Toplum Gnllleri Vakf Bilim Elileri Bilim Okuryazarl Projesi

Proje ismi: Uygulama yeri: Proje Sresi: Bilim Elileri Bilim Okuryazarl Projesi Trkiye 9 ay (pilot dnem)

letiim :

zge Snmez Proje Koordinatr ozge.sonmez@tog.org.tr Jlide Erdoan Projeler Departman Yneticisi julide.erdogan@tog.org.tr

1. Proje zeti
Trkiyede bilim eitiminde byk eksiklikler vardr. Bu eksiklikler, genlerin ve ocuklarn yaamn yaratclk, merak ve eletirel dnme yetisi anlamnda etkilemektedir. Bu nedenle, bilim okuryazarl, genler ve ocuklar arasnda yine genlerin ve ocuklarn katlm ile gelitirilmelidir. Ayn zamanda gnll almalarla farkndaln arttrlmas ynnde aba harcanmaldr. Bayer tarafndan yrtlen Making Science Makes Sense isimli kurumsal sosyal sorumluluk program, bilim okuryazar yurttalar yetitirmek iin benzersiz bir frsattr. Genlerin glendirilmesi ve sivil topluma katlm projesi olan Toplum Gnllleri Vakf da, akran eitimi ve formel olmayan eitim modlleri gibi genleri glendirmek iin her zaman yeni yollar arayan bir genlik kuruluudur. Formel olmayan eitim modlleri genleri glendirirken, bu eitimlerle toplumsal fayda retmeleri iin onlara yol gstermektedir. Bu balamda; Bayer Trkiye, TOG ve genler tarafndan, genler ve ocuklar arasndaki bilim okuryazarln ilerletmek amacyla, Making Science Makes Sense eitim modl gelitirilir. Bu eitime katlan 17-25 ya aralndaki niversite rencileri, ilkretim okullarndaki ocuklar Bilim Elileri olarak destekler.

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

2. Proje Arka Plan

Teknoloji odakl bir toplumda, ulusal ve uluslararas bilim okuryazarl seviyesinin arzu edilmeyecek derecede
dk olduuna dair nemli bir kabul vardr.
1

Trkiyede bilim, toplum tarafndan her zaman nemsiz olarak alglanmtr. Bu algnn olumasndaki en nemli nedenlerden biri olduka pragmatik bir yaklamdan kaynaklanr. Bu yaklam, kii hayatnda ekonomik dnn ok hzl olmas gerektii yaklamdr. Bilim iin alan kiilerin kendi yaamlar iin yeteri kadar para kazanamayacaklarna dair genel bir anlay bulunmaktadr. Bu anlay, insanlarn bilim okuryazarlna bakn olumsuz ynde etkilemektedir. lkretimden yksek renime kadar, bilime olan yaklam olumlu ve tevik edici deildir. Mfredatlar bilim tantm iin yeterli deildir. Ders kitaplar renmeye tevik etmemekte ve rgn eitim, bilim okuryazarlnn yaratc ve eletirel dnce tarzn gelitirmeyi baaramamaktadr.

Figr 1 : Bilim Okuryazar olarak kabul edilen yetikinlerin deerlendirmesi (Miller-2006). ARCS Foundation, Inc. www.arcsfoundation.org/Pittsburgh/JMiller.pdf

Figr 1de grld zere; talya, Fransa ve ngiltere gibi Avrupa Birlii lkeleriyle kyaslandnda, Trkiyede bilim okuryazarlnda yetikinler dzeyinde byk bir fark bulunmaktadr.

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

PISA 20061ya gre, bilim ve bilimde z-yeterlilie bakldnda, Trkiyenin dzeyi ortalamann altnda yer almaktadr.

OECD lkeleri arasnda, matematik ve fende Trkiye sondan birinci srada bulunmaktadr.

http://www.pisa.oecd.org/document/2/0,3343,en_32252351_32236191_39718850_1_1_1_1,00.html . PISA bilim okuryazarln, temel okuryazarlktan ileri dzeydeki bilim kavram bilgisine kadar bir btn olarak ler. Bu kavramlarn alglan eklini kullanabilmek ve rencilerin gerek yaam sorunlarn bilimsel olarak grebilmek iin kapasitelerini inceler. sy. 13 Ynetici zeti
1

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

Bilime olan ilgi; erken ocukluk dneminde balad iin, ocuklar ilkretim anda glendirmek arttr. Bu dnemde genlerin rol, birer abla ve aabey olarak ocuklara model olacaklar iin ok nemlidir. Bayerin Making Science Makes Sense modeli TOG ve Bayer Trkiye ortaklnda Trkiyeye adapte edilir ve TOGun halihazrda deneyimli olduu formel olmayan eitim modeline uyarlanr. Bu, ayn zamanda Bayerin modeli iin de benzersiz bir frsattr. TOG, Trkiyede genleri yerel, ulusal ve uluslararas dzeyde bir araya getiren bir sivil toplum rgt olarak, genleri glendirmek iin katlm alanlar yaratp, vizyonunu yaymak adna formel olmayan eitim aralar kullanr. Bilim Elileri projesi de, formel olmayan eitim yoluyla genler arasnda bilim okuryazarln arttrr ve arpan etkisiyle ilkretim andaki ocuklarn renmesini destekler. Bilim Elilerinin gnll almalarna balamasyla, genler ocuklar iin birer rol model olurlar ve toplumdaki bilim gereksizdir anlay deiir.

3. Amalar

Bilim Elileri projesinin amac:

Gen toplum gnllleri arasnda bilim okuryazarln hayata geirerek (17-25 ya aralnda); Bilim eitimini desteklemek; lkretim andaki ocuklar ve ocuklarn renme srelerini desteklemek (10-13 ya aralnda).

Pilot programn hedefleri:

Formel olmayan bir Making Science Makes Sense eitim modl gelitirmek; 4 TOG genlik rgtlenmesinden 40 gencin katlmn salamak ve ilkretim okullarndaki 900 ocua ulamak; Eitim modl ve gnll alma ile projedeki genlerin ve ocuklarn kiisel geliimine katkda bulunmak; Projenin sonraki dnemleri iin veri toplamak; Eitimde iyi rnekler konferansnda projeyi sunmak.

4. Hedef Kitle
Projenin hedef kitlesi, uyguland ilkretim okullarndaki ocuklar ve TOG rgtlenmelerinde bulunan 17-25 ya aralndaki genlerdir.

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

5. Uygulama Yeri
Pilot dnemde proje, 4 TOG genlik rgtlenmesindeki proje gruplar tarafndan 4 ilkretim okulunda uygulanr. Projenin uygulanaca okullarn belirlenme srecinde, Milli Eitim Bakanlnn nerileri dikkate alnr.

6. Proje Etkinlikleri
Proje kapsamnda, okul ynetimi ve retmenlerin destei ile 10 gen gnllden oluan 4 farkl proje grubu, 4 ilkretim okulunda gnlllk yapar. Proje etkinlikleri, haftalk ders saatleri gz nnde bulundurularak, okullarda hafta sonlar yaplr. Projenin uyguland okullarda, abla, aabey ve birer rol model olan gen toplum gnllleri, gelitirilen formel olmayan eitim modlyle ocuklarn kiisel geliimine destek olurlar. Proje ekibinin oluturulmas TOG tarafndan proje koordinatr ve ierik danman belirlenir. TOG, Milli Eitim Bakanl ile ilkretim okullarndaki projeler iin daha nce iki kez imzalam olduu protokol Bilim Elileri projesi iin de imzalar.

Projedeki TOG genlik rgtlenmelerinin belirlenmesi TOG sahasna ak ar yaplr ve bavurular toplanr. Proje koordinatr, eitim ve saha departmanlarnn desteiyle proje ekipleri belirlenir.

Eitim modlnn gelitirilmesi Bayerin bilim konusundaki deneyiminden faydalanarak, formel olmayan bir Making Science Makes Sense bilim okuryazarl eitim modl oluturulur. Formel olmayan eitim metotlar konusunda ise TOG, bilgi ve deneyim sahibi bir rgttr. Deneyimsel renme dngs de eitimlerde bir ara olarak kullanlr.

Proje ekiplerinin eitimi Proje ekipleri, 6 gnlk bir eitime katlrlar. Bu eitimde, ocuklara ynelik tutum ve yaklam, bilim okuryazarlnn ne olduu, nasl rol model olunaca, bilim alanndaki gnll almalar ve kolaylatrclk becerileri ana balklar oluturur. Eitim, proje ieriinin daha verimli bir aamaya gemesi iin gerek duyulan ihtiyalara gre tasarlanr.

Projenin uygulanaca okullarn belirlenmesi Milli Eitim Bakanlnn destei ile proje okullar Toplum Gnllleri Genleri ile birlikte belirlenir.

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

Projedeki ocuklarn belirlenmesi Eitim modl ocuklara, gen toplum Gnllleri tarafndan 2 haftalk dnemlerle uygulanr. Her dnemde 50 ocuk bilim okuryazarl eitimini alr. Toplamda, pilot dnem olan 9 haftada, Bilim Elileri 900 ocua hizmet verir.

Proje Deerlendirme Toplants

Projenin ilk aamasnn sonunda, proje ieriini gncellemek ve sonraki dnem iin projeyi gelitirebilmek adna Bayer Trkiye ve proje uygulaycs 40 bilim elisinin de katlmyla proje deerlendirme toplants gerekletirilir.

zleme ve Deerlendirme Projenin srecini ve etkisini analiz edecek bir izleme ve deerlendirme uzman belirlenir. Uzman, raporlamasn yapar ve bu rapor nmzdeki dnemler iin projeyi gelitirmek adna kullanlr.

7. Beklenen ktlar
zgn bir formel olmayan Bilim Okuryazarl Eitimi modl gelitirilecek 24 gen Toplum gnlls gen Bilim Elileri olacak Projenin pilot dneminde 4 ilkretim okulundaki 900 ocuk bilim okuryazar yurttalar olacak En az bir tane Eitimde yi rnekler konferansnda projenin pilot dneminin tantm yaplacak.
Pilot Dnem 4 900 1800 24 2724 20112012 6 1350 2700 36 4086 20122013 8 1800 3600 48 5448 20132014 10 2250 4500 60 6810 20142015 12 2700 5400 72 8172 TOPLAM 40 9000 18000 240 27240

Projenin 5 yllk perspektifi Projede eleen TOG rgtlenmeleri ve okul says Projeden direkt yararlanan ocuk says Projeden dorudan yararlanan ocuk says Projeye katlan toplam TOG gnlls TOTAL

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi

8. Srdrlebilirlik
Bilim Elileri projesinin, 5 yl ierisinde Trkiyede formel eitim iin iyi rnek oluturmas ve genlerin gnll almalaryla ilkretim okullarnn mfredatlarnda yer alabilmesi planlanyor. Projeye katlan ocuklarn, gelecein abla ve aabeyleri olarak ocuklar iin yeni rol modeller olmas bekleniyor.

Toplum Gnllleri Vakf&Bayer Bilim Elileri Projesi