You are on page 1of 56

REETE

DEFTER
MECBUR HZMETE GDECEK
PRATSYENLER N ETL
KTAPLARDAN, NTERNET
STELERNDEN VE DER
HEKMLERN DENEYMLERNDEN
DERLENEREK HAZIRLANMITIR.

LA SMLERNDE YA DA
DOZLARDA HATA BULURSANIZ
DZELTLMES N LTFEN HABER
VERNZ.

ACLLER...................................................................................................................................... 8
ANAFLAKS:............................................................................................................................. 8
ANGNA PECTORS:.................................................................................................................. 9
AKCER DEM / AKUT KALP YETMEZL:...........................................................................10
AKUT BATIN:.......................................................................................................................... 10
AORT DSEKSYONU / AORT ANEVRZMASI:...........................................................................10
ASTIM ATAI:......................................................................................................................... 11
ATE:..................................................................................................................................... 11
BURUN KANAMASI:................................................................................................................ 12
BRADKARD:......................................................................................................................... 12
BA ARISI (DDETL):......................................................................................................... 12
OCUKTA SOLUNUM SIKINTISI:..............................................................................................13
DKNTL OCUK:............................................................................................................. 13
DABETK KETOASDOZ:.........................................................................................................14
DME:................................................................................................................................. 14
FEBRL KONVLZYON:.......................................................................................................... 15
GS KANAMASI:...................................................................................................................... 15
GLOKOM KRZ:...................................................................................................................... 16
HEMATR:............................................................................................................................ 16
HPERTANSYON:................................................................................................................... 17
HPOGLSEM:........................................................................................................................ 18
HPOTANSYON:..................................................................................................................... 18
HPERGLSEM:....................................................................................................................... 18
NFANTL KOLK:.................................................................................................................... 19
KONVLZYON:...................................................................................................................... 19
KOAH ALEVLENMES:............................................................................................................. 19
KBAS:.................................................................................................................................... 20
MENENJT:.............................................................................................................................. 20
MI:......................................................................................................................................... 21
MGREN:................................................................................................................................ 22
PREEKLAMPS / EKLAMPS:.....................................................................................................22
PULMONER EMBOL:.............................................................................................................. 22
RENAL KOLK:........................................................................................................................ 23
SIVI ELEKTROLT TEDAVS:................................................................................................... 24
SIVI TEDAVS:.................................................................................................................... 24
ELEKTROLT BOZUKLUKLARI:.............................................................................................24
3

SVO:...................................................................................................................................... 25
SEPSS:.................................................................................................................................. 25
SENKOP:................................................................................................................................ 27
STATUS EPLEPTCUS:............................................................................................................ 27
OK:...................................................................................................................................... 28
UUR BOZUKLUKLARI:........................................................................................................... 28
TAKARD (SUPRAVENTRKLER) :.......................................................................................28
TRAVMA:................................................................................................................................ 29
RTKER:............................................................................................................................... 29
VAGNAL KANAMA:................................................................................................................ 29
YANIK:................................................................................................................................... 30
POLKLNK................................................................................................................................ 31
REETELER.............................................................................................................................. 31
ANEM:................................................................................................................................... 31
ALLERJK RNT:...................................................................................................................... 32
AKUT GASTROENTERT:......................................................................................................... 33
ARPACIK (HORDEOLUM):....................................................................................................... 35
AFT:....................................................................................................................................... 35
AKUT ROMATZMAL ATE (ARA):...........................................................................................35
ANAL FSSUR:........................................................................................................................ 36
BEL ARISI (LUMBALJ).......................................................................................................... 36
BA ARISI:........................................................................................................................... 36
BCEK SOKMASI:................................................................................................................... 37
BURKULMA:........................................................................................................................... 37
BULANTI:............................................................................................................................... 37
BUON:.................................................................................................................................. 38
BRONYOLT:........................................................................................................................ 38
BT:........................................................................................................................................ 38
BLEFART:.............................................................................................................................. 38
BASI YARASI:......................................................................................................................... 39
D VT EKSKL / PROFLAKSS:............................................................................................39
DZ ARISI:............................................................................................................................ 39
DENTAL ABSE:....................................................................................................................... 39
DSMENORE:.......................................................................................................................... 40
DAKROSSTT:....................................................................................................................... 40
DAPER DERMATT (PK):.....................................................................................................40
4

DERN VEN TROMBOZU:........................................................................................................ 40


DSK HERNS:........................................................................................................................ 41
EGZEMA:............................................................................................................................... 41
EKLEM ARISI: (septik artrit deilse).....................................................................................41
FARENJT:............................................................................................................................... 41
FOLLKULT:........................................................................................................................... 41
FASYAL PARALZ :................................................................................................................ 42
FRONKL/KARBONKL:......................................................................................................... 42
FMF ATAK:............................................................................................................................. 42
GASTRT:............................................................................................................................... 42
GAZ (FLATUS):....................................................................................................................... 43
GONARTROZ:........................................................................................................................ 43
GENTAL LSER / SL:........................................................................................................ 43
HERPES:............................................................................................................................. 43
HPV:................................................................................................................................... 43
SFLZ:............................................................................................................................... 43
GENTAL AKINTI:.................................................................................................................... 43
BAKTERYEL VAGNOZS:.................................................................................................... 43
TRCHOMONAS:.................................................................................................................. 43
CANDDAZS:..................................................................................................................... 43
GZ KURULUU:................................................................................................................... 44
GNE YANII:...................................................................................................................... 44
GEBE / EMZREN REETELER:..................................................................................................44
HEMOROD:........................................................................................................................... 45
HBERNASYON/SALDIRGANLIK:..............................................................................................45
HPERHDROZ (ar terleme) :...............................................................................................45
HPOTROD KOMASI:............................................................................................................ 46
MPETGO:.............................................................................................................................. 46
TAHSIZLIK:.......................................................................................................................... 46
DRAR YOLU ENFEKSYONU (ST YE)...................................................................................46
DRAR YOLU ENFEKSYONU (ALT YE)...................................................................................46
DRAR NKONTNANSI:........................................................................................................... 47
NTERTRGO:.......................................................................................................................... 47
KES:...................................................................................................................................... 47
KONSTPASYON:.................................................................................................................... 48
KONVERSYON:...................................................................................................................... 48
5

KORNEA YARALANMASI / YABANCI CSM:..............................................................................48


KUM DRME:..................................................................................................................... 48
KAYNAK IIINA MARUZYET:................................................................................................48
KONJUNKTVT:...................................................................................................................... 49
KRONK BRONT:.................................................................................................................. 49
KRONK GUT:......................................................................................................................... 49
KIZAMIK/KIZAMIKIK/KABAKULAK:.........................................................................................49
MYALJ:.................................................................................................................................. 50
MANTAR ZEHRLENMES:....................................................................................................... 50
MELASMA:............................................................................................................................. 50
MEME BAI ATLAI:............................................................................................................. 50
OTTS MEDA:....................................................................................................................... 50
OTTS NTERNA:.................................................................................................................... 51
OTTS EKSTERNA:................................................................................................................. 51
OKSYUR / ASKARS:.............................................................................................................. 51
OSTEOPOROZ:....................................................................................................................... 51
ORBTAL SELLLT:................................................................................................................ 51
PNMON (TPK/ATPK).........................................................................................................52
PAMUKUK (MONLAZS)...................................................................................................... 52
PARONYA: .......................................................................................................................... 52
PUERPERAL MASTT:.............................................................................................................. 53
PEPTK LSER:....................................................................................................................... 53
REFL (GR):........................................................................................................................ 53
RATZM:.............................................................................................................................. 53
REPLANTASYON:.................................................................................................................... 53
SEBOREK DERMATT:............................................................................................................ 54
UYUZ:.................................................................................................................................... 54
VERTGO (PERFERK):........................................................................................................... 54
VERR:.................................................................................................................................. 54
VARS:................................................................................................................................... 54
YUMUAK DOKU TRAVMASI:..................................................................................................55
YUMUAK DOKU ENFEKSYONU:............................................................................................55
YENDOAN KONJUNKTVT:..................................................................................................55
YENDOAN SARILII:............................................................................................................55
ZONA ZOSTER:...................................................................................................................... 56

ACLLER

ANAFLAKS:
Hasta hemen uzandrlr, ayaklar havaya kaldrlr. Hayat kurtarc ila adrenalindir. Hemen
yaplmaldr. Allerjiyi azaltmak iin antihistaminik de hemen yaplr. Ve ge reaksiyonlarn
olumasn engellemek iin de steroid yaplr.
Erikin:
1.) 1 amp adrenalin (SC) 0,5 mg
2.) 1 amp avil (IM)
3.) 1 am dekort (IV)

4.) 1000 cc SF 1 saatte gidecek, TA>100 mmHg olmal (sistolik)


5.) Oksijen
6.) Hasta dzeldikten sonra 5 gn daha oral avil kullanacak avil tb 1x1 (5 gn)
ocuk:
1.) amp adrenalin (SC) 0,25 mg
2.) amp avil (IM) 0,25 mg/kg
3.) amp dekort (IV) 5 mg/kg
4.) 500 cc SF 1 saatte gidecek, TA> 50 mmHg olmal (sistolik)
5.) Oksijen
6.) Hasta dzeldikten sonra 5 gn daha oral avil kullanacak avil urup 1 mg/kg
( yemekten sonra) (5 gn)

Adrenalin dozu hasta dzelmezse 15 dkda bir tekrarlanabilir. Gerekli artlarda CPR
yaplmaldr. Eer sadece ok hafif bulgular varsa yani hastada allerji belirtilerinden kant vb
varsa adrenaline hemen gerek yoktur, sadece avil dekort yaplr. hasta gzlenir, belirtiler
ilerler ve hastann genel durumu biraz daha ktleirse adrenalin yaplr.
(Not: Her trl yiyecee ve ilaca kar anafilaksi geliebilir. En ufak bir ar kesiciye, kas
geveticiye, hatta anafilaksiyi engellemek iin yaplan ilalara kar da geliebilir. Bu nedenle
en azndan tm enjeksiyonlar gzmzn nnde yaplmal ve hastalar acil servisten en az
yarm saat nce gnderilmelidir. Bu srada da boaznda kant, vcudunda kant ve
kabarmalar, dudaklarda ilik, nefes almada glk olursa hemen anafilaksi tedavisine
balanmaldr. )

ANGNA PECTORS:
MI benzeri gs ars olur. MIdan fark arsnn 15 dkdan ksa srmesidir. Daha uzunsa MI
gibi dnlp tedavi edilmeli.
Anjina olduundan emin olunduunda;
1.) sordil 5 mg dilalt tb verilir. (bir seferde en fazla 3 tb, bir gnde en fazla 9 tb) hastann
tansiyonu dkse verilmez.
2.) 300 mg aspirin
3.) Oksijen verilir.
4.) Hasta dzeldikten sonra kardiyoloji polikliniine sevk edilmelidir.
sordil tansiyonu ok drebilir, dikkat edilmelidir. Dk tansiyonda verilmemelidir.
9

AKCER DEM / AKUT KALP YETMEZL:


Akcierde ral duyulur, solunum sknts olur. Tansiyon der.
Hasta otursun.
1.) 100 cc SF iine 2 amp desal koy, yaptr. Yava infzyon ile.
2.) Kapril 25 mg tb ver
3.) Tansiyonu dk deilse morfin amp IV yaptr.
4.) Oksijen ver.
5.) Sevk et.

AKUT BATIN:
Akut batndan emin olunduunda yani defans, rebound, ani balangl ok iddetli karn ars
varsa;
1.) Oral alm kes.
2.) Damaryolu aarak 1000 cc SF tak. ( ocukta 500 cc 1/3 izomix)
3.) Ar kesici yapma. Sevk edilecek hekimi yanltr.
4.) Hemogram, biyokimya, CRP, sedimantasyon iste.
5.) TT, ADBG, PAAC ve gebelik testi (bHCG) iste.
6.) Eer yukardaki bulgular olmadan, yava balangl ar, kostovertebral a hassasiyeti,
TTte eritrosit, grafide ta varsa renal kolik ihtimali yksektir. Bu durumda 100 cc SF
iine 1 amp buscopan koyup IV olarak ver. Ars devam ederse 1 amp dikloron (IM)
yaptr. Atei varsa idrar yolu enf olma ihtimali nedeniyle antibiyotik ver. u reeteyi
yazarak gnder :

1- Zinnat 500 mg tb 2x1


2- Buscopan tb 3x1
3- Parol tb 3x1

AORT DSEKSYONU / AORT ANEVRZMASI:


Bu hastalarda iddetli srt ars, hipotansiyon, parapleji grlebilir.
Sa kol ile sol kol arasnda 20 mmHg dan daha fazla tansiyon fark varsa phelenilmelidir.
1.) Hemen vitalleri kontrol edilerek stabil hale getirilmelidir.
10

2.) Entbasyona hazr olunmaldr.


3.) Transfzyon iin kan hazrlanmal, kan yoksa SF taklmal ve hemen sevk edilmelidir.

Bu hastalarda MI olduu sanlabilir. Fakat EKGde MI bulgular olmaz. Hastada sorun olmad
sanlarak bekletilmemelidir hemen sevk edilmelidir.

ASTIM ATAI:
1.) Hemen ventolin + pulmicort verilir.
2.) Oksijen verilir (2 L/ dk)
3.) Dzelme olmazsa ventolin 20 dk sonra tekrarlanabilir. En fazla doz tekrarlanabilir.
Daha fazla verilmez nk fazlas ters etki yaparak solunum skntsn arttrabilir.
4.) Hastann solunum sknts dzeldikten sonra prlans enfeksiyon bulgular varsa
antibiyotik verilerek taburcu edilir.
1- Tipikse: Zinnat 500 mg tb 2x1 (10gn)
2- Atipikse: moxitec 400 mg tb 1x1 (5 gn)

Solunum sknts baka sebeplere de bal olabilir. Mesela pulmoner emboli olabilir. Veya
anemi nedeniyle olabilir. Bu durumlarda ventolin pulmicort ile hasta rahatlamaz. Dikkat
edilmelidir. Her hastada EKG grlmesi iyi olur.
( RN: Solunum skntsyla bir hasta geldi. Ventolin pulmicort oksijen verdik ve nerdeyse hi
rahatlamad. Sonra hemogram istedim her ihtimale kar. Hastann hemoglobini 6,1 geldi.
Yani solunum sknts anemi nedeniyleymi. Ve sorguladmda birka gndr vaginal
kanamas olduunu syledi. Derin anemi tansyla hastay sevk ettim. Yani anemi de aklda
tutulmal. )

ATE:
Erikin:
1 amp dikloron (IM)
ocuk:
5 ya altnda paranox fitil ver. Veya calpol ve pedifen ver.)
5 ya stnde calpol ve pedifen ver. Mmknse Ilk du ile periferik soutma yaptr (souk du
deil kesinlikle. Vazokonstriksiyonla atein dmesini daha ok engeller.)

11

parasetamol (calpol) 1 lekte 120 mg var... 10-15 mg/kg/doz verilir her dozda (pratik
hesap olarak: her 10 kilo iin 1 lek ver. Yani mesela 15 kg bi ocua 1,5 lek ver)
buprofen (pedifen) 1 lekte 100 mg var....5-10 mg/kg/doz verilir her dozda (pratik hesap
olarak: her 10 kilo iin 1 lek ver. Yani mesela 15 kg bi ocua 1,5 lek ver)

Atele gelen ocuk atei drlmeden eve gnderilmemelidir.


(calpoln calpol-6-plus eklinde olan da var. Bunda bir lekte 250 mg parasetamol var. Yani
20 kg ocua 1 lek verilmelidir.)
Ate drmek iin novalgine ilelerde ok tercih ediliyor. Gerekten de ok etkili ve hastalar
ok rahatlyor. Ama ciddi yan etki ihtimali var. Bu nedenle ben hi tercih etmiyorum ok zor
durumda kalmamsam. )

BURUN KANAMASI:
1.) 5 dk boyunca elle bastrsn. Ve ne eilsin.
2.) TA l.
3.) Kanama oksa ve nceden kanama yks varsa kanama zaman, PZ, APTZ bak..
4.) Durmazsa dekonjestanl (jetokain) tampon koy. Tampon 1-2 gn kalabilir. Fakat
enfekte olmasn diye antibiyotik ekle:
1- Amoksina 500 mg tb 3x1 (7 gn)

BRADKARD:
Nabzn 60n altnda olmasdr.
2 mg atropini 10 ccye sulandrlarak 1 dakikada gidecek ekilde yava yava IV olarak
verilir. Hastann nabz takip edilmelidir.
(not: 2 mgdan daha az ya da daha fazla atropin verilmemelidir, ters etki yaparak nabzn daha
da dmesine sebep olabilir. Kullanlacak doz tek seferde 2 mgdr)

BA ARISI (DDETL):
1 amp dikloron yaptr.
Bulants varsa 1 amp dramamine ekle.
Reete olarak da:
1.) Majezik tb 2x1
12

2.) Dramamine tb 2x1


lser yks varsa parol ve dramamine ver
u durumlarda hasta hemen sevk edilmelidir.
Ate, ense sertlii varsa
Konvlziyon varsa
Bilin bulankl varsa
Grme bozukluu varsa
Nrolojik bulgu varsa
Travma sonucu olumusa ve rinore otore bulant eklenmise
Ani balangl ise
1 haftadan uzun srmse
Gittike artm ve karakteri deimise
ksrkle artyorsa (KBAS olabilir)
1 aylk tedaviye ramen dzelmiyorsa

OCUKTA SOLUNUM SIKINTISI:


1.) Ventolin verilir. (2 ya altnda verilmez)
2.) 500 cc SF iine 1 mg/kg prednol katlarak verilir.
3.) Oksijen verilir.
4.) Ate vb enfeksiyon bulgusu varsa 6 ya stne Amoklavin 400 mg ssp 2x1, 6 ya
altna Amoklavin 200 mg ssp 2x1 reete edilir. Calpol ile pedifeni dnml
kullanmas sylenir. ocuk polikliniine ynlendirilir.

DKNTL OCUK:
ncelikle allerji olup olmadndan emin olunmaldr. la yks veya bcek sokmas olup
olmad sorulmaldr. laca bal olduu dnlyorsa ila kesilmeli ve yarmar amp avil +
dekort yaplmal ve oral avil yazlarak gnderilmelidir.
Kzamk kzamkk vb gibi viral hastalklar dnlyorsa ate kontrol dnda verilecek
tedavi yoktur.
Hastada scabies (uyuz) da olabilecei akla gelmelidir. evrede benzer yk varl, daha ok
gece kantnn olmas, parmak aralarnda genital blgede kant varl ihtimali arttran
bulgulardr. Uyuz tedavisi verilmelidir.
13

1.) Kwellada losyon --- temiz deriye boyundan aaya tm vcuda srlr, 10 saat sonra
ykanlr , 1 hafta sonra tekrarlanr.
> 12 ya: 30 ml,

6-12 ya : 15 ml,

1-5 ya: 7,5 ml,

1 ya alt: 3,75 ml

DABETK KETOASDOZ:
1.) lk 1 saatte gidecek ekilde yetikin iin 1000 cc SF tak, ocuk iin 10 cc / kg SF tak. Bir
saat boyunca inslin vermeden nce sadece SF ver.
2.) Bir saat sonunda ekeri l ve 0,1 /kg/sa dozunda insulini hesapla. Bunu 4 le arp (4
saatlik solsyon hazrlamak iin. 4 satten fazla olursa insulin ieye yapr. Yani insulin
solusyonlar 4 saatte bir yeniden hazrlanmaldr. ) hesaplanan insulini o kadarlk SF
iine koy (yani rn olarak 12 insulin hesaplandysa bunu 120 cc SF iine koy.. 25
ise 250 cc SF gibi...) ayr koldan hastaya ver. Hazrlanan solsyonu 4 saatte gidecek
hzda ayarla ve 4 saat sonra gerekirse yeni bir solsyon hazrla.
3.) Saatlik eker takibi yap. ekerin saatte 50 75 mg kadar dmesi gerekiyor. Daha hzl
derse iyi deil.
4.) Sonda takarak saatlik idrar takibi yap.
5.) eker <250 olunca satte 100 ml gidecek ekilde %5 dekstroz tak
6.) Ayn zamanda 20-40 mEq KCl infzyonu yap (hastay monitorize ederek)
7.) pH < 7.1 olmadka bikarbonat verilmez. 7.1 olursa 1 amp bikarbonat, 7.0 olursa 2 amp
bikarbonat ver.
8.) Parenteral antibiyotik ver.
le hastanesinde diabetik ketoasidozdan phelenilen hastalara sadece 1000 cc SF taklarak
hemen sevk edilmelidir. nslin yaplmamaldr. Dier tedaviler daha ileri bir merkezde
yaplmaldr. ocuk ise 10ml/kg olarak SF taklmaldr.

DME:
Nrolojik muayenesini yap. Aileyi tanyp tanmadn, uykuya eilimini sorgula. Bulant
kusma sorgula. eer normalse 6-8 saat gzle. 6 saat sonunda sorun olmazsa aileye 24 saat
ayn ekilde gzlemesini syleyerek taburcu et.
Bulant-kusma-uykuya eilim-nrolojik bozukluk olursa damaryolu aarak entbe edilebilecek
artlarda hemen sevk et.

14

FEBRL KONVLZYON:
1.) Yan yatrarak aspire etmesini engelle, kaslrken kollar bacaklar tutma, amaya
alma, bir yerlere arpmasn engelle.
2.) %100 oksijen ver.
3.) 5 ya alt: tek dozda max 5 mg rektal diazem yap. Dzelmezse 5 dk sonra tekrar 5 mg
olabilir. Yine durmazsa 1 mg dormicumu 10 ccye sulandrarak yava olarak IV yap.
4.) 5 ya st: tek dozda max 10 mg rektal diazem yap. Gemezse 2 mg dormicumu yine
sulandrarak yap.
5.) Basit FK ise ateini drp enfeksiyon odan bularak antibiyotik vererek 12 saat
gzledikten sonra gnder. Basit FKda kzlarda 2. nbete kadar, erkeklerde 3. nbete
kadar beklenir. Bunlardan daha fazla olursa profilaksi almas gerekir, bunun iin sevk
et. (basit FK: 15 dkdan ksa sren, gn iinde sadece bir kez olan, jeneralize yani tm
vcutta kaslmalarn olduu nbet)
6.) Komplike FK ise sevk edilmelidir (komplike FK: 15 dkdan uzun, gn iinde tekrarlayan,
fokal)
1 yandan kk tm bebekler, nrolojik bulgunun bulunduu tm ocuklar, nbet srasnda
ate ykseklii olmayan ocuklar, son 18 ayda FK yks olan, komplike FK olan ocuklar
mutlaka SEVK EDLMEL.

GS KANAMASI:
Treitz ligamannn stnden kaynaklanan kanamalar st GS kanamas , altnda kalan
kanamalar alt GS kanamas olarak adlandrlr.
Kanamalarda nemli olan bu kanamann hastann hemodinamik durumunu bozup
bozmaddr. Eer hastada volm a meydana getirmise yani tansiyonda nabzda
deiime sebep olmusa, ba dnmesi, gz kararmas, ellerde ayaklarda souma, ortostatik
hipotansiyon olmusa, iki tane byk damar yolu alr ve 1000 cc ringer laktat veya kolloid
taklr. Foley sonda da taklr, st GS kanamas ise nazogastrik sonda taklr, mide oda
scaklnda SF ile ykanr (NG sonda taklrken sorun yaandysa bu basamak ihmal edilebilir,
amac tany kesinletirmektir) ve en ksa zamanda tam kan veya eritrosit sspansiyonu
taklabilecek bir merkeze sevk edilmelidir.
Eer hastadaki kanama rektal kanama ise ve kanamann rengi eer krmz yani taze kan ise
(hematokezya) ve damla damla ise byk ihtimalle hemoroiddir, gerekli tedavi verilir. Miktar
fazlaysa ringer laktat veya kolloid taklarak hasta sevk edilir.
Kan koyu renkte ise yani melena ise kanama GSin st ksmlarndan gelmi ve sindirilmi
demektir, melena ok koyu renkli ve ok kt kokuludur. Hasta ringer laktat taklarak st
merkeze sevk edilir.
YALANCI MELENA: Demir, bizmut, organik kmr melena grnmne yol aar.

15

GLOKOM KRZ:
1.) Pilosed damla 4x1 (5 dk ara ile)
2.) Diazomid 250 mg tb 4x1
3.) Hemen gz hekimine sevk

HEMATR:
Eer hastada anemiye ve volm kaybna sebep olmamsa acil serviste acil tedaviye gerek
yoktur. Ta nedeniyle olmusa ar kesici, enfeksiyon nedeniyleyse antibiyotik verilerek
gnderilir.
Hematri ile ilgili genel bilgiler:
Hematride ayrc tanda yardmc olacak belirti ve bulgular:
1- Hematri yannda idrar sklnda artma ve idrar yaparken yanma (disri) sklkla idrar
yolu enfeksiyonu varln dndrr. Piyri ile birlikte hematri bulunduunda daha
ok riner sistem enfeksiyonu akla gelir.
2- drar yapmaya balamada zorluk olmas (hesitancy), idrar akmnn yetersiz, zayf
olmas, idrarn damla damla gelmesi (dribbling) bir ta, tmr veya bym bir prostat
aracl ile mesane knn obstrksiyonunu akla getirir.
3- Yan ars yaknmasnn varlnda eer kolik eklindeki bu ar kasklara ve uylua
doru yaylyorsa sklkla reteral bir ta veya reter ierisinde pht olabilir.
4- Bilateral, yanlarda, bazen karn sa ve sol st ve orta kadranda da hissedilebilen ar
akut glomerlonefrit, renal infarkts, renal ven trombozu gibi durumlarda da hematri
ile birlikte oluabilir.
5- Hematri yannda artralji, artirit, ciltte dknt gibi yaknma ve bulgularn olmas
Henoch-Schonlein purpuras SLE ve sistemik vasklitler gibi hastalklar dndrr.
6- Hematri ncesinde kanl ishal ile seyreden bir hastaln geirilmi olmas hemolitik
remik sendromu akla getirir.
7- Makroskopik hematrinin ortaya kmasndan yaklak 2 hafta nce boaz ars, akut
st solunum yolu enfeksiyonu veya cilt enfeksiyonu gibi bir rahatszln geirilmi
olduunun renilmesi poststreptokoksik glomerlonefrit varln akla getirir.
8- Hematrisi olan bir olguda iitme kaybnn olmas, ailede hematri, bbrek yetmezlii,
sarlk gibi zelliklerin bulunmas Alport sendromunu dndrr.
9- Ekzersiz gibi ar fiziksel aktivite sonras ortaya kan geici (24-48 saat) hematrilerin
olabilecei hatrlanarak anamnezde bu durum sorgulanmaldr.
10-Nefrolitiyazisin ailesel zellik gstermesi nedeni ile ailede bbrek ta hikayesinin varl
hematrik olgularda sorgulanmaldr.
16

11-Hematrinin zellikle hastann sa veya sol yannn belirli bir travmaya maruz
kalmasndan sonra ortaya kmas bbrekte arteriovenz malformasyon gibi doumsal
vaskler anomalilerin varln hatrlatmaldr.
12-Tropikal blgelere seyehat sonras hematri gelimesi mesanenin Shistosoma
haematobium enfeksiyonunu akla getirir.
13-Persistan mikrohematrisi olan bir olguda zaman zaman ataklar eklinde makroskopik
hematrinin grlmesi n planda glomerler hastal dndrrken, devaml veya
intermittant asemptomatik mikrohematri bulunan veya gros hematri ataklar dnda
hematrisi olmayan olgularda glomerler bir patoloji olasl daha azdr. zellikle IgA
nefropatisinde hafif bir st solunum yolu enfeksiyonu ile makroskopik bir hematri
atann gelimesi sk karlalan durumlardandr. Kahverengi veya kola renginde bir
hematrik idrar orijin olarak bbrekleri akla getirirken pembe veya krmz renkli bir
idrar ncelikle bbrek d nedenleri dndrr. Hematriye elik eden proteinri
varlnda glomerler hastalk dnlr. Proteinri gibi eritrosit silendirlerinin de varl
glomerler orijinli hematriler lehinedir, ancak eritrosit silendirlerini ortaya koymak her
zaman kolay olmamaktadr.
14-Dismorfik eritrositlerin varl renal parenkimal hastalk, yokluu ise ekstra renal
kaynakl hematrileriler lehine deerlendirilmektedir.

kinci basamakta ayrc tan yaplarak hastann hematrisinin glomerler mi yoksa


nonglomerler mi olduuna karar verilir. Glomerler hastalklarn tansn koymak iin baz
serolojik testlerden yararlanlmakla birlikte en deerli test bbrek biyopsisidir. Nonglomerler
hematrilerin nedenini ortaya koyarken idrar kltr, IVP, renal ultrason, renal anjiografi,
kanama diatezi testleri, hemoglobin elektroforezi, sistoskopi, gnlk idrarda kalsiyum, rik
asit tayini ve idrar sitolojisi gibi testler yaplr.

HPERTANSYON:
Tansiyonu ykselen hastann baars, bulant kusmas, grme bozukluu, gs ars,
dispnesi, bilin bulankl olabilir.
<140 / 90 normal
>140 / 90 ise nce 25 mg kapril ver. Hasta bylece bir ka kez miksiyon ihtiyac hisseder.
Yarm saat sonra tansiyona bak. Dmezse tekrar 25 mg kapril ver. Yine dmezse 1 amp
lasix yap. Yine dmezse 1 adet nidilat kapsl aarak azna damlat. Bu srada ani
hipotansiyona kar dikkatli ol. Yine dmezse perlinganit tak. Perlinganit takl hasta yakndan
gzlenmelidir.

- Kapril bir ACE inhibitrdr


- Nidilat bir kalsiyum kanal blokeridir
17

- Perlinganit bir nitrattr.

HPOGLSEM:
Genelde inslin kullananlarda ya da uzun sreli alkta olur.
1.) 20 cc % 10 dekstroz pue olarak ver.
2.) Ardndan %5 dekstroz da 1 saatte gitsin.
3.) 15 dkda bir kan ekeri takibi.
4.) Dzelmezse tekrar 20 cc %10 dektroz pue.

VEYA...
1.) 1000 cc %5 dekstroz taklr. Veya 100 cc %20 dekstroz taklr.
2.) Bilinci aksa eker yedirilebilir.
3.) Duruma gre gerekirse Glukagon 1 amp IV / IM yaptrlabilir.

HPOTANSYON:
Diastolik > 60 mmHg olmal.
Hastada MI? AV blok? Diseksiyon? htimali gz nnde bulundurulmaldr. EKG ekilir,
damaryolu alarak 1000 cc SF taklr. Dzenli aralklarla tansiyon llr. Gerekirse 500 cc SF
daha taklabilir. Muayene edilerek ipucu aranr. Duruma gre CPR gerekebilir. En ksa
zamanda sevk edilmelidir.

HPERGLSEM:
nce hidrasyon yaplr, inslin yaplmaz. 1 saat kadar 1000 cc SF verilir. Ardndan kan ekeri
llr, 200 n stndeyse 0.1 nite/kg dozunda inslin subkutan olarak yaplr. Hasta
hipoglisemi riski nedeniyle kontrol altnda tutulmaldr. Hipoglisemiye girerse hemen 20 cc %
10 dekstroz pue olarak yaplr. ok belirgin bir glukoz ykseklii yoksa ertesi gn poliklinie
gelmesi nerilerek tedavi verilmeden gnderilebilir.

18

NFANTL KOLK:
Genelde alayan huzursuz bebeklerdir. Genel muayene yaplr. Muayene ve tahliller normalse
ila verilmez. Aileye gazn kartmas retilir. Gnderilir. (metsil isimli ila infantil kolikte sk
verilmesine ramen prospektsnde infantil kolikte verilmez diye yazyor.)

KONVLZYON:
1.) % 100 oksijen verilir.
2.) Mmknse 10 mg diazem sulandrlarak IV olarak yaptrlr. IM olarak yapmak daha
pratik olsa da kas iine yapldnda diazemin vcuda salnm dzensiz olur. Ve ani bir
salnm solunum depresyonuna neden olabilir. Zorunlu hallerde seilmelidir.
3.) Dzelmezse 1 mg dormicum sulandrlarak yaplabilir.

KOAH ALEVLENMES:
1.) Mmknse hemen kan gaz lm yaplmaldr. Mmkn deilse onun yerine pulse
oksimetre ile de oksijenlenme durumu deerlendirilebilir. Tedavinin amac SaO2
deerini %90, PaO2 deerini ise 60 mmHg zerine karmaktr. ok iddetli ve kronik
hiperkapnik hastalarda PaO2 daha dk seviyede (55 ile 60 mmHg arasnda)
tutulabilir.

2.) Hemen ventolin + pulmicort verilir.


3.) Oksijen verilir (2 L/ dk) daha fazla deil. (sebebi aada yazl.)
4.) Dzelme olmazsa ventolin 20 dk sonra tekrarlanabilir. En fazla doz tekrarlanabilir.
Daha fazla verilmez nk fazlas ters etki yaparak solunum skntsn arttrabilir.

5.) Dzelmezse 100 SF iine 1 amp aminokardol (etken maddesi teofilin) katlarak 30 dkda
verilir. Teobag (bunun da etken maddesi teofilin) eklinde hazr solsyon halinde varsa
o da taklabilir. Teofilin taklyken hasta gzlem altnda tutulmaldr. nk ilacn
teraptik aral ok dardr. Olas bir yan etkide ila durdurulmaldr. (Doz am
belirtileri: B ulants, kusma, titremeler, huzursuzluk, dzensiz kalp atlar, nbet
olabilir.)

6.) Hastann solunum sknts dzeldikten sonra prlans, ate gibi enfeksiyon bulgular
varsa antibiyotik verilerek taburcu edilir. ou KOAH alevlenmesinin altnda enfeksiyon
vardr. Bu bulgularn olmad hafif ve orta ataklarda antibiyotik tedavisi gereksizdir.
19

Ancak ar ve sk tekrarlayan tm KOAH akut ataklarnn tedavisine antibiyotik


eklenmesi iyi olur.
1.) Tipikse: Zinnat 500 mg tb 2x1 (10gn)
2.) Atipikse: Moxitec 400 mg tb 1x1 (5 gn)

Solunum sknts baka sebeplere de bal olabilir. Mesela pulmoner emboli olabilir. Veya
anemi nedeniyle olabilir. Bu durumlarda ventolin pulmicort ile hasta rahatlamaz. Dikkat
edilmelidir. Her hastada EKG grlmesi iyi olur.

(Not: Normalde beyin sapndaki solunumu yneten merkez, solunum saysn ve derinliini
kandaki karbondioksit miktarna gre ayarlar. Karbondioksit artnca solunum da arttrlarak
kandaki karbondioksit miktar azaltlmaya allr. Fakat KOAHl hastalarda kronik
karbondioksit birikimi olduu iin solunum merkezinde karbondioksite duyarllk azalmtr. Bu
hastalarda karbondioksit ne kadar artsa da solunumu hzlandramaz. Bu nedenle solunumun
devam oksijen miktarna gre ayarlanmak zorunda kalr. Bu hastalarda oksijen azl
solunumun artmasna sebep olur.

Yani salkl insanlarda solunumun devam karbondioksit artna gre ayarlanrken KOAHl
hastalarda oksijenin azlna gre ayarlanr. Fazla oksijen verilmesi solunumu deprese
edebilir.)

KBAS:
Baars, papildem, fkrr tarzda kusma olur. KBAS serebral iskemiye ve herniasyona
neden olur. Acildir. Bu nedenle tannmas nemlidir.
1.) %20 mannitolden 1-2 gr/kg IV hzlca ver.
2.) Lasix 1 mg/kg (IV) ver.
3.) Hemen sevk et.

MENENJT:
Erikinde ense sertlii, baars, ate, bilin bulankl, itahszlk, halsizlik, konvlziyonlar
olur.
Muayenede 3 ay stndeki ocuklarda meninks irritasyon bulgular olur, fakat 3 ay altnda
olmaz. 3 ay altnda fontanel kabarklna ve yenidoan reflekslerinin kaybna baklr.

20

ERKN:
1.) ncelikle maske ile kendini ve evredekileri koru!
2.) Rocephin (iinde seftriakson yani 3. kuak sefalosporin var) 1 gramlk flakondan iki
flakonu birden ( toplam 2 gr) IV olarak ver
3.) Oksijen ver
4.) 500 cc SF 2 saatte gidecek ekilde ver
5.) Kaslma olursa 10 mg diazem sulandrlarak IV olarak yaptrlr.
6.) Sevk et
7.) Hastaya yakn temasta olanlara profilaksi ver: erikin iin rocephin flk (IM) 0,25 gr
veya cipro 500 mg tb 1x1 (tek doz), allerji varsa: kemicetine 1gr flk 1x1 IV, ocuk iin:
rocephin 1/8 flk (IM) 0,125 gr allerji varsa kemicetine 25 mg/kg 1x1 IV

OCUK:
1.) ncelikle maske ile kendini koru!
2.) Rocephin 50 mg/kg 1x1 IV ver
3.) Oksijen ver
4.) 20 ml/kg SF 1 saatte gidecek ekilde ver
5.) Kaslma olursa 5 mg diazem sulandrlarak IV olarak yaptrlr.
6.) Sevk et
7.) Hastaya yakn temasta olanlara profilaksi ver: erikin iin rocephin flk (IM) 0,25 gr
veya cipro 500 mg tb 1x1 (tek doz), allerji varsa: kemicetine 1gr flk 1x1 IV, ocuk iin:
rocephin 1/8 flk (IM) 0,125 gr allerji varsa kemicetine 25 mg/kg 1x1 IV

MI:
1.) EKG ek, kardiyak markerlar ve elektrolitler iin kan rnei gnder.
2.) Oksijen ver
3.) 300 mg aspirin inet
4.) Tansiyonu < 110 mmHg deilse sordil 5 mg dilalt tb ver. (10 dkda bir tkr verilebilir.
Max 9 tb. sordil hipotansiyon yapabilir, dikkatli ol.)

21

5.) Ars iin morfin 10 mg (subcutan) yaplabilir. nk arnn fazla olmas hemodinamik
durumu daha fazla bozabilir. Yaplrken dikkatli olunmaldr. Solunum depresyonu
yapabilir. Pupillerde simetrik bir ekilde daralma grlr (ine ucu pupil). Bu durumda
hemen nalokson yaplmaldr. Morfin Anterior MIda verilmemelidir.
6.) Damaryolu ak kalacak ekilde anjio yaplabilecek bi merkeze sevk et.
7.) MI gibi ars olan fakat EKG normal kan hastalara yarm saatte bir EKG ve kardiyak
enzim kontrol yaplmaldr.

MGREN:
Hastalarda bulant, a grltye hassasiyet olur.
Hastann GS lseri yoksa dikloron IM yaptr
Reete olarak:
1.) Avmigran tb 1x1 (ilk 3 gn)
2.) Devamnda sandomigran 1x1
Avmigran sadece migren ataklarn geirir. Ataklarn olumasn engellemez yani profilakside
yeri yoktur. Sandomigran ise ataklar geirmez, sadece profilaksi iin kullanlr.

PREEKLAMPS / EKLAMPS:
Bir gebede tansiyon yksekliine ek olarak proteinri ve dem saptanrsa bu hastaya
preeklampsi tans konur. Bunlara ek olarak bir de konvlziyon varsa eklampsi tans konur.
Eklampside hasta hemen dourtulmaldr. Tansiyonu yksek olmasna ramen 220 mmHgyi
gemedike antihipertansif verilmemelidir. Diretik kontrendikedir. 10 mg diazem ve 6 gr
MgSO4 yaplmal (hastada idrar k yoksa Mg yaplmamaldr.)

Preklampsi / eklampsinin ile acilinde tedavisi ve takibi pek mmkn deildir. mkanlar
kstlysa preeklampside hasta sadece damaryolu alarak sevk edilmelidir. Kaslmas varsa
mmknse diazem ve MgSO4 yaplarak sevkedilmelidir.

PULMONER EMBOL:

22

Hastada DVT bulgular da olabilir. Yani bacakta ar, ilik, homans bulgusu (ayak
dorsifleksiyonunda ar).
Pulmoner damarlarda emboli olan hastada ani balangl nefes darl olur. ksrk ve
hemoptizi olur. Gs ars olur. MI gibi sanlabilir. Fakat EKGde MIa zg bulgular olmaz.
Akcier grafisinde pek bir bulgu olmaz. Ancak zerinden uzun zaman gemise infarkta bal
taban periferde olan beyaz adr gibi grnt olur.
1.) Oksijen verilir
2.) 1 flakon nevparin veya 6000-8000 nite clexan yaplr.
3.) Sevk edilir.

RENAL KOLK:
Renal kolikte nemli olan ey, bulgularn akut batnla ayrmnn yaplmasdr. nk akut batn
acil cerrahi gerektirir fakat renal kolik iin cerrahi gerekmez.

Anamnez, muayene ve tahlil sonularnda ani balangl ar, defans/ rebound varl,
lkositoz, grafide hava sv seviyesi, diafram alt serbest sv varl akut batn destekler. IV
svs takl ekilde ve nazogastrik sonday da takp mideyi biraz boaltarak hi bir ila
vermeden sevk et. NG taklmakta zorluk ekiliyorsa bu basamak atlanabilir.

Eer yukardaki bulgular olmadan, yava balangl ar, kostovertebral a hassasiyeti, TTte
eritrosit, grafide ta varsa, kramp tarznda gelip geen ar varsa renal kolik ihtimali yksektir.
Bu durumda 100 cc SF iine 1 amp buscopan koyup IV olarak ver. Yarm saat sonra ars
devam ederse 1 amp dicloron (IM) yaptr. Atei varsa idrar yolu enf eklenmi olmas ihtimali
nedeniyle antibiyotik ver. u reeteyi yazarak gnder :

1-Amoklavin 1000 mg tb 2x1 (7gn)


2-Buscopan tb 3x1
3-Parol tb 4x1

23

SIVI ELEKTROLT TEDAVS:


SIVI TEDAVS:
Sv tedavisinde kullanlan zeltiler iindeki molekllerin byklne gre ikiye ayrlr:
1. Kristalloid (kk partikll)
2. Kolloid (byk partikll)

Kristalloidler yani SF, RL ya da dekstroz zeltileri gibi kk partikll svlar daha ok hem
sv hem elektrolit kayplarnn birlikte grld durumlarda tercih edilir. Elektrolit ierikleri
ve oranlar farkl olan isolyte M, isolyte S, isolyte P gibi solsyonlar da kristalloiddir.
Kolloidler ise byk partikll olduu iin bulunduklar yere suyu ekerek damar ii volmn
artmasna daha ok yardmc olur. Yani byk kan kayplarnda kullanm volm kaybnn
dengelenmesini salar. Bunlar dekstranlar (rn: macrodex), jelatinler (rn: gelofusine), veya
ksaca HES denilen hidroksietil niastalardr (rn: hemohes).

Kan kayplarnda kristalloid de kolloid de verilebilir fakat 1000 cc kolloidin yaptn ancak
4000 cc kristalloid yapabilir. Yani ayn etki iin fazla miktarda kristalloid verilmesi gerekir. Bu
hem pratik deildir hem de doku demine yol aabilir. Bu nedenle ciddi kan kayplarnda
kolloidler tercih edilmelidir. Ciddi olmayan sv elektrolit kayplarnda ise SF gibi kristalloidler
seilmelidir.

Not:
15 ya altndaki ocuklara solt yk daha az olan svlar verilir. rnein 1/3 izomix. (izomix =
dekstroz ve SF karmdr. inde %3 dekstroz ve % 0,3 SF vardr.)
Yetikinlere SF verilir. Ayrca iinde dekstroz ve SFin deiik oranlarda karm halinde
bulunduu svlar da hazr olarak vardr.
SF izotoniktir. %5 dekstroz hipotoniktir.

ELEKTROLT BOZUKLUKLARI:
Na 127 - 147 arasnda ise normaldir. Normal snrlar dna karsa nrolojik bulgular n
plana kar.
Hiponatremi ya da hipernatremi gibi durumlar hzl bir ekilde dzeltilmemeli, tedavi saatlere
yaylmaldr. Yoksa sinir sistemine ciddi zarar olur.
K
3,5 - 5,1 arasnda ise normaldr. Normal snrlar dna karsa kardiyolojik ve kas
iskelet sistemiyle ilgili bulgular n plana kar.

24

Potasyum dklnde eer dklk hafifse yani 3.0n altna inmemise oral potasyum
tercih edilmelidir. Oral almn mmkn olmad durumlarda ya da 3n de altna inen
durumlarda paranteral potasyum verilir
Ca 8,5 - 11,5 arasnda ise normaldr. Normal snrlar dna karsa kardiyolojik ve kas
iskelet sistemiyle ilgili bulgular n plana kar.

SVO:
Nrolojik ynden anormallik (grme alannda ani bozulma, kas gszl, bilin kayb, ani
konuma bozukluu vb) olan her hastada beyin damarlarnda tkanma veya yrtlma ihtimali
akla gelmelidir ve hemen nrolojik muayene yaplmaldr.
Nrolojik muayenede saptanan anormallikler ve vcudun sa ve sol yan arasnda farkl
muayene bulgularnn olmas SVO ihtimalini arttran bulgulardr. Hastann en ksa zamanda
byk bir hastaneye sevki yaplmaldr. Damar yolu alp gerektiinde entbasyon
yapabilecek ekip eliinde sevk edilmelidir. Hastada hemoraji ya da tromboz olduu
konusunda kesin ayrm yaplana kadar aspirin veya clexane gibi pht engelleyici ilalar
verilmemelidir. Durumu daha da ktletirebilir.
Beyin perfzyonunun bozulduu durumlarda bu durumun dzelmesi amacyla tansiyon biraz
ykselir. Bu nedenle SVOda hafif yksekliklerde tansiyon drlrse beyin perfzyonu daha
da ktleir, yani tansiyon drlmemelidir ok yksek deilse.

SEPSS:
Vcuttaki baz durumlarda baklk sistemi tamamen uyarlarak yaygn bir inflamatuar yant
oluabilir. Kalp hzlanr, solunum hzlanr, hastann atei kabilir veya vcut scakl
normalden daha dk olabilir. Hipoksi olur, hastann idrar k azalr. Bu duruma sistemik
inflamatuar yant sendromu yani SIRS denir. Yukardaki belirtiler kesin SIRS tans koydurmaz
fakat phelendirir.
Enfeksiyon, travma, yank veya akut pankreatit SIRS nedeni olabilir.
Eer SIRSin nedeni herhangi bir enfeksiyon ise bu duruma sepsis denir.

Sepsisten phelenmek iin baklacak belirtiler:

Kantlanm veya phelenilen bir infeksiyon varl ve aadakilerden bir ksmnn varl:
Genel kriterler
1.) Ate (> 38.3C)
2.) Hipotermi (< 36C)
25

3.) Kalp hz > 90/dakika


4.) Takipne
5.) Bilin deiiklikleri
6.) Belirgin dem veya pozitif sv dengesi (24 saatte > 20 mL/kg)
7.) Hiperglisemi (diyabeti olmayan bir hastada plazma glikoz dzeyi > 120 mg/dL)
nflamasyon belirteleri
1.) Lkositoz (> 12.000/mm3)
2.) Lkopeni (< 4000/mm3)
3.) CRP art
Hemodinamik belirteler
1.) Hipotansiyon (sistolik kan basnc < 90 mmHg, veya sistolik kan basncnda 40
mmHgdan fazla dme)
Organ fonksiyon bozukluklar
1.) Arteryel hipoksi (PaO2/FiO2 > 300)
2.) Akut oligri (idrar k < 0.5 mL/kg/saat)
3.) Kreatinin art > 0.5 mg/dL
4.) Koaglasyon bozukluklar (INR > 1.5 veya aPTT > 60 saniye)
5.) leus (barsak seslerinin olmamas)
6.) Trombositopeni (trombosit says < 100.000/mm3)
7.) Hiperbilirubinemi (plazma total bilirubin > 4 mg/dL)
Doku perfzyonu
1.) Kapiller geri dolumda azalma (trnak yatana bastrlp ekilerek kann geri doluuna
bakl. 2 saniyeden fazla olmamaldr.
lelerde acil servislerde enfenksiyon bulgusu varlnda yukardaki bulgulardan bazlar varsa
sepsisten phelenilmeli ve hastann vital bulgular desteklenerek iki tane damaryolu alarak
sevk edilmelidir. Hipotansiyon eklenir ve sv verilmesine ramen tansiyon normal deerlere
gelmezse hasta septik oka girmi demektir.

Sevk ederken yaplacaklar:

26

1.) Solunum yollar ak tutulur gerekirse oksijen verilir ; Oksijen verilmesine ramen
hipoksi dzelmiyor veya solunumsal asidoz geliiyorsa mekanik ventilasyon
uygulanmaldr.
2.) Hipovolemi varsa replasman kristalloidler veya kolloidlerle yaplabilir.
3.) Kalbin pompa fonksiyonunun ve dolamn salanmas iin sempatomimetikler kullanlr.
Bunlar kalbin kaslma gcn arttrarak ve vasokonstrktor etkileri ile hayati organlara
uygun kan akmn salarlar. Bu gruptaki ilalar adrenalin, dopamin (Dopaminin damar
dna infzyonundan kanlarak byk venlere infze edilmelidir. enfzyon srasnda
cilt ve ekstremitelerin s ve renklerindeki deimeler dikkatle izlenmelidir. Bu gibi
durumlarda enfzyona devam edilmesine yarar/zarar orannn iyi deerlendirilmesiyle
karar verilir.) ve dobutamindir. Bu ilalarn etkili olabilmesi iin ncelikle hipovoleminin
dzeltilmesi gereklidir.

4.) Bunlar tm dier ok trlerinde de yaplacak ilk mdahalelerdendir.

SENKOP:
Hipoglisemi hipotansiyon, aritmi, MI, epilepsi nedeniyle olabilir.
1.) Kan ekeri ve tansiyon baklmaldr.
2.) EKG ekilmelidir.
3.) Nrolojik muayene yaplmaldr.
4.) Hemogram biyokimya ve kardiyak enzimler iin kan gnderilmelidir.
5.) Kan ekeri dkse 10 cc %10 dekstroz bolus olarak yaplmal ve ardnda 100 cc %5
dekstroz infzyon eklinde yaplmaldr.
6.) Hipotansiyon varsa 500-1000 cc SF yaplmaldr.
7.) Gen hastaysa, vitalleri, tahlilleri ve EKG normalse kendisini iyi hissediyorsa dahiliye
polikliniine gelmek zere taburcu edilebilir.

STATUS EPLEPTCUS:
1.) 10 mg diazem sulandrlarak IV olarak yaplr. (mmkn deilse IM de yaplabilir.)
2.) 500 cc % 5 dekstroz iine 5 mg diazem katp IV infuzyon olarak ver.
3.) Oksijen ver
27

4.) Diazeme ramen dzelme olmazsa 2 mg dormicumu 10 ccye sulandrarak ver.

OK:
Dokularn yeterince perfze olamamasdr. Tansiyon der veya ykselir, solunum says artar.
Hastalarn dolam ve solunumu deerlendirilmelidir.
Dolam iin unlara dikkat edilir:
Eer el ve ayaklarda nabz normalse dier organlarda da dolam var demektir. Trnaa
bastrlarak kapiller dolam zamanna baklmas da iyi bir gstergedir. Kapiller dolum zaman
en fazla 2 saniye olmaldr. Eer 2 saniyenin stndeyse yeterli kardiak output yok ve beyin
kanlanmyor demektir, hasta nbet geirebilir.
Solunum deerlendirilmesi iin:
Periferik siyanoz olup olmadna baklr. Bunun iin trnak yatana baklr. En belirgin
gstergedir. Mor ise oksijen yetersiz demektir.

UUR BOZUKLUKLARI:
Akla hipoglisemi, SVO, zehirlenme, travma, hipotansiyon gibi durumlar gelmeli ve ayrc tan
yaplmaldr.
Sebebi bilinmeyen tm uur bozukluklar adli vakadr ve adli rapor tutulmaldr.

1.) Kalp ve akcier kontrol edilmelidir.


2.) Bilin bozuksa aspirasyon olmasn diye dikkat edilmelidir.
3.) Solunum ktyse entbe edilmelidir.
4.) Oksijen ver.
5.) 50 ml %20 dekstroz IV pue olarak yap.
6.) Hastada alkolizm veya beslenme yetersizlii dnlyorsa dekstrozla bilrlikte 100 mg
tiamin (B1 vitamini) IV olarak yaplmaldr. Yoksa hastada Wernicke enselapatisi
geliebilir.
7.) 0,4 - 0,8 mg IV nalokson yap. (narkotik ila ar dozuna bal bilin bozukluklarn
dzeltir.)

TAKARD (SUPRAVENTRKLER) :
1.) EKG ek.
28

2.) 100 cc SF iine yarm amp diltizem katlr. Monitorize ederek ver.
3.) Dzelmezse doz tekrarlanabilir.
4.) Yine dzelmezse 5 mg beloc IV olarak 5 dakikada gidecek ekilde yaplr. 5 dakika sonra
tekrarlanabilir.

TRAVMA:
Hastann solunumu dolam kontrol edilir, pupillerine baklr. Gerekli muayene yapldktan
sonra eer kafa travmas varsa hasta en az 6 saat gzlenir. Bulant kusma uykuya eilim
nrolojik muayenede anormallik olursa damaryolu alarak sevk edilir.
Eer multipl travmal hasta ise, mesela ciddi bir trafik kazas ise veya ciddi kafa travmas
varsa erikine 1000 cc SF, ocua 20ml/kg sv taklr, belirgin bir kanama oda varsa nce
basnl tampon yaplr, yeterli gelmezse turnike uygulanabilir. Turnike her yarm saatte bir
gevetilmelidir. Ve hemen sevk edilir.
Trafik kazalar ve dier pheli olan travmalar adli vaka olarak kabul edilmelidir ve adli rapor
tutulmaldr.

RTKER:
Avil + dekort amp IM olarak yaplr (erikine 1er amp, ocua yarmar amp, ok kk
ocua eyrek amp)
Reete olarak erikine;
1.) Xyzal tb 1x1
ocua;
1.) Avil urup 1 mg/kg gnde bir kez
Hastann bulgular ilerleyip solunumda soruna neden olursa hasta anafilaksiye giriyor
demektir. Adrenalin hazr tutulmaldr.

VAGNAL KANAMA:
ncelikle hastann gebe olup olmad nemlidir. Gebe ise meydana gelen kanama dk
tehdidi nedeniyle olabilir. USG yaplabilecek bir merkeze hemen sevk edilmelidir.

Gebe deilse kanamann miktar nemlidir. Eer sznt eklindeyse hasta rahatlatlarak
poliklinie ynlendirilir.

29

Kanama fazla ise damaryolu alarak hastaya 1000 cc ringer laktat taklr. Hemogram takibi
yaplr ve anemiye yol amsa veya kanama kontrol altna alnamaz ve volm ana sebep
olursa sevk edilir.

YANIK:
Eer sadece kzarklk varsa bu 1.derece yanktr. Tedaviye gerek yoktur, ars varsa ar
kesici verilir.
Eer bl olumusa, epidermi dermis hasarlanmtr, 2.derecedir. Bller kesinlikle
kaldrlmamal, doal pansuman olarak kullanlmaldr. Bylece daha hzl iyileir ve daha az iz
kalr. Anestol ve furacin krem gazl beze emdirilerek nemli bir pansuman hazrlanr ve
pansuman yaplr, hastaya pansumann iki gnde bir yeniden yaptrmas sylenir.
ocuklardaki pansumana silverdin srlmez, sadece yetikinlere srlr. Pansumana rifampin
ampul de krlarak gazl beze eklenebilir.
Hastaya mutlaka tetanoz as yaplmal ve antibiyotik reete edilmelidir. (amoklavin 625 mg
tb 2x1 - 7gn, ocuksa 6 ya altnda amoklavin 200 mg 2x1 - 7gn, 6 ya stne amoklavin
400 mg 2x1 - 7gn)
Eer hastada 3.derece yani ar yank varsa kas tabakasna kadar hatta daha derinlere kadar
etkilenme var demektir. Hastada sinir ular yanm olduu iin ar olmaz. ok su kaybeder.
Hemen damaryolu alarak ringer laktat taklr. Yanan ekstremite elevasyona alnr ve hasta
hipotermiden korunmaya allr. Foley sonda taklp tetanoz as yaplarak hemen sevk
edilir.

Scak su dklmesiyle oluan yanklar 2. derecedir.


Gnete kalmayla oluan kzarklk 1. derecedir. Fakat bl olumusa 2.derece olmu
demektir.
Alev yanklar 3. dereceye kadar ilerleyebilir.

30

POLKLNK
REETELER

ANEM:
Hamilelik ve laktasyonda olan bayanlara demir tedavisi ver. Fakat gen bayanlara,
postmenapozdakilere ve erkeklere tedavi vermeden nce GSte, GSte kanser ve kanama
taramas yaplmaldr, nk bu kiilerde normalde demir eksiklii olmaz. Bu durumlarda
demir tedavisiyle hastay oyalamak hastalklarnn ge evreye ulamasna neden olur.
31

ay, kahve, yumurta ve antiasitler demir emilimini bozar. Demir hapyla birlikte
kullanlmamas gerekir.
Demir preparatlar dky koyulatrr, hastaya hatrlatlmaldr. ocuklarn meyve suyuna
katlarak verilebilir.
Yetikin:
1.) Ferrosanol duodenal cap 1x1 (tok), eer anemi derinse 2x1
ocuk:
1.) Ferrosanol damla veya urup gnde 3 eit doza blnerek ilk iki ay gnde 4-6
mg/kg, sonraki drt ay gnde 2-3 mg/kg --- toplam alt aylk tedavi.
urupta 1 lekte 20 mg var, damlada 1 damlada 1 mg var.

Eer hastann anemisi demir tedavisi ile dzelmiyorsa talasemi taycl ynnden
incelenmesi amacyla hasta sevk edilmelidir.

ALLERJK RNT:
Gzlerde sulanma, burunda serz aknt, haprk olabilir. Genelde bahar aylarnda olur. Bahar
aylar dlnda da olabilir.
Yetikin :
1.) Zyrtec tb 1x1
2.) Nasonex sprey 1x2 puf (semptomlar geince 1x1 puf) ok uzun sre kullanlamamal.
3.) gz yaarmas varsa Patanol % 0,1 oft sol 2x1 damla
ocuk :
1.) Ritin 5 mg urup 1x1 (a)
2.) Nasonex sprey 1x1 puf ( 2 ya altnda kullanlmaz ) ok uzun sre kullanlamamal.
3.) gz yaarmas varsa Patanol % 0,1 oft sol 2x1 damla

32

AKUT GASTROENTERT:
Elektrolitlere dikkat edilmeli. Ve ar dehidratasyon varsa ocua 20 mg/kg izomix, yetikine
500-1000 cc SF verilmelidir.
% 90na antibiyotik verilmez.
1.) Reflor sae 2x1
2.) Georal poet (her dkdan sonra 1 ay barda. Kusarsa beklenir, sonra tekrar verilir.)
3.) Anne stne devam etmelidir, muz eftali pirin gibi posal besinleri azar azar sk sk
yemelidir.

ki haftay geen ishale kronik ishal denir, aratrlmaldr.


Ate, dkda kan veya mukus, tenesmus, > 4 gn sren ishal varsa antibiyotik gereklidir.
Etken nce bakteri olarak dnlr, tedavi ile dzelme olmazsa parazit dnlr.

YETKN:
(bakteriyelse)
1.) Cipro 500 mg tb 2x1 (5gn)
2.) Buscopan tb 2x1
3.) Reflor sae 2x1
(paraziterse)
1.) Flagyl 500 mg tb 2x1 (10 gn)
2.) Buscopan tb 2x1
3.) Reflor sae 2x1
OCUK:
(bakteriyelse)
1.) Bactrim ssp 40/100 mg ssp 6ya alt iin 2x1 lek, 6-12 ya aras iin 2x2 lek, >12
ya iin 2x2 tb (5 gn)
2.) Georal poet (her dkdan sonra 1 ay barda)
3.) Calpol ve pedifen dnml olarak verilecek.

33

***** iki gnde dzelmezse bactrim yerine zinnat verilir.

zinnat 40 mg/kg/ gn olacak ekilde 2 eit dozda (5 gn) 125 ve 250 mglk
sspansiyonlar var.

***** iki gnde dzelmezse zinnat yerine flagyl verilir.

flagyl 125 mg ssp 40 mg/kg/gn dozunda olacak ekilde 3 eit dozda (10 gn)

(paraziterse)
1.) Flagyl 125 mg ssp 40 mg/kg/gn dozunda olacak ekilde 3 eit dozda (10 gn)
2.) Georal poet ( her dkdan sonra 1 ay barda)
3.) Calpol ve pedifen dnml olarak verilir.

Antibiyotie bal bir ishalse


1.) Antibiyotii kesilir.
2.) Hafifse Flagyl yukardaki dozlarda verilir
3.) Arsa sevk edilir.

Georal bulunamyorsa evde oral rehidratasyon svs (ORS) hazrlatlarak elektrolit dengesi
korunabilir.
ORS:
-

1 lt kaynam soumu su

20 gr eker (4 yemek ka)

3,5 gr tuz (3/4 ay ka)

2,5 gr karbonat (1 ay ka)

1 bardak portakal suyu (potasyum iin)

34

Hepsi kartrlr ve her ishalli dkdan sonra 1 bardak iirilir.


Normalde ORSnin tad ok ktdr. Yani salkl bir insan imek istemez. Fakat elektrolit
dengesi bozulan bir insan byk bir istekle ORSyi imek ister. Ve itikten sonra elektrolitleri
dzelince kendilinden brakr imeyi, tad ac gelmeye balar. Yani eer hasta oral
alabiliyorsa ORS miktarn hastaya brakmakta fayda vardr. Kendi ihtiyacn karladktan
sonra brakacaktr zaten.

2 ayn altndaki bebeklerde dkda kan varsa mutlaka sevk edilmelidir.


Tm ishallerde bebekler anne stne devam etmelidir, daha byk ocuklar ve yetikinler
muz, eftali, pirin gibi posal besinleri azar azar sk sk yemelidir.

ARPACIK (HORDEOLUM):
1.) Gentagut damla 4x4
2.) Terramycin pomad 1x1 (yatmadan)
3.) gnde 3 kez scak pansuman
4.) ar kesici de eklenebilir Parol tb 4x1

AFT:
1.) Andorex gargara 4x1 (6 ya altnda kullanlmaz)
2.) Calgel jel 3x1 (yemekten 15 dk nce srlecek)
3.) Kenacort orobase pomad 3x1 (yemekten sonra srlecek)
Veya...
1.) Pyraldin sol. 3x1 yemekten sonra srsn, yarm saat bieyler yiyip imesin.
Hastada sk sk aftlar kyorsa behet hastal ynnden incelenmesi iin sevk edilmelidir.

AKUT ROMATZMAL ATE (ARA):


1.) Deposilin 1,2 flk 27 kg altna yarm flakon, 27 kg stne 1 flakon (IM) ayda bir
yaplacak (mutlaka en az 5 yl boyunca yaplacak. Ve hasta 5 yl dolduu halde 21
yana henz gelmemise 21 yan doldurana kadar yaplmaya devam edilecek. Kardit
varsa mr boyu yaplacak)
35

2.) Artrit varsa aspirin 90 mg/kg/gn dozunda 4 eit dozda verilecek (15 gn) daha sonra
azaltlarak kesilecek. Aspirin mideye zarar vermesin diye yannda mutlaka lansor da
verilecek.
3.) Kardit varsa prednol 2 mg/kg/gn dozunda 4 eit dozda verilecek. Prednol mideye
zarar vermesin diye yannda mutlaka lansor da verilecek.
4.) Kore varsa sevk edilecek (tek bana ARA tans koydurur)
5.) Hastann penisilin allerjisi varsa eritromisin (Erythrocin ssp) 40 mg/kg/gn dozunda 3
eit doza blnerek verilmelidir (10 gn). Aylk tekrarlanacak.

ANAL FSSUR:
1.) Anestol pomad 2x1
2.) Madecassol pomad 2x1
3.) Osmolac urup 2x1

Her akam scak suda otursun. Posal yiyecekler yesin.

BEL ARISI (LUMBALJ)


Nrolojik bulgu yoksa Dikloron + muscoril yaptr. (IM)
Reete:
1.) Dicloron tb 1x1
2.) Muscoril cap 1x1

BA ARISI:
Ense sertlii ve ate kontrol yaplmaldr. Primer baars olduundan emin olunursa
Dikloron amp yaptrlr (IM)
Reete :
1.) Parol 500 mg tb 4x1

36

2.) Bulants varsa, bu bulant migrene bal ise, kusmaya ishale bal deilse
Dramamine mg tb 3x1

BCEK SOKMASI:
Yetikin:
1.) Xyzal tb 1x1
2.) Nerisona C krem 2x1
3.) Klinik ilerlerse enfekte olursa Cipro 500 mg tb 2x1
ocuk:
1.) Avil urup 1 mg/kg dozunda (yemekten sonra)
2.) Nerisona C krem 2x1
3.) Klinik ilerlerse Amoklavin ssp 2x1

BURKULMA:
1.) Fastjel jel 2x1 (soutucu NSA)
2.) Muscoril jel 2x1 (kas gevetici)
3.) Lasonil jel 2x1 (kzarklk giderici)
4.) Parol tb 4x1

BULANTI:
Metpamid (veya dramamine) + ulcuran yaptr.
Reete :
1.) Dramamine tb 2x1
** bulant kesiciler akatizi yapabilir. Akatizi kaslarda gerginlik, yerinde duramama, admlama
hareketleridir. Tekrar tekrar oturup kalkmaya neden olabilir. Yanllkla psikotik ajitasyon
sanlabilir. Tedavisinde akineton amp uygulanr.

37

** dramamine akatizi yapmaz. Bu nedenle mmknse metpamid yerine dramamine tercih


edilmelidir.

BUON:
1.) Glyserin damla 4x3 (5 gn) sonra kulak ykatlacak.
Aslnda kulak ykatmak iyi bir ey deil fakat ile artlarnda mecbur kalndnda yaplabilir.
Dorusu hastay gliserin damla kullanmndan sonra bir kulak burun boaz uzmanna
ynlendirmektir.

BRONYOLT:
Etken genelde viraldir. Tekrarlyorsa sebep astm olabilir.
3 aylktan kkler sevk edilmeli.
Dier yatakilere:
1.) Ventolin ssp (2 ya altnda kullanlmaz) 6 ya altnda 3x lek, 6-12 ya arasnda
3x1 lek, 12 ya stnde 3x2 lek (5 gn)
2.) Asist urup 6 ya altnda 3x lek, 6-12 ya arasnda 3x1 lek, 12 ya stnde 3x1
cap
3.) Calpol ve pedifen dnml olarak 4-6 saatte bir dnml olarak verilir.

BT:
5 gn boyunca araflar kaynatlmal tlenmeli. Tm aile tedavi edilmeli.
1.) Kwellada ampuan nce sabunla ykan. Sonra 10 ml ampuan alarak kprterek
ykan, 5 dk bekle ve durulan. Ertesi gn tekrar et.
2.) Yumurtalar dkmek iin seyreltilmi sirke ile salar taranr.

BLEFART:
1.) Blefamide gtt 3x1
2.) Terramycin pomad 1x1
38

BASI YARASI:
Bas olan yere novuksol pomad tabaka halinde srlr.
Yeni alm yzeyel yara ise batticon solsyon ile gnde iki kez temizlik yaplr, nekrotik yara
ise hasta plastik cerrahiye sevk edilir.

D VT EKSKL / PROFLAKSS:
Eksiklikte:
1.) Ca laktat poet 4x1 ( bir poet ila mama veya meyvesuyuna kartrlarak iirilecek)
(10 gn)
2.) Devit-3 amp 1x1 (tek doz) (kalsiyumun 5. Gnnde 1 amp devit krlp iirilecek.)
3.) Devit-3 damla 1x3 damla (sabah tek seferde aza damlatlacak) (2yl)
Sadece profilaksi amacyla ise:
1.) Devit-3 damla 1x3 damla

DZ ARISI:
1.) Fast jel 2x1
2.) Dikloron tb 2x1
3.) Lansor 1x1

DENTAL ABSE:
Dite rn yansra ilik de vardr.
1.) Amoklavin 1 gr tb 2x1 (5 gn)
2.) Sonra mutlaka di hekimine gidecek. Di rklerinin ve abselerinin sadece
antibiyotikle tedavi olmayaca mutlaka hatrlatlmal. nk hastalar daha kt bir
ekilde gelip ila kullandm ama gemedi diyorlar.
3.) Dikloron tb 3x1
4.) Lansor 1x1
5.) ocuksa dikloron ve lansor yerne calpol ve pedifen dnml verilmeli.

39

DSMENORE:
Dikloron + buscopan yaptr (IM)
Reete:
1.) Dikloron tb 2x1
2.) Buscopan 2x1

Veya;
1.) Magnesium diasporal sae 2x1 ( mensten iki gn nce bala, mens boyunca devam et)

DAKROSSTT:
1.) Gentagut damla 4x1
2.) Amoklavin tb 3x1
3.) Gnde 3 kez scak pansuman
4.) Pomad verilmez, gzya drenajn bozar.

DAPER DERMATT (PK):


1.) Bepanthene pomad 3x1
2.) Mantar varsa Mycospor pomad 2x1 (1ay)
3.) Diare de varsa Tiocell krem 2x1

DERN VEN TROMBOZU:


Hastada homans bulgusu pozitiftir, yani ayak dorsifleksiyonunda ar olur.
1.) Clexane 6000 veya 8000 nite yaplr. Ve sevk edilir.

40

DSK HERNS:
lerleyip nrolojik sorunlara sebep olabilecei iin beyin cerrahisi polikliniine sevk edilir.
Nrolojik bulgu varsa hemen sevk edilmelidir.
Kronik hastalara dikloron + muscoril yaplarak biraz rahatlamas salanabilir.

EGZEMA:
Kuru ise:
1.) Dermovate pomad 2x1
2.) Kant varsa xyzal tb 2x1 / 1x1
Ya ise:
1.) Dermovate krem 2x1
2.) Kant varsa xyzal tb 2x1 / 1x1

EKLEM ARISI: (septik artrit deilse)


1.) Fast jel 2x1 (soutucu NSA)
2.) Muscoril jel 2x1 (kas gevetici)
3.) Dikloron tb 2x1
4.) Lansor 30 mg cap 1x1 (dikloron nedeniyle)

FARENJT:
1.) Tantum verde gargara 4x1
2.) Bepanthene pastil 4x1 (gargaradan sonra emecek)
3.) Parol tb 4x1

FOLLKULT:
Tedavi impetigodaki gibidir.
1.) Krutlar zeytinyayla yumuatlarak kaldrlr ve su sabunla ykanr.
2.) Sulant varken Eau borique % 2 ile pansuman
3.) Sulant geince fucidin pomad 2x1 srlr
41

4.) lerlemise amoklavin sspansiyon veya 625 mg tb (2x1 tb) gnde 2 eit dozda verilir.

FASYAL PARALZ :
Fasiyal paralizinin eitli sebepleri vardr. En sk grleni Bell paralizisidir. Bell paralizisinde
yz felci dnda bulgu yoktur. Sebebi tam olarak bilinmemektedir. Hasta tam olarak gzn
kapatamayaca iin korneada hasar olmasn diye yapay gzya verilerek hasta nroloji
uzmanna sevk edilir. (24-48 saat iinde steroid balanrsa prognoz daha iyi olur.)
1.) Tears naturale free damla 3x1

FRONKL/KARBONKL:
Etken staftr.
1.) %2 lik asid borique solsyonuna batrlm gazl bez gnde 3 kez 5 dk lezyon zerine
uygulanr.
2.) chtiyol pomad 2x1
3.) Amoklavin 625 mg tb 2x1
Fluktuan abse ise drene edilmeli. Sk sk tekrarlyosa immunsupresyon, DM olabilir.

FMF ATAK:
1.) Dikloron IM yaptr
2.) 40 mg prednol
3.) Kolisin kullanyorsa iki tane ayn anda alsn.

GASTRT:
1.) Lansor 30 mg tb 1x1
2.) Rennie duo ssp 3x1
3.) Spasmomen tb 3x1

42

GAZ (FLATUS):
Normalde gaz ikayetini geirmek ok iyi deildir, ama hasta srekli bu durumdan
ikayetiyse aadaki tedavi verilebilir.
1.) Metsil ineme tableti 3x1
2.) Buscopan tb 3x1

GONARTROZ:
1.) Sulidin jel 2x1
2.) Majezik tb 2x1
3.) Lansor 30 mg cap 1x1

GENTAL LSER / SL:


HERPES:
1.) Asiviral 400 mg tb 3x1 (7gn) tekrarlayan herpes ise 5 gn
HPV:
1.) Podofilm %20 lik tentr benzoat iinde hazrlanr. Sadece siile srlr, evre soku
vazelinle korunmaldr. ki saat bekletilip ykanr. Gebede kullanlmamal.
SFLZ:
1.) Deposilin 2,4 m 1x1 (IM) (tek doz) bu dozun yars bir gluteusa kalan yars da dier
gluteusa yaplabilir.
2.) Allerji varsa tetradox 100 mg tb 2x1 (15 gn)

GENTAL AKINTI:
BAKTERYEL VAGNOZS:
1.) Flagyl 500 mg tb 1x 4 tb (tek doz)
TRCHOMONAS:
1.) Flagyl 500 mg tb 1x 4 tb (tek doz)
CANDDAZS:
1.) Flucan 150 mg cap 1x1 (tek doz)

43

GZ KURULUU:
1.) Tears naturale free damla 4x1

GNE YANII:
1.) Xyzal tb 1x1
2.) Betnovate krem 2x1 (7gn)
3.) Gnee kmadan yarm saat nce gne koruyucu srlecek, her iki saatte bir
yenilenecek.

GEBE / EMZREN REETELER:


FE EKSKL:
1.) Gynoferrosanol cap 1x1---2x1 ferritin dzelene kadar. inde b12 ve folat da var.
SYE-YE-DENTAL ABSE:
1.) Amoksina 1000 mg tb 2x1 (10 gn)
2.) Dental absede 5 gn
ARI KESC OLARAK:
1.) Parol tb 3x1
2.) Acilde IV olarak ar kesici yaplmak zorunda kalnrsa perfalgan taklabilir. Perfalgan
parasetamoln IV formudur. Mecbur kalndnda kullanlmaldr.
VTAMN:
1.) Elevit pronatal 1x1 (sabah)
FOLK AST:
1.) Folbiol 1x1
BULANTI-KUSMA:
1.) 100 cc SF veya %5 dekstroz iine 1 amp metpamid koyulup yaplr.
2.) Reete olarak da metpamid veya dramamine tb 2x1 verilir.
44

REFL:
1.) Gaviscon urup 4x1 (yemekten sonra ve gece yatarken)
HEMOROD:
1.) Anestol pomad 2x1
2.) Gliserin fitil 2x1
3.) Ilk oturma banyosu yapsn gnde bir kez.
4.) Lifli gdalar tketsin, acl ekili baharatl gdalar yemesin.
VAGNAL CANDDAZS:
1.) Gyno-canesten-1 vag tb 1x1 (tek doz)
2.) Gynophilus vag cap 2x1 (7gn)
BAKTERYEL VAGNOZ: / TRCOMONAZS:
1.) Flagyl 500 mg tb 2x1 (7gn)
2.) Flagyl kullanan anneler emzirmeye 12-24 saat ara vermelidir.

HEMOROD:
1.) Proctoglyvenol krem 2x1
2.) Osmolac urup 2x1
3.) Parol tb 1x1
4.) Gnde 4 kez scak suya otursun (10 dk) (2-3 hafta)

HBERNASYON/SALDIRGANLIK:
Norodol + akineton + largactil ayn enjektre ekerek IM yaptr ve sevk et.

HPERHDROZ (ar terleme) :


1.) Alminyum cloride 20 g + alcohol % 40 80 cc hazrlat, 1x1 (parmak aralarna
srmesin)
2.) Terkur krem 1x1 (gece srlecek) ilk 4 gn her gece, daha sonra daha seyrek srlecek

45

HPOTROD KOMASI:
1.) IV prednol 100 mg ver
2.) NG ile T3 ver. (ilede mmkn deil)
3.) Antibiyotk ver.
4.) Oksijen ver
5.) Hipotermiden koru, st.

MPETGO:
Ciltte bl pstl ve prlan aknt vardr.
1.) Krutlar zeytinyayla yumuatlarak kaldrlr ve su sabunla ykanr.
2.) Sulant varken Eau borique % 2 ile pansuman
3.) Sulant geince fucidin pomad 2x1 srlr
4.) lerlemise amoklavin 400 veya 200 mg sspansiyon veya 625 mg tb (2x1 tb) gnde 2
eit dozda verilir.

TAHSIZLIK:
1.) Zinco fort urup 2x1 veya Zinco-C tb 1x1

DRAR YOLU ENFEKSYONU (ST YE)


Hastaya kesinlikle aprol vb verilmez, akut tubuler nekroza sebep olabilir.
1.) Lebel 500 mg tb 1x1
2.) Buscopan tb 3x1
3.) Piyeloseptyl cap 3x1 (tok)
4.) Parol tb 4x1

DRAR YOLU ENFEKSYONU (ALT YE)


Semptom varsa kzlarda 10 zeri 3, erkeklerde 10 zeri 2 anlaml bakteriridir.
Piyri idrarda lkosit olmasdr. Her alanda > 10 lkosit olmas piyri demektir.
Yetikin:
46

1.) Monurol sae 1x1 (tek doz) 1 bardak suda hazrlanr ve yatmadan nce iilir. Yatmadan
nce idrar yaplr, ila iilir ve ilatan sonra idrara klmaz. (18 ya altna verilmez)
2.) Monurol yerine amoklavin 1000 mg tb 2x1 (10 gn) veya zinnat 250 mg tb 2x1 (10 gn)
de verilebilir.
3.) Kolik ar varsa buscopan da verilebilir. Buscopan tb 3x1

ocuk:
1.) Zinnat 20-40 mg/kg/gn dozunda 3 eit dozda verilir (10 gn) 125 ve 250 mglk ssp
ve 250 ve 500 mglk tb var)
2.) Calpol 2x1
3.) Pedifen 2x1
4.) Kolik ar varsa buscopan da verilebilir. Buscopan tb 3x1

DRAR NKONTNANSI:
1.) rispas tb 3x1
2.) Spazmex 30 mg tb 2x1
3.) Gerekli ise sevk edilir.

NTERTRGO:
ntertriginz blgelerde yani kvrm yerlerinde grlen eritem ve maserasyondur. Sekonder
enfeksiyon eklenebilir.
1.) Eau borique %2 sol 1x1 (haricen)
2.) Nerisona-C krem 1x1 (haricen)

KES:
1.) Tetanoz as yaplr. ( alar eksik veya bilmiyorsa 0-1-2-12. Aylarda a yaplmaldr. Son
5 yl iinde a yaptrmsa tek doz yeterlidir.)
2.) Amoklavin 200 veya 400 mg ssp veya 625 mg tb (2x1 tb) 2 eit dozda verilir.
3.) Parol tb 4x1

47

KONSTPASYON:
1.) Osmolac urup 1x1
2.) Proctoglyvenol krem 2x1

KONVERSYON:
nce organik sebepleri ekarte et. Nrolojik muayene yap.
Konversiyondan eminsen: saldrganlk varsa 10 mg diazem i 250 veya 500 cc SF iinde
sulandr ve yava infzyonla gnder. Diazem IM olarak yaplrsa vcuda salnm dzensiz
olabileceinden solunumu deprese etme riski daha fazladr. IV olarak verilince solunum
depresyonu riski daha fazladr fakat eer SF iine katlp yavaa gnderilirse risk azalr.
Mecbur kalnan durumlarda IM yaplr.

KORNEA YARALANMASI / YABANCI CSM:


1.) nce SF ile gz ve gz kapan yka (15 dk)
2.) Yabanc cismi almadan nce novesin veya alcaine damlatarak uyutur ve 3 dk bekle.
Sonra steril spanla yabanc cismi al.
3.) Gentagut damla 3x2
4.) Terramycin pomad 1x1 (gece)
5.) 24 saati getikten sonra gelirse sikloplejin damla 1x1 (gece)
6.) Olabilecek kornea hasarnn deerlendirilmesi iin gz hekimine sevk et.
7.) Alnamayacak durumdaysa dokunma. Gz kapatarak gz hekimine sevk et.

KUM DRME:
Kolik tarznda ar olur, hematri olur. Akut batnla ayrc tansnn yaplmas gereklidir. Kum
veya ta dren hasta yerinde pek duramaz, iddetli ars vardr, kendisini yerlere atar,
kvranr. Fakat akut batnl hasta krdayamaz ve iddetli ar eker.
1 amp dikloron ve 1 amp buscopan IM olarak yaptrlr.

KAYNAK IIINA MARUZYET:


Hastalarda gzde batma hissi olur fakat gze analjezik damla verilmemelidir.
1.) Sikloplejin gz damlas 2x1

48

2.) Terramycin pomad 3x1


3.) Dikloron tb 2x1

KONJUNKTVT:
Bakteriyelse:
1.) Gentagut damla 4x2 (7 gn)
2.) Terramycin pomad 1x1 (gece)
3.) Bulank grme varsa sevk
Allerjikse:
1.) Patanol oft. Sol. 6x1
2.) iddetliyse flarex damla 4x1 (15 gn)

KRONK BRONT:
Arka arkaya iki ylda her yl 3 ay geen ksrk balgam varsa kronik bronit tans konur. Ral,
ronks, ekspiryum uzamas olur.
1.) Bricanyl urup 3x1
2.) nat kuru ksrk varsa Sinekof drj 2x2
3.) Bronkospazm oluyorsa Ventolin tb 3x1
4.) Enfenksiyon eklenirse Zinnat tb 250 mg 2x1 ( 10 gn)
5.) Dzelme olmazsa Prednol 16 mg tb 1x1 (be gnde bir 4 g dr)

KRONK GUT:
1.) Allogut 300 mg 1x1
2.) Colchium dispert drj 0,5 mg 1x1
3.) Ekstremiteler souktan nemden korunmaldr, bol sv alnmaldr.

KIZAMIK/KIZAMIKIK/KABAKULAK:
Viral olduu iin tedavileri yoktur, ate ykselmesi nlenmelidir. Bunun iin calpol pedifen
dnml olarak verilir.

49

Kabakulak nedeniyle komplikasyon olarak orit olumusa testis elevasyona alnarak souk
uygulama yaplr.

MYALJ:
Dikloron ve muscoril yaptr. Reete olarak:
1.) Dikloron tb 2x1
2.) Muscoril cap 2x1

MANTAR ZEHRLENMES:
Her trl zehirlenmede 114 zehir danma merkezi aranmaldr.

MELASMA:
Doumdan sonra oluan koyu renkli lekelerdir.
1.) Expigment %2 1x1 (15 gn)
2.) Yukardakini 15 gn kullandktan sonra dzelene kadar expigment %4 1x1
3.) Gnee kmadan nce gne koruyucu srlmeli, gnete kalnd srece 2 saatte bir
yenilenmeli.

MEME BAI ATLAI:


1.) Bepanthene pomad 2x1

OTTS MEDA:
YETKN:
1.) Amoklavin 1000 mg tb 2x1 (10 gn)
2.) Dikloron tb 2x1
3.) Gerekirse otrivine spray 2x1 (max 5 gn)
Penisilin allerjisi varsa klacid 250 veya 500 mg tb 2x1 (10 gn)
3 gnde dzelme olmazsa moxitec tb 1x1 (10 gn)
OCUK:
1.) Amoklavin ssp <6 ya 200 mg, > 6ya 400 mg 2x1 (10 gn)
2.) Calpol ssp 4x1
50

3.) Fizyolen burun damlas 2x1


Alerji varsa Klacid 15 mg/kg/gn 2 eit doza blerek (10 gn)
Moxitec ocuklara verilmez.

OTTS NTERNA:
itme kayb, denge bozukluklar, sallantl yry, gz kresinin istem d hareketleri gibi belirtiler gzlenebilir.
Ayrca, ban hasta kulak ynnde eik tutulmas ve ilerleyen durumlarda boyun kaslarnn tamamen kaslmasna
bal olarak ban srekli eri tutulmas gibi bulgular da grlebilir.

1.) Moxitec 400 mg tb 1x1


2.) bu 600 mg tb 4x1
Tedavide kulak damlalarnn yeri yoktur.

OTTS EKSTERNA:
Tragusa basldnda ciddi bir ar olursa tan otitis eksternadr.
1.) Ciprogut kulak damlas 2x1
2.) Parol tb 4x1
3.) Sistemik ab eklenebilir. Amoklavin 1000 mg tb 2x1

OKSYUR / ASKARS:
1.) Pirantel ssp 250 mg (6 ayln altna kullanlmaz) 2 ya altnda yarm lek, 6 yan
altnda 1 lek, 6-12 ya arasnda 2 lek, 12 ya stnde 3 lek (tek doz)
2.) Aile tedavisi
3.) Oksiyur ise 15 gn sonra tekrar ayn doz
4.) Askaris ise 3 ay sonra tekrar ayn doz

OSTEOPOROZ:
1.) Calcium-D sandoz eff tb 2x1 (1yl)
2.) Fosomax tb 10 mg 1x1 (sabah a, hasta itikten sonra bol su da imeli ve yarm saat
uzanmamal nk zofagus zerine irritan etkilidir)

ORBTAL SELLLT:
Allerji ve hatta anafilaksi balangcndan ayrm yaplmaldr. Enfeksiyon olduundan emin
olunursa antibiyotik balanr. Grme ile ilgili ikayet varsa gz hekimine sevk edilir.
51

YETKN:
1.) Amoklavin 625 mg tb 2x1 (7 gn)
OCUK:
1.) Amoklavin 200/ 400 mg ssp 2x1 (10 gn)

PNMON (TPK/ATPK)
Tipikse amoklavin, atipikse klamer verilir.
Yetikin:
1.) Amoklavin 1000 mg tb 2x1 (10 gn)
2.) astm koah yoksa Asist cap 3x1
3.) Parol tb 4x1
veya ;
1.) Klamer 500 mg tb 2x1 (10 gn)
2.) astm koah yoksa Asist cap 3x1
3.) Parol tb 4x1
ocuk:
1.) Amoklavin 200 veya 400 mg ssp (6 ya altna 200 mg, 6 ya stne 400 mg) 2x1 (10
gn)
2.) astm yoksa Asist urup okul ana 3x1, okul ncesine 3x 1/2, iki ya altna 3x 1/4
lek
3.) Calpol ve Pedifen dnml olarak 4 saate bir verilecek.
veya ;
1.) Klamer ssp 125 veya 250 mg ssp (kg bana 15 mg olacak ekilde) iki eit doza
blnerek.
2.) Calpol pedifen dnml

PAMUKUK (MONLAZS)
1.) Mikostatin ssp 4x1 damlalk dolusu (15 gn) azda uzun sre tutulacak

PARONYA:
Trnak evresi inflamasyonudur. Dier ad dolamadr. Etken staf. aureustur.
52

1.) Amoklavin 625 mg tb 2x1 (7 gn)


2.) Parol tb 4x1

PUERPERAL MASTT:
1.) Ampisina 1000 mg tb 2x1 (7gn)
2.) Parol tb 4x1

PEPTK LSER:
1.) Lansor 30 mg / 28 tb 1x1 (1ay)

REFL (GR):
1.) Gaviscon urup 3x1
45 ya st ise, ailede mide kanseri yks varsa, kilo kayb varsa, gaitada gizli kan varsa
endoskopi yaplmas iin sevk edilmelidir.

RATZM:
4.) Ca laktat poet 4x1 ( bir poet ila, mama veya meyve suyuna kartrlarak iirilecek)
(10 gn)
5.) Devit-3 amp 1x1 (tek doz) (kalsiyumun 5. Gnnde 1 amp devit krlp iirilecek.)
6.) Devit-3 damla 1x3 damla (sabah tek seferde aza damlatlacak) (2yl)

REPLANTASYON:
Kopan uzuv iin yaplacaklar:
Kopan uzuv sadece SF ya da RL ile ykanr. Daha sonra nemli gazl beze sarlarak naylon
torbaya koyulup torba iyice balanr. Baka bir torbaya buz koyulur, dokunun bulunduu torba
buzlu tobaya koyulur.

Geriye kalan dokuya yaplacaklar:


SF ya da RL ile ykanr. Kanama varsa basnl pansuman yaplr. Kanama durmazsa turnike
yaplabilir. Turnike yarm saatte bir gevetilmelidir. Ekstremite elevasyonda tutulur.
53

SEBOREK DERMATT:
1.) Ketoral ampuan haftada 3 kez sata 5 dk bekletilerek ykanr.
2.) inko ieren ampuanla sa gnde bir kez ykanmaldr (rn: head and shoulder )
3.) Benzoil peroksit ieren bir krem gnde bir kez srlr (rn: aksil %5 krem)
4.) Hipokort krem (7 gn) akam srlecek
Sadece inkolu ampuan ve aksil krem bile lezyonlar tamamen geirebiliyor.

UYUZ:
2.) Kwellada losyon --- temiz deriye boyundan aaya tm vcuda srlr, 10 saat sonra
ykanlr , 1 hafta sonra tekrarlanr.
> 12 ya: 30 ml,

6-12 ya : 15 ml,

1-5 ya: 7,5 ml,

1 ya alt: 3,75 ml

VERTGO (PERFERK):
Acile ba dnmesiyle gelen hastada dier tanlar (hipoglisemi, anemi, gebelik, hipotansiyon)
ekarte edilip nrolojik muayene normal bulunursa periferik vertigo dnlr ve 250 cc SF
iine 2 amp nootropil ve 1 amp dramamine koyulur ve 2 saatte gnderilir.

1.) Betaserc 8 mg tb 3x1


2.) Dramamine tb 1x1
Srekliyse, nistagmus ve nrolojik bulgu varsa santral vertigodur.
Kusma, ani balangl ba dnmesi varsa, pozisyonla deiiyorsa, rekrrens varsa periferik
vertigodur.

VERR:
1.) Verrtol sol 2x1 (3ay)
S: zerindeki ince tabaka kaldrlp uygulanacak

VARS:
1.) Daflon 500 mg tb 2x1
54

2.) Coraspin 100 mg tb 1x1


3.) Kompresyon amacyla varis orab nerilebilir.

YUMUAK DOKU TRAVMASI:


1.) Fastjel jel 2x1
2.) Dikloron tb
3.) Kzarklk varsa hirudoid jel 2x1
4.) lser varsa diklorona ek olarak lansor 30mg 1x1 (a)

YUMUAK DOKU ENFEKSYONU:


1.) Amoklavin 625 mg tb 2x1 (7gn)
2.) Fucidin pomad 2x1
3.) Parol tb 4x1

YENDOAN KONJUNKTVT:
1.) Gentagut damla 4x2 (7 gn)
2.) Terramycin pomad 1x1 (gece)
1 haftada dzelmezse sevk edilir.

YENDOAN SARILII:
Sarlk 5 mg geince gzle farkedilmeye balanr. Ve sararma ilk olarak yzde balar.
u durumlarda sarlk patolojiktir, sevk edilmelidir:
Doumdan itibaren henz 24 saat gemeden meydana gelmise, veya 3. gnden sonra
olmusa
Gnde 5 mgdan fazla artyorsa
Total bilirubin > 15 mg ise
Direkt bilirubin > 2 ise
Normal yenidoan sarl 24 saatten sonra balar, 10 gn kadar srer. Total bilirubin 15 mg
gemez.

55

ZONA ZOSTER:
1.) Valtrex 500 mg tb 3x2 (7 gn)
2.) Parol tb 3x1
3.) Eau borique % 2 ile krutlanana kadar sil, krutlandktan sonra bactroban pomad 3x1

56

You might also like