Şekerleme Sektör Profili 2003

İSTANBUL TİCARET ODASI
ŞEKERLEME
SEKTÖR PROFİLİ
HAZIRLAYAN:
SİBEL PALACIOĞLU
İÇİNDEKİLER
Sayfa No:
I. GENEL
1.1. Araştırmanın Kapsamı ………………………………………... 3
1.2. Ürünün Tanımı …………………………………………........... 3
1.3. Şekerleme Çeşitleri ……………………………………........... 3
1.4.Şekerlemelerde Kullanılan Hammaddeler …………………... 5
1.5.Şekerlemelerin Saklama Koşulları ……………………........... 5
1.6.Şekerlemeler ile İlgili Standartlar …………………………….. 6
II. DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE ŞEKERLİ ÜRÜNLER
2.1. Dünya …………………………………………………………... 7
2.1.1. Üretim ve Tüketim …………………........................... 7
2.1.2. Tüketici Tercihlerinde Şekersiz Şekerli Ürünler …… 7
2.1.3. İhracat ………………………………………………….. 8
2.1.4. İthalat …………………………………………………… 10
2.1.5. Dünya Şekerleme Pazarları …………………………. 11
2.2. Türkiye ………………………………………………………….. 12
2.2.1. Şekerlemenin Tarihi Gelişimi ………………………… 12
2.2.2. Üretim ………………………………………………….. 12
2.2.3. Tüketim ………………………………………………… 16
2.2.4. İç Piyasa Yapısı ………………………………………. 17
2.2.5. İhracat ………………………………………………….. 18
2.2.6. İthalat …………………………………………………… 22
2.2.7. Avrupa Birliği’nde İşlenmiş Tarım Ürünleri
Kapsamında Şekerli Ürünler ………………………… 24
2.2.8. Şekerleme Sektöründe Bazı Uygulama, Sorun ve
Öneriler ………………………………………………... 26
2.2.8.1. Sicil, izin ve tescil başvurusu nasıl yapılır? . 26
2.2.8.2. Gıda Sicili ve Üretim izninde gruplandırma
yapılan şekerli ürünler ……………………… 28
2.2.8.3. Üretim izinleri ve gıda sicilleri hususunda
karşılaşılan sorunlar ………………………… 29
2.2.8.4. Sektörün Sorunları ve Çözüm Önerileri ….. 30
EK 1: İhracata Yönelik Devlet Destekleri ………………………… 32

EK 2: Türkiye Şekerli ve Çikolatalı Mamul Üreten Önemli
Firmalar (Alfabetik) ………………………………………….. 36
EK 3: Türkiye Şekerli ve Çikolatalı Ürün İhracatçıları …………. 38
KAYNAKLAR ……………………………………………………….. 58
2
I.BÖLÜM: GENEL
1.1. Araştırmanın Kapsamı:
Şekerleme Sektör Araştırması; G.T.İ.P. 1704 grubuna giren ürünleri içermekte

olup, bu ürünlerin arasında bulunan, ancak şekerleme ürünü sayılmayan
G.T.İ.P. 170410 olan çiklet,

G.T.İ.P. 17049099 1011 ve 170490991019 olan helva ve
G.T.İ.P. 170490992000, 170490993000, 17049099012 olan lokum
da “şekerli ürünler” adı altında çalışmanın kapsamına dahil edilmiştir.
G.T.İ.P. 17049030 olan beyaz çikolata, G.T.İ.P. 1806 grubuna giren “çikolata
ve kakao içeren gıda müstahzarları” ve G.T.İ.P. 1905 grubu içindeki tatlı bisküvi ve
gofretler araştırmanın kapsamı dışındadır.
1.2. Ürünün Tanımı:
Şekerli Ürünler;
Sakaroz ve/veya diğer şeker türleri, polioller ve/veya tatlandırıcılar veya diğer
tatlı maddeler yanında aroma ve çeşni maddeleriyle imal edilen çok çeşitli şekil, yapı
ve bileşimdeki gıda maddeleridir. Bu ürünlerde temel hammadde şekerdir.
Şekerleme;
Şeker ve glikozun veya sadece şekerin pişirilmesinden sonra sitrik asit, tartarik
asit veya potasyum bitartarat ilave edilerek kestirilmesi sonucu oluşan hamura,
üretilecek ürünün çeşidine göre süt, süt tozu, jelatin, yağ ve aroma gibi maddelerin
eklenmesi ve şekillendirilerek ambalajlanması sonucu elde edilen bir gıda
maddesidir.
Şekerlemeler yapı olarak bir karbonhidrattır. Şekerleme üretiminde kullanılan

şeker (sakaroz), şeker pancarı veya şeker kamışının özel yöntemlerle işlenerek
rafine edilmesi ile elde edilir. Şekerleme üretiminde kullanılan bir diğer önemli madde
de mısırdan elde edilen nişastadan özel bir üretim tekniği ile elde edilen glikozdur.
Glikoz; şekerin kristalize olmasına etki eder, işlenmesine kolaylık sağlayarak daha
düzgün olarak şekillenmesine yardımcı olur. Şeker ve glikoz yerine tatlandırıcı
kullanmak suretiyle de şekersiz ürünler üretilmektedir.
1.3. Şekerleme Çeşitleri:
Şekerlemeler, Türk Gıda Kodeksi’nde aşağıdaki şekilde gruplara ayrılmıştır:
3
♦ Sert şekerleme
♦ Yumuşak şekerleme
♦ Jöle şekerleme
♦ Draje şekerleme
♦ Tablet şekerler
♦ Meyve şekerlemeleri
♦ Badem ezmesi ve benzerleri
♦ Koz helva, nuga ve benzerleri
♦ Fondan
♦ Krokan
♦ Dolgulu şekerleme ürünleri.
Diğer şekerli ürünler;
♦ Helva
♦ Çiklet
♦ Lokum
♦ Çikolata ve kokolinler
Sert şekerlemeler; Sakarozun glikoz şurubu ve/veya invert şeker ile birlikte
pişirilerek yüksek derecede konsantre edilmesiyle elde edilen camsı ve amorf yapıda
şeker kitlesinden oluşan ve ayrıca aroma, renklendirici ve çeşni maddeleri içeren
ürünlerdir (nem miktarı en çok %3). Sert şekerleme üretimi oldukça basit bir yöntem
olmakla birlikte, teknik kurallara uygun olarak yapılmadığı takdirde kristalizasyon ve
yapışkanlık gibi kusurlar kısa sürede ortaya çıkabilmektedir.
Yumuşak şekerlemeler; Toffe ve karamel şekerlemelerin özellikleri

yapımlarında kullanılan hammaddeler olan süt, süt yağı ve bitkisel yağlardan ileri
gelmektedir. Toffe ile karamel şekerlemeler arasındaki fark toffelere çiğneme özelliği
vermek için jelatin veya albümün katılmasıdır. Toffeler sütsüz de yapılabilir.
Jöle şekerlemeler; şekerli ürünler içinde önemli bir yere sahip olup, diğer
şekerli ürünlere göre daha düşük derecelerde pişirilerek hazırlanırlar ve bu nedenle
nem oranları daha yüksektir (%15-20). Bu ürünlerin tipik yapı özellikleri jelleştirme
maddeleriyle sağlanır. Bunlar; nişasta, jelatin, pektin, arap zamkı ve agardır. Diğer
hammaddeler şeker ve glikoz şurubudur. Kullanılan jelleştirici maddeye göre; sert,
yumuşak, elastiki, kolay kesilen vb. değişik doku ve yapıda şekerlemeler elde edilir.
Drajeler; Çekirdek kısmı çikolata-dışı şeker ve çekirdek kısmı kuru meyve-dışı

çikolata olmak üzere iki türlüdür.
Helvalar; tahin helvası, kabukları çıkarılmış susam tanelerinin kavrulduktan

sonra özel değirmenlerde ezilmesiyle elde edilen ve tahin denilen koyu kıvamlı yağlı
maddenin şeker, sitrik asit, tartarik asit ve çöven köklerinin kaynatılmış suyu ile
pişirilerek hazırlanması sonucu elde edilen bir üründür.
Lokumlar; şeker şurubunun (sakkarozun) sitrik veya tartarik asit veya tartar
kremi ile kestirilip nişasta ile usulüne göre pişirildikten sonra, içine meyva aksamı,
meyva usaresi, bazı çiçeklerin yaprakları, zararsız, tabii veya suni esanslar, sakız,
4
fındık, fıstık, ceviz, hindistan cevizi gibi kuru meyveler veya kaymak ilavesiyle yapılan
veya çeşidine göre kullanılmasına müsaade edilmiş olan boyalardan herhangi
birisiyle hafifçe renk katılan hindistan cevizi veya pudra şekeri kaplanarak üretilen bir
gıda maddesidir. Lokum çok eski yıllardan beri Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde
yapılan ve bu yörelere has özellikleri olan bir tatlıdır. Lokumlar;
¾ Sade Lokum
¾ Kaymaklı Lokum
¾ Diğer Lokumlar
olarak 3 ana gruba ayrılmıştır.
Çikletler; gomelastik (çiklet mayası), şeker, glikoz, esans, suni mum veya
gliserin, waks, yağ ve emilgatör (yumuşatıcı maddeler) karışımından oluşan hamurun
belirli şekillerde bölünüp ambalajlanması ile elde edilen bir üründür. Çikletler;
¾ Şekerli,
¾ Şekersiz
¾ Tatlandırıcılı
olmak üzere üçe ayrılır. Balonlu ve balonsuz olarak da gruplandırılabilirler.
1.4. Şekerlemelerde Kullanılan Hammaddeler:
Toz şeker, glikoz şurubu, yağlı süttozu, yağsız süttozu, peyniraltı suyu tozu,
katı bitkisel yağlar, sıvı bitkisel yağlar, kakao yağı, tereyağı, jelatin, pektin, kakao
tozu, kakao likörü, sakız mayası, sıvı aromalar, toz aromalar, renklendiriciler, doğal
renklendiriciler, bitki özleri, nişasta, dekstroz, maltodekstrin, asitliği düzenleyici; sitrik
asit, laktik asit vb., yapay tatlandırıcı; aspartam, acesulfam-K vb., polioller; sorbitol,
izomalt, maltitol, xylitol vb., emülgatörler; lesitin, GMS vb., carnauba wax, gum arabic,
shellac, susam, antep fıstığı, badem, yer fıstığı, iç fındık, fındık füresi, meyve
konsantreleri, meyve sosları, sodyum bikarbonat, vitaminler, magnezyum stearat,
gliserin, yemek tuzu.
1.5. Şekerlemelerin Saklama Koşulları:
Genel kural olarak tüm şekerleme ürünleri serin ve kuru ortamda, doğrudan
güneş ışığı görmeyecek şekilde ve koku veren maddelerden uzakta saklanır. Sıcaklık
22oC’nin, nisbi nem ise %60’ın üzerinde olmadığı takdirde ürünler son kullanma
tarihine kadar ilk günkü kalitesini korur.
Şekerlemelerin olumsuz nem koşullarına dayanımı ambalaj şekli ve

malzemesiyle de ilgilidir. Örneğin sarma şeklinde ambalajlanıp dökme olarak satılan
ürünler veya kağıt ambalajlı ürünler aşırı nemli ortamlarda çok çabuk etkilenir.
Jöle şekerlemeler 30oC’nin üzerindeki sıcaklıklarda eriyerek şekilleri bozulur,

ambalajsız olarak açıkta bırakıldıklarında kuruyarak sertleşir.
5
Aşırı sıcak ve/veya nemli ortamda kalan toffe şekerler yumuşayarak yapışkan
bir hal alır. Sert şekerler nemli ortamlara daha hassastırlar, yüzeylerinde yapışkan bir
tabaka oluşur ve ambalaja yapışırlar, daha sonra yüzeyleri matlaşır.
1.6. Şekerlemeler ile İlgili Standartlar:
Sektöre ait ürünlerle ilgili olarak Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından
yayımlanmış bulunan ürün standartları aşağıdaki çizelgede gösterilmiştir.
Öte yandan ülkemiz gıda mevzuatına yeni bir düzenleme getirmek üzere
yürürlüğe giren 24.06.1995 tarih ve 560 sayılı Gıdaların Üretim, Tüketimi ve
Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname’ye dayanılarak Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı’nca Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği ile bazı ürünlere yönelik ürün
kodeksleri yayımlanarak yürürlüğe konulmuş olup bu kodeksler mecburi
uygulamadaki bazı standartları yürürlükten kaldırmıştır. Ancak sektöre ait ürünlere
ilişkin olarak bugüne kadar herhangi bir kodeks yayımlanmamıştır. Bu nedenle
yapılan denetimlerde Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin genel hükümleri ve mevcut
standartlar esas alınmaktadır.
Çizelgede yer alan standartlar sektör tarafından üretilmekte olan ürünlerin

sadece bir bölümünü kapsamaktadır.
Şekerleme Ürünleriyle İlgili TSE Standartları
Standart No: Ürün:

TS 5230 Badem şekeri
TS 7780 Akide şekeri
TS 8444 Lokum
TS 8787 Pişmaniye
TS 9131 Cezeriye
TS 9400 Kestane şekeri
TS 9972 Loğusa şekeri
TS 9999 Saray helvası
TS 10929 Jöle şekerleme
Kalite Yönetim Sistemine ilişkin ISO 9000 serisi standartları diğer sektörlerde
olduğu gibi Şekerleme Ürünleri sektöründe de özellikle büyük ölçekli firmalar başta
olmak üzere uygulanmaya başlamış olup belgeli firma sayısı giderek artmaktadır.
6
II.BÖLÜM:
DÜNYA’DA VE TÜRKİYE’DE ŞEKERLİ ÜRÜNLER
2.1. Dünya
2.1.1. Üretim ve Tüketim:
Dünya üretiminin önemli bir bölümü çoğu batılı gelişmiş ülkelerde yeralan ve
sahip oldukları sermaye birikimi, büyük üretim kapasitesi, uzun yıllara dayalı tecrübe,
etkin ve yaygın dağıtım kanalları avantajını kullanan, devasa boyutlu üreticiler
tarafından yapılmaktadır. Dünya şekerli ve çikolatalı mamuller toplam üretimi yaklaşık
11.2 milyon ton olup, toplam dünya üretiminin yaklaşık %45’i dünyanın birçok
bölgesinde yatırımları bulunan az sayıda firma tarafından gerçekleştirilmektedir.
Gelir düzeyi ile doğru orantılı olarak kişisel gelir seviyesi yüksek ülkelerde, kişi
başına tüketilen şekerli ve çikolatalı mamuller de doğrudan ihtiyaç maddesi olmaması
ve kişisel zevk ve tercihlere bağlı olması dolayısıyla yüksek miktarlarda
bulunmaktadır.
Şekerleme mamulleri arasında önemli bir yere sahip olan çikletin dünya üretimi
660 bin tondur. Türkiye, dünya üretiminin %9’una sahiptir. En büyük çiklet üreticileri
ABD, Japonya, Kore ve Danimarka’dadır.
Dünya kişi başına düşen şekerleme tüketimi 5 kg.olup, Almanya, İngiltere,

İsviçre, Belçika ve Rusya’da 6-8 kg., ABD, Avustralya ve diğer Avrupa ülkelerinde 4-6
kg., Japonya ve Türkiye’de ise 2 kg.dır.
AB’de tüketim alışkanlıkları farklılık göstermekle birlikte, son dönemlerde

beslenme alışkanlıklarında meydana gelen büyük değişiklik sonucunda şekerli
ürünler tüketiminde artış kaydedilmiştir.
Şekerleme ürünlerinin tüketiminde şekerin ilerleyen yaşlarda insan vücuduna

olumsuz etkileri dolayısıyla tüketiminde kısıtlamaya gidilmesi ve yukarıda belirtildiği
gibi gelir düzeyine bağlı bir seyir izlemesi bu ürünlerin hedef kitlesini büyük bir
çoğunlukla genç nüfus olarak belirlenmesine neden olmaktadır. Gelir düzeyi ve yaş
yanında reklamların ürünlerin satışındaki etkisi tartışılmaz boyutlardadır. Dünya
tüketiminde sürekli artışlar görülmekte ve bu artışların gelecek yıllarda da devam
edeceği tahmin edilmektedir. Henüz doyurulmamış Çin ve eski Doğu Bloku ülkeleri
şekerleme ürünlerinde gelişmeye açık en büyük pazarlar olarak dikkat çekmektedir.
2.1.2 Tüketici Tercihlerinde Şekersiz Şekerli Ürünler:
Son yıllarda tüketiciler şekersiz şekerli (sugarfree) ürünleri yaygın olarak

kullanma alışkanlığı kazanmaya başlamışlardır. Birçok tüketici ambalajında “şekersiz”
ibaresi bulunan ürünlerin tatlı olmasına inanamamaktadır. Şaşırtıcıdır ki, bu konu
üzerine Avrupa ülkelerinde yapılan bir araştırma, birçok tüketicinin şekersiz şekerli
(sugarfree) ibareli ürün alırken, ürünün şekerli olduğuna ilişkin bilgilendirilmeye
ihtiyaç duyduklarını ortaya koymuş durumdadır. Aynı araştırmaya göre tüketiciler
“sağlıklı” ve fonksiyonel ürünleri tercih etmektedir. Ürünlerin üzerindeki “düşük kalori”,
7
“diş dostu” ve “diş çürümelerine yol açmaz” gibi açıklamaların, tüketicilerin bu ürünleri
tercih etmesinde etkili olduğu görülmektedir.
Teknik olarak, bütün şeker alkolleri doğal kaynaklardan sağlanabilmesine

rağmen, şeker yerine kullanılan, şeker pancarından üretilen tek doğal tatlandırıcı,
Alman Palatinit firmasının ürettiği İsomalttır.
İsomalt gibi, yeni hacim verici tatlandırıcıların üretiminde kullanılan rafine etme
teknolojisi, son on yılda, Avrupa, Amerika, Uzakdoğu ve Avustralya’da geleneksel
şeker bazlı ürünlere alternatif olmaktadır. Başarılı reklam ve promosyon desteğiyle
şekersiz şekerli ürünlerin yaygınlaşması Dünya çapında hız kazanmaktadır. Bu
alandaki ilginç olan gelişme ise; örneğin, aynı firmada üretilen şekersiz şekerli
çikletlerin satış oranının, şekerli çikletlere oranla hızla yükselmesidir.
Şekerleme, çiklet ve çikolatalarda, şekerin yerini tutan İsomalt gibi maddelerin

kullanımının dünya çapında yayılmasının nedeni bu maddelerin şekerin tatlılık
özelliğine sahip olmasıdır. Bunun yanında daha düşük kalorili ve diş plağına yol
açmayarak dişleri korumak gibi yararları olduğundan, son dönemde gözlenen tüketici
eğilimi, şekersiz şekerli ürünlerin yüksek aromalı şekere tercih edildiğini
göstermektedir.
Üç Avrupa ülkesi ve Arjantin’de yapılan bir araştırmada; katılımcıların %62’si

tercihlerinin sağlığa yararlı etkisi olan tatlandırıcıdan yana olduğunu belirtmiştir. Bu
dört ülkenin tümünde temiz nefes ve vitaminlerle birlikte diş bakımı ve çürüklerin
önlenmesi, tüketicilerin isteklerinde belirttiği üç ana fonksiyondur. İsomalt bu
özellikleri taşıyan, atıştırma veya öğün arası tüketilen birçok üründe tatlandırıcı
madde olarak kullanılmaktadır. Bu maddeyle tatlandırılan ürünler ise, kan şekerini
veya insülin oranını artırmadan diyetlerine tatlı sokmak isteyen her yaştan insan ve
diyabetikler tarafından rahatlıkla tüketilmektedir.
2.1.3. İhracat:
TABLO: 1
DÜNYA ŞEKERLİ MAMULLER İHRACATI
(M=Miktar: Ton, D=Değer: 1.000 Dolar)
1997 1998 1999

M D M D M D
AFRİKA 36.512 70.782 31.895 65.269 54.720 68.737
Kenya 10.380 14.353 9.197 15.820 8.600 12.838
Güney Afrika 12.807 26.375 10.000* 22.002 9.305* 17.968
Swaziland 28.538 39.884 34.102 29.941 23.831 13.039
K.AMERİKA 286.857 644.477 317.440 673.730 322.207 667.865
Kanada 67.815 144.908 77.365 178.384 86.078 171.608
Meksika 96.798 173.736 125.365 198.845 118.978 202.616
ABD 104.390 297.105 99.438 268.709 98.147 264.406
G.AMERİKA 147.924 263.179 155.306 275.684 169.260 280.398
Arjantin 37.275 67.541 40.418 69.593 36.292 60.134
Brezilya 48.277 78.103 45.388 73.839 60.381 85.032
Şili 13.301 25.921 11.626 22.270 5.900* 10.000*
Kolombiya 39.113 71.079 48.922 89.664 56.711 103.400
Ekvator 7.485 15.987 5.751 15.186 7.262 17.191
8
TABLO: 1
DÜNYA ŞEKERLİ MAMULLER İHRACATI (Devamı)
1997 1998 1999

M D M D M D
ASYA 352.796 719.827 281.064 577.004 308.958 582.814
Çin 88.197 200.183 93.138 204.194 88.365 175.976
Endonezya 19.084 31.929 9.970 18.369 29.653 53.290
İran 19.084 150F 9.970 150F 12.675 14.804
Japonya 6.731 42.997 7.148 42.030 6.966 49.742
G.Kore 53.998 112.709 37.193 60.985 45.969 71.541
Malezya 13.000* 32.000* 9.706 17.964 14.022 20.531
Filipinler 5.098 17.610 6.596 16.933 6.698 17.581
Singapur 16.399 28.935 8.681 16.834 6.387 13.904
Tayland 10.524 22.124 10.524T 22.124T 15.982 30.481
Türkiye 109.373 187.167 71.030 135.138 56.825 91.434
AVRUPA 854.554 2.549.321 802.842 2.416.254 878.950 2.411.193
Avusturya 16.355 70.349 15.510 62.455 16.675 64.494
Belarus 0 0 22.571 28.944 25.605 23.141
Belç.-Lüks. 87.833 222.912 98.205 236.844 105.497 236.899
Çek Cum. 15.280 25.144 15.353 27.695 16.796 27.695
Danimarka 39.287 143.310 38.764 137.595 36.131 115.342
Finlandiya 9.447 32.342 10.781 36.549 10.687 33.738
Fransa 49.461 153.274 51.388 164.545 51.599 150.471
Almanya 128.691 360.887 131.723 366.605 136.479 347.003
Yunanistan 4.669 12.202 4.759 13.430 4.246 11.579
Macaristan 5.164 19.159 6.172 17.336 4.100 10.468
İrlanda 17.022 67.245 12.371 50.630 13.750 50.731
İtalya 22.063 80.403 20.079 73.391 20.229 70.334
Hollanda 85.460 235.071 67.655 189.643 95.429 274.913
Norveç 3.443 12.832 3.528 11.728 3.673 11.695
Polonya 67.506 131.079 40.833 81.710 18.752 43.130
İspanya 83.642 311.554 84.666 317.347 88.244 311.784
Rusya Fed. 9.180 19.931 9.766 14.117 11.973 12.015
İsveç 15.002 47.393 15.846 48.731 16.895 50.614
İsviçre 15.499 74.849 15.458 75.703 13.427 70.544
Ukrayna 34.602 41.674 49.322 64.000F 82.356 106.000
İngiltere 96.674 401.977 92.285 379.393 87.339 351.556
OKYANUSYA 25.189 53.087 24.329 44.277 26.668 50.809
Avustralya 21.935 43.588 21.256 36.589 22.589 42.121
DÜNYA 1.703.893 4.300.700 1.612.937 4.052.245 1.760.763 4.061.816
*Resmi olmayan rakamlar, FFAO tahminleri
Kaynak: Faostat Database, 2001
En büyük şekerli ürün ihracatçılarının Avrupa’da olduğu görülmekte, Dünya

ihracatının yaklaşık % 50’sinin Avrupa ülkelerinden yapıldığı görülmektedir. Avrupa’yı
ABD, Asya, Güney ve Kuzey Amerika ülkeleri izlemektedir.
Dünya çiklet ihracatının yaklaşık 1/3’ü AB ülkelerine aittir. Dünya çiklet

pazarının %70’i şekersiz tatlandırıcılı çikletlerin, %30’u şekerli çikletlerindir. Bu
oranlar şekersiz tatlandırıcılı çikletler lehine değişmektedir. Buna karşın, şekerli çiklet
pazarının %20’nin altına düşmeyeceği tahmin edilmektedir.
AB’de sektör az sayıda çok uluslu şirketlerin elinde yeralmakta olup, küçük
işletmeler mevsimsel veya tatil ürünlerine yönelik pazarlarda faaliyet göstermektedir.
9
Çok uluslu şirketler 1990’lı yılların ortalarında pazarlarını Doğu Avrupa ülkelerine
doğru genişletmek ve ulusal pazarlarda edindikleri konumlarını güçlendirmek üzere
yeni şirketleri bünyelerine katmışlardır.
2.1.4. İthalat:
TABLO: 2
DÜNYA ŞEKERLİ MAMULLER İTHALATI
1997 1998 1999

M D M D M D
AFRİKA 55.423 68.018 55.444 63.838 58.918 60.229
Güney Afrika 4.456 10.982 6.585 13.274 4.262 7.236
K.AMERİKA 350.252 807.685 392.193 917.844 455.195 1.054.717
Kanada 66.429 161.930 69.818 170.601 70.708 170.100
DominikCum. 5.400* 11.000* 7.200* 13.000* 9.500* 15.000*
Guatemala 6.341 10.055 7.692 12.573 7.100* 11.000*
Meksika 8.605 24.192 11.349* 29.719 16.262 44.881
ABD 235.936 555.412 266.051 641.066 311.698 747.271
G.AMERİKA 84.039 214.540 93.944 227.608 73.875 180.236
Arjantin 9.505 26.849 10.373 30.586 12.105 34.435
Brezilya 20.682 68.547 21.760 65.956 16.724 46.382
Şili 7.188 14.803 8.312 16.248 4.500* 7.900*
Kolombiya 5.415 13.604 4.754 13.546 4.126 9.232
Ekvator 4.474 11.204 6.097 14.490 4.080 9.083
Paraguay 7.050T 15.102T 7.050T 15.102T 4.475F 10.567F
Peru 9.930 22.115 8.862 19.574 7.875 16.608
Venezuella 4.078 19.859 7.558 30.295 11.346 28.180
ASYA 257.237 661.043 216.925 508.714 247.280 535.387
Çin 100.666 258.362 84.196 199.111 102.332 207.223
İsrail 10.000* 26.492 10.000F 29.527 11.000F 26.454
Japonya 15.966 56.519 11.415 42.528 10.642 48.551
G.Kore 14.759 43.909 8.791 22.879 11.214 24.247
Kuveyt 5.802 21.175 5.802T 21.175T 6.261 22.523
Malezya 8.800* 20.000* 5.586 9.833 7.996 14.669
Filipinler 5.386 10.395 3.579 6.054 6.700 11.730
S.Arabistan 12.400 25.484 12.400T 25.484T 12.000* 27.000*
Singapur 8.677 36.903 6.715 24.450 8.006 28.350
Özbekistan 7.500F 24.000F 8.000F 25.000F 8.000F 25.000F
B.A.E. 9.400* 18.000* 8.200* 16.000* 10.000* 19.000*
AVRUPA 697.842 1.881.536 661.206 1.835.926 698.692 1.900.505
Avusturya 19.654 70.080 17.320 60.487 22.095 73.100
Belç.-Lüks. 34.688 100.965 34.688 100.083 43.083 118.866
Çek Cum. 10.846 27.547 9.759 24.735 10.026 24.839
Danimarka 26.385 87.332 25.700 81.067 23.629 76.119
Finlandiya 13.182 42.888 13.412 43.161 14.429 43.933
Fransa 60.510 187.541 61.192 190.821 59.199 174.168
Almanya 87.142 263.021 90.626 278.927 104.324 316.489
Yunanistan 6.952 26.506 9.854 25.138 6.908* 24.582
İrlanda 18.009 70.824 15.804 56.964 20.449 71.477
İtalya 31.284 121.988 29.904 109.481 32.508 108.819
Hollanda 43.484 109.538 44.777* 113.922 55.065 139.020
Norveç 16.445 60.929 16.717 58.094 17.240 58.538
Polonya 21.840 48.849 20.979 49.305 19.779 46.452
Portekiz 8.777 33.832 10.038 34.399 10.627 32.950
10
TABLO: 2
DÜNYA ŞEKERLİ MAMULLER İTHALATI (Devamı)
1997 1998 1999

M D M D M D
Rusya Fed. 174.771 139.036 76.659 88.474 80.244 65.648
İspanya 16.796 57.443 19.338 61.849 19.713 58.131
İsveç 31.635 96.891 36.267 101.047 39.290 107.237
İsviçre 10.534 40.210 10.957 41.483 11.141 42.888
İngiltere 50.963 172.035 60.384 184.152 64.235 201.806
OKYANUSYA 28.158 87.686 26.894 79.698 28.818 86.419
Avustralya 18.000* 53.205 17.000* 51.227 17.604 56.979
Yeni Zellanda 7.530 26.036 7.328 20.508 8.479 21.738
DÜNYA 1.472.951 3.720.508 1.446.606 3.633.628 1.562.778 3.817.493
*Resmi olmayan rakamlar, FFAO tahminleri
Kaynak: Faostat Database, 2001
Üretim ve ihracatta ilk sıralarda yeralan batı ülkelerinin ithalatta da önemli

ülkeler oldukları görülmektedir. Gelir seviyesi yüksek olan ülkelerde, kişi başına
tüketim miktarı da yüksek olmaktadır. Dünya ithalatı ve ihracatında aynı ülkelerin
yeralması, ticaretin bu ülkeler arasında gerçekleştiğini göstermektedir.
2.1.5. Dünya Şekerleme Pazarları:
Orta Doğu, Kafkasya ve Orta Asya şekercilerinin düzenli ihracat yaptıkları,

yaygın satış ağlarının bulunduğu bölgeler arasındadır. Bunların dışındaki ABD,
Avrupa, Afrika ve Uzakdoğu ülkeleri de yeni yükselen pazar alanlarını
oluşturmaktadır. Batı Avrupa pazarında durum farklı olup, bu pazarda Türk gıda
ürünlerine uygulanan gümrük duvarları ancak Türkiye’nin AB üyeliği ile aşılabilecektir.
Dolayısıyla şirketlerin arzuladıkları satışlara ulaşması beklenmekte olup, ABD
pazarında başlatılan girişimler ileriye dönük umut vericidir. Pazarın ihtiyacına yönelik
ambalajları dahi yapan şirketler dağıtım şirketleri aracılığıyla satışa başlamıştır.
Uzakdoğu’da ise; Kore ve Japonya’da yine o pazarlara yönelik ambalajlar ile ürünleri
raflarda yerlerini almaya başlamıştır.
11
2.2. Türkiye
2.2.1. Şekerlemenin Tarihi Gelişimi:
Türkiye’de şekerleme üretimini, 1877 yılında Muhittin Hacıbekir başlatmış,

1906 yılına kadar da Viyana’da düzenlenen 4 ayrı fuarda altın madalya kazanmıştır.
Bundan sonra teknoloji kullanılarak üretimin yaygınlaştırılması yerine küçük
işletmelerde zanaat dediğimiz şekilde küçük kapasiteli üretimler yapılmış, bu
imalathaneler 1950 yılından sonra fabrikalara dönüşmeye, Avrupa’dan getirilen
makine ve tesislerle donatılmaya başlanmıştır.
Sektörde, hammaddenin bulunabilirliği ile birlikte gelişme kaydedilmiştir. Toz

şekerin Türkiye’de seri üretimine başlandığı dönemlerde şekerleme üretimi de hız
kazanmıştır. Çünkü Cumhuriyet dönemi öncesinde toz şeker, Anadolu’da
üretilmiyordu. 50’li yıllarda ise Anadolu’nun hemen heryerinde, çok sayıda şekerleme
üretimi yapan atölyeler vardı. Bunlar, toplumun yöresel ihtiyacını karşılayacak
düzeyde üretim gerçekleştiriyorlardı.
1960’lı yıllarda ise ambalaj malzemesinin kullanılmaya başlanması ile

endüstriyel üretim de tam anlamıyla başlamış bulunmaktadır.
Bugünkü anlamda sanayileşme 1963 yılında planlı kalkınma sürecine

girildikten sonra görülmüş, teknolojik gelişmelere ayak uyduramayan küçük
imalathaneler kapanmıştır. Ambalaj malzemesi ve makine ithalatında uzun süre
uygulanan yüksek vergi oranları ve teşvik verilmemesi sonucu, sanayinin gelişmesi
gecikmiştir. 1980 yılından sonra verilen teşvikler, yatırımları artırmıştır.
1993 yılından itibaren başta Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleri olmak üzere
eski Sovyet Cumhuriyetlerine bu ürün grubunda meydana gelen ihracat artışı
paralelinde, üretimde ani yükselişler olmuş, sektörde pek çok yeni yatırımların
gerçekleştiği görülmüştür.
1996 yılından itibaren Sovyet Cumhuriyetlerine yönelik ihracatın azalmaya

başlamasıyla önemli sorunlar baş göstermiş, büyük bir atıl kapasite ile karşı karşıya
kalınmıştır. Ancak, Türkiye’nin ihracat açısından hedef pazarlara olan yakınlığı
nedeniyle, sektörde yeni yatırımların devam ettiği görülmektedir.
2.2.2. Üretim:
Şekerli mamuller genel olarak, yüksek ısıda pişirilen şeker ile glikoza sitrikasit,
tartarik asit ya da potasyum bitartarat eklenmesi ile oluşan hamura, nihai mamulün
türüne uygun katkı maddelerinin ilavesinden sonra, uygun şekillendirme işleminin
gerçekleştirilmesiyle elde edilir.
12
ÖRNEK ÜRETİM AKIŞ ŞEMASI
(SERT ŞEKERLEME)
İşlemler Ekipmanlar
SU SU TOZ
ŞEKER
TARIM TARIM ÜNİTESİ
ERİTME KAYNATMA
KAZANI
SÜT
KARIŞTIRMA MİKSER
(KARIŞTIRICI) POMPA
YAĞ
DOZAJ
SİTRİK VİDASI
ASİT
PİŞİRME PİŞİRİCİ
ŞEKİLLENDİRME AROMA KALIP MAKİNESİ
POMPA
DOLGU
ŞURUBU
SOĞUTMA SOĞUTMA
TÜNELİ
AMBALAJLAMA 1 AMBALAJ
MAKİNESİ
AMBALAJLAMA 2 TORBALAMA
MAKİNESİ
Şekerlemeler genellikle eritme, pişirme, şekillendirme, soğutma ve

ambalajlama yöntemleri ile üretilmektedir. Modern üretim teknolojisi kullanan
işletmelerde her ürün çeşidi için ayrı üretim hattı kullanılmakta, bu durum sabit
yatırımların yüksek olmasını gerektirmektedir. Şekerli mamul satışlarının mevsimsel
özellikler göstermesi özellikle kış aylarında ve dini bayramlarda talebin en yüksek
seviyeye ulaşması nedeniyle, üretici firmalar stoklar için de önemli harcamalarda
bulunmaktadırlar. Bu açıdan bakıldığında, şekerli mamuller kapital yoğun bir işkolu
olarak göze çarpmaktadır. Ancak, sektörün özelliği ve geleneksel üretimin emek
13
gücüne dayanıyor olması nedeniyle, sektör kapital ve emek yoğun bir sektör olarak
ele alınabilmektedir.
Damak tadı olarak unlu ve şekerli mamullere düşkün olan ülkemizde

şekerlemeler her il ve ilçede üretilmektedir. Ancak, fabrika niteliğindeki kuruluşlar
yoğunlukla İstanbul, Konya, Karaman, Kocaeli, İzmir, Kayseri, Gaziantep, Tekirdağ
ve Eskişehir’de bulunmaktadır. Bu illerin dışında kalan yerlerde üretim, genel olarak
mikro ölçekli basit imalathanelerde gerçekleştirilmektedir. Ancak, özellikle 1980
sonrasında liberalleşme politikaları ile kendine dış pazarlar arayan, 1990’lı yıllarda
Doğu Blokunun yıkılması ile bu pazara yönelen ve deneyim kazanan, bu arada
iletişim teknolojisindeki baş döndürücü gelişme ile Türk halkındaki kalite bilincinin
uyanmasından etkilenen sektörde mevcut trend, ekonomik ölçekte üretim yapmayan
yerel imalathanelerin pazardan çekilerek, yerlerini büyük ve orta ölçekteki şekerleme
fabrikalarına bıraktığı bir gelişim göstermektedir.
Türkiye’de şekerleme sanayinin kurulu kapasitesi içerisinde, ambalajlı ve

ambalajsız şekerleme ürünlerinin payı yaklaşık birbirine eşittir.
Şekerleme sektöründe, firmalar genelde ekipmanlarında değişiklik yaparak

çeşitli ürünleri değişik zamanlarda üretebildikleri için, ürün bazında üretici firma
sayısını ve üretim kapasiteleriyle ilgili rakamları kesin olarak tespit etmek oldukça
güçtür. Ayrıca, lokum ve helva üreticileri tarafından da şekerleme üretimi yapılması
kesin kapasite tahmininde bulunmayı zorlaştırmaktadır. Sektörde kapasite kullanım
oranının %50’nin altında olduğu tahmin edilmekte olup, yeni fabrikalara teşvik
verilmesi yerine mevcut tesislerin kapasitelerini artırmaya yönelik teşvik verilmesinin
daha uygun olacağı düşünülmektedir.
Çiklet; Türkiye’de genelde modern teknoloji ile üretilmektedir. Hızlı bir gelişim
göstermiş olan çiklet pazarı, 1999 yılında büyük oranda daralmıştır. Bunun nedenleri
olarak Rusya Federasyonu’nda yaşanan ekonomik kriz, Türkiye’nin ekonomisindeki
küçülme ve tüketiciye hitap eden diğer ürün kategorilerindeki artış gösterilmektedir.
Çiklet sanayiinde kurulu kapasitenin yılda 70.000 ton, kapasite kullanım oranının ise
%80 düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir.
Lokum üretiminde faaliyet gösteren firmalar küçük atölyeler şeklinde olup,

geleneksel basit yöntemlerle üretim yapmaktadırlar. Gelişmiş ülkelerde lokum üretimi
olmadığı için sektörde kullanılan belirli bir teknoloji ile karşılaştırma yapmak mümkün
değildir. Az miktarda İngiltere'de üretilen lokum, kesintisiz hatlarda yapılmaktadır,
ancak Türk Lokumu yapısında değildir. Ülkemizde lokum açık kazanda 45-90 dakika
süren şarjlar halinde üretilmektedir. Henüz kesintisiz üretim yapılmamaktadır.
Lokum üreten imalathaneler aynı zamanda şeker ve helva da üretmektedirler.

Yurt çapına dağılmış küçük imalathanelerde üretim gerçekleştirildiği için toplam firma
sayısı konusunda sağlıklı bilgi bulunmamaktadır. Lokum üretimi yaklaşık 40.000
tondur. Yıllık üretim kapasitesi 70.000-75.000 ton olan lokum sektöründe kapasite
kullanım oranının %50 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Helva üretiminde faaliyet gösteren firmaları küçük imalathaneler ve büyük

tesisler olarak iki gruba ayırabiliriz. Bazı üretim tesislerinde helvanın
hammaddelerinden biri olan tahinin de üretimi yapılmaktadır. Helva üretiminde,
14
yoğurma kısmında maalesef modern teknolojiden yararlanılamamaktadır. Otomatik
makinelerden, sadece malın paketlenmesi kısmında yararlanılmakladır.
Kapasite kullanımı dini bayramlardan önce ve kış aylarında en yüksek

seviyelere ulaşmakta, diğer zamanlarda ise oldukça düşük olmaktadır. Üretimin
talebe göre yapıldığı düşünüldüğünden, kapasite kullanım oranının ihracatla
artırılabileceği sonucu ortaya çıkmaktadır.
Sektörde modern teknoloji kullanılmaktadır. Elektronik sektöründeki gelişmeler

şekerleme üretim makinelerinde kontrol cihazlarının yaygın olarak kullanılmasını
sağlamış ve otomasyonu artırmıştır. Buna paralel olarak ambalaj makinelerinin
kapasitelerinde de önemli oranda artışlar kaydedilmiştir.
TABLO: 3
TÜRKİYE ŞEKERLİ MAMULLER ÜRETİMİ (1.000 TON)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Her çeşit
şekerleme 128,0 137,0 144,0 137,0 133,0 140,0 144,0
Çiklet 81,0 78,6 80,0 83,5 74,0 84,0 v.y.
Lokum 37,0 37,5 38,0 38,5 39,5 42,0 42,0
Helva 45,0 47,0 47,0 48,1 49,0 52,0 51,0
TOPLAM 291,0 300,1 309,0 307,1 295,5 318,0 237,0*
*Çiklet hariç.
Kaynak: DPT
TABLO: 4
YILLARA GÖRE TÜRKİYE ŞEKERLİ MAMULLER ÜRETİM MİKTARLARININ
YÜZDE DEĞİŞİMLERİ
Her çeşit şekerleme Çiklet Lokum Helva

1995 14,3 19,1 5,7 4,7
1996 7,0 -3,0 1,4 4,4
1997 5,1 1,8 1,3 0,0
1998 -4,9 4,4 1,3 2,3
1999 -2,9 -11,4 2,6 1,9
2000 5,3 13,5 6,3 6,1
Türkiye’deki şekerli mamul üretimi krizin etkisinin ağır hissedildiği 1999 yılı
hariç yıllar itibariyle küçük oranlarda da olsa istikrarlı bir şekilde artmaktadır. Bunun
nedenlerinden biri Türkiye’deki genç nüfusun da giderek artış göstermesi ve sektörün
genç nüfus üzerindeki tartışılmaz yeridir. 1999 yılında yaşanan üretim düşüklüğü
belirgin bir şekilde çiklet üretiminde gözlenmiştir.
Şekerli mamul üreten firmaların yönetsel ve idari yapısı incelendiğinde,

ağırlığın Türkiye’de genel şirket yapısında olduğu gibi aile şirketlerinde olduğu dikkat
çekmektedir. Bununla birlikte 1990’lı yılların başından itibaren sektöre yabancı
sermaye girişi olduğu gözlenmektedir.
15
TABLO: 5
YILLAR İTİBARİYLE ŞEKERLİ MAMULLER KONUSUNDA VERİLMİŞ
YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ
Yıllar Adet Toplam Yatırım Sabit Yatırım Döviz Tahsisi İstihdam

(Milyon TL) (Milyon TL) (1.000 $) (Kişi)
1990 15 75.962 71.152 1.842 619
1991 19 403.499 378.397 43.062 1.801
1992 10 572.809 570.849 12.537 679
1993 19 1.376.843 1.372.843 22.285 2.069
1994 4 94.407 94.407 2.385 16
1995 40 20.362.454 19.356.334 188.488 8.092
1996 68 37.381.769 36.365.569 177.875 5.347
1997 41 22.415.679 22.325.679 45.353 3.510
1998 26 19.571.265 19.571.265 31.401 1.888
1999 15 4.631.548 4.631.548 5.246 378
Kaynak: T.C.Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
Üretici firmalar tarafından Hazine Müsteşarlığı’ndan alınan yatırım teşvik

belgelerinin 1995-1998 yılları arasında yoğunlaştığı ve makine, teçhizat, inşaat gibi
harcamaları kapsayan sabit yatırımların toplam yatırımların tamamına yakınını
kapsadığı görülmekte olup, 1999 yılında tekrar düşüş kaydedilmiştir.
2.2.3. Tüketim:
Dış ülke pazarlarıyla kıyaslandığında Türkiye’deki şekerleme pazarı küçük

olup, henüz gelişmektedir. İsviçre, Almanya gibi Avrupa ülkelerinde ortalama yıllık kişi
başı şekerleme-çikolata tüketimi 7 kilogram iken, bu oran Türkiye’de ancak 1 kg
seviyesinde seyretmektedir. Türkiye şekerleme-çikolata pazarı her yıl %1-2
büyümektedir. Özgün mallar ve lezzetler keşfedip sunan firmalar arasında yoğun bir
rekabet yaşanmamaktadır.
Diğer yandan şekerleme tüketim alışkanlıklarımızda bazı değişiklikler

meydana gelmiştir. Son yıllarda bayram ikramlarında şekerleme ve çikolata; lokum,
akide şekeri, helva gibi diğer geleneksel ürünlerin önüne geçmiş bulunmaktadır.
Şekerleme ve çikolata imalat makinelerine ve kakao çekirdeği gibi ana
hammaddelere uygulanan; %1000 oranlı gümrük vergileri nedeniyle 1980 yılına
kadar şekerleme ve çikolata tüketimi çok düşük düzeylerde kalmış, bu da Türk
insanında zamanla şekerleme-çikolata tüketme alışkanlığının oluşmasını
engellemiştir.
1980 sonrası gelişmeler, şekerleme ve çikolatayı lüks tüketim malzemesi

konumundan, günlük besinler içine çekmeye başlamıştır. Tanınmış dünya
üreticilerinin piyasada boy göstermesi ve yoğun reklamlar genç kuşağın damak
zevkinde şekerleme ve çikolata lehine değişikliklere yol açmıştır. 2000-2001 yılı
verilerine baktığımızda, önceki yıllara göre, tüketimde %10’luk bir büyüme
görülmektedir. Artan şehirleşme ve dünyadaki genel tüketim normlarının yoğun
reklamlarla işlenmesi genç nüfus üzerinde etkili olup, bu sektör ürünlerine olan talep
hızla yükselmektedir.
16
Ülkemizde şekerleme tüketiminin beklenen düzeyde olmayışında ekonomik
krizin de etkisi büyüktür. Kaldı ki, şeker imalatçıları ve satıcıları; şekere sık sık gelen
zamları da yaşanan ekonomik krizi gözeterek şekerleme çeşitlerine yansıtmadıklarını
belirtmektedirler. Fiyat artışları enflasyon rakamlarının altında olmasına rağmen talep
beklentilerin çok altındadır.
TABLO: 6
TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ MAMULLER TALEBİ (1000 Ton)
1995 1996 1997 1998 1999 2000

Şekerlemeler 110 116 121 122 123 126
Çiklet 29 31 32 33 34 34
Helva 43 44 45 46 47 49
Lokum 35 36 37 37 38 40
TOPLAM 217 227 235 238 242 249
Kaynak: DPT
2.2.4. İç Piyasa Yapısı:
Şekerleme sanayinin en önemli iki özelliği geniş bir ürün yelpazesi içinde
rekabet ve sürekli değişimdir. Bu dinamik sektörde faaliyet gösterebilmenin ön şartı,
kendine özgü şekil, doku ve aromaya sahip yeni ürünlerin üretiminde öncülük
edebilmektir. Teknolojik gelişmeler sonucu, şekerleme üretiminde kullanılabilecek çok
sayıda alternatif hammadde piyasaya sürülmüş, bilinen hammaddelerin bazı
özellikleri geliştirilmiştir. Ancak sektörde ilerleme teknolojik gelişmelerle sınırlı
değildir.
Mevcut mevzuat üretimin belirli standartlara uygun olarak gerçekleştirilmesini

öngörmektedir. Yeni geliştirilen ürünün bileşimlerinin bu standartlara uymaması
halinde, üretim ve pazarlamada sorunlar çıkabilmektedir. Bu nedenle, gerek
standartlar, gerekse etikette bulunması gerekli bilgiler konusunda yasal
düzenlemelerin yapılmış olması, üreticinin sektörde rekabet gücünü artırıcı bir
etkendir. Ayrıca üretimde kullanılan katkı maddelerinin toksik özellikleri hakkında
şüpheli tartışmalara son verilmiş olmalıdır. Yeni ürünlerin hazırlanmasında toplumun
tüketim yönelimleri de önemli bir faktördür. Şöyle ki; toplumun refah düzeyi arttıkça,
özellikle gençlere ve çocuklara yönelik kampanyalar ile tatlı besin ve içecek
tüketiminin artması, tüketime sunulan şekerli ürünlerde kalorinin düşürülmesi,
diabetliler için uygun ürün üretimi veya üretimde maliyetin düşürülmesi gibi konular
tüketici eğilimleri ile ön plana çıkan konular arasındadır.
Türkiye şekerleme pazarında büyük üretimler ve önemli miktarlarda ihracat

yapan firmalar bulunmakla birlikte (Bkz. Sayfa 36-58), 50 yılı aşkın bir geçmişe sahip
Ülker’in eriştiği nokta etkileyicidir. Bugün Türkiye pazarının %60’ına sahip global bir
grup haline gelen firma borsaya açılmış, yabancı ortaklıklar kurmuş, 80’e yakın
ülkeye ürün ihraç eder hale gelmiştir. Ülker’le birlikte Kent Gıda da Türkiye’nin önde
gelen şekerleme, sakız ve çikolata üreticisi ve ihracatçısı kimliğinin yanı sıra, Kent
markası ile de dünyanın dört bir yanında, yüzün üzerindeki ülkede tanınan bir Türk
markasıdır.
17
2.2.5. İhracat:
Şekerleme sektörü, büyük oranda iç piyasaya yönelik çalıştığından ihracatta

istenen seviyeye gelinememiş, dış rekabete yeterince açık olmayan, iç piyasada
güçlü ve ithalata nispeten kapalı bir sektördür. Dış piyasalarda tanıtımın yeterince
yapıldığını söylemek mümkün değildir.
TABLO: 7
TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ MAMULLER İHRACATI
1998 1999 2000 2001 2002*

M D M D M D M D M D
Ezmeler 5 15 4 11 48 112 14 35 8 25
Drajeler 223 530 194 474 238 442 182 280 151 339
Sakızlı
şekerler 178 369 164 320 93 192 142 339 247 461
Jöleli
şekerler 9074 22114 6990 15941 7863 18232 8796 20572 5264 11321
Diğer
sakızlı-
jöleli
şekerler 4364 9129 3265 6486 1778 3160 2291 4655 1551 3122
Tahin
helvası 894 1951 644 1241 826 1574 1394 2475 450 804
Diğer
helvalar 1288 2615 969 1932 1120 1816 1125 2012 640 1302
Lokum 863 1970 681 1501 669 990 590 947 211 423
Akide
şekeri 227 559 247 1136 282 931 361 1175 217 999
Fondan 3 7 13 23 16 27 8 12 - -
Diğer
lokumlar 635 1426 479 902 829 2183 793 1717 354 939
Kakao
içermeyen
diğer
şekerli
mamuller 2355 4584 2138 3018 2300 4411 2174 5543 1351 3348
Çiklet 50492 88616 25563 57220 27105 57931 27706 59438 25886 55989
Diğer 558 1415 530 1227 272 776 344 631 85 244
TOPLAM 71159 135300 41881 91432 43439 92777 45920 99831 36415 79316
Kaynak: DTM
1998 yılında 135 milyon $ olan şekerleme ürünleri ihracatı izleyen yıllarda 100
milyon $ seviyesinin altına düşmüş, 2002 yılında ise bir önceki yıla göre 1/5’in
üzerinde düşerek 79 milyon $ seviyelerine gerilemiştir.
İhracatın iki ana kalemde yoğunlaşması dikkat çekmektedir. Bu kalemler

arasında yeralan ve yıllık ortalama 60 milyon $ dolayında gerçekleşen çiklet ihracatı
2002 yılında değer olarak azalmakla birlikte oran olarak ihracatın %70’ini tek başına
karşılar duruma gelmiştir. Jöleli şekerler %18 pay ile diğer önemli ihracat kalemidir.
18
ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE TÜRKİYE’NİN ŞEKERLEME İHRACATI (2002 / %)
Helva Akide şekeri Diğer

2,6% 1,3%
Lokum 1,4
1,7% %
Jöleli şekerler
18,2%
Kakao içermeyen
diğer
4,2%
Çiklet
70,6%
SSCB’nin dağılmasıyla birlikte 1990’lı yılların başlarında kurulan yeni

devletlerin pazara girmeleriyle birlikte buralara yapılan ihracat da artmıştır. Ancak,
Avrupalı firmaların pazara girmesi, Türk mallarının yarattığı kötü imaj ve bu pazarların
iç dinamiklerinden kaynaklanan sorunlar nedeniyle ihracat düşüşe geçmiştir. Sadece
bu pazara yönelik olarak üretim yapan kuruluşlar ciddi bir darboğaza girmiş ve yeni
pazar arayışları artmış, şirket evlilikleri, kapasite düşürme gibi tedbirlere
başvurulmuştur. Şimdi ise Amerika ve Afrika, potansiyel pazar olarak
gösterilmektedir.
Dünya markası olan firmalarla kurulacak ortaklıklar yoluyla dünya pazarlarına

mal satılarak ihracatın artırılması mümkün görülmekle birlikte, BDT ülkelerinde
oluşan kötü imajın yok edilmesi için, hijyen kurallarına uygun üretim yapılması
amacıyla ülkemizdeki denetimlerin artırılması gerekmektedir.
Çikletin BDT ülkelerine 1990’lı yılların başlarında ihracat yapılmaya

başlanmasıyla üretim de artış göstermiş, ancak şekerli çikletlere konan yüksek
gümrük vergileri ve pazarların doygunluğa ulaşması nedeniyle ihracat gerilemiştir.
TABLO: 8
TÜRKİYE’NİN ÜLKELER İTİBARİYLE
ÇİKLET İHRACATI
( 1.000 Dolar)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002*

Rusya
Federasyonu 61.883 54.761 51.350 32.172 6.633 8.605 10.845 3.342
Ukrayna 8.576 9.720 5.395 2.399 4.773 4.420 748 319
İspanya 384 1.308 2.737 2.204 3.510 3.876 1.454 79
Türkmenistan 274 380 1.652 2.457 3.256 523 75 406
Azerbaycan 4.078 3.133 2.532 2.665 2.811 3.919 5.584 7.454
Almanya 1.675 3.687 2.382 2.760 2.499 2.349 2.001 1.679
19
TABLO: 8
ÇİKLET İHRACATI (Devamı)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002*

Birleşik Arap
Emirlikleri 1.663 1.473 1.827 1.481 1.875 2.097 2.550 2.630
Avusturya 169 37 75 17 1.810 1.132 830 542
Gürcistan 1.699 832 1.400 633 1.503 1.091 1.533 725
Bulgaristan 8.407 7.151 5.785 4.362 1.503 882 1.275 340
Finlandiya - - - 33 1.136 3.579 214 -
Yunanistan 16 467 960 679 1.035 984 400 536
İsrail 232 157 432 710 970 842 1.472 1.479
İsviçre 30 38 39 57 943 312 139 89
Mısır 124 1 17 46 932 403 725 875
Diğer ülkeler 44.754 45.656 43.408 35.941 22.031 22.917 29.593 35.494
TOPLAM 133.964 128.801 119.991 88.616 57.220 57.931 59.438 55.989
Kaynak: DTM
Tablo Türkiye’nin çiklet ihracatı ile ilgili olarak bazı ilginç sonuçları ortaya
koymaktadır. 1995 yılında 62 milyon $ ile tepe noktasına çıkan Rusya
Federasyonu’na yapılan ihracat izleyen yıllarda gerileyerek 1998 yılında önce yarı, bir
sonraki yıl ise 1/10 seviyesine inmiştir. 2002 yılında ise artık 8 yıl öncesine göre 1/20
düzeyinde bir ihracattan söz edilmektedir. Keza, Ukrayna’ya, Bulgaristan’a ve 1997
yılı baz alındığında İspanya’ya yapılan ihracatta oran olarak daha büyük bir gerileme
söz konusudur. Aksine olumlu gelişme ise Azerbaycan, Birleşik Arap Emirlikleri ve
İsrail için sözkonusudur. Bugün bu 3 ülke ile Almanya ve Mısır toplam çiklet
ihracatının ¼’ünün yöneldiği ülkelerdir.
TABLO: 9
SAKIZLI VE JÖLELİ ŞEKERLEME İHRACATI
(1.000 Dolar)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002*

Bulgaristan 4.571 3.256 2.913 3.480 2.041 942 989 44
Rusya Fed. 10.388 13.607 12.453 7.726 1.940 1.067 3107 626
Ukrayna 4.490 7.085 9.191 2.488 1.806 952 240 37
Hong Kong 889 3.966 4.643 2.759 1.397 21 77 37
Suudi
Arabistan 335 344 819 823 1.338 1.837 2533 1136
Kuveyt 350 283 401 697 910 1.308 975 758
ABD 35 43 130 374 826 891 1293 1421
Arnavutluk 400 2.265 397 307 720 525 703 422
Azerbaycan 128 893 2.034 938 553 445 485 319
İsrail 388 219 351 294 552 819 1.424 464
Makedonya 386 380 478 268 548 709 900 472
Romanya 962 2.892 1.067 820 537 586 655 266
20
TABLO: 9
SAKIZLI VE JÖLELİ ŞEKERLEME İHRACATI (Devamı)
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002*

Almanya 139 409 556 520 527 423 501 269
Hırvatistan 228 293 543 656 509 380 307 152
Diğer 6.870 11.500 14.773 9.440 8.543 10679 11377 8482
TOPLAM 30.559 47.435 50.749 31.590 22.747 21.584 25.566 14905
Kaynak: DTM
Tablodan da açıkça görüleceği üzere eski Doğu Bloku ülkelerine yapılan

sakızlı ve jöleli şekerleme ihracatı büyük bir gerileme ve istikrarsızlık içindedir. 1996
yılında sadece Rusya Federasyonu’na olan ihracat 14 milyon $’a yaklaşmışken
bugün bu ülkelerin tamamına yapılan ihracat 3 milyon $’ın altındadır. 2002 yılında
Doğu Bloku ülkeleri içinde yalnızca Rusya Federasyonu, Makedonya, Arnavutluk, ve
Romanya’da küçük de olsa Türk ürünleri için bir pazarın varlığından söz etmek
mümkündür.
TÜRKİYE’NİN ÖNEMLİ ÜLKELER İTİBARİYLE

SAKIZLI VE JÖLELİ ŞEKERLEME İHRACATI (2002 / 1000 $)
Rusya Fed.
1600
Suudi Arabistan
1400
Kuveyt
1200
ABD
1000
Arnavutluk
800
Azerbaycan
600 İsrail
400 Makedonya
200 Romanya
0 Almanya
1000 $
Hırvatistan
Eldeki veriler yalnızca ABD pazarı için istikrarlı bir büyümeyi işaret ederken
(toplam ihracatın 1/10’una yaklaşmıştır) 2002 yılı hariç S.Arabistan, İsrail ve Kuveyt
için benzer bir gelişme gözlenmektedir.
21
TABLO: 10
LOKUM VE HELVA İHRACATI
( 1.000 Dolar)
1997 1998 1999 2000 2001 2002*

Lokum Helva Lokum Helva Lokum Helva Lokum Helva Lokum Helva Lokum Helva
Almanya 471 1.451 648 2.109 453 1.746 484 1.650 622 2019 255 951
Bel-Lük. 8 175 152 397 141 201 133 352 67 539 11 119
ABD 264 208 459 160 237 169 182 138 379 193 186 188
Fransa 163 191 235 161 166 158 34 113 116 199 15 47
Hollanda 124 323 89 230 45 137 102 153 55 80 20 84
İngiltere 532 100 704 149 537 81 644 145 265 192 193 75
Arnavutluk - 28 - - - 75 - 25 - 29 - 1
K.K.T.C. 2 37 27 24 13 60 14 55 7 82 5 1
S.Arabistan 64 67 75 - 58 60 50 - 35 - 6 2
Avusturya 51 95 37 110 31 58 23 146 32 117 34 55
Avustralya 17 52 4 55 1 51 3 67 1 40 9 22
Kanada 70 11 49 40 97 43 49 39 75 36 42 9
Danimarka 21 27 12 23 18 31 10 27 4 35 11 24
İsviçre 14 25 32 25 30 31 28 38 30 38 19 17
Diğer 1.072 1.785 874 1.083 575 272 1416 442 976 888 556 511
TOPLAM 2.873 4.575 3.397 4.566 2.402 3.173 3.172 3.390 2664 4487 1362 2106
Kaynak: DTM
Diğer şekerleme ürünlerinin aksine lokum ve helva ihracatı esas olarak

Almanya, Belçika-Lüksemburg, Fransa, Hollanda, İngiltere gibi AB ülkeleri ile ABD’ye
yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Bu ülkelerin ortak özelliği hatırı sayılır Türk
nüfusuna sahip olmaları ve Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülkeler arasında yer
almalarıdır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden 2002 yılının ilk 11 ayında 28 milyon 307 bin
dolarlık 16 bin 994 ton bisküvi, çikolata, pasta, gofret ve şekerleme ihraç edilmiştir.
Geçen yılın aynı döneminde 24 milyon 487 bin dolar karşılığı 16 bin 647 ton bisküvi,
pasta, çikolata, gofret ve şekerleme ihracatı yapılmıştı.
Bu durumda, geçen yılın aynı dönemine göre bisküvi, pasta, çikolata,

şekerleme ve gofret ihracatı %15.6 artmıştır.
Güneydoğu Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Ürünleri

İhracatçıları Birliği verilerine göre; 2002 Ocak-Kasım aylarında kristal toz ve küp
şeker ile bisküvi, pasta, çikolata, gofret ve şekerleme ihracatı Irak, Almanya,
Özbekistan, Kazakistan, Ürdün ve Lübnan’a gerçekleştirilmiştir.
Bu arada, geçen yılın aynı dönemine göre ihraç birim fiyatı bisküvi, pasta,
çikolata, gofret ve şekerlemede %13.1 oranında artmıştır.
2.2.6. İthalat:
Türkiye’nin şekerli ürünler ithalatı son yıllarda istikrarlı olarak azalarak 1998
yılındaki 8 milyon $ seviyesinden 1,5-2 milyon $’ı seviyelerine gerilemiştir. Yıllık 55-
60 milyon $ ihracat hacmine sahip olan çiklet, yaklaşık 1 milyon $ ile ithalat içinde de
22
en önemli paya sahiptir. Yine aynı değerlerdeki kakao içermeyen şekerli ürünlerin
ardından 2002 yılında azalmakla birlikte sakızlı ve jöleli şekerler ithalatı önemli yer
almakta, bu ürün gruplarını drajeler izlemektedir.
TABLO: 11
TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ MAMULLER İTHALATI
1998 1999 2000 2001 2002*
M D M D M D M D M D
Ezmeler 1 3 1 4 5 16 2 8 7 14
Drajeler 274 1189 348 1363 332 1113 233 546 40 99
Sakızlı ve
jöleli
şekerler 372 1077 629 2160 487 1657 134 321 173 258
Basınçla
eld.edilen
tablet
şekerler 365 856 418 735 350 610 258 456 5 14
Helva 141 138 6 13 - - 10 14 1 2
Akide
şekeri 1 1 7 16 1 7 - - - -
Kakao
içermeyen
diğ.şekerli
mamuller 163 715 167 731 471 1297 319 994 58 262
Çiklet 126 405 201 769 265 1389 530 1130 79 242
Diğer 93 305 196 2011 88 375 36 154 18 60
TOPLAM 1536 4689 1973 7802 1999 6464 1522 3623 381 951
Kaynak: DTM
TÜRKİYE’NİN ŞEKERLİ MAMULLER İTHALATI (2002 / 1000 $)
300 Ezmeler
Drajeler
250
Sakızlı ve jöleli
200 şekerler
Basınçla eld.edilen
150 tablet şekerler
Helva
100
Kakao içermeyen
50 diğ.şekerli mamuller
Çiklet
0
1000 $ Diğer
23
Şekerleme ithalatının yurt içi talebindeki payı %1 olduğundan yurtiçindeki
üreticileri rekabete zorlayacak düzeyde değildir.
Çiklet üretiminde kullanılan mayanın bir kısmı ithalat yoluyla temin edilmekte
olup, maya ve aromalar için uygulanan gümrük vergisi sıfırdır.
TABLO: 12
ŞEKERLİ MAMULLER İTHALATI (Çiklet hariç)
2000 2001 2002*

M D M D M D
Almanya 563 1.660 389 1.047 55 157
İspanya 241 845 12 53 22 47
Avusturya 192 691 11 33 12 49
Lübnan 118 402 44 150 14 46
Endonezya 255 442 192 275 133 185
İtalya 36 127 10 68 2 10
Kanada 145 309 111 248 - -
Fransa 28 129 8 52 14 77
Hollanda 41 82 81 164 18 38
Diğer 114 388 134 405 32 100
TOPLAM 1.733 5.075 992 2.495 302 709
Kaynak: DTM
AB ve diğer ülkelerden ithal edilen şekerleme ürünlerine konan vergi ve fonlar

maliyetleri yükseltmektedir. Buna rağmen ithalatın yaklaşık 3/4‘lük kısmı AB
ülkelerinden gerçekleşmektedir.Son 3 yıl ortalaması dikkate alındığında (çiklet ithalatı
hariç) Almanya şekerli ürünler ithalatında en önemli tedarikçi ülkedir. Bu ülkeyi
özellikle 2002 yılında yaptığı sıçrama ile Endonezya izlerken, İspanya, Avusturya ve
bir Ortadoğu ülkesi olan Lübnan %7 civarında pay ile sıralanmaktadır.
2.2.7. Avrupa Birliği’nde İşlenmiş Tarım Ürünleri Kapsamında Şekerli

Ürünler:
Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası çerçevesinde işlenmiş tarım ürünleri ile
ilgili pek çok düzenlemeler yapılmıştır. İşlenmiş tarım ürünlerinin farklı tanımlamaları
olmakla birlikte, Avrupa Birliği’nin 6 Aralık 1993 tarih, 3448/93 sayılı tüzüğüne göre
işlenmiş tarım ürünü sayılan ve içinde temel tarım ürünleri olarak nitelendirilen
hububat, süt ve şeker bulunduran ürünler işlenmiş tarım ürünleri olarak tanımlanmış
ve bu ürünlere ait liste 36.Ortaklık Konseyi (1/95) Kararı’nın işlenmiş tarım ürünleri ile
ilgili 17-21 maddeleri ile birlikte Karar’ın Ek.I’inde verilmiştir.
Diğer işlenmiş tarım ürünlerinde olduğu gibi, bu kapsamda yeralan şekerli

ürünler için de tarım ve sanayi payı olarak iki farklı unsur birlikte kullanılmakta ve bu
ürünlerin dış ticareti için tarım payı için farklı, sanayi payı için farklı gümrük
uygulamaları gerçekleştirilmektedir. Avrupa Birliği bu uygulama ile çok hassas olduğu
24
ve önemli ölçüde koruma yöntemleri uyguladığı hububat, şeker ve sütün işlenmiş
şekilde de olsa Birliğe girişini önlemeye çalışmaktadır.
Tarım payı; temel tarım ürünü olarak tanımlanan ürünleri bünyesinde

bulunduran işlenmiş tarım ürünleri için uygulanmaktadır. Temel tarım ürünü esas
olarak, bileşiminde hububat, şeker ve/veya süt bulunduran ürünlerdir. Dış ticarette,
işlenmiş tarım ürünlerinin bünyesinde yeralan temel tarım ürünü/ürünleri için, Ortak
Tarım Politikası göz önünde bulundurularak, tarım payı şeklinde bir vergi
uygulanmakta ve ürünler bu yönüyle tarım ürünü olarak işlem görmektedir.
Sanayi payı ise; işlenmiş tarım ürünlerinin bünyesinde yeralan sanayi katma
değerine karşılık olarak uygulanmakta ve ürünler bu yönüyle de dış ticarette sanayi
ürünü olarak işlem görmektedir.
Tarım payı spesifik (ECU/100 kg) olarak belirlenmekte, sanayi ise advalorem
(%) olarak belirlenmektedir.
Türkiye ile Avrupa Birliği arasında işlenmiş tarım ürünleri dış ticaretinde
bahsedilen sistemin uygulanabilmesi için bazı ürünlerde sisteme hemen
uyulabileceği, bazı ürünlerde ise uyumun aşamalı olarak gerçekleşebileceği
saptanarak sistemin üç ayrı kategoriye ayrılarak tesisine karar verilmiştir. Buna göre;
a) Hemen uyumu yapılacak işlenmiş tarım ürünleri (III sayılı liste)
Bu ürünlerde sistem 1.1.1996 itibariyle yürürlüğe girmiş, koruma sadece hedef

tarım payı ile (Avrupa Birliği’nde uygulanan tarım payı) gerçekleştirilmiştir. Bu grupta
yeralan ürünler hassas olmayan ürün grubunu oluşturmakta ve uyumun Gümrük
Birliği’ne girildiği anda gerçekleştiği ürünlerdir. 1.1.1996 tarihinden itibaren bu
ürünlerde Türkiye sanayi payını Avrupa Birliği’ne karşı sıfırlamıştır.
Bu ürün grubunda 17.04 ve 18.06 pozisyonlarında bulunan şekerli ve çikolatalı

ürünler yer almamış, daha çok makarna, dondurma, ekmek mayası ve margarin gibi
işlenmiş ürünler yeralmıştır.
b) Katma protokolün 22 yıllık listesinde yeralan ve 1.5 yıllık geçiş dönemi

uygulanan ürünler (IV sayılı liste).
Bu grupta yeralan ürünler için sistemin uygulaması 1.7.1995 tarihinde

başlamış ve 1.5 yıllık geçiş dönemi sonunda 1.1.1997’de sanayi payları
hesaplanarak yapılan ek koruma 6’şar aylık dönemlerle azaltılıp sıfırlanarak hedef
tarım payına ulaşılmıştır. Bu grupta yeralan şekerli ürünler şunlardır:
25
Kombine
Nomenklatür Kodu Ürün
1704.90.51 Net muhtevası 1 kg veya daha fazla ambalajlarda ezmeler
1704.90.55 Boğaz pastilleri ve öksürük için şekerler
1704.90.61 Drajeler
1704.90.65 Sakızlı ve jöleli şekercilik mamulleri (şekercilik mamulü haline
getirilmiş meyva ezmeleri dahil)
1704.90.71 Kaynatılmış tatlılar (doldurulmuş olsun olmasın)
1704.90.75 Karameller ve benzeri tatlılar
1704.90.81 Basınçla elde edilen tabletler
1704.90.99 Bu grupta; akide şekeri, fondan ve diğerleri
c) İlave koruma uygulanacak ve üç yıllık geçiş dönemi uygulanan ürünler (V

sayılı liste)
Bu ürün grubu Türkiye’nin hassas olduğu bazı makarnalar, çikletler, bisküvi ve

pastacılık ürünlerini kapsamıştır. Bu ürünler için Avrupa Birliği’ne karşı sanayi payının
sıfırlanmasının ortaya çıkaracağı olumsuz etkinin azaltılmamsı amacıyla, mevcut
sanayi payının bir kısmı tarım payına eklenmiş ve artırılan tarım payı 1.1.1996
tarihinden başlayarak her sene başında indirime tabi tutulmuş ve 1.1.1999 tarihinde
hedef tarım payına ulaşılmıştır. Bu grupta yeralan şekerli mamuller şunlardır;
Kombine
Nomenklatür Kodu Ürün
1704.10 Çiklet (şekerle kaplanmış olsun, olmasın)
1704.90.99 Bu grupta; tahin helvası, diğer helvalar ve lokum
Türkiye 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı’nda belirtilen sürelere uygun olarak
tüm yükümlülüklerini yerine getirmiştir. Türkiye, Avrupa Birliği’ne karşı sanayi payını
sıfırlamasına karşın, pek çok işlenmiş tarım ürününde tarım payının sanayi payına
göre daha yüksek oranda olması nedeniyle, bu ürünlerin çoğunluğunda belirli bir
korumayı gerçekleştirebilmektedir.
2.2.8. Şekerleme Sektöründe Bazı Uygulama, Sorun ve Öneriler:
2.2.8.1. Sicil, izin ve tescil başvurusu nasıl yapılır?
Sicil, izin ve tescil başvurusu ile ilgili olarak firmalarımızın bilmek isteyecekleri
unsurlar kısa soru ve cevaplarla özet halinde aşağıda sunulmaktadır:
Yasal Dayanak: 4128 sayılı kanun ile değişik 560 sayılı gıdaların üretimi,
tüketimi ve denetlenmesine dair KHK'nin 5. maddesi.
Kapsam: Gıda maddeleri, gıda imalinde kullanılan hammadde ve yardımcı

maddeler ile katkı, aroma maddeleri, vitaminle, mineral maddeler, gıda ile temasta
bulunan ambalaj ve ambalaj materyalleri.
Sicil setifikası nedir? Kapsamdaki maddeleri üreten işyerine verilen belge.
26
Üretim izin sertifikası nedir? Sicil sertifikasına sahip işyerlerinin ürettiği
ürünlere verilen belge olup, ürün bileşiminde değişiklik olmadığı takdirde geçerlilik
süresi on yıldır.
Yasal zorunluluk: Kapsamdaki işyerleri gıda siciline kaydolmak, sicil

numarası ve imal ettikleri ürünlerin bilişiminde bulunan maddeleri tescil ettirerek
üretim izni almak zorundadır.
Belgeler hazırlanırken dikkat edilmesi gerekli işlemler:
¾ Öncelikle çalışma izni alınmalıdır. Gıda ile temesat bulunan materyel ve

ambalaj maddesi üreten işyerlerinin işyeri açma çalışma ruhsatı veya Gayrı
Sıhhi Müessese ruhsatına sahip olması gerekmektedir.
¾ Kapasite raporu onaylı ve geçerlilik süresi dolmamış olmalıdır.
¾ Firmanın sorumlu yönetici ile yapılan iş akdinin noter onaylı olmasına, çalışma
saatlerinin, sözleşme süresinin ve Türk gıda kodeksine uygun üretim
yapacağının sözleşmede yer almasına dikkat edilmelidir.
¾ Sicil ve üretim izni ücretleri T.C. Ziraat bankası Ankara Akay Şubesi Koruma
ve Kontrol Genel Müdürlüğü 283716 No'lu sicil ve üretim izni hesabına
yatırılmalıdır. Dekont asılları veya aslı gibidir onaylı fotokopileri müracaat
dosyasına konulmalıdır.
¾ Marka Tescil Belgeleri Türk Patent Enstitüsü Müdürlüğü’nden alınır.

Markanın işyerine ait olmasına, emtia listesine ve süresinin dolmamış
olmasına dikkat edilmeli, marka devirleri mutlaka Patent Enstitüsü
Müdürlüğü’nden yaptırılmalıdır.
¾ Ürün muhteviyatları ile ilgili yüzde bileşimlerde her bir bileşen ayrı ayrı
belirtilerek toplamı yüze tamamlayacak şekilde düzenlenmelidir.
¾ Etiket örnekleri Türk Gıda Kodeksine uygun olarak hazırlanmalıdır.
¾ Özel beslenme amaçlı veya bileşiminde farklılık yapıldığı beyan edilen bir ürün
üretilmesi halinde etikete besin öğeleri tablosu konulmalı analiz raporu ile
belgelendirilmelidir.
¾ Kullanılan ambalaj materyali Bakanlıktan üretim izinli olmalıdır.
¾ Taahhütnamelere damga pulu yapıştırılmalıdır.
¾ Müracaat dosyanda bulunan tüm evraklar imzalı ve kaşeli olmalıdır.
¾ Müracaat dosyalarının takibi bizzat firma sahibi veya sorumlu yönetici aracılığı
ile yapılmadır.
¾ Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen sertifikalar il

müdürlüklerine gönderilmektedir.
27
2.2.8.2. Gıda Sicili ve Üretim izninde gruplandırma yapılan şekerli ürünler
(01.01.2002):
Bal
• Süzme bal
• Petekli bal
• Arısütü
• Polen
• Bal-polen-arısütü vb. karışımlar.
Bisküviler
• Tuzlu bisküviler
• Tatlı bisküviler
• Dolgulu (marmelatlı, marshmallow'lu, kremalı vb.)
• Çeşnili (aromalı, meyveli, kakaolu vb.)
• Kakerler
• Sade gofret
• Dolgulu gofret
• Dolgulu kaplamalı gofret
• Sade aromalı kekler
• Çeşnili kekler (üzüm, kako, fındık, fıstık, çikolata vb)
• Kremalı - kaplamalı kekler
Çikolata
• Sütlü, granül veya gevrek sütlü, bol sütlü, kremalı, yağsız sütlü
• Bitter, granül veya gevrek bitter
• Beyaz
• Dolgulu bitter
• Dolgulu sütlü
• Dolgulu beyaz
• Çeşnili bitter
• Çeşnili sütlü
• Kuvertür bitter
• Kuvertür sütlü
• Çikolata kaplamalı draje
Helvalar
• Sade - Aromalı tahin helvası
• Çeşnili tahin helvası
• Yaz helvası
• Koz helvası
• Saray helvası - Pişmaniye
• Yöresel helvalar
Kokolin
• Sütlü
• Bitter
• Beyaz
28
• Dolgulu bitter
• Dolgulu sütlü
• Dolgulu beyaz
• Çeşnili bitter
• Çeşnili sütlü
• Çeşnili beyaz
• Kokolin kaplamalı draje
Reçel - Marmelatlar
• Sert çekirdekli meyveler (kayısı, vişne, kızılcık, şeftali vb)
• Üzümsü meyveler (çilek, böğürtlen, ahududu, dut, vb)/gül
• Yumuşak çekirdekli meyveler (elma, armut, kuşburnu, portakal, greyfurt vb)
• Sebzeler
Şekerlemeler
• Sade-aromalı şekerleme
• Meyveli şekerleme
• Çeşnili şekerleme
• Jöle şekerleme
• Sade lokum
• Çeşnili lokum
• Cezerye
• Şuruplu kestane şekeri
• Şurupsuz kestane şekeri
• Çeşnili-kaplamalı kestane şekeri-püresi
• Ezmeler
• Drajeler (fabrikasyon hariç)
• Krokanlar
• Yöresel şekerlemeler
2.2.8.3. Üretim izinleri ve gıda sicilleri hususunda karşılaşılan sorunlar:
1. Türk Patent Enstitüsü Kurumundan alınan markalara (isim) yapılan itirazlar

sorunlara neden olabilmektedir.
2. Piyasada daha önce üretim veya ithal izni almış başka firmalara ait ürünler
emsal olarak kabul edilmemektedir. Bu ürünlerin üzerinde yazılan ifadeler
ürünlere yazdırılmamaktadır. Özellikle ithal ürünlerde daha detaylı açıklamalar
olduğundan haksız rekabet olmaktadır.
3. Yazışmalar, İl müdürlükleri aracılığı ile yapıldığından zaman kaybına neden

olmaktadır.
4. Üretim izni ücreti çok yüksektir.
5. Dosya inceleme ve cevap verme süresi belirsiz olduğundan üretim programları

etkilenmektedir.
29
6. Etiket örneği, tasarım çıktısı olarak istendiğinden tasarıma müdahele
edilmekte, ürün isminin (markanın) yazım stili ve punto yüksekliğine
karışılmaktadır. Burada önemli olan isim olduğundan Marka tescilinde bu
husus yer almamaktadır.
7. İl Müdürlükleri tarafından yapılan denetimlerde, kullanılan tüm hammaddeler

için üretim izninin olması istenmektedir. Oysa ki, şeker gibi bazı
hammaddelerin üretim izinleri yoktur. Bu nedenle ikazların üretici firmalara
yapılması gereklidir.
2.2.8.4. Sektörün Sorunları ve Çözüm Önerileri:
♦ Taklit mallar ile yapılan haksız rekabet şekerleme sektöründeki en önemli

sorundur. Uluslararası normlara uygun üretim yapan firmalar, tüketicileri ve
distribütörleri bu konuda bilinçli olmaları yönünde uyarmaktadır. Ayrıca, kakao
çekirdeği, ambalaj malzemeleri, yağlar gibi ithalata dayalı hammaddelerin
yüksek maliyeti enflasyon ile birlikte üreticiyi ve tüketiciyi zor durumda
bırakmaktadır.
♦ Özenle üretilip dağıtılan ürünlerin tüketiciye gelmeden önce, satış noktalarında

gerektiği gibi kuru, serin, doğrudan güneş ışığından uzak saklanmaması da
diğer bir sorundur. Bu sorunun aşılması için satış noktaları ve distribütörlerin
eğitimli olması gerekmektedir.
♦ Sektörün kapasite kullanım oranı % 50’nin altındadır. Rusya’da başlayan

ekonomik krizin ülkemizde devam etmesi, sektörde çok sayıda firmanın
kapanmasına, el değiştirmesine ve atıl kapasite ile çalışılmasına neden
olmuştur.
♦ Özellikle Çevre Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Tarım Köy İşleri Bakanlığı

arasında benzer konularda mükerrer uygulamalar ve yetki karmaşası maddi ve
manevi kayıplara neden olmaktadır. Dünyada ve AB’de aynı konularda mevcut
uygulamalar dikkate alınarak bürokrasinin azaltılması yönünde radikal kararlar
alınmalıdır.
♦ Şeker Fabrikalarının özelleştirilmesinden Kalite ve Maliyet konularında

iyileştirici sonuçlar verecek, rekabeti geliştirecek politikalar izlenmelidir.
Böylece sektörün hammadde ihtiyacının zamanında, istenilen miktar kalite ve
fiyatla karşılanması sağlanmalıdır.
♦ Mevcut pazarlarda ihracatın artması ve yeni pazarlara ihracat yapılması için

Türk mallarının tanıtımına ve imajının artırılmasına yönelik Devletle işbirliği
içinde ortak projeler geliştirilmelidir.
♦ Alınan tüm önlemlere rağmen sektörde sigortasız işçi çalıştıran, kaçak su ve

elektrik kullanan, vergilerini ödemeyen veya düşük ödeyen kayıtsız çalışan
firmaların varlığı haksız rekabete neden olmaktadır. Bu tür kayıt dışı çalışan ve
gıda mevzuatına aykırı koşullarda üretim yapan firmalar sıkı denetim altına
alınmalıdır. Halk sağlığının korunması ve Türk sanayi ürünlerinin dış
pazarlarda itibarının artırılması için, kalite bilinci geliştirilmeli bu anlamda Kalite
30
Yönetim Sistemi, HACCP, GMP, GLP konularından çalışmalar yapmaya
firmalar teşvik edilmelidir.
♦ Enerji fiyatları Türk sanayi ürünlerinin dış pazarlara satılmasında rekabet

gücünü azaltan önemli etkenlerin başında gelmektedir. İhracat yapan firmalara
rakip ülke fiyatları ile enerji verilmesi konularında yasal düzenlemeler
yapılmalıdır.
♦ Gümrüklerde bulunan laboratuarların sayısı artırılmalı, mevcut laboratuarların

personel, alet, cihaz ve donanım eksiklikleri tamamlanmalıdır. Mevcut
uygulama ithalatın gecikmeli olarak yapılmasına ve dolayısıyla ihracat teslim
tarihlerinin gecikmesine neden olmaktadır.
♦ Eğitimli işgücü ihtiyacını karşılamak için sektörün yoğun olduğu bölgelerde

Gıda Meslek Liseleri açılmalıdır.
♦ Şekerleme ihracatının gelişmesi için çikolata, bisküvi gibi ürünlere uygulanan

teşvikler, şekerleme ürünlerine de uygulanmalıdır.
♦ Şeker Kanunu ile üretimi kotaya bağlanan glikoz, farklı bir ürün olması, şekere
rakip ve alternatif bir ürün olmaması nedeniyle kanun kapsamından
çıkarılmalıdır. Mevcut uygulamanın devam etmesi halinde sektörün
hammadde ihtiyacı karşılanamayacak, bu durum özellikle ihracatı olumsuz
etkileyecektir.
♦ Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’ndan alınan üretim izinleri zaman kaybına neden
olmakta ve özellikle ihracat siparişlerinin zamanında teslimini engellemektedir.
Üretim izni, üretilmekte olan ve üretim izni alınmış ürünlerin aroma değişikliği
yapılarak hazırlanan yeni çeşitleri için de istenmektedir. Bu konuda devletin
hazırlattığı FİAS raporunda da değinildiği gibi “ana ürün türleri için verilen
üretim izinleri” yeterli olacak şekilde yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
31
EK 1:
İhracata Yönelik Devlet Destekleri
Şekerli ve çikolatalı mamullerin ihracatının artırılması amacıyla, bu ürünlerin

üretici ve/veya ihracatçılarına devlet tarafından sağlanan destekler çeşitli başlıklar
altında toplanabilmektedir.
Devlet Yardımları:
11 Ocak 1995 tarih ve 22168 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “İhracata

Yönelik Devlet Yardımları Kararı” bölgeler arası farklılıklardan kaynaklanan ekonomik
ve sosyal dezavantajların ortadan kaldırılmasına, yeni eğitim olanakları sağlanarak
istihdamın güçlendirilmesine, özellikle yeni ürün, üretim sistemi ve teknoloji kullanan
sektörlerde araştırma ve geliştirme programlarının uygulanmasına, aynı üretim
alanında faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmelerin örgütlenmelerine, çevre
sorunlarının önlenmesi için sanayinin yeniden yapılanmasına, GATT taahhütleri
çerçevesinde tarım ürünlerinin desteklenmesine, ürünlerimizin uluslar arası alanlarda
tanıtımına ve pazarlanmasına ilişkin devlet yardımlarını kapsamaktadır. Bu
kapsamda belirtilen yardımlar şunlardır;
¾ Araştırma-Geliştirme (AR-GE) yardımları,

¾ Çevre koruma yardımları
¾ Yurtiçi ve yurtdışı uluslararası nitelikteki ihtisas fuarlarının desteklenmesi,
¾ Tarımsal ürünlerde ihracat iadesi,
¾ Pazar araştırması desteği,
¾ Eğitim yardımları,
¾ Yurtdışında ofis-mağaza açma, işletme ve tanıtım faaliyetlerinin
desteklenmesi,
Ayrıca bu kararın 4. Maddesinde Para Kredi ve Koordinasyon Kuruluna verilen yetki

kapsamında;
¾ Patent, faydalı model belgesi ve endüstriyel tasarım tescili harcamalarının

desteklenmesi, (98/3 Nolu Tebliğ)
¾ İstihdam Yardımı (2000/1 Nolu Tebliğ)
esasları belirlenmiştir.
Dahilde İşleme Rejimi:
İhracatçılara ihraç mamullerinde kullanılmak üzere dünya piyasa fiyatlarından

hammadde temin etmek amacıyla yürürlüğe konulan bu rejim kapsamında;
¾ İthalatta şartlı muafiyet sistemi,

¾ İthalat esnasında alınan vergilerin geri ödenmesi sistemi
olmak üzere iki sistem uygulamada bulunmaktadır.
32
A) İthalatta şartlı muafiyet sistemi:
Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde (serbest bölgeler hariç) yerleşik firmalar

tarafından, Dahilde İşleme İzin Belgeleri (Dış Ticaret Müsteşarlığı’nca verilmektedir)
kapsamında, ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünlerin üretimi için gerekli olan
hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ile ambalaj ve işletme
malzemelerinin, bedelli veya bedelsiz olarak ticaret politikası önlemlerine tabi
olmaksızın ithali esnasında alınması gereken her türlü vergi tutarı kadar teminat
yatırılmak kaydıyla (indirimli teminat uygulaması saklı olmak üzere) gümrüksüz olarak
ithal edilebilmesidir.
Ayrıca; işlenmiş ürünlerin üretimi için ithal eşyasının yerine eşdeğer eşya
olarak serbest dolaşımdaki eşya kullanılabilmekte, bu çerçevede, belge kapsamında
önce ihracat, sonra ithalat yapılabilmektedir.
%10 oranında teminat yatırılmak suretiyle ithal hakkını düzenleyen “İndirimli

Teminat Uygulaması” şu şekildedir:
¾ Dış Ticaret Sermaye Şirketleri ile Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin, müracaat
tarihinden önceki takvim yılı içerisinde gerçekleştirdikleri ihracat kadar,
¾ İmalatçı-ihracatçı firmaların müracaat tarihinden önce iki yıl içerisinde
düzenlenmiş ve kapatılmış belgeler kapsamında toplam 1 milyon ABD
dolarından az olmamak üzere gerçekleştirdikleri ihracat kadar,
¾ Son üç takvim yılı itibariyle ihracatları her bir yıl için 5 milyon ABD dolarını
geçen veya son beş takvim yılı itibariyle ihracatları her bir yıl için 1 milyon ABD
dolarını geçen ihracatçı firmaların, müracaat tarihinden önce iki yıl içerisinde
düzenlenmiş ve kapatılmış belgeler kapsamında toplam 1 milyon ABD
dolarından az olmamak üzere gerçekleştirdikleri ihracat kadar.
Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapacakları ithalatlarına, bu ithalattan

doğacak her türlü vergi (KDV dahil) ve fon tutarının %10’unun teminat olarak
yatırılması kaydıyla, ilgili gümrüklerce müsaade edilmekte, teminata ilişkin bu husus
Dahilde İşleme İzin Belgesi’nde belirtilmektedir.
Bu çerçevede, indirimli teminat uygulamasından doğabilecek Devlet zararı ilgili

firmalardan tahsil edilmekte, ayrıca, bu firmaların kamudan olan alacakları da teminat
hükmünde tutulmaktadır.
Ancak, indirimli teminat uygulaması çerçevesinde yapılan ithalatlarda alınan

teminatlara ilişkin kısmi teminat iadesi yapılmamaktadır.
B) İthalat esnasında alınan vergilerin geri ödenmesi sistemi:
Dahilde İşleme Rejimi’nde belirtilen istisnalar hariç olmak üzere, ithali

esnasında her türlü vergi ödenerek serbest dolaşıma girmiş bir eşyanın işlem görmüş
ürünler şeklinde Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında ihraç edilmesinden sonra,
ithalat esnasında ödenen vergiler geri alınabilmektedir. Ancak, bu sistemden
yararlanabilmek için, eşyanın geri ödeme kapsamında olduğu hususunun serbest
dolaşıma giriş beyannamesinde belirtilmesi gerekmektedir.
33
Bahsedilen sistemlerden şekerli ve çikolatalı mamul ihracatçısı firmalar da
faydalanabilmektedir. İhraç ettikleri ürünlerde kullandıkları ithal ürünleri vergilerden
muaf olarak temin edebilmeleri firmalarımız açısından avantaj sağlamaktadır.
Vergi, Resim ve Harç İstisnası:
¾ İhracatla ilgili olarak yapılan her türlü işlemler ve düzenlenen kağıtlarla,

ihracatın finansmanı amacıyla kullanılan krediler,
¾ İhracatı Teşvik Belgesi ve Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılan
her türlü muameleler ve bu belgeler kapsamında ithalatın finansmanı
amacıyla kullanılan krediler,
¾ İhracat sayılan yurtiçi satış ve teslimler çerçevesinde düzenlenen belgeler
kapsamında yapılan muameleler ve kullanılan krediler ile belge
kapsamında yapılan ithalatla ilgili işlemler,
¾ Döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler için düzenlenen Vergi, Resim ve
Harç İstisnası kapsamında yapılan işlemler ve kullanılan krediler,
her türlü vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılmaktadır.
İhracat işlemleri ve ihracatın finansmanı amacıyla kullanılan krediler için vergi,

resim ve harç istisnası ilgili kurumlarca re’sen uygulanırken, döviz kazandırıcı hizmet
ve faaliyetler ile bunların finansmanı amacıyla kullanılan kredilerin vergi, resim ve
harç istisnasından yararlandırılabilmesi için firmaların Dış Ticaret Müsteşarlığı’na
müracaat ederek belge almaları gerekmektedir.
Vergi, resim ve harç istisnası kapsamında;
¾ Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi,

¾ Damga Vergisi,
¾ 492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınan harçlar,
¾ Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi,
¾ Hal Rüsumu,
¾ Diğer kanunlarda yeralan vergi, resim ve harçlar,
istisna edilmektedir.
Katma Değer Vergisi’nde İhracat İstisnası Uygulaması:
Bu uygulama çerçevesinde, ihracat teslimleri ve teslimlere ilişkin hizmetler ile

yurtdışındaki müşteriler için yapılan hizmetler KDV’den istisna tutulmuştur. KDV
uygulamasında ön ihracat istisnası olmamakla beraber, belirli koşullar altında ihraç
edilmek üzere teslim edilen mallar için hesaplanan KDV’nin ihracatçı tarafından
ödenmemesi şeklinde bir uygulama mevcuttur.
Bu uygulama ihracatçıların ihraç ettiği malları Katma Değer Vergisi ödemeden

almalarını ifade etmektedir. İhracat istisnası ihracatçıda değil ihracatçıya mal teslim
eden mükellefler üzerinde uygulanmaktadır.
34
Türk Eximbank Kredileri:
İhracata yönelik mal üreten sanayilerin üretim aşamasından başlanarak

sevkiyat öncesi işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak amacıyla, Türk Eximbank
tarafından üretici ve/veya ihracatçı firmalara çeşitli krediler verilmektedir.
Krediler, bazı istisnalar haricinde Türk Eximbank tarafından aracı bankalar

vasıtasıyla kullandırılmaktadır. Kredileri, ihracatçılar, imalatçılar veya hem imalatçı
hem de ihracatçı olan firmalar kullanabilmektedirler. Krediler malların serbest dövizle
kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığı kullandırılmaktadır.
35
EK 2:
TÜRKİYE ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMUL

ÜRETİCİSİ ÖNEMLİ FİRMALAR (Alfabetik)
FİRMA ADRES TELEFON FAKS

ATICI ŞEKERLEME TOPTANCILAR ÇARŞISI 5.BLOK 0332-2335608 0332-2368681
GIDA SAN.LTD.ŞTİ. NO.23/A KONYA
BALİN ŞEKERLEME YULAFLI KÖYÜ HACI ŞEREMET 0282-6764375 0282-6764380
VE GIDA MAD.TİC.VE MEVKİ-ÇORLU
SAN.A.Ş. TEKİRDAĞ
BAYCAN CİKLET VE IŞIKLAR CAD.HARAMİDERE 0212-4221009
GIDA SAN.A.Ş. AVCILAR-İSTANBUL
DANDY SAKIZ VE MAHMUTBEY MAH.TAŞOCAĞI 0212-5502088 0212-5502096
ŞEKERLEME SAN.A.Ş. YOLU CAD.NO.12
İKİTELLİ-İSTANBUL
ELİT ÇİKOLATA VE PİR HÜSAMETTİN SOK.NO.49-51 0212-2381171 0212-2545780
ŞEKERLEME SAN.A.Ş. KASIMPAŞA BEYOĞLU İSTANBUL
ERDEN GIDA SAN.VE KÜTAHYA CAD.NO.359 0222-2240202 0222-2240542
TİC.A.Ş. ESKİŞEHİR
ETİ GIDA SANAYİ VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 0222-2360892 0222-2360416
TİCARET A.Ş. 11.CADDE 26110 ESKİŞEHİR
HACI BEKİR SAN.A.Ş. DOLAYOBA CAD.NO.76 0216-3794921 0216-3794158
PENDİK-İSTANBUL
KAYSAN GIDA SAN. ORGANİZE SAN.11 C ANBAR MAH. 0352-3211824 0352-3211827
TİC.A.Ş. MELİKGAZİ-KAYSERİ
KENT GIDA MAD.SAN. FIRIN SOK.MERKEZ MAH. 0212-2300040 0212-2413828
VE TİC.A.Ş. BOMONTİ ŞİŞLİ-İSTANBUL
KONAK ÇİKOLATA TOPÇULAR KIŞLA CAD.NO.108 0212-5679739 0212-5771201
ŞEKERLEME SAN.VE RAMİ-İSTANBUL
TİC.A.Ş.
MAHİR GIDA SAN.VE ALİ RIZA GÜRCAN CAD.NO.12 0212-4815461 0212-4815465
TİC.A.Ş. TOZKOPARAN MERTERİSTANBUL
MARSA KRAFT DÖŞEME MAH.NO.4 0322-4350763 0322-4356653
JACOPS SUCHARD P.K.137
SABANCI GIDA ADANA
SAN.VE TİC.A.Ş.
NESTLE GIDA SAN. KOREŞEHİTLERİ CAD.NO.17 0212-2881950 0212-2881959
A.Ş. ZİNCİRLİKUYU-İSTANBUL
PAMİR GIDA SAN.A.Ş. ALİ BAHÇESİ LİTROS YOLU NO.10 0212-6125000 0212-5770793
TOPKAPI-İSTANBUL
PERFETTİ GIDA MECİDİYEKÖY İŞ MERKEZİ 0212-2752246 0212-2885544
SAN.TİC.A.Ş. AHMET SOK.NO.120
MECİDİYEKÖY-İSTANBUL
SAGRA GIDA ÜRETİM BÜYÜK GIDA SİTESİ MEGA 0212-4370700 0212-2885758
PAZ.SAN.VE TİC.A.Ş. CENTER 12.SOK.C-32 BLOK
BAYRAMPAŞA-İSTANBUL
36
TÜRKİYE ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMUL
ÜRETİCİSİ ÖNEMLİ FİRMALAR (Alfabetik)
(Devamı)
FİRMA ADRES TELEFON FAKS

ŞÖLEN ÇİKOLATA 2. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ 3. 0342-3372737 0342-3372822
GIDA SAN VE TİC A.Ş. DOĞU CAD. NO:28 BAŞPINAR
GAZİANTEP
USLU GIDA LTD.ŞTİ.TERAZİDERE MAH.FEZA SOK. 0212-5676102 0212-5012710

NO.24 BAYRAMPAŞA-İSTANBUL
ÜLKER GIDA SAN.VE DAVUTPAŞA CAD.TOPKAPI 0212-6742781 0212-5671569
TİC.A.Ş. BAYRAMPAŞA-İSTANBUL
37
EK 3:
TÜRKİYE ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI ÜRÜN İHRACATÇILARI
(Alfabetik)
İHRACATÇI ADRES/E-MAIL/WEB TELEFON FAKS
A.A.K GIDA SAN.VE TEM YOLU HADIMKÖY ÇIKIŞI (212) 6232510 (212) 6232208
DIS TIC.A.S ISISO KÜÇÜK SAN.BÖLG.475.ADA
1.PARS. 34555 HADIMKÖY
ÇATALCA İSTANBUL
ABK ITH.IHR.BASIN ALAADDİN BULVARI SARAY (332) 3529361 (332) 3516317
YAYIN INSAAT İŞHANI NO:3/401 42060 MERAM (332) 3507852
TAAH.GIDA SAN.VE KONYA
TIC.LTD.STI.
AE INSAAT GIDA 1.İSTASYON CAD.PARK KARŞISI (338) 2142618 (338) 2142592
PAZ.VE TIC LTD. STI. EKİZER AP. ALTI NO:87 70100
MERKEZ KARAMAN
AFACAN OYUNCAK KAYSERİLİ NAİL İŞ HANI NO:38- (212) 5133872 (212) 5280052
PLAS.HIR.ELEK. 304 34116 SÜLEYMANİ. EMİNÖNÜ
SAN.VE DIS İSTANBUL
TIC.LTD.STI
AFRIMEKS DIS YALI CAD. 364/2 KARŞIYAKA (232) 3644210 (232) 3642420
TIC.LTD.S. İZMİR
AGATA GIDA FETHİBEY CAD.NO.15 LALELİ (212) 2752352
TEKST.KOZMETIK EMİNÖNÜ İSTANBUL
TIC. VE SAN.LTD.STI.
AHALI DIS ORDU CAD.LALELİ İŞ MERK.K:5 (212) 6383430 (212) 6383440
TIC.LTD.STI D:67 LALELİ İSTANBUL
AHSEL INS.TAAH.VE BİLKENT PLAZA A-3 BLOK K:6 (312) 2660030
TIC.A.S 06000 ANKARA
AK-SEM TEKSTIL MİMAR KEMALETTİN (212) 5169600 (212) 5169556
KUYUMCULUK GIDA M.ÇOBANÇAVUŞ
ELEKT. SAN. VE TIC. MEGAPOLCENTERİŞ
LTD.STI. MER.NO:10/25 EMİNÖNÜ-İST.
AKAS AKBALIK GIDA EMEK MAH.ORDU CAD. (216) 3650215 (216) 3645162
SAN.TIC.A.S. ESENŞEHİR YOLU NO.4 81230 (216) 3650216
SARIGAZİ İSTANBUL
export@akas.com.tr
http://www.akas.com.tr
AKAY CIKOLATA 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (342) 3374610 (342) 3374615
BISKUVI GIDA SAN.VE VALİ MUAMMER GÜLER
TIC.LTD.STI. BULVARI BAŞPINAR GAZİANTEP
akaydis1@superonline.com
http://www.akaybiskuvi.com
AKAY IC VE DIS AKAI BİSKÜVİ-ÇİKOLATA (342) 3374610 (342) 3374615
TIC.LTD.STI 2.ORG.SA N.BÖL.VALİ MUAMMER
GÜLER BULV BAŞPINAR
ŞEHİTKAMİL GAZİANTEP
AKDAG DIS FEVZİÇAKMAK MAH.OCAK NO:8 (332) 3422027 (332) 3422597
TIC.LTD.STI. 42060 KONYA
38
AKFEL KISIKLI ALEMDAĞ CD.NO:48/4 (216) 5213850 (216) 5213855
ULUSL.DANISMANLIK 34692 ÇAMLICA ÜSKÜDAR
VE TIC LTD.STI İSTANBUL
akfel@akfel.com.tr
AKFEN SAN.VE KOZA SOKAK NO:22 G.O.PAŞA (312) 4414211 (312) 4384069
TARIM URUN.ITH. ANKARA
IHR.PAZ.AS.
AKGUN GIDA VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (312) 2670600 (312) 2670602
IHTIYAC MAD.PAZ. GÖKTÜRK CADDESİ NO:15
TIC.VE SANAYI SİNCAN ANKARA
LTD.STI. akgungida@superonline.com
AKSA REKLAM LAMARTİN CD.MERAL (212) 2972078 (212) 2388508
PAZ.TAS.VE DIS TIC APT.NO:33/8 34437 TAKSİM (212) 2370777
LTD.STI BEYOĞLU İSTANBUL
info@aksagroup.com
AKSU GIDA BEYAZ EKREM ORHON MAH.GENÇLİK (464) 2122578 (464) 2173928
ESYA KIRTASIYE SOK. HUZUR APT.KAT:1 53100 (464) 2144476
NAK.TUR.ITH.IHR.LT RİZE
D.STI.
AKTUNC GIDA ADANA İŞ MERKEZİ G/BLOK NO:4 (322) 4292914 (322) 4292820
SAN.VE TIC.LTD.STI MERSİN YOLU ÜZERİ ADANA (322) 4294474
ADANA
aktuncgida@e-kolay.net
ALBATROS 1476 SOK. NO:1 TİBAŞ APT. K:6/11 (232) 4644246 (232) 4641639
ULUS.KUMANYACILI ALSANCAK İZMİR
K TAS PAZ.LTD.STI info@albatrosltd.com.tr
http://www.albatrosltd.com.tr
ALGI TURIZM INSAAT GÜZELSU VAKIFBANK BLOKLARI (312) 2410749 (312) 2410749
TAAHHUT IC VE DIS NO:11/3 06530 ÇAYYOLU ANKARA
TIC.LTD.STI.
ALIS KURUYEMIS CUMHURİYET MAH.HİLAL (212) 5013884 (212) 5671678
GIDA SAN VE TIC CAD.NO.3 GAZİOSMANP (232) 6678994
LTD.STI İSTANBUL
aliskuruyemis@superonline.com
http://www.aliskuruyemis.com
ALTINKILICLAR ASMAALTI CAD.KIZILHAN SK 18-1 (212) 5229066 (212) 5274787
ENDUSTRIYEL GIDA 34460 EMINONU İSTANBUL
MAD.SAN.TIC.LTD.STI
ALTINYAG GIDA VE ATATÜRK CAD. AKIN İŞHANI K:1 (326) 2148325
DERI SAN.ITH. NO:4 ANTAKYA HATAY (326) 2141506
IHR.TIC.LTD.STİ.
ALTUNKAYA G.MUHTAR PAŞA BLV. KALYON (342) 2151313 (342) 2151021
INS.NAK.GIDA TIC. İŞM. KAT:4 NO:14 GAZİANTEP
A.S. altunkaya@superonline.com
ANADOLU ISUZU YEDİPINARLAR (262) 6588843 (262) 6588842
OTOMOYIV SAN.VE MEVKİİ,ŞEKERPINAR KÖYÜ 41400
TIC.A.S. GEBZE KOCAELİ
39
ANALOG ANALITIK NAMIK KEMAL MAH.CENGIZ (216) 4439577 (216) 4439575
GIDA LOJISTIK TOPEL CAD.OZGUR SOK.NO.42 (216) 4439578
HIZMET.TIC.LTD.STI. UMRANIYE İSTANBUL
analogltd@superonline.com
http://www.analog.com.tr
ANAR GIDA BÜYÜK REŞİTPAŞA (212) 5123006 (212) 6313146
MAD.SAN.VE TIC.LTD. CD.KURULTAY SK NO:20/5 34110
STI LALELİ EMİNÖNÜ İSTANBUL
ANI BISKUVI GIDA ORGANİZE SANAYİ BÖL. (338) 2241230 (338) 2241234
SAN.TIC.A.S. A.S. KARAMAN
bilgi@anibiskuvi.com.tr
http://www.anibiskuvi.com.tr
ANK DIS TIC.VE AKATLAR ZEYTİNOĞLU (212) 2827270 (212) 2827942
TURIZM LTD.STI. CAD.YONCA SOK.NO:6/16
BEŞİKTAŞ İSTANBUL
ANTEP BAKLIYAT TOPTANCILAR SİTESİ (352) 2453792 (352) 2400761
GIDA URUNLERI VE 4.SOK.NO:17 KAYSERİ
IHT.MAD.SAN.TIC.LT
D.STI.
ARAS GIDA SAN VE BEYLİKDÜZÜ MEVKİİ BİRLİK (212) 8759180 (212) 8759183
TIC.LTD.STI. SAN.S İT.4.CAD.NO.16 B.ÇEKMECE
İSTANBUL
ARGEN ŞANLIURFA YOLU 13 KM. (412) 2550220 (412) 2550228
INS.TIC.TAAH.TIC.VE ÇÖLGÜZELİ KÖYÜ DİYARBAKIR
TUR. LTD.STI
ARKADAS GIDA IC VE LANGA BOSTANLARI SOK.NO:16- (212) 5850308 (212) 5301115
DIS TIC. IBRAHIM 18 DÜKKAN:1 FATİH AKSARAY
AKBAS İSTANBUL
ARMONI GIDA VE ALİNİHAT TARLAN CAD.YUVAM (216) 4165753 (216) 4165753
TEM.MAD.KIRT. APT. NO:52/5 BOSTANCI KADIKÖY
TEKS.ELEK.VE İSTANBUL
ELEKT.PAZ.TIC.LTD
AROM GIDA DIS UNCULAR CAD. EKŞİOĞLU (216) 3423327 (216) 3423340
TIC.LTD.STI. İŞHANI NO:30/2 ÜSKÜDAR
İSTANBUL
ASAL DIS TIC.A.S İSTANBUL DÜNYA TİC.MER.A.2 (212) 4656868 (212) 4656875
BLO K.16 NO.455.MERK. 80670
YEŞİLKÖY İSTANBUL
ASLAN CIKOLATA VE FEVZİ ÇAKMAK CAD.NO:15 (216) 4190095 (216) 4190096
GIDA SAN. VEYSEL KARANİ MAH.
TIC.LTD.STI. SAMANDIRA KARTAL İSTANBUL
info@aslancikolata.com
http://www.aslancikolata.com
ASTRANS LAMARTİN CD.MERT İŞ HANI (212) 2373639 (212) 2373641
ULUSL.TASIMAC.VE NO:36 K:2 34437 TAKSİM (212) 2373640
TIC. A.S BEYOĞLU İSTANBUL
40
ATIK GIDA VE KURTULUŞ MAH. ERGİ SOK.NO :1 (222) 2335781 (222) 2338508
IHTIYAC MAD.TIC. VE 26090 ESKİŞEHİR
SAN. A.S. export@atikfood.com
http://www.atikfood.com
ATILA DIS MERKEZ MAH.İSTOÇ 23.ADA (212) 6592429 (212) 6592428
TIC.LTD.STI NO:14/16 34200 MAHMUTBEY
BAĞCILAR İSTANBUL
ATLAS GIDA DAVUTPAŞA CAD.NO.10 TOPKAPI (212) 5676800
PAZARLAMA SAN.VE 34015 İSTANBUL
TIC. A.S.
ATMACA GIDA ADNAN KAHVECİ BULVARI (212) 4411673 (212) 4411674
KOZ.TEKS.INS.TUR. ÜNVERDİ İŞMERKEZİ NO:73/30 (212) 4411342
SAN.TIC.LTD.STI. 34540 BAHÇELİEVL İSTANBUL
AVRASYA TURIZM VE BARBAROS BUL.AKBAL (212) 3270865 (212) 3270791

DIS TIC.LTD. STI. APT.NO.21/4 DAİRE 8 BEŞİKTAŞ (212) 3270866
İSTANBUL
avrasyaturizm@superonline.com
AYCENK GIDA KOCATEPE MAH.MEGA CENTER (212) 6407700
IHTIYAC MADDELERI C BLK NO:539 BAYRAMPAŞA
TIC.SAN.A.S İSTANBUL
AYHAN ERTAY BEYSAN SANAYİ SİT.BİRLİK CAD. (212) 4226583 (212) 4226583
NO:16/1 35900 HARAMİDERE (212) 4226584
B.ÇEKMECE İSTANBUL
AYKUT GIDA YENİHAL KOMPLEKSİ U/BLOK (324) 2344084 (324) 2344086
TIC.LTD.STI. NO:21 İÇEL(MERSİN) (324) 2344085
B.B TEKS.GIDA SAN.IC ÇOBANÇEŞME KALENDER SOK. (212) 5511144 (212) 5512493
VE DIS AS NO:23/C 34520 YENİBOSNA
İSTANBUL
BAKLAN GIDA ANKARA YOLU 4.KM 19300 (364) 3114764 (364) 3118614
SAN.DIS TIC.LTD. STI. SUNGURLU ÇORUM
BAKLAVACI MISIR ÇARŞISI NO:88 EMİNÖNÜ (212) 3391778
GULLUOGLU İSTANBUL (212) 5285181
M.NEJAT GULLU
BAKTAT GIDA SAN.VE YALOVA YOLU DERİNCE MEVKİİ (224) 5131358 (224) 5131248
TIC.LTD.S. 2.KM. GEMLİK BURSA
baktat@bi.net.tr
BALABAN GIDA ORGANİZE SAN.BÖL.P.K.3 54100 (264) 2769122 (264) 2939782
SAN.VE TIC.A.S. SAKARYA (264) 2768726
BALIN SEKERLE.VE PAŞMAKÇI ÇAYIRI CAD. NO:54 (212) 5675716 (212) 5771410
GIDA MADD.TIC VE EYÜP İSTANBUL (212) 5675719
SAN. A.S. balin@turk.net
BALIT INS.TUR.GIDA KOZA SK.NO:154/16 G.O.PAŞA (312) 4476257 (312) 4462113
VE MEDIKAL ANKARA
TIC.LTD.STI.
41
BALKANLAR GIDA İST.ORG.DERİ SANAYİ BÖLGESİ (216) 3941709 (216) 3941335
TEM.MAD.TEKSTIL 20.YOL 11/1 PAR.KAT:2 34940
METAL TUZLA İSTANBUL
SAN.TIC.LTD.STI.
BASAK CUMHURİYET BUL.ATAMAN (232) 4459775 (232) 4459775
ENTERNASYONER ERMAN İŞ MERKEZİ NO.90/17 (232) 4459776
TEM.MAD. GIDA 35250 KONAK İZMİR
MA.HALI
SAN.TIC.IT.IH.L.S
BASAK TUKETIM VE KONYA YOLU 2. KM. 42550 (332) 8127500 (332) 8131388
GIDA MAD.SAN. A.S. AKŞEHİR KONYA
basakgida@superonline.com
http://www.basakgida.com.tr
BASKENT GUBRE İSTİKLAL MAH.YENİ ZAHİRE (312) 6255056
BAKL.HUB.PAZ.PET BORSA KAT:1 POLATLI ANKARA
URN.GIDA
SAN.TIC.LTD.STI.
BAYIR GIDA KANATLI CD.İKİZLER AP. NO:53 (326) 2253415 (326) 2152665
DERICILIK SAN. VE P.K.272 HATAY
TIC.LTD.STI.
BAYRAK GIDA ORGANİZE SAN.BÖLGESİ 4 CAD. (352) 3211221
SAN.VE TIC.A.S. NO: 4 KAYSERİ
BELINDA DIS BEŞYOL MAH İNÖNÜ CAD.NO:58/3 (212) 4250030 (212) 6240129
TIC.TASIMACILIK VE K.ÇEKMECE İSTANBUL
GIDA LTD.STI.
BELINDA GIDA BEŞYOL MEVKİİ İNÖNÜ (212) 4250030 (212) 6240129
TURIZM VE TASIMA. CAD.NO:58 K.ÇEKMECE
TIC.VE SAN.LTD.STI. İSTANBUL
BELINDA TRANSPORT KEMAL KÖYÜ MEVKİ YUKARI (284) 2382272 (284) 2382274
GIDA SAN.VE KARSGÖZ SOK.E-5 YOLU ÜZERİ
TIC.LTD.STI. KAPIKULE EDİRNE
BEMEXPORT DIS ERENKÖY İSTASYON CAD. (216) 4112279 (216) 4112080
TIC.LTD.STI. TEVFİK BEY APT.9 ERENKÖY (216) 3605177
İSTANBUL
BER DIS TIC.LTD.STI HALİL RIFAT PAŞA (212) 2107036 (212) 2107035
MAH.AYDINLIK TEPE SOK.NO:19
34384 OKMEYDANI ŞİŞLİ
İSTANBUL
BERE TUKETIM VATAN CAD.SİMİTÇİ ŞAKİR SOK. (212) 5219491 (212) 5218579
MALLARI PAZ.IC VE NO:22/1 AKSARAY İSTANBUL
DIS TIC.LTD.STI.
BERKPA GÜLBAĞ MAH.Ş.ERTUĞRUL (212) 2117797 (212) 2120592
TEKS.PLAS.TUR.TIC.V KABATAŞ CAD.NO:9 B BLOK D:2
E S. H.IBRAHIM ŞİŞLİ İSTANBUL
YILMAZ
BEST GIDA SAN.VE GATEM TOPTANCILAR SITESI (342) 2354822 (342) 2350537
TIC.LTD.STI. SARI ADA 2.BLOK N:5\A G.ANTEP
42
BEST IC VE DIS İSKENDERPAŞA MH.AHMEDİYE (212) 6312463 (212) 5242102
TIC.LTD.STI. CD. NO:78/5 OF-HAYRAT VAKFI İŞ
MRK 34080 FATİH İSTANBUL
info@zuabi.com
http://www.zuabi.com
BETA GIDA SAN.VE CEMALPAŞA MAH.GÜLSA APT.14 (322) 4577207 (322) 4576148
TIC.A.S. SK. NO:5/A 0120 ADANA
BEYDA GIDA VE KILIÇ ALİ PAŞA MESCİT SOK. (212) 2435607 (212) 2521872
TUK.MALZ.SAN.DIS ASAL HAN NO.29/1 KARAKÖY
TIC.LTD.STI. İSTANBUL
BEYZA DIS BARIŞ MAH.1803 SK.NO:12/1 (262) 6465713 (262) 6410680
TIC.LTD.STI. GEBZE KOCAELİ
BIFA BISKUVI VE EREĞLİ YOLU ÜZERİ 70100 (338) 2132490 (338) 2132695
GIDA SAN.A.S. KARAMAN
bifa@bifa.com.tr
http://www.bifa.com.tr
BINAY CIKOLATA MİMAR SİNAN CAD.GÜR (212) 6422756 (212) 6423765
GIDA SAN.TIC.LT STI. SK.NO:16/A 34580 BAHÇELİEVL
İSTANBUL
BIRLESIK GIDA YUKARI DUDULLU (216) 4668464 (216) 4668462
DAGITIM TIC.LTD. MAH.TÜRKLER CAD NO:2
STI. SARIGAZİ ÜMRANİYE İSTANBUL
BIRLESIM GIDA KOCATEPE MAH.MEGA CENTER (212) 4370700 (212) 6406132
URETIM PAZ.SAN. VE 12.SK C-32 BLOK KAT.3-4 34170
TIC.A.S. BAYRAMPAŞA İSTANBUL
BIRLIK GIDA SAN.VE ANKARA ASFALTI ÜSTÜ (262) 6541587 (262) 6531880
TIC.A.S. İSTANBUL CAD.NO:125 ÇAYIROVA
GEBZE KOCAELİ
BIRPA BIRLIK PAZ.VE GAZNELİLER CD. NO:5 SİNCAN (312) 2671300 (312) 2670619
DIS TIC. A.S. ANKARA
BISKOT BISKUVI ORGANİZE SANAYİ BÖL.EREĞLİ (338) 2241009 (338) 2241008
GIDA SAN.VE TIC AS. YOL ÜZERİ PK:41 KARAMAN
KONYA
BOYKAN TURIZM FEVZİÇAKMAK MH.TOPTAN (332) 3421488 (332) 3421489
AMBALAJ SAN.GIDA GIDACIL. SİT. 6.BLOK NO:10 42050
MAD.TIC. LTD. STI. KARATAY KONYA
BURAK TEKS.SAN.VE HOCAHANI SK.HAMDİBEY (212) 5222865 (212) 5277230
TIC.LTD.STI GEÇİDİ NO:33 34110 SULT.HAMAM
EMİNÖNÜ İSTANBUL
CAGLA GIDA SAN.VE YENİYALI MAH.DORUK (262) 5279861 (262) 5272036
TIC.LTD.STI. CAD.NO.11 KÖRFEZ KOCAELİ (262) 5279862
CAGLAYAN ATAKENT,İSTİKLAL (216) 3161721 (216) 3161866
ITH.IHR.GIDA SAN.VE MAH.REŞİTPAŞA CAD.NO:21 (212) 3161930
TIC. A.S. ÜMRANİYE İSTANBUL
43
CEM GIDA TAŞLIDERE MAH.KOPUZ APT. (464) 2464085 (464) 2464087
TRZ.TEKST.INS.SAN.N NO:28/B 53100 GÜNDOĞDU RİZE
AK PAZ.VE
DIS.TIC.LTD.STI.
CEREN İNÖNÜ MAH.KAYIŞDAĞI CD.NO:76 (216) 5765402 (216) 5765487
NAK.MUMES.DIS KAT:2 D:5 KAYIŞDAĞI İSTANBUL
TIC.LTD. STI.
CICEKOGLU GIDA AVCILAR ULUYOLU NO.112 UŞAK (276) 2313882 (276) 2313882
SANAYI VE TIC. (276) 2313883
LTD.STI.
CIKO-TAD GIDA SAN. DUDULLU ORG.SAN.BÖLG. G.78 (216) 4668830 (216) 4668827
TIC. A.S. SK. NO:1 81260 DUDULLU
ÜMRANİYE İSTANBUL
CINAR KONSERVE VE ANKARA YOLU 16 KM. P.K:74 (224) 3841080 (224) 3841084
SEKERLEME KESTEL BURSA
TURISTIK
TESIS.SAN.TIC.LTD.ST
DANDY SAKIZ VE MAHMUTBEY MERKEZ MH. (212) 5502089 (212) 5504578
SEKERLEME SAN. A.S. TAŞOCAKLARI YOLU N:9-11 (212) 5502090
BAĞCILAR İSTANBUL
minandik@intergum.com.tr
DANIS GIYIM TIC.VE ORDU CAD.SANLI IS MERKEZI (212) 5185499 (212) 5185508
SAN.LTD.STI NO:295 K:5/504 LALELİ İSTANBUL
DEBI ULUSLARARASI KISIKLI MAH.69 EVLER FUNDA (216) 3267712 (216) 3268274
GIDA TEKS. SK. NO.4/5 34692 K.ÇAMLICA
ELEKTR.VE ÜSKÜDAR İSTANBUL
OTOM.SAN.TIC.LTD. debi@atlas.net.tr
STI
DEMIR METAL GÜLBAHAR MAH.OYA SOK.NO:18 (212) 5483754 (212) 5483044
SAN.VE DIS TIC.A.S ŞİŞLİ İSTANBUL
DEMIRRENK DIS İNÖNÜ BUL.MÜFTÜLÜK SİTESİ (464) 2176856 (464) 2132872
TIC.LTD.STI. ALTI NO:123-137 RİZE
DIDEM GIDA ITH IHR YENİ GIDA SİT.M BLOK NO:30/31 (212) 5816669 (212) 5816670
VE TIC SAN. A.S. RAMİ EYÜP İSTANBUL
info@didemfoods.com
http://www.didemfoods.com
DILBA GIDA IC VE DIS GENÇ OSMAN CAD.MESLEK (212) 5621533 (212) 5621542
TIC. FEVZI ARSLAN SOK.NO:4 GÜNGÖREN İSTANBUL
DOGAL KIMYEVI TOPLARÖNÜ SOK.NO:16 A.HİSARI (216) 3086587 (216) 3086584
MAD.VE ZIRAI ILC BEYKOZ İSTANBUL
SAN VE TIC.A.S.
DOGAN GIDA SAN. VE ANKARA-İSTANBUL KARAYOLU (264) 2751090 (264) 2751094
TIC. A.S. BEŞKÖPRÜ KAVRAS MEVKİİ 8
KM. ADAPAZARI SAKARYA
44
DOGANSAN INSAAT ÖZ ANKARA TOPTANCILAR (312) 2127112 (312) 2127113
TAAHHUT PEYZAJ SİTESİ 3 BL.NO:118 ANKARA
GIDA TEKS.VE
TUR.SAN.TIC.LTD.
DOKFA IC VE DIS FULYA M.BAHÇELER SOK.ŞAHİN (212) 2748520 (212) 2726503
TIC.LTD.STI APT NO.2 DAİRE 10 İSTANBUL (212) 2748521
DONMEZ DERICILIK 4001 SOK.NO:9 KARABAĞLAR (232) 2536192 (232) 2378371
SAN.VE TIC. LTD.STI İZMİR
DUNYA GIDA TIC.VE BEŞYOL MAH.İNÖNÜ CAD.NO:58 (212) 4250030 (212) 6240129
SAN.A.S K.ÇEKMECE İSTANBUL
DURUKAN İSTASYON MAH.FABRİKALAR (312) 2687171 (312) 2687373
SEKERLEME SAN.VE YOLU DİYET SOK.NO:88 06930
TIC. A.S. SİNCAN ANKARA
EFES DAN.HIZ.SATIS 1379 SOKAK NO:57/B K:7/705 35240 (232) 4213340 (232) 4630040
ORG.IC VE DIS ÇANKAYA İZMİR
TIC.LTD.STI.
EKOL DIS TIC.VE LEVENT ÇİLEKLİ YOLU BJK (212) 2802948 (212) 2809060
TUR.SAN.LTD.ST I. ÇİLEKL İ TES. 80620 BEŞİKTAŞ
İSTANBUL
ELIF ITH.IHR.GIDA HAMİDİYE MAH.İSTİKLAL (224) 5131973 (224) 5141792
MAD.SAN.VE TIC.A.S. CAD.NO/ 126 16600 GEMLİK BURSA
ELIT CIKOLATA VE PİR HÜSAMETTİN SOK.NO:49-51 (212) 2381171 (212) 2545780
SEKERLEME SAN .A.S. 80380 KASIMPAŞA BEYOĞLU (212) 2546819
İSTANBUL
ELMAS DIS TIC. A.S. C-27 BLOK NO:240 K:4 MEGA (212) 6407011 (212) 6407040
CENTER 34170 BAYRAMPAŞA
İSTANBUL
ELVAN GIDA TURIZM YENIBOSNA MERKEZ MAH. (212) 6536648 (212) 5525106
TEKSTIL 2.ARIF AGA SOK.NO.3/D 34510
PAZARLAMA LTD.STI. BAHC.EVLER İSTANBUL
ELZEM NAKL.GIDA İ.PAŞA MAH.GÜZELHİSAR (462) 3233190 (462) 3233191
MAD.VE TEKSTIL CADDESİ GENÇSOY İŞH.NO:6/18
URUNLERI DIS TRABZON
TIC.LTD.STI.
EMEKTAS KAVAKLIDERE CAD.MİHRAÇ (216) 3165334 (216) 3293348
GUMR.NAKL.VE SOK. MİHRAÇ APT.NO.8/D 5 81230
TIC.LTD.S ÜMRANİYE ÜSKÜDAR İSTANBUL
EMIN DIS BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KARŞISI (342) 2328633 (342) 2303094
TIC.PETR.PETR.URUN. AKINALAN İŞHANI KAT:2 NO:6
VE GAZİANTEP
TAR.URN.TIC.LTD.STI.
EMIR GIDA SAN.VE KOCATEPE MAH.12.SOK. MEGA (212) 6400306 (212) 6404555
TIC.LTD.STI. CENTER C/378 B.PAŞA İSTANBUL
ENBA DIS OBAKÖY İŞMERKEZİ NO:9 K:1/189 (212) 5448456 (212) 5448228
TIC.LTD.STI. MALTEPE YOLU 34020 TOPKAPI
İSTANBUL
45
ENDER ALPEN GIDA LONDRA ASFALTI NO.15 Ş.EVLER (212) 5515218 (212) 5514888
PAZ.A.S. BAHÇELİEVL İSTANBUL
ENDER CIKOLATA ŞİRİNEVLER 34510 LONDRA (212) 5515217 (212) 5514888
SEKERLEME GIDA ASFALTI NO 15 ŞİRİNEVLER (212) 5515219
SAN.TIC.A.S. B.EVLER İSTANBUL
endergida@superonline.com
ENGIN TARIM GAZİ MUHTARPAŞA (342) 2211981 (342) 2211983
UR.ITH.IHR.SAN.VE BUL.DOKTORLAR SİTESİ C BLOK
TICARET LTD.STI. KAT 3 NO.304 GAZİANTEP
ER GIDA SAN.VE KÜTAHYA CAD.NO 331 ESKİŞEHİR (222) 2240202 (222) 2240242
PAZARL.LTD.STI.
ER-AL GIDA SAN.VE CUMHURİYET MAH.MUSTAFA (452) 2334650 (452) 2334650
TIC.A.S. K.PAŞA BULVARI 278 52100 ORDU (452) 2337269
ERDAL NIKOLA KÜLTÜR MAH.4304 SOK.SANLI (324) 2372154 (324) 2372155
ISTIFANOGLU APT. 20/3 İÇEL(MERSİN)
ERDEN GIDA SAN.VE KÜTAHYA CADDESİ NO:331 26140 (222) 2240202 (222) 2240542
TIC.A.S. ESKİŞEHİR ESKİŞEHİR
EREN GIDA ÇUBUKLU YAZICI TAŞOCAĞI (216) 4257017 (216) 4257048
PAZ.SAN.VE DIS TIC. YOLU CAD.NO:6 KAVACIK (216) 4257027
LTD.STI. BEYKOZ İSTANBUL
ERTEKS IC VE DIS MUAMMER AKSOY BUL. DÜNYA (342) 2152981 (342) 2152982
TIC. LTD.STI. İŞ ME RK. KAT:3-18 GAZİANTEP
ESALIN GIDA TEMIZ- ÇANKIRI YOLU GÜZELHİSAR (312) 8420291 (312) 8475456
LIK MALZ. EML. INS. CAD. NO:58 G.HİSARKÖY AKYURT
SAN.VE DIS T.LTD.STI ANKARA
EVREN GIDA VE BOĞAZKÖY,İSMET İNÖNÜ (212) 6851505 (212) 6850838
PLASTIK UR.PAZ. CD.IHLAMU R SK.NO:21 G.O.PAŞA
TIC.LTD.STI. İSTANBUL
EVYE METAL SANAYI BIRLIK SAN.SITESI 4.CAD. NO.44 (212) 8751343 (212) 8751344
VE TICARET LTD.STI. 34900 BEYLIKDUZU İSTANBUL
F.M.C.G. TICARET A.S. GULBAHAR SOK. EVREN MAH. (212) 4891760 (212) 4891759
NO:14 GUNESLI İSTANBUL
FERPA GIDA BAKIR PİRİNÇ SANAYİ SİTESİ (212) 8753173 (212) 8752589
SAN.IHR.ITH.LTD. STI. SARDUNYA CAD.NO:1
FUAT DEMIRCI BURSA GIDA TOPTANCILAR (224) 4432400 (224) 4432401
PAZ.DIS TIC.LTD. STI. ÇARŞISI O BL.NO:5 BURSA
GIMAS İKİTELLİ (212) 6774884
ULUS.KUMANYACILI ORG.SAN.BÖLG.TURGUT ÖZAL
K SAN.VE TIC.A.S CD.NO:102/10 34306 İKİTELLİ
K.ÇEKMECE İSTANBUL
gimas@gimas.com.tr
http://www.gimas.com.tr
GIMAT GIDA SAN.VE GİMAT GIDA TOPTANCILAR (312) 3976274 (312) 3976278
TIC.A.S. SİTESİ SOS.TES.NO:371/64 06370
MACUNKÖY ANKARA
46
GOLFE DIS MİTHATPAŞA CD.FERMANLI (216) 6386365 (216) 6386369
TIC.LTD.STI SK.YEDİ KARDEŞ İŞ HANI NO:7/9 (216) 6386366
D:401 34126 BEYAZIT EMİNÖNÜ
İSTANBUL
GORAL KURUYEMIS TABAKHANE MEYDANI ADANA (324) 6241108
SEKERLEME GIDA CAD. NO:16 TARSUS
MAD.SAN.VE İÇEL(MERSİN)
TIC.LTD.STI.
GOZDE GIDA İSKELE CAD. NO:2 KAT:3 (462) 3262152 (462) 3261092
MAD.TEKS.URUNLERI TRABZON
DIS TIC.LTD.STI.
GULLU CIKOLATA ARAPTEPE MEVKİİ 501.CAD.5007 (212) 8754370 (212) 8754373
SEKERLEME SAN. SOK.HAMİTBEY TES.ARKASI
TIC.LTD.STI. NO.10 SİLİVRİ İSTANBUL
GUNGOR GIDA KERESTECİLER SİT.NADİDE SK. (212) 5048811 (212) 5041951
SAN.VE TIC.A.S NO:27 GÜNGÖR İŞ HANI 34160
MERTER GÜNGÖREN İSTANBUL
http://www.gungor.expo.com
GUZELLER DIS TAHMIS CAD. TAHMIS SOK.NO.42 (212) 5113946 (212) 5268523
TICARET LTD.STI. CEVIK HAN K.3 NO.42 34501 (212) 5268523
EMINONU İSTANBUL
HACI BEKIR LOKUM İSTİKLAL CAD. 127/6 BEYOĞLU (212) 2451375
VE SEKERLI İSTANBUL (212) 2451376
MAM.SAN.A.S.
HAIC E.LONDRA ASFALTI PAK (212) 6394168 (212) 6393199
ULUSL.TAS.TURZ.VE APT.NO:17 /2 B.EVLER İSTANBUL
DIS TIC .CLTD.STI.
HANLAR ARABACI BEYAZIT (212) 5171018
KUYUMCULUK MAH.K.M.PAŞA CAD.NO:280/2
INS.TEKS. FATİH İSTANBUL
TURZ.TIC.LTD.STI
HARMONI DIS TIC. PERPA TİC. MERKEZİ KAT:12 (216) 3697992 (216) 3697992
YATIRIM LTD. STI. NO:2109 B-BLOK OKMEYDANI
ŞİŞLİ İSTANBUL
HARUN GIDA HÜDAVENDİGAR MAH.STAD CAD. (224) 2392737 (224) 2392566
ITHALAT IHRACAT EREN SOK.NO:47 DİKKALDIRIM (224) 2393337
TICARET VE SAN.A.S. BURSA BURSA
HAVANA DIS TIC.VE B.REŞİTPAŞA CD.KURULTAY SK. (212) 5117804 (212) 5276554
PAZ.LTD.STI ARAR HAN NO:20 34110 LALELİ (212) 5123006
EMİNÖNÜ İSTANBUL
HAYAT GIDA SANAYI ANKARA CAD.NO:66 KURTKÖY (216) 3783121 (216) 3783121
A.S. PENDİK İSTANBUL
HAZAL BISKUVI VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (338) 2241210 (338) 2241220
GIDA SAN.A.S. PK:79 70200 KARAMAN KARAMAN
hazalbiscuvi@superonline.com
http://www.hazalbiskuvi.com
47
HILAL HASAN HALİFE MAH.HALICILAR (212) 4911797 (212) 4911796
ITH.IHR.TIC.LTD.STI.CAD .NO:62/B FATİH İSTANBUL (212) 4911798
HUZUR DIS CUMHURİYET CADDESİ HOPA (466) 3514382 (462) 3514819
TIC.TUR.YTR.LTD.STI.ARTVİN
IHSAR DIS TIC.AS. ORG.SAN.BÖLGESİ KARAMAN (338) 2241100 (338) 2241115
ILYASOGLU UZUN CARSI CAD.NO:122 (212) 5266019 (212) 5271503
TURISTIK HEDIYELIK MERCAN İSTANBUL (212) 5133449
ESYA SAN.VE ilyasoglu@superonline.com
TIC.LTD.STI. http://www.balli.com./cat1003.htm
ISTANBUL GIDA DIS DAVUTPAŞA CADDESİ NO:10 34020 (212) 5679800 (212) 5671569
TIC.A.S TOPKAPI İSTANBUL
istgd@superonline.com
ISTANBUL GIDA SİLİVRİ CAD.NO:6 MİMARSİNAN (212) 6831326
SAN.VE TIC.A.S. B.ÇEKMECE İSTANBUL (212) 6835099
KAHVECIOGLU GIDA MEGA CENTER KOCATEPE MAH. (212) 6404571 (212) 2936441
TEKS.ZUC.TEM. 12.SOK.C22 BLOK NO:180 B.PAŞA
URUN.PAZ.SAN.VE DIS İSTANBUL
TIC.LTD.S
KALAFATOGLU EKREM ORHON MAH.HANIMELİ (464) 2130910 (464) 2121863
TICARET KOLL. STI. SOK. NO:2 53100 MERKEZ RİZE (464) 2132122
kalafattic@ttnet.net.tr
KANTARCIOGLU TOPTANCILAR SİTESİ (352) 2452040 (352) 2452043
GIDA VE IHTIYAC 9.SOK.NO:40 38110 ARGINCIK
MADDELERI TIC. VE KAYSERİ
SAN. A.S. kantarcigidatr@yahoo.com
KARDESLER GIDA KEMAL KÖYÜ YUKARI KARAGÖZ (284) 2382272 (284) 2382058
TUR.INS.VE KOZ. SOK. E.5 YOLU ÜZERİ 22100
URUN.SAN.TIC.LTD. MERKEZ EDİRNE
STI.
KARIN GIDA SAN. VE PAŞMAKÇI ÇAYIRI CAD.NO:54 (212) 5675716 (212) 5441092
TIC. A.S. EYÜP İSTANBUL (212) 5675717
karinnuts@karinnuts.com
http://www.karinnuts.com
KARIYER ASTAR ZİYA GÖKALP MAH. 44.SOK. (212) 5475180 (212) 5475180
FERMUAR SAN. VE NO:11 Z.BURNU İSTANBUL
TIC.LTD.STI.
KENT GIDA ÇAYIROVA MAH.İSTANBUL CAD. (262) 6538090 (262) 6541930
MAD.SAN.VE TIC.A.S. ANKARA ASFALTI NO:111 41410
GEBZE KOCAELİ
mehmet.osken@kent.com.tr
KERIM DIS TIC.VE HALASKAR GAZİ CD.NO:289/A AK (212) 2313194 (212) 2325748
TUR.LTD.STI. APT OSMANBEY İSTANBUL
KITA GIDA INS.VE TAŞLIDERE MAHALLESİ SANAK (464) 2464290 (464) 2464292
TEKS.PAZ. KENT SİTESİ B BLOK NO:6
ITH.IHR.LTD.STI. GÜNDOĞDU RİZE
48
KOLEJ GIDA AMB.VE TOPÇU İŞM.GÖZTEPE (212) 5154895 (212) 5509293
PLASTIK SAN. MAH.BOSNA CA NO:24 BAĞCILAR
TIC.LTD.STI. MAHMUTBEY BAKIRKÖY
İSTANBUL
KORVELLA TARIM RIHTIM CAD.ULSEL HAN NO.18 (216) 3366385 (212) 3370183
URUNLERI ITH. K.3 81320 KADIKOY İSTANBUL
IHR.VE PAZ.A.S.
KOTIL GIDA GÜLBAHAR MAH.ATATÜRK (464) 2131485 (464) 2143669
ITH.IHR.TIC.LTD. STI. CAD.696/A RİZE
hasankotil@akbank-net.tr
KRAFT GIDA DÖŞEME MAH.NO:4 P.K:137 01321 (322) 4350763 (322) 4356653
PAZAR.VE TIC.A.S. ADANA
KULUNKOGULLARI EKREM ORHON MAH.SAHİL (464) 2144781 (464) 2144780
TEKS.GIDA PAZ. CAMİİ YA NI NO:20 53100 MERKEZ
NAKL. VE DIS RİZE
TIC.LTD.STI. kulunkogullari@superonline.com
KURTOGLU ITHALAT SÜMER MAH.69 SOK.NO:4/C (322) 2243598 (322) 2279709

IHRACAT TAAH. ADANA ADANA
TIC.VE PAZARLAMA
LTD.STI.
KURTSAN ILACLARI KERESTECİLER SAN.SİTESİ. (212) 5843387
A.S. KASIM SOK.NO:63 34010 MERTER (212) 5843025
İSTANBUL
LBS GIDA SAN.VE DIS İZMİR AYDIN ASFALTI NO:1/1 (232) 8532610 (232) 8532613
TIC.A.S. 35100 TORBALI İZMİR
MA-PA GIDA EKREM ORHON MAH.GENÇLİK (464) 2122002 (464) 2179647
SAN.TRZ.PAZ.TIC.NA CAD. NO:27 RİZE
K ITH.IHR.LTD.STI. mapagida@hotmail.com
MACAHEL GIDA MAD NACI ÇAKIR MAH 9 SOK İLAYDA (312) 4818139
TAR URUN MOTO AP NO33,6 DİKMEN ANKARA
ARAC PET URU MAK DİKMEN ANKARA
PAR ITIHTICLT
MAHMUT YARIM İSTİKLAL C. NO:85 HATAY (326) 2155926 (326) 2133150
GIDA SAN.LTD.STI. (326) 2153562
MAKTAS OZAN ABAY CAD. NO:74 35010 (232) 3417200 (232) 3416531
MAKARNACILIK VE BAYRAKLI İZMİR
TIC. T.A.S. info@piyale.com.tr
http://www.piyale.com.tr
MALABADI DIS ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (338) 2241160 (338) 2241161
TICARET A.S 70100 KARAMAN
MAP-CO DAY.TUK. SAVAŞ MAH.41 SOK.B.YÜCEL İŞH. (326) 6133320 (326) 6133319
MALLARI GIDA K:4 D:12 İSKENDERUN HATAY
INS.ITH.IHR.LTD.STI.
MARUF ARIFOGLU KURTULUŞ MAH.72 SOKAK NO:31 (326) 6130479
İSKENDERUN HATAY
49
MEGA DIS İSTOÇ TOPTANCILAR ÇARŞISI 26 (212) 6597208 (212) 6597162
TIC.ITH.IHR.VE ADA NO:150 MAHMUTBEY (212) 6597209
DAHILI PAZARLAMA BAĞCILAR İSTANBUL
KASIM PETEKKAYA
MEHMET AKSU - EKREM ORHON MAH.GENÇLİK (464) 2122578 (464) 2173928
AKNUR DIS TICARET CAD. HUZUR APT. KAT:1 53100 (464) 2144476
MERKEZ RİZE
MEHMET GOKMEN FEVZİ ÇAKMAK MAH.KOZAKLI (332) 3421095 (332) 3421094
GIDA IHTIYAC SOK. KURU YEMİŞCİLER (332) 3421304
MADDELERI LTD.STI. SİT.5.BLK N:31 42050 KONYA
MELDA BISKUVI KARAMAN KONYA YOLU 2.KM. (338) 3112901 (338) 3112900
GIDA TURIZM TEKS KAZIM KARABEKİR KARAMAN
VE MAKINA myurdanur@melda.com.tr
SAN.TIC.A.S.
MELEK CIKOLATA BEŞYÜZEVLER MİMAR SİNAN (212) 5359408 (212) 5377489
GIDA SAN VE TIC CAD. NO:47 34100 G.OSMANPAŞ (212) 5359487
LTD.STI. İSTANBUL
sezisik@mynet.com.tr
MELEK GIDA B.HAYRETTİN PAŞA (212) 5381353
ITH.IHR.PAZ.VE TIC. MAH.M.SİNAN CAD.DAİRE.47
LTD.STI. G.O.PAŞA İSTANBUL
MELODI CIKOLATA DOĞAN ARASLI CAD.133.SOK.NO:4 (212) 6203030 (212) 6200007
VE GIDA SAN. ESENYURT 34850 AVCILAR
LTD.STI. İSTANBUL
melodi@melodi.com.tr
http://www.melodi.com.tr
MENDERES ALPEREN BARBAROS BULVARI İBA BLOK. (212) 2882725 (212) 2889582
NO:10/7-A 80700 BEŞİKTAŞ
İSTANBUL
MERKEZ KOSOVA ABDI IPEKCI CD.NO.55 BULUT (212) 6747666 (212) 6747666
YUG.TAFA COMERC APT K.4 D.7 34100 BAYRAMPASA
P.O.TIC.SAN.IT.IH.SAN İSTANBUL
.TURK.SB.
MEROSA ITH IHR SAN PERPA TİC MERK A.BLK 11.K 1374 (212) 2204467 (212) 2225381
VE PAZ LTD STI OKMEYDANI İSTANBUL
MERT TICARET PAZ.- EKREM ORHAN MAH.SÜMBÜL (464) 2175094 (464) 2175094
YILMAZ CORUK SOKAK NO:20 RİZE (464) 2122416
MESECO GIDA İSTİKLAL CAD.ÖZEL IDARE (324) 2312905 (324) 2320249
TEKS.SINAI URUNL. ISHAN KAT:4/89 İÇEL(MERSİN)
TIC.LTD.STI
METEOR GID.SAN.IC METEOR İŞ MERZ.MESİH PAŞA (212) 5161582 (212) 5169200
VE DIS TIC. A.S. CD. KIZILTAŞ SK.N.13/6 34130
LALELİ EMİNÖNÜ İSTANBUL
METRO GIDA ŞAHENDE SOKAK NO:5 K:3 (212) 5110820 (212) 5110825
UR.SAN.VE DIS TIC. EMİNÖNÜ İSTANBUL
LTD.S.
50
METRO IC VE DIS HALASKARGAZİ CD.NO:245/251 (212) 2464091 (212) 2324204
TIC.LTD.STI K:4 D:4/A 34396 OSMANBEY ŞİŞLİ (212) 2466331
İSTANBUL
metro@ihlas.net.tr
MIGROS TURK T.A.S CAFERAĞA MAH.DAMGA (216) 4181920 (216) 3466482
SK.NO:23/25 34710 KADIKÖY
İSTANBUL
MIM GIDA SAN.VE DIS MALİYE CAD.DEMİRCİLER SOK. (212) 2528312 (212) 2491195
TIC.LTD. STI TEKNO HAN.K:2 NO:12 KARAKÖY (212) 2528313
İSTANBUL
MIN GIDA GİMAT 18 BLOK NO.541 P.K.06370 (312) 3971974 (312) 3971975
INS.TAAH.ITH.IHR.SA MACUNKÖY ANKARA
N. VE TIC.A.S.
MIRAC MURAT MAH. SEREF SK. NO.9 (212) 6163016 (212) 5787286
TEKS.HED.ESYAKOZ. BAYRAMPASA İSTANBUL
BUROMAL
MAK.OT.T.G.D.T.MAL.
INS.S.T.LTD
MIS GIDA DAGITIM GATEM TOPTANCILAR SİTESİ (342) 3371630 (342) 3372275
LTD.STI. BEYAZ ADA NO:64 GAZİANTEP
MISBIS GIDA SAN.VE ARAPTEPE MEVKİİ 501.CAD.5007 (212) 7238630 (212) 7238634
TIC.A.S. SOK.HAMİTBEY
TESİS.ARKA.NO:10 SİLİVRİ
İSTANBUL
mis@mis.com.tr
MOBYDICK BEYAZ İHSANİYE MAH.NEYZENBAŞI (216) 3918730 (216) 3336579
BALINA KUM.DEN. HALİL CD.NO:94/1 81160 ÜSKÜDAR
ITH.VE IHR.LTD.STI. İSTANBUL
MOTIVA DIS TIC.VE DASBERK SOK.BARIŞ (216) 3481033 (216) 3471615
DANISMANLIK APT.NO.1/3K. HÜRRİYET (216) 3485133
LTD.STI. APT.NO:25/6 KALAMIŞ KADIKÖY
İSTANBUL
motiva@koc.net
MUDERRISOGLU CİHAN İŞ MERKEZİ NO:18/14 (312) 4418705 (312) 4407409
PAZ.ITH.VE IHR. TURAN GÜNEŞ BULVARI YILDIZ
LTD.STI. ANKARA
MURAT DIS İNCİLİPINAR MAH.4 NOLU CAD. (342) 2302886 (342) 2200717
TIC.LTD.STI. SAYIN İŞMERKZ. KAT:3 NO:26
GAZİANTEP
NEDVE GIDA SAN VE KOŞUYOLU M YESARİ SK NO.70 (216) 3264530 (216) 3404030
DIS TIC AS KADIKÖY İSTANBUL
nedve@nedve.com
NESLIN GIDA SAN.VE YENİ ÇARK SAN.NO.178/A (264) 2745404 (264) 2724966
TIC.LTD.ST. ADAPAZARI SAKARYA (264) 2743515
NESTLE GIDA SANAYI BUYUKDERE CAD.NUROL PLAZA (212) 3296000 (212) 2862141
A.S NO.71 A BLOK K.5 MASLAK
İSTANBUL
51
OKSUZLER İSTİKLAL CD.BELEDİYE PASAJI (326) 2145352 (326) 2132823
TEKS.TIC.LTD.STI N0:2 31050 ANTAKYA HATAY (326) 2132823
OMRAT INSAAT KEMALPAŞA YOLU 3.KM (232) 3392428 (232) 3392438
ELEKTRIK GIDA SAN KEMALPAŞA İZMİR (232) 3392429
.VE TIC.LTD.STI.
ONSA BISKUVI GIDA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (338) 2241070 (338) 2241078
SAN.A.S. P.K.21 KARAMAN
ONSA PAZARLAMA IC ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (338) 2241070 (338) 2241076
VE DIS TICARET A.S P.K:21 70100 KARAMAN
export@onsa.com
OR-EL GIDA IHTIYAC CİHANGİR SOK.SANAYİ (212) 4227446 (212) 4227446
MAD.SAN.VE CAD.NO.10 AVCILAR İSTANBUL
TIC.LTD.STI.
ORGEN GIDA SAN.VE ÇAMLIK KÖYÜ BALÇOVA İZMİR (232) 2590089 (232) 2599760
TIC.LTD.STI.
ORION GIDA SAN.VE İSTİKLAL MAH.REŞİTPAŞA CD. (216) 3161721
TIC.A.S NO:21 34760 ÜMRANİYE İSTANBUL
ORIS INSAAT SİLİFKE CAD.KADEM APT.ALTI (324) 3277042 (324) 3270520
TAAHHUT SANAYI NO: 351 İÇEL(MERSİN)
TIC LTD.STI.
ORNEK GIDA VE EREĞLİ YOLU ÜZERİ BİFA (338) 2132490 (338) 2132695
TARIM UR.IM.SAN BİSKÜVİ KARŞISI KARAMAN 70100
TIC.A.S MERKEZ KARAMAN
OZEL CIKOLATA VE FETİH MH.NO:145 KONYA (332) 3553232 (332) 3552465
SEKERLEME VE fatozel@yahoo.com (332) 3553380
TIC.LTD.STI.
OZELLER GIDA ANKARA ADANA ÇEVRE YOLU (332) 3557868
PETROL URUNLERI ÜZERİ 42060 KONYA
MAK.VE DIS TIC.
LTD.STI.
OZGE GIDA SAN.VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (222) 2360330 (222) 2360340
TIC.LTD.STI. 3.CAD. ESKİŞEHİR
OZKARADENIZ GIDA ORGENERAL KENAN EVREN (342) 2271111 (342) 2258888
MAD.TIC. LTD STI BULV.NO. 124 27300 ŞAHİNBEY (342) 2276262
GAZİANTEP
ozkaradeniz@ozkaradeniz.com.tr
http://www.ozkaradeniz.com.tr
OZKOK GIDA KEMANKEŞ MAH.RIHTIM (212) 2513344 (212) 2513344
TEKS.INS.MOB.MAK. CAD.YUVA SK.YENİ YUVA HAN 8/5
DY.TK.ML.SAN.VE D.26 KARAKÖY İSTANBUL
TIC.LTD.
OZLEN PLASTIK HARAMIDERE SANAYI SITESI H (212) 4220610 (212) 4220612
AMBALAJ SANAYI BL. NO.113/117 B.CEKMECE
TICARET LTD.STI. İSTANBUL
52
OZTASLAR GIDA SIRAMAĞZALAR CAD.NO:5/A (462) 3212823 (462) 3262720
MADDELERI ITH. 61100 TRABZON
IHR.TURIZM SAN.VE
TIC.LTD.STI
OZYURT TEKS.SAN. MEHMET AKİF CD.KIZILCIK SK. (212) 5573637 (212) 5579406
VE TIC.LTD.STI NO:19 34010 MERTER İSTANBUL
PAKIS GIDA SAN.VE KIRAÇ YOLU 2.BÖLGE 5.CADDE (212) 6890493 (212) 6890510
TIC.LTD.STI. NO.29 B.ÇEKMECE İSTANBUL (212) 6890494
PANDUL DIS TICARET İLLER SOK.NO:1/2 MEBUSEVLER İ (312) 2159736 (312) 2159730
A.S. ANKARA
pandul@superonline.com
PASIFIK PAZ.VE DIS BAĞDAT CD.RUSTİYE SK.NO:13 (216) 3487204 (216) 3487205
TIC.LTD.STI K:1 34736 KZL.TOPRAK KADIKÖY
İSTANBUL
pacificltdco@yahoo.com
PELIT CIKOLATA VE EVREN OTO SANAYİ SİTESİ (212) 6721000 (212) 6721009
GIDA SAN. A.S. KARŞISI 34850 ESENYURT (212) 6721011
ayhantoraman@pelit.com.tr
PIYALE-DR.OETKER OZAN ABAY CAD.NO.74 (232) 4631268 (232) 4635952
GIDA SANAYI A.S. BAYRAKLI İZMİR
RAM DIS TIC A.S RÜZGARLIBAHÇE KAVACIK (216) 5370150 (216) 5370190
KAVŞAĞI SİSMER PLAZA K:2
34805 BEYKOZ İSTANBUL
erkutb@ram.com.tr
http://www.ram.com.tr
RUNEKS DIS TICARET PETROL YOLU CAD.108 A (216) 3144624
LTD.STI. UMRANIYE İSTANBUL
RUSEN DIS MERKEZ MAH.ESKİBAĞLAR (212) 6936600 (212) 6936610
TIC.LTD.STI. 1.SOKAK NO: 21 34660 HALKALI
İSTANBUL
rusendt@superonline.com
S.E.P.GIDA SAN.VE HAMİDİYE CAD.KASTEL HAN.K:3 (212) 2673897 (212) 2673834
TIC.A.S. NO:102 80280 EMİNÖNÜ İSTANBUL (212) 2673881
SAADET GIDA ESENYURT MERKEZ MAH.BİRLİK (212) 6391000 (212) 6529732
PAZ.SAN.VE TIC. CAD NO:20 34550 ESENYURT (212) 6391001
LTD.STI. İSTANBUL
candy.gum@saadet.com.tr
http://www.saadet.com.tr
SAGRA GIDA URETIM CUMHURIYET MAH.ATATÜRK (452) 2336650 (452) 2336667
PAZARLAMA SAN.VE BULVARI NO:144 ORDU 34170
TIC.A.S. BAYRAMPAŞA İSTANBUL
metin.bacin @ sagra.com
http://www.sagra.com
SAH GIDA VE KUMBARAHANE CAD.NO.60 (212) 2507654 (212) 2381670
KIMYEVI MADDELER CIKMAZ SOK.K.2 HALICIOGLU (212) 2537610
SANAYI TIC.LTD.STI. İSTANBUL
53
SAHINLER ULUS.VE MİTHATPAŞA CAD.SARACİSHAK (212) 6384807 (212) 5187973
DAH.NAKL.TUR. MAH. İŞBASI SOK.NO:15 K:1/3 (212) 6384808
ITH.IHR.LTD.STI. BEYAZIT İSTANBUL
SALIH ITH.IHR.DIS GAZİ MUHTAR PAŞA (342) 2154204 (342) 2154206
TIC.LTD.STI. BULV.TEKEREK OĞLU İŞ
MERK.KAT:2/58 GAZİANTEP
SAMUR DIS SARAÇ İSHAK MAH.TURANLI SK. (212) 5177203 (212) 6387321
TIC.LTD.STI NO:22/1 FİDANLAR CENTER K:1 (212) 5177204
34130 BEYAZIT EMİNÖNÜ
İSTANBUL
SANTRAL MEŞRUTİYET MAH.ŞAİR NİGAR (212) 2340777 (212) 2323675
PAZ.LTD.STI SK. NO:72 D:4 34363 OSMANBEY
ŞİŞLİ İSTANBUL
SEDA GIDA MAD.SAN. DÖŞEME MAH. 4 SK.N.30 ADANA (322) 4355295 (322) 4359515
DAGITIM VE TIC.AS yesimy@superonline.com
SEDA KOŞUYOLU MAH.İSMAİLPAŞA (216) 3279802 (216) 3269854
INS.TAAH.TIC.A.S. SOK. NO.67 KADIKÖY İSTANBUL
SEGMEN DIS BÜYÜK SANAYİ BİNGÖL (312) 3840525 (312) 3413135
TICARET A.S. SOK.NO:11 06060 İSKİTLER (312) 3113860
ANKARA
SELINDA GIDA VE HURRIYET BULV.NO:233 (212) 8759666 (212) 8755964
PLASTIK SANAYI BELLONA MAGAZASI YAKUPLU
TICARET LTD.STI. B.CEKMECE İSTANBUL
SENKARDES GIDA TOPTANCILAR ÇARŞISI C BLOK (264) 2413181 (264) 2413183
SAN VE TIC.LTD. STI. NO:3/4 ERENLER SAKARYA (264) 2413182
SERIN GIDA ÇAĞLAYAN MAH.YAVUZ SK.32/1 (212) 2247202 (212) 2247202
MAD.SAN.VE TIC.LTD. ŞİŞLİ İSTANBUL
STI.
SERLOG SERVIS Y.BULANLAR DEP.SIRA (262) 6538383 (262) 6538388
LOJISTIK DIS SOGUTLER MAH. ISTANBUL CAD.
TICARET LTD. STI. NO.73 CAYIROVA GEBZE
KOCAELİ
SETUR SERVIS KARAAĞAÇ CAD.KANLI SOK.NO:2 (212) 2208085 (212) 2208088
TURISTIK A.S 80330 SÜTLÜCE İSTANBUL
SEVIMLI GIDA ULUDAĞ GIDA SİTESİ K BLOK (224) 4415330 (224) 4410115
IHR.ITH.SAN VE NO:15 BURSA
TIC.LTD.STI.
SEZGINLER GIDA KAZLI CESME MAH.ONUNCU YIL (212) 6799358
SAN. VE TIC.A.S CAD BELGRAD KAPI Z.BURNU
İSTANBUL
SIMKA MEKANIK ŞEMSETTİN GÜNALTAY (216) 4452485
TES.VE INS.SAN. CD.NO:29D:8 KADİKÖY İSTANBUL
TIC.LTD.STI.
54
SIMSEK BISKUVI VE ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (338) 2241320 (338) 2241326
GIDA SAN.A.S P.K:89 70100 KARAMAN
bilgi@simsek.com.tr sim
sekdis@simsek.com.trhttp://www.simse
k.com.tr
SOLEN CIKOLATA 2. ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (342) 3372737 (342) 3372737
GID.SAN.TIC.A.S NO:23/3 P.K.504 27120 BAŞPINAR
GAZİANTEP
SOLMAZ EV HALICILAR CAD.NO.13 FATIH (212) 5310042 (212) 6316221
GER.SAN.VE İSTANBUL
TIC.KOLL. STI-
IBRAHIM S.SOLMAZ
SOYYIGIT GIDA SULTAN ÇİFTLİĞİ 2.CEBECİ YOLU (212) 5941202 (212) 6687723
MAD.PAZ.SAN.VE NO:37 G.OSMANPAŞA İSTANBUL
TIC.LTD.STI.
SUPER CIKOLATA DUDULLU ORGANİZE SANAYİ (216) 4668830 (216) 4668827
SAN.VE TIC.LTD. STI. BÖLGESİ G.78 SOK.NO-1 81260
ÜMRANİYE İSTANBUL
bella@bellachocolate.com
http://www.bellachocolate.com
SURKIT BISKUVI VE ALİCAN YOL KAVŞAĞI (476) 5187318 (476) 5187349
CIKOLATA GIDA KARAKOYUNLU IĞDIR (476) 5187336
SAN.TIC.AS.
SURKIT GIDA ALİCAN YOL KAVŞAĞI (476) 5187318 (476) 5187349
PET.URUN.ULUS.TAS. KARAKOYUNLU IĞDIR (476) 5187336
IC VE DIS TIC.A.S.
TAC GIDA TIC.VE TAHMİS ÇARŞISI NO:26/4 EDİRNE (284) 2260040 (284) 2226050
SAN.LTD.STI.
TAHA MİMAR KEMALETTİN (212) 5168523 (212) 5168528
TEKS.TUR.INS.OTOM. MAH.YENİÇERİL CD.MUSTAFA (212) 5178474
VE DIS TIC.LTD.STI. PAŞAHAN.NO:79 KAT:3 BEYAZIT
İSTANBUL
tahaexport@superonline
TAHINCIOGLU ÇAYIROVA MH.ANKARA ASFALTI (262) 6538090 (262) 6541930
HOLDING AS. ÜZE İSTANBUL CAD.NO:111(KENT
GIDA 80260 GEBZE KOCAELİ
TAHIR CAKMAK - HÜRRİYET CAD.BASIN (476) 2275595 (476) 2275595
CAKMAK TICARET SOK.NUHNEBİ CAMİ KARŞ. ERAY (476) 2274534
AP.KAT:1 NO:2 76000 IĞDIR
TARLACI CAY VE EKREM ORHON MAH. SÜMBÜL (464) 2174496 (464) 2120970
GIDA SAN.ITH. SOK. NO:26/A RİZE (464) 2142046
IHR.TIC.LTD.STI.
TAYAS GIDA SAN.VE BARIŞ MAH.1803 SOK.NO:12 (262) 6465713 (262) 6410690
TIC.A.S. GEBZE KOCAELİ (262) 6432004
TEMA TEKNIK TEMA A.Ş.DEPO DAĞITIM (442) 2185556
MUH.ARAS.SANAYI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ
VE TIC.A.S. ERZURUM
55
TEMEL DIS PORTAKALLIK MAH.NO.410 RİZE (464) 2120843 (464) 2121876
TIC.LTD.STI.
TEMIZ IS 1183/2 SOK NO 29/C YENİŞEHİR (232) 4575342 (232) 4572431
ENDUSTRIYEL İZMİR
TUKETIM MAL.SATISI
RIFAT YESILTEPE
TEMP MUH.INS.TIC. CUMHURİYET MEYDANI (232) 4643793 (232) 4637301
VE SAN.LTD. STI. CUM.APT. NO.12/901 İZMİR
TERAS GIDA SAN.VE BÜYÜKBAKKALKÖY YOLU NO: (216) 3112056 (216) 3113224
TIC.A.S. 292 MALTEPE 81454 İSTANBUL
terasgida@hotmail.com
TIBET DIS TICARET ANKARA CAD. NO.66 81520 (216) 5950000 (216) 3783121
A.S. KURTKOY PENDIK İSTANBUL
TIRYAKI DIS TIC.A.S ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (216) 5278365 (216) 5278389
FERHATPAŞA MAH.G-119 SK. 81260 (212) 5278370
DUDULLU İSTANBUL
tiryaki@tiryakias.com
http://www.tiryakias.com
TOP A.I.R HAVACILIK ORTAKÇILAR PAŞMAKÇI ÇAYIRI (212) 5679800 (212) 5671569
SAN VE TIC A.S CAD 34005 EYÜP İSTANBUL
TRIPOLI TEKS. ORDU CD.ÖZBEK ÇARŞISI (212) 5160372 (212) 5160484
TUR.NAKLIYE ITH. NO:27/50 BEYAZIT İSTANBUL
IHR.LTD. STI.
TUANA DIS TIC. LTD. MESİHPAŞA MAH. ORDU CAD. (212) 5205540 (212) 6383430
STI. 291/7 1 34470 EMİNÖNÜ İSTANBUL
TUGCE GIDA BEŞYOL MH.İNÖNÜ CD.NO:58/3 (212) 4250030 (212) 6240129
TEKS.KOZ.PAZ.SAN. K.ÇEKMECE SEFAKÖY İSTANBUL
TIC.LTD.STI.
TUKAS GIDA SAN.VE NADİR NADİ CAD. NO:15/1 35260 (232) 4459777 (232) 4821222
TIC.AS KONAK İZMİR
info@tukas.com.tr
http://www.tukas.com.tr
TUNC MUSAVIRLIK İSTOÇ 11. ADA NO.154/160 (212) 6594512 (212) 6594517
GIDA SAN.VE TIC.A.S. MAHMUTBEY İSTANBUL
TURK SUUDI ESKİ ÜSKÜDAR İÇEREN KÖY (216) 5743142 (216) 5743801
YATIRIM HOLDING YOLU BODUR İŞ MERKEZİ NO:8/16 (216) 3629404
A.S . KADIKÖY İSTANBUL
UB DIS TIC.LTD.STI. İNCİLİPINAR MAH.MUAMMER (342) 2152460 (342) 2152459
AKSOY BULVARI PRESTİJ
İŞM.KAT.5/33 GAZİANTEP
UMUT PLASTIK VE ORGANİZE SAN.BÖL.ESKOP (212) 5499444 (212) 5499442
DERI SAN.TIC. SAN.SİT C-3 BLOK NO:127-129
LTD.STI İKİTELLİ İSTANBUL
UNILEVER SAN.VE SEĞİRMENYOLU (216) 4639139 (216) 4639559
TIC.TURK A.S. CAD.HUZURHOCA SOK NO:84 (216) 4639348
81120 İÇERENKÖY İSTANBUL
56
UNILEVER DEĞİRMEN YOLU CD.HUZUR (216) 4639000 (216) 4639150
TUK.UR.SATIS PAZ.VE HOCA SK NO:84 İÇERENKÖY
TIC.AS. KADIKÖY İSTANBUL
UNIPEG GIDA SAN VE BAĞDAT CAD.KULELİ KÖŞK SK. (216) 3835883
TIC LTD STI FETTAHOĞLU AP.NO:13 ABLOK 2
MALTEPE İSTANBUL
UNIVERSAL DIS ŞENLİKKÖY MAH.İMBAT SOK (212) 6633839 (212) 6638689
TIC.A.S. NO:2/B BAKIRKÖY İSTANBUL
VAKKO TEKS.VE LONDRA ASFALTI 34160 MERTER (212) 4816300 (212) 4816363
HAZIR GIYIM SAN. GÜNGÖREN İSTANBUL
ISL.A.S
VEFA IC VE DIS EMNİYET MAH.NURBABA (216) 4226331 (216) 4226332
TIC.LTD.STI CAD.NO.28 ÜSKÜDAR İSTANBUL
YAMAKOGLU INS. CUMHURİYET CAD.NO:313 RİZE (464) 2132494 (464) 2121907
TAAH.VE DIS.TIC. (464) 2172421
LTD.STI.
YAMATA TATIRIM TEKİNLER SK NO.7 LEVENT (212) 2817900 (212) 2795952
INS TURIZM VE TIC İSTANBUL
A.S
YAREN PAZ.GIDA 1202/1 SOKAK NO:69/603 (232) 4491697 (232) 4491698
TUR.TEKS.ITH. İNŞAATÇILAR ÇARŞISI
IHR.SAN.LTD.STI. YENİŞEHİR İZMİR
YASAR DIS TIC.A.S GAZİ OSMAN PAŞA BULV.NO:10/1 (232) 4890121 (232) 4256667
K:3-4-7 35220 ALSANCAK KONAK
İZMİR
info@yasardis.com.tr
http://www.yasardis.com.tr
YASAR DONDURMA G.ANTEP YOLU UZERI (344) 2360611 (344) 2360613
VE GIDA MAD.A.S KAHRAMANMARAŞ
YAVUZLAR GIDA VE 1.ORGANİZE SAN.BÖL. 4 NOLU (342) 3371041 (342) 3371041
IHTIYAC MAD. CAD NO: 106 27110 BAŞPINAR
SAN.VE TIC.LTD.STI GAZİANTEP
YAYCILI KARDESLER CUMHURİYET CAD. NO:110 76000 (476) 2277965 (476) 2278221
PAZARALAMA MERKEZ IĞDIR
TIC.LTD.STI.
YAYLA KOZMETIK 2.ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ (342) 2328208
SAN.TIC.LTD.STI NO:23 D:3O/2 BAŞPINAR G.ANTEP
YENICAG GIDA ZEYTİNLİOVA YOLU ÜZERİ 5.KM (236) 4382312 (236) 4382315
SAN.VE TIC.A.S. AKHİSAR MANİSA
YESAR PETROL UR. YENİ MAH.SİVAS CAD.NO:7 (354) 4151147
DAY.TUK.MAD.TAR. SORGUN YOZGAT
HAY.UR.TIC.LTD. STI.
YILDIZ ITRIY. E-84 KARAYOLU ÜZERİ STAD (282) 4270722 (282) 4277653
GID.TEM.ZIR.URUN. KARŞI SI 59300 MALKARA (282) 4270723
NAK.ITH.IHR.TIC TEKİRDAĞ
LTD.STI.
57
YILMAZ DOLUM TESİSLERİ YOLU ŞEHİT (212) 4223815 (212) 4223840
PAZ.DAG.HIZ.VE P.ER YAVUZ BAHAR SK.NO:2 (212) 4223827
INS.SAN. LTD.STI. AVCILAR İSTANBUL
yilmaz.paz@mynet.com
YUCEL GIDA GATEM TOPTANCILAR SİTESİ (342) 2380636 (342) 2380638
SAN.ITH.IHR.DAH.TIC MAVİ ADA 4.BLOK NO.22
A.S. GAZİANTEP
ZILAN AVIZE KATİP KASIM BOSTAN SOK.NO:17 (212) 5861387 (212) 5896328
TEKSTIL SAN VE TIC 34180 FATİH İSTANBUL (212) 5300397
LTD.STI info@zilanltd.com
ZUABI IC VE DIS İSKENDERPAŞA MH.AHMEDİYE (212) 6312463
TIC.LTD.STI CD. NO:78/5 34080 FATİH
İSTANBUL
KAYNAK: İHRACATÇILAR BİRLİĞİ
KAYNAKLAR:
¾ DİE
¾ DPT
¾ DTM
¾ EXPORT 2001
¾ FAOSTAT DATABASE
¾ HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI
¾ İGEME-ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI MAMULLER DIŞ PAZAR
ARAŞTIRMASI (EYLÜL-2000)
¾ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ
¾ ORTA ANADOLU İHRACATÇI BİRLİKLERİ-ŞEKERLİ VE ÇİKOLATALI
ÜRÜNLER DEĞERLENDİRME RAPORU (KASIM-2001)
¾ ŞEKERLİ MAMUL SANAYİCİLERİ DERNEĞİ (ŞEMAD)
58

Şekerleme Sektör Profili 2003

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Şekerleme Sektör Profili 2003

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

İSTANBUL TİCARET ODASI

EK 1: İhracata Yönelik Devlet Destekleri ………………………… 32

1.1. Araştırmanın Kapsamı:

Şekerleme Sektör Araştırması; G.T.İ.P. 1704 grubuna giren ürünleri içermekte

G.T.İ.P. 170410 olan çiklet,

da “şekerli ürünler” adı altında çalışmanın kapsamına dahil edilmiştir.

1.2. Ürünün Tanımı:

Şekerlemeler yapı olarak bir karbonhidrattır. Şekerleme üretiminde kullanılan

1.3. Şekerleme Çeşitleri:

Şekerlemeler, Türk Gıda Kodeksi’nde aşağıdaki şekilde gruplara ayrılmıştır:

Diğer şekerli ürünler;

Yumuşak şekerlemeler; Toffe ve karamel şekerlemelerin özellikleri

Drajeler; Çekirdek kısmı çikolata-dışı şeker ve çekirdek kısmı kuru meyve-dışı

Helvalar; tahin helvası, kabukları çıkarılmış susam tanelerinin kavrulduktan

olarak 3 ana gruba ayrılmıştır.

olmak üzere üçe ayrılır. Balonlu ve balonsuz olarak da gruplandırılabilirler.

1.4. Şekerlemelerde Kullanılan Hammaddeler:

1.5. Şekerlemelerin Saklama Koşulları:

Şekerlemelerin olumsuz nem koşullarına dayanımı ambalaj şekli ve

Jöle şekerlemeler 30oC’nin üzerindeki sıcaklıklarda eriyerek şekilleri bozulur,

1.6. Şekerlemeler ile İlgili Standartlar:

Çizelgede yer alan standartlar sektör tarafından üretilmekte olan ürünlerin

Şekerleme Ürünleriyle İlgili TSE Standartları

Standart No: Ürün:

2.1.1. Üretim ve Tüketim:

Dünya kişi başına düşen şekerleme tüketimi 5 kg.olup, Almanya, İngiltere,

AB’de tüketim alışkanlıkları farklılık göstermekle birlikte, son dönemlerde

Şekerleme ürünlerinin tüketiminde şekerin ilerleyen yaşlarda insan vücuduna

2.1.2 Tüketici Tercihlerinde Şekersiz Şekerli Ürünler:

Son yıllarda tüketiciler şekersiz şekerli (sugarfree) ürünleri yaygın olarak

Teknik olarak, bütün şeker alkolleri doğal kaynaklardan sağlanabilmesine

Şekerleme, çiklet ve çikolatalarda, şekerin yerini tutan İsomalt gibi maddelerin

Üç Avrupa ülkesi ve Arjantin’de yapılan bir araştırmada; katılımcıların %62’si

1997 1998 1999

1997 1998 1999

En büyük şekerli ürün ihracatçılarının Avrupa’da olduğu görülmekte, Dünya

Dünya çiklet ihracatının yaklaşık 1/3’ü AB ülkelerine aittir. Dünya çiklet

1997 1998 1999

1997 1998 1999

Üretim ve ihracatta ilk sıralarda yeralan batı ülkelerinin ithalatta da önemli

2.1.5. Dünya Şekerleme Pazarları:

Orta Doğu, Kafkasya ve Orta Asya şekercilerinin düzenli ihracat yaptıkları,

2.2.1. Şekerlemenin Tarihi Gelişimi:

Türkiye’de şekerleme üretimini, 1877 yılında Muhittin Hacıbekir başlatmış,

Sektörde, hammaddenin bulunabilirliği ile birlikte gelişme kaydedilmiştir. Toz

1960’lı yıllarda ise ambalaj malzemesinin kullanılmaya başlanması ile

Bugünkü anlamda sanayileşme 1963 yılında planlı kalkınma sürecine

1996 yılından itibaren Sovyet Cumhuriyetlerine yönelik ihracatın azalmaya

TARIM TARIM ÜNİTESİ

ŞEKİLLENDİRME AROMA KALIP MAKİNESİ

Şekerlemeler genellikle eritme, pişirme, şekillendirme, soğutma ve

Damak tadı olarak unlu ve şekerli mamullere düşkün olan ülkemizde

Türkiye’de şekerleme sanayinin kurulu kapasitesi içerisinde, ambalajlı ve

Şekerleme sektöründe, firmalar genelde ekipmanlarında değişiklik yaparak

Lokum üretiminde faaliyet gösteren firmalar küçük atölyeler şeklinde olup,

Lokum üreten imalathaneler aynı zamanda şeker ve helva da üretmektedirler.

Helva üretiminde faaliyet gösteren firmaları küçük imalathaneler ve büyük

Kapasite kullanımı dini bayramlardan önce ve kış aylarında en yüksek

Sektörde modern teknoloji kullanılmaktadır. Elektronik sektöründeki gelişmeler

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Her çeşit şekerleme Çiklet Lokum Helva

Şekerli mamul üreten firmaların yönetsel ve idari yapısı incelendiğinde,

Yıllar Adet Toplam Yatırım Sabit Yatırım Döviz Tahsisi İstihdam

Üretici firmalar tarafından Hazine Müsteşarlığı’ndan alınan yatırım teşvik