Professional Documents
Culture Documents
BLM TEKNOLOJLER
ELEKTRONK TABLOLAMA
482BK0013
Ankara, 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR ...................................................................................................................vi GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. ALIMA ALANI............................................................................................................... 3 1.1. Arayz........................................................................................................................... 3 1.2. alma Kitab lemleri ............................................................................................... 4 1.2.1. Yeni alma Kitab Oluturma............................................................................. 5 1.2.2. Kaydetme............................................................................................................... 7 1.2.3. Kapatma................................................................................................................. 8 1.2.4. Kaytl alma Kitaplarn Ama ......................................................................... 8 1.3. Sayfalar ......................................................................................................................... 9 1.3.1. Sayfa Ekleme ......................................................................................................... 9 1.3.2. Sayfa Adlandrma ve Ekleme ................................................................................ 9 1.3.3. Sayfa Silme ve Gizleme....................................................................................... 10 1.3.4. Sayfa Tama ve Kopyalama ............................................................................... 10 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 11 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 13 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 14 2. VER LEMLER............................................................................................................. 14 2.1. Verileri Deitirme ..................................................................................................... 15 2.2. Farkl Seim Teknikleri .............................................................................................. 15 2.3. Veri ve Hcre Silme.................................................................................................... 16 2.4. Satr ve Stun lemleri............................................................................................... 17 2.4.1. Satr ve Stun Ekleme ......................................................................................... 17 2.4.2. Satr ve Stun Silme ............................................................................................ 17 2.4.3. Satr ve Stun Gizleme ........................................................................................ 17 2.5. Tama ve Kopyalama................................................................................................. 18 2.5.1. zel Yaptr........................................................................................................ 19 2.6. Otomatik Tamamlama................................................................................................. 19 2.7. Otomatik Doldur ......................................................................................................... 20 2.8. zel Listeler................................................................................................................ 21 2.9. Aklama Ekleme........................................................................................................ 22 2.10. Bul/Deitir/Git......................................................................................................... 23 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 24 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 26 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 27 3. BMLENDRME LEMLER...................................................................................... 27 3.1. Hcreleri Biimlendirme............................................................................................. 27 3.1.1. Hzl Biimlendirme ............................................................................................ 27 3.1.2. Biim Boyacs .................................................................................................... 27 3.1.3. Yaz Tipi Biimlendirme ..................................................................................... 28 3.1.4. Hizalama .............................................................................................................. 28 3.1.5. Saylar Biimlendirme ........................................................................................ 29 3.1.6. Kenarlk Biimlendirme ...................................................................................... 30
3.2. Hcre Stilleri............................................................................................................... 30 3.3. Tabloyu Otomatik Biimlendirme .............................................................................. 31 3.4. Koullu Biimlendirme ............................................................................................... 31 3.4.1. lk/Son Kurallar Kullanarak Koullu Biimlendirme......................................... 31 3.4.2. Veri ubuklar Kullanarak Koullu Biimlendirme ............................................ 31 3.4.3. Renk lekleri Kullanarak Koullu Biimlendirme............................................ 32 3.4.4. Simge Kmeleri Kullanarak Koullu Biimlendirme.......................................... 32 3.4.5. Koullu Biimi Temizleme.................................................................................. 32 3.4.6. Yeni Kural Tanmlama ........................................................................................ 32 3.4.7. Kurallar Ynetme ............................................................................................... 32 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 33 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 35 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 36 4. SAYFA AYARLARI VE YAZDIRMA ............................................................................ 36 4.1. Sayfa Ayarlar ............................................................................................................. 36 4.1.1. Bask n zleme .................................................................................................. 36 4.1.2. Temalar................................................................................................................ 37 4.1.3. st Bilgi ve Alt Bilgi........................................................................................... 37 4.1.4. Sayfa Ynlendirme .............................................................................................. 37 4.1.6. Yazdrma Alann Belirleme................................................................................ 38 4.1.7. Balklar Yazdrma ............................................................................................. 38 4.1.8. Verileri Sayfaya Sdrma ................................................................................... 39 4.1.9. Dier Sayfa Seenekleri ...................................................................................... 39 4.2. Pencere Ayarlar.......................................................................................................... 39 4.2.1. Yeni Pencere........................................................................................................ 40 4.2.2. Pencereleri Blme ve Dondurma......................................................................... 40 4.2.3. Pencereleri Yerletirme ve Gizleme .................................................................... 40 4.3. Yazdrma Ayarlar....................................................................................................... 41 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 42 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 44 RENME FAALYET5 .................................................................................................. 45 5. FORMLLER.................................................................................................................... 45 5.1. Forml Girii............................................................................................................... 45 5.2. Hesaplama Operatrleri .............................................................................................. 46 5.3. Formlleri Kopyalama ................................................................................................ 46 5.4. Hcre ve Aralk Adlandrma....................................................................................... 46 5.5. Mutlak Referans.......................................................................................................... 47 5.6. Formllerde Hata Denetimi ........................................................................................ 47 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 49 RENME FAALYET6 .................................................................................................. 51 6. FONKSYONLAR............................................................................................................. 51 6.1. Matematiksel Fonksiyonlar......................................................................................... 51 6.1.1. Topla.................................................................................................................... 52 6.1.3. arpm ................................................................................................................. 52 6.1.5. Etopla................................................................................................................... 53 6.1.6. okETopla........................................................................................................... 53 6.1.7. Max...................................................................................................................... 53
ii
6.1.8. Min....................................................................................................................... 54 6.2. statistiksel Fonksiyonlar ............................................................................................ 54 6.2.1. Eersay ................................................................................................................ 54 6.2.2. okeersay .......................................................................................................... 54 6.2.3. okeerortalama.................................................................................................. 54 6.3. Metin Fonksiyonlar.................................................................................................... 55 6.3.1. Sadan ................................................................................................................. 55 6.3.2. Soldan .................................................................................................................. 55 6.3.3. Paraal ................................................................................................................. 55 6.3.4. Birletir ................................................................................................................ 55 6.3.5. Uzunluk ............................................................................................................... 56 6.3.5. Bykharf ............................................................................................................ 56 6.3.6. Kkharf ............................................................................................................ 56 6.3.7. Yazm Dzeni ...................................................................................................... 56 6.4. Tarih Fonksiyonlar..................................................................................................... 56 6.4.1. Bugn................................................................................................................... 56 6.4.2. imdi.................................................................................................................... 57 6.4.3. Gn ...................................................................................................................... 57 6.4.4. Ay ........................................................................................................................ 57 6.4.5. Yl ........................................................................................................................ 57 6.4.6. Tarih..................................................................................................................... 57 6.5.1. Eer...................................................................................................................... 58 6.5.2. Ya da/Ve .............................................................................................................. 59 6.6. Arama ve Bavuru Fonksiyonlar ............................................................................... 59 6.6.1. Deyara ve Yatayara .......................................................................................... 59 6.6.2. Ara ....................................................................................................................... 60 6.6.3. ndis ..................................................................................................................... 61 6.6.4. Kanc................................................................................................................. 61 6.7. Bilgi Fonksiyonlar ..................................................................................................... 61 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 62 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 63 RENME FAALYET7 .................................................................................................. 64 7. GRAFK LEMLER ....................................................................................................... 64 7.1. Grafik Oluturma ........................................................................................................ 64 7.2. Grafik Trleri .............................................................................................................. 65 7.3. Grafik Seenekleri....................................................................................................... 65 7.3.1. Tasarm Sekmesi.................................................................................................. 65 7.3.2. Dzen Sekmesi .................................................................................................... 66 7.3.3. Eksenler ............................................................................................................... 66 7.3.4. Eim izgisi ........................................................................................................ 66 7.4. Grafikleri Biimlendirme ............................................................................................ 67 7.4.1. Grafik ekli.......................................................................................................... 67 7.4.2. Grafik Metni ........................................................................................................ 67 7.4.3. Grafiklerin Yerleimi ve Boyutu ......................................................................... 67 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 68 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 69 RENME FAALYET8 .................................................................................................. 70
iii
8. VER ANALZ ................................................................................................................. 70 8.1. Sralama ...................................................................................................................... 70 8.1.1. Birden Fazla Alana Gre Sralama ...................................................................... 70 8.2. Filtreleme .................................................................................................................... 71 8.2.1. Otomatik Filtre .................................................................................................... 71 8.2.2. Gelimi Filtre ..................................................................................................... 72 8.3. Alt Toplam .................................................................................................................. 72 8.3.1. Birden ok Alana Gre Alt Toplam.................................................................... 72 8.4. Verileri Dorulama ..................................................................................................... 72 8.4.1. Dorulama Koullar ........................................................................................... 72 8.4.2. Onaylanan Deer Listesi...................................................................................... 73 8.4.3. Girdi letisi........................................................................................................... 73 8.4.4. Hata Uyars......................................................................................................... 73 8.4.5. Geersiz Verileri aretleme ................................................................................ 74 8.5. zet Tablo................................................................................................................... 74 8.5.1. zet Tabloyu Sralama ve Filtreleme .................................................................. 75 8.5.2. Veri Alan Hesaplama Ayarlar ........................................................................... 75 8.5.3. zet Tabloyu Gruplama ...................................................................................... 75 8.5.4. zet Tabloyu Biimlendirme .............................................................................. 75 8.5.6. Alt Toplam ve Genel Toplamlar Dzenleme...................................................... 76 8.5.7. zet Grafik Oluturma ........................................................................................ 76 8.6. Verileri Gruplandrma................................................................................................. 76 8.7. Veri Tablosu................................................................................................................ 77 8.8. Yinelenen Verileri Kaldrma....................................................................................... 77 8.9. Verileri Birletirme ..................................................................................................... 77 8.10. Metni Stunlara Dntrme .................................................................................... 78 8.11. D Veri Alma ........................................................................................................... 78 8.11.1. Metin Dosyalarndan Veri Alma ....................................................................... 78 8.11.2. Veri Taban Verilerini Alma.............................................................................. 78 8.11.3. Web Sitesinden Veri Alma ................................................................................ 79 8.11.4. Verileri Yineleme .............................................................................................. 79 8.12. Senaryolar ................................................................................................................. 79 8.12.1. Senaryolar Dzenleme...................................................................................... 79 8.12.2. Senaryo zeti Oluturma................................................................................... 80 8.13. Hedef Arama ............................................................................................................. 80 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 81 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 82 RENME FAALYET9 .................................................................................................. 83 9. MAKROLAR ..................................................................................................................... 83 9.1. Makro Kaydetme......................................................................................................... 83 9.2. Makro altrma ........................................................................................................ 84 9.3. Makrolar Bir Nesneye Atama .................................................................................... 84 9.4. Makro Gvenlii ......................................................................................................... 85 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 86 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 87 RENME FAALYET10 ................................................................................................ 88 10. ZELLETRME ............................................................................................................ 88
iv
10.1. Hzl Eriim Ara ubuunu zelletirme ............................................................... 89 10.2. Program Seenekleri ................................................................................................. 89 10.2.1. Popler Kategorisi ............................................................................................. 90 10.2.2. Formller Kategorisi.......................................................................................... 90 10.2.3. Kaydet Kategorisi .............................................................................................. 90 10.2.4. Gelimi Kategorisi ........................................................................................... 90 10.3. Belge zelletirme.................................................................................................... 91 10.3.1. Dosya zellikleri ............................................................................................... 91 10.3.2. Belgeyi nceleme ............................................................................................... 91 10.3.3. Belgeyi Tamamlama.......................................................................................... 91 10.3.4. Uyumluluk Denetleyicisi ................................................................................... 91 10.3.5. Dosyay ifreleme ............................................................................................. 91 10.3.6. E-Posta ile Dosya Gnderme............................................................................. 92 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 94 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 95 MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 96 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 99 KAYNAKA ....................................................................................................................... 102
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 482BK0013 Biliim Teknolojileri Ortak Alan Elektronik Tablolama Elektronik tablolama yazlm ile hesaplama ve tablolama yapabilme becerilerinin kazandrld renme materyalidir. 40/24 Bu modln n koulu yoktur. Elektronik tablolama yazlmn kullanmak Genel Ama Bu modl ile gerekli ortam salandnda elektronik tablolama yazlm ile hesaplama ilemlerini yapabileceksiniz. Amalar 1. Elektronik tablolama yazlm alma alan dzenlemelerini yapabileceksiniz. 2. Veri ilemlerini yapabileceksiniz. 3. Biimlendirme ilemlerini yapabileceksiniz. 4. Forml ilemlerini yapabileceksiniz. 5. Fonksiyon ilemlerini yapabileceksiniz. 6. Grafik ilemlerini yapabileceksiniz. 7. Verilerin analizlerini yapabileceksiniz. 8. Sayfa ayarlarn yapabileceksiniz. 9. Makro ilemlerini yapabileceksiniz. 10.Ara ubuklarn ve menleri zelletirebileceksiniz. Ortam: Bilgisayar laboratuvar Donanm: Bilgisayar ve elektronik tablolama yazlm Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
MODLN AMACI
LME VE DEERLENDRME
vi
GR GR
Sevgili renci, Gnmzde zaman etkili kullanmak, ok nemli bir unsurdur. Hzla gelien dnyada geride kalmamak iin her annz ok iyi deerlendirmeniz gerekmektedir. Size zaman kazandracak her uygulamay renerek hzla akp giden zamana daha sk tutunabilirsiniz. Elektronik tablolama yazlmn kullanarak zamannz en etkili ekilde kullanmann yeni yollarn reneceksiniz. Verilere daha hzl ulaacak ve bu verileri analiz ederek ok daha abuk sonuca ulaabileceksiniz. Verilerinizi grafikerlerle destekleyerek anlalmas kolay sonular ve materyaller hazrlayabilirsiniz. Tablolarnzda formller kullanarak karmak hesaplar ksa zamanda ve kesin sonularla oluturabilirsiniz. Ayrca verileri, bilgisayarnzda ve dijital ortamlarda gvenli bir ekilde depolayabilir, istediiniz verilere annda ulaabilir ve dkmn alarak farkl ortamlarda da kullanabilirsiniz.
ARATIRMA
Gncel olarak kullanlan elektronik tablolama yazlmlarn aratrnz ve yazlmlarn ortak noktalarn inceleyiniz. Elektronik tablolama yazlmnn bilgisayara kurulu aamalarn aratrnz. Elektronik tablolamann kullanld alanlar aratrnz. Bu konular aratrrken interneti kullanabilir, ofislerinde bilgisayar kullanan i yerlerinde inceleme yapabilirsiniz.
1. ALIMA ALANI
1.1. Arayz
Bir elektronik tablolama yazlmn atnzda greceiniz ey, kutularla dolu bir pencere olacaktr. Satrlar ve stunlarn kesimesiyle oluan bu kutulara hcre ad verilir. Hcreleri oluturan satrlar saylarla stunlar ise harflerle isimlendirilir. Bir hcreyi oluturan stunun harfi ile satrn numaras, o hcrenin adresini belirler. Bu hcrelerin oluturduu alana ise alma sayfas ad verilir ve btn ilemler bu alanda yaplr. Elektronik tablolama yazlmnda, birden fazla alma sayfas bulunabilir. Bir alma sayfasnda, 16.384 adet stun ve 1.048.576 adet satr bulunur. alma sayfalarnn bir araya gelerek oluturduu elektronik tablolama dosyasna ise kitap ad verilir (Resim 1.1). Balk ubuu: Kullanmda olan elektronik tablolama kitabnn adn ierir. Sekmeler: Ara ubuklarn iinde barndran ve (biimlendirme, izim, forml vb.) yapld blmdr. Adres ubuu: Etkin hcrenin adresini belirtir. Forml ubuu:Varsa hcre iindeki forml yoksa hcre iindeki veriyi gsterir. btn ilemlerin
Kaydrma ubuklar: Sayfay yukar, aa, saa ve sola kaydrmak iin kullanlr. Klavuz izgileri: Hcreleri birbirinden ayran izgilerdir. Durum ubuu: alma sayfas hakknda eitli bilgiler ierir.
Elektronik tablolama yazlm akken yeni bir kitap oluturmak istediinizde ise dosya mensnden yeni (Ctrl+N) seeneinin altnda bulunan bo alma kitab simgesini tklayarak oluturabilirsiniz (Resim 1.5).
1.2.2. Kaydetme
alma kitabn kaydetmek iin yazlmn dosya mensnden kaydet (Ctrl+S) seenei tklanr. Kitap ilk kez kaydediliyorsa ekrana farkl kaydet penceresi gelir (Resim 1.6). Bu pencere yardmyla alma kitabn kaydedeceiniz srcy ve kitabnza vereceiniz ismi belirleyebilirsiniz. Kitap bir kez kaydedildikten sonra bu pencere, ekrana tekrar gelmeyecektir. Belgenizi farkl bir konuma veya farkl bir isimle kaydetmek isterseniz dosya mensnden farkl kaydet seeneini seerek bu pencereye tekrar ulaabilirsiniz.
1.2.3. Kapatma
Ak olan bir alma kitabn, dosya mensnde bulunan kapat seenei ile veya alma kitab penceresinde bulunan kapat simgesi ile kapatabilirsiniz. Kapatma ileminde kaydedilmemi veri varsa iletiim penceresi yardmyla bu deiiklikleri kaydedebilirsiniz.
1.3. Sayfalar
alma kitab, birden fazla sayfadan oluabilir. Bu sayede farkl alanlarda yaptnz tablolar ve grafikler birbiri ile karmaz ve verilere daha hzl ulaabilirsiniz.
alma sayfas ekle simgesini kullanarak da yeni sayfa ekleyebilirsiniz. Resim 1.9: Sayfa ekleme
10
neriler
11
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. alma kitabn belli aralklarda kaydettiniz mi? 2. alma kitabnn (ierie uygun adlandrarak) klasrleme mantna uygun bir biimde kayt ilemlerini yaptnz m? 3. Oluturulmu doru alma kitabn atnz m? 4. Sayfa silme ilemini yaptnz m? 5. Sayfa adlandrma ilemini yaptnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
12
Yeni bir alma kitab oluturmak iin aadaki klavye ksayollarndan hangisi kullanlr? A) B) C) D) Ctrl+O Ctrl+S Shift+F11 Ctrl+N
3.
Aadakilerden hangisi bir alma kitabn kaydetme yntemlerinden biri deildir? A) B) C) D) Ta ve kopyala penceresini kullanma Hzl eriim ara ubuunda bulunan kaydet simgesi Dosya mensnden kaydet seenei Ctrl+S klavye ksayolu
4.
Satrlar ve stunlarn kesimesiyle oluan kutular aadakilerden hangisidir? A) B) C) D) Forml Veri Hcre Sekme
5.
Aadaki bilgilerden hangisi yanltr? A) B) C) D) Stunlar harflerle isimlendirilir. Satrlar saylarla isimlendirilir. Elektronik tablolama dosyasna kitap ad verilir. Bir alma kitabnda sadece bir sayfa bulunabilir.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
13
ARATIRMA
Yazlmlarda ortak seme ve kopyalama komutlarnn neler olduunu aratrnz. Kelime ilemci programnda, satr ve stun ilemlerinde karlalan zorluklar aratrnz. Bu konular aratrrken interneti kullanabilir, ofislerinde bilgisayar kullanan i yerlerinde inceleme yapabilirsiniz.
2. VER LEMLER
Elektronik tablolama yazlm denince akla gelen en nemli deyim veridir. Elektronik tablolama yazlmnda neredeyse tm ilemler, veriler zerinden gerekleir. Bu yzden verilerin doru ve anlalr biimde tablolara ilenmesi ok nemlidir. Elektronik tablolama programnda veriler, hcrelere girilir. Bir hcreye veri girebilmek iin ncelikle o hcrenin etkinletirilmesi gerekmektedir. Bir hcreyi etkinletirmek iin o hcreye, farenizin sol tuuyla tek tklamanz yeterlidir. Ayrca yn tularyla etkin hcreyi belirleyebilirsiniz. Resim 2.1de de grlebilecei gibi etkin hcrenin erevesi, siyah bir izgiyle evrelenir. Etkin hcreyi buradan anlayabileceiniz gibi adres ubuundaki hcre adresinden de etkin hcreyi bulabilirsiniz. Hcrenizi etkinletirdikten sonra, klavyeden o hcreye verilerinizi girebilirisiniz.
14
Etkin hcre
15
Bitiik olmayan hcreleri semek istediinizde ise klavyeden Ctrl tuunu kullanmalsnz. Ctrl tuuna basl tutarak fare ile setiiniz veya tkladnz hcreler, Resim 2.3te gsterildii gibi seili hle gelir. Ayrca Ctrl+A klavye ksa yolunu kullanarak sayfanzda bulunan btn hcreleri de seebilirsiniz.
16
17
18
stenilen veriler ve biimler seilir. Her blmden yalnz bir seenek seebilirsiniz. Setiiniz verilerle herhangi bir ilem yaplacaksa buradan seiniz.
Kaynak hcreyle hedef hcreyi ilikilendirecekseniz ba yaptr yoksa tamam tklaynz. Resim 2.7: zel yaptr
19
Listenin iki elemann yazdktan sonra hcre kulpundan tutarak srkleyiniz. Resim 2.9: Otomatik doldurma
20
21
22
2.10. Bul/Deitir/Git
Zamanla oluturduunuz tablolar oalr ve bazen iinden istediiniz veriye ulamak hayli zaman alr. Bu gibi durumlarda elektronik tablolama programnn bul seenei, iinizi olduka kolaylatrr. Giri sekmesinin dzenleme blmnde yer alan bul (Ctrl+F) seeneini tkladnzda ekrana, bul ve deitir penceresi gelir. Metin kutusuna, bulmak istediiniz kelimeyi yazarak arama yaptrabilirsiniz. Arama yapmadan nce tm seenekler sekmesini aarak daha kapsaml arama yaptrabilirsiniz. Ayrca bulunan deer, yeni bir deerle deitirilecekse Resim 2.13te gsterildii gibi deitir sekmesine geilerek aranan deer yerine, yazlacak yeni deer yazlr. Bu sayede bulunan deerler, ayn zamanda belirlediiniz yeni deerlerle deitirilir.
Bu pencerede yer alan git sekmesinden ise kitabnzn herhangi bir sayfas, satr, hcresi vb.ne hzlca ulaabilirsiniz.
23
lem Basamaklar
ekil 2.13teki tabloyu oluturunuz. Tablodan 7. satr ve E stununu siliniz. Mart ayna ve 6. sraya denk gelen yerlere, satr ve stun ekleyiniz. Eklediiniz satr ve stunda yer alan bo hcrelere, yandaki hcrelerden veri kopyalaynz. Tabloda yer alan Eren ismini Seren olarak deitiriniz.
neriler
Sra ve ay isimlerini otomatik doldurma ilemi ile yapnz. Hangi satr ve stunu sildiinizden emin olunuz. Tama ileminde srkle brak yntemini kullanabilirsiniz. Bul ve deitir penceresini kullannz.
Resim 2.14
24
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. Hcre verilerini istee uygun olarak deitirdiniz mi? 2. stenilen veri veya hcrenin silme ilemlerini yaptnz m? 3. stee uygun satr ve stun ilemlerini yaptnz m? 4. Tama ve kopyalama ilemlerini yaptnz m? 5. Otomatik tamamla seeneini aktif ettiniz mi? 6. Otomatik doldurma seeneklerini kullandnz m? 7. zel listeler oluturdunuz mu? 8. Hcrelere ihtiyaca uygun aklama eklediniz mi? 9. Bul/deitir/git seeneklerini kullandnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
25
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
26
ARATIRMA
Genel yaz biimlendirme kurallarn inceleyiniz. Tarih ve para birimlerinin nasl yazldklarn inceleyiniz. Bu konular aratrrken interneti kullanabilir, ofislerinde bilgisayar kullanan i yerlerinde inceleme yapabilirsiniz.
3. BMLENDRME LEMLER
Tablolara, srekli farkl trde veriler gireriz. Para birimi, tarih, saat gibi veri trlerinin kendine zg yazl biimleri vardr. Tablonuzu biimlendirerek hem verileri doru biimde yazm olur hem de grsel olarak daha anlalr tablolar meydana getiririz.
27
3.1.4. Hizalama
Hcre iindeki verileri, dikey ve yatay olarak hizalayabilirsiniz. Bu ilemi, giri sekmesinde bulunan hizalama seenekleri ile yapabilirsiniz. Resim 3.2de grebileceiniz gibi hcreleri, farkl konumlara hizalayabilirsiniz. Hizalama blmesinin pencere simgesine tklayarak alan hcreleri biimlendir penceresinden bu hizalama ilemlerini, daha detayl olarak gerekletirebilirsiniz, hcre iindeki metnin ynn deitirebilirsiniz (Resim 3.2).
28
Metnin hcre iindeki ynn deitirebilirsiniz. Hcre iinde dikey ve yatay olarak hizalayabilirsiniz. hizalayabilirsiniz
29
30
31
32
neriler
Veriye uygun biimin seildiinden emin olunuz.
Resim 3.8
33
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri
1. Veriye uygun hcre biimlendirme ilemlerini yaptnz m? 2. Birbirine benzeyen hcrelerde biim boyacsn kullandnz m? 3. Hcreye/veriye uygun stil ilemlerini yaptnz m? 4. Tabloya uygun otomatik biimlendirme ilemlerini yaptnz m? 5. Koullu biimlendirme ilemlerini yaptnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
34
3. 4.
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
35
ARATIRMA
Genel olarak kullanlan kt boyutlarn inceleyiniz. Yazmalarda kullanlan kt kenar boluklarn aratrnz. Aratrmalarnzda resm kurumlardan ve ofis malzemesi satan kurumlardan yardm alabilirsiniz.
36
4.1.2. Temalar
Sayfa dzeni sekmesinde yer alan temalar seenei ile elektronik tablolama programnn sizin iin hazrlad hazr temalar kullanarak sayfa dzenlerini ve biimlendirmeleri kullanabilirsiniz. Bu sayede hzl ve btnlk salayan tablolar hazrlayabilirsiniz.
37
38
39
40
Kenar boluklarn kontrol ediniz ve yazdr simgesini tklatnz. Resim 4.5: Yazdrma ayarlar
41
neriler
42
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. kt almadan nce bask n izlemeyi kullandnz m? 2. kt almadan nce sayfaya uygun temay setiniz mi? 3. Sayfaya uygun st ve alt bilgi eklediniz mi? 4. alma sayfas verilerinin zelliine gre sayfa ynlendirme ayarn yaptnz m? 5. kt almadan nce sayfa kenar boluklarn ayarladnz m? 6. alma sayfasnn zelliine uygun balk ayarlarn yaptnz m? 7. Pencere blme ilemlerini yaptnz m? 8. Pencere dondurma ilemlerini yaptnz m? 9. alma sayfasnn yazdrma ayarlarn yaptnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
43
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
44
ARATIRMA
Gnlk hayatta ve i hayatnda kullanlan hesaplama ilemlerinin bir listesini yapnz. Bu ilemler iin geen zaman hesaplaynz.
5. FORMLLER
Elektronik tablolama programn, kelime ilemci programlardan ayran en nemli zelliklerden biri, elektronik tablolama programnn forml yardmyla karmak hesaplamalar yapabilmesidir. Bu zellii sayesinde elektronik tablolama program, karmak matematiksel ilemleri ksa srede yaparak sizlere zaman kazandracaktr.
45
Kullanacanz formller hakknda tam bilginiz yoksa forml elle yazmak yerine, Resim 5.1de gsterilen fonksiyon ekle simgesini tklayarak hazr fonksiyonlar da kullanabilirsiniz. Bu ilemleri yaparken aritmetik ilem srasna uyulmas gerektiini unutmaynz. Aksi takdirde yapacanz ilemler yanl sonulanabilir.
Operatr + * / % ^
46
A1:H1
A1;H1
Resim 5.2: Hcre ve aralk adlandrma
47
Elektronik tablolama programnda en ok karlaabileceiniz hatalar ve bunlar giderebileceiniz yntemler unlardr: #AD? : Formlde bulunan metinler, program tarafndan tannmadnda kar. Fonksiyon yazmlar ve hcre adreslendirmeleri kontrol edilmelidir. #BAV! : Kaynak gsterilen hcre adreslerinde hata olduunda ortaya kar. Formlde belirttiiniz adreslerin silinmi veya tanm olmadndan emin olunuz. #BO! : Birbiriyle kesimeyen hcre adresleri kullanldnda ortaya kar. Hcre aralklarnn birbiriyle kesimesine dikkat ediniz. #BL/0! : Bir hcre sfra veya bo bir hcreye blnmeye alldnda kar. #DEER!: Formlde kullanlan hcrelerin birbiriyle farkl trde olduunda ortaya kar (metinle sayy toplamak gibi.). #SAYI! : Formlde kullanlan saysal deerlerin yanl yazlmasyla ortaya kar. Saylarn yazln kontrol ediniz. #YOK : Deer bir formlde veya fonksiyonda kullanlmadnda kar.
Hata olmadn dndnz bir hcrede, hata uyars alyorsanz hatay yok sayarak ilemlerinize devam edebilirsiniz ama unutmayn; hatal baladnz bir tablo, btn bir kitabnz etkileyecektir. Bu nedenle formllerinizde hata olmadndan emin olduktan sonra ilemlerinize devam ediniz.
48
neriler
lem nceliklerine ve kullandnz operatrlere dikkat ediniz.
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. Forml giri ilemlerini yaptnz m? 2. Hesaplama operatrlerini kullandnz m? 3. htiyaca uygun forml kopyalama ilemlerini yaptnz m? 4. Hcre ve aralk adlandrma ilemlerini yaptnz m? 5. Formllerde hata denetimi ilemlerini yaptnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
49
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME LME SORULARI
Aadaki cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz. 1. 2. 3. 4. 5. Forml yazmna .. simgesi ile balanr. Formllerde kullanlan arpma operatr, . simgesidir. Sfra blme hatasnda . hata uyars kar. Formlde eksik hcre adresi olduunda hata uyars kar. ki hcre arasnda bulunan btn hcreleri tanmlamak iin . simgesi kullanlr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
50
ARATIRMA
Matematikte kullandnz fonksiyonlarn hangilerinin elektronik programnda bulunduunu aratrnz. Gnlk hayatta mantksal karlatrmalarn bir listesini yapnz. Bu konular aratrrken matematik retmenlerinizden yardm alabilirsiniz. hesaplama
6. FONKSYONLAR
Elektronik tablolama programnda yapacanz hesaplamalarda, formlleri kendiniz hazrlayarak gerekletirebilirsiniz. Bu ekilde hazrladnz formller uzadka hata yapma oran da ykselecektir. Bu gibi durumlarda, elektronik tablolama programnda bulunan hazr fonksiyonlar kullanarak hem zamandan kazanabilir hem de hata orann azaltabilirsiniz.
51
6.1.1. Topla
Topla fonksiyonu ile birbirinden bamsz hcrelerdeki saysal deerleri toplayabilirsiniz. Forml =Toplam(A1:D5) eklinde yazabileceiniz gibi Resim 6.2de gsterilen fonksiyon ekle penceresinden de istenilen hcre aralklarn yazarak toplama ilemini gerekletirebilirsiniz.
Fonksiyonu elle yazabilirsiniz. lem yaplacak hcre aralklarn belirleyiniz.
Belirli aralktaki saylarn ortalamasn almak iin kullanlr. Resim 6.1de gsterilen fonksiyon ekle penceresinden ortalama fonksiyonunu ekleyebilirsiniz. Kullanm : =ORTALAMA (hcre aral)
6.1.3. arpm
Belirli aralktaki saylarn arpmn almak iin kullanlr. Resim 6.1de gsterilen fonksiyon ekle penceresinden de arpm fonksiyonunu ekleyebilirsiniz. Kullanm : =ARPIM (hcre aral)
rnek : =ARPIM (A1;A5:B5) A1 ile A5 ve B5 hcreleri arasnda kalan hcrelerin arpmn alr.
52
6.1.4. Yuvarla
Yuvarla fonksiyonuyla hcrelere girilen veya fonksiyon sonucunda retilen kesirli deerleri, belirlediiniz basamak kadar yuvarlayabilirsiniz. Say_rakamlar blmne 0 yazarsanz en yakn tam sayya yuvarlanr. Kullanm : =YUVARLA (E4;2)
6.1.5. Etopla
Belli aralktaki belli llere uyan deerleri toplar. rnein bir tabloda yer alan ya 30un stnde olanlara denen cretlerin toplamn, bu fonksiyonla bulabilirsiniz. Kullanm : =ETOPLA (aralk;lt;toplam_aral)
rnek : =ETOPLA (B1:B5;">30";C1:C5) B1 ve B5 hcreleri arasnda, 30 dan byk olan satrlara denk gelen C stunlarn toplar.
6.1.6. okETopla
Birden ok llere uyan deerleri toplamak iin kullanlr. rnein ya otuzdan byk olan ve 1000 liradan fazla deme yaplan personele, denen cretin toplamn hesaplayabilirsiniz. Kullanm rnek : =OKETOPLA (aralk1;lt1;aralk2;lt2_aral) : =OKETOPLA (B1:B5;C1:C5;">30";D1:D5;>1000)
6.1.7. Max
Belirli aralktaki hcrelerde bulunan verilerden en byk saysal deeri iereni bulur. Kullanm rnek : =MAX (hcre_ aral) : =MAX (D8:D16) D8 ile D16 hcreleri arasndaki en byk sayy bulur.
53
6.1.8. Min
Belirli aralktaki hcrelerde bulunan verilerden en kk saysal deeri iereni bulur. Kullanm rnek : =MN (hcre_aral) : =MN (D8:D16) D8 ile D16 hcreleri arasndaki en kk sayy bulur.
6.2.1. Eersay
Bir aralkta yer alan ve belirttiiniz tek bir lte uyan hcrelerin saysn sayar. rnein, belirli bir harfle balayan tm hcreleri veya belirttiiniz bir saydan daha kk ya da daha byk saylar ieren tm hcreleri sayabilirsiniz.
Kullanm
rnek : = EERSAY (A2:A20,">10") A2 ile A20 hcreleri arasnda, 10 saysndan byk olan hcreleri sayar. 6.2.2. okeersay
Bir aralkta yer alan ve belirttiiniz birden fazla lte uyan hcrelerin saysn sayar. rnein, belirli bir harfle balayan ve belirli bir saydan byk saylar ieren tm hcreleri sayabilirsiniz. Kullanm rnek : = OKEERSAY (aralk1, lt1,aralk2, lt2) : = OKEERSAY (A2:A20,">10",B2:B20, "=Bay")
6.2.3. okeerortalama
Bir aralkta yer alan ve belirttiiniz birden fazla lte uyan hcrelerin ortalamasn alr. rnein, notu 55ten yukar ve 90dan aa olan rencilerin not ortalamasn bulabilirsiniz. Kullanm rnek :=OKEERORTALAMA (ortalama_aral, lt1, aralk2, lt2) :=OKEERORTALAMA (A2:A20,A2:A20,">55",A2:A20, "<90")
54
6.3.1. Sadan
Sadan fonksiyonu, belirteceiniz karakter saysna gre bir metin dizesindeki son karakterleri verir. Kullanm : = SADAN (metin,say_karakterler)
rnek : = SADAN (B4,3) B4 hcresinde bulunan metnin son 3 karakterini alr. rnek : = SADAN (Biliim,2) Biliim kelimesinin son 2 karakterini alr.
6.3.2. Soldan
Soldan fonksiyonu, belirteceiniz karakter saysna gre bir metin dizesindeki ilk karakterleri verir. Kullanm rnek rnek : = SOLDAN (metin,say_karakterler) : = SOLDAN (B4,3) B4 hcresinde bulunan metnin ilk 3 karakterini alr. : = SOLDAN(Biliim,2) Biliim kelimesinin ilk 2 karakterini alr.
6.3.3. Paraal
Paraal fonksiyonu, belirttiiniz konumdan balayarak belirttiiniz karakter says temelinde, metin dizesinden belirli sayda karakter alr. Kullanm rnek : =PARAAL (metin,balang_says,say_karakterler) : =PARAAL (Biliim,2,2) Biliim kelimesinden il ksmn alr.
6.3.4. Birletir
Birka metin dizesini, tek bir metin dizesinde birletirir.
Kullanm rnek
55
6.3.5. Uzunluk
Bir metin dizisinin karakter saysn renmek iin kullanlr. Hcre adresi kullanabileceiniz gibi metni dorudan (direkt) formle de yazabilirsiniz. Boluklar da karakter olarak saylr. Kullanm rnek : =UZUNLUK (metin) : =BRLETR (A1) A1 hcresindeki metnin karakter saysn verir.
6.3.5. Bykharf
Bir metin dizisini, byk harfe dntrmek iin kullanlr. Hcre adresi kullanabileceiniz gibi metni dorudan (direkt) formle de yazabilirsiniz. Kullanm rnek : =BYKHARF (metin) : =BYKHARF (A1) A1 hcresindeki metni bk harfe dntrr.
6.3.6. Kkharf
Bir metin dizisini, kk harfe dntrmek iin kullanlr. Hcre adresi kullanabileceiniz gibi metni dorudan (direkt) formle de yazabilirsiniz. Kullanm rnek : =KKHARF (metin) : =KKHARF (A1) A1 hcresindeki metni kk harfe dntrr.
rnek : =YAZIM.DZEN (A1) A1 hcresindeki metnin ilk harfini byk harfe, dierlerini kk harfe dntrr.
6.4.1. Bugn
Formln yazld hcreye o gnn tarihini yazdrr. Kullanm : =BUGN()
56
6.4.2. imdi
Formln yazld hcreye o gnn tarihi ile birlikte saatini de yazdrr. Kullanm : =MD()
6.4.3. Gn
Kaynak hcredeki tarihin gnn verir. Kaynak hcrede bulunan tarihin, tarih biiminde yazlmas gerekmektedir. Metin biiminde yazlan tarihler hata verecektir. Kullanm rnek : =GN (Seri_no) := GN (B5) veya =GN (21;05;2005) Sonu: 21
6.4.4. Ay
Kaynak hcredeki tarihin kanc ay olduunu verir. Kaynak hcrede bulunan tarihin, tarih biiminde yazlmas gerekmektedir. Metin biiminde yazlan tarihler hata verecektir. Kullanm rnek : =AY (Seri_no) : =AY (B5) veya =AY(21;05;2005) Sonu: 5
6.4.5. Yl
Kaynak hcredeki tarihin yln verir. Kaynak hcrede bulunan tarihin, tarih biiminde yazlmas gerekmektedir. Metin biiminde yazlan tarihler hata verecektir. Kullanm rnek : =YIL (Seri_no) : =YIL (B5) veya =YIL(21;05;2005) Sonu 2005
6.4.6. Tarih
Elektronik tablolama programnda, her tarihin saysal bir karl vardr. 1 Ocak 1900 tarihinin saysal karl 1dir. Bu tarihten balayarak her tarihin bir saysal deeri vardr. rnein 9 Mart 2011 tarihinin saysal karl da 40611dir. Tarih fonksiyonunu kullanarak istenilen tarihin saysal deerini kullanabilirsiniz. Hcre genel biimlendirilmise sonu tarih olarak gsterilecektir. Say olarak gsterilebilmesi iin hcrenin say olarak biimlendirilmesi gerekmektedir. Kullanm : =TARH (yl;ay;gn)
rnek
Mantksal fonksiyonlar kullanarak saysal olmayan mantksal karlatrmalarla tablolarnzda, farkl sorgulamalar gerekletirebilirsiniz.
6.5.1. Eer
Bir hcre iin belirttiiniz koul doru ise bir deer yanlsa baka bir deer reten fonksiyondur. Elektronik tablolama programnda olduka sk kullanlr. Fonksiyon ekle simgesinden eer fonksiyonunu ekleyebilirsiniz. Resim 6.4te yazl ortalamas 45ten kkse KALDI, deilse GET yazan eer fonksiyonu uygulamasn grebilirsiniz. Mantksal snama blmne, snama yaplacak hcre ve snamasn yazdktan sonra doru ve yanl deerlerini yaznz. Bu sayede belirlediiniz hcrede, sonu yazlacaktr. Tablolarnzda eer dediiniz tm hcrelerde, bu fonksiyonu kullanabilirsiniz. Ayrca i ie eer formlleri yazarak birden fazla sorgulama yaptrabilirsiniz.
Fonksiyonu forml ubuundan aadaki ekilde de yazabilirsiniz. Forml yazmndan sonra hcre kulpundan tutup e4 hcresine kadar srklediinizde formller kopyalanacak ve ilemler sonulanacaktr. Kullanm rnek : =EER (mantksal_snama,eer_doruysa_deer,eer_yanlsa_deer) : =EER (D2<45;"KALDI";"GET")
58
6.5.2. Ya da/Ve
Ya da fonksiyonuyla birden fazla snama yaptrabilir ve bunun sonucunda, doru ve ya yanl olarak bir deer dndrebilirsiniz. Snamalarn tm salanyorsa sonu, yanl olarak dndrlr. lerinden en az biri salanyorsa sonu, doru olarak dndrlecektir. rnein ya 18den kkse veya 65ten bykse denildiinde iki arttan birinin salanmas yeterlidir. Ve fonksiyonunda ise nerilen btn artlar salandnda sonu, doru olarak dndrlecektir. Yoksa sonu, yanl olarak dnecektir. rnein ya 18den byk olanlar ve erkek olanlar dediinizde hem 18 yandan byk hem de erkek olmas gerekmektedir. Kullanm: Kullanm: = YA DA (art1;art2;.) = VE (art1;art2;.)
59
Deyara ve yatayara fonksiyonu ekle penceresinde, aadaki verilerin girilmesi gerekmektedir. Aranan_deer Tablo_dizisi : Aranacak deer ya da hcre adresi : Kullanlacak tablo aral
Stun_indis_says : Bulunan hcre satrndaki kanc stunundaki verinin yazdrlacan belirler. Aralk_bak : Bu alana, yanl ve doru olarak iki deer yazlr. Yanl yazlrsa birebir rten deerleri bulur. Doru yazlrsa tam rten veri bulamazsa yaklak olarak bir deer bulur ve onu yazdrr. Kullanm [aralk_bak]) Kullanm [aralk_bak]) rnek : =DEYARA (aranan_deer, tablo_dizisi, stun_indis_says,
: =DEYARA (B10;B2:F9;4;YANLI)
6.6.2. Ara
Bir satr veya stun aralndaki veya dizideki deerleri arar. Ara ilevinin iki sz dizimi biimi vardr: Vektr:
Ara ilevinin vektr biimi, tek satrl veya tek stunlu bir aralkta (Vektr olarak bilinir.) deer arar ve ikinci tek satrl veya tek stunlu araln ayn konumundaki deere dndrr. Elinizde aranacak byk bir deerler listesi olduunda veya deerlerin zamanla deiebilecei durumlarda, vektr biimini kullannz. Dizi:
ARA ilevinin dizi biimi, belirlenen deeri bir dizinin ilk satrnda ya da stununda arar ve dizinin son satr veya son stununun ayn konumundaki deeri dndrr. Aranacak deerler listenizin kk olduu ve deerlerin hep sabit kald durumlarda, vektr formunu kullannz.
60
Kullanm
6.6.3. ndis
Tablo veya aralktaki deeri ya da deere bavuruyu verir. NDS() fonksiyonunun, dizi ve bavuru olmak zere iki biimi vardr. Dizi biimi, her zaman bir deer ya da deerler dizisi verir; bavuru biimi her zaman bir bavuru verir.
Kullanm
6.6.4. Kanc
Bir belirtilen sradaki belirtilen deerle eletirilen genin konumunu verir. genin kendisine deil ama genin aralktaki konumuna gerek duyduunuzda ARA fonksiyonlarndan birinin yerine, KAINCI fonksiyonunu kullanabilirsiniz. Kullanm :=KAINCI(aranan_deer;aranan_dizi;eletir_tr)
Aranan_deer, tabloda bulunmasn istediiniz deeri bulmak iin kullandnz deerdir. Aranan_dizi, olas aranan deerleri ieren bitiik bir hcre araldr. Aranan_dizinin dizi ya da dizi bavurusu olmas gerekir. Eletir_tr,-1, 0 ya da 1 saysdr. Eletir_tr, microsoft excelin aranan_deerinin aranan_dizideki deerlerle nasl eletirdiini belirler.
61
neriler
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. htiyaca uygun fonksiyonu setiniz mi? 2. htiyaca uygun fonksiyonu kullandnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
62
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
63
ARATIRMA
Grafiklerin gnlk yaamda kullanld alanlar aratrnz. Bir tablo ve bu tabloya uygun grafik hazrlayarak hangisinin kullanc tarafndan daha abuk anlaldn aratrnz.
7. GRAFK LEMLER
nsanlar, her zaman grdkleri ekilleri, resimleri yazlardan daha hzl anlar ve daha uzun sre aklnda tutabilir. Saylarla dolu tablolar anlamak, hem daha zor hemde daha ok vakit alan bir ilemdir. Kullanclara hazrladnz tablolar, hzl yoldan anlatmak iin grafiklerle destekleyebilir, gereksiz bilgileri vermeden kullanclara daha hzl ulaabilirsiniz.
64
65
ablon olarak kaydet: Bu seenekle grafiinizi ablon olarak kaydederek daha sonra da kullanabilirsiniz. Satr/stun deitir : Grafikte kullanlan verilerin yerlerini deitirilebilirsiniz. Grafik dzenleri: Grafiinizin trne bal olarak dzenlerini deitirebilirsiniz. Grafik stilleri: Grafiklerinizde bulunan renk ve grnm dzenlerini, burada bulunan hazr stillerle deitirebileceiniz gibi kendi renk dzenlerinizi de belirleyebilirsiniz.
7.3.3. Eksenler
Grafiklerde, dikey ve yatay olmak zere iki eksen bulunur. Standart olarak bu eksen ve etiketleri grafiinizde grntlenecektir. Eksenler kategorisinden bu eksenlerin grnmn seebilir, dilerseniz kaldrabilirsiniz.
66
67
neriler
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. Grafik oluturma ilemlerini yaptnz m? 2. Oluturulacak grafiin trn setiniz mi? 3. Grafik biimlendirme ilemlerini yaptnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
68
4. 5.
( ) Grafik aralar blm, sadece grafik seili iken grntlenir. ( ) Grafiin daha kolay anlalabilmesi iin eim izgileri kullanlr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
69
ARATIRMA
Bir tablo incelenirken karlalan zorluklar aratrnz. Verilerin daha kolay anlalabilmesi iin nasl dzenlemeler yaplabileceini aratrnz.
8. VER ANALZ
Elektronik tablolar, zamanla ok uzayp anlalmas zor listeler hline dnebilir. Bir listedeki en dk deeri veya deerlerinin yerini tespit etmek zorlaabilir. Sral olmayan listelerden aradnz bulmak ok zaman alabilir. Bu gibi durumlarda, verilerin analizlerini yaparak bu karmakla bir son verebilirsiniz. Elektronik tablolama programnda, sizi bu karmaadan kurtaracak birok zellik mevcuttur.
8.1. Sralama
Btn tablolar bir sraya gre hazrlanr. Kimi zaman alfabetik kimi zaman sra numaras kimi zaman da kkten bye srlanr. Bu, bizim verilere ulamanz hzlandrr, ayn zamanda tablonun daha anlalr olmasn salar. Tablonuzda bulunan verileri sralamak iin sralamak istediiniz tabloyu setikten sonra veri sekmesinden srala ve filtre uygula kategorisi blm seilir. Resim 8.1de gsterilen sralama simgesi seilerek sralama ilemi seilen ileme gre gerekletirilir.
70
8.2. Filtreleme
Filtreleme ilemi ile uzun listeleri istediiniz kriterlere gre ksaltabilir, gereksiz verileri gz nnden uzaklatrabilirsiniz. Bu sayede sadece istediiniz verilerle daha ksa zamanda ilemlerinizi gerekletirebilirsiniz. Filtreleme ilemi ile veriler silinmez sadece grntlenmesi engellenir.
71
72
73
74
75
8.5.5. 3ten Fazla Alana Gre zet Tablo Oluturma Elektronik tablolama programnda alma sayfas verilerini, gereksinim duyduunuz yantlar bulmak iin gelimi filtreleri ve sralamay kullanarak dzenleyebilirsiniz. rnein, artk verileri renge gre veya 3'ten fazla (en fazla 64) dzeye gre sralayabilirsiniz. Veriler iin renge veya tarihe gre filtre uygulayabilir, otomatik filtre alr listesinde binden fazla geyi grntleyebilir, filtre uygulamak iin birden ok ge seebilir ve zet tablolarda verilere filtre uygulayabilirsiniz.
76
77
78
8.12. Senaryolar
Senaryo, elektronik tablolama programnn kaydettii ve alma sayfanz zerinde otomatik olarak deitirebildii bir deerler kmesidir. alma sayfasnda farkl veri gruplar oluturup bunlar senaryo olarak kaydedebilir ve sonra deiik sonular grmek iin bu senaryolar arasnda gei yapabilirsiniz. Senaryo eklemek iin veri sekmesinin veri aralar grubunda durum zmlemesini ve sonra da senaryo yneticisini tklatnz. Ekleyi tklatnz ve senaryo ad kutusuna senaryo iin bir ad yaznz. Deien hcreler kutusuna, senaryonuzda belirtmek istediiniz hcrelerin bavurularn giriniz. rnein B1 ve B2 hcrelerindeki deerlerin deimesinin, bu hcrelere dayal formln sonucunu nasl etkilediini grmek istiyorsanz B1, B2 giriniz. Korumann altnda, istediiniz alma sayfas korunduunda senaryonun dzenlenmesini engellemek iin deiiklikleri engelleyi seiniz ve tamam tklatnz. Senaryo deerleri iletiim kutusuna, bu senaryo iin deien hcrelerde kullanmak istediiniz deerleri yaznz ve tamam tklatnz.
79
80
neriler
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. Verileri ihtiyaca uygun ekilde analiz ettiniz mi? 2. Elektronik tablolar, baka yazlmlarda kullanlr hle getirdiniz mi? 3. Farkl yazlmlardan tablolar alarak elektronik tablolama yazlmlarnda kullandnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
81
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
82
ARATIRMA
Srekli tekrarn yaptnz ilemlere nasl kolaylklar getirebileceinizi aratrnz.
9. MAKROLAR
Microsoft excelde bir ii sk gerekletiriyorsanz bu ii makro kullanarak otomatikletirebilirsiniz. Makro, microsoft visual basic modlnde saklanan ve ii her gerekletirmeniz gerektiinde altrlabilen bir komut ve fonksiyonlar dizisidir. rnein, hcrelere sk sk uzun metin dizileri giriyorsanz bu hcreleri, ilerindeki metinleri kaydracak ekilde biimleyen bir makro oluturabilirsiniz.
83
84
85
lem Basamaklar
Bir hcre zeminini krmz yapan bir makro oluturunuz. Oluturduunuz makroyu bir nesneye ataynz.
neriler
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri 1. htiyaca uygun makrolar oluturdunuz mu? 2. Oluturulan makrolar altrdnz m? 3. Makrolar bir nesneye atama ilemlerini yaptnz m? 4. alma kitabnn makro gvenlik ayarn yaptnz m?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
86
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
87
ARATIRMA
Srekli tekrarn yaptnz ilemlere nasl kolaylklar getirebileceinizi aratrnz.
10. ZELLETRME
Elektronik tablolama programnn pencere ve men dzeni, en ok kullanlabilecek ekle gre dzenlenmitir. Siz bu dzeni, kendi isteinize gre belirleyebilirsiniz. Bu, program daha etkin kullanmanza olanak salayacaktr. Resim 10.1de gsterildii gibi dosya mensnden seenekleri seerek sekmelerinizdeki dmelerin yerlerini deitirebilir, kullanmadklarnz kaldrabilirsiniz.
88
eritte, hzl eriim ara ubuuna eklemek istediiniz komutu grntlemek iin uygun sekmeyi veya grubu tklatnz. Komutu sa tklatp ksayol mensndeki hzl eriim ara ubuuna ekle gesini tklatnz. Hzl eriim ara ubuundan kaldrmak istediiniz komutu sa tklatp ksayol mensnde, hzl eriim ara ubuundan kaldr tklatnz. Hzl eriim ara ubuunu sa tklatp ksayol mensnde hzl eriim ara ubuunu zelletirin seeneini tklatnz. Hzl eriim ara ubuunu zelletirin altnda kaldrmak istediiniz komutu, ardndan da yukar ta veya aa ta okunu tklatnz. Hzl eriim ara ubuunu, zelletiri tklatnz. Listede eridin altnda gster veya eridin stnde gster gesini tklatnz. Seenekler komutunu kullanarak hzl eriim ara ubuunda komut ekleyebilir, kaldrabilir ve komutun srasn deitirebilirsiniz. Bunun iin dosya sekmesinden seenekleri tklatnz. Hzl eriim ara ubuunu tklatnz ve istediiniz deiiklikleri yapnz.
89
90
10.3.5. Dosyay ifreleme Hazrladnz dosyann, dier kullanclar tarafndan deitirilmesini istemiyorsanz dosyanz ifreleyerek koruyabilirsiniz. Bunun iin Resim 10.4te gsterildii gibi dosya mensnn bilgi blmnde yer alan alma kitabn koru seeneinden parola ile ifrele seenei seilir. Alan pencereye bir parola girilir ve tamam tklanr. Daha sonra gelen pencereye ayn parolay onaylamak iin tekrar yaznz. lem sonrasnda, alma kitabnn almas iin parola sorulacaktr. Ayrca deitirme parolas konularak sadece deitirilmek istendiinde parolay sordurabilirsiniz. 91
92
93
lem Basamaklar
Elektronik tablolama programn kendinize gre zelletiriniz.
neriler
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1. Yazlm aralarn ihtiyaca uygun ekilde dzenlediniz mi? 2. Program seeneklerini ayarladnz m? 3. Belge zelletirme ilemlerini yaptnz m? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
94
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.
95
2.
Aadaki karakterlerden hangisi elektronik tablolama programnda eit deildir anlamna gelir? A.) <= B.) >= C.) $ D.) <>
Aadaki formllerden hangisi E1, E2, E3, E4 ve E5 hcresindeki saylarn ortalamasn verir? A.) =ORTALAMA(E1:E5/5) B.) =ORTALAMA(E1;E5) C.) =ORTALAMA(E1:E5) D.) =TOPLAMA(E1:E5)/10 Aadaki seeneklerden hangisinde hcre adresi doru olarak yazlmtr? A.) AB B.) 11 C.) 1A D.) A1 Aadakilerden hangisi ile otomatik toplam alnr? A.) % B.) fx C.) D.) #
3.
4.
5.
96
6.
Elektronik tablolama programndaki bir tabloda, en kk deeri veren fonksiyon aadakilerden hangisidir? A.) B.) C.) D.) =Topla =Eer =Min =Mak
7.
Yukardaki tabloda 2008 ylna ait d a veren D2 hcresindeki forml aadakilerden hangisidir? A.) B.) C.) D.) 8. =C2-B2 =Topla(B5/C5) =Topla(B5*C5) =(B5-C5)/2
Excelde dik-eik yazma, say, yaz tipi, kenarlk gibi ayarlar nereden yaplr? A.) B.) C.) D.) Grnm sekmesi Veri sekmesi Giri sekmesi Formller sekmesi
9.
Excel sayfasnda hcrenin iinde kald yazyorsa yaznn otomatik krmz olmas iin aadaki seeneklerden hangi zellik kullanlr? A.) B.) C.) D.) lev ekle Yaz tipi Sayfa yaps Koullu biimlendirme
97
10.
Bir hcrenin sa alt kesinde bulunan ve hcredeki veri, seri veya formlleri bitiik hcrelere kopyalayan kk kareye ne denir?
A.)
B.) C.) D.)
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
98
A D
A C D
99
= *
#BL/! #BAV! :
D Y
Y Y D
Y Y
D D D
filtre veri
zet tablo veri-birletir veri-metinden
D Y
D D Y
100
D D
Y Y Y
A D
C D C C A C D A
101
KAYNAKA KAYNAKA
http://office.microsoft.com/tr-tr/ (06/04/2011 12:00) http://megep.meb.gov.tr
102