CATIA V5 ETM NOTLARI

Teknik retmen

TANER YALIN

Bu Eitim Notlar Yazardan zin Alnmadka Hibir Ama in Kullanlamaz, oaltlamaz, Satlamaz. Her Hakk Sakldr

2005 Taner YALIN

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
NDEKLER

TEMEL BLGLER

ERK NSZ CATIA V5 Sistem Fonksiyonlar

1 5 9

TEMEL BLGLER Para Tasarmna Giri Genel Ayarlar Standart Ara ubuklarnn Kullanm View Toolbar Mause Kullanm rn Ac Kullanm Kumpas Kullanm 18 20 21 25 35 37 38

PART DESGN Para Tasarlama Para Tasarm Aamalar Workbenche Ulam Part Design Arayz Sketcher Profil Oluturma Kstlama Oluturma Geometriler zerinde Operasyonlar Kat Oluturma Pad Pocket Shaft Grove Hole Rib Slot Stiffner Loft 40 41 42 43 44 46 60 61 66 67 72 74 75 76 77 79 80 81

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Filet Chamfer KalpAs Sheel Thickness Tama Arayz Patternler Boolean operasyonlar Piston tasarm

TEMEL BLGLER
84 88 90 92 92 93 95 99 100

ASSEMBLY DESGN Montaj Modelleme Bir Montajn iine Para eklemek Paralarn Montaj ekrannda grntlenmesi Montajlarn Uzaydaki Hareketi Snap Explode Montaj Snrlandrmalarnn Oluturulmas Snrlandrmalarn oaltlmas Montajlarn Analiz edilmesi 106 111 113 116 117 119 120 130 137

DRAFTNG Genel lem Basamaklar Teknik Resim Dkmanlarnn Oluturulmas Kesit Grnler llendirme 148 150 156 158

WRWFRAME Uzayda Nokta Oluturulmas Uzayda izgilerinOluturulmas Uzayda Dzlemlerin Oluturulmas Extremum Oluturma Projec ( zdm ) Helix 164 171 175 182 184 191

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SHAPE DESIGN Generativ Shape Designn amalar Extrude Revolve Ofset Sweep Fill Loft Blend Extract rnek alma Yzey operasyonlar

TEMEL BLGLER

197 199 200 201 202 208 209 210 211 213 215

YZEY ELEMANLARI ZERNE OPERASYONLAR

Join Healing Curve Smuth Untrim Surface Disassemble Split Trim Extrapolate Pattern Oluturma Fillet Oluturma Dier operasyon Komutlar

215 216 217 218 219 220 221 222 223 231 237

MACHNNG ( CAM ) CAM Modlnn Genel Yaps Eksen lemenin temelleri Operasyonlarn Oluturulmas malat Programnn Oluturulmas Simlasyon Oluturma 239 243 247 251 256

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
NC Kod Oluturma Prizmatik Para leme Cep leme Ak Cep leme evresel Profil leme Delik Delme Makro Atama Yzey leme Operasyonu Kaba leme Countur Drive Tornalama Operasyonu

TEMEL BLGLER
261 262 264 269 270 272 274 278 282 292 298

ANALZ Statik Analiz Clamp Force Compute Animate Raporlar 307 309 311 311 314 315

RNEK SSTEM TASARIMI Piston Piston Kolu Krank Mili Bur Gvde Raporlar CATIA DA ZLM RNEKLER 322 327 331 334 335 315 340

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
NSZ

TEMEL BLGLER

CATIA CAD/CAM yazlm Trkiyedeki hemen - hemen tm otomotiv ana sanayi tarafndan bilgisayar destekli tasarm ve imalatta kullanlmaktadr. Bir ok mhendislik uygulamasnda fikirlerin gerek hayata tanmasnda problemler yaanmaktadr. fikirlerin gerek hayata aktarlmas, doru yazlmlarla desteklenen iyi bir mhendislik gerektirmektedir. tam parametrik ve ayni zamanda varyasyonel bir ortamda, kat , yzey ve tel kafes modelleme tekniklerini baarili bir entegrasyonla kullancsna sunan parametrik tabanl bir tasarm program olan CATIA V5, tm retim sistemlerine uyabilecek esneklii ile bilgisayar destekli tasarm ve retimde (cad/cam) profesyonellemeyi dnen tm tasarmclar , makine mhendisleri ve makine teknisyen ve teknikerleri iin nemli bir programdr. CATIA V5 geni kullanm tabanl bir CAD/CAM zmler paketidir. nceleri, havaclk ve uzay sanayicinin gereksinimlerini karlamak amacyla gelitirilmeye balanan Catia nin kendisini yenilemesi ve kullanc taleplerini karlamas sayesinde otomotiv, gemi, rn fabrika tasarm gibi deiik sektrlerde de vazgeilmez yerini almtr. CATIA nn rn gelitirme srecine modl saysnn bolluu ve kapsaml olmas deiik ve geni alanlara hitap etmesini salamtr. Catia nn en byk avantajlarndan birisi de yzey modelleme, kat yzey entegrasyonu ve yzey analizlerinin ok gelimi olmasdr. zellikle kalp, sa, kaporta gibi yksek yzey kalitesi isteyen endstri rnlerinin tasarm iin vazgeilmez zmdr. Bu yzden otomotiv uzay ve havaclk sektrlerinde kendini ispatlamtr. Dnyada retilen her 10 uaktan 7' si ve her 10 otomobilden 6' s catia imzas tar.

CATIA NEDR ? CATIA CAD/CAM/CAE zmler paketidir. Fransa, Paris 29 Ekim 2002 IBM ve Dassault Systems ( Nasdaq : DASTY , Euronext Paris: #13065, DSY.PA). Ibirligi temelli rn gelitirme iin lider PLM zmleri ( rn Yaam evrimi ) konusunda stn bir yazlmdr. lkemizdeki hemen - hemen tm otomotiv ana sanayi tarafndan bilgisayar destekli tasarm ve imalatta kullanlmaktadr. Aynzamanda ok gelimi ve kullanl 3d cad cam programdr. stn zellikleri ile makine sektrnn otomotiv dahil her alannda kullanlmaktadr.

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

GELECEN TASARIMI

Catia rnlerinin geleceini salamlatrmak amacyla kullanclarn ihtiyalar dorultusunda, Version 5 in mimarisi yeni nesil teknolojileri ve standartlar kullanlarak tasarlanmtr. Bu standartlardan bazlar: C++, Object Oriented Programming, Standart for the Exchange of Product Model Data (STEP), Common Object Requester Broker (CORBA), JAVA, OPENGL vb. Doal OLE ve Internet/Intranet uyumluluu sayesinde dier ofis uygulamalar ile uyumluluk salanyor.Kurulumu kolay ve renmesi elencelidir. Kullanm ise sanki model avucunuzun iindeymi gibi doaldr. Catia Version 5 in tasarma yeni yaklam sayesinde, teknolojik aratrmalarnz esnasndaki kazanlarnz :

Daha iyi kararlar Daha iyi, daha hzl ve hatasz retim

En az risk ve tekrarlanabilir metodlar Avrupa kkenli otomobil reticilerinin hepsi yeni platformlarda ve stillemede CATIA y kullanmaktadr. Dnyada ticari amala yazlan CAD / CAM yazlmlar ierisinde otomotivde %57 ,havaclk sektrnde ise %80 pazar pay ile baskn konumdadr.Dnyann en byk 25 otomobil retici firmasnn 18 i CATIA y ana CAD / CAM sistemi olarak semitir. CATIA V5, IBM ve Dassault Systemes in, dijital irketler dnyasnn geliimi dorultusundaki vizyonlarnn bir gstergesidir. Tamamen yeniden tasarmlanm, en yeni yazlm teknolojilerini ieren ,NT ve UNIX ortamlarnda alabilen yeni nesil bir CAD/CAM/CAE/PDM zmdr. Catia Version 4 ve Catia Version 5 arasndaki uyum sayesinde, iki sistem e zamanl olarak kullanlabiliyor. Version 5, Version 4 kullanclarnn NT ortamna gemeleri iin gerekli aralar salyor. CATIA, bugn tm ana sanayilerin kulland bir endstri tasarm ve imalat programdr. Ana sanayilerin tmnn gelitirme ve yerliletirme projeleri ierisinde yer almaktadr. Tasarm uzmanlarnn seimi olan CATIA, ileri proje 6
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

ynetim teknikleri kullanarak almalarn e zamanl olarak gerekletirebildiklerinden, tasarm ve izimleri uzun zaman alan byk projelerin aylar bazndaki sreleri haftalar mertebesine ksaltlabilmektedir. Bunun iin konsept tasarmndan, mekanik tasarma ve imalata gerek manada entegre olmu bir CAD/CAM/CAE Sistemi kullanmak gerekir Proje, tasarm aamasnda CATIA'nn olanaklar kullanlarak 3 boyutlu olarak fotoraf kalitesinde bilgisayarda grntlenebilir ve daha imalat aamasna gemeden mterilerin beenisine sunulabilir; Bylece imalat aamasndan nce meydana gelebilecek dzeltme talepleri annda karlanabilir.

Btn retim Aamalarnda zm Metodlar

1. Mekanik dizayn zmleri 2. ekil dizayn ve stil zmleri 3. Analiz ve simlasyon zmleri 4. Imalat zmleri 5. Takm donanm ve sistem mhendisligi zmleri

HEDEF ! Tasarmclara profesyonellie dayanan uygulamal ve pratik CATIA becerisi kazandrmaktr.

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

KUBAKII CATIA CATIA program kendine zg yaps ile imalatta en son teknoloji kullanmda Yararlandmz bir CAD-CAM programdr.Tasarmda ok deiik alanlarda kullancya destek salamaktadr. yle ki; elektrik devre tasarm, hidrolik devre tasarm, para tasarm, retim ak tasarm gibi pek ok konuda kullancya destek salamaktadr. Tasarmda imalat teknolojisi ile entegre bir ekilde alabilmektedir. Yaptnz tasarmlar kullanarak CAD ortamnn rahatlnda G kodlar oluturmak iin para simlasyonundan faydalanabilirsiniz.Dier programlarda oluturulan farkl formattaki doyalar da catia convertr(dntrcs) vastasyla en az veri kayb ile aktarlabilmektedir.

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

CATIA V5 SSTEM FONKSYONLARI

CAD, bilgisayar sistemlerinin kullanlarak para oluturma, deitirme, analiz ve tasarmn optimizasyonu gibi ilemleri kapsamaktadr. Bu sistemler yazlm ve donanm ksmlarndan oluur. Yazlm olarak, paralarn gerilme-ekil deiimi analizinin yaplabildii programlar, mekanizmalarn dinamik cevaplar, s transferi hesaplar ve NC para programlama gibi rnekleri verilebilir. CAM, bilgisayar sistemlerinin planlama, ynetme ve bir imalat srecinin kontrolnde dorudan veya dolayl olarak kullanlarak yaplan ilemleri kapsamaktadr. malatta CAM rnei olarak NC para programlamann bilgisayar yardmyla yaplmas verilebilir. CAD/CAM teknolojisi tasarm ve imalatn daha fazla entegrasyonu ynnde gelimektedir. CAM aada sralanan fonksiyonlar yerine getirebilmektedir. CAD/CAM entegrasyonunun iyi bir ekilde salanmasyla rn kalitesi, maliyet ve srelerde avantajlar elde edilebilir. rnde veya imalat srasnda ortaya kabilecek bir ok sorun daha CAD aamasndayken kolaylkla giderilebilir. Tasarm ve imalat srecinde olduka yksek esneklik salar. lk yatrm maliyetleri greceli yksek olsa da zamanla retici kara geecektir.

kullanclarn ihtiyalar dorultusunda, Version 5 in mimarisi yeni nesil teknolojileri ve standartlar kullanlarak tasarlanmtr. Bu standartlardan bazlar: C++, Object Oriented Programming, Standart for the Exchange of Product Model Data (STEP), Common Object Requester Broker (CORBA), JAVA, OPENGL vb. Doal OLE ve Internet/Intranet uyumluluu sayesinde dier ofis uygulamalar ile uyumluluk salanyor.Kurulumu kolay ve renmesi elencelidir. Kullanm ise sanki model avucunuzun iindeymi gibi doaldr.

Tasarm Analiz izim Sre Planlama

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Para Programlama Program Dorulama Para leme Muayene

CATIA ZMLER
CATIA V5 paketleme modeli, mterilere amalar dorultusunda optimum bir zm bulma olana salar. Bu modelin kalbinde rnler ve konfigrasyonlar yeralr. Konfigrasyonlar her bir istasyon iin gereklidir. Bir konfigrasyona ilk alm esnasnda veya sonradan gerekli rnler eklenebilir.

TASARIM

Tasarmc kafasndaki fikirleri bir grafik ekranna yanstabilir (ekil 1). Paralarn birbirine uygunluunu grlebilir. Parametrik tasarm gerekletirilerek benzer rn aacndan paralarn tasarm iin sre kazanm olur. Deiken parametreler girilerek istenilen tasarm parametrik olarak elde edilebilir. Bu parametreler optimize edilebilir veya dier baz zelliklerin fonksiyonu olarak tanmlanabilir.

ANALZ

CATIA, tasarmc ve analiz uzmanlar iin en iyi analiz zmlerini sunar. Otomatik meshing, zmleme ve grntleme aralaryla yzeyler, katlar ve komple mekanizma zerinde analizler yaplabilir . Hedeflenen gerilim, min arlk vb. hedefleri salamak iin size sunulan optimizasyon aralaryla btnyle otomatik zmler yaplabilir. CATIA nn ezamanl mhendislii mmkn klan kendini kantlam aralaryla, Statik ve Dinamik olarak, yapsal, stres, titreim ve dier tip analizleri gerekletirebilirsiniz. 10

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Bir ok mhendislik uygulamasnda fikirlerin gerek hayata tanmasnda problemler yaanmaktadr. fikirlerin gerek hayata aktarlmas, doru yazlmlarla desteklenen iyi bir mhendislik gerektirmektedir. tam parametrik ve ayni zamanda varyasyonel bir ortamda, kat , yzey ve tel kafes modelleme tekniklerini baarili bir entegrasyonla kullancsna sunan parametrik tabanl bir tasarm program olan CATIA V5, tm retim sistemlerine uyabilecek esneklii ile bilgisayar destekli tasarm ve retimde (cad/cam) profesyonellemeyi dnen tm tasarmclar , makine mhendisleri ve makine teknisyen ve teknikerleri iin nemli bir programdr. CATIA V5 geni kullanm tabanl bir CAD/CAM zmler paketidir. nceleri, havaclk ve uzay sanayicinin gereksinimlerini karlamak amacyla gelitirilmeye balanan Catia nin kendisini yenilemesi ve kullanc taleplerini karlamas sayesinde otomotiv, gemi, rn fabrika tasarm gibi deiik sektrlerde de vazgeilmez yerini almtr. CATIA nn rn gelitirme srecine modl saysnn bolluu ve kapsaml olmas deiik ve geni alanlara hitap etmesini salamtr. Catia nn en byk avantajlarndan birisi de yzey modelleme, kat yzey entegrasyonu ve yzey analizlerinin ok gelimi olmasdr. zellikle kalp, sa, kaporta gibi yksek yzey kalitesi isteyen endstri rnlerinin tasarm iin vazgeilmez zmdr. Bu yzden otomotiv uzay ve havaclk sektrlerinde kendini ispatlamtr. Dnyada retilen her 10 uaktan 7' si ve her 10 otomobilden 6' s catia imzas tar. STANDARTLARA UYUM SALAYABLME

Catia Version 5 rnn davrann belirleyen eitli kurallar tanmlayarak, gelitirme aamasnda, tasarma etkileimli olarak mdahale etmemize olanak salyor. Bylelikle tasarlanan rnn kendi kurallarmza uygun olmas ilk aamada garanti altna alnyor. Sonu olarak, sistem, yaratlan kurallar, uyarlar, kstlamalar sayesinde uzman bir danman gibi bizi ynlendiriyor. Bylelikle tasarmn irket standartlarna uygun olarak yaplmas ve tasarm hatalarnn en aza indirilmesi garanti altna alnyor. What-if ve How-to analizleri standartlara uygun tasarm alternatifleri oluturmamz salyor. Bu analizler kullancnn doru kararlar vermesine ve en ksa zamanda optimum zme ulamasna yardmc oluyor.

11

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
EKL TASARIMI ZMLER

TEMEL BLGLER

Yaratc formlar ve kompleks tasarmlar sz konusu olduunda Catia size en uygun aralar sunar. Bunlar arasnda, kompleks yzeylerin kolayca oluturulabilmesi , deiiklik yaplmas, analiz edilebilmesi ve ynetilmesi aralar yeralr. Bu aralar,estetik,aerodinamik ve dier kstlar olan tasarmlar zerinde alan stilist ve tasarmclara yardmc olur. Yksek kaliteli 'rendering' yeteneiyle sanal yaratmlarnz doal grntlere dntrebilirsiniz. zel tasarm modlleri yardmyla nokta bulutlarndan yzey elde edilmesi uygulamalar gerekletirilebilir. Mekanik tasarmc, ekil tasarmcs ve stilistler aadaki rnler ile yzey tasarm ve deiiklikleri konusunda gereksinimleri olan btn ilevleri yerine getirebileceklerdir. RN SENTEZ ZMLER

leri dzeyde dijital prototip inceleme ve simlasyon fonksiyonlarn sunar. Ayrca firma standartlarnn ve bilgi birikiminin btn kullanclar tarafndan CAD ortamnda kullanlabilmesini ve hatasz, optimum sonulara en ksa zamanda ulalabilmesini salayan 'knowledgeware' zmleri mevcuttur.

NC RETM ZMLER Atelye ortamna ynelik kullanm kolay retim zmleri sunar. 2 ve 3 eksen ilemeye olanak salar. CATIA ve Euclid Machinist'in deneyim ve bilgi birikiminin sonucudur. Esiz PPR (Product, Process, Resource) tabanl yapsyla iletiimi mmkn klar ve ok ksa srelerde deiimlere olanak salar. Catia V 5 in tasarma yeni yaklam sayesinde, teknolojik aratrmalarnz esnasndaki kazanlarnz : Daha iyi kararlar Daha iyi, daha hzl ve hatasz retim En az risk ve tekrarlanabilir metodlar 12
TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Kitabn Genel erii: 1. SKETCHER Catia V5 Tasarm Mantna Giri Standart Ara ubuklarnn Kullanm Sketcher Komutlar Sketcher Operasyonlar 2. PART DESGN Catiada Para Tasarlama Para Tasarm Aamalar Part Design Ana Mens Part Design Arayz Profillerden Katya Gei Katlarda Operasyonlar 3. ASSEMBLY DESGN Montaj Modelleme Bir Montajn iine Para eklemek Paralarn Montaj ekrannda grntlenmesi Montajlarn Uzaydaki Hareketi Montaj Snrlandrmalarnn Oluturulmas 4. DRAFTNG Genel lem Basamaklar Teknik Resim Dkmanlarnn Oluturulmas Kesit Grnler Adm Adm llendirme 5. YZEYLERN OLUTURULMASI Generativ Shape Designn amalar Extrude, Revolve Offset Fill, Loft, Sweep Blend, Extract 13

TEMEL BLGLER

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
6. WRWFRAME 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. Uzayda Nokta,izgi,Dzlem Oluturulmas Tel kafes geometrisi Komutlar Tel kafes geometrisi Operasyonlar Dier Eri Operasyonlar

TEMEL BLGLER

7. YZEY ELEMANLARI ZERNE OPERASYONLAR Join , Healing , Curve Smuth , Untrim Surface , Disassemble Split , Trim, Extrapolate Pattern Oluturma Fillet Oluturma Dier operasyon Komutlar 8. MACHNNG (CAM) Eksen lemenin temelleri NC Kod ktsnda Tool pozisyonu Eksen leme operasyonlar NC kodlarnn Tanmlanmas 9. ANALZ Catia V5 Analiz Mant Standart Analiz Gereleri Statik Analiz rnek Paralar zerine Analiz Oluturma Analizi Rapor Haline getirme

14

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

CATIA DNYA REFERANSLARI Trkiye'de arlkl olarak otomotiv yan sanayisine verdii hizmetlerle birlikte tm yeni ara gelitirme projelerinin ierisinde yer almaktadr.

ROLLS ROYCE LOTUS CARS ROVER GROUP BMW FERRAR GAZ (RUSSA) LTALDESGN LEYLAND MAN MERCEDES BENZ AUD LADA DAF

ROVER FORD VW PNNFARNA PORSCHE ROLLS ROYCE SKODA RENAULT SPORT SAAB SCANA STEYR DAMLER PUCH URALAZ (RUSSA) VALMET CAR

VOLVO ZIL(RUSSA) BLUE BRD CHRYSLER GM LOTUS IVECO FIAT JAGUAR SEAT RENAULT (EUCLD) DAF VALMET CAR

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

15

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

16

TANER YALIN

CATIA V5 ETM CATIA V5 Ana Mens

RN AACI KUMPAS

TEMEL BLGLER

Balang olarak catia bir dosaya nasl alr , hangi dzende alacamz ve kullanmla ilgili dire programlarda olan baz zelliklerin catia da nasl kullanlacan grelim.

CATIA VERSYON 5 PLATFORM KAVRAMI

Platform P1 Platform P2 Platform P3: P1, P2 ve P3'n her ikisi de mterinin ihtiyalar dorultusunda yeterli geniletilebilirlii sunmak iin V5 mimarisi altnda toplanmlardr. Platformlardan birinde oluturulmu data dier platformlar tarafndan kullanlabilir. P1 Platformu: CATIA P1, tasarm yeteneklerini gerektiinde geniletmek isteyen kk ve orta lekli firmalar iin gerekli temel tasarm rnlerini ve 16
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

yeteneklerini ierir. P1 platformu tipik bir windows uygulamas grnmn ve kullanmn salar. Kullanm ve renimi ise ok kolaydr. CATIA P1, genel teknik resim yeteneklerinden, 3 boyutlu dijital prototiplemeye kadar btn mteri gereksinimleri iin gerekli yetenekleri entegre eder. P1 platformu Windows 95, 98, NT ve UNIX ortamlarnda alabilir. P2 Platformu: rnlerini, proseslerini ve kaynaklarn dijital ortamda modelleyerek dijital bir irket oluturmak isteyen ve tasarmlarn kavramdan son rne kadar olan her aamada gereekletirmek isteyen proses-odakl mteriler iin esiz bir ortam. P2 platformu, hibrid modelleme ve bilgi mhendislii temelli ileri zmleri saler. Dijital prototipleme yaplabilir. P2 platformu, firmann bilgi ve deneyimini kendi bnyesinde toplayarak, bunlar rn tasarmnda sanki sanal birtasarmc varmcasna otomatik olarak kullanarak tasarmcnn kurallar ve standart karmaasyla uramasna gerek kalmadan, yalnzca kendi z fonksiyonlarn yerine getirmesine yardmc olur. P2 platformu Windows NT ve UNIX ortamlarnda alabilir. P3 Platformu: P3 Platformu , byk endstrilerdeki zel mteriler ve departmanlar iin yksek seviyede ve zel amal zmler sunar .P3 platformu Windows NT, 2000 ve UNIX ortamlarnda alabilir

PLATFORM SEMLER

CATIA V5 ile iinize ve kullanm ihtiyacnza en uygun zm en ekonomik ekilde seebilmeniz iin hazr paketler oluturmutur. Bunun znde ise, modllerden olumu paket konfigrasyonlar vardr. Konfigrasyonlar 3 ayr platformda organize edilir. Bunlar, her biri deiik seviyelerdeki mteri ihtiyacn hedefleyen P1, P2 ve P3 platformlardr:

17

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

CATIA Platform P1, ileride gelimi dijital rn gelitirme altyapsn hedefleyen kk ve orta lekli firmalar hedeflemektedir. P1 ile retilen dkmanlar ileride problemsiz olarak P1 veya P3'e aktarlabilir. CATIA Platform P2, rn, proses ve kaynak modellemesi ihtiyac olan ileri tasarm mhendislii uygulamalar yapan mterileri hedeflemektedir. CATIA Platform P3, ok ileri dzeyli bilgi-tabanl dijital rn ve proses gelitirme ortam sunar. CATIA dnya apnda 127.000 den fazla istasyonuyla bir dnya lideri olarak bir teknoloji standard olmutur. CATIA, Dassault Systemes tarafndan gelitirilmekte olup datm, pazarlamas ve destei IBM tarafndan salanmaktadr.

TERMINOLOJI

rn : Bir veya birden fazla parayi ieren ve paralarin biribirileri ile

iliskilendirildikleri ve organize edildikleri dkmanlardir.

olarak ieren dosyalardir.

Dokman :Tasarladiginiz nesneyi tasarimi yaptiginiz workbench ile iliskili

Workbench : esitli nesneleri olusturmak iin gerekli olan ara ubuklarini

bnyesinde bulunduran aralardir.

PARA TASARIMINA GIRIS

NESNELER ZERINDE DEGISIKLIKLER YAPMA Nesneleri seme Nesneleri ve rn agacini grntleme Nesneleri grntleme ve gizleme 18
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Bu kursta nesneleri semek, degistirmek ve dzenlemek iin degisik yollari greneceksiniz

MOUSE FONKSIYONLARI

MB2 : Ekrandaki grnty kaydirmak ,

MB1e tikladiktan sonra zoom yapmak iin MB3 : Sag tus menlerini aktif yapmak iin MB1 :Nesneleri semek , MB2 ile birlikte grnty dndrmek iin

EKRAN GRNTSN KAYDIRMA Ekran grntsn kaydirmak iin ; Para ekrandan kaybolursa Fit All in komutunu kullanarak ekrana getirebilirsiniz. Cursoru ekranda herhangi bir yerde konumlandirin 2 nolu mouse butonuna ( MB2 ) basin ( Bu sirada ekran merkezinde bir eksen belirecektir.) MB2 basili iken grnty istediginiz dogrultuda kaydirin. ( Kaydirma esnasinda Cursor haline dnsecektir.)

Grnty dndrmek iin ; Dndrme eksenini degistirmek iin MB2 ile dndrmek istediginiz elemana tiklayin Cursoru ekranda herhangi bir yerde konumlandirin MB2ye basin. (Bu sirada ekran merkezinde bir eksen belirecektir) MB2 basili iken MB1e basin.(Bu sirada Cursor bir el seklini alacak ve ekranda bir ember olusacaktir) Istediginiz ynde Mouseu srkleyin ve grnty dndrn. ZOOM YAPMA Ekran grntsn yaklastirip uzaklastirmak iin ; Adim adim zoom yapmak iin ise View Toolbarindaki ikonlari kullanabirsiniz. Cursoru ekranda herhangi bir yerde konumlandirin nce MB2ye sonra MB1e basin.( Bu sirada ekran merkezinde bir eksen ve ember belirecektir) MB2yi basili tutarken MB1 birakin ( Bu sirada kursor bir ok seklini alacaktir) Daha sonra mouseu srkleyerek zoom yapin

19

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

KUMPAS KULLANIMI

Kumpas zellikle montaj modelleme Freestyle tasarim ve Digital Mock-up modllerinde kullanilan hareketli bir eksen takimidir.Tamamen sinirlandirilmamis nesneleri kumpas eksenlerini veya dzlemlerini kullanarak hareket ettirebilir, dndrebilirsiniz. Varsayilan alisma dzlemi kumpasin XY dzlemidir Kumpasa ihtiya duyacaginiz yerler ; Freestyle modlnde yzeyleri deforme etmek ve kesmek iin bir dzlem tanimlamada Montaj modelleme ve Digital Mock-up modllerinde nesnelerin yerlerini degistirmede Sketcherda nesneleri sketch dzlemine paralel olarak hareket ettirmek iin Kumpasin varsayilan yerlesimi referans XYZ eksen takimina paraleldir Ve kumpasin varsayilan konumu ekranin sag st ksesindedir

Her zaman kumpasi varsayilan konumuna getirmek iin View >Reset Compass komutunu kullanabilirsiniz Kumpasin bir eksenini veya dzlemini sein .MB1 ile tiklayip srkleyerek nesnelerin yerlerini degistirin XYde hareket Xde hareket Zde hareket Kumpasi zerindeki kirmizi kareden tutarak srkleyin ve paranin zerine birakin . Kumpas eksenlerini yada dzlemlerini kullanarak parayi hareket ettirin Kumpas renginin yesil olmasi paranin kumpas ile tasinabilecegini dndrlebilecegini gsterir Dns Mouseu kumpasin st noktasina tasiyin ve bastirip srkleyerek dndrn Montaj modellemede paralarin hareket ettirilmesi CATIA V5 GENEL AYARLARI GENEL AYARLARA ULASIM Tools >Options komutunu alistirin Ilk nce diyalog kutusunun solundan ilgilendiginiz kategoriyi sein daha sonra istediginiz opsiyonlari ayarlayin Catia V5te iki tr ayar (setting) bulunmaktadir: Geici Ayarlar (Temporary Setting): CATTemp klasrnde olusan ayarlardir Kalici Ayarlar : Uzantilari *.CATSetting olan ve CATSetting klasrnde bulunan ayarlardir. Kalici Ayarlari degistirmek iin yukaridaki gibi bir yol izleyebilir, Ayar dosyalarinin konumunu degistirebilirsiniz.

20

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Standart Ara ubuunun Kullanm

New : Yeni bir para izimi , montaj resmi veya dier dosyalara amak iin kullanlr.Bu new butonuna tkladnzda karmza aadaki men gelir

Bu mende -Analiz -Katalog Dkman -Similasyon-izim -Yzey Szl -Foksiyonel Sistemler -Yntem rn -Para-Yzey olmak zere catia modlerini aar.

Open : Yeni bir catia dosyas , bir para , montaj veya izim dosyas yan sra standart arayz verileri desteklenen dosyalar (rnein solidworks , proenginering gibi destekleyebildii dosyalar) amak iin Open butonu kullanlr.

Save: Varolan veya yeni oluturulmu bir dosyay belirli bir isimde ve formatta korumamz salar. Print : Yaplan izimlerin ktsn almay salar. Aada draft olarak oluturulmu bir parann ktsnn catia nasl alnacan grelim.ncelikle print tuuna basn ve aadaki men ekrana gelecektir.

21

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Bilgisayarnza bal yazcy sein

izimin kat zerindeki as

Paray kadn kenarlarna olan uzaklklar ayarlar Kat Tipini seimi Paray sayfann merkezine veya orijinine koyar

No fitting: iaretlendiinde para kendisinin 1:1 lsn kullanr kadn lsn dikkate almaz ve izim katsnrlarnn dna kabilir.

22

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Fit in Page : iaretlendiinde parann ls ve seilen kat neolursa olsun kada tamemen sacak ekilde ayarlar.

Page setup tuuna bastnzda kat tipinizi ve llerinizi belirleyebilirsiniz

Son olarak Preview tuuna bastnzda ayarladnz ve setiiniz kada gre belirlenen sayfa yaps ekrana gelir ve print dediiniz zaman ktnz alabilirsiniz.

23

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Cut : Silmek istediimiz birparay temizlemek iin bu butonu kullanabiliriz

Copy : Seilen paray clipboard iin kopyalar.

Paste : Kopyalanm neneleri yaptrmay salar. Bu komut sadece cut veya copy komutu seilmi nesneleri koyalar.

Undo : yaplan ilemleri geri almay salar. Ancak bunu option tuundan ka adm geri alnabileceini ayarlayabilirsiniz. Tools mensnden option tklayn.

Ekrana bu men geldikten sonra performances tklayp undo admn ayarlayabilirsiniz.

24

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Catiada

bu ikona basp herhangi bir modle dokunduumuzda bize o modl hakknda ksa bilgileri ekrana getirir. Whats this iconunu tklayn

Catiann standart toolbar ikonunu incelemi olduk.

View Toolbar

Viev toolbar izim ve tasarm yaparken ekli deiik boyutlarda ve alarda grmemizi ve cisme hakim bir grnt oluturmamz salar. imdi view zerindebulunan butonlar tek tek tanyalm Fly Mode : Bu mod size belirli bir bak asndan ekranda hareket etmenizi salar.Mauseun orta tuunu tklayp daha sonra sa tuu tklayarak bu ilemi gerekletirebilir ve kendinizi uzayda uuyormu gibi bir grnm salayacan greceksiniz.Bunun iin ekrandaki uak iaretini tklayn toolbarnn aadaki grnm alr. ve view

Farkl olarak ortaya kan iaretlenmi tolbarlar inceleyelim.

25

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Turn Head : Gzlerinizin bir noktada sabit kalarak nesnenin gzlerininzin etrafnda dnmesinin salar. Siz banz dndrdnzde , yeni bir ynde parann denk olarak dner. Yalnz burada dikkat edilmesi gereken nokta bu komutta para dnmez siz parann etrafnda dnersiniz. yandaki imajda merkez olarak iaretlenmi yerde gzlerinizin olduunu varsayarak mouseun sa tuunu tklayarak sanki parann etrafnda dndnz greceksiniz.

Fly Trough : Paraya doru uma anlamna gelir. mauseun sa

butonu tklayn ve

tuunu tklayn ve yandaki imajda grlen ok iereti kacak. Mauseun sa tuuna basmaya devam edip mauseu hareket ettirdiinizde parann iine doru hareket ettiinizi greceksiniz ve catia bu view modllerle dier programlarn aksine alma yzeyi olan uzay dzleminde daha rahat almay salar.

Accelerate (Hzlandrma) : Yukarda grdmz uma modunun hzn ykseltir.Bu butona tkladka okun altndaki hz rakamlarnn arttn greceksiniz.

Decelarete (Yavalatma) : Yukarda grdmz uma modunun hzn azaltr.Bu butona tkladka okun altndaki hz rakamlarnn azaldn greceksiniz.

26

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Fit all in : Para uzay dzleminin neresinde olursa olsun geometriyi ieri veya dar zoomlayarak paray ekrann tam ortasna odaklayarak sdrr.

Normal View: Bu butona baslp herhangi bir yzey seildii zaman para normal bir grnte grnr. Aada imajda grld gibi tklanan yzey alma yzeyine paralel olarak dner.

27

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Zoom n : Parann belirli noktasna zoomlanarak paray bytr. Fakat tasarm esnasnda view komutlar tasarmcy yavalatt iin genelde Mouse hareketlerinden faydalanlnr. Mouse zoom n hareketi : 3

1- lk olarak Mouseun topuna basn ve basl tutun 2-Moeseun sa tuunu tklayn 3-Mouseu ileri doru hareket ettririn ve ekrandaki parann bydn greceksiniz.

Zoom Out : Parann belirli noktasna zoomlanarak paray kltr. Mouse zoom Out hareketi :

1- lk olarak Mouseun topuna basn ve basl tutun 2-Moeseun sa tuunu tklayn 3-Mouseu geri doru hareket ettirin ve ekrandaki parann bydn greceksiniz.

1 3
Quik View : Bu butonun altndaki siyah oku tkladmzda mze aadaki toolbar kar. Standart olarak alt nemli izdm grnmleri sadece bir tklamayla grnm olarak bize verir.

28

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
zometrik Grn

TEMEL BLGLER
nden Grn

Arkadan grn

Soldan Grn

Sadan Grn Grn

sten Grn

Alttan

Grn Tipleri
htiyaca ve alma koullarna gre nesnelerin grnlerinin deitirebiliriz. Aadaki iaretli imajda siyah kk oku tkladmz zaman nesnenin hangi tipte grnmn deitirebileceimiz toolbar ekrana gelir

29

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

WireFrame:Ekrandaki paray Grnen tel ereve olarak grntler.

Dinamik Hidden line Removal : izgileri gsterip , grnmeyen izgileri temizleyerek paray grntler.

Shading : Paray glgelenmi Shading with Edge : Glgelenmi modla beraber parann kenarlarnda grntler.

Parann glgenmi modla beraber grnmez izgilerini de grntler.

Shading With Edges Hidden Edges:

and

: Bu buton paraya atanan malzeme parametrelerini grntlemeyi salar. Ancak bu butonu anlatmadan paraya malzeme nasl atanr ve customize view zelliini aklanmal nk ilk defa catia kullanclar paraya malzeme atad ve bu malzemeyi rn aacnda grmelerine ramen customize view ayarlarndan material butonunu aktif hale getirmedikleri iin ekranda paray atad malzeme zelliinde gremez.

30

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Paraya malzeme atama

TEMEL BLGLER

Apply Material : Paralara istenilen malzemeyi veya kiisel oluturulmu render atar. 1- Paraya malzeme atamak iin ilk nce apply material butonunu ekrana gelir. 2-Atamak istediiniz malzeme iin mouseun san tklayp parann zerine srkleyin. tklayn ve karmza yandaki men

rn aacnda atamadan sonra malzemenin ismini grebilirsiniz. Ancak paraya malzeme atadnz ve bu atadnz malzeme rn aacnda grnmesine ramen parann grnnde herhangi bir deiiklik olmuyorsa :

butonu tklayn. 1- lk olarak bu 2- Menden , View den Render Style ve Customize View sein ve karnza men gelecek

31

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Yukarda iaretlenmi Materials kutucuunu tklayn ve okey tuuna basn ve para aadaki grnm alacaktr.

KAPLAMA RNEKLER

Hide / Show : Gizle / Gster anlamna gelen bu komut boyutlu uzayda ve sketcher da geici olarak ekranda grnty sadeletirmek ve kontrksiyon elemanlarn geici olarak grnmez hale getirmek iin ancak daha sonra yeniden grnr hale getirmeyi salar .

32

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

rnein elimizde yandaki gibi bir montajlanm bir retim resmi bulunsun ancak biz bu el motorunun sadece i dizaynn grmek istiyoruz ve ayn zamanda montaj edilmi paralar silmeden bu uygulamay yapmak istiyoruz.

Montaj Montaj paras seilen paralar gizlendikten sonra yandaki imajda grld gibi sadece istenilen paralar kalr ve rn aacnda gizlenen paralarn gri rengi ald grlr.

33

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Fakat bu paralar gizlediniz daha sonra bu paralara bir anda ihtiyacnz oldu ve yaptnz almalarn yok olduunu dnp panie girdiiniz.Gizlenmi olan paralar yeniden grnr hale getirmek iin : Swap Visible Space : Bu tua bastnzda ekran ak yeile dner sanki farkl bir uzay alma dzlemine geersiniz ve daha nce yalnzca gizlediimiz paralar grnr.Ksacas iki uzay ekran arasnda takas yaplr. rnein motorun d kasasnn normal uzay ortamnda yeniden grnmesini istiyoruz. Bunun iin : 1- Grntlemek isteiniz paray tklayn 2tkla 3- Ekrana normal uzay gelecek ve Hide / Show tuunu tkladnzda kasada grnr durumda ekrana gelecektir. Swap Visible Space tuunu

Yukarda belirttiimiz gibi bu iki komut iki uzaylar arasnda para takas demitik. O zaman motor kasasn normal uzaya alp grnr hale getirdiimize gre dier uzay dzleminde motor kasasnn olmamas ve sadece tutma kolunun olmas gerekir.

34

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Yanda imajda grld gibi sadece tutma kolu var ve biz bu iki komut yadm ile daha karmak tasarmlarda istenilen paralar gizleyebilir veya grnr hale getirerek tasarm ilemlerinin daha kolay hale getirebiliriz.

Catiada Mouse Kullanm Ekran Kusorunu Kaydrma a- Kursor ekrann herhangi bir noktasna getirin b- Mouseun topuna basn ve ekranda grnecektir. byle bir iaretle birlikte bir eksen

c- Mouseu saa sola hareket ettirin ekrannda kaydn greceksiniz

35

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Eer bu kaydrma esnasnda para ekrandan kaybolursa paray Fit all in komutunu kullanarak ekrana getirebilirsiniz.

Ekran Grntsn Gndrme a- Kursoru ekranda herhangi bir yere konumlandrn b- Mouseun orta topuna basn (ekranda bir eksen belirecek) c- Mouseun orta topu basl iken sa tua basn (Kursr el eklini alacak ve ekranda bir daire belirecek) d- Mouse hareket ettirerek paray dndrn. e- Bu ilemi view toolbarnda bu komutlada yapabilirsiniz.

36

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

rn Aacnda Deiiklikler
rn Aacn kaydrma rn aacn Bytp Kltmek

Mouseu rn aac zerinde konumlandrn (iaretli olan yer) ve mouse un sa tuunu tklayn el iareti ckacaktr.

Kursr el iaretini aldktan sonra ok ynnde mouseu kaydrn , rn aacda kayacaktr.

Mouseun nce orta topuna basn ve daha sonra orta top basl iken sa bir defa tklayn. rn aacn bytmek iin mouseu ileri kltmek iin geri hareket ettirin

rn Detaylarn Grme Bir rnn detaylarn grmek iin o rnn tanmlanmasn (iaretlenmi yer) tklayn ve yandaki gibi rne ait izim ve parametre zellikleri ekrana gelecektir.

37

TANER YALIN

CATIA V5 ETM EK BILGI Kumpas Kullanm

TEMEL BLGLER

Montaj zellikle montaj modelleme free style tasarm dijital mack-up modllerinde kullanlan hareketli bir eksen tasarmdr. Tamamen snrlandrlmam nesneleri kumpas eksenlerini veya dzlemlerini kullanarak , hareket ettirebilir dndrebiliriz. Kumpasa htiya Duyacanz Yerler Freestyle modlnde yzeyleri deforme etmek ve kesmek iin bir dzlem tanmlama Montaj modelleme ve Mock-up modllerinde nesnelerin yerlerini deitirmede Sketcher da nesneleri sketch dzlemine paralel olarak hareket ettirmek iin.

Kumpasn varsaylan yerleim referans XYZ eksen takmna paraleldir ve kumpasn varsaylan konumu ekrann sa st kesindedir. 1- Kumpasn bir eksenini veya bir dzlemini getirmek iin View > Reset Compass sein. Mouseun sol tuunu tklayarak Komutunu kullanabilirsiniz. srkleyerek nesnelerin yerlerini deitirin.

38

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEMEL BLGLER

Montaj Modellemede Paralarn Hareket Ettirilmesi

Kumpas zerindeki kareden tutarak srkleyin ve parann zerine brakn. Kumpas eksenlerini yada dzlemlerini kullanarak paray hareket ettirin. Kumpas renginin yeil olmas parann kumpas ile tanabileceini gsterir.

X EKSENI ETRAFINDA DNS Y EKSENI ETRAFINDA DNS Z EKSENI ETRAFINDA DNS ZOOM YAPMA PAN YAPMA

Shift+ Aa yada Yukar ok tuu Shift+Sa yada Yukar ok tuu Ctrl+ Shift+Sa yada Yukar ok tuu Ctrl+Page up yada Down tuu Ctrl+Sa, Sol, Aa veya Yukar ok

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

39

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

PARA TASARLAMA

Catiann part modl kat olarak para tasarm yada makine paralar tasarm ve izimleri ile kalp plakalarnn oluturulmas iin kullanlr. Programn ilk admdr denilebilir. Burada yaplan izimler dier modllere aktarlarak teknik resimlerini kartmadan birletirmeye yada ileme modlnde gerekli NC kodlarn karlmas gibi ilemlere imkan tanr. ok ar kompleks paralarn dnda hemen her ey bu modlde izilebilir. Yaplan ilemleri oluturduu rn aacndan daha sonra tekrar deitirmeye imkan tanr.

Herhangi bir izim yapabilmek iin ana ekrandaki dzlemlerden birini seerek sketch oluturmak gerekir. Seilen dzlemede sketch dzlemi denmektedir. Dzlemi seip sketch kutucuuna tklandnda arayz

deierek izim yapmaya yarayan kutucuklarn olduu bir ara yz deierek izim yapmaya yarayan kutucuklarn olduu bir arayz gelir. eitli grid ve snap deerleri verilerek izim yapmak kolay hale getirilmitir.

40

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Para Tasarlamada Aamalar

PART DESIGN

Part Desgn Workbenchine Ulam 1.Yol File Men Mechanical Design Part Design

41

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

2.Yol File Men New Part Menlerini tklayarak Part Design ulaabilirsiniz.

Oluturulmu Unsurlar

Sketcher

Para Tasarm Aralar

Part Design Ara Yzleri

Snrlamalar Standart ubuklar Eskiz Tabanl Unsurlar

42

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Notlar Brakma

Transfermasyon Unsurlar Operasyonlar

Tel Kafes ve Yzey Komutlar

Dress-Up unsurlar

Sketcher Arayz Elemanlar

43

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Yandaki Sketch ubuklarnn komutlar altndaki siyah oklar tkladnzda aadaki ara ubuklar grnr.

Sketcher

Seim Elemanlar Snrlama Diyalog Kutusu Snrlama Sketcher Animasyon Snrlama Profil Dikdrtgen Key Hole okgenler emberler , Elipsler , Yaylar Spline Elips izgi Eksen izgileri Nokta Corner Chemfer Budama (Trim) Simetri Transfer Plan 3D Elemanlar

Sketcher a Ulam

44

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

SKETCHERD GENEL LEM BASAMAKLARI

Profil Oluturulmas Kat modellemenin ilk aamalarndan biride profil oluturmaktr. Bunun iin sketcher ana sayfasna veya part design sayfasndayken aadaki imajda grld gibi: 1- Kendinize XY , YZ , ZX dzlemlerinden herhangi birini sein 2- Yanda iaretlenmi Sketch butonuna basn

45

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Sketch butonu tklandktan sonra ekran bu ekli alr ve izime hazrdr.

izimi bitirdikten sonra sketch ekrann dan kmak iin ekrann sa st kesinde oluan exit workbench butonuna basarak kabilirsiniz.

Exit Workbench butonu tklandktan sonra ekran yandaki imajda grnd gibi 3 Boyutlu uzaya dner.

Profile : izgiler ve yayalardan meydana gelen profil meydana getirir.

46

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Dorularn akma durumu

PART DESIGN
Profile komutu ile izmek istediiniz ekli serbeste ve izerken H (Horizontal) , V (Vertical) , Paralellik ve duruma gre grnen geometrik izimi kolaylatran uyarlar vererek iziminizi daha kolay yaparak kaba tasla oluturmanz salar ve daha sonra zerlerine ift tklayarak as lsn deitirebilirsiniz.

Yatay izgi Horizontal

ki izginin biribiine dik durumu

Dik izgi (vertical)

Parallelik

Rectangle : ki nokta seerek veya tklayarak bir dikdrtgen izmeyi salar.

Dikdrtgeninizin ilk nokta koordinatlarn girin bu koordinatlar orjine olan uzaklklardr. Bu noktay ekrann herhangi bir yerini tklayarak ta girebilirsiniz. Dikdrtgenin ilk noktas girdikten sonra tools mens aadaki grnm alr.

Yukardaki men de ister dikdrtgenin ikinci noktasn ister dikdrtgenin ykseklik ve geniliini girerek dikdrtgeni meydana getirebilirsiniz.

47

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN
kinci bir yol olarak dikdrtgen tuuna bastktan sonra rasgele noktalar seerek dikdrtgeni oluturun ve daha sonra ykseklik ve genilik iin kenarlar ift tklayn karnza kan menu tklam olduunuz paralarn uzunluk a ve benzeri parametreleri deitirmenizi salar.

HEIGHT

WIDTH

Yukarda belirttiimiz ikinci yolla ilgili rnek yapalm : Yandaki imajda iaretlenmi olan izgiyi ift tklayn ve aadaki men ekrana gelecektir.

kinci noktann orjine uzakl

Noktann orjine uzakl

izginin uzunluu

izginin as

Ayn ilemi dikdrtgeni yksekliini oluturan izgi iinde yaparak dikdrtgenin llerini istenilen boyuta getirebilirsiniz. Bu zellik sadece dikdrtgen iin deildir daha dorusu dikdrtgeni meydana getirn izgiler olduu iin burada sadece izginin zelliklerinin deitiriyoruz. Bu zellii dier btn profillerde de (yay , ember , daire vb) kullanarak uzunluk , a , ap gibi zellikleri deitirebilirsiniz.

48

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN
Dikdrtgen butonunun altndaki siyah oku tkladmzda yandaki men gelir.

Oriented Rectangle : nokta tklayarak veya seerek bir dikdrtgen oluturmay salar. -majda grld gibi ilk nce iaretlenmi 1 ve 2 numaral noktlar seerek bir izgi oluur. -Oluan bu izgiye paralel olarak dik bir ekide ok ynnde kenarlarn srkleyin ve 3. noktay sein.

Parallelogram : nokta tklayarak veya seerek paralel kenar oluturmay salar. -majda grld gibi ilk nce iaretlenmi 1 ve 2 numaral noktlar seerek bir izgi oluur. -Oluan bu izginin 1 ve 2 noktas etrafnda ekilde okla gsterilen ynde uzun izgiler dnebilir ve 3 noktasn sein.

Elongated Hole : Uzatlm delik anlamna gelen bu komut iki dairenin tanjantlarndan izilen izgilerle trim yaplmasndan oluan bu delik catia bize bu ilemlerle uramadan hazr olarak veriyor.

49

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

1 : Birinci merkez 2 : kinci merkez H : Orijine yatay uzaklk V : Orijine dik uzaklk L : ki dairenin merkezlerinin ara mesafesi R : Deliin yar ap A : Delik ekseninin as

Clyindrical Elongated Hole: Yukarda uygulam olduumuz uzatlm deliin belirtilmi yarap ekseni etrafnda olumasdr. Belki bizim trimlerle yapabileceimiz bu ekli fazladan modl olarak dnebilirsiniz ancak catia bunla esnekliini ve kolayln bir defa daha ispatlamaktadr. Biraz kark bir ilem gibi gzkse de aadaki ilem srasna gre yaparsanz ok basit olduunu greceksiniz.

1- Elongated holeun ekseni olacak olan yaym merkezini sein 2- Merkezden da doru kursoru srklediinizde merkez yayn hem ap hemde birinci deliin balang noktasnn merkezini belirlemek iin bir nokta tklayn. 3- Tkladktan sonra ekil ekrandan kaybolacaktr , kursr bir daha srklediinizde sizden deliin yryecei yay ekseninin asn oluturmanz isteyecek bunun iin de bir yer tklayn. 4- Son olarak ta deliin ap iin bir yer tklayarak Clyindrical Elongated Holeu oluturun.

50

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Ayrca ekrana gelen tools mens ilede izebilirsiniz.

Deliin Yar ap

Yayn Koordinatlar

Yay Yar ap

Yatayla Yaplan A

Yayn Srklenme as

Key Hole Profile : Kilit delii eklinde profil meydana getirir.

Byk deliin merkezinin koordinatlar

ki ember merkezi arasndaki uzaklk

Eksen izgisinin Horizzontel referans arasndaki a

Bu parametreleri girdikten sonra menu aadaki ekle dnr

51

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN
Byk ap

Kk ap

apn hemen yannda bulunan V (dik koordinat) genelde dier ilemlerde de gzkr burada ya ap girilmeli yada koordinat ikisi birbirine baml parametrelerdir.

Kk ap

Hexagon : Belli bir koordinatta ve anahtar az lsne gre altgen izer.

Yukardaki men altgenin merkez koordinatlarn girmek iin ekrana gelir ancak biz ekrann herhangi bir noktasn tklayarak ta bu merkezi belirleyebiliriz. Merkez yeri belirlendikten sonra ekrana aadaki men ekrana gelir.

Circle :ki nokta tklayarak veya seerek bir ember izmemizi salar.Bu butonu tkladmzda

52

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Profil mensndeki circle butonun altndaki siyah oku tkladmzda aadaki alt menler ekrana gelir.

Three Point Circle : Bir merkez ve nokta tklayarak veya seerek bir ember izer.

Belirleyeceimiz nokta veya daha ncekiler gibi ekrana gelen men den koordinat ve radus girerek emberi oluturabiliriz.

Circle Using coordinates : Bu butonu tkladmzda koordinat ve ap girerek ember izer.

53

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Tri-Tangent Circle : tane nesneyi seerek bu nesnelere temas eden bir ember izer

butonunu tklayn ve yandaki nesneyi tek tek sein ve bu nesnelere temas eden bir ember oluacaktr.

Three Point Arc : Belirlenen noktadan geen bir yay izer.

butonla yandaki bir somunun ba yaylarn oluturalm

Three Point Arc Starting With Limits : Belirlenen nokta ile yay oluturur ancak dier yay komutlarndan farkl olarak snrlandrlm bir limitte bir yay oluturur. Yandaki gvenlik pimine tutma ba yapalm iaretlenen 1 ve 2 numaralar yayn snrlandrlm noktasdr yani yay bunun dndaki noktalar tarar. Butonu tklayn ve 1 ve 2 numaral noktalar sein.

54

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Arc : Belirlenmi bir rads deerine gre yay izer.
Kursr ok ynnde kaydrn yayn srklendiini greceksiniz istediiniz a diliminde yay oluturun.

PART DESIGN

butonunu tkalyn ve belirli bir apta ember olutur ve sonra tklayn , grnt kaybolacaktr. Profil modl Spline Spline : Noktalar seerek veya tklayarak spline izer.

Spline ift tkladzda

Yandaki men spline ait zellikleri deitirebilir istediiniz noktay silebilir veya ekleyebilir , kenarlar keskinletirebilir, yuvarlatabilirsiniz.

Connect : ki keyi bir yayla birletirir. Yan imajda gsterilmi izgileri yaylarla balamak iin butonu tklayn ve balamak istediiniz kenarlar tek tek sein.

55

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Line modln tanyalm Line : Seilen iki nokta arasnda izgi izer.

Noktalarn Koordinatlar

izgi uzunluu

Oluturduunuz iz tklarsanz izginin ge zelliklerini deitirebil men ekrana gelir.

izginin orijinle olan konumunu deitirir.

izginin orijinle olan konumunu deitirir.

izginin uzunluunu deitirir.

izginin yatayla yapt ay deitirir.

Infinite Line : Yatay veya Dikey referansa gre yada herhangi bir izgiye gre sonsuz izgi izer.

Bi-Tangent Line : iki nesnenin tanjantlarndan izgi izer.

56

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Bisecting Line : Seilen iki izginin kesitii noktadan sonsuz izgi izerek ikiye bler.

Point Modl Point by Clicking : Sayfa dzleminin herhangi bir yerinin tklayarak nokta oluturur. Point komutu sayesinde parann herhangi bir noktasna point atayabilir ve burada ilemler yapabiliriz daha esnek almalar iin de kullanabiliriz. Noktalar zgaralarn kesitii noktaya koymak iin tuunu tklayn. Ayrca noktalarn telenmesine pad izin vermeyecei iin komutu ile kontriksiyon eleman yaplmaldr. 57
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Point by Using Coordinates : Eer bir referans noktasna ihtiyacnz olursa koordinatlar girerek nokta oluturabilirsiniz.Bu butonu tkladnzda aada ki men ekrana gelir ve ihtiyacnz olan noktay koordinatlarn girerek oluturun.

Point

Equidistant Point : Seilen nesneyi istenilen sayda eit parada noktalar oluturur.

Nokta says Bir parann uzunluu emberin evresi

ntersection Point : Seilen nesnelerin kesime noktasn verir. verir.

Projection Point : Seilen bir noktann dier seilen nesne zerinde dik izdmn

58

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

lsel Snrlamalarn Oluturulmas

Constraint (Snrlama) : izilen nesnelerin geometrik veya lsel snrlamalar oluturur.

Geometrik Snrlamalarn Oluturulmas

Bir diyalog kutusunda snrlamalar tanmlar.

59

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Profil olutururken Snrlamalarn Tanmlanmas

Dimensional Constraints : izim yaparken (sketch ekrannda) nesnelerin parametrelerini snrlamalarn uyumu iin kitleme yapar yani lsel snrlam oluturur.

Geometri zerinde Operasyonlar

60

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Corner : ki keskin kenara rads vermek iin kullanlr.

PART DESIGN

Corner ikonunu tklayn

Keleri tek tek sein kursr srkleyerek radusu ayarlayn veya yukarda grnene tool menusundan rads deerinin girebilirsiniz veya deitirebilirsiniz.

Chamfer : ki keskin kenara pah krmak iin kullanlr.

Chamfer ikonunu tklayn

Keleri tek tek sein kursr srkleyerek pah ayarlayn veya yukarda grnene tool menusundan pah asn ve uzunluunu girebilirsiniz.

Trim : Silmek istediimiz izgileri budama ilemi yapar.

stediiniz trimleme operasyon eidini buradan seebilirsiniz.

61

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

TRANSFORMATION KOMUTU
Symmetry : Seilen nesnelerin bir eksen veya referans izgisine gre simetrisini alarak kopylar.

Symmety ikonunu tklayn Simetrisi alnacak paray sein Simetri iin referans ekseni sein Simetrisi alnan para

Translate : Nesneleri bir yerden dier bir yere hareket ettirir. Kopyalanacak para says

Nesneler aras uzaklk Referans noktas

Rotate : Nesneleri istenilen ada dndrr. 1- Rotate ikonunu tklayn 2-Dndrlecel paray sein

3- Dnme noktasn i

62

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Scale : Seilen nesneleri istenilen lekte bytp kltmeyi salar.

Offset : Seilen nesneleri istenilen lde offsetler.

Ofset says

z drme : Seilen 3D boyutlu elemanlarn sketcher zerinde izdmlerini verir. Sketcher zerine drlecek izdm 3D elemann sein

Project ikonunu tklayn

63

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

z drlen elemanlar sar renkle belirlenecektir.

PAD LERN OLUTURULMASI

Padlar 2 boyutlu profillerin 3 boyuta ykseltilmesi sonucu oluan katlardr. Bir paray oluturabilecek ilk unsurlardan biride ekstrzyonlardr.

2 Boyutlu Profil Uzunluk : Ekstrzyonun uzunluu diyalog kutusuna girilebilir.Yada dier boyutlu elemanlar ile tanmlanabilir.

Ekstrzyon

64

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Uzunluk Tipleri

Ekstrzyonda kullanlmak zere ilk nce sketcherda profilinizi oluturun (Wireframe and Surfacede oluturulmu ve dzlemsel olan geometrilerde ekstrzyon oluturmak iin kullanabiliriz.

1 Profili sein Uzunluk girildikten sonra Ok tuu ile katy oluturun 2 Ekstrzyon uzunluunu tanmlayn 3

KATI OLUTURMA

65

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Bir Sketchin Alt Elemanlarn Kullanmak

66

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Unsurlarn Snrlandrlmas 2D dzlemi eklindeki paralar kat hale getirmek iin Pad veya dier part komutlarn kullanrz ancak bunlar olutururken oluacak parann ls veya referans elemanlarna gre olutururuz.

67

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

1- Up To Next Seenei : Extrude edeceiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi lsel olarak deil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediinizde up to next seeneini setiinizde extruzyon uzunluu nnde bulunan ilk paraya kadar yapar.

68

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Extrude yaplacak nesneyi sein

2 Pad ikonunu tklayn 3

Up to next seeneini sein

Yukarda sadaki imajda grld gibi up to next seenei mavi renkli nesneye kadar extrude yapar yani nne gelen ilk nesneyi alglayarak onu referans seer.

2- Up To Last : Extrude edeceiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi lsel olarak deil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediinizde up to last seeneini setiinizde extruzyon uzunluu nnde bulunan son paraya kadar yapar.

69

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

1 Extrude yaplacak nesneyi sein

2 Pad ikonunu tklayn

Up to next seeneini sein

Yukarda sadaki imajda grld gibi up to last seenei mavi renkli nesneye kadar extrude yapar yani nne gelen son nesneyi alglayarak onu referans seer.

3- Up To Plane : Extrude edeceiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi lsel olarak deil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediinizde up to plane seeneini setiinizde extruzyon uzunluu referans olarak belirttiiniz dzleme kadar yapar.

70

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

1 Extrude yaplacak nesneyi sein

2 Up to next seeneini sein

3 Referans dzlemi sein

4- Up To Surface : Extrude edeceiniz bir 2D boyutlu bir nesneyi lsel olarak deil de bir nesneyi baz alarak extrude etmek istediinizde up to surface seeneini setiinizde extruzyon uzunluu referans olarak belirttiiniz yzeye kadar yapar.

71

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
2 1 Extrude yaplacak nesneyi sein

PART DESIGN

Up to surface seeneini sein

3 Referans yzeyi sein

Pocket : Cep oluturma olarak ta geen bu komut paralarn zerinde havuzlar oluturmak veya boluklar meydana getirmek ve bir yzey frezeleme mant ile alan bir komuttur.

2 1 Pocket ikonunu tklayn

Boaltlacak nesneyi sein

3 OK tuuna basn ve cepi oluturun.

Yandaki imajda grld gibi istediimiz herhangi bir yzeyin TANER YALIN 72 zerine boaltmak istediimiz nesnenin eklini oluturup pocket komutu ile o yzeyi boaltabiliriz.

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

rnek: Pocket komutunu birde aadaki silindirin yanal yzeylerini frezelemek iin rnek bir uygulama yapalm Uygun bir sketch de yandaki profilleri oluturun ve sketcden kn

Yeterli uzunlukta yzeyi tralayacak l girin Mirror ektent ikonunu tklayarak ift tarafl tralama

OK tuunu tklayn ve frezeleme ilemini yapn

73

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Pocket komutu ile yaplm birka rnek

PART DESIGN

Shaft: Mil oluturma olarak ta tanmlayabileceimiz bu komut oluturulmu bir nesnenin bir aksis etrafnda dnerek mil oluturmasdr.

Aadaki ekli Y ekseni etrafnda dndrerek bardak oluturalm 1 Shaft ikonunu tklayn 2 3 Dndrlecek nesne ve dnme eksenini sein OK tuuna basn ve paray oluturun.

74

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Shaft komutunu kullanrken dikkat edilecek hususlar:

PART DESIGN

Groove : Bu komutla silindirik veya deiik ekillerdeki paralara istenilen geometride kanal almasn salar. Aada grlen paraya ekilde belirtilen geometride kanal aalm , 1 Groove ikonunu tklayn 2 Kanal alacak profili ve aksisi sein. 3 OK tuuna basn ve kanal oluturun.

75

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Hole : Paralarn zerine deiik ekillerde delikler oluturmay salar.

Deliklerin oluturulmas

eitli delik tiplerini oluturma :

76

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Rib (Kaburga) : Paralarn zerine belirtilen profilin eklinde bir eksen etrafnda sprerek kaburga ekli oluturur. 1 Groove ikonunu tklayn 2 Rib yaplacak profili ve referans eleman sein.

3 OK tuuna basn ve kanal oluturun.

77

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Bir referans doru boyunca rib yapma: 1 2 3

Rib komutunu biribirine kenetlenecek paralarda dkm patralarda mukavemet iin yaplan kaburgalarda rahatlkla kullanabiliriz.

78

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Slot : Bir parann zerine belirlenen bir profil eklini referans belirlenen eksen veya yzey etrafnda sprlerek yark almasdr. 2 1 Slot ikonunu tklayn Slot yaplacak profili ve referans eleman sein.

3 OK tuuna basn ve kanal oluturun.

Bazen profili setiniz ancak sprme ilemi iin referans olacak sketch yzeyinin bulamadnzda rn aacn tamamen an ve hide (gizli) olan sketch yzeyini an.

Bir referans doru boyunca slot yapma:

79

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Stiffener: Paralarn zerine kaburga oluturmay salar.Daha ok bizim altmz tabirle paralarn mukavemetini arttrmak iin feder yapmn kolaylatran bir komuttur. 1 Stiffener ikonunu tklayn 2 Feder yaplacak izgiyi sein 3 Federin kalnln girin.

Yukardaki imajda mavi ile iaretlenmi plane grld gibi feder ile ortal olmasna dikkat edin aksi taktirde feder kalnl verirken problemlerle karlaabilirsiniz.

Bir stunda feder oluturulmas :

80

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Loft : iki veya daha fazla dzlem kullanarak bu dzlem hatt boyunca para oluturmak. ekilden de anlalaca gibi bu komut pozitif loft oluturur. 1 Aada grnen imajda grlen farkl dzlemlerdeki ekilleri Loft edelim.

Loft komutuna basn ve sketcleri tak tek sein

81

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Removed Loft : iki veya daha fazla dzlem kullanarak bu dzlem hatt boyunca para zerinden para kararak ekil oluturur. ekilden de anlalaca gibi bu komut negatif loft oluturur. 1 Aada grnen imajda grlen farkl dzlemlerdeki ekilleri Removed Loft edelim.

Loft komutuna basn ve sketcleri tak tek sein

Loft oluturmada Coupling : Loft ve Removed dialog kutularndaki Coupling kart setiiniz kesit erileri arasndaki geii belirlemenize olanak salar. Bu gei Erilerin toplam uzunluunu dikkate alarak (Ratio) Ke noktalar dikkate alnarak (Vertices)

82

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Teet sreksizlik noktalar dikkate alarak (Tangency)

PART DESIGN

Curvature sreksizlik noktalar dikkate alnarak (Tangency Then Curvature olabilir.

Yukardaki tanma gre bir geometride Coupling noktalarnn tanmlanmas : Ke , Curvature sreksizlik , Teet Sreksizlik noktas

Ke Noktalar , Teet Sreksizlik Noktalar Verteks Coupling Uygulamas : 1 Loft ikonunu tklayn ve kesitleri sein

Dialog Kutusunda Couplingi tklayn

Ok tuuna basn 3 stediiniz gei tipini sein

83

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Sonu olarak

PART DESIGN

Dress-Up Feature Modllleri Bu modllerle parann yzeyleri zerinde eitli ilemler yapmay salar.

File Men nsert Dress-up Feature Menlerini tklayarak Dress-up Featuer ulaabilirsiniz.

Fillet : Bu modl seilen yzeyler zerinde yuvarlatma meydana getirir. 1 Fillet ikonunu tklayn ve kesitleri sein

2 Yuvarlatmak istediiniz yzey veya kenar seerek rads deerini girin

3 Ok tuuna basn ve rads oluturun

84

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Farkl tipli Yuvarlatma tipleri vardr : Edge Fillets Face Face Fillet fazla keskin ke yuvarlatlmas : Birbirini takip eden iki yzey arasnda yuvarlatma : Birbirine dokunmayan yada aralarnda birden . bulunan yzeylerin

Variable Radius Fillets : Farkl radus deerlerindeki yuvarlatmalar Tritangents Fillets Variable Radius Fillets : 1 Fillet ikonunu tklayn ve bir kenar sein. 2 Setiiniz kenarn bir ucunu ift tklayp radus deeri girin. : yzeye teet yuvarlatmalar.

85

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
3 4

PART DESIGN

Setiiniz kenarn dier ucunu ift tklayp radus deeri girin.

Daha sonra ekrana gelecek mende OK tuuna basn ve yuvarlatmay oluturun

Cubi

Linear

Ancak Yanda imajda iaretlenmi yerde variationu Linear yaparsanz yuvarlanma

86

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Face Face Fillet : 1 2 Face Face ikonunu tklayn ve fillet yaplacak ilk yzeyi sin. Filet yaplacakcak ikinci yzeyi sein

PART DESIGN

Seilen kenarlar iin rads deeri girin.

Daha sonra ekrana gelecek mende OK tuuna basn ve yuvarlatmay oluturun

87

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Chamfer : Para kelerine istenilen lde ve ada pah krmay salar. 1 Chamfer ikonunu tklayp pah krlacak yzey veya kenarlar sein. 2 Daha sonra ekrana gelecek mende a ly girerek OK tuuna basn ve pah oluturun.

Kalp as vermek :

Draft : Dkm yolu imal edilecek paralarn kalptan kolay kmasn salamak iin verilen eimdir. Verilen aya bal olarak paraya ya malzeme eklenmekte yada karlmaktadr. Pulling Direction: Kalp as verme yn Draft Angle : Kalp as deeri (+ veya olabilir. Neutral Element : Parann as deiimine uramayan yzeyidir.Kalp as verme ilemi srasnda bu yzeyi evreleyen bir profil karak neutral eleman snrlarn gstermektedir.

Basit bir kalp as oluturma : 1 Draft ikonunu tklayn. 2 Ekrana gelen mende kenar seimi yapmadan (selection by neutral face ) ikonunu an 3 Hangi ynde kalp as oluturmak istiyorsanz o kenar sein

88

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Gerekli kalp asm girin ve OK tuuna basn.

Draft With Reflect Line : Bu komut ile yuvarlatma yaplm kenarlara kalp as vermeyi salar. 1 Draft With Reflect Line ikonunu tklayn ve yuvarlatlm yzeyi sein 2

stenilen ay girin ve Pull Direction seeneini tklayp ekme ynn sein.

89

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

3 OK tuuna basn ve kalp asn oluturun..

Bir yzeyi refarans alarak kalp as verme :

90

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Kalp As Hakknda Ek Bilgiler : 1-Tasarm Deiiklii : Kalp as verdiiniz parann profilini deitirdiiniz taktirde Catia kalp asn yeni profile otomatik olarak uygular.

a) Parann ilk hali deitirilmi hali

b) Kalp as verilmi hali

c) Profili

Yukarda paralar kademe kademe grld gibi parann geometrisi deise de verilen kalp as deimiyor 2-Yzey Seimi : Kalp as verilecek yzeyleri tek tek seebileceimiz gibi neutrel elementi seerek catiann mmkn olan yzeyleri semesini salayabiliriz.

VEYA

Selection by neutral face ile tek bir yzeyle kalp as oluturabiliriz. 3-Birden fazla neutral elemant kullanm : Kalp as verme ilemi srasnda birden fazla yzeyi neutral element olarak tanmlayabilirsiniz.Bu durumda ilk setiiniz yzey ekme ynn Sadece a vermek istediimiz kenarlara tanmlayacaktr. kalp as verebiliriz.

91

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Shell : : Parann belli bir kalnl koruyacak ekilde, boaltlmak istenen yzeyler (faces to remove) seilerek iinin boaltlmas iin kullanlr. stenilen kalnlk ieri doru (inside thickness) seilebilecei gibi, dar doru (outside thickness) da seilebilir. 1 Shell ikonunu tklayn. 2

Yok edilecek yzeyleri sein ve kabuk kalnln girin

3 Kabuk oluturma esnasnda katnn yzeyleri verilen kalnlk deeri kadar incelmektedir. Da doru da doru kalnlk velimesi durumunda kat yzeylerine verilen l kadar kalnlk eklenmektedir.

siler. 1

Thickness : Seilen yzeylere belirtilen l kadar malzeme ekler yada 2

Thickness ikonunu tklayn.

Extrude edilecek yzeyi sein.

92

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

OK tuuna basn ve eklemek veya karmak istediiniz lde paray oluturun pozitif

Negatif Thickness Thickness Tama Arayzleri

Translation : Aktif olan katlar istenilen dorultuda tar. 1-(Direction , Distance) : 1 Translation ikonunu tklayn Ekrandaki mende bir referans yzeyi ve mesafe girerek o yzey dorultusunda tama yapabilirsiniz

93

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

2-(Point to point) : Belirlenen bir noktadan dier noktaya paray tar.

5- Coordinates : Belirlenen koordinata paray tar.

Koordinatlar girin

Rotate : Paray belirli ada dndrmeyi salar. 1- konu tklayn ve referans izgisi ve as girin. Paray dnmesini istediiniz ve kendisine ait olabilecek bir izgi i

94

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Symmetry : Bir dzlemi parann herhangi bir yzeyini referans alarak tama yapar. Ancak dier simetri ikonu ile kartrlmamal bu ikon sadece tama yapar yani kopyalama yapmaz diere simetri ikonu ise referans elemanna gre simetriini alarak kopyalar. Referans Yzey 1 2

3 Yandaki imajda grld gibi kopyalamadan referans yzeyine gre tama yapt.

Rectangular Pattern: Seilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans ynde (reference direction) oaltlmas iin kullanlr. ki ynde (first direction, second direction) ablon oluturulabilir. stenilen parametrelere (parameters) gre ayarlama yaplabilir:

95

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

1-

ikonunu tklayn

2- Mende birinci dorultudaki oaltma ayarlarn yapn

3-kinci dorultudaki oaltma ayarn yapn veoaltmay oluturun

96

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Circular Pattern: Seilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans ekseninde (reference direction) oaltlmas iin kullanlr. Eksensel ynde (axial reference) istenilen parametrelere (parameters) gre ayarlama yaplabilir: Instances & total angle: ayi (instances) ve toplam ai (total angle). Instances & angular spacing: ayi (instances) ve asal mesafe (angular spacing). Angular spacing & total angle: Asal mesafe (angular spacing) ve toplam a (total angle). Complete crown: Bir tam dairede (360) say (instance). Eksene normal olarak (crown definition) istenilen parametrelere (parameters) gre ayarlama yaplabilir: Circles & crown thickness: Daire says (circles) ve toplam kalnlk (crown thickness). Circles & circle spacing: Daire says (circles) ve daireler aras mesafe (circle spacing). Circle spacing & crown thickness: Daireler aras mesafe (circle spacing) ve toplam kalnlk (crown thickness). stenildii takdirde nesnenin ablon iindeki yeri (position of object in pattern) ve nesnenin oaltlrken merkeze gre dndrlmesi (rotation of instances) ayarlanabilir. Keep Specifications iaretlenerek oaltlacak parann

parametrelerinin tm kopyalarna uygulanmas salanr. o ikonnuu tklayn ve mende oaltlacak nesne ve referans yzeyini belirleyin

97

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

User Pattern: Seilen nesnenin (object to pattern) istenilen yerlere kopyalanmas iin kullanlr. Sadece belli nesneler (pad, pocket, shaft, groove, hole) kullanlabilir. oaltlan nesnelerin (instances) yerleri iin bir ske seilir. Skete nokta konarak iaretlenmi yerlere seilen nesne kopyalanr.

Scaling: Katnn istenilen oranda (ratio) leklenmesi iin kullanlr. Referans (reference) iin bir dzlem veya nokta seilebilir.

98

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

Boolean Operations (Mantksal Operasyonlar):

Assemble: Seilen katy nesne zelliklerini dikkate alarak dierine ekler.

Add: Seilen katy baka bir katyla toplar.

Remove: Seilen katy baka bir katdan karr.

Intersect: Seilen katnn baka bir kat ile kesiimini bulur.

Union Trim: Seilen katnn istenen yzlerini kaldrarak (faces to remove) ve istenen yzlerini de tutarak (faces to keep) baka bir katyla birletirir.

Remove Lump: Seilen kat iki veya daha fazla paradan oluuyorsa, istenen ksmlar (faces to keep) ve istenmeyen ksmlar (faces to remove) seilerek istenmeyen paralar atlabilir.

99

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
rnek Para izimi Piston 1-

PART DESIGN

Profil ikonunu tklayn veserbest elle izer gibi piston eklini oluturacak

profili yarm olarak izin

2-

Snrlama ikonunu tklayn ve gerekli l snrlamalarn oluturun.

3-Sketchden kn ve

Shaft ikonunu tklayn referans ekseni seerek o eksen

etrafnda dnerek paray oluturun.

100

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
6- Pistona pah krmak iin oluturun.

PART DESIGN
Chamfer ikonunu tklayn vekenar seerek pah

5-Milin Kenarn frezelemek iin bir frezeleme kenar izin ve simetri komutu ile dier tarafa da bu yzeyi tayn.

6-

ikonunu tklayarak kenarlar frezeleyin.

101

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

7- Pistonun Frezelen yzeyine knt oluturmak iin bir

ember izin.

8-

pad ikonunu tklayn ve kunty oluturun.

9-

simetri ikonunu kullanarak bu pad dier yzeyde de oluturun.

102

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
10Hole ikonunu tklayarak delik an

PART DESIGN

11-

Profile ikonunu kullanarak pistonunun alt yzeyine geometriyi oluturun.

12-

Pocket ikonunu tklayarak geometri eklinde delik oluturun.

103

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
13- Yine oluturalm.

PART DESIGN

Spline komutunu kullanarak pistonun yan yzeyine kavis

14-

Pocket ikonunu tklayarak geometri boyunca frezeleme yapn.

15-

Filet ikonu ile gerekli yzeylere rads oluturun

104

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

PART DESIGN

16- Oluturduumuz bu parann eitli statik analizler yapmak iin malzeme atayalm.

17 -

view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik

zelliklerini grn. Sonu : Yukarda 17 ilem basamnda yaplon design komutlarla basamaklar ve bir pistonun Part

grdnz.

rendiiniz bu ilem ile

yardm

pistonu yapmaya aln.

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

105

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

MONTAJ MODELLEME
Asemmbly modlyle part oluturulmu katlarn birletirilmesi yaplr. Olduka fazla sayda paralardan oluan montajlar oluturulabilir oluturulan montajlarn zerinde de ilemler yaplarak tasarmda deiiklie izin verir. Ayrca assembly modlnde iken montaj iinde ki paralar zerinde deiiklik yaplabilir. rn aacnda bulunan para adna mause ile ift tklanarak sayfa part ara yzne dnr gerekli deiiklikler yapldktan sonra product ksmna ift tklanarak tekrar montaj sayfasna dnlr. Ayrca montajda bulunan paralarn kendi dosyalarnda bir deiiklik yapldnda bu deiiklikler aynen montajada yanstlr.

Montaj Modelleme Workbencine Ulam File Men Mechanical Design Assembly Design

106

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Kullanc Arayz

Montaj aac

Komponentler

Kumpas

Hareket

Snrlamalar

Standart Ara

Gncelleme

lme

107

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Montaj Modelleme konlar :

108

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Yeni Bileen Yeni rn Yeni Para Mevcut Bileenler Bileeni Eski yerine Koy rn Yaps Yeniden Numaralandrmay Olutur rn Ykle Bileenleri Ynet rn Yaps Yeniden

akma Snrlamas Temas Snrlamas akma Snrlamas Asal akma Sabitleme Snrlamas Birlikte Bala Hzl Snrlandrma Esneklik/Rijitlik nesne montaj Snrlamay Deitirme oaltma

Montaja ait terminoloji : Bir montaj veya rn (product) bir veya birden fazla paray ve/veya snrlamalar ieren dkmanlardr. (Uzantlar CATProductdr) Bir montajn komponentleri tek bana bir para yada bir baka montaj olabilir (Alt Montaj) Bir montajdaki paralarn veya alt montajlarn hepsi bir para numarasna ve bir tanmlamaya sahiptir. Aktif nesne o an iin dzenlenen nesnedir. Komponentleri aktif yapmak iin stne ift tklayabilirsiniz.

109

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME
Aktif olan ve mavi renk ile belirtilen komponent

Montaj olan komponent Tek bir para olan komponent Komponent Numaras

Seilmi Komponet

Komponent Tanmlamas

Montanj Modellemede lem Basamaklar

110

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Bir Montajn ine Para Ekleme

MONTAJ MODELLEME

New Component: Bir montaj (assembly) iine yeni bir bilesen (component) yerletirmek iin kullanlr. Bu bir alt montaj seklindedir ve ayn montaj dosyasnda (.CATProduct) saklanr.

Yeni bir Product eklemek iin Product1 yazsn tklayp turuncu rengini aldnda ikonunu tklayn

Aada imajda grld gibi yeni bir Component oluturmu olacaksnz.

New Product: Bir montaj (assembly) iine yeni bir alt montaj (product) yerletirmek iin kullanlr. Bu alt montaj ayr bir montaj dosyas (.CATProduct) oluturur.

Yeni bir alt montaj eklemek iin Product1 yazsn tklayp turuncu rengini aldnda ikonunu tklayn

Aada imajda grld gibi yeni bir alt montaj oluturmu olacaksnz.

111

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

New Part: Bir montaj (assembly) iine yeni bir para (part) yerletirmek iin kullanlr. Yeni parann orijini, bir st bileenin orijini zerinde veya seilen bir nokta zerinde olarak kabul edilebilir. Yeni bir para eklemek iin Product1 yazsn tklayp turuncu rengini aldnda ikonunu tklayn Aada imajda grld gibi yeni bir Para oluturmu olacaksnz.

Existing Component: Bir montaj (assembly) iine daha nceden yaplm bileenleri (components) getirmek iin kullanlr. Bir para (part) veya bir montaj (product) getirilebilir.

Para listesinden yeni bileen eklemek iin Product1 yazsn tklayp ikonuna basn.

Aada grlen imajda ki tabloda ihtiya duyduunuz bileeni arabilirsiniz.

112

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

MONTAJ EKRANINA PARALARIN GETRLMES

Bir montaj meydana getirmek iin izdiiniz paralar ekrana getirmek iin aadaki ilem sralarn takip edin ok kolaydr ancak bir o kadar da dikkatli olmalsnz.

1- Montajlamak istediiniz btn paralar catia da ak olmal 2- Bir montaj dosyas an koruyun

113

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

3- Catia mensnde window seeneindeki ekran ayrlma tipini sein

Para Blm

Montaj Blm

Para Blm

Para Blm

114

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

4- Paralar tek tek zerini tklayp montaj blmne srkleyip Product yazs zerine brakn

veya : Paralarn zerine Mauseun san tklayarak copy-Paste yaplabilir.

115

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

5- Yukardaki ilemler sonucunda paralar montaj dosyasnda birleir.

Montaj Blm

Montaj Dosyasndaki Paralar serbest Uzayda Hareket Ettirebilmek

Manipulation: Bir bileeni (component) mouse ile serbest olarak hareket ettirmek iin kullanlr. Hareket srasnda artlara bal kalnp kalnmayaca (with respect to constraints) ayarlanabilir

Montaj dosyasnda toplanan paralar x ynnde srklemek iin aadaki mende x tuunu tklayn ve paralar srkleyin

116

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Yukardaki ilemi y ve z aksisleri iin de kullanabileceiniz gibi aada iaretlenmi tula paray tklayarak oluturacanz eksen etrafnda da hareket ettirebilirsiniz.

Snap: Bir bileeni (component), kendisine ait bir geometrik eleman baka bir geometrik elemana iz drlmesiyle hareket ettirmek iin kllenilir. Geometrik eleman olarak nokta, doru, dzlem veya dzlemsel yzey seilebilir. lem Sras : 117
TANER YALIN

CATIA V5 ETM
1-

MONTAJ MODELLEME

konunu tklayn ve dndrlecek parada yzey sein.

2- Dndrmek iin referans eleman sein

3- Ekrana gelecek yeil referans akislerini tklayarak paray istenilen yndeevirin.

118

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Explode: Montaj, bileenleri (components) arasndaki ilikiyi grmek zere datmak iin kllenilir. Tm montaj (all levels) veya alt montajlar (first level), 3 boyutta (3D) veya bir dzlemde (projection) datlabilir. Dalma oran (scroll explode) ayarlanabilir.

rnein yandaki motor montaj resminini paralamak iin ikonunu tklayn aadaki men ekrana gelir. Ok tuuna basp montaj paralyn

Yandaki imajlarda grlen iaretlenmi kursoru srkleyerek montajn paralanma animasyonunu kademe kademe grebilirsiniz

119

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

MONTAJ SINIRLAMALARININ OLUTURULMASI

Coincidence Constraint: Farkl iki bileenden (component) seilen iki geometrik elemana, elemanlarn cinsine gre akk (coincidence), eeksenli (coaxial), veya ayni dzlemde (coplanar) olma artlar atar. Geometrik eleman olarak nokta, doru, dzlem veya dzlemsel yzey seilebilir. Kullanm Admlar : 1sein Eeksenlere gre montaj edilecek paralar tuuna basn ve ayn eksenli veya aktrmak istediiniz elemanlar

2- Snrlanacak yerleri setikten sonra komponentlerin belirtilen konumu alacaklarn greceksiniz.

120

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME
butonunu tklayarak

*** Eer paralar montaj konumunu almadysa

karnza gelecek mende (with respect to constraints) dmesi aktif deilse aktif hale getirerek paralar birbirine doru haraket ettirin , paralar otomatik olarak montajlanacaktr.

Coincidence snrlamas ile ilgili rnek yapalm: 1- Montaj edilecek paralar move komutu ile montaj haline yakn

mesafelerde yan yana getirin ve akmasn istediiniz yzeyleri belirleyin 2-

121

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

3-

tuuna basp akacak eksenleri sein

4- Montaj ilem sonucunda paralarn aadaki gibi montajlandn greceksiniz.

Contact Constraint: Farkl iki bileenden (component) seilen iki yzeyine temas (contact) art atar. Yzey olarak dzlemsel, silindirik, kresel veya konik yzeyler seilebilir.

Kullanm Admlar : 1butonunu tklayarak biribiri yzeyinde temas edecek paralrn yzeylerini sein.

122

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2-Ekrana gelecek mende yzeylerin iten mi yoksa dtan m temas edeceini (internal / external) olacana karar verek

2- OK tuuna basp snrlamay oluturun

123

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Offset Constraint: Farkl iki bileenden (component) seilen iki geometrik elemann arasna belli bir mesafe (offset) art atar. Geometrik eleman olarak nokta, doru, dzlem veya dzlemsel yzey seilebilir. Kullanm Admlar : 1tuuna baslr ve aralarnda belirli bir mesafe oluturulacak yzeyler seilir.

2- Aadaki men ekrana gelecek , burada yzeylerin konumunu (opposite / same) ve yzeyler arasndaki mesafeyi belirleyebilirsiniz.

124

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2- Offset komutu ile snrlandrlan elemanlar aralarndaki konumu ve mesafeyi bozmadan beraber hareket ederler.

Opposite konumu

Same konumu

Angle Constraint: Farkl iki bileenden (component) seilen iki geometrik elemann arasna belli bir a (angle) art atar. Paralellik veya diklik art da atanabilir. Geometrik eleman olarak doru, dzlem veya dzlemsel yzey seilebilir.

Kullanm Admlar : 1ikonunu tklayn ve birbiri ile asal olarak snrlandrlacak yzeyleri sein

125

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2- Aadaki men ekrana gelecek , burada elemanlar arasndaki ay , diklik veya paralellii ayarlayabilirsiniz

3- Ayrca paralar dik veya paralel konuma getirebilirsiniz.

Paralel Konum

Perpendicularity (Dik) Konum

4- Sector seimine gre istediiniz konumda paralar alandrabilirsiniz. a- Sector1 :

126

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
b- Sector 2;

MONTAJ MODELLEME

c- Sector 3 :

d- sector 4 :

127

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Fix Constraint: Bir bileeni (component) bir st bileeninin geometrik merkezine gre veya montajn geometrik merkezine (origin) gre sabitlemek iin kullanlr.

Kullanm Admlar : 1ikonunu tklayn ve sabitlemek istediiniz eleman sein ve rn aacnda bu ikonun olutuunu greceksiniz.

2- Yukardaki imajdaki Fix yazsn ift tklayn ve ekrana gelen mende (Fix in space) aktif hale getirin More butonunu tklayn

Sabitlenmek istenen eleman

Sistemin hareket serbestlii

128

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Sistemin hareket serbestlii

Fix Together: Seilen saydaki bileeni (component) birbirine balar. Balanan bileenlerden biri hareket ederse, dierleri de hareket eder. Kullanm Admlar

1-

ikonunu tklayn ve birbirine balanmasn istediiniz paralar sein. Snrlamalar amblemi ile blmnde snrlamalar FixTogether blmnde

oluacan greceksiniz.

Oklarla gsterilen iki eleman biribirine balayalm

129

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME
Yandaki men ekrana gelir ve burada hangi elemanlar birbirine baladnz rahatlkla grebilirsiniz

Sistemin hareket serbestlii: Birbirine balanan elemanlarn beraber hareket ettiini greceksiniz.

Quick Constraint: Seilen iki bilesen (component) arasnda, seenekler (options) menusunda belirlenmi ncelik srasna gre ilk mmkn art atar.Bu komutu kullanarak deiik tipteki snrlamalar tekbir komutta

oluturabilirsiniz.Setiiniz geometriye gre Catia en uygun snrlama tipini kendisi seecektir. Kullanm Admlar : 1konuna basn ve montajlamak istediiniz elemanlar sein Catia otomatik

olarak kendisi snrlamalar oluturacaktr.

130

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
2- Otomatik olarak atanan snrlamalar

MONTAJ MODELLEME
ift tklayarak zelliklerini

deitirebilirsiniz. Paralarn snrlama ayarlarn yaptktan sonra gncellemeyi unutmayn

3- Bu komutta kullanlan snrlamalarn zellikleri Tool + Options komutunu kullanarak dzenleyebilirsiniz.

Activate/Deactivate

Constraints:

Bir artn (constraint) aktifliini

deitirir. Aktif artlar montaja uygulanr (activate), aktif olmayanlar ise gz ard edilirler (deactivate). Oluturduunuz herhangi bir snrlamann zerinde sa tklayarak bu komuta ulaabilirsiniz.

131

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Change Constraint: Bir art (constraint) baka bir artla yer deitirmek iin kullanlr.

Snrlamann zerine gelip ikonu tkladnzda ekrana gelecek mende gerekli snrlama tipi ile deitirebilirsiniz

132

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

SINIRLAMALARIN OALTILMASI
Reuse Pattern: Bir bileeni (component) baka bir paraya ait Rectangular, Circular veya User Pattern kullanlarak oaltmak iin kullanlr. lk rnei tanmlamak iin seenek vardr: Re-use the original component: Orijinal bilesen (component) pattern zerine kaydrlr fakat aa (tree) zerinde ayni yerde kalr. Create a new instance: Orijinal bilesen (component) olduu yerde kalr ve pattern zerinde yeni bir kopyas oluturulur. Cut & paste the original component: Orijinal bilesen (component) pattern zerine kaydrlr ve aataki (tree) yeri de deiir. Bilesene bal artlar da oaltlabilir (re-use constraints):

All: Tm artlar oaltlsn. None: Hibiri oaltlmasn. Selected: Sadece seili olanlar oaltlsn.

Yeni oluacak rnekler ayr bir bilesen iinde toplanabilir (put new instances in a component) 1ikonunu tkla ve oaltlacak snrlamay sein

133

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

3- Ekaran gelecek mende oluturulacak snrlamalar ve takip edilecel pattern sein

Define Multi Instantiation: Bir bileenin (component) seilen bir referans dorultuda (reference direction) tekrarlanmasn salar. Deiik parametrelerde (parameters) tanm yaplabilir: Instances & length: Say (instances) ve toplam mesafe (length). Instances & spacing: Say (instances) ve aradaki mesafe (spacing). Spacing & length: Aradaki mesafe (spacing) ve toplam mesafe (length)

1-

ikonunu tkla ve oaltlacak snrlamay sein

134

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2-Ekarana gelecek mende gerekli ayarlamalar yapn

3-Ok tuuna basn ve oaltmay oluturun

Flexible/Rijid Sub-Assembly : Bir montajn iindeki bir alt montaj esnek hale getirmek iin kullanlr. Bylece alt montaj iindeki paralar ana montaj aktif iken birbirine gre hareket ettirebilirsiniz.

135

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Aada imajda grld gibi paralar kinematik olarak hareket ettirilmek istendiinde btn alt montajlarda bir btn para gibi hareket eder bunun iin

konunu tklayn ve esnek yapmak istediiniz paralar rn aacnda sein ve rn aacnda assembly iaretinin altnda bir iaret belirecektir.

136

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

MONTAJLARIN ANALZ EDLMES

Measure Betwen : ki geometri arasndaki mesafeleri lmeyi salar. Kullanm admlar : 1ikonunu tklayn ve lmek istediiniz geometrileri sein.

2-Yukardaki

mende

hangi

parave

geometriler

arasndaki

mesafeyi

grebilirsiniz.Ayrca aretlenmi olan ikonu aktif hale getirdiinizdelmler saklanacaktr.

Measure tem : Bir heometrinin boyutlarn lebilirsiniz

Kullanm Admlar : 1konunu tkaly ve paraya ait bir yzey , kenar vb. eleman sein

137

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2-Yukardaki

mende

hangi

parave

geometriler

arasndaki

mesafeyi

grebilirsiniz.Ayrca aretlenmi olan ikonu aktif hale getirdiinizdelmler saklanacaktr.

Measure Inertia : Bu komutu kullanarak bir komponentin arl , arlk merkezi , hacmi vb.. bilgilere ulamamz salar Kullanm Admlar : 1konunu tklayn paray sein.

2- Ekrana gelecek mende (Keep Measure) ikonunu aktifletirip lmleri saklayabilirsiniz.

138

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2- OK tuuna bastktan sonra rn aacnda bu ikon ve aadaki men ekrana gelir.

Komponent arasndaki akmann analizi 1- Analyze mensnden Compute Clash sein

2- stediiniz komponentleri Ctrl tuu ile sein.

139

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

3- Ekrana gelecek mende Clash tklayn ve Apply tuunas basn

4- Bulunan sonu dialog kutusunda belirecek ve akmalar krmz renk ile gzkecektir.

Bir Komponentin deitirilmesi Replacement Component: Bir bileenin (component) yerine baka bir bileeni getirmek iin kullanlr Kullann Admlar : 1ikonunu tklayn ve deitirmek istediiniz paray sein.

140

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
2-Ekrana gelecek mende yeni paray tklayn

MONTAJ MODELLEME

3-Parann seilen para ile deitiini greceksiniz.

Graph tree Reordering: Montajn aa yapsn dzenlemek iin kullanlr. Seilen montaja ait bileenler (components) listelenerek istenildii gibi sralanabilir. 1- Product yazsn tkladktan sonra ikonunu tklayn ekrana gelecek

mende oklar kullanarak gerekli deiiklikleri yapn.

141

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

2-OK tuuna baktnzda rn aacnda srann deitiini greceksiniz.

Dkmanlarn yerini deitirmek

142

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME
Sahnelerin Oluturulmas

Yeni Bir Sahne oluturmak iin : 1ikonunu tklayn ve ekrana gelecek mende sahne ismi girin

2-OK tuuna basldnda sahne ekrana gelecektir. Sahneden kmak iin :aretli ikonu kullann

143

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Bom (Bill Of Materal) Olusturma Bom Listesi : Para listeleri raporlar bir montajdaki komponentlerin saysn , tipini , alt montajlarn vs.. listeleyen raporlardr.

Aktif montajn para listesi Alt montajlarn para listesi

Montajda bulunan tm

3.9.1. Bom Raporlarnn Kaydedilmesi BOM ( para listelerini) Catia haricinde de grmek iin deiik formatlarda kaydedebilirsiniz Save As Tklayn

Dosya ismini girin 144

Dosya uzantisini sein HTML,Text veya Excel

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME
Bom listesinin degistirilmesi

stediiniz zelliklerin grntlenmesini salayarak bir montajdaki paralarn para listesini dzenleyebilirsiniz

145

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Montaj Raporlarnn Olusturulmas Montaj raporlar bir montajdaki komponentlerin hiyerarsik olarak listelendii raporlardr

Montajdaki komponentlerin hiyerarisi

Komponentlere Numara Verme

146

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

MONTAJ MODELLEME

Komponentlerin numara verdiiniz bir montajn teknik resmini olutururken bu numaralar kullanabilirsiniz Ballons ikonuna tiklayin

Montajn teknik resmini oluturun

stediiniz komponente tklayn

Montaj modlnde oluturulan komponent numaras belirecektir. Oke tklayn

Sayfada bir yere tiklayin

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

147

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

GENEL LEM BASAMAKLARI

1-Sketcher

2-Para tasarm

3-Montaj tasarm ( tasarmda yaplacak deiiklikler)

4-Generative Drafting ( llendirme, grn karma)

DRAFTING MENSNE ULAIM YOLLARI

Herhangi bir ilem annda drafting mensne farkl yolla ulalabilir. Bunlar;

1-Start mensnden,

2-File mensnden,

148

TANER YALIN

CATIA V5 ETM 3-Workbench ikonuyla,

TEKNK RESM IKARMA

Drafting mensne ait ara ubuklar grn penceresinin st, alt ve sa tarafnda bulunmaktadr.

149

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

Bu ara ubuklarnda yer alan komutlara insert mensnden veya ilgili alt menden de ulaabilirsiniz.

imdi daha nceden oluturulmu bir para zerinde drafting ilemlerinin en nemli ve en ok kullanlanlarn inceleyelim.

YEN BR TEKNK RESM DKMANININ OLUTURULMASI

CAT Drawing uzantsna sahip olan teknik resim dkmanlarn aadaki yollar takip ederek oluturabilirsiniz. 1. File men 2. Start men 3. Workbench ikonu 4. New ikonu Drafting seim ileminden sonra baka bir sayfann m yoksa nceden tanmlanm konfigrasyondaki grnlerin mi oluturulacana karar vermemizi salayan bir sihirbaz belirecektir.

150

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

Yaratlan grnlerin hangi standard referans olacan en st blmedeki standart-lardan birini seerek belirtebilirsiniz. Bunlar kk semboller halinde de belirtilmitir. Modify butonu ile de kat standardn ve leini belirleyebiliriz.

151

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

Bir kat modelin alt esas grnn kartalm

Bir teknik resimdeki grnler bir paraya bal olabilir yada olmayabilir. Bir paradan oluturulan ve paraya bal olan grnlere Yartlm Grnler (Generated Views), bir paradan oluturulmams olan ve teknik resimde manuel olarak yaratlm olan nesneleri ieren grnlere izim grnleri (Draw views) denir. imdi bir de aadaki kat modelimizin grnlerini hazr grnleri kullanmadan adm adm kartalm.

152

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

rnek kat model paramz 1- Oluturulmu kat model sayfamz akken, drafting ile kendi belirlediimiz zelliklerde bo bir sayfa aalm.

2-

New creation wizard butonu ile istediimiz grnleri belirleyeceimiz blme geelim ve grnleri belirleyelim.

153

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

3- Sol tarafta sembollerini grdmz grn dizilimlerinden biri seilir. Eer istenirse bu grnlerin yeri mause ile srklenerek deitirilebilir ve next butonuna baslr.

4-Karmza kan blmden eer istersek kadmza izometrik grn de ilave edebiliriz ve finish ile ilemi tamamlarz.

Not: New creation wizard butonunda mausumuza basarak beklersek alt menden grn sistemimizi direkt olarak da belirleyebiliriz.

154

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

7-Kat modelimizin n grn olarak belirlemek istediimiz yzeyi kat model zerinden seilir. Sa stte grdmz butonlar View Manipulator olarak adlandrlr. Bu butonlarla nden grnmz ve dolays ile dier grn istediimiz gibi evirebiliriz. stediimiz konumda iken View Manipulatorun ortasna baslarak grnler kartlr.

TEKNK RESM DKMANLARININ KAYDEDLMES

Save: Aktif olan Resmi kaydeder Save As: Aktif olan Resmin baka bir isimle baka bir dizine kaydn salar Save All: Aik olan tm dkmanlarn kaydedilmesini salar.

Not: Kaydetme ilemi srasnda sadece deiiklie uram dkmanlar kaydedilir.

155

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

KEST GRNLER VE KESTLER

Kesit dzlemi tanmlanmasna bal olarak 3 tip kesit grn oluturulabilir. Bunlar kesit, ofset kesit grn oluturulabilir. Bunlar tam kesit, ofset kesit, ve hizalanm kesitlerdir. 1-Ofset Kesitler: a- Basit Ofset kesitler: Basit bir kesme dzlemi ile oluturulan ve paray tamamen kesen kesit grnlerdir. b- Kompleks Ofset kesitler: Birbirine paralel birka dzlem ile paray kesen kesit grnlerdir.

-izime bu kesit grn ekleyelim.

nden grn aktif yapn ve Offset section view ikonuna tklayn.

156

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

-Kesit dzleminin balad yere tklayarak bu noktadan itibaren aa doru inerek kesit dzlemini bitirmek istediimiz yere ift tklarz ve kesit grnn almak istediimiz ynde previewi grerek konumlandrrz.

Basit Ofset Kesit rnei

Kompleks Ofset Kesit rnei

- Bir hizalanm kesit grnn oluturulmas;

Bu hizalanm kesiti oluturalm.

157

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
-

TEKNK RESM IKARMA

nden grn aktive edin ve Aligned section view ikonuna tklatn,

Kesit dzlemi istenilen ada oluturulduktan sonra nizleme belircek ve hizalanm grnt oluturulacaktr.

ADIM ADIM LLENDRME

-Adm adm llendirme ikonuna tklayn ve Filtreleme diyalog kutusundan Generate All dimensions seeneini aktif yapn.

-llendirmeler aras zaman 5 sn yapn Next ikonuna tklayn.

158

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

-Pause butonuna tklayn ve istediiniz llendirmeyi baka bir grne yerletirin.

-llendirmenin yerletirilecei grne tklayn.

-Next ikonuna tklayarak llendirme ilemine devam edin. -Olumasn istemediiniz llendirmelerde trash ikonuna tklayn.

159

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

MESAFE LLENDRMES

-llendirme ikonuna tklayn. -llendirmek istediiniz kenar sein. -llendirme izgisini sein ve srkleyerek istediiniz konuma getirin. -llendirme ilemini tamamlamak iin ekranda bo bir yere tklayn.

UZUNLUK LLENDRMES

-llendirme ikonuna tklayn. -Birinci kenara tklayn. -kinci kenara tklayn. -llendirme izgisini sein ve srkleyerek istediiniz konuma getirin. -llendirme ilemini tamamlamak iin ekranda bo bir yere tklayn.

ZNCRLEME UZUNLUK LLENDRMES

160

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

-llendirme ikonuna tklayn. -Birinci izgiyi sein. -Dier izgiyi sein. -llendirme ilemini tamamlamak iin ekranda bo bir yere tklayn.

ZOMETRK GRNLERN LLENDRLMES

-llendirme ikonuna tklayn.

-True Dimension ikonuna tklayn. -llendirilecek kenar sein.

-llendirme izgisini sein ve srkleyerek istediiniz konuma getirin.

BR LLENDRMEYE TOLERANS EKLEME

-llendirmeyi sein.

161

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

-Dimension Properties Diyalog kutusuna H7 girip ekranda baka bir yere tklayn.

-Tolerans eklemek iin ekranda baka bir yere tklayn.

REFARANS SEMBOLLER EKLEME

-Datum ikonuna tklayn .

-Refarans sein. -Sembol yerletirin

-Sembol ismini girip OK tklayn.

162

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

TEKNK RESM IKARMA

YZEY LEME SEMBOLLERNN OLUTURULMASI

-Kenara tklayn.

-Raughness sembol ikonuna tklayn.

-Ray seip klavyeden istediiniz deeri girin Oke basn.

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

163

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

UZAYDA NOKTALARIN OLUTURULMASI

( Point ) Koordinat verilerek nokta elde etmek

1

Nokta eidi olarak Coordinates butonu seilir .

Noktann koordinat girin

Bir referans noktas belirtilmezse orjin noktas referans noktas olarak seilir.

164

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Bir eri zerinde nokta oluturmak

WIREFRAME

Nokta eidi olarak On Curve butonu seilir .

Noktalarn oluturulaca eriyi sein

Middle point butonunu seerek noktay erinin ortasnda oluturabilirsiniz.

Referans noktas seilirse oluturulan referans nokta ile referans nokta arasnda girilen say kadar nokta oluturulacaktr.

165

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Bir dzlem zerinde nokta oluturmak

WIREFRAME

Nokta eidi olarak On plane butonunu sein.

Noktalarn oluturulaca yzeyi sein.

Bir referans noktas belirtilmezse orjin noktas referans noktas olarak seilir.

166

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Daire merkezine nokta oluturmak

Komutuna Girin

Point Defination mensnden Point type olarak Circle center sein

Merkezine nokta koymak istediiniz emberi sein.

OK tklayn

167

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Bir yzey zerinde nokta oluturmak

Noktalarn oluturulaca yzeyi seim

Components seenei referans noktasnda yaratlacak noktaya bir yn belirtir

Bir izgiyi yada bir dzlemi seerek yeni bir yn belirtebilirsiniz.

3 Referans noktas semediiniz taktirde yzey merkezi referans nokta olacaktr.

Seilen referans nokta yzey zerinde deilse yzeye izdrlecektir.

168

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Bir eriye teet noktalar oluturmak

WIREFRAME

zerinde teet noktalarn oluturulacak olduu eriyi ve teetin dorultusunu sein.

Erinin dorultuyu teet olan noktalar oluturacaktr.

169

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

ki nokta arasnda bir nokta oluturmak

ki referans noktas sein ve mesafe orann girin.

Middle Point seenei ile oluturulacak nokta referans noktalarnn tam ortasnda olacaktr.

170

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

UZAYDA ZGLERN OLUTURULMASI

( Line ) ki nokta arasnda izgi oluturma

izgi eidi olarak PointPoint butonu seilir .

izgilerin izdrlecei bir dzlemde seebilirsiniz.

izgi Point 1 ile point 2 arasnda oluacaktr.

171

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Bir nokta ve yn belirtilerek elde edilen doru oluturmak

izginin balayaca noktay seip , izginin dorultusunu belirtin daha sonra uzunluunu girin.

OK tklayn

Bir eriye normal veya belli bir ada olan izgi oluturma

Srasyla referans olarak eriyi , yzeyi ve baslang noktasn belirtin. Ay ve izgi uzunluunu girin.

Support , bir dzlem veya referans erisi ieren bir yzey olabilir.

172

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

OK tklayn

izgi Point ile curve arasnda verilen aya ve support dzlemine gre oluacaktr. oluacaktr.

Bir eriye teet izgi oluturmak

Eri ve eri zerinde bir nokta sein , Gerekli ise izginin izdrelecei supportu sein .

Mono Tangent tipini seip izgi uzunluunu belirtin.

OK tklayn

173

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Bir yzeye normal izgi oluturmak

Bir referans yzeyi sein.

Referans noktasn sein.

izgi uzunluunu belirtin.

OK tklayn

174

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

UZAYDA DZLEM OLUTURMA

( Plane )

Bir referans dzlemden belli uzaklkta dzlem oluturur.

Referans Dzlemini ( Dzlemsel yzeyler de olabilir ) seilebilir.

Offset mesafesini klavyeden girebilirsiniz. sterseniz mause ile ekrandan da ayarlayabilirsiniz

175

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Ayn offset deeri ile birden fazla dzlem oluturmak iin Repeat object after OK butonunu aktif hale getirin.

Devam etmek iin nstance ksmna oluturulacak dzlem saysn girin.

Referans dzleme paralel ve bir noktadan geen dzlem oluturma

Dzlem tipi olarak Tangent to surface seenei seilir.

2

Bir referans dzlemi ve noktas seilir.

176

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

OK tklanr.

Bir dzlemle belli bir a yapan dzlem oluturma

Dnme ekseni , referans dzlemi ve dn asn tanmlayn.

Birden fazla dzlem oluturmak iin Repead object after OK kutusunu aktif edin .

177

TANER YALIN

CATIA V5 ETM noktadan geen dzlem oluturma

1

WIREFRAME

Dzlem tipi olarak Throught 1 three points seenei seilir.

Dzlemin geecei noktay teker teker sein.

OK tklayn.

ki izgiden geen dzlem oluturma

1

Dzlem tipi olarak Throught two lines seenei seilir.

Dzlemin geecei iki referans izgisini sein

178

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Bir nokta ve bir dorunun oluturduu dzlem oluturma

1 1 point and line seenei seilir.

Dzlem tipi olarak Throught

Bir noktay ve izgiyi sein.

OK tklayn.

179

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Dzlemsel bir erinin bulunduu dzlem oluturma

WIREFRAME

Dzlem tipi olarak Throught planar curve seenei seilir.

OK tklayn.

Bir eriye normal ( dik ) dzlem oluturma

Dzlem tipi olarak Normal curve seenei seilir.

Bir referans eri ve nokta sein ( eri zerinde ). Nokta seilmezse default moda gre dzlem oluur.

180

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Bir yzeye teet dzlem oluturma

WIREFRAME

Dzlem tipi olarak Tangent to curve seenei seilir

Bir referans yzeyi ve nokta seilir.

Denklem vererek elde edilen dzlem oluturma

1 1

Dzlem tipi olarak Equatron seenei seilir.

Dzlem denklemi diyalog kutusuna girilir.

OK tklanr.

181

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

veya daha fazla noktadan geen ortalama dzlem oluturma

1 1

veya daha fazla nokta sein.

Belirtiiniz noktalarn ortalamasndan geen bir dzlem oluacaktr.

Bir Eri zerinde oklu Noktalarn Oluturulma

Bir eri boyunca istenen sayda (instances) ve aralkta (spacing) nokta atmak iin kullanlr. Eri seilirse zerinde eit aralkl noktalar bulunur. Eri zerinde bir nokta seilirse bu nokta referans alnarak seilen yne doru kalan eri boyunca eit aralkl veya verilen aralkta istenen sayda nokta atlabilir. stenirse bu noktalarda eriye normal dzlemler de oluturulabilir (create normal planes also).

Eriyi Sein.

Oluturulacak noktalarn saysn girin.

182

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Oluan noktalar eriyi eit uzunlukta blecek ekilde yerletirilecektir.

Gerekli ise herbir nokta iin eriye normal dzlemler oluturulabilir..

Extremum
Seilen geometrik eleman (element) zerinde belli bir dorultudaki (direction) maximum veya minimum noktalar bulur. Geometrik eleman olarak eri veya yzey seilebilir. Direction olarak dzlem seilirse yn olarak dzlem normali alnr.

Extremum bulunacak eleman ve dorultuyu sein.

183

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
2

WIREFRAME

Gerekli ise opsiyonel drular sein.

Opsiyonel drultu ile bir noktaoluacaktr.

Bir Erinin Bir Dzleme zdm

Bir elemann (projected) baka bir eleman (support) zerine izdmn elde etmek iin kullanlr. Bir yzey veya tel kafes eleman zerine bir noktann ya da bir yzey zerine tel geometri elemannn izdm elde edilebilir. Normal: zdm alnacak elemana normal ynde. Along a direction: Bir doru veya dzlem seilerek verilen ynde (direction) izdm.

Projection komutunu sein.

zdm alnacak olan eleman ve izdrlecei yzeyi sein ve dorultusunu belirtin. 184
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Combine Edilmi Erilerin oluturulmas

Seilen erileri (curve 1, curve 2) teleyerek kesiim erisini bulur. ki yntemle yaplabilir: Normal: Eriler kendilerine normal ynde telenerek kesiimleri bulunur. Along diretions: Eriler seilen ynlerde (direction 1, direction 2) telenerek kesiimleri bulunur.

Combine komutuna girin.

Kombine tipini sein. Normal yada bir doru boyunca olabilir.

185

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Kombine edilecek erileri ve gerekli ise dorultuyu sein.

Reflect Line oluturma

Seilen yzeyin (support) verilen ynde (direction) ayn aya (angle) sahip yzey normallerinin bulunduu noktalardan geen eriyi bulur.

Reflect Line komutuna tklayn.

Yzeyi seip dorultuyu ve ay tanmlayn.

186

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Reflect Line komutu ile yzeylerin ayrm hatlarn bulmak iin kullanlr.

ki Elemann Kesiiminden bir eri oluturma

ki elemann (element 1, element 2) kesiimini bulur. Kesiim iin tel geometri elemanlar ve yzeyler seilebilir. Sonuta oluacak geometri, seilen elemanlara baldr, bir nokta veya bir eri oluabilir.

ntersection komutuna girin.

Kesiimi alnacak iki eleman sein.

Seilen iki yzeyin kesiiminden oluan izginin balang ve biti noktalar otomatik olarak oluur.

187

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

ember oluturma
Daire veya dairesel yay izmek iin kullanlr. Gerekli hallerde dairenin zerinde oluturulaca dzlem veya yzey (support) seilir. Center and radius: Daire merkezi ve yarap seilerek elde edilen daire. Center and point: Bir merkez ve zerinden geecei nokta tanmlanarak oluturulan daire. Two points and radius: Seilen iki noktadan geen belli yarapl daire. Three points: noktadan geen daire. Bitangent and radius: Seilen iki eriye teet, belli yarapl daire. Bitangent and point: Seilen iki eriye teet ve belli bir noktadan geen daire. Tritangent: Seilen eriye teet daire.

Circle komutuna girin.

stediiniz opsiyona gre emberin supportunu oluum noktasn sein ve gerekli ise radys girin

188

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Setiiniz support bir dzlem yada yzey olabilir. Dzlemsel olmayan bir yzeyin seilmesi durumunda bu yzeye teet olan dzlem support olarak atanacaktr.

Konik Oluturma
Bir dzlem zerinde (support) bir konik izer. Oluacak konik bir parabol (parameter = 0.5), hiperbol (parameter > 0.5) yada elips yay (parameter < 0.5) olacaktr. Balang biti noktalar ve teetleri, zerinden gemesi gereken noktalar, bir parametre veya teet kesime noktasndan istenenler seilerek konik oluturulur.

Koniin bulunaca Support dzlemini sein.

Koniin baslang ve biti noktasn sein.

189

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
3

WIREFRAME

Parametreler: P=0,5; Parabol P<0,5; Elips P>0,5; Hiperbol

Koniin baslang ve biti noktalarndan teetlerini tanmlayan nokta.

Spline Oluturma
Spline erileri oluturmak iin kullanlr. Spline erisinin geecei noktalar seilir ve bunlarn zerinde teetlik yn (tangents dir.), teetlik kuvveti (tangent tension), erilik yn (curvature dir.) ve erilik yarap (curvature radius) gibi artlar atanabilir. Kapal spline (close spline) yaplabilir.

Spline komutuna girin.

Spline nin geecek olduu noktalar sein.

190

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Spline olutururken yada oluturduktan sonra noktalar ekleyip karabilirsiniz.

Helix Oluturma
Bir balang noktas (starting point) ve eksen (axis) seilerek helis izilir. Helisin adm mesafesi (pitch) ve toplam uzunluu (height) ayarlanabilir, saat ynnde veya tersinde dnecei (orientation) seilebilir. stenirse konik as (taper angle) verilerek konik helis yaplabilir.

Helisin balang noktasn ve ekseni seip dier parametreleri tanmlayn.

Helis ve adm tanmlayn.

191

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Ayn zamanda helise a verebilir , helis ynn deitirebilirsiniz.

Seilen baslang noktas ile gerek baslang noktas arasndaki ay ditirebilirsiniz.

Spine Erisi Oluturma

Verilen dzlemlerden (section/plane) geen eriyi bulur. Oluan eri tm seilen dzlemlerden dik olarak geer. stenirse rehber eriler (guide) veya balang noktas (starting point) tanmlanabilir.

Spine komutuna girin.

Spine nin geecei dzlemleri sein.

192

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Klavuz erileri sein.

Sweep ve loft gibi komutlarla yzey olutururken olduka iinize yarayacak erilrer oluturulmasn salar.

Ke oluturma
ki eri (element 1, element 2) arasnda istenen yarapta (radius) dairesel ke oluturur. Kenin zerinde oluturulaca bir dzlem veya yzey (support) seilmeli ve referans eriler bu dzlemde olmaldr

Kenin iki eleman ve elemanlarn uzatlaca supportu ( dzlem yada yzey ) seip radys deerini girin.

193

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Trim elements opsiyonunu tklayarak elemanlar budayabilirsiniz.

Next solution butonuna tklayarak farkl zmleri grebilirsiniz.

Connect Curve Oluturma

ki eriyi (curve) belli noktalarndan (point) birletiren bir eri oluturmakta kullanlr. Oluacak eri iin, her iki seilen eriye gre istenilen sreklilik (continuity) art atanabilir ve kuvveti (tension) ayarlanabilir

Connect komutuna tklayn.

Connect Curve komutunu kullanarak iki eri arasna Tangent yada cyrvature srekli bir eri atayabilirsiniz.

194

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

Bir Yzey zerindeki Eriye Paralel Eri Oluturma

Bir erinin (curve) paralel, belli bir yzey veya dzlem (support) zerinde, belli bir mesafedeki (offset) paralelini elde etmek iin kullanlr. Keskin kelerin paraleli iin (parallel corner type), keskin brakmas (sharp) veya yuvarlatmas (round) istenebilir. Seilen eri (curve) simetri erisi olmak zere her iki yne paralel de alnabilir (both sides).

11

Referans eriyi ve supportu seip iki eri arasndaki mesafeyi girin.

Birden fazla eri oluturmak iin Repead object after OK Kutucuunu aktif yapn. 195

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

WIREFRAME

izgi uzunluunu belirtin.

Yzey Snrlar Oluturma

Bir yzeyin snr erilerini bulmak iin kullanlr. Yzeyin seilen kenarna gre aadaki artlarda seim yaplabilir: Complete boundary: Seilen kenara ait yzeyin tm snr erileri bulunur. Point continuity:Seilen kenar boyunca noktasal sreklilik salanan eriler bulunur. Tangent continuity:Seilen kenar boyunca teetsel sreklilik salanan eriler bulunur. No propagation:Sadece seilen kenara ait snr erisi elde edilir. Bunlarn dnda iki snr (limit 1, limit 2) seilerek snr erisi istenildii gibi snrlandrlr.

Modelinizdeki yzeylerin kenar erilerini karabilirsiniz. *** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

Boundary komutunu tklayn.

196

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SHAPE DESIGN GREV

SHAPE DESGN

Temel ve ileri derece karmak yzey modelleme tekniklerinin tasarlanmas. Eri, yzey ve topoloji , Temel geometri elemanlar; point, line, plane ,2 ve 3 boyutlu eriler ile yzey oluturmay , dzenlemeyi , bunlar zerinde ilem yaplmasn ve kat yzey almay anlatmaktadr.Tel kafes geometri elemanlarnn oluturulmas . 3D Tel geometri teknii ve avantajlar. Catia nn yzey dizayn sistemi ile gerekten ok gereki kat modeller elde etmek mmkn.Programn iinde ihtiva ettii eitli filtreler sayesinde de elde edilen modeli deiik ekillerde renderlyarak farkl tarzlarda grntlere ulamak mmkn . erik:

Eriler, eri oluturma ve dzeltme teknikleri Temel ve ileri yzey elemanlar oluturma ve dzeltme teknikleri CATIA topoloji (yzey modelleme) kavram Yzeyler aras operasyonlar

Kullanc Arayz: Shapede izim yapmak iin Open Body ikonuna tklanarak bir dzlem veya dzlemsel bir yz seilir. Bunun dnda Workbench ikonuna tklayarak gelen pencereden Shape seilebilir (eer Start Menuden Favourites mensne ayarlandysa) veya Start mensnden Shape ikonu bulunup seilebilir. PullDown Menden: Start>Shape>Generative Shape Design

197

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Open Body:

SHAPE DESGN

Open Body, aa yapsnda yzey ve tel geometri elemanlarn iinde barndran gruptur. Tm yzey ve tel grometri elemanlar (skeler hari) mutlaka bir Open Body iinde yeralmak zorundadrlar. Yzey modlne geildiinde ilk Open Body, Open_body.1 adyla otomatik olarak oluturulur. Menden Insert > Open Body seilerek baka Open Bodyler eklenebilir.

Yeni Open Bodynin hangi grup altnda alacan belirtir. Part1 seiliyse aa yapsnda en darda oluur. Baka bir Open Body seilerek bir Open Body altnda da oluturulabilir.

Eer yeni alacak Open Body ierisine baz yzey veya tel geometri elemanlar alnmak isteniyorsa bu blme seilir. Seilen elemanlar OKye tklandnda eksi bulunduklar Open Bodyden karlp, yeni alan Open Body iine alnrlar.

Birden fazla Open Body varsa hangisinde allaca ara ubuundan istenen Open Body seilerek veya aa zerinde allmak istenen Open Body zerine sa tklanp Define In Work Object seilerek belirlenebilir. Aata aktif olan Open Body alt izili olarak grlr.

198

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
YZEYLERN OLUTURULMASI

SHAPE DESGN

EXTRUDE Extrude: Bir profilin belli bir dorultuda telenmesiyle yzey oluturulur. Oluacak yzeyin boyu , iki snr (limit 1, limit 2) girilerek ayarlanr. Ok tklanarak veya Reverse Direction butonuna tklanarak yn deitirilebilir.

1 Bir profil veya ykseltilme dorultusu sein . Daha sonra extrusiyon snrlarn tanmlayn.

2 Yn. Bir doru veya normali alnacak bir dzlem seilebilir. Seilen yne (limit 1) ve tersine (limit 2) gre teleme mesafesi.

Extrzyon dorultusu bir izgi , dzlem yada yzey kenar olabilir.

199

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
REVOLVE

SHAPE DESGN

Revolve: Bir profilin belli bir eksen etrafnda dnmesiyle bir yzey oluturulur. Dn as , iki a girilerek (angle 1, angle 2) verilir.

1 Profil. Herhangi bir tel geometri eleman, kenar veya bir ske seilebilir.

2 Dndrme ekseni. Bir doru seilebilir.

3 Asal limitler. Eksen takmna gre saat yn 1. a (angle 1), saat ynnn tersi de 2. a (angle 2) olarak seilir.

200

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
OFFSET

SHAPE DESGN

Offset: Seilen yzeyin ok ynnde belli bir mesafede ofseti alnarak yeni bir yzey oluturulur. Geometri zerindeki oka tklayarak ofset yn deitirilebilir ve mesafe srklenerek ofset mesafesi ayarlanabilir. 1 Ofset Surface komutuna girin.

2 Ofseti alnacak yzeyi sein.

3 Ok ynne gre verilecek ofset mesafesini girin.

4 Ofset ynn dier tarafa dndrme.

5 Birden fazla yzey oluturmak istiyorsanz , Repead object after OK komutu ile Kopyalanacak para saysn dahada artrabilirsiniz.

201

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SWEEP Explicit

SHAPE DESGN

Bir profili Seilen bir eri boyunca teler. Ayn zamanda teleme srasnda profil dzlemlerini belirtmek iin bir omurga eriside seilebilir.

1 Klavuz eriyi ve sprlecek profili sein . Gerekli ise bir yzey yada dzlem veya ikinci bir klavuz sein.

. 2 Reference: Referans yzey seilerek profilin pozisyonu kontrol edilebilir. Profil, refereans yzeye gre belli bir a ile telenebilir.

202

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
1

SHAPE DESGN

Seilen profil ikinci bir rehber eri (guide curve 2) daha seilerek iki rehber eri arasnda da telenebilir.

2 Omurga (spline) profil dzlemlerinin teleme boyunca normal olduu eridir. Aksi seilmedii srece ilk rehber eri (guide curve) alnr.

3 Gerekli hallerde profili pozisyonlamak gerekebilir. Show parameters butonu tklanarak pozisyonlama ile ilgili ksma geilebilir. Bir referans yzey seerek bu yzeye gre belli ada profil telenebilir.

4 lk sprme dzlemindeki orijinin yeri belirlenir. Bu orijin koordinatlar girilerek veya bir orijin noktas seilerek yaplabilir.

5 Profilin sprlmesi esnasnda referans alnaca nokta seilebilir.

6 lk sprme dzlemindeki eksenler belirlenir. Eksenler dzlemde belirlenen orijin etrafnda evrilebilir veya X ekseni iin bir yn tayin edilir (first axis selection). X ekseninin veya Y ekseninin yn evrilebilir (X axis inverted, Y axis inverted).

7 Profile extrimites inverted opsiyonu aktif yaptnzda profilin klavuz erilere balanm uzantlar invert edilir.

8 Vertical Orientation invertation inverted opsiyonunu aktif yaptnzda profilin dey yerleimi invert edilecektir.

203

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SWEEP Line

SHAPE DESGN

Profil olarak bir doru kullanlr. Benzer ekilde omurga seilebilir. Gerekli hallerde uzunluk belirterek (length 1, length 2) profilin boyu ayarlanr.

1 Two limits: ki rehber eriden (guide curve 1, guide curve 2) geen doru telenir. 2 Limit and middle: Biri snr, biri orta erisi olmak zere iki rehber eriden (guide curve 1, guide curve 2) geen doru telenir. 3 With reference surface: Bir rehber eri (guide curve 1) boyunca seilen refereans yzeye (reference surface) belli ada doru telenir.

4 With reference curve: Bir rehber eri (guide curve 1) boyunca, seilen bir referans erisi (reference curve) ile belli ada (angle) bir doru telenir. 5 With tangency surface: Bir rehber eri (guide curve 1) boyunca seilen bir yzeye (tangency surface) teet olan doru telenir.

204

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SWEEP Circle

SHAPE DESGN

Profil olarak bir dairesel yay kullanlr. Belli bir omurga seilebilir. 1 Two guides and radius: ki rehber eriden (guide curve1, guide curve 2) geen ve yarap belli bir dairesel yay telenir.

2 Three guides: Seilen rehber eriden (guide curve 1, guide curve 2, guide curve 3) geen dairesel yay telenir.

3 Center and two angles: Seilen merkez erisi (center curve) daire merkezi, referans eri (reference curve) de daire zerindeki bir nokta olacak ekilde

4 Center and radius: Seilen bir eri dairenin merkez erisi (center curve) olacak ekilde belli bir yarapa (radius) sahip daire telenir.

5 Two guides and tangency surface: Seilen yzeyin (tangency surface) zerindeki bir eri (limit curve with tangency) boyunca yzeye teet ve baka bir

205

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SWEEP Conic

SHAPE DESGN

Profil olarak bir konik kullanlr. Belli bir omurga (spine) seilebilir.

1 Two guide curves: ki eri (guide curve 1, last guide curve) arasna erilerin zerinde bulunduklar yzeylerin (tangency) teet ynyle belli ada

2 Three guide curves: ki eri (guide curve 1, last guide curve) arasna erilerin zerinde bulunduklar yzeylerin (tangency) teet ynyle belli ada

3 Four guide curves: Bir eriden (guide curve 1) balyarak, erinin zerinde bulunduu yzeyin (tangency) teet ynyle belli ada (angle) ve baka

4 Five guide curves: Seilen be eriden (guide curve 1, guide curve 2, guide curve 3, guide curve 4, last guide curve) geen konik telenir.

206

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SWEEP Adaptative

SHAPE DESGN

Adaptative Sweep: Seilen skeci rehber eri boyunca telerken, rehber eri boyunca seilen noktalara ait kesitlerdeki ske parametrelerini deitirerek tanmlamaya olanak salar..

1 Bu tr swept yzeylerde sketch profil olarak bir klavuz eride spine olarak kullanlmaktadr.

2 Opsiyonel olarak teleme boyunca eksen takmnn tanmlanmas iin rehber erinin zerinde bulunduu bir referans yzey seilebilir. 3 Omurga iin default olarak seilen rehber eri alnr veya yeni bir eri seilebilir

4 Baz noktalar vererek , otomatik olarak klavuz eri boyunca kesitler oluturabilirsiniz.

5 Sketch iin tanmlanm snrlamalar her bir kesitte bamsz olarak deitirebilirsiniz. 207 TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

FILL Fill ile seilen snrlar (boundary) iine yzey atlr. Snrlar arasnda boluk olmamal ve noktasal sreklilik salanacak ekilde srayla seilmelidir. Listede herbir eri iin oluacak yzeyin teet olaca bir yzey seilebilir. Ayrca yzeyin zerinden geecei bir nokta (passing point) belirlenebilir.

1 Bir veya daha fazla support yzeyi setiyseniz oluacak Fill surface ile support yzeyler arasndaki sreklilik Tangent veya noktasal olabilir. 2 Oluacak yzeyin snrlar herbir eriye ait yzey seilerek listeye eklenir. Add After: Arkasna ekle. Add Before: nne ekle. Replace: Snr deitir. Replace Support: Yzeyi deitir. Remove: Snr kaldr. Remove Support: Yzeyi kaldr.

3 Yzey hesaplanken eriler iin seilen yzeylere teet (tangent) olaca veya sadece erilerle noktasal srekliliin salanaca (point) seilebilir. 4 Hibir support semezseniz yzey basite snrlar arasnda oluturur. Supportlar ile Fill surface arasnda sreklilik yoktur. 208 TANER YALIN

CATIA V5 ETM
LOFT

SHAPE DESGN

ki veya daha fazla kesitten geen yzey atar. Kesitler arasndaki geiler rehber erilerle , omurga tanmlayarak yada kesitlerin elemesini dzenleyerek kontrol edilebilir. Kesit eriler zerindeki oklar kesit erilerinin balang ve biti noktalarn gstermektedir. Oklara tklanarak balang ve biti noktalar ters evrilebilir. 1 Kapal eriler kullanarak lofted yzeyler oluturabiliriz , closing Point tanmlayabiliriz. Spine kesit oryantasyonunu belirtir. Coupling fonksiyonu kesitler arasndaki geileri ayarlar. 2 Kesit erileri seilir. Herbir kesit iin bir yzeye teet olma art verilebilir. Kesitlerin balang ve biti noktalar, ok ynlerine gre kontrol edilmelidir. Kesitler kapal profillerden oluuyorsa bir balang noktas belirlenir. 3 Omurga erisi ,kesit dzlemlerinin gei boyunca dik olduu eridir. Bu otomatik hesaplanabilir veya bir eri seilebilir.

4 Rehber eriler ile kesit geileri belirlenebilir. Rehber eriler kesitlerle kesimelidir. stenirse herbir rehber eriye ait yzey seilerek teetlik art verilebilir.

209

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
BLEND

SHAPE DESGN

ki yzey arasna dzgn geili yzey atar. Her iki yzey iin, oluacak yzeyin snr olacak ekilde yzeyler zerinde birer eri seilir. Erilerin zerindeki oklar yardmyla balang ve biti noktalar belirlenir. 1 Her iki eri boyunca geiin kuvveti ayarlanabilir. Gei kuvveti sabit bir T1deeri olabilecei gibi eri boyunca T1den T2ye dorusal da deiebilir.

2 Balang ve biti erileri ve bunlarn zerinde bulunduu yzeyler seilir.

3 Seilen yzeyler ile hesaplanacak yzeyin gei art ayarlanr. Noktasal, teetsel veya erisel sreklilik artlarndan biri yzeyin her iki snrlarna uygulanabilir.

4 ki kesidin elemesini kontrol etmek iin kullanlr. Ratio, toplam boylarnn oranlarna gre gei yapar. Tangency, teetsel sreklilie sahip paralar karlkl balyacak ekilde gei yapar. Tangency then curvature, erisel sreklilie sahip paralar karlkl balyacak ekilde gei yapar. Vertices, herbir paray karlkl balyacak ekilde gei yapar. 210 TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

BR YZEYN ELEMANLARININ EXTRACT EDLMES Kat yzey veya tel geometri elemanlarndan seilen ksmlarn yzey veya tel geometri eleman olarak alnmasn salar.Seimin sreklilii ayarlanabilir. Seim, noktasal sreklilik, teetsel sreklilik boyunca yaplabilir veya sadece seilen eleman alnabilir. 1 Setiiniz Propagasyon moduna gre yandaki sonulara ulaabilirsiniz. Bir kenarn seilmesi Bir Yzey kenarn istediiniz Propagasyon tipine gre Extract edilmesi.

2 Sadece eleman geometrik eleman olarak alr.

3 Seim elemanlar noktasal sreklilik kuralna gre geometrik eleman olarak alnr.

4 Seim elemanlar Teetsel sreklilik botunca geometrik eleman olarak alnr.

211

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
MULTIPLE EDGE EXTRACT

SHAPE DESGN

Multiple Edge Extract ile birden fazla profil ieren skelerden (Sketch) listede seilen ksmlar karlr ve tek bir tel geometri eleman olarak kullanlabilir.

1 Birden fazla profil iiren sketchiniz varsa Multiple Edge Extract komutunu kullanarak eriler oluturabilirsiniz.

2 Sketen karlacak elemanlar bu blmde listelenir. Seilen eleman (selected object) noktasal sreklilik (point propagation) boyunca kesiim noktasna kadar otomatik seilir. Listeden karma altndaki buton ile yaplr (Delete sub element entry line).

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

212

TANER YALIN

CATIA V5 ETM RNEK ALIMA-1

SHAPE DESGN

1 Yanda gzken Yzeylerden olumu parann Catia Shape de yapalm. 2 Front dzlemine Plane komutu ile birbirine paralel 100mm arayla iki dzlem atayalm. 3 Esas dzlemimizde sketch aarak yanda gzken erileri oluturun .kinci dzleme ilkinin biraz daha byn , nc dzlemede ilkinin biraz kn izin. 4 Dzleminizi dik kesen dzleme girin ve front dzlemi ve paralellerindeki dzlemlerdeki erilerin alt ve st biti noktalarn birletirin. 5 Sweep komutunu kullanrak srasyla birinci , ikinci ve nc profilleri seerek yzeyi oluturun. Mirror komutunu kullanarak yeni oluan yzeyi Join ile birletirin. 6 Ulardaki kubbe biimindeki kntlar da yeni eriler oluturarak kapatn. 213 TANER YALIN

CATIA V5 ETM RNEK ALIMA-2

1 Yanda grnen parann Catia Shape de yapalm. 2 Front dzlemine Plane komutu ile birbirine paralel ilki 100 ikincisi 200mm arayla iki dzlem atayalm.

SHAPE DESGN

3 Esas dzlemimizde sketch aarak yanda gzken erileri oluturun .kinci dzleme ilkinin biraz daha k , nc dzlemede dahada kn izin.

4 Sweep komutunu ile birinci , ikinci ve nc profilleri seerek yzeyi oluturun. Ayn ekilde kanadn ucunu da kapatn. 5 Orjin noktasna byk bir daire izerek extrude edin. Daha sonra Fill komutunu kullanarak kanat ile rasndaki boluu kapatn son olarak emberin arkasn kapatn. 214 TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

YZEY GEOMETRLER ZERNE OPERASYONLAR GEOMETRLERN BRLETRLMES ki veya daha fazla geometrik eleman birletirmek iin kullanlr. Yzeyler veya eriler birletirilebilir. Birletirme tolerans (merging distance) arttrlarak aradaki kk boluklar gzard edilebilir.

1 Join komutuna girin. 2 Gruplanmak istenen yzeyler (elements to join) burada listelenir. Alttaki butonlar yardmyla liste dzenlenir: Remove: Listeden karr. Replace: Baka bir elemanla yerdeitirir.

3 Merging Distance Birletirme toleransdr. Birletirme srasnda bu deerin altndaki aralklar gzard edilir.

4 Birletirilen elemanlarn tek paral bir grup oluturmas isteniyorsa Check connexity iaretlenir.

5 Seitiiniz elemanlar tamamen karlabilir yada yerine bakas eklenebilir.

215

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
HEALNG

SHAPE DESGN

Seilen yzeyleri onararak arasndaki kk boluklar verilen toleransta doldurarak ve verilen asal toleransta teetlik salyarak yzeyleri birletirir

1 Healing komutuna girin.

2 Gruplanmak istenen yzeyler (elements to heal) da listelenir. Remove: Listeden karr. Replace: Baka bir elemanla yerdeitirir.

3 Sadece yzeyler arasndaki aralklar kapatlmak isteniyorsa Point seilir ve yzeyler arsndaki noktasal sreklilik art salanmaya allr. Eer teetsel sreklilik de dzeltilmek isteniyorsa Tangent seenei seilir. 4 Birletirme toleransdr. Birletirme srasnda bu deerin altndaki a deerleri ke olarak kabul edilmez, teet olacak ekilde dzeltilir. 5 Tm dzlemsel yzeyler (freeze plane elements) veya seilen kritik yzeyler (faces to freeze) sabit tutulabilir ve teetsel sreklilik istenmeyen, keskin ke olarak kalacak kenarlar seilebilir. 216
TANER YALIN

CATIA V5 ETM
CURVE SMOOTH

SHAPE DESGN

Seilen paral bir erinin noktasal srekliliini ve verilen teetlik toleransnda (tangency treshold) teetsel srekliliini dzelterek yeni ve dzgn bir eri oluturur. 1 Curve Smooth komutuna girin. Eriye teet yaplacak noktalardaki maksimum sapmay girin.

2 zellikle dardan import edilen erilerin yumatlmasnda Curve Smooth komutu kullanlr.

3 Bu komutu kullanarak teet sreksiz olan ok paral erileri teet srekli hale getirebilirsiniz. 4 C0: Noktasal srekli C1: Teetsel srekli C2: Erisel srekli

217

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
UNTRM SURFACE OR CURVE

SHAPE DESGN

Split veya Break komutlar kullanlarak blnm yzeylerin veya erilerin orjinal hallerini bulup getirir. Sonu parametrik deildir.

1 Budanm yzey ok paral bir yzeyde yer alyorsa ncelikle Dissasemble komutunu kullanarak bu yzeyi paralam olmanz gerekiyor.

2 stenen yzey birden fazla defa budanm ise Untrim ilemi sonrasnda yzeyin ilk hali elde edilecektir.

3 Oluan yeni yzey otomatik olarak rn acnda yer alacaktr.

4 Seilen geometrik elemanlarn says (number of selected elements) ve sonuta elde edilecek geometrik elemanlarn says (number of resultng elements) hakknda bilgi verir.

218

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
DSASSEMBLE SURFACE OR CURVE

SHAPE DESGN

ok paral yzeyleri veya erileri paralayarak, tek paral elemanlar haline getirir. Sonu parametrik deildir

1 ok paral yzeyi sein.

2 lem esnasnda esas yzeyin kalp kalmayaca belirtiniz.

3 Dssasemble komutu ile birden fazla yzey veya eriden oluan paral yzey ve erileri oluturan elemanlara blebilirsiniz.

4 Ctrl tuu baslarak oklu seim yaplabilir.

5 Oluan yeni yzey otomatik olarak rn acnda yer alacaktr.

219

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
ELEMANLARIN BUDANMASI ( SPLT )

SHAPE DESGN

Bir geometrik eleman (element to cut), dier geometrilerle (cutting elements) ile kesmek iin kullanlr. Kesilecek geometriler birbirleriyle kesimelidir.

1 Split komutuna girin.

2 Kesen elemanlar. Birden fazla geometrik eleman seilebilir. Liste altndaki butonlar yardmyla dzenlenir: Remove: Listeden karr. Replace: Baka bir elemanla yerdeitirir. Her bir kesen eleman iin eer dier tarafnn kesilmesi isteniyorsa Other Side butonuna tklanr. Keep both sides seilirse iki taraf da tutulur, sonu blnm iki para olur.

Elemann hangi tarafnn kalp hangi tarafnn silineceini Other side butonu ile belirleyebilirsiniz.

3 Budanacak eleman ve budama elemann sein.

4 Esas eleman grnmez uzaya transfer edilecektir.

220

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
ELEMANLARIN KESTRLMES ( TRM )

SHAPE DESGN

ki yzeyi veya iki tel geometri elemann (element 1, element 2) birbiriyle kesmek iin kullanlr. Operasyondan sonra tek bir eleman elde edilir.

1 Trim komutuna girin .

2 Kesilecek elemanlar teker teker sein.

3 Other side of element 1 ve Other side of element 2 butonlar tklanarak her iki elemann da istenen ksmlar seilir.

4 Kesilecek geometriler birbirleriyle kesimelidir.

5 Kesilecek elemanlarn kalmasn istenen taraflar sein.

6 Orijinal elemanlar grnmez uzaya transfer edilecektir. 221

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
EXTRAPOLATION

SHAPE DESGN

Bir yzeyi veya eriyi (extrapolated) seilen snrndan (boundary) uzatr. Yzeyin snr iin yzeyin bir kenar, erinin snr iin de bir u noktas seilir. Uzatma teet olarak (tangent) veya ayn erilikte (curvature) yaplabilir.

1 Uzatlacak snr. Yzey uzatlyorsa yzeyin kenar, eri uzatlyorsa erinin u noktas seilir. 2 Uzatlacak geometrik eleman. Yzey veya eri sein. 3 Teet uzatmada verilen bir uzunlukta veya seilen bir geometrik elemana) kadar uzatma yaplabilir. Erilie gre uzatma yaplyorsa sadece uzunluk verilebilir 4 Eer uzatlan yzeyi orijinal yzeyle birletirme isteniyorsa Assemble result seenei iaretlenir. Sadece teet uzatmada (continuity: tangent) kullanlr, erilie gre uzatma (continuity: curvature) otomatik olarak birletirilir. Erileri uzatmada kullanlmaz.

5 Uzatlan yzeyin yan kenarlarnn ekli seilir. Teet uzatmada seilen snra dik veya orijinal yzeyin yan kenarlarna teet srekli olacak ekilde seilebilir. Erilie gre uzatma yaplyorsa sadece teet srekli seilebilir. Erileri uzatmada kullanlmaz. 222
TANER YALIN

CATIA V5 ETM
RECTENGULAR PATERN OLUTURMA

SHAPE DESGN

Seilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans ynde (reference direction) oaltlmas iin kullanlr. ki ynde (first direction, second direction) ablon oluturulabilir. stenilen parametrelere (parameters) iki ynde (first direction, second direction) gre ayarlama yaplabilir: Instances & length: Say (instances) ve toplam mesafe (length). Instances & spacing: Say (instances) ve aradaki mesafe Spacing & length: Aradaki mesafe (spacing) ve toplam mesafe stenildii takdirde nesnenin ablon iindeki yeri (position of object in pattern) ayarlanabilir.

1 Rectengular Patern komutuna girin.

2 Referans elemann sein.

3 Patern iin kullanlacak yzeyi sein.

223

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
CIRCULAR PATERN OLUTURMA

SHAPE DESGN

Seilen nesnenin (object to pattern) belli bir referans ekseninde (reference direction) oaltlmas iin kullanlr. Eksenel ynde (axial reference) istenilen parametrelere (parameters) gre ayarlama yaplabilir: Instances & total angle: Say (instances) ve toplam a (total angle). Instances & angular spacing: Say (instances) ve asal mesafe (angular spacing). Angular spacing & total angle: Asal mesafe (angular spacing) ve toplam a (total angle). Complete crown: Bir tam dairede (360) say (instance). Eksene normal olarak (crown definition) istenilen parametrelere (parameters) gre ayarlama yaplabilir: Circles & crown thickness: Daire says (circles) ve toplam kalnlk (crown thickness). Circles & circle spacing: Daire says (circles) ve daireler aras mesafe (circle spacing). Circle spacing & crown thickness: Daireler aras mesafe (circle . spacing) ve toplam kalnlk (crown thickness). stenildii takdirde nesnenin ablon iindeki yeri (position of object in pattern) ve nesnenin oaltlrken merkeze gre dndrlmesi (radial alignment of instances) ayarlanabilir

1 Circular Patern komutuna girin.

224

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

2 Patern iin kullanlacak olan yzeyi sein ve Referans elemann belirleyin.

3 Patern iin kulanlan elemann asal olarak veya saysal olarak da belirtilebilir.

225

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

BR ELEMANIN TELENMES ( TRANSLATON ) Bir tel geometri veya yzey elemannn, belli bir dorultuda (direction), belli bir mesafe (distance) boyunca tanmasn salar

1 telenecek eleman seip daha sonra teleme ynn ve mesafeyi belirtin.

2 Esas elemann gizlenmesi istenirse Hide/Show initial element butonuna tklayarak ayarlayabilirsiniz.

3 Birden fazla yzeyi telemek iin Repet after OK kutusunu tklayn.

226

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
BR ELEMANIN DNDRLMES

SHAPE DESGN

Bir tel geometri veya yzey elemannn, referans ekseni (axis) olarak seilen bir doru etrafnda istenen ada (angle) dndrlerek tanmasn salar.

1 Rotate komutuna girin.

2 Dndrlecek eleman seip dnme eksenini ve dnme asn belirtin.

3 Birden fazla yzeyi dndrmek iin Repet after OK kutusunu tklayn.

227

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
BR ELEMANIN SMETRNN ALINMASI

SHAPE DESGN

Bir tel geometri veya yzey elemannn seilen bir referans elemanna (reference) gre simetrisini almak iin kullanlr. Referans eleman olarak bir nokta, bir doru veya bir dzlem seilebilir.

1 Symetry komutuna girin.

2 Simetrii alnacak elemann sonrada simetri elemann sein.

3 Esas elemann gizlenmesi istenirse Hide/Show initial element butonuna tklayarak ayarlayabilirsiniz.

228

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
BR ELEMANIN LEKLENDRLMES

SHAPE DESGN

Bir tel geometri veya yzey elemann seilen bir referans elemanna (reference) gre istenilen oranda (ratio) leklenmesini salar. Referans eleman olarak bir nokta, bir dzlem veya bir dzlemsel yzey seilebilir.

1 leklendirilecek eleman , referans elemann sein ve lek deerini girin

2 Esas yzeyi Hide/Show initial element butonuna tklayarak ayarlayabilirsiniz.

3 Birden fazla leklendirme iin Repet after OK kutusunu tklayn.

229

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
AFFNTY OLUTURMA

SHAPE DESGN

Bir tel geometri veya yzey elemannn belli bir eksen takmna gre x, y ve z ynlerinde istenen oranda leklenmesini salar. Eksen takmnn karakteristikleri eksen takmnn orijini, xy dzlemi ve x ekseni girilerek belirlenir.

1 Affinity komutuna girin. 2 Eleman sein , Referans eksenlerini tanmlaypher bir dorultu iin ayry ayr oran girin.

3 Esas yzeyi Hide/Show initial element butonuna tklayarak ayarlayabilirsiniz.

230

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
SHAPE FILLET OLUTURMA

SHAPE DESGN

ki yzey (support 1 ,support 2) arasna istenen yarapta (radius) fillet atar. Seim srasnda her iki yzeye ait oklar filletin merkezini iaret etmelidir. Filletin iki yzey arasndaki geii (extremity), dz (straight), yumuak (smooth), byk yzeye gre (maximum) veya kk yzeye gre (minimum) seilebilir.

1 Shape Fillet komutuna girin.

2 Yuvarlatlacak yzeyleri sein ve radys deerini girin.

3 stediiniz yuvarlatma gei tipini sein

4 Yuvarlatmay ayr bir yzey olarak veya yzeylerle beraber oluturulabilir.

231

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
EDGE FILLET OLUTURMA

SHAPE DESGN

Birlemi bir yzeyin keskin i kenarna sabit yarapta fillet atmak iin kullanlr. Filletin geii , dz , yumuak , byk yzeye gre veya kk yzeye gre (minimum) seilebilir. Filletin uzunluu ise teetsel srekli olmayan ilk kenara kadar (tangency) veya ilk geometrik snra kadar (minimal) ayarlanabilir.

1 Edge Fillet komutuna girin. 2 Bir yzeyin keskin kenarn sein.

3 Gei tipini Minimal seilirse sadece sadece seilen kenar , Tangency seildii taktirde seilen kenara teet olan kenarlar yuvarlatlacaktr.

4 Keskin kenin sadece bir yzeyden olumu olmasna dikkat edilmelidir.

232

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
VARIABLE FILLET OLUTURMA

SHAPE DESGN

Birlemi bir yzeyin keskin i kenarna deiken yarapta fillet atmak iin kullanlr. Filletin geii dz yumuak byk yzeye gre veya kk yzeye gre seilebilir. Filletin uzunluu ise teetsel srekli olmayan ilk kenara kadar veya ilk geometrik snra kadar ayarlanabilir

1 Variable Fillet komutuna girin.

2 Bir yzeyin keskin kenarn sein.

3 Radyse girerek lleri deitirilebilir. 4 Point te tklanarak noktalar ile bir rads deeri tanmlanabilir.

5 Variation ksmndan radys tipi deitirilebilir.

233

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
FACE TO FACE FILLET OLUTURMA

SHAPE DESGN

ki yzey arasna istenen yarapta fillet atar. Genel olarak yzeyler arasnda kesiim yoksa veya yzeyler arasnda ikiden fazla keskin ke varsa kullanlr. Filletin geii, dz yumuak), byk yzeye gre veya kk yzeye gre seilebilir.

1 Face to Face Fillet komutuna girin. 2 Bir yzeye ait iki tane yz sein .

3 stediiniz radys deerini girin. 4 Yuvarlatma ilemi iki yzeye teet bir silindirin yzeyleri arasna konulmasyla gerekletirilmek gerekletirilmektedir.R adys deerlerinin ok byk olmas durumunda teetlik koulu salanamayacandan Filet ilemi sonulanamayacaktr.

234

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
TRI TANGENT FILLET OLUTURMA

SHAPE DESGN

Seilen yzlere teet fillet atmakta kullanlr. Seilen iki yzey filletin arasna atlaca yzeyler nc yzey de fillet atlrken kaldrlacak yzey olacaktr. Filletin geii dz yumuak byk yzeye gre veya kk yzeye gre seilebilir.

1 Tri Tangent Fillet komutuna girin.

2 Korumak istediiniz yzleri sein.

3 Yuvarlatlacak yz sein.

4 Tri Tangent Fillet seilen yzeylerin tamamna teet olan deiken yarapl yuvarlatmalardr.

235

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
EXTRAPOLATION

SHAPE DESGN

Bir yzeyi veya eriyi bir snrndan (boundary) uzatmak iin kullanlr. Uzatma ilemi belli bir uzunlukta (length) veya bir geometrik elemana kadar yaplabilir.

1 Extrapolation komutuna girin. 2 Uzatlacak yzeyin snrn sein.

3 Limiti belirleyin.

4 Eri uzatlrken 3.admda eri 2.admda erinin u noktas seilmelidir.

5 Uzatlacak ksm kenarlarnn yzey kenarlar ile arasndaki gei tipini sein.

DER SHAPE KOMUTLARI

236

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

Law: Tanm (definition) iin seilen erinin, referansa (reference) iin seilen eriye dik uzaklna gre bir kural tanmlanabilir. Burada X parametresi 0-1 aralnda deiirken Y parametresinin deiimi tanmlanr. Tanmlanan kural, bir ok yzey fonksiyonu iinde yeralan Law ksmnda seilip kullanlr. Object Repetition: Seilen nesnenin verilen say (nstances) kadar daha oaltlmasn salar. Nesne olarak; point - on a curve, line angle/normal to curve, plane - angle/normal to plane, plane - offset from plane, parallel curve, offset, translation, rotation ve scaling fonksiyonlar seilebilir. Points and Planes Repetition: Bir eri boyunca istenen sayda (instances) ve aralkta (spacing) nokta atmak iin kullanlr. Eri seilirse zerinde eit aralkl noktalar bulunur. Eri zerinde bir nokta seilirse bu nokta referans alnarak seilen yne doru kalan eri boyunca eit aralkl veya verilen aralkta istenen sayda nokta atlabilir. stenirse bu noktalarda eriye normal dzlemler de oluturulabilir (create normal planes also).

Duplicate Open Body: Seilen Open Bodynin kopyasn oluturur. Kopyalama iki ekilde (format) yaplabilir; ayn parametreler tekrarlanarak (as specified in part document) veya orijinalinin balantl kopyas olarak (as result with link). sim (name) olarak oluacak yeni Open Bodynin ismi yazlr. PowerCopy Creation: Seilen bir aa yaps bir PowerCopy olarak tanmlanabilir (definition). Bunu iin seilen nesneleri yapsal olarak oluturan nesneler girdi (inputs) olarak kullanlr. Gerekli hallerde seilen nesnelerin parametrelerini (parameters) de deiime amak (published) mmkndr. PowerCopy Instantiation: Hazrlanm bir PowerCopyyi kullanmay salar. PowerCopyde tanmlanan nesneleri, parametreleri (parameters) deitirerek ve girdilerini (inputs) aktif dkman iin dzenleyerek verilen isimle (name) dkmana ekler. PowerCopy Save in Catalog: Hazrlanan PowerCopyyi katalog (catalog) dosyas olarak kaydeder. Bununla yeni bir katalog dosyas oluturulabilir (create a new catalog) veya kaydedilmi bir kataloa ek yaplabilir (update an existing catalog). 237
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

SHAPE DESGN

YUVARLATMALARLA LGL RNEKLER

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

238

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

CAM MODLNN GENEL YAPISI

Bilgisayar sistemlerinin imalatta, kat model paralar oluturma, tanmlama, analiz ve tasarmn optimizasyonu gibi ilerde kullanlmas CAD (Computer Aided Design) olarak adlandrlr. Bu sistemler genel olarak yazlm ve donanm ksmlarndan oluur. Yazlm ksm, paralarn gerilme-ekil deiimi analizinin yaplabildii programlar, mekanizmalarn dinamik cevaplar, s transferi hesaplar ve NC para programlama gibi modlleri kapsamaktadr. CAM (Computer Aided Manufacturing) olarak isimlendirilen sre ise, bilgisayar sistemlerinin planlama, ynetme ve bir imalat ileminin kontrolnn dorudan ya da dolayl olarak kullanlmasdr. 1980 'lerde bilgisayarn NC (Numerical Control) kontrol niteleri (entegre devreler) yerine kullanlmaya balamas ile CNC (Computer Numerical Control) sistemleri daha kullanl, hzl ve daha doru para retiminde kullanlmaya balanlmtr. Grafik ekranda tasarlanmak istenilen parann kat modeli oluturulup gerekli dzenlemeler yapldktan sonra, deiik ekillerde retimi yaplabilmektedir. Bu ekilde rn tasarmnda ksa gelitirme zamanlar ve dk maliyetler elde etmek mmkn olabilmektedir. Bunun yannda bilgisayar ortamnda analiz ve simulasyon imkanlar kullanlarak daha doru ve gvenilir tasarmlar yaplabilmektedir. Tm bunlar uzun tasarm srecini en aza indirmitir. Bilgisayar sistemlerinin imalatta, kat model paralar oluturma, tanmlama, analiz ve tasarmn optimizasyonu gibi ilerde kullanlmas CAD (Computer Aided Design) olarak adlandrlr. Bu sistemler genel olarak yazlm ve donanm ksmlarndan oluur. Yazlm ksm, paralarn gerilme-ekil deiimi analizinin yaplabildii programlar, mekanizmalarn dinamik cevaplar, s transferi hesaplar ve NC para programlama gibi modlleri kapsamaktadr. CAM (Computer Aided Manufacturing) olarak isimlendirilen sre ise, bilgisayar sistemlerinin planlama, ynetme ve bir imalat ileminin kontrolnn dorudan ya da dolayl olarak kullanlmasdr. CAD/CAM sistemleri imalatta, tasarm, analiz, sre planlama, para programlama, program dorulama, para ileme, ve muayene gibi fonksiyonlar etkin ve doru bir ekilde yerine getirebilmektedir. Bu almada, bilgisayarn kullanld imalat metotlarndan en nemlileri incelendi. malat ile CAD/CAM sistemlerinin entegrasyonunun nasl yaplabilecei ve imalatn, uygulanan metoda gre hangi aamasnda ve ne ekilde kullanlabilecei aratrld. CAD/CAM fonksiyonlarnn ilgili imalat metoduna uygulanmasnn hangi aamalarda

239

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

yaplabildii incelendi. ncelenen imalat metotlar; otomotiv uygulamas, plastik enjeksiyon ve hzl prototip imalat. Bu uygulama alanlarnda CAD/CAM sistemleri, karmak paralarn kolay ve esnek bir ekilde tasarlanmasna, analizin yaplabilmesine ve doru bir ekilde kalp imalatnn yaplabilmesine imkan tanmaktadr.

CAD/CAM sistemleri imalatta, tasarm, analiz, sre planlama, para programlama, program dorulama, para ileme, ve muayene gibi fonksiyonlar etkin ve doru bir ekilde yerine getirebilmektedir. Bu almada, bilgisayarn kullanld imalat metotlarndan en nemlileri incelendi. malat ile CAD/CAM sistemlerinin entegrasyonunun nasl yaplabilecei ve imalatn, uygulanan metoda gre hangi aamasnda ve ne ekilde kullanlabilecei aratrld. CAD/CAM fonksiyonlarnn ilgili imalat metoduna uygulanmasnn hangi aamalarda yaplabildii incelendi. ncelenen imalat metotlar; otomotiv uygulamas, plastik enjeksiyon ve hzl prototip imalat. Bu uygulama alanlarnda CAD/CAM sistemleri, karmak paralarn kolay ve esnek bir ekilde tasarlanmasna, analizin yaplabilmesine ve doru bir ekilde kalp imalatnn yaplabilmesine imkan tanmaktadr. CAD/CAM Uygulamalar CAD/CAM entegrasyonunun iyi bir ekilde salanmasyla rn kalitesi, maliyet ve srelerde avantajlar elde edilebilir. rnde veya imalat srasnda ortaya kabilecek bir ok sorun daha CAD aamasndayken kolaylkla giderilebilir. Tasarm ve imalat srecinde olduka yksek esneklik salar. lk yatrm maliyetleri greceli yksek olsa da zamanla retici kara geecektir. CNC Sistemleri: Saysal Kontrol (Numerical Control-NC), II. Dnya sava srasnda, karmak ve daha doru para retiminin salanabilmesi artan ihtiyaca cevap verebilmek iin metal kesme endstrisinde hzla gelimitir. 1952 ylnda ilk olarak eksenli bir makina (Cincinnati Hydrotel Milling Machine) gelitirilmitir. Dijital kontroll bu tezgah ve teknolojisi NC olarak adlandrld. lk gzlenen avantajlar, karmak paralarn daha doru imali ve ksa retim zamanlar idi [1]. lk NC kontrolr iin 1950 'lerde vakum tpler kullanld. Bunlar olduka byk paralard. 1960 'larda elektroniinde gelimesiyle dijital kontroll transistrler kullanld. nc gelime olarak ta; NC kontrolr olarak entegre devre ipleri (chip) kullanlmaya balanld. Bunlar ucuz, gvenilir ve kk elemanlard. En nemli gelime; kontrol

240

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

niteleri yerine bilgisayarn kullanlmas oldu (1970 'lerde). Bylelikle CNC (Computer Numerical Control) ve DNC (Direct Numerical Control) sistemleri ortaya kt. CNC, basit NC fonksiyonlarn salayabilen ve bir karar veren bilgisayar sistemi bulunduran tek makinalardan oluan sistemdir. DNC, baz ileme sistemleri tek bir bilgisayardan kontrol edilir. CNC ok daha yaygn hale gelmitir. Nedeni, esnek olmas ve daha ucuz yatrmlar gerektirmesidir. Uygulama alanlar; metal ileme, kaynak ve lazer n ile kesmedir. CNC sistemlerinin yazlmlar aadaki ana gruplar ierirler; 1. Para Program 2. Servis Program 3. Kontrol Program

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

Para Program: Genel olarak para geometrisi ve ileme srasndaki teknolojik bilgileri ierir. Parann geometrisini yani takm yolunu ve kesme artlarn tanmlar. Dnme hz, ilerleme hz, kesme hz ve soutma svlarn ve takm seimlerini kapsar. Servis Program: Kontrol, dzeltme ve para programnn deitirilmesi gibi ilemlerin yapld ortamdr. Kontrol Program: Para programn giri bilgileri olarak alnarak, sinyallere dntrlp hareket elemanlarna iletme iini yapar. CNC'lerin genel olarak kullanm alanlar ana grupta toplanabilir; 1. leme Merkezi: Birka i ayn tezgahta yaplabilmektedir. Freze, delme ve delik geniletme gibi 2. Tornalama Merkezi: Otomatik takm deitirme sistemini de kapsayan

241

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

tornalama ilemlerinin yapld tezgah 3. leme ve Tornalama Merkezi : Tornalama, frezeleme, delik delme, delik geniletme, talama gibi operasyonlar kapsayan tezgahlar 4. Dier NC makinalar: Kaynak makinalar, izim makinalar, muayene sistemleri, EDM, Laserle kesme gibi. APT dili: Bir NC program elde etmek iin bilgisayar dilinde yazlan ve bilgisayar tarafndan ilenen tala kaldrma ileminin bir ifadesidir. APT dili gnmzde kullanlan CAD/CAM sistemlerinin temelini oluturmaktadr. APT program esasen CLDATA (CL=cutter location) denilen ve takm yolunu belirten genel bir zm verir. Bu zm postprosesr denilen bir ilemle, eitli kontrol sistemlerine sahip CNC tezgahlarna uygulanr. APT programlama dili u ksmlardan oluur: 1. Program komutlar 2. Geometrik komutlar 3. Teknolojik komutlar 4. Takm hareket komutlar 5. Matematiksel komutlar 6. Yardmc komutlar 7. Postprosesr komutlar APT programlama dili 600 kelimeden fazla kelime ierir. Bunlar kullanlarak para tanmlanr. Bazlar unlardr; POINT, PLANE, CIRCLE, CYLINDER, ELLIPS, HYPERB, CONE ve SPHEREProgram satrlar genel olarak komut kelimesi ve konum bilgilerini ierirler. APT dilinde programlamann dezavantaj vardr. 1. Programc APT dilinin yapsn ve komutlarn renmek zorundadr. 2. Programc mhendislik izimlerini okuyabilmek ve para geometrisini APT dili iin tanmlamak zorundadr. 3. Programc programlad takm yolunu kafasnda canlandrmaldr.

ILEM BASAMAKLARI 1. Part Design ve wireframe & Surface modlleri ile para tasarm 2. sleme operasyonlar iin gerekli geometrilerin oluturulmas (noktalar,

242

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
emniyet dzlemleri vs..) 3. Tm para iin Part Operation tanmlama 4. sleme operasyonlarn oluturma ve simle etme 5. Operasyon parametrelerini deitirme 6. Yardmc operasyonlar oluturma 7. APT yada ISO kodu oluturma

CAM

NC MACHINING WORKBENCHNE ULAIM

EKSEN LEME YZEY LEME TORNALAMA

EKSEN LEMENN TEMELLER Part Operation ve Manufacturing Program oluturma

243

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
sleme unsurlarn oluturma 3 eksen isleme operasyonlarn oluturma Eksensel operasyonlar oluturma Takm yolu simlasyonu Takm ynetimi Yardmc operasyonlarn oluturulmas Nc kodlarnn oluturulmas

CAM

TEZGAH SEM 1. Aadaki aamalar takip ederek bir Part Operation iin gerekli olan tezgah tipini tanmlayabilirsiniz. Bir tezgah tanmlanmad taktirde PPTableSample varsaylan olarak kullanlacaktr 2. Tezgah tipi: 3 eksen, 3 eksen dner tablal, 5 eksen vs.. 3. Spindle datalar : Takm deitirme noktas, Varsayilan takim ekseni 4. Nmerik kontrol datalar : PPWords table, Nc kod tipi, NC kod format 5. Takm deitirme datalar : Varsaylan takm katalogu, Radyus kompenzasyonu 6. Dner tabla datalar : Merkez nokta, Varsaylan asal konum, dnme eksenleri 7. 2 ve 3 boyutlu harekette ileri opsiyonlar LEME REFERANS EKSEN TAKIMINI OLUTURMA 1- Aadaki aamalar takip ederek bir Part Operation iin gerekli eksen takmn oluturabilirsiniz 2-Z eksenini sein. Eksen oryantasyonu: Bir eleman seme X,Y,Z eksenleri 3-Referans noktay sein 4-Oluturulan tm Nc kodlar gncel olan eksen takmna gre kartlacaktr. 5. X eksenini sein 6. nceden varolan bir eksen takimini sein 7. Orijin kutucuunu sein ve APT dosyasnda ORIGIN/ X,Y,X,Number,Group ifadesinin belirmesi iin gerekli deerleri girin 8. Eksen takmna bir isim verin

BIR PARANIN PART OPERATION LELKLENDRLMES

244

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Part operation ile ilikilendirmek istediiniz para yada montaj sein.Para yada montaj rn aacnda belirecektir. Montaj dosyas aadaki geometrileri ierebilir; slenecek para Kati blok Balama aparatlar vs.. 1. Design Part ve Stock kalan malzeme simlasyonu iin kullanlacaklardr 2. Bu ikonlara tklayarak aadaki geometrileri sein ; slenecek para Kaba blok Emniyet dzlemi 3. Emniyet dzlemi seildii taktirde tm isleme operasyonlarnda giri/k esnasnda varsaylan olarak kullanlacaktr.Seilmedii taktirde takm ap gz nne alnarak bir dzlem otomatik olarak hesaplanacaktr. 4. Gerekli olan tm geometriler direkt olarak ekrandan yada rn aacndan seilebilirler

TEZGAHTAK POZSYONLARIN AYARLANMASI 1. Bu dnm tezgah sfr noktasnn isleme ekseni sfr noktasna atanmas iin yaplmaktadr. 2. Takm deitirme noktasnn koordinatlar bir tezgah tanmlanmam ise dikkate alnacaktr. Tezgah tanmlanm ise takm deitirme noktas tezgah iin belirtilen nokta olacaktr.

NC KOD IKTISINDA TOOL POZISYONU Output Type :Standart oluturulan Nc kodunda takm yolu takm ucuna gre kartlmtr. Output Type :Cutter profile oluturulan Nc kodunda

245

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

MANUFACTURING PROGRAM OLUTURMA 1. Manufacturing Program bir parann eitli isleme operasyonlarn ieren programdr. Bir Manufacturing program iindeki operasyonlar simlasyon esnasnda, Nc kod kartma esnasnda beraberce ilem grrler 2. Manufacturing program ikonuna tklayn 3. takim yolu takim temas noktasina gre ikartilmistir. 4. Yeni Manufacturing program gncel olandan sonra oluturulacaktr. 5. Manufacturing programlar kullanarak yaptnz operasyonlar aadaki gibi snflandrabilirsiniz; Operasyon tiplerine gre Kullanlan takma gre slenen paraya gre vs..

MANUFACTURING PROGRAM OPSYONLARI 1. Manufacturing Programa sa tula tklayn 2. APT kodu okuma 3. Tezgah dndrme operasyonlar oluturma-silme 4. Takim deitirme operasyonlar oluturma-silme 5. VNC iin makro kts 6. Hesaplanm takm yolunun NC kodunu gsterme 7. Interaktif Nc kod oluturma 8. Operasyondan operasyona takm yolu simlasyonu Simlasyon komutlar: Foto, Video, Update 9. Manufacturing Programi aktif-deaktif yapma 10. Manufacturing Programa ait nesneleri gizleme LEME OPERASYONLARININ DURUMU

Operasyon aktif fakat hesaplatlmam

Operasyon deaktif (kullanici tarafindan yapilmis)

246

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Operasyon tamamlanmam ( geometri kaybi)

CAM

Operasyon gncellenmemi (takm yolu yeniden hesaplatlmal) NC kodu oluturma esnasnda Catia deaktif yada tamamlanmam operasyonlara rastlarsa bunlar dikkate almayacaktr. Oluan Nc kodunun rapor dosyasnda bu durum kullancya bildirilecektir.

Seilen bir tezgah tipinde islenecek bir paraya ait tm isleme operasyonlarn ieren operasyonlardr

sleme operasyonlarnn sra ile oluturulduu ve Nc kodu oluturmada kullanlan programlardr. Bir paray islemek iin gerekli tm bilgileri ieren ve tek bir takm kullanlarak paray isleyen operasyonlardr

247

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
EKSEN SLEME OPERASYONLARININ OLUTURULMASI Sweep Roughing Roughing Sweeping Pencil Zlevel Contur Driven Profile Conturing

CAM

Para Operasyonlar
Para Operasyonu oluturma ve Dzenleme: Bu blmde NC nitesinde bir para dkman aldnda imalat iin gerekli olan, Operasyona isim verme, Operasyona zg olan yorumlarn nasl belirtecei, malat iin uygun olan tezgah seimi, Nmerical Kontrol iin gerekli olan, Son lemci zellikleri, NC bilgileri(G kodlar ) eidi belirleme,

leme eksenin belirlenmesi, Para geometri boyutlar, Stok malzemenin tanmlanmas, Takm yolu iin gerekli olan gvenli dzlemin belirlenmesi, Para boyutlar,

Takm pozisyon ayarlar gibi bilgilerin tantlmas salanmaktadr.

248

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Bunun iin; 1-) Para operasyon iconu seilir. Seim yapldktan sonra soy

aacnda ayn iconu olutuu grlecektir. Burada oluan icon zerine ift tklanrsa yukardaki ek diolog mensnn ekrana geldii grlr.

2-) Bu diolog kutusunda tezgah seiminin ve baz buna ait ayrntl bilgilerin tanmland blm olan MACHNE iconu ift tklanr.

Seim yapldktan sonra altta grlen Machine Editor diolog kutusu belirir. 3-) Bu diolog kutusu ierisinde;

249

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

malata uygun tezgah seiminin yapld, 3 eksen tezgah Dner Tablal 3 eksen tezgah 5 eksen tezgah

Nmerical Kontrol iin gerekli olan, Son lemci zellikleri, NC bilgileri(G kodlar ) eiti belirleme, Takm deiiklii parametreleri,

gibi blmler uygun olan seeneklere gre belirlenir. Seim ilemi bittikten sonra OKbutonu ile ilem sonlandrlr.

5-) Para operasyon diolog ekranndaki eksen belirlemek iin kullanlan Reference Machining Axis Syestem iconu ift tklanr. Seim yapldktan sonra yanda grlen diolog kutusu belirir. Bu dilog kutusu ierisinde duyarl Alanlar bulunmaktadr. Kursr bu alanlar zerinde hareket ettirip gerekli eksen deiikliini yapabiliriz.

250

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

6-) Para operasyon diolog ekranndaki Geometri sayfas aktif hale getirilerek; Para geometri boyutlarn belirlemek iin iconu ift

tklanr.Tasarlanan para ile ilikilendirmek iin para zerinde de imlele ift tklanr. Stok malzeme tanmlamak iin tanmladmz herhangi bir stok malzemesi varsa yukardaki ilemelerin ayns bu para iin uygulanr. Bu ilemleri yapmak similasyon esnasnda kalan malzeme analizi yapmak iin gerekli unsurlardr. Takm yolu oluturulurken kullanlan gvenli dzlem seimi iin iconu kullanlr. 7-) POSITION sayfas aktif hale getirilerek ; Takm deitirme noktas (park pozisyonu) Tabla merkez ayar yaplr. iconu tklanr. Eer nceden

8-) Seim ilemi bittikten sonra OKbutonu ile ilem sonlandrlr. Soy aac yeni zeliklerin seiminden sonra yeniden yaplandrlr.

MALAT PROGRAMI OLUTURMA

Bu blmde bir imalat program nasl oluturulur

malat Nesnelerinin Ynetimi

251

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Operasyon oluturulurken program tarafndan operasyona uygun bir takm atanr. Kullanc bu takm kendi istei dorultursunda dzenleyebilir. Takm dzenleme iin ilem basmaklar; 1-) Soy aacnda operasyon seilir. Sonra takm sayfas aktif hale getirilir. 2-) Yeni bir takm oluturma; Eer kullanc takm eidini deitirmek istiyorsa yanda grlen takm temsil eden 2 boyutlu resimdeki haberleme iconlarn kullanarak takm ayar yapabilir. Bunun iin; 2 boyutlu grn ierisinde deitirilmek istenen geometrik parametrelere kursrle ift tklanr. Sonra Edit Parameter diolog penceresi belirir. Bu pencereye arzu edilen deerler girilir. Dier parametreleri deitirmek iinde ayn yntem kullanlr. Girilen bu yeni deerlerle temsil edilen takm yeniden yaplandrlr.

Takm hakknda daha fazla bilgi edinilmek ve deiiklik yaplmak isteniyorsa diolog kutusu iindeki MORE iconu tklanr. Ekran diolog kutusu genileyerek takm hakknda ek bilgiler sunulur. Burada gerekli deiiklikleri yapabiliriz.

Yeni takm iin yeni isim girilir.

252

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
3-) Belgelerde kullanlm bir takm seme ilemi;

CAM

ekilde Takm isminin yazl olduu satrn karsndaki buton seilir.

Dkman takm listesinden arzu ettiiniz takm sein. Temsil edilecek takm 2 boyutlu resim zerinde gsterilmitir.

Tarama Listesinde Bir Takm Dzenleme

Bu blmde dokman listesindeki bir takmn nasl dzenlenecei aklanacaktr.

1-) Tarama listesindeki takm dzenlemek iin ya ift tklayn yada farenin sa tuunu kulllnrak DEFNITION balamsal mensn sein . Yanda grld gibi takm geometrisinin dzenlenmesine msaade eden takm tanmlama diolog kutusu gsterilir.

2-) Eer ihtiyacnz var ise; takm iin yeni isim girebilirsiniz.

253

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Eer ihtiyacnz var ise; takm numarasn artrabilir yada azaltabilirsiniz. 4-) Daha fazla bilgi iin eklin altnda bulunan patlama iconu tklanarak daha fazla bilgiye ulalabilir.

5-) Takm geometrisini iki yntemle belirtebilirsiniz: Byk takm iconunda ki bir parametre ift tklanr. Ya da geometri sayfasnda arzu edilen bir deer girilir.

* Takmn temsil edildii u icon girilen deerlerle gncellenmitir.

ekil iindeki terimlerin aklamas; Nominal Diameter(D) Overral Lenght (L) Cutting Lenght (Lc) Body dameter : Takm Normal ap : Takm Tam Boyu :Takm Kesme Uzunluu : Takm Sap ap

254

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Cutting angle (a) Tool tip lenght (ld) : Takm U As : Takm u uzunluu

CAM

6-) Teknoloji sayfasn tklayn ve takmn teknolojik parametrelerine arzu ettiiniz deerleri girin.

Way of rotation Machining Quality Tool material Tooth description Tooth metarial description Tool rake angle Max. Machining lenght Max. Life time

: Takmn Dnme Yn : leme Kalitesi : Takm malzeme cinsi : Takm di tanmlamalar : Takm di malzemesi tanmlamalar : Tork As : Maksimum ileme uzunluu : Maksimum takm mr zaman,

255

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Coolant syntax

CAM
: Soutma Svs Hakknda Bilgiler

PROGRAM SMULASYONU OLUTURMA Takm Yolu Canlandrma

Bu blmde operasyonun takm yolunun nasl oluturulaca aklanmtr. malat program oluturulacak parann takm yolu u ilem basamaklar srasyla uygulanarak yaplr. 1-) Programda bir operasyon seildikten sonra Replay iconu tklanr.

Ayn ilemi soy aacnda bulanan operasyon zerine farenin sa tuu ile tklayp meydana gelen balamsal mnden REPLAY TOOL PATH komutu seilerek de yaplabilir. 2-) Aada grld gibi bir durum ubuu belirir. Bu durum ubuu takm yolunu hesaplandn gstermektedir. Eer hesaplama ileminin sonlandrlmasn istiyorsak CANCEL iconu tklanr. Fakat takm yolunun oluturulmas iin durum ubuunu 100 % durumuna gelmesi gerekir.

256

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Hesaplamann sonunda REPLAY diolog kutusu belirir. Bu diolog kutusunda u bilgiler bulunur;

Gncel ilerleme deeri (Feedrate) Takmn bulunduu gncel kooordinatlar

(X=116 mm, Y= 193mm gibi) Machining time (leme Zaman=6sn) Toplam zaman (Total time=20sn) Toplam zaman ileme zamanndan fazladr. (Toplam zaman ierisinde takmn balama elemanlarndan geii gibi zamanlarda dahil edilir.) 2-) REPLAY modalarndan birisi seilir alp-kapanan icon vastasyle. Bu modlar: Point to Point (Nokta nokta ilerlemyi fade eder.)

257

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Countinous

CAM

(Takm yolu canlandrlmasnn srekli bir ekilde

ilerlemesini ifade eder.) Plane by Plane eder.) Feedrate by Feedrate (Bir dzlemden bir dzleme kadar ilerlemeyi ifade

3-) Alp-kapanan icon ile simlasyonu grselletirme modunun birisi seilir. Tool displayed at last position only gsterilir) Tool axis displayed at each position Tool displayed at each position
(Her duruta takm ekseni gsterilir) (Her duruta takm gsterilir) (Takm sadece son noktada da

4-) Alp-kapanan icon ile bi renk modu seilir. Tool path displayed in same color (Takm yolu ayn renkte gsterilir)
: (Takm

Tool path displayed in different colors for different feedrates yolu ilerlemeler iin farkl renkte gsterilmitir.)

Yellow: approach feedrate ( Yaklama ilerlemesi) Green: machining feedrate ( leme ilerlemesi ) Blue retract feedrate Red: Rapid feedrate ( Geri kma ilerlemesi) ( Hzl ilerleme)

258

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

5-) Takm balang noktasna yerletirmek iin

butonu tklanr. Sonra

balang butonuna tkladmzda takm belirlenen takm yolu boyunca hareket etmeye balar. Dier Tool Animation(Takm animasyonu) butonlar; to go to the operation end point (Operasyonun sonuna gitme)

to run the replay in reverse mode ( Ters ynde tak9m yolu canlandrma) to request a pause in the replay. (Canlandrmaya ara verme) 6-) OK iconu tklanarak canlandrma modundan klr.

Malzeme karma Simlasyonu

259

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Bu blmde bir ileme operasyonu ile malzemenin fazlas karlarak simlasyonun nasl oluaca aklanmtr. 1-) Soy aacndan (Pockiting) Cep leme Operasyonu zerine gelerek farenin sa tuuna tklanr. 2-) Karmza gelen ek men ierisinde Tool Path Replay seinei aktif hale getirilir.

3-) Pencerenin sol alt kesinde yanda grlen takm animasyon penceresi belirir. (Bu pencere 1.Blm CATIA nn cam nitesinin genel yaps iinde aklanmtr.)

4-)

Takmn balama noktasna gelmesi in butonuna tklanr. Bylelikle

takm yorulma balangcna getirilmi olur. 5-) Replay Forward butonuna tkland takm yolu

oluturulmaya balanr. 6-) stenildiinde takdirde simlasyonun video grnts butonuna

tklanarak oluturulur.

260

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Simlasyonun video

grnts.

NC KODU OLUTURMA
Bu ksmda imalat operasyonu iin NC kodu nasl oluturulacan gsterir.

1-) Soy aacnda MENUFACTURNG PROGRAM kl panosu zerine gelinerek

261

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

farenin sa anahtar tklanr. Karmza ek bir mn daha gelir. Bu mn ierisinde Generate NC Code Interactively seenei seilir. Bundan sonra NC FILE diolog kutusu belirir. 2-) Bu kutu ierisinde belirlediimiz dosya ismini ve belgemizin nereye kaydedilmesini istiyorsak oraya kayt edebiliriz. 3-) APT dosyasnn oluturulmas iin SAVE butonuna tklanr. 4-) Oluturulan APT dosyas kayt edildii yerden bulunarak alr.

PRZMATK PARA LEME OPERASYONLARI

Catia Prizmatik Machining alma nitesi baz zellikleri olan ikonlardan meydana gelmitir.Bu ikonlar Prizmatik Operasyonlar ve Eksenel Operasyon olarak tanmlanan 2.5 eksen frezeleme operasyonlarn kapsar.

Kullanlan Komutlar Prizmatik Operasyonlar:

Cep leme Operasyonlar

Yzey leme Operasyonlar

262

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
evresel Profil leme Operasyonlar

CAM

Noktalar Aras Tanmlanan Operasyonlar

Eksenel Operasyonlar:

Delme Operasyonlar

Delik Noktalama Operasyonlar

Boydan Boya Delik Delme Operasyonlar

Delik Sonunda Bekleyerek Delik Delme Operasyonu

Tala Krarak Delik Delme Operasyonu

Delik ine Vida Ama Operasyonu

Delik ine Ters Ynde Vida Ama Operasyonu

Delik Bytme Operasyonu

263

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Delik Bytme ve Pah Krma Operasyonu

CAM

Raybalama operasyonu

Kademeli Delik Delme Operasyonu

Hava Oluturma Operasyonu

ki Tarafl Pah Krma Operasyonu Arkadan Delik Bytme Operasyonu

T Kanal Ama Operasyonu

Dairesel Frezeleme Operasyonu

Di Frezeleme Operasyonu

CEP LEME OPERASYONU Frezeleme operasyonlarnda cep ileme operasyonlar zellikle kapal ceplerin ilenmesinde bu grev kullanlr. Komuta giri ksaca yledir:

264

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

START> NC Manufacturing> Prizmatik Machining komut satr izleizlenerek CATA programnn NC nitesine girilmi olur. Bu nite ierisinde paramzn durumuna gre ileme yntemleri seilir.

Cep leme lem Basamaklar

1-)

Prizmatik para operasyonlarndan

cep ileme

operasyonu (Creating Pociting) komutu tklanarak seilir.

265

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

con seildiinde CATA programnn soy aacnda otomatik olarak bir Porses listesinin olutuunu grrz. Bu listenin hemen altnda yine kendisinin otomatik olarak atad(default) bir takm belirir. Soy aac zerinde Pockiting iconu zerinde grlen semboln

manas cep ileme iin gerekli parametrelerin henz tanmlanmadn gsterir. Bu sembol aadaki tanmlamalar yapldnda ortadan kalkar.

Yandaki operasyon tanmlama tablosu belirir. Bu pencerede;

Takm yolu ile ilgili ileme yntemlerinin belirtildii,

Geometri tanmlama blm,

Takm seiminin yapld ,

266

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Teknolojik bilgilerin tanmland,

* Macrolarntanmland blme uygundeerlerle doldurulur.

2-)Geometri tanmlama;

Geometri tanmlama sayfas takm yolu oluturma iin gerekli olan en nemli sayfalardan biridir. Geometri tanmlama etiketinde grlen krmz k bize cep oluturma operasyonu iin geometri tanmlamamzn zorunlu olduunu vurgulamaktadr. Bu sayfa ierisinde geometri seimini kolaylatrmak iin baz duyarl alanlar vardr. Bu alanlar temsili olarak geometrileri gsterir. Geometri seimi yaplmad durumda bu alanlarn rengi krmzdr. Geometri seimi para ile ilikilendirildiinde bu alanlarn rengi yeil renge dnr.

- Sayfa zerinde grlen parada alt ksm zerine tklayn. -Bu ilemin ardndan pancere Operasyon Tanmlama sayfas bzlerek klr. - Bundan sonra bizden tasarladmz para zerinde cep geometri blgesinin seilmesi istenir. -Para zerinde geometri blgesinin alt ksm seilir. Bu ilem yapldnda Operasyon Tanmlama penceresi tekrar aktif hale gelecek-tir. Sayfa ierisinde temsili parann krmz renginin yeil renge

267

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

dnt gzlenir. Bu durum ayn zamanda geometri seiminin salkl bir ekil de yaptmzn salamas olarak dnlnebilinir. Yine ayn zamanda geometri tanmlama etiketi grld gibi krmz renkten yeil renge dnr. ekilde

3-) Ayn ilemler parann st ksm iinde ayn ilemler yaplr.

4-) Cep iin gerekli tala kaldrma miktarlar yine sayfa iinde bulunan duyarl yaznlar zerine gelinerek it tklama yapldktan sonra verilebilir. 5-) OK butonuna tklanarak ilemden klr.

OPERASYON N TAKIM YOLU CANLANIRMA

Bu grev oluturulan operasyonun similasyonun canlandrlmasn salar. 1-) Soy aacndan (Pockiting) Cep leme Operasyonu zerine gelerek farenin sa tuuna tklanr. 2-) Karmza gelen ek men ierisinde Tool Path Replay seinei aktif hale getirilir.

268

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Pencerenin sol alt kesinde yanda grlen takm animasyon penceresi belirir. (Bu pencere 1.Blm CATIA nn cam nitesinin genel yaps iinde aklanmtr.)

4-)

Takmn balama noktasna gelmesi in butonuna tklanr. Bylelikle takm yorulma balangcna getirilmi olur. 5-) Replay Forward butonuna tkland takm yolu

oluturulmaya balanr. 6-) stenildiinde takdirde simlasyonun video grnts butonuna

tklanarak oluturulur.

AIK CEP LEME OPERASYONU

269

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Ak cep operasyonu da kapal cep operasyonu gibidir. Fakat geometri sayfasnda geometri seilirken aada krmz elips iinde gsterilen OPEN POCKET seenei aktif hale getirilir.

Bundan sonra yaplacak ilemler kapal Cep ileme operasyonun ilem basamaklar ile ayndr. ekilde iki farkl ak cebin ilenmi grnts grlmektedir.

270

TANER YALIN

CATIA V5 ETM EVRESEL PROFL LEME OPERASYONU

CAM

Bu ksmda evresel ileme operasyonlarnn nasl yaplacan aklanmtr. lem basamaklar; 1-) conu seilerek tklanr.

evresel ileme diolog sayfas karmzda belirir. Ayn anda geometri tanmlama sayfas da direkt olarak karmza gelir.

2-) Geometri tanmlama sayfasnn altnda bulunan BOTTOM yazsnn zerine gelerek tklanr.HARD yazs SOFT seenei ile deitirilir.

3-) Geometri tanmlama sayfasnda temsil edilen BOTTOM dzlemi zerine gelinerek tklanr. Sonra tasarlanm para zerine gelinerek alttaki ekilde grld gibi parann alt dzlemi seilir. ekilde grld gibi takm yolunun klavuz izgileri aktif hale gelmi olur.

271

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

4-) Eer ihtiya duyulursa Takm Ekseni ynlendirilmek istenirse ekilde TOOL AXS zerine gelinerek ift tklanr. Ekrana eksen ayarlama

bilgileri karmza kar. Burada eksen ayarlar yaplabilir.

5-) Geometri tanmlama sayfasnn iinde yer alan Offset on Bottom duyarl yazsnn zerine gelinerek ift tklanr. Gerekli ofset miktar deeri girilir ve OK butonuna tklanr.

6-) Operasyon tanmlama diolog kutusunda tklanr.

Strateji sayfas butonuna

Karmza parametre ayarlarnn tanmland yeni bir diolog kutusu kar. Bu pencerede grlen istenilen ileme yntemi belirlenerek aktif hale getirilir.

272

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

7-) Operasyonun takm yolunu kontrol etmek ve simle etmek iin sayfa zerinde alt ksmda bulunan REPLAYiconu tklanr. 8-) OK butonuna tklanarak ilem sonlanr.

DELK DELME OPERASYONU

Bu grev delme operasyonlarnn nasl yaplacan gsterir. LEM BASAMAKLARI; 1-) Delik delme iconu seilir.

Dorudan delik ileme geometri tanmlama sayfas belirir.

Soy

aacnda yandaki

ekilde grld gibi Diriling blm aaca dahil edilmi olur. Ayn zamanda ekranda operasyon tanmlama diolog kutusu belirir.

2-) Delik derinliini temsil eden krmz renkli duyarl iconu sein. Deliklerin seimine yardmc olacak Pattern Selection diolog kutusu belirir.

273

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Birinci deliin silindirik zellii tasarladmz paradan seilir. Daha fazla ayn zellikte delik ilenecekse btn delikler bu ekilde seilir.

4-) ift tklanarak seme ilemi sonlandrlr.

5-) Takm delikler arasnda hareket ederken herhangi bir delii deldikten sonra para zerinden belirli miktar yukar ekilmesi gerekir. Bunun iin JUMP DISTANCE srama mesafesi belirlenir.

6-) Operasyonun takm yolunu kontrol etmek ve simle etmek iin sayfa zerinde alt ksmda bulunan REPLAY tklanr.

7-) OK butonuna tklanarak geometri tanmlama ilemi tamamlanm olur.

274

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

OPERASYONLAR N MAKRO ATAMA

Bu grev bir evresel profil ileme iin dairesel yaklama macrosunun nasl atanacan gsterir.

1-) Programda profil counturing operasyonu zerine ift tklayn.

2-) Sonra operasyon tanmlama sayfasndan sein. 3-) Macro tanmlama kutusundan APPROACH

Macro tanmlama etiketini kontrol kutusunu tklayn.

4-) Etiketin alt ksmnda bulunan Crclur Approach kutusu tklanr. 5-) Ekrana gelen yeni mnde yaklama iin belirlenen deerler temsili iconlar sayesinde zerine tklanarak verilir. Ekranda yaklama hareketleri temsili iconarla gsterilmitir. Macro zerinde kiisel deerler tespit edilmitir. Bu deerler kullanc iin uygun deilse duyarl iconlar sayesinde deitirilebilir.

Bu sayfa zerinde bulunan dier temsili iconlar kullanlarak takmn takm yolunu deitirebiliriz.

6-) Gerekli deerler girildikten sonra OK butonuna tklanarak ilem sonlandrlr.

7-) Yaplan deiikler takm yolu animasyonu zerinde de kontrol edilebilir.

275

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

OPERASYONLARA TAKIM ATAMAK

Bu grev operasyon iin takmn nasl atanacan gsterir.

1-) Programda Profil Counturing operasyon zerine ift tklanr, sonra takm etiket sayfas seilir.

2-) Yeni bir takm ismi girilir.(rnein, 16mm parmak freze aks) 3-) D ( nominal ap) deeri zerine gelinerek ift tklanr. Sonra gelen yeni dialog kutusuna 16mm deeri girilir. Takm yolu hesaplamas takma verilen bu deere gre kendisini yeniden yaplandrlr. 4-) Rc (Ke Rads) deeri zerine gelinerek ift tklanr. Sonra gelen yen diolog kutusu iine 0mm deeri girilir. Ayn yntemle db (takmn sap ap ) deitirilebilir.

276

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

5-) Yeni takmn ayarlarn kabul etmek iin OK butonuna tklanarak takm seimi ilemi tamamlanm olur.

NC KODU OLUTURMAK
Bu ksmda imalat operasyonu iin NC kodu nasl oluturulacan gsterir.

1-) Soy aacnda MENUFACTURNG PROGRAM kl panosu zerine

gelinerek farenin sa anahtar tklanr. Karmza ek bir mn daha gelir. Bu mn ierisinde Generate NC Code Interactively seenei seilir. Bundan sonra NC FILE diolog kutusu belirir.

2-) Bu kutu ierisinde belirlediimiz dosya ismini ve belgemizin nereye kaydedilmesini istiyorsak oraya kayt edebiliriz.

3-) APT dosyasnn oluturulmas iin SAVE butonuna tklanr.

277

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

4-) Oluturulan APT dosyas kayt edildii yerden bulunarak alr. $$ ----------------------------------------------------------------V1R4 [00006] (d)27.08.2002 (t)16:25:01 ************************************************** MSG.NR.: 30101 APT-Word : TOOLNO Line number APT : 23 Invalid number of parameters SEVERITY: 4 ************************************************** ************************************************** MSG.NR.: 30101 APT-Word : REWIND Line number APT : 282 Invalid number of parameters SEVERITY: 4 ************************************************** APT: [HEADER0] OUTPUT/FLUSH APT: [HEADER0] SEQNO/OFF APT: [HEADER0] OUTPUT/BLOCK,PRG_BEGIN_WO_RCNUM APT: [OUTPUT (updatePool)] OUTPUT/FLUSH APT: [OUTPUT (updatePool)] SEQNO/ON ISO: % ISO: 0PART TO BE MACHINED APT: [HEADER0] OUTPUT/FLUSH APT: [HEADER0] SEQNO/ON APT: [HEADER1] OUTPUT/BLOCK,PRG_BEGIN_WITH_RCNUM ISO: N10 (======================================================) ISO: N20 (=== cPost Standard PP for FANUC ===) ISO: N30 (======================================================) ISO: N40 G90 G17 G40 APT: 12 PARTNO/PART TO BE MACHINED APT: 13 COOLNT/ON APT: 14 CUTCOM/OFF APT: 17 TLAXIS/0.000000,0.000000,1.000000 APT: 20 RAPID APT: 20 GOTO/0.00000,0.00000,100.00000 ISO: N50 G40 G0 X0. Y0. Z100. M8 APT: 21 CUTTER/10.000000,2.000000,3.000000,2.000000,0.000000,0.000000,50.000000 APT: 24 TPRINT/T1 End Mill D 10 APT: 25 LOADTL/1 APT: [MAIN_PART] OUTPUT/OFF

278

TANER YALIN

CATIA V5 ETM YZEY ( SURFACE ) LEME OPERASYONLARI

CAM

KABA LEME OERASYONLARI

Tasarladnz para zerinde iki yntemle kaba tala alnabilinir. Bunlar; Sweep Roughing Yntemi

Roughing Sprme Operasyonu (Sweep Roughing)

Bu komut programda sprme kaba ileme operasyonun nasl oluturula-can gsterir. Bu yntem dikey dzlemler ile parann kaba ilenmesine izin vermektedir. Komutun ileyii iin aadaki ilem basmaklar uygulanr.

1-)

Sweep Roughing operasyonu seilir. Seim yapldktan sonra karmza bir pencere alr. Bu pencere

ierisinde 5 fark etiket sayfas vardr. Operasyonu oluturmak iin bu sayfalarn uygun bilgiler ile doldurulmas gerekir. Bu etiket sayfalar; Geometrik unsurlarn tanmland sayfa etiketi,

leme stratejilerinin tanmland sayfa etiketi,

Takm bilgilerinin tanmland sayfa etiketi,

279

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Devir says ve ilerleme gibi teknik bilgilerin tanmland sayfa etiketi,

Macro bilgilerinin tanmland etiket sayfas

dr.

Takm yolu oluturmak iin bu bilgilerden sadece geometri bilgilerinin tanmlanmasyeterli olur. Dier sayfa deerleri (default) otomatik olarak atanr.

2-) Bu etiket sayfalarndan olarak geometri tanmlama

ilk seilir.

3-) Bu etiket sayfas zerinde bulanan PARTolarak tanmlanan krmz renkli duyarlblge zerine gelinerek farenin sa tuuna baslr.

Bu sayfa ierisinde temsili duyarl iconlar bulunmaktadr. Kursr bu duyarl iconlar zerine gtrerek tasarladmz para ile ilikilendirilmeye allr.

4-) Karmza yandaki gibi yeni bir pencere alr. Bu pencerede klandrlm Body(ies) seenei seilir.

5-) Tasarladmz para zerinde herhangi bir yere tkladmzda geometri otomatikolarak tanmlanm olur.

280

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

6-) Etiket sayfasnn altnda bulunan REPLAY komutu tklanarak aktif halegetirilir.

7-) Yanda grld program takm yolu hasaplamas balar. Bu ilem durum ubuunun % 100 deerini gsterene kadar devam etmesi gerekir.

8-) lem tamamlandnda OK komutu tklanarak ilem tamamlanr.

9-) Takm yolu kontrol iin program simlasyonu oluturulur.

10-) stenilen ileme stratejileri , takm seimi , macro bilgileri yukarda gsterilen etiket sayfalar kullanlarak belirlenir ve takm yolu yeniden yaplandrlr.

281

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Kaba ileme takm yolu grnts

Yukardaki parann simlasyon grnts

KABA LEME METODU

Bu komut programda kaba ileme operasyonun nasl oluturulacan gsterir. Bu yntem yatay dzlemler ile parann kaba ilenmesine izin vermektedir. Komutun ileyii iin aadaki ilem basmaklar uygulanr.

282

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
1-) Roughing operasyonu seilir.

CAM

Seim yapldktan sonra karmza bir pencere alr. Bu pencere ierisinde 5 fark etiket sayfas vardr. Bu ETKET SAYFALARI;

Geometrik unsurlarn tanmland sayfa etiketi,

leme stratejilerinin tanmland sayfa etiketi,

Takm bilgilerinin tanmland sayfa etiketi,

Devir says ve ilerleme gibi teknik bilgilerin

tanmland sayfa etiketi,

Macro bilgilerinin tanmland etiket sayfas

dr.

2-) Bu etiket sayfalarndan ilk olarak geometri tanmlama seilir.

sayfas

3-) Etiket sayfas seildikten sonra yandaki etiket sayfas belirir. Bu sayfa ierisinde temsili duyarl iconlar bulunmaktadr. Kursr bu duyarl iconlar zerine gtrerek tasarladmz para ile ilikilendirilmeye allr.

283

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

4-) Etiket sayfas ierisinde bulunan Roughing Stok duyarl iconu seilerek tasarladmz para zerinde bir yere ilikilendirilir. tklanarak

5-) Ayn ilem Part seenei iinde gerekletirilir.

6-) Bu ilemler yapldnda krmz renkli iconlarn renginin yeil renge dntn gsterir. Bu ayn zamanda geometri seiminin yapldnn salamas olarak dnlebilir.

7-) Etiket sayfasnn altnda bulunan RELAY komutu tklanarak aktif hale
getirilir.

284

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

8-) Yanda grld program takm yolu hasaplamas balar. Bu ilem durum ubuunun % 100 deerini gsterene kadar devam etmesi gerekir.

9-)lem tamamlandnda OK komutu tklanarak ilem tamamlanr.

10-) Takm yolu kontrol iin program simlasyonu oluturulur.

11-) stenilen ileme stratejileri , takm seimi , macro bilgileri yukarda gsterilen etiket sayfalar kullanlarak belirlenir ve takm yolu Yeniden yaplandrlr.

Kaba ileme takm yolu grnts :

Alttaki ekil yukarda takm yolu oluturulmu parann, Consantirik ileme yntemi kullanlarak, - 10 mm lik takm ile ilenmi simlasyonun grntsdr.

285

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Bitirme ve Yar Bitirme Operasyonlar(FINISHING) Bitirme ve yar bitirme operasyonlar 4 ksmdan oluur. Sweeping

Z Level Machinig

Countur-driven Machining

Profil counturing

Sprme Operasyonu(Sweeping) Sweeping operasyonlar bitirme ve yar bitirme ilemleri iin kullanldr. Takm yollar dikeye paralel bir ekilde iletilir. Operasyonun oluturulmas iin aadaki ilemler srasyla uygulanmaldr. 1-) Sweep Roughing operasyonu seilir.

286

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Seim yapldktan sonra karmza bir pencere alr. Bu pencere ierisinde 5 fark etiket sayfas vardr.Operasyonu oluturmak iin bu sayfalarn uygun bilgiler ile doldurulmas gerekir.Bu etiket sayfalar;

Geometrik unsurlarn tanmland sayfa etiketi,

leme stratejilerinin tanmland sayfa etiketi,

Takm bilgilerinin tanmland sayfa etiketi,

Devir says ve ilerleme gibi teknik bilgilerin

tanmland sayfa etiketi,

Macro bilgilerinin tanmland etiket sayfas

dr.

Takm yolu oluturmak iin bu bilgilerden sadece gemetri bilgilerinin tanmlanmas yeterli olur. Dier sayfa deerleri (default) otmatik olarak atanr.

2-) Bu etiket sayfalarndan ilk olarak geometri tanmlama sayfas seilir.

287

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Bu etiket sayfas zerinde bulanan PART olarak tanmlanan krmz renkli duyarl blge zerine gelinerek farenin sa tuuna baslr.

Bu sayfa ierisinde temsili duyarl iconlar bulunmaktadr. Kursr bu duyarl iconlar zerine gtrerek tasarladmz para ile ilikilendirilmeye allr.

4-) Karmza yandaki gibi yeni bir pencere alr. Body(ies) seenei seilir.

5-) Tasarladmz para zerinde herhangi bir yere tkladmzda geometri otomatik olarak tanmlanm olur.

6-) Etiket sayfasnn altnda bulunan REPLAY komutu tklanarak aktif hale getirilir.

288

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

7-) Yanda grld program takm yolu hasaplamas balar. Bu ilem durum ubuunun % 10deerini gsterene kadar devam etmesi gerekir.

8-)lem tamamlandnda OK komutu tklanarak ilem tamamlanr.

9-) Takm yolu kontrol iin program simlasyonu oluturulur.

10-) stenilen ileme stratejileri , takm seimi , macro bilgileri yukarda gsterilen etiket sayfalar kullanlarak belirlenir ve takm yolu yeniden yaplandrlr.

Sweeping ileme yntemi ile bitirme pasosu alnm parann simlasyonu

Z Level Machning:
289

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Z Level Machning operasyonlar bitirme ve yar bitirme ilemleri iin btn parann ilenmesinde kullanlr.Takm yollar yataya paralel ve takm eksenine dik ekilde iletilir. Operasyonun oluturulmas iin aadaki ilemler srasyla uygulanmaldr.

Geometrik unsurlarn tanmland sayfa etiketi,

leme stratejilerinin tanmland sayfa etiketi,

Takm bilgilerinin tanmland sayfa etiketi,

Devir says ve ilerleme gibi teknik bilgilerin

tanmland sayfa etiketi,

Macro bilgilerinin tanmland etiket sayfas

dr.

Takm yolu oluturmak iin bu bilgilerden sadece gemetri bilgilerinin tanmlanmas yeterli olur. Dier sayfa deerleri (default) otmatik olarak atanr.

1-)

Z Level machining operasyonu seilir.

2-) Bu etiket sayfalarndan ilk olarak geometri tanmlama

sayfas

290

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
seilir.

CAM

3-) Bu etiket sayfas zerinde bulanan PART olarak tanmlanan krmz renkli duyarl blge zerine gelinerek farenin sa tuuna baslr.

Bu sayfa ierisinde temsili duyarl iconlar bulunmaktadr. Kursr bu duyarl iconlar zerine gtrerek tasarladmz para ile ilikilendirilmeye allr.

4-) Karmza yandaki gibi yeni bir pencere alr. Bu pencerede klandrlm Body(ies) seenei seilir.

5-) Tasarladmz para zerinde herhangi bir yere tkladmzda geometri otomatik olarak tanmlanm olur.

6-) Bu ilemler yapldnda krmz renkli iconlarn renginin yeil renge

291

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
dntn gsterir. Bu ayn zamanda geometri seiminin yapldnn salamas olarak dnlebilir.

CAM

7-) Etiket sayfasnn altnda bulunan RELAY komutu tklanarak aktif hale getirilir.

8-) Yanda grld program takm yolu hasaplamas balar.Bu ilem durum ubuunun % 100 deerini gsterene kadar devam etmesi gerekir.

9-)lem tamamlandnda OK komutu tklanarak ilem tamamlanr.

10-) Takm yolu kontrol iin program simlasyonu oluturulur.

292

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

11-) stenilen ileme stratejileri , takm seimi , macro bilgileri yukarda gsterilen etiket sayfalar kullanlarak belirlenir ve takm yolu yeniden yaplandrlr.

COUNTUR DRIVEN MACHINING

Bu blmde bir para zerinde evresel bir klavuz kullanarak bir alann nasl ilenecei aklanmtr. Bunu iin aadaki ilem basamaklar uygulanr.

1-)

Countur-Driven iconu seilir.Seim yapldktan sonra bir diolog kutusu

belirir. Bu diolg kutusu be etiket sayfasna sahitir. Bunlar;

Geometrik unsurlarn tanmland etiket sayfas,

293

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
leme stratejilerinin belirlendii etiket sayfas,

CAM

Takm bilgilerinin tanmland etiket sayfas,

Devir says ve ilerleme gibi teknik bilgilerin tanmland blmdr.

Macrolarn tanmland etiket sayfas.

REWORKING OPERASYONU:
Bu operasyonlar para zerinde artk malzeme kalan bir yerde o alan yeniden ilemek iin kullanlr. Bu ilemler;

1-) 2-)

Kalem Operasyonlar Yeniden ileme operasyonlar

KALEM OPERASYONLARI
Bu blm programda kalem operasyonu nasl meydana getirilir bu konun ierii hakknda bilgi sunmaktadr. Kalem operasyonu; bir yzeyi dng boyunca takm ile ilenmesi srasnda iki yerde paraya teet kalr .Tekrar ileme operasyonlarndan kalem operasyonu para zerinde bu teet kalan ksmlarn tekrar ilenmesi iin kullanlr. Bunun iin aadaki ilem basamaklar uygulanr.

294

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

1-) seilir.

Kalem operasyonu iconu

Seim yapldktan sonra yandaki diolog Kutusu meydana gelir. Bu diolog kutusunda aadaki be etiket sayfas bulunur.

Geometrik unsurlarn tanmland etiket sayfas,

leme stratejilerinin belirlendii etiket sayfas,

Takm bilgilerinin tanmland etiket sayfas,

Devir says ve ilerleme gibiteknik bilgilerin tanmland blmdr.

Macrolarn tanmland etiket sayfas.

295

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
2-) Bu diolog sayfasnda ilk olarak

CAM
geometrik unsurlarn tanmland

sayfa alarak ilenecek alan para zerinde belirlenir.

3-) Eer

ileme stratejileri zerinde deiiklik yaplmak isteniyorsa bu

sayfa alarak gerekli deiiklikler yaplr.

4-) Dier etiket sayfalar zerinde ayn ekilde gerekli grlyorsa deiiklik yaplabilir.

5-) Operasyonun takm yolunu hesaplamak iin REPLAY iconu tklanr.

6-) Yanda grld program takm yolu hesaplamas balar. Bu ilem durum ubuunun % 100 deerini gsterene kadar devam etmesi gerekir.

8-) lem tamamlandnda OK komutu tklanarak ilem tamamlanr.

9-) Takm yolu kontrol iin program simlasyonu oluturulur.

296

TANER YALIN

CATIA V5 ETM Tekrar Kaba leme Operasyonlar

CAM

Tekrar kaba ileme operasyonlar para zerinde zahmetli ksmlarn yeniden ilenmesinde kullanlr.

TAKIM YOLU DZENLEME

Takm yolu dzenlemeye ihtiyacnz olan fonksiyonlar bu blmde bulabilirsiniz. Aadaki fonksiyonlar kullanmadan nce, para takm yolunun hesaplanm olmas gerekir.

Bir Takm Yolu zerinde Bir Nokta Dzenlemek

Bu blmde bir takm yolu zerinde bir noktann nasl deiiklik yaplac aklanacaktr. Bunun iin aadaki ilem basmaklar uygulanr.

1-) Balamsal mnden Point Modification seenei seilir.

2-) oluturulan takm yolu zerinde kursrle dolaldnda kk beyaz bir kare takm yolu zerinde fark edilecektir.Bu noktann olmasn istediiniz yerde bir noktay sein .

297

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

Bir diolog kutusu belirerek takm yolu zerindeki bir notann tanmasna veya karlmasna izin verir.

3-) Bir noktay tamak iin alttaki butona tklayn. Bu kutu ierisinde ki koordinatlar kullanarak takm yolu noktasn istediiniz yere tayabilirisiniz.

4-) Takm yolu zerindeki noktay kartmak istiyorsanz alttaki Cut butonunu seiniz.

298

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

TORNALAMA ( LATHENING ) OPERASYONLARI Para Operasyonu Oluturma

CATIA Programnda Lathening Operation blnmne girmek iin aadaki ilem basamaklar srasyla uygulanr.

1-) ek men ierisinden FLE> OPEN seenei seilerek imalart program oluturulacak parann dokman belgesi alr.

2-) Balang mensnden NC Manufacturing > Lathe Machening nitesi seilir. Bu ilemlerin ardnda seilen parann soyaacnda olutuu grlr.

299

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Soy aacnda bulunan Part Operation diolog kutusu tklanarak Machine etiket sayfasna girilir. Burada; Horizontal Lathening Machine iconu

tklanr. Radyal X ekseni ayar ve spindle Z ek-

seni ayar yaplarak OK iconu tklanr.

300

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

3-) Position sayfas aktif hale getirilerek Tool Change Point takm deitirme noktas ayar yaplr.

4-) Yatmz deiikliklerin aktif hale gelmesi iin OK iconu tklanr.

5-) Manufacturing Program nesnesi soy aacndan seilerek gncelletirilir.

Kaba Tornalama Operasyonu Oluturma Bu blmde bir kaba tornalama operasyonunun nasl oluturulduu aklanmaya allmtr. Bunun iin aadaki ilem basamaklar uygulanr.

1-)

Roughing Operarasyonu iconu seilir. Bu operasyon iin otomatik olarak bir takm eklenmitir.Seme

ileminden sonra dorudan diolog kutusu belirir.

geometri tanmlama sayfas aktif olarak bir

301

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

2-) Aada gsterildii gibi diolog kutusu iindeki duyarl iconlardan Stok Elemann tanmland geometrik alan seilir.

3-) Tasar ekrannda stok elementi profili Edge Slection takm ubuu kullanlarak seilir.

4-) Ayn ekilde diolog kutusundan ilenecek para geometri aln seilir.

5-) Tasar ekranndan Para Eleman profili seilir.

302

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

6-) Edge Selection takm ubuundan OK iconu tklanarak seme ilemi sonlandrlr. 7-) Strateji etiket sayfas alarak yandaki ekilde gsterilen parametre deerleri uygun ekilde dzenlenir.

8-) Operasyonu oluturmak iin OK iconu tklanr.

Operasyonlarn Takm Yolunu Canlandrma

Bu blmde yaplan operasyonlarn takm yolunun nasl oluturulaca aklanmtr. Bunu iin aadaki ilem basamaklar srasyla uygulanr. 1-) Soy acndan oluturulan operasyon seildikten sonra Path iconu seilir. Seim yapldktan sonra bir diolog kutusu belirir. Replay Tool

2-) Diolog kutusunda canlandrma modu olarak Continuous replay mode seilir.

303

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
3-) Takm balang noktasna yerletirmek iin butonu tklanr.

CAM

4-)

Balang butonuna tkladmzda takm belirlenen takm yolu boyunca

hareket etmeye balar.

5-) REPLAY modundan kmak iin OK iconu tklanr.

Kanal Tornalama Operasyonu Oluturma Bu blmde kanal tornalama operasyonun nasl oluturulaca aklanmtr. Operasyonun oluturulmas u ilem basamaklar srasyla uygulanr.

1-)

Grooving iconu seilir.

2-) Bu operasyon iin otomatik olarak bir takm eklenmitir.Seme ileminden sonra dorudan diolog kutusu belirir. geometri tanmlama sayfas aktif olarak bir

2-) Aada gsterildii gibi diolog kutusu iindeki duyarl iconlardan Stok Elemann tanmland geometrik alan seilir.

3-) Tasar ekrannda stok elementi profili Edge Slection takm ubuu kullanlarak seilir.

304

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

4-) Ayn ekilde diolog kutusundan ilenecek para geometri aln seilir.

5-) Tasar ekranndan Para Eleman profili seilir.

6-) Edge Selection takm ubuundan OK iconu tklanarak seme ilemi sonlandrlr.

7-) leme parametrelerini dzenlemek iin gerekli dzenlemeler yaplr.

Strateji sayfas seilir ve

8-)

Takm montaj etiket sayfas seilerek gerekli kesici takm

ayarlar yaplr.

305

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

9-) Takm yolu operasyonunu control etmek iin diolog sayfasndaki REPLAY iconu tklanr.

8-) Operasyonu oluturmak iin OK iconu tklanr.

Bitirme Profili Tornalama Operasyonu Oluturma Bu blm programda bir bitirme profili operasyonun nasl oluturulaca aklanmtr. Operasyonun oluturulmas u ilem basamaklar srasyla uygulanr.

1-)

Profile Finisihing operasyonu iconu seilir.

2-) Bu operasyon iin otomatik olarak bir takm eklenmitir.Seme ileminden sonra dorudan diolog kutusu belirir. geometri tanmlama sayfas aktif olarak bir

3- Bu diolog kutusu ierisinde krmz renkli duyarl alan seildikten sonra tasar ekranndan para profili seilir. Seme ilemi gerekletikten sonra krmz renkli alan yeil renge dnr. Bu durum bizim para profili seimimizin salamas saylabilir.

4-) leme parametrelerini dzenlemek iin gerekli dzenlemeler yaplr. 5-)

Strateji sayfas seilir ve

Takm montaj etiket sayfas seilerek gerekli kesici takm

ayarlar yaplr.

306

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

CAM

6-) Takm yolu operasyonunu control etmek iin diolog sayfasndaki REPLAY iconu tklanr.

7-) Operasyonu oluturmak iin OK iconu tklanr.

Yaplan operasyonlarn sonucundan oluan parann simlasyon grnts.

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

307

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

STATK ANALZ Bir Parann Statik analizini yapmak iin ilk olarak analizi yaplacak parann Part Modlnde alm olmas gerekir.

Analiz Modlnde alma yapabilmek iin paramza mutlaka malzeme zelliinin atanm olmas gerektiinden Part Modlnde paraya malzeme atayp kaydetmeliyiz.

307

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Part Modln kapatmadan Start mensnden Analiz& Simulation , Generative Structure Analiz Modlne girilir.

Buradan da Statik Analiz ksm seilerek OK butonuna baslr.

308

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Paramz artk Analiz ilemi iin hazr hale gelmiti Paramzda herhangi bir analiz ilemi gerekletirmek iin ncelikle paray herhangi bir elementinden sabitlemek gerekir . Bu ilem iin genellikle yzeysel temaslar veya balantlar kullanlr.

Camp komutu ile mesnet eleman seilir.

Seilen yzeye ekranda sembolik olarak krmz ile gsterilen mesnetler atanr. 309
TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Birden fazla yzey veya eleman seilebilir.

Mesnetler seildikten sonra paraya gelen kuvetler belirtilir.

310

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Distrubuted Force Butonuna baslarak Parada belirtilen yere gelen kuvvetin byklk ve ynleri belirtilir.

Tm bu bilgilerin sonuca ulamas iin hesaplanmas gerekir.

Compute Butonuna tklanr.

Hesaplama seeneklerini isteyinize gre ayarlayabilirsiniz. Tm elemanlar hesaplattrmak istiyorsanz, All seeneyini seip OK tklaynz.

311

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Deformasyon, Stres , Displacement gibi ayr ayr zelliklerin analiz grnm iin

312

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

313

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

Animate Komutu ile Parada meydana gelen deformasyonlar abartl bir ekilde bir video kayd eklinde izleyebiliriz.

Tm bu almalar ve hesaplama sonularn basit bir rapor eklinde grmek istiyorsak Basik Analisis Report komutu ile Explorer sayfas olara rapor oluturabiliriz. Advanced Reporting komutu ile stee gre Farkl farkl zelliklerin analizi de oluturulabilir.

314

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

RNEK CATA ANALZ RAPORU

Analysis1.CATAnalys MESH: Entity Nodes Size 604

Elements 1695 ELEMENT TYPE:

Connectivity

Statistics

315

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
TE4 1695 ( 100,00% ) ELEMENT QUALITY:

ANALZ

Criterion Skewness Stretch Min. Length Max. Length Shape Factor Length Ratio

Good 1656 ( 97,70% ) 1695 ( 100,00% ) 1695 ( 100,00% ) 1695 ( 100,00% ) 1695 ( 100,00% ) 1695 ( 100,00% )

Poor 39 ( 2,30% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% )

Bad 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% ) 0 ( 0,00% )

Worst 0,866 0,375 2,226

Average 0,450 0,627 5,400

15,254 10,139 0,396 4,334 0,683 1,935

Properties.1 Material apply to Part1 - OCTREE Tetrahedron Mesh.1 : Part1 Material Young Modulus Poisson Ratio Density Steel : Structural ( ASTM-A36 ) 2e+011N_m2 0,266 7860kg_m3

Thermal Expansion 0,0000117 Yield Strength 2,5e+008N_m2

316

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Static Case Boundary Conditions

ANALZ

STRUCTURE Computation Number of nodes Number of elements Number of D.O.F. : 604 : 1695 : 1812 0 0

Number of Contact relations : Number of Kinematic relations :

Linear tetrahedron : 1695

RESTRAINT Computation Name: RestraintSet.1 Number of S.P.C : 225 LOAD Computation Name: LoadSet.1

317

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Applied load resultant : Fx = 4 . 449e-004 Fy = 0 . 000e+000 Fz = 6 . 825e-004 N N N

ANALZ

Mx = -7 . 027e-005 Nxm My = -3 . 488e-003 Nxm Mz = 3 . 048e-005 Nxm STIFFNESS Computation Number of lines Number of coefficients Number of blocks Total matrix size : 1812 : 29067 : : 1 0 . 34 Mb

Maximum number of coefficients per bloc : 29067

SINGULARITY Computation Restraint: RestraintSet.1 Number of local singularities Number of singularities in rotation Generated constraint type : : 0 0 0

Number of singularities in translation :

: MPC

CONSTRAINT Computation Restraint: RestraintSet.1 Number of constraints Number of coefficients Number of coefficients : 225 : 0 : 0

Number of factorized constraints : 225 Number of deferred constraints : 0 318

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
NUMBERING Computation Restraint: RestraintSet.1 Numbering Method : SLOAN 604 41 169 : SPARSE : 1587 : 342 : 9954 : 71112 : 147 : 10878 0 1 5 2 1

ANALZ

Number of connected nodes : Nodal maximum front width : Nodal maximum band width : Method Number of factorized degrees Number of supernodes Number of overhead indices Number of coefficients Maximum front width Maximum front size Number of blocks Number of Mflops for solve Minimum relative pivot

Size of the factorized matrix (Mb) : : : : Number of Mflops for factorization :

. 542542 . 222e+000 . 924e-001 . 013e-002

Name: StaticSet.1 Restraint: RestraintSet.1 Load: LoadSet.1 Strain Energy : 9.491e-011 J Equilibrium Applied Forces 4.4495e-004 Relative Magnitude Error 9.0509e014

Components

Reactions

Residual 6.3388e015

Fx (N)

-4.4495e-004

319

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
Fy (N) Fz (N) Mx (Nxm) My (Nxm) Mz (Nxm) 0.0000e+000 6.8246e-004 -7.0275e-005 -3.4879e-003 3.0475e-005 -1.0253e-016 -6.8246e-004 7.0275e-005 3.4879e-003 -3.0475e-005 -1.0253e016

ANALZ
1.4639e-015

5.1441e-015 7.3451e-014 -3.9287e016 5.2085e016 4.8963e016 5.3940e014 7.1510e-014 6.7223e014

Static Case Solution.1 - Deformed Mesh

Display On Boundary ---- Over all the Model Static Case Solution.1 - Von Mises Stress (nodal value)

320

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

---- Volume Elements ---- : Components : ALL Display On Boundary ---- Over all the Model Other Sensors

Sensor Name Sensor Value Energy 0J

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

321

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

ANALZ

322

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

RNEK SSTEM TASARIMI 1. PSTON

1Profil ikonunu tklayn veserbest elle izer gibi piston eklini oluturacak

profili yarm olarak izin

2-

Snrlama ikonunu tklayn ve gerekli l snrlamalarn oluturun.

3-Sketchden kn ve

Shaft ikonunu tklayn referans ekseni seerek o eksen

etrafnda dnerek paray oluturun.

4- Pistona pah krmak iin oluturun.

Chamfer ikonunu tklayn vekenar seerek pah

322

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

5-Milin Kenarn frezelemek iin bir frezeleme kenar izin ve simetri komutu ile dier tarafa da bu yzeyi tayn.

6-

ikonunu tklayarak kenarlar frezeleyin.

7- Pistonun Frezelen yzeyine knt oluturmak iin bir

ember izin.

323

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

8-

pad ikonunu tklayn ve kunty oluturun.

9-

simetri ikonunu kullanarak bu pad dier yzeyde de oluturun.

10-

Hole ikonunu tklayarak delik an

324

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

11-

Profile ikonunu kullanarak pistonunun alt yzeyine geometriyi oluturun.

12-

Pocket ikonunu tklayarak geometri eklinde delik oluturun.

13- Yine oluturalm.

Spline komutunu kullanarak pistonun yan yzeyine kavis

14-

Pocket ikonunu tklayarak geometri boyunca frezeleme yapn.

325

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

15-

Filet ikonu ile gerekli yzeylere rads oluturun

16- Oluturduumuz bu parann eitli statik analizler yapmak iin malzeme atayalm.

326

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

2. PSTON KOLU
1Profil ikonunu tklayn ve serbest elle izer gibi piston kolu yataklarn

oluturacak profili izin

2-

Snrlama ikonunu tklayn ve gerekli mesafe snrlamalarn oluturun.

3-Piston kolunun izin ve Pad komutu ile yataklar birletirin

4-

Profile ikonunu kullanarak piston kolunun i boaltma profilini oluturun

327

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

5-

Pocket ikonunu tklayarak geometri eklinde delik oluturun.

6-

Filet ikonu ile Pocket edilen yzeye rads oluturun.

328

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
7Chamfer ikonu ile yatak ularna pah krn.

RNEK ALIMALAR

8-

Filet ikonu ile Piston kolu ile yataklar arasna rads oluturun.

9- Oluturduumuz bu parann eitli statik analizler yapmak iin atayalm.

malzeme

329

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

10grn.

view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik zelliklerini

330

TANER YALIN

CATIA V5 ETM 3. KRANK ML

RNEK ALIMALAR

1-

Bir dzlem seerek Profil ikonunu tklayn ve serbest elle izer gibi

Krank milinin eklini oluturacak profili izin.

2- Pistonun Frezelen yzeyine knt oluturmak iin bir

ember izin.

3-Milin Kenarn frezelemek iin bir frezeleme kenar izin ve simetri komutu ile dier tarafa da bu yzeyi tayn.

331

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
4pad ikonunu tklayn ve kunty oluturun.

RNEK ALIMALAR

5-

simetri ikonunu kullanarak bu pad dier yzeyde de oluturun.

6-

Profile ikonunu kullanarak pistonunun alt yzeyine geometriyi oluturun.

332

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

8- Oluturduumuz bu parann eitli statik analizler yapmak iin atayalm. 9 grn.

malzeme

view ikonuna basarak ekranda bu malzemeye ait renk grafik zelliklerini

333

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
4. BUR 1-

RNEK ALIMALAR

Bir dzlem seerek Profil ikonunu tklayn ve serbest elle izer gibi Bur

eklini oluturacak profili izin. 2- Burc iin bir ember izin.

3- Burc profilini Extrude edin.

4- Burcu profilini bitmi grnm.

334

TANER YALIN

CATIA V5 ETM
5. GVDE 1-

RNEK ALIMALAR

Bir dzlem seerek Profil ikonunu tklayn ve Gvde alt profilini izin.

2- izdiiniz Gvde taban profilini Extrude komutu ile kalnlk verin.

3- izdiiniz Gvde tabanna dik bir dzlem seerek yatak profilini izerek profile Extrude komutu ile kalnlk verin.

335

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

4- Pistonun hareket edecei silindir blokunun kesitini oluturalm; bir yay izin ve uygn mesafede Offset leyerek et kalnln oluturup Extrude ile bir ykseklik ls atayn.

5- izdiiniz Gvde nin son hali aadaki resimde gzkt gibi olacaktr.

336

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

Sonu : Part design Modlnde yaplan bu 5 paray ayr ayr dosyalarda

oluturarak kaydedin ve Assambly modlnde bo bir sayfa an ve izdiiniz paralar teker teker ve sras ile tayn. Paralar uygun kstlamalar ile birletirin.

337

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

SSTEMN SMLASYONU VE ANALZ

338

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

*** For information and more detail please call & contact with me by this direction : taneryalcin79@yahoo.com 0 536 525 75 75 0 555 482 88 51 www.catiadersi.s5.com www.catia.s5.com www.catia.8m.com ***

339

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

CATIA DAN RNEKLER

340

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

341

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

342

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

343

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

344

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

345

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

346

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

347

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

348

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

349

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

350

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

351

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

352

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

353

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

354

TANER YALIN

CATIA V5 ETM

RNEK ALIMALAR

355

TANER YALIN