22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 277

ZM

MOBBNGE MARUZ KALAN NN YASAL HAKLARI

Selahattin BAYRAM*

I- GR Mobbing unsurlar itibariyle alma yaamnda sklkla karlatmz kavramlardan biridir. Mobbing ad altnda olmasa bile unsurlarndan bazlarn dorudan bazlarn ise dolayl olarak dzenleyen yasal dzenlemeler bulunmaktadr. Makale de Mobbinge maruz kalan iinin yasal haklar konusu aklanacaktr. II- MOBBNGE MARUZ KALAN NN YASAL HAKLARI: Mob szc, ngilizce kanun d iddet uygulayan dzensiz kalabalk veya ete anlamna gelmektedir ve Latince kararsz kalabalk anlamna gelen mobile vulgus szcklerinden tremitir. (Tutar, Hasan, Yerinde Psikolojik iddet, s.9.) Genel kabul gren tanmyla Mobbing, bir kiinin ya da bir grubun hedef seilmi kiiye kar uygulad srarl, sistematik, aalayc, hakir grc, yldrc, haksz sz ve davranlardr. yerinde, ruhsal taciz, zorbalk, sindirme, madurun benliini ldrme ve psikolojik iddet de bu kapsama girmektedir. Mobbing kavramnn, alann yzne barlmas, yksek sesle azarlanmas, yapt iin srekli eletirilmesi, szl olarak tehdit edilmesi, dier alanlardan soyutlayc i verilmesi, gln duruma drlmeye allmas; dini, siyasi gr ve zel yaam ile alay edilmesi, sahip olduundan daha az yetenek gerektiren ilerin verilmesi, alann iinin srekli deitirilmesi, z gvenini olumsuz etkileyecek iler verilmesi, fiziksel olarak ar iler yapma*

alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Mfettii

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 277

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 278

ZM
ya zorlanmas, yetki ve sorumluluklarn daraltlmas, telefonsuz bir odada almaya zorlanmas, dorudan cinsel tacize maruz braklmas ve benzeri ekillerde alma yaamnda ortaya kt reti tarafndan kabul edilmektedir. Mobbing, sadece madurlar etkileyen deil, iyerini ve iyerinin dier alanlarn da olumsuz etkileyen eylem ve davranlar olarak karmza kmaktadr. Bu anlamda alanlarn i tatmini azalmakta, i arkadalar ile arasndaki gven ve sayg azalmakta, dolaysyla i verimi dmekte, retim azalmakta, bu da irketin maliyetlerinin artmasna ve rekabet gcnn azalmasna yol amaktadr. Mobbingin ortadan kaldrlmas ncelikle, i ilikisinin taraflarndan olan iverenlere ve daha sonra alanlara dmektedir. Burada, yasal hkmlere uyulmas, kii hak ve hrriyetlerine sayg gsterilmesi ve karlkl iyi niyet ilikileri ierisinde sorunun zlmesi byk nem tamaktadr. Trk hukuk sisteminde konuyla ilgili olarak bal bana tm unsurlarn ierir ayr bir dzenleme sz konusu deildir. Ancak, baz unsurlar ile ilgili olarak dorudan veya dolayl yasal dzenlemeler mevcut olup, aadaki gibi sralanabilir: 2709 sayl Anayasamzn 17nci maddesinde; kimseye ikence ve eziyet yaplamayaca, kimsenin insan haysiyetiyle badamayan bir cezaya veya muameleye tabi tutulamayaca ve 18inci maddesinde de hi kimsenin zorla altrlamayaca ve angaryann yasak olduu hususlar ngrlmektedir. 10/06/2003 tarih ve 25134 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren 4857 sayl Kanunu; * Eit davranma ilkesi balkl 5inci maddesinde; ilikisinde dil, rk, cinsiyet, siyasal dnce, felsefi inan, din, mezhep ve benzeri sebeplere dayal ayrm yaplamayaca, verenin, biyolojik veya iin niteliine ilikin sebepler zorunlu klmadka, bir iiye, i szlemesinin yaplmasnda, artlarnn oluturulmasnda, uygulanmasnda ve sona erdirilmesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle dorudan veya dolayl farkl ilem yapamayaca, Ayn veya eit deerde bir i iin cinsiyet nedeniyle daha dk cret kararlatrlamayaca,

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 278

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 279

ZM
inin cinsiyeti nedeniyle zel koruyucu hkmlerin uygulanmasnn daha dk bir cretin uygulanmasn hakl klmayaca, ilikisinde ya da bu ilikinin sona ermesinde yukardaki fkra hkmlerine aykr davranldnda iinin, 4 aya kadar creti tutarndaki uygun bir tazminattan baka yoksun brakld haklarn da talep edebilecei, 20nci madde hkmleri sakl kalmak zere iverenin yukardaki fkra hkmlerine aykr davrandn iinin ispat etmekle ykml olduu, ancak, iinin bir ihlalin varl ihtimalini gl bir biimde gsteren durumu ortaya koymas halinde, iverenin byle bir ihlalin mevcut olmadn ispat etmekle ykml olduu, hususlarn, * Feshin geerli sebebe dayandrlmas balkl 18inci maddesinde; 30 veya daha fazla ii altran iyerlerinde en az 6 aylk kdemi olan iinin belirsiz sreli i szlemesini fesih eden iverenin fesih sebebini, iinin yeterliliinden veya davranlarndan ya da iletmenin, iyerinin veya iin gereklerinden kaynaklanan geerli bir nedene dayandrmak zorunda olduu, Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile ykmllkleri, hamilelik, doum, din, siyasi gr ve benzerlerinin i szlemesinin feshinde geerli sebep olmayaca, hususlarn, * Geersiz sebeple yaplan feshin sonular balkl 21inci maddesinde; inin i szlemesinin iverence geerli sebep gsterilmeden veya gsterilen sebebin geerli olmad mahkemece tespit edilerek feshin geersizliine karar verildiinde iverenin iiyi 1 ay iinde ie balatmak zorunda olduu, Bavurusu zerine iverenin iiyi 1 ay iinde ie balatmamas halinde, en az 4 aylk ve en ok 8 aylk creti tutarndaki tazminat iiye demekle ykml olaca, bu tazminat miktarnn yarg mercilerince belirlenecei, Kararn kesinlemesine kadar altrlmad sre iin iiye en ok 4 aya kadar domu bulunan cret ve dier haklarnn denecei, hususlarn, * alma koullarnda deiiklik ve i szlemesinin feshi balkl 22nci maddesinde; verenliin iinin alma koullarndaki esasl bir deiiklii ancak, durumu iiye yazl olarak bildirmek suretiyle yapabilecei, bu ekle uygun

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 279

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 280

ZM
olarak yaplmayan, ii tarafndan alt ign iinde yazl olarak kabul edilmeyen deiikliklerin iiyi balamayaca, Yine de iverenliin iinin i szlemesini fesih yoluna gitmesi halinde, iinin 17nci ve 21inci madde hkmlerine gre dava aabilecei, hususlarn, * inin hakl nedenle derhal fesih hakk balkl 24nc maddesinde; verenin, iinin veya ailesi yelerinden birinin eref ve namusuna dokunacak ekilde szler sylemesi, davranlarda bulunmas veya iiye cinsel tacizde bulunmas, iye veya ailesi yelerinden birine kar iverenin satamada bulunmas veya gzda vermesi yahut ii veya ailesi yelerinden birini kanuna kar davrana zendirmesi, kkrtmas veya srklemesi, i hakknda eref ve haysiyet krc, aslsz, ar isnad veya ithamlarda bulunmas, inin dier bir ii veya nc kiiler tarafndan iyerinde cinsel tacize uramas ve bu durumu iverene bildirmesine ramen gerekli nlemlerin alnmamas, gibi ahlak ve iyiniyet kurallarna uymayan haller ve benzerlerinde, sresi belirli olsun veya olmasn iinin i szlemesini, srenin bitiminden nce veya bildirim sresini beklemeksizin fesih edebilecei, hususlarn, * Derhal fesih hakkn kullanma sresi balkl 26nc maddesinde; inin saylan ahlak ve iyiniyet kurallarna uymayan hal ve benzerlerinden dolay tannm olan i szlemesini fesih yetkisini, rendii gnden balayarak alt ign iinde ve herhalde fiilin gereklemesinden itibaren bir yl ierisinde kullanmas gerektii hususunu, Genel hkmlere aykrlk balkl 99uncu maddesinde; iverenliin Kanunun 5inci maddesindeki eit davranma ilkesi ykmllklerine aykr davranmas halinde, iveren veya iveren vekiline bu durumdaki her ii iin idari para cezas uygulanaca hususunu, ngrmektedir. veren veya vekilinin Kanunun 5inci maddesindeki eit davranma ilkesi ykmllklerine aykr davranmas halinde, 2010 ylnda geerli olan idari para cezas miktar her ii iin 100 (yz) TLdir.

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 280

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 281

ZM
7/5/1983 tarih ve 18040 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren 2821 sayl Sendikalar Kanununun 31inci maddesinde; iverenin, bir sendikaya ye olan iilerle sendika yesi olmayan iiler veya ayr sendikalara ye olan iiler arasnda, iin sevk ve datmnda, iinin mesleki ilerlemesinde, iinin cret, ikramiye ve primlerinde, sosyal yardm ve disiplin hkmlerinde ve dier hususlara ilikin hkmlerin uygulanmas veya altrmaya son verilmesi bakmndan herhangi bir ayrm yapamayaca, iilerin, sendikaya ye olmalar veya olmamalar, i saatleri dnda veya iverenin rzas ile i saatleri iinde, ii sendika veya konfederasyonlarnn faaliyetlerine katlmalarndan dolay iten karlamayaca veya herhangi bir nedenle farkl muameleye tabi tutulamayaca, iverenin, hizmet akdinin feshi dnda, sz konusu hkmlere aykr hareket etmesi halinde, iinin bir yllk cret tutarndan az olmamak zere tazminata hkmedilecei, sendika yelii veya sendikal faaliyetlerden dolay hizmet akdinin feshi halinde ise, Kanununun 18, 19, 20, ve 21inci madde hkmlerinin uygulanaca, ancak, Kanununun 21inci maddesinin birinci fkras uyarnca denecek tazminatn iinin bir yllk creti tutarndan az olamayaca hususlar ngrlmektedir. 12/10/2004 tarih ve 25611 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren 5237 sayl Trk Ceza Kanununun 105inci maddesinde; bir kimseyi cinsel amal olarak taciz eden kii hakknda, madurun ikyeti zerine, 3 aydan 2 yla kadar hapis cezasna veya adli para cezasna hkmolunaca, bu fiillerin hiyerari, hizmet veya eitim ve retim ilikisinden ya da aile ii ilikiden kaynaklanan nfuz ktye kullanlmak suretiyle ya da ayn iyerinde almann salad kolaylktan yararlanlarak ilendii takdirde, yukardaki fkraya gre verilecek cezann yar orannda artrlaca, bu fiil nedeniyle madur; ii brakmak, okuldan veya ailesinden ayrlmak zorunda kalm ise, verilecek cezann bir yldan az olamayaca hususlar, Ayn Kanunun 117nci maddesinde; cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykr baka bir davranla, i ve alma hrriyetini ihlal eden kiiye, madurun ikyeti halinde, alt aydan iki yla kadar hapis veya adl para cezas verilecei, aresizliini, kimsesizliini ve balln smrmek suretiyle

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 281

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 282

ZM
kii veya kiileri cretsiz olarak veya salad hizmet ile ak bir ekilde orantsz dk bir cretle altran veya bu durumda bulunan kiiyi, insan onuru ile badamayacak alma ve konaklama koullarna tabi klan kimseye alt aydan yla kadar hapis veya yz gnden az olmamak zere adl para cezas verilecei, cebir veya tehdit kullanarak, iiyi veya iverenlerini cretleri azaltp oaltmaya veya evvelce kabul edilenlerden baka koullar altnda anlamalar kabulne zorlayan ya da bir iin durmasna, sona ermesine veya durmann devamna neden olan kiiye alt aydan yla kadar hapis cezas verilecei hususlar, ngrlmektedir. Mobbing kavram unsurlar itibariyle deerlendirildii zaman, ispat iiye ait olan eylem ve davranlar olarak karmza kmaktadr. Yargtay 9. Hukuk Dairesinin kararnda; Davacnn daval iyerinde muhasebe eleman olarak alt srada temizlik ilerine verildii, davacnn yeni verildii bu iyerinde iba yapmayarak hizmet akdini sona erdirdii, i deiiklii sebebiyle davacnn alma artlar arlatndan davacnn feshinin 1475 sayl Yasann 16/II. Maddesine uygun dtnden kdem tazminatnn kabul doru ise de feshi gerekletirdii anlalan davac lehine ihbar tazminatna karar verilmesi hatal olup bozmay gerektirmitir. hususu ngrlmtr. (Yrg. 9. HD. 24.1.2002 tarih, E.2001/16224 ve K.2002/724 sayl karar.) yerinde iiye Mobbing uygulanyorsa, sz konusu eylem ve davran nedeniyle ii yukarda izah edilen yasal haklarn arayabilecektir. rnein iinin cinsel tacize uramas durumunu ele alalm: ncelikle belirtmek gerekir ki iinin cinsel tacize uramas eref ve haysiyeti ile ilgili olup kiilik hakkna bir saldrdr. Anayasann madde 17/III hkm ile Medeni Kanununun kiilii koruyan genel hkmleri i hukukumuzda eref ve haysiyeti koruyan genel dzenlemelerdir. Mer-i 4857 sayl Kanununda cinsel taciz eylemi hem iiye (4857/24) hem iverene (4857/25) hakl nedenle derhal fesih hakk vermektedir. Buna gre iverenin iiye cinsel tacizde bulunmas ya da iinin dier bir ii ya da iyerine gelen nc kiiler tarafndan cinsel tacize uramas ve bu durumu iverene bildirmesine ramen gerekli nlemlerin alnmamas hallerinde

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 282

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 283

ZM
ii sresi belirli olsun veya olmasn i szlemesini srenin bitiminden nce veya bildirim sresini beklemeksizin 4857 sayl Kanununun 24. maddesinin II. bendinin b ve d fkralar uyarnca hakl nedenle derhal feshedebilecektir. Keza, ayn Kanunun 25. maddesinin II. bendinin c fkras uyarnca inin iverenin baka bir iisine cinsel tacizde bulunmas halinde iveren cinsel tacizde bulunan iinin i szlemesini hakl nedenle tazminatsz olarak feshedebilir. inin, iverenin baka bir iisine cinsel tacizde bulunmas hakl neden iin yeterli olup, tacize urayan iinin, tacizci ii ile ayn iyerinde almas art deildir. ( MOLLAMAHMUTOLU, Hamdi, Hukuku, s.486.) Bu dzenlemelerle Kanununda iiye ynelik cinsel taciz aka Kanun metninde yer almtr. Cinsel tacizde kant ykmll iddia sahibine ait olduu dnldnde ast olan iinin konumu itibaryla kendini savunabilmesi g bir hal almaktadr. Ancak, Yargtay 9. Hukuk Dairesi cinsel tacizle ilgili rnek bir olaynda; Davacnn sekreter olarak alan bayan iiye kar iyerindeki konumunu da kullanarak bask oluturmak suretiyle duygusal ilikiye zorlad anlalmaktadr. Davac ii, daha sonra bayan iinin rzasyla bu tr eylemlerine devam etmise de, davacnn iyerinde haiz olduu ynetici konumu nedeniyle bask oluturarak bu eylemlere girimesi ve son dnemlerde bayan iinin kar kmalar zerine iten kartmakla tehdit etmesi ve en nihayetinde bayan iinin basklar sonucu istifa etmesi biiminde gelien olaylar i dzenini bozacak nitelikte olduu gibi doruluk ve balla da aykr eylemler niteliindedir. Bu halde davacnn ihbar ve kdem tazminat istekleri reddedilmelidir. eklinde karar vermitir. (Yrg. 9. HD. 8.3.2005 tarih, E.2004/13286 ve K.2005/7706 sayl karar.) verenin bayan iisine cinsel tacizde bulunmas durumunda ii i szlemesini srenin bitiminden nce veya bildirim sresini beklemeksizin feshedecek ve Kdem Tazminatnn tarafna denmesini isteyecek, ayrca, 5237 sayl Trk Ceza Kanununun 105. maddesi uyarnca iveren hakknda adli makamlara ikayette bulunabilecektir. verenin Kanunu anlamnda iiye Kdem Tazminatn demesi yeter-

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 283

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 284

ZM
li olacaktr. Ancak, bu fiilin bir de adli makamlar boyutu vardr. 26.09.2004 tarihinde kabul edilen Trk Ceza Kanununun 105. maddesi Cinsel Tacizi dzenlemektedir. Bu madde de cinsel taciz (1) Bir kimseyi, cinsel amal olarak taciz eden kii hakknda, madurun ikayeti zerine, aydan iki yla kadar hapis cezasna veya adli para cezasna hkmolunur. (2) Bu fiiller, hiyerari veya hizmet ilikisinden kaynaklanan nfuzu ktye kullanlmak suretiyle ya da ayn iyerinde almann salad kolaylktan yararlanlarak ilendii taktirde, yukardaki fkraya gre verilecek ceza yar orannda artrlr. Bu fiil nedeniyle madur ii terketmek mecburiyetinde kalm ise verilecek ceza bir yldan az olamaz. eklinde aka dzenlenmitir. Cinsel taciz bal bana bir sutur. Ancak, bu fiilin i ilikisi srasnda ilenmesi durumunda yaptrm yar orannda artrlmaktadr. Hele hele ii bu fiile maruz kalmas nedeniyle ii terketmek mecburiyetinde kalrsa verilecek cezann alt snr bir yldan az olmayacaktr. Yine, 4857 sayl Kanununun 5nci maddesinde; i ilikisinde dil, rk, cinsiyet, siyasal dnce, felsefi inan, din, mezhep ve benzeri sebeplere dayal ayrm yaplamayaca aka yasaklanmasna ramen, iinin siyasal dncesi ile srekli alay edilmesi durumunda da Mobbing sz konusudur. ilikisinde, 4857 sayl Kanununun 5nci maddesinde dzenlenen eit davranma ilkesine muhalefet durumunun ortaya kmas halinde, hukuki meyyide olarak ayrmclk tazminat ve cezai meyyide olarak da Kanununda idari para cezas, 5237 sayl Trk Ceza Kanununda ise hapis cezas ngrlmtr. Mer-i Kanununun mezkr maddesinde hkm altna alnan eit davranma ilkesine iverenliin aykr davranmas durumunda ii drt aya kadar creti tutarndaki ayrmclk tazminatn isteyebilecektir. Bu kurala aykr davran sendikal nedene dayanyorsa ayrmclk tazminat yerine Sendikalar Kanununda ngrlen sendikal tazminat isteyebilecektir. ngrlen bu tazminatlar dnda koullar varsa ii, genel hkmlere gre iverene kar manevi tazminat ve hatta maddi tazminat talebinde bulunmas da mmkndr. inin Mobbinge maruz kalmas halinde yasal haklar sz konusu

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 284

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 285

ZM
olmakla birlikte sz konusu yasal haklarn kanunlarda ngrlen hak drc ve zamanam sreleri ierisinde kullanmas gerekmektedir. 4857 sayl Kanununun 26nc maddesinde, 4857 sayl Kanununun 24 ve 25nci maddelerinde ngrlen ahlak ve iyiniyet kurallarna uymayan hallere dayanarak ii ya da iveren iin tannm olan szlemeyi fesih yetkisinin, iki taraftan birinin bu eit davranlarda bulunduunu dier tarafn rendii gnden balayarak alt ign getikten ve her halde fiilin gereklemesinden itibaren bir yl sonra kullanlamayacann aka ngrlmesi nedeniyle ii, iyerinde cinsel tacize maruz kalyorsa ve bunun neticesinde de i szlemesini feshedecekse fesihte hakl olabilmesi ve dier artlara da haizse kdem tazminatna hak kazanabilmesi iin ngrlen bu hak drc sreye riayet etmesi gerekmektedir. Yine, tazminatlar konusunda Kanununda zamanam sresi ngrlmemitir. Kanununda hkm bulunmayan durumlarda genel hkm niteliinde olan Borlar Kanunu hkmlerine uyulmas nedeniyle, tazminatlarda uygulanacak zamanam sresinde de Borlar Kanununun 125nci maddesi Bu kanunda baka suretle hkm mevcut olmad takdirde, her dava on senelik mruru zamana tabidir.hkm gerei Kanununda saylan tazminatlarda 10 yllk zamanam sresi geerlidir. Dolaysyla, ii, gerek eit davranma ilkesine aykrlk nedeniyle genel kabul gren kullanmyla iinin drt aya kadar creti tutarndaki ayrmclk tazminatn gerekse kdem tazminatn ve dier tazminatlar zamanam sresi olan 10 yl ierisinde tarafna denmesini istemelidir. Hukukun genel kural gerei her mddei iddiasn ispatla ykmldr. Dolaysyla ii de Mobbinge giren eylem ve davranlardan bir ya da bir kana maruz kaldn iddia ediyorsa ve akabinde bundan doan yasal haklarn istiyorsa, ncelikle maruz kald eylem ve davran ispatlamaldr. Sz konusu ispat arac, somut belgeler olabilecei gibi tanklarda olabilecektir.

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 285

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 286

ZM
III- SONU: Mobbing ngilizce bir kelime olup, bir kii ya da grubun hedef seilmi kiiye kar uygulad srarl, sistematik, aalayc, hakir grc, yldrc, kasz sz ve davranlar olarak karmza kmaktadr. alma yaamnda Mobbinge rnek olarak, alann yzne barlmas, yksek sesle azarlanmas, yapt iin srekli eletirilmesi, szl olarak tehdit edilmesi, dier alanlardan soyutlayc i verilmesi, gln duruma drlmeye allmas; dini, siyasi gr ve zel yaam ile alay edilmesi, sahip olduundan daha az yetenek gerektiren ilerin verilmesi, alann iinin srekli deitirilmesi, z gvenini olumsuz etkileyecek iler verilmesi, fiziksel olarak ar iler yapmaya zorlanmas, yetki ve sorumluluklarn daraltlmas, telefonsuz bir odada almaya zorlanmas, dorudan cinsel tacize maruz braklmas vb. ekillerdeki eylem ve davranlar verebiliriz. Mobbing olarak adlandrlan eylem ve davranlar madurlar olduu kadar iyerlerini de olumsuz etkilemektedir. Dolaysyla, alma barnn salanmas asndan iverenin ii ya da iilerinin Mobbing olarak adlandrlan eylem ve davranlara maruz kalmamas iin gerekli dikkat ve zeni gstermesi yerinde olacaktr. Mevzuatmzda Mobbingi tm unsurlar ile dzenleyen herhangi bir hkm bulunmamaktadr. Ancak, baz unsurlar ile ilgili olarak dorudan veya dolayl yasal dzenlemeler sz konusudur. Anayasamzda, 4857 sayl Kanununda, 2821 sayl Sendikalar Kanununda ve 5237 sayl Trk Ceza Kanununda Mobbinge giren eylem ve davranlarda bulunma durumunda hak ve ykmllk dzenlemelerinin mevcut olduu bilinmelidir. Mobbinge maruz kalma kadar onun ispatlanmas da byk neme haizdir. ddia etmek yeterli deildir. Mobbing olarak adlandrlan eylem ve davranlara maruz kalan ii ya da iiler yasal anlamda hakl konuma gelmek istiyorlarsa, maduriyetlerini mmknse somut belgelerle, bu mmkn deilse tank beyanlaryla ispat etmelidirler. Aksi taktirde, hukuken hakl konuma gelmeleri zor bir olaslktr.

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 286

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 287

ZM
Mobbinge maruz kalan iinin yasal haklarn kanunlarda ngrlen hak drc ve zamanam srelerine riayet etmek suretiyle talep etmeleri de nemli bir husustur. KAYNAKA http://www.yargitay.gov.tr Yargtay kararlar. Mollamahmutolu, Hamdi(2004). Hukuku. Ankara : [yayly.] Tutar, Hasan(2004). yerinde Psikolojik iddet. Ankara : [yayly.] T.C. Anayasa (09.11.1982). 2709 sayl T.C. Anayasas. Ankara : Resmi Gazete (17863 Mkerrer sayl) T.C. Yasalar (07.05.1983). 2821 sayl Sendikalar Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (18040 sayl) T.C. Yasalar (10.06.2003). 4857 sayl kanunu. Ankara : Resmi Gazete (25134 sayl) T.C. Yasalar (12.10.2004). 5237 sayl Trk Ceza Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (25611 sayl)

Te m m u z - A u s t o s 2 0 1 0 287

22 selahhattin bayram:Layout 1

11/9/10

3:33 PM

Page 288

288