DVBB : VI

CLD: 4

tTMA : F.

T. B. M. M. ZABIT CERDES
)>m<i

Otuz yedinci inikad

7 - VII - 1939
^

Cuma

Mndericat
Sayfa 1 Sabk zabt hulsas 170 2 Mzakere edilen maddeler 171 1 Birinci knun 1938 : ubat 1939 aylarma aid raporun sunuduuna dair Divan muhasebat riyaseti tezkeresi ve Divan muhasebat encmeni mazbatas (3/77) 171 2 Avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesinin (B) bendinin tefsiri hakknda Ba veklet tezkeresi ve Adliye encmeni mazbatas (3/85) 171 3 Byk Millet Meclisi 1939 yl nisan ay hesab hakknda Meclis Hesablannm Tedkik encmeni mazbatas (5/10) 171 4 Trabzon mebusu Srr Daym, Divan muhasebatn aylk raporlar zerine ittihaz edilmekte olan kararlarn meriyet ve mul nn tayini hakknda takriri ve Tekilt esasiye encmeni mazbatas (4/6) . 171 5 Amasra dalgakrannn tamiri ve yeni den bir dalgakran inas iin gelecek senelere sari taahhdat icras hakknda kanun lyihas ve Nafia ve Bte encmenleri mazbatalan (1/211) 171:172,175,199,203:206 6 Ankarada bir dil ve Tarih - Corafya Fakltesi kurulmas hakkmdakit 2795 sayih ka nunda baz deiiklikler yaplmasna dair kanun lyihas ve Maarif ve Bte encmenleri mazba tadan (1/173) 172 7 Devlet denizyollan iletme umum m drl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat muba yaas hakknda kanun lyihas ve Bte enc meni, mazbatas (1/213):, .172:173475,199,20,6:209 8 ngiliz kredisinden Havayollan umum Sayfa mdrl iin tefrik edilen 360 000 liranm sureti istimali hakknda kanun lyihas ve Bt e encmeni mazbatas (1/214) 173,175,179,199, 210:213 9 Kylerde alan eitmen kurslarnn ve ky retmen okullarmm idaresi hakkmda ka nun lyihas ve Maarif, Ziraat, Dahiliye ve Bt e encmenleri mazbatalan (1/145) 173:174 10 Nfus deneme yazm kanunu lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmenleri mazbatalan (1/65) 174:175 11 Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair kanun lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmen leri mazbatalan (1/198) 175:179 12 Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine balanmas hakkmda kanun lyihas ve Adliye ve Bte encmenleri mazba t a l a n (1/209) 179 13 Trk ceza kanununun 494 nc maddesi nin deitirilmesi hakkmda kanun lyihas ve Adliye encmeni mazbatas (1/179) 179:182 14 3450 sayl kanun hkmlerinin vergi den mstesna tutulan arazi ve arsalar hakkmda da tatbikma dair kanun lyihas ve Maliye ve Bte encmenleri mazbatalan (1/133) 182 1 5 Smerbank sermayesine 58 000 000 lira ilvesine dair kanun lyihas ve ktisad, Maliye ve Bte encmenleri mazbatalan (1/125) 182:18.8, 187,199,213:216 16 Belediyelerce yaplacak istimlk hak kndaki 2497 sayl kanuna baz hkmler il vesine ve mezkr kanunun baz maddelerinin deitirilmesine- dair.kanun.ljdhas.,veJVIwv4kr t^h kat encmen mazbatas (1/210) 183:187,187:190

 : 37
17 Hatay halknm askerlik ilerine, Hatayda vilyet kurulmasna, Hatay vilyetinde adl kanunlarn tatbik ekline ve ilmlarn in faz tarzma ve skenderon limannn btn tesi-

7-7-1939
Sayfa

C :1

Sayrfa sat ve vesaiti ile birlikte Devlet limanlan iletme umum mdrlne devrine dair kanun lyiha lar ve Muvakkat encmen mazbatalar (1/206) 190: 199,200:203

>

1 SABIK ZABIT HULASASI

Birinci celse Saym yelerden alt zatn masuniyeti teriiyeIerine, Be mahkmun lm cezasma arptrlmasna dair mazbatalarla, 1939 mal yl Posta, telgraf ve telefon umum m drl btesinde deiiklik yaplmasna, nhisarlar umum mdrl 1935 mal yl he sab katisine, Vergilerde ihbarnamelerin tebliine ve itiraz ve temyiz: mddetlerine ve itiraz ve temyiz komisyon lar tekiline-dair kanun^ lyihalar mzakere ve ka bul edilerek teneffs iin. celse t atiL olundu. kinci, celse ..Ankara Orman iftlii bira fabrikasile tesisat ve mtemiltnn ve arpa silosunun. nhisarlar umum mdrlne devrine, Devlet demiryollarna muharrik ve mteharrik edearat mubayaas iin gelecek yllara geici taah hde giriilmesi ve Haydarpaa - Sirkeci arasmda feribot lei ve iletilmesine, Hkimler kanununun baz maddelerini deitiren kanunun ikinci maddesinde yazl 1 ve 2 numaral eedvellerin yerine yeni cedvellerin ikame edilmesine, Hazineye aid ecrimisillerin aranmamasna, stanbul niversitesinin umum muvazeneye aln masna dair kanuna baz maddeler eklenmesine, Ordu subaylar heyetine mahsus terfi kanununun 8 nci maddesinin tadiline, Teviki sanayi kanununun zeyillerinde baz dei iklik yaplmasna, Tiyatro ve sinemalarla konserlerden Devlet ve belediyelerce alnmakta olan vergUfirin mUsdar ve sureti istifasma, Umum nfus saymma, Yedek subay ve asker memurlar hakkndaki ka nunun baz maddelerinin tadiline dair kanun lyiha lar kabul edildikten sonra cuma gn toplanlmak zere inikada nihayet verildi. Bakan vekili Ktib K&tib . Gnattay Hide lapaca

C* Otal

K* tnal

BRNC

CELSE

Alma saati: 14 BAKAN Befet Canrtez KATBLEBVedid Uzgren (Ktahya), Cavid Oral (Nide)

BAKAN* Gelse almtr. SIHHAT VE TMA MUAVENET E. RE S Dr. REFK GtRAN (Bursa) Beynelmilel shh mukavelenin tasdiki hakkndaki 3542 sa yl kanm lyihasmm birinci mzakeresi yapl d. Fakat Jikinci mzakeresinin henz zaman gelmedi. O kanun lyihasmm bu itimadan k mas lzm geliyor. Encmen namma mstace6I Ve.0EChan tnnpnlrftrflfjnTp rina. ftfliynr^m.

BAKAN YaEmki ruznameye dahildir. NAFA VEKGt Gl. AL FUAD CEBESOY (Konya) Amasra dalgakrannn tamir ve ye niden bir dalgakran inas hakkndaki kanun l yihasmm mstacelen mzakeresini her iki enc men de teklif ediyor. Bunun mzakeresini rica ederim. BAKAN-J&ras gelince seye.fcom

170

t : 37

7^1939

C:1

2 MZAKERE : IDLEN MADDELER . Birinci knun 1938 : ubat 1939 ay larna aid raporun sunulduuna dair Divan mu hasebat riyaseti tezkeresi ve Divan muhasebat en cmeni mazbatas (3/77) [1] BAKAN Rapor hakknda sz isteyen var m Tasvibinize arzediyorum: Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. 2 Avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesinin (B) bendinin tefsiri hakknda Bave klet tezkeresi ve Adliye encmeni mazbatas (3/85)M (Mazbata okundu) Gl. AHMED YAZGAN (Urfa) Hkim mu avini olmadan, hkim muavinliine imtihanla m girecek? ADLYE E. M. M. SALH YARGI (KocaeK) Mevzu bu deildir. Hkim muavinlii imtihan hkimler kanununa gre yaplacak bir muameledir. BAKAN Bu baka mevzudur. Mazbatay reyinize arzediyorum. Kabul edenler . . . Etme yenler . . . Kabul edilmitir. 3 *. Byk Millet Meclisi 1939 yl nisan ay. hesab hakknda Meclis hesablarnn tedkik enen mem mazbatam (5/10) [3] (Mazbata okundu) BAKAN Ittla hsl olmutur. 4 . Trabzon mebusu Srr Dayn, Divan muhasebatn aylk raporlar zerine ittihaz edilmekte olan kararlarn meriyet ve mulnn tayini.hakknda takriri ve Tekilt esasiye enc meni, mazbatas (4/6) [4] aradk ve Meclis Ktibi umumilii nezdinde tedkikatta bulunduk. Byle bir karardan encme nin haberi yoktur. REFK NCE (Manisa) Zten bu mesele nin mstaceliyeti yoktur. kinci defa Mecliste mzakere edilmek ve karar almak vaziyetine dmemek iin ve arkadalar bu klfetten kur tarmak zere ben kendilerine yardm edeyim ve o karart bulaym. nk dorudan doruya Tekilt esasiye encmenini evvelce bu mecale iin bendeniz tahrik etmitim. Hatt burada mzakre cereyan etmiti. Tensib buyurursanz encmen bunu talik etsin. Kendilerine bu:me selenin evvelce halledildiini ve zerinde mza kere cereyan ettiini izah edeyim. Mevzu ayak dir. ki defa karar vermek mevkiine dmeye lim, Esasen talik edmesile bir ey kaybetmi olmuyoruz. TEKLTI Es. E. M. M. NECB ALTCKA (Denizli) Muvafk. BAKAN Talik ediyoruz. 5 Amasra dalgakrannn tamiri v& ymi~ den bir dalgakran inas iin geEcek senelms sari taahhdat icras hakknda kanun lyihas ve Nafa ve Bte encmenleri mazbatalar* (1/211) [I] BAKAN Mstacelen mzakeresi teklif olunmaktadr. Reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Amasrada dalgakran tamir ve inas iin gelecek yllara geici taahhd icras hakknda kanun

MADDE 1 Amasra liman dalgakrannn ! tamir ve aynca bir dalgakran inas iin 500 000 (Mazbata okundu) liraya kadar gelecek yllara geici taahhdlere REFK NCE (Manica) - Tekilt esasiye girimee Nafia vekili mezundur. encmeninden kan, mahiyeti itibarile ok BAKAN Maddeyi reyinize arzedryorraa* ehemmiyetli bulduum bu mevzu zerinde Te Kabul edenler ... Etmeyenler... Kabul edilmitir. kilt esasiye encmeninden bir ey sormak isti yorum. Bu mesele daha evvel mzakere edile MADDE 2 Birinci maddede yazl B00 000 rek bir karara balanmt ve sebeb de bende liradan 250 000 liras 3628 sayl kanunla bu ise nizdim. O zaman Tekilt esasiye encmeni maz tahsis edilen paradan ve 250 000 liras da 1939 bata muharriri Hakk Tark idi. Bu ie aid ol mal ylndan sonra Nafia vekleti btelerine mak zere Meclisin bir karan vardr. Acaba bu konacak tahsisattan denir. karardan encmenin haberi var mdr, tedkikat BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler .. esnasnda bu karar nazar dikkate almlar m Kabul edilmitir. dr? MADDE 3 Bu kanm,neri tarihinden mu TEKLTI Es. E. M. M. NECB AL Kteberdir. KA (Denizli) w Efendim, Byk Jfcillet MecBAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler .. Uainde byle bir karann sebkedib etmediini Kabul edilmitir. [1]. 155 sayl basmayaz zabtn sonundadr. [2] 199 sayl basmayan zabtn sonundadr. [3] 195 sayl basmayaz zabtn sonundadr. [4:] 196 sayk basmayaz zabtn sonundadr. MADDE 4 Bu kanunun icrasma Maliy ve Nafia vekilleri memurdur. [1] l sayk basmayan, aabM 9(mw^^

171 -

1 : 37

7-7-1939

C :1

BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler .. Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini ak reye ar zediyorum. .6 Ankarada bir dil ve Tarih - Corafya Fa kltesi kurulmas hakkndaki 2795 sayl kanun da baz deiiklikler yaplmasna dair kanun lyi has ve Maarif ve Bte encmenleri mazbatala r (1/173) [1] BAKAN Mazbatada mstacelen mza keresi teklif olunmaktadr. Reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddelere geilmesini reyinize arzediyorum. Ka bul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Ankarada bir Dil ve Tarih - Corafya Fakl tesi kurulmas hakkmdaki 2795 sayl kanuna ek kanun MADDE 1 Devlet memurlar aylklarnn tevhid ve teadlne dair olan 3656 sayl kanu nun 2 nci maddesine bal (1) sayl cedvelin Maarif vekleti kadrosunun (Ankara Dil, Tarih ve Corafya fakltesi) ksmna bu kanuna ba l (A) iaretli cedvelde derece, aded ve maalar gsterilen memuriyetler eklenmitir. BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler .. Kabul edilmitir. MADDE 2 Doent ve asistanlarn intihab, kabul, tayin, terfi ve infisal ekilleri ile vazife ve memuriyetleri hakkndaki hususlar Maarif vekilliince tesbit olunur. BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 1 Bu kanuna bal (B) iaretli cedvelde derece, aded ve maalar gsterilen memuriyetler 1939 muvazenei umu miye kanununa iliik (L) iaretli cedvel yerine kaim ve 3656 sayl kanunun 11 nci muvakkat maddesine bal bulunan (3) sayl cedvelin Maarif vekleti ksmma eklenmitir. BAKAN Kabul buyuranlar... -Etmiyen ler... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 2 1939 mal yl muvazenei umumiye kanununun.696 nci (dier cret ye masraflar) faslnn birinci (fakltenin dier btn cret ve masraflar) maddesinden 34 137 lira indirilerek 30 375 liras 695 nci (maa' ve "cret) faslmm birinci (idare heyeti ve tedris maa) maddesine ve 3762 liras da M&J(itfuvakkat tazminat) maddesine konul mutur. ,[!]. 189 myU ba&nayazt zabtn somndatr.

BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanun 1 eyll 1939 tari hinden muteberdir. BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini ic raya Maliye ve Maarif vekilleri memurdur. BAKAN Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir. Heyeti umumiyesini reye arzediyorum. Ka bul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmitir. 7 Devlet denizyollar iletme umum m drl htiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat mubaya as hakknda kanun lyihas ve Bte encmeni mazbatas (1/213) [1] BAKAN Encmen mstaceliyet teklif ediyor. Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Ms tacelen mzakeresi kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul buyuranlar... Et miyenler... Kabul edilmitir. Devlet Denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hakkmda kanun MADDE 1 Devlet Denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin muhtelif tipte yeni gemiler ina ettirilmesi vesair vesait, te hizat, malzeme, alt ve edevat siparii ve bun lara mteallik her trl hizmetlerin ifas maksadile 12 600 000 liraya kadar gelecek yllara geici taahhdlere girimee Mnakalt vekili mezundur. Bu taahhdat karl 3525 numaral kanun la tasdik edilen anlama mucibince adan kre diden temin ve Devlet Denizyollar iletme umum mdrl btelerinde alacak husus bir fasla irad ve tahsisat olarak kaydolunur. Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayni ie sarfedilmek zere mteakib senelere dev redilir. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 2 Birinci madde mucibince sarfedilecek mebaliin senelik itfa mikdarlan ve faizleri 1939 senesinden itibaren on senede ka patlmak zere Devlet Denizyollar iletme umum mdrl btelerine konacak tahsisat tan denir. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyen ler... Kabul edilmitir. [1] 193 sayh bmmayaz zabtn sonundadr.

172

t : 37

7-7-1939

C:1

MADDE 3 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerinin y rtlmesine Maliye ve Mnakalt vekilleri me murdur. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini ak reye ko yuyorum. 8 ngiliz kredisinden Havayollar umum mdrl iin tefrik edilen 360 000 lirann su reti istimali hakknda kanun lyihas ve Bte en cmeni mazbatas (1/214) [1] BAKAN Encmen mstaceliyet teklif ediyor. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Mstacelen mzakeresi kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul buyuranlar ... Et meyenler ... Kabul edilmitir. Devlet Havayollar umum mdrl ihtiyac iin telsiz cihaz ve tayyare yedek malzemesi ve saire mubayaas hakkmda kanun MADDE 1 Karl, 3525 sayl kanunla tasdik edilen krediden temin edilmek zere Dev let Havayollar umum mdrlne telsiz ci hazlar, tayyare yedek malzemesi ve saire muba yaas iin 360 000 liraya kadar gelecek yllara geici teahhde girimee Mnakalt vekili me zundur. Bu paralar Devlet Havayollar umum mdrl btesinde alacak husus bir fasla irad ve tahsisat olarak kaydolunur. Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayni ilere sarfedilmek zere mteakib senelere devrolunur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 2 Birinci madde mucibince sarfedilecek mebaliin senelik itfa mikdarlar ve faizleri 1939 senesinden itibaren on senede ka patlmak zere Devlet Havayollar umum m drl btesine konacak tahsisattan denir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini y rtmee Maliye ve Mnakalt vekilleri memur dur. [1] 197 sayl basmayaz zabtn sonundadr.

BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini ak reye arzediyorum. 9 Kylerde alan eitmen kurslarnn ve ky retmen okullarnn idaresi hakknda kanun lyihas ve Maarif, Ziraat, Dahiliye ve Bte en cmenleri mazbatalar (1/145) [1] BAKAN Bu kanun lyihasnn mstace liyetle mzakeresi teklif ediliyor. Kabul buyu ranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul edenler ... Etme yenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir. Ky eitmen kurslarile ky retmen okulla rnn idaresine dair kanun MADDE 1 retmen yetitirilmek zere Maarif vekilliince kylerde alm ve aacak retmen okullarile Maarif ve Ziraat vekillik lerince ky eitmeni yetitirilmek maksadile 3238 sayl kanuna gre alan eitmen kurslar ihtiyalarna kifayet edecek mikdarda Maarif vekilinin talebi zerine tahsis edileck Devlete aid tarla, iftlik, ba, ve bahe ve saire gibi arazi cra Vekilleri Heyetince kararlatrlacak esaslar dairesince tefrik ve tesbit olunur. AZZ AKYREK (Erzurum) Maddede, kylerde alacak kurslar, diyor Bu kurslar e hirlerde de alabilir mi? MAARF VEKL HASAN L YCEL (z mir) ehirlerde de alabilir. AZZ AKYREK (Erzurum) O halde ky lerde kelimesinin kalkmas lzmdr. BTE E. M. M. SIRRI DAY (Trabzon) Burada mevzubahs olan, bu mekteblere, ara zi, ba ve bahe vermektir. Bu mekteblerin de kylerde olmas lzmdr. Bu itibarla kylerde tbiri kullanlmtr. BAKAN Baka mtalea var m? Mad deyi reye arzediyorum. Kabul edenler... Etme yenler... Kabul edilmitir. MADDE 2 Ky retmen okullarile eit men kurslarnn her biri iin Maarif vekleti btesinden 20 000 liraya kadar mtedavil ser maye verilebilir. Bu iler iin icab eden vasta lar da bu sermayeden temin edilir. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edil mitir. MADDE 3 Bu retmen okullarile eit men kurslarnn mtedavil sermayeden yapa caklar alm ve satm ileri 2490 sayl Arttr ma, eksiltme ve ihale kanunu hkmlerine tbi [1] 194 sayl basmayaz zabtn sonundadr.

t : 37

7-7-1939

C :1

olmad gibi Divan muhasebatn vizesinden de mstesnadr. Ancak mtedavil sermaye mu hasibi -Divan muhasebata besab vermekle m kelleftir. Mtedavil sermayenin iletilmesin den elde edilecek varidat fazlas malsandna yatrlr. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul Duyuranlar... Etmeyenler... Kabul edil mitir. MUVAKKAT MADDE Ky retmen okullarile eitmen kurslarndan Ziraat vekle tine aid iae ve ibateye mteallik her trl eya ve malzeme ile ziraat ilerinde kullanlan hayvan, alt ve her trl ziraat vastalar Ma arif vekletine devir ve mevcud kymetlerile mtedavil sermayeye ilve edilir. kinci madde mucibince 1939 senesinde mtedavil sermaye hesabma verilecek paralar Maarik vekleti bt esinin 667 nci faslmn birinci maddesinden verilir. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edil mitir. MADDE 4 Bu kanun neri tarihinden muteberdir, BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 5 Bu kanunun icrasma tcra Ve killeri Heyeti memurdur. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini reye arzedi yorum, Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir.

dklerini yazm ilerinin her safhasnda istih dam edebilirler. Bu ie memur edilenler tercihan resm m esseselerden intihab olunurlar. Bunlar bu va zifeleri ifa ile mkelleftirler. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 Yazm ilerinde istihdam-edi lecek memurlarn vazife ve salhiyetleri ile ya zm hazrlklar, yazmn suret ve zaman icra s, yazm zabtlarnn ekli, bunlarm neleri ih tiva edecei ve ne suretle doldurulaca ve ya zmn icab ettirdii tedbirlerin alnmas husu sunda Dahiliye vekletine salhiyet verilmitir. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 4 a) Yerli, yabanc, misafir, her kes kendini ve ailesi efradm, velayet, vesayeti altnda veya kendi hizmetinde bulunanlar; b) Otelciler, hanclar, pansiyoncular, misa fir ve kiraclarn; c) Resm husus messeseler, messeselerin de ibate ettikleri memur, mstahdem ve ii lerini ; d) Ordu, jandarma, gmrk ve orman muha faza komutanlklarile polis kta ve messesele rinin mir veya mdrleri maiyetlerinde bulu nanlar; ahs hallerini zabtlara yazmaa ve yazdr maa, istenilen malmat ve vesaiki vermee ve gstermee mecburdurlar. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden* ler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir.

MADDE 5 Makbul mazereti olmakszn teklif edilen yazma ilerini kabul ve ifa etmi 10 Nfus deneme yazm kanunu lyihas ve yenlerden be liradan yirmi be liraya kadar, Yazm memurlarnn istedii malmat ver B&hiUye ve Adliye encmenleri mazbatalar meyenler veya hakikat hilaf beyanatta bu lunanlar veya gayri sahih vesaik gsterenlerle BAKAN Bu lyihann mstaceliyeti tek kanunun tayin ettii mkellefiyet ve mecburi lif ediliyor. Beye arzediyorum. Kabul eden yetleri ifa etmiyenlerden ve ettirmeyenlerden ler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. bir liradan be liraya kadar; Heyeti umumiyesi hakknda sz isteyen var Hafif para cezas almr. m? Bu cezaya mahall idare heyeti karar verir. Maddelere geilmesini kabul edenler... Et Bu karara alkal, tebli tarihinden itibaren bir meyenler... Kabul edilmitir. hafta zarfmda sulh mahkemesi nezdinde itiraz edebilir. Katileen para cezasmm denmemesi halinde Nfus yazm deneme kanunu mahallin en byk mlkiye miri tarafndan MADDE 1Memleketin muhtelif ksmla yazlacak mzekkere zerine Cumhuriyet mdrnda nfus yazm denemeleri yaptrmaa Da deiumumiliince alkadarlar hakknda Trk ce hiliye vekleti mezundur. za kanununun 19 ve 24 nc maddeleri mucibin BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ce muamele yaplr. ler,,. Etmeyenler... Kabul edilmitir. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden MADDE 2 m Vali, kaymakam ve nahiye m ler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. drleri okur, yazar ahslardan mnasib grMADDE 6 Yazm deneme masraflar Da* haliye btesine konacak tahsisatla temin olu nur. [J. 198-myik bm)nayat mitim sammdadr.

174-

t : 37

7^1939

C :1

BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler . . . Etmeyenler . . . Kabul edmigtir. MADDE 7 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. BAKAN Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 8 Bu kanunun hkmlerini icra ya cra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. lyihann heyeti umumiyesini reye arzediyoruja: Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edil mitir. Ak reylere itirak etmiyen var m? Bey toplama muamelesi bitmitir. 11 Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 saytl kanun hkmnn uzatlmasna dair kanuw lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmen leri mazbatalar (1/198) [1] AHlLtYJ VEKtLt FAtK 2TRAK (Tekirda) -Mstaceliyetini rica edeceim. &AKAN lyihann mstaceliyeti teklif edYr L-KabuLedenler . . . Etmeyenler . . . Ka bul edilmitir. -Heyetiumumiyesi hakkmda-mtalea var nu? DAHLYE YEKL FAK ZTRAK (Tekseda#).-- Arkadalarm; bu gnk Tunceli kanunu ile Tunceli vilyeti adm verdiimiz Dersim: mmtakas Pertek, Hozat, emikezek, Mazgjrjt, Nazimiye, Ovack, Plmr ve Mameki kazalarjn ihtiva etmektedir. Pficsim hdiseleri Trkiye tarihinde ok elemli ve ayni zamanda ibret verici safhalar ajgeder. Dersimin^ ne olduunu, onun tarihini ve nihayet oradan kan bitmez tkenmez gai lelerin, Trk milletine neye mal olduunu bilme yen, kimse yoktur. Qnun iin Dersimin tarihin den bahsederek kymetli vakitlerinizi almak is temem. Yksek heyetin malmu olduu zere Cumhu riyet, Dersimi seyyidlerin ve aalarm tahakkm ve tagallb altnda, Hkmet nfuzundan uzak, Devlet kanunlarnn tatbikatna silhla muka vemet eder, civarma yama ve talan ile mte madiyen zarar verir, kendi iinde daim bir asa yisizlikle mall bir halde buldu ve bu hal drt yz senedenberi byle devam edip gelmi idi. Cumhuriyet idaresinin bu halin byle deva mna msaade etmeyeceini hisseden seyyidlerle aalar cahil halk istedikleri gibi emirlerine rm etmekten mahrum kalacaklarn anlyorlard. Bu nun iin Konua"! ahreti Fevh Said isvanndan sonra azgnlk gsterdi. 1926, senesinde hu ha reket bastrld. kide: birde tekerrr eden isyanlarn ve et[QJJM

&ffldl h#SMm<w&ZQb^&nundd!dr.

rafa mtemadiyen vaki tecavz ve tasallutlarn nne gemek ve Dersimde esasl slahata giri mek iin oradan silhlarn toplanmas lzm idi 1933 senesi yazmda yaplan silh arama hareketi beklenen neticeyi vermedi ve anlald ki Der. sim iinin kati ve devaml bir surette halli iin ok cidd tedkikat yapmak ve esasl surette ie balayp kati neticeyi almcaya kadar srar ile almak lzmdr (Bravo sesleri). Bu lzumu takdir eden o zamanm Bavekili ve bu gnk Mill efimiz ark seyahatlerinde bu ii tedkik ve arelerini de tesbit buyurdular. O hayrl seyahatin feyizli neticelerini bu gn idrak ediyoruz. 1936 senesinde Yksek Meclise kabul buyurulan 2884 numaral kanunun byk bir dikkat ve basiretle tatbikine giriildi ve bunun derhal tesiri grlmee balad. Dersimin dahil man zarasnda byk bir salh grnd. Her sene civar vilyetlere yaplmakta olan tecavzler durdu ve Dersimin dahil asayiinde de hayli salh hsl oldu. Drdnc umum mfettili in bu isabetli icraat Tunceli halkm huzura kavutrdu. Hkmete itimada evketti. Ksa bir zamanda Hkmete (788) silh teslim ettiler. Mcrimlerin ou. Hkmete teslim oldular. Hkmet otoritesi Tuncelinin her tarafnda yer lemek ve Devletin kanun ve nizamlar, her ta rafta hkim olmak iin muhtelif yerlerde nahi ye ve karakollar tesisine giriildi ve bunlar bir birine telefonlarla, kprlerle balamaa ba land (Alklar). Ancak Hkmetin bu cidd ve esaslr tedbir leri aalara ve seyyidlere tegallb ve tahakkm devrinin, almadan halk srtndan geinmenin, halka efendi olup onu esir gibi kullanmann so na ermekte olduunu anlatt iin bu zmre bir tecrbeye daha girmek istedi ve arman kanunu nun tatbikini haUa ifsad iin vesile ittihaz ey ledi. Filhakika bu ifsadkr propaganda muvaf fak oldu. 1937 senesinin mart iinde ark Der sim mmtakasmda Yusufan ve Bemenan airet leri nahiyeler arasndaki kprleri ve tetefon hatlarn tahrib ederek fil harekete baladlar. Bunlara Haydaran airetile Seyid Rzanrn ai reti olan yukar Abbasua aireti de katld. 31 - XII -1937 tarihinde Kalan mmtakasmda Mansur ua kynde jandarmalarmza mDizta kyndeki jandarma karakolumuza tecavz ler vaki oldu. Bunun zerine nc ordu krtaatmrn da itirakile 1938 senesinde kati Mr tedib hareketine geildi. Bu hareketin sonunda Ko ve Kalan mntakalarryasak blge iln edildim sakinleri Garbe naklolundu. Bunlarn iinden isyanda temerrd edenler sarp dalarn arasn da ve maaralarda barnarak mukavemette s rar ettiler. . Hkmet de tedbirlerinde devam etti. Yollan Hkmet konaklarn, mektebleri, karakftflaiT, kjlalan; murtfftaRim hi^pln ve prog-

..135-

 : 37

7-7-1939

O:1

ramla ikmal yolunu takib eyledi. Bu seneye kadar hal bu suretle devam ede rek nihayet Ko mmtakasmda kalanlarn bir ksm tenkil edilmi ve bir ksm da son zaman larda Hkmete teslim olmulardr. Bu gn Dersimde Ko mmtakas haydudlardan tamamen temizlenmi bir hale gelmitir (Bravo sesleri, alklar). Kalan yasak mmtakasma gelince ; (Yusufan, Demenan, Hay daran, Krabbas, Keel, Bal ve Yukarabbas airetleri) orada harmanlar da artk Hkmetin tazyikine mukavemetten midlerini kesmi bir haldedirler, peyderpey teslim oluyorlar.. Yakm bir zamanda o blgenin de tamamen temizlenmi olacamdan eminiz. Dersim mmtakasmdan imdiye kadar top lanan silhlarn adedi (14 593) tr. Bu silh larn hepsi son sistemdir. Tuncelide bir taraftan tedib hareketi de vam ederken dier taraftan da imar ve tem din ileri yrtlmektedir. Bu gne kadar o mmtakada yaplan iler unlardr: A) Bina inaat: 1 - Plmr, Nazimiye, Mameki, Sin ve Ovackta (9) kla, 2 - Nazimiye Mameki, Hozat, Ovack ve Pertekte (5) Hkmet kona, 3 - Dazi, Hakis, Seyidhan, Tllk, Karaolan ve Amutkada (6) karakol, 4 - Nazimiye, Mazkird, Sahsik, Trmek, Dervicemal, incik, Trktanr ve Ovackta (8) mekteb yaplmtr. B) Kprler (Betonarme): 60 metre tulnde Alian kprs, 180 metre tulnde Klkr kprs, 60 metre tulnde Cip kprs, 106 metre tulnde Pertek kprs, 60 metre tulnde Snge kprs, ve Plmrde ayrca drt beton kpr yapl mtr. Ve 100 metre tulnde Mazkirt kprs, 80 metre tulnde Trmek kprs, 120 metre tulnde Mameki kprs, 80 metre tulnde Seyidhan kprs, 80 metre tulnde Ovack kprs, Yaplmaktadr. Ahap kprler: 180 metre tulinde Dinar, 120 Mameki, 60 Seyithan kprleri de iki seneden beri kullanlmaktadr. C) Yollar: Elzi - Mameki (100 Km.) osesi bitmitir. Mazmiye - Mameki 1 Mameki - Sin ( yollar otomobil ilet sin - Ovack ( m e s i n e almtr. Sin - Hozat J Pertek - emikezek yolu almaktadr.

D) Memur ve subay evleri: Mazmiyede 6 * Mamekide 48 Sinde 8 yaptrlmt. (Bravo sesleri). Ovackta 10
72 J

Kanunun temdini niin istiyoruz? Bu hayrl neticeyi alm olmamza ramen kanunun sene daha temdidini rica etmemizin saiki, istihsal edilen ve ksa bir zamanda ikmal edilecek olan neticenin yani Dersimde salam bir Hkmet nfuzuna dayanan geici deil; mstakar, daim ve asla bozulmyacak olan ni zam ve asayiin ebediyyen takriri ve balryan imar ve temdin iinin artk oralarda hi kim senin yolunu armasna imkn vermiyecek de recede genileyib kklemesini temin arzusudur. Burada geici bir idare deil, mstekar ve me den bir Devlet tekilt vcuda getirmek nok tasndan, Tunceli kanunun bu gne kadar ver dii msbet neticeyi, yani bozulamaz ve geri dnlmez fikrini tam olarak verinceye kadar idame etmek lzmdr fikrindeyiz. Trk yurdundan bir parasnn itaatsizlik ve ekavet yuvas halinde kalmasma Cumhuri yet idaresi msaade edemezdi. Dersimi tbk Ankara gibi, Aydn gibi emniyet, skn ve hu zura mazhar etmek iin lzm olan tedbirlere tevessl etti. Tedbirlerini ll almak, iddete ancak zauret halinde ve memleketin yksek menfaatlar emrettii zamanlarda mracaat etmek ve ie giriince matlub neticeyi kati ve emin su rette almak iarmzdr. (Alklar). Tunceli kanunu vazifedarlara ok kuvvetli salhiyetler vermi olmasma ramen bu salhi yetlerin en byk dikkat ve itidal ile ve daima yerinde kullanlm olduunu iftiharla huzuru nuzda arzederim. (Bravu sesleri). Her hangi bir memlekette olursa olsun m masil hdiselerin bundan az fedakrlkla ve bundan daha byk bir basiret ve isabetle ber taraf edilmesine imkn olmadn cesaretle ifade edebilirim. Muhterem arkadalarm, Bu byk Meclis, Hkmete, muhta olduu salhiyet ve vastalar zamannda ve lzumu de recesinde vermek hususunda her zaman nasl isabet ediyorsa ona istinad eden ve ondan kuv vet alan Hkmet de kendisine emanet edilen salhiyet ve vastalar yerinde, dikkatle ve an cak memleketin hayr iin kullanmak hususun da elinden gelen itinayi sarfederek yksek he yetin itimadna lyik olmaa almaktadr. Dne kadar Hkmet otoritesinin ve nizam kuvvetlerinin nfuz edemedii bir mmtaka bu gn kk bir paras mstesna olmak zere, emniyet ve huzura kavumu,; seyyidlerin ve

170

 : 37

7-7-1939

C :1

aalarn zebunu ve esiri olmaktan kurtularak meru ve adil bir Hkmet idaresinin nimetle rinden istifade eder bir hale gelmitir. Kalan o kk paranm da ayn nimete yaknda ka vuacandan eminim. Dne kadar bir isyan mmtakasndan baka bir ey olmyan bu blgede tahakkuk ettirildi ini bir az evvel arzettiim eserler hi te istih faf edilecek krymette deildir. Sunduumuz kanun lyihasn kabul suretile byk eserini zin ikmali frsatm Hkmete vermenizi rica ediyoruz. Szlerimi bitirirken asrlk ekavet ve itaat sizlik yuvas olan Dersimi vatanm sakin ve ni zama riayetli bir mmtakas haline getirmek iin aziz canlarn feda etmi olan kahraman Trk ocuklarnn hatrasn hrmet ve minnetle an ma vazife bilirim. Bize bu neticeyi temin eden ordumuzun ve jandarmamzn kahramanca feda krlklarn, kendilerine byk salahiyetleri kul lanmak mesuliyetini tevdi ettiimiz vazifedarlarm ilerinde gsterdikleri gayret ve basireti ve nihayet hepsinin yurda ve vazifeye ballk larm takdirinize arzederken byk bir haz duy makta olduuma inanmanz rica ederim. (id detli ve srekli alklar). RASH KAPLAN ( Antalya ) tirak ederiz. FETH ALTAY (Elzi) Muhterem ar kadalar. Cumhuriyet Hkmetinin bir ok feyizlerine ahid olduk, bir ok hayrl icraat n grdk. Hepsi yurdu iin kymet biilemeyen eserlerdir. Bunlarm mhimlerinden biride mem leketi bilhassa arkta mtegallibenin ve erann tahakkmnden ve adeta esaretinden kur tarm olmasdr. Arkadalar, Trk ezeldenberi tahakkm ve zulme tahamml edemez. Dersim, son asrlarn hunhar ve ac hatrala r ile dolu bir yer idi. Civarnda yaayan kasa balarn halkndan ne hanmanlar snmtr. Senelerce ve senelerce bu yurd kesinde huzur ve asayi nedir unutulmutu. Eski Hkmetle rin gznde bir heyula gibi duran bu bel Trk ln srtnda kklemi bir irpene saylrd. Bunun tedavisine, ifasna alanlar oldu. Bu uurda zaman zaman tedbirler almd. Kanlar dkld. Hi biri msmir bir netice ile bitmedi. Bu hain yara o kadar devanapezir grlyordu ki, bazan dmanlar bile mide drd. Buna ramen en had devrelerinde bile birer pansuman tedbiri ile idare edildi. Bir ka defa onu ameli yata tbi tutmak dnld. Fakat o zamanki idareler ancak beceriksiz ve tecrbesiz bir m dahale ile kanatarak elm ve ackl safhalara soktular. ite Saym arkadalar, sene evvel Cumhu riyetin hazk ve ifakr idaresi bunu tedaviye balad. Yksek Meclisinizin kabul buyurmu olduu ve bu sene' nihayetinde mddeti hitam bulan 2884 numaral kanunla icab eden tedbir

ler alnd. Fevkalde salhiyetleri ihtiva eden o kanun bu gn en iyi ekilde tatbik edilmi, msmir neticelerini vermi bulunuyor. Yani is tediimiz ameliyat muvaffakiyetle yaplmtr. Cumhuriyetin kymetli idarecileri, kumandan lar bu muvaffakiyetle iftihar etseler yeri var dr. Asrlarn are bulamad bu mbrem be ly Cumhuriyet devri halletmitir. Tarih bunu byle kaydedecektir. Reid Paann slhat diye balamak istedii bu iin erefini bihakkin Cum huriyet Hkmeti kazanmtr. Hkmetimiz Dersim iini hallederken kiya set, efkat; imar ve nihayet adaletle ihya esa sm dnmt ki, bu; evvelki tenkil hareket lerinin tedbirlerinin yalnz usulsz bir iddete mracaat ederek muvaffak olamad bir yol deildi. Dersim mmtakas yolsuz, kprsz, mevasz... ku umaz, kervan gemez yerlerdi. Ekiyann asl dayand kuvvet de tabiatin bu hain yar dm idi, ve asrlarca devam eden serkeane ha reketlere mid veren de bu mildi. Bir takm zavall halk da serlerine alet ederek Hkmet yerine hkmetmeyi tanyan bir zmre bunu bir mkteseb hak tanmt. ite arkadalar, Cumhuriyet Hkmeti evve l kiyasetini kulland. Hemen bir sene onlan yola getirmek iin irada alt, bu vesile ile Hkmetin bir neferi girmemi en hcra kele rine sokuldu, adeta ilm etdler yapt. Bu sa yede Dersimin ruhunu tand. Islhattaki mu vaffakiyetin mhim srr da bu olmutur. On dan sonra efkat ve imar gelmitir ve en sonra dr ki, mabedini adaletle ikmal etmee mecbur kalmtr; Muhterem arkadalar, verdiiniz yksek sa lhiyetler en kilne ve en mdebbirane ekil de tatbik edilmitir. Bu gn tabiatin ikinci bir Habeistan olan Dersimde sarb dalar, vahi vadiler, kprsz nehirler, muazzam betonar me kprlerle muntazam taklalar, modern mektebler, Hkmet konaklarile sslenmi ve ssleniyor. Her tarafta Hkmet kudreti, H kmet nuru parlyor. Bu imar ve slah hareke ti reklamsz, sessiz btn hzile yryor. Tunceli bulutlarla konuan ahikal yk sek silsilelerile, Erzurum ve Erzincan gibi vi lyetlerimizi cenubdaki vilyetlerimizden ge ilmez sularla ayrmt. Umum harbde yle zamanlar oldu ki, arasnda azam 70, 80 kilo metrelik mesafeler bulunan hemhudud vilyet lerimiz birbirine yardma imkn bulamad. nk arada Murat ve Frat gibi akan deniz ler, in sedlerile boy len Munzur dalar vard. Buna ramen burada bir tahta kpr, bir kar yol da yoktu. Harb tarihimizde bu nun ne elim cezalarm ekmiizdir. Bu yzden ne siyas, asker zaferlerimiz kaybolmutur. Bu gnk slahatla bu mhim maksad da elde edil mitir. ok yaknda Erzincan ve Erzurum,

177

 : 37

7-7- 1939

C :1

Elz ve Biyarbakrn birer mahallesi say lacaktr. Arkadalar, bu gn yksek huzurunuza sunulan bu kanun o ameliyatn mabadini tamamlryacak, yurdun bu kesindeki strablara da artk iltiyambah olacaktr. Bu kanun la temdid edilecek salhiyetler, imdiye ka dar grdmz gibi yine en derin bir kiya setle kullanlacaktr. Onu iyi kullanmasn bi len eller, bu liyakati yine size isbat edecekler dir. Teklif edilen kanunun kabul buyurulmasn bir vatanda ve bir Elz mebusu sfatile yksek ltuflarnzdan rica ederim. (Alklar). FERDUN FlKR (Bingl) Muhterem arkadalar; Cumhuriyetimizin efkatli ve kud retli elile Tuncelinde balyan esasl slah ame liyesinin muvaffakiyetini temin eden en b yk unsurlardan biri olan Tunceli kanununun bu defa bir mddet daha temdidindeki zaru reti bendeniz btn kudretimle kabul ederim. Binaenaleyh Hkmeti, byle bir kanun lyi hasn Meclise getirerek bu ameliyeye iddet le, ihtimamla devam etmek azmini gsterme sinden dolay tebrik ederim. Dersimin ve mu hitinin hakikaten esasl ve ihtimaml inkiaf vaziyetini ihzar edecek tedaviye ihtiyac var dr. Bu ok ge kalmtr. Fakat ge te kal sa, bizim darb meselimizin syledii, ge ol sun da g olmasn, fehvasnca mesele kolay lamtr. Bir defa ie esasl bir ekilde ba lanm bulunulmaktadr. Gerek imar, gerek terbiye safhasnda ve gerek umum vaziyeti itibarile hakikaten Trkn esasl bir yurdu ve esasl bir kesi olan ve btn evldlar Trk kanndan iken her naslsa biraz ihmal yzn den bu gne kadar tl bir vaziyette kalarak menfi bir vaziyet alm olan bu vatan ke sinin de, buyurduklar gibi, her hangi bir memleket kesi gibi, taassubdan ve cehalet ten kurtulmu bir vaziyet almasn grmek mucibi saadettir. Binaenaleyh bendenizin tenenniyatm, bu idarenin, gerek mfettilerin, gerek memurlarn orada gsterdikleri faaliyet cidden ayan memnuniyettir. Bu imarm ve slahatn yar vaziyette kalmamas, mtemadi yen inkiaf halinde bulundurulmas pek ziya de temenni olunan bir keyfiyettir. Mumterem Hkmet te bu yolu tutarak bu tedaviyi yap maktadr. Bu mesai devam etii mddete bit tabi gzel semerelerini verecektir. Az zaman da bu yurd paras da cehaletten, tagallbden kurtulacak, inkiafa doru yol alacak, oradaki vatandalarn da, dier yurddalar gi bi, asker, mal mkellefiyetini ifa edeceklerine hi phe yoktur. Binaenaleyh kanunun kabu ln bendeniz de tasvib eder ve ayni zamanda Hkmete, burada gsterdii cidd gayret ten dolay, tebriklerimi sunarm. Orada ki gerek mfettiliin ve gerek memurlarla sair elemanlarn gsterdikleri gayretten dolay

burada takdirlerimi arzetmei ve bu hdiseler esnasnda ehid den askerlerimizin mbarek ruhlarna tazim ve tebcillerimizi burada tekrar etmei kuds bir vazife addederim (Bravo ses leri, alklar). Gl. KZIM KARABEKR ( stanbul ) Bendeniz ksaca maruzatta bulunacam. O ha valide gerek harbde ve gerek sulhde bir hayli yllar vazife grm olduumdan dolay arzedeceim noktaya dikkati, Hkmetimizden rica etmei muvafk gryorum. nk bu nokta dan bahsedilmemitir: Dersim Trktr. Orada gayet az Krt vardr. Bunun delili olmak zere: ister coraf isimlere, ister Ko ua, Bal ua gibi... Ta eskidenberi gelen Trk isim lerine, isterse fizyonumiye baklsm, tamamile bu halkm Trk olduklarn gsterir. Fakat bu rann sapa bir yer olmas ve vaktile Krtlerden asker alnmamas dolaysile oradaki Trkler de Krt unsuruna temessl etmei faydal grm lerdir. Onun iin yaplacak slahatta her trl tedbirlerle; gerek ocuklarn mekteblerde okut makla, gerekse halkm ierisine bir takm m nevverlerimizi gndermek suretile kendilerinin halis Trk olduklarn, yani mazinin Hititlerden kalm dier Krt tabakas gibi deil, tamamile bizden hi fark bulunmyan Trk olduklarn bunlara sindirmeliyiz. O mmtakad^n menfaat ler bekliyen, baz byk devletler mtemadi surette onlarn rk nazariyesile oynuyor ve ile rine Krd vaziyetinde baka unsurlardan olan baz ilim adamlar da kartrarak onlar bizden ayrmaa alyorlar. stikll harbinde tuttu um gzel sistem u idi: Krd sanlan mmtakanm eski Hititlerden olup binaenaleyh Trk ol duklarn, Dersimin ise tamamile Seluk Trk lerinden olduunu airet beylerine telkin etmek suretile ok byk bir fikr inklb hazrlan mt. Onun iin Hkmetten rica ediyorum, Dersim mmtakas halkma, ki Hkmetimizi ve Devletimizi ok uratrmtr, z Trk oldukla rn her vasta ile, muhtelif kanallarla anlat mak lzmdr. Dier Krd mmtakalarma ge lince: o mmtakalar hakknda da arzettiim gibi en eski Trk olduklarn anlatmak ve bu fikri yerletirmek lzmdr. nk o mmtakadan baka suretle siyas istifade etmek isteyen ler, ok byk kuvvetlerle o halk bizden ayr mak iin bir dziye urayorlar ve ok para sarf ediyorlar. DAHLYE VEKL FAK ZTRAK (Te kirda) Saym arkadam Gl. Kzm Karabekire esasl bir meseleyi burada konumu olma sndan dolay teekkr edeceim. Biz de hi bir vakit Dersim halkmm Trk ol duunu inkr etmedik ve hi bir zaman bunu gzmzdan uzak tutmadk. lerinde ayed asl larn muhtelif sebeblerden dolay unutmu olan lar varsa onlara da ne olduklarn anlatmak iin

 : 37

7-7- 1939

C :1

elimizden gelen her eyi yapyoruz ve yapacaz (Bravo sesleri, alklar). Bykler iin bulunduklar noktadan kendi lerini hakikate irca sebeblerini hazrladmz gi bi, bilhassa kkler iin daha esasl tedbirler zerinde durmaktayz (Bravo sesleri). Bunun en emin yolunun ne olduklarn anlam, ana larn yetimesinde bulduumuz iin, bilhassa kk kz ocuklar iin dndmz tedbir lere daha messir olacaktr. Bu arada Elzda atmz enstit burada ksa bir zamanda, hatt hayret edilecek ksa bir zamanda bunlarm mkemmel trke rendik lerini gstermitir, alt ay iinde dillerini bili yor ve konuuyorlar. Bunlar yetiecek, gerek ocuklarnn, gerek kendi muhitlerini hakikaten tenvir edecekler ve bundan sonra kendi rkmz iinde byle galat hallere tesadf etmeyeceiz (Alklar). BAKAN Maddelere geilmesini kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair kanun MADDE 1 Tunceli vilyetinin idaresi hak kndaki 2884 sayl kanunun hkm 31 birinci knun 1942 tarihine kadar uzatlmtr. BAKAN Reye arzediyorum. Kabul buyu ranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir.

Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine balanmasna dair kanun MADDE 1 Tapu ve kadastro umum m drl, Adliye vekletine balanmtr. Umum mdrln Maliyeye bal olmas dolaysile Tapu umum mdrl tekilt ve va zifeleri hakkndaki 2997 sayl kanunla sair ka nunlar mucibince Maliye vekletine tannm olan vazife ve salhiyetler Adliye vekletine intikal etmitir. BAKAN Kabl buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icra ya cra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini kabul buyu ranlar ... Etmeyenler ... Heyeti umumiyesi kabul edilmitir. 13 Trk ceza kanununun 494 nc maddesi nin deitirilmesi hakknda kanun lyihas ve Adliye encmeni mazbatas (1/179) [1]

BAKAN Lyihann mstacelen mzake resi teklif ediliyor. Kabul buyuranlar ... Etme MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu yenler ... Kabul edilmitir. teberdir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen Maddelere geilmesini kabul edenler ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. ler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini ic raya icra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini reye arzediyo rum. Kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabnul edilmitir. Son ak reye arzedilen kanun lyihasna rey vermeyen var m? Rey toplama muamelesi bit mitir. 12 Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine balanmas hakknda kanun l yihas ve Adliye ve Bte encmenleri mazbata lar (1/209) [1] BAKAN Mstacelen mzakeresini kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakkmda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul buyuranlar ... Et meyenler ... Maddelere geilmesi kabul edil mitir. [1] 192 sayl basmayaz zabtn sonundadr. Trk ceza kanununun 494 nc maddesini dei tiren kanun MADDE 1 Trk ceza kanununun 494 nc maddesi aada yazl ekilde deitirilmitir : Madde 494 - Her kim, henz biilmemi veya toplanmam yahud biilmi veya toplan m olupta kaldrlmam olan tarla, ba ve bos tanlardan hububat, sebze meyve ve saire alarsa zara grenin ikyeti zerine bir ayadn bir se neye kadar hapis cezasile cezalandrlr. HSN KlTABOI (Mula) Bu madde ok yerindedir. Kyllerimizin bir sene didinmesile hsl ettii ve midlerini baladklar mahsu ln her hangi bir zarara uratmak tabiatile ufak bir ceza ile kardamamal idi. Onu Hk met, lyihasnda iki aydan balamak zere teklif etmitir. Adliye encmenimiz bir aydan bala masn tensib etmi. Sebeblerini de esbab mucibede tasrih etmemi. Her halde cezann fazla grld anlayor. Tasrih etmi olsay[1] 187 sayl basmayaz zabtn sonmdadr.

 : 37

7-7-1939

C :1

di daha iyi olurdu. Sonra maddede ve esbab mucibede gryoruz ki ieklere dahi vaki olan za rarlarn tecziye eilmesi tensib edilmitir. Yani hkimlere bu takdir salhiyeti verilmitir. Fa kat maddede bahe kaydi yoktur. Tarla, bos tan, ba kaydi vardr. iekleri de ihtiva ede bilmesi iin ve gerek n safta olan meyvalar da iine alabilmesi iin bahe kaydinin de ilvesi lzmdr mid ederim ki encmen buna der hal muvafakat eder. Fakat yksek heyetinizi rahatsz ediimin asl sebebi bu deildir. Ben memleketi gezerken ahid olduum ikyetleri yksek heyete arzedeceim. Eer kabul buyurulursa o vakit mad denin son fkrasndaki ikyeti zerine bu ceza verilir kaydinin kaldrlmasna msaade buyu rursunuz. Kuadasna gitmitim. Orada m himce bir halk ktlesile konuurken bunlar sy lediler ki, zeytinciliimizin tedenni etmesine sebeb, bunlarm ouna mtemadiyen vaki tecavz ve taarruzlardr. Biz yaptmz masraflar bazan alamamak vaziyetine dyoruz. Dedim ki, niin ikyet etmiyorsunuz? ikyet ettiimiz takdirde mahsulmzn aslma ve ana aalara kar taarruz imkn olduu gibi zatmza kar da taarruz imkn muhtemeldir. Byle ak yerlerde mahsuln brakan mstahsilimizi vi kaye etmek iin onlar ikyet kaydndan kurtarmak lzmdr. Geri burada denilebilir ki 5 - 10 tane meyva almak suretile bir zarar ika eden kimseyi bir aya mahkm etmee mal sa hibinin de rizas yoktur. Binaenaleyh ikyet art kaldrld takdirde byle bir kimsenin ceza ile muateb tutulmas gibi hi beklenilmiyen bir netice hsl olur. Binaenaleyh bunu kaldr mak encmence kolaydr. Asgar bir kymette olan alma ve zararlarda sahibinin ademi mu vafakati, sahibin feragati crm ortadan kal drsn ve takibe imkn vermesin. Bu gibi ey lerde sahibinin ikyeti merut olsun. Fakat daha byk zararlarda bunu istemek doru de ildir. nk burada ahs hukukla amme hu kukunu kartrrsak, acaba byle kylnn byk mikyasta mahsulnn almmasmda onun ahs hakk m daha ziyade galibdir, yoksa mme hakkr m? Memleket ekonomi varlm zn bel kemiini tekil eden istihsale mteallik sular da, memleketin mme hukukunu ihll edecek mahiyettedir. Binaenaleyh burada ah s hak galib diyerek mme hakkn bundan ay r saymak varid deildir. Bu, mnakaa gt rr bir meseledir. Yalnz bendeniz bir hdise den bahsediyorum. Bu hdiseyi teyid etmek iin Mahmud Esad arkadamz aradm, bulamadm. Nuri Gktepe arkadamzdan sordum. Bizim ta raflarda da ayndr dedi. Bundan tevelld edecak zarardan daha byk bir zararla bilhare karlaacana kendisi de emindir. Bu vaziyet ler nazar dikkate almd takdirde acaba mem leketin ihtiyacie daha mtenasib bir kayid ko

namaz m? mid ederim ki, bu babda konula cak kayid memleketin lehine olur. EMN SAZAK (Eskiehir) Efendim; en cmen bunu gayet yerinde yapmtr. nk ikayetsiz harekete gesin dersek, her jandarma karakolundan mddeiumumiye birer rapor gi der. Sahibinin ikyeti ok dorudur. Mzevir likten bizi kurtarr. Kazayu kaderi biliyor. Bu hususta Kitabc arkadamzn sz varid de ildir. Ben ikyet edemem, nasl ikyet ede yim, diyecek bir ferdin Cumhuriyet devrinde mevcud olacan zannetmem. Byle bir ferd varsa, esasen memlekete yakmaz, atmal dan. HSN KTABCI (Mula) Kitabc ar kadan sz varid deildir diyebilmek iin, Kitabc arkadan bahsetmi olduu hikyeye vaki deildir, demek lzmdr. Eer bahsetti im hikye vaki ise ki, Kitabc arkadanzn imdiye kadar hilaf hakikat bir ey syleme diime kani iseniz, buna kar are bulmak lzmdr. Eer Hkmetin esbab mucibesini okumu olsalard; bu gibi zararlarn, zararla rn deil, hrszlklarn kesretle vaki olduu nu anlarlard. Onun iin ben vakaya istinad ediyorum, memleketin ihtiyacn arzediyorum. Yksek heyet hangi ekli mnasib grrse ona gre karar verir. Yalnz, varid deildir, sz n kabul etmiyorum. nk hdise benim sz lerimi meyyiddir. ADLYE En. M. M. SALH YARGI (Koca eli) Hkmete teklif edilen bu madde, ha trlardadr, son byk kurultayda mevzubahs oldu. Bu hdise ceza kanununda mevcud olan hkmn hafif olduuna, Hkmetin nazar dik kati celbedildi ve onun zerine, bir ok mad deleri talyan ceza kanunundan iktibas edilen kanunumuzun buna mtenazr olan maddesin de 15 gnden balayan hafif hapis cezas ile bu kabl sulara ceza mevcud olduu grlm tr. Hkmete hazrlanan lyihada encmen ce yaplan baz dzeltmelerle Byk Millet Meclisine arzedildi. Kitabc arkadamzn bah e diye bir kelime ilvesi hakkndaki teklifi ne encmen de itirak eder. Binaenaleyh tar la, ba ve bahe ve bostan diye bir ibarenin kabuln muvafk gryoruz. kinci noktai nazarlar; hrszlk hdisele ri zerine yaplacak kanun takibat, zarar grenin ikyetine baldr, kaydini muvafk bulmuyorlar. Halbuki bu kabl kanun taki batta, her halde mala kar ika edilmi bir su olmas dolaysile zarar grenin deliller gste rerek hukuku ammeyi harekete geirmesi iin mracaat etmeleri, en salam bir yoldur. Bu yurdular ki, ehemmiyetsiz bir alma vakasn dan dolay hukuku amme harekete gelirse ve bundan bir mahzur tevelld edecei hatra ge liyorsa, husus feragat suretile hukuku amme sakt olsun. Kanuna byle bir kayid konula bilir diye bir mtalea dermeyan ediyorlar. Bu,

180

 : 37

7-7-1939

C :1

kr bekileri ve saire byle bir eyden haberdar zannederim ki mddeiumumi ve zabtaya faz olunca, grnce, mddeiumumiyi hebardar ede la bir klfet tahmilidir. Her halde kanunun ceklerdir. Olabilir ki bu mal sahibi mbaltsz yazl tarzndan anlalaca zere, btn bir hareket icrasile biraz bir ey almasm ho hububat, mahsult, meyve ve sairenin aln grebilir. Binaenaleyh asl bu suun ika madde masndan zarar gren ikyet eder, zabtay sinden mutazarrr olan bir kimsenin hukuku m haberdar eder. Bunun zerine hukuku umu me davasmm sukut edip etmiyecei zerinde miye takibe geer. Bence bu en salim bir yol messir olabileceini kendileri de biliyorlar. dur. Zarar grenler ikyetten korkuyorlar Bu kabul edildikten sonra bunun zerinde zan szn bendeniz varid deildir demem, fakat nederim, zarar gren birisinini ikyeti zerine kabul etmem. nk byle bir su ilendii kanun takibat yaplabilmesi en doru bir yol takdirde hakkn arayacak bir kimsenin, mem dur. Binaenaleyh mddeiumumiye bu kadar bir leketin bu gnk asayi vaziyetine gre, kim klfet tahmil edilemez. Messir tedbir alnrsa, seden ekinmiyecei aikrdr. Yoksa 10 daki mukayese edilirse bu usuln, imdiye kadar cari ka evvel Dersimde fevkalde tedbirlerin ittiha olduu gibi yine ibkasmda her halde fayda z iin kabul ettiimiz kanun gibi bir kanunu, vardr. ne Hkmet teklif etmekten ekinir, ne de Ol. AHMED YAZGAN ( Urfa ) elma Byk Meclis kabul etmei diri eder. Bu almtr, bir ay hapsedilecekler. elma iin itibarla bu memleketin her hangi bir kesin bir av hapsedilmesi do&ru mudur? de zarar grm bir vatanda bu zarardan Ad. E. M. M. SALAH YARGI (Kocaeli) dolay ikyet ederse, daha byk bir zarara Hkimin takdir olarak cezay hafifletmek sal maruz kalacakm gibi bir korkuyu kabul et hiyeti vardr. Bu cezayi takdirine gre tecil et mekte - aflerine maruren - bendeniz mazurum. HSN KTABCI (Mula) Bir defa bah mek salhiyeti de vardr. Binaenaleyh, hkim esinden sirkat edildii bu kanundaki ahkm ile ' bu vaziyeti takdir eder. Ayni zamanda biz emisabittir. Zarar bu kadar olur, bundan daha ileri | niz ki, yzde bir bile, almasmm almd iin, sini yapamazlar diyorlar. Bu ne ile mmkn kimse ikyet etmez ve nihayet bu mnasebet dr? Kabilmidir ki darda tam manasile her siz hali ufak bir ihtar ile savuturur. Bu, ye ey muhafaza edilebilsin? Muhafaza edilemez. il halinde bulunan bir ok portakallarn kopaBu hkm cezainin bu gn tedidine sebeb ne j rlmas, toplanm meyvalarm alnmas, hubu dir? Bu gibi hdiselerin okluudur. Daima za batn arlmas gibi zararlara kar cezayi terarlar mahdud bir ekilde kalacak, fazla ileri did. maksadile konulmu bir hkmdr. BAKAN Takriri okutuyorum : gidemiyecek midir? Mala kar olan btn yolsuzluklarda ikyet art mdr? Mesel yan Yksek Reislie kesicilikte ikyet art mdr? Burada aranlan Arzettiim esbaba binaen birinci maddede ey sahibinin muvafakati var mdr, yok mudur? Bunu anlyabilmek iin de, arzettiim gibi, ba kelimesinden sonra bahe kelimesinin bunda hrszlk kasdi yoktu da, ylece be yazlmasm ve maddenin sonunda yazd zarar grenin ikyeti kaydinin kaldrlmasn teklif on yemi gibi veya allan bir yolsuzluktan ederim. ibaretse u halde sahibi de feragat edecek ve Mula davasndan vaz geecektir. Amma adam akll Hsn Kitabc bir sirkat varsa sahibinin ne ikyeti olmal ve RASH KAPLAN (Antalya) Baheler ke ne de bundan sahibi feragat edebilmelidir. limesinin ilvesi dorudur. (Evet dorudur, Onun iin Yksek Heyetin takdirine arzesesleri). derim. BAKAN Baheler kelimesinin ilvesini ADLYE E. M. M. SALH YARGI (Koca encmen de kabul etmitir. eli) Msaade ederseniz ksaca yerimden arzedeyim, Takrir M fkradr. Her fkray ayn ayr re Buyurduklar ekilde bu kabil sular hakkn ye koyacam. Maddeye bahe kelimesinin da kanun takib yolunu kabul etmek mhim bir ilvesini nazar dikkate alanlar ... Almayanlar... kemekei ve ayni zamanda da bir klfeti mu- Nazar dikkate alnmtr. cibdir (Krsye, krsye sesleri). kinci fkray, Zarar grenin ikyeti Bu sular hakknda Kitabc arkadan m- kaydinin kaldrlmas teklifini reye arzediyotalealan vehile takibat usuln kabul etmek rum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edil byk klfeti mucibdir. nk kendileri de tas memitir. dik ediyorlar ki her zaman ve dorudan doru Maddeyi bahe kelimesini ilve ederek reyi ya takib edilebilmesi imkn kabul edilirse, bi nize arzediyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... lhare kendisinini feragatile hukuku mme su kut etsin. imdi mddeiumumi ne ekilde su Kabul edilmitir. lara ttla hsl eder, malmunuzdur. Btn adl MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu zabta vazifesini ifa edecekler, jandarma, polis, teberdir,

181

I : 37

7-7-1939

C :1

BAKAN Maddeyi kabul edenler ... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. 14 3450 sayl kanun hkmlerinin vergi den mstesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da tatbikna dair kanun lyihas ve Maliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/133) [1] BAKAN Lyihann mstacelen mzake resi teklif olunmaktadr. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddelere geilmesini reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. Mukataal binalarn kymetlerinin takdiri hak kndaki 3450 numaral kanun hkmlerinin vergiden mstesna tutulan arazi ve arsalar hak knda da tatbikna dair kanun MADDE 1 3450 numaral kanun hkm leri Devlete, mlhak ve husus btelerle idare edilen teekkllere ve belediyelere aid olup ta 1833 sayl arazi vergisi kanununun 2 nci mad desi mucibince vergiden mstesna tutulmu olan mukataal arazi ve arsalar hakknda da tatbik olunur. MADDE 2 Bu kanun neri tarfihinden muteberdir. BAKAN Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini ic raya cra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini reyinize ar zediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir. 15 Smerbank sermayesine 58 000 000 lira ilvesine dair kanun lyihas ve ktisad, Ma liye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/125) [2] BAKAN Lyihann mstacelen mzake resi teklif edilmektedir. Reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? BER TRKER (Afyon Karahisar) Sa yn arkadalar, Smerbank -sermayesine 58 milyon lira ilvesi iin Kamutaya sunulan l yiha encmenlere geldii vakit btn enc men azalan hakikaten rkt. Bendeniz de pek f 1] 190 sayl basmayaz zabtn sonundadr. [2] 200 sayd basmayaz zabtn sonundadr.

rktm. Sonra encmenler esasl bir surette tedkikatta bulunmaa ve 58 milyon lira gibi cesim bir paray Smerbanka vermek lzm m, deil mi diye zerinde durmaa mecbur oldu lar. Grdler ki, bidayette byle bir teekk le balarken baz kk depasmanlar, yanl lklar olmutur. Ancak, Smerbankta sui idare, sui istimal yoktur. Murakabe heyetleri bu ban kann hi bir zaman aleyhinde bulunmamlar dr. Sonra, muhterem Bte encmeni en son olarak, ktisad ve Maliye encmenleri gibi, ariz amik tedkikatta bulunduktan sonra 58 mil yon liray 43 milyon liraya kadar indirdi. Ben deniz bunu ok doru buluyorum ve Heyeti celileden bunun kabuln rica ediyorum. Ancak, muhterem Hkmetten iki temennim vardr: Birisi; bu paray verdikten sonra Smerbank iki sene rahat brakalm. Ona yeni vazi feler tahmil etmiyelim. nkiaf ediyor. Byle gzel bir teebbsn rahat rahat inkiafna meydan verelim. kinci temennim; bendenize yle bir ayia geldi. Bir tasavvur varm, Smerbank ikiye ayracaklarm. Bir mal ksm, bir de sna ksm. Sma ksm mdriyeti umumiyelere verilecekmi. imdi byle mkemmeliyete var m bir bankay yine ikiye ayrnrak yeni te ebbslere balarsak... MMTAZ KMEN (Ankara) ok iyi olur. BER TRKER (Afyon Karahisar) ok iyi olmaz kanaatindeyim. Bendeniz bunu muh terem Hkmetten rica ediyorum. ki sene bu gzel messeseyi rahat brakalm. Kendisi 18 byk teebbs vcude getirmitir, ga yet gzel iliyor. Bu messesenin banda ih tisas sahibi Trk genleri vardr. Brakalm ile riye gitsin. Byle ikiye ayralm, yle yapa lm, byle yapalm dersek yine bir taraf topal yryecektir. Bunu bendeniz bir vazife, bor ve ahs kanaatim olarak rica ediyorum. Tabi irade ve karar gene daima Yksek Kamutayn dr. Bunu arzetmek iin krsye geldim. Gl. ZEK SOYDEMR (Erzurum) ki ayakl yapyoruz, daha iyi deil mi? BAKAN Baka mtalea var m? Mad delere geilmesini kabul edenler... Etmeyenler... Maddelere geilmesi kabul edilmitir. Smerbank sermayesine 19 500 000 lira ilve sine ve 2262 sayl kanunda baz deiiklik ya plmasna dair kanun MADDE 1 2262, 2580, 3082 ve 3249 sayl kanunlarla Smerbanka verilen sermayeye 19 500 000 lira daha ilve edilmitir. Bu sermaye 2580 sayl kanunun nc maddesindeki esaslar dahilinde temin olunur. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re ye arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyen ler... Kabul edilmitir.

182

I : 37

7-7-1939

C :1

MADDE 2 Esaslar cra Vekilleri Heye tince tesbit olunan sanayi programlarnn ta hakkuku iin Smerbanka verilmi olan taahhd salhiyeti 28 666 000 lira tezyid edilmi tir. u kadar ki cra Vekilleri Heyetinin tasvibile banka, muhassas sermayesinin yzde bei ne kadar munzam taahhdlere giriebilir. Bu takdirde buna tekabl eden mikdara bali olun caya kadar krlarndan yars fevkalde ihtiyat sermaye olarak bankaya braklr. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re ye arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 3 2262 sayl kanunun beinci maddesinde yazl 20 000 000 liralk had, ban kann tahsis edilmi sermayesinin yars olarak tadil edilmitir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 4 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 5 Bu kanunun icrasma Maliye ve tktisad vekilleri memurdur. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. Kanunun heyeti umumiyesini ak reye arze diyorum. 16 Belediyelerce yaplacak istimlk hak kndaki 2497 sayl kanuna baz hkmler ilve sine ve mezkr kanunun baz maddelerinin dei tirilmesine dair kanun lyihas ve Muvakkat en cmen mazbatas (1/210) [1] BAKAN Bulyihanm mstacelen mza keresi teklif ediliyor. Bu teklifi reyinize arze diyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Ka bul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul edenler . . . Etme yenler . . . Maddelere geilmesi kabul edilmitir. Belediye istimlk kanunu MADDE 1 Belediye kanununda yzl, beldenin ve belde sakinlerinin meden, shh ve bedi ihtiyalarmm tanzim ve tesviyesi ve teh likeden korunmas iin tesisat yapmak maksadile binal ve binasz gayrimenkulleri, bu kanun da yazl usuller dairesinde deer bahas pein verilmek artile istimlke belediyeler salahiyet lidir. [1] 202 sayl basmayaz zabtn sonundadr.

Kanunu medeninin kaynaklar hakkndaki h kmlerine riayet edilmek artile belde dmdan getirilecek sularm kayna ve kaynaktan belde ye kadar geecei yerleri dahi lzum grrse be lediyeler istimlk edebilir. Kanunu medeninin (668 ve 669) ncu maddeleri hkm mahfuzdur. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 2 Bir yolun veya bir meydanm geniletilmesine veya yeniden almasna karar verildikte yolun veya meydann geniliinden fazla olarak taraflarndan yirmier metreye ka dar binal veya binasz yerleri istimlke beledi yeler salahiyetlidir. Yeniden alacak veya genilettirilecek yol, meydan, umum bahe ve yeil sahalara lzm olan yerlerden baka, bunlarm etrafnda tas dikli imar plnma gre yaplacak bnalarm arsa derinliklerine kadar olan mahallerini de istim lke belediyeler salahiyetlidir. Tasdikli plna gre bir hizada bulunmas lzmgelen binalardan hiza dma km olan ksmlar dahi istimlke tbidir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 3 Tasdikli imar plnlarmm tat biki iin: A) Mevcud binalarn plna gre fazla olan katlarm, B) Yollarm geniletilmesi iin binalarn ze min ve bodrum katlarnn lzumlu olan ksrmlarnn istimlke belediyeler salahiyetlidir. Fazla katlar kaldrlan binalarn stn derhal rtmek ve eski evsaf dairesinde ikmal etmek belediyelere aiddir. Yola kalbedilen zemin ve bodrum katlarnn duvarlarn ykmak ve bunlarm stndeki bina ksmmm eski' metanetini temin edecek kadar kuvvetli mesnedler tesis etmek ve cebhelerini eski vasflan dairesinde yaptrmak belediyenin borcudur. Uyuulduu takdirde keif dahilinde karar latrlacak bedeli verilmek suretile bunlarn sahihleri tarafndan yaptrlmas da caizdir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka bul edilmitir. MADDE 4 stimlk bedeli karl temin edilmi imar mmtakalarmda balanan iler ta mamlanmadka, karl temin edilmemi di er mmtakalarda istimlk yaplamaz. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reye arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka bul edilmitir. MADDE 5 kinci maddede yazl istim-

183

 : 37

7-7-1939

C : 1

lklerden elde edilecek yerleri birletirmee ve plna gre ifraz muameleleri yapldktan sonra plna uygun tesisat vcude getirmek artile mzayedeye koyarak satmaa belediyeler sala hiyetlidir. MUVAKKAT En. M. M. EBB ERGN (Mardin) Burada bir tashih vardr. 5 nci madde yle balyacaktr: kinci maddede ya zl tasdikli imar plnna miistenid istimlk lerden... olacak. BAKAN Encmenin teklif ettii tashih le madde u ekli ald: MADDE 5 kinci maddede yazd tasdikli imar plnma mstenid istimlklerden elde edi lecek yerleri birletirmee ve plna gre ifraz muameleleri yapldktan sonra plna uygun te sisat vcude getirmek arrtile mzayedeye ko yarak satmaa belediyeler salahiyetlidir. BAKAN Madde hakknda baka mtalea var m? Reyinize arzediyorum. Kabul bu yuranlar... Etmiyenler... Madde kabul edilmitir. MADDE 6 mar pln tatbik edilen mmtakalarda alan yollarm, meydanlarn, umum bahe ye yeil sahalarn etrafndaki adalarda, inaata izin verildiinin iln tarihinden itiba ren bir sene iinde yaplmaa balambda iki sene zarfmda bitirilen binalar 10 sene mddetle bina vergisinden muaf tutulur. Bu gibi yerlerde evvelden mevcud olubda sene zarfmda plna uygun ekle kalbedilen binalar iin muafiyet mddeti be senedir. BAKAN Madde hakknda mtalea var m? Reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmiyenler... Madde kabul edilmitir. MADDE 7 Belediye namma istimlk olu nacak yerlerin mesaha ve cins ve hududunu gs terir mufassal bir haritas belediye mhendisi ve bulunmayan yerlerde nafia mhendisi ve bunla rn bulunmad yerlerde mimar ve fen memu ru ve bunlar da yoksa belediye kalfas tarafn dan yaplarak belediye encmenine tevdi olunur. Encmence istimlke lzum grld tak dirde, istimlk sebeblerini bildirir bir mazbata yaparak mahallin en byk mlkiye mirine gnderilir. En byk mlkiye miri evrakm gelmesin den itibaren 15 gn iinde, yaplacak istiml kin amme menfaatlerine uygun olub olmadna karar vererek belediyeye bildirir. stimlkin amme menfaatlerine uygun olduu hakkndaki kararlar katidir. stimlkin amme menfaatlerine uygun olma dna dair verilecek kararlara kar, belediye encmenlerinin kararlarile, belediye tekilt olan ky ve nahiye belediyeleri; bal bulunduk lar kaza kaymakamna ve kaza belediyeleri va liye ve vilyet belediyeleri de Dahiliye vekleti ne itirazda bulunabilirler. tiraz zerine verile

cek kararlar katidir. Belediye reislii en byk mlkiye mirinin uhdesinde bulunan yerlerde istimlkin amme menfaalerine uygun olub olmad hakkndaki kararlar, kaza belediyeleri iin bal olduklar vilyetin valisi ve vilyet belediyelerine aid olanlar hakknda da Dahiliye vekili tarafndan kati olarak ittihaz olunur. Amme menfaatleri hakkndaki kati kararlar aleyhine Devlet rasma mracaat oluna maz. GALB PEKEL (Tokad) Burada ky ve nahiye tabirleri vardr. Belediye kanunu, nfu su iki binden fazla olan yerlerde belediye teki lt yaplacan emreder. Daha fazla olan yer lere kasaba denir, ky belediyesi diye bizim be lediyelerimiz yoktur. Buradaki kaydin bu e kilde tashihi lzmgelir. MUVAKKAT E. M. M. EDB ERGN (Mardin) Encmen de, kaza merkezi olma yan kasaba belediyeleri diye tashihi kabul edi yor. BAKAN O halde madde u ekli alyor: MADDE 7 Belediye namma istimlk olu nacak yerlerin mesaha ve cins ve hududunu gs terir mufassal bir haritas belediye mhendisi ve bulunmayan yerlerde nafia mhendisi ve bun larn bulunmad yerlerde mimar ve fen memu ru ve bunlar da yoksa belediye kalfas tara fndan yaplarak belediye encmenine tevdi olunur. Encmence istimlke lzum grld tak dirde, istimlk sebeblerini bildirir bir mazbata yaplarak mahallin en byk mlkiye mirine gnderilir. En byk mlkiye miri evrakm gelmesin den itibaren 15 gn iinde, yaplacak istimlkin amme menfaatlerine uygun olub olmadna karar vererek belediyeye bildirir. stimlkin amme menfaaelerine uygun olduu hakkndaki kararlar katidir. istimlkin amme menfaatlerine uygun olma dna dair verilecek kararlara kar, belediye encmenlerinin kararile, kaza merkezi olmayan kasaba belediyeleri, bal bulunduklar kaza kaymakamna ve kaza belediyeleri valiye ve vi lyet belediyeleri de Dahiliye vekletine itirazda bulunabilirler, itiraz zerine verilecek kararlar katidir. Belediye reislii en byk mlkiye mirinin uhdesinde bulunan yerlerde istimlkin amme menfaatlerine uygun olub olmad hakkndaki kararlar, kaza belediyeleri iin bal olduklar vilyetin valisi ve vilyet belediyelerine aid olan lar hakknda da Dahiliye vekili tarafndan kat i olarak ittihaz olunur. Amme menfaatleri hakkndaki kati karar lar aleyhine Devlet rasma mracaat olunaI maz.

184

 : 37

7-7-1939

Cr

BAKAN Maddeyi bu tashih ile kabul buyuranlar ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 8 stimlk edilecek binalar ve arsalar ile binal ve binasz arazi ve bahe1 er iin belediye meclisince, meclis azasmdan bir ve belediye mmtakasndaki emlk sahihlerin den bir ve belediyede vazife sahibi olmayan bir mhendis veya bir mimar ve bunlarm bu lunmad yerlerde bir fen memuru ve bunun da bulunmad yerde bir ebniye kalfas veya yap ilerini anlayan bir zattan mrekkeb kiilik komisyonlar tekil edilir. Bu komisyon marifetile o gayrimenkulun istimlk tarihindeki vaziyetine ve emsalinin alm satm rayicine gre kymet takdir edilir. BAKAN Madde hakkmda mtalea var m? SIRRI tZ (Yozgad) Muhterem arkada lar; bundan evvelki belediye istimlk kanunun da istimlk su suretle yaplabiliyordu ve bu hal kn ok lehinde idi. Bu kanun karken, halkm lehinde olan bu kaydi kaldrmak iin yanlm gibi bir mana anlalyor. stimlk edilecek gayrimenkul bina, arsa, her iki takdirde ya ver gide mukayyed vevahud deildir, eer verdide mukavved ise, vergice matrah olan kymetinin on misli bedeli istimlki idi, kanun yle tay ; n et miti. Arsa ise vergisine matrah olan kymetin on mislidir. Bu tahrir grmemisse o zaman ky meti takdir edilirdi. Simdi bu usul kaldrlyor ve kymet takdiri cihetine gidiliyor. Evvelki kanun yaplrken maksad su idi : Yeni kanuna gre u maddede tarif edilen heyet krvmet tak dir edecek. Halbuki bir mlkn zahirde kyme tin, insasmda kullanlan malzeme itibarile o ka dar olmayabilir. Fakat mal sahibinin medar maietidir. Onun irad ile geinir ve Devlet vergisini bu irad zerinden alr. Simdi vergi alman krymetten sarf nazarla dorudan do ruya kymet takdirine gidiliyor. Bu halkm le hine bir hareket delildir. Vakit msaid olma d iin de tadil teklifi veremiyorum. RECEP PEKER (Ktahya) Arkadalar bu maddenin deiik ruhu benim de gzm ek mitir. Fakat bu cihet Srr z arkadamzn syledii gibi yeniden tedvin, halkm menfaati bakmmdan eskisine nisbetle geri olduu nokta sndan deil, belki bunun tamamen zdd olarak eski ekil halkn hukukunu Srr z arkada mzn istedii genilii temin etmedii halde yeni sistem, yeni teklif edilen tarz halkn ihtiya cn ve menfaatini daha iyi temin edebilecektir. Binaenaleyh bu kanunda eski ekil mevzubahs edilmi olsa idi ben imdi Hkmetin teklifini encmenin getirdii ekilde teklif edecektim. Bu itibarla yeni teklifi arkadamn fikirlerine kar mdafaa etmek istiyorum. Arkadalar, bir gayrimenkul bo arsa olsun yolsuz veya baheli bina olsun, arazi olsun, bi

nal veya binasz bahe olsun kymeti onun is timlkinin mevzubahs olduu gn esnasmda bulunduu yerdeki alm satma gre hakik ky metinden ibarettir. Devletin veriri sistemlerin de olduu gibi. istimlk sistemlerinde de her hangi bir evi Devlet lehine almak iin maktu usule giden bir takm karineler konmutu. Bun dan evvelki sistem vergive esas olan irade gre kymet bicilmesi idi. Tabi olan sev vatanda elinde bulunan gayrimenkulu ammemin nefi iHn istimlk ederken, malm hakik kymetin* sahibi ne demektir. TeM'f stilon rnad^e bunu +emin edivor ki bu usul hem hakka ve h*m d* imimizin ruhnna uyumdur. stanbul da veni vapTm istimlkler dikkat p*7n?: cek-mis olacak tr. Bu arada bir r*.o> binalarn svr vergi bak mndan yarulan hesablar tediveve esas tutul duu iin verenin baz verde az ba^ verde cok takdir edilmi olmas, bir cok verde "nevletin, bir ok yerde vatanda*^ zararrm nrcb olmu tur. Bu vazive+in mahcurunu k a r l a m a k iin en meden ve mtekmil usul olarak kedilerine itini a d edilen zevattan mrekkeb heyetlerce is timlke tekad.dm eden zamanda gavrinenkuln hakik kymetinin tesbit edilmi olmas l zmdr. Bu sistem hem ha.lkm hem de Demetin men faatini koruyacak ivi bir voldur. Binfl.enn.ipvh HWVm<!fin ve ona istinad ederek tanzim edilen encmen teklifinin issaT^ti nok+ai na^arm^an ben maddenin tanzim edildii vehile kabuln rica ediyorum. BAKAN Madde hakkmda baka mta.lea var m? Maddeyi revinize arzedivorum. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 9 Ksm istimlklerde evvel eravrimenknln kymeti takdir edilir. Bundan baka sahibi uhdesinde kalacak olan para nn istimlkten sonraki deiiklik doiayse alaca kymet te aynca takdir edilir. Bu ksm kymetinin, tamam kvmetten tenzilin den sonra baki kalacak mikdar, istimlk edi lecek yerin de^er nahas saylr. Ksmen istimlk edilen yerlerin geri ka lan parasnn havas veva ziyas kapanr ve yahud o paradan intifa kabil olmaz ve sahih leri isterse belediye o paray da istimlke mec burdur. RT BEKT (Diyarbakr^ Bu mad denin mnas benim anladm gibi ise, bunun tatbikatta byk mahzurlar olacaS-mt zannedi yorum. Onun icm baz maruzatta bulunacam. Burada deniliyor ki. ksm istimlkte o ye rin o gnk krymeti takdir edilir. stimlkten bakiye kalacak para iin de istimlk netice sinde oranm alacas kvmete srre onun iktisab edecei yeni kymet takdir olunur. Sahibinden kalacak bakiyeye takdir edilecek kymet o yerin istimlkinden mukaddemki vaziyete gre, bey-

185

 : 37

7-7-1939

C:1

eti umumiyesi iin takdir edilmi olan kymet ten tenzil edilir. Bakiye istimlk edilen parann bedeli olur. imdi 300 metrelik bir arsa farzedelim. Bu nun 150 metresini istimlk edeceiz. Heyeti umumiyesine ikier Tradan 600 lira bir kymet tak dir ettiler. stimlkten sonra. 150 si geriye kal yor. Bu istimlk edilen ksmm nnden yol ge eceine nazaran fiat o gn iin iki misli art mtr. Mstakbelde daha da artacaktr. Simdi ne oluvor. Bakiye 150 metre drtle zarbedilince yine 600 liradr. Bu bakiye 150 metre iin, madde anladm gibi ise, hi bir ey vermemei kasdedivor. Belki orasr eref bulaca iin bu kabul edilebilir. Fakat aada 21 nci madde geliyor. Orada deniliyor ki, istimlk sahasndaki gayri menkullerin istimlki neticesinde orada yapla cak tevsiat su veya bundan dolay iktisab ede cekleri eref nazar itfbara almarak istimlk edilecektir ve bir de istimlkten sonra alacak lar erefe gre krvmet kovacaklardr. Ara yer deki fark ne ise o farkm % 50 sini erefiye ola rak alyor. Bu neticeyi, demin arzettftnm gibi, bir arsaya temil edelim, tki kiinin 300 er met reden iki arsas vardr. Kymetleri avrridir. BM istirciVe dahil. br delildir. stimlke dahil olan 1.50 m*+Tasi* b i l i ^ e ! verecekt'r. Dikeri yalnz serefive olarak 500 lira vererek malm kurtaracaktr. Arada bir adaletsizlik vardr. Buna l^ars encmen acaba ne dnyor? MUVAKKAT E. RESt SALH YARGI (Ko caeli) Bu madde ile dndmz; baz yer ler ksmen istimlk ediliyor. Kalan para yalnz mikdar ve kymet itibarile hesaba katlsa, istim lk edilen yerin bedelini vermekle iktifa olunu takdirde dier yerin kymetten dmek va ziyeti hsl olacan nazar dikkate alarak bu maddede tesbit ettiimiz usul ile kymetlerin takdir edilmesini ve kalacak paranm kymeti btn kymetten tenzil edildikten sonra bakiye nin deer bahasma saylmas muvafk olaca neticesine vardk. Rt Bey arkadamz, istim lk dolaysile o yerin kymetinin fazla deco si ni nazar dikkate alarak bir tasnifte bulundu lar. Bir kere bizim dncemize nce saik olan keyfiyet, istimlk olunan bir ksm yerle geri kalacak yerin esas kymetinin dmesi ihtimali ne kar mlk sahiblerini, gayrimenkul sahihle rini zarardan korumak iin bu ekilde ayr, ayr kymetlerinin takdir edilip, tenzil edilmesinin faydal olaca mlhazas ile bu maddeyi tes bit ettik. Kendileri istimlk dolaysile bakiye kalan yerin erefiyesinin artacan nazar dik kate alyorlar. Aadaki maddelerde grle cei zere erefi artaca iin erefiye mikdar bu madde ile ziyadeletirilmitir. Byle istim lkle kymetlerinin ykselmesi karsnda bele diye de bu istimlk fedakrlndan dolay, mlk sahiblerini kazandrdndan dolay erefi yenin fazla alnmas nazan dikkate alnmtr.

u itibarla kymeti oald zaman mlk sa hibinin erefiye vermesi zaten mecburidir. Bir ksmmm istimlki dolaysile bir ksm gayrimen kulun kymeti tenzil edilirse, bu kabul ettiimiz tertib her halde mlk sahibinin menfaatini da ha ok koruyor demektir. Binaenaleyh buna kar kendileri de baka bir tedbir sylemediler. Bu arzettiim eyler maddeye bu eklin veril mesine mil olmutur. Biz bu suretle mlk sa hihlerinin hukukunun mahfuz tutulduu kanaa tindeyiz. Arzettiim gibi bu hususta bir tedbir dermeyan ederlerse nazar dikkate alr, tedkik ederiz. ABDURRAHMAN NAC DEMRA (Si vas) Rt arkadamzn sylediklerine ben de itirak ediyorum. Bu hususu ben de not et mitim, kendileri izah buyurdular. Bir mal is timlk edildii, kesildii zaman evvel hali ha zr kymetini takdir ettireceiz, sonra bir de ba kiye ksmm yeni vaziyetine gre ne kymet ala caksa onu tenzil edip bakiyesini vereceiz diyo ruz. Yani erefiye bedelinin tamamm mlk sa hibinden alyoruz; halbuki bu erefiyenin yar sn belediye, yarsm da mlk sahibinin verme si esas iken, ayni zamanda pein alnmamas merut iken hepsini peinen alyoruz. Bunda adaletsizlik vardr. Yolunu srster dediler, ben ite yolunu gsteriyorum. Maddenin urasma yans kelimesi konmakla mesele halloluyor. Sahibi uhdesinde kalacak olan paranm is timlkten sonraki deiiklik dolaysile alaca kymet te aynca takdir edilir. Bu ksm kyme tinin yans tamam kymetten tenzilden sonra baki kalacak, mikdar, istimlk edilecek yerin deer bahas saylr. Bu ekilde dier maddelerde kabul ettiimiz hak ve adalet prensibini bunda da kabul etmi oluyoruz. Bu eklin adaleti kabil olduu kadar temine yarayaca kanaatindeyim. MUVAKKAT E. M. M. SALH YARGI (Kocaeli) Bu mtaleaya gre meseleyi gr eceiz. Maddenin tehir edilmesini rica ederim. MADDE 10 stimlk edilecek gayrimen kulun haritas belediye tarafndan 10 gn mddetle istimlk olunacak yere ve iln iin belediye dairesinde muayyen mahalle aslr. stimlk edilecek gayrimenkulun sahiblerile alkallarn hviyet ve ikametghlar tesbit edilemez veyahud bunlar gsterilen yerde bu lunmazsa tebli olunacak evrak, istimlki ka rarlatrlan yerin mnasib bir noktasna ve belediye dairesine ve o semtin umuma mahsus mahallerinden birine, tapu kaydine gre ta ayyn eden sahiblerinin ve alkallarn isim lerini muhtevi olduu halde 20 gn mddetle aslr. Gazete bulunan yerlerde evrakm hul salar gazete ile de iln olunur. Talik muamelesi, usul dairesinde tanzim edilmi bir zabtla tevsik olunur.

 : 3?

1-1 -39

:1

fcAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyi nize arzediyorum. Kabul buyuranlar . . . Etme yenler . . . Madde kabul edilmitir. Smerbank lyihas iin rey vermeyen var m? Rey toplama muamelesi bitmitir. MADDE 11 stimlki kararlatrlan yer lerin sahiblerile alkallara o yerin noteri marifetile istimlk keyfiyeti ve ikinci maddede yazl haritann bir sureti ve kymeti, hukuk usul muhakemeleri ve yukanki madde h kmleri dairesinde tebli ettirilir. Noterler her tebli iin mbairin zarur masrafndan baka 20 kuru maktu cret alr lar. Ayrca har ve resim almmaz. Noterlik tekilt olmayan yerlerde tebli gat, belediye tarafndan yaplr. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyi nize arzediyorum. Kabul buyuranlar . . . Etme yenler . . . Madde kabul edilmitir. MADDE 12 stimlk olunacak gayrimen kul sahihleri ve alkallar veya belediye, 10 ve 11 nci maddeler mucibince yaplan tebligat tarihinden itibaren 15 gim iinde, o gayrimenkule takdir edilen bedel hakkmda asliye hukuk mahkemesine mracaat ederek dava aabilirler. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi kabul buyuranlar . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 13 Dava arzuhalinin mahkeme ye kaydedildii gnden itibaren 8 gn zarfn da dier davalara tercihan taraflar mahkeme ye davet edilir. Bu davalar basit muhakeme usulne tbidir. BAKAN Mtalea var m? Kabul buyu ranlar . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 14 Vilyet umum meclisleri, her sene toplantlarnn ilk haftasmda mlk sa hihlerinden ve mhendis ve mimar ve yap ile rinden anlayanlardan vilyetler iin 30 dan aa ve 40 dan yukar ve kazalarla belediye teki lt olan nahiyeler iin 10 dan aa ve 15 den yukar olmamak zere ehli vukuf seerler. Bun larn isimlerini havi bir liste mahall asliye hu kuk mahkemesine gnderilir. BAKAN Mtalea var m? Kabul buyu ranlar . . . Etmeyenler . . . Kabul edilmitir. MADDE 15 Asliye hukuk mahkemesi; yu kardaki maddede gsterilen listeye dahil veya hari ten az ve beten fazla olmamak zere ehli vukuf tayin eder. kiilik heyetten birisi ve be kiilik he yetten ikisi mimar ve mhendislerden ve bulun mayan yerlerde yap ilerinden anlayanlardan almrr. Ehli vukuf hakkmda umum hkmler tat bik edilir.

Ehli vukuf heyeti, gayrimenkulun kymetini emsalinin alm satm rayicine gre takdir ve tayin ederek esbab mucibeli bir raporla niha yet 8 gn iinde mahkemeye bildirir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi ka bul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 16 Mahkemeye mracaat edilen hallerde, durumadan evvel istimlk olunacak gayrimenkullere hemen vaziyed olunmas bele diyelerce zarur grlr ise; o gayrimenkulun takdir edilen kymeti, % 20 fazlasile mill ban kalardan birine yatrlarak makbuzu mahkeme ye tevdi edilir. Mahkeme, 10 ve 11 nci maddelerde yazl e kilde bir tebli ile gayrimenkul sahibini mah kemeye davet eder ve 8 gn zarfnda gayrimen kulun vaziyetini ve kymet takdirine esas ola bilecek btn evsafm, tesbiti del usul da iresinde tevsik ettirerek o gayrimenkulun sicil line keyfiyetin erhedilmesini tapu dairesine bildirir. Bu muamele, mahkemenin davetine icabet etmeyen veya delilin tesbiti srasnda hazr bu lunmayan gayrimenkul sahihlerinin gyabmda yaplabilir. BAKAN Mtalea var m? Kabul buyu ranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 17 stimlk olunacak gayrimen kulun mlkiyeti veya hisse mikdar mnazaal bulunduu hallerde dahi 16 nci madde hkm leri tatbik edilir ve sahihleri arasndaki ihtilf larda belediyeler, hasm olamaz. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi ka bul buyuranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 18 stimlk olunacak gayrimen kulun takdir edilen kymetine kanun mddet iinde mahkemeye mracaatla itiraz edilmedii ve tapu dairesinde rza ile fera muamelesi yap trlmad halde, takdir edilen kymetin ta mam mill bankalardan birine yatrlarak mak buzu mahkemeye tevdi edilir ve mahkeme 8 gn zarfmda o gayrimenkulun belediye namma tes cilini tapu dairesine tebli eder. BAKAN Mtalea var m? Kabul buyu ranlar... Etmiyenler... Kabul edilmitir. MADDE 19 17 nci ve 18 nci maddelere tevfikan tapu sicilline erh verilen ve belediye namma tapu dairelerince tescili yaplan gayrimenkullerin tahliyelerini, bakaca hkme hacet kalmakszn belediye icra dairesinden isteyebi lir. cra daireleri, gayrimenkul ellerinde bulu nanlara bir tahliye emri teblii suretile o gayri menkulu tahliye ve teslim etmelerini bildirir. Bu mddet bitince gayrimenkul, usul daire sinde tahliye ve belediyeye teslim edilir. Bu yerler bakasna kiral ise tahliye olunmas se.

187

 : 37

7-7-139

&:t

b e bile kirac kiralayandan tazminat isteyemez. Mu. E. M. M. EDB ERGN (Mardin) Bu maddenin ikinci fkrasnda; icra daireleri, gayrimenkul ellerinde bulunanlara bir tahliye emri teblii suretile o gayrimenkulden sonra (15 gn zarfnda) ibaresi ilve edilecektir. BAKAN Maddeyi bu 15 gn zarfmda tabirinin ilvesile reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 20 Asliye mahkemesi kararlar, tebli tarihinden itibaren 10 gn iinde, bu ka nunda yazl hkmlere muhalif hallerden dola y temyiz olunabilir. Temyize mracaat, istimlk muamelesini dur durmaz. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi kabul edenler ... Etmiyenler ... Madde kabul edilmitir.

MUVAKKAT E. M M. EDB ERGN L (Mardin) Tarhedilecek olan erefiye adeta istimlk muamelesinin tbi olduu hkmler da iresinde cereyan edecei kanunun ruhunda oku nuyor. Bu ak ve vazh bir ekildir. Tarhda ve erefiyede yaplan hesablara, erefiye mikdanna; mal istimlk olan kimesinin mahke meye mracaat ederek itiraz etmek ve hakkm isbat etmek salhiyeti dahi tannmtr. erefiye bedeline dahi itiraz, istimlk bede line yaplan itirazlar gibi aynen mahkemelere sevkedilir ve mahkemede ryet ve takdir olu nur. RT BEKlT (Diyarbakr) Bu izahat larna gre takririmi geri alyorum. BAKAN Baka mtalea var m? Madde yi reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etme yenler ... Kabul edilmitir.

MADDE 22 stimlk olunan yerlerde ya MADDE 21 stimlk sebebile sokam plmas mukarrer olan inaat ve tesisattan bele Veya umum bahenin veya meydan ve yeil sa diye vazgeer ve muameleyi iptal ederse veya is hann yzne kmakla veya her ne suretle olursa olsun sokam yz artmakla yahud y timlk muamelesinin katilemesinden itibaren znde bulunduu yollar genilemekle kymeti sene iinde belediyece birinci maddede yazl artan yerlerin, 8 nci maddede yazl komisyon istimlk lzumunu icab ettiren her hangi bir te tarafndan takdir edilecek olan eski krymetile sisat yaplmayarak istimlk olunan yer olduu gibi braklrsa; sahihleri istimlk bedelini iade yeni kymeti arasmdaki farkm yars, erefiye ederek o yeri geri alabilirler. olarak bir de aya mahsus olmak ve be senede RECEB PEKER (Ktahya) - Arkadalar, ve be taksitte tahsil edilmek zere, belediye vergi ve resimlerinin tahsiline dair olan h bu madde istimlk edilen bir gayrimenkulun is timlkinden maksad olan inaat, yeil saha, yol kmlere gre istifa olunur. Katileen erefiye borlar, belediyelerin ta- gibi tesisat yapmakszn uzun mddet bo b lebile duruma yaplmakszn mahkemece verile raklmas halinde 3 sene ile tahdid edilen md det geince asl sahibine iadesine aid bir madde cek karar ve yazlacak mzekkere zerine tapu dir. Ben bu gn mevcud olan istimlk ilerine dairesince o gayrimenkulun sicilline erh veri aid olan fil hah arzederek Hkmetten bir di lir. Bu suretle tapu sicilline erh verilmi olan lekte bulunmak isterim. Benim bildiim Istangayrimenkulu satn alanlar, bu borcu demekle bulda istimlk maksadile mebdei mntehas belli mkelleftirler. olmayan bir zaman iin bir ok istimlk mua Kymetin artmas, bir ksmmm istimlkinden meleleri yaplm ve bu suretle vatandalarn ileri gelen gayrimenkullerden yukarki fkramuclbince aimmas lzm gelen erefiyenin ta mlkiyet ve mlklerine tasarruf haklar tahdid edilmitir. mam, istimlk bedelinden mahsub edilir. Memnuniyetle vekil arkadamn encmen erefiye mikdarlarma kar gayrimenkul sa hihlerinin mahkemeye mracaat haklar mah deki ifadelerine msteniden anlam bulunuyo rum ki bu neviden yaplm olan muamelelerin fuzdur. hepsinin ibtali ve kanunun koyduu izgi dn RT BEKT (Diyarbakr) Bu madde, da vatandan tasarruf hakknm takyid edil 3istimlk dolaysile alan yerlerdeki gayrimenmiyecei emirle, tamimle ve talimatla lzr.n kullerin iktisab edecekleri ereften dolay bun gelenlere bildirilmitir. Esasen bu kanun da t u lardan aimmas icab eden erefiye esasn tesbit ileri gayet esasl ve pratik bir icra erevesi ediyor. Onun zerinde diyeceim bir ey yok iine ald iin bundan sonra bu gibi hallerin tur. Yalnz bu alkadarlara nasl tebli edile vaki olmyacan kabul ediyorum. cek, ne suretle tahakkuk edecektir. Buna dair Yalnz mevcud olan vasiyette mal henz bir ey yoktur. Yalnz maddenin son f jkrasmda alkadarlarn itiraz hakk mahfuzdur diyor. Fa filen kaledilmemi olanlara aid takyidatm orta dan kaldrlm olmas dier bir vasiyetin ac kat tebli nasl yaplacaktr, mlk sahibi nasl muttali olacaktr? Hangi makamlara mracaat sn tehvin edecek mahiyette deildir. O da bir edilerek bunu tashih edeceklerdir? Buna dair ok gayrimenkul sahihlerinin mallar yalnz is bir ey yoktur. Maddenin metnini kfi grme timlke maruzdur, zerinde hakk tasarrufu diim iin bu maddenin de encmene gitmesini yoktur, denmekle kalnmam, buralar alnm, teklif ediyorum. kal edilerek yola, sahaya kalbedilmi, fakat

188

1 : t

t-f-l

0:1

'Tekilt esasiyenin derpi ettii yolda deer bahas pein verilmedii gibi uzun yllar ge tii halde de sahiblerine denmemitir. Bunlarm benim ittilma intikal eden yek nu stanbula aid olarak 400 000 liradr. Bu 400 000 lira, mesel 200 000 liralk iki apartman sahibine aid olmas eklinde de fena ol makla beraber esasen Edirnekap, Topkap gi bi fakir halkm bulunduu imar yerlerine aid olduu iin bu ite alkal olan vatandalarn bir ka yz bulmas ve aile hesabile bir ka bin nfusu alkadar etmesi daha ar tesir ya pyor. Hkmetin bunlarn strabna mni ola cak acele imknlar arayp bulmasn rica edi yorum. istanbul ehrinin imar iin istimlk ileri bundan sonra esasl kaidelere balanrken ve yeni ilere milyonlar tahsis ederken te taraf tan vatandalarn bu halde braklmas Hk mete kar milletin esas olan sevgi ve ball n, manen olsun, pek az mikdar da olsun, m teessir edecek bir vaziyet arzeder. Btn Tr kiye zamanmda Devletin ihtiyacn tatmin ede cek fedakrl yapmakta tereddd etmez. Fa kat bu fedakrlk faydas her kese amil olan mran ileri iin mahdud bir halk tabakasna tahmil edilirse bu ksm halkm muztarib olma lar bedihidir. Bu madde mnasebetile muhte rem Hkmetimizden ve Dahiliye vekilimizden ricam budur ki gerek bu mmtakada ve gerek dier mmtakalarda - ki memleketin baka mmtakalarnda da stanbuldaki gibi vaziyetler ol duunu haber alyorum - filen mal alnp kal, edilmi ve imar maksadile istimlk olunup ta bedelleri denmemi olan emlkin bedellerini' demek iinin ksa bir zamanda teminini ve hakl olan bu vatandalarn haklarnn ihkak iin azam gayret sarfedilmesini ve bundan im tina edecek olan belediyeler zerinde Devlet otoritesini kuvvetile bu vazifelerini ifaya sevk edilmelerini dilerim. (Alklar). DAHLYE V. FAK ZTRAK (Tekirda) Arkadalarm; Hkmetin istimlk ilerin de sizin koyduunuz kanunlarn emrile kendi sine meslek ittihaz ettii esas, hi kimsenin hakkm en kk bir derecede dahi ihll et memek esasdr. (Bravo sesleri). stimlkler amme hizmetlerini grmek iin, ammenin menfaatleri urunda ihtiyar edilmi fedakrlklardr. Ammenin istifade edecei eylerin klfeti, ancak ondan mstefid olacak olan ammeye, mtesaviyen taksim edilir. Bu nun haricinde muayyen bir vatandaa amme menfaati klfetinin gayri mtenasib olarak ve ya tamamen tahmilini biz bir geri fikir olarak telkki ediyoruz ve bu yolda gitmemek azmin deyiz. Bu suretle gemite yaplm olan mua meleleri de tashih etmek emelimizdir. Mm kn olduu kadar ksa bir zamanda, evvelce hakszla uram olan vatandaglarm hakla

rn da ihkak etmee alacaz ve Dundan sonrakine de msaade etmiyeceiz. (Bravo ses leri, alklar). BAKAN Baka mtalea var m? Mad deyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Madde kabul edilmitir. MADDE 23 Bu kanun hkmlerine tevfi kan yaplacak istimlk muamelesi, 10 ve l nci maddelerde yazl tebligat ile cereyana balar. Tebli tarihinden itibaren gayrimenkul sahi binin, yerinde yeni inaat vcude getirmek veya mevcud inaatta esasl deiiklikler yapmak haklar takyid edilir. Ancak bu takyidat tebli tarihinden itibaren bir seneden fazla devam edemez. Bu mddet iinde istimlk muamelesi ikmal ve paras tediye edilmezse, gayrimenkul sahibi nin mutlak tasarruf hakk avdet eder. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar..'. Etme yenler... Kabul edilmitir. MADDE 24 Bu kanun hkmleri Ankara mar mdrlnce yaplacak istimlk mua meleleri hakknda dahi caridir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Kabul edilmitir. MADDE 25 Belediyelerce yaplacak is timlk hakkndaki 2497 numaral kanun ilga edilmitir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Kabul edilmitir. Encmen 9 ncu maddeyi yeniden hazrla mtr, okuyoruz: MADDE 9 Ksm istimlklerde evvel gayrimenkulun tamammm hali hazr kymeti takdir olunur. Bundan baka sahibi uhdesinde kalacak olan parann istimlkten sonraki de iiklik dolaysile taayyn eden kymeti de ay rca takdir edilir. Bu kymetin yans, tamam kymetten tenzil edildikten sonra geri kalacak mikdar, istimlk edilecek yerin deer pahas sa ylr. Geri kalan ksmn mstakbel kymeti, ha lihazr kymetinden aa olduu takdirde ara daki fark da istimlk bedeline ilve olunur. BAKAN - Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE Bu kanunun neri tarihinde katilememi olan istimlk ilerinde de bu kanun hkmleri tatbik olunur. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmeyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 26 itibaren meridir. Bu, kanun neri tarihinden

- 1 8 9 -

t :37

T-9-lfiM

:1

BkAtf Kabul buyuranlar... Etmeyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 27 Bu kanun hkmlerini icra ya icra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Kabul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini reye arzediyorum. Kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Hey eti umumiyesi kabul edilmitir. Dn tevzi edilen lyihai kanuniyeyi buraya kadar mzakere ve kabul etmi bulunuyorsunuz. imdi bu sabah tevzi edilen Hatay kanunlar vardr. Mstaceliyeti malumunuzdur. Msaade buyurursanz imdi mzakere edelim. (Muva fk sesleri). 17 Hatay halknn askerlik ilerine, Hatayda vilyet kural usma, latay vilyetinde adli kanunlar in tatuL ekliu ve ilmlarn infaz tarzna Ve Iskendtrou umannn btn tesisat ve vesaiti ile birlikte Devlet limanlar iletme umum mdrlne devrine dair kanun lyihalar ve Muvakkat encmen mazbatalar (1/206) [1] BAKAN Mstacelen mzakere teklifini kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Mstacelen mzakeresi kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddelere geilmesini kabul edenler ... Et miyenler ... Kabul edilmitir. Hatay vilyeti kurulmasna dair kanun MADDE 1 Trkiye Cmhuriyetile Fransa Cumhuriyeti arasmda 23 haziran 1939 tarihin de akdedilen anlamann birinci maddesinde gs terilen hudud tashihi neticesinde Trkiye mill hududu dahiline giren Hatay arazisi Trkiyeye ilhak edilmitir. (Srekli ve iddetli alklar) BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ler ... ittifakla kabul edilmitir. MADDE 2 simleri bu kanuna bal 1 nu maral cedvelde yazl kazalarla vilyet merkezi ni ve bu kazalara bal nahiyeleri ihtiva etmek ve merkezi Antakya olmak zere Hatay vilyeti kurulmutur. Vilyetin idar taksimat snrlar cra Vekil leri Heyetince tesbit olunur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 3 Drtyol kazas Seyhan vilye tinden alnarak Hatay vilyetine verilmitir. islahiye kazasna bal Hassa nahiyesi, mer kezi Hassa olmak zere, kazaya evrilmi ve Ha tay vilyetine balanmtr. Yeni ilhak edilen topraklardan bir nahiye halinde bu kazaya ve[1] 201 say basmayan zaptn somundadr.

rilecek kyler ve nahiyenin ad ve merkezi cra Vekilleri Heyetince tesbit edilir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 4 Vilyet ve yeni kaza ve nahi yeler memurlarmm derece, aded ve maalar bu Kanuna bal (2) numaral cedvelde gsterilmi tir. Bu cedveldeki kadrolar, aid olduklar ve kletlerin ve mlhak bteli dairelerin kadro larna eklenmitir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 5 Bu kanuna bal (3) numaral cedvelde gsterilen mstahdemlerle nakil vas talar kadrolar aid olduklar vekletlerle ml hak bteli dairelerin 1939 mal yl kadrolarna ilve olunmutur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 6 Muhtelif tertiblere tefrik ekli bal (4) numaral cedvelde gsterildii zere umum muvazeneye dahil dairelerin UO9 mal yl btelerine (2, 025 447) lira, Posta, telgraf ve telefon umum mdrl btesine (105 b24) lira, Vakflar umum mdrl btesine (27 020) lira, Orman umum mdrl bte sine (18 950) lira munzam tahsisat verilmitir. [4] NUMARALI CEDVEL Lira F. Devlet meteoroloji ileri umum mdrl 125 Memurlar maa 5 300 BAKAN Kabul edilmitir. 128 Vilyetler mstahdemleri creti 4 700 BAKAN Kabul edilmitir. 134 Vilayetler mefruat ve demirba 600 BAKAN Kabul edilmitir. 135 Tenvir ve teshin 200 BAKAN Kabul edilmitir. 137 car bedeli 700 BAKAN Kabul edilmitir. 138 Daim memuriyet harcrah 500 BAKAN Kabul edilmitir. Diyanet ileri reislii 151 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 154 Vilyetler mstahdemleri creti BAKAN Kabul edilmitir. 160 Vilayetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 161 Tenvir ve teshin BAKAN Kabul edilmitir. 162 Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. 163 car bedeli BAKAN Kabul edilmitir, 9 550 1 250 200 125 125 400

190

 : S7
F. 164 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. Maliye vekleti Memurlar maa 58 176 BAKAN Kabul edilmitir. 25 179 Daim mstahdemler BAKAN Kabul edilmitir. 189 Daim memuriyet harcrah 1 BAKAN Kabul edilmitir. 192 Defterdar, varidat mdrleri, kontrol ve mal memurlarmm tef ti ve devir harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 201 Atl tahsildarlara verilecek hay van yem bedeli 3 BAKAN Kabul edilmitir. Tapu ve kadastro umum mdrl 23 280 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 3 283 Daim mstahdemler BAKAN Kabul edilmitir. 311 314 321
322 323 324

7-7-1939
Lira 200

O:
Lira tamir
3 000 masraflar BAKAN Kabul edilmitir. 10 000 naat ve tamirat BAKAN - - Kabul edilmitir. 111 280 Maasat umumiye BAKAN Kabul edilmitir. 14 450 Mstahdemler creti BAKAN Kabul edilmitir. Mefruat ve demirba 1 500 BAKAN Kabul edilmitir. Krrtasive 500 BAKAN Kabul edilmitir. 1 000 Mteferrika BAKAN Kabul edilmitir. car bedeli ve defatir ve matbu 8 500 evrak BA.SKAN Kabul edilmitir. Mubayaa bedeli ve vesaitin ilet me, tahlisiye ve nakliyesi 138 420 BAKAN Kabul edilmitir. 3303 sayl kanun mucibince ve rilecek yem bedeli 8 400 BAKAN Kabul edilmitir. Harbive ve lise talebesi, erat ve muhafaza memurlarile deniz ve saiti mstahdemlerinin melbusat ve harbiye ve lise talebesile kta kara ve deniz eratmm ve muha faza memurlarmm tehizat, spor tehizat, baskl, kantar mubaya as ve tamirat, iae, tenvir, tes hin ve mahrukat masraflar 171 550 BAKAN Kabul edilmitir.

F. 337 Tart aletleri mubayaave

300 100 300

338 342 344 349 350

750 120

351 352

359
950 450

360 362

325 326
328

329 331

334

Gmrk ve inhisarlar vekleti 77 200 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 1 000 Vilyetler mstahdemleri creti BAKAN Kabul edilmitir. 2 500 Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 2 000 Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. 1 000 Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. car bedeli, defatir ve evrak mat 7 000 bua BAKAN Kabul edilmitir. 7 500 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 1 500 Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. Resm telefon tesis ve mkleme 1 000 masraf BAKAN Kabul edilmitir. cretli muhabere ve mkleme bedeli 500 BAKAN Kabul edilmitir. 3335 sayl kanun mucibince ya placak tedavi, yol ve saire mas raflar 500 BAKAN Kabul edilmitir. Kimyahaneler makina, alt ve le vazm bedeli ve tamirleri masra f ve harite yaptrlacak tahlil ve kimyager creti ve nakliye, bendiye, iae, bakm ve koruma masraf 11 000 BAKAN Kabul edilmitir.

Dahiliye vekleti

376 Memurlar maa 379 386

387 388

389 390 391 395 396

BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mstahdemleri creti BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. car bedeli ve defatir ve evra k matbua BAKAN Kabul edilmitir. Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. Resm telefon tesis ve mkleme masraf BAKAN Kabul edilmitir. cretli muhabere v mkleme bedeli BAKAN Kabul edilmitir.

67 250

3 300 1 000 2 000

950
2 500 1 850

500
800

250

191

 r 37
F 397 Posta ve telgraf creti BAKAN Kabul edilmitir. 399 Devir harcrah ve yem bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 401 Nfus tahriri BAKAN Kabul edilmitir. 425 428 433

7-7-1939
Lira 4 100 2 800 6 500 F.

C: X
Lira
73 966 5 000 3 000 1 000

434 435 437

438 441

442 447 448

449

Emniyet umum mdrl Memurlar maa 110 800 BAKAN Kabul edilmitir. Vilvetler mstahdemleri creti 5 200 BAKAN Kabul edilmitir. Vileytler mefruat ve demir ba 1 000 BAKAN Kabul edilmitir. Vilvetler levazm 1 800 BAKAN - Kabul edilmitir. Vilvetler mteferrikas 700 BAKAN Kabul edilmitir. icar bedeli ve defatir ve evrak matbua 2 500 BAKAN - Kabul edilmitir. Daim memuriyet harcrah 500 BAKAN Kabul edilmitir. Resm telefon tesis ve mkleme masraf 250 BAKAN Kabul edilmitir. cretli muhabere ve mkleme bedeli 100 BAKAN Kabul edilmitir. Nakil vastalar masraf 6 000 BAKAN Kabul edilmitir. Polis telefonlarmm tesis, tamir ve isletme masraf 1 000 BAKAN Kabul edilmitir. Polis karakollarmm tamir masraf 4 500 BAKAN Kabul edilmitir.

Melbusat ve muytabiye 480 BAKAN Kabul edilmitir. Nakliyat 482 BAKAN Kabul edilmitir. Shh ve baytar il levazm 483 BAKAN Kabul'edilmitir. iletme tamir ve yedek malzeme 486 BAKAN Kabul edilmitir.

Jandarma genel komutanl 461 Maasat umumiye 317 081 BAKAN Kabul edilmitir. 1200 463 Mstahdemler creti BAKAN Kabul edilmitir. 3 000 469 Vilvetler mefruat ve demirbo BAKAN Kabul edilmitir. 470 Vilvetler levazm 11 000 BAKAN Kabul edilmitir. 471 Vilyetler mteferrikas 1 500 BAKAN Kabul edilmitir. 472 Mtenevvi masraflar 11 500 BAKAN Kabul edilmitir. 473 Daim memuriyet harcirah 5 000 BAKAN Kabul edilmitir. 5 000 474 Mnuvakkat memuriyet harcirah BAKAN Kabul edilmitir. 248 670 479 Tayinat BAKAN Kabul edilmitir.

Shhat ve itima muavenet V. 542 Memurlar maa 27 700 MUVAKKAT E. M. M. GALP PEKEL (Tokad) Bu memurlar maa cedveline alt tane besinci dereceden birinci snf mtehasss dokto run maa konmamtr. Bunun konulmas lzm dr. Onun iin fasl (43 300} olacaktr. BAKAN 542 nci fasl (43 300> lira ola rak kabul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edil mitir. R Lira 546 Vilvetler mstahdemleri creti 11 850 BAKAN Kabul edilmitir. 2 710 553 Vilvetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 554 Vilvetler levazm 425 BAKAN Kabul edilmitir. 160 555 Vilvetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. 600 556 car bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 2 000 557 Daim memuriyet harcTrah BAKAN Kabul edilmitir. 1 000 558 Muvakkat memurivet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 11 500 566 Trahom mcadele masraf BAKAN Kabul edilmitir. 574 Seyyar kk shhat memurlar na 1754 numaral kanun muci bince verilecek vem bedeli 600 BAKAN Kabul edilmitir. 5 025 585 Muavene ve tedavi evleri BAKAN Kabul edilmitir. 592 595 602 605 611 615 Adliye vekleti Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. Vilvetler mstademleri creti BAKAN Kabul edilmitir. Vilvetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. car bedeli BAKAN Kabul edilmitir. Resm telefon tesis ve mkleme masraf BAKAN Kabul edilmitir. Crm mehuda gidecek adl me murlarn ve tabiblerin harcrah, ehlivukuf ve ehlihibre ve sahid87 950 15 340 500 5 000 398

192

t : 37
F. lerin yol masraflar ve cretleri ve mdavat evveliye ve fethi meyit masraflar ve crmn zahire ihrac iin ihtiyar lzmgelen sair masraflar BAKAN Kabul edilmitir. 618 Svari mbairlerine maktuan ayda drt lira krk be kuru hesabile verilecek yem bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 620 Tayinat ve tabib ve tedavi cret leri ve il bedeli BAKAN Kabul edilmitir.
632 Memurlar

7-7-1939
Lira

O :1
Lira 500 500

5 000

F. 813 Resm telefon tesis ve mkleme masraflarile cretli muhabere ve mkleme bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 825 Geceleri vazife gren liman me murlarna verilecek cret BAKAN Kabul edilmitir. Ticaret vekleti 831 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 834 Daim mstahdemler BAKAN Kabul edilmitir. 840 Tenvir ve teshin BAKAN Kabul edilmitir. 841 Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. 842 Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 843 icar bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 844 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 848 Resm telefon tesis ve mkleme masraf BAKAN Kabul edilmitir. Ziraat vekleti 866 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 877 Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 878 Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. 880 icar bedeli BAKAN Kabul edilmitir. 881 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 882 Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir.

712
10 200

3 450 5 650 300 300 700 1 000 1 920 300

BAKAN 635 Vilyetler BAKAN 637 Mdr ve BAKAN

702

Maarif vekleti maa Kabul edilmitir. mstahdemleri creti Kabul edilmitir. muavin cretleri Kabul edilmitir.

40 200

2 300 3 100

713 714 715 716 718

726

Nafia vekleti Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mteferrikas EAKAN Kabul edilmitir. icar bedeli BAKAN Kabul edilmitir. Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. Resim, hendese ve fotoraf ma kineleri BAKAN Kabul edilmitir.

18 050

500 700 200

1 000 1 500
400

24 100 1 500 1 950 1 200 3 000 4 000

ktsad vekleti 756 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 759 Vilyetler daim mstahdemleri creti BAKAN Kabul edilmitir. 770 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 771 Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 796 799
806

4 100 5 400 1 000

530

809

Mnakalt vekleti Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. Vilyet mstahdemleri creti BAKAN Kabul edilmitir. Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. car bedeli ve melbusat BAKAN Kabul edilmitir.

4 450 1 700 1 400 2 500

Mill Mdafaa vekleti (Kara ksm) 929 Mstahdemler creti 15 BAKAN Kabul edilmitir. 933 Mefruat 2 BAKAN Kabul edilmitir. 934 Krtasiye malzemesi BAKAN Kabul edilmitir. 935 Mteferrika BAKAN Kabul edilmitir. 937 Mtenevvi masraflar 5 BAKAN Kabul edilmitir. 938 Daim memuriyet harcrah 2 BAKAN Kabul edilmitir. 939 Muvakkat memuriyet harcrah 15 BAKAN Kabul edilmitir. 944 Tayinat ve mahrukat ve tenvir ve teshin 4 BAKAN Kabul edilmitir.

000 400 375 145 150 000 000 000

~ 193

 : 37

7-7- 1939
Lira

C :1
Lira 1 500 2 240

1 520 954 Nakliyat BAKAN Kabul edilmitir. Posta, ve telgraf umum mdrl 81 074 1 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 3 000 4 Daim mstahdemler BAKAN Kabul edilmitir. 2 000 9 Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 1 500 10 Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. 500 11 Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. 12 car bedeli, defatir ve matbu ev 7 200 rak ve melbusat BAKAN Kabul edilmitir. 1 500 13 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 1 000 14 Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 16 Bte kanununun 5 nci maddesi mucibince verilecek cret ve 200 yevmiye ve primler BAKAN Kabul edilmibtir. 20 Nakliyat, bendiye ve hur, anta ve uval mubayaas bedeli ile, 5 650 tamir masraflar BAKAN Kabul edilmitir. 23 Nakil vastalar masraflar 2 200 BAKAN Kabul edilmitir.

F. 19 Vakf akarlar vergi ve belediye resimleri ve yeniden almacak tapu senedleri har ve masraf BAKAN Kabul edilmitir, 20 Orman ve zeytinlikler ve vakf arazi masraf BAKAN Kabul edilmitir, 21 Mzayede ve ihale heyetlerinin gayri muvazzaf azalar huzur BAKAN Kabul edilmibtir. 22 Tamirat ve inaat BAKAN Kabul edilmibtir. 30 Cami ve mescidlerin hademe va zifesi ve tahsisat fevkaldeleri, tenvir, teshin ve mefruat (mu bayaa, tamir) ve mteferrika BAKAN Kabul edilmitir.

100 4 000

6 000

Vakflar umum mdrl 1 Memurlar maa BAKAN Kabul edilmitir. 3 Daim mstahdemler BAKAN Kabul edilmitir. 8 Vilyetler mefruat ve demirba BAKAN Kabul edilmitir. 9 Vilyetler levazm BAKAN Kabul edilmitir. 10 Vilyetler mteferrikas BAKAN Kabul edilmitir. 11 Mtenevvi masraflar BALKAN Kabul edilmitir. 12 Daim memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 13 Muvakkat memuriyet harcrah BAKAN Kabul edilmitir. 15 Resm telefon masraf BAKAN Kabul edilmitir. 16 Posta ve telgraf creti BAKAN Kabul edilmitir. 17 cretli muhabere ve mkleme masraf BAKAN Kabul edilmibtir. 18 Mukannen masraflar BAKAN Kabul edilmibtir.

Orman umum mdrl 2 Mstahdemler creti 18 950 BAKAN Kabul edilmitir. (Altnc madde tekrar okundu) BAKAN Maddeyi reye arzediyorum. Ka bul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 7 1939 mal yl Shhat ve iti ma muavenet vekleti btesinin 585 nci fasln da (Antakya ve skenderon hastaneleri) unvanile yeniden alan (12) nci maddeye (117 580) lira fevkalde tahsisat konmutur. BAKAN Maddeyi reye arzediyorum. Ka bul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 8 3413 sayl kanuna bal cedvele aada yazl kadrolar eklenmitir : Memuriyetin unvan Aded cret 50 35

7 260 1 950
100 150 200

Mdr Muavin

BAKAN Maddeyi reye arzediyorum. Ka bul edenler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir, MADDE 9 1939 mal yl muvazenei umu miye kanununa bal (M) cedvelme (145) lira cretli Antakya lisesi fkras ilve edilmitir. NEVZAD AYA (Bursa) Maddede' 145 lira cretli Antakya lisesi diyor, bundan ne kasdedildiini encmenden sormak istiyorum? MUVAKKAT E. M. M. GALlP PEKEL (Tonad) Antakya lisesine cretli talebe almd zaman alnacak cretleri bu madde ile tesbit et mi oluyoruz. Asl kanuna bal bir cedvel var dr. Bu cedvelde liseler yazldr. Onun iin bu kadar kayid kfi geliyor. NEVZAD AYA (Bursa) Hatayda maari fin ve kltrn takviyesi ve ilerlemesi iin Ma arif vekleti ne dnyor?

1 420
500 300 150 300

50 800

194

t : 37

7-7-1939

C:

MAARF VEKL HASAN AL YCEL (zmir) Antakyada Franszlardan satm ald mz iki bina vardr. Bu binalar teferratile ve levazrmatile bize gemi bulunuyor. Birisi erkek lisesi, dieri de kz lisesidir. Bunlarda pansiyon amak yani geceli, leyli talebe almak meselesi mevzubahs oldu. Biliyorsunuz bteye bal (M) cedvelinde mahallin rayicine gre leyl cretleri tesbit ediliyor. Biz de Hatayl ar kadalardan sorduk. Oranm rayicine gre 145 lira tesbit ettik ve (M) cedveline koyduk. Bu raya leyli taleb alnacaktr. NEVZAD AYA (Bursa) leride Hatay vilyetinin maarifini takviye etmek iin Maarif vekaleti bir ey dnyorlar m? MAARF VEKL HASAN L YCEL (zmir) Dier vilyetlerimiz gibi Hatay maa rifini de idare edeceiz. Hatay vilyetine husus bir muamele bir idare tatbik edecek deiliz. BAKAN Baka mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul edenler ... Etmeyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 10 Hatay vilyeti 3132 sayl kanunun birinci maddesi mul dairesinde idhal edilmitir. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 1 lhak tarihine kadar Hatay mevzuatna gre tahakkuk ettiril mi veya 1 ikinci knun 1940 tarihine kadar ta hakkuk ettirilecek olan vergilerin tahsiline de vam olunur. Bunlardan Varidat btesinde mukabili bu lunmayanlar mteferrik haslat faslna irad kay dedilir. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 2 lhak tarihinde Hatay arazisinde kazan vergisine tbi bir i ve teebbsle itigal edenlerin 2395 numaral ka zan vergisi kanunile zeyil ve tadilleri ve 2415, 2728, 2729 sayl kanunlar ahkm mucibince mkellefiyetleri 1 ikinci knun 1940 tarihinden balar. Ancak vergileri, tediye srasnda kesilen ler hakknda bu kanunlarn hkmleri 1 eyll 1939 tarihinden itibaren tatbik olunur. BAKAN Mtalea var mr? Kabul eden ler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 3 lhak tarihinde Hatayda mevcud sna messeselerden 2430, 2486 ve 2731 numaral kanunlar mucibince aln mas lzm gelen muamele, buday koruma ve istihlk vereleri 1 knunusani 1940 tarihine ka dar alnmaz. 2442 sayl kanun mucibince alnmas lzm gelen elektrik istihlk vergisi de 1 ikinci knun 1940 tarihine kadar alnma*.

BAKAN - Mtalea var m? Reyinize arze* diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 4 2395 immralf kanunun 30 ncu maddesinin birinci fkrsmd yazl daire ve messeseler haricindeki bilmum hakik ve hkm ahslar nezdinde alan hiz met erbabndan bordroya tbi olanlarn 2395, 1890, 1980 ve 2882 numaral kanunlarla zeyil ve tadillerine gre mkellefiyetleri 1940 takvim yl bidayetinden balar. Ancak bu tarihten ev velki aylara aid olub da tediyesi bu tarihten sonra yaplan maa, cret ve yevnyeler4e mejj* kr vergiler almmaz. BAKAN Mtalea var m? Reyinize araediyorum. Kabul buyuranlar . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 5 Hatay Devleti tarafndan 1 ikinci knun 1938 tarihinden 31 birinci knun 1939 tarihinde kadar tahakkuk ettirilmi olup ilhak tarihinde tahsil edilme^ mi bulunan vergi, resim ve harlardan ms kirat ve saydiye resimlerile tuz bedelleri v# mill emlk sat bedelleri hari olmak zere dierlerinin kayidleri terkin olunmutur, BAKAN Mtalea var n u i Reyinize\-/m* diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen,ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 6 Vilyette husu si idare tekilt ikmal edilinceye kadar: A) Umum meclis ve daim encmen vakfe leri vilyet idare heyeti tarafndan yapta*, B) Muhasebei hususiye ileri Maliye teki lt tarafndan grlr, Varidat, alacak i4arei hususiye emanet hesabna kayid ve mas raflar husus idare btesine gre bu hesab4an tediye olunur. BAKAN Mtalea var m? Reyinize arze diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . , Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 7 A: Hatayda k in bilmum arazi, 2901 sayl kanun hkmne gre yeniden tahrir ve kymetleri tahmin olu nur. Bunlardan kadastrosu yaplm olanlarn yalnz kymetleri tahmin edilir, Bu i iin icab eden sarfiyatn 2901 ve 3161 sayd kanunlarla verilmi olan tahsisattan yaplmasna ve sarfedilen mikdarm 3586 sayl kanunun 3 nc mad desinde yazl ekilde mahsub edilmesine Ma liye vekleti salahiyetlidir. B : Yeni bina ve arazi tahriri yaplncaya kadar bina ve arazi vergilerine matrah ilhak tarihinde mevcud irad ve kymetlerdir, Bu ver* giler, haziran 1940 tarihine kadar Hatay mevzu atna gre tahakkuk ettirilip tahsil olunur. 1996 sayl kanun hkmleri bu tarihte tatbik mev kiine konur, BAKAN Mtalea var mi? Reyinize arz*

195

 : 37

7-7-1939

C:

diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 8 Hatay Hkhetine tahakkuk ettirilmi bulunan yol vergi sinin 1 knunusani 1940 tarihine kadar tahsi line devam olunur. BAKAN Mtalea var m? Reyinize arze diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler ...-Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 9 Husus idarele re aid dier vergiler bu kanunun neri tarihin den itibaren tarh ve tahsil olunur. BAKAN Mtalea var m? Reyinize arze diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 10 Belediyeler: A) 1 eyll 1939 da belediye kanununa gre yeni belediye meclisleri seilecektir. Yeni ida reler ie balayncaya kadar mevcud idareler belediye ilerini yrtrler. B) 1 ikinci knun 1940 tarihine kadar mev cud btelerin tatbikma ve Hatay kanunlarna gre tahakkuk ettirilen belediye resim ve ver gilerinin tahsiline devam olunur. Bu tarihten itibaren belediye kanunu hkmlerine gre yeni meclis tarafndan yaplacak be aylk bt e tatbik ve belediye mevzuatna gre yeni ver gi ve resimler tarh ve tahsil olunur. BAKAN Mtalea var m? Reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 11 1939 eyll ay iinde yeni ilhak edilen btn kyledrde, ky kanunu hkmlerine gre, muhtar ve ihtiyar he yetleri seilecektir. Yeni seimin sonuna kadar mevcud ky idareleri vazifelerine devam eder ler. BAKAN Mtalea var m? Reyinize arze diyorum. Kabul buyuranlar . . . Kabul etmeyen ler . . . Madde kabul edilmitir. MUVAKKAT MADDE 12 Hatay vilyeti nin teekkl dolaysile hiyar hakkn Suriye ve Lbnan lehine istimal etmeyen ve Hatayda ika met eden mtekaid, eytam ve eramil hakknda tatbik edilecek esaslar ve bunlarn mkteseb haklar husus bir kanunla ayrca tesbit edilin ceye kadar halen almakta olduklar istihkakla rnn aynen tediyesine devam olunur. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Madde kabul edilmitir. Encmenin, 13 nc muvakkat madde olarak teklif ettii metni okutuyorum: MUVAKKAT MADDE 13 3658 sayl ka nunla tasdik olunan anlamaya mzeyyel pro tokoln 2 nci maddesine gre verilecek para

lar, 1939 mal yl dyunu umumiye btesin de (3658 sayl kanun mucibince yaplacak tediyat) adile yeniden alan 273 nc fasla tah sisat kaydetmek suretile tediyeye Maliye ve kili mezundur. Bu suretle yaplacak tediyat hesab katilerde gsterilir. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Madde kabul edilmitir. MADDE 11 Bu kanun neri tarihinden muteberdir. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Madde ka bul edilmitir. MADDE 12 Bu kanunun hkmlerini ic raya cra Vekilleri Heyeti memurdur. BAKAN Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Madde ka bul edilmitir. Lyihann heyeti umumiyesini ak reye ar zediyorum. Lyihaya rey vermeyen yar m? Rey topla ma muamelesi bitmitir. ra neticesini arze diyorum. Hatay vilyeti kurulmasna dair olan ka nun lyihasna, lyihay kabul etmek suretile (281) zat rey vermitir. Kanun (281) reyle kabul edilmitir. Hatay halknn askerlik ileri hakkndaki kanun lyihasna geiyoruz. Bu lyihann mstacelen mzakeresi teklif ediliyor. Bu teklifi kabul buyuranlar... Etme yenler... Mstacelen mzakeresi kabul edilmi tir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddelere geilmesini reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etmeyenler... Maddelere ge ilmitir. Hatay halknn askerlik ileri hakknda kanun MADDE 1 Hatay halkndan 1332 ve daha evvelki doumlular ihtiyata geirilir. 1333, 1334 ve 1335 doumlularn yoklamalar ve as kerlik muameleleri 1 ikinci knun 1940 da ba lar. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi reyinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme yenler... Kabul edilmitir. MADDE 2 Hatay jandarma ve polis hiz metlerinde bulunan 1333 ve daha sonraki do umlularn hizmetleri muvazzaflklarndan sa ylr. BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar.., Etme yenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 332 ve daha evvelki doumlu-

196

 : 37

7-7-193

C :

BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen ardan yedek subay yetime artlarn haiz II olanlar arzu ettikleri takdirde 1076 sayl ka ler ... Kabul edilmitir. nunun hkmne tbi tutulurlar. MADDE 2 lhakm meriyet kesbettii ta BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re rihe kadar Hatayda meri kanunlara gre yapl yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme m olan muameleler muteberdir. O tarihden son yenler... Kabul edilmitir. raki muamelelere, kaldklar noktadan itibaren, MADDE 4 Trk ordusunda muvazzaf ve Hukuk usul muhakemeleri kanununun hkm leri tatbik olunur. ya yedek subay olarak hizmet etmi olanlar yedek subay olarak kaydedilirler. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen* BAKAN Mtalea var m? Maddeyi re ler ... Kabul edilmitir. yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme MADDE 3 Hatay Devletinin teekkln yenler... Kabul edilmitir. den evvel sadr olmu ve Fransa Devletine iza MADDE 5 - Evvelce Trk tabiiyetinde bu feten verilmi olan hukuk ve ticaret davlarma lunanlar bu kayidlere tbi deildirler. Ancak, mtedair kesin katiyet etmi ilmlar hakkmda 1940 yl sonuna kadar askerlik ubelerine m Hukuk usul muhakemeleri kanununun 357 nci racaat ederek Hataya gittiklerini tevsik eden maddesi hkm tatbik olunur. Bu maddeye g yoklama kaa ve bakayann ve yoklamalarn re verilecek tenfiz kararnda mezkr kanunun yaptrmam olan yedek subaylarn cezalan ve bu hususa mtedair vazeyledii dier artlar bedeli nakd verip te vaktinde talim iin gelme aranmaz. mi olanlarn fazla hizmetleri affolunur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen BAKAN Mtalea var mr? Maddeyi re ler ... Kabul edilmitir. yinize arzediyorum. Kabul buyuranlar... Etme MADDE 4 Hatay Devletinin teekkln yenler... Kabul edilmitir. den evvel sadr olmu ve Fransa Devletine iza MADDE 6 Bu kanun neri tarihinden feten verilmi olan hukuk ve ticaret davlarma muteberdir. mtedair henz kesbi katiyet etmemi karar BAKAN Maddeyi kabul buyuranlar... lar alkallarn talebi zerine Ankarada Temyiz Etmeyenler... Kabul edilmitir. mahkemesi tarafmdan tedkik olunur. Temyiz mahkemesi bunlar hdiselerin cereyan ettii za MADDE 7 Bu kanunun hkmlerini ic manda meri kanunlara tevfikan tedkik ile ka raya cra Vekilleri Heyeti memurdur. rara balar. BAKAN Maddeyi kabul buyuranlar... Etmeyenler... Kabul edilmitir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen Lyihann heyeti umumiyesini kabul buyu ler ... Kabul edilmitir. ranlar. .. Etmeyenler... Kabul edilmitir. MADDE 5 Hatay Devletinin teekkln Hatay vilyetinde Adl kanunlarm tatbik den sonra hukuk ve ticaret davlarma dair sa ekline ve ilmlarn infazma dair kanun lyiha dr olan kesbi katiyet etmi ilmlar dorudan snn mzakeresine geiyoruz. doruya kabili icradr. Hatay mmtakas hari Bu lyihann da mstacelen mzakeresi tek cindeki bir gayrimenkule veya Trk tebaasn lif edilmitir. Mstacelen mzakeresini kabul dan birine taallk eden ilmlar resen Temyiz buyuranlar ... Etmiyenler ... Mstacelen mzake mahkemesi tedkikatmdan gemedike icra olu resi kabul edilmitir. namaz. Lyihann heyeti umumiyesi hakkmda m talea var m? BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyen Maddelere geilmesini kabul edenler ... Et ler ... Kabul edilmitir. miyenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmi MADDE 6 Hatay devletinin teekkln* tir. den sonra hukuk ve ticaret davalarna dair sa dr olan henz katiyet kesbetmemi bulunan Hatay vilyetinde adl kanunlarm tatbik ek hkm ve kararlardan aleyhlerine kanun yolu line ve ilmlarn infaz tarzma dair kanun na mracaat edilenler temyizen tedkik olunur Temyiz edilmemi bulunanlar Hukuk usul MADDE 1 lhakm meriyete girdii tarihden evvelki hdiselerin hukuk neticeleri vu muhakemleri kanununa gre temyiz edilebilir. Temyiz mahkemesi hdiseleri idare eden kanun kuu tarihlerinde Hatyda meri olan kanunlara lara gre tedkik eder. tbi kalrlar. Bu hususta Kanunu medeninin su lhak tarihinden evvel tebli olunan hkm reti meriyeti ve ekli tatbiki hakkndaki 864 ve kararlar aleyhine kanun yoluna mracaat numaral kanunun 1 ile 42 nci maddeleri ve ti car mesailde Ticaret kanununun sureti tatbiki mddeti ilhak tarihinden balar. hakkndaki 866 numaral kanun hkmleri k BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyenyas yolile tatbik olunur. |I ler ... Kabul edilmitir.

197

 : 3?

7-7439

C :1

MADDE 7 lhakm meriyete girdii srada grlmekte olan davalarla tahkikat ve icra if ls ilerinde ilhak tarihinden sonra yaplacak muameleler iin 2503 saylr Adliye har tarifesi kanunu hkmlerine tevfikan har almr. BAKAN Kabul buyuranlar ... IBtmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 8 tcra ve ifls ilerinde ilhak ta rihinden sonra yaplacak muameleler 2004 sa yl tcra ve ifls kanunu hkmlerine tbi olur. BAKAN Kabul buyuranlar ... lEtmiyen ler ... Kabul edilmitir. MADDE 9 lhak tarihinden evvel Hatayda meri kanunlara gre avukatlk veya dava ve killii ruhsatnamesini istihsal etmi olanlarla mevcud kanunlara gre avukatlk yapmak hak kn haiz bulunanlar ve noter olarak vazife g renler avukatlk ve noterlik yapmakta devam ederler. Bunlar hakkmda 3499 sayl Avukatlk ve 3456 sayl Noter kanununun sair hkmleri tatbik olunur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmiyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 10 Hatay Millet Meclisinin teteekklnn tarihi olan 2 - IX - 1938 tarihine kadar ilenmi olan sulardan dolay maznun ve ya mahkum olanlar affedilmitir. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiyen ler... Kabul edilmitir. MADDE 11 Hatay Devletinin teekk lnden sonra ilenmi sulardan dolay derdest bulunan ceza davalar hakkmda cereyan eden muhakeme ve muameleler ve katilememi olan hkm ve kararlar muteber olub bu lunduklar noktadan itibaren Trkiye Cumhuri yeti kanunlar hkmleri dairesinde icra edilir. BAKAN Kabul buyuranlar... Etmiy en ler .... Kabul edilmitir. MADDE 12 Hatay Devletinin teekkln den sonra ilenen sular hakknda katileen hkm ve kararlar da muteberdir. Bunlarn * tatbik ve infaznda eski kanunlara nazaran mkteseb haklar mahfuz olduu gibi Trkiye Cumhuriyeti kanunlarnn lehde olan hkmle ri de nazara almr. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler .... Kabul edilmitir. MADDE 13 Bu kanun neri tarihinden muteberdir. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler .... Kabul edilmitir. MADDE 14 Bu kanunun irasma Adliye vekili memurdur. BAKAN Kabul buyuranlar ... Etmeyen ler .... Kabul edilmitir.

Lyihann heyeti umumiyesini kabul eden ler ... Etmeyenler ... Lyiha kabul edilmitir. skenderon limannn Devlet limanlar i letme umum mdrlne ve Payas - skenderon demiryolunun, Devlet demiryollar ve limanlan iletme umum mdrlne devri hakkndaki kanun lyihalarm mzakere edeceiz. Bu lyihanm da mstacelen mzakeresi teklif ediliyor. Kabul edenler ... Etmeyenler ... Msta celen mzakeresi kabul edilmitir. Heyeti umumiyesi hakknda mtalea var m? Maddeleer geilmesini kabul edenler ... Etme yenler ... Maddelere geilmesi kabul edilmitir. skenderon limamnm Devlet limanlan iletme umum mdrlne ve Payas - skenderon de miryolunun Devlet demiryollar ve limanlar iletme umum mdrlne devri hakknda kanun MADDE 1 skenderon liman, mevcud b tn liman tesisat ve vesaitile Devlet limanlar iletme umum mdrlne ve Payas - skende ron arasndaki demiryolu, Devlet demiryollar ve limanlan iletme umum mdrlne devre dilir ve bu mdrlkler tarafndan iletilir. Li man ve demiryollar iletmelerini mtereken alkalandran tesisatlar ve vastalar bu iki ida re arasmda taksime Mnakalt vekili salhiyettardr. BAKAN Mtalea var m? Kabul eden ler ... Etmeyenler ... Kabul edilmitir. MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir BAKAN Maddeyi kabul edenler... Et meyenler... Kabul edilmitir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icra ya Mnakalt vekili memurdur. BAKAN Maddeyi kabul edenler... Et meyenler... Kabul edilmitir. TAYFUR SKMEN (Antalya) (Alk lar) Byk Trk milletinin z ve o byk varlm hakiki mmessili olan aziz arkada larm, Hataym yirmi senelik mill mcadele tarihi ni anla, erefle, zaferle kapayan anlamay bir ka gn evvel tasdik buyurmutunuz. Bu gn de Hataym bir vilyet olarak idare edil mesini temin edecek tekilt kanununu tasdik buyurdunuz. Alman tarih kararlar dolayisile yksek huzurunuza Hataylrlarm minnet ve k ran hislerini arzetmek iin ktm. Yaasn, var olsun aziz arkadalar. (Alklar). Teekkl anmdan bu gne kadar tarihini zaferle mesud ve cihan mul kararlarla ssleyen Byk Mec lisi ve onun muhterem azalarn sayg ile kut lularm. (Alklar) Bu byk varide her zaman bahtiyardr ve daima bahtiyar kalacaktr.

198

 : 37

7-7- 1939

O:1

hakkuk ettiren Mill ef kahraman nnne Aziz arkadalarm, lyezal kran ve tazimlerimi arzederim. Yine Mtarekenin ac ve karanlk gnlerinin do bu aziz davay ylmaz bir azm ile takib den sa urduu baz zaruretlerle ayrlm olan bir yn Refik saydam kabinesine ve ylmaz elik yurd parasnn tekrar Anavatana balanmas Trk ordusuna da sayg ve minnetdarlklarm her Trkn kalbinde byk bir sevin ve he yecan dourmutur. Hatayn aziz vatanmzn arzederim. Yaasm ve var olsun Trk milleti. mukaddes sinesinden ne vakit ve ne suretle Hatay mbarek olsun. (iddetli ve srekli al ayrldn, gemi olan 20 senelik ac ve kor klar) . kun plnosunu ve hdisatm ne gibi artlar BAKAN tskenderon limannn btn te altmda cereyan ettiini anlatarak deerli vak sisat ve vesaiti ile birlikte Devlet limanlar tinizi alacak deilim. Bunlar hepinizin ok ya iletme umum mdrlne devrine dair olan kndan malmudur. kanun lyihasnn heyeti umumiyesini reyinize arzediyorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Ka Aziz arkadalar, mazinin kara gnlerinin biriktirdii korkun bulutlar, skc ve mzi bul edilmitir. kbuslar byklerimizin bklmez ve nurlu Ak reylerin neticesini arzediyorum. ellerile silindi ve dadld. Ebed bir sabah Amasra dalgakran tamiri ve inas iin ge iinde sevin ve heyecanla Hatay bugnde bay lecek yllara geici teahhd icras hakkndaki ram yapmaktadr. [kanun lyihasna, kabul etmek suretile (274) Saym arkadalarm, her Trk gibi Hatayl zat rey vermitir. Binaenaleyh kanun (274) Trk kardelerimizin de bir gn gelib mstevli reyle kabul edilmitir. lerin zulmnden, esaretinden kurtulacana Devlet denizyollar iletme umum mdrl inanmt. nk Trkle istikll ve hrriyet ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair tesisat' mefhumlar daima beraber ve yanyanadr. (Al tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hak klar) . Diyebilirim ki, istikll ve hrriyet mef kndaki kanun lyihasna kabul etmek suretile humu Trkle domu, Trkle yaayacaktr. (294) zat rey vermitir. Kanun (294) reyle ka (Alklar). Bu Byk millet btn dnyaya b bul edilmitir yk dersleri vermitir. Eer her hangi bir mil Devlet havayollar umum mdrl ihtiya let hrriyet ve istikllini kaybetmek betbahtc iin telsiz cihaz ve tayyare yedek malzemesi lma urarsa Trkn erefli tarihini okusun ve saire mubayaas hakkndaki kanun lyihasna (Alklar). (283) zat rey Vermitir. Kanun (283) reyle ka te aziz arkadalarm, bu inan bugnk bul edilmitir. mesud neticenin douudur. Arkadalar, Hatay Smerbank sermayesine 19 500 000 lira il hi bir kuvvet ve kudretin deitirmee mukte vesine dair 2262 sayl kanunda baz deiiklik dir olamryaca Anavatan hududlannm cenu bunda vefakr, sadk bir bekidir. Aziz arka yaplmasna dair kanun lyihas iin (284) zat rey vermitir. Binaenaleyh kanun (284) reyle dalar; bu Yce Meclisin bu mukaddes dava mevcudun ittifakile kabul olunmutur. urunda her zaman ve her vesile ile gstermi olduu hassasiyet ve yksek alka karsnda Baka iimiz yoktur. Tensib buyurursanz, ya Hatayllarn sonsuz kranlarn tekrar arze rn saat 10 da itima edelim (Muvafk sesleri). derim. Yarm saat 10 da toplanmak zere celseyi ka Szlerime nihayet verirken bu mill davanm pyorum. yapcs Ebed ef Byk Atatrkn manev huzurunda eilirken bu mukaddes davay ta Kapanma sati : 17,08

 : 37

7-7-1939

O :1
( Kanun kabul edilmitir )

Hatay vilyeti kurulmasna dair kanuna verilen reylerin neticesi Aza adedi Reye itirak edenler Kabul edenler Reddedenler Mstenkifler Reye itirak etmeyenler Mnhaller : : : : : : ; 424 281 281 O O 141 2

/ Kabul edenler ]
Afyon Karahisar Bere. Trker Cemal Akm Hamza Erkan izzet Akosman Mebrure Gnen Ar Dr. Hsamettin Kural Halid Bayrak hsan Tav Amasya Esad Uras Nafiz Aktn Ankara Ahmed Ulus Arif Baytm Belkis Baykan Fevzi Daldal Mmtaz kmen Rifat Araz akir Knac Antalya Dr. Cemal Tunca Rasih Kaplan Tayfur Skmen Aydn Dr. Hulusi Alata Dr. akir ener Nazmi Topcolu Balkesir Fahrettin Tiritoh Hacim arkl Hayrettin Karan Hilmi eremetli ismail Hakk Uzunarb Muzaffer Akpmar Rahmi Seluk oruh Ali Rza E rem Asm Us Mazhar Mfid Kansu orum Dr. Mustafa Cantekin Eyb Sabri Akgl ismail Kemal Alpsar Mnir al Nuri Kayaalp Sleyman Kstekiolu akir Baran Denizli Dr. Hamdi Berkman Emin Aslan Tokad Fahri Akakoca Aka1 Tahir Berkay Yusuf Bakaya Diyarbakr Bursa Cahit ubuku Atf Akg Dr. ibrahim Tali n Dr. Glib Kahraman gren Dr. Refik Gran Gl. Kiazrm Sevktekin Dr. Sadi Konuk Rt BeMt Fatin Gvendiren Veli Necdet Snkitay Fazl Gle Edirne Mustafa Fehmi Gereker Dr. Fatma Memik Nevzad Aya Faik Kaltakkran anakkale Fuad Balkan Atf Kaml Osman ahinba Hilmi Ergeneli Elz Rusuhi Bulayrl Fa'zl Ahmed Ayka Read Nuri Gntekin Fethi Altay ankr Fuad Ziya iyiltepe Dr. Akif Arkan Erzincan Fazl Nazmi lcn Abdlhak Frait Ziya Esen iskender Artun Yahya Sezai Uzay Bilecik Dr. Ol. Besim mer Akaln Dr. Muhlis Suner Bingl Feridun Fikri Necmeddin Sahir Bolu Cemil zalar Dr. Zihni lgen Emin Yerlikaya Ltfi Gren Burdur Dr. Ahmed Ruhi Yeil yurt ibrahim Neemi Dilmen Memed Sanl Salih Baota Erzurum Aziz Akyrek Gl. Pertev Demirhan Gl. Zeki Soydemir Mnir Hsrev Gle Nafiz Dumlu Nakiye Elgn Salim Altu kr Koak Eskiehir Emin Sazak Istamat zdamar izzet Arukan Osman Im Gazianteb Bekir Kaleli Dr. Abdurrahman Me lek Dr. Memed Ali Aakay Memed ahin Nuri Pazarba mer Asm Aksoy Giresun Dr. Hasan Vasf Somyrek Mnir Akkaya Nafi Atuf Kansu Gmane Edib Servet Tr Hasan Fehmi Ata evket Erdoan Hakkri izzet Ulvi Aukurd el Dr. Muhtar Berker Emin Inankur

200

t : 37
Ferid Cell Gven sparta Kemal nal Mkerrem Unsal stanbul Ahmed kr Esmer Ali Kmi Akyz Ali Bana Tarhan Atf Baymdr Dr. Refik Saydam Fakihe ymen Galib Bahtiyar Gker Gl. Kzm Karabefcir ibrahim Alettin Gvsa Sadettin Uraz Salh Cimcoz kr li gel Ziya Karamursa zmir Benal Aranan Kmil Dursun Nazmi lker Raihmi Kken Read Mimarolu Sadettin Epikmen ^ehime Yunus Kars Esad zoz Gl. Muhittin Akyz Hsrev Kizldoan Kahraman Ankl mer Kntay erafettin Karacan Kastamonu Abidin Binkaya Hacer Dicle Hsn Aksz Muharrem Cell Bayar Nuri Tama Rza Saltu Tahsin Cokan Kayseri Ahmed Hilmi Kala Nazmi Toker mer Taclu Reid zsoy Sadettin Serim Salih Turgay Suat Hayri rgol

7-7-1939

:1
Sivas Abdurrahman Naci Demira Gl. Akif ztekin Erdemgil Hikmet Ik smail Memed Uur Mergube Grleyk Mitat kr Bleda emsettin Gnaltay Ziya Basara Tekirda Cemil Uybadn Faik ztrak Nazmi Trak Tokad Cemal Koval Galib Pekel Hasip Ahmed Aytuna Muammer Develi , Nzm Poroy Resai Eriken Stk Ata Trabzon Dani Eyibolu Faik Ahmed Barutu Halil Nihad Boztepe Mitat Aydm Raif Karadeniz Salise Abanozolu Tunceli Haydar Rt ktem Mitat Yenel Vrfa Ali Saib Ursava Gl. Ahmed Yazgan Refet lgen eref Ulu Van brahim Arva-s Mnib Boya Yozgad Ahmed Sungur Cell Arat Ekrem Pekel Salim Korkmaz Srn z Ziya Arkant

Krklareli Brhanettin Denker Haindi Kuleli evket dl Zht Akn Krehir Dr. Yusuf Ziya Somer Hazim Breki izzet zkan Memed Seyfeli Kocaeli Ali Dikmen Dr. Fuad Soraman brahim Dplan tbrahim Sreyya Yiit brahim Tolon Ragb Aka Salh Yarg Konya Galip Gltekin Gl. Ali Fuad Cebesoy zzet Erdal Kzm Grel Kzm Okay Mustafa Ulusan evki Ergun Vehbi Bilgin Ktahya Besim Atalay Dr. Ali Sha Delilba Receb Peker Sadri Ertem Vedit. Uzgren Malatya Dr. Hilmi Oyt E mrullah Barkan Gl. Osman Koptagel Memed evket zpazarba Mihri Pekta Muttalib ker Manisa Hikmet Bayur Kani Karaosman Kzm Nami Duru Kenan rer Osman Ercin Rdvan Nafiz Edger Yajar zey

Mara Dr. A. Kemali Bayizit Hasan Reid Tankud Mansur Bozdoan Mardin Edib Ergin Gl. Seyfi Dzgren Hasan Menemenciolu Rza- Erten Mula Cemal Karamula Sadullah Gney Mu Hakk Klcolu Nide Dr. Rasim Ferid Talay Naim Erem Ordu Ali Canib Yntem Dr. Vehbi Demir llamdi Yalman smail ama Hke Ali Zrh Fuad Sirmen Kftmalettin Kamu Raif Din Samsun Amiral Fahri Engin Memed AliYrker Nait Frat Rueni Barkrn Sleyman Neemi Selmen Zht Durukan Seyhan Ali Mnif Yeen a Damar Ankolu Gl. Naci Eldeniz brahim Mete smail Safa zler Sinan Tekeliolu Tevfik Tannan Siird Naki Bekmen efik zdemir Sinoh Cemil Atay Hulusi Onlolu

201

t : 3?
Zonguldak Halil Trkmun Hasan Karabacak Hsamettin Okan brahim E tem Bozkurt Mustafa Bozma |l inasi B a v d a Rifat Vapdar

/ Beye itirak etmeyenler ]

Afyon Karahisar Ali etjukaya (V.) Haydar erel Amasya ismail Hakk Muneu (M.) Ankara Aka Gndz Dr. Taptas Eref Demirci (M.) Falil Ri'k Atay smet nn (R. C.) Muammer Eri Yahya Claiib Karg Antalya Cezmi Ercin (V.) Dr. Mnir Soykam Numan Aksoy (M.) Trkn rs Ay dm Adnan Menderes Dr. Mazhar Germen (Ks. Y.) Mmtaz Kaynak Nuri Gktepe Balkesir Feyzi Szener Gl. Kzm zalp Memed Emir Osman Niyazi Bureu Becik Salih Bosok (M.) Bitlis Sreyya rgeevren Tevfik Temelli (Hasta) Bolu Dr. Emin Cemal Sada (M.) Fethi Okyar (V.) Hasan Cemil laanb! Bursa Gl. Naci Tnaz (Y.) Muhittin Baha Pars Refet Cantez (Rs. V.) anakkale Avni Yukaru (M.) Ziya Gevher Etili ankr Hseyin Cahid' Yaln Mustafa Abdlhak Renda (Bafean) orujt, Atf T zn orum smet Eker Denizli Dr. Kzm Samanl Nccib Ali Kka Diyarbakr Zeki Mesud Alsan (M.) Elz r\ad Aral (V.) Sabit Sarolu Erzincan Aziz Sanh lltcr Saffet Arkan Erzurum Dr. Ahmed Fikri Tuser Eskiehir Yusuf Ziya zer Gazianteb Ahmed Akstt Girer&un Fikret Atl Gl. lsan Skmen smail Sahuncn Talt Onay Gmme Durak Sakarya Yusuf Ziya Zarbun Ahmed Hamdi Denizmcn Dr. Tuamiral Hakk inasi Erel (M.) Gl. Refet Bele (M.) hnir Cell Bayar (M.) Dr. Mustafa Bengisu Halil Mauie: Hasan Ali Ycel (V.> Mahmud Esad Bozkurd Memed Aldemir kr Saraolu (.) Kars Fuad Kp#lit Zihni Orhan Kastamonu Dr. Tevfik Aslan Hilmi oruk Kayseri Faik Baysal Krklareli Dr. Fuad Umay Kocaeli Kemalettin Olpak (M.) Orgeneral Ali Said Akbaytuan Konya Ahmed Haindi Dikmen (M.) Ali Muzaffer Gker Ali Rza Trel Dr. Osman evki Ulu da Fuad Gkbudak Naim Hazim Onat Tevfik Fikret Slay ' Ktahya Alettin Tiridolu Hseyin Rahmi Grp nar Muhlis Erkmen (V.) Mustafa Bacak Malatya Mahmud Nedim Zabc Nasuhi Baydar Osman Taner Vasf ioay Manisa Asm Tner Dr. Saim Uzel (1. A,) Faik Kurdolu (M.) Hsn Yaman Refik lnee Mara Memed Erte Ziya Kayran Dr. Rza Levent rfan Ferid Alpa ya

(t A.)
Muhittin Birgen Mutet Dr. Hseyin Avni Ercan (M.) Hsn Kitabe Yunus Nadi Mus kr Ataman Cavid Ofcal Dr. Abravaya Marmaral Faik S#yla; Halid Mengi (M.) Hazim Tepyffa (M.) Ordu Ahmed ihsan5 Tkgoz Hamdi aarlan (M.> Hseyin Eki Selim Srr TaTeaa Dr. Saim Ali Demre Hasan Cavid Samsun Hsn akr (V.) Meliha Ula Stykan Hilmi Uran ems ee (M.)

Uek
Ahmed Ovaek Gl. Cemal Mersinli Turhan Cemal Beriker sparta Hsn zdanitfr stanhtd Abidin Di^vr

im

 : 37
Sr Ali Rza Ese Hulki Aydn {M.) Sinob Cemal Mi Cevdet Kerim nceday Yusuf Kemal Tengirenk

7-7-1399

:1
Sami bay (M.) Van Hakk Ungan (M.) Yozgad Veled zbudak Zonguldak Yusuf Ziya zeni

Atf Esenbel Necmettin Sadak Remzi iner < M ) { L Tekirda Rahmi Apak Yahya Kemal Beyath Tokad Gl. Stk ke

Trabzon Hamdi lkmen Hasan Saka Srn Day Sleyman Sr* dedik Tunceli Samj Erknan Ur/o Memed Emin Yurdakul

e
Amasrada 4a%akran tamir ve infas iin gelecek yllara geici taafahd icras hakkn daki kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmitir) An adedi Reye itirak edenler Kabai denler Reddedenler Mstenkifler Reye itirak etmeyenler Mnhaller : 424 : 274 ; 274 : 0 o : 148 : 2

/ Kah id edenler j
Afpon Kmralmm* Ber Trker Cemal A&m Hamza Erkan Mebrure Gnen Ar Halid Bayrak Amasya Esa<l Ura s Nafiz Aktn Ankara Ahmed Ulus Arif Bayttn Belkis Baykan Fevzi Daldal Mmtaz kmen Rfat Araz akir KIMICI Antalya Cezmi Ercin r . Cemal l u n c a Dr. Mnk* Soykam Rasih Kaplan Aym Adnan Menderes Dr. akir ener Mmtaz Kaynak Nnzmi Topeoglu Nuri Geklepe Bahkemr \ Fahrettin Tkitolu Feyzi ^ssener Iiay^ettin Kadran Hilmi cremetli Memed Emir Muzaff er Akpnar Osman Niyazi Burcu Rahmi Seluk Yahya Sessai Uzay Bilecik Dr. Muhlis Sn*r Bingl Feridun Fikri NeemeefB Sahir Be# Cem $za%r Dr. Zihni Aggn Emin Yerlifeaya Ltf i Garen Hurdur Dr. Ahmed Ruhi Yeil yurt ibrahim Neesai Dnmen Memed Sanl Hrm Atf Akg ; Dr. Gteitb Kahraman i Dr. Refik G4if>K; | Dr. Sadi Konul* Fatin G v e n d e n Fazl Gle Mustafa Fehmi Gerekei Nevd'Ayas \ anakkale i Hilmi Ergenemi Rusuhi Bulayrl ^ankm Dr. AMf Arkan Fazl Nazmi rkn Ziya Esen oruh Atf Tftzn Mazhar Mffid. Kansvt &rmn Dr. Mustafa Cantekis Byb Sabri Akgcl smail l\oma;l Alpar Mnir atgl Nuri K,a?yaa/l'p Sleyman Kstekiolu akir Baran Denizli Dr. Hamdi Berkman Emin Aslam Tokad Fahri Akakoca Aka Necib Asisi Ttko Tahir Berkay Yusuf Bakaya fHyarba-ktr Cah& ubuku Dr. brahim Tali n gren

im

 : 37
Gl. Kiazrm Sevkteki Rt Bekit Veli Necdet Snkitay Zlf Tirel Edirne Dr. Fatma Memik Faik Kaltakkran Fuad Balkan Osman ahinba Elz Fazl Ahmcd Ayka Fethi Altay Fuad Afral Fuad Ziya iyiltepe Erzincan Salih Bapta Erzurum Aziz Akyrek Gl. Pertev Demirhan Gl- Zeki Soydemir Mnir Hsrev Gle Nakiye Elgn Salim Altu kr Koaik Eskiehir Emin Sazak stamat zdamar izzet Arakan Osman In Gazianteb Bekir Kaleli Dr. Abdurrahman Me lek Dr. Memed Ali Aakay Memed ahin Nuri Pazarba mer Asm Aksoy Giresun Dr. Hasan Vasf Somyrek Gl. than Skmen ismail Sabuncu Mnir Akkaya Nafi Atuf Kansu Gmane Durak Sakarya Edib Servet Tr Hasan Fehmi Ata evket Erdoan

7-7- 1939

C :1
Mansur Bozdoan Ziya Kayran Mardin Edib Ergin Gl. Seyfi Dzgren Hasan Menemenciolu Rza' Erten Mula Cemal Karamula Hsn Kitabc Sadullah Gney Mu Hakk Klcolu kr Ataman Nide Faik Soylu Naim Erem Ordu Ali Canib Yntem Dr. Vehbi Demir Hamdi Yalman smail ama Dr. Saim Ali Dilemre Kemalettin Kmi Raif Din Samsun Amiral Fahri Engin Meliha Ula Memed Ali Yrker Nait Frat Rueni Barkm Sleyman Necmi Selmen Seyhan Ali Mnif Yeen a Damar Arkolu Gl. Naci Eldeniz Hilmi Uran ibrahim Mete ismail Safa zler Sina-n Tekeliolu Tevfik Tarman Siird Ali Rza Esen efik zdemir Sinob Cemal Ali Hulusi Oruolu

Hakkri zzet Ulvi Aukurd el Dr. Muhtar Berker Ferid Cell Gven Gl. Cemal Mersinli Turhan Cemal Beriker sparta Hsn zdamar Kemal nal Mkerrem nsa'l stanbul Ahmed kr Esmer Ali Kmi Akyz Ali Rana Tarhan Atf Bayndr Dr. Refik Saydam Fakihe ymen Galib Bahtiyar Gker Gl. Kzm Karabekir brahim Alettin Gv3a Sadettin Uraz kr li gel Ziya Karamursal zmir Benal Aranan Nazmi ilker Rahmi Kken Read Mimarolu Sadettin Epikmen ehime Yunus Kars Esad zouz Gl. Muhittin Akyz Hsrev Kzldoan Kahraman Arkl mer Kntay erafettin Karacan Kastamonu Abidin Binkaya Haeer Dicle Hilmi oruk Hsn Aksz, Muharrem Cell Bayar Nuri Tama' Rza Saltu Tahsin Cokan Kayseri Ahmed Hilmi Kala Nazmi Toker

Reid zsoy Sadettin Serim Sa'lih Turgay Suat Hayri rgbl Krklareli Burhan ettin Denke Hamdi Kuleli evket dl Zht Akn Krehir Dr. Yusuf Ziya Somer Hazim Breki izzet zkan Memed Seyfeli Kocaeli Ali Dikmen Dr. Fuad Soraman ibrahim Dblan Ragb Aka Salh Yarg Konya Ali Rza Trel Dr. Osman evki Ulu da Galib Gltekin Gl. Ali Fuad Cebesoy izzet Erdal Kzm Grel Kzm Okay evki Ergun Ktahya Receb Poker Malatya Dr. Hilmi Oyt Emrullah Barkan Gl. Osman Koptagel Memed evket zpazarba Mihri Pekta Mutta! ib ker Manisa Asm Tmer Dr. Saim Uzel Hikmet Bayur Kani Karaosman Kzm Nami Duru Kenan rer Rdvan Nafiz Edger Mara Hasan Reid Tankud

204

 : 37
Sivas Abdurrahman Naci Demira Gl. Akif ztekin Erdemgil Hikmet Ik smail Memed Uur Mergube Grleyk Mitat kr Bleda emsettin Gnaltay Ziya Basara Tekirda Faik ztrak

7-7-1939

C :1
Yozgad Ahmed Sungur Cell Arat Ekrem Pekel Salim Korkmaz Srr lz Ziya Ark ant Zonguldak Halil Trkmen Hasan Karabacak brahim Etem Bozkurt" Mustafa Bozma inasi Devrin Rifat Vardar

Nazmi Trak Tokad Cemal Koval Gl. Stk ke Hasip Ahmed Aytuna Muammer Develi Nzm Poroy Resai Eriken Stk Ata Trabzon Dani Eyibolu Faik Ahmed Barutu Halil Nihad Boztepe

Mitat Aydm Raif Karadeniz Salise Abanozolu Srn Day Tunceli Haydar Rt ktem Mitat Yenel Vrfa Ali Saib Ursava Gl. Ahmed Yazgan Refet lgen eref Ulu Van Mnib Boya

[Beye itirak etmeyenler]

Afyon Karahisar Ali etinkaya (V.) Haydar erel tzzet Akosman Ar% Dr. Hsamettin Kural thsan Tav Amasya smail Hakk Mumcu (M.) Ankara Aka Gndz Dr. Taptas Eref Demirel (M.) Falih Rfk Atay smet nn (Rs. C.) Muammer Eri Yahya Galib Karg Antalya Numan Aksoy (M.) Tayfur Skmen Trkn rs Aydn Dr. Hulusi Alata (V.) Dr. Mazhar Germen (Rs. V.) Balkesir Gl. Kzm zalp Hacim arkl (M.) smail Hakla Uzunarb Bilecik Dr. Gl. Besim mer Akalm Salih Bozok (M.) Bitlis Sreyya rgeevren Tevfik Temelli (H.) Bolu Dr. Emin Cemal Suda (M.) Fethi Okyar (V.) Hasan Cemil ambel Bursa Gl. Naci Tmaz (V.) Muhittin Ba'ha Pars Refet Canrtez (Rs. V.) anakkale Atf Kaml Avni Yukaru (M.) Read Nuri Gntekin Ziya Gevher Etili ankr Hseyin Cahid Yaln Mustafa Abdlhalik Renda (Bakan) oruh Ali Rza Erem Asm Us orum smet Eker Denizli Dr. Kzm Samanl Diyarbakr Zeki Mesud Alsan (M.) Halil Mentee Elz Hasan Ali Ycel Sabit Sarolu Erzincan (V.) Kmil Dursun Abdlhak Frat Malmud Esad Bozkurd Aziz Samih llter Memed Aldcmir skender Artun Saffet Ankan kr Saraolu (V.) Kars Erzurum Dr. Ahmed Fikri Tuzer Fuad Kprl Nafiz Dundu Zihni Orhon Kastamonu Eskiehir Dr. Tevfik Aslan Yusuf Ziya zer Kayseri Gazianteb Faik Baysal Ahmed Aksu mer Tacolu Giresun Fikret Atl Krklareli Talt Onay Dr. Fuald Umay Gmane Kocaeli Yusuf Ziya Zarbun ibrahim Sreyya Yiit el ibrahim Tolon Ahmed Ovack Kemalettin Olpak (M.) Emin nankur Orgeneral Ali Said Akbaytugan stanbul Konya Abidin Daver Ahmed Hamdi Dikmen Ahmed Hamdi Denizmen Dr. Tuamiral Hakk Ali Muzaffer Gker Fuad Gkbudak inasi Ere! (M.) Mustafa Ulusan Gl. Refet Bele (M.) Naim Hazim Onat Salh Cimcoz Tevfik Fikret Slay zmir Vehbi Bilgin1 " Cell Bayar (M.) Dr. Mustafa Bengisu

205

t : 37

7-7-1939

C : 1
Rahmi Apak Yahya Kemal Beyati Tokad GalibPekel Trabzon Hamdi lkmen Hasan Saka Sjeymun Srr Gedik TunoeU Sami Erkman Urfa Memed Emin Yurdakul Sami Ibay (M.) Van Hakk Ungan (M.) brahim Arvas Yozgad Veled Mradak Zongmlduk Hsamettin Okan Yusuf Ziya zeni

Kvthya Maret Bize Alettin TirMoh Dr. A. Kemali Bayizit Ali Zrh Besim Atalay Memed Erten Fuad Sirmen Dr. Ali Sha elilbu Mardin Hasan Cavid Hseyin 'Rahmi Grp Dr. Rza Levent 8amswn nar Irfam F*rid Alpaya (..) Hsn akr (V.) Muhittin Birden Muhlis Erkmen Zht Durukan (V.) Seyhan Mula Mustafa Bacak Dr. Hseyin Avni firmn emsa Ien (M.) Sadr fifffcen (M.) Siird Vedlt zfcfoara Yunus Nadi Hulki Aydn (M.) Malatya Nidfo Naki Bekin en Mahmud Medim Za%e Cavid Oral Binob Nasuhi Baydar Dr. Abravaya Marmaral Cemal Ali Osman Taner Dr. Rasim Feri d Talay Cevdet Kerim tnceday Vasf may Halid Mengi (M.) Yusuf Kemal Tengirenk 11 azim Tepeyran (M.) Manisa Sivas Faik Kurdglu (M.) Atf Eseribei Ordu j Hsn Yaman i Ahmed hsan Tokgz I Necmettin Sadak Osman Ercin j Hamdi arlan (M.) j Remzi (iner (M.) Refik nce Tekirda j Hseyin Eki I Taar $zey Selim Srrn Tarcan Cemil Uybadn j

Devlet 4ejy&llar iletme umum nMrl ihtiyac im yenft ^emMer inas ve sair vesait teefeizat, malzeme, alt ve edeva?t mubayaas hakkndaki kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmitir ) A adedi : 424 Reye itirak edenler : 295 Kabul edenler : 295 Reddedenler : 0 Mstenkifler o Reye itirak etmeyenler : 127 Mftnhaller : 2

/ Kabul edenler ]
Af yen Karahi&ar Ber Trker Cemal Ako Hamza Erkan Mebrure Gnen Halid Bayrrit thsan Tav Amasya Esad Uras Naik Aktan Ahmed UJas Arif BaytMi Belkis Baykan Fevzi Baldal Mmtaz kmen, Rifat Araz akir Knac Antalya Cezmi Ercin Dr. Cemal Tunca Dr. Mnir Soykam Rasih Kaplan Tayfur Skmen Aydm Dr. akir ener Mmtaz .Kaynak Nazmi Topeolu Nuri *Gk1ef)te Balkesir Fahrettin Tiritolu Feyzi Szener Hacim arkl

WB

t : 37
Hayrettin Karan Hilmi cremetli Memed Emir Muzaffer Akpmar Osman Niyazi Burca Rahmi Seluk Yahya Sezai Uzay Bilecik Dr. Muhlis Suner Bingl Feridun Fikri Necmeddin Sahir Bolu Cemil zalar Dr. Zihni lgen Emin Yerlikaya I Ait fi Gren Burdur Dr. Ahmed Ruhi Yeil yurt Memed Sanl Bursa Atf Akg Dr. Galib Kahraman Dr. Refik Gran Dr. Sadi Konuk Fatin Gvendiren Fazl Gle Mustafa Fehmi Gereker Nevzad Aya anakkale Atf Kaml Hilmi Ergeneli Rusuhi Bulayrl ankr Dr. Akif Arkan Fazl Nazmi rkn M. Ahdlhalik Renda Ziya Esen avuh Ali Rza. Erem Atf Tzn Maahar Mfid. Kansu orum Dr. Mustafa Cantekin Eyifo Sab*i Akgl smail Kettal Alpsar Mnir al Sleyman Ks&ekiolu akir Baran

7-7 1939

C: l
Hsrev Kzkloan Kahraman Ankl mer Kntay erafettin Karacan Kastamonu Abidin Binkaya Hacer. Dicle Hilmi orak Hsn Aksz Muharrem Cell Bayar Nuri Tama Rza Saltu Tahsin Cokaa Kayseri Ahmed Hilmi Kak Nazmi Toker mer Tacoltt Reid zsoy Sadettin Sarim Salih Turgay Suat Hayri rgbl Krklareli Brhanettin Dnker Hamdi Kuleli evket dl Zht Akn Dr. Yusuf Ziya Somer Hazim Breki tzzet zkan Memed Sfeyfeli Kocaeli Ali Dikmen Dr. Fuad Soraman tbrahim Dblan ibrahim Sreyya Yiit Ragpb Aka Salh Y a r p Ali Rza Trel Dr. Osma tvki Ulu da' Galip OiiltekB GL Ali Fuad Cebeaoy tzzet Erdal Kzm Grel Kzm Okay evki Ergun VehM Bllgir

Denizli Dr. Hamdi Berkman Emin Aslan Tokad Fahri Akakoca Aka Necib Ali Kka Tahir Berkay Yusuf Bakaya Diyarbakr Cahit ubuku Dr. brahim Tali n gren Gl. Kiazm Sevktekin Rt Bekit Veli Necdet Snkitay Zlf Tirel Edirm Or. Fatma Memik Faik Kaltakkran Fuad Balkan Osman ahinba Elz Fazl Ahmed Ayka Fethi Altay Fuad Aral Fuad Ziya iyiltepe Sabit Saro&u Erzinton Abdlhak Frra* iskender Artm Salih Baota Erzurum Aziz Akyrek Gl. Pertev Demirhan Gl. Zeki Soydemir Mnir Hsrev Gle Nakiye Elgn Salim Al tu kr Koak Eskiehir Emin Sazak tstamat zdaaar tzzet Arakan Osman Ira Gazianfeb Bekir Kaleli Dr. Abdurrahman Mev lek Dr. Memed Ali Aakay Memed ahin NUE Pazarbaf

mer Asm Aksoy Giresun Dr. Hasan Vasf Somyrek Gl. hsan Skmen smail Sabuncu Mnir Akkaya Nafi Atuf Kansu Gmane Durak Sakarya Edib Servet Tr Hasan Fehmi Ata evket Erdoan Hakkri zzet Ulvi Aykurd el Ahmed Ovack Dr. Muhtar Berker Emin inankur Ferid Cell Gven Gl. Cemal Mersinli Turhan Cemal Beriker iporta* Hsn zdamar Kemal nal Mkerrem nsa stanbul Ahmed kr Esmer Ali Kmi Akyz Ali Rana Tarha Atf Bayndr Dr. Refik Saydam Fakihe ymen Gl. Kzm Karabekir Galib Bahtiyar Gker brahim Alettin Gvsa Sadettin Urax Salh Ciraeoz kr K gei Ziya Karamussal Benal Anman Nazmi lker Rahmi Kke Read Miraarou Sadettin Epikm* ehimc Yunus Kars Esad zgua? Gl. Mahittin AkyE

207

1 : 37

7-7-1939

C:1
Resai Eriken Stk Atan Trabzon Dani Eyibolu Faik Ahmed Barutu Halil Nihad Boztepe Mitat Aydn Raif Karadeniz Salise Abanozolu Tunceli Haydar Rt ktem Mitat Yenel Urfa Ali Saib Ursavaa Gl. Ahmed Yazgan Refet lgen eref Ulu Van Mnib Boya Yozgad Ahmed Sungur Cell Arat Ekrem Peke] Salim Korkmaz Srr lz Ziya Arkan t Zonguldak Halil Trkmen Hasan Karabacak ibrahim Etem. Bozkurt Mustafa Bozma inasi Devrin Rifat Vardar

brahim Mete Sadullah Gney Ktahya lteceb Peker Mu . ismail Safa zler Sinan Tekeliolu Vecjit Uzgoren Hakk Klcolu Tevfik Tannan , Malatya kr Ataman Siird Dr. Hilmi Oyt Nide Emrullah Barkan Dr. Abravaya Marmaral Ali Rza Esen 61. Osman Koptagel Dr. Rasim Ferid Talay Naki Bekmen efik zdemir Memed evket zpazar- Faik Soylu Sinob ba Hazim Tepeyran Cemal Ali Mihri Pejta Naim Erem Cemil Atay Muttalib ker Ordu Hulusi Oruolu Manisa Ali Canib Yntem Sivas Asm Tmer Dr. Vehbi Demir Abdurrahman Naci DeHikmet Byur Hamdi Yalman mirag Hsn Yaman ismail Jama Atf Esenbel Kani JCaraosman Bize Gl. Akif ztekin ErKzm Nami Duru Ali Zrh demgil Kenan rer Dr. Saim Ali Dilemre Hikmet Ik Rdvan Nafiz Edger Kemalettin Kamu Raif Din smail Memed Uur Yaar zey Mergube Grleyk Mara Samsun Mitat kr Bleda Dr. A. Kemali Bayizit Amiral Fahri Engin emsettin Gnaltay Hasan Resi d Tankud Hsn ak Ziya Basara Mansur Bozdoan Meliha Ula Tekirda Ziya Kayran Memed Ali Yrker Faik ztra'k Nait Frat Mardin Nazmi Trak Rueni Barkn Gl. Seyfi Dzgren Tokad. Hasan Menemenciolu Sleyman Necmi Selmen Seyhan Cemal Koval Rza Erten v Ali Mnif Yegena Galib Peke! Mula Damar Ankolu Hasip Ahmed Aytuna Cemal Jlaranmla Gl. Naci Eldeniz Muammer Develi Hsn Kitabe Hilmi Uran Nzm Poroy

/ Reye itirak etmeyenler ]

Afyon Karahism Ali etinkaya (V.) Haydar eJel zzet Akosman Ar Dr. Hsamettin Kural Amasya ismail Hakk Mumcu (M.) Ankara Aka Gndz Dr. Taptas Eref Demirel (M.) Falih Rfk Atay ismet inn (Rs. C.) Muammer Eri Yahya Galib Karg Antalya Numan Aksoy (M.) Trkn rs Aydn Adnan Menderes Dr. Hulusi Alata (V.) Dr. Mazhar Germen (Rs. V.) Balkesir Gl. Kzm zalp tsmail Hakk Uzunarl Bilecik Dr. Gl. Besim mer Akaln Salih Bozok (M.) Bitlis Sreyya rgeevre Tevfik Temelli (Hasta) Bolu Dr. Emin Cemal Suda (M.) Fethi Okyar (V.) Hasan Cemil ambel Burdur ibrahim Necmi Dilmen Bursa Gl. Naci Tnaz (V.) Muhittin Baha Pars Refet Cantez (Rs, V.) anakkale Avni Yukaru (M.) Read Nuri Gntekin Ziya Gevher Etili ankr Hseyin Cahid Yaln oruh Asm Us orum ismet Eker

208

I : 37

7-7-1939

C : 1

Nuri Kayaalp Memed Aldemir kr Saraolu (V.) Denizli Kars Dr. Kzm Samanl Fuad Kprl Diyarbakr Zeki Mesud Alsan (M.) Zihni Orhon Erzincan Kastamonu Aziz Samih lter Dr. Tevfik Aslan Kayseri Saffet Ankan Faik Baysal Erzurum Dr. Ahmed Fikri Tuzer Krklareli Nafiz Dumlu Dr. Fua"d Umay Eskiehir Kocaeli Yusuf Ziya zer brahim Tolon Gazanteb Kemal ettin Olpak (M.) Ahmed Aksu Orgeneral Ali Said Ak Giresun baytuan Fikret Atl Ko.ya Talt Onay Ahmed Hamdi Dikmen Gmane (M.) Yusuf Ziya Zarbun Ali Muzaffer Gker stanbul Fuad Gkbudak Abidin Daver Mustafa Ulusan Ahmed Hamdi DenizNaim Hazim Onat men Dr. Tuamiral Hakk Tevfik Fikret Slay inasi Brel (M.) Ktahya Gl. Refet Bele (M.) Alettin Tiridolu zmi>r Besim Atalay Cell Bayar (M.) Dr. Ali Sha Delilba^ Dr. Mustafa Bengisu Hseyin Rahmi Grp Halil Mentee nar Hasan Ali Ycel (V.) Muhlis Erkmen (V.) Kmil Dursun Mustafa Bacak Mahmud Esad Bozkurd Sadri Ertem

Seyhan emsa Icen (M.) Siird Hulki Aydn (M.) Sinob Cevdet Kerim Inceday Yusuf Kemal Tengirenk Sivas Necmettin Sadak Remzi iner (M.) Tekirda Cemil Uybadm Rahmi Apak Yahya Kemal Beyatl Tokad Gl. Stk ke Trabzon A.) Hamdi lkmen Muhittin Birgen Hasan Saka Mula Dr. Hseyin Avni Ercan Srr Day Sleyman Srr Gedik (M.) Tunceli Yunus Nadi Sami Erkman Nide TJrfa Cavid OM Memed Emin Yurdakul Halid Meigi (M.) Sami bay (M.) Ordu Van Ahmed hsan Tokgz Hakk Ungan (M.) Hamdi arlan (M.) brahim Arvas Hseyin Eksi Yozgad Selim Sim Tarcan Veled Izbudak Rize Zonguldak Fuad Srrmen Hsamettin Okan Hasan Cavid Yusuf Ziya zeni Samsun Zht Durukan Malatya Mahmud Nedim Zabc Nasuhi Baydar Osman Taner Vasf raay Manisa Dr. Saim Uzel (t. .) Faik Kurdolu (M.) Osman Ercin Refik nce Mara Memed Erten Mardin Dr. Rza Levent Edib Ergin rfan Ferid Alpaya (1

t : 37

7-71939

C:l

Devlet havayollar umum mdrl ihtiyac iin telsiz cihaz ve tayyare yedek malzemesi ve saire mubayaas hakkndaki kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmitir) A n adedi : 424 Rye itirak edenler : 283 Kabul edenler : 283 Reddedenler : 0 Mstenkifler : o Reye itirak etmeyenler : 139 Mnhaller : 2

/ Kdbi edenler ]
Afyon Karahisar Ber Trker Cemal Akm Hamza Erkan Mebrure Gnen Ar Halid Bayrak hsan Tav Amasya Esad Uras Nafiz Aktn Ankara Ahmed Ulus Arif Baytn Belkis Baykan Fevzi Daldal Muammer Eri Mmtaz kmen Rifat Araz akir Knac Antalya Cezmi Erci Dr. Cemal Tunca Dr. Mnir Soykan Rasih Kaplan Tayfur Skmen Aydn Dr. akir ener Mmtaz Kaynak Nazm Topcolu Nuri Gktepe Balkesir Fahrettin Tiritolu Feyzi Szener Hacim arkl Hilmi eremetli smail Hakk Uzunarb Memed Emir Muzaffer Akpmar Osman Niyazi Burcu Rahmi Seluk Yahya Sezai Uzay Bilecik Dr. Muhlis Suner Bingl Feridun Fikri Bolu Cemil zalar Dr. Zihni tlg*n Emin Yerlikaya Ltf Gren Burdur Dr. Ahmed Ruhi Yeil yurt MenwJ Sanl Bursa Atf Akg Dr. Galib Kahraman Dr. Refik Gran Dr. Sadi Konuk Fatin Gvendiren Fazl Gle Mustafa Fehmi Gereker Nevzad Aya anakkale Atf Kaml Hilmi Ergeneli Rusuhi Bulayrl anktn Dr. Akif Arkan Fazl Nazmi rkn Mustafa Abdlhalik Renda Ziya Esen oruh Atf Tzn Mazhar Mfid Kansu orum Dr. Mustafa Cantekin Eyb Sabri Akgl tsmail Kemal Alpsar Mnir al Nuri Kayaalp Sleyman Kstekiolu akir Baran Denizli Dr. Hamdi Berkman Emin Aslan Tokad Fahri Akakoca Aka Necib Ali Kka Tahir Berkay Yusuf Bakaya Diyarbakr Dr. brahim Tali n gren Gl. Kiazm Sevktekin Rt Bekit Veli Necdet Snkitay Zlf Tigrel Edirne Dr. Fatma Memik Faik Kaltakkrran Fuad Balkan Osman ahinba Fasl Ahmed Ayka Fethi Altay Fuad Ziya iyiltepe Sabit Sarolu Erzincan Abdlhak FraH; skender Artun Salih Baota Erzurum Aziz Akyrek Gl. Pertev Demrhan Gl. Zeki Soydemir Mnir Hsrev Gle Nakiye Elgn Salim Altu kr Koak Eskiehir Emin Sazak tstamat zdamar zzet Arakan Osman Im Oazianteb Bekir Kaleli Dr. Abdurrahman Melek Dr. Memed Ali Aakay Memed ahin Nuri Pazarba mer Asm Aksoy Giresun Dr. Hasan Vasf Somyrek Gl. hsan Skmen tsmail Sabuncu Mnir Akkaya Nafi Atuf Kansu Gmane Durak Sakarya Edib Servet Tr

Hayrettin Karan

210

 : t
asan Fehmi Ata evket Erdoan Hakkri izzet Ulvi Aykurd el Ahmed Ovack Dr. Muhtar Berker Emin lnankur Ferid Gell Gven Gl. Cemal Mersinli Turhan Cemal Beriker sparta Hsn zdamar Kemal nal stanbul Ahmed kr Esmer Ali Rara Tarhan Atf Baymdr Dr. Refik Saydam Fakihe ymen Galib Bahtiyar Gker Gl. Kzm Karabekir ibrahim Alettin Gvsa Sadettin Uraz Salh Cimcoz kr Ali gel Ziya Karamursal zmir Benal Anman Kmil Dursun Nazmi ilker Rahmi Kken Read Mimarolu Sadettin Epikmen ehime Yunus Kars Esad zouz Gl. Muhittin Akyz Hsrev Kzldoan Kahraman Ankl erafettin Karacan Kastamonu Abidin Binkaya Haoer Dicle Hsn Akgz Hilmi oruk Muharrem Cell Bayar Nuri Tama Rza Saltu Tahsin Cokan ri Ahmed Hilmi Kala Nazmi Toker mer Tacolu Reid zsoy Sadettin Serim Salih Turgay Suat Hayri rgbl Krklareli Brhanettin Denker Hamdi Kuleli evket dl

M-198S

Siird Ali Rza Esen Naki Bekmen efik zdemir Sinob Cemal Ali Cemil Atay Hulusi Oruoglu Sivas Abdurrahman Naci Demira Gl. Akif ztekin ErZht Akfp demgil Krehir Hikmet Ik Dr. Yusuf Ziya Somer Cemal Karamula ismail Memed Uur Hazim Breki Mergube Grieyk Sadullah Gney zzet zkan Mitat kr Bleda Mu Memed Seyfeli emsettin Gaaltay Hakk Klzeolu Kocaeli Ziya Basara kr Ataman Ali Dikmen Tekirda Nide Dr. Fuad Soraman Faik ztrak Faik Soylu brahim Dblan Nazmi Trak Naim Erem ibrahim Sreyya Yiit Ordu Tokad Ragb Aka Ali Canib Yntem Cemal Koval Konya Dr. Vehbi Demir Gl. Stk ke Ali Rza Trel Hamdi Yalman Hasip Ahmed Aytuna Dr. Osman evki Ulu ismail ama Muammer Develi da Nzm Poroy Rize Galip Gltekin Stk Ata Ali Zrh Gl. A. Fuad Cebesoy Dr. Saim Ali Dilenire Trabzon izzet Erdal Fuad Sirmen Dani Eyibolu Kzm Grel Kemallettin Kamu Faik Ahmed Barutu Kzm Okay Raif Din Mitat Aydn evki Ergun Samsun Salise Abanozolu Vehbi Bilgin Amiral Fahri Engin Srn Day Ktahya Meliha Ula Tunceli Receb Peker Nait Ftrat Haydar Rt ktem Vedit Uzgren Rueni Barkm Mitat Yenel Malatya Sleyman Necmi Selmen Urfa Dr. Hilmi Oyt men Ali Sab Ursava Emrullah Barkan Zht Durukan Gl. Ahmed Yazgan Gl. Osman Koptagel Refet igen Memed evket zpazar- Ali Mnif Yegena eref Ulu ba Van Damar Ankolu Mihri Pekta Mnib Boya Gl. Naci Eldeniz Muttalih ker Hilmi Uran Yozgad Manisa ibrahim Mete Ahmed Sungur Asm Tmer ismail Safa zler Cell Arat Hikmet Bayur Sinan Tekeliolu Ekrem Pekel Hsn Yaman Tevfik Tannan Salim Korkmaz

| Kani Karaoanan Kzm Kami Duru Kenan rer Rdvan Nafiz Edger Yaar zey Mara Dr. A. Kemali Bayizit Manaur Bozdoan Ziya Kayran Mardin GL Seyfi Dzgren Hasan Menemenciolu Rza Erten

211

t :37
Srr oz Ziya Arkant Zonguldak Halil Trkmen Hasan Karabacak

*4-939

:1
inasi Devrin Rifat Vardar

brahim Etem Bozkurt Mustafa Bozma

/ Beye itirak etmeyenler ]

Afyon Karahisar Muhittin Baha Pars Ali etinkaya (V.) Refet Cantez (Rs. V.) Haydar erel anakkale zzet Akosman Avni Yukaru (M.) load ^ILT 3/itkin Ar Dr. Hsamettin Kural Ziya Gevher Etili ankr Amasya Hseyin Cahid Yaln smail Hakk Mumcu (M.) oruh Ali Rza Erem Ankara Asm Us Aka Gndz Dr. Taptas orum Eref Demirel (M.) smet Eker Falih Kfk Atay Denizli smet nn (Rs. C.) Dr. Kzm Samanl Yahya Gaiib Karg Diyarbakr Antalya Cahit ubuku Numan Aksoy (M.) Zeki Mesud Alsan (M.) Trkn rs Elz Aydn Fuad Arak (V.) Adnan Menderes Erzincan Dr. Hulusi Alata Aziz Samih llter Dr. Mazhar Germen Saffet Arkan (Rs. V.) Erzurum Balkesir Dr. Ahmed Fikri Tuzer Gl. Kzm zalp Nafiz Dumlu Bilecik Eskiehir Dr. Gl. Besim mer Yusuf Ziya zer Akaln Gazianteb Salih Bozok (M.) Ahmed Aksu Giresun Bingl Fikret Atl Necmeddin Sahir Talt Onay Bitlis Gmane Sreyya rgeevren Tevfik Temelli (Hasta) Yusuf Ziya Zarbun sparta Bolu Dr. Emin Cemal Suda Mkerrem Unsal stanbul (M.) Abidin Daver Fethi Okyar (V.) Ahmed Hamdi Denizmen Hasan Cemil ambel Ali Kmi Akyz Burdur ibrahim Necmi Dilmen Dr. Tuamiral Hakk inasi Erel (M.) Bursa Gl. Refet Bele (M.) Ql Naci Tmaz (V.) zmir Cell Bayar (M.) Dr. Mustafa Bengisu Halil Mentee Hasan Ali Ycel (V.) Mahmud Esad Bozkurd Memed Aidemir kr Saraolu (V.) Kars Fuad Kprl mer Kntay Zihni Orhon Kastamonu Dr. Tevfik Aslan Kayseri Faik Baysal Krklareli Dr. Fuad Umay Kocaeli brahim Tolon Kemaletti Olpak Orgeneral Ali Said Akbaytuan Salh Yarg Konya Ahmed Hamdi Dikmen (M.) Ali Muzaffer Gker Fuad Gkbudak Mustafa Ulusan Naim Hazim Onat Tevfik Fikret Slay Ktahya Alettin Tiridolu Besim Atalay Dr. Ali Sha Delilbai Hseyin Rahmi Grp nar Muhlis Erkmen (V.) Mustafa Bacak Sadri Erteni Malatya Mahmud Nedim Zabc Nasuhi Baydar Osman Taner Vasf nay Manisa Dr. Saim Uzel (1. A.) Faik Kurdolu (M.) Osman Ercin Refik nce Mara Hasan Reid Tankud Memed Erten Mardin Dr. Rza Levent Edib Ergin rfan Ferid Alpaya (1.

A.)
Muhittin Birgen Mula Dr. Hseyin Avni Ercan (M.) Hsn Kitabc Yunus Nadi Nide Cavid Ora! Dr. Abravaya Marmaral Dr. Rasim Ferid Talay HalidMengi (M.) Hazim Tepeyran (M.) Ordu Ahmed hsan Tokgz Hamdi arlan (M.) Hseyin Eki Selim Srn Tarcan Rize Hasan Cavid Samsun Hsn akr (V.) Memed Ali Yrker Seyhan emsa Icen (M.) Siird Hulki Aydn (M.) Sinob Cevdet Kerim Inceday Yusuf Kemal Tengirenk

212

1 : 37
Mvas Atf Esenbel Necmettin Sadak Remzi iner (M.) Tekirda Cemil Uybadn Rahmi Apak

7-7-1939

C :1
Van Hakk Ungan (M.) brahim Arvas Yozgad Veled Izbudak Zonguldak Hsamettin Okan Yusuf Ziya zeni

Yahya Kemal Beyatl Tokad GL Srtk ke Resai Eriken Trabzon Halil Nihad Boztepe Hamdi lkmen

Hasan Saka Raif Karadeniz (V.) Sleyman Srr Gedik Tunceli Sami Erkman Vrfa Memed Emin Yurdakul Sami Ibay (M.) mmm

Smerbank sermayesine 19 500 000 lira ilvesine ve 2262 sayl kanunda baz deiiklik ya plmasna dair kanuna verilen reylerin neticesi (Kanun kabul edilmitir) Az adedi : 424 Reye itirak edenler : 284 Kabul edenler : 284 Reddedenler 0 Mstenkifler 0 Reye itirak etmeyenler : 138 Mnhaller : 2

/ Kabul edenler ]
Afyon Karahisar Ali etinkaya Bere, Trker Cemal Akn Hamza Erkan izzet Akosman Mebrure Gnen Ar Dr. Hsamettin Kural Halid Beyrak Amasya Esad Uras Nafiz Aktn Ankara Ahmed Ulus Aka Gndz Belkis Baykan Fevzi Daldal Muammer Eri Mmtaz kmen Rifat Araz akir Kmac Yahya Galib Karg Antalya Cezmi Ercin Dr. Cemal Tunca Rasih Kaplan Tayfur Skmen Aydn Adnan Menderes Dr. akir ener Mmtaz Kaynak Nazmi Topcolu Nuri Gktepe Balkesir Fahrettin Tiritolu Gl. Kzm zalp Hacim arkl Hayrettin Karan Hilmi eremetli smail Hakk Uzunarl Muzaffer Akpmar Rahmi Seluk Yahya Sezai Uzay Bilecik Dr. Muhlis Suner Bingl Feridun Fikri Necmeddin Sahir Bolu Dr. Zihni lgen Emin Yerlikaya Burdur Dr. Ahmed Ruhi Yeil yurt Memed Sanl Bursa Atf Akg Dr. Galib Kahraman Dr. Refik Gran Dr. Sadi Konuk Fatin Gvendiren Mustafa Fehmi Gereker Nevzad Aya anakkale Atf Kamd Hilmi Ergeneli Rusuhi Bulayrrl ankr Dr. Akif Arkan Fazl Nazmi rkn M. Abdlhalik Renda oruh Atf Tzn Mazhar Mfid Kansu orum Dr. Mustafa Cantekin Eyb Sabri Akgl ismail Kemal Alpsar Mnir al Nuri Kayaalp Sleyman Kstekiolu akir Baran Benizli Dr. Hamdi Berkman Emin Aslan Tokad Fahri Akakoca Aka Necib Ali Kka Tahir Berkay Yusuf Bakaya Diyarbakr Cahit ubuku Dr. ibrahim Tali ngren Gl. Kianm Sevktekin

2X3

1 : t

M-tm

:
Rdvan Nafiz JEdguer Yaar zey Mara Dr. A. Kemali Bayizit Hasan Reid Tankud Mansur Bozdoan Mardin Dr. Rza Levent Edib Ergin Gl. Seyfi Dzgren Hasan Menemenciolu Mula Cemal Karamula Hsn Kitabc Mu Hakk Kdcolu Nide Dr. Rasim Ferid Talay Naim Erem Ordu Ali Canib Yntem Dr. Vehbi Demir Hamdi Yalman ismail ama Selim Srr Tarcan Rize Ali Zrh Dr. Saim Ali Dilenire Fuad Sirmen Kemalettin Kamu Raif Din Samsun Amiral Fahri Engin Hsn akr Meliha Ula Memed Ali Yrker Nait Frat Rueni Barkn Sleyman Neemi Seltnen Zht Durukan Seyhan Damar Ankolu Hilmi Uran ibrahim Mete Sinan Tekeliolu emsa Icen Tevfik Tarman Siird Ali Rza Esen Naki Bekmen

Dr. Muhtar Berker kst JBskit Emin nankur Veli Necdet Snkitay Ferid Cell Gven Zlf Tifrel sparta Edirne Hsn zdamar Dr. Fatma Memik Kemal nal Faik Kaltakkran Mkerrem Unsal Fuad Balkan stanbul Elz Ahmed kr Esmer Fasl Ahmed Ayka Ali Kmi Akyz Fuad Ziya iyiltepe Ali Bana Tarharo Sabit Sarolu Atf Bayndr Erzincan Dr. Refik Saydam Abdlhak Frafc Fakihe ymen iskender Artun Galib Bahtiyar Gker Salih Baota Gl. Kzm Karabekir Erzurum ibrahim Alettin Gvsa Azz Akyrek Dr. Ahmed Fikri Tuzer Sadettin Uraz Salh Cimcoz Gl. Pertev Demirhan kr li gel Gl. Zeki Soydemir Ziya Karamursa Mnir Hsrev Gle zmir Nafiz Dumlu Benal Anman Nakiye Elgn Kmil Dursun Salim Altu Nazmi ilker kr Koak Read Mimarolu Eskiehir Sadettin Epikmen Emin Sazak ehime Yunus Istmat zdamar Kars izzet Arakan Esad zouz Osman Tyn Hsrev Kzldoan Ga&ianteb Dr. Memed Ali Aakay Kahraman Ankl mer Kntay Memed ahin Kastamonu Nuri Pazarba Abidin Binkaya mer Aam Aksoy Hacer Dicle Giresun Dr. Hasan Vasf Som- Hsn Aksz Hilmi oruk yrek Muharrem Cell Bayar Fikret Atl Nuri Tama ismail Sabuncu Rza Saltu Mnir Afekaya Tahsin Ookan Nafi Attif Kansu Kayseri Oumane Ahmed Hilmi Kala Edib Servet Tr Faik Baysal Hasan Fehmi Ata Nazmi Toker . evket Erdoan Resid zsoy .Hakkri Sadettin Serim izzet Ulvi Aykurd Salih Turgay el Suat Hayri rgbl Ahmed Ovack

Krklareli Brhanettin Denker Haindi Kuleli evket dl Zht Akm Krehir Dr. Yusuf Ziya Somer Hazim Breki Memed Seyfeli Kocaeli Ali Dikmen Dr, Fuad Soraman ibrahim Dblan ibrahim Sreyya Yiit ibrahim Tolon Ragb Aka/ Salh Yarg Konya Ali Rza Trel Galib GlteMn Gl. Ali Fuad Cebesoy izzet Erdal Kzm Grel Mustafa Ulusan evki Ergun Vehbi Bilgin Ktnhya Alettin Tiridolu Besim Atalay Dr. Ali Sha Delilba Muhlis Erkmen Receb Peker Sadri Ertem Vedit Uzgren Malatya Dr. Hilmi Oyte. Emrullah Barkan Gl. Osman Koptagel Memed evket zpazarba Mihri Pekta Muttalib ker Nasuhi Baydar Manisa Asm Tmer Hikmet Bayur Hsn Yaman Kani Karaosman Kzm Nami Duru Refik ince

214

 : 37
Sinob Cemal AK Cemil Atay Hulusi Oruolu Sivas Abdurrahman Naci Demira Atf Esenbel Gl. Akif ztekin Erdemgil Hikmet Ik smail Memed Uur Mergube Grleyk Mitat kr Bleda

7-7-1939

C :1
7ozgad Ahmed Sungur Cell Arat Ekrem Pekel Salim Korkmaz Ziya Arkant Srn z Zonguldak H*m Trkmen ]j. .an Karabacak Hsamettin Okan brahim Etem Bozkurt Mustafa Bozma inasi Devrin Rifat Vardar

Ziya Basara Tekirda Cemil Uybadm Faik ztrak Nazmi Trak Tokad Cemal Koval Hasip Ahmed Aytuna Muammer Develi Nzm Poroy Resai Eriken Stk Atan. Trabzon Faik Ahmed Barutu

Halil Nhad Boztepe Mitat Aydm Salise Abanozolu Srr Day Tunceli Haydar Rt ktem Mitat Yenel Vrfa Gl. Ahmed Yazgan Refet lgen eref Ulu Van Mnib Boya

/ Beye itirak etmeyenler ]

Afyon Karahisar Haydar erel Art ihsan Tav Amasya smail Hakk Mumcu (M.) Ankara Arif Baytm Dr. Taptas Eref Demirel (M.) Falih Rfk Atay smet nn (Rs. C.) Antalya Dr. Mnir Soykam Numan Aksoy (M.) Trkn rs Aydm Dr. Hulusi Alata V.) Dr. Mazhar Germen (Rs. V.) Balkesir Feyzi Szener Memed Emir Osman Niyazi Burcu Becik Dr. Gl. Besim mer Ak aln Salih Bozok (M.) Bitlis Sreyya rgeevren Tevfik Temelli (Hasta) Bolu Cemil zalar Dr. Emin Cemal Suda (M.) Fethi Okyar (V.) Hasan Cemil ambel Ltfi Gren Burdur brahim Necmi Dilmen Bursa Fazl Gle Gl. Naci Tnaz (V.) Muhittin Baba Pars Refet Cantez (Rs. V.) anakkale Avni Yukaru (M.) Read Nuri Gntekin Ziya Gevher Etili ankr Hseyin Cahid Yaln Ziya Esen oruh Ali Rza Erem Asm Us orum smet Eker Denizli Dr. Kzm Samanl Diyarbakr Zeki Mesul Alsan (M.) Edirne Osman ahinba Elz Fethi Altay Fuad Aral (V.) Erzincan Aziz Samih llter Saffet Ankan Eskiehir Yusuf Ziya zer Oazianteb Ahmed Aksu Bekir Kaleli Dr. Abdurrahman Me lek Giresun Gl. hsan SSkmen Talt Onay Gmuane Durak Sakarya Yusuf Ziya Zarbun el Gl. Cemal Mersinli Turhan Cemal Beriker stanbul Abidin Daver Ahmed Hamdi Denizmen Dr. Tuamiral Hakk inasi Erel (M.) Gl. Refet Bele (M.) zmir Cell Bayar (M.) Dr. Mustafa Bengisu Halil Mentee Hasan li Ycel (V.) Mahmud Esald Bozkurd Memed Aldemir Rahmi Kken kr Saraolu (V.) Kars Fuad Kprl Gl. Muhittin Akyz erafettin Karacan Zihni Orhon Kastamonu Dr. Tevfik Aslan Kayseri mer Tacolu Krklareli Dr. Fuad Umay Krehir zzet zkan Kocaeli Kemalettin Olpak (M.) OrgL Ali Said Akbaytuan Konya Ahmed Hamdi Dikmen (M.) Ali Muzaffer Gker Dr. Osman evki Ulu da Fuad Gkbudak Kzm Okay

215

t : 37
Naim Hazim Onat Tevfik Fikret Slay Ktahya Hseyin Rahmi Gr pnar Mustafa Bacak Malatya Mamrad Nedim Zabc Osman Taner Vasf rnay Manisa Dr. Saim Uzel (. .) Faik Kurdolu (M.) Kenan rer Osman Brin Mara Memed Erten Ziya Kayran Mardin rfan Ferid Alpaya

7-7-1939

C :1
Gl. Stk ke Trabzon Dani Eyibolu Hamdi lkmen Hasan Saka Raif Karadeniz (V.) Sleyman Srn Gedik Tunceli Sami Erkman Vrfa Ali Saib Ursava Memed Emin Yurdakul Sami bay (M.) Van Hakk Ungan (M.) brahim Arvas Tozgad Veled Izbudak Zonguldak Yusuf Ziya zeni

di.)

Muhittin Birgen Rza Erten Mula Dr. Hseyin Avni Ercan (M.) SadulM Gney Yunus Nadi Mu kr Ataman Nide Cavid Oral Dr. Abravaya MarmaTal Faik Soylu Halid Mengi (M.) Hazim Tepeyran (M.) Ordu Ahmed hsan Tokgz Hamdi arlan (Mezun) Hseyin Eki Rize Hasan Cavid

Seyhan Ali Mnif Yegena Gl. Naci Eldeniz smail Safa zler Siird Hulki Aydm (M.) efik zdemir Sinob Cevdet Kerim Inceday Yusuf Kemal Tengirenk Sivas Necmettin Sadak Remzi iner (M.) emsettin Gnaltay (Rs. V.) Tekirda Rahmi Apak Yahya Kemal Beyatl Tokad, Galib Pekel

-..y-

e^<

T. B. M. L Matbaas

S.Says: |55
Birinci knun 1938: ubat 1939 aylarna aid raporun sunul duuna dair Divan muhasebat ^Riyaseti tezkeresi ve Divan muhasebat encmeni mazbatas (3/77) *. o.
Divan muhasebat Say, U. 147443 H. U20 24 - IV - 939 ._ Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Muhasebei umumiye kanunu hkmne tevfikan Divan muhasebata ayda bir Byk Millet Meclisine sunulmas icab eden knunuevel 1938 - ubat 1939 aylk mddete aid ve 25 fkradan iba ret raporun, bu mddete mteallik ve takdimi mutat eedvellerle birlikte iliik olarak sunulduunu derin sayalarmla A**ey]kerim. D. M. Reisi $. Oran

 2 Divan muhasebatn mtaleas

Divan muhasebat encmeni mazbatas T. B. M. M. Di. Mu. Encmeni Esa\s No. 3/77 Karar No. 19 28 -VI Yce Reislie Knunuevvel 1938 - ubat 1939 aylarna aid olub Divan muhasebat reisliinin 24 - IV - 1939 tarihli ve 147443/1120 sayl tezkeresile gnde rilmi ve Encmenimize havale edilmi bulunan aylk rapor Divan muhasebat reisinin huzurile tedkik olundu. Raporun fkralarna mtena zr olarak ittihaz olunan kararlar aaya yazl m ve umum Heyete arzedilmek zere sunul mutur. 1 Eski Balkesir mebusu inhisarlar umum mdrlnde veklet murakb Haydar tara fndan verilen ve 3028 numaral kanuna gre ta hakkuk ettirilen tazminata aid mtekaidin u besinden yaplm olan muamelenin ikinci dai rece kabul edilmeyip esbab red olarak byk harbden evvel uhdesinde memuriyet olmayp mezkr harbde ihtiyat zabiti olarak talimgahtan yetimi olduu ve bu harbden terhisinden B yk Millet Meclisine iltihak ettii tarihe kadar da yine uhdesinde memuriyet bulunmad ve mecbur olan ihtiyat zabitliinin 2941 numaral kanunun arad meslek memuriyet kaydna uygun olmad ve mebusluk mddeti nazar itibare alnmyarak yalnz talimgah mddeti ile terhisine kadar zabitlikte geen mddete gre tazminat itas lzm gelecei beyan olun makta ise de talimgahtan yetien subaylarn tekadlerinde mddeti hizmetleri talimgaha duhul tarihinden hesab edildii gibi Harbiye okulundan karak subay iken mebus olanlardan tekad edi lenlerin mebusluk mddetleri kabul edilmekte olmasna binaen verilecek tazminatn ihtiyat za bitlii ile mebusluk mddetinin mecmuuna gre hesab edilmesi talebine dair olan 12-IX-1938 tarihli dilekesi ile Mill Mdafaa vekletinin ikinci daire kararna itirak edilmekte olduu nu bildiren tezkeresi okundu. Mtaleasma mracaat edilen Mddeiumumi Enver Arkun ikinci daire kararnn tadiline mahal olmad reyinde bulunarak icab mzake re olundu. ( S. Says : 155 ) 1 2941 numaral kanunun 'birinci madde sinin A bendinde (mesleki memuriyet olub me buslua seilenlerden gerek mebus olmazdan evvel gerek mebusluu srasnda tekad mddetini dolduranlara) denilmekte olduuna gre mebus lukta geen mddetin tekad mddetine idhali lzmgelmekte ise de bu mddetin tekadlkte nazar itibare alnabilmesi iin mebuslua intisabdan evvel memuriyet meslekinde bulunmu ol mak icab etmektedir. htiyat zabitliinde geen mddetin tekadlkte dahili hesab edilmesi 1683 numaral mlk ve asker tekad kanununun ikin ci maddesile kabul edilmi ve bu itibarla tekad hakkn haiz maal bir hizmet olarak telkkisi tabi bulunmu ise de ibu zabitlik memuriyet gi bi intihab ihtiyara braklm bir meslek olmayb eraiti kanuniyeyi haiz her ahs iin ifas ka nunu mahsusile tahmil edilmi bir mkellefiyet bulunduundan kendilerinin 2941 numaral ka nunun birinci maddesinin A bendinde yazl, mes leki memuriyet olanlar meyanna idhaline ve bunun neticesi olarak mebuslukta geirdikleri mddetin tekad hakkn haiz maal bir hizmet telkkisile 3028 numaral kanunda yazl 15 sene mddete ilvesine imkn olmadndan Divan Muhasebat heyeti umumiyesinin ekseriyet karar muvafk grlmtr. - 1939

23 - VI - 1938 tarih ve 135250/2863 say al tnda tanzim edilip Mill Mdafaa vekletine gnderilen red takririne esas tekil eden ve He yette okunan ikinci dairenin 14 - VI - 1938 ta rih ve 956 sayl kararnda mumaileyhin byk harbden evvel uhdesinde memuriyet olmayp mezkr harbde ihtiyat zabiti olarak talimgah tan yetimi olmasna ve terhisine msadif 8 - X I I -1334 tarihinden Byk Millet Meclisine iltihak eyledii austos 1339 tarihine kadar yine uhdesinde memuriyet mevcud bulunmama sna binaen mecbur olan ihtiyat zabitliinin 2941 sayl kanunun arad (mesleki memuriyet) kaydna uygun bulunmad ve ancak kanunun tarifi vehile mesleki memuriyet olanlardan me bus intihab edilenlerin gerek tekad maalarnn hesabnda ve gerek tazminat tahakkukunda 125 lirann esas ittihaz lzm gelecei cihetle mes leki memuriyet olmyarak Byk Millet Meclisi ne iltihak eden muamele sahibi Haydarn mebus luk mddeti nazar itibare alnmyarak yalnz talimgah mddetile terhisine kadar zabitlikte geen mddete ve o tarihte almakta olduu as temen rtbesi maana gre tazminat itas l zm gelecei gsterilmi ve ad geen Hayda rn itiraz dilekesinde serdeyledii esbab ve delil karar ve takrir mndericatmn tadilini icab ettirir mahiyette grlmemi olmakla talebinin reddine ve keyfiyetin aylk raporlarla Mec lisi liye arzna, mstediye ve tahsis ubesine tebliine ekseriyetle 2514 numaral kanunun 73 nc maddesine uyularak karar verilmitir. Azadan be zat, tekad kanununun 23 nc maddesinde mesleki memuriyet olup mebuslua intihab edilenlerin mebusluk mddeti fil hizmet saylaca musarrah olup Haydar Adilin mebus lua tekaddm eden ihtiyat subayl hakk te kad baheden maal bir hizmet olduu gibi yi ne tekad hakkn haiz Devlet hizmetinde ms tahdem bulunmasna gre mesleki memuriyet olan mebuslar hakkndaki msaadei kanuniyeden istifade etmesi lzm gelecei mtaleasmda bulunmulardr. 2 Sinop Vakflar memurluundan emekli Ali Tan tarafndan verilen dilekede Devlet hiz metinde bilfiil 30 sene 5 ay hizmeti mesbuk olub bu mddete be sene 10 ay 5 gn umum Harbdeki esaret zammnn ve 3 sene 4 ay mill mcadele zammnn ilvesile mecmuu hizmetinin 39 sene 2 Tekad kanununun 23 nc maddesin deki (dmana esir den memurlar) tbiri yeknazarda mutlak grnmekte ise de buna te kaddm eden (harb mevkiinde ifay vazife eyle yen) tbiri delletile bu.maddei kanuniyenin mevkii harbde memuriyet vazifesini ifa edea

( S . Says: 155),

4
7 ay 5 gnden ibaret bulunduu ve buna mukabil I veya bu vazifeyi ifa srasnda dmana esir den memurlarn hizmet ve esaret mddetle kendisine 42 lira maa balanmas icab ederken rinin iki kat saylmas suretile, kendilerinin iki lira 40 kuru noksanile 39 lira 60 kuru tah vazifeleri icab olarak maruz kaldklar mehasis olunduu ve Evkaf umum mdrlne vaki lik ve muhatara ve mahrumiyetlerin karlan mracaatine fil hizmetine mill mcadele zamm masn istihdaf ettii anlalmaktadr. Bina nn ilvesile 33 sene zerinden maa baland enaleyh memuriyet vazifesini deil mkellefi ve ihtiyat zabiti olarak esir dmediinden esaret yeti askeriyesini ifa etmekte iken esir den mddetinin tekad mddetine zammedilmedii ve maa sahibinin ibu esareti, memuriyeti icab esaretinin tekad' kanununun 23 nc maddesinin bulunmad cihetle 23 nc maddenin dairei mul dahilinde olmad ve memur olarak de mulne dahil grlmemekte olduundan Di il, askere alndktan sonra nefer olarak vazife van muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz grmekte iken esir dm olduundan esaret olunan karar muvafk bulunmutur. mddetinin iki kat olarak saylmasna imkn ol mad cevabn ald beyan edilmi ise de umu m harbde memur iken silh altna alnarak, se ferberlie itirak ile asker vazife esnasnda d mana esir dm ve 1633 numaral kanunun 23 nc maddesi bu babda mutlak bir hkm ihtiva eylemekte bulunmu olub mutlak^ itlk zerine icra olunduuna ve mezkr madde hkmnn s fat memuriyeti baki olarak asker vazife ifa eder ken dmana esir den memurlara da amil ol duuna ve maddenin tefsirine dair olan hkm ve kararlarda bunu nehyeden bir cihet bulunma dna ve esarette bulunduu mddete memuriyet maan da usul dairesin de alm olduuna gre esaretinin 23 nc maddenin mul dahilinde bulunduuhakkndaki iddiasnn yerinde olduu beyanile bu hususta tedkikat icrasile maann kanun haddine iblna karar verilmesi istenilmesi ze rine sebkeden istifsara cevaben Evkaf umum mdrlnden alman 9 - XI - 1938 tarih ve 26456/779 sayl tezkerede: Mill mcadele zamm da dahil edilmek sure tile 33 seneye bali olan hizmetine gre 1 - VIII - 1937 den itibaren ehr 39 lira 60 ku ru tekad maa tahsis olunduu ve kendisi ne memuriyeti banda iken ve ne de ihtiyat zabiti olarak esarete dm olmayp askere alnmak suretile iinden ayrlm ve neferlikle geen bu askerlii esnasnda esir olmu bulunmasna bina en hakknda tekad kanununun 23 nc mad desinin tatbiki suretile talebinin isafna imkn kanun grlemedii bildirilmi ve Mlkiye tahsis ubesinin mzekkeresinde ise; filhakika mumaileyh uhdesinde memuriyet var iken si lh altna alnm olup bu esnada Ruslara esir dm ve esaret mddeti zarfnda memuriyet maam uslne tevfikan alm ise de bu vazi(S. Says: 155)

 6yeti 1683 sayl kanunun 23 nc maddesinin (Harb mevkiinde ifay vazife eyleyen ve d mana esir den ve ihtiyat zabiti olarak seferber lie itirak eden memurlar) tarifine uymad cihetle dairesince de kanuna uygun olarak yaplan tahsis muamelesi tescil olunmu ve bi naenaleyh bu husustaki iddias gayri varid g rlm olup Bitlis inhisarlar bamdrl me murlarndan efik Saatinin tekad maana vaki itirarz zerine D. M. umum heyetince it tihaz edilen kararn bu iddiaya temas eden fkras da bu merkezde bulunmu olduu bildi rilmitir. Mtaleasna mracaat olunan Mddeiumumi Enver Arkun evvelce yaplan tahsis muamelesi kanuna uygun bulunduundan itirazn reddi mtaleasnda bulunarak icab mzakere olundu. Tedkik olunan tahsis dosyasnda mecud vesaika gre filhakika mumaileyh uhdesinde memuri yet var iken silh altna alnm olup bu esnada Ruslara esir dt ve bu esaret mddeti zarfn da memuriyet maan usulne tevfikan ald anlalm ise de bu vaziyeti 1683 numaral kanu nun 23 nc maddesinin (Harb mevkiinde ifay vazife eyliyen ve dmana esir den ve ihtiyat zabiti olarak seferberlie itirak eyleyen memur lar) tarifine uymad ve mmasili muamelenin reddi hakknda Divanca ittihaz olunan karar Mec lisi linin 1048 sayl kararile kabul ve tasvib buyurulmu olduu cihetle talebinin tervicine imkn grlemediinden 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarnca itirazn reddine ve keyfi yetin aylk raporlarla Meclisi liye arzna, mstediye o suretle tebliine karar verilmitir. 3 (Asker ktiblikten mtekaid rfan Akyzn Mill Mdafaa vekleti mtekaidin ube si mdrl vastasile gnderilen dilekesile vekletten gnderilen muameleli evraknn tedkiki zerine Asker tahsis ubesinden yazlb heyette okunan mzekkerede mumaileyh hakkn da ikinci dairece ittihaz olunan 13 eyll 1938 ta rihli kararda (Asker ktiblikten mtekaid rfan Akyze derece zerinden tadilen maa tahsisi hakkndaki bal evrakta mumaileyhin Byk harbde Yldz hastanesinde memur bulunduu s rada meak seferiye neticesi hastaland ve bu hastaln dereceye girer mahiyette bulunduu beyan olunmakta ve vazife icab hastalanmas hasebile maann derece zerinden tahsisi hakkn( S . Say 3 Derecat zerinden maluliyet maa tah sisi veya terfih zamm verilebilmesi iin ma luliyetin, vazife tesirile ve meak seferiyeden mtevellid olduunun vaka zamanna aid ra por ve kayidlerle tevsiki emsali hakknda itti haz edilen kararlar icabndan bulunmu ve bu hdisede maa sahibinin maluliyeti hakknda ibraz olunan vesaikin bu ekil ve mahiyette bulunmad anlalm olmakla Divan muha sebat Heyeti umumiyesince ittihaz olunan karar muvafk grlmtr.

: 155 X

da tekad srasmda ve badettekad 340 senesin de vaki mracaatlarna binaen maann tekad tarihinden itibaren tadilile beinci dereceden ter fih zamm verilmesi cihetine gidilmekte ise de de rece zerinden muamele yaplabilmek iin bu ma luliyetin vazife tesirile ve meak seferiyeden m tevellid olmas kanun hkmleri icabndan ve bu vaziyetin vaka zamanna aid rapor ve kayidlerle tevsiki olbabdaki Divan mukarrerat zerine Mec lisi lice mttehaz kararlar iktizasndan olub her ne kadar harb sahalarnda vuku bulan ve hare kt dolaysile kayidlere geemeyecek mahiyette olan veya kayidlerin ziya dolaysile tevsiki cihe tine gidilemeyen vakalarda kta doktoru ve ku mandanlar gibi salhiyettar baz kimselerin a hadet ve teyidatile iktifa zarur grlebilirse de harb esnasnda Hkmet merkezinde ve normal erait altnda vazife gren ve hastaln kuyudu resmiye ve raporlarla tevsiki mmkn ve zarur olan mumaileyh iin byle istisna ve zarur vaziyetler mevcud olmamasna ve byk harbin hitamndan sonra alnm olan mart 1935 tarihli raporunda mtekaddim zamanlarda vukubulan ve meak seferiyeden mtevellid bulunan bu hastal tevsik eder mahiyette bulunmamasna binaen derece zerinden tadilt icrasnn kabul cihetine gidilemiyecei gsterilmi olmakla tah sis evrak 23 eyll 1938 tarihli ve 138619 numa ral takrirle Mill Mdafaa vekletine iade kln m olduu; bu takrire itirazen mumaileyhin di lekesinde byk harbde ve istikll muharebe sinde ifa ettii hizmetleri bertafsil izah ve ikinci daire kararna itiraz ederek hastalnn 331 sene sinde byk harb srasnda baladn ve bu es nada doktorlar tarafndan istirahat tavsiye edil dii halde vazifeye merbutiyetinden dolay bu istirahati istimal etmediini ve maruz kald zatlkasabatn nezle ve bronit neticesi olduunu ve bunun kasab astimi tevlid ettiini ve bu vaziyete meak sef eriyenin sebebiyet verdiini ve bilhare elde ettii 334 senesine aid raporile maluliyetin fazla yorgunluk yznden husule geldii hak knda bu defa istihsal edilen vesaikin de evraka balandn ve vaka zamanna aid raporu olma d halde sonradan tedarik edilen vesaik ile ma luliyetlerinin kabulne karar verilenlerin mevcud olduunu ve kendi maluliyetinin de va zifenin yorgunluu yznden olduu hakknda istihsal eyledii vesaike gre kabul icab ettiini ve byk harbden sonra itirak ettii istikll ( S . Says: 155),

 7
mcadelesinde ordunun iaesini temin ve bu vazi feyi fevkalde bir surette ifa etmi olmasndan dolay takdirlere mazhar olduunu ve bu esnada da hastalandn ve hastaln da astim olduunun tesbit edildiini beyan ederek maamn derece zerinden tadilini istemekte olduu; vekletin tezkeresinde ise (Bu emekli seferberliin ilnn dan sonra Yldz hastahanesi ikinci snf ktibliine tayin ve haric vazifelerin tedvirile tavzif edilerek Yldz hastahanesinin bulunduu mevki stanbulun en mrtefi noktalardan biri olmas itibarile knunusani 331 tarihinde vazifeye gn derilmi ve avdetinde fevkalde d ve nezle, bronit olduunu ve kendisine istirahat verildii halde ileri mhim olmasma binaen verilen istirahati kabul etmedii Doktor Yarbay emsettinin 10 terinievvel 1938 tarihli raporundan ve dier ayan itimad zevatn vesikalarndan anlalmtr. anakkale cephesi gibi harbin iinden gelen yarallarn istirahat ve iaelerinin temini ve hastahanelerin noksanlarn ikmal iin geceli gn dzl alma esnasnda vesait olmad bir za manda Harbiye Nezaretine, Kor komutanlna ve ambarlara komak, yorulmak, terlemek suretile hastalnn balam olmas vaka zamanna aid emraz zniye mtehasss tarafndan kendisine ameliyat yapldn gsteren 22 nisan 1334 tarihli raporile, temadi eden hastalndan dolay Hay darpaa hastahanesinin 10 temmuz 1335 tarihli raporile de Zatlkasabat tahtilhaddeye mp tel olduuna dair istirahat verilmitir, istikll harbine itirak etmek suretile hastaln artm ol mas tekadln mucib olmutur. Hlsa bu emeklinin harbi umumide geceli gndzl al mas yznden meak ve mezahimi seferiye neti cesi hastalanmas ve istikll harbi meak seferiyesinin de hastalnn artmasna mil olmas sakat lnn harb iinde vazifeden mtevellid olduu bal vesaikin tedkikndan anlalmakta bulun duu ; Mumainleyhin dilekede bahsettii vesaik ken disinin hizmet ettii Yldz hastanesi ile Harbiye nezaretinde bulunduu zamana aid doktor ve ar kadalar ve bunlardan baka hsn hizmeti hak knda bir ok zevat tarafndan 1938 senesinde ve rilen ahadetnamelerdir. Bu defa baland bil dirilen vesaik ise maluliyet maann derece ze rinden tadil edilemiyecei hakknda ikinci dairece verilen karardan sonra kendisini tanyanlardan alnm olup bunlar arasnda bulunan mlga Har( S. Says : 155 ).

 8 biye nazereti daire tabibi mtekaid hsann vesi kasnda kendisinin byk harb srasnda daha ziyade lenfatik olmas ve sk, sk nezleden muztarib bulunmas yznden bronitin mzminletiini ve seferberliin bil istirahat almakl is tilzam eylemesi hasebile gsndeki nezlenin had bronite tahavvl ederek haftalarca Aksaraydaki evinde doktor tarafndan tedavi altna alndn ve Doktor hya Salihin vesikasnda on iki se ne evvel burun arpklndan ameliyat yaptn ve mtekaid muamele memuru Ali Rza imzal vesikada 1332 senesinde mlga Harbiye nezareti tahrirat ubesinde ie baladn ve gece nbetle rinde vazife banda plak masa banda titre mek ve geceleri i icab daireye gelir ve giderken mek neticesi tevali eden nezleler mmzmin bronit ve kasabat tevlid ettiini ve Devlet demir yollar iletme baeczacs Memed Alinin vesika snda uzun senelerdenberi astimden ve sene dir de tansiyondan muztarib bulunduunu, ecza c Karakin ve Doktor Alevropulo tarafndan mtereken verilen vesikada 1332 senesinde hastanenin baktibliini ifa eden mumaileyhin kolordu ve ambarlara komak yznden vazifesi icab mek neticesi nezle, grib ve bronit oldu unu ve srarlarna ramen istirahat almryarak ayakta ve bazan hastane dahilindeki odasnda te davi ettiklerini ve Yldz hastanesi dahiliye m tehasssnn verdii vesikada Yldz hastanesinin bulunduu mevkiin yksek ve frtnalara maruz olup otobs ve tramvay olmamas yznden ba zan bir ka defa Yldzm dik yokuunu kanter iinde inip ktn ve terli olarak rzgra maruz kaldn, 1331 senesinde bir gn gnderildii va zifeden avdette yerek nezle ve bilhare bron it olduunu ve hastalk mhlik ve sari olmad ndan istirahat ve hastaneye yatrlmasnda ve rapor verilmesinde srar etmediklerini ve bir oda da hlamur imek ve il almak suretile vazife sinden ayrlmadn ve Doktor ismetin vesikasn da ise kendisine iki, defa burnundan ameli yat yapmasna ramen yine astemiden rahat szl devam ettiinden bu rahatszln burun ile alkas kalmadn bildirmekte olduklar gi bi dilekede bahsettii emraz zniye mtehas ssnn 22 nisan 1334 tarihli raporunda da muhta c ameliyeyi arzai enfiyesinden nai natamamiyet teneffs enfisi mevcud olup beray ameliyat seririyata izam lzm geldii gsterilmi ve bil hare burnundan yaplan ameliyat neticesinde

( S . Sayatt : 155)

hastaln burnundaki arzadan olmayp mzmin kasabat iltihabile alkadar bulunduu ve bu nun da meaki seferiyeden ileri geldiine kanaa ti fenniye hsl olduu Shhat ileri dairesinin k a r a n iktizasndan bulunmutur. Maluliyeti ad geen dairece 1325 tarihli tekad kanununun emraz eedvelinin 29 ve 551 numaral terfih kanu nunun 44 ne bendlerine uygun olduu tasdik edilmi olup bu bendlerde (meaki seferiyeden mtevellid dailbhur nbat yahud maraz uzvii kalb ve intif airrie ile muhtelit iltihab kasabat mz mine) denilmekte ve mumaileyhin 1331 senesinde Yldz hastanesinde tutulduu bildirilen hastal hakknda vaka zamanna aid rapor olmamakla beraber mevcud vesaik bu hastaln meaki se feriyeden ileri geldiim de tevsik eder mahiyette bulunmamasna binaen evvelce ikinci dairece itti haz olunan kararda esbab red olarak serdedilen kanun mtaleay deitirecek bir sebeb grle memektedir. Binaenaleyh 551 numaral terfih k nunu mucibince 23 ubat 1341 tarihinden itiba ren tahakkuk ettirilen 25 lira terfih zammile 3255 numaral kanun mucibince 24 haziran 1937 tarihinden yaplan dier 25 lira zammn kabul ve tescili icab edib etmiyeoeinin tayinine m saade buyurulmas) diye yazl bulunduu g rlmtr. Mtaleasna mracaat olunan mddei umu m Enver Arkun takrirde yazl red sebeblerinin tadiline mahal olmadndan itirazn reddine ka rar verilmesi talebinde bulunarak icab mzakere olundu. Evrak arasnda mevcud 24 - I X - 1938 tarih ve 138619/3895 sayl red takririne esas tekil eden ikinci daire kararnda, tahakkuk dairesince mumaileyhin byk harbde Yldz hastanesinde memur bulunduu srada meaki seferiye neti cesi hastaland ve bu hastaln dereceye girer mahiyette bulunduu beyan olunmakta ve vazi fe icab hastalanm.olmas hasebile maann de rece oizerinden tahsisi hakknda1 tekad srasn da ve badettekad 1340 senesinde vaki mraca atlarna binaen maann tekad tarihinden itibar ile tadilile 5 nci dereceden terfih zamm verilmesi cihetine gidilmekte ise de derece zerinden muamele yaplabilmek iin bu maluliyetin vazife tesirile ve meaki se feriyeden mtevellid olmas kanun hkmleri icabndan ve bu vaziyetin vaka zamanna aid rapor ye kayidlerle tevsiki olibabdaM Divan mu.(S. S a y s : 155)

"

- 10 -

karrerat zerine Meclisi lice mttehaz karar- I lar iktizasndan olub her ne kadar harb sahalarn da vukubulan ve harekt dolayse kayidlere geemeyecek mahiyette olan veya kayidlerin zya dolaysile tevsiki cihetine gidilemeyen vakalarda kta doktoru ve kumandanlar gibi salhiyettar baz kimselerin ehadet ve teyidatile iktifa zarur grlebilirse de harb esnasnda Hkmet merkez lerinde ve normal erait altnda vazife gren ve hastalnn kuyudu resmiye ve raporlarla tevsiki mmkn ve zarur olan mumaileyh iin byle is tisna ve zarur vaziyetler mevcud olmamasna ve byk harbin hitamndan sonra alnm olan mart 1335 tarihli raporunda mtekaddim zamanlarda vukubulan ve meak seferiyeden mtevellid bu lunan bu hastal tevsik eder mahiyette bulun mamasna binaen derece zerinden tadilt icras nn kabul cihetine gidilemeyecei gsterilmi ve bu karara itirazen Mili Mdafaa vekletinden ya zlan tezkere mndericat da red sebeblerini tadil eder mahiyette grlmemi olduundan mmasili muamelelerin reddi hakknda ittihaz olunub Mec lisi lice muhtelif kararlarla tasvib buyurulmu olan ve Heyetimizce de itirak olunan salifzzikir red takririnde yazl red sebeblerinin tadiline mahal grlmediinden 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarnca itirazn reddine ve keyfiye tin aylk raporlarla Meclisi Aliye arzna ve evrakn dairesine iadesine karar verilmitir. 4 Mudurnu malmdrlnden mtekaid Ahmed Mahir tarafndan verilen ve maliye te kilt kanununun muvakkat ikinci maddesi mu cibince memuriyetle alkas kesilmesi zerine is tihkaknn hesabnda Mill mcadele zamm ve maal ak mddetinin nsf nazar itibare aln mayarak ve hizmet mddetinin 19 seneden fazla olan 8 ay tenzil edilerek yalnz 19 sene mukabili ikramiye verildii ve muhakeme olunmak zere aa karlrb da iberaet edenlerin akta geir dikleri mddetin fil hizmet olarak kabul icaib ederken bu cihetin de nazar itibare alnmad beyanile Divan muahsebat kanununun 73 nc maddesi mucibince iin umum heyete tedkiki talebinden ibaret bulunan dileke ile sebkeden istifsara cevaben Maliye vekleti n d : ;?el :.. ve (Mumaileyhin bilfiil hizmeti 18 sene 11 ay 13 gn den ibaret olub 19 sene zerinden ikramiye tahak kuk ettirildiini ve hizmet mddeti 20 seneden noksan olduundan Mill mcadele zammile vek4 1683 numaral asker ve mlk tekad kanununun 26 nc maddesi mucibince tekad maana kesbi istihkak iin 20 sene fil hiz met merut olduu ve maal ak mddetleri itibar hizmetlerden olup 20 sene mddet filen ikmal edilmedike nazar itibare alnmamas 695 sayl karar icabndan bulunduu ve maa sahibinin iten menedilmesi keyfiyetinde teka^ d kanununun 11 nei maddesi medlulne uy gun ekilde muhakeme olunmak zere aa karlp meni muhakeme veya ademi mesuli yet veyahud beraetle neticelenme vaziyeti tev sik edilmemi olduu' cihetle hakknda Divan muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz olunan karar muvafk grlmtr.

( S. Says : 155 )

et etnrinde geten mddetin nsfnn nazar iti- I bare alnmad ve yaplan muamelenin doru ol duunu) bildiren 14 - XI - 1938 tarih ve 94589 15/37153 sayl tezkere ve mlkiye tahsis ubesin den yazlan ve mumaileyhin Devlet hizmetine intisab ettii 1 austos 332 tarihinden veklet em rine alnd 9 terinisani 936 tarihine kadar muh telif tarihlerde akta kald bir sene ay. 26 * gn tenzil olunduktan sonra bilfiil hizmeti vek let tezkeresinde bildirildii gibi 18 sene 11 ay 13 gnden ibaret olduu ve bu mddet yirmi seneden noksan olduu iin Mill mcadeleden dola y zam yapamayarak veklet emrinde, ge en mddetinin yars da nazar itibare aln makszn 19 sene zerinden ikramiye verildii anlalm olub arzuhal sahibi fil hizmeti 15 se neyi ikmal edenlerin hizmet hesablannda Mill mcadele zamirimin ve maal am yarsnn na zar itibare alnmas icab edeceini ve 914 nu maral karar hkmnn de bu merkezde bulun duunu beyan etmekte ise de mevzubahs ettii karar 1683 numaral kanunun meriyetinden ev vel tekade sevkedilmi olanlar hakknda olub bu cihet kararm metninde de sarihan yazl bu lunduu ve halbuki kendisi maliye tekilt kanu nunun muvakkat ikinci maddesi mucibince teka de sevkedilmi olub bu maddede ise bu gibiler hakkmda 1683 numaral kanunun 26 nc maddesi hkmnn tatbik edilecei muharrer bulunduu ve ibu 26 nc maddede dahi maaa istihkak iin yirmi sene fil hizmet merut bulunduu cihetle hakkmda yaplm olan muamelede yanllk g rlememi olduunu; muhakeme olunmak zere aa karlanlarn beraetleri halinde akta ge irdikleri mddetin fil hizmet saylaca hakkn daki iddiasna gelince bu mddetin hangi tarih te ve hangi memuriyette vaki olduu arzuhalinde , izah edilmemi ve hizmet cedvelinde dahi bu yol da bir kayid ve iarete tesadf edilememi olub ancak ibu eedvelde (Eflani posta mdr iken 20 nisan 1339 tarihinde iten menedildii ve i ten memnu olduu mddetin aa karlm addile nakdevazilyed olmayacak bir memuriyette istihdam tenib edildii) ve 1 knunuevvel 339 tarihinde - yeniden memuriyete tayin olunduu grlmekte olub burada iten menedildii md det iin aa karlm addedildiine g re bu mddetin kendi iddias vehile 1683 numaral kanunun 11 nci maddesi hkm ne gre mtaleas mmkn grlemedii; nk | j( S . Says: 1551

mevzubahs l nci madde iten menedilerek Muhakeme altma alman ve muhakemesi cereyan et tii mddete memuriyeti uhdesinde ka'larak bera at meni muhakeme, veya ademi mesuliyet karar alanlar hakknda olub kendisinin bu mddet zar fnda memuriyeti uhdesinde kalmam ve aa kaTlm, addedilen bilhara baka bir memuri yete tayin klnm olduundan 11 nci madde hakkndaki iddias da yerinde grlemediini ifade eyleyen 1 - X I I - 1938 tarih ve 4830/298 sayl mzekkere okundu: Mtaleasna mra'eaat olunan mddeiumumi Enver Arkun mstedi hakknda evvelce tatbik edilmi olan muamelenin tadiline mahal olmad ndan talebinin reddi mtaleasmda bulunarak icab mzakere olundu: Tedkik ettirilen tahsis dosyasna nazaran ad geenin Devlet hizmetine intisab eyledii 1 aus tos 1332 den veklet emrine alnd 9 terini sani 1936 tarihine kadar muhtelif tarihlerde arkda kald bir sene ay 26 gn drldkten sonra bilfiil hizmeti 18 sene 11 ay 13 gnden ibaret olmakla 19 sene zerinden ikramiye veril dii ve muhakeme olunmak zere aa ka'rlb sonradan beraatle vezifesine iadesine dair md deti hizmet cedvelinde bir kayd ve malmat meveud olmayb ancak Eflani posta mdr iken 20 nisan 1339 tarihinde iden men olunduu ve iden memnu bulunduu mddetin aa ka rlm addile nakde vazlyed olmayacak bir me muriyette istihdam tensib edilerek 1 K. evvel 1339 tarihinde yeniden memuriyete tayin olun duu anlalmtr. 2996 sayl kanunun muvakkat ikinci madde sinde (bu suretle aa karlacaklar hakknda 1683 numaral kanunun 26 nci maddesi hkm mucibince muamele olunur) diye yazl olub bu madde mucibince de tekad maana kesbi istih kak iin 20 sene fil hizmet merut bulunmu ol duuna ve maal ak mddetleri ise itibar hiz metten madud olub Meclisi linin 695 sayl ka rar muktazasnca bu yirmi sene mddet filen ik mal edilmedike nazar itibare alnmayacana g re bu hususta mill mcadele zammmn dahili hesab edilmesi varid olamayaca ve mstedinin iddias vehile 1683 numaral kanunun 11 nci maddesi medlulne uygun ekilde muhakeme olun mak zere aa kanlb meni muhakeme veya ademi mesuliyet, yahud beraetle neticelenmi va ziyeti tevsik edilmemi olduu cihetle hakknda
k(S.

Sap*: 155).

tatbik edilen muamelenin tadiline mahal grlme diine ve keyfiyetin aylk raporlarla Meclisi liye arzma; mstediye de bu yolda tebligat icra sna Divan muhasebat kanununun 73 nc madde si uyarnca ekseriyetle karar verilmitir. Azadan bir zat tekad maa tahsisi iin muay yen olan mddetleri fil hizmetle ikmal etmeyenle rin itibar hizmetleri nazar dikkate alnamayaca hakknda Meclisi lice mttehaz 695 numaral kararan 14 nc fkras sicillen tekade sevkedilen bir zabitin fil hizmeti 15 seneden az olduu hal de harb ve ypranma zamlarnn da bu mddete ilvesi suretile tekad kanununun 13 nc madde si mucibince balanm olan maam reddi hak knda Divanca ittihaz olunan kararm tasvibini tazammun eden bir karar olub bu ancak 13 nc maddeden hizmet mddetinin fil hizmet addedil mesi lzmgeleceinin tebarz ettiren bir bkm ifade etmekte ve itibar hizmetlerin ikramiye he sabnda da nazar dikkate alnmamasna dair bir hkm mutazammm bulunmamaktadr. Aksi te lkki edilse bile nazar dikkate alnmamas lzmgelecek olan itiabr zamlar mezkur fkrada mu harrer olduu zere harb, esaret, ypranma zam lar gibi itibar hizmetlere mnhasr olub Mec lisi linin 845 numaral kararma gre akta bu lunduklar mddet zarfnda da memurin kanu nu bkmlerine tbi olmakta filen mstahdem bulunanlardan farksz telkki edilen memurlarn ak maa almak suretile geirdikleri mddet itibar bir zam mahiyetinde olmayib hayat me muriyetlerinin bir safhasn tekil etmekte ve 1683 numaral kanunun 23 nc maddesile bu nun tekad hesabnda da nsf en kabul edilecei yazl bulunmakta olduundan tekad maama mukabil verilecek tazminat hesablarmda da bu maal ak mddetinin nazar dikkate almmas lzmgelecei mtaleasmda bulunmutur. 5 Ilgazm Kale kynden Ahmedolu ehid smail Hakk kars Emine tarafndan lgaz kay makaml vastasile gnderilen dilekede kendisile ehidin anasna ve oluna ehadet tarihin den itibaren maa tahsisi ve mracaat tarihlerine kadar mterakimlerinin ilasndan sonra on sene liklerinin tediyesi icab ederken yalnz mracaat lar tarihinden itibaren on senelik olarak 120 lira tediye edilmesi bir yanllk neticesi olacandan bu hususa dair Devlet rasna vaki mracaat lar zerine meselenin 2514 numaral kanunun 5 Maa sahibinin Hazine ile alkasnn 3107 numaral kanunun meriyete girdii tarih te kesilmemi olmas hasebile hakknda mezkur kanun hkmnn tatbiki ve binaenaleyh .maa n aylk mikdar nazar dikkate alnarak ve rilmesi icab eden istihkaknn ikinci madde mu cibince ehadet tarihinden itibaren hesab edi lerek tesviyesi hususunda Divan muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz olunan karar ka nuna muvafk grlmtr.

( S. Says : 155 }j

-14
^3 ne maddesi mucibince Divan muhasebat I umum heyetince tedkiki icab edip tecavz mer ci noktasndan mracaatlar reddedildii ci hetle Divanca ittihaz edilecek kararla mterakim lerinin itas taleb olunmakla bu husus hakknda beyan mtalea olunmak zere dilekenin leffile Mill Mdafaa vekletine yazlan tezkereye ceva ben vekleti marnileyhadan yazlan 10-XI-1938 tarih ve 7692/34809 sayl karlkta (Bu erin 31 mays 1327 tarihinde, ehiden vefatndan dolay yetimlerine 31 mays 1327 den 31 mays 1337 tari hine kadar on senelik maa tahsis edildii bordro sunun tedkikinden anlald ve maalarnn 54241 numaraya tescil edildii bildirilmitir. Askeri tahsis ubesinden yazlan 21-XII-1938 tarihli mzekkerede de; 30 mays 1327 tarihinde Yemende Cizan mevkiinde arablar ile yaplan msademede ehid olan ismail Hakknn ailesine maa tahsisine aid muamelenin 3107 sayl ka nunun nerinden evvel tekemml eylemi olma sndan dolay maaa mstahak anas Bubiye, ka rs Emine, olu Memed Numana mlga 11 aus tos 1325 tarihli tekad kanununun 12 nci ve 36 nc maddelerile tahsis muamelelerinin salhiyettar makamlarn tasdikile tekemml etmi olaca hakknda D. M. umum heyetince mttehaz 26 ni san 1937 ve 3107 numaral kanun mnasebetile maaa istihkak mebdeini tayin eden yine mezkr heyetin 17 haziran 1937 tarihli kararlarna tevfi kan ehadetin ertesi gn olan 31 mays 1327 tarihinden itibaren maktuan yz kuruun tahsis edildii ve bu gibi maaat ashabnn Hazine ile alkalarnn katn bildiren 3107 numaral ka nun mucibince yz kuruun on senelik tutar olan 120 liraya aid Mill Mdafaa vekletince 3 knunuevvel 1937 tarihinde tanzim klnan istih kak varakasnn 9 knunuevvel 1937 tarihinde tescil olunduu ve yaplan muamelede bir yanl lk bulunmad ve ailenin talebi vehile ehadet tarihinden mracaatlar olan mays 1936 ta rihine kadar bakaca mterakim maa veril mesine de 3107 numaral kanun muvacehesinde imkn olmad gsterilmitir. Mtaleasma mracaat olunan Mddeiumumi Enver Arkun, tekemml etmi muamelenin tadi line mahal olmadndan talebinin reddi mtaleasnda bulunmakla icab mzakere edildi. Asker ve mlk tekad kanununun 8 ve 50 nci maddelerine fkra eklenmesine dair 3107 nu maral kanunun birinci maddesinde (Ancak sa- j

( S . Says : 155 )J

 15 .
hiblerinin tahriren mracaatlar yukarki fkra da gsterilen tarihlerden itibaren be sene zar fnda vuku bulmazsa bu maalar mracaat tarihini ve resen tekade sevk halinde bu mua melelerin salhiyettar makamlarca tasdik edildi i tarihleri takib eden ay bandan itibaren ba lanr. u kadar ki bu mracaatlarn ar has talk ve esaret gibi kat bir mecburiyet neticesi olarak geciktii hkmen tevsik edildii takdirde bu sebeble gemi mddetlere aid haklar mahfuz dur) 2 nci maddesinde tekad edilenlerle bun larn yetimlerine yukarki fkra ile bu kanunun muvakkat beinci maddesi hkmlerine gre toptan verilecek istihkaklar sekizinci maddede gsterilen tarihten itibaren hesab ve tesviye olu nur) ve muvakkat maddesinde ise (imdiye ka dar tahsis muameleleri tekemml etmemi olan tekad ve yetim maalarile 1683 numaral kanu nun 50 ye muvakkat 5 nci maddeleri mucibince henz alkalar tamamen kesilmemi olanlar hak knda bu kanun hkmlseri tatbik olunur) diye yazl olup maa tahsisi iin mays 1936 tarihin de mracaat eylemi olan mddeinin alkas 3107 numaral kanunun meriyete girdii 27 - I I -1937 tarihinde henz kesilmi olmayp 3107 numaral kanunun ikinci maddesine tevfikan 3 knunuev vel 1937 tarihinde Mill Mdafaa vekletince tanzim klnan istihkak varakas ile ve smail Hakknn 30 mays 1327 tarihinde ehiden vefat sebebile yetimlerine 31 mays 1927 den itibaren tahsis edilen maa Divanca tescil ve 31 mays 1337 tarihine kadar on seneliinin itas suretile alkalan katedilmi olmas itibarile muamelede kanuna muhalefet bulunmadndan mstedinin talebinin reddine ve keyfiyetin aylk raporlar la Meclisi liye arzedileceinin kendisine teblii ne 2514 numaral kanunun 73 nc maddesi uya rnca karar verilmitir. 6 stanbul Evkaf mdrl Orman ve arazi ktibliinden mtekaid Halil Yedier imzasile verilen 30 - V - 1938 tarihli arzuhalde 10 - 1 1938 tarihli dileke jle tekadln istedii hal de mays 1938 tarihinden itibaren maa balanm olduunun beyanile Divan Muhasebat kanununun 73 nc maddesi mucibince tedkikat yaplmasn istemesi zerine keyfiyet D. M. Umum Heyetince 7 - Vll - 1938 tarihli itimada tezekkr edilerek Mumaileyhin iddias vehile hakikaten tekadlk 6 Maa sahibinin 10 - 1 -1938 tarihli ar zuhalinin o tarihte salahiyetli makama veril dii tevsik edilmemi ve arzuhal zerindeki ha vale ve kaydi resm tarihleri 11 ve 13 - IV -1938 olarak muharrer bulunmu olmasna ve 1683 numaral mlk ve. asker tekad kanununun sekizinci maddesinin 5 numaral fkras muci bince, mlk memurlardan akta iken tekad icra edilenlere tekad talebleri hakkndaki isti dalarnn kaydini takib eden ay bandan iti baren tekad maa tahsisi icab edeceine bi-

talebini mutazammm istidas 10 - 1 - 1938 tarihli

( S. Savsa ; 155 )

 16
olduu halde 11 - IV - 1938 tariihile Evrak m drlnce kayde geirilmi olduu evrakm res m damgasndan anlalmakta olduundan 10 - 1 1938 tarihini tayan bu istida havale tarihi olan 11 - IV - 1938 de ibraz ve ita edilmi ise byle ay evvele aid eski bir tarihi havi olduu halde neden dolay kabul ve muameleye konulmu oldu unun, eer iddia vehile istidann tad tarihde alakadar makamlara verilmi ise o zamandan havale tarihine kadar nerelerde ve ne iin kald nn bildirilmesi Vakflar umum mdrlnden ve 10 - 1 -1938 tarihinde verdiini iddia eyledii arzuhal - IV - 1938 tarihine kadar ay bir zaman mevkii muameleye konulmad halde ne den dolay aramam ve tekadlk muamelesine balanld zaman ne iin bu yolda bir iddia ve talebde bulunmam olduunun izah ve beyan lzumuna dair sebk eden istifsara cevaben Vakf lar umum mdrlnden gnderilen 18 - V l l l 1938 tarih ve 19749/573 sayl tezkerede Halil brahim tarafndan tekadlnn icras iin ve rilmi olan istidann eski olduu sonradan anla lan tarihinin gzden kam olduu bildirilmekte ve mstedi ise Heyet kararm 13 - I X - 1938 ta rihinde tebell eyledii halde elan cevab verme mi olduu anlalmakta olduundan mtaleasna mracaat olunan Mddei umum Enver Arkun mumaileyh hakknda tatbik edilen muamelenin tadiline mahal olmad mtaleasmda bulunmakla icab mzakere olundu. Akta iken tekad talebinde bulunan muma ileyhin bu ie mteallik dilekesi filhakika 10 - 1 1938 tarihli olduu halde 11 - IV -1938 tarihinde salhiyetdar makamca memurin mdriyetine ha vale edilmi ve 13 - IV - 1938 tarihinde kayde geirilmi olduu istidanamedeki resm damgadan anlalmakta ise de ibu dilekenin daha evvel sa lahiyetli makama verildii tevsik edilmemekte olmas itibarile evvelce yaplm olan tahsis mebdeinin tadiline mahal grlmediine ve keyfiye tin aylk raporlarla Kamutaya arzedileceinin kendisine tebliine 2514 numaral Divan muhase bat kanununun 73 nc maddesi uyarnca karar verilmitir. 7 stanbul polis memurluundan mtekaid Ali Kl tarafndan verilen 8 - X I - 1938 tarihli dileke ile sebkeden istifsara cevaben Emniyet ileri umum mdrlnden gnderi len 7 - X I I - 1938'tarih ve 62018 sayl tezkere 7 Fil hizmet mddetinin 20 seneye ba li olmad dairesi kaydinden anlalmakta olmasna ve tahdidi sin dolaysile tekad ma ana istihkak iin bu mddetin ikmali muktazi bulunmasna mebni mstedi hakknda dainaen mstedinin tekad talebini mutazammn arzuhalinin dairesince kayid tarihi bulunan 3 - I V - 1 9 3 8 tarihini takib eden ay bandan itibaren tekad maa tahsisi yolundaki mua mele ve bu hususta Divan muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz olunan karar muvafk bu lunmutur.

( S. Says : 155 )

 17
ve Mlkiye tahsis ubesinin 22 - X I I - 1938 ta rihli mzekkeresi okundu. Arzuhal sahibi, tahdidi sinne tbi tutularak tekade sevk olunduu ve hizmet mddeti tam yirmi sene 12 saatten ibaret olduu halde maa balanmyarak ikramiye verildiini beyan ederek yaplan bu muameleye itiraz etmekte ve keyfi yetin Diva'n muhasebat kanununun 73 nc maddesine tevfikan umum heyette tedkik ve bir karara balanmasn istemektedir. Emniyet ileri umum mdrlnden gelen tezkerede; mumaileyhin 7 mart 1334 tarihinde ciheti askeriyeden tefrik edilerek polis memur luuna tayin edilmi ve geyri mevcud efrattan olmas hasebile polislie kabul muvafk olarnyacamdan iliiinin kati ile ktai mrettebesine iadesi Ordu dairesinin iarndan anlalmakla 7 - VI - 1334 tarihinde iliiinin kesilmi olduu; 17 austos 1334 tarihinden 4 k. sani 1334 ta rihine kadar Erenky posta mvezziliindc ve 2 nisan 1335 tarihinden 13 temmuz 1938 tarihine kadarda stanbul polis memurluunda istihdam edildii ve mecmuu hizmetinin 19 sene 11 aya bali olduu ve bu kadar hizmeti iin 1200 lira tazminat tahakkuk ettirilmi ise de kabul etme diinden mracaatna talikan bu husustaki ev rak dosyasnda sakland ve hakknda yaplan muamelenin kanuna' aykr olmad bildiril mitir. Tahsis ubesinden yazlan mzekkerede ise, fil hakika mumaileyhin ilk defa 7 mart 1334 tari hinde stanbul Polis memurluuna tayin oluna rak 7 haziran 1334 tarihinde askere gittii ve Erenky posta nvezziliinde mstahdem iken terki vazife ettiinden aa karld ve 2 nisan 1335 tarihinde tekrar polislie alnarak tahdidi sinne tbi tutulduu tarihe kadar bu meslekte istihdam olunduu ve memuriyet haricinde geen 5 ay 7 gn olub bu mddetin tenzilinden sonra hizmetinin 19 sene 11 aydan ibaret kald tahsis dosyasnn tedkikinden anlalm ve binaenaleyh, 20 sene 12 saat hizmet eyledii hakkndaki iddia snn gayri varid bulunduu ifade klnmtr. Mtaleasna mracat olunan mddei umum Enver Ajrkun Evvelce yaplan tahsis muamelesi kanuna uygun olduundan tadil talebinin reddi mtaleasnda bulunmakla icab mzakere olundu. Tedkik olunan tahsis dosyasna gre fil hiz meti 19 sene 11 aydan ibaret olub bidayeten me muriyete duhul mart 1334 tarihine msadif olresince tatbik edilen muamelede kanuna uyar szlk bulunmadndan Divan muhasebat He yeti umumiyesinin bu husustaki karar muva fk grlmtr.

( S . Says : 155)

 18
mas itibarile iddia eyledii takvim fark bu ta rihten sonraki muamelta messir olmamakla be raber Meclisi linin 695 numaral kararnn 14 nc fkras mucibince tahdidi sin dolayrsile tekad maana kesbi istihkak iin yirmi sene fil hizmet lzm olub bu mddet filen ikmal edilmedike iti bar hizmetlerin nazar itibare alnmas vrid olamyacandan evvelce yaplm olan tahsis mua melesinin tadiline mahal grlmediine ve keyfi yetin aylk raporlarla Meclisi liye arzedileceinin mstediye tebliine karar verilmitir. 8 Ktahya emniyet amirliinden mtekaid Fuad Gulolu tarafndan verilen 28 - X - 1938 tarihli dileke ile sebkeden istifsara cevaben Em niyet ileri umum mdrlnden gelen 9 - X I I - 1938 tarih, ve 62301 sayd tezkere ve mlkiye tahsis ubesinin 22 - X I I - 1938 tarihli mzekkere okundu. Dileke sahibi son memuriyet maa 45 lira ol duu ve 1 austos 1938 tarihinden itibaren ya haddine tbi tutulduu halde tekad maann evvelki maa olan (40 krk) lira zerinden yapl masna ve otuz sene hizmetine mukabil ikramiye sinin de bu mikdar esas tutularak verilmesine ve 45 lira maa almasnda kanuna mugayiret grl mesi hasefbile 95 Ura 55 kuru bor braklmasna itiraz etmekte ve aadaki izahat ve mtaleat serdeyleyerek : (1) 20 lira maal istanbul Emniyet mdrl baktibliinden 1934 senesinde mezkr mdrlk nc ube mdr muavinliine 'tayin olunduu ve bu muavinlik maa kadroda 35 lira olduu halde yirmi liradan 35 liraya terfii barem kanununa uymad cihetle iki sene sonra 35 liray almak zere 1 eyll 1937 tarihine kadar maann otuz lira zerinden tesviye olunduu; (2) 1 eyll 1937 tarihinde meriyet mevkiine giren 3201 numaral tekilt kanunu mucibince memuriyet unvannn emiyet amirliine tahvil ve bu unvanla Ktahyaya tayin olunduu ve mdriyeti umumiyece stanbulda otuz lira almakta olduu nazar dikkate alnarak 40 lira maal ikinci snf emniyet amir liine geirilmi olduu; (3) Geri Istanbulda 30 otuz lira maa almakta idise de memuriyet dere cesi 35 lira otub bu mikdar maa barem zarureti dolaysile ikmali mddette almas lzm olduu nu ve ancak mdriyeti umumiyece bu keyfiyet nazar dikkate alnmayarak tekilt kanununun tatbikinde derecesinin 30 lira zerinden tayin ve 8 Tayin olduu 45 lira maala birinci snf emniyet amirliine tekaddm eden menuriyetlerdeki hizmeti bir terfi mddetine ba li olmad cihetle esasen bu tayin kanuna uygun olmadndan bu memuriyete muhassas maan tekad maana ve 30 senelik hizmet mukabili ikramiyeye esas ittihaz edilmeyerek ondan evvelki maan nazar itibare alnmas yolunda dairesince yaplan muamele ve bu hu susta Divan muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz klnan karar muvafk grlmtr.

( S. Says : 155 )

 19ikinci snf emniyet miri addolunduu ve hal buki 3201 numaral kanun 4 ay sonra tatbik edil mi olsayd o vakit birinci snf emniyet miri olarak 45 lira maa alm olaca; (4) Bu kanaat zerine veklete mracaatla hakknda yaplan ynl muamelenin tashihini istedii ve veklete de tekilt kanununun li tahsil grm memur lar bir defaya mahsus olmak zere iki ve daha ziyade dereceye karmak iin umum mdrle salhiye vermi olmas ve kendisinin de hukuk mezunu bulunub eski memuriyet kadro maann 35 lira oluu nazar dikkate alnarak 30 lirada iki sene mddetin hitamnda almaa hakk olan 35 li ra eski maann yeni tekilt kanununda mua dili 45 lira maa o mddetin hitamna msadif 1 knunusani 1938 tarihinden itibaren tediyeye balanmas ve birinci snf emniyet miri addo lunmas kabul edilmi ve tekadlne kadar 45 lira maa almakta bulunmu olduu; (5) Ye di aydan beri 45 lira maa almakta olduu halde tekadlnn Divanca 40 lira zerinden yapl mas bu krk liray iki sene almad iin 45 lira maa alamayaca mtaleasna mstenid ise bun da zhul edildiini; nk (40 krk) liraya terfi suretile karlmam olduundan bu maata iki sene kalmak mecburiyeti bulun mad ve hatta 45 liraya karlmasnn da terfi olmad ve ancak hakknda yaplan "yanl muamelenin veklete mevzuat kanuniyeye gre dzeltilmi olduu; (6) Bunlardan baka imdiye kadar kendisile birlikte tekilt kanunundan evvel otuz lira maa almakta iken kanunun nerinde maa 40 liraya ve bir ka a"y sonrada kendisi gibi maa 45 liraya karlm bir iki arkadann Divanca son maa olan 45 lira zerinden tekad maa tahsis olun duu ve binaenaleyh kendisine yaplan muame lenin doru olmad cihetle: Tekad maann 45 lira zerinden tashihini ve istirdad muamele sinin ademi tatbikini ve ikramiyesinin 45 lira zerinden verilmesini istemektedir. Emniyet umum mdrlnden gelen tezkerede: (1) 1936 senesinde stanbul Emniyet mdrl ube m dr (muavinlikleri iin 35 er liralk kadro ve rilmitir. Bu kadrolardan mnhal olan nc ube mdr muavinliine Al mekteb mezunla rndan 20 lira maal baktib Fuad Gulolu otuz lira maala terfian tayin edilmitir. Tayini hakkndaki mucibnamede kadro maa karlk gsterilmek veya mevkuf tutulmak suretile tayin ( S. Says : 155 )

edildii hakknda bir kayd yoktur. Esasen vazi yeti itibarile de kadro maan almasna kanun imkn bulunamamaktadr. Mezkr mdr mua vinliine 25 - I - 1936 tarihinde 30 lira ile tayin edildiine gre kadro maa kendisine bir hakk mkteseb bah etmemektedir. 1934 senesinde Em niyet amirliine tayin edildii yolundaki iddia gayri variddir. (2) 3201 sayl Emniyet tekilt kanunu neredildikten sonra stanbul nc ube mdr muavinliine krk liralk bir ka'dro verilmi ve kendisi de krk lira maal Ktahya ikinci snf Emniyet amirliine naklen tayin edilmitir. (3) Puad (iolu iin 35 liralk kadro maa mkteseb bir hak olarak kabul edilmediinden 30 liradan ibaret olan memuriyet maa 40 liraya ibl edilmi ve 29 knunuevvel 1937 tarihli ka rarname ile 45 lira maal birinci smf Emniyet Amirliine terfii icra klnmtr Gerek 3201 sa yd Emniyet tekilt kanununda ve gerekse 2049 sayl mlga polis tekilt kanununda terfi iin beklenmesi icab eden mddet senedir. Barem kanununun 7 nci maddesindeki iki senelik terfi mddeti tekiltmz memurlar iin muteber de ildir. (4) 29 knunuevvel 1937 tarihli kararname ile birinci snf Emniyet Amirliine terfian tayini icra klnan dilek sahibinin tekilt kanu numuza msteniden 3 senelik mddetin hitamn da terfi ettii derece maann alnmas iktiza ederken mahall maliyesi barem kanununa da yanarak terfi ettii derece maan tediye etmi,, bilhare yapdan muamelenin kanuna aykr ol duu anlaldndan aradaki fark maam istir dad cihetine gidilmitir. (5) Dilek sahibi 1936 senesindenberi iki defa terfi etmitir. Kararna medeki kayde aykr olarak 45 liraya son terf iini terfi ad etmemesi kendisine bir hak bahetmez. (6) 3201 sayl Emniyet tekilt kanununun muvakkat drdnc maddesi, Emniyet mfettilii, daire reislii, Umum mdr muavinlii ve tefti heyeti reisliine tayin edilen l mekteb mezunlarnn barem ahkm dairesinde mstahak olacaklar ma a alacaklar ve kadro maaile olan aradaki far kn cret olarak tediye edilecei hkmn havi dir. Bir de muamelt memurluuna ilk defa tayin edilecek kimselerin tayin edilecekleri derece maa n alacaklar mezkr kanunun muvakkat beinci maddesinde kayidlidir. Mum ailenin memuriyet va ziyeti bildirilen ahkma intibak etmemekte ve bu ( S. Says : 155 )

- 21
yoldaki istidas da kendisi iin varid grlememektedir. (7) 45 Ura zerinden tekadl icra edilen memurlar; 45 liray almaa hak kazanan ve kanu n mddetini ikmal edib bu maa alanlardr. Mtedi vaziyetinde bulunub da 45 lira zerinden tekad icra edilen memur yoktur denilmektedir. Tahsis ubesi mzakeresinde ise; mumailey hin tahsis dosyasndaki hizmet eedvelinde : istan bul emniyet mdrl tedkiki hviyet baktibliinde 20 knunuevvel 1926 dan 7 ubat 1936 tarihine kadar yirmi lira maala istihdam edil mi olduu ve 8 ubat 1936 da otuz lira maala mezkr mdrlk nc ube mdr muavin liine terfi eyledii ve 1 austos 1937 de memuriyet unvannn ikinci snf emniyet amirliine tahvil edilmi ve maamm da 40 liraya karl m olduu, 26 austos 1937 de ayni unvan ve ay ni maala Ktahyaya nakil ve 29 K. Evvel 1937 de 45 lira maal birinci snf emniyet amirliine terfi eyledii yazl olub tekadlne de 45 li rann esas ittihaz edilmekte olduu grlmesi zerine unvan memuriyeti 3201 sayl kanunla ikinci snf emniyet amirliine tahvil edilmi ve buna muhassas maa alm olduu ve 30 - 40 lira maal memuriyette bir terfi mddetini doldur mad halde 45 lira maal birinci smf emniyet amirliine terfiinin ve buna muhassas maan verilmesinin nasl mmkn bulunmu olduu daire sinden istizah olunduu ve alman cevabda : Ka nun mddeti doldurmadan kendisine 45 lira zerinden maa verildii anlalarak ve 1 - I 1938 tarihinden 1 - VII -1938 tarihine kadar be her ay iin fazla verilen 1365 kurutan 7 aylk tutan olan 95 lira 55 kuru verilecek ikramiyeden mahsubu yaplmak zere zimmet gsterilmi ve tekad maamn da 40 lira zerinden tahsis edilmi olduu bildirilmekle tahsis evrak buna gre tescil edildii anlalmtr. 2049 sayl po lis tekilt kanununa bal kadro eedvelinde 35 ve 30 liralk ube mdr muavinlii gsterilmi olub kanunda hangi emniyet mdrlkleri ube mdr muavinlerinin bu derecelere dahil olacaklan tasrih edilmemitir. Emniyet umura madrlnn cevab tezkeresinin birinci fkrasnda beyan edildii zere stanbul emniyet mdrl ube mdr muavinlikleri iin 35 er liralk kadro verilmi olmakla beraber Fuad Gulolu yirmi lira maa almakta iken li mekteb mezunu olduu iin otuz liralk ube mdr muavinliine tayini mm

I | i I | | I ! j j | ; ,

(S. Says : 155 )

 22 kn bulunmu ve binaenaleyh, derecesi salhiyettar makamca bu suretle tesbit olunmutur. 3201 numaral emniyet tekilt kanununun tatbiki zerine stanbul emniyet mdrl n c ube mdr muavinlii iin 40 liralk kadro verildiine ve bu kanunun muvakkat nc mad desi mucibince 30 liralk memuriyet derecesi un van ikinci snf emniyet amirliine tahvil edil mi ve bu snf emniyet mirlerinin maalar da kanuna bal kadro cedvelinde krk lira olarak gs terilmi olduuna ve bu maddede (kadroda ms tahdem ve yukarda unvan ve muadelet dereceleri gsterilen memurlar yeni derece maalarn alr lar) diye yazl bulunduuna gre mumaileyh, hakknda 3201 numaral kanunun tatbiknda da iresince de izah olunduu zere bir yanllk g rlememektedir denilerek maann krk liraya karlmas tekilt kanununun tatbiki dolaysile vaki olduuna gre terfi demek deilse de emni yet tekilt kanunlarnda terfi iin beklenmesi ieab eden mddet sene olduuna ve ad gee nin 30 - 40 liralk memuriyette 3 seneyi doldur mam bulunduuna gre bu mddetin hitamn dan evvel 45 lira maan almasna da imkn g rlemedii bildirilmitir. Mtaleasna mracaat olunan mddeiumumi Enver Arkm yaplan tah sis muamelesi kanuna uygun olduundan tadil ta lebinin reddi mtaleasnda bulundu. cab mzakere olundu : Tahakkuk dairesince de mtalea olunduu zere : Mddei, 20 lira maal baktib iken li mekteb mezunu olmasna mebni 25 - I - 1936 ta rihinde 35 lira kadro maal stanbul emniyet m drl nc ube mdr muavinliine otuz lira maala tayin edilmitir. Buraya tayininde kadro maa karlk gsterilmedii gibi esasen /barem vaziyeti itibarilc de 35 lira kadro maann itasna kanun imkn bulunmadndan kadro ma a mktesab hak temin edemez. 934 senesinde emniyet amirliine tayini yolundaki iddias tev sik edilememitir. 3201 sayl emniyet memurla r tekilt kanunu ile mstahdem bulunduu me muriyet maa krk liraya karlm ve bu maa almakta 'bulunmu iken 29 - X I I - 1937 tarihin de 45 lira maal birinci snf emniyet amirliine tayin edilmi ise de, 2049 ve 3201 sayl tekilt kanunlarnda emniyet mensublarmm terfii iin beklenmesi icab eden mddet sene olarak tayin ve tahdid klnm olmasna binaen nc ube mdr muavinliinde otuz lira ile hizmet eyledii ( S. Says : 155 )

 23
mddet dahi dahili hesab edildii halde mecmuu bir terfi mddetini ikmale kifayet etmeyecei ve bu itibarla da birinci snf emniyet amirlii ma an 1938 senesinde almaya hakk olamayaca ci hetle tekadlne aid tahsis muamelesinin tadi lini mucib esbab kanuniye bulunmadndan tale binin reddine ve 937 mal senesinde Ktahya malsandnca mumaileyhe yaplan fazla tediye hak knda mrakibine muhtra itasna ve keyfiyetin aylk raporla Meclisi liye arzedileceinin mstediye tebliine 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarnca karar verilmitir. 9 Osmaniye orman mesaha memuru ibra him Taara ikramiye itasna dair Ziraat vek leti Zat ileri mdrlnce tanzim edilip tes cil iin gnderilen tahsis bordrosuna bal ev rakn 3 nc dairece tedkiknda; memurin kanu nunun meriyetinden sonra Devlet memuriyeti ne girmi olan ad geenin namzedlik mddeti geirmemi olmas hasebile mecmuu hizmetin den alt ay namzedlik mddeti tenzil edilerek mtebaki hizmetine gre tazminat verilmekte olduu grlerek namzed olarak tayin edilmi olanlarla tayinlerinde namzed veya asaletleri hakknda bir kayid bulunmayanlar arasnda bir fark mevcu4 olmayp ikincilerin de vaziyetle ri namzedlikten ibaret bulunduundan ve nam zed olarak alnp ta memuriyetlerinin tasdiki muamelesi yaplmayanlar hakknda Divan Umu m heyetince ittihaz olunan kararda ayni dai rede mstahdem bulunmu ise iki ve asaleti tasdik edilmeksizin iki senenin hitamndan son ra dier daireye nakletmi ise drt senenin hi tamna muzaf olarak yaplacak tasdikler kabul edilmi bulunduu cihetle buna muhalif olarak yaplan tahakkukun tescili doru olamyacandan tahakkukun bu esasa gre tadili iin evra kn reddine karar verilmesi zerine buna itirazen Ziraat vekletinden yazlan 26 - X I I -1938 tarihli ve 9516 sayl tezkere okundu. Bunda, memuriyete namzed olarak tayin edilip te namzedlii tasdik edilmemi olanlarn hizmet md detlerinden namzedliin kanundaki azam had di olan iki senenin namzedliine mahsub edile rek ikinci senenin hitamndan itibaren memuri yetlerinin tasdik edilmi olduu ve bidayeten namzedlii mevzubahs edilmeksizin tayin edil mi olan memurlarn hizmet mddetlerinin ilk alt aynn kanunun birinci maddesindeki nam9 ilk memuriyete gireceklerin alt ay dan iki seneye kadar namzedlik mddeti geir meleri memurin kanunu ahkmndan bulun makla bidayeti tayinlerinde namzedlikleri tas rih edilmemi bile olsa kendilerinin kati me muriyete kabulleri tarihine kadar namzed ad dedilmeleri muktazi olup gerek bu suretle ta yin, gerek bidayeti tayinlerinde namzedlikleri tasrih klnanlardan kanunun tayin ettii iki ve drt senelik mddetlerin hitam bulmasna ramen kati olarak memuriyete kabul mua melesi yaplmayan ve vazifelerine de nihayet verilmemi bulunanlarn namzedliklerinin o mddetlerin hitamna kadar devam etmi adde dilmesi ve binaenaleyh hdisede olduu gibi maa sahibinin tekadlnde namzedlik md detinin o suretle hesab olunmas muvafk g rldnden Divan muhasebat Heyeti umumiyesinin bu husustaki ekseriyet karar tasvib klnmtr.

( S. Says : 155 )

 24
zedlik mddetinin asgar haddine mahsub edile rek altnc ayn hitamndan itibaren memuri yetlerinin tasdik edilmi olduunun kabul edil dii hakkndaki vekletin 30 mart 1936 tarih ve 2 numaral kararna tevfikan Zat ileri mdr lnce yaplm olan tahsis muamelesinin ka bul edilmedii grldnden bu kararn vek lete aadaki cihetlerden dolay ayan tedkik grld; (1) Kararda namzed olarak ta yin edilmi olanlarla asil memur olarak tayin edilmi olanlar arasnda fark yoktur, denilmek te olduu; ve bu iki ksm arasndaki farkn pek aikr olduu; A - kincilerin tayinleri me mur olarak yaplm ve maalar da memur maa olarak verilmi ve asil Devlet memuru olarak tescil edilmilerdir. B - Esas itibarile memuriyet bu gibiler iin bir hakk mkteseb olmu ve bunlar bu haktan bilfiil istifade et miler ve namzedlik kendileri iin artk fer bir ekil meselesi halinde kalmtr. C - Ken dileri hakikatte namzedliin azam mddeti olan iki seneyi namzed olarak deil memur ola rak geirip bu mddet zarfnda memuriyetten karlmalarna lzum hsl olmam bulunma s da ayrca leblerinde bu hakka lyk oldukla r fikrini kuvvetlendiren bir karine meydana getirmitir. Aksi iddiayi vakiay inkr etmek olur. Fakat vaka byle olmakla beraber hdi seyi byle idar bir kararla kanun hkmne tevfik etmek te lzmgelmitir. (2) Kanun, ilk defa Devlet memuriyetine girenlere namzedlik nam altnda iki had arasnda bir klfet tahmil etmektedir. Bu iki had arasndaki mddetin lzumuna gre tayini salhiyetini de idar ma kamlara brakmtr, idar makamlar lzumuna gre bu mddetin asgarisini, azamisini veya ikisi arasnda herhangi bir mddeti almakta ta mamen serbesttirler. Bundaki kstas idar lzum ve icabdr. imdi bu mddetlerin asgar veya azamisini kullanmak hkm kanunla idareye ve rilmi bir salhiyet olduu sz gtrmiyecek bir sarahati haizdir. (3) Vekletimizin bu kabil me murlar hakknda asgar mddeti alm olmasn daki noktai nazar bu mddetin zamisini alma a lzum ve icab bulunmamas esasna' dayan maktadr. Kullanla'n her salhiyet mantik bir icaba istina'd etmelidir. Ferde daha az klfet tahmil ile hkm kanun yerine gelir ve hdise nin mantik seyride bunu kabul ederken mc bir ve makul bir sebeb olmakszn azam klfeti ( S . Says : 155 )

- 2 5 yklemek lzumsuz yere salhiyet istimalinden I ibaret kalr. Binaenaleyh bu meselede hdisenin srf kanun hkmne tevfiki iin, tayini vekletin idar salhiyeti dahilinde bulunan bu mddetin asgarisi kabul edilmi ve arzedilen sebeblerden dolay azam haddine gitmee lzum grlme mitir. (4) Makable muzaf karar ittihaz mesele sine gelince kararmzn namzed olarak tayin edilmi olubda namzedlii tasdik edilmemi olan larn hizmetinden iki senenin namzedlie mahsub edilmesi hakkndaki ksmna1 ayni ekilde makab le matuf karar ittihaz edilmek suretile Divan muhasebata da itirak edilmi olduu grlm tr. Meselenin esas vekletin idaT salhiyetine mevdu bir keyfiyet olub bu salhiyetin evvelce kullanlmas ile sonradan kullanlmas arasnda hukuk netice tevlid edebilecek bir fark yoktur. u halde neticesi makable matuf ka'rar ittihaz etmek hususunda Divan muhasebat ile vekletin ayni noktai nazar takib etmi olduu grlmek tedir. Esasta bu suretle birletikden sonra ancak fer bir mesele olan mddet meselesinde ayrlk hsl olmaktadr. Divan bu iki hali tefrik et meksizin her iki ksm memurlar iinde iki sene kabul etmi, veklet ise namzed olarak tayin edilenler iin Divan muhasebat kararnda oldu u gibi iki sene asil memur olarak tayin edilen ler iin de alt ay kabul etmi ve bunu da Divan muhasebatn karar tarihi olan 12 - IV -1937 tari hinden daha evvel kararlatrmtr. (5) Esasen iera ve takdir mesailden olan bu meselede icra ve idare makamlar tamamen serbest bulunduun- | dan Divan muhasebatn bu husustaki salhiyeti nin ne ekil ve ne derecede istimal edilecei hak knda icra ve idare makamlarna bu nevi karar larla mdahalede bulunmas tefriki kuva prensi bine muhaliftir. Btn bu maruzata gre veklet mevzbahs karar ile ancak idar ve kanun sal hiyetini istimal ederek bu babdaki Divan kararn dan daha evvel kendi memurlar hakknda bu me seleyi halletmi olduundan veklet kararnn ka bul edilmeyecei hakknda nc dairece verilen karar veklete muvafk grlmemitir. Denilerek vaziyeti buna mmasil olan bir ok orman memur larnn tahsis evrak neticeyi beklemekte olduun dan Divan muhasebat kanununun 73 nc madde si mucibince keyfiyetin bir defada Umum Heyete tedkik edilerek mstacel bir karara balanmas is tenilmitir. ' Mddeiumumi Enver Arkun mumaileyh nam- | ( S . S a y m : 155)

 26zedliin azam mddeti olan iki seneden fazla mddetle istihdam edilmi olmakla beraber vek letten bu kere gelen tezkerede bu zatin memuri yet evsafm haiz olduu beyan edilmekte ve bu erait altmda istihdam edildii anlalmakta bu lunmu olmasna nazaran hakknda veklete ya plan muamele vehile mddeti hizmetinin alt aynn namzedlik telkkisile ona gre istihkaknn hesab lazmgeleeei mtaleasnda bulunaraik icab mzakere olundu. ibrahim Taarn, zat ileri mdrl memur larndan Rasim Mutlu vedaatile gnderilen, ta yin dosyasnn tedkik ve mtaleasndan mumai leyhin Seyhan vilyetince 29 - I X - 1932 tarihin de vekleten ve 23 - X I - 1932 tarihinde de asale ten orman mesaha memurluuna tayin edildii anlalm ve vekil bir memurun memuriyeti asa lete kalbedilirken kullanlan asaleten tayin tabiri nin namzedlik devresinden sonraki memuriyet safihasn ifade eden asalet vaziyeti ile alkas ola mayaca tabi bulunmu olduu cihetle Ziraatt vekletinin mumaileyhin orman mesaha memurlu una namzed deil asil olarak tayin edilmi yo lundaki noktai nazarnda hale uygunluk grle medii gibi brahim Taarn vekletin bildirdii gibi namzed olarak deil memurin kanununda ifade edilen asalet eklinde tayin edilmi solduu farzedilse bile bu suretle tayin memurin kanunu na muhalif olduu cihetle kabul mmkn olama yacandan bu takdirde dahi mumaileyhin tayinine tayin mzekkerelerinde namzedlik ve asaletleri hak knda bir kayid bulunmayanlar nazarile baklmas icab edeceinden ve ilk defa namzed olarak al nanlarla namzedlik ve asaletleri tasrih edilmek sizin memuriyete tayin edilmi bulunanlardan , namzedliin azam mddetini ikmal etmi olma larna ramen asaletleri tasdik edilmemi olanla rn namzedlik iin tayin edilmi olan azam md detin hitam tarihinden itibaren asil memur ta nnmalarn temin iin salahiyetli makamlarn azam mddetin hitam tarihine muzaf olarak ya pacaklar tayin muamelelerinin muteber addedil mesi yolunda 12 - IV - 1937 tarihli D. M. umum heyeti kararnda yer alan ve bir namzedmemurun namzedliin azam mddetinin hita mndan sonra namzed olarak istihdamnn devam ettirilmesine kanunen imkn olamyaca ve bu itibarla asaletinin o tarihden itibaren hkmen musaddak addedilmesi lzm gelecei mlhaza sna mstenid bulunan mtaleadan idar makam( S . Says: 155)

- 2
larn makable raei tayin muamelelerinin Divan ca da tecviz edilmi olduu neticesinin karlmas varid olamyacandan ve bunlardan baka me muriyet hayatnn ne kadar zaananm namzed ola rak geirdii sicillerinden sarahaten anlalama yan memurlarn ilk alt aylk memuriyet mdde tinin namzedlik addedilmesi lzumuna dair vek lete umum surette ittihaz edilmi olan kararn kabul lzm gelse bile brahim Taar, tli me murlardan olmak itibarile vekletin bu kararndan istifade edemiyecei de tabii bulunduundan bu hususta nc dairece ittihaz olunan kararn deitirilmesine mahal grlmediinin Ziraat ve kletine iarna ve yazlacak tezkereye veklete ileri srlen ve hukuk nazariyata taallk eden dier delil ve mlhazalar zerinde durmaa Divanca, lzum ve mahal grlmemi olduunun da ilvesine 2514 sayl D. M. Kanununun 73 nc maddesi uyarnca ve ekseriyetle karar verilmitir. Azadan 4 zat Umum Heyete ittihaz olunan 14 - IV - 1937 tarihli kararda bidayeten namzed olarak tayin edilmi olubda asaletleri tasdik edil meksizin iki sieneden ziyade namzedlikleri devam etmi olanlarn tayinlerine nazaran iki senenin hitam tarihine muzaf olarak salhiyetdar makam larca asaletleri tasdik edildii takdirde yalnz iki senesinin namzedlik olarak hizmetlerinden tenzili ile iktifa edilmesi kabul edilmi olduuna gre vekletin bu salhiyetini iki seneden daha az bir mddete indirmek suretile istimaline de manii kanun bulunmadndan veklete yaplan muamelenin kabul lzm gelecei reyinde bulun mulardr. 10 Andirin hakimliinden mtekaid Ali Rza Sezer tarafndan tekadlk muamelesine itirazen 26 - X I I -1938 tarihli dileke ile sebkeden iara cevaben Adliye vekletinden gelen 4 - I 1939 tarih ve 3 sayl tezkere ve Mlkiye tahsis ubesinin 11 - I - 1939 tarih ve 70/4 sayl m zekkeresi Mddeiumumi Enver Arkun ve mstedi Ali Rzann huzurile okundu. Arzuhal sahibi; tekad iinde yaplan yanl lklarn tashihi iin Adliye vekletine vaki mraeaatine 32 sene iki ay 11 gn hizmet mddetinden 7 sene 11 ay ak mddeti karldktan sonra 24 sene hizmet zerinden 48 lira maa baland cevabn aldn beyan ederek maduriyetini mucib olan bu muameleye: (1) Beylan kazas kadlna 1330 senesi knu10 Divan muhasebatn mart - mays 1938 aylarna aid raporu zerine ittihaz kl nan 1083 numaral kararn 14 nc fkrasnda izah olunduu zere dman tarafndan muay yen mahallerde ve daim nezaret altnda bu lundurulan kimselere esir denilebilip bu vazi yette olmayanlar hakknda 1683 numaral ka nunun 23 nc maddesi hkmnn mahalli tat biki bulunmad ve bu fkrada bahsedilen za ta igalden sonra dahi vazifesine devamna m saade edilerek maann da mahallince tediye klnm olmasna nazaran vaziyetinin esaret ad dine imkn olmad cihetle Divan muha sebat Heyeti umumiyesince bu hususta ittihaz olunan karar muvafk grlmtr.

( S . Says : 155),

hevveinde tayin edilip harb mevkii ve 41 nci frka karargh olan bu mahalde drt buuk sene hizmet ettiini ve kazann Franszlar tarafndan muvakkaten igali zerine kendisinin Trkiyeye avdetine muhalefet edilerek 25 temmuz 1340/1924 tarihine kadar memuriyetinin temadi ettii ve bu tarihe kadar vazifesi banda bulunarak maala rn kamilen aldn ve bu vaziyetinin tekad kanununun 23 nc maddesile 185 numaral tefsir kararma uygun bulunduu cihetle Beylanda ge irdii 9 sene 8 ay mddetin tekad maann hesabnda iki kat saylmak suretile 42 sene ze rinden maa balanmas lzm geldiini; (2) Beylan kazasnn istilya uramayp mu vakkaten igal olunduu ve burada bilfiil vazife ifa ederek maan da aldndan, mevkii memu riyetleri istilya urayarak vazifelerini bilfiil ifa edemeyenler hakkndaki Byk Millet Meclisi kararlarnn kendisine mul olamyacan, bu itibarla 23 nc maddenin tefsiri mucibince 42 sene zerinden ve tekad kanununun 6 nci maddesi de, talebile tekad edilenlere mnha sr olup ya dolaysile tekad edilenlere mu l olmadndan % 75 i tecavz etse bile hiz met mddetine gre maa tahsisi muktazi bu lunduunu ; (3) Muvakkat igal altnda bulunan ve hu dudu mill dahilinde olup Hatay hududuna dahil olan ve halen istiklline kavuan Beyln kazasnda kadlk vazifesini yapt srada da Trkiyeye avdetine Franszlar tarafndan mu halefet edilip tevkif ve nefyedilerek hakknda esir muamelesi yapldn, Ankara itilf ze rine Trkiye hududuna gnderildiini, bu i leri Hatay Devlet Reisinin ve btn halkn bil diklerini ve sicillinde yazl olduu zere Heyeti mahsusaea umuru Hkmette istihdam edilmemekliine karar verilmi ise de vaki itiraz ze rine yaplan tedkikat neticesinde hakkile hiz met vazifesini yaparak Franszlara hizmet et medii ve Trkiye tarafndan tayin olunduu Beyln Kadlnda memuriyetinin temadi et tiine karar verilmek suretile ademi istihdam kararnn kaldrld; iddialarn serdeyledikten sonra kanunen iki kat hesab edilmesi lzm gelen 9 sene 8 ay hizmetinin hesaba katlarak tekad maann tashihini ve bilfiil 30 sene hizmetine mukabil bir senelik ikramiyesinin ve rilmesini ve 2327 sayda kayidli sicillinin tedkikt srasnda kendisinin de hazr bulundurulma( S . Says : 155 )

Iftsini istemekte olduu grlmtr. Adliye vekletinin cevab tezkeresinde de; 1289 doumlu olmasndan dolay 13 - VII 1938 tarihinde tekade sevkedilen Ali Rza Se zerin bu tarihe kadar 32 sene 2 ay 11 gn hizmeti olup bundan takvim fark ve 7 sene 11 ay 14 gn ak mddeti karlarak 24 sene hizmetine mukabil 40 lira asl maa zerinden 48 lira tekad maa baland ve Beyln ka zasnn 18 - X I -1934 tarihinde Franszlar tara fndan igal edilmesine ve mill hududlar hari cinde kalmasna binaen mezkr tarihde Kilis Mahkemei asliye azalnda ie balad 12 X I -1340 tarihine kadar geen zaman ak md detine dahil edilmi olduundan ne, hizmetine zam yaplmasna ve ne de ikramiye verilmesine imkn grlemedii bildirilmitir. Tahsis ubesi mzekkeresinde de; sicil hu lsasna nazaran Ali Rza Sezer 21 knunuev vel 1330 tarihinde Beyln kadlnda ie bala m ve 15 nisan 1338 tarihinde Pazarck kadl na tayin olunmu ise de kablelzime mstafi addolunmu ve 13 terinisani 1340 tarihinde de Kilis Mahkemei asliye azalnda vazifeye m baeret etmitir. Beyln kadlna aid memu riyeti hizasnda yle bir meruhat vardr: (Ali Rza Efendinin Beyln kazas kads iken 18 terinisani 1918/1334 tarihinde kazay mezkrun Franszlar tarafndan igali ve mumaileyhin devam memuriyeti cihetle 1 knunuevvel 1918/ 1334 tarihinden 30 nisan 1920/1336 tarihine ka dar ehr 1 800 kuru msr ve 1 mays 1920/ < 1338 nihayetine kadar ehr 3 450 ve 16 knu nusani 1923/1339 tarihinden 25 temmuz 1926/ 1340 tarihine kadar ehr 2 500 kuru zehebi snriye hesabile maa istifa etmi olduu 25 temmuz 1924/1340 tarihli mahall meclisi ida re mazbatasnda muharrerdir) ve Darende h kimi iken Heyeti mahsusaca Devlet hizmet ve messesatmda ademi istihdamna karar verildii iin 14 mays 1927 tarihinde bu vazifeden ayrlm ve mezkr kararn refi zerine 28 haziran 1927 de Grn Aziziyesi Hkimliine tayin edilmitir. Sicillinin 3 nc sahifesinde"memuriyeti ve ma a hakkndaki muka'rrerat ksmnda hakknda ki Heyeti mahsusa karar (berayi tedkik dosyas Heyeti mahsusaya tevdi edilen mumaileyhin Beyln kadlna 1330 tarihinde tayin edilib harbi umumiden sonra yine mahalli mezkrda kalarak Anka'ra ve Lozan muahedelerinin akdin-

(S. Says: 155)

-6
den sonra ahden memaliki ecnebiyeden addedil mesi icabeden Krkhan kadlnda 25 temmuz 1340/1924 tarihine kadar ifay vazife eyledii ta hakkuk etmi olduundan 854 numaral kanunun drdnc maddesi mucibince bir daha Devlet hizmet ve messeselerinde ademi istihdamna kav rar verilmitir.) 26 nisan 1927 ve mumaileyh tarafndan vaki istida ve merbutu vesaik bittedkik Hariciye vekletinden vaki istilm zerine alnan cevabd: Suriyenin Lozan muahedesinin mevkii meri yete girdii 16 austos 1339 tarihine kadar (bu tarih 6 austos 1340 olmak lzm. nk Lozan muahedesi bu tarihde meriyete girmitir.) Me maliki meguleden madud olmas lzm gelecei zikredilmi ve u halde Ali Rza efendinin ise 1330 senesinde tayin klnd Beylan kadln da 25 temmuz 1340/1924 tarihine kadar memu riyette kalmasnn devam memuriyet addi tabii ve tarihi avdeti ise 854 numaral kanunun ne rinden mukaddem olduundan kanunu mezk run 4 nc maddesinin birinci fkras hkmnden hari kalmakla karar sabkn refile hakknda 854 numaral kanun mucibince muamele ifasna mahal grlmediine karar verilmitir. 7 hazi ran 1927) diye hlsa edilmitir. Genel kurmay bakanlnda harp tarihi encmeninin 11 mart 1937 tarihli ve 23 saylr krmz kitabnda umum harpte Beyln igali terinisani 1334 gsterilmitir. Ancak sicillindeki meruhatta bu kazann igal tarihi 18 terinisani 1334 diye tasrih olunduundan dairesince bu tarihten Ki lis mahkemesi azalmda ie balad 12 teri nisani 1340 tarihine kadar geen 5 sene 11 ay 25 gn mddet ak hesabile hizmet mddetinden tenzil olunmu ve bu muamele sicillinde mevcud olup yukarda arzedilen malmata gre ve igal den sonra Beylndaki hizmetinin Trkiyeye aid , bir hizmet telkkisi caiz olamyaca mtaleasile muvafk grlerek kabul edilmitir. Mumai leyh hakknda heyeti mahsusaca ittihaz edilen ademi istihdam kararnn refi hakkndaki kararda her ne kadar . . . . ve u halde Ali Rza Efendi nin ise 1330 senesinde tayin klnd Beyln ka dlnda 25 temmuz 1924 tarihine kalar memu riyette kalmasnn devam memuriyet addi ta bi . . . . denilmekte ise de bu fkra mumailey hin ifa eyledii hizmet mahallinin Hariciye ve kletinin iarna atfen Lozan muahedenamesinin mevkii meriyete getii tarihe kadar memaliki

(S. Says : 155)

 31 meguleden madud olmas itibarile bu mahaldeki hizmetinin 854 numaral kanunun 4nc maddesi nin birinci fkrasnda bahsedilen Ecnebi mem lekette hizmet kabul mahiyetinde olmad hakknda mucib bir sebeb olup yukarda da arzolunduu zere bu hizmetin Trkiyeye aid bir hizmet telkkisine de icab ve mahal grleme mitir. Hususile ifa eyledii bu hizmetin muka bili ald mebaliin Trkiye tarafndan tesviye olunduuna dair sicillinde bir kayid yoktur. Bi naenaleyh bu vaziyeti, arzuhalinde bahseyledii tekad kanununun 23 nc maddesine ve 185 nu maral tefsir kararile mevkii memuriyetleri isti lya urayan memurlar hakkndaki Meclisi li kararlarna temas etmemekte ve ya dolaysile tekad edilenlere tahsis edilecek tekad maalar nn kanunun 6 nc maddesindeki % 75 kaydn dan istisna olunacana dair kanunda bir hkm olmadndan bu husustaki iddialar da varid bulunmamaktadr diye yazl bulunduu anlal mtr. Mtaleasna mracaat olunan Mddeiumumi Enver Arkun, Beyln kazasnn 1330 senesinde dman tarafndan yalnz asker igalle kalma yp Trk Hkmeti tamamen ekilmi ve esasen maann mahall paras ile mahall tekilt tara fndan verilmi bulunmasna binaen dier ma halli memurin gibi igal zerine ana vatana e kilmek mecburiyetinde bulunan mstedi Ali Rza Sezer eski memuriyeti mahallinde kalarak kad lkta devam eylemesi bu hizmetin Devlet hizmeti olarak kabulne bir esas tekil edemiyeeei gibi kendisi ifah ifadatnda orada cebren hizmet ifa ettirilmi olduunu ileri srerek bu vaziyetinin dman tarafndan esir edilmi eklinde telkkisi icab edeceini ileri srm ise de memurlar iin 1683 sayl tekad kanununun 23 nc maddesinde bir kat fil hizmet saylmak ve dieri tekad ma alarnn hesabnda nazar itibare alnmak zere iki kat saylmas kabul edilen esaret mddetleri dman tarafndan sera kararghlarna gtrlmeksizin memuriyet mahallinde braklan ve eski vazifesine igalden sonra da devam eylemesi ne msaade edilen mumaileyh Ali Rza Sezer iin esaret vaziyeti mevzubahs olamyaca gibi kendi sinin Lozan muahedesinin akdinden sonra ayni memuriyete devam eylemesi de bunu teyid eyle mekte bulunmu olmasna binaen iddialar varid grlmemi ve tekad maa hakknda tatbik edi len ve kanuna uygun bulunan muamelenin tasdiki .(S. Says : 155)

-32
lzm gelmekte bulunmu olduu mtaleasnda I bulunarak icab mzakere olundu. istida sahibinin taleb ve iddias, umum harbde memuren bulunduu Beyln kazasnn 18 teri nisani 1334 tarihinde Franszlar tarafndan i gali zerine burada kal dman tarafndan ceb ren alkonulmasndan mnbais bir keyfiyet oldu u cihetle ana vatana avdeti tarihine 'msadif 25 - VII - 1934 tarihine kadar vaziyetinin harb esiri addile bu suretle geen mddetin iki.kat olarak tekadlk hesabna katlmasndan ibaret ise de mahall Hilliahmer cemiyeti tarafndan verilib mumaileyh tarafndan heyetimize ibraz olunan vesika vaziyetini kanun ve emsal itibarile esaret eklinde gsterecek derecede kuvvetli olma masna ve tekad kanununun 23 nc maddesinde (Hjarb mevkiinde vazife ifa eyleyen ve dmana esir den memurlarn ) diye muharrer olub vaziyetinin bu madde ile telifine imkn bulunma masna ve mmasili muamelenin reddi hakknda 16 - V - 1938 tarihli itimada, ittihaz olunan ka rarn mart - mays 1938 aylk raporla Meclisi liye arzedilerek Divan muhasebat encmenin ce tasvib edilmi olmasna binaen tahakkuk daire since tanzim ve Divanca tescil edilmi olan tah sis muamelesinin tadiline kanun imkn grle mediinden itirazn reddine ve keyfiyetin ay lk raporla Meclisi liye arzedileceinin kendisine tebliine 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarnca ve ekseriyetle karar verildi. Azadan zat, mumaileyh, hakknda heyeti mahsusaca mttehaz kararn refile Trkiye H kmetince 1330 tarihinde tayin edilmi olduu Baylan kadlnda 25 temmuz 1924 - 1340 tari hine kadar memuriyette kalmasnn devam me muriyet addi tabi olacana 7 haziran 1927 ta rihinde karar verilmi olmasna ve 15 nisan 1338 tarihinde Pazarck kadlna tayin edildii halde ibu (tayin keyfiyetinin kendisine tebliine im kn bulunmad cihetle mstafi addedildii ) Adliye vekleti zat ileri mdriyetinin iarn- [ dan anlalmakta olub, imkn ibl mefkut ol duu kadar kendisince de mfarakat ve hududu mill dahiline hareket imkn da mefkut idii ve ilk imkn bulunca ve 854 numaral kanundan evvel terinisani 1340 tarihinde Kilis mahkemei asliyesi azalnda vazifeye mbaeret etmi olmasile sabit ve muahharen de 1926 sene sinde Hassa sulh hkimliine ve ayni sene zarfn da Darende hkimliine tayin olunmak suretile ( S . Says: 155)
i.

 33
o tarihlerde ibraz eyledii vesaike itimad ve ken disinin verdii izahat mucibince esir olarak geen bu mddet zarfnda mill kanaatlarn takib ve takviyeye hasr mesai eyledii hususuna kanaat getirildii tebeyyn etmekte bulunmasna ve her ne kadar mays 1927 tarihinde hizmetine nihayet verilmi ise de derhal vaki olan mracaat zeri ne ayni sene hazirannda mezkr kararn refile devam istihdam karan alarak vazifesine devam ettirilmi olmas da? Heyeti tahkikiyece Hariciye vekletile ^ilmhabere Lozan muahedesinin mev kii tatbika vaz tarihine kadar (1340) Baylann da memaliki meguleden addi icabedecei kabul edilerek vaziyetinin 854 numaral kanun hkm haricinde kaldn sarahaten gstermekte olma sna, ve menafii milliye ve vataniye urunda tevarihi mezkrede Mill hududlar haricinde mesaii f edakranesi mesbuk bir ok vatandalar gibi mu maileyhin de ecnebi bir memlekete deil bilkis Hkmetimize hizmeti sebkettii bervehi maruz aleddevam istihdam edilmi olmasile tezahr eyle mekte olduuna mebni haklnnda esir muamelesi tatbiki icabedecei mtaleasile akalliyette kal mlardr. 11 istanbul Asker matbaada cretle ms tahdem ar topu nyzbalndan mtekaid Reid Alpoan imzasile verilen dilekede Mill Mdafaa vekletince derece zerinden tadilen tahsis edilen maa hakknda ikinci daire kararn da esbab red olarak 325 tarihli kanundan ve vaka zamanna aid rapor bulunmamasndan bahsedil mekte ise de kendisinin bu kanunun meriyetin den evvel hastaland gibi tedavi edildii has tane kaydinin igal, esnasnda yanm bulunmasn dan bu hastaln vazife icab olduuna dair vaka tarihinde kendisini tedavi eden doktor ve tanyan lar tarafndan verilen vesaika ve muamelt za tiye kaydindeki malmata gre maluliyetin kabu l icab edeceinden daire kararnda yazl oldu u zere iinin Umum Heyete tedkiki taleb olun mas zerine, Beyan mtalea olunmak, zere Mill Mdafaa vekletine yazlan tezkereye alnan karlkta : (Emekli topu nyzbas Reid Alpoan 323 senesinde vazife esnasnda geirdii hastalktan dolay Glhane hastanesinde tedavi grm ise de Franszlarn igalinde kayidlerin yaklm olma sndan kaydinin bulunamad Glhane hastanesi nin evrak arasndaki yazsndan anlalmtr. 11 Maluliyetin vazifeden mmbais bu lunduunun zaman vukuunda tanzim edilmi vesaika istinad etmesi lzumu emsali muame lt hakknda ittihaz olunan karar muktezasndan olup ibu hdisede bu ekil ve mahiyette vesika ibraz ve bir kaydi resmiye istinad edil medii cihetle otuz senelik bir zamann mru rundan sonra ileri srlen maluliyet iddias nn reddi hakknda Divan muhasebat Heyeti umumiyesince verilen karar muvafk grl mtr.

. ( S. Says : 155 )

 34
325 tarihli kanunun art koyduu ekilde o za- I man yzba Reidin hastalnn mahiyeti hak kndaki muamelesi yrtlm ise de ilcaat har biye dolaysile kuyudatn mevcud olmamasndan o zamanki kta tabibi Yusuf Sadinin 27 knunu evvel 1936 tarihli raporu sarahatine binaen vaka raporu olarak muameleye konmutur. Binaen aleyh hastalnn vazife esnasnda vuku buldu- I una dair ayan itimad zevatm vesikalar da bu ciheti teyid eylemektedir. 'Maamafih bu mal ln hakk zayi olmamas iin bir kere de Divan kanununun 73 nc maddesi mucibince Heyeti Umumiyece tedkik ettirilmesi* ieab edecei gste rilmitir. Tahsis ubesinden yazlan mzekkerede ise; 13 terinievvel 1938 tarihinde takdim klnan mzekkere zerine ikinci dairece ittihaz buyurulan kararda (323 senesinde hastalanb 339 sene sinde tekad icra klnan ve badettekad ms tahdem iken 16 eyll 1936 tarihli arzuhalile ma luliyet iddiasnda bulunan mumaileyhin yaplan muayenesine aid raporlara nazaran beinci dere ceden maluliyeti shhat ileri dairesince tasdik edilmesi zerine ad geen 3107 sayl kanun mu cibince mracaatn takib eden 1 terinievvel 1936 tarihinden itibaren maluliyet maa ve 551 ve 3255 numaral kanunlara tevfikan terfih zamm verilmekte ise de derece zerinden muamele ya plabilmek iin bu maluliyetin vazife icab husu le gelmi olmas kanun hkmleri icabndan ve bu vaziyetin de vaka zamanna aid rapor veya kaydi resmile tevsiki Meclisi li karar iktizasn dan bulunmutur. Geri vaka zamanna aid ra por ve bu muameleye aid evrakm ziyaa urad dairesinden bildirilmekte ise de tekad edildii tarihte meri olan 325 tarihli kanunun ikinci ks mnn hatimesi serlevhal faslnn son fkrasna nazaran hastalk vaziyetinin ktasnca tesbiti ieab edib hi bir sturetle vazife icab mall olduu za manna aid rapora ve kta kaydine istinad etme yen bu maluliyetin vakadan otuz sene getikten sonra ahadete istinaden kabul mmkn grle mediine Divan muhasebat kanununun 73 nc maddesi mucibince mum Heyete kabili tedkik olmak.zere 21 terinievvel 1938 tarihinde karar verilmitir) denilmektedir. Reid Alpann vaziyeti tekrar tedkik edildi. kinci daire kararnda muharrer olduu zere mumaileyhin vaka zamanna aid ropru olmad gibi hastaln vazife icab husule geldii de bir | ( S . Says: 155)

- 3 S kaydi resmiye istinad etmemektedir. Ancak teka- I d olan temmuz 1340 tarihinden evvel kulak ma luliyeti hakkndaki ilk raporu vakadan be se ne sonra 12 haziran 1328 ve bunu mteakib 30 haziran 1328, 20 knunuevvel 1328 ve 10 nisan 1339 tarihleridir ki: Bu raporlar 1323 senesinde hastaln vukuunu tesbit eder mahiyette bulun mamaktadr. Bununla beraber 1323 senesinde Bahrisefid boaz ar topu alaynda mstahdem bulunduu srada vazife banda iddetli souk almasile duar olduu had iltihab belum ile mterafik huraci flegmanii levzetandan esiri fira olarak tarafndan tedavi edildii ve ihtilt suretile iltihab zn mutavassta intiar etmi bu lunmas hasebile mtehasss tarafndan teda vi edilmek zere Istanbula gnderildii ve bu ta rihe kadar kulanda bir arza bulunmad o ta rihte alay doktoru olup halen istanbul polis di rektrl tabibi bulunan Yusuf Sadi Alann 21 knunuevvel 1936 tarihli raporunda gsterilmi ve blk arkadalar tarafndan verilen 7 knu nusani 1937 tarihli vesikada vazife banda hasta lanarak alay sertabibi Binba Sadi tarafndan tedavi edilip bundan sonra kulamdaki arzadan dolay Istanbula gnderildii beyan edilmi ve General Cevad, Salhaddin Adil, Nihad ve Os man Zatinin 1937 senesinde vermi olduklar ve sikalarda ise 1323 senesindeki vakay bilmemek le bareber bu hastala tutulduunu iittiklerini ve byk harb esnasnda anakkalede vazifesi devam eden mumaileyhin bu harbin ok mkl ve devaml ar hizmetleri sebebile tedricen kulak larnda iitmek hissinin azalmasna bizzat ahid olduklarn beyan eyledikleri gibi bilhare tekrar malmatlarna mracaat olunan kta arkadala rnn 1938 senesinde verdikleri vesikalarda da bu hastalnn souk bir havada batarya taliminde kendinin sunu taksiri haricinde vukua geldii il ve edilmitir. Istanbulda Glhane hastanesinde yaplan tedavisine aid kaydlar aranlm ise de hastanenin Franszlarn igalinde kuyudatn ya kld cihetle bunun tevsikine de imkn hsl ol mamasndan dolay 1^23 senesinde alay doktoru bulunan Yusuf Sadi Alann 21 knunuevvel 1936 tarihli raporunun vaka raporu olarak kabul ve , keza kta arkadalarnn ve bunlardan baka ge nerallerin verdikleri vesaika nazaran da hasta ln vazife icab olduuna kanaat edilerek maa nn derece zerinden tadili cihetine gidildii an lalmtr. Dilekesinde 1325 tarihli kanunun | ( S . Says : 155).

- 6 nerinden evvele msadif bulunmas hasebile has- I taim bu kanunun arad ekilde tesbiti mm kn olamyaca .beyan edilmekte ise de bu ka nundan mukaddem meriyette bulunan 30 knunu sani 1321 tarihli kanun illet ve hastaln vezaifi resmiyenin ifasndan ve ezcmle hidemat se feriye tatbikat ve manevra ve ateli nian talimle rinden ve karakol ve devriye, nbet gibi vezaifin ifasndan ileri geldii takdirde maluliyetin ka buln mir olup maluliyetin bu suretle geldii-nin de yine bir kaydi resmiye istinad etmesi zaru r bulunmaktadr. Binaenaleyh hastaln zuhuru ister 1321 ister' : 1325 tarihli kanunlar zamanna tesadf etmi, ol sun hastaln zuhuruna ve buna da vazifenin se bebiyet vermi olduuna dair bir kaydi resm j bulunmas kanun icabatndan olmakla beraber tedavi iddiasnda bulunduu Glhane hastahanesi kuyudatnn igalde Franszlar tarafndan yakl m olmasndan dolay 323 senesinde kulandaki arzadan tedavi edildii ve tekadn mucib olan bu arzann da vazifeden husule geldiinin kayden tevsiki icabedecei bildirilmitir. Mtaleasna mracaat olunan mddeiumumi muavini Sabit Baolu 30 knunuevvel 321 tarihli kanun vazife icab maluliyeti kabul etmi oldu una gre bunun ktasnca veya resm bir hastahaneee tesbiti zaruridir. 323 senesinde talim srasnda mall olduu iddias kuyudu resmiye ile isbat edilemedii gibi maluliyeti icab ettirecek derecede hasta olarak hastahanede uzun mddet tedavi gren bir zabitin hastalk vaziyetinin sicillinde de mukayyet bulun mas lzm gelirken byle bir kaydin de mevcud | olmad anlalm ve tekad olduu zaman ma luliyet hakknda bir iddia mesbuk olmad gibi 551 sayl kanunun nerinden sonra tayin edilen mddet iinde de mracaat edilmemi olduuna gre vazife banda olmadan her gnk bir has talk dolaysile de mall olmak ihtimali mevcud bulunmu olduuna binaen otuz sene evvelki bir hdisenin ehadetle tesbiti cihetine gidilerek ma luliyet maa ve terfih zamm tahsisine mevzuat msaid bulunmam olduundan tadil talebinin reddi mtaleasnda bulunmakla icab mzakere olundu. 7 - I I - 1938 tarihli ve 140303/4433 sayl red takririne esas tekil eden daire kararnda tasrih edildii vehile (323 senesinde hastalanp 339 se- | ( S. Says : 155 )

 37
nesinde tekad icra klnan ve mtekaiden ms tahdem iken 16 eyll 1936 tarihli dilekesi ile maluliyet iddiasnda bulunan mumaileyhin yap lan muayenesine aid raporlara nazaran beincidereceden maluliyeti Shhat ileri dairesince tas dik edilmesi zerine kendisine 3107 numaral ka nun mucibince mracaatn takib eden 1 terini evvel 1936 tarihinden itibaren maluliyet maa ve 551 ve 3255 numaral kanunlara tevfikan terfih zamm tahsis edilmekte ise de derece zerinden muamele yaplabilmek iin, bu maluliyetin vazife icab husule gelmi olmas kanun hkmleri ica bndan ve bu vaziyetin, vaka zamanna aid rapor veya kaydi resmi ile tevsiki, Meclisi li karar iktizasndan bulunduu; ve her ne kadar vaka zamanna aid rapor ve bu muameleye aid evrakn ziyaa urad dairesinden bildirilmekte ise de tekad edildii tarihde meri olan 325 tarihli tekad kanununun (ikinci ksmn hatimesi) serlevhal faslnn son fkrasna nazaran hastalk vazi yetinin ktasnca tesbiti icab edib hi bir suretle vazife icab mall olduu zamana aid rapor ve kta kaydine istinad etmeyen bu maluliyetin va kadan otuz sene getikten sonra ehadete istina den kabul mmkn grlmemi ve mumaileyh tarafndan bu karar ve takrire itirazen maluliye tinin 325 tarihli kanunun nerinden evvele msa dif bulunmas itibarile hastalnn bu kanunun arad ekilde tesbiti mmkn olamyaca beyan edilmekte bulunmu ise de tahsis ubesince mtalea edildii vehile bu kanundan mukaddem meri bulunan 3 knunusani 1321 tarihli kanun, illet ve sakatln vazifei resmiyenin ifasndan ve ezcmle hidemat seferiye, tatbikat ve manevra ve ateli nian talimlerinden ve karakol ve dev riye nbeti gibi vezaifin ifasndan ileri geldii takdirde maluliyetin kabuln mir olub maluli yetin bu suretle husule geldiinin de yine bir kaydi resmiye istinad etmesi zarur bulunmakta dr. Bu itibarla hastaln zuhuru ister 321, ister 325 tarihli kanunlar zamanna tesadf etmi ol sun hastaln zuhuruna ve buna da vazifenin sebebiyet vermi olduuna dair bir kaydi resm bulunmas kanun icabatndan olmas ve iddia olunduu gibi 323 senesinde kulandaki arza sebebile Glhanede tedavi edildii halde hastahanenin Fransz igalinde yanm olmas sebebile kaydi resm zayi olmu bulunsa bile hastahaneye evki ve tedavisi gibi vazifeden ayrlmay istilzam eden halatn sicil kaydine geirilmesi zarur olub ( S. Says : 155 )

33
sicilinde byle bir kayid bulunmamas da bu iddiann delile istinad etmediini teyid etmekte bulunduu gibi itiraz istidasnda serdeyledii di er hususat dahi red sebeblerini tadil eder mahi yette grlmediinden 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarjnca itirazn reddine ve key fiyetin 3 aylk raporlar ile Meclisi liye arzedileceinin kendisine tebliine ve tahsis evraknn dairesine iadesine karar verildi. 12 Tabib generallndan mtekaid olup Devlet demiryollar 9 ncu iletme hekimi iken vefat eden Fuad Akgl karsna tazminat itas iin mezkr idare Tekad sand mdrl nce tanzim ve vize iin gnderilen tahsis ev raknn tedkik neticesinde : 900 numaral ka nunda zikri geenlerden 2921 sayl kanunun 36 nc maddesinde yazl messeselerde daim ms tahdem olarak vazife grenlerin tekad ma alar hakknda vaki istilma cevaben Maliye vekletinden gelen ve (Tekad kanunlarile al kadar olmyarak mstakil bir kanun halinde meriyet mevkiine konulmu olan 900 numaral kanunun tamamen husus hkm ihtiva etmesi itibarile sarih bir hkmle ilga veya tatbiki nehyedilmedike umum hkmlerle tearuz et memesi ve binaenaleyh umum hkm ihtiva eden 1683 numaral kanunun 70 nci maddesi nin tatbiknda olduu gibi 2921 sayl kanu nun 36 nc maddesinin tatbiknda da meri tu tularak bu gibilerin tekad maalarnn veril mesinin kanun hkmlerine uygun bulunduu na ve bu takdirde bunlarn sanda dahil edil memeleri lzmgeldiine) dair bulunan 8 - I I 1939 tarih ve 13237 - 45/793 sayd tezkere M. U. huzurile okundu. Mddeiumumi Enver Arkun 900 numaral kanun hkmnn meri bulunmakta olmasna binaen mddeinin Devlet demiryollar idare sinde tayin edildii doktorluk vazifesinden do lay evvelce muhassas tekad maann kesil memesi ve kendisinin idare tekad .sandna idhal olunmamas muktazi bulunduundan bu sandka ailesine verilmek zere tahakkuk et tirilen tazminatn kabul edilmeyerek reddi hak knda nc dairece ittihaz edilen karar ka nuna uygun olduundan tasdiki lzmgeldii mtaleasnda bulunarak icab mzakere olundu. 19 - IX -1938 tarihli itimada ittihaz olu nan kararda tafsil olunduu ve Maliye vek12 900 numaral kanun hkmnden is tifade etmek isteyen mtekaidlerin tekad ma alar verilmekle beraber ifa ettikleri hizmet iin aldklar parann cret addolunacana ve binaenaleyh vazifelerine nihayet verildiinde tekad maalarna- hizmeti hirelerinden dola y bir ey zammedilmeyeceine ve 900 numara l kanun hkmnn Devlet demiryollarndaki mtekaid memurlar hakknda tatbik edilme mesine dair sarih bir hkm kanun bulunma dna gre bu suretle yani tekad maalar nn tediyesine devam edilmek zere istihdam edilen mtekaidlerin mezkr idare tekad san dna itirak ve binnetice o sandk hukukun dan istifade ettirilmemeleri ve keyfiyeti istih dam tavzif mahiyetinde olduu ve tekad maalar katedildii takdirde ise tekade ircalarnda hizmeti hirelerinden dolay sandn mtekaidler hakkndaki ahkmndan istifade ettirilmeleri ve binaenaleyh bidayeti tayinlerin de sanda itiraklerinin kabul muvafk g rlmtr.

( S. Says : 155 )

 39
letince de mtalea klnd vehile tekad kanunlarile alkadar olmyarak mstakil bir ka nun halinde meriyet mevkiine konulmu olan 900 numaral kanun tamamen husus hkm ihtiva etmesi itibarile sarih bir hkmle ilga veya tatbiki nehyedilmedike umum hkm lerle tearuz etmemesi ve binaenaleyh umum hkm tazammun eden 1683 numaral kanu nun 70 nci maddesinin tatbiknda olduu gibi 2921 numaral kanunun 36 nci maddesinin tat biknda da meri tutularak bu gibilerin tekad maalarnn verilmesi kanun hkmlerine uy gun grlmtr. Ancak 900 numaral kanun hkm, mte kaidinden muallimlie ve kanunda tasrih edilen baz meslek mtekaidlerinden yine mezkr ka nunda gsterilen meslek memuriyetlere tayin olunanlarn o memuriyetlerin mebde maa ve tahsisatlar mecmuunun cret olarak verilecei mezuniyetini mutazammn olup dairelerine bir gna mecburiyet tahmil etmemekte olmasna bi naen vaziyetleri bu kanuna temas eden mtekaidlerin tekad maalar kesilerek muvazzafan istihdamlar caiz olduu gibi tekad maala rnn itasna devam edilmek ve bulunduklar memuriyete mukabil kendilerine cret veril mek suretile tayin ve istihdamlarnn da 900 numaral kanun hkmne muhalefet tekil etmiyecei ve tayin ve istihdam tavzif eklinde vaki olmu ise tekad sandklarna itirak etti rilmekle beraber tekade ircalarnda bu suret le dier mtekaidin hakknda yaplan muame lenin tatbiki ve dier ekilde istihdam olunan larn sanda itirak ettirilmemesi ve tekade ircalarnda tabi hizmeti ahire zamm verilme mesi icab edecei cihetle tabib generallndan mtekaid Fuad Akgl kars hakknda bu su retle muamele ifas lzumunun Devlet demir yollar iletme umum mdrlne ve Mlkyie tahsis ubesine teblii ve keyfiyetin cevaben Maliye vekletine de iar 2514 numaral ka nunun 73 nc maddesi uyarnca kararlatrl mtr. 13 Orman Ondalk memurluundaki hiz metinin nazar itibare alnmadndan bahsile hizmet cedvelinin yeniden tedkiki taiebile istan bul Ticareti Bahriye mdrl evrak kalemi .kitabetinden mtekaid Mehmed Kmil imzasile iktsad vekletine verilen dileke ile cari mua13 Aidatla istihdam edildikleri halde bil hare maala tavzif edilen baz memurlara ve bu meyanda orman ondalk memurlarna teka d hakkn tanm olan 8 mart 1332 tarihli ka nun 1683 numaral kanunun 72 nci maddesile ilga edilmi ve bu kanunun 71 nci maddesinde

( S . Says : 155 )

meleyi bildiren vekleti marnleylann 8 - I I 1939 tarih ve 5961/537 sayl tezkeresi ve Mlkiye tahsis ubesinin 16 - I I - 1939 tarihli mzekkere si mddei umum huzurile okundu. Veklet tezkeresi meali : Mstedinin hizmet mddetine ilvesini taleb ettii 12 haziran 1306 tarihinden 31 k. evvel 1309 tarihine kadar On dalk orman memurluk mddetinin Diva'n mu hasebat vize komisyonununun gsterdii lzuma ve 1683 sayl tekad kanununun 72 nci madde sine msteniden tenzil edildii bittedkik anlal m olub u vaziyete gre veklete yaplacak bir muamele yok ise de keyfiyetin Divanca tedkik ve mtaleann beyan talebinden ibaret olduu; tahsis ubesinden yazlan mzekkerede ise; Aidatla istihdam edildikleri halde bilhara maala tavzif edilen baz memurlara ve bu meyanda Orman Ondalk memurlarna tekad hak k tanm olan 8 mart 1332 tarihli kanun 1683 numaral kanunun 72 nci maddesile ilga edilmi ve bu kanunun 71 nci maddesinde bu kanunun meriyetinden sonra yaplacak tahsislerde mtekaddem zamana taallk etse de 25 seneyi ikmale messir olacak fili hizmetler ve tekad maann hesabnda itibare alnacak mddetler bu kanunda yazl olanlardan ibaret olduu muharrer bulun mu ve Meclisi linin 669 numaral karafinm 10 ncu fkrasnda 8 mart 1332 tarihli kanundan da bahsedilerek maala ifa edilmemi hidematn hizmeti filiyeden addine imkn olmad tasrih edilmi olduunda'n dairesince de mtalea edildii vehile arzuhal sahibinin dileinin yeri ne getirilmesine imkn olmad gsterilmitir. Mtaleasna mracaat olunan mddeiumumi Enver Arkun 1683 sayl tekad kanununun 8 mart 331 tarihli kanun hkmn ilga etmi ve memurinin fil hizmetlerile tekad maalarnn hesabnda saylacak mddetlerin sureti hesab bu kanunda gsterilmi olmasna nazaran bu ka nunun meriyetinden sonra orman memurlarnn ondalkla geen hizmetlerinin sz geen hizmet ve mddetler meyannda saylmasna imkn ola mayacandan mddeinin dileinin kabulne im kn olmad talebinde bulunarak icab mzakere olundu. Divan muhasebatn knunuevvel 930 - mays 931 raporu zerine Meclisi lice ittihaz buyurulan 669 sayl kararn 10 ncu fkrasnda, tekad muamelesinde ne gibi hizmetlerin hizmeti fili yeden addolunaca ve hangilerinin tekad ma-

bu kanunun meriyetinden sonra yaplacak tah sislerde mtekaddim zamana taallk etse de 25 seneyi ikmale messir olacak fil hizmetler ve tekad maann hesabnda itibara alnacak mddetler bu kanunda yazl olanlardan iba ret olduu muharrer bulunmu olmakla orman ondalk memurluuna aid hizmetin tekad mddetinin hesabnda nazar itibare alnmama s yolunda Divan muhasebat Heyeti umumiyesince ittihaz olunan karar tasvib edilmitir.

( S. Says : 155 )

 41
a hesabnda nazar itibare alnaca tekad ka nununun 23 nc maddesinde gsterilmi ve aidatl hizmetlerin tekade mahsubuna cevaz veren 8 mart 1382 tarihli kanun, tekad kanunile ilga ve 71 nci maddesinde de bu kanunun meriyetin den sonra yaplacak tahsislerde mtekaddem za mana taallk etse dahi yirmi be seneyi ikmale messir olacak hizmetlerin bu kanunda yazl olanlardan ibaret olduu tasrih edilmi bulunma sna binaen birinci maddeye nazaran maala ifa edilmemi olan hizmetlerin hizmeti filiyeden addine imkn bulunmad gsterilmi olmakla mstedinin talebinin tervici mmkn olamayacan dan 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarn ca reddine ve keyfiyetine cevaben ktsad vekle tine iarna ve aylk raporla Meclisi liye arzna karar verildi. 14 Turgutlu maliye tahsildarlndan mtekaid Emin Atacan tarafndan tekad maana itirazen verdii 9 - I - 1939 tarihli dileke ile sebkeden istifsara cevaben Maliye vekletinden gnderilen 27 - 1 - 1939 tarih ve 94626 - 114/2685 sayl tezkere ve mlkiye tahsis ubesinden yaz lan 23 - I I - 1939 tarih ve 528/28 sayl mzek kere okundu. Arzuhalde; Turgudlu maliye tahsildar iken Maliye tekilt kanununun muvakkat ikinci mad desi hkmne tevfikan memuriyetle alkas kesi lerek tekade sevkolunmas zerine bu vazifedeki maa olan 10 lira zrinden kendisine tekad ma a balanm ise de bu memuriyete tayininden evvel 1933 senesinde 14 lira maal Salihli tahsil memuru iken icra klnan tekiltta kadro dolaysile akta kalp memuriyet maana nazaran da ha dun mal Turgudlu maliye tahsildarln ka bul etmi olmas dolaysile tekadlnde hakk mkteseb olarak 14 lira maan esas tutulmas 2658 numaral kanun icabndan olup kendisinin tekadl de bu kanunun meriyeti zamannda yaplm olduundan bu hkme muhalif olarak 10 lira zerinden tahsis edilmi bulunan maan tas hihi iin iinin Divan muhasebat kanununun 73 ne maddesi mucibince heyeti umumiyece tedkik taleb edilmekte olduu; veklet tezkeresinde, mumaileyhin evvelce 2265 sayl kanunun tatbiki dolaysile akta kalarak bilhare dun maal me muriyet kabul ettii ve bu memuriyette iken 2996 numaral kanun mucibince alkas kesilerek teka de sevkolunduu ve 2265 numaral kanunda; 14 Divan muhasebat Heyeti umumiyesinin akalliyet kararnda izah olunduu zere kadro ynnden akta kalarak daha az maal memuriyetleri kabul edenlerin akta kaldkla r memuriyet derecesindeki tekad haklarnn mahfuziyeti 2658 numaral kanunla kabul ve mumaileyhin tekad de bu kanundan sonra icra edilmi olmakla tekad maana akta kald memuriyet maann esas ittihaz muva fk grlmtr.

( S. Says : 155 )

 42
bu kanunun tatbiki dolaysile akta kalp ta dun maal memuriyet kabul edenlerin akta kaldk lar memuriyet maa zerinden tekadlk haklan mahfuz olduuna dair bir kayid olmad ve geri 2658 numaral kanun kadro ynnden ak ta kaldklar memuriyet derecesinden tekad edil mek haklarnn sakl olduu yazl ise de Emin Ataeann tekilt dolaysile akta kalarak daha az maal memuriyet kabul etmesi bu kanunun meriyetinden evvel vaki olduu cihetle hakknda bu kanun hkmnn tatbiki bu hkmn makab line temili demek olaca cihetle mmkn grl medii ve yaplm olan muamelenin doru oldu u bildirilmi ve tahsis ubesi mzekkeresinde de; mumaileyhin vaziyetinin arzuhalinde ve ve klet tezkeresinde bildirildii gibi olduu grl m ve veklete de mtalea edildii gibi 2265 numaral kanunun tatbiki dolaysile akta kal d vakit daha az maal memuriyet kabul ha linde akta kald maa zerinden bir hakk mkteseb tannmam olduuna gre bilhare bu esas vazetmi olan 2658 numaral kanunun za man meriyetinde tekad edilmi olmas dolaysi le kendisi iin byle bir hak kabul edilmesi bu son hkmn makabline temili demek olaca ci hetle mmkn olamyacamdan ve 1931 bte kanununun 19 ncu maddesinde de byle bir h km mevcud ise de bu hkmde fil kadro dola ysile akta kalanlara mahsus olup tekilt do laysile akta kalanlara tatbiki 5 - X I I - 1932 ta rihli heyeti umumiye kararna nazaran caiz ola myacamdan yaplan muamelede bir yanllk grlememi olduu beyan edilmektedir. Mtaleasna mracaat olunan Mddeumun Enver Arkm, mstcdi Emin Ataean kadro y znden akta kalanlardan bir derece aa memu riyet kabul edenlerin akta kaldklar memuriyet maa zerinden tekad edilmek hakkn tanyan 2658 sayl kanundan evvel ve 2265 sayl kanun mueibinceakta kalarak daha dun maal memu riyet kabul etmi olmasna binaen sz geen 2658 sayl kanun hkmnden istifade ettirilmesi hakkndaki iddiasnn vrid olmad mtaleasmda bulunarak icab mzakere olundu. Alzadan yedi zat kadro ynnden akta ka larak daha az maal memuriyetleri kabul edenle rin akta kaldklar memuriyet derecesindeki te kad haklarnn mahfuziyeti 2658 numaral ka nunla kabul edilmi ve mumaileyhin tekad de bu kanundan sonra icra klnm olmasna gre ( S. Says : 155 ) <

srf kadro^,,tatbikat dolaysile daha az maal va zifeleri kabul edenlerin tekadlk cihetinden de ayrca bir maduriyete uramamalarn istihdaf eden ve bu kanundan evvel de bte kanunlarile temin edilmi olan bu adilne hkmden mumai leyhin mahrumiyetini mucib bir sebeb grleme diinden talebinin kabul ve isaf reyinde bulun mular ise de; f Maliye vekletince de mtalea edildii vehile 2265 sayl kanunda, bu kanunun tatbiki dolay sile, akta, kalm olanlardan akta kaldklar memuriyet maandan daha aa derecede memu riyet kabul edenlerin akta kaldklar maa ze rinden tekad haklarnn mahfuz tutulacana dair hkmler yoktur. Her ne kadar 2658 sayl kanunun birinci maddesile kadro yznden akta kalanlardan bir de rece aa memuriyet kabul edenlerin akta kal dklar memuriyet derecesinde tekad edilmek haklar tannm ise de, Emin Atacann tekilt dolaysile akta kalarak daha az maala memu riyet kabul etmesi, bu kanunun meriyetinden ev vel vaki olmutur. Bu itibarla 2658 numaral kanun hkmlerinin, mumaileyh hakknda temilen tatbikma imkn grlmediinden tadil tale binin reddine ve keyfiyetin 3 aylk raporla Mecli- ! si liye arzna ve kendisine de tebliine 2514 sa- ' yl Divan muhasebat kanununun 73 nc mad desine tevfikan ve ekseriyetle karar verilmi ve bu karar Divan muhasebatn eyll - ikinci terin 1937 aylarma aid aylk raporu mnasebetile MJeclisi lice ittihaz buyurulan 6 - V - 1938 ta rihli ve 1048 sayl kararn 12 nci bendinde : 2658 numaral kanun 1 - I -1935 tarihinde ne ir ve iln edilmi olmasma gre ancak meriyeti tarihinde lvi memuriyet dolaysile akta bulu nanlarla memuriyetinden sonra bu vaziyeti iktisab edeceklerin bu kanun hkmlerinden istifade etmeleri mmkn olabilecei cihetle 15 mays 1336 tarihinde istanbul nc iae Divan harbi rfi mddeiumumiliinden akta kalm ve 3 - VI 1930 tarihinde tekrar memuriyet kabul ederek bu vaziyeti zail olub bilhare 65 yan ikmal suretile tekade sevkedilmi olan Sedad Erden hakknda yapld bu fkrada yazl ekli muamelenin mu vafk grld yolundaki mtaleaya tevafuk etmekte bulunmutur.

(S. Says : 155 )

 44
15 Maluliyetinin 1938 senesinde tasdik edil diine gre bu tarihte meri olan mebuslar hakkn daki ahkm nazar itibare alnarak kendisine 1683 j numaral kanun hkmlerine tevfikan maa tah- i sis edilmesi lzmgelirken eski ahkma gre tah sis edilmesinde isabet olmad iddiasile mraca atta bulunan eski Bolu mebusu Neeati Gkenin dilekesi ile sebkeden istifsara cevaben Shhat ve itima muavenet vekletinden gelen 24-1-1939 ve 71/1799 sayl tezkere ve mlkiye tahsis ube sinden yazlan 23-11-1939 tarih ve 29/415 sayl mzekkere okunlu. Veklet (tezkeresinde; mumaileyh stanbul H kmeti zamannda mebus iken 21 knunuevvel 334 tarihinde ayrldndan halen Byk Millet Meclisi azalar hakknda cari olan ahkmn ken disine bir ciheti aidiyeti bulunmam olmasna bi naen eski memuriyet maa nazar itibare alna rak hakknda muamele yaplm ve istidasnda bah settii ahkma gre deil maluliyetinin tesbit edil dii tarihte meri 1683 numaral kanunun 43 ve 26 nc maddeleri mucibince ikramiye tahsis edilmi ! ve Divanca da 10 terinisani 1938 tarihinde 46644 I numara ile tescil edilmi olduu; beyan edilmi ve ube mzekkeresinde de; mumaileyhin tekatl nde Kendi istei gibi mebuslukta geen mddeti fil hizmet hesabna katldna ve maluliyetinin tahakkuk ettii tarihte meri olan 1683 numaral kanun hkmleri dairesinde muamele ifa edildi ine gre itiraz arzuhalinin neye matuf olduu sarihan anlalamamakta ise de bu arzuhalinde 119 numaral tefsir kararile memurin kanu nunun 73 nc maddesinden ve 324 sayl ka rardan bahsetmesinden ve Devlet rasna a t idar dava mevzuundan kendisine mebusluktahsisat zerinden 1683 numaral kanun hkm lerine tevfikan maa balanmas lzm geldiini iddia etmekte olduu istidlal klnm olub 119 numaral tefsir karar mebuslarn aidat tekadiyelerinin sureti tahsili hakknda olub bu kararn Necati Gkenin vaziyetine temas eden ikinci bendi istanbul Mebusan meclisinde bulnan me buslarn tekad aidatnn son memuriyeti ma a zerinden hesab ve istifas icab edeceini mir olduundan bu gibilerin tekad ve mazuliyet maalarnn tahsisinde mebusluk muhassatnn deil; son memuriyet maalarnn esas tu tulmas lzm gelir; netekim mlga vize ve tedkik komisyonunun bu babda ittihaz etmi olduu I 11 - X - 1928 tarihli kararna msteniden iski- | 15 788 numaral memurin kanununun 73 nc maddesi ile bunu tadil eden 2941 nu maral kanun hkmlerinin birinci ve ikinci Byk Millet Meclisi azasna amil bulunduu metinlerinde sarahaten gsterilmi olmasna bi naen bu hkmlerin istanbul Mebusan Mecli sine itirak eylemi ve mebusluu o Meclise mnhasr kalm bulunanlara tevsian temiline imkn kanun bulunmadndan Divan muha sebat Heyeti umumiyesince verilen karar muva fk grlmtr.

( S. Says; 155 )

 45
katta bu merkezde olub memurin kanununun 73 nc maddesindeki on bin kuru kayd madde metninde sarahaten anlalaca zere Byk Millet Meclisi azalanna maksur ve 324 sayl ka rarda bu on bin kuru kaydnn 11 austos 1325 tarihli kanunun 13 nc maddesindeki mikdar vasatii ehri kaydna' muadil olduu hakknda dr. Asker ve Mlk tekad kanununa ek olan 14 - IV - 1936 tarihli ve 2941 sayl kanuna ge lince; bu kanunun 3 nc maddesile 788 numaral memurin kanununun 73 nc maddesi kaldrlm olduuna gre ibu kanun 73 nc maddenin mevzuuna dahil bulunan Byk Millet Meclisi azalklarmda bulunmu olan memurlara mnha sr bulunmakta olub stanbul Meclisi mebus larndan Necati Gke hakknda dairesince yap lan ve Divanca tescil edilen muamelede bir yan llk grlemedii bildirilmitir. Mtaleasna mracaat olunan mddeiumumi Enver Arkun mddeinin istanbul Meclisi mebusannda mebus olarak geen mddeti fil hizmetimeyannda saylm ve bu muamele uygun bulun mu olup memurin kanununun 73 nc maddesi hkm bu babdaki sarahat vehile yalnz birinci ve ikinci Byk Millet Meclisi azalarna temil edilmi ve ibu hkmn istanbul Meclisi mebusannda mebusluk etmi olanlara da temiline kanu nen imkn bulunmam olmasna binaen iddias nn gayri varid olduu ve hakknda tatbik edilen ve kanuna uygun bulunan muamelenin tasdiki lzm geldii mtaleasnda bulunarak icab mza kere olundu. ube mzekkeresinde gsterildii vehile mstedinin mebuslukta geen mddetin fil hizmet hesabna katlmak suretile maluliyeti tahakkuk eyledii tarihte meri 1683 numaral kanunun 43 ve 26 nc maddeleri hkmlerinden istifade etti rilmi olduunu itiraf eylediine gre itiraznn neye matuf olduu dilekesinden sarihan anlala mamakta olmakla beraber arzuhalinde 119 numa ral tefsir kararile 788 numaral memurin kanu nunun 73 nc maddesinden ve 324 sayl karar dan da bahsetmesinden ve Devlet rasna'at idar dava mevzuundan kendisine mebusluk rauhassasat zerinden 1683 numaral kanun hkm leri dairesinde muamele ifas lzm gelecei iddia s istidlal klnmakta ise de 119 numaral tefsir kararnn birinci fkras mebuslarn aidat tekadiyelerinin sureti tahsili ve ikinci fkras istan bul Mebusan Meclisinde bulunan mebuslarn

(S. Says : 155)

-46
tekad aidatnn son memuriyet maa zerinden hesab ve istifasn mirdir. Osman Necati, stanbul Mebusan Meclisinde geen azalk mddetinin fil hizmet hesabna idhal edilmi olduuna gre, bu karar hkmnden istifade etmi bulunmaktadr. 9 haziran 1926 tarihinde muteber olan 788 numaral memurin kanununun 73 nc maddesi ve bunu tadil eden 2941 numaral kanun mesleki memuriyet olan mebuslarn tekadlklerinde on bin kuru ve 125 lira asl maan tekade esas tu tulmasn kabul etmi ise de, her iki kanun h kmlerinin ancak birinci ve ikinci Byk Millet Meclisine amil bulunduu metinlerinde saraha ten gsterilmi olmasna binaen bu hkmlerin stanbul Mebusan Meclisine itirak eylemi olan lara tevsian temiline kanun imkn olmadna ve bu itibarla mstedi Osman Necatinin tekadl hakknda dairesince tatbik edilip Divanea tescil olunan muamelenin tadiline mahal bulun madndan talebinin reddine ve keyfiyetin aylk raporla Meclisi liye arzna ve kendisine bu suretle cevab itasna 2514 sayl kanunun 73 nc maddesi uyarnca karar verildi. 16 Maliye vekleti mutemedi Vahdiye veri len avanstan sarfedilib mahsubu yaplmak ze re muhasebe mdrlnce tanzim edilerek vizesi iin Divana gnderilen 28 - IX - 1938 tarih ve 1767 numaral mahsub ita emrine bal evrakn tedkiknda : Memurlar iin veklet doktoru tarafndan tan zim olunan reeteler zere eczanelerden satn aln m bulunan il bedellerinin mutemed tarafn dan tediye ve bteden mahsubu cihetine gidil dii grlerek messesat shhiyede tedavisi icra edilmeyenlere tedavi cretinin itas caiz olmad ve tedavi masraflarnn da tedaviyi icra eden m esseselerin faturasile o messeselere tesviye edil mesi icab ettii halde muayene srasnda veklet doktoru tarafndan verilen reete zerine eczane lerden satn alnan illara aid parasnn bte den mahsubu cihetine gidilmesi sebebinin bildiril mesi talejbile yazlan istizah mzekkeresine ceva ben, memurin kanununun 84 nc maddesi, hasta memurlarn shh messeselerde tedavi edilmeleri halinde buna mteferri masraflarn tediyesini mutazammm olufo mevzubahs masraflarn da (ay ni zamanda dispanser bahekimi olan - Hazine doktorunun ayni messesede tedavisi altmda bu16 788 numaral memurin kanununun 84 nc maddesinin D fkrasile bu maddeyi mv addil 3335 numaral kanunda (memleket danilindeki resm ve husus messesat shhiyede tedavileri lzumu fennen sabit olanlarn teda vi ve yol masraflar aid olduklar veklete tes viye olunur) denilmekte olup bu maddei kanu niye ile, hastalklar ancak messesat shhiye de tedaviye lzum gsterecek derecede bulunan memurlarn tedavi masraflarnn Devlete ka bulnn istihdaf edildii anlalmakta olduun dan messesat shhiye haricinde vaki olacak tedavilere aid masraflarn Devlete tediyesine imkn bulunmad cihetle Divanca vaki olan red muamelesi tasvib klnmtr.

( S. Says : 155 )

 47
lunan memurlarn tedavileri iin lzm olan il larn mevcud bulunmamasndan dolay hariten mubayaasna zaruret hsl olduu....) beyanile ita emirlerinin vizesinde srar edilmi olduu g rlerek ikinci derecede yaplan tedkikat netice sinde : 788 sayl memurin kanununun 84 nc mad desinin (D) fkr-ase bu maddeyi muaddil 3335 sayl kanunda (Memleket dahilindeki resm ve husus messesat shhiyede tedavileri lzumu- f ennen sabit olanlarn tedavi ve yol masraflar aid olduklar veklete tesviye olunur) denilmekte ve maksad kanun, memurlarn hastala duar ve behemehal bir messesei shhiyede tedavileri lzu mu sabit olub memur tarafndan verilmesi pek mteassir olan hastane masraflarnn Devlete tediye olunmasna matuf bulunmakta ve messe sat shhiyede tedavi edilmeyenlere bir gna mas raf itas caiz olamayaca da Meclisi lice mttehaz 695 ve 767 numaral kararlarla da teyid edilmekte olduu gibi mmasili mesele Divan muhasebat 1 nci dairesince mttehaz 15-1-1936 ta rihli ve 1032 sayl kararla da messesei shhiye haricinde ihtiyar olunan masarif ve mualece be deli kabul edilmemi bulunmaktadr. Mevzubahs hasta memurlarn shh messese de tedavi edilmemi olmalarna ve masraf vek let doktoru tarafndan verilen reeteler zerine shh messese haricindeki eczanelerden tedarik edilen ve ayakta tedavileri neticesi sarfolunan mualece bedelleri olmasna gre sarfiyat vaka sz geen kanun ve mukarrerat ahkmna muha lif grlm olmakla bu babdaki ita emrinin bu noktadan reddine 1 nci dairece karar verilmi ol makla bu hususa dair ita emri ve iliikleri Maliye vekletine iade klnmtr.' 17 Maarif vekleti Muhasebe mdrl nce tanzim edilip vizesi iin Divana gnde rilen 19 - XI -1938 tarihli ve 1298 numaral ita emrinin tedkiknda: lk tedrisat mfettilerinin cretleri G63 nc fasla mevzu tahsisattan verilmek zere He yeti Vekileden musaddak kadroda yazl ispekterlik vazifesinde istihdam olunarak kadro c retinin tam olarak tesviye edilmekte olduu g rlerek idar iki vazifenin bir zat uhdesinde i tima- ettirilerek her iki vazifeye aid cretin tam olarak tesviye olunmas sebebinin bildirilmesi talebile yazlan istizah mzekkeresine ilk re17 1108 sayl maa kanununun 10 ncu maddesinde (asaleten iki vazife bir zat uhde sinde itima edemiyecei gibi asil veya vekil olan memur ve mstahdemler birden ziyade vekdet deruhde edemezler. Muallimlik, tabiblik ve mhendislik bu hkmden mstesnadr)' de nilmekte olup bu hkmden mstesna tutulan muallimlik iin bilhare 1452 numaral teadl kanununun beinci maddesile tahdidi hkm vazedilmi ve bunda iki idar vazifenin cemine cevaz olmad gibi asl veya munzam vazife den birinin muallimlik olmas muktazi bulun mu ve ilk tedrisat mfettilii ile cra Veki)

( S. Says : 155 )

 48tim direktrl ifadesile verilen cevabda; ita emrinde adlar yazl ispekterlerden Zi ya Grol Kocaeli, Ali Kranolu da Ankara ilk retim ispekterlerinden olup Heyeti Vekilece onanan kadro mucibince kendileri merkezde ky eitmenleri kurslar ilerinde ikinci terin 1938 sonuna kadar altrlmlardr. Ky eitmen leri kurslarna memur edilen ispekter ve retmenlerin maalarile makam cretlerinin tam olarak verilecei 3238 sayl kanunun 3 nc mad desinde tasrih olunduu iin bunlar mezun saylarak maa ve makam cretleri tam olarak verilmektedir. Ky eitmenleri kurslar senenin muayyen zamanlarnda altrldndan faaliyetleri de ancak bu zamanlara inhisar etmekte ve bu iti barla kurslarda ve kurs ilerinde altrlan ispekter ve retmenlerin muvakkat ve fer mahiyette olan kurstaki hizmetlerinin asaleten uhdelerine verilmi bir vazife gibi telkkisine imkn olmadndan Heyeti Vekile kararile onanan ve saptanan mikdarlar zerinden ayr ca tam olarak cret verilmesinde kanun bir saknca bulunmad ve bu hususta bte ve Mal kontrol umum mdrlnden alnan ya znn bir rneinin de bal bulunduu beyan edilerek ita emirlerinin vizesinde srar edilmi tir. kinci derecede yaplan tedkikat neticesinde: 1108 sayl maa kanununun 10 ncu mad desinde Asaleten iki vazife bir zat uhdesinde itima edemiyeeei gibi asil veya vekil olan memur ve mstahdemler birden ziyade veklet deruhde edemezler. Muallimlik, tabiblik ve m hendislik bu hkmden mstesnadr denilmek te olup bu hkmden mstesna tutulan mual limlik iin bilhare 1452 numaral teadl ka nununun 5 nci maddesile tahdidi hkm vaze dilmi ve bunda iki idar vazifenin cemine ce vaz olmad gibi asil veya munzam vazifeden birinin muallimlik olmas muktazi bulunmutur. Sz geen tedrisat mfettilikleri idar va zifeden olmas ve Vekiller Heyetinden musaddak kadro ile ihdas edilmi olan ispekterlik de idar vazifeden bulunmas itibarile her iki va zifenin asaleten bir zat uhdesinde itimai sz geen kanunun hkmne muhalif bulunmutur. Mezkr ispekterlik vazifesinin munzam ola rak vekleten ifas halinde ise umum hkm ler dairesinde hariten getirileceklere harcrah tertibinden ikamet yevmiyesi ve mahallinden leri Heyeti kararile ihdas edilmi olan ispek terlik idar vazifelerden olmadndan her iki sinin bir zat uhdesinde asaleten itimai mezkr kanunlar hkmlerine mugayir bulunmu oldu undan Divan muhasebatn red muamelesi ye rinde grlmtr.

( S . Says : 155 )

 49
tayin edilenlere kamnda muharrer nisbet dai resinde veklet maa veya cret itas lzmgelmektedir. Yukarda zikrolunan esbabdan dolay mez kr masrafn reddine 1 nci dairece karar ve rilmi olmakla bu hususa dair ita emri ve iliik leri Maarif vekletine iade klnmtr. 18 Hariciye vekleti muhasebe mdrl nce tanzim edilip vizesi iin Divana gnderilen 14 - I I - 1938 tarihli ita emirlerinin tedkikmda Cmhuriyet bayram mnasebetile verilecek ziya fetlerde sarf ve istihlk edilmek zere memurlar kooperatif irketinden ayni gnde satn alnan 1690, 50 liralk ampanyann - bayi, mteri, te sellm tarihi, mubayaa maksad bir olduu halde bu muamelenin ikiye blnmesi (iki kta ita emri, iki fatura, iki pazarlk karar tanzim edilip ayni tarihde vize iin Divana gnderilmesi) sebebi ile evrak havadise nazaran ziyafet verilmedii halde bu maksadla mbayaat icras hikmeti anlalama dndan vaki istihzaha verilen eevabda aynen (Cumhuriyet bayramnda ziyafet verilmemitir. Verilecei tahmin olunarak 147 ie ampanya alnyor. Karara balanrken ucuzluu ve alnan mikdann kifayet, eylememesi nazar dikkate alna rak 147 ienin daha alnmas iin Memurlar koo peratifine telefon ediliyor. Akama doru cevab almyor. Bir ksm da akam st karara balanryor. 147 + 147 = 294 ie ambarda muhafaza olunuyor. Vesikalar ita emrine bal bulunmakta dr) denilerek mezkur ita emirlerinin vizesi iste nilmi olmakla ikinci derecede yaplan tedkikat neticesinde Cumhuriyet bayram mnasebetile verilecek ziyafette sarf ve istihlak edilmek zere Memurlar Kooperatifi irketinden alman mevzubahs ampanyann inhisara tbi mevaddan bulun mas hasebile keyfiyeti mubayaas 2490 sayl kanu nun 46 nc maddesinin (N) fkrasna temas etmekte olmas hasebile mezkr maddenin son fkras hk mne tevfikan icra Vekilleri Heyetinden karar istihsali muktazi bulunmu olmakla beraber mez kr kanunun 55 nci maddesinde (... Ancak arttr ma, eksiltme ve pazarlk iin kanunda yazl hal lerden istifade maksadile arttrma eksiltme mev zuunu tekil eden eyler ksmlara blnmez) di ye sarahaten yazl olmasma gre toptan yaplmas mmkn olan bu kabil ihtiyalara aid mubayaa nn paralra ayrlmamas icab ettii halde ayni gnde alnan 1690 lira 50 kuruluk ampanyann 18 Cumhuriyet bayram iin alnd be yan edilen ve bedeli '* pazarlk haddi fevkinde bulunan ampanyalarn ayni gnde iki defada alnmas 2490 numaral arttrma ve eksiltme ka nununun 55 nci maddesi hkmne mugayir bu lunduu cihetle Divan muhasebatn bu husus taki reddi muvafk grlmtr.

( S . Says: 155)

- M M partide alnm gibi gsterilmek suretile nsf nsfa tefriki ve ayni tarihli iki faturaya raptettirilmesi mubayaann 46 nc maddenin (A) fk ras hkm mulne idhalile bu fkradaki kuyuddan istifade iin bililtizam yaplm olduuna dellet etmekte ve ampanyann irketten 2 te rinisani 1938 de alnm ve 5 terinisani 1930 ta rihinde tesellm edilmi olduu ita emirlerine fa tura ve ayniyat tesellm makbuzlar mnderecatndan anlalmasna gre emri mubayaa ile ma ln tesellm Cumhuriyet bayramndan sonra ya pln olduu halde ampanya mubayaasnn Cumhuriyet bayramnda verilecek ziyafete izafe edilmek istenilmesi bu babdaki masrafn hakik bir ihtiya ve zarurete mstenid ve ite samimiyet mevcud olmadn gstermekte bulunmu oldu undan bu babdaki ita emirlerinin reddine nc dairece karar verilmi olmakla bu hususa dair ita emirleri Hariciye vekletine iade klnmtr. 19 Muntazam borlar umum mdrlnce tanzim edilip vizesi iin Divana gnderilen 9 - X I - 1938 tarih ve 225 numaral ita emirleri nin tedkikinde: Gayri mbadil istihkaklarnn tasfiyesine dair olan 3523 numaral kanun mucibince karlan tahvillerin tab ve nakli iinde mesai dahil ve ha ricinde altrlan Cumhuriyet Merkez bankas memurlarnn yol masarifile cretlerine taalluk ettii grlen masrafa aid evrak msbitenin tedkikinden evvel Dyunu umumiye btesinin 260 nc faslndan kabul ve tesviyesine gidildii grlen ibu masraf iin 3523 numaral kanunda gayri mbadil alacaklarna mukabil karlacak tahvillerin yalnz 1938 ylmda itfa karlmm 260 nc fasldan denecei tasrih edilip bu hususta ihtiyar olunacak masraf iin bir kayid ve sarahat mevcud olmadna gre Cumhuriyet Merkez bankas memurlarnn istihkaklar nam ve hesa bna ibu fasldan tediyat icras sebebi anlala madndan evvel emirde bu cihetin tavzih olun mas iin sebkeden istizaha cevaben Dyunu umumiye btesinin 260 nc fasl tahvillerin ku pon bedelleri, faizleri ve bilcmle masraflar kar l olarak konulduuna ve 3523 numaral ka nun mucibince gayri mbadil bonolarnn kar l da bu fasldaki tahsisattan tediyesi kabul edilmi olduuna nazaran bu masrafn da 260 nc fasldan tediyesi cihetine gidildii bildirilmi ol19 Dyunu umumiye btesinin 260 ne faslna mevzu tahsisatn gayrimbadil bonola rnn yalnz itfa bedellerinin tesviyesine aid bulunmas itibarile tahvil, tab ve nakil ileri nin bu tertibden tediye ve mahsubu caiz olma dndan Divan muhasebatn bu husustaki red di muvafk grlmtr.

( S, Says : 155 )

makla ikinci derecede yaplan tedkikat neticesin- 1 de: Gayri mbadil istihkaklarnn tasfiyesine dair 3523 sayl kanunun 3 nc maddesinde (Yukarcki maddelerde yazl mazbata ve bonolar mukabi linde verilecek Hazine tahvilleri yzde be faize tbi tutularak drt senede itfa olunur. Bu tahvillerin 1938 ylna aid itfa karl 1938 Dyunu umumiye btesinin 260 nc faslmdaki tahsisattan temin olunur) diye yazl bulun mu olmasna gre 1938 Dyunu umumiye bt esinin zikri geen 260 nc faslna mevzu tahsisat tan mevzubahs gayri mbadil bonolarnn yalnz itfa bedellerinin tesviyesi kabul edilmi olduu anlaldndan mezkr kanun mucibince kar lan tahvillerin tab ve nakli ilerinde ihtiyar olu-' nan masarifin bu tertibden tesviye ve mahsubuna imkn grlmemi olduundan tahakkuk ettiri len masrafn reddine nc dairece karar veril mi olmakla bu hususa dair ita emri ve iliikleri Muntazam borlar umum mdrlne iade k lnmtr. 20 Cumhuriyet jandarmasnn bugnk 20 Elektrik fen memurunun harcrahnteknik faaliyetini gsterecek bir jandarma filmida nc mevki zerinden yol masraf itas nin evrilmesine nezaret etmek zere memur edilicab edecei cihetle Divan muhasebatn bu humi olan Jandarma subay okulunda 100 lira csustaki reddi muvafk grlmtr. retli Elektriki Hasan Dlekin harcrahna aid olarak Dahiliye vekleti muhabese mdrlnce tanzim edilerek vizesi iin Divana gnderilen 30 - XII - 1938 tarihli ve 985 numaral ita em rine bal evrakn tedkikinde: Jandarma dairesi btesinin D. cedveline da hil ve cretle mstahdem bulunan mumaileyhe vapur ve imendifer cretlerinin ikinci mevki zerinden tahakkuk ettirilmesi mesnedinin bildi rilmesi talebi ile yazlan istizah mzekkeresine cevaben mumaileyh Hasann kadroya dahil fen memuru olduu iin bu suretle harcrah tahak kuk ettirildii beyan edilmi olmakla ikinci de recede yaplan tedkikat neticesinde: Divan muhasebat Heyeti umumiyesince itti haz, edilmi olan 11 : VIII - 1932 tarihli karar da ofr, asansrc, kaloriferci, telefon memuru ve elektirikci unvann taryan mstahdemlerin harcrah kararnamesine merbut cedvelde gste rildii zere kendilerine harcrah verilib aile harcrah verilmiyecei muharrer bulunmu ol masna ve Jandarma dairesi elektirik fen memu runun grecei i itibarile dier devairdeki elek- [

S. Says: 153),

- 6 tirikci ve elektirik tamircisi nvanile mstah dem bulunam emsalinden bir fark olmamasna ve kadrosunda fen memuru unvannn mevcud olmas fazla bir hak bah edemiyeceine binaen mumaileyhe harcrah kararnamesine merbut cedvelde maalar ne olursa olsun hademe ve kolcu ve mbair ve sair btedeki mstahdemin...) diye yazl stunda1 gsterildii vehile tren c retinin nc mevki zerinden itas muktazi bulunmu olmakla bu ie mteallik ita emrinin bu noktadan reddine birinci dairece karar veril mi olmakla mezkr ita emri iliiklerile birlikte Jandarma umum komutanlna iade klnmtr. 21 Jandarma umum kumandanl subay larnn terinievvel 1936 maalarn havi evrak sarfiye iinde 27 - X -1936 tarihli ve 300 numa ral ita emrile binbala terfi ettirilen jandar ma mlhak (4372) yzba Tevfik zbein yz balkla binbalk arasnda eyll ve terinievvel 1936 fark maalar 64 lira 52 kuru olarak ve dier aylar maalarnn da binbalk rtbesi ze rinden tahakkuk ve tesviye edildii grlm ve mezkr ita emrine bal evrak msbitenin tedkikinde mumaileyhin yzab rtbesi zerinden 16 - II - 1936 tarihli ve 11979 numaral kararna me ile 1683 numaral asker ve mlk tekad ka nununun 3 nc maddesinin (A) fkrasna tevfi kan tahdidi sin dolaysile 14 ubat 1936 dan iti baren tekade sevkedilmi olduu ve mtekaiden kumandanlk daire mdrlnde mstahdem iken Mill Mdafaa vekletinin 28 austos 1936 tarihli ve kdem ubesinin 93911 sayl emirlerile 30 austos 1936 dan itibaren 26 austos 1936 ta rihinde ihtiyat binbalna terfiinin yksek tasdika iktiran etmi olduu ve terfiinin 1076 nu maral ihtiyat subay ve asker memurlar hakkn daki kanunun 29 ncu maddesinin ikinci fkras na ve ayni kanunun 17 nci maddesine ve 1683 numaral asker ve mlk tekad kanununun 18 nci maddesine istinaden yaplm olduu anlal m olmakla mumaileyhin ihtiyat binbala ter fii hakknda istinad edildii bahsolunan mevadd kanuniyede kati, vazih ve kanaatbah bir hkme tesadf olunamadndan mesele mucibi tereddd grlm ve muhasiblikten sorulmu idi. Alman cevabda : 1076 numaral ihtiyat zabitleri kanununun ikinci maddesile bu maddeyi tadil eden 1555 nu maral kanunun birinci maddesi mucibince mte21 14 ubat 1936 tarihinden itibaren te kade sevkedilip 30 austos 1936 tarihinden iti baren ihtiyat binbalna terfi edilen yzba Tevfik zbein keyfiyeti terfii, Mill Mdafaa vekletinin serdeyledii mtalea ve esbab mucibeye gre muvafk grlmtr.

S. Says: 1551

- 8 8 kaicl zabitlerin ihtiyat subay olduu ve bu kanu nun 17 nci maddesinde ihtiyat zabitlerin hazerde terfi edebilecekleri esas kabul edilmi bulun duu ve tahdidi sin dolaysile tekad edilenlerin 1076 sayl kanun hkmlerine tbi olduu da 3079 sayl kanunun birinci maddesi ahkmndan bulunduu cihetle mtekaid zabitlerin ihtiyat su bay olduuna phe olmad ve 1076 sayl ka nunun 17 nci maddesinde ya haddi hakknda bir kayid mevcud olmad gibi 863 numaral terfi kanununda da bu babda tahdidat bulunma makta, 694 numaral karar ise asker memurlar hakkndaki 1637 numalral kanunun ikinci mad desine taallk edib hdise ile alkas olmadn dan Jondarma umum kumandanlnda mtekaiden istihdam olunan Tevfik zbein binbala terfiinde kanun bir mahzur grlmemekte oldu u bildirilmi olmakla ikinci derecede yaplan tedkikat neticesinde : Bu hususta daireye davet olunan Mill M dafaa vekleti Zat ileri dairesi umum muamele merkez ubesi mdr birinci snf muamele me muru erafettin Arbay tarafndan verilen iza hatta : . 1076 numaral ihtiyat zabitleri ve ihtiyat aske r memurlar kanununun ikinci maddesinin (A) fikrasile mtekaid subaylarn ihtiyata ayrlmas kabul edilmi ve 3079 numaral kanunun 1 nci maddesinin ikinci fkrasnda bu suretle tekad edilenlerin 1076 numaral kanunun hkmlerine tbi olduu gsterilmi ve ihtiyat zabitlerinin ter filerinin de mezkr 1076 numaral kanunun (ih tiyat zabitlerinin terfi ve istihkaklar) bal al tnda gelen 17 nci maddesinde hazerde ihtiyat zabitlerinin silh altnda gemeyen sivil hayatta ki mddetleri de hizmetlerinde saylmak artile muvazzaf zabitler gibi terfi ettirilirler mteakib fkrasnda da bunlarn terfilerinde kdem hesab muvazzaf zabitler iindeki hem nasbl arkada lar meyannda hesab olunur diye yazl hkm lerle mtekaid zabitandan ihtiyata ayrlanlar hak knda bir tefrik yaplmakszn mutlak olarak ka bul edilmi olduu ve geri mezkr kanunun 29 ncu madesinin son fikrasile bunlarn kumanda mevkilerinden hari vazifelerde istihdam edilecek lerine ve 17 nei maddesinin ikinci fikrasile de binbadan yukar rtbelere kabilmek muharib snfna mahsus ve muvazzaf zabitlerin terfiinde tbi olduu kayid ve artlarn ihrazile mmkn olduuna ve muvazzaf zabitanm terfi artlarm( S. Says : 155 J,

elan biri de mutlak surette kta ve kumanda mev kiinde ifayi vazife ederek msaid sicil almalarna mtevakkf bulunmu olmasna gre bu hkm ler muvacehesinde ihtiyata ayrlm bulunan bir ntekaid zabitin tekadden sonra mezkr artlarn ihrazna imkn olmad hatra gelirse de bunla ra aid terfilerde mevzubahs artlar te kadden sonra elde edilmi olmayb te kadden evvel btn terfi artlan ibraz edi lerek terfia hak kazanm iken ciheti askeriyede btn terfilerin senede bir defa ve 30 austos ta rihinde icras esasnn vaz dolaysile bu tarihten evvel tahdidi sin n in ikmali veyahud kendi taleb ve arzulan mnasebetile tekad muamelesi nin icra edilmi bulunmasndan ve muvazzaf bu lunduu esnada btn artlarn ihrazile kazanl m olan bir hakkn tekadden sonra verilmi ol masndan ibaret bulunduu ve bu kabl zabitana tekadnden ve ihtiyata ayrldktan sonra istih dam edilmi oLsunlar veya olmasnlar bu suretle kazanm olduklar terfi haklar verilmekte ve mstahdem bulunanlar da terfi eyledik leri rtbe zerinden verilmekle beraber tekade ircalarnda da tekad kanununun ye dinci maddesine tevfikan son rtbe maalarna aid hizmeti mteahhire zamm yaplmakta oldu u ve elyevm tatbikat ta bu merkezde bulun duu ifade ve beyan klnm ve mesbuk isti lma cevaben Zat ileri dairesi ube I I ifadesile Mill Mdafaa vekletinden alnan 23 - X I I 1938 tarihli ve 96628 numaral tezkerede mu maileyh erafettin Arbayn bu babdaki izaha t tamamen teyid edilmi olmakla beraber bu gibilerin mikdarmm her sene 3 il 8 arasnda ufak bir yekn tekil ettii ve telkki ihtilf na balca sebeb ve mil olan 694 sayl ka rar hakknda bunun Yksek Kamutayca ittihaz edilmesine ve kanun mahiyetinde bulunmasna ramen kararn bir ve nc maddelerinin ihtiva ettii esas hkmler asker memurlara aid ve bu hkmlere tekaddm eden ksm ise 1076 sayl kanun esasatn tayir etmeyen bir tarif mahiyetinde bulunduundan ihtiyat su baylarnn terfii ile bir alkas grlmedii be yan edilmi bulunmaktadr. Tekad edildikten sonra 1076 numaral ka nunun ikinci maddesinin (A) fkrasna tevfikan ihtiyata aynlm bulunan zabitann ihtiyatta bulunduklar mddete terfi edemiyecekleri hak knda mezkr kanunun terfie mteallik hkm- |

S. Says: 155X

 55
lerinde sarahaten bir tefrik mevcud deilse de sz geen kanunun 29 ncu maddesinin son fkrasnda alelmum ihtiyat zabit memurlar muvazzafa nakletmeksizin dahi hazerde Mdafaai Milliye vekletince lzum grlecek md dete ve kendileri arzu ederlerse kadro ihtiya cna gre kumanda mevkilerinden hari vazife lerde kullanlabilir denildii bu hkmde alelmum tbiri istimal edilmi olduu halde kanunun 17 nci maddesinde hazerde ihtiyat zabitlerinin silh altnda gemeyen sivil ha yattaki mddetleri de hizmetlerinden saylmak. artile muvazzaf zabitler gibi terfi ettirilir ler denilmesine ve bunda alelmum tbiri klanlmyarak yalnz, ihtiyat zabitleri, diye zikre dilmi olmas itibarile bu madde hkmnn ihtiyat zabiti yetitirilmek zere alnanlara matuf bulunmas lzmgelecei ve bu suretle iki maddenin tarz tahririnde tefrik mevcud bulunduu gibi mezkr 17 nci maddenin 2 nci fkrasile binba olmak ve binbadan yukar rtbelere kabilmek muharib snfna mahsus ve muvazzaf zabitlerin terfiinde tbi olduu kayid ve artlarn ihrazile mmkn olduuna ve muvazzaf zabitann terfi artlarndan biri de mutlak surette kta kumanda mevkiinde ifayi vazife ederek msaid sicil almalarna m tevakkf bulunmu olmasna ve mtekaid zabi tann ise 29 ncu madde mucibince kumanda ^mevkiinden hari vazifelerde istihdam edilecek leri kaydi mevcud bulunmu ve bu itibarla mez kr artlarn ihrazna imkn bulunmam oldu una gre bu hkmler muvacehesinde ihtiyata ayrlm bulunan bir mtekaid zabitin tekadden sonra terfiine imkn grlememi ve Mec lisi linin 694 numaral karar da bu noktay az ok teyid etmekte bulunduu grlmtr. Mumaileyh erafettin Arbayn Mill Mda faa vekletinin sz geen tezkeresile de teyid edilmi olunan izahatnda mevzubahs edilen tah didi sin dolaysile tekad icra klnan bir k sm zabitann evvelce kazanlm olan terfi hak larnn tekadden sonra verilmekte olduu key fiyetine gelince: Terfiler ancak tasdiki liye iktiran etmekle tekemml edip muteber olacana ve terf im tas diki liye iktirandan evvel bulunduu rtbede kanunun tayin eyledii sin tahdidinin ikmalile tekad edilmi bulunmasna gre bu kabil terfiin icras da yukarda tadad olunan mevzuat ( S. Says : 155 )

 56
kanuniyeye uygun grlememitir. Esbab mezkreye binaen Tevfik zbein tekadden sonra yaplm olan terfii muvafk g rlmemi ve esas terfi keyfiyeti kabul edilme dii iin yeni kadroya nakledildikten sonra binbalk maamm verilmesi lzrmgelirken ter fi tarihile verilmesi gibi dier husus ve muh telif vaziyetlerinin tedkik ve tamiki cihetine gidilmemi olduundan bu ie aid masrafn red dine Birinci dairece karar verilmi ve keyfiyet Jandarma umum kumandanlna takrir ile bil dirilmitir. 22 Maliye vekleti muhasebe mdrln ce tanzim edilerek vizesi iin Divana gnderilen 17 - 1 -1939 tarihli ve 36 - 361 numaral ita emir lerinin tedkikinde: Bedeli tesviye edilmek istenilen piliviyometrelerin yedi vahidde bulunan eyadan madud bu lunmamasna ve mecmu bedelinin bin liray mte-" caviz olmasna ramen 2490 numaral kanunun 46 nc maddesinin A fkrasna tevfikan Sidney novil messesesi ve Mecid Mamumi Ayber ile ya plan pazarlk neticesinde Sidney novil messese sine nazaran msaid fiat teklif eden Mecid Mamumiden pazarlkla mubayaa edildii grlerek sebebinin izahna talikan yazlan istizah mzek keresine balanan ita emri dairesine iade klmm idi. stizaha cevaben mevzubahs . piliviyometrelerin yalnz tstanbulda Mecid Mamumi Ayberle Sidney novil messeselerinde mevcudu bu lunduundan Hazine menfaati dnlerek bu iki messese arasmda pazarlk yapmak suretile satn alnd bildirilmitir. kinci derecede yaplan tedkikatta: ta emri meyannda bulunan 21 - X I I - 1938 tarihli mubayaa komisyonu kararnda: Meteoroloji istasyonlarnda kullanlmak zere satn almm olan mevzubahs piliviyometrelerin keyfiyeti mubayaas, arttrma, eksiltme ve ihale kanununun 46 nc maddesinin A fkras hkmne istinad ettirilmekte bulunmu ise de bedeli muba yaann bin liray mtecaviz bulunmasna ve ta hakkuk dairesince verilen cevabda: Bu letlerin tstanbulda yalnz iki messesede mevcud bulunduundan Hazinenin menfaati d nlerek bu iki messese arasnda yaplan pazar lkla satm almd dermeyan klnmakta olmasna gre bu letlerin mevcudiyeti yedi vahide inhisar etmemekte olduu anlalmakta olmasma binaen 22 Satn alnan Piliviyometrelerin birden ziyade bayii bulunduuna gre yedi vahitte bu lunan eyadan addine imkn olmad gibi bedeli pazarlk haddi fevkinde bulunmak itibarile pa zarlkla mubayaas da caiz olmadndan Divan muhasebatn reddi yerinde grlmtr.

( S . Sayan: 155)

- 5 7 bu babdaki ita emrinin iadesine 3 nc dairece ka rar verilmi olmakla bu ie aid ita emirleri Mali ye vekletine iade klnmtr. 23 Yksek Ziraat enstits makine ustas mer Klncn haziran 1938 den eyll 1938 gaye sine kadar tahakkuk eden cretlerine aid olub mezkr enstit muhasebe mdriyetince tanzim edilerek vizesi iin Divana gnderilen 24-XII1939 tarih ve 762, 763 numaral ita emirlerinin tedkiknda: 854 nc fasla aid tcra Vekilleri Heyetinden alnan kadroda makine ustas kadrosu bulunma dndan kadrosuz mstahdemin kullanlmasnn bte kanununun 5 nci ma'ddesi ahkmile ne su retle telif edildiinin ve cretlerinin imdiye ka dar tahakkuk ve tesviye edilmemesi sebebinin bildirilmesi talebi ile yazlan istizah mzekkere sine cevaben: 854 nc fasla mevzu tahsisat un van (Enstit ve lburatuar levazm ve ilet meleri umum masraflar) diye yazl olub ensti tlerin bilmum masraflarnn karl olduu na ve 859 ncu fasln izahatnda umum masraflar meyanmda (usta ve amele) yevmiyesinin de tes viye edilecei gsterilmi bulunduuna' binaen 859 ncu fasl izahatna kyasen mumaileyhin ta yininden evvelki aylara aid cretlerinin 854 nc fasldan tahakkuk ettirildii bildirilerek ita emir lerinin vizesinde srar edilmitir. kinci derecede yaplan tedkikat neticesinde: Bahse mevzu iinin hizmet unvan esas itibarile D. cedveline dahil bulunmas itibarile ma fevk makamn mucibine iktiran etmesi lzm ge lirken bidayeten bu yolda muamele yaplmamak la beraber (E) cedveline dahil gerek 854 ve ge rekse 859 ncu fasllardan istihdam edilecekler iin dahi 1938 bte kanununun 5 nci maddesi mucibince Heyeti vekileden tasdikli kadro aln mas iktiza ederken bu cihete itina edilmemi ol mas hasebile mezkr kadro bulunmadka mas rafn kabulne kanunen imkn olmadna ikin ci dairece karar verilmi olmakla bu ie aid ita emirleri Ziraat vekletine iade klnmtr. 24 Ka kayamkamlna tayin klman An kara vilyeti maiyet memuru Fikri Kuttanm zat ve aile harcirah olarak tahakkuk ettirilip Dahi liye vekleti muhasebe mdrlnce vizesi iin Divana gnderilen 12 - I - 1939 tarihli ita emirlerile avans ilmhaberinin tedkiknda: 24 Mlkiye mektebinden veya Hukuk far kltesinden mezun bulunanlarn 2,5 senelik staj mddeti geirecekleri 1700 ve 2768 numa ral kanunlarda tasrih edilmi olduuna gre bu mddetin mezun olduktan sonra geirilmesi lzmgelecei anlalmaktadr. Bu hdisede ismi 23 Kanun bir msaade bulunmadka ma kabline amil tayin ve terfiler caiz olmad gi bi kadroya istinad etmeksizin yevmiye veya c reti ehriyeli memur istihdam da caiz bulun mad ve makine ustal ameleye benzer ol mad cihetle Divan muhasebatn bu hususta ki reddi yerinde grlmtr.

(&. Says: 155)

~5S Mumaileyhin drdnc dereceye geebilmek I geen zatn mektebden mezun olduktan sonra bu iin 1700 sayl kanunun nc maddesinde yakadar mddet stajda bulunmad anlalm olzl artlan haiz bulunduu gsterilmemi ve yalinakla Divan muhasebatn reddi kanuna uygun nz Byk Millet Meclisi Arzuhal encmeninin bulunmutur. 11 - IH..--1938 tarihli ve 1248 sayl kararna isti naden kaymakamla tayin klndn mbeyyin tasdikli bir vesikann ita emrine balanm oldu- I u grlerek 'mevzubahs Arzuhal encmeni ka rarnn Meclisi linin tasdifcrna iktiran etmemi bulunmasna binaen yalnz dilek sahihleri hakkn da tatbiki muktazi olub Mlkiye veya Hukuk mekteblerinden mezun olduktan sonra iki buuk senelik staj mddetini geirmemi olanlarn kay makamla tayini caiz olamyacandan Fikri Kuttann iki buuk sene staj i varsa bu mddeti hangi memuriyetlerde geirmi olduunun tarihlerile beraber bildirilmesi talebile yazlan istizah mzekkeresine cevaben: Byk Millet Meclisi dahil nizamnamesinin 56 ve 57 nci maddelerinde yazl olduu zere Ar zuhal encmeninin vermi olduu kararlar bir cedvel halinde Heyeti Umumiyeye verilir. Ancak bir ay zarfnda verilen karara itiraz vaki olduu takdirde Heyeti Umumiyece mza kere edilir. tiraz vaki olmad takdirde ise ka rar katiyet kesbeder. Binaenaleyh Arzuhal encmeninin vermi ol duu 11 - I I I - 1938 tarih ve 1248 sayl karara bir ay zarfnda itiraz vaki olmadndan kesbi katiyet etmi ve kararn muhtevas yalnz isimle ri bulunanlara maksur olmayb hkm bunlarn j emsaline de amil bulunmu ve Fikri Kuttan 30 - I X - 1930 tarihinde ehremini nahiyesi ktib namzedliine tayin ve 27 - X - 1931 tarihin de asaleti memuriyeti tasdik edilmi ve 26-VI1934 tarihinde Karagmrk nahiyesi tahrirat ktibliine nakledilmi ve 26 - X - 1934 tarihinde istifaen ayrlm ve bir mddet nahiye mdr l vekletinde de bulunmu ve 26 - X - 1936 tarihinde Ankara vilyeti maiyet memurluuna tayin klnan mumaileyhin halen bu vazifede olub 6 - X I I - 1938 tarihinden 6 - I - 1939 tarihine kadar ankaya kaymakaml vekletinde bulun mu olduu bildirilmi olmakla ikinci derecede yaplan tedkikat neticesinde : Hukuk fakltesinden mezun olduktan sonra bulunduu Ankara vilyeti maiyet memurluun da iki buuk senelik staj mddetini ikmal etmek sizin Ka kaymakamlna tayin klnm olan mumaileyh Fahri Kuttann keyfiyeti tayini hak- |

(S. Sayas; 155)

- 59 knda tahakkuk dairesince istinad edilen Meclisi I li Arzuhal encmeninin mevzubahs 1248 sayl r karan ahs mracaatlar zerine verilmi ve mevridine maksur bulunmu olmasndan emsaline tesmili caiz grlmemi olmakla beraber mezkur ka rarn mumaileyhe tatlbiki cihetine gidilse bile ka rarda ; alt zatin her birerleri 1700 numaral ka nunun ikinci maddesinde gsterilen memuriyet lerden bulunan nahiye mdrlklerinde ve kay makam vekletlerinde ve Dahiliyenin buna m masil vazifelerinde senelerce bulunduklar zikre dilmekte ve mumaileyhin ise mektebden mezun olmadan evvel bulunduu vazifeler, Dahiliyenin 6 ve 7 nci derecesindeki memuriyetlerden olduu cihetle vaziyeti bu noktadan da uygun grlme mektedir. Mektebden mezun olmadan evvelki memuri yetlerin staj mddetine kabul edildii hakknda tahakkuk dairesince istinad edilmek istenilen Di van umum heyetinin karar da 1700 numaral ka nunun ikinci maddesini tadil eden 2768 numaral kanunun meriyetinden evvel ittihaz edilmi bulun makta ve mezkr kanunun birinci maddesinde ise Mlkiye mektebinden veya Hukuk fakltesin den mezun olanlar; namzedlik devrelerini birinci snf nahiye mdrlklerinde veya vilyet maiyet memurluklarnda veya bu derecelere muadil ol mak zere vekletin tensib edecei memurluklar da mmur olarak geirirler. Ancak bu snflarda mnhal yer olmazsa bun lar, rzalarile ve haklar mahfuz tutulmak artile, daha kk derecedeki memurluklara tayini mec buridir denilmekte olup ibarei kanuniyenin Mlkiye mektebinden veya Hukuk fakltesin den mezun olanlar diye balamakta olmasna bi naen bu hkmn mektebden mezun olduktan son ra yaplacak tayinlere ve bu suretle tayin edile cekleri vazifelerd namzdlik v staj mddetlerini geirmelerine matuf ve mmasili mesele dolaysile Divan muhasebat umum heyetine ittihaz olunan 20 - I I - 1936 tarihli ve 1014 numaral kararda bu ciheti teyid eylemekte bulunmutur. Esbab mezkreye binaen mumaileyh Fikri Kuttann mektebden mezun olmadan evvel bu lunduu memuriyetlerin staj mddetine mahsubu na imkn olmamas ve mezun olduktan honra bulunduu vazifede de iki buuk senelik mddeti henz ikmal etmemi bulunmas itibarile mumai leyhin kaymakamla tayini ahkm mevzuaya uygun grlememi olduundan bu babdaki harc- |

;(&*yw a&i

 60rah ita emrinin reddine ve buna mmasil tayin ler varsa onlarn da slah hususunun teminine birinci dairece karar verilmi olmakla bu hususa dair ita emirleri ve avans ilmhaberi Dahiliye ve kletine iade klnmtr. * 25 Ziraat vekleti muhasebe mdrlnce tanzim edilerek vizesi iin Divana gnedrilen 12 - I - 1934 tarihli ve 1932 numaral ita emri ve merbutatr tedkik edilerek vekleti ilgileyen neriyat takib etmek maksadile bir radyonun sa tn alnd grlmtr. Vekleti alkadar edecek radyo neriyat devairin tatil zamannda ve akamdan sonra icra edilmekte olmasna gre saati mesai haricinde vu ku bulacak neriyattan istifade keyfiyeti ayan nazar bulunmu olmakla ebraber teamlen tatbik edilmekte olan 930 ve daha evvelki bte forml lerinde de radyo ve levazmnn mefruat meyannda tadad edilmemekte olmasna mebni Meclisi Alice her hangi bir vesile ile tasvib edilmedike radyo mubayaas tecviz edilemeyeceinden bu babdaki ita emrinin reddine birinci dairece karar ve rilmi olmakla mezkr ita emri Ziraat vekleine iade klnmtr.

25 Mevzubahs radyonun vekleti alkadar eden neriyatn takibi iin alnd beyan edil mekte ise de radyo neriyatnn mesai saatleri haricinde icra edilmekte olmasna nazaran bu maksadn tahsili mmkn olamyaca cihetle red hususunda Divan muhasebata ittihaz olu nan karar musib grlmtr. Di. Muhasebat M. M. Ktib En. Reisi N. Trabzon Kastamonu Trabzon Mitat Aydn Hilmi oruh Mitat Aydn Balkesir Bolu Ankara M. Akpnar Cemil zalar Aka Gndz Burdur Kastamonu Bolu M. Sanl Nuri Tama E. Yerlkaya Mara Krehir M. Erten H. Breki Ordu Mula A. hsan Tokgz Cemal Karamula

...y.

(S. Say*:155)

S. Says: 186
Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair kanun lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmenleri mazbatalar (1/198)

T. a
Bavekalet Kararlar dairesi mdrl Say : 6/3379 26 - VI - 1939

Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair Dahiliye vekilliince hazrlanan ve cra Vekilleri Heyetince 19 - VI - 1939 tarihinde Yksek Meclise arz karar latrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. R. Saydam

Esbab mucibe lyihas

Tunceli mntakasmda tatbik edilmekte olan 2884 numaral kanunun meriyet mddeti 1940 da nihayet bulacaktr. Bu blgede mezkr kanunun tatbiki yznden imdiye kadar gerek emniyet ve asayi ve gerek imar bakmndan alnan mhim neticelerin itmam ve takviyesi ve orann normal su rette idaresi imknnn istihsali iin bu kanunun meriyet mddetinin sene daha temdidine lzum grlmtr.

Dahiliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Dahiliye encmeni Esas No. 1/198 Karar No. 22 Yksek Reislie Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 28S4 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair Dahi liye vekilliince hazrlanan ve icra Vekilleri He yetinin 19 - VI - 1939 tarihli toplantsnda Yk sek Meclise arz kararlatrlan ve Bavekletin 26 haziran 1939 tarih ve 6/3379 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulub 28 - VI - 1939 tarihinde encmenimize havale buyurulan kanun lyihas Dahiliye vekilinin de huzurile encmenimizde tedkik ve mzakere olundu: 2884 numarai kanunun b blgede tatbikile imdiye kadar gerek emniyet ve asayi ve gerek imar bakmndan alnan mhim neticelerin itmam ve takviyesi ve orann normal surette idaresi imknnn istihsali iin, 1940 senesinde meriyet mddeti nihayet bulacak olan mezkr kanun meriyet mddetinin sene daha temdidi hak kndaki Hkmet teklifi encmenimizee de mu vafk grlerek ka*nun lyihas aynen kabul ed.ilmiitir. 30 -VI - 1939

2
Yksek Reislie arz ve takdim olunur. Dahiliye E. R. R. V. Tekirda oruh imzada bulunmad Atf Tzn Ktib Yozgad Z. Arkant Bursa F. Gvendiren Ankara F. Daldal Bursa1 F, Gle Bu M. M. Samsun M. A, Yrker Bingl N. Sahir anakkale H. Ergeneli Edirne Erzurum Erzurum O. ahinha N. Elgn Z. Soydemir Giresun zmir Kars M. Akkaya M. R. Mimarolu E. zouz Kayseri Kayseri Malatya N. Toker A. H. Kala Emrullah Barkan Mardin Edib Ergin Tokad Galib Pekel Zonguldak Rfat Vardar Zonguldak t. E. Bozkurt

Adliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Adliye encmeni Esas No. 1/198 Karar No. 65

4 - VII - 1939

Yksek Reislie Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair Hk mete hazrlanan ve Byk Meclise sunulan ka nun, lyihas Dahiliye encmeninin mazbatasile Adliye encmenine tevdi edilmekle Dahiliye vekilile Adliye vekleti vekilinin huzurlarile tedkik ve mzakere olundu : Tunceli blgesinde tatbik edilmekte olan 2884 sayl kanunun meriyet mddeti 940 tari hinde nihayet bulaca halbuki, imdiye kadar tatbikatta gven ve imar bakmlarndan pek ok faydal neticeler ve muvaffakiyetler temin eden bu kanunun bir mddet daha devam, vazna mil olan dncelere gre lzumlu olduuna esbab mucibe lyihasile vekillerin ifah izahlarnda be yan olunan esbaba mebni Encmenimizce de ka naat hsl olmakla lyihann teklif vehile aynen kabulne ittifakla karar verilmitir. Birinci madde temdid tarihinin mntehas takvim senesinin birinci aynn birinci gn' yeri ne 942 senesinin son aynn son gn olarak d zeltilmi ve Dahiliye encmeninin pek musib olarak ilve ettii ikinci madde ile teklif lyiha snn ikinci maddesi nc madde olarak aynen kabul olunmutur. Lyihann mstaceliyetle mzakere edilerek tasvib buyurulmas iin Umum Heyete arzedilmek zere bu mazbata Yksek Reislie sunulur. Adliye E. Reisi M. M. Ktib orum Kocaeli Rize Mnir al Salh Yarg Balkesir Bingl Kayseri O. Niyazi Burcu Feridun Fikri Suad II. rgbl Kayseri R. zsoy Trabzon F. A. Barutu Konya G. Gltekin Rize Saim Ali Dilenire

( S. Says : 186 )

4
HKMETN TEKLF Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair kanun lyihas DAHLYE ENCMENNN DETR Tunceli vilyetinin idarelsi hakkndaki 2884 sayl kanun hkmnn uzatlmasna dair ka nun lyihas

MADDE 1 Tunceli vilyetinin idaresi hak MADDE 1 Hkmetin 1 nci maddesi aykndaki 2884 sayl kanunun hkm 1 knnusa- ' nen kabul ni 1943 tarihine kadar uzatlmtr. MADDE 2 teberdir. MADDE 2 Bu kanunun hkmlerini ic raya cra Vekilleri Heyeti memurdur. 19 - VI -1939 B.V. Ad. V. M. M. V. Dr. R. Saydam * N. Tnaz Ha. V. Mal. V. Da.V. . Saraolu F. Aral F. ztrak Na. V. k. V. Mf. V. A. F. Cebesoy H. akr Ycel S. . M. V. G. t. V. ve Ad. V. V. r . V. Dr. H. Alata R. Karadeniz Muhlis Erkmen T.V. M.V. . Ergin A. ttinkaya Bu kanun neri tarihinden mu-

MADDE 3 Bu kanun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur.

( S. Says : 186 )

_ 6 ADLYE ENCMENNN DETlRt Tunceli vilyetinin idaresi hakkndaki 2884 sayl/ kanun hkmnn uzatlmasna dair ka nun lyihas MADDE 1 Tunceli vilyetinin idaresi hak kndaki 2884 sayl kanunun hkm 31 birinci knun 1942 tarihine kadar uzatlmtr. MADDE 2 Dahiliye encmeninin ikinci maddesi aynen kabul edilmitir. MADDE 3 Hkmet teklifinin ikinci mad desi aynen kabul edilmitir.

\>4*<i

( S. Says : 186 )

S.Says: (87
Trk Ceza kanununun 494 nc maddesinin deitirilmesi hakknda kanun lyihas ve Adliye encmeni mazbatas (1/179)
T. C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/3118 Byk Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Trk ceza kanununun 494 nc maddesinin deitirilmesi hakknda Adliye vekilliince hazrla nan ve icra Vekilleri Heyetince 9 - VI - 1939 tarihinde Yksek. Meclise arz kararlatrlan Jsanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. B. Saydam

13 - VI - 1939

Trk ceza kanununun 494 nc maddesini deitiren kanun lyihasnn esbab mucibesi Henz mahsult biilip kaldrlmam olan tarla, ba ve bahe ve bostanlardan hububat ve sebze ye aire alanlar hakknda Ceza kanunumuzun 494 nc maddesinde mevzu olan ceza meyyide be aya kadar hapisten ibarettir. Hapis cezas gnden balamaktadr ve mahkemelerimiz bittabi takdir esbab meddide mevcud olmadka bu kabl hrszlar hakknda asgar had olan gn hapis ce zasn bkmektedirler. Halbuki memleketimiz daha ziyade bir ziraat memleketi olmak itibar^le bu sular kesretle ilenmekte ve kanunun vazettii ceza da kfi bir meyyide tekil etmemektedir. Kylnn btn medar maietini tekil eden tarlas mahsulnn sirkat edilmesinin gn hapis ten daha ar cezay istilzam edecek bir ehemmiyette olduu aikrdr. Bundan baka memleketi mizin baz mntakalarnda halk meyve yetitirmekle itigal etmekte ve btn sermayesini ve eme ini bu hususa hasretmektedir. Binaenaleyh bu kabl Narenciye mntakalarnda yetitirilen mey ve bahelerinde geni mikyasta ilenen hrszlklar, alkadarlarn iktisad vaziyetlerini sarsacak bir ehemmiyettedir. Bu itibarla kanundaki cezann ihtiyac milliyemize uygun bir ekilde arttrl mas lzumu kendisini hissettirmitir. Esasen talya ceza kanununun 626 nc maddesinin 3 nc bedinde bu sular iin bir seneye kadar hapis cezas vazedilmitir. Hapis cezas talya ceza kanununun 23 nc maddesine gre on be gn den balamaktadr. Binaenaleyh bizim kanunumuzun vazettii ceza gerek aa ve gerek yukar hadleri itibarile talya ceza kanununda mevzu cezadan hayli hafif bulunmaktadr. Kaldki mem leketin zira emniyetini ihll edecek bir mahiyet almakta olduu anlalan bu sularn ziraat er babna iras ettii zarar nlemek iin talya ceza kanununda mevzu cezadan daha ar bir mey yide yazna lzum tahakkuk etmi ve bu lzuma binen 494 nc maddedeki ceza iki aydan bir seneye karlmtr.

Adliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Adliye encmeni Esas No. 1/179 Karar No. 67 Yksek Reislie Trk ceza kanununun 494 nc maddesinin deitirilmesine dair Adliye vekilliince hazr lanan ve Yksek Meclise sunulan kanun Lyihas Bavekletin 13 - VI - 1939 tarih ve 6/3118 sa yd tezkeresile Adliye encmenine tevdi olun makla Adliye vekleti vekili Raif Karadeniz huzurile mzakere ve tedkik olundu. Trk ceza kanununun 494 nc maddesinde henz mahsult biilib kaldrlmam olan tarla, ba, bahe ve bostanlardan hububat sebze ve saire alanlar hakknda be aya kadar hapis cezas verilecei yazl ise de hapis cezalarnn gnden balamasna gre tatbikatta takdir iddet sebebi olmadka mahkemelerce ok defa en az had zerinden ceza verilmekte olduu g rlmektedir. Halbuki memleketimizde halkn o unun ziraatla megul olmasna gre bunlarn mahsullerinin alnmas kendilerini fazla muta zarrr ettiinden bu hrszla mcaseret etmenin nn almak iin ceza meyyedenin tedidine lzum hsl olmu ve ceza kanunumuzun bir ok hkmlerinin iktibas edildii talya kanununda hrszlk cezasnn en az haddi on be gnden balamakta olduu gibi buna benzer fiillerin ce zalan da bir seneye kadar hapis cezas hkmn ihtiva etmekte bulunmu ve memleketimizde de zira emniyeti ihll edecek bir mahiyet almakta olduu anlalan bu kabl sularda meri hkm deki hafif cezann beklenen tesiri temin etmedi inden cezann tezyidi suretinde bu lyihann tanzim edildii esbab mucibe lyihasnda beyan edildii gibi encmende verilen izahatla da an lalmtr. Encmen gsterilen sebebleri yerinde grerek 494 nc maddenin tadilini esas itibarile muva fk bulmutur. Tadil edilecek maddenin metninde encmende yaplacak deiiklik madde sahibinin izni olmak szn cmlesi, filin bir hrszlk suu olmasna g re sahibinin rzas bulunmamas tabi olduun dan zaid saydarak kaldrlmtr ve suun henz biilib kaldrlmam mahsulta inhisar etmesi maksad temin bakmndan noksan grlerek henz biilmemi veya toplanmam mahsullerinden alnmasnn ceza meyyedo altna alnmas l zumlu bulunduundan biilmemi, toplanmam mahsullerle biilmi, toplanm olsa da henz kal drlmam olanlarn da alnmas halinde ayni cezaya arptrlmas muvafk grlmtr. Mad denin mzakeresi srasnda hububat ? sebze ve mey veden baka memlekette kazan temin eden ve gnden gne gsterilen rabet zerine iekliin de kymeti artmasna binaen iek kaydinin de maddeye idhali mevzubahs olmusa da mutlak olarak iek iin bir kaydin maddeye ilvesi ha linde bunun sarih bir hkm saylarak koparlacak bir iek iin de bu maddedeki cezann hkmolunmasna yol aacandan tatbikatta mahzur tevlid edecei mlhazasile bu kaydin konmasna lzum grlmemitir. Bununla beraber gl, ka ranfil, fulya gibi ticaret iin tarlalar yapld na gre bu tarlalarn mahsul olan ieklerin ko parlmas veya kopanlb da henz kaldrlmayanlarn alnmas halinde mahkemelerin maddenin metnindeki ve saire kaydine istinad ederek ceza vermelerine bir mni olmad mutlak olarak i ek kaydinin maddeye konmamas, yukarda izah edildii zere mbaJtszca bir iek koparann ha reketinin bu madde ile kasdedilen cezayi istil zam eder bir fiil olmamasndan ileri geldii ve kkimlerin bu hususu takdir edebilecekleri m zakere srasnda mtalea olarak dermeyan edil mi ve bu hususlarn mazbataya derci tensib kln mtr. Encmenimizce ittifakla kabul edilen lyiha Umum Heyete mstaceliyetle mzakere ve kabul buyurulmak zere Yksek Reislie sunulur. Adliye E. Reisi M. M. Ktib orum Kocaeli Rize Mnir al Salh Yarg Fuad Sirmen Balkesir Bingl Kayseri O. Niyazi Burcu Feridun Fikri R. zsoy Kayseri Konya Rize Suad H. rgbl G. Gltekin Dr. S. A. Dilenire Trabzon Zonguldak F. Barutu . Devrin 4 - VII - 1939

( S. Say s : 187 )

HKMETN TEKLF Trk ceza kanununun 494 nc maddesini dei tiren kanun lyihas MADDE 1 Trk ceza kanununun 494 nc maddesi aada yazl ekilde deitirilmitir: Madde 494 Her Mm, sahibinin izini ol makszn henz mahsult biilip kaldrlmam olan tarla, ba ve bahe ve bostanlardan hubu bat ve sebze ve saire alarsa mutazarrrn ik yeti zerine iki aydan bir seneye kadar hapis olunur. MADDE 2 teberdir. Bu kanun neri tarihinden mu-

ADLYE ENCMENNN

DETR

Trk Ceza kanununun 494 nc maddesini dei tiren kanun lyihas MADDE 1 Trk Ceza kanununun 494 nc maddesi aada yazl ekilde deitirilmitir: (Madde 494 - Her kim, henz biilmemi veya toplanmam yahud biilmi veya toplan m olupta kaldrlmam olan tarla, ba ve bos tanlardan hububat, sebze, meyve ve saire alarsa zarar grenin ikyeti zerine bir aydan bir se neye kadar hapis cezasile cezalandrlr.) MADDE 2 Hkmet teklifi aynen. MADDE 3 Hkmet teklifi aynen.

MADDE 3 Bu kanun hkmlerini icraya cra Vekilleri Heyeti memurdur. 9- VI - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. B. Saydam F. Okyar N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Istanbulda . Saraolu F. Aral M V. Na. V. k. V. H. akr Ycel A. F. Cebesoy Zr. V. S. 1. M. V. G. 1. V. Dr. H. Alata R. Karadeniz M. Erkmen Mu. M. V. Ti. V. A. etinkaya G. Ercin

m<i

( S. Says : 187 )

S. Says: 189
Ankarada bir Dil ve Tarih, Corafya fakltesi kurulmas hakkndaki 2795 sayl kanunda baz deiiklikler yaplma sna dair kanun lyihas ve Maarif ve Bte encmenleri mazbatalar (1/173)

T.G. Baveklet Kararlar dairesi mdrl Sayt : 6/3121 Byk Mllet Meclisi Yksek Reisliine

13 haziran 1939

Ankarada bir Dil ve Tarih - Corafya fakltesi kurulmas hakkndaki kanunda baz deiiklikler yaplmas hakknda Maarif vekilliince hazrlanan ve icra Vekilleri Heyetinin 8 - VI - 1939 tarihli toplantsnda Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunul mutur. Bavekil Dr. R. Saydam

Mucib sebebler 14 - VI - 1935 tarihinde 2795 sayl kanunun kabul ile Ankarada bir Dil ve Tarih - Corafya fakltesi kurulmutu. O tarihten bu gne kadar, bir taraftan fakltenin tekilt ve faaliyetine aid eksiklerin tamamlanmasna allm, te taraftan da Faklte iin yeni bir bina inasna balan mtr. Bu inaat nmzdeki yaz aylar iinde bitecek ve messese, yeni tekiltile buraya yerle ecektir. Fakltenin halen 600 devaml talebesi vardr. Fakltenin kuruluundanberi, faklte tedris heyetini tekil eden profesr ve doentler, cretle istihdam edilegelmitir. Bunun sebebi de, profesrlerden byk bir ekseriyetinin mebuslardan ve ya banclardan mteekkil olmas ve kurulu halindeki messesenin krs ve kadrolarnn kati olarak tesbitine imkn bulunmamasdr. Aradan geen zaman iinde, faklte tekiltnn ana hatlar mey dana gelmi krs ve kadrolar tesbit edilmitir. Bundan baka profesr ve asistanlarn intihab, kabul, terfi ve istihdamlarna mteallik hususlarda tecrbe ile tesbit edilmi bulunmaktadr. Fakltenin maal profesr kadrosu, bundan evvel 9 - VI - 1936 tarihinde kabul buyurulari 3013 sayl kanunla 2795 sayl kanunun 2 nci maddesine bal 1 sayl cedvele eklenmitir. Bu gn de ayni cedvele eklenmek zere Fakltenin doent ve asistanlar kadrosu hakkndaki kanunun projesini sunuyoruz. Bal kanun projesile teklif olunan kadrolarn istilzam ettii fazla tahsisat. 1939 mal yl bte sinin iinden temin edilecektir. ikinci maddede gerek doentlerin, gerek asistanlarn intihab, kabul, tayin^ terfi ve infisal ekillerile vazife ve memuriyetleri hakkndaki dier hususlarn Maarif vekilliince tesbit olunaca hak knda bir hkm konulmutur. Bu suretle doentlerin intihabnda aranlacak vasflar ve snav e killeri gerek doent ve gerek asistanlarn tayin ve terfi usulleri ve dier hususlar muayyen prensibler dahilinde tesbit edilmi bulunacaktr. Kanun projesinin birinci muvakkat maddesi, ilve edilen kadrolardan bir ksmnn 1939 mal y l iinde mevkuf tutulmasna, ikinci muvakkat madesi de karlk teminine aiddir.

- 2 Maarif encmeni mazbatas

T. B. M. M. Maarif encmeni Esas No. 1/173 Karar No. 5 Yksek Reislie Ankarada bir Dil, Tarih - Corafya Fakl tesi kurulmas hakkndaki kanunda ba'z deiik likler yaplmasna dair olub Bavekletin 6/3121 numaral ve 13 haziran 1939 tarihli tezkeresi ile sunulan ve Yksek Reislike encmenimize hava le buyurudan kanun lyihas ve mucib sebebleri Maarif vekleti Yksek Tedrisat umum mdr hazr bulunduu halde tedkik ve mzakere olun du: Profesrlerin ounun mebuslardan ve ya banclardan mteekkil olmas ve teesss devre sinde bulunan messesenin krs ve kadrolarnn kati olara'k tesbitine imkn olmamas dolaysile imdiye kadar' Faklte tedris heyetine dahil bu lunan profesr ve doentlerin cretle istihdam edilmekte olduklar ve aradan geen zaman iinde Faklte tekiltnn ana hatlarnn tebarz etti i, krs ve kadrolarla profesr ve asistanlarn intihab, kabul, terfi ve istihdamlarna' mteallik hususlarn tesbit edilmesine imkn hsl olduu anlalm ve messesenin mesaisini muvaffaki yetle yrtebilmesini temin iin bu kanun lyi hasnn Hkmetin teklifi vehile kabulne mevcud asann ittifakila karar verilmitir. Lyiha havalesi mucibince Bte encmenine verilmek zere Yksek Reislie sunulur. Maarif En. Reisi Bu M. M. Katil) Manisa zmir zmir K. Nafiz Edger -. Yunus . Yunus Ankara anakkale Hakkri B. Baykan R. N. Gltekin t, il. Aykud el E. nanku)r zmir N. lker Tokad H. A. Ay tuna ' 16 - VI"- 1939

Bte encmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 98 Esas No. 1/173 Yksek Reislie Ankarada Dil ve Tarih - Corafya fakltesi kurulmas hakkndaki kanunda baz deiiklik ler yaplmasna dair olup Bavekletin 13-VI-1939 tarih ve 6/3121 sayd tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyihas Maarif encmeninin mazbatasile birlikte encmenimize verilmi ol makla Maarif vekili hazr olduu halde okundu ve konuuldu: 1935 ylnda kurulan mezkr fakltenin tees ssne aid mddet gemi, krs ve kadrolar kati surette taayyn etmi olduundan profe sr kadrolarile idar kadrosu 3013 ve 2795 sa yd kanunlarla tesbit edilmi ve Devlet memur lar aylklarnn tevhid ve teadlne dair olan kanuna bal kadro cedveline de idhal edilmitir. Fakltenin bu gnk ihtiyalarna tekabl etmek zere doent ve asistan kadrolarnn da tesbiti lzumlu grlerek bunu temin etmek zere ibu lyihann sevkedildii mucib sebeblerin tedkikinden ve alnan izahattan anlalm ve lyiha esas itibarile encmenimizee de kabul edilmitir. Kadro cedvelleri ahiren kabul edilen Devlet memurlar aylklarnn tevhid ve teadlne dair olan kanuna balanm olduundan birinci mad de ile muvakkat birinci maddede o yolda bir tas hih yaplm ve doent ve asistanlar hakknda da teadl kanunu hkmlerinin tatbiki tabi bulun-. duundan ikinci maddeden buna dair olan kayid

i - VII - 1939

( S . Saya: 189)

3
kaldrlm ve muvakkat ikinci madde dahi fasl numaralar dzeltilmek ve baz ibare tashihi ya plmak suretile yeniden yazlmtr. Bu deiik liklerle ve buna mtenazr olarak lyihann bal dzeltilmek suretile yeniden hazrlanan ka nun lyihas mstacelen mzakere edilmek dileile umum Heyetin tasvibin konulmak zere Yksek Reislie sunulmutur. Reis ReisV. M. M. sparta Kayseri Trabzon Mkerrem Unsal F. Baysal Sim Vay Ktib stanbul F. ynien Gmane D. Sakarya Krklareli . dl Mardin R, Erten anakkale R. Bulaytrk stanbul G. Bahtiyar Gker Malatya M. ker Mu 8. Ataman Yozgad A, Sungur Elz A. F. Altay Kastamonu A. Coskan Mara M. BozdoanSeyhan Naci Eldeniz

HKMETN TEKLF Ankarada bir D ve Tarih - Corafya Fakltesi kurulmas hakkndaki kanunda baz deiiklikler yaplmasna dair kanun layihas BRNC MADDE Ankarada bir Dil ve Tarih - Corafya Fakltesi kurulmas hakkn daki 2795 sayd kanuna bal bir numaral cedvele, iliik A iaretli cedvelde derece, aded ve maalar gsterilen doent ve asistanlar ilve olunmutur. KNC MADDE Teadl kanununun h kmlerine halel gelmemek zere doent ve asis tanlarn intihab, kabul, tayin, terfi ve infisal ekillerile vazife ve memuriyetleri hakkndaki dier hususlar Maarif vekilliince tesbit olunur. MUVAKKAT BtRNCt MADDE Birinci maddede yazd A iaretli cedvele dahil doent ve asistanlardan bal B iaretli cedvelde de rece ve adedleri gsterilenler 1939 mal yd muvazenei umumiye kanununa bal L iaretli cedvelin Maarif vekillii ksmma alnmtr. MUVAKKAT KtNC MADDE Birinci maddede yazd A iaretli cedvelde gsterilen doent ve asistanlardan 1939 mal yl iinde is tihdam edileceklerin dokuz ayls maalarile muvakkat tazminatlarnn tutar olan 34 137 lira, 1939 mal yl btesinin 695 nci faslmm birinci maddesinden almarak 30 375 liras 694 nc fas ln birinci maddesine ve 3 762 liras da ayni fas ln ikinci maddesine naklolunmutur.

BTE ENCMENNN DETR Ankarada bir Dil ve Tarih Corafya Fakltesi kurulmas hakkndaki 2795 sayl kanuna ek kanun lyihas MADDE 1 Devlet memurlar aylklarnn tevhid ve teadlne dair olan 3656 sayl kanu nun 2 nci maddesine bal (1) sayd cedvelin Maarif vekleti kadrosunun (Ankara dil, tarih ve corafya fakltesi) ksmna bu kanuna bal A) iaretli cedvelde derece, aded ve maalar gsterilen memuriyetler eklenmitir. MADDE 2 Doent ve asistanlarn intihab, kabul, tayin, terfi ve infisal ekilleri ile vazife ve memuriyetleri hakkndaki hususlar Maarif vekilliince tesbit olunur. MUVAKKAT MADDE 1 Bu kanuna bal (B) iaretli cedvelde derece, aded ve maalar gsterilen memuriyetler 1939 muvazenei umu miye kanununa iliik (L) iaretli cedvel yerine kaim ve 3656 sayl kanunun 11 nci muvakkat maddesine bal bulunan (3) sayl cedvelin Ma arif vekleti ksmma eklenmitir. MUVAKKAT MADDE 2 1939 mal yl muvazenei umumiye kanununun 696 nci (dier cret ve masraflar) faslmm birinci (fakltenizi dier btn cret ve masraflar) maddesinden 34 137 lira indirilerek 30 375 liras 695 nci (maa ve cret) faslmm birinci (idare heyeti ve tedris maa) maddesine ve 3762 liras da ikinci (muvakkat tazminat) maddesine konul mutur.

(S. Says: 189 \

MADDE 3 Bu kanun 1 eyll 1939 tarihin den muteberdir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini icra ya Maliye ve Maarif vekilleri memurdur.
8 - VI -1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. B. Saydam F. Okyar N. Tnaz Mal. V. Da. V. Ha. V. stanbulda . Saraolu F. ztrak Mf. V. Na. V. Ik. V. Ycel A F. Cebesoy H. akr S. I. M. V. G. 1. V. . Zir. V. Dr. H. Alata B. Karadeniz M. Erkmen Mu. M. V. Ti. V. A. ftirhnja C, Ercin

4 MADDE 3 Hkmetin 3 nc maddesi ay nen MADDE 4 Hkmetin 4 nc maddesi ay nen

HkmiK tin t ek lifine bak cedveller A - CEDVEL D. 6 Doent 7 8 9 10 Asistan 11 B - OEDVELI 6 Doent 7 8 9 10 Asistan .1.1 S 1.3 2 3 3 ,) 70 G O 50 40 35 30 Memuriyet Aded Maa 10 15 10 10 7 S 70 60 50 40 35 30

( S. Say ist : 189 )

S. Says: |90
3450 sayl kanunun hkmlerinin vergiden mstesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da tatbikna dair kanun lyihas ve Maliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/133)

T. C. Baveklet Kararlar dairesi mdrl Say : 6/2484 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

15 - V -1939

3450 sayl kanun hkmlerinin vergiden mstesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da tat bikna dair Vakflar umum mdrlnce hazrlanan ve cra Vekilleri Heyetinin 6 - V - 1 9 3 9 ta rihli toplantsnda Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. R, Saydam

Esbab mucibe Devlete, mlhak ve husus btelerle idare edilen teekkllere ve belediyelere aid mukataal binalarn kymetlerinin takdiri hakknda olan 23 - VI -1938 tarihli ve 3450 numaral kanun ze rine yukarda saylan daireler uhdesinde bulunan mukataal binalara kymet takdir edilmekte ise de numune fidanl, numune tarlas, park ve bahe gibi yerlerle vergiye tbi olmayan bir binann arsas Velhasl 1833 numaral arazi vergisi kanununun 2 nci maddesile vergiden ms tesna tutulmu olan mahaller bu kanunun mul haricinde kalmtr. 3450 numaral kanunla istihdaf edilen gaye, bina vergisi kanununun nc maddesile vergi den mstesna tutulmalarna binaen' vergide mukayyed kymetleri bulunmayan ve binnetice tapu harlar kanununun 35 nci maddesi uyarnca vergi kymeti esasna gre hesab edilmesi lzmgelen mukataalarnn tahakkuk ettirilmesi iin bir l bulunamyan gayrimenkullere kymet tak diri olduuna gre 1833 numaral arazi vergisi kanunu mucibince vergiden mstesna tutulmu olan gayrimenkullere de 3450 numaral kanundaki hkmler dairesinde kymet takdiri iin iliik kanun lyihas ve esbab mucibe tanzim klnmtr.

-
Maliye encmeni mazbatas 4*. B. M. M. Maliye encmeni Esas No. 1/133 Karar No. 23 Yksek Reislie 3450 sayl kanun hkmleri uyarnca kymet 3450 sayl kanun hkmlerinin vergiden ms tesna tutulan mukataal arazi ve arsalara da te takdiri zarur grlmektedir. mili hakknda Vakflar umum mdrlnce Encmenimiz bu husustaki mucib sebebleri hazrlanp 6 - V - 1939 tarihli icra Vekilleri yerinde bularak kanun lyihasn kabule karar Heyeti kararle Yksek Meclise sunulan kanun vermitir. lyihas encmenimizde Vakflar umum mdr Havalesi uyarnca Bte encmenine gnde lnn memuru mahsusu hazr bulunduu hal rilmek zere Yksek Reislie sunulur. de grld. Maliye E. Reisi Bu M. M. Ktib Verilen izahattan anlaldna gre 1833 sa Ar Rize Rize yl arazi vergisi kanununun 2 nci maddesi mu hsan Tav K. Kamu K. Kann cibince vergiden mstesna tutlan Devlete, ml Afyon K. Diyarbakr Erzurum hak ve husus btelerle idare edilen teekkllere Zlf Tirel Haydar er el M. H. Gle ve belediyelere aid mukataal arazi ve arsalar - ve stanbul zmir Krklareli bu meyanda numune fidanl, numune tarlas,. A. Bayndr Kmil Dursun H. Kuleli park ve bahe gibi yerler - hakknda vergi ky metine nazaran mukataalarn tahakkuku im Krehir Konya Van knsz bulunduundan bu kabil mahaller iin /. zkan K. Grel ' brahim Arv as

28 - VI -1939

Bte encmeni mazbatas

T. B. M. M. Bte encmeli Mazbata No. 92 Esas No. 1/133 Yksek Beislie 3450 sayl kanun hkmlerinin vergiden hak ve husus bteli idarelerin elinde binadan mstesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da gayri bu kabl arsa ve arazi de mevcud oldu tatbikna dair olup Bavekletin 15 - V -1939 u ve bunlarn da kymetlerinin ayni usulle tarih ve 6/2484 sayl tezkeresile Yksek Mec takdirinin muvafk olaca dnlerek ibu lise sunulan kanun lyihas Maliye encmeni lyhiann sevkedildii mucib sebeblerin tedkimazbatasile birlikte encmenimize verilmi ol kndan ve alnan izahattan anlalm ve encmakla Vakflar umum mdr Fahri Kiper ha menimizce de yerinde grlerek lyiha teklif zr olduu halde okundu ve konuuldu: vehile aynen kabul edilmitir. 3450 sayl kanun Devlete aid mukataal bi Mstacelen mzakere edilmek dileile Umu nalarla mlhak ve husus btelerle idare edi m Heyetin tasvibine konulmak zere Yksek len belediyelere aid olup 1837 sayl bina ver Reislie sunulmutur. gisi kanunu mucibince vergiden istisna edilen binalarn mukataalarma esas olacak kymetle Reis ReisV, M. M. rin ne suretle takdir olunacan tayin eyle sparta Kayseri Trabzon mektedir. Halbuki gerek Devletin, gerek ml Mkerrem Unsal F. Baysal Srr Doy ( S. Says : 190 )

4-rn-m

Ktife
stanbul F. ymen Gmane D. Sakarya anakkale R. Bulayrh Elz M. F. Altay

istanbul Kastamonu G. Bahtiyar Gker T. Cokan

Malatya Ktahya Krklareli M. ker A. Tiridolu . dl Mu Mardin Mara . Ataman B. Erten M. Bozdoan Yozgad Seyhan A. Sungur Naci Eldeniz

HKMETN TJEKLlFl 3450 numaral kanun hkmlerinin vergiden ms tesna tutulan arazi ve arsalar hakknda da tatbikna dair kanun lyihas MADDE 1 3450 numaral kanun hkm leri Devlete, mlhak ve husus btelerle idare edilen teekkllere ve belediyelere aid olup ta 1833 sayl arazi vergisi kanununun 2 nci mad desi mucibince vergiden mstesna tutulmu olan mukataal arazi ve arsalar hakknda da tatbik olunur. MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icra ya cra Vekilleri Heyeti memurdur. 6 - V 1939 B. V. M. M. V. Ad. V. Dr. B. Saydam N. Tnaz T. F. Slay Da. V. Ma. V. Ha. V. F. Aral Fayik ztrak . Saraolu M. V Na. V. Ik.. V. ve G. 1. V. V. Ycel A. F. Cebesoy H. akr Zr.V. S. t. M. V. G. 1. V. M. Erkmen Dr. H. Alata Ti. V. M V. C. Ercin A. etinkaya

( S. Says : 190 )

S. Says: |9|
Amasra dalgakrannn tamiri ve yeniden bir dalgakran inas iin gelecek senelere sari taahhdat icras hakkn da kanun lyihas ve Nafa ve Bte encmenleri mazbatalar (1/211)

T. C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/3473 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

29 -VI

-1939

Amasrada mevcud dalgakrann tamir ve bunun ark cihetine ayrca bir dalgakran inas iin 250 bin liraya kadar gelecek senelere geici teahhd icras hakkmda Nafia vekilliince 22 - VI 1939- tarihinde Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibeile birlikte sunul mutur. Bavekil Dr. B. Saydam

Mucib sebebler lyihas Amasra limannda evvelce batm bulunan vapurlarn karlm olduu ve fakat bu limann daha emin ve daha ok gemi alr bir ekle ifra iin orada mevcud dalgakrann vekletimizce tamir ve bir mikdar da'ha temdid edilmesi lzmgeldii Iktsad vekletinin iarna atfen Baveklet yksek makamndan gelen 9 - I - 1939 tarih ve 6/165 sayl tezkere ile vekletimize tebli buyurulmutur. Mevzuubahs dalgakrann temdid edilmesi derin sularda bir takm ameliyat icrasna mtevakkf olub bu da romrlr, husu tipde duba ve kendiliinden hareket eder byk sbih vin gibi alt ve edevatla yaplabileceinden ve halbuki memleketimizde bu kabl vesaite malik mteahhidler bu lunmad gibi byle pahal a'lt ve edevata sahib olan ecnebi mteahhidler de bu kadar kk ie yanamyacaklarndan mezkr dalgakrann temdid ettirilebilmesi iin bu vesaitin Hkmete teda rik edilib mteahhide verilmesi veyahud nebolu, Gireusn, Amasra, Antalya, Trabzon ve Samsun gibi muhtelif yerlerde yaplmasna ihtiya bulunan bu kabl deniz inaatndan en az on, on iki milyonluk bir iin bu kabl vesaite malik bulunan byk bir firmaya toptan yaptrdmas lzumlu ve zaruri grlmekte ve ancak; u sralarda daha mstacel iler bulunduundan dolay byle en az on, on iki milyonluk lira sarfile mteferrik deniz inaat yaptrlamyaca mlhaza olunarak imdilik Amasrada mevcud bulunan dalgakrann 150 bin lira kadar bir masrafla tamiri ve mezkr limann, sahil ceryanlarile kurulanmasnn nne geilmesi iin de 350 bin lira kadar masrafla ark cihetinde ayrca bir dalgakran daha inas muvafk grlm ve bu babda tanzim klman bir kanun projesi iliik olarak takdim klnmtr,

Nafia encmeni mazbatas T. B. M. M. Nafia encmeni Esas No. 1/211 Karar No. 14 Yksek Reislie Amasrada mevcid dalgakran tamir ve bunun ark cihetinde ayrca bir dalgakran inas iin 250 00Q. liraya kadar gelecek senelere geici taahhdat icras hakknda Bavekletin 29 haziran 1939 tarih ve 6/3473 numaral tezkeresi ve Nafia vekletinin esbab mucibesi gerek Maliye vekle tinin ve gerekse Nafia vekletinden gelen mah sus memurlar huzurile Encmenimizde okundu ve mzakere edildi. Hkmetin esbab mucibesi encmenimizce de muvafk bulunmu ve yalnz kanunun birinci maddesinin Amasrada mevcud dalga ve ilh., cm lesinin yerine daha mull olmak zere Amasra limannda dalgakran ina ve tamiri suretilde ta dili ve 250 000 liraya kadar kelimesinin bana bu mikdarm evvelce kanunu mahsusla verilen fev kalde tahsisata ilveten verilmekte olduunu tasrih maksadile (ayrca) kelimesinin ilvesi en cmenimizce tensib edilmitir. Havalesi mucibince Bte encmenine veril mek zere Yksek Reislie sunuldu. Na.' E. Reisi Na. M. M. K. Eskiehir Eskiehir Manisa zzet Arukan zzet Arukan Afyon K. Ankara Elz M. Gnen A. Bay tn F. Z. iytepe Eskiehir sparta zmir Osman In / / . zdamar 8. Epikmen Ktahya Malatya Sivas tiadri furt em M. . z pazarba A. X. Dfmira Urfa . Ulu

1-YII

- 1939

Bte enmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 97 Esas No, 1/211 Yksek Reislie icab eylediinden bu mikdara kadar gelecek yl Amasrada mevcud dalgakrann tamiri ve bu lara geici taahhde giriilmesine salhiyet veril nun ark cihetinde ayrca bir dalgakran inas mesini ve fevkalde tahsisat kanunundaki 250 000 iin 250 000 liraya kadar gelecek senelere geici liradan mtebakisinin Nafianm gelecek yllar taabhd icras hakknda olub Bavekletin btelerinde derpi edilmesini tazammun etmek 29 - V I - 1939 tarih ve 6/3473 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyihas Nafia zere sevkedildii alnan izahattan anlalan ka nun lyihas Encmenimizce bu esasa gre yazl encmeni mazbatasile birlikte Encmenimize ha mtr. vale edilmi olmakla Nafia vekili hazr olduu halde okundu ve konuuldu : Mstacelen mzakere edilmek dileile Umum Heyetin tasvibine konulmak zere Yksek Reis Amasrada ina edilecek dalgakrann inas lie sunuldu. iin bu sene kabul edilen fevkalde tahsisat ka nununda 250 000 lira tahsisat konulmutur. Ya plan hesablara gre dalgakrann tamir ve inas iin 5,00 000 lira raddesinde bir taahhd icras Reis sparta Mkerrem Unsal Reis V. Kayseri F. Baysal M. M. Trabzon Srr Day

4 - VII - 193!)

( S. Says : 191)

 3
Ktib stanbul F. ymen Gmane D. Sakarya anakkale R. Bulaytrl Elz M. F. Altay Krklareli . dl Mardin R. Erten Yozgad A, Sungur Malatya M. ker Mu . Ataman Mara M. Bozdoan Seyhan Naci Eldeniz

stanbul Kastamonu G. Bahtiyar Gker T, Cokan

( S . Says : 191)

HKMETN TEKLF Kanun lyihas

NAFIA ENCMENNN DETR

Amasra limannda dalgakran ina ve tamiri iin gelecek senelere sari taahhdat icrasna mezuni yet itas hakknda kanun lyihas

MADDE 1 Amasrada mevcud dalgakra nn tamiri ve bunun ark cihetinde ayrca bir dalgakran inas iin 250 bin liraya kadar ge lecek senelere sari taahhdat icrasma Nafia ve kili mezundur.

MADDE 1 Amasra limannda dalgakran ina ve tamiri iin ayrca 250 000 liraya kadar gelecek senelere sari taahhdat icrasma Nafia vekili mezundur.

MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 3 Bu kanunun icrasma Maliye ve Nafia vekilleri memurdur. 23 - VI - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. N. Tnaz Dr. R. Saydam Ha. V. Mal. V. Da. V. Faik ztrak . Saraolu F. Aralt Na. V. k. V. Mf. V. A. F. Cebesoy J. aktr Ycel S. . M. V. G. 1. V. ve Ad. V. V. Zr. V, Dr. H. Al-ata B. Karadeniz Muhlis Erkmen T.V. Mu. M. V. C. Ercin stanbulda

MADDE 2 Hkmetin ikinci maddesi ay nen kabul olunmutur. MADDE 3 Hkmetin nc maddesi aynen kabul olunmutur.

( S . Says: 191)

BTE ENCMENNN DETRl Amasrada dalgakran tamir ve inas iin gelecek yllara geici taahhd icras hakknda kanun lyihas MADDE. 1 Amasra liman dalgakrannn tamir ve ayrca bir dalgakran inas iin 500 000 liraya kadar gelecek yllara geici taahhdlere girimee Nafia vekili mezundur. MADDE 2 Birinci maddede yazl 500 000 liradan 250 000 liras 3628 sayl kanunla bu ie tahsis edilen paradan ve 250 000 liras da 1939 mal ylmdan sonra Nafia vekleti btelerine konacak tahsisattan denir. MADDE 3 2 nci madde aynen MADDE 4 3 nc madde aynen

m<t

{ S. Says : 19 )

S. Says:
u ve Kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine anmas hakknda kanun lyihas ve Adliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/209)
T. C. Baveklet Kararlar mdrl 8ay% : 6/3467 ^ 29 -VI -1939

Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Tapu ve Kadastro Umum mdrlnn Adliye vekletine balanmas hakknda Maliye vekilli ince hazrlanan ve cra Vekilleri Heyetince 24 - VI - 1939 tarihinde Yksek Meclise arz karar latrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. B. Saydam

Mucib sebebler Tapu tekilt, evvelce defteri hakani namile bir nezaret tarafndan idare edilmekte iken, 1329 Senesinde nezaret, emanete evrilerek Maliye Nezaretine balanmtr. O tarihdenberi tapu, mali yeye merbut bulunmaktadr. Ancak, esas gayrimenkul mlkiyetinin tesbit ve tescili gibi hukuk bir mahiyet arzeden tapu sicili hakknda, kanunu medenimiz, yeni hkmler vazetmi olduundan, tapu ilerinin yeni esaslarla hemahenk bir ekilde ve hukuk bir murakabe altnda tedviri lzumu, kanunu medeninin nerinden sonra kendisini daha ziyade hissettirmi ve 2997 numaral tapu ve ka dastro umum mdrl tekilt kanununun Bte encmenince mzakeresi srasnda, bu umum mdrln Adliyeye balanmas lzumu vekletimizce ileri srlm ve encmence de Hkme tin bu hususta tedkikat yaptrmas arzusu izhar edilmi idi. Bilhara Adliye cephesinden yaplan tedkikat neticesinde de umum mdrln bu veklete balanmas yerinde grlm ve iliik kanun lyihas bu sebeble tanzim klnmtr.

Adliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Adliye encmeni Esas No. 1/209 Karar No. 68 Yksek Reislie Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine balanmas hakknda Maliye vekilliince hazrlanan ve cra Vekilleri Heyeti kararile Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas Bavekletin 29 haziran 1939 tarih ve 6/3462 sayl tezkeresile Adliye encmenine tevdi edilmekle Adliye vekleti vekili Raif Karadeniz ve Tapu umum mdrnn huzurlarile tedkik ve mtalea olundu: Gayrimenkul mlkiyetinin tesbit ve tescili* 4 - VII -1939

 2
nin hukuk mahiyeti ve kanunu medeninin gay rimenkul mlkiyetine mtedair ihtiva etmekte olduu ahkmn bihakkn tatbik edilebilmesi iin tapu ilerinin hukuk ve adl bir murakabe' ye tbi tutulmas esbab mucibesile hazrlanan - kanun lyihas esas itibarile kabule ayan g rlmtr. Kanunun birinci maddesi iki fkraya ayrl m ve bu maddenin sonundaki (devredilmitir) ibaresi (intikal etmitir) eklinde yazlmtr. Lyiha havalesi vehlie Bte encmenine tevdi buyurulmak zere Yksek Reislie sunu lur. Adliye E. Rs. M. M. Ktib orum Kocaeli Rize Mnir al Salh Yarg Fuad Sirmen Balkesir Bingl O. Niyazi Burcu Feridun Fikri Konya Kayseri G. Gltekin R. zsoy Rize Trabzon Saim Ali F. A. Barutu

Bte encmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 96 Esas No. 1/209 Yksek Reislie Tapu ve kadastro umum mdrlnn Ad liye vekletine balanmas hakknda olub Ba vekletin 29 - VI - 1939 tarih ve 6/3467 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyi has Adliye encmeni mazbatasile birlikte enc menimize havale edilmi olmakla Adliye vekil vekili Raif Karadeniz hazr olduu halde okun du ve konuuldu: Tapu ve kadastro umum mdrlnn Dev lete veridat temininden ziyade geyrimenkul ml kiyetinin tesbit ve tesciline mteallik olmak ze re Kanunu meden ahkmn tatbik ile mkellef bir daire olmas ve daima bu gibi hukuk mua melelerin mahalli bulunmas itibarile mal vazi yetine galib bulunan bu vasf gz nnde bulun durularak Adliye vekletine balanmas bu m driyetin tekilt kanunu yaplrken mevzuubahs olmu ve keyfiyetin tedkik ve neticesinin bildirilmesi Adliye vekletinden temenni edilmidi. 1939 mal yl bte mzakeresi srasnda da mesele tekrar mzakere mevzuu olmu ve mez kr mdriyetin bu temenniye uygun ekilde Adliye vekletine balanmas bte mazbatasnda1 tekrar edilmidi. Encmenin bu temennisine uygun olarak ih zar edildii anlalan lyiha Adliye encmeninin tadili dairesinde encmcnimizce de kabul edil mitir. Mstacclen mzakere edilmek dileile Umum Heyetin tasvibine konulmak zere Yksek Reis lie sunulmutur. Reis Reis V. sparta Kayseri Mkerrem Unsal F. Baysal Ktib stanbul anakkale F. ynen B. Bulayrl M. M. Trabzon Srr Bay Elz M. F. Altay

4 - V I I - 1939

Gmane stanbul Kastamonu D. Sakarya G. Bahtiyar Gker T. Gokan Krklareli Ktahya Malatya . dl A. Tiridolu M. ker Mara Mardin Mu Al. Bozdoan R. Erten . Ataman Seyhan Yozgad Naci Eldeniz A. Sungur

2 HKMETN TEKLF Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekaletine balanmasna dair kanun lyihas MADDE 1 Tapu ve kadastro umum mdr l, Adliye vekletine balanmtr. Umum m drln Maliyeye bal olmas dolaysile, Tapu umum mdrl tekilt ve vazifeleri hak kndaki 2997 numaral kanunla, sair kanunlar mucibince Maliye vekletine tanmm olan vazi fe ve salhiyetler Adliye vekletine devredilmi tir. MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 3 Bu kanunun icrasna Adliye ve |Maliye vekilleri memurdur. 24 - VI - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. B. Saydam N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Payk ztrak . Saraolu F. Aral Mf. V. Na. V. k. V. Ycel A. F. Cebesoy H. akr S. 1. M. V. G. 1. V. ve Ad. V. V: Dr. II. Alata R. Karadeniz ' , Zr. V. M. V. Ti. V. Muhlis Erkmen stanbulda C. Ercin ADLYE ENCMENNN DETR Tapu ve kadastro umum mdrlnn Adliye vekletine balanmasna dair kanun lyihas MADDE 1 Tapu ve kadastro umum m drl, Adliye vekletine balanmtr. Umum mdrln Maliyeye bal olmas do laysile Tapu umum mdrl tekilt ve va zifeleri hakknda 2997 sayl kanunla sair ka nunlar mucibince Maliye vekletince tanmm olan vazife ve salhiyetler Adliye vekletine intikal etmitir. MADDE 2 Hkmetin 2 nci maddesi ay nen MADDE 3 Bu kanunun hkmlerini icra ya tcra Vekilleri Heyeti memurdur.

-*-^

( g. Says : 12 )

S. Says: 193
Devlet denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hakknda kanun lyihas ve Bte encmeni mazbatas (1/213)

T. C. Baveklet Kararlar mdrl .Say : 6/3517 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine DevM Denizyollar iletme Umum mdrl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hakknda Mnakalt vekilliince, hazrlanan ve era Yiekilleri Heyetince 3 - VII - 1939 tarihinde Yksek Meclise arzr kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. B. Saydam

Esbab mucibe ktisad hayatmzda ok mhim bir mevkii olan ve Devlet inhisarnda bulunan muntazam posta vapurculuu hizmetinin hsn ifas iin bu filonun hem keyfiyet ve hem de kemiyyet itibarile hakik ihtiyaca cevab verebilecek bir vaziyete getirilmesi ve bu gayeye vusul iin de bir taraftan mevcud eski gemilerin yerine yenilerinin ikamesi ve bir taraftan da filo mevcudunun oaltlmas ileriden beri mutlak bir zaruret halini alm bulunmaktadr. Nitekim 2708 numaral kanunla bedelleri Hazinece denmek zere Almanyaya bir ksm yeni ge miler sipari edilmi idi. Bir ksm teslim alnm ve bir ksm da peyderpey teslim alnmakta olan bu gemilerin filoya iltihak etmesile dahi ancak bir ksm eski gemilerimiz tecdid edilebilmi olacandan yukarda yazl gayeye vusul iin daha bir ok yeni gemi sipariine ihtiya vardr. Binaenaleyh 3525 numaral kanunla kabul ve tasdik olunan anlama ile temin edilen krediden bu maksad iin ayrlan 2 100 000 ingiliz lirasna tekabl edecek mikdara kadar taahhdat ve sarfiyat icras salhiyetini mutazammn olarak bu lyiha hazrlanmtr. Giriilecek taahdatn bir sene zarfnda ikmal ve intac imknszlklar da derpi edilerek lyiha nn birinci maddesi, taahhdatm ileri yllara geici olarak ifas salhiyetini natk bulunmaktadr. Yine birinci maddede inaat ve imaltn sureti seyrine ve bunlarn tahakkuk vaziyetlerine gre senesi iinde sarfedilmesi mmkn olamyan tahsisat mikdaTannn mteakib senelere devri imknn temin eden hkm konulmutur. Lyihann ikinci maddesinde krediden sarfedilecek mebaliin faizlerile birlikte karlanmas ekli derpi edilmitir. Ancak Devlet Denizyollar iletme umum mdrlnn bnyesindeki teebbslerin geliri uzun se nelerin gsterdii netayice nazaran bu gibi taahhdat karlamak yle dursun, byk bir gayrette ancak normal masraflarn kapatabilecek bir kifayette olduundan krediden sarfedilecek mebaliin

 2
taksitlerini ve faizlerini kapatmak zere mezkr Umum mdrln btclerine konulacak tahsisatn evvelki siparite olduu gibi Hazinece temini zarur bulunmas itibarile bu tahsisatn bte karl hakknda hkm dercine lzum grlmemitir. Lyihanm nc ve drdnc maddeleri mutad hkmlerdir.

Bte encmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 95 Esas No. /213 Yksek Reislie I)evlet denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, te hizat, malzeme, alt ve edevat mubayaas hak knda olup Bavekletin 6/3517 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyihas encmeni mize verilmi olmakla Mnakalt vekili hazr ol duu halde okundu ve konuuldu: 3525 sayl kanunla tasdik edilen anlama ile temin edilecek kredilerin 2 100 000 ingiliz liras t u t a n plan 12 600 000 lira gemi inas ve sair ihtiyalar iin Denizbanka tahsis edilmitir. Ahi ren kabul buyurulan 3633 sayl kanunla Denizbank ilga edilerek Devlet Denizyollar iletme umum mdrl teekkl etmi bulunduundan Denizbanka tahsis edilmi bulunan bu parann yeni teekkl eden idare tarafndan istimalini te min etmek zere hazrlanm olan kanun lyi has esas itibarile encmenimizce de kabul edil mi ve birinci maddede yazl olan ngiliz liras Trk lirasma evrilmitir. Bu deiiklikle yeniden hazrlanan kanun lyihas mstacelen mzakere edilmek dilegile Umum Heyetin tasvibine konulmak zere Yk sek Reislie sunulur. Reis R. V. M. M. Trabzon Kayseri sparta Mkerrem Unsal F. Baysal Srr Bay Ktib Elz Bolu stanbul M. F. Altay F. ymen Dr. Zihni lgen Gmane istanbul Kastamnu D. Sakarya G. Bahtiyar Gker T. Cokan Krklareli Ktahya Malatya B. Denker A. Tiridolu M. ker Mara Mardin Mara M. Bozdoan R. Erten . Ataman Yozgad Yozgad Ordu H. Yalman A. Sungur S. Iz

4 - VII - 1939

( S . Says: 193 )

3 HKMETN TEKLFl Devlet denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, tehizat-, malzeme alt ve edevat mubayaas hak knda kanun lyihas MADDE 1 Devlet Denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin muhtelif tipte ye ni gemiler ina ettirilmesi ve sair vesait, tehizat, malzeme, alt ve edevat siparii ve bunlara m teallik her trl hizmetlerin ifas maksadile 2 100 000 ingiliz lirasmm tekabl ettii mikdara kadar ileri yllara geici taahhdlere girime e Mnakalt vekili mezundur. Bu taahhdat karl 3525 numaral kanun la tasdik edilen anlama mucibince alan kredi den temin ve Devlet Denizyollar iletme umum mdrl btelerinde alacak husus bir fasla irad ve tahsisat olarak kaydolunur. Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayni ie sarf edilmek zere mteakib senelere devredilir. MADDE 2 Birinci madde mucibince sarfedilecek mebaliin senelik itfa mikdarlar ve faizleri 1939 senesinden ittibaren on senede ka patlmak zere Devlet Denizyollar iletme umum mdrl btelerine konacak tahsisattan denir. MADDE 3 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerinin yrtlmesine Maliye ve Mnakalt vekilleri memurdur. B?. V. Dr. R. Saydam Ad. V. 3 - VII - 1939 M. M. V. N. Tnaz I BTE ENCMENNN DETRt Devlet Denizyollar iletme umum mdrl h tiyac iin yeni gemiler inas ve sair vesait, te hizat malzeme, alt ve edevat mubayaas hakkn da kanun lyihas MADDE 1 Devlet denizyollar iletme umum mdrl ihtiyac iin muhtelif tipte ye ni gemiler ina ettirilmesi ve sair vesait, tehi zat, malzeme, alt ve edevat siparii ve bunlara mteallik her trl hizmetlerin ifas maksadile 12 600 000 liraya kadar gelecek yllara geici taahhdlere girimee Mnakalt vekili mezun dur. Bu taahhdat karl 3525 numaral kanun la tasdik edilen anlama mucibince alan kredi den temin ve Devlet denizyollar iletme umum mdrl btelerinde alacak husus bir fas la irad ve tahsisat olarak kaydolunur. Senesi iinde sarf olunamayan mebali ayni ie sarfedilmek zere mteakib senelere devredilir. MADDE 2 Aynen

MADDE 3 Aynen MADDE 4 Aynen

Da. V. ila. V. Mal. V. Faik ztrak . Saraolu F. Ayval Mf. V. Na. V. tk. V. Ycel A. F. Cebesoy H. akr S. t. M. V. G. t. V. Ad. V. V. Zr. V. Dr. H. Alata R. Karadeniz Muhlis Erk men Mu. M. V. Ti. V. .1. etink.ya C. Ercin

( S. Sayu : 193 )

S. Says: 194
Kylerde alan Eitmen kurslarnn ve ky retmen okullarnn idaresi hakknda kanun lyihas ve Maarif, Ziraat , Dahiliye ve Bte encmenleri mazbatalar (1/145)

T. C. Baveklet Kararlar dairesi mdrl Say : 6/2569 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

17 - V -1939

Kylerde alan eitmen kurslarnn ve ky retmen okullarnn idaresi hakknda Maarif ve killiince hazrlanan ve cra Vekilleri Heyetinin 12 - V -1939 tarihli toplantsnda Yksek Mec lise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. R. Saydam

Mucib sebebler Kylerimizde mecbur ilk tahsil anda olan ocuklar okutabilmek iin asgar (10 000) retmenle (30 000) ky eitmenine ihtiya vardr. Bu elemanlar yetitirmek maksadile bir ka yldan beri muhtelif vilyetlerdeki kylerde retmen okuUarile eitmen kurslar almasna balanmtr. Eitmen kurslarnda yetitirilerek kylerde altrlmakta olan eitmenlerin va zifelerini baar ile yapmakta olduklar anlalmtr. Bu messeselerin tesisindeki gaye ve maksadlara gre talebenin yetitirilebilmesi iin bu m esseselerin tamamile ky artlarn ihtiva eden ziraate elverili yerlerde almasna zaruret var dr, Bu gaye iledir ki bu gn faaliyette bulunan messeseler ehirlere 15 - 80 kilometre uzak bulunan ve arazisi ziraate elverili olan kylerde ve iftliklerde alm bulunmaktadr. retmen okuUarile eitmen kurslarndaki faaliyetin mhim bir ksm zira karakterde ol duu iin kyl ocuklarndan mteekkil talebesini ziraat ilerinde istenilen ekilde yetitirebil mek ve her trl zira faaliyetlerle talebenin bilfiil uramasn temin etmek zere bu mes seselere asker ktaatn talim ve terbiyesile piyade ve topu atlarna ve hayvan yetitirme mes seselerine ve Nafia vekillii ile Devlet demiryollarna mahsus sahalar haricinde kalan Devlet em lkinden tarla, ba, bahe ve ayr gibi arazi tahsisine ve bu messeselerin kr getirici ziraat ve atelye ileri yapabilmeleri mtedavil sermayelerinin bulunmasn icab ettirdiinden bunlardan her biri iin 20 000 liraya kadar mtedavil sermaye ayrlmasna ihtiya bulunmaktadr. Bu arazi ve mtedavil sermayenin yalnz bu messeselerin tad karakterin bir icab olarak deil ayni zamanda ehirlerden uzak yerlerde tesis edilmi olmalarndan dolay iae maddelerile atel ye vastalarnn temini hususunda karlalmakta olan her trl mkllerin izalesine yaraya ca iin idar bakmdan da tahsisine zaruret bulunmaktadr. Tahsis olunacak arazi bir taraftan okulun tesis gayesine uygun olarak terbiyev ve tedrisi maksadlar iin kullanlrken te taraf tan okulun iae maddelerinin istihsaline ve mtedavil sermaye ise bunun iletilmesi hakkndaki

mevcd talimatname hkmleri dahilinde istihsalttan okul kadrosuna kifayet edecek bir mikdarnn, kolaylkla teminine ve atelye vesaitinin tedarikine ve atelyelerde yaplan eyadan kylnn istifadesine imkn verecek ve ayrca Hazinenin menfaatini de mucib olacaktr. Bal kanun projesi bu sebeblerden dolay tanzim ve teklif olunmutur.

Maarif encmeni mazbatas T. B. M. M. Maarif encmeni Esas No. 1/145 Karar- No. 4 Yksek Reislice lzumlu ve faydal grlm ve kanun projesi Bavekletin 17 mays 1939 tarih ve aynen ve ittifak ile kaibul edilmitir. 6/2569 sayl tezkeresile tevdi edilib En cmenimize havale buyurulan ky eit Havalesi vehile Ziraat encmenine tevdi bumen kurslarile retmen okullarnn idaresi yurulra&k zere Yksek Reislik makamna su ne dair kanun projesi ve mucib sebebleri Maarif nulur. vekleti lk retim direktr ismail Hakk TorMaarif E. R. N. M, M. Ktb, gu hazr olduu halde mtalea ve tedkik edildi. istanbul istanbul izmir Ky retmen okullarile eitmen kurslarnn 1. Alettin Gvsa 1. Alettin Gvsa . Yunus tesislerindeki gaye yalnz okumay yazmay ve Ankara Antalya Hakkri ilk bilgileri teminden ibaret olmayb daha ziya B. Baykan T. f>$ 1. U. Aykurt de ky ocuklarna ziraat sahasnda rahberlik et izmir Ordu Tokad mee matuf olduundan bu okullarla kurslarn fa ! aliyetlerine imkn verecek surette Devlete aid Nmmi lker Selim Srr Tarcan II. Aytuna araziden toprak ayrlmas ve mtedavil sermaye Kars Urla ile tehiz olunmalar Encmenimizce dahi pek Fuad.Kprl Refet lgen

24 - V - 1939

Ziraat encmeni mazbatas

T. Bi M. Mi Ziraat enmmeni Esas Nv. 1/145 Karar-No, 5 Yksek Reislie Ky eitmen kurslarile retmen okullarnn idaresi hakknda olub era Vekilleri Heyetinin 12 - V - 19&9 tarihli toplantsnda Yksek Mec lis^ arz kararlatrlan ve Encmenimize gnde rilen kanun lyihas Maarif vekleti genel direk trlnden Istaail Hakk Tongu hazr olduu halde okunub grld : ! Hkmet esbab mucibesinde de gsterildii zere kylerimizde ilk tahsil andaki ocuklar okutma istihdaf \ eden ve Cumhuriyetin ok fe* yizli ve isabetli ilerinden biri olan eitmen kurs larile retmen okullarndan geni lde istifa de ve ziraat sahasnda kylMere ve ocuMarnsa istihlsalta fayda > amel ziraat bilgilerini vermei gz nnde 'bulunduran bu lyihay Encmeni miz de yerinde: bulmu maddelerde yaklan ufak deiikliklerle lyihay k a t a l eylemitir; Yalnz birinci maddede bu messeselere veri lecek Devlete aid iftlik; ve. i arazi iinde Ziraat' vekletinin > elindeki iftlik ve arazinin kasdedl9 - VI - 1939

( S . Says : 194 )

medi ifade edilmi ye esasen Ziraat vekletine aid, bu kbl arazinin mhdudiyetine binaen En cmenin bu noktai nazara itirakinin mazbataya derci kararlatrlmtr. Havalesine gre Dhiliye encmenine gnde rilmek zere Yksek Reislie sunulur. Ziraat E. Reisi M. M. Ktib zmir Manisa Seyhan R. Kken Yaar zey Tevfik Tarm&n

Aydn N. Gktepc -Denizli Yusuf Bakaya Malatya Nasuhi Baydar Siird A. Esen

Balkesir R. Seluk Edirne F. 'KaltaUkran

Denizli ,; E. As. Tokat, Kocaeli .DbMn

Manisa Maras K. Karaosman Dr. A. K. Uayizit

Dahiliye encmeni mazbatas T. B. M. M. DaMUye encmeni Esas No. 1/145 Karar No. 20 Yksek Reislie Ky eitmen krslarile retmen okullarnn idftjesi hakkmla Maarif vekilliince hazrlanan ve tem Vekilleri Heyetinin 12 - V - 19S9 tarihli topatasnda Yksek Meclise arz kararlatrlan kantta lyihasnn gnderildiine dair Bavek letin 17 ma^s 1939 tarihli ve 6/2569 numaral tezkeresi Maarif ve Ziraat encmenlerinin mazbatalarile birlikte Encmenimize tevdi krlndndan tedkik ve mzakere olundu: Kylleri okuma ve yazma ile beraber amel sahada da ziraat bilgileri ile takviye etmek mak sadn istihdaf eden Hkmet teklifi Encmenimizce de muvafk grlerek kanun lyihasnn bi rinci maddesi Ziraat encmeninin tadili dairesin de ve dier maddeleri Hkmetin teklifi vehile kabul edilmitir. Havalesi mucibince Bte encmenine tevdi Duyurulmak zere Yksek Reislie takdim kihn. Dahiliye E. Reisi Tekirda G. Uybadm Ktib Yozgad Z. Arkant Bursa Fatin Gvendiren Erzurum Zeki Soydemir Kars E. zouz Malatya Emrullah Barkan Tokad Galib Pc,kel Reis V. oruh Atf T zn M. M. Mardin Edib Ergin 21 - VI - 193!)

Bingl Ankara Fevzi Daidal Necmeddin Sdhir Erzurum anakkale N. Elgiin H. Ergeneli zmir Giresun M. Akkaya M. R. Mimarolu Kayseri Kars A. Hilmi Kala Z. Arkan Sivas Samsun M. Ali Yrker Mithat . Blcda Zonguldak 1. E. Bozkurt

Bte encmeni mazbatas

T. B. M., M. BMe encmeni Mazbata No. 93 Esas No. 1/145 Yksek Reislie Kylerde alan eitmen kurslarnn ve ky retmen okullarnn idaresi hakknda olub Ba vekletin 17 - V - 1939 tarih ve 6/2569 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyihas Maarif, Ziraat ve Dahiliye encmenleri mazbatalarile birlikte Encmenimize havale edilmi ol makla Maarif vekili hazr olduu halde okundu ve konuuldu ; i - VII - 1939

( S. Says : 194 )

 4 Lyiha, kylerde tesis edilmekte olan ret men okullarile eitmen kurslarnn ihtiyalarna kifayet edecek derecede arazi tahsisi ve bunlarn beherine 20 000 liraya kadar mtedavil sermaye verilmesi maksadn ihtiva etmekte lub alnan izahat ve yaplan mzakere neticesinde esas itibarile Encmenimizce de kabul edilmitir. Devlete aid bilmum gayrimenkullerin tapuya tescil edilerek resm dairelerden birine tahsis edilebilecei muhasebei umumiye kanunu ahk mndan bulunduuna gre lyihann birinci ve ikinci maddelerile alnmak istenilen salhiyete l zum bulunmamaktadr. Ancak tatbikatta tahsisin yaplabilmesi iin bir takm mkller ve teredddlerle karland ve bunun da iin gecikmesine sebeb olduu veri len izahattan anlaldndan btn tereddd ve mklleri bertaraf etmek ve Devlete aid arazi nin istimal tarzile muhtelif vekletlerin alkal bulunduu gz nnde tutulmak suretile buna aid esaslarn icra Vekilleri Heyetince kararlat rlmas muvafk olaca dnlm ve birinci madde bu esaslar ve ikinci maddeyi de ihtiva et mek zere yeniden yazlmtr. Mtedavil sermayenin hangi ilere tahsis edi lecei muhasebei umumiye kanununda tasrih edilmitir. Bunun haricinde olarak bu paradan hayvan, araba gibi vesait tedariki de icab eyle dii izah edildiinden nc madde bunu temi ne yeter ekilde ikinci madde olarak yazlm ve 1939 btesinin alkadar tertibi de muvakkat maddede tasrih edilmitir. Muvakkat maddede devri derpi edilen eya, hayvan ve vesaitin mevcud kymetlerile mteda vil sermayeye ilvesi hakknda mezkr maddeye bir hkm ilve edilmi ve bu deiiklikler dai resinde yeniden hazrlanan kanun lyihas mstacelen mzakere edilmek dileile Umum Heyetin tasvibine konulmak zere Yksek Reislie sunul mutur. Beis Reis V. M. M. Trabzon Kayseri sparta Srr Bay F. Baysal Mkerrem rteal Ktib Elz anakkale istanbul R. Bulayrl M. F. Altay F. ymen Kastamonu istanbul Gmane G. Bahtiyar Gker t. CoMn , D. Sakarya Mara Krklareli Malatya M. Bozdoan M. ker . dl Seyhan Mardin Mu Naci Eldeniz . Ataman R. Erten Yozgad A. Sungur ''

HKMETN TEKLF Kylerde alan eitmen kurslarmn ve ret men okullarnn idJaresine dair kanun projesi BlRNCt MADDE Maarif vekilliince retmen yetitirilmek zere muayyen yerlerde alm ve alacak olan retmen okullarile Maarif ve Ziraat vekilliklerince ky eitmeni yetitirilmek maksadile 3238 sayl kanuna gre alan eitmen kurslar iin Devlete aid ift lik ve saire gibi araziden bu messeselerin ih tiyalarna kfi gelecek mikdarda tarla, ayr, ba ve bahe gibi Devlet emlki tahsis olunur. KlNO MADDE Birinci madde mucibin ce tahsis olunacak arazinin yerleri, nevileri ve mesahalar Maarif vekilliince tayin olunur.

ZRAAT ENCMENNN D E & I T R I Ky eitmen kurslarile retmen okullarnn idaresine dair kanun lyihas MADDE 1 Maarif vekilliince retmen yetitirilmek zere muayyen yerlerde alm ve alacak olan retmen okullarile Maarif ve Ziraat Vekilliklerince ky eitmeni yetitirilmek maksadile 3238 sayl kanuna gre alan eit men kurslar iin Devlete aid iftlik ve saire gibi araziden bu messeselerin ihtiyalarna k fi gelecek mikdarda tarla, ba ve bahe gibi Devlet emlki meccanen tahsis olunur. MADDE 2 Hkmetin teklifi aynen

( S. Says : 194 )

DAHYE^CMENNN DETR Kylerde\ aiUn eitmen kurslarnn ve ret men okullarnn idaresine dair kanun projesi MADDE 1 Ziraat encmeninin maddesi aynen kabul edilmitir. birinci

BTE ENCMENNN DETlRl Ky eitmen kurslarile ky retmen okullar nn idaresine dair kanun lyihas MADDE 1 retmen yetitirilmek zere Maarif vekilliince kylerde alm ve alacak retmen okullarile Maarif ve Ziraat vekillik lerince ky eitmeni yetitirilmek maksadiie 3238 sayl kanuna gre alan eitmen kurslar ihtiyalarna kifayet edecek mikdarda Maarif vekilinin talebi zerine tahsis edilecek Devlete aid tarla, iftlik, ba ve bahe ve saire gibi arazi cra Vekilleri Heyetince kararlatrlacak esaslar dairesince tefrik ve tesbit olunur.

MADDE 2 Hkmetin ikinci maddesi ay nen kabul edilmitir. ( S. Says : 194 )

H. NC MADDE Birinci maddede s z geen retmen okullarile eitmen kursla rnn her biri iin ziraata ve atelyelere aid kr getirici iletme vastalar tedarik edilmek zere Maarif vekillii btesinin fasl mahsusundan 20 000 liraya kadar mtedavil sermaye ayrma a Maarif vekillii mezundur, DRDNC MADDE Bu retmen okul larile eitmen kurslarmm mtedavil sermaye den yapacaklar alm ve satm ileri 2490 sayl arttrma, eksiltme ve ihale kanunu hkmlerine tbi olmad gibi Divan muhasebatn vizesin den de mstesnadr. Ancak mtedavil serma ye muhasibi Divan muhasebata hesab vermekle mkelleftir. Mtedavil sermayenin iletilmesin den elde edilecek varidat fazlas malsandma yatrlr. MUVAKKAT MADDE retmen okulla rile eitmen kurslarndan Ziraat vekletine aid iae ve ibateye mteallik her trl eya ve mal zeme ile ziraat ilerinde kullanlan hayvan, alet ve her trl ziraat vastalar Maarif vekilliine devredilmitir.

Zr. E. MADDE 3 Birinci maddede sz geen retmen okullarile eitmen kurslarna kr geti rici iletme tesisat vcude getirmek zere her birine ziraat ve atlyelere aid vastalarn teda riki iin Maarif vekillii btesinin fasl mahsu sundan 20 000 liraya kadar mtedavil sermaye ayrmaa Maarif vekili mtzundur. MADDE 4 Hkmetin teklifi aynen

MUVAKKAT MADDE Hkmetin teklifi aynen

BENC MADDE Bu kmm hinden muteberdir.

esri tari

MADDE ,5 Hkmatin ^teklifi iayne MADDE0 OTkmtin tekKf aynen

AIifrNCI MADDE Bu kanunun hkmle rini yerine getirmee Maliye, Dahiliye, Maarif ve Ziraat vekilleri memurdur. 12 - V - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. N. Tnaz Dr. Ti. Saydam T. F. Slay Ha. V. Ma. V. Da. V. . Saraolu F. Aral Faik ztrak Na. V. k. V. A. F. Cebesoy H. akr Ycel G. I. V. Zr, V. S. t M. V. Dr. H. AUtas Bana Tarhan Muhlis irkmen Mu. M. V. Ti. V. A. etinkaya C. Ercin

m, v.

( S. Says :94<)

 7
Da. K.

B. E. nc maddesi MADDE 2 Ky retmen okullarile eit men kurslarnn her biri iin Maarif vekleti btesinden 20 000 liraya kadar mtedavil ser maye verilebilir. Bu iler iin icab eden vasta lar da bu sermayeden temin edilir.

MADDE 3 Hkmetin aynen kabul edilmitir.

MADDE 4 Hkmetin drdnc maddesi aynen kabul edilmitir

MADDE 3 Hkmetin 4 nc maddesi ay nen

MUVAKKAT MADDE Hkmetin mu vakkat maddesi aynen kabul edilmitir.

MUVAKKAT MADDE Ky retmen okullarile eitmen kurslarndan Ziraat vekle tine aid iae ve ibateye mteallik her trl eya ve malzeme ile ziraat ilerinde kullanlan hayvan, alet ve her trl ziraat vastalar Ma arif vekletine devir ve mevcud krymetlerile m tedavil sermayeye ilve edilir. kinci madde mucibince 1939 senesinde mtedavil sermaye hesabna verilecek paralar Maarif vekleti bt esinin 667 nci fasimm birinci maddesinden vejrilir. MADDE 4 - Hkmetin 5 nci maddesi ay nen MADDE 5 Bu kanunun icrasma cra Ve killeri Heyeti memurdur.

MADDE 5 Hkmetin aynen kabul edilmitir. MADDE 6 Hkmetin aynen kabul edilmitir.

beinci maddesi altnc maddesi

*<i

( S. Says : 194 )

S. Says: |95
Byk Millet Meclisi 1939 yl nisan ay hesab hakknda Meclis hesablarnm tedkik encmeni mazbatas (5/10)
Meclis hesablarmm tedkik encmeni mazbatas T. B. M. M. M. H. T. Eencmeni Esas No. 5/10 Karar No. 8 Lira K. Yksek Reislie 391 361 62 450 968 19 1939 senesi nisan ay iptidasnda Ziraat bankasnda bulunan para 1939 senesi nisan ay iinde alman para 5- VII -1939

842 329 81 Hepsi 778 989 07 1939 senesi nisan ay iinde verilen para
T-

63 340 74

1939 senesi mays iptidasnda Ziraat bankasnda kalan para

Byk Millet Meclisi muhasebesinin 1939 senesi nisan ay sarfiyat evrak gzden geirilerek. usu lne muvafk grld gibi 1939 senesi nisan iptidasnda Ziraat bankasnda mevcud bulunan para ya 1939 senesi yine nisan ay iinde alnan para ilve sarfolunan para da yekndan karldktan sonra Ziraat bankasnda mays ay iptidasnda yukarda yazld zere 63 340 lira 74 kuru kalm ve bunun Ziraat bankasndan gelen hesab kati puslasna muvafk olduu anlalmtr. Umum Heyetin tasvibine arzolunmak zere Yksek Reslie sunulur. M. H. T. E. Reisi N. istanbul Ziya Karamursal ankr Ziya Esen M. M. istanbul Z. K. Seyhan t. Mete Murakib oruh M. Kansu Malatya Dr. H. Oyta Ktib Ankara B. Araz Ankara . Knac% Balkesir M. Emir

S. Says: 196
Trabzon mebusu Srr Dayn Divan muhasebatn aylk raporlar zerine ittihaz edilmekte olan kararlarn meriyet ve mulnn tayini hakknda takriri ve Tekilt esasiye encmeni mazbatas (46)
Yksek Reislie Divan muhasebatn aylk raporlar zerine B. M. M. Umum Heyetince ittihaz edilmekte olan kararn mahiyet ve mulnn tayinini arz ve teklif ederim. Trabzon mebusu Srr Day

Tekilt esasiye encmeni mazbatas T. B. M. M. T e. E. Encmeni Esas No. 4/6 Karar No. 15 Yksek Reislie Divan muhasebata Meclise gnderilen aylk raporlara dair Divan muhasebat enc meni tarafndan tanzim edilen mazbatalar zerine Byk Millet Meclisi Umum Heyetin ce alman kararlarn mahiyet ve mulnn ta yini hakknda Trabzon mebusu Srr Day ta rafndan verilen ve encmenimize havale buyurulan takrir tedkik ve mzakere edildi. Bu mzakerelerde takrir sahibi ile birlikte Diva n muhasebat reisi de hazr bulundular. Takrir sahibinin izahat dinlendikten ve bu mevzua temas eden Tekilt esasiye kanu nunun 100 nc ve Byk Millet Meclisi Da hil nizamnamesinin 49 ncu maddelerile Umu m muhasebe kanununun 76 nc maddesi ve Divan muhasebat kanununun birinci ve so nuncu maddeleri incelendikten sonra Tekil t esasiye encmeninin ittifak ve hazr bu lunan takrir sahibinin ve Divan muhasebat re isinin de iltihakile aadaki karar verilmitir: Yksek Reislie arzolunur. Karar: Byk Millet Meclisi namma murakabe vazifesile mkellef bulunan Divan muhasebat, kanunlarn ve tefsirlerin tatbik ekillerinde takdir ve itihadlarnda serbesttir. Divan muhasebatn raporu zerine ibu tatbik ekilleri hakknda Meclis Umum He yetince verilmi olan bir kararm hkm mevzubahs meseleye maksur olmakla beraber bu kararm ihtiva ettii prensib Divan muhase bata benzer ahvalde nazar dikkate almr. Divan, ahval ve artlarn deimesi neticesi olarak tatbikatta bu prensiblerde bir deiik lik yaplmasn lzumlu grrse vaziyeti ilk aylk rapora der ile Meclise bildirmek artile muameleyi yeni itihada gre yapabilir. Ancak bu yeni itihadm tatbiki mhim bir ie taallk ediyorsa vaziyeti derhal Meclise arzederek muameleyi almacak yeni karara g re yapmak lzmdr. T. E. En. Rs. M. M. Ktib Ktahya Denizli Tokad R. Peker N. A. Kka Resai Eriken ankr Manisa Fazl N. rkn K. rer stanbul Seyhan K. Karabekir A. M. Yegena S-VII-1939

S. Says: |97
ngiliz kredisinden Havayollar umum mdrl iin tefrik edilen 360 000 lirann sureti istimali hakknda kanun lyi has ve Bte encmeni mazbatas (1/214)

T.C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/3518 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

3 - VII - 1939

ngiliz kredisinden Havayollar Umum mdrl iin tefrik edilen 360 000 lirann sureti isti mali hakkmda Mnakalt vekilliince hazrlanan ve cra Vekilleri Heyetince 9 - VII - 1939 tari hinde Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. R. Saydam

Esbab mucibe lyihas Yksek cra Vekilleri Heyetince ittihaz buyrulan 29 - IV - 1939 tarihli ve 2/10833 sayl karar name ile ngiliz kredisinden 60 000 isterlin Devlet Havayollar Umum mdrl emrine tefrik ve tahsis olunmu ve bunun sureti istimali hakknda iliik kanun lyihas hazrlanmtr. Bedeli 60 000 isterimi tecavz etmemek artile Havayollar iin ngiltereden sipari edilecek tel siz cihazlar malzeme ve saire bedellerinin Hazinece bono verilmek suretile itfa edilecei esasen 3525 sayl kanunda musarrah bulunduundan bu kabil sipariler yaplp tesellm edildikten sonra bu husustaki (mubayaa karar, mukavele, artname, tesellm makbuzu ve saire gibi) evra kn lzm tediye olduuna dair tanzim edilecek bir tahakkuk mzekkeresile birlikte Maliye vek letine tevdi edilmesi ve Maliye vekletince bonoya balanmas lzm gelecei mlhazasile birinci ve ikinci maddeler lyihada grlen ekilde tanzim olunmutur. nc ve drdnc maddeler kanunun meriyeti tarihine ve tatbik ekline aid bulumaktadr.

Bte encmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 94 Estis No. 1/214 Yksek Reislie ingiliz kredisinden Havayollar umum m drl iin tefrik edilen 360 000 lirann su reti istimali hakknda olub Bavekletin 3 - VII 1939 tarih ve 6/3518 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunulan kanun lyihas Encmenimize verilmi olmakla Mnakalt vekili hazr olduu halde okundu ve konuuldu : Lyiha Havayollar ihtiyac iin mubayaa edi lecek tehizat ve yedek paralarna 3525 sayl kanunla tasdik edilen krediden tahsis olunan 360 000 lirann istimal suretine dair olub Encmenimizce esas itibarile kabul edilmi ve bi rinci maddede zikredilen mebl 60 000 ngiliz lirasnn balii olarak ifade edilmitir. Tediye tarzna mtedair bulunan ikinci mad de dahi sarfedilecek mebaliin faiz ve itfa bedel lerinin Havayollar btesine konacak tahsisat ile denecei yolunda yeniden yazlmtr. Lyiha bu deiiklikleri ihtiva etmek zere yeniden hazrlanan kanun lyihas mstacelen m zakere edilmek dileile Umum Heye$n tasvibine konulmak zere Yksek Reislie sunulmutur. Reis ReisV. M. M. sparta Kayseri Trabzon MJcerrem Unsal F. Baysal Srr Day Ktib

5 . VII . 1939

Bolu Elz Dr. Zihni lgen M. A. Altay istanbul Kastamonu 0. Bahtiyar Gker T. Cokan Konya Ktahya B. Trel A. Tiridolu Mara Mardin M. Bozdoan R. Erten Ordu Yozgad H. Yalman A. Sungur

( S. Says : 197 )

HKMETN TEKLFt ngiliz kredisinden Havayollar umum mdr l iin tefrik edilen 360 000 lirann sureti istimali hakknda kanun lyihas MADDE 1 3525 sayl kanunla ngiltereden temin edilen krediden 60 000 sterlin muka bili 360 000 lira telsiz cihazlar, tayyare yedek malzemesi ve saire mubayaas iin Devlet Ha vayollar idaresi emrine tefrik ve tahsis olun mutur.
)

BTE ENCMENNN DETR Devlet Havayollar umum mdrl htiyac iin telsiz cihaz ve tayyare yedek malzemesi ve saire mubayaas hakknda kanun lyihas MADDE 1 Karl, 3525 sayl kanunla tasdik edilen krediden temin edilmek zere Dev let Havayollar umum mdrlne telsiz ci hazlar, tayyare yedek malzemesi ve saire muba yaas iin 360 000 liraya kadar gelecek yllara geici teahhde girimee Mnakalt vekili me zundur. Bu paralar Devlet Havayollar umum mdrl btesinde alacak husus bir fasla irad ve tahsisat olarak kaydolunur. Senesi iinde sarfolunamayan mebali ayni ilere sarfedilmek zere mteakib senelere devrolunur. MADDE 2 Birinci madde mucibince sarfedilecek mebaliin .senelik itfa mikdarlan ve faizleri 1939 senesinden itibaren on senede ka patlmak zere Devlet Havayollar umum m drl btesine konacak tahsisattan denir. MADDE 3 Aynen MADDE 4 Aynen

MADDE 2 Mezkr idareye tahsis edilen bu paraya mukabil alnacak mal bedelleri birin ci maddede tasrih ve numaras yazl kanunda ki usul ve esaslara gre Hazinece tediye olunur. MADDE 3 B kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 4 Bu kanunun hkmlerini y rtmee Maliye ve Mnakalt vekilleri memur dur. 3 - VII - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. R. Saydam Da. V. Ha. V. Ma. V. Fayk ztrak F. Aral Mf. V. Na. V. Ik. V. Ycel A. F. Cebesoy S. 1. M. V. G. 1. V. ve Ad. V. V. Zr. V. E. Karadeniz M,. V. Ti. V. A. etinkaya C. Ercin

( S. Says : 197 )

S. Says: |98
Nfus deneme yazm kanunu lyihas ve Dahiliye ve Adliye encmenleri mazbatalar (1/65)
T. C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/2412

16 - VI - 1938

Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Dahiliye vekilliince hazrlanan ve icra Vekilleri Heyetince 28 - V - 1938 tarihinde Yksek Mec lise arz kararlatrlan nfus deneme yazm kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil C. Boyar

Nfus deneme yazm hakkndaki kanun lyihasnn mucib sebebleri Memleketimizin son umum nfus yazm 1320 senesinde yaplm, ondan sonra yeni bir yazm yapmak imkn hsl olmamtr. Bu yazma gre tesis edilen nfus ktklerinin ou 34 seneye varan bu devre iinde ypranm, cildleri dalm, yazlar hi kullanlmayacak hale gelmitir. Baz defterlerin yapraklar fazla yp ranmaktan dalm ve yok olmutur. 1324 inkilbndan sonra araya giren byk hdiseler, Balkan ve Cihan harbleri, stikll cidali, 'bir ok met ve cezirler husule getirmi, byk hicret ve iltica dalgalar dourmu ve bu yzden mevcud kayidlerin ou shhat ve hviyyetini kaybetmitir. Bu fevkalde gnlerin dourduu gayri tabi erait iinde doum, lm, evlenme ve boanma gibi meden vakalar haber vermek ve tescil etirmek imknndan mahrum kalmtr. Yazmn bir ka sene daha gecikmesi esasen tamir ve teclid kabul etmeyecek hale gelmeye bala m olan eldeki ktklerin bsbtn fersudeleerek mahvolmas ve halkn meden ve hukuk vesika larnn mstenidatmm ortadan kaybedilmesi ve Devletin asker ve baz mal mkellefiyetlerinin tahakkukunun imknsz bir hale gelmesi neticesini hsl edecektir. Arzolunan bu sebeblerden her biri bal bana umum bir yazm yaptrmaya kfi bir sebeb oldu u halde harbler bitelidenberi Devletin dier mhim ilerile fazla megul olmasndan dolay henz umum bir yazm yaplmasna imkn el vermemitir. Meriyet mevkiinde bulunan 14 austos 1330 tarihli nfus kanunumuzun 17 nci maddesile yazmn on ylda bir tekrarlanaca esas kabul edildii halde imdiye kadar tatbikna imkn bulunamamtr. Geri harfe ve yangn gibi sebeblerle nfus sicilleri zayi ve muhterik olan yerlerde mevzi tahrirler yaplm ve gizli kalan lm, evlenme ve boanma vakalarnn tescili hakknda zaman zaman tedbir alnm ise de fevkaldeliklerin husule getirdii boluklar doldurmak imkn elde edilememitir. Yukarda arz ve tafsil olunan esbaba binaen memlekette umum bir yazma ihtiya katidir. Ancak bu yazmn ekli, mddet ve zaman icras hakknda kati bir karar vermezden evvel deneme yazm lar yapmaya ve alnacak neticelere gre hareket olunmaya karar verilmitir. Deneme yazmlarnn ehemmiyet ve lzumu saym tatbikat ile de teyid etmi olduundan umum yazmdan nce iklim ve itima artlar itibarile birbirinden farkl on be kazada deneme yazm yaplmas ve kati yazmda tatbik edilecek usul ve kaidelerin yeni nfus kanununun hkm ve icablar esas ittihaz edilerek denemelerden elde edilecek neticelere ,gre tayini ok lzumlu grlm olduundan bu kanun lyihas hazrlanmtr.

 2
Dahiliye encmeni mazbatas
T. B. M. M. Dahiliye encmeni Esas No. 1/65 Karar No. 27 Yksek Reislie Dahiliye vekilliince hazrlanan ve icra Vekil leri Heyetince Yksek Meclise arz kararlatr lan Nfus deneme yazm kanunu lyihasnn gnderildiini bildiren Baveklet tezkeresi 21 - IV - 1939 tarihinde encmenimize havale buyrulduundan Dahiliye vekili hazr olduu halde okundu ve mzakere olundu: 1904 senesinde yaplm olan son nfus yaz mn ihtiva eden defterlerin Trk alfebesi harflerile tesis edilmesindeki lzum ve zaruret ai krdr. Bundan baka memleketimizin haiz bu lunduu yksek medeniyet seviyesile mutena sib nfus kt tesis edebilmek iin takib olunmas lzjmgelen usul ve yolu tesbit etmek zere byle bir deneme yazm yapmak pek fay dal olacaktr. Bu itibarla Hkmet teklifi varid grlm ve lyiha maddeleri zerinde k k baz tadiller yaplmakla beraber bu husus ta icras icab eden masraf iin lyihaya bir madde ilve edilmitir. Yksek Reislie takdim olunur. Dahiliye E. Reisi Reis V. M. M. Tekirda oruh Mardin mzada bulunamad Atf T zn Edib Ergin Ktib Yozgad AnkaTa Bingl Z. Arkm F. Daldal N. Sahir Bursa Bursa anakkale F. Gvendiren F. Gle II. Ergendi Edirne Erzurum izmir O. ahinba Z. Soydemir M. R. Mimarolu Kayseri Malatya Samsun A. II. Kaiac E. Barkan M. A. Yrker Sivas Tokad Zonguldak ~Mitat . Bleda Galib Pekel Zonguldak Rifat Vardr t E. Bozkurt 4 - VII - 1939

Adliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Adliye encmeni Esas No. 1/65 Karar No. 70

o - VII -1939

Yksek Reislie Dahiliye vekletince hazrlanan ve icra Ve killeri Heyetince Yksek Meclise arz kararla trlan nfus deneme yazm kanunu lyihasnn gnderildiini bildiren Baveklet tezkeresi Da hiliye encmeni esbab mucibe mazbatasile bir likte encmenimize havale buyurulmakla Da hiliye vekleti Nfus umum mdr hazr ol duu halde tedkik ve mzakere olundu: Alnan izahata nazaran kanun hi bir hu kuk netice tevlid etmemek kaydile mcerred bir yazm denemini istihdaf ettiinden kanun l yihasnn ad (Nfus yazm deneme kanunu) eklinde tadil edilmitir. Birinci maddedeki (Dahiliye vekili) ibaresi (Dahiliye vekleti) eklinde tashih edilmi, ikinci maddedeki (memurlar) kelimesinin tahdi di manasn maddenin birinci fkrasndaki okur yazar ahslar hari brakacak bir ifadeyi iz har ettiinden (bu ie memur edilenler) fkras dercedilmitir. Drdnc maddede yaplan tashihat ve il veler kanunun esas ruhuna tevafuk etmitir. C fkrasndaki (ahs hallerini hakik surette bildirecek) ibaresi bir fkraya dercedilmitir. Halbuki btn fkralarda bu vaziyet matlub olduundan bu ibare son fkrann bana aln-

{ S. Says : 198 )

mi ve ayrca fkraya messeselerde ibate edi len kelimelerinin ilvesile yazm kayidlerinin te kerrrden syaneti dnlmtr. D fkrasna orman ve gmrk muhafaza tekiltnn ilve edildiini tazammun eden kayid ilve edilmitir. Beinci madde ceza hkmlerden bahis olup ancak srf bir tecrbe mahiyetinde olan ve hukuk bir netice tevlid etmeyen bu deneme den dolay mevzu para cezalarn fazla grm ve bu sebebi e vazifeden imtina edenleri 5 lira dan 25 liraya kadar, bunlarn haricindekileri 1 liradan 5 liraya kadar hafif para cezasile tec ziye etmei kfi grmtr. Altnc maddede kanunun ismine mtenazr

olarak (deneme yazmnn) kelimeleri (yazm denemesi) olarak tadil edilmitir. Yksek Reislie takdim olunur. Ad. En. Reisi Bu M. M. orum Kayseri Mnir al Suad tlrgpl Balkesir Bingl O. Niyazi Burcu Feridun Fikri Erzincan Kastamonu A. Frat Abidin Binkaya Kocaeli Ragb Aka Sinob C. Atay Konya G. Gltekin II. Trabzon F. A. Barutu Ktib Rize Fuad Sirmen Bursa Atf Akg Kayseri Suad rgpl Mardin Menemenciolu Zonguldak . Devrin

( g. Says : l )

KHMETlN TEKLF Nfus deneme yazm kanunu lyihas MADDE 1 Memleketin muhtelif ksmala rnda deneme yazmlan yaptrmaa Dahiliye ve kili mezundur. MADDE 2 Vali kaymakam ve nahiye m drleri okur yazar ehastan mnasib grdkleri ni yazm ve kontrol memurluu ile istihdam edebi lecektir. Bu memurlar tercihan resm messeselerden intihab edilecekler ve bu vazifeleri ifa ile m kellef olacaklardr. MADDE 3 Yazm ve kontrol memurlarnn vazife ve salhiyetleri ile yazm hazrlklar, ya zmn suet ve zaman icras, yazm zabtlarnn ekli, bunlarm neleri ihtiva edecei ve ne su retle doldurulaca ve yazmm icab ettirdii ted birlerin almmas hususunda Hkmete salhiyet verilmitir. MADDE 4 - Yerli, yabanc, misafir herkes kendini ve ailesi efradn, vilyet, vesayet ve hiz metinde bulunanlar. Otelciler, hanclar, pansiyoncular misafir ve kiraclarn, resm, husus messeseler, messeselerindeki memur, mstahdem ve iileri ahs hallerini hakik surette gstererek zabtlara yaz maa ve yazdrmaa, istenilen malmat ve ve saiki vermee ve gstermee mecburdurlar. Ordu, jandarma, polis kta ve messesele rinin mir veya mdrleri maiyetlerinde bulu nanlar yazdrmak hususunda ayni mkellefiyete tabidirler.

DAHLYE ENCMENNN DETRC

Nfus deneme yazm kanunu lyihas

MADDE 1 Memleketin muhtelif ksmla rnda deneme yazmlar yaptrmaa Dahiliye vekili mezundur. MADDE 2 Vali, kaymakam ve nahiye mdrleri okur, yazar, ahslardan mnasib gr dklerini yazm ilerinin her safhasnda istihdam edebilirler. Bu memurlar tercihan resm messeselerden intihab edilirler. Bunlar bu vazifeleri ifa ile m kelleftirler. MADDE 3 Yaznn ilerinde istihdam edi lecek memurlarn vazife ve salhiyetleri ile ya zm hazrlklar, yazmn suret ve zaman icras, yazm zabtlarmm ekli, bunlarn neleri ihtiva edecei ve ne suretle doldurulaca ve yazmm icab ettirdii tedbirlerin almmas hususunda Dahiliye vekletine salhiyet verilmitir. MADDE 4 A) Yerli, yabanc, misafir her kes kendini ve ailesi efradm, velayet ve vesa yetinde ve kendi hizmetinde bulunanlar, B) Otelciler, hanclar, pansiyoncular, misafir ve kiraclarn, C) Resm, husus messeseler, messeselerindeki memur, mstahdem ve iilerini (ahs hal lerini hakik surette bildirerek) D) Ordu, jandarma, polis, gmrk ve orman muhafaza komutanlklar, kta ve messeseleri nin mir ve mdrleri ve maiyetlerinde bulu nanlar Hakik surette gstererek zabtlara yazmaa ve yazdrmaa, istenilen malmat ve vesaiki vermee ve gstermee mecburdurlar. MADDE 5 Makbul mazereti olmakszn teklif edilen yazma ilerini kabul ve ifa etmiyenlerden on liradan elli liraya kadar; yaznn memurlarnn istedikleri malmat vermiyenler veya hakikati hilaf beyanatta bulunanlar, yahud gayrisahih vesaik gsterenler; kanunun tayin ettii mkellefiyet ve mecburiyetleri ifa etmiyenler veya ettirmeyenlerden be liradan yirmi be liraya kadar yazm yapld yerin idare hey eti kararile hafif para cezas almrr. dare heyetlerinin para cezalar hakkndaki hkmleri kat' idir. Tertib edilen para cezasmm denmemesi ha-

MADDE 5 Makbul mazeretler olmakszn teklif edilen yazm ve kontrol memurluu vazi fesini kabul ve ifa etmeyenler; yaznn memur larnn istedikleri malmat vermeyenler veya hakikat hilaf beyanatta bulunanlar; yahud gay ri sahih, vesaik gsterenler; kanunun tayin ettii mkellefiyet ve mecburiyetleri ifa etmeyenler yazmm yapld yerin idare heyeti kararile on liradan elli liraya kadar para cezasma arpt rlrlar. dare heyetleri hkmlerinin para cezalar katidir. Tertib edilen para cezasnn denmemesi ha-

( S. SayiMi : 198 )

- 5 DLYE ENCMENNN DETR Nfus yazm deneme k-anunu lyihas MADDE 1 Memleketin muhtelif ksmla rnda nfus yazm denemeleri yaptrmaa Da hiliye vekleti mezundur. MADDE 2 Vali, kaymakam ve nahiye m drleri okur, yazar ahslardan mnasib gr dklerini yazm ilerinin her safhasnda istih dam edebilirler. Bu ie memur edilenler tercihan resm mes seselerden intihab olunurlar. Bunlar bu vazife leri ifa ile mkelleftirler. MADDE 3 Dahiliye encmeninin teklifi aynen.

MADDE 4 a) Yerli, yabanc, misafir, her kes kendini ve ailesi efradm, velayet, vesayeti altmda veya kendi hizmetinde bulunanlar; b) Otelciler, hanclar, pansiyoncular, misa fir ve kiraclarn; c) Resm, husus messeseler, messeselerin de ibate ettikleri memur, mstahdem ve ii lerini; d) Ordu, jandarma, gmrk ve orman muha faza komutanlklarile polis kta ve messesele rinin mir veya mdrleri maiyetlerinde bulu nanlar; ahs hallerini zabtlara yazmaa ve yazdr maa, istenilen malmat ve vesaiki vermee ve gstermee mecburdurlar. MADDE 5 Makbul mazereti olmakszn teklif edilen yazma ilerini kabul ve ifa etmi yenlerden be liradan yirmi be liraya kadar, Yazm memurlarmm istedii malmat ververmeyenler veya hakikat hilaf beyanatta bu lunanlar veya gayri sahih vesaik gsterenlerle kanunun tayin ettii mkellefiyet ve mecburi yetleri ifa etmiyenlerden ve ettirmeyenlerden bir liradan be liraya kadar; Hafif para cezas alnr. Bu cezaya mahall idare heyeti karar verir. Bu karara alkal, tebli tarihinden itibaren bir hafta zarfnda sulh mahkemesi nezdinde itiraz 18. Says : 198),

fift,
linde mahallinin en byk mlkiye memuru ta rafndan yazlacak mzekkere zerine Cumhuri yet mddeiumumiliince alkadarlar hakkmda Trk ceza kanununun 19 ve 24 nc maddeleri mucibince muamele yaplr. Velayet altmda bulunan kklerle kasrlara aid olan ceza bunlarn veli veya vasilerine tah mil olunur.

Da. E. linde mahallinin en byk mlkiye miri tara fndan yazlacak mzekkere zerine Cumhuriyet Mddeiumumiliince alkadarlar hakkmda Trk ceza kanununun 19 ve 24 nc maddeleri muci bince muamele yaplr. Velayet altmda bulunan kklerle kasrlara aid olan ceza bunlarm veli veya vasilerine tahmil olunur. MADDE 6 Deneme yazmnn masraflar Dahiliye btesine konacak tahsisatla temin olu nur.

MADDE 6 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 7 Bu kanunun hkmleri Dahili ye vekili tarafndan yrtlr. B. V. G. Boyar Da. V. . Kaya Mf. V. 8. Arikan S. . M. V. D. H. Alata 30 - V - 1938 Ad. V. M. M. V. . Saraolu K. zalp Ha. V. Mal. V. F. AraU Na. V. Ik. V. A. etinkaya . Kesebir G. t. V. Zr. V. Rana Tarkan Faik Kurdolu

. MADDE 7 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 8 Bu kanunun hkmlerini icra ya cra Vekilleri Heyeti memurdur.

( S. Says : 198)

- 1 Ad. E. edilebilir. . Katileen para cezasmm denmemesi halinde mahallin en byk mlkiye miri tarafndan yazlacak mzekkere zerine Cumhuriyet mddeiumumiliince alkadarlar hakknda Trk ceZB, kanununun 19 ve 24 nc maddeleri mucibin ce muamele yaplr. MADDE 6 Yazm deneme masraflar Da hilice btesine konacak tahsisatla temin olu nur. MADDE 7 Dahiliye encmeninin teklifi aynen. MADDE 8 Dahiliye encmeninin teklifi aynen. |

.( S. Says : 198 ),

S. Says: 199
Avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesinin (B) bendinin tefsiri hakknda Bevaklet tezkeresi ve Adliye encmeni mazbatas] (3/85)

T. C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/2114 Byk Millet Meclilisi Yksek Reisliine

27 - IV - 1939

3499 sayl Avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesi B. bendinin tefsiri hakknda Adliye vekletinden yazlan 19 - IV - 1939 tarih ve 147/9 sayl tezkere sureti sunulmutur. in tefsir yolile halline ve sonunun bildirilmesine yksek msaadelerini dilerim. Bavekil Dr. R. Saydam

Adliye vekillii Hu. . G. Drk. szl 147/9 sayl ve 19 - IV - 1939 tarihli Yksek Ba veklete

tezkere

suretidir.

3499 sayl avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesi B. bendinde, kanunun neri tari hinde 708 sayl kanunun 2 nci ve 7 nei ve 2573 sayl kanunun 6 nc maddesinde yazl . mlzemete balam olanlarn geri kalan mddeti tamamladktan sonra hkim muavinlii imtihanna ka bul olunacaklar gsterilmi olmasma nazaran yeni kanunun meriyetinden sonra mlzemet md detini ikmal etmi olanlarn baroya kayid edilebilmeleri iin, hkim muavinlii imtihannda ehliyet gstermi olmalar icab etmektedir. Bu madde atf yaplan hkim muavinlii imttihannm icras 3206 sayl kanunla 21 - VI - 1937 tarihinden itibaren 3 sene mddetle geri braklm ve bu sebeble imtihan heyetinin tekiline de lzum hsl olmamtr. 2556 sayl hkimler kanunundaki muavinlik imtihanna teallk eden hkmlerin tatbiki geri braklm olmasna nazaran avukat stajiyerlerinin tbi olacaklar imtihann da ayni suretle tehiri lzm gelecei dnlmekte isede avukatlk kanununun yukarda arzolunan muvakkat maddesi bu hususta kfi sarahati ihtiva etmediinden keyfiyetin tefsir yolile halli muvafk grlmektedir. Gereinin yaplmasna yksek msaadelerini rica ederim. Adliye vekili T. F . Slay

Adliye encmeni mazbatas T. B. M. M. -Adliye encmeni Esas No. 3/85 . Karar No. 69 Yksek Reislie 3499 sayl Avukatlk kanununun muvakkat birinci maddesinin B. bendinin tefsiri hakkmda Adliye vekilliinin tezkeresi Bavekletin 27 IV - 1939 tarih ve 6/2114 sayl tezkeresile Adliye encmenine tevdi edilmekle Adliye ve kaleti hukuk ileri Umum mdr hazr olduu halde mtalea ve tedkik olundu: Adliye vekilliinin tefsir talebine dair olan tezkeresi mnderecatna gre; Avukatlk ka nununun muvakkat birinci maddesinin B. ben dinde kanunun neri tarihinde 708 ve 2573 sa yl kanunlar mucibince avukatlk iin mlzemete balam olub da bu mddeti ikmal et meyenlerin geri kalan mddetlerini eski hkm lere gre tamamladklarndan sonra hkim mu avinlii imtihanna kabul olunacaklar gsteril mi olduuna nazaran yeni avukatlk kanunu nun meriyetinden sonra mlzemet mddetini bu suretle ikmal etmi olanlarn Baroya kaydedilebilmeleri iin hkim muavinlii imtiha nnda ehliyet gstermeleri bu hkmn icabn dan olmakla beraber imtihana dair olan bu hkm hkimler kanununa atfedilmekte olub Hkimler kanununda da hkim muavinlii im tihannn 3206 sayl kanunla 1937 tarihinden itibaren sene mddetle geri braklm ve bu sebeble imtihan heyetinin tekiline de lzum hsl olmamtr. Hkimler kanunundaki hkim muavinlii imtihannn geri braklm olmas na gre avukat stajiyerlerinin de ayn suretle bu imtihanlarnn tehiri lzm gelecei d nlmekte ise de Avukatlk kanununun bahsi geen muvakkat maddesinin B. bendi bu hu susta kfi sarahati ihtiva etmemesinden keyfi yetin tefsir yolile halli muvafk grld an lalmaktadr. Encmence yaplan mzakere neticesinde; mevcud kanun hkmler: I 3499 sayl Avukatlk kanununun mu vakkat birinci maddesi, bu kanunun meriyete girmesinden evvel 708 ve 3573 sayl kanunlar mucibince avukatlk iin mlzemete balam olanlar hakknda mkteseb haklarn muhafaza s bakmndan yaplacak muameleyi iki bendde gstermektedir. Maddenin A bendi avukatlk kanununun ne rinden evvel eski kanunlara gre mlzemete balayp kanun meriyet mevkiine gemeden mddetlerini ikmal edenlerin hkim muavinlii imtihanna tbi tutulmadan baroya kaydedile bileceklerini, B. bendi de eski kanunlara tevfikan mlze mete balayb da avukatlk kanunu meriyet mev kiine girdii srada henz mddetlerini bitirme mi olanlarn eski kanunlara gre mddetlerini ikmal ettikten sonra avukat olabilmek iin h kim muavinlii imtihan vererek ehliyet ihraz etmeleri lzumunu sarih olarak kabul etmekte dir. II - Hkim muavinlii imtihanmm 2556 sa yl hkimler kanununa gre yaplacandan bu suretle avukatlk kanunundaki imtihan hkm hkimler kanununa matuf bulunmaktadr. III - Hkimler kanunundaki hkim muavinli i imtihannn gerek asl kanunda ve gerek 3206 sayl kanunla temdid suretile geri braklm olmas ancak hkimler hakknda kadro icablarna gre kabul edilmi istisna ve muvakkat bir hkm olub kanunun ana hkmlerinden olan hkim muavinlii imtihann ortadan kaldrm deildir. IV - Avukatlk kanunu neri tarihinde h kimler kanunundaki hkim muavinlii ve ihti sas imtihanlarmm muvakkat bir mddet iin geri brakldna dair hkm, meriyet mevkiin de bulunduu halde staj m eski kanuna gre ik mal edenlerin hkim muavinlii imtihannda eh liyet ihraz etmi olmas kaydi vazedilmitir. Bu hale gre eski kanuna gre mlzemete balayarak avukatlk kanununun nerinden son ra mddetini bitirmi olan stajiyerlerin hkim muavinlii imtihanna tbi olaca ve bu imti handa ehliyet ihraz ettiktten sonra baroya kay dedilecei sarih ve vazih olarak kanunda 5 - VII - 1939 .; A\;

( S. Says : 199 )

gsterilmi olmakla tereddd mucib bir hal ol mayan bu hdise hakkmda tefsire muhta bir keyfiyet olmadna encmenimizce ekseriyetle karar verilmitir. Umum Heyetin tasvibine arzolunmak zere bu mazbata Yksek Reislie sunulur. Adliye E. Reisi M. M. Ktib orum Kocaeli Rize Mnir al Salh Yarg Fuat Sirmen

Balkesir O. Niyazi Burcu Kastamonu Abidin Binkaya Konya G. Gltekin Mardin H. Menemenciolu

Bursa Atf Akg Kayseri Suad H. rgbl Sinob C. Atay

Erzincan A. Frat Kocaeli Ragb AJca

Trabzon F. A. Barutu

( S. Says : 199 )

S. Says:200
Smerbank sermayesine 58 000 000 lira ilvesine dair kanun lyihas ve kts.ad. Maliye v* Sftte encmenleri mazbatalar <l/l

T. 0,
Baveklet Kararlar dairesi mdrl Say : 6/2351 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine Smorbftttk pE^yesine #Ui sekiz milyon li?a ilvesi hakkmda Maliye vekilliince tadilen hazr lanan ve cra Vekilleri Heye&nee W - IV - 1939 tarihinde Yksek Meclise arz kararlatrlan fcawm lyihas erbab mucibesile birlikte sunulmu f ur. Bavekil Dr. B. Saydam
* "

8 - V -1939

Moib sobebjer Birinci be senelik plnla ilvelerinin tatbik ve ikmali ve ikinci drt yllk plnla Smerbanka verilen ilerin yaplmas iin 115 milyon liraya ihtiya olduu tahmin ve hesab edilmektedir. Bu mikdardan 3082 sayl kanunla eker sanayiine tahsis edilen 3,5 milyon lira hari olmak ze re 2580 ve 3249 sayl kanunlarla Smerbank sermayesine ilve edilen 57 milyon Ura tenzil edildiitakdirde, plnlar mucibince giritii ilerin itmam ve giriecei ilerin tahakkuk ettirilmesi iin S merbank sermayesine daha 58 milyon lirann ilvesi lzumu tebarz eder. Smerbankm sermayesine yeniden ilve edilecek olan mebaliin de Maliye vekletince eski kanun larda derpi edilen ekillerde temin edilmesi icab edecektir. Bankann ihtiyac olan mezkr parann Maliye vekleti tarafndan kredi yolu ile temini halinde istikraz faizlerinin bu veklete deruhde edilmei tabiidir. Kredi yolj& ile temin edilen mebln kr4i yapan messeseye tesviyesinde Smerbank seraaa&yesi hesabna geirilmesi icab eder. Bankaya istikraz saHJttiyeti -yere 22$2 sayl kanunun beinci maddesinde tayin edilen 20 milyon liralk had. halihazrdaki i f>BOg*amma ve jkurulmu ve kurulaeak fabrikaAran iletme ihtiyalarna kifayet eteey^eeifcden bu salhiyette iki misline jkarin bulunmaktadr.

tktsad encmeni mazbatas T. B. M. M. kttsad encmeni Esas No. 1/125 K-amar No. 23 Yksek Reislie Smerbank sermayesine /elli sekiz milyon lira ilvesi mkanda Maliye vekletince tadilen hazr lanan ve icra Vekilleri Heyetinin 28 - IV.- 1939 tarihli kararile Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun layihas ktsad vekili hazr olduu halde encmenimizde tedkik ve mzakere olundu: 2262 numaral kanun, Sanayi kredi bankasile Devlet sanayii ofisini birletirmek suretile yirmi 30 - V - 1939

2
milyon Sermaye ile Smerbank tesis etmiti. 1934 senesinde hasrlanan ve be byk endstri ubesini ihtiva eden be senelik sanayi plnn da, tahakkuku Smerbanka havale edilen ksm, krk iki milyon lira tahmin edilmitir. Be senelik sanayi pln hakknda Iktsad vekletinin Baveklete takdim ettii raporlarla 5 2580 numaral kanunun mucib sebebler lyihasnda bu ilerin tedkikat bitirilmi ve hesablarnn, hazrlanm esas projelere istinad ettirilmi olduu yazldna gre tahmin olunan krk iki milyon lira y, tabi marjlar dahilinde hakikate ok yakn bir rakam, olarak kabul etmek lzmdr. Smerbanlpn bu ie balyabilmesi iin ihtiyac olan bu krk iki milyon lira da 2580 numaral ka nunla temin edilmitir. Trkiye i ve Ziraat bankalarile Smerbank arasnda tekil olunan 22 milyon lira sermayeli eker fabrikalar anonim irketine 7 330 000 lira itirak eden Smerbankn, itirak hissesini tamam lamas maksadile 3028 numaral kanunla sermayesine buuk milyon lira daha ilve edilmitir. Aadaki mtaleamzda bu sermayenin be senelik plnla' alkas olmadndan daima tedkiklerimizden hari tutulacaktr. Be senelik sanayi plnnda henz nerede kuru aca tesbit olunmam bulunan demir fabrikasnn Karabkte tesisi takarrr ettikten ve senelik 90 - 100 bin ton yerine istihlk kabiliyeti 180 - 120 bin tona karldktan sonra inas H. A. Brasset Co. namludaki ngiliz irketine ihal6 edilmitir. 2 745 000 ingiliz" lirasna ihale edilen fabrika tesisatna, inaat, nakliye, kredi faizi, muhtemel kur farklar mtehasss masraflar da ilve edilerek bu defa tesisatn 4 000 000 ingiliz lirasna mal olaca anlalmtr, ingiliz liras alt Trk liras hesabile 24 milyon liraya kan projeye, ihtiyaten bir milyon trk liras daha ilve edilerek bu ie tahsis olunacak sermaye yirmi be milyon hesab edilmi, eski Ve yeni tahminler arasndaki 15 milyon lira fark karlamak zere de 3249 numaral kanunla Smerbank sermayesine 15 milyon lira ilve edilmitir. Yukarda arzedilen tahmin ve takdirlere ramen birinci plnda yaplan baz tadilt ve ilveler den sonra bu endstrilerin tamamlanmas bu gn 115 milyon liraya ihtiya gstermektedir., Lira 42 000 000 15 000 000 58 000 000 2530 numaral kanunla verilen sermaye 3249 Mzakere edilmekte olan kanun lyihasile istenilen sermaye

115 000 000 ( . Sermaye tezyidini ieab ettiren sebeblere gelince : 1 - Birinci be senelik plnda mevcud olmayan Sivas imento fabrikas, izmit ikinci kd fab rikas, izmit Kaolin fabrikas, Ktahya kiremid fabrikalarnn yaplmas ve Tavanl erenez linit ocaklarnn iletmesidir. Bu ilere takriben" 7 000 000 lira sarf edilmitir. f Bunlardan Sivas imento fabrikasile ikinci kd fabrikas istisna edildii takdirde kaolini ykamak iin yalnz 3500 ton saf kaolin istihsal edecek kk bir ii byk bir tesis gibi grmek caiz deildir. Bu kaolin fabrikas ile Ktahya kiremid fabrikas, Tavanl ve Gerenez linyit iletmeleri tedkike deer bir mevzudur. 2 - Demir fabrikas istihsal kudretinin bir misli arttrlmas 3 - Birinci kd fabrikas istihsal kudretinin 10 bin tondan 15 bin tona karlmas 4 - Seliloz fabrikas istihsalinin 6 binden 17 500 tona karlmas 5 - Merinos yn iplii fabrikas bir milyon kilo ykanm yapadan kamgaran iplii yapmak lzm gelirken bu defa bir milyon kilo kirli yapadan imal edecek hale getirilmitir. lEski plnda 10 bin i zerine hesab edilmi iken bu defa tek kat iin 16 340 i ift kat iin 6 690 i konmutur. Mtehassslar tarafndan tedkik edilerek tek veya ift i farknn hesablanmas lzmdr. 6 - Sun ipek fabrikasnn 490 000 lira yerine ,.-,-....<... 3 205 000 liraya mal olmas

( S . Says : 200 )

-i7 - Nazilli ve Kayseri fabrikalarnn 10 milyon yerine takriben 18 milyon liraya mal olmas. 8 - i k i n c i kd fabrikas Birinci plnda yaplan tadilt ile pln harici yaplan ilerin mukayeseli listesi aada gsteril mitir: Birinci le senelik endstri plnna gre kurulan Fabrikann ad Bakrkyk bez< fabrikas Kayseri bez fabrias fabrikalar Kati kapasite 8 720 000 M. 9 496 i. 280 Tezg. 30 000 000 M. 32 520 i. 1 024 Tezg. 17 199 000 M. 1 835,000 Kg. 28 236 i: 768 Tezg. 5 750.000 M. 523 000 Kg. 18 400 i. 330 Tezg. 1 300 000 M. 26 200 i. 432 Tezg. Kirli yapatndan kamgam 1 085 000 Tek kat iin 16 40 i. ift kat iin 6 690 . 300 000 K g , 15 000 T o n - : ..: 17 500 Ton 200 000 Ton font ' 22 000 K g , , 4 14 3 1 2 000 000 000 925 100 Ton Ton Ton Ton Ton

ilk tasarlanan kapasite 7 500 000 M. 10 000 i. 300 Tezg. 30 000 000 M. 33 000 i. 1 050 Tezg. 17 500 000 M. 1 772 000 Kg. 29 500 i. 650 Tezg. 7 000 000 M. 578 000 Kg. 16 500 t. 300 Tezg. 21 000 000 M. 29 000 i. 1 000 Tezg. Ykanm yapadan kamgam 1 000 000 Kg. 10 000 i.

Nazilli basma fabrikas (Bez iplii)

Ereli bez fabrikas (Bez iplii)

Malatya bez ve iplik fabrikas

Merinos yn iplii

Sun ipek fabrikas Krd fabrikas I. Sellloz fabrikas Demir elik fabrikas Glya fabrikas Kkrt Hamz kibrit fabrikasr Sper fosfat Klor Sudkostik Snger elik Sivas imento fabrikas Kd fabrikas II. Kaolin Sapanca izmit su tesisat

300 000 10 000 6 000 90 100 000 22 000 Gnde gl 5 000 3 980 3 000 2 100 2 450 Pln haricinde yaplan iler

Kg. Ton Ton Ton font Kg. iei Ton Ton Ton Ton Ton

75 000 10 500 3 500 Sanayide 600 litre su isalesi ( S . Says : 200)

Ton Ton Ton iin

'Birinci plnda gsterilen ilerin muhammen kymetile bu gn tahakkuk eden maliyetleri arasnda nisbet itibarile deil fakat ihtiva ettii mebl itibarile en byk tefavt gsteren, Karabk demir ve elik fabrikasdr. Bu fabrikann H. A. Brassert Co: irketi tarafndan proje ve kat hesablar hazrlandktan sonra iki vaziyet hsl olmutur. 1 Proje ve kat hesablar yaplan ksmda hsl olan fark, 2 Projede hi nazar itibare alnmad halde yaplmas zarur olan iler. Brasserin kat projesi: Trk liras ngiliz malzemesi Trkiyede yaplacak sarfiyata mteallik keifname 2 745 400 X 6 16 470 000 3 437 500 19 907 500 te bunun ezrine bonolar faizi, mtehasss masraflar, kur farklar ve saire ilve edilerek de mir fabrikasnn 25 milyon liraya kaca hesab edilmi ve 3249 numaral kanunla 15 milyon lira lk munzam tahsisat istenmi bulunuyordu. Halbuki: Buna mukabil aadaki listede gsterilen sarfiyat yaplmtr: 31 - XII -1938 Kara bk

D
ngiliz malzemesi 2 745 000 (600 den) Gmrk resimleri ngiliz malzemesi nakliye igorta Alexander Gibb 34 950 (600 den) Arazi: (nat: Esas iletme niteleri 3 Yardmc iletme niteleri Malzeme Tesisat: Esas iletme niteleri Yardmc iletme Makineler:

denen
1 947 102 97 022 1 387 709 41 401 55 350 93 769 129 846 732 809 46 121 98 962 522 022 13 503 8 175 622

denecek

Yekn

14 17 : 522 897 32 25 000 15 300 000 78 154 350 61

83 16 470 00
122 022 1 687 709 41 401 209 700 93 769

32 15 78

61

91) 12)
68 |

1 200 000

5 108 777 78 630 985 60

66)
94 (

48
25

16 202 247

13 503 84 85 24 377 870 08

( S. Says : 200 )

5
Esas projede unutulduu II) denmi Brassert bonolar faizi Tesis masraflar Muvakkat tesisat Demirba (ambarda) dare brolar ve ambarlar Sair tesisat Demirba (kullanlmakta) Nakil vastalar Malzeme (am barda J denecek 3 000 000 386 579 174 410 24 563 59 599 8 037 93 033 19 125 25 366 Yekn 3 000 000 386 579 174 410 24 563 59 599 8 037 93 033 19 125 25 366 iddia edilen

[1]

77 82 47 26 23 65 43 89

77 82 47 26 23 65 43
89

790 716 52 3 000 000

3 790 716 52

Farklarn byk ksm Projedeki tahmin Lira Nakliye inaat Aleksander Gibb Murakabe creti Esas iletme niteleri Yabanc iletme niteleri Tesis masruflar Muvakkat tesisat 468 750 2 968 750 Tahakkuk eden Lira 1 687 709 5 108 750 209 700 Tefavt Lira 1 219 000 2 140 000 209 700 630 985

386 579 174 410 4 760 000

Proje muhammenat ile sarfiyat arasndaki mhim farkn balcalan unlardr: 1 Projede nakliyatn, mhim ksmnn Filyostan, az mikdarnn da Derinceden yaplaca esasna gre hesab edildii halde filiyat tamamen maksu olmutur. 2 Projede, inaat hesablannda hesab hatalar olmutur. Balcalan unlardr : 10 bin ton imento hesab edildii halde takriben 30 bin ton, 250 ton kereste hesabna mukabil 5 bin ton kereste sarfedilmesi gibi. 3 naat ve tesisatn kendi mtehassslarmz tarafndan murakabe edilmesi derpi edildi i halde teknik ve ilm salhiyetimizin kifayetsizlii bu murakabenin salhiyeti dnyaca kabul edilmi Aleksander Oibb messesesine yaptrlmasn zarur klmtr. 4 Esas nite iletmeleri, yardm-c iletme niteleri, tesis masraflar muvakkat tesisat V. S.

[1] Halbuki yukardaki cedvelde dahil paralardan milyon faiz esas projede gz nnde bir paradr. ( S . Says : 200 )

tutulmu

6
Esas projede hi. hesab edilmemi ksmn listesi aadadr: III.) Tediye edilmi ehir arazisi kametghlar Mdriyet binas Ambarlar Laboratuar Yedek paralar 262 321 (600 den) nakliyesi gmrk resmi letme mukavelesi 86 000 (600 den) ngiliz mtehassslar 210 000 (600 den) Mavirlik creti 36 000 (600 den) ehir inaat letme sermayesi Muhtelif tediyeler (125 969 18 55 350 ) 12 859 16 303 165 89 1 278 45 Tediye edilecek 400 400 740 Yekn 12 859 16 705 184 34

70 619 18

1 4 5

150 000 200 000 100 000 573 926 300 000 25 000 516 000 260 000 216 000 000 000 000 000

1 1

450 000 .

573 926 300 000 25 000 516 000 1 260 000 216 000 4 000 000 5 000 000 70 000

378 922 68 13 741 666

14 129 588 68

lk be senelik sanayi planndaki, istihsal kabiliyetinin bir misli arttrlmas ve fabrika kuru lu yerinin teayyn etmesile muhammen tesis sermayesi, 25 milyon liraya km bulunan demir sanayii, yukarda arzedilen sebebler dolaysile bu gn 42 milyon 300 bin liraya mlolmu bulun maktadr. Be senelik pln mnasebetile Iktsad vekletinin Baveklete verdii raporda demir sanayii bir harb sanayii olmayb mnhasran ekonomik bir teebbs gibi gsterilmitir. Avusturyal Profesr Garniggin meerred hesablarna dayanan bu teebbsde kurulu yerinin Karadeniz Erelisine bal yerlerde ve sahilden biraz uzaklarda mtaleas hatra gelir denmektedir. Fabrikann Karabkte tesisini kararlatrdktan sonra yeni tesis yerinin iktisad mlhazalar zerindeki tesiri hesab edil mi midir? Be senelik plnn tahakkuk ettirilmesi iin tahmin edilen tahsisatla bu gne kadar sarfedilmi ve edilmesi zarur olan mikdar gsteren liste aadadr. Bu listede birinci be senelik plnda bulunan kendir sanayii yoktur. Birinci pln mucibince yaplm ve yaplmakta olan iler iin plnda kabul edilen, tahsisat ve bunlar iin bankaca sarfedilmi ve edilecek tahsisat yeknu (Birinci pln ilveleri bu hesaba dahil edilmemitir). Muhammen Sarfedilmi ve tahsisat edilecek para Bakr ky fabrikas tevsii Malatya bez fabrikas Kayseri bez fabrikas Nazilli basma fabrikas Ereli mensucat fabrikas Bursa merinos fabrikas Karabk demir ve elik fabrikas zmit birinci kd fabrikas 1 2 5 4 4 1 10 3 150 000 435 000 462 000 548 000 945 000 650 000 000 000 790 000 1 1 9 7 5 5 46 4 529 008 650 000 852 932 983 310 052 896 946 750 645 250 437 989

( S. Says 200 )

Muhammen tahsisat izmit selllz fabrikas Gemlik sun ipek fabrikas Hamz kibrit ve sper fosfat fabrikas Klor ve sutkostik fabrikas Kkrt fabrikas ^ , Ergani bakr madeni % v 7 Talebe tahsisat Yekn j 1 025 000 490 000 950 000 1 410 000 150 000 550 000 500 000 39 055 000

Sarf edilmi ve edilecek para 2 3 2 2 988 889 205 074 611 420 484 516 150 000 550 000 591 959

95 680 303

2580 numaral kanunun mucib sebebler lyihasnda istenilen tahsisatn kati projelere istinad ettii iddia olunmasna ramen neticenin bu kadar menf kmasnn sebeblerini izah mevkiinde bulunanlar bunu sebebe balamaktadr. 1 - Kayseri ve Nazilli fabrikalar projesinin Rus mtehassslar tarafndan yaplmas. 2 - Plnn dier ksmlarn hazrlayanlar drt kiiden mrekkeb mahdud bir heyettir. Memleketimizde yep yeni tesis edilecek bir sanayi grupu avan projelerin ihzarnda bu heyetin tek nik ve ilm kifayet derecelerinin ehemmiyetle gz nnde tutulmamas. 3 - Aadaki listede gsterilen hususatm, projelerin ihzar srasnda hi 'dnlmemi ol mas. 1.) stihsalin artmas neticesi : a) Mtedavil sermayenin fazlalamas, b) Binalarn c) Kuvvet santralinin Bymesi d) Btn tesisatn 2.) Projede kabul edildiinden fazla olarak binalarn bazen misline kadar tevsiine msaid olarak tesis edilmeleri ' 3.) Mesken inas 4.) itima tesirlerin ilveleri : * a) Kantin, b) Sinema, e) Hastahane, d) Spor mahallesi, e) Baheler. 5.) Yerlerin evvelden malm olmamas yznden nakliye masraflarnn inzimam etmesi. 6.) Makine ve inaat kymetlerinin artmas. 7.) Kredili mubayaadan mtevellid 5 - 7 senelik faiz tediye edilmesi. 8.) Fabrikalar iin ecnebi memleketlerde usta ve mhendis yetitirilmesi, bunlarn adedi 200 dr. (Uzun mddetlerle tahsile gnderilen talebe masraflar hari.) 9.) Yukarda saylanlardan baka olarak evvelden tayini mmkn olmayan, inaat ilveleri ya plmas : a) iltisak hatlar, b) Arazi vaziyeti icab dahil nakil tesisat, e) Trotuvarlar, d) .Baheler, e) iskeleler. 10.) Evvelden yerleri malm olmamas neticesi, fabrikalara: a) Uzaktan su getirilmesi, ( S. Says : 200 )

 8
b) Lm sularnn uzaklara kadar gtrlmesi, c) Arteziyen almas. 11.) Sularn safiyetini temin iin tasfiye tesisat yaplmas. 12.) iklimlere gre: a) Rutubetlendirme, b) Havalandrma, c) Tebrid, tesisat yaplmas. 13.) Fabrika tesisatlarnn tekemml ettirilmesi: a) Fabrikalar ve laboratuarlar birer etd mahalli olacak vsatte tesis edilmitir. b) Makineler ilvesi. 14.) Yedek aksam ihtiyacnn geni tutulmas. 15.) Fabrika sahalarnda kan tahtezzemin sularm drenaj. 16.) Hemen btn fabrikalarda saha zemininin zayfl dolaysile temel tahkimat ve teerid ya plmas. Bu be senelik sanayi plnnn tatbikatnda en gze arpan noktalardan biri de ibtida maddeleri de dardan gelecek olan sellloz ve merinos iplii fabrikalardr. Bunlardan Gemlik Sellloz fabrikas muhammen kymetinden be buuk, Merinos iplii fabrikas da buuk misline mal olmutur. En bilgisiz insanlarn dahi gzne batan bu farkn mtehassslara havalesi ok faydal olur. Memleket mdafaas mlhazas hari olmak zere iktisad gaye ile sar.ayi tesisinde muayyen baz artlarn gz nnde tutulmas kati bir zarurettir. 1 - ibtida maddenin istihsal veya tedarik artlan, 2 - Tesis memleketindeki teknik kudret ve kifayet, 3 - Sermaye artlar, 4 - Nfus kesafeti, 5 - Nakil cretleri, coraf vaziyet, G - Muharrik kudret maliyeti. iktisad endstri kuruluunda hatra gelen belli bal bu artlarn miisaid ekilde mevcudiyeti, ilm manasile rantabl bir istihsal temin eder. Fakat baz mlhazalar neticesi, yukardaki artlardan bir veya ikisinin mevcudiyeti ile de sanayi kurulabilir. Bu nevi endstriler eksik* artlar meydana gelin ceye kadar fedakrla dayanarak yrr. Endstri veya ziraatini inkiaf ettirmee alan memleketlerin istihdaf ettii tek gaye milletin refah ve hayat seviyesinin ykseltilmesidir. Mill geliri arttrmak gayesile yeni kurulan ilerin icab ettirdii fedakrlk hi bir zaman ana gelir kaynaklarn kurutacak hale gelmemelidir. Aksi takdirde yaplan i tahribkr bir lks olmaktan ileri geemez. Dnya1 piyasasna kabilecek rantabl bir endstri kurmaa yetiecek artlar iinde italya, ngil tere ve bunlara benzeyen garp sanayi memleketleri, iptida ma'ddeleri olmayan endstrileri de kurabilir ve bununla memleketlerine hakikaten iktisad refah temin edebilirler, iptida madde haricindeki btn artlara malik bu memleketler misalilo, dier artlarla beraber bir de iptida maddesi ;>lr,;ayan endstrinin memleketimizde kurulmasn istemek iktidas realiteleri gz nnde tutmamak oiur. ite bu mlhazaya binaen Gemlik Suni ipek ve Bursa Merinos iplii ve bu gnk halile Sel loz fabrikalar yeni Trk endstrisi iinde iyi not alacak teebbsler deildir. tik yaplan her iin acemilik ve tecrbesizlik zarar mukadderdir. Bundan itinab ecmee im kn yoktur. Sna plnmzn tahakkukunda1 bunu nazar itibare almamak insafszlk ve muhali te menni olunur. Bu ite tecrbesizliin zarar ile ihmal, teseyyb ve manansz lksn dourduu za rar payn ayrmak lzmdr. Ancak, yksek tedkik ve ilm bir salhiyetle aydnlatlabilecek bu nok tada encmenimizin kifayetsizliini itiraf etmee mecburuz. Kanun lyihasnn tehiri bor,altnda rpnan Smerbankn zararn ok geniletebilir. Encmen mesaisinin ok ksa mddeti iinde hari teknik ve ilminden de istifadeye imkn bulunamamtr. Yaptmz tedkikatn Iktsad vekleti!e Smerba'nk tarafndan verilen rakam ve malmata mstcnid olduunu tebarz ettirmei bilhassa faydal buluruz. ( S. Says : 200 )

Tesisatn muhammen kymeti ile tahakkuku arasndaki farkn telfisi mmkn deildir. Yapt mz byk iin apile mtenasib byle byk bir tecrbe, belki bundan daha aaya mal olamazd. Asl endie mevzuu, za'rann henz burada erevelenmemi olmasdr. Mnhasran mstehlik fe dakrlna dayanan bahal tesisli sanayiin bahal mamultnm, iktisad hayatmzdaki inikaslar ne olmutur? Yarnki tesirleri ne olacaktr? frat ve tefrite dmeksizin olgun ve realist grle alnacak msbet ve uurlu tedbirler, istikba lin zararn ok hafifletebilir. Btn dikkatimizi maziden ziyade istikbale tevcih etmemiz gerektir. Mazinin tedkiki ise her zaman mmkndr. stikbale matuf tedbirlerin teahhuru zarar hududunu her gn geniletebilir. Fabrikalar rantabilitesi

Sna tesisat ve iletmeler hakknda ktsad vekletinin Baveklete verdii raporda be senelik plnla kurulacak sanayiin tesisi masarifinden maada rantablitesi hakkmda da malmatlar verilmitir. Bu raporlarda : - Kayseri fabrikasnn gnde 20 saat almak zere imaltnn kymeti tak riben 3 750 000 liraya bali olacak ve yaplan maliyet hesablarma ve bu gnk sat eraitine gre mevzu sermayeye yzde 17 nisbetinde bir temett temin edecektir. Maliyet hesabnda pamuk fiati berayi ihtiyat bu gnk piyasa fiatndan yzde on fazla olacak kabul edilmi iilik bu gnk cari fiatlarile hesab edilmi, vazedilen sermayenin faizi makine ve tesisat ile ebniyenin amortismanlar ve gayrimelhuz masarif nazar itibare alnd gibi sat fiatlan da bu gnk piyasa fiatlarmn asga rileri gz nne alnarak hali hazr gmrk tarifelerinin (Haziran 1933 tadilt nazar itibare aln mayarak) meri kalaca kabul edilmitir. Kayseri iin yaplan bu hesab dier fabrikalara da temil edilebilir. Bu itibarla pamuk mensucat sanayiinin rantabl olabilmesi iin tadil edilib ykseltilen gmrk tarifesine ancak bir damping mu vacehesinde muhta kalnacana hkmolunabilir. Yani, bu gnk cari tarifeler ile bu sanayiin inki af msaid seviyede bulunmaktadr. Kamgarn fabrikasnn rantablite hdsabt Bu gnk yk iplik gmrk resimleri Trkiyede fitilden imal edilecek kamgarn ipliklerinin tesi satna vazedilecek sermayeye makul bir temett brakabilir. Tam bir kombina tesisi haline gelince : Byle bir teebbsn istilzam edecei baz mhim t edbirler vardr ki bunlar ayni zamanda derpi etmek iktiza eder. Kamgarn cinslerinin ve kamgarn iplii istihsalinin pek ziyade tehalf etmekte olmasna ve memleketimizde bulunacak bir fabrikann btn bu muhtelif cinsnleri imal edebilmesine iktisad imkn olmayacan ve bu fabrika nihayet mahdud baz cinsleri imal edebilmesine iktisad imkn olmayacan ve bu fabrika nihayet mahdud baz cinsler imal etmekle iktifa etmek mecbu riyetinde kalacana nazaran, memleket fabrikalarnn imaltlarnda kullanmaa alm olduklar kamgarn cinslerini hariten idhal etmek ihtiyacnda bulunacaklarn dnmek icab eder. Halbuki yerli kamgarn fabrikasnn muvaffakiyetle alabilmesi iin, imal edecei iplikleri de memleket da hilinde kamilen srebilmesi, yahud memlekette srlmeyen ksmlar ihra edebilmesi lzmdr. h ra iin ise itiraf etmek lzmdr ki bu fabrikaya yeni kavuacak bir memlekette derhal tahakkuku kabil addedilebilecek bir i deildir. Bu itibarladr ki, kamgarn kombinesinin kurulmas ve yaamas iin bu fabrika mamultmn behemehal dahilde srmnn temini bunun iin bir taraftan memlekette kullanlacak kamgarn iplii tipini tayin, dier taraftan da sureti umumiyede hariten kamgarn ip lii ve alelmum ecnebi meneinden gelen elbiselik kumalarn idhalinin menedilmesi icab edecek tir. Sadece kamgarn iplii mamultnm idhalinin memnuiyeti kfi bir tedbir deildir. Zira, bunun idhalinin memnuiyeti muvacehesinde dier nevi kumalarn idhal edilmesi, dier kuma idhalinden meni halinde kamgarn iplii ihtiyacmzn da artmas icab edeceinden fabrika kudreti imaliyesinin de ona gre hesablanmas iktiza eder. Bu ehemmiyetli mevzu hakknda Hkmet kararnn bir an evvel tebliini rica ederim. ( S. Says : 200 )

 10
Sellloz ve kd fabrikasnn rantabilitesi Kurulmas dnlen ve Trkiyenin bu gnk ihtiyacnn nsfn tatmin edecek olan birinci fabrikann iletme hesablar, mevzu sermayeye nisbetle yzde 18 mikyasnda bir temett vere bileceini gsterir. Ham maddelerin bu gn cari olan fiatlerle, selllozun hariten celbedildii takdirde maledilecei fiatle tedariki bu hesablara esas ittihaz edilmi, satda bu gn cari olan mamul fiatleri kabul edilmitir. 1933 hazirannda kabul edilmi olan muaddel gmrk tarifeleri, kd mamultnm resimlerini ehemmiyetli bir surette ykseltmi ise de bu tarifelerin tatbiki bir kd fabrikasnn tesisini muallk klmtr. Fikrimizce fabrikalarmz ykselen resimlerden, kd imal eden ve memleketimize ihra eden memleketlerin dampingi veya sr prodsiyon hasebile fiatlerin daha ziyade tenezzl ihtimalleri hari braklrsa istifadeye lzum grmiyecektir. Memleketimizde teesss edecek kd fabrikala r, ecnebi mtehassslar istihdam ve saire gibi bidayetteki klfetlerden mstani kalnca, Ma arifin neir ve tamimine vasta olan bu maddeyi, rantabiliteleri muhafaza ederek, bu gnden da ha ucuz fiatlerle de satmaa muvaffak olacaktr. Sun ipek rantabilitesi

Fabrika; makine ve tesisat ile binalarnn amortisman, konulan sermayenin faizi, bilmum ham maddelerle enerji ve buhar sarfiyat, iilik, maaat ve masarifi umumiyesi dahil olmak zere senede umum masraflar yeknu 348 000 liraya bali olmaktadr. Sun ipek flounun gmrk resmi eski tarifede 200 kuru olduundan muamele ve oktrova ile birlikte bu mikdar 270 kuru a bali 'olmakta idi. Muaddel gmrk tarifesi bu resmi 400 ve munzam resimlerle beraber 480 kurua karmaktadr. Gmrklenmi sun ipein btn bu resimlerle ykselen bu kymeti dahili hesab edilmeyerek kilosunun yalnz buuk liradan satlacan hesab edersek temin edilecek temettn mevzu sermayeye nisbeti yzde yirmi dokuza bali olmaktadr, ki sun ipein bu gnk erait altnda memlekette yksek bir rantabilitesi olduunu gsterir. Umum masraflar ara ma muamele vergisi kanunu mucibince muaf olmasna ramen 66 bin liralk bir iplik muame le vergisi idhal edilmi bulunmaktadr. Sun ipek fabrikas senede takriben bin ton kmr, iki yz yirmi ton sellloz, yz altm ton kostiksoda ve iki yz yetmi ton za ya istihlk edecektir. Be senelik sanayi plnmn rantabilite hesab lannda Kamgam fabrikas hakknda gsterilen ihtiyat istisna edildii takdirde pamuklu, kd ve sellloz, sun ipek sanayiinde 1929 senesi gmrk tarifesi zerinden himaye grmek ve mevzu sermayeye faiz hesab etmek artile byk bir kr temin edecei hemen hemen katiyetle ifade edilmektedir. Halbuki, bu gn alman netice bunun tamamen maksudur. 1929 tarihli gmrk tarifesi bir himaye tarifesi olarak yaplmtr. Himayesi lzumlu grlen sanayi mamultnm gmrk resmi, bu tarife ile bir misal ve hatta daha fazla arttrlm bulunmakta idi. Bu gn Smerbank bilanolarnda sermaye faizi hesab edilmemektedir. Gmrk himayesine gelince : 1929 tarihli himaye tarifesi kfi gelmiyerek 1933 tarihli tarife kanunile esasen zaml olan gmrk resmi yeniden yzde krktan yzde yze kadar arttrlmtr. Bu gmrk resimlerinin portesini vuzuhla tebarz ettirebilmek maksadile bir taraftan harc lem, dier taraftan tarife pozisyonu basit olan kaput bezini misal olarak alalm: Bir kilonun gmrk resmi 1929 a kadar 1929 da 1933 de 15 - VII - 1937 tarihli Gir kararnamesile 20 45 61 79,30 ( S. Says : 200 )

 11
Yerli fabrikalarn bilmum pamuklu ve ynl mamult bu mddetler arasmda ayni mabetlere yakn himaye grmtr. Kiloda kuru 1929 sarglk kd 4,5 19,33 de 10,00 Adi matbaa kd 1929 3,75 Bu gn 9 Vuzuhu arttrmak iin kaput bezinde kilo zerinden gsterdiimiz gmrk resmini metroya tah vil edelim. Bir kilo kaput bezinde takriben 6 metre yardr. Kuru S. Gmrk resmi kiloda yirmi kuru hesabile bir met 3 33 rede 7 50 Gmrk resmi 45 itibarile 10 6 1 13 30 79,30 Yedi sene zarfnda kaput bezlerinin gmrk resmi takriben drt misli arttrlmtr. Gir kararna mesi yedi ay tatbik olunduktan sonra 26 ubat 1938 tarihinde 2/8179 numaral kararname ile tek rar 1933 tarife kanununa avdet edilmi bulunuyor. Pamuklu mamultm takriben drtte kyl ihtiyacn karlamaktadr. Buday himayesi is tisna edildii takdirde 1929 senesinden bu' gne kadar toprak mahsulleri kymeti yzde 50 - 60 sukut etmitir. Kylnn geliri byle byk hirsukut gsterirken istihlk eyalar kymetinin ma ks bir nisbetle tereffnn ky iktisad zerindeki tesiri nedir? Himayeler hangi l ile konmaldr?. Bu gn, yarm ve hatt br gn de mill geli rimizde en byk yeknu toprak mahsul verecek tir. Yeni endstrimizi kurarken mstahsile ykleyeceimiz fedakrln hududu ok iyi hesab edilmedii takdirde mill gelirin ana kayna ok zayflatlm olur. Bu gn memleketimizde husus teebbs elinde bulunan pamuklu sanayiin hepsi - ufak tefek tevsiler mstesna - harpten evvel kurulmutur. 1929 senesinden evvelki gmrk himayesi bunlar ya atm ve hatta inkiaf ettirmiken bu gnk nisbetsiz himayeyi icab ettiren sebeb nedir Tedkik edilmesi lzmgelen en mhim nokta, lzumsuz ve ar hayat pahalln nlemek me selesidir. Smerbankm imal ettii pamuklu ve ynl eyann memleketimizdeki umum sarfiyat takriben seksen milyon lira tahmin olunmaktadr. 1938 senesinde bunun takriben 18 milyon liral Smerbank fabrikalarnn, mtebakisi dier husus messesat imaltile hariten idhalttr. Yukardaki mtaleamza nazaran gmrk himayesi makul bir hadde irca edilmek suretile mevcud - sanayiin - daima husus sanayii gz nnde tutarak - inkiafn da gz nnde tutarak bu gnk fiatlan yzde yirmi indireb ildiimiz takdirde memlekette 16 milyon liralk bir ucuzluk yarat m oluruz. Smerbank bu eraite derhal intibak edemeyib de bir milyon lira zarar dahi etmi olsa bunu bteden demek daha ok ehven olur. 16 milyon liralk refah, btenin bu fedakrln baka yollardan kolaylkla telfi ettirebilir. Ezici hayat pahallnn Smerbank sanayiine bu gn temin ettii sun rantabilitenin ortadan kalkmas bile fil murakabenin balangcdr. Hesabl ve makul himaye altnda almaa mecbur edilecek fabrikalar, tasarruflarn arayp bulmaa mecburdur. Hele zarar tedkikle mkellef olanlar, mcerret omtalealara mstenid izahattan ziyade rakam ve hesab aramaa mecbur olurlar. Memlekette sanayi yeni domakta iken fazlai istihsal srprodksiyon kanunu karmak, ocuk doarken ihtiyarlk hastalklar iin tedbir aknaabenzer. En yksek himaye haddine vasl olduumuz halde husus teebbsn sanayi iine girmemesi ve hatta girememesi bu kanun yzndendir. Husus (S. Says ; 200)

-12teebbse kar koyduumuz engeller Smerbafrkn sermayesinin tezyidi eklinde btenin klfetini arttrm, Smerbank sanayii de hayat pahallatrmtr. Geni kr, rakabet yoksuzluu - husus sanayi de dahil - mevcud sanayii israfa gtrmtr. Rakabeti meydana karmadan, gmrk himayesini makul hadde indirmeden yalnz murakabe kanu nundan fil ve messir bir faide beklemek tahakkuku mkl nikbinlik telkki olunabilir. Buraya* kadar terih edilen mlhazalar ve yaplan mukayeseler, bu meselenin encmen tarafn dan yaplan tedkikler arasnda elde edilen rakamlarn delletlerine istinad ediyor. Bu mukayese ve bu mlhazalar haksz gsterecek mukabil rakamlar aramak hususunun da encmen ihmal etmemi tir. Ancak, vardan neticeleri haksz gsterecek mukabil rakamlara tesadf edilememitir. Bu netice ler, sanayi teebbslerimizin memleket iktisadiyat zerinde yapt tesirler itibarile bize memnuni yet vermekten ok uzak olduunu gstermekle beraber, bizi midsizlie sevkedecek eyler olmadn da bilhassa kaydetmemiz elzemdir. Cumhuriyet, her bakmdan noksanlarla dolu olan bu memleketi Avrupai hayat ve tekilt seviyesine doru sevkedebilmek iin alelacele, bir ok teebbslere girimek mecburiyetinde kalm olduundan bu teebbslerin derhal msbet ve feyizli neticeler vermesi kabil deildi. Bu gne kadar geirdiimiz devri bir tecrbe devri olarak telkki edib daha esasl tedkiklere istinaden teebbslerimize yeni bir istikamet verdiimiz takdirde gerek Devletin ve gerek halkn im diye kadar katlanm olduklar fedakrlklarn semeresiz kalmayaca bhesizdir. Ancak, Encmenimizin kanaati o merkezdedir ki teebbslerimize verilmesi elzem olan yeni isti kamet, bu gne kadar olan tecrbelerimizin esasl bir tahlil ve tedkikten geirilmesinden sonra tayin edilmelidir. Bu hususta sanayi ve iktisad ilerimizin muhtelif ubelerinde bihakkn mtehasss bir heyet tara fndan easl bir tedkik yaplb bu tedkiklerin verecekleri neticeye gre hareket eylemek usul bilhassa tavsiyeye lyiktir. Yarm tedkiklerle verilecek hkmlerin ve bu hkmlere tevfikan alnacak tedbirle rin bizi yeniden yanl yollara sevketmesi ihtimali olduunu da ayrca kaydetmei ok lzumlu gr mekteyiz. Buraya kadar verdiimiz izahat, be senelik sanayi plnnn hangi art ve fedakrlklarla yrtl m olduunu gstermee kfidir. Yarm kalan iler zarar hududunu her gn genileteceinden bu ilerin bir gn evvel tamamlanmas da kati bir zaruret olmutur. te bu maksad temin kasdile istenilen tahsisat, yerinde grl m ve kanun lyihas Hkmetin teklifi vehile aynen kabul edilmitir; Havalesi mucibince dier encmenlerde mzakere edilmek zere Yksek Reislie sunulur. iktisad E. Reisi Giresun t. Sabuncu Afyon K. zzet Akosman M. M. Aydn N. Topcolu Ankara M. Eri zmir Dr. M. Bengisu Ktib izmir M. Aldemir Ankara A. Ulus Kastamonu M. Cell Bayar

Diyarbakr V. N. Snkitay Eskiehir Emin Sazak Siird N. Bekmen

Edirne Fuad Balkan Gazianteb Nuri Pazarba Zonguladak H. Karabacak

Erzincan S. Baota el Dr. M. Berker

zmir
Bendi Artman

( S. Says : 200 )

Maliye encmeni mazbatas T. B. M. M. Maliye encmeni Esas No. 1/125 Karar No. 17 Yksek Eeislie Smerbank sermayesine 58 milyon lira il vesine dair Maliye vekilliince tadilen hazrla np 28 - IV -1939 tarihli icra Vekilleri Heyeti karar ve 8 mays 1939 tarih ve 6/2351 sayl Baveklet tezkeresile Yksek Meclise arzedilen kanun lyihas, mucib sebebleri ve Iktsad en cmeni mazbatasile birlikte encmenimize tev di edilmitir. Maliye encmeniniz meseleyi lyk olduu ehemmiyetle tedkik iin Iktsad ve Maliye ve killeri, Smerbank ve Sanayi umum mdrleri hazr bulunduklar halde mteaddid toplantlar yapt. Bilindii zere Hkmete kararlatrlan be yllk sanayileme programnn tahakkuku iin 2580 numaral kanunla Smerbank serma yesine 42 milyon lira, ve 3249 sayl kanunla 15 milyon lira olmak zere ceman 57 milyon li ra ilve edilmi bulunmaktadr. eker irketi sermayesine itirak iin 3082 sayl kanunla ay ni bankaya verilen 3,5 milyon lira bundan ha ritir. imdi tedkikmza mevzu tekil eden ka nun lyihas sonradan tevsi ve ilveler gren sanayi programlarnn tahakkuku iin Smer bank sermayesine 58 milyon lira daha ilvesi ni istemektedir. Encmenimiz, teyidi sermayeyi istilzam eden sebeblerin yerinde olup olmadn aratrmak iin gerek Hkmet mmessilleri tarafndan ve rilen izahat, gerek Iktsad encmeni mazbata snda yaplan mukayese ve ileri srlen mtalealar gz nnde bulundurmutur. Bu tedkik ayni zamanda Smerbank fabrikalarnn ku rulma, iletme artlarile maliyet fiatleri zerin de, alkadarlardan alnan rakamlara ve izahla ra mstenid, bir inceleme frsatn bize vermi tir. Encmenimizce varlan netice ve karar ana izgilerile aaya sralanmtr: Verilen izahata gre sermayenin arttrlmasn icab ettiren sebebler arasnda balca zerinde du rulmas gerekenler unlardr: 1 - ilk pln ve projelere yaplan ilve ve tev siler, yeni fabrikalar, 2 - ilk rakamlarn tam ve kat keiflerden zi yade eksik ve takribi hesablara istinad etmesi, 3 - Sanayileme programlarmzn muayyen zaman merhaleleri iinde sratle tahakkuk etti rilmesindeki zaruret ve fabrikalarmzn kurulu safhasnda gz nnde tutulmak icab eden mill ve umum baz mlhazalar, Nihayet maliyet fiatlanna messir olan baz mal ve teknik glkler de ayrca nazar itibare alnmak lzmgelir. Yukardaki sebebleri birer birer gzden gei relim : A - Birinci be yllk sanayi programna da hil teebbslerden hemen hepsi tatbikatta istiha lelere uramtr. Kurulacak messeselerin is tihsal kudretlerini bazan bir misli arttracak su rette ina ve tesis hacimlerinin geni tutulmas hi phesiz baz nisbetler dahilinde bu maksada tahsisi dnlen sermaye ile yaplan hakik masraflar arasnda bir fark vcude getirecektir. Bu tadil ilvelerin nelerden ibaret olduu Iktisad encmeni mazbatasnda mfredatile sayld ndan bunlar burada tekrara lzum gmyo ruz. Mhim olan bu nevi tevsilerin yerinde olup olmaddr. Bu bakmdan iki noktann tebarznde fay da vardr: 1 ilk ina ve tesis srasnda, ileride yap lacak tevsiler iin pay brakmak bu tevsilerin ok ucuza 'mal edilebilmesi, hatt yeni bir fabri ka kurmak klfetlerinin nceden bertaraf edil mesi demek olacandan, haddi zatinde, doru ve yerinde bir ihtiyatkrlktr. Ancak bunun is tilzam ettii fazla masraflar gelecee yaplm bir avans telkki etmek ve fabrikann tam verimile bir an evvel ileyebilmesini temin etmek geni projelerimizin ykn mstehlike bindir memek iin zaruridir. 2 istihsal kudreti - ilk projelere nisbeten arttrlmak istenen fabrikalardan memleket eko nomisi iin halde ve istikbalde beklenen fayda-

26 -VI

-1939

( S. Says : 200 )

retlerine, 1 milyon dokuz yz bin liras dnya l a n n iyi esab edilmi olmas lzmdr. Ma vaziyeti dolaysile getirilmesinde zaruret gr mulleri yurdda dviz brakacak olan ve gerek ik len yedek paralarn alnmasna (nakliye gm tisad btnlmz iin, gerek gnden gne ar rk dahil) tahsis olunacaktr. Bu munzam ih tan istihlki karlamak iin inkiafndan fayda tiyalar hari, Karabkn tesis masraflarnda muhakkak bulunan sanayi tesisleri mevzubahs ancak 3 milyonluk bir depasman olduu 31-X1Iolduuna gre be yllk programn tatbikatnda 1938 tarihinde Smerbanka vaki sarfiyat ile tevsilere gidilmi olmasn yerinde buluyoruz. giriilmi taahhdatn ileride icab ettirecei teNasl ki demir, mensucat, kd gibi madde diyat yeknu ceman 28 milyon liraya varaca lerin son bir ka yl iindeki idhalt ve imalt beyan edilmektedir. Bilindii zere 2580 ve yeknlarnn mukayesesi de bu kanaati teyid 3429 sayl kanunlarla bu ie verilen sermaye 25 edecek mahiyettedir. milyon liradr. Yer intihab ve mukaveleye msFilhakika demir ve elik idhalti: tenid mecburiyetlerin de Karabk hesablarnda 1934 de 138 bin tondan, tesiri dnlmelidir. 1938 de 210 bin tona kmtr. Pamuklu imalt ve idhaitnn yllk yeknu Bundan baka A. bendinde bahsi geen ilve 1934 de 27 160 tondan, ve tevsilerin iletme sermayesi olarak nceden der 1938 de 36 097 tona. pi edilen mikdarlar da arttrd ifade olunuyor. Kd ve mamult idhal ve imali ise ayni Drt mensucat fabrikasnn mtedavil sermaye yllarda 24 509 tondan 37 817 tona ykselmitir. lerinde yaplm olan tezyid nisbetleri de bu za rureti gstermektedir. Ayni mlhazalar Smerbanka be yllk Filhakika Bakrky, Kayseri, Ereli ve Nazilli pln dnda munzam vazife olarak havale edilen fabrikalarnn iletme sermayelerini ilk keiflere ve Iktisad encmeni mazbatasnda saylan yeni nisbetle 2 milyon 400 bin lira arttrmak lzm teebbsler iin de varid grlmtr.. gelmitir. B - ilk rakamlarn takribi hesablara dayan dna gelince : Esasen yukarda zikri geen be yllk pln raporlarnda (geecek be sene zarfnda cihan Gerek 1933 sonlarnda be yllk programa fiatlanndaki tahavvller veya sair sebeblerle te dair Iktisad vekilliinden Baveklete gnderi sisatn hakik balileri ile ilk tahminler arasnda len raporlar (ki bu isim altnda Ekonomi bakan fark tahadds edecek olursa bunun Smerbank l neriyatnn ilk numaras olarak kitab halin tarafndan telfisi icab edecektir) deniliyor. (Sade kmtr), Gerek karabk fabrikalar hak hife -45) bu mlhaza ayni raporda, Rus kredi knda H. A. Brassert kumpanyasile yaplan mu kavele ve anlamalar (1939 da ingilizce ve trke sinden 10 milyona kaca tahmin edilen mensu cat sanayii hari ve demir sanayii iin 10 milyon baslmtr) keifnamelerin takribi hesablara g dahil olmak zere be yllk plnn tamam iin re ve bazan da (Karabkte olduu gibi) sadece istenen 32 buuk milyon lira vesilesile tasrih edil ina ve tesisi dnlerek iletme sermayesi mektedir. Karabk mukavelesinde de katiyet hi hesab katlmakszn hazrlandn gster sadece 15 nci maddedeki ingiliz malzemesi bede mektedir. line inhisar etmi ve fabrikalarn tesisine dair Misal olarak Karabk keifnamesinde 458 bin mahall sarfiyat ile Trk iiliine aid masarif bu lira tahmin edilen malzeme ve makinelerin nakli rada edinilen malmata istinaden (ancak bir tah masraflarnn bir milyon iki yz on dokuz bin li min olarak) ileri srlmtr. (23 terinievvel ra fazlaya ktn, imento ve kereste fiatlarn1936 tarihli teklifname, madde 2, sayfa 85) daki ykseliten dolay inaatn iki milyonu m tecaviz bir fazlaya sebebiyet verdii zikrolunaBu mnasebetle Encmenimizde bir suale cebilir. imdi istenen 58 milyon sermayeden 14 vab veren Iktisad vekili ilk keiflerle tesislerin ha milyon kadar esas projede derpi edilmemi kik balii arasndaki farklar zarur telkki et olan Karabk ihtiyalar iindir. Bu mikdar ara mek lzm geldiini sylemi ve misal olarak snda 5 milyon mtedavil sermaye, 4 milyon e atalaz liman iin 11 milyon 750 bin lira hir inasna, 2 milyon kadar bir buuk veya dnlm ve ikinci drt senelik pln o yolda sene mddetle iletme mesuliyetini alacak m kaydedilmi olduu halde tedkik edenlerin 18 mil tehasss ingiliz mhendis ve mtehassslar c yona kacana dair ifadelerini nakletmitir. ( S. Says : 200 )

-15
C - Sanayileme progaramlanmzn muayyen zaman merhaleleri iinde sratle baarlmas da sanayi tesislerimizin pahalya mal olmasnda az ok mil olmutur. Mesel, Kayseri fabrikas gi bi byk bir eserin 14 ay gibi ksa bir zaman da kurulmas icab etmitir. Teknik ve mal keyfiyet bakmndan bu i lerde acemi ve yeni olan memleketimizi, biran evvel, ham madde yetitirici ve ecnebi mamultna pazar olmaktan karmak zarureti muva cehesinde idik. Bir yandan sanayi dnyasnn umum temaylleri, dier yandan iktisad buh ran iinde tediye muvazenesini dzeltip trk parasnn istikrarn korumak ve kymetten d en ham maddelerimize emin ve devaml bir mahre yaratmak ihtiyacdr ki sratle ve Dev letin mdahalesile memleketi kendisine elzem bir sanayi cihazna malik klma her ne pa hasna olursa olsun bize emretmitir. Be yl lk plnn mucib sebebleri kimsenin itiraz dnemiyecei bu iktisad, siyas ve hayat za ruretlerin sarih bir izahndan ibaret bulundu una encmenimiz kanidir. Bu neviden mill mlhazalar bilhassa fab rika yerlerinin tayininde, kurulacak messese lerin ham madde, muharrik kuvvet, nakil va stalar, ii bulmak gibi ekonomik ve teknik artlarn ksmen ihmaline messir olmu say labilir. Bu yzden maliyet fiatlerinin dahi - ina ve tesis ileri gibi - pahallaaca phe sizdir. Fakat buna mukabil yeni sanayilemenin ni metlerinden hcra memleket kelerini de fay dalandrmak, ziraat hayatmza yeni kazan kay naklar yaratmak ve kylmzn satn alma ve istihlk kudretlerini arttrmak, nihayet ke sif sanayiin baz memleketlerde grdmz sosyal mahzurlarndan mill bnyemizi koru mak gibi msbet faydalara tevecch edildii de muhakkaktr. Bir misal : Smerbank fabrikalarnn 1937 ylnda i piyasadan satn ald yerli ham maddelerin be deli 7 milyon lira, ii creti ve maa olarak de dii 4 milyon liradr. Kd ve icabnda dumansz barut imaline de yarayan sellloz ve demir sanayii gibi mevzu lar da mill mdafaa kayglarnn gz nnde tu tulduu anlalmtr. Ham maddesi henz mem lekette yetimemekle beraber teesssleri halinde ibtida maddelerinin yetitirilmesi mmkn olan

sanayi (merinosculuu tevik iin) 2262 sayl kanunun ikinci maddesinde derpi edilmi bu lunmaktadr. Yukarda izah edilen teknik artlar (ii yok luu hari) yannda maliyet fiatlar zerinde ar basan dier baz milleri de mtalea et mek faydasz olmayacaktr. Bunlar balca fi nansman artlarna ve Smerbank evlerinin i letme tarzna taallk etmektedir. 1 Be yllk pln iin 3580 ve 3249 sayl kanunlarla sermaye olarak tahsis edilen 57 mil yon liranm maliyece sureti temini Smerbanka nazaran, aadadr : Lira 3 234 937 401 505 16 305 768 1934 - 1937 sermaye faizi 1934 krndan ilve 1934 - 1939 senelerinde Hazinenin nakden tevdiat sermayeye mah suben Kayseri makineleri Rus kredisi Nazilli makinelerinin Rus kredisi Rus kredisinden istimal edilebile cek azam mikdar Karabk Hazine bonolarndan Maliyenin avali ile iskonto ettiri len bonolar

3 170 690 3 016 593 100 000 17 331 248 8 800 000

52 360 741 4 639 259 57 000 000

Daha temini mmkn olan

Grlyor ki maliyemiz gerek 2580 sayl ka nunun 3 nc maddesi uyarnca gerek 3249 sayl kanunun 3 nc maddesile demir sanayii iin 20 milyon liraya kadar bono ihrac salhiyetini kul lanarak ve nihayet 2262 sayl Smerbank kanu nunun 14 nc maddesinde kr zerinden tefriki lzm % 6 sermaye faizini bankaya brakarak kendisine deni yapmtr. Bunlarn mhim bir ksm mteakib senelerde tediyesi Hazince deruhde edilmi makine ve tesisat kredilerine mte allik olmasna nazaran be yllk pln iin tesise ve iletmee tahsisi gereken paralarn banka eline gemesi iin srati ve hacmi ile mtenasib olma d beyan edilmektedir, imknlarla ihtiyalar arasndaki farkn mill kredi piyasasndan ksa vadeli ve vasat % 7,5 gibi ehemmiyetli bir faizle tedarik olunabilen paralarla karland anlal-

( S. Says : 200 )

 16
maktadr. 1938 de muhtelif bankalara verilen faiz yeknu bir milyon yz yetmi iki bin liradr. Sanayie yatrlan paralarn az faizli ve uzun va deli kredilerle temini baka memleketlerde bilhas sa dikkat edilen hususlardr, ilk frsatta bir konversiyon yaplarak bu maksadn elde edilmesi te menniye deer. 2 Smerbankm 3460 sayl kanun uyarn ca fabrikalarn husus hukuk hkmlerine gre idare olunan mal ve idar muhtariyete malik ve mesuliyetleri sermayelerile mahdud ticar m esseseler haline iraf etmesi lzmdr. Bu karekteri iktisab etmi saylabilecekleri ifade olunmak la beraber Encmenimiz bu muhtariyetin fil bir mahiyet almasnda ve Smerbankm kurucu, finans edici, rehber ve kontrolcu vasflarna uygun tekilt ile kendisini tehiz edib fabrikalardan her birini kendi ihtiyalarn temin ve piyasa zaruret lerini takib iin merkeze danmaktan mstani bir vaziyete mazhar etmesinde byk fayda olduuna kanidir. 3 Maliyet fiatlarmrn yksekliinde yeti mi ii bulunmasnn ve iilerin az ok mevsimci olularnn da rol sylenmitir. Encmenimiz, bilfarz Kayseri fabrikasnn 30 milyon metre yerine senede 18 milyon metre istihsaltta bulunmasn, az mikdarda mamul hacmine ar amortisman isabet edeceinden, izale si lzm bir anormal vaziyet addetmektedir. Ma liyet fiatlarmn tedkikinden umum masraflarn da ykseklii dikkati celbetmitir. Bu mlhaza ve temennilerle beraber enc menimiz kanun lyihasn Hkmetin teklifi vehile aynen kabule karar vermitir. Bu mazbata muharriri istenen 58 milyon li rann sermaye halinde deil avans veya ikraz olarak verilmesinin daha doru olaca mtaleasnda bulunmu, hatt kabilse hakikaten amorti edilmek lzm gelen mikdarlarla bu neviden olmyan mikdarlarn tefriki, mstehlik lehine aln mak icab eden tedbirlerden olduunu ileri sr mtr. Hkmet bu fikri tedkike lyk bul makla beraber halen buna imkn olmad ceva bn vermitir. Havalesi uyarnca Bte encmenine gnde rilmek zere Yksek Reislie arzolunur. Maliye E. Reisi N. istanbul A. Bayndr Bursa Dr. G. Kahraman zmir Kmil Dursun M. M. Rize K. Kamu Ktib Rize K. Kamu Erzurum Mnir H. Gle Van brahim Arvas

Krklareli Hamdi Kuleli

Bte encmeni mazbatas T. B. M. M. Bte encmeni Mazbata No. 99 Esas No. 1/125 Yksek Reislie Smerbank sermayesine 58 000 000 lira il vesine dair olup Bavekletin 8 - V - 1939 tarih ve 6/2351 sayl tezkeresile Yksek Meclise sunu lan kanun lyihas ktisad ve Maliye encmen leri mazbatalarile birlikte encmenimize havale Duyurulmakla lyiha ve mucib sebebleri ktisad ve Maliye vekilleri huzurlarile tedkik ve mza kere edildi. Encmenimiz mezkr lyiha ile taleb edilen tahsisatn mahiyetleri itibarile muhtelif mevzu lara ayrldn grerek bunlarn her birinin ayr ayr mtaleasile ihtiyacn tesbit edilmesini zarur bulmu ve mesaisini bu noktalar ze rinde teksif etmitir. Mevzubahs tahsisatn taallk ettii mevzular u suretle tedkik edilmitir: A) ilk be senelik sanayi program ile kuru lacak olan sanayi iin Hkmet tarafndan tes bit edilen sarfiyat tahminat ve bu fabrikalarn kurulu ve tahakkukunda sarf ve taahhd edilen hakik mikdarlar ve tahminat ile tahakkukat ara sndaki farklar (A. bendindeki tablonun mfre dat (1) numaral cedveldedir). B) Tahsisat depasmanlan,

5 - VII - 1939

( S. Says : 200 )

 17
C) ilk be senelik sanayi programn dahilen o programa ilve edilen mevzular: D) Karabk ihtiyalar, E) Mtedavil sermaye meselesi, P) Depasmanlar, Karabk ihtiyalar, sana yi programna ilve edilen iler ve mtedavil sermaye ihtiyalarna gre encmenimizce tesbit edilen son vaziyet, H) Encmenimiz tarafndan kanun lyiha snda yaplan tadiller ve mucib sebebleri, Bu mevzular srasile arzederiz A) lk be senelik sanayi programna dahil mevzulardaki tahmin, tahakkuk ve farklar: Tahakkuk 1) Birinci be senelik sanayi programna gre mukayese 2) Karabk demir sanayiinden alnan netice 3) Malatya fabrikasna itirak Tahmin Fark

38 986 983 [1] 27 886 214 1 666 000 68 539 197

19 410 000 25 000 000 811 000 [2] 45 221 000

19 576 983 2 886 214 855 000 23 318 197

Be senelik sanayi programnn tahminat ile. tatbikat netayici arasndaki farklar zerinde lyik olduu kadar incelemi ve kendisine Hkmetin yaptrd ilk tahminlerin esasl ve mufassal bir etde istinad etmedii, bunun da sanayileme ha reketinin mstacelen balanmas ve bu yolda al nan kararlarn bir an evvel fil sahaya' intikali zaruretile yalnz muayyen baz esaslara dayanla rak sadece fabrika binalar ve makine tesisat gi bi hususlar nazar itibare alnmak suretile yedek santraller, nakliye cretleri, iltisak haklar, iske leler ve fabrikalar dahilindeki yollar, nakil tesi sat ve amele evleri gibi tefrik kabul etmez, dier ilerin tahmin harici braklmasndan ileri geldi i ifade edilmitir. Encmenimiz mill sanayiimizin kurulu hare ketlerinde elde edilen neticeleri memnuniyetle yadetmekle beraber ilk tahminlerle hakik mikdarlar arasnda bulmu olduu ayan dikkat farklar da tebarz ettirmei bir vazife bilir. Bu itibarla ilk tecrbe devirlerinde zarur olarak telkki edilebilecek bu gibi mhim hata farklar nn istikbalde tekerrr etmemesini ve sanayi ku rulu hareketlerinde daha esasl bir insicamn

tahakkukunu ve ktsad vekleti ile banka ara snda ifah olarak devam ettiine yakn hsl ettii mnasebetlerin resm ekillerde mtaamel esaslara rabt hususunun teminini temenni eder. B) Tahsisat depasmanlar : 2580 numaral kanunla verilen salhiyet ' 42 000 000 3249 numaral kanunla verilen salhiyet 15 000 000 57 000 000 Tahakkuk eden sarfiyat ve taahhdler 68 539 197 imdiye kadar yaplan tahak kuk ve sarfiyata gre depasman vaziyeti 11 539 197 68 539 197 lk be senelik programn tahakkuk ettirilme si iin 2580 numaral kanunla verilen 42 000 000 liralk ve 3249 numaral kanunla verilen 15 mil yon liralk tahsisat yeknu olan 57 000 000 li raya mukabil Smerbank 68 539 197 liralk sar fiyat yapm ve taahhdata girimitir. Buna

[1] Bu rakamlarn mukayeseleri, bnyelerinde evvelce hesaba dahil edilmi olan iletme ser mayeleri hari tutularak yaplmtr. Bundan baka ilk be senelik programda dahil olub da ina edilmemi fabrikalar da hari tutulmutur. [2] Raporda 2 433 000 lira olarak tahmin edilen bu fabrikann inaat mill bankann itirakile vcude getirilmi ve Smerbank te bir hisseye sahib bulunmu olmak itibarile mukaye se ona gre yaplmtr, (S. Says: 200)

18
nazaran ilk be senelik sanayi programnn tatbiki sahasnda kanun bakmndan 11 539 197 liralk bir tahsisat tecavz husule gelmektedir. Bundan baka ilk be senelik sanayi prora- ' mna dahil olmyan Sivas imento fabrikas, ikinci zmit kd fabrikas ve Sapanca su tesi sat iin sarf ve taahhd edilen 6 763 276 lira daha vardr. Yukarda zikri geen 11 539 197 liralk depasman ile birinci be senelik sanayi programna ilveten yaplm olan iler dolaysile sarf ve taahhd edilen 6 763 276 lira ki ceman 18 302 473 lirann Hkmet tarafndan istenilen tahsisata dahil bulunduu anlalmtr. Encmenimiz; kanunlarla verilen salhiyetler fevkinde ok faydal ve lzumlu ilerin dahi kanun mezuni yetler istihsalinden sonra yaplmasn ayni za manda riayeti lzumlu bir mal prensip olmak noktasndan da zarur grmekle beraber memle ket hayatmda siyas ve iktisad bakmlardan vcude getirilen ve tesisleri bteye mhim mas raflar tahmil eden messeselerin faaliyetlerini sekteye uratmamak iin bu tahsisatn verilme sini yerinde grmtr. ) lk be senelik sanayi programn tadilen o programa ilve edilen mevzular: Bakrky bez fabrikasmm ikinci tevsii 1 700 000 Ate tulas fabrikas 1 050 000 Kendir ihzar fabrikas 700 000 3 450 000 Yukarda yazl mevzulardan Bakrky bez fabrikasnn ikinci tevsiini, ate tulas fabri kasnn kurulmasn ve kendir ihzar fabrikasnn yaplmasn ve bunlarm istilzam ettii 3 450 000 liralk tahsisatn kabulnn, Encmenimiz yap t tedkikat neticesinde muvafk olaca kana atine varmtr. D)Karabk ihtiyalar: Hkmetin 58 milyon liralk tahsisat teklifinde Karabk demir ve elik fabrikalarnn mstakbel ihtiyalar iin istedii tahsisat 9 058 576 liradr. Encmen, tedkikat neticesinde ktsad vekili ile de mutabk kalarak, ilerin itmam bakmndan da bir arzaya meydan vermemek artile, bu mikdar 6 913 000 liraya tenzil etmitir. Bu tahsisatn mhim bir ksmn Karabkte tesis edilecek ehir evleri ve baz itima .tesisler karl tekil etmektedir. Kurulmakta olan bu mhim sanayi merkezimizde itima ve shh art l a n cami bir kasabaya lzum olduu meydanda dr. na edilecek bu binalar meyanmda amele ve memur evlerinden baka mekteb, halkevi, postane, belediye binas ve hastane gibi tesisler de dahildir. E) Mtedavil sermaye : Muhtelif yeni fabrikalara ya trlan 6 888 559.53 Hali tesisteki fabrikalara ya trlmas icab eden 8 300 000 15 188 559.53 lk be senelik sanayiin tesisine mteallik 2580 numaral kanunda bu tesislerin vcude ge tirilmeleri iin tahsis edilen sermayelerde yalnz tesis ve ina masraflar dnldnden iletme sermayeleri hi hesaba katlmamtr. Bu itibarla Encmen yapt tedkiklerde muhtelif yeni fab rikalara yatrlan iletme sermayelerinin 6 888 559 lira olduunu tesbit etmi ve hali te sisteki fabrikalara da yatrlmas icab eden ilet me sermayeleri mikdarn 8 300 000 lira ki ce man 15 188 559.53 lira olarak kabul etmitir. Smerbankn ilk hesablarmda 1 881 000 lira lk ayrca tahsisat icabettiren yedek paralan Encmen iletme mevzuu ile alkadar telkki ettiinden, hali tesisteki fabrikalara verilecek iletme sermayesi olarak evvelce gsterilen 7 300 000 liraya 1 000 000 lira daha ilve ede rek iletme sermayesi yeknunu 8 300 000 lira ya karm ve bu suretle 8S1 000 liralk bir tasarruf elde edilmitir. F) Depasnanlar, Karabk ihtiyalar, sanayi' programna ilve edilen iler, ve mtedavil ser maye ihtiyalarna gre encmenimizee teshil edi len son vaziyet: Depasnanlar 11 539 197 Prora'ma ilveten yaprhan iler iin fi 763 276 Karabkn ihtiyalar 6 913 000 Birincci programa ilveten yap lacak iler 3 450 000 Mtedavil sermaye 15 188 5i)9 43 854 032 Birinci be senelik pilnla1 ilvelerinin tatbik ve ikmali ve Smerbanka tevdi edilen ilerin ya plmas iin encmenimizin elde ettii netice yu kardaki rakamlarla ifade edilmitir ki bu 'gn

( S. Says : 200 )

Smerbankm bu ileri baarmas iin kendisine yeniden 'verilmesi ieab eden tahsisat mikdar ceman 43 854 032 lira tutmaktadr. Ancak bu mikdardan .15 188 559 lira mtedavil sermaye karlnn 2262 numaral kanunun 5 nci maddesile verilen salhiyet dahilinde temin edilmesi encmenimizce muvafk grldnden bu mik dar; tahsisat yeknundan tenzil edilmitir. Bun dan baka yine mezkr kanunun drdnc maddesile bankaya tahsis edilib henz Hazince tedi ye edilmedii anlalan 8 283 834 lirann da Ma liyece bankaya tediye edilmek suretile bu mevzua karlk tutulmas muvafk grldnden yukarki yekndan tenzil edilmek suretile Smerban km yeniden sermayesine ilve edilmesi lzmgelen tahsisat yeknu 20 375 639.27 lira olarak tes bit edilmitir. Bu tebdillerden sonra sermaye tezyidi sure tile ihtiyacn karlanmas iin verilmesi icab eden tahsisatn 20 365 473 liradan ibaret oldu u grlmtr. 2262 numaral kanunla Smerbank iin kabul edilen itibar sermaye 20 000 000 olub 2380, 3082 ve 3249 numaral kanunlarla yaplan ilvelerle bu itibar sermaye 80 500 000 liraya karlm tr. Bu lyiha ile Encmenimiz Smerbank ser mayesine 19 500 000 lira daha ilve suretile ban kann umum sermayesinin 100 000 000 liraya karma muvafk grmtr. Bu suretle tezyid edilen 19 500 000 lira sermaye ile yukarda tes bit edilen 20 365 473 liralk ihtiya arasndaki farkn ise, lyihann ikinci maddesinde tesis edi len fevkalde ihtiyat sermayesile karlanarak ih tiyacn tatmin edilecei Encmenimizce derpi edilmitir. H) Encmenimiz tarafndan kanun lyihasn da yaplan tadiller ve mucib sebebleri : 1) Hkmetten gelen lyihann birinci mad desinde Smerbankm sermayesine ilve edilmek istenilen mikdar 58 000 000 liradr. Encmenimiz bu mikdar 19 500 000 lira olarak tesbit ve ka bul etmitir. Hkmetin istedii 58 000 000 liradan 8 000 000 liras Vekiller Heyeti kararile mo tor fabrikasnm Mill Mdafaa vekletince ku rulmas tensib edildiinden tenzil edilmitir. 6 145 968 lira da encmen tarafndan hesablar zerinde yaplan ve yukarda izah edilen sebebler dolayisile tasarruf edilmitir. Yine bu

mikdardan 15 188 559 liras mtedavil sermaye olub 2262 numaral kanunun 5 nci maddesine gre temin edilmesi muvafk grldnden bu mikdar dahi tenzil edilmitir. Yukarda izah edildii vehile ilk 20 000 000 liralk itibar ser mayenin henz tediye edilmeyen 8 289 834 liras Maliyece temin edilmek suretile ihtiyalarn bu na tekabl eden ksm karlanacandan bu mikdarm da1 taleb edilen sermaye tezyidi mikdarmdan tenzili muvafk grlmtr. Bu suretle bakiye ihtiya mikdar 20 375 639 lira olarak tesbit edilmi ve bunun 19 500 000 lirasnn sermaye tezyidi suretile temini ve ara sndaki 875 639 lira farkn da yukarda izah edildii gibi lyihann ikinci maddesile temin edilmesi muvafk grlerek madde ona gre yazl mtr. II) Hkmet lyihasnn ikinci maddesi Smerbankm taahhd salhiyetini birinci mad deye atfetmektedir. Encmenimiz birinci madde yi yukarda arzedilen mucib sebeblerle deitir mi olduundan bu maddenin yazl eklini de deitirmi ve taahhd mikdarn ilve ettii ye ni sermaye ile ilk sermayeden istimal edilmemi olan ve yukarda birinci madde ile sanayi prog ramlarna tahsis olunan mikdarrn yeknu dahi linde kalmak zere tesbit etmitir. Bundan baka sanayi kurulu ilerimizde herhangi bir mecburiyet karsnda bir tahsisat tecavz meydana gelmemek iin Hkmete kr larn bir ksmndan fevkalde ihtiyat sermayesi tesisine ve ayni zamanda bir taahhd marjnn kaTlanmasma da imkn verilmi ve maddeye bunun iin bir hkm ilve edilmitir. III) Hkmet lyihasnn nc maddesin de 2262 numaral kanunun beinci maddesinde yazl salhiyetin bir misli tezyid edilmesi teklif edilmitir. Encmenimiz bu salhiyeti sermaye ile takyid etmei muvafk grdnden bu mik dar banka sermayesinin yzde ellisini geme mek zere tesbit etmi ve maddeyi ona gre yeniden yazmtr. Bu esaslar dairesinde hazrlanan kanun l yihas mstacelen mzakere edilmek dileile Umum Heyetin tasvibine arzedilmek zere Yk sek Reislie sunulmutur. Reis sparta Mkerrem Unsal Reis V. Kayseri F. Baysal Bu M. M. Ktahya A. Tiridolu

( S. Says : 200 )

Ktib istanbul F. ymen Elz M. F. Altay Kastamonu T. Cokun

Bolu Dr. Zihni lgen Gmane D. Sakarya Kayseri S, Serim

Diyarbakr R. Bekit istanbul G. B. Gker Krklareli . dl

Konya R. Trel Mara M. Bozdoan Yozgad A. Sungur

Kocaeli A. S. Akbaytuan Mardin R. Erten Yozgad Srr z

Malatya M. ker Ordu H. Yalman Trabzon Srr Day

( S. Says : 200 )

[1] NUMARALI CEDVEL Birinci be senelik sanayi program mucibince vaki sarfiyat ile plndaki tahsisatn

*
?

Tahakkuk eden *sa Makine ve tesisat Bina ve a 310 739 150 763 896 076 274 892 058 456 276 112 895 688 884 513 94 830 019 51 316 500 59 477 425 68 886 740 77 531 234 61 928 547 03 568 276 70 483 555 48 1 8 7 4 4 4 2 2

Sarfiyat yeknu 140 467 373 161 589 204 463 368 759 45 263 79 501 87 633 21 690 78 659 20 965 .52 096 01

Plndaki Makine ve Bina ve ars& tesisat 325 000 1 172 000 2 1 048 000 2 1 030 000 2 300 000 1 250 000 1 110 000 225 000 170 000 350 000 625 000 970 000 320 000 755 000 550 000 800 000 250 000 700 000 600 000 860 000

P yek 9 4 14 33 37 8 3 05 3 92 77 12

"Bakrky Kayseri Nazilli Ereli Merinos Birinci kd Gemlik Sellloz Hamz kibrit ve sperfosfat Klor

2 1 1 2 1

20 19 44 17 17 82 53

6 5 2 2 2 1 1

900 000 00 600 000 00

1 260 813 00 1 456 628 00

2 160 813 00 2 056 628 00

Malatya

Talebe

J.

12 247 242 46 26 739 741 37 38 986 983 83 (tirak hissesi) 1 666 000 00 (tahsisat 500 000 liradr) 591 959 oo 41 244 942 83

5 980 000 13 430 000 19 41

rf

fKMETN TEKLF Smerbank sermayesine 58 myon lira ilvesine dai/r kanun lyihas MADDE 1 2580, 3082 ve 3249 sayl ka nunlarla Smerbanka verilen sermayeye, esaslar cra Vekilleri Heyetince tesbit olunan sanayi programlarnn tahakkuku iin, 58 000 000 elli sekiz milyon lira daha ilve olunmutur. MADDE 2 Smerbank bu kanun ile ilve edilen sermaye mikdann gememek zere taah hde girimee mezundur. Bu sermaye 2580 nu maral kanunun 3 nc maddesindeki esas dahi linde temin olunur.

BTE ENCMENNN DETRt Smerbank sermayesine 19 500 000 lira ilve sine ve 2262 sayl kanunda baz deiiklik ya plmasna dair kanun lyihas MADDE 1 2262, 2580, 3082 ve 3249 sayl kanunlarla Smerbanka verilen sermayeye 19 500 000 lira daha ilve edilmitir. Bu sermaye 2580 sayl kanunun nc maddesindeki esaslar dahilinde temin olunur. MADDE 2 Esaslar cra Vekilleri Heye tince tesbit olunan sanayi programlarnn ta hakkuku iin Smerbanka verilmi olan taahhd salhiyeti 28 666 000 lira tezyid edilmi tir. u kadar ki cra Vekilleri Heyetinin tasvibile banka, muhassas sermayesinin yzde bei ne kadar munzam taahhdlere giriebilir. Bu takdirde buna tekabl eden mikdara bali olun caya kadar krlarndan yans fevkalde ihtiyat sermaye olarak bankaya braklr. MADDE 3 2262 sayl kanunun beinci maddesinde yazl 20 000 000 liralk had ban kann tahsis edilmi sermayesinin yars olarak tadil edilmitir. MADDE 4 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 5 Bu kanunun icrasna Maliye ve ktsad vekilleri memurdur.

MADDE 3 2262 numaral kanunun 5 nci maddesinde yazl salhiyet haddi iki misline karlmtr. MADDE 4 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 5 Bu kanunun icrasna Maliye ve ktsad vekilleri memurdur. 28 - IV -1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. B. Saydam T. F. May N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Fayik ztrak . Saraolu F. Aral Mf. V. Na. V. k. V. ve G. . V. V. Ycel A. F. Gebesoy H. akr S. I. M. V. G. . V. Zr. V. Dr. E. Alatas Muhlis Erkmen Mu. M. V. Ti. V. A. etinkaya C. Ercin

....>..

{ S. ayis : 200 )

S. Says: 201
Hatay halknn askerlik ilerine Hatayda vilyet kurulma sna, Hatay vilyetinde adl kanunlarn tatbik ekline ve ilmlarn infaz tarzna ve skenderon limannn btn tesi sat ve vesaiti ile birlikte Devlet limanlar iletme umum mdrlne devrine dair kanun lyihalar ye Muvakkat encmen mazbatalar (1/206)

T. C. Baveklet Kararlar mdrl Say : 6/3459 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

29 - VI - 1939

Hatay halknn askerlik ilerine, Hatayda vilyet kurulmasna, Hatay vilyetinde adl kanunla rn tatbik ekline ve ilmlarn infaz tarzna ve skenderon limannn btn tesisat ve vesaiti ile bir likte Devlet limanlar iletme umum mdrlne devrine dair hazrlanan ve cra Vekilleri Heye tince 29 - V I - 1939 tarihinde Yksek Meclise arz kararlatrlan drt kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil : Dr. R. Saydam

HATAY

HALKININ

ASKERLK

LERNE

DAR

KANUN

LYHASI

Esbab mucibe 1 Askerlik kanununun 2 nei maddesine gre yabanc memleketlerden Trkiyeye gelenlerden 22 yan bitirmi olanlar ihtiyata alnmaktadr. Hatay halk da Trkiyeye yeni iltihak etmi oldukla rndan bunlarm da buna gre muamele grmeleri iin imdi 23 yanda bulunan 332 doumlularla daha evvelki doumlular ihtiyata alnmtr. 333, 334, 335 doumlularn yoklamalar 1940 senesi yok lama zamanlarnda yaplacak ve yadlarile askere sevkedileceklerdir. 2 33 ve sonraki doumlulardan halen polis ve jandarma hizmetinde bulunanlarn bu hizmetlere girdikleri tarihten itibaren yaptklar hizmetin muvazzaflklarndan saylmas bu vazifelerinin devam bakmndan faydal grlmtr. 3 Doumlar itibare ihtiyata geirilmeleri icab edenler arasnda ihtiyat subay yetime art larn haiz olanlarn da askerlik kanununun ikinci maddesine gre ihtiyat subay yetimeleri, arzular na braklmtr. 4 Trk ordusunda vaktile hizmet etmi ve halen ya haddini gememi ve subaylk hakkn zayi ememi olanlarn yedek subay haklarnn tannmas muvafk grlmtr. 5 Trkiye tabiiyetinde olduklar halde vatan vazifelerini grmek zere Hataya gnderilenler den askerlikle ilgili olanlar vaktinde askerlik devlerini yapmadklar iin kanunen ceza grmeleri icab

 2
eder. Bu babda kusurlar olmayan ve srf vatan bir vazife iin Hkmetin msaadesile giden bu gi bileri cezalandrmak muvafk madelet olamayacandan bunlarn yalnz cezalar ve fazla hizmetleri affolunmutur.

Vekletlerle karlkl encmenlerle

Bte encmeninden seilen 3 er azadan mrekkeb Muvakkat encmen mazbatas

T. B. M. M. Muvakkat encmeni Esas No. 1/206 Karar No. 2 Yksek Reislie Bavekletin 29 - V - 1939 tarih ve 6/3459 sayl tezkeresile 30 - VI - 1939 tarihinde havale buyrulmu olan Hatay halknn askerlik ileri hakkndaki kanun lyihas Dahiliye vekili ve Mill Mdafaa mmessili huznrile incelendi. Yeni ilhak olunan Hatay halknn askerlii hakknda Hkmetin gsterdii mucib sebebler tamamen vaki grldnden lyiha maddeleri aynen kabul olunmu ve Mill Mdafaa mmessili tarafndan teklif olunan yoklamalarn yaptrama yan yedek subaylarnn da cezalarnn affi muva fk grlm ve lyiha bu tadille mstacelen ve tercihan mzakeresi teklifilc Yce makamnza sunulmutur. M. M. Ktib Muvakkat E. Reisi istanbul Tokad Diyarbakr F. ymen G. Pekel Dr. 1. T. ngren Bursa Ankara Afyon K. F. Gvendiren M. Giinen A. Bay tn

6 -VII

- 1939

Bursa anakkale anakkale Dr. G. Kahraman R. N. Gltekin R. Bulayrl ankr orum Denizli Dr. A. Arkan . Baran E. A. Tokad Elz Erzincan Edirne F. Altay S. Baota Dr. F. Memik Eskiehir stanbul zmir /. A. Gvsa N. lker E. Sazak Kars Kars Kastamonu Gl. M. Akyz . Karacan R. Saltu Kastamonu Kocaeli Kocaeli M. C. Bayar S. Yarg /. Dblan Mardin Malatya Mardin N. Baydar Gl. S , Dzgren H. Menemenciolu Tokad Sivas Tunceli N. Poroy A. N. D emir a M. Yenel Zonguldak Urfa R. Vardar Gl. A. Yazgan

( ft. SMVISI : 201 )

 3 HKMETN TEKLF Hatay halknn askerlik ileri hakknda kanun lyihas I MUVAKKAT .ENCMENN DETRt Hatay halknn askerlik ileri hakknda kanun lyihas

MADDE 1 Hatay halkndan 332 ve daha MADDE 1 Hatay halkndan 1332 ve daha evvelki doumlular ihtiyata geirilir. 333, 334 evvelki doumlular ihtiyata geirilir. 1333, ve 335 doumlularn yoklamalar ve askerlik | 1334 ve 1335 doumlularn yoklamalar ve as muameleleri 1 ikinci knun 940 da balar. kerlik muameleleri 1 ikinci knun 1940 da ba lar. MADDE 2 Halen jandarma ve polis hiz metlerinde bulunan 333 ve daha sonraki do umlularn hizmetleri muvazzaflklarndan sa ylr. MADDE 3 332 ve daha evvelki doumlu lardan ihtiyat subay yetime artlarn haiz olanlar arzu ettikleri takdirde 1076 sayl ka nunun hkmne tbi tutulurlar. MADDE 4 Trk ordusunda muvazzaf ve ya yedek subay olarak hizmet etmi olanlar ihtiyat subay olarak kaydedilirler. MADDE 5 Evvelce Trk tbiiyetinde bu lunanlar bu kayidlere tbi deildir. Ancak, 1940 yl sonuna kadar askerlik ubelerine mrcaat ederek Hataya gittiklerini tevsik eden yoklama kaa ve bakayann ve yoklamalar n yaptrmam olan yedek subaylarn cezala r ve bedeli nakd verip te vaktinde talim iin gelmemi olanlarn fazla hizmetleri affolunur. MADDE 6 Bu kanun muteberdir. neri tarihinden MADDE 2 Hatay jandarma ve polis hiz metlerinde bulunan 1333 ve daha sonraki do umlularn hizmetleri muvazzaflklarndan sa ylr. MADDE 3 Hkmetin 3 nc maddesi ay nen

MADDE 4 Hkmetin 4 nc maddesi ay nen MADDE 5 Evvelce Trk tabiiyetinde bu lunanlar bu kayidlere tbi deildirler. Ancak, 1940 yl sonuna kadar askerlik ubelerine m racaat ederek Hataya gittiklerini tevsik eden yoklama kaa ve bakayann ve yoklamalarn yaptrmam olan yedek subaylarn cezalar ve bedeli nakd verip te vaktinde talim iin gelme mi olanarm fazla hizmetleri affolunur. MADDE 6 Hkmetin 6 nc maddesi ay nen MADDE 7 Hkmetin 7 nci maddesi ay nen

MADDE 7 Bu kanunun hkmlerini ic raya cra Vekilleri Heyeti memurdur. 29 - VI -1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. B. Saydam N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Fayik ztrak . Saraolu F. Aral Mf.V. Na.V. k.V. Ycel . A. F. Cebesoy H. akr 8. t M. V. G. t V. ve Ad. V. V. Zr. V. Dr. H. Alata R. Karadeniz Muhlis Erkmen M. V. Ti. V. tstanbulda C. Ercin

( S. Says : 201)

_ 4 ~
HATAYDA VLYET KURULMASINA DAR KANUN LYHASI

Esbab mucibe Hatayrn anavatana ilhak dolaysile idare tekiltnn bir kanunla tesbiti, amme hizmetlerinin Cumhuriyet kanunlarma gre tanzimi noktasndan zarur grlmtr. Kanunun tanziminde, esa sen Hkmetimizin tensib ve muvafakatinin lhik olduu bu gnk idare taksimatnn aynen mu hafazas faideli grlerek merkezi Antakya.olmak zere 4. kazal bir vilyet tekili mahall ihti yalarn karlanmas noktasndan mnasib olarak mtalea klnm ve vekletlerle mlhak bteli idarelerin kadrolar bu esasa gre ilgili makamlarca tanzim olunmutur. Hatay da halen husus muhasebe tekilt olmadndan ve Cumhuriyet kanunlarile bu messe seye verilmi olan vazifelerin ifas da elzem bulunduundan, mahsus kanununa gre .' husus muha sebe idaresi kurulup her veheden ilemee balayaca zamana kadar bu hizmetlerin devamn temin maksadile muvakkat birinci madde tanzim olunmutur. Hatay vilyetinin teekkl dolaysile hiyar hakkn Suriye ve Lbnan lehine istimal etmeyerek Hatayda ikamet eden mtekaid ve eytam ve eramilin ilhakla beraber ilgilerinin kesilmesi Cumhu riyetin yksek adalet mefhumuna uygun dmeyeceinden bu iin tanzimini temin maksadile de ikinci muvakkat madde tertib olunmutur. Bilhassa zabta kadrolarnn tanziminde Suriye ile mevcud hududumuzun bu ilhak dolaysile 150 kilometreye yakm art ve bu artn zabta hizmeti noktasndan ehemmiyeti gz nne aln mtr. Hududun bu kadar genilemesinden dolay, yerine gereken kuvvetler ikame edilinceye kadar bu kanuna bal jandrma kadrolarnn muhafazasnda emniyet cephesinden zaruret mutlaktr. Ayrca Hatayrn anavatandan ayrld gnden bu gne kadar geirdii tahavvlt ve hdisat ile dahil emniyet ve asayii zerindeki messirler gz nne alnrsa halen mevcud olan ve aynen bu kanunla teklif edilen emniyet polis kadrolarnn da muhafazas zarur bir keyfiyettir.

Vekletlerle karlkl

encmenlerle Bte encmeninden seilen Muvakkat encmen mazbatas

3 er

azadan

mrekkeb

T. B. M. M. Muvakkat encmen Esas No. 1/206 Karar No. 5 Yksek Reislie Bavekletin 29 - VI - 1939 tarih ve 6/3459 sayl tezkeresile 30 - VI - 1939 tarihinde enc menimize havale buyurulan (Hatayda vilyet kurulmasna dair kanun lyihas) Bavekil, Da hiliye ve Maliye vekilleri huzurile incelendi. Kanun adnn (Hatay vilyeti kurulmasna dair kanun) ekline konduktan sonra birinci madde aynen kabul olundu. Hatay vilyeti merkezinin Antakya m skenderon mu olmas hakknda yaplan mnakaalaT neticesinde vilyet nfusundan drtte nn Antakyaya civar yerlerde tekasf etmi ve iktsd mnasebetlerinin de bura ile bulunmu ol

6 - VII - 1939

mas ve kltr ve emniyet bakmndan Antakyann daha ehemmiyetli grlmesi ve vilyetin de daha ortalarna dmesi cihetle merkezin, H kmetin teklifi vehile Antakya'da braklmas ekseriyetle kararlatrlmtr. kinci madde, bal yeni topraklara aid teki lt cedvelinde de olduu gibi tasvib edilmi ve yalnz Yaylada' kazasna (Klak) namile bir nahiye ilve olunmu ve cra Vekilleri Heyeti ne Hassa kazasna ayr nahiye halinde ayrlacak kyleri ayrmaa ve icab ederse Aktepe, nahiyesi nin adn ve merkezini deitirmee salhiyet veren bir erh yazlmtr.

( S. Says : 201)

Vilyetin komu vilyet kazalarile mnase beti de incelenerek iktisadiyat tamamen skenderona intikal ettii grlen Drtyol kazasnn Seyhan vilyetinden ayrlarak yeni vilyete ba lanmas mnasib grlmtr. Yine eskiden bir kaza olduu halde kylerinin bir ksm Hatayda kalm olmas yznden nahiyeye evrilen Hassa nahiyesinin islhiye kazasndan ayrlarak ayr bir kaza yaplmas ve yeni vilyete balanmas ve yeni topraklardan da mnasib grleeek ky lerin ayr bir nahiye halinde bu kazaya verilmesi tensib olunmutur. Buna gre hazrlanan madde de lyihaya nc madde olarak konmutur. Vilyet ve yeni tekil olunan kaza ve nahiyeler memurlarnn kadrolarna aid Hkmetin n c maddesine bal cedvel ve drdnc maddesine bal mstahdemler cedveli bir taraftan ihtiya've dier taraftan mal vaziyet gz nnde tutularak tadil edilmi ve bu maddeler lyihaya drdnc ve beinci madde olarak konmutur. Hkmetin beinci maddesi tadil gren me mur ve mstahdem kadrolarna ve masraflara g re tadil olunarak lyihada altnc madde olmu tur. Antakya ve skenderon hastanelerinin idare ve idamesi iin 117 580 liralk tahsisat konmu ve Antakya lisesinde leyl cretli talebe iin 145 lira cret tensib edilmi ve yeni topraklarda ku rutma ve sulama ilerinin teminine imkn ver mek zere bu mntakada 3132 sayl kanunun mul dairesine sokulmutur. Hatay hkmeti kendi mevzuatna gre ver giler tahakkuk ettirmi ve bunlar tahsil etmek te bulunmutur. Bu vergiler tamamen bizim mev zuatmza ve vergi nisbetlerimize uygun olduu gibi vergi yl da takvim yl bulunmas ayrca bir ayrlk tekil etmektedir. Dier taraftan tekilt yaparak btn vergi lerde kendi mevzuatmz derhal tatbika da im kn yoktur. Bunun iin bir taraftan tekilt yapmaa ve kendi mevzuatmza gre vergilerin tahakkukunu temin etmee imkn brakmak ve dier taraftan bu istihzar devresinde tahakkuk etmi ve edecek Hatay vergilerini tahsile mesa vermek zere in tikal devrine mahsus muvakkat mal hkmler konmasna ihtiya grlmtr. Maliye vekleti-

le birlikte Su komisyonunca hazrlanan be mu vakkat madde bu maksadla lyihaya ilve olun mutur. Affi muvafk grlen 169 332 liralk vergi bakayas iin de bir madde konmutur. Husus idare tekilt yaplncaya kadar da bu idarenin gerek varidatn tahsil ve masrafla rn tediye etmek ve gerek hizmetlerinin yr tlmesini temin eylemek maksadile lzumlu g rlen 6, 7, 8, 9 ncu muvakkat maddeler konmu tur. Belediyelerde de intikal devrine aid hususi yetleri temin etmek zere 10 ncu ve ky idarele rine aid de 11 nci muvakkat maddeler ilve olun mutur. Hatayda mevcud mtekaidlerin, yetimlerin ve dullarm tekad maalar hakknda Hkmetin teklif etmi bulunduu ikinci muvakkat madde de ,tasvib olunarak 12 nci muvakkat madde ha linde lyihaya alnmtr. Arzolunan ekillerde hazrlanan lyiha mstacelen ve tercihan mzakeresi teklifile Yce ma kamnza takdim olunur. Muvakkat E. Reisi M. M . Ktib Diyarbakr Tokad stanbul Dr. . T. ngren Galib Pekel F. ymen Afyon K. Ankara Antalya M. Gnen A. Baytn Dr. M. Soykam Bursa Bursa anakkale F. Gvendiren Dr. G. Kahraman Read Nuri Gntekin anakkale ankr Denizli R. Bulayrl Dr. A. Arkan E. A. Tokad Edirne Elz Erzincan Dr. F. Memik M. F. Altay S. Baota Eskiehir stanbul . zmir Emin Sazak t. Alettin Gvsa Nazmi lker Kars Kars Kastamonu Gl. Muhittin Akyz . Karacan R. Saltu Kastamonu Kocaeli Kocaeli M. Cell Bayar Salah Yarg t. Dblan Malatya Mardin Mardin Nasuhi Baydar Gl. S. Dzgren II. Menemenciolu Srvas Tokad Tunceli A. N. Demira N. Poroy M. Yenel Urfa Zonguldak Gl. Ahmed Yazgan Rifat Vardar

( S. Says : 201)

 6
HKMETN TEKLF Halayda vilyet kurulmasna dair kanun lyihas MADDE 1 Trkiye Cmhuriyetile Fran sa Cumhuriyeti arasmda 23 haziran 1939 ta rihinde akdedilen anlamann birinci madde sinde gsterilen hudud tashihi neticesinde Tr kiye mill hududu dahiline giren Hatay arazi si Trkiyeye ilhak edilmitir. MADDE 2 isimleri bu kanuna bal 1 nu maral cedvelde yazl kazalarla vilyet mer kezine ve bu kazalara bal nahiyeleri ihtiva etmek ve merkezi Antakya olmak zere Ha tay vilyeti kurulmutur. Vilyetin idar taksimat snrlar icra Ve killeri Heyetince tesbit olunur. MADDE 3 kinci madde mucibince ku rulan vilyet memurlarnn derece, aded ve maalar bu kanuna bal 2 numaral cedvel de gsterilmitir. Bu cedveldeki kadrolar, aid olduklar vekletlerin ve mlhak bteli dai relerin kadrolarna eklenmitir. MADDE 4 Bu kanuna bal 3 numaral cedvelde gsterilen mstahdemlerle nakil va stalar kadrolar aid olduklar vekletlerle mlhak bteli dairelerin 1939 mal yl kad rolarna ilve olunmutur. MADDE 5 Yukarki maddelerde iaret olunan 2 ve 3 numaral cedvellerdeki memur ve mstahdemlerin maa ve cretlerile tekil ta aid masraflar karl olarak vekletlerle mlhak bteli dairelerin 1939 yl mal bt esinin bu kanuna bal 4 numaral cedvelle gsterilen tertiblerine ( ) kadar munzam tahsisat konulmutur. MUVAKKAT BRNC MADDE : Hatay husus muhasebe tekilt kurulunca ya kadar husus idare muamelt aadaki e kilde cereyan eder: A - Varidat maliyece tahakkuk ettirilerek tahsil ve ayr bir hesaba kaydolunur. B - Sarfiyat vilyet idare heyeti tarafndan tanzim ve usulen tasdik olunacak bteye gre Hazinece yaplr. MUVAKKAT KNC MADDE : Hatay vilyetinin teekkl dolaysile hiyar hakkn Suriye ve Lbnan lehine istimal et meyen ve Hatayda ikamet eden mtekaid, ey tam ve eramil hakkmda tatbik edilecek esaslar ve bunlarn mkteseb haklan husus bir kanun la ayrca tesbit edilinceye kadar halen almakta olduklar istihkaklarnn aynen tediyesine de vam olunur. MADDE 5 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 6 Bu kanun hkmlerini icraya icra Vekilleri Heyeti memurdur. 29 - VI - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. h\ Saydam , N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Fayk ztrak . Saraolu F. A firak Mf. V. Na. V. lc. V. Ycel A. F. Cebesoy H. akr S. . M. V. G. . V. ve Ad. V. V. Zr. V. Dr. H. Alata Ti. Karadeniz Muhlis EYkmen M. V. Ti. V. stanbulda C. Ergin

( S. Says : 201 )

MUVAKKAT ENCMENNN DETR Hatay vilyeti kurulmasna dair kanun lyihas

MADDE 1 Trkiye Cmhuriyetile Fransa Cumhuriyeti arasnda 23 haziran 1939 tarihin de akdedilen anlamann birinci maddesinde gs terilen hudud tashihi neticesinde Trkiye mill hududu dahiline giren Hatay arazisi Trkiyeye ilhak edilmitir. MADDE 2 simleri bu kanuna bal 1 nu maral cedvelde yazl kazalarla vilyet merkezi ne ve bu kazalara bal nahiyeleri ihtiva etmek ve merkezi Antakya olmak zere Hatay vilyeti kurulmutur. Vilyetin idar taksimat snrlan cra Vekil leri Heyetince tesbit olunur. MADDE 3 Drtyol kazas Seyhan vilye tinden almarak Hatay vilyetine verilmitir. islahiye kazasma bal Hassa nahiyesi, mer kezi Hassa olmak zere, kazaya evrilmi ve Ha tay vilyetine balanmtr. Yeni ilhak edilen topraklardan bir nahiye halinde bu kazaya ve rilecek kyler ve nahiyenin ad ve merkezi cra Vekilleri Heyetince tesbit edilir. MADDE 4 Vilyet ve yeni kaza ve nahi yeler memurlarnn derece, aded ve maalar bu kanuna bal 2 numaral cedvelde gsterilmitir. Bu cedveldeki kadrolar, aid olduklar vekletle rin ve mlhak bteli dairelerin kadrolarna ek lenmitir. MADDE 5 Bu kanuna bal numaral cedvelde gsterilen mstahdemlerle nakil vasta lar kadrolar aid olduklar vekletlerle ml hak bteli dairelerin 1939 mal yl kadrolarna ilve olunmutur. MADDE 6 Muhtelif tertiblere tefrik ekli bal (4) numaral cedvelde gsterildii zere umum muvazeneye dahil dairelerin 1939 mal yl btelerine (2 006 347) lira, Posta, telgraf ve telefon umum mdrl btesine (105 824) lira, Vakflar umum mdrl bt esine (27 020) lira, Orman umum mdrl btesine (18 950) lira munzam tahsisat veril mitir. MADDE 7 1939 mal yl Shhat ve iti ma muavenet vekleti btesinin 585 nci fasln da (Antakya ve Iskenderon hastaneleri) unva-

nile yeniden alan (12) nci maddeye (117 580) lira fevkalde tahsisat konmutur. MADDE 8 343 sayl kanuna bal cedvele aada yazl kadrolar eklenmitir. Memuriyet unvan Mdr Muavin Aded cret 2 6 50 35

MADDE 9 1939 mal yl muvazenei umu miye kanununa bal (M) cedveline (145) lira cretli Antakya lisesi ilve edilmitir. MADDE 10 Hatay vilyeti 3132 sayl kanunun birinci maddesi mul dairesine idhal edilmitir. MUVAKKAT MADDE 1 lhak tarihine kadar Hatay mevzuatna gre tahakkuk ettiril mi veya 1 ikinci knun 1940 tarihine kadar ta hakkuk ettirilecek olan vergilerin tahsiline de vam olunur. Bunlardan Varidat btesinde mukabili bu lunmayanlar mteferrik haslat faslma irad kay dedilir. MUVAKKAT MADDE 2 lhak tarihinde Hatay arazisinde kazan vergisine tbi bir i ve teebbsle itigal edenlerin 2395 numaral ka zan vergisi kanunile zeyil ve tadilleri ve 2416, 2728, 2729 sayd kanunlar ahkm mucibince mkellefiyetleri 1 ikinci knun 1940 tarihniden balar. Ancak vergileri, tediye srasnda kesilen ler hakkmda bu kanunlarn hkmleri 1 eyll 1939 tarihinden itibaren tatbik olunur. MUVAKKAT MADDE 3 lhak tarihinde Hatayda mevcud sma messeselerden 2430, 2466 ve 2731 numaral kanunlar mucibince aln mas lzm gelen muamele, buday koruma ve istihlk vergileri 1 knunusani 1940 tarihine ka dar almmaz. 2442 sayd kanun mucibince alnmas lzm gelen elektrik istihlk vergisi de 1 ikinci knun 1940 tarihine kadar almmaz. MUVAKKAT MADDE 4 2395 numaral kanunun 30 ncu maddesinin birinci fkrasmda yazd daire ve messeseler haricindeki bilmum

( S. Says : 201 )

 8 hakik ve hkm ahslar nezdinde alan hiz met erbabndan bordroya tbi olanlarn 2395, 1890, 1980 ve 2882 numaral kanunlarla zeyil ve tadillerine gre mkellefiyetleri 1940 takvim yl bidayetinden balar. Ancak bu tarihden ev velki aylara aid olub da tediyesi bu tarihden sonra yaplan maa, cret ve yevmiyelerden mez kr vergiler almmaz. MUVAKKAT MADDE 5 Hatay Devleti tarafndan 1 ikinci knun 1938 tarihinden 31 birinci knun 1939 tarihine kadar tahakkuk ettirilmi olup ilhak tarihinde tahsil edilme mi bulunan vergi, resim ve harlardan ms kirat ve saydiye resimlerile tuz bedelleri ve mill emlk sat bedelleri hari olmak zere dierlerinin kayidleri terkin olunmutur. olunur. 1996 sayl kanun hkmleri bu tarihte tatbik mevkiine konur. MUVAKKAT MADDE 8 Hatay Hk metince tahakkuk ettirilmi bulunan yol vergi sinin 1 knunusani 1940 tarihine kadar tahsi line devam olunur. MUVAKKAT MADDE 9 Husus idarele re aid dier vergiler bu kanunun neri tarihin den itibaren tarh ve tahsil olunur.

MUVAKKAT MADDE 10 Belediyeler: A) 1 eyll 1939 da belediye kanununa gre yeni belediye meclisleri seilecektir. Yeni ida reler ie balayncaya kadar mevcud idareler belediye ilerini yrtr. B) 1 ikinciknun 1940 tarihine kadar mev cud btelerin tatbikma ve Hatay kanunlarna gre tahakkuk ettirilen belediye resim ve ver MUVAKKAT MADDE 6 Vilyette husu gilerinin tahsiline devam olunur. Bu tarihten s idare tekilt ikmal edilinceye kadar; itibaren belediye kanunu hkmlerine gre A) Umum meclis ve daim encmen vazife yeni meclis tarafndan yaplacak be aylk btleri vilyet idare heyeti tarafndan yaplr, I e tatibk ve belediye mevzuatna gre yeni ver B) Muhasebei hususiye ileri Maliye teki gi ve resimler tarh ve tahsil olunur. lt tarafndan grlr. Varidat, alacak idarei hususiye emanet hesabna kayid ve mas MUVAKKAT MADDE 11 1939 eyll ay raflar husus idare btesine gre bu hesabdan iinde yeni ilhak edilen btn kylerde, ky ka tediye olunur. nunu hkmlerine gre, muhtar ve ihtiyar he MUVAKKAT MADDE 7 A : Hatayda k in bilmum arazi,2901 sayl kanun hkmne gre yeniden tahrir ve kymetleri tahmin olu nur. Bunlardan kadastrosu yaplm olanlarn yalnz kymetleri tahmin edilir. Bu i iin icab eden sarfiyatn 2901 ve 3161 sayl kanunlarla verilmi olan tahsisattan yaplmasna ve sarfedilen mikdarm 3586 sayl kanunun 3 nc mad desinde yazl ekilde mahsub edilmesine Ma liye vekleti salahiyetlidir. B : Yeni bina ve arazi tahriri yaplncaya kadar bina ve arazi vergilerine matrah ilhak tarihinde mevcud irad ve kymetlerdir. Bu vergiler, haziran 1940 tarihine kadar Ha tay mevzuatna gre tahakkuk ettirilib tahsil yetleri seilecektir. Yeni seimin sonuna kadar mevcud ky idareleri vazifelerine devam ederler. MUVAKKAT MADDE 12 Hatay vilyeti nin teekkl dolaysile hiyar hakkn Suriye ve Lbnan lehine istimal etmeyen ve Hatayda ika met eden mtekaid, eytam ve eramil hakknda tatbik edilecek esaslar ve bunlarm mkteseb haklan husus bir kanunla ayrca tesbit edilin ceye kadar halen almakta olduklar istihkaklar nn aynen tediyesine devam olunur. MADDE 11 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 12 Bu kanunun hkmlerini icra ya cra Vekilleri Heyeti memurdur.

( S. Says : 201)

- 9
Hkmetin teklifine bal [1] NUMARALI CEDVEL Vilyet merkezi Antakya Iskenderon
Kxwkhn

Kaza,

Nahiyeler Bedirge, Karsu, Bapturun, Sveydiye, Hzrbey, Harbiye, eyhky Beyln, Arsus Aktepe Hamam Bezge

Beyhaniye Yaylada (Merkezi Ordu)

Muvakkat encmenin de itiriine bal cedveller [1] NUMARALI CEDVEL Vilyet merkezi Antakya Kaza ad Kaza merkezi _ . ... Nahiyeler Bedirge, Karsu, Bap turun, Sveydiye, Har biye, eyhky, Hzrbey Belen, Arsus Aktepe [1] Hamam Bezge, Klak

Iskenderon Krkhan Heyhaniye Yaylada

Iskenderon Krkhan Reyhaniye Ordu

[1] Bu nahiye sahasndan lzumlu grlen kyleri ayr bir nahiye halinde Hassa kazasna balanmasna ve Aktepe nahiyesinin lzuma gre adn ve merkezini deitirmee cra Vekilleri Heyeti salahiyetlidir.

( S. Says : 201 )

 10
[2] NUMARALI OEDVEL D. Memuriyetin nevi Aded Maa D. 12 DEVLET METEOROLOJ LER MDRL UMUM 13 9 10 11 12 13 9 9 10 12 13 14 11 Memuriyetin nevi Seyyar tahakkuk ve yoklama me muru Mhafaza memuru Mill emlk kontrolr Mdr ikinci mitteyyiz Memur Tahsilat mdr kontrol memuru memuru ktibi icra memuru Aded Maa

8 1 nci snf meteorolojist 9 2 12 1 asistan 14 2

1 1 2 2

50 40 25 20

DYANET LER RESL 7

11

2 nci snf
5

Mft
>

12 5 12 Mft msevvidi 13 Vaiz 14 Mft ktibi

1 1 1 1 4 2

60 30 20 20 20 15

2 3 1 1 2 1 2 1 1 1 2 7 1 1

25 20 40 35 30 25 20 40 40 35 25 20 15 30

TAPU VE KADASTRO UMUM MDRL 9 11 12 10 11 9 10 11 12 12 13 14 Tapu sicil mdr Mmeyyiz Tedkik memuru Kontrol memuru Fen memuru Tapu sicil muhafz muavini ktibi Tapu sicil ktibi 1 1 1 2 3 2 3 2 3 1 5 7 40 30 25 35 30 40 35 30 25 25 20 15

MALYE VEKLET 5 8 9 10 11 12 Defterdar Muhasebe mdr Malmdr Veznedar 1 1 2 3 1 1 4 1 2 7 80 50 40 35 30 25 20 30 25 20

13 11 Muhasebe memuru 1 2 13 Muhasebe ktibi

Varidat 8 9 10 11 12 13 10 Varidat mdr Varidat kontrol memuru memuru Varidat memur muavini Seyyar tahakkuk ve yoklama me muru 11 Seyyar tahakkuk ve yoklama me muru

1 1 3 2 4 11 1 1

50 40 35 30 25 20 35 30

HATAY GMRK TEKLTI N GM RK VE NHSARLAR KADROSUNA L VE EDLECEK KADRO Bamdrler 4 Bamdr 6 Mdr (S. I) 7 S. 1. mdr muavini Bamemurlar 10 Bamemur 3 35 1 1 1 90 70 60

( S. Says : 201 )

 11
D. Memuriyetin nevi Aded Maa D. Memuriyetin nevi Aded Maa

Memurlar 11 S. I. memur 12 S. 2. t er a ve takib 10 cra ve takib memuru Muayene

[1] 2 4 memurlar 1 35 30 25

GMRK MUHAFAZA GENEL KOMUTANLII 13 Birinci snf piyade ve svari mu hafaza ve muamele memuru 26 14 12 12 15

20 15 10

memurlar 1 2 9 60 40 30 DAHLYE VEKLET 1 5 6 11 13 14 11 14 11 8 13 8 13 14 10 14 6 7 13 14 13 15 14 15 11 15 15 Vali Vali muavini Mektupu Vilyet tahrirat ktibi evrak memuru ktib idare heyeti ktibi baktibi Umuru hukukiye mdr ktibi Nfus mdr Vilyet nfus ktibi tSeferberlik mdr ktibi Kaymakam > Kaza tahrirat ktibi Kaza tahrirat ktibi nfus memuru ktibi Nahiye mdr tahrirat ktibi nfus ktibi

7 S. 1. bamuayene memuru 9 S. 1. muayene memuru 11 S.'-2. Memurlar 9 Servis efi (S. 1) 10 (S. 2) 11 (S. 3) 12 Memur 13 Veznedarlar 11 12 Bayeznedar Veznedar Muhasebe 11 ef (ksm efi) 12 Muhasebe memuru 13 Memur 13 . [3] Kimyagerler 6 Kimyager (S. 1) hityat 11 Memur Kolcular 14 S. 2 Kolcu memurlar memurlar [2]

3 5 1 13 8

40 35 30 25 20

30 25

1 6 3 4

30 25 20 20

.1

70

30

1 1 1 2 1 2 1 1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 4 5 2 5 2 3 2 13 15 8

150 80 70 30 20 15 30 15 30 50 20 50 20 15 35 15 70 60 20 15 20 10 15 35 30 10 10

22

15 6

EMNYET . U. MDRLG Emniyet mdr Emniyet miri 9 10 Bakomiser 11 Komiser 1 1 4 4 6 70 50 40 35 30

[1] Veznedarlk vazifesi de zerlerindedir. [2] Bu memurlardan gmrk idaresindeki am bar ve antrepolarda istihdam edilenlere (ambar) veya (antrepo) memuru unvan verilir. [3] Veznedarlk vazifesi de zerindedir.

( S. Says : 201)

 12
D. Memuriyetin nevi Aded Maa 15 120 1 3 4 6 25 20 35 30 25 20 D. Memuriyetin nevi Ktibler 11 12 14 Baktib ve muavinleri ve mddeiumumi ve sorgu h kim ve zabt ve icra ktibleri 1 7 10 10 10 10 cra memur ve muavinleri 11 12 14 15 Mbair Ceza v tevkif 10 Mdr 14 Memur 12 Hesab memuru evleri 1 4 1 35 20 25 1 1 1 4 22 30 25 20 15 10 35 30 25 20 10 Aded Maa 12 Komiser muavini 13 Polis memuru 10 Muamelt memuru 11 12 13

SIHHAT VE I. MUAVENT VEKLET 4 8 9 13 14 13 14 Birinci snf Shhat ve itima mu avenet mdr Birinci snf Hkmet tabibi Hkmet tabibi Birinci srnf kk shhat Me. Shhat memuru Birinci snf shhat Md. K. Shhat mdrl ktibi

1 4 2 6 6 1 1

90 50 40 20 15 20 15

Hasta/neler, shh ve itima muavenet mes seseleri eczaclar 7 9 Birinci snf eczac Eczac Hastaneler, [shh ve itima muavenet m esseseleri hemireleri 13 14 Birinci snf hemire kinei snf Antakya hastanesi 1 1 1 30 25 20 20 15 60 40 MAARF VEKLET Maarif daireleri 5 Maarif mdr 11 2. S. mmeyyiz 13 Ktib 1 1 2 1 80 30 20 15

11 idare memuru ve mutemed 12 Ayniyat mutemedi ve ambar M. 13 Ktib ve mubayaa memuru skender on hastanesi 13 idare memuru, mutemed ve ayni yat mutemedi ADLYE VEKLET Hkimler 5 6 8 9 10 Reis, hkim, aza, sulh hkimi mddeiumumi ve muavinleri, icra hkim ve muavinleri sorgu hkimleri, hkim mua vinleri ve temyiz raportrleri

MAARF MDRLER, MDR MUAVN LER, LSE, ORTA VE MUALLM MEKTEBLER MUALLtMLERtLE MUALLM M U A VKLR 6 Muallim 7 8 9 10 11 12 ve stajiyer 13 Memur 14 lk tedrisat mfettileri 35 30 1 1 3 2 8 5 10 2 2 70 60 50 40 35 30 25 20 15

20

9 11 10

80 70 50 40 35

10 lk tedrisat mfettileri 11 >

( S . Says : 201

 13
D. Memuriyetin nevi Aded Maa D. Memuriyetin nevi Aded Maa

NAFA VEKLET Fenn memurlar 1 1 2 2 2 1 1 1 90 70 60 50 40 70 50 30

TCARET VEKLET

Nafia mdr (bamhendis) oseler yksek mhendisi oseler mhendis veya ba fen merum Yaplar yksek mhendisi veya yksek mimar Yaplar mhendis veya ba fen memuru 11 Yaplar ressam veya fen memuru

5 Mmtaka ticaret mdr (ihtisas mevkii) 12 Memur 13

1 1 1

70 25 20

MLHAK

BTE

POSTA, TELGARF VE TELEFON UMUM MDRL Levazm mdrl 35 25

KTISAD VEKLET 10 1 nci mmeyyiz 11 Mmeyyiz 12 Memur 1 1 3 35 30 25

10 Ayniyat muhasibi 12 Ambar memuru

Vilyetler ZRAAT VEKLET Ziraat mdr Zeytincilik mtehasss Meyve ve sebze mtehasss Mcadele mtehasss Ziraat muallimi Ktb Veteriner mdr Gmrk veteriner mdr Veteriner (kazalar ve hudud kap l a n iin) 10 13 Hayvan salk memuru (kazalar ve nahiyeler iin) 13 Ktib 6 8 8 9 11 13 6 9 9 1 1 1 1 6 1 1 1 2 3 4 2 70 50 50 40 30 20 70 40 40 35 20 20 9 MNKALT VEKLET 8 Liman reisi 11 13 memuru 14 1 1 2 2 50 30 20 15 [1] 30 - IX -1939 dan itibaren sekiz aylktr. [2] adedi 30 -IX -1939 dan itibaren sekiz aylktr. [3] adedi 30 -IX -1939 dan itibaren sekiz aylktr. Tara Muhasebeci muhasebecilikleri 6 Merkez mdr 8 muavini 9 Tebligat adliye murakb [1] 10 Merkez efi 11 10 ebeke efi 10 Bamakinist 12 Makinist 10 Servis efi 11 12 Memur [2] 13 [3] 16

1 2 1 5 5 1 2 6 4 6 10 10 10 63

70 45 40 35 30 35 35 25 35 30 25 20 16

40

( S . Says : 201)

 14 Memuriyetin nevi Muhasebe ef ve kontrolr Muhasebe memuru Aded Maa 35 25 D Memuriyetin nevi Aded Maa 20 30

13 Muhasebe memuru 11 Veznedar

C - Oedveli Memuriyet unvan Bamvezzi ve babakc [1] [2] Mvezzi ve bakc [3] Aded Maa Balii 7 20 30 20 15 10 60 50 41

57

[1] 2 adedi 30 - IX - 1939 dan itibaren sekiz aylktr. [2] 30 - IX - 1939 dan itibaren sekiz aylktr. [3] Be adedi 30 - IX - 1939 dan itibaren se kiz aylktr.

VAKIFLAR UMUM MDRL I). Memuriyetin nevi Aded Maa 1 3 1 5 2 40 20 25 16 10

9 Mdr 14 Memur 12 Mmeyyiz 16 Memur ve ktib 19 Memur ve ktib

( S. Says : 201)

 15
[3] NUMARALI CEDVEL Memuriyetin nevi Aded cret Memuriyetin nevi Aded cret

DEVLET METEOROLOJ t. U. MD. Telsiz muhabereci Hademe ve beki Hademe Rasa'dc [1] 2 2 1 5 100 25 20 200

TAPU VE KADASTRO U. MDRL Daktilo Odac 2 4 1 5 40 35 25 20

DYANET LER RESL Mftlk hademesi 1 5 25 20

GMRK VE NHISARLAR VEKLET!

Odac Veteriner Nalband ustas Sara ustas ofr [1] 25 150 90 80 45

MALYE VEKLET Tahsilat Tebli memuru Yaya tahsildar Atl tahsildaT Daktilo Varidat Tebli memuru Kolcu ve kantarc Daktilo Hukuk Hazine avukat Ktib Muakkib Levazm Odac 25 20 mavirlii 2 4 3 4 140 85 50 50 1 2 2 1 50 40 40 50 1 4 1 10 # 4 1 50 50 40 60 50 40

25

DA DAHILIYE VEKLETI Mvezzi Odac 1 5 2 15 30 25 20 5

EMNYET . U. MDRL Kaptan Makinist Makinist muavini Sandalc Tayfa Odac Doktor 1 1 1 4 3 8 1 60 40 30 30 20 20 50

JANDARMA GENEL KOMUTANLII

Mevcud (4) kamyon iin ofr 30

[1] Azam 40 liray gememek zere aded ve tahsisat dahilinde beherinin cretini tayinine Umum mdrlk mezundur.

[1] ofr yerine er kullanld takdirde ayda maktuan 15 lira verilir.

( S. Says : 201)

16 Memuriyetin nevi Aded cret Memuriyetin nevi Aded cret

SIHHAT VE TMA MUAVENET VEKLET Odac Muayene ve tedavi evi hademesi Antakya hastanesi 1 6 4 25 15 17,5 Doktor Hademe

MAARF VEKLET 12 50 15

KTISAD VEKLET Batabib creti Asistan Makinist ve tc Hasta kabul memuru ofr A A yama Terzi Kapc Berber amarc Hastabakc, hizmeti ve saire [1] Stajiyer hademe Iskenderon hastanesi 1 1 1 1 8 2 30 30 10 25 160 5 Daktilo Odac

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
13 8

75 60 50 50 50 35 15 30 25 20 25
260 5

Mntaka iktsad mdr Sanayi ve i mfettii Daktilo Odac

1 1 1 1

250 200 65 25

MNAKALT VEKLET Motor makinisti Tayfa Odac TCARET VEKLET Kontrolr

1 60 3 30 1 20 *

Batabib creti A A yama Kapc Hastabakc, hizmeti ve saire [1] Stajiyer hademe

1 200 1 150 1 100 1 50 1 40 1 25

Vesaiti nakliye ADLYE VEKLET Svari m Odac Ceza ve tevkif Bagardiyan Gardiyan Kadn gardiyan evleri 1 15 6 3 40 20 20 18 Odac Muhafaza memuru (svari) 16 19 40 20

kadrosu

Gmrk muhafaza genel komutanl: Nevi Kamyonet Motosiklet Arazi otomobili Arazz Adedi 6 13 3 3

VAKIFLAR UMUM MDRL 1 3 1 25 20 40

[1] Azam otuz liray gememek zere aded ve tahsisat dahilinde beherinin cretlerinin tayini veklete aiddir.

( S. Says : 201 )

 17
Memuriyetin nevi Tahsildar Aded cret
30 20

Memuriyetin nevi

Aded cret

POSTA, TELGRAF VE TELEFON UMUM MDRL Kapc Gece bekisi Odac Avukat Nakil vastalar Bisiklet
20

ORMAN UMUM MDRL Orman fen memuru Muhasebe ktibi Orman ktibi 1 nci smf orman mesaha memuru 2 3 nc snf 1 110 1 80 1 60 1 50 7 40 5 35 38 30

30 35 25 20 75

[4] NUMARALI GETVEL F. M. Muhassasatm nevi DEVLET METEOROLOJ LER 125 128 134 135 137 138 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba 1 Tenvir ve teshin 2 car bedeli Daim memuriyet harcrah DYANET LER 151 154 160 161 162 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba 1 Tenvir ve teshin Vilyetler mteferrikas
( S. Says ; 201) Lira

UMUM MDRL
5 300 4 700 600 200 700

500
RESLu
9 550 1 250

200

125
125

 18
\ 163 164 M. 1 car bedeli Daim memuriyet harcrah Muhassasatn nevi Lira 400 200

MALYE
176 1 Memurlar maa 1 Daim mstahdemler Daim memuriyet harcrah

VEKLET
58 300 25 100 1 300

179 189 , 192

3 Defterdar, varidat mdrleri, kontrol ve memurlarnn tefti ve devir har crah Atl tahsildarlara verilecek hayvan yem bedeli

750
3 120

201

TAPU VE KADASTRO 280 283 1 Memurlar maa 1 Daim mstahdemler

UMUM MDRL 23 950 3 450

GMRK VE NHSARLAR 311 314 321 322 1 2 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm Tenvir ve teshin Krtasiye

VEKLET 77 200 1 000 2 500

1 000 1 000 Pesl yeknu 2 000 1 000 2 000 5 000 Fasl yeknu 7 000 7 500 ( S. Says : 201)

323 324

Vilyetler mteferrikas 1 icar bedeli 2 Defatir ve evrak matbua

325

Daim memuriyet harcrah

 19

k.

Muhassasatm nevi Muvakkat memuriyet harcrah Resm telefon tesis ve mkleme masraf cretli muhabere ve mkleme bedeli 3335 sayl kanun mucibince yaplacak tedavi, yol ve saire masraf

Lira
1 500 1 000

500 500

Kimyahaneler makiha, alt ve levazm bedeli ve tamirleri masraf ve hari te yaptrlacak tahlil ve kimyager creti 4 Nakliye, bendiye, iae, bakm ve koruma masraf Fasl yekunu Tart aletleri mubayaa ve tamir masraflar naat ve tamirat 1 Maaat umumiye Mstahdemler creti Mefruat ve demirba Krtasiye Mteferrika 1 2 icar bedeli Defatir ve matbu evrak Fasit yeknu 1 3 Mubayaa bedeli Vesaitin iletme, tahlisiye ve nakliyesi Fasl yeknu 2 1 3303 sayl kanun mucibince verilecek yem bedeli

10 000 1 000 11 000 3 000 10 000 111 280 14 450 1 500

500
1 000 8 000 500 8 500 126 420 12 000 138 420 8 400

Harbiye ve lise talebeleri, erat ve muhafaza memurlarile deniz vesaiti ms tahdemlerinin melbusat 2 Harbiye ve lise talebesile kta kara ve deniz eratnn ve muhafaza memurla rnn tehizat, spor tehizat, baskl, kantar mubayaas ve tamirat 3 ae, tenvir, teshin ve mahrukat masraflar

30 370 38 820 102 360 171 550

Fasl yeknu
( S. Says : 201)]

_5_
S. Muhassasatm nevi Lira

DAHLYE 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye

VEKLET 63 750
3 300 1 000

1 000 1 000

Fasl yeknu Vilyetler mteferrikas 1 car bedeli 2 Defatir ve evrak matbua Fasl yeknu Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah Eesm telefon tesis ve mkleme masraf cretli muhabere ve mkleme bedeli Posta ve telgraf creti DeVir harcrah ve yem bedeli 1 Valiler 2 Kaymakamlar /an 3 Husus kanun mucibince nahiye mdrlerine verilecek hayvan yem bedeli Fasl yeknu 2 Nfus tahriri
,
EMNYET LER UMUM MDRL

2 000 950 1 500 1 000 2 500 1 850 500 800 250 4 100

400 400 2 000 2 800 6 500

- -

1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti 'i S. Says : 2011

110 800 5 200

- . l ft it.
433 434

Muhassasatm nevi Vilyetler mefruat ve demirba

tira
1 000

Vilyetler levazm 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye Fasl yeknu

i oo
80 1 800 700 2-000 500 Fasl yeknu 2 500 500 250 100

435 437

Vilyetler mteferrikas 1 car bedeli 2 Defatir ve evrak matbua

438 441 442 447

Daim memuriyet harcrah Resm telefon tesis ve mkleme masraf cretli muhabere ve mkleme bedeli Nakil vastalar masraf 1 Mubayaa 2 Tamir 3 iletme Fasl yeknu

4 500 500 1 000 6 000 1 000 4 500

448 449

Polis telefonlar tesis, tamir ve iletme masraf Polis karakollarnn tamir masraf

JANDARMA GENEL KOMUTANLII 461 463 469 470 Maaat umumiye Mstahdemler creti Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye Fasl yeknu 471 Vilyetler mteferrikas ( S. Says : 201 ) 317 081 1 200 3 000

10 000 1 000 11 000 1 500

-5
V-' M.
472 Mtenevvi masraflar : 1 car bedeli 2 Defatir ve matbu evrak
Fasl yeknu

MuhassBatn- nevi

Lra

10 000 1 500 11 500 5 000 5 000 211 039 37 631 Fasl yeknu 248 670 68 350 5 616 Fasl yeknu 73 966 5 000 3 000 * 10 000

473 474 V 479

Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah Tayinat : 1 ae bedeli 2 Hayvan yem bedeli

480

1 Melbsat 3 Muytabiye

482 483 486

Nakliyat Shh ve baytar il levazm 2 letme tamir ve yedek malzeme

SHHAT VE TMA MAVENT V. 542 546 553 554 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm : 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye
Fasl yeknu 27 700 11 850 2 710

225 200

425 160 600

2 000

555 556 557

Vilyetler mteferrikas 1 car bedeli Daim memuriyet harcrah 4 S. Sayft : 201 i

F. 558 566 574 585 M. Muvakkat

23 Lira
1 000
11500

Muhassasat m nevi

Trahom mcadele masraf Seyyar kk shhat memurlarma 1754 numaral kanun mucibince veri lecek yem bedeli 7 Muayene ve tedavi evleri

600
5 025

ADLYE 592 Maa: 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba 1 car bedeli

VEKLET

./' 87 950
15 340

595 602 605 611 615

500
5 000

Eesm telefon tesis ve mkleme masraf 1 Crm mehuda gidecek adl memurlarn ve tabiblerin harcrah, ehli vukuf ve ehlihibre ve ahidlerin yol masraflar ve cretleri, mdavat ev veliye ve fethi meyit masraflar ve crmn zahire ihrac iin ihtiyar lzmgelen sair masraflar Svari mbairlerine maktuan ayda drt lira krk be kuru hesabile ve rilecek yem bedeli 1 Tayinat 2 Tabib ve tedavi cretleri ve il bedeli

398

5 000

618

712 10 000 200

620

" Fasl yeknu

10 200

MAARF 632 635 637 1 Memurlar maa Vilyetler mstahdemleri creti 1 Mdr ve muavin cretleri

VEKLET

! 40 200 2 300 3 100

NAFA 702 1 Memurlar maa

VEKLET 18 050

( S. Says : 201)

 24
F. 713 714 M. Muhassasatm nevi Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm: 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye Lira

500

,!

300 400

Fasl yeknu
715 716 718 726 Vilyetler mteferrikas 1 icar bedeli Muvakkat memuriyet harcrah 2 Resim, hendese ve fotoraf makineleri

700 200
1 000 1 500

400

KTISAD 756 759 770 771 1 Memurlar maa Vilyetler daim mstahdemleri creti Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah

VEKLET 4 100 5 400 1 000 530

MNAKALT 796 799 806 809 1 Memurlar maa Vilyet mstahdemleri creti Vilyetler mefruat ve demirba 1 icar edeli 3 Melbusat

VEKLET 4 450 1 700 1 400 2 000 500 Fasl yeknu 2 500

813

Resm telefon tesis ve mkleme nasraflarile cretli muhabere ve mkleme bedeli Geceleri vazife gren liman memurlarna verilecek cret

500 500

825

( S . Says ; 201)

- 25 F. M. Mulassasatm nevi Lira

TCARET 831 834 840 841 842 843 844 848 1 Memurlar maa 1 Daim mstahdemler 1 Tenvir ve teshin Vilyetler mteferrikas Vilyetler mefruat ve demirba 1 icar bedeli Daim memuriyet harcrah Resm telefon tesis ve mkleme masraf

VEKLET 3 450

5 650 300 300 700 1 000 1 920 300

ZRAAT 866 877 878 1 Memurlar maa Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye

VEKLET 24 100 1 500

950 1 000

Fasl yeknu
880 881 882 1 car bedeli Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah '

1 950 1 200 3 000 4 000

MLL MDAFAA 929 933 934 935 Mstahdemler creti Mefruat 1 Krtasiye malzemesi Mteferrika :

VEKLET

(KARA

KISMI) 15 000 2 400

375 145
, i JpS. Stop ;.2pi)

 26
P. 937 1 2 M. Mtenevvi masraflar Bedeli icar Defatir ve evrak matbua Muhassasatn nevi Lira

5 000 150 Fasl yeknu 5 150 2 000 15 000 3 000 1 000 Fasl yeknu 4 000 ===== 1 520 UMUM YEKN 2 006 347

938 939 944 1 3

Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah Tayinat Mahrukat ve tenvir ve teshin

954

Nakliyat

POSTA VE TELGRAF 1 4 9 10 1 2 1 Memurlar maa 1 Vilyetler daim mstahdemleri Vilyetler mefruat ve demirba Tenvir ve teshin Krtasiye

UMUM MDRL 81 074

3 000 2 000 1 000 500 Fasl yeknu 1 500 500 1 800 3 000 2 400 Fasl yeknu 7 200 1 500 1 000 200

11 12

Vilyetler mteferrikas 1 car bedeli 3 Defatir ve matbu evrak 6 Melbusat

13 14 10

Daim memuriyet harcrah Muvakkat memuriyet harcrah J3te kanununun 5 nci maddesi mucibince verilecek cret, yevmiye, primler ( S. Says : 201)

- 7 F. 20 M. Muhassasatn nevi

1 Nakliyat 2 Bendiye 3 Hur, anta ve uval mubayaas bedeli, tamir masraflar Fasl yeknu

23

1 Mubayaa 2 Tamir 3 'iletme, hayvan yem bedelleri ve sair masraflar Fasl yekunu UMUM YEKN VAKIFLAR UMM UM MDRL

1 3 8 9

1 Memurlar maa 1 Daim mstahdemler creti Vilyetler mefruat ve demirba Vilyetler levazm 1 Tenvir ve teshin 2 Krtasiye Fas yeknu ;

10 11 1 2 3 4

Vilyetler mteferrikas Mtenevvi masraflar: car bedeli Masarifi muhakeme Defatir ve evrak matbua Melbusat Fasl yeknu

12 13 15

Daim memuriyet harcrah Muvakkat

Resm telefon masraf : *1 Tesis masraf 2 Mkleme bedeli Fasl yeknu ( S. Says : 201 )

Muhasssatm nevi Posta ve telgraf creti cretli muhabere ve mkleme masraf Mukannen masraflar Aidat Reddiyat Mahkeme harlar Fasl yeknu Vakf akarlar masraf Vakf akarlar vergi ve belediye resimleri Yeniden alnacak tapu senedleri har ve masraf Fasl yekunu Orman ve zeytinlikler ve vakf arazi masraf Bakm masraf Fen m'emurlarile svari muhafaza memurlarnn hayvan yein bedeli Fasl yeknu Mzayede ve ihale heyetlerinin gayri muvazzaf azalar huzur creti Tamirat ve inaat: Vakf akarlarla resm mahiyette kullanlan ve ir ad getirin iyen binalar ta mir ve inas Hayrat tamiri

Lira 300 50

200 200 400 800

1 000 500 1 500

2 000 240 2 240 100

2 000 2 000 4 000

Fasl yekunu
Umuru hayriye masraflar: Cami ve mescidlerin hademe vazifesi ve tahsisat fevkaldeleri leri Tenvir ve teshin Mefruat (mubayaa, tamir) ve mteferrika

5 000 500 500 6 000

, ,
,.

Fasl yeknu YEKN

Orman umum Mstahdemler creti mdrl

a .

27 020 18 950

"<mm

( S. Says : 201)

IATY VLYETNDE ADLI KANUNLARIN TATBlK EKLNE VE LMLARIN N FAZI TARZINA DAR KANUN LYHASI

Esbab mucibe lyihas Hukuk ksm

Hatay Devletinin teekklnden sonra her ne kadar Trkiye Cumhuriyeti kanunlarnn bazlar orada da tatbik mevkiine konmusa da bu kanunlarn hangi hkmlerinin tatbik olunduu kati yetle malm deildir. Hataym ilhakndan sonra orada mevcud ve meri kanunlar yerine ilhak eden Devletin kanunlarnn tatbiki tabi bulunmu olduundan bu kanunlara tevfikan iktisab edilmi olan haklarn mul ve netayicini arzeylediimiz u kanunla tanzim etmi bulunuyoruz. Trk kanunlarnn Hatay kanunlar yerine gemesi zerine hukuku esasiye sahasnda eski ve yeni kanunlarn tatbiki tarzna dair kanunu meden ve ticaret kanununun sureti tatbikna mte dair kanunlar hkmleri aynen bu kanunla vazolunmu ve- kyas tarikile istifade edilmesi d nlmtr. Hataym Trkiyeye ilhakndan evvel sadr olan hukuk ilmlar iki cepheden tedkik olunmutur. Gerek Hatay Devletinin teekklnden evvel ve gerek sonra sadr olmu bulunan ilmlarda huku ku hususiyei dvel prensibleri ve kanunlarmzn mstenid olduu esas kaideler nazar dikkate alnm ve hem Devletin hakimiyet hukuku, hem de Hatayda mukim olanlarn mkteseb haklar gz nnde tutulmutur. Bu esastan hareketle Fransa Devletine izafeten verilmi hkmlerden kesbi katiyet etmi olanlar lzumu tenfiz kararma tbi tutulmakla beraber verilen hkmlerin bu Devle tin o yerdeki hakimiyet hakkna istinaden verilmi olduu nazar itibare alnarak hukuk usul mu hakemeleri kanununun lzumu tenfize dair sair artlar aranmam ve kesbi katiyet etmemi olan ilmlarn icras taleb zerine Temyiz mahkemesinin tedkikatna tbi braklmtr. Hatay Devleti nin tegekkln mteakib verilen kesbi katiyet etmi ilmlar kabili icra addedilmi ve kaziyei muhkeme halini iktisab etmemi ilmlarn hukuk usul muhakemeleri kanununa tevfikan temyiz edilebilecei kabul edilmitir. cra ve ifls ilerinde Trk icra ve ifls kanununun aynen tatbiki dnlm ve avukat veya noter olarak Hatayda vazife ifa edenlerin iktisabettii haklar kabul edilmi, ancak btn' Trk l kesinde olduu gibi avukatlk kanununun baro teekklne ve baronun vezaifine ve avukatlarn riayete mecbur olduklar kaidelere dair sair hkmlerile 3456 numaral noter kanunile noterlerin tbi olduklar sair vezaif ve mkellefiyetler Hat aydaki avukat ve noterlere de tahmil ve temil olunmutur.

Esbab mucibe Ce&a ksmi Hataym Trkiye Cumhuriyetine ilhakndan evvel Hataydaki adl ve kaza muaimeleler iki safha da intalea edilmitir. Birinci safha; Hatay meclisinin teekkl tarihi olan 2 - IX - 1938 tarihine kadar cereyan eden kaza muamelelerdir. ikinci safhada mezkr meclisin tarihi teekklnden itibaren Trkiye Cumhuriyeti ta'rafmdan ilhak tarihine kadar cereyan eden kaza muamelelerdir. Hatay Hkmeti 22 eyll 1938 tarihli ve 3 numaral bir af ve tecil kanunu neretmitir. Bu ka nuna gre Hatay meclisinin teekkl tarihine kadar umum ve husus kanun ve kararnamelerde yazl kabahat efalinden mahkm olanlar af edilmilerdir. Bizim kanunumuzda crm olarak ifade edilen cnha ve cinayet efaline gelince; Bunlardan ahzll ( S. Says : 201)

gasb ve nehbgaret ve Adab umumiye aleyhine ilenen crmlerden maznun olanlar hakkndaki takibat ile bu crmlerden mahkm olanlar hakkndaki hkmlerin infaz tecil edilmi ve bu c rmlerden ma'dasndan zimmet ve ihtilas crmleri mstesna olmak zere maznun ve mahkm olanlar af edilmilerdir. u suretle bu af kanununa gre zimmet ve ihtilas crmleri kanunun mul ha ricinde kalmtr. Adatt ldrmek, ahzugasb ve nehbgaret crm lerile. dab umumiye aleyhine ilenen crmler tecil edilmilerdir. Yani tecile tbi tutulan bu crmlerin failleri tecil mddcyti iinde ayni neviden veya daha ar bir crm iledikleri takdirde haklarndaki tecil kararnu mrtefi olmas icab eder. Bu af ve tecil kanununun tatbiki zerine Hatayda hsl olan vasiyet udur. Zimmet ve ihtilas crmlerinden dolay Hatayda infaz halinde baz hkmler mevcud olabilir. Bundan maada tecile urayan crmlerle eczalardan da failleri tarafndan mruru zaman mddeti iinde ayni neviden veya daha ar crmlerin ilenmesi dolaysile tekrar takib veya infaz edilenler de bulunabilir. Hatay Meclisinin teekkl tarihine kadar ilenmi olan sulardan Hatay Hkmetince affin mul haricinde braklan bu mahdud ksm da Hkmetimiz umum bir affe tbi tuttuu tak dirde Fransz mandas altnda geen safhaya aid btn ceza muameleler kati surette tasfiye edilmi olacaktr. Esasen yukarda arzedildii zere Hatay Hkmeti bir seneye yakn bir zaman evvel neir ve tatbik ettii af kanunile Hatayda o zamana kadar crm ilemi olanlar hakknda ki takibat durdurmu ve erbab ceraimi tahliye etmi olmak itibarile mezkr affin mul ha ricinde kalan ve pek mahdud mikdara inhisar eden ceraim erbabnn affi mahalli asayii ihll edecek mahiyette olmamakla beraber ecnebi bir Devlet tekilt tarafndan yaplan kaza mua melelerin ve verilen hkmlerin muteber tutulmasndan tevelld edecek mahzurlar da bertaraf etmi olur. Hatay Meclisinin teekklnden sonraki safhaya gelince: Bu safhada esasen Hatay Hkmeti tarafndan bizim kanunlarmz iktibas edilerek tatbik edilmitir. Bu mntakada vazife gren hkimlerin byk bir ksm bizim kadrolarmzdan ayr larak orada vazife almlardr. Bu idare Trkiye Cumhuriyeti idaresine yabanc olmad ci hetle bu safhadaki adl ve kaza muamelelerin ve katilemi hkmlerin muteber tutulmas k k tercih edilmitir. Binaenaleyh Hatay Devletinin teekklnden sonra ilenmi sular hakknda derdest bulunan dava ve muamelelerin ve katilememi hkm ve kararlarn bulunduklar noktadan itibaren Tr kiye Cumhuriyeti kanunlarnn hkmleri dairesinde inta edilecei projeye yazlmtr. Bu karar ve hkmlerin katilemi olanlar da bittabi muteber tutulmutur. u kadar var ki, sulular bizim esas ve usul kanunlarmzn leh de olan hkmlerinden istifade edeceklerdir. Bu cihet esasen ceza kanunumuzun bir prensibidir. Hatayda cari olan eski kanunlara nazaran mkteseb hukuk da mahfuzdur. Bu cihetler umum ceza prensiblerinden olmakla beraber projede de tasrih edilmitir.

Vekletlerle karlkl encmenlerle Bte encmeninden seilen Muvakkat encmen mazbatas *. S. M. M. Muvakkat encmen SM No. 1/306 Karar No> 3 Yksek Ueisie Bavekletin 29 - VI - 939 tarih ve 6/3459 sayl tezkeresile 30. - VI - 1939 tarihinde Encnenimize havale buyurulan (Hatay vilyetinde adl

S er azadan

mrekkeb

6 - Vll - 193$

kanunlarn tatbik ekline ve ilmlarn infaz tarzina dair kanun lyihas) Bavekil ve Adliye vekili huzurlarile incelendi.

( S. Says : 201)

 31
Yni ilhak olunan bu topraklarda adl kanun larmzn tatbik ve ilmlarn infaz ekline aid serdolunan muieb sebebler Encmenimizce de ta mamen kabule ayan grldnden lyiha ol duu gibi tasvib edilmitir. Mstacelen ve tercihan mzakeresi teklifile Yce makamnza sunulur. Muvakkat E. Reisi M. M. Diyarbakr Tokad Dr. 1. T. ngren Galib Pekel Afyon K. ,M. Gnen Ankara A. Bay tn Ktib istanbul F. ymen Antalya Dr. M. Soykam anakkale Nead Nuri
anakkale ankr Dr. A. Arkan B. Bulayrl Denizli Edirne Dr. F. Memik E. As. Tokad Eskiehir Erzincan Emin Sazak t. S. Baota izmir Kars Nazm lker G l. Muhittin Akyz Kastamonu Kastamonu B. Saltu M. Cell Bayar Malatya Kocaeli Nasuhi Baydar /. Dblan Sivas Mardin A. N. Demira T. Menemenciolu Urfa Kocaeli Ahmed Yazgan M, Yenel orum . Baran Elz M. F. Altay istanbul Alettin Gvsa Kars . Karacan Kacaeli S. Yarg Mardin S. Dzgren Tokad V. Poroy Zonguldak Bifat Vardar

Bursa Bursa F. Gvendiren Dr. G. Kahraman

GnteMn

HKMETIN TEKLIFI Hatay vilyetinde adl kanunlarn tatbik ekline ve ilmlarn infaz tarzna dair kanun MADDE 1 lhakn meriyete girdii ta rihten evvelki hdiselerin hukuk neticeleri vu kuu tarihlerinde Hatayda meri olan kanunlara tbi kalrlar. Bu hususta kanunu medeninin sureti meriyeti ve ekli tatbiki hakkndaki 864 numaral kanunun 1 ile 42 nci maddeleri ve ti car mesailde de ticart kanununun sureti tatbiki hakkndaki 866 numaral kanun hkmleri k yas yolile tatbik olunur. MADDE 2 lhakm meriyet kesbettii ta rihe kadar Hatayda meri kanunlara gre yapl m olan muameleler muteberdir. O tarihten son raki muamelelere kaldklar noktadan itibaren hukuk usul muhakemeleri kanununun hkm leri tatbik olunur. MADDE 3 Hatay Devletinin teekkln den evvel sadr olmu ve Fransa Devletine iza feten verilmi olan hukuk ve ticaret davalarna mtedair kesbi katiyet etmi ilmlar hakkmda hukuk usul muhakemeleri kanununun 357 nci maddesi hkm tatbik olunur. Bu maddeye g re verilecek tenfiz kararmda mezkr kanunun bu hususa mtedair vazeyledii dier artlar aranmaz. MADDE 4 Hatay Devletinin teekklnden evvel sadr olmu ve Fransa Devletine izafe ten verilmi olan hukuk ve ticaret davalarna mtedair henz kesbi katiyet etmemi karar lar alkallarn talebi zerine Ankarada Temyiz mahkemesi tarafndan tedkik olunur. Temyiz mahkemesi bunlar hdiselerin cereyan ettii za manda meri kanunlara tevfikan tedkik ile ka rara balar. MADDE 5 Hatay Devletinin teekkln den sonra hukuk ve ticaret davalarna dair sa dr olan kesbi katiyet etmi ilmlar dorudan doruya kabili icradr. Hatay mmtakas hari cindeki bir gayrimenkule veya Trk tebaasn dan birine taallk eden ilmlar resen Temyiz mahkemesi tedkikatmdan gemedike icra olu namaz. MADDE 6 Hatay devletinin teekkln den sonra hukuk ve ticaret davalarna dair sadir olan ve henz katiyet kesbetmemi bulunan hkm ve kararlardan aleyhlerine kanun yolu na mracaat edilenler temyizen tedkik olunur. Temyiz edilmemi bulunanlar hukuk usul muhakemeleri kanununa gre temyiz edilebilir. Temyiz mahkemesi hdiseleri idare eden kanun lara gre tedkik eder.

XL Says : 201).

lhak tarihinden evvel tebli olunan hkm ve kararlar aleyhine kanun yoluna mracaat mddeti ilhak tarihinden balar. MADDE 7 lhakm meriyete girdii srada grlmekte olan davalarla tahkikat ve icra if las ilerinde ilhak tarihinden sonra yaplacak muamelere iin 2503 sayd Adliye har tarifesi kanunu hkmlerine tevfikan har alnr. HADDE 8 icra ve ifls ilerinde ilhak ta rihinden sonra yaplacak muameleler 2004 sa yl icra ve ifls kanunu hkmlerine tbi olur. MADDE 9 lhak tarihinden evvel Hatayda meri kanunlara gre avukatlk veya dava ve killii ruhsatnamesini istihsal etmi olanlarla mevcud kanunlara gre avukatldc yapmak hak kn haiz bulunanlar ve noter olarak vazife grenler avukatlk ve noterlik yapmakta de vam ederler. Bunlar hakkmda 3499 sayl avu katlk ve 3456 sayl noter kanununun sair h kmleri tatbik olunur. MADDE 10 Hatay Millet Meclisinin te ekklnn tarihi olan 2 - IX -1938 tarihine ka dar ilenmi olan sulardan dolay maznun ve ya mahkm olanlar affedilmitir. MADDE 11 Hatay Devletinin teekk lnden sonra ilenmi sulardan dolay der dest bulunan ceza davalar hakknda cereyan

eden muhakeme ve muameleler ve katilememi olan hkm ve kararlar muteber olup bu lunduklar noktadan itibaren Trkiye Cumhu riyeti kanunlar hkmleri dairesinde icra edilir. MADDE 12 Hatay Devletinin teekk lnden sonra ilenen sular hakknda katileen hkm ve kararlar da muteberdir. Bun larn tatbik ve infaznda eski kanunlara naza ran mkteseb haklar mahfuz olduu gibi Tr kiye Cumhuriyeti kanunlarnn lehde olan h kmleri de nazara alnr. MADDE 13 bu kanun neri tarihinden muteberdir. MADDE 14 bu kanunun icrasna Adli ye vekili memurdur. 28-VI-1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. R. Saydam N. Ttnaz Da. V. Ha. V. Mal. V. F. ztrak . Saraolu F. Arah Mf. V. Na. V. Ik. V. Ycel A. F. G&besoy H. akr S. I. M. V. G. t. V. Ad. V. Y. Dr, H. Alata R. Karadeniz ' Zr. V. M. V. Ti. V. Muhlis Erkmen Istanbulda C. Ergin

(.S. Says: 201)

 33
SKENDERUN LMANININ BTN TESSAT VE VESAlTl LE BRLKTE DEVLET LMAN LARI I L E T M E U M U M M D R L N E D E V R I N E D A I R K A N U N L Y I H A S I Esbab mucibe Anavatana iltihak etmi bulunan Hataydaki Iskenderon liman iletme ilerinin, bu gibi liman iletme hizmetlerini ifa maksadile kurulmu olan Devlet limanlar iletme umum mdrl tara fndan iletilmesi derpi edilmitir. Esasen bu Umum mdrln tekiline a'id bulunan 3633 numaral kanunun 4 nc maddesi h kmleri de bu hususu meyyed bulunmakta olduundan mezkr limann devir ve teslim alnacak bulunan tesisatnn Devlet limanlar iletme umum mdrlne verilmesinde iktisad zaruret m talaa edilmitir. Ancak mahallinden alnan malmata gre limana hemcivar olan ve demiryolu iletmesile pek sk alkas bulunan baz tesisatn tamamile liman emrinde bulunduu anlalm olduundan demiryolu mnakaltn her hangi bir mklta maruz brakmamak zere mevcd tesisatn bu iki iletme aTasmda taksimi salhiyetini mahfuz bulundurmak zere projeye o yolda hkm konulmutur.

Vekletlerle karlkl encmenlerle Bte encmeninden seilen 3 er azadan mrekkeb Muvakkat encmen mazbatas T. B. M. M. Muvakkat encmeni Esas No. 1/206 Karar No. 4 Yksek Reislie Bavekletin 29 - VI - 1939 tarih ve 6/3459 sayl tezkeresile 30 - VI - 1939 tarihinde Enc menimize havale Duyurulmu olan (Iskenderon limannn btn tesisat ve vesaitile birlikte Dev let limanlar iletme umum mdrlne devri hakkndaki kanun lyihas Bavekil ve Mnakalt vekili huzurlarile okunub incelendi. Yaplan tedkiklerde (Payas Iskenderon) demir yolunun da Devlet demiryollar ve limanlar i letme umum mdrlne devri de lzumlu g rldnden Iskenderon limanile beraber bunun da devrini temin edecek hkm konmas tasvib ve lyiha buna gre tadil edilmitir. Kanunun serlevhas da ihtisar edilerek (Iskenderon limanmm Devlet limanlar iletme umum mdrl ne ve Payas - Iskenderon demiryolunun Devlet demiryollar ve limanlar iletmesi umum m drlne devri hakknda kanun lyihas) ek line konmutur. Mstacelen ve tercihan mzakeresi teklifile hazrlanan lyiha iliik olarak Yce makamnza arzolunur. Ktib Muvakkat E. Reisi M. M. istanbul Tokad Diyarbakr F. ymen G. Tekel Dr. 1. T. ngren Antalya Ankara Afyon K. Dr. M. Soykam A. Bayhn M. Gnen anakkale Bursa Bursa F. Gvendiren Dr. G. Kahraman R. N. Gltekin ankr orum anakkale Dr. A. Arkan . Baran R. Bulayrl Elz Edirne Denizli F. A. Ayka Dr. F. Memik E. A. Tokad istanbul Eskiehir Erzincan /. A. Gvsa E. Sazak S. Baota Kars Kars izmir . Karacan G. M. Akyz N. lker Kastamonu Kastamonu Kocaeli M. R. Saltu M. C. Bayar S. Yarg Malatya Kocaeli Mardin V. Baydar Gl. S. Dzgren /. Dblan Tokad Tunceli Sivas N. Poroy M. Tenel A. N. Demira Zonguldak R. Vardar 6 - VII - 1939

(S. Says : 201)

 34
HKMETN TEKLF skenderon limannn btn tesisat ve vesaiti ile birlikte Devlet limanlar iletme umum m drlne devri hakknda kanun lyihas MUVAKKAT ENCMENN DETRC skenderon limannn Devlet limanlar iletme umum mdrlne ve Payas - skenderon de miryolunun Devlet demiryollan ve limanlan iletme umum mdrlne devri hakknda kanun lyihas MADDE 1 skenderon liman, mevcud b tn liman tesisat ve vesaitile Devlet limanlar iletme umum mdrlne ve Payas - skende ron arasndaki demiryolu Devlet demiryollan ve limanlar iletme umum mdrlne devre dilir ve bu mdrlkler tarafndan iletilir. Li man ve demiryollan iletmelerini mtereken' alkalandran tesisat ve vastalar bu iki idare arasnda taksime Mnakalt vekili salhiyettar dr. MADDE 2 Hkmetin ikinci maddesi ay nen MADDE 3 Hkmetin nc maddesi aynen

MADDE 1 Iskenderon liman, mevcud b tn liman tesisat ve vesaiti ile Devlet limanlan iletme umum mdrlne devredilir ve 3633 numaral kanunun drdnc maddesinin ikinci fkras mucibince mezkr umum mdrlk tara fndan iletilir. Liman ve demiryollan iletme lerini mtereken alkalandran tesisat ve vas talar bu iki idare arasmda taksime Mnkalt vekili salhiyettardr. MADDE 2 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 3 - - Bu kanunun hkmlerini icraya Mnakalt vekUi memurdur. 29 - VI 1939 B.V^ Ad.V. M. M. V. Dr. B. Saydam N. Tnaz Ha. V. Da. V. Ma. V. . Saraolu F. Aralt F. ztrak Na. V. Mf. V. Ik. V. A. F. Cebesoy Ycel H. akr S. . M. V. G. . V. ve Ad. V. V. Dr. H. Alata ' R. Karadeniz Zr. V. M. V. Ti. V. M. Erkmen stanbulda C. Ercin

>><<

( S. Says : 201)

S. Says: 202
Belediyelerce yap lacak istimlk hakkndaki 2497 sayl kanuna baz hkmler ilvesine ve mezkr kanunun baz maddelerinin deitirilmesine dair kanun lyihas ve Muvakkat encmen mazbatas (1/210)

T. G. Baveklet Kararlar Dairesi Mdrl Say: 6/3484 Byk Millet Meclisi Yksek Reisliine

26 - VI - 1939

Belediyelerce yaptrlacak istimlk hakkndaki 2497 sayl kanunda baz deiiklik ve ilveler yaplmas hakknda Dahiliye vekilliince hazrlanan ve tcra Vekilleri Heyetince 20 - VI - 1939 ta rihinde Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihas esbab mucibesile birlikte sunulmutur. Bavekil Dr. R. Saydam

Mucib sebebler lyihas Istanbuldan balyarak byk ehirlerimizin imar plnlan hazrlanm, bir ksm tasdika iktiran etmek suretile tatbik mevkiine girmitir. Belediyelerin yapacaklar istimlkler hakkndaki 2497 sayl kanunda ksm istimlklere dair hkmler tesis edilmemitir. ileri imar plnlarnn tatbiki srasnda bilhassa stanbulun bir ok semtlerinde bu usuln tatbiki estetik bakmdan olduu kadar iktisad mlhazalarla da ok lzumlu, faideli ve hatt zarur ola caktr. Baz yerlerde ve bilhassa stanbulda genilettirilmesi lzm gelen yollarm tevsiine iki tarafnda ki bina arsalarn ok kymetli olmas, kesif iskn veya ticaret mntakasma tesadf etmesi itibarile imkn yoktur. Bu gibi yerlerde ve mmkn olan sahalarda yolun geniliine gre binalarn fennen ve imar plnlar mucibince muayyen olan irtifa haddinin fevkindeki ksmlarn kaldrarak hem sevi yede ahenk temini ve hem de byk bir servetin ziyadan vikayesi imknlar temin edilmi olur. Baz yerlerde yaya kaldrmlarnn yola kalbi suretile yolun tevsii ve trotuvarlarm mevcud bi nalarn alt ksmlarna alnarak st ksmlarnn kurtarlmas ayni maksad ve menfaatlerin tahak kukuna hadim olur. 1 nci maddenin (A) ve (B) fkralarmdaki hkmler bu mlhaza ile kaleme alnmtr. Bir yolun veya bir meydann genilettirilmesine veya yeniden almasna karar verildii zaman bunlarn geniliinden fazla olarak taraflarndan 20 er metreye kadar binal ve binasz yerleri is timlke 2497 sayl kanunun 17 nci maddesi cevaz vermektedir. Bu hkm, imar plnlar yaplmam olan ehir ve kasabalarda ihtiyac karlamaa kfidir. imar plnlar her yerin bnye ve hususiyetlerine gre iskn, ticaret ve sanayi mntakalar der pi etmekte ve bunlarn sahalar ehirlerin vaziyetine gre deimekte bulunduundan planlanl tatbiki srasnda imar adalarnn bir ksmnda parsel derinlikleri bu mikdar tecavz eder. Bu gibi yerlerde 20 metrelik derinlikten ilerisinin istimlkine salhiyet olmaynca pln tat bikat akamete urar. Birinci maddenin (C) fkrasndaki hkm bu ihtiyac karlamak maksadile

2
tesis edilmitir. st katlan kaldrlan bina atlarnn yaplp eski haline getirilmesi yola veya yaya kaldrmna kalbedilen zemin kat cephe duvarlarnn yktrlp bu gibi binalarn lakal eski metanetini temin edecek derecede kuvvetli mesnedlere sitinad ettirilmesi ve cephelerin eski si gibi yaptrlmas mkellefiyetlerinin belediyelere tahmili, bir imar adasnda balanan iler bi tirilmedike dierlerine geilmemesi hkmnn tesisi ferdlerin himayesine ve ilerin tanzimine matuf teyid cmlesindendir. 2 imar plnlarnn tatbiki srasnda ve imar adalarnda yaplacak istimlklerden elde edi lecek yerlerin birletirilip plna uygun ekilde ifraza tbi tutulmas ve bu yerlerde plna uy gun ekil ve ebatta bina yaplmas zarur bulunduuna gre tanzim ve ifrazdan sonra bu gibi yerlerin belediyeler tarafndan mzayede ile satlmas hem maslahata, hem de itima adelet ve menfaat esaslarna uygun grlmtr. stimlk edilecek yerlerin vaziyetine ve emsalinin alm satm rayicine gre deer pahas ve rileceine gre mlk sahihlerinin bu yzden zarar grmeleri varid deildir. 3 Bu noktada alkadarlarn hak ve menfaatleri zerinde hassasiyetle tevakkuf edilmi ve 2497 sayl kanunun istimlk bedellerine aid olan hkmleri deitirilmek suretile istimlk edile cek gayrimenkulun istimlk esnasndaki vaziyetine ve emsalinin alm satm rayicine gre alnma s hususunda yeni ve ok faydal hkmler tesis edilmitir. 4 Lyihann 4 ve 6 nc maddelerindeki hkmler istimlklerde kabul edilen yeni esasa g re yaplmas zarur deiikliklerden ibarettir. 5 2490 sayl kanunun 5 nci maddesi istimlki kararlatrlan yerlerin sahihlerine hukuk usul muhakemeleri hkmlerine gre tebligat yaplmas esasn kabul etmitir. Hukuk usul muhakemeleri kanununun 144 - 148 nci maddelerinde tebligata aid hkmler tesbti edilmitir. Bilhassa tstanbulda Yeni cami meydannn istimlkinde hviyet ve ikametghlar tesbit edile meyen veya gsterilen yerlerde bulunamayan gayrimenkul mutasarrf ve alkallarna tebligat ifa snda mklt ekilmi ve bu yzden istimlk muameleleri uzun zaman tekemml edememitir. Hukuk davalarnda dava edilenin hviyeti davac nezdinde malm olduuna gre hviyetin teayyn edememesi ihtimali bulunmadndan hukuk usul muhakemeleri kanununda bu hususa aid h kmler tesisine lzum grlmemitir. Gayrimenkul kayidlerinden bir ksmnn muamele grmemesi yznden bazan hakik sahihleri anlalamad gibi baz ahvalde de bunlarn kimler olduu ve nerelerde bulunduklar, ikametghlar teayyn edememektedir. stimlki kararlatrlan gayrimenkul sahihlerinden bazlar ii uzatmak iin tebligat yaplrken filn yerde bulunduklarn syletmekte ve haber verilen bu yerlerde bulunamaynca yeniden gste rilen ikametghlarnda aranmak suretile tebli muameleleri hileli hareketler yznden nihayetsiz ekilde uzamaktadr. 2497 sayl kanunun beinci maddesine eklenen hkmler bunlara son vermek ve istimlk mua melelerini sonsuz ve icabsz uzamalardan kurtarmak maksadn istihdaf etmektedir. Bina vergi kanunu yeniden ina edilecek binalar iin senelik vergi muafiyeti kabul etmitir. mar pln tatbik edilen yerlerde alan yollarn iki tarafndaki adalarda inaata izin verildiinin iln tarihinden itibaren bir sene iinde yaplmaa balanb da iki sene zarfnda bitirilen binalarn on sene eskiden mevcud olub da sene iinde plna uygun ekle kalbedilen yerlerin be sene md detle bina vergisinden muafiyeti hakknda tesis edilen hkm, inaatn teviki ve binnetice pln tatbikatnn teshili maksadlann istihdaf etmektedir,

( S . Says : 202)

- 3 diye, Bte, Dahilye ve Maliye encmenlerinden seilen 3 er azadan mrekkeb Muvakkat encmen mazbatas T. B. M. M.
Muvakkat encmen Esas No. 1/210 Karar No. 2 Yksek Reislie Belediyelerce yaplacak istimlk hakkndaki 2497 numaral kanunda baz deiiklik ve ilve ler yaprimas hakknda Dahiliye vekilliince ha zrlanan ve cra Vekilleri Heyetince Yksek Meclise arz kararlatrlan kanun lyihasnn gnderildiini bildiren 26 haziran 1939 tarihli ve 3484 numaral Baveklet tezkeresi Dahiliye en cmenine tevdi klnm ve bu lyihann Adliye, Bte, Dahiliye ve Maliye encmenlerinden sei lecek er azadan mteekkil Muvakkat encmen de tedkik edilmesi iin Dahiliye vekili tarafndan yaplan teklif, Umum heyetin 3 - V I I - 1939 ta rihli itimanda kabul edilmi olduundan Enc menimiz ; Dahiliye vekili hazr olduu halde top land ve lyiha tedkik olundu . Belediye istimlk kanununda deiiklikler ya plmas lzumunu tebarz ettiren mucib sebebler lyihas mf ad tamamen vrid grld ve ka nun lyihas mzakere edildi. Dahiliye vekilinin verdii izahattan; istimlk muamelelerinde, belediyeler ile gayri menkul sa hihlerinin msavi artlar dairesinde mahkemeye mracaat edemedikleri ve bilhassa bedel takdi rinde hakem heyeti mazbatalarnn mahkeme ka r a n zerinde messir olduu anlald. Bunun iin istimlk bedellerini takdir hususunda hem amme ihtiyacna ve hem adalet icablarma yan yana mevki veren tadil teklifleri kabul edildi. Bir de belediyelerin bu gn haiz olduu is timlk salhiyeti sahasnn darl da tebarz et tirildiinden bu salhiyetin, imar projelerinin kolaylkla tatbikna imkn verecek ekilde tevsi edilmesi maksadn istihdaf eden tadil me tinleri de kabule ayan grld. u kadar ki; gerek tadili teklif edilen mad delerin ve gerek muhakeme usulne aid olubda deitirilmesi lzm gelen maddelerin aded ve mahiyetlerine gre; mevcud kanun maddeleri zerinde tadiller yapmaktan ise ka'nunu tama men deitirmek daha uygun olaca dnld ve Hkmet lyihas, yeni bir kanun eklinde tanzim edildi; yle ki: 1 Ca'ri kanunun birinci maddesi aynen alnd ve Hkmet teklifinde bu maddeye ek ol mak zere gsterilen hkm, nc madde ola rak tanzim edildi. 2 Cari kanunun 17 nci maddesile Hk met teklifinde birinci maddeye ek olmak zere gsterilen tadilin (C) fkras birbirile ilgili oldu u iin birletirilerek lyihamzn ikinci mad desi tanzim edildi. 3 Karl temin edilmeden istimlk ile rine balanlmasn teyid etmek maksadn istih daf eden Hkmet teklifindeki hkm, lyiha mz da drdnc madde olarak tanzim edildi. 4 Belediyenin istimlk edilen gayrimen kul zerindeki tasarruf eklini tevsi eden ve mkellefe vergi muafiyeti, veren Hkmet lyi hasnn ikinci maddesi, iki ayr hkm muhtevi olduu iin iki maddeye ayrlmak suretile lyi hamzda 5 ve 6 nci maddeler olarak tanzim olundu. 5 Cari kanundaki ikinci madde muhtevas, lyihamzda aynen ve 7 nci madde olarak tanzim edildi. 6 Cari kanunun 3 nc maddesinde, deer paha olarak takdir edilecek kymete esas l olmak zere gayrimenkulun vergi matrahlar gsterilmitir. Bu lnn tatbikinde tesadf edilen isabet sizlii karlamak zere Hkmet lyihasnda 3 nc madde olarak yazlan ve kymet takdirin de o gnk rayi kymeti l olmak zere gs teren tadil teklifi, lyihamzda 8 nci madde ola rak tanzim edildi. 7 Yalnz bir ksm istimlk edilecek olan gayrimenkullerin kymetini takdir hususunda adalete daha yakn bir l olmak zere teklif edilen Hkmetin 4 nc maddesi, lyihamzda 9 ncu madde olarak daha ak bir ifade ile tanzim edildi. 8 stimlk muameleleri dolaysile yapla6-VII-1939

<

X S. Says : 202)

cak tebli ilerini kolaylatran Hkmetin 5 nci maddesi hkm, lyihamzda 10 ve 11 nci maddeler olarak tanzim edildi. 9 Lyihamzn 12 nci maddesinin tanzi minde encmen reisi Salh Yarg; takdir edilen istimlk bedelini kabul etmi gayrimenkul sahiblerinin o yerin en byk mlkiye mirine vere cekleri bir istida ile beyan etmeleri ve bunun zerine belediyenin mahkemeye dava amalar muvafk olaca ve cebri temellk olan istiml kin hukuk mahiyeti bakmndan gayrimenkul sahihlerine mahkemeye mracaat klfeti tahmil edilmemesi yolunda meri kanunda mevcud h kmden vaz geilmesi iin bir sebeb olmad iin lyihann buna aykr olarak kabul edilen 12 nci maddesine muhalif olduunu beyan etmi ise d e ; lyihann tanziminde belediye ile gayri menkul sahihlerine mtekabil ve mtenazr hak ve salhiyetler temin etmek esas umde olarak kabul edilmi olduundan mahkemeye mracaat hakknn hem belediye ve hem gayrimenkul sahihleri iin mtekabilen tannmas ekseriyetle kabul edildi ve madde bu suretle tanzim kln d. 10 Lyihamzn 12 - 20 nci maddeleri, istimlke aid davalarn ryet merciini ve usu ln ve mahkeme kararlarnn infaz ve icra e killerini tesbit ve tavzih edecek surette tanzim klnd. 11 Cari olan kanunda mevcud olan e refiye bedeli mikdan cz derece ykseltile rek ve fakat gayrimenkul sahihleri lehine kayidler ilve edilerek 21 nci madde tanzim edildi. 12 Cari olan kanunda mevcud olan ve

gayrimenkul sahihlerine istirdad salhiyeti ta nyan hkm, lyihamza 22 nci madde olarak yazld. 13 istimlk muamelesine balanlan bir gayrimenkul sahibinin o yerde yeni inaat vcude getirmek hakkn bir mddetle takyid eden 23 nc madde, hem belediye ve hem hak sa hihleri iin bir meyyide olaca kanaatile encmenimizce ilve edildi. 14 Belediyelerce yaplacak istimlkler hakknda Hkmete hazrlanm olan bu lyi ha, ehemmiyetli ve esasl hkmleri ihtiva et mekte bulunmas noktasndan ok faydal bir kanun olaca kanaatinde bulunan encmeni miz; Devlet tarafndan mme menfaatleri na mna yaplacak istimlkler iin de, Hkmet e bu esaslar havi bir lyiha ihzar edilmesi temennisinin mazbatamzda izhar edilmesini muvafk grd. Lyihann ehemmiyetine mebni hkmleri en yakn zamanda tatbika balanabilmek iin mstaceliyet kararile mzakere edilmek zere Umum heyetin tasvibine arzedilmesine karar ve rildi. Yksek Reislie takdim edilir. Muvakkat E. Es. M. M. Ktib Kocaeli Mardin Kayseri Salh Yarg Edib Ergin S. II. rgpl Afyon K. Bingl Gmane Haydar erel Necmeddin Sahir D. Sakarya stanbul Rize Galib Bahtiyar Gker Fuad Sirmen Rize Samsun Yozgad K. Kamu M. Ali Yrker A. Sungur

( S . Says : 202)

HKMETN TEKLF belediyelerce yaplacak istimlak hakkndaki 2497 sayl kanuna baz hkmler ilvesine ve mezkr kanunun baz maddelerinin deitirilmesine dair kanun lyihas MADDE 2497 sayl kanunun birinci maddesine aadaki hkmler etklenmitir : Tasdikli imar plnlarnn tatbiki srasnda; a) Mevcud binalarn imar plnna gre fazla olan katlarn, b) Yollarm veya yaya kaldrmlarnn tevsii iin binalarn zemin katlarnn lzumlu olan ksmlarn, c) Yeniden alacak veya geniletilecek yol, meydan, umum bahe ve yeil sahalara lzm olan yerlerden baka bunlarn etrafnda imar plnma gre yaplacak binalarn arsa derinlik lerine kadar olan mahallerini istimlke beledi yeler salahiyetlidir. Kaldrlan katlarn deer bahas sahihlerine verilecei gibi bu gibi binalarn stn rtme e ve eski haline getirmee belediyeler mecbur dur. Yola veya yaya kaldrmna kalbedilen ze min katlar cebhe duvarlarnn hedmi, st katlar iin eski metaneti temin edecek kadar kuvvetli mesnedler tesisi ve cebhelerin eskisi gibi yap trlmas belediyelere aiddir. Uyuulduu takdirde keif dahilind karar latrlacak bedeli verilmek suretile bunlarn sa hihleri tarafndan yaptrlmas da caizdir. Bir imar adasnda balanan bu gibi iler ta mamlanmadka dier adalara geilemez. MADDE 2 Birinci maddenin (C) fkrasn da gsterilen istimlklerden elde edilecek yer leri birletirmee ve pilna gre ifraz muame lesi yapldktan sonra pilna uygun tesisat vcude getirilmek artile bunlar bilmzayede sat maa Belediyeler salahiyetlidir, imar piln tat bik edilen blgelerde alan yollarm iki tarafn daki adalarda inaata izin verildiinin iln tarinhinden itibaren bir sene iinde yaplmaa balanb da iki sene zarfmda bitirilen binalar on sene mddetle bina vergisinden muaf tutulur. Bu gibi yerlerde evvelden mevcud olub da sene zarfmda pilna uygun ekle kalb edilen binalar iin muafiyet mddeti be senedir. MADDE 3 2497 sayl kanunun nc maddesi aada yazl olduu ekilde deitiril mitir: tstimlk edilecek yere Belediye meclisi aza sndan ve emlk sahihlerinden birer zatle Bele diyede vazife sahibi olmayan mhendis veya mi mar yahud fen memurundan ve bunlarn bulun mad yerlerde ebniye kalfas veya yap ile rinden anlryan bir zatten tekil edilecek komis yon marifetile o zamanki vaziyetine ve emsali nin alm satm rayicine gre kymet takdir olu nur. Bu kymet o gayrimenkulun deer bahas saylr. MADDE 4 2497 sayl kanunun drdnc maddesi aadaki ekilde tadil olunmutur. Ks m istimlklerde gayrimenkulun tamam iin takdir edilecek kymetten mal sahibine brak lacak ksmn kymeti tenzil olunduktan sonra bakiye istimlk edilecek paranm deer pahas saydr. Ksmen istimlk edilen yerlerin geri kalan parasmm havas veya ziyas kapanr, yahud in tifa kabil olmaz ve sahihleri isterse o paray da Belediye istimlke mecburdur. MADDE 5 2497 sayl kanunun beinci maddesine aada yazl hkmler ilve olun mutur : stimlk edilecek gayrimenkulun mutasarrrflarile alkadarlarnn hviyet ve ikametgh lar tesbit edilemez veya bunlar gsterilen yer de bulunamazsa tebli olunacak evrak tapu kaydma gre teayyun eden sahihlerinin isimle rini muhtevi oduu halde yirmi gn mddetle istimlki kararlatrlan yerin mnasib bir nok tasna ve belediye dairesile o semtin umuma mahsus mahallerinden birine alr ve gazete bulunan yerlerde hulsalar gazetelerle iln olunur. Talik muamelesi usul dairesinde tan zim edilmi zabtla tevsik olunur. . MADDE 6 2497 sayl kanunun 10 ncu maddesi aada yazl olduu ekilde deiti rilmitir.

(S. Says: 202)

stimlk olunacak gayrimenkule takdir edi len kymetin deer bahasndan fazla olduu iddiasile belediye, istimlk bedelinin indirilmesi iin mahkemeye mracaat edebilir. Mahkeme 2497 sayl kanunun 8 nci maddesinde yazl hkmler dairesinde keyfiyeti tedkik ederek karara balar. MADDE 7 Bu kanun neri tarihinden mu teberdir. MADDE 8 Bu kanunun hkmlerini y-

rtmee cra Vekilleri Heyeti memurdur. 20 - VI - 1939 B. V. Ad. V. M. M. V. Dr. R. Saydam N. Tnaz Da. V. Ha. V. Ma. V. Fayk ztrak . Saraolu F. Arah Mf. V. Na. V. k. V. Ycel A. F. Cebesoy II. akr S. . M. V. G. . V. ve Ad. V. V. Zr. V. Dr. II. Alata R. Karadeniz Muhlis Erkmen M. V. T. V. A. etinkaya C. Ergin

MUVAKKAT ENCMENNN DETR Belediye istimlk kanunu lyihas MADDE 1 Belediye kanununda yazl, beldenin ve belde sakinlerinin meden, shh ve bedi ihtiyalarnn tanzim ve tesviyesi ve teh likeden korunmas iin tesisat yapmak maksadile binal ve binasz gayrimenkulleri, bu kanun da yazl usuller dairesinde deer bahas pein verilmek artile istimlke belediyeler salahiyet lidir. Kanunu medeninin kaynaklar hakkndaki h kmlerine riayet edilmek artile belde dmdan getirilecek sularm kayna ve kaynaktan belde ye kadar geecei yerleri dahi lzum grrse be lediyeler istimlk edebilir. Kanunu medeninin (668 ve 669) ncu maddeleri hkm mahfuzdur. MADDE 2 Bir yolun veya bir meydanm geniletilmesine veya yeniden almasna karar verildikte yolun veya meydanm geniliinden fazla olarak taraflarndan yirmier metreye ka dar binal veya binasz yerleri istimlke beledi yeler salahiyetlidir. Yeniden alacak veya genilettirilecek yol, meydan, umum bahe ve yeil sahalara lzm olan yerlerden baka, bunlarn etrafnda imar plnma gre yaplacak binalarn arsa derin liklerine kadar olan mahallerini de istimlke belediyeler salahiyetlidir. Tasdikli plna gre bir hizada bulunmas lzrmgelen binalardan hiza dma km olan ksmlar dahi istimlke tbidir. MADDE 3 Tasdikli imar plnlarnn tat( L biki iin : A) Mevcud binalarn plna gre fazla olan katlarn, B) Yollarm geniletilmesi iin binalarn ze min ve bodrum katlarmm lzumlu olan ksm larn istimlke belediyeler salahiyetlidir. Fazla katlan kaldrlan binalann stn der hal rtmek ve eski evsaf dairesinde ikmal et mek belediyelere aiddir. Yola kalbedilen zemin ve bodrum katlarnn duvarlann ykmak ve bunlarm stndeki bina ksmnn eski metanetini temin edecek kadar kuvvetli mesnedler tesis etmek ve cebhelerini eski vasflar dairesinde yaptrmak belediyenin borcudur. Uyuulduu takdirde keif dahilinde karar latrlacak bedeli verilmek suretile bunlarn sa hihleri tarafndan yaptrlmas da caizdir. MADDE 4 stimlk bedeli karl temin edilmi imar mmtakalarmda balanan iler ta mamlanmadka, karl temin edilmemi di er mntakalarda istimlk yaplamaz. MADDE 5 kinci maddede yazl istim lklerden elde edilecek yerleri birletirmee ve plna gre ifraz muameleleri yapldktan sonra plna uygun tesisat vcude getirmek artile m zayedeye koyarak satmaa belediyeler salahiyet lidir. MADDE 6 mar pln tatbik edilen mmta-

S. Says : 202)

 7
kalarda alan yollarm, meydanlarn, umum bahe ve yeil sahalarm etrafndaki adalarda, inaata izin verildiinin iln tarihinden itibaren bir sene iinde yaplmaa balambda iki sene zarfmda bitirilen binalar 10 sene mddetle bina vergisinden muaf tutulur. Bu gibi yerlerde evvelden mevcud olubda sene zarfmda plna uygun ekle kalbedilen binalar iin muafiyet mddeti be senedir. MADDE 7 Belediye namma istimlk olu nan yerlerin mesaha ve cins ve hududunu gste rir mufassal bir haritas belediye mhendisi ve bulunmayan yerlerde nafia mhendisi ve bun larn bulunmad yerlerde mimar ve fen me muru ve bunlar da yoksa belediye kalfas tara fndan yaplarak belediye encmenine tevdi olunur. Encmence istimlke lzum grld tak dirde, istimlk sebeblerini bildirir bir mazbata yaplarak mahallin en byk mlkiye mirine gnderilir. En byk mlkiye miri evrakm gelme sinden itibaren 15 gn iinde, yaplacak istiml kin amme menfaatlerine uygun olup olmadona karar vererek belediyeye bildirir. stimlkin amme menfaatlerine uygun olduu hakkmdaki kararlar katidir. stimlkin amme menfaatlerine uygun olma dna dair verilecek kararlara kar, belediye encmenlerinin kararlarile, belediye tekilt olan ky ve nahiye belediyeleri; bal bulunduk lar kaza kaymakamna ve kaza belediyeleri va liye ve vilyet belediyeleri de Dahiliye vekleti ne itirazda bulunabilirler. tiraz zerine verile cek kararlar katidir. Belediye reislii en byk mlkiye mirinin uhdesinde bulunan yerlerde istimlkin amme menfaatlerine uygun olub olmad hakkmdaki kararlar, kaza belediyeleri iin bal olduklar vilyetin valisi ve vilyet belediyelerine aid olanlar hakkmda da Dahiliye vekili tarafmdan kati olarak ittihaz olunur. Amme menfaatleri hakkmdaki kati karar lar aleyhine Devlet rasna mracaat oluna maz. MADDE 8 stimlk edilecek binalar ve arsalar ile binal ve binasz arazi ve baheler iin belediye meclisince, meclis azasmdan bir ve belediye mntakasmdaki emlk sahihlerin den bir ve belediyede vazife sahibi olmayan bir mhendis veya bir mimar ve bunlarm bu lunmad yerlerde bir fen memuru ve bunun da bulunmad yerde bir ebniye kalfas veya yap ilerini anlayan bir zattan mrekkeb kiilik komisyonlar tekil edilir. Bu komis yon marifetile o gayrimenkulun istimlk tari hindeki vaziyetine ve emsalinin alm satm ra yicine gre kymet takdir edilir. MADDE 9 Ksm istimlklerde evvel gayrimenkulun kymeti takdir edilir. Bundan baka sahibi uhdesinde kalacak olan para nn istimlkten sonraki deiiklik dolaysile, alaca kymet te ayrca takdir edilir. Bu ksm kymetinin, tamam kymetten tenzilin den sonra baki kalacak mikdar, istimlk edi lecek yerin deer pahas saylr. Ksmen istimlk edilen yerlerin geri ka lan parasmm havas veya ziyas kapanr ve yahud o paradan intifa kabil olmaz ve sahih leri isterse belediye o paray da istimlke mec burdur. MADDE 10 stimlk edilecek gayrimen kulun haritas belediye tarafmdan 10 gn mddetle istimlk olunacak yere ve iln iin belediye dairesinde muayyen mahalle aslr. stimlk edilecek gayrimenkulun sahiblerile alkallarn hviyet ve ikametghlar tesbit edilemez veyahud bunlar gsterilen yerde bu lunmazsa tebli olunacak evrak, istimlki ka rarlatrlan yerin mnasib bir noktasna ve belediye dairesine ve o semtin umuma mahsus mahallerinden birine, tapu kaydine gre ta ayyn eden sahihlerinin ve alkallarn isim lerini muhtevi olduu halde 20 gn mddetle aslrr. Gazete bulunan yerlerde evrakm hul salar gazete ile de iln olunur. Talik muamelesi, usul dairesinde tanzim edilmi bir zabtla tevsik olunur. MADDE 11 stimlki kararlatrlan yer lerin sahiblerile alkallara o yerin noteri ma rifetile istimlk keyfiyeti ve ikinci maddede yazl haritanm bir sureti ve kymeti, hukuk usul muhakemeleri ve yukarki madde h kmleri dairesinde tebli ettirilir. Noterler her tebli iin mbairin zarur 'masrafndan baka 20 kuru maktu cret alr lar. Ayrca har ve resim alnmaz.

( S . Says: 202)

8
Noterlik tekilt olmayan yerlerde tebli gat, belediye tarafndan yaplr. MADDE 12 istimlk olunacak gayrimen kul sahibleri ve alkallar veya belediye, 10 ve 11 nci maddeler mucibince yaplan tebligat tarihinden itibaren 15 gn iinde, o gayrimenkule takdir edilen bedel hakknda asliye hukuk mahkemesine mracaat ederek dava aabilirler. MADDE 13 Dava arzuhalinin mahkemeye kaydedildii gnden itibaren 8 gn zarfn da dier davalara tercihan taraflar mahkeme ye davet edilir. Bu davalar basit muhakeme usulne tbidir. MADDE 14 Vilyet umum meclisleri, her sene toplantlarmm ilk haftasnda mlk sa hihlerinden ve mhendis ve mimar ve yap ile rinden anlayanlardan vilyetler iin 30 dan aa ve 40 dan yukar ve kazalarla belediye tekilt olan nahiyeler iin 10 dan aa ve 15 den yu kar olmamak zere ehli vukuf seerler. Bunla rn isimlerini havi bir liste mahall asliye hu kuk mahkemesine gnderilir. MADDE 15 Asliye hukuk mahkemesi; yu kardaki maddede gsterilen listeye dahil veya hari ten az ve beten fazla olmamak zere ehli vukuf tayin eder. kiilik heyetten birisi ve be kiilik heyet ten ikisi mimar ve mhendislerden ve bulunma yan yerlerde yap ilerinden anlayanlardan al nr. Ehli vukuf hakkmda umum hkmler tat bik edilir. Ehli vukuf heyeti, gayrimenkulun emsalinin alm satm rayicine gre takdir ve tayin ederek esbab mucibeli bir raporla nihayet 8 gn iinde mahkemeye bildirir. MADDE 16 Mahkemeye mracaat edilen hallerde, durumadan evvel istimlk olunacak gayrimenkullere hemen vaz'iyed olunmas bele diyelerce zarur grlr ise; o gayrimenkulun takdir edilen kymeti, % 20 fazlasile mill ban kalardan birine yatrlarak makbuzu mahkemeye tevdi edilir. Mahkeme; 10 ve 11 nci maddelerde yazl e kilde bir tebli ile gayrimenkul sahibini mahke meye davet eder ve 8 gn zarfmda gayrimen(S. Saj kln vaziyetini ve kymet takdirine esas ola bilecek btn evsafn, tesbiti delil usul da iresinde tevsik ettirerek o gayrimenkulun tapu sicilline keyfiyetin erhedilmesini bildirir. Bu muamele, mahkemenin davetine icabet et meyen veya delilin tesbiti srasnda hazr bu lunmayan gayrimenkul sahihlerinin gyabnda yaplabilir. MADDE 17 stimlk olunacak gayrimen kulun mlkiyeti veya hisse mikdar mnazaal bulunduu hallerde dahi 16 nci madde hkm leri tatbik edilir ve sahibleri arasndaki ihtilf larda belediyeler, hasm olamaz. MADDE 18 istimlk olunacak gayrimen kulun takdir edilen kymetine kanun mddet iinde mahkemeye mracaatla itiraz edilmedii ve tapu dairesinde rza ile fera muamelesi yap trlmad halde, takdir edilen kymetin tamam mill bankalardan birine yatrlarak makbuzu mahkemeye tevdi edilir ve mahkeme 8 gn zar fmda o gayrimenkulun belediye namma tescilini tapu dairesine tebli eder. MADDE 19 17 nci ve 18 nci maddelere tevfikan tapu sicilline erh verilen ve belediye namma tapu dairelerince tescili yaplan gayrimenkullerin tahliyelerini, bakaca hkme hacet kalmakszn belediye, icra dairesinden isteyebi lir. icra daireleri, gayrimenkul ellerinde bulu nanlara bir tahliye emri teblii suretile o gayri menkulu tahliye ve teslim etmelerini bildirir. Bu mddet bitince gayrimenkul, usul dairesinde tahliye ve belediyeye teslim edilir. Bu yerler bakasma kiral ise tahliye olunmas sebebile kirac kiralayandan tazminat isteyemez. MADDE 20 Asliye mahkemesi kararlar, tebli tarihinden itibaren 10 gn iinde, bu ka nunda yazl hkmlere muhalif hallerden dola y temyiz olunabilir. Temyize mracaat, istimlk muamelesini dur durmaz. MADDE 21 istimlk sebebile sokam veya umum bahenin veya meydan ve yeil sahanm yzne kmakla veya her ne suretle olursa olsun sokam yz artmakla yahud yznde bulunduu yollar genilemekle kymeti artan yerlerin, 8 nci maddede yazl komisyon tarafm: 202)

MADDE 23 Bu kanun hkmlerine tevfi dan takdir edilecek olan eski kymetile yeni kymeti arasndaki farkn yars, erefiye olarak kan yaplacak istimlk muamelesi, 10 ve 11 nci bir defaya mahsus olmak ve be senede ve be maddelerde yazl tebligat ile cereyana balar. Tebli tarihinden itibaren gayrimenkul sahi taksitte tahsil edilmek zere, belediye vergi ve resimlerinin tahsiline dair olan hkmlere gre binin, yerinde yeni inaat vcude getirmek veya mevcud inaatta esasl deiiklikler yapmak istifa olunur. haklar takyid edilir. Ancak bu takyidat tebli Katileen erefiye borlan, belediyelerin talebile duruma yaplmakszn mahkemece verile tarihinden itibaren bir seneden fazla devam ede cek karar ve yazlacak mzekkere zerine tapu mez. dairesince o gayrimenkulun sicilline erh verilir. Bu mddet iinde istimlk muamelesi ikmal Bu suretle tapu sicilline erh verilmi olan gayri ve paras tediye edilmezse, gayrimenkul sahibi menkulu satm alanlar, bu borcu demekle mkel nin mutlak tasarruf hakk avdet eder. leftirler. MADDE 24 Bu kanun hkmleri Ankara Kymetin artmas, bir ksmmm istimlkinden mar mdrlnce yaplacak istimlk mua ileri gelen gayrimenkullerden yukarki fkra meleleri hakknda dahi caridir. mucibince almmas lzm gelen erefiyenin tama m, istimlk bedelinden mahsub edilir. erefiye MADDE 25 Belediyelerce yaplacak istim mikdarlarma kar gayrimenkul sahihlerinin lk hakkndaki 2497 numaral kanun ilga edil mahkemeye mracaat haklan mahfuzdur. mitir. MADDE 22 stimlk olunan yerlerde ya MUVAKKAT MADDE Bu kanunun neri plmas mukarrer olan inaat ve tesisattan bele diye vaz geer ve muameleyi iptal ederse veya is tarihinde katilememi olan istimlk ilerinde de bu kanun hkmleri tatbik olunur. timlk muamelesinin katilemesinden itibaren sene iinde belediyece birinci maddede yazl MADDE 26 Bu kanun neri tarihinden iti istimlk lzumunu icab ettiren her hangi bir te baren meridir. sisat yaplmyarak istimlk olunan yer olduu gibi braklrsa; sahihleri istimlk bedelini iade MADDE 27 Bu kanun hkmlerini icra ederek o yeri geri alabilirler. ya cra Vekilleri Heyeti memurdur.

( S. Sayr: 202 )