLDK "nsann insandan farkszln" benimsemek ylesine renmemiz ve asla unutmamamz gereken bir ana kural ki, glyzl peygamberlerin bile bu konudaki soru ve tereddtleri yce kattan kesin iaret ve szlerle cevaplanp gide-

SEVG DNYASI

rilmitir. rnein: Zamanmzdan bin yl nce byk hikmet ve yeteneklerle bezenmi kral ve peygamber Hz. Sleyman'a; aslnda z olarak dier insanlardan farknn olmad, kuyu banda gzel bir hanmla sohbet ederken yaad dramatik bir olayla, annda cevap verilmiti. Konuma esnasnda oynad tlsml yzn suya dren ve byk tella elini suya daldrnca bir tek deil; hepsi birbirinin ayn bir avu yzk karan Hz. Sleyman'n nasl aknlktan aknla dtn bir tahayyl edin. Aralarndan kendi esas yzn semede byk glk eken Hz.Sleyman'a, gzel kadnn manidar cevab tam da Yaratan'n dileine uygun oluyor: "Gryorsun ki hepsi de birbirinin ayn!.." Bir baka glyzl peygamberin Yaratan'la yapt yaman syleide de fark konusunun gndeme gelii rehber varlka bizlere yle bildirilmiti:

"Hani bir zaman, bir glyzl ile sylei yapmlard ya yaman... Glyzl: "Beni Sevgisinden Varedenim sevgisinden varettiklerinin arasnda, beni onlardan farkl m gstereceksin?!.." diye sordu. "Farkn yalnz bildireceklerinde olacak. Farkn yalnz, onlardan az nce bileceklerinde olacak!.." dedi.
Grlyor ki, peygamber de olsa zde insanlardan bir farkn olmad, sadece Yaradan'dan vahiyle ald bilgilerden dolay geici bir farkn bulunduu ve bu bilgilerin de zaten hemen paylalmak zere verildii vurgulanyor bu yaman syleide. Paylaldktan sonra ise bileik kaplarda olduu gibi aradaki geici fark,

SEVG DNYASI

11
mektupta yle yazyor: 'Yaamm anlamla ve amala dopdolu gryorum. Kaderimi belirleyen o gn benimsediim tutum yaam parolam oldu: Belimi krd ama beni kramad. Fakltedeki ilk psikoloji dersime kayt yaptrdm. Sakatlmn, bakalarna yardm etme becerimi gelitireceine inanyorum. ektiim aclar olmakszn ulatm geliim dzeyinin olanaksz olacan biliyorum." (Viktor Frankl, "nsann Anlam Aray" S:136) Hamurumuzda ve amurumuzda bir fark olmadna gre, koullarmz ne olursa olsun stn ahlkn yceliklerine ulam kardelerimize benzememiz iin yol bizlere de alabildiine ak deil mi?!.. Rehber varlk Kryon'un dilinde ty bitercesine srekli tekrarlad u t ve tavsiyeleri bu bak asyla okunursa; sanrm gereklerden uzak uygulanmas imknsz szler sanlmaz da, bir ucundan adm adm gnlk yaammzda yerini alr..

hemen eitlenme yoluna gidiyor. Milyarlarca ve milyarlarca yl sren ruhsal hayatmz serbest akl sahibi hale gelebilmenin ayrcaln ve hepsinden te iimizdeki ite yanlmayan ve yanla varmayan O'ndan bir paray, "z ruhu", yani "Yksek benlii" tadmz bir dnrsek, yaam snavlarnda stesinden gelemeyeceimiz, aresiz kalp zemeyeceimiz ne sorunla karlaabiliriz ki?!.. imizdeki o gce, berrak bir gnlle ulaabildiimiz an; O'nun gc ile glenerek yenemeyeceimiz hangi problem kalr ortada? te binlerce rnekten bir tanesi: "Jerry Long, yl nce geirdii bir dal kazasndan beri boynundan aas felli. Kaza geirdiinde 17 yanda idi. Bugn Long az ubuunu yaz yazmak iin kullanabiliyor. zel bir telefon araclyla Community College'de verilen iki derse devam ediyor... Ayrca bo zamanlarn okuyarak, televizyon izleyerek ve yazarak geiriyor. Long'dan aldm bir

"Siz daha yksek eylere gemeyi beklemeden nce, gnlk yaamnzda neyin yanl olduuna bakmalsnz. Sizin gn be gn zerinde odaklanacanz esas nokta, aydnlanmanza elik etmesi gereken HUZUR ve DENGEY yeniden kazanmaktr. Bunu salamak iin size ilk dm kendi olumsuz girdaplarnz yaratmaya son vermenizdir. Gnlk yaamlarnz olaylara ve dier insanlara uygunsuz tepkilerle doludur... Siz gnbegn tm bu yllar boyunca zihninize baslmasna izin verdiiniz dmelere tepki gstermeme zerinde younlamalsnz. Bir baka insan size kt davranp, size ac m verdi? Bir eyler grnte yanl m gitti? Bir insan sizi d krklna m uratt? Bu tr eyleri kontrol altna aln. Siz onlar neredeyse tmyle hkmsz brakabilirsiniz.... nce hayatnza huzur getirin. Size endie ve sknt veren durumlara gsterdiiniz tepkileri kontrol etmeyi rendiinizde g kazanrsnz. Bu g sizi onu tekrar tekrar yapmanz salayacak bir yere ykseltir. En sonunda evrenizdeki grnte sizin kontrolnzde olmayan olaylarn aslnda fazlas ile sizin kontrolnzde olduklarn da anlarsnz." (Akaa yaynlar 1. kitap S:117-118)

12
DAMARIMIZA BASILINCA. FKE: Sevgili varlklar fke insana has bir zelliktir. Hakl olduunuzu bildiinizde fkeye kaplmak kolaydr yle deil mi? fke ve korkunun eski enerjiye ait kavramlar olduunu ve ruhunuzu yceltmediini ve sevgiden yoksun olduunuzu bilirsiniz ama yine de bu duygulara kaplrsnz. fke sizin partnerinizin (Tanrnn) doasna aykr bir eydir. Ama siz yine de sk sk fke duyarsnz. Ancak bu Tanr ile birlikteliin doasna sadakatsizliktir. ENDE: Endie akln bir rndr. O sizi sabaha kar 3'de uyandrp 'Yanl bir eyler var! Onun ne olduu u an aklma gelmiyor ama onun varolduunu biliyorum! yleyse onun iin endieleneyim!' diyen niteliktir. Bu insan doasdr. Garip olan ey bazlarnzn bunu hemen kabul edip annda endielenmeye balamalardr. Eer bunu daha nce dnmemiseniz, imdi sizden eski enerjiye ait bu akl endieyi brakp Ruh'la (Tanryla) aranzdaki sevgiye sadk olmanz istiyoruz. in bize den ksm size endie karsnda huzur vermektir. Bu niyet yoluyla garanti altna alnr. Endielenmek, partnerinizin (Tanrnn) doasna ters bir eydir. Bu da birlikteliinize sadakatsizliktir. fke size hizmet etmeyecektir. Endie size hizmet etmeyecektir. Kendi deerinizden kukulanmak bu yeni ada size hizmet etmeyecektir. (4/69) KENDMZ SEVMEK yle sorabilirsiniz 'Kryon, ben sevgi ile ego arasndaki fark nasl ayrt edebilirim? Onlar ayn eymi gibi hissediliyorlar. Sen bizim kendimizi sevmemiz gerektiini sylemitin; peki bu ego deil midir?'

SEVG DNYASI

Sevgili varlklar, Ruh'un, (Tanrnn) yksek benliinizin sevgisi ile insan egosunun sevgisi arasnda muazzam bir fark vardr. imdi size bu konuda drt kural sunacaz... Belki bu toplantda ve bu kitapta bundan daha byk bir mesaj yoktur: Sevgili varlklar, saf Ruh sevgisi SESSZDR. Sevgi tepeye kp: 'Hey, ben buradaym bana bakn' diye barmaz. Tanrnn sevgisi ve yksek benliin sevgisi sessiz, efkatli, gl ve youndur... Sevginin hibir GNDEM, hibir HESABI yoktur. O kendisi iin varolur ve sadece sevgi ruhunu besler. O bu konuda vaaz vermez. O sizden baka bir eyi hkm altna almay semez. Bu gerek sevgidir. 'Eer sen benim iin bunu yaparsan ben de senin iin bir ey yaparm!' diye haykrmaz.... O sadece varolmaktan honuttur. nc unsur sevginin asla NMEMESDR. O asla gsn yumruklamaz. O asla nmez. Onun bunu yapmas gerekmez, nk o yaratc kaynaktandr. Zaten herkes onu grecek ve sizin asla bir ey sylemeniz gerekmeyecektir. Asla elinizi kaldrp: 'Bana bakn' demeniz gerekmeyecektir. Karanlktaki bir k gibi olacaksnz ve 'Sende ne var?' diye soran insanlar kendinize ekeceksiniz. Son olarak da sevgi, dier unsuru kullanacak BLGELE sahiptir. Bilgelik sessizdir, bir gndemi yoktur ve iinmez. O eyleme nem verir." (4/27-28) TAKINTILARDAN VE SAVALARDAN KURTULMAK "Okurlardan bir soru: 'Yaammdaki olumsuz eylerden nasl kurtulabilirim?

SEVG DNYASI

13

Takntlardan, kt alkanlklardan ve dramlardan kurtulmak istiyorum. Ama o kadar kklemi grnyorlar ki, onlardan kurtulmakta zorlanyorum. Yant: Yaplacak ilk ey bunlardan kurtulmak istediini szle duyabilecein ekilde yksek sesle ifade etmektir. En zor ksm ise udur: Bunlardan kurtulmak iin eylemde bulunman gerekir.... Temizlemek istediin hereyin aslnda temizlenmeyi beklediini bilmelisin. Kiiliinle ilgili deitiremeyecein hibir ey yoktur. Ama iindeki ocuk zerinde almaya zellikle dikkat et. nk sevgili varlk yle grnyor ki senin iindeki ocuk uzun bir sredir ortaya kp oyun oynayamam. Soru: Kendi iimdeki savalar nasl yenebilirim? Yant: Son sylediklerimizi oku. sel savalarnz onlar kazanmanz iin oraya yerletirilmilerdir. Onlar bir liste halinde srala ve sonra onlar zmek istediini yksek sesle dile getir. Sonra da oyun oynamak iin zaman ayr. Bu

isel savalar genelde akl dengeleyememekten doar. Onlar aydnlanmann nndeki en ciddi engellerden biridir. nk iinizdeki ocuun, sevginin ve yksek benliin dengesi olmadan akl sizi her seferinde yenmeye alacaktr. Bu isel savata bir yannz dier yannza kar gelir... Kendinizi bylece herhangi bir ynde ilerleyemez halde bulursunuz. Yksek benlik sizinle iletiim iindeyken iinizdeki ocuk uyarlr. nk Ruh'un zihninde sevin ve mizah birlikte varolur. Hayvanlarn kavramlara neden glemediklerini hi merak ettiniz mi? nsan bir yksek benlik kontratna ve kiisel bir MERKABAH'a sahip tek varlktr. Mizah kutsal bir niteliktir. Ona byle bak ve onun i huzurun iin gerekli olduunu anla. sel huzur, isel atmann yerini tam olarak alabilecek enerjidir. Kendine acma ve kendini eletirme gibi akln bayld eyleri brak. Gerek kimliini onurlandr ve daha ok glmeye bala." (4/349-350)

stersen geree ermee Elini altr vermeye

Vermekten Yoksun Varsllar

Gngr zyiit, Psikolog

Aileden yklce bir miras kalmt kendisine. Varsl (zengin) bir adamd. stedii nnde, istemedii arkasndayd. "Armut pi azma d" deyimini hakl karan bir hazra konmuluu vard. Elindeki nimetleri paylaarak mutlu olmak yerine, biriktirmeyi yeliyordu. O yzden yzler gldrmedii iin kendi yz de glmyordu. Emekle elde edilmedii iin sahip olduklarnn da deerini bilmiyordu. Bir ey iin kck bir aba gstermekten d kopuyordu. Giyinmekten bile eniyor, oda hizmetlisi tarafndan giydiriliyordu. Yine de honut deildi. ok paras vard ama hi dostu yoktu. O kadar hazra almt ki, elinde olsa lokmalar bile inemeden yutmak isterdi. Yalnz kendine ve kendi isteklerine odaklanmt. En byk dilei de gerekleti. Fel oldu. Her istedii emir bilinip, nne getirildi. Ruhundaki donukluk ve durgunluk, bedenine de fel olarak damgasn vurdu. ylece vermekten yoksun bir varsl olarak canl cenaze gibi yaad durdu.

SEVG DNYASI

15
durur. Sonra gn gelir lverir. Sahibi olduunu sand eyler dnyada kalr. Ve Yunus'un iiri btn dehetiyle gerekleir: Mal sahibi, mlk sahibi Hani bunun ilk sahibi Mal da yalan, mlk de yalan Var biraz da sen oyalan Adamn biri lm deinde, ocuklarn bana toplar ve onlara vasiyette bulunur: "Beni ok sevdiim oraplarm giydirerek gmn, bir. kincisi size kapal bir zarf veriyorum. Onu da gmlrken ap okuyun." Adam lr. ocuklar vasiyeti gerei, gmlmeden nce oraplarn giydirmek isterler. Ne var ki, "Bizim dinimizde ve geleneimizde byle bir ey yoktur" diye hocalar kar karlar. Derken, tam gmlrken kapal zarf alr. indeki ktta unlar yazldr: "Grdnz ya, insan te tarafa giderken bir ift orap bile gtremiyor..." TAK TAK TAKINTI Geenlerde Ali Poyrazolu Tiyatrosu'nun "Tak Tak Taknt" isimli oyununu seyrettik. Oyun, taknts olan kiilerin grup terapisi ile bu takntlarndan kurtulmalarn konu alyordu. Kimi konuurken istem d kfr ediyor, sonra zrler diliyor. Kimi her sylediini ikiliyor. Dieri yerdeki izgilere basmamaya dikkat ediyor. nl bir ruh doktorundan grup terapisi almaya gelen bu kiiler, doktorun bir trl gelememesi zerine, kendi aralarnda grup terapisi yapmay denerler. lerinden biri, belli bir sre iinde takntsndan kurtulmaya alrken, dierleri ona destek verir, yardm eder. Gerekten de terapi yararl olur. Takntl kiiler zaman zaman takn-

"HAYIR"DAN "EVET"E Adam mteahhit. Varsl, yani zengindi. stelik kendi abasyla servet edinmi. Hep kazanm, biriktirmi; ama vermeyi hi denememiti. Torununa, istedii bisikleti bile almyordu. Ve marifetmi gibi "Ben kimseye kazandm paradan zrnk yedirtmem" diyordu. Paylaarak aclarn azaltacak, sevinlerini oaltacak dostlar yoktu. Yalnzd. ok para biriktirmesine karn, hi dost biriktirmemiti. Sevilmemenin ve paras olduu halde mutluluk duyamamann acsn her eye "Hayr" diyerek, hep itiraz ederek karmaya alyordu. yle ki ad "Bay Hayr"a kmt. Bir kerecik olsun "Evet" dedii iitilmemiti. Kendisi bile bu ters tutumunu "Hayr'da hayr vardr" diyerek gya espriyle geitiriyordu. Daha da ileri "Hayatta kimse bana evet dedirtemez" iddiasnda bulunuyor, byk konuuyordu. O yzden kimse ile anlama ve uzlama da salayamyordu. evresindekilerce uyumsuz, aksi bir tip olarak alglanyordu. Elindekileri bakalaryla paylamaya bir trl yanamyordu. Tanr'nn ona ihtiyac olanlar gr, yerinde ver diye verdiklerini yalnzca kendinin sanyordu. "Ben altm, ben kazandm, neyim varsa benimdir" diye diretiyordu. Vermenin hazzn tatmadan yalandnda beyin damarlarndan biri tkanverdi. Ve fel oldu. Bedenini zorlukla hareket ettirirken, bir tek kelime dnda hibir ey konuamyordu. Syleyebildii tek szck "Evet"ti. Ve bu ona, evresindekilere ne byk bir ibretti... VASYET nsan bu dnya'da yolcu olduunu unutarak, durmadan yarna yatrm yapar, gelecei gvenceye alma adna biriktirir

16
tlarndan kurtulurlar. Ve unu farkederler: Bakalarnn sorununa odaklanp, onlara yardma yneldiklerinde, kendi takntlar kayboluyor. Yani insan bakalarn dnp, onlarn derdini gidermeye altnda, kendi sorunundan da kurtuluyor. Sonunda doktorun bir trl gelmemesine karlk, ilerinden birinin, kfr taknts olann doktor olduu anlalyor. ylece empati yapp, kendimizi karmzdakinin yerine koyduumuzda, ona gerekten yardm edebileceimizin de alt iziliyor. Demek ki biz, bakalarna iyilik yaparken, onlarn ihtiyalarn karlamaya alrken, ayn zamanda kendimize de yardm etmi oluyoruz. GEREK HAZNE Gencin biri, ocukluk yllar boyunca bilge biri olan dedesinden ok gzel ykler dinler. Bunlardan biri onu ok etkiler. Bu yk bir defineden, altn dolu bir sandktan sz eder. Bir harita ya da kroki yoktur ortada. Defineye ulamak iin yle bir yol izlenmesi nerilir: Krk iyilik yaplmal. Ve krk ayr iyiliin her biri krk canly kapsamal. Dedesine gvenen ve onun her dediine inanan gen, onun gsterdii yolu izlemeye karar verir. yl boyunca iyilikler yapmaya koyulur. Krk fidan diker. Krk kediyi, krk kpei, krk kuu besler. Krk a doyurur. Krk ocuu giydirir. Krk yalya yardm eder. Yapt iyilikler sayesinde ok sevilir. Her skann yardmna yetitiinden "Gen Hzr" diye tannr. yle bir gemiine baktnda tam 39 kere krkar canlya iyilik ettiini grr ve kreder. i sevinle dolar. imdi defineye erimek iin krknc bir iyilik yapmaldr. Ve bu dierlerinden ok farkl olmaldr. Ne var ki, aklna daha nce yaptklarnn dnda bir ey gelmez.

SEVG DNYASI

Sonunda bir yol kenarna oturup, gelip geene sormaya balar. Kimi onu deli sanp, kafasn evirip gider. Kimileri de hep daha nce yapt iyiliklerden birini syler. Tam umudunu kestii bir anda, arkasnda bir ses duyar: "Bana yardm eder misin evlt?" Gen adam geriye dndnde karsnda ak sakall, nur yzl bir yal dede grr. Elindeki uval srtna alp, birlikte dedenin kulbesine doru yol alrlar. Yolda giderlerken yal dede sorar: "Orada yle oturmu, ne dnyordun?" Gen adam, ona yksn anlatr. Dede glmseyerek sorar: "Senin iin altnlar ok mu nemli?" "Elbette" der gen "Ama ite bir trl krknc iyilii bulamyorum." "Peki yleyse" der dede "Yarna dek benimle kal, belki krknc iyilik iin sana yardm edebilirim." Ertesi sabah erken kalkp, uval yklenip, birlikte aadaki kye inerler. Krk evin kapsna krk paket brakrlar. Her pakette bir kitap vardr. Ve her kitap, brakld evin sahibinin ihtiyacna uygundur. rnein, cimri birine cmertlii sevdiren ve zendiren bir kitap. Kat kalpli birine, balamann yceliini hissettiren bir kitap. Bylece krknc iyilik, insanlarn manevi, ruhsal ihtiyalarn gideren bir nitelik tar. Artk krknc iyilik de yerine getirildiine gre, gen adam defineye kavuabilir. Yal dede cebinden bir anahtar kararak gence verir ve yle der: "Git, bu anahtarla kulbeye gir. Masann altn kaz ve defineye sahip ol." Gen adam denileni yapar ve yllardr zlemini ektii altn dolu sanda kavuur. Yal dede sorar: "Nihayet altnlara kavutun, imdi onlarla ne yapacaksn?" "Ne mi yapacam" der gen adam "Canmn istedii her eyi alacam. Grkemli evler, lks arabalar, gzel giysiler, daha neler neler..." Nur yzl dede, yznde tatl bir

SEVG DNYASI

17

glmseme ile "Demek byle mutlu olacan sanyorsun. Sana yardm etmeme karlk, ben de senden bir ey istiyorum. Tam bir yl sonra, yine bu kulbede bulualm, tamam m?!.." Bir yl sonra gerekten ayn kulbede buluurlar. Ve yle bir konuma geer aralarnda: - Ne oldu evlt, mutlu olabildin mi bari? - Ne gezer... Canmn her istediini aldm. Mutluluu almakta, tketmekte aradm. Byle mutlu olabileceimi sandm. Ve aldandm anladm. - Evldm, geen yla kadar ki hayatn bir dn. Durmadan iyilik yapyordun. yilikler yaparak herkesin yzn gldryordun. Senin de yzn hep glyordu. indeki huzur, sevin ve hafiflik ise, iyiliin dl olarak sana geri dnyordu. yiliin nur olarak yzne yansmt. Bana ykn anlatnca, sana iin iyzn gstermek iin byle davrandm. imdi syle bakalm, btn bu yaadklarndan ne gibi bir ders

kardn? - Sayenizde gerek hazinenin iyilik yaparak mutluluu bulmak olduunu rendim. Ayrca mutluluun almakta deil, vermekte olduuna, yaayarak inandm. Ve verdike verilecek daha ok ey olduunu grenin, gerek mutlulua eren olduunu da... DLENC VE YAZAR Bazen insan grnrde hibir ey vermeden de ok ey verebilir. unun gibi: nl Rus yazar Turgenyev, souk bir k gn evine doru yrmektedir. Yolun kenarnda oturan bir dilenci kendisinden para ister. Turgenyev ceplerini kartrr ama para bulamaz. Bunun zerine kendisine uzatlan souk elleri ellerinin arasna alarak "Kardeim" der "Sana verecek bir eyim olmad iin zgnm." Dilenci: "Verdiniz ya efendim" der ve devam eder: "Beni 'kardeim' hitabyla onurlandrdnz ve ellerimi sttnz..."

V A R L I K ve Z A M A N
Do. Dr. Halk Berkmen

SEVG DNYASI

19
geliyor. u halde tz ile ruh edeer (birbirleri yerine kullanlabilen)kavramlardr. Ontolojide kalrsak u soruya ontolojik olarak yant verebilir miyiz?: Tzn dnda, yani varlk alan dnda, tz olmayan farkl bir alan olabilir mi? Vereceimiz her yant varlk alanna ait olacaktr. nk "evet vardr" desek tz d bir alannn varlndan sz etmi oluruz ki o da varlk alanna ait olur. "Hayr, tzn dnda baka alan yoktur" desek, varlk alann onaylam oluruz. u halde varlk alannn dnda farkl bir alan yoktur ve varln kart da yoktur. Fakat mantken her kavram, kart ile birlikte bir ift halinde oluur. u halde varln kart olmas gerekmez mi? Varln kartndan sz etmek demek, onu zorunlu varlk olmaktan karp, keyfi hale getirmektir. nk tek zorunlu iken iki bir seim getirir. Bu da o ikili eyin zorunlu olmasn ortadan kaldrr. Kart kavramlar ieren ikili manta Aristo mant denir. Bir btn iki ayr paraya ayrmaya kadim Yunan felsefesinde "dikotomi" ad verilmitir. Bu ayrmda bir paraya ait olan dier paraya ait olamaz. Kavram iftleri iin de durum budur. Bu tr bir ayrm ya kart veya tamamlayc olabilir ama st ste, giriim halinde olamaz. Aristo mantnn en temel ilkesi zdelik ilkesidir. Bu ilkeye gre bir ey yalnzca kendi olabilir. Yani, A ancak A olabilir ve A'dan baka herhangi bir ey olamaz. Bylece bir btn paralara ayrldnda her para yaltk ve bamsz bir birim olur. Varlk iin durum farkldr. Varlk btnsel bir alandr ve bu alann kart yoktur. Yani, paralanamaz. Paralara blnse de bu blmler yaltk ve bamsz birimler olamaz. nk paralara yaltk ve bamsz birimler olarak bak-

arlk hakknda eskiden beri birok dnce retilmitir. Felsefenin temel konularndan biri olan "varlk" konusu hakknda konumak demek varlk bilimi yapmak demektir ki bu bilime "Ontoloji" denir. Ontoloji bilimi bizim dnsel retimimiz olmayan alanla ilgilenir. Bizim dnsel retimimizle ilgilenen bilime ise "Epistemoloji" denir. Yani ontoloji "varlk bilimi" ise epistemoloji "bilgi bilimi"dir. Ancak, hemen belirteyim ki ontoloji ve epistemoloji birbirlerinden bamsz deildirler. Birbirlerini etkilerler ve dntrrler. Yani, insan kendi dnda olan sadece alglamakla kalmaz, ayn zamanda yorumlar. Duyularla alglanan ontolojiye ait olsa da bu alglanan, her ne ise, daima bir yorumu da beraberinde getirdiinden epistemolojiye ait olur. rnein, bilim adamlar gzlemlerinde uzayda yeni bir tr yldz ortaya karsalar derhal o yldzn oluumu veya nitelikleri ile ilgili yeni modeller retmeye balarlar. Gzlenen yldz ontolojiye ait olsa da onun hakknda retilen modeller, veya yorumlar epistemolojiye aittir. Bu adan baktmzda "varlk" tek tek nesneler olarak algmzn konusu olmas bakmndan ontolojiye, onun mahiyeti ve zellikleri hakknda yaplan yorumlar ierdiinde epistemolojiye aittir. Nesnelerin kayna olan varlk alanna "Tz" diyoruz. Tz kavram insann dnce rn olduundan epistemolojik bir kavramdr. Yani, biz tz bizatihi, nesneleri algladmz gibi alglayamyoruz. Tzn varln varsayyoruz. Olmas "gerektii" sonucuna varyoruz. Yani TZ zorunlu olarak vardr. Nesneler iin asl kaynak, cevher veya tz ise insanlar iin asl kaynak, RUH'tur. Fakat ruhsal alan ile tz alan farkl iki alan deildir. Bize, insan olarak ruh kavram tz kavramndan daha yakn

20
mak demek, paralar aras ortak noktalarn bulunmadn ve giriim olmadn iddia etmek demektir. Oysaki her para dier paralara muhtatr ve var olmas dier paralar sayesinde olur. Dier paralar olmasa kendisi de var olamaz. Hayvanlar birbirleriyle ve bitkilerle beslenir. Bitkiler havadaki gazla, kla ve yerdeki minerallerle ve suyla beslenir. nsanlar hepsiyle beslenir. Demek ki fiziksel olarak doa i ie ve giriim halindedir. Evren de yledir. Dnyamz gnein etrafnda dner, gne Samanyolu gk adasnn iindedir. Bu gk adas da daha byk bir sisteme bal olarak varln srdrmektedir. Mikro dnya da ayn durumda srekli giriim halindedir. Kuantum kuram gstermitir ki mikro lemde madde denilen nesneler hem dalgadrlar hem parack. Yani iki zt zellik ayn nesnede bulabilmektedir. Bu durum Aristo mantna ters dmektedir. u halde ileri srlen kavram ile onun kart kavramnn ayn anda doru olmalarna izin vermek gerekir.Yani bir kavram hem kendi hem kart olabilmelidir. nk doada, yani ontolojik alanda giriim vardr ve kesin ayrmlar sz konusu deildir. Fakat Aristo mantnda bir kavram hem kendi hem de kart olamaz. rnein bir insan hem ksa boylu hem uzun boylu olamaz. Bir nerme hem doru hem yanl olamaz. nk bu kabul zdelik ilkesine aykrdr. Demek ki Aristo mant doaya uygun deildir ve ontolojik alan iin farkl bir manta gerek vardr. Klasik Yunan dnrleri doada gzlem ve deney yapmakla pek ilgilenmezlerdi. Onlar dncede ideal bir dnya ve ideal kavramlarla ilgilenirlerdi. Zaten, ideal sz "idea" dan trer ki

SEVG DNYASI

dnce demektir. Demek ki kadim yunan felsefi doadan kopuk idealar zerine kurulu bir felsefe ve mantktr. 16'c yzyldan itibaren gelien felsefe ise doada yaplan deney ve gzlemlerden byk apta yararlanmtr. Aristo'nun dikotomi mant doann mant ile uyumamaktadr. Doada ayrm deil, birliktelik ve btnlk vardr. Doaya uygun yeni bir mantk gerekli olduu ortaya kmaktadr. Bu manta "Hem-hem mant" diyelim. Modern fizik bilimlerine ve zellikle Kuantum kuramnda Hem-hem mantna uygun den nermeler bulunmaktadr. rnein belirsizlik ve olaslk ilkeleri hem-hem mantna uygun ilkelerdir. Hareketi yok etmek istemiyorsak nesneleri madde olarak deil dalga olarak tanmlamamz gerekir. nk dalga bir noktada younlam bir nesne olmayp yaygn bir yapya sahiptir. Her var olan nesne hareket edebiliyorsa onun dalgasal zelliinden dolaydr. Demek ki nesneler hem maddedir hem de dalga. Bu iki kavram ne karttr ne de bitiik, fakat birbirlerini tamamlaycdrlar. Yani nesnelerde bu iki zellik yan yana deil, st stedir. Biri ste ktnda dieri altta kalyor ve kayboluyor. Nesneleri ya dalga veya parack olarak alglayabiliyoruz ama her iki zellik ayn deneyde ortaya kmyor. Kuantum kuramna gre zaman srekli ve llebilen bir deiken deildir. Sadece sreksiz ve noktasal 'an' kavram mevcuttur. ki an arasndaki sreyi doldurmak ve zamann ak ynn saptamak bize dmektedir. Zaman yn bize braklm ise zamann ak yn gemiten gelecee doru olabilecei gibi, tam aksi ynde gelecekten gemie doru da olabilir. Gemiten gelecee

SEVG DNYASI

21
pepee bal vagonlardan olumutur. Fakat her vagon kendi bana bir btndr. Katar dalgay, vagon ise parac simgeler. Biz birey olarak bir vagonda bulunuruz. Ancak vagonun iini ve dn grrz. Katarn kendisini gremeyiz ama onun varln kabul ederiz. Vagonun iinde kaldmz srece vagon ontolojik, katar epistemolojik birer kavram durumundadrlar. Demek ki, kaynak olan Tz veya Ruh veya Allah kavram dnda her var olan ikilemle tanmlanabilir. Sadece Tz/Ruh/Allah teklikle tanmlanr. Bu teklie "ehadiyet" denir. Ehad, blnemez tek olandr. Vahit ise ayrml tekliktir. Yani, nesneler bu dnyada tek olarak bulunabilirler. Her insan tektir ve kendinin bire-bir kopyas yoktur. Bu bakmdan her insan vahittir ama ehad deildir. Ayan- Sabiteler de vahittirler. Her biri kendi bana bir tmeldir ama birden fazla olduklarndan ehad olamazlar. Ancak, onlarn ikili yaps da vardr. Bu yap st ste binmi bir yapdr. nk bir yzleri Allah'a dier yzleri insan dnktr. Bir yzleri belirgin olduunda dier yzleri grnmez olur. nsanlara dnk yzleri birtakm tmelleri belirlediinde Allah'a ait tmeller yok olur. Peki nedir bu tmeller? Bu tmellere "kategorya" denir. Yani her nesnenin olmazsa olmaz zellikleri durumundadrlar. Tz ise bir kategorya deildir nk iki yne dnk yz yoktur. Dokuz adet tmelden (kategoriden) sz edilir. Bunlar: 1. Nicelik, 2. Nitelik, 3. liki, 4. Mekn, 5. Zaman, 6. Durum, 7. Sahiplik, 8. Hareket ve 9. stek Bunlar zerinde dnrsek aslnda saynn daha az olduu sonucuna varabiliriz. ncelikle nicelik gerekli midir? Her var olan vahit olduundan "nicelik" insan

doru tek ynl akan zaman kavram yerine, her iki ynde akabilen tersinir zaman anlayna varmak "Hem-hem mantn" kabullenmemizi gerektirmektedir. Ontolojik olan an kavramdr. Zaman kavram ise epistemolojiktir, yani bizim beynimizin ve dncemizin rndr. Evrende ontolojik zaman pepee dizilen sreksiz anlardan oluur ama her an bir nceki ve bir sonraki ana dalgasal olarak baldr. Yani zaman hem sreklidir hem sreksiz. Bu durum ancak hem-hem mant ile anlalabilir. Zamann tersinmez olarak gemiten gelecee doru akmasn nasl aklayabiliriz? Bir an nce gemi gitmitir. Zaman kavram ontolojik deil epistemolojik bir kavramdr. Gemi yaamyoruz, sadece hatrlyoruz. Yani, belleimizden bir imgeyi sanki varm gibi kabul ediyoruz. u andaki durumla biraz nceki durumu yan yana getirdiimizde zamann gemiten gelecee doru akt sonucuna varyoruz. Yan yana getirmek dikotomi yapmaktr. Yani, Aristo mant ile dnmektir. Oysaki hem-hem mantna gre yan yana getirmek yerine st ste getirmemiz gerekir. Hem-hem mant gemii ret etmez. Hem gemiin hem de u andaki durumun eit derecede nemli olduunu kabul eder. u an varsa u ann gerei yaplrken gemile balarn koparlmamas gerekir. te, kltr ancak bu ekilde geliir. Gemile balar koparldnda kltr zayflar ve ker. u an hem gemiten hem de gelecekten etkilenir. Her ikisinden etkilenir nk zaman dalgasnn bir ucu gemie dier ucu gelecee baldr. u an ise dalgay oluturan birok paracktan bir tanesidir. Bu durumu gz nne getirmek iin bir tren katarn dnn. Katar

22
rndr. Bir fabrikada ayn nesneden binlerce ayn nesne retebiliriz. Ama, doa byle davranmyor. Her var olan biraz farkl var oluyor. Ayn aatan toplanan elmalar birbirlerinin tpatp eiti deildir. Sadece birbirlerine benzerler. u halde "nicelik" bir tmel deildir. Ama pratik olarak bizim dncemizle retilebilir. Matematik saylar da insan retimidirler. Onlar da epistemolojik kavramlardr. Bir de hareket ve zaman kavramlarna bakalm. zaman ve hareket birbirlerinden bamsz tmeller deildir. Biri olmadan dieri var olamaz. Klasik fizikte onlar ayr kabul edilseler de Kuantum fiziinde ayr deildirler. nk Kuantum kuramna gre zaman sadece statik anlardan ibarettir. u halde ya hareket veya zaman kategorisini kabullenmek yeterlidir. Her var olan nesne bir miktar "istek" sahibidir. Bu duruma "czi irade" denir. Yani, parann istei veya iradesi olmaldr. Ehadiyetin iradesi ise kendi varln srdrmekten ibaret olup bu istee "klli irade" denir. Demek ki, var olanlarn var olu nedeni btnsel varln varln srdrmektir. Onun iin her var olan varlk alannda bir sre vardr ve bir sre sonra ehadiyet alanna geri dner. Ama tmyle yok olu yoktur. Sadece enerji younluunda deiiklik ve dnm vardr. Madde olarak youn enerji eklinden daha ince ruhsal enerjiye dnr. Ama o ruhsal enerji varln srdrmek iin yeniden yerel younluklar oluturarak madde denen yaplarn oluumunu salar. Bu dng srekli ve ayn zamanda kesiklidir. Yani bitmez ama her var olan bir dier var olandan farkldr. Bu bakmdan varlk hem sreklidir hem sreksiz. elikiye dmeden anlayabilmek iin Hem-hem

SEVG DNYASI

mantn kullanmak gerekir. kili mantk iinde kalanlar bu konularda elikiye derler. kili dndklerinden varlk varsa yokluk da olmaldr sonucuna ularlar. yilik varsa ktlk de olmaldr derler. Hem-hem mantna gre her davran hem iyidir hem kt. Birine gre iyi olan bir dierine gre kt olabilir. rnein bankalarn kiilere bor vermesi hem iyidir hem kt. yidir nk bu sayede insanlar eksiklerini tamamlarlar. Ktdr nk insanlar daha ok harcamaya ve daha ok istek iinde bulunmaya iterler. Eer istekler klli iradenin (varln) var olmas ynnde ise mesele yok. Ama kiilerin bencil isteklerini tatmin ynnde ise varln varln srdrmesine hizmet etmeyeceinden sorun oluturur. Fakat, Hem-hem mant iinde isek kiiler de btnsel varln paras olduklarndan, kendilerine dnk kiisel istekler de bir bakma btne yarar. Yerel olarak bakarsak ayrml deerler oluur. Tmel olarak bakarsak bu deerler yok olur. Ne demek yok olur? Tmellerin insani yzleri kayb olur, yerine Tanrsal yzleri belirir, demek. Yani kategoryalar kaybolur, Esma-i Hsnalar belirir. Bunlar da Tanr'nn gzel isimleri olduundan her olayda Tanr istei olduu anlalr. te, bu yzdendir ki "Allah'n istei olur" denmektedir. Bu istek de insan istei gibi olsa da tm insanlar kapsar. nk her bir insan o tmel enerjiden olumu kk bir paradr. Tmel enerji bu paralar arasnda ayrm yapmaz. nk hepsi kendine ait, eit derecede nemlidir. Varln tek istei ayrmsz olarak varln srdrmektir. Bunun iin farkllk gibi grnen ayrmlara yerel olarak izin verir. Temelde herhangi bir ayrm sz konusu deildir.

Resim: Herbert Dicksee

Hayvanlarla Konumak - 2
Derleyen: Zuhal Voigt Geen saymzda bir hayvan terapisti ve iletiimcisi olan Amerikal Penelope Smith'den sz etmitik. Smith bizimle yaayan evcil hayvanlarn, kendilerine sylediklerimizi veya onlarla ilgili dndklerimizi, doutan sahip olduklar telepati yeteneklerini biz insanlar gibi yitirmemi olduklarndan, anladklarn sylyor. Hangi hayvan sahibi bu konuya rnek olacak eitli hikayeler biriktirmemitir? rnein kediniz, kendisini doktora gtrmeyi planladnz gnde, bu niyetinizi ona aka sylemediiniz halde, muayene saati yaklatnda ortadan kaybolur. Her yeri arar ve bulamazsnz veya yle bir yere kamtr ki, onu oradan vaktinde kartarak, veterinere gtrebilmenize imkn kalmaz. Ya da oto yolculuundan nefret eden kediniz, siz niyetinizi kendisine hi belli etmediinizi sanrken, yola klaca gnn sabahndan itibaren srra kadem basar. Siz de, yola klacan nereden anladn anlamak iin kafa patlatrsnz.

24
Smith hayvanlarn pek ok eyi anladklarn ama birok kere de, kendisine verilen emirlere uymamak iin, anlamam grnmeyi bile yelediklerini sylyor. Bu da aslnda insanlarn onlara kar olan tutumundan kaynaklanyor. nsanlar onlar aptal, hibir eyi anlamaz saydklarnda, hayvanlar da bu rol stlenmeyi tercih ediyorlar. Smith bu konuyla ilgili elenceli bir ansn anlatyor: "Bir yatl okulu ziyaretimde karlatm rlanda cinsi bir kurt kpeini hatrlarm. ok uyank bir zihne sahip olduunu hemen anlamtm. Ama oradaki insanlar bu kpei ok aptal ve ok yeteneksiz buluyorlard. Ortalkta ar ve tembel ekilde dolatndan, defalarca yasakladklar halde, kaln hallarn veya yumuak koltuklarn zerinde saatlerce uyuduundan ikayet ediyor, herhangi baka zeki bir kpein, bu kadar uyarlmadan sonra, neyin istenmediini oktan anlam olacan iddia ediyorlard. Oradakiler bana, onun ne kadar aptal olduunu anlatrlarken, o bana telepatik yoldan u dnceleri gnderdi: "Sakn beni ele verme, ben bylece oyun oynuyorum." Glmeye baladm, nk bu kpek evresindekilerin ne dndn gayet iyi biliyordu. Onlar yle dnrken, o kendisini elendiren eylerle megul oluyor, her eyi inceliyor ve reniyordu. Bana gnderdii dncelere ramen, oradaki insanlara bu kpein son derece zeki olduunu, etrafndaki hereyi ve kendisine sylenenleri gayet iyi anladn anlattm. nk kpein, kendi ruhsal yeteneklerinin yanl deerlendirilmesine sebep olmasn doru bulmuyordum.

SEVG DNYASI

Buna biraz kzmt, nk belki evresindeki insanlar imdi ondan daha ok ey bekleyeceklerdi. Daha sonra tekrar benimle konumaya karar verdiinde, bir zaman daha konutuk konu zerinde. nsanlarla daha fazla alveri etmenin ve hayatn daha neeli hale getirmenin gzel olacan fark etti neticede." Hayvanlarla konuanlar (bu kiilere ksaca hayvan iletiimcileri diyeceiz) , hayvanlarla konuup anlamann eitli biimlerde olduunu sylyorlar. Bu sadece dncelerin ve kavramlarn alnp verilmesi olduu gibi, insanlar aras telepatideki gibi, insanlarn konutuu dildeki kelimelerin gidip gelmesi eklinde ve birtakm resimlerin, grntlerin, tasavvurlarn hatt film eklinde akp giden sahnelerin takas edilmesi eklinde de oluyor. Bu konudaki yetenekleri gelimi olanlar, hatt bir hayvann ruhsal dnyasnda olup bitenleri, dncelerini, korkularn, sevinlerini, ksacas tm duygularn, aynen kendileri yayormuasna hissedebiliyorlar. Byle kiiler iin, hayvann gemiine gidip, geirdii travmatik olaylar renip yaamak da mmkn. Smith, evcil hayvanlarn, insanlarn dilindeki birok kelimeyi rendiklerini ve gerektiinde , telepatik konuma esnasnda bu kelimeleri kullandklarn sylyor ki, baz kelimeleri gerekten rendiklerini, telepatik konuma olmakszn da, hayvanlarn eitli emir kelimelerine itaat gstermelerinden de kolayca anlayabiliyoruz. Hayvan iletiimcilerinin, hayvanlarla ruhsal alveri ve konuma konusunda birletii ok nemli baz noktalar var. Bunlar ksaca yle zetleyebiliriz:

SEVG DNYASI

25
mad veya tamamen yanl anlad iin, iinde insanlara kar korku yaratabilir, hatt travmaya sebep olabilir. Bir telefon banda oturduunuzu ve yarm yamalak kelimelerle, sizi artacak ve emniyetsizlik verecek biimde konuan biriyle konutuunuzu veya bilgisayarda, size garip resimler gnderen ve bunlar anlamsz ya da bambaka anlamlara gelebilecek cmlelerle bezeyen biriyle chat yaptnz dnn. Telefonu veya chat'i bir an nce kapatr ve bir daha bu kiiyle karlamamay dilersiniz. Ksaca, konuya tam hakim olmadan ve hatt bu ii bilen biriyle ilk denemelerinizi yapmadan bu alana dalmak, faydadan ziyade zarar getirebilir. 5. e balarken, zihinsel alverite bulunmay dndnz hayvann rzasn ve msaadesini almak, o istemezse ve siz iinizde bir direni, bir engel hissederseniz, denemeyi kesmek. Hayvana ruhsal zor kullanmamak onu herhangi bir eye zorlamamak. Onun isteklerine ve bireysel haklarna sayg gstermek. 6. Hayvanlarla iletiim kurma isteinde olan kiinin, daha nceden kendi kendisini bu alverie hazrlamas. eitli ciddi iletiimcilerin tavsiye ettii eitli yntemlerle, meditasyon ve ruhsal altrmalar yapmak suretiyle, kendi ruhsal dnyasn artp, duyarllatrp, byle bir alverii yapabilecek duruma getirmek. Bu hem kendisiyle iletiim kuracanz hayvanlar asndan, hem de kendi ruhsal salnz asndan nemli. Bir yerden bir yere gidebilmek iin bir yol yaplr. nce o arazideki engebeler kaldrlr, zemin dz hale getirilir, sonra yaplacak yolun cinsine gre, zerinde gidip gelmeyi kolaylatracak malzemeler

1. Hayvanlar, zellikle kendisiyle ruhsal seviyede alverite bulunmak istediiniz o belli hayvan sevmek. Bu sevgiyi, kendi iinizde btn bykl ve safl ile hissetmek ve bu sevgiyi o hayvana gndermek. Sevgi, bir hayvanla ruhsal temasta bulunabilmek, ona dnce gnderebilmek veya ondan dnce, duygu, mesaj, resim veya tasavvur alabilmek iin ilk ve en nemli koul. Hayvanlarla konuma temasnn olmazsa olmaz. Bu gerek sevgiyi hissetmeyen hibir hayvan size dnce ve duygu dnyasn amaya, size itimat etmeye hazr olmuyor. (Gudrun Weerasingha) 2. Hayvan saymak. Hayvann ruhsal ve bedensel btnlne sayg duymak. Onun da aynen sizin gibi, maddi bir beden iinde kendisini ifade eden ruhsal bir varlk olduunu ve kiisel ve varlksal zerkliini kabul etmek. 3. Tamamen nyargsz hareket etmek. Yani daha nceden bir hayvan tr hakknda size retilmi olan hereyi zihninizden uzaklatrmak ve tabiri caizse, bembeyaz sayfa gibi bir zihinle o hayvana ynelmek. 4. Hayvanlarla duygu ve dnce alveriini denemeden nce, mutlaka insanlarla telepati denemeleri yapmak. Yani herhangi bir hayvan, telepati alannda nceden hibir deneyimi olmakszn, deneme tahtas gibi kullanarak, o hayvann ruhsal dnyasnda aknlk, emniyetsizlik hatt ruhsal sorunlar yaratmamak. Sizin, yarm yamalak bilgi ve becerinizle hayvann ruhsal dnyasna gnderdiiniz veya ite gerektii gibi gnderemediiniz blk prk dnce ve tasavvurlar, o hayvann ruhsal dnyasn sarsabilir, sizi tam anlaya-

26
konulur. Bir varlktan dier bir varla, maddenin dnda olan bir platformda, zihinsel veya duygusal biimde gidip gelebilmek iin de, buna benzer bir n almaya gerek vardr. Bu konuda ngrlen metodlar, tannm hayvan iletiimcilerin kitaplarndan, yaptklar seminerlerden ve verdikleri kurslardan renmek mmkndr. Ne yazk ki, bu kitaplarn ou -hatt belki de hepsiTrk diline evrilmi deil imdilik. Bu yzden, ileriki saylarmzda, bu arnma ve hazrlanma metodlarnn bazlarndan da sz edeceiz. 7. Hayvanlarla dnsel yoldan iletiim kurmak, bir salon oyunu veya vakit geirmeye yarayan bir elence deildir. Ruhsal ilgilendiren her konu gibi, ciddiyetle ve sorumlulukla ele alnmas gereken bir olgudur. alma, deneme, sabr ve sebat isteyen bir konudur. Bir tek kitap okumakla , bu ii hemen yapabileceklerini zannedenler, ok kere yanlrlar. Bunun da tesinde, yarm yamalak bilgilerle bu ie kalkanlar, sadece iletiime getikleri hayvanlarn ruhsal dnyasna zarar vermekle kalmaz, kendi psiik dengelerini de bozabilirler. Birok hayvanlar, gnmzde hala insanlar tarafndan kt muameleye, ikenceye maruz kalyor, i dnyalarnda birok kt olayn izlerini tayorlar. Yaadklar travmalar onlarda davran bozukluklarna yol ayor. Byle hayvanlarla iletiim kuranlar, bu ii yarm yamalak yaptklarnda, o hayvanlarn travmalarn kendi psiik dnyalarna yklemi oluyorlar ve bundan nasl korunacaklarn da bilmediklerinden, kendi kendilerine de zarar vermi oluyorlar. Onun iin tekrar ediyoruz, hayvanlarla iletiim konusu, dikkatle renilmesi

SEVG DNYASI

ve dikkat ve sorumlulukla tatbik edilmesi gereken, yeniden kefedilmi, doru tatbik edilirse aslnda hem hayvanlarn hem de insanlarn yararna olabilecek ve her iki trn de yaamna zenginlikler getirebilecek, ok geni kapsaml bir alandr. Ciddiyetle, sevgiyle, sevinle, sorumluluk duygusuyla yaklalmas gerekir. Hayvanlarla iletiim konusunda unutulmamas gereken eylerden biri de, her hayvan cinsinin ayr bir beden iinde mrn srdrmekte olduu ve her hayvan cinsinin iinde olduu bedenin fiziksel artlarna sk skya tabi olduudur. Bu demektir ki, rnein bir kediden veya bir kpekten veya bir papaandan aldnz bir tepkiyi, baka bir hayvandan, diyelim bir yunus balndan, bir attan veya bir aydan bekleyemezsiniz. Her varlk, iinde yaad bedenin kendisine salad imkanlar dahilinde kendisini ifade edebilir. Aynen biz insanlarda olduu gibi. Ama bu ayn zamanda, ayn tr iindeki hayvanlarn tepki ve ifadelerinin de ayn olmas anlamna gelmez. Yani, rnein bir kedinin tepkisi bir papaannkinden farkl olduu gibi, kendisinden baka milyonlarca kediden de farkl olabilir. Bu da onun kiisel zellii, tamamen kendine has bir birey olmasnn getirdii bir sonutur. Yine Penelope Smith'e gre, ayn tr iinde olan hayvanlardan bazlar,bedenlerinden gelen drtlere ve genetik miraslarna tamamen baldrlar. Bunlar rnein, tamamen kedi veya tamamen kpektirler. Bazlar ise, doadan gelen temel unsurlar, kendi kiisel tarzlaryla birletirirler. Bu gibileri, beden drtlerine hakim olmaya ve kendilerini o andaki yaam koullarna uydurmaya yetenekli

SEVG DNYASI

27
yoldan dnce ve duygu alveriinde bulunabileceklerine inanmyorlar. Hatt bunu yapabilenlerin olduunu kabul etseler ve telepatik al veri kendilerine mantkl gelse bile, kendilerine de byle bir yetenek bulunduuna ihtimal vermiyorlar. Byle kiiler, ayet hayvanlarla iletiim konusunu ilgin bulur ve denemeye kalkrlarsa, baka engellerden nce kendi ilerindeki engelle karlayorlar: Kendi yeteneklerine inanamamak. Bu durumda, zihinlerinde beliren her dnceden phe ediyorlar ve hayvanlarla iletiim, daha balamadan bitmi oluyor. Bu yzden Penelope Smith, bu konuya ciddiyetle ilgi duyanlara, kendi yeteneklerine gvenmelerini ve sabrla almalarn neriyor. Yani byle bir eyin olabileceine ihtimal verebilenler, bizzat kendilerinin de bunu yapabilecek yeteneklerle donatlm olduuna inanabilmeliler. nansz hibir ey olmuyor. Hayvanlarla yaayanlarn kendilerine ska sorduklar sorulardan biri de, evcilletirip evlerine aldklar hayvanlarn, acaba doadaki serbest yaamda daha mutlu olup olmayacaklardr. rnein kedinizi sokaa brakmal msnz, yoksa sadece evde mi yaamal? Bunu tayin edecek eyler tabii ki, nerede oturduunuz, sokaktaki trafiin younluu vesaire gibi eyler ncelikle. Ama acaba hayvanlar ne dnyor? Smith'in bu soruya verdii cevap, bu konunun da tamamen bireysel olduu. Doa yaamn ev yaamna tercih edenler olduu gibi, bunun tam aksine karar verenler de var. Smith'in bunu belgeleyen bir deneyimini buraya alyoruz: " Bir zaman birlikte oturduum bir arkadam, evde byk bir kafeste ispinoz kular besliyordu. Gzel

ve hazrdrlar, rnein evrelerindeki insanlarn yaamna. Bazlar da, bedenleri iinde daha ziyade saklanrlar ve kefedilmek istemezler. Btn bu zellikler, biz insanlarda da mevcuttur. Bu adan benimsenecek olan en iyi gr tarz, her hayvann geri belli bir tre ait olduu ve o trn bedensel ve ruhsal zelliklerini tad ama bu zelliklerin ayn trden her hayvanda birbirinin tam ayn olmad ve ayrca her hayvann kendine has zgn bir kiilie sahip olduudur. Bu husus, hayvanlarla iletiim konusunda, byk harflerle yazlmas gereken bir prensip, bir temel tadr ki bunu, hayvanlaryla iyi bir arkadalk ilikisi kurmu olan btn hayvan sahipleri, hi dnmeden onaylayacaklardr. Smith, hayvanlarn hemen herkesin bildii gibi, ilk planda beden hareketleriyle ama ayrca dorudan dncelerle, tasavvur yoluyla ve zihinsel resimlerle bizlerle konutuklarn sylyor. Karn ackan kediniz, nce miyavlayarak ve ardndan bo yemek kabnn bulunduu yere gelip giderek ve bo kabn banda yreinize ileyen baklarla oturarak, ne istediini size gzelce anlatr. Ama size gnderdii zihinsel mesaj veya sorduunuz bir sorunun cevabn alabilmeniz iin, her eyden nce onu dinlemeyi bilmeniz gerekir. Onu dinleyebilmek de, nce kendi zihninizi bu alverie hazrlamakla balar. Penelope Smith, telepatik alveri yeteneinin her insanda bulunduunu ama kullanlmadndan, krelmi olduunu sylyor. Telepatik yetenekleri kaln bir unutkanlk mantosunun altnda uyumakta olan insanlar, byle bir eyi yapabileceklerine, yani her hangi bir canl varlkla telepatik

28
havalarda bu kafesi, iindeki kular temiz hava alsn ve gneten istifade etsin diye darya karyordu. Gnlerden birinde, kafesteki suyu deitirirken, ispinozlardan biri kafesin ak kapsndan darya utu. Bahedeki aalarn dallarnda mutlu tlerle umaya ve sadece ara sra verdiimiz yemleri almak iin yanmza konmaya balad. Geri gelip gelmeyeceini sordum ama hayatndan ok memnundu. Biz de tekrar dnp ailesine katlacandan midimizi kestik. Ama zgr olarak geirdii ve ara sra kafesin nne konup ailesine ve arkadalarna serenat yapt bir ka gnden sonra, yava yava yeni hayat ona can skc gelmeye balamt. Birka gn sonra arkadam, hava olduka serin olduundan kafesi darya karmamt. Bizim kaak her zamanki ziyareti iin geldi ve kafesi darda gremeyince, benden onu darya karmamz istedi. Ben kendisine kararl bir ekilde: "Hayr" dedim ve ayet kular grmek istiyorsa, kendisinin ieri girmesi gerektiini ilave ettim. Bunun zerine, camndan kafesi grebildii sokak kapsnn nne geldi. Kapnn camna vurmaya balad. Biz de sokak kapsn ve kafesin kapsn atk. Bizim birey sylememize gerek kalmadan kk kaak doruca kafese utu ve ieriye girdi. Anlalan kararn vermiti." Penelope Smith bu kk kuun aksine

SEVG DNYASI

bir karar veren ve doa iinde yaamay tercih eden hayvanlarla da karlatn sylyor.ki sene kadar evinde yaayan Marla adl kaplumbaasnn, bir gn bahe itinin altndan bir geit kazp tamamen zgr yaamay setiini anlatyor. Marla iki ay kadar ortalktan kaybolup, zgr yaamn tadn kardktan sonra, tekrar dnyor. Ama anlalan zgrl de tamamen unutamayp, bir zaman sonra tekrar gitmek istiyor. Smith onu zleyeceini ve bana kt eyler geleceini dnerek nce gitmesine izin vermiyor ama Marla kararndan dnmyor. Neticede Smith hayvannn irade ve seimine sayg duyarak onu brakyor. Gittikten sonra da onunla zihinsel iletiimini srdren Smith, kaplumbaasnn doada mutlu bir yaam srdn bu iletiim sayesinde rendiinden, onun mutlu olmasyla kendisi de huzur buluyor. Hayvan dostlarmzn gerek dnce ve duygularn, onlar neyin mutlu ettiini renebilmek, sorunlar olduunda bunun gerek sebeplerini kefedebilmek ve birlikteki yaammz, her iki tarafn da iyiliini salayacak biimde ekillendirebilmek. te hayvanlarla zihinsel iletiim kurmann asl gayesi ve anlam budur ve bu olmaldr. Gelecek saylarda bu konuda imdiye kadar edinilmi bilgi ve deneyimlerden sz etmeye devam edeceiz. Kaynaklar: Gesprche mit Tieren/ Penelope Smith Tierkommunikation/ Gudrun Weerasinghe

SEVG DNYASI

29

Eitim ve retim stne

Yaln Kaya

Gnmzden 26 yzyl nce yaam inli Ozan Kuan-Tzu u dizeleriyle eitimin nemini vurgular:

"Bir yl sonrasn dnyorsan, tohum ek On yl sonra ise tasarladn, aa ek Ama yzyl sonras iin, halk eitmeye gayret et Bir kez tohum ekersen bir kez rn alrsn Bir kez aa dikersen on kat rn alrsn Yz kez olur bu rn eitilirse ulus Birine balk verirsen, doyar bir kezinde Balk tutmay ret doysun her kezinde"

30
Eitim szcnn bat dillerindeki karl, Latince beslemek anlamna gelen educare'den tretilmi olan education'dur. Benzer bir szck olan educere ise bir eye yneltmek, yol gstermek, yetitirmek demektir. Eitim olgusu, insanolunun toplumsal dzene gemeden nceki gebe yaam ierisinde bile nemliydi. Bu olgu, insanolunun toplu yaama gemesiyle daha da nem kazand. Trk Dil Kurumunun Eitim Terimleri Szl'ne gre eitim: "Yeni kuaklarn, toplum yaamnda yerlerini almak iin hazrlanrken, gerekli bilgi, beceri ve anlaylar elde etmelerine, kiiliklerini gelitirmelerine yardm etkinliidir. Toplumun gen yelerinin var olan kltre; yetikin yelerince bilinli, amal ve dzenli biimde hazrlanmas srecidir." Burada dikkat edilecek nokta udur; eer kltr tanmnn iine, gelecee dnk dnler ve lkler kavramlar konulmazsa, eitim, eldekilerin yeni kuaklara aktarlmas biimine dnr ki bu durum eitimi duragan ve tutucu bir ereve iine alr. Orhan Hanerliolu'nun Felsefe Ansiklopedisi eitim bal altnda u aklamay vermekte: "Eitim, bireyi kendisine yararl klmak amacn gtt gibi herhangi bir eree yararl klmak, deer kazanm kiiyi, deer tayan toplumda etkinlikte bulundurmak amacn da gder." Grld gibi Hanerliolu'na gre eitimin bir eree ynlenmi olmas yannda, toplumsal etkinlikte bulundurmak gibi nemli bir amac var. Eitim, insan belli dnce, inan ve davran kalplarna koullandrmayan, insann kendi doasna, kiilik zelliklerine ve geliimine uygun olarak zgrce setii ortamn addr. Eitim, bu niteliklere uygun olarak yetitirdii bireyler ile toplumun, ulusun kar karya kald bunalmlar yenmesine yardm eden bir toplumsal kurumdur. Eitim konusunda yaplan incelemelerde genelde

SEVG DNYASI

geni ve dar anlamda eitim tanmlamalarnda bulunduu grlr. Geni anlamda eitimden sz edildiinde: "Doann ve toplumsal kurumlarn, insann zihin ve iradesinde yapabildikleri etkilerin tm" amalanr. Dar anlamda bir eitim tanmnda ise "Bilgi aktarmak, bu yolla insandan insana oluan etkiler" amalanr. ou kez eitim kavramyla retim-renim kavramlar kartrlr. retim, eski dilde tedrisat, szckleri bilgi vermeyi dile getirir. Trk Dil Kurumu tarafndan yaynlanan Eitim Terimleri Szl retimin tanmn yle veriyor: "Belli bir eree gre gereken eyleri retme ii, renmeyi kolaylatracak etkinlikleri dzenleme eylemi." renim, eski dilde tahsil szckleri, herhangi bir eyi yapmak iin bilgi almay dile getirir ve retim kavramndan farkl bir alm verir. Eitim Terimleri Szl'nde renim'in tanm ise yle veriliyor: "Herhangi bir sanat, i ya da meslek iin gerekli bilgi, beceri ve alkanlklarn elde edilmesi amacyla yaplan alma" Grld gibi eitim ile retim-renim kavramlar ierik asndan birbirlerinden ok farkldrlar. ie olmalar, ilevleri gereidir. Eitim gren insann, bilgi edinmekten baka yapabilecei bir ey daha vardr: Kiiliini oluturmak. Birincil olan, edeyile ama, retim deil eitimdir; retim n plna karlrsa ara amacn yerini alm demektir. Bu genel tanmlardan sonra eitimin amalarn ve nemini biraz daha aklamak gerekmekte. " Eitim neden nemlidir? Eitim yalnzca yetitirilecek ocuklar olan ana-babalarn ya da meslekleri eitimci olan kiilerin deil, tm toplumun sorunudur; nk insan toplumunun srekliliini salayan bir olgudur. Milli Eitim Kurultay salonunun duvarlarnda yazl, eitimin nemini vurgulayan u szlere kulak verelim: "Eitimdir ki bir ulusu ya zgr, bamsz, anl, yksek bir toplum olarak yaatr; ya da bir ulusu klelie, yoksullua tutsak eder." K.Atatrk

SEVG DNYASI

31
" ETMN AMALARI NELERDR? " Bireyin zgrlemesine yardm etmek, anlatm ve iletiim yeterlilii kazanmasna olanak vermek, " Bakalar ile iyi ilikiler kurmasna, ortak amalar ve kamu yararna toplumun dier yeleriyle ibirlii yapmasna, bar ierisinde yaamasna yardm etmek, " Aratrma, renme, sorun zme yeterlilii kazandrarak zgr dnme ve davran zelliklerini kazandrmak, " Bir meslek kazandrmak, emee sayg duygusu yannda kendisine, ailesine ve iinde yaad ortama kar sorumluluk duygusunu gelitirmek, " Yaratcln gelitirerek kendisini tanmasna yardm etmek. nsan topluluklarnn srekliliini salayan eitimdir. Toplumsal kltr kuaklar boyunca aktarmak, eski ve yeni deerlerin badatrlmasn salamak eitimin amacdr. Nfusu snrl olan ilkel toplumlarda insanolu bir yandan kendi varln srdrmek iin kulland aralar gelitirmeye alm, te yandan da toplumdaki ocuk, gen ve yetikinlere rgn olmasa da bir eitim verme iini stlenmitir. Eitim, toplumun yesi olan bireyi toplumun bilgi, deer ve davran ilkelerine gre biimlendirmeyi hedeflediine gre toplumda arlkl olan dnce, edeyile toplumda egemen olan snf hangi dnce yapsn benimsemise eitim de o dorultuda biimlenir, geliir. Burjuva eitim dzeninde ii-kyl ve dar gelirli memur ocuklar iin eitim yalnzca ekonomik gereksinimler iin yaplr ve belirli, dar kalplar iinde tutulmaya allr. Ynetici-egemen snf yelerinin ocuklar iinse eitimin tm olanaklar seferber edilir. Bir ok istatistik verileri bu sav dorular. rnein: Fransa'da liselere devam eden renciler arasnda varlkl snflarn ocuklarnn oran % 94 iken, kyl ocuklarnn ancak % 32'si, ii ocuklarnn ise % 45'i liselere devam edebilmektedir. Fransa'da Teknik niversite ve Yksek retmen

Deerli bir eitimcimiz, eitim ile ilgili ok gzel grler ieren bir tanm yapm. Eitim ile ilgili bir dolu tanmlar arasnda en ok beendiim bu tanm sizlerle blmek istiyorum: "Eitimin amac, kknden skp koparmadan gelitirmek, dallarn krmadan zenginletirmek, ulusal kltrlerin zenginlik ve deerlerini yadsmadan evrensel kltr deerleriyle donatmak, bireyi dnyadaki yeri konusunda bilinlendirmek, gemie neler borlu olduunu, bugnn ne olduu, gelecein nasl olaca konusunda bilinli klmak. Buyruu altna ald doa gleri zerindeki egemenliini srdrerek bu glere tutsak olmamann kendisine bal olduunu retmektir." Eitim her ada ve her toplumda saygnln korumutur, ne var ki eitime hep toplumun genel yarar asndan baklmtr. Eitim konusu gnmze gelirken en ok 1718. yzyl dnrlerince irdelenir, ek asll eitbilimci Jan Amos Comenius, ngiliz filosofu John Locke, gene bir baka dnr J. Jacques Rousseau eitimle ilgili deerli yaptlar vermiler, eitimin nemini vurgulamlardr. Btn bu eitimci dnrlerin eilimlerine ve uyarlarna karn, konuya ada lleri ilk getiren Byk Fransz Devrimi olmutur. Fransz Devrimi kamusal eitime, kendisinin de slogan olan zgrlkEitlik-Kardelik lksnn hem amac hem de arac olarak bakmtr. Fransz Devriminin toplumsal programnda kitlelere yaygn kamusal eitim dncesi ar basar. Eitim ile ilgili bu genel bilgilere ek olarak unu da syleyelim. Eitim, iinde bulunduu toplumda ve retim ilikilerinde ald yerden dolay bir styap kurumudur. retim ilikilerini, insan ve toplumu belirlemede ikincil durumdadr. Ama bu ikincil durumda olu, eitimin toplum ve insan yaamndaki nemini gzard etmeyi gerektirmez. Tam tersine eitimin gerek yerini ve nemini, tm olanaklarn grmeyi salar.

32
Okullarnda okuyan ii ocuu oran % 2'yi ancak bulmaktadr. Bu durumda baz eitimcilerin savlar geerlik kazanmakta: "Bu eitim dizgesi (burjuva eitim dizgesi) bir snfsal ayklama ve ayrcalklar dizgesidir." Azgelimi-geri kalm lkelerde kz-erkek arasndaki ayrm, kylerle kentler arasnda, blge ve snflar arasndaki eitsizlikler dehetli boyutlara ulamakta. Bu lkelerde egemen snflarn eitime bak alar yle: Eitim, dzenin devamn salamak iin belli snrlar ierisinde insan yetitiren, irdelemeyen, soru sormayan, durumuna boyun emi, belli standartlar amayan bireyleri yetitiren bir sistemin addr. Eitim bir toplumsal kurum olarak her ada ve her toplumda saygnln korumutur. Ne var ki eitime her yerde toplumun genel yarar asndan baklmtr. Toplumda nemli bir mevki salamak, kltr koruyup srdrmek, tzeye, erdeme, iyi bir yaama kavumak, din bilgisini yaymak gibi amalarla eitim her devirde kullanlmtr. Bu amalar bir anlamda toplumun ortak lks olduundan, topluma egemen olan snf ya da zmrelerin eitime kendi damgalarn vurmalar da doald. Tarih boyunca eitim frsat ve olanaklarnn kime salanaca, buna kimlerin karar verecei sorun olagelmitir. Tek elden ynetilen toplumlarda yalnzca ynetici ocuklar, ilerde ynetici olacak biimde eitilir, ynetilenlerin ise eitilmelerine gerek grlmez, stelik zararl bulunurdu. Sekin grup ynetiminde eitim, toplumun sekin saylan kesiminin ocuklar iin istenilirdi. Eitim ve retim-renim szckleri doal olarak retimin yapld yer olan okul

SEVG DNYASI

kavramn da ieriinde tar. Eitim uzmanlar, klasik anlamdaki okulun eitim ilevini yerine getirmesi konusunda dnce birlii ierisinde deildirler. rnein bir ksm sosyalist eitbilimcilere gre; klasik bilgi okulu tam bir genel kltr sahibi insan yetitirmenin, genellikle btn bilimleri renciye retmenin dnda hibir ilevsellie sahip deildir. Snf ayrcalkl biimi zmsemi olan bilgi okullarnn ancak burjuva kkenli ocuklar bilgilendirmesi doaldr. Klasik bilgi okulu, neredeyse retilen her szce kadar hereyin burjuvazinin karlar dorultusunda yaand bir kurumdur. Bu okullarda eer kyl ve ii ocuklar okutuluyorsa burjuvaziye daha iyi hizmet verebilsinler diyedir. Bununla birlikte bu okullarda okutulan bilgilerden ii ve kyllerin de yararlanma olana olmutur, bundan sonra da olacaktr. "Klasik bilgi okulu, kitaplarda kalan, ezberlenen bilgileri veren okuldur. Genleri yararsz, gereksiz, cansz klan, koca bir gen kua ayn kalptan km brokratlar ynna dntren bir dzen organdr" sav ne srlr. Bu eitbilim uzmanlarna gre gerek anlamda eitim; ezbercilikten uzak, i retebilmek, deer yaratabilmek amacyla yaplmal ve bunun iin de yzyllardr devam edegelen klasik bilgi okullar bir yana braklmaldr. Klasik bilgi okullarnn kart olan bu tr okullara genel olarak eitbilimciler i okulu adn veriyorlar... Eitim ve retim konusunda verdiimiz bu bilgilerin ardndan bir sonraki yazmzda Trk milli eitimine yn veren devrimci nder M.Kemal Atatrk'n eitim konusundaki dncelerine ksaca deineceiz.

T 1961 mezunlarndan naat Yksek Mhendisi Yaln Kaya'nn mesleiyle ilgili yaynlarnn yansra kltr ve dinlerle ilgili derin aratrmalar ve kaleme ald pek ok kitab var. "Bat'nn iki yz"(Banazlk ve Tolerans) balkl ciltlik kitab, Ky Enstitleriyle ve Hristiyanlkla ilgili kitaplar bunlardan bazlar. Yaln Kaya'nn Cumhuriyetimizin ilk 30 ylndaki byk eitim hamlelerimizle ilgili sekiz ay boyunca yaymlayacamz makaleleri hepimizin dnce ufuklarnn genilemesinde ok yarar salayacaktr...

SEVG DNYASI

33

Cemalnur Sargut ile Ak zerine Bir Sohbet

Nihal Grsoy

Her gn bir yerden gmek ne iyi. Her gn bir yere konmak ne gzel. Bulanmadan, donmadan akmak ne ho. Dnle beraber gitti cancazm, Ne kadar sz varsa dne ait, imdi yeni eyler sylemek lzm.

34
Nihal Grsoy - Cemalnur Hanm, Mevlevilii son derece iyi bilen ve yaayan biri olarak "Mevlevi Muhip'lii" nedir? "Mevlev Dervii" olmak nedir? Bu konular bizlere aklayabilir misiniz? Cemalnur Sargut - Estafurullah. yle syleyebiliriz. Muhiplik kelimesi, muhabbetten, sevgiden kaynaklanyor biliyorsunuz, o yzden "Mevlevi Muhip'lii", Mevlevilie yakn durmak, sevgi beslemek anlamnda kullanlyor, fakat henz konunun iine tam girilmemi olduunu da gsteriyor. "Dervi" olmam henz, Dervi olmak iin birtakm eitimlerden gemeniz gerekiyor. Eskiden biliyorsunuz ok daha tarikat adabyla yaplyormu bu eitim. Bu yola girdikten sonra skntlarla, dertlerle, bellarla nasl uraacaksnz, onlar nasl karlamanz ve yorumlamanz gerekiyor anlayyla yaanyormu bu sre. Herkes sknt ve dert yayor ama Dervi olduunuz zaman, o sknt ve bellarn hakikatini, i yzn gsteriyor hocanz size. Bylece hem o sre anlam kazanyor sizin iin, nk olay anlyorsunuz hem de kavrayabilmek iin daha yukardan bakyorsunuz hadiselere, bylece daha kolay atlatyorsunuz olaylar. Tam Dervi olmak iin, tam terbiyeye girmek lzm. Onu o kadar gzel anlatmlar ki "mridin nnde l gibi yatmak" diye. Burada ok byk bir yanl anlalma oluyor ou zaman. Zannediyorlar ki byle bir tutum insan ahsiyetsiz yapar. Oysa ki gerek bir Mrit, insan ahsiyetsiz yapan tm davranlardan kurtaran kiidir. nsann yalan sylemesi, kindar olmas, bakalarna stten bakmas yani kibir iinde olmas, tembel olmas... Sonra, baka birinden nefret etmesi ve buna gre davranmas, fke ve asabiyet iinde olmas ahsiyetsizliktir aslnda. Mrit ise, insan tm bu ahsiyetsiz ve hrriyetsiz davranlardan kurtaran kiidir, Mrid'in bir beklentisi yoktur. Yani, benim emrimde olsun, el ayak psn gibi beklentiler Mrid'in ii olamaz. Burada el-ayak pmenin mns Mrid'in szn dinlemek olarak alnsa dahi, gerek bir Mrid, sz dinlenmediinde tepki gsteren, kzan kii deildir. Mesel ben, Hocam'la yetiirken Hocam'n benim grmediim ve bilmediim eyleri grme ve bilme durumunda olduunu farkettim. O zaman ona itibar ediyorsunuz, geirdiiniz tecr-

CEMALNUR SARGUT KMDR?

3 Kasm 1952 stanbul doumludur. Kardei Asuman Sargut ile birlikte, Annesi Mekre Sargut hanmefendinin manevi terbiyesi ve babas mer Faruk Sargut Bey'in engin kltr ile yorulmutur. Srekli maddi ve manevi eitim alarak yetitirilmitir. Kadky Kz Koleji'nden mezun olduktan sonra mhendis olmak zere Devlet Mimarlk Mhendislik Akademisi Kimya Fakltesi'ne devam etmitir. Mezuniyetinden sonra 2 sene Gne Koleji'nde, daha sonra skdar Cumhuriyet Lisesi'nde tam 18 sene kimya retmeni olarak grev yapm, saysz renciyi kendisine verilen maddi ve manevi ilimlerle donatm, bilimin onlar nasl hakikate gtreceini anlatmtr, retmitir. ok kk yalarndan beri hem annesinden, hem de Smiha Ayverdi Hanmefendi'den ald manevi eitim ve irada ilave olarak, lise ve niversite alarnda Efltun'dan Sokrat'a, Nitche'den Shapenhauer'a, Pisagor'dan Buda'ya ok sayda doulu ve batl felsefecinin ve mutasavvfn hayatn ve felsefi retilerini incelemitir. Hocalarnn hocas Kenan Rufi Hazretleri'nin: "... onlarda da hakikat pay olduu iin bir kenara itemeyiz. te onun iindir ki biz de gemi devir tasavvuflarndan bahsetmekte bulunuyoruz..." dedii gibi. Nihayetinde fikr alma sahas olarak slm Tasavvufu'nda karar klmtr. Hayri Bilecik Bey'den, Kuran dersleri alm, Nermin Suner Pekin Hanmefendi ile de uzun yllar Mesnevi ve Kuran zerine mukayese almalar yapmtr. 25 yl akn sredir, slm Tarihinin altn sayfalar olan ve kitleleri peinden srkleyen byk slm Mutasavvflarndan Hz. Ahmed-er Rufi, Hz. Ken'an Riui ve Hz. Mevlna Celleddin Rumi bata olmak zere, Hz. bn-i Arabi, Hz. Msr Niyazi, Hz. ibli, Hz. Konevi ve Hz. Cilli hakknda inceleme ve aratrma faaliyetlerine devam etmektedir. 25 yl boyunca kh sohbetler ad altnda, kh radyolardan yapt konumalarda, kh ise Avrupa'da, Amerika'da ve lkemizde katld seminer, panel ve festivallerde anlatmtr. Bunlarn arasnda Amerika'da, Duke niversitesi'nde ve Kuzey Carolina niversitesi'nde slm konusunda verdii dersler, ayrca 2000 ylnda Kuzey Carolina'da 2001 ylnda New York'ta ve 2002 ylnda yine Kuzey Carolina'da dzenlenen Mevlna festivallerine konumac olarak katlmas ve katld televizyon programlar saylabilir. zellikle Avrupa'da yapt konumalar, Cemalnur Sargut Hanmefendi'nin btn dinleri ve inanlar kucaklayan evrensel arsn 21. yzylda da yineler niteliktedir. Almanya'nn Frankfurt ehrinde Frau Liebe (Kutsal Kadn) Kilisesi'nde 2002 ylnn Mays Ay'nda yapt "Hz. Yusuf" konulu, ayn yln Kasm Ay'nda yapt "Hz. Meryem" konulu konferanslar dinleyenlere bunca yldr zledikleri birliin atmosferinde derin bir nefes aldrmtr. Frankfurt'ta verdii "slm'da Tasavvuf" konulu konferansnda bu birliin cezbedici ars ayakta alklanmtr. Kendisi ayrca Frankfurt niversitesi lhiyat Blm doktora talebelerine "Tasavvuf'ta Hz. Adem" konulu bir ders vermitir. Cemalnur Sargut Hanmefendi halen Trk Kadnlar Kltr Dernei stanbul ubesi Bakandr. lkemizde eitli radyo ve televizyon programlarna halen katlmakta olup paneller ve seminerler dzenlemeye devam etmektedir.

SEVG DNYASI

35
Mesnevi de byle bir kitaptr. Mesnevi'yi uygulamak lzm, yaamak lzm. Mevlna, kendisi de sylemitir, "Mesnevi, avam iidir" diye ekleyerek de, i mny ok iyi grebilenlerin okumas gereken kitap olduunu iaret etmitir. Divan- Kebir'i ok iyi bilmek lzm, ok iyi anlamak, zerinde tefekkr etmek lzm. Mevlna, ems'in ilk gidiinden sonra yazmaya balamtr ve ok zel bir kitaptr. Onda ems'i de bulursunuz, Zerkubiyi'de bulursunuz, Mevlna'nn hakikatini de bulursunuz. Tabii yine de sylyorum okuyana bal btn bunlar. nemli olan neticede Ahlak- Muhammediye'yi kazanmak olmal. Aksi takdirde okuduklarmz srtmzda yk olur Allah korusun. Bir retmen nezaretinde, bir yol gsterici nezaretinde, hayata geirerek, yaantmzda uygulayarak renmek ve okumak ok yararl olur. Kuran' Kerim de, Mesnevi de kendilerine mahsus enerjileri olan kitaplardr. Bir sre sonra sizinle konumaya baladklarn, size cevap verdiklerini grrsnz. Tabii bunun olabilmesi iin kitapla tam btnlemeniz gerekir. Bu her eyde byledir, otomobil kullanrken de eer onunla tam btnleirseniz, arabaya hakim olursunuz. ekinir, korkarsanz iyi kullanamazsnz. Neyle btnleirseniz, onunla bir olursunuz, ikiliin kalktn grrsnz. Nihal Grsoy - Bugnn globalleen dnyasnda yayoruz hepimiz ve bunun neticesinde srekli deimekte olan formlara uyum salamak, maddi ve manevi konularda yeniliklere ak olmak durumundayz. Hem kendi z deerlerimize sahip kp, hem de yeniliklere ak olarak dengeyi nasl salayacaz? Bunun iin ne gibi nerileriniz var? Cemalnur Sargut - Kenan Rufai, Tasavvufta bunun iin yle iki reete veriyor bizlere. Birincisi, diyor ki: "nsann tip gzl vardr. lki yakn gren gzlktr ki, sadece dnyay gren insanlar takar." Mevlna, bu insanlarn a grdn syler. "kincisi, uza gren gzlktr ki; bunu da sadece dier lemle megul olanlar takar." Baz iine kapank derviler, meczuplar byledirler, sanki bu dnya'da yaamyorlardr. Ya hayal lemindedirler ya da dnyadan habersiz bir biimde teki dnya'ya ynelik yayorlardr. "Gerek mutasavvf ise; bu iki gzl ayn

beler size bunu gsteriyor. O zaman ona biat ediyorsunuz ama bu biat onun ahsna deil, eer yle olursa putperest olursunuz zaten, Allah korusun. Onun rettii ilme iman ediyorsunuz. Sizin nnde l gibi olduunuz, onun rettii ilim, dolaysyla Allah'n nnde l gibi oluyorsunuz. Bir adamn veya bir kadnn nnde deil. Bu bilinle yaanan tecrbelerle siz tekml ediyorsunuz. Muhib'de "keke olsam" var, makam yok o yzden. Nihal Grsoy - Hz. Mevlna'nn yaamn ve eserlerini aratrmak, renmek isteyenlere nasl bir yol izlemelerini neriyorsunuz? Cemalnur Sargut - Bence, acizane grm udur ki; Mesnevi, Kuran' Kerim'i en gzel anlatan kitaptr. Kuran'da da biliyorsunuz eitli hikyelerle hakikatlerin bize retilmesi vardr. Mesel Yusuf Sresi'nden bahsedelim, beni en ok etkileyen surelerden biridir. Anlam zerinde dnp, aratrdnzda; Yusuf'un "Gnl" anlamna, Yakub'un "Ruh" anlamna geldiini ve Yusuf'un beni, bana anlattn gryoruz. Yani anlamnn iinde daha derin anlamlar da ierir. te Mevlna'nn da bu tip hikyelerle bizi, bize anlattn grrz. En gzeli erhli (aklamal) Mesnevi okumaktr. Mevlna, Mesnevisi hakknda "herkes, beni kendi idrkince anlar" demitir. Tabii ki erhli Mesnevilerin de ok eitli olduunu gryoruz. Kenan Rufi'nin erhli Mesnevi'si dnyann en iyi drt erhinden biridir. Mesnevi'de ska sz geen kavramlarn aklamalar vardr erhlerde. Mesel, Padiahruh'tur. Cariye-nefis'tir gibi hadiselerin i mnlarn aklar ve byle bakmay retir. Nihl Hanmcm; belki de sizin bize yapacanz en byk ltuf anlalmas ve anlatlmas gereken en nemli husus udur ki: Mevlevilik, Rufailik, Kadirilik v.b. bunlar birer felsefe deildir. Bunlar birer yaam biimidir. Kitaplar okuyup anlatmak onlarn iindeki bilgileri yaamadktan sonra hibir anlam ifade etmez. yle bir rnek vereyim bunun iin. Eskiden Hz. Muhammed zamannda, Sahabe oturur, bir yeti ezberler ve bu yeti yaantsnda aynen uygulamaya geirmeden ikincisini ezberlemezmi. O nedenle, alt-yedi yet bileni parmakla gsterirlermi, "ne mbarek adam" diye, "ne mkemmel insan" diye.

36
anda takan kiiye denir" diyerek, bu dnyann ileriyle, ilmiyle urarken, Allah'la olan irtibatn muhafaza eden kiileri kasteder. O zaman, ahlknz, temel deerlerinizi, inanlarnz koruyorsunuz zaten ama yeniliklere de ak oluyorsunuz. Bu gzl taktnz da, artk muameleniz karnzdaki insanla deil, Allah'la oluyor. Negatif bir sz ya da olayla karlatnz zaman buradan benim alacam, reneceim bir ey var m diye dnyorsunuz. Bana bununla ne gibi bir mesaj iletildi diye anlamaya alyorsunuz. Bu insan son derece pozitif yapan, rahatlatan ve tm hastalklardan da koruyan bir metotdur aslnda ve modernlii de kabul ettiren bir zihniyettir. nk sizi srekli olarak yeniler bu davran biimi. kinci reete ise ok nemli bir metodu ierir. Her devirde birletiren yol, Allah'a giden yoldur. Ayran, uzak tutan, kavgaya gtren, blen yol ise Allah'tan uzaklatran yoldur. lim, birletiriyorsa doru bir ilimdir. Ayryorsa, orada bir hata var demektir. Bu ly koyduunuz zaman doruyu, yanltan ayrmak ok kolaylar. Tercihlerimize yn vermek ok kolaylar. Birletiren, kucaklayan insanlarn peinden gitmek lzm. Kurallar, kalplar ykmann yolu da buradan geiyor. Nihal Grsoy - Teekkr ediyorum aklamalarnz iin. Birletiren, kucaklayan insanlarn en gzel rneklerinden biri olan Hz. Mevlna'y daha yakndan tanmak ve anlamak iin sanyorum ems-i Tebrizi'den ncesini ve sonrasn renmek gerekiyor. Bize ksaca ems'den nceki ve sonraki Mevlna'dan sz edebilir misiniz? Cemalnur Sargut - "ems" kelimesi "Gne" anlamna gelir ve Tasavvuf'ta Allah'n mns olarak yorumlanr. Hz. ems'in ismi tesadfi deildir. Son derece zel bir programdr. Mevlna Hazretleri, ems gelinceye kadar, edinilecek her trl bilgiye sahip olmu, son derecede bilgili ayrca manevi bir ahsiyetti. Babas Bahaeddin Veled, eyh makamnda bir Allah bilgisine ve Allah akna sahipti. Hocas Burhaneddin Trmz on yl kadar bir sreyle Mevlna ile yakndan megul olmu ve yetimesinde ok byk emei olan bir zat'tr. Ayrca baz alimlerin, mesel Feridettin Attar'n, Hz. Hakim Sen'nin kitaplarnn da ok byk

SEVG DNYASI

etkisi var. Bunlarn yannda ahsi tecrbeleri var. Hristiyanlarla uzun sre maaralarda kapandn biliyoruz. Musevilik adabn ok aratrdn biliyoruz. Bu nedenlerle birgn cotuunda u szleri sarfetmitir Hristiyan ve Musevilere: "sa'y tanmak istiyorsanz, gelin beni grn! Musa'y m renmek istiyorsunuz? Gelin bana sorun!" Bu mnlara da hakim, hakim-i mutlak olduunu anlatan ifadelerdir bunlar. (ems'den sonra) Bu dnyada ak tam mnsyla yaamadan ve renmeden Allah' sevmek mmkn deildir. yle olsayd Allah, o lemden bu leme indirmezdi bizleri. nk orada zaten birlik iindeyiz. Burada oluumuzun en nemli sebeplerinden birini mutasavvflar; sevilen ve sevilenin olumas olarak gsteriyorlar. Aslnda, ems, Mevlna'ya grd tecellinin Allah'a ait olduunu retti. Mevlna, ems'de bunu grd. ems diye bir adam grmedi. Onun hakikatinde Peygamber'i grd. Onun hakikatinde Allah' grd. te o zaman sevmeyi rendi. Kiiyi deil, kiinin mnsn, kiinin hakikatini yani kiide Allah' sevmeyi rendi. nsan, kiide yani hocasnda, mridinde Allah' grp onu sevmeyi renince, o zaman yaratlm her eyi bu sevgiden dolay hrmetle ve saygyla seviyor. Bunu yaadm iin de sylyorum ayn zamanda. ems'den sonra Selahaddin Zerkubi ve Hsamettin elebi'nin Mevlna'ya tesir etmesinin sebebi de ayn mnnn onlarda da gzkmesi ile alkaldr. Onun iin de buyurmutur ki: "Gne battysa ne oldu, ay kar; ay batarsa da ne olur? Yldz var ya." Burada, o k, Allah'a ait tecelli her kimin bedeninden gzkrse, ben ona yaknm diyor. Nitekim olu Sultan Veled'de de bunu gryor. Tpk Hz. Muhammed'in kz Fatma'da grd gibi. Sultan Veled'de ayn hakikati gryor ve ona "srrmn srr" diyor. Onun iin Mevlna Hazretlerini tanmann yolu, ems'i de ok iyi tanmaktan geer. Bunlar yle silsilelerdir ki ancak btnyle incelenirse anlalabilirler. ok mtevaz olmasna ramen cotuu anlarda "Ben devrin Ahmed'iyim" yani Peygamberim diyor. "Ben Cuma mescidi deilim, insanlk mescidiyim" diyor. Kbe'yim diyor ak ak. Bu tam bir tecelli hali. Bunun olabilmesi iin herkesi ve her eyi sonsuz sevebilmesi lzm.

SEVG DNYASI

37
na, enerji gibi ortaya kna da Cell diyoruz. Bu zellik ems'de vard. Mevlna'y yok etti ve yeniden varetti. te byle baklnca Mevlna, Allah'la irtibatl olarak btn bildiklerini ems'de grd ve yaad diyebiliyoruz. Mevlna daha nce grmyordu, ems'de grd ve yaad. Daha nce biliyordu sadece. Onun iin retmensiz Allah'a varmak mmkn deildir. Her eyi bilebilirsiniz, her noktada en stn yere varm olabilirsiniz ama retmen olmad zaman yokolamazsnz. Yokolamaynca gremezsiniz, gremeyince bilgi olarak kalr. Acaba anlatabiliyor muyum sylemek istediklerimi? Dolaysyla Hz. ems'in mnsnda muazzam bir Cell var. O gstermek zere gelmi, bildirmek zere o vazifeyle gelmi. Biliyorsunuz Allah'n eitli tecellileri var, ite bu tarz bir tecelli sarsar, yakar, ykar, yokeder, yeniden vareder. Bu genellikle Mrid-i Kmil'de ki tecellidir. Mesel Abdlkadir Geylni bir bakyla, nazaryla yokedermi karsndaki insan. Yani ilmi nazarla karsndaki gnln iine aksettirirmi. Bylesine bir tecelli var Hz. ems'de ve bunu bakasna gsterme hakk da yok. Allah yasaklam, sadece Mevlna'ya gsterecek bu mny ve bu uurda da ban verecek, o vaziveyle gelmi. ems'de ylesine deli-dolu bir oluum var ki bunun anlalabilmesi de ok zor. nk o andaki tecelliye gre konuuyor. O andaki tecelli de yokolmak lzm ki, o tecelliyi hissedip ne demek istediini tam olarak anlayabilmek iin. Nesiller boyunca da pek anlalamam Mevlna ve ems ilikisi bu nedenle. nsanlar ancak kendi bildikleri kalplar iine oturtarak kavramaya almlar. O da onlarn hakkdr tabii. Makalat adl eseri de, kendisinin yazd bir eser deil, nk oturup kitap yazacak bir Sultan deil. O andaki tecelliye gre yapt konumalardan huzurda bulunanlarn kaleme alm olduu ekliyle toparlanm bir eser. Nihal Grsoy - Btn bunlara ramen ems gidiyor. Bundan sonra Mevlana'nn byk zlemi ve yan giriyor devreye. Neden gitti ems sizce? Cemalnur Sargut - Asl neden plann byle oluu idi. Hz. Mevlna ems'de Allah' grd. ems orada kalsayd varlk olarak, Hz. Mevlna, ems'de grdn Allah zannedecekti. ems aradan ekilince Mevlna grd hakikatin

nsann bu iddialarda bulunabilmesi iin kendinde hibir eyin kalmamas lzm. ems, Mevlna'y bu seviyeye getiriyor ite. Yok olmu, varolmu ve tam Allah'n tecellisi olmu. Sonraki dnemlerinde ise artk bu seviyeye gelmi bir insann kendisini anlayabilenlerle paylamasdr. Selahattin Zerkubi, Hsamettin elebi bu kaplar am, biliyorsunuz Hsamettin elebi bunu bir de kaleme dkerek Mesnevi'yi ortaya karmtr. Mesnevi bu paylamn rndr. Burada ok zel bir nokta vardr beni can evimden vuran, Allah bunu btn mrit torunlarna nasip etsin inallah. Sultan Veled ok byk bir Sultan biliyorsunuz, babas ona "srrmn srr" diyor. yle olduu halde, babas vefat eder etmez hemen Hsamettin elebi'ye giderek "vazife sizindir efendim" diyor. Kendisi olu olmasna ramen. O zaman, babadan oula yryordu bu silsile. Mny onda grerek, idrak ederek, yapt byk vazifeye, hizmete hrmet ederek Hsamettin elebi lnceye kadar onun huzurunda, onun emrinde rencilik yapmtr. Bu, Sultan Veled'in bykln gsteren ok nemli bir harekettir. Sonra da biliyorsunuz kendisi baa geti ve btn Sema lemlerinin, Mevlevilik Tarikat'nn kurucusu oldu. Nihal Grsoy - Hz. ems'den de biraz sz edebilir miyiz burada? Mevlna'y nasl bu kadar etkiledi varlyla? CS- Hz. ems ok byk bir sultan'd. ems ve Mevlna'nn zellikleri birbirinin zdddr. Bu nedenle de Mevlna Hazretleri'ne ok tesir etmitir. Hazreti ems'de Cell var, Mevlna'da ise Ceml. Ceml ve Cell bir arada olmadka Keml olmaz. nsan- Kmil, kmil insan olabilmek iin bu iki zelliin birarada olmas gerekir. Ceml ehli bir insann, cell ehli bir mritten o madde ve mny almas lzm. Nihal Grsoy - Bu kavramlar okuyucularmz iin biraz aklayabilir misiniz? Cemalnur Sargut - Ceml kelimesi, Allah'n sonsuz gzellii anlamna gelir. Yoklukta ve hilikte tezahr eden bir gzelliktir. Bu Mevlna'nn zellii idi. Mevlna yoktu zaten, ems'in karsnda yok oldu. Yani kendisini tamamen ona at ve hocasndan almas gereken her eyi aksettirdi, o yokluun zerine. te yoklukta gzelliin tecellisine biz Ceml diyoruz. Bu gzelliin zuhur, balang, kaynak noktas-

38
kendindeki hakikat olduunu anlad ve kendi mnsn hissetti, grd. Bunu ems gitmeden de yapabilirdi elbette ama ems, Allah'a sz vermiti gitmek iin, bavermek iin. Hz. Mevlna, ems'den sonra Mak oldu. Yani herkes onda grmeye balad. Sevilen haline geldi. Tpk Hz. Muhammed'in Mira'dan evvel ak, Mira'tan sonra Mak oluu gibi. Hz. ems'in bu hakikati yayma izni yoktu, Hz. Mevlna'nn ise bu hakikati yayma izni vard. yle diyordu: "Hepimiz ayn mumuz ama ben mecburen biraz ykselmek zorundaym, etraf daha yukardan aydnlatmam emredildi." ems ile Mevlna ilikisinde hangisinin mrit, hangisinin mrit olduu bu adan baklrsa biraz karyor. nk mrit durumunda Hz. Mevlna gibi bir ahsiyet var. Byle de deil iliki, bana sorarsanz Mevlna ile ems diye iki kii de yoktu. Onlar bir hakikatin iki yzydler. Biri Ceml, dieri Cell. Ya da yle syleyeyim bir fen'ci olarak ayn enerjinin iki farkl grnts olarak dnlebilir. Biri kinetik enerji, dieri potansiyel enerji. ems'in enerjisi kinetik, Mevlna'nn enerjisi potansiyel enerjidir. Sonrasnda Mevlna kinetik enerji durumuna gemi ve tm insanlk potansiyel enerji olarak onun enerjisini yklenmitir. Nihal Grsoy - Sevgi nedir? lhi Ak nedir? size gre. Okuyucularmz iin ksaca sz edebilir misiniz bu kavramlardan? Cemalnur Sargut - Karnzdaki insanda Allah'n tecellisini grdnz zaman duyduunuz hisse "AK" denir. Bu kiiye kar deil, Allah'a duyulan aktr. Tecelliye duyulan hisse ak denir. O tecelliyi tad iin kiiye duyulan hisse de sevgi denir. nsanlar birbirlerine ak olduklar zaman da aslnda bir mnya ak olurlar. te o mnnn peinden gidersek hemen, abucak vazgeemeyiz akmzdan ve o devam edip gider. Ama sadece karmzdaki kiinin bir zelliine ak olup, dier zelliklerini tanynca ondan vazgeersek o zaten ak deildir, kendimizi sevmektir. O halde demek ki mn ak oluyor, madde ak olmuyor. Mevlna ak ems'in mnsnda Allah' bularak yaad. Vcudunda deil. Ancak hakiki retmeni bulmu olanlar bunu anlayabilirler. Vcudunu sevmi olsayd onun ad ak olmayacakt. Mevlna da Mevlna olmayacakt. Onun

SEVG DNYASI

iin bugn kim kimin vcuduna hayransa veya ondaki ilme, bilgiye hayransa, ondaki hakikate hayran deilse onun adna ak denmez. Cezbe olabilir, ihtiras olabilir yahut kendisine dnk olan sevgi olabilir. Mevlna'y, Mevlna yapan; ems'in hakikatinde Allah'n mnsn grmektir. Grmese idi Mevlna olamazd. Tabii bunu yaamayan insana da bunu anlatmak ok zor. Nihal Grsoy - "Gne battysa ne oldu? Ay kar. Ay batarsa da ne olur? Yldz var ya" ifadesinde bu tecellinin farkl grnlerinden mi sz ediyor Hz. Mevlna? Cemalnur Sargut - Tam tecelli olarak ems'i grm, tecelliden akseden mn olarak Zerkubi'yi grm. Yldz olarak da Selhattin'i grm, gece karanlkta kaldnzda hangi yldza bakarsanz size yolu buldurur anlamnda. Aslnda kendi mnsnn farkl mnda tecellisini grm. Allah'n hakikatini Mak'ta, Ak'ta, A Anlatan Veli'de grm. Kendisi de Mesnevi'de bunu anlatr zaten, Cem- Cem Makam'dr. Yaratlm da grmek, nebide grmek ve Allah'ta grmek. Bu mny ayn anda tamak ancak Evliya'nn iidir. Herkeste Allah' grmek, bu mnyla halka hizmet etmek anlamna gelir. Artk Mak olmu demektir. Nihal Grsoy - ems'in lmyle ilgili olarak gerek Mevlna'y sevip onu ems'le paylamaktan kskanan, Mevlna'dan mahrum kaldklarn dnen Konya ahalisinden baz kimselerin, gerekse; ayn hissiyat paylaan olu Alaaddin'in bir komplo dzenledikleri yazlr ve anlatlr. stelik Mevlna'nn evltlk olarak evinde yetitirdii kz Kimya Hatun'u, ems'le evlendirmesini Alaaddin hazmedememitir. nk iten ie kendisi de Kimya Hatun'u sevmektedir. Bu nedenlerle ems ldrlmtr eklindeki yorumlar hakknda sizin dncelerinizi renebilir miyiz? Cemalnur Sargut - Ben, bu konuda ok dedikodu yapldn dnyorum. Bir kskanlk olduu muhakkak. Kskanlk, insana ok zarar veren bir duygu. Benim grm Alaaddin elebi, Kimya Hatun'dan daha ok babasn kskand ems'den. Babasnn, sevgisini, akn ems'le paylamasn kskand. Mevlna Hazretleri'ne ok ar gelmitir ems'in kskanlmas. Nihal Grsoy - Hatt, olu ldnde cenaze

SEVG DNYASI

39
lik, herkes yapamaz. Beden, bize ait deil; herkese ait demekle, Peygamber'in Allah akn yaatyorlar. Halbuki pek ok aile paylaamaz, sahip kar, itimat etmez. nallah bunu yazarsnz, bunu yazmanz ok isterim, ok nemli nk ok yanl yapan aileler var. Onlara da rnek tekil etmesi asndan. Nihal Grsoy - Mevlna'nn, "nce nebatattandm, sonra bitki oldum, sonra hayvan, daha sonra insan. Ta ki melek oluncaya kadar" diye balayan szleri var biliyorsunuz. Buradan yola karak Mevlna ve Reenkarnasyon hakkndaki dncelerinizi renebilir miyiz? Cemalnur Sargut - Benim grm, burada ruhun dnyaya gelmeden nce geirdii safhalardan sz ediyor. Daha sonra insan olarak dnyaya geliyor ruh. Siz, Refet Bey ekolnden geldiiniz iin reenkarnasyon dncesine inanyorsunuz sanyorum. Nihal Grsoy - Evet. Ben, Mevlna'nn da burada reenkarnasyonu kastettiini dnyorum aka. Cemalnur Sargut - Reenkarnasyon, bizim her an yaadmz bir ey. Allah indinde zaman ve mekn dncesi yoktur. Allah'n gznde, nce ve sonra yoktur zaten. Tekml her an olan bir ey, bir durumdan dierine geiyoruz srekli. Ben bu dnceyi reddediyorum veya kabul ediyorum diye kesin izgiler her zaman, her eyde abestir. Ben byle bakyorum acizane. Bu olmaz!.. Bu var!.. Bu yok!.. Byle bir ey olamaz. Bu sizin nasl anladnza, idrak ettiinize bal. Ama benim emin olduum bir ey varsa, ben her an lyorum ve yeniden douyorum. Hay ve Hu meselesi. Hay, nefes almzdr. Allah, her nefes almzda bize kendi nefesinden fler ve bu nefes btn vcudumuza dalr. Eer biz bu sreyi Allah'la doldurabilirsek, ona ynelik olarak geirebilirsek bu nefes Hu'ya dnr. Hay'dan gelir, Hu'ya gider aslnda bu demek ama bizler maalesef Hay'dan alp, Haybe'ye gnderiyoruz nefeslerimizi. nk oumuz o an nefretle, kzgnlkla, kinle geiriyoruz. Benim inancm budur. Bir daha dnyaya dnlp dnlmediini bilmiyorum akas, merak da etmedim. Fakat lmden sonra teki lemde yaamn devam ettiini biliyoruz. Nihal Grsoy - ok teekkr ediyorum deerli grlerinize bu yl ilk defa bir "ems

namazn kendisinin deil bir bakasnn kldrd yazlr. Cemalnur Sargut - Benim ok iyi bildiim bir ey varsa ne olduu tam belli deil. Zaten manevi adan da dorusu budur. Ehli Beyt olduu iin aleyhinde konumak da ok doru gelmiyor bana. Sonradan olunu affettiini biliyoruz. "Senin gibiler olmasa..." diye olunu kastederek syledii szler var. Amerikal bir dostumuz Profesr Lewis bu konunun uzman ve ok byk aratrmalar var konuya ilikin, fakat sonu yok. u muhakkak ki, ems'in yokolmas gerekiyordu. ster kaybolsun, ister lsn ne ekilde olursa olsun. Vakit gelmiti. Mevlna'nn hakikati artk kendisinin grmesi gerekiyordu. Bence, buradaki en nemli ahsiyetlerden biri de Kimya Hatun, maalesef ok yanl yorumlar var hakknda. Hz. Muhammed, nasl Hz. Fatma'y grdnde ayaa kalkyorsa, Peygamber Efendimiz'in nasl Hz. Fatma'ya itibar varsa Mslman kadnlarn ak olduu iin, Mevlna'nn da Kimya Hatun'a o ekilde itibar vardr. ylesine gzel bir manevi insand. O, manevi hakikatini ems'de buldu. ems'de bulduu iindir ki, ok ak oldu kocasna. Ona tam sahip olamamann akyla hastaland ve ld bence. nk Allah sevgilileri tam ele geirilmezler, onlar herkesin akdrlar ve kendileri Allah'a aktrlar. Mutlaka ok sevmitir Kimya Hatun'u ems, onda da O'nun tecellisini grmtr ama Allah'a aktr fazlasyla. Kimya Hatun, Mevlna ve ems'in birbirlerindeki hakikate, akna da ok fazla ahit oluyor, belki de bu kadar ahit olmamas gerekiyordu, nemli olan kendisinin de ok deerli bir ahsiyet oluudur. Sultan Veled de yleydi. Hakikati grm, bilmi, yaam ok byk bir Sultan'd. Zerkubi'nin kzyla evlendi biliyorsunuz, o birlikte de bir muazzam beraberlik var. Buralardan balayarak kk salyor Mevlevilik zaten. Ondan sonra elebiler geliyorlar. Bir ou ok mbarek. Ben, hayatmda ok mrit ailesi tandm ama hl Mevlna ailesi kadar Mevlna'ya lyk bir aile grmedim. ok seviyorum Selahattin ve Esin elebi'yi. O kadar aan, paylatran, hizmet edene hizmetilik eden bir aile ki, kendilerini hep geri planda tutarak sadece hizmet ediyorlar. Bu ok mhim bir zel-

40
Sempozyumu" yaplyor Aralk Ay'nda. Bu haberi almak hepimizi ok mutlu etti. Bu konudaki almalarnz hakknda bizleri bilgilendirebilir misiniz? Cemalnur Sargut - lk defa dzenlendii dorudur. 2009 Aralk Ay'nda 2 gn stanbul'da, 1 gn Konya'da olmak zere dzenlenecek. Belediye ile ortak yapacamz bir faaliyet. Bu arada bir eletiriye de cevap vermek istiyorum. ems'i gndeme getirmek ikilik yapmaktr dediler. Benim grme gre, Mevlna'nn yaamn bu kadar derinden etkilemi bir insan, anlamak-anlatmak daha yakndan tanmak iin gereklidir. Ayrca Sultan Veled'i de daha yakndan tanmak gerekir, Mevlna'y daha iyi anlatabilmek iin. Onun eitli grnmlerini tanmak onu anlamann en iyi yollarndan biridir. Hz. ems, zaten hakikatidir Mevlna'nn. Hibir fark yoktur ondan. Daha sonra ise Mevlna'nn zerine etki eden retmenleri bir bir tanmak gerekir. Mesel Feridettin Attar, Trkiye'de ok iyi tannmyor. Halbuki Mevlna zerinde ok byk etkileri var. Bir de Ahmet Gazali var tabii. mam- Gazali'nin kardeidir. Ak ehli bir sultandr, Mevlna'y ok etkilemitir. Okuduka ok tesir yaratan, etki eden bir kitab vardr. Mevlna'nn kendisini anlamann ve anlatmann en gzel yolu, onun retmenini anlatmaktr. Mevlna Hazretleri yaasayd bu yolu tercih ederdi diye dnyorum ben, o bakmdan da bunu bir boyun borcu bir vazife gibi dnyorum. unu da gizli sakl deil, ak ak syleyeyim ki bugne kadar byle bir eyin yaplmamasn izin verilmemi olmasna da balyorum ben. ems'in aka tantlmasna imdi izin ktn dnyorum. ok yalvardm, dua ettim, ems'in kendisinden de izin istedim bu konuda. Sadece Trkiye'de deil, Mart'ta Azerbaycan'da yaplacak bu sempozyum. Kasm'da Almanya'da sonra Hollanda'da yaplacak. Dolaysyla her yerden talep var. ems Sempozyumu'na. nallah ran'a ve Tebriz'e de gitmek nasip olur. ems'in hakikati, kiilii, retileri, nasl bir mrit olduu, nasl eittii gelecek gndeme. "Makalat" gelecek. ok gizli kalm bir kitap pek almad. Gelecek olan profesrlerden biri Makalat' tercme eden profesr. eitli dinler-

SEVG DNYASI

den azlardan, grlerden yararlanlacak zengin bir bak asyla anlatlacak ems. eitli lkelerden 14 profesr katlacak, konusunda uzman olmu kimseler bunlar. Bylelikle onu daha iyi anlatabileceimizi umuyoruz. Bizim de acizane almalarmz olacak tabii ki tam tarihini ve yerini basndan duyuracaz ama ne zaman isterseniz bizi arayp renebilirsiniz belli olduunda. Nihal Grsoy - almalarnzda kolaylklar diliyorum, sizi yrekten kutluyorum byle bir almaya nclk ettiiniz iin. Sizin sohbetlerinizden, konuma ve almalarnzdan derlenmi kitaplarnz var, isterseniz ksaca bunlardan da sz edelim okuyucularmza bu gzel sohbetten sonra mutlaka alp, okumak isteyenler olacaktr diye dnyorum. Cemalnur Sargut - Evet, birka nemli almam var bu konuda ncelikle onu syleyeyim. "Ey nsan" Nefes Yaynlar'ndan kmtr. Nefes Yaynlar bize aittir. Bu benim derlediim bir "Yasin-i erif erhidir" 100 ksur kitaptan btn kmil insanlarn "Yasin-i erif'le" ilgili yorumlarn bulduk. Ben onlar birletirdim. Akademik bir almadr, on yl akn bir sreyi ald. imdi "Bakara Sresi" iin ayn almay yapyoruz. On ayeti yz sayfalk bir kitap oldu. nsanlarn dnce ve idrklerini amak, gelecek nesillere de k tutmak gayesiyle yapyoruz bu almalar. Bir balang kitabdr yolu aacaktr diye dnyorum. "Dinle" yine Nefes Yaynclktan radyo konumalarmn bir ksmndan oluan bir kitap. "Kenan Ruf ile Aka Yolculuk" ise benim ilk kardm kitap. ok sevgili dostum Sayn Sadk Yalnsuanlar'n benimle yapt sohbetlerden derledii bir kitap. Sufi Yaynlar'ndan kt. Hocam Kenan Ruf'yi, hocamla olan ilikimi, annemi anlattm kitaptr. Nihal Grsoy - Cemalnur Hanm size ok teekkr ediyorum. ok gzel bir sohbet oldu ama daha size sormak istediimiz pek ok soru var daarcmzda. nallah tekrar bir araya gelip onlar da konuur, sizin engin bilgi ve tecrbelerinizden, gzel gnlnzden akanlar paylarz okuyucularmzla beraber. Cemalnur Sargut - nallah. Ben de ok teekkr ediyorum. Sizi tandma ok memnun oldum. Sevgili okuyucularnza selm ve hrmetlerimi iletiyorum.

SEVG DNYASI

41

OCUKLARIN GEM YAAMLARI

Carol Bowman'n, "Children's Past Lives" Kitabndan eviren: Nelda Bayraktar

Beikten Masallar ve Nicolann Duygusal Boalm

Geen ay, yazarmz Carol Bowman, gemi hayatnda zindana hapsedilmi olan olu Chase'e bir regresyon denemesi yapm, Chase ise soygunculuk yapt iin, sululuk duyduunu, byle bir su ileyerek hayatn israf etmi olduunu, bu acy ve sululuk duygusunu midesinin iinde hissettiini, bundan dolay uyuyamadn sylemi ve zindandaki lm ann hatrlamt. Chase lm ve yukarya doru ykselmeye balamt. Kendini kesinlikle daha iyi hissetmiti. Carol Bowman oluna : "Peki, bu olayn Ninja gecesiyle ne gibi bir alkas var?"diye bir soru ynelttiinde ise Chase Ninja partisinde aslnda ok elendiini ama vakit hayli ge olduunda uyuyamamaktan dolay korktuunu ve midesindeki bulantlarn ite o zaman baladn sylemiti. Ninja partisi Chase'e gre biraz karanlk ve alkn olmad tarzda bir parti olmutu. Bu ise oray zindanla zdeletirmesine neden olmutu. Carol Bowman bu regresyon denemesinin ardndan gittii bir kitapda Peter ve Mary Harrison adndaki iki ngiliz yazar tarafndan yazlan "Zamann Unuttuu ocuklar" isimli bir kitapla karlam ve ok etkilenmiti. Kitapta ok ufak yalardaki ocuklarn hatrladklar gemi yaam anlarndan arpc biimde sz ediliyordu. Harrison'lar, reenkarnasyonla ilgili farkl bir kant sunuyorlard. Onlar ocuklarn anlarnn anne ve babalarnn reenkarnasyonla ilgili inanlarn (nk bu ocuklarn anne ve babalar Hristiyan kltryle yetitirilmi ve reenkarnasyona kesinlikle inanmyorlard) nasl deitirdiini gstererek kant sunuyorlard. nk gemi yaam anlar onlarn kklemi eski inanlarn ve dolaysyla yaamlarn da deitiriyordu. Harrisonlarn kitabnda bahsi geen aileler len kiileri daha iyi tandklar iin, ocuklarn gemi yaamlaryla ilgili anlarn anlatrken davranlarn ve szlerini daha iyi bir ekilde kyaslayabiliyorlard. Hatta bazen ailenin bile unuttuu baz detaylar ylesine gzel biimde anlatyorlard ki, herkesi akna eviriyorlard. Bu ay konumuza "Beikten Masallar ve Nicola'nn Duygusal Boalm" balyla devam ediyoruz.

42
Desmond yerde oyuncaklaryla oynarken birdenbire u szler dkld azndan: "Anne, ben sana gelmeden nce Ruth halaya geldim ama orada fazla durmadm". Annesi duyduklarndan dolay akna dnmt nk Desmond 3.5 yandayd. Grmcesi olan Ruth on yl nce l bir ocuk dnyaya getirmiti. Ancak aile, Ruth zerinde travmatik etki brakm olan bu olayn zerini rterek bir daha konuulmamasn salamlard. Desmond'un bu nedenle bu olaydan haberdar olmas mmkn deildi. Desmond halas Ruht'un karnndayken neler hissettiini ve yaadn ak bir ekilde hatrlyordu. rnein iinde bulunduu ortam olduka lkt ve ieride lastik bir top gibi hareket edebiliyordu. Mutluydu, rahatt ve ok slakt. Srekli kendi etrafnda dnp duruyordu. Her yer karanlkt ama korkutucu deildi. Zaman zaman uykusu geliyor ve uyuyordu. Desmond geri kalan u cmleyle zetliyordu: "Derken bir gn uykuya daldm ve uyandmda artk Ruth hala ile birlikte deildim". Daha sonraki aylarda Desmond anlaryla ilgili daha fazla bilgi vermeye balad. Annesi ve babas yava yava onun halasnn on yl nce domasn bekledii bebei olduunu anladlar. Ancak Desmond'un annesi grmcesine bu olaydan hi bahis etmedi. nk Ruth bu olaydan sonra bir daha ocuk sahibi olamamt ve Desmond'un hikayesini anlattnda onu gerekten sahiplenebilirdi. akn durumda olan Desmond'un babas unlar syledi: "Bize gelmeden nce halas Ruth'a gittiini sylemesi gerekten inanlmazd. ocuumuzun bize gelmeden nce byle bir hayat yaam olmasna artk pheyle bakmyorum" Harrison'larn kitabnda bahis edilen ocuklarn yars nasl ldklerini hatrlayabilmiler ve lmlerini en ufak bir znt ya da korku duymakszn anlatmlard. Kk Mandy ise gemi hayatnda yine ayn aileye kalp hastas bir bebek olarak domu ve hemen lmt. Mandy, lrken herkesin onun iin ok aladn ve bundan dolay znt duyduunu sylyordu. Ancak Mandy lmnn hemen ardndan ayn aileye yeniden gelmiti. ki yanda olan Richard ise anne ve

SEVG DNYASI

babasn yeniden domu dedesi olduuna ikna etmeyi baarmt. Ailesine lmden hi korkmamalar gerektiini syleyerek unlar eklemiti: "Ben lmekten hi korkmuyorum nk bunu defalarca yaadm ve bana hi bir ey olmad" Harrison'larn kitaplarnda inceledikleri ocuklar arasnda travmatik ve iddetli lmler yaam olanlar da vard. Ancak byle olmasna ramen ok az bu tarz lmlerle ilgili olumsuz duygular yaamlard. Sadece bazlarnn imdiki hayatlarnda fobileri olumutu. Bu durum, Dr. Stevenson'un: "Travmatik lmlerin temelinde baka trl aklanamayan fobiler bulunur" eklinde zetledii gzlemini dorular niteliktedir. Bu ocuklar arasnda bulunan Dominic de travmatik lm neticesinde sonraki hayatnda fobi gelitirmi olanlardan biriydi. Annesi ya da anneannesi onu ykamak zere banyoya gtrdklerine histerik biimde alamaya balyordu. Sonunda bir gn ilk kelimelerini konumaya baladnda anneannesine: "Teknedeki adamn byk bir ba vard.

SEVG DNYASI

43
Nicola'nn Yaad Duygu Boalm Bu hikayeler arasnda beni en fazla etkileyeni Harrison'larn da byk vaka diye bahis ettikleri Nicola adndaki ocukla ilgiliydi. Nicola yaad duygu boalmndan sonra iyileme belirtileri gstermiti. Nicola ikinci doum gnnde anne ve babasnn kendisine aldklar minik oyuncak kpei grnce ok heyecanlanm ve annesine bu kpein Muff' hatrlattn sylemiti. Muff, Nicola'nn nceki hayatndaki kpeinin adyd. Bunu bilmeyen annesi, Nicola'nn hayal kurduuna hkmetmi ve daha sonra da bu olay unutmutu. Ancak takip eden gnlerde Nicola oyuncak kpeiyle konumaya ve ona gemi gnlerinde yaadklarn anlatmaya balamt. Bunlar duyan annesi bunun normal bir durum olmadn hemen anlamt. Bir gn Nicola annesine, Mrs. Benson'un onun annesi ve Muff'n da kpei olduu gemi hayatn bir erkek ocuk olarak yaadn ve bu hayatnda da erkek ocuk olarak domu olmay arzuladn syledi. Nicola gemi hayatnda gri tal bir evde yaadn, bu evin tren yoluna yakn olduunu,

Her yer kan olmutu. Her yer kanla dolmutu" dedi. Dominic bu olaydan sonra suya dm ve boularak can vermiti. Annesi Dominic o yana kadar hi tekneye veya bota bindirmemiti ve ayrca ocuun baklarla cinayet ilenebileceine dair bir nosyonu da bulunmuyordu. Dominic hayatnda daha nce kanl bir yaralama olayna da ahit olmamt. Dolaysyla bu tesadfi bir olay deildi. Dominic kalasndaki bir izle ve suda boulma korkusuyla birlikte dnyaya gelmiti. Peki Dominic'in bu korkusu, olay tm gerekliiyle hatrladktan sonra gemi miydi? Harrison'lar bu konuda en ufak bir ipucu bile vermiyorlard kitaplarnda. Kitaptaki bu ak nokta beni ldrtmt. Yazarlar bu tarz olaylarn belgelerini bir araya getirerek elbet ki iyi bir i karmlard ancak bundan tesine geememilerdi. Dominic'in bu fobisinden kurtulup kurtulmad benim iin ok nemliydi. "Keke bu ocuklarn anne ve babalaryla konuan ben olsaydm" dedim kendime.

44
annesinin uzun etekler giydiini, bu giysilerin imdi oyunca olan bebekte de bulunduu, yaad kasabann adnn Haworth olduunu, kpeiyle birlikte neeli oyunlar oynadklarn, ancak annesinin onu tren yolunun yaknnda oynamamas iin daima uyardn ama bir gn yine burada oynarken bir trenin hzla gelip onu yere drdn, insanlarn onu bir hastaneye gtrdklerini ve orada uykuya daldn, yeniden domadan nce de yukarda Tanr'y grdn, kendisinin aslnda gerekten lmediini ve imdi bu aileye yeniden gnderildiini anlatt. Nicola'nn anlatt bu detaylar grmezden gelinmeyecek kadar oktular. Kk Nicola'nn hikayesi ylesine inandrcyd ki annesi onu Haworth kasabasna gtrd. Buras evlerinden ok uzakta olmayan bir kasaba olmasna ramen daha nce hi ziyaret etmemilerdi. Oraya varr varmaz Nicola kasabann dna kan bir yolu daha nceden biliyormuasna hzla ilerlemeye balad. Annesini daha nceden tarif ettii evin tam nne getirdi. Ev onun tariflerine tpatp uyuyordu. Hatta arkasndan geen tren yolu ve evredeki tarlalar bile aynyd. Nicola'nn annesi o mahallede bulunan kiliseye giderek kaytlar incelemeye karar verdi. Eski nfus kaytlarna baktnda kalbi deli gibi arpmaya balad nk Benson ailesinin ismi orada yazlyd. Bu ailenin 1875 ylnda domu olan bir oullar vard. Ancak alt yl sonraki nfus kaytlarnda Benson ailesinin nfusunda biri dieri de alt yanda olan iki tane kz ocuu grnyordu. Demek ki Benson'larn oullar be veya alt yanda iken lmt. Nicola'nn spontan anlarla ilgili bu arpc vakas ayrntlaryla birlikte annesi tarafndan bire bir dorulanmt ama hikaye burada bitmemiti. Haworth kasabasndan dndkten ksa bir sre sonra Nicola ailesiyle birlikte bir akam Televizyondaki bir filmi seyrederken ekranda hzla ilerleyen bir tren belirdiinde Nicola histerik biimde alamaya ve kendini yerden yere atmaya balad. Bir sre sonra alamaktan zorlukla nefes almaya balad.

SEVG DNYASI

Annesi panikleyerek ona doru kotuunda Nicola: "Tren, tren" diyerek alamasna devam etti. Televizyonu kapattktan bir sre sonra Nicola kendine geldi ve bir daha da asla trenlerden korkmad. Eski hayatndan unutmad tek ey ise kpei Muff oldu. Gelecek AY: "Anne ve Babalar Bulmacann Geri Kalan Paralarn Tamamlyorlar" balyla konumuza devam edeceiz.

SEVG DNYASI

45

Eski Gn Inn Son Saatleri

Yazar: Thom Hartman eviren: Arn nan

Atalarmzn Kmr Deposu Sona Ermi Olsayd...

Kmrn eski bitki kalntlarndan olutuu aka belli iken baz bilim adamlar petroln kayna hakknda farkl grler ileri srmektedirler. Bu konudaki geleneksel gr petroln de kaynann bitkisel (denizlerin dibinde bulunan) olduudur. Ancak Cornell niversitesi Astronomi Profesrlerinden olan Thomas Gold'un ortaya att farkl gre gre petrol, yzeyin sekiz ila 100 kilometre altndaki derinliklerde yaayan yksek sya dayankl bakteriler tarafndan oluturulmutur. Gold'un teorisini artc derecede destekleyen bir kant ise Doal Gaz'da bulunan Helyum'dur. Bu gre gre petrol eski gne deposu deildir. Ancak bu gr elinizdeki kitabn savunduu ana teze ters dmemektedir nk Gold'un ne srd hipoteze gre gnmzn kullanlabilir petrol de milyonlarca yl sren bir srete bakteriler tarafndan oluturulmutur. Mevcut kaynaklar bir kez tkendiklerinde bunlar yenilemek iin milyonlarca yl gemesi gerekecektir.

46
Yeryz yaklak 400 milyon yl nce bilim adamlarnn Karbon Dnemi dedikleri bir adan geti. Bu dnemde atmosferde, karbon dioksit formunda muazzam miktarlarda karbon bulunuyordu. Karbon Dioksit bir sera gaz olup, Gnein ssn tutar ve geri salnmasna izin vermez. 70 milyon yl sren ve gnmzden 340 ila 410 milyon yl ncesine tekabl eden Karbon Dnemi srasnda yeryznn atmosferinde ylesine ok miktarlarda karbon dioksit vard ki, gezegenin s derecesi gnmznkinden de daha yksekti. Yeryznn %25'i karalardan, %75'i ise okyanuslardan olumutur ve o dnemde gezegenimizin zerinde bulunan kara paralar jeologlarn "Pangaea" diye tanmladklar tek bir dev ktadan olumaktayd. Pangaea, kularn ve memelilerin ve hatta dinozorlarn gelmesinden ok nce vard ve oradaki tek yaam formunu balklar, bitkiler, bcekler ve kk srngenler oluturuyordu. Havadaki yksek karbondioksit miktar hem gne nn enerjisini s olarak hapsediyor hem de ham madde olarak kullanabilmeleri ve istedikleri gibi geliebilmeleri iin bitkilere bol miktarda karbon temin ediyordu. Pangaea'nn zeri boylar yzlerce feet'i bulan kesif bir bitki tabakasyla kaplanmt. ryen ve len bitkilerin kalntlar da baz yerlerde yzlerce feet derinlie ulamt. Bylece canl ve l bitkilerin yeryznde oluturduklar tabakalar gitgide kalnlamaya baladlar ve bu 70 milyon yldan fazla bir sre boyunca devam etti. Bitkiler bydke ve yayldka, yapraklarn, gvdelerini ve kklerini

SEVG DNYASI

oluturabilmek iin kullanmalar gereken karbonu giderek daha fazla hapsetmeye baladlar. Dolaysyla, kaln bitki tabakasnda kullanlmak zere tutulan karbon, atmosferdeki karbon dioksit seviyesinin azalmasna yol at. Bu arada yeryznn drtte n kaplayan okyanuslar da tek hcreli yosunlardan ve dier mikroskobik bitkilerden oluan dev miktarlardaki bitkilere ev sahiplii yapmaktayd. Bunlar da okyanuslarn yzeyindeki enerjiyi hapsediyorlard. Okyanus bitkileri de atmosferde bulunan karbondioksiti kendi hcrelerinde kullanabilmek iin karbona dntryor, ryp ldkten sonra da okyanus tabanlarnda birikmeye balyorlard. Yaklak 300 milyon yl nce, byk bir felaket meydana geldi ve gezegenimizi sarsan be tane tarihi yok olutan birisini gerekletirdi. Hi kimse bunun neden olduunu tam olarak bilememekte ancak bunun bir kuyruklu yldz veya bir astreoid arpmas neticesinde meydana gelmi olabilecei varsaymnda bulunmaktadrlar. Ancak bilinen bir ey var ki bu, meydana gelen dev patlamann bir tektonik hareket yaratarak Pangaea ktasn ve iklimini geri dnlemez biimde deitirerek yeniden dzenlemi olduudur. Bu hareket srasnda yeryznn kabuu bir ok yerde alm, volkanlar pskrm ve oluan yeni ktalar okyanuslarn iinde hareket etmeye balamlardr. Bir zamanlar Pangaea'ya ait olan kara paralar birbirleriyle arparak milyonlarca hektarlk yeryznn baz blmlerinin dalarla kaplanmasna neden olmulardr. Kaln bitki tabakas ise, 70 milyon yllk bir deere sahip olan depolanm gne enerjisiyle (iindeki karbonla birlikte)

SEVG DNYASI

47
lanm oldular. Kmrn yaygn bir ekilde kullanmndan nce atalarmz kuzey iklimlerinin souk klarnda hayatta kalabilmek iin ihtiya duyduklar yakaca ormanlardan salamak zorundaydlar. Ormanlar mevcut gne nn enerjisini hapsediyorlard ve uzun ve karanlk k gnlerinde bir minede veya evi stacak bir sobada yanan odunlarla birlikte hapsettikleri bu gne n salveriyorlard. Ancak, kmrn kullanm insanlarn mevcut gne na olan bamllklarn azaltt. nsanlar bu kez ormanlar keserek bunlar tarm yapabilecekleri arazilere dntrmeye baladlar. Giderek daha fazla tarm arazisi elde ettikleri iin de daha fazla gda retmeye baladlar ve 1000 ylnda be yz milyon olan dnya nfusu bylece 1800 ylnda bir milyara erimi oldu. te bu, insan tarihinin kritik bir ann temsil etmektedir nk atalarmz bu noktadan itibaren geimlerini gezegenimizin gne deposundan kazanmaya baladlar. Sonunda bu yle bir noktaya geldi ki, atalarmz gezegenimize her gn den gne miktarndan daha fazlasn gda, s ve dier maddelere dnm biimde tketmeye baladlar. Nfus, yeryznn kaynaklarnn tesinde artt. Halbuki insanlar enerji ve gda kayna olarak sadece kendi yrelerine den mevcut gne n kullanabilselerdi bu olmayacakt. Yani atalarmzn kmr deposu sona ermi olsayd kendilerine tarm arazileri yaratmam olacaklard (ktl gze alarak) bylece de snmak iin yeni ormanlar yaratacaklar veya yeterince gdaya sahip olacaklar ancak k mevsi-

yerin altna kmtr. Bu arada jeologlarn Laurasia ve Gonwana adn verdikleri iki ana kta olumu ve 50 milyon yl sonra ortaya dinozorlarn kmasyla birlikte greceli bir denge dnemi yeryzne hakim olmutur. Triassic ve Jurassic diye tabir edilen dnemler ise, gnmzden 205 milyon yl nce son bulmu ve bilim adamlarnn ou tarafndan kabul edilmi bir gre gre baka bir meteorun veya asteroitin gezenimize arpmasyla birlikte dinozorlarn ortadan kalkmasna neden olan baka byk bir yol oluu tetiklemitir. Gezegenimiz baka bir jeolojik deiim dnemine girmi, Laurasia ve Gonwana ad verilen ktalar bu kez daha kk paralara ayrlm ve ortaya imdiki ktalar (Asya, Kuzey Amerika, Gney Amerika, Avrupa, Avustralya, Afrika ve Antarktika) kmtr. Ktalar biiminde yaratlan dalar birbirlerine doru srklenmiler ve imdi milyonlarca yl yanda olan ve yeryznn yzlerce feet derinliklerinde bulunan bitki tabakalarnn bazlar byk basnlara maruz kalacaklar derinliklere itilmilerdir. Eski Gn In Kullanmak Yaklak 900 yl nce, Avrupa ve Asya'da yaayan insanlar yeryz tabakalarnn altnda bulunan kmr kefederek, yakmaya balamlardr. inde 300 milyon yllk depolanm gn bulunan kmr, eski bitki tabakasnn yeryzne en yakn olan ksmnda bulunuyordu. Kmr yakan insanlar hayatlarnda ilk kez, gemite depolanm gne nn enerjisini kul-

48
minde lmne donacaklard. Bu durumda Kuzey klimlerinde yaamak yerine hep beraber Ekvator blgesine akn edeceklerdi. Ancak gerek udur ki, insanlar yaktn her zaman ellerinin altnda bulunmasndan dolay, tarih boyunca her zaman Ekvatordan uzak yaama eilimi gstermilerdir. Ayn eilimi bugn de grmekteyiz nk yaktn insann her zaman elinin altnda bulunabilmesi nfusu buna baml klmakta ancak tam tersi bir durumda ise insanlarn strap ekecekleri her ekliyle belli olmaktadr. Atalarmzn kmr bitmi olsayd, Doa bunun aresini bularak nfusu kstlayacakt. Bunun yerine atalarmz gne na ait baka bir banka hesab yani baka bir kaynak kefettiler. Bu, milyonlarca yl evvel okyanus tabanlarna km olan bitki kalntlar yani yeryznn altna hapsolmu ve tabakalar arasna skarak imdi adna petrol dediimiz forma dnm olan baka bir yaktt. Depolanm gne nn baka bir kayna olan petrol, yaygn biimde ilk kez 1850 ylnda Romanya'da kullanlmaya balanmtr. Bundan sonra 1859 ylnda A.B.D'nin Pennsylvania eyaletinde petrol yataklarnn bulunmasyla birlikte bu yakt gerek bir n kazanmtr. O zamanlarda dnyann nfusu bir milyarn biraz zerindeydi ve insan rk ise tarm arazilerine den mevcut gne nlarndan, hayvanlarnn yemlerinden ve Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'dan karlan kmrn yaklmasyla elde ettikleri eski gne depolarndan yararlanyorlard.

SEVG DNYASI

Bol petrol rezervlerinin kefi, eski gne nn gerek deposunun kaplarn amt insanoluna. Depolanm olan bu eski gne n snma ve enerji kayna olarak kullanmaya balayan atalarmz, iftlik hayvanlar yerine traktr kullanmna getiklerinde ise gda retim becerilerini inanlmaz ekilde gelitirmeyi baardlar. Ancak at ve kz gibi hayvanlar mevcut gn n kullanyorlard. Bunun iin her gn ot yiyorlard ki bu da mevcut gne kullanlarak yetitiriliyordu. Yzlerce atn bir gnde tketebilecei gne enerjisini kullanan traktrlerle karlatrldnda atlar yiyebildikleri ve yiyeceklerini enerjiye dntrebildikleri oranda alabiliyorlard. Gelecek Ay: Konumuza : "Eski Gne In Yakmann Dier Yollar" balyla devam edeceiz.

Aboneliinizi Yenilemeyi Unutmaynz!..

Ltfen Yeni Ylda

Deerli Okuyucularmz
Sevgi Dnyas Dergimiz Haziran 2007 tarihinden balamak zere yalnzca abonelerimize ulamaktadr. Bizlerle olmaya devam etmek istiyorsanz, Oba Sok. Slla Ap. No: 7/1 Cihangir/stanbul adresine mektupla veya Haberleme Sorumlusu ve Okur/Abone likileri: Kazm Erdemoluna (0212) 252 85 85 nolu telefonla, (0212) 249 18 28 nolu faxla abone adresinizi bildirmenizi rica ederiz. En iten sevgilerimizle Sevgi Dnyas

Ad, Soyad: Adres: Posta Kodu: le: l: Tel: Abone creti:

..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... ..................................................... Yurt ii (40 YTL) ................ Yurt d (50 YTL) ................ Posta eki No: 385999 (Sevgi Yaynlar)