Adı soyadı:…………………………….

OSMANİYE ÖZEL BİLİM KOLEJİ 2008 – 2009 EĞİTİM YILI

FEN BİLGİSİ ETKİNLİĞİ
KONU: SOLUK ALIP VERME

Soluk alıp vermemizi sağlayan yapı ve organların hepsine birden SOLUNUM SİSTEMİ denir.
Solunum sistemi akciğerler ve akciğerlere hava taşıyan borulardan oluşur.
SOLUNUM SİSTEMİ
ORGANLARI

• Burun
• Ağız
• Yutak
• Gırtlak
• Soluk borusu
• Bronşlar

:
BURUN:
Solunum ve koklama görevlerini yerine getirir. Dışarıdan solunan hava, burada temizlenir,
nemlendirilir ve ısıtılır. Burnumuzun içinde tüyler ve sıvılar vardır. Bu tüyler, havayı
akciğerimize uygun duruma getirir. Onlar sayesinde, solunum yoluyla vücudumuza yabancı
maddelerin girişi engellenmiş olur. Bu nedenle soluk alırken burnumuzu kullanmalıyız.

AĞIZ:
Solunum sırasında ortaya çıkan atık gaz karbondioksit, burun ve ağız yoluyla dışarı atılır.

YUTAK:

Ağız boşluğunda soluk ve yemek borularının birleştiği yerdedir. Yutak hem soluk
borusuna hem de yemek borusuna bağlıdır. Soluk borusu 10 – 12cm uzunluğunda ve
yaklaşık 2 cm çapındadır. Soluk borusunun içinde ince bir tabaka vardır. Bu tabakanın
görevi, yabancı maddelerin girişini engellemek ve nem sağlamaktır.

GIRTLAK

Soluk borusunun başlangıcına gırtlak denir. Burundan sonra yutağa gelen hava
gırtlağa geçer. Gırtlağın içinde ses telleri vardır. Ses telleri konuşmamızı sağlar.

SOLUK BORUSU

Soluk alıp vermede temiz ve kirli havanın içinden geçtiği borudur. Ağız ve burundan
alınan havayı akciğerlere iletir. Akciğerlerden gelen kirli havanın dışarı atılmasını sağlar.
Sonuç olarak, soluk borusu akciğerler ile ağız ve burun arasında köprü görevini üslenir.
BRONŞLAR

Soluk borusu akciğerlerle birleşirken iki kola ayrılır. Bu iki kola BRONŞ denir.
Bronşlarda akciğerlere girdikten sonra birçok ince dallara ayrılır. Bu dallara

AKCİĞERLER

Göğüs kafesinin içinde sağda ve solda olmak üzere iki tanedir. Sağ taraf üç
sol taraf iki bölmedir. Sol tarafın ik bölmeli olmasının sebebi, akciğerlerimizin
hemen altında kalbin bulunmasıdır. Akciğerlerimizin hemen altında düz
kaslardan oluşmuş bir yapı olan diyafram kası bulunur.

AKCİĞERİN GÖREVLERİ SOLUNUM SİSTEMİNİN GÖREVİ

Asıl görevi oksijeni kana vermek ve
karbondioksitti kandan atmaktır.
Ayrıca kan akciğerlerde soğuduğu için
vücut sıcaklığını ayarlamaya da yardımcı
olur.
Oksijen sağlar.
Karbondioksiti atar.
Konuşmak için gerekli sesleri çıkarır.
Mikropların vücuda girmesini engeller.
Kan pıhtısını tutar ve eritir.

NASIL SOLUK ALIP VERİRİZ?

Soluk alma, burundan başlar. Burundan alınan hava daha temiz ve sağlıklı olur.
Burundaki kıllar havadaki tozların ve mikropların tutulmasını sağlar. Nefes aldığımızda,
göğüs kafesimiz genişler. Diyafram düzleşir. Akciğerler genişler.
Yutak, gırtlak ve soluk borusunu geçmiş olan hava, akciğerlere dolmuş olur.
Soluk verirken hava aynı yolu izler. Göğüs kafesimiz daralır. Diyafram gevşer
Akciğerler daralır.

SOLU (NEFES) ALIRKEN

Kaburga kasları kasılır.
Göğüs kafesi genişler
Diyafram aşağıya çekilir.
Göğüs boşluğu büyür. Bu nedenle hava akciğerlere
girer.

Soluk Alırken Havanın İzlediği Yol:

Burun Yutak GırtlakSoluk borusuAkciğer

SOLUK (NEFES) VERİRKEN

Kaburga kasları gevşer.
Göğüs kafesi daralır.
Diyafram gevşer ve diyafram yükselir.
Göğüs boşluğu küçülür ve havayı dışarı atar.

Solu Verirken Havanın İzlediği Yol:

AkciğerSoluk borusuGırtlakYutak
Burun
(8sss

YUKARIDA İŞLENEN KONU İLE İLĞİLİ TEST

Sevgili öğrenciler, yukarıdaki konuyu tamamen öğrenmeden
teste geçmeyiniz. Konu öğrenilmeden test çözülmez!!!
1-“Soluk alıp verirken kandaki ………………….. ve ………………………’in oranı değişir.”
Cümlesinde boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdaki sözcük gruplarından hangisi gelmelidir?
A-Oksijen – kan B-Oksijen – su
C-Oksijen –Karbondioksit D-Madensel maddeler – su

2-Aşağıda verilen yapılardan hangisi solunumda görevli değildir?

A-Akciğerler B-Yutak C-Soluk borusu D-Omurga

3-İnsanlar neden soluk alıp vermek zorundadır

A-Oksijeni alıp karbondioksiti dışarıya vermek için. B-Kaslarını hareket ettirmek için.
C-Besinlerin vücuda taşınması için D-Karbondioksit alıp oksijen vermek için.

4-Aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A-Solunumda yer alan yapılardan biri de kalptir.
B-Solunumda yer alan organlarımızdan biri de akciğerlerimizdir.
C-İnsanlar uzun süre soluk almadan durabilirler.
D-Solunum sırasında karbondioksit alırız.

5-Uyuduğumuzda solunumumuz nasıl değişir?

A-Artar B-Azalır C-Önce artar, sonra sabit kalır. D-Değişmez

6-“Sağlıklı soluk almak için, …………………………. Soluk almak gerekir.”

Boş bırakılan yere gelmesi gereken sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
A-Burnumuzdan B-Ağzımızdan C-Yutağımızdan D-Akciğerlerimizden

7-Soluk alıp vermede aşağıdakilerden hangisi yer almaz?

A-Burun B-Yutak C-Soluk borusu D-Çene

8-Aldığımız hava hangi organda ısıtılır?

A-Akciğerlerde B-Burunda C-Soluk borusunda D-Yutakta

9-Aşağıdakilerden hangisi akciğerin görevidir?

A-Dışarıdan hava almak B-Kanı pompalamak
C-Havayı ısıtmak C-Kirli kanı temizlemek.

10-Aşağıdaki ortamlardan hangisi bol oksijen alabileceğimiz bir ortamdır?

A-Fabrikaların bulunduğu yerler. B-Kent merkezleri
C-Kafeteryalar C-Parklar

11- “Pembe renktedir. Süngerimsi bir yapıya sahiptir. Hacmi sürekli değişir.” Açıklaması hangi
seçeneğe aittir?
A-Soluk borusu B-Hava kesesi C-Damarlar D-Akciğer

12- 1-Diyaframın soluk alıp vermede bir etkisi yoktur.

2-Uyurken daha yavaş soluk alıp veririz
3-Burundan soluk almanın fazla bir önemi yoktur.
Yukarıdaki anlatımlardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A-Yalnız 2 B-1 ve 2 C-Yalnız 3 D-2 ve 3

13-Akciğerlere hava girişi göğüs boşluğu hacminin artması ya da azalmasıyla sağlanır. Bunu
aşağıdaki belirtilenlerden hangisi düzenler?
A-Kaburgalar B-Akciğerler C-Kalp D-Diyafram

14-Solunum sırasında havadan aldığımız ve besinlerin hücrelerde yanmasına yardımcı olan gaz
hangi seçenekte verilmiştir?
A-Oksijen B-Azot C-Karbondioksit D-Ozon

15-Akciğer için aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir?

A-Göğüs kafesi içinde bulunur. B-Sağda ve solda üç tane bölümden oluşmuştur.
C-Alt kısmında diyafram kası bulunur. D-Soluk borusunu geçen hava, akciğerlere dolar.

16-Nefes alırken havanın izlediği yol aşağıdakilerden hangisidir?

A-Soluk borusu Gırtlak Akciğer

B-Burun Yutak Gırtlak Soluk borusu Akciğer

C-Burun Gırtlak Yutak Akciğer

D-Ağız Gırtlak Yutak Akciğer

17-Göğüs kafesi hangi organları korur?

A-Akciğerler – kalp B-Kalp – böbrek
C-Akciğerler – mide D-Akciğerler- Karaciğer

18-Soluk alma sırasında hava gırtlaktan sonra nereye geçer?

A-Yutak B-Burun C-Soluk borusu D-Akciğerler

19-Yaşamak için hangisine daha çok ihtiyaç duyarız?

A-Soluk alıp verme B-Egzersiz C-Dinlenme D-Çalışmak

20-Havayı soluk borusuna ileten yapı hangisidir?

A-Dişler B-Kan C-Yutak D-Derimiz

OSMAN YAMAN
OSMANİYE ÖZEL BİLİM KOLEJİ
osmanyaman80@hotmail. com