İSTANBUL TİCARET ODASI

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

MO L DO VA
ÜLKE RAPORU

Güncelleme Tarihi: 23 HAZİRAN 2005

Ülke No: 74, M.D.
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

I- GENEL BİLGİLER
Resmi Adı : Moldova Cumhuriyeti
Yönetim Şekli : Parlamenter Cumhuriyet
Coğrafi Konumu : Moldova Cumhuriyeti Balkanların kuzeydoğu
köşesinde, denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzey,
kuzeydoğu ve güneydoğuda Ukrayna, batısında da
Romanya ile çevrilidir.
Yüzölçümü : 33.843 km2
Nüfusu : 3.6 milyon kişi (2004)
Nüfus Yoğunluğu : 106 kişi / km2 (2004)
Başkent : Kişinev
Önemli Şehirleri : Tiraspol, Belts, Tigina, Komrat, Kahul.
Zaman Ayarı : GMT’ den 2.5 saat ileridir.
İklimi : Yazlar uzun ve ılıman, kışlar ise yumuşak geçer.
Yazın sıcaklık başkentte 20 derece, kışın ise
-4 derece civarında gerçekleşir.
Dil : Moldovanca , Rusça da kullanılmaktadır.
Din : Hıristiyan

2
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

II- EKONOMİK GÖSTERGELER

YILLAR 2000 2001 2002 2003 2004

GSYİH (Milyon $) 1.288 1.481 1.662 1.957 2.687

(Gayri Safi Yurt İçi Hasıla)
Kişi Başı GSYİH($) 357 411 461 543 746

Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) 2.1 6.1 7.8 6.3 8.0

Enflasyon 31.2 9.6 5.2 11.6 12.3

(tüketici fiyatlarıyla; ort. %)
Nüfus (milyon kişi) 3.6 3.6 3.6 3.6 3.6

Para Birimi: Moldova Lei 1 ABD Doları:14.17 ML (3.2.2005)

Kaynak : The Economist Intelligence Unit / Country by Country 2005

III- GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ

MOLDOVA’NIN DIŞ TİCARETİ

(Milyon ABD Doları)
Yıllar İhracatı İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret
Dengesi
1999 474 611 1.085 -137
2000 477 771 1.248 -294
2001 567 879 1.446 -312
2002 660 1.038 1.698 -378
2003 800 1.429 2.229 -629
2004 1.040 1.808 2.848 -768
Kaynak : The Economist Intelligence Unit / Country by Country 2005.

Başlıca İhracat : Rusya (%35.8), İtalya (%13.9), Romanya (% 10),

Yaptığı Ülkeler
Almanya (%7.3), Ukrayna (%6.6).
Başlıca İthalat : Ukrayna (%24.6), Rusya (%12.2), Romanya (%9.3),
Yaptığı Ülkeler
Almanya (%8.5), İtalya (%7.4).
Başlıca İhraç : Gıda ürünleri (%35.1), tekstil ve tekstil ürünleri

3
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

Ürünleri (%17.3), bitkisel ürünler (%12.2), makine ve

donanımları (%4.0), mineral ürünler (%3.1).
Başlıca İthal : Mineral ürünler (%21.7), makine ve donanımları
Ürünleri (%13.5); kimyasal ürünler (%8.6), metal ve metal
ürünleri (%6.3)

IV- TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ :

TÜRKİYE - MOLDOVA TİCARİ İLİŞKİLERİ

(Bin ABD Doları)
Türkiye’nin Türkiye’nin Ticaret Ticaret
Yıllar İhracatı İthalatı Hacmi Dengesi
1992 15 1.742 1.757 -1.592
1993 390 28.908 29.298 -28.518
1994 3.628 20.453 24.081 - 16.825
1995 7.270 15.616 22.886 -8.346
1996 14.327 14.432 28.759 - 105
1997 21.334 15.076 36.410 6.258
1998 27.624 11.799 39.423 15.825
1999 20.646 10.863 31.509 9.763
2000 26.232 7.047 33.274 19.190
2001 27.815 2.591 30.406 25.224
2002 39.143 4.645 43.788 34.498
2003 46.788 10.195 56.983 36.593
2004 65.979 27.131 93.110 38.848
Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir.
Kaynak :Devlet İstatistik Enstitüsü.

4
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

70.000
TÜRKİYE-MOLDOVA
DIŞ TİCARETİNİN SEYRİ 65.979
(Bin ABD Doları)
60.000

50.000
46.788

40.000 39.143

28.908
30.000 27.624 27.815
27.131
26.232
21.334 20.646
20.453
20.000
15.616
15.076
14.327 11.799
14.432 10.195
10.000 7.270
10.863 7.047

1.742 2.628 2.591

4.645
390
0 15
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
İhracat İthalat

5
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

MOLDOVA’YA İHRACATI (ABD DOLAR)
Fasıl No Açıklaması 2004
60 Örme eşya 19.004.002
39 Plastik ve plastikten mamul eşya 4.790.019
87 Motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet,vb 3.756.498
73 Demir veya çelikten eşya 3.573.727
84 Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları 3.415.812
76 Alüminyum ve alüminyum eşya 2.990.625
07 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 2.755.886
85 Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları 2.450.097
61 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 1.745.523
Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıt ve kartondan
48 1.694.973
mamul eşya
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

MOLDOVA’YA İHRACATI (ABD DOLAR)
Fasıl No Açıklaması 2003
60 Örme eşya 17.427.713
39 Plastik ve plastikten mamul eşya 3.084.957
84 Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları 2.900.263
85 Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları 1.926.115
08 Yenilen meyveler, kabuklu yemişler, turunçgil, vb 1.846.036
73 Demir veya çelikten eşya 1.707.055
76 Alüminyum ve alüminyum eşya 1.691.913
07 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 1.518.691
Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer
57 1.446.111
kaplamaları
Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler, yıkama- yağlama
34 1.391.716
maddeleri
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

MOLDOVA’YA İTHALATI (ABD DOLAR)

6
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

Fasıl
Açıklaması 2004
No
72 Demir ve çelik 12.550.335
Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman, hayvan
12 7.597.909
yemi
23 Gıda sanayi kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları 2.927.481
41 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler 1.885.349
Yenilen meyveler, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun
08 825.380
kabuğu
10 Hububat 548.401
61 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 274.998
57 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 133.190
06 Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahsalları 93.483
Nükleer reaktörler, kazan; makine ve cihazlar, aletler,
84 70.047
parçaları
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE

MOLDOVA’YA İTHALATI (ABD DOLAR)
Fasıl
Açıklaması 2003
No
41 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler 4.334.371
72 Demir ve çelik 2.397.279
23 Gıda sanayi kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları 1.045.216
Yenilen meyveler, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun
08 867.045
kabuğu
12 Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi 519.407
Süt ve süt mamulleri, kuş ve kümes hayvan yumurtaları, bal
04 405.320
vb.
10 Hububat 236.355
57 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddeden yer kaplamaları 166.821
64 Ayakkabılar, getrler, tozluklar vb. eşya ve aksamı 61.459
61 Örme giyim eşyası ve aksesuarları 48.179
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

TÜRKİYE’NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE

MOLDOVA’YA İHRACATI (ABD $)

7
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

ÜRÜN TANIMI 2004

ÖRME MENSUCAT (PAMUKTAN, BOYANMIŞ) 15.201.084
DİZEL/YARI DİZEL YENİ AMBULANSLAR (1500 CM3<SİLİNDİR 1.997.424
HACMİ<2500 CM3)
DOMATES (TAZE/SOĞUTULMUŞ) 2.140.124
ÖRME TÜYLÜ MENSUCAT (PAMUKTAN, BOYANMIŞ, DİĞER) 955.496
VULKANİZE EDİLMEMİŞ KAUÇUK EMDİRİLMİŞ DOKUNABİLİR 1.196.987
İPLİK
ALÜMİNYUM ALAŞIMDAN İÇİ BOŞ PROFİLLER 1.167.632
ÇÖZGÜ TIPI ÖRGÜLÜ DIĞER MENSUCAT (PAMUKTAN, BOYANMIŞ) 1.319.811
DEMİR/ÇELİKTEN RADYATÖRLER 1.025.879
ALAŞIMSIZ ALÜMİNYUMDAN PROFİLLER 1.398.265
EKMEKLİK VE KAPLICA (KIZIL) BUĞDAY UNU 1.152.094

TÜRKİYE’NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE

MOLDOVA’DAN İTHALATI (ABD $)
ÜRÜN TANIMI 2004
AYÇEKİRDEĞİ 7.529.039
DEMİR VE ÇELİKTEN HADDELENMİŞ KÜTÜKLER 5.889.500
FİLMAŞİN (0,25=<KARBON<0,75, SICAK HADDE, KANGAL, 5.139.289
ÇAP<14)
AYÇİÇEĞİ TOHUMU YAĞI ÜRETİMİNDEN ARTA KALAN KÜSPE 2.927.481
VE KATI ATIKLAR
FİLMAŞİN (0,25=< KARBON<0,6, SICAK HADDE, KANGAL 947.212
HALİNDE)
ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ (YAŞ AĞIRLIK: 16 KG. FAZLA) 807.521
CEVİZ (KABUKSUZ) 729.928
FİLMAŞİN (SICAK HADDE, KANGAL HALİNDE, TEKERLEK DIŞ 551.413
LASTİK)
MISIR 340.181
ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ (YAŞ AĞIRLIK : 15 KG AZ) 278.720
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü.

MOLDOVA-TÜRKİYE ARASINDA YAPILAN BAŞLICA TİCARİ VE

EKONOMİK ANLAŞMALAR

8
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

• Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması;

İmza tarihi:14.02.1994
Resmi Gazete Tarihi ve Numarası: 06.06.1994/21952
• Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması;
İmza tarihi:14.02.1994
Yürürlüğe giriş tarihi: 16.05.1997
• Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması;
İmza tarihi: 3.6.1994
• Çifte Vergilendirmeyi Önlemeye İlişkin Anlaşma;
İmza tarihi:125.06.1998
Yürürlüğe giriş tarihi: 28.07.2000
• Sanayi Alanında İşbirliği Anlaşması ile Bilimsel ve Teknolojik
İşbirliği Anlaşmaları :Mayıs 1999