-- .

--

-Yl: 4 Say: 110 26. 11. 2011 Kltr Sanat Eki

ALARGO
TIIJOII

er. YMz IP 1tiPII

Sayga 6 Yaynlar

AHMET

BOZKURT

224s.

Alarga!Alarga! Anlald!
Yllar sonra Borlar kyne ulaan bir mektup Erkan etrafnda geliip yaylan bir masallar yumann, bir kahraman sylencesinin fitilini atelemeye yeter de artar bile
elen Tayon, ilk roman Alarga!'da srl bir gemiin perdesini aralyor. 1916 Trkiye'sinde balayan bir bilinmezin yazar gtrd yer Dou ile Bat arasndaki zlemezliin her bireyin belleinde brakt tortunun o soluk yansmalarndan baka bir ey deil. Yazarn youn gzleminin ve kiisel araynn rn olan Alarga! dil ve anlatm inceliiyle de hemen ne kan bir yapt. Yazarn biemi, olay-durum zmlemeleri ve ele ald karakterlere egemen olan temel yneli biimlerini yaln ama ayn zamanda okuru merakla romann dnyasna hapseden ustalkl bir kurgu ile yaamsalla kavuturmas eine az rastlanlr bir durum. Roman ilerledike yer yer Balzac'n sesinin yanksna tanklk edebiliyorsunuz. Fransa'da 2009 ylnda okurlaryla buluan roman Trkiye'deki okuyucusuna da ksa zamanda ulamann ayrcalna sahip olmu. Alarga! romannn en temel bileenini oluturan olgu ise cinsellik ve zgrlk araynda somutlanan gezginliin hi bitmeyecek bir sre olarak tm roman karakterlerindeki balan-

bir mutsuzlukla iini eker, onu darda bekleyen dnyann kendisine gz krpaca zamann ne zaman geleceini dnerek varolmaya alr. ok fazla beklemez Erkan. nk onun baklarina ayarl bir dnya deildir buras. Erkan' ailesinden, yaad yerden koparan olay da bir varolu sancsyla kagelir. evresindeki hibir eye bir anlam ykleyemez. Cinsellii, onu bylesine kapatlm bir toplumda uyaran en nemli etken olur. zgrlk arayndaki ynelilerinden birini oluturan cinsellik ve toplumun cinsellie bakan, onu ikiyzl bir ahlakn kurban yapan krl Erkan'a hi dnmedii bir anda kann anahtarn ellerine verir. Evlerinde hizmeti olarak alan Pato'un bana gelenler, annesinin Fato'a yaklam, sonrasnda bu gencecik kzn lmyle sonulanan olaylar zinciri Erkan'n kan hzlandrr. Bir anda hi kimse Er.

.-

giyle baland kpei Bibo'yu babas ayrmtr ondan. Sonra, evlerindeki

Paris ziyareti okuyucunun zihninde yer eden pek ok sorunun da cevabn verecektir. Borlar kynden kp daysnn yanna okumaya gelen Osman'n aslnda Erkan'dan farkl hibir yn yoktur. Erkan srfbu yzden Osman'a sahip kar. Ama her eyden nce ayakta durmasn renebilmesi iin gemesi gereken baz yollar vardr. Erkan'n tm deneylerinden habersiz bir ekilde baaryla kan Osman artk gndzleri daysyla birlikte baca temizlii ve tamirat yapmakta, akamlar ise okulunu aksatmamaktadr. Osman, daysnn yannda geirdii tm bu zaman boyunca pek ok ey renir. Erkan daysnn bir zamanlar hi kimseye bir ey sylemeden neden ekip gittiini de anlamaya balar. Daysnn ahlak, yabanc dman bir fanatik tarafindan baklanmasyla her ey bir anda son bulur. Erkan'n lm ok eyi deitirir. Hele ki Osman'n srtnda gittike byyen bir yk, daysna her eyi borlu olmann getirdii bir vicdan ykmll

g eiini oluturmasnda yatyor. Van'daki Borlar kynden Paris'e yryerek yolculuk yapan romann eksen karakteri Erkan'da aa kan tutkunun temsili yzn oluturan zgrlk aray ayn tonalite farkn yitirmeden kendi yerleikliini yadsmayan dier karakterlerde de aa kyor. Bu farknda olu durumu ise yine Erkan'n yn deitiren ve evresini etkileyen kiilii sayesinde gerekleiyor, Romann merkezine oturan en temel sorulardan biri de budur zaten. O halde Dou-Bat, cinsellik-zgrlk sarmalnda dnp duran bu tuhaf adam kimdir? Erkan'n doumu sancl bir gnn ertesinde olmutur. Erkan 1916 ylnn bir gece yars zayflktan kemikleri km, gzlerini ate brm bir kurt srsnn Borlar kyn basp insanlar yedii gece kyn en korunakl yerinde, Demir ailesinin o byk malikanesinde dnyaya gzlerini aar. imdiye kadar hep kz ocuu byten annesi Ferihan sarp sarmalar ocuunu. Ne ayazda brakr ne de sertlikle, yaban elle tantrr ocuunu. Varlkl bir ailenin ocuu olarak byr Erkan. Etrafndaki tm zenginlikler Demir ailesinin tek varisi olacak Erkan' n emrindedir. Fakat Erkan tm bunlar istemediinin farkna daha kk bir ocukken varr. O, kitaplarda okuduu Avrupa'nn, bambaka yerlerin hlyasyla kendisini avutur. O yzden Erkan hep

~-------- -kan'n neden kyn, ailesini, servetini brakp ortadan kaybolduunu anlayamaz. Tek bana bir yolculua kar. Kendine yetmeyi renebilen bir gentir artk. talya'da kendisini lmcl bir hastalktan kurtaran yal baca temizleyicisinin gzel kz Gina ile yaad cinsellik artk Erkan'a imdiye kadar farknda olmad bir hazzn kaplarn amtr. Gina ile olan ak bir zorunluluk sonrasnda bitmeseydi eer kahramanmz arayn da tamamlamam olacakt. Erkan'n son dura Paris'tir artk. Daha da uzaklara gitmek hlyas Br-. kan'n neredeyse kar koyamad tek duygu, tek atma biimi olmutur: "Uykuya daldnda onu bekleyen tanmad, kimi zaman yamurlu olan, her ryada havas deiik, kalabalk bir ehir grrd. Kalbi ona koarak oraya gitmesini sylyordu. Gina'nn nefis tuzandan kendini kurtarp oraya girmesi gerektiini hissediyordu. Ykanan, salarn tarayan, meneke zl parfm sren, yeniden oynamaya hazr, szlerek dank yataa giren ve bedenini ona srten Gina ... Erkan bu anlarda kz nazike iter, gzlerini tavana dikerek daha da batya gitme hayalleri kurard. Zaman getike bunu daha sk yapar olmutu" (s. 85). Erkan henz Borlar kynden ayrlmadan nce tkenmek bilmeyen bir zlemle bal olduu pek ok eyden koparlmtr, Kk bir ocukken sev-

hizmeti Pato'a olan ball, onu gizli gizli takip etmesi, uzaktan ama hep tutkuyla mhrlenmi bir tutsaklk ... Bir anlamda Pato'a sahip kmayarak lmne sebep olan annesi Erkan'n bu balln hibir zaman grememitir, Erkan'n evresindeki her eyin farkna varmas Pato'un lmyle balar. Erkan'n tm yolculuu srasnda bandan geenler, Gina sayesinde kadn bedenini tanmas artk ona szcklerin yokluunda bile mkemmel bir iletiim kuraca yeni bir yolun kaplarn amtr. Yllar sonra Borlar kyne ulaan bir mektup Erkan etrafnda geliip yaylan bir masallar yumann, bir kahraman sylencesinin fitilini atelerneye yeter de artar bile. Paris'te baca termizlii ve tamirat ileri yapan, gerektiinde porno flmlerin aranan bir yldz olarak cinselliini Fransa halkna sunan Erkan Demir kendi kynde bir prens, bir Avrupa fatihi olarak anlmaktadr. Kyn uyank berberi Muharrem Erkan'n yanna gider. Dndnde Erkan'n kahramanlklar, bykl dilden dile yaylmaya devam eder. Bnitesi Ahmet'in de Paris seferi de pek farkl sonulanmaz. Heler Tayon romanna ikinci bir eksen karakter olarak setii Osman araclyla Erkan karakterinde sornutlanan tm amazlar bir bir zmlerneyi amalar. Erkan'n yeeni Osman'n

5"'ULU151 un vcwa yucurnuugu vardr. Yazarn anlatc kipliinin romana egemen olduu tm satrlarda Erkan'n zgrlk aray iin yalnzca bir balang eii, bir ara olan cinsellik ve hazzn o sonsuz duyumsall bir hatrlama ve gemile hesaplama biiminde sk sk tekrarlanan bir yntem olarak gze arpyor. Heleri Tayon tm roman kiilerini bylesi bir zgllk ierisinde toplumsal yapnn onlar dntren ve farkllatran gelenei ierisinde anlatsnn temellerine yerletirmi. Romann sylemsel tayf ierisinde her bir karakterin gemile olan. hesaplamas din, gelenek, toplumsal yap normlar ve bireysel varoluun kendisini bir zgrlk biimi olarak dayatan belirsizliin ve gvenilmezliin modern dnya ierisindeki o bildik atmann msebbibi olmasyla aa kyor. Felaketin gereklemesi bir anlamda tarihin dayatt zorunluluklarn bir sonucu olacaktr. Alarga!'nn bir arzu ve aray roman olarak imledii temel gereklik de bylesi bir varlk araynn hi de uzanda deildir. Hep iimizde yaayan ve bizi srekli iten ie tedirgin eden bir varolu sarcsyla aramzda dolaan ve hep uzakla. rn hayaliyle yaayan, uzakta olmann bir katan ziyade kendini gerekletirme olacana inanan biri iseniz Erkan'n bu i burkan yks size hi yabanc gelmeyecektir.

BI