You are on page 1of 105

T.C.

FIRAT NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES
EVRE MHENDSL BLM








ATIKSU ARITMA TESS PROJES

ADIYAMAN L ATIKSU ARITMA TESS





BTRME DEV






Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN






DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA









ELAZI2006









































T.C.
FIRAT NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES
EVRE MHENDSL BLM








ATIKSU ARITMA TESS AVAN PROJES

ADIYAMAN L ATIKSU ARITMA TESS





BTRME DEV






Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN






DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA









ELAZI2006
Bu alma Frat niversitesi Mhendislik Fakltesi evre Mhendislii Blmne,
evre Mhendislii derecesinin Bitirme devi ykmlln yerine getirmek zere
sunulmutur.

Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN



Bu Bitirme devi //2006 Tarihinde Aada Belirtilen Jri Tarafndan
Oy Birlii/Oy okluu le Baarl/Baarsz Olarak Deerlendirilmitir.




Verilen Not:
Tastik Olunur:


(MZA)
DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA





(MZA)
RETM YES






(MZA)
RETM YES






(MZA)
BLM BAKANI
Prof. Dr. Nusret EKERDA
ZET

Bitirme devi

Atksu Artma Tesisi Projesi

Adyaman li Atksu Artma Tesisi


Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN

Haziran 2006

Artma tesisi klasik amur prensibine gre dizayn edilmitir. Tesis
2020 ve 2035 yllarna gre iki kademeli olarak ina edilecek bu nedenle
birinci kademede yaplacak niteler ikinci kademe iinde yaplacaktr. Ve
ikinci kademe devreye girerken birinci kademenin simetrii halinde dizayn
edilecektir. Bunun birinci kademede gelen debiye gre tesis
boyutlandrlacak ve ikinci kademede gelen debiye gre tahkiki yaplacak
bylece boyutlandrmann her iki kademe iin uygululuu salanacaktr.
n artrmada ince zgara ve kum tutucudan geen su da bulunan kaba
ve inorganik maddeler tutulur. Atk su debisi kum tutucu kndaki
venturi kanalyla kontrol edilmektedir. Venturi her iki kademe iinde bir
adet dnlmtr. Daha sonra cazibesi ile sular n keltim havuzuna
gelir. Kum tutucuda kelmeyen inorganik ve baz organik maddeler
yerekimi ile kelmek sureti ile sudan ayrlr. n keltmede %60-65
AKM, %25-35 arasnda BO giderimi salanmaktadr. n keltim
havuzundan savaklanarak alnan sular borularn havalandrma havuzu giri
kanlna iletilmektedir.
Biyolojik artma nitesi olan havalandrma havuzlar atk suyun tam
karml bir havuz ierisinde havalandrlmas sonucu organik maddelerin
suda bulunan mikroorganizmalar tarafndan paralanmas prensibiyle
alr. Askda byyen mikroorganizmalar suyun ierisinde bulunan
organik maddeleri paralar.
Havalandrma havuzunda oluan aktif amur-su karm son
kelmede sudan ayrlr. kelme havuzunda alnan durusu Atatrk Baraj
Glne dearj edilir.
Havalandrma havuzlarnda gereken artma veriminin salanmas
amacyla havuz iinde faaliyet gsteren mikroorganizma (MLSS) sabit bir
deerde tutmak gerekmektedir. Bunu salamak amacyla son keltme
havuzunun tabannda ken aktif amurun bir ksm geri devrettirilir.
Konvansiyonel aktif amur sistemlerinde geri devir oran %25-50 arasnda
seilir.
Sistemde atlmas gereken fazla amur ve n kelme amuru, amur
younlatrcya gelir. amur younlatrma havuzuna gelen amur
iindeki suyun bir ksm alnr. Dier kalan ksm ise anaerobik artma
sistemine gelerek amur stabil hale getirilir. Buradan da alnan amur belt
filtrelere gelerek amur susuzlatrlr.


TEEKKR



Bu bitirme devinin seiminde ve hazrlanmasnda bilgi, deneyim ve
tecrbelerinden yararlandmz, bitirme devimizin planlanp
yrtlmesinde bize yol gsterdii ve mhendislik disiplinini almamz
salayan Sayn Danman Hocamz Prof. Dr. Nusret EKERDAa
teekkr ederiz.
renim hayatmz boyunca varlklaryla bize maddi ve manevi
adan byk destek veren Ailelerimize sonsuz teekkrlerimizi bir bor
biliriz.


Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN


















YARARLANILAN KAYNAKLAR

1. Muslu Ylmaz Atksularn Artlmas, Cilt 1, .T. yaynlarndan,
1996 stanbul

2. Muslu Ylmaz Atksularn Artlmas, Cilt 2, .T. yaynlarndan,
1996 stanbul

3. Toprak Hikmet Aktif amur srecinin iletilmesi, D.E.
yaynlarndan, 2000 zmir

4. ekerda Nusret Akkanlar Mekanii ve Hidrolik Problemleri,
Frat niversitesi yaynlarndan 1993 Elaz

5. Toprak Hikmet Atksu Artma Sistemlerinin Tasarm Esaslar,
D.E. yaynlarndan, 2000 zmir

6. Erolu Veysel Su Tasfiyesi .T. naat Fakltesi Matbaas
1984 stanbul


T.C.
FIRAT NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES
EVRE MHENDSL BLM








ATIKSU ARITMA TESS PROJES

ADIYAMAN L ATIKSU ARITMA TESS

PROJE RAPORU





BTRME DEV






Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN






DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA






ELAZI2006
NDEKLER
1.BLM ................................................................................................................... 13
1.1. Genel ................................................................................................................ 13
1.2. Tarihi ................................................................................................................ 13
1.3. Konumu ............................................................................................................ 14
1.4. Ulam Durumu ................................................................................................ 14
1.5 Ekonomik Yap .................................................................................................. 14
1.6. Turizm .............................................................................................................. 15
1.7. Doal Yaps ..................................................................................................... 15
1.8. klim ................................................................................................................. 16
1.9. Jeolojik Durum ................................................................................................. 16
1.10. Topografik Durum .......................................................................................... 16
1.11. me Suyu Durumu ......................................................................................... 17
1.12. Kanalizasyon Durumu .................................................................................... 17
1.13. Yeralt Suyu Durumu ...................................................................................... 17
1.14. Projenin Tantm ve Amac ............................................................................ 17
1.15. Sistem Seimi ve Boyutlandrlmasnda Esas Olan Parametreler ..................... 18
1.16. Sistemin Hidrolik Yaps ................................................................................. 18
1.17. Prosesin Genel Yaps ..................................................................................... 19
KNC BLM ......................................................................................................... 21
2. NFUS HESAPLAMALARI .................................................................................. 21
2.1. Nfus Tahminleri .............................................................................................. 21
3. BLM DEB HESAPLARI VE KRLLK YK .............................................. 25
3.1. Genel ................................................................................................................ 25
3.2. Yamur suyu Szma Debisi ............................................................................... 26
3.3. Yeralt Suyu Szma Debisi ................................................................................ 26
3.4. Toplam Atks Debisi ........................................................................................ 26
3.5. Organik Yk Hesab ......................................................................................... 27
4. BLM .................................................................................................................. 29
N ARITMA NTELER ......................................................................................... 29
4.1. Yaklam Kanal ............................................................................................... 29
4.2. Izgaralarn Boyutlandrlmas ............................................................................ 30
4.2.1. nce zgarann boyutlandrlmas .................................................................... 30
4.2.2. Kaba Izgarann Boyutlandrlmas .................................................................. 32
4.3. Kum Tutucularnn Boyutlandrlmas ............................................................... 33
4.3.1. Kum Tutucu Boyunun Bulunmas .............................................................. 35
4.3.2. Kum Oluunun Hesaplanmas .................................................................... 36
4.3.3. Kum Tutucunun Tahkiki ............................................................................ 37
4.4. Parshall Sava ................................................................................................. 37
4.5. n keltim Havuzlar ..................................................................................... 38
4.5.1. Hnun Giri Yapsnn Boyutlandrlmas .............................................. 40
4.5.2. Hnun Farkl Blgelerdeki Su Derinliklerinin Bulunmas ...................... 40
4.5.3. Hnun k Yapsnn Boyutlandrlmas ............................................. 42
4.5.4. n keltim Havuzunun k yaps ......................................................... 43
4.5.5-amur Toplama ukurunun Tasarm ............................................................. 45
5. BLM .................................................................................................................. 48
BYOLOJK ARITMA NTELER .......................................................................... 48
5.1. Havalandrma Havuzlar ................................................................................... 48
5.1.1. Oksijen ihtiyacnn Hesaplanmas .............................................................. 50
5.1.2. Havalandrma Havuzunun Giri Yaps ..................................................... 53
5.1.3. Havalandrma Havuzunun k yaps ....................................................... 54
6. BLM .................................................................................................................. 55
SON KELTME HAVUZLARI ............................................................................... 55
6.1.1. CHnun Giri Yapsnn Boyutlandrm ................................................... 56
6.1.2. SHnun Kenar ve Merkezinde Su Derinlii ............................................. 56
6.1.3.- SHda Atlan amurun Debisi ................................................................ 57
6.1.4. SHnun k Yapsnn Boyutlandrlmas .............................................. 58
6.1.5. SHnun k Kanalnn Hesab .............................................................. 59
6.1.6. SHnun amur Toplama ukuru ............................................................ 61
7. BLM ................................................................................................................. 62
AMUR GDERME SSTEMLER ............................................................................ 62
7.1. Genel ................................................................................................................ 62
7.2. amur Younlatrclarn Hesaplanmas .......................................................... 62
7.3. Anaerobik amur rtcleri ......................................................................... 63
7.3.1. Gaz deposunun Hesaplanmas .................................................................... 64
7.3.2. amur Miktarnn Hesaplanmas ................................................................ 65
7.3.3. Sv Deposunun Boyutlandrlmas ............................................................. 65
7.4. Belt Filtreler.................................................................................................. 66


1.BLM
1.1. Genel
Adyaman Gneydou Anadolu Blgesinin Orta Frat kesiminde yer alan bir kent
merkezidir. Tarihi zenginlik ve doal gzellikleri ile lkemiz turizminde nemli bir yeri
vardr.
Adyaman isminin meei, il adn merkez ile Adyamandan almaktadr. l ve
evresi VII. Yzylda Araplarn eline geince yeni batan imarlatrlan ehre, Emevi
komutanlarndan Mansur bni Cevannann adyla balantl olarak Hsn Mansur ad
verilmitir. Osmanl mparatorluunun yklna kadar kentin ad resmen Hsn
Mansur olarak devam etmekte birlikte halk arasnda Adyaman ad sylene gelmitir.
Adyaman ad ise YEDYAMANdan yada VAD ve EMAN kelimelerinin
birletirilmesinden oluan Vadi-i Emandan geldii sylenmektedir.
1.2. Tarihi
Adyaman Anadolunun en eski yerleim merkezlerinden biridir. Baz kylerde
yaplan kazlarda . 3000 ylna ait kalntlar bulunmutur. Yrenin tarihine ilikin
yazl belge . 2000 ylna kadar uzanr.
Hititler, Hurriler, Mitami; Kummuh Krall Asurlar, Saka skit Trk
mparatorluu, Babiller, Medler, Persler, Makedonyalllar, Selevkos, Kommageneler,
Romallar, Bizanslar dnemini yaam olan Adyaman kenti, ilk kez Hz. mer
zamannda Mslmanlarn eline gemitir. Daha sonra sras ile Emeviler, Abbasiler,
Hamdaniler, Bizansllar ve Seluklu Trklerinin eline geen yre sk sk el
deitirmitir. Artuklu Trkleri Hallar, Zengiler, Moollar, Memlukler,
Dulkadirolular ve Timur mparatorluu yrede egemenlik kurmulardr.
Dulkadirolularndan Osmanl mparatorluuna geen Adyaman kenti
mparatorluun sonuna kadar Hsn- Mansur adyla anlm, Cumhuriyetin ilanndan
sonra Adyaman adn alm ve 1954 ylnda Malatyadan ayrlan 4 ilesiyle (Adyaman,
Besni, Kahta, Gerger) il haline gelmitir. 1958 ylnda Besniye bal bir ky olan
Glba, 1960 ylnda bir bucak merkezi olan Samsat ve 1960 ylndada Besniye bal
Tut ile Kahtaya bal Sincikin ile olmas sonucu Adyamana Dokuz ileden oluan
bir il Merkezi konumuna gelmitir ve mevcut konumu ile nemini arz etmektedir.
1.3. Konumu
Adyaman Gneydou Anadolu Blgesinde bir kent merkezidir. Blgenin
kuzeyinde Gneydou Toros dalar, Gneyinde Frat nehri ve Batsnda Gksu rma
yer almaktadr. 37
o
- 45
o
Kuzey enlemi ile 38
o
- 17
o
dou boylam zerinde yer alan ilin,
denizden ykseklii 669mdir.
Yzlm ise 7614 km
2
dir. Douda Diyarbakr, Batda Kahramanmara,
Gneyde anlurfa, kuzey de ise Malatya illeriyle evrilidir.
1.4. Ulam Durumu
lde karayolu Ulam birinci planda gelir. Adyamana karayolu ile drt
gzerghtan gitmek mmkndr. Malatya, Kahramanmara, Gaziantep karayolu
Glba ilesinden geer.
lin demiryolu ulam Glba ilesinden yaplmaktadr. Malatya Fevzi Paa
demiryolu Glba ilesinden gemektedir.
lde havayolu ulam da salanmaktadr.
1.5 Ekonomik Yap
lin ekonomisi genelde tarm ve hayvancla dayanr. Ancak son yllarda il
kalknmada birinci derecedeki iller arasna alnmtr. Tevik girdileri ile ehrin her
tarafndan fabrikalar ykselmeye balamtr.
l merkezinde Smerbank, Pamuklu iplik ve giyim sanayi Fabrikas St ve
Tereya fabrikas, yem sanayi fabrikas zel sektrde Sanko irketine ait iplik ve un
fabrikalarnn yan sra pres ve rr fabrikas, tp dkm fabrikas ve dolum tesisleri
mevcuttur.
u anda Atatrk Baraj Glnden pompaj yoluyla suluma yaplarak il tamamen
sulu tarma gemitir. Tarma alan sahalar geniledike hayvanclkta az da olsa
gerileme grlmektedir. lin kuzey blm genelde hayvanclkla uraan kesimi
barndrmaktadr.
Adyaman ayn zamanda lkemizin en ok petrol karlan blgesidir. zellikle
Adyaman, Tmrz, emberlita ile Kahta, Karaku, Cendere ukurta ve karadut
blgelerde says 80i aan kuyudan petrol elde edilmektedir.
Bu kuyulardan gnde 45-50bin varil petrol kartlmaktadr. Bu miktar Trkiyede
karlan tm petroln %55ini oluturmaktadr.
1.6. Turizm
Adyaman ilk insanlardan bu yana devaml bir ekilde insanlar tarafndan iskan
edilmi bir yre olduu iin zellikle Hititlerden gnmze kadar ok eitli kltrlere
sahne olmutur. VII. Yzyllardan itibaren slam ve bilahare Trk kltr kendini
gstermektedir. Trk slam kltr ildeki kltrel yapnn esasn tekil eder.
Trk-slam dnemi ncesinden kalma tarihi ve arkelojik eserler bakmndan ok
zengin olan Adyaman gn getike daha ok turistlerin ilgisini ekmektedir. Dnyann
sekizinci harikas olarak kabul edilen Nemrut Da ve Kral Antiochossa ait ant mezar
heykeller ve kabartmalar bata olmak zere, eitli dnemlerden kalma maaralar,
kaleler, kprler vb. eserler turistler tarafnda youn bir ekilde ziyaret ediliyor.
1.7. Doal Yaps
a) Dalar: Toroslarn Gneydou uzantlar il topraklarnn olduka byk bir
blmn kaplar, ilden gneyden kuzeye doru gidildike ykseklik artar. lin kuzey
snrlar 2600mye kadar ykselen sarp kayalara kapldr. lin topraklarnn %52si
dalktr. En yksek tepesi 2551m ile Akda dr.
b) Ovalar: Merkez ilenin gneyi, dz ve verimli ovalarla kapldr. Ayrca Kahta
ovas, Samsat ovas (byk bir blm Atatrk Baraj sular altnda kalmtr) ve Keysun
ovas vardr.
c) Akarsular: Frat Nehri, Adyamann Dou ve Gney snrlarn izerek
Gney istikametine doru akmaktayken; Atatrk barajnn yaplmas ile bu alan byk
bir gle dnmtr. Bu nedenle Frat bu blgede akarsu zelliini kaybetmitir.
d) aylar: Kahramanmara, hudutlarndan doan Gksu ay, Besni ilesinde
doan Safraz ay, Merkez ilede doan akal ay tuak da eteklerinde doan eri
ay, elikhan yresinde doan ziyaret ay, Akda eteklerinde doan emker ay
Adyamann balca aylardr.
e) Vadiler: Vadiler derin ve fazla eimlidirler. ou akarsu yata durumundadr.
Bir ovay andran Frat Vadiside bir gl olmutur.
f) Gller: Glba ilesine adn veren ve ilenin snrlar iinde kuzeydoudaki
Glba gl, elikhan ilesinin kuzey batsnda bir krater gl niteliinde olan
Abdulharap gl ile yapm uan tamamlanm 817 km
2
lik bir gl durumunda olan
Atatrk Baraj gl ilin balca glleridir.
1.8. klim
Dou Anadolu Blgesiyle, Gneydou Anadolu Blgesi arasndaki snr izen,
ilin kuzey kesiminde ykselen Antitoros dalarndan dolay Adyamanda iki trl iklim
srer. lin kuzeyindeki dalk blge (Klar karl ve souk, yazlar scak ve kurak
geen) Dou Anadolu iklimi kendisini gsterir. Fakat Atatrk Baraj Gl tam olarak
faaliyete girmesi ile beraber iklimde hissedilir derecede yumuama meydana gelmitir.
1.9. Jeolojik Durum
ehir gliosen ve alminyum gibi yap zemini olacak elverili tabakalardan
teekkl etmitir. Civarndaki akarsu yataklarnda ok geni kum-akl yataklar
mevcuttur.
Adyaman il merkezi 4. dereceden deprem kuanda yer almaktadr. Temel
zemini olduka stabil olup, heyelana rastlanmamaktadr.
1.10. Topografik Durum
ehir genellikle tatl bir meyil ile kuzeyden gneye doru alalan bir arazi
zerindedir. Ancak, kentin ortasnda yer alan Adyaman Kalesi 700m ye varan ykselti
ile ayrcalk gstermektedir. ehrin plan genellikle 600-700 kotlar arasndadr. ehrin
gneyinde imar plannn snrn tekil eden byk dere yataklaryla ani kot dmeleri
vardr.


1.11. me Suyu Durumu
Akarsular bakmndan zengin olan ehir artezyen bakmndan zengindir. le ime
suyu Antitoroslar zerindeki Akda Grvelik mevkiinden kan doal kaynaktan iki hat
ile gelmektedir.
Ayrca Krkgz kaptajndaki ime suyu ana sisteme dahil edilmektedir.
1.12. Kanalizasyon Durumu
Adyaman kanalizasyon tesisleri ayrk sisteme gre yaplm olup, pis sularn
topografik meyile uygun olarak cazibe ile aktp en ksa yollardan toplanlmasna
allmtr. Ancak, ehrin topografyas pis sularn bir tek noktadan toplanarak bir tek
kollektrle uzaklatrlmasna imkan bulunmadndan, en ksa ekonomik zm
verecek boaltm sistemi tekiline zen gsterilmitir. ehrin yaklak %90nn
kapsayan pis sular ise Adyaman-Samsat karayolunun kenarndan geen 800lk
kollektr ile birleerek Eri ayna dearj edilmektedir.
1.13. Yeralt Suyu Durumu
Yeralt suyuna ehrin gneydou kesiminde en yakn konumdadr. Bu blgelerde
4-5m derinlikte suya rastlanlmaktadr. ehrin dier kesimlerinde ise yeralt suyu daha
derindedir.
1.14. Projenin Tantm ve Amac
Adyaman kanalizasyon sisteminin dengelenen atk sularn evreye zarar
vermeden bertaraf edilmesi iin uygun artma koullarnn belirlenmesi, sistemin
boyutlandrlmas ve hidrolik hesaplamalarnn yaplmas bu ilemlerin neticesinde
proje izimi hedefleniyor.
Proje iki kademeli olarak tasarlanmaktadr. Adyaman ilinin ksa ve orta sredeki
gereksinimi iin 2020 yl gz nne alnarak birinci kademe, uzun vadedeki
gereksinimi iin 2035 yl gz nne alnarak ikinci kademe yaplacak ekilde
hesaplamalara tabi tutulacaktr.
Tesiste artma tabi tutulan atk su dearj limitlerini amayacak seviyeye
getirilerek Atatrk Baraj Glne dearj edilmesi dnlmektedir.

1.15. Sistem Seimi ve Boyutlandrlmasnda Esas Olan Parametreler
Yukarda belirtildii gibi sistem iki kademe olarak dnlmtr.
Kanalizasyonda artma tesisine gelen evsel atk sularn su tketiminin %75i
olarak dnlmtr. Proje debisi hesaplanrken ortalama olarak Q
24
, maksimum debi
iin Q
12
, proje debisi olarak Q
16,
minimum debi olarak Q
37
alnacaktr. Szma debisi ise
atk suyun %5i olarak alnacaktr.
Sz konusu olan artma tesisi tasarlanrken endstriden kaynaklanan atk sularn
artm dnlmemektedir. Adyaman ilinde dzenli bir organize sanayisinin olumas
beraberinde endstriyel atk sularnda artmnda getirmektedir.
Bunun sonucu olarak modern kent ve modern artma anlay gereince sanayi atk
sularnn evsel atk sularndan ayr artlmas dnlmtr.
1.16. Sistemin Hidrolik Yaps
Sistem birimlerinin boyutlandrlmas ve yerletirilmesi sistemin hidrolik yapsna
baldr. Hidrolik yap iinde, pis su akmnn birimlere ayrlmas, sonra bu birimlerden
kan suyun tekrar toparlanp birimlere ayrlmas ve bunlarn nasl gerekletirilecei
gz nne alnmaldr.
Tesis iki kademeli olarak hesaplandndan her kademe iin gelen debinin iyice
tahlil edilmesi gerekmektedir. Her bir niteye giren debinin maksimum ve minimum
deerlerinin hassas bir ekilde ayarlanarak bu debilere gre borularn hidrolik yaps ve
tesisteki maksimum ve minimum su katlarnn belirlenmesi gerekmektedir.
Atk su artma tesislerinde hidrolik yapnn en iyi ekilde dizayn edilip
hesaplanmas tesisin, enerji ynnde, iletme ve bakm ynnde, tesisin verimi gibi
nemli konularda olduka byk rol vardr. Bunu gz nnde bulundurarak tesisi
taslak halinde oturttuktan sonra hidrolik yapsn tasarlayp boyutlandrlmas
dnlmektedir.


1.17. Prosesin Genel Yaps
Artma tesisi klasik amur prensibine gre dizayn edilmitir. Tesis 2020 ve 2035
yllarna gre iki kademeli olarak ina edilecek bu nedenle birinci kademede yaplacak
niteler ikinci kademe iinde yaplacaktr. Ve ikinci kademe devreye girerken birinci
kademenin simetrii halinde dizayn edilecektir. Bunun birinci kademede gelen debiye
gre tesis boyutlandrlacak ve ikinci kademede gelen debiye gre tahkiki yaplacak
bylece boyutlandrmann her iki kademe iin uygululuu salanacaktr.
n artrmada ince zgara ve kum tutucudan geen su da bulunan kaba ve inorganik
maddeler tutulur. Atk su debisi kum tutucu kndaki venturi kanalyla kontrol
edilmektedir. Venturi her iki kademe iinde bir adet dnlmtr. Daha sonra
cazibesi ile sular n keltim havuzuna gelir. Kum tutucuda kelmeyen inorganik ve
baz organik maddeler yerekimi ile kelmek sureti ile sudan ayrlr. n keltmede
%60-65 AKM, %25-35 arasnda BO giderimi salanmaktadr. n keltim
havuzundan savaklanarak alnan sular borularn havalandrma havuzu giri kanlna
iletilmektedir.
Biyolojik artma nitesi olan havalandrma havuzlar atk suyun tam karml bir
havuz ierisinde havalandrlmas sonucu organik maddelerin suda bulunan
mikroorganizmalar tarafndan paralanmas prensibiyle alr. Askda byyen
mikroorganizmalar suyun ierisinde bulunan organik maddeleri paralar.
Havalandrma havuzunda oluan aktif amur-su karm son kelmede sudan
ayrlr. kelme havuzunda alnan durusu Atatrk Baraj Glne dearj edilir.
Havalandrma havuzlarnda gereken artma veriminin salanmas amacyla havuz
iinde faaliyet gsteren mikroorganizma (MLSS) sabit bir deerde tutmak
gerekmektedir. Bunu salamak amacyla son keltme havuzunun tabannda ken aktif
amurun bir ksm geri devrettirilir. Konvesiyonel aktif amur sistemlerinde geri devir
oran %25-50 arasnda seilir.
Sistemde atlmas gereken fazla amur ve n kelme amuru, amur
younlatrcya gelir. amur younlatrma havuzuna gelen amur iindeki suyun bir
ksm alnr. Dier kalan ksm ise anaerobik artma sistemine gelerek amur stabil hale
getirilir. Buradan da alnan amur belt filtrelere gelerek amur susuzlatrlr.
KNC BLM
2. NFUS HESAPLAMALARI
2.1. Nfus Tahminleri
Nfus tahminleri, LLER BANKASInn ynetmeliine gre yaplacaktr.
Bu yntemde kullanlacak formller;
Kg

= 100 ). 1 (

S
N
N
a (1)
Kg: Nfus art hz
a: Nfus saymnn yapld yllar aras fark
Ns: Son nfus saym
Ni: ilk nfus saym
Not: 1 < Kg < 3 artn salamas gerekir.
3 =3
1 =1
Tablo 2.1: Yllara gre nfus saymlar
Yllar 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Nfus 195873 204851 211539 215073 216918 223834 227044 231947 237456 240541

ts tg
Kg
Ns Ng

|
.
|

\
|
+ =
100
1 (2)
Ng: ehrin gelecekteki nfus tahmini
tg: Gelecek zaman

Yllar aras nfus art hznn bulunmas:
1996 195873
1997 204851
Her iki yl arasndaki nfus art hz
26 , 2 100 . 1
195873
204851
1
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
1<2,26<3 olduundan aynen alnr.

1997204851
1998211539
Her iki yl arasndaki nfus art hz
62 , 1 100 . 1
204851
211539
2
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
1<1,62<3 olduundan aynen alnr.

1998 211539
1999 215073
Her iki yl arasndaki nfus art hz
83 , 0 100 . 1
211539
215073
3
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
0,83<1 olduundan dolay Kg
3
= 1 alnr

1999 215073
2000 216918
Her iki yl arasndaki nfus art hz
43 , 0 100 . 1
215073
216918
4
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
0,43<1 olduundan dolay Kg
4
= 1 alnr.



2000 216918
2001 223834
Her iki yl arasndaki nfus art hz
58 , 1 100 . 1
216918
223834
5
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
1<1,58<3 olduundan dolay Kg
5
=1 ,58 alnr.

2001 223834
2002 227044
Her iki yl arasndaki nfus art hz
71 , 0 100 . 1
223834
227044
6
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
0,71<1 olduundan dolay Kg
6
= 1 alnr.

2002 227044
2003 231947
Her iki yl arasndaki nfus art hz
07 , 1 100 . 1
227044
231947
7
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
1<1,07<1 olduundan dolay Kg
7
= 1,07 alnr.

2003 231947
2004 237456
Her iki yl arasndaki nfus art hz
18 , 1 100 . 1
231947
237456
8
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
1<1,18<1 olduundan dolay Kg
8
= 1.18 alnr.

2004 237456
2005 240541
Her iki yl arasndaki nfus art hz
64 , 0 100 . 1
237456
240541
9
=
|
|
.
|

\
|
= Kg
0,64<1 olduundan dolay Kg
9
= 1 alnr.

. 3 , 1
9
k k ...
9 8 2 1
g g
bulunur k
k k
k
ort
ort
g
g g
g
=
+ + + +
=

2020 ylndaki nfus tahmini
kii N
N
291965
100
3 , 1
1 240541
2020
2005 2020
2020
=
|
.
|

\
|
+ =


2035 ylndaki nfusu tahmini
2005 2035
2035
100
3 , 1
1 240541

|
.
|

\
|
+ = N
N
2035
=354383 kii

Tablo 2.2: Nfus Tahmin Sonular
Yllar 2020 2035
Nfus (Kii) 291965 354383


3. BLM DEB HESAPLARI VE KRLLK YK
3.1. Genel
Debiler iller Bankasnn maksimum su kullanm deerleri esas alnarak
hesaplanmtr. Buna gre su kullanm deerleri aadaki gibi seilmitir.

Tablo 3.1.: Su Kullanm deerleri
Yllar Su Kullanm (lt/N-G)
2020 175
2035 200

Kullanlan bu suyun %75i artma tesisine intikal edecei dnlerek gnlk
atk si debileri bulunur.
- 2020 yl iin;
Su kullanm= q.N
Su kullanm =291965.175lt/N.G = 51094 m
3
/G
Atksu formuna geen su miktar;
Q
atlksu
=0,75.51094 = 38320 m
3
/G
- 2035 yl iin;
Su kullanm= q.N
Su kullanm =354383.200lt/N.G = 70877m
3
/G
Atksu formuna geen su miktar;
Q
atlksu
=0,75.70877 = 53158 m
3
/G

Tablo 3.2: Evsel Atksu Debisi
Yllar 2020 2035
Nfus (Kii) 291965 354383
Su kullanm (H/NG) 175 200
Su Kullanm (m
3
/G) 51094 70877
Evsel atksu (m
3
/G) 38320 53158

3.2. Yamur suyu Szma Debisi
Yamur suyu szma miktar zel artnameye gre evsel debinin %5i alnarak
hesaplanacaktr.
2020 yl iin yamur suyu szma debisi;
Q
szma
=38320 m
3
/G. 0,05=1916 m
3
/G

2035 yl iin yamur suyu szma debisi;
Q
szma
=53158 m
3
/G. 0,05=2658 m
3
/G
3.3. Yeralt Suyu Szma Debisi
Yeralt suyunun zeminden 4-5m aada olmas nedeniyle kanalizasyon
sisteminde meydana gelen szma kaideye alnmayacak dzeydedir.
3.4. Toplam Atks Debisi
( )
( )
( )
( )
sz evsel
baca sz end evsel
szm end proje
szm end ort
Q Q saat m Q
Q Q Q Q saat m Q
Q Q Qevsel
n
saat m Q
Q Q Qevsel saat m Q
.
24
1
.
37
1
/
24
1
8
1
12
1
/
24
1
8
1
.
1
/
24
1
8
1
.
24
1
/
3
min
3
max
3
3
+ =
+ + + =
+ + =
+ + =

Formlleri kullanlarak bulunacaktr. n=16 ve Endstrinin olmamas nedeniyle
alnmayacaktr
2020 yl iin debi hesaplar;
( )
( )
( )
sn lt Q
saat m saat m Q
sn lt Q
saat m saat m Q
sn lt Q
saat m saat m Q
proje
proje
ort
ort
/ 909
/ 3273 1916 .
24
1
38320 .
12
1
/
/ 688
/ 2475 1916 .
24
1
38320 .
16
1
) / (
466 /
/ 1676 1916 .
24
1
38320 .
24
1
/
max
3 3
max
3 3
3 3
=
= + =
=
= + =
=
= + =

( )
sn lt Q
saat m saat m Q
/ 310
/ 1116 1916 .
24
1
38320 .
37
1
/
max
3 3
min
=
= + =

2035 yl iin debi hesaplar;
( )
( )
( )
sn lt Q
saat m saat m Q
sn lt Q
saat m saat m Q
sn lt Q
saat m saat m Q
proje
proje
ort
ort
/ 1261
/ 4541 2658 .
24
1
53158 .
12
1
/
/ 954
/ 3433 2658 .
24
1
53158 .
16
1
) / (
646 /
/ 2326 2658 .
24
1
53158 .
24
1
/
max
3 3
max
3 3
3 3
=
= + =
=
= + =
=
= + =

( )
sn lt Q
saat m saat m Q
/ 430
/ 1547 2658 .
24
1
53158 .
37
1
/
max
3 3
min
=
= + =


Tablo 3.3.: Debi Salnmlar
Yllar 2020 2035
Proje Debisi (lt/sn) 688 954
Max Debi (lt/sn) 909 1261
Min Debi (lt/sn) 310 430
Ort. Debi (lt/sn) 466 646

3.5. Organik Yk Hesab
Evsel atk sularn getirecei organik madde hesabnda BOI
5
miktar 54 gr/N-G ve
2035 yl iin 60 gr/N-G dir. Bunun yan sra AKM miktar her iki kademe iin 90
gr/N.G alnyor.
Tablo 3.4 Organik Ykler
Yllar 2020 2035
Nfus 291965 354383
Kg BOI
5
/ N-G 0,054 0,060
Organik yk (kg/G) 15766,11 21262,98
BOI
5
(mg/lt) 391,58 380,95
Kg AKM/N-G 0,090 0,090
AKM yk 20437,55 31894,47
AKM Konsant (mg/lt) 507,61 571,43

4. BLM
N ARITMA NTELER
4.1. Yaklam Kanal
Yaklam kanalnn genilii (b) = 1,5m
Yaklam kanalnn eimi (J) = 1/15000
n=0,015
Yaklam kanal dikdrtgen kesit olarak planlanmaktadr. Tesis iki kademeli
olarak planlanmaktadr. Bunun iin yaklam kanalnda tama olmamas iin maksimum
debi esas alnarak boyutlandrma yaplacaktr.

2035 yl iin
( )
o
o
o
h
h
h
A j R
n
Q
5 , 1 .
1500
1
.
5 , 1 2
. 5 , 1
015 , 0
1
635 , 0
. , .
1
2 / 1
3 / 2
2 / 1 3 / 2
max
|
.
|

\
|
|
|
.
|

\
|
+
=
=

m h
o
53 , 0 = iin salanmaktadr.
0,27 m hava pay alnrsa H=0,53+0,27 H=0,80 bulunur.

V
max
= sn m
A
Q
/ 80 , 0
53 , 0 . 5 , 1
63 , 0
max
= =
sn m V m h
h
h
h
sn m sn lt
sn lt
Q
o
o
o
/ 57 , 0
25 , 0 . 5 , 1
215 , 0
min 25 , 0
1500
1
. 5 , 1 .
5 , 1 2
. 5 , 1
015 , 0
1
215 , 0
/ 215 , 0 / 215
2
/ 430
2 / 1
3 / 2
3
min
= = =
|
.
|

\
|
|
|
.
|

\
|
+
=
= = =

2020 yl iin
Q
max
=909 lt/sn
( )
o
o
o
h
h
h
A j R
n
Q
5 , 1 .
1500
1
.
5 , 1 2
. 5 , 1
015 , 0
1
909 , 0
. , .
1
2 / 1
3 / 2
2 / 1 3 / 2
max
|
.
|

\
|
|
|
.
|

\
|
+
=
=

m h
o
69 , 0 = iin salanmaktadr.
V
max
= sn m
A
Q
/ 87 , 0
5 , 1 . 69 , 0
909 , 0
max
= =
o
o
o
n
h
h
h
A j R
n
Q
sn lt Q
5 , 1 .
1500
1
.
5 , 1 2
. 5 , 1
015 , 0
1
310 , 0
. . .
1
/ 310
2 / 1
3 / 2
/ 1 3 / 2
min
|
.
|

\
|
|
|
.
|

\
|
+
=
=
=

= m h 32 , 0 salanmaktadr.
sn m
A
Q
V / 65 , 0
32 , 0 . 5 , 1
310 , 0
min
min
= = =
Not: Birinci kademede bir, ikinci kademede 2 adet yaklam kanal devrede
olmas dnlyor. Bunun iin 2020 ylnn maksimum debisi itibar alnacaktr.

4.2. Izgaralarn Boyutlandrlmas
Izgaralar max akm artlarna gre ayarlanm birbirinin simetrii iki zgara
kanal planlanmaktadr. Izgaralar mekanik olarak temizlenecektir.
Izgaralar aras serbest aklk 25 m, zgaralar 70
o
lik a ile dizayn edilecek ve
zgara ubuklar 10 mm apndaki dairesel kesitli ubuk eklinde olup yk kayb iin
gerekli olan ekil faktr | =1,79 olarak alnacaktr.

4.2.1. nce zgarann boyutlandrlmas
2020 ylna gre;

2
3
909 , 0
/ 1
/ 909 , 0
m
sn m
sn m
V
Q
A = = =
( ) ( )
) ( 75 , 1
01 , 0 . 43 32 , 1 .
det 43
03 , 0 . 1 32 . 1 . 1
32 , 1
69 , 0
909 , 0
69 , 0
1
1
1
genisligi zgara m B
B s n B B
a n
n b n B
m
h
A
B m h
=
+ = + =
=
+ = + =
= = = =

Birinci kademede 1 adet yedek olmak zere 2 adet 2lik (2m) zgara seilir.
Izgarann menba tarafndaki su hz ;
) 8 , 0 / 6 , 0 ( / 75 , 0
69 , 0 . 75 , 1
909 , 0
m sn m
A
Q
V = = = bulunur.

Yk kaybnn bulunmas ;
( )
m h
g
V V
g
V
h
k
k
047 , 0
62 , 19
75 , 0 1
62 , 19
1
. 5 , 0
2 2
. 5 , 0
2 2 2
2
1
2
2
2
2
=

+ =

+ =

4,7<5 cm olduundan uygundur.

2035 yl iin
( ) ( )
m B
s n B B
a n
n b n B
m
m
m
h
A
B h
m
sn m
sn m
V
Q
A
2 , 3
01 , 0 . 79 4 , 2 .
det 79
03 , 0 . 1 4 , 2 1
4 , 2
53 , 0
261 , 1
53 , 0
261 , 1
/ 1
/ 261 , 1
1
1
2
1
2
3
=
+ + =
=
+ = + =
= = = =
= = =

kinci kademede 2 adet yedek olmak zere 4 adet 2lik (2m) zgara seilir.
Izgarann menba tarafndaki suyun hz ;
sn m
sn m
A
Q
V / 74 , 0
53 , 0 . 2 , 3
/ 261 , 1
3
= = =
Yk kaybnn bulunmas ;
( )
m hk
g
V V
g
V
hk
048 , 0
62 , 19
74 , 0 1
62 , 19
1
. 5 , 0
2 2
. 5 , 0
2 2 2
2
1
2
2
2
=

+ =

+ =

4,8 cm<5cm olduundan uygundur.

4.2.2. Kaba Izgarann Boyutlandrlmas
2020 ylna gre
B=1,75 m
Kaba zgarann serbest aral 9 cm olsun
B=( ) s n b n . . 1 + +
1,75=(n+1).0,09+n.0,01 n=19 adet
Biriken kat madde miktar 7 lt/N.yl
N=291965 kii
Toplam kat madde miktar;
291965 N. 7lt/N.yl.
gn
y
lt
m
365
1
.
1000
1
3

5,6m
3
/G bulunur.

2035 ylna gre
B=3,2 m
Kaba zgarann serbest aral 9 cm olsun
B=( ) s n b n . . 1 + +
3,2=(n+1). 0,09+ n.0,01 n=31 adet
Biriken kat madde miktar 7 lt/N.yl
N=354383 kii
Toplam kat madde miktar;
354383 N. 7lt/N.yl.
gn
y
lt
m
365
1
.
1000
1
3

6,8m
3
/G bulunur.
Tablo 4.1. Izgara detay
Yllar 2020 2035
Izgara says 2 4
Izgara kanal genilii (m) 1,75 3,2
Izgara ubuklar aras aklk (m) 3.10
-2
3.10
-2

Izgara ubuklarnn yapt a 75
o
75
o

Izgaradaki yk kayb (m) 0,047 0,048

4.3. Kum Tutucularnn Boyutlandrlmas
Tesise gelen atksularda bulunan kum, akl gibi maddeleri sudan ayrmak ve
bunlarn tesisin dier nitelerine gemesini nlemek iin trapez kesiti kum tutucular
boyutlandrlacaktr.
2020 ylnda 3 adet, 2035 ylanda 6 adet olmak zere tasarlanacaktr. Organik
maddelerin kelmesine izin vermemek iin hz 0,3 m/sn civarnda tutulacaktr.
2020 yl iin;
Max debinin gelmesi durumunda
Q
max
= sn m / 303 , 0
3
909 , 0
3
=
w (genilik) =1,8 m olsun
( )
( )
m
Vkr hkr
Q
b
hkr
g
Vkr
hkr
sn m Vkr
Vkr
g
Vkr
g
v
h
m
Q
h
24 , 0
3 , 2 . 54 , 0
303 , 0
..
54 , 0
81 , 9
3 , 2
/ 3 , 2
81 , 9 . 2
. 1 , 3
62 , 19
3 , 0
84 , 0
2
. 1 , 3
2
84 , 0
3 , 0 . 8 , 1
303 , 0
.
2
3
3 , 0 . 8 , 1
.
2
3
2 2
2 2 2 2
= = =
= = =
=
= + = +
= = =

Seilen b = 0,305
Ortalama debinin gelmesi durumunda;
Q
ort
= 0,466 m
3
/sn = sn m / 155 , 0
3
466 , 0
3
=
( )
( )
304 , 0
81 , 9 . 305 , 0
155 , 0
3
2
2
= = hkr
( ) ( )
47 , 0
62 , 19
73 , 1
. 1 , 3
81 , 9 . 2
3 , 0
2
. 1 , 3
2
/ 73 , 1 81 , 9 . 304 , 0
2 2 2 2
=
= + = +
= = =
h
h
g
Vkr
g
V
h
sn m Vkr
g
Vkr
hkr

65 , 1
47 , 0 . 3 , 0
155 , 0
.
2
3
.
.
2
3
= = = w
h v
Q
w

Minimum debinin gelmesi durumunda;
( )
( )
( ) ( )
47 , 1
3 , 0 . 35 , 0
103 , 0
.
2
3
.
.
2
3
35 , 0
62 , 19
5 , 1
. 301
62 , 19
3 , 0
2
1 , 3
2
/ 5 , 1
81 , 9 . 23 , 0 .
23 , 0
81 , 9 . 305 , 0
103 , 0
.
103 , 0
3
310 , 0
310 , 0
2 2 2 2
3
2
2
3
2
2
1
3
min
= = =
=
= + = +
=
= =
= = =
= = =
w
h V
Q
w
m h
h
g
Vkr
g
V
h
sn m Vkr
Vkr g hkr Vkr
g b
Q
hkr
Q
sn
m
Q

Fevkalade hal iin
sn m
Q
Q / 454 , 0
2
909 , 0
2
3 max
1
= = =
( )
( )
( ) ( )
m w
w
V h
Q
w
h
h
g
Vkr
g
v
h
sn m g hkr Vkr
m hkr
41 , 2
3 , 0 . 94 , 0
454 , 0
.
2
3
.
.
2
3
94 , 0
62 , 19
45 , 2
. 1 , 3
62 , 19
3 , 0
2
1 , 3
2
/ 45 , 2 81 , 9 . 61 , 0 .
61 , 0
81 , 9 . 305 , 0
454 , 0
2 2 2 2
3
2
2
=
= =
=
= + = +
= = =
= =


Hz tahkikleri yaplr ;
Minimum debi iin
( )
( )
2
394 , 0 31 , 0 .
2
47 , 1 85 , 0
85 , 0 . 04 , 0 m A =
+
+ =
3 , 0 / 26 , 0
394 , 0
103 , 0
min
~ = = = sn m
A
Q
V

Ortalama debi iin
( )
sn m V
m A
ort
/ 3 , 0 27 , 0
570 , 0
155 , 0
570 , 0 47 , 1 . 12 , 0 394 , 0
2
~ = =
= + =

Maksimum debi iin,

( )
sn m
A
Q
V
m A
/ 3 , 0 27 , 0
11 , 1
303 , 0 max
11 . 1 47 , 1 . 37 , 0 57 , 0
2
~ = = =
= + =


4.3.1. Kum Tutucu Boyunun Bulunmas
d=0,25mm apndaki kum tanelerinin tutulmas hedeflenmektedir. Bu durumda
artname gerei kum tutucudaki yzey yknn (27~58 m/saat) arasnda kalmas
istenmektedir.


Maksimum debideki yzey yk 45m/saat seilirse;
2 1
24 , 24
3600 / 45
3 / 909 , 0
m
S
Q
A
o
= = =
m
w
A
L 46 , 13
8 , 1
24 , 4
=
2
= =
L gerek =1,5.L =13,46.1,5=20,2m 5 , 20 ~ m maksimum debi iin bekleme
zaman
sn
Q
V
t 75
303 , 0
5 , 20 . 11 , 1
= = =
D=0,25mm danelerin svdan ayrlma yzdesi %90dr. Bu verim 45m
3
/m
2
.saat
yzeysel ykleme durumunda salanmaktadr.

4.3.2. Kum Oluunun Hesaplanmas


Kum oluunun hacmi;
V=0,20. 0.85.(20,5).3=10,46m
3

Kum hacminin kii bana den deeri;
G m V
gn
y
lt
m
N
y N
lt
V
/ 59 , 5
365
1
.
10
. . 291965 .
.
7
3
3 3
=
=


Temizleme skl;
87 , 1
59 , 5
46 , 10
=
1,87>1 olduundan 1,5 gnde bir temizlenmeli 2035 ylnda ikinci kademe
devreye gireceinden kumun hacmi

3
92 , 20 2 . 46 , 10 m V = =

Toplam kumun hacmi;

3
3
79 , 6
365
1
.
1000
1
. 354383 .
.
7
m V
G
y
Lt
m
N
G N
lt
=

Temizleme Skl
gn 3 08 , 3
79 , 6
92 , 20
~ =
3 gnde bir temizlenir.

4.3.3. Kum Tutucunun Tahkiki
Kum tutucu tasarlanrken 2020 ylnn max debisine gre tasarlanmtr. Yaplan
bu tasarlama ilemleri de 2035 ylnn max debisine gre tahkik edilip. Elde edilen
sonular tasdiklenmitir.

4.4. Parshall Sava
Atksu debisinin llmesi ve ksm tutucudaki yatay ak hznn kontrol
amacyla kum tutucu kana Parshall sava projelendirilmitir.
( )
( ) sn ft sn Lt Q
sn ft sn Lt Q
/ 95 , 10 / 310
/ 54 , 44 / 1261
3
min
3
max
=
=

Bir adet parshal sava devrede olursa, parshall sava boaz genilii w=3ft seilmitir
ve savaa ait dier boyutlar aada verilmitir,
W =3 ft (0,915m)
M = 1 ft (0,30 m)
K= 3 inc (0,076m)
E = 3 ft (0,915m)
Y = 3 inc (0,076m)
R = 1 ft (0,30 m)
G = 3 ft (0,915m)
2/3A=3ft (0,915m)
C = 4ft (1,22 m)
A=5 ft (1,52 m)
P=7 ft (2,13 m)
N=9 inc (0,228m)
B= 5 ft (1,52m)
V=0,2 ft (0,061m)
D=5,1 ft (1,55m)
X=2 inc (0,0508m)
F=2ft (0,61m)


Parshall savandaki yk kayb;
Q=4.W.Ha
1,522.W
( )
( )
m Ha
Ha sn m
46 , 0
. 915 , 0 . 4 261 , 1
915 , 0 . 522 , 1 3
=
=

Savaktan serbest akm oluabilmesi iin 7 , 0 =
a b
H H olmaldr.
m H
b
32 , 0 46 , 0 . 7 , 0 = =
Grafikten yk kayb ( ) m ft hL 27 , 0 91 , 0 =
Minimum debide ;
( )
( )
( )
m Hb
Ha
H sn m
Ha w Q
a
w
12 , 0 17 , 0 . 7 , 0
17 , 0
. 915 , 0 . 4 310 , 0
. . 4
915 , 0 . 522 , 1 3
. 522 , 1
= =
=
=
=

Grafikten yk kayb hL=0,04ft(0,012m)
Not: Yk kayb hesabnda kullanlan grafik McGrow Hill yaynlarndan kan 1959
tarihli Ven T. Chow imzay Ak kanallarn hidrolik hesab adl kitapta bulunan eitli
byklklerdeki Parshall savaklar iin yk kayb hesab diyagramndan alnmtr.
4.5. n keltim Havuzlar
2020 ylna gre hesaplamalar yaplacak daha sonra 2035 ylna gre tahkikler
yaplacaktr.
saat m sn m Q
p
/ 8 , 2476 / 688 , 0
3 3
= =
Bekleme sresini t=1 saat kabul edilir.
saat saat m t Q V 1 . 8 , 2476 .
3
= =
3
8 , 2476 m V = (toplam havuz hacmi)
her bir havuzun hacmi ise;
3
1
4 , 1238
2
8 , 2476
m V = =
m h 6 , 2 = olsun (0,40 hava pay alnacaktr)
m D
D
A
m
h
V
A
63 , 24
4
.
3 , 476
6 , 2
4 , 1238
2
2
= =
= = =
t

DIN standartlarna gre D=25 m alnr.

Tablo 4.2.: DIN 19552 DHllarn aplar
D b e
16 18 20 22 25 0,3 0,2
28 30 32 35 38 0,4 0,3
40 42 45 48 50 0,5 0,4

( )
2
2 2
479
4
7 , 24
4
7 , 24 3 , 0 25
m
D
A
m D
i
= = =
= =
t t

Ortalama debiye gre yzeysel ykn kontrol yaplr.
gn m m
A
Q
s
gn m sn Lt Q
o
ort
2 3
3
02 , 42
479
2 , 20131
2 , 20131 / 466
= = =
= =

Yksekliin havuzun apna oran ise;
|
.
|

\
|
= =
40
1
~
10
1
61 , 9
1
25
6 , 2
q uygundur.
Not: 2020 yl iin 2 adet devrede olacak ekilde, 2035 ylnda 4 adet havuz
devrede olacaktr.
2035 ylana gre hesaplamalarn tahkikini yapacak olursak;
Havuz hacmi (v )=1238,4 m
3

Havuz ap (D) = 25 m
Alan (A)=490,6 m
2

Q proje =858,6 m
3
/saat
m
A
V
h 52 , 2
6 , 490
4 , 1238
= = = bulunur.
h =2,52m (0,48m hava pay alnr.)
Bekleme sresi t= 4 , 1
6 , 858
45 , 1238
= =
Q
V
saat
Ortalama debiye gre yzeysel ykn kontrol yaplr.
( ) 48 ~ 32 44 , 28
6 , 490
13953
13953 646
3
= = =
= =
A
Q
S
G m sn Lt Q
o
ort

Yksekliin havuzun apna oran ise ;
|
.
|

\
|
= =
40
1
~
10
1
92 , 9
1
25
52 , 2
q uygundur.

4.5.1. Hnun Giri Yapsnn Boyutlandrlmas
Stengel giri tertibat tasarlanyor. Giri yapsnn ap 4m alnacak ve ofislerin
ap da 0,35mden 4 adet yaplmas dnlyor. Yaplacak hesaplar 2020 ylnn max
debisine gre yaplacaktr.
sn m sn m Q / 454 , 0 /
2
909 , 0
3 3
= =
her bir ofisten gelen debi;
sn m Q / 113 , 0
4
454 , 0
3
= =
orifisten k hz;
( )
2
2 2
0962 , 0
4
. 35 , 0
4
m
D
A = = =
t t

sn m
m
sn m
V
A
Q
V / 177 , 1
0962 , 0
/ 113 , 0
2
3
= = =
(0,3~1,2) arasnda olmas uygundur.

4.5.2. Hnun Farkl Blgelerdeki Su Derinliklerinin Bulunmas
Havuzun taban eimi 0,08 , ortalama havuz derinlii h=2,52m dir.
Havuzun kenarndaki su derinlii
3
r
kadar, merkezdeki derinlik ise
3
2r
kadar
uzaklktadr. ( 5 , 12
2
25
= = r )
Kenardaki su derinlii;
m j
r
h 18 , 2 08 , 0 .
3
5 , 12
52 , 2 .
3
= =
Merkezdeki su derinlii;
m
r
h 18 , 3 08 , 0 .
3
5 , 12 . 2
52 , 2 08 , 0 .
3
2
= + = +
4.5.3. Hnun k Yapsnn Boyutlandrlmas
90
o
gen savaklarn kullanlmas dnlmektedir. Ve k kanal ift tarafl olarak
projelendirilecektir,
2020 ylnda her bir havuzdan savaklanan debi;
sn m
Q
Q / 045 , 0
2
909 , 0
2
3 max
= = =
Savak yk ise;
L
Q
SL = ( L = savak uzunluu )
Savak kanalnn genilii 1 m alnacak ve ve savak, havuzunun kenarndan 0,5m
uzak olmas dnlyor.
Toplam k savak uzunluu;
L=( ) ( ) 2 7 . 23 . 7 , 21 . + t t
L=140,5 m
m sn lt
m
sn lt
L
Q
SL . / 2 , 3
5 , 140
/ 454
= = =
Maksimum debinin gelmesi durumunda gen savak zerindeki hidrolik ykler;
0,30 mde bir savak yaplmas dnlyor. Buradan savak says
det 469
30 , 0
5 , 140
30 , 0
a
m
m L
n = = =
Her bir savaktaki debi ve su ykseklii
o tan . . 2 . . 15 / 8
/ 10 . 68 , 9
. / 968 , 0
469
/ 454 max
2 / 5
1
3 4
1
1
h g CD q
sn m q
m sn lt
sn lt
n
Q
q
=
=
= = =


CD (savak katsays=0,565+0,087.h
-1/2
(0,60)
60 , 0 . 15 8 / . 10 . 68 , 9
3 4
=

sn m .(2.9,81)
-1/2
.h
5/2
.(tan45
o
)
h = 0,054m=5,4cm


2035 ylnn minimum debisine gre;
Q
min
= 430lt/sn =0,430m
3
/sn
Her bir havuza gelen minimum debi;
sn m
sn m
Q / 107 , 0
4
/ 430 , 0
3
3
1
= =
Her bir savaktaki debi ve su ykseklii
( ) ( )
cm m h
h
h g CD q
sn m
sn m
q
o
3 030 , 0
45 tan . . 62 , 19 60 , 0 . 5 8 10 . 29 , 2
tan . . ) 2 .( .
15
8
/ 10 . 29 , 2
469
/ 107 , 0
2 / 5 2 / 1 4
2 / 5 2 / 1
1
3 4
3
1
= =
=
=
= =

o




4.5.4. n keltim Havuzunun k yaps
Savak kanalnn k kutusunun boyutlar 2x2,5 eklinde seelim. Buradaki
sular toplama odasna gtrlr. Suyu gtren borunun ap ise
olsun sn m V sn m Q / 1 , / 45 , 0
3
max
= =
76 , 0
14 , 3
454 , 0 . 4 4
= = = D
Q
D
t
m
Toplama odasna suyu getiren borunun ap D=0,76m
Su ayrm kesitine kadar k kanalnn yar uzunluu bulunur. k kanalnn
ortasnn izdii daire ap D=22,7m bulunur. Su ayrm kesitine kadar k kanalnn
yar uzunluu iin k kutusu dikkate alnrsa;
( )
( )
o
o
y g b
q n
y y
m L
. .
1 . . 2
35 2 7 , 22 . 2 1
2
2
1
+ =
~ = t



ki ynden besleneceini dnrsek n=2
( )
( )
( )
( )
m y
y
sn m Q L q n Q
s m m
L
Q
q L q n Q
47 , 0
30 , 0 . 81 , 9 . 5 , 0
22 , 0
. 2 30 , 0
/ 22 , 0 35 . 10 . 2 , 3 . 2 . .
. 10 . 2 , 3
5 , 140
454 , 0
. .
1
2
2
2
1
3 3
3 3 max
=
+ =
= = =
= = = =


Dorultu deiimi trblans ve srtnme kayplar nedeniyle bu deerlere %16
ilave yaplmas planlanmaktadr.
Ayrca batm durum ihtimaline kar 0,3m gibi bir hava pay braklarak k
kanal yksekliini bulabiliriz.
k kanaln su ykseklii 0,47.(1+0,16)=0,54 bulunur. Hava yaynda ilave
edecek olursak 0,54+0,3=0,84 bulunur. k toplama kanal boyutlarnn uygunluu
iin su ortalama ykseklii;
39 , 0
2
47 , 0 30 , 0
2
1
=
+
=
+
=
y y
h
o
ort
m
Ortalama olarak savaklanan debi;
( )
sn m Q
Q Q
/ 126 , 0
220 , 0 . 577 , 0 max 577 , 0
3
=
= =

Buna gre suyun hz;
sn m
sn m
A
Q
V / 54 , 0
47 , 0 . 5 , 0
/ 126 , 0
3
= = =

Yukardaki ilemlerin aynsn minimum debi iin uygulayacak olursak;
( )
( )
o
y g b
L q n
y y
m L
. .
. . 2
25 2 7 , 22 .
2
1
2
2
2
0 1
+ =
~ = t


ki ynden beslenecei dnlrse n=2
( )
( )
( )
( )
m y
y
sn m Q L q n Q
s m m
L
Q
q L q n Q
23 , 0
2 , 0 . 81 , 9 . 5 , 0
053 , 0 . 2
20 , 0
/ 053 , 0 35 . 00076 , 0 2 . .
. / 00076 , 0
5 , 140
107 , 0 min
. .
1
2
2
2
1
3
3
=
+ =
= = =
= = = =

0,3mlik hava pay tekrardan dnlmektedir. Kanal ykseklii 0,23(1+0,16)=0,27m
hava pay da dnlerek k kanalnn ykseklii 0,27+0,30=0,57m bulunur.
k toplama kanal boyutlarnn uygunluu iin su ortalama ykseklii;
m
y y
h
o
ort
22 , 0
2
23 , 0 20 , 0
2
1
=
+
=
+
=
Ortalama olarak savaklanan debi;
Q=0,577.Q
min
=0,577.0,053=0,031m
3
/sn
Bu debiye gre suyun hz;
sn m
A
Q
V / 93 , 0
23 , 0 . 5 , 0
107 , 0
= = =

4.5.5-amur Toplama ukurunun Tasarm
n kertme Havuzunda %65 AKM ve %35BOI giderim salanaca
dnlmektedir. Havuz bana gelen debiyi 2020 ylnn maksimum debisine gre
alnmtr. Ayn ilemleri bu aamada da uygulanacaktr.

2020 ylnda ;
AKM =291965 kii 0,090 kg/kii.G
AKM =291965090 kg/kii.G
Bunun %65 gideriliyorsa 0,65 26276,8=17080kg/G
Kat madde muhtevas %5 kabul edilirse;
G m Q
lt kg G kg Q

/ 5 , 341
) / 1 ( / 341599
5
100 . 17080
3
4
=
= = =

2 adet havuz olup amur ukuruna gelen debi
G m
Q
/ 7 , 170
2
5 , 341
3
= =
Giri ap 4 m olup e0,3m dr. amur ukurunun ap ise D=4,6mdir.


amur ukurunun hacmi;
( )
( ) ( ) 1 . 6 , 4 1 6 , 4
12
3 .
12
.
2 2
2 2
+ + =
+ + =
t
t
V
ab b a
h
V

3
21m V = bulunur.
Bekleme zaman;
saat gn
G m
m
Q
V
t 9 , 2 123 , 0
/ 7 , 170
21
3
3
= = = =
(2~4)saat arasnda olduundan uygundur. amur ukurunun eimi;
2 , 1 67 , 1
2
1 6 , 4
3
> =
|
.
|

\
|
olduundan uygundur.
5. BLM
BYOLOJK ARITMA NTELER
5.1. Havalandrma Havuzlar
n artmadaki BOI
5
giderme verimi %35
amur ya T
m
=5 gn
Havalandrma havuzunda faaliyet gsteren mikroorganizma miktar=2750
mgMLSS/L
Dnm oran V=0,6mg MLVSS/mg BOI
5

Havalandrma havuzundaki MLVSS konsantrasyonu 0,75.2750 mg MLSS/Lt
=2062,5mg MLSS/L
Endojen ayrma katsays Kd=0,06 gn
-1

Yarm hz katsays K
c
=60 mg/Lt
ktaki AKM konsantrasyonu 20mg/Lt
amur hacim indeksi Iv=100ml/gr

L mgMLVSS X
L mgMSLSS
Iv
X
r
r
/ 8000 10000 . 80 , 0
/ 10000
1
= =
= =

Sistemin kndaki suyun AKM konsantrasyonu 20mg/L olduundan %65i
paralanabilir.
Paralanabilen ksm; 20.0,65=13mg/Lt 1 gr MLVSS iin 1,42 gr O
2
ye ihtiya
duyulmaktadr. Bunun iin kat ksmnn BOIsi Nihai BOI
5
=BOI
L
=13.1,42=18,46mg/L
Lt mg BOI
BOI
BOI
L
/ 6 , 12 68 , 0
5
5
= = bulunur. ktaki znm organik maddelerin
BOI
5
i BOI
5
=20-(12,6)=7,6 mg/Lt bulunur.
Birinci Kademeye gre 2020 yl iin ;
BOI
5
= 391,58 mg/Lt
Toplam BOI konsantrasyonunun %35i Hda giderildiini dnrsek
havalandrma havuzunun giriindeki
BOI
(Co)
=391,58.0,65 Co=254,52mg/Lt
( ) ( )
saat gn To
To
gn
To Tm Kd
Tm C Co Y
X
34 , 6 264 , 0
. 6 . 06 , 0 1
5 . 4 , 7 52 , 254 6 , 0
5 , 2062
. . 1
= =
+

=
+

=

Bu bulunan bekleme zaman proje debisi iindir.
3
3
15703 34 , 6 8 , 2476 .
/ 8 , 2476 / 688
m V To Q V
saat m sn lt Q
p
proje
= = =
= =

4 adet havalandrma havuzu dnlyor.
3
1
75 , 3925
4
15703
m V = = (bir havuzun hacmi)
H=4,5m (havuzun derinlii)
A=872,38m
2
(bir havuzun alan)
L
o
=21 m, L=42m ( ) 2 1 = L b
A=2142=882m
2
>872,38m
2
olduundan uygundur.
V(toplam hacim)=882 44,5=15876m
3

Havuza 0,4 hava pay braklrsa H=4,5+0,4=4,9 m bulunur.
) . ( 313 , 0
313 , 0
062 , 2 15876
10 . 52 , 254 4 , 40262
.
.
/ 24 , 0 35 , 0 688 , 0 .
35 , 0
062 , 2 8
062 , 2
5
3
3
3
G MLVSS Kg KgBOI
M
F
m x V
Co Q
M
F
sn m Qr r Qh Qr
r
x xr
x
r
ort
=
=

=
= = =
=





5.1.1. Oksijen ihtiyacnn Hesaplanmas
v m Kre L n a R
o
. . . . + =
a :organik maddelerin zmlenmesi iin gereken oksijen miktar KgO
2
/KgBOI
n :Artma yzdesi
L :Havalandrma havuzuna giren BOI yk
kre : solunum hz kgO
2
/kgMLSSG
M : MLSS konsantrasyonu kg/m
3

V : Havalandrma havuzunun hacmi
A=
5
2
/
/
5 , 0
BOI kg
O kg
seilmitir.
Kre= tabloya bal olarak 0,15 seilmitir.
Tablo. 5.1. F/Mye gre Kre deerleri
F/M(kgBOI
5
/kgMLSS) Kre(kgO
2
/kgMLSS)
0,05 0,1
0,1 0,13
0,3 0,15
0,5 0,16
1 0,2

Birinci Kademeye Gre F/M ve BOI deerleri
97 %
52 , 254
4 , 7 52 , 254
. 303 , 0
.
.
/
5
=

=
= =
q
G kgMLSS kgBOI
V X
C Q
M F
ort

BOI yk (L)=Q
ort
.C=40262,4254,52.10
-3

L=10247,58kg/G


kinci Kademeye Gre F/M ve BOI deerleri;
sn lt Q
V X
C Q
M F
ort
ort
/ 646
.
.
/ = = olup her bir kademeye gelen debi 323lt/sn
Q
ort
=27907,2m
3
/G
Co= Havalandrma havuzunun girii BOIsi olup Hda %35 BOI giderimi
esas alnr. Hna giri BOIsi 342,86 mg/Lt
97 % 97 , 0
86 , 222
4 , 7 86 , 222
. 189 , 0
/ 15876 . / 062 , 2
/ 10 . 86 , 222 . / 2 , 37907
/ 86 , 222 65 , 0 . 86 , 342
5
3 3
3 3
= =

=
=
=
= =

q
G kgBOI kgMLVSS
M
F
G m m kg
G kg G m
M
F
Lt mg Co

G kg Co Q L
ort
/ 79 , 12438 10 86 , 222 4 , 55814 .
3
= = =


2020 ylnda gelen BOI yk daha fazla olduundan Oksijen gereksinimi 2020
yl iin hesaplanacaktr
2020 yl iin oksijen ihtiyac;
( )
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
2 / 1
1
1
2
2
. .
/ 87 , 627
24
1
. 15876 75 , 2 15 , 0 58 , 10247 97 , 0 5 , 0 . 14 1
/ 92 , 11518
15876 75 , 2 15 , 0 58 , 10247 97 , 0 5 , 0 ) (
. . . .
|
.
|

\
|

=
=
+ =
=
+ =
+ =
kT
O k
c Cs
Cs Ro
Oc
saat kgO h Ro
h Ro
G kgO g Ro
g Ro
V M kre L n a g Ro
x
x
o

o :Atksu oksijen transfer katsays (0,9-1)
x
s
C :Standart artlarda O
2
doygunluk kansantrasyonu
C
1
:Havalandrma havuzunun .O konsantrasyonu
K
1
O :10
o
C de difzyon sabiti
kT : Havalandrma havuzunda beklenen en yksek scaklkta difzyon sabiti
C
s :
11,3mg/lt
CsT :11,3-1=10,3mg/lt
C
L
:1,5mg/lt

Tablo .5.2: Scaklk Faktrnn Deiimi
TC
o
10 12 14 16 18 20 22 24
2 / 1
1
|
.
|

\
|
kT
O K
1 0,964 0,928 0,895 0,861 0,830 0,799 0,770
Kritik scaklk 22
o
C seilmi olup
799 , 0
2 / 1
1
= |
.
|

\
|
kT
O K

( )
( )
( ) G kgO Oc
O
G kgO O
Oc
kT
O K
CL Cs
Cs Ro
Oc
h
h c
c
T
x
/ 70 , 643
799 , 0
5 , 1 33 , 10
33 , 11
1
87 , 627
/ 39 , 11809
0799 .
5 , 1 33 , 10
33 , 11
1
92 , 1518 . 1
. .
2
2
2 / 1
1
=

=
=

=
|
.
|

\
|

=
o

- Havalandrclar 0,75~75kW g aralklarnda bulunmaktadr.
- Havalandrcnn O
2
transfer hz 1,6kg/kW.h (Oc)h=643,70kgO
2
/h olduundan
her havuza 4 adet olmak zere toplam 16 adet havalandrc seilmitir.
- Bir havalandrcnn kapasitesi;
h kgO
h kgO
/ 23 , 40
16
/ 70 , 643
2
2
=
- Bir havalandrcnn gc
kW
h kW kgO
h kgO
14 , 25
. / 6 , 1
/ 40
2
2
= bulunur.
Her bir kademeye 25 kW gcnde 16 adet motor seilmelidir.
- G Younluu ;
3
3
/ 19 , 25
15876
1000 . 25 . 16
. m watt
m
Yo Gc = =
Tablo.5.3. Havalandrma Havuzu Deerleri
Yllar 2020 2035
Havalandrma havuzunun hacmi (m
3
) 15876 31752
Havalandrma havuzu says(n) 4 8
Bir havalandrc kapasitesi( h kgO /
2
) 40 40
Havalandrc says (n) 16 32
Havalandrc gc (kW) 25 25
G younluu (watt/m
3
) 25,19 25,19

5.1.2. Havalandrma Havuzunun Giri Yaps
2035 ylnda herbir kademeye gelen debi sn lt /
2
1261
=630,5 lt/sn ve r=0,35
sn lt Q
sn lt r Q Q
h
r
/ 72 , 283
3
67 , 220 5 , 630
/ 67 , 220 35 , 0 5 , 630 .
=
+
=
= = =

Bu akmn giri kanalnda ikiye ayrldn dnrsek sn lt / 86 , 141
2
72 , 283
=
Giri kanalnn genilii 0,4m, su ykseklii 1,1 m seilirse
( ) 35 , 0 ~ 3 , 0 / 32 , 0
1 , 1 4 , 0
141 , 0
sn m V =

= uygundur.
0,20,2 boyutlarnda kare eklinde batm orifisler kullandmz dnelim. Buna
gre datm kanal ile havalandrma havuzu su seviyeleri arasndaki fark bulalm.
CD=60 ve her bir orifisten geen debi sn m / 035 , 0
4
141 , 0
3
= olarak bulunur.
( )
108 , 0
62 , 19 . 2 , 0 2 , 0 60 , 0
035 , 0
2 .
2 2
= A
(


= A
(
(

= A
z
g A CD
Q
z
z

Her bir orifisten geen akm hz;
( ) 2 , 1 ~ 6 , 0 / 875 , 0
2 , 0 2 , 0
035 , 0
sn m V =

=


5.1.3. Havalandrma Havuzunun k yaps
Her bir havuzda bir dikdrtgen savak birde k kanal mevcuttur. ki
havalandrma havuzunda gelen sular bir adet depolama kutusuna su verilir.
Her Bir Havuzda Savaklanan Debi ;
sn lt
Qr Q
/ 8 , 212
4
68 , 220 5 , 630
4
=
+
=
+

Herbir havuzdaki kret uzunluu 21 m CD=0,624 kabul edilecektir. Ve kanal kret
uzunluu H L L 2 , 0 ' =

( )
m H
H H
H g L CD Q
031 , 0
. 62 , 19 . 2 , 0 21 624 , 0
3
2
212 , 0
. 2 ' . .
3
2
2 / 3
2 / 3
=
=
=

k kanalndaki suyun ykseklii 0,031m ve her bir toplama kanal uzunluu 21 mdir.
k kutusu k kanal tabannda 0,4m aada seilmitir. y
2
=0,6-0,4=0,2m
( )
( )
m y
y b g
Q
y y
sn m sn lt
Qr Q
292 , 0
2 , 0 1 81 , 9
212 , 0
2 , 0
. .
2
/ 212 , 0 / 8 , 212
4
2
2
1
2
2
2
2
2 1
3
=

+ =
+ =
= = |
.
|

\
| +

Yersel yk kayplar iin bu deeri %16 ilave edilmelidir. 0,292.(1+0,16)=0,33 k
kanalnda 0,20mlik bir hava pay braklrsa 1-0,20=0,80m ak kanalda ortalama
derinlik;
246 , 0
2
292 , 0 2 , 0
=
+
m bulunur.
k kanalndaki savaklanan ortalama debi;
0,2120,577=0,122m
3
/sn
Savaklanan ortalama debinin hz;
sn m
sn m
V / 50 , 0
246 , 0 1
/ 122 , 0
3
=

=
6. BLM
SON KELTME HAVUZLARI
Birinci kademeye gre (2020 ylna gre)
35 , 0
/ 40262 / 466
/ 688
3
=
= =
=
r
G m sn lt Q
sn lt Q
ort
proje

Geri devir debisi de hesaplamaya katlacaktr. Bekleme zaman 2-4 saat arasnda ve
ortalama debideki yzeysel hidrolik yk 15~32 m
3
/ m
2 -
G
( ) ( )
) ( 3344
2
6687
6687
1000
1
. 2 .
1
3600
. / 8 , 928 ,
/ 8 , 928 688 . 35 , 0 1 . 1
3
1
3
3
iin havuz bir m V m V
lt
m
saat
saat
sn
sn lt t Q V
sn lt Q r Q
h h
= = =
= =
= + = + =

ortalama su ykseklii h=3m ve 0,5mde hava pay alrsak H=0,5+3=3,5m bulunur.

. 68 , 37
1115
3
3344
2
bulunur D
m
h
V
A
=
= = =

DIN19552ye gre D=38 m alnr.
B=0,4, e=0,3 Tablo 4.5.1. DIN 19552
( )
( )( )
( )( )
G m m S
A
Q r
S
m
D
A
o
ort
o
. / 51 , 24
1109
2 / 40262 35 , 0 1
2 / . 1
1109
4
38
4
.
2 3
2
2 2
=
+
=
+
=
= = =
t t

kinci kademeye gre (2035 ylana gre )
Q
proje
=954lt/sn.(1+0,35)=1288 lt/sn
kinci kademede 4 adet havuz olduundan
V=Q.t V=4.3344
4.3344m
3
=1288lt/sn.3600sn/1 saat . t
lt
m
.
1000
1
3

t = 2,88 saat
( )( )
( )
G m m
m
S
G m
lt
m
gn
sn
sn lt Q
m
Q r
A
Q
S
o
ort
ort
o
. / 17
1109
4
55642
. 35 , 0 1
/ 55642
1000
1
.
1
86400
. / 646
1109
4 / 1
2 3
2
3
3
2
=
|
.
|

\
|
+
=
= =
+
= =


6.1.1. CH nun Giri Yapsnn Boyutlandrlmas
Datm yapsndan alnan sular SH nun giri yapsna verilmektedir. Giri
tertibat olarak stengel giri tertibat dnlyor. Giri yapsnn ap 4m olarak
alnacaktr, 4 adet 0,35m apl orifislerden meydana gelmektedir.
2020 ylnn maksimum debisi iin her bir orifisteki su hzn bulacak olursak
sn m
sn m Q
Q
sn m
lt
m
sn lt Q
/ 111 , 0
8
/ 909 , 0
4 . 2
max
/ 909 , 0
1000
1
. / 909
3
3
1
3
3
max
= = =
= =

Her bir orifisten geen akm hz bulunur.
( )
sn m
sn m
A
Q
V / 17 , 1
4
. 35 , 0
/ 113 , 0
2
3
= = =
t

Stengel giri tertibat ile trblans nlenecek son keltim havuzuna su veren bir
borunun apn bulalm.
sn m Q / 909 , 0
3
max
= olup her bir havuza gelen debi sn m / 454 , 0
2
909 , 0
3
= dir.
sn m V / 1 = iin; 76 , 0
1 14 , 3
454 , 0 4
.
4
=

= =
v
Q
D
t
m

6.1.2. SHnun Kenar ve Merkezinde Su Derinlii
Havuzun taban eimi 0,08 ve ortalama su ykseklii 3 m dir.
Havuz kenarndaki derinlik r/3 kadar, merkezdeki derinlik ise 2r/3 kadar
uzaklktadr. (r=38/2=19m)
Kenardaki su derinlii;
49 , 2 08 , 0 .
3
19
3 .
3
= = m j
r
h m
Merkezdeki su derinlii;
m j
r
h 01 , 4 08 , 0 .
3
19
2 3 .
3
2
= + = +
6.1.3.- SHda Atlan amurun Debisi
SHda atlan amur debisinin hesaplanmasnda;
Sistemde atlan kat madde ( ) L n LS ps . . 2 , 1
23 , 0
= katmadde yzdesi %0,9 ve
amur birim hacim arl =1kg/Lt kabul edilecektir.
2020 yl iin
M
F
Ls = deeri kgBOI
5
/kgMLVSS
q = Biyolojik verim
L= BOI
5
yk
p
s
= 1,2 (0,31)
0,23
.0,97.10247=9111kg/G
kat madde %0,9 olduundan oluan amur.
amur miktar = G kg / 10 . 1012
9 , 0
100 . 9111
3
=
Lt kg / 1 = olduundan, Q

= 1012m
3
/G bulunur.
Her bir havuzda atlacak amur miktar ise Q
m
=1012/2=506m
3
/G

2035 yl iin;
( ) G kg P
s
/ 9 , 9881 7 , 12438 . 97 , 0 . 19 , 0 . 2 , 1
23 , 0
= =
Kat madde %0,9 olduundan oluan amur
G kg Q

/ 10 . 1098
9 , 0
100 . 9 , 9881
3
= =
=1 kg/lt olduundan Q

=1098m
3
/G


Her bir havuzda atlacak amur miktar ;
G
m
Q
w
3
275
4
1098
= = bulunur.
Tablo 6.1. Aktif amur Sisteminden atlan amur
Yllar 2020 2035
Her bir kademede atlan kat madde 9111 9881,9
Her bir kademede oluan fazla amur
(m
3
/G)
1012 1098
Kat madde oran %0,9 %0,9
Her bir havuzda atlan amur(m
3
/G) 506 275

6.1.4. SHnun k Yapsnn Boyutlandrlmas
2020 ylnda her bir havuzdan savaklanan max debi Q
max
-Qw
2020 ylnda savaklanan max debi
sn m Q / 454 , 0
2
909 , 0
3
= =
Savaklanacak minimum debi ise 2035 ylnn minimum debisidir.
sn m Q / 1075 , 0
4
430 , 0
3
= = bulunur.
k kanal 0,5 m geniliinde k kutusu 2m2m boyutlarnda yaplacak olup
toplam savak uzunluu;
m L
D L
32 , 117 2 38 .
2 .
= =
=
t
t

2020 ylnn max debisi iin savak yknn bulunmas;
) 5 ~ 2 ( . / 86 , 3
. / 10 . 86 , 3
32 , 117
/ 454 , 0
3 3
3
m Sn Lt SL
sn m m
sn m
L
Q
SL
=
= = =


Maksimum debide savak zerindeki hidrolik ykn bulunmas 0,40mde bir
savak yaplacak olup, toplam savak says (n)
det 294 3 , 293
40 , 0
32 , 117
a n ~ = =

Her bir savaktan savaklanan debi;
cm m h
h sn m
g CD q
sn m q
o
5 , 6 065 , 0
45 tan . , 62 , 19 60 , 0 .
15
8
/ 10 . 54 , 1
tan . . 2 . .
15
8
/ 10 . 54 , 1
294
454 , 0
2 / 5 3 3
2 / 5
1
3 3
1
= =
=
=
= =

o

Savaklanacak minimum debi ise
cm h
h g CD q
sn m q
6 , 3 036 , 0
tan . . 2 . .
15
8
/ 10 . 6 , 3
294
1075 , 0
2 / 5
3 4
1
= =
=
= =

o



6.1.5. SHnun k Kanalnn Hesab
Savak kanalnn genilii 0,5m alnacak ve k kutusunun boyutlar da 2m2m
dir. Burada alnan sular toplama yapsna alnr. Suyu k kutusundan toplama
yapsna gtren borunun ap bulunmaldr. Bunun iin 2020 yl maksimum debisi
kullanlacak olup bu deer Q
max
debisinden Q
x
kartlarak bulunmutur.
m
V
Q
D
sn m V sn m Q
76 , 0
1 .
4 454 , 0
.
4
/ 1 / 454 , 0
3
=

= =
= =
t t

k kutusunun taban k kanal tabannda 0,3 m aada yaplacak olup, k
kutusunda su kotu 0,70m seilmitir. Buna gre y
o
=0,70-0,30 = 0,40m su ayrm
kesitine kadar k kanalnn yar uzunluu ( ) 2 .
2
1
= D L t
D: k Kanallar merkez noktalarndan geen daire ap
( ) m L
m D
47 , 59 2 5 , 38 .
2
1
5 , 38 2 .
2
5 , 0
38
= =
= + =
t

( )
( )
( )
( ) m y
y b g
Q
y y
o
88 , 0 16 , 0 1 76 , 0
40 , 0 . 5 , 0 . 81 , 9
454 , 0 2
4 , 0
. .
2
1
2
2
2
2
2
2
0 1
= + =
+ = + =

Ortalama su derinlii ;
m
y y
y
o
58 , 0
2
76 , 0 40 , 0
2
1
=
+
=
+
=
Ortalama savaklanan debi Q=0,5770,454=0,262m
3
/sn
Kanaldan akan suyun hz ;
sn m
h b
Q
V / 90 , 0
58 , 0 5 , 0
262 , 0
.
=

= =
Minimum debinin gelmesi durumunda; suyu k kutusundan topluma yapsna
gtren borunun ap;
m D
V
Q
D 37 , 0
1 .
107 , 0 . 4
.
. 4
= = =
t t

k kutusunun taban k kanalnn tabanndan 0,40 m aada olup k
kutusundaki su kotu 0,70m dir. Buna gre y
o
=0,70-0,40=0,30m bulunur.

( )
( )
( )
m y
y b g
Q
y y
o
34 , 0
30 , 0 .
5 , 0 . 81 , 9
107 , 0 2
3 , 0
. .
2
1
2
2
2
2
2
2
0 1
=
+ = + =

Dorultu deiimi ve trblans nedeni ile bu derinlie %16 ilave edilecektir.
( ) m y 39 , 0 1 16 , 0 34 , 0 = + =
Hava pay 0,30m alnr. Y=0,39+0,30=0,69

Ortalama savaklanan debi : Q = 0,577 (0,107)
Q=0,061m
3
/sn
Kanalda akan suyun hz;
sn m
h b
Q
V / 38 , 0
32 , 0 5 , 0
061 , 0
.
=

= =

6.1.6. SHnun amur Toplama ukuru
2020 ylnda her bir havuzda atlan debi 275m
3
/G, e0,3 olup 0,5m seilmitir.
amur ukurun st ap;
dir m D ' 5 2 . 5 , 0 4 = + =


amur ukurunun hacmi;
( )
( )
3 2 2
2 2
45 , 32 1 . 5 1 5
12
4 .
12
.
m V
b ab a
h
V
= + + =
+ + =
t
t

amurun bekleme zaman;
saat gn
G m
m
Qw
V
t 83 . 2 12 , 0
/ 275
45 , 32
3
3
= = = =
( )
2 , 1 2
2 / 1 5
4
> =

= Egim uygun
7. BLM
AMUR GDERME SSTEMLER
7.1. Genel
amur giderme sistemine gelen katnn n kelme tankndan gelen kebilen
orgaller ve son kelme tankndan gelen mikroorganizmalardr. amurun slahnda
genel fiziksel metotlarla younlatrlr, younlatrlan organikleri indirgemek iin
biyolojik metotlar uygulanr.
Buda; younlatrma anaerobik amur rtcler ve bunlar takriben belt
presler eklinde ileme tabi tutulurlar.

7.2. amur Younlatrclarn Hesaplanmas
n ve son keltmede gelen amurlarn amur ve younlatrcda
younlatrldktan sonra atk amur kat madde muhtevasnn %8e kaca
dnlerek
2020 ylnda oluacak olan kat madde
G kg G kg G kg SH H / 26191 / 9111 / 17080 = + = +
amur younlatrcda kat madde yklenmesi 70 kg/m
2
.G (40~80) olsun. Buna
gerekli yzey alan
2
2
15 , 374
. / 70
/ 26191
m
G m kg
G kg
A = =
H=3m seilirse her kademe iin gerekli toplam younlatrc hacmi
V=1122,4m
3
bulunur.

ilir m D
D
h A V
m
m
V
sec 16 .
4
.
. 3 2 , 561 .
2 , 561
2
4 , 1122
2
3
3
1
= = = =
= =
t

Birinci kademe iin 2 adet, , ikinci kademe iin 4 adet younlatrc
dnlyor.
Genel kat madde 26191 kg/G, rtcye giden sudaki kat madde muhtevas
%3tr,
G m Q / 873
3
10 . 100 26191
3
3
=

=


Younlatrcda atlan su;
Q Qg Q =
2020 ylndaki younlatrcya giden toplam debi;
1012m
3
/G+341,5m
3
/G=1353,5m
3
/G ve oluan durusu debisi
G m Q / 5 , 480 873 5 , 1353
3
= =
Buradan alnan su ve son ktrme yaps zerinden alnan durusu bir su
deposuna biriktirilip zgara yapsna verilecektir. amur younlatrcdan su deposuna
gider borunun ap;
084 , 0
1 .
480 4
.
4
=

= =
t t V
Q
D
100 | seilir V=0,71m/sn

7.3. Anaerobik amur rtcleri
rtme sisteminde hzl anaerobik rtcler kullanlacaktr. Burada tank
ierisindeki amur optimum rtlme ssn korumak iin 30
o
Cye kadar stlr.
amurun bir ksm sistemi alamak iin primer rtme yapsna geri dner. n
rtme yaps mekanik kartrclarla kartrlmakta burada su amur ayrma ilemi
meydana geleceinden son rtme yapsnda amur ve su birbirinde ayrlr.
Bu tr sistem anaerobik rtclerde 1,6 ile 6,4 G m kg . /
3
kat madde
yklenmesi ve 10-20gn bekleme sresi arasnda olmaldr. Sistemi 30
o
C de tutmak
istiyoruz bunun iin emniyetli bekleme sresi 12 gn olur.
V=Q.T V=873m
3
/G.12G=10476m
3

2 adet rtc tank seilmi olur.
Her bir rtcnn hacmi
3
1
5238
2
10476
m V = =
n rtme yaplar sabit kapakl, son rtme yaplar yzer kapakl
yaplacaktr.
Her bir amur rtcnn hacmi V=5238
3
m olduuna gre silindirik ksmn
ap
m D D 21 84 , 20 5238 . 2 , 1
3
~ = =
Ortamdaki silindir ksmn ykseklii 0,42.D
m H 82 , 8 21 . 42 , 0 = =
3
3 3
5259
2 , 1
21
2 , 1
m
D
V = |
.
|

\
|
= |
.
|

\
|
= yani hacim
Bekleme zaman ise;
gn
G m
m
t
Q
V
t 27 , 12
/ 5 , 436
5359
3
3
= = =
Her bir kademe iin 2 adet n ktrme ve 2 adet son ktrme yaplacaktr.
Toplam organik madde yklenmesi;
O.M.Y = G m kg
G kg
. / 71 , 1
2 5359
/ 18334
3
=


Kat Madde Yklemesi;
G m kg
G kg
. / 44 , 2
2 5359
/ 26191
3
=


Sistem 30
o
C ye kadar stlacaktr. 30
o
ye kadar stlan amur rtme
yaplarnda 1kg kuru organik madde bana 760lt gaz meydana gelmektedir.
Bunun yan sra 500 lt ayn deere tekabl edebilir.
2020 yl iin her kademede oluan organik madde miktar; 18334 kg/G
Gaz hacmi; 500.10
-3
m
3
/kg.18334kg/G V=9167m
3
/gaz
7.3.1. Gaz deposunun Hesaplanmas
Gerekli gaz deposunun hacmi; Oluan gazn kadardr.
3
3
7 , 2291
4
9167
m
m
V = =
2 adet gaz deposu tasarlayalm

3
3
1
8 , 1145
2
7 , 2291
m
m
V = =
Ykseklii 5 m seelim;
m D
D
A
m
m
m
A
18 08 , 17
4
.
2 , 229
5
8 , 1145
2
2
3
~ = =
= =
t

Buna gre yeni alan 254,4m
2
ve yeni hacimde 1271,7>1145,8 olduundan
uygundur.
Not: 2035 ylnda 1 adet daha devreye girmesi dnlmektedir.
7.3.2. amur Miktarnn Hesaplanmas
Belt filtre sistemine giden amurda kat madde miktar 50gr/N.G ve kat madde
muhtevasnn %8 olduunu kabul edersek 2020 ylnda oluan toplam amur miktar;
291965 kii 50.10
-3
kg/kii.G =14598kg/G
k=%8
G m Q
G kg G kg Q

/ 47 , 182
) / 1 ( / 8 , 182476
08 , 0
14598
3
=
= = =

amurun gnde 3 saat Belt presee sokulmas dnlyor. rtcden atlan durusu
debisi ;
873-182,47=690,53m
3
/G
V=1m/sn kabul edersek sv deposuna suyu gtrecek borunun ap bulunur.
10 , 0
.
4
.
86400
53 , 690
= |
.
|

\
|
=
V
D
t
m
7.3.3. Sv Deposunun Boyutlandrlmas
Sv deposuna giden toplam debi younlatrc ve rtcde giden toplam
debidir. Buradan toplam durusu miktar
690,53+480=1170,53m
3
/G
Sv deposunda toplam bekleme sresi t=1 gn seilerek gerekli hacim
V=1170,53m
3
2 adet sv deposu seilirse;
3
1
26 , 585 m V =
Sv deposunun ykseklii 4,5 seelim
2
3
1 , 130
5 , 4
26 , 585
m
m
A = =
Buna gre
( )
t t
1 , 130 4 4
= =
A
D
D=12,87m =13m
Buna gre yeni hacim V=569,9m
3

569,9m
3
>585,26m
3
olduundan uygun olur. Su geceleri tesisin giriine
pompalanacaktr ve 8 saat sreyle verilecektir.
( )
G m
m
Q / 15 , 73
2 8
53 , 1170
3
3
=

= olur.
7.4. Belt Filtreler
Belt filtreler basnl filtrasyon sistemleridir. amur filtrelere pompalnr ve iki
filtre arasnda drenaj salanr. Ve bylelikle amur susuzlatrlr.
Tablo 7.1. Belt Filtre zellikleri
amur kat
ierii %
Prim/sekon.
Oran
Polimer doz
Kg/ton
Basn
Kg/cm
2

Kek kab.
ierii
Verim
%
Kapasite
kg/m.h
9,5 1:0 0,73 7,0 41 98 1,229
8,5 1:5 1,03 7,0 38 98 1,229
7,5 1:2 1,23 1,75-7 33-38 96 674
6,8 1:1 1,32 11,4 31 95 408
6,5 2:1 1,41 11,4 31 95 396
6,1 3:1 1,86 1,86 28 90-95 275
5,5 0:1 2,50 2,50 25 95 248

Kat madde ierii %8 olduundan deer enterpolasyon yardmyla bulunmutur.
Polimer dozu ; 1,16 kg/ton
Basn :7,0 kg/cm
2

Kek kabnn ierii ;%38
Verim %97
Kapasite: 952 kg KM/m.saat
Belt prese gelen amur miktar:
182, 47 m
3
/G ve 3 saat altna gre Filtre says 4 adet olursa filtre bana
tekabl eden amur miktar 45,61m
3
/G alma sresi 18 saat (2,53m
3
/saat) kay
genilii 2m seilecektir.




T.C.
FIRAT NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES
EVRE MHENDSL BLM








ATIKSU ARITMA TESS PROJES

ADIYAMAN L ATIKSU ARITMA TESS

HDROLK HESAPLAR





BTRME DEV






Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN






DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA






ELAZI2006
NDEKLER
1. GENEL. ................................................................................................................. 70
2. YAKLAIM KANALININ HDROLK HESABI ................................................. . 70
3. KABA IZGARANIN HDROLK HESABI. ........................................................... 70
4. NCE IZGARANIN HDROLK HESABI. ............................................................ 70
5. KUM TUTUCUNUN HDROLK HESABI. .......................................................... 71
6. PARSHALL SAVAI............................................................................................ 71
6.1Parshall Sava Hidrolik Hesab. ........................................................................ 71
6.2. Parshall Sava ile Debi Toplama Yaps Aras. ............................................... 72
6.3. Debi Toplama Yaps ile n keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama
Yaps:.
..
72
7. N KELTME HAVUZU HDROLK HESABI. ............................................... 73
7.1. n keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama Yaps ile n keltme
Havuzlar Aras. ..................................................................................................... 73
7.2. n keltim Havuzu gen Savak Hesab. ..................................................... 74
7.3. Savak Kanal Hesab. ....................................................................................... 75
7.4. n keltme Havuzu le n keltme Debi Datma ve Toplama Yaps. ...... 76
8. HAVALANDIRMA HAVUZU HDROLK HESABI. .......................................... 76
8.1. HDDTY le 1 Nolu Havalandrma Havuzu Debi Datma Yapsnn Aras. 76
8.2. 1.nolu ve 2.nolu Debi Datma Yaps Aras:. .................................................. 77
8.3. 1.nolu ve 3.nolu Debi Datma Yapsnn Aras:. ............................................. 77
8.4. 2 nolu Debi Datma Yaps ile Havalandrma Havuzu Aras. .......................... 78
8.5. Havalandrma Havuzu Giri Savaklar. ............................................................ 78
8.6. Havalandrma Havuzu k Savaklar. ............................................................ 79
8.7. Havalandrma Havuzu ile Son keltim Havuzu Aras:. .................................. 80
9. SON KELTME HAVUZU HESABI. ................................................................ 82
9.1. Son keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama Yaps (SHDDTY) ile Son
keltim Aras:. ..................................................................................................... 82
9.2. Son keltim Havuzu Savak Hesab. ............................................................... 83
9.3. Savak Kanal Hesab. ....................................................................................... 83
9.4. Son keltme Havuzlar ve Son keltme Debi Toplama Yaps Aras:. ......... 84
10. DEARJ HATTI. ................................................................................................. 85
11. PRMER AMUR HATTI. .................................................................................. 85
12. GER DEVR AMUR HATTI. ........................................................................... 88
12.1. Son keltme Havuzlar ile Havalandrma Havuzu Debi Datma Yaps Aras
Hesaplama Yaplacaktr. ......................................................................................... 88
12.2. Geri Devir Terfi Merkezi. .............................................................................. 90
12.3. Geri Devir Terfisi ile Havalandrma Havuzu Debi Datma ve Toplama Yaps:.
..9
0
12.4. Fazla amur Hatt. ......................................................................................... 91
13. AMUR YOUNLATIRICI. ............................................................................ 91
13.1. amur Younlatrc Sznt Suyu Kanal. .................................................. 91
14. AMUR RTC TERF MERKEZ. .......................................................... 92
14.1. amur Younlatrc ile Terfi Merkezi Aras. ............................................... 92
14.2. Younlatrlm amurun Emme Haznesinin Hesab. ................................... 93
14.3. Sznt Suyu Emme Haznesi Hacmi. ............................................................ 94
a). Younlatrcda gelen sznt suyu;. ............................................................ 94
b). amur rtclerden gelen sznt suyu miktar;. ....................................... 94
c) Belt filtreden gelen sznt suyu. ................................................................. 94
14.4. Terfi Merkezi ile amur rtc Aras. ....................................................... 95
14.5. Sznt Suyu Pompalar. ............................................................................... 95
14.6. A amur Pompas. ...................................................................................... 96
a). Srekli yk kayb;. ......................................................................................... 96
b) Bir ve iki nolu rtcler;. ............................................................................ 96

GENEL
ehir ebekesinden toplanan sular bir kollektr vastas ile sz konusu tesisin
yaklam kanalna gelir.
YAKLAIM KANALININ HDROLK HESABI
Kanal Genilii = 1,5m
Kanal Eimi = 1/1500
Kanal Uzunluu = 40m
sn lt Q / 635
max
= , m h 53 , 0
max
= , sn m v / 8 , 0 =
sn lt Q / 215
min
= , m h 25 , 0
max
= , sn m v / 57 , 0 =
Ak kanal banda;
Kanal taban kotu = 571m
Max su kotu = m 53 , 571 53 , 0 571 = +
Min su kotu = m 25 , 571 25 , 0 571 = +
Kaba zgarann giriinde;
Kanal taban kotu = m 9 , 570
1500
40
571 =
Max su kotu = m 5 , 571 53 , 0 9 , 570 = +
Min su kotu = m 2 , 571 25 , 0 9 , 570 = +
KABA IZGARANIN HDROLK HESABI
Kaba zgarada oluacak yk kaybnn hesaplanmas

|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|
=
g
v
s
w
h
k
2
. sin .
2
3
4
u |

( )
2
3
4
82 , 19
20 , 1
.
90
10
. 75 sin . 42 , 2 |
.
|

\
|
=
k
h
m h
k
0092 , 0 =
Kaba zgarann kndaki deerler;
Kanal taban kotu = m 89 , 570 0092 , 0 9 , 570 =
Max su kotu = m m 4 , 571 53 , 0 89 , 570 = +
Min su kotu = m m 14 , 571 25 , 0 89 , 570 = +


nce zgarann giriindeki deerler;
Kanaln taban kotu = 86 , 570
1500
40
89 , 570 =
Max su kotu = m 39 , 571 53 , 0 86 , 570 = +
Min su kotu = m 11 , 571 25 , 0 86 , 570 = +
NCE IZGARANIN HDROLK HESABI
nce zgarada oluacak yk kaybnn hesaplanmas;

g
v
s
w
h
k
2
. sin .
2
3
4
|
.
|

\
|
= u |

( )
m h
k
015 , 0
62 , 19
74 , 0
.
30
10
. 75 sin . 42 , 2
2
3
4
= |
.
|

\
|
=
nce zgarann kndaki deerler;
Kanal taban kotu = m 85 , 570 015 , 0 86 , 570 =
Max su kotu = m 38 , 571 53 , 0 85 , 570 = +
Min su kotu = m 10 , 571 25 , 0 85 , 570 = +
KUM TUTUCUNUN HDROLK HESABI
nce zgaradan sonra kum tutucuya atksu yaklam kanal ile getirilir.
Kanal genilii (b) = 1,5m
Kanal uzunluu (L) = 15m
Kanal eimi (J) =
1500
1

sn lt Q / 1261
max
= , m h 53 , 0
max
= , sn m v / 57 , 1
max
=
sn lt Q / 430
min
= , m h 25 , 0
min
= , sn m v / 15 , 1
min
=
Kum tutucunun giriinde
Kanaln taban kotu = m 84 , 570
1500
15
85 , 570 =
Max su kotu = m 37 , 571 53 , 0 84 , 570 = +
Min su kotu = m 09 , 571 25 , 0 84 , 570 = +
Kum tutucudaki yk kayb
Kum tutucuda oluacak su ykseklikleri proses hesaplarndan mevcuttur.

m h
m h
35 , 0
84 , 0
min
max
=
=

Kum tutucudaki suyun ykseklii zgaradaki su yksekliinden fazladr. Bu
yzden kum tutucu giriinde d yaplmtr.
Kum tutucu taban kotu = m 35 , 570 49 , 0 84 , 570 =
Max su kotu = m 19 , 571 84 , 0 35 , 570 = +
Min su kotu = m 70 , 570 35 , 0 35 , 570 = +
Kum tutucunun knda kritik akm artlar olumaktadr. Kritik akm
artlarnda oluacak su ykseklikleri
Max (h
kr
) = 0,54m
Min (h
kr
) = 0,18m
Kum tutucunun knda;
Taban kotu = m 35 , 570
Max su kotu = m 89 , 570 54 , 0 35 , 570 = +
Min su kotu = m 53 , 570 18 , 0 35 , 570 = +
PARSHALL SAVAI
Parshall Sava Hidrolik Hesab
Parshall sava Max ve Min debilere gre boyutlandrlmtr. Parshall savann
hesaplar proje raporunda sunulmutur.
Max debide oluacak su ykseklikleri;
m H
a
46 , 0 = (Balang su ykseklii)
m H
b
32 , 0 = (parshall savandaki su yk)
Grafikten okunan su kayb m h
L
012 , 0 =
Min debide oluacak su ykseklii;
m H
a
17 , 0 =
m H
b
12 , 0 =
Grafikten okunan yk kayb m h
L
012 , 0 =
1.noktada (parshall sava giriinde)
Taban kotu = m 362 , 570 012 , 0 35 , 570 = +
Max su kotu = m 822 , 570 46 , 0 362 , 570 = +
Min su kotu = m 532 , 570 17 , 0 362 , 570 = +

2.noktada
Taban kotu = m 362 , 570
Max su kotu = m 682 , 570 32 , 0 362 , 570 = +
Min su kotu = m 482 , 570 12 , 0 362 , 570 = +
3.noktada (parshall sava knda)
Max su kotu = m m 552 , 570 27 , 0 822 , 570 =
Min su kotu = m 520 , 570 012 , 0 532 , 570 =
Parshall Sava ile Debi Toplama Yaps Aras
Parshall savandan m b 5 , 1 = geniliinde bir ak kanal ile alnan atksu bir
debi toplama yapsna iletilecektir.
Kanal eim ( )
1500
1
= J
Kanal uzunluu ( ) m L 40 =
sn m Q / 261 , 1
3
max
= , m h 53 , 0
max
= , sn m v / 57 , 1
max
=
sn m Q / 310 , 0
3
min
= , m h 25 , 0
min
= , sn m v / 83 , 0
min
=
Parshall sava knda
Max su kotu = m 552 , 570
Kanal taban kotu = m 022 , 570 53 , 0 552 , 570 =
Min su kotu = m 372 , 570 25 , 0 022 , 570 = +
Debi toplama yapsna girite;
Kanal taban kotu = m 99 , 569
1500
40
022 , 570 =
Max su kotu = m 525 , 570 53 , 0 995 , 569 = +
Min su kotu = m 245 , 570 25 , 0 995 , 569 = +

Debi Toplama Yaps ile n keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama
Yaps:

Debi toplama yapsnda mm o1200
/
lik borular ile alnan atksu n keltme
havuzu debi datma ve toplama yaplarna iletilecektir.



m L mm o 40 , 1200 =
/

Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
80 , 1 =

k
sn m v sn m Q / 12 , 1 / 261 , 1
3
max
= = , 0011 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
044 , 0 0011 , 0 . 40 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
12 , 0
62 , 19
12 , 1
. 80 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
164 , 0 12 , 0 044 , 0 = + =
sn m v sn m Q / 27 , 0 / 310 , 0
3
min
= = , 00006 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0025 , 0 00006 , 0 . 40 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0067 , 0
62 , 19
27 , 0
. 80 , 1
2
= =
Toplam yk kayb m h
T
0092 , 0 0025 , 0 0067 , 0 = + =
Debi toplama yapsndaki max su kotu = m 52 , 570
HDDTY max su kotu = m 356 , 570 164 , 0 52 , 570 =
N KELTME HAVUZU HDROLK HESABI
n keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama Yaps ile n keltme
Havuzlar Aras
Atksu debi datma yapsndan mm o800
/
apndaki elik borular ile herbir n
keltim havuzuna iletilecektir.
mm o800
/
m L 30 =
Hazneden boruya geite ( ) 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite ( ) 1 = K
2 adet 90 dirsekteki yk kayb = 60 , 0 30 , 0 . 2 =
10 , 2 =

K
sn m v sn m Q / 9 , 0 /
2
909 , 0
3
max
= = , 0010 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
k
031 , 0 010 , 0 . 30 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
L
087 , 0
62 , 19
9 , 0
. 1 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
12 , 0 087 , 0 031 , 0 = + =
sn m v sn m Q / 22 , 0 /
4
430 , 0
3
min
= = , 000062 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
k
00185 , 0 000062 , 0 . 30 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
L
0052 , 0
62 , 19
22 , 0
. 1 , 2
2
= =
Toplam yk kayb = m 0071 , 0 00185 , 0 0052 , 0 = +
HDDY max su kotu = 570,356m
n keltim havuzunun max su kotu;
m 236 , 570 12 , 0 356 , 570 =
n keltim Havuzu gen Savak Hesab
n keltme havuzu k sava 90 ve ift tarafl olarak projelendirilecektir.
savak uzunluu ( ) m L 17 , 68 7 , 21 = = t
D savak uzunluu ( ) m L 45 , 72 2 7 , 23 . = = t
savaktaki di adedi = 23 , 227
3 , 0
17 , 68
=
m

D savaktaki di adedi = 50 , 241
30 , 0
45 , 72
=
Toplam di adedi = 73 , 468 23 , 227 50 , 241 = +
Bir havuza gelen debi;
sn m
sn m
Q / 454 , 0
2
/ 909 , 0
3
3
max
= =
Savak bana den debi;
sn m q / 0097 , 0
469
454 , 0 3
= =
Gourley formlnden
= 90 o iin
47 , 2
. 32 , 1 h Q =

m h
h
14 , 0
32 , 1
0097 , 0
47 , 2
1
=
|
.
|

\
|
=

sn m
sn m
Q / 107 , 0
4
/ 430 , 0
3
3
min
= =
Savak bana den debi;
sn m
sn m
q / 00023 , 0
469
/ 107 , 0
3
3
= =
Gourley formlnden
= 90 o iin
47 , 2
. 32 , 1 h Q =
m h 03 , 0
32 , 1
00023 , 0
47 , 2
1
= |
.
|

\
|
=
n keltim havuzunun max su kotu;
570,236m
Savak kotu = m m 096 , 570 14 , 0 236 , 570 =
n keltim havuzunun min su kotu;
m 126 , 570 03 , 0 096 , 570 = +
HDDTY min su kotu = m 133 , 570 0071 , 0 126 , 570 = +
Debi toplama yaps minimum su kotu;
m 142 , 570 0092 , 0 133 , 570 = +
Parshall sava k ak kanalda su yz eiminin taban eimi ayn olaca
varsaylarak parshall sava knda
Min su kotu = m 168 , 570
1500
40
142 , 570 = +
Savak Kanal Hesab
Savak kanalndaki su ykseklikleri kanal sonunda serbest akm artlar
olutuundan aadaki formllere gre, hesaplanmtr.
( ) ( ) ( ) | | ( )
0
2
1
2
0 0
2
0
.
3
2
9
1
.
3
2
. 3 z z z d d d
c c
+ =
=
0
d Savak kanalnn bandaki su yk
=
c
d Savak kanalnn sonundaki su yk
=
0
z Savak kanalnn bandaki ve sonundaki kot fark
= Q Savak kanalndan geecek debi
= b Savak kanalnn genilii (1m)
Savak kanalnn eimi ( )
1500
1
= J
Savak kanalnn uzunluu = m 22 , 72 5 , 11 . . 2 = t
m z L 024 , 0
1500
1
. 11 , 36 11 , 36
2
22 , 72
0
'
= = = =
Savak kanalnn yarsndan n keltme havuzlarna gelen debinin yars
geecektir.
sn m
sn m
Q / 454 , 0
2
/ 909 , 0 3
3
max
= =
( ) m y d
c
30 , 0
0
= , ( ) m y d 47 , 0
1 0
=
sn m q / 227 , 0
2
454 , 0 3
max
= =
sn m
sn m
Q / 107 , 0
4
/ 430 , 0
3
3
min
= =
sn m
sn m
Q / 054 , 0
2
/ 107 , 0
3
3
min
= =
( ) m y d
c
20 , 0
0
= , ( ) m y d 23 , 0
1 0
=
Savak kotu = m 096 , 570 , hava pay m 10 , 0
Max debi iin Savak kanal;
st noktann su kotu = m 96 , 569 1 , 0 096 , 570 =
st noktann taban kotu = m 526 , 569 47 , 0 996 , 569 =
Alt noktann taban kotu = m 502 , 569 024 , 0 526 , 569 =
Alt noktann su kotu = m 802 , 569 30 , 0 502 , 569 = +
Minimum debi iin savak kanal;
st nokta su kotu = m 756 , 569 23 , 0 526 , 569 = +
st nokta taban kotu = m 526 , 569
Alt nokta taban kotu = m 526 , 569
Alt nokta su kotu = m 726 , 569 2 , 0 526 , 569 = +
Sonu olarak n keltim havuzu k;
Kanaln taban kotu = m 526 , 569
Max su kotu = m 802 , 569
Min su kotu = m 726 , 569
n keltme Havuzu le n keltme Debi Datma ve Toplama Yaps
800 o
/
, m L 14 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
2 adet 90 dirsekte yk kayb = 60 , 0 30 , 0 . 2 =
m K 10 , 2 =


sn m
sn m
Q / 454 , 0
2
/ 909 , 0
3
3
max
= = , sn m v / 9 , 0 =
001 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
014 , 0 14 . 001 , 0 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
070 , 0
62 , 19
8 , 0
. 1 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
084 , 0 014 , 0 070 , 0 = + =
sn m V sn m
sn m
Q / 21 , 0 / 107 , 0
4
/ 430 , 0
3
3
min
= = =
000058 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
00082 , 0 000058 , 0 . 14 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0047 , 0
62 , 19
21 , 0
. 1 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
0055 , 0 0047 , 0 00082 , 0 = + =
n keltme havuzundaki max su kotu;
m 802 , 569
HDDTY max su kotu = m 718 , 569 084 , 0 802 , 569 =
ekil faktrnden dolay 0,10m d yaplacak olursak;
m m m 618 , 569 1 , 0 718 , 569 =
HAVALANDIRMA HAVUZU HDROLK HESABI
HDDTY le 1 Nolu Havalandrma Havuzu Debi Datma Yapsnn
Aras
mm o1200
/
, m L 179 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
3 adet 90 dirsekte yk kayb 90 , 0 30 , 0 . 3 = = K
40 , 2 =

K
sn m v sn m Q / 11 , 1 / 261 , 1
3
max
= = , 001 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
183 , 0 001 , 0 . 179 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
15 , 0
62 , 19
11 , 1
. 4 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
331 , 0 15 , 0 183 , 0 = + =
sn m V sn m Q / 27 , 0 / 310 , 0
3
min
= = , 000062 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
011 , 0 179 . 000062 , 0 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
009 , 0
62 , 19
27 , 0
. 4 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
02 , 0 009 , 0 011 , 0 = + =
HDDTYnin maksimum su kotu = m 618 , 569
1.nolu HHDDYda maksimum su kotu;
m m 287 , 569 331 , 0 618 , 569 =
1.nolu ve 2.nolu Debi Datma Yaps Aras:
800 o
/
, m L 66 =
Hazneden boruya geite m K 50 , 0 =
Borudan hazneye geite m K 1 =
3 adet 90 dirsekte yk kayb m K 90 , 0 3 . 30 , 0 = =
m K 4 , 2 =


sn m Q / 613 , 0
2
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 22 , 1 = , 0019 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
125 , 0 0019 , 0 . 66 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
182 , 0
62 , 19
22 , 1
. 4 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
307 , 0 182 , 0 125 , 0 = + =
sn m Q / 145 , 0
4
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 3 , 0 = , 00011 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0075 , 0 00011 , 0 . 66 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
011 , 0
62 , 19
30 , 0
. 40 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
018 , 0 011 , 0 0075 , 0 = + =
2 nolu debi datma yaps maksimum su kotu; m 98 , 568 307 , 0 287 , 569 =
1.nolu ve 3.nolu Debi Datma Yapsnn Aras:
800 o
/
, 24 = L
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
3 adet 90 dirsekte yk kayb m K 90 , 0 3 . 30 , 0 = =
40 , 2 =

K
sn m Q / 613 , 0
2
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
22 , 1 = v , 0018 , 0 = J
Srekli yk kayb ( ) m h
L
045 , 0 0018 , 0 . 24 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
182 , 0
62 , 19
22 , 1
. 40 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
227 , 0 182 , 0 045 , 0 = + =
sn m Q / 145 , 0
4
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 3 , 0 = , 00011 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0027 , 0 00011 , 0 . 24 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
011 , 0
62 , 19
30 , 0
. 40 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
013 , 0 011 , 0 0027 , 0 = + =
2 nolu debi datma yaps maksimum su kotu; m 753 , 568 227 , 0 98 , 568 =
2 nolu Debi Datma Yaps ile Havalandrma Havuzu Aras
600 o
/
, m L 12 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb = 0,30
2 adet 45 dirsekte yk kayb = 0,40
2 , 2 =

K
sn m Q / 306 , 0
4
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
08 , 1 = v , 0019 , 0 = J
Srekli yk kayb ( ) m h
L
023 , 0 0019 , 0 . 12 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
13 , 0
62 , 19
08 , 1
. 2 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
153 , 0 13 , 0 023 , 0 = + =
sn m Q / 072 , 0
8
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 25 , 0 = , 00010 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0012 , 0 00010 , 0 . 12 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
007 , 0
62 , 19
25 , 0
. 2 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
0087 , 0 007 , 0 0012 , 0 = + =
2.nolu HHDDY kndaki maksimum su kotu;
568,753m
Havalandrma havuzunun giriindeki maksimum su kotu;
m 6 , 568 153 , 0 753 , 568 =
Havalandrma Havuzu Giri Savaklar
Atksu herbir havuza 21m geniliinde savak ile verilecektir.
Max debi iin;
sn m Q / 306 , 0
4
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
m h
L
Q
h 039 , 0
83 , 1 .
3
2
= |
.
|

\
|
=
Min debi iin;
sn m Q / 072 , 0
8
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
m h
L
Q
h 015 , 0
83 , 1 .
3
2
= |
.
|

\
|
=
Havalandrma havuzu giri kanalnda;
Maksimum su kotu = 568,6m
Giri savak kotu = m 561 , 568 039 , 0 6 , 568 =
Minimum su kotu = m 576 , 568 015 , 0 61 , 568 = +
Havalandrma havuzunda 0,20m hava pay alrsak
Max su kotu = m 361 , 568 20 , 0 561 , 568 =
2.nolu HHDDYnin minimum su kotu;
m 584 , 568 0082 , 0 576 , 568 = +
1.nolu HHDDYnin minimum su kotu;
m 599 , 568 015 , 0 584 , 568 = +
n keltme debi toplama yaps minumum su kotu;
m 607 , 568 0082 , 0 599 , 568 = +
n keltme k bacas minimum su kotu;
m 612 , 568 0055 , 0 607 , 568 = +
Havalandrma Havuzu k Savaklar
Havalandrma havuzunda atksu girite olduu gibi 21m geniliinde k
savanda alnacak ve ak kanala iletilecektir.


Maksimum debi iin;
sn m Q / 306 , 0
4
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
m h
L
Q
h 039 , 0
83 , 1 .
3
2
= |
.
|

\
|
=
Minimum debi iin;
sn m Q / 072 , 0
8
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
m h
L
Q
h 015 , 0
83 , 1 .
3
2
= |
.
|

\
|
=
Havalandrma havuzunda max su kotu= 568,361
k savak kotu = m 322 , 568 039 , 0 361 , 568 =
Minimum su kotu = m 337 , 568 015 , 0 322 , 568 = +
Havalandrma havuzunun k kanalndaki maksimum su kotu ; 568,322m

Havalandrma Havuzu ile Son keltim Havuzu Aras:
Havalandrma havuzu ile 1.nolu baca aras;
600 o
/
, m L 5 , 10 =
Hazneden boruya girite 5 , 0 = K
Borudan hazneye girite 1 = K
5 , 1 =

K
sn m Q / 306 , 0
4
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 08 , 1 = , 0013 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
019 , 0 0019 , 0 . 5 , 10 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
089 , 0
62 , 19
08 , 1
. 5 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
108 , 0 089 , 0 019 , 0 = + =
sn m Q / 072 , 0
8
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 25 , 0 = , 00010 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0011 , 0 5 , 10 . 00010 , 0 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0047 , 0
62 , 19
25 , 0
. 5 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) 0058 , 0 0047 , 0 0011 , 0 = + =
T
h
1.nolu havuz knda su kotu = m 322 , 568
1.nolu bacann maksimum su kotu ;
m 214 , 568 108 , 0 322 , 568 =
1.nolu baca ile 2.nolu baca aras;
800 o
/
, m L 5 , 22 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb = 0,30
m K 80 , 1 =


sn m Q / 613 , 0
2
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
21 , 1 = v , 0018 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
044 , 0 0018 , 0 . 5 , 22 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
134 , 0
62 , 19
2 , 1
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
178 , 0 134 , 0 044 , 0 = + =
sn m Q / 145 , 0
4
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 28 , 0 = , 000099 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0022 , 0 000099 , 0 . 5 , 22 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0071 , 0
62 , 19
28 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) 0093 , 0 0071 , 0 0022 , 0 = + =
T
h
1.nolu bacann max su kotu = 568,214m
2.nolu bacann max su kotu;
m 036 , 568 178 , 0 214 , 568 =
2.nolu baca ile 3.nolu baca aras;
mm o1200
/
, m L 5 , 43 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb = 0,30
8 , 1 =

K
( ) sn m Q / 22 , 1 318 , 0 909 , 0
3
max
= + =
sn m v / 08 , 1 = , 00099 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
043 , 0 00099 , 0 . 5 , 43 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
107 , 0
62 , 19
08 , 1
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
150 , 0 107 , 0 043 , 0 = + =
sn m Q / 290 , 0
2
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 26 , 0 = , 000057 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0025 , 0 000057 , 0 . 5 , 43 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0062 , 0
62 , 19
26 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
0087 , 0 0062 , 0 0025 , 0 = + =
2.nolu bacann max su kotu = 568,036m
3.nolu bacann max su kotu;
m 886 , 567 150 , 0 036 , 568 =
3.nolu baca ile SDDTY aras;
mm o1600
/
, m L 60 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb = 0,30
8 , 1 =

K
sn m Q / 702 , 1 441 , 0 261 , 1
3
max
= + =
sn m v / 84 , 0 = , 00045 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
027 , 0 00045 , 0 . 60 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
064 , 0
62 , 19
84 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
091 , 0 027 , 0 064 , 0 = + =
sn m Q / 751 , 0 441 , 0 310 , 0
3
min
= + =
sn m v / 385 , 0 = , 000092 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0055 , 0 000092 , 0 . 60 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
013 , 0
62 , 19
38 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb m h
T
018 , 0 0055 , 0 013 , 0 = + =
3.nolu bacada max su kotu;
567,886m
SHDDTYda max su kotu;
m 795 , 567 091 , 0 886 , 567 =
NOT: Havuzlarn ve havuzlara atksuyu veren debi datma yaplarnn simetrik
olmas nedeniyle hesaplamalar tek koldan yaplmtr.
SON KELTME HAVUZU HESABI
Son keltme Havuzu Debi Datma ve Toplama Yaps (SHDDTY) ile
Son keltim Aras:
mm o800
/
, m L 36 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
2 adet 90 dirsekte yk kayb = 0,60
10 , 2 =

K
sn m Q / 613 , 0
2
318 , 0 909 , 0
3
max
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 22 , 1 = , 0019 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
068 , 0 0019 , 0 . 36 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
159 , 0
62 , 19
22 , 1
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) 227 , 0 159 , 0 068 , 0 = + =
T
h
sn m Q / 145 , 0
4
150 , 0 430 , 0
3
min
= |
.
|

\
| +
=
sn m v / 29 , 0 = , 00011 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0038 , 0 00011 , 0 . 36 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
009 , 0
62 , 19
29 , 0
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
012 , 0 009 , 0 0038 , 0 = + =
SHDDTY da max su kotu = 567,795m
Son keltme havuzu max su kotu;
m 568 , 567 227 , 0 797 , 567 =
Son keltim Havuzu Savak Hesab;
Savak uzunluu = 87 , 37 . . t t = D
m L 94 , 118 =
Savak adedi det 297
4 , 0
94 , 118
a =
sn m Q / 909 , 0
3
max
=
Bir havuza gelen debi = sn m / 454 , 0
3

Savak bana den debi;

m h
sn m q
064 , 0
32 , 1
0015 , 0
/ 0015 , 0
297
454 , 0
47 , 2
1
3
= |
.
|

\
|
=
= =

sn m Q / 107 , 0
4
430 , 0
3
min
= =
Savak bana den debi;
sn m q / 00036 , 0
297
107 , 0 3
= =
m h 036 , 0
32 , 1
00036 , 0
47 , 2
1
= |
.
|

\
|
=
Savak kotu = m 504 , 567 064 , 0 568 , 567 =
Son kelme havuzunun minimum su kotu;
m 54 , 567 036 , 0 504 , 567 = +
Debi datma yapsnn minimum su kotu;
m 57 , 567 03 , 0 54 , 567 = +
1.nolu bacann minimum su kotu;
m 582 , 567 012 , 0 57 , 567 = +
Havalandrma havuzunun knda minimum su kotu;
m 594 , 567 012 , 0 582 , 567 = +
Savak Kanal Hesab
Savak kanalnn genilii = 0,5m
Kanaln eimi =
1500
1

Savak kanalnn uzunluu m L 119 =
m z m L 039 , 0
1500
1
. 5 , 59 5 , 59
2
119
0
'
= = = =
Savak kanalnn yarsndan son keltme havuzlarna beslenen debinin yars
geecektir.

sn m Q / 454 , 0
3
max
=
sn m
sn m
q / 227 , 0
2
/ 454 , 0
3
3
max
= =
( ) m y d
c
40 , 0
0
= , ( ) m y d 76 , 0
1 0
=
sn m
sn m
Q / 107 , 0
4
/ 430 , 0
3
3
min
= =
sn m q / 053 , 0
2
107 , 0
3
min
= =
( ) 30 , 0
0
= y d
c
, ( ) m y d 34 , 0
1 0
=
Savak kotu = 567,504m
Maksimum debi iin savak kanal;
st noktann su kotu = m 204 , 567 30 , 0 504 , 567 =
st noktann taban kotu = m 444 , 566 76 , 0 204 , 567 =
Alt noktann su kotu = m 405 , 566 039 , 0 444 , 566 =
Alt noktann taban kotu = m 805 , 566 40 , 0 405 , 566 = +
Minimum debi iin savak kanal;
st noktann taban kotu = 566,444m
st noktann su kotu = m 784 , 566 34 , 0 444 , 566 = +
Alt noktann taban kotu = 566,405m
Alt noktann su kotu = m 705 , 566 30 , 0 405 , 566 = +
Sonu olarak keltme havuzu knda;
Kanal taban kotu = 566,405m
Maksimum su kotu = 566,805m
Minimum su kotu = 566,705m
Son keltme Havuzlar ve Son keltme Debi Toplama Yaps Aras:
800 o
/
, m L 5 , 13 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
2 adet 90 dirsekte 60 , 0 30 , 0 . 2 = = K
m K 10 , 2 =


sn m
sn m
Q / 454 , 0
2
/ 909 , 0
3
3
max
= =
sn m v / 9 , 0 = , 0010 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
014 , 0 0010 , 0 . 5 , 13 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
087 , 0
62 , 19
9 , 0
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
101 , 0 014 , 0 087 , 0 = + =
sn m Q / 107 , 0
4
430 , 0
3
min
= =
sn m v / 213 , 0 = , 000057 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0007 , 0 000057 , 0 . 5 , 13 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0047 , 0
62 , 19
21 , 0
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
0054 , 0 0047 , 0 0007 , 0 = + =
SHDDTYda max su kotu = m 704 , 566 101 , 0 805 , 566 =
SHDTTYda ekil faktrnden dolay 0,10m d yaplacaktr, bu durumda
max su kotu;
m 604 , 566 10 , 0 707 , 566 =
SHDDTYda min su kotu = m 299 , 566 0054 , 0 305 , 566 =

DEARJ HATTI
mm o1200
/
, m L 50 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
80 , 1 =

K
sn m v sn m Q / 11 , 1 / 261 , 1
3
max
= = , 0010 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
05 , 0 0010 , 0 . 50 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
11 , 0
62 , 19
11 , 1
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) m h
T
16 , 0 11 , 0 05 , 0 = + =
sn m v sn m Q / 27 , 0 / 310 , 0
3
min
= = , 000061 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0030 , 0 000061 , 0 . 5 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0066 , 0
62 , 19
27 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) 0096 , 0 0066 , 0 0030 , 0 = + =
T
h
Boru ucundaki min su kotu;
m 444 , 566 16 , 0 604 , 566 =
Boru ucundaki min su kotu;
m 29 , 566 0096 , 0 299 , 566 =
mm o1200
/
lik borudan gelen duru su m b 5 , 2 = (geniliinde), m h 5 , 1 =
(derinliinde), m L 280 = (uzunluunda) bir betonarme kanal yardmyla serbest akm
artlaryla alc ortama iletilecektir.

PRMER AMUR HATTI
n keltim havuzlarnn amur toplama haznelerinden alnan amur cazibeli bir
boru hatt ile amur younlatrclara iletilir.
amur toplama haznesinin hacmi;
amurun gnde 8 defa ekilecei kabul edilerek
3
21m bulunmutur.
amurun 10 dakikada boalacan kabul edersek;
sn m Q / 035 , 0
10 . 60
21
3
= =
amur hatlarnda temiz su iin hesaplanan yk kayplarnn iki kat alnacaktr.
1.nolu havuz ile B
1
nolu baca aras;
300 o
/
, m L 16 =
Hazneden havuza geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
3 adet 90 dirsekte yk kayb 90 , 0 30 , 0 . 3 = = K
40 , 2 =

K
sn m v sn m Q / 49 , 0 / 035 , 0
3
= = , 00083 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
013 , 0 00083 , 0 . 16 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
029 , 0
62 , 19
49 , 0
. 40 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
084 , 0 029 , 0 013 , 0 2 = + =
n keltme havuzunun max su kotu = m 236 , 570
Teleskopik vanann alma kotu;
570,236-0,084=570,152m
Teleskopik vanann oynama aral 1,2m ve emniyet pay 0,1m seilmitir.
'
1
B bacasndaki amur kotu ; 570,152-0,1=570,052m
B
1
nolu baca ile
2
B . nolu baca aras;
mm o300
/
, m L 5 , 32 =
Hazneden havuza geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
2 adet 90 dirsekte yk kayb 60 , 0 30 , 0 . 2 = = K
10 , 2 =

K
sn m v sn m Q / 49 , 0 / 035 , 0
3
= = , 00083 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
027 , 0 00083 , 0 . 5 , 32 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
026 , 0
62 , 19
49 , 0
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
105 , 0 026 , 0 027 , 0 2 = + =
2
B bacasndaki amur kotu ; 570,052-0,105=569,947m
Borular simetrik olduundan, 2 nolu havuz ile
2
B baca arasnda toplam
yk kayb 0.105m dir. Fakat
2
B bacas B
1
bacasna balandndan ve bu
bacadan gelen boruda amur kotu daha kritik olduundan
2
B bacasndaki
amur kotu 569,947m alnmtr.
Ayn ekilde;

'
1
B bacasndaki amur kotu ; 570,052

'
2
B bacasndaki amur kotu ; 569,947m

2
B . nolu baca ile
3
B . nolu baca aras;
mm o400
/
, m L 25 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
80 , 1 =

K
sn m Q / 070 , 0 035 , 0 . 2
3
= =
sn m v / 55 , 0 = , 00079 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
019 , 0 00079 , 0 . 25 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
049 , 0
62 , 19
55 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
137 , 0 049 , 0 019 , 0 . 2 = + =

3
B bacasnn amur kotu = m 81 , 569 137 , 0 947 , 569 =

3
B nolu baca ile
4
B nolu baca aras;
600 o
/
, m L 5 , 83 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
50 , 1 =

K
sn m Q / 140 , 0 035 , 0 . 4
3
= =
sn m v / 50 , 0 = , 00042 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
035 , 0 00042 , 0 . 5 , 83 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
019 , 0
62 , 19
5 , 0
. 5 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
076 , 0 035 , 0 019 , 0 2 = + =

4
B bacasnn amur kotu = m 734 , 569 076 , 0 81 , 569 =

4
B nolu baca ile
5
B nolu baca aras;
mm o600
/
, m L 55 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
50 , 1 =

K
sn m Q / 140 , 0 035 , 0 . 4
3
= = sn m v / 50 , 0 = , 00042 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
023 , 0 00042 , 0 . 55 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
019 , 0
62 , 19
5 , 0
. 5 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
084 , 0 023 , 0 019 , 0 2 = + =

5
B bacasnn amur kotu = m 65 , 569 084 , 0 734 , 569 =

5
B ile YDDTY aras;
600 o
/
, m L 42 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
80 , 1 =

K
sn m Q / 153 , 0 013 , 0 140 , 0
3
= + =
54 , 0 = v , 00049 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
021 , 0 00049 , 0 . 42 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
026 , 0
62 , 19
54 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
094 , 0 021 , 0 026 , 0 2 = + =
YDDTY da amur kotu = m 556 , 569 094 , 0 65 , 569 =
YDDTY ile amur Younlatrc Aras;
300 o
/
, m L 24 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
80 , 1 =

K
sn m v sn m Q / 54 , 0 / 038 , 0
4
153 , 0 3
= = = , 00099 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
042 , 0 00099 , 0 . 42 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
027 , 0
62 , 19
54 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
140 , 0 027 , 0 042 , 0 2 = + =
amur younlatrc amur kotu;
m m 416 , 569 140 , 0 556 , 569 =

GER DEVR AMUR HATTI
Son keltme Havuzlar ile Havalandrma Havuzu Debi Datma Yaps
Aras Hesaplama Yaplacaktr
1 nolu havuz ile
1
C nolu baca aras;
500 o
/
mm, m L 5 , 22 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
3 adet 90 dirsekte yk kayb 90 , 0 30 , 0 . 3 = = K
40 , 2 =

K
00064 , 0 , / 56 , 0 / 110 , 0
4
440 , 0 3
= = = = J sn m v sn m Q m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0144 , 0 00064 , 0 . 5 , 22 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
038 , 0
62 , 19
56 , 0
. 40 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
105 , 0 144 , 0 038 , 0 2 = + =
Son keltme havuzunu max su kotu;
566,805m
Teleskopik vanann alma kotu;
m 700 , 566 105 , 0 805 , 566 =
Teleskopik vanann oynama aral m 20 , 1
Emniyet pay 0,1m

1
C bacasnn amur kotu = m 60 , 566 1 , 0 70 , 566 =

1
C nolu baca ile
2
C nolu baca aras;
mm o500
/
, m L 56 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
2 adet 90 dirsekte yk kayb 60 , 0 30 , 0 . 2 = = K
10 , 2 =

K
sn m v sn m Q / 56 , 0 / 110 , 0
3
= = , 00064 , 0 = J m/m

Srekli yk kayb ( ) m h
L
035 , 0 00064 , 0 . 56 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
034 , 0
62 , 19
56 , 0
. 10 , 2
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
137 , 0 035 , 0 034 , 0 2 = + =

2
C nolu bacann amur kotu;
m 463 , 566 137 , 0 60 , 566 =
Borular simetrik olduundan 2.nolu havuz ile
2
C bacas arasndaki toplam yk
kayb m 105 , 0 dir. Fakat
2
C bacasna
1
C bacas balandndan ve bu bacadan gelen
borudaki amur kotu daha kritik olduundan
2
C bacasndaki amur kotu 566,463m
alnmtr. Ayn ekilde;

'
1
C bacasnn amur kotu = 566,60m

'
2
C bacasnn amur kotu = m 463 , 566

2
C nolu baca ile
3
C nolu baca aras;
mm o800
/
, 5 , 25 = L m
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte 30 , 0 = K

= 80 , 1 K
sn m Q / 220 , 0 2 . 110 , 0
3
= =
sn m v / 44 , 0 = , 00025 , 0 = J m/m
Srekli yk kayb m h
L
0063 , 0 00025 , 0 . 5 , 25 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
017 , 0
62 , 19
44 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
047 , 0 0063 , 0 017 , 0 2 = + =

3
C bacasndaki amur kotu;
m 416 , 566 047 , 0 463 , 566 =

3
C nolu baca ile Geri Devir Terfi Merkezi aras;
mm o1000
/
, m L 5 , 13 =
Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K

= 80 , 1 K
00032 , 0 , / 56 , 0 / 440 , 0
3
= = = J sn m v sn m Q m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
0043 , 0 00032 , 0 . 5 , 13 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
0028 , 0
62 , 19
56 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
00142 , 0 0028 , 0 0043 , 0 2 = + =
Terfi merkezinden giri amur kotu;
m 415 , 566 00142 , 0 416 , 566 =
Geri Devir Terfi Merkezi
sn lt / 550 kapasiteli (2 asil + 1 yedek) pompa devrede olacaktr. Pompalarn
kanat ap mm 1500 tp ap mm 812 olarak alnmtr.
( ) m h 1 30 cos
2
812
2
1500
'
= + =
( ) m h 30 , 0 30 cos .
2
812
2
1500
' '
= =
Burgulu pompa su alma haznesinde
Su kotu = 566,415m
Eik kotu = m 415 , 565 1 415 , 566 =
Taban kotu = m 215 , 565 20 , 0 415 , 565 =
Toplama haznesinde;
Su kotu = 570,052
Eik kotu = m 752 , 569 30 , 0 052 , 570 =
Tp kotu = 452 , 569 30 , 0 752 , 569 =
Pompann basma ykseklii;
m H
m
037 , 3 415 , 566 452 , 569 = =
pompann yatayla yapt a = 30 a
pompann burgu ap mm D 1500 =
Tp ap mm d 812 =
Pompann gc;
kW N
e
7 . 27 1 , 1 .
65 , 0 . 102
550 . 037 , 3
= =
Geri Devir Terfisi ile Havalandrma Havuzu Debi Datma ve Toplama
Yaps:
mm o1400
/
, m L 5 , 346 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
5 adet 90 dirsekte yk kayb 5 , 1 = K
3 =

K
000061 , 0 , / 29 , 0 / 440 , 0
3
= = = J sn m v sn m Q m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
021 , 0 000061 , 0 . 5 , 346 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
012 , 0
62 , 19
29 , 0
. 3
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
066 , 0 021 , 0 012 , 0 2 = + =
Terfi merkezi su toplama haznesindeki amur kotu; 570,052m
HHDDY amur kotu = 986 , 569 066 , 0 052 , 570 =
Fazla amur Hatt
Terfi merkezinde alnacak olan fazla amur primer amur hattnn
5
B nolu
bacasna iletilecektir.
sn m G m Q
w
/ 012 , 0 / 1098
3 3
= =
Terfi merkezi ile
5
B nolu baca aras;
mm o200
/
, m L 20 =
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
8 , 1 =

K
0009 , 0 , / 42 , 0 / 013 , 0
3
= = = J sn m v sn m Q m/m
Srekli yk kayb ( ) m h
L
018 , 0 0009 , 0 . 20 = =
Yersel yk kayb ( )
( )
m h
k
016 , 0
62 , 19
42 , 0
. 8 , 1
2
= =
Toplam yk kayb ( ) ( ) m h
T
068 , 0 016 , 0 018 , 0 2 = + =

5
B bacasnn amur kotu;
m 984 , 569 068 , 0 052 , 570 =
Primer amur hattnda
5
B bacasnn amur kotu; m 650 , 569 alnr.

AMUR YOUNLATIRICI
Younlatrclara gelen toplam amur miktar;
G m / 5 , 1439 1098 5 , 341
3
= +
Younlatrcdan alnacak amurun hacminin bulunmas; G m / 873
3

Younlatrcdan alnacak sznt suyunun miktar;
G m / 5 , 566 873 1439
3
=
Bir younlatrcdan alnacak sznt suyunun miktar;
G m G m q / 0016 , 0 / 63 , 141
4
5 , 566 3 3 '
= = =
amur Younlatrc Sznt Suyu Kanal
Savak kanalnn genilii, m B 5 , 0 =
Kanaln eimi
1500
1
= J
Kanaln uzunluu 24 , 50 8 . 2 = = t L
m L 12 , 25
2
24 , 50 '
= =
017 , 0
1500
1
. 12 , 25
0
= = z
Savak kanalnn yarsndan younlatrclara gelen debinin yars geecektir.
Savak kanalnda oluacak su ykseklii Manning formlne gre hesaplanacak

m d d
q
c
0035 , 0 , 0032 , 0
0004 , 0
4
0016 , 0
0
= =
= =

Younlatrc amur kotu; 569,416m
Savak kotu = m m 406 , 569 01 , 0 416 , 569 =
Hava pay = m 1 , 0
Savak kanal;
st nokta su kotu = m 306 , 569 1 , 0 406 , 569 =
st nokta taban kotu = m 302 , 569 0035 , 0 306 , 569 =
Alt nokta taban kotu = m 28 , 569 017 , 0 302 , 569 =
Alt nokta su kotu = m 26 , 569 0032 , 0 28 , 569 = +

AMUR RTC TERF MERKEZ
amur Younlatrc ile Terfi Merkezi Aras
Younlatrclarn tabannda alnan younlatrlm amur terfi merkezine
iletilecek buradan amur rtclere terfi edilecektir. Younlatrcdan alnacak amur
miktar;
s m G m / 010 , 0 / 873
3 3
=
1 nolu younlatrc ile
1
D nolu baca aras
m L mm o 12 , 100 =
/

Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 0 , 1 = K
1 adet 90 dirsekte yk kayb 30 , 0 = K
8 , 1 =

K
m m J s m v s m Q / 0010 , 0 , / 32 , 0 / 0025 , 0
3
= = =
Srekli yk kayb = 012 , 0 0010 , 0 . 12 = =
L
h
Yersel yk kayb =
( )
0094 , 0
62 , 19
32 , 0
. 8 , 1
2
= =
k
h
Toplam yk kayb = ( ) m 031 , 0 012 , 0 0094 , 0 3 = +
Younlatrcda amur kotu ; 569,416m
Teleskopik vana alma kotu;
m 348 , 569 031 , 0 416 , 569 =
Emniyet pay m 1 , 0 alnacak

1
D bacasnda amur kotu = m 284 , 569 1 , 0 348 , 569 =

1
D nolu baca ile
2
D nolu baca aras;
34 , 100 =
/
L mm o m
Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 1 = K
5 , 1 =

K
m m J s m v s m Q / 0010 , 0 , / 32 , 0 , / 0025 , 0
3
= = =
Srekli yk kayb = m h
L
034 , 0 0010 , 0 . 34 = =
Yersel yk kayb =
( )
0078 , 0
82 , 19
32 , 0
. 5 , 1
2
= =
k
h
Toplam yk kayb = ( ) 034 , 0 0078 , 0 3 + =0,125m

2
D nolu bacadaki amur kotu;
m 159 , 569 125 , 0 284 , 569 =
1 nolu havuzla 2 nolu havuz simetriktir ve bu havuzlarn
1
D ve
2
D nolu bacalar
arsndaki yk kayb ayn olduundan
1
D ve
2
D bacalar arasndaki yk kayb dikkate
alnarak minimum baca kotu baz alnarak ileme devam edilir. Ayn ekilde
'
1
D ve
'
2
D
bacalarnda
1
D ve
2
D bacalarna simetrik olduundan tek ynl olarak hesaplama
yaplacak ve daha sonra debiler toplanacak E bacasndaki su kotu bulunacaktr.

2
D bacas ile E bacas aras;
m L mm o 16 , 100 =
/

Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 0 , 1 = K

= 5 , 1 K
004 , 0 , / 63 , 0 , / 0050 , 0
3
= = = J s m v s m Q m/m
Srekli yk kayb = 065 , 0 16 . 004 , 0 = = L h
Yersel yk kayb =
( )
030 , 0
62 , 19
63 , 0
. 5 , 1
2
= =
k
h
Toplam yk kayb = ( ) 028 , 0 065 , 0 030 , 0 3 = +
E bacasndaki amur kotu;
m 872 , 568 028 , 0 159 , 569 =
E bacas ile Terfi Merkezi aras;
m L mm o 20 200 =
/

Hazneden boruya geite 5 , 0 = K
Borudan hazneye geite 0 , 1 = K

= 5 , 1 K
m m J s m v s m Q / 00052 , 0 , / 32 , 0 , / 01 , 0 4 . 0025 , 0
3
= = = =
Srekli yk kayb = 011 , 0 20 . 00052 , 0 = =
L
h
Yersel yk kayb =
( )
0078 , 0
62 , 19
32 , 0
. 5 , 1
2
= =
k
h
Toplam yk kayb = ( ) 056 , 0 011 , 0 0078 , 0 3 = + =
T
h
Terfi merkezi giriindeki amur kotu;
568,872m

Younlatrlm amurun Emme Haznesinin Hesab
Terfi merkezine gelen toplam amur;
s lt G m / 10 , 10 / 873
3
=
1 adet 15lt/s kapasiteli (1 asil + 1 yedek)
Kaynak Firma : KSB
Model : KRS- Bloc 150/290/116 (free flow impler)
Emme haznesinin hacmi;

i
Q
V
p
. 90 , 0 =
Burada;
= V Emme haznesinin hacmi
=
p
G Pompa debisi lt/s
(alt says) = 6 alnmtr.

3
25 , 2
6
15
. 90 , 0 m v = = bulunur.
Emme haznesinin boyutlar 2 = b (genilik), m L 25 , 2 = (uzunluk), m h 56 , 1 =

3
7 56 , 1 . 2 . 25 , 2 m v = =
Terfi merkezine giriteki amur kotu;
568,872m
Emniyet pay; 60cm
Emniyet haznesinin max su kotu;
272 , 568 60 , 0 872 , 568 = m
Emme haznesinin min su kotu;
m m 072 , 567 2 , 1 272 , 568 =
Sznt Suyu Emme Haznesi Hacmi
amur younlatrc, amur rtc ve belt filtreden alnacak olan sznt
sular amur rtc terfi merkezine iletilecektir.
a) Younlatrcda gelen sznt suyu;
s lt G m / 55 , 6 / 5 , 566
3
=
b) amur rtclerden gelen sznt suyu miktar;
s lt G m / 99 , 7 / 53 , 690
3
=
amur rtclerden suyun 12 saat alnaca kabul edilirse;
s lt Q / 98 , 15 2 . 99 , 7 = =
c) Belt filtreden gelen sznt suyu
Belt filtreye gelen amur G m Q / 47 , 182
3
=
rtlen amurda kat madde miktar %8 belt filtrelerde alnan amurda %30
kabul edilirse;
Belt filtrelerden alnacak amur miktar;
G m / 66 , 48
30
8
. 47 , 182
3
=
Sznt suyu;
s lt G m / 55 , 1 / 81 , 133 66 , 48 47 , 182
3
= =
Belt filtreler gnde 18 saat sre ile alrsa; s lt Q / 067 , 2 33 , 1 . 55 , 1 = =
Terfi merkezine gelen toplam sznt suyu; s lt / 6 , 24
2 adet (2 asil + 1 yedek) 30lt/s kapasiteli pompa seilmitir.
Firma : KSB
Model: Beta 65/160
Emme haznesinin hacmi;

3
5 , 4
6
30
. 90 , 0 m V = = bulunur.
Projede toplama odasnn boyutlar

3
10 2 , 3 . 56 , 1 . 2 m V = =
Terfi Merkezi ile amur rtc Aras
amur rtc max amur kotu; 575,892m
Emme haznesinin min su kotu; 567,072m
Terfi merkezinden alnacak toplam amur;
s m G m / 010 , 0 / 873
3 3
=


1 adet amur rtcye iletilecek amur;
s m Q / 005 , 0
2
010 , 0 3
= =
s m v mm o / 16 , 0 , 200 =
/

amur hatlarnda temiz su iin alnan yk kaybnn 3 kat alnmtr.
Is deitiricide oluacak yk kayplar 2,5m, terfi merkezinde oluacak yk
kayb 2,5m, emniyet marj 1m alnrsa;
Terfi ykseklii ( )
m
H ;
82 , 14 1 5 , 2 5 , 2 072 , 567 892 , 575 = + + + m
Youn amur pompas;

M
Q H
N
m
e
. 102
.
=
H
m
= letim ykseklii
Q = Debi lt/s
M = pompa verimi
kW kW N
e
5 35 , 4
50 , 0 . 102
15 . 82 , 14
~ = =
Sznt Suyu Pompalar
Sznt sular amur rtc terfi merkezinden alnarak 3 adet 15lt/s kapasiteli
(3 asil + 1 yedek) yatay milli pompalar yardm ile kaba zgaralarn giriine terfi
ettirilecektir.
Terfi mili ile Kaba zgara aras
m L s m s lt Q 287 , / 0246 , 0 / 6 , 24
3
= = =
mm o200
/
seilirse, s m v / 78 , 0 =
m m J / 0031 , 0 =
Srekli yk kayb = m h
L
88 , 0 0031 , 0 . 287 = =
Yersel yk kayb =

Hazneden boruya geite 50 , 0 = K
Borudan hazneye geite 0 , 1 = K

= 50 , 1 K

( )
m h
k
046 , 0
62 , 19
78 , 0
. 50 , 1
2
= =
Toplam yk kayb = ( ) m h
T
926 , 0 88 , 0 046 , 0 = + =
Emniyet haznesi min su kotu = 567,072m
Kaba zgara nndeki max su kotu = 571,500m
Terfi merkezinde oluacak kayplar 2,0m emniyet marj 1,0m alnrsa
Terfi ykseklii;
m 5 , 8 0 , 3 926 , 0 072 , 567 500 , 571 ~ + +
Pompa gc;
kW N
e
5 , 3
55 , 0 . 102
5 , 8 . 15
= =
A amur Pompas
Pompalar ikinci rtcden amuru alp taze amurla beraber s deitiriciden
geirerek birinci rtcye iletilecektir.
Bir rtcden alnacak a amur miktar;
s lt G m / 10 / 805
3
=
1 adet s lt / 15 kapasiteli (1 asil + 1 yedek) pompa devrede olacaktr.
1 nolu rtc ile terfi merkezi aras;
sn m v mm o sn m Q / 3 , 0 , 200 , / 0093 , 0
3
=
/
=
a) Srekli yk kayb;
00046 , 0 , 20 = = J m L m/m
m h
L
0032 , 0 20 . 00046 , 0 = =
b) Bir ve iki nolu rtcler;
Her iki rtc arasndaki kot fark 0,2m Terfi merkezinde oluacak yk kayb
2m, emniyet marj 1m alnrsa;
Terfi ykseklii;
m H
m
2 , 7 2 , 0 1 2 4 = + + + =
pompann gc;

( )
11 , 2
50 , 0 . 102
15 . 2 , 7
= =
e
N
kW N
e
5 , 3 5 , 1 . 11 , 2 ~ =


T.C.
FIRAT NVERSTES
MHENDSLK FAKLTES
EVRE MHENDSL BLM








ATIKSU ARITMA TESS PROJES

ADIYAMAN L ATIKSU ARITMA TESS

ENSTRMAN LSTES ve BLG FYLER





BTRME DEV






Erkan ERTRK
Mehmet GL
Ergin TAKAN






DANIMAN
Prof. Dr. Nusret EKERDA






ELAZI2006
NDEKLER
Sayfa No
Tantm ....................................................................................... 1
Kaba Izgaralar Bilgi Fy .......................................................... 2
nce Izgaralar Bilgi Fy ............................................................ 3
n keltme Havuzu Genel Bilgi Fy ..................................... 4
Havalandrma Havuzu Bilgi Fy .............................................. 5
Son keltme Havuzu Genel Bilgi Fy .................................... 6
amur Younlatrc Bilgi Fy ............................................... 7
ENSTRMAN PROJELER AIKLAMA RAPORU

1.TANITIM

Bu proje Frat niversitesi Mhendislik Fakltesi evre
Mhendislii Blm tarafndan bitirme devi olarak Adyaman ilinin
Atksu Artma Tesisine ait enstrmanlarnn seimi, temini ve montaj iin
hazrlanmtr. Tesiste bu enstrman1ar ile su seviyesi lm ve buna
bal olarak pompa kontrol, giri suyu debisi lm ve kayd, pompa,
vana ve dier ekipmanlarn alma, durma zamanlar ile hatlardaki s,
basn lmleri yaplacaktr.

Enstrman listesi ve bilgi fyleri hazrlanrken; alma koullar ve
cihaza ait teknik deerler; her hangi bir firmaya bal kalmamak iin
tamamen teorik olarak saptanmtr. retici firma-veya firmalar tespit
edildikten sonra, bu firmalarn enstrmanlarna ait teknik deerler, ilgili
kato1og1ardan, bilgi fylerine "revizyon olarak" geirilecektir. Dolaysyla
isletme srasndaki, enstrmann doruve verimli allabilmesi iin
gerekli olan deerler bu deerler olacaktr.

Ayrca; doru, verimli ve problemsiz bir isletme salayabilmek iin
ayn dngye ait enstrmanlar, ayni retici firmadan salanmaldr.

KABA IZGARA BLG FY
MTER : FIRAT NVERSTES MH.
FAK. EVRE MH. BLM
YER : ADIYAMAN MERKEZ
EKPMAN ADED : 2
IZGARA TP : KABA IZGARA
KANAL GENL : 1,75m
KANAL YKSEKL : 0,80m
UBUK ARALII : 90mm
UBUK SAYISI : 19 ADET
UBUK KEST : DKDRTGEN
UBUK BOYUTLARI : 10*50
IZGARA AISI : 70
o

TEMZLEME SIKLII : KOT FARKI + ZAMAN
TEMZLEME APARTI : TARAK
TARAK TAHRK EKL : MOTOR
KATI MADDE UZAKLATIRMA : KONVEYR


NOT: Tablolarda alnan deerler 2020 yl iin alnm deerlerdir.
2035 yl iin bu deerlerin simetrii alnacaktr.

NCE IZGARA BLG FY
MTER : FIRAT NVERSTES MH.
FAK.
EVRE MH. BLM
YER : ADIYAMAN MERKEZ
EKPMAN ADED : 2
IZGARA TP : NCE IZGARA
KANAL GENL : 1,75m
KANAL YKSEKL : 0,80m
UBUK ARALII : 25mm
UBUK SAYISI : 43 ADET
UBUK KEST : DKDRTGEN
UBUK BOYUTLARI : 10*50
IZGARA AISI : 70
o

TEMZLEME SIKLII : KOT FARKI + ZAMAN
TEMZLEME APARTI : TARAK
TARAK TAHRK EKL : MOTOR
KATI MADDE UZAKLATIRMA : KONVEYR


NOT: Tablolarda alnan deerler 2020 yl iin alnm deerlerdir.
2035 yl iin bu deerlerin simetrii alnacaktr.
N KELTME HAVUZU GENEL BLG FY
MTER :FIRAT NVERSTES MH. FAK.
EVRE MH. BLM
YER :ADIYAMAN MERKEZ
NTE :N KELTME HAVUZU
EKPMAN ADED :2
HAVUZ GEOMETRS :DARESEL
HAVUZ MALZEMES :BETONARME
HAVUZ API :25m
HAVUZ DERNL :2,66m
SIYIRICI TP :DNER KPRL
KPK TOPLAYICI :VAR
AMUR KREYC :VAR
SIYIRICI HIZI :3 cm/sn
ATIKSU DEBS :0,454m
3
/sn adet
AMUR DEBS :0,035m
3
/sn adet
AMUR TAHLYES :KESKL
BOYA :BOYA MALZEMES KURU
KISIMLAR
1KAT ANTPAS ZER 2KAT
YALIBOYA
KAPLAMA :ISLAK KESM
YRME YOLU :VAR
TEKER SAYISI :2 ASL + 2 YEDEK
BESLEME EKL :MERKEZDEN
HAVUZ DUVAR KALINLII :0,3m
SAVAK KANALI GENL :0,5m
HAVUZ HAVA PAYI :0,4m
HAVUZ TABAN EM :0,08
AMUR KON API :4,6m

HAVALANDIRMA HAVUZU BLG FY
MTER :FIRAT NVERSTES MH.
FAK.
EVRE MH. BLM
YER :ADIYAMAN MERKEZ
NTE :HAVALANDIRMA HAVUZU
EKPMAN ADED :4
HAVUZ GEOMETRS :DKDRTGEN
HAVUZ MALZEMES :BETONARME
HAVUZ BOYUTU :21m x42m
HAVUZ DERNL :4,5m
GELEN DEB :0,172 m
3
/sn
ATIKSU TAHLYES :SREKL
BOYA :BOYA MALZEMES KURU
KISIMLAR
1KAT ANTPAS ZER 2KAT
YALI BOYA
KAPLAMA :ISLAK KESM
HAVUZ DUVAR KALINLII :0,4m
BESLEME :PARALEL AKILI
HAVUZ HAVA PAYI :0,4m
O
2
DEBS :40kgO
2
/h adet
YRME YOLU :VAR
MOTOR SAYISI :16 adet
MOTOR GC : 25kW


NOT: Tablolarda alnan deerler 2020 yl iin alnm deerlerdir.
2035 yl iin bu deerlerin simetrii alnacaktr.

SON KELTME HAVUZU GENEL BLG FY
MTER :FIRAT NVERSTES MH. FAK.
EVRE MH. BLM
YER :ADIYAMAN MERKEZ
NTE :SON KELTME HAVUZU
EKPMAN ADED :2
HAVUZ GEOMETRS :DARESEL
HAVUZ MALZEMES :BETONARME
HAVUZ API :38m
HAVUZ DERNL :3m
SIYIRICI TP :DNER KPRL
KPK TOPLAYICI :VAR
AMUR KREYC :VAR
SIYIRICI HIZI :3 cm/sn
ATIKSU DEBS :0,464m
3
/sn adet
AMUR DEBS :0,054m
3
/sn adet
AMUR TAHLYES :KESKL
BOYA :BOYA MALZEMES KURU
KISIMLAR
1KAT ANTPAS ZER 2KAT
YALIBOYA
KAPLAMA :ISLAK KESM
YRME YOLU :VAR
TEKER SAYISI :2 ASL + 2 YEDEK
BESLEME EKL :MERKEZDEN
HAVUZ DUVAR KALINLII :0,3m
SAVAK KANALI GENL :0,5m
HAVUZ HAVA PAYI :0,5m
HAVUZ TABAN EM :0,08
AMUR KON API :5m

AMUR YOUNLATIRICI BLG FY
MTER :FIRAT NVERSTES MH.
FAK.
EVRE MH. BLM
YER :ADIYAMAN MERKEZ
NTE :YOUNLATIRMA HAVUZU
EKPMAN ADED :2
HAVUZ GEOMETRS :DARESEL
HAVUZ MALZEMES :BETONARME
HAVUZ API :16m
HAVUZ DERNL :3m
YOUNLATIRICI TP :SABT KPRL
KPK TOPLAYICI :YOK
AMUR KREYC :VAR
UBUK API :0,021m
UBUK ARALII :0,25m
GELEN DEB :0,0156 m
3
/sn
AMUR TAHLYES :KESKL
BOYA :BOYA MALZEMES KURU
KISIMLAR
1KAT ANTPAS ZER 2KAT YALI BOYA
KAPLAMA :ISLAK KESM
HAVUZ DUVAR KALINLII :0,3m
SAVAK KANALI GENL :0,5m
HAVUZ HAVA PAYI :0,4m
HAVUZ TABAN EM :0,125
YRME YOLU :VAR

You might also like