You are on page 1of 415

9.

sNF

GEoMETR
KoNu ANLATIMI

Mala

Etam Bakanl Ta|im ve Terbiye Kurulu Bakan|'nn 11.09.2009 tarih ve

151 sayl karar ile kabu! edilen programa uygun olarak hazrlanmtr.

Nevzat ASMA
www,neuzatasma.com

Halt BYK
www.halitbyilcom

3EEN ru

-$H-''

*$j"#,.ffi

ffi

ffitrB

Bu kitabn tamamnn ya da bir ksmnn elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayt sistemyle oaltImas, yaylmlanmas ve depolanmas yasaktr.

Bu kltabn tm haklar yazarlarlna Ve Esen Basn Yayn Datm Limitet lrketi'ne aittir.

Genel Mdr
Teme! Ate

Genel Koordinatr
Akn Ate

Eitim Koordnatr - Editr


Nevzat Asma

Halit Byk

Dizg, Grafik, Tasarm

Esen Dzgl Servlsl

ffi
U

sE;SEN
87

isteme Adresi

ESEN BASN YAY|N DATM LTD. T. Bayndr 2 Sokak No.: 50/ 11 Kzlay / ANKARA
tlf.: (0312) 417

43 - 417 65

faks: (0312) 417 1578

sBN

978-gU-777 -91 -9
Basm Tarihi
Ankara, Ekm 2009

Bask
AYDAN YAYlNcLlK
Sanay Ticaret Limited irketi (0312) 385 00 42. lnfo@aydan-ltd.com.tr Ankara.- 2009

on soz
aa aa
Sevgili rencle

Bu kitap, Mili Eitm Bakanl Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlt'nca kabul edilen orta
retim 9. Snf Geometri Dersi retm Program'na uygun olarak hazrlanmtr. Bu program; lise trIerinin hepsinde de ortak olup, yeni snav sistemine gre YGS ve LYS'de sorulan Geometri

sorularn kapsamaktadr. Ayrca, ar!k| orta retim baarl puannln etkisi nlversiteye giri puannn hesaplanmasnda ok fazla olup bunun telafisi mmkn deildir.
Bu sebepten dolay;

r' r' J/

Bu kitap, 9. snf rencileri in okuldaki Geometri dersne yardmc ve YGS-LYS snavlarna

ynelik haz rlanmt

r.

9. snf Geometr dersinn konular iinde yer alan temel kavram ve bilgler, gereksz delay-

lardan uzak, ak, anlalr ve zl br anlatm ekli le verilmitir. Bu kitap, 6 blmden olumaktadr. Her bir blmde konu anlatmndan sonra; konunun daha yi anlalmas in ok sayda zml rnekle a!trmalar,yazlya hazrlk sorular, YGS-LYS'ye ynelk testler ve konu ile ilgili niversteye giri snavlarnda km sorular ve zmleri bulunmaktadr.

Mutlu, salkl ve baarl bir hayat geirmenz dileiyle...

Bu ktabn hazrlanmasnda kontrol yaparak bze katkda bulunan Zeynep Tufan, ala Yksel Kargac ve Elmas cat'a teekkr ederiz.

Gan,

Nevzat ASMA
www.nevzatasma.com

Halit BYIK
www.halitbiyik.com

STlKLAL MAR
Korkma, snmez bu afaklarda yzen al sancak; Snmeden yurdumun stnde tten en son ocak. o benim milletimin yldzdr, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. atma, kurban olaym, ehreni ey nazl hi6l! Kahraman rkma bir gl! Ne bu iddet, bu celAl? Sana olmaz dklen kanlarmz sonra hel6l... Hakkdr, Hakk'a tapan, milletimin istiklill!

Bastn yerleri 'Toprak!'' diyerek geme, tan: Dn altndaki binlerce kefensiz yatan. Sen ehit olusun, incitme, yazktr, atan: Verme, dnyalar alsan da, bu cennet vatan.
Kim bu cennet vatann uruna olmaz ki fedl? heda fkracak topra sksan, hedil! CAn, cAnAn, btn Varm alsn da Huda, Etmesin tek vatanmdan beni dnyada cdil. Ruhumun Senden, iahi, udur ancak emeli: Demesin mabedimin gsne nilmahrem eli. Bu ezanlar-ki ahadetleri dinin temeliEbedi yurdumun stjnde benim inlemeli.

Ben ezelden beridir hr yaadm, hr yaarm. Hangi lgn bana zincir vuracakm? aarm! Kkremi sel gibiyim, bendimi iner, aanm. Yrtarm dalar, enginlere smam, taarm. Garbn 6fAkn sarmsa elik zrhl duvar, Benim iman dolu gsm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasl byle bir iman boar, 'Medeniyet!'dediin tek dii kalm canavar? Arkada! Yurduma alaklar uratma, sakn. Siper et gvdeni, dursun bu hayAszca akn. Doacaktr Sana va'dettii gnler Hakk'n... Kim bilir belki yarn, belki yarndan da yakn.

o zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tam, Her cerfhamdan, iehi, boanp kanl yatm, Fkrr ruh- mcerred gibi yerden na'tm; o zaman ykselerek ara deer belki bam.
Dalgalan sen de afaklar gibi ey anl hi6l! olsun artk dklen kanlarmn hepsi helAl. Ebediyen sana yok, rkma yok izmihlill: Hakkdr, hr yaam, bayramn hrriyet; Hakkdr, Hakk'a tapan, milletimin istikl1l! Mehmet Art

ensoy

ATAT RK' GEN-I


ve mdafaa etmektir.

r H irngrsi
Bu temel, senin, en
kymetli

Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikl1lini, Trk cumhunyetini, ilelebet. nulafaza
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegAne temeli budur.

hazinendir. istikbatde dahi, seni, bu hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahili ve harici,

bedhahlarn olacaktr. Bir gn, istiklAl ve cumhuriyeti mdafaa mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde bulunacan vaziyetin imkAn ve eraitini dnmeyeceksin!

Bu imkAn ve erait, ok nAmsait bir mahiyette tezahr edebilir. lstiklAl ve cumhuriyetine kastedecek dmanlar, btn dnyada emsali grlmemi bir galibiyetin mmessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann, btn kaleleri zapt edilmi, btn tersanelerine
girilmi, btn ordulan datlm ve memleketin her kesi bilfiil igal edilmi olabilir. Btn

bu eraitten daha elim ve daha vahim olmak uzere. memleketin dahilinde, iktidara sahip
olanlar gaflet ve dal1let ve hattA hyanet iinde bulunabilirler. HattA bu ktidar sahipleri ahsi menfaatlerini, mstevlilerin siyasi emelleilfle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret iinde

harap ve bitap dm olabilir.

Ey Trk istikbalinin evlAd! lte, bu ahval ve erait iinde dahi, vazifen" Trk istiklAl ve
cumhuriyetini ku'tarmaktr! Muhta olduun kudret, damarlarndaki asil kanda, mevcuttur!

ffi t
s &

#5

ffi'.f- ##'ry

'.

Teorem KoordinatSistemi. NoktaArasndaki Uzaklk Doru Paras Bir Doru Parasnn orta Noktas . . ln.. ..... Altrma|ar_1.. Uzay, Dzlem ik Dogrunun Brbirne Gre Durumlar i< Dzemin Birbirine Gre Durumlar Altrmalar_2.. A, Ynl Alar. R lu Birimleri Aortay,A eitleri... . Altrmalar_3.. Ynde, iTersve DTersAlar.... Kenarlar ParalelAlar Kenarlar DikAlar
Terim, nerme, Aksiyom ve
i<

. Botui,r

GEoMETRK

]GVRAMLAR

....9
. . . 10

.....12
....16 ......18
.. ..

..10 ....11
. . 13

..15

. . 19 .

....23
..

.22

...30 ......31

......26 ....28 ......2g

.24 . . .25

Tesl

Yazlya Hazrlk Sorular _ 1, 2

Altrmalar4.. - j.2,3. /. 5

2. BOtUlil
Analitik Dzlem
i<

DoRUNUN ANALTIx iruceLENMEs

r.okta Arasndaki Uzaklk

OrtaNokta...
Br Doru Parasn Belli oranda Blen Noktalar

Altrmalar_l . .
Br Dorunun Em As ve Eim|.
|k

Noktas Verilen Dorunun Em

Dorunun Denklemi

zel Doru Denklemleri. . . ir oogrunun Birbrne Gre Durum|ar


Altrmalar_2.
Bir Dorunun
i<

Grafi
.

... . .

oogru ArasndakiA.

Br Noktann Bir Doruya olan Uzakl .

Paralel ix ooru Arasndaki Uzaklk


Simetr

Altrmalar-3.
-[est

1. 2, 3, 4, 5,

6,7. 8, 9,

10

Yazlya Hazrlk Sorular

1, 2
.

niversiteye Giri Snav Sorutar ve zmleri.

UGENLER
okgen. geneitleri. gende Yardmc Elemanlar gende A Bantlar.
Br gende Aortaylarn oluturduu

....

135

....136
...138
. . 139 . 140

Alar
Bantlar....

....

.1u

A|trmalar_1

..

...152

genlerin Kenarlar ileAlarArasndak

.....157
..158

Etslz|ii. Altrmalar_2.. Dikgen PisagorTeoremi <t aagntlar Altrmalar_3.. '/,8,9 i : ..i . t. :'i .l I r,. 6i. Yazlrya Hazrlk Sorular _1,2
gen
nversiteye Giri Snav Sorular ve zmleri. .

...162
..164

...164

...174 ...176
. . . 181

......199 ..... .2o3

Kavramlar emberde Kiriin zellikleri emberde Teetin zellikler Teetler Drtgen emuerin Birbirine Gre Konumlar Altlrmalar_1 .. emberdeAlarveYaylar..... MerkezA, evreA .. Teet-KiriA .. DA Kiriler Drtgeni emberin Uzunluu (evresi) Altrmalar_2.. -I;i.' i, ?-, ij, ,i, 5' 6 . . . Yaz|yaHazrlkSorular _1,2
emberde Temel
<

. iei.i,i}jiir$

EMBER

..

.....227
..

.228

.. ..229
.. . ....

.232
.234

.234

...237 ....239

......239
..244

.....28
...251
.

.252
.257
-269

...253

niversiteye Giri Snav Sorular ve zmleri..

.273

ffiffiffi

5. BotUm
Prizma,

DikPrizma

KAT

csi,r_ER.

....301

Altrmalar-1.. DikdrtgenlerPrizmasl.... Altrmalar_2.. Altrmalar-3.. Piramt, Dzgn Pramt Dzgn Piramidin Alan Dzgn Drtyzl Altrmalar4.. Silinclir Altrmalar-5.. Koni . Altrmalar-..
Kp..

Dk Prlzmalarn Alan ve

Hacmi

.....302
.

304

...305 ....306 ...309

.;...
:

..

...315 ..317
. . 318

.32o

.;.......j......326
...331

.....j...323

.334

Altrmalar-7.. Test- 1,2,3,4,5,6


YazlyaHazrlkSorular

Kre.

..."......'. -1,2 zmIeri...

.. ..

...340

.u2

....U7
.359 .363

...346

niversteyeGriSnavSorular ve

:...!.. ......;...

6. Botutl
Yn| Doru

Vektrler. r vettorunEitlii. i vertortn Toplam ve Fark Br Vektrn Br Reel Say lb arpm ircve<toron Paralellive Dki Biim Vektr VektrlerinlineerBileim ..:..
Analitk Dzlemde

Vektr.

Paras

DZLEMDE

VEfiRLER

....g87 ....388 .....391


..

.392 .393
394 396 398

.....393
. .....

.....395
.

Altrmalar....
Test- 1,2
Yazlya
.

lrvertortn Lineer Bamll ve Uneer Bamszl

.....397
.

...399

Hazrl<

Sorular

1,2

nvorsiteye Giri Snav Sorular ve zmler.

.4o7
.

.411

Geometrik Kovromlor

'ilt
l+ il+ l+ l+ il+
rrr)

Nokto, Doru, Dzlem


ln

Doru porosl
iki noklo orosndoki uzoklk

Orto nokto
Bir doru ile bir dzlemin durumlor ik duzlemin durumlor

rl+ r}

A, Ann ls

A eitleri

TERiM VE TANMslz TERM


Bilim dallarnln tamamnda konuma dilinin dnda zel anlamlar olan szckler vardr. Bu szcklere o
bilim dalnn terimi denir. Terimleri tanmlamak iin, daha nce tanmlanm te_ rimlerden yararlanmak gerekir. Bu durumda tanmla_
ta

-a--

B .,-'''t

namayan baz terimler ortaya kar. Bu terimlere tanmsz terim denir. Nokta, doru ve dzlem geometrideki tanmsz terimlerdir.

noktas

dorusu zerinde ise A

biiminde

gsterilir.

C noktas 1 dorusu zerinde deiIse C e

biimin-

Nrnm, AKsiYoM

VE TEoREM

de gsterilir.

Doru veya yanl hkm bildiren ifadelere nerme

denir. nermeter; aksiyomlar ve teoremler olmak


zere kiye ayrlIrlar. spatlanamayan, ispatna gerek grlmeyen ve doru kabul edilen nermeler aksiyomdur. Doruluu ispatlanabilen nermeler teoremdir.

.* Farkl iki noktadan

bir doru geer.

Bir doru zerinde en az iki nokta ve dnda


en az bir nokta vardr.

p Ve q

nermeleri iin bir teorem p

ifade edilir. p nermesi teoremin hipotezi, q nermesi de teoremin hkmdr.

= q biiminde

KooRDNAT slsTEM
Her noktasna bir reel say elenen doruya say
dorusu ya da koordinat sistemi denir. Bir dorunun herhangi bir denir

NOKTA
Nokta, geometrdeki tanmsz terimlerden biri olup sezgisel bir kavramdr. Noktann eni, boyu ve ykseklii yoktur.

reel say x ise, x sayslna

ve A(x)

noktasna kar|k gelen

noktasnn koordinat

biimnde gsteri|ir.

Bir kalemin kat zerinde oluturduu iz nokta ile


ilgili fikir verebilir.

DoRU
Geometrideki tanmsz terimlerden biri de dorudur. Doru, yine sezgisel br kavram o|up, noktalar kme_
si olarak ifade edilebilir.

ekildekisay dorusu zerinde bulunan A, B, C noktalarna karlk gelen reel saylar srasyla -3, 0 ve 4
olduundan A(-3)
rilir.

AB

, B(0) ve C(4) biiminde gste_ B(0) noktas verilen say dorusunun balang

---->

noktasdr. Koordinat sisteminde, ki nokta arasndaki

AveB
gsterilir.

noktalarndan geen doru AB biiminde

uzakl ve bir doru paraslnn uzunluunu bulurken


mutlak deer ve mutlak deerin zelliklerinden yarar-

Dorularl,

(, k, t, d AB

gibi harflerle gsterebiliriz. dorusu Veya

lanacaz. Dolaysyla mutlak deer kavramn Ve


zelliklerini hatrlayal m.

Yukardaki doru,

dorusudur.

Geometrk Kavramlar

,UIUTIAK DECER
x gerel saylsnn mutlak deeri

lx
A(2) ve B(5) noktalar arasndaki uzaklk ka br dir?
zm

lxl ={

I x. x>0 [-x , x<o

o|arak tanmlanr.

A -1 0123456

3.br

muTAK oeniN zr..irn

,,. ,.

l-Xl = lXl
lx.yl = lxl.lyl

A(2) ve B(5) olduundan,


lABl

=5-2 =3br

olur.

D
,D

nnx
^(_2')

br dr?

Fl

=i ,0*o)

ve B(3) nokalar arasndaki uzaklk ka


zm

lxnl = lxln

.
,,D

lx + yl < lxl + lyl


rx

s.br A -3-2-101234
A(-2) ve B(3) olduundan
\Bl = 3

_ yr >

rxr

ryr

} }

lxl lxl lxl

=a+x=a V x=-o,

(aeR+)

z
s z iJl

(-2) = l3 + 2l =5 br olur.

sa=9-asxsa,

(aeR+) (aeR+)

3
}
x

mx

>a+x>a V xS-8,

A(-2) ve B(x) noktalar arasndaki uzaklk 5 br ise


deerlerini bulunuz.

, aclx! <b+a<x<b v {<x<-a


(a, b

zm lABl =5=+lx-(-2)l =5

R+)

+lx+21=5

ri

Norr

ARASNDAK uzAKtlK
ki nokta A(a)

Say dorusu zerindek


gsterlip

ve B(b) olmak

+x+2=5 v x+2=-5 +x=3 v x=-7 olur.

zere, bu noktalar arasndaki uzaklk

lABl biminde

rx

lABl

[u-a. b>a =1"-;, r.a

ise ise

Say dorusu zerinde' A(-2) noktasna 3 br uzaklkta bulunan noktalar bulunuz.

biiminde tanmlanr.

zm Aradmz nokta B(x) o|sun.


dr.

.+ A=B<+lABl =0 ,.)
lb

AB

- al

= la

- bl

olduundan lABl = lBAl dr.

=3+lx_(_2)|=3 + lx+2l =3 =x+2=3 v x+2=-3

:lX=1 v X=-5

OlUf.

Geometrik Kavramlar

x c
Aada baz doru paralarlnln u noktalarlnn koordinatlar ile bu doru paralarnn uzunluklar verilmitir. nceleyiniz'

Say dorusu zerinde, A(_3) noktasna olan uzakl, B(2) noktasna olan uzaklnn 2 kat olan ve
[AB] zerinde bulunan nokta nedir?
l

' b
'|a

A(4) , B(1)

+ lABl

= 11 =

- 4l =3

Aradmz nokta C(x) olsun.

A(-3) , B(2) + lABl

12

(-3)l

= 5

^(+)
A(a +

B/q\ +lABl = \21


B(a _ 4)

5--3 -4 2 2
=

2),

+ lABl +lABl

lACl = lx -(-3)l = lx + 3l

a_ a _

@ + 2||

=X*3, (x+3>0) lCBl =12-xl=l-x , (2-x>0)


lACl
=

=la-4-a-21

+lABl =l{l =6

2lCBl

=+

x+3

=2(2-x)

=x+3=4-2x
=3x=1

^(n

_1), B(n+Z)

_ ('tr _ 1l| = ABl = l'tr + 2 + lABl =|fr +Z- ,fZ+ 1l = 3


= lg

="=1olur. 3
o halde. c/j ) tw \3/

,fu A(1_,frr, B(3-/3) + lABl

_ ,fg _ (

+lABl =13_

'Et

+lABl =13-11=2

"B_*frl

xx z
DoGRu PARAS Bir dorunun A ve B
nir

Say dorusu zerinde A(_2)


gibi iki noktas ile bu noktalar

ve B(7)

olmak zere,

lACl
nuz.

2lBC

eitliini salayan

noktalarn bulu-

arasndaki noktalar kmesine

AB

doru paras de-

ve [AB]

biiminde gsterilir.

Cn C noktasnn koordinat
lACl lACl
= lx +
=

x o]sun.
=

2l ve lBCl
+

lx -71

2lBCl + lx

2l =

2lx-71

A ve B olan [AB] izilmitir. A ve B noktalar araslndaki uzakla AB doru paraSlnn uzunluu denir ve lABl biiminde gsterilir.
Yukarda u noktalar U noktalarnn koordinatlar A(a) Ve B(b) olan AB doru paraslnln uzunluu, lABl = lb _ al dr.

olacandan,

x+2=2(x-7) v x+2=-2(x-7) x+2=2x-14 v x+2=-2x+14 x-16 v x=4 olur.


O halde, C(4) veya C(16) bulunur.

Geometrik Kavramlar

:x

gin ooRU PARAslNlN oRTA NoKTAs


A(a), B(b) ve [AB] nn orta noktas C(x) olsun.

A-{x: xe R ve lx-21<4}
kmesine karlk gelen noktalar kmesini bulup say
dorusu zerinde gsteriniz.

ACB axb
lACl lBCl

lx

2l < 4

= -4

<

x-

2<4

+ -2<

x<6

=lx-al =X-? =lb-xl =b-x

lACl =lBCl

+x-a=b-x +2x=a+b+x=9P
Z,

orr.

_2 < x <

kouluna uyan noktalar kmesi, yukarda-

ki ekilde izildii gibi u noktalar A(-2) olan AB doru parasdr.


Bu kmey a I_2,6] biiminde de

Ve 8(6)

xx

gsterebiliriz.

U noktalar A(-1)

ve B(7) olan [AB]

nn orta nok-

tasnn koordinatn bulunuz.

E D9RU

PARAIAR doru

[AB] nn orta noktas C(x) ise

Uzunluklar eit olan iki doru paraslna e


paralar denir.

_ _1+7

olur.
dr.

IAB] Ve tCD] e doru paralar [AB]


minde gsterilir.
[AB] = [CD] <+ lABl =

bii= [CD]

o ha]de, C(3)

lCDl

dir.

rr
A(-3)

B(x) ve C(1) olmak 'tizere

xx e
A(2)' B(x
+

tAB] nn orta noktas 1), c(5)' D(2x _ 3) olmak

C ise x

katr?

tAB] =tCD] ise x deerlerini

izere, bulunuz.

3 1=_f + x +2=-3+x=x=5

bulunur.

=lx+1-21= lx-11 lCDl = l2x_3 _ 5l = l2x _ 8l


lABl
[AB] =[CD]

olacandan

=lABl =lCDl
lx _ 1l = l2x _

.:x z
2), B(2) ve C(a _ ) olmak zere, tAB] nln orta noktas C ise a katr?
A(a _

8l

x-1=Zx-B v x-1=-(2x-8) x=7 v X=3 bulunur.

a_1=a-?+2+Za_2=a c e3= 2 olur.

Geo|nCtrik Ki]V

i-l

n] ia,.'

ARADA OIMA

oR{EK

l4
B(x _ 1)

sA ile C

(-;)

ve . (;)

olmak zere,

nokta-

arasnda ise

in alabilecei tam say de-

erlerini bulunuz.

B(x _

1) noktas, o

(_;) ". . (;)

arasnda ise

-;.x-1<

t.r.
1,2 ve

17

Z=).r.f, olacandan
X

kouluna uygun

tam saylar

3 tr.

Bir

dorusunun zerindeki nokta A, B ve C ol-

mak zere,

lABl + lBCl = lACl ise


dr denir.

noktas

A ile C

arasnda-

ORNEK I5

A(1) ve B(11) olmak zere

noktas

A ile B

ara-

ABC . xYz

'

.( x<y<z
ise,

snda bulunup

' ]l:1 : ! lcBl 3

<ouunu

salyosa C nok-

tasnn koordinatn bulunuz.

A(x), B(y) ve C(z) olmak zere

B noktas A ile C
oRNEK 3

arasndadr.

A ile C

A(_5)' B(2x _ 3) Ve C(3) olmak zere,


arasnda

ise x

noktas

C noktasnn koordinat x olsun. lACl

in alabilecei tam say de-

=lx-11=X-1

erlerini bulunuz.

lBCl =111

-xl

=11

-x

olur.

B(2x _

3) noktas, A(_5) ve C(3) arasnda ise

lACl z x-1 lCBl 3 11-x

2 3

-5<2x-3<3=-2<2x<6 +-1 <x<3 olur.


_1 < x <
dir.

+3x-3-22-2x eX=5 olur.


2

kouluna uygun

tam saylar 0,

1 ve

ceome]lf

luul*l

N
Bir doru zer|ndekl balang noktas

noktas ile

noktasnn ayn

DABC
5

tarafnda bulunan btn noktalarn kmesine,

olan n denir.

Yukardaki ekilde de grld 9b N kmes;

OA

Balang noktas A(-1) olan AD n ile, balang


noktas B(5) olan BC nlarnn birleimidir.

o
Yukardaki ekilde balang noktas o ve zerindeki br noktas A olan n izilmitir. Bu n [oA bminde gsterilir.

halde bu kme [AD

v IBC

dir.

xx z
Aadaki ekillerle baz doru, doru paras Ve nlar verilmitir. nceleyiniz.

OA ab
Yukardaki n [a, +."; biiminde ifade edebiliriz.

AB

AB

(AB dorusu)

(/ dorusu)

OAB
-J

Yukardaki ekilde, ifade edilen [oA ile [oB ayn ndr. Bu durum [oA [oB biiminde gsterilir. =

tAB] (AB
,",

doru paras)

'
-f

AB

CAB
Yukardaki ekilde ifade edlen [AB ve [AC nlarna zt nlar denir.

IAB (AB

n)

(AB) (AB doru paraslnln i noktalar)

x:r c
N
=

{x: x

e R ve

lx

2l > 3}

kmesine karlk gelen noktalar kmesin bulup say ekseni zerinde gsteriniz.
'.

tAB) (AB

doru parasndan

karlm)

;,.i.m
=+

lx-21> 3

+x>5 v xs-1
[5'

-2> 3 v x-2 s-3


dir.

o halde aradmz kme 1*, -1]v

+-)

kmesdir.

(AB] (AB doru parasndan A karlm)

ALTRilALAR _ 1.
A(-2)

l
A(_;)
noktasna oIan

B(o)

' a(;) ,

D(.6)

noktaarn sayl

6.

Say dorusu zerinde


uzakl

dorusu zerinde gsteriniz.

(;)

noktasna olan uzaklna et

olan noktay bulunuz.

2.

Aadakitabloda u noktalar verilen doru paralarnn uzunluklarn bulunuz. A A(-3)


A(1) B
B(1)
IABI

7.

Say dorusu zerinde, A(-1) Ve B(3) olmak tjzere lACl = 3lBc eitliini salayan C noktalarn bulunuz.
c(2), c(5)

B(-2)
B(0)

A(-3) A(1-,/3)
A(x+1)

B(s-^/3)

Aadak kmelere karlk gelen noktalar k(f J z

mesini bulup say dorusu zerinde gsterniz.

B(x-)

^G)

,(;)

=
TJJ

a. N={x:xe R ve 4-lxl>2}

z
b. H={x:xe R ve l3x-21s2\

U) UJ

A(-3) ve B(x + 1) olmak zere lABl


katr?

=6isex
-10 veya 2

c. M-{x:xe R

ve

11

-2xl s3)

d. K={x:xe R ve lx-2>-1

Say dorusu zerinde A(-1) noktasna uzak!


3 birim olan noktalar bulunuz.
-4 veya
2
2x+1

x+3

A(2)' B(x + 1), C(4) olmak zere A ile B araslndaki uzaklk B ile C arasndaki uzakla eit ise x katr?

Yukardaki ekilde,

lABl =IBCI =lCDl =2birimdir.


Buna gre A noktasnn koordinat katr?

iiiiI'

]i!ii:i;

Geometrik Kavramlar

10. Aadakitabloda koordinatlar


lerinin orta noktalarn

bulunuz.

verlen nokta

ift;
l

14' A(-1) ve
nuz.

B(3) olmak zere,

A
A(2)

A ile B nin orta noktas

gerek|eyen

C noktalarnn

koordinatlarn bulu-

lBcl ko9ulunu = ffi 7

c(1veya c1z; B(6)

A(-1)

B(s)

^(;)
^(-*)
A(2-x)

,(;) ,(;)
B(x+4)
I

15.

{x: x

e R ve

11

_2xl

>

5} kmesine ka-

lk gelen noktalar kmeslni bulup say dorusu


zerinde gsteriniz.

2
I

cr

16.

z
J

11.

A(-1), B(4), c(6) ve D(x) olmak zere [AB] nn


orta noktas K, [CD] nn orta noktas P, [KP] nin orta noktas T(2) ise x katr?
-1

z UJ
a tU

Yukardaki say dorusu zerndeki noktalara


gre aadak ifadelerden doru olanlar iin bo kutulara "D' yanl olanlar iin "Y' yaz.n z.

[AB - tBc -- tAc

[BAu[BC=AC
[BA]

12.

^(-;)'

,(*)ve

C(x + 1) olmak zere, [AB] nn

[BC] = [ACt

orta noktas C ise x katr?

_9
8

tr tr

[ABn[BC=[BC
[BAn[BC=[AC]

13.

A(x + 1), B(-1) ve C(3) olmak iere A noktas B


ile C arasnda ise x hangi aralkta deerler alr?
(-2,2)

u
tr

[ABu[BC=[AB
IABnIBCI=[BC]

':::at' / _

,,iii!i,_

l!!i

!!::

Geometrik Kavramlar

|JZAY, uzAYDA oonu vE DztEtltER

oz.rr oLuTuRftrA KouttAR

1.

Dorusal olmayan nokta, bir dzlem belirtr.

Uzay
Btn noktalarn kmesine uzay denir.
A
a

Dzlem
Geometrldeki tanmsz terimlerden bri dzlemdr.
P

2.
P dzlemi

Paralel iki doru bir dzlem belrtir.

Elnzdeki kitap sayfasnn yz odanzdaki duvarn yz size dzlemle lgili bir fikir vereblr. Dzlem snrszdr. Kalnl yoktur. Dzlemler R Q' R gib harfIer|e gsterr|z.
cr

k <--_-_------------

z
J

a ,lJ
IJJ

3.

Bir dogru iIe dndak bir nokta bir dzlem belirtr.

nx

4.
Yukardak ekilde,

Kesen ki doru br dzlem belrtir.

A, N, B noktalar hem dorusal hem dzlemseldir.


L, M,K noktalan hem dorusal hem dzlemse|dir.

A, D, L, E noktalar dzlemseldir.
F, B,

c, K noktalan dzlemseldir.

E, F, K, M noktalar dz|emseldr. :;;iillla


]iiii;:

Geometrik Kavramlar

oonuNuN niniNE GRE DURurvltAR

Porolel Dorulor
Ayn dzlem iinde bulunan ve kesimeyen dorular
paralel dorulardr.

cn DuRuMtAR

in ooRu

tE gin oztErvN inginiN

; .

Bir doru le bir dzlem bir noktada kesieblir.

Kesisen Dorulor
Ayn dzlemde bulunan farkl ki dorunun bir ortak
noktas Varsa bu dorular kesien dorulardr.

k,

4
E J

l.

Doru dzleme paralel olabilir.

z
ckk Dorulor
Bir P dzleminn iki dorusu k ve / olmak zere, k = (. ise k ile / akk dorulardr. a LU

LIJ

Aykr Dorulor
Ayn dzlem iinde bulunmayan Ve birbrinikesmeyen
iki doruya aykr dorular denir.

l. Doru dzlemin zerinde olabilir. Bu durumu, do_


ru ile dzlem akktr biiminde ifade ederiz.

Yukardaki ekilde belirtilen


dorulardr.

k ve /

dorular, aykr

;ii!Il'

]|i!i;:

Geometrik Kavramlar

r
zm

Dorusal olmayan 4 nokta en az ka dzlem gsterir?

Bir dzlem iindeki farkl n tane doru, bu dzlemi

Enaz: n+1
En ok
:

blgeye

bcilgeye ayrr.

/A
a

Yukardaki eki|de de grld gib 4 nokta ayn dzlemde alnrsa bu 4 nokta en az bir dzlem gsterir.

Bir dzlemdeki farkl 6 doru dzlemi en az ve en ok

ka bcilgeye ayrr?

Czm

x zo
Dorusal olmayan 4 nokta en ok ka dz|em gsterir?

Yukardaki aklamaya gre 6 farkl doru bir dz]emi

Enaz:6+1=7 d
.

En ok: '2

A2

A D

=22blgeye aylrr.

zm

) z

z
Li-i

U)

:-.

xx
Yukardaki ekilde grld gibi
dzlem gstereceinden,

nokta aynl

Br dzlemdeki x doru dzlemi en ok 16 blgeye ayrdna gre x katr?

dzlemde alnmazsa bu 4 noktann herhang bir

AcD, ABC, ABD ve BCD dzlemleri oluur.


Herhangi dorusal olmayan n tane nokta C(n, 3) tane dzIem gsterir.

zm
Br

dzlemdeki x doru dzlemi en ok


blgeye ayracandan

ff

u2uo

16+x2+x+2=32
Yukardaki aklamaya gre,

4 nokta en azla c(4' 3) kadar dzlem gsterir.

+x2+x-30=0
+(x+6)(x-5)=0

c(4,3)=

(.ft

=#.=o

eX=5

bulunur.

;i;

zo

]iii;;

Geometrik Kavramlar
Herhang dorusa! olmayan n noktadan

Aadaki ekilde bu noktalar belirtilmitir. lnceleyinz.

C(n' 2) kadar doru geer.

rx a
Herhangi dorusal olmayan 4 noktadan ka doru geer?

zm
Yukardaki aklamaya gre,

c(4,21

=&=6

olur.

xr s
Bir dzlemin iindeki 4 nokta ile dzlemin dndaki nokta en fazla ka dzlem oluturur?
1

Aadaki ekilde bu noktalar belirtilmitir. nceleyiniz.

Czm
!. Yo!
cr
J

L]J (1) LIJ

n tane doru en fazla,

Yukardaki ekilde grld gibi P dzlemindeki A, B, C, D noktalar ile dzlemin dndaki K noktasnn
oluturduu 6 dzlem vardr. Bu dzlemlerABK, BcK,

C(n' 2) noktada kesiir.

DCK, ADK, DBK ve ACK dr.

x
zm

ll. Yo! P dzlemndeki 4 nokta ile C(4, 2) tane doru oluturulur. Bir doru ile dndaki bir nokta dzlem olutu-

4 doru en tazla ka noktada kesiir?

racandan oIuacak dzlem sayS

Yukardaki aklamaya gre 4 doru en fazla c(4'


noktada kesiir. c(4,2, =

2't

CA.zl '

AI

(4

2)t.21

olur.

#^=

olur.
l;iiii'

z'

-,iiii;:

Geometrik Kavram|:r

K DUZLEMN BRB|RNE GoRE DuRUMtARl


Tm noktalar ortak olan dzlemere akk dzlemler denir.

/1

JarccI
denir.

iizIt:n i':',

ortak noktasl olmayan iki dzleme paralel dzlemler

KONVEKS (dsbkey} ve

KoNKAV (ibkey) KMELER


Bir P noktalar kmesinin herhangi farkI iki eleman E ve F olsun. [EF] nin btn noktaar P kmesinin iinde kalyorsa bu kmeye konveks (dbkey)' baz noktalar

kmesinin dnda kalyorsa da kon-

kav (ibkey) kme denir.

/ ,ir'i

Kesise Diiz eiii,'


Bir ortak dorusu olan iki dzleme kesien dzlemler denir. ortak doruya da ara kesit dorusu denir.

ABCD drtgeninin i blgesi konveks (d bkey)


medir.

k_

Yukardaki ekilde kesien P ve Q dzlemlerinin


kesit dorusu AB dir.

ABCD drtgeninin
dir.

i blgesi konkav (i bkey) kme_

22

1.

AtTRtlA]AR Aadaki ifadelerden doru olanlar iin bo ku_ , 5. tulara "D" yanl olanlar iin "Y'' yaAnz.
.

-2

L-]

Bir doru ile dndaki bir noktadan bir dzlem geer.

r r
tr

Paralel iki doru bir dzlem belirtir. Uzay tanmsz terimdir. Kesien iki dzlemin arakesiti bir dzlem_
dir.

T
T

Dorusal olmayan noktadan bir

dzlem geer.

4
Kesien iki doru br dzlem belirtir.
Cr

tr tr tr

/ ile n
k ile ( d ile ( k ile n
k ile d

aykr dorulardr.

paralel dorulardr.

paralel dorulardr.

z
J

aykr dorulardr.

a LU
LLI

T
6.

aykr dorulardr.

,;?

2.

Dorusal olmayan
gsterir?

8 nokta en az ka

dzlem 4 farkl doru bir A noktasndan ve baka 3 farkl doru bir B noktasndan gemektedir. Bu dorular en fazla ka noktada kesiir? (A ve B dahil)
14

3.

Dorusal olmayan 7 nokta en ok ka dzlem


gsterir?
7.

Farkl dzlem uzaY en az ka alt uzaya ayr


rr?

4.

Herhangi dorusal olmayan 8 noktadan ka doru geer?

8.

Farkl dzlem uzap en ok ka alt uzaya ayr


rr?

li:iiiil

zg

.i!iiii.

Geometrik Kavramlar

A|

Ynl Alor
Ay, kenarlarnn yazl slrasna gre iki deiik
biimde gsteririz.

Aaldaki ekillerin birincisinde balang kenarndan bitim kenarna saat ynnn tersi ynde (pozitif yn), ikincisinde ise saat yn ile ayn ynde (negatif yn)
gidilmitir.

Balang noktalar ortak olan iki nln birleimi adr. Ay oluturan nlar ann kenarlar, nlarn ortak noktas da ann kesidir.

o\'',/

.A*6,/ ,/

A// (\' ro'


../

OB

.7/''

Pozili yn

Balangl kenar

BoA as
CT

pozitif ynl bir a olup 6-6A biiminde

gsterilir. Bu ann balang kenar

[oB'

bitim ke-

-i

nar [oA

dr.

z LU
Ll

AoB as
nan [OB

negatif ynl bir a olup

ffi

biiminde bitim ke-

gsterilir. Bu alnn balang kenar


dir.

[oA,

Yukarda [AB ve [AC nlarlnln oluturduu a izilmitir.

--\ Bu ay, BAc

Aada baz alarn yn, balang kenar, bitim


kenar ve gsterilii ifade edilmitir. inceleyiniz.

, CAB , A

/"\\

veya [AB

t-,

[AC biimin-

de gsteririz.

ILM

ILK

MLK

ekilde grld gibi BAC aS, bu ann i blgesi ve d blgesi belirtilmitlr. Bunlar ayrk kmeler
olup birleimleri

IYX

TYZ

dzlemidir.

:iiiii

za

,iii

Geometrik Kavramlar

Bir Ann '


Bir ABC a|snakar|kgelen ce R+ saysnaABC
asnn ls denir Ve m(ABc)
terilir.
-.A.

"
=

x:K 2a
54oo" ka dakikadr?

c bilminde gs-

'

zm
'," =

l Brimler

'

(*)'

obuundan

s4oo" =

Geometride a l birimlernden dereceyi kuIIanrz.

(W)'=

eo'

otur.

ekildeki o merkezIi ember 360 e paraya blnp 360


e yay elde edilirse bu yaylardan biri

xx
zm
bir a olur.

AB

yay olup 1 dere-

7950" ka derece, ka dakika, ka saniyedir?

celik bir yaydr.


Bu durumda
/.-

BoA as 1 derecelik
=

Bunu, m(BoA)

1o biiminde gsteririz.

Bir derecenin

na 1 dakika denir ve 1'

bi-

iminde gsterilir.

Bir dakikann

,n" 1 saniye

denir

ve 1"

b- :
a

7950"

2" 12' 30" bulunur.

iminde gsterilir. Bu durumda, 1" = 60' = 3600" dir.

z
LLl

xx o
m(ff) = 4oo 45'34" ve

tI.'J

m(0 = 24" 12' 51" ise

a.
b.

m(A) + m(B) m(A)


^, - m(B)

/\'

x
32"

zc

ifadelerinin eitini bulunuz.

24' ka dakikadr?
olacandan

zm

zm
32o =32.60'=1920'

a.
+

400

45'34"

24" 12',51"
64" 57'

32" 24' = 1920' + 24' = 1944' olur.

85"

(85" = 60" + 25" = 1' 1' yi 57' ye ekleyelim

25" olduundan

x
11" 12'

z
b.

O halde,
m(fi) * m(0
40" 45,
= 64o

58'25"

bulunur.

20" ka saniyedir? g4,, 24" 12, 51,,


40" 44',94" 24" 12',51"
16" 32', 43" olur.
(34" den 5'1" kmaz 45'den 1' = 60" alp 34" ye ekleyelim)

zm
1o =

3600" olduundan
11

11" =

.3600"

39600" olur.

1' = 6o" olduundan


12' = 12.60" =

720"

11" 12' 20" = 39600" +720" + 20" = 40340" bulunur.

m(n

- m(0

= 1G"

gz'43"

bulunur.
;iiiil

zs

]iii:

Geometrik Kavramlar

E AIIAR
lueri eit olan alar e alardr.
m(^) =

Geni A
usu 9oo ile 18o" arasnda olan aya
geni a denir. ekildeki APB as geni

m(0 ise A ve B

e alardr

,e

A=

nrnde gsterilir.

a ise
90o < c < 180" dir.

KoMu ALAR
ekildeki APB Ve BPc

Dik A us 90' olan aya dik a denir. APB


as dik a ise
m(APB)
=

alar komu alardr. Bu iki anln P keleri


ile [PB kenarlar
ortaktr.

90o

dir.

AIoRTAY
APB
a!s

.^.. /\=
n
l

BPC

ise

/
CC

[PB n APC
n aortayd

Doru A

r.

z
J

t
z

ILJ

U) uJ

..y'1\.,

180',

Aortay zerinde alnan bir nokta ann kollarna


eit uzaklktadr.

ols 180' olan aya doru a denir. ekldeki BPA as doru al o|up,
m(BPA) = 180" dir.

[KL]
l
I

rPA
-l_

Tom Ac

lKMl

[Pc

]+
J

KL = KM

ols 360" olan aya tam a denir. ekildeki a

A ETIER
Dor A

tam adr.

usu oo ile 90' a,asnda olan aya dar a

Tmler Alor
ter toplam 90' olan iki aya' tmler alar denir. Tmler alarn herbirine dierinin tmleyeni denir.

denir.

bir dar a ise

0o < c <

90"

dir.

i,iiiii[

ze

.]!ii:r::

Geometrik Kavramlar

Bfirler Ac<'
ix a hem tmler hem de

komu a ise bu

alara
cPB

uer toplam
denir.

180' olan

iki alya, btnler alar

komu tmler alar denir.

denir. Btnler iki adan birine dierinin btnleyeni

ekilde, c+p=90o oldu-

undan,

APc i|e

komu tmler alardr.

i<i

a hem komu hem


p

r:x

Tmler iki adan birinin ls dierinin lsnn 2

APc Ve cPB

de btnler ise bu iki aya komu btnler alar denir. ekildeki


alar

katndan 15'azla ise bu alarn llerini bulunuz.

komu btnler iki a olup

a+p=180o

dir.

C
Tmler ik adan birinin ls
90o

onEK 3a
olsun.

Bu durumda dierinin ls 90o _

olacandan,

Komu btn|er iki ann aortaylarnn birbirine dik


olduunu gsteriniz. "?zm

+ 3x =75" e X = 25" olur. o halde, alardan birinin ls 25" dierinin ls 90' - X = 90o _ 25o = 65o olur.

x = 2.x+ 15o

rx z
Bir ann ls tmleyeninin lsnden 6o eksik ise bu a ka derecedir?

tzlr
Aradmz ann ls
yennin ls 90o
X = 90o

-x

ekilde grld gibiAPC ve CPB alar komu btnler alar olup, [PK ve [PL bu a|arn alortaylardr.

olsun. Bu ann tmleX=

olacandan,

- x-

6o

+ 2x

84 *

42'

bulunur.

m(APK) =m(KPC) =a
m16FL1 =m1[FB1

-...-\
+

-...'\

=p alnrsa
+
C,

nx

2a

2p= 180o +
=

9 = 90o olur.

Komu tmler iki ann aortaylar arasndaki ann

o halde, m((Ft)

*F

90'

bulunur.

ls ka derecedir?

dm

nx gs
Bir ann tmleyeninin ls ile btnleyeninin lA

APB Ve BPc komu


tmler allar olup,

ekilde grld gibi

leri toplam 190" ise bu alnn ls ka derecedir?


iJ

[PM ve [PN bu alarn


aortaylardr.

Aradmz alnln ls

olsun.

m(APM) =m(MPB) =c

-4.

Bu ann tmleyeninin ls 90" _ x


-4.

btn|eyeninin ls 180'_

olur.

mt6ful =m1ffi1 =p alrsak 2o + 2p= 90o + m1ffiN) = c + P = 45'

90"-x+180o-x=190o
olur. 27O"

2x = 190"

X = 40o bulunur. :i

27

''iii''

AtsTRftlALAR
1.

-3
Aadaki ifadelerden doru olanlar iin bo kutulara "D'' yanl olanlar iin "Y'' yaAn'z.

Aadakiifadelerden doru olanlar iin bo lara "D" yanl olanlar iin "Y'' yaAnz.

kutu-

4.

tr tr

Doru an|n ls 180" dir.

L__l

2460" = 41' 20" 18'=7218" 7200" = 120'


30" = 108000"

Tam ann ls 360" dir.

Tmler iki ann lleritoplam 180'dir.

Btnler iki ann lleri toplam 180"


dir.

Komu btnler iki ann aortaylar diktir.

tr tr tr tr

7800" =2" 12' D,YD,D,Y

D,D,YD.D

Cr

2.

Aadaki tabloyu Uygun ekilde doldurunuz.

7
__.J

;D.
L.i_i

Tmler iki adan birinn |s dierinin ls-

nn 3 katndan 10' fazladr. Bu alar bulunuz.


20",70"

6.

Btnler iki ann llerinin toplam far<lnn


katna e|ttir. Bu alar bulunuz.

40', 140'

3.

ols, tmleyeninin lsnn 3 katndan 10'


eksik olan ann ls ka derecedir?
65

7.

Btnleyeninin yars, tmleyeninin olan a ka derecedir?

katna eit
60

:lii.

za

]iii;:

Geometrik Kavramlar TERS

AIAR

PARAIEI r oonuNuN n YAPT AAR


oluan:

rsrN.

Paralel ik doruyu nc bir doru kest|inde

Kenarlar birbirinin ters n olup keler ortak olan alara ters alar denir.

l.

Ynde alar etir.


i ters alar etir.

D ters alar et|r.

eki|deki' DKB ve AKC alar ters a|ardr.


Ters alarn lleri eittir.

m(DKB) = m(AKC) dir.

/--

-.,.^-

vNo,

rrns VE D TERs AAR

Ayn dzlemde bulunan dorudan biri dier ikis|ni


kestiinde ynde, i ters ve d ters al|ar

oluur.

/,"'

0llk ve
?=@

d bu iki doruyu kesiyorsa;


,r-at

|
+.--_

) z
-

b=f
lTl=?

b=D
C=lTl

.--rk

z J
a t-!

I
I

-I I

7d

d=f

d=Il

r sc
Yukardaki ekilde oluan ynde, i ters ve d ters a lar aada belirtilmitir. ekilde
IBA

[CD

qfil=45o
-4. ise m(BCE)

m(ABC) = 100o

=x

ka derecedir?

bilen cilee
ailem dilef

c ters ac|ar

zm

ABC ile BCD alar


|eri eittir.

i ters allar olduundan l-

m(ffi) =m1ffi;

=100o=X+45o

=iX=55o

bulunur.
;:;il

zg

]iii:i

Geometrik Kavramlar

xx

l.

ekilde
IBA // [EF

t/ A.

+(

/ [ED ise ABC ve DEF kenarlar


[BC ters ynde paralel alardr.

^ n -D
a,!

cL
= tr o.-

o.

<--'+

ol

mtffi =m1ft1
ekilde |B^ll[DE, /^.

=m15G1 =m15EF1 =c

m(ffi)

64o, m16oE1 =72o

ise m(ABC)
zm

ka derecedir?

Kenarlar ters ynde paralel olan alarn lleri


eittir.

lllcD| izilirse EFB, EDC ve


BF

l.
K

ekilde
IBA

.l

Ar

[ED

ABK alar
ynde alar

IEF /t IBC

ise ABC ve
a.

t-'p

E-

r
a>

(a
B

KBC ile BCD alar


i ters alar olur.

FED alar
birer kenarlar

Kr

D.
t

pc

(r

;
i-lj

ayn ynde
der kenarlar ters ynde paralel olan alardr.

Bu durumda

Z-

mtffil

=m(mR) +m1G;

J)

llJ

x =72o + 64o

mlAacy =m1ft1
m(Feo)

X = 136" bulunur.

=a l =m(fiD) =p l"*9=180"

olur'

Birer kenarlar ayn ynde dier kenarlar ters yn_

KENARIAR PARAIEI AIAR

de paraleI olan alar btnlerdir.

l.

ekilde
IBA

/
//

IED

oR{E( 38

IBC

IEF

ise ABC ve

DEF

alar

kenarlar ayn ynde paralel alardr.

mtffi=m1ft;

=m1ffiF; =c dr.

Kenar|ar ayn ynde paralel olan alarn lleri


ettir.

eki|de IBA ll [FK

'

[FE ll IBD

,
-

m(ABD)
r

3x + 10"

ve m(EFKl
;iiiIi

/^-

2x + 30o

ise m(FCD) ka derecedir?

;iiii,

go

Geometrik Kavramlar

zm

xx o
olza.

ABD ve EFK kenar]ar ters ynde paraIel iki a


duundan lleri eittir.
-.\\ m(ABD) = m(EFK) = 3x + 10o

2x + 30o

eX=20'bulunur.
mtA6'D
=

3x +'t0o = 3.2o" + 10o =7oo

ABD ve FCD alar ynde alar olduundan


m(FCD) = m(ABD) =70" bulunur.

n:x

ekilde [Ec
m(DEC) zm
=

_l-

[Bc

[ED J- [BA

3x

12o ise

'

m(ABC)

= 36o

ka derecedir?

ABc ile DEc


4
E
z_
J

a|ar, kenarlar dk alar olup, biri

dar a, dieri geni a olduundan,

ekilde IB^/l[Ec
m(FEC)
=

IEF /I[BD

, m(ffi)

m(ABC) +m(DEC) =180o


36o + 3x

-. -

/^-

= 80o VE

3x _

20' ise x

ka derecedir?

12" = 180o

X=

52o bulunur.

zn ABD ve FEC alar kenarlarnn biri ayn ynde


eri ters ynde paralel iki a olduundan, m(ABD)
-^\

di-

z uJ a tu

o}Ex

al

m(FEC)

.z1-

= 180"

= 80'+

3x

- 20'=

180o

*X=40"

bulunur.

KENARIAR DK AllAR

l.

Kenarlar birbirine dik


oIan iki a, birer dar

a ise, bu alarn
leri ettir.

|-

m(BDF) = m(BAE)

,^-

-^\

ekilde IAB J. [CB


m(BCD)

IAD J- [cD

m(BAD)

= X + 50

=2x_25'ise x

kaderecedir?

Kenarlar birbirine dik

zn

olan iki adan, biri dar a, dieri geni a ise bu alar btnlerdir.

BAD ve BCD alar, kenar|ar


dar a olduunda

dik alar olup ikiside

m(BAD) = m(BCD) + x

/^-

ua-

5"

+p=180o

dir.

=2x-25"

)( =

30o bulunur.

:iiiil31 ]ii

Geometrik Kavramlar

zm m(BAE)=m(EAC)=a
..ll^l. .Al-

ise c+F=180o

m1ffiEy=m1fi1=p
olsun. KE
zlirse,

/ [AB
m( BAE )=a

(KEA )=

mtfiB=m1ffi1
olacandan

=p

m(KEC)=m(ECD)=p olur.
m(BAC)
+

o+p=180o
bulunur.

m(ACD) = 180o

+ 2a+ 90'

2p = 180
olur.

+(+9=90o
O halde

m1ft1

P=

bulunur.

x:x

t
CE

z
J

z
J^Bll [CD se zm
LK
//
.4,

a+p=x

olduunu gsterinz.

(/) tJJ

IJJ

[AB izilirse

-'-. m(AEL)=m(BAE)=a

m( LEC )= m(ECD)= p

.'

m(AEC)=c+F

x=o+p

bulunur.

:x l

Ynlei ayn olan alarn lleri tlamnn, bu


D

I^B

ll cD

alara gre ters ynl olan alarn li|er topla_ mna et ktna dikkat edinz.

[AE] ve [CE| aortaylar ise

m(AEC) ka derecedir?
':;iiil[

sz

]!iiii:

Geometrik Kavramlar

xx c

oRaEK 46

ekilde
cedr?

IB^

ll [FK dr. VerilenIere gre x ka dere-

ekilde [AB gsteriniz.


zm

/ [DE

ise

a+b+C=360"

olduunu

zm
paralel doru arasna izilen alardan ynleri ayn olanlarn lleri top|am, bu a|ara gre ters ynl
ik|

K 180'-a

c0b
D

olan alarn lleri toplamna eit olacandan 42" + 45o + 30o = 80o + x

+ x = 37o

olur.

I
z t z lrJ
J

ekilde grld gibi m(KAC)


180"

.^. -^. + m(CDL)= m(ACD) --a + 180o

tf .t

-c

a+b+c=

360'

olur.

l.rl

i;;----=--:::-:---'
ii

toplam iili ii (a saysl - 1).180' dir. I . -' ---. \' \*------- ' - /'\ il
j| alarn lleri

ii

lkl naralel doru araslna izlm, ayn


li li
|

- --------/

ekilde [AB // [FK ' IDc| ll[FE] dr. Verllenlere gre x ka derecedir?
zm IDcl tt[FE] ise
31=(2-1).180"
=1

a+b+c=(3-1).180'
=360o

80o

CDE ile DEF


i ters alar olup

r:
alnrsa,

egittir.

m(CDE)=m(DEF)=c

50o+c+30o=Xi0t*X

80o olur.

:;iii!il

ge llilii;

Geometrik Kavramlar

oCf, a7

zm

ekilde lBc II[DE


.'^.

, m1fiB1

= 2Oo,

m1ffi1

= 60o

ise m(ADE)= x ka derecedir?


zm

-^m(ADM)= .^.

IDM

ll[EK

izersek m(ABC)

-^.

= 45o = +
=

m1ffi1= m1R;

m(ADF)= m(ADM)
X = 45o
+

/^.
50o

50o olacandan p(FDM) 95o bulunur.

-^.

4
[^K

ll[DE

zilrse'

) z
>

xr rc

m(KAB)=

-4.

m(ABC)
--r

(i ters alar) olur.

+ 20" = 60" =J
-4. -

= 40"

a UJ
I.JJ

m(KAD) + m(ADE) = 180o

,/

+ x

= 180o

40o * X = 180o

X = 140" dir.

ekilde

IB^

ll [DE

iirr r

m(ABC)=

x ka

'

[Bc] J- [cF

'

m( EDF )=

56o ise

derecedir?

zm
IEK

il IBA

iziIirse

m(CDK)= m(EDF)= 56'


olur.
-+-----

.^.

-am(ABC) + m(CDK)= m(BCD)

z-.

-.

ll IEK, m(ABC) =

45o

m( KEF )=50o

x + 56o = 90o

X = 34o bulunur.

ka derecedr?

Geometrik Kavramlar

xr

i}rr

-.\. ekilde m(ABD) .^.

-a. m(DBE) z'\.

m(FBK) = m(KBC)

---..

/^-

DC
eklde [B^lt[cD]
---t.

m(EBF)= 36o ise m(DBK) ka dereced|r?

IEF
-

ttlBcl , m(ffi)
-

= 58o

zm
m(ABD)= m( DBE )=a m(FBK) =
1n1

m(FED) = 120" ise m(CDE)

ka derecedir?

KBC ) = p olsun.
=+ C

zm

2c + 36o + 2p = 180o
m( DBK )=a+p+36'

+p =

72"

o|ur.

/ [cD] izelim. ABK ile BKL


KE

=72"

+ 36o =

108o bulunur.

BKL ile FEL


cc

i ters alar,

z
J

ynde alar

z
U) tJ

olacandan
m( FEL) = 58o

LU

ve m(LED)

olur.

m( FED)=120"+58o+X=1200

eX=62'bulunur.

ekilde IEK ll[CD ,

m( ABF) =

S0o, m1ffiD;

= 110o

xr

ise m(FEK)
zm
ekilde

ka derecedir?

grld gibi

m(KEB) =180o-x m(FBC)


=

130o dir.

Bu durumda,

eklde AB

m(KEB) +m(EBC) +m(BCD) =360o


180"

m(FCE) = m(ECD)

. ..

llCD ,

.. ..

m(BAE) = m(FAE)

m(AFC)

.^.

86" ise

x + 130" + 110o = 360o

X = 60o olur.

m(AEC)

ka derecedir?
::::!l'

iii.

^Jc

,i:!ii

't:l!:.

Geometrik Kavramlar
]r;7

l;

,,

ATATRK ve GEOMETR|

AB
\_

CD
m15IE1 =m1FIE) =c m(FCE) =m(ECD)

_/.-\

-...'\

=p

olsun.

m1fi+m16D1 =m1{fu; 2a + 2p= 86o + 0 + I = 43'


m(BAE) +m(ECD) =m(AEC)

/^\

---.-\

olur.

/..-\

c+p-x+X=43o

bulunur.

''Atatrk lmnden bir buuk yl kadar nce, Unc Trk Dil Kurultay'ndan (24-31Austos 1936) hemen sonra 19361937 yl k aylarnda kendi e|iyle "Geometri'' ad| bir kitap yazmtr".

ORNEK

5' BA
<_--__\
.t45"
't5

711o'

FE/

i
l

Atatrk; bunu, birtakm Franszca geometri kitaplarn okuduktan sonra hazrlamtr. Yapt ilk kez 1937 ylnda; Ge-' ometri retenlerle, bu konuda kitap yazacaklara klavuz olarak Kltr Bakanl nca yaymlanmltr. 44 sayfalk bu yapttaki boyut, uzay, yzey, dzey, ap, yarlap, kesen, kesit, yay, ember, teet, a, aotay, iters

de, konum, gen, drtgen, begen, kegen, ekenar,

a, dters a, taban, eik, krk, ekl, yalay, dey, yn-

ekilde |BA ll [EF

m(EDC) = 155o ise m(BCD)


(; y

,^\

'

m(ABC)

-...-\
--.-..\

ikizkenar, para|elkenar, yanal, yamuk, art, eksi, arp, bl, eit, toplam, oran, orantl, trev, alan, Varsayl, gereke gibi
1

=
=

0"

, m(FED)

145'

terimler Atatrk taraf ndan tretilmitir. Yaplttaki tanmlarn tmn Atatrk yazmltlr. Her tanm, lgili kavram tm eleriyle eksiksiz ve ak biimde anlatmakta, zel ve temelli nitelikleri iermektedir. Tannm bilim tarihisi ord. Prof. Dr. Aydn Sayl, tam bir yetkiyle, bu Geometri kitabn, ''Kk fakat antsal bir yapt." diye nitelendirmitir.

ka derecedir?

Atatrk, yaamlnln nemli bir blmn tarihin en byk sa-

valarndan birinin iinde, ulusal Ve evrensel sorumluluk|ar yklenerek geirdikten yllarca sonra, dzenli bir mantk ve
bilgi disiplini gerektiren matematik alannda, yeni trettii te-.....-->
K

rimlerle bylesine zl bir yapt yazmakla, dil ve matematik-

C noktasndan geen KL l/ [B^ izelim.


m(ABC)
,l^-

teki stn yeteneini kantlamtr. Atatrk'n yaamnda


olur.

m(FED) +m(EDC) +m(DCL) =360o


145" + 155'+ m16el1
70o + x + 60" = 180o ,,ll
=

-..^\

m(KCB)
--l.\

-.-.-\

= 180o =+
_...-\

m(KCB)

/,..\

70"

ok belirgin bir rneini izlediimiz gibi, ashnda dil ile matematiksel kltr arasnda sk bant vardr. Atatrk'n dehasnda, dil ve matematik gibi akln deiik disiplinleri birbirini
hep olumlu ynde etkilemi ve gelitirmitir. Atatrk, ''Fen terimleri o suretle yaplmal ki anlamlar ancak istenilen eyi ifade edebilsin'' demitir. Atatrk, ok saydaki osmanlca

360o
X=

=+

m(5el)
bulunur.

60'

otur.

50'

terimin z Trke karlklarn baarlyla tretmitir.

36 i,

ALTRilIALAR - 4

30"

130

100'

70

')
!l

rL.l

{r

-
. '.1
.

60"

5o"i'
l.) -- '-' ->'
'>'

/ 100'
/

x, 130..
110

x/

;iiiil

sz

]iii:

Geometrik Kavramlar

3a a
20"

1.

A(-1) ve
brimdir?

B(2) noktalar arasndaki uzaklk ka

5.

A)

Br2

c)3

D)4

E)5

ekildeki say dorusunda

=lBCl =cD =lDEl =2birimdir. A ve D noktalarnn koordinatlar srasyla x _


IAB|

ve 2x - 3 ise E noktasnn koordinat katr?

2.

At
^(_2') tr?
A',)

12

B)

13

C)

14

D)

ls

E) 16

le B(x

3 brim

ise x

- 1) noktalar arasndaki uzaklk


in alablece deerler toplam ka-

-2

B)

-1

C) 0

D)

Erz

4
E
-J z

t!

a L|l

7_

6.

a,be R ve a<b olmakzere, A(2a_ 2b) ve B(3a - 3b) noktalar iin lABl ka
birimdir?

3.

Aadakilerden ka tanesi tanmsz terimdir?

l. Nokta
!V. ln

ll. Doru
V. Doru Paras

lll. Dzlem

A)a

D)b-a

B)b

E)a+b

C)a-b

A)1

B)2

c)3

D)4

E)5

4.

A(1) ve B(x) noktalar arasndaki uzaklk, B(x) le

7.

Say dorusu zernde, A(-2) noktasna 3 birim


uzakl ktaki noktalardan biri
ni

C(3) noktalar arasndaki uzakln yarsna eit


ise x in tam say deeri katr?

n koord inat aa da

kilerden hangisidir?

A)-2

B)-1 C)0

D)1

E)2

A)-2

B)-1 C)0

D)

E')2
,:!iiiil

ag

llii:i:

Geometrik Kavramlar

8..
. l. V.

(AB) veya lABl (AB| veya ]AB]


]BA

11. Dzlemde verilen 7 tarkh doru, en ok ka noktada kesiir?

A)

21

B)

23

C)

2s D)27

E) 2e

AB

Yukardakilerden hangileri dorudur?

A) IveII
D) II ve

IV

B) II ve III

C)

IveIV

E) I, II ve III 12.

A(-1)' B(x) ve C(7)


|AB| +

olmak zere,

|BC| toplamlnln en kk deeri katr?

A)6
9.

Bl7

C)8

D)e

E)10

A, B,
|Ac|

c noktalar dorusal ve koordinatlar sra ile x-1, x+2,2x-3 tr. xe R+ ve


=

7 se B

noktasnn koordinat katr?

A)8

B)e

C)10 D)11

E)12

J z .<

z uJ a LU
.,: ,/

13. A(-3)

B(x) ve C(6) olmak uzere,


ifadesinin alabilece en byk deer

#ffi
10.

katr?

A)

B)4

C)

D)

E)10

ekibe e karelerden oluan zemin zerindeki Y noktasnda buIunan bir hareketIi x, z, K noktalarna gidecektr.

Bu hareketli hangi yolu takip ederse en ksa yolu


yrm olur?

Y+X->K+Z C) Y+Z+X->K
A) E)

B)Y+X+K->Z
D)

14. 5 noktadan entazla ka dzlem geer?

Y+K+X+Z
2.A

Y+

2+K:X
6.D

A)I
8.C

B)e

C)10 D)11

Er12
14.C

1.C
,i;iiil

3C

4B

5D

7D

9.D 10.C 11.A 12.C 13.A

+o ,!liiii

1.

U noktalar'

n(-3)

* ,(;)
3

olan

AB

doru

5.

parasnln orta noktasnn koordinat katr?

A)s ,2

B)2

C)

D)

E)1 ,2

Yukarda bir

dorusu ile dnda bir

noktahangis

s verilmitir. Buna gre aadakilerden

. A
Say dorusu zerinde A(1) noktasna
uzakl,

veya hangileri dorudur? . A noktasndan geen Sonsuz tane doru izilebilir? noktasndan geip,
noktasndan geip,

dorusuna paralel
dorusuna dik olan

. A
o|an

o]an bir tane doru izilebilir?

bir tane doru izilebilir?

B(+) \3/

noktasna olan uzaklnn 3 kat

A)

I
D) I ve

olan noktann koordinat aadakilerden hangisi


olabilir?
A')

III

B)

IveII

C) IIveIII

E) I, II ve III

B)

c)

D) 2

-2
E\ J

tr

'J. 2:l <.

1,

l!

26.

Bir dzlemdeki

3 farkl doru, dzlemi en az ka C)5


D)

u-)

Lll

ayrk blgeye ayrr?

A)3 3.
A={x:

B)4

E)7

x R ve lx-1l<3}

kmesinekarlk

gelen noktalar kmesi aadakilerden hangisidir?

A)

[0,

4]
D',)l-2,

4l

B) [1,

4]
E) [-2, 3]

C) [-3,

1]

7.

Bir dzlemdeki

farkl doru, dzlemi en ok

ka ayrk blgeye ayrr?

A)10 B)e

C)8

D)7

E)6

4.

Say dorusu zerinde A(2) B(14) noktalar ve' riliyor. A ile B arasnda olup |Bc| = s|Ac| koulunu salayan

A(-1), B(a-1),
toplam katr?

C(Za +

1) ve D(4)

olmak

tizere, [AB]= [CD] ise a nn alabilecei deerler

noktasnn koordinat katr?

A)1

B)2

C)3

D)4

E)5

Ar2 B)3

C)4

D)5

E)6
:iiii.

]iiiij

Geometri

ramlar

13. A(x

ABCD
eki|de' balang noktas;A, B, c ve D noktala_ rndan herhangi bir olan ve A noktasn ieren ka fark! n izileblir?

- 1) ve B(x + 2) noktalar arasndaki uzaklk, c(2') ile D(y + 3) noktalar arasndaki uzakla
eit ise y aadakilerden hangsi olabilir?

A)0

B)1

C',)z D)3

E)4

A'tz B)3

C',t4 D)5

E)6

14. Unoktalar, A(3-a) ve B(a+1) olan [AB] nn


orta noktasnn koordnat katr?

10. B e [AC]o|mak zere, A(x)' B(-1) ve C(1) nokta_ lar in 2ABl = lBCl eit!ini salayan x deger
katr?

A)1

B)2 C)3

D)4

E)5

A)

-2

B)

-1

C)

D)

E',,z

tr

c)

z t z JJ
J

[!

15. A = {x: x e R ve lx - 1l >2I kmesne kar!k gelen noktalar kmesinin say eksen zerindek
fadesi aadaklerden hangisidir?

11. Aadak nermelerden hangisi yanlu?

A) Kesien iki dzlemn arakesit bir dorudur. B) Farkl ve dorusal olan noktadan yalnz
bir, dier iksinn arasndadr.

C) Her dzIemn dorusa! olmayan en az


noktas vardr.
E)

D) Herhangi noktadan bir dzlem geer.

E) FarkI

ik noktadan ya|nz bir doru geer.

16. A(3)

12. Paralel 5 doru, bulunduklar dzlemi ka blge_


ye ayrr?

, B(2x-1) ve C(9) olmakzere, B noktas A !e C arasnda ise x ln alabilece

tam say deerlernn toplam katr?

A)5
i.a_
,;iiii[cz }ilil,

8)6

Cl7

D)8

E)e

A)4

B)5 C)6

D',,7
i4.B

a" .aiD

+.p s.e 6.8 t.D B.c

e.c

1o.A 11.D

ir.t It.C

- is.o

E)8
i6.D

1.

5.

m(A)

= 67'

16'

15" ise

hangisine eiir?

aadakilerden

Al 22 25'25',

B) 22" 24', 25"


D)

cl

22'

24',

24',

23' 25',25"

AB
ekilde, |B^lt[DE, m1ffi1
=
=

E'

23" 24',25',

112" ve

mt6E
A)

118o ise m1561

ka derecedir?

so

B)

45

C)

40

D)

35

E) 30

2.

Btnleyeni tmleyeninin 6 kat olan a ka derecedr?

A)

36

B)

50

C)

60

D'172

E) 80

.J

6.

ekilde
IAB

z Z 'Jl a

mtftl

[DE =2Go

m(ffi = 126o

m1ft;
Ar

=x

ka derecedir?

3.

Tmleyennin lsnn yars ile btnleyeninin lsnn toplam

74

B) 76

c) 80

D)

82

E) 84

165' olan ann ls ka

derecedir? A)

40

B)

45

C)

50

D)

ss

E) 60

7.

\tl

ekilde
d2

X-Y=5o ise x ka

4.

derecedir? Btnleyeninin ls ile tmeyenenin lleri toplam 130" olan ann ls ka derecedir?

A)

80

B)

7s

C)

70

D)

6s

E) 60

A)

40

B) 45

c)

s0

D)

s5

E) 60
;l;

,i;:;]

Geometrik'Kavramlar

8.

qlt
x

ekilde
d2

11. eklde

olduuna gre

cAilDB IBPI r IOA


m(DBO)

ka derecedir?

.^.

= = =

--. m(OBP)
40o se

m1ft1
A) 30
B)

3s

C)

40

m1ffi1
D) 4s

ka

E) 50

derecedir?

A)

s5

B)

60

C) 6s

D)

70

E) 75

12. ekilde
IAB
.4.

/ ICD
= 33o
cr
J z = z

m(EAB) = 109o

mtffiEl

o|duuna gre

m(AEc) ka
derecedir?

ekiIde AB ttFE,

tJJ

U)
r.u

.^. ^, -'\. m(FDC) = m(CDA), m(ADE) = 140o se


m1ffi) =x
kaderecedir?

m(ffi1

m1fiB)

A)

108

B)

107

C)

106

D)

105

E) 104

A)

135

B)

130

C)

12s

D)

120

E) 115

10. ekilde'
IBA

13. eklde
.4.

/ [FD x+y=72"
m( F) =
.4.

I BilIEF
m(BAC)
= 40o

34o ise
ka
i

mt6rl

derecedr?

m(ffi) = 12oo ve m1ffi) = so" ise x ka dere_


cedr?

D) 130
5.4

E) 131
6.C

A) 7C

110
9.E

B)

lls

C)

120
11.c

D)

12s

E) 130
3

8.

1o.^

12'D

1.

ekilde A, B, D dorusal

4.

lcBl

.t_

m(ABC) a

..-/.\

[BE]
=

m156Ey = o
+

a
A)

b = 150o ise

cF
ekilde AE ll cF C)

ka derecedir?

, m(ffi)

= 145o
=

115

B)

120

125

D)

130

E) 13s

[AB] ile [CB] aortaylar ise m1ffi1


ka derecedir?

'

A)

70

B)

7s

C)

80

D)

85

E) e0

5.

2.

ekilde d, // d, ise

/ [DE lBcl / [FG


IBA

ekilde

ka de-

m(ABC) = 40"

recedir?
d2

mtffiDl = 110" ve [DF aortay

ise m1F;
D) 40

= x

ka derecedir?

A)

55

B) 50

c) 4s

E) 35

A)

100

B) 10s

c)

110

D)

115

E) 120

6.

3.

ll l2 olduuna gre x ka derel

Yandaki ekilde
1

ekilde A, o, B dorusaldr. [oD' [oE ve [oF srasyla BoC, AoC ve AoE


a lar
n

cedir?

n aortaylardr.
=

mt6Fl
B) 120

130" ise m16G) ka derecedir?

A)

115

c)

125

D)

130

E) 135

A)

80

B)

75 C)70

D)

6s

E) 60 liii 45

,ii:;

Geometrik Kavramlar
7. 10.

ekilde IKC
-

[KB
r.

IKA.J- [KD

m(AKB) + m(CKD)
-.\.

ka derecedr?

ekilde IBc ll[EF, m(ABC)


m(BAD) = 15o, ffi( ADE ) ka derecedir?
=

140'
=

35o ise m(DEF)

x
A't

240

B)

200

C)

180

D)

1s0

E) 13s

A)

160

B)

155

C)

1s0

D)

14s

E) 140

eklde [AB

[DE
(r

11. ekilde [oA]- [oB


D, o,

ABC ve CDE
alar er e paraya ayrlmtr.
E =

z = z tJ
a t.u

m(AOG) = m(COE)

,, .

dorusal
../\..

mt6Bl
..,A..

13oo ise
dere_

m(EoB) ka
cedir?

m(ACD)

96o se m( AFD) ka derecedir?

A)

32

B)

48

C) s2

D)

64

E) 68

A)

40

B) 2s

c) 20

D) 15

E) 10

9.

12. Yandaki ekilde


IDAI r_ IAB

I
I

IDE // [AC

m(ADE) = 140o

ise m(68;

eklde KE llTF , se m(GDT)


.'A..

[AB]

ll |cD|

m((AB) = |!,!o

=x

ka derecedir?

ka derecedir?

A)

140
8.D

B)

130

C) 120
10.C

D)

110

E) 100

9.D

1.

lAc / [EF
m(ADE)
,.^=

ekilde

4.

90"

a i]e b arasndaki
bant aadakilerden

hangisidir?

ekilde

I^B

ll[DE
/^-

'

m(ACD) = 108" ise

/-r

A)a+b=90o C) b-o=60o E)a+2b=180"

B)b-?=90"
D)a+b=150o

m(BAC)

/^r

m(CDE) ka derecedir?
B)

A)

108

102

C)

e4

D)

86

E)72

5.
Z
a:,

AoD

ek|de [oC
asnn
=b =

aortaydr.

2.

ekilde

CT

m(DOB)

,,,^.

X-Y=4oo

IBA tt [DE ve

z
-J
LIJ

;
a LU

mtffiB

ise

olduuna gre

m(CoB) aadakilerden hangisidir?

x
A)

ka derecedir?

,,,

qT

120

B) 125

c)

130

D)

135

E) 140

D)

2a-b

E)2b-a

3.

ekilde
IBA

[DC

m(ABE) = 150o m(CDE) = 160' ise m(BED)


=

ekilde, IAB ll [DE

m(BAF) = m(CAF)
=

ka

mtffiF

derecedir?

mtft
C) 20
D)

m16D; , m166E1

100" ise

=x kaderecedir?
B)

A)

10

B)

15

2s

E) 30

A)

30

35

C) 40

D)

45

E) s0
::iiii].

qz

]iilii;:

eometrik Kavramlar
7. 10.

il d2 oImak zere, verilenlere gre x ka derecdir?


eklde

A)

100

B)

e5

C)

e0

D) 8s

E) 80

ekilde
tFE]

I^B

ll IFK ll [cD

,
=

m(EAC) = 20o 120o se

[EAt ve
=

m1ffi)
C)

m(KFE)

c
B)

ka derecedir?

A)

110

115

120

D)

125

E) 130

8.

11.

c
J

z
=

ekilde |AB llIEF

ise m(C)
A)

'

m(A)

= 35o

m(E) = 135"

tJ o LJ

z
Yukardaki ekilde verlenlere gre cedir?

= m(D) =

ka derecedir?

ka dere-

130

B)

13s

C)

140

D)

145

E) 150

A)

120

B)

12s

C)

130

D)

13s

E) 140

9.

Yukardaki ekilde I^B ll[DF

-'\. -'\. m(EDF) = 40o ise m(cAE)


130
B)

'

[AB J- [Ac

c ka derecedir?

eki|de |AB
.4,.

lld

A)

12s

C)

120

D)

115

m(A) =57o se m(E)

'

[Ac
'

j
=

[ED

,
D)

[EF J-

ve

kaderecedir?

E) 110

A)
7.C

33 e.A

B',l

42

C)

43

52

E',t

57

1.8
iiif

2.D

3.A

4.E

5.A

6.E
l

9.A

io.i

i.

i.i

cg

I|iii,

1.

A(a

B(1) ve c(1 - 2a) olmak zere, [AB] nn orta noktas C ise a ka$r?
+

6)

4.

Herhang dorusal olmayan 6 noktadan ka doru geer?

2.

c<b' AD +lCAl =lCDl ve lDBl + lADl = lABl se a, b, c, d arasndaki sralama nedir?


D(d) noktalar in

Bir doru zerinde bulunan A(a)

B(b) , C(c) ve

5.

/i
CC

z
-J

Yukardakiekilde A, B,

noktalar

dorusu,

=
IJJ

D, E, F, K, R noktalar / dorusu zerindedir. Bu

8 noktann en az ikisinden geen en azla ka


doru vardr?

U)

tu

3.

Say dorusu zerinde;

6.

Bir dzlemin iindeki 6 nokta ve dzlemin dn_ daki 1 nokta ile en fazla ka dzlem olufurulabi_ lir?

A={x: lx + 1l s 4, x R} kmesne karlk gelen doru paraslnn u noktalarnn koordinatlar


toplam katr?

::iiiill

+g liiiiii

Geometrk Kavramlar

{,

Bir dzlemdek fark| 8 doru dzlem en az ka btilgeye ayr?

9.

Bir dzlemdek x farkl doru dzlemi en ok 7 bcilgeye ayrdna gre, x katr?

8.

Bir dzlemdeki 6 farkl doru dzlem en ok ka bIgeye ayrr?

10. Aadakilerden hangs bir dzlem be|irtmez?

z
=

G J

l.

z JJ
uJ

l.

akk

ik

doru

Dorusal olmayan nokta

Paralel iki doru


bir nokta

U>

4 '

V.

lV. Bir doru ve dndak


Kesien iki doru

CE'-/\:J*/1 H
1. -1

2.c<a<d<b
7.9

3.

-2

4. 15

5.17
10.

6. 15
l:iii!l

8.22

9.3

so

.]liiii.

ekildeki verilenlere

gre m(66i)

nin

x ve y

cinsinden

deeri nedir?

eklde

verilenlere gre o, ka derecedir?

ll d2 olmak .zere,

2.

5.

G J

ekilde, IBF llIDE

--\. ise m(FBK)

'

[BK ll[cD|

'

m(CDE)

60o

ka derecedir?

z
(/)
rJ.l

tJ.l

ekilde [cD
m(ABE)

.^.

//

IBE

, mtfil
/^.
=

= 2Oo

110o ise m(AGD)

ka derecedir?

3.

6.

ekilde, [BA
-4. .4.

//

IFL

[Ec / [DF]
-^.^. za.

ekilde
ka derecedir?

I^B

m(ABC) = m(CBD), m(DFK) = m(KFL)

/^-

verilenlere

ll[DE olmak zere, gre x ka derecedir?

m(CEK) =7o" ise m(BDF)

i:;iiil

]jiil

Geometrik Kavramlar
7

'

ekilde

(1ll

9.
b

(2

AEnKC=tB)
mtdgEl
m(ABK) = 100'

ekilde

tc

c-a=40o ise b ka derecedir?

.,^

m(EEF)

m(66by

y_x

m(KBF) =

=y

ise

kaderecedir?

8.

ekilde
IAB

*.E

0. ekilde
IEA r IBA IED t_ IBD

R..

[CD

ICE i- [CA] ve m(CAB)

_/\

ise

mtSGl
nedir?

nin x

.....-\ /^ m(FBD) mt6E = m1ffib;


m(ABF) = m(AFB)
= 43o =

B'';j-

.,

i,'e

cinsinden deeri

ise

*"

-t-ii
c-,iD-b

mte6Dl

ka

derecedir?

r+ r+ r+ r+

lki

noho orosndoki uzoklk

Orto nokto
Bir doru porosln belli orondo blen noho

Dorunun eimi Dorunun denklemi


Bir noktonn bir doruyo olon uzok|

t*
t+ r+
l

Porolel iki doru orosndoki uzoklk


Simetri

ANALT!K DUztEM
0 (sfr) saysna karlk gelen

ORNEK I

o noktasnda birbirlne

dik olan biri yatay dieri dey ik say dorusunun oluturduu sistem dik koordinat sistemi; bu say
dorularnn belirttii dzlem de analitik dzlemdir.
+t (ordina

A(3, 2)

B(-4, 3)

C(-2,

larn analitik dzlemde gsterlniz.

-5) ve

D(5,

-2)

nokta-

zm
^y J3
2

tv

12s4(apsis)

---,(

-2
0

-2

C{ 2 5l

v'

Dik koordinat sistemini oluturan say eksenlerinden;

t
J

} {. }

Yatay olan (xx') apsisler eksenidir.

Dey olan (yy') ordinatlar eksenidir.


orijindir.

z Z trj
LLI

Koordinat sisteminde, x ekseni zerindeki noktalarn ordnatlar sfrdr. y ekseni zerindekinoktalarn apsisleri sfrdr.

|} Eksenlerin kesitii nokta de


koordinat sistemidir.

|'f

Apsis ve ordinat eksenlerinin oluturduu sistem

nxx z
A(3, 0)

B(-5, 0)

, c(0' 2) ve

D(0,

-4)

noktalarn

ana|itik dzlemde gsteriniz.

zm

l Lltl'z
I

b) sral ikilisine karlk gelen noktay A ile gsterirsek A noktas A(a' b) biiminde yazlr.
(a'

ts 5.())

i
I

t
I

t
I

e ye A
t,
nir.

noktasnn apsisi,

b ye A

noktasnn ordina-

(a,

b) sral ikilisine A noktasnn koordinatlar de-

I
I

l) t) _J

;iiiii,

sq

;!iiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

A(a,

b)

noktasnn eksenlere olan uzaklklar


|a| +

toplam:

|bl

dr.

y.o
III.

x<0
BOLGE
v.

y.o

x>0 e-ee

A(-3' 2) noktasnn eksenlere olan uzaklklar toplamn bulunuz.

Koordinat sistemini oluturan eksenler, analitik dzlemi drt blgeye aylrlr.

zm
AY

A(x,

y) noktasnn koordinatlar

iin,

x>0 Ve y>0 ise x<0 Ve y>0 ise x<0 Ve y<0 ise x>0 Ve y<0 ise

nokta l.blgededir. nokta ll.blgededir. nokta lll.blgededir. nokta lV.blgededir.

)2

ekilde grld gibi


I

x
cr

noktasnn x eJtsenine olan uzakl

l2l=2

ve

y eksenine olan uzakl l-3l =

z ;
J

A(2a{, a+2) noktas analitik dzlemin ll. blgesinde


ise a nn alabilecei tam say deerlerini bulunuz.

tr.

Bunagre,

2+3=5

olur.

z a
u-J

LIJ

zm

x:r

7 2a-6<0 ve a+2>0 a<3 ve a>-2 olur. Ohalde -2<a<3 bulunur.


e
a nln tam say deerleri -1, 0,

A(2a4, a+2) noktas

II.

blgede ise

1,2

dir.

A(a-1, 3) noktas|nn y eksenine olan uzakl 4 birim ise a nn alabilecei deerleri bulunuz.

Czm

x:x c
5) Ve B(_2,2_b) noktalar analitik dzlemin ayn blgesinde ise a + b hangi ara|kta deer alr?
A(a_3,

oA

zm
>x

a-3<0+a<3
a<3
b <2

B nin apsisi negatif olduundan,


tr.

A nn ordinat pozitif olduundan,

la-11=4+ a-1= 4 v a-1=-4 l?=5 v a=-3

2-b >0=b<2

dir.Ohalde,

a+b<5 ise a+be (--,5)

bulunur.
i:i:i! :;::iit. _ _ rJrJ }:i::l ,t::i;:

Dorunun Analitik inceIenmesi


i-

iri xorn ARAslNDAri uzrx


B(x2 y2)

A(a.b, a2.b) noktas analitik dzlemin lV. blgesinde

ise B(-a,
m

{)

noktas hang blgededir?

A(a.b, a2.b) noktas lV. blgede ise


a.b >

0 ve

a2.b

.0

olmaldr.

a2.b.0+b<0
a ve b
negatif

dr. bulunur.

a.b>0 ve b<0+a<0
ise -a ve

pozitif olup

B(-a, -) noktas analitik dzlemin l. blgesindedir.

BAc

dk geninde,

|Ac| =

Xz_X Ve |Bcl

Yz-Y

olacandan

lAB2=|Ac|2+|BC|2

t,
',t'

E.

lAB2 = (xe

x,')2 +

(Y"_ Yrlz
butunur.

z
E

lABl =

ffi

A(a

- b, 1)

noktas ordinat ekseni zerinde ve

B(-2, a + 1) noktas apsis ekseni zerinde ise C(a, b) noktas hangi blgededir?

IU a [lJ

m
A(a

b, 1) noktas

ekseni zerinde ise

t,'.t

i;lti"

a-b=0dr.
B(-2, a + 1) noktas

Aadaki nokta iftleri arasndaki uzaklklar bulun-

ekseni zerinde ise

mutur. nceleyiniz.

a+1=0 a-b=
C(a, b)

dr.

a.

A(4, 1)
|AB

B(2,3)

Ohalde, a+1=0+a=-1
0
=

=/(
1)

_fi=zn

+-1 -b=0 + b=-1


C(-1,

olup

-1)

noktas analitik dzlemin . b-

b.

c(-3, lcDl

D(1, -2)

gesindedir.

=@=s
,
F(-2, 3)

c.

E(0, 2)

lEFl =
:!!![ss }!iii

/(

:tB

Dorunun Analitik lncelenmesi

rr
A(a, 1) lABl
= 5

xx
izere
A(2'

noktalarna eit uzaklkta bulu-

ve

B(2, 4) olmak

birim ise a nn a|abilecei deerleri buIunuz.

nan x ekseni zerindeki


zm

0) Ve B(-1, 1)

noktasnn apsisi nedlr?

zm lABl
=

s=

f1

=s

C noktas x ekseni zerinde ise C(a, 0) dr.

+(a-2f+9=25
+(a-2)2=16

lcAl

+a-2=4 v a-2=-4 ?=6 V A=_2


bulunur.

(a-2l2 =(a+ 1)2+1

/(

lcBl

=f1

+1o_72

a2-4a+4=a2+2a+1+1

-4a+4=2a+2
-6a
=

-2
bulunur.

"

(:.

CC

rr

of
or

xr
A(1, 2)

t
B(_3,

Ardk olmayan iki kesinin koordinatlar A(2, 1) ve

ve

-2)

noktalarna eit uzaklkta bulu-

a uJ

z LU

c(-1, 5) olan ABCD karesinin alan ka

zn

nan

ekseni zerindeki

noktas nedir?

,l

C(-1,5)

zm

C noktas y ekseni zerinde ise C(0, a)

dr.

lcAl

lcBl

A(2,1)
lABl =lBCl =g

1+

(a -2)2

9 + (a+2)2

lACl = s'/8
|Ac| = Je*)2+(1_5)2
=

1+a2-4a+4=9+a2+4a+4 5-4a=4a+13
-8a=8
?
=

.6TT6

= 5

lACl
bulunur.
dir.

afr=afr=5+a

=h

-1

A(ABCD)

O halde, C(0, -1)

_.s r -lnl
=

= s2

br2 dr.

:iitll

sz

,]l!ii:

Dorunun Analitik ince|enmesi

oRTA NoCA
U noktaIar, A(x,,Y1)

ve B(x2,Y2) olan [AB] nn

A(4, 3)

orta noktas C(xo, Y9) ise

B(-2, 5) Ve c(a, b) olmak zere A, B, C noktalar dorusal ve lAC| = |Bc| se a + b ka$r?

,o=Y

ve

vo=Y

dir.

zm

A(4,3)
|Ac| = |Bc|

C(a,b)

B(-2,5)

ekilde grld gib A, B,


Bu durumda,

noktalar dorusal ve.

ise C orta noktadr.

^=ry*B=1
O=T+b=4
lCBl + lA'C'l
bulunur.
tr.

ohalde, a+b=1+4=5
lACl
= =

lG'B'l

olur.

A'c'| lA'C'l

= Xo

- Xl ve

|G'B'|

x2
-

xo oIduundan
E

lC'B'l

Xo

X.t = Xz

Xo

+Xo=ff
Benzer yntemle, yo--

z
J

our.

z
l..J

A(6, -2)

a [lJ

geninin
rimdir?

AB

, B(2,4) ve c(2,1)

olmak zere

ABC

kenarna ait kenarortay uzunluu ka bi-

ry

bulunur.

zm
A(6,-2)

A(3,

5) Ve B(a, b) noktalarnn c(5'4) ise a+b katr?


A(3,5) C(5,4)

B(2,4')

c(2,1)

orta noktas

m
B(a,b)

ekilde grld gibi dr. Dolaysyla,

D,

[AB] nn orta noktas-

o[T,#)+D(4,
=

1)

orur.

+=5+3+a=10+

a=7

=4+5+b=8+b=3
bulunur.

f4

br

bulunur.

Ohalde, a+b =7 +3= 10


iffisg Xliiiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

alN NoKTAIARN
A(x,Y1)

gn ooRU PARAsN vERtEN gin oRANDA

oRa( l a
A(2' 3)

KooRDNATIARI

B(0, 6)

ve

e [AC] olmak lzere,

B(x., Y2) noktalar


et|ini

ve [AB]

zernde

j#i = 9
zm
l. Yol:

eitiini salayan

noktasn bulunuz'

j",-l =k

salayan

ke

R+ verildiinde;

. AB

doru parasln,

orannda i$en blen

nokta

C(xo,yj

AB doru parasnl
C(a, b) olduundan,

ise

oran,noa dtan blen nokta

A(x.y)

C(xo,yo)

B(xz,yz)
A(2,3)

,o=#, yo=iff
. AB doru parasn,
nokta C(xo,ye) ise

o,'.

l'\ X'

B(0,6)

xz

JI

C(a,b)

Yz

xo

i\

Io

orannda dtan b|en

,o=ry+o=',u10
1-2
4
t

=-o

,r=#,Yo=ff0,'.
ORNIK 17
A(0, -1), B(15, -11)ve C

A(x1,y)

B(xz'yz|

C(xo'yo)

IJJ

a t!

z t z
J

vo=HP=+b=+=12
1-,
O halde, C(-4,12) bulunur.
Yol:
2t

orur.

[AB] olrnak zere

,, ll.

io*i=|
zm

r, C
It

noktasnn koordinatlarn bulunuz.

A(2,3)

|-

B(0,6)

4+l

C(a.b)

A(0 -

C'(?

'|

B(15

1^1 )

]**i A ile B

:;

ise

|AB| = 1

y6 lBc|

2t alnabilir.

noktalarnn apsis|erini karlatrdmzda


(2 den 0 a)

5t de 10 azalma

iin 2 birim azalma oImu


4_

A ile B noktalarnn apsis|eri in


5t de 15 art varsa, 3t de 9 art olur.

2t iin 4 birim azalmaolur. Yani

noktasnnapsisi

0+9=9

olur.

A ile B
8=0

noktasnn apsisi,

-4

tr.

noktalarnn ordjnatlarn karlatrdmz(3 ten 6 ya)

da

A ile B noktalarnn ordnatlar iin


5t

t
olur.

iin 3 birim artma olmu


olur.

de 10 azalma varsa 3t de 6 azalma


noktasnn ordinat -1

2t iin 6 birim artma


Yani

6=

-7

noktasnn ordinat, b

6 + 6 = 12 bulunur.

olur.

O halde, G(9, -7) bulunur.

O halde, C(-4, 12) bulunur. sg

:iiili

]iiii;:

A]TRilALAR
1.
Aadaki noktalar analitik dzlemde gsterinz.
A(1, E(0,

_l
A(a+b, 2|

5.

4) -4)

B(3,

0) C(-4,21 -2)
G(-4,

D(0, 0) H(5, o)

ve B(tsl, 4) noktalar ordinat ekseni zerinde se C(-a, b) hangi btilgededr?


l
blgect,

F(1,

-3)

A(a,

A(a-2, a+3) noktas analitk dzlemin l!. btilgesinde se a nn alabilecei tam say deerlern
bulunuz.
{-2, -1 , 0,
1}

-) noktas analitik dzlemin lV. blgesinde se B({, -a) noktas hangi blgededir?
lll
bolgede

5 z

z uJ a UJ
7. A1a2.b, a.b21 noktas analitk dzlemin ll. h)lge-

snde

ise B(a.b,

a2.b) noktas hangi blgededir?


lll. bolgede

3.

A(a+l

snde se

,2a4| noktas analitk dzlemin !V. blgea nn deer araln bulunuz.


(-1, 3)

Aada verilen

A ve B

noktalar iin |AB| de_

erlerni bu!unuz.

a.
b.
A(a+1

A(0,0)

, B(-3,4) ,
B(2, -3)

A(-2,0)

,2) ve B(-4, F2) noktalar ayn bolgede ise G(a, b) noktas kanc b|gededr?
ll. blgede

c.
d.

A(1,2'), B(-3, -1)


A(3, g)

B(-2,

-4'
a.5 b.5 c.5
d. 3

;i:![oo Xiii:

Dorunun Analitik lncelenmesi

9.

A(a,21
erlerini

bulunuz.

8(4,10) ve lABl =l0birimise

de-

_2,;a

14.A(1,2), 8(6,-8) ve lBCl =4lACl dir. C e [ABJ kou|unu salayan C noktasnn


d|natlarn bulunuz.

koor-

(2. 0)

10. A(5, _2)


erlerini

bulunuz'

B(0,

a) ve

|AB| = 13 brim

ise a

de1c

15. A(2, -3)


B

, c(-5,4) ve

4|AB| =

3lBCl

dir.

-14'

e [AC] koutunu saIayan B noktasnn koor(-1


0)

dinatlarn bulunuz.

11. Aadaverilen
orta noktasn

bulunuz.
B(2,4)
B(4, 1) B(0, 0)

A ve B

noktalar iin [AB]

nn l -

a.
b.

4(6, -2)

,
,

A(-2, 5)
A(2,

c.

-4),

g z i
TU

,-J

16. B(0, 4,t,


B

c(4,-2) ve

e [AC] koulunu salayan A noktasnn koori-6


13)

]#i

0,,,.

dnatIarn bulunuz.

(.1,

1) tr (r 3) c 11 -2\ /

12. A(4, a)

B(b, 3)

ve

c(2,4) ise a+b

katr?

[AB] nn orta

noktas

17.
I

7
,,'"

D(-7,a1

Aio,ri__*---*
,,,

/ /-----

--+---

/
/c1s,-1

13. A(2,3)
u ka

, B(4,_1)' C(_1,_2) olmakzere

geninde [AB] kenarlna ait kenarortay

birimdir?

ABC uzunlu5

ekilde, [CD] beve [AB] yedi eitparayab_


lnmtr. Verilenlere gre natlarn bulunuz.
(-7'-6)
',liill'

noktasnn koordi-

,;:i!i,

ol
^ 2

'!::i:

-,iiai

Dorunun Analitik lncelenmesi

gn ooRuNuN rv As
Bir dorunun
eimidir.

vr ri

ekseniyle pozitif ynde yapt a

SlhC[ =

Kar dik kenar uzunluu


Hipotens

dorunun eim as, bu ann tanjant da dorunun Komu dik kenar uzunluu Hipotens a c

tanc

Kar dik kenar uzunluu


=

Komu dik kenar uzunluu

cotc

Komu dik kenar uzunluu


=

Kar dik kenar

uzunluu

a
b

Eim

as;

[0",

180'] aralnda bu]unur. ekilde'


c

imdi de 30o, 45" ve 60' |ik alarn trigonometrik


oranlarn dik genden yararlanarak bulalm.

d1 dorusunun eim alsnn ls

d,

dorusunun eim a]snn ls

dr.

Bir dorunun eimi genellikle

ile gsterilir.

lACl l_ [Bc]
lABl
=

dl
d,

dorusunun eimi, ffi = tanc dorusunun eimi, frz= tanp dr.

z
_l

2 61

z uJ a L!

lBCl

= 1 br =

/') ,'301 i
i

lAcl

,fr

or

Bu b]mde; [0", 180'] arasndaki alarn trigonometrik oran|ar ile dik gende bir dar alnn trigonometrik oranlar biIinmelidir. Bu neden]e trigonometri konusuna ait bu bilgileri ksaca hatrlayalm.

(30"-60"-90'geni)

,l

,i'

2.7

l'/3
I

,,,

sin3o.=

lfff

=;

Dk gende Dor Aclonn Trigonometrik


./l
/1

oonton

A
I

cossoo= !o"!

/'l

-'fr lnal 2
=*=+

cos,oo=l*Ef

=*

,t cl

tb
I I I

tan3o"=lffl

tan6o.=

jffil

=f=,re

ABC geninde,
m(c)
,:iliii

cot3o.= lot!

=4=fr lacl
1

cot6o.=Jffl

=*=+

AN

90o ve m(B)
liiil,

ise

oz

Dorunun Analitik lncelenmesi

ABC ikizkenar
dik gen

Ayrca, tang =

srn d Ve a"a"

cotc

cos

s'd

dr.

lBCl =[ACl =1br


|AB| =

0o ise

noktas A(1, 0) ile akacandan,


olur.

fr r

sinOo=O, cosOo=1 ve tan0o=+=0 c=90o lse


sin90" =

noktas B(0' 1) ileakacandan,

1,

cos9Oo =

0 ve

tan90' =

tanmsz

sin4So=CoS4So=E= tan4So=COt45"=-=1
1 1

olur.
c = 180o

ise P noktas c(-1, 0)

ile akacandan,
olur.

sin180"=0, cos180o=-1 ve tan180"=*=0

Bulduumuz bu deerlerden de grlecei gibi;

Ayrca, birbirini 180" ye tamamlayan iki ann sinsleri eit; tanjant, cotanjant ve cosinsleri ters iaretlidir.

sin60"

cos3Oo

tan60o = cot3Oo dir.

Yani; birbirini 90" ye tamamlayan iki adan birinln si-

ns dierinin cosinsne, birinin tanjant dierinin


cotanjantna eittir.

li
t

x + y = 90o

ise sinx

= cosy ve tanx

z
-_J

= coty

;
z
a LIJ
.JJ

tanx

sinx=siny, cosX=-cosy = - tany, cotx - - coty

0o, 90o

ve 180o lik alarn trigonometrik oranlarn ifa-

Bu sonuca gre,

de etmek iin birim emberi ksaca inceleye|im. tv


r

tan150'=-tan3Oo

=-g 3
=

B(0,1)

tan135" = -tan45o = -1 tan120" = -tan60"


+X

-ft

olur.

A(1.0)

Bir dorunun eimini bulurken kullanacamz bu zel

alarn tanjantn aadaki tabloyla ifade edebiliriz.


D(0 -1)

.;l;.'l;I

1200 135" 150" 180'

Merkezi balang noktas Ve yarap 1 br olan ember birim emberdir. Birim ember zerinde

^g

-1

_,/3
3

ml6F =o

olmakzere,

P(x, y) noktasnn apsisine c gerek saysnn cosi_

ns, ordinatna da
X=

aerek aslnn sinsdr.


,iliill'' ^^ rliilii ,iiiill. oJ ,l!i:ii

CoSC Ve y

sinc dr.

Dorunun Analitik ince]enmesi

Aadaki eki|lerin her birinde verilen dorularn


eimlari bulunmutur. inceleyiniz.

ffi=tanc=-tanp

=-1

ffiO =

lan61=

I/ /
C

z
.J

a LU

z LU
1v

IIl*=1319=-

__, i_
0i
i

__

- =--_

---+ x

ffir=tan9Oo=tanmsz

,+ Eim as dar a olan dorularn e'imleripozitiftir.

Eim alar geni a olan dorularn eimle'


ri negaffir.

,+ x eksenine paraleldorulann (eim alar


sfr olan) eimleri sfrdr.

mr=tanp=-tanc=-;
:i:iilll

,+ x eksenine

dk olan

dorulann (eglm a|ar

9O"olan) emler tanmszdr.

o+ lliiii:

Dorunun Analtik incelenmesi

ix o<rs vERtEN
lki noktas A(x,Y1) dorunun eim

oouu
6;7.

Para|el ik dorunun eimleri ettir.

ve B(x, yr) olan

J2_I1
Xz_\

I
noktas A(x.,Y1) ve B(x, yr) olan

ltk+
=

tfiEE
.4,

m1ffiE1
'

dr.

m
ik

tan(ABE)

12ng

,i= t"r(ffg

Eoc

* tt = lrz

bulunur'

/ dorusunun eimini bulalm:

Yukardaki ekilde, m( BAC )=m(BKL)=a ve

/\.

CE

ABc dk geninde
tanc = !'_ oEuundan Xz_X'
/ dorusunun eimi; m =

!'

t z UJ
JJ

J z
l. Dk k dorunun eimleri arpm

U)

EI1

-1

dIr.

Xz_X'

9;rr.

a) noktalarndan geen doru, x ekseniyle pozitf yn| 45" lak a yaptna gre a
A(3, 1)
B(2,

ve

katr?

zn
A(3,
eimi,

1) ve B(2, a| noktalarndan geen

dorunun

/ l-

olsun.

m= Ye-y
Bu doru,

-, X2-X1 x
1

a-l z4

|_a

dr'

ffi=tano=]i|
ffik =

ekseni ile pozitif ynl 45o |ik a


=

tanc

-tanO =

-ffi

o,rr.

yaptna gre, m

tan45" =
1

olur. bulunur.
ffi..ffie =

Budurumda,

-a=

+?=0

j**i

jffii] tffi..lTl,=-1

butunur.

iiiliites ]iiiii

Dorunun Analitik incelenmesi

.
A(2, C(a,

'!'.

DoRUNuN DENKIEm
!m ve Br loktos veen Dorunn Dendem

3) Ve B(0' 1) noktalarndan geen doru 1) ve D(0' 2) noktalarndan geen doruya


a
katr?

para|el se

AB dorusu, CD dorusuna paralel se emleri eittr.

Eimi m olan ve A(x', Y1) noktasndan geen


dorunun denklemi Y

-Yl

= m(x

- x)

dr.

AB llCD +

ffiAB = fficD

o- 2-

1-3

o-a
1

2-1

-z -a -1=1
?-,=-

-2

=e?=-1

bulunur.

r z
a) ve B(3, 1) noktalarndan geen doru C(-2,3) ve D(1, 2) noktalarndan geen doruya ise a katr?
A(1,
dk

U)
UJ

I z z u.

m
AB dorusu CD dorus.na dik se emlai apm -1
dir.

ABJ-cD +ffig.ffico=-1
:-r - g-l 1- (-2) l-a -1 .
--: -I

1-a 2-g

.I

A(3,

2) noktasndan geen ve

eimi

-4

olan doru_

nun denklemini bulalm.

-23 -

n
Verilenler Y

-1+a
o

-'i

- Y = m(x - x)
= y Y=

denklemlnde yerne

+-1 +o=
=)o=-5
bulunur.

yazarsak, y - 2= -4(x - 3)

2 = -4x + 12

-4x.+ 14 olur.

Burada, y yalnz brakldnda


eime eit olduuna dikkat ediniz.

in kat saysnn

:iii!ffioe Sliii,

Dorunun Analitik lncelenmesi

Iki ok1o11 Veri|en Do-rynu-n D_e1k!9m!

.}Y=mx+n dorusununeimi m
,|*

dir.

?X + by + C =

A(x.'' Y1)

Ve B(xz,y2)
Y

noktalarndan geen do-

denklemi dzenlenerek

l=rununeimi

runun denklemi

durumuna getirildiinde bu do-

Y_

Yz

'_ '' = X_Xz

dir.

ffi=-

dir.

Bu dorunun zerinde

bir C(x'

y)

noktas alalm. Dorunun eimi;


m

Ye-y ,a
Xz_X

r
Y =2x+
Y=

r
5
dorusunun eimi

m=

m = 2 dir.
ITl =

Y_Y X_X

-x

1 dorusunun eimi ,

_1

olarak ifade edilebleceinden,

dir.

Y_Y _ Yz_Y
Yani; A(x.', Y1)
dorunun

Y=2

dorusununeimi ,IT'l=0

dr. (y=0.x+2)

X_X Xz-X= Y_Yz= X_Xz


ve B(x2,Y2)
_
,I

Y_Y

X_X1

bu]unur.

noktalarndan geen
X

2x+6y-3=0 dorusununeimi iffi= _?u=_


2x
+

rrr.

denklemi

3= 0 dorusunun eimi

ITl =

_3

I' Y_Yz= X_Xz

X1

dir.

=tanmszdr. a ir

Eksenleri Kestii Noktolor Blinen Dorunun Denklemi


Eksenleri; A(a, 0) ve
B(0,

Y= X=

a 8

dorularnn eimi 0 (sfr)

dr.

..;*

dorularnn emi tanmszdr.

b) noktalarnda

kesen

dorunun
dir.

denklemi;

I*I=
ab

,xr

r c
A(3,2) Ve B(0, -1) noktalarndan geen dorunun
denklemini bulunuz.

Denklemi y = (a _ 4)x - 5 olan dorunun eim as geni a ise a hangi aralkta deer alr?

Czm

z
Eim as geni a ise eim negatiftir.

Verilendeerleri
0

Y_Y
Y_
y

Eim

<

+ a_ 4< 0 + a < 4
olmaldr.

rine yazarsak,
y

Yz

X_X1 = X_Xz

denklemindeye-

olur.

o halde, ? e (--, 4)

-2 -2 z1_1=3-0_;aH.,,
!i:ii o/
iI:l' ^! !!ilj.

x-3

x-3

.;t;i:l

Dorunun Analitik lncelenmesi

zDoRU

DENKIEMIER

x Eksenne Pqrolel Dorulorn DenkIemleri

Botogt {olcosndon Cee Doruhnn Deklemi

_-________>x

x eksenine paralel dorularn eimlerinin 0 (sfr) olduunu hatrlayalm. Dorunun zerindeki bir nokta A(a,

b) olsun.

Balang noktas olan o(0, 0) dan geen ve eimi

Bu durumda dorunun denklemi


Y

m olan dorunun denklemi, _Y= rn(x _ x.,) y _ 0 = m(x Y = )Y = mx tir.

_Y=

m(X

- x,) + y -

b = 0.(x _ a)

0)

*Y

bulunur.

Y=]Tlx denkleminde m=1 ise y=x dorusuelde edilir. Bu doruya 1. aortay dorusu denir.
ITl =

u
cc

i2

Y=2
Y='l

_1 ise

y=

-x

dorusu elde edilir.

z
J

Bu doruya 2. aortay dorusu denir.

LIJ

UJ

a"

y=-2, y=-1 , y= 0, y=1, y=2,... dorular x eksenine paralel dorulardr. V = 0 dorusu x ekseninn denklemldir. nxx zz
A(-1' 3) noktasndan geen ve x ekseni ile ortak noktas olmayan dorunun denklemini bulunuz.

1. aortay dorusu

zn
v

A(-1,3)

3
Y=3

------.-+x

-1
2. aortay dorusu

>x

x eksenine paralelolmaldr.
dur.

o halde,

Y = 3 dorusu-

:iiiiIl

ea

]Iiii:

Dorunun Analitik lncelenmesi

y Eksenne PorqIel Dorulorn Denklemler

ri oonuNUN inniE GRE DuRuMtAR d dorusunun denklemi ax + by + c = 0 ve / dorusunun denklemi kx + py + r = 0 olsun. 1. d ll , lse, bu iki dorunun eimIeri birbirine et
olacandan

y eksenine parale! dorularn eimlerinin tanmsz ol-

duunu hatrlayalm. Dorunun zerndeki bir nokta A(a' Y

b) olsun.
a)

ffid=ffi/+-b =-F=
2.

ak

ab -:kp

bulunur.

-Y

= m(X

- x') + y -

b = m(x

v-b ffi=l;

orr.

Emin tanmsz o|mas iin payda sfr olma|dr.

I z
CE

Bu durumdi,

x-8

0 =l X =

bulunur.

U)

z ul
d

r..rJ

ll

0,

dorular akk ise, bu ikidoru ayn do-

ruyu gstereceinden

abc - =i= kpr


3.

olmaldr.

\=-2,
X=

X=-1

, X=0, X=1,

X=2,......

d ve /

dorular

eksenane paralel dorulardr.

0 dorusu y

ekseninin denklemidir.

=+_ k'p

ab

dorular b|r noktada kesi|yorsa,


o|maldr.

d ve / dorularnn d n (. = {A} dr.

kesim noktas

ise

Yani, ax+by+c=0 l

- l sisteminin zm kx+py*[=0 J kr"r Anoktasdr.


i:i!![

og }ii:

Dorunun Analitk incelenmesi

6x + ay + 1 = 0 ve 3x-y +2=0 dorularnn ortak 'a ka olmaldr? noktalarnn bulunmamas iin

X-Y=5 ve x+Y=-3
dan geen V

dorularnn kesim noktasn-

3x

n dorusuna paralel olan do-

zm Verilen ik dorunun ortak noktalar yoksa, bu


doru paraleldir. Bu durumda,
ik

runun denklemi nedir?

zm
x-Y=5

6a 5=i+?=-2

olmaldr.

Zx-y +2 =0
zm

dorusu

ile ax

by-

1=0

dorular akk

ise a ve b deerlerini bulunuz

. x+Y=-3 +
2x=2
olup d
(r
-J z

x-Y=5

Verilen ki doru akk ise,

X=

1, y =-4+A(1,-4)
]Tl

2-1 2 ;= o =a

Paralel dorularn eimleri eit olduundan


dorusunun denklem; y
=

olacandan'

?=-ze?=-1
-*= -2+b=+
butunur.

Y-

(-4)

3(x-

1)

Y = 3x

-7

=3

Y1 = m(x

- x') ise.

dir.

z
a l.J
TJ.J

rx z

2x-2y +1=0 ve x+y_2=0 dorularnnkesm


noktasnl bulunuz.

m
Bu ki dorunun kesim noktas

x+y-2=0

2x-2y+1=0 l l
l

sisteminin zm kmesidir.

ABCD karesnin B kesi d dorusunun zerndedir.


D(lo, 0) otduuna greABCD karenn atan ka
dir?

2l x+y-2=0

2x-2y +1 =0

bf

2x-2y +'l =0 2x+2y-4=O


3 4x-3=0 + ,= Z
olur.

n
ABl = lAD
=

a+

A(lra, 0), B(lo-a, -a) 4


o|up B noktas denklemi

d dorusunun denklem;

x+y

-2.o=+y-

2=O+

y=

butunur.

1 tr= +

x + 2y=

salar.

Verilen dorularn kesim noktas

(' ;;

10-a+2(-a) =4+?=2
'u,.

A(ABCD)

= a2 = 22 --

a.

i:iiiif,zo Miii;

Dorunun Analitik lncelenmesi

nxx

olK 35
Y=

x+2y +5=0 ve 5x+3y+7=o dorularnnkesim


noktasndan geen ve y eksenine dik olan dorunun
denklemi nedir?

2x dorusu zerinde bulunan ve A(1' -2)

ile

B(4'
nuz.

1)

noktalarndan eit uzaklktaki noktay bulu-

z
y eksenine dik oIacaksa ortak zmde x i yok etme-

zm
Y

liyiz.

-Sl x+2y+5=0
5x+3Y+7=0

=2x dorusu zerindeki nokta C(a,2a) olsun.


=

lcAl

M=M
a2

lcBl

-5x-10y-25=0
5x+3y+7=g -7y -18
=

-2a

+ 1 + 4a2+

ga

4=

d2-8a

+ 16 + 4a2

- 4a

5a2+6a+5 =5a2-12a+17
y=

-+

bulunur.

18a=12="=

1g=E

122

2 7/

o harde, c(a,2a)= .[3,

*J

or,rnu

xx g
ae R
olmakzere,
(a + 1)y + 3a =

t
J

;
x
eksenine olan uzakl ka bi-

(a_2)x+
rimdir?

ne paralel olannn

z 0 dorularndan x ekseni- t! a
IJ.J

7 says 0 olma-

/,/

x
x
2x+ay

gc

z
x eksenine paralel olacaksa, x in kat
ldr.

_6-0

ve 3ax-2y_12=o

ekseni zerinde kesitiklerine gre

dorular

katr?

zm

a-2=0+a=2
(a-2lx

dir.

+ (a + 1)y + 3a = 0

+(2-2)x+(2+1)y+3.2=0

+3y={ tY=-2 olup x

2x+ay4=0

3ax-2Y-12=O

eksenine olan uzakl 2 birimdir.


+}/

x eksenini kestii noktalar akktr.

halde, 2x + 2x +

ay-

$ = 0 dorusunda y = 0 se
0) dr.

a.o- 6 - 0 + x = 3 +A(3'

A noktas 3ax

2y _ 12 = 0 dorusunun denklemini 4

de salayacandan,
3a.3

2.0

12 = 0

+ 9a

= 12

=a= 5

bulunur.

:iiiill

)I:i

2.

Aada iki noktas verlen dorularn eimlerin


bulunuz.

a. b.

A(-1,2)

B(3,
B(2,

1)

A(2,4',t,
A(3, 1)
A(0, o)

-1)
1)

c.
d.

, ,

B(-3,

B(-3, -1)
^

_+

b.

tanlmsz c.

o.

3.

Aada denklemler vertmi otan dorularn


eimlerini bulunuz.

a'

=-2x+

b.3x+2y+1=0

c. x-4

=O

a.

9.

_z

u.

-5

e. tanlmslz

,;iii[zz

}lil;

Dorunun Analitik incelenmesi


5.

Aada bir noktas ve eimiverilmi olan doru_


larn denklemlerini yazrlz.

8.

Aada grafikleri verim olan dorularn denk_


lemlerini bulunuz.

a.
b.

A(-1, 2)

ttt =

A(0,0) A(3,2)

, ,

rl

c.
d.

JTl =

tanmsz
0

x-4y=4

A(-2, -3)

ITI

a.Y=2x+4 b.Y=3x c.x=3 d.Y=-3

x-2Y +2=0

6.

Aada bir noktas ve eim alar verilmi olan


dorularn denklemlerini yaznz.

a. b.

A(0' 2)

c = 45o

d. J

z z UJ
TJJ

A(*/3, 1)

, ,

t = 120o
c = 90"

x+3y+6=0

c.
d.

A(-4,2|
A(2' 5)

4
t

c = 0o

a.Y=x+2 b.y=-r/3x+4 c.x=-4 d.Y=5


x=3

7.

Aada iki noktas verilmi olan dorularn denklemlerini bulunuz.

a.
b.

A(0, 1)

, ,

B(2, -1)

Y=-4

A(-1 , 1)

B(2, -1)

c.

A(2,3)

B(3,3)
-3 B(4, -1)

d. A(4,21,

a,y=-x+1 b.2x+3y=1 c.y=3 d.x=4


lii!!!l

zs

]Iliiii

Dorunun Analitik incelenmesi

9.

ekilde verilen d dorusunun denklemini bulunuz.

14.
d

2x-my+2=0 ve 3x+6y+
paralel |se m ka$r?

1=

dorular

15.3x+2y+ 1=0 Ve ax+y-1=0 dorular dik ise a ka$r?


2 3

10. A(2,

-3) noktasndan geen ve 3x -2y + 1 = 0 dorusuna paralel olan dorunun denklemini bulunuz.
sx _ zy

=i2

16. Aadakidoru iftlernin kesim noktalarn bulunuz.

I z z
11. A(2'

a. x,-y+1=0

'2x+y+5=0

1=Q -1) dorusuna dk olan dorunun denklemini bulunuz.

noktasndan geen

ve

3x + y

U)
JJ

UJ

b. 3x-2y-5=0
x+3y+2=0
a. (-2,

x-3y=5

-11

b. (1,

-l

12.

2x+3yrular

0 dorusu ile ax-by + 2 = 0 doakk ise a ve b deerlerin bulunuz.


1=

17.3x+ny- 12=o Ve 2nx-y+6=0


y eksen zerinde kesitklerine gre,

dorular

n katr?
2

?=-4,b=6

18.
13.

x- y+3=0

ve

x+y+5-0

ae R olmakzere, (a+l)x+(a- 3)y+6=0 dorusu y eksenine paralel ise a katr?


3

noktasndan geen

Ve x

dorularnnkesim

eksenine

dk

olan

dorunun denklem nedir?

iiiKz+ illliii.

Dorunun Analitk incelenmesi

in ooRuNuN cRAr
Denklemi verilen bir dorunun grafiini zmek iin,
doru zerindeki farkl ki noktann bilinmesi yeterlidr. 2y + 4=

dorusunun grafiini iziniz.

Kolay bulunmas asndan bu ki noktay, dorunun


koordinat eksenlerini kestii noktalar olarak alabiliriz.

zm

Yani;

X=0 lin y ve y=0

in

deerlerini bu-

Y=

dorular

eksenine paralel

fv
I

lup dzlemde iaretledikten sonra bu noktalar birletirerek dorunun grafiin elde ederiz.

dorular olduundan

2y+4=0+Y=-2
dorusunun grafii yandaki gibi izilir.

2x

-y

6=

dorusunun grafiini iziniz.

2x-y +6=0 denklemnde X=0 iin 2.0-y+6=0+Y=6 Y = 0 iin 2.x-0 +6 = 0 l X =-3


dorunun eksenleri kesti noktalar

,
olduundan

,,q
=

i*t
zm

'

dorusunun grafilni iziniz.

A(0,6) ve B(-3,0)

dr.

***=,
A(a, 0) A(3,

dorusunun eksenleri kesen noktalar;


B(0,

ve

b) olduundan,
tr.

0) ve B(0,4)

^y

m
x

1=

dorusunun grafiini iziniz.

ffi
Y=

zm
X=

2x dorusunun grafiini iziniz. 2x denkleminde


oldu+Y
I

3 dorular y eksenine paralel dorular olduundan x - 1 = 0 + x = 1 dorusunun grafii aadak


gib izilir.

zm
Y=

X=0 iin y=0


gemektedir.

undan doru o(0, 0)

balang noktasndan

Bu nedenle ikinci
nokta alalm.
X=

bir

-------+

1 iin y =2.1 = 2 olacandan dorunun iki noktas o(0, 0) ve A(1, 2) tr.


iii:75
jliii::

Dorunun Analitik lncelenmesi

nxx

z
0
dorusunun eksenlerle oluturduu

xx l+

3x _ 2y + 18 =

blgenin alan ka brz dir?

zm
X=0

y=0+3x-2.0+18=0+x={
Eksenleri (0, 9) ve (-6, 0) da keser.

= 3.0 -2y

+ 18 = 0

+y

=9

ekildeki
zm
A

oABc

dikdrtgeninin evresi 6 cm ise

alan ka cm2 dr?

A(BAo)

P99

6.9
2

27 brz dir.

4
cr

B(a,b)

n:x

g 0
dorusunun koordinat eksenleriyle

z
.J

a>0

olmakzere,

z UJ

2x _ ay + 6 =

I.JJ

|oA|

=3,

loc| =b alrsak,
=

oluturduu blgenin alan 4 br2

ise a katr?

evre(oABC)

=+

2(a + b) = 6

zm

+a+b=3
( dorusunun

.(l)

zx-ay +6=o\y=o
tv
I

,x=0

y=:
x=

eksenleri kesen noktalar (4' 0) ve (0' 2)

_3

tr.

olduundan bu dorunun denklemi:

2x-ay+6=0

4**=1+ x+2y=4 42
lemini salayacandan

olur.

AI

B(a' b) noktas bu dorunun zerinde ise doru denk-

x+2y=4=a+2b=4
l ve ll
i

(ll)

denk|emlerinin ortak zmnden


I )

Bu deerler yardmyla izdiimiz grafikten de grld gibi

a+b=3
a+2b=4
A(OABC)
=

l =a=2 ve b=l
=2cmz
olur.

bulunur.

A(ABC)
:;i!:

=4=93 =4=a=z
]iiii!i

?.b =2.1

bulunur'

zo

Dorunun Analitik lncelenmesi

:x

+s

x z
A(-3,4)

>x

Ana]itik dzlemde |AB| = Bo|

ve A(-3,4) ise

ekilde

loBl

ka br dir?

dorularnn eksen]eri kesen nokta_ lar verilmitir. Verilenlere gre taral AED geninin
ve aIan bulunuz.

zn
lABl =lBOl

=a+B(-a,0)

zm

lABl

=a=@=^
+(-a+3)2 +16=a2

+a2-6a+9+'16=a2

=?=?=lOBl =?0r
xx c

dr.
r

z
-_J

A(a,

b) olsun.
=

z t!
a LLj

nce, 2

|AH| deerini bulalm.

k ve

1 doru|arnn kesim noktasnn apsisi

dr.

k dorusunun denk]emi:

l*I=1=x+y=l 22
B\
Dik koordinat sisteminde [OC] JA(AOB) ka br2 dir?
\

/ dorusunun denklemi:
>x

4* I= =-x +2y=2 -2
1

olupbudorularn

AB ve C(2, 1)

ise

denklemlerini ortak zersek kesim noktasnn koor_


dinat|arln buluruz.

zm
ffiOC=

1-0 Z4:Z-

ffiAB=-2 dir'

x+Y=l I l +x=-Z 3 -x+2Y =l ,|


ohalde, ?=X
A(AED) =

bulunur.

O halde, AB nin denklemi

y-1=-2(x-2)=y =-2x+5 X = 0 )Y = 5, A(0,5)

Py4
12
2

=l3

t:r.

6 Y=0=r=,E.(*, o)
A(AoB)

''3
butunur.
l:iii'rr'::l;:-

=ry

=+=+of

or.

J of

:iiil|. r

.!iii.i..|

Dorunun Analitik incelenmesi

nx ra
1Y

Cm

ie(0,2y'3)

ABCD dikdrtgeninde A(-2, 0), B(O,2.,B) ve |AD| = 2 br ise D kesinin koordinatlarn bulunuz.
zm
rY

o(0' 0) Ve A(2'
denklemi

3)

noktalarndan geen dorunun

y=92,

olduundafl X=100 iin

, = Zroo = 150 butunur. KAr =Sat-Al

=Y#
tr
J z t z
IJJ

= 150
=

100

50 lira bulunur.

lOBl = z'E br ise lABl = 4 br ve BAo geni 30"-60o-90" genidir. o halde, ADH geni de 30'-60o-90" gen

lOAl

5t

a IJJ

olup

|AD| =

2 ise

Bu durumda,

|DH| = 1 ve |HA| = ,6 D(-2- ,fg,1) elde edilir.

buunur.

mro
Yandaki
dorusal
3
I I

scaklk ('C)
v

grafik bir svnn s-

tldnda zamana gre slcaklndaki oEK a9


yr
l

art vermektedir.
Sat

Buna gre kanc


dakkada sVnn scakl 60"c olur?

zm
(0' 6)

ve (10,36)

eimi

.=ffi=3
3(x-0) +

noktalarndan geen dorunun

ve

denklemi

y-6
ekildeki grafik bir malln al ve sat fiyatlar arasndaki banty gstermektedir. Buna gre 100 liraya satlan bir maldan ka lira kAr elde edilmitir?
.ii:!:!'

Y = 3x +

dr.

Bu denklemde y =

60 alnrsa,
bulunur.

60=3x+6+X=18
Yani

18. dakikada svnn scakl 60oC olur.

ji:]!!

!A

j!ii;:,

'!::ii

Dorunun Analitik lncelenmesi

xx

k (sat)

ri oonu ARAsNDAKi A
Kesien iki doru arasndaki ann ls 0 Ve dorularn eimleri m1 Ve m2 olmak zere,

I (maliyet)

tano='t-" ,ar" tano=-,'t-@ 1+ m.mz 1* m1.m2 ' x:r z


y=

dir.

frx +2 ve

Y=X+

4 dorularlnn arasndaki a-

lar bulunuz.

Yukardaki grafikte, bir maln miktarna bal olarak sat ve maliyet tutarlar srasyla
kAr ka TL olur?

k ve 1 dorular

zm
y = rftx +
dan eim eim

dorusunun eimi, m =
c =

ile gsterilmitir. 12 kg mal satldnda elde edilen

als,

fr

olduun-

60"
dir.

dir.

Y=X+4
/,

dorusununeimi, fr2=

olduundan

zm k dorusu o(0' 0) ve A(3, 6) noktalarndan getiinden denklemi: y = ,3 / dorusu (o'

as, P = 45"

9, J

Y=

2x

lir.

2) ve A(3, 6) noktalarndan getiin-

dendenkr"ri,

H= 3-0 =y=4 2 0lur' o-2 I-: 5'+

z t z UJ
a ul

cr J

k ve /

dorularnn denklemlerinde X = 12 alrsak

12 kg mal satldnda bu maln maliyet ve sat fiyat-

halde, bu iki dorunun arasndaki dar ann ls : - p = 60o _ 45" = 15"

geni alnln ls : 180'- 15o = 165' dir.

larn bulmu oluruz.


x = 12 iin,
Y = 2x =) Y = 2.12

rx
Y = 24 TL (sat fiyat)

sa

Y=2x_1 Ve y-3x+2 dorularnnarasndaki a+


larn tanjantlarn bulunuz.

Y=;X+2=Y==.12+2 '33

)
Bu durumda, KAr = Sat

Y = 18

TL (al fiyat)

Y=2x_1 Y = 3x + 2

dorusununeimi fr=2 ve dorusunun eimi ffi2 = 3 tr. Bu deerler yardmyla eim alarn bulamayacamlzdan

-Al

24 _ 18 = 6

TL

olur.

2_3 ITl _ [Tlc +tang= -:----=:--= OlUf. tanq,= 1+2.3 7 1+m1.m2 Yani aradaki geni alnln tanjant _} on.
1

Soruyu 1. rnekteki gibi zemeyiz. Bu durumda verilen forml kullanalm.

Dar ann tanjant

ise :

olur. (Birbirini 180" ye ta-

mamlayan alarn tanjantlar zlt iaretlidir.)


:iii'il

zg

)!iii:

Dorunun Analitik lncelenmesi

r
A(3,

noktasndan geen

BiR

}|o|CANN BR oonm ouN uzAKLKil


. A(x, y)

rusu ile 45'k a yapan dorularn denk]emlerini bulunuz.


4-'
2x+y+3=0

-1)

ve

2x+ y

3=

do-

d
H

'

ax+by+c=o

zm
egim
=

fr =_2

A(x.,, Y1) noktaslnn ax + by + C =

dorusuna
o,.

olan en ksa uzak] d ise, o = l9::]]


eim
=

ffi

m,

tan4so=||

-'=l#l
1

x c
A(3'

#=1+ffi2=g
_

2) noktasnn 4x

+ 3y

8=

dorusuna olan

uzakln bulunuz. zm

6
o

2_u

=-1

+ffi2=-T

halde istenen dorularn denklem]eri

/
CC

Y+ 1

=3(x-3) veya }+

1=

_}lr-r

olarak bulunur.

z
J

+d=lz+o_gl 10 =::2br 116+9 5 :r sz

OlUr.

z
LU

uJ

xx

dorular arasndaki

i
15' ise a
nln alabilecei deerler ne-

A(-1,0), B(_1,2) Ve C(3, 1) olmak zere, ABc


geninde [BC] kenarna ait yksekliin uzunluunu
bulunuz.

y=(a-1)x+1 Ve Y=X+3
anln ls
dir?

zm
4(-1,0)

ekildeki gibi izdiimiz


gende de grld

zn
Y=X+

gibi [BC] kenarnn


dcirusunun eimi 1 olup eim as

45'dir. Bu durumda
y = (a 45"

B(-1,2)

taycs olan dorunun


H

c(3,1)

denklemini bulup,

l)x

1 dorusunun eim as
+ 15" =

15o =

30o veya 45"

60'
1

dir.

a-

1 =tan30'

a-

a-1 =tan60'+aolarak bulunur.

# 1 = fr*o= 1 + fr
1=

#=)

o=

ya olan uzakln hesaplarsak ha y elde ederz. O halde, nce BC dorusunun denklemini bulalm. x+1 Y_Y = X_X1 =Y_2 _ Y_Yz X_Xz

noktasnn bu doru-

=
uzakl lAH|

r':L_,
+ 4y

] o'",r,.

A(_1' 0) noktasnn x

_7

dorusuna olan
bulunur.

=nr=J$Il =+ ,n7

F.j

:iiiii,

so

liiii

Dorunun Analitik incelenmesi

PARAIEL

ir oou ARASNDAK UzAKtlK


,_.-aX+by+Cr=O

x_2y _4= 0 dorusu zerindeki noktalardan, orijine


en yakn olann bulunuz.

zm

__-ax*by*cr=O

Denklemleri ax ekilde ifade edildi gibi x_2y _ 4 - 0 dorusu zerindeki noktalardan o(0, 0) a en yakn olan A noktasdr. Bu nokta ise x _2y _ 4 = 0 dorusu ile oA
dorusunun kesim noktasdr. nce denklemini bulalm.

by + c, =

0 ve

ax + by +c, =Q

olan parale| dorular arasndaki uzaklk

ise,

d=#dir.
lc.'

crl

oA

/a2 +b2

dorusunun

(:x_2y _4= 0
l
J-

dorusunun eimi: m,
=

oA

*
-2

on. olur.

xx co

olduundan m/.moA

-1

=+

ffioA =

/
cC

Denklemleri

2x-y +1=0 ve 2x-y-4=0olan

o(0, 0) dan geen ve eimi

lemi;

-2 olan dorunun y-Q=-2(x-0) +y=-2x olur.

doruIar araslndaki uzaklk ka br dir?

denk-

!=:'", _n} oenxemlerlnin , = 48 y = _ bulunur. s Ve


^-4y-*-vJ

-J

ortak zmnden

a LIJ
I.IJ

=h-tB

br

dir.

halde, istenen

A noitas o(;,_ 3)

o,'

r'

-x

1)

ABC geninin [BC] kenar 3x

of ar
zm

zerindedir. A(_2,

ve

|BC| = 6 br ise A(ABC) ka

-4y-$

dorusu

x c
6x-8y
zm
Dorularn eimleri ffi1
=

=0

dorusu ile 3x _ 4y

doru-

Iar arasndaki uzakl bulunuz.

VE

^"

9o olduun-

dan bu iki doru paraleldir.

3x{Y-5=0

ekilde de grld gibA noktasnn BC dorusuna uzakl h ye eittir.


^

6x-

8y + 2 =0

+ 2(3x - 4y

+ 1) = 0

+3x-4y+ 1=0
3x-4y+1=01

olur.

ls(_?)_+. -s|

/g'*(-

4r2

=3 b'
=

sx-ay-4=ol

+d=

A(ABc) =

}ra.n

*u.,

bf

bulunur.

l_l_+l
./9+

5 0 =9=1

dir.

iii;ii:

81

;liii

Dorunun Analitik lncelenmesi

xx c
Karlkl iki kenar 2x+y

r
0
-1=0
ve A(2a

or
1, a +

3) noktalarnn geometrik yerinin denk-

2x + y + 4 = zm

dorular zerinde bulunan karenin

leml nedir?

alann bulalm.

zm

x=2a-1 -21 Y =?*3 x=2a-1 -2Y = -2a-6


x

2x+y-1=0

2y

-7 +

2y +7

=0

bulunur.

Alann aradmz kare ekilde grld gibi olacandan, karenn bir kenar uzunluu, verilen dorular arasndaki uzakla eittir.

rx cs
A(-3, 1)

ve B(4, 6) olmak uzere [AB] nin x ekseni zerindeki dik iz dmnn uzunluu ka birimdir?

zm
/a2

+b2 /z2+2 /5
__

Karenin alan : a2

kB)2= 5 br2 bulunur.

;
a LU
lI,

) z
A

cr

cr
-3

+X

xx o
A(-1' 2) Ve B(1' 1) noktalarna eit uzaklkta bulunan noktalarn geometrk yernin denklemini bulunuz.

,n

[AB] nin x ekseni zerindeki dik iz dm [CD] olup, lCDl = 4 - (-3) = 7 birimdir.

zm

nxr cc
A(-1, 5)
(1 1)

ve 8(6, 1) olmak uzere [AB] nin y ekseni zerindeki dik iz dmnn uzunluu ka birimdir?

2) ve B(1, 1) noktalarna eit uzaklktaki noktalar temsil eden C(x' y) alalm.


A(-1 ,

zm

Acl =tBC|

+r@U$=@1
*f
3=

+x2 +2x+1

-4y +4=x2-2x+1

*f

-2y +1

+2x-4y+5=-2x-2y+2
+ 4x - 2y
+

olarak bulunur.

[ABl nin y ekseni zerindeki dik iz dm [CD] olup,

lCDl =5-1=4birimdir.
riiiii[

sz

]lliiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

srvtETR

r c
Y
I

A(2, 1) noktasnn B(-1'


ini bulalm.
A(a.o)
a

3) noktasna gre

smetri-

bl

zm
!.

-a

_>x

Yol

8. kuralda ifade ettiimiz formle gre,

A(2,1) noktasnn B(-1, 3) noktasna gre simetrii

B(a -b)

(2(-1)-2,2.3 - 1)= (4,5)

olur.

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Bir A(a, b)

noktasrntn;

l!. Yol
2 den A(2,1)

x eksenine gre simetrii; B(a, -b)


y eksenine gre simetrii;

-1 e

azalml
B(-1,3)

-1

i 3 azaltrsak

C(-a'

(-4,5) 3 2 artlrlrsak

b)

1den3e2artm

orijine gre simetrii; D(-a' -b)


Y= Y=

dorusuna gre simetrii; E(b, a) dorusuna gre simetrii; F(-b' -a)

I
) z
= r-

lll. Yo!
A(2,1) -il

-x
k

x=
Y=

dorusuna gre simetrii; G(2k_a, b)

a
u.i
LIJ

m dorusuna gre simetrii; H(a' 2m-b)

B noktas [AC] nin orta noktasdr.

8.

K(m, n) noktasna gre simetrii;

+=-1

+ 2+a=-2=a=-4

L(2m-a, 2n-b)

+=3=1+b=6+b=5
O halde, C(-4, 5) bulunur.

xr cz
A(3' 4) noktasnn;
x eksenine gre simetrii; (3' -4) y eksenine gre simetrii; (-3' 4) orijine gre simetrii; (-3' -4)
Y=

x
A(2,

oe

_1) noktasnn B(a, 3) noktasna gre simetrii

y ekseni zerinde bulunduuna gre

katr?

x
4

dorusuna gre simetrii; (4' 3)

zm

_x dorusuna gre simetrii; (_4' -3) Y=


x=
Y=

B(a,3) A(2,-1) , --ll--- ---,---,,11-O halde, 2+O

C(o,b)

dorusuna gre simetrii; Q.a_3, 4) = (5, 4)


dorusuna gre simetrii; (3, 2(-5)

C noktas y ekseni zerinde ise apsisi


-14)

0 dr.

-5

-4) _

= (3'

(2,

1) noktasna gre simetrii;

(2.2 _ 3' 2.1

4, = (1' _2)

=?*,,=l

bulunur'
::iiii.

gg

]iii

Dorunun Analitik lncelenmesi

nx:x zo
A(_2, 3) noktasnn orijine gre simetrii B(2a' b+1) ise a+b katr? zm

:x

z
lBcl

A(1' 3) noktasnn Y = x dorusuna gre simetrii B ve B nin Y = _x dorusuna gre simetrii C dir.
Buna gre,

ka br dir?

A(_2,3) noktasnn orijine gre simetrii (2, -3)

tr.

Czm

Ohalde,2a=2*?=1

A(1' 3) noktasnn Y =
B(3, 1) dir.

dorusuna gre simetrii


dorusuna gre simetrii

b+1=-3=b=-4
olduundan a
+

b = 1 + (_4) =

_3

bulunur.

B(3' 1) noktasnlfi }

_x

C(-1' -3)

tr.

o halde, nrx
A(4,

|Bc| =

l__3)2+(_ g_D2
,@.
= 4 r/2 br dir.

= ,/ToJ-16 =

-1) noktasnn x eksenine gre simetrii 2x_3y *C=0 dorusuzerindeise c katr?


zm
A(4, _1) noktasnn

eksenine gre simetrii

A'(4, 1) olup 2x _ 3y * C =

dorusunun zerinde

ise denklemi salayacandan;

x:x zr
A(n-1 , n+2| noktasnn x rii olannokta

_.1

2.4-

3.1

+c=0+8-3+c=0

z
Ll

=c--5
x:x zz
A(2, 3) noktasnn B nin

bulunur.

u-l O)

x+2y

katr?

-1=0

4 dorusuna gre

simet_

dorusuzerindeise

Czm A noktasnlh X
A'(2.4
=

dorusuna gre simetrii

- (n-l),

n+2) = A'(9-n, n+2) dir.

eksenine gre simetrii B Ve gre simetrii C ise C nin koordieksenine

A'noktas x+2y -1=0 denklemini salayacandan, 9- n + 2(n + 2) - 1 = 0 + r = -12 dir.

natlar toplam katr?

zm
f
B(-2,3)
a

3'

A(2 3)

xx z
2x+5y

-1=0

dorusunun

x ekseninegresimet-

-2

riini bulunuz.

c(-2,-3)

-$

Czm
A(x' y) noktasnn

eksenine gre simetrii


+

C noktasnn koordinatlar toplam,

B(x' -y) dir. B(x, _y) noktasn 2x leminde yerine yazarsak, 2x + 5(-y)

5y _ 1 =

0 denk-

-2

(-3)

-5

tir.

1=0

+ 2x-5y-

1=

bulunur.

:iiii,.

aa

]:i'

Dorunun Analitlk incelenmesi

rx
4x + 3y

zo

2=

simetriini

bulunuz.

dorusuun A(2, 1) noktasna gre


l

A(3,

-2)

noktasnn x

+y

4=

dorusuna gre

simetriini bulunuz.

zm

zm
simetri

y) noktasnn A(2, 1) noktasna gre C(2.2-x,2.1-y) = C(4-x, z-Yl dir.


B(x,

G(4-x,2-y) noktasn 4x+3y- 2=o denkleminde


yerine yazarsak,

4(4-x)+3(2-y) -2=O

16-4x+6-3y-2=g
4x
+

G(a,b)

3y =

20

bulunur.

A(3'

-2)
y

noktasnn
dorusuna gre simetrii C(a, b) ol-

''e: 1

- 4= 0

sun. eki|de grld gb [ACl J|AB| =


(r

ve

lBC] olur.

noktas [AC] nn orta noko,,

ffi,17
x + 3y + C =
Y=

dorusu ftrindeki bir noktann

IJJ (n

z ; z
J
l.u

tas

iser[T,T]
/

noktas

dorusu zerinde o|duundan bu do-

dorusuna gre simtri (-2, 3) olduuna g-

runun denklemini salar.

re c katr?
zm

3+a b-2 - :-+ -4=0=3+a+b-2=8 22 +a+b=7 .....()


[Ac] l-

/ ise

ffio..lTlo =

-1

olacandan,

b+2 -

:.(-1)=-1 +b+2=A-3 a-3' +b_i=-5 .....()

(_2,3l noktasnn Y = x dorusuna gre simetrii A(3,-2) olup x+3y+C=0 denklemini salar.
O halde,
3
+

l ve ll

eitliklerinin ortak zmnden,


bulunur.

o=6 ve b=1

3(-2)

= t

O halde, istenen nokta C(6, 1) dir.

rt

ilr;:.

jiifi

as

}iii:

ATRtA]AR r3
1.

Aada denklemIeri verilmi olan dorularn


grafiklerini iziniz.

4.

Aadaki grafiklerde verilen tara blgelerin


alanlarn bulunuz.
a.

a-

t*t=,

b. 2x-3Y=6
>x

C. X=5

d'

Y=3
b.

e. !-X=0 f. g.
X+Y=Q
tr
J z

Y=-3x

t
!

z
UJ (!)

2.

3x

- 4y + 12 = 0 dorusunun koordinat eksenIeri ile oluturduu genin alan ka bf dir?

3.

d.

ekildek zernde

oABc karesinin B kesi d ise evre(oABc) ka br dir?

dorusu
48

'5
:iiilflae

4
3

I!!::;;

Dorunun Analitik incelenFnesi


5. 9.

A(_2,

3) noktasnn 5x + 1 2y _ k= 0 dorusuna olan uzakl 1 birim ise k nn alabilecei dert. 'p.

erler toplam katr?

->x

Zaman
(saa)

10. A(3, 1)

B(2,_4)

c(_2,_1) olmak zere,

ekilde

A Ve B

aralarnn hz-zaman grafii

ABC geninde tBC] kenarna ait yksekliin


uzunluunu bulunuz.
23
5

ifade edilmitir. Bu iki aracn balangtan ka saat sonra hzlar eit olur?

18 5

6.

Aada verilen doru iftlerinin arasndaki alarn llerini bulunuz.

/
cC

11.

a. y=-,r6x+2, Y=X-5
b. y=3x+1, y=-\r+2

y _ 2x + 1 = 0 dorusu zerindeki noktalardan orijine en yakn olann bulunuz.

z
.J

[?

Is'

_11

sJ

c. x-3y+1=0, x+2y-3=0
a.75
veya

a tu
veya 135

z tU

105' b.90' c.45

,fi

7.

Aada verilen doru iftlerinin arasndaki dar


alarn tanjantlarn bulunuz.

12. x + y

dorusu zerindekl noktalardan A(0' 2) noktasna en yakn olann bulunuz.


=
(1, 3)

a. Y=X+3, Y=3X-2
b. x+2y-3=0, 3x+y-2=0 C. Y=2, X*2y-1=0
11 .?;I bi c; t

13.

Aadaki doru iftleri arasndaki uzaklklar


bulunuz.

a. 3x+4y-4=0, 3x+4y+1
8. A(2,

=0

_1) noktasnn

3x _ 4y + 10 =

0 dorusuna

b. 2x-y+3=0, 4x-2y-4=0

olan uzakln bulunuz.

c. 3y- x+4=0, 2x-6y+12=0


a.1
b.

,/5

c. ,/o

ijii!!ll

ez liiiii

Dorunun Analitik incelenmesi

14. Karlkl

|ki

kenar
dorular

x-y+2=0 ve 2x_2y_8=0
nu bulunuz.

ze-

18. 2x

3y + 4 =

dorusunun;

rinde bulunan karenin bir kegeninin uzunluu-

a. x

eksenine

b. y

eksenine

15. A(m+3,3m-2)
mini bulunuz.

ve B(m+l, m+4) olmak uzere,

tAB] nn orta noktalarnn geometrik yer

denkle-

c.

orijine

2x 'Y =3

d. Y=x
15. A(2, 1) ve B(-1,3) noktaIarnaeituzaklktabulunan nokta|arn geometrik yerinin denklemini bu-

dorusuna

lunuz.

g
z
LU

e'

Y=-xdorusuna

6x_4y+5=0

tU

7
17. A(3,

-2) noktaslnn; a. x eksenne


eksenine

b. y

g. Y=3

dorusuna

c.

orijine dorusuna

d. Y=x

h.

(1,

_2) noktasna gre simetriklerini bulunuz.

e.

Y=_x dorusuna

f.

X=4

dorusuna dorusuna

g. Y=_2 h.

19. A(2,

gre simetrini bulunuz.

-1)

noktasnn x

y+1=

dorusuna
t:2.3)

(2,3') noktasna gre simetriklerini bulunuz.

iiiiill

es

]liii,i

1.

A(_a,

de A)

-) noktas analitik dzlemin l!. blgesinise B(a{, b) noktas hangi blgededir?


B) D) V

5.

A(a, 1)

ve

B(2,

bir dorunun zerinde

3) noktalar eim as 45" olan ise a katr?


C)

C)
E) y ekseninde

A',-2 B)-1

D)

Erz

2.

/ / --\
\-E(3,1)

A(-4,21

6.

gre

eklde veriIenlere

noktasnn

apsisi katr?

B(-1,-4)

EAB geninde lAC|

3|CBl' IED|

= |DC| ise

/:

D noktasnn koordinatlar toplam katr?

1
<rr

A)

B)

c'2

D)

A)4

B)s

C)6

D)7

E) 8

E) 0

z
UJ

i-r.J

3.

A(2,4), B(5, -2) ve B e [AC] olmak zere


2|AB| =

7.

3x-(n
paralel

3lBCl eitliini salayan G

noktas aa-

+ 1)y + 4 =0 dorusu X= ise n katr?

5 dorusuna

dakilerden hangisidir?

A'

(7,

-2)
D) (-7,

B) (-7,

6)

A)-2 B)-1 C)o


C) E) (7' -)

D)1

E)2

({,

7)

-6)

4.

a<

ise a katr?

ay _ 12 = nun eksenlerle oluturduu genin

olmak izere, 4x

dorusu_

alan 6

bf

8.

(n-2)x+(n+2)y+1
1

dorusunun eimi

,
D)

ise n katlr?
B)

A){

B)-4 c)-3

-2

E) -1

A)2

c)

D)

E);
ii!l

ag

]!iii

;r,

Dornun Ahditk inceIenmesi

9. x -

+1= dorusuna paralel oan ve A(2, -1) noktasndan geen dorunun denklem nedir?

13. x *Y=

dorusu zerindek birnoktann orjine

gre simetriinn koordinatlar toplam ka$ r?

A)x-2y+3=0

C)x-2y-1=0 E) x-2y-4=g

B)x-2y+2=0 D)x-2y-2=Q
14.

A){

B)-3 C)0

D)3

E)6

10.

X-Y

0 ve

x + y+ 1 =

0 dorularnn arasndaki

ann ls ka derecedir?

A)

30

B)

4s

C)

60

D)

e0

E) 120

A(2'

nn arasndak dar

-1) noktasnda kesien k ve / dorulara 0 ise tana nedir?

g e3 z
a U)
.J

B)3

.)f D)1 E)g

11. 2x+y

seni A)

*]l=0 ve x+my_p=0 dorularxekzerinde dik kestine gre m + n katr?


B)

15. A(-1,2) noktaslnln y ekseninegresmetr B' c(l, -1) noktasna gre simetrii D ise lBD
ka birimdr?

-2

-3 C)':+

D)

-5

E)

A)

B,

rm

c)

D)

2,fl0

E)

3/5

x=2t*1'l ,r. ,, * - }
A)

Parametrk denklemler le verlen

16. A(1,-2) noktaslnln x ekseninegresimetri B se B noktasnn X * } = Q dorusuna gre simetrii aadakilerden hangisidir?

dorunun em ka$r?

;
X!!iii;

B')l

c)

1
_5_c

D)2
_ gg_

A)
E')4

(1,2)
D) (-1,

B) (2,

2)

1)

C) (-2,-1') E) (-1, -2)


16.C

__19

__la__gi_ 1.9

1.8__ 19

9.E 10.D 11.E 12.A 13.A 14.8 15.D

iiiliKgo

1.

ekseni zerinde ise a

A(2' a-3) noktas x ekseni, B(b+1, 3) noktas y + b katr?

5.

A(3,

a) ve B(-2, 6) olmak zere, lAB| = 13 br ise a nn alabi]ecei deerler

top-

^'

-2

B)

-1

c) 0

D)

lam katr?

E)2

A){

B)-2 C)2

D)6

E)12

2.

B(a, 1) noktalarndan geen doru ox*kseniyle pozitif ynde 45' k a yapyorsa a katr?

A(-2, 2)

ve

6.

ekildeki oABc karesinin bir kenar ka brimdir?

A)

-1

B')

-2

C)

-3

D)

-4

E)

-s
'{
t .i

-J

z
z
riJ

A)4

B)T

D)f

E)g

ar)

./
3.

A(a, 0), B(a+l, 3) ve rusal

ise a katr?

c(-1' a+2) noktalar do-

A)

-i

B')-2

c)

-;

D)

-;

7. 4x-my+2=0
E) -1

dorular paralel

dorusuile nx+2y+ 1=0 ise m.n katr?


C)

A)

-18

B)

-16

-12

D)

-8

E)

4.

x=

dorusunun eksenleri kestii noktalar

8.

A(1'
ax
+

arasndaki uzakIk ka br dir?

-2)
4y
+

noktasndan geen Ve
3=

^'

z-tr
Dr

denklemi

2x-by+4=0 ise a
c)
3

0 dorusuna paralel olan dorunun


katr?
E) 4

2n

B) 4

cl z,fs
Er2
A)2

, 3

D)

:iiii!;

.]iiiii:

Dornun Analitik incetenmesi

13. ekildek, y
y=

lTlX Vo

,f3x

dorular

arasndaki ann

ls 60o se

m ka$r?

Analitk dzlemde verilenlere gre

d'

J-

d,

ise d'

dorusunun denklemi nedr?

^',_,B-1
B)3x+2y+6=0 D)3x-2y+4=0
D) -1

B)_.6+

cl-,B

A)2x+3y+4=0 C)3x-2y+2=O

E)3x-2y+6=0

14. 10. Denklem ax+2y


olan dorular

(a-b-4)x+

(2a+

b-5)y-6=0
a

Ve 2x_by+2=0 akk se a + b katr?

-4=0

eksenine paraleldr. Bu dorunun


A(3' 0) noktasnda kesmesin

dorusu y
eksenni

ka olmaldr?

A)-3 B)-2 C)-1 D)1

E)3

= t

nl! B)4 .) D)T

E)5

fr

11. 4x +7y =

4 ve 5x - 13y = 2 dorularnn kesim noktasndan Ve orijnden geen dorunun denklemi nedir?

15. A(3,

-2)

noktasnn x eksenine gre smetr B

ve B nn y eksenine gre simetr s nedir?

se C nokta-

Al 2x+11y=9 C)x+13y=9 E) 6x -17y =g

B)2x-lly=9
D)x-13y=g

A) (-3,

2)
D) (-2,

B) (-2,

3)

C) (2, 3) E) (3, -2)

-3)

12. A(2'

olan dorunun denklem aadaklerden hangsdr?

-4)

noktasndan geen ve emi tanmsz

16.Zx-y+ 1=0 2x-15 C)y=2x- 19


A) y= E)

dorusunun

A(3'-2) noktaslna

gre simetr aadaklerden hangsdr?

A)x-2=O B)x+2=O C)x-4=0 D)x+4=0 E)x=g i_E_ 1c -_-g.D 4.A s.i 6.8 i.o C.a
__

_9.E

y=4x-15
_1i.-,

B)y=2x-17 D)y=4x-13
ia:'_ i4.A

'10",q--

-ir.^

_ia.^

i6.B

,;i;iK

gz

}!:iii:

1.

A(_2, x+5) Ve B(x_3, 1) noktalar koordinatdz-

leminde ayn blgede

ise

in alabllecei tam
c(4,3)

say deerleri toplam katr? A)

-8

B)

-7

C)

-6

D)

-5

E)

-4
A(-2,-'t)

0i
B

A(-2, -1')

ve

C(4,

3)

ise ABCD dikdrtgeninin

alan ka birm karedir?

2.

A)
x ekseni zerindeki A noktas B(-2, 3) ve

18

B)

20

C) 24

D)

c(l,

30

E) 36

2)

noktalarna eit uzakhkta bulunmaktadr. Buna gre A noktasnn apsisi nedir?

nl-; ,)-+ .)-;

D)-* E)-;

( -6.
,)

A(1,

ax+by+3=0 ve ax-2by +6=0 dorular -1) noktasnda kesitiine gre a.b katr?

Z lLJ a r.u ,/
3.

Ar4 B)2 C)-1

Dr-z

E)

-4

ve B(-1, 2) noktalarndan geen doru, C(1' 4) ve D(a, _1) noktalarndan geen doruya parale| ise a katr?
A(2, 3)
7.

A)

-14

B)

-13 Cl-12

Dzlemde

D)

-11

Y=_frx Ve y=1

dorular arasln-

E) -10

daki dar alnn ls ka derecedir?

A)

75

B)

60

C)

45

D)

30

E)

ls

4.

x-y+3=0 ve mx_2y+6=0 dorular 3x+y+5=0 dorusu zerinde kesitiklerine


gre m katr?
A)

8.

Analitik dzlemde T(_1, 2) noktas 3x


+

y + C = 0 dorusunun zerinde

ise c katr?

-2

B)

-l

c)0

D)1

E)2

A)0

B)1

C)2

D)3

E)4
iiiiil gg
.]iiiiij

porunun Analitik incelenmesi


13.

120"

----->x

ekiIdek
90"

d, ve d2 dorularnn arasndaki a olup d, in em as 120" dir. d, doruA(4,


0) noktasnda kestiine gre

ekildeki d dorusu ABCD karesinin B kesin_ kesinin den gemektedir. Verilenlere gre koordinatlar toplam katr?

su x eksenini

y eksenini hangi noktada keser?

A)o B)-1 Ct-2 D)-3

E)+

A) (0,3)

B) (0,

2,8'

c) (0,4)

D) (0, 3rr2)

E) (0, 3,r3)

14. y =

dorusunun A(-2,

6) noktasna

en yakn

E 10. x = 5 dorusuna paralel olan ve A(-2,3) nok_ tasndan geen dorunun denklemi nedr?

noktasnn koordinatlar toplam katr?

=
LJ a tu

A)4

B)6 C)8

D)10

E)12

C)x=O B)x=2 A)x=3 E)x=-3 D)x=-2

15.x-+ 1=0
11. Analitik dzlemde; A(n-2, 6) noktasnn y eksenine uzakl, B(m, 1) noktasnn x eksenne uzaklnn 2 kat olabilir?

dorusunun

A(2'1)

noktasna

gre simetrii olan dorunun denklemi nedir?

ise n aadakilerden

hangisi

A)x-2y-1=0
C)x-2y+2=0
E)

x-+4=0

B)x-2y=0 D) x-2y+3=0

A)1 Br2 C)3 D)4

E)5

16. ax +y+4=0 dorusunun


12. y = X * 3 ile y = r/-3x _ 2 doru|ar arasndaki dar ann ls ka derecedir?

y=x dorusunagre

simetri A(-1, 2) noktasndan ge$iine gre, a

katr?

i.B- i.e i.
,;iii![ ga IIiii;

A)

15

B)

30

60 E) 75 _8.B i.e a. 6.A i.BC)


D)

4s

N-; B)-1 .) -; c-2 e-;


5.B

o.o

11.D

ir.A il. +.l .e

s.c

1.

A(n_3,

sinde

ise n

-rn)

noktas analitik dz]emin lll. blgenin bulunaca aralk aadakiler-

5.

Analitik dzlemde X = 3 Ve dr?

y-_4

doru]arlnn

kesim noktasnn orjine olan uzakll ka birim-

den hangisidir?

A) (-5,

3)

D) (-2,4)

B) (-5,

-3)

C) (-3, 5)

A)3

B)4

C)s

D)

E)7

E) (3, 5)

A(a, 1)

ve B(2' 3) noktalar arasndaki uzaklk 2 fi ise a aadakilerden hangisi olabilir?

6.

Dik koordinat

dzleminde

A)-6

B)-4 C)-2

D)2

B(-4,

1)

E)4

lABl = lAOl ise A noktasnn


ordinat katr?
',
I =

B({,1)

o ul
3.

z t z L!
-J

A)

B)6

C)

D)

17

A(a_2,2a_1) noktas y ekseni zerinde olduuna gre

noktasnn orijine olan uzakl ka br

,; r

N+ 1 qZ
B)

dn?

D)2

E)3
7.

Eim as 120' olan dorunun denklemi

frx*ay+4=0 ise a
B)

katr?
D)

A),re

C)

-1

El-,B

4.

Eimi

olan

ve

A(1'

0)

noktasndan geen
8.

dorunun denklemi aadaki|erden hangisidir?

A) x+2y+2=0

B)x-2y-1=0
D)

Y=X,Y=0 ve x=6 dorularnnsnrlad blgenin alan ka brz d,r?

C)2x+y+2=0

E)2x-y-2=0

2x-y+2=0

A)

B)

12

C)

18 D)24

D) 36

iiiifi

gs

]ltiiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

9.

Eim asnln ls 45'oIan ve orijinden geen dorunun denklemi nedir?

14. Yandaki grafikte


[AB] r-

A)Y+X=0 B)Y-X=0 C)Y+2x=0 D) Y-2x=O E) Y- frx=O

[oB] ve B(4,2t ise A noktasnn ordinat katr?

A) 10. A(2,4r,
sal olmas iin a ka olma|dr?
B(1, -2)

16

B)

14

C) 12

D) 10

E) 8

ve C(a, 1) noktalarnn doru-

A)

3 B);

clz

D)

E)3

15.

11.

A(1,6) ve B(2, 1) olmak zere, [AB] nin X=4 dorusuna gre simetr [cD] ise ABCD drtgennin alan ka

t.
c( J

of

arz

z
D)36
E)

A)

B)

16 C)25

il

tJ- ()

JJ

/
12. Keleri A(2, -1), B(4,3) ve C(0,2) olanABC geninin AB kenarna ait kenarortay uzunluu ka birimdir?

Yukardaki ekilde ABCD karesinin [AD] kenar Y = -x dorusu zernde ve B(0, 4) ise c kesinin koordinatlar nedir?

A) (-1,

6)
D)

B) (-2,

6)

C) (-3, 6) E) (-4,8)

(-2,8)

A)3

B,

ol

.m
E)

cr

z,B

2,f6

16. A(2,

_1) noktasnn 1. aortay dorusuna gre simetrii B ise B noktasnn orijine gre simetrii aadakilerden hangisidir?

13.

x + 2y + 3 = 0 dorusu zernde bulunan noktann apsisi nedir?

Y=

-2 ve

y=

dorularndan et uzaklkta ve

A) (-1,

2)

B) (1, -2)

c) (-2, -1)
E) (-2,
1)

A)

liiiii;

B'

-7

C)

D)

-9

D) (2, -1)
E)

-10
8.C

1.A 2.C 3.E 4.E 5.C 6.E 7.8


:riiiiil

9B

10.8

11

.C

12.8

13.B 14.D 15.8

16.8

go

1.

snde ise t ka

A(t-2, 3t-14) noktas anatk dzlemin lV. blgefarkh tam say deeri alr?

5.

A(2'

3) Ve
B)

B(_4,

dorunun eim asnn ls ka derecedir?

-3)

noktalarndan geen

A)0

B)1 C)2

D)3

E)4

A)

30

45

C)

60

D)

120

E) 135

6.

A(5,

-6),

B(-1,

2)

noktalar arasndaki uzaklk

dk genin hipotensne ait kenarortaynn


denklemi aadakilerden hangisidir?

XV _

7 =,

dorusunun eksen|erle oluturduu

ka birimdir?

A)

ls

B)

13

C) 12

D)

10 E)s
{.
C:
J

A)x-

C)2x-y=0
E) x+Y=0

2y=0

B)x+2y=O D)2x+y=0

;
Z a
u.l
ii_.1

,'
3.

Y=
B(1,

7.

noktalarna eit uzaklkta olan noktann apsis nedir?

3)

dorusu zerinde bulunan

ve

A(_2, 2),

3x _ 4y = 36 dorusunun eksenleri kesen noktalar A ve B olmak zere, [AB] nn orta noktasnn

orijine o|an uzakl ka birimdir?

A) 0

q)

A)e B); c)5 D)6 E)f

c)

D)

E' 2

8.

e R olmak X=t+2
Y=

zere,

4.

k) noktaslnln orijine olan uzak| 5 birim ise k nn alabilecei deerlerin arpm katr?
A(4, A)

2l

parametrk denklemi ile verilen doru-

nun eksenlerle oluturduu genin alan ka

bf

dn?

-25

B)

-16

c)

-9

D)

-4

E'

_2

A)1

Bl2

C)3

D)4

E)5
riiiiil

gz

l:iiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

9.

ekildeki

d,

drve d,

12. A(a,
10

dorularnn eimler srasyla m1, m2 ve

-3) ve B(2, 5) noktalar arasndak uzak!k br ise a nn alabileceideerler toplam ka-

tr?

m. ise

aadak

sralamalardan han_
gs dorudur?

A)3

B)4 C)s

D)6

E',)7

. ffi3. C) mz. ffi3 .


A) m

ffiz

B) m. <ffie<ffi3

ffi

D)mz.ffi.ffig

13. Analtik dzlemde A(2, 1)

E) mg<D2.ffi.

r (n+2)x- ny+5=0 dorusuna rik k nokta ise n ka$r?

ve B(-4,3)

noktala-

gre simet_

A)1

B)2 C)3

D)4

E) s

(r

14.

10. A(2, 1), B(0,

tABl nn

-3) olmak

Jzere,

orta dikmes o|an dorunun denklemi

z ;
IJJ a lJ

aa daklerden hangsdir?

A)

C)x+2y+1=0 El 2x+y+2=0

x++3=0

B)x+2y+2=0 D)2x+y+1=0

ekildeki k ve dorular, apsisi 2 olan A nok_ tasnda kesmektedir. Buna gre dorusunun x eksenini kesti noktann apsisi ka6r?

A)7

8)6

C)5

D)4

E)3

11. 3x

eit o|an noktas aadakilerden hangsdir?

-4

15. A(-3, 1) noktasnn y

dorusunun koordnatlar birbrine

rii

2 dorusuna gre smet_ olan noktadan geen Ve y eksenine dik olan


=

dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A) (1,

1)
D)

(4,4)

B)

(2,2)

C) (3,3) E) (s,5i

A)y=3

B)y=l D) x=1

c)y=-g
Elx'=7

1.C

2.D

4.C

5.8

6.8

7.E

9.C

10.c 11.E 12.8 13.A 14.D

15.A

ii!!![gs ]iliii

1.

Dik koordnat sisteminde A(a, _b) noktas ll. bl-

gede

ise

B(a.b, a+b) noktas hangi blgededir?

--....l---...i}.-.....-.....}...--

;A :

A)

B) l

c) l
E) orjinde
""-"'o""":"

D) V

ekildeki birim karelere b]nm olan kat dik


2.

Yandakiekilde
[CE]

nlABl
=

={E}

2lEBl

B noktasnn koordinatlarl aadakilerden hangisidir?


A)
(3,

koordinat sistemine yerletirildi|nde A(-1, 2) ise

lAEl

lCDl = lDEl ise D noktasnn koordinatlar aadakilerden hanglsidir?

-1)

B) (3, -2)

c)
E) (3, 1)

(2,

-1)

D) (2, -2)

A) (2,

3)
D) (3,
3)

B) (1,

2)

C) (2,2I E) (3, 4)

T6.
z
__J

2x + y

15 =

dorusu zerinde olup apsisi or-

'z
l-ii

dinatnn ik kat olan noktann orijine olan uzakl ka birimdir?

ul

'J)

A)3
D) 6

B)4
E)

q 2'E
3,F

3.

A(1'

-2) Ve

B(3,

-4)

noktalarnn orta noktas7.

nn orijine olan uzakl ka br dir?

A)2
D)

2f,3

P,2,n

q ,re

C) 3

Dzlemde 2x + 3y = 15 dorusu zerinde olan ve eksenlere eit uzaklkta bulunan noktalardan


birinin apsisi nedir?

A)3

B)6 C)e

D)12

E)15

Analitik dzlemde A(-2' 3) veriliyor.

ve B(4, 0) noktalar C e [AB] ve lACl = 2lBCl ise C nok-

8.

tasnn koordinatlar nedir?

gerel say olmak zere, A(1-t, 2l+1) dorusunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A) (2,

2)

B) (2, 1) D) (4,2)

c) (4,
E) (1,
1)

A) x+2y=1
1)

B)2x-y=3
D)

C)

x+2y=3 E)2x+y=4

2x+y=3
iiiii,

gg

;iil;

Dorunun Analitik incelenmesi

9.

ekilde toA] l- toB]


A(4,

13.

a) ve B(12,0)

olduuna gre

oA

dorusunun

eimi katr?

A)

1 B)n q,E D)2 q.fr

ekilde verilenlere katr?


1

gre d2 dorusunun

eimi

2 1 B)5 c); A)6 ^.

D)

E)2

10. x = 2 dorusu zerinde olup, A(_1,3) ve B(3, 2) noktalarna eit uzaklkta olan noktann
ordinat katr?

4
n
-) z

14. y + (m _ 4)x +8 =

a olduuna gre, m nin alabilecei ka tane doal say deer vardr?

dorusunun eim as dar

A);

B)5 C)6

D)

q7

iJJ

a LU

A)s B)4 c)3

Dr2

E)1

15. 2x _ 3y = 1 dorusuna dik olan ve x _ 2y ='| ile x + V = -5 dorularnn kesim nok11. A(4n-2, 1)

ve

B(3n+2, 4) noktalarndan geen

tasndan geen dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

doru x eksenine dik

ise

katr?

A)0

B)1

C)2

D)3

E)4

A)2x+3y+20=0
C) 3x +2y
+

E)3x-2y+13=0

20 = 0

B)2x+3y+13=0 D) 3x+2y+'t3=0

16. y ekseni zerindeki noktalardan A(3,


12. x =

-2)

nokta-

dorusuna gre simetrii kendisi olan nokX=

sna uzakl 5 br olannn ordinat aadakiler_


den hangis olabilir?

tann

-3
B)3

dorusuna uzakl ka birimdir?

A)2
1.D 2.C
i;iiiioo]iiiiii.;

c)4

D)5

E)6
8.D

A)6

B)5

C)4

D)3

E)2
16.E

3.E

4.8 5.A 6,E 7.A

9.8 10.D 11.E 12.D 13.C 14.8 15.D

1.

A(2, 3) Ve B(2,

-3)

noktalarndan geen doru-

5.

Koordinatdzleminde

nun x eksenyle yapt a ka derecedir?

A(_2,3), B(k, 3) ve |ABl

=6

birim ise

nn ala-

A)

e0

B)

75

C)

60

D)

45

ca deerler toplam nedr?


E) 30

A)-8

B){

C)-4

D)0

E)4

2.

A(a+1,

a4) ve

6.

B(2,

-3)

noktalar koordinat sis-

teminin ayn blgesinde olduuna aadakilerden hangisi dorudur?

gre

iin

1.a<5 C) 0. a<7
A)
E'

_2<a<7

0<a<6 D)-1 <a<6


B)
,7
cr.

ekilde verilenlere gre taral blgenin a|an ka


brz dir?

<=

{
l-ir

A)

B)

c);

D)2

E)f

(t)

tli

3.

Koordinat dzleminde birA noktasnn x eksenine

uzakl 2 birim

ise

eksenine uzakl 3 birim noktas aadakilerden hangisi dangz?


B) (-3,

ve y

I 7.
Kelerinin koordinatlar A(-2, 1), B(3,5) ve

A) (3,

2)
D) (3,

2)

C) (-3, -2) E) (2, 3)

-2)

C(1'

8)

olan ABC geninin

tAB] kenarna
tr

ait

yksek|ii talyan dorunun eimi katr?

A)

-;

B)

-;

c) -1

D)

-;

q-3

4.

Analitik dzlemde A(-3, 1) veriliyor. 3|Bc| =

blen A)
(6,

2lAcl orannda [AB] yi dtan noktasnn koordinatIar nedir?


B) (-6,

ve B(0' -2) noktalar


8.

Koordinat dzleminde A(3,

_4), B(6, 0), c(_2' 8) noktalar iin

-s)
D) (12,

8)

-10)

C) (6, -8) E) (-12, 10)

|AB| + |ACI toplam ka birimdir?

A)

25

B)

20

C)

18

D)

15

El
:iiliill

12

]iiiii

Dorunun Analitik |ncelenmesi

9.

Y=

2x-

nln

dorusunun

eksenini kestli nokta-

eksenine uzakl

13. A(-1,3) ve B(2' 5) olmak zere, [AB] nin x ve

birimdir.

eksenleri zerindeki dik izdmlerinin uzun-

Bu dorunun

y ekseninikestii noktann ordinat

luklar toplam ka birimdir?

aadakilerden hangisi oIabilir?

A)3

B)4 C)6

D)8

A)3
E)12

B)4 C)s

D)6

E')7

10. Kelernin koordinatlar A(3' 0)' B(1, 2) ve c(5, 4). olan ABC gennn tBc] kenarna ait
kenarortay uzunIuu ka birimdir?

14. ABc geninin

ke_ 2)

nar orta noktalar

D(-2,3), E(3,
ve F(1,

^'

2n
D, 2,f3

B) 3

c'

,m

-1)

lse

noktasnn koor_

dinatlar top|am

E)4

katr? A)

F(1,-1) c
c',

-4

B)

-3

-2

D)-1

E)0

11.

A(1

,2| ve B(a,4)

noktalarndan geen doru x

eksenyle poztif ynl

45' lk a yapyorsa a

15.

ka$r? A)

xIY=2,2x-y=7 ve a(+y+7=0 doru_ |arnn bir noktada kesimes in a ka olmal_


dr?

B)1 C)2

D)3

E',)4

A)-2 B)-1 C)0

D)l

E)2

12. y

=)(-1 ve y=rlX+3

dorulardikkestikle_

rine gre, kesitikleri noktann x eksenine olan uzakl ka br dir?

16. y

2x +

simetril

1 dorusunun B(2, a) kendisi ise a ka$r?

noktasna gre

A)

B'2

c)

D)

q;
7.D

A)5 9.c o.a

8)6
11.D

C)7

D)8

E)e

1.A 2.D 3.E 4.C 5.C


:iii!![

6.C

ii.D i3. il.A s.l

io.l

oz]iiiiii.

1.

A(a-2'

toplam 5 br ise a nln pozitif deeri katr?

-3)

noktaslnn eksenIeri olan uzaklklar

A)

B)

c)

D'2

E)

B(*4,0)

ekilde ABo ekenar gen olduuna gre, A


kesinin ordinat katr?

2.

A(2, -1)

ve B(3, 1) noktalarna eit uzaklkta

bu_

A'

,E

Bl

,re
(tuz)

C)

z,tr

D)

2,fr

E) 4

lunan noktalarn geometrik yer denklemi aa6.


y

dakilerden hangisidir?

A) x+2y=5

C)2x+4y=1 E)2x+4y=$

B)x+2y=3 D) 2x+4y=3

/
n

,x

(su)

Lr.l
i.

z
lJ

Yukardaki grafikte bir karmdaki tuz-su miktar ifade edi]mitir. Buna gre 120 gr lk karmda ka gr tuz vardr?

.t

A)

20

B)

30

C)

40

D)

60

E) 80

3.

Dzlemde A(2-n' 3) Ve B(n+4, lr?

5)

noktalarn-

dan geen doru, y eksenine para|el

ise n

ka-

7.

A(1,

A)-2

B)-1 C)0

D)1

Er2

rii

x-3y

-2) noktasnn
+m

-4 = 0

x=

3 dorusuna gre simetdorusu zerinde

ise

katr?

A)-8 B)-7 C)4

D)-5

E)4

8. 3x+y=$
4.

dorusukoordinateksenlerini

y=2x+k-1 ve y=-x+2k+5
ekseni zerinde kesitiklerine gre

dorular nedir? E)

B noktalarnda kesmektedir. ax _ 2y = 1 dorusu tAB] nin orta noktasndan getiine gre a


katr?

ve

_2
^'

B)

-3

c)

-4

D)

-5

A)3

B)4

c)5

D)6

E)7
.l;iiil og

jiiiii

Dorunun Analitik incelenmesi

9. x-y+6=0, Y=0

Ve x *

larnn oluturduu genin en kk asnn

fiv-3=0

doru-

13.

ls ka derecedir?

A)

15

B)

30

C)

45

D)

60

E) 7s

ek|deklABcD karesinn D kes y = 3x dorusu, C kesi Y = mx dorusu zerinde olduuna gre

m kagtr?

10.

x-2y+4=0

dorusule x-2y-1=0 dorusu arasndaki uzaklk ka birimdr?


A')

^')2

,);

c)l

D)

=r}

2
D'

2n

Bl

,F
E) 3

q,f7

s z

(r

14. x * Y = 1 dorusu zernde bulunan ve A(4, 0) noktasna en yakn o|an noktann apsisi katr?

;
TJJ

z tJ
a
11. ABc geninn [BCl kenar dorusu zerindedr. A(2' 1) A(ABC) ra

A)

B);

c'2

,)

E) 3

4x+3y-1=0
ve lBCl
= 12 br

ise

uf

drz

A)6 B)10

Cr12

D)

16

Er 24

15. 2x

3y = 6 dorusunun eksen|erle oluturduu gensel blgenin alan ka o? avz

A)l

B)2 C)3

D)4

E)6

12. y= 2x dorusu le Y = lx dorusu arasndakidar anln ls 45o ise a nn poztf deeri ka$r?

16. A(-2, 3) noktasnln x


ri

o; ,); q*
:;ii![oa}i:i::

o)+

x-y+k=0
B)

2 dorusuna gre simetdorusuzerindetse k ka$r?


=

E);
9.B

A)

-5

C)

-4

Di-3

E'

-2

1.8 2.E 3.8 4.E 5.D 6.C 7.8 8.E

1.

A(-1 ,

2) noktaslnn 6x _ 8y

--

dorusuna

5.

A(2,

olan uzakl ka br dir?

x ekseni ile pozitif ynde 135' k a yapyorsa n

-1) ve

B(3' n) noktalarndan geen doru

A)1

B);

c)2

D);

katr?
E) 3

A)-2 B)-1 C)0

D)1

E)2

2.

A(-2, 1), B(-1,2| ve C(n' 3) olmak lzere, [AB] l- [AC] ise n katr?
A) -1
B)

-;

c, -2

D)

-;

E)

-4

z
^)

(;';)
D)

;
c) (2, 1)
E) (3, 2)
7.

z L!

a LJ
Bir kesi A(2' _1) olan karenin bir kenar x + y + 5 = 0 dorusu zerindedir. Bu karenin alan ka f orz

A(2,1) ve B(a, 2) noktalar x


dorusu zerinde

+ by

ise a katr?

6=0

A)6

Br12 C)18 D)24

E)36

A)-2

B)-1 C)0

D)1

E)2

2x_y

1 dorusunun koordinatlar birbirine eit

4.

A(2,

_1) noktasndan geen ve y eksenini

nat 3 olan bir noktada kesen dorunun senini kestii noktann apsisi nedir?
A)
1

ordi_

olan noktasnda bu doruya dik olan dorunun


denklemi aadakilerden hangisidir?

ek-

A)x+2y=1
C) x
+ 2y =3 E) 2x+Y=3

B) x + 2y =2

B)

cl2

D);

E)g

D)2x+Y=1
.,;iiii,

os

,i!i;i,

Dorunun Ahalitik incelenmesi

9.

ekldek d dorusu ABCD karesinin B kesinden gemektedir. Verilenlere gre C noktasnn koordnatlar toplam ka-

13.

l?
A')

-2

,)+

c)-1

D',r

-*

E)0

Dk koordinat sistemnde B(8,

0)' A(a,

3)

oA

br olduuna gre |AB| ka

br dir?

A)6
10. A(1,

B)4n D) 2,8

C)5
E) 4

-2) noktasndan, B(2' 1) ve 'c(3, 2) noktalarna izilen iki doru arasndaki dar ann
tanjant ka$r?

14.

A)* B)+

.)*

,);

=);
E

z
J

=
I.IJ I.IJ

(/)

ekildek ABCD ve BEFK karelerinin C ve F keleri d dorusunun zerindedir.

4.A(ABGD)

11.3x-4y+ 6=0 ve 6x-8y-4=0


arasndaki uzaklk ka birimdr?

9.A(BEFK) ise d dorusunun ei-

dorular

mi nedir?

A)

3 c)4
B)

q+

o)i
E)s
15. 2y

B)

; c)l

D)

E',2

-x+

6=

na gre simetri kendisi

0 dorusunun y = lTlX + 3 dorusu_ ise m katr?

A) 12. y
=

-2

B)

-;

c) -1

r-'

=)-*

dorusu zerndek brA noktasnn

4x

3y + 2

=0 dorusuna uzakl

2 birim

iseA
16.

noktasnn apsisi aadak|erden hangsi olabi_ lir?

A(-1,2) noktasnn 3x-4y + 1 =0 dorusuna gre simetrii B ise |AB! ka birimdr?


D)

A')2 B)3 C) 4 l.c 2.A 3.A 4.B 5.A a.e .c'-."--d.c g.A-_- ]oa- il 12.A 13.c '---B)
E',)12

A)8

C)10 D)11

a-

E)6
16.c

14.B 15.A

:iii!iloesiiii;,

1.

DzIemde A(1,3+n) Ve B(5,2n-1) noktalarndan geen doru x eksenine paralel ise n ka-

5.

A(4,

3) noktas ile B(2, -1) noktasnn x ekseni zerindeki C noktasna uzaklk|ar eit olduuna

lr?

gre C noktasnn apsisi katr?

A)0 B)1 Cr2 D)3

E)4

A)3

B)5 C)7

D)8

E)10

2.

c dorusalolmak uizere, A(-3, 3)' B(-1' 2) C e [AB] ve 3lAC| = 2|Bcl ise C noktasnn koordinatlar toplam katr?
A, B, A)

6.

A(1,

ruIarnn kesim noktasndan geen dorunun


denklemi nedir?

-2)

noktasnda]'l Ve X =

2 ile

-1

do-

-1

Bl

-2

C)

-3

D)

-4

E)

-5

Z
-7

A)y=-2x c) y=3x-5
E)

y=x-3

B)Y=-x-1 D) y = 2x-4

L!
O:,

LlJ

3.

Analitik dzlemde

^(2,4| Eksenler saatin dnme ynnde 90o dndr-

noktas veriliyor.

lrse

noktasnn yeni koordinatlar ne olur?

7.

Eimi2 olan dorunun zerinde olan bir noktann


apsisi 4 artnca ordinat ka artar?

A) (-4,

-2) B't 9,2'l D) (-2,4)

C, (-2, -4) E) (-4,2)

A)2

B)

C)

D)

E) 10

ax+y=4 ve (a+l)x+2y=5 paraleI k doru ise bu dorular


uzaklk ka birimdir?

arasndaki

8.

A(_1, 2)

or+

qn

c(1, _2) Ve D(4, m) noktalarndan geen doruya paralel

ve

B(0,

4) noktalarndan geen doru,

c)
Er 3,r2

2n

ise m katr?
C)

or+

A)

-4 B')-2

Ol

El 4
oz

;it,

:iii

Dorunun Analitik lncelenmesi

9.

Dik koordinat sisteminde

13.
D(-4,3)

y (kd0

A({, -2), B(2, -2) D(_4' 3) koordinatlar


ile verilen ABCD dik

C
>x

yamuunun alan

A(-6,-2)

B(2,-2)

'

x (al)

ka br2 dir? A)

25

B)

30

C) 35

D) 40

E) 45

Yukardaki grafikte bir maln kAr ve al fiyat arasndaki bant verilmitir. Buna gre 12 lira kr edilen maln sat fiyatl ka liradr?

A)

24

B)

36

C)

48

D)

60

E) 72

10. y

[ _ 1 dorusu zerinde bulunan ve A(1' 1) ile B(2, _1) noktalarna eit uzaklkta olan nokta
=

aadakilerden hangisidir?

A) (1,

o)
,)

B) (-1,

(!

-2)

f, c)

14.

2x+y_ 2= 0dorusunun x ekseninegresimetri aadakilerden hangisidir?

[*,

+]

-2) [.,-5j

tr\/(0,-1) E)

) z
U)
LU
LIJ

CT

A)2x+y+2=0
C)

E)2x+2y-1=0

2x-y-2=0

B)2x-y+2=0 D) 2x+y-2=O

7
11.

y_2x+1=0 Ve 3x+y_2=0
A)

dorular

arasndaki geni anln ls ka derecedir?

100

B)

120

C)

135

D)

150

E) 160

15. A(1, 2) noktasnn y = )( - 1 dorusuna gre si_ metrii olan noktann koordinatlar toplam ka_ lr?

A)3

B)4 C)5

D)6

Er7

12. Karlkl iki kenar 2x+y+1=0ve


2x + y

=0

dorular zerinde bulunan kare_

16. Koordinatlar toplam 3 olan A noktas x

nin evresi ka birimdir?

dorusu zerindedr. Buna gre, A nn orne 9re simetrii nedir?

y=5

A)

/5
D)

B) 4 /-s

c)
E) 8.,6
5.8 6.E

56
7D

6/5

A) (1,

-4)
D) (-4,

B) (4,

-l)
E) (-4,

C) (4,
1)

1)

-1)

1.E 2.8 3.E 4.A


li;iiill

8E

9C

10

c 11.C 12.8 13,C 14.C 15.A

16.E

oaiil;;,.

1.

A(a'

b)

noktas analitik dzlemn lV. blgesinde

4.

A(2_a, a-3)

ve

B(a+S,

a)

noktalarndan geen

ise B(_a' b) noktas hangi blgededir?

doru,

katlr?

t * ',

= 1 dorusuna dik olduuna gre

2.

A(-3,

-4) Ve

B(0,

3)

nokta|arnn orijine olan

uzaklklar toplam katr?

7,
E,

5.

Kelerinin koordinatlar A(4, 0), B(1,


kenarortaynn denklemi nedir?

c(2' 4) olan ABC geninin tAc] kenarna

-2)

ve
ait

z z
a tJ.l
I,JJ

3.

6.

3) noktasndan geen ve oy eksenni B, ox eksenini C noktasnda kesen bir d dorusu iin |AB| = 2|Ac| ise d dorusunun denklemi
A(2,

nedir? (B noktasnn ordinat pozitiftir.)

ekildeki ABCD karesinin B kesi x _ 2y


dorusu zerindedir. Buna gre, A(ABco) ka

12

bf

oir?

iiilit og]iiiiii

Dorunun Analitik lncelemelsi

7.
40
10,

9. x_zy +3=0
,,,,
.u'''

Ve

3y+x_4=0

dorularl ara_

(Sat)

Slndaki dar ann ls ka derecedi?

20

(Al)

Yukardaki dorusal grafik bir maln al Ve Satl|-

na aittir. Buna gre 40 lira kAr edilebilmesi iin


al fiyat ka lira olmaldr?

8.

A(_3'0) noktaslnln 3x+4y_1-0


olan uzakl ka

birimdir?

dorusuna 10.A(1,_2)

noktaslnln

x_y+2=0
B ise

dorusuna

gre simetrii olan nokta

|AB| ka br dir?

A(5, m), B(3,

[AC] nin orta noktas

-1), C(n' 4) olmak zere, B ise m + n ka$r?

A(3, 1) noktasnn x

uzakl

fi

r se k

2y + k=

0 dorusuna olan

nn pozitif deeri ka$r?

2.

x+y+4=0 ve

x-y-2=0
ve 2x-

dorularnnke_
y
+

sim noktasndan geen

=o

doru_

5. y-x+1=0

ve

y=fix

dorulararasndak

suna paralel olan dorunun denklemi nedir?

dar ann ls ka derecedr?

E
-J z

3.

2x-y +3=0

dorusunun A(1,3) noktasna

gre simetrii olan dorunun denklemi nedir?

ekilde ver|lenlere

gre

noktasnn apsisi

ka$r?

iiiliffi11xiiii

Dorurun Analitik ln;elerresi

7.

A(2_a, 6_a) noktas analitik dzlemin ikinci blgesinde ise a nn alabilecei tam say deerleri
toplam katr?

ile Y=A, X=2 Ve X=4 dorularnn x ekseni oluturduu blgenin alan 6 bf ise a nln pozitif deeri katr?

8.

A(3, a+1) noktasnn eksenlere olan uzaklklar toplam 8 br ise a nln alabilecei deerler top_
lam katr?

10
d1

d2

eimi ekildeki verilere gre d2 dorusunun

katr?

1.

1966

- USS

6.
y=

1975

y =,,/-3x +

1 le

1 dorular ka derecelik a

- SS

altnda kesiirler?

A)o B)30 C)45 D)60

E)eo
B(1,-3)

ekle gre A(2, 3), B(1, -3), c(3, 4)


1972

3x + 4y

10 = 0 dorusuna A(1, uzakl ne kadardr?

- USS

3) noktasnn

|BD = 2|DA ve |DE| = nn ordinat ne olur?

Ec olursa E

noktas_

A)0

A)+

qh

c)

D')2

,r+
.

B); .);

ott

E)3

1973 A(1,

ffi = 0 dorusuna uzak!nn 1 e eit olmas iin m nin deeri aa-

- USS 3) noktasnn

3x

4y

s7. z
E

;
z
a
u.,l

- SS ve b herhangi a
1976

iki reel say olduuna gre

dakilerden hangisi olmaldr?

l,J-l

dlk koordinatlar sistemnde

,[#, *)

A)

B)

10

C)

15

D',)

22

E) 25

noktasnn

-.t

Y=

-x

dorusuna gre simetriinin

koordinatlar nelerdir? B) (-(a + b), -(a

4.

b))

1974

A(-1, 4), B(3,


sidir?

- USS

gre simetrii olan nokta aadakilerden hangi-

-2)

noktalar verilyor. A nn B ye

D)(a+b,a-b)

A) (-5,

-8) D) (5,8)
1975

B) (7, -)

c) (-7,8)

E) (8,5)

Koordnatlar (2,3) olanA noktasnn y = x e gre simetrii B noktas ise B nin X = -3 e gre simetrii olan C noktasnn koordnatlar ne olur?

USS

1977 - ss (-2,7, noktasnn

Y=

dorusuna gre simet-

rii olan noktann koordinatlar nedir?

A) (-9,

2)
D)

(-4,3)

B) (9,

-2)

C)
E) (3,4)

(4, -3)

A) (2,

7)
D'

(7,2',)

B) (-2,

-7)

Cl (7,-21

E' (-7,21
iiiiltg]iii:

Dorunun Analitik lncelenmesi

9.

1981

- ss A(-2' 3) noktasnn Y = -x dorusuna gre simetrii B ise B noktasnn Y=_2 dorusuna gre simetrii olan C noktaslnln koordinatlar
nedir?

13. 1982

A(3, _5) noktasnn x-eksenine gre simetrii P

- OYS

y- eksenine gre simetrii Q o|duuna gre

lPol
A)

ka birimdir?

A) (-3'

-)
D) (-10,

B) (-4'

1)

8
Dl

C) (-2'
E) (4, -3)

1)

2)

12

B)2@
El

26

Cr.M

10. 19s1

- Ys a>0 ve b>0 ax + by + 1 = 0
re olmas

olmakkouluyla,
dorusunun koordinat eksenleri
'

14. 1983

X+y =

ile meydana getirdii genin alannn 2 birimka_

$ dorusu zerinde bulunan ve A(3, 3) noktasna en yakn olan noktann apsisi katr?
B)1

- OSS

iin a.b arpmnn deeri ne olmal-

dr?

A)0
4,15.

.)

Dr2

E)

A)2

B,+
- OSS

.)+

D)4

E)

4 1985

11. 1982

Simetri eksenleri
b,,,,,,,,,,,,,,,,ir

X=0 Ve y=0

dorular olan
drt kesinin

- YS A(-3, 3), B(a, 5), c(_8, 4) noktalar veriliyor.

dikdrtgen vardr. Bu dikdrtgenin bir kesi

1
U)

C noktas AB dorusu zerinde olduuna gre


katlr?

N(3,

5) noktasnda olduuna gre

z UJ

ordinatlar toplam nedir?

tJ-l

A)-e

B)-10 C)-11 D)-12 E)-13

A)

B't

12

C)

D)

E) 3

?
16. 1986

12. 1982

- OYS

- OSS

ekildekiABC ikizkenar dik geninin AB kenar


y=

Yukardaki ekilde A(0,


kilerden hangisidir?

3) noktasnn

B(2, 0)

dorusu zerinde olup alan 8 brim karedr.

Y=X+

1 dorusu A kesinden

noktasna gre smetr,C dr. C noktas| aada-

getiine gre

kesinin apsisi katr?

A)e B)8 C)6


iiiii[ q]iiiii:

A)

(4,

D)s

-3)
D)

B) (3,

E) 4

(4,4)

-4)

C) (3, -3) E) (3, -2)

Dorunun Analitik lncelenmesi

17. 1986 - OSS


A(1 ,

21.
D(1 ,

1), B(x, y)' C(5, 5)'

renin keleri olduuna gre

y katr?

5) noktalar
6

bir ka-

2x+3y-4=0 Ve x_2y+ 6=0


olan dorunun denklemi hangisidir?

1990

- OSS

dorularnn

kesim noktasndan geen ve x+ksenine paralel

A)0

B)1 C)3

D)4
5

E)5

Nv=+
18. 19s7 _ ss A(3, 5) noktasnn Y
uzakl ka birimdir? D) dorusuna olan
=

y=-1

'v=+

C)y=-2
E)y=0

3x +

A)#

B)+

.)# o)#

E)#

22. 1990 - OYS

maln maliyeti ile sat fiyat arasndaki banty


gstermektedir.

Yandaki dorusal grafik bir

Sat (TL)

9.

19. 1989 - OYS

',

3
Al (TL)

^[',
4.
C(

;]

noktas bu doru

zerinde olduuna gre, 18000 TL ye satlan bir maldan ka TL kr elde

edilir?

l.J-l

z t z
J

A)

1000
D)

B)

3000

1500

c) 2000

E) 3600

U)

d1 dorusu A(3, 0) ve B(0' 2) noktalarndan d, dorusu C(2,0) ve D(0' 3) noktalarndan


gemektedir. Bu iki dorunun K kesim noktasnn koordinatlar toplam kat r?

t.l-l

23. 1991

^)z B)3 .)+ D)+


20.
1990

E)+

verilenY=f(x) dorusu x-eksenini K(x, 0) noktasnda kestiine


gre, K noktasnln apsisi katr?

Yandaki ekilde grafii

- ss

- YS
o(o,o)
A(6,0)
B(5,4) A)

-1

B)

-2

C)

-3

D)

-4

E)

-s

c(0,4)

24.

1991

- Ss

Dik koordinatsisteminde y = ffiX * 1 dorusunun

y-cksenine gre simetrii x*ksenin,


Yukardaki ekilde dik koordinat sisteminde o, A, B, C noktalar veri]mitir. Bu bilgilere gre OABC drtgeninin alan ka birim karedir?
noktas nda kesmektedir.

[f,.J

Bunagre y=IT'IX*1 denklemindeki m katr?

A)

20

B)

22

C)

24

D)

26

E) 28

A)-1 r-+.)-+

r);

=)*
.;iiiil.11s
]ii;'

Dorunun Analitik lncelenmesi

25.

SS A(1, 3), B(4, 0) noktalar veriliyor. [AB] zerinde bir C(x' y) noktas alnyor.

1991 _

29. 1992 - OYS

katr?
A'

lcnl ffi = z
1

olduuna gre

noktasnn apsisi

B)

2,5

c)

D)

3,5

E) 4

Denklemi y A(6,

+x

_2

ABOD karesinin

0)

olan ekildeki d dorusu kesinden gemektedir.

olduuna gre,

ABCD karesinin

alan

ka birim karedir? 26. 1991 Denklemi x_2y =0 ve x_zy +5=0 olandorular arasndaki uzaklk ka birimdir?

OYS

A)s

B)4

C)

D',)z

E)

A)

B)

c)

D'

.E q,B
, 5 z
LU LiJ

27. 1992

- OSS

(r

30. 1994

Yanda grafii verilen y = f(x) dorusal fonk-

- OSS ekilde y=1 Ve Y=ax-1 fonksiyonlarnn graf|kleri


Ve

siyonu aadakilerden
hangisidir?

U)

x'fi
c)Y=x+1
E)

y-ekseniyle snrl tara| blgenln alan 1

A)y=x

birim kare olduuna gre, a katr?

B)y=-x D)Y=-x+1

Y=x-1

o)

B);

c)l

Drz

E)3

28. 1992
nin A

Keleri o(0, 0), A(8' 0) ve B(8,6) olan gekesine ait kenarortay dorusunun denklemi aadakilerden hangisidir?
A)
___

- OYS

31.

_
A(1,

86

xy.

B)
D)

XV c) -+a-'l 86
E)

6*4=1

XV

l*I= 84

XV -*a=1 68

'994 Denklemi _12x + 16y

ss

3) noktasna en yakln olan noktasnn

11 =

olan dorunun
ordi-

nat aadaklerden hangisidir?

A)

B)_7 c)2

D)4

E)6

ilil o jiiii.

Dorunun Analitik incelenmesi

32. 1994 - OYS


ekildekiAB dorusu

,[_*, ,)
gemektedr.

noktasndan

36. 1996 - OSS (_3' 0) Ve (8' 5) noktalarna eit uzaklkta olan ve y+kseni zerinde bulunan noktann ordinat
katr?

|oB| = 4|oA| olduuna gre, B noktasndan AB

A)-6 B)-4 C)0

D)2

E)8

dorusuna izilen dik


dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A) 8y +2x- 13 = 0 C) 3y+x-12=0

E)4V*X=0

B)4y+x-16=0 Dl2y+8x-9=0

37. 1996
1995

- ss

A(a' b) noktas koordinat dzleminde 3. blgede


bulunduuna gre, (a, hangisi olabilir?

- OSS

A ve B kentleri arasndaki uzaklk 100 km dir. A


t

b) ikilisi aadakilerden

CE

dan saatteki hz 5 km olan bir yaya B ye doru B

den de saatteki hz 15 km olan bir bisikletli A ya


doru ayn anda yola kyorlar. Yaya ve bisiklet-

A) (1,

2)
D) (-1,

B) (-2,

3)

C)
E) (0, 4)

(2,

z
-J

li, hareketlerinden ka saat sonra ve A dan ka


km uzakta karlarlar? Problemin grafikle zmn aadakilerden hangisi verir?

-3)

-1)

a ul

z LU

il
34. 1995
X=

4 dorusu zerinde bulunan ve A(-3, 6), B(3, 4) noktalarna eit uzaklkta olan noktann
SS

ordinat katr?

A)

-15

B)

-e

C) 12

D)

1s

E) 17

c)
6 5
4

3 2
1

35. 1995

OSS

Denklemleri

2x+3y-8=0 ve 7x+2y +16=0

olan dorularn kesim noktasndan ve koordinat balangcndan geen dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A) 11x+8y=Q
C)

x-6y=0

B)8x+11y=Q
D)

6x-y=0

E)9x+5y=9
:iiiit. z.iiiii

Dorunun Analitik lncelenmesi

38. 1996

ekildeki d.' dorusu


x--eksenini (3, 0),

- OSS

41. 1997
4x

- 5y + 20 = 0 dorusunun A(3, 1) noktasna gre simetrii olan dorunun denklemi adakilerden hangisidir?

- OYS

y+ksenini (0,3) noktasnda; d2 dorusu ise x+ksenini (-2, 0), y+ksenini (0,2) nok-

tasnda kesmektedir. d., ve d, dorularnn A kesim noktasnn koordinatlar (x, y) aadakilerden hangisidir?

A)4x-5y-34=0 C) 4x-5y-7 =0 E)5y-4x-3=0


42. 1998

B)4x-5y-13=0 D)5y-4x-5=0

[+,+J

,,

[+,;J

.,

[*,;J

- OSS ekildeki oABc

kare olduuna g-

Ie,

noktasnn

ordinat katr?

39. 1997

- OSS
.l_

/
CT

loHl

[AB]

A)

B(0, 6)

z
J

B)

'

i9 .)# 16

D)

;;

9;;
gre

A(4,0)
lOHl = 3

t a
L!
LIJ

4s. 1998
Y

- OSS
o[*, eJ nonasna

= 2x_ 1 dorusunun,

simetrii aadakilerden hangisidir?

o,h ',#

Yukardaki verilere gre, |oH|

=a

kabirimdir?

o,#
0

t,#
=,

A)

y=-7x+3
1

B)
D)

y=}x*
y=2x+1

c) Y=-2x+3

E)y=2x+5

44. 1998

- OSS

Yandaki verilere gre,

40. 1997 - YS 4x_ 5y + 6 =


Y=x

dorusuna paralel olan ve

CD dorusunun denklemi aadakilerden


hangisidir? (AB J- CD)

-3

dorusu ile y+kseni zerinde kesien

dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A)2y-x+6=0 C) 5y-4x+15=0 E) 5y-4x=0


;iiii,'

B)3y-x+9=0
D) 5y

-4x-

15 = 0

A)3x-2y+6=0 B) 3x +2y-6=0 C) 2x-3y-6=0 D)2x-3y+6=0 E)2x+3y-6=0

aliiil,

Dorunun Analitik lncelenmesi

45. 1998 - OYS


Bir baheye boyIar 50 cm ve 40 cm olan iki aa

49. 2000

- oss

(x + 3)(y

1) =

x.Y bantsnn grafii aada-

fidesidikilmitir. Bu fidelerin boyu 50 cm olan haf-

kilerden hangisidir?

lada2 cm, dieri de haftada

1 cm uzamaktadr. Buna gre 20. haftann sonunda bu iki fidenin

boylar arasndaki fark ka cm olur?

A)

18

B)

20

C)

25

D)

30

E) 35

46. 1998 - OYS 3x + 2y - 5 = 0 dorusunun y*ksenine gre simetri olan dorunun denklemi aadakilerden hangisidir?

A)Y=

2r*t 25 C) y=-ar-a
35 E)Y=-Tr*t

35

B)v=
D)v=

?r*9
33

-?r*9 33

/,
Cc

;
47. 1999 - sS a pozitif bir gerel
(reel) say olmak
uzere denklemleri

z UJ
a
l.J-l

50. 2000

Y=-3x+a, x=-7,
olan dorularn olu-

X=-3 Ve Y=0
turduklar taral blgenin alan 84 birimkaredir. Buna gre,

OABC bir kare D(1, 0), E(0, 2)

- oss

OABC karesinin ED
dorusu zerindeki B

Yandaki eki|de,

nln deeri katr?

kesi aadakiler-

A)2
48. 2000

B)3 C)4

D)6

El7

den hangisinde verilen doru iftinin kesim noktasdr? A) x+y=1 Ve y+X=0

- oss
>

Dz|emde k

olmak zere, A(5' 3k) ve

B(2k' 4) noktalar veriliyor. [AB] doru paraslnn ota noktas,


senlerinden eit uzaklkta olduuna

B);-Y=1

Ve y+X=0

x ve y ekgre, k kaE)5

tr?

c) ;+Y=1 Ve y-X=0 Ve y+X=0 D) x_

f,=

A)1

Bl2

C)3

D)4

E) x+

= Ve y-X=0
iiiiiil s ]iiii:

Dorunun Analitik incelenmesi

51. 2000 - oss Yandaki ekilde analitik dzlem, eksenleri ine

55. 2002

- oss x+4y=4, mx*r=;

dorular Y=x dorusu

almayan drt blgeye


ayrlmtr.

zerinde kesitiklerine gre

m katr?

K(m-4, 2m+2| noktas


ll. bolgede olduuna g(a, m yerine yazlabiIecek tam saylarn toplam katr?

+ B);

');

')-+

r-;

A)s
52. 2001

8)6

C)7

D)8

E) e

2002

- Ss

- oss A(1, -1) noktasnn y-eksenine gre simetrii B, ayn A noktasnn Y=x dorusunagresimetrii C olduuna gre, |CB| uzun|uu ka birimdir?

ekilde,

oB| = |oA| ve c(2' 8) noktas AB dorusu

zerinde olduuna g-

Al 4,r2 I;/ .
cc

B)3n
D'

qzn
E)
1

re, AoB dik geninin


alan ka

b?
B)

dn?

A)

12

15

C)

18

D)

21

E) 24

)
1
UJ

2001

- oss ax-y=6 4x+(a+4)y=4

n
v

5,7-

2002

ekildeki AD ve

- oss

Bc

dorularnn

denklemleriy|e verlen dorular paralel olduuna

kesim noktas P

gre
A'

katr?
B)

olduuna gre,

_2

AocP

drtgeni-

-1 c)0

D)1

E)2

nin alan ka birimkaredir?

54. 2oo2

Yandaki grafik sabit hzla hareket eden K

- oss

n+
yo|-

,); .);

o)+

-)*

ve L aralarnn

da geen sreye gre depolarnda kalan benzin miktarn gstermektedir. Hareketlerinden ka saat sonra, bu aralarn de58. 2003

- oss

Dik koordinat dz|eminde, A(-5, 12| noktasnn orijine gre simetrii A'(x,

polarnda kalan benzin miktarlar eit olur?

gre,

A ile A'
B)

y)

noktas oIduuna

arasndaki uzaklk ka birimdir? C)

Al2
iiiillzollii:i,:

B)3

cl4

D)5

E)6

A)

13

26

3s

D)

45

E) s4

Dorunun Analitik lncelenmesi

59. 2003 - ss

61. 2004

OABC bir kare |AD =lcE| =1birim


|oA| = 4 brim

- OSS

larndan geen d1 dorusu bu dorunun y*ksenine gre s|metrii olan d, dorusu ve y - -4


dorusu verilmit|r.

Yukardak ekilde, A(1, 0)

ve B(-3, _4)

Yukardaki verilenlere gre, nokta-

dorusunun

oB
o)

dorusuy|a ED

kesim noktasnn apsisi katr?

^l

B)

.)

E'I

Buna gre taral blgenin toplam alan ka birim


karedir?

A)

7,8

B)

9,5

C)

10

D)

12

E) 13

t,
C(

62. 2oo4

- ss

z
J LU

4x + 3y = 12 dorusu zernde herhang bir


P(a, b) noktas alnmt r.

Yandaki eklde

UJ

.., Z

Buna gre

60. 2004

- oss

ffi
A)

nn alabilece

en kk deer katr?

B)4

.)* D);

=)f

_D y=fx+3

X=3

Yukardaki verilere gre, taral blgelerin alanlar


toplam ka birim karedir?

A)2

B)2,5 C)3

D)

3,5

63. 2oo5 - ss El 4
A(m, 2)
noktas

1) ve c(3' 4) bir dorunun olduuna gre m katr?


B(0,

A)1 Br2

C)3

D)4

E)5

iiiiiil'

]iiiii:

Dorunun Analitik incelenmesi

64. 2005

- oss

66. 2006 -

oss
uzunluu ka birimdir?

A(-3' 4) noktasnn Y = -X dorusuna gre smetrii B ve B nin ox eksenine gre simetrii

C ise lBCl

A)9 '2

B)Z 2

c)8

D)6

E)5

ekilde d1 dorusuyla d2 dorusunun kesim noktas A(x, y) olduuna gre X + y toplam


katr?

67. 2006

- oss

A)

B)

10

C)

11 D)12

E) 13
K

a
G.
J z

A
L

;
a ul

z tIJ

Birim karelere blnm bir kat zerinde A, B,

C, D, E, K, L noktalar ekildekigibi iaretlenmitir. Bu kareli kada A, B, c, D, E noktalarndan


biri orijin olacak biimde bir dik koordinat sistemi

7
65. 2oo5

yerletiriliyor. hangisidir?

K ve L

noktalarnn orijine uzak-

lklar eit olduuna gre orijin aadakilerden

- ss

A)A

B)B

C)C

D)D

E)E

K(0' 6) noktasndan geen l. blgedeki eyrek embere A(9, 0) noktasndan izilen teetin deme noktas T(a, b) olduuna gre, a kalr? A)

Dik koordinat dzleminde o(0'

0)

merkezli,

68.

2OO7

Dik koordinat dz]eminde denk]emi x + y


olan dorunun,

- OSS

oy

eksenine gre simetriinin

denklemi aadakilerden hangisidir?

B)

3,5

C)4

D)

4,5

E) 5

A)-x+Y=3 B)x-Y=3 C)-x-Y=3 D) x+2y=1 E)2x+y=1

i:iii[ zz]iiii:,

Dorunun Analtik lncelenmesi

69. 2007-OSS
koordinat sistemyle verilen dzlemde \(-1' 2) noktasndan balayp her seferinde x koordinatn 1 birim, y koordnatn 2 birim artra-

xoY dk

71. 2008-OSS Y = X + 3 dorusunun


hangisidir?

y=

dorusuna gre si-

metrii olan dorunun denklemi aadakilerden

rak A1, &, ..... An noktalar aretleniyor. An noktas )/ = 3x dorusu zernde olduuna gre, n katr?

A)

y=x-3

B)y=-x+3 C)y=; E)y=- D)y=-

A)8

B'7 c)6

D)5

E)4

2008

- oss

Dik koordinat dzlemi zerinde A(0, -1), B(2, 0) ve C(k,4) noktalar veriliyor.

Bu noktalarn de ayn doru zerinde oldu_


una gre,

k ka$r?

(r

A)4

8)6 C)8

D)10

E)12

uJ U)
UJ

2.c

1. D

8.c
10. E
11. D 12. D

3.8 4.8 5.4 6.8 7.4

9.4

15. E

16. A 17. B 18. A

22. D
23. 25.

24. E

c
A

13. B
14.

19. D 20. B
21. A

26. E 27. c 28. c

29. B 30. D 31. c 32. B 33. D 34. E 3s. A

36. E 38. c 39. D 40. c


41.

43. E
44. 46.
48.

37. A

c
A

45. D 47. D
49.

42. B

A A

E B 52. c 53.A 54. B 55. C 56. D


s0.
51.

57. B 58. B 59. c 60. C 61. D 62. E


63. A

64. E 65. c 66. D


67. 68.

71. A

C A

69. D 70. D

iiiiKzg}ii;

1. y=r.x+1ile y=1
ve 0
tanc a
=

dorularnnemleri

,fr

5.

dr. Bu dorular arasndaki dar a a ise

A(2, 3) n y = X gre simetrii B(3, 2) ve B nin X = -3 e gre simetrii

fr=o l= /3 = l,T_* l =l 1+ rq.m2 I 1+ ls .01


| I

orp

c(2(-3)-3, 2) =C(-9,

dn.

Doru Seenek A

60o

dir.

Doru Seenek D

6.

A(1,

3) noktasnn 3x

4y _ 10 =

B(1,-3)

c(3,4)

dorusuna

olan uzakl

Adan
1

B ye;
3n
n

f=brdir.
Doru Seenek C

,
tr
=

3n 1 azalrsa n ,azarr
A15 ,--:-

6 azalrsa

2 azalr

33
oun
'l

3-2=1 E
noktas

J z
A(1,

,(*, )

C ve

D nin orta

3) noktasnn 3x + 4y -

ITl =

dorusuna

a uJ
l.LJ

noktasl olduundan

olan uzakl 1 ise

|s.++.s_m| 1 . |s_m| =.--:r

ffis

4
I

l.5-.o =[#,#)==(;,f,) ,(*,*)


simetrii

o,,n,,
Doru Seenek B

7.

niny=-x

dorusuna gre
dir.

]lT=;';::;ffi=-5
Doru Seenek B

(_*'_;h)

Doru Seenek A

4.

A(-1,4)

B(3,-2)

(_2' 7) nin y =

e gre simetrii

(7

Doru Seenek C

'

_2)

dir.

#=3+
J4
2

d=7
=

=-2+b

-8
ye gre simetrii C(7,

o halde, A nn B

A(-2, 3) noktasnn Y = -x e gre simetrii B(-3, 2) ve B nin Y = _2 ye gre simetri Doru Seenek B

-8)

dir.

c(-3,

2(_2'

2) = c(-3,

-6)

dr.

Doru Seenek A

;iiii$tza]iiiii:

Dorunun Analtik incelenmesi 10. a >

0,

b>

olmak lzere,

14.

.A(3

3)

ax

by + 1 = 0 n eksenleri kestii noktalar

o(o, _

*) *

t,

,(_*, o)

or.

---'*Y=g 9v'!'eim-1

oluan genin alan 2

bf

se
tur.

\
eim=1

!+ =2+*= 2
'

l_.r

4+a.b=f

AB

nn

denklemi

y-3

l(x-3) +
o,.

Y=

olup

,oru Seenek E

B noktasnn apsisi,

:l:='}-x+x=3+r=f, Y=x
t

Doru Seenek C

11. Dikdrtgenin simetr merkezi orijindlr.

;
tJJ

* I
z

1s. A(-3, 3)
sa|dr.

B(a' 5)

ve C(-8' 4)
=

noktalar doru-

halde,

ffiAc = ffiAB

ordinatlar toplam 5

5 + (-5) + (-5) =

U)

dr.

I,JJ

Doru Seenek D

-l +-:=l o

-g+g

3-4

3-5 -3-"

5 -3-a
=

-2

=+3+a=-10

-13

tr.

Doru Seenek E

12. Anoktasnn ordinat 2 ise

Y=X+ 1 +2=X* 1 +x= 1 olupapsis 1 |AB| =|Ac =a, A(ABC) =8bf ise
a'a

dr.

1+4=5

-=o-a=4
2
tir.

Gl:

a _ A nln El lzAoaoi kesinnapsis| olup

Doru Seenek D

16. C(a, b) oImak zere, B(2,0) noktas A(0' 3) ve


C(a,

b) nin orta noktasdr. o halde, o+a


2

=2sA=4 -e -c.

13. P(3,5)

PQ

=ffi=/T36

ve Q(-3, -5)

olup

+=o+b=:3
Doru Seenek B

=z,Bbr

dir.

olup C(4, -3)

bulunur.

Doru Seenek A

:;iiifizs}iii

Dorunun Analitik lncelenmesi

17.

21. ortak zmde

x yok edilmeli.

2x+3y-4=0 x-2y +6=01-2 2x+3y-4=0 + -2x+4y-12=O


A(1,1)
B(x,y)

7y_16=0

*Y=f

or.

ABCD kare ise karlkl kelerin koordinatIar


toplam eittir.

Doru Seenek A

X+1=1+5:+X=5

y+5=1+5+y=l

bulunur.

Doru Seenek B

22.

Al 16 a

Sat
5

18. A(3' 5)

in -3x

+y

_5

dorusuna olan uzak-

18000
Doru orant

l,

i-i=:=:'

. l-3.3+5-51 e /(-slz +( /10

Di- Ci.

a.3

= 1.18ooo

= 15ooo

Doru Seenek A

z
J

kAr=sat-ah
= 18000
=

3000

TL

15000
bulunur.

19. -I=,
+

z
LU

Doru Seenek D

LU

r*I=1 23

v
y = f(x) in denklemi

-; *I*!=z*+ **=,
+ 5x +5Y =12

2-0 =- - 2 5-3

x-2 _ Y-5

x-2 _Y-5
2

+xr'Y= 12 s
K nn koordinatlar toplam

:+x_2=y_S Y=x+3
bulunur.

,ir.

K(x, 0)

+ 0 = x + 3 + x --3

Doru Seenek

Doru Seenek C

20. oABc drtgeni bir yamuk olup


A(oABC)

_
=

(loAl+ lcBl)'
2

locl

Y = mx + 1 in y

eksenine gre simetrii


+

y= m(-x)

+1

+y=-lTx

olup

(6+5).4
2

(8' .)
Doru Seenek B

dan geiyorsa,
butunur.

22bf

bulunur.

o=-r.8+1+r=$

Doru Seenek E

:iiii|[ zo]i!ii;:

Dorunun Analitik incelenmesi

25.
A(1,3) G(x,y) B(4,0)

29. nBl = lBCl


A dan B ye apsis, 3n
n

a ise B(6-a, 0) ve C(6-a,-a) olup C noktas y+x-2=o dorusunun zerindedir. o halde,


=

3 artarsa k artar

-a+6 -a-2=0+-2a+4=0

*A=2

3nk=3n+k=1olup X=1+1=2bulunur.

olduundan karenin alan 22 =

Doru Seenek A

Doru Seenek B

4bf

dir.

30.
Y=ax-1

26-x-Zy=0 ve x_2y +5=0

arasndaki uzaklk

n=E=+ ,F =uf 5 /{,r4z

=t;t"br

dir.

Doru Seenek E

t
z t z
J

A(ABC)

=1=

ff=1
^2 z.2
.6.

IABI .IBCI

a [!

TJJ

ee=2

bulunur...

27.++I=1=+-x+!=1

-1

+Y=X+l

4
bulunur.
i

Doru Seenek D

Doru Seenek C
31.
A(1
3) -1 2x+1 6y-1
1

=0

"i.=]=

28.

i,n=-3

AB nin denklemi y

3=

_ft, -

3y-9 =-4x+4 4x+3y=13


A kesine alt kenarortay dorusunun denklemi

-12x+16y-11=0

4x+3Y=13 /3
25y _ 11 = 39

** =,

dir.

Doru Seenek C

B noktasnn ordinat

Y=

dr.

buIunur.

Doru Seenek C
::ii!i[ zz}iiii;;

Dorunun Analitik lncelenmesi

32. ]oA

= n

]oB| =

4n olup A(-n, 0), B(0,


dir.

4n)

36. y ekseni zerindeki


(8'

(0,

a) noKtasl (-3' 0) ve

dr. AB n|n denklem,

-n
,(_

++=1 +-4x*Y=4n
4n

*,z)

oenxemi salayacandan

9+a2 =64+ a2-10a+25

,ffi)z=f(

5) noktalarna

et uzaklkta ise

10a=80+o=8

bulunur.

-4(-

|).

t=

4n

+ n=1
=

Dogru Secenek E

bulunur.

ffiAB =

= iffi +

4 ise

B(o,

4) den geen

ve AB ye

dk olan dorunun

eimi

_| oun

37' A dan hareket edenin saatteki hz 5 km ise (5'


ki hz 15 km

1)

denklemi,

y-4=-|r-o
4y-16=-x 4y+x-16=0
bulunur.

noktasndan geer. B den hareket edenin saae-

ise

100

15 = 85 olup (85,

) nok-

tasndan geer. Buna gre, bu problemin zm A seeneindeki grafiktedir.

Dooru Secenek B

Doru Seenek A

33. A(a, b) noktas koordinat dz|eminde 3. bolgede

ise a<0 ve b<0 o|maldr.ohaldeseenek-

38.

lerde verilen (-1,

-1)

noktas 3. blgededir.

Dogr Seenek

I*I= 1+x+y=3 ......d1 33 x .y +-x+Y=2......d, -22


1

2Y=5

34. x

dorusu zerindeki bir nokta C(4' a) ol=

sun. Affi, 6), B(3, 4) ve CA|

Y= z

/(

CB| ise

49 + a2

/(4-sF+@4
a2-8a
+ 16

x+y-3 +x+ }=s*X=

ouo

12a+ 36 = 1 +

a2-12a+85= a2-8a+17

^(;,;)

dr.

Doru Secenek C

-4a=48+s=17

bulunur.

ol'. Seenek E

35. ortak <izmde sabit sayy yok etme|iyz.

7x+2y+16=0

2x+3y-8=0 l2

39. AB dorusunun denklemi

3x+2y-12=g
lg.o

**='ise
0)
noktasnn bu

olup o(0,

4x+6y-16=0
*7x+2y+16=0

doruya olan uzakl

llx+8y=0
iiiii,

bulunur.

^=@=mbrclr.
Doqru Secenek ;i

+2.0-121

12

Doru Seenek

ze

,ii!j,

Dorunun Analitik lncelenmesi

40. 4x_5y+6=0

dorusununeimi

aradmz dorunun eimi oe


Y=x

4. - 4x y-(-3)=i-(x-0)+Y+3=L J c + 5y + 15 = 4x

kestii nokta - 3 dorusunun y "xreni (0, -3) olduundan istenen dorunun denklem,

tir.

$obuundan 5YTv..2

43. X yerine

z.|_,
y
yazarsa*

yerine 2.g _

o(;, 3)

noktasna

gre simetriini bulmu oluruz.


Y

2x' = - 1 + z.g_y =z(z.]_')-' \ 2 I

+5y-4x+ 15=0

dr.

+6-y=2(1 -x) -1 + 6- Y =2-2x-1

Doru Seenek

tY=2x+5

bulunur'

Doru Seenek E

44. ffiRs.ffico 41.

-1 +
=+

ffi.r.o
mco

-,

yerine

y yerne

2.1 _y

2.g-,
yazarsak A(3, 1)

resmetriini

bulmuoluruz.

/ noktasnag+

2
3

C(3,0) noktasndan getiinden,

4x-5y +2o =0= 4(2.3-x)- 5(2.1 -y)

=0 ; + 4(6 x) - 5(2 _ y) + 20 = 0 ' =24 4x-10+5y 20=0 3 +4x-5y-34=0 tulunur. i

20

y-0=

3,r-3)

+ 3y=2x_6

= zx-

3y

otur.

UJ

Doru Seenek C

Doru Seenek A

45. Boyu 50 cm olan haftada 2 cm uzarsa, 20 haftada 40 cm uzar.

da 20 cm Uzar. Boy 40 + 20 = 60 cm olur. o halde boylar arasndaki fark

Boy 50 + 40 = 90 cm olur. Boyu , 0 cm olan ha ada 1 cm uzarsa, 20 hafta-

90- 0=30cm ol r.
42. OABC kare ise lOAl
C(0,
=

Doru Seenek D

lOCl

a iken

B(a, a) ve

X * y _=4*4-=1 5 _ 3 -'- 5'3 -l 2 2 2a 2a + -=-_+_ = I 5 3 6a+10a . 15 -

a) dr. B noktas d ru ddnklemini salar. 46.

(x'y)

(_x'y) alnrsa y ekseninegresimet-

rii bu unur.

3x+2y-5-0=+3(-x) +2Y-5=0

*o= orrnrr. 16

-5 -2Y=3x+5
= -3x
+

2y

=0

35 )Y=i'*;on'
Dogru Seenek A
.

Doru Seenek

iiiiiil1 29 ]liii.

Dorunun Analitik lncelenmesi 47.

51. K(m{, 2m+2) ll. blgede ise

m-4<0 ve 2m+2>0 olmaldr. m-4<0+m<4 ......()


2m +

2>0+

>_1

...... ()

lve ll den -1

<m <

olup m yerine gelebilecek

tam saylarn toplam 0 + 1 + 2+ 3 =


X

dr.

Doru Seenek B

=-3

x= -7

* *

=-3(-3)

+ +

Y = -3(-7)

a+ Y a+ Y

= =

9+a 21 + a ise
=

Taral dik yamuun aanl 84

bf

(21+a+-9+a)'4
2

84

+(30 + 2a).2

84

Q=6

dr.
D

Doru Seenek

48. A(5,3k) ve B(2k,4) n orta noktas

52. lOAl =lOBl

t-

A(0, dan,

a), B(_a, 0) ve c(2,8) dorusal

=a

olsun.
olduun_t

ta ise,

"(#,ry)
5+2k _ 3k+4

olup eksenlerden eit uzaklk-

5+2k=3k+4
k=1

22

5+2k Veya:=-z2

3k+4

;
a UJ

) z

5+2k=-3k-4

LJ

m _m _.?-0= 0-8 ffiAB = ffiBc + o+" -a-2 -8 =1= *8=6


- a-2
bulunur.
dr.

*=-i

k>0

A(AoB)

ise k=1 deerini alrz.


Doru Seenek A

=ry=T=18bf

Doru Seenek C

49. (x

+ 3)(y

x.y-x + 3y-3 = X.Y + -x + 3y-3 = 0 dorusu (0, 1) Ve (-3, 0) noktalarndan geeceinden


Doru Seenek A 53. ax

1) =

x.!

grafii A seeneindedir.

_|

6 nn eimi ffi1 = o

4x+(a
50. oB dorusu
Y=

+4')y

={nneimi

lTl^ =

X ve ED dorusu
Ve

olupBnoktas
larnn kesim

,*f,=

y_X=0

i*I

ffi1

=,

=ffi2=)o= a+4

-4

a+4

-4

OIUD

doru-

+a2+4a=-4
=(a +2)2=g
==)?=-2
bUlUnUr.

noktasdr'

Doru Seenek E

Doru Seenek A

ii!ii[go)iiili:

Dorunun Analitik lncelenmesi

54. l. Yol
K arac saatte 10 lt, L arac saatte 5 lt benzin tketmektedir.

56.

A(1 ,

-1) iken
=

B(-1

halde, K arac L aracndan saatte

lcBl

ffi=rq,=2brdir.
Dogru Seenek D

-'l) ve

C(-1 , 1) olup

10 _ 5 = 5 ]t azlabenzin tketir. Balangta 60 _ 45 __ 15 lt fazla benzin olduun-

dan,
olur.

= 3 saatte kalan benzin miktartar eit

ll. Yol K grafii (0' 60)

ve
=

(1, 50) den getiinden

' eglml
y-

l_.,

50- 50

-10

ve denklemi

60 = -10(x

0)

_10x + Y=

60

.....()

L grafii (0'

eimi m

45) ve
45- 40

(1, 40) dan getiinden

y-45 =-5(x-0) + Y =-5x


l

ffi

-5

ve denklemi
+

57.

v
B(0,2)

45

.....(|)

ve ll nin ortak zmnden,


+

4
saat bulunur. Doru Seenek

-10x

60 = -5x + 45

X=3

BE z
J

a
55.

LLJ LLI

P noktas BoD geninin arlk merkezidir. A(BOD)

=++6A=2
+
2A=
an. Jaf Doru

Seenek B

y=x Ve x+4y
x+4x

=4nortakzmnden,
oun

=4=r=f , Y=f
bulunur.
+

^(*,+)
ndan,

A noktas mX

y=

denklemini salayaca58. A(-5, 12) nin orijine gre simetrii A'(5, duundan,

44 m.-+- - 94m s- 5 55
--A-

-12)

ol-

=1

llTl=

lM'l
IUr.

=@=26brdir.
Doru Seenek B

Doru Seenek C
!lii;

-,iiiitl

Dorunun Analitik incelenmesi


59. 61.

=' olduundan denklemi y-0=l(x-l)+y=X-l dir.


ffiq = A

911 1+3

K noktas DE dorusunun eksenleri kestii


(5,

0) ve (0' 5) noktalarnn orta noktas olup


dir.

O halde,
2'1

eksenini

(0,

-1) de keser.
dir.

Tara] genlerin alanlar toplam,

^(;,;)

Doru Seenek D

*6'3 =1+9=1obr2 22

Doru Seenek C

4
r-

G2.

z ;
LU (/) LU

I
toP]
60.
.l-

[AB] ise

tr#

loP| deeri en kk
_ 12
=

deerni alr.

o(0, 0) noktasnn 4x

+ 3y

dorusuna
1i7.

12 uzakl, |oPl = |+'o+g'o_zl = s

,tf,*sz

Doru Seenek E

Dorularn kesim noktaIar bulunursa, taral blgeIer toplam oluan dikdrtgenin alannn yar|s-

na eittir. Ahnt","t,

halde
dir.

63. A(m' 2)

B(0, 1)

=T=3bf

ffiAB = ffiBc

ve c(3, 4) dorusal 4-1 + 1-2 : g-o o-m

olup,

Doru Seenek C

j:i+ffi=1dir. -1 3 -m 3 Doru

Seenek A

:liiili

gziliiijl

Dorunun Analitik lncelenmesi

60.+++= 1+-x +2y=2

.....d1

67.

dl ve d,
+

**4=1+x-y=g 3 -3
x-Y=3
-x+2Y=2

.....d2
E

K
D

nin ortak zmnden,

Y=5, X-5=3=lX=8 OlUp A(8,5) ise x*Y=8+5=13 bulunur.


Doru Seenek E

Taral dik gende (3-4-5 geni)

|cK| = 5

br ve

|CL| = 5

br olduundan

orijin C

noktasdr.

Doru Seenek C

d 65.
ctr

z
.J

o ul
LIJ

68. (x, y) -+ (_x,

y) allnrsa y eksenine gre simet-

rii bulunur.ohalde,

X*V=3

dorusunun y

eksenine gre simetrii _x

+Y =

dorusudur.

v
oTA gen|nde oklit teoremine gre, 62=a.9

Doru Seenek A

*a=4

bulunur.

Doru Seenek C

69. Ao(-1 ,2) + Ai(0, 4)

+ Ar(1, + A.(2,
66. A(-3'

6) 8) 10) 12)
=

4) noktasnn Y = -x e gre simetrii B(-4, 3) ve B nin x eksenine gre simetrii


lBcl

+ Ao(3, + Au(4,
undan

C(-4, -3) olup

=@=6brdir.
Doru Seenek D

As(4, 12) noktast y

3x dorusu zerinde oldu-

n=5

tir.

Doru Seenek D

i:iii' gg]ililli

Dorunun Analitik lncelenmesi

70. A(0, -1)' B(2' 0) ve C(k, 4) noktalar dorusal


ise

ffiAB=ffic+#=#
_ -t-1-5
1

k=

10

bulunur.

Doru Seenek

71. y

=X*3

dorusunun
=Y +

y=x

dorusunagresi-

metrii x

x=y+3+y=x-3

dorusudur.
bulunur.

Doru Seenek

r':

CC

z
U.J

(/)
L!-

;iiiii ga]ii;i

*=*+*
okgenin lonm gen ve gen eitleri

*
,}
l+ [+

genin yordmc elemonlor

il+ gende kenorlorlo olor orosndoki ilikiler


gende olor
gen eitsizlii
Dik gen ve zellikleri

oKoEN
n G N+

Ve

n>

3 olmak uzere, ayn dzlemdeki yalnz

A1, A2, A3, .....,

An noktalarnda kesien ve herhangi

ardk noktas dorusal olmayan


[A1A2] , [A2A3] , ..., [An-An] , [AnAl] doru pariar,-

nn birleim kmesine okgen denir.

Bu tanmdaki A1, A2, A3, .....,

An noktalarna

ok-

A, B, c, D herhangi dorusal olmayan drt nokta olmak zere, [AB]

genin keleri, bu noktalar bir|etiren


[A1A2] , [A2A,] , ..., [Ar*An] , [AnAl] doru paralar-

[BC|

u [cD] v [DA]

kmesine

de ABCD drtgeni

denir.

na

da okgenin kenarlar

denir.

rx
Aadaki ek||lerden okgen olanlarn tespit edip,

*
t

kenar saylarna gre adlandrnz.

z t z
J @
LIJ
I.JJ

okgenler kenar saylarna gre ad|andrtrlar. rnein, kenar olan okgene "gen", dt kenar olan

fr

okgene "drtgen'', be kenar olan okgene "be9eh'', ....., n kenar olan okgene ise "n-gen" denir.

d. A

EE.

f.

zm

a.
b.
okgen|er nde bulunduu dzlemi, Ikier kier ayrk kmeye ayrr. Bu kmele:

Bir okgen olup, gen den|r. Bir okgen deildir. Bir okgen olup, drtgen denir. Bir okgen deildir. Bir okgen olup, begen denir. Bir okgen olup, altgen denir.

c.
d.

. l. l.
,,iiii![.

okgenin kendisi, okgenin i blgesi, okgenin d blgesidir.

e.

f.

s]l!iiil:

Ugenler

Dbkey (Konveks} ve
bkey (Konkov) okgenler
okgenin i blgesinde alnan herhangi iki noktay
birletiren doru parasl, hib|r zaman okgenin kenarlarn kesmiyorsa (tamamen okgenin i blgesn-

uGEN
A, B, c dorusal olmayan nokta olmak zere [AB] v[BC] u[AC] kmesine gen denir ve A^BC
biminde gsterilir.

de kalyorsa) bu okgene, dbkey (konveks) ok-

gen denir. Dbkey olmayan okgene ise, ibkey


(konkav) okgen denir.

ekildeki ABC geninde;

+
}

A, B,

noktalar genin keleridir.

Dbkey okgen

Dbkey okgenin kenarlarnn uzantlarn aldmzda, bu uzantllar okgeni kesmez. ibkey okgenin kenarlarnn uzantlar ise okgeni keser.
cr
-j z

[AB] ' [AC] narlardr.

ve [BC] doru paralar genin ke-

|BC| =3, |AC| uzunluklardr.

=b ve

|AB|

geninkenar

.< =

z
LTJ

tl-J

; Bundan sonraki blmlerde, okgen denildii zaman dbkey okgen kastedilecektir.

U)

x:r z
Aadaki okgenlerden hangileri dbkey okgendir?
a.

d.

L)

b.

a7 l(

ekildeki ABC geninde;


c.

L\
\\ \-) \/
\-------1

/...\/...\......\ r' BAC , ABC ve ACB


dr. Bu alar

A, B, C biiminde de

AnA

alar genin i alargsterilir.

e.

l alarla komu btnleyen olan alar, genin

d alardr. Bu alar

R,

a ,e e'

dir.

ABC geninin [AB] , [Bc] ve [CA] kenarlarnn


snrlad noktalar kmesi genin i blgesidir.
;

zm
Yukardaki okgenlerden

a. ve d.

ekillerdeki okgenler dbkey okgenlerdir. Dierleri ise ibkey okgenlerdir.

gen dzleminde, gene veya i blgesine ait olmayan noktalar kmesi genin d blgesidir.
iiiil gz.iiiii,

genler

UGEN ElTtERl KENARLAR}lA |I; esitkena. ':q"


Kenar uzunukar
birbirinden farkl

ri"Ei"{L'E{.

AttARlNA GRE cN.rn t}ar At l L. e,

olan genlerdir.

a*b

ise

BC
as da dar a olan genlerdir.

yandaki gen bir eitkenar gendir.


l

m(A

< 9oo,

m(O

<

90' ve

m101 < 9oo ise

lzkenc'

ii<*;*.:_l

ABC geni dar al bir gendir. [}ik (er;

Herhangi lki kenar e oan genlerdir. E kenarlar, genin ikiz kenarlar dier kenar da genin taban-

dr. E kenarlarn karsndaki alar genin taban allar, dier a ise genin tepe asdr.
eki|deki gen

lABl = lACl olan


bir ikizkenar gendir.

()

(! C

,poeo%

D =

dik

kenar

-
-

Bugende;
|ABl =

B
=

Bir as dik a olan genlerdir. Dik gende, dik ay oluturan kenarlar dk kenarlar, dier kenar ise
hipotens olarak adlandrlr.

lAcl , m(o

m(o

[AB] ve [Ac] e kenarlardr. [BC] kenar genin tabandr.

ekildekiABC geni bir dik gendir.

B ve C alar taban alar,

A as tepe asdr.

Geis Acl Ucge:i

EskenCIr

g'r,

kenar da e olan gen|erdir. ekildeki gen bir ekenar gendir.


|ABl =|Bc =|Ac| Bir as geni a olan genlerdir.

m(A)=m(O=m(O=60"
dir.

A,

veya

alarndan birisinin ls 90o den


geni geni al bir gendir.

byk

|se ABC

,,i,

38

:;

Ugenler

uoENDE YARD,nC EtEfftANAR Aortoy


Bir genin herhangi br asn ik e paraya ayran

Kenorotoy
Bir genin, bir kesni karsndaki kenarn orta noktasna birletiren doru parasna o kenarna a|t
kenarortay denr.

lnn, ke ile kenn karsndaki kenar arasnda


kalan Pargasna, genin o keye ait aortay denir.

ekildek

ABC

genirde

A kesine no

ait

tADl

aortay zlmitr.

ekildeki ABc geninde [BC] kenarna at [AD] kenarortay izlmitir. [AD] kenarortaynn uzunluu AD = V" biminde gsterilir.

tADl

aortaynn uzunluu, lADl =

biiminde

gsterilir.

B ve C kelerne ait aortay uzun|uklar la n, ve nc bigiminde gsterilir.

da srasy-

r,
ctr

z
J

Bir genin kenarortay ayn noktada kesiirler.

z
tJJ

Bu nokta, genin arlk merkezdir. ekilde arlk merkezi


tir.

U)

[!

olan ABC geni izilmi-

,(

Ykseklk
Bir genin i aortay|ar ayn noktada kesiir.
Bir gende, bir keden kar kenara veya bu kenarln uzantsna izilen dik doru parasna, genin bu

Bu noktia, genin kenarlarn4 igten teet olan emberin merkezHir.

kenarna ait yksekli denr.

eki|dek

ABC geninin [Bc] kenarna ait

[AH!

ykseklii izilmitir. Bir genn bir keslnden izilen i aortay ile dier

AH = h" biminde gsterlir.

iki kesinden gizilen d aortaylar ayn noktada


kesiir.

[AC] ve [AB] kenarlarna ait ykseklklerin uzunluklar srasyla ho ve h" biiminde gsterilr.
l;iiiilgg jiiii:

genler

Herhangi bir genin ykseklikleri ayn

noktada

kesiirler. Bu noktaya genin dklik merkezi denir.

rr

B =

lAHl

1r,

lCLl

h.

dir.

ABC geninde verilenlere gre


cedir?

m(A

ka dere-

zm

BCD geninde,
x + y + 130o = '180o =) x + Y = 50o olur.

ABC

geninde,

m(A) +m(O+m(O=180o

ABC geninde |AL|

ha, lBKl

hb, |cH|

h"

dir.

=m(A) +2y+x+y+2x=180"
=+

m(A)

3(x + y) = 180'

m(A) + 3.50" = 180" m(A) = 3oo bulunur.

crxoE Al BANTIAR

ii 6 i. ffiE i irl; :i ii aclar olur. ii'il

,--\ A ;i ^ ile ACD :i


ii

ii "- ji ng

ii--lrllgeninde ED
ii ABC
t!

izilirse
/ /

\ //
P
.

ij

v,l ii
rr

t.,, Bn

ii il ii
i. 'i'

x l

j
-.

t \
'.

::':--:'-'---'-:-.'-. -'-::--'--".--'---:'------:t-:', --'., -.--.:--:----'-- .-.-:-..-r:..-.----..---r:---.,,-,-:,,,--

,t6+

m(0)+ m(^) = 180o

,.,

bulunur.

ii ii
:

ekilde tAB cedir?

/ [cD

dir. Verilen|ere gre

x ,"i

orrr-

iiilao]iiiiil

Ugenler

zm
Bir gende, bir d ann ls, kendisine komu olmayan iki i alnn lleri toplamna eittar.

..-.-->,
D

'-\

\\,,
B

D,/

m(BAK)+m(KCD)=m(AKC)
40o + 50" =

-/'-\ /^\ m(AKC) + m(AKC)


=

CE

90o olur.

mtERFI = m(AR)

90o olacandan

ABC geninde |cD ll[BA] izilirse


.7,\.

EKF

geninde,

B ile DCE ynde, A ile ACD


../^\ -.-.-\

i ters aar our.

90o + 60o + x ='180o

:l

X=

30'

bulunur.

Bu durumda,

r:r

s
t
J

+
4

m(A) =

m1ffi1

m(o+m(A) =m1{; +m(ffiE)


m(O * m(A)
=

mlAG;

butunur.

c ABC geninde |BDl |EC| ve

a uJ

z tli

= |AD|' |AEl =
=

m(BAC) = 140o ise m(DAE)

ka derecedir?

oRlEK 6

lBDl = lADl ise

m(ABD) =m(BAD) =c

/'-'\
=

-.."\

lECl ise m1ft1 = m1E6i;


lAEl
m15I1 = 140"

olur. ABC geninde


+

ekilde D, B, c noktalar dorusaldr. Verilenlere gre x ka derecedir?


zm

= m(0
c,

m(o

+q+F=40"

= 180" OlUr'

14o"= 40o

ABC geninde
-.....\

DBA as

bir d a olduundan,

m15I1 = 140" +

+ p + x = 140'

m(DBA) =m(A) +m(C)

=40+X=140o eX=100'bulunur.

3x=x+20"+7O"
X=

45"

bulunur.

i:i,0,iii;;

Ugenler

x:r z
A

Bir gende, d alarn lleri toplam

360'

dir.

1] BCD ABc ve ECD


derecedir?'
Czm

/''

Bir d alnn ls

go:--

kendisine

komu

:,
\

olmayan iki i ann

genlerinde verilenlere

gre

x ka

toplamna <.-'a eitolacandan, D '


lleri

------

'''C

_'\.
\

AcD , ABC geninin


.4.
./\\,

bir d as olduundan,

m(BCF) =m(A) +m(B)

-..\

m(ACD) =m(A) +m(B)

=X*75"

olur.

m1er)

=m(o+m(o
= m(A) + m10;

ECD
.^-

gennde
+

m(ECD)

m(D) + m(CED) = 180o

.,^.

/^r

mlA6'D

x+75o+30o+40o=180o
X=

35"

bulunur.
m( BCF ) +

180' m(EAC) + m(ABD)


=

360"

bulunur.

nxr

z ;
.J

x:r c
/
1,',
^

U.J

L!

z/
B

ABC geninde x
ekilde E,
zm
A

+ Z = 300o

ise y

ka dere-

ABc

geninin i aortaylarnn kesim

cedir?

noktasdr. Buna gre z, x in ka katdr?

zm

ABC geninde
d alarn
lleri toplam

360' olduundan
x + z+ 180o

-y

=360"

=+

x+

z-l

180" olur.

x+z-Y=180'
2y = 120o

x+y+Z=300o

+y

60o bulunur.

Ugenler

kenarn olsun. m(FAM) =m(MAC)=c olsun.


ir

ii
il ii

ii

Bc
=

il^
i

il

-^ii mtfel

. m(A)
.

m(o

(d a zellii)

il m(BEC) =X*y
ii
l1

olur.
-^\
E. J

ii oec geninde, t^..-. ii m(BDC) = m(BEC)


ii i\

m(EcD)

(d a zellii)

z
U)
t

Y=c,+x=c=Y-X
LAB geninde,
m(LBC) =m(BAL) +m(ALB)

a-x+y+z
;_.' -. ..
_--'. --.-.

bulunur.

i -. :--: ;:_-_'

- ..'.;

z tLl
J-l

,, .

-^-

f/

Z=.+y+a.=Z_Y
lve ll eitliklerinden

y-x= z-y*y=

bulunur.

rer

BC
ekildeki Verenere gre

ka derecedir?

zm
m(BDC) = m(B)
.4. u\.

ekildeki verilenlere gre


+

ka derecedir?

m(A)

.4.

m(C)

.4.

zm
Yukardaki kurala gre 110o= 70'-+x
2

120" = 30o + 70" + x:+ x =20" bulunur.

Jt=150"

bulunur.

;i!i!teg}!i:ii

Ugenler

BlR uGENDE AoRTAYIAR|N otUTuR.Duu AIAR


' -a--. "-."'.

oxl( l

ABC geninde
[BE] ve [CE]
i aortaylar ise m(A)
2
B

m1dfty =9oo+
dir.

N___

/ .,/

,/

-t'

--

-r-

->\
C

t\

ABC geninde [BE] ve [CEt aortay|ardr.


m(BEC)
=

3x _ 30"

ise x in alabilecei en kk

m(ABE) =m(EBC) =x

m(ACE)=m(ECB) =y

/\/\-

.-\

Ve en byk tam say deerlerini bulunuz.

/._\\

zm
m15ft1

mtffil
rB

c olsun.

=90o-ryouuundan

mtSRl > 9oo = 3x - 30' > 9oo ..... (l) -...\ BEc , bir genin as olduunda

EBc geninde, li ,* +y=180"+x+Y=180o-a


l ABC geninde,
1

I
our.

mlffi
90o < 3x

< 180"

lve ll den

+ 3x - 30"
180o

<

180'

..... (ll)

- 30'<

li

m(A)

2x + 2y = 180'

m(A) + 2(x + y) = 180"


+

L!
UJ

= =

o halde, x

= 12Oo < 3x < 210o +40"<x<70"


,

in en byk tam say deeri 69"

ii m(A) i, ,^.

2(180'- )

180'

r
il

m(A) +

360'-

2c = 180o
= 90o

7 x l
-

,;

,t^

li.___

180' _-2u.+c

ry ''

u
B

ABC geninde [BE] ve [CD| aortaylardr. -^m(A) =2x- 20", m(EDC) = x ise x ka derecedir?
zm
m(A) ^ =90o*;

ABC geninde [BE] ve [CE] aortaylardr.


m(BEC) = 150" ise m(BAC)

_-.-\

m(BDC)

,...-\

ka derecedir?

180'-X=90'*

zm
.r5oo
= 9oo +

2x

20'

ry

+ 150.

go. +

+x-120'bulunur.

180"-X=90o+x-10o
100" = 2x

iX=50'bulunur.

ii;iill

aalliiii

genler

x:r
A

ABC geninde [BD] ve [CDt d aortaylar ise


m(BDC)
=

90"

m(A)
2

,,,, \J.

ABC gennde [BDl ve [CDl d aortaylardr.


m(BDC)
=

50o ise m(BAC)


A

ka derecedir?

A
,,/

zm

/.
I

,,

mfdftl =eoo-m(A) 2

r
\+,,
c(
.J

50o=9oo- = X=80" 2

bulunur.

m1EaD1 =m1DB1
-4. --r

-^.

;
z
U)
Lrl
u.J

-^.

=a

m(BCD) =m(DCF) =9 m(BDC)


=

olsun.

,\ ,{
180o-x
ABC geninde [BDl ve [CDl d aortaylardr.
m(BDC)
2F = 180'
=

BDC gennde,
x + c + 9 = 180o

+q

+ p =

olur.

ABC geninde,
m(A) + 180o

2x

- 20' ise
n

x in alabilecei en kk

ve en byk tam say deerlerini bulunuz.


+ 180"

2a

Czm
m16ft1
m1Bo1

m(A) + 180' -2(a+ F) m(A) + 180"


2(180"

= 0

x) = 0

m(A) + 18oo-goo' +2x=o

ffi
lve

=90o-ryouuundan < 9oo + 2x - 20" < 9oo .. . (|)


> 0o =+

bir genin as olduundan

2x=180o-m(A)

m(Bo)
bulunur.

2x-2o"

>o"

. .(ll)
110o

X=9oo-ry

l! den

0o<2x -20" <90o +2Oo <2x<

o halde, x

+10o<x<55o
11'

olur.

in en byk tam say deeri 54o ve bulunur.


:ii:iil qs]iiiii:

en kk tam say deeri

Ugenler
i' ,,'I
-

: --: ---.-,,'---:':,'

-:-- :

-:-

]l ,Aac geninde
ii

Bir gende iki

ll tBE]
il
ri

i aortay

d aortay ile
bir i aortay

i] tCE] d aortay

ayn noktada kesiir.

ii _^_
ii m(ACE)
=

r m(ABE)

z\.

m(EBD)

za-

ii

,tffir=xorsun
geninde,

m(ECD)= P

-^-

I >( /
-^-

il

ii BcE

'
ir ri

m(ECD) =m(CBE) +m(BEC)


.....(|)

/\.

,^

F=61+xJ|=p-c ec geninde, l|
li
1i

,i

4
cr
.J

ii

m(A) + m(B) + m(C) = 180o


+ 2q' + 180"

,.

-.

z z
LU

ABC geninde [CD] i aortay' [AD] d aortay

ve m(DBA)
zm
i<i

--:

50" ise m(ADC)

ka derecedir?

i: m(A) ll
ri

'i ^
ii
]i

,, ii m(A) = 2(p - c) li li lve ll eitliklerinden

2P = 180"
n

a U

+p-o=ry
=ry
^

"'()

o aortayla

bir i aortay

ayn noktada
bu]unur'

'=ry+m15E)
oRaEK 17

kesieceinden

l:\,,--r.r-aa---..-:----:':-::::-1

---:.-::-.:-a:-'-:-::.:--::-:::-:::::::::-::--:::-':---::-"1

[DB] d aortay
olmak zorundadrr.

Bu durumda,

mt6l =m(ffi1
CD
ABC geninde [BE] aortay, [CE] d aortay

m(ABC) = 180o-m(KBA)

/'-\

=50o
-/_\.

mtffi mtffi

= 180o

1oo'= 80o olur.

ve m1ft
m

) = 70"

se

m(ft) = x

ka derecedr?

=aP=,=
eX=40o
bulunur.

m1ffi)

=+f = #

-x=35o

olur.

.ii!i[ ce)iii;,,

Ugenler

ABC geninde
[AH] ykseklik [AD] aortay ise

ABC geninde
lBDl =lDcl =lADl

ise m(BAC)
dir.

z'\.

90"

.. X=
dir.

nn

lm(B)

- m(c)l
2

BHDC

m1fty
BHDC

m(AeD)

a, m1ffiy

61ffiy

=p

ABC geninde i alar toplam 180'olduundan,


m(A) +m(O+m101 =180o
olur.
C +

m1ffiy =m1ft; =x+y

m(O=9oo-y ve m(m)=9oo-x
ADC geninde
m(ADB) =m(DAC) +m(ACB)

p + P + C = 180o

+ 2(a +p)

180'

/^\
-

/^.

fd

bir d a olduundan,

/^-

/.
CE

+0+9=90'olur.
m(BAC)
= C

*9

90"

bulunur.

90'

X = X * y + m1e1

+ m(O

90o

-2x-y

z
J

bulunur.

m(O-90'-y m(O = 9oo -2x-y


N/\

Z LU a LlJ

x o

m(O-m(O =2x+t=

%@

bulunur.

iix

ABC geninde verilenlere gre


zm

deerini bulunuz.

DBC geninde
lDEl =lBEl =lEcl

ABC geninde [AH] yksek]ik, [AD] aortay ve

olduundan

m(o
m(O

m(0)

30o ise m1}ifu)

x ka derecedir?
30"

m(BDC)
olur.

90"

Czm
=

m(O
nn

+ 3oo

= m(O - m(0)
3o'
= 15o olur.

BEC

, _ lm(B)-m(c)l

22

m1ffi; =m1ffi;+m15ft1 +m1ffi, 90o = x + 35o + 20" * X = 35' bulunur.


iii

0z-;iiii:

genler

r:x r

ORNEK 23

ekilde

-^m(ACD)
zm
m(ABC)

[AB] J=

[DCl' AE

50" ise m(EDC)

-/\-

Ec|
=

lDB| ve

ABC geninde m(BAD)


BD
=

90o, m(DAC) = 24o ve


=

ka derecedr?

2|Ac ise m1[ft)


a a!rsak

ka derecedir?

zm
=

90"

Ac
BD

= =

olduundan

2a

olur.

BE| =AE| =|Ec|


olur.

|BK = KD|

olacak ekilde

Bu durumda

[AK| izilirse'
tr
J z =+

DBE ikizkenar
gendir. |DB = |BE|

|BK =KD| =|AK|

=a

olur.

ABK ve AKC
.4.

birer ikizkenar gen olacandan,

mtffil

m16B1

=x

olacandan

m(EBC)=X*x=2x
EBG ikzkenar geninde,
m(EBC) = m(ECB)

z uJ
@
uJ

m(BAK)=m(ABK) =x

/^.

m(ft

m1ffirt1
.4.

=2x

lir.

.^.

ABC geninde
= 50
=+ x--25

/^.

+2x

bulunur.

m(A) + m(B) + m(C) = 180"

= 114

x + 2x = 180'
bulunur.

+x-22o

,ffiftll
Bir

ABC gennde
,

s.m(B)

m(c)

m(A) |

m(B) nin en kk tam

.4.

nxx

zl

say deeri ka derecedir?

zm

s.m(B)-m(C)>m(A)
5.m(B)
za,

.4,

z\.

T(A)
180"

m(C)

=+

5.m(B) > 180"

m(B)

m(6)
=+

6.m(B) > 180"

m(B)

>

30o ise m(B)


.

=+

m(0

>

30"

olur.

ni

en kk tam say deeri

ABC geninde m(BCA)


cedir?
|DE| =

110", m(BED)
=

31'

dir.

|EAl, |Dc

|AC| se m(EBC)

30"

ka dere-

.i:ii![aeJliii:

UgenIer

zm
[AD] izilirse

DCA ve DAE
ikizkenar 9enlernde'

m(ADC)=m(DAC) =35o
m(EDA)

--\

m(EAD) = 15o olur.


(d a zellii)

/-\

ekilde m(ABD)
|DB| =

_.,-\ /-\ -,/-.\m(DBC)' m(BcA)


=
=

m(ACD)
ka de-

/-\

mlftl = m(ffi) + m1ffi1


50" = x + 300

|DC| ve m15I1

30" ise

m(ffi)

X=

20'

bulunur.

recedir?

Czm

,^
lDCl

/"'\

r
lDBl =

ise
.,-.-\

t\
\

DBC geninde,

--.,)

m(DBC) =p(DCB) =2x


olur.

-.-.'\

z uJ
i-L

ABC

geninde,

(f)
I

m(A) +m(O+m(O=180o
30o + 4x + x = 180":+ x

- 30o

olur.

DBC geninde,
ABC geninde
|AD| = |BD| = |Dc|'

ise

m(ft)

m(DCB) = 24o

m(DBC) = m(DCB)
_..--\

-/\.

/.,.\

2x = 60o olacandan
-z^-

ka derecedir?

m(D) +m(DBC) +m(DCB) =180o

Czm

m(O

60" + 60o = 180o

+ m(O

60o bulunur.

m(ffiy =m(ffi) =a
m(DAC)=m(ACD)=b
olsun.

..,^. -/\

xx

ABC geninde
B

m(A) +m(B) +m(C) =180o

/\,

/\.

.4,

a+b+a+24"+b+24"=180" 2(a +b) = 180" -48" + a + b = 66o


m(BAC)
=

olur.

?*b

66o bulunur.

ABC geninde lBD|

m(EBC) = 15" ise m(ABD)

/--\

|Dc|'

|AB| = |AE|

-...-\

= x

ka derecedir?
iiii;qg
;iii;;,

genler

zm

xr e
=

mtffiEl
lABl =

olsun. ise

lAEl

mtffiE =m1ffi;=X*?
lBDl =lDCl +m( DBC ) = m(DCB)
olur.
=

3 + 15o

ABC geninde [BEl aortay [CEl d aortay

-^. .^. m(BED) =m(EBC)+m(ECB) x+a=15o+a+15o


x = 30o bulunur.

BCE geninin bir d as

.^.

6il

oduundan

mtfiEl
Czm

50o se m15R)

}a derecedir?

ix o aortayla bir i aortay

ayn noktada

oK

2a
T

kesitiinden

[AE] d alortaydr.

Bu durumda,

a tlJ

-! L

m(KAE) = m(EAC)

.^r.

z'\.

50o ve m(BAC)
X=

.'A..

80o olur.

mt6Rl

aP

40o bu|unur.

ABC geninde
z'\.

[BD] ve [CD] d aortayardlr.


z'\-

xx

go

m(ADC) = 25" ise m(ABC)

ka derecedir?

zm
ix o aortay|a bir i aortay ayn noktada

kesitiinden [AD]
i aortaydr. Bu durumda,
B

./\
BDC

,'' ,/

,/ '\

\.
-''-r

.'

s" ____

,!,

E ,\

-_jC-)

ABC geninde

m(ffi)=+ +zso=+
+m(B) =x=50o
:iiiii

ABC geninde
bulunur.

|BDt = AB = |AE|,
=

m(ft)

60o

mtffi

30o ise m(Eft)

ka derecedir?

so

;iiii

Ugenler zm
[AD] zilirse

lkizkenar gende tepe asna ait aortay, kenarortay ve ykseklik akktr.

ABD ekenar
gen ve

ADE ikizkenar
gen olur.

lABl = lACl ve

lAHl J- [BC] ise


lBHl = lHCl ve m(BAH) = m(HAC)
=
z'\. -...^-

Bu durumda, m(BDA) =m(BAD) =60o


m( DAE) = 30"

rT( ADE )

m(AED) =
=

75'

olur.

m(foi)

m(foE)

m1ft;

180'
bulunur.

60o+75o+X=180o+X=45o

ur

xx g
4
cr J z

z
U) UJ
I,JJ

"'2

ABC geninde
m(BAD)
=

m( ABE ) =

m(EBC)' AFl
=

= AE|

ABC geninde lBDl


m(ABC)
=

lAcl, lBEl

lEcl, IDEI.l ldc

50" ise m(ACB)

ka derecedir?

40" ise m(ACB) =

ka derecedir?

zm

zm

A,,/

lBDl =lACl m(ABE) = m( EBC ) = m(AFE) = m(AEF)

=a

olsun.

alrsak

[DC] izilirse DBC geni ikizkenar olur.

= 50o +

(tDE] ykseklik ve kenarortay olduundan) Bu durumda ADC geninde |AC| = |DC| = a oi,,. Yani, ADC geni de ikizkenardr.
(d a zellii)

olur.

EBC geninde,
m(AEB) =m(ECB) +m(EBC)
.^.4. z'\.

ADC

geninde,
=

50o+o=X*

m(A) + m(O + m(0)

180o+80o+80o+

x-

40o =180o

eX=50'bulunur.

eX=60'bulunur.
;liiiiil

s'

]fflii

AtTRtlALAR
Aadaki sorularn her birinde
nuz.
1.

deerlerini bulu-

i6.

I I

i
i
i

I
I I

,
J

75

I
I

i7.
i
I

i i
I I

., 7;/

8.

a ul
r.rJ

z t z

c( J

7
i,

.1

o
I

i'

iiiii|l sz]Jliii::

o O

i5.oq,
9JJ

l*l

l (,

!c)

(c

o l

o J o

genler

30"

35"

28.

a
j Z_

Z 15o H

29.

35"

:i:i|[s+]|!iiii:

Ugenler

/,

I z
CT

38.

z LlJ
uJ

80" .

i:iiiill'

ss]liiiii

Ugenler

42.

47.

go'

'

43.

l
CE

; I

48.

z
18' A

;
z
LU

UJ

'/

49.

24

40'

50.

,.x-

,.rt'

:iiiilt

se]liiii;

Ugenler

art.n rrNARt/AR tE AILAR ARAsNDri gllNTtAR


Bir gende iki kenardan byk olann karsndak ann ls, kk o|annn karsndaki a-

mx c

nn lsnden byktr.

a>b>c
olur.

ise

m(A)>m(B)>m(C)
eklde verilenlere gre a, b, c, d, may bulunuz.

e arasndakisrala-

zm ABC gennde,

m(c)
.4.

<

m(A)
.4.

<

m(B) + c<
z\

a<b
<d

..... ()

ACD gennde,
m(D) < m(C) < m(A)

lve ll den c<a<b<e<d

=+

b <e

..... (l)

bulunur.

) z
U)
UJ

cc

z t!

mx

ABC genlnde
, .4,

40o < 60o <


u\,

80'

olduundan
dr.

m(C) <m(B)<m(A)

c<b<a

nrx

r
ekldeki verilenlere gre ls en byk olan ay bulunuz.

zm ADE gennde, ABC geninde 4 <8< 10 olduundan,


b<c<

a+ m(B).

.4..

m(c)

..4,

<

m(A) dr'

5<6<7+lAD <|DE <|AE| +e<a<d.....(l)


ABc geninde,
8 < 9 < 10

Br genin alar arasndaki sralama,

+ AB

<

|Ac

<

Bc

arasnda da vardr.

+c<b<a.....() l ve |l
den ls en byk olan

a d

o|ur.

iii:i[.sz]liiiiil

Ugenler

o irsiz
Bir gende, bir kenar uzunluu, dier iki kenarn
uzunluklar toplamndan kk, farknn mutlak oeerinden byktr.
i|

x:x gz
ll

lb-cl <a<b+c
aC

ABC geninde |AB

Bc

a nn

cm, |Ac|

cm ise

alablecei deerler kmesini bulunuz.

zm
gen eitsizline gre

lb-cl

<

a< b

+ 6- 4l.a<

6+4
olur.

+2<a<10
O halde,
t
I

ae (2,10)

bulunur.

L
[CA zernde |AK| = |AB| = c o|acak ekilde
d.
J z

oRt( 38

K noktas alrsak |Kc|

b+

olur.

mtftl

=m1ffiR1 =c

U)
JJ

[!

m(ABC) = p olsun. (<(+p olacandan,

<

o+I

+ +

m(K) < m(KBA) + m(ABC) m(K) < m(KBC)

. -

..

ABC geninde
i

bca+c ve c<a+b bulunabilir. b<a+c=tb-c<a --l*lb-clca.....(ll)

'-^' ..^.. m(K)<m(KBC)+a<c+b.....() Benzer yntemle

dir.

|AB| = 4 br, lACl = 5 51


=g

m(B) < m(A)

. ,.A,

ise lBCl

nn alablecei tam say

i i

deerlerin bulunuz.

i
i

zm

li l ii
;i

ge eitsizliine gre

+ 16- 4l < a< 6 + 4 2<a< 10 ..... () /\ m(B)<m(A)=+bca

lb-cl

<

<

b+c

+6<a.....()
I ve ll den

2<a

<

10
t

6<a
6<a<10

l+6<a<10
se
dur.

bulunur.

7,8ve9
!ilsg]iiliii

nn alablece tam say deerleri

Ugenler

.nr*

g(

ABC ve BDC genlerinde |AB|

57

|AC| = 4 br

|BD| = 5 61, lDc| = 2 br ise |BC| = deerler kmesini bu|unuz.

in alabilecei

ekiIde
lDc|
=

|AB|

=4b

|AG|
=

=567

|BD| =661

br ise |Bc|

x in

alabi|ecei tam say de-

zm

erlerini bulunuz.

ABC geninde,

zm

18-4l

<

x<8+4

+ 4 <x

<

12

..... ()

ABC geninde;

DBC geninde,

5-4l
..... (l)

<x

<5+4+
+

<x<9

..... ()

15-2l < x < 5 +2+ 3 < x<7 I ve ll den

BDC geninde;

4<x<12 l+4<x<7 3<x<7 |

bulunur.

x ln alabilecei deerler kmesi: (4,7) araldr.

z t z
r.l

E. J

16-2l < x < 6 I ve ll den

2+

4 <x<

..... (l)

a LU

1<x<9 l+4<x<8 bulunur. 4<x<8J o halde x in alabilecei tam say

deerleri

xx o

I
t

5,6ve7dir.
xx

I
I
a

ABC geninde verlenlere gre x in alabilecei


erler kmesini bulunuz.

de_

ABC geninin kenar uzunluklar birer tam saydr.


|Bc| = 10 cm ise genin evresinin en kk deeri ka cm dir?

zm

llAcl -lABll
2x + 3

.lBcl

<lACl +lABl
+

- (x - 2) < I <2x x+5<9<3x+1olur.


x+5<9<3x+
1

3+

x-

zm
b+

'l0<b+c

olacandan,

+x+5<9 ve 9<3x+'l +x<4 ve rrS

ifadesinin en kk tam say deer 11 cm dlr.

Bu durumda evrenn en kk deeri

*3.

x<4

evre(ABC)

=b+c+10=11 +10=21 cm
l--J

olur.

bulunur.

11

::iiifu59}i!il;

UgenIer

rr +

m
m(A)

60o ve m(B)

50" ise m(C)


<

'

..

70'

oluP

m(0. m(4.
Bu durumda

m(O + b

a<

bulunur.

a<c+c-a>0+lc-ol =c-a b< a + b-a< 0+ |b-al ={ + a


Ayrca, gen eitszliine gre

dr.

a+c>b
ABC geninde x
bir tam say olmak zere

olduundan
>

AB| = 5 br ise ABC BC = (2x + 1) br' |AG| = 8 geninin evresinin alabilecei en byk deer ka
br dir?

c-b

la +

c-bl

c-b

olur.

O halde

lc-al +lb-al -la+c-bl

=-a-b+a-(a+c-b)
1 < 8+ 5

zm

8-5l <2x+

+ 3 <2x+

1 < 13

c-a-b + a-a-c

b =-a

bulunur.

+2<2x<12

+1<x<6
X=

olur.

I
E

Bu durumda, x in en byk tam say deeri

xr rs

o|duundan,

z
J Ltl
u-J

Bc| =2x+1=2.5+1=11 br olur.

halde, genin evresnin en byk deger

(i)

5+8+11 =24brbulunur.

ABC gennde [DE]

J=

[Bc], |BE = Ec|, |AD|

2 br

xx

|Dc| = 6

br ise |AB

alablece ka ark| tam

say deeri vardr?

zn
DBC gennde
[DE] hem ykseklik hem de kenarortay olduundan DBC ikizkenardr.

Dolaysyla

ABC genirde m(A)


|c_al+

60o, m(B)

50o se

lb-al-

la

c-b|

iadesinin eitini bulunuz.

=6br olur. ABD geninde 6_2 <x < 6 + 2 + 4< x < 8 o halde, x in alabileceitam say deerleri
BD =Dc|

buIunur.

5,6ve7olup3tanedir.

.iiiii[oo)iiii:l

genler

oRilEt( a6

m
DBC geninde

7_5.DBl <7+5
2<lDBl<12
olacandan lDBl

. 12

dir.

ABD gennde,
a+fDBl <4+12+ 4+lDBl <16

x<lADl +lDBl +x<a+lDBl


ABGD drtgeninde verilenlere gre AB| k tam say deeri katr?
=x

}+x<o

in en k-

bulunur.

o halde, x

in en byk tam say deer 15 tir.

zm DBC geninde

5-4<lDBl <5+4 1<|DB <9 olur.


Bulunan bu aralktaki deerlerden biri de DB| = DB|

il
cc

'ffi+
evresi 30 cm olan bir kizkenar genin et kenar_ |arndan birsinn uzunluunun alabilecei en kk
tam say deer ka cm dir?

z
J

3 tr. = 3 alnrsa, ABD


|AB =

z UJ

I.JJ

gennde,
olur.

3-3<x<3+3+0<x<6
o halde,

in en kk tam say deerl 1 dir.

ffi.'

2x+y=30+y=30-2x
x

x<Y<x

.']

+30-2x<2x
=+30<4x
15 ,7.,

i:::l'

,r= so-2x

ABOD drtgennde verilenlere gre |AB|


bilece| en byk tam say deeri katr?

= x

in ala-

o halde, x in alabilecei
8 cm dr.

en kk tam say deeri

;iiil||l0 }!iii::

Aadaki
uzun kenarlar
1.

her birinde verilenlere gre en

/,a

e
cc

z
-J

t z uJ
a lu
3.

7.

4. 8.

;iiii!: oz.]iiiiii

Ugenler

Aadaki sorularn her birinde verilenlere gre


deer araln

bulunuz. 1. /\.. '/ t.Q.. ./ '" \.\. ^ q,/


1---

in

Aadaki sorularn her birinde


1. 4
g

in a]abilecei tam

say deerlerinin kmesini bulunuz.

,/

'.,
(2,

,
10)

\
2x-1
{4, s, 6}

(2. 8)

{3, 4, s}

C_

3.

,:.

;'

2x-2

10

{3, 4, 5, 6)

!+3 x7

(s. 10)

{5,6,7,8,9}

(2

7)

{1, 2, 3, ..., 22l.

163

'

Ugenler

or cN
Bir asnn ls 90' olan genlere dik gen
denir.

xx

A
Psogor Teorem

dik

kenar

ABC geninde, m
A_BH A_HC
.5. -4,

[AH] J- [Bc], |AB = 10 cm,

|BH| = 6 cm, |Hc| = 15

cm ise |ACl +|AH


8

ka cm dir?

i ox xenar|arn uzunluklarnn kareleri toplamna

de AHl2

+ 62

= 1o2

cm

dir.

de lAcl2 = AH|2 + |HCI2 + x2

= 82

+ 152

+x2=64+225
I

ti

i
!l
!,
I

L
tl tl

,
E
J z

+x2 =289 X = 17 cm

dir.

.-'

,i

xr o

lr

lJ C)
UJ

ABC geninde [AB] 1[BGl,


BD| = 3 rndan bulunabilir.

|ADI = |Dc|, |AB| = 4 cm

cm |se |Ac

ka cm dir?

zm
AD2=|AB|2+]BD]2
ADt2 =42 +32 lADl2 = e5

lADl

=Scm ise
dir. = AB|2 + |BCt2

Dc| =5cm Ac2

83D
+ =
x2 = 42 + 82
x2 = 16 +

64

=ax2=80
=) X =
:;ii!i![.

4.f5 cm dlr.

sa]lliii

Ugenler

nxr s
Bu genlere verlen aadakl rnekleri inceleyiniz.

812

16

Yukardak ekilde [AB] J- [ADl' AB| = 5

lBcl

.t_

[cD]
8 cm se

cm, AD|

= 12

cm ise |cD

Bc

ka cm dir?

zn

I
cc

24

z
J

z
LU

a
I,J.J

^. ffi oe lBD2 = 52 + 122 + |BD = 13 cm


.a.

,l

oRtEK 52

x2 = 105

1=

,f, cm

dir.

i k e R+ o|mak zere,
3k, 4k,5k

kenar uzun|uklar;

ABC geninde [AB]l- [Bc], BD|


lAC| = 17

= 6

cffi, |DC;

5k, l2k,
t
[}

13k 17k

cm ise

|AD| =

ka cm dir?

gk, 15k,

zm -^-

A-BC de ABl2 + |BC|2 = |Ac|2 olduundan,

7k, 24k,25k

ABl2 + 152 = 172


A_BD
A.

|AB| = 8 cm (8-15-17 geni)

oan genler birer dik gendir.

de lAD|2 = |AB|2 + |BD|2 olduundan,

x2 = 82 + 62

+ x = 10 cm (6-8-10 geni)

dir.

liiiil os]iiil

Ugenler

rur g

zn =Dc =y alnrsa, R-ED oe x2 * y2 = 62 ve


|BDl
.4,

AoBc

de

x2 + (2y)2 =

82 o|duundan,

x2*f =36
+r
x2+4v2=64

l4

-3x2= -144+64
Yukardakl ek|lde [AB] AB
=

,'=T9X=ffcm
[Bc]' [Dc]
-l-

or.

[Bc],
|AD|

3 cm, |Dc| = 5 cm, |Bc = 15

cm ise

ka

cm dir?

zm

BaC
3

c( J

; i

m(a)
.4,

,\

90o ise a2 =b2

+ c2

E15o
Yukardaki gibi sonra oluan A-ED
a,

m(^) < 9oo se a2 <b2 +

&

z
BCDE dkdrtgenive
[AD] izildkten
uJ

'6
x

:'o_ ::: :l:b'2

+ &_

de

a [!
= 82

lAD2 = AE|z + ]ED|2

ADr

+ 152

(8-15-17 geni)

AD| = 17

cm

olur.

hr

ABC geninde |AB| Ac|


=

= |AD = 6

cm, Dc

cm ise

n alabilece

en kk tam say deer ka

cm dir?

zm ABD ikzkenar gen olduundan,


--. m(ABD) = m(ADB) .' ..

< 90o

+ m(ADC)

.rA.,

>

90'

dir.

o halde, ADc
x2r42 +62+ ABC geninde [AB]J- [Bc]' |BD
AD
:iiiii,

geninde;
I

|Dc,
=

16-41 <x
l ve
!I

x2r52 ..... < 6 + 4+2<x < 10


=

..... ll

= 6

cm, Acl

cm lse lAB|

ka cm d|r?

eitsizliklerine gre Ac| kk tam say deer 8 dir.

in alablecei en

oo;iiii:,

Ugenler
oRItEK 56

zm

m(A<9oo +a2<b2+&

+x2<82+62+x<10.....
ABC geninde, gen eitsizlne gre

8-6<x <8+6 +2<x< 14 I ve ll den


ABC geninde m(A)
> 90o,

..... ll

|AB| = 4 cm ise ]BC| = tam say deer vardr?

Ac|

3 cm

x<10 l+2<x<10 2<x<14 ,


o
yk tam say deeri

olur.

nn alabilecei ka farkl

halde, x in en kk tam say deeri

3 ve

en b-

dur.

m
gen etsizliinden;

lc-bl
.4,

<

<

+ 4-3l < a < 4 + 3 + 1< a<7 .....


I

m(A)>goo +a2>b2+c2

+a2>32+42

+a2>25 +a>5.....11
l

ve ll eitsizliklerinden dolay 5
=

<

a<

ise

6 olup

|BCl

]ll]l alabilecei

1 tam say de-

eri vardr.

nx

+h2=3x2+h=x
ri

bulunur.

', li

ABC ikizkenar dik geninde

ABC geninde m(^)

< 9oo, |AB| = 6 br, Acl = 8 br ise |BC| = x n aIabilecei en kk Ve en byk tam say deerlerini bulunuz.

ii

iiii!|lloz]|!iii;i

genler

u,

3rn

tBHl J- [AC]

ise

Bft
dir.

ikizkenar dik gen olup

ABC geninde
AB

mtffi
|Ac| =

60o, mtffi

= 45o

lBHl =lHCl
-A

=3cm

=4cm ise
A

ka cm dir?

ABH (30'-60o-90o geni) olduundan,


BHl
=

zm

cm ise

|AH| = 3./3

cm

dr.

Ohalde, lACl =x=lAHl +lHCl = 3,fr + 3 cm

dir.

4
B2HZ^/3C
tAH] J-

oo

[BC] ise A:Bx (30'-60"-90" geni)


= 2

z
J

olup, lBHl
.a

cm ve lAHl

= 2'B cm

dir.

AHc (45'-45o-90o geni) olup,


AHl = Hcl
=

a tU

LIJ

2'B cm ise

|Ac]

=X = =

z,F.n
2fr cm
dir.

"/

ABC geninde [ABl J- [cDI' tBE] 1IAc]


|ADl

=3cm,

AE|

=4cm

BD|

=5cmise

|EC| =x

ka cm dir?

fft J9

zm

ABE dk geninde |AB|


olduundan m(AE)
=

8 cm VE lAE
dir.

4 cm

30'

ABC geninde m(BAC) Bc|


iii!]

= =

30o, m(ACB)

= 45o

O halde, m(BAC)

60o ve m(ACD)
=

= 30o

3,E, cm ise |AC|

ka cm dir?

olup,

|AD| = 3
+

Yani, x

4 =6 =+x

cm ise lAc| = 2.3 = 2cm dr.

6 cm olmaldr.

oe.]iiiiil

Ugenler

xx o
A

Czm

h_\ BDC
I I

BC
ABD (30"-60o-90o geni) olup'
.A

ABc geninde I
dk? Czm m(ACB) m(BAD) lADl =
dir.
= =

B] J-

[BCl, m1fio)
,trz

= 15o
=

m(AoB) = 45o, |AD| =

cm ise lAC|

ka cm

2x ve lABl = x*/3 tUr. lBDl = lDCl = 2x + lDEl = 2x-B cm dir. lAEl = lABl + x+2x-6=xfr
lADl
=

+ lBDl

+3x--xfr=6
=+x(3-fry

30o ve

*X=
Jv1

45o olup
ise
r'.

= 3-J3
6 (3 +

=A

?_

frcm

-A-

g-3 'u31

lABl =lBDl =1cm

jo"\
= 30o

=r X = 3 +

fr

cm

bulunur.

_)

O halde, m(ACB)

+ lACl

2lABl

z
l-J..i

a)

=X=2.1

Li.l

x c

=x-2

cm

dir.

xx o
ABC geninde
|AC| = 8 [AB] J|AB|

cm ise

[Bcl, 3oo < m(0 < 45o = x in aIabilecei ka farkl tam

say deeri vardr? Gzm

m(0

= 3oo =+

=, lABl'2 =
=

4 cm
dir.

m(0=45o+lABl
ABC geninde mtdEEl
|AD| =
=

r=ft=4frcm

[AB] .l- [AC], m1[eB1 = 45"

3Oo<m(C).45o+
olduundan |AB|
ri vardr.

.4,

15o,

mtEftl

15o, lEc

cm ise

4<x<4n = 16 .x2.92
5
olup 1 tane tam say dee og

ka cm dir?

=X =

;;;:i.

,iiii:

Ugenler zm
A^BD

(5o-75o-9oo geni) olup |AH| = 2

cm ise

BD

=4.2=8cm

dir.

ef

Oe Pisagor teoreminden,
= 82 + 62

lBCl2 = lBDl2 + lDCl2 + x2

+x2=64+36
+
x2 = 100
=r X = 10

cm

bulunur.

2h

m(BAD) = 15o = m(ADC)


A^DH

.^.

.4.

30'

dir.

:x
#
olur.
CC

(30'_60'_90' gen i) olup,

|AH

=h+|AD| =2h dr.ohalde, =2h+|BC| =41

|AD| =|BD =|Dc|

z
J LU

a
I,J-J

z
ABC geninde
[DE] [AB] l=

,
r-r cr

[AcI' tER l- tBc] 15o, lDEl


=

/ [Bc], m(ffiB

8 cm

lEF| = 4

cm ise lBCl ka cm dir?

zm

tAHl-L [BC] m(AED) = 15"

A^DE ( 5"-75o-9oo

geni) olup,

lDEl
Yukardak ekilde [AB] l- [AD]' [BD] l- [Dc] tAH] J-

8 cm ise lAKl = 2 cm dir.

[BDJ, m1ffi1
6

= 15o, AH|
=

= 2 cm

^ ABc

KH| = |EF| = 4 cm ise AHl = 6 cm dir.


(1

5o-75o-90o geni) olduundan

|Dc
,:;iiii

cm ise Bc

ka cm dir?

|Bc| = 4.AH|

|BC| = 4.6 = 24 cm dir.

zo.iiiii,

U9enler

xr

co

zm

-.t

y'Z

m(DBC)

.^.

BC
=

m(ACB) =22,5o

/-,.

ffo
ABC geninde tABl
|AB| = 1

(+s'-45o-9oo geni) olup,


=

r
=

[Ac],

m1G)

= 15o

cm ise |Ac|

ka cm dir?

+ lADl = 1 cm ve lBDl BD = |Dcl = ,fz cm olduundan,


lABl = 1 cm

,E cm

dir.

zm

lACl

=1*frcm

dir.

xr c
4
CC

mtffil
.4,

=m1ffiB;=15o

z
.J LU

ABD (30'-60o-90' geni) olup,


|AB| = 1 cm =+ BD| = 2 cm ve |AD| = ,f3 cm dir.

r.J_l

BD =Dc

=2cm

olduundan,

7
ABC geninde [Ac]
|ED| ka cm dir? zm
-:4

Ac| = .fg

+zcm

dir.

J-

[Bc], mt6nD)
= 1

m1ft1

m(BDE) = 15o, lBDl =

2cm, lDCl

cm ise

x cz
. tt'

.// ,/
/

I B2D1
[AD] aortay olduundan, [DH] .l- [AB]

zlrse

|DH| = |Dc = 1 cm olup

lBD| = 2 cm ise BHD geni

30'_

60o

- 90o

genidir.

ABc geninde tAB] J- 1nc1, m1fcB ) = AB| = 1 cm ise AC = x ka cm dir?

22,5"

mti6Dl

30o Ve

m1ffi;
bulunur.

ninde lEDl =

fr

= 45o olup EHD ge,,iil

cm

,i!il;

genler

x:r

oe

zm

ABC geninde
|BE|

[AB] J-

[Ac]' lAc|

= |DE|

= |Ecl ise m1ffi)

[AH] l- [BH]

ise lDc| ll [AH]


Bc
=

dr.

= c ka derecedir?

lAD| = |DB]

^ ACH de Pisagor teoreminden AH


|Dc|

=+

cH

cm

dir.
=

8 cm olup,

=ry= !=cm

olur.

[EH] r_

x z

IEH

= =

lDEl

m(HDE) = 30o dir. O halde,


ct = 180o

30" =

150'

dir.

:x zo

ABC geninde [Acl J- [Bcl, BE


lBDl

Ec|

=3cm, lADl =9cm ise

|DE| =

ka cm dir?

zm

|cF|

ll[ED]

izilrse'
=

BD = DF

3 cm

ve

AF| = 6

cm

olur.

ABC geninde
|Bc
=6

[DC] l-

cm,

|AC|

[Bcl' AD| = |DB| 10 cm ise |Dc| = x ka cm dir? =

|BF| =|FA|

=Fc| =6cm olduundan,

lDEl

=r=S

=3=3cm

butunur.

iliiiill zz.|iiii:l

Ugenler

xx ze
A
/

ABC geninde
lAHl.t_ [BC]
'b

l\
)

BD
ABC geninde m(ACB)
|AD = |Dc| =
= 15o
u-,

2C
lABl = ,fZ cm
ka derecedir?

,O

=s, ]BD| =x,


lABl

lACl =5 |Dc =y ise

2 cm,

ise m(BAC)

HC

i Y'. lr .:\

c2 *y2 =b2 +x2 olur.

zm 2=;AH12+lBHl2

B 'r H
[AHl l- [BC] ise AHl
= 1
/^r

D'--n
cm
dir.

x2=1DH;2+lBHl2 pz=1AH12+lHCl2

t t

-1 -1

m(HAD)

= 60" ve

1n(BAH) = 45o olup

*Y'=

DHl2 + |HC|2

m1ft1

= 45o + 60o +

15" = 12oo bulunur.


/. i.
(L

c2-x2-b2+Y2=o
cz *y2 =b2
+

:r z

x2 elde edilir.

Grld gibi, yukarda verilen bant 4 kez Pisagor teoremi uygulanarak elde edilebilmektedir.

1
e)

.l

z tlJ

.\ B
Yukardaki ekilde [DAl J- [AB]' [DCI l- [cBl
|AD = lDE]' cE| = 1 ka cm dir?

LU

I
|AB| =

cm,

|EB| = 2

ise

oRaEK 7a

zm

'@:1r"'it".1 ,/

..1
I

o/__-._

yl l.; ___ AxB


|AD| =|DE|

Iv\.

_\.E

'

...,
.\
_:\

ABC geninde [AH] l- [BC], lABl lDc|


=

--

5 cm

=y alnrsa, c6Ede 6r. lDcl2 + 12 = y2 + |Dc = 1


coDB de lDBl2 =

cm, |Ac|

cm ise

|BD| =

ka cm dir?

Yukardaki kurala gre,


lABl2 + lDCl2 = lACl2 + lBDl2 ise

DAB de lDBl'

A^l

d-yLl'*
x'
+

--

y'

,'l

(fiyz

52+42 =62+
1 + g = x2 + y2
dir.

-:['j;;.,

+ 32 = x2 * y2

+x2=8 =x =zrEcm

y2-

,,,
;lil,

zs.,iiili

Ugenler

ta Bonlor

r c

BC
Dik genlerde Pisagor teoremIeri
a2 =b2 + c2 b2 =h2 +k2 c2 =h2 +p2

uygulayalm.

'i,

ABC genlnde
|BH| = 2

[AB]
=

r [Bc]'
ise

[BH] l- [Ac]

cm, Hc|

4 cm

lAB| =

ka cm dir?

zm
lBH2 =

AH|'H.

]';r, 1T:l
]:'==;'.m

.,.
butunur.

a2=2h2+p2+k2, g=p+k
(p*k)2 =2h2+p2+k2
p2

lBAr

AH|'^.

*kz +Zpk=2h2 +p2 +k2

2pk = 2h2

h2 =

p.k

bulunur.

4
cr
J z

dix zz

t
z
a

UJ

xr

LU

zg

*
Yukardaki ekilde [AB] J- [Ac], [AB] l- [BD]
[AD] J-

ka cm dir?

[Bc]'

|AE| = 2

cm, lEc|

4 cm se |BD|

= x

zm
AEl2 = |BE|.lEcl

ABC geninde [ABl


|BH

J-

[Ac],

[AH]

[BcI
V

+ 22= |BE|.4 + lBEl = 1 cm


= + l^lDEl
=
12 =

dir.

=4cm, Hc =9cmlse |AH =h, |ABl =C |Acl =b deerlern bulunuz.


zm
ko bantlarna gre,
AHt2 = lBH|.lHcl

BEl2 = |DE.|AE'

'r=,' 1_ dir. cm -i =

lBD2 = |DE.DAI

} (*1.9

r)

lAB2 = |BH!.|BCl

ncr
;iiii:

h2= 4.9
c2= 4.13

h = 6 cm
C=

+x2=

22

cH.lcBl
}iiii.

b2 = 9.13

2.,R cm + b = g,recm

dir.

fg=)X=t4

9X=

f;cn

ar.

174

Ugenler

rt z

ABC geninde, [ABl1[AC] ve [AH].l- [BC] oldu'


undan,

ABc geninde
mgt6'01 = lHD|

m( ABE )= m(

m1ffi;,
|BD

[Ac]

.r- [B

l=5cm

=4cmise

=x ka

zm
[ABl .l- [BD] olduundan olarak bulunur.

ABD geninde xo bants


lBDl2 = lDHl.lDAl

iIe

/
cr

x2 =

4.(4+ 5)

=+

x2 =

36

X = 6 cm bulunur.

:x o

xx zo

a UJ

u-J

z t z
J

,,
ABC geninde [AB] l- [Ac], tBE] J- [EDl lAHl i- [BC], lBDl
ka cm dir?
=

lDCl, lBEl

=1

cm ise lABl

zm
ABC geninde
|AB| = 3 [AB] l=

[Ac],

tAH] .l- tBC] |AH| =

cm, |Ac|

cm ise

ka cm dir?

zm lBc|
=

o]mak ijzere,

ABC

geninde
|BD| = |Dcl =

vv
lBEl2 = lBHl.lBDl

HD
B^ED

Pisagor bantsna gre;

y alnrsa,
+
12 =

de

a2=32+42+?=5cm
?.h
= b.C =+

lBHl.y

+ lBHl.y

dir.

dir.

A^Bc

de

lABl2 = lBHl.lBcl
x2 = 1BH1.zy

5.h = 3.4

=+h=f

.,

bulunur.

x2 = 2.18H;.y

x2=2.1

|=

frcm

bulunur. iiiill zs
:iiii;

eer-

5.

i $;
i

l--

____rX

B12C

i l.--_

--._\

6.A

2.

,'"' Bxc
/:

//\

20,,,

"r,.

B8D12C

2sJz
LU a LU l.

t-

BzH8C B24C
7

4.'

8.

,f'.... '// I \
B4H5C

;iiii

zo,:i;

Ugenler

13.

60
13

,fr

10. A
x

14.

/:
C.

zrft

tiJ

a LU
11.

15.

12.
5

T
;iiiiil

16

z/2

zz

]iiili

Ugenler

17.

>\
t\ t\\

21.
17.,

BC ---

t'-i\-x i.. L

so;i

.;-

18. /l
BXC

22.

/l 4--'-

,__-

i
I

i;l
I

z,fr

/i,

4n

4. J

z
L.L

LIJ
]

-i

23-

,n

4/5

24.

BSDx
2/5

l;iii::178

iii::

Ugenler

25.

29.

4,/2

+4

26.

30.

,/-

B10c

11

\..

/_.___xD

Cc

z t z
J

u-l

a LU

27.

P
zo,,/
,/
,/

31.

L-

16 13 2

4,/3

28.
z\

32.

/\ /\

a.r.

B 1 H o-z

fr-t
;:iii,

/5

zg

]iiiii

Ugenler
33.
A

37.
x

x 60"

3y'5

45"
12

HC

38. 34.
A
12 : 45" 'B5b4E_7 BxC

iS.

z/6

Yukarda verilenlere gre, |AD| + |AE| + |ACI


toplam ka br dir?
48

35.

39. lABl

cm lACl = 24 cm
=

A 24

BXC
ABC geninde m(A

,90'

ise

6 .

|BC| =

in ala-

bilecei en kk tam say deeri ka cm dir?


26

40. lABl =9cm


36.

lBCl

= 12 cm

B12C

ABC geninde

m161

. so' ise

|AC| =

ka

farkl tam say deeri alabilir?


11

4.

ABc geninde
[AE] aortay

m(ffi)
m(EFC)
U-\

=7Oo
= 50o = =

mtftl
m(AcF) ABC gennde |AB| =lAc
m(DBC) = 25o
/^,

.-\

80o ise

ka

|AD =lBD|
-4.

derecedir?
= 80o

m(DCB) = 2Oo, m(BAC) ka derecedr?

ise m1ffi1
A)

61

A)

1s

B) 20

c) 2s

D) 30

E) 40

es

B) 100

c)

105

D)

110

E) 115

2.

/.
r
_l

5.

ABC geninde
lADl = lAEl lBDl = lECl m(DAE) = 20"

Llr

Z
,.D
,-r.l

ABC geninde |cA|


|AE|

lcB , |AB| = |DC| = lEc , tDEl l- [ACl ise m(ffiE1 =


=

,(AG)

so"
=

ise m(BAD)
A)

ka derecedir?

ka derecedir?

30

B)

2s

C) 20

D) 15

E) 10

A)

108

B)

116

C)

126

D)

132

E) 144

3.

6.

ABG geninde
[BA]

1 [ACl

[BD] aortay

ABC geninde m(AFD)


m(ACB)

m(ADF) = 10o ise m(ABC) ka derecedir?

/_\.

-/\-

70"

[CD] d aortay

-^.

ise m(ffi)

= x

ka derecedir?

A)

20

B)

30

C) 40

D)

50

E) 60

A)

20

B)

30

C) 40

D)

4s

E) 50
';liil

]iiii::

Ugenler

7.

ABD geninde lABl =lAcl =lcDl

10. ABc geninde


lBDl =lDEl =lEcl

m1ffi;
-4.

= 3oo

tEDl/ tAcl
m(EBC)
z'\.

ise m(BAC)
ka derecedir?

= =

40o ise

m(ffiE
c) 4s
D)

ka

A)

15

B) 30

50

derecedir?
E) 60

A)

15

B)

20

C) 2s

D)

30

E) 40

' ise m(BEC)


A)

m(ffiRl=m1ffirt1
=

B
120

D
135
E)

c
150

_^ cr kaC derecedir? = o ka
B)

fr LlJ
,a

aortayIarise

m(ft)

=x

ka derecedir?

10s

108

C)

D)

.?

A)

105

B) 115

c)

120

D)

135

E) 1s0

9.

ekilde
m(A) = 3x

12. ABc geninde


m(ABD)

m16
m(C)

ex

/^.

= =

m(BCD)

.^.

=x

mtffi
cedir?
D)
AO tL'

80o lse

mldftl = 15oo lse x ka derecedir?


A)

m(BDC) ka dere-

15

B)

20

Cr 25

30
5.4.

E) 3s

A)

100

B)

120
i; r;

C)

140
1

D) 150
1i
.t)

E) 160
l,)
:.

1.A
;iiiiii

2.C

3,E

rU

8C

az,iil;,

1.

ABc geninde
lAEl lEBl
.4.

4.

ABD geninde lABl =lADl =lBcl


m(CAD)
-,.,^-

= =

lEFl
lEKl

24o ise
B

m(C)

50" ise
=x B
K

m(0
dtr?

ka derece-

mlGF;

ka derecedir?

A)

50

B) 60

c) 70

D)

80

Al
E) 100

44

B) 48

c) s4

D)

56

E) 66

4
=
.J

:
ka derecedir?

m(CFB) = 100"

ise

B
E)5

tlJ

mt66El

a LU

ka derecedjr?

A)

A)2s B)20 C)15 D)10

10

B)

15

C)

20

D)

2s

E) 30

6.

3.

ekilde

m1ffiy=m1601
lABl
=

lAcl ekilde' m(ABD)


D

m(ADC) =72o ise

m15ft1 ka
derecedir?

/-.-\

m(DBE)

/--

= =

m(EBC)

/.-\

m(BAC)
E) 72

60o ise m(ACF)

X ka derecedir?

A)

24

B)

36

C) 48

D)

60

A)

120

B)

12s

C) 130

D)

135

E) 140

,;i;iilgg l!ii

9enler

7.

ABC geninde
lABl = lACl lADl = lAEl m(BAD)

10.

,^-

= 40o =x

ise m(ft1

BDU
ABC geninde m(BAC)
C) 30
D) = 120"

ka derecedir? A)

40

B)

35

25

|AD| = |AC| = |DE| = |EB|

ise m(ABC) ka

-/\-

E) 20

derecedir?

A)

10

B)

1s

C)

20

D)

25

E) 30

8.

ABC gen|nde
|AB| = |Bc

t
J

11.

ABC ve DCE
birer gendir.
[AB]
.t_

Dc|

|Acl

m(6ft1 = looo ./\. ise m(ABC)


ka derecedir?

z z
LU
</)

IDCI

m(BAC) = 32

lAEl =lEcl =lDBl

LU

A)

20

B) 2s

c) 30

D)

3s

ise m(E6)

=x

E) 40

"

ka derecedir?

A)

20

B)

23

C)

26

D)

2e

El32

9.

ABC geninde
lABl = lAcl m(ABD)
z-i

12. ABC geninde lADl = lDcl lDEl = lEcl


m( DAE) = m( DBC) =
B

m(DBC)

-.A.

m1ffiBy
m(BAC)

=
=

08" ise

.-\

m(EAC)

/.-\

ka

25o

ise

derecedir?

m(

56l

ka derecedir?
B)

A)

12

B)

18

C) 24
3.8

D)

36
5.C

E) 48
6.C

A)

20
8.A

25
9.D

C)

30
10,8

D)

35
11,0

E) 40
12.D

l.D
iiii!]

2.D
.

4A

7.E

aa l!ii,,

1.

ABC geninde
m(BAC)

4.

ABC gennde lAHl


t_

lABl = lAcl /^-

[BC]

= 50o

m(ft1 =m1fi;
lse m(EDC)
-,A.

[BKJ ve [CK] aortaylar

= x

m(HAK) = 15o
lAK| =

-.A\

ka derecedir?

lKc|

se

m(BAH) ka derecedir? A)

45

B)

s0

C) s5

D)

60

E) 6s

A)

B)

10

C)

15

D)

20

E')

25

2.

ABC geninde
lABl =lADl =lAEl m(ABC)
,4
CT

5.

ABD geninde

lAFl lcFI

/^-

lFBl

= = =

75"

r_ [AB]

mlffiB
m(CDE)

-^\

25o ise

J z

lDAl = lDEl m(BAE) = 15o ise

ka

derecedir?

z iJ

a L!

m1fr;

ka

derecedir?

A)

30

B)

35

C) 40

D)

4s

E) s0

A)

15

B)

20

C',125

D)

30

E) 35

3.

ABC geninde
IABI
.t_

[BC] IACI

lBHl

t_

6.

ekilde
[BC] ve [CD]

lADl = lDcl m(HBD) = 15o

aortaylar m(BAD)
= 40o

ise

m(fi1

=x

ka derecedir?

mt6EDl = 120"

ise m1ffi;
B) 40

A)

37,5
D) 45

c)
E) 47,5

42,5

ka derecedir?

A)

s0

B)

60

c) 70

D)

80

E) e0
gs ]iii:

iiii

genler

7.

ABC geninde
BD| = |AD|

10. ABc geninde


[BD] ve [CE]

m(DAE)

lAEl = lEcl -^-

i aortaylar, [CD] d aortay

= 40o

ise m1ft1
ka derecedir?

m(DEC)

-^-

48o ise

m1ft1 +m15ft1
C) 110
D)

A)

100

B)

105

115

ka derecedir? E) 120

A)

126

B)

116

C) 112

D)

108

E) e6

8.

ABC geninde
[BF] aortay

lAEl

lDEl
= 48 = 60o =x

m(DFB)

mt6l

(
z
__.J

11. ABc geninde lDEl =lAEl =lEcl m(BAD) = 15"


r

ise m(AED)

/^-

;
|.L]

ka derecedir?

m(ft)
m(ABC)

ul

.^.

=
=

13oo ise

ka

A)

60

B)

s6

C) 48

Dt

42

E) 36

,/

derecedir?

A)

30

B)

3s

C) 40

D)

45

E) s0

9.

12. ABC geninde


|AB| =|AD =|Dc|

m1fty
ABC geninde, |AEl
m(FBC)
za-

= lED| = |DF| =
-^-

lFBl

|Bcl

m(ABC)

-^-

=
=

logo ise

36o ise m(EDF)

ka

ka derecedir?

derecedir?

A)

72

B)
2.C

e6

C)

108

D)

116
5D

Er 124
ED

A)

42
8.E

B)

48

C) s4
10.A

D)

60
11.E

E) 66

l.E
iiiilgo]l!iii:|'

12.8

1.

ABC geninde
B ve C alar er e paraya ayr|mtr.

4.

ABC geninde
lABl
=

lAcl

lBDl = lBcl m(BAC) = 24o

.^.

--\ m(BDC) = 100o ise


m(BAC) ka derecedir?
A)

mtftl

ise m(ABD)
D) s0

-^.

=72o
=x

20

B)

30

C) 40

ka derecedir?
E) 60

A)

18

B)

24

C)

30

D)

36

E) 42

2.

ekilde ABE ve

5.

ABC geninde lABl =lADl =lAEl


m(BCA)
= 36o

ADG birer gen m(BAC)


--

70"
2oo

E
t-

mtffiE =
|AD = AEl |BD =

7
_,J

m15fuy=m1ft1 ise m(CDE)


.^=x
D

Ec|
=

|se

Z
l-t-.]

ka derecedir?

m(ADE)

ka derecedir?

A)

s0

B)

60

A)

32

B)

34

C) 36

D)

clTo

38

E) 40

D) 80

E) e0

6.
3.

ABC geninde
m(DBC) = m(ACD) m(BDC) = 100o m(ABC)
=
/^. z.\-

ABC geninde

[ADl ve

[BE]

aortaylar m(AEB) = 70"


B

55'

ise

m15fi1

= 8oo = x

m(BAC)

=x B

ise m(AFB)
A)

,A.

ka derecedir?

ka derecedir?

110

B)

120

C)

130

D)

140

E) 1s0

A) 30

B)

3s

C)

40

D)

4s

E) 50 ;;iiilaz
]iiiii:

UgenIer

7.

ek|de

m(BAC) m(AFD)

.^.

10. ABc gennde


= 50o =x =

,-\.

[AD] aortay

[CD] d aortay

--\. m(ABC)
m(EDB)
-4.

m(ADC)

-4.

= =

25o ise

- y ise

mtEfr)

ka

aadaklerden hangisi dorudur?

derecedir?

A) x+y+z=180o

C)
E)

x-y-Z=25o
x-y+z=130o

x-y-z=50o D) x+y-z-130"
B)

A)

so

B)

ss

c) 60

D)

65

E) 70

11.

8.

ABC geninde
IBE| = JED

Bc

Dc ABC geninde, AB| 70" ise


B

m(ADE) = 100o

m(mB)

,, . -'\. m(ABC) - m(ACB)

= AD|

20" ise m(DBC)

..

=x

m(BAC) ka
derecedir? A)

ka derecedir?

A)

10

B)

20

C)

30

D)

40

E) 50

20

B)

25

C) 30

D)

35

E) 40

9.

ABC geninde lDEl


BDl
r_
-_

12. ABc gennde


tABl
r_

[Bc] Dc|

[Bc]

|AB = 6 cm |BD = 2 cm

lAB| =

lEc
= 6oo = x
..4-

m1ffi)

lDCl AE

8 cm

ise m(ACB)

|ECl ise
=

ka derecedir?

m(EDC) C) 45
3.A D)

ka derecedir?

A)

30

B)

40

50
5.C

E)

ss

A)

30
B.C

B)

35
9.8

C) 40

D)

45
11.A

E) 50
12.D

1.E
;iiiiflga}!iI;:

2.E

4E

10.D

ABC geninde m(A)


|Bc
ekilde verilenlere gre, en uzun kenar aadakilerden hangisidir?

7o"

m( B) = 50"

=acm, Acl =bcm' lABl =ccm |a+b-cl +lb-cl +lc-a-b _|a_b|


aadak|erden hangisine eittir?

se deeri

A)

tABl

B)

tBCl c) tcDl

D) tADl

E) tAcl

A)a-b+c B) a+b-c C) a+2b-c Dl2a-b+c E)2a+b-c

2.

.L

;5.
a .J,'
?_

-_

ekilde lABl
=

tl

5 br
B

ABCge{dr'|AB| =6cm, |Ac| =8cm m(A) > m(B) ise |BC| = x in alabilecei ka
farkl tam say deeri vardr?

lBCl lCDl
AD

=361
=

4 br

=7br ise |Acl =x inalabllecei


tam say deerlerinin toplam ka br dir?

A)2

B)3

Cl4

D)s

E)6

Al
3.

22

B)

23 C',124

D)

25

E) 26

6.

ABC geninde
lABl
= =

6 br 8 br
za,

lAGl
z\,

ABC geninde lADl = lDCl ,lABl =8cm lBCl = 12 cm ise lBDl ka farkl tam say deer
alabilir?

m(A) < m(B) ise

lBCl

in

alabic)

lecel ka tam say deeri vardr?

A)

B)4

C)

D)

E'7

A)6

B)5

D)

E'2
;l;iil

eg

]iiil:

genler

7.

eki|de lABl = 4 br lADl.= 6

10. ABc geninde kenar uzun|uklar


birer tam saydr.
|

51

IBC! = 3 51

|Bc

= 12

cm ise

|cD

BD cei en byk tam

=8br ise =x inalable-

genln

evresinn

B 25
D)

12

en kk tam say deeri ka cm dir?

say deeri ka br dr?

A)
D)

23 B',24

C)

26

E'l 27

A)

B'7

c) 8

E) 10

11.

ABC geninde
x bir tam say

olmak zere lABl tACl


= =

3 67 g 57

3x-1
1)

5
C

Bc

= (3x

br ise ABC geninn evresika

z uJ
@
uJ

ekildek verlen|ere gre


rmdr?

ABC

geninn evre-

sinn alabilecei en byk tam say deeri ka bi-

br dir?

A)

16

B)

17

C) 18

D)

19

E') 20

A'l

24

B)

25

C)

26

D',t

27

E',)28

12. ABc geninde

9.

ABG gennde
veri|enlere gre

IEDIr_ [BC]

BDl = |Dc

in alablecei

BE EAl

toplamkatr? B
Al

tam say deerlernin

=3cmise B

8 cm

8
D)

c
E) 26

]AC| = vardr?

in alabilece ka tam say deeri

22

B)

23

C)

24

25

A)6 7.D ao

B)5 C)4 .o

D)3 iI.D

],4-_

i'd ii-- - 4-:c;-

---6,i-

ii'.c -

iii![go}!ii:l

1.

ABGD drtgeninde
verilenlere gre

4.

ekildeki verilenlere
gre en uzun kenar

Bcl

in en kk

aadakilerden

tam say deeri ka birimdir?

hangsidir?

A)

B',,z

A)a
C) 3

B)b

C)c

D)d

E)e

D)4

E)s

ABCD drtgenlnde
verilenlere gre AB|
(.
_-l

5.

ABc geninde
verilenlere gre

=x

inalabilecei

Zrl

aadaki sralamalardan hangsi dorudur?

en byk tam say deeri ka

birimdir?

Z
U'
r.

!1-l

l.l

A)5

8)6

Cl7

D)8

E)e

A)

z.y<x

B)zcx<y C)y< z<x D) x<z<y E)x.y<z

3.

ABC gen|nn
i blgesindeki noktalardan bri D dir. Veri|enlere gre
6.

ABC geninde
verilenlere gre

ABC geninin
evresinn en kk tam say deeri ka birimdir?
B

BCD geninin
evresinin alabilecei ka tam say deeri vardr?

A)8

Bl7

C)6

D) 5

El4

A)8

B)s

C)10

D)

11

El

12

liiillg

jiii;

genler

7. x tir tam say o|mak


zere ABC geninde verlenlere gre

10. Kenar uzunluklar a, b, geninde a2 = b2


+

tam saylar olan ABC

ise genin evresi en

ok ka blrim olabilir?
B

ABC ggeninin evresi en r Y'c bimdir? A)

A',t7 B)8 C)9


D)

D)10

E)

11

B)

C)

10

11

El12

11. ekldeki verlenlere


gre x in

alabilecei

ka arkl tam say


deer vardr?
8.

,
c

Kenar uzun|uklan bireram say o|an ABG ge_


ninin evesi32 cm dir. |AB| =

(r

Ac| ise |BC| nin

en byk tam say dee ka cm dir?

12
^|

B)

13

c)

14

D)

15

E) 16

a uJ

z !

A)10

B)

C)8

D',7

E) 6

12. ABc aeitkenar

ABC ggenirde
veilenlere gre
|BC| nin alabiloce

bir gerdir.

AB

4 cm

|Bc

-Scm

ise

en byk am say dee ka$r?

|Ac =xinka fartl tam say


deeri vard?

A)

B)e
2.D

C)10

D)

11

El12
5.E

A)3
6.8
7.C

B)4

c)s

D)6

El7
z.c

1.A
:iiiliill gzs!ii:

3.A

4.A

8.c 9.D id.c ii.l

1.

ABC

etkenar
,
|AB| dr.

4. ekilde
lABl
=

9eninde

lACl

lAcl

lBCl = 13 cm ise

Veri|enlere gre x

lam says ka
deer alabiIir?

farkl B

lABl aadakic
lerden

olabilir?

hangisl B B)4 C)s

ls D)6
El7

Al2

B)3 C)4

D)5

E)6

A)3

2.

ekilde verilen
llere gre en uzun kenar

5.

ekildekiABC
geninde a, b, c kenar uzunluklar

aadakilerden
hangisidir?
a
60"

C
J L

tam say olmak zere

A)a

B)b

C)c

Z a !r.i
L]J

,m(C) olup a+b+c=24br ise a nn alabi|ecei


m(A) >m(B)
ka farkl deer vardr?

. ..

/\.

za.

D) d

E) e

A)

B'2

C) 3

D)4

E)5

3.

ekilde m(C) > m(A) lABl


=

6.

ekilde lADl lBDl


= = =

6 51
dir.

3 61 5 61 2 br

lACl =4br ve lBCl =xbr


x bir tam say imde izilebilir?

xC

lBCl

lABl ve

lDCl

olmak olmak uzere ABC geni ka deiik bi-

birer tam say ise


|AB| + |DC| nin en byk deeri ka br dir?

A)1

Br2

C)3

D)4

E)s

Al 12

B)

13

C)

14

D)

1s

E) 16

iill:lgg ]iliiii

genler

7.

ABG ghinde
m(B) < m(C)
.4,.4.

10. ekilde verilenlere gre ABC geninin


alar arasndaki

AC
lABl

= 5 cm

Bcl =9cm ise


=

sra|ama aadakilerden hangisidir?

in

aIabilecei ka tam

say deer vardr?

A)6

Bl7

A) m(A)

,\,

< m(B) < m(C) < m(B) < m(A) < m(A) < m(B)
.4, /\.

.4,

C)8

D)e

E) 10

B) m(C) C) m(C)
. ,

. ,.4..4. .4..4'.4,

D) m(B) < m(C) < m(A)

E) m(B)
8.

m(A) < m(C)

.A,

.-\'

ABC gennde
|AEl = Ec|

lADl

6 cm

lDBf = 2 cm

Bc =4cm ise
lDEl
=

x in

a|ablecetam say deerlerinin toplam

B4C

s z
=
tJ a uJ

ka cm dir?

11. Aadaki llerden hangisi bir genn kenar

A)3

B)6

C)8

D)e

E) 10

uzunluklar olamaz?

A) (5,

10,8)

B) (7,

12,6)

C) (7,14,8)

D) (4, 10,71
9.

E) (4,5, 10)

BaD
ABC geninde verenere gre aadaki srala_
malardan hangisi dorudur?

12. lkizkenar

bir geninln evresi 20

cm ise eit ke-

narlardan birinin uzunluu aadaklerden han_


gisi olamaz?

A)

a<e<ccb=d C) e.a<ccb=d E)a.bcccecd


2.C 3.C

B)a.e<c<d<b D) e.a<c<d<b
4.E 5.C 6.8

A)5

8)6

C)7
10.8

D)8
11.E

E)e
12.A

1.8

;ii!!f,ge}i!iiii

4.

ABC geninde
tABl
r_

[BC]

|ADl =|DC|
|AB| = 6
B

=5p

lECl =2cm ise


|DE| =

ABC geninde m(B) = 45o , m(A) = 105o ve lABl = 4.,8 cm ise lACl = x ka cm dir?

ka cm dir?

E2C

A)

A)4

B)6

c)

D)

10

E) 12

2,8

Br,m
E)

cr

.re

fr

2.

I
B

5.

ABC geninde

tAcl

r_

tBcl

c
[AB] l- [BC]
'

lADl = lDcl

t
= 30o

ABC geninde
lADl
dn?

m(c)

=8cm,lBDl =7cm

ise |Dc|

=x kacm E)2/3

a J

z !!

1 lBDl =2cm
|AB| = 3

ise

|Bc| =

ka cm dir?

A)

q,fr q2

D)

^,

l-t

qlI

,,l!

qlI

3.

ABC geninde
IACI

tBCl
= 30o

m(ABC)
B

q'/5

lBDl = lADl

lABl

4/5 cm ise

ABC geninde IABIJ-[AC] ,lBDl =lDCl =56p lBCl = 4,6 cm ise lAB| = x ka cm dir?
A)

|DC| =

ka cm dir?

3 q2/5

c)4 q3n

A)1
D)

:tr)2,F

B)fr
E)

c)2 z,fr
:il

gs,iiiii

genler

7.

ABC geninde lABl lACl


.l-

10. ABc geninde lABl lAHl


r_

[AC] 6 cm

lAHl t- lBGl
=

[Acl
[BC]

lCHl =3cm lse


|BH| =

ka cm dir?
B) s

lBHl = slHcl lACl =4cm ise lABl ka cm dir?

Al 4

c)6

D)8

E) e

A)

6
D)8

8r 4.fr
E)

6n

c)

5n

11. ABc geninde ABC geninde


tAHl
[AB] r_ [AC]

tBcl
8 cm
CE

lABl r- [BD]

lABl = 10 cm

lBcl t5 lBEl
lDEl
=

[AD]
ise

lAc
lBCl

2 cm

= 12

cm ise

z
=

=1cm
= x

|BH| ka cm dir?

A):

B)5

c)6

D)7

qE

z
a
|.J
TJJ

|Ecl

ka cm dir?

A)10 B)8

C)6

D) 5

E)4

12. ABC gennde

9.

ABC geninde lABl r- [AC]


lAHl t- [BC] m(ACB) = 15o lBNl = lNcl lBCl = 4./3 cm ise
HN] =
za-

IABI .t [AC]

lBDl lAHl
lADl lBH |Ec|

t_ [DE]

[BC] 8 cm 8 cm

= =

B 8 H 2E

lHEl =2cm ise


=

ka cm dir?
Br

ka cm dr? B)

A)
_- _r.
-

,E
__

2
--

c)
-j.

,fa

D)

E',' 2113

A)

10

12

C)

14

D)

16

E) 18

ii!i!Kge}i!ilii

-;!

_-- - _

-__ _

.-

-e{_

__l---._-:-e-_--:9,-'

-"o

4.

ABC geninde
tABl a [AC]

m(ABC)

--\

= 15o

BDC
ABC geninde [DA] J- [Ac]' |BD|
|AD| = |Ac| = 2fr cm ise
=

=2p ise lABl = x ka cm dir?


|AC|

2 cm

lAB| = x ka cm dir?

A)2+/5
D) 8

B)a+/5

A)

2/6

Brsn
E) 5

q2fi

92+2/5 9a+2,8

5.

Yandaki ekilde

2.

ABC geninde
lABl = lAcl m(ADB) lADl
lDC|
A',)

fi
tr
J

mtA6l
IBC

= 45o

IBA t_ [AD]
t_ [DC]

= 60o

|AD| = 2 1n
!)
i_tl

lBDl = 12 cm

=gsrn
= x

ise

lDCl = /2 cm ise

i-LJ

ka cm dir?
B)

lBDl ka cm dir?
A)

2
D) 4

2n
E) 6

2/3
D) 2/5

B) 4 E) z,re

q3fr

ABC geninde

lAcl t- [Bc] m1ffi1 = 3oo


lBDl = lDcl lADl

ABC geninde
tAEl r- [Bc] lBDl
=

5 cm

=7cm

ise

lDCl = /5 cm lACl =4cm ise


|AB| =

lAB| ka cm dir?

A'

4,rU
D)

ka cm dir?

8r

3,fr

3/7

E\2fr

q4rt

A)6 B)7 qsn

q 2,n5

E) 8

jiiill gz

]liiii:

genler

7.

ABc geninde
lAB lAEl
|AD
=

10. ABc geninde


IABI

Ac|
= 6oo

[AC] 2 cm

m1ffi1
=

|AB = |AD

2,6.cm
ise
=

lBDl

=3cm

m(ABC)

ka

lDCl =3cm ise Ac| = x ka cm dir?


A)

derecedir?

4
Dr

A)

50

B)

60

C) 65

D)

75

E) 80

2'16

B) 3,f2

q
5

21tr

8.

11. ABc gennde

lABlr_ [Ac]
E
D
J

IBDI r_ IDFI

z ,
[BD] l- [AD]
=x

lADl l_

[Bc]
cm
se

ABC genlnde
lBEl
=

[AB] l- [AC]

lECl

lACl

lDEl

cm lse lABl

a uJ
I.J.J

BF
BD

FC

AB| = 12
=

ka cm dr?

ka cm dir?

Al

2,8

B) 4
6112

q4n
E) 4,8

A)

6
D', 4.f6

B',4,f9
E'r

cr
6,re

6n

I I

ABC geninde

ml6ful
m(ABC)
IACI =

.,

loso

12. ABc gennde

= 30o

lADl l_ [Acl
|AB = 3 cm

3.8 cm ise
x

lABl

lBDl = 1 cm

ka cm dir?

Dc =6cm lse Ac = x ka cm dir?


B) 6

BlD

N l.C

4,r2
D)

c) 4,r3
E)

6,8

6/3

A)

4
Dr

4n

B)5
EI ,FSS

cr,m
10.C 11.C
12.C

2.D

3.C

4.E

5.D

6.A

7.O

8.E

9.8

,:i;iKgaxl!!ii:

4.

ABG geninde
[AD] ve [CE] aortaylar m(ABG)
.'A..

70o ise

m1fi1

=x

ka derecedir?

ABC ekenar gen, [Ac] J- [Dc]

, Acl

= |Dc|

ise m16B)

ka derecedir?

2. 5.
CC

z rJ
U)
l,J.J

ABC geninde m(BAC) =70", lBDl


Dc| = |DF| ise m16F)
=

= DE|

ABGgeninde' lABl =Scm' lAcl =6cm lBc = (2x _ 1) cm ise x in alablece ka farkl
tam say deeri vardr?

c kaderecedir?

ABC geninde
|AB| = AD|

ABOD drtgeninde
verilenlere gre

lBDl = lDcl (BCD ) =32"

en uzun kenar
bulunuz.

ise m(BAC)

=x

ka derecedr?
I

__)
:::ii!l['gg]$!!iiii

Ugenler

l7.
: l :

{------ -'"--'--' ABC geninde

m(A)

< 90o

AB =3cm

lACl =4cm ise

Bc

iD alabi-

lecei tam say deerlernin toplam ka cm dir?

ABC geninde
[AD]
_l-

[AB] l- [Ac]

[Bc] |DE = 1 cm ka cm dir? |BC]

'

[AB] l- [BD]
=

AE

cm ise

fr
cc

;
z t!l
uJ

.J

8.

fl

10. ABC geninde

lABlr_ [AD]

m(mB)
Ac
=

2fr
x

= 45o

cm

lDc| =1cm se

ABC geninde [ABl l- [Ac]


|BD|

=7cm,

|cD|

=13cm ise

BD| =

ka cm dir?

AB

= |Ac|

|BC|

=x kacm

dlr?

1. 30

2.40

3.52

4. 55 9. 10

5.4
10. 5

6. [cD] :iiiifizoo}iii;i

7.9

8.12/2

4.

ABC geninde lABl =lBDl =lDcl


m(ABC)
./^.. =

,75" ise

m(^) ka derecedir?

Yukardaki ekilde [AD]J- [cDl m(BAD) = m(DAE)


-^. ,,'^.

m(ABC) + m(AEC) ka derecedir?

.^.

.^.

m(BCD) = m(DCE) lse


,'l^. /^.

#,

2.

ABC geninde

5.
CC

lAcl/

IDEI
= 30o = 80o =x

tFKl / [BCl .^. m(AFK)


z'\..

z
J

m(ADE)
--.-l.

LU (/) LU

ise m(ACB)

ka derecedir?

ABC geninde |AB| |Dc| = 2 cm ise lAc|

=
=

lBDl

|AD = 4 cm in alabilece ka farkl

tam say degeri vardr?

3. ekilde
lABl = lAcl lEDl = lDcl

6.

ABC geninde

lBcl
/^r

lcEl
2Oo

m1ffi1 -'\. m(BCA)

= Goo =

40o ise

m(ABE) =

ise m(ft1

=x

ka derecedir?

la-bl +lc-b| +]a-b-c|

fadesinineiti nedir?

iiiiiillzo

]!i!iii

genler

9.

ABC geninde lABl


r_

[AD] r

tBcl
tBEl

|AE = |Ec lAFl = 4 cm

ABC geninde [BD] ve [cD] aortaylardr.


BD
=

lFDl

=1cm ise

6 cm

ve |cD

8 cm

ise |Bc

ka

|FE| =

ka cm dir?

farkl tam say deeri alabilir?

z
-J

8.

ABC geninde
m(ABC)
u'\.

U) JJ

TJJ

z
10. Yandaki ekilde

= 45o = 3oo

lABl

mtffiBl
|Ac|

[Bc] tADl l- [Dcl


r_

l l=x

=4cm

se

Bc
AE|

cEl
ise

kacmdir?

AB| = 3 cm

=1cm

ED| =

ka cm dir?

t__

1. 180

2.50

3.60

4.70 9.3

5.

6.b
iii[zoz]l!!ii;

7.3

8.2+2fr

10.4

1.

1981 - OSS

4.

1981 - OSS Yandaki ekilde lBCl = 2 cm


|AC| = 6 1

Kesien dorulardan oluan bir ekilde belirleyici zelik aada verilmitlr.

l.

ekil drt dorudan olumaktadr.

l!. Her doru dier n kesmektedir.


lll. Her kesim noktasndan ikidoru gemektedir.
Buna gre eklde ka kesim noktas vardr?

ABC geni a
olduuna gre
IABI uzunluu

Ar4 B)s C)6 D)7

ka cm olabilir?

E)8
A)

B)7

c) 6

5.

1981 - OYS

Yandaki

2.

1981 - OSS

olmakkoulu ile 2x+ 1, 3x+ 1,4x+ 1 saylar bir d|k genin kenar uzunluklarn gs-

x>0

ABC asnn ls 50' ve


J

ekilde

z
[,

ayn harflerle
gsterilen alar
birbirlerine eittir.

termektedir. Bu genin hipotens uzunluu ka birimdir?

;
(/)
Lil

X-!=10"
dn?

"D'

A)

,m
D) s

olduuna gre

BCA alsnln ls ka derece_

8r

2,tr
E)
11

c)

10

A)

7s

B)

70

C)

65

D)

60

E) s5

6. 3.

1982

1981 - OSS

geninin kenar uzunluklardr. gen, eit kenar]arndan biri c o]an bir ikizkenar gendir.
(a + b + c) (a + b rmdir?

a, b, c tam saylar

bir ABc

Yandaki ekilde AB J- AD

'fSS

ACTBC
ABC asnn

olduuna gre, eit kenarlarn uzunluu ka bi-

c) = 15

ls 60" ise
EAD asnn ls
ka derecedir?

A)7

8)6

C)5

D)4

E)3

A)

100

B)

110

C) 120

D)

130

E) 140
ZOS,ii!i

;i:;

Ugenler

7.

1982

Ys

10. 1983 - OSS


dir.

ekildeki ikizkenar

gende

a<b

ekilcleki genler birer ekenar gendir. lABl = 9 cm ise bu genlerin evrelerinin toplam ka cm dir?
a

A asnn derece

cinsinden ls bir tam say olduuna


gre bu a en ok ka derece olabilir?

A)

30

B)

5e

C) 60

D)

44

A)
E) 2e

27

B)

24

Cr 21

D)

18

E)

ls

8.

11. 1984 - OSS


1982 - OYS

ekilde ABC
lOBl = lOCl asnn

Yandaki ekilde
bir 4.

BAD asnn ls 90'dir.

ekenar gendir.
ise

BAo

ls ka derecedir?

r z t z
J LU

lABl lBCl

= =

lADl

a LIJ

ABC asnn ls c, olduuna gre


nedir?

lCDl ve

A) s0

B)

4s

C) 40

D)

30

Pl E) 2s

A) 90'+

o
D)

B) 90'

180"-a

C) 90"

2c

E) 180"

2u

9.

1983

ss

12. 1985 - sS
ekilde verilen

Yandaki ekilde ABCD drtgeninin kenar uzunluklar verilmitir.

ABD geninin
A

Buna

kenar uzunluklar
in aadaki

gre lACl uzunluu


aadakilerden hangisi olabilir?

bantlardan hangisi dorudur?

A)

22

B)

1e

C) 17

D)

12

El7

A) lABl
C) lABl E) lABl

. .
=

lADl lBDl lBDl

B) |BDl . lAD D) lBDl = lADl

;,iii!,zot;Uli.

Ugenler

13. 1985 - OYS


Yandaki drtgende

16. 1986 -

ss

Kenar uzunluklar 2 nin kat olan, ekenar gen biimindeki br bahenin evresine, bir keslnden balayaak2m ara ile aa dkliyor. Dikilen top|am aa sayls 21 olduuna gre, bahenin

AB = 5 cm lBCl = 4 cm cD|
DA|
=

8 cm ise

=6cm
+

bir kenar ka m dir?

lACl

lDBl

toplam ka cm olabilir?

A)
D)

18

B)

16

C)

14

D)

12

E) 10

A)

25

B)

23

C')

21

19

E) 6

+. 1985 ..\'

oYs
17. 1986 -

Yandaki ekilde m(A) = 90o

ss

m(0
|Bc

= 9oo

Aadaki ekilde Dc l- EA dr. EA EB J- EA


G

= 10 cm
=

BA I- AC

Ac

8 cm

5 z
10

FCA asnn

BD| =

Dc| ise

lDEl ka cm dir?
A)

z UJ
E)3

ls 30" ise
EBA asnn ls ka derecedir?

a tJ c) 1f,
D')

11 B) 1f,

A)

15

B)

30

C)

45

D)

60

E) 75

15. 1986 -

!. a=6cm, b=7cm
A asnn ls 95'

ss

. a=4cffi, h"=6cm
C asnn |s 90"
ll!.

a.

1986 -

oYs

a=5cm, b=3cm
ha=4cm

229632 saniyelik bir a ka derece, ka dakika


ve ka sanyedir?

Yukardaki gruplarn hangilerinde verilen elemanlar bir gen belirtir?

A) 63" 47',12"

B) 63' 47'22" D) 63" 46',22"

A) Yalnz

D) lve

B) Yalnz

c) Yalnz lll

c) 63'46',12" E) 62'47',12"

E) ll ve lll iiiiKzos}!iii:

Ugenler

19. 1986 - OYS YandakiABC ikizkenar


9eninde

22. 1987 - OSS

AD//BC lBcl
=

lDCl

lABl = lAcl

ABD asnn
ls 30" BAD asnn ls 100" ise

lBcl =lcDl =lDAl


AB asnn ls
ka derecedir?
B

BCD asnn ls
ka derecedir?

A)

80

B)

75

C)72

D)

60

E) 45

A)

80

B)

85

C) e0

D)

e5

E) 100

23. 1987 - OSS 20. 1986 - OYS Aadaki ekilde EAB ve FBC ekenar genlerdir.

ABC geninde

lDCl = lDAl ABD asnn


ls 2x" BAD asnn ls x"

A, B, C noktalar
dorusal

) z
CC

lABl

= =

3 6

lBCl

UJ
UJ

EAC asnn
ls 110" Buna gre x katr?

a>b

aBbC

a ile b arasndaki hangi bant in E, B, F noktalar bir dik genin keleridir?

.: r

A)

45

B)

40

C) 35

D)

30

E) 25

A)

a=3b B) a=2b C)a=fib D)a=rEb E) a=b+3


1987 - OYS

21. 1986 - OYS


Yandaki ABC geninde

Aadaki ekilde ABC ve ADC ikizkenar genlerdir.

Buna gre m(BAD) ka derecedir? lABl = lBCl

-..-\-

lABl

5 srn

Ac
AD

= 13 cm

lDcl

lAcl
= 40o = 5oo

lDCl = 12 cm

r BC
=

m(ABC)

lBDl

ise ka cm dir?

BxD

mld6Ay

A)/7 B),n
;iiiillzoo]i::,

C) 3

q,m q,fr

A)

11

B)

c)7

D)5

E)3

genler

28. 1989 - OSS


Br genin kenar uzunluklarnn ikier ikier top_

lamlar 33, 38, 45 brimdir.

Bu genin en kk kenar ka birimdr?

c
m(BEG) = m( GEF) =3o

A)

16

B)

ls

C)

14

D)

13

E) 12

mtftl=m(ffi)=b"
Yukardaki ekilde m(FGE) ka derecedir?

^B

llCD

olduuna gre

+
D)

1989 -

ss

B)2(a+b)

c) 45
E) e0

60

D ve E, [Bc]zerinde

m(BAD) = 10o

m1fty
19ss - ss AB = 3 brim Bc|
= 7 birim

=2oo

lADl

= = =

s
6

lAEl
lDEl

z
J

BD

87C
Yukarda verilen ABC geninde

o U

z uJ

Yukardaki ekilde ABC bir ekenar gendir. Buna gre ADE geninin e, d, k kenarlar iin aadaki sralamalardan hangisi dorudur?

mtffi

< 60o

olduuna gre |ACI ka birim olabilir?

A)4
27. 1989 [BD]'

B)

C',,7

D)

A)k.dce B)d<e<k C)e<k<d D)d.k<e E)k<e<d

E)9

ss
30. 1989 - ys
H, [Ac]

D, [Ac] zernde

ABc aslnn

aortay

zerinde
6

-'\m(BDA) = 120"

lABl lAHl
,,l^.

=4birim
= 90o =

6 birim

m(AHB)

BC
ekildeki ABC ikzkenar geninde A tepe as_ nn |s ka derecedir?

mtffil
Al 3-tr

9oo

B
I

Yukardaki ekilde x = |BC| ka birmdir?


B) 2,rg

Cr Safg
E)

A)

15

B)

20

C)

2s

D)

30

E) 35

D) 2,tr

3,6
;::iiffizozli!ti:

Ugenler

31. 1990 _ YS

34. 1991 - OSS


D

[AC]
=

lABl

m(ABC)

.,.^\

lADl
= 100o
= c

BC
Taban alar 24" olan ikizkenar bir ABC genin-

m16b1

ekildeki ABC
geninde A

de tepe aslnl e paraya blen nlar arasndaki a ka derecedir?

asnn

c trnden deeri

A)

36

B)

38

C)

40

D)

42

E')

44

aadakilerden hangisidir?

A) 100'-

2a

B) 100"

-c

C)2u-10o

D) 2c _ 20"

E) c + 10"

g2. 1990 _ YS
|AB = |ACl

35. 1992 - OSS gre c as ka


G

m(ABD) = 7'

/\.

ekildeki verilenlere

mlffil

= 35o

) z
a ul

derecedir?
100'

YandakiABC ikizkenar
geninde BCA taban asnn ls ka derecedir?

z t!

A) 74

B)

7s

"
C) 76
D) 77

A)

E) 78

2s

B)

30

C) 35

D)

40

E) 45

36. 1992 - YS 33. 1990 _ YS


D, B, E dorusal
[AC]

[DE]
D

lANl = lNcl AN aortay m(EBN) = 25" Yukarda verilen]ere gre DBA asnn ls ka derecedir?
21.

[BC], lADl lBDl /..-\ -..-.\ /.--\ m(BAC) m(BAD)


J_

lAHl

Yukarda ver|lenlere gre ACB asnn ls


ka derecedir?
D)

=m(DAH)

=100o

A)

30

B)

35

C) 40

45

E) s0

A)

30

B)

40

C)

45

D)

50

E) 60

;;iiiii, zoe;!i;;:;:

Ugenler

g7.

1992 [DA]

Ys
p

40. 1994 - OSS


ABC bir gen
|AB| = BD|

ceq
lOAl lDAl

m(DOC)
= =

....^,

= 60o

|Ac
-4.

= |cE|

2 birim x birim

m(EAD) = 20"

ODxA
2

BEDC
Yukardaki verilere ka derecedr?

ABCD bir kare olduuna gre |DA| - x ka birim-

gre BAc asnn ls

r?

A)3-l3
D)

I 2

Br2-,r2
E)1

q3-

A)

1s0

B)

140

C)

130

D)

120

E) 110

41. 1994 - OYS

A,B,C,D,E
noktalar dzlemseldir.

38. 1993 - OSS


ABC bir gen
P e [BC]

I
cr J

lPHl

r_ [BL]

m1ft1
m(APH)

/.\

= 1o6o
=

;
PC

--m(CAE) = 118o
m(CBD) cedir?

AE TBD

-)+

7"

z UJ
a IJJ
,i

/^\

= c =

m1ft1 =q
Yukardaki verilere gre cedir?

Yukardaki verilere gre m(CBD)

ka dere-

m(fi - c
D)

ka dere-

A)
B)

1s2

B)

150

C)

148

D)

146

E't144

Al

C) e

10

E)

11

42. 1995 - OSS


[AK] IBLI

y 8 km

J- y
=

39. 1994 - OSS

lAKl

,_Li

Be Ce
loA

[OA [OD
t_

lBLl = 6 km lKLl = 7 km

lrkm-L

m(BCD) = 124"

/\.

[oD o

m1ffi1
cedir?

ekildeki A ve B kentleri y yolunun ayn tarafinda bulunmaktadr.

=61

Yukardaki verilere gre m(ABC)

- c ka dere-

A kentinden y yolu zerindeki bir N noktasna urayarak B kentine giden en ksa lAN| + |NB| yolu ka km dir?

A)

138

B)

146

G)

148

D)

152

E) 1s4

A)

10

B)

12

C)

13

D)

5/5

El 7 ,tr

'

,iii:ii,zog.liiii

Ugenler

43. 1996

m(BAC)
-

.^.

ss
=

46. 't997 - OSS

m(ACD)
m(BDC)

3'

m1fty
lABl
lDBl
= =

= 12oo

/^=

=;"
= 40o

lAcl
lBEl
= x

lBcl

lcDl

m(AFD)

./..\

Yukardaki ekilde lAB| = |AC| oduuna gre, x in a trnden deeri aadakilerden hangisidir?

Yukardaki ekilde |AB| = lAC| olduuna gre, m(AFD)


=

A) a

10"
Dl Z+

40"

B) a

40"
E) fr

C) 2a+ 10"

x
B)

ka derecedir?

40o

A)

30

35

C)

40

D)

45

E) s0

44. 1996 _ ys ABC bir gen /^m(ABC) m(BCA)


;A-

tr

45"

= 30o

S z
z.

47. 1997 - OYS

lACl

= 6 cm =

lEcl

lcDl
=

lABl = x Yukardaki verilere gre, |AB| A)

LU a uJ

m(AFE)

ka cm dir?

,l

Yandaki ekilde ABC bir ekenar

3,8 q3n

q z,fr
E)

2n

.fg

^ gre, m(AFE) = c
ka derecedi?

gen olduuna

c
C) 100
D)

A)

110

B)

10s

e5

E) s0

45. 1997 - ss

EBlMD
lAcl
m(EAC) ,.. m(ACB)

EA
48. 1997 - OYS
= 50o+10o = 3co+10o =x

-/\

lBcl

ABC bir gen


m(BAC) = 120"
/-r

mlffil

Yukardaki ekilde |ACl = |BC| oduuna gre,

ml6B _x

kaderecedir?

Yukardaki verilere gre, |Ac|

lABl = 4 cm lBCl = ,,6 cm lACl = ; 61n

BJ61c
=

ka cm dir?

A)

70

B)

60

C)

50

D)

40

E) 30

A)5

8)6

C)7

D)8

E)e

iiiilzoJiii::::

genler

49. 1997 - vs
m(AHC)
=^.

52. 1998 - ss
m(BCA)
u'\-

--. m(BLC)

= 90o = 90o

= 90o

|BD = |DA

AL| =|LC =8cm LB = 6 cm

lDcl lAcl

=
=

urm

4,r3 bx|m

HB
Yukardaki verIere gre,

|Bc or"n katr?

= (a

ffi

Yukardaki verilere

1) birim

gre

ka$r?

e+ B)t

c)8

D)

E)

A)2

B)3

C)

D)5

E)6

50. 1998 - OSS

53. 1998 -

mtftl
.^.
=

ss
=9oo
= 90o

m(BED)

d
5

z
a l,lJ
AB| =|Bc =|BD =cD| =lDEl Yukardaki verilere gre,
LJ

lBDl

4 cm

|DA = 16 cm lACl = 15 cm

lBEl

x
=

, m(CED)=61 mtffi) = a ka dereD)

Yukardaki verilere gre lBE]

x ka cm dr?

cedir?

A)

B)

c)5

D)4

E) 3

A)

e0

B)

60

C)

45

30

E) 20

51. 1998 -

ss
=

54. 1998 - vs
m(DCA)

.^
= = =

m(DCA) = 15o

m(6ft)

-'\. m(cAB)
Dc|
lABl

= 90o = 90o

ekilde AB = |AC| ve
BD| = Bc| o|duuna gre

3 cm 6 cm 9 cm

lACl

m(BDC) = ct ka derecedir?

Yukardaki verilere gre, |DB| ka cm dlr?

A)

35

B) 40

c)

4s

A)6
D) s0

B)e D' 9'f2

q6n
El rc1r2
liii!ffiz
}!!i::

E) 55

Ugenler

ss.

1998 - OYS

a, b,

58. 1999 - OSS


ADC bir gen
lADl
=

aerel saylar bir genin kenarlarnn

uzunluklar olduuna gre, aadakilerden hangisi vanltr?

9 cm

lABl =lACl =6cm

A)
C)

b-c>a E)ar0,b>0,c>0

a+b>c

a+c>b D)b+c>a
B)

Yukardaki verilere gre, IDB|.IDC| arpmlnn saysal deeri katr?

A)

36

B)

3e

C)

42

D)

45

E) 48

Se. 1999 - OSS


AL
//

59. 2000 - OSS


|AB = 5 cm lACl = 12 cm

BM

lLMl l_ BM m1ffi) = 3oo


m(DBC)

,/\

= 30o

lADl = 6 cm BD| = 2 cm lLMl


= x =x

E J

z z IU
c)
LU

ekldek ABC gennde m(6A) > 9oo olduuna gre, lBcl nin en kk tam say deeri

Yukardaki verilere gre, |LM|

ka cm dir?

katr?

A)8

B)6 C)s

Dl4

E)3

A)

13 B) 14 C) 1s

D)

16 E) 17

59. 2000 - OSS


57. 1999 - SS

m1ffi1
m(ADB)

/--

= 3oo =

a
A, o,
B

Yandaki ekilde ABC ve ABD birer ikizkenar


gendir.

lABl = lACl m(ADB)


z-\..

ve

noktalar dorusal;

aortay, [oE,

AoD

[oc, DoB asnn

asnln aortay.

AD| = |BD| olcuuna gre,


=

c ka derecedr?

Yukardaki eki|de |oC| = 3 cm, |oE| = 4 cm ve EB = 7 cm olduuna gre, lCBl ka cm dir?

A)

es

B) 100 c)

10s

D)

110 E) l1s

,:iii![zz]i!ii::

^rl

B)8

c)2

D)3

E)4

Ugenler

61. 2001

oss
= 35o

63. 2006 -

ss

ABC

m(ACD) m(ABC)
.4.

bir gen .-.\.


= 50o

.^.

m(DAC) = 25o
Yukardaki taslak izimde verlenlere gre, aadakilerden hangisi yanltr?

mtft=m1ffi1
|Bc
=

A) Ac| c) Ac|

>

E) BDl

, ,

lAB lAD lAD

B) AB
D) Ac|

> BD|

lDc

Yukardaki verilere gre A) 5


B)

2cm, cD|

=60o,|AB| = ficm = 4 cm, |ADl = x

ka cm dir?

6
E)

C)6-,F
3+r/3

D2+tE

z z

=
tJ a UJ

2001 -

ss

m1G;=m(f6R)=s"
Yandaki ekilde A
simetrii

64. 2oo7 -

ss

ABC

bir gen

noktasnn oK ye gre

|BP = PR|

simetrii C dir. oA| =Scm ' olduuna gre,

B, oL ye gre
,

|cP| = Po| m(BAC) m(RPQ)


.4.

25

= x

|CB| ka cm dr?

A)5

B)6

Cl7

D)e

E)

12

Yukardaki verilere gre x ka derecedir? A)

150

B)

13s

C) 130

D)

120

E) 108

:i:$[zg}ii!ii

65. 2008 -

os.

ABC bir igen AE

m(BAD)

=
'

|AF|
=

m(ADB) =70" m(ACB) m(ABF)

.^,

60"

ABC blr 09gon AE ve CD aortay'

..

mtft
m1ffi1

-65"

.,

= 50o =

x Yukardakverilere gre, x ka derecedir?

Yukardaki verilere gre, x kag derecedr?

A)

10

B)

15

C)

20

D)

25

E) 30

A)

s0

B)

45

C)

40

D)

3s

E) 30

i. 5 z
66. 2009

- oss

BirABC geninin i alarnn lleriao , bo , co ve 4c - b < a olduuna gre, c en ok katr?


A)

.lJ a UJ

25

B)

30

C)

36

Dr

42

E) 4s

2.D 3.A

1.c

6.c
7.8

4,8 5.8

10. A 11.

8.D 9.D

15. B 16. c 17. B 19. c 20. B


18.

22. 23. 24. 25.

A
B D

29. A

36. D
97.

30. E 31. E
32.

12. B 13. D 14. c

21. E

26. B 27. B 28. D

33. E 34. D 35. D

38.

39. B 40. B
41.

c
A

42. E

43. E u.D 45. D 46. D 47., E 48. A 49. D

50.

s5. C
56. D

53. A 54. D

51. E 52. D

B D B 60. c
s7. sE. s9.

a4. C 65. C
66. C
67.

62.A 63.E

61. B

A
i i

iii!i[zaXiliii

1.

Soruda verilen belirleyici zellie gre, ekil aadaki gibi olmaldr.

4.

|AB| =

m(B) > 90'

Ugen eitsizliine gre,

8_2
m('B)

<

<

8+2 =
<

= 6 <

c<

10
>

.....

90o

82 > c2 + 22

+ 60

c2

..... l

Buna gre ekilde 6 kesim noktas vardr.

ve ll den 6

c < *6o' se C=7cm olabilir.

Doru Seenek C

Doru Seenek B

2.

5.

E -J

(4x+ 112=12x+1)2 +(3x

+1f
1

;
LJ

16x2 + 8x + 1 = 4x2+ 4x + 1 + 9x2 + 6x +

a LU

2x+2y= 180o l
X

3x2-2x-1 =o (3x+1Xx-1)=0rt=1dir.
o
halde hipotens uzunluu
+

- Y = 1oo
+ 50"

--E^o Y=40' JX=50o, _ A7'.0


---^

B^ED

2x + z= 18oo

'

Z = 3oo

AoBc+50"+ 2z+m(=180o
50" + 60o +

4x+1=4.1

1=5

birimdir.

m(0 m(0

= 180o

Doru Seenek D

= 7Oo bulunur.

Doru Seenek B

6.

a,b,ceZ b = c olsun.
c

(a+b+c) (a+b-c)
(a + c + c) (a + c

=15,

(b+c)

?=1+c=7

(a+2c).a=15, (a,ceZ)
c) = 15 birimbulunur.

m16B1 =30o, m1fi1 =60o


m1fi;+m16i1=80o =
Doru Seenek A

m1ffi;

60" ='t80o

= m1fi)

= 120" dir. Doru Seenek C


.

l:;:iil

s ]liiii:;,

9enler
7.

o
9.

a<b=+C<0

dr.

a+20=180o+0=

180'--a
2
cr

DoAc
.4.

+ 12-5. lAc <12+5


7 < |Ac| <

^ c<u+c<

180' 2

ABC+16-10<Ac| <16+10
Ive
lI

17

.....

+ 2a < 180o +c<60o


olduundan

den

7.

6 < Ac| <

16

.....

lAC
=

<

16

bulunur.

olabilir'

as tam say olarak en ok 59'


Doru Seenek B
10.

O halde, lACl

12

bulunur.

Doru Seenek D

z
=

a UJ
8.

z lJ

AB|

=9cm+a+b+C=9cm

dir.

3a+3b+3c=3(a+b+c)

Bu genlerin evreleri toplam;

-eo
v.v

27

cm

dir.

Doru Seenek A

o halde, ABc

[oHl.l_ [BC]

|BH = |HC| dr.

11.

ekenar gennde tAH] ayn

zamanda aortaydr.

2x=60o*X=30'dr.
Doru Seenek D

BD
bulunur. O halde,
.^. /\,

ffi = ffc

oorundan, m(0
.4.

= m161 = c

m(BCD) = m(B) + m(A)

m(D)

'

=-(I*90o+c
= 90o +

2s

olur.

Doru Seenek C iii!i[ze}ili:l

Ugenler 12. 15.

b>a

olduundan

m(B) >m(A) =95' gende birden fazla

BDC
ABD de m(A)
lBDl

geni a olamayaca iin yandaki ekil yanltr.

-.

O halde lBDl

. lADl = lABl . lADl dir.

< m(B) =

m(D) ise
olur.

?=4 b=h"=6
m(c)
.4.

Doru Seenek B

= 90o

olan bir gen izilebilir.

13.

AHc dik geninde


hipotens uzun|uu, dik kenar uzunluun-

dan ksa olamayacaA

iin bu gen izilemez.


?=5

8_6.lcl<8+6l 5-4.lncl <5+ ol*2<lACl 8-4.lsol <8+41 6-5.laol <6+ui*4


6 < lACl + lBDl <
olabilir.
<

<e
11

""'I
""'
ll

CC

Doru Seenek B

z
.J

lBDl <

fr a
iJJ

10. genin etrafna 2 m

aralk]arla 21 tane aa

l ve ll taraf tarafa toplanrsa,

dikileceine gre,
+

20 olup lACl

lBDl = 19 cm

genin evresi 2.21

=42mdir.
3
= 14

Doru Seenek D

Bir kenarnn uzunluu

se

dir.

Doru Seenek C

lABl

6 cm

17.

10

coED-f,eA=]DCi=lEDl

lncl

lnal

- g-

s _ lEDl
6
dir.

mlAfu
BDF
-^-

m16FB;
.4.

60o

(ters a)

+ lEDl,4 + cm =

de

m(B) + 90o + 60o = 180"


=

ise m(B)

30o bulunur.
Doru Seenek B
iiiii[zz]Iii*:.

Doru Seenek C

Ugenler

18.

2296g2"
180

21.

496 480
163

120 432 420

BxD

12

12"
229632"
= 63o

47' 12" bulunur. Doru Seenek A


22.

ADC+lADl =5srn .6. A-BD + 62 = x2 + 52 +36

.a..

*X=lfrcm
A

= x2 +

25
dn.

Doru Seenek E

19. m1ft1
m(ACD) m(BDC) m(DBC)
-,,^zA\

=c
= = =
61

ise

-^\

2c

/:

2o

olur.

c
CC

z
-J

BC
lAB| = |AC|

ul

DBC + 2a

.a

= m(ffi)
+

m1[f,;

2a

a
dr.
LIJ

m(ffiBl = 5oo lADl lt[BC] ise


m(DBC)
=

50"
=+

dir.

2a*

C[

= 180o

c = 36o

lCBl

BCD + 50o

-zs.

lCDl

mtffil

50o olur. 80o dr. Doru Seenek A

+ 50o +

m(ABC) =2.= 72o bulunur. Doru Seenek C 23.

m(C) = 180o

m(^

20.

EBF geninde a > b Ve m(EBF)


m(EFB)

60o ise

o halde

90o o]maldr.

- xo dir. lADl = lDCl + m(0 =7Oo - xo


m(DAC)
-^.

70"

olur.

|BFl = o

m(ABC)
2x" +70"

m(BCA) = m(EAC) ise


xo = 110o

-4.

.^-

!=]';',,.
Doru Seenek B

x = 40o bulunur.

Doru Seenek B

:iiii[zeiiiiii

Ugenler

24.

27.

lCAl

lCDl +

mtftl = m1ffi;
mlftl
=

= 65o

BA = lBC| + m(BAD)
+ m(

ftl

m15&1 =7Oo

=7oo

+ m15fD) + m1ffi)

65' =7oo

|AB| =|AC|
.4.

+mlffi =m1ffi;=2,
.4,

5o dir. Doru Seenek D


=

DBC + a+2o-=120" +C=40o ABD + c


-6,.

+ 120" + m(A) =

180'

40o+ 12oo+m1A1

25.

m(A) =

=ao' 20' dir.


Doru Seenek B

c 2a+2b
A

4
cr
J z

+ a+b = 90' dir. EGF+a+b+m( EGF) - 190"


= 180o

28.a+b=33, a+c=38, b+c=45


a+b=33
+

olsun.

-90"
=

m(EGF)

90o olur.
Dogru Seenek

z tU a

O+C=38

LI,J

rt

2a+b +c=71 +2a+45=71


=l o = 13 birim =+ b = 20 birim, c = 25 birim

26.

Doru Seenek D

29.

m(O

= 6oo

+ lACl2

(+)'. (#f

Acl2 = '44

+*9
alr.

lAcl

m(0
A

< 60o

]AC| <
<

,E

fr7

ABC +

-3

4<|Ac <10
=

lAc <7 +3
6 birm olabilir.

BD
ADE -+ 30o

K
70" <

--

o halde, |Ac

k<dce

<

80'

olduundan

bulunur.

Doru Seenek B

Doru Seenek A
::i;il[21g]!!iiii:l

genler
30.
33.

ABC de oklit bantlarna gre,


6z=4.1ACl +lACl =9cm =+ lHCl = 5 cm
dir.

lBcr

cH'|cA

ilicltt[DE] + m1ffi81
|ANl = ]Nc|
:-

m1ft1 =25"
m15fu; =25o

t'==#

birimdir.

+ m1(ft;
.4.

Doru Seenek E

ABC+m(ABC)=105o

mtffil

+ 105"

+2s

= 180o

+ m1ffi)

soo dir. Doru Seenek E


=

31.

34.

z BL
3u + 24" + 24o =

u.J

U) rJ

l'o'*

l1u,l'5JJi;"-

A^BD -+ 1OO.

-a

+ 100"

-a

m1i;

= 1g0o

m(A =
32.

2s,

-20"

dlr.

Doru Seenek D

100"

ABD + 7'+ m(A)


.4,.4,

= 35o

m(A) =28"

m(B) + m(C) = 180o

-28"
=

152'
2

lABl

lAct =r m(A

m(0 =

t1''

dir.
=

76o

otur.

Doru Seenek C

40" + 100o = 180o

(r =

40o olur. Doru Seenek D

.iii!: zo}liiii;

genler
36.

39.

lBDl =lDAl +m(ABD) =m(BAD)


-aABH + m(ABH) = m(BAD) = m(DAH) _. . . . ABC + m(A) + m(B) + m(C) = 180o -,

m(BCO)
=

56"

cr = 90o +

56"
dir.

.za-

.4.

c
30"
dr.

146"

Doru Seenek B

100'+30o+m(0=180o m(0
=

5oo olur'

Doru Seenek D
40.

37.

B
x

cc

z
J

;
2

z uJ

AB| =|BD|
-4.

+m(6)=m1Aoa1 =+20o
+

x+

ft=z=,[
+ x(,fr

-h)=,

U)

IIJ

lACl =lCEl =+m1fiE1 =m1ffi;=0+20o

:--

J[= fr,fr_l
|=3_,re
birimdir.

,fr+

2'E

+ 1\ =

2f,3

4
')
I I

AED + 20" +0
m(BAC)
= ct

20'

+ 20o =

180"

c+0=120"
* 0 + 20o = 120" + 2O" = 140o dir.

z,frkfe _ 3_1

Doru Seenek B

Doru Seenek A

41.
38.

BPC
90o + a +7" = 106"

9'

dir.

Doru Seenek

c = 90o + 62"

152'

dir.

Doru Seenek A iifizz Iiiii;:

Ugenler 42.
45.

m(ACM) A, N, B dorusal sadr

m(DCF)

= Scro + 10o

Sco + 10" + 3oo + 10o = 180o

u. = 20o

ise

ve

|AN! + |NB| toplam en k-

|AN| + |NBl = |AB'| olur.

m(EAC)

= 5.20o +

10" = 110o o|duundan


olur.

halde,

ATB' geninde, lAB'l2


IAB'12

= |AT|2 + |TB'|2

m15fty =m1ffi1 =7Oo*X=4oo

Doru Seenek D

=142+72
= ,,/-s

AB'

<m ar.

Doru Seenek E

46.

43.

s z
z uJ
L.J

; g

. m(ABC)
.4.

lABl = lACl
=

--. m(ACB)

ve m(A
=

120o ise

30o dir.

ABC de

100o

20o + a= 2x
10o +

-x

+ 100

-x

= 180o

+m(ffiE) =m1ffi;=15o ADF + 12O" + 15" + x = 180o =+ x - 45'


BD| =|BE]

dir.

Doru Seenek D

|=,

Doru Seenek E

47.

u.
30'

B3H
tAH]r[BC] +AH

==e.,
= X = 3rf2

m(ACB)
.4.

60o ve lCEl
=

lCDl ise

+ lABl

cm

dir.

-'\. m(CED) = m(EDC)

Doru Seenek D

AFE+60o+c+30o=180o
C =

..

30o olur. 90o bulunur.


Doru Seenek E

iiiiiKzzz}!iii:

Ugenler 48.
51.

(6)2 + 2+x=7+X=5cm olur.

er6f

lDBl2+lDCl2=lBCl2
+

lDCl2 =

lDCl =7 cm Doru Seenek A

lBD| =|BC|

+m(frD) =c

lABl =lACl

+m1ffi)

=c+15o

DBC +

-4.

c,+ c + 15o

* C[= 180o

+o

55o olur.

Doru Seenek E

49.

52.

/,
AHC de [AH] l- [HC] ve lALl
lHLl =lALl =lLCl
nvv

lLCl

ise

=8cm

tr
=
J-l

dir.

) z
a UJ
t

ao*.

lBCl.lAHl _ lACl.lBLl

22

10.lAHl

22

16.6

, our. ohalde

|AHl 48

=s

lo'J = T _9 eoeedilir. - 8 -s lxrl


Doru Seenek D
50.

=a+3 tr. A-BC + lABl2 = lBCl2 + lACl2 (a+3)2=(a-112+F,E)z a2+6a+9= a2-2a+1+48 ?=5birim bulunur.
|AB|
.4.

Doru Seenek D

53.

BxE25c
m(DBC) =60o=m(DAB) =m(ADB) =30"

/^.
+

-^\

/--

lABl

29

lACl

= 15

+ lBCl

25

cm

dir.

mtffil =6oo+m1Eft)
E^Dc
C,

=9oo =l 0 = 45" dir.

B^DE-BocA=

*=*
cm or
Doru Seenek A
;i:i[223]iiiiiii

C,

+ 90o = 180o

Doru Seenek C

|= 16 u

Ugenler
54.

57.

K3

ffi-DB2=DKz+tKBtz
lDB2 =92 +92

|AD =tDB| AB| =|AC|


A
A

+m15fu1 =m1ffi1 =e

+m1ffi1

=m1ffiB1 =0+30"

DB

9,/2 cm o|ur' Doru Seenek D

ABC + 0

+0 +

30" + 0 + 30o = 180o =a 0 = 40o

ABD+0+0+o+=180"
40o + 40o + c = 180o

(I =

100o bu|unur.

Doru Seenek B

55.

la-cl <b<a+c+b<a+c
C seeneinde verilen
b

z
olur.

+b-c<a
-c

il'il::Jil:r:

a UJ
|,J

z
58.

AHC+hz+xz=36
A-DH+h2+(x +yl2=92
56.
A.A

U
CM
e [Efl ve [EFl J- BM se |DF| =1cm DE =3cm olur. lLM =lEFl +x=4cTl bulunur.
D

+zry

+f

=81

36

2xy+ttz=45
+

DB.DO| =y.(y+2x|

=f
=

2ry
Doru Seenek D

45

bulunur.

Doru Seenek D

iiiKzz+H!!iil

genler 62.

BC
m15ft1
> eoo

+ lBCl2,
lBcl2

lABl2 + lACl2

lBCl2>52+122
> 169

lOBl =lOAl
-a-

=5cm,lOCl =lOAl =5cm


|CB| = 5

o halde, lBcl
tr.

lBCl

> 13

CoB ekenar gen olup

cm

bulunur.

nin en kk tam say deeri 14

Doru Seenek A

Doru Seenek B

63.

60.

lCT

z
J

z
LU

ALr
IOE J- [OC

a Ll

IBHI r_ [AD]

+ lECl = 5 cm dir. lEBl =7cm+lCBl =7-5=2cm

I
olur.

AHB geninde
lABl2 = lAHl2 + lBHl2

kre)z= lAHl2
=

k6)z
dir.

Doru Seenek C

+ lAHl

,ft cm

Ohalde, lADl =3+lAHl =rX=3+frcm

Doru Seenek E

61. 64. AoBc-25"+9+c=180" B, P,

g+a=155"
dorusal olduun80o

BDC

dan,
'1

ABD+lADl .lABl <lBDl

-^.

80'-2p+x+1 80"-20

Aft

-->

o halde, B
|AB| >

lABl .

lACl

<

lBCl

olur.

x=2F+24-180" x=2.155'-180'
X=

seeneinde verilen Doru Seenek B

lBD| ifadesi yanltr.

130o bulunur.

180"-2p 180'-2c

Doru Seenek C

iiiiilzzs

.l!iii::

genler
65.

67. mtA6l

115o

= *

115" = 90o

. X r,

X=50'bulunur.
Doru Seenek A

m(Gb

-,^ m(AFB)

m1ffi1
-.."\

+ m1a-nD1 = 6oo + x

=m(AEF) =60o+x
+

ADC geninde m16i1

50' = 70"
=2oo

m1ft1
AEF geninde 20"
+

60" + x + 60o + X = 180o x = 20o dir.

Doru seenek C

/
66.

4c-b<a = 4c<a+b = 4c < 180'-

t
c

z
-J

= 5c < 180' + c(36'olur.


Doru Seenek C

a ul

z LU

Bu durumda c nin alabilecei en byk deer 36'


dir.

;iiillzzo ]liiii:

r
t
r+

emberde temel kovromlor


Teet zellikleri Kiri ze|likleri
lki emberin birbirine gre durum|or

+
r+ lt}

emberde olor ve yoylor emberin uzunluu

EMBERDE
ember

TErvE

t KAvRArvlLAR

Dzlemde sabit bir noktadan eit uzaklkta bulunan


noktalarn kmesine ember denir.

ekildeki d ve t dorularl, ember farkl iki noktada kestikleri i|n emberin birer kesenidir.
Sabit nokta (o) emberin merkezidir.
|oA| =

emberin yarapdr.

Teet
ember ile yalnz bir ortak noktas olan doruya teet
denir.

merkezli

ve r yarapl embe (o' 0 biiminde I {.

gsterilir.

Kri
Bir emberin farkl iki noktasn birletiren doru parasna, emberin kirii denir.

r-

;
a
LU LiJ

ekilde

d dorusu A

noktasnda embere teettir.

Normol
Bir emberin herhangi bir teetine, deme noktasnda dik olan doruya emberin o noktasndaki normali

ekildeki emberde [AB] bir kiritir.

denir. bir apdlr.

o merkez ve o e [KL] ise [KL] emberin


op
Merkezden geen kirie ap denir.
Bir emberde en byk kiri aptr.

Kesen
emberi farkl iki noktada kesen doruya embern bir keseni denir.

E emberler Yarap uzunluklar eit olan ember|ere e emberler denir.

:iiiillzzs.!iii::

emberde Teet ve Kiri

iim
ekildeki

merkezli emberdebaz temel kavramlar

Dzlemde Bir Doru lle Br emberin Birbrine Gre Konumlor


Ayn dzlemde bulunan (o' r) emberi ile rusu araslnda aadaki durum vardr.

ifade edilmitir. inceleyiniz.

do-

t5

loHl

,r

ise d dorusu
dir.

emberi kesmez.

nd =@

loH|

=r ise d
dir.

dorusu

zm
/ dorusu
d dorusu k dorusu
:

embere teettir.
Teet Normal

nd={H}

Kesen

IABI IDEI IKLI

ap
Kiri

loHl

.r

ise d dorusu

ap

z
__J

emberi farkl iki noktada keser.

z LU
.J)
'.1J

nd={A,B}

dir.

emberin Dzlemde Ayrd Blgeler


ember bulunduu dzlemde biri kendisi olmak zere, ayrk kme oluturur. Bu kmeler;

'/

EMBERDr riniN z.x.rn


Bir emberin merkezinden herhangi bir kiriine indirilen dikme, kirii ortalar.

s
15
R5

ember emberin i blgesi emberin d bIgesdir.


d blge

lOHl J- [AB]

ise lAHl

lHBl

dir.

A noktas emberin zerinde ise |oA|

=r

|Ao| = lBo| =

olduundan,

oAB

ikizkenar -

B noktas emberin i blgesinde


noktas emberin

ise loB| < r d blgesinde ise |oC| > r

gendir. ikzkenar gende tepe asndan indirilen dikme aynl zamanda kenarortay olduundan,
|AH| = |HB| dr.

;;ii.zzg iiii:i:

emberde Teet ve Kiri

r
Bir emberde 6 cm uzunluundaki kiriin merkeze
olan uzakl 4 cm ise bu emberin yar]ap uzunluu ka cm dir?

Bir emberde veya e emberlerde, e kirilern merkeze uzaklk|ar eittir.

O merkez
lABl = lCDl ise loH| = |oE| dr.

zm
[oH] J- [AB] izersek

lAHl =lHBl
|oH|

=3cm

olur.

=4cm

olduundan

oHB

geninde

Pisagor teoremine gre,


lOBl2 = lOHl2 + lHBl2

= 42

g2 dir.

lI=5cm

e
B
/1

41

lAHl = lF{Bl = lcEl =lEDl

loBl

locl =r

mtfrB)
.4
---------.......*---

=
..

m1ffi;

olduundan,
bulunur.

\.

z
__J

OHB=OEC+lOHl =lOEl =h

_A-

Z a
Ltl
LLJ

c
o
|BD| =|Dc|

\.-___/

otr
= {D}

merkezli emberde [oA]

=6cm'

lADl =2cm

n [Bc]

iseemberin

yarap ka cm dir? Czm

merkezli emberde [oE] J- [AB]

|AE| =

lcFl

'

|oE| = 4

cm ise |oF|

'

[oFl l- [cDl
=

ka cm dir?

zm
|BD| = |Dc| =+ [oD]
.l-

[BC]

dr.

lAEl

lODl

=x+lOAl =lOBl =t=x*2


(x + 2)2 = x2 + 62

lEBl l
I

lcFl =lFDl [+lABl =lcDl

BoD dk geninde

+x

= 8 cTl

Inel =

lcFl

ohalde, I=X*2=8+2= 10cm

dr.

|AB| = |CD| =+

loF

loEl + X=4 cm

dir.

,;iiii,

zo

]iiil:

emberde Teet ve Kiri

merkezli emberde [oE] l- [AB]

[oF]

.l-

[cD]

|AB =|cD|

=6cm, oE| =(3x-2)cm


cm ise emberin yarap ka cm dir?

|oF| = (x + 2)

zm

z
J

|AE| =|EB| =|CF| =|FD|

=31

oE

= |oF|

+ 3x-2=X*2

a uJ
I.JJ

a c

+x=2Cm
lOEl

=3x-2--3.2-2=4cm

oEB dk geninde Pisagor bantsna gre


lOBl2 = lEBl2 + lOEl2 +

= 32

42g

r=5

cm

dir.

ap 10 cm olan ekildeki [CD] kri merkeze [AB]


kirinden daha yakndr.

Bir emberde veya e emberlerde, merkezden


eit uzaklktaki kir|lerin uzunluklar eittir.

AB| = (x + 1)

cm ve |cDl

Qx-

3)

cm ise

hangi aralkta deer a|r?

O merkez

I [AB] loFl r [cDI


[oE]

zm

0<lABl <lCDl <2r

oE|

|oF| ise

lAB| = |CD| dr.

0<x+1<2x-3<10 x+1<2x-3+4<x
2x-3<
10

+, < E 2

I ve ll den 4<x<

z
13 l;i!i![zg Iiii:i

emberde Teet ve Kiri Bir ember iindeki herhangi bir A noktasndan geen kiriler iinde en ksa olan, A noktasndan geen Ve yarlapa bu noktada dik olan kiritir.
E

CEMBERDE TEETN

zr.irrcn

emberin herhangi bir


teeti, deme nokta-

sndaki yarapa diktir.


[oH] nin deilde
D

[oA] nn
yalm.

dorusuna

A noktasndan geen en ksa kiri [BC] dir. A noktasndan geen en uzun kiri [ED] apdr.

dik olduunu Varsa-

oAH

dik ge-

ninde, dik kenar, hipotensten ksa olacandan,

lOAl <

lOHl
H

..... (l) olur.

rx z
.-._...--,,'

4
t

noktas emberin zerinde, dnda olduundan, embern lOAl > lOHl ..... (ll) olur.

Ayrca

noktas

l ve lI sonular

t
_t

lOHl = lOAl

birbiri ile elitii iin

[OH] l-

olur.

;
z
Ll-.1

xx

-/'

Lrl

'../)

merkezli emberin yarap 5 cm ve |oA| = 3 cm ise A noktasndan geen en ksa kiriin uzunluu ka

cm dir?

Czm
IOBI J-

o
dir.

merkezli emberde [AB

[CD] ise

|AB| = 5

teet, lACl

lcol

ise emberin yarap ka cm dir?

lCAl

lADl

Czm

ocA

dik geninde,

Pisagor teoreminden

lACl =4cm bulunur. O halde, lCAl


8
=

lADl

cm olup lCDl

8 cm dir.

toB]

.l-

1na irersBe, pB;

oJ|

= |CA| = r

Yani A noktasndan geen en ksa kiriin uzunluu

ABo dik geninde


lAOl2 = lOBl2 + lABl2

cm

olur.

(2r)2 =

+ 62

+4r2=f+36+3f=36 * r = 2rft cm bulunur.


iiii!.zsz;iiiii

emberde Teet ve Kiri


Bir embere dlndaki bir noktadan izilen teet

paralarnn uzunluklar eittir.

lABl = lAcl

[DA], [CB] ve [DC] srasyla A, B ve

nokta|arnda

[AB] apl embere teettir.


|AD| = 4 cm

|cB| = 9

cm ise |AB| ka cm dir?

zm
lADl =lDEl =4cm
|AB12 + |Bo|2 =

lAo|2 -+ |AB|2 * f2 = lAol2......

lAc12 + |Co|2 = |Ao|2

|AC|2 * r2

-_

lAol2......

IDHI r ECI

lcB| =|CE|

=91

I ve

ll den

lABl =

lACl

bulunur.

I
'

lABl =lDHl =x DHC dik geninde lDH12+lHC12=lDc12

:x c

z ;
J

a Lil

x2+52=132
x = 12

LU

cm

olur.

rx

ekilde B,
|AD|

F,

teet deme noktalardr.

=4cm,

|AE|

=3cm,

|EC|

=2,

ise

lDEl ka cm dir?
zm

merkezli emberde E teet deme noktas

IADI .l- [DC] |BC| = 2

[BC]

-l-

[DC]

lADl

6 cm

ise emberin yarap ka cm dir?

|EF| =|EC| =21n

zm

lDBl =lDFl =xcm


A

ABOD yamuunda
[OE] orta taban olup,
+

lABl

lACl + 4

Ohalde, lDEl

2= x= 1 cm =x+2=1+2=3cm dir.
+

x= 3

roEr

=ry

6+2 I==4cm 2

olur. :iiiii:zgs

liiiii:

emberde Teet ve Kiri TEETIER

onoN

ixi rvgERN gingniNE GRE KoNUMtARl


Ayn dzlemde bulunan iki emberin birbirine gre konumlar, yaraplarna Ve merkezler arasndaki
uzakla baldr.
Teetler drtgeninde kar-

Btn kenarlar bir embere teet olan drtgene,


teetler drtgeni denir.

lkl kenarlarn uzunluklar


toplam birbirine eittir.

Kesimeyen emberler

lABl +lDCl =lADl +lBCl

lOMl ,11+12

lABl +lDCl

=x+y+z+t
loMl

lADl +lBCl =x+t+z+y

. (_|z

lABl +lDcl =lADl +lBCl


bulunur.

x z

z
J

Dtan teet

emberler lOMl = 11+


12

z
UJ

I,IJ

,l
ABCD
paralelkenar Ve

lten teet emberler

ABED

teetler drtgeni ol=

|oM| =

l_|z

mak zere |AB| = 10 cm

'

DEl

cm ise
Birbirine dtan veya iten teet emberlerden birine kesime noktasnda teet olan doru, dier embere de ayn noktada teettir.

evre(BEC) ka cm dir? zm

D4E6C

|AB| +|DE =|AD| +|BE|

+10+4=8+b
= a + b = 14 cm
loMlt_ d

loAl 1d

evre(BEC)

a + b + 6 = 14 + 6
= 20

cm

bulunur.

Birbirine dtan Veya ten teet emberlerin merkez_ lerini birletiren doru, teet deme noktasndan 9eer.

:iii,zg+,iiil:

emberde Teet ve Kiri

Kesien emberler

AoM
lr,

geninde, gen eitsizlline gre,


<11 +12

-rrl .lOMl

o
gibi iki fark] noktada kesiir.

ise emberler

A ve B

merkezli embe M merkezli eyrek embere K noktasnda ve [MT] ile [ML] yaraplarna da ekilde-

ki gibiteettir.

Dk Kesien emberler
Kesien iki emberin kesim noktalarndan emberlere teet izllen yaraplar blrbirine dik lse bu emberlere dik kesiiyor denir.

o merkezli emberin yarap 2 cm ise merkezli emberin yarap ka cm dir?

Czm lONl =lOHl =2cm MHON kare olduundan lMOl


=

2,8. cm
2

lMKl =lMol +loKl


lOMl2 = r? + 12, ar.
= +

2tE cm

bulunur.

z
-_l

rx s

z
a UJ

nxx

LU

A4C o merkezliember [AB] apl yarm embere D nokmerkez|i emberler, ikier ikier dtan teettir. lABl =10cm, lACl =8cm, lBCl =6cm ise

A, B,

tasnda ve [AB] ye C noktasnda teettir. merkezl| em|Ac| = 4 cm Ve |CB| = 6 cm ise berin yarap ka cm dir?

A merkezli emberin yarlapl ka cm dir? Czm


11 + 12 =

Czm

merkez
r_ [AB]

locl
10

lDOl =lOCl =r
D, o,
|DM| =|MB|

Ir+Ia=8 lr+ lr=


r1 + 12= 10

M
dir.

dorusal

=57p ise |oM|

=5-r

ocM dik geninde Pisagor


oMl2 = |oc|2 + |CM|2 2r, +6 = 18

teoremine gre,
+ 12

l'r+Ia=8

= (5_ i2 =f

2r,, + t2+ rg= 18 =r

[1 =

6 cm olur.

+25-10r*f=f+1 ) | = 2,4 cm bulunur.


ii:i;zgs
"i;,

emberde Teet ve Kiri

r c


---;;,---\-

o ve M merkezli yarm emberlerde, o teet deme noktas ve |CM| = 1 cm ise |Aol = r ka cm dir?
zm

"---- -J
apl yarm emberler ile

zi'

o merkezli [Ao] ve toB]


|AB| = 12

M merkezli ember birbirine ekildeki gibi teettir.

cm ise M merkezli emberin yarap ka

cm dir?

CMo

geninde, f2 = 12 + 12

r=

ncm

oIur.

zm

/.:

xx z
-J z , {

A3C303D38

U)
LU

z tu

C ve D

merkez olmak zere,

I
B ve D noktaIarnda kesien

lAOl =lOBl =lOEl =6cm

lMEl =r+lMOl

-6-r

dir.

o ve M merkezli
= 10

MoD
em-

dik geninde Pisagor teoremine gre,

berlerde lACl ll [OM]


|BCl = 12 cm

ise loMl ka

lABl

cm ve

lMD12=lMOl2+lODl2

cm dir?

(r+3)2=(6-r)2+32

Czm

r2+6r+9=36-12r+12+9
'l8r=36

+ r=2cm

bulunur.

[oEl l- [AB| ve [MF]


|AE =|EB| =

-l-

[BC] izersek
|BF| =|FC| =

+=5
=

ve

A=a

dr.

O halde, lOMl

lEFl
bulunur.

=5+6 = 11 cm
;i:iii

zso,iiiij

1.

Aadaki

merkezli emberlerde verilenlere

gre, yaraplar bulunuz.

\
I

b.

4
E; ltu r. )
7-

a LU
LI.J

c.

d.

o
3

A ec

zla

:;iiii:zsz liiiii

emberde Teet ve Kiri

Aadaki
gre,

merkezli emberlerde verilenlere


D 6

deerlerini bu]unuz.
2 D

AOB
ABCD drtgeni embere A, E ve B de teettir.
lADl
=

cm, lBCl

= 10

cm ise

A4

lDCl ka cm dir?

.C

tl

ABCD teetler drtgeni, |AD|


|BC| = 7

4 cm

cm ise evre(ABCD) ka cm dir?

ABCD teetler drtgeni, ABED dikdrtgendir. lCEl =6cm,lBEl =8cm ise |DC| ka cm dir?

emberde Alar ve Yaylar

EMBERDE YAYIAR
emberin herhangi iki noktas arasnda kalan parasna yay denir.

evre A
Kesi ember zerinde olan ve kenarlar emberi
kesen alya evre a denir.

Yukardaki ember zerinde alnan r emberi iki yaya ayrmtr.

A ve B

noktala-

ekildeki emberde

BAC as

bir evre aldr.

AB

m biiminde gsterilir. Byk yay ifade etmek iin C gibi nc bir nokta alrz ve ACB yay olarak okur ffi biiminde gsteririz.
EMBERDE ALAR

yay, bu yaylardan kk olann ifade eder ve

' Bir evre a|nln ls, ayn yay| gren merkez


alnln lsnn yarlslna eittir.

Merkez A
Balang noktas, emberin merkezi olan iki llnln
oluturduu alya merkez a denir.

/,
.(
-J z

ekildeki AoB

as

bir merkez adr.

AB yay ise

merkez

a L

z LU
,/1

lAol

|oC|

=r

olduundan AoC ikizkenar -

gendir.

anln grd yaydr.

m16Ib1 =m(A6) =X allnlrsa, m1i61


=

2x olur. (D

a zellii)

i Bir emberde, merkez ann ls grd yayn lsne eittir.

|Ao| = |oB| =

m(DAB) =m(ABo) m156B1


=

_...-\

r ise AoB
-...'\

ikizkenar gendir.

=y

alnrsa,

oREx 19

2y

olur' (D a zeltii)

Bu durumda

m(COB) =m(COD) +m(DOB)

_..._r\

_-..-\

-...'\

m1cG1
m16fBy

2x + 2y = 2(x+ Y) = zm1IB1

jmli6B)

butunur.

merkezli emberde
=

m1ffi

) = 2x

_ 20"
evre alnln ls
grd yayln lsnn yarsna eittir.

m(m) m

80o ise

ka derecedir?

Merkez alnln ls grd yayn lsne eit olduundan

m(AOB)

--\

m(AB) = 2x- 20"

= 80o

X=

50'

olur.
:iiiiil-zgg]iiiii

emberde Alar ve Yaylar

rx

zo

xx zz

merkezli emberde,
=

merkezli emberde m(BoC) =


=

130' ise

mt66l
zm

30o ise m15I1

= x

ka derecedir?

m(BAC) zm

ka derecedir?

m15ft1

jm1ffi) +x=g=65o

bulunur.

oBC geninde |oB| =|oC| =r olduundan

mt6Bl

= =

m1661

30" ve

xr z
/

mtftl
m1fi1
t
.J

=aP

12oo olur.

z z L!
a LU

,=ry=x-60'bulunur.
evre A ile i9 sonulor

o merkezliemberde mtAG

=7Oo

-...\ m(BDE) = 24"

Ayn yay gren evre alarn lleri eittir. m(ABC)

ise m1ffi)
zm /^-

ka derecedir?

-....\

m(CDA)

.....\

m(AOB) = m(AB)

olduundan

ap gren evre alnln ls

m(m)

7oo

m1ffiE1

=ry
24".2

olur.

90'

dir.

m1fi;

=$.
180'
2

olduundan

- ono -vv

m(ft)
m(m)

48"

olJr.

Paralel iki kiriin arasnda kalan

Bu durumda,
=

m(ffi)

m1*; =70"

+ 48o = 118"

yaylarn lleri
eittir.

olacandan,

m1ffiE; =
::li;i!lzlo,;iil;.,

'nt$' eX= ry=Seo

burunur.

IABI tt[CD]

+ m(re)

m(ffi)

emberde Alar ve Yaylar

t}x

zm

mrffit=ry
=

olduundan

m(m)

6oo olur.

E kiri|erin emberden ayrdklar yaylar e' olacandan lABl =lCBl

+m(m) =m1ffi)
=

ABOD karesinin keleri ember zerindedir.


m( ECB ') =

Bu durumda

20" ise m1ffi)

ka derecedir?

m(m)

m1ffi1

@H

15oo dir.

zm

ABCD karesinin

mt6Bl
[AC]

=m(F).*X=ry
eX=105'bulunur.

kegenini izelm. Ayn yay gren evre alarn lleri eit olacandan m(ACE) =m(ADE) m(ACD) = m(ACB) m(ACB)

a
t

xx

=x
=

olur.Ayrca,

z
J

=
uJ U)
LI.J

45o olacandan,

=45+x+20o=45
*X=25'bulunur.

,.; ,/

ABC geninin keleri ember zerindedir.


[AB] nin uzunluu emberin yaraplna eit olduuna

xx

gre, m(BCA)
zm O merkez ise

-4.

ka derecedir?

lOBl =lOAl =lABl =r olduundan ABo ekenar gendir.


Bu durumda,

m(BOA) ekildeki emberde |ABl = |CB|

60o ise
=

/'\ise m(CDB)

ve

mtffi

30"

m(BA) = m(BOA)

60o olur.
X=

ka derecedir?

m(mB)

3o'

bulunur.

liiiiil.zq

]iiiii

emberde Alar ve Yaylar

x:x

m(AED) = 130" ise

m(ffi)
Bu

26oo otur.
A

durumda
= 100o

m(ffi) =360"-260'
olacandan,

m(ffi) =m1ffi1 +m(ffi)


ekildeki emberde m(BDA) =.70o

ise

m1ft; =30o, m1601 =20" m(ABC) = x ka derecedir?

= 100o + 180o =

280o olur.

mtffiBl

=ryeX=

ry=140o

bulunur.

4
L

z
J

m(m)

2m(ffi)
u'\.
z-.

=2.70" = 14oo

z
LU
LI.J

o
,rt

m(BD) = 2m(BCDI =2.20" = 40o

m(DC)

2m(DAC)

= 2.30'= 60o olacandan

m(re)

= 360o =

- tmtffi -

m1ffi;

m(ffi)]
= 120" bulunur.

merkezIi emberde
=

m1ffi)

100' se

360"

[140" + 40" +

60'l

m(AoB) zm

ka derecedir?

mtffi)

=ry

X=

ry=6oo

mtA? =

''P'
D

xx ez

oIduundan,

m(m)
ise

2oo"

olur.

m(ffi) +m1ffi)

=360'

200" + m(ACB) = 360o

+ m(ACB)

= 160"

olacandan,
merkezIi yarm emberde m(Ae) = 130o
-4.

ise m(DCB)
zm
,iiiiiiilzrzliiiii::

ka derecedir?

m(AOB) = m(ACB) + x

- -

- 160'

bulunur.

emberde Alar ve Yaylar

rr c

zm

m1[oBy = 70"

=+

m1ffi;

70"

mtAft =2Oo+m1ft;
m(BEC)

/\.

=40o

=X*m(BC)=2x

olacandan,

o, K, L merkezli emberler
A, C, B noktalarnda birbirine teet ise

m(m) +m(ft) +m(fi) =180o


70o +40o + 2x = 180o

X=

35o bulunur.

m(m)
niz.

m1ft)

m1ft)

180" olduunu gsteri-

szm .!
Birbirine teet iki emberin merkezlerini birletiren doru deme noktasndan

rx
I
t
=c

geeceinden oKL geni


oluturulduunda

m(LOK) = m(AB) = m(AB) m(OLK) = m(AC) m(OKL) = m(BC) Dolaysyla,

/^\

--\

+m1ft1 =x

t z
UJ
LI.J

z
-J

-/--

=m(fi) =p

olur.

o ve K merkezli emberler C noktasnda teettir. AB, emberlere A ve B noktalarnda teet ise m(m)
zm
+

m1G1 - 180' olduunu gsteriniz.

m(m) +m1ft1 +m1fu1 =(x,+X+p= 180:


bulunur.

loAl
lKBl

r_
J_

AB AB

x:x o

olduundan,

OABK drtgeninde

p + 90o + 90o = 360o


=

C,

9=

'l80'

olur.

/,\\ m(AoC)
-...\\

m(AC) =) = m(AC)

m(CKB) =m(CB) olacandan, A, B, C noktalarnda birbirine teettir. m(AOB) =70", m(ADC) =20" ise m(BEC) derecedir?

=P=m(CB)
180'

/^\

/\\

m(m)
/./\\
=

m1G1

= cr + P =

bulunur.

x ka

lii:z+e lliii

emberde Alar ve Yaylar

r g

o ve_x merkezti emberler, C noktasnda teettir' AB, embere A ve B noktalarnda tegettir'

mtffi
zm

='50o ise m16B1

ka derecedir?

mtftl=rP+m1ffi1
m(re) +m(G)=180o
100o+x=180o
x = 80o bulunur.

=1ooo olur'
tr

mt6Bl =m(G)+m(G) =x

z
J
tJ
CJ)

UJ

Tee' Kri A
Kesiember zerinde bulunan ve kenarlarndan bi_ teeti, dieri de kiriolan aya teget_kiri ri
emberin
denir.

i
I
I

Teet-kiri ann ts grd yayn lsnn

yarsnaeittir.

r=9

ekildeki emberde CAB as bir teget-kiri adr. Bu ann grd yay AB yaydr. Ayn yay gien teet_kiri a ile evre alnn

mtfi=m1ffiB1 ,2 ='(F)
;i:i!f,z+a]i!iii

emberde Alar ve Yaylar

zm

ADC geninde
m(ADC) +80o+40o=180o

mtAft

60"

olur.

ADC evre as ile

BAC teet-kiri asi


ayn

AB,

o merkezli embere B noktasnd! teettir. /-^\ .,.'-.\ m(BCD) = 40o ise m(ABC) = x ka derecedir?
I j

-...--\ m(BAC)

yayl (AC) grdnden .^\ = m(ADC) = 60o + x - 60'

bulunur.

zm mrrSdDl =
olduundan

lIP

x:x

m(m)

80o olur.

[CD] ap olduundan

m(G) +m1fi1 =180o=m1Gy +8oo=18b" = m1G1


A6, teet-kiri a olduundan,
m1661 =
=

100'

140' 'Y]7-B

,r'

olur.

[BA ve [BC embere

=9 X =

50'

bulunur.

iki ember

^ m(ABC) = 140o ise m(ADC)


zm

_-....\

A ve C noktalarnda, de birbirine D noktasnda teettir.


=

ka derecedir?

D
oRlar 8a

noktasndan

geen DK ortak
teeti izilirse m(BAD)= m(ADK)= a

,..--\

,..--\

mti6bl= m((6)=
olur.

(ayn yay gren teet kiri alar)

ABOD drtgeninde i alar toplam 360"


t\

olacandan,

AB, embere m(DAC) m(BAC)

/"'\

A ,

noktasnda teettir.

c +

C,

+ F + p + 140" = 360o
= 22O" =)

= =

80"

m(ACD)

,.'-\\

40o ise

2(a + F)

P = 1'10"

ka derecedir?

J[=110'bulunur.

;iii;z+s;iii:

emberde Alar ve Yaylar

rr c

rx g

eki|deki iki ember

A, B, C dorusal
gsterinlz.

B noktasnda teettir. ise m(ffi) = m(ffi) obuunu

ekildeki iki ember

C, B, A dorusal
gsteriniz.

A noktasnda teettir. ise m(ffi1 = m(ffi) oEuunu

zm

zm

noktasndan

geen ED ortak
teeti izilirse

m(ABD) = m(EBC)
olur. Bu

/^-

/^-

durumda
bulunur.

r z
J

m(ffi) = m1ffi)

m1G;

m1ffi;

bulunur.

x ac

x ez

a LU
LLI

ekildeki iki ember A, c, ekildeki iki ember A, B,

dorusa

A noktasnda teettir. m1ffi) = 80o ise m1ffiE1

noktasnda teettir.
=

ka derecedir?

dorusal mtffiE
=

100o ise

zm

m(BEC)

ka derecedir?

mtft)

m1ffiE; oEuundan

zm

m1ffiy
dir.

aP

+ m(ffi)

160o otur.
=

m(m) =m(fu)
dan

Ayn yay gren evre alarn lleri eit olacanm(BEC) =m(ADB)


/^-.A-

Bu durumda, m1ffiE; =

m1ffi;

160'
+
1

dir.
=

m(ffi)

m(m)

36oo

+ m1ffi)

6o'

36oo
otur.

*X=100"

bulunur.

+ m(m) mffiE \r22

200'

=,n(F)

=* X =

ry

100o bulunur.

iiiiiilz+o liiiii,

emberde Alar ve Yaylar

emberde i A
emberin iindeki bir noktada kesien iki kiriin oluturduu alarn her birine emberin i as denir.

zm

ADB ve DBC evre


alar iin

ekilde [AD] ve
ki

[BC]

rilerinin oluturduu

mr66 =
olduundan
\

'(ffi) 2

AEB, BED, DEC ve CEA


alarnn her biri br i adr. Birbirine e olan AEB ve CED i alarnn grd
yaylar AB ve CD yaylardr.

m(m)

= 4oo

\,,m,
\^
1

=9
J
80'
bulunur.

olduundan, m(AB) = 120" olur.


bir i a olduundan

\nxa

rntAh
emberde, bir i alnln ls, grd yaylarn lleri toplamnn yarslna eittir.

=atr@j|=ry
)( =

m(ACB)

m (AB)
=

:r
fr,

2
0,,.

m1ffi1

=$
.,.-.\

tJ z

AEB as, EBC geninin


bir d as

m(AEB) =m(ACB) +m(DBC)

....'.\
=

\ olduundan B
22
*
+

a
LLI

z ul

mr{EB
m(AEB)

m(m)
m(m)

.(ffi)
m(m)
AB, embere B noktasnda teettir.
bulunur.

[BC]

ise m(BFD)

-....-\

[DE] =
=

{F}, mtA6D =7Oo, m1E6;

= 30o

ka derecedir?

x-x ro
-/----\ /\

zm

ABD

bir teet-kiri a

EDC bir evre a olduundan


mtA6D =
m1E61 =

In(F)
2

m15D1 = 14oo m1Ec-) =

'n(F) = 2

60"

olur.

c ekildeki emberde [AC]

BFD bir i a olduundan


[BD] = {K}
=

m1ffi1

mtA6Bl

= 60o

m1661 = 20o ise m1Afr1

- ''{m);''{C) r)(="5,oa

X=

ka derecedir?

'

100" bulunur.

emberde Alar ve Yaylar

emberde D A Kesi emberin d blgesinde, kenarlar embere


teet Veya emberin keseni olan aya emberin d

xx

as denir. CKD as bir d adr.


Bu ann grd yay-

lar AB ve CD yaylardr.

ekildeki emberde m(CKD) zm


,.-^\

m(o) =70", m(m)

= 40o

se

ka derecedir?

AKC as bir d adr.


Bu ann grd yay-

CKD

blr d a olduundan
=

m(CKD)

m(m)

-m(m)

lar AB ve AC yaylardr.

=)X=

70 -40"
=

15'

bulunur.

AKB as bir d adr.


Bu ann grd yay-

(
CL

xr l

lar AB ve ACB yaylardr.

Cz

z
(f) u.l

LIJ

[KA, o merkezli yarm embere A noktasnda teettir. m(ACK)


zm

?
emberde, bir d alnln |s, grd yaylardan byk olan ile kk olannn farknln yarslna
eittir.

....-\
=

35" ise m(AKC)

,..-'\

ka derecedir?

ACK

bir

evre a
olduundan

CBD ve KCB evre alar iin

mt6Bl

=9

,(AAR) =
o,...

n,(F)
2

=+

m1ffi;

7oo

orur.

mr66D = \r2

'(P)

[BC] ap olduundan,

m(m) +m1ft1 =180"


70" +

CBD as KBC geninin b|r d as olduundan,

mlffil

m(m)

=m1GB; +m16G1

= 180o

+ m(ft)
m(m)

= 11oo dir.

AKC

bir d a olduundan
=

,,P=,n(F)
22

+m1fi81
bulunur.

m(AKC)
1

m(re)

mtfiBl - m(6) : m(ffi) 2


iiiiiilzae liiii;,

10'-70' ,=7

X=20.

bulunur.

emberde Alar ve Yaylar

oalK 4a

oRx:x a6

ekildeki emberde, m1fiE; = 30o ise m1ffi) = x ka derecedir? zm

, m16E1

= 40o

[KA ve [KC embere

ise m(AKC)
zm

/.

ve

noktalarnda teet

m(AC) = 180' olduunu gsterniz.

m(ffi) m(ffi)
m(CE) m(BD)
= =

m(ft)

360" ise
our.

= 360o

- m1ft;

2m(CDE) 2m(BED)

/^\

AKC bir d a olduundan


= 2.4O" = =

,_\

80"

2x

olur.

L
E
2

m(ft

=H
geo'_m(&)_m(ft)
2

+3oo- 80":2x *X=1oo

z
J

mtft -

;
a L!

z LU

m1Ax; =180"-m(re)
m(AKC) + m(AC) = 180" bulunur.

-^\

,
xx rz
o merkezli emberde, m(DKB) = 20" ise m(6G) = x ka derecedir?
zn
lOBl =lKCl |oCl
=

'

loBl

= lKC|

=r

ise

olduundan

KoC ikizkenargendir.
m(COA)

,.\
-/'\

m(DOB) =m(DB) +m(DB) =x m(COK) = m(AC


-A

/'\\

m(DKB)

,^\

o r

[KA ve [KB embere A ve


m(AKB)

20"

/,^_
=

B
=

noktalarnda teettir.

olur.

68" ise m(ACB)

_,^-

ka derecedir?

m
dir.

+ m(AC)

20'

m(AKB) + m(AB) = 180" + 68"


-^\ A

m(AB) = 180"
=

m16h1

m(ffi)

- m(ft) + 2oo- x-20' -.v =

=x-60"

bulunur.

mtffiB)

=9eX=

= m1ffi;

112" olur.
bulunur.

#=50"

iii[.zag.]iiiii,,

emberde A|ar ve Yaylar

oE( aa

xx o

[KA ve IKB embere A ve


m(ACB) = 130"

--^\./.\\ ise m(AKB)


evre a

noktalarnda teettir.

[KA'

merkezli embere
+

noktasnda teet ise

= x

m(AKC)

-/^\

m(AB)

90o olduunu gsteriniz.

ka derecedir?

m
[KA ve [KD embere

zm

ACB

ve D

olduundan

mtAG

=9
26oo olur.

noktalarnda teet olduundan

m(ffi)
m1ffi1

m(AKD) +m(AD) =180o

m(AKB) + m(ACB)
x + 100"

/^\

m1ffi;

- 180' = 180o = x - 80'

,-

= 36oo

+ m1ffi)
olduundan
bulunur.

100'

olur.

.,fi

2a

2p= 180"

, +

9 = 90" bu|unur.

o:

4
7 UJ a tJ-l

__)

xr s

r c

[KA'
-.l^-

merkezli embere
--^-

A
-.,,^_

noktasnda teettir.
=

m(AKD)

m(DKC) ise m(ADK)

x ka derecedir?

rn

ABc

geninin kenarlar embere F, D ve E nokta-

]arnda teettir.

mtffi

= 65o

m1ffiB1

55o ise

m(FDE)

= x

ka derecedir?

zn
m(A) + m(B) + m(C) =

m(AKD) =m(DKC) =c olsun. m(AKC) + m(AB)


=

KBoC .^\ /-\

/^-

180' ise + m(A

90o ise m(AB)


7

= 90o

2o dir.

m(i) *

65o + 55o = 180"

mtFGr
zL

=9+x-9
+ m1F1
= 60"

60'

olur.

m(ffiR)

='(F) + m(A?R 2\',2


bir d

eo"-2a
our.

+m(A?R) =45o_c 2x
tir.

m(A) + m(EF) = 180o

+x-60o

2x = 180o
bulunur.

--\ m(ADK)

DKC geninin

=m(DKC)
C[ +

-/\-/-\ +m(ACK)

as A6R

olduundan

X=

45"-0 +

X = 450 bUlUnUr.

l!il,zso]!iii

emberde Alar ve Yaylar

Kirisler Dr?geni
Keleri ayn emberin
zerinde olan drtgene kiriler drtgeni denir.

oRI{E( 33

ekildeki ABCD drtgeni bir kiriler drtgenidir.


Kiriler drtgeninde, karlkl alar btnlerdir. iki ember,

E ve

B noktalarnda kesimitir.

ACDF drtgeninde m(AFD)


ka derecedir?

-^-

/^. 70" ise m(FDC)

=x

E ile B
B

birletirildiinde

m(ft)=9+m(m)=2u.
m1ffiy

ABEF ve BCDE
drtgenleri birer
otur.
CT

iB
=+

=9+m(m)
+

=2p

kiri|er drtgeni olur.

m(ffi)
2a
+

m1ffi1
= 360o

360o olduundan

2p+

0, + p =

180'

;
r!
ri-.1

ABEF

kiriler drtgeninde,

bulunur.

m( AFE )+m( ABE ) = 180"

m(ABE; = 110o ve

J)

m(EBC) = 180o

110'= 70o olur.

x:x

BcDE

kiriler drtgeninde,

m1ft1

+m1E61 =180o +70" +X=180o

X=

110" bulunur.

oa:x 5a
ABOD
Czm
m(A) + m(C) = 180o
kir|ler drtgeninde verilenlere gre y ka de-

recedr?

..^.

100o + x = 180o
olur.

*X=80o
m(0
+

c eki|de m15I1
m(FCA)
= = 50o

m(A

= 18Oo =i x + 20"

+y

= 180o

+80o+20o+t=1800
=tY=80o
bulunur.

m1ffiD;

= 30o

rse

ka derecedir?
l;i:iil'zs
.]ii;

emberde Alar ve Yaylar

zm

Bir enrber Yoynn Uzunluu


bir kiriler

AFED

drtgeni o|duundan

,/-\ m(A) +m(FED) =180o 50o+m(FED) =180o


m(FED) = 130o olur. Ayrca

a' ]ik bir merkez alnln grd AB yaynn uzunluu G biiminde gsterilir.

-.. A

o
B

--\

360" lik merkez ann grd yayn uzunluu 2nr rse

c'lik merkez anln grd yayn uzunluu |6BI


Irlq-'_

dir.

m(ABD) + m(A) + m(ACF) = m(BEC) kuralna


30o + 50o + x = 130o

mtftl = m1D; = 130o olacandan .^\ . .. /-'\- /^\ gre

"l;

;ffi1.aoo' = 2nr.a+ lml'!= '

X=

50'

2nr.*360'

otur.

bulunur.

o ha|de' a'
uzunluu,

lik merkez alnn grd'

AB

yaynn

EMBERN UzuNtuU (EvREs)

emberin uzunuunu, ap uzunluuna blersek yaklak olarak 3,14 e eit olan


r

yarapl bir

(
\

.,

---

--'..
'

lffil'| 2n7. ,d ' =

360"

6.

xx sz
A/
.B

,r''

bir say buluruz.

120 3 i.)
o

3
I

Bu say

pi saysdr Ve r sembol

ile gsterilir.

evresi , yarap

olan bir emberde,

olacalndan

Yarap 3 cm olan

merkezli emberde,

emberin uzunluu (evresi), = 2nr bulunur.

ml6
Cm

120" ise

ffi

ka cm dir?

xx ss
Yarap 2 cm olan bir emberin uzunluu (evresi)
ka cm dir?

liGl

znr.ft;

zn.s.s$

2 cm

olur.

:r s

zm

r=2 ve =2nr

olduundan

=2n'2 + = 4ncm bulunur.

xr sc
evresi (uzunluu) 8 cm olan bir emberin, yarlap ka cm dir?

Yarap 4 cm olan

merkezli emberde,

lffil ffil

2n

cm ise c ka derecedir?

zm
=

Cozm

2nr =r 8 = 2nr =9 I = 4

cm

bulunur.

znr.9 + 360'

2 = 2n.4.

360"

-!, = 90' olur.

',iiii1ii^zsz}i:,

AITRilALAR - 2
Aadak

lenlere gre

merkezli emberlerin her birinde verideerlerini bulunuz.

120"

I
cc

g.

z
J

a LU
r.lJ

40"

9.

:ilil[zsg}iiii

emberde Alar ve Yaylar


veriAadaki o merkezli emberlerin her birinde lenlere gre x deerlerini bulunuz'
6.

7.

2.

/:1

4
3.

z
LIJ

a u.J

./

4.

10. 5.

iiiiiitzs+]iiiii

emberde Alar ve Yaylar

Aadaki o merkezli emberIerin her birinde lenlere gre x deerlerini bulunuz.


1.

veri- ,

6.

7.
2A'

2.

60"

C(

8.

3.

LU

z z
.J

LU

90"

r
9.

4.

36

5.

65'

i![zss]!!ili:

emberde Alar ve Yaylar Aadak sorularn her blrinde verilenlere gre


deerlerini bulunuz.
1.

6.

2.

7.

Yarap 3 cm olan bir emberin uzunIuu (evresi) ka cm dir?

86

I
8.

3.

evresi 10 cm olan bir emberin yarap ka


cm dir?

4.

9.

Yarap 6cm oIanbiremberde, 120"lik merkez ann grd yayn uzunluu ka cm dir?
4n

5.

10. Bir emberin 100" lik merkez alsnln grd


yayn uzunluu ka cm dir?
70

"^

ise emberin yarap

;iiiii[zss]!iil

1.

4.

merkezli emberde
.l_

[AB]

[OE]

tcDI

r_

toFI

lOEl

lOFl

2cm

merkezli yarm emberde,

lAEl

= (x

lcDl

2) cm

.l_

[AB]

lDBl =2cm, lCDl =4cm ise |oD| ka cm dir?

lCDl

= (x +

1)cm ise

emberin yarap ka cm dir?

A)

q2n

B)fz
E) 3

c' 2

A) 3
D) 4

B',2r
E)

c') ,r13

z,tr

/S.
o
merkezli emberde

merkezli emberde 2 cm

toHl t- tABl
lAHl =x+2cm lHBl lOHl
=

[AB] kiri lACl lCBl


=

2x cm ise

= 10 cm

=3cm
B)

lOCl =5cm ise


emberin yarlap ka cm dir? D) s

emberin yarap ka cm dir?

A),re

4 C)z,fr

q 2/7

A) 5
D)

B)

2/7
E)7

c)6

3/5

6.

3. o merkezli
lABl lDCl
lDBl
t_ = =

emberde

[oc]
2 cm 6 cm
= x

ise lODl

ka cm dir?

[AB] ve [AC] apl yarlm emberlerde D teet deme noktasdr. |Bc| = 2|Ac|' |BD| = 20 cm

ise

|DE| =

ka cm dir?

A)5

8)6

Cl7

D)8

E) e

A)3

B)4

C)5

D)6

E)7
i:iiilzszliliii:

,.1

emberdeXlar ve Yaylar

7.O
[ABl kiri

ember!erde

noktasnda

kk embere teettr.

emberlerin yaraplar
8 cm ve 10

cm olduuna

gre |AB| ka cm dir?

A)8

B)e

C)10

D)

11

E) 12

ise N ve T noktalarnda teettir. |AB| = 15 cm ise evre(EFK) ka cm


A)

ekilde AB ve CD ortak d teet, [EF! le [EK|


dr?

20 Bl24

C',t

28

D)

30

El32

AB gap! emberde

tcDl / [AB]

Ac
AD|

6 cm
se

=8cm

2
tr

11. [AB]

9p

yarm

|AB| ka cm dir?

;
uJ

emberde

CDEF kare
lFEl =2cm se
|AB| ka cm dir?
A

A)e

B)

10

(r)

uJ

C)

11

D) 12

E) 13

A)4
D)

Br

2115
E't

cr 2,re

2/7

9.

OveMmerkezli
emberler T nok-

12. Yandak eklde

C, D, AcI

teet

tasnda dtan
teeir.

deme noktalardr. A
= 10

cm

se

[oMl/[AD] , oT =5cm, |TM| =3cm ve ADl = 15 cm se |Bcl ka cm dir?

evre(ABE) ka cm dir?

A)1 ,);
- i.e

c')2 D);
c.D

E) g

A)

16

B)

18

C)20

D')

22

E',)

24

-- ,.f -

--

4.C

9.A

10.D

.ii!ffizsg}iiiii,

1.

merkezli emberde

4.

tocl loDl
|AB|

O merkez
[AB]

tABl

nIOCI

={D}

lDcl =67n ise


=

rftr =rGl lODl -lDCl =2cm


lABl
= 16 cm

emberin yarapl ka cm dir?

lDcl
B)3
E) 2"r5

ka cm dir?

A),re
D)

c) z,fr

A)7

8)6 C)s

D)4

E) 3

5.

2.

1
v)

[AB] ve [BC] apl yarm emberler dtan teet-

tir. [DE] ortak d teet, tDF] l- tAc]


[EK] J- [AC] lDE| =

|DF| = 6

cm ve

|EK| = 4

ise

[oT ve [MT srasyla M ve o merkezli emberlere teettir. |oTl = 4 cm, |MT| = 3 cm ise
|AB| = x

ka cm dir? B)

A)

10

C)

11 D)12

E) 13

ka cm dir?
D')2

A)i B)i .);

E);
6.

l
I

3.

merkezli emberde 2 cm ise

[AB] ap lACl
|Co|
=

=36

C den geen en ksa


kiriin uzunluu ka cm dir?

ekildeki gibi birblrlerine teet olan A, B, c merkezli emberlerin yaraplar 8 cm, 2 cm Ve


3 cm

ise evre(ABC) ka cm dir?


C)

A)s

8)6

C)7

D)8

E) e

A)

13 B)14

15 D)16

E)17
.i:ili,

zsg

lii;i,

emberde Alar ve Yaylar

7. MveNmerkezli
emberler ekildeki gibi O merkezli yarlm embere ve birbirine teettir.

10. ABGD karesi embere

noktasnda teettir.

lADl = 16 cm ise
emberin yarap

ka cm dir?
N merkezli emberin yarapl

lABl = 12 cm ka cm dir?

ise

A)

B)10

C)

11

D)

12

E) 13

A)

B)9 ,2

cl2

D)

E) 3

11. ABCD dikdrtgen


o|mak zere
[AD] apl yarm

8.

lDAl, [CB] ve
srasyla A,
lDAl
|BC|

[AB] apl embere

ember ile B E
E
7:
J

B ve
ve ise

[DC]

merkezli eyrek ember K nokta-

noktalar nda teettir.

snda birbirine dtan teettir. lADl = 10 cm ve lAEl |FBl = x ka cm dir-?


=

=2cm

=61
B)

cm ise

|AB| ka cm dir?
B

A)

10

a
E) 6

z rlJ
Lr-l

C) 8

D)7

A)5

8)6 C)7

D)8

E)e

12. o merkezli ember


9.

M merkezli eyrek embere T noktasnda

ve [ML] ile

[MK]

yaraplarna da ekildeki gibi teettir. M merkezli

ABC geninde, lAFl =xcm, lBDl =x+1cm lCEl


=

yarlapl 1 cm ise
ka cm dir?

emberin M
o

x+2cm, evre(ABC)=24 cm ise

merkezli emberin yarapl

|DC|

ka cm dir?

A)

B)5

c)4 D)3 Elz


30

A)

fr_

Dlfr-,n
9.8

B)fr+
10.8

c')2-,fr E)z.ft-,re
11.D
12.A

1.C
i:ii!

2.D

4.

5i:.

)L}

B.C

zoo.,!!iii:

1.

keze uzahl 9 cm ise bu emberin yarap


uzunluu ka cm dir?

Bir emberde 24 cm uzunluundaki kiriin mer-

4.

ap 20 cm olan bir emberin merkezinin bir


doruya olan uzakl 6 cm ise bu dorunun ember kestii noktalar arasndaki uzaklk ka cm

A)

17

B)

16

C)

15

D)

14

du? E) 13

A)

12

B) 13

c)

14

D)

ls

E) 16

5. 2.

.Z --]

[oC] n[AB] ={D}, |AD| =|DB| =3gn |Dc = 1 cm ise emberin yarlap ka cm dir?

merkezli emberde,

r.i

Z
l_l

r)

merkezli emberin yarlap 13 cm ve


=

|oAl

cm ise A noktasndan geen en ksa

kiriin uzunluu ka cm dir?

A)

B)

c)

D)

E')

A)

22

B)

23

C)

24

D)

25

E) 26

o
Farkl iki noktada kesien ikiemberin merkezleri arasndaki uzaklk 6 cm ve emberlerden birinin yarap 4 cm ise, dier emberin yarapl hangi
aralkta deer alabilir?

merkezli eyrek

emberin yarlap
10 cm ise

ABCD karesinin bir


kenar uzunluu ka
cm dir?

A) (2,

10)
D) (3,

B) (2,

9)

C) (3, S)

10)

A')

7
q 2/5

2/To
E) /T6
:iii,

c)

E) (3, 11)

zo

,iil:'l

emberde Alar ve Yaylar


7.

'.

10.

[AB] apl emberde E teet deme noktas [AD] J- [DC] , [BCl .J- [DC] , lADl = 16 cm

|Bc| = 6

cm ise emberin yarap ka cm dir?


B)

rusal,

merkezli emberde [AB teet, A, C, doise |AG| = x |AB| = 8 cm , |oc = 6 cm

ka cm dir?

A)

10

C)

11

D't

12

E) 13

A)4

B)5 C)6

Dl7

E)8

8.

z z
I.JJ

11. [AB] apl yarm


ember ve ABCD
dkdrtgeninde
x

12

E J

ABl
AD

20

cm ve cm ise
ka cm dr?

|EF = 12
=

ABOD paralelkenar Ve ABED teetler drtgen


olmak zere lAB = 11 cm, |DE| evre(BEC) ka cm dir?
=

I,JJ

cm ise

A)5

8)6

C) 7

D)8

E)e

A)

19

B)

20

C)

21

D')

22

E) 23

12.

^merkezli [AB] apl yarm ember

eyrek embe

ve M o
merkezli yarm
teettr.

merkezli ember

ekildeki gibi birbirine

ember ile

ABCO karesinde
AD

lABl =8cm ise


M merkezl embern yarap ka cm dr? E)
5.C

=1ficm

ise

A)1 B)n q,F


l.C
:;iiii[:ez]i!ii.

emberin yarap ka cm dir?

Drz
4.E

,F
6.8 7.C

n; qz
9.D

.)

D)3
11.D

E,
12.8

2.C

3.A

10.A

1.

merkezli emberde

m(ACO) = 24"

/^-

4.

ekilde, [BA embere

nokta-

m1ffiy
..

.., m(BAC) ka
derecedir?

4oo ise

snda teettir.

m16t1
lABl
=

= 45o

lALl
=

ise m(AKL)
A)

ka derecedir?

s2

B)

58

C) 60

D)

62

E) 64

A)

75

B)

80

C)

85

D)

e0

E) e5

2.

AB, o merkezli embere

1s.
t

noktasnda teettir.
z--

m(ABC)

40o ise

;
-_J

mtffil 70

ka derec edir?

Z a
UJ
L,I.J

ekilde m(fip) =25o, m1feD1

35o ise

A)

B)

75

C)

80

AKD asnn ls ka derecedlr?


D) 85

E) e0

A)

70

B)

75

C)

80

D)

85

E) e0

ABC
3.

geninin

Yandaki emberde

i teet emberi iz|mitir.

m1ffi; =4x-1oo
CKA yaynn
za-

|s

m(ABC)

= 50o = =

6x + 20" olduuna

m(ffiB)
m(KML)

30o se

gre m(ABC) ka
derecedir?

ka derecedir?

A)

60

B)

6s

C)70

D) 75

E) 80

A)

25

B)

30

C)

3s

D) 40

E) 4s
.::::31'^^^

::::!l

zoJ-li!;::

'l::lil

emberde Alar ve Yaylar

7.

ekildeki emberde

10.

[AB ve [AC
m(BAC)
z--

teettir.

= =

70o ise

m1ffi)

ka

derecedir?

[BA, o merkezli embere A noktasnda teettir.

A)

35

B)

40

C) 45

D)

50

m(ABC) = 28" ise m(KAC) ka derecedir?


E) s5

/^-

,^.

A)

5e

B)

58

C) 56

D)

54

E) s3

8.

11.

merkez|i emberde

m(CAB) ekildeki emberde [AB teet, m16D; = 18o m(DBC) =70" ise m(BDA) t

,,

42" ise
A

mtft=x ka
derecedr?

-'\-

/^-

ka derecedir?

z z
,J

-J

A)

38

B)

42

C't

44

D)

46

E) 48

a UJ

tU

A)

132

B)

130

C)

128

D)

120

E) 118

9.

12. ekildek| emberler

noktasnda

teettir.

[CD] ve [AB]

[PA' embere A noktasnda m(m)


=

teettir.
=

bu emberlerin ortak teetid|r.

em1ft) , m15fr;
=

30" ise

m(BDA)

ka derecedir?

m(CEA) = 120o ise mtffiB =x kagderecedir?


D) 40

,^\

A)

75

B)

60

C)

45
4D

E) 30

A) 50

B)

5s
9.8

C)

60

D)

65
11.A

E) 70

1.E
:iii!!lzoali!ili:

2.C

3.C

5D

6.D

7.E

8.D

10.A

12.C

1.

4.

[AB,

merkezli

embere,
tasnda m(BDC) ekilde m(BPD) = 20o, m(cED) = 100o ise
-^. /^r

/^.

B nokteettir.
= =

55o ise

m16B1

ka

mtffil =x
A)

derecedir?

kaderecedir?

45

B)

50

C)

55

D)

60

A' 12
E) 65

B)

16

C) 18

D)

20

E')24

2.

ekildeki
/...\

merkez|i

emberde,

t
J

5.

ekildeki emberde

m(ABO) = 24"

z_

[AB ve [AC teet .^\


m(-n) = 80o

m(fi1

28o ise

Z UJ
01

ise

Lll

mlffil

ka

mt66l ka
derecedir?

derecedir?

A)

A)

104

B)

106

C)

108

D)

110

e0

B)

100

C) 110

D)

120

E) 130

E) 112

3.

[BA' embere A
noktasnda teettir.

6.

lAcl

m(ABD)

/-\-

lcDl
= =

36" ise

m(ffi

ka

ekildeki

derecedir?

m(DPB) = 20" ise m(DKB)

/"\

merkezli emberde, |Pcl = |oBl'

./'\

ka derecedir?

A)

el

B)

8e

C)87

D)

86

E) 84

A)

30

Bl

28

C) 26

D)

24

E) 22
.;:i*,

zos

,ii:ii

emberde Alar ve Yaylar

7.

[PT embere

10. o merkezIi emberde


m(ABE) = 24o m(ECD)
= =

noktasnda teet,

m(APT)

-^-

= 50o = =

26o ise

m(6fr)
m(PAT)
.,..,^.

3oo ise

m(AoD)

ka

ka

derecedir?

derecedir?

A)

30

B)

35

C) 40

D)

45

A)
E) 50

e2

B)

e4

C) e6

D)

e8

E) 100

8.

11

O merkezli
emberde
= 38o ise m(DAC) x

/
C noktasnda dtan teet olan emberlerde; AB ortak d teet dorusu ve m1ft) = 80o se m(ADC) ka derecedir?
A)
. J

m(ffi)

z
LU

ka derecedir?

UJ

35

B)

40

C)

4s

D)

50

r
E) 5s

A)

38

B)

40

C)

44

D) 48

E) s2

9.

K merkezli embe1 dier

12.

emberle

ve

noktalarnda

AOD
/.^.
=

kesimitir.

m(ADC) = 40" ise m(ABC)

.,,,^.,
B)

o
ka derecedir?

merkezli yarm emberde


=

m1ffi1
=

= 15o

mtdftl
A) 1s
7E
B.O

35o ise m(dAD)


B)

ka derecedir?

A) 80
1.8
;;ii;zso]ii:i;

75

C)

70
4D

D) 65

E) 60

20

C)

25

D)

30

E) 3s

2A

3E

5.E

6A

9C

10.E

11.E

12.8

1.

O merkezli
emberde

4.

AB, O merkezli
embere A da
teettir.

m(coD)

.4.

m(AED) = 70o

.^.

= 50o

--. ise m(ABC)

=x

ise m(OCA)
-

m15ft1

= 70"
=x

ka derecedir?

ka derecedir?

A)

4s

B)

40

C)

3s

D) 30

E) 25

A)

40

B)

3s

C) 30

D)

2s

E) 20

2.

O merkezli
emberde lABl = lBcl

m1ft1

= Boo =x

-'\. ise m(ACB)

-5. 4.
-J

ekildeki emberde m(CDA)


=

ka derecedir?

50"

Z L!
s)

mtffi
-4.

= 70"
=x

A)

25

B)

30

C)

3s

ul

D) 40

E) 45

ise m(DAB)

ka derecedir?

A)

60

B)

s5

C)

50

D)

45

E) 40

3.

6.

ABCD karesinin
evrel emberi
izilmitir.

[BA ve IBD , o
talarnda teettir.

merkezli embere A ve D nok-

m(CDE) = 23"
=

m1fry
m(ABD)

= 3oo =

, m1ffi1

20" ise

ise m(EAB)

= x

x
B)

ka derecedir?

ka derecedir?
D)

A)

80

70

C)

60

s5

E) s0

A'

22

B)

23 C)24

D)

2s

E) 26 :i;;267

::

emberde Alar ve Yaylar

10. O

merkezli

emberde

-'\. m(DOG)

= 7Oo

ADOE
o
merkezli yarm emberde

m(m)=m(ffi)
.^. m1fiE) = 24o
=

m(BEC)

.^. 16

ise m(Eft) ka
derecedir?

40o ise m(AEB)


B)

ka derecedir?

A)

1s

C)

14

D)

13

E) 12

A) 100 B) 105

c)

110

D)

l1s

E) 120

8.

11. O

merkezli
.-.\..

emberde m(OAB)

z
J

m(AOC) = 100o

,^.

= 80o

,o m1ffi)
[Ac

merkezli embere teettir.


=

ise m(5&1

40o se
B)

m(ffi;
C)

ka derecedir?

lJ a lJ

ka derecedir?

A)

65

66

67

D)

70

E) 75

A)

40

B)

4s

C) s0

D)

ss

E) 60

9.

12.

merkezli yarm emberde


.4.

m(DCB) = 130o
dtt?

ise m(ABD) =; ka derece-

-^-

[AB

,o
=

merkez embere B de tegettir.

|Ac
B) 2.8

|Co| se
B)
e

q6ful = x
C)

ka derecedr?

A) 25

30

C)

35

D)

40

E) 45

A)

1.A
,iiiiliffizoe]!i!ii:

a,^--.

.- 4: s.

1s

20
D

25

D)

30

E) 35
12.D

e.e

_8._l

10.c

11.C

1.

ABCD karesinde [DE]


[AB] apl yarlm embere

4.

[AD] ap| yarlm emberde

DlC

A, D,

teet deme noktax

F noktasnda teettir.

lardr.

lFE =1cm ise


DF
=

ka cm dir?

ABl = 3 cm lDCl =1cm ise


AD| =

ka cm dir?

2.

merkezli eyrek

emberde lADl
=

oABc dikdrtgen
2 cm

A#
E J

2,

5.

lBCl

m(BAC) -- 45" olmak


zere ABC geninin

/^.

4 cm ve

lACl

= 10

|EC| =

cm ise
ka cm dir?

z
z ui
a r.U

evrel emberinin yarap ka cm dir?

3.

6.

Cx
[AB| apl yarm emberde, [DC]

B
_l-

[AB]

merkezli yarm emberde,

lACl lcB|

=4cm,lDCl =2cm = x ka cm dir?

ise

lODl = lECl , m(ffi1 = 18o ka derecedir?

ise m1ft;

=x

iii!i!lzog]ii:

emberde Alar ve Yaylar


7.

ember

9.

ekilde

merkezli

yarm emberle

B merkezli eyrek
ember izilmitir.

-^m(DAB) ka dere-

cedir? ekildeki iki ember E ve F noktalarnda kesimltir. mt6ful = 81o |se m1ffi) = x ka derecedir?

8.

merkezl

z
J

10.

ekilde [AT e [BD


embere

emberde;

tABl

/ [oc]
= =

z a iLJ

T ve

nokta]ar nda teettir.

m(OAB)

80o ise

m(TAB) = 15o

m(BCo)

ka

mtffii
m(EBD)

=75o

derecedir?

olduuna gre
=

ka

derecedir?

!'+
1.4
6. 126
,iii',zo'.ii':'

2.4
7.99

3.

4.2r'3
9. 30

5' 2,2 10.45

8. 50

1.

A merkezli eyrek

4.
F

emberde ABCD
dikdrtgen

lABl lADl

3 cm ise

lBEl = x

=4cm

ka cm dir?

ABCD dikdrtgeninde A ve C merkezli eyrek


emberler F noktasnda dtan teettr. |AD| = 2 cm ise |DE| = x ka cm dir?

2.

o merkezli ember oAB genine C noktasnda teettir.

5.

lAol
lACl
|oDl

r_ =

[Bo]
4 cm

lCBl =1cm ise


=

z ;
J

ka cm dir?

ul a LU

[AB] apl yarm emberde' m(CBD) = 30o

|cD| = 6

cm ise lABl ka cm dir?

3.

6.

merkezli yarm emberde CDEF dikdrtgen lACl =1cm,lODl =26, ise |Fc| =

ka cm dir?

ekildeki emberde, m( ABE)

72"

m(ffibl
dir?

1oo" ise m(BEA)

=x

kaderece-

:i:1;ii,,271

,l|i

emberde Alar ve Yaylar

ember
9.
P

7. o merkezli
.....\

emberde

m(ABC) = 112"

,/

ise m(A61

= x

.x
o

ka derecedir?

/, .ekilde, IPA; E merkezli, IPC

embere dtan teettir. iki ember

ve m(ABC)

---\

140" ise m(APC) kaderecedir?

de F merkezli B de teet

8.

10.

AOB

noktas kk emberin merkezi olup,

merkezli yarm emberde

m(BED) ='110o ise m(BAD)

/.\

ka derecedir?

ise m(DCB)

,.^

mlAEb =

121"

ka derecedir?

1.

1989 -

sS
br

4.

1989 - OYS Bir kenar 4 cm olan bir ekenar genin kenar|ar zerinde

A|an 72 cm2 olan


k

dikdrtgenin iine, dkdrt-

genin er kenarna iten ve birbirine dtan teet

e ember izilebi|yor. emberlerin yaraplar kaar cm dir?

kelerden uzaklklar

A)e

B)8 C)6

D)4

E)3

1 er cm olan

6 nokta

aInyor.

Bu noktalardan geen emberin yarapl ka cm


dlr?

^)n
D'

Bl

.F
El2

c)

l+

1989 - SS ekldek

merkezli

emberlerin yarap|ar R ve 2R dir. Dtaki ember zerin_ deki bir noktadan iteki

4
t

5.

1989

YS

z
J

embere izilen iki teet arasndaki a ka derecedir?

A)

30

B)

4s

C) 60

D)

7s

U)
LU

z LU

E) e0

ABCD yamuk, |AB| = 39 cm Bcl = 13 cm ' |cDl = 18 cm ' lDA = 20 cm ekildeki r yarlapl e emberler birbirine ve
er kenara teeir. Bu bilgilere gre
dir?

ka cm

3.

1989 - OSS

A)6

B)5,5 C)5 D)4,5

E)4

o emberin merkezi
[AB| ap

C, D ember zerinde m(CAO)


.4.

= 50o = 3oo B

m1ffi81

1990 - OSS

Yukardaki ekilde veriIen ka derecedr?

coD aslnn

ls

uzakl 10 cm ve byk emberin ap 22 cm


dlr. Buna gre kk emberin ap ka cm dir?

Birbirine iten teet iki emberin merkezler aras

A)

40

B)

50

C) 60

Dl70

E) 80

Al2

B)3 C)4

D)s

E)6
':;:ii!ilzzg.]ilii

'

emberde Alar ve Yaylar

7.

1990 - OSS Yandaki ekilde


[AB] apl emberin bir T noktasndan

10. 1991 - OYS


[AB] ap yarlm

ember
lATl = 3 birim

izilen teet dorusu AB yi P de kesiyor.


m(B) =

lTBl

2 birim

ATB

3t2-a

69',

^l

,E qn q+

|BT| = 6

cm ise lpgl oeeri nedir?

ffi

D);

q+

ekilde o merkezli ember [AB] ye T de, ffi y" de teettir. Buna gre bu emberin yarapl ka birimdir?

A)

1,0

B)

1,2

C) 1,5

D)

1,6

E) 1,8

1990 -

Ys CATAB DBTAB
lABl = 7 birim lAEl = 2 birim

11. 1991 -

OYS

r
CC

Kenar uzunluklar a

ve b olan ABCD
dikdrtgeninde bir

Yandaki ekilde A merkezl ve 2 birim yarapl embere,


na

z
.J

;
Bz
yar-

ember [BC] ye B de, [AC] ye E de


teettir.

AB dorusuVe BD dorusuna teet olan emberin


B)

a tU

l.u

ap ka birimdir?

a |AD| = |AE| olduuna gre b oranl katr?

A)

A)

3,5

Cl2,5

D) 2

E) 1,5

B)

+ c) I

D')

E)fi

12. 1992 - OSS

9.

1991 -

sS

m(DAO) m(CBO)

= 55o = 80o

ABOD bir kiriler


drtgeni

m(BCD) = 130o

--\

mt6Dl

lOBl = 5 bi1m lCDl = x birim

AOSB

= 1oo

Yukardaki veri|ere

gre m(BAC)
ka derecedir?

/^-

=x

eklde o merkezli ve tAB] apl yarember zerinde C ve D noktalar alnmtr.


Buna gre |CD| = C) 30
D)

ka birimdir?

A)

20

B)

25

3s

E) 40

A)3

qsn

B)4
E)

C)5

5,F

.liiiiiilzza]li:i,

emberde Alar ve Yaylar

13. 1992 - OSS


ekildeki emberde

16. 1992 - OYS

Oe

BC
= =

kesien [AB] ve

tcD]

kirilerinin

oluturduu drt yayrn derece trnden lleri verildiine gre o

ekilde, o merkezli ember

lABl lACl

4 birim 3 birim

ABC dik geninin yan kenarlarna

E ve

F de teettir.

as ka derecedir? A)

32

B)

35

C) 36

D) 40

E) 45

A)+

Buna gre emberin yarap ka birimdir?


B)

c) 8

14. 1992 - OSS


ABCD bir
dikdrtgen
T

17. 1993 - OSS


ekildeki kiriler o
B
a

lABl lADl

=2
= b

drtgeninde, iaretli

Aa

drt ann lleri


verilmitir.

merkezli ember kenara teet. ekilde A noktasndan izilen teet doru o merkezliem=

z :liJ

Buna gre drtgenin

ABC asnn
ka derecedir?

ls

bere T noktaslnda deiyor. |AD|


na gre

lAT| olduu_

tJ',

L!

oran, katr?

A)

e0

B)

80

C)75

D)

70

E) 60

A)8

B)8

c)2 qn

q[3

15. 1992 - OSS

18. 1993 - OSS


Kenar uzunIuklar
4 birim ve 3 birim olan bir dikdrtgende ekildeki gibi A merkezli, 1 birim ya-

ekildeki [AB] apl yar emberin T noktasndaki teeti, ABD dorusunu C de kesiyor.

rapl ember yay


izilmitir.

mtoCil

= 12Oo olduuna gre

m1ff)

c ka

C nin bu yay zerinde kendisine en yakn


nokta i|e arasndaki uzaklk ka birimdir?

olan

derecedir?

A)5

B)10 C)15 D)20

E)25

A)

4,3

B)

4,2

C) 4

D)

2,8

E) 3
,''l.275'1i',

emberde Alar ve Yaylar

19. 1993 - OSS

22. 1993 - OYS

LA, A noktasnda
embere teet

merkezli ember

Ce
lOAl
olan

m(LAB)

-,...\

m(AOB)

--...\

[OB
= 30o

60"

=abirim

lABl = 12 birim Yukardaki verilere gre embern yarap ka


birimdir?

ekilde A dan geen ve merkez [oA] zerinde


emberin yar]aplnn |oAl

embe oB ye C de

teettir.
=

a
D)

trnden deeri

A)

6
D 4/5

q6n
E)

q
2,n

3,r2

aadakilerden hangisidir?

o)ft B)ft

qft 3

ee

20. 1993 - OYS

ABc bir gen


m(BAC) = 50o m(FDE)
/..-\
=

,^

23. 1994 - Ss

BDC
(

lcBl

lcDl
=

m(BCD) = 100o m(ABC)


merkezli ekilde emberin [AB] ap

z
.J

ekilde ABC geninin i teet emberi, IAB] z. UJ ye F de, [BC] ye D de, [AC] ye E de teettir. a ul -'--X Buna gre m(FDE) = a ka derecedir?
A)

ve [CD]
A)

ile birbirine eit [BC] kirileri izilmitir. Buna gre m1ffr) =

70

B)

65

C)

60

D)

55

E) 50

c ka derecedir?

40

B)

50

C)

60

D)

70

E) 80

21. 1993 - OYS Merkezi B, yarap


3 birim olan kk ember; merkezi A, yarapl 5 birim olan byk embere, ekildeki gibi, O noktasnda teettir.
[AC], byk emberin [oA] ya dik bir yarapdr.

24. 1994 - OYS O merkezli [AB] o


apl yarm ember

Ge ffi
De

ffi
,
m1nB) = 2o"

A)l B)2 c)3


i;ii!i,

de iten teet, kk embere D de dtan teet olan nc emberin r yarapl ka birimdir?


Byk embere

Ioc] J- [AD]

m(oCB;
=

Yukardaki verilere gre m(66B) cedir?

c ka dereE) 50

D)8

E)

A)

30

B)

35

C)

40

D)

45

zzo

]!i;l,

emberde Alar ve Yaylar

25. 1994 - OYS


ekilde merkezi o, yarap 2 birim olan
drtte bir ember iine izilen M mer-

28. 1996 - OSS


B,

T, C,

ember zerinde
dorusal

m(AOB) = 130o

-..-\-

kezli, r yarapl

m1{ft;

ember [oC] ye D de, [OA] ya E de ve [oc] J- [oA] olduuna gre |DM|


dir?
A1
=

ekildeki [TE n o merkezli embere A


noktasnda teettir.

= x"

ka birim-

|^c| ll [oB] olduuna gre

m(ATC)

-,-/\

ka derecedir?

2,tr-2 Br2n-2
D

q2n-1

A)

s0

B)

60

c)

65

D)

70

E) 75

/5_

E)

/2_

26. 1995 - OSS


Yeryzndeki denizlerin alanlar toplamnn, karalarn alanlar toplamlna
cr
_J L

29. 1996 - OYS


O e [CH]

oranr

'7

lcHl

i_ d

olarak veriliyor.

Buna gre yeryznn toplam alannda denizler-

le karalarn pay|n gsteren bir dairesel grafikte karalarn alan ka derecelik merkez a ile gsterilir.

z a LU
LU

lOCl =r=10cm
lOHl = x cm Yandaki eki|de, d

dorusu emberi

o merkezli AveBde x
ka cm

A)

es

B)

100 c) 105

D)

106

kesmektedir.

E) 108

2lHB| = |cH| olduuna gre |oH| =


dir?

A)4
27. 1995 - OSS

B)s

C)6

D)7

E)8

30. 1996 - OYS

[AD], o merkezli emberin ap; A, D, C dorusal [CB, B noktasnda


embere teet, m15IB1 = 30o , lCBl = 14,/g br Yukardaki verilere gre lDCl ka birimdir?

2<|AB| <8 olmakzere, A noktasndan 3birim, B noktasndan 5 birim uzaklkta bulunan noktalarln geometrik yeri aadakilerden hangisidir?

A) ki nokta
C) Bir doru parasl E) Bir ember

B) ki ember yay D) Bir doru

A)

14

B)

15

C)

16

D)

17

E) 18

;;i;izzz

]iii;

emberde Alar ve Yaylar

31. 1997 - OSS O merkezli


[AB] apl yarlm

34. 1997 - OYS

o, emberin
merkezi

ember; D, C ember zerinde

m(cAD)
m(ACB)

,.\

,^-

= 32"
= 6

m(m)

m(BOC)

--\

= Zo,o
= 90o

Yukardaki verilere gre m(DEc) = x derece trnden aadakilerden hangisine eittir?

m1ffi;

ekildeki [AC n, derecedir?

merkezliembere C nok-

=1

tasnda teet olduuna gre m(ffi) =

ka

A)

B) 2c D) c+90

C) a+45

A)

11s

B)

116 C)117 D)118

E)119

E)2a+45

35. 1998 - OSS 32. 1997 - OYS Merkezleri arasndakiuzaklk 15birim olan, r Ve R yarapl e dzlemli iki ember farkl iki noktada kesimektedir.

O merkezli,

[AB] apl ember


CT

z
J

D,

m(DCB) lADl
=

-/\.

ember zerinde
=

oEuuna gre,

iin aadakilerden

hangisi dorudur?

a LL'

z
Lj-i

6n1

|ABl = 2a cm olduuna

A)1<r<3 B)3<r<5 C)3<r<6 D)6<r<7 E)7<r<8

gore m(ffiB) ka derecedir? A)

120

B)

110

C)

100

D)

e0

E) 80

33. 1997 - OYS ABCD bir teetler


drtgeni,

36. 1998 - OSS

o, emberin merkezi
m(DAB) = 120o Yandaki ekilde lOAl
=

/,-

8rl3

cm

olduuna gre emberin yarlapl ka cm dir?

yannoktasndan yuvarlanmaya balayan apl bir ember 5 tam dnme yaparak ekildeki gibi

A'

noktasnda durmutur.

A)

12

qs,E

B) 13

q7/5

c)

14

|AA'l = 240 ka cm dir?

olduuna gre emberin yarap

A)

30

B)

26 C)24

D)

20

E) 18

iiii!:zzs;i!i

emberde Alar ve Yaylar

37. 1998 - OYS


m(ABC) = 45o
IOR; = 6 cm
,^i

40. 1999 - Ss

Bir saat kulesindeki saatin akrebinin uzunluu


72 cm dir.

ekildeki ABC geninin evre embernin merkezi

Bu akrebin ucu 1 saatte ka cm yol alr?

O dur.

A)

12n

B)

10r

C)

D)

6r

E) 4n

o noktaslnn ye uzakl ka cm dir? [AC]


Buna gre

A)

/6

q5n

B) .r2

El

6n

c) 3f,2

41. 1999 - ss lACl 38. 1998 - OYS


A, B ember zerinde m(KTA)
-/..\
=

20 cm

|BD| = 9

lCDl = x -/\ekildeki [AC] apl


= 40o

4
a-

emberin,
teetine

m(ABO) = 20o m(LTB)

/.\\

= x

z
.J

tasn

A daki ait B nokye birle-

tiren doru, emberi

D de kesmektedir.
ka cm dir?

Yukardaki

embere
m(LTB)

T =x

ekilde

KL

dorusu

merkezli

LIJ ()

z
uJ

Buna gre |CD|

= x

noktasnda teet olduuna gre ka derecedir?

A)

18

B)

16

C)

1s

D)

14

E)12

.,

A)

25

B)

30

C)

35

D)

40

E) 45

39. 1999 - OSS

42. 1999 - OSS


|DC| = 9

|BC| = 3 1n

Kenarlar 9 cm ve 8 cm

ABoc
o merkezl [Bc] apl yarm emberin PD keseni, Bc dorusunu ekildeki gibi A noktasnda
kesmektedir.
|AD| =

olan ABCD dikdrtgeninin A kesinden geen

mer-

|Bo| ve m1FI1
=a

18o olduuna gre

kezli ember bu dikdrtgenin tBC] Ve tDc] kenarlarna ekildeki gibi teettir. Buna gre emberin yarap aadakilerden hangisidir?

m(A6F) A)

ka derecedir?

51

B)

54

C) 57

D)

60

A)
E) 63

2/5
D) 5

q 2n
E)2

c)6
,:iiiilzzg

]iiiii

emberde Alar ve Yaylar

43. 1999 - OSS

46. 2000

oss

ekilde, o merkezli, yaraplar 3 cm ve


5 cm olan iki ember verilmitir.

ABC ikiz-

kenar geninin A

A, B, c ve D bir dzlemin drt noktas olmak zere, merkezleribu noktalar olan 3 cm yarapl drt
-l

kesi dtaki emberin zerinde, kenarlar da iteki embere teettir. |AB| = lACI olduuna gre lBcl ka cm dir?

---

makara, ekildeki gibi bir iple skca evrelenmitir. ABCD drtgenininevresi 47ncm olduuna gre ipin uzunluu ka cm dir?

A)

6/3

D)

10

Br

En

c) e
E) 12

A)

50r

B)

51r

C)

53r

D)

56r

E) 60 47. 2000 -

oss

1999 - OSS [CD ap

a.'

ember, o merkezli ve [BC] apl em-

ekilde [Bo] apl

m(BMD) = 124"

m1fiBy

) I
D
LU

bere

noktasnda
her iki

iten teettir.

ekildeki M ve

cp

AB dorusu
embere gre
A')

merkezli emberler noktasnda dtan teet

a ul

noktasnda teet,

iteki embere

Ac

dorusu da

noktasnda teet olduuna

Buna gre m(oAB)

--\

ve

[AoJ ll IcD| dir.

ka derecedir?
D)

A)

33

B)

30

C)

28

26

Er21

ffi

or"n katr?

B)

+ ql D)e

Et?

45. 2ooo - ss
A, B,
?.-

48. 2001 -

oss

c, D
=

mliBy =
noktalar
|AB| = 1

ember zernde m(BAC) m(ACD)

.-\

30"

ekildeki [AB n o merkezli embere B

12oo

=x

C
=

noktasnda, [AC ln da
noktasnda teettir.

m(feDl =m1ffi1 =m16; Yukardaki verilere gre m(ffiD)


cedir?

ka dere-

noktasnn embere uzakl (en ksa) ka cm dir?

Buna gre

A)
B)

z-,fs

A)

40

s0

c)

60 D)70

E) 80

D,E_

B);

q+

q1_+

ii;iii.zeo]:.

emberde Alar ve Yaylar

49. 2001 - OSS

52. 2002 - OSS

ABCD bir kare


m(ECB)

/^\

=x

ekildeki M merkezli ember, o merkezli ve


1 cm yarapl eyrek

A ve B merkez

ekildeki

noktas
|AB|

yarapl ember yayl,arnn kesim noktasdr.


Buna gre

embere T noktasnda, Ox ve Oy eksenlerine de srasyla

A ve

ka derecedir?

noktalar nda teettir.

A)

55

B)

60

C)

65

Buna gre M merkezliemberin yarIapl ka cm


D) 70

E) 75

dn?
A'

Dl2

B),E'+1

E)4

Q,trz+z

50. 2001 -

ekildeki o merkezli ember ABC ekenar


beri geninin i teet emve [KL] bu em-

oss

4
J

53. 2003 - OSS


ekildeki ember ABCD
karesinin kenarlarna teettir. ember zerinde

bere

noktasnda

teettir.

ABC ekenar geninin


24 cm olduuna gre uzunluu ka cm dir?

B evresinin uzunluu

o Lil
LL]

alnan bir P noktasnn [AB] ve [AD] kenarlarna uzaklklar srasyla 2 cm ve 1 cm olduuna gre emberin yarlapnln alabilecel deerler toplam ka cm dir?

AKL geninin evresinin

A)4

B)6 C)8

D)10

Er12

A)7

8)6

C)5

D)4

E)3

54. 2003 - OSS


51. 2002 - OSS
[AC], O merkezli emberin ap

[TB teet' [TA teet


m(BDA)
.,...\ = 3c =

m(DBA)

/..\\

= 40o

m15il;

rnldfBy =

gre c ka
cedir?

ekiIdeki verilere

dere-

m(ODB)
T

/^\

2so

= x

Yukardaki verilere gre x ka derecedir?


D) 32

A)

45

B)

36

C) 34

E) 30

A)

25

B)

22

Cr 20

D) 18

E) 1s
ll.zg
]liii;

emberde Alar ve Yaylar

55. 2004 - ss lACl


=

58. 2005 - OSS


Aadaki ekilde merkezleri

2R cm

ap loTl olan o

lOTl = r cm Yandaki ekilde yarmer-

noktasnda bulunan, yar-

ap uzunluklar da 1 cm ve 2 cm olan iki ember verilmi-

kezli ember, yarlapl lABl olan A merkezli

tir. Byk ember zerinde alnan herhangi bir A noktasndan iteki embere iki farkl teet iziliyor. Bu

eyrek embere, ap [AC] olan yarlm embere ve T noktasnda [AB] doru parasna teettir. Buna gre R nin r trnden eiti aadakilerden hangisidir?

teetler byk emberi


kesiyor. Buna gre luu ka cm dir?

ABC

B Ve c

noktalarnda

geninin evre uzun-

A)

2r
D

r,tr

B)

4r
E)

r(2

C) 6r
+ 1)

A)

4,8 D 2kf3
+

B)

6/3
E) 3(/3 +

Cr 8,r3
1)

56. 2oo5 -

oss
noktalar

59. 2006 -

oss
= 30o = 45o =x

A, B,

o
CT

m(BDC)

merkezli emberin zerinde

mtA6' m1ffi1

.J

z z LU a
LTJ

A, B, D dorusal m(CBD)
=

Yukardaki verilere gre

70"

x
A)

ka derecedir?

m1ft1
A)

=x

Yukardaki verilere gre

ka derecedir?
D)

e5

B)

100

C) 105

D)

110

E) 11s

10

B)

15

C) 20

25

E) 30

60. 2006 57. 2oo5 - ss

oss

ABCD bir kare, o noktas [AB] doru paras| uzerindedir. ekildeki karenin

toB] yarapl

tAC] kegeni

merkezli

120

yarlm em-

Dikey kesti ember biiminde olan bir i makine-

bere E noktasnda teet ise

si lastii; derinli 40 cm, boyu 120 cm, d|key kesiti dikdrtgen biiminde olacak ekilde oyulmu bir altla ekildeki gibi tam oturtularak sergilenmektedir. Buna gre lastiin dikey kesitinin yarap ka cm dr?

]l loal

o,rn katr?

Alfr+
D),fr
ilii|lzez]i!i;:.

+,,8

B),fz+z
Erg-

C)f,3+

A)

75

B)

72,5

C)

70

D)

67,5

E) 65

emberde Alar ve Yaylar

61. 2006 -

oss

63. 2007 -

oss

BC

J_ J_

OC

oA

oc
= x

oADc
lOCl
lOAf
=

bir dikdrtgen

-'\. m(AOB)

= 12 cm

9 qn

lABl

=x

ekildeki

kezli eyrek embere A noktasnda, [BC] doru parasna da T noktasnda teettlr.


Buna gre

01
x

merkezli yarm ember,

O9AxB

mer-

ekildeki E, D ve

noktaar

ka derecedir?

rek emberin zerindedir. Buna dir?

gre X ka cm
E)6

merkezli ey-

A)

ls

B)

20

C)

30

D)

4s

E) 60

A)10 B)e C)8

D)7

z
.J

z
LIJ

LU

/
62. 20a6 -

oss

64. 2007 -

oss

PR dorusu O merkezli
embere T
noktasnda teet 01, 02,

o. ve M

merkezli emberler birbirlerine

PR

.I-

RB
4 cm 2 cm

o,

duuna gre

ekildeki gbi teettir. merkezli emberlerin yaraplar o. ve r cm, M merkezl emberin yarap da 1 cm ol-

o,

lPAl lAOl

= =

katr?
B)

lTRl = x Yukardaki verilere gre x ka cm dir?

^l

,fg

3+zrt

1+/3

C)2+2lE E|3+3'E

^):n
D)

qZn
q
3.fr

c) 92fr

*/3

]:iii[zeg

]iii

emberde Alar ve Yaylar 65. 2007 -

oss

M merkezli bir emberin [AB] aplnln ayrd


farkl yaylar zerinde C ve D noktalar alnyor.

tAC] kirii zerinde alnan bir K noktas iin DK


dorusu, emberi E noktasnda kesiyor.

67. 2008 - oss A,BveCnoktalar o merkezli ember


zerinde

m(EDC) = 15o m(DMB) = 110o m(DKC)


=x

mt6E =m161 =a
Yukardaki verilere
gre, a ka derecedir?

A) 105 B) 110 C)

115

D)

120

E) 135

Yukardaki verilere

gre A)

ka derecedir? B)

130

125

C)

120

D)

115

E) 105

;
t?,
'''; 'v

z tU

68'

2008 -

oss

66. 2007 -

oss

AB dorusu

merkezli embere B noktasnda teet

|oP|

= 5

ekilde, o ve M merkezli emberler T noktasnda teet ve M merkezli ember o dan gemektedir. o dan geen bir doru, byk emberi A da, kk emberi ise B de kesmektedir. oluan AT ve BT yaylarnn uzunluklar srasyla a cm ve b cm olduuna gre, a ile b arasndaki
A
.4,

lABl = 12 cm

bant aadakllerden hangisidir?

ekildeki P noktas ember zerinde deimektedir. Buna gre |AP| uzunluunun en byk deeri ka cm dir?
A')

A)

a=b
D)

B)a=

22

B)

20

C) 19

D)

18

E'

17

,=+

+
E)

c)

"=+

"=+

;iiiillzaaJiii::

emberde Alar ve Yaylar

69. 2009

- OSS

71. 2oo9 - ss
AT,

AT've BC
/^-

O merkezli
embere teet

m(BOC)

m1ft;=x
o noktas emberin merkezi;Af, embere T noktasnda teet A, B, o, C dorusa|
m(ABT) =100", m(CAT) =x Yukardaki verilere gre, x ka derecedir? A)
/^\ z^-

70"

Yukardak verilere gre, x ka derecedir?

A)

25

B)

30

C)

3s

D)

40

E) 4s

30

B)

40

C)

50

D)

60

E) 70

70. 2009

- oss
AD doru paras O merkezli
emberin ap B ve C ember zerinde

I
C.

z
__J

H noktas AC ve BD
nin kesim noktas |BH| =|HD|

m(BAH) Yukarldaki verilere gre,


dir?

-/--

=26

a L!

z LU

30"

lAcl

uzunluu ka cm

A) B)+ '2 3

C)5

D)

Er7

1. E

2.C 3.D 4.C 5.A 6.A


7. E

8.8 9.E 10. B 11. E 12. D 13. C 14. A

15.C 16.A
17. A 18. C

22. D 23. B 24. B 25. B 26. E


27. A

19. D 20. B 21. E

28. E

C 30. A 31. C 32. B 33_ A 34. E 35. A


29.

36. C 37. C 38. B 39. E 40. A


41. B

43.

42.

C 44. C 45. B 46. E 47. B 48. A 49. E

50. C 51. B

52. B
53. B

54. E
55. A 56. C

A 58. B 59. C 60. E 61. C 62. D 63. E


57.

64.

A
D D

71. D

65. A

66. 67.

68. A

69. E
70. C

1.
I

'i
I

4.

-..-.j...

ri

ir
;r
I

4r

A(ABCD) =72+4r.2r=72

+f=9

Ekenar gende A
dir.

cm se

=lI=3Cm

Doru Seenek E

AH|

=h=2f,3cm ise lOHl

dir. =

O merkez
ooHD

#
+ 12

"

de

f = (+)'

+,

l-+cm

dir.

2.

Doru Seenek C
/"
cr

z
J

;
ABo de oB
m(OAB)
=

R,

|Ao| =

2R ise

30o

dir.
=

a UJ
-7

z uJ

m1ft;
m(CAB)

=
=

m1fi81
60o
dir.

3oo ise
Doru Seenek C

3.

5.

K39 A z1-x K
D-KA -+ (2r)2 =202
.^,A

39
18

LX B

..

- Q1 -x)2
-x2 +
= 12

C-LB+ (2112=132-x2
|oA = |oc| = r=
./-..

lI

m(ft)
dtr.

= 80o

202

- el -

x)2 = 132

80o+m(COD)+30o=180o

ise m(60)
iiii!!|lzge}iii:,

O halde, CLB de 2r
Doru Seenek D

.6.

= 7o'

emberde Alar ve Yaylar


6. 9.

r+10=11+r=1 +2r =2cm

m(6') =20o
dir.

+ m1ft)

= 1oo

ABOD kriler drtgeni olduundan, Doru Seenek A

m(fiB+m1ffiB1

=180o

10o + x + 130o = 180o

:9 X

40'

dr.

Doru Seenek E

7.

J z
loTI J TP

oTB ekenar gen oTP geni 30"


- 60o -

[! a J

90'

genidir.

iHl

#=#--+

burunur

Doru Seenek E

A 1 *i, -3---+2-l
8.

lAKl =

8..,

lKTl =

*.,
=Z-,
+

|os =|oT =r+|Ko| oKT dk geninde

A
.4,

7--t H rB
7

fir

+ !oT|2 =

Ko2

* (*r

=(8_'r
dir.

AHo de Psagor teoreminden


(7

-++P=+-5r+f
cm
dir.

-l2 * f

2|2*

I=3

=a5r=6+r=1,2br

Doru Seenek B

Doru Seenek B iiiiKzgzI|iiiii

emberde Alar ve Yaylar


11.

14.
T
b q
2

L
q
2

AbKqB
AD =AE =b

: --'

Bc| =|cEl =o

lBCl
+ a2

=b+lBLl =lLCl =lBKl =*

ADc

dak geninde

lADl =lATl +lATl =lAKl =6


= 4b2
olur.

b2 + a2 =

(2b'f + b2

a2=3b2+o=

fr=

fr=/3

lABl

=a+b

*l="=$="
=fr =*
on.

Doru Seenek E

Doru Seenek A

12.
15.

AoD ve BoC
[Do] J-

genleri ikizkenar genlerdir.

-.

_-J

7_

[Col |Do =ocl =5cm+|DC =x=5f2cm


bulunduundan,

z
Li.J

m(TB) = 2, m(AT) = 180o m(ACT)


60o
=

2c

u-.i

m(m)

- mfB)
2
dir.

olarak elde edilr.

Doru Seenek D

180'-2a-2q + o( = 15'

Doru Seenek C

13. 16.

emberin evresi 360' olduundan,


3x + x + 2x +4x = 360o
=+

X = 36o

BFo_BAC+ffi=ldAI 4-r t 4 -3

.^. .^. lBFl

lorl

,=ILp =o=
c=x+O=36o
dir.

Doru Seenek C
riiiiilzeellifii,

=rr=

ffO,

an.

Doru Seenek A

emberde Alar ve Yaylar 17.


19.

AoB (30'-

30" - 120" geni) olduundan,

mtffi
m(ABC)

m1ffi1
5c

= 180"

+ 5a + 5c +0=18o
dir.

+ 180"

Ao| =|Bo =r+|ABl

=rfr

12 = r.f3

= 5.18'= 90o

+,E

ar.

Doru Seenek A

Doru Seenek D

20.

(r

z
J

z JJ
U)
LJ-,

m(FE) = 2c

m(FAE) + m(FE) = 180" + 50o

.^.

+ 2C =

180"

65'dr.

Doru Seeek B

18.

A, E,
.6.

dorusal

ise ]CE|
=

en ksa our.

-Fc + lABl2
42

+ lBC]2 = |Act2

EAB dik geninde,

+32

Ac|2
dir.

IAC! = 5 cm

lAE]2+tABtz=BEr (5-02 +22=(3*r)2


Doru Seenek C

|cE| =|AC

-|AE =5-1=4cm

25-10r*f*4=9+6r+f ise r=f;ur bulunur.


Doru Seenek E

iillKzaglliiii:

emberde Alar ve Yaylar 22. 25.

ooMc de (30'_ 60o - 90'geni)

"s
loMl
oF|

|Mc =r+|oM| =2r

oA

=a+3r=a

=fr

our.

=r,ft,, lMFl =r =2+rrfz+f=2 +4n+11=2


=i

Doru Seenek D

'=

=2 1/2+1 dir.

=er=2n-2cm
23.

Doru Seenek B

g z
m1ffi1 + m(fu) =20" |Dc =|cBl +m(m)=m1G) =80o
= 2ooo

26.

a tJ

= z tJ

__ m(ffi) 4n_ u-2-q-2

Denizler

20.+gO.
dir.

Karalar

7
3

Karalar

3c
dir.

=+c=50"

7u + 3s.= 360o Doru Seenek B

e c = 36'

O halde, karalar; 3o

= 3.36o =

108"

dir.

Doru Seenek E

24.

27.

AOB
|oc =]oBt

+m1ffi; =o
=+c=35"
dir.

c?o
Bc|
Doru Seenek B

oe (3o" - 60"

90" geni)

m(AOC) =2s,+2a"=70"

=A,r3+]Bol =14,loC;
14+ Dc|
=

=29
=

|oD| = oB| =

28-14

14cm

dr.

Doru Seenek A

liiiIKzgoIiliii

emberde Alar ve Yaylar 28.


31.

o/

/:
o
;l

/,
E

lOAll- [-A ise


m(re)
=

8oo

m( TAC )=40o

x bir i a olup,
= 18oo

m(F)

5oo, m(m)

x bir d a olup,

'=#=iX=c+45'd|r'

Doru Seenek C

,_ -

m(ffi) -m(ft) _ 2go.-80. J3T

=75o dir'
32.

Doru Seenek E

29.

/
Cf

Z z i-u
i-.i-l

lOMl

=15br, * =*=R=4r
<lOMl

emberler iki noktada kesiiyorsa,

lR-rl

<R+r+l4r-rl <15<4r+r +r<5 ve 3<r +3<r<5 bulunur.'


Doru Seenek B

=3r<15<5r

lCHl

10+x,

2lHBl = lCHl +2lHBl = 10+x

+|HB|

=s+
=

o?s oe

loHl2 + lHBl2 = loBl2 ,2 * (s *

'

)'=

102 =)

cm

dir.

,oru Seenek C

33.

30.

ve B ember ekildeki C ve D
rap| ember

2 < |AB| <

olmak zere;

merkezll, 3 br yamerkezli 5 br yarapl


gibi iki nokta belirtir.

m1fr; =m16;=60o lAOl = \rE cm + tAHl = 4rB


+ lOHl
=

cm
= 12

4rf!.rB

cm

dir.

Doru Seenek A

Doru Seenek A
l:;ii:zg
]i!i;;:

emberde Alar ve Yaylar 34.


37.

tOCl

r[AC+m(AOC) =58"
ise

mt6l =m1ffi; =#=29"


mtffiB
=

AoC ikizkenar dik gendir.

o noktasnn
loHl
=

= 90" + 29" =119" dir.

[AC] ye uzakl,
dir.

Doru Seenek E

E=h=Bfrcm

Dogru Seenek C

35.

38.

) z
z
LrJ

-tJ

ADo ekenar gendir.

m(ffi)

80o, m1G;
= 14oo

2x,

mt6) dir.

140"

m1ffi; u=T- _ 51)'t180'=120"

m(ffi)
dr.

+ go"

2x = 140"

=lX=30"

Dogru Seenek A

Dogru Seenek B

39

36.

lADl =lBOl m(PDO)


|AA'| = 5.evre(ember)

/\.

36o, m(DOP)

=r+lDOl =lPOl =lOCl =r .^.


= 36o

mtftl
-^.
dir.

= 18o + 36o =

54'

dir.

240n=5.2nrrr=24cm
iiiii;zgz

PoC de c+

C + 54o = 180o

+ 0 - 63'

dir.

Doru Seenek C
,ii;i;,

Dogru Seenek E

emberde Alar ve Yay|ar


43.

3f8.-=30.

m(m)=g.ent
=

s.zn.z
cm
o!ur.

ABCD drtgennde,
x + y + z + t = 360o olduundan, ipin makaralar zerindeki uzunluklar toplam bir makarann eVresne eittr.

= 12c

Doru Seenek A

halde, ipin uzunluu ABCD drt-

geninin evresi ile makaralardan birinin evresinin toplamna eir. Yan, evre(ABCD) + Znr = 47n + 2n.3 = 53 cm dir.
41.

Doru Seenek C

I z

(r

;
A
U)

z [J

ABc
Ac2

[cAl

J-

[ADl J- [BC] geninde ro bantsna gre,


= |cD|

AB,

IJ.J

cB':1:"

;: .?
Doru Seenek B

42.

oAH dk geninde Psagor teoreminden,


Ao2
= AH2 +

m16E1 =
_
r)2

2a.

+ m1ffiB1

2a (ynde a)

2a+124"=180'20,=56o

pHt2 + P =(9

r)2 + (8 dir.

$=28'dir.
Doru Seenek C gg}ii:

=er=5Cm

Doru Seenek D

i!!

emberde Alar ve Yaylar


45. 48.

m(fcD) =Xem1ffi; =zx

6
+ x = 50o
dir.

oe (3o" - 60"

9oo geni)
=

+m1ffi;
ABC de x
.a.

=x
Doru Seenek B

|AB| = 1

cm ise lBo|

fr

cm, Ao|
=

x + 30o * X = 180'

lAKl = lAOl

lKOl + lAKl

2- ,6

=2

cm
olur.

dir.

cm

Doru Seenek A

49. 46.

4
CT

z
-J

LIJ

ADC geninde Pisagor teoreminden, lAc2


= lADl2 + [DC[2

a !U

lAB| =AE| =|BE =Bc| BCE |kizkenar gendir.

=r ise

(x + 4|2 = 82 * x2

o halde,

x + x + 30" = 180"

Doru Seenek E

=75"

dir.

=+x=6Cm lBCl = 2x = 12

cm

dir.

Doru Seenek E
50.
-v

47.

evre(ABC) m(BAM) = m(MAC) olduundan,


-L-=-J-

24

cm ise cE
=

AD| = |DB = |BF| = |Fc =

EA =4cm

lcl

lel lBMl
|c|

evre(AKL) =lAKl +|KL| +|ALI

lnel

|c|

=#=

tu,.

=4-y+y+x+4-x
=

cm

olur.

Doru Seenek B

Doru Seenek C

,iii:

zgq,iii]

emberde Alar ve Yaylar


51. 54.

m(ffi)

= 18oo

+ m(ffi)
gs
= 180o

180'- c

o ha|de, 180'- a

m(6)=4oo+m(ffi) =8oo + m(ffi)


x + 40o + 25" = 80o

A,

+ 6c = 360o

c = 36o olur.

= 80o

X=

15.

dir.

Doru Seenek B

Doru Seenek E

52.

55. lLAl
|KL

=r

=R-r
=R+r

lKOl

lAOl =

2R-r

R-r
L

oM

=rfr+1+r=rfr
+
1=

+1--rn-1l eI=

rfr-r

I z
a uJ
l,tJ

+ oL2 + (R - r)2 = (R + r)2 o_LA+oll2 +?=QR-r|2


oo(L
A

*=n+1cm

dir.

(R-r)2

Doru Seenek B

ise R

-f
2r

bulunur.

=(R+r)2

-(2R-rl2
'

Doru Seenek A
s3.

OHP de

(r-1)2*(r-2)2=f

?-zr+1+f-+r+4=f
f-Ar+5=0
m(ABC) = 110o
oup
.4.

(r-5)(r-1)=0 r=5 veya r=1 5+1=6 dr.

=+

^ m(AEG) = 220o

180o + 2x = 220o

=lx=20'dir.
Doru Seenek

Doru Seenek B ;:![zgsIliiiii

emberde Alar ve Yaylar 57.


60.

-_-9 .:.
r,/2

120 B

AEo (45'- 45" - 90'genidir.)


|AE|

=r-40cm ofi-oH2+|HA|2=|oAI2
lOHl

lffil rfr+r
=

=Eol =r+|Ao] =rfr

(r--4012+602=P

loBl

r(rfz-+')

=,,E'+1o|ur.
Doru Seenek A

f-gOr+1600+3600=f 5200=80rer=65cm
Doru Seenek E

58.

ABc geni ekenar


9endir.

evre(AB''::fiulunur.

I z
;
a u,J
t.J

Doru Seenek B

59. 61.

m(fo) =30o+m(fi) =60o /^.

ABE+x+30"+45o=180o
x = 105" bulunur.

.6.

m(BAC)

= 30o

Ao1l

lo1o|

loC]
_

r, |Bo|
_

2r

Bco geni

30"

60"

90"

gendir.

mtffil=30o*x=30'dir.
Doru Seenek C

Doru Seenek C

;!!

96x!!ii:

emberde Alar ve Yaylar

62. o1o2o3 bir ekenar gen ve M -

64.

genin arlk
kezidr.

mer-

[oT] l_ [PR]

ise oT|
A

= =

oA
Po|2

cm

dr.

p-o
..

_+

lPTr

[o|2

|PT| = 4,,/-2 cm

rort[BR]

Po| _ |PT +=ir.i

-92=+*X=
o1o2l
= (r + 1)r/-3

Doru Seenek A

tn",

an.

+ 2r = F

+ 1116

+2r=rfr+tB +r(2_ fg= ,E

r r = fit'?:f'
=lI=2,f3+g
Doru Seenek

- ' - 2+?--.

./-g

rB

(r

z
-J

D1

a UJ

65.

63.

O
|oB
= r

9
X = 15

AxB
+
X=6

m(-ti) =70"

+ m1ffi1 =7o"

Ofr+ f =92+122:lr=15cm
+9*
cm
dir.

DKC +

.=>.

m(ACD)

.-

= 35o

15o + 35o + x = 180"

X=

130'

dir.

Doru Seenek E

Doru Seenek A

:iiiifizgz}|iii::

emberde Alar ve Yaylar


66. 68.

APl
IAB

nin en byk olmas iin A,


olur.

o, P dorusal

selm9lidir.

J [OB]

oM =|MT| =r olsuh.

|Ao| = 13 cm AP = |Ao| + oP| = 13 + 5 = 18 cm bulunur.

Ao2

= AB2 +

IoBl2

m1ffi1

C arsak m1ffi)

2a

olur.

Doru Seenek D

fr = a+2c.2r#="
d.fJ

9
lBTl

olur.

=!1.13=5 36C
d,.l.1

Dq

9C

= dr.

olur.

J z
.J o UJ

ohalde, a=b

Doru seenek A

67.
69.

m(ADC)

our.

80o + m(ft) = 160o olur. Bu durumda m(G) = 180" - 160' = 20"

mtffi

ADGB kirler drtgeninde m(B)+m(D)=180"


,\N

olacandan
m( bulunur.

.^. lA)

mrid- m(fi)

^*Z=180o
,iii:! ga}iiii,

+a=120o

Doru seenek D

22 1 \

X=

160o-20o
bulunur.

eX=70o

ooru Seenek E

emberde Alar ve Yaylar

70.

71. [Bo] ve [Co] aortay olduundan


70o

=rO"

x = 40" bulunur.

Doru Sdenek D

ap gren evre a 90" olduundan

m1ffi)

m(BHA) = m(CHD) olacandan

.^. =

m1ffi1

.' ,

= =

90o

dr.

60o ve m(CDB)
=

.^.

= 30o

ABH geninde AHI

2BH|

2.2 = 4

HCDgeninde Hc

=ry = |Hc =1
bulunur.

Ac =|AH| +Hc| =4+1=5cm

Doru Seenek C

E
J

;
U)
IJJ IJJ

,l;ii!lzgg.iiii

emberde Alar ve Yaylar

z
J

z tU
a Lll

',wrlft.

Prizmo Ve dk przmo Dikdrtgenler prizmos Kp


Piromit

Dzgn dfizl
Silindir Koni

PRzMA

Dk Prizmo
Yan ayrtlar taban dzlemine dik olan prizmaya dik
prizma denir.

Dzgn Przmo
Taban dzgn okgen olan dik prizmaya dzgn
prizma denir.
Aa daki eki lde baz prizmalar izi miti
l

r.

Ugen dik prlzma

Dzgn begen

pnzma

Bir prizmatik yzey paralel iki dzlemle kesildiinde


bu dz]emler arasnda kalan kapal cisme prizma denir. Bu dzlem paralar prizmann tabanlardr.
D

DlK PRZMA
Yan yzeyleri taban dz]emine dik olan prizmalara
dik prizmalar denir.

A
B

Yukarda, tabanlarlABCD ve A'B'C'D'olan bir prizma izilmitir. Bu prizmada,

'. }

[AA]
[AB]
ridir.

'

[BB']

'

tcc'] ve [DD']
[A'B']

yan ayrtlar

[Bc]

ABB?' , Bcc'B' , cDD'c' , ADD'A' yan yzle-

'

, [B'c] ,

..... taban ayrtlar

Yukardaki ekil bir dik prizmadr.


[AE]

ABFE, BCKF' DCKL ve DAEL yan yzleri birer dikdrtgendir.

'

[BF]

[CK] ve [DL] yanal ayrtlardr.

Prizmalar tabanlarn oluturan okgenlere Ve yan ayrtlarnn taban dzlemi ile konumlarna gre adlandrlrlar.

Dik prizmada yanal ayrt uzunluu prizmann yksekliidir. |AE| =|BF| =|cK| =|DL|

=h

tr.

,iii

302

.,

Kat Cisimler

DlK PRzttAtARN AIAN ve HAcMl

xx

ekildek dik prizmann taban ayrtalr ile ykseklii Yukardaki dik prizmann
inceleyiniz. verilmitir. Bu prizmann yana| alann bulunuz.

zm
Yanal Alan = Taban evresi . h
= (2

+4

5).6 =

84bC

bulunur.

(-I

I
tr

iinxr z

hz
a

z UJ
a l.Ll

,l
ekilde grld gibitabandaki ekil ne olursa olsun

yanal yzey bir dikdrtgendir ve bu dkdrtgenin bir kenar prizmann ykseklii kadar, dieri ise taban
evresi kadardr. Dolaysyla, Yanal alan
Taban evresi x Ykseklik

ekildeki gen dik prizmann alann ve hacmini bu-

lunuz.
zm

ABC dik geninde (3-4-5 geni) lBCl

=5br

dir.
=

Tm alan = YanalAlan + 2.Taban

Alan

Prizmann hacmi

Taban Alan.h
=

- lesl.lncl .5 = 3.4.5 'e- 2 2


Yanal alan Taban alan =

3o br.

Dik prizmann hacmi ( V ) taban alan ile yksek_


liin arpm kadardr.

Taban evresi.h = (3 + 4 + 5).5 = 60

bf

3.4

=6 br2 olacandan

Taban alan x Ykseklik

Tm alan = Yanal alan + 2.Taban alan


=

60 + 2.6

=72bf

olur.
:iiiiileoe]liii;

Kat Cisimler

oaK 3
Ekenar gen dik prizmann taban ayr| 2 br, ykseklii 3 br ise alann ve hacmini bulunuz. zm
Taban alan
=

A(ABC)
4

_ az/g _ *,fr
4
=

,B

br2

i2
i

Yanal alan Tm

Taban evresi.h ! A 3.2.3 = 18 br2

alan

Yanal alan

2.Taban alan

rx

= 18 +

2./5

= 18 +

2,8

br2

Taban alan 25 br2 ve ykseklii 4 br olan kare dik prizmann yanal alann bulunuz.

Taban alan.Ykseklik

,ES

grE br3

bulunur.
u_ =

Czn
Taban alan = 25

a2 = 25
?. =

rr

_)

4.

)
= (4.5).4
=

br

olur.

z.
u,'
i-r-;'

Yanal alan = (Taban evresi).h

ui

80 br2 bulunur.

ekildeki kare dik prizmada lKC| = 5 br, |AB| ise prizmann alann ve hacmini bulunuz.

51

xr

zm
Taban alan
=

Taban alan 18

bf

olan bir dik prizmanln hacmi 90

bf

A(ABCD)

= 32 =

9 br2 olup

tr. Bu prizmann ykseklii ka br dir?

Taban alan.Ykseklik 9.5 = 45 br3 olur.

Czm Prizmann hacmi


=

Taban alan.Ykseklik

Yanal alan = (Taban evresi).h


= (4.3).5 -- 60 br2

90 = 18.h

5=h
olacandan prizmann ykseklii 5 br bulunur.

Tm alan = Yanal alan + 2.Taban alan


=

60 + 2.9 = 78 br2 bulunur.

,;ii!ii,goq ]:lij,

AtTRilA.AR _
1.

/.: \:

4.

ekildeki dik prizmann taban dzgn begendir. Verilenlere gre bu prizmann yanal alann
bulunuz.

Verilere gre ekildeki ekenar gen dik prizmanln hacmi ka bf tr?

go6

5.
2.
/.:

Taban dzgn sekizgen olan bir dik prizmann


taban evresi 16 cm dir.

Bu prizmann yanal alan 64 cm2 se ykseklil ka cm dir?

t-

Lti (/)
u.J

t z

z
J

ekildeki dik prizmann taban karedir. Verllen|ere gre bu prizmann tm alann bulunuz.
56

6.

Bir ekenar gen dik prizmann ykseklii ile


taban ayrt ayn uzunluktadr.

Bu prizmann tm alan 6 +
ka

bf

,/-e

ise hacmi ,6
2

tur?

3.

4
eki|deki dzgn altgen dik prizmann yan yzleri karedir. Verilenlere gre bu prizmann yanal

7.

Taban alan 30 180

bf

bf

olan bir dik prizmann hacmi

tur.

alann bulunuz.

Bu prizmann ykseklii ka br dir?


6

:ii!!l.sos

]iiii;]

Kat Cisimler

z.
oi

PRzrYAtAR

nrx z

ronrGENtER PRzrAsI

Taban dikdrtgen olan dik prizmaya dikdrtgenler

prizmas denir.

ekilde grld gibi yan yzJeri karlkl ikier ikier e olan alt tane dikdrtgenden olumutur.

a. b. c. d. e.

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda verilenlere gre,


Taban alann

Yanal alann
Tm alann Hacmini

Cisim kegen uzunluunu bulalm.

( v^n^alan

= =

Taban evresi.h Z(a + b).c

zm

./

Btn alan = Yanal alan + 2.Taban alan


=

2(a + b).c + 2.a.b

cr

= 2(ab + ac + bc)

z
J

a. b. c.

C=3br

Bu dikdrtgenler prizmasnda a = 5 bI, b = 2


olduundan Taban alan = o.b = 5.2 = 1o

br

Ve

bf

Yanal alan

Taban evresi.h

Hacim = V

Taban alan.Ykseklik

z
LlJ

= I2(2 + 5)1.3 =

42bf

a.b.c

a t!

dir.

Dikdrtgenler prizmasnn en uzak iki noktasln birletiren doru paraslna cisim kegeni denir.

ekildeki prizmann cisim kegenlerinden


dir.

biri

? d' ' e.

Tm alan = 2.Taban alan + Yana| alan = 2j0 + 42 = 62br2

Hacim

= =

a.b.c 5.2.3 = 30 br3

Cisim kegen uzunluu =


=

,E

+b2 +c2

tLB]

frr+*+gz =

r-3br

x
Ayrtlar

2,3 ve 4

ile orantl olan dikdrtgenler piiz-

masnln aIan 208 br2 ise hacm| ka br3 tr?

zm
ABD dk geninde
lDBl2 = lADl2 + lABl2 =b2 + a2

Prizmann ayrtlar a, b, c ise

a=2k, b=3k V9 C=4k


A= 208

alnabilir.

LDB dk geninde
lLBl2 = lLDl2 +

= 2(ab+ ac = 2.(2k.3k =

bc) = 208

lDBl2

= c2

+b2

+ 2k.4k + 3k.4k) = 208

+ a2

6k2 + 8k2 + 12k2 = 104 olur.

lLBl =

trW

bulunur.

O halde V

=26R2=1O4k=Zbr
=

a.b.c = 2k.3k.4k = 24k3 = 24.8 = 192

bf

:ii!lilgos.Iiiii:

Kat Cisimler

x:x c
Bir dikdrtgenler prizmasnn farkl yznn alanlar 6 bf , 8 bf ve 12bf olduuna gre hacmini
bulunuz.

zm

zm
Prizmann ayrtlar a, b,

ise

a.b=6
8.C=8

b.c = 12
a2.b2.c2 = 6.8.1

2+

(a.b.c)z = 4.144
= =

ABD dk geninde, lDBl2 = |DAl2 + |AB|2


lDBl2 =22+42=20

+ a.b.c + a.b.c

2.12 24

bf

bulunur.

MDB dk geninde, lMBl2 = |MD|2 + tDB|2


lMBl2 = 12 + 20

|MB| =

x:x o
Ayrtlar araslnda
dikdrtgenler prizmasnn alan 24

'E r

bulunur.

-L*l*1=i a 'b c

o"g,n,s olan ise hacmi ka


tr

nf

bf

xx z

turz

zm
-J--J-3

z
J

a 'b

1112ac+ab+bc2

;
abc +bc)
3

z
L.j

-abc3 ----244 {---abc-3


+ abc

Z(ac+ ab

Lll

v
+V
= 18

= 18

brs

olur.

oil:r l l

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda, |BC| = 2 br |Kc| = 4br , |LK| = 5 br ise A(LMK) ka bf dir? zm

KBc dk geninde
lKBl2=lBC12+lKCl2

lKBl2=22+42
=20

lKBl

Zf,S

Or

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda lMLl = lMDl = 1 br, lADl = 2br , lABl ise lBMl ka birimdir?

A(LMK)=ry=ry
=

4 br

=ry-sfibf

otur.

i:iiiiloz

]iii:

Kat Cisimler

xr
Kenarlar

ORNEK 15
br ve 7 br olan dikdrtgen biimindeki bir

sacln 4 kesinden kenarlar 2 er br olan kare]er kesiliyor. Kalan ksm katlanarak st ak bir dikdrtgenler prizmas elde ediliyor. Bu prizmann hacmi ka
br3 tr?

./----E1-,-

- F:

t'

zm

A59
ekildeki dikdrtgenler prizmasnn ayrtlar 2 br, 3 br ve 5 br dir. Prizmann A kesinde bulunan bir hareketli yzeyde ilerleyerek K noktasna varacaktr.

232
ekilde grld gibi ayrtlan 2 br, 2 br ve 3 br olan dlkdrtgenler prizmas elde ediliyor. Bu prizmann hacmi, V
=

Hareketlinin alabilecei en ksa yol ka br dir?

Cm
Hareketlinin A dan K ya ulaabilecei durumlardan
biri maviVe sarl yzeylerden hareket, ikincisi ise mavi

a.b.c

+V

2.2.9 = 12br3 bulunur.

ve krmz yzeylerden harekettir. Bu iki durumda


alnan yollardan ksa olan aradmz uzunluktur.

nr:r

__J

t
L

U)
LLI

z Lu

|
A

,_-/

,.,, D

AcK dik geninde,


ekildeki dikdrtgenler prizmasnda bir miktar su
vardr. lABl

lAKl2=lAC12+lKC12
lA(l2 = 82 + 22

=8br,

|Bc|

=3br,

|KM| =|CM| =261

= lAKl

/aa r

olmak zere, prizma BCKF yzeyi zerine yatrlrsa


iindeki Suyun ykseklii ka br o|ur?

=-[
I

zm
Prizmann su dolu ksmnn hacmi V
=

EF
2

ir

),g

8.3.2 = 48 br3 tr.

Bu prizmay BCKF yzeyi zerine yatrrsak yandaki gib

olur. Bu durumda prizmann


dolu ksmnn hacmi

ABK dik geninde, lAKl2=AB|2+|BK|2


AKl2 = 52 + 52

V=3.4.x=12x
olacandan,

12x=48=x=4brolur.
,;iiiil.goe.]liii:;

O halde,

|AK| =

"60

br

olur.

A ile K arasndaki en ksa

yol

ffi : s /2 or ar.

A]TRilA1AR - 2 1.
Ayrtlar 3 cm, 4 cm ve 6 cm olan dikdrtgenler
przmasnn alan ka cm2 dir?
108

5.

Ykseklitaban ayrtnn 3 katna eit olan kare prizmann alan 56 bf se hacmi ka bf tur?
24

Ayrtlar 1, 2 ve 3 ile orantl olan dkdrtgenler

prizmasnn hacmi 162 cm3 ise alan ka cm2


dir?
198

6.

ctr

z
J

Yukardak dikdrtgenler prizmasnda

ka br
2

a UJ
UJ

dir?

Ayrtlar a, b,
ka

olan dikdrtgenler prizmasnda,

a.b = 8 , b.c = 10 , A.C =

20 ise prizmann hacmi


40

bf

tr?

7.

Yzey kegen uzunluklar 5


olan dik prizmann hacm ka

br, 5 br, e,fz bf tur?

or
36

gre

ek|deki dikdrtgenler prizmasnda verilenlere

ka br dir?
18

iii![.gog}iiij

Kat Cismler

8.

Aadaki dikdrtgenler prizmalarnn her birinde verilenlere gre x deerlerinibulunuz.

9.

Aadaki dikdngenler pizmalarnn her biri


de verilenlere gre taral alanlar bulunuz.

a.x

A noktas bulunduu yzeyn arlk merkezidir.


12

b.

b.
tr

z
_J

z t!
a
tJ

*
t

afr

c.
c.

Fzg

:iilii[goJfii:

Kat Cisimler
10. 13.

ekildeki dikdrtgen prizmasnn bir ksm su


Dikdrtgenler prizmas bilmindeki tahta bloktan dikdrtgenler prizmas biiminde bir para karlmtr. Kalan csmn alann ve hacmini bulune yatrlrsa suyun ykseklii ka br olur?

i]e

doludur. Bu prizma en kk alanl taban zeri-

24

nuz.

A=108, V=70

11.

I
CC

14.

z
J

Dikdrtgenler prizmas biimindeki tahta bloktan ekildeki gibi kp biiminde bir para kartlnca oluan cismin alan 32 bf artyor. Kpn bir ayrt ka br dir?
4

a IJJ

z uJ
A dan B ye yzeyden hareketle gidecek olan bir

cismin alabilecei en ksa yol ka br dir?

sfr

12.
15.

A7
ekildeki dikdrtgenler prizmasnda veri]enlere gre x ka derecedir?
60

|AK| + |KC| nin en kk deeri ka birimdir?

iiliils't ]iiii:

Kat Cisimler

rp
Btn ayrtlar eit uzunlukta olan prizmaya kp denir.

nx z

AaB
Hacim
=

ekildekikpn bir ayrt 4 br ise A(DBK) ka

uf oir?

Taban alan x Ykseklik

zm

Y=a2.a+V=a3
A[dn=6.a2+ A=6a2
Yzey kegeni
=

LK

arf2

dir.
./.

Gisim kegenlerinden biri ILB| dr. LDB dk geninde,


LB2 = LD2 + tDBt2

|LB|2 = a2 +
=

1afr)2
olur.

) z
CC

;
t! a

+ lLBl

a./3

[DB]

'

[KB] ve [DK| yzey kegenleri olup

UJ

|DB| = KB| = |DK| =

xr c
Bir ayrt 3 br olan kpn alann, hacmini, yzey kegenini ve cisim kegenin bulunuz.

'*

Bu durumda
gendir.

afr = 4fr olur. DBK bir kenar afr r


=
=

olan ekenar

A(DBK) =

g,nf

'E
buunur.

zm

\rE bf

xx

V=a3+V=gs=Zlbf
A=6a2=+A=6.32=54bf
Yzey kegeni Cisim kegeni
:iiliillg z.}!iii;,
= =

afr

3lE

br
br

afr = 3lB

ekildeki kpte |AP = 2br ise JLP| = x ka br dir?

|PB| =

Kat Cisimler

zm

r o
2

P
1

DAP

dak

geninde,

lDPr
LPD LPlz

= AD|z + |AP|2

= |DP|2

= 32 + 22

= |DP|2 = 13
dak

ekildeki kpte M noktas ABCD karesinin arlk


merkezidir.

lABl

4 cm ise A(EML) ka cm2 dr?

geninde,

= |LD|2 +

lDP2 + x2=

zm
32 + 13
L

=x2=9+13 X = ,E' br

olur.

z
r
J

Z
a
x 3

z LU

UJ

tL| ll[AD] izersek' |AT| = |TB| = 2 ATE dik geninde, lETl2 = fATl2 + lAEl2
|MH| = |ET =

cm

olur.

'

2,F

=+ lETl = 2fi

lETl2

22 + 42

olacandan
olur.

c
ekildeki kpte |FM| = |MB| ka br dir?
=

A(EML)=ry =#=4fibf
= x

3 br

ise lLMl

zm
[LF] yzey kegeni

olduundan,

lLFl

afr

6,8,

olur.

LFM dk geninde

CK
+
x2 = 16,ft12 + 32 olur.

lLM2 = LFl2 + |FM]2

eX=9br

ekildeki kpn bir ayrtnn uzunluu 2 br ise A(BCLE) ka bf dirz

,:![g a]iii:

Kat Cisimler

zn BCLE dikdrtgeninde lEBl


=

2,8

br

lELl = 2 br
olduundan

CK
A(BCLE)
=

lEBl.lELl= 2,8.2

4fr bf

P noktas L noktas ile aktrldnda [PH] en byk


bulunur.

olur. Bu durumda PAC ekenar gen olacandan A(APO) nin en byk deer

rx z

A(APC)

- qf'?t'fr
=

8r/5

bf

bulunur.

/;' ix
r
z
.J

ekildeki kpn bir ayrt 4 br dir. P noktas, EFKL zerinde herhangi bir noktadr. Buna gre A(APC)
nin en byk Ve en kk deerini bulunuz.

t
z

LIJ

a LU

zm

Bir ayrt 6 br olan kpn kesinden bir ayrt 2 br olan kp biiminde bir para kes|lip atlmtr. Ka|an paranln alann ve hacmini bulunuz.

zm
P noktas EFKL yzeyinin arlk merkezine getirilirse
[PH] en kk olur. Bu durumda,

Bir ayrt 6 br olan kpn hacmi : 63 = 216 bf Bir ayrt 2br olan kpn hacmi :23 = 8 bf

lPHl =lFBl =4br


q,,tr |AC| =

olduundan, ka]an paranIn hacmi

br olacandan

216-8=208bf

bulunur.

A(APC) nin en kk deeri, A(APC)

=ry
=

karlan paradan dolay kaybolan 3 yzeyin yerne bunlara e olan 3 yeni yuzey olumutur. Bu nedenle kalan parann alan, kesilmeden nceki
kpn alanna eittir.
olur.

4'4_f
2

8,E

Bu alan = 6a2 = 6.62 = 216

bf

olur.

;i;ita.]iii;;1,

ArrRilALAR _ 3
1.

Bir ayrtnn uzunluu ra uf oir?

fr r

olan kpn alan


't8

6.

Aadakikplerin herbirnde verilenlere gre taral blgelerin alanlarn bulunuz.


a.

2.

Hacmi 27 rimdir?

bf

ohn kpn clsim kegeni ka

b-

s/3
b.

64rh

A|an 24 bP ohn kpn yzey kegeni ka birimdir?

z/d
_: -l

+
<:-

a/d

',!l
Lii

c.

4.

Yzey kegen

afr r

olan kpn cisim keq/s

gen ka birimdir?

5.

LK
K,L,M,N
noktaIar

alz

d.

'ii,l---Aztj
|KP| ka birimdir?

bulunduklar
--J

yzeyin arlk
merkezidir.
2
-re

P noktas DAEL yzeyinn arlk merkezdir.

.::!t!'

^r :i;l!ilJlc_rii::

!!!il::

Kat Cisimler Aadaki kplerin hebirinde verilenlere gre


x deerlerini bulunuz.

7.

8.

4B
A ile K arasndaki yzeyden alnan en ksa yol ,re
ka br dir?
q,fs

b.

9.

afr

E
s=

z UJ

a u.
ekildeki kpte m(AFL)
=

x } derecedir?

d.

Bir ayrt 5 br olan kp biimindeki bir tahta bloktan bir ayrt 2 br olan kp biimindek| bir para

karlmtr. Kalan ksmn aann ve hacmnibu_


lunuz.

A=150, V=117

:iii!ffgeI|!!i:

Kat Cisimler

PRAMlT

Prqmidin Alqn ve Hqcmi


Piramidin alan, taban alan ile yan yz alanlarnn toplamna eittir.
Piramidin hacmi A]an x Ykseklik V= 5.Taban
I

Bir okgen ile bu okgenin dzlemi dnda bir nokta

ozat pimmr
Taban dzgn okgen olan ve ykseklik aya taban merkezinde bulunan piramide dzgn piramit denir.

verildiinde, okgenin btn noktalarn dndaki noktaya birletirerek elde edilen cisme piramit denir.

Aadaki piramitler dzgn piramide birer rnektir.

Drj [_

,"

\;

zc
Kare piramit Ekenar gen
piramit

Piramitler tabanlarndaki okgenin trne gre adlandrlrlar.

Yukardaki piramit, bir drtgen piramittir.


P, piramidin tepe noktasdr.

ABCD piramidin tabandr.


[PA]' [PB]' [PC]' [PD] doru paralar piramidin yan ayrtlardr.

Dzgn altgen
piramit

Dzgn piramitlerde

PDA, PAB, PBc, PDC gensel blgeleri piramidin yan yzleridir.

,+ Yan ayrt uzunluklar eittir.

Tepe noktaslnln taban dzlemine olan uzak|


piramidin yksekliidir.
(

' l*

Yan yz ykseklikleri eittir.


Yan yzler birbirine e ikizkenar genlerdir.

|PH|

=h)

[PR] piramidin yan yz yksekliidir.

;iiiillsz]l!iiiii

Kat Cisimler

Dzgn Piromidin Alon


Bir dzgn piramidin yanal a]an, taban evresi ile
yan yz yksekliinin arpmnn yarlsna eittir.

ORNEK 24

Taban a]an 21 cm2, ykseklii 5 cm olan piramidin hacmi ka cm3 tr? zm Hacim =
=
=
1

a.Taban
1

Alan x Yksekllk

;.21.s
35 cm3 olur.

ORXEK 25 ekildeki kare piramidin alm aadaki gibidir.

4
CT

-)

t
a

LIJ

AlOB
ekilde dzgn kare piramdin ykseklii 12 br |AB| = 10 br ise piramidinyzey alan ka of or

ul

i
ekilde de grId gb Yanal alan
=

zm
[PH] piramidin

ykseklii olmak
zere PHK genlnde

4.+ L
4a.h1

lPHl = 12br
lHKl

=5br
= 13 =

ise
olur.

2 Taban evresi x Yan yz ykseklii

lPKl

br
t

A(PBC)

L-

ilPKl.lBCl
I

=
=

i13.10
65

bf

dir.

Bir dzgn plramidin alan yanal alan le taban


alannn toplamna eittir.

Piramidin yuzey alan:

A=4.A(PBC) +A(ABCD)
= =

4.65 + 102 360

bf

buunur.

iliii..e g

]iiii;

Kat Cisimler

nx c

x:x zz
Bir dzgn kare piramidin yan yizeyi taban dzlemi
ile

45'lik a yapmaktadr. Piramidin hacmi 36 bf ise

taban ayrt ka birimdir?

zm
lHKl =lBKl =lKcl PHK dk geninde ekildeki dzgn kare piramidin yan ayrt uzunluu .F41 br, taban ayrtnn uzunluu 8 br ise piramidin hacmi ka br3 tr? m(PKH) = m(HPK)=45"
olduundan
za. /^-

=9 2

lPHl

zm
T

lHKl = ;^on.

V=36

=*^'Z=36=*=u'
?=6br
=a3=63
bulunur.

/
C.

z
J

uJ

TKc dk geninde,
lTCl2 = lTKl2 + lKCl2

a ul

+ 41
=+

= lTKl2 + 16
=

,l

xx

z
bf
olan dzgn kare piramidin taban
br dir?

Yanal alan 60

lTKl

br

olur.

ayrt 6 br ise ykseklii ka


zm
Yanal alan 60 br2 ise

THK dik geninde,


lTKlz = lTHl2 + lHKl2 + 52 = lTHlz
+ 42

+ lTHl
Piramidin hacmi,

br

olur.

A(PBC) = 60 4
= 15

br2

dir.

!.Taban Alan.Ykseklik
3
1 j.A(ABCD).lTHl

A(PBC)
2-rs

15 ise

lpxl.lscl _.,.

1 o2o - 3't ''


=

ry=15=lPKl

=5br
=

otur.

PHK dik geninde' lHKl

br olup
bulunur.

64 br3 bulunur.

lPKl2 = lPHl2 + lHKl2 + 52 =h2 +32

+h=4br

;iiiifigg]|!iii

Kat Cisimler

rr

ozc onwz.
Drt yz de ekenar gen olan piramite dzgn

dozl

denir.

ekildeki kare piramitte |EF|


|AB = 6

8 br, lFCl = 4 51

br

se !AF| ka br dir?

ekildeki piramit bir dzgn drtyzldr. Bu dzgn drzlnn ABC, cBD, ACD ve ABD yzeyler birer ekenar gendir. Piramidn ykseklik aya (H)
bandak DBC geninn arlk merkezidir.
ta_

zm

t,
E

J z
ABOD karesnde, lABl
6

+ |^cl

6E'

a LIJ

Dzgn Drtyzlnn Alon


Bir kenar uzunluu

LIJ

olan dzgn dzlnn a-

EHC geninde IFK| ![EH] olduundan

lm aadaki gibidir.

irei

lFcl=m=iiKi =6-z Kcl KCI 4


1

our'

AH| = Hc| =

3rE'

olduundan
=

|Kc

fr

ve AK

5.E' br olur.

KcF dk geninde,

Fcr

FK2 + |KC|2

+
=+

42= FKz +

(nf

lFKl = tm,

Bu durumda bir kenar

olan

ekenar genin

oluturduu blgenn alan

AKF dk geninde,
AF2 = AKz + |KF|2

]AF|2 =
=

Fn')z
br

mf

+
a2

= a2

frof

or.

+ lAFl

bulunur.

Bir ayrtnn uzunluu a br olan dzgn drtyzlnn alan

A=

fr f

arr.

iiii!il'gzo liiliii

Kat Cisimler

r o
Bir ayrtnn uzunluu 3 br olan dzgn drtyzlnn

Bir ayrtnn uzunluu a br olan dzgn drtyzl-

alann bulunuz. zm
o=

,=#
rE = A= 9fr

nn hacmi

of

tur.

oIduundan

A=

a2

tE +A

= 32

bf

bulunur.

rr

nxr g
Alan 16,fr zm
A = a2 ,fg
br2 olan dzgn drtyzlnn bir ayrtnn

B|r ayrtnn uzunluu 6 br olan dzgn drtyzlnn

ykseklii ka br dir? zm

uzunluunu bulunuz.

= 16/3

^'

,/3 bulunur.

h=+=+h= +=z,rebr xx g
Ykseklii
ka br3 tr?
CC

olur.

=a2-16+a=4br
[BK]' BCD ekenar

Dzgn Drtyzlnn Yksek|i ve Hocmi


A

fr ,

olan dzgn drtyzlnn hacmi

geninin yksek|ii olduundan,

lBKl =

^f;

-J z

on.

;
UJ

H noktas BCD geninin

a tlJ

n=+=fr=+
*?=3br
olur.

zm

arlk merkezi olduundan |BHl

=fax =|BH|

=t',r,.
+
a2=

,=#+V=#
=+V=

ABH dk geninde,
tABt2 = tBHt2 + lAHl2

*oe

butunur.

[f]'

. n'
dir.

+h=

+br

rx r

Bir ayrtnn uzunluu a br olan dzgn drtyzlnn ykseklii

h=+
v
=

br

dir.

Dzgn drtyzl bir piramit olup hacmi

].ranan

alan x Ykseklik

v=+

#+=#

brorur

ABCD dzgn drtyzlsnde


lDEl = lECl
=

br ise A(ABE) ra bf dir?


:iiiillsz
]iiiii:

Kat Cisimler

zm

Czm

[AE] ve [BE] srasyla ADC ve DBC ekenar genlerinin ykseklikler|dir. Bu durumda

[AK] ve [DK] srasyla ABC ve DBC yzeylerinin yk-

seklii olduundan

lAEl

lBEl

--

q,fsbr

dir.

lAKl =lDKl =

+=4frbr

olur.

AKE dk geninde,

lAKl2=lKEl2+lAEl2

g,F)z=x2+42
4"

x = 4,,8

br

bulunur.

n Yukarda aynca izdiimiz ABE geni iin

z ;
.J

AKE dk geninde
lKEl2 = lAEl2

lAKl2

= + lKEl

lKEl2 = 1+,6:2
--

+2

UJ

xr c

UJ

afr

o,

A(ABE) =

l*y*1
bulunur.

:i

=+=$.Ebf
oillr 5

Bir ayrtnn uzunluu 5 br olan dzgn drtyz]nn yzeyinden hareketle B den A ya gidecek olan bir

karncanln alabilecei en ksa yol ka br dir?

zm
B ile A arasndaki

c ABOD dzgn drtyzlsnn bir ayrtnn uzunluu


8

br,

|AE| = |EDl

|BK| =

|Kc| ise

|KE| =

en ksa uzaklk yanda grld gibi BCD ve ACD yzeylernin oluturduu ekenar drtgenin [AB] kegenidir.

ka br

dir?
.iiii:illgzz,iiiii:i

lBCl

lCAl

=+

lABl

5,/6 br bulunur.

AlTRrnAAR - 4
1.
. /':

4.

/'i,
B

,/.

,/tt\ /
I

ll'

'10

A3F3

ekildeki dzgn kare piramidin ykseklii 4 cm ise EF = x ka cm dir?

nuz.

ekitdek dzgn kare pramidin hacmini bulu192

2.

JTc,

,,
6 6

' '/3

ekildeki dzgn kare pramdin yanal alan ka brz dr?

bulunuz.

ekldeki ekenar gen dk piramidin hacmni


a /3

3.

6.

Yanal alan 48 bf, taban evresi 24 brolan dzgn kare piramidin yan ayrt ka br dir?

10

ekldeki dzgn kare pramidin tm alann bu_ lunuz.


.34C

'

Ykseklii 8 b1 yan ayrtl 10 br olan dzgn kare pramdin hacmi ka br3 tr?
192

;ji

323

:ij

Kat Cisimler
11.

8.

ekildeki dik kare piramidin yan yz ykseklii 10 br ise hacmi ka of tur?


512

ekildeki dikdrtgenler prizmas iindeki tara|


piramidin hacmi <a

bf

tur?

12.
9.

tt

ekildeki dik kare piramitte A(ABCD) = 64 br2 A(EBC) = 20 bf ise piramidin ykseklii ka br dir?
3

a tlJ

LU

z t z
J

,/

piramidin hacminin dikdrtgenler prizmasnn


hacmine oranI katr?

ekilde, |DNl

|Nc|

dir. Verilenlere gre taral

i,
13. 10.

128

ekildeki kare piramidin yan yzleri ekenar gendr. Buna

gre

m(fi)

ka derecedir?

ekildeki kpte, INL| = |NDI dir. Verilenlere gre taral pramidin hacmi ka
tr?

bf
288

;iii|lsza]iliii|;

Kat Cismler 14. 17. Bir ayrtnn uzunluu gfz br olan dzgn drtyzlnn hacmi ka bf tur?
9

A28
gendir. |AF| + |FG| nin en kk deeri ka br
ek|ldeki kare piramidin yan yzler ekenar -

dt?

18.

zfr

t
E,

s
3
15.

Bir ayrtnn uzunluu z,re br olan dzgn drtyzlnn ykseklii ka br dir?


4

z
I.JJ

Yukardaki dzgn drtyzlnn ABC tabann ku]lanmadan ekildeki gibi B den A ya gidecek olan bir hareketlinin a|abilecei en ksa yol ka br dir?

3,

afi

1
I I
I

19.

16.

Hacmi

ka

bf

firr2 bf
dir?

olan dzgn drtyzlnn alan


Sertr

ABCD dzgn dzlsnde AE


=

|Ec

br ise A(EDB) ka bf dr?

gafr

:;i!:lfigzs]iiii

Ka Cisiricr

si-i.oi

si

-i .

pi ni.

a-r.
.l

E
'/,
i
I I

r',
-

'-1
ln

Uzayda bir eri ile bu erinin dzlemine paralel olmayan bir / dorusu verildiinde, eriye dayanarak hareket eden ve / dorusuna para|el olan dorularn oluturduu yzeye silindirik yzey, hareket eden
doruya ana doru denir.
dayanak erisi
,,4

Bir dik silindirin ak biimi ekilde ifade edilmitir. Silindirin yan yzeyi bir dikdrtgen olup bu dikdrtgenin kenarlarndan birinin uzunluu taban evresine dieri

ise ykseklie eittir.

o
Ay

halde silindirin yanal alan (Ar)


=

Taban evresi x Ykseklik

Ay =

2nr.h

bulunur.
:

Taban alan

tf
+

olduundan silindirin tm alan (A) 2.Taban alan


=+

A
doru

Yanal alan

A = 2nr.h + 2.nr2

A = Zr(h

r)

butunur.

nrx z
Dayanak erisi kapal bir eri olan silindirik bir yzeyin ana dorularn kesen ve birbirine paralel olan iki

dzlemle, silindirik yzey arasnda kalan cisme silindir denir.

}
} il}

Paralel dzlemlerin silindirik yzey iinde kalan paralarna silindirin tabanlar, Tabanlarn evrelerini birletiren eri yzeyine silindirin yanal yzeyi,
Tabanlar arasndaki uzakla silindirin ykseklii
denir.
A

Yukardaki dik silindirde o taban merkezidr. |oB| = 3 br dn?


*it: r=3

|BG| = 6

61 ise silindirin alan ka

bf

, Silindirler tabanlarna gre adlandrlrlar. Biz bu blmde sadece dairesel silindiri inceleyeceimizden silindirden sz ettiimizde dairesel silindir olduu anlalmald
r.

br,

h=6

br olduundan
2.3(6 + 3) =

A=

2nr(h + r)

5anbf

buIunur.

Kat Cisimler

nxx

2On

SLNDRN HACM

Yanal alan zm

bf

ohn dik silindirin taban yarap

2 br ise ykseklii ka birimdir?

Ay=2nr.h+20t=2n.2.h + 20n = 4n.h+

h=5

br

bulunur.

x e
Dairesel silindi taban ayrtlarnn sayls sonsuza
yaklaan bir prizma olarak dnlebilecenden
Hacmi = Taban alan x Ykseklik

Y = cf .h olur.
ekildeki demir borunun i ap 6 br, d ap 8 br dir. Borunun alann bulunuz.

x ro
CC

zm
Borunun st ve alt yzeyleri aadaki ekilde grlen bir daire halkas olduundan

z
.J

Taban yarap 3 cm, yksekIii 5 cm olan silindirin


hacmini bulunuz.

\
1

Halkann alan

z
L1J

LU

zm

',

A1' =

(R2
n142

- f)

V=f.h=r.32.5

,,i

An=

s2)
or.

45n

bf

buunur.

An=7nof

Alt ve st tabanlarn alan 2Ah = 2.7c = 14nbf olur. i ve d yuzeyler aadaki silindirler olduundan

16nbf , hacmi 16r bf olan dik silindirin

Yana] alan

ykseklii ka br dir? zm Yanal alan : A,


-_

2nr.h

15 = 2nr.h

=+f.h=8

Hacim:V=rf'h-JT;r'^
Az= 2nr'h
= =

2n.4.10

= =

2n.3.10 60r

80

f.h =16 +

r.r.h = 16
J

r=

2br

istenen alan,
2An + A, +

I
h=4

A,

= 14n + 80r +

60

= 154n

bf

buunur.

r.h = 8

+ 2.h= 8 +

br

bulunur.
:iiiillszz.liiiii;

Kat Cisimler

x:x

x-r ls

Ykseklii taban yarlaplnln 3 kat olan dik silindirin hacmi 24nbr3 ise taban yarlapl ka br dir?

zm Y = 24n + n.r?.h = 24n

+ n.r?.gr - 24n +r3=8 r r'= 2 br bulunur.

ABCD dikdrtgeni / dorusu etrafnda 180" dndrlyor. oluan cismin hacmi ka of tur? Czm

x
DC

ABcD dikdrtgeninin AKLD paras / dorusu etrafnda 180' dndrldnde aadaki yarlm silindir
elde edilir.

A49
ABCD dikdrtgen [AB] etrafnda 360' dndrlrse
oluan cismin hacmi ka zm ekilde grld gibi r = 2br yarapl
h = 4 br yksek|iine

'7.

bf

!:

olur?

7
--..i

;
o
l--r
LJ-J

Buyarmsilindirde
hacmi,

r=4br ve h=3br

olduundan

sahip bir silindir elde


edilmitir.

Y. = !n.f 122

.h = 1n.4?.3 = 24nbr3 tr.

ABCD dikdrtgeninin KBCL paras 1 dorusu etrafnda 180'dndrlrse aadaki yarm silindir elde
edilir.

Bu silindirin hacmi

V=.P.h =n.22.4
= 16r

bf

bu]unur.

rr l
Bir dik silindirin yanal alann 3 katna karmak iin taban yarlaplnl ka katna karmak gerekir? zm Yarap r olan silndirin yanal alan Znr.h Yarap xr olan silindirin yanal alan 2nxr.h
2nxr.h = 3.2nr.h
X=

Buyarmsilindirde r=1br ve h=3br olduundan


hacmi
:

vr=

}nlz.n

}n.".'=

T bf tr. !
6r
bulunur.

Aradmz hacim

bulunur.

Yani, silindirin yarap 3 katna kar|maldr.


.:;;ii.

V=V *Y2=24n+ 3 2

szs

,iiiii

Kat Cisimler

xr o

x re

ABCDEF okgeni [BC] etrafnda 360' dndrlyor.


oluan cismin hacmi ka
Czm
br3 tr?

Taban yarlap 3 br ve ykseklii 8n br olan silindirde, A dan D ye silindirin yzeyinden bir kez do|anarak

gidecek olan bir hareketlinin alabilecei en ksa yol ka br dir? zm A ile D arasrndaki en ksa yol silindirin yan yz olan dik+

ekilde grld gibi aradmz hacim, oluan


silindirin hacimleri farkdr.

t-lr/

D'

,,,1
I

oluan silindirlerden dtakinin yarap ykseklii h = 3 br olup hacmi;


Y

r=

4 br

drtgenin kegenidir.

l8n

z
J

n.f .h

= n.42.3 =

48

br3

=
tU (f,
L

IAA'I =

2nr=2n.3=6n

iteki si|indirin yarlapl r = 1 br

olacandan

A6A'

ykseklii h Yz= n.f .h

2br

olup hacmi;

AA'D'dik geninde
IAD'12 = IAA'12 + lA'D'12

= n.12.2 =

2 br3

tr.

+ ,z=16n]2+(8)2
x = 10

Aradmz cismin hacmi V = V _Y2= 48n _ 2n = 46nbr3 bulunur.

br

olur.

xx lz
Bir ayrt 4 br olan kpn iine

oRa( a9

en byk hacimli

bir

siIindir yerletirilmitir. Silindirin hacmini bu lunuz.

zm
ekilde grld gibi karenin bir kenar uzun-

luu silindirin apna


eittir.

2r=4
h=

*I=2

ve

olduundan

Taban yarlapl

Silindirin hacmi:

A dan D ye silindirin yzeyinden iki kez dolanarak


br3 bulunur.
gidecek olan bir hareketlnin alabilecei en ksa yol ka br dir?

ibr

ve ykseklii 8r br olan silindirde

Y=

nr2.h = n.22.4 = 1 6n

Kat Cisimler

zm
En ksa yol yandak ekilde grld gibi lAKl
+ ILD'I =

zm

Su yzeyi, taban dzlemine paraleldir. ekilde grld gibi dklen ksm taban ap

2x

tir.

|AA'l = 2nl =zn.}=n olacandan

4 br, yksekli 4 br olan


silindirin yarsdr.

AA'K dik geninde


|AK|

=5+x=5
so

Y = c.f .h
=

= n.22.4

2x = 10 bulunur.

16c olacandan

Dklen

ksm

ry=

8n br3 tr.

x:x sz

12

CT

Soldaki silindir eilerek sadaki duruma getirilmitir. Buna gre

z
J

ka brimdir?

zm
ik durumda da su miktar ayn olacandan

z a UJ
u-t

ekilde taban merkezleri ayn olan iki silindirden iteki su ile doludur. iteki silindirin tabanna yakn K noktasnda bir delik alrsa silindirin iindeki su seviyesi ka br olur?

lADl +lBcl =lALl +lBKl


7 +7 = 2 +x

+ x = 12br

bulunur.

Czm

xr s

x B

ltekl silindirin hacmi

V
Taban ap 4 br olan soldaki silindir su ile doIudur. Bu silindir taban dzlemi ile 45" lik a yapacak ekilde

n.f.h

= r.12.12 =

12n olup bu mikta suyun

hacmldir. K noktasndak| delikten akan su yukardaki biimi oluturacandan byk silindirin iindeki su, taban yarap 2 br ykseklii x br olan si]indirin hacmi kadardr.

eilerek sadaki duruma getirilirse iindeki suyun ne kadar dklr?


,;iiii,

Yz=

rc.f .h = n.22.x =

4nx
X=3

Vz

12n =

4x*

br

olur.

sgo.]iiiiil

AtrRillALAR _ 5
br, ykseklii Taban yarap 'f2 yanal alan ka bf dir? silindirin

2'E br

olan

5.

Yanal alan

ZOn br2 olan silindirin taban

yarapl
5

2 br ise ykseklii ka br dir?

6.

Bir ayrt 2 br olan kpn iine yerletirilebilecek en byk hacimli silindirin hacmi ka br3 tr?
2n

Hacmi 80r bf olan silindirin ykseklii 5 br ise taban yarap ka birimdir?

=
Z:

t
-i ifl I
.

Taban yarapl 2 cm, ykseklii 10 cm olan bir


dik silindirin iine yerletirilebilecek en byk hacimli kare dik prizmann hacmi ka cm3 tr?

Yksekliitaban yaraplnn 4 kat olan silindirin hacmi 32nbf ise taban alan ka f or
1n

8.

Taban evresi 6t b ykseklii 4 br olan silindirin hacmi ka br3 tr?


36

ABCD dikdrtgeni [BC] etrafnda 360" dndrlyor. oluan cismin hacmini bulunuz.

Kat Cisimler
9.

12.

AB
ABCD dikdrtgeni [EF] etrafnda 360' dndrlyor. oluan cismin hacmini bulunuz.

til

__.__._

__

fn

Yukardakiokgen [CB] etrafnda 360" dndrlyor. oluan cismin hacminl bulunuz.

,
i

13.

t
CC

z
U)
rJ-l

tJJ

Kare prizma biimindeki bir tahtadan, taban ya-

rt
l. ekldeki silindir dzeltilerek ll. ekildeki hale getirilmitir. Buna gre x ka br dir?
,

rapl 1 br olan silindr biiminde bir para karlmtr. oluan cismn alan ka f arz
240+12n

14.

11.

ekldekl yarm silindirin alan ka

orz

bir para karlarak elde edilen cismin hacm


ka

Kpn bir kesinden eyrek silindir biiminde

bf

tur?
64-4n

iilii!]ggz

]iiij

Kat Cisimler

18.

Ykseklii 6 cm, taban yarap 2 cm olan bir dik


silindirden bir para koparlarak yukardaki cisim elde edilmitir. Bu cismin hacm| ka cm3 tr?
20n

Taban yarap

ekildeki silndir su i]e doludur. Bu silindir ll. ekildeki gibi 30" lik a ile eilirse iindeki suyun ka bf dklr?
|.

fr

o, olan

/ /,/
CT

19.

z z
Yaraplar 2 cm olan iki e silindr ekildeki gibi gergin bir telle evrilmitir. Telin uzunluu en az ka cm dir?
8+4n
IJJ

f=;DI z
h = 12nbr

tr

U) UJ

it

A ile B

arasna gergin bir ip sarlmtr.

ipin uzunluu en

az

ka br dir?

20.

r=2br

h=6br
Taban merkezleri
p 3 cm, cB|
=

o ve M

olan silindir taban

zerindeki bir nokta T dir. Silindirin taban yara4 cm

ise [MT| ka cm dir?


5

A ile B arasna silindirin etrafnda 2 kez dolanan bir ip sarlmtr. ipin uzunluu en az ka br dir?
10n

::iiii:sss iiiii,

Kat Cisimler

KONi

Ykseklik aya taban merkezinde olan koniye, dik koni;taban daire olan dik koniye dik dairesel koni denir'
P

h'

AoB
|-:i'.

it l r,,.'I lr;

Dik dairesel konide;

|.
,l}
lJzaydakapal bir E erisi ile sabit bir P noktas verilsin. P noktas ile E erisinin her noktasndan geen
dorularn oluturduu yzeye konik yzey denir' /
P

Ana dorularn uzunluklar eittir. Ykseklik, simetri eksenidir.

'.

Simetri ekseninden geen dzlemlerle koninin


arakesitleri e ikizkenar 9ensel blgelerdir'

r..1.

f'

IE

'

-_-

,'

- __

t
I

f,at

^(-

Yukardaki bir konik yzey olup,

|fi} P noktasna, tepe noktas

Bir dairesel koninin tabanna paralel bir dzlemle kesiti yine bir dairedir.

l. E

erisine taban erisi veya dayanak erisi

noktasndan geen ve konik yzeyi oluturan dorulara, konik yzeyin ana dorusu denir'

lPEl lPHl

= h' =

ise

,'_h'

rh

Konik yzeyin tm ana dorularn kesen bir dzlemle tepe noktasl araslnda kalan cisme koni denir.

------+

Ana doru

i-Ykseklik
gl

r.
I+

\B
IAbn

e9rlSl

3:4

Kat Cisimler

DK DARESEL KoNINN ALAN


P

Yarap 6 br, yksekl 8 br olan dik dairese! koninin


tm alann bulunuz.

Czm

Yukardaki ekilde bir koni ile bu koninin alm ve-

rilmitir. !-

q = 360o

ve koninin yanal alannn

ekilde grld gibi PoB dik geninde

Ay = n.r.( olduunu gsterelim.

lPBl

= 10

br

dir. O halde

r=6br ve (=10 br
q,

ise

=zr fv ll=2nr_2n.. - gOO. lABl =2n.(.L j


1ffi1
360"

/:
CT

A=rE.t.(

*n.f
bulunur.

= 7[.6.10 + r.62

olacandan bu eitlikte gerekli sadeletirmeler yaplarak,

1
-_.J

96 br2

r= d / 360"

Z LU
bulunur.
LJ

Koninin almnda oluan yanal alan;

f/

x:x

P merkezli ( yarapl daire dilimi olduundan

Yanal alan taban alannn 2 kat o]an dik koninin yk-

AY=n.F. d =n.(2.L r 360"


O halde,
Ay =

=n.t.( bulunur.

seklii 4,,E cm ise yarap ka cm dir?


zm
P

.r.l

di.

Koninin taban alan

nf

\,,=r,

olduundan tm atan
A

A=

n.t.(. *

n.f

bulunur.

;B ise ( = 2r
olur.

nrx e
Yarap 3 br, ana dorusunun uzunluu 5 br olan dik dairesel koninin yanal alann bulunuz.

n.r.( = 2.n.r2

PoB dik geninde


lPBl2 = |Po|2 + |oB|2

Av = 1l.(.( = r.3.5 = 15r bf

(2r|2 =

1rE72 +
olur.

bulunur.

[=4br

:iiiii,

sss

lliii;

Kat Cisimler

x:r c
Yarap 6 br ve merkez alsnln ls 120' o]an daire dilimi kvralarak bir dik koni elde ediliyor. Koninin taban yarapl ka br dir?

DAIRESET KONININ HACMI


P

zn

Dairesel koni taban kenar saysl sonsuza yaklaan


bir piramit olarak dnlebilir.

f - +l_120' *I=2brbulunur. / 360" 6 360" :r z


Ana dorusu taban apna eit olan dk koni alrsa yan yzeyinin oluturduu daire di]iminin merkez as ka derece olur? zm
Verilen koni yandaki gibidir.
OE

Bu durumda

V =;Taban alan x Ykseklik olacandan

jrr.r2.n

butunur.

-J z

d r= d -' / 360" 2r= 360" +d=180o


bulunur.

LU

a ut

rx sc
Taban yarlap 5 br, ana dorusunun uzunluu 13 br olan dik koninin hacmini bulunuz.

:x a

zm

ABc dik geni [AB] etrafnda 360" dndrlyor.


oluan cismin alanlnl bu]unuz. zm
Dndrme sonucunda

PoB dk geninde (5-12-13 geni)

yandaki koni oluur.


Bu dik konide
r

Pol v
= =

= 3

12br olacandan

!n.rz.h !n.s2.12
3

=2br =3br olduundan,


= n.r2 +

2--u

n.r.( = n.22 + n.2.3 = 10n br2 bulunur.

= 100r

br3 bulunur.

.;;;iii:-sso.;iiiir,

Kat Cisimler

x co

:x cz

ekildeki
zm

merkezli yarm daire kvrlarak koni

oluturuluyor. Koninin hacmini bulunuz.

t d, r 180" _ =--_ 360 6 =_af

360"

olL
P

Taban merkezi O olan dik konide lPBl = 3 51

loB| = 1 br dir. Koninin n yznden hareket ederek A dan B ye gidecek o|an bir hareketlinin alabilecei en ksa yol ka br dlr?

Daire dilimi kvrldnda

yandaki koni oluur.

PoB dk geninde
B

4
= 32 + hL

zm Koninin almnda oluacak daire diliminin merkez als| a olsun.

lPBl2 = lOBl2 + lPOl2 = 62

t ) z
(h

rd,1, _=--_--_' 360 3

360
olur.

+h=3./5

olur.

z L!

ec=120"

)n.f 33

.n =
=

)n.gz.grT

tJ

Bu durumda yan yz alm aadaki gibi olur.

9frn brs

bulunur.

nx o
Taban yarlap 2 br, ykseklii 6 br olan koni su i|e doludur. Bu su taban yarap 4 br olan yeter kadar yksek bir silindirin iine boaltlrsa suyun ykseklii ka br o|ur?

Bu almda B noktasnn AA' yaynn orta noktas


oIaca aktr. Dolaysyla,

Czn
Koninin iindeki su miktar v^ =

m(m)
8r

j.f

.h =

tn.22.6

bf

m(fr) + m1ffi)
bulunur.

m1ffi')

= 60o

olur.

olup ABP genl ekenardr.

Silindire boaltlan su x br ykseklie sahipse

lABl

=3br

8n=n.rZ.x=8

=c.42.x

+x-]o,

orrnrr.

ii::i

ggz

liii;r

Kat Cisimler

x:x o

Czm
Koninin almnda oluacak daire diliminin merkez as olsun.

d 'z =,! =-1 = 360 -c=90o 360 4

olur.

dir. A dan harekete

ekildeki dik koninin taban yarap 2br ' |AP| = 5 51 balayp koni yzeyi zerinden bir kez dnerek A ya gelen bir hareketlinin alabilecei en ksa yol ka br dir?

ekilde grld gibiAPR dik geninde lARl2 = lAPl2 + lPRl2

zm
Koninin aImnda oluacak daire dilim]nin merkez

= lARl2 = 42 + 22 + lARl = 2rE br bulunur.

asl 0 olsun.

r=d -2= z 360 6

360

d *(r=12o"olur.

xr o
4
CC

z
J

A'Z ^LU

UJ

udur. APA' geninde |AP|


m1e1 =

ekilde de grId gbi en ksa

yol lAA'| = |PA'| = 6 ve


=

uzunIu-

t'/

ABCD dik yamuu [AB] etrafnda 360'dndrlyor. oluan cismin hacmi ka bf tur? zm

120' olduundan lAA'l

or/5 or bulunur.

D3C

nxx

ekilde grld gibi dndrme sonucunda bir dik koni ile bir dik silindir elde edllmitir.
Silindirin hacmi

Vs
Taban merkezi O olan dik konide lOBl = 1 br

r.f.h

= n.42.3

48nbf
= 16r br3

Koninin hacmi
v^ =

|ARl = |RP| = 2 51 dir. A dan harekete balayan bir hareketli yzeyden dolanarak R ye geliyor. Hareketlinin ald en ksa yol ka br dir?

j.f

.n

tn.a2.3

oluan cismin hacmi


V
=

Vs * Vx

48n + 16r = 64r br3 olur.

:iiii!l.geg.]!iii;;

Kat Cisimler

r cc
Aada taral alanlarn / dorusu etrafnda dndrlmesi ile o|umu csimler yanlarna izilmitir. inceleyiniz.
a.

oR{E( 67

ABCD dlk yamuu [AD] etrafnda 360o dndr|yor. oluan cismin hacmin bu|unuz. zm
Dndrme sonucu aadaki ekilde taranan csim
oluur.
b.

4
t
J z

z
UJ LU

Dndrme 360"

'f

PoB geninde [AC]


|Ac|

orta taban olacandan

=ry= }=
=2
olur.

lPAl =lAOl

Byk koninin hacmi

v= fn.P.h
Dndrme 180'

!n.22. =

1T af

Kk koninin hacmi

v,
d.

jr.f.n

j.2.z=!f

olacandan, kesik koninin hacmi

Vx=v-V1=
=

Y-+
+
bf
buunur.

Dndrme 360'
iiiii,ggg
]iiii,

ALRilA.AR - 6 1.
Yandak dk koninln
taban merkezi O dur.

5.

Yanal alan 15r

bf,

yksek 4 br olan dik ko_


5

ninin ana dorusunun uzunluu ka br dir?

lABl

6 51

|BCl = 5 51 ise kon_ nin yana! alann bu_


!unuz.

Yarap 2 cm, hacm 8 cm3 o|an dik koninn ana dorusunun uzunluunu bulunuz.
z,ro

Yandak dik koninin


taban merkeziO dur.

lOBl

4 cm

|cB = 6 cm ise koni' nin alann bulunuz.

7.

ekldeki

merkezl daire dilmi kvrlarak koni


zr/2

oluturulursa ykseklii ka br olur?

Yandak dk konide

ABC kesit ekenar


gendir. Konnn hacm

ise |Act ka cm
dlr?

'f n.r'
8.

Taban yanap 8 br, yanal atan 136'E


dik koninn yksekli ka br dir?

bf

ohn
15

ekildek

merkezli daire dilim kvrlarak koni

oluturuluyor. Koninin hacmin bulunuz.

iii!i[slo]iiij

Kat Cisimler ekildeki konilerin yan yzeyleri alarak daire dilimleri elde edilmitir. Verilenlere gre istenenleri bulunuz.
11.

Aadaki taral blgeler / dorusu etrafnda 360" dndrlyor. oluan cisimlerin hacimlerini
bulunuz.

20n
3

'

1?.0"

\.

ro.
:

5 z
CT
1

80'

12. loAl = lABl olmak uzere


koninin hacmi silindirin hacminin

a UJ
u.J

'/,

ka katdr?

10.

Aadaki taral blgeler 1 dorusu etrafnda

360' dndrlyor. oluan cisimlerin alanlarn


bulunuz.

13.

b.

ek|ldeki dik konide A dan harekete balayp koni yzeyi zerinden bir kez dnerek A ya gelen
bir hareketlinin alabilecei en ksa yol ka br dir?

srt

:;il;ilg+ j!:i,

Kat Cisimler

KURE
Uzayda sabit bir noktadan eit uzaklkta bulunan noktalar kmesine kre yuzeyi, kre yzeyi ile snrlanan cisme ise kre denir. Sabit nokta krenin merkezi, sabit uzaklk krenin yarapdr. ekildeki krede

rx o
Yarap 5 br olan bir kre merkezden 3 br uzak|kta bir dztem ile kesiliyor. oluan kesitin alan ka bf
dir?

zm
ekilde grId gibi oluan kesit [KB] yarapl bir dairedir.

O merkez,
[AB] ap olup

krenin yarap

lOBl

= r

dir.

oKB dik geninde,


loBl2 = |oKl2 + |KB|2
=+

Bir Kre te g, Dzlemn Durumlor

52 = 32 + KB2

r 1.

yarapl bir kre ile bu krenin merkezne


d>

dbr

Kesit Alan =

nf

+lKBl =4br
= n.42 = 16r

bf

buunur.

uzaklkta bir E dzlemi verilsin.

ise dzlem kreyi kesmez.


,

nx o

z
J

lri

a LJ

'fr

2.

d=

ise dzlem kreye teettir.

Kre ile dzlemin arakesiti br noktadr. (Deme


noktas)

merkezli krenin A merkezli kesitinin alan 12 dir.

[PA] J- [Bc]

|PA| = 2

br

se krenin yarapn bulu-

nuz.

zm

Ao
lOCl
d<

a|nrsa
=

lOPl

x+2
se

Kesitn
3.

alan 12r
12
olur.

ise dzlem kreyi keser.

.|AC|2 = 12n

Kre ile dzlemin arakesiti bir dairedir.

n0l2

Aoc dk geninde, pc2 = lAo|2 + |AC]2 +


Krenin yarap;

(x + 2l2 = x2 + 12

+x=2bI
lOCl
;iiii!lgez-]i!i!ij

x+2=2+2=

4br

bulunur.

Kat Cisimler

x zo
Yarap 10 cm olan bir krenin merkezinden 8 cm
uzaklktaki kesitinitaban kabul eden en byk koninin hacmi ka cm3 tr?

KuRENN AIAN
Yarapnn uzunluu

zm
ekildeki grld 9ibi

i lOBl = r br olan , krenin alan ':..A=4n.r2 dir.

en byk hacimli koninin taban yarapl 6 cm,

ykseklii 18 cm olacandan hacmi

x
bulunur.

zg

Yarap 3 br olan krenin alan ka

of

arz

!"f

.n =

j.o2.18 = 216ccm3

r=3br
A=

zm
o|duundan;
4n.r2 = 4n.32
=

x z
Bir kpn iine izilebi|ecek en byk hacim|i krenin

36n

bf

olur.

yarlapl 3 br ise kpn cisim kegeni ka br dir?

zm

CC

ekilde grld gibi


krenin apl, kpn bir kenar uzunluuna eittir.

xr z
Alan 144n zm
br2 olan krenin

z UJ

ap ka br dir?

U)
LIJ

O halde,

o=6

.P

A=144rc+4r2=144n

olupkpn
bulunur.

cisim kegeni

+r2=36 * l'= 6 br
Krenin ap; 2r = 2.6 = 12

olur.

afr = 6.fr or
oRlCK 72
ap

br

bulunur.

arE

br olan krenin iine izilebilecek en byk

x:x zs

hacimli kpn hacmini bulunuz.

zm
]\9 vlvl Yv]\lvv ekilde grld gibi kvv g.vglr9

egenidir.
Bu

renin apl kpn cisim

durumda hacmi,
+V

k- ,r'(._l' ,,|.\'--.]

/-

''

afr=af,g=a=4brolur.
Kpn

i i i l,.
\ \l '\

\tL__j -\=

i \'.i

'*.. \.

-'l

'*l

= o3

= 43 =

64br3 bulunur.

ekildeki o merkezli krenin alan 16r bf dir. Tepesi P olan koninin hacmi ka br3 tr?
:iiiii,

gas

]iiii

Kat Cisimler

zm

xnrNi HAcM

Krenin

alan 16t

bf

ise

Taban kre yzeyinde, ucu krenin merkezinde olacak ekilde koni biiminde demir cisimler krenin tm yzeyini kaplayacak ekilde aklmtr. Bu konilerden bir tanesinin taban a]an A olsun. Koninin ykseklii krenin yarapna (r) eit olduundan Krenin hacmi;

A=16+4nf=16n

r'

2 br olur.

Bu durumda, koninin taban yarap 2 br ve ykseklii 2 br oIacandan koninin hacmi

lnf .h = !n.22.2 = 33
=

y
buunur.

= ]r.<onilerin taban

alanlar toplam
bulunur.

9n br3
3

4 Y = Lr.4nr2 =Y = !n" '33


t

x:x zc

z
J

;
Z LU a UJ

x zz
Yarap 6 br olan krenin hacmi ka br3 tr? zm

o merkezl |oB| = 3 br yarapl yarm daire [AB] etrafnda 360' dndrlyor. oluan cismin alann
bulunuz.

3 olduundan v = lnr} = !n.6s


r=

33

= ZSBnbr3 bulunur.

zm

r z
Hacmi

36

br3 olan krenin alan ka br2 dr?


A

zm
V
Dndrme sonucunda r = 3 candan krenin alan ; A = 4nr2 = 4n.32 = 36
=

36r

br yarapl kre olua-

eI=3br
A=4nr2

= *nr'= 36 J
olur.

+A=

4n.32

=36cbr2 bulunur.

bf

bu]unur.

,iiti sc+;iil!,,

Kat Cisimler

rx zc

r:x
Hacmi

oe olan bir kreyi iine alabilecek en


k-.

k hacimli silindrn yksekliini buIunuz.

zm

ekildeki yarm krenin hacmi 18r br3 ise alan ka

az

zm
Yarm krenin hacmi 18 br3 ise

}'t"'=
dan
t --2 *'!

18r

I=3

br olur'

Yarm krenin alan kre yzeyinin alannn yars ile tabandaki dairenin alanlar toplamna eit olacan-

ekilde grld gibi krenin yarap ile silindirin taban yaraplar eit olup silindirin yksekli h = 2r
dir.

+nr2=3nf
= 3n.32 = 27n br2 bulunur.

v=Y*I"r=Y
4
E

=lI=2
Silindirin ykseklii

Olur.

z t z
J

h=2r=2.2=4br

bulunur.

U)

LIJ

x: o
Metal bir kre ertilip 8 e kre oluturuluyor. Balangtaki krenin alannn, elde edilen 8 krenin alanlar toplamna oranl katr?

UJ

,a

inx

Yarap 15 br olan krenin iine ykseklii 24br olan en byk hacim]i koni yerletiriliyor. Konnin hacmini
bulunuz.

zm
Byk krenin yarlapl R, alan A.,, hacmi krelerden blrisinin yarap r, alan
sun.

zm

A,

V,

kk

hacmi V, ol-

,/-

K /---\

V,=8Vr+fn3 =a.tnrg

+R3=8f =
8Az

/s oi l \o \ \= ", o4... c'


'_-r-

.s
!
---

R
r

=2

olur.

ekilde grld gibi oCB dik geninde; lOBl = 15

Ar_ an* :
8.4nr2

*(f)': *,'
1

br,
=

lOCl

br ise lCBl

'12 =I=

br

olur.

Koninin hacmi

bulunur.

!n.f.h

33

1r.1 22.z4

= 1152

bf

bulunur.

iiiilils+s]!!ii:

ALRilA]AR ' 7
1.
Yarap 13 br olan bir kre merkezinden 5 br uzaklkta bir dzlemle kesiliyor. oluan kesitin
alann bulunuz.
144

merkezli krenin, B merkezli kesitnin alan 7cb?, |AB! = 1 br ise krenin yarap kagbr
dir?

2.

cm oIan kre iine izileblecek olan en ap byk hacimli kpn hacmi ka cm3 tr? z,fz

fi

b.
(E

z ;
U

o IJJ

ekildeki koninin taban, yarm krenin tabandr. Koninin hacm 9r cm3 ise yarm krenin hacmi ka cm3 tr?
18

3.

ap 13 ctn olan'br krenin iine ykseklii 5 cm olan en byk hacimli dik silindr yerletiriliyor. Silndirin hacmi ka cm3 tr?
180t

7.

4.

Yarap 10 br olan kre merkezinden 6 br uzaklkta bir dzlemle kesilyor. Kesit alannn, kre_
nin alanna oran ka$r?
4 25

ekldek ie izlmi o ve K merkezli yarm krelerin hacimleri oran ka$r?

zfz

iiii!ilgo}!iiii

1.

AyrtIar ardk tt say olan dikdrtgenler prizmasnn cism kegen uzunluu br ise
przmann hacmi ka
A',l

bf

LR

4.

ekilde

u su dou

tur?
D)

dikdrtgenler prizmasnn ayrtlar 3

42

B)

46

C)

48

52

E) 58

5 br ve 6 br

dir. Prizma alan en byk

olan yzeyi zerne yatr-

lrsa iindeki suyun ykseklil ka br olur?

A)

B);

c)2

D);

E)g

2.

ekildeki kpte LM = |MD|

5.

BP

|Pc

|MF = 3 cm

Ise

|FP| ka

cm dir?
A

A',F

B'2

C),tr

D' /7
ekildeki dik gen prizmada [AF] l- [AB] lABl = 4 br , |CB| = 5 61 ve prizmann hacmi 30 bf se |FB| = x ka cm dir?

A)s
3.

8)6 C)7

D)8

E)e

6.

ekildeki kpte
B

lELl

A(AGE) ta uf dr?

ekildeki kpn bir kenar uzunluu

4 br
6/3

ise

lALl = SlLBl ise

fr

cm

lBcl

ka cm dir?

A'

4,F
Dl

B)

7,F

5.6
E)

C)

8,8

A)

qzz

c)4

D)

E)5
aqz

:;iiii,

}i;;i

Kat Cisimler

7.

Ayrtlar a, b,

c
=

olan bir dikdrtgenler prizmasn-

10.

Taban kenar 2 br, btn alan 56

bf

olan bir ka-

o, ]+J+] abc

ise prizmann alannn saysal

re prizmann ykseklii ka br dir?

deeri, hacminin saysal deerinin ka katdr?

A)5

B)6

C)8

D)e

A)4

B)5 C)6

D)7

E)8

E)10

11. 8.

Ykseklii 24nbr olan silindirin

kesinden

l. ekildeki gibi eik tutulan silindir biimindeki


bir kapta bir miktar su vardr. lBC| = 2 br olmak zere, kap ll. ekideki duruma getirilirse |AL| = x ka br olur?
|AB| = 6 br

hareket eden bir cisim yuzeyde 2kez dnerek D

ye ulaacaktr. Cismin alabilecei en ksa yol


26nbr ise silindirin taban ap ka br dir?

A)9 ,2

B)2

c)

D)3

E)

A)2

B)4 C)5

D)6

El7

12.
9.

ril
l. ekildeki bir kenar 12 br o]an kare biimindeki karton katlanarak ll. ekildeki gibi alt ve st ka-

paklar bulunmayan kare prizma elde ediliyor.


Bu kare prizmann hacmi ka br3 olur?

ekildeki silindir su ile dolu iken taban dzlemi ile 45' lik a yapacak ekiIde eilince 64 cm3 su dklmtr. Sllndirin taban yarap ka cm
dn?

A) 108 B) 104 C)

e2

D) 88

E) 72

A) 3

B)4

c)5
it)
C;

D)

E)7
12.8

t'

.!

l-

1.

4.

Bir kenarnn uzunluu

gfr

cm olan kare, ke_

genlerinden biri etrafnda 360" dndrlyor. oluan cismin hacmi ka r cm3 tr?

A)

18

B)

20 Cr24

D)

30

E) 36

|EB| = lABl = 4br, lBc prizmann hacmi ka br3 tr?

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda

sfrr,

3 br ise
5.

A)

60 B)72

C)

80

D) 84

E) e0

ekldeki kpn bir ayrt 4 cm ise A(FBCE) ka cmz dr?

At

12112

2.

Hacmi 60 br3 olan bir dikdrtgenler prizmasnn farkl yzeyinin a]anlar 12 bf , 15 bf Ve


x br2

Dt

$n

B'

B,N
E)rc,n

c,

An

ise x katr?
B)

A)

16

18

C)

20

D)

22

El 24
6.

Taban yanap 3 br olan silindirde A dan hareke-

Hacmi 25On br3 olan silindirin ykseklii taban yarapnln 2 katna eittir. Bu silindirin taban
alan ka

te balayan bir cisim yzeyi bir kez dolanarak D ye varyor. Cismin alabilecei en ksa yol 10 br olduuna gre ykseklii ka br dir?

P
B)

alrz

A)

20

22n

C|

25n

D)

28r

E) 30r

A)

B)

7n

C)

8r

D)

9r

E) 10
gag-;ii;;i;

;ii.

Kat Cisimler

7.

Taban alan, yanal a|anna eit olan dk silindirin

10. Taban evresi 4n


dirin hacm| ka

hacmi 32cbf ise ykseklii ka br dk?

cm, ykseklli 5 cm olan silincm3 tr?

A)1 B'n

c',

'B D)2

E),B

A)

16

B)

18

C)

20 D)24

E) 30

11.

8.

/
ekildeki kpte A(FKB)
br dr?

=gfr'af ise
D)5

lKBl

.J

CC

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda |AB| = 5 rn Bc| =3cm, lKc| =6cm dir. A ile K arasnda yzeyden hareket edecek bir cismin alab|lecei en ksa yol ka cm dir? B) 10 ,roe q3/7 q,B

A)2

B)3 C)4

E)6

(/) LU

I.JJ

= z

A)

c)

,E

12.
9.

Yandaki ekil zde iki kpn st ste konmas


ile elde edilmitir. Buna gre,

ji:i

katr?
A B

B = x

ekildeki kpte m(EAK)

ka derecedir?
D)

A)

fz

Bl

,E

c)z
4.A

D) ,f5
5.E

E)3
6C
l.lJ

A)

30 B.E

B) 45
9.A

c) 60
10.c

7s
B

E) e0
12.C

1.A
ii:i

2.C

3.C

11

gso]liiii;

1.

Hacmi

+bf

olan dzgn drtyzlnn bir ay-

rt ka br dir?

A)

q,n C)f,3 D)2

E)3

ekilde bir ayrt 2 br olan kpn iine, kpn tm yzeylerine teet olan kre izilmitir. Kpn herhangi bir kesinin, krenin yzeyine
en ksa uzakl ka br dir?

2.

cl/1- ^),B Bl ,tr- D)fr+ 9,E+1

ekildeki daire diliminden A ile B noktalar akacak ekilde bir koni elde edliyor.

{,,

m(6B

N+

hacmi ka

120o

|oA| = 3 6rn ise koninin cm3 tr?

ve

::7
L,..i

qn

f5.
-;

ekildeki dik kare


piramitte

crt

Lll

q2n

lABl

6 51
= 15

A(BCE)

bf
tur?

ise piramidin
hacmi ka

bf

AB
A) 20
B)

24

C)

28

D)

32

E) 48

3.

ekildeki kpn
bir kenar 4

br ise
br2

A(LMF) ka

dir?

Taban alan
B

4,E bf
B)

olan dzgn drtyzlnn

tm alan ka br2 dir?

^)

6n

B)7n

q8n
E) 10,f2

A)

12fr
q

q I'n

ft,f3

14,f3
E)

c) 16./5

20fr
iiiiil.gs
]!iiiii

Kat Cisimler

7.

Kenar uzun|uklar 2 cm ve 4 cm olan dikdrtgen

uzun kenar etrafnda 360" dndrldnde


oluan cismin hacmi ka cm3 olur?

10. Yzey kegen uzunluklar x b 6 br ve r 'Fzg olan dikdrtgenler prizmasnn cisim kegen uzunluu 3,B br ise x katr?

A) 16r B) 15r C| 14c

D)

13r

E| 12

A)

,fg Br,r7

C)

D)

E) 5

8.

11.

ekildeki dik kare


piramidin yksekli
12

br ve
= 10

lABl

br ise

36
Taban ayrt 3

I
6

piramidin yanal

alan ka

arz

ykseklii 8 br olan dik kare

prizma su ile doludur. Bu su bir kenar uzunluu

6 br olan kp eklindeki kaba boaltlrsa suyun ykseklii ka br olur?

LU LU

z t z
J

A)

320

B)

300

C) 280

D)

260

E')

240

A)

B)2

.);

D)3

E,

12.

9.

ekildeki dik kare


piramtte yan yzeyler

taban dzlem le

45'lik

a yapmaktadr.
Piramdin hacmi 288 cm3 se

ek|ldeki daire dlimi B ile C akacak ekilde

kvrlarak koni elde ediIiyor. lAB = 9


tr?

m1ft1

= 12o"
t cm3

cm ise oluan koninin hacmi ka

ABl ka cm dir?

A)8
1.D
liii!lgsz,]liiiijll

B)e C)10
2.A 3.C

D)12
5.E

A) 30.6
E) 13
6,C

B) 32"6
D)

q
E) 39,fr
11

34,rs

36/5
10.E

4.C

8.B

9.D

12.O

1.

farkl ayrtlnn uzunluklar toplam 12br, cisim

4.

kegeni

5'E

or olan dikdrtgenler prizmasnn

Ayrtlar 1, 3 ve 9 birim olan dikdrtgenler prizmas ile ayn hacimli olan kpn alan ka bf
dir?

btn alan ka brz

di?
C)

A)

e4

B)

e2

e0

D)

80

E)72

A)

60

B)

54 Cr52

D)

50

E) 48

5. 2.

o merkezli eyrek emberin yarap 3 cm dir.

ABC dik geninde

6 lBCl =6cm dir. gen tBc] etrafnda


|AC| = 3

Taral blge [Ao] etrafnda 360' dndrlrse oluan cismin hacmi ka cm3 olur?

360" dndrldnde

oluan cismin hacmi


ka r cm3 olur?

A)6
D) 18

B)7 C)8

D)e

E) 10

A)

15

B)

16

C) 17

E) 1e

6.

ekildeki koninin iine yerletirilen kre

3.

ekildeki

merkezli

koninin yan yzlerine ve tabanna teettir.

krenin apl tarall koninin de apdr.

Koninin

hacmi
turz
B)

m(BAC)
B

= 60o

12r cm3 ise

krenin hacmi
8r cm3 ise koninin

krenin hacmi ka r

bf

hacmi ka

cm3 tr?

A'

24

28

C)

32

D) 40

E) 48

A)6

B)8

C)12

D) 1s

E) 18
iiiii.ass;iiili!

Kat Cislmler

7.

Bir kenar 4 cm olan ekenar gen bir kenar et-

rafnda 360' dndrldnde oluan cismin


hacmi ka r cm3 olur?

10. ekildeki dik koninin taban merkezi O


dur. Koninin yksek-

A)18 Bl17 C)16 D)15

li, 2,E cm

E)12

m(DCO) = 60o ise koninin yanal alan ka

cmz d,r?

A)6

Bl7

C)8

E) 10

ekildeki dzgn

drtyzlnn bir
kenar

/3

cm dir.

Drtyzlnn

noktasndan hareket eden bir cisim

E
z
J

11. ekildeki kpn iine (M, ABD) piramidi izilmitir.

yzeyden hareketle A ya uIaacaktr. Cismin alabilecei en ksa yol ka cm dir?

z ll
ct)

lDMl

2lLMl ise

uJ

kpn hacmi piramidin hacminin ka katdr?

A)

,fs

B)

/6

c)

D)

2,F

E) 4

AB
A)

B)

C',)7

D)8

E)e

Br krenin merkezinden 3 cm uzaklktak kesitinn

12. Bir dik silndirin

ine, silindirn yzeylerine teet

alan

16r cm2 ise krenin alan

ka n cm?

dir?

olacak ekilde bir kre iziliyor. Silndirin hacminin krenin hacmine oran katr?

A)

80

B)

eo

C)

100

D)

120

E) 1s0
6.A 7.C

A)

U, B)z .); D)3


9.C 10.C 11.E

Ert
12.A

1.A

2.D

3.E

4.8

5.D

8.C

:iiii[ss+Iiii:

1.

Yarap 3 br olan krenin iine izilen en byk kpn alan ka cm2 dir?

4.

Taban evresi 8n cm ve ykseklii 3 cm olan dik koninin yanal alan ka n cmz dir?

A)

80

B)

72

C)

70

D)

60

E't 52

A)

23

B)

22

C)

21

D)

20

E) 1e

2.

ekibeki

dikdrtgen
E

prizmann ABCD y-

zeyinin kenar orta


noktalar N, R, M, T

'
'lF
5.

ekildeki dik kare


piramitle BCE

EFKL yzeyinin arlk merkezi P dir.

yzeyi ile ABCD


yzeyi arasndaki

(P, NRMT) piramidinin hacmi 4 cm3 ise

dikdrtgenler

priz- A

a 60'dir.
R
C(

Piramidin hacmi

maslnln hacmi ka cm3 tr?

z
D) 23

36.fr brs ise

lBCl ka
A)

br dir?

A)

20

B)

21

C)

22

E) 24

Lr-i

Z
l.jl

B)5

c)

Dl7

E) 8

3.

Taban yarap x br
olan ekildeki dik konide lACl = 3x br dir.

A dan yola kan bir

6.

hareketli yzeyden dolanarak yine A ya


gelecektir. Hareketli-

ekildeki kpte

nin alabilecei

en

lFPl =lPBl =2br ise lLPl ka br dir?


A

ksa yol ka br dir?

A)

zxr6
D) 6x

B)

3x"6
E) 8x

Cl ax,fr

A)3

B)4

C)5

D)

El7
,.::iiless
liii;;

Kat Cisimler

7.

ekildeki kpn A noktasndan harekete balayan bir

10. ekilde

bir ayrt 6 br

olan kp ve iine yerletirilebilecek en b-

cisim yzeyden hareketle K noktasna gidecektir. lABl

yk hacimli madeni
bir koni yerletirilmi-

=3br

ise

tir. Bu koni

kpn

hareketlinin alabi-

lecei en ksa yol ka birimdir?

A)l
c) 8
E) e

iinde eritilirse ykseklii ka r br olur?

B)+

A)

s,h
D')

"):

D)

q3

B) 3,/5

4,fr

11.

Bir ayrt 6 br olan kp biimindeki bir mermer

bloktan kare prlzma

8.

Taban atan 16 br2 olan kare dik prizmann yanal

E 5

biiminde bir para kesilip atllyor.

alan 80 br2 ise hacmi ka

bf

z z !
a J

ttr?

Kalan cismin hacmi


192 br3 ise alan ka

A)

80

B)

81

C)

82

D)

83

E) 84

oP arz

A' 232

Bl

234

C)

236

D)

238

E) 240

9.

ekildeki silindirde o ve C
taban merkezleridir.

12. ekildeki 4 br yarapl daire dillmiA ve B nok-

A(ABC)

hacmi 300r br3 ise |AC|


ka br dir?

60

bf

ve silindirin

talar akacak ekilde kvrlyor.

o|uan koninin hacml


ka r br3 olur?

A)

10

B)

11

C)

12
4.O

A)
D) 13

E) 14

z,fr
D)

B)

4,h
E)

ct 3/1

4,fr

6,n

11.A

12.C

1.

l su do|u olan dikdrtgenler prizmasnn farkl

4.

ayrtlarndan ikisi 2 br ve 4 br dir. Bu prizmann iindeki su bir ayrt 4 br olan kp tam doldurduuna gre prizmanln dier ayrt ka br dir?

Tabannn bir kenar 8 br olan dzgn kare piramidin hacmi 64 br3 ise yanal alan ka br2 dir?

A)

60

B)

65

C)

70

D)

75

E) 80

A)4

B)5 C)6

D)7

E)8

2.

ekildeki dikdrtgenler prizmasnda lABl


=

5.

Taban yarap 3 br

ana dorusu 5 br
o|an dik koni iine

4 br

s/5 or se m(6B) = c ka
|Kc| =

lBCl = 3 67

yerletirilebilecek

en byk hacim|i
/*

krenin hacmi ka
r br3 tr?

derecedir?

at

a $
=

A)

30

B)

45

C)

60

D) 75

E) e0

z tlJ
a
,_1i

A)

B);

c)

D)

E) 6

3.

6.

Yarap 3 br olan ii su dolu silindir biimindeki


kap ekilde grld gibi 30" a ile eiliyor. Kaptan dklen suyun hacmi ka r br3 tr?

ekildeki dik yamukta, lADl

Yamuk, [AB] etrafnda 180" dndrldnde


oluan cismin hacmi ka n cm3 olur?

=5cm,

lDCl

=2cm,lBCl =13cm

dir.

A) 18,fr

B) 21

/3

27,fr

c) 24/3
28,fr

A)

60

B)

70

C)

75

D)

105

E) 150

::iiilllsszlilii:i

+,

Kat Cisimler

7.

Bir krenin iine, keIeri kreye deecek ekilde bir kp yerletiriliyor. Krenin hacmi kpn hacminin ka r katdr?

10. Bir ayrt 2 br olan 3 tane kp st ste konarak


elde edilen kare dik prizmann alan ka

of

arz

A)

,E q+ q+

q; ql

A)

24

B)

32

C)

48

D)

56

E) 60

11. Alan 36,F cmz


mi ka cm3 tr?

oIan dzgn dzlnn hac_

A'
8.

141tr
Dl20,f2

B) 161tr
E) 22tf2

q fi,rz

u '//
t

;
, lFK| = 8 br, |BM| = |MCl ise taral piramidin hacmi ka bf tur?
AF| = 4br

z
J

ekildeki dikdrtgenler przmasnda, |AL|

6 61

z
c)

LU 12. Bir ayrtnn uzunluu 2br olan dzgn

rJ-i

drtyz_

r
:
:

/4

A)

16

B)

15

C)

14

D)

13

Er 12

A)+

lnn ykseklii ka br dir?

q+
E)

E ,2

tr 3

"',+

Bir kare dik prizmann iine en byk hacimli ko-

13. Taban yarap 2 cm olan br dik silindir su ile do_ ludur. Bu silndir taban dzlemi |e 45" lik a ya_

ni yerIetirilyor. Prizmann hacminn


hacmine oran katr?

koninin

pacak bimde eildiinde iindek| suyun "/"25


boalyor. Bu silndlrin yksekl ka cm dlr?

A) 12 'fi

B)19 '1

c)9 D)g '.l ',lt


4.E

E)1 ',lI
6.C

A)e
7B

B)8 C)7
10.D

D)6

E)s

1.E

2.C

5.8

8.A

LA

iiiii[asg,|i:iill:

l
j
I I

ic.
).

ekildeki dzgn
drtyzlde ABC

tabannn ar!k
merkezi G dir.

i
;
{

A
T

A(DGC)

=#
ka cm

mutur. |AB| = Bc| = 6 br, |Ec| = 5 o|uan cismin alan ka o

ekildeki c|sim bir dik silindirle d|k koniden olu_

se lBC|
dir?

nf

br

ise

i
I

! t

: :

i
I

I
2

B|r krenin iine izilen kpn keler krenn zerindedir. Kpn alan 48 bf se krenin yar_

-5.
z
J
tJJ

Alan 36.fg cmz


dir?

otan bir dzgn drtyzlnn

yzeylernden herhangi brnin yksekli ka cm

ap ka br dir?

a
t

z
J-t

3.

b.

ekildekl kpn
hacmi 72

bf

ise tr?

(L, DAC) piramidinin hacmi ka

bf

ekildeki 6 br yarapl yarm kre merkezinden


3 br uzak|kta bir dzlem|e kesilmitir. Tepesi k-

renin merkezi, taban kesit alan olan konnin


hacmi ka r

of

turz

Kat Cisimler

7-

Yarap 4 br olan eyrek daire dilimi kvrlarak bir dik kon oluturulursa bu koninn yksekli
ka br olur?

9.

Taban alan 64r


r

bf ohn dik koninn ana dorusunun uzunluu 10 br dir. Bu konnin hacmi ka


bf
trz

8.

tr

10' Taban yarap 3 br olan bir dik silindirin btn

alan 42

bf

se hacmi ka r

uf trz

o-ekildeki ABCD dikdrtgeni, IABJ taban evres olacak ekllde kvrlarak slindir biimine getirilyor. |AB| = 4r br ve |BC| = 5 ise silndirn hacmi ka r bf tur

z t z
J

a LU
t

J-l

1. 60

z. /6

3.12
8. 20

4.9
9.128

5.3,8
10. 36

6.27
;ii!!|lgeo]|iiii]

/T5

1.

Taban yarap 3 br ve ykseklii 8 br olan bir si_


lndirin iine yerIetirilebilecek en byk hacimli

4.

ekildeki kpn iine taral pramit yerIetirilmitir. L, N, M,

krenin yarap ka br dir?

K ait

olduklar ke-

narlarn orta noktalar, P ise FGDE ka-

resinin inde herhangi bir noktadr. Kpn hacmi 5+ tr?

bf

ise pramidin hacmi ka

bf

2.

ekildeki

merkezli

/s.
)
3C 7-.

kre, iine izildii silindirn tabanlarna ve

Alannn saylsal deerl hacminin saysaI deerine eit olan kpn cisim kegeni ka br dir?

yan yzne teeir. Silindirin hacmi 8

bf

z
Li-.1

ise krenin hacmi ka

(i)

of trz

3.

Ykseklii
hacmi ka

bf

zfi or
tr?

olan dzgn drtyzlnn

6.

Yandaki O merkezli yarm krenn hacmi


144c cm3 ise alan

ka r cmz dr?

Kat Cisimler
Taban ayrtnn uzunluu x br olan dik kare priz9.

manln hacmi, bir ayrtnn uzunluu x br olan


kpn hacminn 2 katdr. Kare prizmann alan, kpn alannn ka katdr? ekldeki ayrtlar Zbr ,9 br ve 12brolan dik-: drtgen prizma biimndeki kurun levha eritile_.

rek kp bimine getiriliyor. oluan kpn alan xa of orz

8.

ekildeki konnin ABC


kesti; kenar uzunluu

E l
z
IrJ

10.

Br gen dik przmann taban ayrtar 6

8 br,

ve 4 br dir. Przmann yksek 5 br olduuna,


gre yanal alan xa

6 br olan ekenar _
gendir.

U)

Bu konnin hacmi ka
r

l.J

of

dir?

bf

tr?

1.3
6. 108 iiiiii[gsz]iiiil,

z.f
z.!

3.9
8.

4.9
9.216

5.6,R
10.90

s.F

1.

1967

US*e

5.

ij7c 'jSli

Hacimleri eit iki silindirin yan a|anlar arasndaki oran aadakilerden hangisidir?

Bir silindirin yanal alan 20n ve ykseklii 10 birim

olduuna gre hacmi ka birim kptr?

o)+ B)

",h

=rh

A)

2n

B)

20n

C)

10r

D)

40n

E) 200n

6. t9;;'2.
1968

lJ:;S

ap d olan krenin hacmi ap cinsinden yazlrsa aaldakilerden hangisi elde edilir?

- USS

Bir krenin merkezinden 4 cm uzaklktaki kesitinin alan 6n cm2 olduuna gre bu krenin yarap ka cm dir?

A)
7.

B),8

C)

6 D),8

E) 8

A) v

= =

fno'
*no'

B) v =
D)

3"ot *no'

c) v

Bir dikdrtgenler prizmasnn boyutlar 3, 5, 7 ile orantldr. Bu prizmann tm alan 568 cm2 olduuna gre hacmi ka cm3 tr?

i ,''l: _ -'.i:

E) V =

)"ot

A)
8.
r

440
..

B)
i'

540

C)

840 D)740

E) 640

3.

i i;{:.-;

:>

969 -- USli

Tabannn bir kenar 8 cm, ykseklii 3 cm olan dzgn kare piramidin btn alan ka cm2 dir?

A)

224

B)

144

C)

112

D)

80

E) 64

4.

1974

- USS

Ayrtlarndan biri

s uzunluunda olan bir

kpn

iine teet bir kre iziliyor. Kpn bir kesinin krenin yzne olan uzakl aadakilerden
hangisidir?

ekildeki ABCD drtyzlsnn ABC yz bir kenarnn uzunluu a olan bir ekenar gen, BDC yz ise D as dik olan bir gendir. AD

ayrt BDC dzlemine dik olduuna gre,


drtyzlnn hacmi ne kadardr?

bu

A)

*
o .'r/o '24

,)#
353

Kat Cisimler

9.

1981

- OYS

12. 1982

- OYS

Bir dikdrtgenler prizmasnn ayrtlar 1, 3, 5 sa-

ylar ile orantldr. Bu dikdrtgenler prizmasnn cisim kegeni fio cm olduuna gre hacmi ka
cm3 tr?

Yarap R olan bir kre, merkezind"" ka R2 olur?

uzaklk-

ta bir dzlemde kesiliyor. Elde edilen kesitin alan

A)

120

B)

e2
E) 1s,/6

C)

sO

th

A)9 ,9

B)2

c* ,);

E)3

D) 15

13. 19s2 _ YS

10. 1981

- Ys

Bir kpn alan b cm2 dir. ikinci bir kpn hacmi

bu kpn hacminin c katdr. lkinci kpn alan ka cm2 dir?

A)b3,8
q

,6il

a)cW

c)

b2c

q,Fo
6
_)

Yukardaki l. ekil taban ap 4 cm, ykseklii


10 cm olan bir silindir, bu si]indirdeki suyun yk-

z
!

seklii h dr. Bu kap 45' ik a yapacak biimde eildiinde su dzeyi ekildeki gibi kabn azna
dayanmaktadr. Buna gre h ka cm dir?

UJ

U)
l_.1 I

1981

- oss

A)e
14. 1983

B)8

cr7

D)6

E)5

- OSS

Taban

ap 2R

20

cm olan silindir biimindeki


i ie girmi ve ykseklikleri eit, dik silindir biimindeki iki kaptan dtakinin ap itekinin apnn iki katdr. iteki kap azna kadar su ile dolu iken tabanna ok yakn bir detik alrsa, ikisi arasndaki bolukta su hangi ykseklie kar? (iteki kabn kalnl nemsenmeyecektir.)

bir kapta, balangta20On cm3 su vardr. Bu ka-

ba yeniden su konmakta ve kaptaki SUyUn h ykseklii, t zamanna gre

h=at+b
bants ile deimektedir. Bu kaba su konmaya balandktan 2 sn Sonra Suyun ykseklii 8 cm olduuna gre 3 sn daha Sonra (beinci saniye sonunda) Suyun ykseklii ka cm olur?

A)

32

B) 23

c)

1e

D)

17

E) 14

A)l

B)1 .)+ o)+

E)+

iiiiii[sel,iiiii

Kat Cisimler 15. 1983

- OYS

18. 1986

- ss

Yukardaki ekilde kre iine yerletirilmi silindirin ykseklii 8 cm ve hacmi 72c cm3 olduuna
gre krenin yarap ka cm dir? Yukardaki ekilde kare tabanl dik piramidin iine yerletirilmi kp grlmektedir. Kpn alt yz

A)7

8)6

C)5

D)4

E)3

piramidin taban iIe ayn dzlemde olup st ke-

leri ayrtlar zerindedir. Ustte ka]an kk piramidin ykseklii 3 cm, hacmi 9 cm3 olduuna g-

re byk piramidin taban kenarlarndan biri ka


cm dir?

A)e

B)8 C)7

D)6

E)5

e.

1984

- ss

5
=
UJ

10 cm boyunda 1 cm apnda silindir biimindeki 10 kalem beerli iki sra halinde, cikdrtgenler

t
z
UJ

U)

prizmas eklindeki bir kutuya konulacaktr. Bu


kutunun hacmi en az ka cm3 olmaldr?

4
I
a

A)

300

B)

200

C)

150

D)

100

E) 50

19. 1987

- OYS

z.

1985

- oYs

Bir dikdrtgenler prizmasnn ayrtlar x, x, h cm dir. Bu prizmann hacmi 75 cm3 olduuna gre

yzlerinin toplam a]annn


aadakilerden hangisidir?

cinsinden ifadesi

Taban kenar 10 cm olan bir dzgn kare piramidin btn alan 360 cm2 dir. Buna gre piramidin

Al 2x2 * 3oo ,x
o
*

B) x2 +

4x
++

c) xz +75
300x

ykseklii ka cm dir?

+x

A)

11

B)

12

C) 13

D)

14

E) 15

=)

l;:iiitgss jiiil

Kat CisimIer

20. 1987 -

vs

23. 1989-OYS

AB
Yukardaki ekilde verilen kpn bir ayrtnn uzunluu 1 cm dir. Buna gre D?B' geninn alan ka cm2 d,r? Kp biimindeki tahta bir bloktan kk br kp
alnmtr. Kalan tahtann hacmi 208 cm3 olduuna gre |BC| ka cm dr?

A) 3/e

2,/

c),F

D'r+

q+

A)e

B)8 C)7

D)6

E)s

5
21. 1987

z
- OSS
Yksekt 60 cm ve taban kenar uzunluu a cm

lABl

=
=

4 birim
x birim

z !

lFc

o UJ

olan kare prizma su ile doludur. Yarap a cm


olan bir silindirn prizmadaki suyun tamamn a!abilmesi in ykseklii en azY'a cm olmaldr?

AB
eittir. |AB| = 4 birim olduuna gre lFC| ka brimdir?
A't

(
A:l

3 alnz.) B)

ekildekiABCD ve ADEF kareler birbirine dik ve


=

22

20

C)

18

D)

16

E) 15

2,F

Dl4,tr

B',4r/,
E)

c)

9.6

2,tr

22. 1988 _ vs
Boyu eninin iki kat uzunluunda olan dikdrtgen

eklindeki bir kartonun tm kullanlarak 16 cm3 hacmnde, kare prizma eklinde kapaksz bir ku_ tu yapyor|ar. Kare prizmann taban kenar, verilen kartonun enine eit olduuna gre kullanlan kartonun atan ka cm2 dir?

25. 1995 - ss Taban yarap 8 cm, yanal yzeynin alan 96r


cm2 olan bir dnel koninin yksekliinin bir ana dorusuna oran katr?

A)

128

B)

e6

C)

64

D)

32

E) 16

N+

,)+

.); ,)A q+

,;iiiliilgse]li!i;;,

Kat Cisimler

26. 1995 - OSS Kenarlar 3 cm , 6 cm Ve 12 cm olan bir dikdrtgenler prizmasnn hacmlne eit hacimde
olan kpn bir kenar ka cm dir?

30. 1996 - OYS

A)2

B)3 C)4

D)5

E)6

27. 1995

Kenarlar 60 cm Ve 80 cm olan dikdrtgen biimlndeki karton bklerek dik silindir biiminde bir boru haline getirilecektir. Bkme ilemi uzun

- Ss

ekildeki kare dik piramidin bir yan yz taban dzlemi ile 60" lik a yapmaktadr. Piramidin

hacmi 288rE cm3 olduuna gre tabann bir kenar ka cm dir?

kenar ve ksa kenar zerine yapldnda elde


edilecek iki fark] boru si]indirin yan alanlar oranl katr?

A)
/z

10

B)

12

C)

13

D)

14

E) 16

A)

B); .) 3 D);
- OYS

1997

(r

z
J

Tabannn boyutlar 6 cm ve 8 cm o]an dikdrtgenler prizmas biimindeki bir kapta bir miktar su
vardr. Bir ayrtnn uzunluu 5 cm olan kapal bir kp, taban kabn tabanna deecek biimde su-

- OSS

.<

z ]J
LIJ

o
28. 1995
Bir dzgn drtyzlnn tm alan 256,fr birimkaredir. Bu drtyzlnn yanal ykseklii ka birimdir?

ya batrlnca su seviyesi kpn yarsna kadar


ykseliyor. Buna gre suyun ilk ykseklii ka cm dir?

A) 115 '96
D)

A)

6/5

e/5

B't

7,6
E) 1016

c) B,E

D)

1#

B) '94

113

.)
E)

1}1

1#

32. 199s

- Ys Kare tabanl kapal bir dik prizmann hacmi


re prizmann tm alann Veren Y = f(x) fonksiyo-

30 cm3 tr. Karenin bir kenar x cm olduuna g-

29. 1996 3,

Bir dikdrtgenler prizmasnD X, Y,

- OSS

boyutlan 2,
cm2

nu aadakilerden hangisidir?

saylar ile doru orantldr. Bu prizmann

hacmi 3000 cm3 olduuna gre alan ka


dir?

2x+60 A) y=
x2

B) y=
D) y=

x2+30
x

x2+60
x2

A)

B) 1200 C) 1300 1100 E) 1s00 D) 1400

:iiiliilsezlliii;

Kat csimer

33. 1998 - OSS

ge. 1999

- OSS

Yanal alan 135 cm2 olan bir dk koninin taban yanap 9 cm dir. Bu koninin hacmi ka cm3 tr?
A') 282rc
D)

B) 292c

C) 302r
E) 324c

312

g.

1998 _

ys
A

noktas ve taban ember o merkezli krenin yzeyindedir. Dik koninin hacm 216ccm3 olduuna gre krenin yarap ka cm dr?

ekilde taban yarap 6 cm olan dik koninln tepe

A)e
Yukardaki ekil ana dorusunun uzunluu a cm olan bir dik koninin almdr. Dik koninin hacmi
96r cm3

B)10 C)12 D)13 E)ls

ve m((6B1
=

oA

oB

= 216" olduuna gre, ka cm dir?

cr
J z

A)6 B)8 C)e D)10


35. 1998 - OSS

Er12

uJ

a .J

z
g.
20oo

- ss

Yarap 5 cm, yksekli 24c olan dik silindir bi-

ABCD kare taban! ABCDA'B'O'D' dkdrtgen|er prizmasnda D'noktas, Ave B ile D noktas da B
le birletrilirse,

hacm 3oo cm3 o|an (D', ABD)

piramidi elde ediliyor. ABCDA'B' c'D' przmasnn

imindek bir kutunun alt taban zerindekiA noktas le st taban zerndeki B noktas ayn dey doru zerindedir. ekildeki gibi A dan hareket edip kutunun yalnzca yanal yzeyinde tek bir do_

ykseklii 15 cm olduuna gre tabannn bir ke_ nar ka cm dr?

lanm yaparak en ksa yoldan B ye gden bir ka_ rncann a|d yo| ka cm dir?

A)

2'/15 c) 3'R5 /_s cz6d E) s/30


B')

Al 26n

B) 25n C')2418 D')2s18 E) 2siE.

Iii!ffissslii!i;

Kat Cisimler q0. 2002

- oss

T dk koninin tepesi
|AB| koni tabannn

bir ap

lAOl =lOBl =1km


TB| = 3 km

Yukarda ABCDEF gen tabanl dik prizmas ile

Yukardaki ekil dik koni biiminde idealletirilmi bir da, A ve B noktalar ise bu da eteindeki iki ky temsil etmektedir. Bu iki ky birletiren da yzeyi zerindeki en ksa yol ka km dir?

keleri bu prizmann ayrtlar zerinde olan


MLEK piramidi verilmitir. tML] / tDFl

ffi

+' jffi

oduouna gre'

Nt
4
c.

"+

Cln Dr.fr

E) 3

Hacim(MLEK) Hacim(ABCDEF)

katr?

o)

*B) *.) *r) .b51*


oss

z ;
J u.l

a LU

z
2003

,l c.
39. 2002 -

- oSS

ABODEFGH kp AKLMTSRN kp
|AB| = 3

lAKl =

..
ekildeki gibi koni biiminde bir kapak ile koni biiminde bir gvdeden oluan kapakl bir cisim yaplacaktr. Kapak koninin yanal ayrt 3 cm, yanal

Bir kenar a cm olan ii dolu tahta bir kpn kesinden, bir kenar

kartlyor. Geriye kalan byk kp parasnn a]annn kk kpn alanna oran katr?

., 3

olan bir kp kesilerek

alan 24 cm2 dir. Gvde koninin yanal ayrl 12


cm olduuna gre yanal alan ka cm2 d,r?

A)

B)

12

C)

18 D)27

E) 36

A)

96

B)

108

C)

116

D)

1s0

E) 384

,:ii:!il

gog.]i!j

Kat Cisimler 42. 2003

- oss

44. 2005

Ykseklii 10 cm olan dik silindir biimindeki bir su barda tmyle su le doludur. Suyun 25 cm3 boaltldnda su ykseklii 2 cm azalmaktadr.

- OSS

Buna gre tmyle dolu bardakta ka cm3 su bulunur?

ekildeki gibi 6 blm ve taban kare olan kapakl bir karton kutu yap|acaktr. Bu kutunun yk-

A)

12s

B)

135

C)

150 D't225

E) 250

seklii 5 cm, tabannn bir kenarnn uzunluu


20 cm olacana gre ka cm2 karton gereklidir?

A)

1000
D)

B)

1400

1100
E) 1500

c) 1200

,
43.2004-oss
lABl
= = =

cE

J z

;
IJJ ct)

5 61 3 61 5 br

UJ

lBCl lAFl

45. 2005

- oss
kumala kap|anacaktlr.

lHXl =lHZl =1br lHYl


=

2 51

Kenar uzunluklar 1 er birim olan 6 kple oluturulan aadaki krsnn taban hari tm ytzeyi
br madalya treni lin

Yukardaki gibi dikdrtgenler prizmas eklindeki bir kutunun A kesinden harekete balayan
karncadan birincisi X, ikincisiY, ncs Z noktasna srasyla x, y Ve z birim yol alarak ulamt r.

Kutunun ABOD tabanndan geemeyen bu karn-

calar X, Y ve Z noktalarna kutu yzeyinde kalarak en ksa yol|ardan ulatklarna gre aadaki sralamalardan hangisi dorudur?

Bu kaplama ii iin ka birim kare kuma gereklidir?

A)

x. y <z B) x. z<y D) y. z<x E)2.

C)

y. x<z

A)

18

B)

20

C)

21

D)

2s

E) s2

y<x

liiiifgzo]i!!ii.

Kat Cisimler

46.2006-OSS

48. 2007

- OSS
35 30 42

ekildeki dikdrtgenler prizmasnn farkl yznn alanlar cm2 trnden zerlerine yazlmtr. Bu prizmann hacmi ka cm3 tr?

A)

200 B)210 c)240 D)260

E)280

Bir kenar uzunluu 16 cm olan kare eklindeki kartonun kelerinden bir kenar uzunluu 3 cm
olan birer kare kesilerek kartlyor ve kalan karton paras kvrlarak ekildeki gibi st ak bir
kutu yaplyor. Bu kutunun hacmi ka cm3 tr?

A)

200 B)240

C)

250

D)

300

E
E) 360
J

z = z
a tu
TJJ

47. 2006

- ss

49. 2oo8

Yarap 3 cm olan o merkez|i kre iine ekseni kre merkezinden geen 1 cm yarapl dik daire_ sel silindir aadaki gibi yerletiriliyor.

- ss

ekiIdeki gibi taban yarap 1 metre, ykseklii 2 metre olan dik koni biimindeki bir su deposuna bir musluktan sabit hzla su aktlyor. Depoda bi_ riken suyun derinlii x metre olduunda depoda biriken suyun hacmi x trnden ka m3 olur?

A)

# ,)+ .)+ D,+


=)+

Bu silindirin hacmi ka cm3 tr?

A)

+
D)

Btsn

cl3,Fn
El9n
iili[gz ]iiiiii

q,f2n

Kat Cisimler

50. 2oo9

- ss

sI.

2009

Aada verilen kahve yapma makinesi, taban


yarlap 6 cm ve ykseklii 4 cm olan kesik koni bimndeki A paras ile taban yarap 3 cm olan yeterince yksek silindir biimindeki B parasnn ekildeki gbi birletirilmesiyle oluturulmutur.

- oss

Yarap uzunluu 6 cm olan yarm daire biimindeki kAt paras' A, ve A, noktalar ekildeki gibi akacak biimde bklerek tepesi o noktas olan bir dik koni bluturuluyor. Bu koninin taban alan ka cm2 dir?

A)

B|

7c

C)

8t

D)

grt

E) 10rl

Kahve makinesi boken B nin stnden A ksmnn hacminin 3 kat su konulduunda B ksmnda

o
E

su ka cm ykselir?

q+ c) +
D)

E)

S
=

z J

U) tJ

1.8 2.C 3.A 4.A 5.C 6.8


:iiiiifigzz]!!ii

7.C 8. B 9. C 10.A 11.D 12.A

13.8 14. B 15. C 16.D 17.A 18.D

B 20. D 21.8 22.D 23.D 24.D


19.

B 26. E 27.A 28.C 29.C 30.8


25.

A 32.E 33. E 34.D 35.D 36.8


31.

A 38. A 39.A 40.E 41.A 42.E


37.

C 44. A 45. C
43.

49. D 50. D 51. E

46.D 47.A

48.8

1.

Vz

n|.n,, = n'r.h,

4.

g = h2t

orr.
olsun.

Yanal alanlar

A, ve A,

A_=

A2

=I.h1 2xr2.h2 t2 h2

2nrl.hl

- L. f2 ,?
=

[EBl kpn cisim kegeni olmak zere aradmz uzaklk |EP| dir. Doru Seenek B

13 brrnrr.
n

ABl =s+|EB| _-"f,g


Krenin

ap 2R olmak zere,
s

lABl
2.

=2R=R=i 2
=

Krenin hacmi,

I
(r

lEPl

lEol

- loPl

2R=d+R=$

$rn3

tur.

oacandan,

z
J

u=+'(*)'-u=+'*
+Vi*n.Ot
bulunur.

z
t

Doru Seenek A

@ [!

J-l

,4

Doru Seenek C

3.

Taban alan = 82 = 64 Yanal alan


=

Taban evresi.Ykseklik = 4.8.3 = 96 96 + 2.64 = 224 cm2 olur.

5.

Silindirin yana| alan, Y.A = 2nr.h

Btn alan = Yanal alan + 2.Taban alan


=

:lI=1br
=

2On = 2n.r.10 olur.

= rr2.h

+V

n.12.10

+V

= 10r

br3 buunur.

Doru Seenek A

Doru Seenek C
.'

i:i:ll.J / \r

j:::l'^_^

:i:::..
_!|!i;:,

Kat Cisimler
8. 6.

A merkezli kesitin alan 6t ise

nf =6+f =6
AoB

olur.
,

dk geninde

loB2 = Ao|2 + |AB|2

R2 = 42 +

+R2=22+R=,E.cm
Doru Seenek B

ABD ve AcD dk genlerinin hipotensleri eit (AB =|AC| =31 [AD] kenarlar ortak olduundan bu ik gen etir. Bu durumda,

BD| =|cD =

E-BD|
+
a2

cill=ft
|AD|2

ABD gennde,
lAB2 = |BD|2 + ]AD|2

=|df+

Drzlnn hacmi,

|AD| =

f,

our'

jntaDc).lADt

. |golJocl.,^r,

Dikdrtgen|er przmasnn ayrtlar a, b,

-. 3
1

'ft=#
b=

bubnur'

olsun.

Doru Seenek B
Dikdrtgenler prizmasnn ayrtlar a, b,

8=3k, b=5k, c=7k


4=2(ab+ac+bc)

olacandan

olsun.

k,

3k, c
ise

5k olacandan cisim ke-

568 = 2.(15k2 +21k2 + 35k2)

genl

569= 2.71lrt2+1P;2k2
Bu durumda

=568+k=

olur.

{ffi=,fu
/ffi=tm
70+k=.ft,
olur.

,fu cm

O=3k=3.2=6 b=5k=5.2=10
C

35k2=

=7k =7.2 = 14
=

Bu durumda

a.b.c

+V

6.10.14

+V

840 cm3 bulunur.

a=k
V
=

fZ,

b= 3k=91Q, c= 5k=sfr,
cm3 buunur.
Doru Seenek C

Doru Seenek C

a.b.c =

fr.gfz.Sfr =3o'/,

iiiii[sza]liilii!:

Kat Csimler

10.

1. kpn blr ayrt x alnrsa,

12.

Alan =A1 =6x2


Hacmi

=Vl=x3

2. kpn bir ayrt y a!nrsa,

Alan = Az= Hacmi

6f
ekIde grld gib

=Y2=f olur. A=b+6x2=b+r=fr


Ve=C.V +y3=C.x3

CoB dik geninde,

oB2

oc2

+ |cB|2 =+ R2 =

*Y=tfr'' ey= rfrF6

(5[ - *

-f =+
Kestin alan,

\=6f=..(% =..'G8
=

A=

nP+

,s

$n2

olur.

b.3G

bulunur.

Doru Seenek A

Doru Seenek A
G

5 z
11. 2R = 20
zooc,

cm ise R

= 10

cm olup silindirde

o uJ

z lJ

cm3 su bulunuyorsa,

V=200r+rR2.h =2O0n

+ .102.h

= 20oc

+h=2 olur. Balangta h=2 ise h=?t+b t=0 in h=2 olacaktr.


h=it+b=a2=O,.0+b+b=2 h=ot+b+h=ot+2

bantsnda

Su konmaya baladktan 2 sn sonra suyun yksekli 8 cm oluyorsa,

ekilde grld gib bo ksmnn hacmi 2V


dolu ksmnn hacm 8V dir.

halde,

h=?t+b+8=a.2+2
+ ?= 3
h
tr.

10-h 2v 10-h =---=h8vh4


+h=8cm

5. saniye sonundaki suyun yksekli

=+40-4h=h
bulunur.

3t + 2

+h

3.5 + 2 = 17 cm bulunur.

Doru Seenek D

Doru Seenek B

;ii!:

75xi;

Kat Cisimler
14.

15. eklde ifade edidi


gbi kalemlar kutuya

beerli

sra ha|inde

koyulursa kutunun ay-

rtlar 10 cm, 5 cm ve
2

cm olacandan

hacmi,

V = 10.5.2 = 100 cm3 bulunur.


Delik almadan nce iteki slindrin iinde bulunan su miktar

Doru Seenek D

f.h

kadardr.

Delik aldktan sonra byk silindirn iindek su x kadar ykselmise,


Y

z = n.(Zrl2.x

+ Y z = 4nf .x

olur.

V =Vz +nf.h=4nf.x
h *x=7

bulunur.

Doru Seenek B

5 z g

cr

a LJ
UJ

15.

17. Prizmann ayrtlar

3=x, b=x ve c=h,


V
= a.b.C

hacmi 75cmg ise

+75

= X.X.h

+h=
Silindirin hacmi

72 cm3 ise
nf
.8
o|ur.

f x

our.

rf.h +

l=3cm
ocB
dik geninde,

72n =

Prizmann alan,

A=2(ab+ac+bc)
=

e[r.,

*r.#.,
E)

oBl2=|oc|2+tCB|2
R2 = 42+ 32

f]
3@
x
burunur.

+R

cm

bulunur.

z(* *75

x * xl = 2x2 *

Doru Seenek C

Doru Seenek A

:iiilgzeNii;

Kat Cisim|er
18. 19.

Kpn bir ayrt 2x cm alnrsa |ML| = x cm olur. stte kalan kk piramidin yksek|ii 3 cm hacmi g cm3 ise

dan, yanal alan 360

= 100 cm2 olduun100 = 260 cm2 olur. Bu durumda yan yzlerden herhangi birinin alan

Piramidin taban

alan

1O2

2Eo

]etoEFN).3

+9

jtzr'.s
our.

65 cm2 dir.
=

*X=}
Bu durumda,

A(EBC)

65

= ilEFl.10
=+

65

lEFl = 13 cm olur.

lMLl ll2

=,

9
c

oEF dk geninde,
lEFl2 = lEOl2 + lOFl2
tr.
-J z

lMo| =

zx=z.}=3
[ML]

= 132 - h2 + 52 + h = 12 cm bulunur.
Doru Seenek B

PoK geninde

/ [oK]

olduundan,

+lOKl =3cm lABl =2lOKl =2.3=6cm bulunur.


Dogru Seenek D 20.

3 lr-l.6 Z -=-loxl lpol -= loxl


lpr,l

LlJ

:7

a LU

ekilde grld gibi D'AB' geninn kenar kpn yzey kegenleri olup uzunluklar ,,E' er cm dir. Bu durumda D'AB' ekenar geninin
alan A(D,AB,) =

+ _ ry

+cm2

buunur.

Doru Seenek D
;i;iilszz]iii

Kat Cisimler

21. Ykseklii 60 cm Ve taban kenar uzunluu a cm


olan kare prizmann hacmi,

23.

a2'6o
tr'

Yarap a cm olan silindirin hacmi

Yz= 'a2'h

SiIindirin prizmadaki suyun tamamn alabilmesi iin hacimler eit olmaldr.

Vz

=+

a2.60 = a2.h

+ 60 = 7r.h +60=3.h + h = 20 cm

Byk kpn hacmi ile kk kpn hacimleri


fark 208 cm3 olacandan,

bulunur.

(a+4)3-o3=208
a3 +

Doru Seenek B

+48a + 64- a3 = 208 48a- 144 = O a2+4a-12=O (a+6Xa-2)=0=+a=2cm lBCl = a + 4 = 2 +4 = 6 cm bulunur.


1

2a2

12a2 +

Doru Seenek D

*
CE

a J-l
t

J z t z
t.u

1
22aJ4

al4 al4 al4


a

24.

1. ekilde boyu 2a, eni a br uzunlukta dkdrtgen istenenlere uygun olarak paralara ayrlp 2. e-

kildeki kare prizma biiminde kapaksz kutu elde


edilmitir.

Prizmann hacmi 16 cm3 ise

V=16=a2.9=16

i?=4Cm

ABCD ve DAFE kareleri birbirine e ve dik o|duOlur.

Bu durumda kullanlan kartonun alan 2a.a = 2a2 = 2.42 = 32 cmz bulunur.

undan verilen ekil yukarda grld gbi kpe tamamlanrsa |FC| bu kpn csm kegeni
olur.

Doru Seenek D
;iii![gzg]liiiii:

lFcl

afr+x=4rE

birim bulunur. Doru Seenek D

25. Yanal yzey alan 96z cm2 se Y = nJ'( *

Kat Cisimler
27.

";

=T'J^
A

",",. I
60

Taban gevresi: g0

Her ik durumda da Yanal alanlar = 60.80 4800 cm2 o|acandan = Yan alanlar orant 1 olur.

AoB

dak gennde, + |oB|2 = |ABl2 = h2 + 82

nor
h

Doru Seenek A

= 12z

=qrE 123 =fi

=h2-80 =+h=4ficm
bulunur.

Dogru Seerek B

28. A =

a2fr + 256,fr = a2fr=+ a 16 Yan yzler brer ekenar gen olduundan yan yz yksekl

h=

+=

h=

''Ebrm

bulunur.

Doru Seenek C

26.

29. x, y,

V
.;.-.-....-.-....._-.--J-.-.---

Prizmann hacm 3ooo cms se = 3000 + x.y.z= 3000

z ayrtlar 2,3,4 le orantl x=2k, Y=3k, z=4k dir. + +

se

12

2k.3k.4k = 3000 24ks = 3000

V = 3.6.12 = 216 cm3 olacandan prizmann hacmne et hacmdeki kpn br kenar a ise a3 = 216 =) !t = 6 cm bulunur.
Doru Seenek E

Kenarlan 3 cm, 6 cm ve 12cm olan d|kdrtgenler prizmasnn hacmi

A = 1300 cmz butunur.

Prizmanln alan A = z(xy + xz + yz) =2(150 + 2OO+ 300)

x=2k=2.5=10 Y=3k=3.5=15 z = 4k = 4.5 = 20 olacandan

=+k=S

Doru Seenek C
i;iii:37e
;'ilii

Kat Cismler
30.

32.

|Bc| = 2x alnrsa |oL| = x , Eo Piramitin hacmi 288,fg cm3 se

= x/5

V=x2.h+30=x2.h+n=$
olur.

t'

A=

2x2 +

4.xh = 2x2 * +x.9$

jraoan alan).h
=

t'

zr'*

zBBtE

2BB= t+r'.*,E = .r. *X=6cm

120 x

- *+zo x
Doru Seenek E

lBCl

2x = 2.6 = 12

cm

bulunur.

Doru Seenek B

I
=

z J
a uj
31.

3.

Kp batrldktan sonraki suyun ykseklii olacandan, Suyun hacm


=

i.,
R

,.u.; -

R3

Yanal alan = c.r.l

115 _.._ our.

+ 135r = rc.9.I +I=15cm


152

Aoc
nol2

dk gennde,
+ |oC|2 =

|Ac2 + h2 =

ik durumda suyuk ykseklii x olsun. Bu durumda


bulunur.

+
Bu durumda,

92 olur.

11r 6.8. 115 =*X=T*., Doru Seenek A

h = 12

cm

v=jf.n=j.sz.z
= 324car' brrnra Doru'Seenek E

;iiiitssoxliiii:

Kat CisimIer
34. 36.

r=3k, ?=5k alnabilir. Bu durumda oML dk geninde


oM =4k+h=4k
olur.

l .b
+

:#

=*

oacandan,

Koninin hacmi 216ncm3 se

V=216+ j.e2.n =216n

+h=18
Bu durumda,
|oK|

olur.

V=96r=jo.f.r,=96r

=lT(-|To| =18-R
+ |KB|2 =

olur.

* i
=

je<)2.4k =

1^

oKB dk geninde,

96

pKr

+k=

5k = 5.2 = 10

cm

bulunur.

oBr + (18 - R)2 + 62 = R2 +324-36R+R2+36=R2 + R = 10 cm bulunur.


Doru Seenek B

Doru Seenek D
E.

5 z 3
JJ ctt

37.
35.

(D',

ABD) pramidinin hacmi 300 cm3 ise


300

= jaD).DD'| = J.9.s 32 +a2=120


=

300

olduundan, lAA'l = 2n.5 = 10r cm dir.

tAA] kenarnn

uzunluu tabann evresne eit

300

AA'B'dik geninde, lAB'r


AB'2 = (1otr)2
+ (24c|2

nA'r

p'B'|2

(10-24_26 gen)

il

= 2,B

cm

AB'
bulunur.

26 cm bulunur.
Doru Seenek A

Doru Seenek D

.ii:

Xiiii,

Katr Cisimler 38.

r
A(MEL)
A (MEL) A (EDF)
=

=1= ,!, - 360 3 360

+d=120'olur.

olsun.

=[jHr =oD=(+),
+ A(EDF)
=

Bu durumda m1ffi'1 = 120o dir. 2. ekilde grld gibi en ksa yol siyah zgi
ile ifade edilmi olan AB yoludur.

9s

Ayrca m(A?B
Dolaysyla |AB| /,
CT

m1ffi'1 \12

='T

= 60o

|=*|

lgal

=!+lEKl =h, - 3 -'-'''

|KB|

=2h alnabilir.

olacandan ABT geni ekenar gendir.


= |AT| = |BTl = 3

km

bulunur.

Bu durumda,
Hacim (MLEK) Hacim (ABCDEF)

Doru Seenek E

z
J

;
z
a LJ Doru Seenek
LU

41.

39. Bir kenar a cm olan kpn nan


mez.

br

kesinden, bir ke-

fr

cm olan kp karldnda alan dei-

Br kenar a olan kpn alan

= 6a2

Bir kenar

fr

oan kpn alan

Kapak koninin yanal alan 24 cm2 ise n.f.(,


=

o,=u(;)'=+

24

n.r.3 = 24

+r.r

olur.

Gvde koninin yanal alan,


bulunur.

s==9 A2
9

.r.tr=

6a2

\l

fi.I.1

2 = 8.12 = 96 cm2 bulunur.

8' Doru Seenek A

Doru Seenek A

,,;iiili;sez

liliii;.

Kat Cisimler
42. 44.

Kutunun alt taban i|e kapa iin 2.202 = g00 cm2 Kutunun yan kenarlar ile i ksmndaki 7 dikdrtgen e olup her bir|nin alan
2o.5 = 100 cm2 oduundan

2 cm yksekliindeki r yarapl silindir 25 cm3 su

alabiliyorsa aynl yarapl 10 cm yksekIlindeki


silindir 5.25 = 125 cm3 su alr.

Doru Seenek A

7 tanesinin alan 700 cm2 olur.

Bu durumda kutunun tamam iin gerekli


karton 800 + 7OO = 1500 cmz bulunur.

oIan
{

Doru Seenek E

z t z uJ
a
IJJ

E J

43.

45.

Dikdrtgenler prizmaslnn yan ve st yzeyleri alrsa,

AEX geninde, lAXl2

= |AE|2 + |EX|2

x2 =82 +52

x2=89 ABY geninde,


|AY|2 = lABl2 + |BY|2

10 yzey

Y2=62+62
Y2

=72
=

ACZ geninde, |Azr

lAcl2

+ |CZ|z

ekil dikkatle incelendiinde 1. srada (sar boyal) 7 yzey 2. srada (mavi boyal) 10 yzey
3. srada (krmz boyal) 4 yzey

z2 =92 + 42

z2=97

Ohalde,

y<xcz

bulunur.

olmak zere toplam 21 yuzey Vardr. Her bir yzeye 1bf kuma ku|lan]acandan toplam 21 be kuma gerekir. Doru Seenek C Doru Seenek C
:iiilifigesSiliii

Kat Cisim]er
46.
3

48.
35 30

10

10

42 a

ekilde aka grld gibi oluan kutu bir kare przma olup taban ayrt 10 cm, ykseklii
3 cm dir. Bu durumda kutunun hacmi

A.C = 42

b.c = 30 a.b = 35
2,262"2 = 42.30.35

V = 102.3

3oo cm3 bulunur.

Doru Seenek D

(abc)2 = 6.7.6.5.5.7 (abc)2 = 62.72.52

obc

6.7.5 = 210 cm3 bulunur.

Doru Seenek B

t
t//
cc

47.

3,
TJJ

z t z
J

49.

AoB dk geninde, AoB gennde cD| ll[oB] olacandan lAol2+]AB|2=oB2

|cl lcol x 2 lol -= loel

f
1

!.r=e+
V=.f.h
=

h=4[2

olur.

+r=I 2

Silindirin hacmi

=n.12.4rf2

v=j.fn=*'(;r,
=

4,f2n

cm3 bulunur.

Doru Seenek D

nx3

bulunur.

Doru Seenek A

;iiiiilgga}i!:i

Kat Cisimler

360 r 180 -=-360 6


r=3cm
Taban alan =
bulunur.

rq,

nf

= 9r cm2 dir.

Doru Seenek D

51.

A ksmdaki kesik koninin hacmi 7V iken, B deki


koninin hacmi V ve B deki toplam hacim 14V olur.

av=o'2''8 +
3

V =12ncms 14.12n=r.9.h'

14V= n.gz.h'
3

h'= 99 cm bulunur.
Dogru Seenek E

:;iii,sss

liilii:

Kat cisimler

5 z t z UJ

a !

'i!ii![gs6Xiiii

It
[]
l} r+
l}

Ynl doru poros


Vektr Yer (Konuml veklr

Vektrn uzunluu
Bir vektrn loplom ve forknln bileenleri iki vehrn porolellii

lll

llt}

Birim vektr
iki vektrn lineer bomll iki vektrn lineer bomszl

ll}

YoNLu DoGRu PARAS


U noktalardan biri balang noktas, dieri de bitim

noktas olarak seilen doru paras ynl doru


parasdr.

+ ABdeA + BCdeB + ACdeA

balangl, balang, balang,

A: B:
d:

Balang noktas
Bitim noktas

B bitim noktasdr. C bitim noktasdr. C bitim noktasdlr.

Tayc doru (dorultu)

Balang noktas
doru paras

ve bitim noktas
gsterilir.

olan ynl

ABC
__

--n

AB ynl doru parasnln A ve B noktalar arasn+ dak uzakl AB ynl doru parasnn uzunluudur ve |AB| eklinde gsterilir. --) AB yn| doru parasnn zerinde bulunduu do_> ru, AB nin taycsdr. Taycnn dzlemdeki konu-+ mu ise AB nin doruItusudur.

AB eklinde

BA de B balang, A bitim noktasdr.

CB de C balang, B btim noktasdr. CA de C balangl, A bitim noktasdr.

5 z

;
U>

xr

z uJ
AB nin yn A dan B ye dorudur. -)+ AB nin uzunluu |AB| dr. + nin taycs d dorusudur. AB --) Dolays ile AB yn| doru parasnn
iin gerekli olan koul da bilinmektedlr.

uJ

3. taycsnn
bilinmes

gerekir.

(dorultusunun)
,)
ayn A noktas
olan

bell olmas

Balang ve bitim noktalar


ynl doru parasl

fi

ile gsterillr ve uzunluu

fil = 0 dr. fi
lylClSl belirsizdir.

ynl doru paraslnln yn ve ta-

rx

lAAl

=6

rr
ABC

DC nin yn D den C ye dorudur. J-+ DC nin uzunluu |DCl dir. DC

C dorusal nokta olmak zere, u noktalar A, B, C olan ynl doru paralarnl yazlnz.
A, B,
;:iiii!rc88]!!ii;:

nin

taycs k dorusudur.

DoIays

+ ile Dc

ynl doru parasnln belli olmas

iin gerekli olan koul da bilinmektedir.

Dzlemde Vektrler

Tayclarl ayn veya birbrine paralel olan ynl doru paralar, paralel ynl doru paralardr.

Dorultular ve ynleri ayn, uzunluklar eit olan yn| doru paralar, e ynl doru paralardr.

fi ," c
AB: CD

++

"

ynl doru paralar

eklinde gsterilir.

-) AB llCD
--)

A, B,

c ve D
dir.

noktalar dorusal olduundan

AB

A,Bed, C,Dek Ve d llk + --)


llCD
dir.

olduundan

4
cc

fil

cB

ise dorultular ve ynleri de ayn oldu=

undan AB

cB

o..

a Lu
i

'z =
tJ.l

lABl = |EF| ve d AB
=

llk
=

ise ynleri de ayn olduundan

EF

dir.

Ayn ekilde C6

EF

olur.

'/
Tayclarl aynl Veya paralel ve yn]eri ters olan ynl doru paraar, ters (zt) ynl doru paralardr.

ABC lBAl =
A

---) ---)

BC
doru paralardr.

lBCl ise BA = -BC

---> +

dir.

AB ve DC zt ynl

--

d//k

ise AB

--)

ve DC zt ynl

doru paralardr.

d //

k ve

lABl = lDCl ise AB

--->

-DC

dir.

iillgagJl!!iii:

Dzlemde Vektrler

xr

:D :

Yukardak ABCD paraIelkenarnda birbirine e olan ynl doru para|arnl yaAnlz.


.i-.------!+,r.

: A:

:B

- - -

--.

zm
Paralelkenarn karlkl kenarlar eit ve paraleldir. Kegenleri ise birbirini ortalar. Buna gre,

Birim karelere blnm bir kat zerine izilmi


olan ynl doru paralarn karlatrnz.

} 16
-\

zm

|ADl = |BC| oduundan AD =

e BC )-J-++

nin ynleri

ayn A

--..\

llB
-\

ve

BC

dir.

,+ AB ile CD ve FK ile CE
aardlr.

+++-)

ayn ynl doru par-

fi ,"
:r

nn dorultular ve ynleri ayn, uzun-

luklar da eit olduundan


nin ynleri ve dorultular ayn, uzun-

fi

o'.

+ fi
dr

" cB

)
LIJ
(r.)

]uklar eit olduundan e ynl doru paralar-

+-+++ ,} AB llCD ve
AB *

lAB| = lCD| dr. nn ynleri zt olduundan

--\ -s ve AB : CD eklinde

gsterilir.

i_!

++

Fakat

n? e c
dir.

CD

_\

-\ LT ynl doru paras, FK ve CE ynl doru


paralar ile ters (zt) ynl doru parasdr.

FK ile LT
FK

++

AB
nin dorultular aynl, uzunluklar eit

ynl doru paraslna dndaki bir

noktasn-

dan, bir e ynl doru paras iziniz.

olmasna karn ynleri zt olduundan,

-LT
--)

Czm

dir.

|FM| =

|cE

olmasna karlk, ynler ve dorul-

tular farkl olduundrn

ffi+G

or.

++ l FK ve CE

nin ynleri ayn ve tayclar para-

AC
C noktasndan AB dorusuna,
B noktasndan
--> + : CD olur.

lel (dorultular ayn) fakat uzunluklar farkl oldu-

undan, FK #

CE

AC

dorusuna birer paralel

dir.

izp kesitikleri noktaya D denirse,

AB

Dzlemde Vektrler

vEKTR
Elk bants, ynl doru paralarn denklk snf|a-

x:x z
Ynl doru paralar kmesnde elk bantsnn,
kmeyi denklik snflarna ayrdn gsteriniz.

rna aylrr. Bu denklik snflarnn herbirine bir vektr

ad verilir. Her denklik snf br temsilci eleman ile


gsterilebilir. Dolaysya

zm
Yansma, simetri ve geime zelllkleri varsa, ynl
doru paraIar arasndak| elik (:) bants bir denklik bantsdr.

fi

ynl doru parasna

denk olan ynl doru paraIarnn

+-)+ c a , b, ,

snf

fi

veya

..... gibi sembollerle gsterilir.

Yansma zellii

-)+ AB : AB
+
ii:liiiii

Her ynl doru paras kendisine etir.


dr.

Simetri zeIlii

Dzlemin ner
iin,

fi

ve

c- ynl doru paras

AB=CD=EF

+++

r++-+

l.

a.= (AB, CD, EF)

AB:CD+CD=AB
il
Geime zellii Dzlemin her alar iin,

+++-+

dir.

Denklik snlfnn temsilcisi

CC

vektrdr.

-J

z
a

Bir vektr; yn, dorultusu ve uzunluu deimemek koulu ile yer deitirilebilir. Byle vektrIere eit

z LU
IJJ

A?, cB

," E? yn doru pardir.

vektr|er denir. Balang ve bitim noktalar ayn olan vektrlere sfr vektr denir

AB:CD ve CD=EF+AB:EF

_\._\

Dolays ile ynl doru paraIarl kmesinde elik bants, kmeyi denklik snflarna ayw. Bu denklik snflarnn her birine bir vektr ad verildiini de biliyoruz.

r, il

B_b: .....

b'

ile gsterilir.

fi
J

vektrnn uzunluu (normu),

||fi|l

veya

|AB| e gsterilir. Normu (uzunluu) 1 birim olan vektre, birim vektr denir.

l
Dorultular ayn, ynleriters olan vektrlere zt (ters)

1 Bundan sonraki blmlerimi parasn vektr anlamnda ycnt doru paralarna

I E

da eit

vektrler

vektrler denir.

fi

Ve

eit zt vektrIer oup,

'i

vektrleri; dorultuIarl ayn' uzunluklar

fi = -Bi

biiminde gsterilr. liiifisg ]lliiiii

Dzlemde Vektrler

ANAITiK DztEftrDE vEKTRIER


Analitik dzlemde A(x, Y1) veriIsin.

nx
A(-1, 2)

AB

-+

Ve

B(x2, Y2) noktalar

jin

olan oP vektr, AB

--)

vektrne eit ve balang noktas ori-

vektrnn yer (veya

+ BA vektrlerinn yer (konum)


Y.,)

ve

B(2,

4) noktalar

ile tanmlan"n

AB

,.

vektrlerini bulunuz.

zm
A(x''

konum) vektrdr.

B(Xe,Y2) olmak zere,

ry

fi = ol = (xz - x , Y2_Y.,) olduundan, -++ AB oP' - (2 (-1'' 4 _ 2't


=

= (Z + 1,21
I

= (3, 2)

fi=O?r=(-1 - 2,2-4')
_2) = (_3,

olarak bulunur.

A(x, Y1), B(x",Y2) ve P(a, b) olmak zere,


AB

Burada, AB

+ - BA

olduuna dikkat ediniz.

++
= =

oP +
P

(xz

x ,

Y2-

Y1) = (a,

b)

olur.

z
-J

o?
-> oP
-)

= 1a,

b) eklinde gsterilir.
-r

z
UJ

; g

LU

vektr yerine

vektr de yazlabilir.

vektrnn, birinci bileeni reel saysdr.

a Ve iknci bileeni

xr c
A(4,5) Ve B(5,8) olmak zere, AB nin yer vektrnn uzun|uunu hesaplayn,z.

zm
ay

Bir Vektrn Uzunluu (Normu)

oP
I

= (a,

b)

uzunluu

vektrnn (normu),

ly
b:.:

4 5 Ita
H >x

>x

lopl veya pF| ib


gsterilir.

AB

++
loPl

OP

= (5

-4,

5) = (1, 3)

oHP dik geninden

p?

16z

bulunur.

=,Fsz
=

,ffi br

butunur.

;iiiilegz

,i:;

Dzlemde Vektrler

k vekarn Eil

ik vektarn Toplomt Ye Fork

yer vektrleri ayn olacaktr.

halde,
dir.

n olan ve
i

(r,

Y1)

ve = (r. Y2) olmak .zere,


=x2 Ve Y,,=y,

tr\*J

C(xr+x., yr+y.)

=7X1

B(x", yrl

j = 1a+b, 6) , = (4, a{) -\= V ise a.b katr? -\ tJ


zm = 7+
(a+b, 6) = (4, a-b)

xr o

i=
olmak lzere,

(r.,,Y1)

ve d= (rz,Y2) olmak zere,


+

A+ B

-)_) - (x + \z,Y
= (X1, y,,l + = (X

yr)

dir.

-)-)J-) A-B=A+(-B)

Fxr, -Yr)
bulunur.

+a+b=4 ve a-b=6
/.
ln,

- \z,Y - Y2)

a+b=4

ry
cr
J

a-b=6
2a=10+a=5, b=-1 a.b = 5.(-1) = -5 bulunur.
olup

=
UJ

a ul

xr
A(a, 3)

7
B(5, b) olmak zere,

ve

BA

+-)-) B olduuna A_
=

dikkat ediniz.

AB

--)

= (4,

-1) ise a.b

katr?

AB

fg) = (4, -1) 5-a=4 ve b-3=-1 b=2 o=1

zm + (Fa, =

ise

r
-) A = (3,

z
-) ve B = (6,

A+
dr.

-)-)-) A- -) vektrlerini B B ve
zm
-)J

-1)

2) olmak zere,
bulunuz.

olduundan, a.b

=1.2=2

A+B=(3+6,-1
_ -) = (-a' P

+2)

-)

{)

vektrne
J-)

= (9,

1)

olur.

(?,

b) vektrnn

tersi denir.

A-B=(3-6,-1 -2)
=

(-3,

-3)

olur.

.;lii:ggg.,iiiiir

Dz]emde Vektr]er

mg(,.
A(1, noktalar ve d = 1-, rne gre aadakileri bulunuz.

Bir YeItrn Br R,eel Soy Ie o'p,m

-2) ve B(3,2)

4) vekt-

--> -) a. AB+C

b.

C+BA

c. -) --+ C-AB
j

ltular
r
(-2'l)

't--'

-)
B

ll

+-)-) a. AB=B-A
= (3 =

r
1 ve =
1-, s1 ise

1,2

i=

1e,

gi-zd

vektrn

(2,4l
C
=

bulunuz.

AB

+-)

(2,4)

(-1,4)

gi-

zm
ed
=

3.(2,1)

2.(-1, s)
2.3)

=(2+(-1),4+4)
= (1,

8)

= (3.2,

3.1)- (2.(-1),

bulunur. tr

= (6, 3)

(-2, 6)

b. --\ - - BA=A-g
=(1

z
J

=(6-(-2),3-6)
= (8,

-3,-2-2'l
-4)

-)+ = (-1, 4) + (-2, + BA


=

_4') = (_2,

a tu

z lrJ

-3)

bulunur.

=(-1 +(-2'),a+(-a))

(-3,0)

bulunur.

rrg
i=
se

c.

-)-+ C-AB.=(-1
=

1_, 4) ve

fi

= (2,

4)

1-

,2| ve d=

(3,

4)

vektr|eri verliyor.

-2,4-41
+ -BA
olduundan,

".i*

b.d=

o'." a
-)

Ve b reel saylarn butunuz.

(-3,0) bulunur.
=

zm

Burada, AB

-+

a.A+b.B=0
a.(-1, 2)

-) -)

+ b.(3, 4) = (0, 0) + (3b, +

d- n?

d*

Bi

oduuna dkkat ednz.

(-a,2al
(-a
+

4b) = (0, 0) 4b) = (0, 0)


dr.

3b,2a

-a+3b=0 t[ +a=0 ve b=0 2a+4b=0 J -

:iiiiif,gg}!!i;

Dzlemde Vektrler

it vettrn Porqlelli
-l-lJ-

it vercarn

Dkl

'*d,

5*

0 ve kt0

olmak izere,

R= 1x, yl)

(x", y2) iin

-)-) Y1) ve B = (Xz, Y2) olmak zere, A = (x, -) B Ar -) +x1.x2+Y.Yz= 0 dr.

rdo" X1=b-k Y
d= d=

r.io

ouuundan,
-s -\ A.l-d+OAl-OB

r.i= (x,Y2l= (kx,kYl) kY=Yz = k = X2 Vo


+k=

E-=E
X1
Y

our.

moA.moB

=
4

-1
0

(Eimler arpm -1 dir.)

YYz
X1
x2

x1.x2 + Y.Yz=

bulunur.

t '
katr?

't
ve
g = (3, 1) vektrleri paralel ise
4r!

J z

-)J |i= (a+4,2)

z UJ
U)

-) A=

il
(1

-) ,_2\ ve = (a+1,3)

vd<orleridkse

a lratr?

4
I

zm -) -) A-l-B+moA.moB=-1

zm
rr.t1

d+g=_ 'a+4

+a+4=6ro=2

bulunur.

- 1 a+1 +-6=-o-1 *?=6-1+o=5


--I

-23

bulunur.

ffi c
trf,

'
d se n
katr?

A(2,

-3) ve

A(-2, 1) ve B(3, n) noktalar ile

r veriliyor. AB

+-)

B(-1, 2) noktalar e d = (a, 6) vekt_l-

C ise a

katr?

d= (-1, 1) vektr verilyor. A?l zm A6 = (3 - (-2), r-1)

zm
AB

ABrd,*=T
+n-1=-5 fi = -4 bulunur.

= (5,

rrl)

- 2,2- (-3)) = (-3,5) n6rC+mor.ffic=-1


=

(-1
_\

..___t

- -ga-

56 ._ -3a 30

- _l

+3a=30+o=10

bulunur. ii!llggs]liiii

Dzlemde Vektrler Brm

Yekltr
-) A = (3, lunuz.

Uzunluu 1 birim olan vektre, birim vektr denir. -)


|A = 1 br

4) ile ayn dorultu ve ynl birim vektr bu-

-)

ise A vektr birim

vektrdr.

AnaIitikdztemde
trler denir.

4 = (',0) ve 4

= (o,

1) birim

zm

vektrlerine, standart (temel veya baz) birim vek-

doru|tu ve yn! birim vekt

l^|=Jt+{z=,ffi=rE=5

olup

eayn

?=l.i
Al
= = J

f.s,

+)

(3,

f)

oara bu|unur.

J -) yatay e1 birim vektr, i ile

e2 dey birim vektr,

-) j

ile gsterilir.

A=

-)

(x., Y.,) vektr ile ayn dorultu ve yndeki

5 z

birim vekt

-)1- I=+.A 4
eklinde bulunan

z uJ
tJ

-)

(-5, 12) ile ayn dorultulu fakat zt yn| brim

vektr buIunuz.

zm

vektrdr.

l= /t_ sf +*

-_

,ffi

13 oup

-)

ile ayn dorultulu fakat zt yn! olan birim vekt

?=-l.
6r
I

'= teriniz.

_;) (+,

-t-.(-5,

12)

vektrnn birim vektr olduunu gs-

=(*,_;3)

vektrdr.

m
A'r

=mTS
125
t-

TT6T
25

-'l
=

t6
zs

olduundan

-) A

vektr birim vektrdr.

liilKggelliiii:,

Dzlemde Vektrler

VEKTRIERN .ixren i.iv

( 2l
A= (_2,4) vektrnn lineer biIeenlerini yanz.
-)

olmak zere,

zm
A= (_2,4)
-)

-)+J x.A+y.B=C ise

C
-)

vektrne,

i ,, d

(-2,0)
_2.d
J-)

+ (0, 4)
+

vektrlerinin tineer

= =

bileimi denir.

-2.(1, 0)
+

4.(0, 1)

4.e', di.
l-\

-) A

vektrnn lineer biIeenleri _2.',,

ve 4.e',

dir.

nr

a
vektrn, A = (2, 1) ve

-)-) -3) C = (8,


nz.

xr zc
_)_\_\-)J-J-)-)

-) B = (-1, 3) vektrlerinin lineer bileimi eklinde yaz-

A = 2a' _ a'z

ve B _ e'1 3 e, ise

|A +

B| ka birim-

dir?

zm x,yG R olmakuzere J+-) x.A+y.B=C


x.(2, 1) + y.(-1, 3) = (8,

zm
A
tr
--)ll

2a' _ 'z= (2, _1)


(1,

ll

-3)

z
J

'

(2x-

y, X + 3y) = (8,

-3)
'

=g l x+3y=-3 J =x=3.
2xy
I

z ul
U)

-)-) = (2 + 1, -1+(-3)) = (3, -4) A+B


r*
d =

- e1- 3e'r=

-3)

olup

ise
dir.

uJ

/g'+(_qz :

,E

br

v=-2

olur.

O halde, C

-)J-)

= =

3A-2B

rx z
Dzlemde A
-)-J = (3,

bulunur.

I I
{

_1) ve B

= (1,

2) vektrlerinin

li-

neer bileim kmesini yaznz.

rr z
-) Dzlemde her A =

zm X, y R olmak zere (x, Y1) vektrnn standart


birim

u. d

vektrlerinin lineer bi-

leimi

!

vektrlerin lineer biIeimi olarak yazlabileceini gsteriniz.

x.A + y.B = x.(3, -1) + y.(1, 2)


= (3x,
=

-)-)

t I

-x)

(y,2y)

zm
-) A = (x, y1)
= (X1, 0) + (0, yr)
=

-x + 2y) olur. A={(3x+y,_X +2y):x,y R} kmes


(3x + y, trlerinin lineer bileim kmesidir.

ive

dve<-

X.(1, 0) + y(0' 1)

= X1.e1 + = x.'.

-)-)Y.az
J.)
|+ Y-

X=0 ve y=1+(1 ,2leA X=1 ve y-1+(4,1)eA x=2 ve y-0+(6,-2) eA


eklinde
nur. :liillilggz]liiii.

bulunur.

kmesinde sonsuz oklukta vektr bulu-

D1emd3 v3<t3r1r

ik vektarn Lineer Bomll


Dzlemde sfrdan farkl .)JJ sin. kr.A + kr.B = 0

ik vektarn Lineer Bomszl


vektrleri veril-

u" d

Dzlemde sfrdan farkl

i ," d
=

vektrleri veril-

sin. k,.A

-)-)J
+

kr.B

eitliini salayan en az biri sfrdan farkl

reel saylarI Varsa'

i ,. B'

k' ve

eitlini salayan

yalnz k,

vektrlerine, lineer

deerleri Varsa

i ," d

vektrlerine, lineer ba-

(dorusal) baml vektrler denir.

msz vektrler denir. iki


ise paralel deildir.

ktr lineer bamsz

-)+J=) A ve B

vektrleri lineer baml

ise A

llB

olur.

A = (6,

-)-)

x z
3) Ve B
=

(4,2) vektrlerinin lineer baml

r
4
=

go

olduunu gsteriniz.

(', 0) ve

Cozm

-)+-) k'.A+kr.B=0
kr.(6, 3) + kr.(4, 2) = (0, 0)

olduunu gsteriniz.

= (o,

1) vektrlerinln lineer bamsz

-)-)-) kr.e., + kr.e'r=


kl.(1, 0)

* :'

"

(6k, + 4k2,3k1 + 2k2l = (0, 0)

4kr=g l _I 3k, + 2k"=g l


6k., +

+ kr.(O, 1) = (0, 0)

=+ X,,

-f,X,

(k'0)

+ (0, k2) = (0, 0)

eklinde sonsuz zm vardr. -)J Dolays ile A ve B vektrleri lineer bamldr.

(k1, k2) = (0, 0)

k., =

0 ve

kz =

bulunur.

e, o halde, -I ve -d2 vektrleri

lineer bamszdr.

Ustelik

..

-)

B=*A J

t)

olduundan

-) -) AllB

dir.

Bulunan bu sonu vektrlerin lineer bam! olduunu


gsterir.

-)-) A= (3, -1) ve B = (2,4) vektrlerinin


A = (1, 4) Ve B = (8, 6) vektrleri lineer baml ise a katr?

oRlEK

3l

lineerbamsz

-)-)

ORNEK 29

olduunu gsteriniz.

-) -) -) k,.A+kr.B=0
k1.(3, -1) + k2.(2,4) = (0, 0)
(3k1,

Cu

-)-)-)-) A ve B lineer
O halde,
1A

Czm

baml

ise

A //

olma|dr.

+1)

(2kr,4kr) = (0, 0)

(3k, + 2k2, -k1 + 4R2) = (0, 0)

;=i=4a=6 e +o=
398
:

bulunur.

Zkr=g * * 4kr=g l =*''k2 0 bulunur' o halde, i ,. d vektrleri lineer bamszdr.


3k,
+
I

AtTRmAtAR

-)+-) 1. A= (2,4),
-)

B = (-1,3), C = (0,2) ve
vektrlerini analitik dzlemde gs-

7.

A(2,4|, B(-3, 5) ve c(1,


dakileri bulunuz.

0) noktalar iin aa-

D = (-3,
ternz.

-4)

a.

+ --) b. 2AB - 3BC


a. (-1,

-s A6+BC

-4)

b. (-22, 17)

2.

A(3,-1) ve B(0,2) noktalarnagre A? vektrn ve yer (konum) vektrn analitik dzlemde

gsterniz.

-)-) 8. A = (3, -1) ve B = (1, 4) veriliyor. -)-) a. A + B vektrn bulunuz.


b. 46
vektrn buIunuz.

(a,

3)

b. (-2, 5)

3.

Analitik dzlemde verilen A(2,

c(1,

-2)

noktalarna

-1), B(3,2) ve gre fi, fi ve B vex-

trlerini analitik dzlemde

iziniz'

/ E 9.
z z
I,JJ

A?

(-1, 3)

,"

(2,1 se

vektr nedir?

a l,tJ

4.

A(2, 1), B(3,


larna

r -1), C(a, -2) ve D(-1, b) nokta- 10' r o;'"-,*' 1) ve B = (6'a) olmak zere' gre n? = a ise a + b katr? 2A= B ise a.b katlr? --o

5.

-2), B(4, 0), C(n, 3), 4 = DC ise n katr?


A(n+4,

_\

D(1, 5) ve

-)-) 11. A= (-1,3) i]e B


a

-)-) 2.A-B=(-3,4)

= (a,

b) vektrleri iin

ise a+b katr?

6.

A(n-l, 3) Ve B(n+2,

AB

+--\'

2|

noktalarndan

geen
(3 1)

J
bulunuz.

vektrnn yer vektr

nedir?

(_14, _5)

,:iiiilggg jiiiii;

Dzlemde Vektrler 13.

d-d=
ri nedir?

1-a,0) ve

i*

d= (6,3) se R vekt-

19.

i=

(n+1,

rFl),

d = 12,1) ve

,d

ise n ka$r?
3

(1

, 1)

20. Aadak vektrlerin birim vektr olduunu gs_


14.

vektrhn normu katr?


5

^(2,-1|

ve B(-1,3) noktalarnoan geen R?

terniz.

a. fi= 1-,

o1

b d=(+,*)
c. d=(3,_3)
15. A(1' a), B(-2, 1) olmak zere,

n? =5 ise

kaolabilir? -3
veya 5

J z
=

16.

fi

=(2,4)

r" i=

a UJ
l,J

21. A= (n,

rr1)

birlm vektr

ise n

nn pozitif deeri

katr?
1

(o, 1)

se |d| katr?

1
I
I !

17.

i=

(2,

rr1), d = z,n+2)

vektrleri n

d-

22. A= (1'

-)

-2) vektr ile ayn yn!, ayn

dorultu_

lu birim vektr bulunuz.

ka br dir?
5

lE'-Rl

z)

18.

i= (,4), i
*

E'= (5,-12}

ise

i* d

ve

23. x eksen le pozitif ynde 45" k a9 yapan birm vektr nedir?

deerlerini butunuz.

2,fr' n
Iiiiffoooli!i;;

Lh' lzl

[ l

Dzlemde Vektr|er
-)F

24.

^=

(l3, -1) vektrne zt ynde parale olan

bi_

29. AB =

--) -) .) a-2e2

-)J-) ve A=fz

se -) vektr B
2e,

rim vektr bulunuz.

nedr?

-))e, -

25. A= (3,

-4)

vektr ile ayn ynde, ayn dorultu_

da ve uzunluu 4 birim olan vektr bulunuz.

30. A

-) -)
a.
lAl

=2al-z
-)

-)

-)-)-) 3e, B = 9 +
b.
-) lB

ise aadakile-

112 \s'-

16\

5/

ri bulunuz.

c.

lABl

d.

lA+ Bl

-)-)

^.fi o.fro
26. A(3,

".fr

o.,frs

-1)

noktasndan geen

,"

= (1,

-2)

vek_

trne dik olan dorunun denklemi nedir?

x-2y-5=0

-)-)+-) 31.4+B=2er+3e,
se

-) -) -)-3e2 -) A-28=-el i ,"


d
vektrlerini bulunuz.

27. Aadaki vektrlerin bileenlerini bulunuz.

-) -) a. 2er-e,
+

b.

e., +

-)

-) 3e,

A=(1.1)

B=(1,2)

c. 4e,

d. 2e,

-)

32. Aadaki vektrleri standart (taban) birim vek-

28.

-) -) A=Zer-2-) ve
ri bulunuz.

-) -) -)= 01 * 3e, B

trlerin lineer bilemi olarak yazln|z.

ise aadakile-

-) a. A=(2,_3) B b. -) = (4,0)

-) -) a. A+B -) -) c. 3A-B

-) -) b. A-B
d. 2A- 38
J-)

c c. -) = (0,3)
A--2e, -3"r, 8=4e1 . C-3ez i:iiii{o''' ];'

Dzlemde Vektrler
J

A=

,-fg' vektr orijin etrafnda saat ynnde 60' dndrlrse oluan yeni vektr bulu(1

37.

i=
-\

13,

-) 1), d= (2,-1't ve C = (5, 5) olmak zere,


.J -l

n.A+ m.B

C ise

ve m

deerlerini bulunuz.

nuz.

n=3, m=-2

F1,-fr)

A =

-) ({, 6) ve -) = ({, 9) vektrlerinin B

lineer ba-

ml olduunu gsteriniz.

i= 4

fiJ"

vektrnn x ekseni i|e yapt

dar ann ls ka derecir?

E
J

39. A= (2,-1) ve B = (3,-2) vektrlerinin lineer

-)-)

msz oIduunu gsterniz.

u,J

t z
=

U)
TU

x ekseni ile poztif ynde 30" lik a yapan ve


uzunluu 2 birim o|an vektr nedir?

rt,
d= (a,3) ve = 1e,6; ise a ka6r?
vektrler |ineer baml

36. A = (3, 4), B =

-)

-)

(-2,3) vektrleri

verliyor.

n.i*..d=

o'

'.

n ve m

deer|erini bulunuz.
0,0

41. A(1,

-2),

B(2,

3), C(n+l, 2), D(-2, 4) olmak


vektrler lineer baml ise

tzere,

ve C

ka$r?

-5

17

;iiKeoznil;,

1.

A(3, a+1)

AB

ve

B(1,

a-1) olmak zere,

5.

vektrnn yer vektr aadakilerden han-

A = (5, a) vektrnn uzunluu 10 alabilecei deerlerin toplam katr? A)

-)

ise

nn

gisidir?

-sl5

B'

A) (-3,

-3)
D) (3,

B' (-2,

3)

-2)

C) (-1, -1)

-sn

c) 0
s"fg

5,r2

E) (2,2)

+-) 6. A=2e'r+3e',
J B
=

--\

ei- -\ e7
B'
vektr aadakilerden hangisidir? (2, 11)

2.

-1) ve B(1,3) noktalar ile C = (4, 5) vek++ trne gre, AB - c vektr aadakilerden
A(2, hangisidir?

si-

A) (-2,

11) B) (-2, 9) C) D) (2, -11) E) (3, -e)

A) (-5,

-1)

B) (-5, D) (-4,

1)

1)

C) (-4, -1)
E) (3, 9)

t z t z
.!

LLi

7. -)J+ A=[3,-21 ,B=[-1,1] -+ -) -)

ve C=[3,-1t

veriliyor.

C vektr A ve B nin ]ineer bileimi o|arak yazl-

dnda A ve B nin kat saylar toplam ka olur?


3.

-)

-)

++

V,

= (x-y,

x+y)

ve Yr= (2,6)

o|mak zere,

A)s

B)4 C)3

D)2

E)1

V = Vz ise x.y katr?

A)4

B)6 C)8

D)10

E)12
A = (-4, 3) ve B = (8,_2) ise AB vektr dorultusundaki birim vektrlerden biris aadakilerden hangisidir?

8.

4.

A=

.j

-) -J3 e1 + e2

vektrnn

ekseni ile yapt-

pozitif ynl alnln ls ka derecedir?

A)

30

B)

60

C)

120

D)

150

E) 210
i,;ii,

a03

,!iii;

Dzlemde Vektrler

9.

A = (0, 1) vektrnn pozit' ynde 120" ddrlmesiyle elde edilen birim vgktr aadakiler_ den hangisidir?

-) -) 13. I= 1, 3) , d= F2, al vektrlerinin dorusal baml olmas iin a ka olma!dr?


A)

B)

-4

C',)

-2

Dl2

E) 4

14. Aadakilerden hangisl

brim vektr deildir?

A=(n +2,41, B=(n,m-1)ve C=(3,6)olmak 10. -)-)+ zere AC=

-++

B ise m+n ka$r?

A)3 q

q4

,);

E)s
CE

z t z tJ
a uJ
_\J

11.

vektr|ernin tayclarndan eit uzaklktaki bir

i=(fi,l),

B=(1,y'3)

15.

A = (3,

nokta c(1, n) se

r"

in nA+mB=

+++

-2),

B = (-1

,2) ve C

= (1,

6) vektrleri
katr?

C olduunagre n+m

vektrler arasndaki

ann ls ka derecedir?

A)s

B)6

cl7

D)

E) e

A)

75

B)

60

C)

45

D)

30

E) 15

+ 12. A = (X, 2)

vektrnn ynndeki birim vektr

16. AB =zCD

ff'+)
A'

ise x e R+ katr?
B)

I + -> l+AB=kAC BC=5CD,etliinde k nn deeri ka$r?

/7

Cl

,fr D)4

E',,

rE

o;

B)A

.)3 q+

E')?
16.E

1.8 2.A 3.C 4.D 5.C 6.A 7.A 8.C 9.D 10.8 11.E 12.C 13.A 14.8 1s.C
:iiiiKool}iii

1. -)= (1, -2) Ve -)= (-4, 6) a b


A) (0,

-) se 2a +

vektr aadak|erden hangisdr?

5. ?

= (2, a) ve b'= (b, -3) vektrleri paralel olduuna gre a.b katr?

1)
D)

(-1,0)

B) (0,

-1)

c) (1,0)
E) (1, -1)

^)_2

B)-3 c)-4 D)4

E)

6.

-)->-)-_)_)_)KL K = 4@ _3", ve =2Q1+ 5e,


r aadakilerden hangisidir?

ise L vekt-

2. -) A=(o,3) ve -) B=(-1,m) -) -) isen+m katr? A= B A)1 Br2


C)3

vektrleri veriliyor.

A) 6e, C) 6e,

+-)
+

2e,

B) 6e.,

D)4

E)s

/
it.

+-) E) 2e, -6",

3e,

->-) D) 2e, + 6e,

-2",

_i

T
-..

.a

U,\ lJ-l

3.

-r-)+
V
=

7.

A=

(2,

-3), B

= (5, 2) olduuna gre

aadaki-

3 -

4",

vektrnn uzunluu ka birim-

lerden hangisi yan-!tr?

dir?

A)3

B)4 C)s

D)6

E)7

--) 5) -)+->+ C) A+ B= (7,-1) ++


A) AB = (3,

B) BA = (-3,-5)

--)

D)2A- B= (-1,-4)

E)

A-

B = (-3, -5)

4.

birleimi olduuna gre aadakilerden hangisi


dorudur?

+-)-) A = (2, 1), B = (1, 2) ve C = (0, 1) vektrleri ve+->-) riliyor. A vektr B ve C vektrlerinn dorusal

g.

2 ve U vektrnn taycslnn eim a+ s 60" ise U vektr aadakilerden hangisine


IU | =

+->

J+-)+++ A) A=B-2C C)A=28-C -)->+ E) A=-28+3C


J-)-)-)->-)

eittir?

B)A=28-3C
D)A=28+3C

A) -\ * e;
C) 2?1
-J E) ./g

+4

-\ 'frez
+ e'z
-)

--t B) ei - J3e'z

D) e;

_l

2e,

e'1

::ii,+os,iii

Dzlerpde Vektrler

9.

trel denklem halinde yazlrsa aadakilerden hangisi elde edilir?

2x + 3y =

4,

x-

4y =

denklem sistemi br vek-

13. A

= (1' 1) vektr ile ayn yn!, aynl dorultulu birim vektr aadakilerden hangisidir?

A)

xy[_I=[3J

(#,h)
D) (0,1
)

,, (-Ln,-

+r)

c)

(1, o)

B)'[3].,1I=[;]
.r,[?J.r[_'.] :[;]

E)

(n,n)

,[

1l-,L'.]

=,[JJ-,[_,'J =[i]

14. A

++++
= (k+1,

2),

katr? A)

B = (k-1,

3) ve A ll B ise
D)

-1

B',)

-2

C)

-3

-4

E)

-s

10. V

+ e, vektrnn x ekseni

ile yapt dar

/+

ann ls ka derecedir?

CC

A)

1s

B)

30

C)

4s

D)

60

z
J

E')

75

U)
LU

ul

z
15. A(-1

?
11. A(-2,3) noktasndan geen ve'V
= (1,2,) vekt_ rne paralel olan dorunun denklemi aadaklerden hangisidir?

,2) ve B(2,-2')

otmak zere 1?1 atrz

A)

z,B

D)5

B)

E)6

cl z,B

A) Y=x+5

B) y=
D)

C)y=

*o

tr*,

Y=2x+5

E) Y=2x+7

16. A(3, 1)noktasndan geen r" 7= (2.-1 vekt_


rne dik olan dorunun denkleml adakiler-

12. V, = (n+2,3)
baml se

Ve r=(n, 1)
katr?

vektrleri lineer

den hangisdr?

A)o 14Iz
iiiiiioe,]!iiii;;

c)

oZ

A)

Y=3xY=

B)y=

q2
8.A

c)

x-2
1 1

D)y=2x-4
13.A

-i.
16.E

E)Y=2x-5
9.C 10.C .E 12.C 14.E 15.D

1.8 2.8 3.C 4.8 5.D 6.4 7.O

1. i=

(3,

2) ve ei= 1, -1) se

vektr nedir?

i= ,.d in

vektrnn birim vektr olmas

nn pozitif deeri ka olmaldr?

2.

= (3,

-1), =

(1,

o) ise

2- g

vektr ne_

4 '5.
E

d,t?

) z
a uJ

= - 1, 4) ve B = (3, -3) vektrlerl doru_ sal baml olduuna gre a katr?

-)+ A (2a

z ut

3.

A=(-x,2r,B=(-1,2y)
x+

2^-

+-)

B = (3, 0) se

6.

katr?

3A- 28 +

++rr+rr

= 4e, +

ef,

A+ B

3e;

2e, ise

B vektrnn x eksen|yle yapt dar ann l-

s ka derecedir?

iiiiit.coz]i!i;

[)(zlerltJe Vei<t; Ie'

= e'r+3j, Ve Ei=2e'r+ -) -, lA_ B Ikatr?^

_)-+J-)+-)J_)-)

e,

olmakzere 9. AB = (2,3)
nedir?

Ve CB

(-1,4) ise AC

vektr

s -- = re,3) ve V, = (0, V,

) vektrleri

arasndaki 10
A

'|

alnn ls ka derecedi? ''t--

B--r.-

3x+4y--12

lAC| = |CB| olmak zere, yukarda verilenlere g-

re loB

-+

l+

|oC

-)

ka birimdir?

A= (3,

+-)-)
t

-2),

- (-2, 4) ve C
-)-)J
+

(-13, 14)

4.

A= (2,-2), AB
nedir?

= (4, 3) olduuna

gra B vektr

olmak zere k.A

t.B

eitliini salayan k

Ve

reel sayllannn toplam katr?

2. i=
AB

i 12, -1) ve d= 15,

3)

o|mak zere,

vektr ile ayn yn| b|rim vektr nedir?

4
z
J

{,D.

++

f,= (a-1,2), $

ralel olduuna gre

= (a+6, 1)

vektrleri birbirne pa-

katr?

;
a ul
IJJ

,' v
:

g. i=

14,

-) 3), d= (2, al ve C = (b,

-)+ oA=BC

-4)

olmak zee,

se a+b katr?

A = (2, 2) vektrnn x eksen le yapt dar ann ls ka derecedir?

liii!l[+og]lliii::

Dzlemde Vektrler A(n' 1)' B(2' 4)' C(-1' 3)' D(0' 2) olmak uzere' -A 7. - = /3 a _ az Vektr orijin etrafnda pozitif 9' ynde 60" dnd-rlrse oluan yeni vektr ne_ ni ue C vektorle i lineer baml ise n katr?
dtr?

8.

-+ -> -> Y =2E_ az

vektrnn bileenlerini

bulunuz.

1o. V

kr5,-2)

vektr ile ayn doruItulu fakat zt

ynl olan birim vektr nedir?

!. -'i 6..i5
i:;

o o

';:;

1.

-)-)J V=3

1970

- USS i - 4|

5.
vektrnn boyu ka birimdir?

-)+ A = f2, 4|, 'i*


y'=

1974

- USS
B = [8,

{]

vektr|eri veriliyor.

A)5

B)4 C)3

Dl2

E)l

[4, -2l

etlin

satayan x,

de-

erleri aadakilerden hangisidir?


A',l 1,

-2
D) 2,1

B) 1,1
E)

c)

2, -1

2,2

1971

- USS

3x + 2y

1=

dorusunun dorultman vektr


6.

aadakilorden hangisidir?

A) 2

JJJ.JJ.J

-+ 3

j-l_Jl

B) 3 '+ 2
3

j'
E't

D, -2 i'+

j'

c) -3 i'+ 2i'

1981

- OYS

3i'-

2i

Bir ABCD paralelkenarnn iinde

olacak biimde
|AP|
=3

P ve Q

A?

fi

a-

noktalar alnyor.

olduuna gre, ABCD paralelkenarnn

[ACl kegeninin uzunluu nedir?

A)18 B)1s C)12 D)e


x- t3 i
A)
J

E)6

1972

e)

- USS -) + j vektrnn x

ekseni ile yapt a

ka derecedir?

120

B)

e0

C) 60

D)

4s

io 7.
E) 30

-) V'

i 988

- OYS -) = [3, 4l , Yz=

[6, 8] vektr]eri veriliyor.

Aadakilerden hangisi
kombinasyonu deildir?

' ,.

, nin dorusal

A) [12,
1972 3x

16]
D) [,

B) [9, 12]

c)

[1, 2]

E) [-3, -4]

- 2y = 5 , 4x + 6y = 13 denklem sistemi bir vektre| denklem halinde yazlrsa aadakiler_


den hangsi elde edilir? A)
B)
D)

- USS

1989

- CYS

Dik koordinat sisteminoe =

(i,,2+ ) ver

ve<-

trnde t deitike u noktasnn izdii erinin denklemi nedir?

c)
E)

A) xy=1
D)

B)

y=x2- 1

C) y=x2+1

v=*-1 x'

E)y=4*
x'
iiiil

411

,iiii:

Dzlemde Vektrler
9.

-+

V., = (a,

2), V2

-+

= (_3,

7)

Vektrleri dorusal ba-

lml olduuna gre

katr? D) ,

A\ -Z B) -9 c\ -Z "t 3 -, 7 -, 6

-q 7

E)

l1
3

10.

= 12, _2) ve d = (,/5, ) vektrleri arasndaki a ka derecedir?

A)

e0

B)

7s

c)

60

D)

45

E) 30

1.A

2.D

3E

4D

5.C

6.D

7C

8.E

LD

10.8

1.

-)+-) V=3
1V1

i'- 4i'=
IaA

(3,

+)
il-9a16
=

= / sz +(-

4f -

5 br

Doru Seenek A

2x+8Y=y' l=, =z,y=-1 -4x-6y=-2 l

xl2,4l + y[8, {] = [4, -21 [2x,4xl + [8y, {yl = 14, -21

x.A + Y.B = 14, -21

-)

-)

bulunur.

Doru Seenek

3x + 2y
ffi =

_}

- 1- 0

dorusunun em

oun dorultman Vektrnn eiml de

_}
_2i
+

olmaldr. gi =

e2,3)

vektrnn eim

oup
b.

dorunun dorultman vektrdr.

Doru Seenek

D l
c(

a LU

z t z tu
.J

-++ AP = PQ

-J

x'=

r) + /5 T* i= (fr, 1 vektrnn eim

,(
I

/t
i
i

QC ise AC kegendir. Ohalde lACl =3+3+3=9 dur.


=

Doru Seenek D

olup m=tan3Oo=a olduundan


30" lik al yapar.

fr

,fr

ekseni ile

Doru Seenek E

7.

x.V,+Y.Vz=V
x.[3, 4] + y[6, 8] =

-)-)-)

x.[3, 4] + 2y[3,4] =
4.

3x-2y =$ 4x+6y=13

(x + 2y).[3,

= [3x,4x]

[-2y, 6y] = [5, 131

4l=V,

7
x + 2y

x[3, 4] + yI-2,6] = [5, 13]

x + 2y yerne srayla 4,3, _2,

D,

eR _1 yazarak A,

B,

seeneklerindeki vektrler bulunur. Dolay-

{l-,[;l=[,1l

s i|e [1, 2] vektru binasyonu deildir.

ve

nn dorusal kom-

Doru Seenek D

Doru Seenek

,iiliiKas]liiiii,

Dzlemde Vektrler

8.

= (+,t2+)

x=f l*t=l
I

y=

t2+1J '
v=

(|)'*
bulunur.

v=}+

Dogru Seenek E

9.

-) -) V1//V2dir.

V,

-)

= (a,

2| ve Yr= (_ ,7| lineer baml ise


O hade,

3=++7a=

=)o=

/
on.
,
-J >-

Doru Seenek D

LU

UJ

10.

A ve B

-)-)

vektrlerinin arasndak| al

30o + 45o =

75"

dir.

Doru Secenek B

You might also like