ACLDE KULLANILAN LALAR

ADRENALN
Tedavide kullanlan adrenalin sentetik olarak yaplr. Adrenalin; sempatik sisteme ait ve adrenerjik reseptrleri gl bir ekilde stimle ederek yaygn etkilere neden olur. Bu etkiler:

Kan basnc:
Adrenalin gl bir vazokonstrktrdr. Diastolik basnca nazaran sistolik kan basncn daha ok ykseltir. Kan basncn ykseltmesi kalpte 1 adrenerjik reseptrlerin stimlasyonu sonucu oluan pozitif inotropik ve kronotropik etki ile, zellikle prekapiller damarlarda oluturduu vazokonstrksiyondan ileri gelir.

Damarlar:
Adrenalin daha ziyade kk arteriyollere ve prekapiller sfinkterlere etkir. Cilt damarlarnda kan akmn azaltr. Renal kan akmn azaltr. skelet kas damarlarnda kan akmn geici olarak arttrr. ok kk dozlarda sadece vaskler dz kaslardaki adrenerjik reseptrleri aktive ederek kan basncn drebilir.

Dz kaslar:
Adrenalin; gastrointestinal sistem ve genitoriner sistem dz kaslarn gevetir.

Solunum:
Adrenalin solunum merkezini stimle eder. Bron dz kaslarn geveterek bronkodilatatr etki gsterir.

Metabolik etkileri:
Kanda glukoz ve laktik asit dzeyini ykseltir. nsulin salnmn inhibe eder, glukon sekresyonunu arttrr.

Farmakokinetii: Subkutan uygulamada emilimi yavatr. ntramuskler uygulamada daha hzl emilir. Adrenalin vcutta hzl bir ekilde inaktive edilir. www.cuneytyardimci.com Sayfa 1

Endikasyonlar: lk oka yantsz VF ya da nabzsz VT Asistoli Nabzsz elektriksel aktivite Ciddi semptomatik bradikardi (V infzyon eklinde) Anaflaksi

Dozu ve uygulan: Adrenalin parenteral yolla 1/1000 ve 1/10.000lik steril solsyonlar eklinde kullanlr. Subkutan uygulamada yetikinlerde 0.2-1 mg dozunda verilir. V enjeksiyonda 0.25 mg dozda ve iyice dile edildikten sonra yava bir ekilde uygulanmaldr. Eer periferal enjeksiyonla veriliyorsa, ardndan 20 ml sv verilerek santral dolama gemesi salanr. Kardiak arestte 0.5-1 mg dozda V yolla verilir ve her 3 dakikada bir tekrarlanr. CPR srasnda trakeal yolla verilecekse doz 2-3 mg olmaldr. ntrakardiyak uygulama, yalnzca ak kalp masaj srasnda ve dier yollardan uygulama imkan olmayan durumlarda kullanlr. Direnli bir ventrikler fibrilasyon adrenalinle, elektriksel defibrilasyona daha iyi yant veren kaba ve byk amplitdl ventrikler fibrilasyona evrilir. Arrest sonras infzyon dozu 0.1-1 mcg/kg/dk balanr ve ortalama arter basnc ve/veya kardiyak outputa gre doz giderek arttrlr. Resusitasyonda istenen primer etkisi, periferik vazokonstriksiyon yoluyla serebral ve koroner kan akmnn arttrlmasdr. Yan etkiler: Adrenalin; korku, endie, huzursuzluk, baars, titreme, halsizlik, badnmesi, ciltte solukluk, solunum gl ve arpnt gibi klinik bulgulara neden olabilir. Kan basncnn ani ykselmesine bal subaraknoidal kanama ve hemiplejiler geliebilir. Adrenalin, myokardn eksitabiletisini arttrr, dolaysyla aritmojeniktir. Adrenaline bal olarak tehlikeli ventrikler aritmiler zellikle ventrikler fibrilasyon geliebilir.

ADRENALN ampul 0.25 mg/ml ADRENALN ampul 0.50 mg/ml ADRENALN ampul 1.00 mg/ml

AMODARON
Amiodaron, snf-III antiaritmik ilalardandr (adrenerjik nron blokerleri). Major elektrofizyolojik etkisi, kalp dokularnn aksiyon potansiyeli sresini uzatmaktr. Reentry nlenir. PR ve QT araln uzatr ve Sayfa 2

www.cuneytyardimci.com

belirgin U dalgalar oluturur. QRSi fazla etkilemez. Hafif alfa bloker ve kalsiyum kanal bloke edici etkisi nedeniyle vazodilatatr etkilidir. Ayn zamanda betabloker etkisi de vardr. Bu nedenle antianjinal ajan olarak kullanlabilir. Yar mr ok uzundur (13-103 gn). Etkin kan konsatrasyonu 1-2 mcg/mldir. Endikasyon: ldrc aritmileri olan hastalarda kullanm yaygn olarak kabul grmektedir. Hemodinamik olarak stabil hastalarda ventrikler ve supraventrikler taikardilerin tedavisinde kullanlabilir. Kk dozlarda Wolff-Parkinson White Sendromu ile birlikte olan supraventrikler aritmilerde kullanlr. Vazodilatasyon etkisi nedeniyle kalp debisini genel olarak etkilemez. Ar sol ventrikl fonksiyon bozukluu (EF<%30) gelien, ldrc aritmileri bulununan hastalarda kullanlabilir. Dozu ve uygulan: Yaam tehdit eden aritmilerde 150 mg (1 ampul) amiodaron, 20 ml %5 dekstroz iinde sulandrlarak, 10 dakikada gidecek ekilde V infzyonla verilir. Sonraki 6 saatte 1 mg/dk hzda V infzyona devam edilir. Daha sonraki 18-24 saatte ise 0.5 mg/dk hzda infzyona devam edilir (900 mg amidaron, 500 cc %5 dextroz iinde sulandrlarak infzyonla uygulanabilir). nfzyon srasnda tedaviye ramen VT ortaya ktnda 150 mglk ek boluslar uygulanabilir. la V uygulandnda etki birka dakika iinde ortaya kmaktadr. KPRda (VF ya da nabzsz VTde) 300 mg doz, 20 ml %5 dextroz iinde dile edilerek , bolus tarzda (3 dakikada gidecek ekilde) verilir. Amiodaron, tercihen santral venz yolla verilmelidir, ancak geni bir periferik damar yolundan da verilebilir. Oral tedavide ise ilk iki hafta 3-4X200 mg tb verilir, daha sonra 4-6 hafta sreyle 2X200 mg eklinde tedaviye devam edilir. Doz azaltlarak ila kesilir. Oral tedavide teraptik etki 1-4.gnlerde gzlenir ve tedavi kesildikten sonra etki 50 gne kadar devam edebilir. Yan etkileri: Kalp d organlarda dozla ilikili olmayan ok eitli yan etkiler oluturabilir. Balca yan etkiler: Ar bradikardi, kalp blou ve asistoli yapabilir Hipotansiyon yapar, kalp yetmezliini arlatrabilir Hipotiroidi, hipertiroidi Nadiren hepatit ve hepatoselller nekroz (siroza ilerleyebilir) Ia duyarllk, azda metalik tat, bulant, kusma Uyku bozukluu, kas seyirmeleri, parestezi, tremor, ataksi ve ba ars Pulmoner infiltrasyon ve alveolit (%1den az vakada) Amiodaron paradoksal olarak aritmojeniktir, bununla birlikte dier antiaritmik ilalardan daha dk proaritmik insidansa sahiptir. Major yan etkisi bradikardi ve hipotansiyondur. Oral olarak uzun sre www.cuneytyardimci.com Sayfa 3

kullanmda grlen tiroid fonksiyon anormallikleri, korneal mikrodepozitler, periferik nropati ve pulmoner/hepatik infiltratlar akut kullanmda grlmez. Kontrendikasyonlar: Oral antikoagulanlarn etkinliini arttrr. Digoksin ve kinidin dzeylerini ykseltir. Betabloker (sotalol) ve kalsiyum kanal blokerleri amiodaronun myokarda olan depressan etkisini arttrr. Bu yzden amiodaronun bu ilalarla birlikte kullanlmas kontrendikedir. Sinuzal bradikardi, 1.ve 2.derece AV blok Tiroid fonksiyon bozukluu olanlar Gebeler ve emzirenlerde kontrendikedir.

CORDARONE tablet 200 mg (30 tabletlik ambalajlarda) CORDARONE ampul 150 mg (6X3 mllik ambalajlarda)

ATROPN
Atropin, antimuskarinik ilalarn prototipidir. Tersiyer amin yapsndadr. Gastrointestinal yoldan iyi absorbe olur ve SSSne kolayca geer. V, M, SC, transdermal ve okler yolla verilebilir. Eliminasyon yar mr 2-2.5 saat kadardr. Farmakolojik etkileri:

Santral sinir sistemi: Atropin normal dozlarda (0.5-1 mg) vagusun dorsal ekirdeini uyarr, buna
bal olarak bradikardi ortaya kar. Ancak kalp zerindeki direkt etkisi ile bradikardi maskelenir ve taikardi ortaya kar. Toksik dozlarda belirgin santral eksitasyon yapar; huzursuzluk, iritabilite, hallusinasyonlar ve delirium oluturur. Daha yksek dozlarda dolam kollaps ve solunum yetmezlii meydana gelir.

Gz: Midriatik ve skloplejik etkilidir. Kardiovaskler sistem: Kalpte M2-reseptrlerinin blokaj ile vagal tons azaltrlar ve taikardi
yaparlar.

Gastrointestinal sistem: Motilite ve sekresyonlar azaltrlar. Solunum sistemi: Solunum sistemindeki bezlerin salgsn azaltrlar ve bronkodilatasyon yaparlar.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 4

Dier etkiler: reter ve mesaneyi gevetirler. Bazen, zellikle prostat hipertrofisi olan hastalarda
riner retansiyon yapabilirler. Terlemeyi basklarlar, bu yzden zellikle ocuklarda hipertermi (atropin atei) olutururlar. Tedavide kullanlmalar:

Kardiovaskler bozukluklar: Atropin, asistol, nabzsz elektriki aktivite ve hemodinamik bozukluun

olduu (sistolik kan basnc <90 mmHg, kalp hz <40/dk, kalp yetmezlii) sinuzal, atrial veya nodal bradikardilerin tedavisinde kullanlr. Dk dozlarda bradikardiyi arttrc etkisi nedeniyle, yksek dozda da taikardi oluturup kalbin oksijen tketimini arttrarak infarkts alann geniletebileceinden dikkatli kullanlmaldr. Artm vagal tonsn neden olduu artioventrikler blok durumlarnda (rnein; dijitale bal 2.derece A-V blok) kullanlr.

Mantar ve antikolinesteraz ila zehirlenmeleri: Mskarin ieren baz mantarlar ve organofosforlu

kolinesteraz inhibitrleri ile oluan zehirlenmelerde atropin kullanlr. Doz ve uygulama: CPRda balang dozu, V yolla 0.5-1 mgdr. Gerekirse, arzulanan etki grlene kadar 5 dakika aralklarla doz tekrarlanabilir. Maksimum 3 mg verilebilir. Bir ok hastada 3 mg, tam vagalitik dozdur. 0.5 mgdan az dozlar santral ve periferal parasempatomimetik etkiye bal olarak paradoksal bradikardi oluturabilir. Damar yolu olmayan hastalarda 1-2 mg atropin 10 ml steril sv iinde sulandrlarak endotrakeal yolla uygulanabilir. Yan etkileri ve kontrendikasyonlar: Santral sinir sisteminde; uyuklama, miza deiiklikleri, kulak nlamas, bellek bozukluklar, amnezi, eksitasyon, delirium ve hallusinasyonlara (antikolinerjik sendrom) neden olur. Gzde; akut glokom, yakn grme bozukluu ve fotofobi yapar. Dier yan etkileri; taikardi, yzde kzarma, solunum ritminde art, az ve larinks kuruluu, konstipasyon, miksiyon zorluu ve atedir. Atropinle intoksikasyon durumunda semptomatik tedavi uygulanr. Epileptik nbetler diazepam ile kontrol edilir. Hipertermi iin souk uygulamas yaplr. Atropin, myokardial iskemi durumunda dikkatli uygulanmaldr. Koroner arter hastal olanlarda VT ve VF gelimesine neden olabilir.

ATROPN ampul 0.25, 0.50 ve 1 mg/ml

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 5

BPERDEN
Biperiden, parkinsonizm tedavisinde kullanlan antikolinerjik etkili ilalardan birisidir. Bunlar SSSnde greceli dopamin eksiklii sonucu artan santral kolinerjik ilev fazlaln azaltarak etkili olurlar. Antikolinerjik ilalar ncelikle tremor ve rijidite zerine etkilidirler. Bu ilalar ayn zamanda nroleptik (karbamazepin, haloperidol vs.) kullanmna bal iyatrojen parkinsonoid sendromun tedavisinde de kullanlr. Biperiden oral veya parenteral yolla kullanlabilir. Esas olarak idrar yoluyla atlr. Yar mr ksadr.

Pozoloji: Biperidenin parkinson tedavisindeki balang dozu 1 mgdr. Gnlk doz aral 2-12 mgdr. Yan etkiler: Konstipasyon, kserostomi, idrar retansiyonu, taikardi, midriaziz, glokom, delirium, uykusuzluk ve hallsinasyonlara neden olabilirler. Kontrendikasyonlar: Prostat hipertrofisi, prostat adenomu, glokom, barsak stenozu, demansiyel belirtiler tayan hastalarda ve 70 yan zerindeki (mental konfzyon ve bellek bozukluklar riski nedeniyle) olgularda kullanlmamaldr.

AKNETON tablet 2 mg AKNETON ampul 5 mg/ml

DAZEPAM

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 6

Benzodiazepinler, ok lipofilik ajanlardr. Sedatif, hipnotik, anksiyolitik, antikonvlzan, amnestik ve kas gevetici aktiviteleri vardr. Amnezi, anterograd niteliktedir ve doza bamldr. Analjezik etkileri yoktur. Giriim esnasnda analjeziklerle birlikte kullanldklarnda, analjeziklerin dozu azaltlmaldr. Aksi takdirde solunum ve dolam komplikasyonlar ortaya kabilir. Diazepam, suda znmez, karacierde metabolize olur. Etki balangc hzldr ve etki sresi 2-4 saattir. Yarlanma sresi 21-37 saattir. Dolaysyla sedasyon amacyla tekrarl uygulanmas ya da infzyonu uygun deildir. Dozu ve kullanm: 2-10 mg dozda, V olarak uygulanr. M kullanm nerilmemektedir. Kk dozlarda (2-3 mg) titre edilerek, yava olarak verilebilir. Anksiyoliz iin 2.5 mg dozda, V yolla yava olarak verilebilir. ocuk dozu 0.05-0.2 mg/kgdr. Akut sedasyon oluturmada midazolama stnl yoktur. Komplikasyonlar: Diazepam, hipotansiyon ve solunum depresyonuna yol aabilir. Dier hipnotik ve anksiyolitik ajanlarn aksine maksimum etkili dozlar lme neden olmad gibi iddetli solunum depresyonu da yapmazlar. Solunum depresyonu ancak bronkopulmoner hastal olanlarda grlebilir. Yan etki olarak zellikle yal hastalarda huzursuzluk, ajitasyon ve ataksiye neden olabilirler.

DAZEM ampul 10 mg/ 2 ml

DGOKSN
Digoksin, liposolubilitesi ve biyoyararlanm en fazla olan glikoziddir. %95-100 orannda emilir ve biyoyararlanm %40-90 arasnda deiir. Digoksin, %80 orannda deimeden bbrekle atlr. Bu nedenle, bbrek fonksiyon bozukluklarnda digoksin eliminasyonu yavalar ve yar mr uzar. Farmakolojik zellikleri: Digoksin kalbin kontraksiyon gcn arttrr (pozitif inotropik etki). Bu etki Na-K-ATPaz enziminin inhibisyonu ile salanr. Bu inhibisyon ise glikozidlerin toksisitesinin bir yn olan aritmilerden sorumludur. Na-K-ATPaz enziminin inhibisyonu, sodyumun hcre dna kn ve potasyumun hcre iine giriini engeller. Pozitif inotropik etkisi dobutaminden dktr.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 7

Digoksin kalp atm saysn azaltr (negatif kronotropik etki). Bu etki sinoatrial nodl zerinde vagal tonusun artmas sonucu ortaya kar ve atropin ile nlenebilir. Kardiyak glikozidler yksek dozlarda atrium ve ventriklde iletim hzn yavalatrlar (negatif dromotrop etki). Ayn ekilde AV nodlde refraktr periyodu da uzatrlar ve blok olutururlar. Kardiyak glikozidler dk dozlarda myokardn eksitabilitesini arttrrlar (pozitif batmotrop etki), yksek dozlarda ise azaltrlar. Kardiyak glikozidler bunlarn dnda periferik damar direncini arttrrlar ve diretik etki olutururlar.

EKG etkileri:
Glikozidler tedavi dozlarnda kullanldklarnda EKGde ST segment depresyonu ve T dalgasnda yasslamaya neden olur. QT mesafesi ksalr. AV nodlde iletim yavalamasnn yansmas olarak PR mesafesi uzar. QRS kompleksi deimez. Dozu ve kullanm: Digoksin, konjestif kalp yetmezlii, kardiyojenik ok, atrial fibrilasyon ve atrial flatter tedavisinde kullanlr. Ancak akut atrial fibrilasyonda etkisi yavatr. Beta bloker ve amiodaron gibi antiaritmik ajanlara gre daha az etkilidir. Ortalama gnlk doz 0,125-0,50mgdr.Bbrek fonksiyonlar ve kan digoxin dzeyine gre doz ayarlamas yaplr. Hzl dijitalizasyon V yolla veya V yolla birlikte oral kombinasyonla salanabilir. 0.5 mg digoksin (1 ampul), 50 ml %5 dekstroz ile sulandrlarak, en az 30 dakikada gidecek ekilde V infzyonla verilir. Gerekirse ayn doz bir kere daha tekrarlanr. ayet hasta yal ve zayf ise dk doz kullanlr. MI sonras gelien KKY tedavisinde kullanlmaz. Yan etkileri: Dijital glikozidlerin teraptik snrlarnn ok dar olmas nedeni ile aada sz edilecek eitli sistemik etkileri ayn zamanda yan etki olarak da grlebilmektedir. Sindirim kanal ile ilgili bulgular %75 orannda grlr. tahszlk, bulant, kusma, karn ars ve diare yapar. SSS etkileri (%5-40); hallusinasyonlar, oryantasyon bozukluklar, ajitasyon ve konvulsiyonlar grlebilir. Renkli veya bulank grme olabilir. Dijitallerle akut zehirlenme belirtilerini kardiak ve ekstrakardiak olmak zere iki blme ayrabiliriz:

1 Kardiak toksik etkiler: Dijital zehirlenmelerinde toksik etki dorudan doruya myokard zerinedir.
Membran ATPasenn inhibe olmas, intraselller sodyum konsantrasyonunu arttrr ve hcreyi potasyumdan fakirletirir. Bunun sonucunda myokard dokusunun uyarlabilirlii artar. Bu yzden dijital tedavisi srasnda potasyum kaybettiren diretiklerin (furasemid, etakrinik asit vs) kullanlmas akut zehirlenmeyi kolaylatrr. Dijital zehirlenmesinde aritmiler yaklak %30 orannda ortaya kan ve tedavi gerektiren nemli bir bulgudur. Her trl ritm ve ileti bozukluu ortaya kabilir. ocuklarda %80 orannda atrial kaynakl taikardiler grlr. Yetikinlerde en sk ventrikler ekstrasistollere (bigemine, trigemine) rastlanr. Yksek www.cuneytyardimci.com Sayfa 8

dozda verilen dijitaller myokarda (+) batmotropik etki sonucu eitli ektopik odaklarn domasna neden olarak ekstrasistoller oluturmaktadr. Bunu bloklu atrioventrikler taiaritmiler izler. Atrioventrikler disasiasyon ok belirgindir. Ksmi ya da tam blok, dijital zehirlenmelerinde karakteristik belirtilerdir. Nabzn dakikada 60n altna dmesi zehirlenme tansn dndrmelidir. Ar zehirlenmelerde ventrikler taikardi ve fibrilasyon sonucu lm meydana gelir.

2 Ekstrakardiak yan etkiler: Bu etkilerin en erken ortaya kanlar dijestif bozkluklardr. Hastalarn
%80den fazlasnda birka dakika ile 12 saat arasnda itahszlk, bulant, kusma ve anoreksi meydana gelir. %20 orannda da kusma ile birlikte abdominal arlar ve diare grlr. Nrolojik ve sensorial bozukluklara da (%14) rastanlr. Balca nrolojik bulgular uyuukluk, ba dnmesi, mental bozukluklar, halsinasyon, mskler atoni, nevraljik arlar, myalji ve paralizi gibi belirtilerdir. Grme bozukluklar; ambliopi, diplopi, fotofobi, grme keskinliinin azalmas, renk ayramama ve yeil renkli grme gibi bulgulardr. Youn dijitalizasyondan sonra alerjik kkenli erpsiyonlara sk rastlanmaktadr.

Kontrendikasyonlar: Kalp bloklar Ventrikler taikardi Kardiyoversiyon Hipopotasemi Atrial fibrilasyonlu WPW sendromlu hastalar Etkilemeler: Hiperkalsemi ve hipopotasemi digoksine duyarll arttrr, hipokalsemi ve hiperpotasemi ise azaltr.

DGOKSN tablet 0.25 mg/50 tb DGOKSN ampul 0.50 mg/ 5 ml DGOKSN damla 0.50 mg/ 1 ml

DLTAZEM

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 9

Antiaritmik etkili kalsiyum kanal blokerindendir. Etki mekanizmas ve endikasyonlar verapamile balar. Verapamilden daha zayf kardiyak etkinlik gsterir. A-V dmn refraktr periyodunu uzatr ve AV iletimini deprese eder. Akut myokart infarkts geirmi kiilerde uzun sre kullanlmasnn kardiyoprotektif etkinlik gsterdii ve kardiyovaskler mortaliteyi azaltt tespit edilmitir. Ancak infarkts srasnda pulmoner konjesyon gelimi olan hastalarda mortaliteyi olumsuz etkiler. Bu nedenle pulmoner konjesyon bulunan infakts geirmi hastalarda kullanlmas kontrendikedir. Dozu ve kullanl: Supraventrikler taikardi, atrial fibrilasyon ve atrial flatter tedavisinde 0.25 mg/kg dozda, en az 23 dakikada gidecek ekilde V yolla verilir. Eer istenilen hz kontrol salanamaz ise ilk bolustan 15 dakika sonra 0.35 mg/kg ek doz, 2-5 dakikada gidecek ekilde verilebilir. Hipertansiyon tedavisinde balangta, 90 mg/gn dozda verilir (3X30 mg), alnan cevaba gre gnlk doz 360 mga kadar arttrlabilir. Yan etkileri: En sk grlen yan etkisi dem, ba ars, ba dnmesi, yorgunluk, flushing, konstipasyon, sins bradikardisi, hipotansiyon ve I.derece A-V bloktur. Karacier transaminazlarnn plazma dzeyinin ykseltebilir. Diltiazem 2-3.derece A-V blok ve hipotansiyonda (sistolik kan basnc < 90 mmHg) kontrendikedir.

DLTZEM ampul 25 mg DLTZEM tablet 30 mg, 60 mg

DOBUTAMN
Dobutamin 1, 2 ve 1 adrenerjik reseptrleri stimle eden sentetik bir katekolamindir. Kalbin

frekansn ve kaslma gcn arttrr ancak kaslma gcne etkisi daha belirgindir. Kalp hzn %10dan fazla arttrabilir. Dopaminden farkl olarak renal yatakta dopaminerjik reseptrleri stimle etmez, bu nedenle renal kan akmn arttrmaz. Periferik vaskler dirente dmeye neden olur. Dopamin dier katekolaminler gibi ksa etkilidir, eliminasyon yar mr 2.5 dakikadr. V infzyona son verilince etkisi ksa zamanda geer. Dozu ve uygulan: Balca endikasyonlar; hipovolemiye bal olmayan hipotansiyon ve kardiyojenik oktur. Dobutamin oral yolla verildiinde etkisizdir, sadece V infzyon eklinde kullanlr. Genellikle 2.5-10 mcg/kg/dk dozda infze edilir, gerektiinde bu doz 40 mcg/kg/dkya kartlabilir. Bu dozda kalbin kontraktilite ve debisini arttrr, kalbin frekans orta derecede artar, total periferik dirente belirgin bir

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 10

deiim gzlenmez. Yan etkileri:

Hipotansiyon gelimesini nlemek iin yava yava kesilmelidir. Dobutamin,

myokardn oksijen gereksinimini dier ajanlardan az arttrr ve daha az aritmiye neden olur. Dopamin gibi dobutaminin de en nemli yan etkisi aritmilerdir. Ancak grlme skl daha azdr. Atrial fibrilasyonlu hastalarda dikkatli kullanlmaldr. Dobutaminin daha seyrek grlen yan etkileri arasnda bulant, ba ars, kalp arpnts, nefes skl ve anjinal ar saylabilir. Tedavide kullanl: Dobutamin renal yatakta vazodilatasyon oluturmad halde kalp debisini ve buna bal olarak renal kan akmn arttrdndan idrar hacmini ve idrarla atlan sodyum miktarn arttrr. Dobutaminin kalp atm says, sistolik kan basnc ve kalbin oksijen tketimini arttrc etkileri dier katekolaminlere nazaran ok zayf olduundan, kalp yetmezlii durumlarnda myokard fonksiyonunu dzeltmede dierlerine tercih edilir. Kalpte konraktiliteyi arttrmas ve ayrca sol ventrikl dolma basncn drmesi, yetmezlik bulunan kalpte koroner kan akmnn artmas gibi nemli bir etkiye de neden olur. Akut myokard infarkts srasnda gelien konjestif kalp yetmezliinin tedavisi iin de yararldr. nfarkts alann geniletmez ve digoksinden daha gl pozitif inotropik etki oluturur. Hipovolemiye bal olmayan hipotansiyon ve ok tedavisinde kullanlr. Postresusitasyon peryotta tercih edilen inotropik ajandr. Dier pozitif inotropik ajanlar gibi dobutamin de sol ventrikl ejeksiyonunu azaltan organik daralmalarda, rnein idiopatik subaortik stenoz durumlarnda kontrendikedir. Dobutamin kuru toz halinde 250 mg ila ieren ampuller eklinde bulunur. Ampul ierii en az 50 cc %5 dextroz iinde dile edildikten sonra ve sadece V yolla verilir. Bu solsyon oda scaklnda 6 saat, buzdolabnda 48 saat kadar saklanabilir.

DOBUTREX flakon 250 mg (10 cc zc ierir)

DOPAMN
Adrenalin ve noradrenalinin doal prekrsrdr. Dopamin, kalpte 1 adrenerjik reseptrleri stimle ederek pozitif inotropik etki oluturur. Sistolik basn ve pulsasyon basncn arttrr. Diastolik basnc deitirmez veya hafife arttrabilir. Normal dozlarda total periferik damar direncini etkilemez. Dopamin renal kan akmn ve sonuta glomeruler filtrasyon hzn ve idrarla sodyum atlmasn arttrr. Ancak, dopamin zellikle yksek dozlarda direkt ve indirekt olarak -adrenerjik reseptrleri stimle ederek gl sempatomimetik etki gsterir (vazokonstrksiyon yapar). Bu nedenle dikkatli kullanlmal ve zellikle kan basnc ve bbrek fonksiyonu srekli olarak kontrol edilmelidir.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 11

Dozu ve uygulan: Dopamin sadece V yolla kullanlr (SF veya %5Dx iinde dile edildikten sonra). Santral venz yolla verilmesi uygundur. Dk dozda kullanlrsa (0.5-2 mcg/kg/dk); dopaminerjik reseptrleri aktive ederek renal, mezenterik, koroner ve intraserebral damar yataklarnda kan akmn arttrr. Total periferik direnci drr ve kalp debisinde belirgin art yapmaz. Kan basncn deitirmez veya hafif dme yapar. zellikle renal kan akmnda belirgin artma olur ve glomeruler filtrasyon hz artar. Diretik ve natriretik etki gsterir. Dopamin infzyonu arttrlrsa (2-10 mcg/kg/dk); kalpteki 1 adrenerjik reseptrleri stimle ederek myokardn kontraktilitesini, at hacmini ve kalp debisini arttrr. Bu dozlarda genellikle myokardn oksijen tketimini arttrmaz. nfzyon hz 10 mcg/kg/dk snrnn stne karsa -adrenerjik reseptrleri stimle ederek yukarda saylanlar (renal, mezenterik, koroner ve intraserebral) dnda kalan damar yataklarnda vazokonstrksiyon yapar. Yksek dozlarda myokardial oksijen gereksinimini arttrr, iskemiyi ktletirip aritmilere neden olabilir. zellikle izgili kaslarn damar yataklar bu ilacn vazokonstrktr etkisine duyarldr. Dopaminin en nemli kullanl yeri ok tedavisidir. Hipovolemik durumlarda dopamin uygulanmadan nce hipovoleminin uygun bir sv ile giderilmesi gerekir. Dopaminin infzyon hz balangta 5 mcg/kg/dk olacak ekilde ayarlanr, daha sonra yeterli derece doku perfzyonuna olanak veren bir dzeye kartlr. nfzyon srasnda doku perfzyonunun gstergesi olarak, idrar akm, cildin rengi, kan basnc, nabz ve arteryel kan gaz dzeyleri izlenir. Yan etkileri: En nemlisi kalpte oluturduu taiaritmilerdir. Uzun sren dopamin infzyonu ekstremitelerde gangren oluturabilir. Dopamin solsyonunun infzyon yerinden doku iine kamas cilt nekrozuna neden olabilir. nfzyon srasnda hipotansiyon ortaya kabilir, bu durum infzyon hzn arttrmak suretiyle dzeltilebilir. Bazen de hipertansiyon oluabilir. nfzyonun birden kesilmesi hipotansiyon oluturur, bu nedenle infzyon hzn giderek azaltmak suretiyle ilacn kesilmesi gerekir. Yksek dozda uygulanan dopamin infzyonu ayrca bulant, kusma, ba ars, dispne anjinal arya neden olabilir.

DOPMN ampul 200 mg/5ml GLUDOP ampul 50 mg/5ml GLUDOP ampul 200 mg/10ml

ETOMDAT

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 12

Bir imidazol trevidir. Barbituratlarn yaptna eit olarak sedasyon, anksiyolizis ve amnezi yapar. Farmakolojik etkileri tiopentale benzer. Saniyeler iinde hipnoz oluturur. Doz ve kullanl: 0.1-0.3 mg/kg dozda, V yolla yava ekilde verilmelidir. Etki yaklak 20 saniyede balar ve 2-3 dakika srer. Etomidatn analjezik etkisi yoktur, bu nedenle gl analjeziklerle birlikte (rn; morfin, fentanil) ksa sreli giriimlerde genel anestezik olarak kullanlabilir. Kafa ii basnc drc etkisi vardr. Bu nedenle intrakranial kitle ya da kafa travmal hastalarda kullanlabilir. Etomidatn balca kullanm yeri, hemodinamisi bozuk olan ya da ciddi koroner arter hastal hikayesi olan hastalarda ksa sren arl giriimlerdir (rnein, kardiyoversiyon). Yan etkileri: njeksiyonu arldr, zellikle kk venlere injeksiyonu srasnda hastalarn yaklak yarsnda ar bildirilmitir. Yksek oranda myoklonik kaslmalara neden olur. Ayrca etomidatla ksrk, hkrk ve postoperatif bulant-kusma grlr. Etomidatn hemodinamik yan etkileri anlaml derecede azdr. Solunum ve kardiyak depresyon yapc etkisi ok dktr. Rezidel sedasyon olabilir. ocuklarda kullanlmas nerilmemektedir. Alkol ve ila zehirlenmelerinde kontrendikedir . Bir dier yan etkisi, tek dozda bile grlebilen surrenal basklanmasdr.

HYPNOMDATE ampul 20 mg/10 ml

FENTON
Fenitoin tonik-klonik ve parsiyel nbetlerin tedavisinde etkili olan ve zellikle yetikinlerin tedavisinde ilk tercih olan antiepileptik ilatr. Status epileptikusun tedavisinde de olduka etkilidir. Nron membranlarn inhibe ederek depolarizasyonu engeller. Post-sinaptik membranda inhibitr iyonlarn (klorr ve potasyum) akmn arttrr, eksitatr iyonlarn (sodyum ve kalsiyum) akmn azaltr ve Na-K baml sodyum pompasn inhibe eder. Fenitoin sinaptik eksitasyonu azaltrken, sinaptik inhibisyonu arttrmaktadr. Anormal uyarlarn beyinde yaylmasn engeller.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 13

Fenitoinin ayrca snrl bir antiaritmik zellii vardr. Ektopik aktiviteyi bastrr. Myokard zerine olan etkileri lidokaine benzer. Dijital zehirlenmesine bal ventrikler aritmilerin tedavisinde kullanlabilir. Fenitoin ayrva dijital zehirlenmesinde ortaya kan sempatik hiperaktiviteyi de basklar. Yan etkileri: Tedavinin balamasndan 3-4 ay sonra hipertrofik jinjivit grlr, iyi bir di hijyeni ile bu etki nlenebilir. Deride pigmentasyon ve hipertrikoz meydana gelebilir. Hamilelik boyunca kullanlmasndan saknlmaldr. Dier yan etkiler; anemi, ntropeni, hiperlenfositoz, hiperlkositoz, aplazi, hiperglisemi ve hipokalsemi gibi etkilerdir. ntoksikasyon belirtileri; balangta basit bir nistagmus, diplopi, grme bozukluu ve konuma zorluu grlr. daha ileri devrelerde serebellum atrofisi sonucu ataksi ve ekstrapiramidal belirtiler ekillenebilir. Fenitoin, defa uygulanan diazepam tedavisine yant vermeyen status epileptikus tedavisinde 15-18 mg/kg dozda V infzyon yoluyla kullanlr. Dakikalk infzyon 50 mg amamaldr.

PHENTON ampul 250 mg/5ml

FENOBARBTAL
Fenobarbital, tonik-klonik konvlziyonlar, status epileptikus ve eklampsinin uzun dnem tedavisinde kullanlmaktadr. Tekrarlayan febril konvlziyonlar olan ocuklarn tedavisinde ilk tercih edilen ilatr. Ancak ocuklarda kognitif fonksiyonlar bozabilecei iin dikkatli kullanlmaldr. Fenobarbitalin SSSni nonspesifik olarak deprese etmesinin yansra spesifik antikonvlzan aktivitesi de vardr. SSSnde retikler aktive edici sistemi inhibe ederek polisinaptik uyar iletimini inhibe eder. Fenobarbital ayrca solunum depresyonu ve enzim indksiyonuna neden olabilir. Status epileptikus tedavisinde 10-15 mg/kg dozda V infzyon yoluyla kullanlr. Gerekirse M olarak da kullanlabilir.

Yan etkileri: SSSnde uyku hali, konsantrasyon gl, mental ve fiziksel yavalamaya neden olur. Bamll grlebilir. Yoksunluk semptomlar ok ardr ve bazen lmle sonulanabilir. Tedavinin aniden kesilmesi tremor, anksiyete, gszlk, konvlziyon, delirium ve kimi zaman da kardiak areste neden olur.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 14

LUMNAL ampul 200 mg/ml

FENTANL
Morfine gre 75-125 kat daha potent, sentetik bir opioiddir. Daha derin sedasyon yapabilir fakat, intrinsik anksiyolitik ya da amnestik zellikleri yoktur. Solunum depresyonu yapc etkisi meperidinden daha ksadr. Tek dozluk V uygulamadan sonra 30 saniyeden daha ksa srede etki balar, 2-3 dakikada zirve etki oluur. Etki sresi 20-40 dakikadr. Dozu ve kullanm: Dozu 1-5 mcg/kgdr. ok yava (60 sn) verilmelidir. ocuklarda da ayn dozda kullanlr. Hasta solunum depresyonu ynnden yakndan izlenmelidir. Ciddi alkol intoksikasyonu ve hipovolemi olmayan hastalarda fentanil, ideal bir ajandr. Komplikasyonlar: zellikle burunda ve yzde kantya neden olabilir. Daha az sklkta bulant, kusma, hipotansiyon ve dier kardiyovaskler deiiklikler ortaya kabilir. Fentanil, histamin serbestlemesi yapmaz, bu zellii pulmoner bronkospazm olan hastalar iin nemli bir avantajdr. Yenidoanda, AV nodda refrakter peryod uzamasna ve santral vagal nkleus stimulasyonuna sekonder olarak bradikardi yapabilir. Yksek dozlarda (>5 mcg/kg) nadir grlen bir yan etki, gs duvar rijiditesidir. Bu yan etki nalokson ile dzelmeyebilir ve ventilasyon destei gerekebilir. Bazen de farmakolojik paralizi gerekebilir.

FENTANL ampul, flakon 0.05 mg/ml

FLUMAZENL
Benzodiazepinlerin kompetitif antagonistidir. Barbituratlar ve etanol gibi dier sedatif hipnotiklerin etkilerini antagonize edemezler.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 15

Dozu ve kullanl: stenen etki oluuncaya kadar 1-2 dakikada bir 0.1-0.2 mg dozlarda, V olarak verilir. Yarlanma sresi 45-100 dakikadr. Uzun etki sreli bir benzodiazepin alnmsa, tekrar sedasyon oluabilir. Benzodiazepin bamls hastalarda dikkatle kullanlmaldr. Flumazenil, benzodiazepinlere bal solunum depresyonu ve hemodinamik instabilite gibi komplikasyonlarda kullanlr. Benzodiazepinlere bal komplikasyon gelimeyen hastalar sedasyondan karmak iin kullanlmamaldr.

ANEXATE ampul 0.5 mg ANEXATE ampul 1 mg

FUROSEMD
Furosemid, henle kulbunun kan koluna etki ederek NaCln geri emilimini inhiabe eden abuk etkili ve gl bir diretik ajandr. Ayrca renal damarlardaki vazodilatatr etkileri nedeniyle de renal kan akmn ve glomeruler filtrasyon hzn arttrrlar. Furesemid, Na ve Clden baka K, Ca ve Mg atlmn da arttrr. V verildiinde venz kapasitans arttrarak natriretik etki olmakszn pulmoner demde yararl olur. Furosemid hipovolemiye ve vazodilatatr etkileri nedeniyle de hipotansiyona neden olur. zetle furosemidin etkileri; hipovolemi, hipotansiyon, dehidratasyon, sodyum, potasyum, klorur ve magnezyum atlmnda art ve hipokloremik alkalozdur. Farmakokinetik: Oral yolla alndnda emilimi iyidir. la alndktan 30 dakika sonra etki grlmeye balar ve etki 68 saat srer. V verilite ise etki 5 dakikada ortaya kar ve 2-3 saat srer. Atlm %50 orannda renal tubuluslardan, %15 fees yoluyla (renal yetmezlikte bu oran %65e ykselir) olur. Dier ksm karacierde inaktive olur.

Yan etkileri: Ekstraselller sv ve elektrolit kayb zellikle ocuk ve yallarda nem tar. Hipotansiyon, hipopotasemi, hipomagnezemi, metabolik alkaloz ve hiperrisemi yapabilir. Karbonhidratlara tolerans

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 16

bozar. Dier yan etkileri; bulant, kusma, diare, iitme bozukluu, alerjik reaksiyonlar, lkopeni ve ba dnmesidir. Balca kullanldklar yerler: Akut ve kronik bbrek yetmezliinin tedavisi dem tedavisi (kardiak, hepatik ve renal kaynakl) Hipertansiyon la zehirlenmeleri (zorlu direz amacyla) Karacier sirozuna bal asit ve dem Hiperkalsemi tedavisi Kontrendikasyonlar: Slfonamidlere duyarl kiiler Anuri Karacier koma ve prekomas Hipovelemi Dozaj: Hipotansif ajanlar furosemidin hipotansif etkilerini arttrrlar. NSA ilalar ise furosemidin etkilerini azaltrlar. Erikin oral dozu gnlk 20-80 mg, parenteral 20-40 mgdr. ocuk dozu ise gnlk oral 2 mg/kg, parenteral ise 1 mg/kgdr. Gerekirse bu doz gnde maksimum 6 mg/kga kadar karlabilir. Acil durumlarda 40 mg V ya da M yolla uygulanr, gerekirse bu doz tekrarlanr. Hastann verecei yanta gre 200 mga kadar klabilir. Yksek dozlarda ototoksik etkilidir fakat bu genellikle reversibldir.

LASX ampul 20 mg LASX tablet 40 mg

KALSYUM
Kalsiyum, myokardial kontraksiyon iin hcresel mekanizmada vital rol oynar. Myokard kontraktilitesini arttrr. Kalsiyum enjeksiyonundan sonra yksek plazma konsantrasyonu ortaya kar ve bu iskemik myokard ve serebral iyilemeyi bozar. Bu nedenle endikasyonu varsa verilmelidir. Endikasyonlar: www.cuneytyardimci.com Sayfa 17

Kan kalsiyum dzeyinin dk olduu durumlarda, hiperkalemi, hipokalsemi ve kalsiyum kanal blokerlerine bal nabzsz elektriksel aktivitede kullanlr. Dozu ve kullanl: Balangta %10 kalsiyum kloridden 10 ml veya 2-4 mg/kg, V olarak yava infzyonla verilir. Gerekirse 10 dakika sonra doz tekrarlanr. Kardiyak arestte hzla verilebilir. Kalsiyum klorid solsyonunda yaklak olarak kalsiyum glukonatn 2 kat elementer kalsiyum vardr. Sodyum bikarbonatla ayn yerden ve e zamanl olarak verilmemelidir. Kalsiyum, kalp hzn yavalatr ve aritmileri kolaylatrr.

CALCUM SANDOZ ampul 10 ml

KETAMN
Ketaminin balca etkileri; analjezi, anestezi, sedasyon, disosiasyon, amnezi ve hipnotik etkidir. Analjezik etkisi, morfinin yaklak iki kat kadardr. Midazolam ile ayn dzeyde amnestik etki yapar. Ketamin uygulandktan sonra hasta, trans benzeri bir duruma girer, nistagmus ve donuk ya da dik bir bak ortaya kar. Hastann gz genellikle aktr, uyank gibi grnr fakat uyaranlara cevapsz ve evreden kopmu gibidir. Bu durum ketamin iin spesifiktir ve disosiasyon olarak adlandrlr. Disosiasyonda beyin sap fonksiyonlar normaldir, limbik sistemle yksek kortikal sistemler arasnda elektrofizyolojik bir ayrma veya kopma ortaya kar. itsel, grsel ya da arl uyaranlar gibi d uyaranlar korteks seviyesinde alglanamaz, nk bu elektrofizyolojik balant bloke olmutur. Hasta kendini kollarndan ve bacaklarndan kopmu gibi hisseder. Hava yolu ve solunum refleksleri korunur. Kardiyovaskler stabilite korunur. Kalp hz, kan basnc ve kardiyak output genellikle anlaml olarak artar. Sedasyona ihtiyac olan hipotansif hastalarda (baka bir kontrendikasyon yoksa) kullanlabilir. Ketamin hem suda hem de yada znr. Karacierde metabolize olur. Eliminasyon yar mr 12 saattir. V, M, oral, transmukozal veya rektal olarak verilebilir. Farmakolojik etki uygulama yoluna gre deiir. Ketamin acil serviste belli bir hasta grubunda tercih edilir (10 yan altndaki ocuklarda M olarak). Kafa travmal olgularda ve kafa ii basn art oluabilecek olgularda kontrendikedir. Endikasyonlar: ocuklarda ve yetikinlerdeki akut fraktr ya da eklem mdahaleleri, yank ve yara depritman ve pansuman, byk laserasyonlarn onarm, geni abse insizyonu ve drenaj ve dier arl giriimlerde analjezi salamak iin kullanlr. ocuklarda tan amal ilemlerde hareket kontrol iin ve intra oral

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 18

laserasyonlarn tamirinde de kullanlabilir. Bir miktar sempatomimetik etkisi nedeniyle hipotansif ve astml hastalarda tercih edilir. Dozu ve kullanm: Hzl ve seri entbasyonda 1-2 mg/kg dozda, V yolla, 30-60 saniyede gidecek ekilde yava olarak verilir. Uygun analjezi ve sedasyonu srdrmek iin gerekirse 5-10 mglk ek dozlar uygulanabilir. M dozu, 2-4 mg/kgdr. Ketamin, V olarak verildiinde yaklak 30 saniyede bilin kayb ve analjezi oluturur ve etkisi tek bir injeksiyondan sonra 10 dakika devam eder. M injeksiyonu 3-4 dakikada cerrahi anestezi oluturur ve bu etki 12-30 dakika devam eder. ocuklarda M uygulama tercih edilir ve doz 2-5 mg/kgdr. ocuklarda V kullanlacaksa nerilen doz, 1-1.5 mg/kg yava infzyondur (30-60 sn). 3 aylk ve daha kk ocuklarda kullanlmas kontrendikedir. Komplikasyonlar: Dier ajanlarn edeer dozlaryla karlatrldnda ketamin, kardiyorespiratuar ynden en gvenli profile sahiptir. Hastann spontan solunumu ve st hava yolu tonusu korunur. Yutkunma ve ksrk gibi koruyucu hava yolu refleksleri korunur, hatta hafife iddetlenebilir. Kas gevetici etkisi belirgin deildir. Ketamin hipersalivasyon ve bronkore yapabilir. Bu yzden, zellikle st solunum yolu enfeksiyonu olanlarda bazen laringospazm ortaya kabilir. Hipersalivasyon ve bronkoreyi azaltmak iin, ketamin uygulanmasndan yarm saat nce 0.01 mg/kg (maksimum 0.5 mg) atropin verilebilir. Zaman kstl ise ayn anda da verilebilir. Baz hekimler hipersalivasyonu, atropinin oluturaca taikardiye tercih etmekte ve zellikle yetikinlerde atropin kullanmamaktadrlar. Ketamine bal solunum depresyonu nadirdir. ocuklarda ok hzl verildiinde ve SSS injurisi olanlarda solunum depresyonu grlebilir. Nadiren kusma grlr. Ketaminin sempatomimetik etkisi vardr. 10 yan zerindeki hastalarda, ilacn etkisinden k srasnda halusinasyonlar ortaya kabilir (bu etki yetikinlerde %50 orannda, ocuklarda ise %10 orannda grlr). Bu yan etki, ilacn M ya da yava V uygulanmasyla, uyanmann sessiz bir ortamda yaptrlmasyla ve en nemlisi birlikte bir benzodiazepin kullanlmasyla nlenebilir. Benzodiazepinler, ketaminden sonra uygulanmaldrlar. Bylece ilalarn kmlatif sedasyon etkisi daha iyi tolere edilir. Aksi takdirde solunum depresyonu geliebilir. Ketamin anestezisinden aylma srasnda bulant, kusma, ba dnmesi ve ba ars grlebilir. Kontrendikasyonlar: Ketaminin kontrendike olduu durumlar; kafa travmas, kafa ii basncn arttran durumlar, 3 aylk veya daha kk ocuklar (laringospazm riski yksektir), hava yolu instabilitesi, trakeal cerrahi veya stenoz anamnezi, posterior farinksi stimle edecek giriimler, aktif alt ve st solunum yolu enfeksiyonu (laringospazm riski yksektir), anjina, konjestif kalp yetmezlii ve hipertansiyon gibi kardiyovaskler sistem hastalklar, iyi kontrol edilememi nbetlerin olduu hastalar, glokom ve akut glob injurisi, psikoz www.cuneytyardimci.com Sayfa 19

tablosu veya nceki psikoz hikayesi, porfiri, tiroid hastalklar, tiroid ilalar kullanm ve son 3 saat iinde tam n yemek yemi olmadr.

KETALAR flakon 50 mg/ml

LDOKAN
Snf 1B antiaritmik ilalardandr. Ventrikler aritmilerin tedavisinde ilk tercih edilen ilalardan biridir. Ventrikler taikardi ve ventrikler fibrilasyon tedavisinde amiodaron mevcut deilse, hemodinamik olarak stabil ventrikler taikardi tedavisinde amiodarona alternatif olarak kullanlr. skemi ve dijital toksisitesine bal aritmilerde etkilidir. Supraventrikler aritmilerin tedavisinde kullanlmaz (atrial flutterda kalbin hzn arttrr). Yalnzca parenteral, genelde V kullanlr. Lidokain, myokardial kontraktilite, kan basnc, atrial aritmi, interventrikler ileti ve AV ileti zerine genellikle etkisizdir. Endikasyonlar: Defibrilasyon ve adrenaline yantsz VF veya nabzsz VT VT veya VF sonlandnda Hipokalemi, myokardial iskemi veya belirgin sol ventrikl disfonksiyonu gibi malign ventrikler aritmiler iin risk faktrleri olan hastalar. Orijini bilinmeyen geni kompleksli taikardilarde seilir. Dozaj: Ventrikler taikardi ya da ventrikler fibrilasyon tedavisinde 1-1.5 mg/kg dozda V bolus uygulandktan sonra 2-4 mg/kg dozda idame tedavisine geilir. Gerekirse 50 mglk ek bolus uygulamalar yaplabilir. Endotrakeal tpten uygulanacaksa, doz 2-3 kat arttrlmaldr. Yan etkileri: Teraptik dozlarda yan etkilerin azdr. Yksek dozlarda daha ok SSS ile ilgili etkiler grlr. Paresteziler, tremor, bulant, iitme bozukluu, dezoryantasyon, ajitasyon ve konvlziyonlar grlebilir. Hasta sins sendromu olan hastalarda sinuzal arest geliebilir. AV iletim bozukluu olan hastalarda 3.derece AV blok geliebilir.

ARTMAL ampul 100 mg (%2) ARTMAL ampul 500 mg (%10)

www.cuneytyardimci.com Sayfa 20

LOKAL ANEZTEZKLER
Lokal anestezikler (LA) sinir lifleri boyunca impuls iletimini reversibl olarak bloke eden ilalardr. Bir sinir kkne LA uygulanmas ile nce ufak apl B ve C lifleri bloke olur, daha sonra ufak tipteki A delta lifleri bloke edilir. Bylece ar lifleri ilk nce bloke olur ve bunu dier duyularn (souk, scak, dokunma ve basn duyusu) kayb izler, en son ise motor fonksiyon kaybolur. Lokal anesteziklerin eliminasyonlarn takiben eitli duyu modalitelerinin normale dn bloun tersi sray izler, yani nce derin basn duyusu, en ge de ar duyusu geri dner. Lokal anesteziklerin ounun phs 8.0-9.0 arasndadr. Ortamn phs dtnde (infekte ortamda olduu gibi) lokal anesteziklerin iyonizasyon oran artar ve hcrelere diffzyon iin gerekli non-iyonize fraksiyon ok fazla der. Bu nedenle infekte dokularda lokal anestezikler ok daha az etkilidirler. Solsyonlarna alkali eklenmesi non-iyonize eklin orann arttrarak lipid membranlarn evresine ve sinir gvdesine penetrasyonu kolaylatrp lokal anestezik etkiyi arttrr. Lokal anestezikler genellikle blok oluturmak iin sinir liflerinin evresine injeksiyonla uygulanr. Trakea gibi damarlardan zengin blgeye lokal anestezik uygulanrsa, tendon gibi perfzyonu dk olan blgeye uygulamaya gre ok daha hzl absorbe edilir ve kan dzeyi ok fazla artar. Adrenalin gibi vazokonstriktr ajanlar bu blgelerde rejional kan akmn azaltarak depo yerinde lokal anesteziin sistemik absorbsiyonunu azaltrlar. Bu zellikle prokain, lidokain ve mepivakain gibi (prilokain hari) orta ve ksa etki sreli ilalar iin geerlidir. Amid bileiklerinin herbirinin karacierdeki metabolizma hz olduka deikenlik gsterir. Prilokain (en hzl) > etidokain > lidokain > mepivakain > bupievakain. Lokal anesteziklerin dier farmakolojik ve toksik etkileri: Lokal anesteziklerin topikal uygulamas, periferal sinir ularnn ve byk sinir kklerinin yaknna injeksiyonu veya omurilii saran epidural veya subaraknoid aralklara verilmesi vcudun baz ksmlarnda geici fakat tam bir analjezi salar. Ksa ve orta etkili lokal anesteziklerin etki sresi ya dozlarn arttrlmas veya adrenalin gibi bir vazokonstriktr ajann eklenmesi ile uzatlabilir. Vazokonstriktrler, ilacn injeksiyon blgesinden sistemik dalmn azaltarak bu blgede daha uzun sre kalmasn salar. Bylece kan dzeyi ve toksisite oluumunu da azaltrlar. Ancak vazokonstriktrlerin el ve ayak parma gibi ekstremiteler ile kulak, burun ve peniste blok oluturmak iin kullanlmalar uzun sreli iskemi ve gangrene neden olabileceinden sakncaldr. Lokal anestezikler uygulama yerinden absorbe edilip kan dzeyleri yeterince ykseldiinde eitli organ sistemlerini etkilerler. Balca sistemik etkilerini santral sinir sisteminde gsterirler. Sentetik ajanlar sedasyon, grsel ve iitsel bozukluklar, huzursuzluk, sersemlik ve anksiyete olutururlar. Yksek www.cuneytyardimci.com Sayfa 21

konsantrasyonlarda nistagmus, titreme, konvlziyonlar ve SSS depresyonuna bal solunum ve kardiyak depresyon sonucu koma geliir. Konvlziyonlar nlemenin en iyi yolu lokal anestezi iin gerekli en ufak dozun kullanlmasdr. Ancak yksek dozlarn verilmesi gerekiyorsa benzodiazepinlerle premedikasyon (rnein; diazepam 0.1-0.2 mg/kg, V) konvlziyonlara kar anlaml bir proflaksi salar. Hipoksi, hiperkapni ve asidoz konvlziyon oluumunu kolaylatrmaktadr. Bu nedenle konvlziyonlarn tedavisinde hiperventilasyon nerilir.

Lokal anestezikler ayn zamanda kalbin kontraksiyon gcn de deprese ederler ve vazodilatasyon olutururlar. Bunun sonucunda hipotansiyon geliebilir. Kardiyovaskler kollaps ve lm ancak ok yksek dozlardan sonra grlr. Amid yapl lokal anestezik ajanlarn ou dk konsantrasyonlarda vazokonstriktr, yksek konsantrasyonlarda vazodilatatr etkilidir.

Balca lokal anestezikler:

PROKAN Sentetik lokal anestezik ajanlardandr. Prokain hidroklorr %1, 2 ve 10luk epinefrinsiz solsyon eklinde bulunur. Preparat kullanlaca zaman bir vazokonstriktr ajan eklenebilir. Periferik sinir blounda %0.5-2lik solsyonu kullanlr. LDOKAN En fazla kullanlan lokal anestezik ajandr. Etkisi hzl balar. Dokular iin iritan deildir ve sistemik reaksiyonlar seyrek grlr. lidokainin en belirgin yan etkisi uyku hali ve sedasyondur. Ba dnmesi insidans da olduka yksektir. Lidokain, hidroklorr tuzu eklinde tm lokal anestezi ekillerinde yaygn olarak kullanlr. Bazen genel anestezi oluturmak amacyla yava injeksiyonla verilir. Bazen status epileptikusda konvlziyonlarn denetlenmesinde de kullanlr. Kk dozlarda konvlziyonlar proflaktik olarak kontrol etmede barbituratlarla sinerjik etkilidir. Lidokain ayrca ventrikler aritmilerin nlenmesinde ve tedavisinde de kullanlr. Lidokainin injeksiyonluk preparatlarnn yansra krem, pomad, jel, lokal solsyon ve aerosol preparatlar da bulunur. Ampul ve viyalleri (%0.5-5) adrenalinli veya adrenalinsiz infiltrasyon, blok ve topikal anestezi iin uygundur.

JETOKAN SMPLEX ampul 200 mg/10ml lidokain JETOKAN ampul 40 mg/2 ml Lidokain + 0.025 mg/2 ml adrenalin
BUPVAKAN

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 22

Bir kinolin trevidir. Lokal anesteziklerin en gl, en toksik ve en uzun etkililerinden biridir. Prokainden yaklak 5 kat daha gl ve daha toksiktir. njeksiyon yoluyla sklkla kullanlmaz. Genellikle spinal anestezi, epidural anestezi, obstetrik anestezi ve uzun sreli sinir bloklarnda kullanlr. Sistemik toksik etkilere neden olabileceinden V regional anestezide kullanlmaz. Yanllkla damar iine verilirse SSSnde ve kardiyovaskler sistemde ciddi yan etkiler ortaya kabilir. SSS reaksiyonlar dilde uyuma, sersemlik, ba dnmesi, bulank grme, tremor ve bunlar takip eden uyku hali, konvlziyonlar, bilin kayb ve solunum durmasdr. KVSdeki yan etkileri hipotansiyon ve myokard depresyonu eklindedir.

MARCANE %0.5 enjektabl solsyon 5 mg/ml MARCANE spinal enjektabl solsyon

ETDOKAN Lidokainin uzun etkili bir trevidir. njeksiyon iin epinefrinli veya epinefrinsiz solsyonlar vardr. MEPVAKAN Amid yapl bir lokal anesteziktir. Etkisi ok abuk balar ve lidokainden daha uzun srer. Spinal anestezi, blgesey sinir blou ve infiltrasyon anestezinin tm tiplerinde kullanlr. PRLOKAN Amid yapl bir lokal anesteziktir. Farmakolojik zellikleri lidokaine benzer. Etkinin balama sresi ve etki sresi lidokainden uzundur. Lidokain gibi uyku hali oluturur. nemli bir toksik etkisi methemoglobinemidir. Spinal anestezide, blgesel sinir blounda ve infiltrasyon anestezisinin tm tiplerinde kullanlr.

CTANEST flakon 20 mg/20 ml

MAGNEZYUM SLFAT
Enerji sistemlerinin fonksiyonunda rol oynar. zellikle kaslarda enerji retimini etkileyen birok enzim sisteminin nemli bir esidir. Hipokalemik hastalar sklkla hipomagnezemiktir. Hipomagnezemi, hipokalemi ile birlikte ise aritmi ve kardiyak areste neden olur. Endikasyonlar: Olas hipomagnezemi varlnda oka direnli VF Olas hipomagnezemi varlnda ventrikler taiaritmiler Sayfa 23

www.cuneytyardimci.com

Preeklampsi-eklampsi (nbetleri kontrol altna almak iin) Torsades pointes Dozu ve kullanm: Ventrikler fibrilasyonda 1-2 gr veya %50 magnezyum slfat 2-4 ml, bir iki dakikada gidecek

ekilde V yolla verilebilir. Gerekirse ayn doz 10-15 dakika sonra tekrarlanabilir. Preeklampsi ve eklampside balangta 4-6 gr, 10-20 dakikada gidecek ekilde V yolla verilir, daha sonra 2 mg/saat gidecek ekilde V infzyonla idame tedavisi uygulanr. Magnezyum fazlal, kalsiyum blokeri gibi etki ederek myokardial ve nrolojik fonksiyonlar deprese edebilir.

MAGNEZYUM SULFAT ampul %15 (10 ml) 1.5 gr/ml

MANNTOL
Alt karbonlu ve alt hidroksil ieren basit bir ekerdir. Vcutta metabolize edilmez ve plazma proteinlerine balanmaz. Verilen dozun byk bir ksm plazmadan ekstraselller svya pek gemeksizin, bbrekten glomerler filtrasyon yoluyla atlr. Osmotik bir diretiktir. Kullanld yerler: Beyin deminde kafa ii basncn drmek iin kullanlr. Geici olarak intraokler basnc azaltr. Akut bbrek yetmezliinde (oligri ve anri tedavisi ve nlenmesinde) ek ila olarak kullanlabilir. Diretik etkisi nedeniyle intoksikasyonlarda kullanlr. Ayrca kardiovaskler operasyonlar, antikanser ajanlarla tedavi ve ar travmatik yaralanmalar gibi akut bbrek yetmezliine yol aabilen durumlarn ve hemolitik transfzyon reaksiyonlarn proflaksisinde kullanlr. Dozu: %20 ya da %25lik solsyon, V yolla yava olarak uygulanr (5-10 dakikadan ksa olmamak suretiyle). Mannitoln hzl verilmesi hemolize neden olabilir. Erikin dozu 0.25-1 gram/kgdr. Yan etkiler: Mannitol infzyon veya enjeksiyonundan sonra en sk grlen yan etkiler; bulant, kusma, ba ars, ba dnmesi, me, polidipsi, gste skma hissi, letarji ve konfzyondur. Hastada eer hipovolemi varsa mannitol vermeden nce dzeltilmelidir.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 24

MEPERDN
Sentetik bir opioiddir. Morfinde 10 kat daha az potenttir. Akut ar tedavisinde en sk kullanlan ajanlardan biridir. Analjezik etkisi morfinden ok daha abuk balar ve abuk biter. karacierde metabolize edilir. Karacier hastalklarnda, metabolizmas belirgin Zirve etki, V etkilenir. verilmesinden 10-20 dakika sonra ortaya kar, 2-4 saat iinde tamamen kalkar. Meperidin, %90 orannda olarak Eliminasyon yar mr 3-4.5 saattir. Hafif parasempatolitik etkisi vardr, kalp hzn arttrabilir. Aktif metaboliti olan normeperidin, bbrek yolu ile atlr. zellikle bbrek yetmezliinde serumdaki dzeyi ykselebilir, buna bal olarak konvlziyonlar ortaya kabilir. Dozu ve kullanm: Balang dozu 0.5-1 mg/kg, V yolla yava olarak verilmelidir. Gerekirse 5-10 dakika arayla doz tekrarlanabilir. Total 1-3 mg/kg ile 2-3 saat sren analjezi elde edilir. Morfine benzer bir hemodinamik profili vardr. Dolaysyla akut ve uzun sren arda, titre edilebilen bir ajan olarak morfine bir stnl yoktur. Meperidin en ok ar giderici olarak kullanlr. Analjezik etkisi abuk balayp abuk getii iin sistoskopi, gastroskopi veya dier arl tan yntemlerinde kullanlabilir. Obstetride, arsz doum iin kullanlmaktadr. Yan etki ve komplikasyonlar: Meperidin, morfine gre, e etki dozunda ayn iddette fori, sedasyon, bulant, kusma ve solunum depresyonu yapar. Ayrca, ba dnmesi, terleme, az kurumas ve disfori gibi yan etkileri de vardr. Direkt myokard depresyonu etkisi vardr. Histamin serbestletirici etkisi, morfinden daha fazladr. Dolaysyla bu ila da morfin gibi, hemodinamik ynden stabil olmayan hastalarda tercih edilmez. Meperidin, MAO inhibitrleriyle birlikte kullanldnda lmcl sonulanabilecek bir reaksiyona yol aar. Bu reaksiyon eksitasyon (ajitasyon, rijidite, hiperpreksi, nbetler ve kusma) eklinde seyredebilecei gibi depresyon (solunum depresyonu, hipotansiyon ve koma) eklinde de ortaya kabilir. Meperidin sistemik verildii zaman bile korneada anestezi oluturur. Morfin gibi myozize neden olur. Kaslar zerinde biraz spazmojenik aktiviteye sahiptir. Bronlara etkisi spazmojeniktir. Astmal hastalarda nbetlerin gelmesine neden olabilir.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 25

Meperidin toksik dozda, solunum depresyonu, koma ve lme neden olur. Morfinden farkl olarak bazen tremor ve konvlziyon meydana gelir. Akut intoksikasyonun neden olduu solunum depresyonunda morfin antagonistleri kullanlr.

DOLANTN ampul 100 mg/5 ml

METOPROLOL
Metoprolol, kardiyoselektif beta blokerdir (1-adrenerjik reseptrleri daha seici bir ekilde bloke eder). Dozu ve kullanm: Balca endikasyonlar hipertansiyon, anjina pektoris, AMI, SVT ve dier aritmilerdir. Parenteral formu 5 mg (1 ampul), 2-3 dakikada gidecek ekilde V yolla yava olarak verilmelidir. Gerekirse birka dakika sonra bu doz tekrarlanr. Oral tedavide gnde bir kez sabah kahvalt ile birlikte 50-200 mg kullanlr. Yan etkileri: zellikle astmal hastalarda zorlu ekspirasyon hacmini azaltrlar. Mormal kiilerde ve diabetik hastalarda glukoz toleransn bozar. Sk olarak ortaya kan yan etkileri yorgunluk, ba ars, ba dnmesi ve uykusuzluktur. Kontrendikasyonlar: leri derece bradikard (nabz < 45-50/dk), 2.ve 3.derece AV blok, hipotansiyon (sistolik kan basnc <100 mmHg) ve ciddi derecedeki kalp yetmezliklerinde kontrendikedir. Metoprolol, verapamil tipindeki kalsiyum antagonistleriyle kullanlmamaldr. BELOC ampul 1mg/ml (5 mllik ampul) BELOC-ZOK tb 50-100 mg

MDAZOLAM
Benzodiazepinler, ok lipofilik ajanlardr. Uygun dozda kullanldklarnda anksiyoliziz, sedasyon ve amnezi yaparlar. Amnezi anterograd niteliktedir ve doza bamldr. Analjezik etkileri yoktur. Giriim www.cuneytyardimci.com Sayfa 26

esnasnda analjeziklerle birlikte kullanldklarnda, analjeziklerin dozu azaltlmaldr. Aksi takdirde solunum ve dolam komplikasyonlar ortaya kabilir. Midazolam, suda znr, karacierde metabolize olur. Diazepamdan 2-4 kat daha potenttir. Zirve etki 2-3 dakikada oluur (diazepamdan biraz daha hzl). Etki sresi 60-90 dakikadr. Eliminasyon yar mr 1-4 saattir. Dozu ve kullanm: Hzl ve seri entbasyonda, 0.1-0.2 mg/kg dozda, V olarak en az 30 saniyede gidecek ekilde uygulanr. Gerekirse 3-5 dakikada bir tekrarlanabilir. Total doz 5-7 mga kadar klabilir. Yetikinlerde 1 mglk dozlar halinde uygulanabilir. 6 yadan kk ocuklarda 0.05-0.1 mg/kg dozda kullanlr. En sk kullanld durumlar; tan amal ilemler, arl giriimlerde opioidlerle birlikte anksiyolitik ve sedatif ajan olarak, yetikinlerde ve 10 yan zerindeki ocuklarda ketamin etkisinden k srasnda gelien hallusinasyonlar nlemek iin. Midazolam, serebral kan akmnda azalmaya neden olduu iin kafa ii basn art durumlarnda da kullanlabilir. Komplikasyonlar: Solunum depresyonu ve hipotansiyona neden olabilir.

DORMCUM ampul 5 mg/5ml DORMCUM ampul 15 mg/3ml DORMCUM ampul 50 mg/10ml

MORFN
Morfin, tm opioidlerin prototipidir. Sistemik olarak verildiinde supraspinal etki gsterir. Spinal kord analjesini ise
2

reseptrleri zerine

reseptrleri zerinden salar. Analjezi, fori ve sedasyon yapar.

V verilmesinden 15-30 dakika sonra maksimum analjezik etki ortaya kar. Eliminasyon yar mr, salkl gen erikinde 2-3 saat, yallarda 4-5 saattir. Morfin, hepatik glukronidasyona urar, morfin-3-glukronid ve morfin-6-glukronid olmak zere iki metabolit oluur. Morfin-6-glukronid, morfine gre 4 kat daha potenttir ve yarlanma sresi morfinin iki katdr. Morfinin metabolitleri bbreklerden atlr ve bbrek yetmezliinde vcutta birikirler.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 27

Endikasyonlar: Akut myokard infarktsne elik eden ar ve anksiyete tedavisi Akut kardiyojenik pulmoner demli hastalarn tedavisi Krk-kk redksiyonu ve abse drenaj gibi arl giriimler

Dozu ve kullanm: Balang dozu 0.08-0.15 mg/kgdr. Bu doz gerekirse 10-15 dakikada bir tekrarlanabilir. 10 mg ieren 1 cclik ampuller, 9 cc serum fizyolojik ile dile edilip ,arzulanan etki grlene dek, V kk dozlar halinde 1-3 mg (dakikada 1 mg gidecek ekilde) yava olarak verilebilir. Kk dozlar halinde sk olarak verilmesi tek byk dozun bolus verilmesinden daha gvenlidir. Yetikinde genellikle toplam 10-20 mg ile, maksimum 3-4 saatlik analjezi elde edilir. Morfin dier duyusal modalitelere dokunmadan ar hissini ortadan kaldrr. Analjezik dozunda mental fonksiyonlar bozulmaz. Uzun sreli analjezi gerekiyorsa, morfin iyi bir ajandr. Etki balangcnn hzl olmas, krk ve kk redksiyonu ve abse drenaj gibi giriimler iin morfini tercih edilen ila konumuna sokar. Akut sol ventrikl yetmezliinde analjezi amal kullanlabilir (520 mg, V veya M olarak). Ayrca venz kapasitans arttrr ve sistemik vaskler direnci drr, pulmoner konjesyonu geriletir. ntramyokardial duvar gerilimini drerek myokrdial oksijen gereksinimini azaltr. Morfin ok yava verilmelidir. Morfin, ocuklarda da yetikinlerdeki kullanma ilkelerine gre kullanlabilir.

Komplikasyonlar: Morfin, bulant, kusma, ba dnmesi, mental bulanklk, konstipasyon, zellikle burun evresinde kant, sedasyon, solunum depresyonu, bilier spazm ve idrar retansiyonuna yol aabilir. lk enjeksiyonlar hastada disfori, korku ve heyecana neden olur. Morfin ayrca, histamin serbestlemesi, periferik venlerdeki sempatik tonsn azalmas ve medulladaki vagal nkleusun stimulasyonuyla bradikardi gelimesi gibi birka mekanizmayla hipotansiyona neden olur. zellikle solunum depresyonu yapacak dozlara klrsa hipotansiyon geliir. Baz hastalarda bu postral hipotansiyon karakterindedir. Histamin serbestlemesi, bronkospazma da yol aabilir. Morfinden nce hastaya biraz V sv takviyesi yaparak ve morfini ok yava vererek hipotansif etki nlenebilir. Morfin, solunumu yavalatr ve yzeyelletirir. Dakika solunum says 10-12ye der. Toksik dzeylerde Cheyne Stokes tipi solunuma neden olur. Morfin, sindirim sisteminde btn sfinkterlerin kaslmasna neden olur. Safra yollarnda basnc arttrd iin bazen koliklere neden olabilir. Ayrca reter ve mesanede de spazmlara neden olur. Mesane sfinkterini kasmas nedeniyle idrar retansiyonuna neden olabilir. Opioid kullanm sonras solunum sknts geliirse, oksijen satrasyonu %95in zerinde olacak ekilde oksijen tedavisi balanmaldr. Szl ve arl uyaran ile spontan solunum artmazsa, ambu ile solunum desteklenir ve bir opiat antagonisti uygulanr. Nalokson en sk kullanlan opiat antagonistidir. www.cuneytyardimci.com Sayfa 28

Balangta 0.4 mg V yolla verilir, solunum says normale gelinceye kadar bu doz 2-3 dakikada bir tekrarlanr. Eer hastada bir deiiklik olmazsa solunum depresyonunun nedeninin baka olduu dnlmelidir. Morfin intoksikasyonlarnda sadece solunumun normal sayya getirilmesi yeterlidir, hastann stupor durumunun veya komann ortadan kaldrlmas iin uralmamaldr. Hastann solunumu yakndan izlenmeli, solunum yavalamaya balar balamaz morfin antagonistleri tekrar verilmeye balanmaldr.

MORFN HCL ampul 10 mg/ml MORFN HCL ampul 20 mg/ml

NALOKSAN
Opioidlerin reseptrleri dzeyindeki kompetitif antagonistidir. Opioidlere bal solunum

depresyonu ve hemodinamik bozulma meydana geldiinde kullanlr. Opioide bal komplikasyon gelimemi bir giriimden sonra, abuk derlenme-uyanma salamak iin kullanlmaz. Opioid titrasyonu uygun yaplrsa, nadiren naloksan ihtiyac oluur. Doz ve kullanm: stenen etki ortaya kana kadar 1-2 dakikada bir, 0.1-0.2 mglk kk dozlar halinde ya da 0.4 mg V olarak uygulanr. Solunum says normale dnene kadar bu doz 2-3 dakikada tekrar edilir. Gerekli ise 10 mga kadar verilebilir. Morfin intoksikasyonlarnda sadece solunumun normal sayya getirilmesi yeterlidir, hastann stupor durumunun veya komann ortadan kaldrlmas iin uralmamaldr. Eer hastann kliniinde bir deiiklik olmazsa tannn yanl olabilecei dnlmelidir. Entbe hastalarda trakeal yolla da kullanlabilir. Nalokson, parenteral yoldan verildii zaman etkisi hemen ortaya kar ve yaklak 1 saatte sonlanr. Oral kullanld takdirde antagonistik etkisinden yararlanamaz. Opioid bamls hastalarda naloksan kullanm, ekilme reaksiyonuna yol aabilir. Uzun etki sreli opioid kullananlarda ya da opioidi uzun srede elimine edebilen hastalarda, naloksann etkisi bittikten sonra solunum depresyonu geliebilir. Dolaysyla, hastalar tekrar tekrar ve srekli deerlendirilmelidir.

NALOKSON ampul 0.4 mg/ml

POTASYUM

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 29

Gen ve salkl bir erikinin total vcut potasyumu yaklak 3500 mMol (50 mMol/kg) olup yala birlikte azalr. Total vcut potasyumunun %70-75i kastadr. K hcre iinin esas katyonudur. % 98i (120150 mEq/lt) hcre iinde bulunur. Plazmada ise %2 orannda bulunur. Serum potasyum dzeyinin 3.5 mEq/ltnin altna dmesine hipopotasemi

(hipokalemi) denmektedir. Cerrahi hastalarda sk karlalan bir problemdir. Orta derecede hipokalemide serum potasyum seviyesi 2.5 3 mEq/ltdir. Ciddi hipokalemide ise potasyum 2.5 mEq/ltnin altndadr. 2.0 2.5 mEq/lt arasndaki ciddi hipopotasemi kaslarda zayfla ve gszle neden olur, intestinal ileus eilimi artar. 1.5 2 mEq/lt seviyelerinde solunum paralizisi geliir. Ciddi hipopotasemide (K < 2.5 mEq/lt), rabdomyoliziz, hipotansiyon, dem, glikoz intolerans, tetani ve solunum kaslarnda paraliziye varan ciddi semptomlar grlebilir. Ciddi hipopotasemi tedavi edilmez ve derinleirse, solunum ve yutma kaslar felci oluur ve asistoli ile hasta kaybedilir. Potasyum replasmannda verilecek en uygun potasyum tuzu, klorr tuzudur. Hafif hipokalemisi (2.5-3.5 mEq/lt) ve minimal semptomlar olan hastalarda oral replasman tedavisi yeterlidir. 20-40 mEq, 2x1 veya 3x1 olarak verilir. Ancak yaam tehdit eden kardiyovaskler ve nromskler belirtiler ciddi hipopotasemi varsa replasman tedavisinde parenteral yol (V) kullanlmaldr. Potasyum a aadaki formlle hesaplanabilir; Potasyum A (mEq) = (Normal potasyum-llen potasyum)xVcut arl( kg) x 0.4 Genel bir kural olarak litresinde 40 60 mEq potasyum ieren svlar saatte 20 mEq amayacak hzda verilmelidir. Nadir durumlar dnda verilecek gnlk miktar 200 mEq gememelidir. Potasyum solsyonlar asla V pue yaplmamaldr, dilue olarak verilmelidir. 10-15 mEq KCl 50 100 cc SF iine konur ve yava infzyon eklinde verilir (potasyum, glukoz ieren solsyonlar iinde verilmemelidir). 3-4 saat sreyle, saatte bir tekrarlanr. Potasyum infzyonu boyunca EKG monitorizasyonu srekli yaplmaldr. 3 6 saatlik aralklarla potasyum dzeyi llmelidir. EKG normale dnene kadar potasyum verilmeye devam edilmelidir. Oligurisi veya anurisi olan hastalara potasyum verilmemelidir , potasyum verilebilmesi iin saatlik idrar miktarnn en az 25 cc olmas gerekir.

POTASYUM KLORR ampul %7.5 (10 mEq) POTASYUM KLORR ampul %22.5 (30 mEq) KALNOR efervesan tablet

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 30

NTROGLSERN
Organik nitratlar antianjinal tedavide ve konjestif kalp yetmezlii tedavisinde yklenmeyi giderici ajan olarak nemli bir rol oynarlar. Hem arterlerde hem de venlerde vazodilatasyon yaparak afterload ve preloadu drr. Bylece kalbin i ykn ve oksijen tketimini azaltrlar. Konjestif kalp yetmezlii olan hastalarda preloadun azalmas pulmoner venz konjesyonda azalmaya ve dispnenin giderilmesine yardmc olur. Nitratlar myokardn oksijen tketimini birka yolla dzeltirler: Koroner vazospazm inhibe ederler Koroner darlklar dilate ederler Myokarddaki kollateral akm arttrrlar Koroner akmn dalmn dzenlerler Trombosit agregasyonunu inhibe ederler. Yan etkileri: Vazodilatatr etkileri sonucu kan basncn drrler (postural hipotansiyon), buna bal olarak refleks taikardi ortaya kar ve senkop geliebilir. En sk grlen yan etkisi meningeal damarlarda vazodilatasyon sonucu ortaya kan zonklayc tipte ba arsdr. Kullanm: Karacierden ilk geite inaktive edilmeleri nedeniyle oral yolla kullanldnda biyoyararlanm dktr. Bunun dnda sublingual, transdermal ve V yolla kullanlrlar. Koroner arter hastal ya da KKY tedavisinde V yolla 0.2-4 mcg/kg/dk dozda kullanlrlar. Nitrogliserinin parenteral formu dnda sublingual tablet, merhem ve ayrca flaster ekli (transdermal teraptik sistem = TTS) bulunmaktadr.

PERLNGANT ampul 10 mg/10ml

NROLEPTKLER (ANTPSKOTKLER) (Klorpromazin, Haloperidol)

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 31

Klorpromazin, fenotiazin grubu nroleptik ajandr. Sedatif etkisi vardr ve otonomik yan etkiler (hipotansiyon) oluturur. Haloperidol ise btirofenon trevi nroleptik ilalardandr. zellikle halusinasyonlar ve deliriumlar hzl bir ekilde ortadan kaldran gl bir nroleptik ajandr. Teraptik etkileri: Antiemetik ve sedatif etkileri mevcuttur. Prodktif belirtiler olarak adlandrlan halsinasyon, delirium ve illzyon gibi belirtileri nleyici etki (antipsikotik etki) en ok yararlanlan etkileridir. Nroleptikler, zellikle izofrenlerde d ve i uyaranlara kar var olan ar duyarll ortadan kaldrarak bunlara kaytsz kalmalarnda ve ortama almalarnda etkili olurlar. Bylece hastalarn zellikle salk personeli ve evresi ile iyi ilikiler iinde bulunmasna yardmc olarak tedavinin daha kolay ve dzenli bir ekilde srdrlmesini salarlar. Farmakokinetik zellikleri: Nroleptiklerin emilimi yava olup hibir zaman tam deildir. Genel olarak sv ekilleri kat ekillerinden daha kolay emilir. Tm plasenta ve kan beyin bariyerini kolaylkla aarlar. Genellikle ana madde ve metabolitlerinin atlmlar ok yava ve uzun srelidir. Etki mekanizmas: Mental hastalklarn bir blmn oluturan psikozlar ve bunun zel bir tr olan izofrenide grlen bozukluklarn primer olarak beynin dopaminerjik yolaklarnn ve zellikle mezokortikal mezolimbik yolan etkinlik bozukluklarna bal olduu dnlr. Dopaminerjik reseptrler 4 alt tipe ayrlr. Postsinaptik D1 ve D2 reseptrlerinin blokaj dopaminerjik iletimi inhibe ederek antiprodktif (halsinasyon, illzyon ve deliriumun ortada kaldrlmas) ve antipsikotik etki gsterir. Dopaminerjik sistem dnda nroleptiklerin bazlar postsinaptik alfa noradrenerjik reseptrleri bloke ederek SSSnde sedatif etki, periferde ise ortostatik hipotansiyon, refleks taikardi ve ejaklasyon inhibisyonu eklinde etkiler oluturur. Endikasyonlar: Psikiyatride nroleptikler her trl psikotik bozuklukta etkili olur. Akut psikozlar iinde konfzyon, manik nbet, delirium ve hallsinasyonlu psikozlar nroleptiklerin en ok kullanld endikasyonlardr. Kronik psikozlar olarak deiik izofreni yararlanrlar. Baz uyku bozuklukluklar, ajite depresyonlar ve obsesyonel nevrozlarda sedatif nroleptikler (klorpromazin) yararl olabilir. Psikiyatri dnda nrolojik bozukluklardan koreik hareketler, tikler, deiik kkenli kusmalar (gebelik kusmas hari), hkrk, baz kronik arlar ve hipoprolaktinemi ile seyreden endokrinolojik bozukluklarda da nroleptikler kullanlr. www.cuneytyardimci.com Sayfa 32 ekilleri, deliriumlar ve atipik psikozlar nroleptiklerden

Pozoloji: Teraptik indeksi geni olan bu ilalarn nerilen doz snrlar da ok genitir. Bu arada nroleptiklerin birinin dierine stnl kantlanamad iin birine yant vermeyen hastann dierine yant verebilecei gznnde bulundurularak ila deiiklii yaplabilecei bilinmelidir. Klorpromazinin minimal etkin dozu 50 mg/dr. Gnlk doz genilii 50-100 mg/dr. Haloperidoln ise minimal etkin dozu 1 mg, gnlk doz genilii ise 2-100 mgdr. Yan etkileri: Psikomotor kaytszlk sendromu Uyuukluk: Gndz uyuukluu rahatsz edici olabilir. Bu yan etki gnlk dozun nemli bir blmn akam saatlerine kaydrmak suretiyle azaltlabilir. Uykusuzluk Anksiyete, depresyon Konfzyon Minor nroleptik sendrom: Asteni, somnalans, arpnt, az kuruluu, akomodasyon bozukluu ve ortostatik hipotansiyon ile karakterizedir. Erken ve akut diskinezi ve distoni: Seici bir ekilde az ve yz blgesini tutan anormal ve istem d hareketler ile kendini gsteren diskineziler trismus veya gzleri de iine alarak oklojir kriz eklinde oluabilir. Distoniler daha ok spazmodik tortikollis, seyrek olarak opustotons eklinde grlebilir. Bu belirtiler sentetik santral etkili antiparkinsoniyen ilalardan yararlanrlar. Akinezi ve hipokinezi: Daha ok tedavinin balangcnda oluan bu yan etkiler antiparkinsoniyen ilalar ile dzelir. Akatizi: Bu yan etkiler dk dozlarda beta blokerler ile (propranolol) daha kolay denetim altna alnabilir. Parkinsonoid sendrom: Akinezi, rijidite, tremor ve hipersalivasyon gibi belirtilerle parkinson tablosunu andran bu ekstrapiramidal belirtiler nroleptik dozunun azaltlmas veya santral antikolinerjiklerin kullanlmasndan yarar grrler. Tardif diskinezi Antikolinerjik yan etkiler: Hipertermi, anksiyete, konfzyon, ajitasyon, az kuruluu, konstipasyon, midriaziz, akomodasyon bozukluklar, idrar retansiyonu ve glokoma eilim ile karakterizedir. Kilo alma Hiperprolaktinemi sonucu amenore, galaktore, jinekomasti, seksel ilev bozukluklar (rnein; impotans, ejaklasyon bozukluklar, lipido azalmas) yannda priapizm de grlebilir. Nroleptikler gebelerde plasenta engelini aarak yeni doanda prematurelik, hipotrofi ve kardiyorespiratuar bozukluklar yapabilmektedir. www.cuneytyardimci.com Sayfa 33

Malign nroleptik sendrom: ok seyrek grlen bu tablo balangta kendisini lkositoz ve yksek ate ile gstererek bir enfeksiyonu dndrr. Bunlara kas rijiditesi (yksek kreatinin fosfokinaz enzim dzeyi), kan basnc ve nabz dzensizlikleri ve bilin bulankl eklenir. Tedavide ilacn kesilmesiyle birlikte reanimasyon nlemleri ve bromokriptin ile birlikte dantrolen uygulanmas nerilir. Kontrendikasyonlar: Mutlak kontrendikasyonlar olmamakla beraber uygulamada dikkat edilmesi gereken durum ve

hastalklar bulunur. Parkinson hastal, multipl skleroz, piramidal sendrom ve yeni geirilmi hemipleji gibi akut ve subakut nrolojik hastalklar geleneksel kontrendikasyonlardr. Epilepsi mutlak bir kontrendikasyon oluturmaz. Ancak sedatif etkinlii olan nroleptiklerin (klorpromazin) konvlzif eii daha fazla drdklerinin bilinmesi gerekir. Toksik komalarda ve zellikle alkol, barbiturat ve hatta sedatif hipnotik ilalar ile oluan zehirlenmelerde kullanlmamaldr. Kardiyovaskler hastalklarda, yal ve/veya aterosklerozlularda, tromboembolik gemii olanlarda olas hipotansiyon yapc etkileri nedeniyle adrenolitik etkisi belirgin olan nroleptiklerin (klorpromazin) dikkatli kullanlmas gerekir. Hemen tp nroleptiklerin EKG zerinde oluturduklar deiiklikler kullanmlar srasnda hastalarn klinik ve elektrofizyolojik takibini gerektirir. Yksek doz: Genellikle nroleptiklerin zkym intihar amacyla alnmas sonucu oluur. Ciddi zehirlenmelerde hipertermi, solunum bozukluklar, hipotansiyon ve kardiyovaskler kollaps belirtilerine rastlanr. Tedavisi tamamen semptomatiktir. Genelde uygun tedaviyle herhangi bir sekel brakmadan dzelebilir.

Korpromazin:
LARGACTL ampul 25 mg/5 ml LARGACTL tablet 100 mg

Haloperidol:
NORODOL damla 2 mg/ml NORODOL ampul 5 mg/ml NORODOL tablet 5-10-20 mg

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 34

SODYUM BKARBONAT
Kardiyak arest, pulmoner gaz deiiminin olmamas ve anaerobik selller metabolizmann gelimesiyle kombine solunumsal ve metabolik asidoza neden olur. Asideminin en iyi tedavisi gs kompresyonudur. ayet resusitasyon srasnda veya sonrasnda arteryel kan phs 7.1den az ise veya baz a 10 mlden fazla ise, 50 ml %8.4 sodyum bikarbonat verilebilir. Arter kan gaz baklamyorsa, uzam kardiyak arestte (>10 dk) kullanlmaldr. Bikarbonat verilmesi karbondioksit yapmna neden olur. Bu karbondioksit hzla hcreye difze olur, dolays ile intraselller asidozu arttrr, oksijen serbestlemesini inhibe ederek oksihemoglobin saturasyon erisini deitirir. skemik myokarda negatif inotropik etki yapar. Hiperosmolarite ve hipernatremiye neden olur. Hafif asidoz ve vazodilatasyona neden olur ve serebral kan akmn arttrr. Bundan dolay arteryel phn tam dzeltilmesi zellikle kritik anlarda serebral kan akmn azaltr. Endikasyonlar: Metabolik asidoz, hiperkalemi ve TCAD intoksikasyonunda verilir. Doz: Balangta,1 mmol/kg %8.4 sodyum bikarbonat V yolla verilir. Devam eden dolam durmas halinde her 10 dakikada bir 0.5 mmol/kg dozda tekrar edilir. Yan etkileri: Balca yan etkileri, metabolik asidoz, serumda hiperosmolarite, paradoksal hcresel asidoz oluumu (hzla hcre iin giren karbondioksitin tamponlama reaksiyonu srasnda salnmas) ve adrenalinle etkileimdir (olabildiince ayr yollardan ya da aralkl olarak verilmelidir). Konsantre sodyum bikarbonatn cilt altna ekstravazasyonu ciddi doku hasar ile sonulanabilir. Kalsiyum tuzlar ile uyumsuz olduundan kalsiyum, karbonatn presipitasyonuna neden olabilir. Kalsiyum tuzlar ile ayn yolda ve ezamanl olarak kullanlmamaldr.

SODYUM BKARBONAT ampul %8.4

SODYUM NTROPRUSSD

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 35

Arteriol ve venllerin dz kaslarna etki ile direkt periferik vazodilatasyona neden olur. Arteryel vazodilatatr etkisi venler zerine olan dilatatr etkilerinden daha fazladr. Gl ve hzl etkilidir. Ciddi kalp yetmezliinde ve hipertansiyonun acil durumlarnda kullanlr. Direkt venz dilatasyon sa ve sol ventrikl doluunu azaltr. Dolaysyla pulmoner konjesyonu azaltr ve sol ventrikl volm ve basnc azalr. Hipovolemi varlnda nitroprussid, refleks taikardi ile kan basncnn daha fazla dmesine neden olur. Doz: 0.1-5 mcg/kg/dk dozda kullanlr, gerekirse 10 mcg/kg/dk doza klr. Yan etkileri: Bulant, kusma ve izgili kaslarda spastisite yapar. Taikardi ve retrosternal ar yapabilir. Yksek dozda uzun sre alndnda siyanr zehirlenmesi ortaya kar. Siyanr toksisitesinin n bulgusu, ar bir hipotansiyon ve metabolik asidozdur. Daha sonra dispne, ba ars ve uur kayb geliir. ntoksikasyon tedavisinde nitritler ve tiyoslfat verilir.

NPRUSS ampul 60 mg/5 ml

SUKSNL KOLN
Suksinil kolin, sentetik bir depolarizan kas gevetici ajandr. Asetilkoline benzer bir ekilde postsinaptik reseptrleri etkileyerek motor son plan uzun sreli depolarizasyonuna ve bu ekilde kas felcine neden olur. ntravenz yolla verildiinde etki yarm dakika iinde ortaya kar ve yaklak 5-10 dakika srer. Suksinil kolin V verildiinde, motor son plan hzl depolarizasyonu sonucu, izgili kaslarda bloktan nce fasiklasyonlara (seyirmelere) ve istemsiz kas hareketlerine neden olur. Endikasyonlar: Cerrahi anestezi srasnda kas gevetici olarak Endotrakeal entbasyon (solunum kaslarn geveterek entbasyonu kolaylatrr) Spastik durumlarda, tetanusta, status epileptikus ve dier konvlsif hastalklarda oluan konvlsiyonlarn tedavisinde Ksa ortopedik giriimlerde (krk-kk redksiyonu) kas gevetici olarak

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 36

Dozu ve kullanl: Suksinil kolin, hzl seri entbasyonda, balangta 1- 1.5 mg/kg dozda V verilir. V verildiinde etki yarm dakika iinde ortaya kar ve yaklak 5-10 dakika srer. Srdrme dozu 0.4-0.5 mg/kgdr. Fasiklasyon geliimini engellemek iin, uygulama ncesi test doz (0.1 mg/kg) sksinil kolin uygulanr. 2 dakika sonra tam doz (1-1.5 mg/kg) suksinil kolin uygulanr. Yan etkileri: Histamin salverilmesine bal olarak hipotansiyon ve bronkospazm yapabilir. Geici bradikardi ve hipotansiyonu takiben taikardi ve hafif bir hipertansiyon oluabilir. skelet kaslarndan potasyum salnmn arttrr ve hiperkalemi oluturur, bu bazen kardiak areste neden olabilir. Hiperkalemi, zellikle bbrek yetmezlii olan, yankl ya da multipl travmal hastalarda daha ok ortaya kar. Gz ii basnc arttr (bu etkisi yaklak 5 dakika iinde kendiliinden geer). ntrakranial basnc arttrr. Ancak nceden kullanlan lidokain (1.5 mg/kg, V) bu etkiyi azaltabilir. Fasiklasyonlara bal olarak mide ii basncn arttrarak kusma ve aspirasyona neden olabilir. Fasiklasyonlara bal olarak anestezi sonras kas arlarna neden olabilir. Atipik psdokolinesterazl hastalarda uzun sreli apnelere neden olabilir, bu durumda normal solunum dnnceye kadar yapay solunum uygulanr. Malign hipertermi.

Malign hipertermi: Genetik bir bozuklua bal olduu dnlen, nadir grlen bir durumdur.
Yzbinde 2-6 sklkta grlr ve mortalite yaklak %50 civarndadr. Genellikle uygulamadan 30 dakika sonra ortaya kar. Kaslarda rijidite ile birlikte vcut ssnda ani ve iddetli art ile karakterizedir. Maksimum vcut scakl 0.5 C/15 dkdr.
0

> 40 C veya maksimum vcut scakl > 38 0C ve scaklk art oran >

Klinik belirtiler:
Taikardi (%95 orannda grlr), aritmiler, muskuler rijidite ve fasiklasyonlar, taipne ve ar terleme grlr. Kan basnc nce ykselir sonra der. Balangta vazodilatasyon artar, deri kzarr, deride beneklenme olur ve en sonunda siyanotik bir hal alr. Myoglobinuri nedeniyle kola renginde idrar grlr. Tidal CO2 artar. Respiratuar ve metabolik asidoz geliir. ldrc olabileceinden acilen tedavi edilmesi gerekir.

TEDAV
Anestezikler hemen kesilir, hzl soutma uygulanr %100 O2 ile hiperventilasyon

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 37

Dantrolen Na: Balangta 2.5 mg/kg V pue uygulanr. Gerekirse 5-10 dakika aralklarla ayn doz tekrar edilir (maksimum doz; 10 mg/kg). Kan potasyum dzeyi yakndan takip edilmeli, hiperpotasemi geliirse buna ynelik tedavi yaplmaldr. riner autput yakndan takip edilmelidir. drar k saatlik en az 2 ml/kg olmal, bunun iin gerekli sv ihtiyac karlanmal ve renal yetmezlik geliimini nlemek iin gerekirse diretik (furasemid, mannitol) verilmelidir. Not: Dantrolen sodyumun vial formu vardr (20 mg toz halinde + 60 ml zc).

Malign hiperterminin komplikasyonlar:

Sol kalp yetmezlii DIC Pulmoner dem Akut renal yetmezlik

LYSTHENON fort ampul 100 mg/5 ml

TEOFLN
Teofilin, 1,3 dimetilksantin kimyasal yapsnda bir ilatr. Karacierde metabolize olur. Karacier ve akut akcier deminde eliminasyon hz yavalar. Mukozalar zerine iritan etkili olduundan inhalasyon eklinde kullanlmaz. Teofilin bron dz kaslarn gevetici, pulmoner hipertansiyonu azaltc, mediatr salverilmesini ve permeabilite demini azaltc, sa ventrikl ejeksiyon fraksiyonunu azaltc, zayflam diafragmatik kas kontraktilitesini dzeltici ve solunuma santral uyarc gibi eitli etkilere sahiptir. Dozu ve kullanl: Teofilin ve bileikleri, zellikle aminofilin, astmatik hastalarn tedavisinde proflaktik amal ve nbetlerin tedavisinde kullanlrlar. Teofilin erikinlerde azdan balangta kk dozlarda (gnde 400 mg) verilir ve 3 gnlk aralklarla doz yaklak %25 arttrlarak maksimum 13 mg/kg/gn olacak ekilde idame dozu uygulanr. Bir teofilin bileii olan aminofilin astma nbetinin tedavisinde, hasta daha nce teofilin veya aminofilin almamsa, 6 mg/kg (5 mg/kg teofiline edeer), 100 cc %5Dx iinde dile edilerek, 20-40 dakikada gidecek ekilde V yolla infze edilir. Bu dozda yeterli teraptik yant alnmazsa ve toksik belirtiler

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 38

grlmezse 3 mg/kg idame doz, V yava infzyonla verilebilir. Tedavi, 0.5 mg/kg/saat infzyonla srdrlr. Hasta son 48 saat iinde teofilin veya aminofilin almsa ykleme dozu nerilmez, sadece idame tedavi uygulanr. Aminofilinin bronkodilatatr etkisi snrl ve teraptik aral dardr. Yan etkiler: Teofilin mukozalar zerine iritan etkilidir. Oral veya V uygulandnda mide asit sekresyonunu stimle eder. Sklkla bulant ve kusma yapar. Bu etkileri nedeniyle mide lseri olan hastalarda uygulanmamas uygundur. Yksek dozda ve zellikle hzl V injeksiyonla verildiinde kardiyak aritmiler, ajitasyon, konvlsiyonlar ve ani lm grlebilir.

AMNOCARDOL ampul 240 mg/10 ml (aminofilin)

VEKRONYUM
Nondepolarizan nromskler bloke edici ilalardandr. Motor son plakta asetilkolin reseptrleri ile bu reseptrleri uyarmakszn birleirler ve asetilkolinin etkisini bloke ederler. Nromuskler blok sonucu oluturduu kas gevemesi ve felci belli bir sray izler. nce gzn d kaslar ve yz kaslar, sonra karn, gs ve en son diafragma kasnn felci ile solunum durur. Bloun ortadan kalkmas ise tersine bir sra izler yani felten nce diafragma kas kurtulur. Vekronyum nondepalarizan olduu iin suksinil kolin kullanmna bal gelien yan etkiler grlmez. Yksek dozlarda bile kalp hz, kan basnc ve sinir sistemine etkili deildir. Vekronyumun sistemik yan etkileri ihmal edilecek dzeyde azdr. Bu da ilacn gvenirliini arttrmaktadr. Buna karn etki balama sresi 60-90 saniye srer ve bu etki yaklak 30-60 dakika srer. Uzun bir apne dnemi olaca iin hasta bu dnemde mutlaka entbe edilmi olmaldr. Bu nedenle entbasyon ncesi iyi bir deerlendirme ve hazrlk gerekir. Vekronyumun balang dozu 0.4-0.5 mg/kg, srdrme dozu ise 0.080.1 mg/kg/saattir. NORCURAN ampul 4 mg NORCURAN flakon 10 mg

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 39

VERAPAML
Fenilalkilamin trevidir. Negatif inotrop, negatif kronotrop ve negatif dromotrop etkileri kan basnc dmesine bal refleks sempatik stimlasyonla tam olarak sprese edilemez. Damar dz kaslarn zerindeki gevetici etkisi bakmndan nifedipinden daha az gldr. Antihipertansif etkinlii, beta blokrlere yakn bir derecededir. Hipertansiyonla birlikte supraventrikler taikardi veya hipertrofik kardiyomyopati gsteren hastalarda dier kalsiyum antoganistlerine tercih edilir. Kardiyak etkilerinin ayn ynde oluu nedeniyle hipertansiyon tedavisinde beta-blokrlerle birlikte kullanlmamaldr. Kalsiyum kanallarn bloke ederek koroner arterler ve periferik arterlerde vazodilatasyon yapar, AV nodda iletimi yavalatr. Dozu ve kullanl: 5-10 mg dozda, 2 dakikadan uzun srede gidecek ekilde V yolla verilir. Gerekirse 5 dakika sonra 5 mg daha verilebilir. Hzl verildiinde asistoliye neden olabilir. ntravenz enjeksiyonu belirgin bir hipotansiyon ve bradikardi yapar. Kalsiyum glukonat enjeksiyonu ile hipotansiyon dzeltilebilir. Bu etkiden beta-blokr ila alanlarda daha belirgindir ve birlikte V kullanlrsa asistoli yapabilir. Verapamil, orijini bilinmeyen veya geni kompleksli taikardilerde kullanlmamaldr. Hipertansiyon tedavisinde oral yolla gnde kez 80-120 mg dozunda kullanlr. 240 mg ila ieren yava salveren tablet eklinde gnde bir kez verilebilir. Antihipertansif olarak yalnzca az yolundan kullanlr. Yan etkileri: Yan etkilerinin ou orta derecelidir. Belirgin negatif inotropik etkisi vardr. Dier vazodilatatrlerde olduu gibi flaing, ba ars, ba dnmesi, hipotansiyon ve periferik dem en sk grlen yan etkileridir. Tedavisinin ilk haftasnda dijitallerin salnm dzeyini arttrr. Bylece dijital toksisitesine neden olabilir.

SOPTN ampul 5 mg/2.2 ml

KAYNAKLAR:
1. Tintinalli JE et al, editors. Emergency Medicine. A Compehensive Study Guide. Fifth Edition, New York, McGraw-Hill; 2000

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 40

2. Condrad SA: Sedation in Louden M. Talavera F. Farina GA (eds): emedicine free online medical reference. http://www.emedicine.com/. USA 1999. 3. American College of Emergency Physician: Clinical Policy for Proceducedural Sedation and Analgesia in the Emergency Department. Ann Emerg Med 31:663-677. 1998. 4. Oktay C: Giriimsel Sedasyon ve Analjezi. II. Acil Tp Sempozyumu Kitap. zmir. 1999.s:123-145 5. Krauss B. Green SM: Sedation and Analgesia for Procedures in Children. N Egn J Med 13: 938-945. 2000. 6. Ward KR. Yealy DM: Systemic Sedation and Analgesia for Procedures. n Robberts JR. Hedges JR ( eds). Clinical Procedures in Emergency Medicine. 3rd ed. Phaledelphia WB Saunders Company. 1998.pp:516-531 7. DKMEC : Farmakoloji. Nobel Tp Kitapevleri, stanbul, 1992. 8. DKMEC : Toksikoloji. 2. Bask. Nobel Tp Kitapevleri, stanbul, 1994. 9. nternational Guidelines for CPR and ECC,Part 6: Advanced Cardiovaskler Life Support, Section 5: Pharmacology 1, RESUSCTATON, Vol 46, 135-153, 2000. 10. nternational Guidelines for CPR and ECC,Part 6: Advanced Cardiovaskler Life Support, Section 6: Pharmacology 2, RESUSCTATON, Vol 46, 155-162, 2000. 11. American Heart Association: ECC Guidelines. Circulation Volme 102, Supplement 1; August 22, 2000. 12. Mattu A: Myths and Pitfalls in Advanced Cardiac Life Support.www.emedicine.com. 13. Advanced Cardiac Life Support.http://www.e-virtualoffice.net/acls/index1.html. 14. European Resuscitation Council: Advanced Life Support Course. Provider manuel.2000. 15. Khan MG. Heart Disease Diagnosis and Therapy A Practical Approach Williams and Wilkins; 1996 16. Gerardi MJ. Sachetti AD. Canto RM. Et al. Rapid-sequence intubation of the pediatric patience. Ann Emerg Med 1996: 28:55-74. 17. Bergen JM. Smith DC. A Review of etomidate for rapid-sequence intubation in the emergency department. J emerg Med. 1997. 15:221-230.

www.cuneytyardimci.com

Sayfa 41