Professional Documents
Culture Documents
NSZ
Gnmzde teknolojinin ilerlemi boyutlara ulamas haberleme sistemlerini de etkilemitir. Gnmzn deniz haberlemesinde kullanlan GMDSS sistemi bunun en iyi kantdr. Bu sistem eski tehlike ve emniyet haberlemesinin dezavantajlarn tamam ile ortadan kaldrmakta ve son derece etkin ve gvenilir, mesafe snr olmakszn gemilere, ky ve gemi ynnde her trl haberleme imkann ok hzl ve basit bir ekilde salamaktadr. GMDSS sisteminin yrrle girdii tarihten itibaren gemiler bu sisteme uyum salamak ve sistem gerekliliklerini yerine getirmek zorundadrlar. 1 ubat 1999 da tam olarak yrrle giren GMDSS sistemi, eitli uygulamalar ve kurallar beraberinde getirmektedir. Bu kurallara uymayan ve GMDSS gereklerini ortaya koymayan gemilere ar para cezalar ve seferlerine izin verilmemeleri durumuda gereklemektedir. Bu sistem eski haberleme sistemindeki tonaja gre cihaz sistemini tamamen ortadan kaldrmakta ve gemiler haberleme cihazlarn gidecekleri deniz alanna gre bulundurmak zorundadr. Bu sisteme uyum salayan gemilerde de denizciler bu sistemi renmek, tanmak, uygulamak zorundadr. Hazrlam olduum bu projede ama, GMDSS sisteminin tanmas, anlalmas,ve bilinmesidir. Bu proje ayn zamanda General Operator Certificate (GOC) snavna gireceklerin bu kaynaktan yararlanmalar durumunda, temel bilgilerini karlamak iin kendi anlatmmla tarafmdan hazrlanmtr.
GMDSS NEDR ?
GLOBAL MARITIME DISTRESS SAFETY SYSTEM tanm trke olarak Kresel Deniz Tehlike
Emniyet Sistemi kelimelerinin ba harflerinden oluan ksaltmadr. GMDSS sistemi, ULUSLAR ARASI DENZCLK RGTNN (INTERNATIONAL MARITIME ORGANIZATION (IMO) nun 1959 ylnda kurulmasyla denizde tehlike ve emniyet ynnden can ve mal gvenlii haberlemesinin en iyi ekilde salanmas iin ULUSLAR ARASI HABERLEME BRL (INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION UNION (ITU), ULUSLAR ARASI TELSZ DANIMA KOMTES (COMITE CONSULTATIVE INTERNATIONAL RADIOCOMMUNICATION (CCIR), DNYA METEOROLOJ ORGANZASYONU (WORLD METEOROLOGICAL ORGANIZATION (WMO), ULUSLAR ARASI HDROGRAF ORGANZASYONU (INTERNATIONAL HYDROGRAPHIC ORGANIZATION (IHO), INMARSAT VE COSPAS-SARSAT ibirlii ile ortak almalar sonucu ile kurulmutur. Bu sistemin teknik ve hukuki dzenini IMO ve ITU salar ve dzenler. Bu sistemin amac deniz haberlemesinde yersel ve gksel sistemler kullanlarak tehlike ve emniyet haberlemelerinin ve her tr iletiimin (Telefon, Telex, Fax, Data) farkl cihazlar ile ok hzl, etkin ve gvenilir bir ekilde yaplmasn salamaktr. GMDSSte mesafe snr yoktur, tehlike uyarlar dorudan ky istasyonlarna ve evredeki gemilere yaplarak tehlike alarm gvenilir bir ekilde kar tarafa ular. Sistemin en byk zellii de budur. GMDSSte tehlike haberlemesinin yannda acelelik, emniyet ve rutin haberlemelerde yaplabilmektedir. GMDSS sisteminde ayn zamanda denizcilik ve meteorolojik uyar bilgilerinin gemilere ulatrlmas salanmaktadr. GMDSSte gemiler haberleme cihazlarn geminin gidecei sefer blgelerine gre donatmak zorundadr. GMDSSe tabi olan gemiler 300 GROSSTON ve zeri yk gemileri ile uluslar aras sefer yapan yk ve yolcu (12 den fazla yolcu tayan) gemileridir. GMDSSe tabi olmayan gemileri ise, askeri gemiler, kk gezi tekneleri, makinesi olmayan gemiler, spor tekneleri, eitim gemileri, 300 GROSSTON altndaki gemiler, balk tekneleri ve zel yatlar olarak rnek gsterebiliriz. 1 ubat 1992 de yrrle girerek gemilerin sisteme uyum salamas iin 7 yllk bir sre tannmtr. Bu nedenle 7 yllk gei srecinin sonunda yani 1 ubat 1999 da GMDSS sistemi tamamen yrrle girmitir ve uygulanmaktadr. GMDSS sistemine gre donatlm gemiler; 1-K FARKLI CHAZLA TEHLKE UYARISINI GEMDEN KARAYA GNDEREBLECEK 2-KARADAN GELEN TEHLKE UYARILARINI ALABLECEK 3-GEMDEN GEMYE TEHLKE MESAJLARINI GNDEREBLECEK VE ALABLECEK 4-ARAMA VE KURTARMA HABERLEMES YAPABLECEK, BLG ALIP-VEREBLECEK 5-YER BELRTME VE YER TESPT ETME (EPIRB, SART) SNYALLER YOLLAYABLECEK VE ALABLECEK 6-DENZ GVENLK BLGLERN (MARINE SAFETY INFORMATION: MSI)ALABLECEK VE GNDEREBLECEK 7-KPRSTNDEN KPRSTNE SEYR HABERLEMES YAPABLR 8-GEMDEN KARAYA YADA GEMDEN GEMYE RUTN LETM YAPABLECEKTR 9-OLAY YER HABERLEMES YAPABLECEKTR.
*1 UBAT 1992: GMDSS Uygulanmaya baland* *1 UBAT 1999: GMDSS tamamen eski sistemin yerini ald*
Sz konusu 7 yllk sre iinde baz haberleme cihazlar da zorunlu hale gelmi ve bunlarn gemilere tesisi iin 7 yllk sre beklenmemitir. Bu tarihler unlardr.
4
*1 AUSTOS 1993 den itibaren tm gemilerde NAVTEX ve EPIRB cihaznn bulundurulmas zorunludur* *1 UBAT 1995 den itibaren tm gemilerde SART cihaznn bulundurulmas zorunludur* *1 UBAT 1995 den itibaren denize indirilen tm gemiler GMDSS in tm ykmllklerini yerine getirmek
zorundadrlar*
Tm lkeler GMDSS deniz alanlarn ve GMDSS ile ilgili tm dzenlemeleri IMO ats altnda birlikte taahht ettikleri tesis, istasyon, kurum, kurulu ve organizasyon ile kanuni dzenlemeleri bir araya getirdikleri GMDSS MASTER PLAN erevesinde oluturulur ve uygular. GMDSSte alanlar belirlerken 3 nemli kstas vardr. 1.si sahillerde kurulu VHF ky istasyonlar 2.si sahillerde kurulu MF-HF istasyonlar 3.s ise INMARSAT ve COSPAS-SARSAT uydulardr. Bu 3 ebekenin kapsama alan GMDSS deniz alanlarn belirler.
A1 Deniz Alan
: En az bir VHF ky istasyonu tarafndan kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yaplan alan kapsar. Bu tanma gre yaplan yuvarlak hesap kydan 20-30 mil demek aslnda pek doru olmaz. VHF konusunun ilendii ksmda da greceiniz gibi VHF ky istasyonlarnn eriim alan standart 20-30 mil deildir. Baz istasyonlar 17 mil eriim mesafesine sahipken baka bir istasyon 60-70 mil eriim mesafesine sahip olabilir. Bu ky istasyonunun anten yksekliine evresinde yayn engelleyecek bir engel (da bina) bulunup bulunmamasna baldr. Ayrca bir blgede ky istasyonu bulunmadnda orada A1 diye tanmlayabileceimiz bir alan olmamas anlamna gelir. rnein Marmara denizi A1 deniz alandr. nk Trk Radyonun stanbul ana istasyonu ve yardmc 6 monitr istasyonu ile tamamen kapsama alanna alnm ve kesintisiz DSC dinlemesi salanmtr. Ancak Marmara A1 deniz alan olmasna ramen boyutlar 20-30 milden byktr. Ayn ekilde Ege denizi Yunan adalarndaki istasyonlar sayesinde tamamen VHF kapsamna girdiinden A1 kabul edilmitir.
5 A2 Deniz Alan
: A1 dnda en az bir MF ky istasyonu tarafndan kesintisiz 24 saat DSC dinlemesi yaplan alan kapsar. Buda ska yaplan tanma gre kydan 100-150 mildir. Bu konuda A1 alanndaki gibi ayn elikiyi ierir.
A3 Deniz Alan
: A1 ve A2 deniz alanlarnn dnda kalan INMARSAT uydular tarafndan kapsanan CESler tarafndan tehlike arlarnn kesintisiz dinlendii blgedir. Buda yine ayn ekilde kesin bir snrm gibi 70 derece kuzey ve 70 derece gney enlemleri arasnda kalan blge eklinde tanmlanr. Ancak durum byle deildir. Son yllarda yaplan lmlerde INMARSAT uydularnn 76 derece enlemlerine kadar ulaabildikleri kantlanmtr.
6 A4 Deniz Alan
: INMARSAT uydularnn eriim alan dnda kalan 76 kuzey ve 76 gney enlemlerinden sonraki kutup blgelerini tanmlar. Bu blgeler COSPAS-SARSAT uydular ve HF istasyonlar tarafndan kapsanr. INMARSAT uydularnn eriim alanndaki deiimler, bu blge alannn da deimesine sebep olur.
Peki bu blgeler yaplan bu tanmlara gre nasl belirleniyor? Biz bulunduumuz yada sefer yaptmz blgenin hangi alan olduunu nasl bilebiliriz? Bunu kydan yada istasyondan olan mesafemizi lerek mi bulacaz?
A1 blgesi ile balayalm. Bu blge iin geerli olan tanmdan yola karak kurulan bir VHF ky istasyonu evresinde lmler yaplr. stasyonun sinyallerinin ulam mesafesi, sinyal gc ve dier istasyonlarn yaynlarn ne kadar mesafeden alabildii llr. Bu lmler neticesinde o istasyonun kapsad alan tespit edilir ve bu alan GMDSS MASTER PLANa eklenir. rnein Maltada geen yl yaplan yeni bir istasyon ile Malta adas evresinde yeni bir A1 deniz alan olumu ve evrede yaplan lmlerle bu istasyonun kapsama alan A1 olarak GMDSS MASTER PLANa ilave edilmitir. Avustralya evresinde VHF ky istasyonu bulunmadndan A1 alan da yoktur. Bu yzden bu ktann evresinde limanlar hari A1 deniz alan bulunmaz. Ayrca Avustralyada MF istasyonu da bulunmamaktadr. Dolaysyla bu alanda da tehlike haberlemesi dinlemesi yaplmadndan A2 deniz alan da yoktur. Yani Avustralya evresi neredeyse tamamen A3 deniz alandr. Demek ki o blgede kydan deil 20-30 yada 100-150 mil deil 10 metre akta bile olsanz A3 deniz alandr. Kullanmdan kaldrlan bir istasyonun olmas mevcut bir A1 alannn silinmesi demektir. O halde alanlar ve MASTER PLAN srekli deimektedir. Bu deiimler her yl gncellenen GMDSS MASTER PLAN ile tm ilgililere duyurulur. Ayrca tm bu bilgiler dnya haritasna ilenerek daha anlalr ve grsel duruma getirilir. Bu liste ve harita her gemide bulunmas zorunlu yayn kitap ve dokmanlardan olan ALRS VOLUME V kitabnda bulunmaktadr. Tm bu belirlenen alanlar gemilerin seyir yapt ve yapaca alan setiklerinde bulundurmalar gereken cihazlar, gemide istihdam edilecek telsiz zabitinin niteliklerini ve bunlarn adet ve yedekleme kriterlerini belirler.
GMDSS Deniz Alanlarnn Snrlar: A4 cihazlar yalnz kutup blgelerini deil tm yer kreyi kapsarlar.
Kural gerei blge hem A4 hem A2 yada A1 oluyorsa,blge A2 yada A1 olur.A3 alannn iinde A2 deniz alan varsa bu deniz alan A2 saylr. Yine ayn ekilde A2 deniz alannn iinde bir A1 deniz alan varsa bu alan A1 olarak kabul edilir. Dnya zerindeki denizlerin ky istasyonu (VHF-MF-HF) menzili A1-A2 olarak kabul edilir. Ky istasyonlar menzilinden ileride kalan alanlar A3 olur. 76 Kuzey ve 76 Gneyden sonra yine A1 yada A2 deniz alan olabilir. Yalnz bu yine oradaki ky istasyonlarn kurulu olup olmamasna baldr.
1-Birinci Snf Telsiz Elektronik Operatr Sertifikas (First Class Radio Electronic Operator Certificate) 1. Snf REO olarak tanmlanmaktadr 2-kinci Snf Telsiz Elektronik Operatr Sertifikas (Second Class Radio Electronic Operator Certificate) 2. snf REO olarak tanmlanmaktadr 3-Genel Operatr Sertifikas (General Operator Certificate ) 4-Tahditli Operatr Sertifikas (Restricted Operator Certificate )
GMDSSte bu ehliyetleri almak iin standartlar belirlenmemi olup, bu konu her lkenin yetkili otoritelerinin insiyatifine braklmtr. Trkiyede bu konuda yaplan dzenlemelere gre telsiz operatr snavlar GASM (Gemi Adamlar Snav Merkezi) tarafndan ylda kez UBAT-TEMMUZ-EYLL aylarnda yaplr. Snav yeri ve tarihleri snavdan 1 ay nce www.tcgasm.com sitesinden yada liman bakanlklarndan duyurulur. Bu ehliyetlerden herhangi birini almak isteyen personelin ynetmelikte belirtilen artlara ve kriterlere uygun olmas gerekmektedir. Snavlar Yazl ve Uygulama Snav olarak 2 tanedir. Yazl snav geme notu 70 dir. Yazl snav geenler uygulama snavna girmeye hak kazanrlar, uygulama snavndanda 70 alan kii ehliyeti almaya hak kazanr. REO 1 ve REO 2 ehliyeti en st dzey ehliyettir. Bu ehliyetlerle GMDSS sistemi cihazlar kullanlabilir ve gerektiinde tamir, bakm ve tutumlar da yaplabilir. Bu ehliyeti almak isteyen kiilerin elektronik bilgisi ok ileri dzeyde olmaldr. REO 1 ve REO 2 Snavlarnda TEKNK-LETME-NGLZCE-YNETMELK sorular sorulur. Uygulama snavnda GMDSS sistemi cihazlarnn ve dkmanlarnn kullanm ile birlikte cihaz tamir snavda yaplmaktadr. REO 1 ehliyeti alnabilmesi iin REO 2 ehliyeti ile 3 sene hizmet etmi olmak gerekmektedir. REO ehliyetli personelin gemide bulunmas, GMDSS artlarnda belirtilen Denizde Elektronik Bakm, Kyda Elektronik Bakm, Cihaz iftlemesi koullarndan DENZDE BAKIM seeneinin ayn zamanda seilmi olmas demektir. Gemiyi cihaz iftlemesi masrafndan kurtarr, REO ehliyetli birinin alaca cret ok fazladr. Ama bu ehliyete sahip kii says ok azdr. GOC ehliyeti en yaygn ehliyet trdr. Bu ehliyet GMDSS cihazlarnn tam kullanm iin yeterlidir. REO 1 ve REO 2 gibi tamir, bakm, tutum yapamaz. Bu ehliyeti alabilmek iin kiinin GMDSS bilgisinin ok ileri dzeyde olmas gerekmektedir. GOC snavlarnda LETME-NGLZCE-YNETMELK sorular sorulur, uygulama snavnda ise sadece GMDSS cihazlar ve dkmanlar kullanm sorulur ve teorik bilgi llr. GOC ehliyeti i bulmada ok byk avantaj salar ve alaca cret GOC ehliyetsiz personele gre baya fazladr. ROC Ehliyeti ise A1 dna kmayacak gemilerde alacak personel iin yeterlidir. Ksa Mesafe iletiim yani VHF alan iinde kullanlabilir. A1 dnda geerli deildir. Snavlarda LETME-NGLZCE-YNETMELK sorular sorulur. letme konular VHF donanm ve NAVTEX, SART, VHF DSC EPIRB, VHF EL TELSZLER konularndan ve yzeysel GMDSS bilgisinden oluur. Gksel haberleme teknikleri ve prosedrleri sorulmaz. Bu ehliyete sahip kii says azdr.
Bu Ehliyetlerde grld gibi 1.Snf REO tm deniz alanlarnda cihazlarn tam bakm, tutum, tamirinden yetkili olarak grev yapabilmektedir. 2.Snf REO yine tm deniz alanlarnda cihazlarn bakm, tutum ve tamirini snrl olarak yapabilmektedir. GOC ehliyeti her deniz alannda alabilir fakat A3-A4 blgelerinde kyda bakm ve cihaz iftleme zorunluluunun seilmesi gerekmektedir. ROC ehliyeti A1 deniz blgesi dna kamaz, bunun nedeni ROC ehliyeti alan personel sadece yersel sistemde VHF haberlemesini ve yakn mesafe haberlemesi yapabildii ve gksel sistem ile uzak mesafe iletiimi yapamad iindir. Bu ehliyetlerin dnda olan Ksa Mesafe Telsiz Operatr ve Uzun Mesafe Telsiz Operatr ehliyetleri GMDSS kapsam dnda kalan tekne ve gemilerde geerlidir. rnein Balk Tekneleri, Yatlar, 300 GROSSTON altndaki gemiler rnek gsterilebilir.
1-Gemi Telsiz stasyonu Ruhsat 2-GMDSS Operatr Belgeleri 3-GMDSS Telsiz Jurnali 4-Sahil istasyonlar (Coast Stations) ve uydu kara yer istasyonlar listelesi (LIST OF COAST STATIONS vol v ) 5-Gemi istasyonlarnn (Ship Stations) listelesi (LIST OF SHIP STATIONS vol v ) 6-Deniz gemi ve deniz uydu servisleri listesi (LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICE STATIONS vol v ) 7-Deniz mobil aralarn ve deniz uydu servislerinin numaralar ve ar iaretleri listesi (LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES v ) !!! A1 DENZ ALANI DIINA IKMAYACAK GEMLERDEN 4-5-6-7 NUMARALI DKMANLAR STENMEYEBLR !!!
Ve Aadaki kitaplar,
*ALRS VOLUME V GMDSS* *SAFETY OF LIFE AT SEA* *STANDART MARINE NAVIGATIONAL VOCABULARY* *INTERNATIONAL TELECOMMUNICATON UNIONS* *GMDSS MASTER PLAN* *MERCHAND SHIP SEARCH AND RESCUE MANUAL* Gemi Telsiz stasyonu Ruhsat
GMDSSe gre donatlm bir gemide ruhsatsz telsiz istasyonu olamaz. Bu telsiz istasyon ruhsat 3 blmden oluur:
A-Gemi Bilgileri: (Gemi Ad,ar areti,Grosston) B-Haberleme Snf C-stasyonun Genel zellikleri
Ruhsat karlacak ancak gecikecek ise idare geici belge dzenler. Sefer sonuna kadar yada 3 ay geerli olacaktr (Hangisi daha ksa ise). Daima gemide ve istasyona yakn bulundurulmal. Bunlar Telsiz Genel Mdrl, Telsiz Blge Mdrlkleri Srveyleri kontrol eder, denetler. Ayrca Liman bakanlklarda Telsiz Genel Mdrl ile ilikili olacak ekilde gerektiinde denetim yapabilirler.
10 A:Gemi Bilgileri:
Gemi Ad, ar areti, Sicil Liman, GROSSTONAJI, IMO numaras, Sefer yaplacak deniz alanlar, Telsiz Emniyet Belgesinin geerlilik sresinin bitim tarihi, Geminin cihaz bakm tutum kapasitesi ve yeterlii, Gemi sahibi veya iletmecisinin isim ve adresi
Nomanklatrler
GMDSS sistemine gre donatlm gemilerde bulunmas gereken yaynlardr. Bu kitaplar ITU tarafndan yaynlanr ve 4 adettir. Bu kitaplar FRANSIZCA-NGLZCE-SPANYOLCA olmak zere 3 blmden oluur. Bu kitaplar aada belirtilmitir.
1-LIST OF COAST STATIONS 2-LIST OF SHIP STATIONS 3-LIST OF RADIODETERMINATION AND SPECIAL SERVICES STATIONS 4-LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES LIST IV: LIST OF COAST STATIONS
4 ana blm ve 4 ekten oluur. Ky istasyonlarna ait tm ayrntlar vardr. 2 senede bir yaynlanr 6 ayda bir gncelletirilir. Bu yaynn ierii aadaki gibidir. 1.Blm: SEMBOLLER VE KISALTMALAR 2.Blm: A) Ynetim ve Corafi blgeler B) stasyonlara ait alfabetik index 3.Blm: A) Gemiden kyya balant yapma zellii olan istasyonlar B) Bu istasyonlarn kanal zellikleri 4.Blm: CRETLENDRME VE HESAP OTORTELER EK 1: Deniz gezici uydu sistemleri ile ilgili bilgiler EK 2: A) VHF-MF-HF DSC kapsamndaki istasyonlarn dinleme yapt frekanslar B) Ky istasyonlarnn GMDSS kapsamndaki zellikleri C) NAVTEX istasyonlar ile ilgili bilgiler D) NAVTEX sistemi ierisinde IMO tarafndan koordinasyonu yaplm birimlerin zellikleri
11
EK 3: 435-526.5 ve 1606.5-2160 KHZ frekans gruplarna ait dokman ve yaynlar EK 4: HF MORS iin corafi blgelere gre planlanm grup dkmanlar
1:RDF 2:RADIO-RADAR BEACON 3:OKYANUS STASYON GEMLER 4:DF KALBRASYON STASYONLARI 5:DENZCLK RADYO TANIMLAMA YER UCU 6:DENZCLK RADYO TANIMLAMA UYDU UCU 7:ZAMAN SNYAL YAYINLAYAN STASYONLAR 8:FREKANS YAYINLAYAN STASYONLAR 9:SUN SPOT SNYAL YAYINLAYAN STASYONLAR 10:METEOROLOJK BLTEN YAYINLAYAN STASYONLAR 11:SEYR BLGLER YAYINLAYAN STASYONLAR 12:TIBB TAVSYE SERVS YAYINLAYAN STASYONLAR LIST VII A: LIST OF CALL SIGNS AND NUMERICAL IDENTITIES
2 cilt 1 yayndr. 4 ana blm ve 2 ekten oluur. Denizcilikte kullanlan istasyonlarn ar iaretlerinin ve digital kimliklerinin alfabetik sralamasn gsterir. 2 senede bir yaynlanr 3 ayda bir gncelletirilir.Bu yaynn ierii aadaki gibidir. 1.Blm: TABLOLAR 2.Blm: DENZ SEYYAR SERVSNDE KULLANILAN RADIO BEACON STASYONLARININ KARAKTERSTK SNYAL YAYINLARINI GSTERR 3.Blm: DENZ SEYYAR SERVSNDEK STASYONLARIN ARI ARETLER LSTES 4.Blm: DIGITAL KMLK NUMARALARI A) B) C) D) Gemi ve Ky istasyonlarnn SELCALL numaralar Sadece SVEe ait milli sistem telex numaralar INMARSAT numaralar MMSI numaralar
12
EK 1: Grup istasyonlara tahsis edilmi ar iaretleri ve digital kimlik numaralar EK 2: Gemilerin eski ve yeni ar iaretleri
ALRS Volume V GMDSS: Bu yayn ALRSnin yayndr. eriinde aadaki bilgiler bulunur.
1-NAVTEX BLGLER 2-UYDU HABERLEMESNE AT DETAYLAR 3-SAR ALIMALARI 4-MSI BLGLER GENEL TANIMI 5-NAVTEX-EGC-RADIOTELEX 6-NAVTEX LE YAPILACAK HZMETLER 7-TEHLKE-ACELELK-EMNYET HABERLEMELERNDE ZLENECEK PROSEDR
13
1-YERSEL SSTEM 2-GKSEL SSTEM Yersel Sistem (Terrestrial Communication): Dorudan 2 yer istasyonu aras antenden antene
gnderilen elektromagnetik dalgalarla yaplan haberleme sistemidir. Bu sistemin tek dezavantaj TelsizTelefon iletiiminin hava artlarnn ve atmosferik koullarndan etkilenmesidir. TelsizTelex kullanrken byle durumlar iletiime fazla etki etmez ve ounlukla devam eder, uydu sisteminden daha ucuzdur.
Ksa erimde (A1): VHF TelsizTelefon ile sesli haberleme, VHF DSC ile veri haberlemesi, SART ile arama
kurtarma birimlerinin RADAR ekrannda grlmesi, VHF DSC EPIRB ile VHF DSC frekans zerinden veri gnderimi yoluyla konum bilgisi verilir. NAVTEX yaynlar alnr. TelsizTelex kullanlamaz.
Orta Erimde (A2):MF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi ve ayrca NAVTEX ile MSI (MARINE
SAFETY INFORMATION: Deniz Gvenlik bilgileri ) alnr. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanr.
Uzun Erimde (A3-A4):NAVTEX yaynlar alnr. MF-HF teknikleri ile TelsizTelefon ve TelsizTelex sistemi
kullanlr. Uydu EPIRB ile mevkii belirtme sinyalleri yollanr.
14
VHF
VHF cihaz, adn Very High Frequency (ok Yksek Frekans) kelimelerinin ksaltmasndan alr. VHF sisteminin kullanld frekans band aral 156-174 MHZ dir. Bu cihazda MF-HF gibi TelsizTelefondur. Kullanm amac ksa mesafe sesli haberleme salamaktr. Telex haberlemesi bu frekans bandlarnda yaplamaz. VHF menzili 20-30 mil arasnda deimektedir, ama bu mesafeyi ky istasyonlarnn ve gemilerin anten bykl belirler baz durumlarda VHF mesafesi 65-70 mil olabilmektedir bu durum gz nne alnmaldr ve VHF erim mesafesi daha doru bir tanm olacaktr. letiim iin antenlerin birbirini grmesi gerekir. FM (Frekans Modlasyonu) kullanr. Bu modlasyon tipi hava artlarndan etkilenmez. k gc maximum 25 Watttr. (DSC iin en az 6 Watt) Bu g koruma kanallarnda ve liman ii haberlemede yaplrken 1 Watta drlr. VHFlerin alma gerilimi genellikle 12-24 Volttur. VHF antenleri Yaklak 1 metrelik (Yarm boy) yada 2 metrelik (Tam Boy) dipole ubuk antenlerdir. Esnek olanlarna kam anten de denilir. Bu antenlerde elik kullanlr. VHF antenleri genellikle yarm boydur, bu antenler esnek yapda olduklarndan deniz koullarna dayankldr. VHF anteni Dipole yani ift kutupludur. VHFler normal artlar altnda elektriini gemi ebekesinden alr. Acil durumlarda yada jeneratrler ktnde ak dairesindeki aklerden yada emergecy jeneratrden beslenen acil durum elektrik ebekesinden alr. Tm deniz alanlarnda zorunludur. Kullanm alan genelde A1 deniz alandr. MF-HF cihazlarndaki gibi frekans ayarlanamaz, kanal numaras sylenerek iletiim yaplr. Her kanal farkl bir ama iin kullanlr. VHF cihazlarnda kanal numaralar 01-28 ve 60-88 arasnda olup, toplam 57 kanal mevcuttur. VHF Kanal 16nn koruma band: 156.7625 156.800 156.8375dir. 75. ve 76. Kanal 16.Kanaln koruma kanaldr ve bu nedenle kullanlmaz. 70.Kanal DSC kanaldr ve bu nedenle 54 TelsizTelefon kanal bulunmaktadr. Her kanal arasndaki frekans aral 25 KHZ dir. Baktmzda ard arda gelen 01 ve 02. kanallar arasnda 50 KHZlik fark olduunu, 01 ve 60 kanal arasnda 25 KHZ frekans fark olduunu gryoruz. Buna VHFte tarak sistemi denir. VHF sistemleri ile ilgili son yaplan dzenlemelerde 87. ve 88. kanallar AIS (Automatic Information System: Otomatik Bilgi Sistemi) iin tahsis edilmitir. VHF sistemlerinde TelsizTelefon olarak kullanlan kanallarn emisyon snf F3E ve G3E dir. G3E zel kanallarn (16-06-13) emisyon snfdr. F3E dier kanallarn emisyonudur. DSC olarak Data iletiminde kullanlan 70. kanaln emisyon snf ise G2B dir. VHF sistemlerinde 29-59 arasndaki kanallar lkemizde ve bir ok lkede kullanm bulunmamaktadr. Dier kanallar uluslar aras anlamalar ve belirli amalar iin tahsis edilmitir. Bu kanallarn numaralar, frekans deerleri ve kullanm amalar aadaki tabloda gsterilmitir.
DUBLEX KANALLAR
Alma ve gnderme iletiiminin farkl frekanslar zerinden yapld kanallardr. rnein 1. Kanal gnderme frekans 160,650 MHZ Alma frekans 156,050 MHZdir. Bu tip kanalarda haberleme iin iki anten gerekir. Dublex kanallarda konuurken mandala basl tutarak telefon gibi hem konuma hem dinleme yaplabilir. Gemi-Ky iletiimlerinde Dublex kanallar kullanlr.
15 6-8-9-10-11-12-13-14-15-16-17-67-68-69-70-71-72-73-74-75-76-77
VHF KANALLARI
Kullanm Amac
Yayn snf, emisyon / modlasyon tipi
156.300 156.400 156.450 156.500 156.550 156.600 156.650 156.700 156.750 156.800 156.850 156.900 161.500 156.950 161.550 157.000 161.600 157.050 161.650 157.100 161.700 157.150 161.750 157.200 161.800 157.250 161.850 157.300 161.900 157.350 161.950 157.400 162.000 156.025 160.625 156.075 160.675 156,125 160.725 156.175 160.775 156.225 160.825 156.275 160.875 156.325
BALIKI KANALI BALIKI KANALI GEMLERARASI GEMLERARASI GEMLER ARASI SEYR GVENL KANALI GEMLERARASI GEM HABERLEME KANALI IKI GC 1 Watt TEHLKE EMNYET ACELELK ve BULUMA KANALI GEM HABERLEME KANALI IKI GC 1 Watt LMAN HABERLEMES LMAN HABERLEMES LMAN HABERLEMES LMAN HABERLEMES LMAN HABERLEMES
16
36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Simple x Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex Dublex 156.375 156.425 156.475 156.525 156.575 156.625 156.675 156.725 156.775 156.825 156.875 156.925 156.975 157.025 157.075 157.125 157.175 157.225 157.275 157.325 157.375 157.425 161.525 161.575 161.625 161.675 161.725 161.775 161.825 161.875 161.925 161.975 162.025 DSC KANALI GEMLERARASI YATLAR ARASI HABERLEME YATLAR ARASI HABERLEME GEMLERARASI PTAL EDLD KORUMA KANALI YDI IKI GC 1 Watt PTAL EDLD KORUMA KANALI YDI IKI GC 1 Watt BALIKI KANALI METEOROLOJ GEMLERARASI
LMAN HABERLEMES
VHF bandnda 29 ile 59.Kanallar aras zel olarak ilgili birimlere tahsis edilmitir. rnek( Sahil gvenlik, Deniz Polisi) Bunlarn dnda Amerika ve Kanada gibi baz lkelerde kullanlan kanallar vardr ancak bu kanallarn lkemizde kullanm yasaktr.
NAVTEX
Emisyon snf: F1B Yayn ekli : FEC Yayn teknii: NBDP Verici maximum Gc:1000 Watt
Frekans: 518 KHZ MF Frekans: 490 KHZ MF (Ulusal Dil yayn) Yayn Alan: 400 mil civar
ZCZC:NAVTEX MESAJI BALIYOR, FAZ SNYALLERNN SONUNU GSTERR B1: MESAJI GNDEREN STASYONUN TANITIM KODU B2: MESAJIN ERN TANIMLAYAN KOD B3B4:00DAN 99A KADAR K HANEL MESAJ NUMARASI HHMM:YEREL SAAT OLARAK MESAJ SAAT ODR NN:YAYINLANMI OLAN AYNI TR MESAJIN SIRA NUMARASI UTC:GMT OLARAK MESAJIN YAYIN SAAT MMM-YY:MESAJIN YAYINLANDII AY VE YIL
NAVTEX Mesaj Kategorileri A:Seyir Bilgileri ve Uyarlar B:Meteorolojik Uyarlar C:Buz Raporu D:Arama Kurtarma Bilgileri ve Korsan Saldrlar E:Hava Tahminleri F:Klavuzluk Hizmetleri G-H-I:Decca-Loran-Omega Mesajlar J:Seyir Uydu Sistemleri K:Dier Elektronik Seyir Yardmclar L:Aya ilave mesajlar V-W-X-Y:zel Servisler Z:Gnderilecek Mesaj Yok
!!! A-B-D-L Mesajlar her zaman alnr.ptal edilemez.Dierleri istee gre seilebilir kaldrlabilir !!!
Trkiyedeki NAVTEX stasyonlar: STANBUL-SAMSUN-ANTALYA-ZMR 518 KHZ N NAVTEX STASYONLARININ YAYIN KODU VE YAYIN ZAMANI (NGLZCE)
19
***NAVTEXin eriemedii alanlarda INMARSATtan yararlanlyorsa buna EGC Safety Net denir. Ayn NAVTEX sistemi gibidir ve denizcilik ile meteorolojik uyar mesajlarnn gemilere ulatrlmas sz konusudur. Bunun iin karadan gelen bilginin nce uyduya, uydudan uydu alanndaki gemilere gnderilmesi iin, gemide INMARSAT sistemi iinde EGC sistemi bulunmas gereklidir. Gemi NAVTEX eriimi dnda ise ve INMARSAT kullanlmyorsa, MF-HF TelsizTelex cihaz kullanmak zorundadr.
EPIRB
EPIRB: (Emergency Position Indicating Radio Beacon) Acil Durum Konum Gsterici
GMDSS kapsamnda kullanlan 3 tr EPIRB vardr. Bunlar:
20
Cospas-sarsat epirb 406 mhz de alp 5 watt ka sahiptir ve btn deniz alanlarnda alr..nmarsat epirb 1.6 GHZ bandnda 1 Watt k gc ile alr. A3 Deniz alanna kadar kullanlabilir . VHF DSC EPIRB leri ise sadece A1 deniz alannda kullanlabilir ve 156.525 MHZ bandnda alr k gc 100 Mili Watt tr. EPIRBler VHF, MF ve HF-DSC cihazlar gibi MMSI numarasna sahip cihazlardr. EPIRB, geminin kpr stne yakn, kolayca bulunabilecek bir yere monte edilmeli, el ile tahliye edilmeye hazr ve bir kii tarafndan can kurtarma aracna tanabilecek ekilde konumlandrlmaldr. EPIRB (gemide yada gemi terk edildikten sonra can kurtarma filikasnda altrlmak zere) el ile altrlabilme zelliine de sahip olmaldr. Baz EPIRBler kk ve tanabilir boyuttadrlar. Bazlar, zellikle uydu EPIRBleri byk ve geminin kpr st seviyesinde bir yere sabitlenmi durumdadr. Bu tip EPIRBler, gemi battnda yerinden kurtulabilmeli ve serbeste yzebilecek durumda olmal ve yzmeye baladnda otomatik olarak alabilmelidirler.
A:2182 KHZ (MF EPIRB) B:121.5 MHZ (HAVACILIK) VHF EPIRB) C:243 MHZ (HAVACILIK) VHF EPIRB) D:156.525 MHZ (VHF DSC EPIRB) E:406 MHZ (COSPAS-SARSAT EPIRB) F:1.6 GHZ (INMARSAT E (L-BAND) EPIRB) G:9.2-9.5 GHZ (SART) !!!A-B-C sembolleriyle gsterilen EPIRBler GMDSS ncesi eski sistemde kullanlrd ve artk kullanlmamaktadr. D-E-F-G sembolleriyle gsterilenler ise GMDSS te kullanlr ve bunlardan sadece B sembolyle gsterilen EPIRB 121.5 MHZ havaclk EPIRBi COSPASSARSAT sisteminde kullanlmakta olup sadece havaclkta kullanlr EPIRBlerin Kullanmyla lgili Uyarlar
EPIRBler, tehlike durumunda kullanld ve yayn yapt frekanslarn srekli gzlendii iin ama d ve yanllkla altrlmamaya zen gsterilmelidir. Ancak, kaza ile altrlmsa bir ky yada ky uydu-yer istasyonu vastasyla, uygun bir RCC ile irtibat kurulmal ve tehlike alarm iptal edilmelidir. Aksi takdirde, arama-kurtarma merkezi, alarmn gerek bir alarm olduunu varsayacak ve kazazedeleri arama almalarna devam edecektir. Bylesi istenmeyen durumlarn olumamas iin son derece dikkatli davranlmaldr. nk EPIRB sinyali alndnda, bir deniz vastas veya uan tehlikede olduu, kendisine yaplacak arlara cevap veremeyecei anlalr.
21
(yada az da olsa bir baka sorun olduu anlalmaldr. EPIRBin alrl periyodik olarak (ayda bir defa) test edilmelidir.
SART
SART (Search And Rescue Radar Transponder) Arama ve Kurtarma Radar Transponderi
Tehlikedeki geminin pozisyonunu evredeki gemilerin radarnda gsteren mevkii bildiricisidir. 9 GHZ (3 cm) bandnda alr ve X band radarlardan yansyan dalgalarla aktif olur. SART aygtlarnn alclar, evrelerindeki gemilerin gnderdikleri radar pulselarna kar ok hassas alrlar. Bu yetenek onlara uzak mesafelerdeki pek ok geminin radar gnderimlerini alglama zellii kazandrr, fakat SART aygtlarna ait vericiler, alclarna oranla daha kstl mesafelerdeki gemilere ulama izni verebilen bir nitelie sahiptirler. Can salnda deniz yzeyinden 1 metre yksekte olmas gerekir. 1 m X 15 m(Radar Anten Ykseklii) =5 deniz milinden fark edilir. 1 m X 3000 Feet(Uak Ykseklii)=40 deniz milinden fark edilir. Radar ekrannda SART sinyalleri 20 noktadan oluur, her nokta aras 0.6 deniz milidir. SARTa yaklatka sinyaller nokta pozisyonundan halka durumuna geerler. 96 Saat Stand-By sresi ve 8 saat aktif alma sresi vardr. Radarn yetenei ve iyi almas ile hava ve deniz koullar, SARTn verimli olabilmesi iin ok nemlidir, kendiliinden denizde yzebilir. 300 GROSSTON ve zeri gemilerde 1 adet, 500 GROSSTON ve zeri gemilerde 2 adet SART olmaldr. 5 yl batarya mr vardr. Yayn gc 400 Mili Watttr. Ayda bir kez kontrol yaplr yeri ve salaml kontrol edilir. Tepki gecikmesi 0,5 milisaniyedir. -20 ile +50 derece arasnda alabilmelidirler. 14 saniye radar sinyali almazsa Stand-By moduna geer. Suda yzebilmektedir ve anteni ak tutulmaldr. Radarn cinsi
22
ve radar anteninin deniz seviyesinden ykseklii ile radar ekrannn byklnn yan sra, SART'n monte edildii ykseklik ve deniz artlar (dalga ykseklii) SART sinyallerinin alnmasnda nemli rol oynamaktadr. SART cihaz aslnda filika ve can sal iin tasarlanmtr. nk filikalar genellikle fiberden, cansallar ise PVC den imal edilir ve radarda grnmeleri zordur. Radar nlar fiber malzemeden geri yansmazlar. Bu nedenle onlar radarda grlemez. Dalgal, sisli yada kt hava artlarnda olduu gibi bir filika yada can saln normal artlarda dahi plak gzle veya radarla fark etmemiz olduka zayf bir ihtimaldir. Bu sorunun stesinden gelmek iin kazazedelerin radar frekanslar ile ayn frekans kullanarak radar ekranlarnda grnmelerini salayan bu cihaz gelitirilmitir.
23
VHF-MF-HF DSC
DSC (Digital Selective Calling) Digital Semeli ar
VHF-MF-HF bandlar kullanarak, Gemi-Gemi, Gemi-Ky, Ky Gemi ynnde Tehlike, Acelelik, Emniyet veya Rutin ar gnderilmesi iin oluturulmu sistemdir. Cep telefonu gibi dnlebilir. Gnderimler alarml ve kstl bilgiler ierir. Bunlar: Format belirleyici-Adres bilgisi-ar tr-
VHF MF
24 HF HF HF HF HF 4207,5 KHZ 6312 KHZ 8414,5 KHZ 12577 KHZ 16804,5 KHZ
DSC sistemleri zerinden sahil istasyonuna yaplacak genel arlarda kullanlacak frekanslar ise unlardr.
VHF MF HF HF HF HF HF HF HF HF
156.525 MHZ (Kanal 70) 2189.5 KHZ 4219,5 KHZ 6331 KHZ 8436,5 KHZ 12657 KHZ 16903 KHZ 19703 KHZ 22444 KHZ 26121 KHZ
FIRE OR EXPLOSION: FLOODING: COLLISION: GROUNDING: LISTING AND IN DANGER OF CAPSING: SINKING: DISABLED AND DRIFT: UNDESIGNATED DISTRESS: ABONDONING SHIP: PIRACY/ARMED ROBBERY ATTACK: MAN-OVERBOARD:
YANGIN YADA PATLAMA SU ALMA ATIMA KARAYA OTURMA YATMA VE ALABORA TEHLKES BATMA ACZLK VE SRKLENME TANIMLANMAMI TEHLKE GEMY TERK KORSAN SALDIRISI DENZE ADAM DMES
DSC zerinden yaplan telefon balantlar tam otomatik, VHF-MF-HF TelsizTelefon ile arac kullanlarak yaplan telefon balants ise yar otomatik telefon balantsdr.
25 Not: 2182 KHZnin VHFte karl Kanal 16dr, 2187.5 KHZnin karl Kanal 70dir.
DSC cihazlarnn yayn mesafesi TelsizTelefon iletiiminden daha fazladr. TelsizTelefon ile yaplacak iletiimlerin baarszlkla sonulanmas halinde DSC ile iletiim kurulur (Tehlike alnd onay verilmesi gibi) VHF Bandndaki DSC arlarnn hz 1200 bauddur. MF-HF bandnda 100 baudtur. Tek bir DSC ars, arnn tipine bal olarak MF ve HF frekans bantlarnda 6.2-7.2 saniye, VHF bandnda ise, 0.45 - 0.63 saniye arasnda deimektedir. Bu nedenle MF-HF DSC frekanslar sadece tehlike, acelelik ve emniyet haberlemesi iin kullanlr. Rutin haberlemeler iin VHF DSC kullanlr. Digital semeli ar teknii ile MF ve HF frekans bantlarnda kullanlacak yayn snf, frekans modlasyonu (FM) kullanld takdirde F1B, genlik modlasyonu (AM) kullanldnda ise J2B olacaktr. VHFde ise G2Bdir.
DSC teknii ile, tehlike-emniyet amalaryla yaplacak arlar iin MF-HF-VHF frekans bantlarnda frekanslar tahsis edilmitir. Bu frekanslar, MF Bandnda 1 (2187.5 KHZ), HF bandnda ise 5 (4207.5 KHZ, 6312 KHZ, 8414.5 KHZ, 12577 KHZ ve 16804.5 KHZ) ve VHF bandnda 1 (156.525 MHZ Kanal 70)olmak zere MF-HF VHF bantlar iin toplam 7 adettir. 2187.5 KHZ, A2 deniz sahasnda gemiden-kyya, A3 ve A4 deniz sahalarnda ise gemiden-gemiye ynndeki DSC arlar iin kullanlacaktr. Yksek frekans (HF) bandndaki frekanslar ise A3, A4 deniz sahalarnda gemiden-kyya ve kydan-gemiye ynlerindeki DSC arlar iin kullanlabilecektir. VHF DSC ise sadece A1 deniz alannda gemiden kyya yada birbirlerinin antenlerini gren gemiler arasnda kullanlr.
26
GMDSS sisteminin koullarna uyan btn gemi istasyonlar, seyirde olduklar srece, altklar frekans bantlarndaki uygun tehlike ve emniyet ar frekanslarnda, yani aada gsterilen frekanslarda devaml olarak tehlike ve emniyet amal (otomatik DSC) dinleme nbetini srdrmelidirler. - Gemi VHF telsiz tesisat ile donatlmsa (A1 deniz sahasnda seyir yapyorsa) uluslararas DSC kanal olan VHF Kanal 70 de, Ayrca Kanal 16 TelsizTelefon kanalnda dinleme yapacaktr. - Gemi MF telsiz tesisat ile donatlmsa (A1 ve A2 deniz sahalarnda seyir yapyorsa) uluslararas MF-DSC frekans olan 2187.5 KHZ frekansnda dinleme yapacaktr. - MF-HF telsiz tesisatyla donatlmsa (tm deniz sahalarnda seyir yapyorsa) ve eer geminin telsiz istasyonunda TelsizTelex haberlemesi yapabilen bir gemi uydu-yer istasyonu (INMARSAT A yada C terminalleri) varsa, 2187.5 KHZ frekansnda (uydu frekanslarnn yan sra) dinleme yapmas yeterli olacaktr. Aksi takdirde, yani INMARSAT cihaz yerine MF-HF telsiz tesisat ile donatlmsa, 2187.5 ve 8414.5 KHZ DSC frekanslarnda ve ayrca 4, 6, 12 yada 16 MHZ frekans bantlarnn birindeki DSC tehlike ve emniyet frekanslarnda gn iindeki zaman dilimlerine gre yada geminin corafi pozisyonuna uygun olarak dinleme nbetini srdrmelidir. Bu nbet, tm frekanslar belirli srelerde dinleyen bir DSC nbet alcs ile de yaplabilir.
- Verici cihaz DSC tehlike ve emniyet frekans 2187.5 KHZe ayarlanr - DSC cihazndan test ar format girilir - arlacak ky istasyonunun 9 rakaml kimlii girilir - Tehlike frekansnda, yaynlanmakta olan bir baka arnn bulunmad mmkn olduunca kontrol edildikten sonra, DSC test ars yaynlanr - Ky istasyonundan alnd onay beklenir
HF bandndaki DSC tehlike frekanslarnda yaplacak DSC test arlar iin ilem usul, MF bandnda anlatlanlar ile ayndr.Tek fark kullanlacak HF frekansnn belirlenmesidir.
27
28
atmosferik artlardan fazla etkilenmez bunu nlemek iin mevsim ve gn artlar, haberleme yaplacak mesafe ve uygun frekanslar kullanlarak kaliteli bir TelsizTelex iletiimi yaplabilir. TelsizTelexte haberleme cretleri tam otomatik istasyonlar yardmyla olduunda haberleme yaplan sre ile, manuel yani yar otomatik istasyonlar yardmyla yaplan haberlemeler ise minimum sreye ve katlarna gre cretlendirilir. lk haberleme iin yine DSC cihaz kullanarak ileri haberleme seenei TelsizTelex olarak belirtilerek arnn yolland frekansn TelsizTelex olarak karl olan frekansa geilerek iletiim kurulur ve karlkl ANSWERBACK alnmasyla konumaya geilir. VHF bandnda bu zellik yoktur. Sadece MF-HF band iin geerlidir. Bu sistemin tanm aada verilmitir.
NBDP:Narrow Band Direct Print: Dar Band Dorudan Yazma Sistemi ile kullanlr ANSWERBACK: Telex numaras ve takiben yazlan harf grubunu ierir. Answerbackler numarann doru aboneye ait olup olmadnn anlalmasn salar RNEK: 65341 JRIS TR Bu rnekte 65341 Telex numarasn, JRIS harf grubunu ve TR ise lkeyi gstermektedir ARQ Modu: Karlkl Telex alma tekniidir. Cihaz bu modda altrldnda gnderim iki istasyona
sahiptir ve istasyonlar karlkl yazrlar. Bir istasyon dinler dieri alr, dieri yazar dieri alr yani alma ve gnderme sra ile yaplr. lk istasyon ISS(Information Sending Station), ikinci istasyon IRS (Information Receiving Station) durumunda olur. Bunu MSN Messengerda konuuyormu gibi dnebiliriz.
FEC Modu: Alnd onay istenilmeden srekli gnderim yaparak istenen mesajn iletilmesidir. Umuma
yaplan yaynlarda FEC Modu kullanlr. FEC modunda yazma tek tarafldr, alc karlk vermez sadece alr.ARQ iletiimi gibi deildir, NAVTEX yaynnda olduu gibidir. Yayn yapan istasyon BSS(Broadcast Sending Station),yayn alan istasyon BRS (Broadcast Receiving Station) durumunda olur. Bunuda cep telefonlarmza gelen bilgi ve uyar mesajlar olarak dnebiliriz.
COLL-FEC:Birden fazla istasyonlara yaplan yaynlarda kullanlr. rnek: NAVTEX SEL-FEC:Tek istasyona Selcall numaras girilerek yaplan yaynlarda kullanlr. Cep telefonumuza bakalar
tarafndan zel gelen mesajlar gibi dnebiliriz.
***KARA ABONELERNN TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: rnein 12345 ***KIYI STASYONLARININ TELEX KODU 4 RAKAMLIDIR: stanbul Radyo 4360 ***GEM STASYONLARININ TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: 65428 gibidir. ***GRUP GEM STASYONLARININ NUMARALARI: 5 kez tekrarlanm ayn rakam yada sra ile tekrar edilmi iki farkl rakam formatndadr. 55555 yada 65656
Ky istasyonlarnn numaras 00 ile balayamaz ve btn genel haberlemeler TelsizTelexte NNNN yada + ile sonlanr. letiim kurduumuz abone ile irtibatn kesilmesi iin KKKK, ky istasyonuyla balanty koparmak iin BRK ksaltmalar kullanlr.
29
INMARSAT
INMARSAT,(International Maritime Satellite) szcklerinin ksaltlmasndan oluan bu kelime,
Uluslararas Deniz Uydu Haberlemesini simgelemektedir. INMARSAT sistemi de, deniz seyyar uydu servisindeki rutin amal kullanmnn yan sra, ncelikle tehlike-emniyet amal olarak da kullanlabilme zellii nedeniyle, GMDSS'in bir paras olarak kabul edilmitir. INMARSAT 3 Eyll 1976 da IMO tarafndan dzenlenen bir toplant ile kabul edilmitir ve 16 Temmuz 1979 tarihinde uluslar aras bir szleme olarak yrrle girmitir. 79 devletin resmi ve zel kurulular oluturur. 200 milyon USD balang sermayesidir. 76Kuzey 76Gney enlemleri arasndaki deniz haberlemesinde her trl haberlemeyi gemilerin ve istasyonlarn birbirleriyle olan haberlemelerini etkinlikle salamaktadr. Sistemin kullanclarna sunduu stn kaliteli telex, veri aktarm, telefon ve fax haberlemesinin yannda, tehlike ve emniyet ile ilgili haberlemelere hz ve kolaylk getirici pek ok dzenleme de bulunmaktadr. INMARSAT bir tekilat olarak, aygt retimi yapmaz, ancak retilecek cihazlarn sistemle uyumlu almasn salamak iin baz gerekler ortaya koyar ve cihazlarn ilk rneklerinin retimi aamasnda retici firmalara destek verir.
30
Uzay Blm
Uydular yerden 36000 Km yksektedirler 4 tane uydu vardr. Bunlar dnyann dn hzna eit olarak Ekvatoral yrngede ve ekvator zerinde hareket ederler. Mevkiileri hep sabittir yani uydularn yer kre zerindeki iz dmleri tam ekvator zerindedir ama her uydunun bulunduu boylam deiiktir. Her uydu 1300 Kg arlndadr. Uydular 15-25 metre arasnda ve bir gvde iki kanattan oluur, gne enerjisini alarak cihazlarnn g kayna olarak kullanr. Verici ve eitli kumanda ilemlerini yerine getiren 12000-15000 elektronik devre bulunur. Bu uydular genelde ift olarak uzaya frlatlr ve dieri ilevini yaparken dieri StandBy modunda bekler, arza durumunda otomatik devreye girerler. Uydularn mr 10 yldr. Tm Uydular LONDRAdan iletilir. AOR-E ve IOR uydular talyadan, POR uydusu inden, AOR-W uydusu ise Amerikadan izlenerek Londraya bilgi ak salanr. (Bu izlemeleri TT&C ler yapar) INMARSAT uydularnn ad ve konumu aadaki gibidir.
AOR-E :Atlantic Ocean Region-East: Atlantik Okyanusu Dou Blm AOR-W:Atlantic Ocean Region-West:Atlantik Okyanusu Bat Blm IOR : Indian Ocean Region:Hint Okyanusu Blm POR :Pacific Ocean Region:Pasifik Okyanusu Blm
Gemilerden uydulara 1626.5-1646.5 MHZ CESlerden uydulara 6425-6443 MHZ
Frekanslar kullanlr.
Kara Blm
INMARSAT haberlemesinde srekliliin ve etkinliin korunmas iin, uzaydaki INMARSAT uydularnn nceden belirlenen yrngelerindeki hareketlerinin ve onlara yklenmi haberleme devlerinin devaml denetlenmesi gerekir. te bu amala yeryznde INMARSAT haberleme sistemini ve buna bal alt sistemleri yneten 4 ayr yer ucu bulunmaktadr.
1-Uzaydaki uydularn, sonra denizdeki gemilerin ve karadaki sabit istasyonlarn tmnn ayrntl denetimi
INMARSAT ebeke Denetim Merkezi (Network Control Center NCC) tarafndan yaplr.
2-INMARSAT uydularnn mekanik, elektrik ve elektronik unsurlarna ait hareketlerinin yere ve gnee gre
ynetilmesi, uydu alt sistemlerinin ve yzeylerinin scaklklarnn kontrol edilmesi ve uydu hareketlerinin yakt harcamas asndan denetlenmesi Uydu Denetim Merkezi (Satellite Control Center SCC) tarafndan yaplr.
3-INMARSAT dzeni iindeki gezici yer u birimlerine ve sabit kara istasyonlarnn birbirleri ile uyumlu
ileyiini salayan ve uydularn haberleme ile ilgili hizmetlerini denetleyen karasal u birimlere, ebeke Koordinasyon stasyonu (Network Coordination Station NCS) ismi verilir.
4-INMARSAT uydular ile ulusal ve uluslar aras telefon ve telex alarn birbirlerine balayan, bylece
gemilerden karadaki abonelere yada karadaki abonelerden denizdeki gemilere telex, telefon, fax veri aktarm ve grnt biiminde haber gnderilmesini mmkn klan yer ularna, Ky Yer stasyonu (Coast Earth
31
Station CES-Land Earth Station LES) ad verilir (LES: Deniz Kenarnda Olmayan stasyon, CES: Deniz Kenarnda Bulunan stasyondur). CESler kurulu olduklar lkelerin INMARSATa payda olan ulusal telefon irketleri tarafndan iletilirler. Karadaki CES birimleri ayr ksmdan oluur. Bunlar srasyla, 1-Parabolik
Antenler, 2-Elektronik Telsiz Haberleme Unsurlar, 3-Ana Bant Sinyal Alma ve Gnderme sistemidir. Parabolik antenler, ap 14 metre olan anaklara sahiptirler. Trkiyenin ky yer istasyonlar ATA
1 ve ATA 2 dir. Atlantik Dou ve Hint Okyanuslarnda INMARSAT A ve INMARSAT C hizmeti verebilmektedirler. Ky yer istasyonlarnn verebildikleri hizmetler: 1-Tehlike haberlemeleri 2-Telefon arlar 3-Telex haberlemeleri 4-FAX haberlemeleri 5-DATA haberlemeleri 6-Denizcilik ile ilgili yardm, Salk ile ilgili yardm, Teknik bilgi, Telefon ve dier grmelerin tarih ve sreleri hakknda bilgi, Yava taramal VIDEO haberlemesi, hbarl,demeli,kredi kartl grmeler, Paket bilgisayar bilgileri, Santral operatrnden yardm, Test ilemleri Btn bu hizmetler telefon veya telex balants kurulup 2 haneli sistem kodu girilerek uydudan alnabilir.
Gezici U Birimler
INMARSAT uydular aracl ile haberleme yapabilmek iin INMARSAT A-B-C-M veya E cihazlarndan birini yada birden fazlasn bulunduran seyyar istasyonlara (Gemi, Uak veya Kara Arac) Gezici Yer stasyonlar (Mobile Earth Station MES) ismi verilir. MESin bir gemi olmas durumunda, buna Gemi Yer stasyonu (Ship Earth Station SES) denir. Bugn iin gemilerde kullanlan ve birbirine gre ok farkl zellikler tayan INMARSAT cihazlar ve faydalanma alanlar unladr.
INMARSAT A: TLX-TELEFON-FAX-VER AKTARIMI-E-MAIL INMARSAT B: TLX-TELEFON-FAX-YOUN VER VE GRNT AKTARIMI-E-MAIL INMARSAT C: TLX-E-MAIL-DATA-EGC(NAVTEX) INMARSAT E: TEHLKE UYARISI GNDERM (INMARSAT EPIRB) INMARSAT M: TELEFON VE FAX INMARSAT MINI-M:TELEFON VE FAX
INMARSAT B, A dan daha kullanl ve A nn ar ykn hafifletmek iin 1994 ylnda hizmete girmitir INMARSAT A dan biraz pahal ama haberleme giderleri ynnden %30 ucuzdur. INMARSAT Cde telefon haberlemesi yoktur ama A ve B den daha ucuzdur. ok az yer kaplar. Sakla ve ilet sisteminden oluur gerek zamanl haberleme olamaz. INMARSAT M de sadece telefon ve veri aktarm yaplabilir (24 Kbit/saniye). GMDSSe uygun deildirler. Gemilerin en kaliteli iletiimi yapabilmeleri iin bulunduklar blgedeki INMARSAT uydularna antenlerinin ayarlanmas gerekir. Anten nitesinin belirlenen uyduya ynlendirilebilmesi iin sistemin bilgisayarl kontrol nitesine (AUTOMATIC TRACKING) 3 deer girilmelidir. Bunlar:
1-GYRO: Geminin o andaki rotas gerei pruva pusula deeridir 2-AZIMUTH: Geminin seyir ettii blgedeki uyduya olan AI deeridir 3-ELEVATION: Geminin seyir ettii blgedeki uyduya olan YKSEKLK deeridir
Azimuth ve Elevationlar INMARSAT SATELLITE COVERAGE AREA MAPS den bulunur ve bu deerleri sisteme girdiimizde uydu anteni otomatik olarak uyduya dner ve kilitlenerek sinyal alr. INMARSAT A
INMARSAT A sistemi en eski sistemdir ve analogtur. INMARSAT B ve C ye gre biraz yavatr ve pahaldr. 1982 ylndan bu yana gemilerde kullanlmaktadrlar. Kullanmdan kalkmas beklenmektedir. ap bir metreden
32
kk parabolik antenler kullanlmaktadr. Antenin uyduyu belli bir a ile grmesi gerekmektedir. Frtna veya herhangi bir nedenle geminin yalpaya dmesinden tr antenin uydudan 8 derece fazla sapmas halinde haberleme kesilir. INMARSAT A sisteminde 7 rakaml tantm numaras kullanlr. Telefon, Faks, Telex haberlemeleri, Data haberlemeleri (64 kilobit/ sn) ve E-Mail alma ve gnderme yaplabilir.
INMARSAT A Cihaznn Blmleri: INMARSAT A cihazlar Gverte ve Gverte Alt Ksmlar olmak zere
ikiye ayrlmaktadr.
Gverte zerinde: Cayro dengeli salam bir dzlem zerine yerletirilmi 0,8-1,2 metre apnda
glendirilmi bir parabolik alc-verici anten ve buna ait ana, INMARSAT uydularna ynlendirilerek izleme yaptran bir elektromekanik paket bulunur. Antenin uyduyu izlemesi iin yaplan tanmlamalar Yatay Ynlendirme (Azimuth) ve Dikey Ynlendirme (Elevation) isimli iki unsuru ierir. Bu iki unsurun uygun, INMARSAT haritasndan bulunan deerleri, sistem bilgisayarna girilerek, anten uyduya ynlendirilir. Geminin cayro pusulas ile antenin irtibatl olmas, rota deiikliklerinden kaynaklanabilecek takip bozukluklarn engeller. Ancak yksek hzl gemilerde, ani byk al rota deiikliklerinde, kuvvetli yalpalarda ve geminin gvertesindeki engellerin sebep olduu kr alanlarda anten istenilen izlemeyi yapamayacaktr.
Gverte Altnda: Telsiz kamarasnda yada kpr stnde, tm sistemi kontrol eden bir bilgisayarla birlikte
Modlatr ve Demodlatr, ses ve veri srcs, kullanc ve kontrol birimi ile bunlara bal telex, telefon ve faks aygtlar bulunur.
INMARSAT B
INMARSAT A cihaz kullanclar, bu aygtlarn analog teknikleri iermesi bakmndan baz snrlamalarla karlamaktadrlar. Bu yzden INMARSAT haberlemesine olan talep ok artm ve 1970li yllarn sonlarnda planlanm olan INMARSAT A bu ykl trafii karlamakta zorlanmaktadr. Ayrca sistem kullanclarnn, nitelie ve gelitirilmi hizmetlere olan ilgileri artm, zellikle gemi gvenlii ve bakm-tutum konularnda irket-gemi/ gemi-irket ynlerinde youn veri aktarm yaplmasna olan ihtiya artmtr. Bu nedenlerle, tamamen Digital teknikleri ieren INMARSAT B, 1994 ylndan itibaren kullanclarn hizmetine almtr. INMARSAT Ann tm fonksiyonlarna ilaveten digital haberlemenin tm avantajlarn kullanan bu sistem, daha az g ve daha dar frekans band kullanlr. INMARSAT A ile ayn tr parabolik anten kullanr. INMARSAT A ya gre daha hzldr. INMARSAT Bnin kurulumu INMARSAT Aya gre daha pahal ama iletimi daha ucuzdur. INMARSAT B numaralar 3 ile balayan 9 haneli tantm numaras kullanr. Dublex ve Simplex telefon haberlemesi-50 baud telex haberlemesi-Yksek hzda DATA haberlemesi (64 Kilobit/Sn)-Faks haberlemesi (9.4 Kilobit), Youn veri aktarm, Grnt aktarm ksaca ve fazlasyla INMARSAT A ile yaplan her ey yaplabilir. Cihaza giren yazl, sesli bilgi, saysal olarak kar, yer ucuna ulatktan sonra tekrar yazl, sesli hale dnr.
33
INMARSAT C
Tamamen digital teknikleri kullanarak, ular arasnda yazl mesaj ve veri gnderimi yada alm yapabilen bir sistemdir. INMARSAT C ile sesli haberleme yapmak mmkn deildir. Az yer kaplamas, yatrm maliyetinin INMARSAT A ve INMARSAT Bye oranla ok daha dk olmas sebebiyle tercih edilmektedir. Ocak 1991 den itibaren ticari kullanma sunulmutur. INMARSAT C sisteminde gemi ucu (SES) ile yer ucu (LES) arasndaki veri aktarm dk hzdadr(600 bit/sndir). INMARSAT C gemi aygtlarna ait antenler, ar denizlerde yalpaya den gemilerde bile etkili bir ileve sahip olup INMARSAT A antenlerinde olduu gibi hedeflenen uyduya ynlendirilme ihtiyacn ortaya karmaz. Sistemde kullanc tarafndan hazrlanan haber paketi, Sakla ve let (Store And Forward) olarak isimlendirilen bir yntem kullanlarak, INMARSAT uydular aracl ile, seilen LESe braklr. Yani annda haberleme yaplamaz. LESde ald bu haber paketini, nceliini deerlendirerek, uluslar aras telefon yada telex ana aktarr. Sistemde haber paketlerinin ulatrlmasnda nce gelen mesaj ncelikli olarak alnr ilkesi esas olup, Tehlike ve Gvenlik mesajlar her zaman en ncelikli sradadr. INMARSAT C sisteminde ayn zamanda EGC zellii ile seyir ve meteorolojik uyarlar NAVTEX mesajlarnda olduu gibi alnabilmektedir. Ayn zamanda EGC sisteminin paral zel hizmetlerindende yararlanlabilinir. Telex alm-gnderim, dk hzda veri aktarm, sadece karakterli faks haberlemesi yaplabilir. Cihazn kullanlabilmesi iin nce cihaz LOGIN yaplmaldr.
Data Terminal Equipment: Klavye, Monitr,Mouse, Yazc gibi birimlerdir Data Circuit Equipment: Uydularla haberlemeyi salayan blmdr 15-25 Watt alc, 60-100 Watt
vericiden oluur. Ayn zamanda, tm ynlerde etkili bir anten nitesinden oluur.
INMARSAT C cretlendirme
INMARSAT C cihaz mensnden Transmit Log seilir Gnderilen bilgi miktar Kilobit olarak okunur (2.74 Kbit) Kilobit bite evrilir = 2.74*1024 = 2806 bit cretlendirme birimleri 256 bitlik olup grup says bulunur=2806/256 =10,96=11 stasyon tarifesi creti okunur (0.22 SDR/256 bit)=0,22*11=2,42 2,42 SDR gerekirse Altn Franka dntrlr=1 SDR =3.061 GF = 2.42*3.061=7.408 GF bulunur 1 KARAKTER = 8 BITS = 1 BYTE 1 KLOBT = 1024 BITS = 128 KARAKTER = 25 KELME
EGC
(Enhanced Group Call): Geniletilmi Grup ar
Deiik corafi blgelerdeki seilmi baz gemilere yada belirli bir corafi blgedeki tm gemilere, hava tahmin raporlar, seyir uyarlar gibi deniz gvenlik bilgilerini (MSI) veya denizcilik irketlerinin talep ettii dier yaynlar, INMARSAT uydularn kullanarak ulatran bir alt sistemdir. 2 yayn vardr:
EGC Emniyet A: a) b) c) d) RCC den gnderilen tehlike-acil durum bilgileri Hava durumu, tahmin raporu, meteorolojik uyarlar Seyir uyarlar, elektronik harita dzeltme bilgileri Kuzey Atlantik buz raporu
EGC Filo A: a) b) c) d) irket veya bayrak devletinin genelge bildirileri Ticari hava bltenleri Dnya haberleri Yakt-ya fiyatlar, navlun izelgeleri
35
mesajlarnn otomatik olarak alnmas iin gerekli programlama buradan yaplmaktadr. Aa, yukar tular ile, hangi tr mesajlarn alnmas isteniyorsa seim ilemi gerekletirilir.
INMARSAT M
Digital sisteme sahip INMARSAT M uydu terminalleri, 1993 ylndan itibaren dnya genelinde kullanlmaya balanmtr. Digital teknoloji sayesinde minimum bant genilii ve uydu gc daha etkin kullanlarak haberleme yaplabilmektedir. Bu da, iletme maliyetini dreceinden, INMARSAT M sistemi, dier INMARSAT sistemlerine oranla daha dk cretli olarak telefon (6.4 Kilobit), alak hz (2.4 kbit) faks ve bilgisayar data servislerini sunabilmektedir. INMARSAT Mlerin gverte zerindeki donanm olan antenler INMARSAT A ve B antenlerine oranla arlk olarak % 80 hafif ve ap olarak ta% 50 ksadrlar. INMARSAT M terminalleri denizde, yatlarda, balk teknelerinde, romorkrlerde ve pek ok gemide kullanlmaktadr. Karada ise, gazeteciler, yardm almalar yapan kurulular, i seyahatleri yapanlar, demiryollar, snr devriye birimleri gibi ok deiik kullanc yelpazesine sahiptir. Farkl model ve boyutlarda INMARSAT M uydu terminalleri mevcuttur. Bunlardan bazlar, bir evrak antas byklnde olup, elle tanabilecei gibi deniz aracna da monte edilebilmektedir. Ayrca bu terminaller ile, INMARSAT Ada olduu gibi, tek ve ok kanall alma mmkndr. Tek kanallya oranla daha fazla yayn gc ve daha byk antene gereksinim duymakta olan ok kanall sistemler, zellikle yolcu gemilerinde etkin bir ekilde kullanlmaktadr. INMARSAT M bu stn zelliklere sahip olmakla birlikte, NBDP imkannn olmamas nedeniyle, GMDSS sistemine uygun olarak kabul edilmemektedir.
36
INMARSAT MINI-M
Ocak 1997den itibaren servise giren ve INMARSAT TELEFON olarak da isimlendirilen INMARSAT MINI-M, bir diz st bilgisayar byklndeki (yaklak 2.5x21x27 cm) terminaliyle digital teknolojisi sayesinde dinlenilmeyi nleyen yksek kaliteli TelsizTelefon, 2.4 kbit/saniye hznda Faks, Data ve E-mail servislerini sunmaktadr. Mini-M, dier INMARSAT sistemleri gibi dnya genelinde kapsam sahasna sahiptir. INMARSAT uydularyla alan INMARSAT MINI-M, yaklak 2 kg arl ile, imdiye kadar yaplm en hafif, en kk ve en ucuz seyyar uydu-telefon nitesidir. Anteni ise (yaklak 21x24 cm ve 2 kg) dnyann en kk, uyduyu izleyebilen anak antenidir. INMARSAT MINI-M nin dier zellii ise, SIM (Subscriber Identity Module) kart ile alabilmesidir. Kartn kolayca taklp kartlabilmesi ve kullanc kimlii, cretlendirme detaylar gibi bilgilerin karta yklenmesi sayesinde, MINI-M terminali cretlendirme hususunda ayrca bir almaya gerek olmakszn, birden fazla kullanc tarafndan kullanlabilmektedir. Ayrca, kart alnacak yada kaybolacak olursa, iptal edilebilecei gibi uydu telefonunun yeniden programlanmasna gerek olmadan kolayca yenisiyle deitirilebilmektedir. MINI-M uydu telefonlar, karada aralara taklabildii gibi, krsal blgelerde de kullanlabilmektedir. Kolayca monte edilebilen bu kk terminallerin deniz versiyonlar, kysal sularda seyir yapan gemiler, zellikle yat, balk tekneleri gibi kk deniz tatlar iin daha uygun olmakla birlikte, byk gemiler tarafndan da yaygn olarak kullanlmaktadr. Ancak INMARSAT M gibi, MINI-M terminalleri de GMDSS'e uygun deildir.
37 INMARSAT Numaralar
INMARSAT terminallerinin numaralar her cihazda farkldr ve INMARSAT tarafndan gemilere tahsis edilir.
INMARSAT A 1 MID XXX (1 ile balar ve toplam 7 rakam) INMARSAT B 3 MID XXXXX (3 ile balar ve toplam 9 rakam) INMARSAT C 4 MID XXXXX (4 ile balar ve toplam 9 rakam) INMARSAT M 6 MID XXXXX (6 ile balar ve toplam 9 rakam) INMARSAT MINI-M8 MID XXXXX (8 ile balar ve toplam 9 rakam) INMARSAT Uydular Telefon ve Telex Kodlar
COSPAS-SARSAT
COSPAS-SARSAT (Space System For Search Of Distress Vessels Search And Rescue Satellite System) Tehlikedeki gemileri Arama ve Kurtarma Uydu Sistemi
Kutupsal yrngeli uydularla tehlikedeki geminin pozisyonunu belirleyen sistemdir. Kullanlan uydular tm dnyay kapsayacak dzendedir. Yalnzca EPIRBler ile tehlike uyars yaplr. Acelelik Emniyet Rutin haberleme yaplamaz. 7 Uydu vardr, karadaki istasyonlar ile btnlk olutururlar. 20ye yakn lke tarafndan iletilir. EPIRB sinyalleri uydularla kara istasyonlarna geerek mevkii saptanr. COSPAS-SARSAT sisteminin amac: INMARSAT uydular tarafndan kapsanamayan alanlarn kapsanarak tm dnyadaki gemilerin tehlike haberlemelerini yapabilmelerini salamasdr. COSPAS-SARSAT sistemi 3 Blmden oluur:
39
Uzay Blm
COSPAS-SARSAT sisteminin kutupsal yrngeli tm dnyay kapsayan 7 uydusu vardr. Bu uydular yrngedeki tam dnn 55 dakikada tamamlarlar. Bunlar:
4 Amerikan Uydusu: NOAA 9-10-11-I 850 Km Ykseklikte 4 Uydu 3 Rus Uydusu : NADEZHDA 1-2-3 1000 Km Ykseklikte 3 Uydu
40
Sabit Ular
LUT (Local User Terminal: Yerel Kullanc Terminali)-MCC (Mission Control Center: Grev Kontrol Merkezi)RCC (Rescue Coordination Center: Kurtarma Koordinasyon Merkezi)
LUT: COSPAS-SARSAT uydularndan gelen verileri ileyerek gemi mevkiisini belirleyen nitedir. Dnyada 20
tane LUT vardr. Bunlar COSPAS-SARSATn karadaki ulardr. Bazlar 121.5 ve 406 MHZ verilerini ilerken, bazlar sadece 406 MHZ verilerini ilemektedirler.
MCC: COSPAS-SARSAT sistemi iindeki Yerel Kullanc Terminallerinden ve dier LUTlerden gelen verileri
toplamak, depolamak ve snflandrmak olan Grev Denetim Merkezi, bu bilgileri Arama ve Kurtarma (SAR) ana aktararak, SAR ilemlerinin balatlmasn salar.
RCC: LUT ve MCClerden gelen verileri alarak Arama ve Kurtarma ilemlerini yneten birimdir. Bir RCCye
yersel yada gksel haberleme teknikleri kullanlarak ulatrlan tehlike mesaj, Arama ve Kurtarma (SAR) ilemlerinin balatlmas iin atlan ilk admdr. RCC ncelikle, tehlikedeki istasyonla iletiim kurma giriiminde bulunacak ayrca tehlikedeki uca en yakn olan MCCyi, Ky Yer stasyonu (CES) veya Gemi Yer stasyonu (SES) Arama ve Kurtarma ilemlerinde grevlendirecektir. 121,5 MHZ EPIRBlerden elde edilen konum bilgilerinin kesinlii 20 km, 406 MHZ EPIRBlerden elde edilen ise 5 km sapma gsterebilir. Bunu gz nne alan Arama ve Kurtarma (SAR) Birimleri, ap bu mesafeler olan bir dairesel alan Olay Yeri (SAR Sahnesi) olarak kabul ederek almalarna balar.
Gezici Ular EPIRB (Emergency Position Indicating Radio Beacon: Acil Durum Yer ve
Konum Gsterici)
ELT (Emergency Locating Transmitter: Acil Durum Konum Yollayc) PLB (Personel Locator Beacon: Kiisel Konum Belirleyici)
COSPAS-SARSAT EPIRBleri 121.5 ve 406 MHZ frekansnda almaktadr
41 EPIRB: Denizcilikte kullanlan EPIRB trdr ELT: Havaclkta kullanlan EPIRB trdr PLB: Karada kullanlan EPIRB trdr
Real Time Usl: COSPAS-SARSAT uydularndaki bir tekrarlayc 121.5 MHZ sinyallerini dorudan
dnyaya iletir. Eer LUT ve EPIRB uydunun gr sahas iindeyse, sinyal alnr ve bir sonraki aama iin ilerletilir. Uydu bir 406 MHZ EPIRBinden sinyal aldnda ise, Doppler Kaymas llr ve EPIRB sinyalinden digital data kartlr. Digital data olarak formatlanm bu bilgi gr sahas iindeki her hangi bir LUTe annda aktarlr. Ayn zamanda, bilgi bir sonraki yayn iin uydunun hafzasnda saklanr.
Kresel Kaplama Usl: Sadece 406 MHZ sisteminin salam olduu ve uydular tarafndan alnarak
hafzada saklanan bilgilerin btn LUTlere aktarlmas usuldr. Bu nedenle, her bir EPIRBin yeri alan btn LUT istasyonlar tarafndan tespit edilebilir. COSPAS-SARSAT EPIRBinden yaynlanan sinyallerin, arama kurtarma birimlerine ulancaya kadar izledii yol yledir. EPIRB > Uydu > LUT > MCC > RCC > SAR Bu ilem kutba yakn yrngeli uydular vastasyla yaplmaktadr. lem srasnda, gerek ve yansyan olarak iki ayr pozisyon elde edilmektedir. Dnyann kendi eksenindeki dn hareketi gz nnde bulundurularak yaplacak hesaplama ile bu belirsiz durum ortadan kaldrlr. Bu amala dzenlenmi olan 406 MHZ EPIRBlerinde olduu gibi EPIRB yeterince istikrarl ise, gerek zm elde etmek iin uydunun (EPIRB zerinden) bir kez gemesi yeterli olacaktr. 121.5 MHZ EPIRB'inin yerinin tespit edilebilmesi iin ise (ilk gei baarszlkla sonulanmsa) uydunun ikinci kez gemesi gerekebilir. Bu ise, 30 dakikaya varan bir gecikme demektir. Bununla birlikte yer tespitinde bir yada iki saat kadar gecikmeler olabilmektedir.
NOT: COSPAS-SARSAT sisteminde baz beaconlar 243 MHZ frekansnda alarak alarm verebilirler ama bu sinyallerin sadece SARSAT uydular tarafndan alnd ve her LUTun 243 MHZ dinleyicisi olmadndan, etkin iletiim salanamadndan ve GMDSS sisteminde kullanlmadndan sz edilmemitir.
42 A1 deniz sahas iin: VHF TELSZ TELEFON + DSC ve VHF yada uydu EPIRBi, A2 deniz sahas iin: VHF ve MF TELSZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRBi, A3 deniz sahas iin: VHF, MF, HF TELSZ TELEFON + DSC + NBDP yada uydu terminali ve uydu EPIRBi, A4 deniz sahas iin: VHF, MF, HF TELSZ TELEFON + DSC + NBDP ve uydu EPIRBi gerekmektedir
Ayrca btn gemiler, ak denizde MSI alm iin gerekli cihazlarla birlikte NAVTEX alcs ve can kurtarma arac iin SART, VHF El Telsizi ve EPIRB bulunduracaktr. Geminin sadece 500GROSSTONun altda olup olmamas SART ve VHF El Telsizinin saysn etkilemektedir. Bu talepler detayl olarak aadaki gibi olacaktr.
VHF EL TELSZLER: 500 GROSTON ve daha byk gemiler iin 3 adet, daha kk tonajl gemiler iin 2 adet SART: 500 GROSTON ve daha byk tonajl gemiler iin 2 adet, daha kk gemiler iin 1 adet Ayrca sefer blgelerinde bulundurulmas zorunlu olan cihazlar ile ilgili aadaki hususlara da dikkat edilmesi gerekir. 1-Her deniz alannda VHF DSC-TELSZ TELEFON sistemi-NAVTEX-SART-EPIRB-VHF EL TELSZLER olacaktr 2-INMARSAT Sistemleri A4 Deniz alannda kullanlmaz 3-NAVTEX ile kapsanamayan deniz alanlarnda EGC yada MF-HF TelsizTelex bulundurulmas zorunludur 4-EGC cihazlar INMARSAT C cihaz ile birlikte almaktadr 5-VHF ve DSC cihazlarnn antenleri farkl olmaldr 6-Distress mesajlar kayt kapasitesi 20 den az olan DSC cihazlarna Printer eklenmelidir
43
7-Gemi sadece A1 deniz sahasnda seyir yapyorsa, VHF-DSC EPIRBi bulundurabilir. Aksi takdirde, 406 MHZ uydu EPIRBi yada 1.6 GHZ INMARSAT EPIRBi bulundurmaldr, yada gemi sadece INMARSAT uydular kapsam sahas iinde seyir yapyorsa 1.6 GHz INMARSAT uydu EPIRBi yada 406 MHZ uydu EPIRBi bulundurulabilir 8-MF-HF cihazlar genelde ayn cihazlardr, iki frekans bandndada alabilmektedirler
GMDSS KOULLARI
Denizde, GMDSSin gerektirdii telsiz cihazlarnn alr durumda tutulmas yani, GMDSSin dnya genelinde aksamadan srdrlebilmesi iin, SOLAS tarafndan metot sunulmutur. Bunlar:
Cihaz iftlemesi
GMDSS sisteminde cihaz iftlemesi zorunlu deildir. Bununla birlikte, A1 ve A2 deniz sahalar iin, kyda yada denizde elektronik bakm seeneklerinden birisinin yerine cihaz iftlemesinin tercih edilmesi durumunda, mevcut cihazlara ilaveten;
A1 deniz sahas iin: Bir adet VHF TELSZ TELEFON (VHF + DSC) A2 deniz sahas iin: Bir VHF TELSZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF TELSZ TELEFON
(MF + DSC +NBDP) bulundurulmas gerekecektir. A3 ve A4 deniz sahalarnda ise, bu seeneklerin bir kombinasyonu gerekecektir. temel seenein ikisi, cihaz iftlemeyi ieriyorsa (bakm seeneklerinden her hangi biri ile birlikte) mevcut cihazlara ilaveten;
A3 deniz sahas iin: Bir VHF TELSZ TELEFON (VHF + DSC) ve bununla birlikte, gemideki mevcut cihaz
bir MF-HF TELSZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) ise, ya ilave bir INMARSAT terminali, yada mevcut cihaz bir INMARSAT terminali ise, ilave bir INMARSAT terminali veya bir MF-HF TELSZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) tesisat daha gerekmektedir. A4 deniz sahas iin: Bir VHF TELSZ TELEFON (VHF + DSC) ve bir MF-HF TELSZ TELEFON (MF-HF + DSC + NBDP) yedek olarak bulundurulmas gerekmektedir.
46
yapma durumunda kalacak olduklar da ayr bir gerektir. zel bir bilgi ve beceri gerektiren MF-HF haberlemesini yapabilen, gerektiinde telsiz cihazlarn onarabilen, teknik vasfl bir REO ehliyetnamesine sahip ancak, gverte zabitliinde fazla bir deneyimi olmayan bir personel istihdam ettikleri takdirde GMDSS iin zorunlu temel bakm seeneinden biri olan Denizde Elektronik BakmREO tarafndan salanaca iin, zellikle A1 ve A2 deniz sahalarndaki gemiler iin cihaz iftlemesi gerekmeyecektir. A3 ve A4 deniz sahalarnda ise, REO ehliyetli personelin yan sra,Kyda Elektronik Bakm seeneinin tercih edilmesiyle yine cihaz iftlemesine gerek kalmayacaktr. Eer, A3 ve A4te GMDSS REO ehliyetli bir telsiz personelinin istihdam edilmemesi durumunda, GOC ehliyetine sahip en az iki gverte zabitinin bulunmas gerekmektedir. Bu durum A1 ve A2 deniz sahalar iin pek bir sorun tekil etmemekle birlikte, A3 ve A4 deniz sahalarna seyir yapacak gemiler iin, kyda elektronik bakm ve cihaz iftlemesi ve seeneklerinin her ikisinin birden seilmesini gerektirecektir. Cihaz iftlemesi iin MF-HF yada uydu, hangi sistem tercih edilirse edilsin, her durumda art bir masraf sz konusu olacaktr. Ayrca, MF-HF telsiz tesisatyla donatlm ve uzak seyir yapan gemilerde, gerek tehlike ve gerekse rutin amal haberlemelerin kesintisiz salanabilmesi iin, zellikle gk dalgas kullanlarak yaplan HF bandna zg, baz pratik bilgi eksiklii nedeniyle bir takm skntlar yaanabilecektir. Bir uydu terminali tercih edildiinde ise, bu skntlar ortadan kaldrlm ve bir haberleme kolayl salanm olacaktr. Fakat bu kez, hem geminin ve hem de personelin haberleme masraflar (daha ucuz bir alternatif olmasna ramen) olduka artacaktr. Ancak her iki kesime mensup kiiler yani gverte zabitlii zellii kazanm REO'lar gverte zabitlii hususunda, mevcut gverte zabitleri de yersel ve uydu servisleriyle yaplan tm GMDSS haberlemelerinin temini iin gerekli teorik ve pratik bilgi seviyesine ulamak iin gayret gsterdiklerinde, bu ek grevlerde deneyime sahip olup yeterli seviyeye geldiklerinde, sorunlar yava yava ortadan kalkacaktr.
stasyon Tanm
Deniz haberlemesinde kullanlan telsiz cihazlarnn bulunduu mahallere istasyon denilmektedir. Bu cihazlar gemilerde bulunuyorsa bu istasyona gemi istasyonu (Ship Station), karada bulunuyorsa ky istasyonu (Coast Station) denilmektedir. INMARSAT sisteminde gemilere Gemi Yer stasyonu (Ship Earth Station(SES), gezici dier birimlere Gezici Yer stasyonu (Mobile Earth Station(MES), Ky Uydu Yer stasyonlarna ise (Coast Earth Station(CES) yada Land Earth Station(LES) denilmektedir. LES ile CES arasndaki fark; CES, Sahildeki istasyonlara denir. LES, Sahilde olmayan istasyonlara denir. Gemi istasyonlarnn ismi, ar iaretleri, sahip olduklar telsiz tehizat, tonaj gibi bilgiler Gemi stasyonlar Kitabnda (List Of Ship Stations), ky istasyonlar ile ilgili zellikler ky istasyonunun ad, ar iareti, alma frekanslar, alma saatleri, MID numaras, trafik saatleri gibi bilgiler, Ky stasyonlar Kitabnda (List Of Coast Stations) gsterilmektedir.
AAIC: Hesap Otoritesi Tannma Numaras Accounting Authority Identification Code kelimelerinin ba harflerinden oluan bu ksaltma, gemilerin
yabanc ky (yada ky uydu-yer) istasyonlaryla yapacaklar telsiz haberlemelerinin cretlendirilebilmesi amacyla, haberleme cretlerini deyecek yetkili kurumu belirtmek iin kullanlmaktadr. Eskiden ak adres verilerek yaplan bu tantm uluslararas olarak, iki harf ve takiben iki rakamdan oluacak ekilde yeniden dzenlenmitir. Kod grubunun ba tarafndaki harfler hesaplama yetkilisi olan lkeyi sembolize etmektedir. Bu kod ifadelerin ak adres olarak gsterimi, LIST OF COAST STATIONS kitabnn IV blmnn 2.ksmnda verilmitir. Gemiler, yabanc istasyonlar ile yapacaklar telsiz haberlemeleri srasnda, creti
47
deyecek yetkili kurumun adresini bildirmek zorundadrlar. Trk gemilerine tahsis edilen bu kod grubu TR01dir. Trk bayrakl deniz aralarnn yabanc ky istasyonlaryla yapacaklar haberlemelerin cretleri, bu kod grubunun belirtilmesiyle dorudan Trk Telekom Aye gnderilir ve bu kurum tarafndan denir. Daha sonra ise, geminin bal olduu irkete fatura gnderilerek haberleme creti ilgili ay iin Merkez Bankas tarafndan belirlenmi olan SDR/TL kuruna gre Trk Liras olarak tahsil edilir. Gksel sistemde INMARSAT A ve B de telefon grmeleri sre ile (6 saniye ve katlar), INMARSAT C ile data mesajlar 256 bit ve katlar eklinde belirlenir. Yersel sistemde telefon ve telex grmeleri sreyle belirlenir. Otomatik arlar arada operatr bulunan arlardan daha ucuzdur.INMARSAT iletiiminin cretlendirmesi ky uydu yer istasyonlarna gre deimektedir. Bunun iin ITU LIST OF COAST STATIONS kitabndan ky uydu yer istasyonlarnn cret tarifesine baklmaldr.
1 SDR=3.061 GF
1 SDR=1.37 USD
1 GF=0.45 USD
Tehlike (Distress) : Denizdeki bir birimin ve onun iindeki kiilerin, yangn, patlama, atma, su alma
denge kayb gibi olaylara ve bunlarn sonularna maruz kalmas veya bu olaylarla karlama olasl iinde bulunmas durumudur.
Acelelik (Urgency): Denizdeki bir birimde bulunan kii yada kiilerin gvenliini tehdit eden bir etmenin
ortaya kmas durumudur. Denize adam dmesi, denizde kazazedelerin grlmesi, bir tekne veya insann kaybolmas, gemide bir hastann yada yaralnn bulunmas, denizde acelelik olaylarna verilebilecek belirleyici rneklerdir.
Emniyet (Safety) : Bir fenerin ilevini yitirmesi, denizde bir mayn yada buz ktlesi grlmesi, su alt kablo
almalar ve tatbikatlar gibi, denizdeki teknelerin seyir artlarn etkileyebilecek olaylarn olumas, ayrca frtna, sis gibi meteorolojik olaylarn gereklemesi durumudur.
Tehlike Uyars (Distress Alert) : Denizde tehlike tanmna giren olaylarla karlaldn ve acil ihtiya
duyulduunu, tehlikedeki birimin tanmn yaparak ve konumu bildirerek farkettiren en abuk, en ksa iletiim yoludur.
Tehlike, Acelelik, Emniyet Mesajlar : Denizde tehlike, acelelik ve emniyet durumlar ile ilgili bir olayn
olutuunu, olaydan etkilenen geminin yada kiinin kimliini, konumu, istenen yardmn trn,durumun gidiini ve evresel etkenlerin gemilere ve karasal kurtarma ularna bildirilmesini salayan ar parasdr.
Tehlike areti (Distress Signal) : Bir tehlike mesajnn verileceini iaret eden ar paras olup
MAYDAY kelimesinin yazl yada szl olarak yaynlanmasdr.
Acelelik areti (Urgency Signal) : Bir acelelik mesajnn verileceini iaret eden ar paras olup PAN
PAN kelimesinin yazl yada szl olarak yaynlanmasdr. Eer acelelik mesaj salk ile ilgili konuya ynelik olarak veriliyorsa, kullanlan iaret MEDICAL PAN PAN veya PAN PAN MEDICO olarak ifade edilir.
Emniyet areti (Safety Signal) : Bir emniyet mesajnn verileceini iaret eden ar paras olup
SECURITE kelimesinin yazl yada szl olarak yaynlanmasdr.
Tehlike Aktarm areti (Distress Relay Signal) : Tehlikedeki bir teknenin, uan veya kiinin yardm
ars yapmamas veya arsn kurtarma birimlerine ulatramamas durumunda, karadaki kurtarma birimleriyle olan iletiimin, ary alan yada tehlike durumu fark eden baka bir gemi aracl ile kurulmasna tehlike uyarsnn mesajnn aktarlmas denir. Sadece HF bandlarnda yaplr.
48 Tehlike Trafii (Distress Traffic) : Denizde tehlikeli bir durumla ilgili olarak yaplan her trl telsiz
iletiimine tehlike trafii denir.
Telsiz Telefon Alarm Sinyali (RT Alarm Signal) : Eski sistemde kullanlan ve evre gemilerin telsiz
telefon nbet alclarn devreye sokmak ve vardiyadaki zabitin dikkatini ekmek iin, tehlikedeki geminin telsiz telefonu ile yaynlanan ve sresi 30 saniye-1 dakika aras kadar olabilen 2200 HZ ve 1300 HZ frekanslarndaki ikili seda tonudur. Bu seda Two Tone Alarm olarak da bilinir.
Sessizlik Periyodu (Silence Period) : Denizde gvenlik koullarn artrmak ve yardm ihtiyacnda olan
bir birimi fark edebilmek iin, tm deniz gezici birimleri telsiz telefonlarnn 2182 KHZ tehlike frekansnda, UTC zaman ayarna gre, her saatte iki kez, X saat 00 dakika ve X saat 30 dakikadan balayarak 3 dakika dinlemede kalmaldrlar. ncelikli durumlar dnda iletiimin yaplmad bu periyoda, sessizlik periyodu denir.
Sessizlik areti (Silence Signal) : TelsizTelefon kullanlarak, evredeki gezici yada sabit tm
istasyonlara, ilgili frekansta tehlike haberlemesi yapldn belirten ve sessiz kalnmas konusunda uyaran iarete sessizlik iareti denir. Byle bir uyar, tehlike trafiini ynetmeye yetkisi olan ky istasyonu veya tehlikedeki gezici birim tarafndan yaplrsa, SEELONCE MAYDAY, eer byle bir uyarnn yaplmas gereini hisseden baka bir istasyon tarafndan yaplrsa SEELONCE DISTRESS kelimeleri ile ifade edilir.
Tehlike Trafiinin Bitii : TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafiinin sonulanmak zere
olduunu SEELONCE PRUDONCE, tehlike trafiinin tamamen bittiini belirtmek iin kullanldnda ise SEELONCE FEENEE olarak ifade edilen iarete, tehlike trafii biti iareti denir.
Arama Ve Kurtarma Blgesi (Search And Rescue Region SRR) : Deniz trafiinin younluu, ky
devletlerin durumu, haberleme olanaklarnn snrllklar gibi etmenler ile, bu snrlarda baz deiiklikler yaplarak belirlenen blgelerdir. Her bir blgedeki arama ve kurtarma faaliyetlerin dzenlenmesinde RCC isimli bir merkez sorumludur. Gnmzde 13 Arama ve Kurtarma blgesi bulunmaktadr.
Olay Yeri (On Scene) : Deniz arama ve kurtarma ilemlerinin uyguland ve tehlikedeki birimin yakn
evresi olduu ngrlen deniz alandr.
Olay Yeri Haberlemesi (On Scene Communication) : Arama ve kurtarma sahnesinde tehlikeli
durum ile ilgili olarak yaplan, ksa yada orta erimli telsiz iletiimine verilen isimdir.
GMDSS HABERLEMES
GMDSS Haberlemesi Kurallar
1-Ruhsat bulunan istasyonlar ITU/RR-IMO-Ulusal Haberleme letme ve Gvenlik kurallarna uymak
zorundadr, Telsiz kurallarn ihlal eden herhangi bir istasyon tespit edilirse bu istasyon sahil istasyonuna derhal ihbar edilmelidir 2-stasyonlarn operatrlerle altrlmas zorunludur, en iyi hizmet verecek ekilde bulundurulur 3-Telsiz Genel Mdrlnden izinsiz hibir deiiklik yaplamaz 4-Tahsis edilen ve tescili yaplm, belirlenmi frekanslar dnda frekans kullanlamaz 5-Tehlike, ar, Arama kurtarma frekanslarnda ticari ve rutin haberleme yaplamaz 6-Sahil istasyonlarnn genel yaynlar srekli dinlenir 7-stasyonlar yanl ve aldatc telsiz k yapamaz 8-MF-HF TELSZ TELEFON istasyonlar yakn mesafede dk, uzak mesafede yksek frekanslar kullanmaldr 9-Mrettebat ve yolcularn haberleme ihtiyalar, creti karlnda gemi telsiz istasyonu ve personelince karlanr 10-Yabanclar kendi telsizlerini Trk mevzuatna uyarak kullanabilir 11-Limanda demirde bulunan gemiler hibir zaman MF-HF bandlarnda haberleme yapamazlar 12-Kanallar kullanm amalarnn dnda kullanlmamaldr 13-VHF 15. ve 17. Kanallarda verici gc 1 Watt gememelidir 14-Liman iinde VHF deniz telsizleri 1 Watttan yksek altrlmamaldr 15-Kanal 67 Meteoroloji iin saat balarndan 5 dakika nce ve 10 dakika sonra olmak zere 15 dakika kullanlamaz
49
16-Her saat ve yarm saat balarnda +3 dk ierisinde kalan zamanda yayn yaplmamal, sadece dinlemede
kalnmaldr. 17-VHFten veya dier cihazlardan minimum gte yayn yaplmal, TelsizTelefon kullanlacaksa kanalda baka haberleme yapan kiilerin olmamasna dikkat edilmeli, istasyon alma saatlerine de dikkat edilmeli 18-Seyirdeki her gemi VHF Kanal 16 y dinlemeli, VHF-DSC Kanal 70 i, MF-HF DSC 2187.5 kHz i ve dier tehlike ve emniyet frekanslarnn birini ve INMARSAT donanmlarn dinlemek zorundadr.
Haberlemenin Gizlilii
Haberlemede gizlilik esastr. Hibir istasyon dier iki istasyon arasndaki haberlemeye giremez, yasaktr. Hibir kimse gemiye gelen bilgiyi yada metni yetkisiz nc ahslara duyuramaz.
Kaptann Sorumluluu
Gemi istasyonundan sorumludur. Tm operatrlerin kurallara uygun olmasn ve telsiz istasyonunun kurallara uygun iletilmesini salamaldr. Haberlemenin gizlilik ilkelerine kar sorumludur.
hlalin Bildirimi
Yurt dnda yaplan ihlaller yetkili birimlerce tespit edilip istasyonun kaytl olduu idareye bildirilir.
Tehlike Haberlemesi
Tehlike alarm, bir seyyar nite (gemi, uak yada dier tatlar) yada kiinin tehlikede olduunu ve acil yardm talebinde bulunulduunu gsterir. Tehlike alarm, yersel telsiz haberleme frekans bantlarnda VHF, MF, HF tehlike ar formatn kullanan bir DSC ars yada uydular vastasyla iletilen tehlike mesaj formatn kullanan bir ardr. Gemiden-kyya ynndeki tehlike alarmlar, ky istasyonlar yada ky uydu yer istasyonlar vastasyla kurtarma koordinasyon merkezlerine (RCC : Rescue Coordination Center) iletilerek geminin tehlikede olduundan haberdar etmek iin kullanlr. RCC ise Arama ve Kurtarma ilemi iin birimleri ve yakn gemileri grevlendirerek Arama ve Kurtarma ileminin balatlmasn salar. Bu alarmlarn uydu (INMARSAT, COSPAS-SARSAT) ve yersel servisler (MF, HF, VHF yada VHF-EPIRB) vastasyla yaplmas esas
50
alnmtr. Gemiden-gemiye ynndeki tehlike alarmlarnn ise tehlikedeki geminin civarndaki dier gemileri tehlikenin varlndan haberdar etmek iin, VHF-DSC ve MF-HF DSC kullanlarak yaplmas esas alnmtr.
Tehlike Trafii
Tehlike trafii, tehlikedeki gemi tarafndan ihtiya duyulan arama ve kurtarma ve olay yeri haberlemelerini ieren tm mesajlardan oluur. Tehlike trafii, mmkn olduunca GMDSS tehlike frekanslarnda yaplmaldr. TelsizTelefon yada TelsizTelex ile tehlike trafii kurulurken, arlar tehlike sinyali MAYDAY ile balamaldr. TelsizTelex ile yaplacak tehlike trafiinde, hata dzeltici sistemler (FEC yada ARQ) kullanlabilir. Ancak tehlike trafii, tehlikedeki gemi tarafndan TelsizTelex kullanlarak normalde FEC usul ile kurulmaldr. Faydas olacaksa, ARQ usul daha sonra kullanlabilir. Tehlike trafiinden haberdar olan ve tehlike trafiine katlmayan btn istasyonlarn, normal almaya tekrar balanabileceini belirten mesaj iitilinceye kadar, tehlike trafiinin devam ettii frekansta herhangi bir yayn yapmalar yasaktr. Deniz seyyar servisindeki bir istasyon, tehlike trafii tam olarak kurulduktan sonra ve (yukarda anlatld eklide) tehlike trafiine zararl mdahalede bulunmamak artyla, tehlike trafiinin devam ettii sre iinde normal servisini devam ettirebilir.
- MAYDAY - HELLO ALL STATIONS (X3) - THIS IS - Mesaj yaynlayan istasyonun ar iareti yada dier kimlik bilgileri - Mesajn verili saati - Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve ar iareti - SEELONCE FEENEE
TelsizTelex ile yaynlanmas ise aadaki gibi olacaktr:
- MAYDAY - CQ - DE - Mesaj yaynlayan istasyonun ar iareti yada dier kimlik bilgileri - Mesajn verili saati - Tehlikedeki seyyar istasyonun ismi ve ar iareti - SILENCE FINI GMDSS Tehlike Haberlemesi in Pratik Usl
OLAY-YER Haberlemeleri
Olay yeri (ON-SCENE) haberlemeleri, tehlikedeki seyyar ara ile, yardm eden seyyar birimler arasnda ve seyyar birimlerle arama-kurtarma almalarn dzenleyen birim arasndaki (tehlikedeki gemi yada kazazedelerin kurtarlmas iin yardmn salanmas amacyla yaplan) haberlemelerdir. Olay yeri haberlemelerinin kontrol, frekanslarn seimi yada dzenlenmesi, arama-kurtarma almalarn dzenleyen birimin (OSC yada CSS) sorumluluundadr. Olay yeri haberlemelerinde simplex usul kullanlmaldr. Bylelikle, olay yeri haberlemesini srdren btn seyyar istasyonlar tehlikeyle ilgili bilgileri ayn anda elde edebileceklerdir. Olay yeri haberlemeleri iin TelsizTelefon olarak tercih edilen frekanslar: VHF ve MF bantlarndaki tehlike-emniyet trafii frekanslar olan 156.800 MHZ yani kanal 16 ve 2182 KHZ'dir. 2174.5 KHZ frekans: TelsizTelex ile ve ileri hata dzeltici usul (FEC) ile gemiden-gemiye ynlerindeki olay yeri haberlemelerinde kullanlabilir. 156.800 MHZ ve 2182 KHZ frekanslarna ilaveten, 3023 KHZ, 4125 KHZ, 5680 KHZ, 123.100 MHZ ve 156.300 MHZ frekanslar, gemiden-uak istasyonlarna doru olay yeri aberlemelerinde kullanlabilir.
Acelelik Haberlemeleri
TelsizTelefonda acelelik sinyali, PAN PAN kelime gurubundan oluur. Acelelik ars yapan istasyon, bir seyyar birim yada bir kiinin emniyeti ile ilgili olarak yaynlanacak ok acil bir mesaja sahip olduunu belirtir. TelsizTelefonda acelelik mesaj, defa tekrar edilen acelelik sinyali ve ar yapan istasyonun kimlii ile balamaldr. TelsizTelexte ise, yine acelelik sinyali (bir defa) ve ar yapan istasyonun kimlii ile balamaldr. Acelelik mesajnn TelsizTelex ile yaynlanmas iin hata dzeltici teknikler kullanlacaktr. Acelelik haberlemesi normalde FEC usul ile kurulacaktr. Yarar olacaksa ARQ usul daha sonra kullanlabilir. TelsizTelex ile yaynlanacak btn mesajlar en az bir satrba, bir satr yukar kaydrma, bir harf deitirme tularna baslarak ve acelelik sinyali PAN PANla balamaldr. VHF, MF, HF frekans bantlarndaki acelelik mesajlarnn anonslar, DSC ve acelelik ars kullanlarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet ar frekansndan yaplmaldr. Acelelik mesaj deniz seyyar uydu servisinde yaynlanacaksa ayr bir acelelik anonsuna gerek yoktur. Acelelik sinyali ve mesaj bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafii frekansndan yada deniz seyyar-uydu servisi vastasyla yada bu amala kullanlan dier frekanslardan yaynlanmaldr. Acelelik ars yada acelelik sinyali sadece, seyyar istasyon yada seyyar uydu yer istasyonu tayan mobil niteden (gemi, yat) kaptann izni ile yaynlanmaldr. Acelelik mesajn alan istasyonlar bir alma yapmalar iin aran bir acelelik mesaj yaynlandnda, bu almaya artk gerek kalmad takdirde acelelik mesajnn iptal edilmesi sorumluluu, ar yapan istasyona aittir.
Emniyet Haberlemeleri
TelsizTelefonda emniyet sinyali, SECURITE szcnden ibarettir. Emniyet ars veya emniyet sinyali, ar yapan istasyonun, yaynlanacak nemli bir denizcilik uyars (emniyet mesaj) yada meteorolojik uyar (frtna ihbar) mesajna sahip olduunu belirtir. TelsizTelefonda emniyet mesaj, defa tekrar edilen emniyet sinyali ve ar yapan istasyonun kimlii ile balamaldr. TelsizTelexte ise, yine emniyet sinyali (bir defa) ve ar yapan istasyonun kimlii ile balamaldr. Emniyet mesajnn TelsizTelex ile yaynlanmas iin hata dzeltici teknikler kullanlacaktr. Emniyet haberlemesi normalde FEC usul ile kurulacaktr. Yarar olacaksa ARQ usul daha sonra kullanlabilir. TelsizTelex ile yaynlanacak btn mesajlar, en az bir satrba, bir satr yukar kaydrma, bir harf deitirme tularna baslarak ve emniyet sinyali SECURITE ile balamaldr. Yersel servisteki emniyet mesajlarnn anonslar, DSC ar teknii kullanlarak bir yada daha fazla tehlike-emniyet ar frekansndan yaplmaldr. Emniyet mesaj deniz seyyar-uydu servisinde yaynlanacaksa ayr bir anonsa
52
gerek yoktur. Emniyet sinyali ve mesaj, bir yada daha fazla tehlike-emniyet trafii frekansndan veya deniz seyyar-uydu servisi vastasyla yada bu amala kullanlan dier frekanslardan yaynlanmaldr.
MHZ = 121.5 MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB MHZ = 156.525 MHZ VHF DSC EPIRB MHZ = 406 MHZ COSPAS-SARSAT EPIRB GHZ = 1.6 GHZ INMARSAT EPIRB (E) MHZ = SART
MID: Marine Identification Digit: lkelere tahsis edilen 3 haneli numaradr. MMSI ve INMARSAT numaras ile kullanlr. Trkiye iin bu numara 271 MMSI: Maritime Mobile Service Identities: Deniz Mobil Servisi Tantc Numarasdr. DSC numaras
olarakta bilinir.
Gemilerin MMSI Numaras : MID XXXXXX formatndadr. Buradaki MID lke kodunu, XXXXXX ise gemilere
tahsis edilen numaray belirtir. rnein TRK bir geminin MMSI numaras: 271987654 olabilir.
Grup Gemilerin MMSI Numaras : 0 MID XXXXX formatndadr. Buradaki tek fark grup gemiler iin MID
numarasndan nce 0 karakterinin gelmesidir ve grup gemilerin MMSI numaras byledir. rnein Trk herhangi bir grup gemilerin MMSI numaras: 027154321 olabilir.
Ky stasyonlar ve Grup Ky stasyonlar MMSI Numaras : 00MIDXXXX formatndadr. Buradaki yine tek
fark grup gemilerin numarasnda olduu gibi ky istasyonlarnn ve grup ky istasyonlarnn MMSI numaras
53
bu kez 00 ile balar ve ayn formatta devam eder. Aada Trkiyeye ait ky istasyonlarnn MMSI numaralar verilmitir.
Geminin tantc numaralar, INMARSAT iletiimi, DSC iletiimi, TelsizTelefon, TelsizTelex iletiiminde ve EPIRB iletiiminde kar tarafa bildirilir. Bylece eski sistemde olduu gibi kaak grme imkan nlenmi olur. Gemilerin yada sahil istasyonlarnn kim olduu ok rahat anlalabilir.
INMARSAT Numaralar
INMARSAT numaralar gemideki her INMARSAT cihaz iin ayr olup, bir gemide birden fazla INMARSAT cihaz varsa, bu cihazlarn her birinin numaras da farkl olmaktadr. Bu numaralar gemilere INMARSAT tarafndan tahsis edilir.
6 MID XXXXX
ar aretleri
Gemilerin kimlik bilgileri iinde en nemlisi ar iaretidir. nk bir geminin ad, rengi, tonaj deise bile bu gemi yabanc bir lkeye satlmad (bayrak deitirilmedikten) veya sicili deimedii takdirde ar iareti deitirilmez. ngilizce Call Sign olarak da tanmlanan ar iaretleri Trk gemilerinde TA, TC, TB ve YM olarak balamaktadr. Bu iaretler drt harf (TCAB), drt harf bir rakam (TCAD5) veya iki harf drt rakam eklinde (YM2941 - yatlar) olmaktadr.
*TA ile balayan ar iaretine sahip gemi says son derece azdr* *TB ile balayan ar iaretleri Askeri gemiler iin tahsis edilmitir* *TC ile balayan ar iareti Trkiye Cumhuriyeti ifadesinin ksaltlm ekli olup, genelde byk gemilere verilmektedir. TC ile balayan ar iaretleri drt harf veya drt harf bir rakam eklinde olmaktadr* *YM ile balayan ar iaretleri nceleri sadece kk teknelere verilmi olup, bu semboller Yat Motor anlamna gelmektedir. YM den sonra genellikle 4 rakam devam etmektedir* SELCALL Numaralar
Selective Call Number ifadesinin ksaltlm hali ile Selcall olarak tanmlanan Seilmi ar Numaralar, MFHF band zerinden yaplan TelsizTelex haberlemesinde kullanlan bir kimlik bilgisidir.
54
Selcall numaralar lkemizde Telsiz Genel Mdrl tarafndan tahsis edilmekte ve iletmeler tarafndan TelsizTelex cihazlarna iletilmektedir. Bu ekilde sz konusu cihazlar zerinden yaplan arlarda, Selcall numaralar otomatik olarak kar tarafa gnderilmekte ve kaak haberleme imkansz hale gelmektedir. Selective Call numaralar gemiler iin 5 rakam. Sahil istasyonlar iin 4 rakamldr. Trk bayrakl gemilerin Selcall numaralarn ounluu 65 ile balamakta ve 3 rakam ile devam etmektedir. (65750). Trk Radyonun HF TelsizTelex sisteminde Selcall numaras 4360 dr.
A:ALFA B:BRAVO C:CHARLIE D:DELTA E:ECHO F:FOXTROT G:GOLF H:HOTEL I:INDIA J:JULIET K:KILO L:LIMA M:MIKE
N:NOVEMBER O:OSCAR P:PAPA Q:QUEBEC R:ROMEO S:SIERRA T:TANGO U:UNIFORM V:VICTOR W:WHISKEY X:X-RAY Y:YANKEE Z:ZULU
0:NADAZERO 1:UNAONE 2:BISSOTWO 3:TERRATHREE 4:KARTEFOUR 5:PENTAFIVE 6:SOXISIX 7:SETTESEVEN 8:OKTOEIGHT 9:NOVENINE ,:DECIMAL .:STOP
MORS ALFABES: GMDSS sisteminden nce TELSZ TELGRAF MORS iletiiminde kullanlan MORS
karakterleri aadadr. Bu karakterler ayrca normal denizde haberlemede FLA aklarak yaplan iletiimlerde de kullanlr ve her karakterin anlam vardr. Mesela buna Uluslar aras kod flamalar ile sis ve ses iaratleri rnek gsterilebilir. rnein cep telefonunda alan SMS sesi _ _ anlamn tar. (Short Message Service). MORS karakterleri sylenirken: NOKTA:DI HAT:DA eklinde telafuz edilir.
55
56
DENZDE KULLANILAN FREKANSLAR VE STASYON IKI GLER MF:415-535 KHZ: MF:1605-4000 KHZ: HF:4000-27500 KHZ: VHF:121.5 ve 123 MHZ: VHF:156-174 MHZ: UHF:406-406.1 MHZ: UHF:1.5-1.6 GHZ: SHF:9 GHZ: 415-535 KHZ: 1605-4000 KHZ: 4000-27500 KHZ: 121.5-123 MHZ: 156-174 MHZ:
kullanlmaz MSI yaynlar (NAVTEX) Tehlike uyarlar, tehlike trafii ve genel iletiim Tehlike uyarlar, tehlike trafii, genel iletiim, MSI yaynlar Arama ve Kurtarma almalar Tehlike uyarlar, tehlike trafii, genel iletiim, MSI yaynlar Tehlike uyars ve konum saptama iaretleri Tehlike uyarlar, tehlike trafii, genel iletiim, MSI yaynlar Arama Kurtarma almalar ve hedef saptama iaretleri MF bandnn TelsizTelgraf (NAVTEX) iin frekans banddr MF bandnn TelsizTelefon ve TelsizTelex iin frekans banddr HF bandnn TelsizTelefon, TelsizTelgraf ve TelsizTelex frekans banddr COSPAS-SARSAT EPIRB frekans ve havaclk arama kurtarma frekanslardr VHF bandnn sadece TelsizTelefon sisteminin frekans banddr. Telex, telgraf COSPAS-SARSAT EPIRB frekansdr. Dnyadan uzaya tehlike alarm yollamada INMARSAT sistemlerinin dnyadan uzaya ynnde tehlike alarmlarnda ve genel Arama ve Kurtarma olaylarnda yer tespiti salayan SART sinyalleri frekansdr
406 MHZ:
kullanlmaktadr
1.5-1.6 GHZ:
iletiimlerinde kullanlr
9 GHZ:
57
5.Snf istasyonlar Gece alrlar HN Sembol ile gsterilir 6.Snf istasyonlar Gndz alrlar HJ Sembol ile gsterilir
TelsizTelex (NBDP) Tehlike ve Emniyet ar Frekanslar VHF: -------------MF: 2174.5 KHZ HF: 4177.5-6268-8376.5-12520-16695 KHZ Tehlike ve gvenlik ar frekanslardr. !!!***VHF bandnda TelsizTelex frekans yoktur***!!! TelsizTelefon Tehlike ve Emniyet ar Frekanslar VHF:156.800 MHZ (Kanal 16) MF:2182 KHZ HF:4125*-6215-8291-12290-16420 KHZ Tehlike ve gvenlik ar frekanslardr.
Buradaki frekanslar dikkate alnarak, rnein 4207,5 KHZ DSC zerinden gnderilen bir tehlike mesajna bir sahil istasyonu veya gemiler tarafndan alnd onay verildikten sonra, eer gemi tarafndan tehlike trafiinin devam TelsizTelefon olarak talep edilmise, bu banttaki telefon balants olan 4125 KHZe geilmesi gerekmektedir. Gemi tarafndan tehlike trafiinin TelsizTelex olarak devam talep edildii takdirde, DSC alnd onay 4 MHZ den (4207,5 KHZ) verildii takdirde bunun TelsizTelex karl olan 4177,5 KHZden tehlike trafiine devam edilmesi zorunludur. GMDSSe gre gemiler tarafndan dinlenilmesi gereken dier nemli frekans NAVTEX sistemindeki 518 KHZ frekansdr. *4125 KHZ frekans SAR almalarna katlan kava aralarnn deniz aralar ile iletiiminde de kullanlr.
MF: 490 KHZ (Milli lisanlarda yaplacak yaynlar) MF: 518 KHZ (NAVTEX VE MSI yaynlar) HF: 4209.5-4210-6314-8416.5-12579-16806.5-19680.5-22376-26100.5 KHZ = NAVTEX, MSI (NBDP FEC) Konum Saptama ve Hedef Belirleme aretleri Frekanslar Konum Saptama (EPIRB):117.175-136.00 MHZ 156-174 MHZ 406-406.1 MHZ 1.6 GHZ Hedef Belirleme (SART): 9.2-9.5 GHZ (X-Band 3 Cm) frekans bantlarndaki ilgili frekanslardan yaplr. Dier Frekanslar
58
Baz frekanslar gerektiinde tehlike ve gvenlik iin deniz-hava aras iletiimde kullanlr. Byle bir hava arac, 4125 KHZ (J3E),2182 KHZ (J3E),156.800 yada 156.300 MHZ (G3E) emisyon snf ile kullanabilir. 2177 KHZ : Gemileraras DSC frekans 2189.5 KHZ : Gemiden ky istasyonuna DSC frekans 3023-5680 KHZ : Hava aralarnn SAR iin iletiim kurabilecei frekanslardr 117.975-137 MHZ : Hava aralar Tehlike ve Emniyet frekans banddr 121.5 MHZ : Hava aralarnn tehlike ve emniyet telsiz telefon frekansdr. Ayn zamanda EPIRB frekansdr 123.1 MHZ : 121.5 MHZnin yedeidir. SAR iin hava-kara-deniz aralar arasnda kullanlr (A3E) 156.3 MHZ : VHF Kanal 06: SAR ve Gvenlik amal kanal 156.650 MHZ : VHF Kanal 13: Gemileraras seyir gvenlii kanaldr 156.800 MHZ : VHF KANAL 16: ULUSLAR ARASI TEHLKE VE GVENLK KANALI *KAZAZEDE ARACI DONANIMI 156-174 MHZ BANDINDA 156.800 MHZ LE BRLKTE EN AZ BAKA BR FREKANSTA ALMA VE GNDERME YAPABLMELDR*
Uydu Frekanslar
UYDU-YERYZ ynnde 1530-1544 MHZ (Bu frekans uydularla yer istasyonlar aras iletiimde kullanlr) YERYZ-UYDU ynnde 1626.5-1645 MHZ(Bu frekanslar sadece tehlike,gvenlik ve rutin haberleme iindir) UYDU-YERYZ ynnde 1544-1545 MHZ (Ek olarak EPIRB emisyonlarnn aktarlmas iin kullanlr) YERYZ-UYDU ynnde 1645.5-1646.5 MHZ (Yalnz EPIRB emisyonlarn INMARSAT uydularna aktarr)
!!! 406 MHZ ile 121.5 MHZ COSPAS-SARSAT EPIRBlerinin uydu ynnde olan sinyal frekansdr !!!
2182, 2187.5,4125, 4177.5, 4207.5, 6215, 6268, 6312, 8291, 8376.5, 8414.5, 12290, 12520,12577, 16420, 16695, 16804.5 KHZ, 121.500, 156.525, 156.800, 406, 1544-1545, 1645.5-1646.5 MHZ banddr. Bunlarn
dnda, aadaki frekanslarda da, tehlike-emniyet haberlemelerine zararl mdahalede bulunabilecek her hangi bir yayn yasaklanmtr. Bu frekanslar; 490, 518, 3023, 4209.5, 4210, 5680, 6314, 8416.5, 12579,
16806.5, 19680.5, 22376, 26100.5 KHZ, 123.100, 156.300, 156.650,1530, 1544, 1626.5, 1645.5, 9200, 9500 MHZ banddr.
Yukardaki frekanslarda yaplacak test yaynlar en az sreye indirgenmeli ve yetkililerce dzenlenmelidir. Mmkn olduunca ksa tutulmal yada dk g ile test yaplmaldr. Bununla birlikte tehlike ve emniyet ar frekanslarnda test yaynndan kanlmal, bu mmkn olmad takdirde, yaplan yaynn test yayn olduu mutlaka belirtilmelidir. Yukardaki her hangi bir frekansta, tehlike amalarnn dnda bir yayn yapmadan nce, bir tehlike yaynnn bulunmadndan emin olmak iin yeterince dinleme yaplmaldr.
59
kanallarla yaplr. MF-HF bandnda ise 1605-4000 KHZ, (MF) ve 4000-27500 KHZ (HF) bandlarnda kullanlan kanal ve frekanslarda yaplr. VHF iletiiminde kanal numaras sylenir. MF-HF bandnda frekans sylenir. VHF TelsizTelefon haberlemesinde gemilerin antenlerinin birbirlerini grmesi yada A1 deniz alan iinde bulunmalar gerekir, MF-HF bandnda antenlerin birbirini grmesi gerekmez. MF-HF ile elektromagnetik dalgalarn iyonosfer tabakasndan yansmas ile uzun mesafe iletiimi salanmaktadr.
A) VHF band iin 156.800 MHZ frekans B) MF band iin 2182 KHZ frekans, C) HF band iin, 4125 KHZ, 6215 KHZ 8291 KHZ 12290 KHZ ve 16420 KHZ frekanslardr. VHF Band TelsizTelefon Tehlike-Emniyet Frekans 156.800 MHZ
VHF Kanal 16nn yani uluslar aras tehlike gvenlik ve ar frekansdr tehlike haberlemeleri VHF bandnda bu kanaldan yaplmaktadr.
2182 KHZ frekans ayrca, 1-ar ve cevaplar, genel haberlemeler iin, 2-Ky istasyonlar tarafndan, trafik listelerinin bir baka alma frekansndan yaynlanacann duyurulmas amacyla kullanlabilir.
Bu frekansn tehlike amal olarak kullanmn kolaylatrmak iin, 2182 KHZdeki btn yaynlar en aza indirgenmelidir. (Tehlike, acelelik yada emniyet hari, ar ve trafie hazrlk sinyalleri bir dakikay gememelidir) 2182 KHZ tayc frekansnda her hangi bir yayn yapmadan nce, bu frekansta devam eden tehlike trafiinin bulunmadndan emin olmak iin yeterli bir sre dinleme yaplmaldr. (Bu kural, tehlikedeki gemi iin uygulanmaz)
MAYDAY x 3 This is (Buras) Geminin 9 rakaml kimlii ve ar iareti yada dier kimlik bilgileri x 3 Enlem ve Boylam olarak geminin pozisyonu Tehlikenin tr ve istenilen yardm Kurtarmay kolaylatracak her hangi dier bilgi Over rnek: MAYDAY MAYDAY MAYDAY THIS IS TCAB TCAB TCAB yada M/V PYALE PAA x 3 MY POSITION IS 3145 N 03445W WE ARE SINKING AND REQUESTING VERY IMMEDIATE ASSISTANCE OVER
Tehlike Mesaj
MAYDAY x3
61
THIS IS PYALE PAA 40N 079E SINKING I NEED HELICOPTER UTC 21 22 OVER
Acelelik Mesaj
PAN PAN PAN PAN PAN PAN ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS TCQXx3 ACELELK MESAJI OVER
Emniyet Mesaj
SECURITE SECURITE SECURITE ALL STATIONS ALL STATIONS ALL STATIONS THIS IS TCQX x3 EMNYET MESAJI OVER
DSC Tehlike ars Alnd Onay (Ky istasyonu alnd verdikten sonra)
1-TELSZ TELEFON MAYDAY SNAN PAA (271123456) x3 THIS IS PYALE PAA x3 RECEIVED MAYDAY 2-TELSZ TELEX MAYDAY PYALE PAA 271123456 DE SNAN PAA RRR MAYDAY
DSC Tehlike ars Alnd Onay (Ky istasyonu alnd veremezse (DSC sonras)
MAYDAY TCAB TCAB TCAB THIS IS TCQX RECEIVED MAYDAY
63
iletiim kolayl salamaktadr. ok kolay ve etkili bir sistemdir. Bu sistem MF-HF bandlarnda yani 160527500 KHZ arasnda TelsizTelefon iletiimine alternatif olarak kullanlan iletiim tekniidir. Telex ksaltmalar ve Q kodlar kullanlr. Bu iletiim hava artlarndan ve atmosferik artlardan fazla etkilenmez bunu nlemek iin mevsim ve gn artlar, haberleme yaplacak mesafe ve uygun frekanslar kullanlarak kaliteli bir TelsizTelex iletiimi yaplabilir. TelsizTelexte haberleme cretleri tam otomatik istasyonlar yardmyla olduunda haberleme yaplan sre ile, manuel yani yar otomatik istasyonlar yardmyla yaplan haberlemeler ise minimum sreye ve katlarna gre cretlendirilir. lk haberleme iin yine DSC cihaz kullanarak ileri haberleme seenei TelsizTelex olarak belirtilerek arnn yolland frekansn TelsizTelex olarak karl olan frekansa geilerek iletiim kurulur ve karlkl ANSWERBACK alnmasyla konumaya geilir. VHF bandnda bu zellik yoktur. Sadece MF-HF band iin geerlidir. Bu sistemin tanm aada verilmitir.
NBDP:Narrow Band Direct Print: Dar Band Dorudan Yazma Sistemi ile kullanlr ANSWERBACK: Telex numaras ve takiben yazlan harf grubunu ierir. Answerbackler numarann doru aboneye ait olup olmadnn anlalmasn salar RNEK: 65341 JRIS TR Bu rnekte 65341 Telex numarasn, JRIS harf grubunu ve TR ise lkeyi gstermektedir ARQ Modu: Karlkl Telex alma tekniidir. Cihaz bu modda altrldnda gnderim iki istasyona
sahiptir ve istasyonlar karlkl yazrlar. Bir istasyon dinler dieri alr, dieri yazar dieri alr yani alma ve gnderme sra ile yaplr. lk istasyon ISS(Information Sending Station), ikinci istasyon IRS (Information Receiving Station) durumunda olur. Bunu MSN Messengerda konuuyormu gibi dnebiliriz.
FEC Modu: Alnd onay istenilmeden srekli gnderim yaparak istenen mesajn iletilmesidir. Umuma
yaplan yaynlarda FEC Modu kullanlr. FEC modunda yazma tek tarafldr, alc karlk vermez sadece alr.ARQ iletiimi gibi deildir, NAVTEX yaynnda olduu gibidir. Yayn yapan istasyon BSS(Broadcast Sending Station),yayn alan istasyon BRS (Broadcast Receiving Station) durumunda olur. Bunuda cep telefonlarmza gelen bilgi ve uyar mesajlar olarak dnebiliriz.
COLL-FEC:Birden fazla istasyonlara yaplan yaynlarda kullanlr. rnek: NAVTEX SEL-FEC:Tek istasyona Selcall numaras girilerek yaplan yaynlarda kullanlr. Cep telefonumuza bakalar
tarafndan zel gelen mesajlar gibi dnebiliriz.
***KARA ABONELERNN TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: rnein 12345 ***KIYI STASYONLARININ TELEX KODU 4 RAKAMLIDIR: stanbul Radyo 4360 ***GEM STASYONLARININ TELEX KODU 5 RAKAMLIDIR: 65428 gibidir. ***GRUP GEM STASYONLARININ NUMARALARI: 5 kez tekrarlanm ayn rakam yada sra ile tekrar edilmi iki farkl rakam formatndadr. 55555 yada 65656
Ky istasyonlarnn numaras 00 ile balayamaz ve btn genel haberlemeler TelsizTelexte NNNN yada + ile sonlanr. letiim kurduumuz abone ile irtibatn kesilmesi iin KKKK, ky istasyonuyla balanty koparmak iin BRK ksaltmalar kullanlr.
1-Tam Otomatik (Dorudan Telex Abonesiyle) 2-Yar Otomatik (Operatr Yardm le)
Yar Otomatik Ky stasyonlar: Yar otomatik hizmet veren ky istasyonu aracl ile karadaki bir telex
kullancs ile irtibat kurulmak istendiinde nce LIST OF COAST STATIONS kitabndan irtibat kurulmak istenen ky istasyonunun alma ve gnderme frekanslar bulunur ve alc verici cihazlar bu frekansa ayarlanr. Yani ky istasyonunun alma frekans bizim verme frekansmz, bizim alma frekans ky istasyonunun verme frekans olmaldr. Sonra ky istasyonunun 4 haneli telex numarasn cihaza girmeliyiz. Ky istasyonu ile balant kurulduktan sonra TLX YZ+ komutunu yazarz. Buradaki Y: lke Telex kodu Z: Abone Telex numarasdr. Ky istasyonuna bu format yazdktan sonra bizi balayacak ve haberleme balayacaktr.
MF band iin: 2174.5 KHZ, HF band iin: 4177.5 KHZ, 6268 KHZ, 8376.5 KHZ, 12520 KHZ ve 16695 KHZ'dir. 7.5 GMDSSde TelsizTelex ile Tehlike Haberlemesi
MF bandndaki DSC tehlike frekans olan 2187.5 KHZ'den yada HF 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ frekans bantlarndaki DSC tehlike frekanslarnn her hangi birinden yaplacak DSC tehlike alarmnn ieriinde, tehlike haberlemesinin ilerleyen safhalarnda kullanlmas dnlen haberleme usul belirtilecektir. Genelde, tehlike haberlemesinin bu aamasnda zellikle yabanc kelimelerin yazllarnn bilinmesi gibi zorluklarn olmas, yazl iletiimin daha uzun zaman almas ve dolaysyla pratik olmamas gibi nedenlerden dolay, TelsizTelefon usul daha ok tercih edilmektedir. Bununla birlikte sesin zayf olmas, telafuzun anlalamamas gibi duyma gl yaand durumlarda ise TelsizTelex haberleme usul tercih edilebilir. TelsizTelex haberlemesi tercih edildiinde yani 2187.5 KHZ'den yaplacak DSC arsndan sonra, haberlemenin ilerleyen aamalarnda kullanlacak haberleme teknii Dar Bant Dorudan Yazma Teknii TelsizTelex olarak belirtildii takdirde, MF bandndaki NBDP tehlike ve emniyet trafii frekans olan 2174.5 KHZ frekansndan, TelsizTelex teknii kullanlarak haberlemeye devam edilebilecektir. HF bandnda ise, 4, 6, 8, 12 ve 16 MHZ bantlarndaki DSC frekanslarndan yaynlanacak DSC tehlike alarmndan sonra, yine her bir frekans bandna karlk gelecek ekilde tahsis edilmi olan NBDP tehlike-emniyet trafii frekanslarndan tehlike trafiine devam edilecektir. NOT: Tehlike trafiinde sessizliin salanmas amacyla RadioTelexte SILENCE MAYDAY kullanlr. RadioTelefonda ise SEELONCE MAYDAY
65
- MAYDAY - DE - Geminin 9 rakaml kimlii ve ar iareti yada dier kimlik bilgileri - Geminin pozisyonu - Tehlikenin tr - Kurtarmay kolaylatracak her hangi dier bilgi - Over
TELEX LE TEHLKE MESAJI MAYDAY DE PYALE PAA 40 33N 023 55W SINKING I NEED HELICOPTER OVER TELEX LE TEHLKE TRAF BTMES MAYDAY CQ DE SAR UNITS TCQW 1510 UTC PYALE PAA TCAX SILENCE FINI
TELEX LE TEHLKE MESAJI ALINDISI MAYDAY PYALE PAA DE SNAN PAA RRR MAYDAY
66
TelsizTelex mesajna balarken kendimizi belirtmek ve nereye yolladmz kar tarafa bildirmek iin mesajlara FROM, buras anlamna gelen ksaltmay nce yazarz. Sonra TO, mesaj yollamak istediimiz yerin adresini yazarz. Bu durum karlkl kimliklerin bilinmesini ve kimin nereye yazdn gstermede kullanlr. Uluslar aras haberlemelerde Trke karakterler kullanlmamaldr. rnein harfleri kullanlmamaldr. Telexte test mesaj yazmak iin kullanlan btn harflerin doru alp almadn anlamak iin u 3 mesaj yazlmaldr. Uluslar aras haberleme test srasnda:
VOYEZ LE BRICK GEANT QUE JEXAMINE PRES DU WHARF THE QUICK BROWN FOX JUMPS OVER THE LAZY DOG
Trke haberlemelerde ise test srasnda:
Hatalarn Dzeltilmesi
Karlkl haberleme srasnda, manuel gnderme yaplrken hatal yazlan karakterin dzeltilmesi iin, hatal yazlan kelimeye bitiik be adet x harfi yazlr ve bir adet boluk braklarak doru kelimenin yazmna devam edilir. rnek : (ETA STANULxxxxx STANBUL) Ayrca, hatalar E harfi, bir boluk yine E harfi eklinde kez tekrar edilmek suretiyle ( E E E den sonra bir boluk ve doru kelimenin tekrar edilmesi eklinde) de dzeltilebilir. rnek : (0800 VARIK E E E VARI) eklindedir.
67
GMDSS kapsamndaki gemilerde bulunan haberleme sistemlerinin periyodik olarak gnlk, haftalk ve aylk test ve kontrollerin yaplmas ve bunlarn GMDSS telsiz jurnaline ilenmesi zorunludur. Yaplan ilemlerin (test ve kontrollerin) otoriteler tarafndan yaplan kontroller de telsiz jurnali zerinden gsterilmesi gereklidir.
Periyodik Testler: GMDSS cihazlarna yaplan periyodik testler aadaki gibi olacaktr. Gnlk Testler
VHF-MF-HF DSC cihaznn her gn Self Test edilmesi zorunludur. Bu test srasnda sahil telsiz istasyonuna ar yaplmadan DSC cihazlarnn mensnde bulunan TEST fonksiyonu kullanlarak kendi iinde test yaplmas (bu olaya LOOP BACK denilmektedir) gerekmektedir. Ayrca sistemde yedek enerji kayna olarak ak kullanld takdirde bunlarnda her gn test edilmesi zorunludur. Bu test srasnda ana g kayna devre d braklarak, haberleme sistemlerinin akden beslenmesi temin edilir ve bu durumda aknn k gerilimi seviyelerinin dp dmedii kontrol edilir.
Haftalk Testler
MF-HF DSC sistemlerinin her hafta test edilmesi zorunludur. Geminin seyri srasnda test yaplacak bir sahil istasyonunun menzili dnda kalnrsa bunun jurnale ilenmesi ve bir sahil telsiz istasyonu ile ilk frsatta test yaplmas gerekmektedir. Ayrca yedek enerji kayna olarak ak yerine jeneratr kullanld takdirde bu jeneratrn de her hafta test edilmesi gerekmektedir. Bu test srasnda sistemler ana enerji kaynandan ayrlarak jeneratr tarafndan beslenir ve jeneratrn k seviyesinin dp dmedii kontrol edilir.
Aylk Testler
EPIRB ve SART cihazlarn aylk olarak test edilmesi zorunludur. Test srasnda bu cihazlar kullanm manuelleri dikkate alnarak ilem yaplmal ve kl ve/veya sesli gstergelerin aktif hale geldii gzlenmelidir. Ayrca can kurtarma aralarnda bulunan iki ynl VHF cihazlar 16. Kanaldan baka bir kanala alnarak her ay test edilmelidir.
Periyodik Kontroller: GMDSS cihazlarnn periyodik kontrolleri aadaki gibidir. Gnlk Kontroller
Printer a sahip (DSC,NAVTEX,INMARSAT) cihazlarn printerlerindeki katlarn her gn kontrol edilmesi zorunludur.
Haftalk Kontroller
Can kurtarma aralarnda bulunan VHF cihazlarnn her hafta kontrollerinin yaplmas gerekmektedir.
Aylk Kontroller
Yedek enerji kayna olarak akler kullanlyorsa bunlarn iindeki svlarn younluklar kontrol edilmeli ve bu kontroller srasnda bamometre ile lm yaplmas tercih edilmelidir. Bu ekilde aklerin iindeki elektrolitin durumu hakknda ok salkl bilgi alnmas mmkn olabilecektir. Ayrca telsiz sistemlerinin anten, konnektr ve izolasyon kablolarnn her ay kontrol yaplmaldr. Bu elemanlarn kendi iinde ve cihazlarla olan balantlarn her ay kontrol edilmesi gereklidir.
68
AA : Accounting Authority: Hesap daresi, INMARSAT gemi yer istasyonunun ticari kayd yaplarak hizmetten yararlanmaya balamas srasnda doldurulan kayt bavuru formunda SES tarafndan cretlendirme ve demelerin yaplmas konusunda yetki verilen kurum AAIC : Accounting Authority Identification Code: ITU tarafndan her bir hesap idaresine zel olarak verilmi olan tannma kodu ACKNOWLEDGEMENT: DSC ile alnd onay ADE : Above Deck Equipment: Gverte st Donanm: Anten,verici gibi INMARSAT gemi yer istasyonunun gverte stnde kalan blm AF : Audio Frequency: Ses Frekans, nsan kulann duyabilecei 20-20000 HZ frekans aral AFC : Automatic Frequency Control: Otomatik Frekans Kontrol AFTN : Aeronautical Fixed Telecommunications Network: Sabit Hava Haberleme ebekesi AGC : Automatic Gain Control: Otomatik Kazan Kontrol, RadioTelefonda kazan kontroln otomatik olarak yapan kontrol AH : Amper Hours: Amper Saat ALRS : Admiralty List of Radio Signals: Admiraltynin notik yayn serisi AM : Amplitude Modulation: Genlik Modlasyonu, RadioTelefonda modlasyon snflarndan birisi AMVER : Automated Mutual Assistance Vessel Rescue: Otomatik Kurtarma zleme Sistemi, Amerikan sahil gvenliin ynettii gemi takip ve kurtarma organizasyonu AOR-E : Atlantic Ocean Region-East: Atlas Okyanusu Blgesi Dou Blm INMARSAT uydusu AOR-W : Atlantic Ocean Region-West: Atlas Okyanusu Blgesi Bat Blm INMARSAT uydusu APOGEE : Bir uydunun yerkre etrafndaki yrngesi zerinde yerkreden en fazla uzaklat nokta ARQ : Automatic Repitition Request: Telsiz telex haberlemesinde iki istasyon arasnda noktadan noktaya yaplan haberleme tarz ASCII :American Standard Code For Information Exchange: Bilgi aktarmnda kullanlan Amerikan Standard Kodu ASGD : Alarm Signal Generating Device: Alarm Sinyali retim Aparat, aygtlarda uyar alarm gndermeye yarayan kontrol ve alarm nitesi ASM1-ASM2 : At Sea Maintenance 1-2: Denizde Bakm Derecesi 1-2 ATO : Authority To Operate: lem Yetkilisi ATU : Antenne Tuning Unit: Anten Ayar nitesi AUSREP : Australian Reporting System For Shipping: Avustralya Sahil Gvenlik Otoritelerinin ynetimindeki gemi izleme ve kurtarma organizasyonu AZIMUTH : Semt, herhangi bir gkcisminin yerkrenin yzeyi zerindeki izdm ile gzlemcinin bulunduu boylam arasndaki a A/B : AnswerBack, Telex haberlemesinde kullanlan numarann dorulunu belirten tantm kodu A1 : GMDSS deniz sahas, kydan 20-30 mil mesafeye kadar olan deniz alan A2 : GMDSS deniz sahas, kydan 100-150 mil mesafeye kadar olan deniz alan A3 : GMDSS deniz sahas, INMARSAT uydular kapsamndaki 76 Kuzey ve 76 Gney enlemleri aras A4 : GMDSS deniz sahas, INMARSAT uydular kapsam dndaki COSPAS-SARSAT uydular kapsamndaki 76 Kuzey ve 76 Gney sonras olan kutup blgeleri A1A : ift Yan Band, Alt Tayc Kullanlmam, Digital Bilgi eren telgraf yayn A2A : ift Yan Band, Alt Tayc Kullanlm, Digital Bilgi eren telgraf yayn A3E : ift Yan Band, Analog Bilgi eren, Tek kanall, Telefon yayn A9W : Birleik Emisyon, Telgraf ve Telefon, ift Yan Band BAUD BBS BCST BDE BER BFO BITE BPS C-BAND C/N CC CCIR CCITT CEPT : Saniyede Gnderilen Standard Veri Birimi, Veri haberlemesinde kullanlan hz birimi : Bulletin Board Service: Ky Blten Servisi : Broadcast: Umuma yaplan yaym : Below Deck Equipment: Gverte Alt Donanm, Monitr,Klavye gibi INMARSAT gemi yer istasyonunun gverte altnda kalan blm : Bit Error Rate: Hata Oran: Veri haberlemesinde aktarlan toplam bit miktar ierisinde toplama oranla hatal aktarlan bit miktar : Beat Frequency Oscillator: Vuru Frekans Osilatr : Built In Test Equipment: Aygt iindeki test cihaz : Bits Per Second: Saniyedeki Bit, Transmisyon (Gnderme) Hz : Sabit bir istasyon ile uydular arasndaki balanty salamak iin kullanlan frekans band yaklak 6/4 GHZ : Carrier To Noise Ratio: Taycnn Grltye Oran : Coast Charge: Ky stasyonu creti : Comite Consultative International Radiocommunications: Uluslararas Telsiz Danma Kurulu : Comite Consultative International Telegraph And Telephone: Uluslararas Telgraf Ve Telefon Danma Kurulu : Conferance Of European Postal And Telecommunications Administrations: Avrupa Posta Ve
69
Telekomnikasyon daresi Konferans : Coast Earth Station: Kara Yer stasyonu: INMARSAT uydularnn karadaki ulardr.Uydulardan gelen veriler CESler tarafndan kara haberleme ana balanr CH : Channel: Kanal CNID : Closed Network Identifier: Kapal ebeke Tanmlayc COMPANDING: Bir haberleme hattnda temel bant sinyalinin sktrlma ve geniletilme ilemi COMSAT : Communication Satellite Corporation: Uydu haberlemesi hizmeti veren zel bir kurum COSPAS: Search And Rescue Satellite System: Arama Kurtarma Uydu Sistemi,Kutupsal SARSAT Yrngeli Uydularn kullanld arama-kurtarma sistemi CQ : Haberlemede Tm stasyonlara yaplan genel arlarda kullanlan kod CRS : Coast Radio Station: Sahil Telsiz stasyonu CSC : Common Signalling Channel: Ortak aretleme Kanal CSS : Coordinator Surface Search: Su st arama koordinatr, Arama kurtarma faaliyetlerinde olay yerinde arama almalarn yrten kii CES DB : Desibel, Kazan l birimi DCE : Data Circuit Terminal Equipment: Veri Devre Terminal Cihaz DE : FROM: Haberlemede kullanlan ksaltmalardan Buras yada Buradan anlamna gelen ksaltma DEMODULATOR:Elektromagnetik dalgalarda yksek frekansl iaretten ses frekans iaretini ayran devre DF : Direction Finder: Radyo vericinin kerterizini bulmaya yarayan Yn Bulucu DHSD : Dublex High Speed Data: Dublex olarak gerekleen yksek hz veri haberlemesi DM : Delta Modulation: Delta Modlasyonu DMG : Distress Message Generator: Tehlike Mesaj reticisi DNID : Data Network Identifier: Veri ebeke Tanmlaycs DOE : Duplication Of Equipment: Cihaz iftlemesi, GMDSS teki aygt donanm ve gemi adam donanm seeneklerinden birtanesi DOR : Data Over Radio: Telsiz ile veri haberlemesi DSB : Double Side Band: ift Yan Band RadioTelefon haberlemesindeki bant snflarndan birisi DSC : Digital Selective Calling: Saysal Semeli ar Sistemi DTE : Data Terminal Equipment: Veri Terminal Aygt DUPLEXER : Bir alc-verici araclyla telsiz aygtnn dnml olarak hem yaym yapmasn, hem de dinleme yapmasn salayan devre E-MAIL : Electronic Mail: Elektronik Posta: Internet alar araclyla veri haberlemesi yapmaya olanak salayan haberleme sistemi EGC : Enhanced Group Call: Geniletilmi Grup ar, INMARSAT uydular araclyla MSI mesajlar yaymlayan sistem ve bu mesajlar alan cihazn ad ELT : Emergency Locator Transmitter: Acil durum mevkii belirleme vericisi,COSPAS-SARSAT sisteminde zelliklere hava birimleri tarafndan kullanlan vericilerden birisi EME : Externally Mounted Equipment: Harici olarak taklm aygt EPIRB : Emergency Position Indicating Radio Beacon: Acil durum yer gsterici ve belirleyici ERROR RATE : Bir veri sisteminde doru alnan bitlere oranla hatal olarak alnan bitlerin oran ESA : European Space Agency: Avrupa Uzay Acentesi FAX : Facsimile: Fax haberlemesi ve cihaz FCST : Forecast: Tahmin FEC : Forward Error Correction: Telsiz telexte bir istasyondan tm istasyonlara ynlendirerek yaplan gnderim FLEETNET : stee bal olarak creti karlnda INMARSAT EGC alclar araclyla herhangi bir ticaret gemisi filosuna veya belli bal gemilere zel baz yaymlar yaparak hizmet veren bir sistem FM : Frequency Modulation: Frekans Modlasyonu FREQ : Frequency: Frekans anlamndaki ngilizce terimin ksaltlm ekli FTC : Fast Time Constant: Hzl Zaman Sabiti FXX : Ana taycs F1B, F3E den farkl olan frekans modlasyonu F1B : (NBDP) Frekans Modlasyonunun kullanld dar bant dorudan yazmal telgraf teknii, telex F3E : Frekans Modlasyonu Kullanlan Analog bilgi tayan telsiz telefon teknii GA+ GEO GF GHZ GMDSS : Go Ahead: Devam Et, Telex haberlemesinde balantnn salandn bildiren devam et mesaj : Geostationary Equatorial Orbit: Uydularn yer kreye gre nispi konumlar sabit olmak zere izledikleri ekvatoral yrnge : Gold Franc: Altn frank: Haberleme cretlerinin tespitinde kullanlan uluslararas para birimidir 1 SDR= 3.061 GF : Gigahertz: 1000000000 HZ : Global Maritime Distress And Safety System: Kresel Deniz Tehlike Emniyet Sistemi
70
GMT GOC GPS GRT G3E H+ HEO HF HF DSC HJ HN HSD HX HZ H2A H2B H24 H3E IC ICAO ID IDD IDENT IF IFRB IHO IME IMN IMO INMARSAT INM2 INM3 INOP INTELSAT IOR IRS ISB ISDN ISL ISO ISS ITA ITU J3E : Greenwich Mean Time: Greenwich yerel saati : General Operator Certificate: Genel Operatr Belgesi, GMDSS operatr yeterliklerinden birisidir. : Global Positioning System: Kresel Mevkii Koyma Sistemi : GROSSTON, Geminin kapal blmlerini ifade eden hacim birimi 1 GRT: 2.83 Metre : Faz Modlasyonu Kullanan Analog bilgi tayan telsiz telefon yayn snf : Her Saat Ban .. gee anlamndadr. : High Elliptical Orbit: Yksek Eliptik Yrnge : High Frequency: Yksek Frekans 3-30 MHZ arasndaki frekanslar bu snfa girer : High Frequency Digital Selective Calling: Yksek Frekans Saysal Semeli ar sistemi : Day Service Only: Yalnz Gndz Hizmeti : Night Service Only: Yalnz Gece Hizmeti : High Speed Data: Yksek Hzl Veri : No Specific Hours: Belirli bir hizmet saati olmayan : Hertz : Ama-Kapama Anahtarl, ton modleli taycl telgraf yayn Mors Kodu, tek yan bant, tam tayc : Tek Frekans Kod Kullanan semeli ar sinyali tek yan bant tam tayc : 24 Saat Devaml : Genlik Modlasyonu Kullanan, Analog bilgi ieren telsiz telefon yayn tek yan bant tam tayc : Integrated Circuit: Entegre Devre: Yar iletkenler ve dier elektronik devre elemanlar kullanlarak oluturulmu bir devre eleman : International Civil Aviation Organization: Uluslararas Sivil Havaclk rgt : Identity: Kimlik, Bir istasyonu dierinden ayran numara, iaret, kod veya ad : International Direct Dialling: Uluslararas Dorudan evirme, Araya operatr girmeden dorudan milletleraras balant yapmaya olanak salayan sistem : Identification Signal: Tannma Sinyali : Intermediate Frequency: Ara Frekans : International Frequency Registration Board: Telsiz kurallar gerei tahsis edilen frekanslarda herhangi bir karklk, kaos olmasn engellemek amacyla kurulmu olan ve bu ynde almalar yapan kurul : International Hydrographic Organization: Uluslararas Hidrografi Organizasyonu : Internally Mounted Equipment: e yerletirilmi aygt : Inmarsat Mobile Number: INMARSAT Gezici Numaras, INMARSAT Gemi Yer stasyonunun numaras : International Maritime Organization: Uluslararas Denizcilik Organizasyonu : International Maritime Satellite: Merkezi Londrada olan tm INMARSAT uydularnn sahibi ve ileticisi olan uluslararas kurulu : Second Generation Of Inmarsat Satellites: kinci Nesil INMARSAT Uydular : Third Generation Of Inmarsat Satellites: nc Nesil INMARSAT Uydular : Inoperative: Faal Olmayan : International Telecommunications Satellite Consortium: Uluslararas Uydu Haberleme Konsorsiyumu : Indian Ocean Region: Hint Okyanusu Blgesi INMARSAT uydusu : Information Receiving Station: Bilgiyi Alan stasyon : Independent Sideband Operation: Bamsz Yanband Operasyonu : Integrated Switched Digital Network: Entegre Anahtarlamal Digital letiim A : Interstation Signalling Link: stasyonlar aras aretleme Hatt : International Standardization Organization: Uluslararas Standardizasyon Organizasyonu : Information Sending Station: Bilgiyi Gnderen stasyon : International Telegraph Alphabet Code: Uluslararas Telgraf Alfabesi Kodu : International Telecommunications Union: Uluslararas Haberleme Birlii : Genlik Modlasyonu Kullanan, Analog Bilgi ieren telsiz telefon yaym tek yan bant, bastrlm tayc : Kilohertz 1000 Hertz : KiloWatt 1000 Watt : INMARSAT Sisteminde gezici istasyonlarla uydular arasnda kullanlan frekans band
KHZ KW L-BAND
71
LINK CALL LEO LES LF LT LUT 1.5/1.6 GHZ arasndadr : Dublex Telsiz Telefon haberlemesi iin kullanlan bir deyim : Low Earth Orbit: Alak Yer Yrngesi COSPAS-SARSAT Uydularnn yrngesi : Land Earth Station: Kara Yer stasyonu: Ayn zamanda CES olarakta anlr. : Low Frequency: Alak Frekans 30-300 KHZ arasndaki frekans aral : Local Time: Yerel Saat : Local User Terminal: Yerel Kullanc Terminali, COSPAS-SARSAT uydularndan yeryzne gnderilen sinyalleri alp iledikten sonra MCC ye aktaran yer istasyonu
MCC : Mission Control Center: Grev Kontrol Merkezi, COSPAS-SARSAT Sisteminde RCC leri kontrol eder MERSAR : Merchant Ship Search And Rescue Manual: IMOnun yaymlad bir kitap (Arama-Kurtarma faaliyetlerine katlan gemi kaptanlar iin bir rehber) MES : Mobile Earth Station: Hareketli Yer stasyonu: Deniz haberlemesinde SES olarak kullanlr MF : Medium Frequency: Orta Frekans 300-3000 KHZ arasndaki frekans aral MHZ : Megahertz 1000000 HZ MID : Maritime Identification Digit: Deniz Tannma Numaralar MMSI numaralar iindeki lke kodu diye tanmlanabilecek olan l rakam gruplar rnein TRKYE 271 MINS : Dakika, Sre fiyatlandrmada sistemin kullanlma sresi dikkate alnarak hesaplanmas ynteminde crete tabi olan haberleme sresinin dakika cinsinden toplam miktar MMSI : Maritime Mobile Service Identities: Deniz Gezici Servisi Tannma Numaras. GMDSSte yersel Haberleme tekniklerinden DSC sisteminde kullanlan tannma numaras. Ayn numara EPIRB lerde de bulunabilir. MODEM : Veri haberlemesinde Analogdan Digitale veya Digitalden Analoga eviren devre MODULATOR : Bir Telsiz vericisinde ses frekansn yksek frekans zerine bindiren devre MRCC : Maritime Rescue Coordination Center: Deniz Kurtarma Koordinasyon Merkezi, RCC kurtarma koordinasyon merkezi olarakta anlr. MRSC : Maritime Rescue Sub-Center: Deniz Kurtarma Alt Merkezi: Ana arama kurtarma merkezlerine bal olarak alan alt arama kurtarma merkezleri MSI : Maritime Safety Information: Deniz Gvenlii Bilgileri: Seyir uyarlar, hava-frtna uyarlar, meteorolojik tahminler, tehlike uyarlar ve gemilere duyurulmas gereken dier acil ve nemli duyurular MSS : Mobile Satellite Services: Gezici Uydu Servisleri MTBF : Mean Time Between Failures: Elektronik Aygtlarda Bir eit Gvenilirlik ls MUF : Maximum Usable Frequency: Kullanlabilen En byk Frekans NAVAREA : Navigational Area: Seyir alanlar: Tm dnyay veya dnyann byk bir kesimini belirli seyir alanlarna blerek dnya genelinde ilev yapan seyir hava uyar sistemindeki her bir deniz alan NAVTEX : Navigational Telex: Seyir Telexi, Seyir alanlarnda yaplan MSI yaynlarn otomatik olarak alan ve yazcsyla yazan otomatik telex alcs ve bu sistemin ad NBDP : Narrow Band Direct Printing: Dar Bant Dorudan Yazmal Telsiz-Telgraf sisteminin bir baka ifadesidir. Ayn zamanda TOR diyede ifade edilir NCC : Network Control Center: Haberleme A Kontrol Merkezi NCS : Network Coordination Station: Haberleme A Koordinasyon stasyonu, INMARSAT sisteminde kanallarn tahsisi gibi ilemleri koordine eden merkezlerdir. NM : Nautical Miles: Deniz Mili = 1852 Metre NNSS : Navy Navigation Satellite System: Donanma Uydu Seyir Sistemi NON : Unmodulated Continuous Wave Emission: Modulesiz Devaml Dalga Emisyonu OBS : Meteorolojik telgraflar iin kullanlan kod OCC : Operations Control Center: Operasyon Kontrol Merkezi, INMARSATn Londradaki tm sistemi kontrol eden merkezi OSC : On-Scene Commander: Olay yeri amiri, Aktif arama kurtarma birimlerinin yzey aramas yapmalar esnasnda olay yerinde kumanday ele alan istasyonun kaptan yada st yetkilisi OTF : Optimum Transmitting Frequency: Optimum Transmisyon Frekans P : Precision: zel bir telgraf anlamna gelen kod PA : Position Approximate: Yaklak Mevkii PC : Personel Computer: Kiisel Bilgisayar, Masast yada Dizst bilgisayarlar ifade eder PERIGEE : Yrngesinde seyreden bir uydunun yeryzne en yakn olduu nokta PLB : Personal Locator Beacon: Kiisel Yer Belirleme Vericisi, COSPAS-SARSAT sisteminde karada kullanlan mevkii belirleme aygtlarndan birisi POR : Pacific Ocean Region: Pasifik Okyanusu Blgesi INMARSAT uydusu PRIORITY : INMARSAT uydular aracl ile yaplan tehlike arlar iin kullanlan ncelik tanmlamas PSDN : Public Switched Data Network: Halka Ak Veri Haberleme A PSPDN : Public Switched Packet Data Network: Halka Ak Paket Veri Haberlemesi A PSTN : Public Switched Telephone Network: Halka Ak Telefon Haberleme A
72
PV : Pilot Vessel: Klavuz Kaptan Teknesi PVT : Performance Verification Test: Bir gezici yer istasyonunun, ilevlerinin tam olarak alp almadn kontrol etmeye yarayan otomatik test ilevi RX : Receiver: Alc RCC : Rescue Coordination Center: Kurtarma Koordinasyon Merkezi REO1-REO2 : Radio Electronic Operator Certificate 1-2: Birinci yada ikinci snf GMDSS telsiz elektronik operatr sertifikas, GMDSS in en st dzey operatr sertifikasdr. REPD : Reported: Rapor Edilen RF : Radio Frequency: Telsiz Frekans ROC : Restricted Operator Certificate: GMDSS tahditli operatr sertifikas RT : Radio Telephony: Telsiz Telefon RTL : Radio Telex Letter: Telsiz Teleks Harfi R3E : Taycs azaltlm yada deitirilmi Analog bilgi ieren tek yan bant genlik modlasyonu telefon yayn S : Second: Saniye SAR : Search And Rescue: Arama Ve Kurtarma SARSAT : Search And Rescue Satellite Aided Traffic: Kutupsal yrngeli uydular araclyla gvenlik haberlemesi yapan COSPAS-SARSAT sisteminin Amerikan tarafna ait olan uydular SART : Search And Rescue Transponder: Arama Ve Kurtarma Transponderi, GMDSSte arama kurtarma birimlerine kazazedelerin veya tehlikede olan geminin yerini bildirmek zere Radarda belirli bir grnt veren radar transponderi SBM : Shore Based Maintenance: Kyda Bakm SCC : Satellite Control Center: Uydu Kontrol Merkezi SCPC : Single Channel Per Carrier: Herbir Taycya Tek Kanal SDR : Special Drawing Right: Uluslararas hesaplamalarda kullanlan para birimi 1 SDR=3.061 GF SELCALL : Selective Calling: Semeli ar,Telsiz telex cihaz olan baz istasyonlarn sahip olduklar zel otomatik ar sistemi SELFEC : Selective Forward Error Correction: Telsiz telexte kullanlan tek ynl seili haberleme sistemi SES : Ship Earth Station: INMARSAT Gemi Yer stasyonu SFU : Store And Forward Unit: Sakla Ve let Birimi INMARSAT C istasyonlarnda kullanlan bir teknik SIG : Signal: Sinyal, iaret SOLAS : Safety Of Life At Sea: Denizde Can Gvenlii, Uluslararas Denizde Can Gvenlii Szlemesinin ksa yazl SPOC : Search and rescue Point Of Contact: SAR irtibat noktas SRR : Search and Rescue Region: Arama ve Kurtarma Blgesi, SAR hizmetlerinin saland, snrlar belirlenmi olan alan SSB : Single Side Band: Tek Yan Band, RadioTelefonda kullanlan bir alma eklidir SSFC : Sequential Single Frequency Code: ITU telsiz kurallarndan EK 39a gre kullanlan ancak GMDSS ile yerini DSC ye brakan uluslararas seici ar sistemi STN : Station: stasyon TX : Transmitter, Transmission: Verici, k, gnderme TEMP INOP : Temporary Inoperative: Geici olarak faaliyet d TOR : Telex Over Radio: Telsiz telex, Dier ifade ekli NBDP olan telsiz telex veya telsiz telex haberlemesi veya cihazn ad TR : Trade Route: Ticari Rota, Sahil istasyonlarndaki trafie yardmc olmak zere geminin ad, mevkii gibi detaylar ile ilgili bilgiler TRAFFIC : Bir haberleme hatt zerinden gnderilen bilgi TT&C : Tracking,Telemetry And Command: Bir uyduyu uzaktan kumanda ile izleyen ve kontrol eden yer kontrol sistemi TV : Television: Televizyon UFN : Until Further Notice: Dier Duyuruya Kadar anlamndadr UHF : Ultra High Frequency: ok ok yksek frekans UPLINK : Yerden uyduya doru olan hat USB : Upper Side Band: st Yan Bant, RadioTelefonda kullanlan bir alma eklidir UT : Universal Time: Evrensel Saat UTC : Universal Coordinated Time: Evrensel Kabul Edilmi zaman, eskiden GMT olarak kabul edilen sfr zonu saati UTI : Universal Astronomical Time: Evrensel Astronomik Zaman UT0 : Uncorrected Universal Time: Dzeltilmemi Evrensel Zaman UT1 : UT0 Corrected For Polar Variation: Kutupsal deimeler iin dzeltilmi evrensel zaman UT2 : UT0 Corrected For Polar And Seasonal Variation: Kutupsal ve mevsimsel deimeler iin
73
dzeltilmi evrensel zaman VDU VF VHF VLF VTM VTS W WARC WMO WRU WT WWNWS WX : Visual Display Unit: Grsel Grnt Birimi, Monitr : Voice Frequency: Ses Frekans, 0,3-3 KHZ arasndaki frekans aral Radyo ve uydu haberlemelerinde ses / veri iletiminde kullanlan frekans band : Very High Frequency: ok Yksek Frekans: RadioTelefonda kullanlan 30-300 MHZ arasndaki frekans aral : Very Low Frequency: ok Alak Frekans: 3-30 KHZ arasndaki frekans aral : Vessel Traffic Management: Gemi Trafik Ynetimi : Vessel Traffic Service: Gemi Trafik Hizmetleri : Watt: G Birimi : World Administrative Radio Conferance: Dnya dari Telsiz Konferans : World Meteorological Organization: Dnya Meteoroloji Organizasyonu : Who Are You ? Kimsiniz, telex haberlemesinde kullanlan standard bir mesaj : Wireless Telegraphy: Kablosuz Telgraf, Mors haberlemesi yaplan telsiz cihaz veya sistemin ad : World Wide Navigational Warning Service: Dnya genelinde seyir uyarlar yapan uyar sistemi : Weather: Hava raporlar veren mesajlar iin kullanlan ksaltma
74
Aadaki Ynetmeliin amac, gemilerin denize elverililik bakmndan donatlmalarnda, kresel deniz tehlike ve emniyet haberleme sistemleri (GMDSS) iindeki tm deniz aralarnda yer alan telsiz istasyonlarn kullanacak, haberlemeden sorumlu telsiz operatrlerinin sahip olmas gereken yeterlik snflar ile bu yeterliklerin verilme usul ve esaslarnn belirlenmesidir. Aada anlatlanlar SOLAS-74 kapsamna giren deniz aralarnda 2813 sayl Telsiz Kanunu'na uygun olarak kurulan GMDSS telsiz istasyonlarn iletecek telsiz operatrlerini kapsar.
TANIMLAR
DARE: DENZCLK MSTEARLII IMO: ULUSLAR ARASI DENZCLK RGT GASM: GEMADAMLARI SINAVLARI MERKEZ INMARSAT: INMARSAT UYDULARI ARACILII LE YAPILAN DENZ HABERLEME SSTEM COSPAS-SARSAT: KUTUPSAL YRNGEL DENZ ARAMA KURTARMA UYDU HABERLEME SSTEM GMDSS: KRESEL DENZ TEHLKE VE EMNYET HABERLEME SSTEM SOLAS-74: ULUSLARARASI DENZDE CAN GVENL SZLEMES ITU/RR: ULUSLARARASI TELEKOMNKASYON BRL/TELSZ TZ DSC: DIGITAL SEMEL ARI SSTEM NBDP: DAR BANT DORUDAN YAZMALI TELGRAF SSTEM EPIRB: ALITIRILDIINDA AT OLDUU DENZ TAITININ TANITMA ARETLERN YAYINLAYARAK YERNN BULUNMASINA MKAN VEREN TELSZ VERCS NAVTEX: DENZ TAITLARINA NBDP TEKN LE PERYODK OLARAK ULUSLAR ARASI STANDARTTA FORMATLANMI METEOROLOJK VE SEYR KAZ MESAJLARINI, TEHLKE VE KAZA RAPORLARINI YAYINLAYAN KIYIDAK VERC STASYONLARI LE DENZ ARALARINDAK OTOMATK ALICILARDAN MEYDANA GELEN SSTEM TELSZ: ARALARINDA HERHANG BR FZK BALANTI OLMAKSIZIN ELEKTROMAGNETK DALGALAR YOLUYLA YAPILAN LETM YADA CHAZLAR ENTERFERANS: YAPILAN HER TRL HABERLEMEY VEYA RADYO TELEVZYON YAYINLARINI ENGELLEYEN, KESNTYE URATAN VEYA KALTESN BOZAN HER TRL YAYIN VE ELEKTROMANYETK DALGA TELSZ ELEKTRONK OPERATR (REO 1-REO 2): ULUSLARARASI TELSZ TZ GEREKLERNE GRE YETKL MAKAM TARAFINDAN VERLM GMDSS BRNC SINIF TELSZ ELEKTRONK OPERATR VEYA GMDSS KNC SINIF TELSZ ELEKTRONK OPERATR YETERLK BELGES OLANLAR GENEL TELSZ OPERATR (GOC): ULUSLARARASI TELSZ TZ GEREKLERNE GRE YETKL MAKAM TARAFINDAN VERLM GMDSS GENEL TELSZ OPERATR YETERLK BELGES OLANLAR TAHDTL TELSZ OPERATR (ROC): ULUSLARARASI TELSZ TZ GEREKLERNE GRE YETKL MAKAM TARAFINDAN VERLM GMDSS TAHDTL TELSZ OPERATR YETERLK BELGES OLANLAR
YETERLKLERN VERLMES
Telsiz operatr yeterlikleri dare tarafndan verilir. Bu yeterlikleri almak isteyen adaylarn,idare tarafndan uygunluu onaylanm bir eitim kurumunda eitimlerini tamamlamalar ve telsiz operatr yeterlikleri iin dzenlenecek snavlarda baar gstermeleri zorunludur.
YETERLK SINIFLARI 1-GMDSS 1.SINIF TELSZ ELEKTRONK OPERATR YETERL 2-GMDSS 2.SINIF TELSZ ELEKTRONK OPERATR YETERL 3-GMDSS GENEL TELSZ OPERATR YETERL 4-GMDSS TAHDTL TELSZ OPERATR YETERL SINAV TARHLER VE YERLER
Telsiz operatr snavlar, Gemi adamlar Snav Merkezi tarafndan, her yln ubat, Temmuz ve Eyll aylarnda olmak zere ylda 3 defa yaplr. Ayrca, dare tarafndan uygun grlen yer ve zamanlarda da snav yaplabilir. Telsiz operatr snavlar, snavlarn balang tarihinden en az bir ay ncesinden GASM tarafndan www.tcgasm.com internet adresinden ve liman bakanlklarndan adaylara duyurulur. (REO 1) (REO 2) (GOC) (ROC)
75 1-Trkiye Cumhuriyeti vatanda olmak,Kuzey Kbrs Trk Cumhuriyeti Vatanda olmak (Denizcilik Eitimi
olmal) yada Trk soylu yabanc olmak,
2-Snava girdii tarihte 17 yandan kk olmamak, 3-Yz kzartc ve ar su ilememi olmak, (Sabka Kaydnn temiz olmas) 4-REO 1 veya REO 2 iin en az lise ve dengi okul mezunu olmak, GOC iin en az orta okul yada ilkretim
okulu mezunu olmak, ROC iin en az ilk okul yada ilkretim okulu mezunu olmak,
5-darenin onaylad bir eitim kurumunda aday olunan telsiz operatr yeterliinin gerektirdii dzeye uygun
eitimi aldn belgelemek,
6-Gemiadamlar Ynetmeliine bal Gemiadamlar Salk Ynergesine gre salkl olduunu belgelemek, 7-REO 1 snavlarna bavurmak iin REO 2 Yeterlii ile denizde veya deniz elektronii alannda montaj, servis,
bakm ve onarmnda karada en az yl sreyle ehliyetinin gerektirdii grevleri yapm olduunu belgelemek,
8-Gerekli mfredatlar uygulayan Anadolu denizcilik meslek lisesi mezunlar GOC snavna, meslek yksek
okullarnn gemi elektronii ve haberleme veya Deniz Kuvvet Komutanl Astsubay gverte snf okullarnn telsiz ve harekat elektronik blmlerinden mezun olanlar REO 2 snavna kabul edilirler. Gerekli mfredattan nceki mezunlar bu haktan yararlanamazlar.
9-Faklte ve 4 yllk yksek okullarn elektronik veya elektronik ve haberleme blm mezunu olanlar,
letme, ngilizce ve Mevzuatla ilgili konularn ierir onayl eitim aldn belgeleyerek, deniz hizmeti koulu aranmakszn REO 1 Yeterlii veya daha alt dzeydeki telsiz yeterlik snavlarna kabul edilirler.
1-IMO tarafndan kabul edilmi btn uygulanabilir performans standartlarn karlayan haberleme
aygtlarnn benzetimini ieren GMDSS haberleme simlatr. (INMARSAT A,INMARSAT B ve INMARSAT C gemi istasyonlar, NBDP ve DSC zellikli VHF,MF-HF TelsizTelefon, NAVTEX, SART ve EPIRB cihazlar olacak, bu aygtlarnn uygulamasna ve bakm-tutumonarmna olanak salayan bir dzenei bulunduran laboratuar ortam. 2-INMARSAT A,INMARSAT B ve INMARSAT C gemi istasyonlar, NBDP ve DSC zellikli VHF,MF-HF TelsizTelefon, NAVTEX, SART ve EPIRB cihazlar olacak, Bu ortam en az iki renci konsolu ve bir eitici konsolu ierecek ve bu konsollar arasnda yazl metin ve sesli konuma haberlemesine elverili tmleik bir gerek zaman alma ortam salayabilecek nitelikte olmaldr. !!!GMDSS Tahditli Telsiz Operatr eitimi iin; belirtilen fiziki ortamlardaki cihazlardan sadece VHF, VHF DSC, NAVTEX,SART ve EPIRB fonksiyonlarn salayacak ksmn ieren simlatr veya gerek aygt ortam yeterlidir!!! !!! Eitim kurumlarna ait eitim,okul gemilerinde bulunan GMDSS istasyonlar haricinde dier gemilerdeki GMDSS istasyonlar eitim amacyla kullanlamaz !!! YUKARIDAK KURSLARI VERECEK OLAN ETMENLERDE, VERECEKLER DERS KONULARINA GRE;
1-Eitim mfredatlarnda yer alan elektrik-elektronik konular iin, drt yllk yksekokul, fakltelerin Elektronik, Elektrik veya Elektronik ve Haberleme blm mezunu olmak, 2-letme ve mevzuat eitimi konular iin, en az verdii eitime edeer yeterlie sahip yksekokul mezunu ve yl deniz hizmetine sahip olmak,
76 3-letme eitim mfredatnn uygulama eitimi iin, en az verdii eitime edeer yeterlie sahip lise mezunu ve yl deniz hizmetine sahip olmak art aranr.
Eitmen sertifikalar dare tarafndan dzenlenir.
!!! renci says, retim almalarnda eitici bana 24 kiiden, uygulama almalarnda eitici bana 12 kiiden fazla olamaz !!! SINAV N BAVURMA
Telsiz operatr snavlarna girilebilmesi iin, adayn sicil liman bakanlna verecei bir bavuru dilekesi ve ekinde,
6 FOTORAF NFUS CZDANI VE 2 FOTOKOP RENM DURUMU GSTEREN BELGE YEN TARHL GEM ADAMI OLUR SALIK RAPORU AKICI KONUMA RAPORU GEREKL ETM ALDIINA DAR SERTFKA
Olacak ekilde dzenlenecek bir dosya ile liman bakanlklarna mracaat edilmesi gerekmektedir. Snava giri bavurularnn ilan edilen snav tarihinden 15 gn ncesine kadar yaplmas zorunludur. Liman bakanlklar tarafndan yaplan inceleme sonucunda, durumlar snavlara girmeye uygun olan adaylara fotorafl snava giri kimlik belgesi verilir. Snava gireceklerin listesi en az on gn nceden GASM Bakanlna bildirilir.
Komisyonlarn Grevleri Soru Hazrlama Komisyonunun grevi, belirtilen mfredat programlarna ve telsiz operatrlerinin
yeterlik seviyelerine uygun olarak soru retmek.
Snav Komisyonlarnn grevleri, snav sorularn GASM soru bankas iinden semek, snav srelerini
belirlemek, yazl snavlarda gzetmenlik yapmak, yazl ve uygulamal snavlar gerekletirmek ve snav sonularn onaylamak, snavlarn esaslara uygun olarak yaplp yaplmadn denetlemektir.
SINAVLARIN DEERLENDRLMES
GMDSS telsiz operatr yeterlii snavnn not deerlendirmesi snav yant katlar zerinden GASM tarafndan optik okuyucu ve bilgisayar destekli deerlendirme sistemi aracl ile yaplr ve GASM snav komisyonlarnca onaylanr. Uygulamal snav ise, GASM snav komisyonlar tarafndan belirtilen fiziki ortamda yaplr. Snav ile ilgili evraklar snav tarihinden itibaren GASM tarafndan iki yl sre ile saklanr ve sre bitiminde imha edilir.
77
Adaylarn yeterlik almaya hak kazanabilmesi iin; alacaklar yeterlik snfna gre girdikleri yazl ve uygulamal snavda baarl olmalar ve 18 yandan kk olmamalar gerekir.
Genelde snav sonular snavn yapld gnn akamnda belli olur. Uygulama snavlarda genellikle yazl snavdan 1 hafta sonra yaplr ve sonular www.tcgasm.com adresinden bildirilir. YETERLKLERN DZENLENMES
Snav sonularnn iln edilmesinden sonra, snavlarda baar gsteren adaylarn 18 yan bitirmi olmalar kaydyla aada gsterilen belgeler ile birlikte snav bavurusunu yapt liman bakanlklarna mracaat etmeleri gerekmektedir.
1-BAVURU DLEKES, 2-YETERLK BELGES CRETNN DENDNE DAR DEKONT, 3-SABIKA KAYDI (KAMU PERSONEL OLANLARDA ARANMAZ), 4-4 FOTORAF, 5-GEM ADAMI OLUR SALIK RAPORUNUN ONAYLANMI SURET. YETERLKLERN YENLENMES
Telsiz operatr yeterlik belgeleri verildii tarihten itibaren 5 yl sre ile geerlidir. Telsiz operatr yeterlik belgelerinin yenilenmesi iin geerlik sresi bitiminden itibaren 1 yl iinde aada belirtilen belgelerle birlikte sicil limanna mracaat edilmesi gerekmektedir.
1-BAVURU DLEKES, 2-2 FOTORAF, 3-YETERLK BELGESNN ASLI VEYA SRES BTMEYEN BELGE N FOTOKOPS, 4-GEM ADAMI OLUR SALIK RAPORUNUN ONAYLANMI SURET, 5-SABIKA KAYDI (DEVLET MEMURU OLANLARDA ARANMAZ), 6-YETERLK BELGES CRETNN DENDNE DAR DEKONT, 7-YETERLK BELGES LE SON 5 YIL ERSNDE 1 YIL SRE LE KONUSUNDA DENZ HZMET YAPMI
OLMAK VEYA DAREDE, DENZCLK ETM KURUMLARINDA, DENZCLK KAMU YA DA ZEL KURUM VE KURULULARI LE DENZ ELEKTRON LE LGL DONANIM, SATI, MONTAJ VE SERVS VEYA YALNIZCA BAKIM-ONARIM HZMET VEREN YERLERNDE VEYA DARECE UYGUN GRLP ONAYLANAN DENZCLK LE LGL KURULULARDA SON 5 YIL NDE EN AZ 2 YIL SRE LE KONUSU LE LGL BR TE ALIMI OLDUUNU GSTERR BELGE. 8-7.MADDEDE YER ALAN HZMET SRELERN TAMAMLAYAMAYAN TELSZ OPERATRLER N GASM TARAFINDAN YAPILACAK UYGULAMA SINAVINDA BAARILI OLDUUNU GSTERR BELGE.
78
Telsiz operatr yeterlii belgelerini kaybedenlerin, belgenin kayp edildiini belirten bir dileke ve gazete kayp ilan ile birlikte belgenin alnd liman bakanlna mracaat etmesi halinde telsiz operatr yeterlikleri yenilenir. Yeterliklerin yenilenmesi konusundaki maddelerle birlikte bavuru yaplarak yeterlikler tekrar dzenlenir.
Yeterliklerin 3 Ay Sre le Geici Olarak Geri Alnmasn Gerektiren Fiiller 1-Milli ve Uluslar aras deniz tehlike, acelelik ve gvenlik haberlemelerini 1 yl ierisinde 2 defa ihlal etmek, 2-Milli ve Uluslar aras iletme kurallarn 1 yl ierisinde 3 defa ihlal etmek, 3-Sahil istasyonlar ile haberleme yaparken servisten kaldrlm bir deniz aracnn veya baka bir geminin ad
veya ar iaretini kullanmak, 4-Telsiz operatr yeterlii belgesini baka bir ahsa kullandrmak.
Yeterliklerin ptal Edilmesi ve Belgenin Sresiz Geri Alnmasn Gerektiren Fiiller 1-Kamu haklarndan ve medeni haklardan kstlanmak veya yasaklanmak, 2-Yeterlii geici olarak geri alnm olduu halde bu sre ierisinde belgesiz almaya devam etmek, 3-Yeterliin bir yl ierisinde iki defa geici olarak geri alnmas, 4-Yeterliklerin 3 ay sre ile geici olarak geri alnmasndaki 3. ve 4. maddede belirtilen hususlar 2 kez
yapmak, 5-Gemiadamlar Salk Ynergesi hkmleri uyarnca salk yeterliinin, grevlerini faal olarak yapmaya engel olmas durumunda, salk durumuna gre yeterlik belgeleri geici olarak alnr veya iptal edilir.
TELEX KISALTMALARI
79
ABS+ ACB+ ADD+ ADR+ AMV+ ANUL+ ATD+ BCT+ BK+ BMC+ BRK+ BUS+ CCD+ CFM+ CI + CIE+ CNS+ COL+ CRV+ DE+ DER+ DF+ DIRTLX+ EMAIL+ ERR+ FAX+ FAU+ FMT+ FREQ+ FSA+ GA+ HELP+ IAB+ IAM+ IDS+ IDT+ IFR+ IMA+ IMS+ INF+ IND+ INH+ INV+ ISR+ ITL+ JFE+ K+ KKKK+ LDE+ LEF+ LPD+ MAN+ MBB+ MCC+ MCF+ MED+ MKO+ MNS+ MOM+ MSG+ MSO+ MUT+ NA+ NC+ Abone yok, ofis kapal ar engelleniyor Uluslar aras telex numaranz yaznz Yanl adresli mesaj Amver mesajlar iin kullanlr ptal Mesajn teslimine allyor Broadcast (birden fazla istasyona tek ynl yayn) ars Ky istasyonu ile yayn kesmek iin kullanlan kod (kesiyorum) Mesajn yada gndermenin sonu alnmad iin iptal edilmitir Telsiz balantsn kesmek iin kullanlan kod Megul arnn kesilmesi Dorulaynz, doruluyorum Konuma mmkn deil Yer istasyonunun kapasitesi yeterli deil ar henz balamad Karlatrnz, karlatryorum Gndermeyi iyi alabiliyor musunuz Buras Arzal, hizmet d Aranlan abone ile haberleme halindesiniz Dorudan telex balant sistemi Elektronik Posta mesaj gndermek iin kullanlr Hata (D Etkenler) Gemiden-kyya ynnde faks mesajlar iin kullanlr Hata ( Etkenler) Format hatas Ky istasyonu ile belirli saat ve frekansta haberleme yaparken bilgi vermede kullanlr Sisteme girmemi abone Gnderme yapabilirsiniz. letim prosedr hakknda bilgi almak iin kullanlan kod Var merkezinden geersiz ANSWERBACK Mesaj adresinin geersiz oluu Geersiz k DATAs Data zamannn ilenmedii Geersiz talep Mesajn alndsn yaznz Maximum 7932 karakterden fazla mesaj Sahil istasyonunun komut listesi Alakasz var adresi Mesajn ierii ile ilgili olmayan adres Geersiz Geersiz SES talebi Daha sonra gndereceim Ofis tatil nedeniyle kapal Gndermeye balatma iareti Sahil radyo istasyonunun yapt hizmeti kesmek iin kullanlan kod Kabul edilebilir en fazla mesaj uzunluu yada sre almtr Yeterli olmayan tesisat Uygulama hatas Otomatik telex ebekesine bal olmayan abonelere gnderilen mesajlar iin kullanlr ncelii olan mesaj dolaysyla iletiimin kesilmesi Kanallar dolu Kanallarn yetersiz oluu Tbbi yardm talebi iin kullanlr Mesajn operatr tarafndan iptali Dakika Bekle-bekleyi Kendisine ait telex trafiini alma talebi (Ky istasyonu tarafndan gemilere verilir) Kapal cihaz Bozuldu Bu abone ile haberleme imkan yoktur Balant yok
80
NCH+ NDA+ NDN+ NFA+ NI+ NIA+ NIL+ NOB+ NOC+ NP+ NR+ NTC+ NW+ OBS+ OCC+ OK+ OOO+ OPR+ POS+ PPR+ PRF+ PSE+ R+ RAP+ REF+ Abonenin numaras deitirildi Mesaj teslim edilemedi Teslim ihbarsz Mesaj sonunda abone tannma kodu alnamad ebeke ile ilgili kimlik bilgisi yok Mesaj banda abone tannma kodu alnamad Gnderilecek her hangi bir trafiim yok Bulunamayan abone Temin edilemeyen balant Abone yok ar numaranz belirtin letiim hatlarnn youn oluu imdi Hava gzlem raporu Abone megul Mutabkz-mutabk msnz? Hizmet d Operatr yardm talebi Pozisyon mesajlar iin kullanlr Kat Kural d Ltfen Alnd Tekrar arayacam Telex-Teletex aras almalar iin bir deiim kolaylndan, telex tarafna teslim edilmi mesajn referans RPT+ Tekrar, tekrarlyorum RSBA+ Tekrar gndermeye allyor RTL+ TelsizTelex mektup iin kullanlr RTL TARIFES INF+ TelsizTelex mektuplar iin cret skalas sorma SNF+ Uydu ebeke balants yaplamad SPE+ SESten yaplan kural hatas SSSS+ Alfabe deiimi STA+ Sakla ve ilet eklinde gnderilmek zere ky istasyonuna braklan mesajn (son 48 saat iindeki) durumunun (telex abonesine iletilip iletilmedii) renilmesi iin kullanlr STS+ Gemi-gemi mesaj SUC+ Test sonucunun verilmesi SVC+ Servis mesajlar iin kullanlr SVP+ Ltfen T (5)+ Gndermeyi durdurun (Gnderme duruncaya kadar tekrar edilmelidir) TAX+ cret nedir? TBY+ Telefon hatlarnn megul oluu TDM+ ok adresli TEST MSG+ Test mesaj gnderiniz TGM+ TelsizTelgraf TIM+ Zaman harici THRU+ ...ile telex pozisyonunda haberleme halindesiniz TLX+ Sakla ve gnder (manuel) telex talebi TMA+ Fazla adreslerin maximum says TPR+ Teleprinter TTX+ Telex/teletex aras almalar iin deiim kolaylnn dzenlenmesi UNK+ Bilinmeyen URG+ Tehlike yada acelelik haberlemesiyle ilgili durumlar iin kullanlr VAL+ Cevap onay W+ Kelime, kelimeler WFA+ Hatal tannma kodu WIA+ Mesaj bandaki hatay tantma kodu WRU+ Kar abonenin Answerbackinin elde edilmesi talebi XXXXX+ Hata + Kelime sonu +? Karlkl telex iletiiminde ARQ modda sray kar tarafa vermek iin kullanlr
Q KODLARI
81
QRA QRB QRC QRD QRE QRG QRH QRI QRJ QRK QRL QRM QRN QRO QRP QRT QRU QRV QRW QRX QRY QRZ QSA QSJ QSL QSO QSP QSS QSW QSX QSY QTA QTB QTC QTE QTF QTH QTI QTJ QTO QTP QTR QTU QUM QUZ : stasyonunuzun ismi nedir? : Benden ne kadar uzaksn? : stasyonunuzun AAIC kodu nedir? : Nereye gidiyorsun? : ETA ? : Tam frekansm bildirir misin? : Frekansm deiiyor mu? : Gndermemin tonu nasldr?( 1-iyi, 2-deiken, 3-kt) : Ka adet TelsizTelefon kayt talebiniz var? : Sinyallerimin anlalmas nasldr? (Sinyallerinizin anlalmas; 1-fena, 2-zayf, 3-orta, 4-iyi, 5-ok iyi : Megul msnz? : Yaynm karyor mu? (Yaynz 1-hi, 2-az, 3-orta derecede, 4-fazla, 5- ok fazla karyor) : Parazitten etkileniyor musunuz? (Parazitten; 1-hi, 2-az, 3-orta, 4-fazla,5-ok fazla etkileniyorum) : Verici gcn ykselteyim mi? : Verici gcn azaltaym m? : Gndermeyi durduraym m? : Bana ait her hangi bir trafiiniz var m? : Hazr msnz? : Kendisini...KHZ veya MHZden ardnz....ye bildireyim mi? : Beni tekrar ne zaman aracaksnz? : Sram nedir? : Beni kim aryor? : Sinyallerimin kuvveti nedir? (Sinyallerinizin kuvveti; 1-anlalmas g,2- zayf, 3-olduka iyi, 4-iyi, 5ok iyidir) : Dahili cretinizle birlikte alnacak cret ne kadardr? : Alnd onay verebilir misiniz? : .....ile dorudan (veya...aracl ile) haberleebilir misiniz? : ......ya (isim ve/veya ar iareti) cretsiz olarak iletir misiniz? : Hangi alma frekansn kullanacaksnz? : Bu frekanstan (veya KHZ/MHZden.....yayn snf ile gnderme yaparmsnz? : ...ni (isim ve/veya ar iareti) kHZ veya MHZde yada...bandnda kanal....de dinler misiniz? : Gndermeyi baka bir frekanstan yapaym m? : .....nolu mesaj iptal edeyim mi? : Kelime saymnda mutabk myz? : Gnderilecek ka tane telgrafnz var? : Size gre gerek kerterizim nedir? : Kontrol ettiiniz DF istasyonundan alnan kerterize gre pozisyonumu bildirir misiniz? : Enlem ve boylam olarak pozisyonunuz nedir? : Hakiki rotanz nedir? : Hznz nedir ? : Limandan ayrldnz m? : Limana giriyor musunuz? : Doru saat katr? : stasyonunuz hangi saatlerde aktr? : Normal almaya tekrar balayabilir miyim? : Kstl almaya balayabilir miyim?