Mimaristandartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar
MMAR PROJE ZM VE SUNU STANDARTLARI MIMAR, mesleini uygularken, almalarnda tasarmn izili belgeler ile bu belgeleri destekleyen yazl dokmanla ifade eder. Tasarlad binann eksiksiz ve kusursuz uygulanmasn salamak iin izili ve yazl olarak oluturduu belgeleri uygulama srecinde de gelitirebilir. Bu izili ve yazl belgeler MMAR'n tasarmn asgari olarak ifade etme aralardr. Mimar tasarmn ifade etmek iin var olan ve gelecekte de gelitirilecek baka ara ve yntemleri kullanabilir. MMAR tarafndan kullanlan bu aralarn ayn norm ve standartlarda olmas, hem mimardan hizmet bekleyenlerin onu daha kolay kavramalarna ve ortaya koyduu tasarm daha iyi alglamalarna ve dolaysyla mimara kar ykmllklerinde doru olarak yerine getirmelerine olanak salar, hem de mimarn bu hizmetlerine onay verenlerin ilerini kolaylatrr ve mimarlar arasnda dil birliini salar. MMAR'n hizmetlerini tam ve mkemmel olarak sunmas esastr. Bu esasa uygun olarak MiMAR'n almalarn ifade ettii belgelerde aranacak asgari koullar bu "STANDART" ile belirlenmitir. 1. BELGELERIN OALTILMASI VE SUNULMASI : MIMAR, hazrlad izili ve yazl belgeleri zenle dzenler ve dzgn, dayankl ve iindekilerin ypranmasn ve dalmasn nleyecek dosyalar ierisinde ve mimar uygun grrse dijital ( saysal) kayt aralar ile VEREN/SAHB'ne sunar. 1.1- MMAR'n hazrlad yazl ve izili belgelerinin oaltlmas: MMAR, hazrlad izili ve yazl belgeleri en az; A A-1 A-2 A-3 B C D : Hazrlk ve teklif almalar aamasnda: : Hazrlk ettleri raporunu : Mimarlk hizmetleri szlemesini : Fikir projesi belgelerini : n proje belgelerini: : Kesin proje belgelerini : Uygulama projeleri almalar aamasnda: 4 nsha 4 nsha 4 nsha 3 nsha 3 nsha
2 nsha 3 nsha 2 nsha 2 nsha 2 nsha
D-1 : Uygulama projesi belgelerini D-2 : Sistem ve montaj detay belgelerini D-3 D-4 D-5 E EE-2 F F-1 F1.1 F1.2 F-2 G : malat detaylar belgelerini : Teknik artname belgelerini : Metraj- Keif- Maliyet analizi belgelerini : hale aamasnda : hale dosyas belgelerini : hale yaplmas belgelerini : Uygulama denetimi aamasnda : Mesleki kontrolluk talimat belgelerini : Yapld projelerini : Kesin hesaplar : Mimari feni mesuliyet talimat belgelerini : Kabul ve teslim aamasndaki belgeleri
2 nsha
3 nsha 2 nsha 3 nsha 3 nsha 3 nsha
olarak oaltarak VEREN/SAHB`ne teslim etmek ykmllndedir. 1.2- Belgelerin daha fazla sayda oaltlmas: VEREN/ SAHB, herhangi bir nedenle MMAR'dan ykml olduu nshadan fazla oaltma isterse, bunun karl bedeli demesi durumunda, MMAR bu belgeleri oaltarak VEREN/SAHB'ne teslim etmek zorundadr. 1.3- MIMAR, hazrlad oaltt belgeleri dzgn ve dayankl dosyalar ierisinde teslim eder. Sunu dosyalar, kapanda, srtlnda ve zerinde; in (projenin) ismi Proje numaras VEREN/SAHB'nin ismi ve adresi MMAR'n ismi ve adresi
belirtilmelidir. 2. PAFTA BOYUTLARI : Mesleki denetim iin Mimarlar Odasna verilen projeler ve yazl belgelerin tm A 4 normuna uygun katlanabilir pafta dzenine sahip olacaktr. 3. PROJENN SUNU ESASLARI : Proje sunuluunda izili belgeler aadaki ekilde sralanr. 1. Genel bilgi paftalar 1-1: Proje bal, (Birinci sahife olarak) Proje Balnda u bilgiler yer alr; (bkz. rnek no:1) - in smi - Mimarn veya mimarlk brosunun, ortaklnn irketinin; smi Soyad, nvan, Sicil nosu, Bro Tescil Belge (BTB) no'su Adresi Vergi dairesi ve vergi nosu - VEREN/SAHB'nin

smi Soyad, nvan, Adresi, Vergi dairesi ve vergi nosu - Proje bedelini hesaplamaya ilikin bilgiler, naat alan naat tr Kullanma amac
2
m maliyet bedeli Yap yaklak maliyeti , Yap snf Mimari hizmet snf Zorluk kriterleri katsays ube tarife katsays numaras, M harfi, (Mimari proje izimi olduunu belirlemek zere) Copyright bilgileri, (Mimarn izni olmadan oaltlamayaca) Ortak mellif olan mimarlarn bilgileri ve imzalar, Mellif mimara ait bilgiler ve tadilat iznine dair olur imzas, Mellifi belli olmayan yaplara ait VEREN/SAHB'nin verdii taahhtname noter onay tarih ve nosu, Mimarlar Odas onay blm
1-2: Onay bal (ikinci sahife olarak) Projenin banda Belediye ya da ilgili kuruluu ve Yap denetim firmasnn onay iin dzenlenir. 1-3: Numerotaj krokisi 2- Vaziyet plan Bu. paftada, belirtilen standartlara uygun ve zerinde gerekli bilgileri ieren vaziyet plan yer alr. 3- Yerleim plan Bu paftada,belirtilen standartlara uygun ve zerinde gerekli bilgileri ieren yerleim plan ve ayn lekte kesitler yer alr. 4- Planlar (en alt kattan en st kata doru) 5-Kesitler (A-A Kesiti, B-B Kesiti,. n-n Kesiti olarak) 6- Cepheler (n cephe, arka cephe ve yan cepheler) 7- Sistem Detaylar (Proje dizinine girmesi isteniyorsa) 8- Mahal listesi Mahal listeleri her paftann uygun bir yerinde veya ayr paftada/ paftalarda yer alr. 9- Otopark hesab 10- Teknik Bilgiler (Is yaltm hesaplar ve detaylar, yangn snflar ve dayanm bilgileri, antiye tabelas, antiye koruma iskele ve perdesi vb.) 11- Gerekli dier proje ve belgeler: Yangn tahliye projesi vb 4- PAFTA BALII : Pafta balnda u bilgiler yer alr: Mimarn ismi soyad, nvan, sicil nosu, BTB nosu, adresi in ismi Proje numaras Pafta ad izim lei izim tarihi Pafta nosu Blok no Tasarlayann ad izenin ad Paftay kontrol edenin ad M harfi (Mimari proje izimi olduunu belirlemek zere)
5- PAFTA DZEN : Pafta dzeni aadaki ekilde yaplr. "Pafta bal" paftann sa alt kesinde yer alr. Hakim rzgar, manzara ve Kuzey yn ayn yerde toplu olarak, paftann sa st kesinde gsterilir.
Pafta revizyon bilgileri pafta balnn zerine, aadan yukarya doru yazlr. Revizyon notlarnda u bilgiler yer alr. Revizyon sra numaras Revizyon aklamas Revizyon tarihi Revizyonu yapann imzas Pafta zerindeki izimle ilgili aklayc bilgiler verilecekse, bu bilgiler paftann sa tarafna, Balk + Revizyon notlar zerinde yer alr. Planlar paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr.
6- PROJEYE NUMARA VERLMES: Mimar her yapt ie ve hazrlad projeye bir numara vermelidir. Mimarn hazrlad izili ve yazl belgeler ile yazmalarnn ayn ie ait olanlar mutlaka o iin /projenin numarasn tamaldr. 7- PAFTALARA NUMARA VERILMESI 1- Paftalar ya da dier izili ve yazl belgeler numaralanrken i aamalar belirtilmelidir. aamalarnn pafta numaralarnda kullanlacak ksaltlm ekilleri yledir; Fikir projesi : FP n proje : P Kesin proje : KP Uygulama projesi : UP Sistem detay : SD malat detay : ID Keif- Metraj : KM hale dosyas : IH Mesleki kontrollk : MK

Kabul teslim : TM
2- Paftalar aadaki ekilde numaralanr : Fikir projesi i a. : FP-01, FP-02, ....FP-n n proje i a. : P-01, P-02, ...P-n Kesin proje i a. : KP-01, KP-02, ...KP-n Uygulama projesi i aamas : UP-01, UP-02, ....UP-n Sistem detaylar i aamasnda paftalara numara verilirken Yap blmleri ve yap elemanlarna gre gruplarna yaplr ve grup harfi ilave edilir. SD-A-01, SD-B-01, SD-Z-01, SD-A-02,........ SD-A-n SD-B-02, ........SD-B-n SD-Z-02, ........SD-Z-n
malat detaylar i aamasnda sistem detaylarndaki prensip uygulanr. ID-A-01, ID-A-02, ............ID-A-n ID-B-01, ID-B-02, .............ID-B-n ID-Z-01, ID-Z-02, .............ID-Z-n 3- Proje ayr ayr bloklardan oluuyorsa Blok numaras ya da harfi paftann adna ve bunun iin ayrlm yere yazlr. Pafta numarasna blok numara ya da harfi verilmez. Bina tek bir blok ise blok numaras ya da harfi verilmez. 8- YAPI BLMLER VE YAPI ELEMANLARINA GRE GRUPLAMA : MMAR'n tasarlad binay izimleri ile en anlalr ekilde ifade etmesi gerekir. Tasarlad binay blmlerine (Temeller, karkas, at vb.) ya da yap elemanlarna (Kap, pencere, salk donatm vb.) gre ayrarak tanmlamas projesini kolay anlalabilir olmasn ve kolay bulunup, tasnif edilmesini salayacaktr. Bu kodlama, uluslararas Sbf sisteminden yararlanlarak Y.A.E. (Yap Aratrma Enstits-TBITAK) tarafndan hazrlanm ve kabul edilmi bir sistemdir. A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V Y Z : Alt yap-evre dzenleme : Temeller : Strktr, karkas : at konstksiyonu : Demeler, merdivenler, rampalar : D ve i duvarlar : Duvar d kaplamalar : duvar kaplamalar : Deme ve merdiven kaplamalar : Tavan kaplamalar- Asma tavanlar : Yaltmlar, (su, s, ses) : at rtleri : Kaplar : Pencereler : Parmaklk- Korkuluklar : Stor, panjur, kepenk, gne krclar : atda aklklar, at fenerleri : Bacalar : (Bo) :Salk donatm,pis-temiz su,p,atk-gaz : Istma, havalandrma : Soutma- iklimlendirme : Elektrik donatm : Mekanik ulam (asansr, monarj, yryen merdiven) : Deme (sabit tefri, mobilya) : Hareketli tefri : Prefabrikasyon (n yapml yap elemanlar)
9- PROJELERDE KULLANILACAK LEKLER : MMAR projelerini dzenlerken aadaki leklerden birisini kullanr. Projesinin tereddt uyandrmayacak ekilde kolay anlalmasn salayacak lei MMAR kendisi seer. Projenin plan kesit ve grnlerinin; anlalma kolayl salamas bakmndan, ayn lekte olmas tercih edilmelidir. Aada projenin iyi ifade edilebilmesi iin plan ve projelerde kullanlan lekler verilmitir. Koyu yazl olanlar en ok kullanlan leklerdir. Vaziyet Planlar: Yerleim Planlar: Fikir Projeleri: n projeler: Uygulama Projeleri:1/100 Sistem Detaylar: malat Detaylar: 1/2000 1/1000 1/500 1/200 1/50 1/20 1/5 1/1000 1/500 1/200 1/100 1/10 1/2 1/500 1/200 1/50 1/5 1/1
Vaziyet planlar: Tasarlanan binann zerinde ina edilecei imar parselinde ya da imar adasndaki konumunu ve imar parselinin evresine ait bilgileri ieren bu belge genellikle 1/1000 leinde imar plan paftalarndan yararlanlarak izilir. Projenin byklne ve elde edilen bilgi paftalarnn leine gre 1/2000 ve 1/500 lekleri kullanlabilir. Yerleim planlar: Tasarlanan binann zerinde ina edilecei imar parselinde ya da imar adasndaki konumunu ll ve koordinatl olarak gsteren bu belge genellikle 1/200 leinde izilir. Projenin byklne ve elde edilen bilgi paftalarnn leine gre 1/100 ve 1/500 lekleri kullanlabilir. Fikir projeleri: Bir binann fikir projeleri genellikle 1/200 leinde izilir. Ancak, MIMAR isterse 1/100 ya da 1/50 leklerini ya da dier

uygun grd lei kullanabilir. n projeler: Bir binann n projeleri genellikle 1/100 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/200 ya da 1/50 leklerini ya da dier uygun grd lei kullanabilir. Kesin projeler: Bir binann kesin projeleri genellikle 1/100 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/50 leini kullanabilir. Uygulama projeleri: Bir binann uygulama projeleri genellikle 1/50 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak koulu ile MMAR 1/100 leini kullanabilir. Sistem detaylar: Sistem Detaylar genellikle 1/20 leinde izilir. Ancak, verilmek istenen bilgiler gerektiriyorsa 1/10 ya da 1/5 lekleri kullanabilir. malat detaylar: malat Detaylar genellikle 1/1 leinde izilir. Ancak, ierdii bilgiler ve izim teknii ayn kalmak, koulu ile MMAR 1/2 ya da 1/5 leklerini ya da dier uygun grd lei kullanabilir.
10- PROJE BLGLERNN EGDM: MIMAR, izili tm belgeleri arasnda gerekli aklamalar yazarak egdm salamaldr. Uygulama projesi u egdm bilgilerine sahip olmaldr. Uygulama projelerinde izilmi sistem detaylar pafta numaralar, sistem detay ile ilgili ksma planda ve kesitte yazlmaldr. rnek: Merdiven sistem detay iin uygulama projesi plan ve kesitine (Bak: SD-D-06) yazlmaldr. izilen sistem detay paftalarna, sistem detaynn grld uygulama projesi pafta numaralar yazlmaldr. rnek: Merdiven sistem detay paftasnn sa kenarna, (Bak pafta: UP-01: Zemin Kat Plan UP-02: Normal Kat Plan UP-08: A-A Kesiti.... gibi) 11-YAPI ELEMANLARINA REFERANS NUMARASI VERLMES : Binada kullanlan, ayn trde olup farkl boyut ve zelliklere sahip yap elemanlarna (rnein; kaplar, pencereler, sabit tefri elemanlar hareketli tefri elemanlar merdivenler vb) zellik ve boyutlarn ayrt edici ekilde referans numaralar verilir. Merdivenler Kaplar Caml kaplar Camekanlar Pencereler Giri kaplar Gmme Dolaplar : Ml, M2.....................Mn : Kl, K2,.....................Kn : CKl, CK2,............. CKn : CMKl, CMK2,....CMKn : Pl,P2,.........................Pn : GKl, GK2,..............GKn : GDl, GD2,..............GDn
eklinde numaralandrlr. Boyutlar belirtilecek yap elemanlar u ekilde gsterilir. izgi zerinde ykseklik yazlr. izgi altnda genilik yazlr. 12-MAHALLERE NUMARA VERLMES : Tasarlanan binann tm mahallerine numara verilir. Mahal numaralar bu mahalle ilikili her trl izili ve yazl belge ve bilgilendirmede kullanlr. Bodrum kattaki mahaller Zemin kattaki mahaller Birinci kattaki mahaller n'ci kattaki mahaller : B-01, B-02,.B-n : Z-01, Z-02,...Zn : 101, 102,.......1n : n01,n02,........nn
Mahal numaralar elips ierisine alnarak yazlr. 13-ALAN HESAPLARI : Binalarn alanlarnn hesaplanmasnda farkl yaklamlar vardr. Farkl yaklamlar dil birliini ortadan kaldrmakta ve yanl anlamalara yol amaktadr. Bu kargaay ortadan kaldrmak iin alan hesaplar aadaki ekilde yaplmal ve anlalmaldr. Bina inaat alan = brt alan = yap alan Iklklar hari, bodrum kat, asma kat, at arasnda yer alan mekanlar ve ortak alanlar dahil yapnn ina edilen tm katlarnn toplam alandr. Emsale dahil ve emsal harici alanlarn tm bina inaat alan olarak kabul edilir. Bina net alan = Net alan = Net kullanm alan Bina iindeki kullanlan mahallerin her birinin bitmi duvar kaplamasndan llerek bulunan alanlarnn toplamdr. 1 m2'den kk boluklar dlmez. Zemine oturan st ak teraslar hesaplanmaz. Balkonlar ayrca hesaplanr ve tamam alana dahil edilir. Kap aklklar alana dahil edilir. Gmme dolaplarn dey dzlemdeki alanlar ayrca hesaplanr ve gsterilir. Emsale dahil alan : mar plan hkmlerine gre (E=Emsal) ya da (K.A.K.S.=Kat alan katsays) uygulamas olan imar parsellerinde, parsel alanna gre (E) ya da (K.A.K.S) deerinin arplmas ile bulunan bina Emsal alandr. lgili yapnn tabi olduu farkl bir ynetmelik yoksa,Kat Alan Kat Says (KAKS) (Emsal) tanmndan : Yapnn btn katlardaki alanlar toplamnn parsel alanna oranndan elde edilen saydr. Katlar alan bodrum kat, asma kat, ekme ve at kat ve kapal kmalar dahil kullanlabilen btn katlarn klklar ktktan sonraki alanlar toplamdr. Ak kmalar, i ykseklii 1.80 m.yi amayan ve yalnzca tesisatn geirildii tesisat galerileri ve katlar, ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan blm ve katlar, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak, su deposu ve hidrofor bu alana katlmazlar. Kullanlabilen katlar deyiminden konut, iyeri, elenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, almaya, elenmeye ve dinlenmeye ayrlmak zere yaplan blmler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlalr.

Emsal harici alan : Emsale dahil alan dnda ina edilmesine ve kullanlmasna izin verilen (Ak kmalar, i ykseklii 1.80 m.yi amayan ve yalnzca tesisatn geirildii tesisat galerileri ve katlar, ticari amac olmayan ve yapnn kendi ihtiyac iin otopark olarak kullanlan blm ve katlar, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak, su deposu ve hidrofor, klk ve hava bacalar v.b. gibi) alanlardr. 14-PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI : 14.1- MMAR PROJELERN DZENLENMESNDE BTN AAMALARINDA UYULACAK KURALLAR: a) Planlar, her paftada ayni bak ynnde yerletirilir. Seilen koordinat sistemi, mimari, statik ve tesisat projelerinde aynen ve ayn ynde kullanlr; paftalar arasnda uyum salanr. b) Plan paftalarnda d l izgileri, yap llerinin kolayca izlenebilmesini salayacak ekilde, yap d yzne yakn dzenlenir. l izgileri, ok sayda mahalden geecek ekilde, kesintisiz btn plan ya da kesit boyunca devam ettirilir. c) Grnler, asl giriin bulunduu grnten balayarak, saat ynnde ayr paftalarda ya da ayn paftada sra ile yer alr. d) Plan, kesit ve grnlerde; detaylandrlacak yap elemanlar ve blmleri tip ve saylarna gre harf ve numaralandrlr. Bunlar projenin her safhasnda aynen kullanlr. e) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. Plankote veya yol krmz kotuna gre, bina kotlar dzenlenecek zemin kotu ile ilikilendirilir. 14.2- FKR PROJES AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI Fikir projelerinde l verilmesi zorunluluu yoktur. Mimar, fikrini tam olarak ifade etmesi iin gerekli grrse projesini llendirir. Fikir projesi, basit n proje niteliinde olup, mimar inceleme ve etdlerini bu aamada somutlar ve sunar. 14.3- N PROJE AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI 14.3.1- VAZYET PLANI ( N PROJE AAMASINDA) zerinde bina inaat yaplacak imar parselinin kent ierisindeki ya da imar plan snrlar ierisindeki yerini gsteren plandr. Tasarlanan bina ktlesi d konturlaryla ve yerleme planndaki konumuna uygun olarak gsterilir. a) Vaziyet plannda yaya ve tat ulam akslar, sokak ve cadde isimleri, toplu tanm durak ve istasyon yerleri iaretlenir.Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. c) Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. d) Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. e) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. f) Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. g) Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. h) Vaziyet plan btn i aamalar iin ayn standartta hazrlanr. 14.3.2. YERLEME PLANI ( N PROJE AAMASINDA) a) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. c) Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. d) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar birden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. e) Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. f) Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. g) Paftann uygun yerine, bloklarn kat adetleri, gabarileri, her kat alan, toplam inaat alanlar yazlr. h) Bloklarn, yol ve komu binalara, parsel snrlarna rper noktalarna, korunacak yaplara uzaklklar, gerekiyorsa konum alar eksiksiz llendirilir. i) Blok keleri, arsa ii servis yollar, istinat duvarlar,meyil rampa ve merdivenlerin balang ve biti noktalar, servis avlular, zemin altndaki tesisler ve gerekli baka noktalar plankote rper kotuna gre kotlandrlr ve bu kotlarn altna ayrt edilebilecek ekilde hali hazr duruma ait kot yazlr. j) Kanal belgesine ya da fen ilerinde alnan kanal bilgilerine uygun olarak kanal yeri, kotu ve lleri yerleme planna ilenir, neri balant yeri belirtilir. k) Otopark ynetmeliine uygun olarak parsel iinde dzenlenen otopark yerleri belirtilir, llendirilir ve m2'leri yazlr. Paftann bir kesine otopark alan ihtiyac hesab yazlr. l) Elektrik, su havagaz, PTT girileri, kofre, braman kutu yerleri yerleme plannda gsterilir ve yanlarna kapasiteleri yazlr. m) Yerleme plan paftasnn bir kesine yap yaklak maliyeti hesab, yap zorluk snf, yap tr/ trleri cetvel eklide yazlr. 14.3.3. PLANLAR ( N PROJE AAMASINDA) a) htiya programnn tam olarak gerekletirildii benzer katlarn biri ile dier katlarn tm izilir. Tekrar eden katlar iin aklama yazlr. b) Planlar, pafta veya paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr, her paftada hakim rzgar, manzara ve kuzey yn ayn yerde toplu olarak gsterilir. c) D ller, dtan-bina cephesine doru: 1. izgide blok ls, 2.izgide cephe hareketleri, 3.izgide tayc akslar olmak zere dzenlenir. d) Bloklar kodlanr, ierdikleri niteler yazlr. e) Blok ilerinden enine ve boyuna birer l izgisi geirilir. f) Her kat plannda kesit geirilen yerlerden kesit izgisi ve bak yn gsterilir. g) Dilatasyonlar her katta gsterilir. h) Her mahallin iine mahal no'su mahal ismi ve net m alan yazlr. i) Modller ve inai akslar belirtilir. j) nai elemanlar, kolon, perde duvar pano vb. ayr ,izim teknii ile izilir. k) Pano, caml blme gibi mahal ya da bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir, gerekli aklamalar yazlr. Btn hacimler, birbirini tekrarlayan hacimlerin biri, ihtiya programna uygun olarak tefri edilir. l) Btn hacimler, ihtiya programnda belirtilen fonksiyonlarna uygun tefri edilir. m) Merdiven ve rampalarn k oklar izilir. Rampalarn eimleri, balang ve biti noktalar ile ara balantlar varsa bu noktalarn kotlar yazlr. n) Asansr ve monarjlar kapasitelerine uygun olarak ve m2 alan olarak belirtilir. o) Zemin kat planlarnda evre dzenlemesi, (tretuvar, balant yollar, giri platolar vb.) gerektii kadar ilenir, kuranglez grnleri izilir, ieklikler, bordrler gsterilir. p) Asma tavan yaplacak mahallere iaretlenir. q) Bacalar ait olduklar ve devam ettikleri katlarda eksiksiz gsterilir.

r) s) t) u) Kaplarn al ynleri belirtilir. Plan paftalarnn kelerine, maliyet tavanna ve bundan sonraki, i aamalarndaki kararlara esas olmak zere yapdaki ana malzemeleri gsterir mahal listesi dzenlenir. Yapnn donatmlar ile ilgili tm zellikler planlarda ematik olarak gsterilir ve gerekli aklama notlar yazlr. at plannda; eimler, su toplama yerleri, dereler, tesisat ve asansr kntlar, bacalar ve atya k delikleri gsterilir. Gerekli kotlandrma ve aklamalar yaplr.
14.3.4. KESTLER ( N PROJE AAMASINDA) a) En az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapnn konstrktif zellii olan yerlerden en ok bilgi verecek ekilde geirilir. b) Yapnn inai ve dekoratif elemanlar net ve ematik izgilerle belirtilir. Kesitin getii yerdeki mahallerin kodlar ve isimleri yazlr. c) Bir l izgisi zerinde kat ykseklikleri verilir. Dk demeler ve asma tavan yaplan yerlerde kaba deme stnden olmak zere kat ykseklii ayrca llendirilir. b) Pencere altlar, parapetler belirtilir. Dk demeler, asma tavan, alak blmeler ayrca llendirilir. c) Giri saaklar, meyilli atlar, at rtleri kaplamalar belirtilir. at yaltm sistemi yazlr. d) Bodrum duvarlarnda ve temelde yaltm gerekiyorsa sistem aklanr. Zemin suyu minimum ve maksimum kotlar yazlr. Kuranglezler izilir. e) Doal zemin nokta nokta neri zemin devaml izgi ile gsterilir ve her ikisine ait gerekli kodlandrma eksiksiz yaplr. f) Cephe elemanlarnn malzeme aklamalar yaplr. g) at eimi ve rt malzemeleri , dereler, yamur inileri belirtilir. Malzeme almlar yazlr. Dere mahya, saak kuleler asansr ve tesisat kntlar ile bacalar kotlandrlr. h) Kesit dzlemi arkasnda kalan bina grnleri izilir. i) Yapnn donatmlar ile ilgili tm zellikler kesitte ematik olarak gsterilir ve gerekli aklamalar yaplr. 14.3.5. GRNLER ( N PROJE AAMASINDA) a) Yap tek blok ise drt grn de izilir. Birbirinin ayn olan grnler izilmez. Bitiik dzendeki yaplarn grnen cepheleri izilir. Yap birka bloktan meydana geliyorsa yapnn mimarisini aklayan tm grnler izilir. b) Doal zemin izgi izgi, nerilen zemin ise devaml izgi ile gsterilir ve kotlandrlr. c) Zemin izgisi altnda kalan yap ksmnn d hatlar, kesik izgilerle belirtilir. d) Kullanlan d duvar kaplama malzemeleri yazlr. e) Yamur oluklar inileri, paratoner inileri gsterilir. f) evre dzenleme unsurlarndan cepheleri etkileyenler grn olarak gsterilir. g) Cephe paftasnn bir kesine d duvar aklklarnn s ynetmeliine uygun hesab gsterilir. 14.4- KESN PROJE AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI Kesin projelerin dzenlenmesi, n projeler dzenleme esaslarna uygun olarak yaplr. Ancak, bu aamada kesinletirilmi ve n projede belirlenmeyen hususlarn tm kesin projelerde gsterilir. n projeleri tamamlanm statik, B.A. strktr ve donatm projelerinin tm bilgileri mimari kesin projelere yanstlr. n projelerde gsterilmemi yapnn inai sistemi ile ilgili zellikleri olan ksmlarn aklama detaylar bu aamada verilir. 14.5- UYGULAMA PROJES AAMASINDA PROJELERN ERECE BLGLER VE ZM STANDARTLARI 14.5.1- VAZYET PLANI ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) zerinde bina inaat yaplacak imar parselinin kent ierisindeki ya da imar plan snrlar ierisindeki yerini gsteren plandr. Tasarlanan bina ktlesi d konturlaryla ve yerleme planndaki konumuna uygun olarak gsterilir. a) Vaziyet plannda yaya ve tat ulam akslar, sokak ve cadde isimleri, toplu tanm durak ve istasyon yerleri iaretlenir.Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. b) Mevcut durum: (yaplar, snrlar, yollar, yeil rt) imar snrlar nerilen yap konumlar ve evre dzenlemeye ait izgiler farkl teknikle izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile nerilen bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. c) Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. d) Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturan alanlar yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan belirtilir. e) Yapnn esas girii nndeki tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek btn kat demelerinin kaba yap kotlar verilir. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Yaplar bierden fazla ise, her bina girii nndeki tretuvar kotu 0.00 olarak kabul edilir. f) Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ieren gerektirmiyorsa arsa iini gsterir en az iki adet siluet izilir. g) Binann en gayri msait duruma gre evresini glgeleme durumu lekli olarak iaretlenir. h) Vaziyet plan btn i aamalar iin ayn standartta hazrlanr. 14.5.2- YERLEM PLANI ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) n proje aamasnda dzenlenen yerleim plan zerindeki bilgilere ilave olarak aadaki bilgilerin de gsterilmesi gerekir. a) Mevcut durum (bina, snr, yol yeil rt vb) imar snrlar, nerilen yap konumlar ve saha dzenlenmesine ait izgiler vaziyet planna ilenir. Korunmas istenen ve korunmayan ksmlar farkl izimlerle gsterilir. Korunmayan binalarn yklma snrlar bloklar zerinde belirlenir. Mevcuda bitiik ilaveler yeni blok izgileri ile izilerek vaziyet plannda gsterilir. b) Korunmas istenen ve neri yaplarn, yol, yeil alan, havuz, pergole vb: bir rpere balanr ve uzaklklar gsterilir. c) Mevcut snrlar ve yollara gre byk farkllk getiren imar plan uygulamas sz konusu ise, girilerin, mevcut yollara gre geici olarak kullanlma olanaklar vaziyet plannda belirtilir. d) Binann nemi gerektiriyorsa evreyi de ieren, gerektirmiyorsa parsel snrlarna kadar iki kesit ya da siluet izilir. (Ayn lekte) Siluet ya da kesitlerin yanna ya da altna doal ve nerilen zemin kotlar belirtilir ve hafriyat miktar hesaplanarak m3 olarak yazlr. e) Fosseptik yaplacaksa yeri ve lleri belirlenir. f) Vaziyet plannda su ebekesi ile su balant yeri belirlenir. g) Vaziyet plannda, elektrik temin yeri ve ekli belirlenir. h) Drenaj kanallar vaziyet planna ilenir ve kotlanp, llendirilir. 14.5.3- PLANLAR ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Btn kat planlar ile benzer kat planlar bir izilir, tekrar eden katlar iin aklama yazlr yma inaatlarda temel plan ilave edilir. b) Tayc,aks sistemi, statik projeye uygun harf ve saylarla (koordinat sistemi esaslarna gre X ekseni zerinde, harfler, Y ekseni zerinde saylar olmak zere) belirtilir. c) D ller, dtan bina cephesine doru: 1.izgide blok ls, 2. izgide cephe hareketleri, 3. izgide tayc akslar, 4. izgide doluluk ve boluklar, olmak zere dzenlenir. d) ller, her hacimde enine ve boyuna ikier l izgisi zerinde gsterilir. Birinci izgiler zerinde hacmin net en ve boyu, ikinci izgiler zerinde kap, pencere, kolon vb. elemanlarn genilikleri ile duvar zerindeki yerlerinin komu duvarlara uzaklklar yazlr. e) Bloklar, katlar ve katlardaki her mahal kodlandrlr ve mahal isimleri yazlr. f) Kat planlarnn kesit geirilen yerlerinde kesit izgisinin tm ve ak yn gsterilir. g) Dilatasyonlar ve bacalar her katta gsterilir ve llendirilir. h) Modller, inai akslar ve kesime noktalar belirtilir. i) Tayc elemanlar (kolon, perde, duvar, pano vb.) ayr izim teknii ve gerek boyutlar gsterilir, ileri koyulatrlr. j) Pano caml blme, alak duvar vb. gibi mahal ve bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir ematik aklamalar yaplr, ykseklikleri yazlr. k) Mutfak, ofis, laboratuar, amarhane, banyo, WC vb. gibi hacimlerde btn tezgahlar, lavabo, eviye, banyo ve du tekneleri, pisuvar ve WC

talar salk donatm ile doalgaz kullanmna ak blgelerde (Kombinin yeri) mekanda stma amal soba kullanlyor ise doalgaz sobasnn yeri ve bunlarn olduu mekanlarda bacann projelerine ve imalat tariflerine uygun izilir. Dey donatmla ilgili borular, kanallar yerlerinde ve llerinde ve tam adetlerinde izilir, ematik olarak kapladklar alan llendirilerek verilir. Donatmlarn, yapnn mimarisini ilgilendiren stc soutucu, iklimlendirici, aydnlatc, kanal az gibi cihazlar donatm projelerindeki gerek boyutlarna uygun olarak ve ematik olarak izilir. Varsa demelerdeki desenler,eimler szge yerleri, deme kaplamas malzemelerinin derz yerleri belirtilir. Btn doramalar detayna uygun ve ematik olarak izilir, alan kanatlar belirtilir, akslar gsteren izgiler zerinde en ve ykseklik (kaba yap boluu K790/220 gibi) gsterilir. Tavandaki kirilerin sarkntlar, nervr ve kasetler nokta nokta (ifade edecek kadar) gsterilir. Betonarme projesindeki lleri yazlr, kolon isimleri ve lleri yazlr. Esas giri n tretuvar kotu 0.00 kabul edilerek, demelerdeki btn kot farklarna ait deerler bitmi ve kaba yap kotu olarak ayr ayr gsterilir. Merdivenler konstrksiyonlarna uygun olarak izilir, merdiven numaras, basamak adedi, genilik ve rht ykseklii yazlr. Merdiven ve sahanlk aksn gsteren izginin basamaklar kestii noktalar k ynnde numaralanr ve bu izgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir, korkuluklar izilir, merdiven genilii lleri verilir. Balang ve biti noktalarnda ve sahanlklarda kaba ve bitmi deme kotlar verilir. Rampalarn k yn oklar, eimleri, korkuluklar, balang ve biti noktalarnn kaba ve bitmi deme kotlar yazlr ve tm lleri verilir. Asansr, yryen merdiven, monarjlar kapasitelerine ve donatm projelerine uygun olarak izilir. Zemin kat planlar da evre tanzimi, (tretuvar, balant yollar, giri platolar, ieklikler vb.) gerektii kadar ilenir. Kaba ve bitmi kotlar verilir, yap ile ilikili olarak llendirilir. Asma tavan yaplmas gerekli mahaller belirtilir. Malzemesi mahal listesinde gsterilir.Asma tavan kaplamas alt yz kotu yazlr. Plann getii dzlem ile tavan arasnda kalan imalat nokta nokta ilenir. (Saak ara kat kma vb.) arpk eri imalatlarn gerek lleri hesaplanarak zerlerine yazlr. at plan izilir. Meyiller su toplama yerleri, dereler tesisat ve asansr kntlar, bacalar at k delikleri gsterilir ve' gerekli kotlar verilir. Yamur ini borular gerek boyutlarnda izilir ve lleri yazlr. Zemin kat planlarnda kuranglezlerin grnleri konstrksiyonlarna uygun izilir, llendirilir. Sabit rpere gre tm kotlamalar balanr.
l)
m) n) o) p) q)
r) s) t) u) v) w) x) y) z)
14.5.4- KESTLER ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Her bloktan en az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapda konstrktif zellii olan yerlerden en ok bilgi verecek ekilde geirilir. Gerektii durumlarda kesit says oaltlr. b) Kesitin getii yerdeki mahallerin kodlar ve isimleri yazlr. c) Yapnn strktr ile ilgili ve dekoratif elemanlar detaylarna uygun ve ematik olarak izilir. Malzeme almlar yaplr. d) Bir l izgisi zerinde, deme stnden- deme stne, kaba inaat kat ykseklikleri, ikinci bir izgi zerinde de , deme kaplama kalnl, parapet duvar, pencere, kap ve blme duvar ykseklikleri ile lento-tavan mesafesi, tayc sistem kalnlklar, dk deme ykseklikleri yer alr. Her deiiklik gsteren mahal iin bu ller ayrca verilir. e) Asma tavan yaplan mahallerde, asma tavan iindeki tesisat gerek boyutlar ile gsterilir. Asma tavan alt yz ile bitmi deme arasndaki net kat ykseklii ayr bir l izgisi ile verilir. f) Pencere alt dolu ksmlarnn yapm ekli ak olarak belirtilir. Kiri bitii, duvar dolgusu ayr ayr kodlandrlr, radyatr ykseklii gsterilir. Parapet- Denizlik detaylarna uygun izilir. Su toplama ekli gsterilir. g) Giri saaklar ve balkonlar eimleri, rt ve yaltm, malzeme almlar yazlarak sistem ve imalat detaylarna uygun izilir. Malzeme isimleri yazlr, su toplama ekli gsterilir. h) Bodrum deme ve duvarlarnda yaltm gerekiyorsa, sistemi hakknda aklama yaplr. i) Zemin suyunun minimum ve maksimum kotlar gsterilir. j) Kuranglezler konstrksiyonlarna ve detaylarna uygun olarak izilir. Su toplama ekli ve yatlm hususlar ile dier malzeme almlar verilir, kot ve lleri yazlr. k) Drenaj sistemi gsterilir, malzeme alm yaplr, kotlandrlr. Yol ve tretuvarlar izilir. l) Almlar ve kotlar yazlr, llendirilir. m) Doal zemin nokta nokta nerilen zemin devaml izgi ile gsterilir ve her ikisine ait gerekli kotlandrma eksiksiz yaplr. n) Btn kotlar, sabit rper kotu ile balantlandrlr. o) Cephelerdeki elemanlar gne krclar detaylarna uygun olarak izilir, malzemeleri ve kotlar yazlp llendirilir. p) Cephelerdeki hareketler ilenir, gerekirse not yazlr. (Pencere altlarnda sva 3 cm ieridedir gibi.) q) at konstrksiyonu gerek ekil ve lleri ile detaylarna uygun olarak izilir. Kullanlan btn malzemelerin isim ve lleri ile derelerin, mahyalarn, asansr ve dier kntlarn, bacalarn kotlar ile at eimi yazlr. r) Kesit dzleminin arkasnda kalan ve grnen ksmlar, grnlerde istenen hususlara uygun izilir. s) Planlarda grlmeyen ller verilir. 14.5.3- GRNLER ( UYGULAMA PROJES AAMASINDA) a) Planlarda grlmeyen ller verilir. b) Btn grnler izilir. Bulunduklar dey dzlemelere gre farkl izim teknii ile gsterilir. c) Mimari ile ilgilisi olmayan izgilere yer verilmez. d) Doal zemin nokta nokta, nerilen zemin devaml izgi ile gsterilir ve kotlandrlr. e) Zemin altnda kalan yap ksmlarnn d hatlar kesik izgilerle belirtilir ve kotlandrlr. f) Cepheye arkadan balanan btn duvar ve demeler nokta nokta (ifade edecek kadar) ilenir. g) Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazlr. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazlr. h) Yamur inileri ve oluklar, paratoner inileri gsterilir. i) Kap ve pencere grnleri, korkuluklar detaylarna uygun olarak izilir, alan kanatlar iaretlenir. j) Saaklar, balkonlar, deme denizlik alt, lento alt, kalkan duvarlar, oluk, mahya, baca ve kntlarna kot verilir. Plan ve kesitlerde gsterilemeyen ller yazlr. (Saak kalnl, balkon korkuluu ykseklii, konsollar vb.) 14.6- DETAYLAR 14.6.1- SSTEM DETAYLARI ZM STANDARTLARI a) Her projenin uygulama projesi i aamasna geildii zaman ilgili sistem detaylar listesi hazrlanr. b) Sistem Detay'nn plan, kesiti ve grn ayn lekte, olanakl ise ayn paftaya izilir. c) Deiik malzeme, imalat ya da yap elemanlarnn tm birleme zellikleri ematik olarak gsterilir, ayrnt imalat detaynda verilir. d) Tm malzeme isimleri yazlr, malzeme almlar yaplr. e) Malzeme isimlerinin yanlarna, gerekiyorsa poz no'lar ya da referans no'lar yazlr. f) malat detaylarn referans numaralar ve bulunduklar pafta numaralar yazlr. g) Sistem detaynn yer ald mahal no'lar ve uygulama projesi pafta no'lar yazlr. 14.6.2- MALAT DETAYLARI ZM STANDARTLARI Bir imalat detaynn hazrlanmasn da, herhangi bir yapda ve herhangi bir sistem ierisinde kullanlma olana gz nnde tutulur. Detayn ilgili olduu imalat dnda baka bir malzeme ya da imalat ile birleme ekilleri gsterilmez ya da ematik olarak gsterilir. a) Her projenin sistem detaylar i aamasnda geildii zaman ilgili imalat detaylar listesi hazrlanr. b) malat detaynn plan, kesiti ve grn ayn lekte, olanakl ise ayn paftaya izilir.

c) d) e) f) g) h) Deiik malzeme, imalat ya da yap elemanlarnn tm birleme zellikleri ematik olarak gsterilir, ayrnt imalat de-taynda verilir. Tm malzeme isimleri yazlr, malzeme almlar yazlr. Malzeme isimlerinin yanlarna, gerekiyorsa poz no'lar ya da referans no'lar yazlr. zellii olan imalatlar iin aklama notlar yazlr. malat detaylarnn referans numaralar ve bulunduklar pafta numaralar yazlr. Paftann kesine imalatta dikkat edilecek hususlar yazlr.
14.7- MIMARI RAPOR Mimari rapor, iverence verilen kesin ihtiya program arsa ve doa verilerinin, konunun tasarlanmasnda ele aln ve deerlendirilii belirtilir. n proje almalar srasnda aratrlarak belirlenen tm zellikler, koullar kstlamalar ve olanaklarn deerlendirilmesi ve tasara yanstlma ekli mimari raporda ayr ayr belirtilir. Yapnn ekonomisi, maliyet tavan, seilen yapm sistemi ve kullanlacak yapm teknikleri hakknda bilgi verilir, seilen mal-zeme ve zellikleri belirtilir. Genel mimari planlama ile maliyet tavanna uyum ynnde zm hakknda geni bilgi verilir. Is, ses, su yaltmlar gne nlemleri, zellik gsteren donatmlar ve ekipman iin aklamalar yaplr, tercihlerin nedenleri aklanr. Mimari raporun hazrlanmasnda kolaylk ve egdm salanmas amac ile dzenlenen "Mimari Aklama Raporu Plan" aadaki ekildedir. - Tasarma genel yaklam - Hazrlk ve n ett aamasnda elde edilen bilgilerin deerlendirilmesi - mar durumu ve ynetmelik yorumlar - mar durumu ve ynetmelik bilgileri ve dier verilerin tasara yanstlma ekli - Tasara yanstlan mimari zellikler - levlerin ilikileri ve kurgusu, ihtiyalarn tasara yanstlmas - nai zellikler, kullanlabilecek inaat teknikleri ve ekipmanlar - Tasar ile salanan ekonomi - Yap yaklak maliyeti - naat iin salanan kolaylklar - Kullanlmas dnlen malzemeler 14.8-MAHAL LSTES rneine uygun olarak mahal listesi dzenlenir. n proje (yaplmamsa kesin proje) aamasnda belirlenen mahal listesinde deiiklik yaplmsa mahal listesi yeniden dzenlenir. Mahal listesinde u bilgiler yer alr: - D duvar kaplamalar - duvar kaplamalar - Deme kaplamalar - Tavan kaplamalar - Asma tavanlar - Kaplar - Pencereler - Kasalar - Sprgelikler - Denizlikler, Harputalar - at kaplama malzemeleri Mahal listesinde yap elemanlar ve malzemelerinin spesifikasyonlarna ait, ilgili ynetmelik, Trk Standartlar Enstits ve dier standart ve norm poz nolar yazlr. 15-MMAR PROJE BALIK RNE EKTE 16-MMARLIK HZMETLER SZLEMES EKTE
FRMA ADI
M
ADI SOYADI UNVANI ODA SC.NO BRO TESCL BELGE NO ADRES-TEL
ARSANIN
L LES MAHALLES SOKAI PAFTA ADA PARSEL MAR D.TAR. VE SAYISI
BU PROJE AAIDA MZASI VE MHR BULUNAN MMAR/MMARLAR TARAFINDAN HAZIRLANMITIR. PROJENN ORJNALN MZALAMI MMARLAR ORTAK MELLFLK HAKLARININ SAHBDRLER
MMAR PROJE MELLFNN
N ADI
MMARLAR ODASI ..UBES
.....BELEDYES ONAYI
YAPININ
MAL SAHB MTEAHHD MH Aamas Kullanma Amac
ADI SOYADI
ADRES-TEL
MZA
Yapm Sistemi
naat Alan
Taban Alan
Kat Adedi
B.Blm Adedi
Blok Adedi
MHS
YMS
Blge Katsay
Zorluk Katsay
BU MELLFN OLURU OLMADAN YAYINLANAMAZ-OALTILAMAZ-KULLANILAMAZ-DETRLEMEZ. BU PROJEDEK TAIYICI SSTEM MMAR TASARIMLA BR BTNDR. 5846 SAYILI FKR VE SANAT ESERLER YASASI GERENCE PROJE MELLF MMARIN HABER VE ONAYI OLMADAN PROJEDE VE PROJEDEK TAIYICI SSTEMDE DEKLK YAPILAMAZ
YAPI DENETM ONAYI
SK ONAYI
FRMA ADI
M
ARSANIN
MMAR PROJE MELLFNN
N ADI
TADLAT OLURU VEREN MMARIN

ADI SOYADI UNVANI ODA SC.NO. BRO TESCL BEL.NO. Vergi D. ve No ADRES-TEL MZA-MHR
TEKNK UYGULAMA SORUMLUSUNUN

YAPININ
ADI SOYADI
ADRES-TEL
MZA
Yapm Sistemi
naat Alan
Taban Alan
Kat Adedi
B.Blm Adedi
KVK/M.P.D Katsays
MHS
YMS
Blge Katsay
Zorluk Katsay
K.T.V.K. .No.lu KORUMA KURULU ONAYI
FRMA ADI
M
ARSANIN
MMAR PROJE MELLFNN
N ADI
TADLAT OLURU VEREN MMARIN

TEKNK UYGULAMA SORUMLUSUNUN

YAPININ
ADI SOYADI
ADRES-TEL
MZA
Yapm Sistemi
naat Alan
Taban Alan
Kat Adedi
B.Blm Adedi
Blok Adedi
MHS
YMS
Blge Katsay
Zorluk Katsay
.....BELEDYES ONAYI
Mimari Proje Dzenleme Esaslar

Bayndrlk ve skan Bakanl
4/1/1979 Yap leri Genel Mdrl
MMAR PROJE DZENLEME ESASLARI, Bayndrlk Bakanlnca yaplacak veya onanacak projelerin, inceleme ve uygulama safhalarnda grlen aksaklklar nedeni ile, belli esaslara gre dzenlenmesini temin zorunluluundan tr hazrlanmtr. Bylece, gerek incelemede ve gerek antiyede daha kolaylkla okunabilir proje dzenlenmesinin teminine allmtr. MMAR PROJE DZENLEME ESASLARI, aslnda, yeni bir proje dzenleme ynetimi getirmemektedir. Ancak proje dzenlenmesi srasnda kolaylkla ihmal edilebilen izim ve dzenleme usullerinin, bir metin haline getirilmesi suretiyle, bundan sonraki proje almalarnda yol gsterici olarak deerlendirilmesi ve uyulmasndaki zorunluluk nedeni ile de, bilinen esaslarn her projede gz nnde tutulmas ve yer almas salanm olmaktadr.
MMAR PROJELERN DZENLENMESNDE BTN SAFHALARDA UYULACAK GENEL ESASLAR Mimar projelerin dzenlenmesinde, her safhada, o safha iin belirtilen hususlar ile birlikte, aada gsterilen genel esaslara uyulacaktr. 1. Pafta lleri, Bakanlka hazrlanan izelgede gsterildii ekilde (Ek: 1), 20 cmx25 cm. ve katlar olarak oluturulur. Yaprak halinde proje dzenlenmez ve projeler ciltlenemez. 2. Plnlar, her paftada ayni bak ynnde yerletirilir. Seilen koordinat sistemi, mimar, statik ve tesisat projelerinde aynen ve ayni ynde kullanlr; paftalar arasnda uyuma salanr. 3. Pln paftalarnda d l izgileri, yap llerinin kolayca izlenebilmesini salayacak ekilde, yap d yzene yakn tertiplenir. l izgileri, ok sayda mahalden geecek ekilde, kesintisiz btn pln veya kesiti kat eder. 4. Grnler, esas giriin bulunduu grnten balayarak, saat ynnde ayr paftalarda veya ayni paftada sra ile yer alr. 5. Pln, kesit ve grnlerde; detaylandrlacak yap elemanlar ve blmleri t i p ve saylarna 6. gre harf ve numaralandrlr; bunlar projenin her safhasnda aynen kullanlr. 7. Her paftann, izelgede gsterilen, 20 cm X 25 cm. lsndeki sa alt kesi, pafta katlandnda 8. en stte kalmaldr. Bu blmde projeye ait hi bir izgi bulunmaz. (Ek: 2) Projenin tantma blm olan burada: T.C. Bayndrlk Bakanl Yap leri Genel Mdrl ibaresi, Yapnn ad, Paftann ait olduu yap blmnn ad, lek ve pafta numaras, toplam pafta says, paftann mimarye ait olduu, Mellif mimarn veya mimarlarn, varsa mimar bronun isimleri, diploma ve oda sicil numaralar, szlemede yazl adresleri ve imzalar, Statik ve tesisat projelerini yapanlarn isimleri, diploma ve oda sicil numaralan, adresleri ve imzalar, Paftann izim ve deiim tarihleri, lg il i pafta numaras, 2 M , pafta alan, belirtilir. proje safhas ile ilgili olarak; Paftalarn numaralanmasnda: Avan proje safhasnda, Kat'i proje safhasnda, Tatbikat projesi safhasnda lek 1/200 M 200.001/ Toplam pafta says M 200.002/ Toplam pafta says lek 1/100 M 100.001/ Toplam pafta says M 100.002/Toplam pafta says lek 1/50 M 50.001/ Toplam pafta says M 50.002/ lek 1/20-1/1 MD 001/ detay MD 002/ gibi harf ve numaralar kullanlr. Ayrca, kk bir lekte yapnn pln ve kesiti ablon olarak izilir ve bunun zerinde, paftann ait olduu kat, kesit yeri veya grn belirtilir. En altta onay iin yer braklr. AVAN PROJE Avan proje; belirli bir konunun, kesin ihtiya programna, ngrlen maliyet tavanna, arsa verilerine ve fikir projesi yarma ile elde edilmi ise bunlara ilave olarak, yarmaya teklif edilen proje ile bu proje hakkndaki jri tavsiyelerine uygun zm getiren ve Bakanlka baka bir lekte istenmedii takdirde 1 /200 leinde dzenlenen projesidir.
Avan projede; vaziyet pln, kat plnlan, at pln, kesitler grnler bulunur. Avan projeye mimari rapor eklenir. darece, avan proje olarak bir ka teklif istendiinde, maliyet ve fonksiyon raporlar her teklif iin ayrca eklenecektir. Vaziyet pln : Genellikle 1 /500 lekli izilir. Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri, ayn yerde toplu olarak gsterilir. Mevcut durum. (Bina, hudut, yol, yeil rt vb.) imar hatlar, teklif yap konumlan ve saha dzenlemeye ait izgiler st ste ve farkl teknikle izilir.Korunmas istenen bina, yeil rt vb. ile teklif bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar, ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. 2 Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, zemine oturma sahalar (m ) yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan verilir. Bloklarn; yol ve komu hudutlara, korunacak binalara uzaklklar eksiksiz llendirilir. Blok keleri, arsa ii servis yollar, istinad duvarlar, meyil, rampa ve merdivenlerin balang ve biti noktalan, servis avlular, akaryakt tank yerleri ve gerekli baka noktalar plnkote rper kotuna gre kotlandrlr ve bu kotlarn altna, ayrt edilebilecek ekilde, halihazr duruma ait kot yazlr. Bina esas girii bitmi deme st kotu "Z 0.00 olarak alnr. Pln, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. Ayrca, ~+ 0.00 kotu altna, plnkote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, ~ 0.00 kotu ile plnkote rper kotu balanm olur. Bina birden fazla ise, her bina girii bitmi deme st kotu ~ 0.00 kabul edilir. Bu kotlar plnkote rper kotuna gre deerlendirilerek altna yazlr. Birbirine bal bloklar bir bina olarak kabul edilir* Mevcut hudutlara ve yollara gre byk farkllk getiren imar pln tatbikat sz konusu ise; girilerin, mevcut yollara gre geici olarak kullanlma imkan dnlr ve vaziyet plnnda belirtilir. Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ihtiva eden, gerekmiyorsa a rsa dahili iki siluet izilir. Siluetlerin yannda veya altnda en ve boy kesitleri izilerek tabii ve teklif zemin kotlar ile tm 3 hafriyatn yaklak toplam m olarak yazlr. Planlar : htiya programnn tam olarak gerekletirildii benzer katlarn biri ile dier katlarn tm izilir. Tekrar eden katlar iin aklama yazlr. Planlar, pafta veya paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr, her paftada hakim rzgar, manzara ve kuzey yn ayn yerde toplu olarak gsterilir. D ller, dtan - bina cephesine doru 1inci izgide blok ls 2nci izgide cephe hareketlen 3nc izgide tayc akslar olmak zere dzenlenir. Bloklar harflendirilirler ve ihtiva ettikleri nitelerin isimleri d l izgileri ci varna yazlr. Blok ilerinden enine ve boyuna birer l izgisi geirilir Her kat plannn kesit geirilen yerlerinde kesit izgisinin tm ve bak ynleri gsterilir. Dilatasyonlar her katta gsterilir. 2 Her mahallin iine mahal numaras, ismi ve gere kletirilen net m alan yazlr. Modller ve inai akslar belirtilir. nai elemanlar, kolon veya perde, duvar, pano vb. ayr izim teknii ile izilir, ileri koyulatrlr. Pano, caml blme vb. gibi mahal ve bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir; ematik aklamalar yaplr. Btn hacimler, ihtiya programnda belirtilen fonksiyonlarna uygun tefri edilir. Esas giri bitmi deme st kotu ~0.00 kabul edilerek demelerdeki btn kot farklarna ait deerler yazlr. Dier giriler isimlendirilir ve T0.00 kotuna gre kotlandrlr. Merdiven ve rampalarn k oklar izili r. Rampalarn meyilleri, balang ve biti noktalar i l e ara balantlar varsa bu noktalarn kotlar yazlr. 2 Asansr ve monarjlar istenilen kapasiteye gre ve m alan yazlarak belirtilir.
Zemin kat planlarnda, evre tanzimi (trotuar, balant yollar, giri platolar vb.) gerektii kadar ilenir. Kuranglezlerin grnleri izilir. Asma tavan yaplmas gerekli mahaller, mahal ismi altna yazlarak belirtilir. Bacalar ait olduklar ve devam ettikleri katlarda eksiksiz gsterilir. Kaplarn al ynleri belirtilir. Gerekli mahallerin 1 /50, 1 /20 ve 1/10 leinde ve o lein izim teknii ile plan, kesit ve grnleri izilir. Bunlarda tefri ve yap elemanlar gster ilir. Btn ller verilir. Plan paftalarnn yanna, maliyet tavanna ve bundan sonraki proje dnemlerindeki kararlara esas olmak zere yapdaki ana malzemeleri gsterir bir mahal listesi, kolayca izlenilebilir dzende verilir. Kesitler : En az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapda konstrktif zellii olan yerlerde en ok bilgi verecek ekilde geirilir. Yapnn inai ve dekoratif elemanlar net ve ematik izgilerle ifadelendirilir. Kesitin getii yer deki mahallerin numara ve isimleri yazlr. Esas giri bitmi deme st kotu T0.00 alnarak btn farkl ykseklikteki demeler kotlandrlr. Bir l izgisi zerinde kat ykseklikleri verilir. Dk demeler ve asma tavan yaplan yerlerde kaba deme stnden olmak zere kat yksekli i ayrca llendirilir. Pencere altlar ve radyatr boluu belirtilir. Giri saaklar, meyilleri, rt malzemeleri gsterilir. Bodrum duvarlarnda ve temelde yaltm gerekiyorsa sistemi hakknda aklama yaplr. Zemin suyu minumum ve maximum kotlar gsterilir. Kuranglezler izilir. Tabii zemin nokta-nokta, teklif zemin devaml izgi ile gsterilir; ve her ikisine ait gerekli kotlandrma eksiksiz yaplr. Cephelerde gne krc bir sistem kullanlyorsa malzeme aklamas yaplr. at meyli ve rt malzemesi dere kesitleri belirtilir. Malzeme almlar yazlr. Dereler, mahyalar, asansr ve tesisat kntlar ile bacalar kotlandrlr. Kesit dzlemi arkasnda kalan grnen ksmlar izilir. Grnler : Yap tek blok ise drt grn de izilir. Birka bloktan mteekkil ise yapnn mimarisini ifade edecek ekilde oaltlr. Mimari ile ilgili olmayan izgilere yer verilmez. Tabii zemin nokta nokta, teklif edilen zemin devaml izgi i l e gsterilir ve kotlandrlr. Zemin izgisi altnda kalan yap ksmnn d hatlar, kesik izgilerle b e l i r t i l i r ve kutlandrlr. Grnlerde, kesit ve planlardan intikal eden yap elemanlarnn farkllk gstermemesi salanr. Kullanlan cephe kaplama malzemesi, at rts malzemesi yazlr. Yamur oluklar, ini borular ve varsa paratoner inileri gsterilir. at Plan : Meyiller, su toplanma yerleri, dereler, tesisat ve asansr kntlar, bacalar ve atya k delikleri gsterilir. Gerekli kotlandrma ve aklamalar yaplr. Mimari Rapor : Bakanlka verilen kesin ihtiya program ve arsa verilerinin, konunun projelendirilmesinde ele aln ve deerlendirilii belirtilir. Yap ekonomisi ve fonksiyonel inaat tatbikat gerei olarak seilen inaat sistemi, malzeme ve genel mimari planlama ile maliyet tavanna uyum ynnden getirilen zm hakknda geni bilgi verilir. Is, ses ve su yaltmlar, gne tedbirleri ve zellik gsteren tesis ve cihazlar iin akla malar yaplr. Seilen modller ve tayc akslar hakknda bilgi verilir, gerekesi aklanr. zmn birden fazla oluu halinde, raporda tekliflerin iyi ve kt taraflar mukayese edilir. Tercih sebepleri aklanr.
KESN PROJE Kesin proje; yapnn, Bakanlka onaylanan avan proje esaslarna gre, ve baka bir lekte istenmedii takdirde, 1/100 leinde dzenlenen, yap elemanlarnn tmnn kesin olarak llendirildii, inaat sisteminin ve malzemenin kati projesidir. Kesin projede; vaziyet plan ile kat planlar, at plan, asma tavan planlar, kesitler, grnler ve detay listesi bulunur. Vaziyet Plan : Baka bir lekte istenmemise genellikle 1 /200 lekli izilir. Hakim rzgar, manzara ve kuzey yn iaretleri ayn yerde toplu olarak gsterilir. Mevcut durum (bina, hudut, yol, yeil rt vb.) imar hatlar, teklif yap konumlar ve saha dzenlemesine ait izgiler st ste ve farkl teknikte izilir. Korunmas istenen bina, yeil rt ve benzeri ile teklif bloklar ve korunmayan ksmlar belirtilir. Korunmayan binalarn yklma sralar bloklar zerine yazlr. Mevcuta bitiik ilaveler yeni blok izgileri ile izilir. Bloklar harflendirilir ve yksek bloklar ykseldike kalnlaan izgilerle belirtilir. 2 Bloklarn iine kat adetleri, gabarileri, at rt malzemesi, zemine oturma sahalar (m olarak) ve belli edilmi ise inaat sras yazlr. Paftann uygun bir yerinde toplam inaat alan verilir. Bloklarn; yol ve komu hudutlara, korunacak binalara uzaklklar, gerekiyorsa konum alan i l e birlikte, inaat tatbikatna esas olmak zere kesin olarak verilir. Korunmas istenen bina, yeil rt vb. bir rpere balanr ve uzaklklar gsterilir. Bina keleri, arsa ii servis yollar, istinad duvarlar, meyil, rampa ve merdivenlerin balang ve biti noktalan, servis ve merasim avlular, akaryakt tank yerleri ve gerekli baka noktalar plankote rper kotuna gre kutlandrlr ve bu kotlarn altna ayrd edilebilecek ekilde, halihazr duruma ait kot yazlr. Bunlarla ilgili inaat sistemi ve malzeme hakknda gerekli aklama ve llendirme yaplr. Bina esas girii bitmi deme st kotu +"0.00 olarak alnr. Plan, kesit ve grnler bu kota gre kotlandrlr. Ayrca T 0.00 kotu altna, plankote kotuna gre deeri yazlr. Bylece, ~ 0.00 kotu ile plankote rper kotu balanm olur. Bina adedi birden fazla ise, her bina girii bitmi deme st kotu + 0.00 kabul edilir. Bu kotlar plankote rper kotuna gre deerlendirilerek altna yazlr. Birbirlerine bal bloklar bir bina olarak kabul edilir. Mevcut hudutlara ve yollara gre byk farkllk getiren imar plan tatbikat sz ko nusu ise; girilerin, mevcut yollara gre geici olarak kullanlma imkan vaziyet plannda belirtilir. Binann nemi gerektiriyorsa, evreyi de ihtiva eden, gerekmiyorsa arsa dahili iki siluet izilir. Mevcut kanalizasyon veya muhafaza edilmesi gerekli binalar arasnda, su, kalorifer tesisat ebekesi varsa, tabii ve teklif zemine gre kotlar verilir ve hatlar ile belirtilir. Bloklar haricinde detay verilecek elemanlar iaretlenir bilahare detay projesi safhasna esas tekil edecek detaylar listesine ayn numara ve harflendirme ile girer. Planlar : Benzer kat planlarnn biri ile dier katlarn tm izilir, tekrar eden katlar iin aklama yazlr. Yma inaatlarda temel plan ilave edilir. Planlar pafta veya paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr; her paftada hakim rzgar, manzara ve kuzey yn ayn yerde toplu olarak gsterilir. D ller, dtan bina cephesine doru: 1.izgide blok ls 2.izgide cephe hareketleri 3.izgide tayc akslar 4.izgide doluluk ve boluklar olmak zere dzenlenir.
Tayc sistemin akslar, statik projedeki harf ve saylarla (koordinat sistemi esaslarna gre) belirtilir. Bloklar harflendirilir. ller, deiik her hacimde, ve projenin kolaylkla okunmasn salayacak ekilde, enine ve boyuna iki izgi zerinde verilir. Net en ve boylar bu izgiler zerinde gsterilir. Kat planlarnn kesit geirilen yerlerinde kesit izgisinin tm ve bak yn gsterilir. Dilatasyonlar herkatta gsterilir. Btn mahallere Mahal numaras Mahal ismi yazlr. Modller, inai akslar ve bunlarn kesime noktalan belirtilir. nai elemanlar; kolon veya perde, duvar, pano vb. ayr izim teknii ile ve hakiki lleri ile izilir, ileri kuyulatrlr. Pano, caml blme , alak duvar vb... bina ayrm elemanlar e ksiksiz gsterilir, ematik aklamalar yaplr ve ykseklikleri yazlr. Btn hacimler ihtiya programnda belirtilen fonksiyonlarna uygun ve hakiki lleri ile tefri edilir. Mutfak, ofis, laboratuvar, amarhane, banyo, W.C. gibi hacimlerde btn te zgahlar, lavabo,eviye, banyo ve du tekneleri pisuvar ve W.C. talar tesisat projelerine ve birim fiyat tariflerine uygun izilir. Tesisat hizmetlerinin, yapnn mimarisini ilgilendiren stc, aydnlatc, kanal azlar gibi cihaz lar tesisat projelerindeki llerine uygun ve ematik gsterilir. Varsa demelerdeki eimler ve szge yerleri belirtilir. Btn doramalar ematik olarak izilir alan kanatlar belirtilir, akslar gsteren izgiler zerinde en ve ykseklik (kaba inaat boluu) yazlr. ( K 7 90/220) gibi. Tavandaki kiri sarkntlar, nervr ve kasetler nokta nokta (ifade edecek kadar) gsterilir. Esas giri bitmi deme st kotu T0.00 kabul edilerek, demelerdeki btn kot farklarna ait deerler (kaba inaat kotu olarak) yazlr. Merdivenler, konstrksiyonlarna uygun olarak izilir. Merdiven numaras, basamak adedi, ge nilik ve rht ykseklii yazlr. Merdiven ve sahanlk aksn gsteren izgi en son basamakta ok ucu ile bitirilir, korkuluklar izilir. Balang ve biti noktalar ile sahanlklara ait kotlar gsterilir. Rampalarn k oklar, meyilleri, balang ve biti noktalarnda bitmi deme st kotlar ve korkuluklar gsterilir. Asansr ve monarjlar kapasitelerine uygun lde izilir. Zemin kat planlarnda evre tanzimi (trotuar, balant yollar, giri platolar vb.) gerektii kadar ilenir, bitmi kotlar yazlr. Asma tavan yaplmas gerekli mahaller belirtilir, malzemesi mahal listesinde gsterilir. Plann getii dzlemle, tavan arasnda kalan imalat (saak, ara kat gibi) nokta nokta ilenir. Bacalar ait olduklar ve devam ettikleri katlarda hakiki lleri ile izilir. arpk ve eri imalatn hakiki lleri hesaplanarak zerine yazlr. Yamur ini borular gsterilir, kesit lleri yazlr. Zemin kat planlarnda, kuranglezlerin grnleri konstrksiyonlarna uygun izilir. Bodrum kat planlarnda kuranglezlerin su toplama ekli ve yaltm hususlar ile dier malzeme almlar verilir. Kot ve lleri yazlr. Plan paftalarndan ayr bir paftada, tip mahal list esi rneine (Ek : 3) uygun ekilde ve yapda kullanlan btn malzemeyi gsterir bir mahal listesi dzenlenir. Kesitler : Her bloktan en az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapda konstrktif zellii olan yerler den en ok bilgi verecek ekilde geirilir. Gerektii hallerde kesit says oaltlr. Yapnn inai ve dekoratif elemanlar net ve ematik izgilerle ifadelendirilir. Malzeme almlar yaplr. Kesitin getii yerlerdeki mahallerin numara ve isimleri yazlr. Esas giri bitmi deme st kotu + 0.00 alnarak btn farkl ykseklikteki demeler kotlandrlr. Ayni l izgileri zerinde kat ykseklikleri verilir. Tavanndan tesisat geen mahallerde asma tavan yaplyor ise tesisat ve asma tavan belirtilir. Asma tavan alt ile d eme st aras llendirilir. Tayc olmayan, hacim ayrc elemanlarn (pano, caml blme, WC duvarlar) kaplarn, pencerelerin, dk demelerin ykseklikleri gsterilir.
Pencere alt dolu ksmlarnn yapm ekli ak olarak belirtilir. Kiri biti i, duvar dolgusu ayr ayr kutlandrlr, radyatr ykseklii gsterilir. Parapet + denizlik belirtilir, malzeme alm yaplr. Giri saaklar ve balkonlar, konstrksiyonlarna uygun izilir. Su toplama ekli, rt ve yaltm malzeme almlar gsterilir; kot ve lleri ile eimleri yazlr. Bodrum duvarlarnda ve temelde yaltm gerekiyor ise sistemi belirtilir ve malzeme alm yazlr. Zemin suyunun minimum ve maksimum kotlar gsterilir. Kuranglezler konstrksiyonuna uygun izilir. Su toplama ekli ve yaltm hususlar ile dier malzeme almlar verilir. Kot ve lleri yazlr. Drenaj sistemi gsterilir, malzeme alm yaplr. Kutlandrlr. Yol ve tra tuarlar izilir, almlar ve kotlar yazlr; llendirilir. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devaml izgi ile gsterilir, ve her ikisine ait gerekli kotlandrma eksiksiz yaplr. Cephelerde gne kinci bir sistem kullanlyorsa llendirilir ve malzeme alm yaplr. at konstrksiyonu hakiki ekli ve lleriyle izilir, malzeme alm yaplr, kesitler llen dirilir. Dereler, mahyalar, asansr ve tesisat kntlar, bacalar kutlandrlr. Kesit dzleminin arkasnda kalan ve grnen ksmlar, grnlerde istenen hususlara uygun ekilde izilir. Grnler : Btn grnler izilir. Bulunduklar dey dzlemlere gre farkl izim teknii ile ifadelendirilir. Mimari ile ilgisi olmayan izgilere yer verilmez. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devaml izgi ile gsterilir. Ve kotlandrlr. Zemin altnda kalan yap ksmlarnn d hatlar kesik izgilerle belirtilir ve kotlandrlr. Statik sistem akslar ve deme hatlar grn zerinde nokta nokta belirtilir. Denizlik st, lento alt (kaplar dahil) kaba inaat kotlan verilir. Cephe kaplama malzemesi ve rengi yazlr. Yamur oluklar, ini borular ve varsa paratoner inileri gsterilir. Kap ve pencere grnleri kat'i taksimatna uygun izilir. Alan btn kanatlar gsterilir. at grn izilir. at stne kan asansr ve tesisat kntlar ile bacalar, dereler, mahyalar gsterilir ve kotlandrlr. at Plan : Meyiller, su toplama yerleri, dereler, tesisat ve asansr kntlar tam llendirilmi olarak hakiki konstrksiyonlar ile izilir. l ve kotlan yazlr. at sistemini belirtecek sayda gerekli kesitler verilir. Detaylar verilecek noktalar iaretlenir ve numaralandrlr. Asma Tavan Plan : Asma tavan yaplacak mahaller iin ayrca dzenlenen planlarda, tesisat hatlar, aydnlatma sistemi, tavan konstrksiyonu gsterilir. llendirilir. Malzeme alm yaplr. Planlarn yannda ayrca tavan kesitleri verilir. Kotlandrlr. Detaylandrlacak noktalar, harf ve numara ile belirtilir. Detay Listesi : Yapnn detaylandrlacak btn inai ve dekoratif elemanlarnn bir a rada yer ald listede, bu dnemin plan, kesit ve grnlerinde belirtilen referans harf ve numaralan aynen tekerrr edecektir. Detay listesinde", her yap elemannn hangi lekte nokta ve sistem detaylarnn verilecei de ak lanacaktr.
TATBKAT ( UYGULAMA) PROJES Yapnn; ina edilebilmesi iin, statik projesinin tm inai llerini, tesisat projesinin inaat etki leyen btn elemanlarn, imalat detaylarna uygun l ve karakterde mimari elemanlar, detaylarla ilgili referanslar ve tm detaylan kendi izim teknikleri ile eksiksiz ihtiva eden, gerekli btn llerin ve mal-
zemenin yazld; bro ve antiyede her trl alma ve imalat safhasnda kullanlabilecek nitelikte ve kolayca anlalabilir izim teknii ile hazrlanm, 1 / 5 0 - 1 / 2 0 - 1 / 1 0 - 1 / 5 - 1 / 1 lekli projesidir. Tatbikat projesi iki blm olarak dzenlenir. I. BRNC BLM Bu blm; yap tatbikat projesinin, nceki proje safhasnda dzenlenen ve Bakanlka onaylanan detay listesinde yer alan eleman ve mahallerinin, listede belirtilen leklerde tm sistem ve nokta detaylarn kapsayan blmdr. 1 ,/20 - 1 / 1 0 - 1 / 5 - 1 / 1 lekleri kullanlr. Yap iin gerekli at detaylar, merdiven, dorama, deme, duvar ve tavan kaplamas; aydnlatma, stma, havalandrma ve klima cihazlarnn mimari ile ilgili detaylan; ses, s, buhar ve su yaltm detaylar; i hacimlere ait sistem detaylar; dilatasyon, sabit mble ve tesisat projelerinde gsterilen yap elemanlarnn detaylar ile bahe dzenlemesi ile ilgili detaylar tanzim edilir. Detaylandrlacak yap elemanlarna ait plan, kesit ve grnlerle bunlarn nokta detaylarnn ayn paftada yer almas salanr. Detaylandrlacak yap elemanlar ve mahalleri (kap, pencere, merdiven gibi.) ok eitli ise, her yap elemannn ve mahallinin plan, kesit ve grn nceki proje safhalarnda kullanlan ayn harf ve numa ralar ile (K., P l . , M., gibi) pafta veya paftalara izilir. Bu yap elemanlar ve mahallerine ait tip nokta detaylar, imalat ve inaat srasnda kolayca izlenebilir bir sra il e paftalarda yer alrlar. Mimariyi ilgilendiren ve yap elemanlarnn imali ve kullanna etki yapan tesisat boru ve cihazlar detaylarda eksiksiz yer alrlar ve llendirilirler. Detaylandrlan btn imalat tam olarak llendirilir ve kotlandrlr. Pencere, kap vb. ahap ksmlarnn tm en ve boylar, akslar; pano, caml blme vb. imalatlarn btn lleri verilir. Btn sabit ve alan ksmlar belirtilir. Nokta detaylarnda, yap elemannn her paras, en kk ayrntsna kadar malzeme ve l olarak doru ve eksiksiz ifadelendirilir. malat zelliklerine ait gerekli btn aklamalar ve kullanlan her mal zemenin ismi ayr ayr verilir. Genel Sistem Detay: Yapnn tm inaat sistemini gsteren ve inai zellii olan mahallerden geirilerek atdan temele kadar tm katlar, btn inaat elemanlarn kapsayan plan, kesit ve grnlerdir. 1/20 veya 1/10 leinde dzenlenir. (Benzer katlar bir defa gsterilir.) Btn yap elemanlar, nokta detaylarna uygun izilir. Statik ve Tesisat projel erinin mimariyi ilgilendiren btn elemanlar hakiki lleri ile gsterilir. Malzeme almlar, btn l ve kotlar eksiksiz yazlr. Ksmi Sistem Detay: Mutfak, banyo, W.C, laboratuar vb. gibi tesisatn arlk kazand mahaller iin 1/20 leinde plan, kesit ve i grnler izilir. Malzeme alm, btn l ve kotlar eksiksiz yazlr. Tesisat eleman lar, tesisat proje ve birim fiyat tariflerine uygun, hakiki ekil ve llerine gre izilir. at Detaylar : at sistemine gre atnn ina edilebilmesi iin gerekli detaylar verilir. Mahya, baca dibi ve st, tesisat kntlar, at birleimleri, k kapaklan, oluklar, dereler, su inileri, s ve su yaltmlar, at havalandrmas, dilatasyonlar, saak, kalkan duvar ve parapetler, at rt malzemesinin balant nokta detaylar izilir. lek 1 / 5 ve 1/1 dir. Gerektii hallerde, imalat kolayl salayacak ematik perspektifler ilave edilir. Merdiven Detaylar: Her deiik numaral merdiven ve her merdivenin kendi iinde deiiklik g steren katlardaki durumlarna ait sistem detaylar 1/20 veya 1/10 leinde plan, kesit ve grn olarak izilir.
Merdivenle ilgili imalat iin gerekli btn nokta detaylar 1/5 ve 1/1 leinde dzenlenir. Malzeme ve detay ynnden ayn olan merdiven blmleri bir defa gsterilir. Normal basamaklarn kesit ve grn, korkuluk, kpete, ankraj, sprgelik, limon kirii ve deme-basamak birleim detaylar izilir. Dner merdivenlerde, deiik basamaklarn duvar ve kova tarafndaki lleri ayr ayr verilir. Her trl malzeme, l ve kot yazlr. zel imalat iin ayrca ema izilir ve aklamalar yaplr. Dorama Detaylar: Kap, pencere, pano, ahap veya madeni blme, dolap, banko, vitrin gibi ince inaat elemanlarna ait 1 / 2 0 1 /10 lekli plan, kesit ve grnten ibaret sistem detay ile imalat iin gerekli bilgi ve lleri 1 /I olarak gsteren nokta detaylarn kapsar. Deiik her noktann detay ayr ayr izilir. Deien ller ayn detay zerinde gsterilmez. Kilit, kap kolu, mandal, ispanyolet, mentee vb. madeni aksam hakiki l ve ekilleri ile tam olarak izilir. Nokta detaylar, evresi ile ve izdmlerine gre alt alta veya yan yana gelecek ekilde paftalarda yer alrlar. Bir yapda dorama detaylarn konstrksiyon ve l ynnden mmkn olduu kadar tipletirmek; yani pencere, kap, blme, banko duvar kaplamas, asma tavan, merdiven korkuluu vb. gibi yap eleman larnn imalatn kendi cinsinde az sayda tip nokta detay ile salamak ncelikle gz nnde tutulmaldr. Kap kasalar, duvar veya kolonda yaplacak kargir dilere tespit edilecektir. Ayrca detaylandrmada, ekonomi ve imalat kolayl getiren; uzun mrl, az bakm gerektiren malzeme seilir. Kap ve pencerelerde kesit; tavanla deme arasnda tm kat yksekliinde, lento st ve denizlik parapet alt yap elemanlar nokta detaylarndaki lleriyle ve tam olarak izilir, (tavan kaplamas, sva, deme kaplamas, sprgelik, radyatr vb.) Cephede gne krc elemanlar varsa, pencere veya kap plan, kesit ve grnnde lleri, malzeme isimleri ve imalat zellikleri eksiksiz yazlr. Kap ve camekanlarda, varsa, asma tavan birleimi gsterilir. D kaplarda eik ve deme, l ve kotlar ile izilir. Asma Tavan Detaylar : Asma tavan yaplacak mahaller iin sistem detay 1 / 5 0 - 1 / 2 0 - 1 / 1 0 leinde plan ve kesit olarak dzenlenir. Bunlara ait nokta detaylar iaretlenir. Asma tavan yaplacak mahallere ait tavan plan ve kesitlerinde o mahaldeki tayc sistem ve tesisat gsterilir. Ayn pafta zerinde nokta detaylar 1 / 5 - 1 / 1 lekli izilir, malzeme almlar yazlr. Bu detaylar birbirleri ile ilikisine gre sralanr ve btn ller eksiksiz verilir. Duvar Kaplama ve Lambri Detaylar : 1 /20 veya 1/10 lekli plan, kesit ve grnten ibaret sistem detay ile imalt, malzeme ve l bakmndan en kk ayrntlarna kadar bilgi veren 1/5 ve 1/1 lekli nokta detaylarn kapsar. Bu yap elemanlar; zel hallerde, mimari fonksiyonun gerektirdii yerlerde -kullanlr. Ekonomi, imalat kolayl ve elverili malzeme seimi gz nnde tutulur. Yapnn Fonksiyonu ile lgili zel malat Detaylar: Yapnn fonksiyonu ile ilgili zel imalat iin, 1/ 20 - 1/ 1 0 lekli plan, kesit ve grnten ibaret sistem detay ile eksiksiz btn lleri ihtiva eden 1 / 5 - 1 / 1 lekli nokta detaylar izilir. malatn zel oluu gz nnde tutularak gerekli aklamalar yaplr. Mahallin fonksiyonu gerei, mimari ve tesisat youn ve
10
sk bir balant halinde ise, bu detaylarda, tesisatn btn hat ve cihazlar hakiki lleri ile gsterilir. Aydnlatma, stma, havalandrma ve klima cihazlarnn ilgili detaylar 1 / 5 - 1 / 1 leinde ve projeleri ile uyuacak ekilde dzenlenir. Is, ses, buhar ve su yaltm detaylar 1 / 5 - 1 / 1 leinde izilir. Eksiksiz olarak malzeme almlar ve lleri yazlr. Dilatasyon detaylar duvar, deme, tavan, d duvar ve at iin ayr ayr 1/1 leinde izilir, ve malzemeleri yazlr. Bu detaylar birbirleri ile ilikisine gre sralanr. Sabit mble detaylar 1 /20 - 1 / 5 - 1 / 1 leinde dzenlenir. Malzeme seiminde ekonomi gzetilir. II. KNC BLM: Yapnn ina edilebilmesi iin, statik projesinin tm inai llerini, tesisat projesinin inaat etki leyen btn elemanlarn, imalat detaylarna uygun l ve karakterde btn mimari elem anlar, detaylarla ilgili referanslar ihtiva eden, gerekli btn l ve malzemenin yazld, bro ve antiyede her trl alma ve imalat safhasnda kullanlabilecek nitelikte ve kolayca anlalabilir izim teknii ile hazrlanm, 1 /50 veya baz zel hallerde 1 /100 lekli projesidir. PlanJar : Btn kat planlan izilir. Yma inaatlarda temel plan ilave edilir. Planlar, pafta veya paftalar zerinde ayn bak ynnde yer alr; her paftada hakim rzgar, manzara ve kuzey yn ayn yerde toplu olarak gsterilir. D ller, dtan bina cephesine doru: 1.izgide blok ls 2.izgide cephe hareketleri 3.izgide tayc akslar 4.izgide doluluk ve boluklar, olmak zere dzenlenir. Tayc aks sistemi statik projeye uygun harf ve saylarla (koordinat sistemi esaslarna gre) belirtilir. Bloklar harflendirilir. ller, her hacimde enine ve boyuna ikier l izgisi zerinde gsterilir. Birinci izgiler ze rinde hacmin net en ve boyu, ikinci izgiler zerinde kap, pencere, kolon vb. elemanlarn genilikleri ile duvar zerindeki yerlerinin komu duvarlara uzaklklar yazlr. Kat planlarnn kesit geirilen yerlerinde kesit izgisinin tm ve bak yn gsterilir. Dilatasyonlar her katta gsterilir. Btn mahallerde : Mahal numaras, Mahal ismi yazlr. Modller; inai akslar ve kesime noktalan belirtilir. nai elemanlar; kolon veya perde, duvar, pano vb. ayr izim teknii ile ve hakiki lleri ile izilir, ileri koyulatrlr. Pano, caml blme, alak duvar vb. gibi mahal ve bina ayrm elemanlar eksiksiz gsterilir. ematik aklamalar yaplr. Ykseklikleri yazlr. Mutfak, ofis, laboratuvar, amarhane, banyo, WC. gibi hacimlerde btn tezghlar, lavabo, eviye, banyo ve du tekneleri, pisuvar ve WC. talan tesisat projelerin e ve birim fiat tariflerine uygun izilir. Dey tesisat boru ve kanallannn yerleri ve adetleri, ematik olarak kapladklar alan llendirilerek verilir. Tesisat hizmetlerinin, yapmn mimarisini ilgilendiren stc, aydnlatc kanal azlan gibi cihazlar tesisat projelerindeki hakiki llerine uygun ve ematik gsterilir. Demelerdeki desenler ve varsa eimler, szge yerleri belirtilir. Btn doramalar detayna uygun ve ematik olarak izilir, alan kanatlar belirtilir, akslar gs teren izgiler zerinde en ve ykseklik (kaba inaat boluu) yazlr. (K7 90/220 gibi) Tavandaki kiri sarkntlar, nervr ve kasetler nokta nokta (ifade edilecek kadar) gsterilir. Be tonarme projesindeki lleri ilenir. Kolon lleri yazlr. Esas giri bitmi deme st kotu ~ 0.00 kabul edilerek demelerdeki btn kot farklarna ait deerler, bitmi ve kaba inaat kotu olarak ayr izim teknii ile gsterilir.
11
Merdivenler konstrksiyonlarna uygun olarak izilir. Merdiven numaras, basamak adedi, genilik ve rht ykseklii yazlr. Merdiven ve sahanlk aksn gsteren izginin basamaklar kestii noktalar k ynnde numaralanr, ve bu izgi en son basamakta ok ucu olarak bitirilir. Korkuluklar izilir. Balang ve biti noktalar ile sahanlklara ait kaba ve bitmi inaat kotlar ayr izim teknii ile gsterilir. Rampalarn k oklar, meyilleri, korkuluklar, balang ve biti noktalarnn kaba ve bitmi inaat kotu ayr izim teknii ile gsterilir. Asansr ve montarjlar kapasitelerine ve tesisat projesine uygun olarak izilir. Zemin kat planlarnda evre tanzimi, (trottuar, balant yollar, giri platolar vb.) gerektii kadar ilenir. Kaba ve bitmi inaat kotlar ayr izim teknii ile gsterilir. Asma tavan yaplmas gerekli mahaller belirtilir . Malzemesi mahal stesinde gsterilir. Plann getii dzlemle tavan arasnda kalan imalat nokta nokta ilenir. (Saak, ara kat gibi) Bacalar ait olduklar ve devam ettikleri katlarda hesap sonucu bulunan llerine ve konstrksiyonuna uygun izilir ve llendirilir. arpk, eri imalatlarn hakiki lleri hesaplanarak zerlerine yazlr. Yamur ini borular hakiki lleri ile izilir, lleri yazlr. Zemin kat planlarnda, kuranglezlerin grnleri konstrksiy onlarna uygun izilir. Kesin proje safhasnda, rnee uygun ekilde dzenlenen mahal listesinde, deiiklik olmamas halinde ayni liste bu safha iin de geerlidir. Mahal listesinde deiiklik olmas halinde, bu deiiklikleri de ihtiva eden yeni bir mahal listesi dzenlenerek yeniden verilir . Kesitler : Her bloktan en az iki kesit izilir. Biri merdivenden, dieri yapda konstrktif zellii olan yerlerden en ok bilgi verecek ekilde geirilir. Gerektii hallerde kesit says oaltlr. Yapnn inai ve dekoratif elemanlar detaylarna uygun ve ematik izilir. Malzeme almlar yaplr. Kesitin getii yerdeki mahallerin numara ve isimleri yazlr. Esas giri bitmi deme st kotu -f. 0.00 alnarak btn farkl ykseklikteki demelerin kaba ve bitmi inaat kotlar yazlr. Bir l izgisi zerinde, deme stnden deme stne kaba inaat kat ykseklikleri: ikinci bir izgi zerinde de, deme kaplama kalnl, parapet duvar, pencere, kap ve blme duvar ykseklikleri ile lento - tavan mesafesi, tayc sistem kalnlklar, dk deme ykseklikleri yer alr. Her deiiklik gsteren mahal iin bu ller ayrca verilir. Asma tavan yaplan mahallerde, asma tavan iindeki tesisat hakiki boylan ile gsterilir. Asma tavan alt yz ile bitmi deme arasndaki net kat ykseklii ayr bir l izgisi zerine yazlr. Pencere alt dolu ksmlarnn yapm ekli ak olarak belirtilir. Kiri bitii, duvar dolgusu ayr ayr kutlandrlr, radyatr ykseklii gsterilir. Parapet - denizlik detaylarna uygun izilir. Malzeme isimleri yazlr. Giri saaklar ve balkonlar; eimleri, rt ve yaltm, malzeme almlar yazlarak, nokta detaylarna uygun izilir. Su toplama ekli gsterilir. Bodrum duvarlarnda ve temelde yaltm gerekiyor ise sistemi hakknda aklama yaplr. Zemin suyunun minimum ve maksimum kotlan gsterilir. Kuranglezler konstrksiyonlanna ve detaylarna uygun izilir. Su toplama ekli ve yaltm hususlar ile dier malzeme almlar verilir. Kot ve lleri yazlr. Drenaj sistemi gsterilir, malzeme alm yaplr. Kut landrlr. Yol ve trottuarlar izilir. Almlar ve kotlan yazlr. llendirilir. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devaml izgi ile gsterilir ve her ikisine ait gerekli kotlandrma eksiksiz yaplr. Cephelerde gne krc bir sistem kullanlyorsa detayna uygun izilir; malzeme ve kot yazlr. Cephelerdeki hareketler ilenir, icabediyorsa not yazlr. Pencere altlarnda sva 3 cm. ieridedir. gibi. at konstrksiyonu hakiki ekli ve lleri ile izilir. Kullanlan btn malzemenin isim ve lleri ile derelerin, mahyalarn, asansr ve tesisat kntlar, bacalarn kotlar, at eimi yazlr.
12
Kesit dzleminin arkasnda kalan ve grnen ksmlar, grnlerde istenen hususlara uygun ekilde izilir. Planlarda grlmeyen ller verilir. (Merdivenlerin hakiki boyu gibi) Grnler : Btn grnler izilir. Bulunduklar dey dzlemlere gre farkl izim teknii ile ifadelendirilir. Mimari ile ilgisi olmayan izgilere yer verilmez. Tabii zemin nokta nokta, teklif zemin devaml izgi ile gsterilir, ve kotlandrlr. Zemin altnda kalan yap ksmlarnn d hatlar kesik izgilerle belirtilir ve kotlandrlr. Cepheye arkadan balanan btn duvar ve demeler nokta nokta (ifade edecek kadar) ilenir. Cephe kaplama malzemesi ve renkler yazlr. Cephelerdeki hareketler belirtilir, gerekiyorsa not yazlr. Yamur oluklar, ini borular ve varsa paratoner inileri gsterilir. Kap ve pencere grnleri sistem detaylarna uygun izilir. Alan kanatlar iaretlenir, Saaklar, balkonlar, deme, denizlik alt, lento alt, kalkan duvarlar, oluk, mahya, baca ve kntlar kotlandrlr. Plan ve kesitlerde gsterilmeyen lekler yazlr. (Saak kalnlklar, balkon korkuluu ykseklii, konsollar gibi).
13
Ulalabilirlik Klavuzu
Mimari Proje
8/13/2007 TMMOB Mimarlar Odas
ULAILABLRLK KILAVUZU
Mimari Projelerde zrl ve Yallarla lgili Olarak Uyulmas Gereken Temel Kurallar
Halka ak olan lokantalar, oteller, tiyatrolar, doktor muayenehaneleri, eczaneler, perakende sat maazalar, mzeler, ktphaneler, parklar, spor salonlar, stadyumlar, okullar, kurslar, eitim ve retim kurumlar, gnlk bakm ve tedavi birimleri gibi yerlerle btn devlet daireleri zrl insanlarn girilerine uygun olarak dzenlenmelidir. Buna zel kulpler ve dini teekkrler dahil deildir. KILAVUZ HAKKINDA Bu klavuz, zrllerin ve bir ksm yal insanlarn ehirsel ve mimari evrelerde rahat edebilmelerine ve hayata daha kolay katlabilmelerine yardmc olacak temel standartlarn tantlmas iin hazrlanmtr. Hangi insanlk durumunda bulunursa bulunsun, her insann btn toplumsal konumlar, insan iin ortaya konmu deerleri ve mutluluk tablolarn kendisine ak ve elde edilmesi mmkn bulunmas gerektii gibi; hayata katlmas srasnda fiziksel evrenin, ina edilmi evrenin de onu engellememesi gerekir. evrelere ve mekanlara engellenmeden ulaabilmeyi girilebilirlik, ulalabilirlik (accessibililty, zuganglichkeit) kavram ile ifade ediyoruz. nsan, evresinde Hep Dzgn Bir Geometri Arar nsan bir yeryz parasnda, bir mekan iinde yaamaktadr. evresinin, kendisine zahmet ektirmeyecek fiziksel artlar tamasn ister. nsann evresini, barnd, yaad mekanlar kendi rahat edecei ekle dntrme gayreti en temel insan eylemlerindendir. nsan evresini dzenler ve ina edilmi evreyi (built environment) elde eder. na edilmi evredeki artlarn bir zrl, bir yal ve bir ocuk iin nemi ise yetikin ve salkl bir insan iin olduundan ok daha fazladr. na edilmi evredeki olumsuz artlar bir ksm insanlar engelleyip onlarn hayata ve topluma katlmalarn nleyebilir. ehirsel evre Bir zgrlk Alandr Evinden kp toplum hayatna katlmaya, retken olmaya hazrlanan hibir insan iin ehirsel evre engelleyici olmamaldr. Belli standartlarn uygulama konulmasyla zrl, ar sakat veya tekerlekli sandalyeli insanlarn rahat hareketine imkan veren bir ehirsel evre elde edilebilir. Byle daha uygar gzken bir ehir manzaras ile birlikte btn dier insanlarn da daha zgr olabildikleri bir ehirsel evre meydana gelecektir. Binalar Kendilerini nsanlara Scak Bir ekilde Sunmaldr Baz binalarn zrller iin ok engelleyici olabildikleri bilinmektedir. Bu tr binalarn doal hareketlilie sahip salam insanlar iin de rahat yaama ortamlar olmadklar kolayca grlebilir. Bnalardaki hayatlarn zorlamas daha ok da biimsel kayglardan, yanl biim anlaylarndan kaynaklanmaktadr. Btn devlet dairelerinin, yerel ynetim binalarnn, okullarn, rekreasyon alanlarnn, spor tesislerinin, alveri merkezlerinin, salk tesislerinin, kltr ve eitim kurumlarnn, halka ak kurulularn, tekerlekli sandalyedeki insanlarn da girebilecekleri yerler olarak dzenlenmeleri gerekir. Binalarn girilebilirlii, ulalabilirlii, olgun bir mimarlk anlayna ve gelimi toplumsal rgtlenmeye iarettir. ada ehirlerdeki Hayatn Ak Kolay Ulama Dayaldr Gelimi ulam sistemleri modern bir ehirdeki hayatn akn dzenler. ehirdeli hayat bir hareketlilii ve yer deitirmeyi gerektirmektedir. Bir ehirdeki ulam sisteminde kendisine yer bulamayan ya da ok zorlukla bulabilen zrl veya yal insan belki btn yeteneklerine ve stn eitim dzeyine ramen topluma bir katkda bulunamayacaktr.
Belli ihtiyalarn karlanmasnda bakalarna daha baml hale gelecektir. Ulam sistemlerinin ve vastalarnn tasarmnda zrl insanlar da dikkate almak gerekir. TANIMLAR zr (Sakatlk): Bir bnyedeki, bir yapdaki, bir doal ileyiteki hasar, noksan, bozukluk veya ilev kaybdr. zrl (Sakat): Bir zr (sakatl) bulunan kii, ouum, organ veya yapdr. Bedensel zr: Hareket organlarndaki veya insann bedenini oluturan yaplardaki eksiklikler, oluum bozukluklar veya ilev kayplardr. Duyusal zr: Duyu organlarnda ortaya kan sakatlklar ve fonksiyonel kayplardr. Zihinsel zr: Koltuk denei, baston veya yrte (yrme evevesi) kullanarak hareket edebilen bir bedensel zrldr. Tekerlekli Sandalyedeki Sakat: Sakatl daha ar olup ancak bir tekerlekli sandalye ile yer deitirebilen bir bedensel zrldr. ANAYOLDAN ERM Tekerlekli sandalye kullanan kiilerin, park ettikleri aralarndan binann ana giriine kadar, herhangi bir yardm almadan eriebilmeleri arzulanr (tercih edilen en uzun mesafe: 50 metre). ANA GR Bina girileri, zrller iin zemin seviyesinden dorudan eriime uygun olmaldr. Tekerlekli sandalye kullananlar iin asl giriin, binann ana girii olmas arzulanr. Binalara eiksiz girilebilmelidir. Giri hollerinde tekerlekli sandalye iin yeterli hareket alan bulunmaldr. Bu da genel olarak hibir knt ve kap al tarafndan engelenmemi 150 cm apnda bir dairedir.
RAMPALAR Rampa eimleri %5 ile %10 arasndadr. 10 santimetreye kadar bir ykseklik farknda en fazla rampa eimi %10; 25 santimetreye kadar olan ykseklik farknda en fazla rampa eimi %8,25; 50 santimetreye kadar olan ykseklik farknda en fazla rampa eimi %5 alnmaldr. ok ksa rampalarn eimi zorunlu durumlarda %12 olabilir. Bir rampann boyu 6 metreden fazla ise araya 150 santimetre uzunluunda bir sahanlk konur. Rampa genilikleri 130 santimetrenin altna drlmeye allmaldr. Sabit rampalarn dzenlenemedii yerlerde seyyar rampalar da kullanlabilir.
KALDIRIMLAR Kaldrm yksekliklei 6-15 cm arasnda olmaldr. Tekerlekli sandalyenin kabilmesi iin kaldrmlarn uygun yerlerine rampalar yaplmaldr. Bunlarn eimleri %8 civarnda alnmaldr. Kaldrm rampalarnn genilii 140 cm yaplrsa yan yana yryen iki insann da buradan gemeleri mmkn olur.
OTOPARKLAR Otoparklarn %2'lik ksm sakat srclerin aralarna ayrlacaktr. Sakat otomobili iin 350 cm x 500 cm geniliinde bir park yeri gerektii kabul edilmitir.
MEKANI PLANLAMA Tek seviye: giri kaplar, asansr girileri, eriilebilir alanlar Deien seviyeler: rampalar, basamaklar Dz kollu ve sahanlkl merdivenler tercih edilir. Dner merdivenler geometrik belirsizlikten dolay grme ve hareket zrl insanlar iin tehlike oluturabilir. Merdivenin her iki tarafna da kpete konulmas yerinde olur. 40 mm apnda dairesel kesitli bir kpete iyi bir zmdr. Duvar tarafndaki kpetenin duvardan uzakl 40 mm olarak alnr. Merdivenlerde basamak genilii 280-300 mm, basamak ykseklii 150-160 mm olmaldr. Kpetelerin ykseklii 900 mm olarak alnabilir. Asansrler ara katlara konulmamaldr. Asansrn kapsna kadar basamaksz ve eiksiz ulalabilmelidir. Asansrlerdeki kumanda dmelerinin tekerlekli sandalyedeki insann da uzanabilecei ykseklie konulmas nemlidir. TABAN ve DUVAR YZEYLER ( ve D) * Tavan, duvar ve tabanlarda gz kamatrc parlaklklardan kanlmal. * Taban demeleri karmak olmamal. * Taban bitileri slak veya kuruyken kaygan olmamal, su, hava, vs. geirmemeli. * Seviyelerde beklenmedik deiikliklerden kanlmal. * Alak tavan ve klandrma / renk / doku deiikliklerinde uyarlar konulmal.
* Duvarlarda kntlardan kanlmal.
TOPLANTI SALONLARI ve ELENCE MEKANLARI Bir tekerlekli sandalya iin ayrlan alan 900 x 1400 mm'den az olmamaldr. Bu alanlarn, toplant salonu boyunca datlm olmas tercih edilmelidir. Not: Hibir engel olmadan bir tekerlekli sandalyenin dn ap 1500 mm'dir. NDKSYON DEVRELER Salonlar, toplant mekanlar, danma masalar ve dier uygun mekanlarda indksiyon devreleri kurulmaldr. Bu dzenleme iitme zrller ve topluluktaki dier insanlarn da yararna olacaktr. ARETLER ve BLG * Bina girilerinde, * Asansrlerde, * Lavabolarda, * zrllere ayrlm otomobil park alanlarnda, * Binalarda zel servis olanaklarnn bulunduu yerlerde bu iarete yer verilmelidir. aret olmadnda, ak ve net ifadelerle durumu anlatan bilgi verilmelidir. KAPILAR Kaplarn, eitleri ne olursa olsun hepsinin en az 800 mm'lik temiz bir gei aklna sahip olmalar salanmaldr (Alman normlarna gre temiz gei akl en az 900 mm olmaldr). Mekanlar arasnda eik bulunmamas tercih edilir. Zorunlu durumlarda eik ykseklii en fazla 25 mm olabilir ve bu da her iki yandan pahl yaplmaldr.
TUVALETLER ve SIHH TESSAT Seramik ya da porselen tercih edilir. El ykama yerleri iin paslanmaz elik kullanlr; alt yzey yanmaya kar korunmaldr. Tuvalet oturaklar salam olmal. Klozet rezervuarnn bir kanala yerletirildii durumlarda klozetin arkasnda bir destek olmaldr. Bastonlar iin ask kancalar bulunmaldr. Tekerlekli sandalye tasarmlarnda bir ayna ve raf arzu edilebilir. DU ve BANYOLAR Duun iinde menteeli bir oturaa gemenin kolay olmad durumlarda, du kabininin boyutlar giriten arka duvara 1600 mm'ye, dier ynde 1400 mm'ye kartlmaldr. Du perdesi yere kadar uzanmal ve du kabininin iinde kalmaldr. Du; deiken ykseklikli ve demonte edilebilir olmal, esnek bir hortuma bal bulunmaldr. Bir sabunluk ve banyo/tuvalet malzemeleri iin bir kk raf bulunmaldr. Banyolarda ikili musluk ve esnek hortumlu bir du bulunmaldr.
ZRL STANDARTLARI
10
Genel; Grme zrller, basit ve net bir ekilde tasarlanm (drtgen planlara gre izilmi) bina ve dzenlemelerde yollarn daha kolay bulurlar. Zemin kaplamalar sert, dz ve kaymaz malzemelerden seilmelidir. Zemin snrlar dokunmak suretiyle alglanabilmelidir. yi, dzenli ve gz kamatrmayan bir aydnlatma nesnelerin ayrt edilmesini kolaylatrr ve dolaysyla gvenlii arttrr.
ehir; Yaya blgelerindeki engeller kaldrlamyorsa, evrelerinden gl bir grsel kontrast veya canl renkler ile ayrlmalar gerekir. Reklam veya bilgilendirme panolar, gneten koruma storlar, hidrolik kaplar gibi asl veya kntl engeller yerden en az 2,10 m ykseklie konulmaldr. Eer bu mmkn deilse kr bir kimse bunlar bastonunun yardmyla yerden en fazla 0,30 m ykseklikteki kenarlarn farkedebilmelidir. Yayalarn dolat blgelerde knt oluturan engeller, zellikle de ba hizasnda bulunan uyar levhalar tehlikelidir. Krler bastonlar ile dokunmak suretiyle parmaklklarn yatay ubuklarn (ykseklii en az 0,30 m) veya kesintisiz devam eden bir kaide veya seviye farkn (en az 0,30 m yksekliinde) alglayabilmelidir.
Farkl bir seviye (rnein kaldrm) yayay ara trafiinden korur. Bu da grme zrllerin ynlerini daha kolay bulmalarn salar ve kazalar konusunda uyarc olur. Yaya alanlarnda dokunmayla alglanabilen ynlendirici izgiler, grme zrllerin ynlerini daha kolay bulmalarn salar. Kaldrm kenarlarnn ykseklii, tekerlekli sandalyeye baml zrller iin 30 mm.yi amayacak ancak krler iin de 30 mm.den daha az olmayacaktr. ose ile yayalara ayrlm gvenli alanlarn kenar arasndaki seviye fark 30 mmdir. Yaya geitlerinin grsel olarak veya dokunma yoluyla alglanabilmesi iin zemin kaplamas ve rengi farkl seilmelidir. Ikl sinyaller, sesli veya titreimli sinyallerle tamamlanmaldr. Bina; Parapet ykseklikleri 0,90 m ile 1,40 m arasnda olmaldr. (1,00 m tercih edilir) Kanatl kaplar yerine srme kaplar tercih edilir. Grme zrller dner kaplardan geerken ynlerini bulmakta zorluk ekerler. Bu kaplar grme zrller ve bedensel engelliler iin tehlikeli olabilir. Zemin ile duvarlar arasnda kuvvetli bir kontrast olmaldr. Yzeyler yanstmamaldr.
11
Zemine yerletirilen bir temas noktasnn kumanda ettii otomatik kaplar, krlere klavuzluk eden kpeklerin arl ile harekete gemelidir (yaklak 20 kg). Krler, mekan iindeki konumlarn birtakm ses yansmalar ile belirlerler. Bu bakmdan dolama alanndaki engellerin ses yanstc zelliinin olmas tercih edilir.
Merdivenler; Merdivenler, kaymayan trde bir malzeme ile kaplanmaldr. Merdiven trabzan kontrastl bir renkle fondan kolay ayrt edilebilecek ekilde ayarlanmaldr. Sahanlklarda ve yn deitirme noktalarnda kesintiye uramayan trabzan, yrme ve yn bulmay kolatlatrr. zellikle kaplarda, telefon kulbelerinde ve uyar levhalarnda ok kontrastl renkler kullanmak suretiyle grme zorluu ekenlerin ynlendirilmesi kolaylatrlr. Bu renkler ayn zamanda merdiven, vb. gibi tehlikeli blgelerin de haber verilmesini de salarlar. Alt bo olan merdivenlerin alt blm, ba arpma tehlikesini nlemek amacyla 2,10 m ykseklie kadar bir perde ile kapatlmaldr. Bina giri kaplar kolayca alabilmelidir. Dner kaplar zrller iin uygun deildir. Giri kaplar duvarla ayn hizada olup bir dzlem oluturmamal, en az 20 cm mesafe braklmaldr. Dolam alanlar asgari genilii 1,20 m olmaldr. Kap ve pencere kanatlar dolam alanlarna almamaldr. Ksa geiler iin asgari 0,80 m; uzun geiler iin 1,00 m mesafe ngrlmelidir. Kap genilii en az 0,80 m, kanat genilii en fazla 1,00 m olmaldr. Hareket zrller veya yallar, kanat genilii 1,00 m'den fazla olan kaplar zor hareket ettirirler. Tekerlekli sandalyenin manevra yapabilmesi iin, kap genilii ile kap nndeki mesafe toplamnn en az 2,00 m olmas gerekir. Kap aldnda kenar ile kap kolu arasnda en az 0,60 m mesafe kalmaldr. Bu koullarn gereklemedii durumlarda srme kaplar kullanlabilir.
12
Kap ve pencere kollar yerden 0,90-1,40 m ykseklie yerletirilmelidir. Yaklama imkannn snrl olduu yerlerde ykseklik 1,00 m'yi gememelidir. Kap kollar uzun ve kvrk ulu olanlardan tercih edilmelidir. Kavrama gl yaratacandan dner kap kollar nerilmez.
13
14
Mektup kutular 0,60-1,40 m ykseklik snrlar ierisinde planlanmal, mektup kutularnn yaknndaki zeminde hibir eim olmamaldr.
Asansr boluk genilii en az 0,80 m, kabin genilii en az 1,10 m, kabin derinlii en az 1,40 m hesaplanmaldr. Kabin iinde mmknse duvara da 0,90 m yksekliinde trabzan konulmaldr. Asansrn nnde en az 1,40 m x 1,40 m'lik hareket alan braklmaldr. Asansr kumanda dzenei 0,90-1,40 m ykseklie yerletirilmeli, itmeli dmeler kullanlmaldr.
15
Giri katlarndaki tm mahallere basamaksz ve rampasz olarak ulalabilmelidir. Rampalarn eimi olabildiince az ve en fazla %6 olmaldr. stisnai olarak, eer baka bir zm ekli yoksa ve zrller dier bir kiinin yardmndan yararlanabiliyorlarsa bu eim %12'ye kadar kabilir. Her rampann balangcnda, bitiminde ve ayn zamanda kaplarn nlerinde yatay bir manevra alan ngrlmelidir. Merdivenler, rampalar ve %6'nn zerindeki eimler bir korkuluk ile donatlmaldr. Bu mimari elemanlarn genilii 150 cm den daha az olduunda, korkuluk en azndan bir kenara konulmaldr. Korkuluun ap minimum 40 mm, ykseklii zeminden 90 - 100 cm olmaldr. Korkuluk, bu mimari elemanlarn balangcndan ve bitiminden itibaren en az 30 cm daha uzun tutulmal ve yn deitirme noktalarnda kesintiye uramamaldr. Prensip olarak, ayr girilerden kanlmaldr. zrl, yannda baka biri olmadan genellikle bu girilere ulaamamaktadr. Binann girii zorunlu olarak ayr olduunda, iaret levhalar girii belirgin olarak gstermelidir. zrller buraya zorluk ekmeden ve kendi olanaklaryla ulaabilmelidir. Rampa yapmann mmkn olmad durumlarda, istisnai olarak bir kaldrc kullanlabilir.
16
Eikler; Eikler mmkn olduunca kntsz olmaldr. knt ve kemerler 25 mm'yi amamaldr.
Odalarn tefrii, iinde bir tekerlekli sandalyenin dolamasna izin verilecek ekilde yaplmaldr. Kap geniilikleri en az 0,80 m, en fazla 1,00 m olmaldr. Kap ve pencere kolu ykseklikleri iin ideal ykseklik 1,00 mdir. Dolap raflar iin en fazla ykseklik 1,40 m olmaldr.
17
Mutfak mobilyalar arasndaki manevra alan en az 1,40 m x 1,70 m olmaldr. alma tezgah, altna tekerlekli sandalyenin girmesine olanak vermeli ve frn ile evye arasnda olmaldr. Bylece alma tezgahndan hem frna hem de evyeye de ulalabilir. Frn ile evye kelere konulmamal, duvardan en az 0,25 m mesafe braklarak yerletirilmelidir. Katlanabilir masalar ve dner mutfak elemanlar tekerlekli sandalyeden uzanmak suretiyle almaya olanak verir. Prizler, yeterli sayda ve uygun ykseklie yerletirilmelidir.
18
19
Her dairede en az bir tuvalet ve kvet tekerlekli sandalye kullananlarn kullanmna uygun olmaldr. Tekerlekli sandalye ile klozete yandan veya cepheden ulalabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin altna girebilecei bir lavabo kullanlmal ve klozetin yanna veya nne konulmaldr. Klozet ykselii 0,40 m olmaldr. Tekerlekli sandalye kullananlar, kvetin ya da gmme banyonun uzun kenarna ulaabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi asndan altna sandalyenin girebilecei bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerletirilmelidir. Uzun kenara harekete yardmc olmas iin yatay ve dikey tutamaklar konulmaldr.
20
Tekerlekli sandalye kullananlar, kvetin ya da gmme banyonun uzun kenarna ulaabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi asndan altna sandalyenin girebilecei bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerletirilmelidir. Uzun kenara harekete yardmc olmas iin yatay ve dikey tutamaklar konulmaldr. Du teknelerinin zemini tekerlekli sandalye ile girilebilecek ekilde, en fazla %2 eimli ve eiksiz olmaldr. Duvardan 0,50 m kntl kaldrlabilir bir oturak veya du sandalyesi ngrlebilir. Zemin kaplamas slandnda bile kaymamaldr. Tekerlekli sandalyenin altna girebilmesi iin lavabonun altnda en az 0,80 m genilik olmaldr. kntl sifon tekerlekli sandalyenin lavabonun altna girmesini engelleyeceinden, sifonlar duvara gml veya paralel olmaldr. Musluk takmnda scak su solda, souk su sada olmaldr. Lavabo zerindeki prizler tekerlekli sandalye kullanann ulaabilmesi iin 0,90-1,40 m ykseklikte planlanmaldr. Tekerlekli sandalye kullananlar, kvetin ya da gmme banyonun uzun kenarna ulaabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi asndan altna sandalyenin girebilecei bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerletirilmelidir. Uzun kenara harekete yardmc olmas iin yatay ve dikey tutamaklar konulmaldr.
21
evre Dzenleme; Yayalara ayrlan alanlar yrme ve grme zrller tarafndan da kullanlabilmelidir. Yaplacak dzenlemeler,
22
binalarn giriini oluturur ve onlar birbirine balayarak ulam salar. Dolaysyla, binalarn kendileri gibi evre dzenlemeleri de zrllerin gereksinimlerine uygun olarak tasarlanmaldr. Kaldrm kenarlarnn ykseklii, tekerlekli sandalyeye baml zrller iin 30 mm.yi amayacak ancak krler iin de 30 mm.den daha az olmayacaktr. ose ile yayalara ayrlm gvenli alanlarn kenar arasndaki seviye fark 30 mm.dir.
Parmaklklar btn tehlikeli yerlere konulmaldr. Parmaklk ve korkuluklarn grnty engelleyen ( opak ) blmlerinin ykseklii 0,65 metreyi amamaldr. Giri kat sahanl ile asansre yoldan basamaksz olarak ulalabilmelidir. Her zrl, salam kimselerin yararland girilere ulaabilmeli ve bunlardan kendi olanaklar ile bamsz olarak yararlanmaldr. Prensip olarak, ayr girilerden kanlmaldr. zrl, yannda baka biri olmadan genellikle bu girilere ulaamamaktadr. Binann girii zorunlu olarak ayr olduunda, iaret levhalar girii belirgin olarak gstermelidir. zrller buraya zorluk ekmeden ve kendi olanaklaryla ulaabilmelidir. Giri kat sahanl ile asansre garajdan da basamaksz olarak ulalabilmelidir. Giri kat sahanl ile asansre garajdan da basamaksz olarak ulalabilmelidir. Rampalar; Rampalarn eimi olabildiince az ve en fazla %6 olmaldr. stisnai olarak, eer baka bir zm ekli yoksa ve zrller dier bir kiinin yardmndan yararlanabiliyorlarsa bu eim %12 ye kadar kabilir. Her rampann balangcnda, bitiminde ve ayn zamanda kaplarn nlerinde yatay bir manevra alan ngrlmelidir. Kapnn
23
ald kenar ile kap kolunun yannda 60 cm. Geniliinde serbest bir yzey gereklidir. Bu genilik salanamyorsa manevra alan derinlii 120 cm. ye kadar arttrlmaldr. Eimi %6 nn zerindeki uzun rampalar sahanlklarla blnmelidir. Uzun bir rampadan ziyade bir asansr veya kaldrma platformunu ieren zmler tercih edilmelidir. Yollardaki enlemesine eimler olabildiince az ve en fazla %2 olmaldr. Her enlemesine eim tekerlekli sandalyeyi yolundan saptrr. zrl, tekerlekli sandalyesini doru bir hat izleyerek srmekte glk eker. Merdivenler, rampalar ve %6 nn zerindeki eimler bir korkuluk ile donatlmaldr. Bu mimari elemanlarn genilii 150 cm den daha az olduunda, korkuluk en azndan bir kenara konulmaldr. Korkuluun ap minimum 40 mm, ykseklii zeminden 90 - 100 cm olmaldr. Korkuluk, bu mimari elemanlarn balangcndan ve bitiminden itibaren en az 30 cm daha uzun tutulmal ve yn deitirme noktalarnda kesintiye uramamaldr.
24
Tuvalet; Kamuya ak alanlardaki tuvaletlerde, her tuvale grubuna en az bir adet tekerlekli sandalye kullananlarn kullanabilecei bir tuvalet konulmaldr. Bu tuvaletlerin normal tuvaletlerle ayn yere konulmas tercih edilir. Bunun mmkn olmad durumlarda, yerleri uyar levhalaryla aka belirtilmelidir.Bayanlar ile baylara ayr tuvalet yapmann mmkn olmamas durumunda, zrl tuvaletinin bayanlar blmne konulmas gerekir. Baka bir zm, ayr girili tek bir tuvalet yapmaktr.
25
Hareket zrllere ayrlan tuvaletlerde; - "L" biiminde tutamak, - kaldrlabilir tutamak, - tekerlekli sandalyenin altna girmesine olanak veren lavabo tezgah, - elbise asklar, - alt kenar zeminden 1,00 m ykseklikte ayna bulunmaldr. Klozetin yanndaki tutamak, sandalyeden klozete geii engelleyecei iin kaldrlabilir olmaldr. Elbise asklar tekerlekli sandalyeden ulalabilecek mesafede olmaldr. Konutlardan farkl olarak, klozetin yannda, refakat edenlerin geebilecei bir alan braklmaldr. Umumi tuvaletlerde, zrl kimse klozette otururken lavaboya ulaabilmelidir. Dolaysyla klozet ile lavabo aras uzaklk 0,55 m'yi amamaldr.
Banyolar; Tekerlekli sandalye kullananlar, kvetin ya da gmme banyonun uzun kenarna ulaabilmelidir. Tekerlekli sandalyenin hareketini engellememesi asndan altna sandalyenin girebilecei bir lavabo konulabilir. Musluklar uzun kenara yerletirilmelidir. Uzun kenara harekete yardmc olmas iin yatay ve dikey tutamaklar konulmaldr. Du teknelerinin zemini tekerlekli sandalye ile girilebilecek ekilde, en fazla %2 eimli ve eiksiz olmaldr. Duvardan 0,50 m kntl kaldrlabilir bir oturak veya du sandalyesi ngrlebilir. Zemin kaplamas slandnda bile kaymamaldr. Tekerlekli sandalyenin altna girebilmesi iin lavabonun altnda en az 0,80 m genilik olmaldr. kntl sifon tekerlekli sandalyenin lavabonun altna girmesini engelleyeceinden, sifonlar duvara gml veya paralel olmaldr. Musluk takmnda scak su solda, souk su sada olmaldr. Lavabo zerindeki prizler tekerlekli sandalye kullanann ulaabilmesi iin 0,90-1,40 m ykseklikte planlanmaldr.
Rehabilitasyon merkezleri ve zrl yurtlarnda kullanlan sedye dolama alanlarnn planlamada hesaba katlmas gerekir. Sedye tekerlekleri tayan bir ereveye oturtulmu olup hemen kaldrlabilir.
26
Bedens el engelliler i in ngrlen standart larda; t ekerlekli sandalye boyutlar, tekerlekli sandalyen in hareket etmes i i in gerekli alan ve teker lekli sandalyede oturan birin in uzanma mesafeleri gznne aln r. zrllere Uygun Tasarlanm rneker;
27
28
29
Kaynak: - TMMOB Mimarlar Odas stanbul Bykkent ubesi, - Disabled Access Guide (zrller in Ulalabilirlik Rehberi), Disability Scotland, Mays 1990 lgili Web Sayfalar
- zrl Kiilere Uyarlanm Yap - Center for Human Right Education - Engellilerin Yasal Haklar ve mtiyazlar - zrllere Verilecek Salk Kurulu Raporlar Hakknda Ynetmelik - Zihinsel zrller zel Rehabilitasyon Merkezleri Ynetmelii - itme ve Konuma zrller zel Rehabilitasyon Merkezleri Ynetmelii - zrller daresi Bakanl Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararname - zrller daresi Bakanl Kurulmasna ve zrllerin Durumlar le lgili eitli Kanun Hkmnde Kararnamelerde Deiiklik Yaplmasna Dair Yetki Kanunu - Declaration on the Right of Mentally Retarded Persons
30
ICS: 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 8737/ubat 1991
Babakanlk Mevzuat Gelitirme ve Yayn Genel Mdrlnce Yaymlanr

Kurulu : 7 Ekim 1920 30 Ocak 2007 SALI
TEBL ileri Bakanlndan: YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANMA Z N BELGES KULLANILMASINA L K N MECBUR STANDARD TEBL Ama ve dayanak MADDE 1 (1) Bu Tebli, yap ruhsat ile yap kullanma izin belgelerinin standardn ve bu belgelerin kullanm eklini belirlemek zere 3152 sayl ileri Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun, 3194 Sayl mar Kanunu, 132 Sayl Trk Standardlar Enstits Bakanl Kurulu Kanunu, 5490 Sayl Nfus Hizmetleri Kanunu ve 5429 Sayl Trkiye statistik Kurumu Kanununa dayanlarak hazrlanmtr. Standard yap ruhsat ve yap kullanma izin belgesi kullanm zorunluluu MADDE 2 (1) Trk Standardlar Enstits Bakanl Teknik Kurulu'nun 7/12/2006 tarihli toplantsnda tadil edilen TS 8737 yap ruhsat ile TS 10970 yap kullanma izin belgesi standard, Resm Gazetede yaym tarihinde yrrle girecektir. (2) Adres ve Numaralama Ynetmeliine gre numaralama almasn tamamlayp Ulusal Adres Veri Tabanna giriini tamamlayan yetkili idareler bu Tebliin yrrle girdii tarihten itibaren, veri giriini tamamlamayan idareler ise tamamladklar tarihten veya en ge 1/7/2007 tarihinden itibaren sz konusu belgeleri Ulusal Adres Veri Taban ile eletirerek e zamanl olarak dzenleyeceklerdir. MADDE 3 (1) Yap ruhsat veya yap kullanma izin belgesi dzenlenecek adres, 31/7/2006 tarih 26245 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Adres ve Numaralamaya likin Ynetmelik hkmlerine gre numaralamada yetkili idarelerce Ulusal Adres Veri Tabanna ilenecektir. MADDE 4 (1) Yetkili il zel idaresi, belediye veya organize sanayi blgesi mdrl, standard yap ruhsat ile yap kullanma izin belgesini eklerinde yaplan aklamalara uygun ekilde dzenleyeceklerdir. MADDE 5 (1) Standard yap ruhsat ile yap kullanma izin belgeleri, formlarn eklerinde belirtilen kurum ve kurululara sresi iinde gnderilecektir. Yrrlkten kaldrlan mevzuat MADDE 6 (1) 24/10/2001 Tarihli ve 24563 Sayl Resm Gazetede yaymlanan 81164 Sra Numaral Standard Yap Ruhsat Kullanlmasna likin Tebli ile 6/9/2001 Tarih ve 24515 Sayl Resmi Gazetede yaymlanan 81028 Sayl Mecburi Standard Teblii yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk MADDE 7 (1) Bu Tebli, yaym tarihinde yrrle girer. Yrtme Madde 8 (1) Bu Tebli hkmlerini ileri Bakanl yrtr.
Ekleri in Tklaynz TS 8737 TS 10970
Say : 26419
ICS: 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 8737/ubat 1991
TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 8737
ubat 1991
ICS 91.040.01
2. bask (Tadil ile)
YAPI RUHSATI Building licence
TRK STANDARDLARI ENST TS
ICS: 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 8737/ubat 1991
N SZ
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Krtasiye Malzemeleri ve Formlar zel Daim Komitesi'nce hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 5 ubat 1991 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilmi ve 12 Nisan 1991 tarihli toplantsnda mecbur yrrlk iin ilgili Bakanla nerilmitir. 17 Eyll 1991, 26 Nisan 2000, 11 Nisan 2001 ve 7 Aralk 2006 tarihli Teknik Kurul toplantlarnda da tadil edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standard, 07/08/1991 gn ve 20953 sayl Resmi Gazete 'de yaymlanan ilgili Bakanlk Teblii ile mecburi yrrlkte bulunduundan, bu yeni metne ilikin Bakanlk Teblii Resmi Gazete 'de yaymlandktan ve bu kararda verilen gei sresi son bulduktan sonra eski basklar geersizdir. Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras standardlar ve ekonomik ilikilerimiz bulunan yabanc lkelerin standartlarndaki esaslar da gz nnde bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin salanmasna ve bu esaslarn, lkemiz artlar ile badatrmasna allmtr. - Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici, imalat ve tketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.
ICS: 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 8737/ubat 1991
NDEK LER
0 - KONU, TAR F, KAPSAM, AMA ......................................................................... 6
0.1 - KONU .......................................................................................................................... 6 0.2 - TAR F .......................................................................................................................... 6
0.2.1 - Yap Ruhsat ........................................................................................................................ 6
0.3 - KAPSAM ...................................................................................................................... 6 0.4 - AMA .......................................................................................................................... 6
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER ..................................................................... 6

1.1 - SINIFLANDIRMA ......................................................................................................... 6
1.1.1 - Snflar.................................................................................................................................. 6
1.2 - ZELL KLER ............................................................................................................... 6

1.2.1 - Grn ............................................................................................................................... 6 1.2.2 - Malzeme .............................................................................................................................. 6 1.2.3 -Yap Ruhsatnn mali le lgili zellikler ............................................................................... 6
1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR ....................................................................................... 8

1.3.1 - Boyutlar................................................................................................................................ 8 1.3.2 - Toleranslar........................................................................................................................... 8
1.4 - ZELL K, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI......................................... 8
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER ..................................................... 9

2.1 - NUMUNE ALMA .......................................................................................................... 9 2.2 - MUAYENELER ............................................................................................................ 9
2.2.1 - Gzle Muayene.................................................................................................................... 9 2.2.2 - Boyut Muayenesi ................................................................................................................. 9
2.3 - DENEYLER ................................................................................................................. 9

2.3.1 - Kadn Fiziksel zelliklerinin Tayini ................................................................................... 9 2.3.2 - Mrekkep Dalm Tayini .................................................................................................. 10
2.4 - DEERLEND RME.................................................................................................... 10 2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU.............................................................................. 10
3 - P YASAYA ARZ .................................................................................................. 10

3.1 - AMBALAJLAMA......................................................................................................... 10 3.2 - ARETLEME ............................................................................................................ 10 3.3 - ET KETLEME ............................................................................................................ 10
3.3.1 - Ambalajlarn Etiketlenmesi ............................................................................................ 10 3.3.2 - D Ambalajlarn Etiketlenmesi.......................................................................................... 11
4 - E TL HKMLER ......................................................................................... 11 ATIF YAPILAN STANDARDLAR............................................................................. 20
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
YAPI RUHSATI 0 - KONU, TAR F, KAPSAM, AMA

0.1 - KONU Bu standard, Yap Ruhsat'nn tarifine, snflandrma ve zelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz ekline dairdir. 0.2 - TAR F
0.2.1 - Yap Ruhsat
Yap ruhsat, belediye ve mcavir alan snrlar iinde ve dnda kalan yerlerde ina edilecek yaplar iin Belediye veya Valiliklerce, imar Kanunu, imar Pln ve Ynetmelik hkmlerine gre dzenlenen belgedir. 0.3 - KAPSAM Bu standard, Yap Ruhsat'n kapsar. 0.4 - AMA Bu standardn amac, Yap Ruhsat'nda boyut, .malzeme, imalt zellikleri, sayfa dzenlemesi ve bilgi balklar ynnden birlik, kullanma ve kontrolde kolaylk salamaktr.
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER

1.1 - SINIFLANDIRMA
1.1.1 - Snflar
Yap Ruhsat bir snftr. 1.2 - ZELL KLER

1.2.1 - Grn
1.2.1.1 -Genel Yap Ruhsatnn basld kt, lekesiz, deliksiz, yrtksz, krksz, buruuksuz, przsz ve dzgn bir yapda olmaldr. 1.2.1.2-Renk Yap Ruhsatnn basld kdn rengi beyaz olmaldr.
1.2.2 - Malzeme
1.2.2.1-Kt Yap Ruhsatnn basld kt, TS 57351)'e uygun, l. hamur kt olmal, zerine mrekkeple yazldnda mrekkebi dalmamal, arka yze geirmemelidir.
1.2.3 -Yap Ruhsatnn mali le lgili zellikler
- Yap Ruhsat st kenardan tutkall 100 yaprakl bloklar halinde hazrlanmaldr. - Bask ekli ve lleri Fy 1/a, Fy 1/b, Fy 2/a ve Fy 2/b 'de verildii gibi olmaldr. - Harf ve izgi karakterleri izelge 1'de verildii gibi olmaldr. - izgiler dzgn ve net, yazlar okunakl baslm olmaldr.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
1) Bu standard metninde atf yaplan standardlarn numaralan, yaym tarihleri, Trke ve ngilizce isimleri kapak arkasnda verilmitir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
- Yap Ruhsat n ve arka yz baskl olmaldr.

- 4 nsha olarak baslacak "Yap Ruhsat" formundan sonra gelmek zere, 2 adet aklama ve duyuru sayfas yer alacak ekilde blok harman yaplmaldr.
- Kenarlar dzgn ve apaksz kesilmi olmaldr. - Fy 1/b 'de yer alan TSE BELGEL YAPI MALZEMES VE YAPI ELEMANI KULLANILMASI.............. ZORUNLUDUR ifadeleri, koyu renkte ve byk harflerle yazlmaldr. ZELGE 1 -Yap Ruhsat'nn Harf ve izgi Karakterleri HARF KARAKTERLER Bilgi Balklar
Boyut ve zellikler - 12 Punto byk harf - 8 Punto kk ve byk harf - 10 Punto byk harf - 6 Punto byk ve kk harf - 8 Punto byk harf tam TRK STANDARDLARINA UYGUN TSE BELGEL YAPI MALZEMES VE YAPI ELEMANI KULLANILMASI ............... siyah .ZORUNLUDUR" ifadeleri (Fy 2/b)
- "YAPI RUHSATI" bal (Fy 1/a) - Aklama ve Duyuru ksmndaki yazlar (Fy 2/a, Fy 2/b) - "AIKLAMA " ve "DUYURU" balklar (Fy 2/a), Fy 2/b) - Dierleri (Fy 1/a, Fy 1/b, Fy 2/a, Fy 2/b) - Duyuru sayfas 1. Maddede yer alan ................"
ZG KARAKTERLER - Kenar ereve izgileri - Bilgi balklarn ayran yatay ve dikey izgiler - Satr izgileri - Seme kutular (3 mm x 3 mm) - Dosyalama iareti (Fy 1/a, Fy 2/a) 1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR
1.3.1 - Boyutlar
2 Punto tam siyah 2 Punto yarm siyah 2 Punto ince 2 Punto ince 2 Punto ince
Yap ruhsatnn basld kdn boyuttan TS 506 EN 20216'daki A serisinin A4 boyutuna uygun olmaldr.
1.3.2 - Toleranslar
Yap ruhsatnn basld kdn boyutlarnn toleranslar TS 506 EN 20216 'ya uygun olmaldr. 1.4 - ZELL K, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI
Bu standardda belirtilen zellikler ile bunlarn muayene ve deney madde numaralar izelge 2'de verilmitir.
ZELGE 2 - zellik, Muayene ve Deney Madde Numaralar Sra No 1 2 3 4 5 6 7 zellik Madde No ve Ad 1.2.1 -Grn
1.2.2.1 -Kat
1.2.3 - Yap Ruhsat imali ile ilgili zellikler 1 .3 - Boyut ve Toleranslar 3.1 - Ambalajlama 3.2 - aretleme 3.3 - Etiketleme
Muayene ve Deney Madde Numaralar 2.2.1 2.3.1,2.3.2 2.2.1 2.2.2 2.2.1 2.2.1 2.2.1
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER

2.1 - NUMUNE ALMA
Bir defada muayeneye sunulan ve en az 1200 adet Yap Ruhsat bir parti saylr. Parti byklne gre partiden alnacak numune miktar izelge 3'de verilmitir.
ZELGE 3 - Partiden Alnacak Numune Miktarlar Parti Bykl N 1201 - 3200 3201 - 10000 10001 - 35000 35001 ve fazlas
Partiden Alnacak Numune Says n
50 80 125 200
Kabul Edilebilir Kusurlu Numune Says 7 10 14 21
Parti miktarna gre izelge 3'de belirtilen sayda numunenin ayrlmasnda, partideki Yap Ruhsat says N olmak zere Yap Ruhsatlan 1, 2, 3 ...... N olarak numaralanr veya numaralandklar varsaylr. Partiden ayrlacak Yap Ruhsat says n olmak zere N/n = r hesaplanr. Bu say tamsay deilse tam sayya tamamlanr. Partinin herhangi bir yerinden saymaya balanarak r 'inci Yap Ruhsat numune olarak ayrlr. Sayma ve ayrma ilemi izelge 3'e gre ayrlmas gereken numune saysna (n) eriilinceye kadar srdrlr. 2.2 - MUAYENELER
2.2.1 - Gzle Muayene
Madde 2.1'e gre alnan numunelerin tamam dikkatle gzden geirilerek: - Ktta leke, delik, krk, buruuk, prz ve yrtk olup olmad, - Kdn her iki yznn dzgn bir yapda olup olmad, - Kdn rengi, - Aklama ve duyuru sayfasnn 4 nsha Yap Ruhsat formundan sonra 2 adet olmak zere blok iinde yer alp almad, - Yaz ve izgilerin dzgn, net, okunabilir ekilde ve izelge-1'e uygun olup olmad, - Yap Ruhsatnn kenarlarnn dzgn ve apaksz olarak kesilip, kesilmedii, - Bloklardaki yaprak saysnn tam olup olmad, - Ambalajlamann Madde 3.1'e uygunluu, - aretlemenin Madde 3.2'ye uygunluu, - Etiketlemenin Madde 3.3'e uygunluu ynlerinden muayene edilir, - Sonularn sras ile Madde 1.2.1, Madde 1.2.3, Madde 3.1, Madde 3.2 ve Madde 3.3'e uygun olup olmadna baklr.
2.2.2 - Boyut Muayenesi
Madde 2.1'e gre alman numunelerin boyutlar ile Fy 1/a, Fy 1/b ve Fy 2la ve Fy 2/b 'de verilen lleri TS 5828'e uygun 0,5 mm hassasiyette bir cetvel ile llr. Sonularn Madde 1.2.3 ve Madde 1.3'e uygun olup olmadna baklr. 2.3 - DENEYLER
2.3.1 - Kadn Fiziksel zelliklerinin Tayini
Yap Ruhsatnn basld kdn fiziksel zellikleri TS 5735'e gre tayin edilir. Sonularn Madde 1.2.2.1'e uygun olup olmadna baklr.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
2.3.2 - Mrekkep Dalm Tayini
Mrekkep dalm tayini, Yap Ruhsatnn basld kt zerinde TS 5735'e gre yaplr. Sonularn Madde 1.2.2.1'e uygun olup olmadna baklr. 2.4 - DEERLEND RME Muayene ve deney sonular izelge-3'deki kabul edilebilir kusurlu numune saysn at takdirde parti standarda aykr saylr. 2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU Muayene ve deney raporunda en az aadaki bilgiler bulunmaldr: - Muayenenin ve deneyin yapld yerin ve laboratuvarn ad ve adresi, muayene ve deneyi yapann ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adlan, grev ve meslekleri, - Muayene ve deney tarihi, - Numunenin tantlmas, - Muayene ve deneyde uygulanan standartlarn numaralar, - Sonularn gsterilmesi, - Muayene ve deney sonularn deitirebilecek faktrlerin mahzurlarn gidermek zere alman tedbirler, - Uygulanan, muayene ve deney metotlarnda belirtilmeyen veya mecburi grlmeyen, ancak muayene ve deneyde yer alm olan ilemler, - Standarda uygun olup olmad, - Rapor tarih ve numaras,
3 - P YASAYA ARZ
3.1 - AMBALAJLAMA Yap Ruhsat bloklarnn 10 adedi renksiz polietilen ile sarlarak paketlenir. Paketler, tamaya ve depolamaya dayankl oluklu mukavvadan veya edeer dayankllkta baka bir maddeden yaplm kutulara brt ktlesi en ok 50 kg olacak ekilde yerletirilmelidir. 3.2 - ARETLEME Yap Ruhsatnn n yznde sol alt kesinden balamak zere, okunakl olarak: - Basmevi veya firmann ad varsa tescilli markas, - Basld yl, - Bask adedi, - Bu standardn iareti ve numaras (TS 8737 eklinde), yazlmaldr. rnek : ..........Basmevi, 20..., ....adet, TS 8737 3.3 - ET KETLEME
3.3.1 - Ambalajlarn Etiketlenmesi
Her i ambalaj paketi zerine en az aada verilen bilgiler silinmeyecek ekilde ve okunakl olarak baslmal veya etiketlenmelidir. - Paketlenmi maddenin ad, - malt firma ad ve adresi veya tescilli markas, - malt yl, - Paketteki blok ve yaprak says (rnek: 10 x 100 adet), - Parti ve/veya seri numaras - Gerektiinde imalt kod numaras, - Bu standardn iareti ve numaras (TS 8737 eklinde),
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Bu bilgiler gerektiinde yabanc dille de yazlabilir.

3.3.2 - D Ambalajlarn Etiketlenmesi
Her d ambalaj kutusu zerine en az aada verilen bilgiler silinmeyecek ekilde ve okunakl olarak baslmal veya etiketlenmelidir. - Ambalajlanm maddenin ad, - malt firma ad ve adresi veya tescilli markas, - malat yl, - Ambalajdaki paket ve blok says (rnek: 50 x 100 adet), - Parti ve/veya seri numaras, - Gerektiinde imalt kod numaras, - Brt ve net ktlesi, - Bu standardn iareti ve numaras (TS 8737 eklinde), Bu bilgiler gerektiinde yabanc dille de yazlabilir.
4 - E TL HKMLER
imalat veya satc, bu standarda uygun olarak imal edildiini beyan ettii Yap Ruhsat iin istendiinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede sat konusu Yap Ruhsatnn: - Madde 1'deki zelliklere uygun olduunun, - Madde 2'deki muayene ve deneylerin yaplm ve uygun sonu alnm bulunduunun belirtilmesi gerekir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 1/a
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 1/b
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 2/a Yap Ruhsat Formu Eki : Aklama Bu Ruhsat, 3194 sayl mar Kanununun ilgili maddelerine gre hazrlanmtr. mar plan olsun ya da olmasn mar Kanununun 21. ve 26. Maddeleri uyarnca btn yaplar iin (27. maddede belirtilen istisnalar hari), belediye veya valilikler tarafndan Yap Ruhsat verilmesi zorunludur. Usulne uygun doru ve eksiksiz dzenlenmeyen Yap Ruhsat, onaylanm olsa dahi geersizdir. Bu Ruhsat formu, 1 asl, 3 nsha olarak dzenlenecektir. Asl yap sahibine verilecektir. 1inci nsha Ruhsat veren kurumda kalacaktr. 3nc nsha ise ilgili muhtarla gnderilecektir. Yap Ruhsat Formunun 2 nci nshas, ileri Bakanl tarafndan aksi bildirilinceye kadar inaata balansn ya da balanmasn ruhsatn verildii tarihten itibaren bir ay iinde Trkiye statistik Kurumu Bakanlna gnderilmeye devam edilecektir. Yap inaasna balanldnda; ruhsat formunun inaata balama tarihi de ilenerek bu tarihten itibaren onayl birer rnei bir ay iinde ilgili meslek odalarna gnderilecektir. Aklama ve duyuru sayfasnn 1 nshas yap sahibine verilecek, 1 nshas da Ruhsat veren kurumda kalacaktr. Yap Ruhsat formu usulne uygun olarak dzenlenmek zorundadr. Mimari proje mellifleri dier grevliler ile birlikte bu formun usulne uygun doldurulmasndan sorumludur. Yeterli olmayan blmler iin, yanlzca o blm kullanmak koulu ile ek form dzenlenecek olup, dzenlenecek ek form mutlaka ayn ruhsat tarih ve numaras yazlarak idarece onaylanacak ve ilgili kurum ve kurululara gnderilecektir. Yap Ruhsat, benzer dahi olsa parselde birden fazla yap var ise ayn ruhsat numaras ile her yap iin onayl mimari projede belirtilen blok numaras verilerek ayr ayr dzenlenecektir. Form duyuru metni ile birlikte onaylanacak ve yrrle girecektir. Yap Ruhsat Formunun oluturulmas ve Ulusal Adres Veri Tabanna lenmesi Yap Ruhsat ile ilgili sre, 5490 Say ve 25/04/2006 tarihli Nfus Hizmetleri Kanununun Sekizinci Ksm 50. Maddesi 1. fkras ile Adres ve Numaralamaya likin Ynetmelikin kinci Blm 9. Maddesine gre gerekletirilecektir. Ulusal Adres Veri Tabannda, Yap Ruhsat verilecek yapnn adresi ilenmi olmak zorundadr. Web zerinde ileri Bakanl tarafndan Ulusal Adres Veri Tabann grme ve deitirme konularnda yetkilendirilmi kiiler Yap Ruhsat verilecek yerin d kap numarasna kadar adresini seecek ve bu alanda yer alan yap belgeleri mensnden Yap Ruhsat hazrla seenei seilerek veri giri sayfasna ulalacaktr. Bu sayfaya giri yaplmadan nce kullancnn TC kimlik numaras , ifresi sorgulanacaktr. Yap Ruhsat web ortamnda usulne uygun olarak doldurulup kts formun stne Ruhsat Takip No olacak ekilde alnacaktr. Yap Ruhsat formu, ilgili makamlarca onaylandktan sonra tekrar ulusal adres veri tabanna kaydedilmi olan Ruhsat Takip No kullanlarak ilgili Yap Ruhsat arlp onay butonuna baslarak onayland teyid edilecektir. Sistemin oluturduu onay kodu Yap Ruhsat formunda 118. Onay kodu Blmne elle yazlarak Yap Ruhsat verme ilemi sonlandrlacaktr. Ruhsatn Doldurulmas le lgili Olarak Aklanmas Gerekli Grlen Bilgiler Aada Yer Almaktadr. Ruhsat Takip No: Yl iinde verilen Yap Ruhsatlar 1den balayarak yl sonuna kadar verilen her form iin artan srada ayr numara web zerinden Yap Ruhsatnn sa st kesine verilecektir. Bu numara; yeni yap, yenileme, yeniden, ek bina, kat ilavesi, ilave, geici, tadilat, dolgu, restorasyon, glendirme, kullanm deiimi, fosseptik, mekanik, tesisat, elektrik tesisat,
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
isim deiiklii, istinat duvar, bahe duvar ve dier ruhsat verili amac iin ayrm yaplmakszn verilecektir. Sisteme kaydedilmi olan Yap Ruhsat formuna ruhsat takip numaras kullanlarak eriilecektir. 1. Blme, Yap Ruhsatn veren kurumun ad kaydedilecektir. 2. Blm, Ulusal Adres Kayt Sistemi ve Numaralama Ynetmeliine uygun olarak Yap Ruhsat dzenlenen yapya ilikin adres eletirilecektir. 3., 4. ve 5. Blmlere, yapnn yaplaca yerin pafta, ada ve parsel numaralar kaydedilecektir. 6. Blmde, iinde birden fazla bina ve tesis bulunan parsel iin dzenlenecek olup, onayl mimari projenin vaziyet plannda belirtilen blok numaras kaydedilecektir. 7. Blme, onayl mimari projede belirtilen bamsz blm numaralar kaydedilecektir. Bu blm ilave, kat ilavesi, tadilat amacyla verilen Yap Ruhsatlar iin doldurulacaktr. 8. Blmde, Ruhsat, seeneklerde belirtilen amalardan hangisi iin veriliyor ise X iareti konulacaktr. Bunlarn dnda bir ama iin veriliyor ise, 19. bo olan seenek iaretlenerek yanna amac kaydedilecektir. Bir yapya birden fazla ama iin ruhsat dzenleniyorsa, her bir ama iin ayn ruhsat numaras ile ayr form dzenlenecek ve detay bilgiler Dier Hususlar blmnde aklanacaktr. 9. Blme, ruhsatn onay tarihi; 10. Blme, ruhsatn numaras kaydedilecektir. 11. ve 12. Blmler, ruhsat konusu yap iin dzenlenen ilk Yap Ruhsatnn tarihi ve numaras kaydedilecektir. Yapya ilikin ilk kez ruhsat dzenleniyor ise bu blmler doldurulmayacaktr. 13. Blme, Yap Ruhsatnn dzenlendii parseli ieren yrrlkteki imar plannn onay tarihi kaydedilecektir. 14. ve 15. Blmlere, bu ruhsat iin yrrlkteki imar plan ve imar mevzuatna uygun olarak dzenlenmi imar durumu belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Ruhsatn onay tarihinde imar durumu belgesi hkmlerinin geerlilii kalmam ise mevzuat karsnda geersiz olan imar durum belgesine gre ruhsat dzenlenmeyecektir. 16. Blme, yapnn statik projesine esas olmak zere hazrlanan zemin ett raporunun onay tarihi kaydedilecektir. Bir parselde birden fazla yap var ise, her yap iin zemin ett raporu ayr ayr dzenlenecektir. 17. Blm, uygulama imar plan bulunan parseller iin doldurulacaktr. Buraya, mar parselini oluturan ve tapu tesciline esas olan parselasyon plannn onay tarihi kaydedilecektir. mar plan olup onayl ve tescile konu parselasyon plan olmayan alanlarda Yap Ruhsat dzenlenmeyecektir. mar Kanununun 33. Maddesine gre geici ruhsat dzenlenecek yaplarda bu blm doldurulmayacaktr. 18. Blme, bu ruhsatn dzenlendii parselin uygulama imar plannda belirtilen kullanma amac kaydedilecektir. mar plan olmayan ancak st lekli dier planlar kapsamnda kalan alanlarda plan ve plan notlarna gre doldurulacaktr. Herhangi bir plan kapsamnda kalmayan alanlarda Plansz Alanlar mar Ynetmeliine uygun olarak doldurulacaktr. 19. Blme, parselin tapu kaytlarna esas alan m olarak kaydedilecektir. Bu blm, 57. ve 62. Blmlere kaydedilen alanlardan byk olmaldr. 20., 21. ve 22. Blmler, ilgili tapu sicil mdrlnden alnan gncel belgede yer alan bilgiler dorultusunda dzenlenecektir. 23. Blm, evresel Etki ve Deerlendirmesine konu parsel ve yaplar iin doldurulacaktr. 24. Blme, bu ruhsat konusu yap iin temelin inasna ynelik kaznn yaplaca tarih kaydedilecektir. 25. Blme, yap sahibince inaatn planlanan bitirme tarihi kaydedilecektir. Bu tarih, be ylk en fazla ruhsat sresinde teknolojik olarak bitirilmesi g olan yaplar haricinde be yl amamaldr. Fenni mesuller veya yap denetim kuruluu ile yaplan yap denetim hizmet
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
szlemelerinde yer alan sreyi hibir ekilde aamaz. 25. Blme kaydedilen tarih, 24. Blme kaydedilen tarihten sonraki bir tarih olmaldr. 26. Blme, Yap Ruhsatnn onay tarihinden itibaren en fazla ruhsat sresi olan 5 yllk srenin son gn kaydedilecektir. 5 yllk en fazla ruhsat sresini aacak yaplarda yenileme ruhsat bavurusunda bulunulmasndan fenni mesuller veya yap denetim kuruluu ile yap mteahhidi de sorumludur. Bu blmde yer alan tarihte Yap Kullanma zin Belgesi alnmaz veya yenileme ruhsat dzenlenmez ise verilmi olan ruhsat hkmsz kalr ve yap en ge gn iinde idarece mhrlenir. 27. Blme, parsel sahibinin ad soyad, T.C. Kimlik Numaras kaydedilecektir. Birden fazla ortaklkl veya tzel kiiliklere ait parsellerde ve yap sahibi zel iaretlenmi ise bu blme en byk hissedarn bilgileri kaydedilecektir. Yap sahibi yabanc ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacak, uygulama ileri Bakanl tarafndan belirlenecektir. Kamu iaretlenmi ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacaktr. Birden fazla hissedar olan yaplarda hissedarlarn onayl yap projelerine ve ruhsata muvafakat alnmadan Yap Ruhsat dzenlenemez. 28. ve 29. Blmlere, yap sahibinin bal olduu vergi dairesinin ad ve vergi kimlik numaras kaydedilecektir. 30., 41., 49., 94., 99., 105. Blmler, adres bilgi sistemine uygun olarak dzenlenecektir. 31. Blm, yap sahibi tarafndan imzalanacaktr. 32. Blme, tzel kiiliklerde en byk hissedarn T.C. kimlik numaras kaydedilecektir. Yap sahibi yabanc ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacak, uygulama ileri Bakanl tarafndan belirlenecektir. 33. Blme, yap mteahhidinin bal olduu meslek odasnda kaytl olduu sicil numaras kaydedilecektir. 34. Blme, yap mteahhidinin bal olduu meslek odas tarafndan bu ruhsat iin dzenlenen sicil durum belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Sicil durum belgesi olmadan Yap Ruhsat dzenlenmeyecektir. Yabanc mteahhitler iin ticaret odas tarafndan dzenlenen geici belgenin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Sicil durum belgesi getirilmeden Yap Ruhsat dzenlenmeyecektir. 35. ve 36. Blmlere, yap mteahhidinin bal olduu vergi dairesinin ad ve vergi kimlik numaras kaydedilecektir. 37. Blme, iyerine ait sigorta sicil numaras kaydedilecektir. 38. ve 39. Blmlere, yap mteahhiti ve yap sahibinin karlkl taahtlerini ieren noterden onayl szlemenin tarih ve numaras kaydedilecektir. 40. Blme, yap mteahhidine Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan verilen yap mteahhidi yetki belgesinin numaras kaydedilecektir. Bu blme ilikin uygulama Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan yaymlanan ynetmeliklere uygun olarak gerekletirilecektir. 42. Blm, yap mteahhidi tarafndan imzalanacaktr. 43., 44., 45., 46., 47., 48., 49., 50. Blmler, Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan yaymlanan Tip mar Ynetmeliinde antiye efi zorunluluu getirilen yaplar, ky yaplar ve kamuya ait yaplar iin doldurulacaktr.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 2/b
45. Blme, mimar ve mhendisler iin antiye efinin yesi olduu meslek odas tarafndan dzenlenen sicil durum belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Tip mar Ynetmeliinde belirlenen byklkteki yaplar iin yetki snrlar iinde fen adamlarna antiye efi yetkisi verilmesi halinde bu blm ynetmelie uygun olarak, l Bayndrlk ve skan Mdrlkleri tarafndan verilen belgenin tarihi ve numaras yazlarak doldurulacaktr. 51., 52. ve 53. Blmlere, onayl mimari projeye uygun olarak kullanma amacna gre konut, dkkan ve benzeri kullanma amalar ile ortak alanlar olarak bu ruhsata konu bina ve tesis iin dzenlenecektir. 51. Blmde, yapnn bir daireli konut binas, iki daireli konut binas, ve daha fazla daireli konut binas, huzurevi, yetimhane, yurt, otel, motel, pansiyon, apart otel, lokanta, idari amal postahane-banka-belediye hizmet-devlet hizmet-mahkeme, konferans-toplant salonu, alveri merkezi, pasaj, maaza, dkkan, pasaj iindeki dkkan, bina iinde iyeri, ticari depo, sanayi depo, ardiye, demiryolu-otobs istasyon, radyo-televizyon yayn, telefon santral, yeralt veya yerst garaj, fabrika, atlye, imalathane, mezbahane, mandra, souk hava deposu, sinema, tiyatro, mze, sanat galerisi, konser salonlar, ariv, ktphane, okul, metoroloji, devlet-zelcezaevi-askeri hastane, sanatoryum, dispanser, salk oca, veteriner, kaplca, spor (basketbol, tenis, yzme, jimnastik, buz pateni vb.), ahr-al-tavuk retme-tahl ambar gibi tarmsal amal, cami-kilise gibi dini amal, cezaevi, karakol, itfaiye, askeri vb. kullanma amalar ile yapya ilikin ortak alan ayrntl olarak belirtilecektir. Yap ii ortak alan: yap iindeki giri holleri, klklar, merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak ve otopark gibi ortak kullanma ak alanlardr. Bir yapda birden fazla kullanma amac var ise herbir kullanma amac ayr ayr yazlacaktr. Bu blm ruhsata esas ksmlar iin doldurulacaktr. 52. Blm, mimari projeye uygun olarak konut ve dier kullanma amal bamsz blmlerin saylar kaydedilecektir. Toplam blmne yapda kullanma amac ayrm yaplmadan toplam bamsz blm says kaydedilecektir. Konut birimi (daire); etraf kapal, tavan rtlm, bir aile veya bir grup insann dier fertlerden ayr olarak yaamasna imkan salayan, dorudan doruya sokaa, koridora veya genel bir yere alan, mstakil bir kaps olan bina veya binann bir blmdr. Beki, bahvan, kaloriferci, kapc gibi hizmetlilerin ikametine ayrlan daireler de konut birimi olarak saylmaldr. 53. Blm, onayl mimari projeye uygun olarak yap inaat alan esas zerinden belirlenen yzlmleri kaydedilecektir. Yapnn ortak alanlarndan olmayan bamsz blmn eklentisi olan alanlar bamsz blmn yzlmnde belirtilecektir. Toplam blm ruhsat yapnn tamam iin veriliyor ise yap inaat alanna eit olacaktr. 54. Blme, birden fazla yap olan parsellerde, onayl mimari projede belirtilen ve projeleri, bu ruhsata konu yap ile ayn olan yaplarn says kaydedilecektir. 55. Blme, yeni yaplarda 52. Blmn toplam ile tadilat, ilave ve kat ilavelerinde ise evvelce yaplanlarla birlikte yapda toplam bamsz blm says kaydedilecektir. 56. Blm, binalar iin dzenlenecek olup, ilave, tadilat ve kat ilavelerinde bu ksmlar dahil yapnn tamam iin onayl mimari projeye uygun olarak dzenlenecektir. 57. Blme, ilavelerde, ilave edilen ksmla birlikte onayl mimari projeye uygun olarak yapnn taban alan kaydedilecektir. 58. Blme, ilave ve kat ilavelerinde ilave edilen ksmla birlikte onayl mimari projeye uygun olarak yap inaat alan kaydedilecektir. 59., 60. ve 61. Blmlere, bu ruhsata konu yap ile birlikte onayl mimari projenin vaziyet plannda bulunan toplam yap, bamsz blm ve konut birimi saylar kaydedilecektir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
62. Blme, varsa ilave ile birlikte parselde bulunan btn yaplarn toplam taban alan onayl mimari projeye gre kaydedilecektir. 63. Blme, varsa ilave ve kat ilaveleri ile birlikte parselde bulunan btn yaplarn toplam yap inaat alan kaydedilecektir. 64. ve 68. Blmlerde, varsa ilavelerle birlikte yapnn yol kotu tutana ve ynetmelik ile belirlenen yol kotu altndaki katsays ve ykseklii onayl mimari projeye uygun olarak kaydedilecektir. 65. ve 69. Blmlerde, varsa kat ilaveleri ile birlikte yapnn yol kotu tutana ve ynetmelik ile belirlenen yol kotu stndeki kat says ve ykseklii onayl mimari projeye uygun olarak kaydedilecektir. Bu l ve miktarlar imar plan kararlarna aykr olamaz. 66. ve 70. Blmlerde, varsa ilave ve kat ilaveleri ile birlikte yapnn yol kotu altnda ve stnde kalan toplam kat adedi ve toplam ykseklii kaydedilecektir. 66. Blm, 64. ve 65. Blmlerin toplamna; 70. Blm, 68. ve 69. Blmlerin toplamna eit olmaldr. 67. ve 71. Blmlerde, mevcut yapya ilave ve kat ilavesi yapldnda onayl mimari projeye uygun olarak bu ruhsat konusu iin doldurulacaktr. 67. Blm 66. Blmden, 71. Blm 70. Blmden kk olmaldr. 54, . 55., 56., 57., 58., 59., 60., 61., 62., 63., 64., 65., 66., 67., 68., 69., 70. ve 71. Blmler, sadece bina ve tesisler iin doldurulacaktr. 72., 73. ve 74. Blmler, Bayndrlk ve skan Bakanlnca her yl yaymlanan Mimarlk ve Mhendislik Hizmet Bedellerinin Hesabnda Kullanlacak Yap Yaklak Birim Maliyetleri Hakndaki Tebli hkmlerine gre kaydedilecektir. 75. Blme, inaatn yzlm ile Bayndrlk ve skan Bakanlnca tespit edilip yaymlanan, inaatn snf ve grubuna gre belirlenen son inaat m birim maliyetleri esas alnarak bulunan arsa deeri hari deer kaydedilecektir. 76. Blm, en son verilen Emlak Vergi Beyannamesinde gsterilen vergi deeri esas alnarak yazlan deerdir. 77. Blme, 75. ile 76. Blmn toplam kaydedilecektir. 78. Blme, bu ruhsat konusu iin geerli olan deer kaydedilecektir. 79. Blm, onayl mekanik tesisat projelerine uygun olarak iaretlenecektir. Projesinde birden fazla stma sistemi olan bina ve tesislerde ilgili btn seenekler iaretlenecektir. 80. Blme, onayl mekanik tesisat projelerine uygun olarak stma sisteminde kullanlan yakt veya yaktlar iaretlenecektir. 81. Blme, onayl mekanik tesisat projelerinde scak su tesisat bulunan yaplarda projeye uygun seenek iaretlenecektir. 82. Blme, onayl scak su temin ekli projesine uygun olarak yakt cinsi iaretlenecektir. 83. Blme, onayl mekanik tesisat projesine uygun olarak yapnn ime suyunu temin ekli iaretlenecektir. Tama ile bir parselde yer alan depo doldurularak su temin edilmesi halinde tama suyu seenei iaretlenecektir. 84. Blme, mekanik tesisat projelerine ve atksu projelerine uygun olarak iaretlenecektir. 85. Blme, ruhsat verilen yapya ilikin tesisatlar iaretlenerek belirtilecektir. 86. Blmde, ruhsat verilen yapya ilikin ortak kullanm alanlar iaretlenerek belirtilecektir. 87. Blmde, yapnn tayc sistemi seenekleri iaretlenerek doldurulacaktr. 88. Blmde, yaplacak yapda duvar dolgu maddesi olarak kullanlacak inaat malzemeleri iaretlenecektir. 89. Blmde, yap katlarndaki kat demesi sistemi seeneklerden iaretlenerek belirtilecektir. 90. Blme, formda yer alamayan projelerin adlar ile ruhsat eki btn projelerin idarece onay tarihleri kaydedilecektir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
93. Blme, meslek odasnca dzenlenen, bro tescil numaras, bro tescil yenileme tarihi, bro tescil adresi, ye sicil numaras ve ruhsata konu ie ait bilgilerin de olduu meslek mesnsubunun kanuna aykr uygulama nedeni ile haklarnn kstlanp kstlanmadna ilikin bilgilerin de yer ald sicil durum belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Kamu grevlisi mellifler iin bu ruhsat konusu i iin alnan kurum sicil numarasn ieren grevlendirme yazsnn tarih ve numaras yazlacaktr. 96., 97., 99. ve 100. Blmlere, fenni mesullerin veya yap denetim kuruluunun uzmanlk alanna gre deneti mimar veya mhendislerinin ayr ayr ad soyad, T.C. Kimlik Numaras, adresi kaydedilip imzas alnacaktr. 98. Blme, fenni mesuller iin meslek odasnca dzenlenen, bro tescil numaras, bro tescil yenileme tarihi, bro tescil adresi, ye sicil numaras ve ruhsata konu ie ait bilgilerin de olduu meslek mesnsubunun kanuna aykr uygulama nedeni ile haklarnn kstlanp kstlanmadna ilikin bilgilerin de yer ald sicil durum belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Deneti mimar ve mhendisler iin ise, Bayndrlk ve skan Bakanl sicil numaras kaydedilecektir. Deneti mimar ve mhendisler iin ise, Bayndrlk ve skan Bakanlndan alnan deneti belgesinin numaras kaydedilecektir. Kamu grevlisi fenni mesuller iin bu ruhsat konusu i iin alnan kurum sicil numarasn ieren grevlendirme yazsnn tarih ve numaras yazlacaktr. 101., 102., 103., 104., 105. ve 106. Blmler, sadece yap denetim kuruluu grevlendirilen yaplar iin doldurulacaktr. 4708 Sayl Yap Denetimi Haknda Kanunun uyguland yaplarda, denetim grevini stlenen ilgili yap denetim kuruluuna ilikin bilgileri yer alacak ve kuruluun yetkilisi tarafndan imzalanacaktr. 118. Blme, Ulusal Adres Veri Taban sistemi tarafndan oluturulan onay kodu kaydedilecektir. 122. Blme, yap yerinde idare grevlisinin eliinde, yapya balanlan tarih kaydedilecektir. 123. ve 124. Blmler, yap yerinde ve ilgililer birlikteyken doldurulacaktr. 125. Blme, vizelerin konusuna ve uzmanlk alanna gre ilgili fenni mesuller veya yap denetim kuruluunun uzmanlk alanna uygun deneti mimar veya mhendislerin ad soyad kaydedilip, imzalanacaktr. 126. ve 127. Blmler, yap yerinde ve ilgili idare grevlilerince doldurulacaktr. 128. Blme, idarenin ita amirince veya grevlendirecei ilgili birim amiri tarafndan doldurulacaktr. 129. Blme, varsa ruhsata konu yap ile ilgili aklanmas gereken hususlar kaydedilecektir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
ATIF YAPILAN STANDARDLAR REFERENCES TS506 EN 20216/Nisan 1996 "Yaz Kd ve Basl Malzemenin Baz Snflar Tralanm Boyutlar A ve B Serisi" "Writing Paper and Certain Classes of Printed Matter Trimmed Ser/es - A and B Series"
"Yazma Ktlar (l. Hamur Kt, II. Hamur Kt, Pelur Kt"
TS 5735/Nisan 1988
"VVritting Papers Wood - freepaper, Wood Containing Paper, Copy Paper" TS 5828/Nisan 1988 "l Cetvelleri (Okullar in)" "Rulers for Use in Schools"
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
TRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 10970
Nisan 1993 (T1:Nisan 1994, T 2: Nisan 2000, TS: 3 Mays 2001 Dahil)
ICS 91.040.01
FORMLAR - YAPI KULLANMA Z N BELGES Forms - Certificate of permission for buildings using
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.
Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.
Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
D KKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
n sz
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Krtasiye Malzemeleri ve Formlar zel Daim Komitesince hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 24 Nisan 1993 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilmi ve 12 Nisan 1991 tarihli toplantsnda mecbur yrrlk iin ilgili Bakanla nerilmitir. 19 Nisan 1994 , 26 Nisan 2000 ve 11 Mays 2001 ve 7 Aralk 2006 tarihli Teknik Kurul toplantlarnda da tadil edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standard, 07/08/1991 gn ve 20953 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ilgili Bakanlk Teblii ile mecburi yrrlkte bulunduundan, bu yeni metne ilikin Bakanlk Teblii Resmi Gazetede yaymlandktan ve bu kararda verilen gei sresi son bulduktan sonra eski basklar geersizdir. Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras standardlar ve ekonomik ilikilerimiz bulunan yabanc lkelerin standardlarndaki esaslar da gznnde bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin salanmasna ve bu esaslarn, lkemiz artlar ile badatrlmasna allmtr. Bu standard son eklini almadan nce; bilimsel kurulular, retici, imalat ve tketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli ibirlii yaplm ve alnan grlere gre olgunlatrlmtr.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Atf yaplan standardlar References TS 506 EN 20216/Nisan 1988 Yaz Kd ve Basl Malzemenin baz Snflar Tralanm Boyutlar A ve B Serisi
Writing Paper and Certain Classes of Printed Matter - Trimmed Sizes - A and B Series
TS 5735/Nisan 1988 Yazma Ktlar (I. Hamur Kt, II. Hamur Kt, Pelur Kt
Writting Papers, Wood - freepaper, Wood Containing Paper, Copy Paper) TS 5828/Nisan 1988 l Cetvelleri (Okullar in) Rulers For Use In Schools
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI FORMLAR - YAPI KULLANMA Z N BELGES
TS 10970/Nisan 1993
0 - KONU, TAR F, KAPSAM, AMA 0.1 - KONU

Bu standard, Yap Kullanma zin Belgesi'nin tarifine, snflandrma ve zelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz ekline dairdir.
0.2 - TAR F 0.2.1 - Yap Kullanma zin Belgesi

Yap Kullanma zin Belgesi, Belediye ve mcavir alan snrlar iinde ve dnda kalan yerlerde ina edilen yaplarn, tamamen bittii takdirde tamamnn, ksmen kullanlmas mmkn ksmlar tamamland takdirde bu ksmlarnn kullanlabilmesi iin Yap Ruhsatn veren Belediye ve Valiliklerce dzenlenen izin belgesidir.
0.3 - KAPSAM
Bu standard, Yap Kullanma zin Belgesini kapsar. NOT - Bu standard metninde bundan sonra "Yap Kullanma zin Belgesi" yerine sadece "Belge" deyimi kullanlmtr.
0.4 - AMA
Bu standardn amac, Yap Kullanma zin Belgesi'nde boyut, malzeme, imalt zellikleri, sayfa dzenlemesi ve bilgi balklar ynnden birlik, kullanma ve kontrolde kolaylk salamaktr.
1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER 1.1 - SINIFLANDIRMA 1.1.1 - Snflar

Belge bir snftr.
1.2 - ZELL KLER 1.2.1 - Grn

Madde 2.2.1'e gre muayene edildiinde, belgenin basld kt, lekesiz, deliksiz, yrtksz, krksz, buruuksuz, przsz ve dzgn bir yapda olmal, bask hatalar bulunmamal, kenarlar dzgn ve apaksz kesilmi olmaldr.
1.2.2 - Renk
Madde 2.2.1'e gre muayene edildiinde belgenin basld kadn rengi beyaz olmaldr.
1.2.3 - Malzeme
Madde 2.3.1 ve Madde 2.3.2'ye gre denendiinde belgenin basld kat, TS 57351)'de belirtilen zelliklere uygun, I. hamur kat olmal, mrekkebi datmamal ve arka yze geirmemelidir.
1.2.4 - Belgenin mali le lgili zellikler

Madde 2.2.1'e gre muayene edildiinde; Belge st kenardan tutkall 100 yaprakl bloklar halinde hazrlanmaldr. Bask ekli Fy-1/a ve Fy-1/b'de verildii gibi olmaldr. izgiler dzgn ve net, yazlar okunakl baslm olmaldr. Belge n ve arka yz baskl olmaldr. Kenarlar dzgn ve apaksz kesilmi olmaldr. 1
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
1) Bu standard metninde atf yaplan standardlarn numaralar, yaym tarihleri, ngilizce ve Trke isimleri kapak arkasnda verilmitir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR 1.3.1 - Boyutlar

Madde 2.2.2ye gre muayene edildiinde, belgenin basld kdn boyutlar TS 506 EN 20216daki A serisinin A4 boyutuna uygun olmaldr. Bask lleri Fy-1/a ve Fy-1/bde verildii gibi olmaldr. Harf ve izgi karakterleri izelge 1de verildii gibi olmaldr. ZELGE 1 - Yap Kullanma zin Belgesinin Harf ve izgi Karakterleri HARF KARAKTERLER Bilgi Balklar Boyut ve zellikler 12 Punto byk harf, tam siyah YAPI KULLANMA Z N BELGES (Fy-1/a) 8 Punto byk harf,tam siyah Blm Balklar (Fy-1/a, Fy-1/b) 8 Punto byk ve kk harf Metin yazlar (Fy-1/b) 8 Punto byk harf, tam siyah AIKLAMA bal (Fy-1/b) 8 Punto byk ve kk harf Aklama metni (Fy-1/b) 8 Punto byk ve kk harf Dier bilgi balklar (Fy-1/a, Fy-1/b) ZG KARAKTERLER 2 Punto tam siyah Kenar ereve izgileri 2 Punto tam siyah Blmleri ayran yatay ve dikey izgiler 2 Punto yarm siyah Bilgi balklarn ayran yatay ve dikey izgiler 2 Punto ince Satr izgileri 2 Punto ince Dosyalama iareti 2 Punto ince Seme kutular (3 mm x 3 mm)
1.3.2 - Toleranslar
Belgenin basld kadn boyutlarnn toleranslar TS 506 EN 20216'ya uygun olmaldr.
1.4 - ZELL K, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI

Bu standardda belirtilen zellikler ile bunlarn muayene ve deney madde numaralar izelge-2'de verilmitir. ZELGE 2 - zellik, Muayene ve Deney Madde Numaralar Sra No 1 2 3 4 5 6 7 zellik Madde No ve Ad 1.2.1 - Grn 1.2.2 - Renk 1.2.3 - Malzeme 1.2.4 - Belgenin mali le lgili zellikler 1.3 - Boyut ve Toleranslar 3.1 - Ambaljlama 3.2 - aretleme Muayene ve Deney Madde No 2.2.1 2.2.1 2.3.1, 2.3.2 2.2.1 2.2.2 2.2.1 2.2.1
2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER 2.1 - NUMUNE ALMA

Bir defada muayeneye sunulan ve en az 1200 adet Belge bir parti saylr. Parti byklne gre partiden alnacak numune miktar izelge-3'de verilmitir.
ZELGE 3 - Partiden Alnacak Numune Miktarlar Parti Bykl N 1201 - 3200 Partidan Alnacak Numune Says n 50 Kabul Edilebilir Kusurlu Numune Says 7
3
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
3201 - 10000 10001 - 35000 35001 ve fazlas
80 125 200
10 14 21
Parti miktarna gre izelge-3'de belirtilen sayda numunenin ayrlmasnda, partideki belge says N olmak zere belgeler 1, 2, 3 ..... N olarak numaralanr veya numaralandklar varsaylr. Partiden ayrlacak belge says n olmak zere N/n = r says hesaplanr. Bu say tamsay deilse tam sayya tamamlanr. Partinin herhangi bir yerinden saymaya balanarak r'inci belge numune olarak ayrlr. Sayma ve ayrma ilemi izelge-3'e gre ayrlmas gereken numune saysna (n) eriilinceye kadar srdrlr.
2.2 - MUAYENELER 2.2.1 - Gzle Muayene

Madde 2.1'e gre alnan numunelerin tamam dikkatle gzden geirilerek: Katta leke, delik, krk, buruuk, prz ve yrtk olup olmad, Kadn her iki yznn dzgn bir yapda olup olmad, Kadn rengi, Yaz ve izgilerin dzgn, net, okunabilir ekilde ve izelge-1'e uygun olup olmad Bask hatalar bulunup bulunmad, Belgenin kenarlarnn dzgn ve apaksz olarak kesilip kesilmedii, Bloklardaki yaprak saysnn tam olup olmad, Ambalajlamann Madde 3.1'e uygunluu, aretlemenin Madde 3.2'ye uygunluu, ynlerinden muayene edilir. Sonularn sras ile Madde 1.2.1, Madde 1.2.2, Madde 1.2.4, Madde 3.1 ve Madde 3.2'ye uygun olup olmadna baklr.
2.2.2 - Boyut Muayenesi

Madde 2.1'e gre alnan numunelerin boyutlar ile Fy-1/a, ve Fy-1/b'de verilen lleri TS 5828'e uygun 0,5 mm hassasiyette bir l cetveli, harf ve izgi karakterleri ise punto cetveli ile llr. Sonularn Madde 1.3'e uygun olup olmadna baklr.
2.3 - DENEYLER 2.3.1 - Kdn Fiziksel zelliklerinin Tayini

Belgenin basld kdn fiziksel zellikleri TS 5735'e gre tayin edilir. Sonularn Madde 1.2.3'e uygun olup olmadna baklr.
2.3.2 - Mrekkep Dalm Tayini

Mrekkep dalm tayini, belgenin basld kt zerinde TS 5735'e gre yaplr. Sonularn Madde 1.2.3'ye uygun olup olmadna baklr.
2.4 - DEERLEND RME

Muayene ve deney sonular izelge-3'deki kabul edilebilir kusurlu numune saysn at takdirde parti standarda aykr saylr.
2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU

Muayene ve deney raporunda en az aadaki bilgiler bulunmaldr: Muayenenin ve deneyin yapld yerin ve laboratuvarn ad ve adresi, muayene ve deneyi yapann ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adlar, grev ve meslekleri, Muayene ve deney tarihi, Numunenin tantlmas, Muayene ve deneyde uygulanan standardlarn numaralar, Sonularn gsterilmesi, Muayene ve deney sonularn deitirebilecek faktrlerin mahzurlarn gidermek zere alnan tedbirler, 4
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Uygulanan, muayene ve deney metotlarnda belirtilmeyen veya mecburi grlmeyen, ancak muayene ve deneyde yer alm olan ilemler, Standarda uygun olup olmad, Rapor tarih ve numaras,
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
3 - P YASAYA ARZ 3.1 - AMBALAJLAMA

Belge bloklarnn 10 adedi renksiz polietilen ile sarlarak paketlenir. Paketler, tamaya ve depolamaya dayankl oluklu mukavvadan veya edeer dayankllkta baka bir maddeden yaplm kutulara brt ktlesi en ok 40 kg olacak ekilde yerletirilmelidir.
3.2 - ARETLEME 3.2.1 - Belgenin aretlenmesi

Belgenin n yznde sol alt kesinden balamak zere, okunakl olarak: Basmevi veya firmann ticari nvan, ad varsa tescilli markas, Basld yl, Bask adedi, Bu standardn iareti ve numaras (TS 10970 eklinde), yazlmaldr. rnek : ..........Basmevi, 20 .., ...adet, TS 10970
3.2.2 - ve D Ambalajlarn aretlenmesi

Her i ve d ambalaj paketi zerine en az aada verilen bilgiler silinmeyecek ekilde ve okunakl olarak baslmal veya etiketlenmelidir. malat firmann ticari nvan ve adresi veya ksa ad ve adresi, veya varsa tescilli markas, Paketlenmi maddenin ad, malt yl, Brt ktlesi (sadece d ambalaj zerinde bulunmaldr). Ambalajdaki blok ve yaprak says (rnek : 10 x 100 adet), Parti, seri veya kod numaralarndan en az biri, Bu standardn iareti ve numaras (TS 10970 eklinde),
4 - E TL HKMLER
malat veya satc, bu standarda uygun olarak imal edildiini beyan ettii belge iin istendiinde, standarda uygunluk beyannamesi vermek veya gstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede sat konusu belgenin: Madde 1'deki zelliklere uygun olduunun, Madde 2'deki muayene ve deneylerin yaplm ve uygun sonu alnm bulunduunun belirtilmesi gerekir. YARARLANILAN KAYNAKLAR 1) 2) 3) 4) 5) 3194 Sayl mar Kanunu Kullanlan belge rnekleri. mar Kanunu ile ilgili olarak karlm olan mar Ynetmelii 2464 sayl Belediye Gelirleri Kanunu 2589 sayl Belediye Gelirleri Kanunu'nda deiiklik yaplmas hakknda kanun
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 1/a YAPI KULLANMA Z N BELGES (CERTIFICATE OF PERMISSION FOR BUILDING USING) ller mm'dir.
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 1/b YAPI KULLANMA Z N BELGES (CERTIFICATE OF PERMISSION FOR BUILDING USING) ller mm'dir. ARKA YZ
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
10
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
Fy 2 YAPI KULLANMA Z N BELGES (CERTIFICATE OF PERMISSION FOR BUILDING USING)
Yap Kullanma zin Belgesi Eki : Aklama

Yap Ruhsat verilen btn yaplar iin mar Kanununun 29-30-31. Maddeleri dorultusunda Yap Kullanma zin Belgesi dzenlenmesi zorunludur. Bu Belge, 1 asl, 3 nsha olarak dzenlenecektir. Asl yap sahibine verilecektir. 1inci nsha Belgeyi veren kurumda kalacaktr. 3nc nsha ise ilgili muhtarla gnderilecektir. Ayrca formun onayl birer rnei bir ay iinde ilgili meslek odalarna gnderilecektir. Yap Kullanma zin Belgesi Formunun 2 nci nshas ileri Bakanl tarafndan aksi bildirilinceye kadar, Belgenin verildii tarihten itibaren bir ay iinde Trkiye statistik Kurumu Bakanlna gnderilmeye devam edecektir. Yap Kullanma zin Belgesi formu usulne uygun olarak dzenlenmek zorundadr. Mimari proje mellifleri dier grevliler ile birlikte bu formun usulne uygun doldurulmasndan sorumludur. Yeterli olmayan blmler iin, yanlzca o blm kullanmak koulu ile ek form dzenlenecek olup, dzenlenecek ek form mutlaka ayn belge tarih ve numaras yazlarak idarece onaylanacak ve ilgili kurum ve kurululara gnderilecektir. Yap Kullanma zin Belgesi, benzer dahi olsa parselde birden fazla yap var ise ayn belge numaras ile her yap iin onayl mimari projede belirtilen blok numaras verilerek ayr ayr dzenlenecektir. Yap Kullanma zin Belgesi ile ilgili sre, 5490 Say, 25/04/2006 tarihli Nfus Hizmetleri Kanununun Sekizinci Ksm 50. Maddesi 1. fkras ile Adres ve Numaralamaya likin Ynetmelikin kinci Blm 9. Maddesine gre gerekletirilecektir. Ulusal Adres Veri Tabannda, Yap Kullanma zin Belgesi verilecek yapnn adresi ilenmi olmak zorundadr. Web zerinde ileri Bakanl tarafndan Ulusal Adres Veri Tabann grme ve deitirme konularnda yetkilendirilmi kiiler Yap Kullanma zin Belgesi verilecek yerin d kap numarasna kadar adresini seecek ve bu alanda yer alan Yap Belgeleri mensnden Yap Kullanma zin Belgesi hazrla seenei seilerek veri giri sayfasna ulalacaktr. Bu sayfaya giri yaplmadan nce kullancnn TC kimlik numaras , ifresi sorgulanacaktr. Yap Kullanma zin Belgesi web ortamnda usulne uygun olarak doldurulup kts formun stne Belge Takip No olacak ekilde alnacaktr. Yap Kullanma zin Belgesi formu, ilgili makamlarca onaylandktan sonra tekrar ulusal adres veri tabanna kaydedilmi olan Belge Takip No kullanlarak ilgili Yap Kullanma zin Belgesi arlp onay butonuna baslarak onayland teyid edilecektir. Sistemin oluturduu onay kodu Yap Kullanma zin Belgesi formunda 132. Onay kodu Blmne elle yazlarak Yap Kullanma zin Belgesi verme ilemi sonlandrlacaktr. Belge Takip No : Yl iinde verilen Yap Kullanma zin Belgeleri 1den balayarak yl sonuna kadar verilen her form iin artan srada ayr numara web zerinden Yap Kullanma zin Belgesinin sa st kesine verilecektir. Bu numara; ksmi kullanma izni, yap kullanma izni, yeni yap, yenileme, yeniden, ek bina, kat ilavesi, ilave, geici, tadilat, dolgu, restorasyon, glendirme, kullanm deiimi, fosseptik, mekanik, tesisat, elektrik tesisat, isim deiiklii, istinat duvar, bahe duvar ve dier ruhsat verili amac iin ayrm yaplmakszn verilecektir. Sisteme kaydedilmi olan Yap Kullanma zin Belgesi formuna belge takip numaras kullanlarak eriilecektir. 1. Blme, Yap Kullanma zin Belgesini veren kurumun ad kaydedilecektir. 2. Blm, Ulusal Adres Kayt Sistemi ve Numaralama Ynetmeliine uygun olarak Yap Kullanma zin Belgesi dzenlenen yapya ilikin adres eletirilecektir. 3., 4. ve 5. Blmlere, yapnn yaplaca yerin pafta, ada ve parsel numaralar kaydedilecektir. 6. Blmde, iinde birden fazla bina ve tesis bulunan parseller iin dzenlenecek olup, onayl mimari projenin vaziyet plannda belirtilen blok numaras kaydedilecektir. 7. Blme, onayl mimari projede belirtilen bu belgeye esas bamsz blm numaralar kaydedilecektir. 8. Blme, onayl mimari projede belirtilen bu belgeden nce Yap Kullanma zin Belgesi dzenlenen bamsz blm numaralar kaydedilecektir. 9. Blme, Belgenin, yapnn tamam iin mi yoksa biten ksmlar iin mi verildii ilgili kutu iaretlenerek belirtilecektir. Baz blmleri iin Ksmi Kullanma zin Belgesi dzenlenen yaplarda, yap tamamlandktan sonra yapnn tamam iin Yap Kullanma zin Belgesi alnmas ve belgenin onayl birer rneinin ilgili kurum, kurulu ve kiilere verilmesi ve gnderilmesi zorunludur. 12 Blmde, Bu belgeye esas Yap Ruhsatnda belirtilen amalardan hangisi iin verilmi ise, ilgili seenek X iareti konularak belirtilecektir. Bunlarn dnda bir ama iin veriliyor ise, 19. bo olan seenek iaretlenerek yanna amac kaydedilecektir. Bir yap iin birden fazla belgenin verili amac veya belgeye esas ruhsat sz konusu ise, her bir ama iin ayn belge numaras ile ayr form dzenlenecek ve detay bilgiler Dier Hususlar blmnde aklanacaktr. 10. Blme, belgenin onay tarihi; 11. Blme, belgenin numaras kaydedilecektir. 13. ve 14. Blmlere, belgeye esas ilk yap ruhsatnn tarihi ve numaras kaydedilecektir. 15. ve 16. Blmlere, belgeye esas son yap ruhsatnn tarihi ve numaras kaydedilecektir. Eer, belgeye esas yap iin bir kez Yap Ruhsat dzenlenmi ise bu blm doldurulmayacaktr. 17., 18. ve 19. Blmlere, belgeye esas yap iin verilen en son yenileme, yeniden ve tadilat ruhsatlarnn tarihleri kaydedilecektir. 20. Blme, Yap Kullanma zin Belgesinin dzenlendii parseli ieren yrrlkteki imar plann onay tarihi kaydedilecektir. 21. ve 22. Blmlere, bu belge iin yrrlkteki imar plan ve imar mevzuatna uygun olarak dzenlenmi imar durumu belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Belgenin onay tarihinde imar durumu belgesi hkmlerinin geerlilii kalmam ise mevzuat karsnda geersiz olan imar durum belgesine gre ruhsat dzenlenmeyecektir. 23. Blme, statik projeye esas zemin ett raporunun onay tarihi kaydedilecektir. 28. Blm, uygulama imar plan bulunan parseller iin doldurulacaktr. Buraya, mar parselini oluturan ve tapu tesciline esas olan parselasyon plannn onay tarihi kaydedilecektir. mar plan olup onayl ve tescile konu parselasyon plan olmayan alanlarda yap belgesi dzenlenmeyecektir. mar Kanununun 33. Maddesine gre geici belge dzenlenecek yaplarda bu blm doldurulmayacaktr. 29. Blme, bu belgenin dzenlendii parselin uygulama imar plannda belirtilen kullanma amac kaydedilecektir. mar plan olmayan ancak st lekli dier planlar kapsamnda kalan alanlarda plan ve plan notlarna gre doldurulacaktr. Herhangi bir plan kapsamnda kalmayan alanlarda Plansz Alanlar mar Ynetmeliine uygun olarak doldurulacaktr. 30. Blme, parselin tapu kaytlarna esas alan m olarak kaydedilecektir. Bu blm, 61. ve 66. Blmlere kaydedilen alanlardan byk olmaldr. 25., 26. ve 27. Blmler, ilgili tapu sicil mdrlnden alnan gncel belgede yer alan bilgiler dorultusunda dzenlenecektir. 24. Blm, evresel Etki ve Deerlendirmesine konu parsel ve yaplar iin doldurulacaktr. 31. Blme, parsel sahibinin ad soyad, T.C. Kimlik Numaras kaydedilecektir. Birden fazla ortaklkl veya tzel kiiliklere ait parsellerde ve yap sahibi zel iaretlenmi ise bu blme en byk hissedarn bilgileri kaydedilecektir. Yap sahibi yabanc ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacak, uygulama ileri Bakanl tarafndan belirlenecektir. Kamu iaretlenmi ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacaktr. Birden fazla hissedar olan yaplarda hissedarlarn onayl yap projelerine ve ruhsata muvafakat alnmadan belge dzenlenemez. 32. ve 33. Blmlere, yap sahibinin bal olduu vergi dairesinin ad ve vergi kimlik numaras kaydedilecektir. 34., 45., 53., 105., 111., ve 116. Blmler, adres bilgi sistemine uygun olarak dzenlenecektir. 35. Blm, yap sahibi tarafndan imzalanacaktr. 36. Blme, tzel kiiliklerde en byk hissedarn T.C. kimlik numaras kaydedilecektir. Yap sahibi yabanc ise T.C. Kimlik Numaras doldurulmayacak, uygulama ileri Bakanl tarafndan belirlenecektir. 37. Blme, yap mteahhidinin bal olduu meslek odasnda kaytl olduu sicil numaras kaydedilecektir.
Yap Kullanma zin Belgesi Formunun oluturulmas ve Ulusal Adres Veri Tabanna lenmesi
Belgenin Doldurulmas le lgili Olarak Aklanmas Gerekli Grlen Bilgiler Aada Yer Almaktadr.
11
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
38. Blme, yap mteahhidinin bal olduu meslek odas tarafndan bu belge iin dzenlenen sicil durum belgesinin numaras kaydedilecektir. Sicil durum belgesi olmadan Yap kullanma zin Belgesi dzenlenmeyecektir. Yabanc mteahhitler iin ticaret odas tarafndan dzenlenen geici belgenin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Sicil durum belgesi getirilmeden Yap kullanma zin Belgesi dzenlenmeyecektir. 39. ve 40. Blmlere, yap mteahhidinin bal olduu vergi dairesinin ad ve vergi kimlik numaras kaydedilecektir. 41. Blm, iyerine ait sigorta sicil numaras kaydedilecektir. 42. ve 43. Blmlere, yap mteahhiti ve yap sahibinin karlkl taahtlerini ieren noterden onayl szlemenin tarih ve numaras kaydedilecektir. 44. Blme, yap mteahhidine Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan verilen yap mteahhidi yetki belgesinin numaras kaydedilecektir. Bu blme ilikin uygulama Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan yaymlanan ynetmeliklere uygun olarak gerekletirilecektir. 46. Blm, yap mteahhidi tarafndan imzalanacaktr. 47., 48., 49., 50., 51., 52., 53., 54. Blmler, Bayndrlk ve skan Bakanl tarafndan yaymlanan Tip mar Ynetmeliinde antiye efi zorunluluu getirilen yaplar, ky yaplar ve kamuya ait yaplar iin doldurulacaktr. 49. Blme, mimar ve mhendisler iin antiye efinin yesi olduu meslek odas tarafndan dzenlenen sicil durum belgesinin numaras kaydedilecektir. Tip mar Ynetmeliinde belirlenen byklkteki yaplar iin yetki snrlar iinde fen adamlarna antiye efi yetkisi verilmesi halinde bu blm ynetmelie uygun olarak, l Bayndrlk ve skan Mdrlkleri tarafndan verilen belgenin tarihi ve numaras yazlarak doldurulacaktr. 55., 56. ve 57. Blmlere, onayl mimari projeye uygun olarak kullanma amacna gre konut, dkkan ve benzeri kullanma amalar ile ortak alanlar olarak bu belgeye konu bina ve tesis iin dzenlenecektir. 55. Blmde, yapnn bir daireli konut binas, iki daireli konut binas, ve daha fazla daireli konut binas, huzurevi, yetimhane, yurt, otel, motel, pansiyon, apart otel, lokanta, idari amal postahane-banka-belediye hizmet-devlet hizmet-mahkeme, konferans-toplant salonu, alveri merkezi, pasaj, maaza, dkkan, pasaj iindeki dkkan, bina iinde iyeri, ticari depo, sanayi depo, ardiye, demiryolu-otobs istasyon, radyo-televizyon yayn, telefon santral, yeralt veya yerst garaj, fabrika, atlye, imalathane, mezbahane, mandra, souk hava deposu, sinema, tiyatro, mze, sanat galerisi, konser salonlar, ariv, ktphane, okul, metoroloji, devlet-zel-cezaevi-askeri hastane, sanatoryum, dispanser, salk oca, veteriner, kaplca, spor (basketbol, tenis, yzme, jimnastik, buz pateni vb.), ahr-al-tavuk retme-tahl ambar gibi tarmsal amal, cami-kilise gibi dini amal, cezaevi, karakol, askeri, itfaiye, tuvalet vb. kullanma amalar ile yapya ilikin ortak alan ayrntl olarak belirtilecektir. Yap ii ortak alan: yap iindeki giri holleri, klklar, merdivenler, yangn merdivenleri, asansrler, kalorifer dairesi, kmrlk, snak ve otopark gibi ortak kullanma ak alanlardr. Bir yapda birden fazla kullanma amac var ise herbir kullanma amac ayr ayr yazlacaktr. Bu blm ruhsata esas ksmlar iin doldurulacaktr. 56. Blm, mimari projeye uygun olarak sadece konut ve dier kullanma amal bamsz blmlerin saylar kaydedilecektir. Toplam blmne yapda kullanma amac ayrm yaplmadan toplam bamsz blm says kaydedilecektir. Konut birimi (daire), etraf kapal, tavan rtlm, bir aile veya bir grup insann dier fertlerden ayr olarak yaamasna imkan salayan, dorudan doruya sokaa, koridora veya genel bir yere alan, mstakil bir kaps olan bina veya binann bir blmdr. Beki, bahvan, kaloriferci, kapc gibi hizmetlilerin ikametine ayrlan daireler de konut birimi olarak saylmaldr. 57. Blm, onayl mimari proje uygun olarak yap inaat alan esas zerinden belirlenen yzlmleri kaydedilecektir. Yapnn ortak alanlarndan olmayan bamsz blmn eklentisi olan alanlar bamsz blmn yzlmnde belirtilecektir. Toplam blm belge yapnn tamam iin veriliyor ise yap inaat alanna eit olacaktr. 58. Blme, birden fazla yap olan parsellerde, onayl mimari projede belirtilen ve projeler bu belgeye konu yap ile ayn olan yaplarn says kaydedilecektir. 59. Blme, yeni yaplarda 56. Blmn toplam ile tadilat, ilave ve kat ilavelerinde ise evvelce yaplanlarla birlikte yapda toplam bamsz blm says kaydedilecektir. 60. Blm, binalar iin dzenlenecek olup, ilave, tadilat ve kat ilavelerinde bu ksmlar dahil yapnn tamam iin onayl mimari projeye uygun olarak dzenlenecektir. 61. Blme, ilavelerde, ilave edilen ksmla birlikte onayl mimari proje uygun olarak yapnn taban alan kaydedilecektir. 62. Blme, ilave ve kat ilavelerinde ilave edilen ksmla birlikte onayl mimari projeye uygun olarak yap inaat alan kaydedilecektir. 63., 64. ve 65. Blmlere, bu belgeye konu yap ile birlikte onayl mimari projenin vaziyet plannda bulunan toplam yap, bamsz blm ve konut birimi saylar kaydedilecektir. 66. Blme, varsa bu belge ile birlikte izin verilenler de dahil parselde bulunan btn yaplarn toplam taban alan onayl mimari projeye gre kaydedilecektir. 67. Blme, varsa ilave ve kat ilaveleri ile birlikte parselde bulunan btn yaplarn toplam yap inaat alan kaydedilecektir. 68. ve 72. Blmlerde, varsa ilavelerle birlikte yapnn yol kotu tutana ve ynetmelik ile belirlenen yol kotu altndaki katsays ve ykseklii onayl mimari projeye uygun olarak kaydedilecektir. 69. ve 73. Blmlerde, varsa kat ilaveleri ile birlikte yapnn yol kotu tutana ve ynetmelik ile belirlenen yol kotu stndeki kat says ve ykseklii onayl mimari projeye uygun olarak kaydedilecektir. Bu l ve miktarlar imar plan kararlarna aykr olamaz. 70. ve 74. Blmlerde, varsa ilave ve kat ilaveleri ile birlikte yapnn yol kotu altnda ve stnde kalan toplam kat adedi ve toplam ykseklii kaydedilecektir. 70. Blm, 68. ve 69. Blmlerin toplamna; 74. Blm, 72. ve 73. Blmlerin toplamna eit olmaldr. 71. ve 75. Blmlerde, mevcut yapya ilave ve kat ilavesi yapldnda onayl mimari projeye uygun olarak bu belge konusu iin doldurulacaktr. 71. Blm 70. Blmden, 75. Blm 74. Blmden kk olmaldr. 58, . 59., 60., 61., 62., 63., 64., 65., 66., 67., 68., 69., 70., 71., 72., 73., 74. ve 75. Blmler, sadece bina ve tesisler iin doldurulacaktr. 76., 77. ve 78. Blmler, Bayndrlk ve skan Bakanlnca her yl yaymlanan Mimarlk ve Mhendislik Hizmet Bedellerinin Hesabnda Kullanlacak Yap Yaklak Birim Maliyetleri Hakndaki Tebli hkmlerine gre kaydedilecektir. 79. Blme, inaatn yzlm ile Bayndrlk ve skan Bakanlnca tespit edilip yaymlanan, inaatn snf ve grubuna gre belirlenen son inaat m birim maliyetleri esas alnarak bulunan arsa deeri hari deer kaydedilecektir. 80. Blm, en son verilen Emlak Vergi Beyannamesinde gsterilen vergi deeri esas alnarak yazlan deerdir. 81. Blme, 79. ile 80. Blmn toplam kaydedilecektir. 82. Blme, bu belge konusu iin geerli olan deer kaydedilecektir. 83. Blm, onayl mekanik tesisat projelerine uygun olarak iaretlenecektir. Projesinde birden fazla stma sistemi olan bina ve tesislerde ilgili btn seenekler iaretlenecektir. 84. Blme, onayl mekanik tesisat projelerine uygun olarak stma sisteminde kullanlan yakt veya yaktlar iaretlenecektir. 85. Blme, onayl mekanik tesisat projelerinde scak su tesisat bulunan yaplarda projeye uygun seenek iaretlenecektir. 86. Blme, onayl scak su temin ekli projesine uygun olarak yakt cinsi iaretlenecektir. 87. Blme, onayl mekanik tesisat projesine uygun olarak yapnn ime suyunu temin ekli iaretlenecektir. Tama ile bir parselde yer alan depo doldurularak su temin edilmesi halinde tama suyu seenei iaretlenecektir. 88. Blme, mekanik tesisat projelerine ve atksu projelerine uygun olarak iaretlenecektir. 89. Blme, belge verilen yapya ilikin tesisatlar iaretlenerek belirtilecektir. 90. Blme, belge verilen yapya ilikin ortak kullanm alanlar iaretlenerek belirtilecektir. 91. Blme, yapnn tayc sistemi seenekleri iaretlenerek doldurulacaktr. 92. Blm, yaplacak yapda duvar dolgu maddesi olarak kullanlacak inaat malzemeleri iaretlenecektir. 93. Blmde, yap katlarndaki kat demesi sistemi seeneklerden iaretlenerek belirtilecektir. 94., 95., 96 ve 97. Blmlere, yap ile ilgili daha nce verilen Yap Kullanma zin Belgesi(leri)nin tarihi, belge numaras, blok numaras ile belgenin kapsad bamsz blm numaralar kaydedilecektir. 98., 99.,100 ve 101. Blmlere, belgeye konu yapda yer alan konut birimlerinin (daire) zellikleri oda saysna gre daire adeti ve bir dairenin yzlm kaydedilecektir. rnein; 3 odal ka daire olduu, 4 odal ka daire olduu, 3 odal bir dairenin 4 odal bir dairenin yzlmlerinin ka m olduu belirtilecektir. Ayrca, parkesi olan daire says ilgili alana kaydedilecektir. Konut dndaki yaplar iin doldurulmayacaktr.
12
ICS 91.040.01
TRK STANDARDI
TS 10970/Nisan 1993
102., 103., 105. ve 106. Blmlere, fenni mesullerin veya yap denetim kuruluunun uzmanlk alanna gre deneti mimar veya mhendislerinin ayr ayr ad soyad, T.C. Kimlik Numaras, adresi kaydedilip imzas alnacaktr. 104. Blme, fenni mesuller iin meslek odasnca dzenlenen, bro tescil numaras, bro tescil yenileme tarihi, bro tescil adresi, ye sicil numaras ve ruhsata konu ie ait bilgilerin de olduu meslek mesnsubunun kanuna aykr uygulama nedeni ile haklarnn kstlanp kstlanmadna ilikin bilgilerin de yer ald sicil durum belgesinin tarihi ve numaras kaydedilecektir. Deneti mimar ve mhendisler iin ise, Bayndrlk ve skan Bakanl sicil numaras kaydedilecektir. Deneti mimar ve mhendisler iin ise, Bayndrlk ve skan Bakanlndan alnan deneti belgesinin numaras kaydedilecektir. Kamu grevlisi fenni mesuller iin bu ruhsat konusu i iin alnan kurum sicil numarasn ieren grevlendirme yazsnn tarih ve numaras yazlacaktr. 107., 108., 109., 110., 111. ve 112. Blmler, sadece yap denetim kuruluu grevlendirilen yaplar iin doldurulacaktr. 4708 Sayl Yap Denetimi Haknda Kanunun uyguland yaplarda, denetim grevini stlenen ilgili yap denetim kuruluuna ilikin bilgileri yer alacak ve kuruluun yetkilisi tarafndan imzalanacaktr. 132. Blme, Ulusal Adres Veri Taban sistemi tarafndan oluturulan onay kodu kaydedilecektir. 126. Blme, Yap Kullanma zin Belgesinin hangi ksmlar iin verildii ve Yap Kullanma zin Belgesi almam ve tamamlanmam olan ksmlara ilikin bilgiler de kaydedilecektir.
13

Mimaristandartlar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Mimaristandartlar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

2 nsha 3 nsha 2 nsha 2 nsha 2 nsha

3 nsha 2 nsha 3 nsha 3 nsha 3 nsha

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

Mimarlar Odas Mimari Proje izim ve Sunu Standartlar

MMAR PROJE MELLFNN

MMARLAR ODASI ..UBES

YAPI DENETM ONAYI

MMAR PROJE MELLFNN

TADLAT OLURU VEREN MMARIN

TEKNK UYGULAMA SORUMLUSUNUN

MMARLAR ODASI ..UBES

K.T.V.K. .No.lu KORUMA KURULU ONAYI

MMAR PROJE MELLFNN

TADLAT OLURU VEREN MMARIN

TEKNK UYGULAMA SORUMLUSUNUN

MMARLAR ODASI ..UBES

Mimari Proje Dzenleme Esaslar

* Duvarlarda kntlardan kanlmal.

Babakanlk Mevzuat Gelitirme ve Yayn Genel Mdrlnce Yaymlanr

2. bask (Tadil ile)

YAPI RUHSATI Building licence

TRK STANDARDLARI ENST TS

0.3 - KAPSAM ...................................................................................................................... 6 0.4 - AMA .......................................................................................................................... 6

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER ..................................................................... 6

1.2 - ZELL KLER ............................................................................................................... 6

1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR ....................................................................................... 8

1.4 - ZELL K, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI......................................... 8

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER ..................................................... 9

2.3 - DENEYLER ................................................................................................................. 9

2.4 - DEERLEND RME.................................................................................................... 10 2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU.............................................................................. 10

3 - P YASAYA ARZ .................................................................................................. 10

4 - E TL HKMLER ......................................................................................... 11 ATIF YAPILAN STANDARDLAR............................................................................. 20

YAPI RUHSATI 0 - KONU, TAR F, KAPSAM, AMA

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER

Yap Ruhsat bir snftr. 1.2 - ZELL KLER

- Yap Ruhsat n ve arka yz baskl olmaldr.

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER

Kabul Edilebilir Kusurlu Numune Says 7 10 14 21

2.3.2 - Mrekkep Dalm Tayini

Bu bilgiler gerektiinde yabanc dille de yazlabilir.

TRK STANDARDI FORMLAR - YAPI KULLANMA Z N BELGES

0 - KONU, TAR F, KAPSAM, AMA 0.1 - KONU

0.2 - TAR F 0.2.1 - Yap Kullanma zin Belgesi

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELL KLER 1.1 - SINIFLANDIRMA 1.1.1 - Snflar

1.2 - ZELL KLER 1.2.1 - Grn

1.2.4 - Belgenin mali le lgili zellikler

1.3 - BOYUT VE TOLERANSLAR 1.3.1 - Boyutlar

1.4 - ZELL K, MUAYENE VE DENEY MADDE NUMARALARI

2 - NUMUNE ALMA, MUAYENE VE DENEYLER 2.1 - NUMUNE ALMA

3201 - 10000 10001 - 35000 35001 ve fazlas

2.2 - MUAYENELER 2.2.1 - Gzle Muayene

2.2.2 - Boyut Muayenesi

2.3 - DENEYLER 2.3.1 - Kdn Fiziksel zelliklerinin Tayini

2.3.2 - Mrekkep Dalm Tayini

2.4 - DEERLEND RME

2.5 - MUAYENE VE DENEY RAPORU

3 - P YASAYA ARZ 3.1 - AMBALAJLAMA

3.2 - ARETLEME 3.2.1 - Belgenin aretlenmesi