Professional Documents
Culture Documents
• Karasal
• Denizaltı
Fiber optik elemanlar, Radyo frekans sistemleri
Bataryalar,Endüstriyel
Güç sistemleri elemanlar
Stajımın başladığı ilk gün stajerlerle ve işyeri çalışanlarıyla tanıştım. Alcatel Teletaş
hakkında bilgi edindim. Iş yerini gezdim. Departmanlarda yapılan işler hakkında genel bilgiler
edindim. Şirkette iş saati 8.30’ da başlayıp 18.00’ de bitiyordu. 12.00-13.00 saatleri arası öğlen
yemeği molası vardı. Yemekler ‘Sofra’ isimli bir şirket tarafından hazırlanıyordu. Servis
firmasıysa ‘Gürsel’ di. Stajerler bu olanaklardan ücretsiz olarak faydalanabiliyorlardı. İş yerinden
edindiğim dökümanlardan Alcatel’in tarihçesini ve faaliyet alanlarını okudum.
Alcatel’in üzerinde çalıştığı yeni teknolojilerin şunlar olduğunu öğrendim :
• Genişbant teknolojisi (Broadband Tecnology)
• IP telefonculuk (IP Telepony)
• MPLS ve birleşik ağlar (MPLS and Converged Networks)
• Multimedia bağlantı merkezi (Multimedia Contact Center)
• OPEN yeni nesil ağları (OPEN Next generation Networks)
• OSS otomasyonu (OSS Automation)
• Profesyonel servisler (Professional Services)
02.09.04 - 03.09.04
Araştırma ve geliştirme bölümünde çalışacaktım. Bu bölümün çalışmaları hakkında bilgi
edindim.AR-GE bölümünde telekominikasyon sektöründe yeni teknolojiler geliştirmekte 180
mühendis çalışıyordu. Bu bölüm ;Santral sistemleri ,transmisyon sistemleri , kartlı telefon ve
mikroelektronik olmak üzere 4 ayrı tasarım merkezinden oluşuyordu ve tüm şirkete destek veren
bir bölümdü.Merkezlere ilişkin bütçenin (işgücü ve finansal) hazırlanması, izlenmesi ve
raporlanması; sürdürülen projelerle ilgili dokümantasyonun yönetimi (tasarım değişiklik, belge
kayıt, yayın ve arşivleme, doküman yazım ve tasarım - web sayfaları dahil - işlemleri); bilgisayar
destekli elektronik (ECAD) ve mekanik (MCAD) tasarımların gerçekleştirilmesi; çeşitli
platformlarda kullanılan bilgisayar sistemlerinin ve yazılım gereçlerinin bakımı ve sorunlarının
çözümü; elektronik, mekanik ve endüstriyel çizim gibi teknisyenlik hizmetlerinin verilmesi;
doküman çoğaltma ve matbaacılık hizmetleri; kütüphane hizmetleri gibi hizmetler bu bölümün
görevlerinden ba-zılarıdır. DSL bölümü hakkında bilgi edindim. Bu bölümde çalışmaya
başladım. Sefer Bey dsl bölümünde yapılan işleri genel hatlarıyla anlattı.
06.09.04 - 07.09.2004
Alcatel ‘in TTDSL projeleri hakkında yaptığı çalışmaları öğrendim.Bu projeler Türk
Telekom tarafından oluşturulmuş.Alcatel Türk Telekom’a destekte bulunmaktadır.Türk
Telekom’un DSL altyapısı 1998 yılında 20.000 abonelik kuruldu.TTDSL2 projesi ise 200.000
aboneye altyapı kurmuştur.Bu projenin Destek (Support) Grubunda 10 saha mühendisi, 5 level2
(TAC-Techical Assistant Center)çalışmaktadır. Bu saha elemanları tüm Türkiye’ye dağılmış
durumdadırlar.Saha mühendislerinden sadece 2 tanesi merkezdedir.Sahada bulunan Mühendisler
Türk Telekom’la muhattap durumdadır.Kurulan sistemde;1800 DSLAM(abonelerin toplandığı
merkez),350.000 tane de port vardır.DSLAM’lar 2.katman cihazlardır.Access Server ‘lar ise
DSLAM’ların toplandığı 1.derece bir katmandır.Bunlardan 22 tane var. Yönetilme
,erişim,konfigürasyon için Ankara’da bir Server Farm oluşturulmuş.Burada Access server’lar
toplanır.TTdsl-2 projesi için kullanılan malzemeler;
81 ilde 2000 ASAM 8 server sistemi
−AAA server(Kullanıcı isminin doğrulandığı yer)
−SSS −Envanter Server(Şebekedeki envanteri tutar.)
Kontrol eden yetkili: İmza:
−Firewall(Server Farm’ı korur.)−LDAP server−DHCP server
Tarih ......../........./ 200......
3
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
−Reporting server−Backup server(Yedeklemeyi sağlar.)
−NMS(DSLAM ve Access Server’a erişmek amaçlı kullanılır.
2 Management Systems
−DSLAM Mgmt. (Alcatel 5523 AWS)
−BRAS Mgmt. (NetOP EMS )
Bunların dışında 3000 modem,500 PC,120 laptop ve 200Hat test cihazı
kullanılmaktadır.Bunlar TTDSL-2 projesinin parçalarıdır.Bu proje ile verilecek servisler yüksek
hızda internet erişimi,point-to-point DSL bağlantılardır.Yüksek hızda internet erişiminde –
PPPoA ve PPPoE serverlarıyla çevirmeli olarak internete bağlanılıyor.(ADSL).Sürekli bağlantı
ise Bridged Routed (RFC-1483)(SHDSL)ile sağlanmaktadır.
TTDSL-2 PROJE DESTEĞİ:
EVLİYA ÇELEBİ adlı bir internet sitesi oluşturulmuş ve bu sitede; Detaylı Lokasyon
Bilgileri,Port, Kart,Şasi,Kabin,Splitter,Kablolama sayıları ve Tahmini Sevk ve Montaj Planı
var.Her il için haftalık bazda sevk ve montaj tarihleri ve adetleri bulunmakta ve Survey ve
Montajların Takibi yapılmaktadır.Hangi lokasyonda Survey, Sevk, Montaj yapıldı ? Tarihleri ?
(Alcatel)
Devreye vermek icin Transmisyon durumu nedir? (Turk Telekom)
ATM (Turpak&TTnet) Altyapısı ve tanımlamaları (TTelekom & Alcatel)
ASAM’ların serviste olup olmadıgı (Turk Telekom)
Servise verilmeye hazır port sayısı (Alcatel)
Bu veriler kontrol edilmektedir.En son kim ne zaman güncelledi bilgileri bu internet sayfasında
bulunmaktadır.
Evliya Çelebi Sitesinin içeriği:
-Genel Bilgiler
-Redback Dizayn Dokumanı (Her ASAM’ın management ve User PVC degerleri, IP Adresleri
vs. )
-ASAM’Ların Redbacklere dağılım şeması
-Telekom Santralindeki Eski ve Yeni DSLAM bağlantıları şeması
-MDF Teknik Resmi ve fotoğrafları
-Abone kablolarının renk kodları ve MDF kablosuna çakılış şekli
-Optik Seviyeler : Türkiye’deki tüm SDH (Netas, Ericcson,Alcatel) ve ATM (Turpak, TTNet)
cihazları ile Alcatel ASAM’ların optik seviye bilgileri
-Fiber Kablo İhtiyacı -Tüm fiber kablo ve zayıflatıcı ihtiyacları ikinci bir survey yapılmadan
belirlenebildi
-Flash Haberler
-Yeni bilgiler, Yeni haberler, Yeni gelişmeler,
-Uyarılar, Mesajlar ...
-Aynı anda tüm Turk Telekom personelinin haberdar edilmesi bilgileri bulunmaktadır.
EvliyaÇelebi Sitesinin amacı:
-Hem Turk Telekom hem de Alcatel için TTDSL-2 Projesinin her aşamasının takip edebileceği
bir platformu oluşturmak,
-DSL ile ilgili her türlü bilgilendirme (Sıkça Sorulan Sorular, Alcatel ürünleri ile ilgili her türlü
dokumantasyon vs. )
-DSL abonelerinin de erisecebilecegi, bilgilendirilecegi bir web sitesi
-Baska kaynaklara ve sitelere linkler (örnegin ; speedtest.ttnet.net.tr )
TTDSL-2 PROJE DESTEĞİ: ADSL-MAN
-ADSL-MAN : DSL Müşteri Hizmetleri Yönetim Sistemi’ dir.
Yapılanlar;
Kontrol
–ADSL eden Oluşturma
Abone yetkili: , Silme ,değiştirme İmza:
08.09.2004 – 09.09.2004
Sefer Bey bana bir araştırma ödevi verdi :‘’Dsl nedir ? Çeşitleri nelerdir ? Dsl access
multiplexer ve DSLAM nedir ?Access Router nedir ? Uçtan uca Dsl bağlantısı nasıl olur ? Hangi
elementler vardır ? Adsl hakkında yapılan çalışmalar nelerdir ?‘’ Gerek Alcatel’in
kütüphanesinden gerekse internetten bulabileceğimi söyledi. Araştırmaya kütüphaneden
başladım. Kütüphanedeki dökümanlar İngilizce’ydi. Bunlardan tercüme ettiklerimde oldu.
Topladığım bilgileri düzenledim ve okudum. Daha sonra bunu Sefer Bey’e sundum ve bazı
yerlerini tartıştık. Böylece son teknolojilerden biri olan dsl hakkında pek çok şey öğrendim.
ARAŞTIRMA ÖDEVİ
DSL NEDİR?
DSL ( Digital Subscriber Line ) diğer adlandırılmasıyla, Uzak erişimin geleceği ( The
Future of Remote Access ); Lokal bolgede Telekom Santrali ile kullanıcı arasında Telefon için
çekili alt yapıda kullanılan, bir çift bakır tel üzerinden, yüksek hızlı veri ( data ) ve ses ( voice )
iletişimini aynı anda sağlayabilen, 1997' nin ikinci yarısında kullanıma sunulan bir veri iletişim
teknolojisidir. Sözkonusu tel uzunluğuna bağlı olmak üzere çeşitli tipleri bulunmakta olup,
bunlar;
5. Iş yerleri ve toplu konut alanları; Özellikle DSL' in hedef kitleleri arasında yer alan bu
yerlerde, kullanıcıya, bir çift tel üzerinden en az iki telefon hattı, hızlı data erişimi ve Public Data
Networklerine direkt bağlantı ( örneğin FR ) olanakları sağlamak mümkündür.
DSL ÇEŞİTLERİ
Aynı kart hem LT hem de NT olarak kullanıldığı gibi, kutu veya 19" çekmeceye yerleştirilir.
Yazılımı yardımı ile uygulama, bir çift veya iki çift olarak seçilir. ASMOS denetim sistemi, tüm
HDSL şebekesini tek veya çok merkezden denetler.
HDSL modem kartlarının takıldığı raflar (shelf) -24V DC / -60V DC ile çalışır. Kullanıcı tarafı
setlerine 220V AC / 38V DC adaptörü dahildir. Aynı servisi sağlayan diğer iletim sistemlerine
göre, daha düşük maliyetlidir ve daha hızlı ve kolay şekilde servise verilir.
TTNet Şebekesine Frame Relay üzerinden n*64Kb/s , 2Mb/s hıza kadar bağlanmak için
kullanılan modem tipidir. V35/V.36 (n*64Kb/s)
• Bir müşteri fiber kablo yanında, bakır kablo kullanımıyla da servis hizmetinden
yararlanma kapasitesini arttıracaktır.
Normal çalışma koşulları altında, HTU-C standart E1 sinyalini (2.048Mbit/s) santralden alır.
HTU-C ünitesi senkronizasyonu ve zamanlamayı sağlayarak E1 sinyalini iki ayrı çift bakır kablo
(loop1 ve loop2) üzerinden 1168kbit/s'lik HDSL sinyali olarak gönderir ve alır. HTU-R 'de
HDSL sinyalleri E1 sinyaline dönüştürülür ve abonenin kullanımına hazır duruma getirilir.
HDSL sinyalleri her bir çift kablo üzerinde full-duplex olarak çalışır. Her bir çift kablo üzerinde
1168kbit/s hızında gönderir ve alıcı tarafında sinyaller uygun olarak tekrar birleştirilir. Bu
transmisyon işlemine "dual-duplex" denir.
Şekil-1 HDSL sistem yapısı
HDSL, hat tarafında 2B1Q (2 Binary symbols to 1 Quaternary symbol) kodlama tekniğini
kullanır. Avrupa'da ETSI Dijital Çalışma Grubu WT11, HDSL'de 2B1Q kodlama tekniğinin
kullanılmasına karar vermiştir. 2B1Q kodlamasında iki bit dört farklı sinyal seviyeleri ile
kodlanır ve bu hat üzerinde bir puls'a karşılık gelir (Tablo-1).
HDSL teknik özellikleri ve arabağ (interface) bilgileri Tablo-3'de verilmiştir. HDSL, E1 tarafı
G.703'ü destekler. Santral tarafındaki HTU-C beslemesini santralden alır. Abone tarafındaki
HTU-R beslemesini ya yerel beslemeden yada uzak hat beslemesi (remote power feeding) ile
merkezdeki HDSL cihazından alır. a
HDSL Uygulamaları:
Başlıca uygulama alanları şunlardır:
• Santraller arasında PCM trunk hatlarında,
• Internet erişimlerinde,
• Kampus bölgelerinde,
• Askeri bölgelerde,
PC'deki HDSL uzdenetim yazılımı vasıtası ile, HDSL rack'ında yer alan 9 adet HDSL kartının ve
abone taraflarının (HTU-R) merkezden kontrolü ve konfigürasyonu gerçekleştirilir. Bu
çerçevede, tüm HDSL hatlarında, izleme amaçlı olarak, hatta sinyalin varlığını gösteren bilgi,
HDSL loop'larının senkronizasyon bilgileri, sinyalin kalite bilgisi ve sistemin E1 transmisyonuna
hazır olduğuna dair bilgiler ile HDSL loop'larındaki CRC hataları PC ekranından
görülebilmektedir. Ayrıca HDSL hatlarının analog karakteristikleri yankı oranı (echo ratio),
döngü kaybı (loop loss), gürültü payı (noise margin) ve sinyal gürültü oranı (signal to noise
ratio-SNR) değerleri hesaplanıp PC ekranından izlenebilmektedir. Denetim amaçlı olarak
da, HDSL cihazlarında kanallı E1 ve kanalsız E1 modları seçilebilmekte analog ve dijital
loopback'ler yapılabilmektedir. Merkezi ünite ile abone birimi arasında kontrol ve test
amaçlı EOC (Embedded operational channel) protokolü geliştirilmiştir. Bu protokol ile
HTU-R cihazında loopback'ler yapılabilmekte bunun yanı sıra abone tarafında PRBS (Pseudo-
Random Binary Sequence) jeneratörü, merkezi ünitede de BER (Bit hata oranı) metre
çalıştırılarak BER ölçümü gerçekleştirilmektedir. BER değeri hesaplanıp PC'den izlenmektedir.
Sonuç:
HDSL teknolojisi, bakır kabloların yüksek hızlardaki veri iletiminden yararlanılmasını
yaygınlaştıracaktır. HDSL teknolojisi, voice extension uygulamalarından internet’e, GSM baz
istasyonlarının şebekeye bağlanmasından, askeri bölgelerdeki 2Mbit/s hat ihtiyaçlarına kadar bir
çok alanda kullanılabilecektir. Günümüzde hızla artan yüksek hızda veri iletişimine olan
gereksinim, HDSL teknolojisi ile en ekonomik şekilde karşılanır. Bu teknolojinin yanı sıra
Kontrol eden
geliştirilen diğeryetkili: İmza:
DSL (Digital Subscriber Line) teknolojileri (ADSL Asymmetric DSL, VHDSL
Tarih ......../........./ 200......
13
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
Very High-bit-rate DSL) ile bakır kablolar üzerinden 8Mbit/s, 100Mbit/s data iletişimi
gerçekleştirilecektir. HDSL sisteminin kurulma ve işletim maliyeti, fiber kabloya ve diğer
haberleşme alternatiflerine göre daha düşüktür. HDSL cihazlarının şebekeye montajının
yapılması ve hizmete verilmesi çok kısa sürede gerçekleştirilir.
Abone hatlarına yönelik fiber optik kablo kullanımının zaman alacağı tahmin edilmektedir. Bu
süre zarfında, yüksek hızda sayısal veri iletişim talebinin karşılanması için HDSL teknolojisi ve
diğer DSL teknolojilerinin kullanılması kaçınılmaz olacaktır.
HDSL teknolojisinin Türk Telekom’un alt yapısında kullanılmasıyla, şebekedeki sıkışıklıklar
ortadan kaldırılacak, yeraltında halihazırda döşeli duran bakır kablolarda en ekonomik şekilde
kullanıldığından ötürü ülkemiz milli gelirine katkıda bulunulacaktır.
HIZ MESAFE
12.96 Mbps 1.4 km
25.82 Mbps 900 m
51.84 Mbps 300 m
Aşağıeden
Kontrol yöndeki hız
yetkili:oranları, 1.6 Mbps ile 2.3 Mbps arasında değişen bir sınır içindedir.
İmza:
VDSL’in hiçbir zaman simetrik olmayacağı düşüncesi bulunmaktadır. Ancak hat uzunluğu
Tarih ......../........./ 200......
15
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
tehlikeye atılacak ta olsa, tam simetrik bir VDSL’in oluşturulabileceği düşünülmektedir.
Birçok yönden VDSL, ADSL’den daha basittir. Daha kısa hatlar ve çok daha az iletim
sınırlamaları getirmektedir. Böylece on kez daha hızlı olmasına rağmen temel alıcı verici devresi
çok daha az kompleks olmaktadır. VDSL, ADSL üzerine konan birçok şartların önünü keserek
sadece ATM şebeke mimarisini hedef alırken pasif şebeke sonlandırmalarına izin verir. Böylece
bir kullanıcının aynı hatta birden fazla VDSL modemini bağlanmasına imkan sağlar.
Ancak daha yakından incelendiğinde durum karmaşıklaşır. VDSL, ADSL’den istenen alıcı verici
fonksiyonlarının en zorlayıcısı olan hata düzeltme işlemini yapmalıdır. Kamu anahtarlama
şebekeleri henüz yaygınlaşmadığından ve yaygınlaşması bir hayli zaman alacağından, VDSL’in
devre anahtarlama ve paket anahtarlama trafiğini iletmesi gerekecektir.
DSL, 1995 haziranında ETSI; T1E1.4’ün avrupalı karşılığı olan VDSL’yi resmi ad olarak seçene
kadar VADSL, BDSL, hatta ADSL olarak adlandırılmıştır.
Karşılaştırmalı Veri İndirme Başarımları
Birbirlerine göre veri yeteneklerini inceleyebilmek için bu değerler, gerçek zamanlar olarak
Aşağıdaki tabloda görülmektedir. Tabloda, iyi durumdaki hat üzerinden 90 saniyelik bir video
görüntüsünü (10 Mbytes) indirmek için her bir xDSL teknolojisinin gerektirdiği zamanlar
gösterilmektedir.
METALOOP
Bakır çiftler üzerinden 67Mbps( Senkron ) veri iletişimini fiber kalitesinde(BER=10 üzeri -12 )
yapabilen veri iletim tekniğidir
ADSL NEDİR?
Asymmetric Digital Subscriber Line ( Asimetrik Sayısal Abone Hattı ) sözcüklerinin baş
harflerinden oluşan ADSL, mevcut telefonlar için kullanılan bakır teller üzerinden yüksek hızlı
veri, ses ve görüntü iletişimini aynı anda sağlayabilen bir modem teknolojisidir. 1997 yılının
ikinci yarısından bu yana tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. Sabit bir ücret
karşılığında 24 Saat, 365 gün kesintisiz, hızlı, sorunsuz Internet erişimi sağlar.
ADSL UYGULAMALARI
1. İSTEDİĞİNİZ AN VİDEO HİZMETİ
Bir video programına istediğiniz anda online olarak erişme ve izleme imkanı sağlar. Bütün
bunlar evinizde bulunan telefon hattı üzerinden yapılır ve aynı zamanda da videonuzu izlerken
telefonunuz ile konuşabilirsiniz.
2. VİDEO KONFERANS
Yüzyüze yapacağınız her türlü konuşmayı ADSL' in video konferans özelliği ile yapmanız
mümkündür.
Eğitim, toplantı, tartışma vb. organizasyonlarda, çok uzak mesafede bulunan insanlarla
yüzyüze konuşuyormuş gibi çok kaliteli video konferans ortamı sağlamaktadır.
3. TELE İŞ (TELECOMMUTING)
Tele iş, iş yerinde çalışan birinin işte yaptığı işi işe gelmeden evinde oluşturacağı küçük bir ofiste
yapma imkanı verir. LAN' lar ( Local Area Network ) ile bir abone çalıştığı iş yerinin
sistemlerine ( server ) girerek eve gelmeden kendi işini yürütebilme imkanını sağlar, faksını
çekebilir, e-mailini alıp gönderebilir.
4. TELE TIP
• ADSL kullanarak Tele Tıp alanında Server Database' de tutulan bilgiler Web
Browser ile aktif hale getirilir. Bu Database' de hastaya ait bilgiler, teşhis bilgileri,
reçete bilgileri ve grafiksel data bilgileri tutulur.
• Doktor hastanede ya da kendi ofisinde ya da herhangi bir yerden hastaya ait bilgilere
yukarıda bahsedilen Database ' e anında ulaşır.
• Anında ameliyat canlı olarak izlenir.
5. TELE EĞİTİM ( TELE LEARNING )
Çocuklar ve yetişkenler için interaktif bir eğitim imkanı sağlar. ADSL sayesinde yüksek hızlı
internet bütün okullarda öğrencilere uzaktan tele eğitim imkanı sağlar.
6. İNTERAKTİF ŞEBEKE OYUNLARI ( Interactive Network Games )
Bu uygulama çok kişi ile ve interaktif olarak oynanan bilgisayar oyunlarını oynama imkanı
sağlar. Bu sistem CD-ROM veya Hard Disk sürücü vasıtasıyla başlatılır. Oyunların animasyonu
ve video oyunları 2 Mb' den 2 GB' e kadar bir bant genişliğini kapsar.
7. TV VE SES YAYINLARI ( BROADCAST AUDIO & TV )
IP temelli şebekelere, yüksek hızlı ADSL ile erişim sağlanarak canlı olarak TV yayını yapmak
ve CD kalitesinde müzik dinlemek mümkündür.
Web TV :
ADSL Web TV servisi için çok mükemmel bir ortamdır. Web TV' de ADSL sadece hızlı erişimi
değil aynı zamanda gerçek video iletimini sağlamaktadır.
8. ONLINE ALIŞVERİŞ ( ONLINE SHOPPING )
Bu uygulama internet vasıtasıyla online olarak geniş bir ürün yelpazesinin satılmasına, CD
Mağazası:
CD' leri almadan önce en son klipleri izleyerek müziği dinleme ve sonra satın alma,
MODA Mağazası:
Internet vasıtasıyla online olarak giyim eşyalarını ve ölçülerine göre deneme,
VIDEO Mağazası: Video Typte, DVD veya Laser DISC' den çok net video klipleri izleyebilme
Kontrol eden yetkili: İmza:
imkanı sağlar.
Tarih ......../........./ 200......
18
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
DMT NEDİR?
ITU G992.1 standartı olarak kabul edilen G.DMT denilen geleneksel ADSL protokolüdür.
DMT modülasyon tipinde bakır hattın üzerinde 1 MHz frekans spectrumu 256 kHz' lik alt
katmanlara bölünüyor ve böylece gürültü ve girişimden etkilenmemesi için bu katmanlarda bit
yoğunluğunu değiştiriyor. DMT iyi kanallarda throughput değerini yükseltme kabiliyetinden
dolayı gürültülü hatlarda CAP' den daha iyidir. Ayrıca DMT rate adaptive olmasından dolayı
hattın kalitesine göre hız ayarlanıyor ve böylece daha esnek bir yapıya sahip oluyor. DMT' de
çok fazla taşıyıcılar olmasından dolayı, işlem hacmi fazladır.
CAP NEDİR?
Standartı olmayan bir modülasyon tipidir. Tek taşıyıcı bulunduğu için işlem hacmi düşüktür.
xDSL NEDİR?
Xdsl, HDSL' den VDSL' e uzanan dijital abone hattı teknoloji ailesine verilen addır.
DSL (Digital Subscriber Line ) diğer adlandırılmasıyla uzak erişimin geleceği ( The Future of
Remote Access ); Lokal bölgede Telekom santralı ile kullanıcı arasında telefon için çekili alt
yapıda kullanılan bir çift bakır tel üzerinden, yüksek hızlı veri (data ) ve ses (voice) iletişimini
aynı anda sağlayabilen, 1997' nin ikinci yarısında kullanıma sunulan bir veri iletişim
teknolojisidir.
Kontrol eden yetkili: İmza:
Tek telefon hattı üzerinden aynı anda internet ve ses/fax özelliği (kabiliyeti), Kesintisiz, yüksek
hızlı internet erişimi, Müşteriye efektif bant kullanımı sağlaması, Yeni bir altyapıya gerek
duymadan mevcut PSTN hattı üzerinden yüksek hızda iletişimin sağlanmasıdır.
- İç modem
- Dış modem
Ethernet üzerinden veya ATMF üzerinden modem ile PC veya laptop veya Telefon ile birlikte
R311 Konnektor vasıtasıyla telefon hattına bağlanır.
• Zayıflama
Sinyal Çıkış Gücü
Devrenin hızı: Geçerli devre hızı, 1472Kbps/256Kbps. Bu değer FCC tarifelerine göre , izin
verilen maksimum hızdır.
Erişilebilir Hız: Maksimum ADSL devre hızı 8 Mbps/1.5 Mbps civarındadır.Eğer erişilebilir
hız, bu değerlere ulaşabiliyorsa bu iyi bir devredir.
SNR ( Sinyal Gürültü Oranı ): ADSL sinyal gücünün , devre üzerindeki gürültüye oranıdır.Bu
değer ne kadar büyükse devre o kadar sağlıklıdır.ADSL devresinin çalışabilmesi için minimum
SNR değeri 6 dB olmalıdır.
Zayıflama:DSLAM(Telekom ucunda modemlerin sonlandığı çoğullayıcı) ve ADSL modem
arasındaki sinyal zayıflamasının ölçüsüdür.Bu durumda düşük değer daha iyidir.Çalışılabilir bir
devre için maksimum zayıflama 60-65 dB olmalıdır
Sinyal Çıkış Gücü: Her bir modemin kullandığı güç miktarını belirtir.Güç seviyesi arttıkça
devrenin çalışabildiği mesafe de artar.Fakat sinyal çıkış gücü 15-16 dB' den fazla olursa devre
sık sık kararsız duruma düşebilir.
Tevfik Bey flash kartlarının konfigürasyonu için benden yardım istedi.DSLAM’ların sahaya
sevk edilmeden önce başlangıç konfigürasyonlarının yapılması gerekiyor.Bunların her birinin
adresi var.Flash kartlarına abonelerin profilleri giriliyor. Softwarelerin set edilmesi, kartların
tanıtılması lazım. Bu işlemi her DSLAM için yapmak yerine bir tanesini konfigüre ettik ve Flash
kartının kopyasını aldık Diğerlerine kopyaladık.Böylece sevkiyat yerlerine gecikme
engellendi.Ip adresleri , ATMarpentry , defaultGateWay numaralarını değiştirdik. Daha sonra
flash kartlarını yanlışssız bir şekilde yapmışmıyız diye cihazı test ettik. Bu iş üç gün boyunca
devam etti.
16.09.2004 – 17.09.2004
Alcatel’in calıştığı teknolojilerden bazıları olan Yeni Nesil Ağları(Next Generation
Network-NGN) ,VOIP, basit telekom konseptleri ve Session Initiation Protocol (SIP) hakkında
döküman okuduktan sonra ürün testleri ve SIP’in kullanımı konusunda basit deneyimler
edindim. Bu konuda bana Sertaç Bey yardımcı oldu.
NEXT GENERATİON NETWORK(NGN) :
Network. Next Generation Network hem ses iletişimini hem de veri teknolojilerini bir araya
getiren paket bazlı tek bir ağ yapısından oluşuyor. Tek bir ağ yapısı entegrasyon problemlerini
ortadan kaldırıp, ses ve veri uygulamalarının bir arada çalışmasıyla elde edilecek yepyeni
uygulamalara olanak tanırken; işletim, yönetim, bakım ve onarımın tek bir arayüzden kolaylıkla
yapılmasını sağlıyor.
NGN’in Yararları:
• Daha fazla seçenek sunar.
• Düşük maliyet sağlar.
• Yeni servisler sağlar
• Düşük risk taşır.
• Transport Layer: Data, paket anahtarlamalı bir network ile iletilir. IP(ATM-SDH
üzerinden QOS(Quality of Service) sağlayarak, Ethernet üzerinden veya sadece SDH
üzerinden QOS olmadan) ve ATM network’leri bu layer’a aittir. PSTN içerisinde,
2Mbit’lik TDM linkleri olan E1 Trunk’ları ile SDH bu layer’da bulunur.
• Control Layer: Çağrının kontrolüyle ilgilenir – çağrının kurulması ve bırakılması. Çağrı
kontrolünü Media Gateway Controller üslenmiştir(aynı zamanda Softswitch’in de
fonksiyonudur). PSTN’de çağrı kontrolü LEX’de(Class 5) veya Toll’da(Class 4) yapılır.
Control Layer , Media Control Gatewayi(MGC) içerir. MGC bilginin diğer gatewaye
gönderilmesini sağlayan Media Gateway (MGW)’i kontrol eder. MGC ve MGC’ler
arasındaki protokol MGCP diye adlandırılır(Media Gateway Controller Protocol). MEGACO
diye adlandırılan bir diğer protokol ise daha avantajlıdır. MGCP’den farklı olarak MEGACO
çoklu çağrılar için tasarlanmıştır. MGC, SS7 ‘la Signaling Gateway aracılığıyla iletişim
kurar. MGC ve SG arasındaki bu protokol SIGTRAN olarak adlandırılır. MGC’ler
birbirleriyle
Kontrol BICC(Bearer Independent Call Control)kullanarakİmza:
eden yetkili: yada SIP for telephony
Media Gateway, bir media’yı başka bir media’ya çeviren; Circuit formatını (voice, ISDN gibi),
cell formatına(ATM) veya paket formatına(IP) dönüştüren cihazdır. Üç tip MG vardır:
Trunking Gateway(TGW) : PSTN ile IP/ATM network’ü arasında bulunur.
Access Gateway(AGW) : PABX veya Access network’ü ile IP/ATM network’ü arasında
bulunur. Access network’ü ile V5 sinyalleşme protokolüyle, PABX ile de Q.931 protokolüyle
haberleşir.(analog telefonlar, ISDN telefonları – basic access, PABX – ISDN primary rate
access)
Residential Gateway(RGW) : Analog ve ISDN telefonlarını direk IP/ATM network’üne
bağlar.
MG’ler kendi aralarında RTCP (kalite için) ve media (speech, data, vs.) aktarımı için
RTP/UDP/IP protokollerini kullanırlar. MG’lerin IP/ATM network’üyle bağlantısı RTP Port
üzerinden sağlanır. MG’ler arasında ses veya verinin ietimi için kullanılan bu port, ATM’de çift
yönlü (bi-directional – gönder ve al), IP network’ünde tek yönlü (unidirectional – sadece gönder
veya sadece al) işler. Bu port Megaco ve MGCP için de kullanılır.
Signaling Gateway, PSTN sinyallerini NGN (IP/ATM) sinyallerine çevirir. PSTN/IN’den gelen
ISUP/INAP, PABX’ten gelen Q.931, Access Network’ten gelen V5 ve CAS mesajlarını MGC
üzerinden SIGTRAN mesajları olarak gönderir.
MGC MG’leri, MEGACO veya H.248 ile MGCP protokolleriyle kontrol eder. MGCP;
Kontrol eden yetkili: ve bırakılması, İmza:
çağrının kurulması
Tarih ......../........./ 200......
24
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
MGC’nin denetlenmesi,
MG’nin MGC tarafından sıralanmış işleri yapması için kullanılır.
MG’ler kendi üzerlerinde çağrı kontrolü yapamazlar!
MGC ile SG (Signaling Gateway) aralarında, PSTN sinyallerini (ISUP, Q931, V5, ...)
SG’den alıp MGC’ye aktarmada kullanılan SIGTRAN protokolüyle çalışırlar.
MGC’lerin haberleşmesinde, birçok ulusal varyantı desteklediği için Avrupa’da BICC
(Bearer Independent Call Control) , USA’de ise SIP-T (Session Initiation Protocol for
Telephony) protokolleri kullanılıyor. SIP-T (ISUP mesajlarını IP network’e transfer eder),
ISUP tabanlıdır ve çağrı kontrol verisinin MGC’ler arasındaki iletiminde kullanılır.
MGC ve Servis Layer’ı, Parlay protokolüyle haberleşir.
MGC datanetwork’ü ile, SIP veya H.323 ile sinyalleşir.
MultiMedia Network’ü aşağıdaki bloklardan oluşur:
MULTİMEDİA NETWORK
Multimedia Network aşağıdaki bloklardan oluşur:
• MultiMedia Call Server (MMCS)
• MultiMedia Application Server (MMAS)
• Home Subscriber Server (HSS)
Alcatel, MMCS fonksiyonunu A5020 Softswitch ile, MMAS A8690 OSP (Open Services
Platform) ile, HSS’i A1422 IM-HSS Mobility Server ile sağlıyor.
MMCS
Bağlantının kurulmasını ve taşıyıcı kontrolünü gerçekler. MMCS’in rolleri, Proxy- , Serving- ,
Interrogating- (=sorgulamak) ve Border-CSCF (Call Session Control Function)’ dir.
Proxy-CSCF(P-CSCF) : P-CSCF abonelerin ilk kontak noktasıdır. Son kullanıcı donanımı önce
bir P-CSCF saptar ve bu proxy üzerinden sonradan gelen bütün registration ve bağlantı kontrol
mesajlarını(SIP), kontrol birimi olan S-CSCF’e yönlendirir. Kontak kurulan S-CSCF,
kullanıcının home domain’i içerisinde bulunur. Network’e ve servislere erişmeye çalışan
kullanıcıların ilk kontağı olmasından dolayı, P-CSCF aynı zamanda QOS ve firewall
kontrolünün yapıldığı yerdir.
Serving-CSCF(S-CSCF) : Abonenin kendi home domain’inde bulunur ve kullanıcının
çoğulortam servis sağlayıcılarına erişimini sağlar. P-CSCF bütün mesajları(SIP) o
kullanıcıdan sorumlu olan S-CSCF’e iletir.
Interrogating-CSCF(I-CSCF) : Birden fazla S-CSCF’in olduğu alanlarda ihtiyaç duyulur.
“Registration” işlemi esnasında veya bir çağrı başlatılacakken, hangi kullanıcının(HSS ile
etkileşim içinde olan) hangi S-CSCF’i kullanacağının belirlenmesi için I-CSCF ile bağlantı
kurulur.
Border-CSCF(B-CSCF) : Operatörler arasındaki senaryolarda kullanılır. Bir operatörün diğer
bir operatörden kendi network’üyle ilgili detayları gizlemesine yarar. Operatörler arasındaki
ara bağlantı noktası olarak görülebilir.
SIP, IP network’ü üzerinde çoğulortam için oluşturulmuş genel bir sinyaleşme protokolüdür. SIP,
oturumların (Internet üzerinden telefon çağrısı, uzaktan eğitim ve video
Kontrol eden yetkili: İmza:
konferansında olduğu
gibi çoğulortam konferansları) başlatılmasını, düzenlenmesini ve sonlandırılmasını sağlar ve bir
Tarih ......../........./ 200......
25
MARMARA ÜNİVERSİTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ
veya daha çok parti oturumları için kullanılır. MGCP gibi SIP de text tabanlı – komutlar basit
text’ler halinde gönderilir (H.323’tekinin aksine) - bir protokoldür.
SIP, http’de olduğu gibi “request–response” modeliyle çalışır, yani bir “client-server”
protokolüdür. Bir oturumun başlaması için çağrı yapan taraf karşı tarafa text formatında bir talep
mesajı gönderir. Mesajı alan taraf, çağrı davetine kabul veya red şeklindeki bir mesajla karşılık
verir.
SIP Network elemanları
SIPstandardı üzerine kurulmuş VoIP Network temel olarak iki tip elemandan oluşur;
SIP server ve User Agent(UA).
SIP network’ünde registration işlemlerini ve proxy server fonksiyonlarını EPX sağlar.
User Agent, kullanıcı tarafında bir SIP işlemini başlatan ve bir SIP request’e cevap veren
mantıksal birimdir. Genel olarak User Agent Client ve User Agent Server’dan oluşur. Bir talebi
başlatan kısma UA Client, gelen bir talebe cevap veren kısmına ise UA Server denir. SIP’teki bu
UA’lar H.323’teki Endpoint’lerin karşılığıdır. SIP terminalleri, bir PC’de çalışan herhangi bir SIP
soft phone( örneğin messenger ), SIP gateway ve bir Media Gateway Controller (MGC)’da
çalışan SIP sinyalleşme modülü birer UA’dir.
SIP SERVER
- Registrar : SIP server’ın bu kısmı, “register” mesajını kabul eder ve bilinen bir domain için
belli bir yere ulaşmak isteyen kullanıcının bilgilerini tutar. Yani, proxy bir domain için “request”
aldığında eğer daha önce alınmış bir “Register” mesajının header’ındaki kullanıcı adres bilgisi, o
domain’in URI (Uniform Resource Identifier)’ı ile uyuşuyorsa, proxy request mesajını o
kullanıcı adresine register olan kontak adreslerine iletir. Registrar, proxy server ile aynı yerde
bulunabilir ya da proxy server ile registrar fiziksel olarak ayrı olabilirler. EPX iki
konfigürasyonu da destekler.
- Proxy : Üzerlerinde gerekli işlmeleri yaptıktan sonra, request mesajlarını UA’lara veya başka
server’lara yönlendirir. En basit konfigürasyon, SIP mesajlarını, onlar hakkında hiçbir bilgi
tutmadan ileten “Stateless Proxy”dir. Eğer proxy server, her SIP işlemi boyunca durum
bilgilerini saklıyorsa, buna “Stateful Proxy” denir. Proxy server aynı zamanda bütün bir çağrı
boyunca durum bilgilerini koruyorsa, bu “Call Stateful Proxy” olur. Bu tip proxy’ler, Firewall
kontrolü ve Accounting gibi gelişmiş servisler sağlayabilir. EPX, “Stateful Proxy” ya da “Call
Stateful Proxy” olarak davranabilir. Bir proxy sunucu ise aldığı istekleri, aranan tarafın
lokasyonu hakkında daha fazla bilgiye sahip olan bir sonraki sunucuya iletir. Yönlendirme
sunucusu ise, aldığı istek üzerine bir sonraki sunucunun adresini öğrenerek, çağrı isteğini
göndermekyerine, bu adresi istemciye iletir.
- Redirect : Bir kullamıcıdan gelen request mesajına, o request’in iletileceği bir sonraki noktanın
adres bilgisiyle beraber cevap gönderir ve kullanıcı aldığı bu mesaj doğrultusunda istediği
konuma direk olarak bağlanır.
23.09.2004 - 24.09.2004
SIP Mesajları
“Request” ve “response” olmak üzere iki tip SIP mesajı vardır. Her SIP mesajı üç kısımdan
oluşur; 1) startline 2) header(header kısmının bittiğini belirtmek için boş bir satır konulur) 3)
body (opsiyoneldir). Haberleşmenin detaylarını tanımlayacak şekilde her request ve response
mesajı farklı header’lar içerir.
Son ACK mesajından sonra kullanıcılar arasında iletişim başlar. Oturumun adı ve
amacı,protokoller, zamanlama ve ulaşan bilgi ilk INVITE mesajının ana kısmında
özelleştirilmiştir. Bağlantıyı kesmek isteyen kişi BYE mesajı gönderir ve mesajın alındığına dair
bir yanıt alır.
SIP ADRESLEME
e-mail’e benzeyen SIP URL’ler şeklinde ve aşağıdaki formatlardan biriyle adreslenirler:
sip:user@domain
sip:user@host
Kontrol eden yetkili: İmza: