Seyyi̇d Abdullah El Haşi̇mî El Mekkî Er Ri̇fâî Arap Şeyh

SEYYDABDULLAH ELHAMELMEKKERRF
kaddesellhsrrahulazz
ARAPEYH

Hazrlayan hramczde HacsmailHakkALTUNTA
SBN: ismailhakkialtuntas@gmail.com http://ismailhakkialtuntas.com Dizgi :H.smailHakkAltunta Kapak :HalukKarslolu BaskCilt:GzdeMatbaaclk

stemeAdresi: GzdeMatbaaclkMcellit &ReklamHizmetleriSan.ve Tic.Ltd.tiTel:02124818169 Fax:02124810506

NS Z Sey yyid Abdullah elH Him el Mekk er Rif (Arap eyh) kaddesellh srrahul azz Rifi tarikin ndehizmetetmib byklerimizdendir. Do Dr. lim YILDIZ 1 hocamzn Trk o. Z keye kazandrdArapeyhin nMektuplar,ferm manla rn ve dier hayat zer e rinde yapt aratrma laryla zenginletirdiimiz bu kk kitapla bir a bolu ukapatmayved dankbilgilerinbir ryer de toplanmas ile ileriki zamanlarda arat trma yapac cakkardelerimizi inbirreferansola aca ninan ncndayz. B yklerimizinefaat tvedualarnAllah hTe ldan narzuniyazederiz. AllahTelyardmcm mzolsun. m min hramczde smailHakkALTUN NTA Esenler/sta anbul 2010
SivasCumhuriyet niversitesilahiyat Fakl tesi, T Trk ve slam Sanat tlar Tarihi Anabilim Dal m Bakan n
H
Cmleehlisem, ydediyorkennmcemlin Nedirbugafillerinhli? Bilmiyorlarztpkin Bbndanicesultanlarsenin, senindimktmrin! Bunlaraperdeekmisin, gremiyorlarnrumnrin Eymelceifukarvebkeslere drlemn SengibiSeyyid'ebulunmazdahi lykkurban CeddinRifgibi, canvermeyenlereolmuyorsuncnn Seninnzna,endmna feleklerilemeleklerhayrn Snemiyakt, buavmnhlindekihicrn Efendim!Rifperdeyirefedenimi; bizerefeyleltfen Bbndakiktmrinayakturbdr Srrkulun,ezelden YCenbHimyysSayyad entebbullahelemn.
SEYYDABDULLAHELHAM ELMEKKERRF(ARAPEYH)
Rifa tarkti eyhlerindendir. Hazreti Pri Sn esSeyyid eeyh Ahmed zzeddn es Sayyd erRf kaddesellh srrahul azzin (h.y.t: m.1271) sllei thiresinden gelen es Seyyid eeyh Muhammed Azm elHim el Mekk esSayyd erRf Efendi Hazretlerinin olu esSeyyid eeyh Abdullah elHim el Mekk esSayyd erRf kaddesellh srrahulazzhazretleri(r.1245m.1829)sene sinde Mekkei Mkerremede dnyay terif etmilerdir. AnnesiHavvaMehriHanmdr. Hz. Seyyid Abdullah elHim el Mekk (Arap eyh), babas Seyyid Muhammed Azm elHim kaddesellh srrahul azze intisab etmi, babasndan seyri slk grp Rf Sayyd, Kdir, Bedev, zel, Sd, Naki bend, Mevlev tarklerinden hilfet icazet al mtr.. Daha sonra Medinei Mnevvereye gidip esSeyyid eeyh Hasan erRf Hazretlerin denveesSeyyideeyhSlimerRfhazret lerinden RfSayyd zere birer hilafet daha almlardr. MekkeiMkerremeveMedneiMnevve redepekmehurolanHimSayydailesibu
6SeyyidAbdullahelHimelMekk
civarda Tarkat liyyei Rfiyyenin intiarna pekbykhizmetlerdebulunmulardr.Hazreti PriSnSeyyidAhmedzzeddnkaddesellh srrahul azzin bu ailesi Hicaz ve civar haricin de, Suriye, Irak ve civarnda da Rfiyyei Sayydiyyeninmerkezdergholmulardr. Arap eyh, Hicazdan 17 yandaki ayrlm tr.2 Afganistana gitmiler orada 20 sene kala rakTarkatRfiyyeyineretmilerdir. Arap eyh, Suriye Hicaz, Yemen, Msr ve Anadolunun pek ok yerinde irad faaliyetle rindebulunmutur.3 Daha sonra stanbula davetle gelen Arap eyh, Sultan kinci Abdlhamid Hann pek ok iltifatlarna mazhar olmutur. Bizzat pdiah tarafndan kendilerine eyhlEkber nvan verilmitir. Bu arada Anadolu Blgesindeki btn Seyyidlerin bana NakiblEraf olarak atanmtr. II. Abdulhamid Han Sivas vilayetin dekiSnnvealevicemaatinarasndabalam olankarklkvefitnehadsafhayavardndan Arap eyhi stanbula arm bu durumun dzeltilmesi iin rica etmitir. Bu nedenler 1876da Sivasa gedip yerlemesine ve derg hnamasnavesileolmutur.4
SeyyidNizameddinGrerEfendideniittim. 32. Tekkesini Sivasta at dnlnce bu yerleri dolamas onun kolonizatr derviler gibi toplumiinyapcvedzenleyicibirrolstlenmitir. 4 BAO (Babakanlk Osmanl Arivi), Fon Kodu: ..DH..DosyaNo:1018GmlekNo:80293
3 2
SeyyidAbdullahelHimelMekk7
ProfDr.HasanYkseltarafndanyaymlanan bir belgeye gre, 1913 ylnda Paabey mahal lesinde bulunan iki katl bir kona tekkesine vakfetmitir. 26 Muharrem 1332 (24 Aralk 1913)tarihinitayanvakfsenedinegre,vak fn idaresi ile derghn eyhliini byk olu SeyyidMehmedRagba,onunHakkayrme sinden sonra da kk olu Seyyid Ahmed Siraceddinebrakmtr5. Arap eyhe, 29 Nisan 1896 de zmir Payei Mcerredesi,623Ocak1900debirinciderece denterfii,715ubat1900deikincirtbelerden MecidiNianitas8verilmitir. Siyas hayat ok canl geen Sivasn idar amirleriyle ve zellikle dnemin Sivas valisi ReitAkifPaaile(valilii19011908)iyimna sebetler ierisinde olmutur. 1903 ylnda ala madterfi, maaartrmve1908deOsmanl niann 25 ubat 1908 de Bild Hamseden Bursa payesi ile bir nian verilmitir. Ancak ttihadMuhammediCemiyetiyesiolduun danttihatveTerakkHkmetininzulmnden
Sivasa gelmeden nce talyada bulunduu ri vayetleridevardr. 5 Bkz.HasanYksel,SivastaBirRifiTekkesiVakf, Revak/91,Sivas1991,s.2125. 6 Payei Mcerrede: Bir Memuriyetin fiili ola rak deil, rtbe olarak verilmesi. BAO, Fon Kodu: Y..MTV.DosyaNo:141GmlekNo:10 7 BAO,FonKodu:Y..MTV.DosyaNo:197Gm lekNo:126 8 BAO,FonKodu:..TAL.DosyaNo:202Gmlek No:1317/L094
kurtulamamtr. Mekkei Mkerremeye sr gnedilmitir.
MEKKEMKERREMEYESRGN 31Mart1325(13Nisan1909)vakasileHa reket Ordusu stanbula girmi ve II. Abdulhamid Han 33 yl padiahlk yaptktan sonra 27 Nisan 1909 da tahtan indirmilerdir. Dvn Harb rf (Skynetim Mahkemeleri) kararlarneticesindebirokkiiyeidam,srgn vb.cezalarverildi.9 Arap eyh ttihad Muhammedi Cemiye tine10girdiinden31Martvakasndansonraki,
mer Ziyddn Dastan Efendiye Dvn Harb rf tarafndan mebbet kalenbetlie mah kmedilir.Cezasbirsresonrasrgneevrilerek Medine'yegnderilirveoradayediaykalr. 10 ttihad Muhammedi Cemiyetinin resmi kuru lusu16Mart1909olarakalnmtr.DerviVahdet, Volkan Gazetesinin 16 Mart tarihli nshasnda ttihad Muhammed Cemiyetinin nizamnamesi yaymlanmtr. Nizamnamede Cemiyetin bakan, Hz. Muhammed sallallh aleyhi ve sellem olarak gsterilmitir. Cemiyet, 26 kisilik bir kurucu heyet tarafndan kurulmutur. Nizamnamenin 3. Madde sindeCemiyetinamacaklanmtr. 3 Nisan 1909da, yani 31 Mart (13Nisan 1909) vakasndan on gn nce, Ayasofya Camiinde ok kalabalk bircemaatin istirakiyle okunan mevlidden sonra ttihat Muhammed Cemiyeti resmen halka ald. DerviVahdetittihadMuhammediadaltn da kurduu dernee, birok softalar ve mutaassp
9
yarglamalar neticesinde cemiyet azalarna 11

dindarlar ye yazdrd. ttihat ve Terakki Cemiye tinebalkimseleridinsizliklesulam,arsaldr larda bulunmutur. Dernek askerin iine soktuu baz kiiler araclyla kkrtmalara giriti. Sonuta, 31 Mart 1909 gn askerler eriat isteriz bar malaryla ayaklandlar. Olaylar balatan askerlerin, ttihatMuhammediCemiyetininaldgnda tlankkbayraklartamasdikkatleriVahdetnin zerineekti.Volkandayaymlananyazlarvezel likle Vahdetinin 14 Nisan 1909da II. Abdlhamite yazd ak mektup, halk ve askerleri tahrik edici niteliktebulundu. Ayrcamerutiyetanlayveademimerkeziyeti fikirleriylengilizlerevePrensSabahaddininbanda bulunduuAhrarFrkasnayaknolanKamilPaaile oluSaidPaayayaknliletannan,hattabuyz den 31 Mart vakas ile ilgili olarak yeni yaymlanan belgelere dayanan baz aratrclar tarafndan Der vi Vahdetinin ngilizlerin emrinde alan bir ajan olduuilerisrlmektedir. Dervi Vahdeti 17 Nisanda sorgulanmak zere mahkemeye arld. Dervi Vahdeti ittihatlarn adaletinegvenmediiiin18Nisandastanbuldan kat. Beykoz, Gebze, Hereke ve Sapancada gizlen di. Son olarak gittii zmirde Abdullah Nadiri tara fndanihbaredilince25Maystatutukland. stanbula getirilip, Divan Harpte yargland. Grnte Abdlhamite Ak Mektup adl maka lesinden dolay hakknda dava alan Vahdeti, 31 Mart Olaynn msebbibi olarak idama mahkm edildi ve karar 19 Temmuz 1909 tarihinde Sulta nahmetMeydanndainfazedildi. 11 ALBAYRAK, Sadk, rticann Tarihesi, st, 1987,c.I,s,174
ttihad Muhammedi Cemiyeti stanbul Mer kezi,dareMeclisiAzalar: 1) SheylPaaHazretleri, 2) eyh Feyzullah Efendi zade Mehmet Sadk EfendiHazretleri, 3) Byezid Dersiamlarndan Mehmet Emn HayretEfendi 4) bnunNafAhmetEsatEfendi, 5) eyhelHacMehmetEminEfendi, 6) Karagmrk Camii ikinci imam Nevehirli HafzMehmetSabrEfendi, 7) BandrmaNaibievketEfendi, 8) BediuzzamanSaidKrdi(Nurs)bniMirza, 9) HrkaiSaadetHazretiNebeviKethdasHac HayriBeyEfendi, 10) EvkafHmayunserveznedarRaitEfendi 11) Debrei Bal redf kumandanlndan mnfaslFerikRzaPaa 12) Volkan yazarlarndan Faruk mer evki Efendi, 13) Tarkat Halvetiyeden eyh Seyyid Mslim PenahEfendiDarendev, 14) BinbaRefikBeyEfendi, 15) KadirieyhiVeliMehmetEfganEfendi, 16) MuczdersiamlardanAhmetNazifEfendi, 17) FerikliktenemekliHaczzetPaa, 18) Sivas Vilayeti NakibulEraf Kaymakam SeyyidAbdullahHaimelMekkEfendiHazretleri, 19) MemurlardanhsanBey, 20) MemurlardanHayrBey, 21) Fatih dersiamlarndan Divrilii Kadzde Ab dullahZiyaeddinEfendi, 22) eyh Yunus Dergh Postniini eyh Ali Efendi, 23) BeylerbeyiCamiiVaiziHacKzmEfendi,
ar cezalar verilince Abdullah Him El Mekkiye Sivastan Mekkei Mkerremeye mebbedennefyine(srgne)kararverilmitir. 12 Seyyid Abdullah Him elMekki Rifinin Mekkei Mkerremeden dnnn tarihini elimizdeki bilgiler nda tam olarak bileme mekteyiz. 14 Nisan 1912'de kan umm affa kadar kaldn dnebiliriz.13 nk torunla rndan duyduumuz Mekkede yedi sene kalmtr fadesi srgnde geen mddetin okluunaiaretolabilir. Arapeyhinsrgnzamanndaektiiskn tlarn iareti olarakKbenin altn halkalarna yapp aileme tekrar kavutur diye Rabbime okdualarettimdediirivayetimehurdur. Arapeyhsrgndeikengeenzamanieri sindeeiHalimeHanmevkaftangelenparave kendisinin gece gndz el ileri yapp satarak derghn hizmette kalmasna yardm etmiler
24) eyhzadeHacMehmetEfendi, 25) MderrislerdenTevfikEfendi, 26) VolkanyazarDerviVahdeti. 27) Nakibend meayhndan, muhaddis Da stanlmerZiyaeddinEfendi 12 ALBAYRAK, Sadk, rticann Tarihesi, st, 1987,c.I,s,175 13 26 Muharrem 1332 (24 Aralk 1913) tarihini tayanvakfsenedinegre,vakfnidaresiilederg hn eyhliini byk olu Seyyid Mehmed Ragba, bunun vefatndan sonra da kk olu Seyyid Ahmed Siraceddine brakmasda, Arap eyhin bu tarihteSivastaolduunugstermektedir.
dir.14 MilliMcadelednemindeise,Sivastayap lan 4 Eyll Sivas Kongresine Sivas temsilcisi olarak katlm, 15 Mustafa Kemal Paaya des tek vermi, kendisini Sivasta bulunduu md dete derghnda misafir etmi ve Paay suikastten kurtarmlardr. Sivas Kongresi bo yuncadelegelerinyemekihtiyacnabykmik tardakatkveeyalarAbdullahHimelMekk kaddesellh srrahul azz derghndan kar lanmtr. Sivas Kongresi fotoraf olarak bili nen, Kongre Binas nnde ekilmi fotorafta AtatrknsatarafndagrlenkiiArapeyh Hazretleridir. EVLLKLERVEOCUKLARI Sivas vilayetinde iken iki evlilik yapmtr. Fatma Hanm ile evliliinden Seyyid Mehmed Ragp Efendi, Halime isimli bir hanmla evlili inden ve Seyyid Ahmed Sirceddin ve Ftmatzzehraismindebirkzolmutur.Dier
SeyyideBilenglALTUNTAtandinledim. Sivas Kongresi delegelerinin yemekleri ilk gnlerde Sivas Belediyesi tarafndan karland. Belediye Bakan Abdulhak Bey sadece yemekle deil, btn sorunlarla yakndan ilgilendi. Daha sonramasraflarksmakamacyla,yemeklerKongre binasnn alt katndaki mutfakta karld. Yemek giderleri belli lde Sivasn varlkl aileleri tarafn dankarland. ehrinilerigelenleriveyneticileriskskkongre binasnagiderek,MustafaKemalPaaveberaberin dekileriziyaretettiler,gecesohbetlerinekatldlar.
15 14
hanmDivriiliFatmaglHanmKasm1891de Hakkayrmtr. Seyyid Abdullah Him kuddise srruhul azzin ocuklarndan hafz olan kz FatmatzzehrabekrolarakHakkaayrm, bykolu Seyyid Mehmet Ragpndaikiayr evliliinden16ocuuolmamtr.15.04.1938de Hakkayrmtr. Kk olu Seyyid Ahmet Sirceddin aste menolarakDoucephesindesavamveRus laraesirdmtr.BirGrckadntarafndan kurtarldktansonrabirsreErzurumdatedavi altna alnm daha sonra Sivasa dnmtr. Cumhuriyet sonrasnda FizikKimyaBiyoloji retmeni olarak, Sivas Lisesi, Sivas retmen Okulu, Malatya Lisesi, Elbistan Lisesi, Bafra Lisesi, Trabzon Lisesi ve son olarak Kilis Lise sindealmtr.Krkyediylretmenolarak altktan sonra 1951 ylnda emekliye ayrla rak Sivasa dnm ve 1955 ylnda Sivasta Hakka yrmtr. Seyyid Ahmed Siraceddin merKzFatmatzZehraHanmla17evlenmi tir.BuevliliktenSeyyidNizameddin,zzeddinve ehri Banu isimlerini tayan ocuklar ol mutur.1922doumluolanSeyyidNizameddin isimlioluhayattadrveSivastayaamaktadr. Abdullah Him kuddise srruhulazzin Fa dimeismindebirevlatl davardr.eyhtara fndan bytlp evlendiren Fadime Hanmn
ZekiyeHanm(d.1979vefat:21.03.1906) erifeGrer(d:1880vefat:09.12.1958) 17 (d:1902vefat:25.11.1977)
16
torunlardaSivastayaamaktadrlar. SeyyidMehmetAzmHim(Babas) HavvaMehri(annesi) SeyyidAbdullahHim (d:1829vefat:13.10.1922) FatmaHanm(Ei)HalimeHanm(Ei) (vefat:1891)(vefat:1937) SeyyidMehmetRagp (d:1882vefat15.04.1938) Fatmatzzehra (d:1899vefat:15.11.1970) S.AhmetSeraceddin (d:1896v:04.03.1955) SeyyidNizameddinGrer (d:1922sa) ehriBanuGrer (d:1924v:27.11.1992) zzeddinGrer (d:1927v:27.11.1970)
HAKKAYRY 1909ylndaMekkeiMkerremeyesrgn olarakgittiindeyasekseneyaklatnarzu halinde beyan eden Abdullah Him kuddise srruhulazzin13Kasm1922 18tarihindeHak kayrdnde92yandaolduuanlalmak tadr. AbdullahHimelMekkiiin,GaziMustafa Kemal Atatrkn bir basal telgraf ile ce nazeiinyzliraparagndermitir. TRBES SatnalpRifiTekkesiolarakvakfettiiko nannaltkatndakibirodadaebediistirahat naekilmitir.imdiisekabri,Paabeymahal lesindekendiismiyleanlanArapeyhCaddesi zerindedir. Buras, Ulu Camiinden retmen evinegiderkenrtmelipnarCamiinigetikten sonra sol tarafta yklm bir ka duvar duran eski konan ykk duvarlar arasnda kk kulbe grnmdeki trbe eklinde iken Sivas BelediyeBakanDoanrgp,ArapeyhTr besinitecdidenyaplmasnanayakolmutur. Dizaynn Kahraman zkk Bey ve Grkan Boazlyan Bey dzenleyerek yeni eklini ver dikleri trbe 20. yzyln balar ve 19. yzyln sonlarndaki Osmanl Mezar mimarisini andr maktadr. Etrafn ve evre dzenlemesini de SivasBelediyesiyapmtr.
13Ekim1922tarihinideverenlervar,buha talbirtarihtir.
18
KTABES HazretiPr esSeyyidAhmederRifave HazretiPriSn esSeyyidAhmedzzeddnesSayyd neslipkinden MevlnesSeyyideeyh AbdullahelHimelMekk TARKATSLSLES Seyyid Abdullah Him el Mekki Sivasta 32. Tekkesini amtr. Mehat arivindeki bir belgeye gre, 24 evval 1313 (8 Nisan 1896) tarihinde Sivas nakbleraf kaymakaml grevine getirilmitir.19 Ayn belgeye gre 21
NAKBL ERAF: Hazreti Raslllah sallallh aleyhi ve sellemin sllesi mensuplarnn ileriylemegulolanvazifesahibihakkndakullanlr birtbirdir. Ehlibeyittenolanlaraslmiyyetinherdevrinde pek ziyade hrmet ve tazim gsterilir, kendilerine ait ilere bakmak zere ilerinden biri reis tyin edilirdi. Nakibl Eraf adn alan bu reis Raslllah sallallh aleyhi ve selem sllesi mensuplarnn ilerine bakar, neseblerini kayt ve zapt eder, do umlarn,lmlerinidefteregeirir,onlardisana ta girmekten ve fena hallerde bulunmaktan mene der, haklarn korur, fey ve ganimetten kendilerine ait hisseyi alp aralarnda datr, slleden olan kadnlarn kfvi olmayanlarla evlenmelerini men ederdi. Hulsa Nakibleraf Muhammed Mustafa sallallh aleyhi ve sellemin hanedan efradnn
19
umumibirvsisihkmndeidi. Nakibleraflk mansb, grd vazifesinin erefinden tr, en yksek mansplardan saylr, Halifedensonragelirdi.BusebebdenAbbashalifesi (Kadir Billh) zamannda Nakibleraf bulunan (EerifrRadi)halifeyehitabenyazdbiriirde Aramzdabirfarkvarise,odasenhalifesinben deilim. Baka cihetlerden bir birimizden farkmz yokdemiti. Halifeler tarafndan Nakibleraflara yazlan fermanlar ve beratlarda bu makam ihraz etmi olanlarn kadir ve menziletlerinin byklyle mtenasip tzimkr szler kullanlr, ikyet (zem zem datma vazifesi) ve divan mezalim (adalet divan) riyaseti gibi yksek memuriyetler verilirdi. slm devletlerinde her devir ve asrda Nakibl eraflarahrmetvetazimdebulunulmutur. Osmanllar Msrn fethini mtaakip Yavuz za manndaHdimlHaremeynunvannalmlarve otarihtenitibarenMekkeveMedineileskmna sebete baladklar halde daha Yldrm zamannda NakibIEraftyineylemilerdir.Hammerin(cilt 2, sayfa255)buna dair olan ifadesi yledir: Yld rm Byezid Seyyid Nutay, ilm fezailinden dolay Nakibleraf tyin etmiti. Seyyid Nuta lnce olu (Zeynelbidin Efendi) kendisine halef oldu. Nakibleraflk Fatih zamannda bir aralk lave dilmi ise, de olu Byezidin saltanat zamannda tekrar ihdas olunmu ve ondan sonra inktasz de vametmitir. RahmetliAliEmriEfendi(hyt:1924)Hadimve hafz emanat mbareke, hulefay Osmaniyenin erefi silsilei siyadetlerive ilmi celili ensabn fevaidi bal ile yazd kymetli bir yazda (Os manl Tarih ve Edebiyat Mecmuas, 30 Eyll 1335,
adet19)utafsiltveriyor: SeltiniOsmaniyeninsadatkiramhazaratna fevkalde hrmeti mahsuslar olduundan bu silsi lei mbarekeye baz mteseyyidler karmamak ve bir seyyidi Sahihnnesep bir memlekete seyahat ederse hakknda hrmet olunmak ve ayet gittii ehirde temekkn ve tavattun buyurursa ismi zapt ve kaydolunmak zere hicretin sekiz yz tarihinde seltiniOsmaniyenindrdncsbulunanYldrm Bayezit tarafndan o vakit pay taht olan Bursada (Nakibleraf) unvanyla sadattan olmak zere memuri mahsus tyin buyurulmu ve Fatih stan bulu zapt ettikten sonradabuhususa itina buyur duklar gibi mahdumlar Sultan kinci Bayeziti za mannda umum vilyet ve liva merkezlerine vesair icap ed en mahallere de (Nakibleraf vekili) un vanyla memurlar nasp ve tyin buyrularak sadtn silsilelerinin muhafazasna itina edilmi ve elan devam edilmekte bulunmutur. Zaten o misill sadat kiramdan olanlarn ellerinde ecereleri bu lunmak tabi ise, de ecereleri ziyaa urar veyahut eceretutmambulunanlarolursayaDersaadetde Nakibl erafa veyahut Nakibleraf vekillerine mracaatlasiyadetiniiraeveispatedebilirler. Nakiblerafn Osmanllar zamanndaki vazi fesihulefaahdindekilerinaayukarayniydi. VakanvisLtfiEfendi(Ltfitarihi,cilt3,sayfa 147) Nakibleraflk iin Nakabeti eraf hizmeti erifesinin vazifesi ensap marifetiyle seyyid ve mteseyyidi fark ve temyiz ve hariten nesep ilhak olunmasnmenvetahzirdirdiyor. Osmanllar zamannda Nakiblerafa pek ziya de hrmet olunurdu. Merasim esnasnda devlet ricaline takaddm ederdi. Nakibl. Eraflardan padiahlara kl kuatanlar olduu gibi mstecab
Ekim 1901de grev sresi tekrar uzatlm ve 27Mart1909tarihinekadarbugrevisrdr mtr. HdimulFukaraSeyyidAbdullahHimel Mekkikuddisesrruhulazzeicazetverensilsile udur.(Busilsileokyerdenesebisaadetleriile birleir) SLSLES SalimelHeyzelMedenelHarb Kazmb.Amr brahimb.Feyyz zzeddinb.aban Mehdb.Ali Alib.Muhammed Muhammedb.Hzr Hzrb.aban abanb.Muhammed Muhammedb.Salih Salihb.Abdurrahman
ddave (duas makbul) sayldklar iin dualarn ounuNakibleraflaryaparlard. kinci Abdlhamit zamannda Nakibleraflarn oturmalarnamahsusYldzcivarndabirkonaktah sis olunmutu. Nakiblerafn 1908 Temmuz nk lbnakadarmaa1000kuruugemezkenondan sonra ayl 5000 kurua karlmtr. Eskiden kala balk bir kalem heyeti varken en sonra 1000 kuru aylkl bir ktibi vard. Osmanl saltanatyla beraber nakibleraflk da tarihe karmtr.(Pakaln, MehmedZeki,TarihDeyimleriVeTerimleriSzl, stanbul,1972)
Abdurrahmanb.Hasan Hasanb.Hseyin Hseyinb.Yusuf Yusufb.Receb Recebb.aban abanb.MuhammedelErva MuhammedelErvab.emseddin emseddinb.Muhammed Muhammedb.tclevliyaAhmederRif AliyylKrelVsitelKure EblFazlb.Kmh Gulamb.Terkn EbuAlierRuzbd AlielAcem EbuBekireibl EblKasmCneydelBadd SerrsSakat EbuMembuzelKerh DavudetT HabilAcem HasanBasr Hz.Ali HzRaslllahsallallhaleyhivesellem Ayn belgede on iki imam da ieren bir di er silsilesi daha vardr. Bu da Ahmed er Rifdenitibarenyledir. AhmederRif EbuMansurerReyyn MansuretTayyib Ebu Said Yahya enNeccr elVast el Ensar
EblKarmiz EbulKasmesSendus EbuMuhammedReyemelBadad CneydiBadad SeriyysSakat MarufelKerh Alib.MusaRza MusaKazm CaferiSadk MuhammedBakr ZeynelAbidin Hz.Hseyin Hz.Ali Hz.Raslllahsallallhaleyhivesellem Mhr de bulunan bu icazetnamenin so nundaEyOlum,tasavvufsekizhasletzerine kurulmutur. Seha, Rza, Sabr, are, Kurbet, YnGiyme,Seyahatvefakrdr.Seha:Hz.bra him,Rza:Hz.shak,Sabr:Hz.Eyyub,are:Hz. Zekeriyya ve Hz. Yusuf, Kurbet: Hz. Yahya, Se yahat: Hz. sa ve fakr: Hz. Raslllah sallallh aleyhivesellemitemsileder.demektedir. Bu belgenin sonunda, sonradan eklendii anlalanve1338(1922) tarihinitayanbozuk bir el yazsyla Tokad Rifa eyhinin Mehmed Rab Efendinin ehil ve muktedir olduunu tasdikettiinibildirenbirifadeyeralmaktadr.
HALFELER Bilgisine ulaabildiimiz halifelerinden bir kakiiunlardr. Kendisi henz hayattayken byk olu Mehmed Ragp Efendiyi halife tayin ederek, icazetnamevermivehrkagiydirmitir.Vermi olduubuicazetname12RebilEvvel1327(3 Nisan 1909) tarihinde Mekkede bulunan reisulmeayih Ahmed Akl kaddesellh srrahulazztarafndandatasdikedilmitir. Badatda Hazreti Pr Seyyid Abdlkdir Geylnkaddesellhsrrahulazzderghnda postnin olan esSeyyid eerf eeyh erfeddinelEnsrelKdirhazretlerininhicr 1277 mild 1860 senesinde Seyyid Muham medelEnsriadndabiroluolmutur. Hazreti eyh Seyyid Muhammed el Ensrnin babas Hz. erfeddne intisab et mi,seyrislkgrmveKdirhilfetialm lardr. Hasan ve Hseyn neseb ile Raslllah sallallhaleyhivesellemintorunlarndanolan buztalemrimanevileBadatdankalkp Erzincana gelmiler ve yine emri manev ile SivasagelerekArapeyheintisabetmilerdir. Arap eyh, Muhammed elEnsr Efendiye RfSayyd hilfeti vermiler ve kendilerini irad hizmetlerini yrtmek zere stanbula gndermilerdir. MuhammedelEnsrHazretleriErzincanda iken Vesile Hanmefendi ile evlenmiler ve bu evlilikden Seyyid Aziz elEnsr ve Seyyid MuhyiddnelEnsridomulardr.19. yy.son
larnda stanbulu terif eden Ensr ailesi Ka smpaasemtindeozamanlarmetrukbirhalde bulunanAyniAliBabaKdirderghntekrar dan ina etmiler ve buraya RfKdir mehat koymulardr. Arap eyh, Hakka y ryene kadar stanbulu zaman zaman terif etmiler ve halfeleri Seyyid Muhammed el Ensr derghnda unutulmaz hatralar brak mlardr. Muhammed elEnsr kaddesellh srrahulazzdestanbuldaArapeyhnamyla tannmtr. 14 Kasm 1939 senesinde Hakka gmler, Kulaksz Kabristannda drisi Muhtef Hazretlerinin baucu hizasna srlan mlardr. skdar Rf sitnesinin postuna Ahmed ZiyaeddinefendininintiklindensonraMeclisi Meyihkararilesitnepostunatayinedilen zt,SeyyidAbdullahelHimelMekkerRf es Sayyd kaddesellh srrahul azzin halfelerinden Zileli Hac Bekir Baba Hazretleri dir. VAKFYES Arap eyh Hazretlerine SivasYldzeli civa rndaki Mumcu Kynn bir ksm ve smail Bey iftlii derghnn ve kendi ihtiyalarn karlamasiinmlkolarakverilmitir. Kurduu Rifi tekkesi iin Paabey mahalle sinde bir konak satn alarak gerekli tadilat ve semahaneyi yaptrdktan sonra buray dergh haline getirerek h.27 Zilhicce 1331 (m. 27 Ka
sm 1913) de vakf haline getirmitir.20 ki katl byke olan konan st katnda semahane, misafirhane,mutfak,meydanodas,altkatnda ise, odunluk, sofa, ahr ve dier mtemilat bulunmaktadr. BirvakfsenedinegrePaabeymahallesin de kurmu olduu tekkesinde ina ettii mes citte hatiplik yapacak zatlara verilmek zere 1311 (1893) ylnda be yz kuruluk bir vakf tesisetmitir. 26Muharrem1332(24Aralk1913)tarihini tayan vakf senedine gre, vakfn idaresi ile derghneyhliinibykoluSeyyidMehmed Ragba,bununvefatndansonradakkolu SeyyidAhmedSiraceddinebrakmtr.
Demirel,mer,OsmanlDnemiSivasehri, Sivas2006,s.55
20
MENKIBI Halkarasndakiitibarnteyitetmekiinya nan frn iine girmesi gibi, burhan trenleri yaplmas tarafndan istenmitir. Seyyid Abdul lah Him el Mekki (Arap eyh) Hazretlerinin burhan trenlerinde mridlerine bak ve i vurma ate ile itigal etme vb. birok burhan danizinliolmasOnunkymetininartmasnada sebepolmutur. 1 Arap eyh Hazretleri Hakka yrmeden krk gn nce memleketlerine dnen gaziler, onunla savata beraber arptklarn halka ayan edince, Artk gitme vaktimiz geldi bu yurmular ve krk gn sonra bu dnyay terk etmilerdir. 2 Arap eyh, cenazesini ykamay vasiyet ettii Ahmet Hoca ile ok yakn ve iyi dost turlar.Arapeyh,Hakkayrdnde,Ahmet Hoca,cenazeyiykamayabalar.inden, Ermidiyorlard...Szngeirincesere parman Arap eyh tutar ve brakmaz. U ramasna ramen parman cenazenin elin denkurtaramayanhocanntelazerine,ora da bulunanlarn okumalar sayesine parman kurtarr.21 3 Arap eyh Hazretlerine Hanm Halime Hanmsorduki; Efendim,MustafaKemalisimlikiiyurdu
21
YASAK,a.g.e.s.7677
kurtarmakiinfaaliyetlerdebulunuyor,baara bilecekmi? Evet,fakatkadnvekzlarmznbalarn daaacaktr. Yardmetmeyelimmi? Hayr,onayardmedin.nkbumillet devletsizkalmasn. 4stanbulageldiindevelayetinedelilola rak bir keramet gstermesi talep edilince bir ocukla bir frna girmi ve bir mddet sonra ocukla beraber kmtr. ocua sorulduun da, Dede ieride namaz kld bende iekli bahedeoynadm,demitir. Dahasonraofrnbirdahayakamamlar dr.
DESTUR
YinefetholduolbabRifdergehizb MuvaffakblkudmetsinbuderghGanMevl KedineMekkehembeytimkerremhandanndan 0seyyidismiAbdullhHimeylediin KerametevliyahakdrhussankutbRabbn Vgavsulvslnhemarifindnyvmfih Hatabyerineolpyinsokupnraomatbahda Piirdimhazartaammisafirleriinmahz kincizahiribtnsemvtzemininde Musahharolduvahcmlehayvaneyledim Anncnmerkadibeytiziyretdeoirinler Muhafzdrmhnigencrylargiremezasla VelpakseyyidAhmedRifhazretipirim Naamykaddesellahulazzismiylesaddekn TarkatahlarnahemrlmminnSddk AliyyulMrtezHaydarulmicennetulmev Cemilindebuyurduevliyahakkndalhavfn Aleyhimyetitebirverildimjdeirn efaatlerumarzcmlesindenyRaslallh efiimyMuhammedMustafMahmdzulat Demdemzikriydolsunbuderghhalfetde Olasyeiprndanicehimmetleriefz McevherlegzetdimHsniyrmiyletrihi Dedimoleyhimridimiinbirmhvell
(sene1300/1884) TrihimusannaezhurficevheriRm22
YILDIZ, lim, Arap eyhin Bir Mektubu Makalesi Hayat Aac Dergisi, 2006, s. 47. Bu tek keyle ilgili olarak Muzaffer Sarszenin babas m derris Hseyin Hsn (18431917) tarafndan yaz lanbuiiregretekkeRum1300(M.1884)tarihin deyaplmtr. Vezni:Meflnmeflnmeflnmefln
22
KENDSNEVERLENCAZET23 Bismillahirrahmnirrahm Allah Telya Hamd olsun, bu icazetna meyi beeriyeti terbiye iin bu aciz dem al mtr. Hidayet seccadesine oturmutur. Beerin ulamas gerekli olan hedefe varmak iin kur tulu yoluna intisap edip ve cennete kavu mak dnya ve dini fark edip ayrmak zikrin aslnaulamaknbvvetartlarnauymakiin kabuletmitir. Birlii Yce olan Mevla y tesbih ederim ki; AllahTel Onu(icazet sahibini)bakala rnn nefislerinin bilmediine ulatrm, Onu gururdan ve nefsan duygulardan temizlemi, maneviyat elbisesini giydirmi, kendi nuruyla nurlandrm,OnaKutsielbiselergiydirmive nimetlerini vermi, ulvi himmetlerini yksek tutmu ve Onu afv ederek bu icazetname sahibinidostlarderecesinekarmtr. Hamdederimki,Hamdetmek,Hakktara fndan istenen eylerdendir. Onun verdii nimetlerekrederiz. Ondanbakailah,birliineortakyoktur. Gzlerindarfrlayacagnde,hataeh linin, cahillerin, ar gidenlerin ve snr aan larOnubulacaklardr. Kimki;cahilbiriniyolgstericikabuleder se bilsin ki, o ilimsiz kiinin davetine icabet
SilsilesiyazldktansonradevamedenArap ametindentercmeedilmitir.
23
CahiliyeDavetineicabetetmekgibidir Ben ehadet ederim ki, Seyyidimiz, Efen dimiz, Sahibimiz Muhammed sallallh aleyhi vesellemAllahTelnnkulu,elisi,risaletle gelen, Hanif dini zere olan ve mmetine Hakka yryene kadar nasihat edene, line ashabnasaltveselamederim.BizeRabban bilgileri retti. Kurtulu ve dinin yollarn aklad. Bize icazet verenler Snneti Muhammediyeyeyapmlarvebuyolabal yaamlardr. Muhammed Terbiye yoluna girenleresaltveselamolsun. EybenimGardalarm!AllahTelnnraz olduusfat onlardadr. Daimaonlarhznl. ehvanduygularadmektenkorkarak,yz lerini Ona evirip dua ederek, kalblerinde Allah Tel sevgisi ile zikrin tilaveti ile me guldrler. Kalplerinde Onun nuru, nefesleri misk kokusu, meleklerin zevklerine muttali olmu sanki sarholar ve sorulduklarnda mecnun gibi, derler. Onlara bakar aar kalr sn.Onlaradalarn,yerlerinvegklerinanah tarlarteslimedilmi.Onlareytannazdrma sndan korunmu ve meleklerin, ruhanilerin dostedindiikiilerdir. VesselmalamenittebelHd
RFTARKATNDEUSL NTSBMERASM Rifiyye'dederviintarikatakabulekliy ledir:eyhEfendi,mrideCenbHakkatevbe, gnahlarterkveAllahTel'yayneliniyetiy lebirabdestalp,ikirektnamazklmasnsy ler. Bundansonraeyhkbleyeynelerekikidizi stneoturur. Mrid de eyhinin karsna geerek dizdize gelecekekildeoturur. eyhFtihaierifeokurvemridinelin den tutarak Kur'n Kerim'deki bey'tla ilgili "phesiz, Sana (Hudeybiye'de) biat edenler, Allah'a biat etmi olurlar. Allah'n eli (kudret ve yardm), onlarn elinin stndedir. Onun iinherkimcayarsasrfkendialeyhinecayar. Herkim de Allah'averdiiszyerinegetirir se,Allah'daonayarnbykbirmkfatvere cektir."24okur. Ardndan Ubde b. Smit'ten rivayet edilen bey'tleilgilihadisierifihatrlatr: "Allah Tel'ya asla irk komamak, hrsz lkvezinaetmemek,fakirlikkorkusuylaocuk larldrmemek,ahlkhaseneileyaamak."
24
Feth,10
Bu hususlar hatrlattktan sonra, mride u soruyuyneltir: "Siz bu artlar erevesinde bana bey't ediyor musunuz?" Ve mrid "evet" deyince, ona Kur'n Kerim'deki ahdi bozmamayla ilgili yetleriokur. "Allah Tel'n emir ve yasaklarna, Raslllahsallallhaleyhiveselleminsnne tineuyacama,herkesegereiekildehizmet edeceime, dnya hirette eyhimin Ahmed Rif olduuna, Cenb Hakk, melikei kirmn, resul ve enbiysn, halkndan hzr olanlarahittutarm"szlerinieyhmridine tevbeyaptrdktansonrasyletir. Sonraeyhgzleriniyumar,ellerinidizlerine koyar, defa "Lilhe llallah" kavlini telkin eder ve drdncsnde "Muhammed'r Raslullah"der. Mriddebuekildetekrareder.Elinimri din gsne gtrerek tevfik ve ihls iin dua eder. Ve ikisi beraber kalkp kbleye ynelerek Hz.Raslllahsallallhaleyhivesellemeselt ve selm getirirler. Fatiha ile intisb merasimi sonaermiolur. Eerintisbedenkadnise,intisbesnasn daelinitutmaz.Birtlbendinbirucundaneyh tutar, dierinden mride. Erkek mride telkin ettii eyhleri bu kadna da syletir. Dua eder, Fatihailemerasimbiter.
TARKATZKRVEBURHAN RifiyyeSeslizikiryapantarikatlardanbirisi dir.Zikirveyinuslne"zikrikym"(ayakta zikir} ad verilir. Kadiriyye, Bedevyye ve Sa'diyye "kym" zikri benimseyen dier tari katlardr. "Zikri kyam" eyh efendinin Ftiha's ile balar. Dizst oturulur ve hill eklinde bir zikirhalkastekiledilir,Ftiha'dansonra"zel bestesi" olan "evrd erif okurlar. Ksa bir du yaplr. Ardndan ayaa kalklr. Halka bo zulmadan, vcdun belden aas fazla hare ket ettirilmeden eyh efendinin belirttii esm (Allah Tel'nn isimlerinden biridir. Genelde kelimei tevhidle balanr. Sonra lafzai cell ve HayyHakk isimleri zikredilir) zikredilmeye balanr. Zikir meclisini "reis" denilen bir kii yrtmeye balar. Zkirler y tek bana ya da gruphalindeilhiler,kasidelersylerler.Byle likle derviler iyice coar ve zikir hzlanr. Yeseviyye tarikatnda zikir esnasnda grlen "testere" sesine benzer bir sesle zikrin ritmi deiir. Bu cokunluk hlinde aktb erbaa (drt byk kutup)'dan birisi olarak kabul edilen Ahmed erRif kaddesellh srrahul azz Hazretleri'ninHz.Raslllahsallallhaleyhive sellemin "elini pme kerameti" esnasnda meydnagelenharikuladedurumlarnbirteza hr ve devam olarak "burhan" yini balar. Burhan,pheyeyerbrakmayacakkadarkesin vezeldelildemektir.
Kl, i, topuz, teber (bir eit balta) gibi letler vcdun yanak, karn, grtlak, gz ve deiik yerlerine saplanr. Ayrca "ll" denilen bir demir paras atee sokulur, akkor hline gelince aza alnp yalanr ve soutulur. Bu hdiseye "gl yalamak" ta denir. Bu esnada "Hayy"ismierifizikredilir. Ve burhan bittikten sonra "Hakk" ve "H" ismi erifleri zikredilir. Sonra oturulur. Esmi Hsn'danbazisimlerokunur.Ardndanbirkii "r" okur. eyh Efendi du eder. Fatiha ve salavtlar ekilir. Saa ve sola selm verilerek zikir yini bitmi olur. Atee yakclk, baa kesicilikzelliiniverenAllahTeldr.stedii zaman geri alr. Tpk Cenb Allah'n Hz. bra himaleyhisselmateinyakclndankorudu u gibi (Biz. "Ey ate! brahim iin serin ve selametol!"dedik.)25 Burhan, Rifiyye'nin ok tannm ve dikkat ekmi bir hususiyetidir. Burhan gerekletiri lirken zikir bir yandan devam eder. unu da belirtelimkiburhanherzikirmeclisikurulduu zamanicraedilmez.eyhefendininuygungr dbirzamadagsterilir.
25
Enbiya,69
BURHANDAKKASEMDUALARI KILIKASEM26 Bismi'llhi'rRahmni'rRahm "Veenzelnelhaddefhibe'sneddn."27 3adet"YaAllah" 3adetYaRahman" 3adetYaRahim"Sonra: "Allahmmec'al hzel hadide vessilha kemin brid. Allahmme ve kem leyyente al smal'ezzebha leyyin len hzessilha bisrriseyyidAhmederRifiyyilkebr."28 okunur. TOPUZLUKASEM Bismi'llhi'rRahmni'rRahm "Aksemt aleyke biismillahil Azam. Eyyhe'ddbs en tedhule biselem ve tahruce bil elem, bihurmeti sahibiFalem.
26 27
Yeminliduas
Biz demiri indirdik. Onda hem etin bir sertlik,hemdeinsanlariinbirokmenfaattar vardr.Hadid,25 28 Ya Rabbi! Seyyid Ahmed elKebr erRif hrmetine bu demiri ve silh souk su gibi yapveHazretismlaleyhisselmayumuak yaptngibiyumuakyap.
Bisrri seyyid Ahmed erRif bi elfi l havle velkuvveteillbillahilAliyyilAzm."29 (3Defaokunur.) KASEM Bismi'llhi'rRahmni'rRahm "Aksemt aleyke bismillahil 'zam. Eyyhe'iy, bihakkllez enbetel ha, en tedhule biselemin ve tahruce bil elemin. Bi hurmetisahibiFalemMuhammedinsallallh aleyhivesellem."30 ATESNDRMEKN Raslllahsallallhaleyhiveselleminruhu iin1adetve4kutub'unruhlariinde4adet Fatihaokuduktansonrauduaokunur: Ey topuz, sahibi lem olan ve Seyyid Ahmed erRif'nin srrnn tecellsi olarak Al lahTel'nnismi'zam'hrmetineveAllah akna, zarar vermeden selmetle gir ve ac vermedenk. 30 Ey i, sahibi lem olan Hazreti Muham med sallallh aleyhi ve sellemin srrnn tecellsi olarak, yerden otlar bitiren Allah'n ismi 'zam' hrmetine, zarar vermeden se lmetlegirveacvermedenk.
29
Bismi'llhi'rRahmni'rRahm "Ya nru kn berden ve selmen al fkari seyyid Ahmed erRif, berden ve selmenliyehamsetnutfbinanralcahmil htmete. ElMustaf, velMcteb, el MurtazveebnhmvelFtmet."31
(Ey ate! Seyyid Ahmed elKebr er Rifnin fakirleri zerine serin ve selmet ol. Benimbeeyimvardrkionlarlacehennemin, kalplere ileyen iddetli ateini sndrebilirim. Onlar: elMustafa, elMcteb, elMurtaz ve onlarn iki olu Hazreti Hasan ve Hazreti H seyinveHazretiFatma.)
31
EVRDEZKR eyhinmride,kabiliyetinegreadedita'yin olunmak zere verecei ilk vird, Hz. Raslllah sallallhaleyhivesellemesaltveselmdr. Sonra yine isti'dd ve adedi ta'yin olunmak artyla "istifar" virdi verilir. Bundan sonra ayn ekilde kabiliyet ve adedi ta'yin olunmak zere her namazn sonunda yirmi defadan az olmamakkaydyla"Lilhellallah"zikriverilir. Virdiekmekinabdestliolmak,sakinvemn hal bir yer bulmak ve gzleri yummak, eyhe kalbini rabtetmek, kalbten msivy karmak gerekir. Kelimei Tevhd zikrinde baar elde eden mride eyh, Lafzi Cell zikrini verir. Bu zikri debaarylaekerse,AllahTel'nngzelisim lerinden says belli olmak artyla mride ek mesini syler. Genelde Rahman ismi erifi okaekilenbirzikirdir.Lilhellallah,Allah, Rahman isimlerinden sonra en ok tebih edi lendierisimlerunlardr; Rahim, Vahhb, Kudds, Hak, Halm, Hannn, Hayy, Hafz, Hamd, Vedd, Selm, Kerim,Metin,Sabr,Settr,Gaffar. Rifiyye'de evrd ve ezknn ismi ve says kol ve ubelere gre deimektedir. Evrdlar genellikleuekildeekilir. nce abdestli olarak kbleye kar oturulur. Tevbeistifar yaplr. Hz. Raslllah sallallh aleyhi ve selleme line, ehli beytine, btn nebilere,ehryrgzine,12imm,12tari kat pirlerine, evresinde bulunan velilerin ru huna, btn gemilerine ihls bir fatiha
okur. eyhinin verdii evrad eker. Bunu sa bahakamtekrareder. EVRADIRFYYE BismillhirRahmnirRahm Slik'e erbet birka ekilde verilir. Hangisi kolayiseouygulanr.yleki: aYalnz su ile, yalnz sirke ile veya yalnz stileolur. bZeytinya, hurma ve bal veya bunlarn nnkarmileolur. cZeytinyavesuyunikisiileolur. dZeytinya, su ve tuz, bunlarn ile olur. eLimonveekerinkarmileolur. Bunlardanherhangibirisininzerine; 3Fatiha, 3Ayete'lKrsi, 3defada Elem yeni lillezine amen en taha'a kulbhmlizikrillah.32 okunup "Rauf isminizikrederekfrp"Ehlitark'inruhla rnaFatiha"denilir. Ve:
32
mn edenlere, Allah'n zikrine ve inen Kur'an'a kar kalplerinin sayg ile yumuama vaktihlgelmedimi?(Hadd,16)
"Destur y ehlel hamra" diyerek erbet slikeiirilir. Eer orada ihvandan baka kimseler varsa, onlar da erbete frrler ve hepsi beraber ierler.Slike erbet iirildikten sonra, ona u virdverilir: Sabahnamazndansonra: 10adetistifar, 10 adetsalvt, 165 adet Kelimei Tevhid, smine mutabk "Esm'lHsn" Mesel ismi Muhammed ise, 92adet"YaBst,YaVedd",66adet"YaAl lah", 11adetYaRahim", 11adet'YaSabr", 11adet"YaGaffar", diyecektir. USLSLKESMLARI Lilaheillallah, YaAllah, YaH, YaHakk, YaHayy, YaKayym, YaKahhr. Bunlarnfr(Ek)esmlar: YaVehhb, YaGayyr,
YaFetth, YaCebbar, YaSelm. USLTESBHRF Bismi'llhi'rRahmni'rRahm "Allh l ilahe ill hvel Hayyl Kayym. Lte'huzhsinetnvelnevm.Lehmfis semvti vem fuard, men zellez yefe'u indeh ill biiznih. Ya'lem m beyne eydhim vem halfehm. Vel yhtne bi ey'in min ilmih ill bim 'e, vesi'a krsiyyhssemvti velarda vel ye'dh hfzuhmvehvelAliyylAzm."33 Sonra:
OAllahdrki,kendindenbakahibirilhyok tur. O ezel ve ebed hayat ile bizatihi (kendiliin den) diridir, (bakdir). Zt ve keml sfatlaryla yaratklarn btn ilerinde hkim ve kimdir, herey O'nunla kaimdir. O'nu ne bir dalgnlk, ne de bir uyku tutmaz. Gklerde ve yerde ne varsa hepsiO'nundur.O'nunizniolmadkakatndakim efaat edebilir? O, btn varlklarn (dnya veya ahirete aid) nlerinde ve arkalarndaki (yaptklar veyapacaklar,gizliveaikar)hereyinibilir.Onlar (varlklar, yaratklar) ise, Allah'n diledii kadarn dan baka, ilh ilminden hi bir ey kavrayamaz lar. O'nun krss (mlk ve saltanat) gkleri ve yeri evrelemi, kaplamtr. Gkleri ve yeri koru mak, gzetmek, O'na zorluk ve arlk vermez. O, okyce,okbyktr.(Bakara,255)
33
"ehidellh enneh l ilahe ill hve vel meliketvellilmikaimenbilkst.Lilahe ill hvel Aziyzl Hakm. nneddne indallhil slm."34 "Ehed bim ehidallh bih ve estevdiullhe hzihiehdete vehiye len indallhivedatn."35 Bismillhi'rRahmni'rRahm "Kulillhmme mlikel mlki t'til mlke men te ve tenziul mlke mimmen te. Ve tizz men te vetzill men te, biyedikel hayru inneke al klli ey'in kadir. Tliclleyle finnehri ve tlicnnehra filleyli ve tuhricl hayye minel meyyiti ve tuhricl meyyite minel hayyi ve terzku men tebigayrihisb."36
Allah, kendinden baka ibdete mstehak bir varlkolmadndelillerleaklad.Meleklerleilim sahiplerideadaletvehakzeredurarakbunaimn ettiler. O'ndan baka hi bir ilh yoktur. O, (her eye)galiptir,hkmvehikmetsahibidir.Dorusu Allah katnda gerek din slm'dr. (ii mran,18 19) 35 Allah Tel'nn ehdet ettiine ben de ehdet ediyorum ve bu ehdeti, Allah Tel'ya emanetediyorum.O,AllahTelkatndabizimiin biremnveemnettir. 36 ylede:EymlknsahibiAllah'm!Sendiledi ine mlk verirsin, dilediinden de mlk eker alrsn. Dilediini azz edersin, dilediini de zell edersin;hayr,yalnzseninelindedir.Muhakkakki sen her eye kadirsin. Geceyi gndze sokarsn (gecelerksalpgndzleruzar)vegndzgeceye
34
"Allahmme salli al seyyidin Muhammedin L havle vel kuvvete ill billahil'AliyyilAzm." 33adet"Sbhnallh" 33adet"Elhamdlillah" 33adet"AllhEkber"Sonra: "Allh Ekber ve Azam kebr. L ilahe illallh vahdeh l erike leh. Lehl mlk velehlhamdvehvealklliey'inkadir." "El inne evliyallhi l havfn aleyhim velhmyahzenn."37
sokarsn (da gndzler ksalp geceler uzar). l dendirikarrsn,diridenlkarrsn;dilediine desayszrzkVerirsin(limran,26,27)
Biliniz ki, Allah'n velileri (dostlar) iin hi birkorkuyoktur.Onlarmahzundaolmayacak lardr.(Ynus,62)
37
SEYRSLK Seyrslkdeulvveenyksekhedefilmi tevhid'dir. lmitevhidAllah'ntekolduunubilmeil midir. Eer slik yedi nefsin yedi mertebesini ge tii zaman tevhidi, hl ve vicdan ile anlamas ok gzeldir. Eer anlamad ise yedinci tavrda yalnz"Kahhar"isminiokuyansalik'ebirerbirer fresmlarnyani: "YVehhb,yGayyr,yFetth,yCeb bar,ySelm"dahiokutupzuhuratileyano kii ibdet ile kendini megul grrse ibadet lerden zevk almaya balarsa o kiiye "Tevhdi Eflretmeli.Yani: "Kulkllnminindillah"38 yetikermesimucibince,(heriiHakiler, her eyi o yaratr.) diye inanacak ve byle g receksin,hlvevicdanilebunudnptefek kredeceksin.Dynylebiriifalanvefilan iliyorgrrsende,gerekteonlarileyenbir dirkiodaAllahTeldr;bununmisali;Hacivat Karagzoynatankiidirki,seyircihareketlerive seslerin kuklalardan geldiini zanneder, oysa hareket ettiren ve konuan kuklalar oynatan dr. kinci isimde yemi ve meyvalar grmee balaynca ona "Tevhidi Sfat tarif etmeli. Yani "Bu bizlerde grlen g ve kuvvet ki, onlarla yryor, duyuyor, gryor, konuuyo ruz. Ar veg eylerde irde, g ve kuvve
38
Deki,hereyAllah'tandr.(Nisa,78)
timizi kullanyoruz. Gerekte bu kuvvet ve kudret Hakkndr, Hakk'tandr. Aynada g rlen suret gibi bizde grnyor." mlahaza sylazikiretmelisin,demeli. ncdebudayvearpagibitohumolacak tanelermeydanagelinceonaTevhdiZtiyi tarif edip retmeli. Yani bizler, denizin dalga lar, kar ve buz gibi ayr ayr grnrsek de, hakikatta (gerekte) fiillerimiz ve sfatlarmz gibizatlarmzdahalikvefnolduuiin"Zt Hak'danbakasyoktur."fikirvemlhazasiyle zikretmeli. Eeryukardageenbuzuhuratnhepsini berabergrrsebuduruma"elCem"derlerki, budurumda"Ztzahir,sfatlarvefiillerbtn, mstetir. olur. Eer bu mertebeden tenezzl ederse o makama "Hazret'lCem" denir. Bu durumda sfat ve efl, zahir, zat btn ve mstetirolur. Eerbazenzatzahir,bazandasfatveefl zahir olup nazar ve mahedesinde (bakp grmesinde) birbirlerine perde olmaz halde olursa bu menzile "Cem'lCem ve farkun ba'delcem" denir ki, bunlarn de Tevhdi Ztnhazeratdr. Bir de "Ehadiyyet'lCem" vardr ki Raslllahsallallhaleyhivesellemeveonun halifesiolankutublaramahsustur. Ve dah slike yedinci tavr ve Esmi Hsn'nn tamamn okutturduktan sonra "MakmatTevhid"iretmekiin,zikrikalb hafiki"AllahAllahAllah"demektir.Bureti lip ve yukarda getii ekilde tevhidler reti
lir. Ve zikir de, kalpden ruha, ruhdan srra, sr dan haf'ya, (gizliye), hafdan ahf'ya (daha gizliye), ahfa'dan nefsi natkaya, nefsi natka dan btn bedene intikal ettirilirse daha gzel olur.
FERMAN BildHamsedenBursapayesitevchi emrilsi ElGzSultanAbdlhamidHan 1. Satr: Aks kuztlmslimn evl vltlmuvahhidn madenlfazl velyakn rfii ilmeratlvhidn vrisi ulmil enbiy velmrseln elmuhtas bimezdi inyetlmelikilmun mahrec pyelerinden Sivas NakiblEraf Kaymakam Mevlna SeyyidAbdullahEfendizdetfezileh 2.Satr:Tevkiirefiihumyunvslolacak malumolakisenkiMevlnymmileyhsin rd ruyetle muttasf ve maruf olarak inyeti mekremeti seniyyei hneme layk ve mstehak bulunduun cihetle 1326 senesi ehri MuharremlHaramn 22. gnnden itibaren 3.Satr:uhdeiehliyetineBildHamseden Bursa payesi tevch ihsn bilfiil eyhl islam ve mftilenam olup imtiyz nin hmyunun ve murassa Osmn ve Mecd nin Zanlarn hiz hmil olan aleml ulemlmtebahhirn efdallfuzalil mteverrinyenbeulfazl 4. Satr: velyakn Halid Efendizde Mevln Mehmed Cemleddin Efendi edmellhu tel fezilenin telhsi zerine erefsdr olan irdei seniyyei mlknem
muktezy mnfinden olmala mcebince pyei mezkre mazhariyetine mutazammn divn humyunumdan ibu fermn celll nvnbhidvnemstaruitolundu. 5. Satr: slifzzikr pyeye trihi mezkr danitibarennilolupfykrimehmedetle beraber nmy eyym umr evketi pdihnem daavt hayriyyesine mvzin hsniedyahizmetesarfmukarreneteyleye sin. Tahrren filyevmittsi velirn min ehri Reblhir lisene sitte ve irne ve selsevemieveelf[1326].[30Mays1908] BemakmKonstantinlMahrse.
SVASVLAYET 1.Satr:NakiblerafkaymakamlGurrei Rebilahir1304[Ekim1886]tarihindenitibaren AltparmakzdeHseyinEfendiuhdesinetevcih buyurulmutur. 2. Satr: Mm ileyh Seyyid Hseyin Efen dinin hasblcb azline ve 20 seneden beri Sivasta ikmet etmekte olan sdt RifiyyedenSeyyidAbdullahelHimEfendi 3. Satr: derkr olan liykatine binen 24 evval1313[8Nisan1896]tarihindenitibaren cbicredilmitir. 4. Satr: Mm ileyhin zt evketmeb hazreti hilfetpenh ve devleti aliyyelerine sadkatle fy hizmet edeceine ve mugyiri adletveharekttabulunmayacanadair 5. Satr: olan tahlfin icras buraca f edil mitir. 6. Satr: Mm ileyh Abdullah elHim Efendi8Recep1319[21Ekim1901]tarihinden itibarenkemknibkbuyurulmutur. 7: Satr: Mm ileyh Abdullah elHim Efendinin azliyle yerine Kemal Efendizde es Seyyid Hac Hamid Efendi 5 Rebilevvel 1327 [27 Mart 1909] tarihinde uhdesine tevcb olunmutur. (stanbulMftlMehatArivinden)
ARAPEYHNMEKTUPLARI Arap eyhin, 1903 yl NisanMays aylarn dastanbuldan,oluM.RapEfendiyeyazd sekiz adet mektubu bulunmaktadr. Birini Ha yat Aac dergisinde (Bahar 2005 s. 4650) ya ymladmz bu mektuplarn tamamn tarih srasnagreyaymlayacaz. BRNCMEKTUP Nr aynm eyh Seyyid Mehmed Ragb Efendi Mahssen selam dular edip, hatr nziknenisualederim.23Mart319tarihlibir kta ukkanz ahz edip, cmle irnz malum olmutur. Ve smail Efendi tarafndan 2 Nisan 319 tarihli bir kta tahrrt ahz olunup 2000 kuruahz edipsizlerinZarayaazmeteyledii niz ir ediliyor. Seni greyim benim olum, yedinizde bulunan senedlerin istihkkn ahz edip terkm ake brakmayasnz. Hussan kalanhernevecihleolursaahzedinizdevebu tarafta kesbi istihkak eylemeyen maalarn dahi senedlerini bilmtehayyir tarafnza pey derpeyirsledeyim.redinizvederghmza 6nihayet7yzkurutanfazlamesrifetmeyip, nezdinizdeaketerakmediniz.capeyledike tarafma harlk irsl eyle ve yedinizde ake terkmeylekiilerdeinallahilerimiztesviye olundukta behemehl sizleri bu tarafa getirip, semhetlieyhEfendiilegrtreceim.im diki halde hl daha ilerimizde bir semere zuhr etmedi. Geldiime piman oldum ise de
ne are ki takdri lh byle imi. Ortaln iinden bir ey anlalmyor. Tlmddet bu tarafta kalacam bedhidir. Ancak rz eb ve evkt hamsede ediyei hayriyye ile cmle ihvanlar ile yd ediniz ki Cenb Perverdigr ankarbzzaman ilerimize teshltlar tevfk eyleyip, hayrlsyla tedbrinin aresiyle tesviye ediniz.Kimseyemuhtaolmayasnzvematlb ahz 15 liray geldii anda bu taraftaki dynlarmafedip,10paraskendimdekala cak deil, zira bu tarafta tccarlarn yannda yzm kalmad. Her halde seran akeyi irsal edesiniz ve geriden yine akenin irsaline are ediniz.Ziraahvlimiarzeyledim.ValiPaahaz retlerinebissratgidipakdemceireylemi olduum Sadrazam Paaya ve mabeyni hmyunikinciktibidevletliAhmedzzetPaa hazretlerine ve maliye nazr devletli Read Paa hazretlerine birer kta tavsiye ahz edip irsal edesiniz. Murun ileyh hazretlerine dahi akdemce iar eyledim idi. Yine selam diynemitebliedip,mezkrtavsiyelerininti zarnda bulunduumu arz ile mstacilen ahz edip tarafma irsal edesiniz. Sadrazam Paa hazretlerine irsl olacak tavsiyeyi ikinci nian zn Osmn uhdei diyneme tavsiye bulu nulmashususunadairolacaktr. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nma ve gelinim Zekiye hanma ve kim vlidem hanma ve kzm Mevldeye selam dularediphatrlarnsualederim.Gzmnur lar Seyyid Ahmed ile Zehra hanmn gzlerin denbsedip,hatrnziknelerinisualederim.
Verzebhayrduileydetmekteyim. Ol tarafta mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efendiye, Seyyid Ahmed aaya, efendiye, Divrili smail efendiye, Medineli eyhefendiye,ZaralHulusiye,merefendiye, NycMustafaaaya,MlzimNazmiefendiye, Dervibrahimefendiye,hademeZiyaya,Karsl Edhemaaya,Hatipzde Mehmedefendiyeve biraderiAbdurrahmanefendiyevederghmz da bulunan ihvanlarn kfesine ve komulara vesirsualedenzevtlarnkfesinealelinfird selamdularediphatrlarnsualerim. Bu tarafta Hac Hseyin aa afiyette olarak cmlenize selm mahssa eder. Divrili KuruklahzdeOsmanEfendizatnzavecmle ihvanlara ferd ferd selam edip hatrlarnz sualeder. Medinelieyhefendiyesyleyiniz,elnce vab masdak olamad beynimizde muallk du ruyor. Kemli fiyette olasnz. Bilhassa eyh Efendiduetsinler.CenbHakksnlartevfk eyleye.Beherhaftapostasylatarafnzagazete irsal ediyorum. Ol tarafa sizler de postahneden ahz edip, peyderpey tarafma mlmtiredesiniz.Bkduolumefendi 25Nisan1903 12Nisan319. RifeyhiPederiniz.
KNCMEKTUP NrddemcierkemeyhSeyyid MehmedRagbEfendi Bilhassaselamdularedip,hatrnsualede rim. Tarafmdan sual olunur ise lehlhamd afiyet zereyim. Tarafnzdan 5 Nisan 1319 tarihliukkanzahzeyledimvepostavastasy lagndermiolduun7lirayahzeyledim.ar ediyorsunuz ki havale olunan 2000 kuruun 1000 kuruunu ahz edip 7 lirasn taraf pedernelerine irsal eyledim diyorsunuz. Mez krmeblaarabaakesimiveyahudmaam? Mahsub hangi maatr ve mtebakisini niin ahzedemediniz.Bendelerineseran15lirairsal eyle diye iar ediyorum. Gndermi olduun meblan vslnde 6 lirasn dyna f eyle dim,1lirasnyedimdeharlkkoydum.15lira ya bli etmeye say edesiniz. Zira 15 liray ta mamenborcafedeceim.15liradanfazlaher ne miktar ake irsal eder iseniz, ite ol ake yedimde harlk kalacak. Mezkr 15 lirann 10 parasyedimdekalacakdeil.Slifzzikrcm lesiborcagidecektir.Herhaldevsliukkada mezkrmebla15lirayaiblaedipvebirmik tar da harlk irsal edesiniz. Benim olum, ne yapaym geldiime ndim oldum ise de ne are ki bir defa dostdman ierisinde gel dim.Geriyeavdetetsemodaolmuyor.Byle olacan bilseydim kapdan tara kmazdm. Nearetakdrilahbyleimi.Hlitenbir semere zuhr etmiyor. Bakalm Cenab Hakk encmn hayra tebdl eyleye. Cmle ihvanlar ile dua ediniz. Cenab Hakk ilerimize
teshltlar tevfk eyleye. Dostdman ierisin de hacl etmeye. Yoksa imdiye brakmayp bendelerisizleributarafacelbedecekidim.Ne are iten bir netice hsl olmad ki getireyim. nallah iler netice buldukta ben sizleri bu tarafa iar edeceim. Gelecekseniz ake tera kmedesiniz.Maalaryaahzveyahutneyapa lm olmaz ise fruht eyle. Akdemce de iar eyledim akeyi nezdinde terakm eyle. Lzu munda tarafma irsal edesiniz ve iar ediniz Nisan maann senedini tahrr ve temhr edip irsal edeyim. Elhasl, maalar terakmde b rakma,yaahzveyahuttenziliylefruhteyle.Ve oltarafahernehavdisvarisetafslenbeyan eylevederghamhiye67yzkurutanfazla mesarifetmeyesiniz.Herhaldebirmiktarake terakm eyle. Daima iar ediyorum, tl md detbutaraftakalacam.Bizlerehervesileake lzum ede. Sizlerin gayretiyle olacaktr. Akln bana alp ilerine devam eyle. Cenab Hakk damuninizolsun.Cmleehlislamilebizlerin de ilerini teshl eylesin. Evkt hamsenize ve derghta zikrullaha devam ediniz. Kimseye muhta olmayp, seni greyim olum dosta dmana meydan aldrmayasnz. Bendelerini de her hafta postasyla ahbrt hayriyyenizle memnun edesiniz. Bendeleri ite burada kal dm. Sizlerin daima yolun gzetmekteyim. Bu defa yapm olduunuz gayrete derecei nihyedememnunoldum.Senigreyim,iine gcnedikkatedipbendelerinidahibutarafta rahat edesiniz. Zira iler grlmyor. Ruhum sklp rz eb rahatm yoktur. Harlksz ol
dukabsbtndnyabamazindanoluyor. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nma ve gelinim Zekiye hanma ve kim vlidemhanma,FadimeveMevldeyecmle sine selam dular edip hatrlarn sual ederim. GzmnurlarSeyyidAhmedileZehrahanmn gzlerinden pp, hatr nziknelerini sual ederim.oluaocuasefaletektirmeyesiniz. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Mlazim Nazmi efendiye, Hatipzde Abdurrahman efendiye ve biraderi Mehmed efendiye, Dervi brahim efendiye, Divrili s mail efendiye, Medineli eyh efendiye, Zaral Hocazde mer efendiye, derghta bulunan ihvanlarn kffesine ve ekmeki Hac Mehmed aaya alelinfird cmlesine ayr ayr ve ferd ferd selam dular edip cmlesinin hatrlarn sualederim. Hasan memlekete gitti mi, gitmedi mi, der gha geliyor mu, tezkirei Osmniyyesini posta ile irsal eyledim idi. Vslune dair izahnza muaffak olamadm. Ahvlini tafslen beyan edesiniz.Vesirhernehavdisvariseveahva linizi bertafsl tarafma ir edesiniz. Kemli afiyette dim olup peyderpey ahbrt hayriyyenizletarafmmemnunedesiniz.ukka mahssatahrrklnzolumefendibkdu. Bu tarafta Hac Hseyin ve Divrili Osman Efendi afiyette olup cmlenize ayr ayr selm ederler. Fakat her mektupta bu kimselerin se lamlar tahrir olunur, sizlerin bir selamna mu vaffak olamadklarna meys oluyorlar ki bir
selamlarnademiyoruzdiyorlar.Malumolduk ta bendeleri mesell sizler de cmlesine gzel gzelselamtahriredesiniz. Herhaftapostasylagazetenivemektubunu irsal ediyorum. Vsl cevabn ir etmiyorsu nuz. Niin ukkay muhtasar yazyorsunuz. Tafslen cmle ahvlleri beyan eyle. bu mek tupla gazete irsal etmiyorum. Hafta banda irsalolunacaktr. FatmahanmileBahriBeytarafndanileri nin takibine dair 5 Nisan 319 tarihli bir kta ukkalarnahzeyledim.Olum,malumbenim bu tarafta harlm yoktur. Bir defa gidip gelmeye araba paras 2 mecidiye gidiyor. Bu ralarngzelceanlatrsnz.Yoksaonlarnile rineelimdengelenidiretmeyeceimikendi lerdebilirler.Nerekiharlkcanmmalum. Buras da stanbul. Selam para, kelam para. Bakabireyyoktur. Her neparasarfet,iin grlm, grlmemi orasn kimse anlam yor.Bukadarcairiktifeder. (30Nisan1903) 17Nisan1319 RifeyhiPederiniz
NCMEKTUP NrddemcierkemeyhSeyyid MehmedRagbEfendi Mahssen selam dular edip, hatr nazikanenisualederim.Tarafmdansualolunur ise lehlhamd afiyet zereyim. Cenab Hakk hayrl ilerimize teshltlar tevfk edip, murdt maksdelerimize nail edip ankarb mulktlarmz tevfk ede min. Benim olum iimizden sual olunur ise henz bir semeresi yoktur.AncakHayylyezlhakkmzdahayr lar tevfk eyleye. Bu defa gelmek yok imi, ne ise mukaddert ileyh byle imi. Bilmi olsa idim asla bu tarafa gelmek arzusunda bulun maz idim. Bir kere yr ayra kar ne yapa cambilemiyorum.Birgarip,gelsemolmuyor, gelmemi olsam i grlmyor. eyhten filan danmityoktur.AncakCenabHakkagveni yorum.Byleoldukatlmddetburadakala cam.Akdemceiareylemiidim,dnyannii ancakakeileitmamoluyor.Bukadarcacevab rumuzdan anlayp akenin tedariinde bulun maya say ediniz. ki haftadr ukkanz ahz edemiyorum. Endie zereyim. Bir tarafa m gittiniz, niin ukkanz dir ediyorsunuz. Her hafta irsal etmiyorsunuz. 5 lira borcuma mu kabil hl ake irsal eylemediniz. Harlm yoktur. Bu tarafn ahvlini sizlere daima yaz yorum. Selam para, kelam para. Haneden kp avdet edip yine haneye gelinceye dein 2030 kuru mesarif gidiyor. Nasl anlataym, mlahaza ediniz. Bendeleri byle bu tarafta daralmgayretedipaketedarikiletarafma
harlk irsal eyle. Mart maan ahz ettiniz mi. Akdemkiirtlardaenddefalariarettimidi, iarediyorumValiPaahazretlerindentavsiye leriniinahzedipirsaletmiyorsunuz.Netavsi yeyenedecevabnzamuvaffakoldum.Olum, ancaksizleringayretine,dualarnzamuhtacm. Hemenrzebzikrinizeveevkthamsenize devam edip cmle ihvanlar ile dua ediniz ki meysen avdet ettirmeye de mesrren avdet ettire. Zira rz eb istirahatm selb olmutur. Slifzzikr ne yapacam bilemiyorum. He menduanzamuhtacm.Duaedinizinallahda Cenab Hakk ilerimize teshltlar tevfk edip hayrlsyla mesrren mlktlarnz ihsan ey leye. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nmavegelinimZekiyehanmavekimvlidem hanma selam dular edip hatrlarn sual ede rim. Gzm nurlar Seyyid Ahmed efendinin, Zehra hanmn demi Enverlerinden bs ediphatrnazikaneleriniistifarederimverz ebediyeihayriyyeileyadetmekteyim.Fadi meveMevldehanmlaraselammahsusede rim.Amanolum,yemizamandr,meyvefilan cihetince olua ocua sknt ve sefalet ek tirmeyesiniz.Hsniidaredegzelcebakasnz. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Divrili smail efendiye, Dervi brahim efendi ye,KarslEdhemaaya,MlazimNazmiefendi ye,HatipzdeMehmedveAbdurrahmanefen dilere,TopalHalilaaya,Medinelieyhefendi ye, Nyc Mustafa aaya ve derghta bulunan
dervilere ve ihvanlara ve sair sual eden ehibblarn kfesine alelinfird selammz tebliedesiniz. Olum,derghtamahremolaraktanbealt ihvan ile beraber Salavt Mnciyeyi bin kere behergeceyatsnamazndansonraveKelimei Tevhidibinkere,LafzaCellibinkeretilavet edipdevamedesiniz.buniyetleCenabHakk stanbuldaki ilerimizi hayrlsyla muvaffak eyleye.Niyetihalisileniyetedipedavetilavet edesiniz. bu esrr ifa etmeyip derghtan mahremdnesiniz.hvanlaradabylecetenbih eyleyesiniz. Kemli afiyette olup, beher posta ile ukkanzdiretmeyip,tarafmmemnunede siniz. Zira olum, malum bu tarafta kendim strap zereyim. ukkanz da gelmedii hafta bsbtn elemim tedd ediyor. Ve bu hafta postasylagazetenizideirsaleyledim,ahzede siniz.Bakiduaolumefendi. RifeyhiPederiniz
DRDNCMEKTUP NrddemeyhSeyyidMehmedRagb Efendi Mahssen selam dular edip, hatrn sual ederim.Tarafmdansualolunuriselehlhamd afiyet zereyim. Tarafnzdan 13 Nisan 319 tarihli mektubunuzu ahz edip, cmle irnz malumolunduvepostavastasylairsalettiiniz 3liraydahiahzeyledim.Cemanirsaleylediin 10liraoldu.2lirasnkendimeharlkbraktm, mtebk8lirayborcafeyledim.Daha7lira borcum vardr. Akdemki ukkalarmda iar eylediim mesell 15 liradan fazla ake irsal edersiniz bendelerine harlk olur. Yoksa Si vastankalbuukmholdu,yedimdeake olup olmadn anlayabilirsiniz. imdiye dein borilesarfediyorum.Mektubunuzdahanenin ocuklarnn birisinden hsetsen selam etmi yorsunuz. Derghn ahvlinden bir ey iar etmiyorsunuz. Ve her hafta gazetenizi irsal ediyorum vslne dair hibir iarnz yoktur. Mufassal olarak iar etmeyip muhtasar ukka irsal ediyorsunuz. Ol tarafn ahvali malum ol muyor. Rahatm selb ediliyor. Her halde mek tubunuzu bertafsl irtlar ile yekn yekn cevabn iar edesiniz. Bamdr efendi tara fndanahzettiimirtanazaranMartmaa n bu gnden f edecekler imi. Maa iin matbsenetbizleriindeildir,memurolanla ra hastr. Ara sra mdr beyin nezdine mra caat eyle. Delidoludur fakat yine ie yarar ol duka slifzzikr Mart maann senedini m dr beye gtr. ayet mutlaka matbu olacak
derler ise imdilik Mart maan ol senetler ile ahzedinizdesenetkangmahaldenahzolunu yor ise telgrafla bildiriniz, ahz edip seran irsal edeyim.Amanolum!Maasenediiinendie etmeyiniz.arediniz,peyderpeyirsaledeyim. Akdemki iarm mesell olua ocua sefalet ektirmeyin. 67 yzden fazla dergha mesarif etme.Aketedarikedipnezdinizdehfzediniz. ar eyledike irsal edesiniz ve arabann ake siniahzettiniziseamanolum,olakeyiSar Osmann borcuna f edesiniz. bu gayretleri ne derecei nihyede memnun oldum. Cenb Hakk da sizlerden raz olsun. Azbuuk arya kmaya baladm. Seran mezkr 5 liray da irsaledesinizkibirmiktarrahatveserbestge zeyim. Ne yapaym olum, bendelerinin dr dnyda senden baka daha bir gveneceim evladm yok ki ona yazaym, onu sakndraym. Ancak varm evladm sensin. Cenab Hakk tl mrle muammer eyleye. Dosta, dmana meydan aldrmayasnz. Bendeleri her vech ile sendenrazym.CenabHakkdarazvehonut olsun.Budefaolum,eyhinahvlindenbirey anlalmyor.Geldiimendimoldumisedene arekibirdefadostdmanierisindegeldim. Dua ediniz ki meysen avdet ettirmeye de hayrlsyla mesrren azmet edeyim. Artk ne are ortaln ahvline mebn bir para fazla beklemekliimizgrnyor.Neyapalmtakdiri Hudya raz olalm da Cenab Hlk encmn hayra tebdl eyleye min. Olum zikrinizde, evkthamsenizdedevamediniz.Cmleihvan lar ile dua ediniz ki Cenab Hakk da bizlerin
ilerineteshltlartevfkeyleyemin.Vebirde niyetim bir ayr hane istcr etmek arzusunda ym. ayet dnecek olur isem yine tarafnza irtlabildiririm. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nma ve gelinim Zekiye hanma ve kim vlidem hanma ve gzm nurlar Seyyid AhmedileZehrahanmaveFadimeveMevlde hanmlaraayrayrselamdularediphatrlarn sualederim. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Medineli eyh efendiye, Divrili smail efendi ye, Zaral Hocazde mer efendiye, Mlazim Nazmiefendiye,Dervibrahimefendiye,Karsl Edhem aaya, hademe Ziya aaya, Hatipzde Mehmed efendiye ve biraderi Abdurrahman efendiye, vesair derghta bulunanlarn kffesi nevesualedenkomu,akrabytaallukatlarn kfesinevecmleihvanlara,elhslbizleriher kim sual eder ise cmlesine alelinfird selam dularederim,tebliedesiniz.Kemliafiyette olup, her hafta postasyla ahbrt hayriyyenizle tarafm memnun etmeniz ... ukkada....bakiduaolumefendi. Bu tarafta Hac Hseyin aa ve Divrili Os manEfendi cmlenizeselammahsusederler. (6Mays1903) 23Nisan1319. EddRifeyhiPederiniz
BENCMEKTUP NrddemcierkemeyhSeyyid MehmedRagbEfendi Mahsusan selam dular edip, hatrn sual ederim. Tarafmzdan sual olunur ise lehl hamd afiyet zere olup, sizlerin hasreti itiya knzdan madbirkederimolmad Hudaya ayandr.HemenCenabHakkcmleehlislam ileberaberhayrlmatlubvemaksudumuzanail eyleyip, ankarb hayrl mlktlarnz tevfk eyleye min. Akdemki ukkalarmda iar eyle dim idi ki irsal eylediiniz mebla 15 liraya ibla edip, dyndan hals olalm ve maalar tamamenahzedipetmediinizibeyanedesiniz. Devletli veliyynniam Vali Paa hazretlerine kta tavsiyenin henz bir semeresi zuhur etmedi. Marun ileyhe mracaat edip, irtm zere bir kta mabeyni hmyun ikinciktibidevletliAhmedzzetPaahazretle rine maamzn zammyla ve rtbemizin terfii ne dair bir kta gzelce tavsiye ve bir kta da Sadrazam Paa hazretlerine de nin zn vesair ilerimize muavenette bulunmasna dair vebirktadamaliyenazrdevletliReadPaa hazretlerine ceman kta tavsiye ahz edip irsal edesiniz Akdemki takdim etmi olduum tavsiyelerdenbirsemerezuhuretmedivehem de eyh efendinin bu defa gidiinden bir ey anlalmyor. Hayrls ola. lerimizden hl bir neticeyoktur.Amanolum,ValiPaahazretle rinericaeyleyip,herhaldetavsiyeleriahzedip seran irsal edesiniz ve ibu ukka ile birlikte ValiPaahazretlerindenbirktaricanametah
riredipirsaleyledim.Zirabendeleributarafa olan ilerimizi hayrlsyla netice olmadka ol tarafaazmetedemeyeceim.Duaedinizcmle ihvanlar ile Cenab Hakk hayrlsyla ilerimize teshltlartevfkeyleyipankarbhayrlmatlu bumuza muvaffak eyleye de dosta dmana kar meysen avdet ettirmeye de hayrlsyla maamesrren izam ettire. Ol tarafa umr beyniyyemize ve derghmza ve iftliin ileri nedevamedip,iinizlemegulolupdostad mana meydan aldrmayp mdebbirne tedbirde bulunasnz. Bendelerinizi de hayrl haberinizle peyderpey mesrur edesiniz ve ma alar tedahlde brakmayasnz, cmlesini ahz eylediniz ise iar ediniz ki Nisan maann se nediniveMaysnsenedinitahrirediptarafna irsaledeyim.Veakdemkiiarmmesellidare nizebakasnz.7yzkurutanfazladerghmza mesarif etmeyesiniz. Nezdinizde bir miktar ake tedarik edesiniz. Zira ileride bizlere ake lzum olacaktr. ar eyledike tarafma ake irsal edesiniz. Her halde seni greyim olum, dosta dmana kar bendelerini mahcup et meyip, iinizle gcnzle urap tarafm han danedesiniz.Vebuhaftapostasylagazeteleri ni irsal eyledim. Tilavet edip havdisinizi anla ynz. Ol tarafta hallei muhteremim Halime hanma ve gelinim Zekiye hanma ve kim vlidem hanma selam dular edip hatr nziknelerini sual ederim. Gzm nurlar AhmedEfendiilehafdimZehrahanmngzle rinden pp hatr nazikanelerini istifar ede
rim.FadimeveMevldeyebilhassaselamede rim. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Medineli eyh efendiye, Zaral Hulusiye, mer efendiye, Divrili smail efendiye, MlazimNazmiefendiye,SeyyidAhmedaaya, Seyyid efendiye, Dervi brahim efendiye, der ghtabulunancmleihvanlaraveZiyaya,cm le komulara vesair sual eden zevatlarn kfesine alelinfird selam dualar edip hatrla rnsualederim. Bu tarafta Hac Hseyin, Divrili Osman efendi mahssan cmlenize selam edip, hatr lleriniziistifrederler. Oltarafahernehavdisvarisetafslenta rafma beyan edesiniz. yle muhtasar ukka tahriretmeyinizmufassalancmleahvlinizive havdisiniziiaredesiniz.VeHasandaSivasta mdr, memlekete gitti mi ve Sivasta ise ne i ile meguldr, ahvlini tarafma iar edesiniz. Nfus tezkiresini posta ile ol tarafa irsal eyle dim idi. Vslne dair bir irtnza muvaffak olamadm.Yoksavsulbulmadm,iaredesi niz endie ediyorum. Kemli fiyette daim oluppeyderpeyahbrthayriyyenizletarafm memnunedesinizolumefendi. 11Mays1903 28Nisan1319. RifeyhiPederiniz
ALTINCIMEKTUP NrddemeyhSeyyidMehmedRagb Efendi Mahsusan selam dular edip, hatrn sual ederim. Tarafmzdan sual olunur ise lehl hamd afiyet zereyim. Tarafnzdan 26 Nisan 1319 tarihli bir kta ukka ahz edip, cmle mnderictmalumolmutur. Nrddem,daimaiarediyorumkibende lerini harlksz brakma. Araba esmn olan 2000 kuruu ahz edip Sar Osman aaya it edesiniz diye iar eyledim idi. Bir cevap iar etmiyorsunuz ki ya ahz ettim mahalline it eyledim veyahut hl ahz edemedim. Niin iar etmiyorsunuz. Ve bir de 15 lira borcum var, mtebaki her ne irsal ederseniz ol bende lerineharlkkalacakdiyeiarediyorum.Eln 15lirayaiblaedemedinizakeyi.Vebenyeni den3liradahaboreyledim.Drtmhtrben deleri taradaym. Harlk olmadka ben ne yapaym. Maalar ahz eylediniz ise iar eyle Nisan maann senedini tahrir ve imza edip irsaledeyim.Bunundahicevabniaretmedi niz. Gelecek posta ile inallah Nisan senedini zatenirsaledeceim.Yanibudefageridenirsal olacakmektuplairsalolacaktr. lerimizin ahvlinden sual ediyorsunuz. Or taln kark olmasndan n daha bir netice yoktur. Akdemce iar eyledim idi Germugad tekke niini Bekir efendinin iinin numarasn tarihinibutarafairsaledinizkibendelerideol numara ile bu tarafta ii takip edeyim. Yoksa eldeevrakveyahutnumaraolmadkahavaile
igrlmez.BahribeyinFatmahanmniiiin eyhlislam efendiye gittim ii arz ettim. ey hlislamefendideemirbuyurdu,oltarafaiar olacaktr. Mezbreye ihbrt edesiniz umr beyniyemize tesahub olup hsni muamele ile idarei maslahat edesiniz. olua ocua sefa let ektirmeyesiniz. Tekkenin hsni idaresine bakp 67 yzden fazla mesarif etmemeye say edesiniz. iftlie tohum istiab ettirdiniz mi, nasloldu.iftliinahvalinidahibeyanedesiniz. Cmleihvanlarilerzebediyeihayriyyeile yadedinizkiCenabHakkilerimizeteshltlar tevfk eyleye. Meysen avdet ettirmeyip mesrrenavdetedelim.Postaileyinetarafnza gazete irsal eyledim. Her posta, bu tarafa mu vasalatmzdan beri gazetenizi irsal ediyorum vsul bulup bulmadna dair hibir iaretinize muvaffak olamyorum. Yoksa tarafnza vasl olmuyor mu, iar edesiniz. Elhsl, ol tarafa ahvalinizvehernehavadisinizvarisebertafsl ve irtnzla cmlesinin cevabn tafsilatyla tarafma iar edesiniz, zira muhtasar iar edi yorsunuz.Tafslenahvalinizivehavadisiniziiar etmiyorsunuz, endiede kalyorum. Her halde tafsilatyla cevap irsal edesiniz ve her postada ukkanz dir etmeyesiniz. Zira gzlerim yolu nuzda, postadan mektubunuzu ahz etmedike meys oluyorum. Her hafta postasyla ukkanzlatarafmmemnunedesiniz. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nmavegelinimZekiyehanmavekimvlidem hanma selam dular edip hatrlarn sual ede rim.GzmnurlarSeyyidAhmedefendininve
Zehra hanmn demi enverlerinden bs edip hatr nazikanelerini sual ederim. Fadime veMevldeyeselamederim. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Divrili smail efendiye, Dervi brahim efendi ye,KarslEdhemaaya,MlazimNazmiefendi ye, Hatipzade Abdurrahman efendiye, Mehmed efendiye, cmle ihvanlara ve komu lara alelinfird selam dualar edip hatrlarn sual ederim. Akdemki posta ile iar eylediim salavt erifeye de irm mesell birka ih vaniledevamedesiniz,ihmaletmeyesiniz. Bu tarafta Divrili Kuruklahzade Osman Efendi ve maiyetimde bulunan Hac Hseyin aaafiyetzereolup,sizlerevecmleihvalara selam mahsus edip edip, hatrnz sual eder ler. Bu taraftan her mektupta merkumlarm selamlarn sizlere tahrir ediyorum, sizler bir selamnz dir edip iar etmiyorsunuz. ukkanzda selam olmadkta meys oluyorlar. Dir etmeyip daima merkumlara selam tahrir edesiniz.Bakiduanrddem. Ol tarafta Alay beyi Mehmet beyefendiye selamm tebli edesiniz. Tayin olduu esnada telgrafla tebrik ..... edecek idim. Bir miktar Trabzonda kalacan ..... mm ileyhin hak knda icab eden makm ulylara ve eyh efendiye dahi ok medh sena ...... taalluk ettiiesnadamabeynihumayundaydm.Dere cesiz mesrur oldum. Mm ileyhe hem tebrik ve hem de irn ihbar edesiniz. (28 Mays 1319)15Mays1319.RifeyhiPederiniz
YEDNCMEKTUP
NrddemeyhSeyyidMehmedRagbEfendi
Mahssen selam dular edip, hatrn sual ederim.Tarafmdansualolunuriselehlhamd afiyet zereyim. Tarafnzdan 7 Mays 1319 tarihlimektubunuzualdm.Cmleirnzma lum olmutur. Hemen Cenab Hakk hayrl murdtmaksdelerimizenaileyleyip,hayrl syla mlltlarnz tevfk eyleye min. ar ediyorsunuz ki Hac Seyfeddin Efendi ol tarafa azimet edecek fakat zatnza bakyor. Olum, hermektuptaiarediyorumSivasasylenilen cevaplarn cmlesi vahidir inallah. Cenab Hakk syletiyor fakat daha imdilik bu tarafta aslabiriimizdenneticeyoktur.Nemaatanve ne de rtbeden, her ikisinden de daha bir zuhrt yoktur. eyh efendi evvelki mesell deil, anlayamyorum. Bendelerinin bu tarafta can bir incir ekirdeinin ierisine giriyor. Zira ilerden bir netice yoktur, mesarif haddini te cavz.NemiktarcehdeylesemhikmetiBrbir eye muvaffak olamyorum. Hemen ol tarafta ihvanlar ile derghta sdk ile dua ediniz ki CenabHakkilerimizeteshltlartevfkeyleye. Meysen avdet ettirmeye de mesrren avdet ettire. Keskinzade krnn iinin bizlere ok ziyan oldu. Hayrls Allahtan, bakalm iin so nu nerede kalr. Geldiime piman oluyorum fakat ne are dostdmana kar bir kere bu tarafageldim.Uzunkssa,gayributarafiimiz netice buluncaya dein bekleyeceim. Dua ediniz, bizim iimiz dibi grlmedik deyadr. HemenancakduanzlaCenabHakkninayeti
ne kalmtr. Bir de Vali paa hazretlerine m racaat ile tarafmdan dua ile dmeni erifini takbl eyle. Pederim tavsiyeleri talep ediyor, lutfveliyynnamemuhtaczdiyerektavsiye leriahzedipseranirsaledesiniz.Amanolum, ihmal etmeyesiniz. Her halde ahz edip irsal etmeye gayret edesiniz. Nisan maann senet lerini ukkaya ...... tarafnza irsal eyledim. Ak elerioksarfetme.Mkerrermkerrertaraf nzayazyorum,nezdinizdebirmiktarakehfz eyle. Zira Knn Evvel, Knn Sn, ubat, Mart ve ite de Nisan maann senetleri, be mhlk senet nezdinizde. Paray az sarf et. Ye dinde bir miktar ake hfz eyle. Bendeleri bu tarafta sefalet ekiyorum. Yazyorum yazyo rum ake irsal eyle, nezdinde ake hfz eyle, daima ibu cevaplar iar ediyorum. arma ehemmiyetverip,gzelgzelcevaplariletara fmserreyle.5lirayvebirmiktardaharlk olacakakeirsaleyle,sefaletekiyorum.Ben delerine niin sefalet ektiriyorsun. Olum, benim senden baka daha kimim var. Bu ta rafta byle sefalet ekip, una buna rica min net etmem kim iin. Yine senin iindir. Rz eb endiem sizlersiniz. Rahatm selb olmu tur,acabanasllar,nasloluyorlar.olukocu a sefalet ektirmeyesin. iftliin ve derghn umruna itina edesiniz. Aman olum, dosta dmana meydan aldrmayasnz. Arabann akesini tamamen 2000 kuru Sar Osman aaya it edesiniz ve yedinden bir kta ilm haber ahz edesiniz, nezdinizde hfz ediniz. Ha sann ahvalini iar ediyorsunuz ki efendi yine
bendelerini kabul ede diye fikrette bulunuyor diyorsunuz. Olum, eer sizler Hasandan raz iseniz tevbe etti ise kabul ediniz. Bendelerince iliik yoktur. Ol cihet sizlerin reyinizdedir. ster kabulediniz,isterkabuletmeyiniz.Sizlereaittir. Bendelerinin bu ie karmas sizlere aittir. Bu taraftakiyanmdabulunanHacHseyindenbir faideyoktur.tebutaraftaelimdebulunuyor. Yoksafaideumulacakadamdeildir. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nmavegelinimZekiyehanmavekimvlidem hanma mahssan selam dular edip hatr nazikanelerini sual ederim. Fadime ve Mevldeye selam ederim. Gzm nurlar SeyyidAhmedefendininveZehrahanmngz lerinden pp, hatrlarn sual ederim. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efendiye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Divrili smail efendiye, Dervi brahim efendiye, MlazimNazmivecmleihvanlaravekomula ra ve bizlere selam yok mu diyenlere alel infirdhssetenselammtebliedesiniz. Seyfeddin efendi de sual eder ise iarm mesellcevapveresiniz.ylearayccevaplar na ehemmiyet vermeyiniz. Ol cevaplar vh ve basldr. Bu tarafta Kuruklahzade Osman EfendiveHacHseyinaaafiyetteolup,cm lenize ayr ayr ferd ferd selam edip, hatr lileriniz sual ederler. Kemli afiyette daim olup ahbrt hayriyyenizle tarafm memnun edesiniz.Vslukkadaderakabcevaptahrir edesiniz.. Baki dua olum efendi. (1 Haziran 1903)19Mays1319.RifeyhiPederiniz
SEKZNCMEKTUP NrddemeyhSeyyidMehmedRagb Efendi Mahssen selam dular edip, hatrn sual ederim.Tarafmdansualolunuriselehlhamd afiyet zere olup, sizlerin hasreti itiyakyla rz eb megulm. postadr bir kta ukkanza nail olamadmdan dolay bsbtn rahatm selb olmutur. Bilmem ne esbba mebn diri ukka edip byle bendelerini he yecan ierisinde brakyorsunuz. Bir taraftan ilerinneticeolmamas,birtaraftansizlerinkat ahbr etmesi artk bendelerini btn btn bozuyor. Daima iar ediyorum ki olum, her hafta postasyla ukkanz, gazetenizi ketm et miyorum.Sizlerdebeherhaftaukkanzlatara fm memnun ediniz diyorum. Bilmem niin ehemmiyet vermiyorsunuz irtma. 7 Mays 1319 tarihli ukkanzdan baka mektubunuza nailolamadm.Ahvliniz netrldr. Butaraf taki iler grlmyor. Onun tedbirini mi d neyim yoksa sizlerin ahvlinizi mi dneyim. buikitevitenrolupdarahatolamyorum. Olum, beher hafta postasyla ukkanzla tara fm memnun edip her bir ahvlinizi bahsede rek bendelerini mteelemden r edesiniz. 18 Mays1319tarihiyleNisanmaannsenetlerini temhr bposta tarafnza irsal olunmutur. Vsulcevabniaredesiniz.Vebutarafaile rinneticesiolmadkaenddefadriarediyo rum, zira dostdman ierisinde bir kere gel dim, Cenab Hakk hayrlsyla mesrren avdet ettire, zira netice olmadka ol tarafa azimet
edemeyeceim.FaziletliHakimefendiyemra caat edip selam diynemi tebli edesiniz. Rtbesinin tebriini btelgraf bildirip tebrik eyledim idi. Telgraf vsul bulmu mu. Mm ileyh ile Vali Paa hazretlerine mracaat edip matlup olunan tavsiyeleri ahz edip bir an ak dem irsal etmeye say edesiniz. Murun ileyh her ne emirde bulunur ise onu dahi irtla bildiresiniz. Bu tarafa harlk muzyakasnda ahvlimidaimaiarediyorum.15lirannhl5 lirasnirsaletmediniz.Butaraftaboretmeden gayri iim bitti. Bir defa ahz ettiimi it ede medimkiyenidenahzetmeyelisanmtutupda syleyeyim. Beher gn iin, buras stanbul, 2 mecidiye mesrif idare edemiyorum. Yalnz edemiyorum zira maiyetimde hizmeti ile dai ma bu tarafta grdler. Tutmam olsam ele leme kar olmuyor. Naar olduumdan Hac Hseyini nezdime aldm. Her ne kadar eyh efendinin konanda isem de efendim sizlere iar eyledim eyh Efendi bu defa ahvli mtegayyirdir, anlayamyorum. Akamsabah tarada yemek yiyip mesrif ediyorum. Slifzzikr, buras stanbul, kapdan tara ktn m balyorsun mesrife ta kapdan ie riye dhil oluncaya dein. Tara kmam olsan olmuyor. Mecburi kp iini takip ede ceksin. Bunun iin mmkn yoktur, ktn andadamesrifoluyor.Bunudayapmamann aresiyoktur.Budaneileolur,ancakmesrif akeileolur.Bendelerinindebutaraftamaa yoktur. Baka idaresi yoktur. Ancak sizlerin irsaline muhtacm. Sizler de byle yaptnz
vakitde bilmemderdimi kimebeyan edeyim. Cenab Hakk her halde hayrlar tevfk eyleye inallah. ler netice olsa da sizleri bu tarafa getireyim de ol vakit anlarsn stanbulun ahvlinivemesrifini.imdidennemiktariar eylesem,bahseylesemkeenlemyekngeliyor sizlere. Ol vakit grdnzde anlarsnz. Seni greyim olum, ol tarafn umr ahvli oluk ocukvederghmznumrtesviyesicmlesi sizlere ait ve emanettir. Gzelce, dosta dmana meydan aldrmayarak tesviye edesi niz. Ahbrt hayriyyenizle bendelerini dahi memnun edesiniz. Hakk diynemizde dahi cmle ihvanlar ile hayr duada bulunasnz ki Cenab Hakk ilerimizde teshl snlar ede. Mesrren ankarb hayrlsyla mlkatlarnz nasipedemin. Ol tarafta hallei muhteremim Halime ha nmavegelinimZekiyehanmavekimvlidem hanmabilhassaselamdularediphatrnsual ederim.GzmnurlarSeyyidAhmedefendinin ve Zehra hanmn gzlerinden pp, hatr nziknelerini sual ederim. Fadime ve Mevldeyebilhassaselamederim. mamzde Hseyin efendiye, Ahmed efen diye, Seyyid Ahmed aaya, Seyyid efendiye, Mlazim Nazmi efendiye, Dervi brahim efen diye,Divrilismailefendiye,KarslEdhemaa ya, vesair derghta bulunan ihvanlarn kffesi ne ve komularn cmlesine ve bizlere selam yokmudiyenlere cmlesinealelinfirdselam dualarediphatrlarnsualederim. Bu tarafta Divriili Osman Efendi ve Hac
Hseyinaaafiyetzereolarak,cmlenizeayr ayr ferd ferd selam mahsus edip, hatr lileriniziistifrederler.Vebuhaftayinegaze tenizi irsal eyledim. Bk kemli afiyette daim oluppeyderpeyahbrthayriyyenizletarafm memnunedesiniz.Olumefendi,bakidua. (11Haziran1903) 29Mays1319. RifeyhiPederiniz
MEKKEMKERREMEYESRGNEDLME SNDEKYAZIMAMETNLER 1 Sivasta Rifi dergh eyhi Abdullah Him bin Mehmet Efendi hakknda mevkufen Divan harbi rfice icra klnan tahikkat neticesinde mumaileyhin pheli gruhtan bulunduu an lalm iradei rfiye kararnamesinin altnc maddesine tevfikan kendisinin memleketi bu lunan MekkeiMkerremeyemebbeden nak linebilittifakkararverildi. AZALAR Rmi3Austos1325 Hicri29Recep1327 Mildi16Austos1909 39 2 SERNAME421 Huzurisamiicenabsadaretpenahiye Maruzuakerkemineleridirki Sivasta rifai dergh eyhi Abdullah Him bin Mehmet Efendinin hakknda mevkufen divan harbi rfice icra klnan tahkikat ve muhakemat neticesinde sadr olan hkm mbeyyen divan harb mazbatas madviyyen huzuru samileri klnm olmakla cra icabna msaadei fahimaneleri seza var buyurulmak
BOA, Fon Kodu: ..AS..Dosya No:89 Gmlek No:1327/14
39
babndaemrufermanhazretiveliyyulemrindir. HareketOrdusuKumandan Mahmutevket Rmi3austos1325 Hicri29Recep1327 Mildi16Austos1909

40
3 AtufetlEfendimHazretleri Sivasta Rifi dergh eyhi Abdullah Him bin Mehmet EfendihakkndaDivanharbirfi ce icra klnan tetkikat ve tahikkat neticesinde mumaileyhin pheli gruhtan bulunduu an lalmasna binaen idarei rfiye kararnamesi nin altnc maddesi hkmne tevfikan memle keti bulunan Mekkei Mkerremeye mebbeden nefi hakknda divan harp rfiden tanzim olunan mazbatann gnderildii beya nyla icrai icabn havi hareket ordusu kuman danlnn tezkeresinin melfufu ile arz ve tak dimklnmakileiradeiseniyyeihazretipadia h nevehile eref sudur buyurulur ise, mantuku li infaz klnaca beyanyla tezkirei senaveriterkimklndefendim. SADRAZAM Rmi5Austos1325 Hicri1aban1327 Mildi18Austos1909
40
Maruzukemireleridir. ResideidestitazimolupMelfuflaryla Berabermanzurlibuyurduum ibutezkereisamisadaretpenahileri zerinemuacibenceiradeiseniyyeicenab padiahi erefmteallikbuyurulmuolmakla Olbabdaolzamanhazretiveliyyulemrindir. Rmi6Austos1325 Hicri2aban1327 Mildi19Austos1909
41
4 HarbiyeNezareti24aban1327 Sivasta Rifi dergh eyhi Muhakematdairesi333 AbdullahHimbinMehmetEfendinin Memleketinden mebbeden nefyedilmesi hakknda Saadetl efendim hazretleri Sivasta rifai dergh eyhi Abdullah Him bin Mehmet Efendi hakknda divan harp rfice icra klnan tetkikat ve tahkikat neticesinde mumaileyh pheli gruhtan bulunduu anlalm binaen idarei rfiye kararnamesinin altnc maddesi hkmnce memleketi bulunan Mekkei Mkerremeye mebbeden nefyi hakknda bi
41
rinci divan harp rfiden tanzim ve hareket or dusu kumandanlndan batezkire tebid olu nan mazbata zerine balaya msteniden 6 austos 1325 tarihinde iradei seniyeyi hilafet penahiereftaallukbuyrulduu,babuyrulduu ve izbar buyurulmu olduundan, bir mantuku emru ferman hmayun mumaileyh alelusul emniyetti umumiye mdriyetine teslim edil mi bamuhtra merkez kumandanlna tebli edilmi olduundan muhakemat dairesi ifade siyle beyan hale ibtid klnd ol babda emri fermanefendimhazretlerinindir HarbiyeNazr Rmi24Austos1325 Hicri21aban1327 Mildi6Eyll1909
42
5 DhiliyeNezaretiMuhaberatUmumiyeDai resi EVRAK850 Rmi28Austos1325 Hicri24aban1327 Mildi10Eyll1909 HicazVilayetiBehiyyesi SivasdaRifidergheyhiAbdullahHim bin Mehmet hakknda Divan harbi rfice icra klnantetkikatvetahikkatneticesindemumai
BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No: 7/1 GmlekNo:53
42
leyhin pheli gruhtan bulunduu anlalm binaen idarei rfiye dairesinin altnc maddesi hkmnetevfikanmemleketibulunanMekkei Mkerremeye mebbeden nefi hakknda di vanharprfikararylabilistizanhilafetpenhi eref mteallik bulunarak icab derdest icra bulunaca harbiye nezaretine emri ferman buyurulmakla
43
(Yukardayazmalarnnaklettiimizilemlerne ticesinde Mekkei Mkerremeye srgn edilen Sivasta Rifi dergh eyhi Seyyid Abdullah Him kuddise srruhulazz ve ailesi madd skntya d mtr. Dahasonraaadasunacamzarzuhalileken disineaitmaanveevkaftangelengelirleriniadesi iinmracaatetmitirvekabuledilmitir.)
6 HuzuriAliyeiHazretiVilayetPenhiye MaruziDaiyanemdir. Daiyeleri Sivas vilayeti celilesi nakibl eraf kaymakam ve Rifi dergh erifi postnii iken hasbel kader Mekkei Mkerremeye mebbeden tebidime dersaadette mteekkil divan harb rfice verilen hkm ve karar ze rine buraya (Mekke) gelmi isemde sinnim seksenegaripbulunduundanbakabirarem yok ise, bu da muvafk muaddilet olmayaca
BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No: 7/1 GmlekNo:53
43
ndanessaiatiyesikenditarafmdanettirilen dergh erifi mezkrun maliyeden muhavvel binkurumaakatedildiicihetiyleSeddilazm gelmi ise, de tekyenin Seddi tariki rifaiyeye muhalif bulunduundan geri icazet verdiim mahdum kullar (Mehmet Ragp) vekleti ifa edecei tabiidir. Ancak herhalde miktar kfi akenin tedarikine mtevakkf bulunmasna ve infak iaeleri zerime farz ayn olan on nefer evladiyaliminSivasvilayetindebirhaletisefa lettekalmalarnabinaengerekmahdumkleni zidetekyeyikadnavegerekirseaileyimaru zatninfakveiaelerineteminemktezaiake ninsarfzmnndakaydhayatartileezgayri temil Sivas vilayeti maliyesinden ehri tesviye edilmekte olan 900 ve evkaftan muhavvel 400 ki, ceman bin yz kuruun Mekkei Mkerreme emvalinden havalei ita ve tesviye sineiyabetbuyurulmumukaddesolanmeru tiyetin bah edildii adalet namna istirham eylerim ve elyevm nanparesine muhta ve sinnim ise, ehri eyhuhata vasl olduu nazar vilayetpenahilerincemalumolacagibi,ancak merhametinizedehaleteylerimolbabdaemri fermanhazretimenlehlemrindir. SivasVilayetiRfDerghPostniini SeyyidAbbullahHimDaileri Rmi22Terinisani1325 Hicri22Zilkade1327 Mildi5Aralk190944
BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No:50/1 GmlekNo:24
44
7 HicazVilayeti MektubuKalemi Adet138 DhiliyeNazaretiCelilesine Hlasa:MebbedenMekkeiMkerremeye tebid edilmi Seyyid Abdullah Himn Sivas vilayetine mahsus maan Mekkei Mkerreme emvalinden havalei ita ve tesviyesine dair ver diiarzuhalinleffentaktimedildiihususunda AtufetlefendimHazretleri Sivas vilayeti nakibl eraf kaymakam ve rifaiderghpotiiniikendivanharprfikara ryla mebbeden Mekkei Mkerremeye tebyid edilerek buraya geldiinden ve sinni garib bulunduundan bahsile ailesinin tebmini maietleri zmnnda Sivas vilayetinden ehri tesviye edilmekte olan 900 ve evkaftan muhavvel 400 ki, ceman bin yz kuruun Mekkei Mkerreme ahvalinden havalei ita ve tesviyesi esbabnn istikmaline dair Seyyid Ab dullah Him imzasyla verilp leffen arz ve takdim klnan arzuhalde istida ve istirham olunmaklamuktezasnifashususunamusaadei celilei nezaret penahileri ayan buyurulmak babndaemrfermanhazretmennehulemrin dir.Valivekili Rmi23Terinisani1325 Hicri23Zilkade1327Mildi6Aralk190945
45
BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No:50/1
8 20Kanunevvel1325 20Zilhicce1327 2Ocak1910 MaliyeEvkafHmayunNezaretiAliyesine Sivas Vilayeti Nakibl eraf kaymakam ve Rifi dergh eyhi iken divan harp rfi kararyleMekkeiMkerremeyenefyivetebid edilmiisedemen teminmaietegayrimuk tedir bulunduunun bahsi ile vilayet marl ileyhceehrimahsus900ve,veevkaftan muhavvel 400 ki, ceman bin yz kuruun Mekkei Mkerreme emvalinden havalei tesvi yesihakkndaSeyyidAbdullahHimimzasyla verilen arzuhalin leffile icrai icab hicaz vilayeti vevekletinebatahriratizbarvekeyfiyetmali yeyi evkaf hmayun nezareti aliyesinde iar klnmolmaklanezaretiAliyelerincedahisure tiistidayaveahvalemsalinenazaraniktizasnn ifaveinayetihimmetmtemennadrefendim.
46
GmlekNo:24 46 BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No:50/1 GmlekNo:24
NDEKLER
SEYYDABDULLAHELHAM .................................. 5 ELMEKKERRF(ARAPEYH) ............................... 5 MEKKEMKERREMEYESRGN ......................... 8 EVLLKLERVEOCUKLARI ................................ 12 HAKKAYRY ............................................ 15 TRBES ............................................................. 15 KTABES ............................................................. 16 TARKATSLSLES ............................................... 16 SLSLES ............................................................. 19 HALFELER ......................................................... 22 VAKFYES ........................................................... 23 MENKIBI........................................................... 25 DESTUR .............................................................. 27 KENDSNEVERLENCAZET ............................... 28 RFTARKATNDEUSL ....................................... 31 NTSBMERASM ............................................ 31 TARKATZKRVEBURHAN ................................ 33 BURHANDAKKASEMDUALARI ......................... 35 KILIKASEM ................................................. 35 TOPUZLUKASEM ..................................... 35 KASEM ..................................................... 36 ATESNDRMEKN ................................. 36 EVRDEZKR .................................................... 38 EVRADIRFYYE ................................................ 39 USLSLKESMLARI ............................... 40
86SeyyidAbdullahelHimelMekk USLTESBHRF.......................................... 41 SEYRSLK .................................................... 44 FERMAN ................................................................. 47 ARAPEYHNMEKTUPLARI................................... 51 BRNCMEKTUP ................................................ 51 KNCMEKTUP .................................................. 54 NCMEKTUP .............................................. 58 DRDNCMEKTUP ......................................... 61 BENCMEKTUP................................................ 64 ALTINCIMEKTUP ................................................ 67 YEDNCMEKTUP ............................................... 70 SEKZNCMEKTUP ............................................. 73 MEKKEMKERREMEYESRGNEDLMESNDEK YAZIMAMETNLER .............................................. 77 KAYNAKA ............................................................. 87
KAYNAKA ALBAYRAKSadkrticannTarihesi[Kitap]. stanbul:[s.n.],1987. ALTUNTAsmailHakkGavslzam hramczdesmailHakkToprakSivasNaki HakiTarikatilmiLednSrlar[Kitap]. stanbul:GzdeMatbaa,2007. KILIDo.Dr.nalhramczdesmailHakk [Kitap].Sivas:BuriciyeAsitan,Mart2010. YILDIZlim,ArabeyhinBirMektubu Makalesi[Dergi]//HayatAacDergisi. Bahar2005.s.4647.

Seyyi̇d Abdullah El Haşi̇mî El Mekkî Er Ri̇fâî Arap Şeyh

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Seyyi̇d Abdullah El Haşi̇mî El Mekkî Er Ri̇fâî Arap Şeyh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SEYYDABDULLAH ELHAMELMEKKERRF

Hazrlayan hramczde HacsmailHakkALTUNTA

SBN: ismailhakkialtuntas@gmail.com http://ismailhakkialtuntas.com Dizgi :H.smailHakkAltunta Kapak :HalukKarslolu BaskCilt:GzdeMatbaaclk

kurtulamamtr. Mekkei Mkerremeye sr gnedilmitir.

yarglamalar neticesinde cemiyet azalarna 11

sokarsn (da gndzler ksalp geceler uzar). l dendirikarrsn,diridenlkarrsn;dilediine desayszrzkVerirsin(limran,26,27)

Biliniz ki, Allah'n velileri (dostlar) iin hi birkorkuyoktur.Onlarmahzundaolmayacak lardr.(Ynus,62)

babndaemrufermanhazretiveliyyulemrindir. HareketOrdusuKumandan Mahmutevket Rmi3austos1325 Hicri29Recep1327 Mildi16Austos1909

BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No:50/1

GmlekNo:24 46 BOA, Fon Kodu: DH.MU...Dosya No:50/1 GmlekNo:24

You might also like