2008 /2009 ÖĞRETİM YILI BARIŞ İLKÖĞRETİM OKULU

FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ ÜNİTELENDİRİLMİŞ YILLIK PLANI

ÖĞRENME ALANI : CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 1 : VÜCUDUMUZDA SİSTEMLER SINIF: 7
ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA
SAAT

DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME
 1-SİNDİRİM SİSTEMİMİZ VE SİNDİRİM [!] Kimyasal madde muhafazası ve kullanımına C 1.1 5. sınıf
H:Bulmacayı çözelim dikkat edilmelidir. “Vücudumuz
SİSTEMİ SAĞLIĞIMIZ
1.2, 1.3 Kimyasal ve fiziksel (mekanik) Bilmecesini Çözelim”
1. Sindirim sistemi ile ilgili olarak öğrenciler; H Yediğimiz besinlere ne sindirim tanımları verilir, kimyasal sindirim ünitesindeki Besinlerin
1.1. Sindirim sistemini oluşturan yapı ve organları; olur? (1.2) denklemlerine girilmez. Sindirimi ve Besin
model, levha ve/ veya şema üzerinde gösterir İçerikleri ve Görevleri

*Eşleştirelim*Boşluk dolduralım
(FTTÇ-4). ”: Besin içerikleri ??? 1.3 Öğrenciler sindirimin sadece midede konularıyla
1.2. Besinlerin vücuda yararlı hâle gelmesi için gerçekleştiğini düşünebilirler. ilişkilendirilir.
değişime uğraması gerektiğini tahmin eder. ”: Görevi nedir? 1.4 Sindirimde görevli sindirim enzimlerinin
isimleri verilmez. ` 1.7 kazanımı, Türkçe
1.3.Besinlerin kana geçebilmesi için fiziksel
2.HAFTA

”: Yiyeceklereri neden 1.6 Villusun sindirimdeki önemi vurgulanır, dersi “Okuma” temel
4 4 (mekanik) ve kimyasal sindirime uğraması sindiriyoruz yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir. dil becerisi ile
gerektiğini belirtir. [!] 1.7 Sindirim sistemi sağlığını olumlu etkileyen ilişkilendirilir.
1.4. Enzimin kimyasal sindirimdeki işlevini etkenlerden lifli besinler, dengeli beslenme;
açıklar. olumsuz olarak etkileyen etkenlerden stres,
dengesiz ve yetersiz beslenme vb. örnek olarak
1.5. Karaciğer ve pankreasın sindirimdeki
verilebilir.
görevlerini ifade eder.
1.6. Sindirime uğrayan besinlerin bağırsaklardan
kana geçişini açıklar.
1.7.Sindirim sistemi sağlığını olumlu-olumsuz
etkileyecek etkenleri özetler ve tartışır (BSB-25,
27, 32).
2-BOŞALTIM SİSTEMİMİZ 2.2 Nefronun boşaltımdaki önemi vurgulanır, C 2.1-2.2 5. sınıf ÈSağlık Kültürü
EYLÜL

H Aktif maddeler yapısı anlatılmadan şekil olarak verilir. “Vücudumuz Eğitimi (2.2;2.3-6)
VÜCUDUMUZDAN ATIKLARI UZAKLAŞ. vücudumuzdan nasıl [!] 2.2 Boşaltımda deri, akciğer ve karaciğerin Bilmecesini Çözelim”
2. Boşaltım sistemi ile ilgili olarak öğrenciler; uzaklaştırılır? (2.2) görevleri de vurgulanır. ünitesi Zararlı È Sağlık Kültürü

*Çoktan seçmeli soru

2..1 Boşaltım sistemini oluşturan yapı ve Maddelerin Boşaltımı Eğitimi (2.6-1; 2.7-2)
organları; model, levha ve/veya şema üzerinde H Her işin başı sağlı (2.3 [!] 2.4 Böbrek yetmezliği, böbrek taşı, böbrek konusu ile
3.HAFTA

gösterir (FTTÇ-4). 2.4) nakli, diyaliz, yüksek frekanslı ses dalgaları ve ilişkilendirilir.
4 4 2..2 Boşaltım sisteminde böbreklerin görevini ve lazer gibi teşhis/tedavi yöntemleri vurgulanır.
”:Boşaltım görevli yapı ve ` 2.4 kazanımı, Sosyal
önemini açıklar. organlar Bilgiler dersi 6. sınıf
2..3 Boşaltım sistemi sağlığının korunması için ”:Hangi organ daha “Bilim, Teknoloji ve
alınabilecek önlemlerin farkına varır. önemli Toplum” öğrenme alanı,
2..4 Bazı böbrek rahatsızlıklarının tedavisinde “Elektronik Yüzyıl”
kullanılan teknolojik gelişmelere örnekler ünitesi kazanım 3 ile
ilişkilendirilir.
verir (FTTÇ-5, 17, 29, 30, 32).
2-DENETLEYİCİ VE DÜZENLEYİCİ 3.1 Denetleyici ve düzenleyici sistemleri olumsuz
H Bir dakika (3.1) etkileyen etmenler ( uyuşturucu, alkol
SİSTEMİMİZ ve sigara) ile ilgili örnekler verilir.

*Çoktan seçmeli soru

3. Denetleyici ve düzenleyici sistem ile ilgili olarak H Mesajımız var (3.3)
öğrenciler; 3.2 Sinir sisteminin bölümleri; merkezî (beyin,
4.HAFTA

3.1. Denetleyici ve düzenleyici sistemin ” Denetleyici ve omurilik) ve çevresel sinir sistemi olarak verilir,
4 4 vücudumuzdaki sistemlerin düzenli ve düzenleyici sistemimiz. yapılarına girilmez. Beynin bölümlerinden olan
birbiriyle eş güdümlü çalışmasını sağladığını beyincik ve omirilik soğanının yapısına
belirtir. ” İç salgı bezlerimiz girilmeden görevleri verilir
3.2. Sinir sisteminin bölümlerini; model, levha
ve/veya şema üzerinde gösterir (FTTÇ-4).
3.3. Sinir sisteminin bölümlerinin görevlerini açıklar.
ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA
SAAT

DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME
 3.4.Refleksi gözlemleyecek bir deney tasarlar (BSB- 3.5 İç salgı bezleri olarak hipofiz, pankreas,
H Uyarı tepki (3.4) tiroit, böbrek üstü bezleri ve eşeysel bezler
16). verilir, yapılarına girilmez. Erkek ve dişi salgı
2
3.5.İç salgı bezlerini; model, levha ve/veya şema bezleri ayrı ayrı şekiller üzerinde verilir.
üzerinde göstererek görevlerini açıklar (FTTÇ-4). 3.5 Hormonlara örnek
olarak günlük hayattan bilinen hormonlar
(tiroksin, büyüme hormonu, insülin, glukagon,
adrenalin vb.) verilir.

*Bulmaca*Doğru yanlış soruları

4-DUYU ORGANLARIMIZ 4.3 Duyu organlarında bulunan özel
II. HAFTA

4. Duyu organları ile ilgili olarak öğrenciler;
4 4..1 Çevremizdeki uyarıları algılamamızda duyu
organlarının rolünü fark eder.
4..2 Duyu organlarının yapılarını şekil ve/veya
2 model üzerinde açıklar (FTTÇ-4)
4..3 Duyu organlarının hangi tür uyarıları aldığını
ve bunlara nasıl cevap verildiğini açıklar.
4..4 Koku alma ve tat alma arasındaki ilişkiyi
deneyle gösterir (BSB-1).
H Tadı nasıl (4.4 BSB-
1)
HDerinin bölümleri
”: Nasıl tat alırız(4.3)
(BSB- 1, 31)
(Ramazan [!] 4.3 Kulağın vücudumuzun dengesinin
Bayramı tatili)
almaçların (duyu reseptörleri) deride sıcaklık,
dokunma, acı, basınç; gözde ışık; burunda koku;
dilde tat; kulakta ses uyarılarını aldığı vurgulanır.
Tüm duyu organlarındaki duyu almaçlarının
uyarıları, duyu-sinir yolu ile beyindeki özel
merkezlere ilettiği ve yanıt verdiği düşünülerek
tek bir duyu organı örneği üzerinden uyarı alımı-
cevap verme süreci açıklanır. Diğerlerinin
açıklaması öğrenciden beklenir.
sağlanmasına yardımcı olduğu belirtilir.

2
EKİM

4..5 Duyu organlarındaki aksaklıklara ve . 4.5 Aksaklıklar tanım Èİnsan Hakları ve

III. HAFTA

teknolojinin bu aksaklıkların giderilmesinde ” Nasıl duyuyorum düzeyinde verilir. Teknolojik Vatandaşlık

kullanımına örnekler verir (FTTÇ 31,32). örnek olarak lens, gözlük, işitme (4.7 – 9 )
4
4..6 Duyu organlarının sağlığını korumak amacı ile cihazı, kornea nakli vb. belirtilir.
2 [!] 4.5 Rehberlik Araştırma Merkezi ve Okul
alınabilecek önlemlere günlük hayatından Rehberlik Servisi ile iş birliği sağlanarak “Göz
örnekler verir. Tarama Testi” yapılabilir.
4..7 Kendini, görme veya işitme engelli kişilerin
yerine koyarak onları anlamaya çalışır (TD-3).
5-VUCUDUMUZDAKİ SİSTEMLERİN H Sistemlerin uyumu C 5.2 Bağımlılığa sebep È Rehberlik ve
SAĞLIĞI VE ORGAN BAĞIŞI (5.1) olan maddeler 5. sınıf Psikolojik Danışma
“Vücudumuz (5.2 – 9,10)
5. Vücudumuzdaki sistemlerle ile ilgili olarak [!] 5.2 Rehberlik Araştırma Merkezi ,Okul Bilmecesini Çözelim” È Sağlık Kültürü
öğrenciler; H Görevlerimizi Rehberlik Servisi ve Yeşilay kulübü ile iletişim ünitesindeki Sigara ve Eğitimi
2 5.1. Vücudumuzdaki tüm sistemlerin birlikte ve eş seçelim (5.2 ,BSB- kurularak bağımlılığa sebep olan maddeler ve Alkol ile ilişkilendirilir. (5.2-7; 5.3-23)
güdümlü çalıştığına örnekler verir. 25,27,32, FTÇ-28,29,32) zararları ile ilgili broşürler istenerek dağıtılabilir. ` 5.2 kazanımı, Türkçe

*Kavram haritası
IV. HAFTA

5.2. Bağımlılığa sebep olan maddelerin sistemlere dersi “Okuma”,

etkisini araştırır ve sunar (BSB-25, 27, 32; FTTÇ- “Konuşma” ve “Yazma”
4 temel dil becerisi ile
28, 29, 32).
ilişkilendirilir.
5.3. Organ bağışının önemini vurgular.
5.4. Sağlık sorunlarıyla birlikte toplumda görevlerini
devam ettiren bireyleri takdir eder ve anlayışlı olur [!] 5.3 Organ bağışı konusunda Atatürk’ün millî È İnsan Hakları ve
birlik ve beraberliğe ile toplumsal dayanışmaya Vatandaşlık (5.4 -9)
2 (TD-3). verdiği önem örneklerle vurgulanır.

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 2 : KUVVET VE HAREKET

 ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA

SAAT
HFT DEĞER
KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR
AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME
 (Ekim ayının son haftası 1 ders saati)I.Sınav Değerlendirmesi
1-YAYLARI TANIYALIM H Yaylarla [!] Öğrenciler sıkıştırılan veya gerilen yayların eski
1. Sarmal yayların özellikleri ile ilgili olarak oynayalım (1.1,1.2) hâllerine geri dönerken kendileri ve çevredekiler
için tehlike oluşturacak tarzda hareket
öğrenciler;
edebilecekleri konusunda uyarılmalıdır.
1.1. Yayların esneklik özelliği gösterdiğini gözlemler H Bir dinamometre
(BSB-1). tasarlayalım (1.5) 1.4 Yayların esneklik özelliklerinin farklı
1.2. Bir yayı sıkıştıran veya geren cisme, yayın eşit (BSB- olabileceği vurgulanmalı; fakat yay sabiti ve geri
büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını 16,22,23,24,27,FTTÇ çağırıcı kuvvet kavramları kullanılmamalı ve
belirtir. -9,TD-3) bunlarla ilgili matematiksel bağıntılara
1.3. Bir yayı geren veya sıkıştıran kuvvetin artması girilmemelidir.
durumunda yayın uyguladığı kuvvetin de arttığını ” Ağırlık-uzama
3 fark eder (BSB-1). grafiği çiziyorum
1.4. Bir yayın esneklik özelliğini kaybedebileceğini
keşfeder (BSB-16,18). ” Dinamometreme
1.5. Yayların özelliklerini kullanarak bir dinamometre hangi yayı
tasarlar ve yapar (BSB-16,22,23,24,27, FTTÇ-9; TD-3). seçmeliyiz?

2-İŞ VE ENERJİ [!] İş birimi joule (jul) olarak verilir.

2. Kuvvet, iş ve enerji ile ilgili olarak öğrenciler; H Hangi durumda iş 2.2 İşin fiziksel olarak ne anlama geldiği tanımsal C 6. sınıf “Kuvvet ve
V.HAFTA

2.1. Kuvvet, iş ve enerji arasındaki ilişkiyi araştırır. yaparız ? (2.1 , 2.2) düzeyde verilmeli ve bir cisme etki eden kuvvetin Hareket” ünitesi ile
EKİM

2.2. Fiziksel anlamda işi tanımlar ve birimini belirtir. hangi durumda iş yaptığı örneklerle sezdirilmeli ,iş ilişkilendirilir.
4 ile ilgili hesaplamalara (W=F.x) girilmemelidir. ` 2.14 kazanımı,
2.3. Bir cisme hareket doğrultusuna dik olarak etki eden H Sürat , kütle ve
2.3 Hangi kuvvetlerin fiziksel anlamda iş yapacağı Türkçe dersi “Okuma”
kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığını ifade eder. kinetik enerji (2,6) konusunda, sadece hareket doğrultusuna dik olarak dil becerisi amaç 6 ile
2.4. Enerjiyi iş yapabilme yeteneği olarak tanımlar. (BSB-16,19,20,27,32) etki eden kuvvetin, fiziksel anlamda iş yapmadığı ve ilişkilendirilir.
2.5. Hareketli cisimlerin kinetik enerjiye sahip olduğunu
bu özel durumun dışında kalan kuvvetlerin iş
fark eder (BSB-1,3,8). HEsneklik yapacağı vurgulanmalı ,açı yapan kuvvetlerin

*Boşluk doldurma*Kavram eşleştirme

2.6. Kinetik enerjinin sürat ve kütle ile olan ilişkisini
keşfeder (BSB-16,19,20,27,32).
2.7. Cisimlerin konumları nedeniyle çekim potansiyel
enerjisine sahip olduğunu belirtir.
2.8. Çekim potansiyel enerjisinin cismin ağırlığına ve
yüksekliğine bağlı olduğunu keşfeder (BSB-
1 16,19,20,27,32).
2.9. Bazı cisimlerin esneklik özelliği nedeni ile esneklik
potansiyel enerjisine sahip olabileceğini belirtir.
2.10. Sıkıştırılmış veya gerilmiş bir yayın esneklik
potansiyel enerjisine sahip olduğunu fark eder
(BSB-16,19,20,27,32).
2.11. Yayın esneklik potansiyel enerjisinin yayın sıkışma
(veya ,gerilme) miktarı ve yayın esneklik özelliğine
bağlı olduğunu keşfeder (BSB-16,19,20,27,32).
2.12. Potansiyel ve kinetik enerjilerin birbirine
dönüşebileceğini örneklerle açıklar (BSB-25).
2.13. Enerji dönüşümlerinden hareketle, enerjinin
korunduğu sonucunu çıkarır.
2.14. Çeşitli enerji türlerini araştırır ve bunlar arasındaki
dönüşümlere örnekler verir (FTTÇ-7,30,33,34; TD-3).
potansiyel enerjisi bileşenleri ile ilgili hesaplamalar yapılmamalıdır.
[!] 2.4 Öğrenciler iş ve enerji kavramları arasındaki
nelere bağlıdır
farkı ve ilişkiyi fark edebilmelidir.
(2.9,2.10.2.11) (BSB-
2.5 Sadece hareketli cisimlerin kinetik enerjiye
19,19,20,27,32)
sahip olacağından bahsedilmeli ,bununla ilgili
matematiksel bağıntılara girilmemelidir.
”İş var 2.7 Burada konumla ilgili olarak
öğrenciler bir cismin yerden
” Hangi halterci iş yüksekliğini dikkate almalıdır.
yapıyor 2.8 “Potansiyel enerji” kavramı öğrencilere
sezdirilmeli ;bununla ilgili matematiksel bağıntılar
” Tramplenten verilmemelidir.
atlama 2.9 Öğrenciler kütle (m) ve yer çekimi ivmesinin
(g) çekim potansiyel enerjisine etkisini, ayrı ayrı
değil onlara tanıdık gelen ve kütle ile yer çekimi
ivmesinin çarpımlarının yerine geçen ağırlık olarak
incelemelidir. Çünkü öğrenciler yer çekimi ivmesi
ile ilgili bilgileri almadan bir cismin ağırlığını
dinamometre ile belirleme becerisini 6. sınıfta
kazanmıştır.
2.7 Dünya-Ay ve Dünya-Güneş arasındaki çekim
potansiyel enerjisine değinilmez.
 II. HAFTA
KASIM

4 4

ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA
SAAT

DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME
 3-HAYATIMIZI KOLAYLAŞTIRAN [!] 2.9 Bazı cisimlere örnek olarak balon, lastik, [!] Atatürkçülük ile
H Kuvvetin yönünü cetvel verilebilir. ilgili konular (3.6-
MAKİNELER
değiştiriyorum [!] Enerjinin, harcanması, tüketilmesi ve kullanılması 1)
3. Basit makineler ile ilgili olarak öğrenciler; günlük dilde sıkça geçer. Böyle durumlarda enerjinin [!] 3.6 Atatürk’ün
(3.1,3.2)(BSB-1,9,16)
3.1. Bir kuvvetin yönünün nasıl değiştirilebileceği yok olmadığı, genellikle başka bir enerjiye bilim ve teknoloji
hakkında tahminlerde bulunur ve tahminlerini dönüştüğü vurgulanmalıdır. konusundaki
HAynı işi daha az 3.2 Basit makine çeşitleri olarak eğik sözlerine örnekler(‘
test eder (BSB-1,9,16). kuvvetle yapıyorum düzlem, kaldıraç, makara ve dişliler verilir. Ben, manevî miras
3.2. Bir kuvvetin yönünü ve/veya büyüklüğünü (3.2) [!] 3.3 Basit makinelerden bahsederken “giriş olarak hiç bir âyet,
değiştirmek için kullanılan araçları basit
III. HAFTA

kuvvetleri” ve “çıkış kuvvetleri” terimleri bir sistemi hiçbir dogma,

makineler olarak isimlendirir.

*Performans ödevi*Açık uçlu soru

HMakara ile ifade etmesi nedeniyle tercih edilir. Ancak uygun hiçbir donmuş ve
4 4
3.3. Basit makine kullanarak uygulanan “giriş” uygulanan kuvvetin yerlerde “uygulanan kuvvet” ve “doğan kuvvet” kalıplaşmış kural
kuvvetinden daha büyük bir “çıkış” kuvveti elde terimleri de kullanılabilir. bırakmıyorum.
yönünü ve
[!] Basit makinelerle ilgili matematiksel bağıntılara Benim manevî
edilebileceğini fark eder (BSB-1,16,22,23,24,32). büyüklüğünü girilmeden öğrencilerin basit makineleri tanımaları mirasım ilim ve
3.4. Bir işi yaparken basit makine kullanmanın enerji değiştiriyorum (3.3) ve bunların sağladığı kolaylıkları fark etmeleri akıldır.’gibi)
tasarrufu sağlamayacağını ,sadece iş yapma (BSB- sağlanmalıdır. verilmelidir.
kolaylığı sağlayacağını belirtir. 1,16,22,23,24,32) [!] 3.6 Öğrencilerin, araştırma yoluyla vida, çıkrık,
3.5. Belirli bir giriş kuvvetini, en az üç basit keski, tekerlek vb. basit makineleri tanımaları
makineden oluşan bir bileşik makineye ” Kayayı nasıl daha sağlanır.
uygulayarak çıkış kuvvetinin büyüklüğünü kolay [!] Basit makinelerin bize fazladan bir enerji
artıracak bir tasarım yapar (BSB-16,22,23,24,27; kaldırabilirim? sağlamadığı, yani enerji üretmedikleri, aksine
FTTÇ-8,9). sürtünmeden dolayı enerji kaybına yol açtığı
KASIM

vurgulanmalıdır.
3.6. Farklı basit makine çeşitlerini araştırarak basit ” Hayatımızdaki [!] Fatih Sultan Mehmet’in İstanbul’u fethederken
makinelerin geçmişte ve günümüzde insanlığa
IV. HAFTA

kaldıraçalar gemilerin Haliç’e nasıl indirildiği ve Arşimet’in

sunduğu yararları değerlendirir (FTTÇ- basit makinelerle ilgili çalışmalarından söz
4 2 7,30,33,34; TD-3). ” Dişliler edilebilir.
3.7. Tasarladığı bileşik makinenin uzun süre
kullanıldığında, en çok hangi kısımlarının ne
şekilde aşınacağını tahmin eder (BSB-9; FTTÇ-10).
4-ENERJİ VE SÜRTÜNME KUVVETİ Sürtünme kuvveti ile ilgili matematiksel
4. Sürtünme kuvvetinin enerji kaybına yol açması H Kinetik bağıntılara girilmemelidir.

*Kavram haritası*Çoktan seçmeli soru

enerjideki azalma ` 4.5 kazanımı,
ile ilgili olarak öğrenciler;
4.3 Sürtünmenin etkisiyle kinetik enerjinin ısı, Türkçe dersi “Okuma”
4.1. Sürtünen yüzeylerin ısındığını deneylerle gösterir (4.2 , 4.3 4.4) (BSB-
ses ve ışık enerjilerine dönüşümünden bahsedilir. dil becerisi amaç 6,
(BSB-16). 15,16,17,18,19,20) “Konuşma”dil becerisi,
4.2. Sürtünme kuvvetinin, kinetik enerjide bir [!] Atmosfere giren meteorların yeryüzüne düşerken “Yazma” dil becerisi
azalmaya sebep olacağını fark eder (BSB- kütlelerinin neden değiştiğinden söz edilebilir. amaç 1,2,3 ile
2 15,16,17,18,19,20). ilişkilendirilir.
4.3. Kinetik enerjideki azalmayı enerji dönüşümüyle
açıklar.
4.4. Hava ve su direncinin de kinetik enerjide bir
azalmaya neden olacağı genellemesini yapar.
4.5. Sürtünme kuvvetinin az veya çok olmasının
gerekli olduğu yerleri araştırır ve sunar (BSB-
32).

ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 3: YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

 ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA

SAAT
HFT DEĞER
KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR
AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME

*Çoktan seçmeli soru*Kavramlar arası ilişki

1-ELEKTRİKLENME
1. Elektriklenme ve çeşitleri ile ilgili olarak öğrenciler; H Cisimleri ??? Sürtünme, elektriklenmeyi kolaylaştırıcı
elektriklendirelim (etkileşme yüzeyini artıran) bir etkendir. Burada
1.1. Bazı maddelerin veya cisimlerin birbirlerine temas
önemli olan temas yüzeyidir. Bu nedenle
ettirildiğinde elektriklenebileceğini fark eder. (1.1,1.2,1.3) (BSB-
öğrenciler “Elektriklenme sürtünme ile oluşur.”
1.2. Aynı yolla elektriklendikten sonra aynı cins iki maddenin 8,9,30,31) kavram yanılgısına düşmemelidir.
birbirlerini dokunmadan ittiğini, farklı cins iki maddenin
ise birbirlerini dokunmadan çektiğini deneyerek keşfeder [!] Elektriklenme ile ilgili etkinlikler nemli
(BSB-8, 9, 30, 31). H Yaprakları ortamlarda sonuç vermediğinden kuru bir ortam
1.3. Deneysel sonuçlara dayanarak iki cins elektrik yükü hareketlendirelim tercih edilmelidir.
olduğu sonucuna varır (BSB-31). (1.9,1.10) (BSB-
V. HAFTA

8,9,30,31) [!] 1.8 Negatif yüklerin elektronlar, pozitif yüklerin

KASIM

1.4. Elektrik yüklerinin pozitif (+) ve negatif (-) olarak

4 4 adlandırıldığını belirtir.
1.5. Aynı elektrik yüklerinin birbirini ittiğini, farklı elektrik
yüklerinin ise birbirini çektiğini ifade eder.
1.6. Negatif ve pozitif yüklerin birbirine eşit olduğu cisimleri,
nötr cisim olarak adlandırır.
1.7. Yüklü bir cismin başka bir cisme dokundurulunca onu
ise protonlar olduğu 4. Ünite olan “Maddenin
Yapısı ve Özellikleri” ünitesinde verilecektir.
” Öğrendiklerimizi [!] Elektriklenme konusundaki (+), (-) sembolleri
hatırlayalım matematikteki toplama ve çıkarma işlemleri ile
karıştırılmamalıdır.
[!] 1.10 Toprağın yani yerkürenin aslında çok büyük È Afetten Korunma

(Aralık ayının ilk haftası 1 Ders saati)II. Sınav Değerlendirilmesi

aynı tür yükle yükleyebileceğini ve bu cisimlerin daha ” İtermi çekermi bir nötr cisim olduğu hatırlatılmalıdır. ve Güvenli Yaşam
sonra birbirini itebileceğini deneyerek keşfeder (BSB-8, (1.12-9 )
[!] 1.11 Cisimleri etki ile yüklemek için topraklama
9, 30, 31). yapılması gerektiği vurgulanmalıdır.
1.8. Elektriklenme olaylarında cisimlerin negatif yük alış- ” Yükler dengede
verişi yaptığını ve cisimler üzerinde pozitif veya negatif mi?
yük fazlalığı (yük dengesizliği) oluştuğunu ifade eder.
1.9. Yüklü cisimlerden toprağa, topraktan yüklü cisimlere
negatif yük akışını “topraklama” olarak adlandırır.
1.10.Cisimlerin birbirine dokundurulmadan etki ile
elektriklenerek zıt yükle yüklenebileceğini deneyerek
keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31).
1.11.Elektriklenmenin teknolojideki ve bazı doğa
I. HAFTA

olaylarındaki uygulamaları hakkında örnekler vererek

ARALIK

4 2 tartışır (FTTÇ-5).
 2-ELEKTRİK AKIMI NEDİR? [!] 2.1. Öğrencilere, bir devrede elektrik enerjisi
2. Elektrik devrelerindeki akım, gerilim ve direnç ilişkisi H hangi ampuller kaynağı nedeniyle yüklerin kinetik enerjilerini
ışık verir? (2.2,2.3) birbirlerine aktarmaları sonucu elektrik akımının
ile ilgili olarak öğrenciler;
oluştuğu, yüklerin kapalı devre boyunca iletkenin
2.1. Elektrik akımının bir çeşit enerji aktarımı olduğunun bir ucundan diğer ucuna gitmediği
farkına varır. H Elektrik akımını vurgulanmalıdır.
2.2.Elektrik enerjisi kaynaklarının, devreye elektrik akımı ölçelim (2.5) (BSB- [!] Öğretmen su tesisatı modelinin sadece bir
2
17) benzetme olduğunu ve eksiklerinin bulunduğunu
sağladığını ifade eder.
vurgulamalıdır
2.3. Elektrik devrelerinde akımın oluşması için kapalı bir
H Voltmetreyi
devre olması gerektiğini fark eder.
2.4. Bir elektrik devresindeki akımın yönünün üretecin pozitif bağlayalım
kutbundan, negatif kutbuna doğru kabul edildiğini ifade eder ve (2.6,2.7)(BSB-17)
devre şeması üzerinde çizerek gösterir.
 *Grafik çizme*Boşluk doldurma
2.5. Ampermetrenin devreye nasıl bağlanacağını devreyi
kurarak gösterir (BSB-17, 18). H Gerilim ve akım [!] 2.6-2.8 Voltmetrenin iki uç arasındaki gerilimi,
2.6. Basit elektrik devrelerindeki elektrik akımını ölçmek için arasındaki ilişki (2.9) ampermetrenin ise iletkenin üzerinden geçen
akımı ölçtüğünden farklı bağlandığı
ampermetre kullanır ve akım biriminin amper olarak (BSB-8,9,30,31)
vurgulanmalıdır.
adlandırıldığını ifade eder. (BSB-17).
2.7. Gerilimi, bir iletkenin iki ucu arasında akım oluşmasına ” Elektrik akımının [!] Öğrencilere, konunun tarihsel gelişimi ile ilgili
neden olabilecek enerji farkının bir göstergesi olarak yönü bir okuma metni verilerek akımın yönünün
ifade eder. negatif yüklerin akış yönünün tersi olarak kabul
2.8. Voltmetrenin devreye nasıl bağlanacağını devreyi kurarak ”Basit elektrik edildiği verilmelidir.
gösterir (BSB-17, 18). devresi
III. HAFTA

2.9. Pillerin, akülerin vb. elektrik enerjisi kaynaklarının [!] Şehir geriliminin ölçümünün tehlikeli olacağı
vurgulanmalıdır.
4 4 kutupları arasındaki gerilimi, voltmetre kullanarak ölçer ” Devre şemasını
ve gerilim biriminin volt olarak adlandırıldığını ifade çizelim
eder. (BSB-17).
2.10.Bir devre elemanının uçları arasındaki gerilim ile ” Elektrik akımı
üzerinden geçen akım arasındaki ilişkiyi deneyerek
keşfeder (BSB-8, 9, 30, 31).
2.11.Bir devre elemanının uçları arasındaki gerilimin,
üzerinden geçen akıma oranının devre elemanının direnci
olarak adlandırıldığını ifade eder.
2.12.Volt/Amper değerini, direnç birimi Ohm’un eş değeri
ARALIK

olarak ifade eder.

*Kavram haritası*Boşluk doldurma

3-SERİ VE PARALEL BAĞLAMA (Kurban Bayramı
3. Ampullerin (dirençlerin) bağlanma şekilleri ile ilgili tatili) [!] 3.1 Etkinlikler ampuller yerine direnç (reosta
H Ampulleri farklı vb.), pil yerine güç kaynağı kullanılarak
olarak öğrenciler;
yapılabilir.
3.1. Ampullerin seri ve paralel bağlandığı durumları devre bağlayalım (3.1,3.2)
2 2
kurarak gösterir (BSB-17). (BSB-8,9,17,31)
3.2. Ampullerin seri ve paralel bağlanması durumunda 3.2 Pillerin paralel bağlanması konusuna bu
devredeki farklılıkları deneyerek keşfeder (BSB- H Paralel kollardaki düzeyde girilmeyecektir.
8,9,30,31). akım ( 3.8,3.9,3.10)
3.3. Seri ve paralel bağlı ampullerden oluşan bir devrenin
IV. HAFTA

şemasını çizer. ” Ampulleri farklı 3.7 Seri bağlanan dirençlerin eş değer

3.4. Ampullerin paralel bağlanmasından oluşan devrelerin bağladık direncinin arttığı, paralel bağlı dirençlerde ise
azaldığı, formüllere girilmeden verilecektir.
avantajlarını ve dezavantajlarını fark eder.
3.5. Seri bağlı devre elemanlarının hepsinin üzerinden aynı ” Seri bağlı
akımın geçtiğini fark eder. ampuller
2 2 3.6. Paralel bağlı devre elemanlarının üzerinden geçen
akımların toplamının, ana koldan geçen akıma eşit ”Paralel bağlı
olduğunu fark eder. ampuller
3.7. Ampullerin seri-paralel bağlandığı durumlardaki
parlaklığın farklılığının sebebini direnç ile ilişkilendirir. ” Kontrol kimde
3.8.Devrede direnci küçük olan koldan yüksek; direnci büyük
olan koldan daha düşük akımın geçeceğinin farkına varır.
ÖĞRENME ALANI: MADDE VE DEĞİŞİM ÜNİTE 4:MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
ARA
ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER DİSİPLİN
SAAT
DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE LER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜR
DİRME
KÇÜLÜK

*Yapılandırılmış grid*Kavram haritası*Öğrenci gözlem formu

1-ELEMENT VE SEMBOLLERİ 1.1 Element kavramının ilk tanıtımının, küresel modeller 1.1 Atom, molekül,
1. Element ve elementlerin sembolleri ile ilgili H Atomların hepsi üzerinde ve atomların özdeşliği temelinde sezdirilmesi element, bileşik, saf
olarak öğrenciler; aynımı (1.1,1.2) amaçlanmıştır. Bu kavramın tanımı, fiziksel ve kimyasal madde ve karışım
olayların tanıtımından sonra“kendinden daha basit maddelere kavramları 6. sınıfta
1.1. Model üzerinde, bir elementin bütün ayrışmama” esasına göre verilecektir. edinilmiş olup bu
atomlarının aynı olduğunu fark eder (BSB- 28). HElementi bul (1.3) [!] 1.3 Demir, bakır, altın, gümüş, çinko, kalay, kurşun, civa, kazanım, bir hatırlatma
1.2. Model ve şekilleri kullanarak farklı (BSB- iyot ve krom yaygın elementlerin başlıcalarıdır. olarak düşünülmelidir.
elementlerin atomlarının farklı olduğunu sezer 1,2,3,4,5,6,7FTTÇ-1) [!] 1.3 Elementlerin numaralandırılması, atom numarası
(BSB-5,6). kavramına bir hazırlıktır.
1.3. Periyodik sistemdeki ilk 20 elementi ve günlük ”Farklı [!] 1.3 Yaygın kullanılan elementlerin isimlerinden
V. HAFTA

hayatta karşılaştığı yaygın element isimlerini elementlerin sembollerinin türetilmesine örnekler verilir.
ARALIK

listeler
4 4
1.4. Elementleri sembollerle göstermenin bilimsel
iletişimi kolaylaştırdığını fark eder (FTTÇ- 4).
1.5. İlk 20 elementin ve yaygın elementlerin
sembolleri verildiğinde isimlerini, isimleri
verildiğinde sembollerini belirtir.
tanecikleri [!] 1.3 Periyodik cetvel üzerinde ilk 20 element ve en yaygın 10
element gösterilir.
[!] 1.3 Burada amaç; elementlerin isimleri ile sembolleri arasında ilişki
” Hangi element kurmaktır. Element özellikleri ve keşfi ile ilgili bilgiler asli bilgiler gibi
nerelerde kullanılır. düşünülmemelidir.
[!]1.4;1.5 Element sembollerinin bellekte yerleşimi için bu dönem
öğrencilerinin yaşı uygundur. “İsim, şehir, bulmaca” benzeri oyunlar, bu
” Şehir nehir bağlamda çok yararlıdır.
element [!] 1.4;1.5 Sembol ve formül kavramları arasındaki fark vurgulanmalıdır.
[!]1.4;1.5 Rusça, Çince, Japonca vb. metinlerde element sembollerin aynı
olduğu metin örnekleriyle gösterilir. Farklı alfabeleri kullananların neden
aynı sembolleri seçtiği irdelenir.
 (Ocak ayının I.. haftası 1 ders saati). III. Sınav Değerlendirilmesi
2-ATOMUN YAPISI [!] 2.2 Sürtme ile elektriklenmeden hareketle atomdan küçük 2.1 Öğrenci, 6. sınıfta
2. Atomun yapısı ile ilgili olarak öğrenciler; H Kagıda ne oldu temel parçacıklar bulunması gerektiği çıkarımına varmak, öğrendikleriyle, atomu,
(2.2) (BSB-8) dolaylı ve öğrencinin çok da tanımadığı bir akıl yürütme süreci “yekpare ve içi dolu”
2.1.Birbiri ile temas halinde olan atomları “bağlı gerektirir. Ayrıca negatif yük, pozitif yük, nötral gibi kavramlar algılamış olabilir. Modeller
atomlar” şeklinde niteler. da 7. sınıf “Elektrik” ünitesinde verilmiş olmakla birlikte,
II. HAFTA

üzerinde çalışılırken,
H Atom modellerini
2.2.Sürtme ile elektriklenme olayına dayanarak henüz tam anlaşılmamış olabilir. Bu konuda sabırlı ve ısrarlı “Acaba atomlar gerçekten
4 4 inceleyelim (2.4,2.5) olmak esastır. böyle içi dolu küreler
atomun kendinden daha basit ögelerden oluştuğu
(BSB-7,TD-1) şeklinde midir?” sorusunu
çıkarımını yapar (BSB-8).
2.3.Atomun çekirdeğini, çekirdeğin temel parçacıklarını ve sormak ve bu konuda bir
elektronları temsilî resimler üzerin HBu atomlar aynı şüphe uyandırmak çok
elemente mi ait (2.6) önemlidir. Sürtme ile
elektriklenme tartışılırken,
bağlı atomların veya atom
2.4.Elektronu, protonu ve nötronu kütle ve yük gruplarının değiş-tokuş
açısından karşılaştırır. ”Elektronları edilmesi de gündeme
2.5.Nötr atomlarda, proton ve elektron sayıları sayalım geleceği için, bağ kavramı
arasında ilişki kurar (BSB- 7; TD-1). ile ilgili ilk sezişlerin de
OCAK

2.6.Aynı elementin atomlarında, proton sayısının irdelenmesi faydalıdır.

(atom numarası) hep sabit olduğunu, nötron ” Söyle ben nötr
sayısının az da olsa değişebileceğini belirtir. değimliyim
III. HAFTA

” Ben hangi
elementin
4 4 atomuyum.
[!] 2.3; 2.4 Proton, elektron ve nötronun kütlesi verilmeyecektir.
Sadece “Proton ve nötronun kütleleri birbirine çok yakındır.”;
“Proton ve nötron tartılamayacak kadar küçük taneciklerdir.”;
“Elektron kütlesi, proton kütlesinin yaklaşık 1/2000’ i kadardır.”
ifadeleri yeterlidir.
[!] 2.4 Atomun kütlesinin, yaklaşık olarak proton ve nötron kütleleri
toplamı olduğu vurgulanır.
[!] 2.4; 2.5 Artı yüklü protonların çekirdekte yan yana nasıl durabildiği,
bazı öğrencilerde merak oluşturabilir. “Çekirdekteki parçacıklar arasında,
başka yerde görmediğimiz özel çekim kuvvetleri vardır.” doğru ve bu
düzey için uygun bir açıklama olacaktır.
[!] 2.3; 2.8 Katman kavramı, yörünge kavramına tercih edilmelidir.
 2.7.Aynı atomda, elektronların çekirdekten farklı
uzaklıklarda olabileceğini belirtir.
2.8.Çizilmiş atom modelleri üzerinde elektron
2 katmanlarını gösterir, katmanlardaki elektron
sayılarını içten dışa doğru sayar.
2.9.Proton sayısı bilinen hafif atomların (Z≤20)
elektron dizilim modelini çizer (FTTÇ- 4).
2.10.Atom modellerinin tarihsel gelişimini kavrar;
elektron bulutu modelinin en gerçekçi algılama
olacağını fark eder (FTTÇ-3).
2.11.Bilimsel modellerin, gözlenen olguları
açıkladığı sürece ve açıkladığı ölçekte geçerli
IV. HAFTA
olacağını, modellerin gerçeğe birebir uyma iddiası
OCAK
4 ve gereği olmadığını fark eder (FTTÇ- 4).
2 anlamına gelmez. Doğru olan, bildiklerinin bugünküne göre çok
3-ELEKTRONLARIN DİZİLİMİ VE
KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
3. Katman- elektron dizilimi ile kimyasal özellikleri
ilişkilendirmek bakımından öğrenciler;
3.1. Dış katmanında 8 elektron bulunduran
atomların elektron alıp-vermeye yatkın
olmadığını (kararlı olduğunu) belirtir.
3.2. Elektron almaya veya vermeye yatkın atomları
belirler.
II. HAFTA
3.3.Bir atomun, katman-elektron diziliminden
ŞUBAT
4 4 çıkarak kaç elektron vereceğini veya alacağını
tahmin eder (BSB- 9).
3.4. Atomların elektron verdiğinde pozitif (+),
elektron aldığında ise negatif (-) yük ile
yüklendiği çıkarımını yapar.
3.5. Yüklü atomları “iyon” olarak adlandırır.
3.6. Pozitif yüklü iyonları “katyon”, negatif yüklü
iyonları ise “anyon” olarak adlandırır.
3.7. Çok atomlu yaygın iyonların ad ve formüllerini
bilir.
[!] 2.6 - 2.9 Atomun gerçekte üç boyutlu olduğu, resim-
modellerin aslında bir küreyi gösterdiği, ilgi duyan çocuklar için
ek bilgi olarak verilebilir. Bazı öğrenciler, bu durumda
katmanların bir çember değil; bir küre yüzeyi olacağı çıkarımını
yapabilir. Eğitici filmler veya internet ortamı kullanılarak
dinamik (hareketli) atom modelleri göstermek, bu bağlamda
yararlıdır.
[!] 2.7 -2.9 Güneş sistemiyle atom modeli arasında ilişki
kurmak, atomun iki boyutlu olduğunu çağrıştırması bakımından
iyi bir benzetme değildir. Ayrıca öğrencilerde henüz yerleşik bir
“Güneş sistemi” kavramı olduğu da kesin değildir.
2.9 İzotop kavramı ve “Atomun özelliklerini belirleyici olan
proton sayısıdır.” bilgisi bu düzey için erkendir.
[!] 2.9 Bu seviyede; s, p,d, f orbitallarine girilmeyecektir.
Elektronlar; 2, 8, 8, 18 düzeninde katmanlara yerleştirilecektir.
*Yapılandırılmış grid*Kavram haritası*Öğrenci gözlem formu
[!] 2.10; 2.11 Eski atom modellerinin bugün terk edilmiş olması,
o modelleri geliştiren bilim adamlarının iyi düşünmediği
az olmasıdır. Dalton’ un zamanında bilinenler hesaba katılınca,
o modeli geliştirmenin, “Bohr Modeli” nden daha basit
olmayacağı açıktır. İnsan bilgisinin zamanla genişlediği ve
derinleştiği, bugün geçerli bazı modellerin gelecekte terk
edilebileceği, ama bugünkü modelin günümüzdeki problemleri
çözebildiği sezgi yoluyla da olsa verilmelidir.
[!] 2.10 Elektron bulutu modeline dayandırarak atomla ilgili bu
düzeyde verilebilir fazla bir olgu yoktur.Ancak gerçeğe daha
yakın olduğu düşünülen bir modelin varlığının bilinmesi
yararlıdır
H Kararlı atomlar
(3.1) 3.1 - 3.6 Oktet, dublet, iyon, anyon ve katyon kavramları
birbiri ile ilişkili olarak verilecektir.
[!] 3.1 Her atomun dış katmanını neden 8’e tamamlamak istediği
H Nasıl kararlı
sorusunu burada ele almak gerekmez. Ancak atomların elektron
oldum dizilimlerini soygazlara benzetme eğiliminden bahsedilebilir. “
(3.2,3.3,3.4,3.5,3.6) Oktet kuralı” aslında bir kural değil, istisnası var olan bir
düzenliliktir. Bu seviyede istisnalardan söz etmek gereksizdir.
3.7 Çok atomlu iyonlardan karbonat, nitrat, sülfat, fosfat,
” Hangi yük daha hidroksit ve amonyum iyonları tanıtılacak, diğer iyonlardan söz
fazla edilmeyecektir.
” İyon olmak
istiyorum
 4-KİMYASAL BAĞ
4. Kimyasal bağ ile ilgili olarak öğrenciler;
4.1.Atomlar arası yakınlık ile kimyasal bağ kavramını
ilişkilendirir.
4.2.İyonlar arası çekme/itme kuvvetlerini tahmin
eder, çekim kuvvetlerini “iyonik bağ” olarak
adlandırır.
III. HAFTA
4.3. Elektron ortaklaşma yolu ile yapılan bağı
4 4 “kovalent bağ” olarak adlandırır.
4.4. Asal gazların neden bağ yapmadığını açıklar.
4.5.Elektron ortaklaşma yoluyla oluşan H2, O2, N2
moleküllerinin modelini çizer.
4.6.Molekül yapılı katı element kristal modeli veya
modelin resmi üzerinde molekülü ve atomu
gösterir (BSB-28).
4.7. Kovalent bağlar ile moleküller arasında ilişki
ŞUBAT
kurar (TD-1).
5-BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
5. Öğrenciler, bileşikler ve formülleri ile ilgili
olarak;
5.1. Farklı atomların bir araya gelerek yeni
maddeler oluşturabileceğini fark eder (BSB- 5).
5.2. Her bileşikte en az iki element bulunduğunu
fark eder.
IV. HAFTA
5.3. Molekül yapılı bileşiklerin model veya resmi
üzerinde atomları ve molekülleri gösterir
4 4
(BSB-28).
5.4. Moleküllerde; her elementin atom sayısının,
örgü yapılarda; elementlerin atom sayılarının
oranını belirler.
5.5. Günlük hayatta sıkça karşılaştığı basit iyonik
ve bazı kovalent bileşiklerin formüllerini yazar
(FTTÇ- 4).
5.6. Element ve bileşiklerin hangilerinin
moleküllerden oluştuğuna örnekler verir.
6-KARIŞIMLAR
6. Karışımlar ile ilgili olarak öğrenciler;
6.1. Karışımlarda birden çok element veya bileşik
bulunduğunu fark eder (BSB- 2, 4).
6.2.Heterojen karışım (adi karışım) ile homojen
I. HAFTA
karışım (çözelti) arasındaki farkı açıklar
MART
4 4 6.3. Katı, sıvı ve gaz maddelerin sıvılardaki
çözeltilerine örnekler verir.
6.4. Çözeltilerde, çözücü molekülleri ile çözünen
maddenin iyon veya molekülleri arasındaki
etkileşimlerini açıklar.
[!] 4.1 Kimyasal bağ kavramının ilişkilendirilebileceği görsel
H Atomlar neden öge, “birbirine yakın duran atomlar”dır. İki atom, teğet veya
bukadar yakın kısmen iç içe çizilmiş ise arada bir bağ olacağı fikri hem basit
oluşu hem de gerçeği yansıtması bakımından uygundur.
*Açık uçlu soru*Çoktan seçmeli soru
(4.1,4.2)
[!] 4.2; 4.3 Elektron alış-verişinin hangi hâllerde ve hangi yönde
olacağı tartışılırken oktet ve dublet kurallarına sık sık gönderme
H Aldım verdim bir yapmak yararlıdır.
arada durdum (4.3) [!] 4.2 Ünitenin bu bölümünde sadece iyonik bağ tanıtılacak,
iyonik bileşikler “Bileşikler ve Formülleri” başlığı altında
H Hani benim incelenirken burada verilenler pekiştirilecektir.
ikizim (4.4) 4.3 Kovalent bağların polarlık sınıflandırması ve
koordinasyon bağları burada verilmeyecektir
[!] 4.4 Kovalent bağ, bir çift elektron ile iki ayrı atom çekirdeği
” Kimyasal bağ
hangisinde
arasındaki çekim olarak da sunulabilir. Fakat bu düzeyde,
elektron ortaklaşma kavramı daha kolay
anlaşılır.
” Olursa iyonik bağ
olsun
” Bir arada
duralım
[!] 5.1-5.4 Laboratuar ortamında, demir ve kükürt
H Farklı kimlik elementlerinden hareketle bir bileşik elde etmek, öğrenciler için
kazandık (5.1,5.2,5.3) güzel bir deneyim olabilir. Ancak bu deneyi kendisi yapsa bile
*Açık uçlu soru*Çoktan seçmeli soru
öğrenci, bileşik ve element kavramları ile ilgili kalıcı bir sezgi
edinememektedir. Modeller, kavramsal sezgiler için daha uygun
H Hangisi molekül
görsel malzemeler olarak düşünülmüştür.
(5.4,5.5,5.6) (BSB- [!] 5.4 Molekül modelleri ile çalışılırken, her atomu farklı
28)(FTTÇ-4) renklerde ve/veya farklı boylarda seçmek ve küreler üzerine
element sembollerini okunabilir şekilde yazmak faydalıdır.
” Parçaları [!]5..5 NaCl, CaO gibi basit iyonik ve H2O, CO2, SO2, NH3,
birleştirelim C6H12O6 gibi kovalent bileşiklerin formülleri üzerinde durulur.
[!] 5.6 “Elementler atomlardan, bileşikler moleküllerden
” Bana bir eş bul oluşmuştur.” genellemesinden kaçınılmalıdır. Çünkü bu kuralın
geçerli olduğu durumlar kadar istisnaları da vardır.
Polimerler, proteinler, karbonhidratlar gibi çok büyük
” Atom ve moleküllere bu düzeyde girilmeyecektir.
molekülleri
gösterelim
H En çok karışımı 6.1 Kolloid, emülsiyon, süspansiyon, dispersiyon
kim hazırlayacak kavramlarına girilmeyecektir.
(6.1,6.2) (BSB-2,4) [!] 6.4 Kimi öğrenciler, NaCl’ deki iyonik bağın su tarafından
nasıl koparıldığını sorgulayabilir. Böyle durumlarda, iyonik
çekim kuvvetlerinin ortam değişince zayıflayabileceği ve
H Taneciklerin
özellikle su ortamında çok zayıfladığı gerçeği, verilebilir en
tutum ve basit açıklamadır.
davranışları (6.4) [!] 6.4 Su ve alkol gibi sıvıların karışımlarının da bir çözelti
olduğu özellikle vurgulanmalıdır. Böyle çözeltilerde, miktarı
çok olan sıvıya çözücü, miktarı az olana çözünen demek
uygundur. Ancak., sulu homojen karışımlarda, miktarı az bile
olsa , suyu “çözücü” kabul etmek yanlış olmaz.
6.4 Çözünme olayının molekül-iyon temelinde açıklanırken,
hidratasyon, solvatasyon, dissosiyasyon, assosiyasyon gibi
terimlere ve bağ oluşumuna girilmeyecektir.
 6.5. Sıcaklık yükseldikçe çözünmenin hızlandığını [!] 6.7 Derişimin sayısal ifadesi burada kapsam dışıdır.

(Mart ayının IV. Haftası 1 ders saati)I.Sınav Değerlendirmesi

fark eder. [!] Derişik ve seyreltik kavramlarının göreceli anlamlar taşıdığı,
6.6. Çözünenin tane boyutu küçüldükçe çözünme aynı çözeltinin, ikinci çözeltiye göre seyreltik, üçüncü çözeltiye
göre de derişik olabileceği vurgulanır.
hızının artacağını keşfeder.
[!] 6.7 Piyasadaki tüketim mallarının etiketleri üzerinde, derişik
6.7. Çözeltileri derişik ve seyreltik şeklinde yerine konsantre terimi kullanılmaktadır. Öğrenciye bu terim
sınıflandırır (BSB-5, 7). tanıtılacak, fakat derişik sözcüğü tercih edilecektir.
6.8. Çözeltilerin nasıl seyreltileceğini ve/veya
deriştirileceğini deneyle gösterir (BSB-15, 16,
17, 18; TD-3).
II. HAFTA

4 4
MART

6.9. Bazı çözeltilerin elektrik enerjisini ilettiğini 6.9 Kullanılan güç kaynağının ve ampulün tipine ve C 6. sınıf “Yaşamımızdaki
deneyle gösterir; elektrolit olan ve elektrolit H Ampul nezaman daldırılmış elektrotlar arasındaki mesafeye bağlı olarak, saf su Elektrik” ünitesi ile
olmayan maddeler arasındaki farkı açıklar ışık verir (6.9 , 6.10 ) ve şeker çözeltisiyle yapılan deneylerde ampul, çok sönük de ilişkilendirilebilir.

*Kısa cevaplı soru*Kavram haritası

(BSB- 2, 5, 7). ( BSB-2,6,7) olsa yanabilir. Böyle durumlarda, suyun ve şeker çözeltisini
“kötü iletken” tuz çözeltisini de “iyi iletken” şeklinde
6.10.Yağmur ve yüzey sularının kısmen iletken nitelemek, saf suda az da olsa iyonlar bulunduğu konusuna
olmasının sebebini ve doğurabileceği ” Resimdeki girmemek uygundur.
tehlikeleri açıklar (FTTÇ- 26, 28, 29). karışımlar
III. HAFTA

6.9 Burada esas olan, bazı maddelerin suda iyonlaştığı,

bazılarının da molekül halinde çözündüğü fikridir. Elektrolit
4 4 ” Karışım türleri kavramının çağrıştıracağı elektroliz ve zayıf elektrolit, kuvvetli
elektrolit gibi kavramlar bu ünitenin tamamen dışında
” Derişikmi düşünülmelidir.
seyretikmi 6.9 HCl, H2SO4 gibi aslında molekül yapılı bazı maddelerin
de suda tamamen iyonlaşabileceği göz önüne alınarak “Molekül
yapılı maddeler suda iyonlaşmaz.” şeklinde bir genellemeye
gitmemek gerekir.
[!] 6.10 Yüzey sularının iyonik maddeler çözmüş olabileceği
fikrinin yerleşmesi için, toprağın oluşumu ve yapısı hakkında
özet bir bilgi gereklidir
ÖĞRENME ALANI: FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 :IŞIK
ÖLÇME
DERS İÇİ VE DİĞER ARA
SAAT

DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME

*Bulmaca*Açık uçlu soru

1-IŞIĞIN SOĞRULMASI H Yansıma soğrulma 5. sınıfın “Işık ve
sıcaklık ilişkisi Ses” ünitesinde ışığın
1. Işığın soğurulması ile ilgili olarak öğrenciler; (1.4,1.6,1.7,1.8) yayılması ve ışığın
1.1. Işığın madde ile etkileşimi sonucunda maddeyle karşılaşması
soğurulabileceğini fark eder. ile ilgili öğrenilenler
” Güneş ışıgının hatırlatılmalıdır.
1.2. Işıkla etkileşen maddelerin ısındığını renkleri
gözlemler.
1.1-1.5 Işığı soğuran
1.3. Yaptığı gözlemlere dayanarak maddelerin ışığı ” Nasıl değişir. maddelerin ısınması,
IV. HAFTA

soğurduğu çıkarımını yapar (BSB-8). 5.sınıf “Madde ve

MART

1.4. Koyu renkli cisimlerin ışığı, açık renkli Değişim” öğrenme alanı
4 4
cisimlere göre daha çok soğurduğunu keşfeder “Maddenin Değişimi ve
(BSB-2, 6). Tanınması” ünitesindeki
1.5. Teknolojik tasarım döngüsünü kullanarak ışığı “ısı- sıcaklık” konusu ile
soğuran maddelerin ısınmasıyla ilgili projeler ilişkilendirilmelidir.
üretir (FTTÇ-9) .
1.6. Işığın bir enerji türü olduğunu ifade eder (TD-3).
1.7. Işık enerjisinin başka bir enerjiye
dönüşebileceğini ifade eder (TD-1, 2).
1.8. Güneş enerjisinden yararlanma yollarına
örnekler verir (FTTÇ- 28).
 2-BEYAZ IŞIK GERÇEKTEN BEYAZMIDIR?
2. Cisimlerin renkli görünmesiyle ilgili olarak
öğrenciler;
2.1. Beyaz ışığın tüm renkleri içerdiğini fark eder
(BSB-1).
2.2. İnsan gözünün fark edemeyeceği ışınların da
olduğunu ifade eder.
I. HAFTA
NİSAN
4 4
2.3. Cisimlerin siyah, beyaz veya renkli
görünmelerini, ışığın yansıması ve
soğurulmasıyla açıklar (BSB-8).
2.4. Cisimlerin beyaz ışıkta ve renkli ışıklarda
neden farklı renklerde göründüklerini açıklar
(BSB-25).
2.5. Gökyüzünün renkli görünmesini ışığın
atmosferde soğurulması ve saçılması ile
açıklar.
??? 2.1 Bazı öğrenciler ışığın tüm renkleri
H Renklerin birleştirildiğinde siyah renk elde edileceğini
birleşimibeyazmıdır? düşünebilir.
(2.1) (BSB-1) 2.2 Renk-dalga boyu ilişkisi, ışığın dalga
karakteri bu ünitenin kapsamı dışındadır. Işınların
dalga boylarından söz edilmeyecektir.
H Hangi renkler [!] 2.2 5. sınıfın “Işık ve Ses” ünitesinde ışın
görünür (2.2,2.3)
kavramı, ışığın izlediği yolu çizimle göstermede
kullanılan geometrik şeklin adı, burada ise ışık
türü olarak kullanılmıştır.
[!] 2.2 Dalga boyu kavramına girilmeden, mor
ötesi ışık, kızıl ötesi ışık, X-ışını gibi ışın
türlerinin bilim ve teknolojideki kullanım
alanlarından söz edilmelidir.
??? 2.5 Bazı öğrenciler gökyüzünün mavi
görünmesinin, denizlerin mavi olmasından
kaynaklandığını düşünebilir.
 3-IŞIĞIN KIRILMASI H Cisimlerin yerini ??? 3.1 Bazı öğrenciler ışığın hızının asla

(Nisan ayının IV. haftası 1 ders saati)II. Sınav Değerlendirmesi

3. Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam kim değiştirir. değişmeyeceğini düşünebilir.
[!] Öğrenciler oyuncak lazerin kesinlikle göze Işığın madde ile
ortama geçmesi ile ilgili olarak öğrenciler; (3.6,3.7,3.8) etkileşimiyle ilgili 5 ve 6.
tutulmaması konusunda uyarılmalıdır.
3.1. Işığın belirli bir yayılma hızının olduğunu ifade eder. sınıfta öğrenilenler
[!] 3.2 Yüzeyin Normalinin; ortam değiştiren
3.2. Işığın hızının saydam bir ortamdan başka bir saydam HBeyaz ışık neden hatırlatılmalıdır.
ışınların gelme ve kırılma açılarını ölçmede
ortama geçerken değiştiğini ifade eder. başka renklere ayrışır referans alınan, ortamları ayıran, sınıra dik, sanal
3.3. Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama (3.9) (BSB- bir doğru parçası olduğu belirtilmeli ve çiziminde
II. HAFTA

geçerken doğrultu değiştirdiğini keşfeder (BSB-2,

2,6,8,17,25,26,31) öğrencilere yardım edilmelidir.
11,17, 23, 26).
4 4 3.4 “ Snell Yasası” verilmeyecektir.
3.4. Işık demetlerinin az kırıcı (az yoğun) saydam bir [!] 3.8 Sınır açısından bağıntı verilmeden söz
ortamdan çok kırıcı (çok yoğun) saydam bir ortama edilmelidir.
geçerken normale yaklaştığı, çok kırıcı (çok yoğun) [!]3.8 Genellikle yoğun maddelerin daha kırıcı
saydam bir ortamdan az kırıcı (az yoğun) saydam bir oldukları belirtilir.
ortama geçerken ise normalden uzaklaştığı sonucunu [!]3.9 Tam yansıma olayı ve fiber optik kabloların
çıkarır (BSB-31). çalışma prensibinden söz edilebilir.
3.5. Işığın hem kırıldığı hem de yansıdığı durumlara [!] 3.10 Renk tayfında yediden çok daha fazla
örnekler verir (BSB-2; TD-1). renk vardır.
3.6. Çeşitli ortamlarda kırılma olayını açıklamak için
basit ışın diyagramları çizer (BSB-28).
3.7. İki ortam arasında doğrultu değiştiren ışık
demetlerini gözlemleyerek ortamların yoğunluklarını
karşılaştırır (BSB-6, 8).
III. HAFTA

3.8. Işığın her zaman çok kırıcı (çok yoğun) ortamdan az

4 2 kırıcı (az yoğun) ortama geçemediğini deneyerek
keşfeder (BSB-8, 9,30,31).
NİSAN

3.9. Işığın kırılmasıyla açıklanabilecek olaylara örnekler

verir (BSB-2; TD-1).
3.10. Işığın prizmada kırılarak renklere ayrılabileceğini
keşfeder (BSB-2, 17, 25).

*Boşluk doldurma*Kavram haritası

4-MERCEKLER H Mercekleri [!] 4.1 İnce ve kalın kenarlı merceklerin çeşitli 4.3 7. sınıf “Canlılar ve
4. Merceklerle ilgili olarak öğrenciler; inceleyelim (4.1,4.2,4.3) şekiller olabileceği vurgulanmalıdır. Hayat” öğrenme alanı,
4.1. Işığın ince ve kalın kenarlı merceklerde nasıl 4.1 İnce ve kalın kenarlı merceklerde, cismin “Vücudumuzdaki
H Mercekler nelere bulunduğu çeşitli uzaklıklar için görüntünün Sistemler” ünitesinin
kırıldığını keşfeder (BSB-2, 11, 17). bulunacağı yer ve büyüklüğü ile ilgili bağıntılar gözün yapısı konusu ile
4.2. Paralel ışık demetleri ile ince ve kalın kenarlı sebep olabilir?
2 verilmeyecektir. ilişkilendirilir.
merceklerin odak noktalarını bulur (BSB-1). (4.4,4.5,4.6) (BSB- 4.1; 4.5 Görüntü çizimleri ve merceklerle ilgili
4.3. Merceklerin kullanım alanlarına örnekler verir 1,3,5,11 FTTÇ- geometrik optik konuları üst sınıflarda ele
(BSB-1; TD-2). 22,23,26,27,29,33) alınacaktır.
4.4. Ormanlık alanlara bırakılan cam atıkların [!] 4.5 Öğrenciler; çıplak gözle, merceklerle veya
güneşli havalarda yangın riski mercek sistemleriyle kesinlikle Güneş’e
oluşturabileceğini fark eder (FTTÇ-22, 23, 26, bakmamaları konusunda uyarılmalıdır.
23 Nisan Ulusal
27, 29, 33; TD-5). Eğemenlik ve Çocuk
4.5. Mercekler kullanarak gözlem araçları tasarlar Bayramı
(BSB-1, 3, 11, 17; FTTÇ-8, 9, 17)
IV. HAFTA

4.6. .Işığın yansıması ve kırılması olaylarının

2 2 benzerlik ve farklılıklarını karşılaştırır (BSB-1,
5).
ÖĞRENME ALANI: CANLILAR VE HAYAT ÜNİTE 6 :İNSAN VE ÇEVRE
DERS İÇİ VE
ÖLÇME
DİĞER
SAAT
DEĞER ARA DİSİPLİNLER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE
LEN ATATÜRKÇÜLÜK
İLİŞKİLENDİRM
DİRME
E
1-EKOSİSTEMLER H Türden ekosisteme [!] 1.2 Canlıların birbiri ile ilişkilerinde besin C Besin ağlarındaki
1. Organizmaların yaşadıkları alanlar ve bu alanlara (1.1) zincirleri ve besin ağları verilir. enerji akışı ve
[!]1.3 Göl, deniz, orman vb. ekosistemler verilir. ekosistemde madde
insan etkisi ile ilgili olarak öğrenciler;
HFarklı ekosistemelr döngüleri 8. sınıfta
1.1. Tür, habitat, populasyon ve ekosistem
V.HAFTA

[!] İlköğretim 4 ve 5. sınıfta kullanılan “ yaşam verilecektir

NİSAN

Tanılayıcı dalmış ağaç*Kavramlar arası ilişki kurma

kavramlarını örneklerle açıklar. (1.2) alanı” yerine “habitat” kavramı kullanılacaktır
4 4
1.2. Bir ekosistemdeki canlı organizmaların
birbirleriyle ve cansız faktörlerle ilişkilerini
açıklar.
1.3. Farklı ekosistemlerde bulunabilecek canlılar
hakkında tahminler yapar (BSB – 9).
2-BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK [!] Ülkemizin biyolojik çeşitliliği ile ilgili okuma
1.4. Ekosistemleri canlı çeşitliliği ve iklim H Biyolojik çeşitlilik metni verilebilir.
özellikleri açısından karşılaştırır (BSB –5, 6). (1.5)
1.5. Ekosistemdeki biyolojik çeşitliliği fark eder ve
bunun önemini vurgular HAraştıralım
II.HAFTA

1.6. Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme hazırlayalım (1.6 ,

MAYIS

4 2 tehlikesiyle karşı karşıya olan bitki ve 1.7)(BSB-25)

hayvanlara örnekler verir (BSB -25; FTTÇ –
22, 23, 26).
1.7.Ülkemizde ve dünyada nesli tükenme
tehlikesinde olan bitki ve hayvanların nasıl
korunabileceğine ilişkin öneriler sunar (BSB-
32; FTTÇ – 21, 22, 23, 24, 27).
3-ÇEVRE SORUNLARI VE ETKİLERİ [!] 1.9 Ülkemiz çevre sorunlarına örnek olarak ÈAfetten Korunma ve
1.8. Çevresinde bulunan bitki ve hayvanlara HBitki ve hayvanlarla orman tahribatı, hava, su ve toprak kirliliği, ` 1.9 kazanımı, Güvenli Yaşam (1.6,
dostuz (1.8) (FTC-27) heyelan, sel vb. verilebilir. Türkçe dersi 1.7,19,1.10,1.11– 1, 2, 3,
sevgiyle davranır (FTTÇ – 27, TD- 5).
[!] 1.9; 1.10 Biyolojik silahlar konusu ile ilgili “Okuma” , 4, 8, 10 , 11, 12,13,14,15,
1.9. Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarından okuma metni verilebilir. “Konuşma” ve 16 )
2 bir tanesi hakkında bilgi toplar, sunar ve [!] 1.9 Erozyon ve deprem konusu ‘Dünya ve “Yazma” temel dil È İnsan Hakları ve
sonuçlarını tartışır (BSB 25, 32; FTTÇ – 18,

*Kavram haritası*Açık uçlu soru

Evren’ ünitesinde verilecektir. becerisi ile Vatandaşlık (1.10,1..11, 1.12–
20, 21, 26, 27, 29). [!]1.9 -1.11 Dünyadaki çevre problemleri için ilişkilendirilir. 18)
1.10.Dünyadaki bir çevre probleminin ülkemizi ozon tabakasının delinmesi, sera etkisi, deniz ` 1.9, 1.10 ve 1.11
nasıl etkileyebileceğine ilişkin çıkarımlarda kirliliği, nükleer kirlilik (Çernobil örneği) vb. kazanımları, Sosyal [!]1.12 Atatürk’ün
bulunur (BSB, 8; FTTÇ – 18 ,20, 21, 28). verilebilir. Bilgiler dersi çevreyle ilgili yaptığı
“Küresel uygulamalar
1.11.Ülkemizdeki ve dünyadaki çevre sorunlarına
Bağlantılar” (Örneğin,Atatürk Orman
yönelik iş birliğine dayalı çözümler önerir ve öğrenme alanı, Çiftliği,Ankara çayı
faaliyetlere katılır (FTTÇ – 20, 21, 22, 23, 24, “Ülkeler Arası projesi gibi) araştırma
III. HAFTA

26, 27; TD – 4). Köprüler” ünitesi ödevi olarak verilir .

1.12. Atatürk’ ün çevre sevgisi ile ilgili kazanım 2 ve 3 ile [!] Atatürkçülük ile ilgili
4 2
uygulamalarına örnekler verir (FTTÇ – 23, 27; ilişkilendirilir. konular (1.12-2)
TD – 4). ÈKariyer Bilinci
Geliştirme: Biyolog,
zoolog, botanikçi, çevre
mühendisi ve veterinerlik
verilebilir.
ÖĞRENME ALANI: DÜNYA VE EVREN ÜNİTE 7 : GÜNEŞ SİSTEMİ VE ÖTESİ ;UZAY BİLMECESİ
ÖLÇME
SAAT DERS İÇİ VE DİĞER ARA
DEĞER
HFT

KAZANIMLAR ETKİNLİKLER AÇIKLAMALAR

AY

DERSLERLE DİSİPLİNLER
LEN
İLİŞKİLENDİRME ATATÜRKÇÜLÜK
DİRME
 1-GÖK CİSİMLERİNİ TANIYALIM
III. HAFTA 1. Uzayda bulunan gök cisimleri ile ilgili olarak
öğrenciler;
4 2
1.1. Gök cisimlerini çıplak gözle gözleyerek
özelliklerini belirler (BSB-1, 2, 4, 5, 6, 7).
1.2. Uzayda, çıplak gözle gözleyebildiğimizden çok
daha fazla gök cismi olduğunu fark eder (BSB-8,
25; FTTÇ-1, 3, 16).
1.3. Bilinen takım yıldızlara örnekler verir.
1.4. Kuyruklu yıldızlara örnekler verir.
1.5. Gözlem yaparken, yıldızlarla gezegenleri
birbirinden ayırt eder (BSB-1, 2, 4-7).
IV. HAFTA
1.6. Güneş’in de bir yıldız olduğunu ifade eder (BSB-
2).
4 2
1.7. Yıldızlar arasındaki çok uzak mesafelerin “ışık
yılı” adı verilen bir uzaklık ölçüsü birimiyle ifade
edildiğini belirtir.
1.8. Meteor ile gök taşı arasındaki farkı açıklar.
2-GÜNEŞ SİSTEMİ
MAYIS
2. Güneş sistemi ve uzayla ilgili olarak öğrenciler;
2.1. Güneş sistemindeki gezegenleri Güneş’e
yakınlıklarına göre sıralar (BSB-4).
2.2. Güneş sistemindeki gezegenlerin Güneş’e olan
2
uzaklıklarının “astronomi birimi” (AB) adı verilen
bir uzaklık ölçüsü birimiyle ifade edildiğini belirtir.
2.3. Güneş sistemindeki gezegenlerin belirli
yörüngelerde hareket ettiklerini kavrar.
2.4. Güneş sistemindeki gezegenleri, belirgin
özelliklerine (birbirlerine göre büyüklükleri, doğal
uydu sayıları, etraflarında halka olup olmaması)
göre karşılaştırır (BSB-4, 5).
2.5. Güneş sistemini temsil eden bir model oluşturur ve
sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ-4, 8).
2.6. Ay’ın, Dünya’nın uydusu olduğunu gösteren bir
model oluşturur ve sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ-
4, 8).
V. HAFTA
2.7. Gök adalara örnekler vererek özelliklerini kavrar
4 2
(BSB-5).
2.8. Dünya dışındaki evren parçasını “uzay” olarak
tanımlar ve Dünya’mızın uzaydaki yerini belirtir.
H Senin yıldız [!] 1.1 Gökyüzü gözlemleri dışarıda yapılacaksa,
grubunun adı ne (1.3) bu gözlemin mümkünse şehir ışıklarından uzakta,
bir büyüğün eşliğinde, hava şartlarına uygun
kıyafetlerle, en az 20 dakikalık bir sürede
H Kuyruklu yıldız
yapılması gerektiği belirtilir.
yapalım (1.4) 1.2 Uzayda bulunan gök cisimleri ile ilgili
olarak nicel ayrıntılara (çap değeri, ortalama
” Herkesin cevabı sıcaklık vb.) girilmeyecektir.
*Çoktan seçmeli soru
aynımı [!] 1.2 Gezegenlerin ışık kaynağı olmadığı,
yıldızların bir ömrü olduğu; ömrü tükenmemiş
” Bu gök cisminin adı yıldızların belirli yaşlarda ısı ve ışık yaydıkları
belirtilir.
ne
??? 1.3; 1.4 “Yıldız” denince akla genelde
bayrağımızda yer alan şekil gelmektedir. Oysa
yıldızların genelde küresel şekilde olduğu
belirtilir.
[!] 1 . 3 Takımyıldızı oluşturan yıldızların, ortak
özellik veya ilişkileri nedeniyle değil; Dünya’dan
bakıldığında birlikte sergiledikleri görünüm
nedeniyle ortak bir adla anıldığı belirtilir.
[!] Kutup Yıldızı’nın geceleyin yön bulmakta
kullanıldığı ve bulunduğu yönün kuzeyi
gösterdiği belirtilir.
[!] 1.4 Kuyruklu Yıldızlar, yıldız adıyla
adlandırılmakla birlikte yıldızlardan farklıdır.
1.6 Güneş’in tabakalarının özellikleri, sıcaklık 1.6 Güneş ile ilgili
III. Sınav Değerlendirmesi
H Kendi güneş değeri, çapı vb. ayrıntılara girilmez. olarak 5. sınıfta
sistemimizi yapalım ??? 1.7 Işık yılı’nın bir zaman birimi olmadığı; öğrenilenler hatırlatılır
“ışığın bir yılda aldığı yol” olarak ifade edilen bir
(2.1,2.2,2.5) (BSB- 2.5 Ay ile ilgili olarak
uzaklık ölçüsü birimi olduğu belirtilir. 5. sınıfta öğrenilenler
4,5,28,30) [!] 1.8 Gök taşları, gezegenlerin arasında hareket hatırlatılır.
eden ve tümüyle gaz durumuna geçmeden, ` 2.5 ve 2.6
HGök adamızı atmosfere girerek yeryüzüne ulaşabilen kazanımları, Türkçe dersi
tanıyalım (2.7) (BSB-5) meteorlardır. Ayrıca akan yıldız adı verilen doğa “Konuşma” temel dil
olayına, halk arasında yıldız kayması denildiği ve becerisi ile
buna da atmosfere yüksek hızla girip yanan bir
” Gezegenleri ilişkilendirilir.
(Mayıs ayının IV. Haftası 1 ders saati)
tanıyormuyuz? meteorun sebep olabileceği belirtilir.
[!] 1.8 Meteorlar, düştükleri yerlerde ciddî
” Gezegenlerin
hasarlara yol açabilir, çukurlar oluşturabilir.
Oluşan çukurlara meteor çukuru denir; ancak
özellikleri ile Dünya yüzeyi üzerindeki bir çukurdan söz
eşleştirelim. ediliyorsa buna gök taşı çukuru adı verilir.
[!] 2.1.-2.5. Uluslararası Astronomi Birliği
” Gel git olayı (International Astronomical Union; IAU), 24
Ağustos 2006 tarihinde Prag'da yaptığı toplantıda
Plüton'u gezegen sınıfından çıkararak "Cüce
Gezegen" sınıfına dahil etmiştir. İlgili kazanımlar
bu değişim doğrultusunda işlenmelidir.
[!] 2.2 Bir astronomi biriminin (AB) Güneş ile
*Bulmaca
Dünya arasındaki uzaklığa eşit olduğu belirtilir.
 3-UZAY ARAŞTIRMALARI 2.4 Güneş sistemindeki gezegenler,
3. Uzay araştırmaları ile ilgili olarak öğrenciler; H Kendi birbirlerine göre nitel özellikleriyle (göreli boyut, ` 3.1 kazanımı, Türkçe
teleskopumuzu yapalım etrafında halka olup olmaması, uydu sayısı, yüzey dersi “Okuma” ,
3.1. Eski medeniyetlerin gök biliminde nasıl veri
şekilleri) ele alınır; nicel ayrıntılara (çapının “Konuşma” ve “Yazma”
topladıkları, kaydettikleri, bunları ne amaçla ve nasıl
büyüklüğü, yoğunluğu vb.) girilmez. temel dil becerisi ile
kullandıkları hakkında bilgi toplayarak bir görüş ” Uzaya yolculuk [!] 2.6 Gel-Git Olayı’nın, Ay ile Dünya arasındaki ilişkilendirilir
MAYIS

oluşturur ve sunar (BSB-25, 32; FTTÇ-1, 2, 3, 34, 35).

2 hareket ilişkisinden kaynaklanan doğa olayı ` 3.3 kazanımı, Sosyal
3.2. Gök bilimcilerin; teleskoplar yardımıyla gök ” Gök bilimci olmak olduğu bir okuma metniyle verilir Bilgiler dersi “Bilim
cisimlerinin hareketlerini ve yapısını inceleyen bilim istermisiniz? [!] 2.7 Galaksi yerine gök ada terimi kullanılır. Teknoloji ve Toplum”
insanları olduklarını belirtir (FTTÇ-11, 12, 34, 35; TD- [!] 2.8 Evren kelimesinin; “aradaki boşluklarla öğrenme alanı, “Zaman
2, 3). birlikte gök cisimlerinin tümü” anlamında İçinde Bilim” ünitesi
” Bir uzay bulmacası
3.3. Ünlü Türk gök bilimciler ve çalışmaları hakkında kullanıldığı belirtilir. “Dünya’mızın uzaydaki kazanım 3 ile
örnekler verir (FTTÇ-15; TD-3). yeri”nden kastedilen; bulunduğu gök ada/sistem ilişkilendirilir.
3.4. Teleskopların uzay gözlemi yapmadaki önemini fark ve Güneş’e yakınlıkta kaçıncı sırada ` 3.2, 3.4, 3.6 kazanımı,

soru*Açık uçlu
eder (BSB-3, 17). bulunduğudur. Sosyal Bilgiler dersi
[!] 3.1 “Gök” denilince, içinde gök cisimlerinin “Bilim Teknoloji ve
3.5. Basit bir teleskop yapmak için teknolojik tasarım yapar, Toplum” öğrenme alanı,
hareket ettiği sonsuz boşluk veya uzay anlaşılır.
model oluşturur ve sunar (BSB-28, 30, 32; FTTÇ-4, 8,
[!] 3.1; 3.2 Astronomi yerine gök bilimi; astronom “Zaman İçinde Bilim”
9).
yerine gök bilimci terimi kullanılabilir. ünitesi kazanım 4 ve5 ile
3.6. Teknolojinin uzay araştırmalarına, uzay araştırmalarının [!] 3.2 Ünlü gök bilimcilerin hayat hikâyeleri ilişkilendirilir
da teknolojiye katkısını örneklerle açıklar (FTTÇ-3, 16, verilebilir. 3.4; 3.5 7. sınıf
17, 31, 32, 36). [!] 3 . 4 Gözlem evlerinin; ışık kirliliğinin gökyüzü “Fiziksel Olaylar”
3.7. Astronotların uzayda pek çok alanda (fizik, kimya, gözlemi yapmadaki olumsuz etkileri nedeniyle, öğrenme alanı “Işık ve
biyoloji, tarım, eczacılık, balistik vb.) incelemeler yapan şehir dışındaki tenha yerlerde bulunduğu belirtilir. Ses” ünitesi Mercekler
HAZİRAN

bilim insanı olduklarını belirtir (FTTÇ-11, 12, 34, 35; Olanaklar elverdiği ölçüde yakın çevrede bulunan konusu ile ilişkilendirilir.
I. HAFTA

TD-2, 3). (varsa) bir gözlem evine gezi düzenlenir. 3.4 Işık kirliliği ile
4 4 3.8. Ay’a atılan ilk adımın, uzak gezegenlere gidebilme ve [!] 3.6 Uzay teknolojisi sayesinde geçmişten ilgili olarak 4. sınıfta
uzay araştırmaları bakımından önemini kavrar. günümüze kadar geliştirilen araçlara örnek olarak öğrenilenler hatırlatılır.
3.9. Evrenin, uçsuz bucaksız olması nedeniyle uzay uzay mekikleri, yapay uydular, uzay istasyonları, 3.5 kazanımı, Türkçe
özel tasarlanmış giysiler vb. örnek verilebilir. dersi “Konuşma” temel
hakkında bilinen gerçeklerin sınırlı ve yeni
[!] 3.7 Bazı ülkelerde astronot yerine “kozmonot” dil becerisi ile
araştırmalarla değişebilir olduğunu örneklerle açıklar
terimi kullanıldığı belirtilir. ilişkilendirilir.
(FTTÇ-1, 3).
[!] 3.7 Uzay çalışmalarında görev almış ünlü ` 3.9, 3.10 kazanımları,
3.10. Uzay çalışmalarına dayanarak ve hayal gücünü astronotlar ile ilgili çeşitli anekdotlar verilir. Sosyal Bilgiler dersi 6.
kullanarak geleceğe yönelik tahminler yürütür (BSB-8, [!] 3.8 “Ay’a atılan ilk adım” ile ilgili olarak sınıf “Bilim Teknoloji ve
9; FTTÇ-1, 3, 31). okuma metni verilir. Toplum” öğrenme alanı,
3.11. Uzay kirliliğinin sebeplerini ifade ederek bu kirliliğin “Elektronik Yüzyıl”
yol açabileceği olası sonuçları tahmin eder (BSB-8; ünitesi kazanım 2 ile
FTTÇ-18, 21, 26, 28, 29, 32). ilişkilendirilir.

Yıl sonu değerlendirme ,Fen ve Teknoloji dersinin

II. HAFTA

günlük yaşantımıza kazandırdıkları tartışılacak

4 4
2007/2008 öğretim yılında görülecek Fen ve Teknoloji
dersi 8.sınıf müfredatının tanıtılması.

Uygundur
08/09/2008
Rahim KILIÇ
Hasan ÇALBIYIK Leyla Balduz GÖNEN
Okul Müdürü
Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmeni