INFORMATIKA

Pripreme za laboratorijske vjebe

Cjelina MS WINDOWS
( vjebe 1 4 )
v.pred.mr.sc. Damir Vuk
v.pred.mr.sc. Oliver Juki
Ana Borba, prof.

Virovitica, 2009.

_____________________________________________________________MS Windows- XP
Laboratorijske vjebe iz kolegija Informatika
Laboratorijske vjebe iz kolegija Informatika odravaju se u trajanju od dva kolska sata
tjedno, i to u razdoblju 15 tjedana.
Vjebe se odravaju u dvorani 1 u grupama od po 25 studenata.
Prisustvo vjebama je obavezno, a za proputene termine postoji mogunost nadoknade
maksimalno jednog termina. Student koji ne obavi sve vjebe nee moi prisupiti polaganju
ispita.
Za svaku vjebu bit e na web stranici objavljena priprema, koju je potrebno popuniti i
ponijeti sa sobom na vjebu. Student koji nema popunjenu pripremu, ne moe pristupiti
odraivanju vjebe.
Nakon zavretka vjebi potrebno je pobrisati sve svoje datoteke i ugasiti sve svoje programe,
a shutdown napravite samo ako asistent to od Vas zatrai.
Nije dozvoljeno na laboratorijska raunala instalirati vlastiti software.

_____________________________________________________________MS Windows- XP
SADRAJ:
1. MS WINDOWS - XP............................................................................................................ 5
1.1. WINDOWS .................................................................................................................... 5
1.2. WINDOWS EXPLORER ............................................................................................. 7
1.3. RECYCLE BIN ............................................................................................................. 9
1.4. POVRAT IZBRISANIH MAPA ILI DOKUMENATA ............................................ 9
1.5. PREMJETANJE DOKUMENATA ILI MAPA....................................................... 9
1.6. KOPIRANJE DOKUMENATA ILI MAPA............................................................... 9
1.7. PRONALAENJE DATOTEKA ILI MAPA........................................................... 10
1.8. GAENJE RAUNALA............................................................................................. 10
2. LABORATORIJSKE VJEBE MS WINDOWS
2.1. VJEBA 1 - Upoznavanje s raunalom...................................................................... 11
2.2. VJEBA 2 - Datoteke i mape ...................................................................................... 14
2.3. VJEBA 3 - Command promt i Device menager ....................................................... 18
2.4. VJEBA 4 - Control Panel.......................................................................................... 21

_____________________________________________________________MS Windows- XP

1. MS WINDOWS - XP
SOFTWARE MS WINDOWS XP, MS WORD, MS EXCEL (imati ete razne verzije,
jer otprilike svake dvije godine izlazi nova verzija sa odreenim promjenama odnosno
poboljanjima)

1.1. WINDOWS
Razliiti e korisnici raunala upotrebljavati vie ili manje razliite programe
prilagoene rjeavanju potpuno razliitih problema.
Raunalnim komponentama i operacijama trebat e i dalje upravljati jedan zajedniki
program koji ce biti usklaen s naelima rada tih komponenata i obrnuto.
Najei operativni program koji obavlja sve navedeno zove se windows.
Windows je operativni sustav koji upravlja raunalom pretvarajui vae naredbe u
jezik koji hardver razumije. Windowsi omoguuju korisniku komunikaciju upotrebom
slika ikona na ekranu koje predstavljaju odreene programe, naredbe i mogunosti
rada na raunalu.

_____________________________________________________________MS Windows- XP
DESKTOP radna povrina windowsa
IKONA predstavlja objekt program, dokument i slino
Otvaranje ikone
1. Dvostruki klik lijevom tipkom mia na ikonu
2. Jednostruki klik lijevom tipkom mia na ikonu, te zatim pritisnite tipku Enter
3. Desna tipka mia na ikonu te u brzom izborniku kliknite lijevom tipkom mia
na naredbu Open
U sluaju krivog oznaavanje ikone kliknite lijevom tipkom mia na cistom dijelu
desktopa i ponovite gore navedeni postupak.
Neke od ikona koje ete esto koristiti:
- My Computer prikazuje sadraj u raunala (disketa, tvrdi disk, cd, dvd)
- Recycle Bin kanta za odlaganje smea s tvrdog diska, ali uz mogunost
povrata.
- Gumb Start slui za pokretanje programa i pristup svim resursima winowsa
- Olakanje rada formiranjem preica My Documents, Internet, Word, Excel
- Taskbar Programska traka (traka na donjem dijelu ekran na kojoj se nalazi popis
otvorenih programa).
Vezano za to, jedna od karakteristika windowsa je ta da moete raditi istovremeno sa
vie programa, npr. Word, excel, kalkulator. Iako su svi programi istovremeno
dostupni za rad moete raditi samo s jednim programom.
Aktivan je onaj program koji je na traci tamnije boje.
Svojstva radnog stola - DESKTOP
Moete mijenjati izgled Vaeg radnog stola i ostalih obiljeja windowsa npr. zatita
ekrana screen saver, (zanimljive animacije), izgled prozora, boja, oblikovanje teksta
naredbe itd.), rezolucija ekrana, boje itd
Nacin:
1. Strelicu mia postaviti na slobodno polje na desktopu te desnom tipkom mia
aktivirati brzi meni. Na dnu se nalazi opcija Properties, na nju jednom kliknuti
pokazivem mia.
2. U Start meniju otvorite Control Panel, te opciju Display

_____________________________________________________________MS Windows- XP

1.2. WINDOWS EXPLORER

Prozor koji prikazuje sadraj mape koja je oznaena u prozoru Folders

Kako doi do windows explorer a ?

1. U Start meniju otvoriti opciju All Programs, otvara se padajui meni. Postaviti
pokaziva mia na opciji Accessories, otvara se novi padajui meni i u njemu se
nalazi program windows explorer.
2. Kreiranje short cut-a na desktop. Nakon to pronaemo windows explorer,
postavimo pokaziva mia na njega te desnom tipkom mia aktiviramo brzi meni.
Postavimo pokazivac mia na opciju Send to i u novom izborniku odaberemo
Desktop (create shortcut). Windows explorer se sada nalazi na vaem Desktopu i
od sada ga jednostavno aktivirate kao i ostale ikone (nain prije opisan).
KREIRANJE MAPE

_____________________________________________________________MS Windows- XP
1. pritisnite na ureaj u Windows Exploreru na kojem elite kreirati novu mapu.
Pritisnite na mapu u kojoj elite kreirati novu mapu podmapu.
2. u izborniku File pritisnite na New, te pritisnite Folder. Pojavljuje se nova mapa
sa privremenim nazivom
3. upiite novi naziv mape, zatim pritisnite Enter
Savjet: Koristiti kada god je mogue brzi meni (desna tipka mia).
OTVARANJE DOKUMENTA ILI MAPE
1. pritisnite na ureaj koji sadri mapu u Windows Exploreru u prozoru Folders
2. pritisnite jedanput na mapu koja sadri dokument. Ako je mapa u desnom prozoru (vidi
sliku) pritisnite dvaput na mapu.
3. pritisnite dvaput na dokument koji elite otvoriti ili jedanput, te zatim pritisnite Enter
PROMJENA NAZIVA DOKUMENTA ILI MAPE
1. u Windows Exploreru ili My Computer ili My Documents pritisnite mapu ili
dokument kojem elite promijeniti naziv
2. u izborniku File pritisnite Rename
3. upiite novi naziv, zatim pritisnite Enter
Savjet: Kliknuti jednom na dokument kojem elite promijeniti naziv, nakon 2-3 sekunde
kliknite opet na isti dokument i otvara Vam se mogunost promjene imena dokumenta.
Po zavretku samo kliknite pored dokumenta i promjena je automatski izvrena.
Napomena: ukoliko prebrzo kliknete na dokument isti ce vam se otvoriti kao kod
otvaranja ikone sa dva klika.
BRISANJE MAPA ILI DATOTEKA
1. u Windows Exploreru ili My Computer ili My Documents pritisnite mapu ili
dokument koji elite brisati
2. u izborniku File pritisnite Delete
3. Pritisnite Yes
Savjet: Oznaite klikom mia to elite obrisati te nakon toga:
1. koristite brzi meni
2. na tipkovnici stisnite tipku delete i potvrdite sa Yes
VIESTRUKO OZNAAVANJE MAPA ILI DOKUMENATA
Oznaavanje grupe u nizu
1. za oznaavanje grupe dokumenata ili mapa koje su jedna pored druge u
Windows Exploreru ili My Computer pritisnite na bijelo podruje u prozoru
pored prvog ili zadnjeg dokumenta u grupi
2. pritisnite i povlaite mia preko dokumenata koje elite oznaiti
Savjet: Dok drite tipku Shift pritisnite na prvi i zadnji dokument koji elite oznaiti u
grupi.
Oznaavanje grupe koja nije u nizu
Dok drite tipku Ctrl pritisnite na dokument koji elite oznaiti u grupi
Oznaavanje svih dokumenata ili mapa

_____________________________________________________________MS Windows- XP
U izborniku Edit pritisnite Select All ili pritisnite na tipkovnici Ctrl+A

1.3. RECYCLE BIN

Recycle Bin je (reciklaa) kanta za odlaganje smea, za dokumente i mape, koje
briete s tvrdog diska. Moete koristiti Recycle Bin za povrat dokumenta ili mapa koje
ste grekom izbrisali ili moete isprazniti Recycle Bin kako bi imali vie mjesta na
tvrdom disku. Dokumente ili mape koje briete s diskete ne odlau se u Recycle Byn,
oni su trajno izbrisani.

1.4. POVRAT IZBRISANIH MAPA ILI DOKUMENATA

1. pritisnite na Recycle Bin u Windows Exploreru ili dvaput na desktopu
2. pritisnite na dokument ili mapu koji elite povratiti
3. u izborniku File pritisnite Restore ili
4. na lijevom izborniku pritisnite Restore all items kako bi povratili sve izbrisane
dokumente
Nakon odreenog vremena ispraznite vau kantu za smee na nain:
1. pritisnite na Recycle Bin u Windows Exploreru ili dvaput na desktopu
2. u izborniku File pritisnite Empty recycle bin

1.5. PREMJETANJE DOKUMENATA ILI MAPA

1. u Windows Exploreru ili My Computer pritisnite na mapu ili dokument koji
elite premjestiti
2. u izborniku Edit pritisnite Cut ili ctrl+X ili u alatnoj traci pritisnite na gumb CUT
3. otvorite mapu u koju elite staviti dokument ili mapu
4. u izborniku Edit pritisnite Paste ili Ctrl+V ili u alatnoj traci pritisnite na gumb PASTE
Savjet: Dokumente ili mape moete jednostavno premjetati povlaenjem. Takoer
moete cijeli postupak i ubrzati koristei brzi izbornik

1.6. KOPIRANJE DOKUMENATA ILI MAPA

1. u Windows Exploreru ili My Computer pritisnite na mapu ili dokument koji
elite kopirati

_____________________________________________________________MS Windows- XP
2. u izborniku Edit pritisnite Copy ili Ctrl+C ili u alatnoj traci pritisnite na gumb COPY
3. otvorite mapu u koju elite staviti kopiju
4. u izborniku Edit pritisnite Paste ili Ctrl+V ili u alatnoj traci pritisnite na gumb PASTE
Savjet: Takoer moete povlaiti kopije u eljenu mapu dok drite tipku Ctrl. Prije
odlaganja kopije u mapu otpustite tipku mia, zatim tipku Ctrl.

1.7. PRONALAENJE DATOTEKA ILI MAPA

1. pritisnite izbornik Start, zatim Search (otvara se izbornik sa lijeve strane)
2. pritisnite All files and folders
3. u prvu kuice (sa lijeve strane imate tri kuice, a u prvoj je kursor) upiite rije,
frazu ili dio naziva mape ili dokumenta koji elite nai
4. pritisnite tipku Search
5. sa lijeve strane prikazati e vam se svi ponueni rezultati

1.8. GAENJE RAUNALA

Prije gaenja raunala potrebno je zatvoriti sve otvorene programe odnosno prozore,
zatim napravite slijedee:
1. Pritisnite Start, zatim pritisnite Turn Off Computer
2. Pritisnite na opciju Turn Off
3. Raunalo se automatski ugasi

10

_____________________________________________________________MS Windows- XP

VJEBA 1
Podaci o raunalu na kojem radim
Koliko je razliitih korisnika definirano na vaem raunalu? _________________________
Kojeg korisnika birate za vjebe?_______________________________________________
Kakav je tip korisnika Computer administrator ili Limited? __________________________
Kako izgleda va Start menu Classic ili tipian za Windows XP? ___________________
Kako se vri prilagodba Start menu-a? __________________________________________
Nabrojite jedinice za pohranu podataka na raunalu (jedinice vanjske memorije)!
_________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________
Podaci o tvrdom disku C:
Kapacitet: __________________________
Slobodni prostor: ____________ Zauzeti prostor: ___________
Podaci o tvrdom disku D:
Kapacitet: __________________________
Slobodni prostor: ____________ Zauzeti prostor: ___________
Broj mapa (u glavnoj mapi diska D:): ______
Broj datoteka: ________________________
Imate li mogunost ispisa? _____________ Ako mogunost ispisa postoji, koji pisa koristite
i na kojem se raunalu nalazi? __________________________________________________
Kako doi do podataka o operacijskom sustavu, procesoru, RAM-u?
_______________________________________________________________________
Zabiljeite podatke:
Operacijski sustav:
_________________________________________________________________________
Procesor: proizvoa ______________ model ____________ takt _____________ veliina
rijei:_______
Veliina RAM memorije: ____

11

_____________________________________________________________MS Windows- XP
1 GB = ________________ MB = ____________________ KB = _________________ Bajta

Uz pomo Help and Support opcije na Start izborniku potraite objanjenje za sljedeu temu
"format a disk"!

Kako se formatira disketa?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Utvrdi sa slike:
Koja je veliina diskete? __________________________
Koliki je njezin kapacitet u MB? ___________________
Izrazite to u bajtima! _____________________________
Koliko je velika svaka alokacijska jedinica na disketi?
______________________________________________
Koje su opcije za pripremu diskete?
______________________________________________
Koja je razlika izmeu Full i Quick format opcije?
______________________________________________
______________________________________________
______________________________________________

Kojim alatom u Windows okruenju moemo obrisati suvine podatke i programe? Zapii
naine kako se alat moe pokrenuti!
___________________________________________________________________________
Kojim se alatom provjerava ispravnost diska na kojem je instaliran operacijski sustav?
Objasni kao doi do alata i kada e se aktivirati!
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
to je to defragmentacija diska?

12

_____________________________________________________________MS Windows- XP
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Podaci o mapi My Documents?

Puno ime mape:
___________________________________________________________________________
Veliina mape: _________________
Prostor koji mapa zauzima na disku: ______________________
Broj mapa koje sadri: _____ Broj datoteka: _______
Ako u mapi postoje datoteke, navedite njihove datotene nastavke:
___________________________________________________________________________
Ako u mapi postoje datoteke navedite podatke o najveoj datoteci (veliina, vrsta, datum
zadnje promijene podataka).
___________________________________________________________________________
Ako u mapi postoje podmape navedite podatke o nekoj od njih (veliinu (size), broj datoteka i
podmapa koje sadri (contains)).
___________________________________________________________________________

13

_____________________________________________________________MS Windows- XP

VJEBA 2
Priprema za vjebu 21
Koja od dolje navedenih vrsta datoteka se koristi kao glazbena?
a) .zip
b) .png
c) .wk4
d) .mp3
Koju od navedenih zadaa moete izvriti direktno sa radne povrine.
a) Ukloniti aplikaciju sa racunala (deinstalirati)
b) Namjestiti postavke modema
c) Promijeniti zadani pisac
d) Promijeniti datum i vrijeme
to od navedenoga je ispravno ime za zaslonsku sliku prikazanu ispod?
(a) Traka izbornika (b) Naslovna traka (c) Traka klizaa (d) Traka stanja
Zato se antivirus softver mora redovito nadograivati (update)?
a) Da bi sprijeili neautorizirani pristup raunalu
b) Da bi obnovili ugovor o korisnikoj licenci
c) Da bi datoteke na raunalu zatitili od novih virusa
d) Da bi izbjegli sluajno brisanje antivirus softvera
to od navedenoga opisuje uinke kompresije (saimanja) datoteka?.
a) Datoteke su obrisane
b) Smanjuje se veliina datoteke
c) Ekstenzija datoteke postaje nevidljiva
d) Briu se sva obiljeja datoteke
Zato je vano raditi rezervne (backup) kopije datoteka na prijenosne memorijske
medije?
a) Da bi poveali slobodni prostor na vrstom disku
1

Popunjenu pripremu potrebno je donijeti na laboratorijske vjebe. Bez toga nee biti mogue pristupiti vjebama.

14

_____________________________________________________________MS Windows- XP
b) Da bi poveali prostor u kou za smee
c) Da bi lake pronali vane datoteke
d) Da bi izbjegli gubitak vanih podataka u sluaju kvara vrstog diska
Zato je vano da datoteka ima ispravnu ekstenziju?
a) Da bi se datoteka mogla komprimirati (saeti)
b) Da se datoteka povee sa odgovarajuom mapom
c) Da se datoteka povee sa odgovarajuom aplikacijom
d) Da bi se datoteka mogla spremiti u kou za smee

to od navedenog je rezultat pranjenja koa za smee?

a) Datoteke se premjetaju u privremenu mapu
b) Datoteke se vraaju na prvobitnu lokaciju
c) Datoteke se kopiraju i preimenuju
d) Datoteke se trajno briu
Zadaci:
1.

Na svojem raunalu u mapi My Documents napravite podmapu s nazivom X_Y ( X=

Imena i; Y= Prezime i brojem grupe te u njoj napravite mapu imena Vjezba_1.

2.

Unutar mape Vjezba_1 stvorite novu mapu koja e se zvati Radna_mapa.

3. Otvorite Notpad upiite naslov Vjeba_2 te slova odgovora pitanja iz pripreme ove
vjebe. Dokument spremite u svoju mapu pod nazivom odgovori_1.txt. Izaite iz
notepada.
4.

Na adresi www.vsmti.hr, nastavni materijali, informatika pronaite datoteku

Predavanja informatika 2008 INF-P-08.zip, pa je downloadajte u mapu s nazivom
vaeg imena i prezimena i brojem grupe, i zatim raspakirajte u mapi imena
Radna_mapa

Pomo:
desni klik na datoteku radna_mapa.zip i zatim WinZip pa naredba Extract to .Odabrati
mapu My Documents\Ime i prezime broj grupe\Vjezba_1\Radna_mapa, pa Extract.

5.

Napravite sigurnosnu kopiju tako da Predavanja informatika 2008 INF-P-08.zip

pohranite na disketu koju ste prethodno formatirali.

6.

Otvorite program Notepad i u novootvorenom dokumentu upiite koliko podmapa i

datoteka ima vaa mapa ( ime_prezime_broj grupe), te kolika je njena ukupna
veliina u MB. Dokument pohranite s nazivom podaci.txt u mapu s nazivom smjera i
brojem grupe.

7.

Napravite sliku koja e prikazivati izgled novog rasporeda mapa u My Documents i

pohranite je pod imenom moja_struktura.jpg u vau mapu (koja se nalazi u My
Documents)

15

_____________________________________________________________MS Windows- XP

Pomo: a. U programu Windows Explorer u lijevom dijelu prozora prikaite u potpunosti strukturu mape s
vaim imenom, te jednim klikom odaberite mapu.
b. Pritisnite tipku PrintScreen kako biste kopirali izgled ekrana, zatim pokrenite program Paint pa iz
izbornika Edit odaberite naredbu Paste.
c. Spremite datoteku pod nazivom moja_struktura u jpg formatu u vau mapu (koja se nalazi u My
Documents).

8.

Spremite novonastalu mapu u svoj direktorij u My Documents.

9. Otvorite mapu Windows

a) Koji emo nain svrstavanja datoteka odabrati ako elimo pogled pa abecednom
redu? _______________________________________________
b) Kako emo svrstati datoteke da najbre naemo posljednju napravljenu?
______________________________________________________________
c) Koji nain svrstavanja datoteka trebate odabrati kako bi zajedno grupirali sve
datoteke s istim produetkom? _____________________________________
d) Kako emo nai najveu datoteku u pojedinoj mapi? ____________________
11.
a) otvorite c: disk i pronaite dvije datoteke s .jpg produetkom. to je sadraj tih
datoteka? ______________________________________________________
b) U mapi My Documents potrai sve datoteke s predlokom .doc. U kojem su
programu nastale te datoteke? _____________________________________
c) Potrai u prozoru Search Results mogunost pretraivanja datoteka prema vremenu
nastajanja.
12.
a) Pokrenite program Notepad i napiite svoju adresu
b) Nastalu datoteku sauvajte u mapi X_Y ( gdje X =vae ime Y = prezime) stvorenu
u zadatku 6. pod nazivom proba
c) Koji nastavak je dobila ta datoteka? _____________________________
d) Promijenite ime datoteci proba u nova_proba

16

_____________________________________________________________MS Windows- XP
e) Ustanovite da li se promjenom imena datoteke promijenio i njen sadraj?
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

13.
a) stvorite unutar mape My Documents mapu Knjinica
b) unutar mape knjinica stvorite podmape Beletristika, Enciklopedije, Rjenici,
Struna literatura
c) Pokrenite program Notepad i upiite naslove 5 knjiga koje ste zadnje proitali te
spremite datoteku pod imenom nova u mapu Beletristika
d) Postavite preac za mapu knjinica na radnu povrinu
e) Kopirajte datoteku nova u mapu Rjenici
f) Datoteci koja se nalazi u mapi Rjenici promijenite ime u nova_1
g) Potraite na c:disku datoteke s predlokom .doc i preice za dvije od njih kopirajte
u mapu Enciklopedije
14.
a) napravite preice za esto koritene programe i postavite ih na radnu povrinu
b) koje je ve preice postoje na radnoj povrini?
_______________________________
c) kako prepoznajemo da se radi o preacu a ne o originalu?
__________________________________________________________________
d) izbrie li se program ako mu obriemo preicu?
_______________________________

17

_____________________________________________________________MS Windows- XP

VJEBA 3
Pripreme vjebe 3
Nabrojite nekoliko tipova ekstenzija koje se koriste za pohranjivanje fotografija
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________
Prilikom dizajniranja informacijskog sustava unutar tvrtke, potrebno je dizajnirati grafiko
suelje za unos podataka o zaposlenicima. Koju Windows kontrolu ete koristiti za unos
informacije o tome ima li ili nema zaposlenik vozaku dozvolu, a koju Windows kontrolu za
unos onih kategorija za koje zaposlenik dozvolu posjeduje? Napomena: broj ponuenih
kategorija je predefiniran, a primjeri Windows kontrola su Radio-button i Check-box
Dozvola (Ima ili Nema):_______________________________________________
Kategorija (A, B, C, D, E, F, G, H):____________________________________
Kako se na nazivaju manji programi koji slue kao potpora radu pojedinih sklopovskih ili
perifernih komponenti (npr. printeri, skeneri, ...)?
___________________________________________________________________
Izraunajte broj X kao sumu dana, mjeseca i godine vaeg roenja (npr. 21.3.1990 => 21 + 3
+ 1990 = 2014). Pretvorite broj X u binarni broj. Kolike veliine (u bitima) mora biti registar
u raunalu da bi u njega spremili taj binarni broj?
Datum roenja
____________________________________________________
X10 =_______________________________________________________________
X2 =________________________________________________________________
Veliina registra u bitima _______________________________________________

18

_____________________________________________________________MS Windows- XP

Vjeba 32
Zadatak 1.
a) Kreirajte folder C:\Vjezba3-<?>\ (parametar <?> zamijenite slovom svoje grupe - A, B, C,
D.
b) Prekopirajte u novokreirani folder datoteku C:\Temp\Vjezba3.txt bez koritenja menija ili
pop-up menija, tako na na odreditu dobijete dvije kopije te datoteke. Na koji nain ste to
napravili?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 2. Ispraznite Recycle Bin. Na koji nain ste to napravili? to znai isprazniti
Recycle Bin?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 3.
a) Obriite obje datoteke iz foldera koji ste kreirali pod tokom 1, tako da koristite pop-up
meni za jednu datoteku, a odvlaenje datoteke u Recycle Bin za drugu datoteku.
b) Otvorite Recycle Bin i restaurirajte (vratite na poetnu lokaciju) jednu po jednu datoteku.
Da li postoji mogunost restauriranja cjelokupnog sadraja Recycle Bina? Pobriite ponovno
datoteke.
___________________________________________________________________________

Zadatak 4. Pokrenite command prompt koritenjem Start->Run menija. Command prompt se

pokree naredbom cmd:

Zadatak 5. Iskuajte naredbe dir i cd ... emu one slue?

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

2
Vjebe radite prema uputama. Sve odgovore i komentare upisujte u skriptu te pozovite asistenta kada rijeite sve zadatke.
Vodite rauna o tome da ostavite dovoljno vremena za pregledavanje zadataka.

19

_____________________________________________________________MS Windows- XP
Zadatak 6. Pozicionirajte se na sam poetak C diska (C:\). Izvrite naredbu dir. Koliko je, u
Mb, ukupno slobodno prostora na disku raunala?
___________________________________________________________________________
Zadatak 7. Objasnite prefixe kilo-, mega-, giga-, tera-?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 8. Ispraznite Recycle Bin. Naredbom dir provjerite ponovo slobodan prostor na C
disku, a zatim zatvorite Command Prompt naredbom exit. Komentirajte rezultat u odnosu na
toku 8:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 9. Pokrenite Device Manager (My Computer->Properties->Hardware->Device
Manager). emu slui Device Manager?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 10. Pogledajte i zapiite osnovne karakteristike procesora i tipkovnice. Posebno
zapiite lokaciju i naziv barem jednog drivera za tipkovnicu:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 11. Otvorite prozor sa svojstvima tipkovnice. Pritisnite tipku Print Screen.
Otvorite Paint (Start->All Programs->Accessories). Pritisnite Ctrl+V (Paste). Komentirajte
to se dogodilo i koja je funkcija tipke Print Screen:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 12. Otvorite task manager. Odabir kolona moete napraviti menijem View->Select
columns. Pokuajte samo na osnovu task managera zakljuiti koliko je dugo vae raunalo
ukljueno. Komentirajte kako ste to napravili:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

20

_____________________________________________________________MS Windows- XP
VJEBA 4
Priprema vjebe 4
emu slue DOS naredbe dir i cd?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
to znai rije idle na engleskom jeziku? Sukladno tome, to oznaava System Idle Process u
task manageru?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zbog ega je vrijeme rada raunala priblino jednako vremenu koje zauzima System Idle
Process i u kojem sluaju ne bi bilo tako?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Nabrojite barem 5 dijelova Control Panela, ukoliko gledamo prema Classic View:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
to znai default (termin iz engleskog jezika)?Koja je oznaka novane valute zadana prema
defaultu na vaem raunalu? Kako ste to otkrili?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

21

_____________________________________________________________MS Windows- XP
Vjeba 43
Zadatak 1

Otvorite Control Panel i prebacite na Classic View

Zadatak 2 Otvorite dio panela koji slui za podeavanje mia. Promijenite sljedee
postavke i detaljno opiite kako ste to napravili (a kraju sve vratite u prvobitno stanje):
Promjena brzine pokazivaa mia (pointera):
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Promjena brzine reakcije na dvostruki lijevi klik:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Promjenu izgleda pokazivaa mia:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Podesite da vam raunalo, nakon pritiska na tipku Ctrl, pokae trenutnu lokaciju pokazivaa
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Zadatak 3
Otvorite dio panela u kojem vidite programe koji su instalirani na vaem
raunalu. Kako se zove taj dio Control Panela?
___________________________________________________________________________
Zadatak 4
Ispiite barem tri aplikativna programa koji su instalirani na vaem raunalu,
zajedno sa veliinom koju zauzimaju na disku i datumom zadnjeg koritenja.
Zadatak 5
Otvorite Administrative Tools. Otvorite Services i maksimizirajte prozor sa
servisima preko cijelog ekrana. Napiite nazive barem 5 servisa koji su pokrenuti:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 6
Otvorite Event Viewer. Da li znate to znai log? Ispiite detalje posljednjeg
dogaaja (eventa) koji se desio na aplikativnom, i onoga koji se desio na sistemskom dijelu
sustava:
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

3
Vjebe radite prema uputama. Sve odgovore i komentare upisujte u skriptu te pozovite asistenta kada rijeite sve zadatke.
Vodite rauna o tome da ostavite dovoljno vremena za pregledavanje zadataka.

22

_____________________________________________________________MS Windows- XP
Zadatak 7 Pronaite i zapiite prvi dogaaj koji je logiran u sistemskom dijelu Event
Viewera nakon ukljuivanja raunala (to bi mogao biti prvi dogaaj dana, ali ako niste
sigurni, ponovno pokrenite raunalo). to taj dogaaj predstavlja?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 8
Pronaite i zapiite posljednji dogaaj koji je logiran u sistemskom dijelu
Event Viewera prije iskljuivanja raunala. to taj dogaaj predstavlja?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 9 Isfiltrirajte dogaaje u Event Viewer-u tako da se prikazuju samo pogreke.
Kako ste to napravili?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 10

Otvorite Start->Run i upiite regedit.

Zadatak 11 Otvorio se tzv. Registry Editor. Koritenjem menija Help pokuajte saznati i
napisati u nekoliko reenica, to je to Registry (pazite, ne Registry Editor, ve Registry).
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 12 to znai Name, Type i Data kod prikaza vrijednosti iz registry-ja?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Zadatak 13 Ispiite imena (name) svih registry kljueva koji u podacima (data) imaju ime
vaeg raunala (ime raunala odredite kako ste radili na vjebi 2, zadatak 13). Koristite opciju
Find iz menija.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

23