OKYANUS VE DENZLER Byk Okyanus(Pasifik Okyanusu): Amerika ve Asya ktalar arasnda bulunan dnyann en byk okyanusudur.

smini spanya krall adna Dnya'y dolaan Portekizli denizci Ferdinand MAGELLAN vermitir. MAGELLAN, gnler sren zorlu ve frtnal artlar altnda adn verdii Magellan Boazndan geip bu okyanusa aldnda, frtnalarn dinmesinden ve kendisini sakin sularn karlamasndan dolay Portekizcede "sakin" anlamna gelen "Pasifico" kelimesinden yola karak okyanusa bu ismi vermitir. 179.7 milyon kilometrekare yzlmne sahip olan bu okyanus, neredeyse Atlas Okyanusu ve Hint Okyanusu'nun toplam kadardr. Kaplad alan dnyadaki toplam karalarn alanndan biraz daha byktr. En derin yeri 11.034 metre ile Mariana ukuru olup buras ayn zamanda Dnya'daki en derin noktadr. Atlas Okyanusu (Atlantik): Byk Okyanus'tan sonraki en byk ikinci okyanustur. Bir zamanlar tek para olan ata ktann blnmesiyle olumu olup, Avrupa ve Afrika'y Amerika Ktas 'ndan ayrr. Yan denizleri ile birlikte (Akdeniz, Kuzey Denizi ve Baltk Denizi) 106,2 Mil. km alana sahip olup, yeryznn bete birini kaplar. 3314 metre ortalama derinlii bulunan okyanusun en derin noktas Porto Riko ukurudur. Hint Okyanusu: Kuzeyde Asya, batda Afrika ve Arabistan Yarmadas, douda Malezya Yarmadas, Sunda Adalar ve Okyanusya tarafndan evrilen, dnyann nc byk okyanusudur. Dnya sularnn %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genilii 10.000 kilometre kadardr. Bu alanda yaklak olarak 73.566.000 km yer kaplar. Hint Okyanusu :Asya, batda Afrika ve Arabistan Yarmadas, douda Malezya Yarmadas, Sunda Adalar ve Okyanusya tarafndan evrilen, dnyann nc byk okyanusudur. Agulhas Burnu'nun gneyinde 20 dou boylamnn getii yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147 dou boylamnn getii yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrlr. En kuzeyde Basra Krfezi'nde, 30 enlemine kadar uzanr.Dnya sularnn %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genilii 10.000 kilometre kadardr. Bu alanda yaklak olarak 73.566.000 km yer kaplar. Hacminin yaklak olarak 292.131.000 km olduu tahmin edilmektedir. Arktik Okyanusu: Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nn kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutubu'nu kapsayan, buzlarla kapl bir okyanustur. Uluslararas Hidrografi rgt (IHO) tarafndan okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yzlm 14.090.000 km olan devasa bir alandr. Dier okyanuslara gre s olup, en derin noktas 4.665 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Grnland, Norve ile kylar vardr. Akdeniz :Atlas Okyanusu'na bal, kuzeyinde Avrupa, gneyinde Afrika, dousunda Asya ktalar bulunan deniz. 2.5 milyon km bir alan kaplayan deniz Cebelitark Boaz ile Atlas Okyanusu'ndan, Svey Kanal ile de Kzldeniz'den ayrlr. Karayip Denizi :Meksika Krfezi'nin gneydousunda Atlas Okyanusu'nun uzants olan bir denizdir. 2.754.000 kmlik yzlmyle Karayip Denizi dnyann en geni tuzlu su denizlerinden biridir. Denizin en derin noktas Kba ile Jamaika arasnda olup derinlik 7.686 metredir. Karayip kylar birok koy ve krfeze sahiptir. Honduras, Venezuela ve Darien Krfezi bunlardan en nemlileridir. Gney in Denizi :in'in gneyinde bir kapal deniz. Byk Okyanus'a baldr. Snrlarn batdan Malakka Boaz, doudan Tayvan Boaz izer. Malakka Boaz ile Byk Okyanus'dan ayrlr. Bering Denizi : Kuzey Byk Okyanus'undan, Alaska Yarmadas ve Aleutian Adalar'nn

ayrd byk su ktlesi. ki milyon km yzlmne sahiptir. Dousunda ve kuzeydousunda Alaska, batsnda Sibirya ve Kamatka Yarmadas, gneyinde Alaska Yarmadas ve Aleutian Adalar ile evrilidir. Kuzeyindeki Bering Boaz vastasyla, Kuzey Buz Denizi'ndeki uki Denizi'nden ayrlr. smini, kaifi Danimarka'l seyrseferci Vitus Bering'den almtr. Bering denizi ekosistem kaynaklarn "Donut Hole" de uluslararas sularda olduu kadar ABD ve Rusya'nn yetki nfusunu da ihtiva eder. Birbirini etkileyen akmlar arasnda Buz denizi ve hava,din,kuvvetli,enerjik ve retici ekosistem yaratr. Meksika Krfezi :Kuzey Amerika ktas tarafndan neredeyse tamamen kapatlm byk bir su ktlesidir. Krfezin dou, kuzey ve kuzeybat kylarnda Amerika Birleik Devletleri bulunur. Gneybat ve gney kylarnda ise Meksika vardr. Meksika krfezi, Atlantik Okyanusu'na Amerika ve Kba arasndaki Florida boazlaryla ve Karayip Deniziyle de Meksika ve Kba arasndaki Yucatan Kanalyla balanr. Okhotsk Denizi :(Rusa : ) Byk Okyanus'un bir uzantsdr, Avrupa'llar tarafndan ilk kefi Rus kifler Ivan Moskvitin ve Vassili Poyarkov tarafndan olmutur. Okhotsk Denizi Souk Sava boyuncada ngiliz donanmasnn bir ok baar kazand bir yerdir. Dou in Denizi : in ve Kore kylarnda, Ryukyu ve Kyushu Adalar ile Pasifik Okyanusu'ndan ayrlan, Byk Okyanus'unun bir kolu. 1,249,000 km lik yzlmne sahip olan deniz, ince'de Dou Denizi olarak adlandrlr. Deniz, douda Byk Okyanus, kuzeyde Gney Kore, gneyde Tayvan ve batda in ana topraklar ile evrilidir. Yangtze Nehri, denize dklen en nemli akarsudur. Denizin en nemli adas Tong Adas olup, su altnda pek ok resif bulunur. Denizin ekonomik kullanm hakk iinde in, Japonya ve Gney Kore arasnda bir takm anlamazlklar vardr. in ve Japonya arasndaki anlamazlklar, in'in varln kefettii doalgazn kullanm hakkndan kaynaklanr. in ve Gney Kore arasndaki analmazlk ise Gney Kore'nin zerine bir doal aratrma istasyonu kurduu Socotra Kayalklar'dr. Hudson Krfezi :1,230,000 kmlik alan ile geni bir yer kaplayan, Ontario, Quebec, Saskatchewan, Alberta, Manitoba, Minnesota ve Nunavut ehirlerinin kysnda bulunduu, Atlas Okyanusu'nun bir uzantsdr. Krfezin ismi, 1610 ylnda bir gemi seyahati srasnda onu bulan Henry Hudson'n adndan gelmektedir. Hudson Krfezi'nin tuzluluk oran dnya okyanuslarndan daha dktr, bunun sebebi krfezin yln byk bir blm buzullarla kapl olmas ve bir ok tatlsu rmann sularn buraya dkmesinden kaynaklanr. Krfez ierisinde birok ada vardr, krfezdeki ou ada Nunavut ehrine baldr. Tannm bir grup ada is Belcher Adalar olarak adlandrlr. Japon Denizi :Byk Okyanus'unun batdaki bir uzantsdr. Japonya, Rusya ve Kore tarafndan kuatlm ve etraf neredeyse tamamen karalar ile evrilidir. Akdeniz gibi kk balantlar ile okyanusa alr. Japon Deniz'ni Byk Okyanus'unda balayan 5 kk boaz vardr. En derin noktas 3,742 metredir. Ortalama derinlik ise 1,752 metre olup yzlm 978,000 kmdir. Balklk asndan denizin Japonya ve Kore iin byk nemi vardr. Kys olan 4 farkl lkenin verdii 4 farl ismi vardr :

* Japonya / (Nihonkai) * Kuzey Kore / (Coseon Donghae) * Gney Kore / (Donghae) * Rusya (Yaponskoye more) Andaman Denizi :Hint Okyanusu'nda Andaman ve Nicobar Adalar adalarnn dou kylaryla Myanmar ve Tayland'n bat kylar arasndadr. Gneyinde Endonezya'nn Sumatra adas bulunur. Kabaca doudan - batya 650 kilometre geniliinde, kuzeyden gneye 1.200 kilometre uzunluundadr. Yzlm yaklak 797.700 kilometrekaredir. En derin noktas 3.777 metre olan denizde ortalama derinlik 870 metredir. Kuzey Denizi :ngiltere ile Avrupa ktas,arasndaki deniz. Atlantik Okyanusu'nun kuzeydou uzantsdr. Kuzey Denizi'ni Byk Britanya Adas Shetland ve Orkney Adalar ile Avrupa yakasnda Danimarka, Hollanda, Belika, Almanya, Fransann bir ksm evirmitir. Kzldeniz : Afrika ile Asya (Arap Yarmadas) arasnda yer alan, Hint Okyanusu'na bal bir denizdir. Uzunluu 2000 km. civar olup, baz kaynaklarda 1900 km. veya 2350 km. diye gemektedir. Kuzeyde Msr'daki Svey Kanal ile doal olmayan yoldan Akdeniz'e balanmtr; gneyde ise Arap Yarmadas ucunda Bab'l Mendep (Bab el Mendeb) boaz ile Hint Okyanusu'na balanr. Kzldeniz kuzeyde Sina Yarmadas ile ikiye ayrlr; kuzeydouya doru Akabe Krfezi, kuzeybatda ise Svey Krfezi vardr. Kzldeniz'in isminin, mevsimlik olarak coalma patlamas yasayan Trichodesmium erythraeum adl alg trlerden kaynaklanr ayrca etrafndaki kylarda yer alan mineral bakmndan zengin kzl renkli dalardan domu olabilecei tahmin edilen baz dncelerdendir. Denizalt yaamna ve remeye elverili scakla sahip olduundan ok sayda deniz canls barndrmaktadr. bunun sebebi ise zemindeki buyuk srtda olusan yark ksmn yeraltndan gelen magma ile dolmasdr. Bu lavlar cok fazla 1.retici konumunda bulunan bitkisel planktonlar icin besin kaynag oluturmaktadr. Tuzluluk %040 ile olduka yksektir. Baltk Denizi : Kuzey Avrupa'da 53 ile 66 kuzey enlemleri ve 20 ile 26 dou boylamlar arasnda yer alr. Kuzeyinde Botni Krfezi yeralr. Baltk Denizi, Beyaz Deniz'e Beyaz Deniz Kanal ve Kuzey Buz Denizi'ne Kiel Kanal ile balanmtr. Rusya'nn St. Petersburg ehrine kys vardr, k aylarnda donan bu deniz zerinde yrmek hatta araba srmek mmkndr.