Professional Documents
Culture Documents
BLM TEKNOLOJLER
KELME LEMC
482BK0012
Ankara, 2011
Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir. Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.
NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................................... v GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. BELGE LEMLER ........................................................................................................... 3 1.1. Arayz ve Grnm Ayarlar ....................................................................................... 3 1.1.1. Genel Grnm ..................................................................................................... 3 1.1.2. Belge Grnmleri ................................................................................................ 5 1.1.3. Yaknlatrma......................................................................................................... 6 1.1.4. Cetvel ve Klavuz izgileri ................................................................................... 7 1.2. Temel Belge lemleri ................................................................................................... 7 1.2.1. Yeni Belge Oluturma ........................................................................................... 8 1.2.2. Kayt lemleri ....................................................................................................... 9 1.2.3. Oluturulmu Bir Belgeyi Ama ........................................................................... 9 1.2.4. Son Kullanlan Belgeler Listesini Dzenleme ..................................................... 10 1.3. Temel Yazm lemleri................................................................................................ 11 1.3.1. Metin Girme ........................................................................................................ 11 1.3.2. Metin Dzenleme (Seme-Tama-Kopyalama) ................................................. 12 1.3.3. lemleri Geri Alma ve Yineleme ........................................................................ 13 1.3.4. Metin Arama ve Deitirme ................................................................................ 13 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 16 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 18 RENME FAALYET2 .................................................................................................. 20 2. BMLENDRME ............................................................................................................ 20 2.1. Metin Biimlendirme .................................................................................................. 20 2.1.1. Yaz Tipi letiim Penceresi................................................................................. 20 2.1.2. Yaz Tipi Grubu Seenekleri ............................................................................... 22 2.1.3. Gelimi Yaz Tipi zellikleri ............................................................................. 23 2.1.4. Karakter Boluu ................................................................................................. 23 2.1.5. Mini Ara ubuu ............................................................................................... 25 2.2. Paragraf Biimlendirme .............................................................................................. 25 2.2.1. Paragraf Hizalama .............................................................................................. 25 2.2.2. Girinti Oluturma ................................................................................................. 25 2.2.3. Paragraf Aral Oluturma.................................................................................. 26 2.2.4. Satr Aral Oluturma........................................................................................ 27 2.2.5. Satr ve Sayfa Sonu Ayarlar ............................................................................... 27 2.2.6. Kenarlk ve Glgelendirme.................................................................................. 27 2.2.7. Madde aretleri ve Numaralandrma .................................................................. 28 2.2.8. ok Dzeyli Listeler ............................................................................................ 29 2.2.9. Paragraf Sralama ............................................................................................... 30 2.2.10. Biim Boyacs .................................................................................................. 30 2.2.11. Gster/Gizle ile alma .................................................................................... 31 2.2.12. Balangc Bytme ........................................................................................... 31 2.3. Belge Biimlendirme .................................................................................................. 32 2.3.1. Stunlar .................................................................................................................... 32
2.3.2. Filigran ve Arka Plan Eklemek............................................................................ 33 2.3.3. Belge Temalar .................................................................................................... 34 2.3.4. Sekmeler .............................................................................................................. 34 2.3.5. Kesmeler .............................................................................................................. 35 2.3.6. Belge Balantlar ................................................................................................ 36 2.4. Stiller ........................................................................................................................... 37 2.4.1. Yeni Stil Oluturma ............................................................................................. 37 2.4.2. Stilleri Ynetme ................................................................................................... 39 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 40 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 43 RENME FAALYET3 .................................................................................................. 44 3. BELGE DENETM ........................................................................................................... 44 3.1. Dil Ayarlar ................................................................................................................. 44 3.2. Yazm ve Dil Bilgisi ................................................................................................... 45 3.3. Heceleme..................................................................................................................... 46 3.4. Szck Saym ............................................................................................................ 47 3.5. E Anlaml Szckleri Bulma ..................................................................................... 47 3.6. Otomatik Dzelt .......................................................................................................... 47 3.7. Aklama Ekleme ........................................................................................................ 48 3.8. Deiiklikleri zleme ................................................................................................... 49 3.9. Belge Karlatrma ..................................................................................................... 49 3.10. Belge Koruma ........................................................................................................... 49 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 51 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 53 RENME FAALYET4 .................................................................................................. 54 4. SAYFA YAPISI ................................................................................................................. 54 4.1. Kapak Sayfas ............................................................................................................. 54 4.2. stbilgi-Altbilgi .......................................................................................................... 55 4.3. Belge Grnm ......................................................................................................... 60 4.4. Sayfa Yaps Ayarlar .................................................................................................. 60 4.5. Belgeyi Yazdrma ....................................................................................................... 62 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 64 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 66 RENME FAALYET5 .................................................................................................. 67 5. TABLO LEMLER ......................................................................................................... 67 5.1. Tablo Ekleme .............................................................................................................. 67 5.2. Satr, Stun ve Hcre Ekleme ..................................................................................... 68 5.3. Hcre Boyutunu Ayarlama ......................................................................................... 69 5.4. Metin Ynn Deitirme .......................................................................................... 69 5.5. Tablo Hcrelerini Birletirme ..................................................................................... 69 5.6. Tablo Hcrelerini Blme ............................................................................................ 70 5.7. Tablo Blme................................................................................................................ 71 5.8. Tablo Verilerini Hizalama .......................................................................................... 71 5.9. Tablo indeki Verileri Sralama................................................................................. 72 5.10. Hcre Kenar Boluklarn Ayarlama ......................................................................... 72 5.11. Tablo Silme ............................................................................................................... 73 5.12. Hcre, Satr ya da Stun Silme ................................................................................. 73
ii
5.13. Tablo Balklarn Her Sayfada Yineleme ................................................................ 74 5.14. Metni Tabloya Dntrme ...................................................................................... 74 5.15. Tabloyu Metne Dntrme ..................................................................................... 75 5.16. Tablo Tasarmn Deitirme .................................................................................... 76 5.17. Tabloda Formlleri Kullanma ................................................................................... 77 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 79 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 81 RENME FAALYET6 .................................................................................................. 82 6. NESNE LEMLER ......................................................................................................... 82 6.1. Resim Ekleme ............................................................................................................. 82 6.2. ekil Ekleme ............................................................................................................... 83 6.3. Grafik Ekleme ............................................................................................................. 84 6.4. Simge veya Denklem Ekleme ..................................................................................... 84 6.5. Metin Kutusu Ekleme ................................................................................................. 86 6.6. WordArt Ekleme ......................................................................................................... 87 6.7. rnek Organizasyon emas ....................................................................................... 88 UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 90 LME VE DEERLENDRME .................................................................................... 92 RENME FAALYET7 .................................................................................................. 93 7. GELM ZELLKLER ................................................................................................ 93 7.1. Bavurular ................................................................................................................... 93 7.1.1. indekiler Tablosu .............................................................................................. 93 7.1.2. Dipnot/Sonnot ...................................................................................................... 94 7.1.3. ekiller Tablosu ................................................................................................... 96 7.1.4. Resim Yazs ........................................................................................................ 96 7.1.5. Dizin .................................................................................................................... 97 7.1.6. Alntlar ve Kaynaka .......................................................................................... 98 7.2. oklu Belgeler ............................................................................................................ 99 7.2.1. Pencere Yaps ..................................................................................................... 99 7.2.2. Zarflar ve Etiketler............................................................................................. 100 7.2.3. Adres Mektup Birletirme ................................................................................. 101 7.2.4. Makrolar ............................................................................................................ 102 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................ 103 LME VE DEERLENDRME .................................................................................. 105 RENME FAALYET8 ................................................................................................ 106 8. ZELLETRME ............................................................................................................ 106 8.1. Hzl Eriim ubuunu zelletirme ........................................................................ 106 8.2. Otomatik Kurtarma Seenekleri................................................................................ 107 8.3. Belge zelletirme .................................................................................................... 107 8.3.1. Belge zelliklerini Ekleme ................................................................................ 107 8.3.2. Belgeyi nceleme ............................................................................................... 107 8.3.3. Belgeyi ifreleme .............................................................................................. 108 8.3.4. Dijital mza Ekleme ........................................................................................... 109 8.3.5. Son Olarak aretleme........................................................................................ 110 8.3.6. Uyumluluk Denetleyicisi ................................................................................... 111 8.3.7. Belgeyi E-Posta le Gnderme .......................................................................... 111 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................ 112
iii
LME VE DEERLENDRME .................................................................................. 114 MODL DEERLENDRME ............................................................................................ 115 CEVAP ANAHTARLARI ................................................................................................... 116 KAYNAKA ....................................................................................................................... 118
iv
AIKLAMALAR AIKLAMALAR
KOD ALAN DAL/MESLEK MODLN ADI MODLN TANIMI SRE N KOUL YETERLK 482BK0012 Biliim Teknolojileri Alan Ortak Kelime lemci Kelime ilemci program kullanmnn, belge oluturma ve dzenleme ilemlerinin retildii bir renme materyalidir. 40/24 Bu modln n koulu yoktur. Kelime ilemci yazlmn kullanmak Genel Ama Kelime ilemci yazlm ile belgeler hazrlayabileceksiniz. Amalar 1. Kelime ilemci arayzn kullanarak belge ilemlerini yapabileceksiniz. 2. Biimlendirme ilemlerini yapabileceksiniz. 3. Belge denetimini yapabileceksiniz. 4. Sayfa dzenlemesini yaparak yazdrma ilemlerini gerekletirebileceksiniz. 5. Tablo ilemlerini yapabileceksiniz. 6. Nesne ilemlerini yapabileceksiniz. 7. Kelime ilemcinin ileri ilevlerini kullanabileceksiniz. 8. Ara ubuklarn ve menleri zelletirebileceksiniz. Ortam: Bilgisayar laboratuvar Donanm: Bilgisayar, kelime ilemci yazlm Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.
MODLN AMACI
LME VE DEERLENDRME
vi
GR GR
Sevgili renci, Bilgisayarlar yaammza girmeden nce mektup, kitap, dergi, makale gibi dokmanlar, daktilo ve benzeri yazm aralar kullanarak hazrlanrd. Daktilo ortamnda yazlan bir metnin hatal olmas durumunda veya metne yeni ilaveler gerektiinde iin zorluu artmaktayd. Yaplan en ufak hata karsnda, tm ilemleri yeniden yapmak gerekmekteydi. Kelime ilemci programlar sayesinde tm yazm ilemlerini yapmak ok daha hzl ve kolay olmaya balad. Gnmzde tm sektrler kelime ilemci programn kullanmakta ve elemanlarndan bunu bilmelerini istemektedir. Bu nedenle kelime ilemci programn renmeniz ilerinizi kolaylatraca gibi nitelikli bir eleman olmanz da salayacaktr.
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler ile kelime ilemci programnn arayzn kullanarak temel belge ilemlerini hatasz yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Kelime ilemci programlarnn en fazla hangi meslek alanlarnda kullanldn, yaygn olarak kullanlan yazlmlarn hangileri olduunu aratrp snfla paylanz.
1. BELGE LEMLER
Bu blmde kelime ilemci programnn arayzn inceleyerek grnm ayarlarnn nasl yapldna bakacaz.
Pencere kontrol mens: zerinde simge durumunda klt, aa geri getir, ekran kapla ve kapat dmelerinin bulunduu blm. Hzl eriim ara ubuu:Yeni, a, kaydet, geri al, vb. sk kullandmz ve hangi eritte olursak olalm ekranda grnmesini istediimiz komutlarn yer ald blm. erit: zerinde giri, ekle, sayfa dzeni gibi sekmelerin; sekme gruplarnn ve komutlarnn yer ald blm. Balk ubuu: Belge balnn bulunduu blm. Dikey kaydrma ubuu: Sayfalar zerinde hareket etmemizi salayan blm. Durum ubuu: Belgenin o anki durumu ile ilgili bilgi veren blm (Szck says, dil, aktif sayfa ve toplam sayfa gibi). Yaz yazma alan: Yaz yazma, resim, tablo, ekil eklemek iin kullanlan blm.
Cetvel: Yatay ve dikey cetvel olmak zere iki tanedir. Ofis dmesi: Yeni, a, kaydet, farkl kaydet, yazdr gibi dosya ilemlerinin yapld blm. Belge grnm dmeleri: Belgenin sayfa dzeni, tam ekran okuma, web dzeni, anahat ve taslak eklinde grnm gibi komutlarn yer ald blm.
Sayfa dzeni: Belgenin kt zerindeki grnmne en yakn olan, dokmandaki ieriklerin belgede nasl grndn grebilmemizi salayan, st ve alt bilgileri dzenlemeye, kenar boluklarn ayarlamaya ve izimler ve nesnelerle almaya yarayan blmdr. Tam ekran okuma: zellikle uzun yazl belgelerin, zerinde deiiklik yapmadan, sayfann dzenini deitirerek ve yaz tipi grnmn gelitirerek metnin ekrandan okunmasn salamak iin kullanlr. Web dzeni: Web sayfas olarak kaydedilmi dosyalarda kullanlacak grnt eklidir. Web sayfas grnmne gememizi salar. Anahat: Belgeyi ana hat olarak grntlemeyi ve anahat aralarn grmeyi salar. Belgenin yapsn grerek ve balklar srkleyerek metni tama, kopyalama ve yeniden dzenlemeler yapabiliriz. Taslak: Metin zerinde hzlca dzenleme yapmak iin belgenin taslak eklinde grntlenmesini salayan bir belge grnm komutudur. Bu grnmde stbilgi ve altbilgi, sayfa kenarlklar ve izilmi otomatik ekiller gibi belirli geler grnmez.
1.1.3. Yaknlatrma
almakta olduumuz belge grnmnn ieriini daha yakndan grebilmemiz iin bytmeye (yaknlatrmaya) veya tamamn grebilmek iin kltmeye (uzaklatrmaya) yarar. Yaknlatrma ve uzaklatrma ile ilgili ilemleri yapacamz blm Grnm sekmesi altndaki Yaknlatr grubundan yaplr.
(A)Yaknlatr: Belgenin yaknlatrma dzeyini semek iin kullanlan ekil 1.4te grnen yaknlatr iletiim penceresini amay salar. ou zaman belgeyi hzl bir ekilde yaknlatrmak iin belgenin sa alt kesinde bulunan yaknlatrma denetimi de kullanlabilir.
(B)%100: Belgeyi normal boyutun %100ne yaknlatrmaya yarar. (C) Bir sayfa: Pencereye bir tam sayfa sacak ekilde belgeyi yaknlatrmak iin kullanlr. (D) ki sayfa: Pencereye iki sayfa sacak ekilde belgeyi yaknlatrmak iin kullanlr. (E) Sayfa genilii: Sayfann genilii, pencerenin geniliiyle eleecek ekilde belgeyi yaknlatrmaya yarar.
Belgeye istenildii takdirde yatay ve dikey cetvel eklenip kaldrlabilir. Cetvelin ekranda grntlenmesi iin cetvel seeneinin seim kutusundan iaretlenmi olmas gerekir . iaretsiz olmaldr. Yatay ve dikey cetvelin ekranda grnmemesi iin
Klavuz izgileri : Belgenin yazm esnasnda klavuz izgilerinin ekranda grnp grnmemesi iin kullanlr. Klavuz izgileri ekil ve yazlarn hizalanmasnda grsel yardmcdr.
almak iin yeni bo dokmanlar oluturmamz, hazrladnz dokmanlar kaydetmemiz ve daha nceden kaydettiimiz dokmanlar almak iin amamz gerekmektedir. imdi bunlarn nasl yaplacan reneceiz.
Office dmesinden fare ile tklandktan sonra alan menden Yeni komutu seilir. Bu komut seildiinde aadaki pencere alr (ekil 1.7).
Yeni bo bir belge oluturmak iin ablonlar bal altnda yer alan bo ve yeni seenei seildikten sonra Bo belge iaretlenerek pencerenin sa alt blmnde yer alan olutur dmesine tklanp belge oluturulur. Klavyeden CTRL+N(New) ksa yol tularna ayn anda basarak yeni bo bir belge oluturulur. Balk ubuu zerindeki hzl eriim ara ubuunu etkinletir ( dmesinden yeni seenei aktif edildikten sonra ( yeni bo bir belge oluturulur. )
) ekline tklanarak da
Klavyeden CTRL+O (Open) ksa yol tularna ayn anda basarak istenilen belge alr. Balk ubuu zerindeki Hzl eriim ara ubuunu etkinletir( dmesinden A seenei aktif edildikten sonra, ( istenilen belge seilip alabilir. ) ) ekline tklanarak da
Bu dosya ama ilemlerinden herhangi birini setiimiz zaman karmza aadaki ekil 1.9daki pencere kacaktr.
Bu pencereden amak istediimiz dosyamzn bulunduu konumu seeriz. Daha sonra hangi dosyay amak istiyorsak o dosyay fare ile bir kez tkladktan sonra pencerenin sa alt tarafnda yer alan a dmesine tklarz.
10
son allan dosyanz silinmediyse veya baka bir yere tanmadysa alacaktr. Aksi takdirde dosyanza eriemezsiniz.
Belge isimlerinin yannda bulunan nesnesi belgeyi son kullanlanlar listesine sabitleyebilir, nesnesine tklayarak da belgenin son kullanlanlar listesindeki sabitlenmesini kaldrabilirsiniz. Word Seenekleri dmesinde Gelimi seenei altndaki Grntle ksmndan grntlenecek son belge saysn seerek son kullanlanlar listesinde ka belgenin grntlenmesini istediinizi belirleyebilirsiniz.
11
Kelime ilemci programn kullanarak bir metin tama ilemi gerekletirebiliriz. Metin tamak, tamak istediimiz metni bir yerden alp baka bir yere gtrme ilemidir. Bu ilem ayn zamanda kesme ve yaptrma ilemi olarak da adlandrlr. Tamak istediimiz metin ya da nesne seilip kesildikten sonra bulunduu yerden silinir ve bellee alnr. Daha sonra tanmasn istediimiz yere gidilir ve oraya yaptrlr. Metin ya da nesne tama ilemi aadaki yollardan herhangi birini kullanarak yaplabilir. Tama ileminin ilk aamas olan kesme ilemi; Giri sekmesi altnda yer alan Pano grubundan kes simgesi( Klavyeden Ctrl+X(Cut) tularna baslarak, Farenin sa tuuna basp alan pencereden( ) seilerek.
) seilerek yaplabilir.
12
Tama ileminin gerekleebilmesi iin istenilen yere yaptrlmas gerekir. Aksi takdirde sadece kesme ilemi uygulandnda ve yaptrlmadnda, metin ya da nesne silinmi olacaktr. Yaptrma ilemi; Giri sekmesinin altnda yer alan Pano grubundan yaptr( seilerek, Klavyeden CTRL+V(Paste) tularna baslarak, Farenin sa tuuna basp alan pencereden ) nesnesi
seilerek yaplr.
Kelime ilemci programn kullanarak bir metnin ya da nesnenin bir veya birden fazla kopyasn oluturabiliriz yani metni veya nesneyi oaltabiliriz. Tama ve kopyalama ilemi arasndaki fark, tanmak veya kopyalanmak istenen metnin ya da nesnenin bulunduu yerden silinmemesidir. Kopyalama ilemi de tama ileminde olduu gibi yaptrma ilemi ile birlikte yaplr. Kopyalama ilemi iin aadaki yollardan biri kullanlabilir. Giri sekmesinin altnda yer alan Pano grubundan kopyala ( Klavyeden CTRL+C(Copy) tularna baslarak, Farenin sa tuuna basp alan pencereden ) tklanarak,
seilerek yaplr.
Geri aldmz bir ilemin tekrar yaplm hli olan yineleme ilemini yapmak iin izlenecek iki yol vardr. Hzl eriim ara ubuundan( ) butonuna tklamak Klavyeden CTRL+Y tu grubuna ayn anda basmak
13
Alan pencerede Aranan yazlan yerin karsndaki bolua bulmak istediimiz metni yazp Aranan Konum altndaki seeneklerden (Asl belge, stbilgiler ve altbilgiler ana belgedeki metin kutular seeneklerinden) birini setikten sonra, Sonrakini bul dmesine tklamamz yeterli olacaktr. Belgemizdeki bir szc, metni veya harfi deitirmek isteyebiliriz. Deitirme ileminin yaplaca pencereye eriebilmek iin Giri sekmesindeki Dzenleme grubundan ( ) nesnesine tklamamz veya klavyeden CTRL+H tu grubuna basmamz gerekir. Bu ilemlerden herhangi birini yaptmz zaman karmza ekil 1.12'deki Bul ve Deitir penceresi kacaktr.
Aranan ksmna deitirmek istediimiz metin, yeni deer ksmna ise deitirmek istediimiz metnin yerine geecek yeni metin yazlr ve deitir dmesine tklanr. Deitir dmesine tkladmzda imlecin bulunduu konumdan balayarak tek tek deitirme ilemi bizden onay isteyerek yaplr. Tmn deitir dmesine tkladmzda ise belgedeki tm aranan deerlerin yerini yeni deer alm olur. almakta olduumuz belgede trne bal olarak belirli bir yere gitmek isteyebilirsiniz (belirli bir sayfa numarasna, satr numarasna vb). Bu ilemi gerekletirebilmek iin Git penceresine ulamanz gerekir. Git penceresine eriebilmek iin Giri sekmesindeki Dzenleme grubundan bul ( ) ve
14
oradan da Git ( ) seilir. Veya klavyeden Alt+Ctrl+G(go) tularna baslarak da Git penceresi alr.
15
Kelime ilemci programn altrnz. Belge grnmlerini srasyla deitiriniz. Grnm sekmesi- Belge Grnmleri Son hlini sayfa dzeni grnmnde grubu braknz. Cetvel ve klavuz izgilerinin ekranda grnmesini ve kaldrlmasn salaynz. Ekran yaknlatrma ubuunu kullanarak belgenin ekranda grntlenme oranlarn deitiriniz. Yeni bo bir belge oluturunuz. Belgeyi uygulama ismiyle kaydediniz. Bilgisayarnzda kaytl olan bir belgeyi anz. Son kullanlan belgeler listesini dzenleyiniz. Sayfaya adnz ve soyadnz yaznz. Adnz ve soyadnz seiniz. Seilen yazy iki alt satra taynz. sminizi seiniz ve kopyalaynz, alt alta drt kez yaptrnz. Ekranda sadece adnz ve soyadnz grnecek ekilde en son yaptnz ilemleri geri alnz. Geri alma ilemini yapmadan nceki konuma geri geliniz. Belgedeki ve yazan yerleri bulunuz Belgedeki ve balalarn ile olarak deitiriniz. Belgede 10. satra imleci konumlandrnz. Grnm/Gster-Gizle
Ofis dmesi Word Seenekleri zerini karartnz. Ctrl+X, Ctrl+V Ctrl+C, Ctrl+V Ctrl+Z Ctrl+Y Ctrl+F Giri-Dzenleme Alt+Ctrl+G
16
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Belge grnm dmelerini kullanabildiniz mi? Cetvel ve klavuz izgilerini kullanabildiniz mi? Ekran yaknlatrma ubuunu kullanabildiniz mi? Yeni bir belge oluturabildiniz mi? Oluturduunuz belgeyi kaydedebildiniz mi? Kaytl belgeleri aabildiniz mi? Son kullanlan belgeler listesini dzenleyebildiniz mi? Belge iine metin eklediniz mi? Seili metni tayabildiniz mi? Seili metnin kopyasn oluturabildiniz mi? Belge iindeki istediiniz bir metnin aramasn yapabildiniz mi? stenilen bir metni baka bir metinle deitirebildiniz mi? Klavye ksa yollarn kullanabildiniz mi? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
17
2.
3.
Kelime ilemci programnda Ctrl+Z tular birlikte kullanldnda aadaki ilemlerden hangisini yapar? A) Yeni bir dosya oluturur. B) Var olan bir dosyay amaya yarar. C) En son yaplan ilemi geri alr. D) D)Belgede aradmz bir metni bulmaya yarar. Metin ierisinde istenilen bir kelimeyi aratmak iin aadaki komutlardan hangisi kullanlr? A) Ekle-dzenleme-bul B) Giri-dzenleme-bul C) Giri-paragraf-bul D) Ekle-paragraf-bul
5.
18
6.
Kelime ilemci programnda bir metnin tamamn semek iin aadaki komutlardan hangisi kullanlr? A) Ctrl+S B) Ctrl+V C) Shift+A D) Ctrl+A
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
19
ARATIRMA
Kelime ilemci program ile hazrlayabileceiniz, gazete veya dergilerden bulup beendiiniz yaz formatlarn seip snfla paylanz.
2. BMLENDRME
Bu blmde reneceksiniz. yazdnz metin zerinde her trl ekillendirme yapmay
20
Srasyla aralar inceleyecek olursak; Yaz tipi: Yazmzn yaz tipinin ne olacan belirlediimiz aratr. Bu ksmdan istediimiz yaz tipinin zerine gelerek tklarz. rnein, Arial setiysek yazmzn tipi arial olarak yazlacaktr (Arial Algerian). Yaz tipi stili: Yazmzn stilinin ne olacan belirleyeceimiz aratr. Bu ksmdan istediimiz stil zerine fare ile gelerek tklarz. rnein italik seersek yazmz eik olarak yazlacaktr (Arial Algerian). Boyut: Yazmzn byklnn ne olacan belirleyebileceimiz aratr (A
A).
Yaz tipi rengi: Yazmzn rengini alan renk kutusuyla belirlememizi salayan aratr (Arial Algerian). Alt izgi stili: ayet yazmzn altnn izili olmasn istiyorsak bu ksmdan alt izgi stilimizi seeriz (Arial Algerian Times New roman).
21
Alt izgi rengi: Eer yazmzn altn bir stil izgisiyle izdiysek bu ksm aktifleir ve izgi rengini krmz, siyah veya istediimiz baka bir renk olarak belirleyebilmemizi salar (Arial Algerian Times New roman).
Nesne
Grevi
Seili metni kaln yaz tipinde yazmamz salar Seili metni italik yaz tipinde yazmamz salar. Seili metnin altn izer. Seili metnin stn izer. Metnin taban izgisinin altna kk harfler oluturur. Metin satrnn stne kk karakterler oluturur. Metnin vurgu rengini deitirir. Metnin yaz tipi rengini deitirmeyi salar.
rnek
Kelime lemci Program Kelime lemci Program Kelime lemci Program Kelime lemci Program H2O A2 Kelime lemci Program Kelime lemci Program
Biimlendirmeyi temizle ( ): Seimden tm biimlendirmeyi temizleyerek yalnzca dz metnin kalmasn salar. Bylt daralt ( ):Yaz tipi boyutunu bytp kltmeye yarar.
Byk kk deitir ( ): Tm seili metni byk harf, kk harf veya sk kullanlan baka bir byk/kk harf dzenine dntrmeyi salar. Font-Size ( ): Yaz byklnn neler olacan belirlememizi salar. tipinin ve yaznn
22
Ayarlardan istediklerimizi setikten sonra uygulanmas iin Tamam seeneine tklamamz yeterli olacaktr.
23
Bu ayarlar srasyla unlar gerekletirmeye yarar: lek: Yazdmz veya yazacamz metinde metnin hangi lekte yazlacan ayarlamamz salar. lek %100: Mill Eitim Bakanl, lek % 50: Mill Eitim Bakanl. Grdnz gibi yaz % 50 orannda her ynde klmtr. Aralk: Harfler aras mesafeyi ayarlamamz istediimiz deerlerde kltmemizi veya artrmamz salayan aracmzdr. Aralk normal: Mill Eitim Bakanl, Aralk geni: Mill Eitim Bakanl Konum: Yazlan yazda yazmzn satrda aa veya yukar yazlmasn salar. Konum normal: Mill Eitim Bakanl Konum alaltlm: Mill Eitim Bakanl Yaz tipi aral: Kutucuk iaretlenerek seilen nokta ve yukars yaz tipindeki aralk mesafesi deitirilebilir.
Ayarlardan istediklerimizi setikten sonra uygulanmas iin Tamam seeneine tklamamz yeterli olacaktr. Ayarlarn uygulanmamas ve varsaylan ayarlara geri dnmesini istiyorsak Varsaylan ksmna ardndan Tamam seeneine tklamamz yeterli olacaktr.
24
25
Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr. Girintisini Artracak olursak aadaki gibi olacaktr:
Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr.
Paragraf aral paragraflarmzn dier paragraflarla olan uzaklama ve yaknlama pozisyonunu ifade eder. Bu ayarlamay Giri sekmesinden Paragraf aral aracmzla yaparz. Paragraf aral yaplmam paragraf:
Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr. Paragraf aral; 2.paragrafta nce (12), sonra (18) deitirilmitir. Metindeki deiiklik aadaki gibi olacaktr: Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr. Bu bavuru, kiinin kimliinin ve imzasnn veya yaznn kimden neet ettiinin tespitine yarayacak baka bilgilerin yasal olarak belirlenebilir olmas kaydyla elektronik ortamda veya dier iletiim aralaryla da yaplabilir. Dilekede, istenen bilgi veya belgeler aka belirtilir.
26
Aadaki rnek paragrafta satr aral 1.5 olarak deitirilmitir. rnekten de anlalaca zere satrlarn aras almtr. Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr.
Bu aracmz sayesinde sayfa sonlarnda, paragrafmz bitmeyerek dier sayfaya tatnda kelime ilemci programmzn ne yapmas gerektiini belirleyebiliriz. Seenek kutularndan belirleyeceimiz ayarlar dorultusunda bitmeyen paragraflar paralamaz ve dier sayfaya tar.
27
Bilgi edinme bavurusu, bavuru sahibinin ad ve soyad, imzas, oturma yeri veya i adresini, bavuru sahibi tzel kii ise tzel kiinin unvan ve adresi ile yetkili kiinin imzasn ve yetki belgesini ieren dileke ile istenen bilgi veya belgenin bulunduu kurum veya kurulua yaplr. Kelime ilemci programn kullanarak sayfaya kenarlk ve glgelendirmede ekleyebiliriz. Sayfa dzeni sekmesindeki Sayfa arka plan grubundan sayfa kenarlklar seilir. Stil, renk ve uygulama yeri seildikten sonra Tamam dmesine tklanr.
Madde iaretlerinden bize gerekli olann zerine fare ile gelerek tklamamz, belgemize uygulamak iin yeterli olacaktr. ayet madde iaretlerinde istediimiz madde iareti yoksa, Yeni Madde areti Tanmla ksmna tklayarak kendimize ait madde iaretini bize gelecek seeneklerden tanmlayabiliriz. Numaralandrlm metin yazmamz gerektiinde Giri sekmesinden numaralandrma ( ) aracna tklamamz gereklidir. Numaralandrma numaralandrma kitapl alacaktr (ekil 2.7). aracmza tkladmzda
28
Numaralandrma kitaplndan bize gerekli olann zerine fare ile tklamamz belgemize uygulamak iin yeterli olacaktr. ayet numaralandrma kitaplnda istediimiz numaralandrma yoksa, Yeni Say Biimi Tanmla ksmna tklayarak kendimize ait numaralandrma eklini bize gelecek tanmlandrma seeneklerden tanmlayabiliriz.
ok dzeyli madde ve numaralandrma iin buradaki hazr olanlar seebileceimiz gibi Yeni ok Dzeyli Liste Tanmlamaya tklayarak kendi listemizi de hazrlayabiliriz.
29
Sralamak istediimiz paragraf seilir ve ardndan paragraf srala aracna tklanr. Sralama kriterimizi seerek paragraf sralamay tamamlarz.
30
Biim boyacs kullanarak biimlendirmeyi kopyalamak iin ncelikle zelliklerini almak istediimiz metin veya nesne zerine geliriz. Metnin veya nesnenin zerinde iken biim boyacsna tklayp biimlendirmeyi kopyalarz. Grnt fra eklini alacaktr. Fray biimlendirmesinin deimesini istediimiz metnin veya nesnenin zerine gelip srklediimizde biimlendirmeyi kopyalama ilemini tamamlam oluruz.
31
Konum seenei ile balang harfinin bulunaca konumu, satr says ile balang harfinin ka satra denk geleceini, metinden uzakl seenei ile de byteceimiz balang harfinin metinden ne kadar uzakta olmasn istediimizi belirleyip Tamam dmesine tkladmzda balangc bytme ilemini gerekletirmi olacaz.
2.3.1. Stunlar
Bir metni iki veya daha fazla stuna blebiliriz. Bunun iin Sayfa Dzeni sekmesindeki Sayfa Yaps grubunda bulunan nesnesi seilir. Stunlar nesnesine tkladmz zaman bir, iki, , sola, saa ve dier stunlar seeneklerinden oluan bir men alr. Dier stunlar dmesine tkladmz zaman karmza ekil 2.18'deki pencere gelecektir.
Bu pencereden stun saysn, stun genilik ve aralklarn ayarlayabiliriz. Uygulama yeri blmnden tm belgeye veya bulunduumuz noktadan ileriye seeneklerini seip
32
stunun eklenmesini istediimiz yeri belirleyebiliriz. Araya izgi koy seildii zaman ise stunlarn birbirlerinden izgi ile ayrlmas salanr. Ekleyeceimiz stun says en fazla 12 olabilmektedir.
Eklemek istediimiz filigrann trne gre resim veya metin filigran seeneklerinden birisini seip Uygula dediimizde seimimiz belgemize ait tm sayfalarn arka planna eklenecektir. Filigran kaldrmak iin grubunun altndaki dmesine tklamamz gerekmektedir. seenei kullanlr.
Sayfamza Arkaplan rengi eklemek iin Sayfa dzeni sekmesinde sayfa arka plan
33
Tema renkleri blmnden sayfann zemininin olmasn istediiniz rengini seeriz. Tm renkler seenei ile Renkler penceresinden istediimiz bir rengi seeriz. Dolgu efektleri seenei ile de sayfann zeminine gradyan, doku, desen veya resim sekmelerinde yer alan seeneklerden herhangi birisini seip uygularz.
2.3.4. Sekmeler
Hazrladmz veya hazrlayacamz belgede tab tuuna basarak saa veya sola srama yapmak istediinizde srama mesafesini ve balang karakterini belirlemek iin yaplacak ayarlara sekmeler denir. Bu ilemi yapabilmek iin Sayfa Dzeni sekmesindeki Paragraf aracndan Sekmeler iletiim kutusundan (ekil 2.12) veya direkt cetvel zerinde istediiniz mesafeye fare ile giderek tklamak olacaktr.
34
2.3.5. Kesmeler
Belgeye sayfa, blm veya stun sonlar eklemek iin kullanlr. Kesme uygulamak iin imle ilem yaplacak satra getirilir, ardndan Sayfa dzeni sekmesinden sayfa yaps grubuna tkladmzda alan Kesmeler (ekil 2.13) penceresinden imlecin son bulunduu yere kan seeneklerden hangi kesmeyi uygulamak istiyorsak seeriz.
35
36
Kpr: Seili metne tklandnda internet adresine, yazlan metinde baka bir sayfa veya bala gidilmek isteniyorsa kpr seenei seilir ve alan pencereden ilgili adres yazlr. Yer iareti: Belge zerinde arama yaplmadan daha sonra alan nemli konulara rahat eriilmesi iin yer iaretlerinden faydalanlr. Belgede yer iareti eklenmek istenen yere gelinerek farenin sol tuuna basl tutularak ilgili metin seilir ardndan farenin sol tuu braklr. Yer iareti seeneine tklanr ve Ekle aracna baslarak yer iaretlerine eklenir. Daha sonra belgedeki yer iaretlerine erimek iin yer iaretleri seeneine tklanr. Karmza kan pencerede belgeye eklediimiz yer iaretlerinin tm grnr. Belgede hangisine gitmek istiyorsak yer iaretine, ardndan git aracna tklarz belgedeki o blm karmza alr. apraz bavuru: Belgedeki sayfa numaralar, dipnot, balk veya paragraflara ilikin bavuru yaplmas gerektiinde kullanlr.
2.4. Stiller
Belgelerimizde srekli kullandmz balk biimi veya paragraf biimi olduunda veya tekrar edilecek bir biimlendirme olduunda srekli dzenleme yapmak yerine bu dzenleme stil olarak sabitlenebilir. Belgemize uygulamak istediimizde ise Giri sekmesinde bulunan hazr stile fare ile tklamamz yeterli olacaktr.
37
Alan pencereden yeni stil olutur aracna fare ile tklanr. Alan pencereden (ekil 2.16) font ayarlar satr hizalamalar ayarlanarak yeni stil kaydedilir.
38
39
Giri-Paragraf Giri-Yaz tipi grubu Biim boyacs Giri-paragraf Giri-paragraf Sayfa Dzeni-Filigran Kenarlk ve glgelendirme Kenarlk ve glgelendirme
Ekle-kpr
40
Kelime ilemci programn altrnz. Atatrk'n Genlie Hitabesini yaznz. "Ey" kelimesindeki E harfini ilk satra denk gelecek ekilde bytnz. Belgeyi ikinci satrdan itibaren iki stun hline getiriniz. Stunu iptal edininiz. "Atatrk'n Genlie Hitabesi" balna SER BA 1 stilini uygulaynz. Genlie Hitabe metnine ise SER MET stilini uygulaynz.
Giri-Stiller
41
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1 allan metne uygun biimlendirme ilemlerini yapabildiniz mi? 2 Herhangi bir metnin yaz tipi boyutunu deitirdiniz mi? Hazrlanan belgeye uygun paragraf biimlendirme ilemlerini 3 yapabildiniz mi? 4 altnz belgeye uygun belge biimlendirmelerini yapabildiniz mi? 5 allan belgeye uygun stiller eklediniz mi? 6 Sayfa dzenini dzgn olarak yapabildiniz mi? 7 Belgeyi belli aralklarla kaydettiniz mi?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
42
2.
Yukardaki grup hangi grevleri stlenir? A) Paragraf ile ilgili ilemler B) Tablo ekleme ile ilgili ilemler C) Stiller ile ilgili ilemler D) Yaz tipi ile ilgili ilemler Sayfaya kenarlk eklemek veya glgelendirme yapmak iin kullandmz yol aadakilerden hangisidir? A) Ekle Kenarlk ve Glgelendirme B) Biim Kenarlk ve Glgelendirme C) Grnm Sayfa Arka Plan -Kenarlk ve Glgelendirme D) Sayfa dzeni - Sayfa Arka Plan -Kenarlk ve Glgelendirme Yazy numaralandrmak veya yazya madde imi eklemek iin kullandmz blm aadakilerden hangisidir? A) Giri-Pano B) Giri-Yaz tipi C) Giri-Paragraf D) Ekle-Madde imi ve numaralandrma Sayfann rengini deitirmek iin hangi yol takip edilmelidir? A) Sayfa dzeni sayfa arka plan filigran B) Sayfa dzeni sayfa arka plan sayfa rengi C) giri sayfa arka plan sayfa rengi D) Yaz tipi sayfa arka plan sayfa rengi
3.
4.
5.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz yada cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
43
RENME FAALYET3
AMA
RENME FAALYET3
Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazrlam olduunuz belgelerin diline uygun denetim ilemlerini hatasz yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Hazrladnz bir belgede belge denetimi iin gerekli olan yazm, dil bilgisi ve dil ayarlar, heceleme, otomatik dzeltme ve aratrma gibi zellikleri ayarlaynz.
3. BELGE DENETM
Bu blmde belge denetimi iin gerekli olan yazm, dil bilgisi ve dil ayarlar, heceleme, otomatik dzeltme ve aratrma gibi zelliklerin nasl ayarlanacan reneceiz.
44
Buradan istediimiz dili seip dili otomatik algla kutucuunu iaretleyip Tamam dmesine basmamz gerekir.
Gzden Geir sekmesi altnda yer alan Yazm grubundan nesnesine tklamak.
Aadaki ekil 3.2'de boyle kelimesinin zerine gelinip klavyeden F7 tuuna bastmzda karmza gelen Yazm denetimi ve dil bilgisi penceresi grlmektedir.
Buradaki pencerede bir kez yoksay seeneine tklandnda szc bir defaya mahsus ayni ekilde brakacaktr, tmn yoksay tklandnda kelimenin bu ekilde yazldn program grmezden gelerek altn krmz izgili yapmayacaktr.
45
Deitir butonuna tkladmzda alt seeneklerde doru szck varsa onu var olan kelimenin yerine atayacaktr. Tmn deitir seenei ile mevcut kelimeyi belgedeki her yerde deitirecektir. Szle ekle seeneini tkladmzda istenilen kelimenin szle eklenmesi salanacaktr.
3.3. Heceleme
Baz durumlarda bir szck satrn sonuna smayacak kadar uzun olabilir veya metin hizalama seeneklerinden sola yasla kullanlarak girintili kntl, iki yana yasla seenei kullanlarak da aras ok ak olabilir. Kelime ilemci program szc hecelemek yerine, szc otomatik olarak bir sonraki satrn bana tar. Sayfa Dzeni sekmesindeki Sayfa Yaps grubunda heceleme seeneine tkladmzda, Yok, otomatik ve el ile eklinde durum karmza kar. Yok seenei ile hecelemeleri kaldrrz. El ile seenei ile belgedeki metni hangi heceden ayrmak istediimizi gstererek o blme semeli tire ekleriz. Otomatik seenei, belgenin tamamn veya bir ksmn otomatik hecelemeyi salar. Belgenin tamamn otomatik olarak hecele seeneini setiimiz zaman kelime ilemci program gerekli grd yerlere heceleme yapacaktr. Sayfa Dzeni sekmesindeki sayfa yaps grubunda bulunan Heceleme'yi ardndan da heceleme seeneklerini tkladmz zaman karmza ekil 3.3'teki pencere grnts gelecektir.
Sa kenar boluunun dzensizliini azaltmak iin heceleme blgesinin daha dar, tire saysn azaltmak iin ise heceleme blgesinin daha geni tutulmas gerekir.
46
Belgedeki sayfa, szck, karakter vb. saysn, durum ubuunda bulunan Szck yazan blmn zerine ift tklayarak da grebiliriz.
47
Belgemize uygulamak istediimiz otomatik dzeltme ayarlarn seip ardndan Tamam dmesine tklamamz gerekmektedir.
Aklamalar grubunda bulunan nceki seenei ile bir nceki aklamann bulunduu blme, Sonraki ile bir sonraki aklamann olduu yere imlecin konumlanmas salanr. Sil ile aktif, sil dmesinin altnda yer alan Belgedeki tm aklamalar sil seenei ile de tm aklamalarn silinmesi salanr.
48
Deiik zamanlarda bir belgede farkl kiilerin almas veya kendimizin deiik yerlerde almamz sonucunda, bir belgenin farkl durumlar ortaya kabilir. Bu gibi durumlarda kontrol ve son hlin oluturulmas iin Karlatr, Birletir aralarmz kullanlr. Karlatr iki belgedeki deiikliklerin son hllerini karlatrmanz buna gre yaplan deiiklikleri grmenizi salar. Birletir ise aratr. iki belgenin birletirilerek gncel hlinin oluturulmasn salayan
49
Biimlendirme ve dzenlemeyi kstla seeneinden biimlendirme (stil seimleri), dzenleme (izlenen deiiklikler,aklamalar) ve zel durumlarla ilgili kstlamalarn neler olaca ayarlanabilmektedir.
50
Gzden Geir-Yazm
Gzden Geir-Karlatr
Gzden Geir-Koru
51
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 Belge iindeki dil ayarlarn doru bir ekilde yapabildiniz mi? zerinde altnz metin ya da belgenin yazm ve dil bilgisi 2 denetim ilemlerini yapabildiniz mi? Yazm ve dil bilgisi denetim ilemlerinde imla kurallarna dikkat 3 ettiniz mi? 4 Belge ierisinde uygun yerlere aklama eklediniz mi? 5 Deiiklikleri izleme ilemlerini hatasz yapabildiniz mi? 6 Belge karlatrma ilemlerini hatasz yapabildiniz mi? 7 Belge koruma ilemlerini yapabildiniz mi? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
52
( ) Kelime ilemci programnda yazm ve dil bilgisi ile ilgili otomatik dzeltme yaplamaz.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
53
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler dorultusunda hazrlam olduunuz belgenin zelliine gre sayfa yaps ve yazdrma ayarlarn hatasz yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Hazrlam olduunuz belgenin sayfa yaps ayarlarn ve yazdrma ayarlarn yapnz.
4. SAYFA YAPISI
Bu blmde hazrlam olduunuz belgenin sayfa yaps ayarlarn ve yazdrma ayarlarnn nasl yaplacan reneceiz.
Alan listeden istediiniz kapak sayfas tasarmn seip zerinde dzenlemeler yapabilirsiniz.
54
seenei ile oluturmu olduunuz kapak sayfasn kaldrabilirsiniz. seenei ile hazrlam veya dzenlemi olduunuz kapak sayfasn galeriye ekleyebilirsiniz.
4.2. stbilgi-Altbilgi
almakta olduunuz belgeye st ve alt bilgi ekleyebilirsiniz. st bilgi ve alt bilgi dokmann sayfa snrlarnn dnda kalan balk, tarih ve sayfa numaralarnn eklenebilecei ksmdr. Belgemize st ve alt bilgi eklemek iin Ekle Sekmesinin altnda yer alan stbilgi ve Altbilgi grubu seenekleri kullanlr.
stbilgi sayfamzn en st ksmnda yer alr. st ve altbilgi grubundan seeneine tkladmz zaman zerinde dzenlemeler yapabilmemizi salayan yerleik stbilgi seenekleri listelenir.
55
Alan listeden belgenize uygun trde stbilgiyi seip zerine bir kez tkladnzda, belgenize eklenmi olacaktr.
Gerekli dzenlemeler yapldktan sonra klavyeden ESC tuuna basldnda veya fare kullanlarak belgenin sayfa snrlar ierisine iki kez tklandnda stbilgi ekleme ilemi tamamlanm olacaktr. Alt bilgi ise sayfa snrlarnn alt tarafnda yer alr. stbilgide olduu gibi altbilgi eklemek iin de st ve altbilgi grubundan yararlanlr. Bu gruptan altbilgi seeneine tkladnz zaman zerinde dzenlemeler yapmanz salayan yerleik altbilgi seenekleri listelenir. Buradan istediiniz stildeki altbilgiyi seip oluturabilirsiniz.
56
Oluturmu olduumuz stbilgi veya alt bilginin zerine gelip ift tkladmz zaman ekranda stbilgi ve alt bilgi aralar grntlenir. stbilgi ve alt bilgi aralarndaki Tasarm sekmesinden hazrlam olduumuz st ve alt bilgiler zerinde dzenlemeler yapabiliriz. stbilgiyi dzenlemenin dier bir yolu ise Ekle sekmesindeki stbilgi ve altbilgi grubu altnda yer alan dmesine gelip oradan dmesini tklamak olacaktr. Ayni grupta yer alan seenei ise stbilgiyi kaldrmanz salayacaktr. Gezinti grubunu kullanarak st ve alt bilgiler arasnda gei yapabilirsiniz.
st bilgide iken alt bilgiye git seeneini kullanarak da altbilgi zerinde dzenlemeler yapabiliriz. nceki blm nesnesi, bir nceki blmn st veya alt bilgisine, Sonraki blm nesnesi ise bir sonraki blmn st veya altbilgisine gitmemizi salar. Konum grubunun seeneklerini kullanarak alttan ve stten olmak zere alt ve st bilgilerin yksekliini ayarlayabilirsiniz.
Hizalama sekmesi ekle komutuna tkladmzda ise karmza gelen pencereden, stbilgi ve altbilgideki ierii hizalamaya yardmc olmas iin sekme duraklar ekleyebiliriz. Tasarm sekmesinin alt grubu olan Ekle grubunun nesnelerini kullanarak st veya alt bilgimize tarih ve saat, resim, kk resim, alan veya hzl paralar altnda yer alan belge zelliklerinden istediinizi seip eklenmesini salayabilirsiniz.
57
Tasarm sekmesinin alt blmnde yer alan stbilgi ve altbilgi grubunu kullanarak eklemi olduumuz st ve alt bilgilerin stillerini deitirebilir, belgeye sayfa numaras ekleyebilir veya daha nceden eklemi olduunuz sayfa numaralarn dzenleyebilirsiniz.
programnda
belgeye
sayfa
numaras
ekleme
iki
ekilde
Ekle Sekmesindeki stbilgi ve Altbilgi grubundan Sayfa Numaras seilerek stbilgi ve altbilgi aralar aktifken Tasarm sekmesindeki stbilgi ve Altbilgi grubundan Sayfa numaras seilerek
Bu yollardan birisini kullanarak Sayfa Numarasna tkladmz zaman karmza aadaki men gelecektir.
Bu blmdeki Sayfann ba komutu sayfann stbilgisinin olduu alana, Sayfann sonu komutu sayfann alt bilgisinin olduu alana, Sayfa kenar boluklar sayfann sa veya sol kenarlarna, Geerli konum seenei ise imlecin o anda bulunduu yere sayfa numaras eklemeyi salar. Sayfa numaralarn biimlendir komutunu tkladmzda ise sayfa numaralarn farkl formatlarda yazmamza olanak tanyan Sayfa Numaras Biimi penceresi gelir.
58
ekil 4.12'deki pencereden sayfa numarasnn sayfa iinde yer alaca blm ile ilgili ilemler yapabileceimiz gibi, Say biimi dmesine tkladmzda da karmza gelen ayrntl biimlendirme seenekleri ile de numaralandrma ilemlerine ait dzenlemeleri yapabiliriz.
: Klavyeden ESC tuuna basma veya fare kullanarak belgenin sayfa snrlar ierisine iki kez tklamann yan sra, Kapat grubu altnda yer alan stbilgi ve altbilgiyi kapat dmesini kullanarak da stbilgi ve Altbilgi dzenleme ksmndan kabiliriz. Baz durumlarda altbilgi veya stbilgilerin tm sayfalarda ayn olmas gerekmeyebilir (ekil 4.13).
lk sayfada farkl dmesi iaretlendiinde eklemi olduumuz stbilgi veya altbilginin ilk sayfadaki grnts dier sayfalardan farkl olacaktr. Tek ve ift sayfalarda farkl seenei iaretlendii zaman, sayfa numaras tek say olan sayfalardaki stbilgi ve altbilgiler, sayfa numaras ift say olan sayfalardan farkl olacaktr.
59
Belge metnini gster onay kutusu aktifken stbilgi ve altbilginin yan sra belgemizdeki metin de ekranda grnecektir. Buradaki onay kutusunun zerine gelinip tklandnda ve seili durumda olmadnda, almakta olduumuz sayfadaki belge metni ekranda grnmeyecek; sadece altbilgi, stbilgi ve sayfa numaralar grntlenecektir. st veya alt bilgiler zerinde sonradan dzenleme veya deiiklik yapmak istiyorsak zerine gidip iki kez tklamamz veya stbilgi iin stbilgiyi dzenle, alt bilgi iin ise alt bilgiyi dzenle dmelerini semi olmamz gerekmektedir. st bilgi ve altbilgiyi kaldrmak iin iste dmesine tklanlr.
Sayfa Dzeni: Belgenin kt zerindeki grnmne en yakn olan, dokmandaki ieriklerin belgede nasl grndn grebilmemizi salayan, st ve alt bilgileri dzenlemeye, kenar boluklarn ayarlamaya ve izimler ve nesnelerle almaya yarayan blmdr. Tam Ekran Okuma: zellikle uzun yazl belgelerin, zerinde deiiklik yapmadan, sayfann dzenini deitirerek ve yaz tipi grnmn gelitirerek metnin ekrandan okunmasn salamak iin kullanlr. Web Dzeni: Web sayfas olarak kaydedilmi dosyalarda kullanlacak grnt eklidir. Web sayfas grnmne gememizi salar. Anahat: Belgeyi ana hat olarak grntlemeyi ve anahat aralarn grmeyi salar. Belgenin yapsn grerek ve balklar srkleyerek metni tama, kopyalama ve yeniden dzenlemeler yapabiliriz. Taslak: Metin zerinde hzlca dzenleme yapmak iin belgenin taslak eklinde grntlenmesini salayan bir belge grnm komutudur. Bu grnmde stbilgi ve altbilgi, sayfa kenarlklar ve izilmi otomatik ekiller gibi belirli geler grnmez.
60
dmesi ile kdn yatay veya dikey olmas ynndeki tercihimizi yaparz. dmesi ile geerli blm iin kt boyunun nasl olmasn istediimizi seeriz. Kullanmak istediimiz kt boyunu belgedeki tm blmlere uygulamak iin Tm Sayfa Boyutlar komutuna tklamamz gerekir.
Kenar Boluklar dmesini kullanarak belgenin tamamna veya istediimiz blmne setiimiz boyutlarda kenar boluklar boyutlarn uygularz. zel Kenar Boluklarna tkladmz zaman karmza ekil 4.15teki pencere gelecektir.
Sayfa Yaps penceresinde Kenar Boluklar, Kt ve Dzen blmlerinden oluan sekme yer almaktadr. Kenar boluklar sekmesinden, sayfann st, sol, alt, sa kenar boluklar; kt yn, cilt pay ve cilt paynn yerini ayarlayabilirsiniz. Kt sekmesinden, belirli bir kt boyutunu seip tm belgeye uygulayabilirsiniz. Dzen sekmesinden ise stbilgi, altbilgi, satr numaralar ve kenarlklara ait dzenlemeleri yapabilirsiniz.
61
Ofis dmesindeki yazdr komutunun zerine geldiimizde yazdrma ilemleri ile ilgili seeneklerin bulunduu aadaki men grntlenecektir.
Buradan Hzl Yazdr komutunu setiimizde belge dorudan yazcya gnderilecektir. Bask nizleme ile yazdrmak istediimiz belgenin yazcya gndermeden nceki hlinin nasl olduu grntlenecektir. Yazdr komutunu setiimiz zaman karmza ekil 4.17'deki yazdr penceresi gelecektir.
62
ekil 4.17: Yazdr penceresi
Buradaki Kopya Says blmnden ayn sayfadan ka tane yazdrlaca belirlenir. Sayfa aral blmnden ise aadaki ayarlamalar yaplr.
Tm seildiinde dokmanmzdaki tm sayfalar, Geerli Sayfa dediimizde anda imlecin bulunduu sayfa, Sayfa Seeneini setiimizde ise yazdrlmasn istediimiz sayfalar kt zerine aktarlr. rnein; 1,2: 1. ve 2. sayfay yazdrr. 1-4: 1,2,3 ve 4. sayfalar yazdrr.
63
UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Belgenin zelliine gre sayfa yaps ve yazdrma ayarlarn yapnz. lem Basamaklar Kelime ilemci programn altrnz. Yerleik kapak sayfalarndan nce izgiler stilini kullanarak aadaki ekilde bir kapak sayfas hazrlaynz. Belge Bal: Biliim Teknolojileri Belge alt bal: Kelime lemci Modl Tarih: 18/01/2011 irket ad: Megep T.C. Mill Eitim Bakanl st bilgisini ortalanm olarak ekleyiniz. Ankara, 2011 alt bilgisini ortalanm olarak ekleyiniz. Srasyla Tam ekran okuma, Anahat, Taslak, Web dzeni ve son olarak da Sayfa dzeni grnmlerine gei yapnz. Belgenizin sayfa yaps ayarlarn aadaki ekilde yapnz. st:2 cm Sol: 2 cm Alt:3 cm Sa: 3 cm Ayni sayfadan 2 adet kacak ekilde sayfay yatay olarak yazdrnz. neriler
Ekle-Kapak Sayfas
64
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 Hazrlanan belgeye uygun kapak sayfas oluturabildiniz mi? 2 Belgeye ihtiyaca uygun stbilgi ve alt bilgi eklediniz mi? 3 Belge grnmlerini dzenleyebildiniz mi? Hazrlanan belgenin zelliine gre sayfa yaps ayarlarn 4 yapabildiniz mi? 5 Belgenin yazdrma ayarlarn yapabildiniz mi? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
65
1. 2. 3.
.....................dmesi ile kdn yatay veya dikey olmas ynndeki tercihimizi yaparz. ....................grubunun seeneklerini kullanarak alttan ve stten olmak zere alt ve st bilgilerin yksekliini ayarlayabilirsiniz. almakta olduumuz belgenin yazcya gndermeden nceki hlinin nasl olduunu grmek iin..................kullanlr.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
66
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazrlanan belgeye uygun tablo oluturacak, tablo biimlendirme ilemlerini hatasz yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Kelime ilemci programlar ile tablolar oluturunuz. Oluturduunuz tablolara veri girii yapp verileri hizalaynz ve formller yardm ile aritmetik ilemler yapnz.
5. TABLO LEMLER
5.1. Tablo Ekleme
Kelime ilemci programnda tablo eklemek iin Ekle sekmesindeki grubundan Tablo dmesine tklanr. Tablolar
A: Bu ksmn zerine gelip tklanldnda Tablo ekle alan aktif olur. Tablo ekle alannn zerinde ka satr ve stundan oluan tablo oluturmak istiyorsak farenin sol tuu basl tutularak aaya ve saa doru srkleyerek braklr.
67
ekil 5.1de 3x2lik yani iki satr ve stundan oluan tablonun oluturulmas saland. B: Tablo Ekle blmne tkladmz zaman karmza satr ve stun saysn girmemiz istenilen bir pencere gelir. Burada satr ve stun saysn girdikten sonra Tamam dmesine bastmzda tablo eklenmi olur. C: Tablo iz yaz ve eklinin zerine gelip tkladmz zaman alma alannda bir kalem ekli grntlenir ve bizim tablomuzu istediimiz ekilde izmemiz salanm olur. D: Excel Elektronik Tablosu dmesine tkladmz zaman hesaplama programndan, belgemize tablo transfer edilmi olur. E: Hazr Tablolar seeneine tkladmz zaman, kelime ilemci programnn iinde yer alan hazr tablolardan birini seip kullanabiliriz.
Hcre eklemek iin Hcre Ekle seildikten sonra ekil 5.3'teki pencere alacaktr.
68
Hcreleri saa kaydr ile imlecin bulunduu yerden itibaren hcreler saa kaydrlarak bo bir hcre eklenir. Hcreleri aa kaydr ile imlecin bulunduu yerden itibaren hcreler aaya kaydrlarak bo bir hcre eklenir. Tm satr ekle ile imlecin bulunduu yerden itibaren satrlar aaya kaydrarak bo bir satr ekler. Tm stunu ekle ile imlecin bulunduu yerden itibaren stunlar aaya kaydrarak bo bir stun ekler.
69
Birletirilmek istenen hcreler iaretlenir (Fare sol tuu braklmadan birletirilmek istenen hcreler boyunca srklenir.). Farenin sa tuuna tklanp seilir. Birletirilmek istenen hcreler iaretlenir (Fare sol tuu braklmadan birletirilmek istenen hcreler boyunca srklenir.). Seim ileminden sonra Dzen sekmesinden Birletir ksm, oradan da seilir.
70
Satr says, blmek istediimiz satr saysn gsterir. Blmeden nce hcreleri birletir ise birden fazla hcre seilmise ve blmeden nce hcrelerin birletirilmesi isteniyorsa seilecek seenektir.
71
Tablo verilerini hizalamak iin kullanlabilecek dier bir yol ise veri veya veriler seili iken farenin sa tuuna tklanlr. Alan listedeki Hcre Hizalama seeneinden istediimiz hizalama tr seilip uygulanr.
Ayn ekilde istediimiz bir stunu da seerek sralama ilemini gerekletirebileceimiz gibi bir tablo stununda birden ok szck veya alana gre de sralama yapabiliriz. Bunun iin ncelikle verileri ayran karakterler kullanmamz gerekir. rnein, stundaki hcrelerde hem ad hem de soyad etiketleri varsa adlar ayrmak iin virgl kullanabilirsiniz (Seenekler-Alan Ayrc).
Bu ayarlama ilemi, Dzen sekmesindeki Hizalama grubundan seilerek yaplr. Bu nesne tkland zaman karmza aadaki Tablo seeneklerinin grnd pencere gelecektir.
72
Tablo seenekleri penceresini kullanarak hcre kenar boluklarnn st, sol, alt ve sa taraftan ne kadar olacann, hcrelerin birbirleri arasnda boluk olup olmayacann, olacaksa ne kadar olacann ayarlar ve dzenlemeden sonra ieriin smas iin otomatik boyutlandrma ayarlar yapabilirsiniz.
seeneine tklandktan sonra e tklanarak tabloyu silme ilemi gerekletirilir. Tablo silmek iin tablo seili iken kesme ilemlerinden herhangi birini de uygulayabilirsiniz.
seeneine tklandktan sonra e tklanarak seili hcre veya hcreleri silme ilemi gerekletirilir. Farenin sa tuuna basp alan menden Hcre Sil seenei tklanr.
73
seeneine tklandktan sonra e tklanarak seili satr silme ilemi gerekletirilir. Farenin sa tuuna basp alan menden Satr Sil seenei tklanr.
seeneine tklandktan sonra e tklanarak seili stunu silme ilemi gerekletirilir. Farenin sa tuuna basp alan menden Stun Sil seenei tklanr.
74
Tabloya dntreceimiz metnin, sekmeler veya virgller gibi ayrc karakterler iermesi gerekir. Stunda metni blmek istediiniz yeri belirtmek iin ayrc karakterler (virgl veya sekme gibi ), yeni satrn balamasn istediiniz yeri belirtmek iin paragraf iaretlerini kullanmanz gerekir.
75
Sekmeler seenei seili iken Tamam dmesine bastmzda tablo aada grld gibi metne dnm olacaktr.
Sra Nu.: 1 2 3
Adeti 50 50 50
Tablo stil seenekleri ile tablomuzda kullanacamz stiller ile ilgili ayarlamalar yapabiliriz. Tablo Stilleri ile bu grupta yer alan stillerden istediimiz herhangi birini seip stili uygulayabiliriz.
76
Glgelendirme seenei ile seili metnin veya paragrafn arka plann renklendirebiliriz. Kenarlklar seenei ile seili metnin veya hcrelerin kenarlarn zelletirebiliriz.
Tasarm sekmesi altnda yer alan Kenarlklar iz grubunda bulunan Tablo iz seenei ile tablo zerine eklemeler yapabilir, kalem rengi ile izim iin kullanacamz kalemin rengini belirleyebilir ve silgi ile de tablonun istemediimiz herhangi bir kenar, satr, stun veya tablonun tamamn silebiliriz. No Aklama Tutar(TL) 115 225 340
Toplamn yazlmasn istediimiz hcre aktifken Dzen sekmesindeki Veri grubundan butonunu seeriz. Bu ilemi yaptktan sonra karmza aadaki forml penceresi gelecektir.
77
Buradan Tamam dmesine tkladmzda yukardaki rneimizdeki tutarlar toplam otomatik olarak hesaplanacaktr.
78
lem Basamaklar
neriler
Kelime ilemci programn altrnz. 6 satr 7 stundan oluan ve aadaki Ekle-Tablo-Tablo ekle bilgileri ieren bir tablo ekleyiniz. GDERLER ARALIK EYLL KASIM
EKM
Gider Ad
OCAK
TOPLAM
KRA ULAIM ADAT YAKIT Birinci satrn yksekliini 1 cm olarak ayarlaynz. Aylarn yer ald metinlerin ynn deitiriniz. Tablonun 1. Satrdaki hcrelerini birletiriniz. Bal ve aylar ortalaynz. Tablonun sonuna satr ekleyiniz. Eklemi olduunuz satrn 1. hcresini stuna blnz. Tabloya veri girii yapnz. Verileri Gider Ad stununa gre sralaynz. En son eklemi olduunuz satr siliniz. Tablodaki verileri metne dntrnz. Metni tabloya dntrnz. Gider toplamlarn hesaplaynz. Tablonun tasarmn deitiriniz. Tablonun zemin rengini deitiriniz. Tabloyu siliniz.
79
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 6 Belgeye uygun tabloyu ekleme ilemini hatasz oluturabildiniz mi? Hcre biimlendirme ilemlerini hatasz yapabildiniz mi? Tablo birletirme/blme ilemlerini hatasz yapabildiniz mi? stenilen metni tabloya dntrebildiniz mi? Tabloyu istenilen biime uygun olarak metne dntrebildiniz mi? Tabloda formlleri kullanabildiniz mi? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
80
Aada bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 1. 2. ( ) Yukardaki tablo drt satrdan olumu bir tablodur. ( ) Yukardaki tabloda yaplan sayfa says sralamasnda lt ve sralama tr olarak sayfa says/artan sralama kullanlmtr. Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz. 3. Seili hcrelerde metin ynn deitirebiliriz? A) Dzen-Veri-Metin yn B) Dzen-Hizalama-Metin yn C) Dzen-Birletir-Metin yn D) Dzen-Tablo-Metin yn aadaki yollardan hangisini izleyerek
4.
Belge iindeki bir metni tabloya dntrmek iin aadaki yollardan hangisi izlenmelidir? 1. Giri-Tablo-Metni Tabloya Dntr 2. Ekle-Tablo-Hzl Tablolar 3. Ekle-Tablo-Metni Tabloya Dntr 4. Gzden Geir-Tablo-Metni tabloya dntr
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
81
ARATIRMA
Kelime ilemci programn kullanarak belgenize metin ve tablolarn yan sra resimler, ekiller, grafikler, simge ve denklemler gibi nesneler ekleyiniz
6. NESNE LEMLER
Bu blmde nesnelerin nasl eklendiini ve nasl biimlendirildiini reneceiz.
: Ekle sekmesindeki Resim seenei bilgisayarmzda veya haric disklerimizde yer alan resimleri bilgisayarmza ekleme imkn sunar. Bu seenek seildii zaman karmza ekil 6.1deki pencere gelecektir.
82
Buradan hangi konumdan, hangi resmi ekleyeceimizi setikten sonra, Ekle butonuna basmamz, resmimizin belgeye eklenmesi iin yeterli olacaktr.
: Ekle sekmesinde izimler grubu altnda yer alan Kk Resim seenei ise, ClipArt galerisinden resimleri belgemize eklemeyi salar. Bu seenek seildii zaman ekrann sa tarafna Kk Resim paneli eklenecektir. Burada, Aranan yazan blme aramak istediiniz resmin ismini veya ba harfini yazarak git dmesine tkladnzda o isimde olan veya ismi yazm olduunuz balang harfi ile balayan resimler listelenecektir. Listelenen resimleri belgeye eklemek iin resmin zerine gelip farenin sol tuu ile bir kez tklamanz yeterli olacaktr.
83
Buradan, eklemek istediimiz eklin zerine gelip tkladktan sonra, ekli eklemek istediimiz yere gidip + iareti oluan yerde, fare sol tuuna basarak ve tuu brakmadan istediimiz boyuta gelene kadar srkleriz, farenin sol tuundan elimizi kaldrdmzda ekil belgemize eklenmi olur. ekil eklendikten sonra, zerine ift tkland zaman ekranda grnen biim sekmesine gelinerek ekle glge verilebilir, eklin iine yaz yazlabilir.
grubundan
Karmza gelen Grafik Ekle penceresinden istediimiz ekildeki grafii seip Tamam butonuna tkladmzda grafik ekleme ilemini gerekletirmi oluruz.
84
A: Denklem seenei ile belgemize, bu seenek altnda yer alan yerleik denklemleri ekleyebileceimiz gibi yeni denklem ekle seenei ile de istediimiz ekilde denklemler hazrlayabiliriz.
B: Simge seenei, klavyede bulunmayan karakterlerin belgemize eklenmesi grevini yapar. Bu seenek tkland zaman karmza ekil 6.5teki grnt gelecektir.
gelip
tkladmzda
belgemize
85
Bu pencere yardm ile istediimiz simgeyi setikten sonra sras ile Ekle-Kapat dmelerine tkladmzda semi olduumuz simge belgemize eklenmi olacaktr.
Metinler grubundan seenei tklanlr. Bu seenek seildii zaman karmza ekil 6.7deki grnt gelecektir.
86
Yerleik metin kutularn kullanabilmek iin zerine gelip bir kez tklamamz yeterli olacaktr. Yerleik metin kutularn ekledikten sonra iine yaz yazabilmek iin ekleme ileminin hemen ardndan Delete tuuna bastmz zaman imle yaz yazmamz iin hazr konumlanr. Kendimizin izeceimiz metin kutusunda, Metin Kutusu iz seeneini setikten sonra sayfamzda + iareti oluacak ve eklemek istediimiz yere gelerek farenin sol tuu ile bir kez tklatp elimizi tutan kaldrmadan istediimiz boyuta gelinceye kadar srkleriz. Tutan elimizi kaldrdmz zaman metin kutusu belgemize eklenmi olacaktr. izmi olduunuz metin kutusunda imle yaz yazmak iin konumlanm olacaktr.
87
Karmza gelen wordart metin dzenleme ekranndan metin yazan alana istediimiz metni yazp tamam dmesine tklarz.
Ekleme ilemini yaptktan sonra eklediimiz wordart zerine, fare ile iki kez tkladmzda oluan Biim sekmesinden Glge Efektleri, Word Art Stilleri, Boyut, Metin ve Yerletir gruplarn kullanarak ayarlar yapabilirsiniz. Veya eklemi olduumuz wordart metni seili, iken farenin sa tuuna basp ilemleri yapabiliriz. diyerek de biimlendirme
88
ekil 6.10'daki organizasyon emasnda istediimiz deiiklikleri yapabilmek iin ekil 6.11'deki aralar kullanrz.
89
Ekle-izimler-ekiller Basit bir metin kutusu ekleyiniz ve ierisine isminizi yaznz. Merhaba yazsn aadaki stilde yaznz.
Ekle-Metin-Metin Kutusu
Ekle-Simgeler Ekle-simgeler-denklem
Satlar
Ekmek Soan St Et
Ekle-izimler
90
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 6 Belgeye resim dosyasn ekleme ilemini hatasz yapabildiniz mi? ekil ekleme ilemlerini yapabildiniz mi? Belgeye grafik ekleme ilemlerini yapabildiniz mi? Belgeye denklem ve simge ekleyebildiniz mi? Metne uygun metin kutusu eklediniz mi? Belgeye uygun organizasyon emas eklediniz mi? Evet Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
91
A) Ekle-Resim-Word Art B) Biim-Resim-Wordart C) Ekle-Metin-Word Art D) Ekle- izimler-Wordart 2. Dmesinin grevi aadakilerden hangisidir? A) Sayfaya tablo eklemek iin kullanlr. B) Sayfaya kk resim eklemek iin kullanlr. C) Sayfaya ekil izmek iin kullanlr. D) Sayfaya grafik eklemek iin kullanlr. 3. gibi klavyede olmayan karakterleri sayfamza eklemek iin izlenmesi gereken yol aadakilerden hangisidir? A) Ekle-izimler-ekiller B) Ekle-Simgeler-Denklem C) Ekle-Simgeler-Simge D) Giri-Simgeler-Simge
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
92
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler ile hazrlam olduunuz belgeye uygun bavurular (indekiler Tablosu, Dipnot/sonnot, ekil tablosu, resim yazs vb.) hatasz ekleyebilecek, oklu belgelerle alma yapabileceksiniz.
ARATIRMA
Hazrlam olduunuz belgeye uygun bavurular (indekiler Tablosu, Dipnot/sonnot, ekil tablosu, resim yazs vb.) ekleyiniz
7. GELM ZELLKLER
7.1. Bavurular
Bir belge olutururken iindekiler sayfasnn otomatik olumas, dipnot-sonnot ekleme vb. bavurularn oluturulmas gerekebilir. Bu blmde bunlar reneceiz.
93
Buradan el ile tablo seenei ile belge ieriinden bamsz olarak el ile doldurabileceiniz iindekiler tablosu oluturabileceiniz gibi otomatik tablo seenekleri ile de metnimizin balk stilleriyle biimlendirildii, iindekiler tablosu oluturulmas salanr. Belgenin, iindekiler tablosunu oluturabilmek iin balklara mutlaka bir stil uygulanmaldr ve iindekiler tablosunun nerede oluturulmasn istiyorsak imle oraya konumlandrlmaldr. indekiler tablosu ekle seeneini tkladmz ekrana iindekiler tablosu (ekil 7.2) penceresi alacaktr.
indekiler tablosu penceresinden gerekli ayarlar yapldktan ve seenekler dmesi ile de balk dzeylerini girdikten sonra Tamam dmesine tklayarak iindekiler tablosunu oluturabiliriz. indekiler tablosuna ge eklemek, kaldrmak ve gncelletirmek iin indekiler Tablosu grubundan nesnesine tklanr.
7.1.2. Dipnot/Sonnot
Belgemizde yazl metinlerde bir alnt veya aklama gerektiinde dipnot eklenir. Belgeye dipnot eklemek hangi konu ile ilgili dipnot eklemek istiyorsak imleci oraya konumlandrp Bavurular sekmesindeki dipnotlar grubundan dipnot ekle nesnesine
94
tklarz. Sayfann alt ksmnda dipnotlar alanna imle konumlanr. Biz ilgili aklamay yazarak dipnotu kapatrz.
Yazdmz belgenin en sonunda kaynaka ksmn oluturan sonnotlar iin sonnot eklemek gerekir. Sonnot eklemek iin Dipnotlar grubundan Sonnot Ekle seenei seilir. Dipnotlar ve sonnotlar arasnda dolamak iin Bir Sonraki Dipnot dmesi ve onun alt seeneklerine tklanlr. Notlar Gster seeneine tkladmz zaman alacak pencereden tercihe gre belgedeki dipnotlarn veya sonnotlarn bulunduu konumun grntlenmesi salanr. Dipnotlar grubunun zerinde bulunan iletiim kutusunu grntlemeyi salayan oka tkladmzda ekrana Dipnot ve Sonnot (ekil 7.3) penceresi gelecektir.
Dipnot ve Sonnot penceresinden eklenecek dipnotlarn ve sonnotlarn istee gre konum ve biim ayarlarn yapabiliriz.
95
Buradan gerekli dzenlemeleri yapp tamam dmesine tkladmzda belgemize ekiller tablosu eklenmi olacaktr.
96
Resim yazs ksmna ilgili yazmz yazlr. Etiket ksmndan denklem, ekil, tablo gibi seeneklerden ilgili nesnemiz seilir. Numaralandr ile ekil II-A, tablo 1-2 gibi seenekler seilir. Dzenleme tamamlandnda tamam dmesine baslr.
7.1.5. Dizin
Belgemizde bavurular veya sayfa numaralar ile ilgili otomatik ilemlerin yaplabilmesi iin dizin eklenmesi gerekir. Dizin eklemek iin Bavurular sekmesinden dizin ekle ye tklanr. Ekrana Dizin (ekil 7.6) penceresi gelecektir.
97
Dizin oluturmak iin Girdi aretle tklanr belge zerinde dizin oluturmak istendiinde metin seilerek iaretle butonuna tklanr.
Alnt ekle nesnesine tkladnz zaman karnza kan Yeni kaynak ekle ile kullandnz veya kullanacanz kaynaklarla ilgili bilgileri girebilir ve yeni kaynak oluturabilirsiniz (ekil 7.7).
98
Kaynaklar ynet ile belgedeki alnt yaplan tm kaynaklarn listesini dzenleyebilirsiniz. Stil seenei ile belgenizde kullanacanz kaynaklarn stilinin nasl olacan belirleyebilirsiniz. Kaynaka seenei ile belgenizde alnt yapm olduunuz tm kaynaklarn grntlenecei bir kaynaka ekleyebilirsiniz.
Yeni Pencere seenei, belgenin bir grnmn ieren yeni bir pencere amaya yarar. Tmn yerletir, ak olan tm program pencerelerini ekranda yan yana der.
99
Bl, belgenin farkl blmlerini ayn anda grntlemek iin geerli pencereyi iki paraya bler. Pencerelerde gei yap, o anda ak olan pencereden bir dierine gei yapmay saar. Nesnesi, ieriklerini karlatrabilmemiz iin belgeleri yan yana grntler. Nesnesi iki belge yan yana grntlenirken ekranda ayn anda aa yukar kaydrlmalarn salar. Nesnesi ekrana alan iki pencerenin ekran eit paylamalarn salar.
Teslim adresi yazan blme mektubu gndereceiniz adres, iade adresi yazan blme kendi adresinizi yaznz, seenekler blm ile zarflarn boyutlar gibi ayarlamalar yapp Belgeye Ekle ksmna tklayarak almakta olduunuz belgeye ekleyip, Yazdr seenei ile de kt zerine aktarlmasn salayabilirsiniz.
100
Etiket oluturmak iin Etiketler ksmna tklarz ekrana Etiketler Penceresi (ekil 7.9) gelecektir.
Adres blmne adres bilgisini yazp, seenekler blmnden kullanacamz etiket bilgisini seeriz. Bu ayarlamalar yaptktan sonra yeni belge seenei ile yeni bir belge oluturabilir veya Yazdr seenei ile dorudan kt zerine aktarabilirsiniz.
101
Adres ve Mektup Birletirmeyi balat grubundaki Alclar Se dmesi ile Outlook kiilerinden veya var olan listeyi kullanarak mektubunuzu gndermek istediiniz kiilerin listesini oluturabilirsiniz. Alc Listelerini Dzenle dmesi ile alc listenizde deiiklik yapp kimlerin mektubunuzu alacayla ilgili deiiklikleri yapabilirsiniz.
7.2.4. Makrolar
Kelime ilemci programnda sk kullanlan bir grevi (ok kullanlan dzenleme ve biimlendirme ilemlerini hzlandrma, birden ok komutu birletirme, iletiim kutusu iinde daha kolay eriilebilir bir seenek yapma, karmak grevleri otomatikletirme gibi) makro oluturarak otomatikletirebilirsiniz. Makro oluturmak iin Gelitirici sekmesinde Kod grubundan Makro kaydet nesnesi kullanlr. Makro kaydet nesnesine tkladmz zaman karmza ekil 7.10'daki pencere gelecektir.
Karmza gelen pencerede makro ad ve hazrlanacak olan makroyu altrabilmek iin kullanlabilecek dme (hzl eriim ara ubuuna eklenir) veya klavye ksayol tular belirlenir. seenei ile makro oluturabileceiniz, silebileceiniz ve altrabileceiniz makrolarn listesi grntlenir. seenei ise makro gvenlik ayarlarnn zelletirilmesini salar.
102
lem Basamaklar Kelime ilemci programn altrnz. Elinizdeki modln ilk blmn yeni belgenize yaptrnz. Belge ilemleri ismiyle kaydediniz. mleci sayfann en stne konumlandrnz ve iindekiler sayfas hazrlaynz. Belgenize dipnot ve sonnot ekleyiniz. Belgenizin sonuna dizin oluturunuz. Belgenizdeki resimlere resim yazs ekleyiniz. En son okuduunuz kitabn bilgilerini ieren bir kaynaklar listesini oluturunuz. almakta olduunuz pencereyi blnz. Farkl kii iin mektup, zarf, etiket ve e-posta iletileri oluturunuz.
neriler
Bavurular-indekiler Tablosu
Bavurular sekmesi Bavurular-Dizin Bavurular-Resim yazlar Bavurular sekmesi Grnm-Pencere Postalar sekmesi
103
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz.
Deerlendirme ltleri 1 2 3 4 5 6 7
Belgeye uygun iindekiler tablosu oluturabildiniz mi? Belgeye dipnot/sonnot eklediniz mi? Belgede ekiller tablosu oluturabildiniz mi? Belgeye uygun resim yazs eklediniz mi? Dizin ekleme ilemlerini yapabildiniz mi? oklu belge oluturma ilemlerini yapabildiniz mi? Kaynaka olutrabildiniz mi?
Evet
Hayr
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
104
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aada bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 1. 2. 3. 4. ( ) Kelime ilemci program sayesinde almakta olduunuz belgeye otomatik olarak iindekiler tablosu ekleyebilirsiniz. ( ) Belgeye sonnot eklemek iin Dipnotlar grubundan Sonnot Ekle seenei seilir. ( ) Kelime ilemci program kullanlarak eklenmi olan dipnotlarn ve sonnotlarn istee gre konum ve biim ayarlar yaplamaz. ( ) Kelime ilemci programnda ayn anda birden fazla belge ile allamaz.
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz yada cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.
105
AMA
Bu faaliyette verilen bilgiler ile kelime ilemci programnn daha etkin kullanmn artracak seenekleri kullanabileceksiniz.
ARATIRMA
Belge zelletirme ilemlerinin neler olduunu aratrp snfla paylanz.
8. ZELLETRME
8.1. Hzl Eriim ubuunu zelletirme
Hzl eriim ara ubuu, hangi eritte olursak olalm, bulunduumuz sekmeden bamsz olarak komutlar ieren, isteimize gre zelletirilebilir bir ara ubuudur. Hzl eriim ara ubuunu zelletirmek veya zerinde grnmesini istediiniz bir dmeyi semek iin, hzl eriim ara ubuu zerinde bulunan nesnesine tklanlr.
Karmza kan menden Dier Komutlar seenei seilir. Buradaki komutlar sein bal altnda yer alan alr listeden, popler komutlar, tm komutlar veya istediiniz herhangi bir sekmede yer alan nesneleri setikten sonra ekle ve ardndan da tamam butonuna basnz. Setiiniz komut nesnesi eklenmi olacaktr. Hzl eriim ara ubuuna istediimiz bir dmeyi eklemenin dier bir yolu ise eklenmesini istediimiz dme zerine geldikten sonra farenin sa tuuna tklayp Hzl Eriim Ara ubuuna Ekle seeneine tklamaktr. Hzl eriim ara ubuuna eklediimiz komutlar kaldrmak iin de eklemek iin kullandmz yollar takip edilir. Tek fark ekle dmesine basmak yerine, kaldr dmesine basmak olacaktr. Hzl eriim ara ubuu zerinde yer alan nesnesine tklayarak veya sekmelerin altnda yer alan gruplar zerinde bulunan komutlarn herhangi biri zerinde sa tua basarak hzl eriim ara ubuunu eridin stnde gster veya stte ise eridin altnda gster seilerek tama ilemi gerekletirilebilir. Hzl eriim ara ubuuna dorudan eritten de dme eklenebilir.
106
Dmesine tkladmzda karmza gelen nesnelerden belge zellikleri nesnesine tkladmzda (Yazan:, Balk:, Konu:, Anahtar szckler:, Kategori:, Durum :, Aklamalar: ) bilgilerini grebilir ve deitirebiliriz.
Dmesine tkladmzda belgede gizli meta veriler veya kiisel bilgiler bulunup bulunmadn grebilir ve denetleyebiliriz (ekil 8.1, ekil 8.2).
107
108
Bu pencerede parola ksmna kendi belirleyeceiniz parolay girersiniz, kelime ilemci program sizden onay aldktan sonra belgeyi ifreler. Artk belge almak istendiinde parola sorulacaktr ve parola doru olmadan belge asla almayacaktr. Parolay unutmamanz nemlidir. Aksi takdirde siz de belgeyi aamazsnz.
109
Dijital kimlik satn almak istiyorsanz, 1. seenek nc taraf sertifika yetkilisinden dijital sertifika satn alarak belgenizi hemen dijital olarak imzalamak iin kullanabilirsiniz. Dijital kimlik satn almak istemiyorsanz, 2. seenek olan Kendi dijital kimliini olutur seeneini semeniz gerekir. Tamam dmesine tkladnzda Dijital Kimlik Olutur (ekil 8.5) penceresi gelecektir.
Buradaki bilgileri doldurup Olutur dmesine tkladnzda imzanz baarl bir ekilde belgeye kaydedilmi olur. mzalanm belgede dzenleme yapamayz. mzay kaldrmak iin Durum ubuundan eklinin zerine gelinip ift tklandnda Geerli mzalar (ekil 8.6) penceresi alr. Dmeden mzay Kaldr seeneine tklayarak yeniden dzenleme yapabiliriz.
110
Bir belge son olarak iaretlendii zaman durum zellii son olarak ayarlanr ve yazma, dzenleme komutlar ve yazm denetleme iaretleri kapatlr.
111
lem Basamaklar Hzl eriim ara ubuuna Yeni, A, kaydet ksa yollarn ekleyiniz. Otomatik kurtarma bilgilerinin kaydetme skln 5 dk. olarak ayarlaynz. Belgeye yazan, balk ve konu bilgilerini ekleyiniz. Belgeye al parolas ekleyiniz. Belgeye dijital kimlik ekleyiniz.
112
KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi deerlendiriniz. Deerlendirme ltleri 1 Hzl eriim ara ubuuna sk kullanlan seenekleri ekleyerek zelletirebildiniz mi? Evet Hayr
2 Belgelerin otomatik kurtarma seeneklerini ayarlayabildiniz mi? 3 Belge zelliklerine gre zelletirme ilemlerini yapabildiniz mi? 4 Belge ifreleme ilemlerini yapabildiniz mi? 5 Belgeyi e-posta ile gnderebildiniz mi?
DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.
113
LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aada bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz. 1. 2. Hzl eriim ara ubuuna dorudan eritten de dme eklenebilir.( Kelime ilemci program kullanlarak belgenin ierii ifrelenebilir.( ) Aadaki cmlede bo braklan yere doru szc yaznz. 3. ........................dijital bilgilerin, dijital imzalarla kimlik dorulamann bir yolu olarak kullanlmasna olanak verir. )
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru Modl Deerlendirmeye geiniz.
114
UYGULAMA-1: AB yesi olan bir lkeyi tantan bir belge hazrlaynz. Bu belgede lkenin genel zellikleri, sosyal ve ekonomik durumu, gezilecek yerlerinin yer ald resimler bulunsun. Belgenin en banda iindekiler sayfas, en sonunda da kaynaka ksm olsun.
UYGULAMA-2: lkemizdeki termal turizmin geliimini anlatan bir belge hazrlaynz (Belgenin ieriinde tantm resimleri, yllara gre termal turizme gelen turist says istatistii ve grafii olacak.).
UYGULAMA-3: Bulunduunuz il veya ile Mill organizasyon emasn hazrlayp yazcdan ktsn alnz.
Eitim Mdrlnn
DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.
115
116
117
KAYNAKA KAYNAKA
www.microsoft.com
118