Từ lâu, việc nhập nội các loài cây trồng vật nuôi đã diễn ra ở khắp các nước trên

thế giới. Do đó mà hầu

như các loại cây trồng và vật nuôi tại bất cứ một nước nào, một vùng nào cũng là các tập hợp vừa là các
loài của địa phương vừa là của nước ngoài. Việc tìm hiểu thông tin về lợi ích cũng như tác hại mà những
loài cây trồng vật nuôi đem đến ko chỉ là yêu cầu đối với các nhà KH, quản lý mà đó còn là ý thức trách
nhiệm của mỗi công dân chúng ta. Vì thế mà hôm nay nhóm chúng tôi sẽ trình bày đề tài: sinh vật ngoại
lai và sinh vật ngoại lai xâm lấn ở VN và cách phòng ngừa.

Thế nào là sinh vật lạ xâm lấn?

Sinh vật ngoại lai: là một loài, phân loài hoặc một taxon (bậc phân loại)
thấp hơn, kể cả bất kỳ một bộ phận, giao tử hoặc chồi mầm có khả năng
sống sót và sinh sản nào, xuất hiện bên ngoài vùng phân bố tự nhiên và
phạm vi phát tán tự nhiên của chúng.

Sinh vật ngoại lai xâm hại: là một loài sinh vật ngoại lai đã thích nghi và
phát triển trong một hệ sinh thái, nơi sống tự nhiên hoặc nửa tự nhiên mới
và là nguyên nhân gây ra sự thay đổi và de dọa da dạng sinh học bản địa,
Theo (IUCN, 2001)

Đặc điểm chung:

• Sinh sản rất nhanh (bằng cả sinh sản vô tính và hữu tính)
• Biên độ sinh thái rộng, thích ứng nhanh với những thay đổi của môi trường.
• Khả năng cạnh tranh về nguồn thức ăn, nơi cư trú lớn
• Khả năng phát tán nhanh
Những nơi sinh vật lạ dễ xâm nhập
Sự xâm nhập của các sinh vật lạ thường bắt đầu từ những vùng dễ nhạy cảm, những hệ sinh thái kém
bền vững như: Vùng cửa sông, bãi bồi; Các vực nước nội địa; Các vùng đảo nhỏ; Các hệ sinh thái nông
nghiệp độc canh; Vùng núi cao với các hệ sinh thái bản địa thuần loại (thực vật).
Phương thức xâm nhập của các sinh vật lạ
Do những đặc tính sinh học, khả năng phát tán mạnh, các sinh vật lạ xâm nhập vào các vùng lãnh thổ
mới bằng các hình thức sau:
• Gió. Theo chiều gió các hạt giống, bào tử... di chuyển nhanh và xâm nhập dần.
• Dòng chảy của nước. Các hạt giống, bào tử, đoạn thân...theo dòng chảy của nước biển di
chuyển từ lục địa này sang lục địa khác, hoặc theo dòng chảy của sông, suối để phát triển từ
vùng này sang vùng khác.
• Bám theo các phương tiện vận chuyển đường không,đường thuỷ,đường bộ (đặc biệt đối với
các loài côn trùng và động vật). Sự vận chuyển này có thể là có chủ đích hoặc không chủ
đích.
• Du nhập bởi con người với nhiều mục đích: Phát triển kinh tế, làm cảnh, thức ăn chăn
nuôi...bao gồm cả du nhập có ý thức và vô ý thức.
Rất khó xác định chính xác phương thức xâm nhập của các sinh vật lạ để ngăn chặn, nhiều trường hợp
sự xâm nhập này diễn ra đồng thời bằng nhiều phương thức khác nhau.

Lợi thì có lợi nhưng…

Trên thực tế, không một quốc gia nào có đầy đủ các loài có giá trị kinh tế, do vậy, trao đổi vật liệu di
truyền giữa các địa phương là việc làm cần thiết. Nhờ vậy rất nhiều vật nuôi cây trồng đã được các nước
nhập nội và trở thành đối tượng có giá trị kinh tế, góp phần nâng cao sản lượng cây trồng vật nuôi tại các
nước nhập khẩu.

Tác hại khó lường

Các sinh vật lạ khi xâm nhập vào môi trường thích hợp, chúng có thể tiêu diệt dần các loài bản địa bằng:
• Cạnh tranh nguồn thức ăn (động vật)
• Ngăn cản khả năng gieo giống, tái sinh tự nhiên của các loài bản địa (thực vật) do khả năng phát
triển nhanh với mật độ dày đặc.
• Cạnh tranh tiêu diệt dần loài bản địa, làm suy thoái hoặc thay đổi tiến tới tiêu diệt luôn cả hệ sinh
thái bản địa.

Hậu quả của quá trình này không dễ khắc phục, không chỉ gây tổn thất về các giá trị ĐDSH (mất
các loài,các nguồn gen và hệ sinh thái bản địa), mà còn gây tổn thất không nhỏ về kinh tế, nhiều
khi rất tốn kém và mất nhiều thời gian.

What is the World Conservation Union?

The World Conservation Union is the world’s largest and most important conservation network. The Union brings together 83 States,
110 government agencies, more than 800 non-governmental organizations (NGOs), and some 10,000 scientists and experts from 181
countries in a unique worldwide partnership.

The Union’s mission is to influence, encourage and assist societies throughout the world to conserve the integrity and diversity of
nature and to ensure that any use of natural resources is equitable and ecologically sustainable.

The World Conservation Union is a multicultural, multilingual organization with 1100 staff located in 40 countries. Its headquarters are
in Gland, Switzerland.

What does IUCN stand for?

The International Union for the Conservation of Nature and Natural Resources