KARO

VE
FAYANS

Hazırlayan
Yeşim Alp

Mayıs 2005

İstanbul Ticaret Odası

Dış Ticaret Araştırma Servisi
 İÇİNDEKİLER

1. ÜRÜN TANIMI VE KAPSAMI 1

1.1. ÜRÜN TANIMI 1

1.2. GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU 1

1.3 KULLANIM ALANLARI 2

1.4. HAMMADDELER 2

2. TÜRKİYE’DE DURUM 2
2.1. ÜRETİM 3

2.2. KAPASİTE VE KAPASİTE KULLANIMI 4

2.3. TÜKETİM 6

2.4. İHRACAT 6

2.5. İTHALAT 9

3. DÜNYADA DURUM 10
3.1. ÜRETİM 10

3.2. TÜKETİM 13

3.3. İHRACAT 15

3.4. İTHALAT 18

4. STANDARTLAR 20
4.1. AVRUPA’DA STANDARDİZASYON UYGULAMALARI 20

4.2. TÜRKİYE’DE STANDARDİZASYON UYGULAMALARI 20

5. SEKTÖRÜN SORUNLARI 23

6. YARARLANILAN KAYNAKLAR 24
1. ÜRÜN TANIMI VE KAPSAMI
1.1. ÜRÜN TANIMI

Seramik karo ve fayanslar, seramik sektörünün alt sektörlerinden seramik

kaplama malzemeleri sektörü ürünleridir. Seramik kaplama malzemesi, yer ve duvar
kaplamasında kullanılan seramikten yapılmış plakalar olarak tanımlanmaktadır.
Türkiye’de genellikle yer kaplamasında kullanılan seramik kaplama malzemesine
“seramik karo”, duvar kaplamasında kullanılanına ise fayans denilmektedir.

Uluslararası ISO 13 006:1998 standardında seramik kaplama malzemeleri;

“Çoğunlukla killer ve/veya diğer anorganik hammaddelerden üretilen, genellikle yer
ve duvar kaplamalarında kullanılan, kalıptan çekme metoduyla veya oda sıcaklığında
preslenerek şekillendirilen, fakat başka işlemlerle de şekil verilebilen, daha sonra
kurutulup istenen özellikleri kazandırmaya yeterli olacak sıcaklıklarda pişirilen ince
plakalardır. Karolar sırlı veya sırsız olabilir, yanmazlar ve ışıktan etkilenmezler.”
şeklinde tanımlanmaktadır.

Seramik kaplama malzemeleri, ISO 13 006:1998 uluslararası standardına ve

TS EN 87: 1995 Türk ve Avrupa standartlarına göre şekillendirme metoduna göre
A- Kalıptan çekme
B- Kuru presleme
C- Diğer işlemlerle
olmak üzere 3 grupta sınıflandırılmaktadır. Su emme oranına (E) göre ise
Grup I ) E < %3
Grup II a) %3 < E ≤ %6
Grup II b) %6 < E ≤ %10
Grup III ) E > %10
olarak gruplandırılmaktadır.

1.2. GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU

Seramik kaplama malzemeleri, Armonize Sistem Nomanklatürü esas alınarak

düzenlenen gümrük tarife cetvelinin 6907 ve 6908 pozisyonlarında tanımlanmaktadır.

GTİP Eşyanın Tanımı

6907 Cilasız veya sırsız seramikten döşeme veya kaplama karoları ve
kaldırım taşları; cilasız veya sırsız seramikten mozaik küpler ve
benzerleri (bir mesnet üzerinde olsun olmasın)
6907.10 Karolar, küpler ve benzeri eşya (kare veya dikdörtgenden başka şekilde
olsun olmasın) (en geniş yüzeyi, bir kenarının uzunluğu 7 cm. den az
olan bir karenin içine girebilecek olanlar)
6907.90 Diğerleri
6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve kaldırım
taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler ve benzerleri (bir mesnet üzerinde
olsun olmasın)
6908.10 Karolar, küpler ve benzeri eşya (kare veya dikdörtgenden başka şekilde
olsun olmasın) (en geniş yüzeyi, bir kenarının uzunluğu 7 cm. den az
olan bir karenin içine girebilecek olanlar)
6908.90 Diğerleri

1
1.3 KULLANIM ALANLARI

Seramik karo ve fayanslar geniş renk, desen ve şekil yelpazesi ile iç ve dış
mekanlarda oldukça fazla kullanım olanağı sunmaktadır. Spor tesisleri, büyük ticari
tesisler, havalimanları ve tren istasyonları, hastane ve laboratuarlar, ibadet yerleri,
eğitim merkezleri gibi her türlü ticari ve endüstriyel binalarda seramik kaplama
malzemelerinin kullanımı gün geçtikçe artmaktadır.

Karo ve fayanslar, konutlarda mutfak, banyo, koridor gibi iç mekan alanların

yer ve duvar kaplamasında kullanıldığı gibi; dış kaplama malzemesi olarak da
kullanılmaktadır. Ayrıca, lekelenme ve buzlanma yapmayan, rutubete dayanıklı ve
kaygan olmayan karoların teras ve bahçelerde kullanımı artmaktadır.

İmalathane ve restoran gibi hijyenik yüzeylere ihtiyaç duyulan mekanlarda,

seramik yer ve duvar karoları fonksiyonel yapıları ve kolay temizlenebilme
özelliklerinden dolayı tercih edilmektedir.

Havuz içi yer, duvar kaplamaları ve havuzu çevreleyen zemin kaplamalarında,

estetik görünümleri ve kaymazlık özelliği nedeniyle, seramik karo ve fayanslar sıklıkla
kullanılmaktadır.

1.4. HAMMADDELER

Seramik karo ve fayans üretiminde kullanılan başlıca hammaddeler; kil,

kaolen, feldspat, kuvars, kireçtaşı, dolomit, mermer ve bentonittir . Ayrıca; frit, zirkon,
korund, çinko oksit, boraks, borik asit, talk, renk verici asitler ve seramik boyaları gibi
yardımcı hammaddeler kullanılmaktadır.

Türkiye’de hammadde kaynakları Bozüyük-Eskişehir, Aydın, Uşak, İzmir,

Kütahya ve Çanakkale bölgelerinde bulunmaktadır. Ayrıca, İstanbul ve çevresinde
zengin kil yatakları vardır. Sektördeki firmaların büyük bir bölümü hammadde
ihtiyaçlarını kendi maden ocaklarından sağlamakta ve hammadde üretim faaliyetlerini
kendi bünyelerinde sürdürmektedir.

2. TÜRKİYE’DE DURUM

Seramik sektörünün alt sektörlerinden biri olan seramik kaplama malzemeleri

sektörü, dünya genelinde üretimi ve tüketimi hızla artan dinamik bir sektördür. Dünya
nüfusunun hızlı ve sürekli bir biçimde artması, inşaat sektöründe seramik kaplama
malzemeleri kullanımının giderek yaygınlaşması ve diğer kaplama malzemelerine
göre daha sıhhi, kullanışlı ve dayanıklı olması sektörde yaşanan bu ilerlemenin
başlıca nedenlerindendir.

Dünyada yüzyıllardır kullanılan seramik karolar “çini” ismiyle, Anadolu’ya

Selçuklu Orta Asya’dan getirilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde çini karo
üretimi İznik ve Kütahya’da gelişmiştir. Endüstriyel anlamda üretime ise özel sektörün
girişimleriyle 1950’li yıllarda başlanılmıştır. 1990’lı yıllarda sektörde üretim yapan
firma sayısı hızla artarak, üretim ve ihracat bakımından önemli bir sektör haline
gelmiştir.
2
2.1. ÜRETİM

Seramik kaplama malzemeleri sektörü özellikle 1980’li yılların ikinci yarısından

itibaren gösterdiği hızlı büyüme sonucunda dünya toplam üretimindeki payını sürekli
artmıştır. Türkiye yıllık seramik karo üretim miktarı bakımından 2003 yılı itibariyle
dünyada 6. sırada, İtalya ve İspanya’dan sonra Avrupa’da 3. sıradadır.

Sektördeki mevcut fabrikaların kapasitelerinin arttırılması ve diğer taraftan yeni

fabrikaların kurulması ile üretim kapasitesi her geçen yıl artmaktadır. Günümüzde,
özellikle üretim kapasitesi ve ihracat olanaklarıyla seramik sektöründe büyük bir
potansiyele sahip seramik kaplama malzemeleri alt sektörü, ana sektörün yıllık
yaklaşık 3 milyon ton düzeyindeki üretiminin %80’ini karşılar duruma gelmiştir.
Halihazırda 24 kuruluş seramik karo ve fayans üretimi yapmakta ve yaklaşık 10.000
kişiyi istihdam etmektedir.

1993-1999 yılları arasında seramik karo ve fayans üretim miktarında sürekli bir
artış olmuştur. 1999 yılında, genel ekonomik koşullar, Marmara Bölgesi’nde olan iki
büyük deprem ve inşaat sektöründeki gerilemeden kaynaklanan bir düşüş
göstermiştir. Üretim değerinde 2001 yılında bir önceki yıla göre %14 oranında bir
düşüş olmuş, ancak 2002 ve 2003 yıllarında tekrar yükselmiştir. 2003 yılında bir
önceki yıla göre %16 oranında artan üretim miktarı 189 milyon m²’ye ulaşmıştır.
Türkiye’nin 1991-2003 yılları arasındaki seramik kaplama malzemeleri üretimine ait
veriler Tablo 1 ve Şekil 1’de verilmiştir.

Tablo 1
Türkiye’nin Seramik Kaplama Malzemeleri Üretimi

ÜRETİM DEĞİŞİM
YILLAR (milyon m²) (%)
1991 60 15,4
1992 71 18,3
1993 84 18,3
1994 93 10,7
1995 107 15,1
1996 121 13,1
1997 148 22,3
1998 154 4,1
1999 150 -2,6
2000 175 16,7
2001 150 -14,3
2002 162 8,0
2003 189 16,7
Kaynak: Seramik Kaplama Malzemeleri Üreticileri Derneği

3
Şekil 1
Türkiye’nin Seramik Kaplama Malzemeleri Üretimi

200
189
175 175
162
150 148 154 150 150
125
milyon m2

121
100 107
93
84
75 71
60
50

25
0
1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003
üretim

2.2. KAPASİTE VE KAPASİTE KULLANIMI

1985 yılında sadece 6 firmanın faaliyet gösterdiği sektörde toplam üretim

kapasitesi yılda yaklaşık 21 milyon m² iken, kapasite yaklaşık 9 kat büyüyerek, 1998
yılı sonu itibariyle 191,9 milyon m² düzeyine ulaşmıştır. 2003 yılına gelindiğinde
üretim kapasitesi 259 milyon m² seviyesine çıkmıştır. Seramik kaplama malzemeleri
sektöründe 1991-2003 yılları arasındaki kurulu kapasite durumu Tablo 2’de yer
almaktadır.

1997 yılında %91 olan kapasite kullanım oranı, ekonomik krizler sonucunda
üretimin daralması ile %64’e kadar düşmüştür. 2003 yılında %73 düzeyinde olan
kapasite kullanım oranı 259 milyon m²’lik kurulu kapasitenin yaklaşık 70 milyon
m²’sinin kullanılmadığını göstermektedir. Seramik kaplama malzemeleri sektöründe
1991-2003 yılları arasındaki kurulu kapasite durumu, üretim, kapasite fazlası ve
kapasite kullanım oranlarına ait veriler Tablo 3’de verilmiştir.

4
Tablo 2
Seramik Kaplama Malzemeleri Sektöründe Kurulu Kapasite Durumu

KAPASİTE DEĞİŞİM
YILLAR (milyon m²) (%)
1991 71 9,7
1992 82 15,5
1993 93 13,4
1994 102 9,7
1995 113 10,8
1996 134 18,6
1997 162 20,9
1998 192 18,5
1999 210 9,4
2000 227 8,1
2001 235 3,5
2002 255 8,5
2003 259 1,6
Kaynak: Seramik Kaplama Malzemeleri Üreticileri Derneği

Tablo 3
Kapasite, Üretim, Kapasite Fazlası ve Kapasite Kullanım Oranı

ÜRETİM KAPASİTE KAPASİTE

KAPASİTE (milyon FAZLASI KULLANIM
YILLAR (milyon m²) m²) (milyon m²) ORANI (%)
1991 71 60 11 85
1992 82 71 11 87
1993 93 84 9 90
1994 102 93 9 91
1995 113 107 6 95
1996 134 121 13 90
1997 162 148 14 91
1998 192 154 38 80
1999 210 150 60 71
2000 227 175 52 77
2001 235 150 85 64
2002 255 162 93 64
2003 259 189 70 73
Kaynak: Seramik Kaplama Malzemeleri Üreticileri Derneği

5
2.3. TÜKETİM

Türkiye’de seramik karo ve fayans tüketimi 1993-2003 yılları kapsayan 10 yıllık

dönemde yılda ortalama %16 oranında büyümüştür. 1993 yılında 68 milyon m² olan
tüketim miktarı 2003 yılında 104 milyon m² düzeyine çıkmıştır. İnşaat sektörünün
genel durumu ve yenileme/değiştirme talepleri, yurtiçi tüketimin gelişimindeki en
önemli etkenlerdir.

Seramik karo ve fayans malzemelerine olan talebin büyük bir bölümü yurtiçi
üretimle karşılanmaktadır. Türkiye’de kişi başına yıllık seramik kaplama malzemeleri
tüketim miktarı yaklaşık 1,6 m²’dir. Bu değer, Avrupa ülkelerinde 2,5-6 m² arasında
değişmektedir. Türkiye’nin 1991-2003 yılları arasındaki seramik kaplama malzemeleri
tüketimine ait veriler Tablo 4’de verilmiştir.

Tablo 4
Türkiye’nin Seramik Kaplama Malzemeleri Tüketimi

ÜRETİM DEĞİŞİM
YILLAR (milyon m²) (%)

1993 68 17
1994 69 1
1995 75 9
1996 77 3
1997 111 44
1998 101 -9
1999 96 -5
2000 112 17
2001 93 -17
2002 90 -3
2003 104 16
Kaynak: Türk Yapı Sektörü Raporu 2004

2.4. İHRACAT

Üretim teknolojisinin yenilenmesi, özgün tasarımların kullanılması, standartlara

uygun üretim ve ürün kalitesindeki artış gibi etkenlerle son yıllarda seramik karo
ihracatında önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Başta Avrupa olmak üzere ABD,
Kanada, Avustralya, Orta Doğu, Orta Asya ülkeleri gibi dünyanın her yerine ihracat
yapılmaktadır. Türk firmaları, dünya pazarında İtalya, İspanya gibi dünyanın önde
gelen ihracatçıları ile rekabet edebilmektedir.

Seramik kaplama malzemeleri ihracatı 1991-2004 yılları arasında %500'ün

üzerinde artış göstermiştir. 2004 yılında ihracat bir önceki yıla göre miktar bazında
%11,6 ve değer bazında %24,2 artarak sırasıyla 94,2 milyon m² ve 389,5 milyon
dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’nin seramik kaplama malzemeleri ihracatına ait
bilgiler Tablo 5'de yer almaktadır.
6
Tablo 5
Türkiye’nin Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı

MİKTAR DEĞER
YILLAR (milyon m²) (milyon $)
1991 13,0 59,8
1992 13,3 62,6
1993 17,4 76,7
1994 19,5 89,3
1995 26,4 128,7
1996 35,6 159,3
1997 39,7 167,2
1998 42,0 177,8
1999 50,6 200,3
2000 52,5 194,7
2001 57,0 196,7
2002 72,3 246,2
2003 84,4 313,6
2004 94,2 389,5
Kaynak: Seramik Kaplama Malzemeleri Üreticileri Derneği;
Devlet İstatistik Enstitüsü

Seramik karo ihracatının büyük bir bölümü Avrupa Birliği ülkelerine

yapılmaktadır. 2004 yılı verilerine göre, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülke 13,9
milyon m² ihracat miktarı ile İngiltere olmuştur. İngiltere’den sonra en fazla ihracat
yapılan ülkeler sırasıyla ABD, İsrail, Almanya ve Kanada’dır. Türkiye’nin 2004 yılı
itibariyle başlıca ülkelere göre seramik kaplama malzemeleri ihracatına ait bilgiler
Tablo 6 ve Şekil 2‘de verilmiştir.

7
Tablo 6
Türkiye’nin Başlıca Ülkelere Göre Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı

MİKTAR DEĞER TOPLAM İHRACAT İÇİNDEKİ

ÜLKELER (m²) ($) PAYI (%)
ABD 13.937.991 59.007.862 14,8
İngiltere 11.477.825 45.008.805 12,2
İsrail 9.984.228 34.028.523 10,6
Kanada 8.610.714 42.832.000 9,1
Almanya 8.457.766 29.426.954 9,0
Fransa 6.244.180 26.185.128 6,6
Yunanistan 5.065.177 20.881.250 5,4
Suudi Arabistan 3.716.810 12.478.531 3,9
Hollanda 1.916.970 8.785.409 2,0
Rusya Federasyonu 1.536.133 9.539.481 1,6
Diğer Toplamı 23.224.893 101.347.597 75,3
Toplam 94.172.687 389.521.540 100,0
Kaynak: Devlet İstatistik Enstitüsü

Şekil 2
Türkiye’nin Başlıca Ülkelere Göre Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı

İngiltere
ABD
14,8% İsrail
24,7%
Almanya
12,2%
Kanada
1,6% Fransa
2,0% Yunanistan
3,9% 10,6% Suudi Arabistan
5,4% 9,1% Hollanda
6,6% 9,0%
Rusya Federasyonu
Diğer

8
 Seramik kaplama malzemeleri ihracat birim fiyatlarına bakıldığında, ortalama
m² birim fiyatının 1995 yılından itibaren düşmeye başladığı görülmektedir. 1991-1999
yılları arasında ortalama 4,23 ve 4,88 dolar arasında değişen ihracat birim fiyatı,
1999 yılı itibariyle 4 doların altına gerilemiştir. 2004 yılı ihracat birim fiyatı 4,13
$/m²’dir. 1991-2004 dönemi seramik kaplama malzemeleri ihracat birim fiyatları Tablo
7’de yer almaktadır.

Tablo 7
Seramik Kaplama Malzemeleri İhracat Birim Fiyatları

İHRACAT BİRİM FİYAT

YILLAR MİKTAR (milyon m²) DEĞER (milyon $) m²/$

1991 13,0 59,8 4,60

1992 13,3 62,6 4,71
1993 17,4 76,7 4,41
1994 19,5 89,3 4,58
1995 26,4 128,7 4,88
1996 35,6 159,3 4,47
1997 39,7 167,2 4,21
1998 42,0 177,8 4,23
1999 50,6 200,3 3,96
2000 52,5 194,7 3,71
2001 57,0 196,7 3,45
2002 72,3 246,2 3,41
2003 84,9 307,7 3,62
2004 94,2 389,5 4,13

2.5. İTHALAT

Türkiye’nin seramik karo ve fayans tüketiminde ithalatın payı oldukça

düşüktür. Seramik kaplama malzemeleri ithalatında, 1997 yılından itibaren başlayan
düşüş 2003 yılına kadar devam etmiştir. 2004 yılında ithalat bir önceki yıla göre %
127,5 oranında artarak 3,5 milyon m² olarak gerçekleşmiştir.

İtalya ve İspanya’dan yüksek fiyatlı, üst gelir gruplarına hitap eden ürünler ithal
edilmektedir. Diğer taraftan, zaman zaman özellikle Çin ve Endonezya gibi Uzakdoğu
ülkelerinden ucuz fiyatlı ürün ithalatı yapılmaktadır. Türkiye’nin seramik kaplama
malzemeleri ithalatına ait bilgiler Tablo 8'de yer almaktadır.

9
Tablo 8
Türkiye’nin Seramik Kaplama Malzemeleri İthalatı

MİKTAR DEĞER
YILLAR (bin m²) (bin $)

1996 996 13.000

1997 1.978 19.497
1998 1.893 21.413
1999 1.400 15.600
2000 1.486 13.436
2001 1.198 9.358
2002 1.118 9.383
2003 1.551 11.736
2004 3.530 28.444
Kaynak: Seramik Kaplama Malzemeleri Üreticileri Derneği;
Devlet İstatistik Enstitüsü

3. DÜNYADA DURUM
3.1. ÜRETİM

Dünya seramik kaplama malzemeleri üretimi 1999-2003 yıllarını kapsayan 5

yıllık dönemde %24,6 oranında artarak 4,8 milyar m²’ den 6 milyar m²’nin üzerine
çıkmıştır. Çin, 2 milyar m²’ye ulaşan üretim miktarı ile dünyadaki en büyük üretici
konumundadır. İspanya, İtalya, Brezilya, Endonezya, Hindistan ve Türkiye diğer
önemli üretici ülkelerdir. Dünya seramik kaplama malzemeleri üretimine ait bilgiler
Tablo 9’da verilmiştir.

Dünya seramik kaplama malzemeleri sektörü için 2003 yılı, üretim ve

tüketimdeki artış ile olumlu geçmiştir. Üretim, 2003 yılında bir önceki yıla göre
%5,05’lik bir artış göstererek; 6.030 milyon m²’ye ulaşmıştır.

2003 yılı verilerine göre; Çin 1,950 milyon m² ile dünyanın en büyük üreticisi
konumundadır. Dünya toplam üretiminin %32,3’ünü Çin, %10,4’ünü İspanya,
%10’unu İtalya, %8,9’unu Brezilya, %4,3’ünü Endonezya, %3,2’sini Hindistan ve
%3,1’ini Türkiye gerçekleştirmiştir. Söz konusu 7 ülkenin toplam üretimi, dünya
üretiminin %72,2’sine karşılık gelmektedir. Türkiye 189 milyon m² seramik karo ve
fayans üretimi ile dünyanın en büyük 7. üreticisidir. 2003 yılı başlıca seramik kaplama
malzemeleri üreticilerine ait bilgiler Tablo 10 ve Şekil 3 ‘de yer almaktadır.

10
Tablo 9
Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Üretimi

(milyon m²)

SIRA ÜLKE 1999 2000 2001 2002 2003

1. ÇİN 1.600 1.807 1.810 1.868 1.950

2. İSPANYA 602 621 638 651 624
3. İTALYA 606 632 638 606 603
4. BREZİLYA 428 453 473 508 534
5. ENDONEZYA 130 200 220 230 260
6. HİNDİSTAN 85 97 109 150 190
7. TÜRKİYE 150 175 150 162 189
8. MEKSİKA 130 138 167 159 171
9. TAYLAND 70 56 63 100 135
10. İRAN 60 71 78 95 120
11. VİETNAM 29 55 95 105 110
12. MISIR 42 50 65 83 83
13. MALEZYA 50 58 67 72 72
14. PORTEKİZ 60 64 66 69 70
15. RUSYA 25 30 45 58 70
16. POLONYA 30 35 46 49 66
17. ABD 59 60 55 58 61
18. ALMANYA 64 62 57 54 58
19. BAE 30 40 40 48 57
20. GÜNEY KORE 39 48 50 56 56
21. TAYVAN 88 68 47 40 46
22. JAPONYA 54 54 53 51 46
23. FRANSA 50 49 44 41 40
24. FAS 23 30 35 35 40
25. ARJANTİN 29 27 27 30 36
26. ÇEK CUMHURİYETİ 27 30 30 29 31
27. CEZAYİR 30 30 30 30 30
28. GÜNEY AFRİKA 9 15 15 20 30
29. KOLOMBİYA 25 26 26 26 26
30. FİLİPİNLER 22 25 25 25 25
TOPLAM 4.649 5.107 5.263 5.506 5.829
TOPLAM DÜNYA ÜRETİMİ 4.841 5.320 5.500 5.740 6.030

11
Kaynak: Ceramic World Review No:58/2004
Tablo 10
Başlıca Seramik Kaplama Malzemeleri Üreten Ülkeler (2003 yılı)

ÜRETİM TOPLAM ÜRETİM İÇİNDEKİ PAYI

SIRA ÜLKE
(milyon m²) (%)

1. ÇİN 1.950 32,3

2. İSPANYA 624 10,4
3. İTALYA 603 10,0
4. BREZİLYA 534 8,9
5. ENDONEZYA 260 4,3
6. HİNDİSTAN 190 3,2
7. TÜRKİYE 189 3,1
8. MEKSİKA 171 2,8
9. TAYLAND 135 2,2
10. İRAN 120 2,0
11. VİETNAM 110 1,8
12. MISIR 83 1,4
13. MALEZYA 72 1,2
14. PORTEKİZ 70 1,2
15. RUSYA 70 1,2
16. POLONYA 66 1,1
17. ABD 61 1,0
18. ALMANYA 58 1,0
19. BAE 57 0,9
20. GÜNEY KORE 56 0,9
21. TAYVAN 46 0,8
22. JAPONYA 46 0,8
23. FRANSA 40 0,7
24. FAS 40 0,7
25. ARJANTİN 36 0,6
26. ÇEK CUMHURİYETİ 31 0,5
27. CEZAYİR 30 0,5
28. GÜNEY AFRİKA 30 0,5
29. KOLOMBİYA 26 0,4
30. FİLİPİNLER 25 0,4
TOPLAM 5.829 96,7
TOPLAM DÜNYA
ÜRETİMİ 6.030 100,0
12
Kaynak: Ceramic World Review No:58/2004
Şekil 3
Başlıca Seramik Kaplama Malzemeleri Üreten Ülkeler (2003 yılı)

üretim

2.500
1.950
2.000
milyon m2

1.500

1.000
624 603 534
500 260 190 189
0
İSPANYA

İTALYA

BREZİLYA

ENDONEZYA

HİNDİSTAN
ÇİN

TÜRKİYE
3.2. TÜKETİM

Dünya seramik kaplama malzemeleri tüketimi 2003 yılında %5,5’lik artışla

5.724 milyon m²’ye yükselmiştir. Dünyanın en büyük üreticisi olan Çin, aynı zamanda
1.700 milyon m² tüketim miktarı ile en büyük tüketici konumundadır. Çin’i sırasıyla
Brezilya, İspanya, ABD ve İtalya izlemektedir. Dünya seramik kaplama malzemeleri
tüketimine ait bilgiler Tablo 11’de verilmiştir.

Dünya genelinde 2003 yılında seramik kaplama malzemelerinin %29,7’si

Çin’de, %7,4’ü Brezilya’da, %5,8’i İspanya, %4,7’si ABD’de ve %3,2’si İtalya’da
tüketilmiştir. Türkiye 103 milyon m² tüketim miktarı ile 12. sırada yer almaktadır. 2003
yılında en fazla seramik kaplama malzemeleri tüketen ülkeler Şekil 4 ‘de
gösterilmiştir.

13
Tablo 11
Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri Tüketimi
(milyon m²)
TOPLAM TÜKETİM
SIRA ÜLKE 1999 2000 2001 2002 2003 İÇİNDEKİ PAYI (2003)

1. ÇİN 1.300 1.400 1.500 1.600 1.700 29,7%

2. BREZİLYA 383 395 417 456 421 7,4%
3. İSPANYA 273 290 312 327 332 5,8%
4. ABD 195 212 211 245 267 4,7%
5. İTALYA 192 200 192 183 183 3,2%
6. HİNDİSTAN 85 97 102 145 180 3,1%
7. ALMANYA 192 184 164 144 147 2,6%
8. MEKSİKA 87 100 129 141 146 2,6%
9. ENDONEZYA 95 164 168 110 130 2,5%
10. FRANSA 114 122 125 124 125 2,2%
11. VİETNAM 29 55 95 98 103 1,8%
12. TÜRKİYE 100 114 94 90 103 1,8%
13. GÜNEY KORE 44 49 59 83 97 1,7%
14. TAYLAND 50 54 60 65 97 1,7%
15. RUSYA 31 38 65 77 92 1,6%
16. İRAN 54 65 72 85 87 1,5%
17. POLONYA 57 67 71 62 75 1,3%
18. MISIR 35 43 50 66 66 1,2%
19. SUUDİ ARABİSTAN 34 40 53 58 61 1,1%
20. İNGİLTERE 46 53 62 56 61 1,1%
21. PORTEKİZ 56 68 60 61 56 1%
22. JAPONYA 56 57 56 54 49 0,9%
23. TAYVAN 90 77 55 43 48 0,8%
24. MALEZYA 41 48 51 45 45 0,8%
25. FAS 26 30 31 33 36 0,6%
26. CEZAYİR 30 30 34 35 35 0,6%
27. GÜNEY AFRİKA 16 24 24 28 35 0,6%
28. YUNANİSTAN 38 35 33 33 33 0,6%
29. BAE 23 28 27 29 33 0,6%
30. AVUSTURALYA 23 28 29 33 32 0,6%
31. KANADA 20 23 25 29 31 0,5%
TOPLAM 3.815 4.190 4.426 4.638 4.906 85,7%

14
 TOPLAM DÜNYA TÜKETİMİ 4.485 4.735 5.142 5.426 5.724 100%
Kaynak: Ceramic World Review No:58/2004
Şekil 4
En fazla Seramik Kaplama Malzemeleri Tüketen Ülkeler (2003 yılı)

2.250

2.000
1.700
1.750

1.500
milyon m2

1.250

1.000

750

500 421
332
267
250 183 180 147 146 130 125 103 103
0

TÜRKİYE
İTALYA

HİNDİSTAN
BREZİLYA

ALMANYA
İSPANYA

ENDONEZYA

VİETNAM
ÇİN

ABD

FRANSA
MEKSİKA

3.3. İHRACAT

Dünya toplam seramik kaplama malzemeleri ticareti 1999-2003 yılları arasında

%40,8 oranında artarak, 1.505 milyon m²’ye yükselmiştir. Asya ülkelerinin ihracatı,
bu dönemde diğer ülkeler ve dünya toplam ihracatına kıyasla daha hızlı artmıştır.
Çin, 1999 yılında 19 milyon m² seramik karo ve fayans ihracatı gerçekleştirmişken,
2003 yılında bu değer %984,2 oranında artarak, 206 milyon m²’ye ulaşmıştır. Dünya
seramik kaplama malzemeleri ihracatına ait bilgiler Tablo 12’de verilmiştir.

2003 yılı ihracat rakamları, dünyanın en büyük ihracatçı ülkesinin İtalya

olduğunu göstermektedir. İtalya’nın 418 milyon m² ihracat miktarı ile toplam dünya
ihracatından aldığı pay %27,8’dir. İtalya’nın ardından İspanya, gerçekleştirdiği 336
milyon m² seramik karo ve fayans ihracatı ile 2. sıradadır. Dünya üretim ve
tüketiminde 1. sırada yer alan Çin, ihracatta 206 milyon m² ile 3. konumdadır. İtalya
ve İspanya’nın toplam ihracatı, dünya ihracatının yaklaşık %50’sine karşılık
gelmektedir.

2003 yılı verilerine göre, Türkiye 84 milyon m² ihracat miktarı ile dünyanın 5.
ve Avrupa’nın 3. en büyük ihracatçısıdır. Sözkonusu ihracat miktarı ile dünya toplam
seramik kaplama malzemeleri ihracatından %5,6 pay almaktadır. 2003 yılında en
fazla ihracat yapan ülkeler Tablo 13 ve Şekil 5’de yer almaktadır.

15
Tablo 12
Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri İhracatı

(milyon m²)
SIRA ÜLKE 1999 2000 2001 2002 2003
1. İTALYA 417 436 441 438 418
2. İSPANYA 270 312 339 357 336
3. ÇİN 19 24 53 125 206
4. BREZİLYA 43 48 47 74 103
5. TÜRKİYE 50 52 57 74 84
6. ENDONEZYA 17 20 30 50 60
7. BAE 15 20 22 39 35
8. MEKSİKA 34 33 37 33 29
9. MALEZYA 14 15 23 29 29
10. PORTEKİZ 19 19 21 22 25
11. ALMANYA 21 20 21 22 22
12. FRANSA 25 24 22 21 19
13. ÇEK CUMHURİYETİ 14 16 17 17 17
14. HİNDİSTAN 5 5 7 10 15
15. TAYLAND 11 12 12 13 13
TOPLAM 969 1.050 1.150 1.296 1.411
TOPLAM DÜNYA İHRACATI 1.069 1.157 1.244 1.385 1.505
Kaynak: Ceramic World Review No:58/2004

16
Tablo 13
En Fazla İhracat Yapan Ülkeler

2003
İHRACAT TOPLAM DÜNYA İHRACATINDAKİ
SIRA ÜLKE (milyon m²) PAYI (%)
1. İTALYA 418 27,8
2. İSPANYA 336 22,3
3. ÇİN 206 13,7
4. BREZİLYA 103 6,8
5. TÜRKİYE 84 5,6
6. ENDONEZYA 60 4
7. BAE 35 2,3
8. MEKSİKA 29 1,9
9. MALEZYA 29 1,9
10. PORTEKİZ 25 1,7
11. ALMANYA 22 1,5
12. FRANSA 19 1,3
13. ÇEK CUMHURİYETİ 17 1,1
14. HİNDİSTAN 15 1,0
15. TAYLAND 13 0,9
TOPLAM 1.411 93,8
TOPLAM DÜNYA İHRACATI 1.505 100

Şekil 5
En Fazla İhracat Yapan Ülkeler (2003)

17
 450 418
400
336
350
300
milyon m2

250 206
200
150 103 84
100 60
35
50
0 İSPANYA
İTALYA

BREZİLYA

ENDONEZYA

BAE
ÇİN

TÜRKİYE
3.4. İTHALAT

2003 yılı verilerine göre; tüketimde dünya dördüncüsü olan ABD en fazla
seramik karo ithalatı yapan ülkedir. ABD’nin 2003 yılı ithalat miktarı 207 milyon m²
düzeyindedir. Bu değer ile ABD’nin toplam dünya ithalatından aldığı pay %13,8’dir.
Aynı yıl, en fazla ithalat yapan ikinci ülke toplam ithalattan aldığı %7,4 pay ve 111
milyon m² ithalat miktarı ile Almanya’dır. Fransa 104 milyon m² ve Suudi Arabistan 55
milyon m² ithalat miktarı ile toplam dünya ithalatından sırasıyla %6,9 ve %3,7 pay
almıştır.

Türkiye 2003 yılında gerçekleştirdiği 3,5 milyon m² ithalat ile Avrupa’nın en az

seramik karo ve fayans ithalatı yapan ülkesi konumundadır. Dünya seramik kaplama
malzemeleri ithalatına ait veriler Tablo 14‘de yer almaktadır.

Tablo 14
Dünya Seramik Kaplama Malzemeleri İthalatı

TOPLAM
DÜNYA
İTHALATINDAKİ
SIRA ÜLKE 1999 2000 2001 2002 2003 PAYI (%)(2003)
1. ABD 139 155 160 189 207 13,8
2. ALMANYA 149 143 127 113 111 7,4
3. FRANSA 89 97 104 104 104 6,9
4. SUUDİ ARABİSTAN 28 34 48 61 55 3,7
5. İNGİLTERE 38 44 54 48 52 3,5
6. GÜNEY KORE * 10 22 32 42 2,8
7. YUNANİSTAN 32 35 33 33 33 2,2
8. AVUSTRALYA 20 25 24 28 25 1,7
9. BELÇİKA 24 26 25 24 25 1,7
18
 10. İSRAİL 22 25 31 26 25 1,7
TOPLAM 541 594 628 658 679 45,1
TOPLAM DÜNYA
İTHALATI 1.069 1.157 1.244 1.410 1.505 100
*Mevcut değil
Kaynak: Ceramic World Review No:58/2004

Şekil 5
En Fazla İthalat Yapan Ülkeler (2003)

250
207
200
milyon m2

150
111 104
100
55 52
42 33
50

0
GÜNEY KORE

YUNANİSTAN
ARABİSTAN

İNGİLTERE
ALMANYA

FRANSA
ABD

SUUDİ

19
4. STANDARTLAR
4.1. AVRUPA’DA STANDARDİZASYON UYGULAMALARI

Seramik kaplama malzemeleri ile ilgili ISO (Uluslararası Standardizasyon

Örgütü) ve CEN (Avrupa Standardazisyon Komitesi) tarafından hazırlanan birçok
standard bulunmaktadır. Bu standartlar, seramik karo ve fayansların boyut, yüzey
kalitesi, mekanik, fiziksel ve kimyasal gereklilikler ve işaretlemesini belirlemektedir.
Seramik karo ve fayansların üretim metodu, su emme oranı ve ürün standartlarına
göre sınıflandırılması aşağıda yer almaktadır.

Grup I Grup II a Grup II b Grup III

E< %3 %3 < E ≤ %6 %6 < E ≤ %10 E > %10
Kalıptan Çekme
EN 121 EN186 EN187 EN188
Karolar
Kuru Preslenmiş
EN176 EN177 EN178 EN159
Karolar
Diğer İşlemlerle
Şekillendirilmiş - - - -
Karolar*
*Bu gruptaki karolar için herhangi bir standart bulunmamaktadır.

AB ülkelerinde piyasaya arz edilecek yapı malzemeleri dahilindeki seramik

karo ve fayansların CE işareti taşıması zorunludur. Yapı malzemeleri konusunda
ürünlere CE işareti iliştirilmesi 89/106/EEC ve değişen 93/68/EC sayılı yeni yaklaşım
direktifleri çerçevesinde düzenlemektedir. Sözkonusu direktiflere göre; seramik karo
ve fayanslarda, CE işareti ürüne, ürün üzerine eklenen bir etikete, ürünün ambalajına
veya ürüne ait ticari belgelere iliştirilmesi gerekmektedir.

4.2. TÜRKİYE’DE STANDARDİZASYON UYGULAMALARI

Seramik kaplama malzemeleri ile ilgili Türk standartlarının Avrupa

standartlarına uyum çalışmaları büyük ölçüde tamamlanmıştır. 1990’lı yılların ikinci
yarısından itibaren Avrupa Standartları aynen kabul edilerek “TS EN” olarak
yayınlanmıştır. Avrupa Birliği ülkelerinin uluslararası ISO standartlarına geçmeye
başlamasıyla, Türkiye’de de ilgili standartlar “TS EN ISO” olarak yürürlüğe
konmaktadır. Seramik karo ve fayanslar ile ilgili yürürlükte olan standartlara ait bilgiler
aşağıda verilmektedir.

20
 STANDART NO KABUL TARİHİ UYGULAMA DURUMU
TS EN 87 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 186-1 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 186-2 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 101 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 154 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 188 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 177 11.3.1997 MECBURİ
TS EN 178 11.4.1995 MECBURİ
TS EN 187-2 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 159 11.4.1995 MECBURİ
TS EN 121 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 187-1 11.4.1995 İHTİYARİ
TS EN 176 11.4.1995 MECBURİ
TS 12005 11.3.1997 MECBURİ
TS 4037 11.3.1997 MECBURİ
TS 3450 11.3.1997 MECBURİ
TS EN ISO 10545-8 9.12.1997 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-9 9.12.1997 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-11 9.12.1997 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-1 23.3.1999 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-13 20.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-2 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-3 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-4 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-5 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-6 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-10 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-12 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-14 24.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-15 25.4.2000 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-7 10.04.2001 İHTİYARİ
TS EN ISO 10545-16 30.12.2004 İHTİYARİ
TS 202 29.4.2004 MECBURİ

2005/1 sayılı Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği ekindeki listelerde belirtilen

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi’ne tabi tutulan ürünlerin, ilgili standartlarına veya
yönetmeliğine veya teknik belgesine asgari sağlık, emniyet ve çevrenin korunması,
tüketicinin doğru bilgilendirilmesi yönlerinden uygun olması zorunludur. Bu ürünlerin
ithalatında uygunluk değerlendirmesi Türk Standartları Enstitüsü tarafından yapılır.
Türk Standartları Enstitüsü tarafından yapılan uygunluk değerlendirmesinin olumlu
sonuçlanması halinde, ithalatçıya, gümrüklere ibraz edilmek üzere, “Uygunluk
Belgesi” verilir. Bu kapsamda, ithalatında uygunluk değerlendirmesine tabi seramik
kaplama malzemeleri, gümrük tarife istatistik pozisyonu bazında aşağıda yer
almaktadır.

21
 GTİP STANDART NO
6907.90.93.19.00 TS EN 159
6908.10.90.11.00 TS EN 176
6908.10.90.19.00 TS EN 177
6908.90.51.11.00 TS EN 178
6908.90.51.19.00 TS 3450
6908.90.91.11.00 TS 4037
6908.90.91.19.00 TS 12005
6908.90.93.11.00 TS EN 176
TS EN 177
TS EN 178
TS 202
TS 3450
TS 4037
TS 12005
6908.90.93.19.00 TS EN 159
TS EN 176
TS EN 177
TS EN 178
TS 202
TS 3450
TS 4037
TS 12005
6908.90.93.90.00 TS 202
6908.90.99.11.00 TS EN 176
6908.90.99.19.00 TS EN 177
TS EN 178
TS 3450
TS 4037
TS 12005

Seramik karoları içeren yapı malzemeleri konusunda AB teknik mevzuatına

uyum çalışmaları Bayındırlık ve İskan Bakanlığı sorumluluğunda devam etmektedir.
Yapı malzemeleri ile ilgili 89/106/EEC ve değişen 93/68/EC sayılı AB’nin yeni
yaklaşım direktifleri uyarınca çıkarılan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 8.6.2004
tarihinde yürürlüğe girmiş olup, zorunlu uygulama için 1.1.2006 tarihine kadar geçiş
dönemi öngörülmüştür. Geçiş döneminin sona ermesi ile, Türkiye’de piyasaya arz
edilecek seramik karo ve fayanslara CE işareti iliştirilmesi zorunlu olacaktır.

22
5. SEKTÖRÜN SORUNLARI
Seramik sektörünün olduğu gibi seramik kaplama malzemeleri alt sektörünün
yaşadığı temel iki sorun enerji ve nakliyedir. Seramik karo ve fayans üretimi
esnasında yapılan pişirme ve kurutma işlemlerinden dolayı sektör oldukça yoğun
enerji tüketmektedir. Toplam maliyet içinde enerji maliyetinin payı %35’lere
varabilmektedir. Ancak, Türkiye’deki enerji fiyatları sektördeki rakip ülkeler ile
kıyaslandığında yüksek kalmaktadır. Bu durum, uluslararası rekabette Türk
firmalarına dezavantaj yaratmaktadır.

Seramik üretim tesislerinin kullandığı likit petrol gazı (LPG) ve doğal gaz
fiyatları arasındaki fiyat farkı iç pazarda haksız rekabete neden olmaktadır. Seramik
kaplama malzemeleri üretiminde LPG kullanan firmaların pişirim maliyetleri doğal gaz
kullananlara oranla oldukça fazladır. Doğalgaz kullanıldığında, enerjinin toplam
üretim maliyetindeki payı %30, LPG kullanıldığında %48 olarak gerçekleşmektedir.

13.03.2005 tarih ve 25754 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Sıvılaştırılmış

Petrol Gazları Piyasası Kanunu, LPG ve doğalgaz arasındaki maliyet farkının
yarattığı haksız rekabeti önleyici düzenlemeler getirmektedir. Sözkonusu kanunun
Geçici 7. Maddesi uyarınca; 1.1.2005 tarihinde doğal gaza bağlanmamış ve
üretimlerini LPG veya likit naturel gaz ile yapan karo seramik, vitrifiye sağlık gereçleri
ve porselen sofra eşyası üreticilerinin, kullandıkları LPG veya likit naturel gaz maliyeti
ile aynı üretimin doğal gaz ile yapılmış olması halinde hesaplanacak maliyet farkının
1.1.2003’ten 31.12.2005’e kadar oluşan miktarının % 100’ü, Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı bütçesine konulacak ödenekten, bu tesislere doğal gaz verilinceye kadar
karşılanacaktır. Ancak, 31.12.2005 tarihine kadar yapılacak ödemelerin tutarı 30
trilyon TL’yi geçemeyecektir.

Ayrıca, sözkonusu kanun kapsamında maliyet farkları karşılanan firmaların

1.1.2003 tarihinden itibaren ilgili aylarda tahakkuk etmiş zarar alacakları miktarı
kadar, birikmiş olan, elektrik, Sosyal Sigortalar prim ve vergi borçlarına faiz tahakkuk
ettirilmeyecektir.

Nakliye maliyeti ve süreleri sektörün rekabet gücünü olumsuz yönde etkileyen

diğer bir unsurdur. Türkiye’de ulaşım ağının karayolu ağırlıklı olması; deniz ve
demiryolu bağlantılarının yetersiz kalması firmaların hızlı ve zamanında teslimat
konusunda problemler yaşamasına neden olmaktadır. İhracat ağırlıklı üretim yapan
sektör firmalarının yurtdışı teslimatlarının zamanında gerçekleşmesi rekabet
üstünlüğü sağlamaları açısından önemli bir etkendir. Demiryolu istasyonlarındaki ve
limanlardaki stoklama, yükleme ve boşaltma imkanları ve büyük tonajlı gemilerin
limanlara yanaşmasını temin edecek teknik ekipmanlar yetersiz kalmaktadır.

23
6. YARARLANILAN KAYNAKLAR

Devlet Planlama Teşkilatı. (2001). Taş ve Toprağa Dayalı Ürünler Sanayi Özel İhtisas
Komisyonu Raporu – Seramik Kaplama Malzemeleri, Seramik Sağlık Gereçleri,
Teknik Seramik , Sekinci BeşYıllık Kalkınma Planı. Ankara

Sanitary Ware And Ceramic Tiles. EU Market Survey 2004. 12 Nisan 2005,
www.cbi.nl.

Sektör Raporları. 18 Mart 2005, www.serfed.com

Sektörel Araştırma 66 , Seramik. (25.8.2003), Dünya Gazetesi

Sektörel Araştırma 74 , Seramik. (23.9.2004), Dünya Gazetesi

Sezi, Graziano. (2004). World Production and Consumption of Ceramic Tiles.

Ceramic World Review, 58, 54-71

TOBB. (2005). Seramik ve Refrakter Sanayi Sektör Kurulu Raporu, Ankara

Türk Yapı Sektörü Raporu 2004. Yapı ,276, 73-83

Türkiye Genç İşadamları Derneği (2003). Türkiye’nin Enerji Sorunları ve Çözüm

Önerileri. 18 Mart 2005, http://www.tugiad.org.tr/bultendosya/1_70.pdf

www.die.gov.tr

24