FLTRE DEVRELER

Filtre devreleri girilerindeki belli frekansl byklkleri (sinyalleri,iaretleri) klarna aktaran veya girilerindeki belli frekanstaki byklkleri klarna aktarmayan(min. Seviyeye dren) dolaysyla frekans seicilii yapan devrelerdir. Bu devreler, endktans ve kapasitif elemanlarnn frekansa bal olarak reaktanslarnn deimesi ve rezonans olaynn birlikte ele alnmas ile tasarlanr. Filtre devreleri; Aktif filtre devreleri Pasif filtre devreleri

olmak zere iki ekilde oluturulurlar. Pasif R, L, C elemanlarnn uygun ekilde tasarlanmas ile elde edilir. Aktif filtre devrelerinde ise yar iletken elemanlar kullanlr. Frekans cevaplarna gre drt tip devresi mevcuttur. Alak geiren filtre Yksek geiren filtre Bant geiren filtre Bant durduran(nleyen) filtre

ALAK GEREN FLTRELER R C filtreleri kolay gerekletirilen devreler olup, alak geiren veya yksek geiren filtre olarak tasarlanabilirler. Devrede k kondansatr zerinden alnrsa devre alak geiren, devrede k diren zerinde alnrsa devre yksek geiren filtre devresi olur.

Yukardaki devrede alak frekanslarda k gerilimi yksek olur,fc kritik frekansndan sonra k gerilimi azalmaya balyor. f=0 dan balayarak incelenirse; frekansta reaktans; olur.Bu durumda kondansatr ak devre gibi davranr.k V 0=Vi olur.ok yksek

olur ve k gerilimi V0=0 olur.

Devrede k deerleri frekans deerlerine gre deiir.Devreye gerilim blc uygulayarak;

olur.

elde edilir.

olarak elde edilir.

( )

Faz asda: =-90+

olur. Xc=R iin k gerilimi V0=0.707*Vi olur.

Xc=R iin f=fc olup yukarda grlmektedir. Xc=R iin elde edilir.

Alak-geirgen filtrelerde, uygulanan frekans fc den kk olduunda, k gerilimi giri geriliminin %70.7 sinden byk olmaktadr. Herhangi bir frekans fc den byk ise, k gerilimi, giri geriliminin %70.7 sinden kk olmaktadr. Alak frekanslarda, =90+ =-90+90=0 as 90 dereceye yaklamakta ve faz as;

Xc=R iin f=fc =90+

=45 olup faz as ; =-90+45=-45 olarak bulunur.

YKSEK GEREN FLTRELER

Yksek geiren filtre devreleri, alak geiren filtre devrelerine benzer. Ancak k kondansatr zerinden deil de diren zerinden alnr.

Devrede alak frekanslarda devrenin k gerilimi dk olur.fc kritikfrekansndan sonra gerilim ykselmeye baslar.f = 0 iken kondansatrn reaktans ok yksek olacandan; olur ve V0 dr. ok yksek frekanslarda ise reaktans olacandan k

V0=Vi olur.Devrenin k gerilimi frekansa bal olarak deiir. Her hangi bir ara frekansta, k gerilimi gerilim blc kuralna gre;

olur.

orannn byk

olarak elde edilir.

( )

Faz asda: =-90+

olur. Xc=R iin k gerilimi V0=0.707*Vi olur.

Xc=R iin f=fc olup yukarda grlmektedir.

Yksek-geirgen filtrelerde, uygulanan frekans fc den kk olduunda,k gerilimi giri geriliminin %70.7 sinden kk olmaktadr. Herhangi bir frekans fc den byk ise, k gerilimi, giri geriliminin %70.7 sinden daha byk olmaktadr.Yksek frekanslarda as =90+ Xc=R iin f=fc =90+ Alak frekanslarda , formlne gre Xc sfra gitmekte ve =0 olmaktadr. =45 olup faz as ; =-90+45=-45 olarak bulunur. formlne gre Xc deerleri ok byk deerlere gitmekte ve as sfr dereceye gitmekte faz

as 90 dereceye gittiinden faz as 90 olmaktadr.

ALAK GEREN FLTRE TASARIMI Aadaki devrede Vs=10 V ve krlma frekans 0.5 kHz iin diren ve kapasite deerlerinin bulunmas :

R=1000 seilrse ve fc=0.5 olduuna gre fc formlnde C ekilip C=318,3 nF olarak bulunur.

Kesme frekansnda ise k gerilimi V0=0.707* Vs =0.707 V bulunur.

Devrenin grafii ise ;

YKSEK GEREN FLTRE TASARIMI

Aadaki devrede Vs=1 V ve krlma frekans 0.5 kHz iin diren ve kapasite deerlerinin bulunmas :

R=1000 seilrse ve fc=0.5 olduuna gre fc formlnde C ekilip C=318,3 nF olarak bulunur.

Kesme frekansnda ise k gerilimi V0=0.707* Vs =0.707 V bulunur.

Devrenin grafii ise;

DC gerilim altndaki bobin eleman ise, manyetik alanda depolayaca enerjiyi depoladktan sonra ksa devre gibi davranr. Bir RL devresi iin, bobinin manyetik alannda akm depolamas iin geen sre yle hesap edilir. Bizim devremizde; L=1mH ; R=1k ; T=L/R olmak zere T=(10^-3)/(10^3); T= 10^*6 = 1 usn > 5T = (10^-6)*5 = 5 usn iinde bobin, manyetik alannda depolayaca enerjiyi depolam olacaktr. Bu sre zarfnda, akm sfrdan balayarak eksponansiyel olarak ulaaca son deere gitmektedir.5T sresi sonunda bobin DC gerilim altnda ksa devre gibi davranmaya balayacaktr.

Bobin gerilimi ise ilk anda yani t=0 annda en yksek deerdedir. nk ilk anda, devre akm sfr civar olduu iin, diren zerinde gerilim dm sfra yakndr. Dolaysyla kaynak gerilimi bobin zerinde grlmektedir. 5T sresi zarfnda, akm miktarnn artmas ile bobin gerilimide derek sfra gitmitir.

Grld gibi diren gerilimi ise akmla orantl olarak artmtr.